K a N D U N G a N

K A N D U N G A N

JAWAPAN-JAWAPAN LISAN BAGI PERTANYAAN- PERTANYAAN (Halaman 1)

RANG UNDANG-UNDANG DIBAWA KE DALAM MESYUARAT (Halaman 15)

RANG UNDANG-UNDANG: Rang Undang-undang Perbekalan Tambahan (2002) 2003 Jawatankuasa: Jadual: Maksud B.3 hingga B.13 (Halaman 16) Maksud B.17 (Halaman 55) Maksud B. 22 dan B. 24 (Halaman 80) Maksud B. 18 (Halaman 100)

USUL-USUL: Anggaran Pembangunan (Tamb.)( Bil. 4) 2002 Jawatankuasa: Maksud P. 7 (Halaman 16) Maksud P. 23 dan P. 24 (Halaman 80) Maksud P. 18 (Halaman 100)

Waktu Mesyuarat dan Urusan Dibebaskan Daripada Peraturan Mesyuarat (Halaman 45)

______Diterbitkan oleh: CAWANGAN DOKUMENTASI, PARLIMEN MALAYSIA. 2003

DR.2.4.2003 i

AHLI-AHLI DEWAN RAKYAT Yang Amat Berbahagia Tuan Yang di-Pertua, Tun Dato Seri Dr. Mohamed Zahir bin Haji Ismail, S.S.M., P.M.N., S.S.D.K., S.P.M.K., D.S.D.K. J.M.N. Yang Amat Berhormat Perdana Menteri dan Menteri Kewangan, Dato Seri Dr. Mahathir bin Mohamad, D.K.(Brunei), D.K.(Perlis), D.K.(Johor), D.U.K., S.S.D.K., S.S.A.P., S.P.M.S., S.P.M.J., D.P. (Sarawak), D.U.P.N., S.P.N.S., S.P.D.K., S.P.C.M., S.S.M.T., D.U.M.N., P.I.S. (Kubang Pasu) “ Timbalan Perdana Menteri dan Menteri Dalam Negeri, Dato’ Seri Abdullah bin Haji Ahmad Badawi, D.G.P.N., D.S.S.A., D.M.P.N., D.J.N., K.M.N., A.M.N., S.P.M.S. (Kepala Batas) Yang Berhormat Menteri Pengangkutan, Dato’ Seri Dr. Ling Liong Sik, S.P.M.P., D.G.S.M., D.P.M.P. D.P.M.S. (Labis) “ Menteri Kerja Raya, Dato’ Seri S. Samy Vellu, S.P.M.J., S.P.M.P., D.P.M.S., P.C.M., A.M.N. (Sungai Siput) “ Menteri Perusahaan Utama, Dato’ Seri Dr. Lim Keng Yaik, S.P.M.P., D.G.P.N, D.P.C.M. (Beruas) “ Menteri Tenaga, Komunikasi dan Multimedia, Datuk Amar Leo Moggie anak Irok, D.A., P.N.B.S. (Kanowit) “ Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri, Dato’ Seri Rafidah Aziz, S.P.M.P., S.P.M.T., D.P.M.S., A.M.N. (Kuala Kangsar) “ Menteri Pertahanan, Dato’ Sri Mohd. Najib bin Tun Haji Abdul Razak, S.S.A.P, S.I.M.P., D.S.A.P., D.P.M.S., P.N.B.S., D.U.B.C.(T). (Pekan) “ Menteri Sains, Teknologi dan Alam Sekitar, Dato’ Seri Law Hieng Ding, P.N.B.S., K.M.N., P.B.S., P.B.J. (Sarikei) “ Menteri Luar Negeri, Datuk Seri Syed Hamid bin Syed Jaafar Albar, S.P.M.J., S.P.D.K., D.P.M.J., S.M.J., A.M.N. (Kota Tinggi) “ Menteri Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna, Tan Sri Dato’ Haji Muhyiddin bin Haji Mohd. Yassin, P.I.S., B.S.I., S.M.J., P.S.M., S.P.M.J. (Pagoh) “ Menteri Kesihatan, Datuk Chua Jui Meng, D.I.M.P., S.I.M.P, S.M.J, P.I.S. (Bakri) " Menteri Perpaduan Negara dan Pembangunan Masyarakat, Dato’ Dr. Siti Zaharah binti Sulaiman, S.I.M.P., D.S.A.P., D.I.M.P. (Paya Besar) " Menteri Penerangan, Tan Sri Dato’ Seri Mohd. Khalil bin Yaakob, P.S.M., S.S.A.P., S.I.M.P., D.S.A.P., J.S.M., S.M.P. (Kuantan) “ Menteri Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan, Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir, P.G.D.K., D.S.D.K., A.M.K. (Kulim-Bandar Baharu) “ Menteri Sumber Manusia, Datuk Dr. Fong Chan Onn, D.M.S.M. (Selandar) “ Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, Dato’ Seri Ong Ka Ting, D.P.M.P. (Pontian) " Menteri Pembangunan Usahawan, Dato’ Seri Mohamed Nazri bin Abdul Aziz, D.M.S.M., A.M.P., B.K.T. (Chenderoh)

ii DR.2.4.2003

Yang Berhormat Menteri Pembangunan Luar Bandar, Dato’ Haji Azmi bin Khalid, D.P.M.P., S.M.P., P.J.K. (Padang Besar) “ Menteri Belia dan Sukan, Dato’ Hishammuddin bin Tun Hussein, D.S.A.P., D.P.M.J. (Tenggara) “ Menteri di Jabatan Perdana Menteri, Tan Sri Bernard Giluk Dompok (Kinabalu) “ Menteri di Jabatan Perdana Menteri, Datuk Seri Utama Dr. Rais bin Yatim, S.P.N.S., D.S.N.S. (Jelebu) “ Menteri Pertanian, Datuk (Dr.) Mohd Effendi Norwawi, SIMP., PGBK., DPMS., JSM., JBS., KMN., PPB. (Kuala Rajang) “ Menteri Pembangunan Wanita dan Keluarga, Dato’ Seri Hajah Shahrizat binti Abdul Jalil, DGPN., D.I.M.P. (Lembah Pantai) “ Menteri Kewangan Kedua, Dato’ Dr. Haji Jamaludin bin Dato’ Mohd. Jarjis, S.I.M.P., D.I.M.P. (Rompin) “ Timbalan Yang di-Pertua, Dato’ Haji Muhamad bin Abdullah, D.I.M.P., S.M.P., P.J.K. (Maran) “ Timbalan Yang di-Pertua, Datuk Lim Si Cheng, P.I.S. (Senai) “ Timbalan Menteri Pembangunan Usahawan, Dato’ Haji Mohd. Khalid bin Mohd. Yunus, D.S.N.S. (Jempol) “ Timbalan Menteri Luar Negeri, Datuk Dr. Leo Michael Toyad, P.G.D.K., J.B.S. (Mukah) “ Timbalan Menteri Kesihatan, Dato' Seri Dr. Suleiman bin Mohamed D.P.M.S., S.S.S.A(Titiwangsa) “ Timbalan Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, Datuk Peter Chin Fah Kui, P.G.B.K. (Miri) “ Timbalan Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri, Dato’ Kerk Choo Ting, D.P.M.P., D.G.P.N.(Taiping) “ Timbalan Menteri Kewangan, Dato’ Chan Kong Choy, D.S.A.P., D.P.M.S. (Selayang) " Timbalan Menteri Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna, Dato’ S. Subramaniam, D.P.M.J., D.S.N.S., S.M.J. (Segamat) " Timbalan Menteri Pertahanan, Datuk Mohd. Shafie bin Haji Apdal, P.G.D.K. (Semporna) “ Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, Datuk Douglas Uggah Embas, P.G.B..K., P.B.S., A.B.S., A.M.N. (Betong) “ Timbalan Menteri Kewangan, Dato’ Dr. Haji Shafie bin Haji Mohd. Salleh, D.S.S.A., S.M.S., S.S.A., K.M.N. (Kuala Langat) “ Timbalan Menteri Dalam Negeri, Dato’ Chor Chee Heung, D.S.D.K., A.M.N., J.P. (Alor Setar) “ Timbalan Menteri Tenaga, Komunikasi dan Multimedia, Datuk Tan Chai Ho, P.J.N., K.M.N., A.M.N. (Bandar Tun Razak) “ Timbalan Menteri Pembangunan Luar Bandar, Dato’ G. Palanivel, D.S.S.A., S.S.A., P.J.K. (Hulu Selangor) " Timbalan Menteri Belia dan Sukan, Datuk Ong Tee Keat, P.J.N., S.M.S. (Ampang Jaya)

DR.2.4.2003 iii

Yang Berhormat Timbalan Menteri Pengangkutan, Tan Sri Dato’ Seri DiRaja Ramli bin Ngah Talib, P.C.M., S.P.C.M., A.M.N., J.P. (Pasir Salak) “ Timbalan Menteri Pertanian, Dato’ Seri Mohd. Shariff bin Haji Omar, D.G.P.N., D.M.P.N., P.P.T. (Tasek Gelugor) “ Timbalan Menteri Sains, Teknologi dan Alam Sekitar, Dato’ Zainal bin Dahalan, P.J.K., K.M.N., J.S.M., D.P.M.S. (Sabak Bernam) “ Timbalan Menteri Dalam Negeri, Dato’ Zainal Abidin bin Zin, D.P.M.P., P.M.P. (Bagan Serai) “ Mulia Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, Tengku Dato’ Seri Azlan ibni Sultan Abu Bakar, S.P.T.J., D.S.A.S. (Jerantut) “ Timbalan Menteri Kerja Raya, Dato’ Mohamed Khaled bin Haji Nordin, DSPN., P.I.S. (Johor Bahru) “ Timbalan Menteri Perusahaan Utama, Datuk Anifah Aman (Beaufort) “ Timbalan Menteri Tanah dan Pembangunan Koperasi, Dr. Tan Kee Kwong (Segambut) “ Timbalan Menteri Perpaduan Negara dan Pembangunan Masyarakat, Dr. Tiki anak Lafe (Mas Gading) " Timbalan Menteri Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan, Dato’ Dr. Ng Yen Yen (Raub) “ Timbalan Menteri Sumber Manusia, Dr. Abdul Latiff bin Ahmad (Mersing) " Timbalan Menteri Pendidikan, Dato’ Hon Choon Kim, D.S.N.S. (Seremban) “ Setiausaha Parlimen Kementerian Pertanian, Dato’ Abu Bakar bin Taib, D.S.D.K., S.D.K., B.C.K., K.M.N., P.J.K. (Langkawi) “ Setiausaha Parlimen Kementerian Dalam Negeri, Datuk Seri Abu Zahar bin Isnin, D.G.S.M., D.M.S.M., A.M.N. (Jasin) “ Setiausaha Parlimen di Jabatan Perdana Menteri, Dato’ Hajah Khamsiyah binti Yeop, P.P.T., A.M.N., A.M.P., P.M.P. (Gerik) “ Setiausaha Parlimen di Jabatan Perdana Menteri, Dato' Haji Noh bin Haji Omar, D.P.M.S., D.M.S.M., K.M.N., A.S.A., P.J.K., J.P. (Tanjong Karang) “ Setiausaha Parlimen Kementerian Pengangkutan, Dato’ Ir. Donald Lim Siang Chai (Petaling Jaya Selatan) “ Setiausaha Parlimen Kementerian Kerja Raya, Datuk Yong Khoon Seng, D.S.P.N., K.M.N. (Stampin) “ Setiausaha Parlimen Kementerian Kewangan, Tuan Hashim bin Ismail, P.P.N., P.I.S. (Ledang) “ Setiausaha Parlimen Kementerian Tenaga, Komunikasi dan Multimedia, Tuan Chia Kwang Chye (Bukit Bendera) “ Setiausaha Parlimen Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna, Tuan Wong Kam Hoong, K.M.N. (Bayan Baru) " Setiausaha Parlimen Kementerian Kesihatan, Tuan S. G. Sothinathan (Telok Kemang)

iv DR.2.4.2003

Yang Berhormat Setiausaha Parlimen Kementerian Tanah dan Pembangunan Koperasi, Dr. Robia binti Dato’ Kosai (Muar) “ Setiausaha Parlimen Kementerian Perpaduan Negara dan Pembangunan Masyarakat, Dato’ S. Veerasingam, P.M.P., A.M.P, A.M.N. (Tapah) “ Setiausaha Parlimen Kementerian Penerangan, Datuk Rizalman bin Abdullah, P.G.D.K., J.P. (Tenom) “ Setiausaha Parlimen Kementerian Pembangunan Luar Bandar, Datuk Hajah Rohani binti Haji Abdul Karim, P.B.S., P.P.B., (Santubong) “ Setiausaha Parlimen Kementerian Pendidikan, Dato’ Mahadzir bin Mohd. Khir (Sungai Petani) " Setiausaha Parlimen Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri, Datuk Fu Ah Kiow, D.I.M.P. (Mentakab) " Drs. Haji Abu Bakar bin Othman (Jerlun) “ Tuan Haji Abdul Fatah bin Haji Haron, S.M.K. (Rantau Panjang) " Tun Abdul Ghafar bin Baba, S.S.M. (Batu Berendam) “ Dato' Seri Haji Abdul Hadi bin Haji Awang, D.S.S.S.M.T. (Marang) “ Datuk Haji Abdul Hamid bin Abdul Rahman, P.J.N.(Sungai Benut) “ Tan Sri Dato' Seri Dr. Abdul Hamid Pawanteh, P.S.M., S.P.M.P. (Kangar) “ Dato’ Haji Abdul Kadir bin Annuar, S.P.M.J., K.M.N., P.I.S., B.S.I., A.M.N. (Pulai) “ Tuan Abd. Rahman bin Yusof (Kemaman) “ Tan Sri Datuk Patinggi Abdul Taib Mahmud, S.P.M.J., S.P.M.T., S.S.S.A, S.S.A.P., S.S.D.K., P.S.M., S.P.M.B., D.G.S.M., P.K.C, D.P. (Kota Samarahan) “ Dato’ Dr. Abdullah Fadzil bin Che Wan, D.P.C.M., P.C.M. (Bukit Gantang) “ Datuk Wira Abu Seman bin Haji Yusop, B.K.T., J.P., D.M.S.M., K.M.N., D.C.S.M. (Alor Gajah) “ Dato’ Haji Ahmad Husni bin Mohd. Hanadzlah, P.P.T., A.M.P. (Tambun) “ Datuk Ahmad Zahid bin Hamidi, D.M.S.M., P.P.T., P.J.K. (Bagan Datok) “ Raja Dato’ Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar, D.S.A.P. (Larut) “ Tuan Alexander Nanta Linggi, A.B.S. (Kapit) “ Tuan Alwi bin Jusoh (Pasir Puteh) “ Tuan Haji Amihamzah bin Ahmad (Lipis) “ Datu Amirkahar bin Tun Datu Haji Mustapha (Marudu) “ Dato' Haji Badrul Hisham bin Abdul Aziz, D.P.M.S., A.S.A. (Hulu Langat) " Tuan Billy Abit Joo, K.M.N. (Hulu Rajang)

DR.2.4.2003 v

Yang Berhormat Datuk Bung Moktar bin Radin, P.G.D.K., A.D.K., A.S.D.K. (Kinabatangan) “ Tuan Chang See Ten, P.I.S. (Gelang Patah) “ Tuan Haji Che Ghani bin Che Ambak, P.J.K. (Setiu) “ Puan Chew Mei Fun (Petaling Jaya Utara) “ Puan Chong Eng (Bukit Mertajam) " Tuan Chow Kon Yeow (Tanjong) “ Tun Dato’ Daim Zainuddin, D.G.S.M., S.S.M., S.P.M.S., D.H.M.S., S.S.A.P. (Merbok) “ Tuan Fong Kui Lun (Bukit Bintang) " Puan Fong Po Kuan (Batu Gajah) " Tuan Goh Kheng Huat (Nibong Tebal) " Dato Goh Siow Huat (Rasah) “ Dato’ Dr. Hasan bin Haji Mohamed Ali, D.I.M.P., S.M.S. (Parit Buntar) “ Tuan Hassan bin Mohamed (Besut) “ Tuan Henry Sum Agong, A.K. (Bukit Mas) “ Tan Sri Dato’ Hew See Tong, P.S.M., D.P.M.P., J.P. (Kampar) “ Dato’ Ho Cheong Sing, P.M.P., A.M.N. (Ipoh Barat) “ Tuan Hoo Seong Chang (Kluang) “ Tuan Husam bin Haji Musa (Kubang Kerian) “ Tuan Haji Ismail bin Noh (Pasir Mas) “ Tuan Jacob Dungau Sagan, J.B.S., K.M.N., P.P.B. (Baram) “ Dr. James Dawos Mamit, P.P.B., P.P.S. (Mambong) “ Tuan Jawah anak Gerang (Lubok Antu) “ Tuan Jimmy Lim Donald (Sri Aman) “ Tuan Joseph Mauh anak Ikeh (Selangau) “ Datuk Seri Panglima Joseph Pairin Kitingan, P.G.D.K., P.N.B.S., S.S.A.P., S.P.D.K. (Keningau) “ Tuan Joseph Salang anak Gandum (Julau) “ Datuk Juslie bin Ajirol, A.S.D.K. (Libaran) “ Dato’ Kamarudin bin Jaffar, B.C.M, D.S.N.S. (Tumpat) “ Tuan Kerk Kim Hock (Kota Melaka) “ Tan Sri Dato' Dr. K.S. Nijhar, P.S.M., S.P.M.J., J.M.N. (Subang) “ Tuan Kong Cho Ha (Lumut) “ Datuk Lau Ngan Siew, A.D.K., K.M.N., P.G.D.K. (Sandakan) “ Tuan Lee Kah Choon (Jelutong) “ Tuan Liew Teck Chan (Gaya) " Puan Lim Bee Kau, A.M.K., B.K.M., P.J.K. (Padang Serai)

vi DR.2.4.2003

Yang Berhormat Tuan Lim Hock Seng (Bagan) " Tuan Liow Tiong Lai, S.M.P. (Bentong) " Dato’ Loke Yuen Yow, D.P.M.P., A.M.P. (Tanjong Malim) " Tuan Mah Siew Keong (Teluk Intan) " Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar (Pokok Sena) “ Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin (Arau) " Tuan Haji Mat Basir bin Rahmat (Parit) “ Datuk Dr. Maximus Johnity Ongkili, A.S.D.K., J.P. (Bandau) “ Datuk Haji Mohamad bin Haji Aziz, P.N.J., S.M.J., K.M.N., P.I.S., B.S.I., A.M.N., P.P.N. (Sri Gading) " Tuan Mohamad bin Sabu (Kuala Kedah) “ Tuan Mohamed Nasir bin Che Daud (Kuala Krai) “ Tuan Mohamed Sayuti bin Said, P.P.T., P.J.K., P.P.N. (Kuala Selangor) “ Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan, P.J.N., S.M.J., K.M.N., P.I.S., A.M.N., P.P.N. (Tebrau) “ Tuan Mohd. Amar bin Abdullah (Pengkalan Chepa) “ Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad (Jeli) “ Datuk Seri Panglima Mohd. Salleh bin Tun Md. Said, P.G.D.K. (Kota Belud) “ Datuk Mohd. Sarit bin Haji Yusoh (Temerloh) “ Tuan Mohd. Yusoff bin Mohd. Nor, P.P.N., J.M.N. (Machang) “ Dato’ Mohd. Zain bin Omar, D.S.P.N., K.M.N., P.J.K, P.J.M., (Balik Pulau) “ Dato’ Ir. Mohd. Zin bin Mohamed, D.P.T.J., J.P. (Shah Alam) “ Tuan M. Shukrimun bin Shamsudin (Kuala Nerus) “ Tuan Muhamad bin Mustafa (Peringat) “ Tuan Haji Muhyidin bin Haji Abd. Rashid (Hulu Terengganu) “ Dato' Mustafa bin Ali, D.P.M.T. (Dungun) “ Datuk Napsiah binti Omar (Kuala Pilah) “ Tuan Nasharudin bin Mat Isa (Yan) “ Tuan Ng Lip Yong (Batu) “ Datuk Osu bin Sukam, S.P.D.K., P.G.D.K., D.A. (Papar) “ Dato’ Othman bin Abdul (Pendang) " Datuk Peter Tinggom anak Kamarau, P.P.B., P.P.C., K.M.N., P.N.B.S., J.B.S., A.M.N., P.B.S. (Saratok) “ Tuan Philip Benedict Lasimbang, A.S.D.K. (Penampang) " Puan P. Komala Devi, P.P.T. (Kapar) " Datuk Railey bin Haji Jeffrey, P.G.D.K., J.M.N. (Silam) " Tuan Ramli bin Ibrahim (Kota Bharu)

DR.2.4.2003 vii

Yang Berhormat Mulia Tengku Tan Sri Razaleigh Hamzah, D.K., P.S.M., S.P.M.K., S.S.A.P., S.P.M.S. (Gua Musang) “ Tuan Richard Riot anak Jaem (Serian) “ Datuk Robert Lau Hoi Chew, J.B.S., (Sibu) “ Tuan Ronald Kiandee, A.S.D.K. (Beluran) “ Datuk Ruhanie bin Haji Ahmad, D.M.S.M., P.I.S. (Parit Sulong) “ Tuan Saupi bin Daud (Tanah Merah) " Datin Paduka Hajah Seripah Noli binti Syed Hussin, D.S.S.A (Sepang) “ Dato’ Shahnon bin Ahmad, D.S.D.K., K.M.N. (Sik) “ Dato’ Shaziman bin Abu Mansor, A.N.S. (Tampin) “ Tuan Shim Paw Fatt, J.P. (Tawau) " Tuan Haji Siam bin Haji Kasrin, K.M.N., P.I.S. (Batu Pahat) “ Datuk Song Swee Guan, P.G.B.S. (Bandar Kuching) “ Dato’ Suhaili bin Abdul Rahman, D.I.M.P., A.S.D.K. (Labuan) “ Puan Sukinam Domo (Batang Sadong) “ Tan Sri Datuk Seri Amar Dr. Haji Sulaiman bin Haji Daud, S.I.M.P., D.A., D.S.S.A., P.N.B.S., J.B.S. (Petra Jaya) “ Dr. Syed Azman bin Syed Ahmad Nawawi (Kuala Terengganu) “ Tuan Taib Azamudden bin Md. Taib, J.B.S., A.M.N. (Baling) “ Tuan Tan Kok Wai (Cheras) “ Dr. Tan Seng Giaw (Kepong) “ Datin Paduka Dr. Tan Yee Kew, D.S.S.A (Kelang) “ Puan Teresa Kok Suh Sim (Seputeh) “ Tuan Thong Fah Chong (Ipoh Timur) “ Dato’ Dr. Ting Chew Peh, D.P.M.S., D.P.M.P. (Gopeng) “ Dato’ Seri Tiong King Sing, D.S.S.A., J.P. (Bintulu) " Dato’ Tiong Thai King, (Lanang) " Datin Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail (Permatang Pauh) “ Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar, J.B.S., P.B.S. (Batang Lupar) " Tuan Wan Nik bin Wan Yussof (Bachok) " Tuan Wilfred Madius Tangau, J.P., A.D.K. (Tuaran) " Dato’ Yap Pian Hon, D.P.M.S., A.M.N., P.J.K. (Serdang) “ Dr. Yee Moh Chai (Tanjong Aru) “ Datuk Dr. Haji Yusof bin Haji Yacob, P.G.D.K., A.D.K. (Sipitang) “ Datin Paduka Seri Hajah Zaleha binti Ismail, S.S.S.A., D.P.M.S., S.M.S, K.M.N (Gombak) “ Tuan Zawawi bin Haji Ahmad (Padang Terap) “ Dato’ Zulhasnan bin Rafique, D.I.M.P., A.M.N. (Wangsa Maju)

viii DR.2.4.2003

MENTERI/TIMBALAN MENTERI (SENATOR) Yang Berhormat Menteri di Jabatan Perdana Menteri, Brig. Jen. (B) Datuk Abdul Hamid bin Haji Zainal Abidin, K.M.N., P.A.T., D.P.M.P., J.S.M., P.J.N. “ Menteri Tanah dan Pembangunan Koperasi, Tan Sri Datuk Kasitah Gaddam, P.S.M., P.G.D.K., J.S.M. “ Menteri di Jabatan Perdana Menteri, Datuk Pandikar Amin Haji Mulia “ Menteri Pendidikan, Tan Sri Dato’ Seri Musa bin Mohamad, P.S.M., D.P.M.N., D.P.C.M. “ Menteri di Jabatan Perdana Menteri, Tengku Dato' Adnan bin Tengku Mansor, K.M.N., D.S.D.K., D.I.M.P., D.S.A.P., P.J.N. “ Timbalan Menteri Pendidikan, Dato’ Abdul Aziz bin Shamsuddin, D.M.S.M., D.P.M.S. " Timbalan Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, Datuk M Kayveas, P.J.N. " Timbalan Menteri Penerangan, Datuk Zainudin bin Maidin, P.J.N., J.M.N., S.M.S., A.M.K.

DR.2.4.2003 ix

DEWAN RAKYAT

PEGAWAI-PEGAWAI KANAN

Setiausaha Dewan Rakyat Datuk Mohd. Salleh bin Haji Hassan

Ketua Penolong Setiausaha Roosme binti Hamzah Zamani bin Haji Sulaiman

Penolong Setiausaha Ruhana binti Abdullah Riduan bin Rahmat Muhd Sujairi bin Abdullah

PETUGAS-PETUGAS CAWANGAN JURUBAHASA SERENTAK DOKUMENTASI Ungku Fauzie bin Ungku A. Rahman Azhari bin Hamzah Mazidah binti Mohamed Monarita binti Mohd. Hassan Hajah Paizah binti Haji Salehuddin Hajah Shamsiah binti Mohd. Yusop Hajah Supiah binti Dewak BENTARA MESYUARAT Mohamed bin Osman Mejar (B) Zakaria bin Salleh Hajah Norishah binti Mohd. Thani Mejar (B) Kamaruddin bin Abdullah Zaiton binti Yaacob Lt Kol (B) Mohamed Nor bin Mohd. Darus Abd. Talip bin Hasim Jamilah Intan binti Haji Bohari PETUGAS-PETUGAS CAWANGAN Syed Azuddin bin Syed Othman KOMPUTER Nurziana binti Ismail Mohd Shah bin Rahman Noor Effarizan binti Mat Satib Sulaiman bin Sirad Taharah binti Mohamed Azzahar bin Hashim Nik Elyana binti Ahyat Marzila binti Muslim PETUGAS-PETUGAS CAWANGAN Habibunisah Mohd. Azir PERUNDANGAN Chong Lai Peng Mohd. Shariff bin Hussein Azmi bin Othman Zafniza binti Zakaria PETUGAS-PETUGAS CAWANGAN Mohd. Sidek bin Mohd. Sani MESIN CETAK Mazlina binti Ali Kamaroddin bin Mohd. Yusof Norlaila binti Abdullah Sidi Mohamed Shahrizan bin Sarif Ropiah binti Tambi Alias bin Mohd. Nor

DR.2.4.2003 1

MALAYSIA DEWAN RAKYAT Rabu, 2 April 2003 Mesyuarat dimulakan pada pukul 10.00 pagi DOA [Tuan Yang di-Pertua mempengerusikan Mesyuarat]

JAWAPAN-JAWAPAN LISAN BAGI PERTANYAAN-PERTANYAAN [Soalan No. 1 – Y.B Dato’ Tiong Thai King (Lanang) tidak hadir] 2. Dr. James Dawos Mamit [Mambong] minta Menteri Pertahanan menyatakan manfaat kepada negara kita tentang kewujudan “Regional Counter-Terrorism Centre” di Kuala Lumpur dan berapakah jumlah sumbangan tahunan Kerajaan Amerika Syarikat kepada program “International Military and Education Training (IMET)”. Timbalan Menteri Pertahanan [Datuk Mohd. Shafie bin Haji Apdal]: Tuan Yang di-Pertua, untuk makluman Ahli-Ahli Yang Berhormat, cadangan penubuhan Pusat Serantau Asia Tenggara bagi Menangani Keganasan atau South East Asia – Regional Counter-Terrorism Centre di Malaysia, cadangan ini boleh mendatangkan banyak manfaat kepada negara. Antaranya dari segi latihan, pemindahan teknologi terbaru, kepakaran serta pertukaran maklumat berkaitan keganasan sama ada di Amerika Syarikat ataupun negara- negara yang akan mengambil bahagian dalam aktiviti-aktiviti tersebut. Dengan itu ianya akan membantu ke arah meningkatkan keupayaan negara serta serantau dalam menangani keganasan. Mengenai sumbangan peruntukan yang disediakan oleh pihak Amerika Syarikat ialah melalui penawaran kursus-kursus dan latihan kepada anggota-anggota ATM di bawah Program IMET. Program ini bertujuan untuk membolehkan anggota tentera meningkatkan lagi profesionalisme, ketenteraan serta memperolehi teknologi ketenteraan yang canggih. Bagi tahun 2002, peruntukan sebanyak US800, 031 Dollar telah pun disediakan untuk Malaysia manakala bagi tahun 2003 berjumlah sebanyak RM800,000 sahaja. Tuan Yang di-Pertua: Ya, Mambong. Tuan Ronald Kiandee: [Bangun] Dr. James Dawos Mamit: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua dan terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri, soalan tambahan. Adakah rakyat Amerika sendiri akan terlibat secara langsung di dalam program IMET ini? Dan jika ada bagaimanakah kerajaan memastikan agar mereka ini yang akan terlibat bukanlah spy EIA? Sekian. Datuk Mohd. Shafie bin Haji Apdal: Untuk makluman Ahli Yang Berhormat daripada Mambong, Latihan IMET ini tidak dilakukan di Malaysia tetapi dia dilakukan di Amerika Syarikat dan kita menghantar pasukan tentera kita berkursus di Amerika Syarikat untuk didedahkan dan mereka akan - sebenarnya bukan hanya negara Malaysia yang hanya mempunyai kemudahan ini yang diberikan oleh negara-negara seperti Amerika Syarikat dan negara-negara yang maju dalam ketenteraan, banyak lagi negara yang lain yang telah ditawarkan dan kita telah latih di situ, sudah pasti dia akan melibatkan tentera dan jurulatih daripada Amerika Syarikat di Amerika Syarikat dan bukan di Malaysia. Tuan Ramli bin Ibrahim: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua dan terima kasih Timbalan Menteri, soalan tambahan saya, dengan beberapa perkembangan mutakhir yang berlaku di Iraq dan sikap kita terhadap dasar pencerobohan Amerika Syarikat ke atas negara-negara Islam terutamanya Iraq, termasuk juga persepsi dunia terhadap peranan Amerika Syarikat sendiri dalam menghadapi keganasan yang berlaku sekarang ini dan

2 DR.2.4.2003 apakah Malaysia tidak akan mengkaji semula keputusannya untuk menjadikan negara ini sebagai pusat latihan ini? Terima kasih. Datuk Mohd. Shafie bin Haji Apdal: Terima kasih Ahli Yang Berhormat daripada Kota Bharu. Penubuhan Pusat Anti-Keganasan ini telah diilhamkan selepas kejadian 11 September dahulu dan ia telah mendapat sambutan daripada masyarakat antarabangsa di mana kita dapati sebahagian besar daripada masyarakat antarabangsa amat bersimpati dengan kejadian yang telah berlaku di New York. Dan selepas itu kita juga sebahagian daripada negara yang yakin bahawa ketika itu dasar kerajaan Amerika Syarikat untuk membanteras keganasan adalah satu langkah yang amat baik sekali dan negara kita tidak terkecuali daripada langkah-langkah yang di ambil oleh pihak-pihak pengganas, ada penculikan ada kejadian-kejadian yang boleh memudaratkan keamanan negara Malaysia juga. Maka dengan itu kita bersetuju pada dasarnya tentang perlaksanaan dan pengwujudan pusat anti-keganasan di negara ini. Untuk makluman Ahli-Ahli Yang Berhormat dari segi funding anti-keganasan ini akan ditaja oleh Kerajaan Malaysia pada keseluruhannya 100% dan kita tidak menafikan kemungkinan ada sumbangan daripada pihak Amerika Syarikat tetapi setakat ini funding peruntukan yang akan diberikan ialah daripada Kerajaan Malaysia dan sudah pasti segala apa langkah yang akan diambil dalam pusat ini yang akan berdasarkan panduan daripada Kerajaan Malaysia, sebahagian besar, cuma kemungkinan pakar-pakar yang datang untuk membantu bukan hanya datang daripada Amerika Syarikat bahkan daripada negara-negara yang lain, yang penting kepada kita ialah kita spesifik kepada perkara ini dengan izin, fokus kita ialah untuk membanteras keganasan. Memang kita tahu dasar kita tentang kejadian di Iraq, kita bantah tetapi untuk membanteras keganasan kita juga akan melaksanakannya di negara kita, ini penting. There is no double standard dengan izin, dalam langkah dan usaha kita untuk membanteras keganasan kerana ini kepentingan dan keamanan negara kita.

3. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar [Pokok Sena] minta Perdana Menteri menyatakan berapakah jumlah kes rasuah yang dilapor dan disiasat oleh BPR dari tahun 1982 sehingga 2002 dan berapakah jumlah kes pendakwaan telah dibuat. Setiausaha Parlimen di Jabatan Perdana Menteri [Dato’ Haji Noh bin Haji Omar]: Tuan Yang di-Pertua, dalam tempoh 20 tahun antara tahun 1982 hingga tahun 2002, BPR telah menerima sejumlah 173, 629 maklumat dari berbagai punca. Daripada jumlah tersebut sejumlah 11,506 siasatan terbuka telah dijalankan. Dalam tempoh tersebut BPR telah menuduh seramai 4, 311 orang di mahkamah dan telah menyediakan 2,680 laporan BPR ataupun tatatertib ke atas pegawai-pegawai awam yang didapati telah melanggar peraturan disiplin yang telah ditetapkan, terima kasih. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Ya, terima kasih Tuan Yang di-Pertua, saya ingin mendapat penjelasan daripada Setiausaha Parlimen di Jabatan Perdana Menteri berkaitan dengan soal siasatan dan pendakwaan ke atas kes yang telah disebut semalam oleh Dungun berkaitan dengan isu penyelewengan dalam PPRT kerana yang disiasat oleh BPR dan kemudiannya didakwa ialah orang yang dituduh bersubahat melakukan perbuatan rasuah. Ini menunjukkan apabila orang itu dituduh melakukan subahat dan melakukan rasuah bermakna bahawa dia bersubahat dengan orang lain dan sudah tentu dengan orang yang lebih atas dan yang mengarah dia maka dia berusaha untuk memastikan rasuah itu boleh berlaku. Jadi bagaimana boleh jadi begini siasatan ini kenapa siasatan di buat oleh BPR diselesaikan kepada orang yang bersubahat, sepatutnya siasatannya mestilah menunjukkan dahulu orang yang melakukan rasuah pelakon utama barulah orang, sebab mana boleh mai tahi dahulu, mestilah kena berak dahulu Tuan Yang di-Pertua. Tiba-tiba tahu-tahu sahaja tahi dahulu, berak belum lagi! [Dewan menjadi riuh seketika] Ini yang harus dilihat sebab itu saya hendak minta penjelasan sebab ini menimbulkan kekeliruan di kalangan masyarakat kita seolah-olah maknanya macam kita tidak telus dalam penyiasatan dan sampai bila pula kita hendak pastikan bahawa orang yang melakukan rasuah yang sebenar itu yang dikatakan mengarahkan orang yang bersubahat itu akan disiasat dan didakwa.

DR.2.4.2003 3

Dato’ Haji Noh bin Haji Omar: Terima kasih Yang Berhormat, kita telah nyatakan banyak kali dalam dewan ini, BPR menyiasat mengikut undang-undang yang sedia ada. Kita ada Akta Pencegah Rasuah 1997 dan setiap penyiasatan itu diikut dan juga dalam akta tersebut telah dinyatakan bahawa setiap siasatan itu tidak boleh diumumkan kepada orang lain, itu yang pertama dan sehinggalah orang ini di dakwa di mahkamah. Jadi kalau Yang Berhormat mengatakan tadi bahawa pelakonnya tidak ada, pelakon tambahannya ada jadi kalau dari segi undang-undang Yang Berhormat sebab kes-kes ini kes mahkamah sudah tentu a good defence bagi orang yang kena tuduh kerana macam Yang Berhormat katalah beberapa orang pelakon yang utama tidak ada tetapi pelakon tambahan ada tetapi dari segi perundangan ini dia ada good defence, tidak ada timbul bersubahat tetapi saya percaya setiap kes yang didakwa oleh pihak BPR sudah tentu BPR mempunyai bukti-bukti yang lengkap dan kita juga sedia tahu bahawa prosedur untuk mendakwa ini penyiasatannya di buat oleh BPR. Tetapi kuasa pendakwa ialah kepada Peguam Negara. Peguam negara sudah pasti ada bukti-bukti yang cukup prima facie untuk mendakwa seseorang, kalau tidak sudah tentu mereka ini tidak didakwa, oleh itu kalau Yang Berhormat jangan susah hati. Kalau Yang Berhormat ada bukti-bukti tertentu boleh tolong BPR tetapi percayalah bahawa penyiasatan BPR ini pasti akan tepat kepada orang yang dituduh. Terima kasih. Dato’ Othman bin Abdul: [Bangun] Raja Dato’ Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: [Bangun] Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: [Bangun] Tuan Lim Hock Seng: [Bangun] Tuan Yang di-Pertua: Pendang. Dato’ Othman bin Abdul: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, soalan tambahan saya, Yang Amat Berhormat Perdana Menteri pernah mengumumkan bahawa beliau akan mendapatkan maklumat-maklumat akaun yang disyaki di Switzerland, apakah Yang Berhormat dapat boleh menjelaskan pada Dewan ini perkembangan Parlimen terakhir mengenai permohonan Yang Amat Berhormat Perdana Menteri bagi mendapatkan maklumat mengenai akaun-akaun yang disyaki di Switzerland itu? Dato’ Haji Noh bin Haji Omar: Terima kasih Yang Berhormat dari Pendang, perkara ini telah dijawab oleh Yang Berhormat Menteri bahawa urusan kita dengan kes Perwaja ini dengan Switzerland, Alhamdulillah kita telah mendapat kerjasama yang baik. Tapi oleh kerana kes ini boleh menimbulkan sahaja dan melibatkan Switzerland tetapi ia melibatkan dengan negara-negara yang lain, Hong Kong dan juga Jepun dan juga sudah tentu ianya perlu kita mendapat kerjasama daripada negara-negara yang lain. Setakat ini saya difahamkan … Tuan Lim Hock Seng: [Menyampuk] Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat, Yang Berhormat, Yang Berhormat. Dato’ Haji Noh bin Haji Omar: Setakat kita difahamkan bahawa kita masih belum mendapat kerjasama yang baik daripada beberapa buah negeri termasuklah daripada negara Jepun, terima kasih.

4. Tuan Liew Teck Chan [Gaya] minta Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri menyatakan apakah kesan yang mungkin menjejaskan ekonomi Malaysia akibat peperangan ke atas Iraq oleh Amerika Syarikat. Apakah tindakan yang boleh diambil oleh kerajaan untuk mengurangkan kesan negatif ekonomi peperangan. Apakah nasihat kerajaan kepada sektor swasta dan masyarakat perniagaan. Setiausaha Parlimen Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri [Datuk Fu Ah Kiow]: Tuan Yang di-Pertua, Malaysia yang mengamalkan ekonomi terbuka tidak boleh mengelak daripada menerima akibat peperangan ke atas Iraq oleh Amerika Syarikat. Maklum balas awal yang diterima daripada sektor swasta berhubung dengan masalah-masalah yang dihadapi akibat daripada peperangan iaitu yang pertama, masalah perkhidmatan perkapalan. Pengeksport-pengeksport mengalami kesukaran mendapatkan

4 DR.2.4.2003 perkhidmatan penghantaran terus ke rantau Asia Barat. Mereka terpaksa bergantung kepada perkhidmatan perantara atau dengan izin, feeder service dari Dubai atau Jabar Ali bagi penghantaran ke negara-negara rantau tersebut. Manakala, peserta-peserta Program Minyak Untuk Makanan dengan izin, Oil For Food Program mengalami masalah penghantaran tersekat di pelabuhan Umm Qasr, Iraq. Yang kedua, kenaikan kos pengangkutan. Kos pengangkutan bagi penghantaran kargo ke Asia Barat telah meningkat. Di antaranya kerana kenaikan premium insurans dan surcharge premium risk peperangan dengan izin, war risk premium. Yang ketiga, penurunan permintaan. Permintaan barangan tekstil dan perkayuan telah menurun sebelum peperangan Iraq berlaku dan ini mengakibatkan kenaikan kos pengeluaran barangan. Pada masa ini, penghantaran masih diteruskan dan tidak ada pembatalan tempahan. Walau bagaimanapun, pembeli tidak minat membuat tempahan baru. Yang keempat, kebimbangan melakukan perjalanan. Pelabur dan pedagang asing bimbang untuk melakukan perjalanan termasuk ke Malaysia. Oleh itu, wakil syarikat- syarikat Malaysia terpaksa menemui pelanggan-pelanggan, rakan-rakan usahasama di luar negara. Ini akan melibatkan kos tambahan. Tuan Yang di-Pertua, kerajaan sentiasa memantau perkembangan di Asia Barat khususnya di Iraq dan mengambil beberapa langkah dengan meminta: (i) sektor swasta memberi maklum balas terhadap isu-isu spesifik yang dihadapi bagi membolehkan kerajaan mengambil tindakan sewajarnya; (ii) persatuan-persatuan perdagangan dan industri menjalankan kaji selidik di kalangan ahli-ahli untuk menilai impak peperangan terhadap perdagangan dan pelaburan Malaysia; dan (iii) perwakilan Malaysia di luar negara memberi penerangan mengenai keadaan keselamatan sebenar di Malaysia kepada ahli-ahli perniagaan dan persatuan perdagangan; Di samping itu, kerajaan menasihatkan sektor swasta dan masyarakat perniagaan supaya meningkatkan pengeksportan ke negara-negara lain seperti ASEAN, China, Korea Selatan dan Jepun untuk mengatasi masalah penurunan eksport ke Asia Barat. Masyarakat perdagangan Malaysia mempunyai keupayaan dan pengalaman untuk menghadapi cabaran dalam meneruskan usaha-usaha mempelbagaikan pasaran dan meningkatkan lagi eksport serta mendapatkan lebih banyak punca-punca pelaburan asing ke Malaysia. Pengalaman krisis teruk 1991 dan krisis ekonomi 1997 yang dilalui amat berharga dan berguna kepada mereka bagi menghadapi situasi semasa. Sekian, terima kasih. Tuan Liew Teck Chan: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Soalan tambahan, adakah dan apakah tindakan dan nasihat yang boleh diambil oleh Kerajaan Malaysia untuk membantu mangsa-mangsa negara Iraq? Datuk Fu Ah Kiow: Kerajaan telah melancarkan satu tabung amal yang bertujuan untuk membantu mangsa-mangsa di situ. Selain daripada itu, kerajaan juga cuba memberi maklumat yang tepat dan sebenar keadaan di situ. Mengenai penghantaran minyak kelapa sawit yang tersadai di situ, kerajaan telah mengarahkan pejabat-pejabat di situ, di Dubai untuk memantau keadaan sebenar supaya kita dapat menyalurkan pertolongan kepada syarikat yang terlibat. Sekian, terima kasih. Dato' Kamarudin bin Jaffar: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Sebagaimana kita maklum, negara Iraq ini mempunyai hasil minyak yang besar, malah dianggarkan mungkin lebih besar daripada Arab Saudi. Maka, dengan sebab itu, saya melihat bahawa Petronas mempunyai peranan yang amat berpotensi untuk berniaga secara besar-besaran dengan negara Iraq ini sesudahnya akhirnya perang ini tamat.

DR.2.4.2003 5

Jadi, adakah kementerian bercadang untuk menggalakkan syarikat-syarikat besar yang mempunyai potensi perniagaan yang baik dengan Iraq seperti Petronas mula mengambil tindakan-tindakan daripada sekarang lagi untuk membuat sesuatu yang dapat dilihat sebagai membantu rakyat Iraq sekarang ini sama ada dalam bentuk memberi sumbangan, bantuan kemanusiaan yang besar ataupun memberikan sokongan-sokongan segera kepada masyarakat Iraq sekarang ini sebagai tindakan awalan di pihak Petronas sebagai bakal peniaga dengan rakyat Iraq apabila perang itu tamat nanti. Datuk Fu Ah Kiow: Tuan Yang di-Pertua, kerajaan sentiasa mementingkan pasaran di Asia Barat dan sebenarnya kerajaan pun telah menubuhkan satu pusat pameran produk Malaysia di Bahrain dan di Dubai dengan tujuan untuk memperkembangkan pasaran eksport dan juga mempertingkatkan perdagangan di kawasan serantau di situ. Cuma, keadaan di Iraq ini kita tidak tahu berapa lama peperangan akan berterusan. Walau bagaimanapun, kerajaan tentu akan rancang supaya syarikat-syarikat yang berkeupayaan akan salurkan segala bantuan kepada Iraq untuk membantu Iraq membina semula pembangunan di dalam negara Iraq apabila perang telah tamat dan kerajaan memang mengambil perhatian yang secukupnya untuk membantu negara Iraq. 5. Tuan Tan Kok Wai [Cheras] minta Perdana Menteri menyatakan mengenai dewan orang ramai dibina di Parlimen Bandar Tun Razak tahun 2001 dan 2002 di bawah pakej perangsangan ekonomi dari segi jumlah bilangan, lokasi dan kos setiap dewan dan berapa digunakan sebagai Pusat Perkhidmatan Ahli Parlimen dan mengapakah Ahli Parlimen tersebut dibenarkan menjadikan dewan sebagai pusat perkhidmatannya. Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri [Tengku Dato' Seri Azlan ibni Sultan Abu Bakar]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua dan Yang Berhormat bagi Cheras yang telah mengemukakan soalan ini. Tuan Yang di-Pertua, dewan orang ramai yang dibina di bawah pakej pre-emptive bagi kawasan Parlimen Bandar Tun Razak sebanyak 14 buah di kawasan-kawasan seperti berikut: (i) Jalan Perkasa I, Taman Maluri; (ii) Jalan II/98B, Taman Kobena; (iii) Jalan Badam, Taman Rakyat; (iv) Flat Sri Melaka; (v) Flat Sri Johor; (vi) Taman Tenaga; (vii) Ikan Emas, iaitu rumah panjang; (viii) Taman Ikan Emas; (ix) Taman Conought, Flat Tingkat IV (x) Taman Lingsing; (xi) Taman Delima; (xii) Flat Sri Kota, Bandar Tun Razak; (xiii) Jalan Ikhlas II di Dewan Merdeka; dan (xiv) Jalan Mewah III, Bandar Tun Razak. Pembinaan dewan-dewan ini melibatkan anggaran kos RM1,120,000 yang mana sebuahnya adalah berharga RM80,000. Penduduk setempat menjalankan aktiviti-aktiviti masyarakat seperti kelas bimbingan, kemudahan tempat perjumpaan dan sebagainya. Terima kasih. Tuan Tan Kok Wai: Tuan Yang di-Pertua, soalan saya langsung tidak dijawab. [Dewan gamat seketika]. Sebelum saya menimbulkan soalan saya, sila jawab soalan asal saya. Seorang Ahli: Mana ada!

6 DR.2.4.2003

Tuan Tan Kok Wai: Jangan menunjukkan sikap tidak bertanggungjawab. [Dewan gamat seketika]. Tengku Dato' Seri Azlan ibni Sultan Abu Bakar: Tuan Yang di-Pertua, soalan rasa saya, sebahagiannya sudah terjawab kerana soalan yang lain itu, kononnya Ahli Parlimen di situ menggunakan itu sebagai pusat khidmat Ahli Parlimen. Khidmat kepada masyarakat ini adalah pelbagai bentuk. Apabila seseorang Ahli Parlimen menjalankan program-program tertentu untuk kepentingan masyarakat setempat itu, itu adalah sebahagian daripada khidmat dan kebanyakannya bukan sahaja di Bandar Tun Razak, bahkan di semua, di kawasan-kawasan Parlimen banyak program-program dilakukan di dalam dewan orang ramai. Terima kasih. Tuan Tan Kok Wai: Ya Tuan Yang di-Pertua, penyalahgunaan kuasa oleh Barisan Nasional dan pemimpinnya sudah sampai tahap bermaharajalela. [Dewan riuh] Beberapa Ahli: Wahh!! Tuan Tan Kok Wai: Saya bukan hendak bercakap sia-sia di sini. Untuk makluman Tuan Yang di-Pertua, ini satu perkara serius. Harta rakyat disalahgunakan, harta rakyat dicerobohi, harta rakyat dirampaskan. Datuk Bung Moktar bin Radin: Mana ada!! Tuan Tan Kok Wai: sebelum ini, selepas soalan saya dikemukakan di Parlimen, saya mendapati banyak lagi dewan-dewan orang ramai ini di kawasan Bandar Tun Razak, bukan sahaja dijadikan pejabat Ahli Parlimen tetapi dijadikan pejabat UMNO dan pejabat Barisan Nasional. [Dewan riuh-rendah] Beberapa Ahli: Warghh! Tidak adil!! Tuan Tan Kok Wai: Dengan lambang-lambang, papan tanda dan sebagainya. [Dewan gamat seketika] Seorang Ahli: DAP pun boleh taruk. Datuk Bung Moktar bin Radin: [Menyampuk] Dato' Raja Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: [Menyampuk] Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: [Menyampuk] Datuk Bung Moktar bin Radin: Tidak ada soalan Tuan Yang di-Pertua. Seorang Ahli: Terus, terus. Tuan Tan Kok Wai: Adakah ini satu tindakan betul membela rakyat? Beberapa Ahli: Betul!! Seorang Ahli: Bela, bela rakyat. Tuan Tan Kok Wai: Kalau seorang Yang Berhormat Menteri boleh menjadikan tingkat enam bangunan Dewan Bandaraya sebagai markas UMNO Wilayah Persekutuan, kami boleh…… Seorang Ahli: Membayangkan. Tuan Tan Kok Wai: Memikirkan, membayangkan macam mana Barisan Nasional sudah begitu ‘korup’ dalam pemikiran………[Dewan gamat seketika] Beberapa Ahli: Haiyaa!! Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Pigi dah!! Tuan Tan Kok Wai:…..dan sikap mereka. Beberapa Ahli: [Bersorak mengejek] Tuan Yang di-Pertua: Cukuplah Yang Berhormat. Cukuplah Cheras, Cheras.

DR.2.4.2003 7

Tuan Tan Kok Wai: Kalau Yang Berhormat kata…… Tuan Yang di-Pertua: Cheras….. Tuan Tan Kok Wai: Kalau Yang Berhormat kata, tempat berkhidmat Ahli Parlimen boleh diadakan dalam mana-mana dewan orang ramai, bolehkah kawasan Parlimen pembangkang, khasnya DAP di Kuala Lumpur ini….. Puan Chong Eng: [Menyampuk] Tuan Tan Kok Wai: ….dewan orang ramai dijadikan pejabat kami? [Dewan riuh- rendah] Beberapa Ahli: Mana boleh, mana boleh!! Tuan Yang di-Pertua: Cukuplah, cukuplah Yang Berhormat, cukuplah, cukup. Yang Berhormat, cukup. Cukuplah, sudah cukup dah itu. Yang Berhormat buat ucapan dah itu. [Dewan masih riuh-rendah] Tuan Tan Kok Wai: Bermakna, ini wang rakyat. Tuan Yang di-Pertua: Ya, tidak apalah. Bagi dia jawablah. Bagi dia jawab, silakan. Sila duduk. Beberapa Ahli Pembangkang: [Menyampuk] Tengku Dato' Seri Azlan ibni Sultan Abu Bakar: Tuan Yang di-Pertua, yang pertamanya tidak ada soalan. [Ketawa] [Dewan gamat seketika] Datuk Bung Moktar bin Radin: Haaa! Tengku Dato' Seri Azlan ibni Sultan Abu Bakar: Yang keduanya, rasa tidak silap saya Tuan Yang di-Pertua, wakil Ahli Parlimen di Bandar Tun Razak dia datang daripada Barisan Nasional. Ini bermakna, rakyat di Bandar Tun Razak ini menyokong Barisan Nasional. Terima kasih. [Ketawa] [Dewan riuh seketika] Tuan Yang di-Pertua: Ya, ya. Datuk Dr. Haji Yusof bin Haji Yacob: [Bangun] Tuan Yang di-Pertua: Ya, sila. Datuk Dr. Haji Yusof bin Haji Yacob: [Berjalan keluar Dewan] Tuan Yang di-Pertua: Ya, sila, sila. Tidak ada siapa yang bangun di sana. [Ketawa] Dr. Tan Seng Giaw: Sayakah? Tuan Yang di-Pertua: [Ketawa] Semua Ahli Parlimen: [Ketawa] [Dewan riuh] Tuan Yang di-Pertua: Sila, sila Kepong ya. Dr. Tan Seng Giaw: Tuan Yang di-Pertua, soalan tambahan. Saya memang tertarik jawapan daripada Yang Berhormat Tengku. Bolehkah Yang Berhormat memberitahu kepada Dewan ini, dengan hasrat Dewan Bandaraya hendak meningkat kepada taraf dunia. Itu bukan main, ini baik. Seorang Ahli: Ya, ya. Dr. Tan Seng Giaw: Ini baik. Yang Berhormat pun setuju kita hendak meningkatkan taraf Kuala Lumpur kepada taraf dunia. Ini memang satu perkara yang baik. Kita mesti bekerjasamalah bersama-sama untuk mewujudkan satu taraf yang antarabangsa. Kalau kita hendak buat demikian, bolehkah Yang Berhormat menerangkan kepada Dewan yang mulia ini, macam mana kita boleh menyelesaikan masalah struktur-struktur bangunan-bangunan di kawasan-kawasan lapang di Kuala Lumpur? Sama ada dibubuh

8 DR.2.4.2003

UMNO, biasanya macam itu. Yang Berhormat bagi Cheras di sini bukan tidak betul, cuma suara itu kena lantang sikit sahaja. Seorang Ahli: Ya. Dr. Tan Seng Giaw: Tetapi, walau bagaimanapun, macam mana kita selesaikan masalah ini termasuk tanah-tanah lapang di Jalan Kepong, seperti di Cheras juga dicerobohi ataupun diberi TOL dan sebagainya dan jalan protokol itu mesti dijaga, tanah lapang. Tuan Yang di-Pertua: Ya, apa soalan Yang Berhormat? Dr. Tan Seng Giaw: Satu soalan sahaja Tuan Yang di-Pertua. Tuan Yang di-Pertua: Ya, ya. Beberapa Ahli: [Menyampuk] Dr. Tan Seng Giaw: Tetapi, ia memang berkaitanlah, sangkut-paut. Tuan Yang di-Pertua: Yalah, tetapi tidak dengar soalan pun, ya. Dr. Tan Seng Giaw: Ya? Tuan Yang di-Pertua: Tidak dengar soalan pun. Dr. Tan Seng Giaw: Tuan Yang di-Pertua, apakah….. Tuan Yang di-Pertua: Ya. Dr. Tan Seng Giaw: Tadi saya sudah jelaskan, apakah tindakan yang akan diambil oleh pihak Yang Berhormat untuk membersihkan semua kawasan lapang, kawasan hijau supaya kita boleh bertaraf dunia, Kuala Lumpur sebagai international garden city of light, dengan izin Tuan Yang di-Pertua. Kalau hendak jadi macam itu semua hendaklah dibersihkan. Sekian, terima kasih. Tengku Dato' Seri Azlan ibni Sultan Abu Bakar: Terima kasih Yang Berhormat bagi Kepong. Memanglah ini usaha pihak Dewan Bandaraya Kuala Lumpur. Pada ketika ini kita telah kaji semula tentang pelan induk pembangunan Kuala Lumpur. Saya hendak beri contoh kepada Yang Berhormat, pada ketika ini kita telah cuba sedaya upaya kita untuk membersihkan Bandaraya Kuala Lumpur ini dengan mengisikan tanah-tanah kosong kemungkinan dengan bangunan-bangunan yang memberi faedah kepada masyarakat kita. Umpamanya di sebelah Jalan Imbi yang mana kita ada lebih kurang 30 ke-40 ekar yang mana kita akan berusaha untuk mengadakan satu city park di kawasan itu dengan menjalankan pelbagai aktiviti sukan untuk masyarakat di kawasan itu. Ini adalah sesuatu cara untuk kita mengisi tanah-tanah kosong. Ini adalah di dalam kajian pihak Dewan Bandaraya Kuala Lumpur. Insya-Allah, dalam masa yang terdekat ini kita akan cuba sedaya upaya kita untuk membangunkan Kuala Lumpur sebagai satu bandar yang bertaraf bandar raya di dunia. Terima kasih.

6. Datin Paduka Hajah Seripah Noli binti Syed Hussin [Sepang] minta Menteri Sumber Manusia menyatakan sejauh manakah kebenaran dakwaan yang menyatakan bahawa sesetengah syarikat keselamatan gagal menjaga kebajikan kakitangannya sehingga bertentangan dengan elemen Akta Kerja 1955 dan apakah tindakan Kerajaan dalam meningkatkan status pegawai keselamatan ini. Timbalan Menteri Sumber Manusia [Dr. Abdul Latiff bin Ahmad]: Tuan Yang di-Pertua, Kementerian Sumber Manusia memang sedar akan dakwaan yang melibatkan kakitangan pengawal keselamatan. Justeru itu, kementerian sentiasa memastikan kebajikan dan keselamatan sosial para pekerja dijaga dan dilindungi. Oleh yang demikian, pemeriksaan ke tempat-tempat pekerjaan sentiasa dilakukan dari masa ke semasa. Di samping itu, penyemakan Akta Kerja 1955 sedang dijalankan bagi memastikan kebajikan dan keselamatan sosial pekerja dilindungi selaras dengan perubahan ekonomi dan sosial yang berlaku.

DR.2.4.2003 9

Selain daripada itu, untuk menangani isu tersebut, kementerian juga telah menubuhkan Suruhanjaya Siasatan Majlis Penetapan Gaji pada 16 Oktober 2002. Suruhanjaya siasatan ini terdiri daripada 42 orang ahli. Tujuan penubuhannya adalah untuk mengkaji keperluan mewujudkan Majlis Penetapan Gaji bagi menangani masalah pekerja yang menerima gaji bulanan yang rendah. Sektor pekerjaan yang diliputi dalam siasatan ini adalah sektor perkhidmatan (termasuk pengawal keselamatan), pertanian, penternakan, perhutanan, nelayan dan pemburu. Tuan Yang di-Pertua, Suruhanjaya Siasatan ini telah memulakan siasatan am dan lawatan ke tempat-tempat pekerjaan pada bulan Februari 2003 bagi mendapatkan maklumat terperinci mengenai pekerja yang dikenal pasti dan dijangka berakhir pada Julai 2003. Laporan siasatan am dan lawatan akan disiapkan, akan dikemukakan kepada Yang Berhormat Menteri dan seterusnya mengesyorkan sama ada perlu atau tidak ditubuhkan Majlis Penetapan Gaji. Tugas majlis ini adalah untuk merumuskan cadangan bagi menetapkan gaji minimum berkanun, cuti pekerja dan hal-hal yang berkaitan dengan syarat-syarat pekerjaan dan skim, dengan izin, superannuating untuk sektor-sektor yang dinyatakan di atas. Datin Paduka Hajah Seripah Noli binti Syed Hussin: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, soalan tambahan. Apakah langkah yang diambil oleh kementerian untuk memastikan profesion pengawal keselamatan adalah profesional dan dengan itu boleh menambah produktiviti dan gaji mereka. Terima kasih. Dr. Abdul Latiff bin Ahmad: Tuan Yang di-Pertua, terima kasih soalan tambahan daripada Yang Berhormat bagi 'Sepeng', dekat F1 dia cakap 'Sepeng'… [Ketawa] Walaupun lesen yang dikeluarkan oleh syarikat-syarikat yang menawarkan perkhidmatan keselamatan dikeluarkan oleh Kementerian Dalam Negeri, bagi tujuan untuk memastikan yang pengawal keselamatan menempa satu standard, apatah lagi profesion tersebut kita anggap sebagai profesion yang profesional, tidak ada jalan lain, selain daripada menentukan standard-standard dalam bentuk kursus, kurikulum dan juga peningkatan kemahiran. Perbincangan di antara kesatuan syarikat-syarikat dan juga Kesatuan Sekerja Kebangsaan bagi pengawal keselamatan yang baru ditubuhkan perlu diadakan untuk Kementerian Sumber Manusia melalui agensi di bawah kementerian iaitu Majlis Latihan Vokasional Kebangsaan membantu mereka untuk mewujudkan apa yang kita panggil, dengan izin, National Occupational Skill Standard (NOSS) atau Standard Kemahiran Kerja di mana melalui kerjasama dengan MLVK, satu standard perlu diwujudkan di mana semua syarikat yang menawarkan perkhidmatan keselamatan dan sekuriti ini dapat diwujudkan satu keseragaman dan dengan itu bukan sahaja masyarakat pekerja yang bekerja akan merasakan yang ia berasa bangga sebagai pengawal keselamatan. Tuan Nasharudin bin Mat Isa: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Soalan tambahan saya ialah saya masih memerhatikan terdapat masih lagi ramai pengawal keselamatan di stesen minyak, di hotel dan di beberapa buah tempat lain yang terdiri daripada warga asing bukan sahaja mereka tidak memahami bahasa, budaya kita juga mereka tidak memahaminya. Jadi, saya ingin tahu adakah masalah ini yang timbul sejak beberapa hari lepas sudah dapat diselesaikan dan kenapa tidak satu usaha dibuat contohnya Kementerian Sumber Manusia berpakat dengan Kementerian Pertahanan, bekas tentera kita yang ramai tidak bekerja diberi satu skim khusus untuk mereka ini, tambahan pula mereka lebih profesional dalam penggunaan senjata. Sebab kita lihat banyak kes mutakhir ini yang melibatkan pengawal-pengawal keselamatan ditembak begitu sahaja tanpa dapat mereka membalas balik tembakan kerana mungkin tidak profesionalnya mereka dalam penggunaan senjata. Terima kasih. Dr. Abdul Latiff bin Ahmad: Tuan Yang di-Pertua, terima kasih atas soalan dan juga saranan serta cadangan daripada Yang Berhormat bagi Yan. Saya kira kenyataan Yang Berhormat bagi Yan ada benarnya. Walau bagaimanapun, isu mengenai penggunaan pekerja asing dalam sektor keselamatan ini adalah di bawah bidang kuasa Kementerian Dalam Negeri. Sebab itu saya katakan tidak ada jalan lain untuk kita memastikan yang produk perkhidmatan ini diberikan secara profesional, melainkan dengan mewujudkan satu sistem standard bagaimana mengurus senjata, bagaimana mengawal bangunan, ini

10 DR.2.4.2003 perlukan elemen-elemen kemahiran yang tinggi dan tidak lagi menjadikan kerja ini sebagai kerja sambilan. Apa yang saya dapat maklum penggunaan bekas-bekas anggota tentera dan juga anggota polis memang digunakan oleh syarikat-syarikat tersebut. Walau bagaimanapun, penggunaan mereka ini di peringkat teknokrat, di peringkat pengurusan, tidak di peringkat front liner. Terima kasih.

7. Puan Chong Eng [Bukit Mertajam] minta Menteri Dalam Negeri menyatakan bilangan ahli KMM dan Jemaah Islamiyah yang telah ditangkap dan bagaimana kumpulan ini berkait dengan Al-Qaeda. Timbalan Menteri Dalam Negeri [Dato' Zainal Abidin bin Zin]: Tuan Yang di- Pertua, terima kasih kepada Yang Berhormat bagi Bukit Mertajam. Setakat ini seramai 18 orang anggota KMM dan 55 orang anggota Jemaah Islamiyah (JI) telah ditahan di bawah Akta Keselamatan Dalam Negeri 1960 di Pusat Tahanan Perlindungan Taiping, Perak. KMM tidak mempunyai kaitan dengan Al-Qaeda. Hanya kumpulan JI didakwa mempunyai kaitan dengan Al-Qaeda apabila empat orang lelaki Arab yang dipercayai adalah anggota Al-Qaeda yang mana dua orang daripadanya kemudian terlibat dalam serangan 11 September 2001 telah tinggal di kondominium Yazid Syufaat waktu berada di Malaysia dalam tahun 2000. Yazid Syufaat adalah salah seorang anggota JI yang ditahan di bawah Akta Keselamatan Dalam Negeri 1960. Beliau juga dikaitkan mempunyai hubungan dengan anggota Al-Qaeda, Zacharias Moussoui - betul tak betul bunyi saya tak tahu, yang didakwa di mahkamah Amerika Syarikat atas tuduhan terlibat dengan peristiwa 11 September 2001 serangan ke atas Pusat Dagangan New York dan Pentagon. Siasatan ke atas kumpulan JI masih diteruskan dan kerajaan percaya tangkapan ke atas beberapa ahli kumpulan tersebut telah melumpuhkan pergerakan kumpulan ini. Tuan Yang di-Pertua, memandangkan ancaman kumpulan JI mempunyai hubungan dengan kumpulan pengganas dari negara-negara luar, kerajaan telah menjalankan kerjasama serantau. Misalnya dengan menandatangani Agreement of Information Exchange and Establish of Communication Procedure, dengan izin, dengan empat negara iaitu Indonesia, Filipina, Thailand dan cambodia. Selain dari itu, kerajaan juga telah menandatangani beberapa konvensyen dan protokol di peringkat antarabangsa. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Saya ingin mendapat penjelasan daripada Yang Berhormat Timbalan Menteri tentang apa yang telah disebut tadi iaitu berkaitan dengan Yazid Sufaat ini ada kaitan dengan Al-Qaeda. In berasaskan kepada beberapa tuduhan yang dibuat oleh Kerajaan Amerika. Dan prinsip kita sekarang kita mengatakan bahawa Kerajaan Amerika bertindak unilateral terhadap Iraq tanpa bukti dan kita menyetujui bahawa itu ada kaitan dengan beberapa isu yang berkaitan dengan peristiwa 11 September yang kita sendiri mendakwa bahawa Amerika tidak mempunyai bukti yang kukuh untuk mendakwa sesiapa sama ada Osama bin Laden ataupun mana-mana pihak, tiba-tiba kita menahan Yazid Sufaat kerana dituduh ada kaitan dengan kumpulan Al-Qaeda yang bertanggungjawab terhadap peristiwa 11 September. Walaupun disebut tadi bahawa orang itu namanya saya tak dapat hendak tangkap tadi, didakwa di mahkamah Amerika Kenapa orang itu didakwa di Amerika, kita di sini tidak didakwa. Sepatutnya kalau orang itu didakwa di Amerika, orang yang ada kaitan dengan orang di Amerika sepatutnya...[Disampuk] di Malaysia ini harus didakwa. Kemudian saya juga ingin mendapat penjelasan daripada Yang Berhormat tentang penahanan seorang bekas Leftenan Kolonel Manaf yang ditahan baru-baru ini, kita semua sedia maklum dan saya percaya bahawa kerajaan ketahui tentang penglibatan beliau sewaktu beliau berkhidmat dalam MALBAT, dalam membantu pihak Bosnia dan sebagainya. Jadi, apa alasan yang mengatakan bahawa penglibatan beliau sehingga menyebabkan beliau hendak diseret ditahan di bawah ISA, sedangkan penglibatan beliau di Bosnia membantu pejuang-pejuang Bosnia itu satu perkara yang seharusnya kita berikan satu penghormatan atas kebolehan beliau, yang saya difahamkan oleh pegawai-pegawai

DR.2.4.2003 11 tentera bahawa dia mempunyai kebolehan yang sangat hebat dan memberikan bantuan kepada pejuang-pejuang di Bosnia. Tuan Yang di-Pertua: Cukuplah, Yang Berhormat. Dato' Zainal Abidin bin Zin: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Perbezaan Amerika dengan kita memang berlaku perbezaan dan undang-undang kita tidak seperti yang terdapat di Amerika. Kita menghormati undang-undang yang telah diluluskan dan kita menjalankan tindakan di atas undang-undang yang telah diluluskan di Dewan-dewan yang disahkan di dalam Perlembagaan negara ini. Kalau berkaitan dengan Yazid Sufaat, dia didakwa di Amerika, dia mengikut undang-undang di Amerika. Kita mengambil tindakan kepada mereka yang terlibat, yang berkaitan dengan tindakan ataupun kemungkinan tindakan, niat akan berlaku di atas tindakan yang akan menjejaskan keselamatan negara ini. Berasaskan itulah maka ISA dan kuasa yang diberikan mengikut undang-undang itu, kerajaan mengambil tindakan ke atas mereka yang ditahan pada hari ini. Saya percaya Lt. Kol (B) Manaf juga, ia bukan berasaskan atas kerja yang telah beliau lakukan atas kepentingan dan jasa yang begitu besar, tetapi dalam masa yang sama kita juga mengambil tindakan atau kemungkinan jasa akan dilakukan yang boleh menjejaskan keselamatan negara ini. Itu sahaja dan kita tidak boleh mengatakan bahawa kalau cikgu yang kita tangkap, cikgu itu tidak berjasa dan pegawai yang kita tangkap, pegawai itu tidak berjasa. Jasanya, itu jasa. Tetapi tindakan yang kita ambil atas kuasa dalam ISA ini mengikut peraturan dan cara demi kepentingan keselamatan negara ini, Tuan Yang di-Pertua. Tuan Yang di-Pertua: Ya, Ahli Yang Berhormat bagi Tebrau. Beberapa Ahli: [Ketawa] Datuk Haji Mohamad bin Haji Aziz: Heh! Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Assalamualaikum warahmatullahi taala wabarakatuh. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Tuan Yang di-Pertua, soalan saya, soalan tambahan. Tuan Yang di-Pertua: Hmm. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Saya ucapkan tahniah kepada pihak keselamatan ataupun pihak polis dan kerajaan yang telah pun mengambil tindakan yang begitu cekap untuk menahan kumpulan-kumpulan tertentu sebelum ia merebak dan boleh merosakkan keamanan negara. Tuan Yang di-Pertua: Hmm. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Saya cuma hendak tanya, dalam penangkapan yang dilakukan ini, adakah terdapat penyokong atau ahli parti pembangkang? Datuk Haji Mohamad bin Haji Aziz: PAS. Beberapa Ahli: PAS. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Ahli parti pembangkang dan penyokong terutama PAS. Datuk Haji Mohamad bin Haji Aziz: Haaaa! Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Sebab apa, saya tengok, tiap-tiap kali kita memperkatakan hal keselamatan, dia balik-balik membela orang yang salah, orang yang memang terang-terang dari segi undang-undang (salah), dia mempertahankan. [Tepuk] Tunjuk perasaan pun dia tahan, dia kata salah polis. Rusuhan pun polis salah, semua dia hendak mempertahankan yang salah. Macam pendapat Yang Berhormat? Can you answer my question, please? [Ketawa] [Dewan riuh] [Tepuk] Dato' Zainal Abidin bin Zin: Tuan Yang di-Pertua dan Yang Berhormat bagi Tebrau. Saya mengucapkan terima kasih. Sebenarnya kita bila mengambil tindakan itu

12 DR.2.4.2003 tidak berasaskan mereka daripada parti mana, sama ada dia daripada kalangan pembangkang – PAS, DAP KeADILan dan sebagainya. Kita berasaskan di atas planning dan niat mereka yang akan menggugat keselamatan dalam negara ini. Ada bukti-bukti yang menunjukkan sama ada mereka menjadi ahli ataupun tidak menjadi ahli, ternyata apabila kita telah menangkap kumpulan KMM dahulu, apabila kereta- kereta yang telah digunakan untuk membuat operasi ini ada mempunyai tanda-tanda parti- parti politik di dalam negara ini. Tetapi kita tidak menuduh bahawa mereka ini adalah diasaskan, ditaja ataupun digrand design oleh parti yang berkenaan, tetapi kita berharap kalau perkara-perkara seperti ini, parti-parti politik yang bertanggungjawab di atas kepentingan rakyat dalam negara ini mengambil iktibar supaya tidak memberi perlindungan dan membela mereka yang berhasrat untuk menghancurkan negara ini. Itu yang paling penting, yang patut disedari oleh semua pemimpin dan ahli-ahli politik dalam tanah air kita. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. [Tepuk]

8. Puan Sukinam Domo [Batang Sadong] minta Menteri Luar Negeri menyatakan tindakan yang diambil oleh Kerajaan Malaysia terhadap provokasi dan tindak-tanduk Kerajaan Singapura terhadap Malaysia. Timbalan Menteri Luar Negeri [Datuk Dr. Leo Michael Toyad]: Tuan Yang di- Pertua, izinkan saya menjawab soalan ini bersama dengan soalan Yang Berhormat bagi Lipis yang juga dikemukakan pada hari ini. Tuan Yang di-Pertua: Baiklah. Datuk Dr. Leo Michael Toyad: Tuan Yang di-Pertua, sebagai negara berjiran, Malaysia dan Singapura adalah saling bergantung atau interdependent, dengan izin di antara satu sama lain. Kedua-dua negara mempunyai banyak persamaan dari segi pertalian kekeluargaan serta lain-lain aspek. Dalam masa yang sama, kedua-dua negara mempunyai perbezaan pendirian dan pendapat dari semasa ke semasa ke atas sesuatu isu terutama dalam hal yang melibatkan kepentingan nasional masing-masing. Kedua-dua negara sentiasa sedar bahawa isu-isu dua hala yang timbul perlu diselesaikan secara aman. Dalam hal ini perbezaan-perbezaan yang wujud ini tidaklah sampai ke tahap konflik serta membawa kedua-dua negara ke kancah konfrontasi secara fizikal. Kerjasama Malaysia dengan Singapura dalam bidang ekonomi adalah erat. Jumlah perdagangan di antara Malaysia dengan Singapura pada tahun 2002 adalah sebanyak RM97 bilion. Jumlah eksport dari Malaysia ke Singapura ialah sebanyak RM60 bilion manakala import ialah sebanyak RM36 bilion. Ini bermakna imbangan pembayaran adalah berpihak kepada Malaysia sebanyak RM23 bilion. Dari segi pelaburan Tuan Yang di-Pertua, Singapura merupakan salah sebuah negara pelabur terbesar di Malaysia pada tahun 2001 yang berjumlah RM2 bilion. Malaysia merupakan salah sebuah pelabur terbesar dari negara Asean dengan jumlah pelaburan ke Singapura sebanyak RM2.1 bilion pada tahun 2001. Pada tahun 2002, pelaburan Singapura di Malaysia berjumlah RM868 juta manakala pelaburan Malaysia di Singapura sehingga suku ketiga tahun tersebut ialah RM465 juta. Dari segi pelancongan pula, Singapura merupakan pelancong yang paling ramai melawat Malaysia, berjumlah 7.5 juta orang pada tahun 2002. Tuan Yang di-Pertua, adalah jelas bahawa kerjasama di antara Malaysia dengan Singapura dalam bidang terutamanya ekonomi dan pelancongan adalah rapat. Ianya juga menunjukkan bahawa pada keseluruhannya banyak faedah yang dapat diperolehi hasil jalinan hubungan yang baik, yang berdasarkan dengan situasi sosiopolitik yang aman dan tenteram di antara kedua negara. Adalah menjadi dasar Kerajaan Malaysia untuk sentiasa berusaha menyelesaikan isu-isu dua hala yang wujud dengan Singapura secara aman sama ada cara dua hala ataupun merujuk kepada pihak ketiga seperti mana yang telah kita lakukan terhadap isu

DR.2.4.2003 13

Pulau Batu Putih yang telah dipersetujui untuk dirujukkan kepada ICJ atau International Court of Justice, di Hage, Belanda. Tuan Yang di-Pertua, kita semua sedar bahawa selaras dengan perkembangan dunia hari ini, banyak cabaran yang perlu kita hadapi. Globalisasi dan revolusi teknologi maklumat telah pun merebak ke seluruh dunia. Isu-isu seperti keganasan antarabangsa dan lain-lain bentuk jenayah lintas sempadan kini menjadi ancaman serius kepada keamanan dan kestabilan negara, kestabilan serantau dan juga kestabilan antarabangsa. Kemunculan negara China sebagai kuasa ekonomi dunia juga memberi cabaran dan memberi peluang kepada Malaysia dan Singapura. Jadi dalam hal ini Tuan Yang di- Pertua, aspek-aspek kerjasama saling bergantung antara satu sama lain. Jaminan keselamatan serta kemakmuran bersama semakin menjadi penting dalam hubungan dua hala, hubungan serantau dan juga hubungan antarabangsa. Oleh itu hubungan kerjasama yang lebih kukuh di antara kedua-dua negara Malaysia dan Singapura adalah penting demi kebaikan rakyat kedua-dua negara. Tanggungjawab untuk memanfaatkan kerjasama ini Tuan Yang di-Pertua, dan dua hala bukan terserah kepada Malaysia semata-mata. Pihak Singapura juga adalah bertanggungjawab dalam usaha mengekalkan hubungan yang baik dan tidak hanya mementingkan kepentingan Singapura semata-mata. Tuan Yang di-Pertua: Ya, Ahli Yang Berhormat bagi Arau. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Soalan tambahan. Saya amat menghargai sikap kerajaan sebagaimana yang disebutkan oleh Yang Berhormat Timbalan Menteri tadi. Kita memang mengharapkan hubungan yang baik di antara Singapura dengan Malaysia kerana kita berjiran. Saya ingin bertanya kepada pihak kementerian, walaupun Singapura sebuah pulau yang kecil, adakah kita menempatkan pegawai-pegawai yang berpengalaman dan adakah kita menempatkan bilangan pegawai yang mencukupi untuk mengatasi masalah- masalah yang sering kita lihat timbul antara Singapura dan Malaysia supaya masalah- masalah ini boleh diselesaikan di peringkat pentadbiran, tidak sampai dibawa ke peringkat yang lebih besar, lebih-lebih lagi dibawa ke pengetahuan umum di antara rakyat Singapura dan rakyat Malaysia yang sedikit sebanyak menimbulkan ketegangan dan kebimbangan di antara dua pihak. Adakah pihak kementerian bersetuju kalau saya menyatakan bahawa Singapura harus diberikan perhatian yang lebih mengenai penempatan pegawai dan juga meletakkan mereka yang lebih berpengalaman di sana. Terima kasih. Datuk Dr. Leo Michael Toyad: Tuan Yang di-Pertua, memang seperti mana Yang Berhormat cadangkan, kita sentiasa menempatkan pegawai-pegawai yang berpengalaman dan juga yang kanan di pejabat kita, di Suruhanjaya di Singapura dan kadangkala isu-isu yang kita bincangkan, kadang-kadang dihebahkan di media tetapi ini adalah di luar jangkaan kita. Seterusnya memang perhubungan di antara pegawai-pegawai dan juga kedua-dua Kementerian Luar Negeri Singapura dan juga Wisma Putra memang sentiasa bekerjasama untuk menyelesaikan isu-isu yang kita hadapi dari semasa ke semasa termasuk isu-isu yang kita sedang hadapi pada masa kini. Tuan Yang di-Pertua: Ya, Ahli Yang Berhormat bagi Arau. Hmm, Bachok. Tuan Wan Nik bin Wan Yussof: Tersalah Tuan Yang di-Pertua. Terima kasih, soalan tambahan. Sebagaimana yang telah pun kita maklum, ramai pekerja Malaysia kita bekerja di Singapura dan ada kes-kes yang tertentu yang melibatkan kepentingan pekerja yang tidak dilayan sebaik mungkin oleh pihak berkuasa Singapura. Dalam perkembangan terbaru, saya mendapat maklum bahawa kes penyakit SARS iaitu penyakit Severe Acute Respiratory Syndrome ini kita dapati telah pun ada bukti- bukti merebak di Singapura. Adakah pihak Kementerian Luar Negeri mempunyai suatu pandangan diplomatik dalam konteks hubungan pekerja ini untuk mengawal supaya pekerja

14 DR.2.4.2003 kita tidak berulang-alik setiap hari untuk mencegah SARS ini masuk ke Malaysia. Terima kasih. Datuk Dr. Leo Michael Toyad: Tuan Yang di-Pertua, soalan ini terkeluar dari kementerian saya. Walau bagaimanapun dalam perhubungan diplomatik, ini soalan kesihatan tetapi dalam undang-undang kesihatan antarabangsa seperti mana yang kita nampakkan, pihak Singapura mengambil tindakan-tindakan yang tertentu menjaga kesihatan rakyat mereka dan juga rakyat yang melancong atau bekerja di negara mereka. Begitu juga bagi pihak kita telah meningkatkan surveillance, dengan izin, untuk menjaga supaya tidak merebak penyakit ini lebih dari yang ada pada masa kini. Pada hari ini kita juga lihat Kementerian Kesihatan telah mengeluarkan arahan supaya berjaga-jaga rakyat Malaysia yang pergi ke kawasan-kawasan termasuk Singapura, Hong Kong di mana penyakit ini telah wujud dan untuk berjaga-jaga supaya jangan pergi kalau tidak diperlukan. Sekian, terima kasih.

9. Tuan Hoo Seong Chang [Kluang] minta Menteri Kewangan menyatakan:- (a) Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) bagi suku tahun keempat 2002; dan (b) bagaimana ramalan Kementerian terhadap kadar pertumbuhan ekonomi negara kita pada tahun 2003. Timbalan Menteri Kewangan [Dato' Chan Kong Choy]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Keluaran Dalam Negeri Kasar (KDNK) bagi suku tahun keempat 2002 meningkat pada kadar 5.6% berbanding 1.3% pada suku pertama, 41% pada suku kedua dan 5.8% bagi suku ketiga. Pencapaian ini telah membantu ekonomi negara mencatat pemulihan pertumbuhan yang lebih kukuh sebanyak 4.2% bagi keseluruhan tahun 2002 berbanding hanya 0.4% pada tahun 2000. Pada masa kini adalah sukar untuk meramalkan pertumbuhan ekonomi negara bagi tahun 2003 memandangkan persekitaran luar semakin tidak menentu dan kian mencabar terutamanya berikutan kesan daripada serangan Amerika Syarikat ke atas Iraq. Walau bagaimanapun berasaskan anggaran Bank Negara Malaysia pada 26 Mac 2003 semasa membentangkan Laporan Tahunan 2002, ekonomi negara pada tahun 2003 dijangka terus berkembang sebanyak 4.5%. Tuan Hoo Seong Chang: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Sebenarnya saya cukup yakin pertumbuhan ekonomi negara kita boleh mencapai 4.5%, malah lebih tinggi daripada 4.5% berasaskan fundamental ekonomi negara kita adalah mantap. Seperti yang dijelaskan oleh Yang Berhormat Timbalan Menteri tadi, oleh kerana keadaan luar yang semakin tidak menentu khususnya peperangan di Iraq dan juga ditambah dengan penyakit SARS yang berlaku di rantau Asia ini. Bolehkah kerajaan memberitahu lebih lanjut lagi tentang langkah-langkah dan perancangan kerajaan untuk mengatasi masalah yang mungkin berlaku sehingga menjejaskan ekonomi negara kita. Sekian, terima kasih. Dato' Chan Kong Choy: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Terima kasih Yang Berhormat bagi Kluang. Sungguhpun persekitaran luar masih….. dan juga semakin tidak menantu tetapi Kerajaan Malaysia masih yakin bahawa bagi tahun ini kita masih boleh mencapai sebanyak 4.5% pertumbuhan ekonomi ataupun KDNK. Jangkaan prestasi ekonomi yang terus berkembang pada tahun ini, Kita memang telah mengambil kira persekitaran luar yang tidak menentu, di mana pertumbuhan ekonomi negara akan diterajui terutamanya oleh faktor domestik, di samping sokongan daripada peningkatan permintaan luar yang dijangka sederhana. Peningkatan permintaan luar dijangka didorong oleh pemulihan industri elektronik dunia walaupun pertumbuhan ekonomi dunia pada tahun ini juga akan dijangka berkembang lebih perlahan tetapi prestasi sektor luar negara juga didorong oleh jangkaan

DR.2.4.2003 15 harga komoditi yang kekal kukuh dan juga peningkatan aliran perdagangan serantau. Seperti mana yang dikatakan oleh Ahli Yang Berhormat bagi Kluang bahawa fundamental ekonomi negara terus mantap dan juga kukuh dan ini akan memberikan sokongan kepada peningkatan perbelanjaan pengguna dan pemulihan berterusan dalam kegiatan pelaburan swasta. Maka justeru dalam keadaan yang tidak menentu ini, pertumbuhan ekonomi akan dijana oleh punca-punca domestik dengan perbelanjaan pemindahan sektor swasta dijangka memainkan peranan yang lebih penting. Walau bagaimanapun, dalam keadaan yang tidak menentu ini, pertumbuhan ekonomi negara masih ada downsize risks. Kalau pergolakan geopolitik di Asia Tengah dan juga pencerobohan negara asing ke atas Iraq ini berlarutan mungkin pertumbuhan akan terjejas. Walau bagaimanapun, kita telah pun merancang beberapa strategi menubuhkan beberapa jawatankuasa untuk meninjau kalau sekiranya geopolitik di Asia Tengah ini berlarutan kita akan juga mengambil langkah-langkah yang sewajarnya supaya kita juga dapat mencapai pertumbuhan ekonomi sebanyak 4.5% ini dan saya telah diberitahu bahawa semua langkah-langkah yang disebut telah pun diumumkan dari masa ke semasa termasuk diumumkan di Dewan yang mulia ini. Sekian, terima kasih. Tuan Abd. Rahman bin Yusof: Tuan Yang di-Pertua, terima kasih. Saya hendak bertanya berkenaan penjanaan atau pertumbuhan KDNK ini adakah ia dijana oleh sektor awam ataupun swasta? Seperti mana yang disebutkan tadi ialah ia dijanakan oleh consumer spending, kalau tidak silap saya. Dan sekiranya inilah yang berlaku maka keadaan negara kita sebenarnya beratlah, sebab consumer spending ini is the lowest ataupun enjin yang terbawahlah kalau hendak meningkatkan KDNK. Adakah strategi yang telah dibentangkan dalam Belanjawan tahun 2003 ini bermakna tidak berjaya, kerana sepatutnya strateginya ialah menjana pertumbuhan melalui peningkatan swasta, tetapi apa yang telah berlaku seperti mana pump priming yang dibuat oleh kerajaan menunjukkan bahawa strategi kerajaan untuk meningkatkan KDNK melalui perbelanjaan swasta ini tidak berjaya. Saya hendak minta pandangan. Dato’ Chan Kong Choy: Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Yang Berhormat. Seperti mana yang saya katakan tadi, perbelanjaan awam masih memainkan peranan yang penting untuk mencapai pertumbuhan ekonomi pada tahun ini tetapi pihak swasta akan memainkan peranan yang lebih penting kalau dibandingkan dengan beberapa tahun yang kebelakangan ini. Kita mengadakan strategi-strategi dan langkah-langkah yang telah pun diumumkan ini bukan bermakna bahawa strategi kita gagal. Seperti mana saya jawab tadi, oleh kerana keadaan dan persekitaran yang tidak menentu dan juga yang di luar jangkaan kita dan di luar kawalan kita, bukan oleh kerana dasar ataupun strategi kita gagal. Tidak benarlah ini. Tuan Yang di-Pertua: Ya, masa untuk pertanyaan-pertanyaan selesai. [Masa untuk Pertanyaan-pertanyaan bagi Jawab Lisan telah tamat]

RANG UNDANG-UNDANG DIBAWA KE DALAM MESYUARAT RANG UNDANG-UNDANG HAKCIPTA (PINDAAN) 2003 Bacaan Kali Yang Pertama Rang Undang-undang bernama Suatu Akta untuk meminda Akta Hakcipta 1997; di bawa ke dalam Mesyuarat oleh Setiausaha Parlimen Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna; dibaca kali yang pertama; akan dibacakan kali yang kedua pada Mesyuarat kali ini.

16 DR.2.4.2003

RANG UNDANG-UNDANG RANG UNDANG-UNDANG PERBEKALAN TAMBAHAN (2002) 2003 DAN USUL ANGGARAN PEMBANGUNAN (TAMB.)(BIL.4) 2002 Jawatankuasa Aturan Urusan Mesyuarat dibacakan bagi menyambung semula pertimbangan atas “Rang Undang-undang Perbekalan Tambahan (2002) 2003 dan Anggaran Pembangunan (Tambahan) (Bil.4) 2002 dalam Jawatankuasa sebuah-buah Majlis.” [Hari Pertama] Majlis bersidang dalam Jawatankuasa [Tuan Yang di-Pertua mempengerusikan Jawatankuasa] Dato’ Dr. Haji Shafie bin Haji Mohd. Salleh: Tuan Pengerusi, dengan ini saya kemukakan Rang Undang-undang ini kepada Jawatankuasa sebuah-buah Majlis.

Maksud B.3, B.5, B.7, B.8, B.10, B.11, B.13 [Jadual] - Maksud P.7 [Anggaran Pembangunan (Tamb.) (Bil.4) 2002] – Tuan Pengerusi: Ya, Kepala Bekalan B.3 hingga B.13 dan Kepala Pembangunan P. 7 di bawah Jabatan Perdana Menteri terbuka untuk dibahaskan. Ahli-ahli Yang Berhormat, sebagaimana yang kita biasa buat dalam perkara ini, kita ada hanya dua hari sahaja dibenarkan di bawah Jawatankuasa, maka yang demikian terpaksalah kami di sini mengehadkan masa ya, sebanyak sepuluh minit seorang ya. Seorang Ahli: Peringkat Dasar dah tak dapat dah. Hari ini dan esok. Tuan Pengerusi: Ya, hari ini dan besok. Okey. Beberapa Ahli: [Mengganggu] Tuan Pengerusi: Tunggulah, tunggulah, nasib masing-masing ya. Yang Berhormat Shah Alam. 11.09 pagi Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed [Shah Alam]: Tuan Pengerusi, terima kasih. Saya mengambil bahagian kepada B.7 Jabatan Perdana Menteri sebanyak RM57 juta. Isu yang saya ingin bangkitkan ialah mengenai pengurusan untuk menguruskan pengebumian kepada orang-orang Islam, kepada sistem yang ada sekarang kerana masalah yang kita hadapi bahawa tidak ada satu pengurusan yang menyempurnakan bagi menguruskan jenazah-jenazah kerana dalam perkara yang berlaku pada negara kita pada hari ini cuma dua tempat sahaja yang sekarang ini yang tersusun, pertama di Tanah Perkuburan Islam di Bukit Kiara dan kedua ialah di Shah Alam. Dan kemudian apakah langkah-langkah yang diambil oleh pihak ……. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: [Menyampuk] Tuan Pengerusi: Sekejap Yang Berhormat Shah Alam, ya Yang Berhormat, apa yang hendak bercakap berkenaan dengan Peraturan Mesyuarat, ya …. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Kepala ….. Tuan Pengerusi: Ya, saya sudah baca dah tadi. Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Ya, kepala apa ini ….. Tuan Pengerusi: B. 3 hingga B. 13. Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: B. 7 Jabatan Perdana Menteri.

DR.2.4.2003 17

Tuan Pengerusi: Ya, ya, sila. Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Yang berkaitan dengan agama Islam, apa pula Yang Berhormat itu. Tuan Pengerusi: Ya, ya. Seorang Ahli PAS: Tidak ada kena mengena. Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Ya, apa tidak ada kena mengena, pengurusan agama Islam B.7 tentang ….. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: B.7 ini untuk program sangkutan siswazah. Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Allah! Jabatan Perdana Menteri. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Eh, tidak boleh, Tuan Pengerusi, itu bukan, ini program sangkutan siswazah. Jabatan Perdana Menteri banyak, Tuan Pengerusi. Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Saya hendak buat ruling, boleh atau tidak boleh jabatan Perdana Menteri. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Ini program sangkutan siswazah, Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi: Ya, ya. Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Saya hendak, …. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Ini macam mana ini? Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Siapa yang jadi Tuan Pengerusi? Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Hah, ini silap ini Tuan Pengerusi, tidak boleh. Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Ini hendak bincang fasal pengurusan jenazah orang Islamlah, Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Tuan Pengerusi, tidak boleh, ini sangkutan siswazah sahaja – B.7. Tuan Pengerusi: Baiklah, baiklah, Yang Berhormat senyap dahululah… [Merujuk kepada Yang Berhormat Jeli] Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Tuan Pengerusi, yang hendak uruskan jenazah ini Tuan Pengerusi, termasuk orang PAS dengan UMNO juga, saya hendak bangkitkan apakah langkah kerajaan untuk menyediakan tanah perkuburan Islam yang lebih sempurna. Tuan Pengerusi: Ya. Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Itu yang saya hendak bangkitkan, yang itu pun tidak hendak sokongan daripada PAS? Beberapa Ahli PAS: [Menyampuk] Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Saya pun tak tau, itu sahaja. Jadi, saya minta dalam perkara ini supaya pihak kerajaan menyediakan tanah perkuburan Islam yang lebih tersusun dengan seberapa banyak mungkin kerana masalah ini kalau kita tidak atasi akan menimbulkan masalah kerana orang-orang yang bukan Islam dah ada kubur dah. Tuan Pengerusi: Ya, di bawah apa itu Yang Berhormat ya. Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Terima kasih Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi: Baik, baik, dah selesai dah dia. Ya, Bachok.

18 DR.2.4.2003

11.12 pagi Tuan Wan Nik bin Wan Yussof [Bachok]: Tuan Pengerusi, terima kasih. Maaflah Ketua BBC. Apa ini? [ketawa] Saya merujuk kepada B.03 – Jabatan Audit Negara. Beberapa Ahli: Hah! Tengoklah orang. Tuan Pengerusi: Ya, sila, sila Bachok. Tuan Wan Nik bin Wan Yussof: Tuan Pengerusi, ya, tambahan telah pun melibatkan RM5.22 juta ini. Saya hendak mengaitkan berhubung dengan prestasi Jabatan Audit Negara ini dalam menilai beberapa kes penggunaan kewangan di beberapa kementerian atau jabatan-jabatan sama ada peringkat pusat ataupun negeri. Sehubungan itu, saya ingin merujuk kepada kenyataan yang telah dibuat oleh pihak Pengerusi Suruhanjaya Sekuriti, Datuk Ali Abdul Kadir yang meletakkan taraf, Malaysia mempunyai satu rangka kerja tadbir urus dan laporan korporat yang baik. Ini pada standard korporat tetapi pada standard kewangan di peringkat kerajaan, ada beberapa perkara yang perlu dinilai untuk meletakkan taraf pengurusan kewangan dalam negara kita ini pada standard yang baik. Apa yang penting untuk kita fahami ialah Jabatan Audit Negara ini adalah satu jabatan yang perlu duduk pada kedudukan yang bebas, tidak dipengaruhi oleh sebarang unsur politik ataupun unsur kepentingan tertentu di pihak-pihak pemimpin-pemimpin Barisan Nasional ataupun pihak UMNO itu sendiri, kerana saya dilaporkan bahawa pelaksanaan auditing secara terpilih dan ada niat serta arahan-arahan khusus untuk menyelamatkan beberapa pengurusan kewangan di peringkat kerajaan ataupun di peringkat kementerian tertentu. Dengan suatu alasan supaya tidak dapat dibuat penilaian secara terbuka kepada prestasi penggunaan kewangan di jabatan-jabatan tertentu, sama ada di peringkat negeri ataupun daerah. Kes yang terbaru saya dapat rujuk ialah apabila pihak …… Tuan Pengerusi: Ya, Yang Berhormat. Tuan Mohamad bin Sabu: Tuan Pengerusi, Bachok boleh saya bertanya. Tuan Wan Nik bin Wan Yussof: Ya, terima kasih. Tuan Pengerusi: Hmm, ada yang bangun ya, sila. Tuan Mohamad bin Sabu: Tuan Pengerusi, saya ingin bertanya, bukankah Jabatan Audit Negara, jabatan yang menjalankan tugas dengan baik, misalnya mereka mendedahkan penyelewengan wang PPRT RM36.5 juta dan laporan audit telah dibentangkan. Soalnya di sini, bukan Jabatan Audit, tindakan seterusnya terutama Jabatan Peguam Negara yang bertindak misalnya dalam hal kehilangan wang PPRT yang ditangkap ialah kereta, bukan tuan kereta, ini yang jadi masalah di sini, bukan di sudut laporan juruaudit, tetapi pelaksanaan untuk membongkar penyelewengan dan pelaksanaan untuk mendakwa orang-orang yang menyeleweng itu, tidak dijalankan oleh Peguam Negara. Ini adakah Bachok bersetuju. [Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah] mempengerusikan Jawatankuasa] Tuan Wan Nik bin Wan Yusof: Pandangan pihak Yang Berhormat bagi Kuala Kedah itu seharusnya diambil perhatian oleh pihak yang berwajib kerana apa yang telah didedahkan oleh Jabatan Audit itu satu daripada perancangan strategik untuk menyingkir- kan pemimpin yang telah pun kalah dalam pilihan raya. Yang penting untuk kita lihat pemimpin berkenaan telah tidak berada dalam standard kuasa kepada kementerian berkenaan. Maka itulah strategi audit untuk mengetepikan pemimpin-pemimpin berkenaan. Tetapi tindakan susulan tidak dibuat sebaik mungkin sebagaimana yang telah disebut oleh pihak Yang Berhormat bagi Kuala Kedah tadi ialah pejabat Peguam Negara. Mungkin

DR.2.4.2003 19

Pejabat Peguam Negara tidak didahulukan pada standard yang bebas, juga dalam keadaan itu dipengaruhi. Itu terpulanglah, penilaian rakyat boleh menilai. Saya ingin menyambung kepada apa yang telah disebutkan oleh pihak Suruhanjaya Sekuriti ini dalam menilai perlunya suatu kumpulan pengawas kepada syarikat-syarikat yang menjalankan urusan kewangan syarikat. Ini satu standard yang ada pada sektor korporat. Standard ini kalau dipakai dalam kementerian-kementerian atau jabatan-jabatan yang tertentu, tidak akan berlaku kes-kes sebagaimana saya hendak rujukkan di sini ialah dengan kewujudan Jabatan Hal Ehwal Khas di bawah Kementerian Penerangan. Jabatan Hal Ehwal Khas Kementerian Penerangan di antara jabatan yang telah pun diaktifkan untuk mempropagandakan UMNO di peringkat grassroots, untuk mempropagandakan dasar-dasar kerajaan, dalam erti kata lain ialah untuk mengembangkan pengaruh UMNO di kalangan grassroots. Mereka telah membuat program di peringkat tempatan atau peringkat kampung ataupun yang bertaraf locality, maka program itu telah pun dibuat sewenang-wenangnya walaupun telah dikemukakan borang tuntutan di sebalik aktiviti Jabatan Hal Ehwal Khas itu kepada pihak Kementerian Penerangan tetapi kita percaya apa yang dibuktikan dalam borang tuntutan yang diisi ialah yang hadir tidak ramai. Misalnya satu kes dalam Parlimen saya, satu kes ini ialah tempat kursus Jabatan Hal Ehwal Khas ini dibuat di Tabika Tanjung Hilir, Tawang, Bachok. Peserta yang hadir 200 orang dengan penduduk tempatan sebagai sasaran dan saya dapati yang hadir mengikut apa yang dimaklumkan oleh pihak penghulu kami ialah daripada cawangan UMNO sahaja, yang hadir sebenarnya tidak sampai 200 orang tetapi dituntut 200 orang dengan kadar bayaran mesti dibayar oleh pihak Jabatan Hal Ehwal Khas kepada pihak penganjur ialah RM4.50 bagi seorang. Bermakna ia layak untuk mendapat imbuhan balik pada program tersebut ialah RM900, yang hadir tidak sampai 100 orang. Ini satu perkara yang perlu diambil perhatian oleh pihak Ketua Audit Negara dalam menilai prestasi kewangan dan penggunaan wang rakyat sewenang-wenang tanpa satu asas yang kukuh, satu tindakan yang disokong oleh satu nilai standard yang disebut oleh pihak Suruhanjaya Sekuriti tadi. Ini satu perkara yang kita ingat perlulah pihak Jabatan Audit ini masuk kepada Jabatan Penerangan khususnya Jabatan Hal Ehwal Khas ini untuk meneroka penggunaan kewangan sebaik mungkin. Demikian juga satu perkara yang harus kita lihat apabila pihak Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri sendiri menegur pihak berkuasa tempatan dalam kes senggaraan berhubung dengan sampah sarap serta parit-parit yang menyebabkan kotor di beberapa tempat. Saya merujuk kepada laporan Bernama yang telah pun disiarkan dalam Bernama.com pada 17 Februari 2003, "Abdullah tegur PBT," di atas isunya ialah "gagal menghayati budaya senggara." Kita tahu bahawa kebanyakan khususnya DBKL sendiri dari sudut pengurusan atau pun senggara sampah sarap ini telah pun diserahkan kepada Alam Flora. Ini satu perkara yang harus kita lihat prestasi Alam Flora dalam pendekatan PBT khususnya DBKL sendiri dan saya yakin Alam Flora tidak sahaja terfokus kegiatannya kepada DBKL sahaja tetapi beberapa PBT di seluruh negara kita, maka kita yakin pengurusan itu perlu melibatkan kewangan dan di sebalik kewangan ialah adanya budaya kerja yang perlu diteliti dan pihak Jabatan Audit Negara harus membuat pendedahan-pendedahan supaya perkara- perkara ini tidak menjadi sungutan kepada pihak Yang Berhormat Timbalan Perdana Menteri sendiri. Kalau kita bermegah dengan keindahan bandar, dengan menaranya hebat seperti di Kuala Lumpur, Menara Berkembar Petronas dan sebagainya tetapi di sana ada pula satu nilai estetika yang tidak dapat diwujudkan oleh pembudayaan pengurusan di pihak kerajaan ialah sampah sarap dan bau yang busuk airnya di dalam parit-parit. Tugas ini harus dipikul dengan berkesan bagi mewujudkan Jabatan Audit sebagai suatu pemantau atau dari sudut asas pengawasan kepada penggunaan wang kerajaan untuk dibayar kepada Alam Flora misalnya ataupun untuk membayar kakitangan DBKL ataupun pihak PBT sendiri. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Bachok!

20 DR.2.4.2003

Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, ada yang berdiri Yang Berhormat. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Terima kasih Tuan Pengerusi dan Yang Berhormat bagi Bachok. Atas kebimbangan dan apa yang berlaku yang diutarakan oleh Yang Berhormat bagi Bachok tadi yakni tindakan pihak-pihak berkuasa tempatan yang kurang menjalankan senggaraan sehingga mendapat teguran daripada Pemangku Perdana Menteri. Apakah Yang Berhormat bagi Bachok sedar bahawa segala kekotoran ini akan terus berlaku melainkan Yang Amat Berhormat Perdana Menteri suruh sendiri barulah tindakan diambil termasuk di Bukit Bintang itu sendiri. Minta penjelasan sedikit. Hendak tunggu Yang Amat Berhormat Perdana Menteri turun padang, baru tindakan ini akan diambil ataupun bagaimana? Minta penjelasan Yang Berhormat bagi Bachok. Tuan Wan Nik bin Wan Yusof: Saya yakin pihak berkuasa atau pihak yang bertanggungjawab dalam pengurusan-pengurusan berkenaan tidak hendak sampai Timbalan Perdana Menteri sendiri tegur atau Pemangku Perdana Menteri kita tegur dalam isu-isu yang remeh itu. Tetapi asas ini berlaku. Apabila berlaku kita nampak ada satu kelemahan dari sudut penyelenggaraan ataupun penyeliaan ataupun pengawasan. Maka inilah yang perlu ditegur oleh pihak Jabatan Audit Negara dalam menumpukan pandangan- pandangan supaya pandangan itu lebih bersifat proaktif atau positif ataupun yang bersifat membina bagi memantapkan perjalanan pengurusan kewangan dan juga prestasi pentadbiran kerajaan itu sendiri. Demikian itu juga saya melihat Jabatan Audit seharusnya tidak mengamalkan satu kes siasatan kewangan secara terpilih memandangkan banyak … Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masa Yang Berhormat sudah cukup, Yang Berhormat. Tuan Wan Nik bin Wan Yusof: Memandangkan banyak agensi kerajaan yang melaksanakan tugas dan tanggungjawab itu menggunakan wang rakyat sepenuhnya. Akhirnya saya hendak menyebut berhubung dengan apa yang berbangkit di bawah Kementerian Pembangunan Luar Bandar. Pelaksanaan pemasangan lampu-lampu … Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ada kaitankah, Yang Berhormat? Tuan Wan Nik bin Wan Yusof: Tugas Juruaudit Negara, maksud saya yang telah pun diselewengkan sebegitu rupa. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, minta dia buat …. Tuan Wan Nik bin Wan Yusof: Jabatan Audit perlu masuk untuk menyiasat KPLB di bawah pelaksanaan pemasangan lampu-lampu kampung ini. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Cukup Yang Berhormat, cukup Yang Berhormat. Tuan Wan Nik bin Wan Yusof: Kerana penyelewengan dibuat, semasa bancian dibuat.. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masa sudah cukup! Tuan Wan Nik bin Wan Yusof: Ditandanya di sini tetapi bila pemasangan dibuat, tidak dipasang di sini tetapi dipasang di sana. Alasannya kerana di situ ialah orang PAS atau orang KeADILan, tidak orang UMNO. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, terima kasih. Tuan Wan Nik bin Wan Yusof: Ini satu penyelewengan yang menggunakan kemudahan kerajaan untuk kepentingan politik. Terima kasih. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Terima kasih Yang Berhormat. Tambun.

DR.2.4.2003 21

11.23 pagi. Dato’ Haji Ahmad Husni bin Mohd. Hanadzlah [Tambun]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Jabatan Audit Negara, kita tahu Tuan Pengerusi, semua kementerian dan agensi kerajaan melaksanakan projek mereka adalah untuk kepentingan negara dan ia mesti berasaskan kepada prosedur yang telah ditetapkan oleh kerajaan, yang diluluskan olah Parlimen ini. Laporan Ketua Audit Negara menyentuh antara lain, tiga perkara iaitu dari segi sama ada sesuatu kementerian atau agensi menepati prosedur kewangan serta keperluan undang-undang. Kedua, untuk mengenal pasti dari segi ekonomi dan efficiency kementerian dan agensi; dan ketiga, untuk mengkaji hasil daripada projek-projek yang dilaksanakan sama ada ia menepati kepada kehendak kelulusan belanjawan yang dibawa di Parlimen ini. Ketua Audit Negara akan mengkaji antara lain, pertama, setiap kontrak dan agreement di antara kementerian dan pihak luar; minit-minit mesyuarat Lembaga Pengarah Jawatankuasa Eksekutif serta Audit Dalam. Ketiga, mengkaji sistem kawalan dalaman serta mengkaji operasi sistem perakaunan kementerian dan agensi berkenaan. Jadi isu yang saya ingin bangkitkan, pertama Tuan Yang di-Pertua, kita dapati ada agensi yang sekarang ini dikenal pasti menghadapi masalah. Seperti mana kita sedia maklum, satu masalah itu tidak wujud dengan tiba-tiba, ia melalui satu jangka waktu tertentu melalui proses tertentu. Kita dapat lihat kesilapan dibuat oleh lembaga ataupun pihak pengurusan dan setelah beberapa tahun barulah kesan daripada kesalahan itu dapat dikenal pasti. Jadi persoalan saya, bagaimanakah setelah Ketua Audit kadangkala melalui Audit Luar yang telah dilantik oleh Jabatan Audit Negara tidak dapat mengenal pasti masalah pada peringkat awal. Maksud saya, kalau kita kenal pasti masalah peringkat awal, tidak apabila setelah tiga hingga lima tahun kita kenal pasti, sesuatu masalah sudah menjadi begitu buruk. Aset yang dipegang oleh agensi menjadi bertambah buruk. Kedua, seperti mana kita sedia maklum, laporan tersebut adalah untuk tindakan. Saya ingin bertanya tindakan siapa? Adakah tindakan kementerian sendiri ataupun dipantau oleh Kementerian Kewangan ke atas laporan-laporan yang telah dibentangkan oleh Ketua Audit Negara. Yang ketiga, tindakan ke atas pengurusan atau siapa sahaja yang terlibat dengan kementerian dan agensi, sekiranya melakukan kesalahan, kesalahan mungkin tidak semata-mata daripada sudut undang-undang, ada juga kesalahan berpunca dari segi kesalahan moral. Apakah tindakan yang telah dilakukan kepada mereka, jika boleh dapat memberi statistik berapa orangkah sebenarnya telah diambil tindakan ke atas mereka? Kemudian, mengenai dengan hubungan Ketua Audit Negara dengan Audit Dalam, jawatankuasa audit termasuk Audit Dalamlah. Bagaimanakah hubungannya? Kerana kita tahu Audit Dalam ini kalau dia betul-betul efektif, ia dapat membongkar segala transaksi dan operasi serta pengurusan di dalam satu kementerian dan agensi kerana Audit Dalam berada dalam operasi tersebut, tidak semata-mata melihat kepada minit Lembaga Pengarah, minit Jawatankuasa Audit, melihat kepada dokumen-dokumen tertentu serta penyata kewangan tetapi ia lebih daripada itu. Saya percaya sekiranya hubungan di antara Jabatan Ketua Audit Negara dengan Jawatankuasa Audit Dalam begitu baik dan efektif, maka segala masalah transaksi dan operasi yang tidak dapat dikenal pasti melalui satu kerja audit tahunan itu dapat dikenal pasti melalui audit dalam dan jawatankuasa audit kerana seperti mana saya nyatakan, mereka yang berada di dalam dan melihat segala yang berlaku di dalam organisasi tersebut, maka memberi maklumat serta pengetahuan yang lebih daripada Jabatan Audit datang sekali buat audit dan buat audit pun bukan atas 100% dokumen, tetapi kadang- kadang 7% sahaja transaction, mungkin ia tidak dapat mengenal pasti wujudnya satu masalah. Yang ketiga, mengenai dengan audit ke atas bidang IT ini Tuan Pengerusi ya. Kita tahu kementerian dan juga agensi di bawah Program Multimedia Super Corridor mula

22 DR.2.4.2003 melaksanakan program IT di satu-satu kementerian dan jabatan. Dan satu kos untuk satu projek menelan belanja yang cukup banyak, berjuta-juta ringgit dan ada di kalangannya yang tidak menghasilkan keputusan seperti mana yang dikehendaki oleh pihak kerajaan. Persoalannya di sini bahawa audit untuk IT ini begitu sukar, ia memerlukan kepada specialist, orang yang mempunyai specialization dalam bidang itu. Saya lihat dari segi negara kita, kita baru ada Multimedia University yang melatih individu dari segi accounting IT. Jadi buat masa ini, siapakah yang terlibat kerana wang yang digunakan untuk program IT ini begitu banyak dan kerugian-kerugian yang berlaku kerana tidak ada kepakaran untuk menyiasat. Dari segi audit untuk IT, ia melalui sekurang-kurangnya tujuh proses dari perancangan memungut data, analisis data seterusnya membuat recommendation dan tindakan yang diambil oleh kementerian atau jabatan tertentu. Jadi, sehubungan dengan itu, saya ingin mendapat penjelasan daripada pihak Jabatan Audit Negara, pihak kerajaan, apakah tindakan yang dilakukan supaya kita cepat- cepat melahirkan individu yang specialize dalam bidang ini. Setengah negara apabila dia tidak ada individu yang specialize dalam bidang auditing, dalam bidang accountancy, dia akan melantik orang luar tetapi orang luar ini specialization dalam bidang IT dan cara kerjanya standard mengikut apa yang dia faham dalam bidang tersebut, tidak dalam bidang ini. Perkara kedua yang ingin saya sentuh, Tuan Pengerusi, tentang Badan Pencegah Rasuah, di bawah Maksud B.11. Saya ingin mendapat penjelasan daripada kerajaan, dari segi kerja-kerja Badan Pencegah Rasuah ini macam mana? Saya lihat, tetapi saya tidak hendak sebut nama, saya lihat, sebenarnya masalah ini, di setengah-setengah agensi agak kuat berlaku sehinggakan sesuatu projek hendak dilaksanakan akan memakan perbelanjaan lebih besar sekiranya tidak terlibat individu yang melakukan rasuah. Ataupun kadangkala terdapat kelewatan projek ataupun kadangkala terdapat individu yang mendapat projek oleh kerana tukaran wang ini, dan ini akan merosak dan menghancurkan negara ini. Sesuatu bangsa itu dia bergantung kepada integriti iaitu integriti individu. Saya tidak mahu memuji sesiapa, tetapi kadangkala saya memuji Indonesia.., saya tidak memuji Thailand dan juga Korea, walaupun dari segi ekonominya mereka berjaya, kerana saya anggap mereka tidak mempunyai integriti, dibenarkan orang luar masuk ikut suka, atas matlamat ekonomi tetapi orang Indonesia tidak. Walaupun dia ambil apa pun dia mempertahankan. Dalam soal perang Iraq ini, mereka tidak tidur, mereka sentiasa jaga, menunjukkan protes terhadap peperangan itu walaupun bila mereka balik ke rumah mereka tidak ada kekuatan ekonomi, tetapi integriti mereka, dan orang yang mempunyai integriti ini akan bangun. Dan sekarang, saya percaya negara China akan menjadi satu kuasa ekonomi besar kerana mereka mempunyai integriti. Berapa tahun mereka mempertahankan falsafah, walaupun komunisme itu tidak baik tetapi mereka mempertahankan, dan sekarang ini mereka adalah sebuah negara yang telah masuk WTO, mereka masih mempertahankan value yang ada pada diri mereka. Ini adalah satu alternatif kepada Amerika dan Europe. Amerika mempunyai sikap yang tidak elok; Europe juga begitu. China mempunyai satu sikap yang mempertahankan integriti berdasarkan kepada sejarah negara tersebut serta civilization yang begitu panjang. Jadi, saya percaya sekiranya rasuah ini tidak dicegah, integriti kita akan jatuh, dan integriti inilah yang menjadi kekuatan kepada kerajaan dan juga kepada rakyat. Jadi, sehubungan inilah, saya ingin bertanya, bagaimanakah kerja-kerja BPR ini dan sekiranya kita tahu agensi tertentu, dari kaca mata kita, kita tahu kerana kita bercampur dengan orang semua, ada berlaku rasuah, bolehkah atau tidak BPR ambil kes itu, tidak berdasarkan kepada kes-kes tertentu tetapi berdasarkan kita tahu, kita semua tahu. Dia tidak ajar, kita tahu, BPR menyiasat dan membersihkan negara kita ini daripada sebarang rasuah, Tuan Pengerusi. Jadi, saya ingin bertanya …. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masa sudah cukup Yang Berhormat. Dato' Haji Ahmad Husni bin Mohd Hanadzlah: Ya?

DR.2.4.2003 23

Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masa sudah cukup. Dato' Haji Ahmad Husni bin Mohd Hanadzlah: Terima kasih. Beberapa Ahli: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, Yang Berhormat bagi Kota Melaka. 11.34 pagi. Tuan Kerk Kim Hock [Kota Melaka]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Saya tidak akan mengambil masa yang panjang. Saya merujuk kepada Maksud B.03 – Jabatan Audit Negara. Semalam saya timbulkan tiga perkara, di mana saya minta supaya Jabatan Audit Negara mengambil tindakan, dan saya telah diberikan satu jawapan yang mengatakan bahawa isu ADUN-ADUN Melaka membuat tuntutan rasmi kerajaan terhadap urusan politik dan urusan peribadi, dan jawapan yang diberikan kepada saya ialah bahawa Jabatan Audit telah menjalankan pemeriksaan audit, dan memorandum mengenainya telah pun disenaraikan kepada Pejabat Ketua Menteri Melaka pada tahun 2002. Soalan saya, apakah maksudnya? Adakah bermakna bahawa hasil siasatan tidak akan dimasukkan dalam satu laporan audit yang rasmi, yang patut dibentangkan dalam Parlimen? Apa yang saya minta bukan jawapan sedemikian. Apa yang saya minta, Tuan Pengerusi, bahawa ada transparency. Kalau inilah memorandum yang telah dibagi kepada Ketua Menteri Melaka, dan apa yang mereka buat orang tidak tahu, tetapi saya masih ingat apabila isu ini timbul, Ketua Menteri Melaka dia serang balik DAP pula. Dia kata bahawa DAP pun dapat wang oleh kerana permohonan untuk mendapat pinjaman kereta telah diluluskan. Inilah cara dia. Ini dia tidak faham pun, iaitu kita hendak ada transparency. Apakah tindakan yang telah diambil kalau Jabatan Audit Negara telah habis siasat? Apakah sebabnya Badan Pencegah Rasuah ambil masa begitu panjang? Oleh kerana ADUN DAP di Melaka pun telah membuat laporan dengan BPR, jadi saya hendak tahu bukan jawapan yang birokratik sedemikian. Inilah cara macam mana kita boleh tahu jawapan yang sebenar, macam mana kita boleh menegakkan keadilan untuk rakyat oleh kerana ini melibatkan wang rakyat. Jadi, saya mintalah, bagilah jawapan yang kita perlukan dalam Parlimen, jangan bagi jawapan yang saya anggap sebagai birokratik sahaja. Ada lagi dua perkara yang saya sebut tidak dijawab, iaitu saya minta supaya Jabatan Audit Negara membuat siasatan terhadap laporan akhbar Berita Harian bertarikh 14 Mei 2002, di mana dengan terang-terang dilaporkan bahawa pihak berkuasa tempatan di Melaka menyumbang kepada tabung Barisan Nasional. Dan saya membuat kenyataan banyak kali tetapi tiada siapa pun berani menafikan laporan ini, dan saya pun telah check dengan pemberita ini…, memang beliau ada hadir dan mengatakan, “Itulah pengumuman- nya” - “Pihak Berkuasa Tempatan di Melaka menyumbang kepada tabung Barisan Nasional”. [Membacakan keratan akhbar] Inilah yang saya mahu tahu. Apakah Jabatan Audit Negara akan menyiasat? Ada satu lagi perkara yang tidak dijawab pun semalam, iaitu berkenaan dengan peruntukan untuk projek kecil di kawasan pilihan raya. Ini saya kata Tuan Pengerusi, kalau kita tanya kepada siapa sahaja yang tahu, memang begitu banyak kickback berlaku. Saya harap Jabatan Audit Negara boleh masuk tetapi apa yang mustahak ialah bahawa kerajaan mesti mempunyai … Puan Chong Eng: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Yang Berhormat bagi Bukit Mertajam. Tuan Kerk Kim Hock: Ya. Puan Chong Eng: Ini mengenai kickback, yakni 10% yang akan di serve. Tidak tahu siapa yang dapat daripada projek atau perbelanjaan projek pembangunan kecil itu. Itu memang dikatakan di mana-mana pun ini adalah satu open secret. Adakah Yang Berhormat bagi Kota Melaka bersetuju dengan apa yang dicadangkan oleh Yang Berhormat

24 DR.2.4.2003 bagi Tambun tadi. Jika dia tahu atau sudah menjadi satu open secret, jadi tidak perlulah siapa yang buat satu laporan atau case, ACA boleh terus pergi menyiasat. Adakah Yang Berhormat bagi Kota Melaka bersetuju? Terima kasih. Tuan Kerk Kim Hock: Saya rasa masalah di Malaysia ialah kita tidak mempunyai keinginan politik. Itu yang menjadi masalah. Tuan Pengerusi, saya tahu di Singapura kalau nama sesiapa disebut di dalam Laporan Audit, dia akan menggigil. Seorang menteri Singapura pernah membunuh diri apabila namanya disebut dalam Laporan Audit oleh kerana Perdana Menteri pada masa itu ialah Lee Kuan Yew, dia tidak akan berganjak. Siapa sahaja nama yang disebut, habis! Tetapi di Malaysia, banyak kali saya baca Laporan Audit, “Tidak apalah”. Apa tindakan diambil? Jadi saya pun kasihan sebenarnya dengan sesiapa yang bekerja di Jabatan Audit Negara. Kalau kerajaan tidak serius, kalau apa yang telah dilakukan oleh Kerajaan Negeri Melaka, ADUN-ADUN Negeri Melaka, termasuk Yang Amat Berhormat Ketua Menteri boleh dibiarkan sahaja, tiada transparency langsung. Kalau salah, kata salah. Kalau Jabatan Audit buat siasatan, kalau tidak betul, beritahu Dewan yang mulia ini bahawa apa yang dilakukan itu tidak betul. Sekurang-kurangnya kita boleh beritahu rakyat jelata, beritahu pegawai kerajaan, “Jangan buat claim bila menghadiri majlis perkahwinan. Sekarang ini tidak ada jawapan. Inilah Tuan Pengerusi. Saya bangga menjadi Ahli Parlimen penggal pertama tetapi penggal kedua, saya kadang-kadang pun sudah letihlah kerana banyak kali saya minta jawapan, tidak ada. Saya beralih kepada Maksud B.10 – Jabatan Peguam Negara. Saya pernah berucap dalam Parlimen ini dan mengatakan saya telah mengutus dua surat kepada Peguam Negara. Selepas saya timbulkan isu ini di Parlimen ini, apabila saya menyampaikan perbahasan belanjawan saya, dan saya dapat jawapan bagi satu surat sahaja. Lagi satu surat saya tidak mendapat jawapan, mengapa? Oleh kerana tidak ada siapa boleh menjawab surat saya mengenai fakta yang saya timbulkan, kecuali kerajaan sanggup mengaku bahawa tindakan polis mengeluarkan saman di bawah seksyen 115 yang mengenakan penalti tambahan sebanyak RM300 adalah salah. Kedua-dua Timbalan Menteri Dalam Negeri, saya kata telah memberikan fakta yang salah, di luar Dewan saya menuduh seorang Timbalan Menteri telah membohong, dia boleh sue saya bila-bila. Dia tidak berani. Saya buat surat kepada Peguam Negara tetapi dia tidak jawab. Susah hendak jawab, oleh kerana memang apa yang saya kata adalah betul. Polis telah melakukan kesalahan tetapi di dalam Parlimen ini pada awalnya mereka kata mereka telah batalkan. Di luar Dewan, Timbalan Menteri, Yang Berhormat bagi Alor Setar, saya rasa, dia kata, “Temporary cancellation”. Akhirnya, dalam Parlimen, bila saya pursue lagi, dia kata, “NFA” – no further action. Saya minta pendapat Peguam Negara, cakap dengan polis, “Ini salah”. Terus salah tetapi apa yang mereka buat Tuan Pengerusi? Tindakan terus dilaksanakan. Di Melaka, sesiapa yang dikenakan saman yang sama, semua atas rayuan, “NFA” – no further action, oleh kerana di Melaka ada DAP. Di Johor Bahru ada orang kena, kena bayar, tidak tahu hendak cari siapa. Ha, inilah, terang-terang salah tetapi masih teruskan oleh kerana hendak jaga air muka polis, tetapi penderitaan bagi rakyat. Itu kena jaga. Jadi, saya mintalah Peguam Negara supaya menulis surat secara rasmi – bukan kepada saya pun tidak mengapa, kepada Ketua Polis Negara, bahawa tindakan mengeluarkan saman trafik di bawah seksyen 115, Road Transport Act 1987 adalah salah dari sisi undang-undang, dan berhentikan apa yang polis telah lakukan. Dan satu isu yang akhir, iaitu juga berkenaan dengan Jabatan Peguam Negara. Saya harap Peguam Negara boleh memandang serius apabila ada tuduhan. Sesiapa yang dituduh di bawah seksyen 302 itu tidak boleh diikat jamin tetapi telah diberikan ikat jamin. Saya tahu bahawa ada satu kes di mana sebenarnya tidak ada jawapan yang konkrit telah diberikan. Dalam kes di Seremban, di mana seorang pemuda telah dibunuh, ditembak mati, oleh seorang tetapi dia dapat bail tujuh kali. Bila pressured begitu kuat, polis di Seremban mengatakan bahawa “Ini adalah arahan daripada Jabatan Peguam Negara”. Apabila isu menjadi besar, satu inquest telah diadakan tetapi tidak ada jawapan tentang siapakah yang membenarkan ikat jamin hingga tujuh kali, walaupun Ketua Polis

DR.2.4.2003 25

Negeri Sembilan menyatakan bahawa Jabatan Peguam Negara yang membuat keputusan. Tidak ada jawapan. Ha, inilah, walaupun you can get away just like that, tetapi ini menjadi tanda tanya di kalangan rakyat. Jadi, saya rasa ini tidak bagus untuk imej dan kredibiliti kerajaan, dan saya harap kerajaan akan pandang serius. Baru-baru ini saya juga dapat … Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masa sudah cukup, masa sudah cukup. Tuan Kerk Kim Hock: Baik, terima kasih. Beberapa Ahli: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ahli-ahli Yang Berhormat, saya berharaplah supaya kita membahaskan Maksud tiap-tiap “B” dan juga “P”. Ia ada dinyatakan di dalam Kertas Perintah ini perkara-perkara yang berkaitan. Jadi, kalau menyentuh kesemua, katakanlah, B.10 – Jabatan Peguam Negara, kita sentuh kesemua, memang terlibatlah tetapi kalau kita lihat daripada peruntukan ini, untuk menampung tambahan dalam perbelanjaan emolumen ekoran pelaksanaan SSM. Jadi, kalau dikaitkan kesemua, [Disampuk] saya mintalah. Janganlah bila disebut tajuk “Jabatan Peguam Negara”, kita meliputi kesemua sedangkan dia ada maksud yang ditentukan. Jadi, kalau boleh cubalah tumpu kepada perkara yang berkaitan dalam perkara-perkara yang ada dalam Kertas Perintah ini. Itu harapan saya. Kalau tidak, dia akan banyak benda lain pula. Saya bagi Yang Berhormat bagi Padang Terap. Ha, Yang Berhormat bagi Padang Terap. 11.44 pagi Tuan Zawawi bin Haji Ahmad [Padang Terap]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. Tuan Yang di-Pertua, saya ingin merujuk kepada Maksud B.22 Butiran 020000. Menurut keterangan Yang Berhormat Menteri Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan dalam Dewan ini baru-baru ini, beliau menyatakan bahawa kementerian ini kini sedang berusaha dengan giatnya untuk membentuk nilai budaya kebangsaan berasaskan nilai budaya semua kaum di negara ini. Tujuan jelas, iaitu untuk meneruskan kelangsungan kehidupan yang harmoni di dalam negara ini, antaranya ialah menjadikan sambutan Hari Raya bagi setiap kaum…. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Kepala mana ini Yang Berhormat saya, ini di bawah Jabatan Perdana Menteri. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Jabatan Perdana Menteri. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, saya sudah tegur kalau tidak masuk lagi, cakap nanti masuk kepala lah Yang Berhormat. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Minta maaf, saya ingat sudah peringkat Jawatankuasa. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, Jawatankuasa lah ini Yang Berhormat tetapi di bawah Jabatan Perdana Menteri B.3 hingga B.13 dan Kepala Pembangunan P.7, itu dia yang di dalam Jawatankuasa Yang Berhormat. Ada kaitan Yang Berhormat? Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Ya, ada kaitan. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya [Ketawa] B berapa Yang Berhormat? Tuan Husam bin Haji Musa: Ya, sila sebutkan. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Berhubung dengan perkara ini saya ingin menarik perhatian Dewan bahawa kalau kita sentuh dalam Jabatan Perdana Menteri termasuk dengan JAKIM boleh?. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Tidak ada dalam ini Yang Berhormat [Menunjukkan kertas Aturan Urusan Mesyuarat] Tidak ada Yang Berhormat.

26 DR.2.4.2003

Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: B.11. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: B.11, Badan Pencegah Rasuah, B.8 Jabatan Perkhidmatan Awam Tuan Husam bin Haji Musa: Ha boleh tu. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]:..tetapi perkara ini dikhususkan, membiayai bayaran istimewa penerimaan pencen. Tuan Husam bin Haji Musa: Penjelasan. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Dia tidak masuk pun lagi macam mana hendak meminta penjelasan. Tuan Husam bin Haji Musa: Tadi dia ada sebut B.11. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: [Ketawa] Tuan Husam bin Haji Musa: Tuan Pengerusi, B.11. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Susah dia hendak memberi penjelasan Yang Berhormat pasal perkara ini tidak masuk [Ketawa] itulah Yang Berhormat, membantu ya. [Ketawa] Tuan Husam bin Haji Musa: Terima kasih Tuan Pengerusi, terima kasih Yang Berhormat bagi Padang Terap. Cuba tengok buka itu Yang Berhormat yang B11 itu perpindahan BPR ke Putrajaya melibatkan RM4 juta. Ha! tengok itu, adakah Yang Berhormat yakin bahawa perpindahan ini akan meningkatkan kecekapan BPR dalam mencegah rasuah ataupun berpindah ke pejabat baru tetapi prestasinya masih sama lagi terutama dalam kes seumpamanya yang tertangguh seperti Perwaja, MAS banyak lagi kes- kes lain minta Yang Berhormat beri penjelasan sedikit. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Terima kasih Yang Berhormat Kubang Kerian. Masalah pencegah rasuah ini banyak ditimbulkan dalam Dewan ini tetapi penyelesaiannya setakat ini kita dapati masih lagi meragukan. Oleh kerana ada seolah-olah diskriminasi di antara pelaksanaan-pelaksanaan yang dilakukan itu, kalau sekiranya perkara ini berlaku pada pihak pembangkang maka dengan serta merta penyiasatan itu dibuat tetapi sebaliknya kalau sekiranya berkaitan dengan menteri-menteri atau pihak-pihak kerajaan kita dapati tindakan-tindakan yang terlalu lewat. Oleh sebab itulah menjadi suatu tanda tanya kepada rakyat, adakah BPR ini betul-betul telus. Jadi, oleh yang demikian kita berharap dengan peruntukan yang telah diberikan ini semua masalah ini dapat diselesaikan dan kepercayaan bagi menarik kepercayaan semua pihak. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Jeli berdiri Yang Berhormat hendak beri jalan? Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Terima kasih Yang Berhormat, [Ketawa] terima kasih Tuan Pengerusi dan Yang Berhormat Padang Terap. Di bawah Maksud B.8 Jabatan Perkhidmatan Awam sebanyak RM58 juta.. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Dia tidak bercakap lagi mengenai itu Yang Berhormat. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Saya hendak bertanya dia. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Macam mana hendak meminta penjelasan dia belum bercakap lagi Yang Berhormat. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Dia menyebut JAKIM. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Yang Berhormat macam mana hendak meminta penjelasan dia belum bercakap Yang Berhormat.

DR.2.4.2003 27

Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Okey B.11 hendak mendapatkan penjelasan tentang B.11. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Di bawah B.11 Badan Pencegah Rasuah saya mendapat maklumat bahawa banyak kes-kes yang telah diselesaikan oleh Badan Pencegah Rasuah tetapi kes-kes yang diselesaikan oleh Badan Pencegah Rasuah ini telah dihantar ke Jabatan Peguam Negara… Setiausaha Parlimen di Jabatan Perdana Menteri [Dato' Hajah Khamsiyah binti Yeop]: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ada yang meminta penjelasan Yang Berhormat. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad:...tetapi yang menjadi masalahnya ialah kes-kes yang dihantar oleh Badan Pencegah Rasuah di bawah B.11 tetapi tidak diambil tindakan oleh Jabatan Peguam Negara, minta penjelasan dan minta komen daripada Yang Berhormat Padang Terap tentang Badan Pencegah Rasuah yang telah menyelesaikan banyak kes tetapi tidak diambil tindakan yang selanjutnya, minta penjelasan Yang Berhormat Padang Terap. Dato' Hajah Khamsiyah binti Yeop: Yang Berhormat Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Saya tidak benarkan dahulu membuat penjelasan. Ini mengenai ruang pejabat di Putrajaya Yang Berhormat, tanyalah apa dibuat.. Dato' Hajah Khamsiyah binti Yeop: Yang Berhormat Tuan Pengerusi saya tidak berpuas hati.. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Nanti dahulu Yang Berhormat Dato' Hajah Khamsiyah binti Yeop: Nanti beri saya bertanya Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Peraturan mana Yang Berhormat, kalau ada Peraturan Mesyuarat saya benarkan. Dato' Hajah Khamsiyah binti Yeop: Ya. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Peraturan Mesyuarat berapa Yang Berhormat? Dato' Hajah Khamsiyah binti Yeop: 36(6) [Ketawa] Beberapa Ahli Pembangkang: [Bersorak] Dato' Hajah Khamsiyah binti Yeop: Yang Berhormat Tuan Pengerusi, Yang Berhormat bagi Padang Terap tidak pun membuat sebarang penjelasan dengan bab-bab yang sepatutnya terlibat tiba-tiba timbul soalan-soalan tambahan. Jadi saya tidak faham mengapa perkara ini boleh berlaku. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya saya sudah tegur Yang Berhormat. Saya sudah tegur banyak kali. Kalau kita lihat memang jelas perkara yang hendak ditanyakan kepada pihak kementerian, setiap Maksud B dan setiap P. Jadi saya berharap benarlah biarlah berkaitan dengan apa yang di bawah maksud B dan P. Ya, sila Yang Berhormat Padang Terap. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Berhubung dengan masalah Badan Pencegah Rasuah konsep rasuah itu pun pada saya lah rasuah itu masih kabur, sebab apa.. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Yang Berhormat telah pergi kepada konsep, ini dasar Yang Berhormat [Ketawa] Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Hendak spesifik lah itu.

28 DR.2.4.2003

Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Dasar benar Yang Berhormat - konsep, memang dasar kalau memberi pengiktirafan apa dia makna itu dasar, memberikan cadangan yang berkaitan dengan dasar yang sepatutnya kerajaan buat itu dasar, tetapi kalau ruang pejabat di Putrajaya menggunakan RM4 juta bolehlah bertanya apa yang dibeli, siapa kontraknya, sebanyak mana dibayar, itu yang sepatutnya. Betul tidak betul cara pembayaran itu dibuat itu yang Menteri boleh jawab. Saya minta maaflah Yang Berhormat kalau kita berpanjangan perkara ini memang tidak tepat, saya percaya kita banyak perkara yang boleh ditanya, walaupun sewa ruang pejabat di Putrajaya mengenai sewa ruang pejabat Putrajaya itu banyak perkara yang boleh ditanya. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Okeylah. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Mengapa dibayar, siapa dan… Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Terima kasih Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ha, sila. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Terima kasih kepada Tuan Pengerusi di atas panduan yang diberi. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Minta maaf Yang Berhormat ya saya memberi panduan. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Sekarang ini yang menjadi kemusykilannya adalah bangunan-bangunan seperti mana KLCC, Daya bumi dan sebagainya, terlalu banyak kekosongan di sana. Tiba-tiba kita membuat satu bangunan baru yang begitu canggih, belanjanya yang begitu besar apa yang terjadi kepada bangunan-bangunan yang ada, yang sekarang ini menjadi gajah putih. Tidak kah ini merupakan satu pembaziran dan setiap pembaziran itu melibatkan wang rakyat. Oleh sebab itu rakyat berhak untuk bertanya tentang perkara ini kerana keperluan-keperluan di luar-luar bandar terutamanya memerlukan banyak perbelanjaan tetapi oleh kerana nampaknya perbelanjaan itu difokuskan kepada pembinaan Putrajaya dan lain-lain. Oleh sebab itu kita nampak pembangunan di luar bandar agak terencat sedikit. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Minta penjelasan Yang Berhormat Padang Terap. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya hendak beri? Jeli. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Terima kasih Tuan Pengerusi dan Yang Berhormat Padang Terap. Apakah Yang Berhormat Padang Terap sedar bahawa seolah- olah setiap jabatan-jabatan kerajaan ini terpaksa berpindah ke Putrajaya dan banyak jabatan-jabatan kerajaan ini termasuk juga Badan Pencegah Rasuah bila berpindah ke sana mereka tidak memiliki bangunan sendiri tetapi mereka terpaksa menyewa daripada Perbadanan Putrajaya. Kalau begitu maknanya mereka terpaksa meninggalkan bangunan- bangunan di tempat yang asal yang mana didapati sewanya jauh lebih rendah daripada bila mana mereka terpaksa berpindah ke Putrajaya. Apakah ini bukan pembaziran namanya. Dalam keadaan ekonomi negara kita yang mana telah terkeluar laporan mengatakan liquid reserve kerajaan berada pada tahap yang paling rendah dalam beberapa tahun sehingga terpaksa kerajaan mengeluarkan Malaysian Governmant Security mendapat pinjaman daripada EPF RM18 bilion tetapi terpaksa mengeluarkan bon luar negara US$2 bilion. Apakah wajar tindakan untuk menyewa bangunan dengan kadar RM4.8 juta untuk Badan Pencegah Rasuah wajar ataupun tidak wajar dan kalau tidak wajar apa alasan-alasannya, minta penjelasan Yang Berhormat Padang Terap. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Memanglah perkara itu tidak wajar [Ketawa], oleh kerana tidak wajar itu lah maka timbulnya rasa tidak puas hati di kalangan rakyat dan ketidakpuasan hati ini insya-Allah akan diterjemahkan dalam pilihan raya akan datang. Dato' Haji Mohamad bin Haji Aziz: [Bangun]

DR.2.4.2003 29

Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, Sri gading berdiri Yang Berhormat hendak beri jalan? Masa Yang Berhormat sudah habis Yang Berhormat. Tuan Husam bin Haji Musa: Habis sudah tidak adalah itu, habis cukuplah. Dato' Haji Mohamad bin Haji Aziz: Terima kasih Tuan Pengerusi.. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Tidak ada Yang Berhormat masa sudah habis. Dato' Haji Mohamad bin Haji Aziz: Terima kasih sahabat saya Padang Terap. Saya nampak memang menjadi kebiasaan parti pembangkang semua yang dilakukan oleh kerajaan semuanya salah dan cerita pembangunan membazir ini cerita yang diulang sudah berkali-kali. Jambatan Pulau Pinang membazir, Daya Bumi membazir, Proton membazir, lebuh raya membazir dan kali ini Putrajaya. Putrajaya ini dibangunkan oleh kerajaan kerana untuk menjadi Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan. [Ketawa] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Soalan Yang Berhormat. Dato' Haji Mohamad bin Haji Aziz: Saya hendak menyoal sahabat saya Padang Terap ini lah. Jadi, soal pembaziran - hendak menambahkan pembangunan Kuala Lumpur menjadi pusat perdagangan, negara kita membangun memerlukan pusat-pusat tertentu untuk mencanggihkan negara kita sebagai negara membangun untuk kepentingan nasional. Jadi, saya rasa tidak timbul masalah pembaziran, Timbalan Menteri Besar Kelantan pun memuji Putrajaya ini. Itu daripada PAS terang dan saya rasa dia ikhlas. Jadi saya rasa semua orang PAS kena mengikut jejak langkah Timbalan Menteri Besar Kelantan yang memuji Putrajaya. Saya ingat sahabat saya Padang Terap bersetuju. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Terima kasih Yang Berhormat Sri Gading. Jadi, kalau sekiranya kita membuat bangunan yang besar-besar tidak duduk, adakah itu tidak membazir, soalnya tidak dipakai, menjadi gajah putih, sarang hantu. Jadi, oleh sebab itu kita menimbulkan perkara ini tempat-tempat yang sudah ada penuhkan dahulu tempat- tempat itu kalau hendak dibuat yang lain pun. Tetapi masalah sekarang ini yang ada tidak penuh tetapi membuat yang lain dan belanjanya terlalu mahal. Itulah.. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masa Yang Berhormat sudah habis. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Terima kasih. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Saya beri Kota Bharu. 11.53 tgh. Tuan Ramli bin Ibrahim [Kota Bharu]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Saya merujuk kepada Badan Pencegah Rasuah B.11, tambahan sebanyak RM4,789,000,00 adalah untuk menjelaskan bayaran sewa ruang pejabat di Putrajaya. Saya melanjutkan apa yang disebutkan oleh Tuan Pengerusi sebentar tadi bahawa apabila kita hendak menyewa pejabat baru di Putrajaya saya ingin tahu apakah sudah jadi dengan pejabat-pejabat Badan Pencegah Rasuah yang ada sekarang ini. Bagaimana cara dan yang kedua saya ingin tahu juga apabila dipindahkan ke Putrajaya, jumlah sewa ini tidak kah dianggap sebagai satu pembaziran. Kerana dengan belanja yang mahal ini seolah-olah kita memberi sokongan kepada syarikat Putrajaya Holding itu sendiri. Semacam sudah ada satu pakatan, satu persetujuan dengan Putrajaya Holding itu. Saya minta penjelasan diberikan oleh Jabatan Perdana Menteri. Maksud B.10 - Jabatan Peguam Negara. Tuan Pengerusi saya ingin tahu peruntukan sebanyak RM2 juta untuk menampung tambahan dalam perbelanjaan emolumen ekoran pelaksanaan SSM dan bayaran tambahan tahunan 2002 kepada anggota perkhidmatan awam. Tuan Pengerusi, adakah bayaran ini ada perundingan dibuat dengan Kesatuan Sekerja, sebab sebelum ini ada beberapa bantahan dan cadangan daripada Kesatuan Sekerja berhubung dengan peruntukan ini.

30 DR.2.4.2003

Maksud B.8 - Jabatan Perkhidmatan Awam berhubung dengan tambahan sebanyak RM58 juta adalah untuk membiayai bayaran istimewa penerima pencen sebanyak RM200 seorang kepada seramai 4.. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Empat apa itu? Tuan Ramli bin Ibrahim: 410,568 pesara. Saya ingin tahu daripada Jabatan Perdana Menteri setakat ini ada di kawasan-kawasan saya beberapa orang bekas ahli-ahli termasuk ahli politik Barisan Nasional sendiri yang sekarang ini masih lagi tidak menerima bayaran pencen kepada isterinya selepas suaminya meninggal. Dokumen-dokumen ada pada saya sebab mengikut makluman yang saya terima beberapa rayuan telah dihantar tetapi sampai sekarang masih belum mendapat jawapan dari Bahagian Pencen. Tuan Haji Abdul Fatah bin Haron: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, Rantau Panjang berdiri, Yang Berhormat. Hendak bagi jalan? Tuan Haji Abdul Fatah bin Haron: Ya, terima kasih. Yang Berhormat ada sebut tadi berkenaan dengan pencen ahli politik yang masih lagi tidak dapat sekarang. Boleh Yang Berhormat beri penjelasan sedikit? Ada seorang ahli politik UMNO yang bernama Haji Abdul Hamid bin Mahmud, Ahli Parlimen Perikatan tahun 1955 sehingga 1959, kemudian dilantik sebagai Ahli Dewan Negara tahun 1959 sehingga tahun 1964. Beliau ini sepatutnya dapat pencen tetapi sehingga sekarang ini pencen terbitan isteri pun masih tidak dapat, dan beliau sudah meninggal dunia. Ini menunjukkan bahawasanya - hendak tanya ya - Apakah ini kerana UMNO apabila seseorang sudah pencen maka dia tidak layan lagi? Tidak kira, tidak ambil hal lagi. Jadi, ikut apa jadi, jadilah kepada anak isteri mereka. [Disampuk] Tuan Ramli bin Ibrahim: Tuan Pengerusi, yang saya maksudkan itu juga. [Ketawa] Itulah orangnya yang saya sebut di kawasan saya sebentar tadi sebab mereka ini bekas ahli UMNO dan sebenarnya isteri kepada bekas senator ini sudah merayu beberapa kali termasuk dengan pemimpin Barisan Nasional yang dahulu tetapi sampai sekarang tidak mendapat apa-apa jawapan sehinggalah mereka ini datang menemui saya minta saya bawa hal ini ke Parlimen. Sebab itu saya hendak minta penjelasan. Nama yang disebut oleh Yang Berhormat bagi Rantau Panjang tadi bagaimana kedudukannya sekarang sebab isteri dan anak-anaknya sampai sekarang masih belum mendapat ….. Tuan Haji Abdul Fatah bin Haron: [Menyampuk] Tuan Ramli bin Ibrahim: Masuk PAS dah… Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Terus, Yang Berhormat, teruskan. Tuan Ramli bin Ibrahim: Saya tahu. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ha, tidak kira. Tuan Ramli bin Ibrahim: Masih lagi tidak mendapat bayaran daripada Jabatan Pencen. Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, Shah Alam bangun, hendak bagi jalan. Tuan Ramli bin Ibrahim: Sikit sahaja, sikit, jangan lama. Dato' Ir. Mohd. Zin bin Mohamed: Sikit, sikit. Saya hendak tanya Yang Berhormat ini, kes yang disebut Yang Berhormat tentang orang yang tidak dapat pencen ini berapa peratus daripada jumlah orang yang dapat pencen dalam Malaysia ini? Ini isolated case, Yang Berhormat. Ini delivery system yang kita maksudkan. Maknanya kalau kerajaan bayar pencen itu kerajaan bertanggungjawablah.

DR.2.4.2003 31

[Timbalan Yang di-Pertua [Datuk Lim Si Cheng] mempengerusikan Jawatankuasa] Tuan Ramli bin Ibrahim: Dia begini Tuan Pengerusi, ini adalah tanggungjawab saya. Dia datang berjumpa dengan saya, keluarganya datang berjumpa dengan saya minta saya sampaikan sebabnya melalui peraturan-peraturan biasa sudah dibuat berkali-kali masih juga tidak mendapat apa-apa response daripada kerajaan. Sebab itu dia datang berjumpa dengan saya minta saya bawa ke Parlimen sebab mereka ini bekas Senator UMNO sebenarnya yang sangat berjasa kepada parti UMNO tetapi tidak diambil tahu, walaupun Barisan Nasional mengatakan dia satu parti politik yang sentiasa mengambil berat tentang rakyat. Tetapi hal-hal yang seperti ini tidak diambil tahu sebab dia sudah tidak berguna lagi, sebab sudah meninggal. Itu sebab kita bawa hal ini, Tuan Pengerusi. Jadi, saya minta nama yang disebut oleh Yang Berhormat bagi Rantau Panjang tadi dapat diberi perhatian segera. Tuan Pengerusi, saya ingat sudah tidak ada hendak sampaikan. Sekian, terima kasih. Beberapa Ahli: [Bangun] Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Jeli, Jeli, Jeli. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat bagi Tanah Merah. 12.03 tgh. Tuan Saupi bin Daud [Tanah Merah]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Saya ingin menyebut di dalam perbahasan ini iaitu mengenai Maksud B.5 Suruhanjaya Perkhidmatan Awam yang melibatkan tambahan sebanyak RM4,030,000 yang mengendalikan pemeriksaan kos percetakan dan pengedaran borang pendaftaran pekerja, kos pengiklanan dan sebagainya. Saya ingin tahu dari segi peperiksaan dahulu, peperiksaan yang sebelum ini sekarang kita terlibat dengan SSM, sebelum ini SSB. Dahulunya ada peperiksaan khas yang diadakan kepada pegawai-pegawai kerajaan yang menjawat jawatan sama ada dalam kumpulan C, B dan A di mana mereka yang lulus peperiksaan khas ini dalam kumpulan C boleh dinaikkan pangkat secara automatik ataupun melalui jabatan masing-masing ke jawatan kategori B. Begitu juga dengan kategori B dapat dinaikkan pangkat ke kategori A berdasarkan keputusan peperiksaan tersebut. Sekarang ini keputusan peperiksaan tersebut tidak lagi diguna pakai di bawah skim SSM. Jadi, saya ingin tahu adakah mereka yang telah mendapat kelulusan daripada pihak JPA ini, peperiksaan khas di bawah SSB dahulu boleh lagi diguna pakai untuk menjawat jawatan yang lebih tinggi ataupun mereka ini terpaksa menduduki peperiksaan baru bagi urusan kenaikan pangkat. Itu satu. Yang keduanya ialah saya ingin tahu kos percetakan yang dimaksudkan di sini. Adakah kos percetakan ini melibatkan peperiksaan ataupun pengiklanan Putrajaya itu sendiri kepada masyarakat umum dan juga kepada orang luar iaitu sekarang kita tahu bahawa Perbadanan Putrajaya telah diberi mandat untuk mengadakan program-program dan membangunkan kawasan Putrajaya ini sebagai pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan. Jadi, kalaulah percetakan ini diberi kepada syarikat-syarikat tertentu saya ingin mendapat penjelasan syarikat manakah yang telah mendapat perolehan. Yang seterusnya ialah pengubahsuaian pejabat. Pengubahsuaian pejabat, sebagaimana kita tahu Putrajaya ialah sebuah pejabat baru dan baru berpindah pegawai- pegawai daripada Kuala Lumpur telah berpindah ke pejabat baru. Kita faham baru-baru ini pun masih lagi melibatkan perpindahan. Adakah pejabat-pejabat baru ini memerlukan pengubahsuaian yang begitu tinggi sedangkan biasanya kalau pejabat-pejabat baru disediakan dengan memenuhi kehendak sebelum itu di mana perancangan yang lebih teratur disediakan oleh pihak jabatan-jabatan berkenaan dengan susunan organisasinya yang tertentu dan juga bilik-bilik yang dikehendaki. Jadi, mengapakah perlu pengubahsuaian kepada bangunan-bangunan baru ini? Saya juga ingin mendapat penjelasan terutama sekali adakah pengubahsuaian ini adalah mengikut kehendak Perdana Menteri sebagai orang utama di kawasan tersebut? Yang kedua ialah pembelian aset. Pembelian aset yang dikemukakan di sini sebagaimana kita tahu bahawa jabatan-jabatan kerajaan yang berpindah daripada Kuala

32 DR.2.4.2003

Lumpur ke Putrajaya sudah tentu mempunyai harta masing-masing. Adakah dengan perpindahan mereka terpaksa membeli suatu peralatan baru kerana duduk tempat baru dan sebagainya? Jadi, saya ingin mendapat penjelasan terutama sekali daripada aset apakah yang perlu diutamakan di kawasan-kawasan ataupun di pejabat-pejabat baru yang diduduki di Putrajaya ini. Kalau boleh diterangkan secara terperinci mungkin aset-aset yang berharga begitu tinggi. Yang seterusnya saya ingin juga mendapat penjelasan, kita lihat bahawa Perbadanan Putrajaya sendiri telah diperuntukkan untuk melaksanakan kutipan cukai bermula pada tahun 1999. Jadi, perbadanan ini saya rasa suatu badan yang dikhaskan dapat menampung kewangannya melalui hasil cukai dan mungkin pada masa-masa akan datang pihak jabatan-jabatan yang diletakkan di bawah perbadanan ataupun di kawasan Putrajaya ini tidak perlu mendapat peruntukan tambahan yang begitu besar. Mungkin Perbadanan Putrajaya sendiri dapat menampung segala keperluan-keperluan ini berasaskan kepada hak-hak dan juga undang-undang yang telah diluluskan yang diberi kepada perbadanan ini termasuklah untuk mengutip cukai dan juga untuk mengadakan penyeliaan kepada bangunan-bangunan sehinggalah untuk menjadikan Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan di Putrajaya ini dipandang tinggi oleh seluruh masyarakat dan juga kepada orang-orang yang melawat. Yang akhir sekali ialah saya ingin mendapat penjelasan mengenai dengan elaun kepada pekerja khidmat singkat yang diutarakan di sini kerana siapakah pekerja khidmat singkat yang dimaksudkan ini? Berapa jumlah elaun yang terpaksa dibayar oleh pihak kerajaan? Adakah ia melibatkan kos-kos bagi menguruskan soal perpindahan pejabat dan juga kos untuk mengawal selia pejabat-pejabat yang berada di Putrajaya? Jadi, saya minta pihak kementerian kalau boleh memberi penjelasan terhadap perkara-perkara yang saya ingin tahu di bawah Maksud B.5 Suruhanjaya Perkhidmatan Awam ini. Terima kasih. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Jeli. 12.10 tgh. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad [Jeli]: Terima kasih Tuan Pengerusi dan Ahli Dewan sekalian. Menyentuh Maksud B.3 Jabatan Audit Negara, sebanyak RM5.2 juta telah diwujudkan untuk menampung tambahan dalam perbelanjaan emolumen ekoran daripada penstrukturan semula Jabatan Audit Negara, pelaksanaan SSM dan lain-lainnya. Oleh kerana ia melibatkan kakitangan dan penggajian, maka kita perlu melihat kepada tindakan- tindakan yang sepatutnya diambil oleh personel Jabatan Audit Negara ini. Pada sekitar awal 1990-an timbul satu kegilaan di kalangan kerajaan-kerajaan negeri dan juga masyarakat Malaysia kerana pada waktu itu semasa bekas Timbalan Perdana Menteri menjadi Menteri Kewangan, pada waktu itu nilai dagangan harian pasaran saham Kuala Lumpur mengatasi nilai dagangan harian di bursa New York – Dow Jones pada ketika itu. Oleh kerana timbul satu kegilaan pada waktu itu terhadap pasaran saham Kuala Lumpur menyebabkan banyak kerajaan negeri telah menubuhkan tabung-tabung amanah dan menjanjikan satu pulangan yang lebih lumayan daripada pulangan yang diberikan oleh Amanah Saham Nasional. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat rujuk yang mana? Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Ini Jabatan Audit Negara. Hendak bagi tahu tindakan dia kepada kerajaan-kerajaan negeri ini. Jadi, sekarang ini apa yang jadi setelah sekian tahun berlalu kita perhatikan bahawa amanah-amanah saham negeri ini telah tidak diuruskan dengan baik sehinggakan Amanah Saham Selangor umpamanya yang menjanjikan pulangan seratus peratus pada tiap-tiap tahun atau 20 ke 100% tiap-tiap tahun dan janji pada pulangan itu, akhirnya kebanyakan amanah-amanah saham ini sama ada milik Johor, milik Selangor, milik Kedah dan sebagainya hampir bankrap. Kalau hampir bankrap kenapa Jabatan Audit Negara tidak mengambil tindakan pre-emptive kerana trend sudah lihat bahawa pasaran saham akan menjunam. Kenapa tidak memberi pre-emptive kepada amanah-amanah saham yang dikendalikan oleh kerajaan-kerajaan negeri kerana yang mengalami masalah kewangan yang meruncing ialah pelabur-pelabur yang terdiri daripada rakyat biasa, kalangan rakyat yang marhaen yang lemah, yang tidak ada authority.

DR.2.4.2003 33

Mereka terpaksa menanggung kerugian kerana salah laku, salah pengurusan yang dilakukan oleh pihak-pihak yang diamanahkan oleh kerajaan negeri masing-masing. Jadi, sekarang ini sudah begitu lama amanah saham negeri yang mempunyai prestasi yang baik sehingga ke hari ini ialah amanah saham negeri yang dikendalikan oleh Kerajaan Negeri Terengganu, ASDI, di mana nilai saham seringgitnya masih kekal pada paras 50 sen. Tetapi nilai-nilai saham negeri-negara yang lain 10 sen, 15 sen. Jadi, sepatutnya Jabatan Audit Negara mengambil tindakan menegur kerajaan-kerajaan negeri ini supaya hal yang sama tidak diulangi oleh kerajaan-kerajaan negeri yang telah mengeluarkan saham-saham amanah negara masing-masing supaya benda ini dapat rakyat tahu di mana kesilapan yang berlaku, di mana wang-wang tersebut dilaburkan sehingga menyebabkan daripada nilai paras RM1.00 jadi turun 10 sen dan 15 sen. Barulah rakyat puas hati tetapi sekarang rakyat tidak didedahkan, tidak tahu. Jadi, Jabatan Audit Negara bertanggungjawab untuk mendedahkan satu demi satu negeri-negeri yang kononnya hebat ini. Selangor hebat kononnya, Johor hebat kononnya, tetapi kenapa boleh jadi macam itu? Sehingga sampai 10 sen, 15 sen, supaya rakyat tahu rupa-rupanya bunyi sahaja cekap, bunyi sahaja pakar ekonomi, ulama lagi hebat memimpin daripada pakar-pakar ekonomi sehingga menyebabkan nilai saham Kerajaan Terengganu masih kekal 50 sen, yang lain 10 sen, 15 sen. Minta Jabatan Audit Negara kemukakan hal ini di Dewan supaya semua kita boleh tahu di mana kesilapan yang berlaku. Hal yang sama berlaku kepada Tabung Haji umpamanya. Jabatan Audit juga mesti bertanggungjawab secepat mungkin. Kerana apa? Kerana Tabung Haji sekarang ini masalah yang timbul perniagaan sebenar Tabung Haji… Datuk Ahmad Zahid bin Hamidi: [Bangun] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Bagan Datok berdiri. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Kalau 20 minit saya beri. Kalau misal kata Tabung Haji umpamanya, perniagaan sebenar Tabung Haji tidak menguntungkan. Sudah beberapa tahun kesilapan dari segi pembelian tanah di Indonesia di Kepulauan Riau tidak menguntungkan. Oleh kerana tidak menguntungkan, untuk memberi dividen kepada penabung-penabung, apa yang dilakukan oleh Tabung Haji dengan wang yang didepositkan kepada Metrowangsa Asset Management, sebahagian besar wang tersebut telah dipaksakan kepada Metrowangsa Asset Management untuk dilaburkan kepada satu syarikat yang tidak berdaftar tetapi telah bermain currency di currency market dengan tujuan untuk mendapatkan keuntungan yang besar demi menampung dividen-dividen yang tidak dapat diberikan oleh perniagaan sebenar Tabung Haji. Sebab itu siasatan mesti dibuat secepat mungkin. Jangan dijadikan Metrowangsa Asset Management sebagai kambing hitam kerana memang jelas mereka telah dipaksa untuk mengeluarkan sejumlah wang yang besar daripada asset management mereka untuk dilaburkan kepada satu syarikat yang tidak berdaftar dari sudut untuk bermain currency market mereka. Itu yang kedua. Kemudian satu hal lagi yang kita bimbang. Kita bimbang dalam bab B.10, Jabatan Peguam Negara, Tuan Pengerusi. Sebanyak RM2 juta tambahan untuk membayar gaji, elaun dan sebagainya. Saya bimbang Jabatan Peguam Negara ini nanti dilihat oleh rakyat sebagai Jabatan Mat Sentul. Kenapa saya mengatakan Jabatan Mat Sentul? Seolah-olah hidup macam filem Mat Sentul. Kerana apa? Kerana kita lihat kalau undang-undang yang dipegang oleh Jabatan Peguam Negara, kalau lalat masuk, lekat, kalau nyamuk masuk, lekat tetapi kalau burung helang yang terbang, undang-undang itu sendiri pun koyak rabak. Kenapa kita kata begitu? Lihat kepada kes Perwaja yang melibatkan kerugian kepada rakyat RM18 bilion. Dalam RM18 bilion dan yang menyedihkan lagi kita ialah wang tersebut dipindahkan daripada Kuala Lumpur ke Hong Kong, dari Hong Kong ke Jepun, Jepun pergi ke Switzerland, Switzerland balik ke Hong Kong dan dari Hong Kong, entah hilang ke mana. Ini realiti yang berlaku. Masakan penyiasatan tidak dapat dilakukan sedangkan Yang Amat Berhormat Perdana Menteri juga telah menyatakan bahawa sudah ada cukup bukti. Dan yang menyedihkan kita, bekas Pengarah Urusan Perwaja Steel, Tan Sri Eric Chia yang masih memegang pasport diplomatik mengatakan…..

34 DR.2.4.2003

Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: [Bangun] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Tebrau bangun. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Mengatakan…. Kalau beri setengah jam saya beri, semua orang boleh tanya. Ini sepuluh minit, apa hendak cakap? [Disampuk] Ya, sebab itu Tan Sri Eric Chia…. Seorang Ahli: Takut! Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Siapa kata saya takut? Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Yang Berhormat. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Siapa kata saya takut? Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, sini cakap. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Oh sorry, sorry. [Ketawa] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat sudah banyak cakap. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Eh masa sudah cukup? Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Bukan, Yang Berhormat kata sepuluh minit tidak dapat cakap. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Terima kasih, terima kasih Tuan Pengerusi. Budi baik Tuan Pengerusi saya ucapkan terima kasih. Tambah sedikit dua minit. [Ketawa] Jadi, kita lihat, misal kata, Tan Sri Eric Chia di dalam interview akhbar di Singapore menjelaskan bahawa beliau berani berdepan dengan mahkamah Malaysia untuk mendedahkan perkara sebenar yang dikatakan tentang penyelewengan wang Perwaja tersebut. Kalau Tan Sri Eric Chia di akhbar Singapura berani berdepan dengan mahkamah Malaysia, kenapa tindakan masih belum diambil? Kenapa kita membiarkan keadaan begitu berlaku begitu lama? Apakah Jabatan Peguam Negara hendak tunggu sampai tahun 2020, waktu Wawasan 2020, baru hendak ambil tindakan? Kita bimbang kalau hendak tunggu sampai tahun 2020, maka akan jadi fail hilang. Kita ada bukti, umpamanya kes Highland Towers. Memang ada berlaku kesilapan dari sudut pihak berkuasa tetapi oleh kerana hendak diambil oleh mahkamah, automatik fail itu hilang. Itu benda biasa, boleh bikin, boleh dibikin. Bila fail hilang, hendak bicara apa? Jadi, tidak hairanlah hal yang sama boleh berlaku terhadap Perwaja. Jangan beritahu kepada kita, kata tidak boleh berlaku. No, no. Kita tahu… Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, baiklah boleh gulung. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Okey, satu lagi, Tuan Pengerusi. Ini Jabatan Perdana Menteri, RM57 juta. Institut Teknologi Darul Naim, Kelantan telah pun menubuhkan satu program di mana siswazah lulusan agama ini diletakkan di IPT yang mendapat kelulusan daripada kerajaan dan memberi kursus kepada siswazah-siswazah lepasan agama dalam bidang IT dan juga bidang bahasa Inggeris. Tetapi setahun sahaja diberi, selepas itu ditutup. Jadi, inilah malang nasibnya, kita buat satu program tergesa- gesa. Yang menjadi masalahnya 100,000 graduan kita tidak dapat kerja. Bila 100,000 graduan tidak dapat kerja, maka ditudinglah kepada mereka kerana tidak pandai berbahasa Inggeris. Hakikat sebenarnya kerajaan bertanggungjawab menyediakan pekerjaan. Kalau kerajaan tidak cekap, baik dia letak jawatan kerana tidak boleh menyediakan pekerjaan kepada 100,000 graduan. Ini tidak mengambil kira graduan yang akan keluar pada bulan April dan bulan Mei ini. Lagi ramai yang tidak dapat kerja. Tiba-tiba bila tidak dapat kerja…. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat.

DR.2.4.2003 35

Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad:…dituduh tidak pandai berbahasa Inggeris. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Ini tidak betul sebenarnya. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Ini sebenarnya yang tidak betul. Minta penjelasan. Sekian, terima kasih. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Kubang Kerian. 12.20 tgh. Tuan Husam bin Haji Musa [Kubang Kerian]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Akhirnya saya dapat berucap selepas lebih kurang 30 kali bangun di peringkat dasar dan jawatankuasa. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Berapa kali? Seorang Ahli: 30! Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Berapa kali? Seorang Ahli: 30! Tuan Husam bin Haji Musa: Lebih kurang, lebih kurang. [Ketawa] Saya akan teruskan kepada B.11…. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Tidak tepatlah. Tuan Husam bin Haji Musa: …Badan Pencegah Rasuah. Bersih, Cekap dan Amanah telah menjadi moto yang pertama bagi Jabatan Perdana Menteri ataupun oleh Perdana Menteri kita pada tahun 1982. Badan Pencegah Rasuah adalah satu daripada badan yang sangat mustahak untuk memastikan moto Bersih, Cekap dan Amanah ini dapat dijayakan dan nampaknya selepas hampir 20 tahun ataupun 20 tahun lebih, Yang Amat Berhormat Perdana Menteri mengetuai negara kita, imej bersih, cekap dan amanah ini telah pun hancur sama sekali. Peruntukan ini ialah untuk membolehkan tambahan sewa kepada BPR kerana berpindah ke Putrajaya. Yang pertama saya ingin tahu, apakah peruntukan asal bagi sewa ini dan kenapakah dalam peruntukan asal itu tidak mencukupi sehingga tambahan perlu ditambah sebanyak RM4.7 juta dan ini melibatkan perpindahan pejabat BPR dari pejabat yang asal ke Putrajaya. Saya boleh bayangkan mereka mengangkut fail-fail yang begitu banyak dan proses pengangkutan fail ini bermula daripada staf mereka mengikat dan pack semua fail ini. Sebahagian besar daripada fail ini adalah sangat sensitif dan sangat berharga. Umpamanya fail tentang penyiasatan BPR ke atas kes Perwaja di mana Yang Berhormat Menteri di Jabatan Perdana Menteri telah datang ke Dewan ini memberitahu bahawa kita tidak dapat melengkapkan siasatan ini kerana akaun yang terlibat berada di Switzerland dan Kerajaan Switzerland tidak memberikan kerjasama. Alrich, kuasa besar ataupun konsulat Switzerland telah memberikan satu kenyataan akhbar, tidak benar sama sekali, Switzerland sepenuhnya memberikan kerjasama dan Jabatan Peguam Negara Switzerland juga telah mengeluarkan satu kenyataan menafikan mereka menyembunyikan dokumen-dokumen bank yang diperlukan. Minggu lepas, Menteri di Jabatan Perdana Menteri datang dengan alasan yang lain pula iaitu bahawa siasatan tidak boleh disempurnakan kerana tidak jumpa akaun di Jepun. Sukacita saya memberitahu, Tuan Pengerusi, bahawa perkara ini telah didedahkan secara terperinci dalam Asian Wall Street Journal yang saya yakin ada dalam fail BPR iaitu sebanyak $30 juta Amerika daripada wang Perwaja rolling mill telah dimasukkan ke dalam satu akaun di Jepun di bawah nama Sakyo.

36 DR.2.4.2003

S-a-k adalah singkatan kepada seorang peniaga dari Malaysia yang saya tidak akan sebutkan dalam Dewan ini tetapi ‘yo” yang hujung ialah Yusomi Osada, seorang peniaga dari Jepun. Hanya dua orang pemegang akaun dalam akaun Sakyo iaitu Malaysian s-a-k tadi dan Yusomi Osada yang menjadi ‘yo’ kepada Sakyo tersebut. Begitu mudah. Mengikut Asian Wall Street Journal, the document “Seen By”, lima kali diulang. Dokumen “Seen By”, dengan izin, dokumen ini telah dilihat sendiri oleh journalist Asian Wall Street Journal selain daripada wang tersebut dipindahkan daripada Perwaja ke dalam akaun Sakyo di Jepun. Sebelum daripada itu dipindahkan juga ke dalam akaun Frill Sham. ‘Frill’ satu perkataan dan ‘Sham’ satu perkataan. ‘Sham’ ini mewakili nama seorang pedagang dari Malaysia yang saya tidak akan sebutkan namanya pada pagi ini. Frill Sham ditubuhkan hanya untuk claim daripada Perwaja, kononnya dia telah menyiapkan satu transaction di antara Ituchu dengan Perwaja sehingga mereka telah claim sebanyak $30 juta Amerika ataupun lebih kurang sekarang inil, RM100 juta. Adakah apabila dokumen-dokumen ini didakwa oleh Asian Wall Street Journal telah dilihat dengan sendirinya hard document. Mungkin itulah yang telah hilang daripada fail Perwaja apabila mereka dipindahkan dan oleh kerana itu Menteri di Jabatan Perdana Menteri kata, perkara ini masih dalam siasatan kerana tidak jumpa akaun Perwaja. Bukan sahaja itu, BPR mengikut laporan Asian Wall Street Journal, telah pun menemu bual Mr. Yusomi Osada. Frill Sham juga adalah akaun yang dipegang oleh Osada dan seorang rakannya dari Malaysia dan seorang Jepun yang lain, Meida. Mr. Osada telah membuat satu kenyataan bersumpah dan telah membuat tiga kenyataan akhbar. Satu daripada kenyataan akhbarnya menyebut bahawa, kenyataan bersumpahnya ialah satu kenyataan yang telah didrafkan sendiri oleh Tan Sri Eric Chia yang mendapat pasport diplomatik sampai hari ini walaupun Yang Berhormat bagi Kuala Kedah yang telah berjasa dengan begitu banyak kepada negara kita belum mempunyai pasport diplomatik. Begitu juga Yang Berhormat bagi Shah Alam atau Yang Berhormat bagi Sri Gading. Ini adalah perkara yang lebih besar yang perlu mendapat penjelasan. Kalau kita hendak sembunyikan perkara ini, dunia sekarang sudah begitu maju. Sembunyi di Kuala Lumpur, dia timbul di Tokyo. Sembunyi di Putrajaya, dia timbul di Hong Kong. Jadi, erti perpindahan ini ialah perpindahan untuk meningkatkan kemampuan dan keupayaan BPR mencegah rasuah. Sebab itu namanya pun saya rasa kena tukar, Tuan Pengerusi. Badan Pencegah Rasuah, cegah maknanya halang dan sekat. Sekarang perkara itu sudah berlaku, siasat dan temui hasilnya tetapi akhirnya kuasa mutlak terletak di Jabatan Peguam Negara untuk meneruskan pendakwaan dan tentunya terletak di tangan Perdana Menteri yang mengetuai negara kita. Jadi, kita harap kita tukar nama ini, Badan Pendakwaan Rasuah, kalau Tuan Pengerusi boleh setuju. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Bukan kuasa saya. [Ketawa] Tuan Husam bin Haji Musa: Kenapakah tambahan ini diperlukan? Saya tanya balik. Kita sudah ada belanja asal, tambah jadi RM4 juta. Berapa lama masa kita hendak sewa ini, Tuan Pengerusi? 20 tahun, 25 tahun atau 100 tahun. Ini perniagaan yang sangat lumayan. Kita kena bayar sewa kepada satu projek. Ini satu jabatan. Dalam muka surat B.5, Suruhanjaya Perkhidmatan Awam juga kena bayar sewa bangunan Putrajaya dan juga tambahan RM4 juta. Kita semua tahu bahawa semua pejabat dikenakan sewa dan semalam saya telah bangkitkan Putrajaya Holdings telah mengeluarkan satu bon baru, RM850 juta lagi. Mengikut kenyataan Retacker House yang membuat rating kepada bon ini, sebab bagi bon ini dikeluarkan ialah untuk tiga perkara, menyiapkan bangunan Wisma Putra. Yang kedua, menyiapkan kediaman rasmi Timbalan Perdana Menteri. Jadi, kalau boleh saya diberitahu dalam Dewan ini, berapakah kos pembinaan kediaman rasmi Timbalan Perdana Menteri? Walaupun dalam kes kediaman rasmi Perdana Menteri, dakwaan pertama di Dewan ini ialah RM17 juta tetapi apabila kita bangkitkan, akhirnya apabila satu syarikat arkitek, Arca Tiga telah mendakwa Putrajaya Holdings di mahkamah atas fees yang tidak dibayar dan fees itu adalah menunjukkan bahawa kos pembinaan ini ialah RM201 juta.

DR.2.4.2003 37

Akhirnya Jabatan Perdana Menteri telah memberikan jawapan bertulis mengakui bahawa kos sebenar ialah RM201 juta. Saya telah bangkitkan perkara ini bahawa bukan masalah harganya sangat kita bangkitkan tetapi ialah kejujuran kerajaan. Kalau RM200 juta, RM200 juta. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, boleh gulung. Tuan Husam bin Haji Musa: Saya sedang menggulung sekarang. Kalau RM200 juta kita kata RM17 juta, itu satu pembohongan. Jadi, berapakah kos kediaman rasmi Timbalan Perdana Menteri yang sedang disiapkan yang bakal menjadi Perdana Menteri dalam masa tujuh bulan lagi dan Timbalan Perdana Menteri baru akan mengambil tempat beliau dan sehingga sekarang belum lagi diisytiharkan nama Timbalan Perdana Menteri tersebut. Walau bagaimanapun, Yang Amat Berhormat Perdana Menteri telah pun mencadangkan untuk ditimbangkan, namanya ialah Menteri Pertahanan sekarang dan kita berharap perkara ini dapat diuruskan sebelum kerajaan baru, Barisan Alternatif menduduki Putrajaya. Sekian, terima kasih. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Parit Buntar. 12.29 tgh. Dato’ Dr. Hasan bin Haji Mohamed Ali [Parit Buntar]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Saya hendak menyentuh dua, tiga perkara. Yang pertama sekali ialah B.07 – Jabatan Perdana Menteri. Tuan Pengerusi, kalau kita dapati apa yang dibincangkan dalam kepala ini ialah Program Sangkutan Siswazah. Saya hendak membaca laporan yang dibuat, kajian yang dibuat oleh Bank Negara, Tuan Pengerusi, mengenai kelemahan-kelemahan pelajar-pelajar kita, graduan-graduan kita yang menyebabkan terdapat seolah-olah seperti mismatch di antara pekerjaan yang hendak diminta dan kemampuan kebolehan mereka bila mereka dilatih di universiti. Ada tujuh perkara di sini yang saya pun tidak sebut semuanya. Pertama sekali anak-anak kita ini didapati tidak mahir berkomunikasi. Yang kedua, tidak mahir berkomunikasi lisan. Yang ketiga, tidak mahir berkomunikasi bertulis. Yang keempat, keupayaan memulakan tindakan, poor, maknanya tidak mampu memulakan tindakan awalan. Kemudian yang kelima, pengetahuan teknikal yang cetek dan yang keenam ialah kemahiran penyelesaian masalah yang biasanya tidak dibekalkan kepada mereka. Saya cantumkan semuanya sekali. Saya rasa mana-mana firma pun, mana-mana syarikat pun, mana-mana kilang pun, sukar menerima sekiranya graduan-graduan kita mempunyai kualiti sebagaimana yang saya sebutkan. Saya tidak tahu apa sudah jadi sebab masalah vokasionalnya sudah ada peruntukan yang besar dan sudah ada machinery, jentera untuk memimpin anak-anak di peringkat vokasional. Skill building, kita perlu ada skill building, skill development and skill upliftment. Ini sebenarnya berlaku sudah berpuluh-puluh tahun di Malaysia ini, daripada yang rendahnya peringkat vokasionalnya, peringkat teknikalnya, peringkat universitinya, sampailah peringkat yang seterusnya. Tetapi inilah bila sampai kepada untuk masuk ke pasaran buruh, kita dapati perkara-perkara ini telah mengganggu-gugat mereka dan akhirnya mereka tidak dapat menyesuaikan diri di pasaran buruh itu. Saya ingin menyebutkan di sini tentang peruntukan yang besar RM57 juta. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Kemaman bangun. Tuan Abd. Rahman bin Yusof: Terima kasih Tuan Pengerusi dan Yang Berhormat, saya hendak tanya adakah ini disebabkan kesan daripada Akta AUKU atau Akta Universiti dan Kolej yang menyebabkan pelajar-pelajar kita ini beku dari segi pemikiran dan sebagainya. Minta pandangan sedikit. Dato’ Dr. Hasan bin Haji Mohamed Ali: Jawapannya Tuan Pengerusi, tidak lain dan tidak bukan kalau saya ditanya soalan itu jawapannya memang tepat ya. Seorang Ahli: Hah!

38 DR.2.4.2003

Dato’ Dr. Hasan bin Haji Mohamed Ali: Saya masih ingat semasa saya di universiti ada speaker’s corner, di situlah kita berlatih dan kalau kita tengok pemimpin- pemimpin yang ada sekarang ini sama ada di peringkat swasta dan kerajaan sebahagian latihan besar mereka dapat ialah di speakers’s corner. Dan masih ingat semasa saya kecil- kecil dahulu terutamanya Sekolah Agama Rakyat ada program namanya ‘iqtifal’. Iqtifal ini salah satu daripada programnya ialah melatih public speaking, sebab itu diadakan syarahan-syarahan, diadakan perbahasan-perbahasan, sebab itu suatu masa dahulu hingga sekarang ini pun bekas-bekas pelajar SAR adalah merupakan mereka yang boleh berkomunikasi dengan baik, public speaking baik, auditory capability baik tetapi sayang sebahagian daripada pemimpin-pemimpin kita terutama pimpinan tertinggi Perdana Menteri tidak dapat appreciate benda-benda yang baik yang dilahirkan oleh Sekolah Agama Rakyat itu. Saya ingin menanyakan kepada Jabatan Perdana Menteri dengan peruntukan RM57 juta ini, bilakah masanya agaknya timbul keadaan tidak berlaku mismatch ini dengan izin? Nombor dua, apakah yang dilakukan sama ada Kementerian Sumber Manusia kepada Jabatan Perdana Menteri sama ada latihan-latihan pegawai kerajaan di INTAN dan sebagainya. Sama ada latihan-latihan di peringkat yang bawah, di peringkat supervisor, supervisory di peringkat yang teknikal, di peringkat yang bawah-bawah itu apa sebenar yang dilakukan. Sebab masalah ini timbul setiap tahun berulang-ulang timbul, dan ini sangat merugikan negara dan apa lagi peruntukan yang semakin besar dan semakin besar dan pelajar yang terlibat hampir 100,000 bilangannya. Nombor dua Tuan Pengerusi, saya ingin pergi kepada Badan Pencegah Rasuah iaitu B.11, BPR. Saya ada pengalaman peribadi mengenai komen saya tentang persepsi pegawai-pegawai - bukan kakitangan, ini pegawai-pegawai di BPR di Putrajaya. Bila saya dan teman-teman membuat susulan kepada tuduhan rasuah dan laporan rasuah yang kita buat mengenai Menteri Besar Selangor yang kita dapati tidak ada ulasan daripada Perdana Menteri dan tidak ada satu perkataan yang keluar daripada Timbalan Menteri Perdana Menteri yang biasanya cepat mengeluarkan kenyataan mengenai rasuah yang berlaku tetapi bagi manusia ini Menteri Besar Selangor tidak pernah keluar satu perkataan pun. Dan kita tidak tahu apa yang berlaku kita pun pergi ke BPR, apa yang kita dapati di situ suasananya very unfriendly dengan izin, very unwelcoming. Bahkan dilaporkan oleh saudara Lofti Osman, orang yang bertanggungjawab melakukan laporan mengenai salah guna kuasa dan rasuah Menteri Besar Selangor, dia pula yang digril, ditanyakan mana dapat maklumat, sumber maklumatnya daripada mana. Siapa yang membuat aduan. Nama-nama yang membuat aduan kepada dia, seluruhnya. Saya hinggakan kalau kita tidak mempunyai daya tahan dan daya juang Tuan Pengerusi, agaknya itulah kali pertama dan terakhir kita hendak melakukan perlakuan rasuah. Sebahagian daripada kita kalau kita melaporkan rasuah terutama yang melibatkan UMNO, pegawai-pegawai tinggi yang melibatkan menteri-menteri UMNO inilah yang kita dapat. Dan hingga sekarang ini saya yakin kalau saya pergi lagi ke BPR pun di peringkat kita Ahli Parlimen dan di peringkat kita Ketua Pembangkang di Dewan Undangan Negeri Selangor, saya rasa sambutannya begitu dingin dan sambutannya unwelcoming dan kadang-kadang offensive kita lihat dalam perkataan-perkataan yang digunakan. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Tebrau bangun, Tebrau bangun. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: [Bangun] Dato’ Dr. Hasan bin Haji Mohamed Ali: Kalau Tebrau tidak mengapalah, saya teruskan sahaja. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Tebrau sila. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Saya…. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Tidak berikah! Dato’ Dr. Hasan bin Haji Mohamed Ali: Saya tidak ada masa! Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Tidak ada masa ya!

DR.2.4.2003 39

Dato’ Dr. Hasan bin Haji Mohamed Ali: Nantilah lain kali, lain kalilah, sebab itu saya mencadangkan supaya BPR kalau mengikut undang-undang yang dipinda beberapa kali dipinda nampak undang-undang itu seolah-olah mewajibkan kita melaporkan segala perlakuan yang ada kaitannya dengan rasuah. Cara itu sebenarnya very welcoming, very friendly, very cordial tetapi apa yang kita dapati dengan izin Tuan Pengerusi, rasa-rasa saya itu tidak mencerminkan keadaan sebenar bila kita pergi kepada badan pencegah rasuah ini. Yang ketiga sedikit lagi Tuan Pengerusi ialah tentang B.8 - Jabatan Perkhidmatan Awam mengenai pencen yang melibatkan MR58 juta itu. Orang yang berpencen biasanya yang top-top di atas, KSN, KSU-KSU yang berkenaan biasanya dilanjutkan tempoh perkhidmatan. Kadang-kadang lanjutan dua tahun, dua tahun, dua tahun lagi, ada yang pernah dilanjutkan sampai tiga atau empat kali. Di peringkat pertengahan biasanya kadang- kadang ditampung oleh syarikat-syarikat. Oleh kerana mereka akhirnya mereka dalam jawatan mereka dipindahkan ke Perbendaharaan atau dipindahkan ke Kementerian Perdagangan dan Perindustrian maka ruang untuk mereka mengisi di tempat-tempat dan di firma-firma itu begitu luas. Yang saya hendak pergi ini golongan yang bawah dan yang tidak ada peluang ini, pencen umur 56 tahun, bekerja dengan jabatan kerajaan selama hampir 32 tahun selepas itu balik ke kampung kebanyakannya balik ke kampung atau duduk di rumah di mana penghabisan mereka bermastautin. Apa yang berlaku, yang berlaku yang saya nampak ialah pembaziran tenaga manusia yang saya rasa umur 56 tahun lagi ini. Mempunyai kemampuan untuk menyumbang kepada negara. Kes misalnya di Eropah seperti di Netherland seperti di Sweeden dan Norway, ada skim yang khusus di bawah life long education. Memberikan mereka ilmu dan kemahiran terus-menerus supaya mereka dapat diserap di pasaran buruh. Bahkan kajian-kajian menunjukkan bila mereka berhenti daripada perkhidmatan kerajaan atau swasta selepas bersara umur 56 tahun didapati performance mereka bertambah tinggi di tempat kerja, pasal apa? Mereka ada basic skills, mereka ada basic knowledge dan mereka basic experience dan yang ini kalau ketiga-tiga ini bergabung menjadikan mereka tenaga kerja yang baik. Saya gulung sekarang. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Masa sudah cukup Yang Berhormat. Dato’ Dr. Hasan bin Haji Mohamed Ali: Gulung, gulung, gulung. Oleh itu saya ingin menyerukan di bahagian ini supaya bahagian ini Jabatan Perkhidmatan Awam untuk mengkaji perkara ini, saya tidak tahu dari segi man hours berapa juta man hours satu hari yang kita kerugian oleh manusia-manusia yang sebenarnya boleh menyumbang lagi kepada pembangunan kepada nation building. Sebab itu saya hendak lihat satu skema yang di draf oleh Jabatan Perkhidmatan Awam dan Jabatan Perdana Menteri untuk menggunakan orang ini yang sebahagian besarnya berkemampuan dan berkebolehan dan berpengalaman dan berilmu dan berketerampilan yang boleh digabungkan demi untuk pembangunan negara yang akan datang, terima kasih. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Bagan Datok. 12.40 tgh. Datuk Ahmad Zahid bin Hamidi: Tuan Pengerusi, saya ingin menyentuh maksud B.7 - Jabatan Perdana Menteri yang telah mempergunakan peruntukan tambahan sebanyak RM57 juta untuk menampung perbelanjaan program sangkutan siswazah. Saya ingin bertanya adakah sejumlah wang sebanyak itu telah dibuat kajian keberkesanan terhadap penampungan siswazah-siswazah yang kemudiannya diserapkan atau kemudiannya ditamatkan perkhidmatan begitu sahaja. Saya ingin mengimbau kepada satu program yang dipanggil Programme for Executive Development, pada tahun 70-an. Di mana ketika itu Program Siswazah Sangkut telah juga diperkenalkan tetapi ketika itu Bank Negara dan badan-badan serta syarikat swasta telah diberikan peranan untuk menjalankan program itu dan ianya tidak membebankan pihak kerajaan. Tuan Pengerusi, saya ingin mencadangkanlah kerana jumlah RM57 juta ini adalah satu jumlah yang banyak, mengapa tidak program semacam PED atau saya sebutkan tadi

40 DR.2.4.2003

Programme For Executive Development in Banking ini diadakan semula di mana ianya tidak seharusnya dibebankan kepada Jabatan Perdana Menteri untuk menanggungnya sebaliknya di kongsi bersama oleh syarikat-syarikat kerajaan yang besar dan yang sekarang ini tersenarai sebagai Blue Chips Companies seperti Telekom TNB, Petronas, Proton, EON dan sebagainya. Agar siswazah-siswazah ini diletakkan di sana diberikan latihan secukupnya kemudian jika ianya didapati sesuai diserapkan di dalam syarikat induk atau diambil bekerja dalam anak-anak syarikat yang berkenaan. Ertinya tanggungan kerajaan untuk mengambil kira 100,000 siswazah yang menganggur dan ramai lagi yang akan keluar ini akan kurang bebannya dan pada waktu yang sama kita melatih siswazah-siswazah ini agar mendapat keterampilan dalam berbagai bidang sebagaimana yang disebutkan oleh Parit Buntar tadi. Saya bersetuju dengan Parit Buntar yang telah mengutip laporan daripada Bank Negara mengenai ketidakmahiran komunikasi dan berbagai-bagai kelemahan yang dihadapi oleh siswazah berkenaan. Saya fikir tiba masanya supaya pihak kerajaan ini yang telah memberikan banyak kelonggaran dan banyak kemudahan kepada syarikat-syarikat kerajaan ataupun syarikat-syarikat swasta yang besar-besar, bank-bank umpamanya untuk bertanggungjawab bersama dalam soal program sangkutan siswazah ini. Saya fikir apa yang berlaku untuk mewujudkan pasaran guna tenaga, sebagaimana yang disebutkan terdapat soal mismatch antara kelulusan yang sedia ada dan antara keterampilan yang akan diperolehi dengan keperluan jawatan yang ada, harus diperlakukan dan saya fikir peruntukan RM50 juta ini akan datang kalau ada hendaklah seharusnya disalurkan kepada institusi latihan, institusi pendidikan kalau tidak ada kemampuan dalam pihak kerajaan mungkin boleh disalurkan kepada institusi pendidikan swasta agar keterampilan bukan dalam bentuk MLVK sahaja tetapi dalam bentuk-bentuk keterampilan komunikasi dalam bahasa Inggeris, IT dan hal-hal yang bersangkutan dengannya dapat dijalankan dengan sepenuhnya. Saya juga ingin menyeru agar syarikat-syarikat yang besar termasuk syarikat- syarikat yang diwujudkan oleh multinasional dan syarikat-syarikat antarabangsa yang mempunyai keuntungan di Malaysia agar dapat membantu siswazah-siswazah yang ada ini untuk diletakkan di dalam program yang berkenaan dan jangan hanya membebankan pihak kerajaan sahaja. Tuan Pengerusi saya ingin menyentuh perkara B.8 - Jabatan Perkhidmatan Awam mengenai tambahan pencen sebanyak RM58 juta. Saya ingin mengutip sedikit apa yang diperkatakan oleh Parit Buntar tadi mengenai pencen RM58 juta ini. Beliau harus sedar bahawa pencen ini bukan hanya diperuntukkan kepada pegawai-pegawai tinggi kerajaan sahaja, ianya hanyalah pencen tambahan sebanyak RM200 seorang kepada 410,000 orang. Ertinya bukan KSU bukan KSN, bukan Ketua Pengarah sahaja yang memperolehnya. Ianya across the board ertinya seluruh pesara-pesara akan memperolehnya tetapi saya ingin bertanya dengan Jabatan Perkhidmatan Awam terutamanya bahagian pencen. Tumpat umpamanya beliau pernah menjadi Setiausaha Politik kepada Timbalan Perdana Menteri dan ketika itu diberitahu bahawa mana-mana Setiausaha Politik yang tamat perkhidmatannya tetapi belum mencapai umur 50 tahun ketika itu layak untuk mendapat pencen tetapi ditarik balik sebab waktu beliau pencen belum masuk umur pencen tapi sekarang ini tidak layak dapat pencen kerana beliau adalah Ahli Parlimen. Jadi, saya ingin bertanya, ada dua, tiga orang lagi di sini. Saya juga termasuk, di mana pencen kami terpaksa ditarik. Saya pernah menjadi Setiausaha Politik kepada Menteri Belia dan Sukan dan Menteri Pertahanan tetapi oleh kerana belum sampai 50 ketika itu, maka wang pencen itu telah ditarik semula dan sekarang ini perkhidmatan yang telah kita berikan itu, telah tidak diambil kira dalam bentuk pencen. Jadi, saya harap walaupun pencen itu kecil tetapi yang penting bukan nilai wang. Yang penting ialah perkhidmatan yang telah diberikan, kerana saya faham, Yang Berhormat bagi Tumpat tidak memerlukan wang sebanyak itu tetapi ini cuma satu nostalgia yang harus dihargai juga. Saya juga ingin menyentuh mengenai Maksud B.5 – Suruhanjaya Perkhidmatan Awam di mana kita tahu bahawa bayaran elaun kepada Pekerja Khidmat Singkat termasuk di dalam peruntukan tambahan yang telah dipergunakan. Saya ingin bertanya, mengapa tidak diselaraskan atau di synchronize kan dengan izin, Pekerja Khidmat Singkat dengan Program Sangkutan Siswazah ini sekali sama ada ianya di bawah JPM atau di bawah

DR.2.4.2003 41

Suruhanjaya Perkhidmatan Awam. Saya fikir kalau synchronization ini dapat dilakukan dengan sebenarnya, walaupun keberkesanannya akan dapat dilihat kemudian, pada hemat saya, perkara-perkara penyelarasan ini adalah sesuatu yang baik, yang menggambarkan keberkesanan dan efficiency pihak kerajaan dalam mengendalikan hal-hal yang bersangkutan walaupun oleh agensi yang berlainan dan saya amat mengharapkan agar perkara-perkara yang bersangkutan dengan isu yang sama, tetapi oleh agensi yang berlainan, agar dapat diselaraskannya. Tuan Pengerusi, saya ingin menyentuh Maksud B.3 Jabatan Audit Negara. Saya terpanggil untuk menyentuh sikit mengenai amanah saham yang dikatakan oleh Yang Berhormat bagi Jeli tadi yang mengatakan satu-satunya amanah saham negeri, yang untung ialah ASDI atau Amanah Saham Terengganu kerana Terengganu dipimpin oleh seorang ulama. Ulama itu kononnya kata beliau tadi, lebih pandai mentadbir hal ekonomi berbanding dengan orang lain. Saya ingin beritahu kepada Yang Berhormat bagi Jeli, bahawa ASDI ini mempunyai saham-saham yang terdiri daripada syarikat-syarikat yang dikendalikan oleh kerajaan negeri ataupun syarikat-syarikat yang dibeli oleh kerajaan negeri ketika itu. Jadi, modal pusingan yang ada dalam tabungan, saham amanah yang sama. Jadi, soal ‘capital appreciation dan soal kenaikan modal, soal kejatuhan saham itu tidak berada dan tidak bersangkutan dengan pasaran di luar Terengganu. Kalau ada pun, di dalam satu bakul yang dipegang oleh mereka. Bukan kerana ulama, tetapi kerana situasi itu begitu dan harus faham bahawa ASDI ini bukan ditubuhkan oleh kerajaan yang ada sekarang ini. ASDI ini ditubuhkan oleh kerajaan yang dulu. Ertinya, yang dulu lebih baik daripada sekarang. Yang sekarang hanya meneruskan sahaja, hanya tumpang semangkuk sahaja. [Tepuk] Jadi, tidak boleh dikatakan yang sekarang ini lebih baik daripada yang dulu. Dalam perkara ini, kalau hendak membangkang pun, biarlah berdasarkan kepada fakta. Bukan berdasarkan kepada emosi, bukan berdasarkan kepada perkara-perkara yang tidak bersangkutan dalam hal sebenarnya. Eloklah perkara ini saya ingin jelaskan Tuan Pengerusi…… Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Yang Berhormat boleh gulung. Datuk Ahmad Zahid bin Hamidi: Tuan Pengerusi, saya sedang gulung sekarang ini. Ini kerana, memang benar banyak syarikat-syarikat amanah saham di negeri-negeri lain. Bukan kerana mismanagement tetapi oleh kerana keadaan pasaran saham berlaku demikian. Keadaan itu diakui hakikat, bukan kerana mismanagement, bukan kerana kelemahan, bukan kerana Jabatan Audit Negara tidak melakukan pemantauan tetapi oleh kerana keadaan pasaran. Ini harus diakui hakikatnya. Terima kasih Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Mr. Tebrau, sila. 12.49 tgh. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan [Tebrau]: Wow, thank you Sir dengan izin. [Ketawa] Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Tuan Pengerusi, saya ucapkan terima kasihlah kerana Tuan Pengerusi mengizinkan saya untuk berucap lebih kurang 20 minit…. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Huh? Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: ……kerana ada ucapan saya….. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Huh? Yang Berhormat, berapa minit? Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Ya, Tuan Pengerusi apa? Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Kata berapa minit? Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Saya minta 20. [Ketawa]

42 DR.2.4.2003

Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Sudah satu minit, sembilan minit sahaja. [Ketawa] Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Sembilan minit? Yalah, ikut kata Tuan Pengerusilah, kerana ucapan saya ini memang baik, patut dilamakan sikitlah. Lain daripada ucapan parti pembangkang. Yang Berhormat Tuan Pengerusi, saya hendak menyentuh sedikit beberapa perkara. Tadi, pihak pembangkang, dia memujilah saham amanah dia, Terengganu sahaja untung tetapi, sahabat saya, Yang Berhormat bagi Bagan Datok sudah jawab. Kalau dia ingat dia dah untung, kita ingat kita tidak payah pergi Terengganulah. Kalau kerajaan hendak ambil kelulusan esok, hendak bantuan, jadi tolak Terengganulah. Jadi, pasal dia kata dia sudah untung, senang dia kutuk yang lain. Saya ingin menyentuh pada B.05 – Suruhanjaya Perkhidmatan Awam yang diperuntukkan RM4,030,000. Ini, pasal borang permohonan kerja ini Tuan Pengerusi. Saya tengok borang, pasal saya dapat laporan daripada orang yang memohon kerjalah. Dia punya kertas dia, dia punya kehendak, banyak sangat dalam itu. Sampai kalau silap, dia tidak panggil temuduga kerana salah isi. Ini, hendak masuk kerja, carilah borang yang agak mudah-mudah, yang mengikut peraturan yang ada, yang mudah difahami oleh yang mengisi itu. Ya lah, buat apa hendak ada begitu. Saya tengok memang susahlah. Kalau boleh, disenangkan lagilah borang permohonan. Yang kedua, syarat-syarat dalam perjawatan dalam perkhidmatan awam ini. Saya kasihan begini Tuan Pengerusi. Dalam iklan itu, kelulusan tiga kreditkah, dua, ini contoh sahaja. Okey, boleh mohon. Ini bermakna, siapa yang ada dalam syarat yang disebutkan itu, tidak ada masalah, boleh mohon. Tetapi, bila sudah beribu datang, tiga suku akan dibuang kerana yang memohon itu adalah lebih baik. Jadi, saya ingat beginilah. Saya kasihan yang minta temuduga, dia kata saya cukup syarat, kenapa tidak panggil. Jadi, dia buanglah borang, setem, bermacam-macam dia belanja tetapi tidak dipanggil langsung dalam temuduga. Katakanlah dia minta sekurang-kurangnya SPM, sekali yang minta Sijil Tinggi Persekolahan Malaysia (STPM) pun ada minta. Jadi, kadang-kadang dia ambil yang sijil pula betullah. Dari segi biasa, memang yang tertinggi itu diberi keutamaan kepada yang ditemuduga. Tetapi, kadang-kadang kita kasihan, syarat yang ada, yang layak, orang lulus SPM sahaja patut juga diberi peluang tetapi kerana ramai yang STPM pun minta, dia kata, macam mana pula, kerana dia lebih baik kelulusan daripada awak. Jadi, kasihan dalam syarat yang dia minta, dia cukup syarat tetapi tidak dapat peluang. Jadi, saya ingat kalau boleh, dia adakan kuota sikit kah, macam manalah. Mungkin STPM satu orang, dua orang tetapi yang SPM, kita ambil lima orang. Ini, pengalaman sayalah daripada yang memohon jawatan yang berjumpa dengan saya. Jadi, saya haraplah pihak suruhanjaya dapat mengkaji balik borang permohonan kerja itu yang agak tidak menyusahkanlah. Sebab apa sudah dapat kerja pun Yang Berhormat Tuan Pengerusi, borang itu sudah tidak ada benda lagi. Jadi, dia kena sign borang jawatan pula kemudian. Jadi, saya harap pihak suruhanjaya mengkaji semula borang-borang permohonan yang terdapat dan seterusnya kelulusan yang disebut dalam borang itu, hendaklah juga diberi pertimbanganlah. Jadi, biar yang ikut syarat itu pun dipanggil juga kerana ikut syarat ini banyak dia minta tetapi tidak terpanggil. Saya tahu, ada masalah juga kepada suruhanjaya. Kalau hendak panggil semua, memang tidak boleh panggillah kerana berpuluh ribu yang mohon pekerjaan tetapi, mungkin dia cari jalan bagaimana yang hendak diberi peluang juga kepada ini, kerana sekarang kalau orang dulu macam SRP, tetapi orang SPM pun minta juga kerja sekarang. Jadi, kadang-kadang SPM minta, SRP tidak dipanggil kerana dia lebih tinggi. Tetapi, dalam tawaran jawatan, dia sebut boleh memohon. Jadi, orang ini pun berharap sangatlah, mohonlah. Kononnya SRP pun ada, boleh dipanggil temuduga tetapi akhirnya tidak dipanggil juga. Yang kedua, Jabatan Peguam Negara dan Kehakiman. Inilah, saya tadi pun dengan pembangkang ini menuduh kerajaanlah tidak hendak ambil keslah terutama dalam kes rasuah. Saya, hendak mintalah ditambah sikitlah. Ini, bicara begitu lamalah, lama sangat sampai saksi-saksi pun sudah meninggal dunia pun, tidak selesai sampai boleh jadi

DR.2.4.2003 43 buang kes kerana saksi penting pun sudah meninggal dunia termasuk juga kadang-kadang yang dituduh pun meninggal dunia, belum sempat bicara. Jadi, habis kes itu, kerajaan sudah jalan separuh. Belanja sudah keluar besar. Semua, bayar hakim, bayar majistret, bayar saksi, dia bayar. Separuh jalan habis. Begitu lama, kerana kes itu hendak dibicarakan balik. Bolehkah tidak ditambah lagi Peguam Negara, ditambah hakim, ditambah majistret ditambah. Sebab apa Tuan Pengerusi, tambah hakim, tambah majistret dengan bayar gaji dia, tidak berapa besar kalau hendak dibandingkan menunggu kes begitu lama, yang memakan masa yang begitu lama. Sebab dalam perbicaraan pun, kalau satu kes bicara, macam kes baru-baru ini kita semua mengetahui, dekat setengah bulan tidak selesai. Maka, belanja satu hari dekat setengah bulan tidak selesai. Maka, belanja satu hari, saya tidak tahu berapa kerajaan bayar belanja untuk menguruskan perbicaraan tersebut? Jadi, biarlah kalau ada kes sana itu jalan, kes yang satu lagi dapat dijalankan dengan segera. Tengok case by case lah Tuan Pengerusi, supaya dapat kes-kes ini diselesaikan dengan cepat sekali. Akhir sekali, saya hendak ucapkan tahniah kepada Badan Pencegah Rasuahlah. Walaupun pembangkang, memang apa dia buatlah, dia tidak akan setuju dan tidak akan memuji. Dia tuduh Badan Pencegah Rasuah ini tidak cekaplah, pilih kasihlah. Saya pun kasihan kepada pegawai Badan Pencegah Rasuahlah. Dia bersusah payah termasuk saya pun pernah kena soal juga kerana orang lain punya hal. Cakap betullah, tidak ada benda. Dia soal kerana …, bila dengar kita punya saksi saya contohnya bercakap, nanti dia tengok sana lain cakap, sini lain cakap. Jadi macam itu, tidak boleh dianggap bahawa orang yang dituduh itu sudah salah. Sudahlah itu, riuh, “Wah! Menteri itu sudah kena siasat”. Panggil saksi itu, panggil saksi ini, bercanggah saksi. Bukan Badan Pencegah Rasuah boleh buat sesuka hatilah. Ini, dia ada peraturan undang-undang. Nanti okey. Asal dapat orang tuduh sahaja menteri, siasat. Selepas itu, bila buang kes, hakim salah. Padahal, tidak cukup bukti, pendakwaan yang dibuat oleh pendakwa tidak cukup. Pendakwa bila dia hendak mendakwa, bukan senang. Cakap mudahlah. “Oh, bawa tuduh”. Macam kes Perwaja. Okey, dia kata dia cakap dekat semua. Bawalah kes. Tetapi, bila kalau lepas seorang itu tidak cukup syarat, macam mana? “Oh, hakim salah”. Maka, yang jadi peguam itu….. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Baiklah, cukuplah. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Ya, Tuan Pengerusi? Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Cukuplah. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Tidak cukup? Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Four minutes dengan izin. Sikitlah Tuan Pengerusi, ya. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Satu minitlah, satu minit. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Satu minit? Ha, okey. Dekat mana pula hendak jadi sikit? Jadi, ya lah bukan mudah ya. Cakap mudahlah, bicara. Bila sudah bicara, okey. Jepun tidak hendak beri kerjasama, bawa kes. Bila hendak jadi saksi itu, nanti hakim, lawyer pula pandai. Ini masuk lawyer … Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Mana satu Butiran Yang Berhormat? Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Ya? Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Mana satu Butiran? Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Badan Pencegah Rasuah. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Ohh, baik. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Ya, B.11. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Okey.

44 DR.2.4.2003

Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Okey? Haa, okey. Jadi, boleh cakap bab ini. Jadi, yang ini saya katakan tadi Yang Berhormat. Ialah benda belanja besar, bukan mudah. Pembangkang pun ada jadi peguam. Peguam dia lagi, sudah tentu orang itu salah, dia bela. Ini kerana, dia pandai corner sana, corner sini, saksi kita pula, pendakwa tidak cukup. Hakim pun buang kes. Dia kata itu baik, kerana peguam pembangkang. Jadi Tuan Pengerusi, kerana saya ini patuh kepada Tuan Pengerusi….. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Baik, baik. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Saya harap lain kali Tuan Pengerusi tengok saya sahaja, izinkan saya bercakap. Sekian, terima kasih. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Memang saya buat demikian. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat Kuala Terengganu. 12.57 tgh. Dr. Syed Azman bin Syed Ahmad Nawawi [Kuala Terengganu]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Saya ingin menyentuh tentang B.3 – Jabatan Audit Negara, terutamanya dari segi penstrukturan Jabatan Audit Negara. Yang pertamanya, saya ingin mengucapkan syabas tentang peranan yang dimainkan oleh Jabatan Audit Negara di dalam pengauditan yang dijalankan selama ini. Cuma, kalau kita melihat kepada pengauditan kepada negeri- negeri, perlu kepada suatu mekanisme yang lebih mendalam. Sebagai contohnya, kalau kita melihat hutang-hutang kerajaan negeri, begitu banyak Sarawak, lebih daripada RM5 bilion, Sabah melebihi RM5 bilion, Johor RM3 bilion, Kedah RM2 bilion dan negeri-negeri lain yang kebanyakannya mempunyai hutang yang begitu banyak. Saya ingin secara spesifiknya mengambil contoh Tuan Pengerusi ialah tentang apa yang berlaku di negeri Sabah. Walaupun tiap-tiap tahun Jabatan Audit telah membuat audit kepada akaun negeri-negeri, tetapi pada baru-baru ini, pendedahan yang dibuat oleh bekas Ketua Menteri Sabah yang mendedahkan bagaimana kegagalan beliau, beliau merasa begitu dukacita kerana tidak dapat menyelesaikan dari segi hutang negeri Sabah selama dua tahun beliau memerintah, tidak dapat menyelesaikan masalah hutang negeri Sabah yang bernilai lebih daripada RM5 bilion. Menurut bekas Ketua Menteri Sabah ini, Dato’ Chong Kah Keat, beliau menyatakan apa yang berlaku, hutang RM5 bilion negeri Sabah ini ialah kerana dengan izin, the government has signed several lopsided deals and over-priced contracts with private firms well beyond it’s capacity to pay and this has completely ruined its treasury. Ini antara perkara yang berlaku dan beliau juga menyatakan antara lopsided deals itu adalah the hiring of the Mercedes Benz for President bagi Majlis Daerah Tawau dan Sandakan di mana rental nya adalah melebihi RM12,000 setiap bulan. Jadi, perkara-perkara inilah Jabatan Audit perlu membuat pendedahan yang lebih mendalam dan saya juga ingin menyentuh tentang apa yang berlaku di negeri saya dan di Terengganu, tentang wang ehsan ataupun dana khas. Negeri Terengganu telah diperintah oleh UMNO lebih daripada 40 tahun dan pilihan raya 1999 di mana, PAS dan Barisan Alternatif telah berjaya mengambil alih….. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat…… Dr. Syed Azman bin Syed Ahmad Nawawi: Ya. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Ada tujuh minit lagi. Yang Berhormat boleh sambung pada petang ini, ya. Dr. Syed Azman bin Syed Ahmad Nawawi: Ya, terima kasih. Majlis Mesyuarat bersidang semula. Timbalan Yang di-Pertua [Datuk Lim Si Cheng]: Ahli-ahli Yang Berhormat, Dewan yang mulia ini ditangguhkan sekarang sehingga jam 2.30 petang.

DR.2.4.2003 45

Mesyuarat ditempohkan pada pukul 1.00 tengah hari. Mesyuarat disambung semula pada pukul 2.30 petang. [Tuan Yang di-Pertua mempengerusikan Mesyuarat] Tuan Yang di-Pertua: Ahli-ahli Yang Berhormat mesyuarat disambung semula. Ada satu usul, sila kemukakan.

USUL

WAKTU MESYUARAT DAN URUSAN DIBEBASKAN DARIPADA PERATURAN MESYUARAT 2.32 ptg. Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri [Datuk Douglas Uggah Embas]: Tuan Yang di-Pertua, saya mohon mencadangkan: “Bahawa mengikut Peraturan Mesyuarat 12(1) Mesyuarat pada hari ini tidak akan ditangguhkan sehingga jam 7.00 malam dan selepas itu Mesyuarat akan ditangguhkan ke esok hari.” Menteri Pembangunan Wanita dan Keluarga [Dato’ Seri Hajah Shahrizat binti Abdul Jalil]: Tuan Yang di-Pertua, saya mohon menyokong. Tuan Yang di-Pertua: Ahli-ahli Yang Berhormat, sekarang saya kemukakan masalah kepada Majlis untuk diputuskan. Masalahnya ialah bahawa Usul seperti yang telah dikemukakan tadi hendaklah disetujukan. Usul dikemuka bagi diputuskan, dan disetujukan. Majlis bersidang dalam Jawatankuasa [Tuan Yang di-Pertua mempengerusikan Jawatankuasa] Tuan Pengerusi: Silakan Ahli Yang Berhormat bagi Kuala Terengganu. Yang Berhormat ada 7 minit lagi. 2.33 ptg. Dr. Syed Azman bin Syed Ahmad Nawawi [Kuala Terengganu]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi: Lepas itu saya akan meminta Timbalan Menteri menjawab kerana sudah ramai berucap berkenaan dengan perkara ini. Ya, sila. Dr. Syed Azman bin Syed Ahmad Nawawi: Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh dan selamat petang. Saya ingin meneruskan tentang B.3 – Jabatan Audit Negara. Bagaimana pengauditan telah dilakukan dalam konteks kerana negeri-negeri sebagaimana yang saya sebutkan contoh negeri-negeri yang mengalami hutang yang begitu besar. Sarawak – RM5 bilion, Johor – lebih daripada RM3 bilion; Kedah - RM2 bilion; Sabah – RM5 bilion dan saya menyentuh tadi tentang Sabah seperti yang disebut atau diperjelaskan oleh bekas Ketua Menteri Sabah, Datuk Chong Kah Kiat, bahawa Sabah sekarang ini serius, dengan izin, serious shortage of fund kerana hutang yang begitu besar, RM5,000 juta. Dia menyebut bahawa, dengan izin, for agencies have gobble up over RM1.78 billion in grant’s loan and equities. And yet, they have nothing much to show for it. Jadi, ini yang saya sebutkan dalam konteks Kerajaan Persekutuan dan juga dalam konteks Jabatan Audit Negara. Bagaimana Jabatan Audit mampu membuat pengauditan sebagai contoh di negeri Terengganu, apa yang disebut sebagai Dana Wang Ehsan atau Dana Khas yang mungkin beratus-ratus juta ringgit dan perjalanannya yang begitu mistri dan begitu tidak transparent sekali dan duit dicurahkan dengan begitu rupa di negeri Terengganu ini?

46 DR.2.4.2003

Tuan Pengerusi, untuk peringatan Kerajaan Negeri Terengganu, PAS yang memerintah negeri Terengganu dengan menang melalui demokrasi dalam Pilihan Raya 1999 telah cuba melaksanakan proven budget di negeri Terengganu, walaupun tidak ada royalti yang merupakan 70% daripada hasil Kerajaan Negeri Terengganu tetapi kita masih dapat melaksanakan perjalanan Kerajaan Negeri Terengganu dengan baik, dapat melaksanakan pemerintahan Kerajaan Negeri Terengganu dengan baik walaupun 70% daripada hasil kerajaan negeri itu tidak ada lagi di negeri Terengganu. Dalam konteks Dana Khas ini ataupun Wang Ehsan ini, Tuan Pengerusi, kita melihat terlalu banyak penyelewengan-penyelewengan yang berlaku kerana modus operandi yang dilakukan dari segi pembahagian Wang Ehsan ini ialah melalui JKKK. JKKK inilah yang menentukan siapa yang dapat bantuan khas, bantuan basikal, bantuan buku- buku sekolah….. Datuk Haji Mohamad bin Haji Aziz: [Bangun] Tuan Pengerusi: Ada yang bangun, Yang Berhormat. Dr. Syed Azman bin Syed Ahmad Nawawi: Saya minta maaf, saya tidak ada masa. Saya ada 7 minit sahaja. Bantuan buku-buku sekolah dan sebagainya. Dan borang- borang ini akan di certify oleh apa yang disebut oleh apa yang disebut sebagai penyelaras Parlimen dan DUN-DUN di negeri Terengganu. Penyelaras Parlimen dan DUN-DUN ini adalah merupakan bekas-bekas wakil rakyat yang kalah dan juga ketua-ketua UMNO Bahagian. Ini berlaku terlalu banyak penyelewengan. Sebagai contohnya, Tuan Pengerusi, seorang JKKK bernama Alias bin Muda, dia telah membahagikan apa yang disebutkan dana kepada Tabung Orang Miskin di negeri Terengganu ini kepada seorang yang bernama Mohsein Alias. Mohsein Alias ini anaknya, Khatijah Muda, kakaknya, Fatimah Alias, anaknya, Tijah Awang, ibu saudaranya. Begitu juga Wang Ehsan ini ataupun Dana Khas ini tidak dibahagikan, yang sepatutnya sasarannya kepada orang-orang miskin tetapi dibahagikan dengan begitu rupa kepada kroni-kroni UMNO, orang-orang kuat UMNO. Sebagai contohnya, satu kawasan seorang yang bernama Ismail Deraman, yang terkenal sebagai seorang kontraktor yang kaya, Alias Ngah, seorang peniaga yang kaya mempunyai dua biji kedai. Mat Osman bin Ali, seorang peniaga ataupun peniaga batik yang mempunyai tiga buah kedai batik masih dapat apa yang disebut sebagai Dana Khas ataupun wang yang diperuntukkan ini. Inilah bentuk perkara-perkara yang saya rasa bagaimana Jabatan Audit Negara boleh membuat pengauditan terhadap apa yang disebut sebagai Dana Khas ataupun Wang Ehsan ini yang sepatutnya, Tuan Pengerusi, dapat dilaksanakan dengan lebih telus, dalam konteks untuk kita memberikan pembelaan kepada rakyat negeri Terengganu. 40 tahun UMNO perintah negeri Terengganu. Negeri Terengganu adalah negeri yang kedua termiskin walaupun kekayaan begitu banyak di negeri Terengganu tetapi kemiskinan, keperitan kehidupan rakyat negeri Terengganu ini dapat kita lihat dengan jelas sehingga sekarang. Apa yang kita berasa amat sedih, Tuan Pengerusi, dana ataupun wang yang begitu banyak dicurahkan di Terengganu ini seolah-olah ingin mengheret ataupun menjadikan duit ini sebagai umpan kepada rakyat negeri Terengganu. Kalau kamu diperintah oleh PAS bermakna pilihan raya akan datang kamu tidak akan dapat lagi Dana Khas ini sebagaimana yang disebut oleh seorang pemimpin UMNO Pusat yang datang ke Terengganu. Begitu juga ugutan-ugutan yang lain, Tuan Pengerusi, di mana Menteri yang mengendalikan MRSM, dia tidak ada di Dewan hari ini. Dia pergi ke Dungun dan membuat ugutan kepada rakyat negeri Terengganu. Dia menyatakan setelah dia menutup dua MRSM di Terengganu, dia mengugut rakyat negeri Terengganu di Dungun dalam dua minggu yang lepas, dia menyatakan, kita akan bina balik dua MRSM di negeri Terengganu ini kalau rakyat negeri Terengganu mengundi UMNO dalam pilihan raya yang akan datang. Ini adalah merupakan satu tindakan yang saya kira amat tidak bertamadun dalam konteks seorang Menteri boleh membuat ugutan-ugutan yang sedemikian, menjadikan pendidikan, masa depan rakyat dijadikan base, dengan izin, dalam konteks untuk

DR.2.4.2003 47 kepentingan politik semata-mata. Jadi, saya ingin menjuruskan perkara ini kerana kalau kita lihat kepada hutang-hutang negeri-negeri ini kemungkinan besar sebagaimana yang saya sebutkan tadi, kalaulah tidak didedahkan oleh bekas Ketua Menteri Sabah, sebagai contohnya, kita tidak mengetahui secara detailnya walaupun Jabatan Audit membuat audit kepada negeri-negeri tetapi kita kemungkinan besar tidak akan dapat detail-detail kepada apa yang sedang berlaku dalam konteks wang-wang yang disalurkan ke negeri-negeri yang ada di seluruh Malaysia ini sendiri. Tuan Pengerusi, saya rasa itulah yang dapat sebutkan secara ringkas. Sekali lagi saya harapkan dalam hal ini penjelasan daripada Jabatan Audit Negara dalam konteks Dana Khas yang disalurkan di negeri Terengganu ini, bagaimana pengauditan dilakukan sejak 2 tahun yang lepas dan bagaimanakah dalam konteks sasaran yang boleh dicapai dalam konteks untuk kita melihat bahawa sesungguhnya pembelaan yang sebenarnya boleh dilakukan, bukannya dengan duit yang begitu banyak itu dijadikan hanya umpan- umpan politik yang kita kira dalam abad ke-21 ini kita tidak perlu lagilah menjadikan kemiskinan rakyat itu sebagai umpan kepada kita untuk menang dalam pilihan raya. Saya ingin menegaskan di sini Tuan Pengerusi bahawa sesungguhnya rakyat negeri Terengganu adalah rakyat yang bijak dan cerdik. Dalam pilihan raya 1999, mereka telah pun membuat pilihan kerana 40 tahun di bawah UMNO dan Barisan Nasional, mereka melihat penyelewengan-penyelewengan, salah guna kuasa, kekayaan negeri Terengganu lebih daripada RM7 bilion, hasil kekayaan royalti minyak sahaja, terlalu banyak kerugian- kerugian yang berlaku dalam anak-anak syarikat Kerajaan Negeri Terengganu. Bila kita mengambil alih pemerintahan …… Tuan Haji Amihamzah bin Ahmad: [Bangun] Tuan Pengerusi: Yang Berhormat bagi Lipis bangun, Yang Berhormat. Dr. Syed Azman bin Syed Ahmad Nawawi: Minta maaf Tuan Pengerusi, saya tidak beri sebab masa tidak ada. Bila kita ambil alih sahaja pemerintahan negeri Terengganu baru kita dapat melihat akan salah guna kuasa, penyelewengan dan sebagainya yang sebelum ini kita tidak akan dapat lihat dalam mana-mana laporan audit yang dibuat oleh Jabatan Audit Negara. Inilah perkara-perkara yang perlu diberikan perhatian yang lebih mendalam dalam konteks ini. Walau bagaimanapun, saya sekali lagi mengucapkan syabas kepada Jabatan Audit Negara, pegawai-pegawai mereka yang begitu bekerja keras untuk mendedahkan akan penyelewengan-penyelewengan yang berlaku dalam konteks kerajaan-kerajaan negeri ini. Sebagai contohnya di Sabah, di Sarawak dan juga di Kedah yang terlalu banyak penyelewengan-penyelewengan yang perlu lagi didetailkan oleh Jabatan Audit dalam konteks kerugian-kerugian dan juga hutang-hutang yang berbilion-bilion ringgit, kerajaan- kerajaan negeri ini yang kesemuanya ini diperintah oleh UMNO dan Barisan Nasional. Jadi, ini satu perkara yang perlu diberikan perhatian. Tuan Pengerusi,… Tuan Pengerusi: Masa Yang Berhormat sudah cukup.. Dr. Syed Azman bin Syed Ahmad Nawawi: Ya, saya gulung Tuan Pengerusi. Saya mengharapkan, insya-Allah supaya apa yang berlaku di Sabah, di Johor dengan hutang yang begitu banyak, di Kedah yang hutang begitu banyak ini tidak menimpa negeri Terengganu dalam konteks Dana Wang Ehsan ini yang mana wang dicurahkan dan merupakan satu kerugian dalam konteks apabila berlakunya penyelewengan kepada kerajaan dan juga rakyat negeri Terengganu khususnya yang perlu kepada pembelaan yang sewajarnya selepas mereka merintih 40 tahun di bawah UMNO dan Barisan Nasional yang penuh dengan penyelewengan dan salah guna kuasa. Terima kasih, Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi: Yang Berhormat, kementerian menjawab.

48 DR.2.4.2003

2.43 ptg. Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri [Datuk Douglas Uggah Embas]: Tuan Pengerusi, yang pertama saya mengucap terima kasih kepada semua Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah memberi pandangan mengenai belanjawan yang berhubung dengan Jabatan Perdana Menteri. Yang pertama, saya ingin menjawab soalan dari Yang Berhormat bagi Tambun. Beliau bertanya bagaimana audit dalam bidang IT, siapakah yang terlibat dan tindakan yang diambil bagi melahirkan juruaudit yang pakar mengenai IT? Untuk makluman Yang Berhormat, pihak Jabatan Audit mempunyai unit ICT untuk mengkaji perlaksanaan IT di jabatan-jabatan kerajaan dan pegawai-pegawai yang mahir di bidang IT telah ditempatkan dan diberikan latihan. Mereka inilah yang akan membantu kerajaan untuk menilai projek- projek IT yang perlu diawasi dari masa ke semasa. Yang Berhormat bagi Tambun juga bertanya mengenai hubungan antara Jabatan Audit Negara dan Unit Audit Dalaman. Untuk makluman Yang Berhormat, pada asasnya Jabatan Audit Negara dan Unit Audit Dalaman adalah mempunyai tanggungjawab yang berbeza. Namun kedua-duanya mempunyai matlamat yang sama iaitu memastikan wujud accountability dan integriti dalam penggunaan wang awam serta menggalakkan pentadbiran yang cekap dan berhemat. Bagi membantu Unit Audit dalam mempertingkatkan keberkesanan pengauditan, panduan-panduan pengauditan yang dikeluarkan oleh Jabatan Audit Negara telah diberikan kepada mereka yang terima pakai semasa menjalankan auditan. Kedua-dua pihak audit juga berbincang supaya semasa menyediakan memorandum perancangan audit, kaedah ini bukan sahaja membolehkan pengauditan dilaksanakan dengan lebih komprehensif dan menyeluruh malah ia juga akan minimumkan gangguan ke atas sesuatu organisasi akibat daripada kehadiran beberapa pasukan audit di satu-satu lokasi. Di samping itu, bagi memastikan pegawai audit mendapat latihan yang sewajarnya dalam bidang pengauditan, mereka ditempatkan secara sangkutan di Jabatan Audit Negara untuk tempoh tertentu bagi mendapat latihan sambil bekerja. Yang Berhormat bagi Tambun juga minta tindakan yang diambil ke atas mereka yang melakukan beberapa kesilapan, kesalahan dan meminta statistik, kita mengambil maklum teguran Yang Berhormat ini dan kita akan menyampaikan statistik yang dipohon dengan secara bertulis. Yang Berhormat bagi Tambun juga menyoalkan mengapa masalah-masalah dan kelemahan di kementerian langsung tidak dikesan di peringkat awal. Usaha-usaha memang diambil untuk menentukan segala masalah yang dihadapi, kita merancang dan mengatur program-program untuk menentukan Jabatan Audit Negara dengan sedaya upaya yang boleh untuk mencari jalan untuk pre-emptive masalah-masalah yang ada. Kita juga melalui bimbingan yang terbaik (best practices) pengurusan kewangan terhadap jabatan-jabatan kerajaan, juga diharapkan dapat membantu mereka. Yang Berhormat bagi Bachok menyentuh mengenai Jabatan Audit Negara dan beliau meminta jabatan ini jangan berpilih kasih. Saya ingin memberi jaminan kepada Yang Berhormat di sini bahawa Jabatan Audit Negara akan menjalankan tugasnya mengikut apa yang termaktub dalam Perlembagaan. Beberapa perkara yang telah disentuh, telah dibincang dan telah dikemukakan oleh mereka yang telah kita semua tahu. Yang Berhormat juga bertanya siasatan audit ke atas penyelewengan projek pemasangan tiang lampu Kementerian Pembangunan Luar Bandar. Projek ini baru dilaksanakan, ianya belum diaudit lagi. Kita akan cek. Yang Berhormat bagi Kota Melaka minta audit untuk menyiasat laporan dari Berita Harian. Kita minta Yang Berhormat untuk mengemukakan perkara ini dengan spesifik dengan memberitahu pihak tempatan yang berkenaan. Yang Berhormat juga menyebut soal DUN Melaka, ini memang subjek yang beliau cukup minat dua, tiga hari ini. Kita sudah jawab kepada beliau bahawa perkara ini telah

DR.2.4.2003 49 pun diaudit dan laporan audit telah kita majukan kepada Pejabat Ketua Menteri Melaka untuk mengambil tindakan seterusnya. Tuan Pengerusi: Sila Kota Melaka. Tuan Kerk Kim Hock: Terima kasih, Tuan Pengerusi. Tadi saya ada minta supaya Yang Berhormat Menteri memberitahu Dewan ini sama ada siasatan itu menunjukkan apa yang telah dilakukan itu betul atau tidak. Tadi apa Yang Berhormat jawab itu saya sudah tahu semalam. Ini bukan yang saya hendak. Apa yang saya minta ialah transparency. Kalau siasatan sudah habis, beritahu Dewan ini, salah atau tidak untuk membuat benda- benda sedemikian yang telah membuat tuntutan atas urusan politik dan urusan peribadi. Be transparent. Itu sahaja. Datuk Douglas Uggah Embas: Terima kasih Yang Berhormat. Kita ada undang- undang, ada peraturan-peraturan tertentu yang tidak melarang kita untuk mendedahkan hasil siasatan ini tetapi ini bukan bermakna kita tidak telus. Ada masa dan waktunya kita akan dedahkan apakah keputusan ataupun hasil siasatan itu. Saya minta Yang Berhormat sabar. Kita masih belum ada elections, diharap perkara ini tidak akan menjadi modal politik Yang Berhormat… [Ketawa] Kepada Yang Berhormat bagi Jeli menanya mengapa Jabatan Audit Negara tidak mengambil tindakan pre-emptive ke atas amanah-amanah saham negeri dan sebagainya. Saya berterima kasih kepada Yang Berhormat bagi Bagan Datok tadi kerana telah membantu saya menjawab. Bukan Jabatan Audit Negara tidak mengambil tindakan pre- emptive tetapi keadaan yang semua kita faham apabila bursa saham begitu menjadi masalah tetapi saya ingin membetulkan Yang Berhormat bahawa negeri Sarawak asalnya ialah RM1.00 dahulu dan sekarang masih RM1.00. Jadi, bukan Terengganu yang terbaik. Tuan Pengerusi: Batang Lupar bangun. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: Terima kasih, Tuan Pengerusi. Saya minta penjelasan sedikit. Saya pun duduk di Dewan selama ini memang banyak mendengar Yang Berhormat bagi Kota Melaka cerita macam-macam tak habis-habis. Jadi, maknanya perkara yang dibangkitkan itu baru mungkin dalam seminggu dua ini. Soalnya dalam laporan dibuat, kalau Yang Berhormat bagi Kota Melaka membuat laporan, penyelidikan oleh pihak-pihak tertentu sama ada polis, ACA dan sebagainya memakan masa yang panjang. Jadi, mungkin ada kejahilan di antara pihak-pihak Yang Berhormat bagi Kota Melaka ataupun siapa sahajalah di Dewan ini perlu penjelasan yang penuh. Berapa lama masanya diambil untuk penyiasatan perkara-perkara yang berbangkit sebegini, kerana ianya terlibat mencari bukti-bukti yang nyata, mengambil statement tiap-tiap orang yang terlibat, orang yang dituduh dan pelbagai lagi. Berkemungkinan juga Yang Berhormat boleh memberi penjelasan. Kalau seseorang itu dipanggil untuk memberi maklumat kepada pihak polis atau ACA, berkemungkinan oleh kerana keadaan manusia sekarang sudah bijak, peguam banyak, dia boleh minta nasihat peguam. Ini satu lagi mekanisme undang-undang dan satu mekanisme demokrasi yang perlu diambil kira dalam penyelidikan mana-mana perkara. Jadi, perlu Yang Berhormat menjelaskan perkara ini kerana kadang-kadang kawan-kawan hari ini dilaporkan, esok sudah kena tangkap. Bila ditangkap pula dia datang membela kerana penyelidikan polis ini tidak betul kerana suppression menggunakan undang-undang. Jadi, macam mana penjelasan ini? Datuk Douglas Uggah Embas: Terima kasih Yang Berhormat bagi Batang Lupar. Saya tidak dapat memberi waktu spesifik berapa lama sesuatu kes disiasat. Ini mengikut apa kes itu dan bagaimana kerumitan kes itu. Ada beberapa kes kita dapat siasat dengan cepat, ada juga kita kena tunggu masa yang lambat. Walau bagaimanapun, saya memberi jaminan di sini bahawa pihak berkenaan memang berusaha untuk menyelesaikan beberapa kes secepat yang boleh. Ini terbukti apa yang berlaku di negara kita mana kes yang dapat diselesaikan dengan cepat, ianya diselesaikan dengan cepat tetapi jangan selepas kita selesaikan kes itu, kita tangkap orang itu dan pihak sebelah membela kata kita main air seseorang yang kita tangkap. Ini yang menjadi masalah.

50 DR.2.4.2003

Tuan Pengerusi, Yang Berhormat bagi Bachok juga minta Jabatan Audit Negara, Jabatan Hal Ehwal Khas kementerian, ini juga adalah satu program yang baru, tetapi kalau Yang Berhormat ada bukti yang jelas boleh beri kepada Jabatan Audit Negara untuk membolehkan menyiasat perkara itu. Yang Berhormat bagi Kota Bharu bertanya mengapa pihak pejabat baru di Putrajaya diubah suai, adakah mengikut kehendak Perdana Menteri. Secara umumnya pejabat-pejabat di Putrajaya diubah suai untuk menampung pertambahan jawatan yang telah diluluskan. Pertambahan jawatan ini menyebabkan ruang-ruang pejabat perlu disediakan untuk pegawai dan kakitangan yang baru ini. Pertambahan jawatan ini sekali gus menyebabkan keperluan aset perlu diberi untuk mereka seperti meja dan kerusi. Kos yang terlibat ditanggung oleh penyewa. Sama ada ianya kehendak Perdana Menteri, itu saya rasa soalan yang ada tujuan tertentu. Yang Berhormat bagi Kuala Terengganu menyebut fasal pengauditan terhadap negeri-negeri yang mempunyai hutang yang besar. Memang pengauditan ke atas akaun negeri dibuat untuk mengesahkan dan memberikan pendapat sama ada penyata akaun awam negeri menunjukkan kadar yang sebenarnya. Dari segi hutang kerajaan negeri, jabatan memberi pandangan dan syor supaya keadaan itu diperbaiki. Laporan audit bagaimana bergantung kepada keupayaan kerajaan menjalankan hutang tersebut. Tuan Pengerusi, Yang Berhormat bagi Tambun juga menyentuh mengenai dalam bidang perkara Badan Pencegah Rasuah. Beliau minta apakah bidang tugas BPR dalam menangani ramai ataupun masalah di jabatan kerajaan. Selain dari menjalankan penyiasatan, BPR juga diperuntukkan untuk melaksanakan pencegahan. Sebagaimana yang diperuntukkan dalam Akta Pencegah Rasuah 1997, satu bahagian khas telah diwujudkan di BPR untuk mengkaji sistem atau proses kerja jabatan yang mempunyai ruang dan peluang untuk melaksanakan rasuah berlaku. BPR juga sedang berusaha dengan agensi-agensi lain seperti MAMPU untuk mengkaji sistem atau prosedur kerja jabatan khususnya yang melibatkan integriti kecekapan dan ketelusan dapat dipertimbangkan seterusnya dapat meningkatkan layanan terhadap masyarakat jabatan berkenaan. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, BPR dengan MAMPU juga adalah satu secretariat yang menguasai Jawatankuasa Keutuhan Pentadbiran di mana kita menentukan mengenai masalah-masalah dalam pentadbiran negara. Yang Berhormat bagi Padang Terap menanya mengenai kes yang meragukan, tindakan terhadap pembangkang cepat, manakala kalau terhadap pemimpin lambat. Ini memang kita selalu dengar. Saya rasa kita tidak perlu memperkecilkan peranan BPR di negara kita ini. Saya fikir kita semua mengaku bahawa BPR telah memainkan peranan yang begitu cekap dan licin sehingga kita melihat keadaan kedudukan dalam pentadbiran negara kita berjalan begitu licin dan lancar. Mereka juga sama berusaha untuk menentukan bahawa usaha untuk memerangi rasuah ini akan diteruskan, maka mereka bekerjasama rapat dengan jabatan-jabatan kerajaan seperti MAMPU dan sebagainya. Mereka menuduh bahawa kita menangkap pemimpin pembangkang kalau ada salah siasat dengan cepat. Kalau tidak kerana undang-undang saya boleh dedahkan di sini ada juga siasatan yang bukan mengenai pihak kerajaan tetapi kita juga telah siasat dengan seberapa yang boleh- kerana BPR adalah badan penyiasatan dan mereka akan menentukan apa bukti-bukti yang terkumpul mestilah bukti yang prima facie yang dapat membantu Jabatan Peguam Negara untuk membuat keputusan sama ada untuk menuduh atau tidak seseorang itu. Maka saya berharap Yang Berhormat tadi tidak menyentuh perkara ini. Yang Berhormat bagi Kota Bharu menyentuh mengenai perpindahan Pejabat BPR ke Putrajaya. Kita berpindah adalah untuk menempatkan pegawai-pegawai dan kakitangan ibu pejabat BPR di Jalan Duta kerana pejabat di Jalan Duta tidak cukup lagi diguna. Begitu juga pejabat itu juga mungkin kita akan jadikan satu akademi latihan BPR. Yang Berhormat bagi Kubang Kerian bertanya sewa di Putrajaya, peruntukan yang dipohon adalah RM5 juta, tambahan peruntukan dipohon bagi menampung baki sewaan dituntut. Kos sewaan bangunan tersebut teliti dan penyelenggaraan adalah RM10.3 juta untuk keluasan 313 kaki persegi.

DR.2.4.2003 51

Mengenai masalah Perwaja, Yang Berhormat nampaknya telah mendedahkan banyak bukti-bukti yang keluar dari surat khabar. Tetapi malangnya BPR tidak dapat menggunakan apa yang ditulis di surat khabar sebagai prima facie, maka mengenai Perwaja ini BPR akan terus menyiasat perkara ini sehingga kita dapat bukti yang cukup, kerana apabila kita tidak ada bukti yang cukup dan kita majukan kepada Jabatan Peguam Negara, kita juga tidak cekap dalam kerja kita. Jadi, saya minta Yang Berhormat sabar kerana perkara ini memang sudah lama disiasat tetapi seperti mana yang disebut dari awal tadi ada kes kita perlu siasat dengan masa yang panjang, ada yang memerlukan masa yang tidak panjang. Tuan Husam bin Haji Musa: Terima kasih Tuan Pengerusi dan Yang Berhormat. Pada 24 Oktober 2002, Timbalan Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri dalam Dewan ini semasa menggulung peringkat Jawatankuasa Kementerian beliau, memberitahu Dewan ini bahawa semua siasatan BPR telah pun selesai dan telah pun diserahkan kepada Jabatan Peguam Negara. Dalam Dewan ini – 24 Oktober 2002. Kemudian Menteri di Jabatan Perdana Menteri berkata, tidak ada fail berkenaan dengan akaun di bank. Rencana yang saya berikan tadi, yang telah saya sebutkan tadi telah dengan jelas mendakwa bahawa mereka telah melihat akaun itu. Kalau satu surat khabar boleh melihat dokumen itu, BPR tidak boleh lihat, tidak jumpa hendak lihat, itu satu perkara yang sangat memalukan negara kita. Tak kan begitu tidak cekap sekali BPR. Orang lain sudah tengok dokumen itu dan ini disiarkan dalam surat khabar luar negara dan tidak ada penafian sehingga kini. Kerajaan tidak pernah menafikan bahawa laporan ini tidak betul. Sepatutnya kerajaan keluarkan penafian ini bahawa laporan ini adalah tidak betul, akaun itu tidak wujud dan sebagainya. Tuan Pengerusi: Ya, cukuplah. Datuk Douglas Unggah Embas: Terima kasih Yang Berhormat. Yang pertama, kalau kita kerajaan menafikan tiap-tiap artikel yang dikeluarkan oleh surat khabar, kita tidak ada kerja lain, tidak ada masa untuk mentadbirkan negara. Jadi itulah sebab mungkin kita tidak menafikan perkara ini. Yang pertama, jawapan yang diberikan oleh Menteri di Jabatan Perdana Menteri sewaktu beliau menggulung adalah satu jawapan yang betul. Jadi kita masih berpegang di situ kerana kita BPR merasakan maklumat-maklumat yang mereka dapati tidak mencukupi. Memang kalau orang dapat melihat akaun, itu tidak mustahil juga BPR tidak dapat melihat. Tetapi Yang Berhormat, saya dilarang oleh undang-undang BPR 21(4) untuk mengutarakan mengenai siasatan apa-apa kes dalam BPR. Jadi itulah yang mengikat saya untuk memberi penjelasan kepada Yang Berhormat. Saya berharap Yang Berhormat bersabar dan menunggu. Tetapi satu yang jelas setelah walaupun Yang Berhormat di pihak sebelah sana selalu menuduh BPR tidak cekap dan sebagainya tetapi kalau kita melihat kes yang selalu ditimbulkan di dalam Dewan ini, tidak ada kes yang baru. Semua selalu surat khabar lama dikeluarkan. Inilah satu bukti bahawa BPR adalah cekap untuk mengawasi masalah rasuah untuk memberi penerangan kepada rakyat untuk memerangi rasuah dan untuk memberi penjelasan kepada masyarakat bahawa rasuah adalah satu gejala yang akan merosakkan negara. Yang Berhormat bagi Kota Melaka meminta Jabatan Peguam Negara mengapa surat beliau tidak dijawab. Jabatan Peguam Negara mengambil maklum mengenai surat itu dan kita akan membuat siasatan kepada surat yang dikemukakan oleh Yang Berhormat. Yang Berhormat bagi Kota Melaka juga meminta Jabatan Peguam Negara mengambil perhatian dan tindakan mengenai pemberian ikat jamin. Ini juga kita ambil perhatian terhadap maklumat daripada Yang Berhormat. Yang Berhormat bagi Kota Bharu menanyakan mengapakah bayaran sejumlah RM2 juta di bawah P.10 telah diadakan dengan rundingan dengan Kesatuan Sekerja. Untuk makluman Yang Berhormat bahawa keperluan pembayaran tersebut sebanyak RM2 juta tidak memerlukan rundingan dengan Kesatuan Sekerja kerana ianya bagi menampung

52 DR.2.4.2003 pembayaran imbuhan tahunan 2002 dan bayaran khas di bawah Sistem Saraan Malaysia kepada pegawai dan kakitangan yang terdapat di Jabatan Peguam Negara sama ada di ibu pejabat, di peringkat-peringkat negeri, bayaran tersebut adalah berkaitan emolumen. Yang Berhormat bagi Jeli menuduh bahawa BPR telah menghantarkan banyak hasil siasatan kepada Jabatan Peguam Negara tetapi tidak ada tindakan yang dibuat. Beliau menuduh hanya apa tadi, nyamuk, lalat yang dapat, helang tidak dapat. Jadi nampaknya Yang Berhormat ini pun sudah lupa mengenai sejarah. Sejarah negara kita menunjukkan beberapa orang yang berjawatan tinggi telah pun diambil tindakan malah ada juga yang dihukum oleh kerana melakukan rasuah. Jadi adalah tidak betul kalau kita sesuka hati untuk menyiasat dan kemudian menghukum orang yang tidak bersalah. Saya berharap Yang Berhormat yang di sebelah sana memahami keadaan sebenarnya kerana kalau bukti-bukti tidak cukup dan tidak jelas dan kita membawa ke mahkamah, kita akan membuang masa mahkamah. Jadi, soal pilih kasih tidak timbul sekali dan nama Mat Sentul pun tidak perlu diberi. Saya minta Yang Berhormat tarik balik. Memang pakar untuk membuat berbagai nama. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: [Bangun] Tuan Pengerusi: Ya, Yang Berhormat ada yang bangun. Datuk Douglas Unggah Embas: Yang Berhormat bagi Terbau, saya habiskan ini dahulu. Yang Berhormat bagi Tebrau membangkitkan bahawa terdapat perbicaraan mengenai bangsa terlalu lama. Untuk makluman Yang Berhormat, Jabatan Peguam Negara telah dan sedang mengambil tindakan untuk mengatasi masalah kekurangan bilangan peguam melalui struktur penyusunan semula organisasi jabatan ini. Tuan Saupi bin Daud [Bangun] Tuan Pengerusi: Ya, Ahli Yang Berhormat bagi Tanah Merah. Tuan Saupi bin Daud: Terima kasih Tuan Pengerusi. Saya tertarikh yang Yang Berhormat yang mengatakan tadi menjawab soalan dari Yang Berhormat bagi Jeli tadi berhubung dengan isu BPR mengenai kes-kes yang besar. Memang betul, kalau Yang Berhormat tahu, contohnya kes-kes PPRT sendiri, bukan rakyat biasa yang membuat aduan, tetapi Menteri sendiri yang membuat aduan dan report polis. Sekarang tindakan pun mana hasilnya? Tak kanlah saya katakan dengan katakanlah kita katakan orang yang didakwa pada waktu itu, orang yang dituduh, penyelewengan ini bekas Menteri Pembangunan Luar Bandar. Tetapi sekarang beliau tidak pernah didakwa. Yang didakwa ialah Ketua Setiausaha dan sebagainya. Jadi kita hendak tahu bagi kita umpamanya kalau pemimpin- pemimpin besar dalam UMNO begini, adakah dengan melucutkan jawatan dia sebagai Timbalan Pengerusi Perhubungan telah memadai dengan hukuman itu. Yang kita hendak ialah tindakan BPR tadi, sejauh mana penyelewengan wang PPRT RM36.7 juta itu telus dibuat oleh pihak kerajaan. Jadi kita hendak tahu jawapan. Kira tidak kisah apa hukuman itu tetapi kita hendak tahu sejauh mana kejayaan BPR. Datuk Douglas Unggah Embas: Tuan Pengerusi, inilah masalahnya apabila Yang Berhormat ini tidak faham apa yang berlaku sebenarnya. Mereka hanya dapat menerima apa pandangan dia tetapi tidak hendak mengetahui apa yang sebenarnya berlaku. Yang berlaku ialah kes di mana seorang Ketua Setiausaha itu dituduh ialah kes polis. Kes BPR masih dalam siasatan. Jadi saya minta Yang Berhormat sabar. Kita tidak dapat siasat hari ini, esok hendak beritahu keputusan itu mustahil. Jadi ada tuduhan bahawa kita mengambil tindakan kepada beberapa sahabat. Tuan Saupi bin Daud: [Bangun] Tuan Pengerusi: Ya. Tuan Saupi bin Daud: Saya faham Yang Berhormat Menteri. Pihak polis sudah buat report. Satu report di Bukit Besi dan satu report di Kuala Krai. Kedua-dua report ini

DR.2.4.2003 53 sudah lama berjalan tetapi report itu tidak diambil tindakan oleh Peguam Negara. Bukan kita tidak faham. Kita faham. Jadi sekarang ini kalau saya alihkan tajuk kepada polis, terkeluar daripada perbincangan. Sekarang kita tujukan kepada BPR, bukan anggap kita tidak faham. Kita faham kerja itu tetapi sekarang kita membincangkan BPR kalau masalah polis, saya akan ceritakan hal polis pula. Datuk Douglas Unggah Embas: Di sini juga Yang Berhormat tidak faham. Yang saya ceritakan bahawa kes Ketua Setiausaha yang ditangkap itu ialah kes polis. Bukan kes BPR kerana Yang Berhormat di sebelah sana menuduh bahawa kita hanya menangkap orang yang bersubahat, faham? [Dewan riuh] Tuan Pengerusi: Hah, cukuplah Yang Berhormat. Sila, sila. Datuk Douglas Unggah Embas: Yang Berhormat bagi Bagan Datok telah menyentuh mengenai perkara pencen Setiausaha Politik yang diberhentikan dan menjadi Ahli Dewan Rakyat. Perkara ini dibangkitkan oleh Ahli Yang Berhormat memang benar. Pencen tersebut akan dikira bila ahli tersebut berhenti menjadi Ahli Dewan Rakyat dengan tempoh perkhidmatan beliau semasa menjadi Setiausaha Politik diambil kira untuk tujuan pencen dan ganjaran. Oh, Yang Berhormat tidak ada di sini. Yang Berhormat bagi Kota Bharu mengenai bayaran pencen terbitan kepada balu khusus Haji Abdul Hamid Mahmud. Soalan Yang Berhormat adalah khusus, saya minta perlu notis dan akan disampaikan masalah dan kita janji untuk menyelesaikan perkara itu. Yang Berhormat bagi Parit Buntar pula menyebut mengenai pasaran kerja untuk pesara wajib umur 56 tahun memang inilah political rhetoric Yang Berhormat kerana Yang Berhormat sendiri pun faham bahawa kita dalam undang-undang bahawa pegawai itu pencen masa akan datang sampai umur 56 tahun. Ahli Yang Berhormat bagi Kota Bharu juga bertanya sama ada SSM telah berunding dengan Kesatuan Sekerja – saya sudah jawab tadi. Mengenai pegawai kerajaan yang telah lulus peperiksaan di bawah SSB akan diguna pakai untuk kenaikan pangkat di bawah Sistem Saraan Malaysia. Peperiksaan bagi tujuan kenaikan pangkat secara lantikan di bawah SSB masih terpakai dalam Sistem Saraan Malaysia tertakluk kepada syarat-syarat perkhidmatan di dalam skim Sistem Saraan Malaysia. Yang Berhormat bagi Tanah Merah bertanya mengenai percetakan borang pendaftaran bekerja dan pengubahsuaian pejabat SPA. Untuk makluman Yang Berhormat, peruntukan tambahan, borang pendaftaran pekerja sebanyak RM1.5 juta untuk 150,000 borang terpaksa dibuat bagi memenuhi kekurangan borang dalam tahun 2002. Tanpa borang ini, amatlah sukar bagi orang awam untuk memohon untuk memasuki perkhidmatan awam. Borang ini diklasifikasikan sebagai borang keselamatan dan dicetak di bawah Kontrak Pusat melalui Syarikat Percetakan Nasional Malaysia Berhad. Pengubahsuaian pejabat ini yang melibatkan kos sebanyak RM200,00 amatlah diperlukan bagi mengubahsuai ruang ibu pejabat yang sedia ada, menjadikan bilik penyimpanan fail dan sebagainya. Sebanyak 300,000 fail yang melibatkan fail-fail peribadi penjawat awam perlu disimpan. Pembelian perabot baru dengan kos sebanyak RM140,000 amatlah diperlukan ekoran pertambahan jawatan sebanyak 40 jawatan baru. Mengenai pekerja khidmat singkat, pekerja khidmat singkat ialah pekerja tambahan yang diperlukan oleh SPA untuk membantu mereka menjalankan berbagai tugas, urusan pemprosesan borang pendaftaran pekerja. Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Malaysia dari semasa ke semasa menerima begitu banyak borang permohonan daripada orang awam maka ia perlu mengambil pegawai-pegawai sambilan, kebanyakan pekerja khidmat singkat ini diambil dari mereka yang berkelulusan SPM. Ahli Yang Berhormat bagi Tebrau memohon bahawa syarat-syarat kemasukan ke dalam perkhidmatan awam memandangkan calon yang memohon tidak dipanggil temu duga. Dalam urusan pengambilan ada asas-asas tapisan tertentu sebelum seseorang calon dipanggil untuk ditemuduga. Sebagaimana masalah yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat, sememangnya SPA menerima banyak permohonan dari calon-calon sekiranya

54 DR.2.4.2003 jumlah kekosongan jawatan banyak berbanding dengan jumlah calon yang memohon. SPA tidak menghadapi masalah dalam memanggil semua calon yang layak. Walau bagaimanapun bilangan kekosongan jawatan adalah sedikit berbanding bilangan calon yang memohon maka SPA akan menetapkan beberapa kriteria asas tapisan tertentu mengikut kesesuaian dan permintaan daripada kementerian dan jabatan berkenaan. Yang Berhormat bagi Tebrau juga mengadu bahawa borang SPA adalah sukar untuk diisi. Untuk makluman Yang Berhormat, SPA…, borang SPA telah melihat kepada keperluan maklumat-maklumat yang diperlukan. Dalam pengisian borang SPA tidaklah begitu sukar. Saya berharap kita juga mengambil perhatian kepada komen Yang Berhormat ini. Yang Berhormat bagi Parit Buntar tadi menyentuh mengenai program perkhidmatan sangkutan dan latihan. Untuk makluman Yang Berhormat RM50 juta adalah khas untuk membiayai Skim Latihan Pekerja Diberhentikan dan Penganggur. Skim ini tidak melibatkan siswazah menganggur. Di bawah skim ini sehingga 15 Mac 2003, seramai 9,706 peserta telah dan sedang menjalani berbagai latihan kemahiran. Sehingga kini sebanyak RM39.1 juta telah dibelanjakan. Mengenai masalah mismatch di antara siswazah dengan keperluan industri, perkara ini sedang diteliti oleh Kementerian Pendidikan, di antara langkah-langkah yang sedang diambil bagi menangani masalah-masalah ini ialah dengan mengkaji semula kurikulum di universiti-universiti. Yang Berhormat bagi Bagan Datok menyentuh minta kajian keberkesanan program sangkutan dan latihan untuk siswazah menganggur, untuk makluman Ahli Yang Berhormat, pihak MTEN telah melantik pakar runding untuk menjalankan kajian bagi menentukan keberkesanan skim-skim di bawah program sangkutan dan latihan untuk siswazah menganggur. Kajian dijangka siap pada bulan Jun 2003. Mengenai cadangan bahawa program eksekutif development dijalankan semula di bawah program sangkutan dan latihan, untuk siswazah menganggur, sudah pun ada skim yang melibatkan pihak swasta, skim tersebut ialah skim sangkutan dan latihan swasta. Di bawah skim ini siswazah menganggur, ditempatkan di syarikat-syarikat tertentu bagi tempoh enam bulan. Di antara syarikat-syarikat yang terlibat ialah Sime Darby, Telekom Malaysia Berhad, KTM Berhad dan Malaysia Mining Corporation Berhad. Yang Berhormat bagi Jeli membangkitkan isu melatih para graduan yang menganggur dalam bidang kemahiran teknologi maklumat dan bahasa. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, kerajaan telah melaksanakan skim latihan graduan untuk membolehkan graduan menganggur meningkatkan kemahiran dalam bidang teknologi maklumat dan bahasa Inggeris bagi memperluaskan peluang mereka mendapat pekerjaan. Kerajaan mengenal pasti bahawa kemudahan ICT dan bahasa Inggeris dan meningkatkan kemampuan mereka untuk berkomunikasi dan kematangan yang seterusnya membolehkan mereka mendapat pekerjaan. Pelaksanaan skim ini telah memberi manfaat kepada 12,449 graduan dan telah meningkatkan kemahiran dan membantu mereka mendapat pekerjaan. Tuan Pengerusi, itulah perkara-perkara yang saya dapat jawab, perkara-perkara yang saya tidak dapat jawab, akan diambil perhatian oleh kementerian dan sekali lagi terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah memberi sumbangan kepada kementerian. Terima kasih. Tuan Pengerusi: Ahli-ahli Yang Berhormat, masalahnya ialah bahawa wang sejumlah RM5,220,000 untuk Maksud B.3; RM4,030,000 untuk Maksud B.5; RM57,000,000 untuk Maksud B.7; RM58,085,920 untuk Maksud B.8; RM2,037,363 untuk Maksud B.10; RM4,789,480 untuk Maksud B.11; dan RM36,949 untuk Maksud B.13 di bawah Jabatan Perdana Menteri jadi sebahagian daripada Jadual hendaklah disetujukan. Masalah dikemuka bagi diputuskan, dan disetujukan. Wang sebanyak RM5,220,000 untuk Maksud B.3; RM4,030,000 untuk Maksud B.5; RM57,000,000 untuk Maksud B.7; RM58,085,920 untuk Maksud B.8; RM2,037,363

DR.2.4.2003 55 untuk Maksud B.10; RM4,789,480 untuk Maksud B.11; dan RM36,949 untuk Maksud B.13 diperintahkan jadi sebahagian daripada Jadual. Tuan Pengerusi: Masalahnya ialah bahawa perbelanjaan sebanyak RM40 untuk Maksud P.7 yang disebutkan dalam Anggaran Pembangunan Tambahan Keempat bagi tahun 2002 hendaklah diluluskan. Masalah dikemuka bagi diputuskan, dan disetujukan. Wang sebanyak RM40 untuk Maksud P.7 diluluskan jadi sebahagian daripada Anggaran Pembangunan (Tamb.)(No.4) 2002. Maksud B.17 [Jadual] - Tuan Pengerusi: Kepala Bekalan B.17 di bawah Kementerian Belia dan Sukan terbuka untuk dibahas. Ya Bentong. 3.18 ptg. Tuan Liow Tiong Lai [Bentong]: Tuan Pengerusi, terima kasih kerana memberi peluang saya untuk menyertai perbahasan. Saya ingin menyentuh Maksud B. 17 Kementerian Belia dan Sukan berhubung dengan tambahan sebanyak RM30 juta untuk membiayai pelaksanaan program belia dan sukan termasuk penganjuran kejohanan World’s Strongest Man and Woman. Saya ingin mendapatkan maklumat lanjut berhubung dengan program ini kerana pada mulanya program ini adalah bertujuan untuk menjadikan Malaysia satu destinasi sports tourism, kita ingin mendapat tahu kesan penganjuran kejohanan World’s Strongest Man and Woman ini sama ada ia akan dijalankan pada tahun-tahun yang akan datang ataupun ada lagi program-program lain yang boleh menjadikan Malaysia satu destinasi sports tourism. Adakah kerajaan mempunyai rancangan lain untuk menjadikan Malaysia ini seperti F1 dan juga sukan-sukan yang lain untuk menarik pelancong-pelancong datang ke Malaysia. Selain daripada ini, saya juga ingin menyentuh tentang masalah pertubuhan- pertubuhan belia yang lesu. Kita dapati bahawa rakyat Malaysia peringkat belia adalah dalam lingkungan 40 tahun ke bawah dan ia satu bilangan yang besar, tetapi menurut angka-angka yang saya dapati bahawa sehingga kini seluruh Malaysia hanya mempunyai lebih kurang 7,980 persatuan belia dan ahlinya lebih kurang 1.8 juta sahaja. Ini menunjukkan bahawa walaupun kita mempunyai bilangan persatuan belia yang banyak, tetapi dari segi bilangan ahlinya adalah tidak berapa memberangsangkan. Kita dapati bahawa sekiranya kita dapat menggerakkan ahli-ahli, menggerakkan belia menyertai persatuan-persatuan belia, maka kita dapat memupuk belia ini ke arah program-program yang sihat, program-program yang baik untuk mencungkil bakat-bakat belia. Tetapi memandangkan bilangan ahli-ahli persatuan belia ini masih lagi tidak berapa menggalakkan, apakah rancangan-rancangan yang ada digariskan oleh kerajaan ataupun kementerian untuk membantu persatuan-persatuan belia ini untuk menarik lebih ramai belia menyertai persatuan. Saya menyokong penuh usaha kerajaan, kementerian untuk melaksanakan program pengupayaan pertubuhan belia. Saya rasa program pengupayaan pertubuhan belia ini dengan memberi peruntukan langsung sebanyak RM3,000 kepada persatuan untuk menggalakkan mereka melaksanakan aktiviti adalah satu inisiatif yang baik oleh kementerian. Tetapi saya ingin mencadangkan sekiranya boleh adalah penting kementerian memantapkan lagi kakitangan di Jabatan Belia dan Sukan di peringkat daerah. Selalunya kita dapati kakitangan peringkat daerah, Jabatan Belia dan Sukan di peringkat daerah adalah selalu kekurangan kakitangan, adalah satu atau dua kakitangan sahaja, ini tidak dapat membantu persatuan-persatuan belia di peringkat akar umbi.

56 DR.2.4.2003

Kita perlu tahu bahawa kebanyakan aktiviti di akar umbi, di peringkat daerah adalah amat penting. Sekiranya Kementerian Belia dan Sukan hanya memandang berat tentang aktiviti di peringkat kebangsaan sahaja, saya rasa itu amat kita rasa bimbang kerana aktiviti di akar umbi sahaja dapat kita betul-betul mencapai sasarannya, iaitu kita dapat mencapai sasaran di peringkat akar umbi di mana belia-belia di luar ataupun di bandar-bandar dapat ditarik minat mereka menyertai persatuan belia. Oleh itu saya berharap Jabatan Belia dan Sukan dapat meningkatkan bilangan kakitangan di peringkat daerah dan sekiranya boleh kita dapat memastikan bahawa kakitangan itu membantu semua persatuan belia di peringkat daerah. Kita tahu bahawa di peringkat daerah ada berpuluh-puluh persatuan belia. Sekiranya hanya mempunyai satu dua kakitangan memang tidak cukup untuk membantu dan memantau aktiviti-aktiviti persatuan belia ini. Selain daripada pengurusan persatuan belia ini perlu dipantau aktiviti persatuan belia ini juga perlu diberi bantuan yang secukupnya. Satu lagi, Tuan Pengerusi, berhubung dengan infrastruktur dan prasarana kemudahan asas bagi persatuan belia aktif dan menarik minat belia menyertai persatuan. Saya dapati di peringkat akar umbi di kawasan-kawasan di peringkat daerah kita masih lagi kekurangan kemudahan asas, contohnya padang-padang dan juga sports complex. Di kawasan-kawasan luar bandar, kadang-kadang kita kebanyakannya menggunakan padang sekolah, kemudahan di padang sekolah dan kalau kita gunakan padang sekolah, maka belia-belia dihadkan masanya dan sebelah malam mereka tidak dapat menggunakan kemudahan asas tersebut. Oleh itu kita menyeru Kementerian Belia dan Sukan mewujudkan pusat-pusat rakan muda di peringkat daerah dan kalau boleh memanjangkan masa penggunaan pusat- pusat ini sehinggalah ke larut malam, sehinggalah ke jam 12.00 malam pun tidak mengapa. Dan lagi kita dapat menarik belia ini menyertai aktiviti-aktiviti sukan yang sihat, dan dapat mencungkil bakat mereka untuk mencapai tahap kecemerlangan di peringkat kebangsaan. Tuan Pengerusi, saya juga berharap pusat-pusat rakan muda yang mendapat sambutan baik daripada belia ini dapat diwujudkan di semua kawasan Ahli Parlimen, kalau boleh terutamanya di kawasan sayalah, belum lagi, saya sudah minta lama tidak dapat lagi pusat rakan muda ini di kawasan Bentong. Saya harap ada satu pusat rakan muda dan kita sama-sama dapat menarik lebih ramai belia menyertai pertubuhan belia. Sekian, terima kasih. Tuan Pengerusi: Ya, Kubang Kerian. 3.26 ptg. Tuan Husam bin Haji Musa [Kubang Kerian]: Tuan Pengerusi, terima kasih. Saya jarang bercakap dalam bab Kementerian Belia dan Sukan tetapi saya ambil kesempatan ini kerana tertarik dengan peruntukan RM30 juta untuk membiayai penganjuran kejohanan World’s Strongest Man and Woman. Tuan Pengerusi, saya betul-betul tidak tahu program ini, siapakah yang telah jadi juara World’s Strongest Man and Woman ini dan memang biasa kita dengar ada pertandingan kuat bagi orang lelaki, tetapi kita telah memecahkan rekod apabila kita menjadi tuan rumah untuk menganjurkan kejohanan dunia untuk orang kuat perempuan. Biasa perempuan ini masuk pertandingan ratu cantik, tetapi Kementerian Belia dan Sukan telah memberanikan diri untuk menganjurkan pertandingan ini. Itu satu perkara yang saya minta penjelasan. Apakah rasional di sebalik penganjuran ini, adakah ia bertujuan untuk melahirkan perempuan-perempuan Malaysia yang betul-betul kuat dan apakah rasional itu telah dicapai dengan pertandingan ini, dan berapakah….termasuk hadiah dan juga kos bagi pembiayaan pertandingan ini dan tentunya hakim-hakimnya saya boleh bayangkan, satu barisan hakim-hakim yang sangat bijaksana yang menghakimi pertandingan ini.

DR.2.4.2003 57

Adakah pertandingan untuk Strongest Woman ini dihakimi oleh hakim lelaki ataupun hakim perempuan, itu pun satu perkara yang saya miss untuk baca dalam surat khabar, saya minta penjelasan daripada Timbalan Menteri Belia dan Sukan yang juga seorang yang saya kira kuat dan berani. Tuan Pengerusi, berkaitan dengan pembangunan sukan orang-orang kurang upaya dan juga pengupayaan persatuan belia dan juga program rakan muda imej baru, rakan muda telah dibahaskan dalam Dewan ini begitu sengit satu masa dahulu dan oleh kerana itu barangkali kerajaan telah memperkenalkan apa yang dipanggil rakan muda imej baru. Saya hendak tahu apakah yang dimaksudkan dengan imej baru tersebut dan kenapa berlaku pertukaran imej ini. Dan biasanya apabila kita hendak membentuk satu imej, kita hire consultant yang berkepakaran memberikan pandangan terhadap imej ini, saya ingin tahu adakah pengimejan baru ini telah dirundingkan dengan pakar-pakar ataupun ia dibuat oleh pasukan-pasukan biasa daripada Kementerian Belia dan Sukan termasuk pengupayaan persatuan belia. Setakat yang saya tahu, persatuan belia ini ia menghadapi sedikit kesukaran yang pertama, ialah dari segi hendak mendaftar secara sah, kalau ia tidak ada kelulusan pendaftaran yang sah, mereka tidak akan diberikan peruntukan di bawah Kementerian Belia dan Sukan. Untuk mendaftar sesuatu pertubuhan belia mereka kena pergi kepada Pendaftar Pertubuhan dan ini memakan masa yang sangat panjang dan oleh kerana sebahagian belia-belia kampung mereka tidak tahu prosedur kadang-kadang permohonan mereka ditolak selepas enam bulan ataupun setahun permohonan mereka, mereka tidak akan buat permohonan baru, boleh atau tidak kementerian ini mendaftar terus persatuan belia ini melalui kementerian tidak payah pergi Pendaftar Pertubuhan, terus pergi ke Pejabat Belia dan Sukan di negeri-negeri daftar terus, bila telah diluluskan terus beri bantuan, tidak kira team mana-mana dan kita kira parti, kalau kita kira parti, kita kena kira team pula Tuan Pengerusi, jadi setengah belia di Kelantan ini, sebahagian besar mereka adalah penyokong Barisan Alternatif. Jadi mereka kadang-kadang dinafikan untuk mendapatkan peruntukan-peruntukan di bawah kementerian ini, oleh kerana itu mereka tidak dapat menghantar peserta-peserta bagi memasuki Pertandingan World Strongest Man, Women mungkin Kelantan tidak akan hantar tetapi untuk menghantar World Strongest Man, saya rasa tidak ada masalah, kita boleh hantar untuk masuk pertandingan ini dengan syarat persatuan-persatuan belia ini diberikan kemudahan-kemudahan. Saya teringat dari segi persatuan belia ini banyak dipengaruhi oleh unsur-unsur politik yang keterlaluan. [Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah] mempengerusikan Jawatankuasa] Satu contoh ialah tentang Belia MBYC yang melibatkan dua ahli Dewan ini Tuan Pengerusi. Satu ahli dari Kota Tinggi, satu ahli daripada Bagan Datok, dua-dua tidak hadir pada petang ini telah berebut jawatan dalam MBYC dan telah hampir melumpuhkan persatuan ini [Ketawa] dan mereka saling dedah-mendedahkan kata pengerusi MBYC tidak jadi ahli, salah guna akaun, ini perkara-perkara yang saya rasa boleh menjejaskan minat belia untuk tampil aktif dalam persatuan-persatuan ini kerana Persatuan Belia di Malaysia telah distrukturkan sedemikian rupa. BAKTI baik, MBYC baik, Majlis Belia Malaysia baik, ini adalah pertubuhan dan platform yang dikawal oleh parti-parti pemerintah. Orang lain yang tidak ada parti, yang tidak berminat hendak main politik dalam persatuan belia tidak diberikan kesempatan. Saya rasa struktur ini perlu dirombak semula. Kita sudah masuk abad ke-21. Belia adalah belia. Kalau sudah umur 50 tahun itu saya rasa bukan belia lagi, tidak belia lagi. Saya pun sudah tidak belia. Janganlah kita umur 60 tahun masih mengaku hendak jadi belia lagi, hendak jadi Presiden Persatuan Belia, Pengerusi Persatuan Belia. Ini saya rasa sudah hendak kata tamak kuasa itu, tidaklah kuasa sangat tetapi belia mesti dipimpin oleh belia. Kita pun tahu dari segi psikologi dan animisme seseorang itu bergantung pada usianya. Walaupun Perdana Menteri kita sudah 70 lebih, beliau masih dinamik tetapi lazimnya orang biasa, dia akan ikut umurnya.

58 DR.2.4.2003

Saya terbaca satu rencana dalam The Star, satu majlis nyanyian dilakukan dan Ahli Parlimen bagi Gua Musang kalau tidak silap saya menyanyikan ikut laporan Star itu, nyanyian tahun 60-an dan kata penulis tersebut, kita menyanyi mengikut generasi mana kita dilahirkan, kita dibesarkan. Ahli Parlimen bagi Gua Musang menyanyi lagu tahun 60- an, wakil lain nyanyi tahun 70-an dan diikuti oleh wakil-wakil lain tahun 80-an dan seterusnya. Jadi begitu juga dengan persatuan belia. Belia mesti diberikan kesempatan oleh belia untuk memimpin. Lupakan politik belia, lupakan untuk kontrol belia melalui tokoh- tokoh politik dalam ini. Biarkan mereka bebas. Saya rasa inilah satu sebab mengapa belia kita bahkan gerakan belia kita tidak maju kerana kita ingin mengongkong mereka dengan kongkongan politik dan tengok PEACE, Menteri Belia sendiri hadir mengetuai sambutan demonstrasi A PEACE menentang pencerobohan Amerika. Saya mula-mula sangat gembira dan apabila saya lihat siaran langsung demonstrasi Aman ini, tetapi bila lihat budak-budak itu terlalu mentah, minta maaf, maknanya dia tidak nampak ada perasaan sedangkan tunjuk perasaan ialah satu perkara legal, yang diakui oleh undang-undang, yang diakui oleh agama, yang diakui oleh komuniti dunia. Apabila kita ada sesuatu perkara yang tidak puas hati, kita kena tunjuk perasaan dan tunjuk perasaan ini disahkan oleh undang-undang dan oleh kerana itulah barangkali kita membiarkan atau membenarkan PEACE menganjurkan tunjuk perasaan antiperang. Akhirnya kerajaan sendiri mengakui bahawa tunjuk perasaan adalah sesuatu yang betul asal sahaja, memang kita ada satu perasaan yang tidak puas hati dan apa yang kita tidak puas hati adalah benar-benar munasabah. Kalau kita tidak puas hati tentang kerajaan corrupt, kita cukup bukti, kita sudah bangkitkan dalam Dewan, tidak ada jawapan, kita kena tunjuk perasaan kita dalam pilihan raya, itu satu cara. Demonstrasi telah diakui sebagai satu cara yang sah. Yang kedua kita mestilah laksanakan secara aman. Aman ada dua contact, peserta mesti behave dengan baik, pergi tempat yang telah dikhaskan, tidak ada pukul-memukul, tidak ada tembak-menembak… Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masuk tajuk Yang Berhormat? Tuan Husam bin Haji Musa: Masuk, masuk Tuan Pengerusi, kalau tidak masuk pun saya undur balik. Saya undur balik kepada pembangunan sukan orang kurang upaya dan juga padang-padang sukan. Saya setuju dengan Yang Berhormat bagi Bentong tadi. Kalau boleh kementerian ini gazet tiap-tiap satu kawasan bandar, perbandaran, perumahan dan kawasan Parlimen, mesti ada satu padang. Sekarang padang sudah jadi satu isu yang kritikal bagi belia. Hendak main, padang telah dibangunkan dengan projek-projek yang lain. Kekurangan padang adalah satu masalah terutama apabila sekolah-sekolah sendiri telah dibesarkan dan mereka belum mengambil tanah-tanah yang baru untuk dijadikan padang bola. Maka belia-belia ini menghadapi masalah padang. Saya rasa sudah tiba masanya untuk satu peruntukan yang cukup diberikan supaya kita boleh menyediakan padang di seluruh kawasan Parlimen di seluruh negara dan padang ini digazetkan di bawah Kementerian Belia dan Sukan dan selain daripada itu kemudahan-kemudahan yang tidak terlalu mahal, kita boleh untukkan di kawasan-kawasan padang tersebut. Demikian ucapan saya, Tuan Pengerusi, sekian, terima kasih. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Sri Gading. 3.36 ptg. Datuk Haji Mohamad bin Haji Aziz [Sri Gading]: Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh, selamat petang Tuan Pengerusi, terima kasih Tuan Pengerusi. Saya kalau boleh hendak balik semula ke zaman belia, seronok. Zaman belia ini ia berwarna-warni. Saya rasa Kementerian Belia dan Sukan faham, faham, mungkin terlalu faham. Belia di negara kita ini atau yang dikatakan belia terbahagi dua. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: [Bangun] [Ketawa]

DR.2.4.2003 59

Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya Jeli berdiri Yang Berhormat. Dia baru mukadimah Yang Berhormat ….. Datuk Haji Mohamad bin Haji Aziz: Nantilah dahulu [Ketawa] Belum apa-apa Yang Berhormat bagi Jeli, Ya Allah, ante hendak kacau sahaja, bagi analah, ini masa singkat sahaja. Kita bercakaplah nanti. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, biarkan dia bercakap. Cakap dahulu Yang Berhormat. Datuk Haji Mohamad bin Haji Aziz: [Ketawa] Okey. Terbahagi dua; belia lelaki, belia perempuan. Belia ini juga terbahagi dua; duduk di bandar, duduk di luar bandar. Belia ini juga terbahagi dua; belia yang bekerja, belia yang menganggur. Belia ini juga terbahagi dua [Ketawa] … Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Beliawanis ya. Datuk Haji Mohamad bin Haji Aziz: Belia yang berpersatuan, belia yang tidak berpersatuan [Ketawa] Persatuan belia ini juga terbahagi dua; satu yang malap, lemah, canguk, memang tidak bermaya; satu yang cergas. Bagaimana kementerian melayan dua puak ini? Kalau kerajaan senang sahaja melayan; puak kerajaan itulah yang betul kan? Macam PAS, pembangkang, itu tidak betul, itu kerajaan ya, sudah jelas ya. Tetapi macam mana? Saya tengok menteri tukar menteri, tukar menteri, tukar menteri. Orang Penang kata, “tang tu juga”. Ini bukan saya kondem, ini saya memberikan pendapat. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Sudah masuk tajuk Yang Berhormat? Datuk Haji Mohamad bin Haji Aziz: Masuk [Ketawa] Masuk Dato’, terang punya masuk Dato’. Tang tu juga bukan maknanya tidak baik, baik. Kebetulan semua menteri ini sahabat saya, baik semua, bagus. Tetapi di bawah, dia begitu. Memang macam-macam rancangan kementerian yang telah pun dizahirkan yang cuba hendak diterapkan dalam masyarakat tetapi keadaan tidak berubah. Saya tidak nampak dengan jelas, minta maaf, minta maaf, minta maaf. Saya tidak nampak dengan jelas bagaimana hendak mengarahkan seluruh belia-belia itu tadi sebagai warganegara yang bertanggungjawab, berdisiplin, cinta kepada negara, menjadi warganegara yang berguna, dia menjadi aset kepada negara. Kalau kita bercakap tentang masa hadapan negara, sifat-sifat ini harus ditanamkan ke jiwa anak bangsa yang muda remaja ini, yang belia ini, yang berpegang teguh kepada agama, menjadi manusia yang kuat, berani dan kalau sifat-sifat mulia ini dengan perancangan yang teratur, tersusun, jelas dan nyata, sasarannya dan juga matlamatnya diolah dengan penuh berkesan oleh pegawai-pegawai atau pemimpin-pemimpin yang boleh menzahirkan sifat-sifat ini kepada anggota masyarakatnya, penyakit dadah yang berbahaya mungkin akan dapat kita hapuskan. Penyakit-penyakit sosial yang berbahaya mungkin dapat kita hakiskan. Tetapi kalau tidak ada perancangan yang benar-benar meresap ke jiwa sanubari anak-anak yang memang patut kita pimpin tangan mereka ke arah ini, saya tidak nampak perubahan- perubahan yang akan dapat memberikan kebaikan kepada generasi yang akan datang. Umumnya belia minatnya ialah hiburan. Saya kata tadi, saya suka jadi belia dan saya pernah jadi belia dan jadi pemimpin belia. Minatnya hiburan dan yang kedua ialah berfoya-foya. Belia-belia yang mempunyai keluarga yang berada, hiburan dan berfoya-foya itu menjadi satu kemestian, satu kewajipan. Berfoya-foya, jangan kita hairan kalau kebebasan seks dan berbagai-bagai lagi tingkah laku yang meruntuhkan moral dan ini bukan mudah untuk dibendung dan kementerian, apakah kita hanya menang sorak kampung tergadai? Saya tidak nampak satu rancangan Kementerian Belia dan Sukan dalam mengisi ruang-ruang kosong yang saya nyatakan tadi supaya kementerian ini dan jangan lupa sebenarnya kementerian ini lebih penting daripada Kementerian Pertahanan kerana kekuatan pertahanan negara akan datang bergantung kepada generasi mudanya hari ini.

60 DR.2.4.2003

Biar bagaimana kuat pertahanan negara kalau anak mudanya runtuh dari segi moral, lesu dari segi anggota, negara tidak perlu musuh dari luar. Ianya akan hancur lebur di tangan anak bangsa sendiri. Kementerian Belia dan Sukan bukan kementerian main-main. Saya harap menteri dan siapa sahaja yang mempunyai tanggungjawab dalam Kementerian Belia dan Sukan ini harus memikirkan bahawa kementerian ini kementerian yang penting untuk generasi hari ini yang sudah barang tentulah kita wariskan negara ini ke tangan mereka pada masa-masa yang akan datang. Kita sibuk dengan keruntuhan moral, kita sibuk dengan salah laku anak muda, kita sebuk macam-macam gejala sosial, tetapi kementerian yang diberi tanggungjawab yang besar ini tidak memainkan peranan yang sebenarnya dalam erti kata yang sebenarnya. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, sila gulung Yang Berhormat. Datuk Haji Mohamed bin Haji Aziz: Saya baru suku Tuan Pengerusi. [Ketawa] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Saya tidak kira sukukah, setengahkah, masa sudah cukup. Datuk Haji Mohamed bin Haji Aziz: Saya sedang bercakap mengenai masa hadapan negara. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, saya faham. [Ketawa] Teruskan Yang Berhormat. Datuk Haji Mohamed bin Haji Aziz: Apakah tidak boleh kiranya Tuan Pengerusi memberikan saya masa yang lebih? Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Nampaknya tidak, Yang Berhormat. Masa yang sama Yang Berhormat. [Ketawa] Terus, terus. Ada satu minit lagi Yang Berhormat. Dan tu, dan. Sempat. Ya, teruskan. Datuk Haji Mohamed bin Haji Aziz: Tuan Pengerusi tambah 30 minit. Terima kasih Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Tidak boleh. Ramai hendak bercakap Yang Berhormat. [Ketawa] Satu minit lagi. Datuk Haji Mohamed bin Haji Aziz: [Disampuk] Di belakang, di hadapan Tuan Pengerusi generasi ini. [Menarik perhatian Ahli-Ahli Yang Berhormat ke arah pelajar-pelajar sekolah yang hadir dalam Dewan] Kita bercakap mengenai masa hadapan mereka. Ini saya minta Timbalan Menteri Belia dan Sukan, lupakan tentang disiplin parti, [Ketawa] [Disampuk] cerita bangsa kita, anak negara kita, masa hadapan mereka. Saya harap Yang Berhormat Timbalan Menteri yang gagah perkasa, yang handsome dan bijaksana – saya tidak sokong Yang Berhormat, saya puji sahaja. [Ketawa] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ha, cukup Yang Berhormat. Sampai dah itu. Datuk Haji Mohamed bin Haji Aziz: Saya belum sampai …. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Sudah, masa sudah cukup. Datuk Haji Mohamed bin Haji Aziz: Baru sentuh mengenai sukan, Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Sudah cukup, Yang Berhormat. [Ketawa] Cukup, Yang Berhormat. Datuk Haji Mohamed bin Haji Aziz: Saya Ahli Parlimen yang baik Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Terima kasih. Datuk Haji Mohamed bin Haji Aziz: Mematuhi. Terima kasih.

DR.2.4.2003 61

Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Haa, terima kasih. Tuan Mohd Apandi bin Haji Mohamad: [Menyampuk] Jeli, Jeli, Jeli. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Saya bagi Yang Berhormat bagi Pendang. 3.47 ptg Dato’ Othman bin Abdul [Pendang]: [Disampuk][Ketawa] Terima kasih Tuan Pengerusi. Saya juga hendak mengambil bahagian dalam perbahasan Perkara 020300 dan 00400 mengenai pembangunan belia dan penyelarasan Program Rakan Muda. Tuan Pengerusi, saya mulakan dengan pendapat Imam Malek bahawa kalau kita hendak generasi di hujungnya itu baik maka kita kena perbaiki generasi yang ada pada masa kini. Jadi, dengan itu Kementerian Belia dan Sukan harus memainkan peranan untuk membentuk belia negara yang bertanggungjawab, berilmu, dan boleh membantu negara kita. Saya juga bersetuju dengan Yang Berhormat bagi Bentong dan juga Yang Berhormat bagi Sri Gading. Lesu! Gerakan belia lesu, Kementerian Belia dan Sukan lesu, Pegawai Belia Daerah lesu, semua lesu! Pemimpin belia pun lesu, mungkin. [Disampuk][Ketawa] Bersetuju kita bahawa belia harus memimpin belia, belia harus berikan ilmu. Saya nyatakan dalam Dewan ini bahawa USM menjalankan kajian yang mendalam di Pendang, mendapati bahawa Kementerian Belia dan Sukan paling bawah dalam hubungan mereka dengan masyarakat kampung-kampung. Enam puluh peratus rakyat Malaysia adalah belia, mesti diingat, macam adik-adik kita sekarang [Merujuk kepada pelajar-pelajar sekolah yang hadir dalam Dewan]. Kalau sudah satu kementerian kerajaan, ada ahli masyarakat yang tidak tahu wujudnya Pegawai Belia di daerah, ia suatu perkara yang amat menyedihkan. Mungkin Timbalan Menteri akan menafikan tetapi laporan USM ini adalah laporan yang sedang dibincangkan oleh MTEN dalam membentuk Dasar Ekonomi Negara. Tuan Pengerusi, ini perkara yang mesti kita perbaiki. Kita menyuarakan banyak pandangan tentang masalah sosial para belia – belia lepak, belia merokok, belia menghisap dadah -tetapi apakah langkah Kementerian Belia dan Sukan untuk mengurangkan generasi negara kita yang terjebak dalam berbagai kegiatan yang tidak menguntungkan bangsa dan negara kita. Mesti ada program. Yang Berhormat baca dalam jawapan saya pada 26 Mac, ada 11 program yang ada di antara daripadanya tidak wujud. Yang Berhormat, saya hendak beri tahu kepada Yang Berhormat bahawa tidak wujud program seperti Yang Berhormat bagi tahu. Antara program yang tidak wujud ialah Program Pembangunan Usahawan Belia yang telah empat tahun diberhentikan. Saya tidak mahulah kata Yang Berhormat cakap tidak betul, tetapi ini adalah satu hakikat, kerana yang saya jumpa ini bukan orang kecil dalam kementerian. Saya tanya dia, dia kata: “Dato’, dah empat tahun Program Pembangunan Usahawan Belia ini diberhentikan”. Tetapi Yang Berhormat masih baca lagi ucapan yang sama dalam Dewan ini. Jadi, Kementerian Belia dan Sukan mesti mengadakan program. Kita difahamkan, mula-mula jawapannya kata, “Over, peruntukan tidak cukup”. Maka menjadi tugas, kewajipan menteri untuk memohon peruntukan tambahan di dalam mesyuarat Kabinetnya kepada Perdana Menteri untuk mendapatkan pertambahan belanjawan peruntukan demi untuk kepentingan belia negara kita, bangsa kita, generasi masa depan pemimpin negara. Tetapi nampaknya rayuan-rayuan itu tidak didengar, tidak diambil perhatian. Saya yakin, sebab saya orang kampung yang berdamping dengan para belia, dan saya tanya Pegawai Belia saya. Dia kata, “Dato’, peruntukan tidak ada, macam mana kami hendak buat program. Bolehkah tidak Dato’ tolong bantu program?”. Itulah jawapan Pegawai Belia Daerah Pendang kepada saya walaupun Timbalan Menteri kata, “Peruntukan diberi dengan secukupnya”. Haa, itu bala yang kita hadapi sekarang. Peruntukan cukup tetapi Pegawai Belia kata tidak ada duit, sedangkan kementerian kata wang cukup. Yang mana betul? Tetapi saya lebih percaya kepada Pegawai Belia saya sebab dia yang mentadbir satu daerah. Tuan Pengerusi, dalam program pembangunan belia ini, bagaimanakah kita hendak mengatur anak-anak muda ini supaya mereka cenderung untuk menyertai program

62 DR.2.4.2003 yang diaturkan? Kalau kita panggil mereka berkursus satu hari di sekolah, anak-anak muda ini tidak akan hadir, tetapi kita kena ubah corak, cara kita memberi kursus, ajak mereka berkelah, ajak mereka melawat. Di samping itu, kita tanamkan semangat bagaimana hendak menjadi seorang belia yang baik, ilmunya harus diberi, harus dipupuk. Kalau seorang Islam, bagaimana hendak belajar menjadi seorang Islam yang baik. Ini saya mencadangkan kepada kementerian untuk menjalankan program ini sama seperti program masa saya dulu – giat sebagai pemimpin Belia 4B tahun 70-an. Hebat belia pada ketika itu [Disampuk][Ketawa] Tahun 70-an, dululah, waktu kita dulu, sekarang ini bapak belia, sebab itu saya tidak suka berbelia lagi, jadi macam tuan-tuan. Tuan Pengerusi, jadi ini yang harus dilakukan oleh kementerian, iaitu mengkaji. Buat kajian mendalam bagaimana cita rasa para pemimpin, para belia sekarang untuk mereka menghadiri kursus-kursus anjuran kementerian atau lain-lain institusi kerajaan yang boleh memberikan mereka ilmu kerana ilmu ini adalah suatu sumber yang terpenting dalam kehidupan seorang insan yang hendak tahu antara baik dengan tidak baik. Hendak bezakan antara baik dan tidak baik, hendak tahu jalan ke syurga, ke neraka ialah dengan ilmu. Kalau anak-anak muda kita dibiarkan tanpa ilmu, yang tercicir tidak dibela pula oleh kementerian, kerajaan, oleh Kementerian Belia dan Sukan ini, siapakah yang kita harapkan untuk membela kumpulan yang besar dalam masyarakat kita? Saya bersetuju tadi dengan Yang Berhormat bagi Sri Gading, kalau anak-anak muda ini sudah pun rosak, tidak guna Angkatan Tentera kita kuat dan besar kerana mereka ini tidak boleh membantu untuk mempertahankan negara yang kita cintai. Tuan Pengerusi, begitu juga dalam soal Rakan Muda yang digembar-gemburkan dulu. Program Rakan Muda, saya pernah juga menghadiri program Rakan Muda di daerah saya. Ada satu kampung buat program pertandingan Tilawah Quran – adalah hadir 50 hingga 60 orang - ini dijadikan program Rakan Muda kementerian. Saya rasa itu bukan caranya, tetapi kita mesti menjalankan usaha untuk menyedarkan para belia negara ini tentang tanggungjawab setiap individu supaya mereka menjadi warganegara yang berilmu, berkemampuan, berkebolehan, mampu mempertahankan negara yang kita cintai. Pegawai Belia harus memainkan peranan untuk menghidupkan balik pertubuhan- pertubuhan belia yang lesu, yang mati, yang sengaja dimatikan. Ini tugas dia kerana dia pegawai yang dibayar gaji oleh kerajaan. Dia mesti menghidupkan semula. Dia mesti menghidupkan semula badan-badan belia, persatuan-persatuan belia yang ada di kampung-kampung, yang dulunya wujud di kampung-kampung ini. Tuan Pengerusi, ini harapan. [Disampuk] Harapan ini jika sekiranya tidak dijalankan secara menyeluruh oleh kerajaan, oleh kementerian, maka sudah pasti ianya tidak akan dapat mencapai kejayaan. Di antara 11 program Yang Berhormat berikan kepada saya pada 26 Mac, Program Pembangunan Kepimpinan - saya tidak nampak di daerah saya; Pembangunan dan Pengukuhan Jati Diri pun tidak ada; Pembangunan Sahsiah Usahawan Belia ini memang sudah lama ditutup; Rakan Muda berjalan perlahan- lahan; pembangunan kemahiran, pun tidak ada di daerah saya, yang dianjurkan oleh Kementerian Belia dan Sukan. Antarabangsa tidak adalah – antarabangsa ini mungkin setakat Haadyailah kot. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masa Yang Berhormat sudah cukup, Yang Berhormat. Dato’ Othman bin Abdul: Habis dah? Tidak mengapa. Tidak menjadi masalah tentang itu. Tetapi harapan saya, supaya Yang Berhormat Timbalan Menteri bisik-bisiklah ke telinga menteri, buatlah kerja seperti mana pandangan Ahli-Ahli Parlimen kita ini, bukan kerana kepentingan individu tetapi untuk kepentingan negara kita, generasi yang akan membantu untuk mempertahankan maruah, martabat negara dan bangsa. Ini yang penting. Terima kasih Tuan Pengerusi. Beberapa Ahli: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Yang Berhormat bagi Peringat.

DR.2.4.2003 63

3.47 ptg. Tuan Muhamad bin Mustafa [Peringat]: Bismillahi Rahmaani Rahiim. Assalaamu'alaikum warahmatullahi wabarakatuh. Terima kasih Tuan Pengerusi. Menyentuh Maksud B.17 – Kementerian Belia dan Sukan ini, sukalah saya sebut bahawa belia kita sekarang ini berada dalam keadaan bahaya jika ia tidak diselamatkan dengan segera. Apa yang kita dapat lihat, belia kita memang cukup dari segi keperluan makan minumnya, pakaiannya dan juga keperluan zahir yang lain. Belia kita juga begitu mewah dengan hiburannya, tetapi yang tidak cukupnya ialah bekalan ilmu dan bekalan didikan, khususnya didikan agama. Saya bersetuju dengan Yang Berhormat bagi Pendang bahawa didikan agama adalah merupakan teras untuk melahirkan jati diri para belia kita. Tanpa didikan agama yang cukup, kita jangan harap akan melahirkan belia yang mempunyai jati diri dan belia yang boleh diharap untuk mempertahankan negara kita, kerana agama merupakan suatu ajaran Ilahi yang dibawa khusus dari langit untuk memimpin manusia di bumi ini. Saya juga bersetuju dengan kenyataan bahawa program belia dan sukan ini tidak sampai ke bawah. Saya sendiri juga melihat di kawasan Parlimen saya, memang tidak ada program belia yang berkesan. Dan saya bertanya kepada pihak Jabatan Belia Negeri, kenapa program belia dan sukan ini begitu mandul, tidak produktif? Apa sebabnya? Beliau jawab, “Kami tidak cukup peruntukan” Saya rasa alasan tidak cukup peruntukan ini sebenarnya tidak boleh menjadi alasan yang sebenar kerana negara kita begitu banyak wang, begitu banyak projek besar dapat kita laksanakan, kenapa projek yang menentukan masa depan kita ini dibiarkan begitu sahaja. Jadi saya rasa alasan tidak cukup wang ataupun tidak cukup peruntukan itu tidak boleh diterima. Kementerian Belia dan Sukan mesti serius mengkaji sebab-sebab dan perkara-perkara yang melemahkan persatuan belia ini. Kementerian perlu bawa isu ini ke Parlimen ini supaya kita dapat sama memberi pandangan ataupun percambahan pemikiran untuk membangun belia kita ini dan kementerian perlu dedahkan apakah sebabnya dan punca yang sebenarnya, yang melemahkan persatuan-persatuan belia ini dan kita cuba mencari jalan untuk mengatasinya. Tuan Saupi bin Daud: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, Tanah Merah. Tuan Saupi bin Daud: Yang Berhormat Tuan Pengerusi, terima kasih. Saya ingin mendapat penjelasan sedikit daripada Yang Berhormat Peringat kerana apa yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat, aktiviti belia di kawasan Peringat iaitu kawasan Yang Berhormat sendiri adalah kaku, lemah dan sebagainya, sedangkan pada suatu masa dahulu Yang Berhormat Peringat adalah Menteri Belia sebelum ini, tetapi adakah pelaksanaan-pelaksanaan yang dibuat oleh bekas Menteri Belia dan Sukan yang mewakili Peringat pada waktu itu tidak secocok ataupun tidak mengikut peraturan sebenar, lebih banyak menyalahgunakan wang untuk kepentingan lain, tidak untuk kepentingan belia. Saya minta penjelasan sedikit. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Tidak masuk tajuk Yang Berhormat, teruskan. Tuan Muhamad bin Mustafa: Terima kasih Yang Berhormat bagi Tanah Merah. Memang faktor penyalahgunaan ini tidak boleh nafikan, boleh jadi ia merupakan salah satu faktor yang perlu diberi perhatian di mana faktor ini boleh membawa kepada kelemahan dan kerosakan kepada organisasi belia peringkat bawahan. Kita mesti berani mendedahkan sebab-sebab dan punca sebenar kelemahan ini sebagaimana beraninya Yang Berhormat Timbalan Menteri mendedahkan apa yang beliau dedahkan sekarang ini. [Tepuk] Belia kita kelihatan semacam kehilangan matlamat hidup dan wawasan. Apa sebabnya, ini juga kita perlu membuat satu kajian. Belia kita seolah-olah tidak mempunyai falsafah hidup yang jelas, mereka merayau ke sana sini dan melakukan perkara-perkara

64 DR.2.4.2003 yang tidak diingini. Ramai ibu bapa sudah tidak mempunyai kuasa lagi di dalam institusi rumah tangga. Mereka tidak mampu lagi untuk menjaga anak-anak mereka yang sudah begitu dewasa. Ramai anak-anak muda mereka terbiar di dalam masyarakat dan tidak ada satu organisasi yang rasminya boleh memimpin mereka. Maka berlakulah gejala-gejala sosial yang tidak diingini. Saya juga ingin bertanya kepada kementerian apakah budaya belia yang kita hendak bina sekarang ini. Kita semacam tercari-cari apakah sebenarnya budaya belia yang kita hendak bina. Belia kita terdedah dengan pelbagai budaya yang boleh membunuh masa depan mereka atau merosakkan kehidupan mereka sebagai belia. Allah S.W.T menganugerahkan zaman belia kepada setiap orang manusia itu hanya sekali sahaja. Jika zaman belia ini dimusnahkan ataupun rosak akibat daripada salah pengurusan, itu merupakan satu tanggungjawab yang perlu dipertanggungjawabkan kepada kerajaan. Oleh yang demikian, saya menyeru kepada pihak kerajaan khususnya Kementerian Belia dan Sukan supaya mengambil langkah yang serius dan praktikal untuk menyelamatkan belia kita dari terjebak ke dalam perkara-perkara yang boleh merosakkan masa depan mereka dan juga negara ini. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: [Bangun] Tuan Haji Che Ghani bin Che Ambak: Terima kasih Yang Berhormat bagi Peringat. Saya ingin mendapat… Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Belum habis lagi Yang Berhormat? Ada dua yang bangun Yang Berhormat. Ha, sila, sila. Tuan Haji Che Ghani bin Che Ambak:.. pandangan daripada Yang Berhormat sebab daripada surat khabar hari ini seorang penyanyi terkenal iaitu aktor Leslie Cheung seorang yang menjadi idola kepada anak-anak muda kita sekarang ini yang mungkin banyak umpamanya tayangan-tayangan filem yang ditayangkan khususnya waktu-waktu yang agak sensitif kepada kita umat Islam tengah maghrib dan menyebabkan anak-anak muda kita berada di depan-depan TV. Adakah ini juga boleh mempengaruhi akhlak muda- mudi kita dan kita dapati bahawa aktor ini telah terjun membunuh diri dan idola seumpama inikah yang menjadi ikutan anak-anak muda kita. Tuan Muhamad bin Mustafa: Terima kasih. Ini pun satu lagi masalah yang kita perlu berikan perhatian. Kerana saya nampak di satu segi Kementerian Belia dan Sukan berusaha bersungguh-sungguh untuk membangunkan belia dan memajukan belia. Kemudian di satu segi yang lain ada pula pihak-pihak yang menampilkan program-program yang merosakkan belia itu sendiri. Ini merupakan satu perkara yang tidak sepatutnya berlaku. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masa Yang Berhormat sudah hendak habis, seminit lagi. Tuan Ramli bin Ibrahim: [Bangun] Tuan Muhamad bin Mustafa: Saya beri kepada.. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya. Selepas itu tidak menjawablah Yang Berhormat. Tuan Ramli bin Ibrahim: Minta pandangan……. [Pembesar suara bising] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Tutup yang itu, ya. Tuan Ramli bin Ibrahim: Majlis Perunding Belia Negara kita ada satu Majlis Perunding Belia Negara yang menggabungkan semua kelab belia di Malaysia. Setakat ini Majlis Perunding Belia Negara ini tidak dikuasai oleh belia, sebab kebanyakan ahli Majlis Perunding Belia Negara ini adalah di kalangan ahli-ahli politik yang sudah melewati batas- batas kebeliaannya. Setujukah Yang Berhormat Peringat kalau saya katakan bahawa sebab itulah Majlis Perunding Belia Negara yang bertanggungjawab membincang soal belia negara, cita-cita belia, inspirasi belia dan hasrat belia ini tidak dibicarakan oleh golongan ini kerana dia sudah tercabut daripada grass roots belia itu sendiri. Minta pandangan Yang Berhormat bagi Peringat.

DR.2.4.2003 65

Tuan Muhamad bin Mustafa: Saya cukup bersetuju dengan pandangan Yang Berhormat bagi Kota Bharu tadi. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, masa Yang Berhormat ada satu minit lagi Yang Berhormat. Tuan Muhamad bin Mustafa: Saya gulung. Akhirnya marilah kita bersama-sama berusaha membangunkan belia ini dan jangan sekali-kali kita mengkhianati belia ini atau mempolitikkan, atau menjadikan belia sebagai alat untuk kepentingan politik. Marilah kita sama-sama berusaha supaya belia kita dapat selamat di dunia ini dan juga di akhirat nanti. Wallahualam. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, Batang Lupar. 4.08 ptg. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: Terima kasih Tuan Pengerusi. Ternyata saya telah mendengar ramai Yang Berhormat menyentuh Maksud B.17 Kementerian Belia dan Sukan. Persoalan berbangkit dan masalah yang telah dirungutkan oleh pihak wakil rakyat di Dewan ini, rata-rata menunjukkan ketidakpuasan perasaan wakil rakyat kepada prestasi kementerian untuk melaksanakan tugas dan tanggungjawab. Tuan Pengerusi, saya juga sedemikian kerana sebagai ulasan yang pertama ingin saya menyebut persoalan umur saya fikir tidak menjadi satu kriteria untuk mengatakan seseorang itu boleh atau tidak menerajui badan belia ataupun sukan. Kerana minda dan kemahuan adalah yang amat penting sekali. Jadi, saya Tuan Pengerusi, sebagai penjelasan di sebalik yang saya katakan itu telah terlibat dengan belia. Daripada umur saya belasan tahun lagi sekarang sudah masuk 42 tahun terlibat dalam pergerakan pengakap dan pengakap-pengakap di Sarawak boleh dikatakan yang termaju sekali di Malaysia. Mempunyai yayasan sendiri dan sebagainya, semua prasarana, semua ada. Tetapi itulah umur bukanlah memberi satu batasan tetapi kemahuan batasan yang relevan. Saya cukup bersetuju juga mengatakan kalau pemimpin belia itu.. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: [Bangun] Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: .. tidak ada lagi ada hubungan.. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, Jeli berdiri Yang Berhormat. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar:…grass roots, minta maaf ada 10 minit sahaja. Tidak ada hubungan dengan grass roots memang dia tidak layak lagi menjadi pemimpin belia. Kalau dia duduk dalam air-cond room, duduk bermain politik hendak menjadi pemimpin, tetapi tidak pernah sampai ke grass roots memang dia tidak layak menjadi pemimpin belia. Belia berkehendakkan kita sebagai pemimpin bersama mereka, sama di lurah ataupun di lembah, di hutan ataupun di bandar, kita kena bersama mereka. Kalau tidak mahu bersama mereka tidak layak menjadi pemimpin belia. Letak jawatan, itu sahaja sebagai asas. Jadi Tuan Pengerusi inilah masalah-masalah yang berlaku kepada belia negara ini. Jadi, Tuan Pengerusi saya hendak menyentuh secara khusus iaitu saya sebut Program Rakan Muda imej baru. Tuan Pengerusi masa Program Rakan Muda ini dibawa ke Dewan ini untuk kelulusan sebagai salah seorang Ahli Parlimen yang tidak berasa senang hati,saya memikirkan bahawa scepticism. ataupun kesangsian saya menerima perkara itu. Oleh kerana saya kata kalau inilah program yang kita hendak laksanakan untuk mengatasi belia-belia yang menganggur, mengatasi belia-belia yang melepak, mengatasi belia-belia yang tidak ada mempunyai apa-apa pekerjaan yang bersepah di pasar raya, di pasar membeli belah, dia tidak akan berjaya. Itu ucapan saya dalam tahun 1984. Pada tahun 1986 saya mencadangkan kepada Menteri pada masa itu, saya boleh menjadi consultant, saya sudah 40 tahun dalam pergerakan belia. Saya boleh memberi nasihat, kalau Rakan Muda hendak berjaya saya kata dia mesti go to the kampung level, rumah panjang punya level, ke district level, bukan menggunakan pegawai kerajaan tetapi menggunakan

66 DR.2.4.2003 masyarakat setempat itu sendiri. Buat macam mana badan-badan lain, tetapi kalau pegawai kerajaanlah yang menjadi nadi penggerak satu-satu badan Tuan Pengerusi saya minta maaf, sudah membuat kerja enam jam, tujuh jam di pejabat takkan boleh pergi ke pekan lagi, hendak pergi ke kampung ke sana sini lagi hendak membantu belia ataupun melihat aktiviti-aktiviti belia. Tidak boleh. Saya tahu kenapa satu-satu badan itu berjaya, kerana dia boleh membuat program sendiri cita rasa mereka sendiri mewujudkan satu program mereka sendiri. Saya cukup bersetuju dalam Rakan Muda Tuan Pengerusi sudah hampir sembilan tahun, saya terlibat dengan satu…, saya kritik dahulu, Rakan Muda ini tidak ada benda lain tetapi beri kasut, beri tract suit, beri baju, beri cap itu sahaja, spend government money for nothing, dengan izin. Itu rakan muda. Saya hendak tahu imej baru ini, minta tolong jawab jangan memperkecilkan Ahli Parlimen, betul-betul apa sebenarnya imej baru Rakan Muda, itu pertama. Yang kedua berapa juta telah kita belanjakan semenjak Rakan Muda ini diperkenalkan berapa juta kita laksanakan, apa pulangan yang telah kita dapat, jangan beri macam Yang Berhormat bagi Pendang bercakap tadi. Buat satu Tilawah Al-Quran tiga orang mengambil bahagian beri senarai kepada kementerian dan kita adakan rakan muda Tilawah Al-Quran sebagaimana perkara itu seluruh Malaysia telah buat tetapi tidak ada pun. Tuan Pengerusi bukan saya mengatakan tiap-tiap seorang itu mesti mengetahui atau mengalami sendiri persoalan menjadi pemimpin. Menjadi pemimpin ialah hendak menumpukan perhatian kepada apa perkara yang perlu dibuat dan kemahuan orang yang terlibat umpamanya belia. Jadi, yang kedua oleh kerana 10 minit takut Tuan Pengerusi kata masa sudah cukup. Saya hendak menyentuh persoalan sukan secara rambang. Kita memang membuat ad hoc, minta maaf saya sebut kita ini masih menjalankan usaha untuk membangunkan sukan negara secara ad hoc, kalau kita betul-betul hendak membangunkan sukan di negara ini, kita sudah ada prasarana sukan bukan di bandar- bandar sahaja. Saya tahu di bandar macam di Bukit Jalil bukan main indah International Standard Sport Facilities tetapi pergilah ke kawasan-kawasan di luar bandar. Tuan Pengerusi dahulu pada tahun 60-an ‘Kula Ditta’ yang menjadi pelari Olimpik yang pertama Malaysia. Daripada mana, dari Limbang Lawas dia lari 14 hari, jalan kaki, turun naik bukit pergi ke kampung sebab itu dia kuat. Tetapi pada masa sekarang apakah tindakan kerajaan. Saya bukan remeh-temeh benda ini tetapi orang di luar bandar tidak ada langsung dia punya bakat, tidak ada langsung kemampuan mereka ini dicari dan dicuba. Oleh kerana prasarana kita tidak ada carilah kawasan saya ataupun kawasan- kawasan Parlimen berdekatan dengan saya mempunyai kemudahan-kemudahan sukan yang versatile tidak ada. Sebagaimana Yang Berhormat daripada mana tadi menyebutkan bahawa kita mengguna sekolah. Sukan sekolah anak-anak kita hendak gunakan sukan sekolah. Kalau sukan sekolah di Sarawak umpamanya kebanyakan minta maaflah sukan- sukan di sekolah kalau musim hujan itu kena lari macam lari dekat tepi pantai. Jadi, kalau kita betul-betul peruntukan wang dengan secukupnya strategically, progressively dengan sedikit demi sedikit kita laksanakan prasarana sukan. Dahulu ada Yayasan Badminton hendak melaksanakan setiap kawasan. Saya sudah lemah hendak tulis surat tidak berdaya tangan saya tulis kepada kementerian jawab pun tidak ada. Cakap dengan menteri berapa kali. Mana bantuan RM50 ribu yang dia janji. Saya kata we are ready with RM50 thousand daripada kampung dengan syarat kementerian boleh bagilah another RM50 thousand macam mana yang dijanjikan dalam circular yang diberi semua Ahli Parlimen diberi. Sampai sekarang saya dua kali cakap dengan menteri, tiga kali berhubung dengan surat, minta maaflah satu kertas pun …, malulah Ahli Parlimen tulis surat tidak dijawab. Ha, tengok ini, saya persoalkan sebab sukan Tuan Pengerusi kalau hendak membangun semua kena dibangunkan. Minta maaf saya sebut juga. Isteri saya Timbalan Pengerusi Hoki Wanita Sarawak. Saya secara rapat mengenali budak-budak perempuan yang terlibat main hoki. Kebanyakan mereka ini dalam Form 3, 4 dan 5. Bila Form 5 sahaja dia tidak hendak berlatih lagi walaupun turunnya prestasinya…

DR.2.4.2003 67

Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Sila gulung Yang Berhormat ya. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: Tidak hendak berlatih oleh kerana kemudahan tidak diberi, pelajaran penyambungan tidak ada tetapi jawapan Menteri kepada saya bila saya soal, minta maaf saya baca surat itu. Apakah cadangan mewujudkan pendidikan dalam bidang sukan secara formal dari peringkat sekolah ke universiti. Jawapan cantik dia kata di Bukit Jalil ada sekolah, di Bandar Penawar Kota Tinggi, Johor ada sekolah tetapi kita katakan ini Malaysia, dari Perlis sampai ke Sabah kita kena wujudkan satu di Kuching, satu di Sabah buat permulaan tiap-tiap negeri kita wujudkan satu sekolah macam ini. Jadi, kalau budak-budak hendak buat satu latihan suruh masuk ke sekolah ini anak, ibu bapa, nenek, datuk dia pun senang hati, cucu anak dia ada bersekolah di samping menjalankan latihan centralized training untuk sukan-sukan. Kalau tidak dia kata, apa hendak suruh anak aku lepas itu apa Kementerian Belia dan Sukan hendak bagi. Makan batu kalau tidak dapat sambung sekolah. Ini the reality, … Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masa sudah cukup Yang Berhormat. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: …kalau kenyataan ini tidak boleh kita realisasikan, tidak boleh kita mempertanggungjawabkan nescaya sambutan masyarakat umum akan tidak memberi kesan yang baik kepada kerajaan. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: Tuan Pengerusi, terima kasih. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Minta maaf Yang Berhormat. Saya bagi Yang Berhormat bagi Kota Melaka selepas itu Timbalan Menteri menjawab. Kita ada 15 lagi kementerian hendak habis dalam masa dua hari, cuba bayangkan. Saya minta Yang Berhormat bagi Kota Melaka selepas itu Timbalan Menteri menjawab. 4.18 ptg. Tuan Kerk Kim Hock [Kota Melaka]: Tuan Pengerusi terima kasihlah. Oleh kerana kesuntukan masa saya ambil beberapa minit sahaja. Yang pertama saya haraplah bahawa kementerian apabila menganjurkan apa-apa aktiviti bolehlah memanjangkan jemputan kepada pihak pembangkang sebab saya tidak pernah menerima apa-apa jemputan daripada Kementerian Belia dan Sukan walaupun saya percaya semua wakil rakyat tanpa mengira parti boleh memainkan peranan yang positif untuk menjayakan program-program yang baik. Sebenarnya saya menerima begitu banyak jemputan daripada Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan sahaja dan saya harap saya juga boleh dijemput dan juga maklumat yang berkenaan yang baik boleh dipanjangkan kepada parti DAP. Saya pernah tonton kejohanan World’s Strongest Man and Woman di kaca TV. Saya juga hairan apakah sebabnya kejohanan ini diadakan kerana saya lihat semua peserta itu dari luar negeri, Amerika, Rusia. Mengapa kita membazirkan wang yang begitu banyak untuk mempelawa peserta-peserta dari luar negeri. Tidak ada pun seorang daripada Malaysia, bertanding pun tidak akan menang. Oleh kerana acara ini bukan weight lifting. Memang kita mempunyai seorang Asia’s strongest man dan kini telah menjadi Adun Melaka tetapi kalau world’s strongest Man dalam apa yang saya tonton ini tidak akan menang langsung. Memandangkan Yang Berhormat Timbalan Menteri pernah mendedahkan masalah kongsi gelap, saya ingin bertanya sama ada kementerian ada membuat satu kajian untuk mengetahui berapa seriuskah masalah kongsi gelap di kalangan para belia di negara kita. Walaupun nampaknya ini satu tabo yang tidak disebutkan oleh kementerian tetapi saya rasa masalah kongsi gelap ini tidak kira bangsa. Saya rasa kaum Cina, India dan juga Melayu terbabit.

68 DR.2.4.2003

Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masuk tajuk Yang Berhormat. Tuan Kerk Kim Hock: Maksud saya program-program ini untuk belia. Ini mustahak. Kita mahu elakkan masalah sedemikian. Jadi, saya mintalah satu kajian dibuat dan kita kena nib it in the bud. Kalau Yang Berhormat Menteri kata ini telah melanda parti MCA memang ini menjadi satu masalah oleh kerana selalunya belia yang akan menyertai kumpulan kongsi gelap ini. Satu perkara yang akhir ialah saya terlupalah apakah title itu tetapi saya masih ingat ada satu kalau tidak silap Youth of Excellence atau Tokoh Belia telah dipilih tahun lalu. Saya pun tidak pasti sama ada dianjurkan oleh kementerian tetapi saya hendak cadangkan supaya sesiapa yang telah dipilih itu boleh betul-betul menjadi role model yang boleh diterima oleh semua golongan rakyat dan juga terutama sekali para belia. Maksud saya ialah sesiapa yang telah dipilih itu mestilah boleh diterima dan saya tidak begitu yakin tentang pemimpin itu yang telah dipilih oleh kerana dia tidak boleh dianggap sebagai satu role model yang baik. Orang yang telah membuat tuntutan perjalanan yang palsu dalam negeri Melaka yang telah melakukan politik balas dendam terhadap penyokong-penyokong pembangkang telah membuat banyak statement yang ekstremis, menuduh pemimpin Dong Jiao Zong sebagai ekstremis. Orang ini dipilih sebagai Tokoh Belia iaitu Yang Amat Berhormat Ketua Menteri Melaka. Jadi, saya tidak tahu apakah kriteria yang telah digunakan. Walau bagaimanapun saya mencadangkan supaya ahli politik tidak dijadikan calon untuk Tokoh Belia atau Youth of Excellence. Oleh kerana kalau orang yang telah baca apa-apa yang telah saya katakan mereka tidak yakin bahawa ini adalah orang yang harus dijadikan role model. Jadi, saya harap kalau apa yang saya katakan itu memang adalah anjuran Kementerian Belia dan Sukan harap kita boleh ubah syarat-syarat siapa yang boleh layak dipilih sebagai Tokoh Belia. Itu sahaja, terima kasih. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, Timbalan Menteri menjawab. 4.23 ptg. Timbalan Menteri Belia dan Sukan [Datuk Ong Tee Keat]: Tuan Pengerusi, terlebih dahulu izinkanlah saya ucapkan ribuan terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah pun mengambil bahagian dalam perbahasan Perbekalan Tambahan Kementerian Belia dan Sukan di bawah Kepala P.17 pada hari ini. Sebelum saya menjawab beberapa soalan yang telah pun disentuh mengenai kementerian ini ingin saya memberikan gambaran serba ringkas mengenai beberapa aktiviti yang telah pun diketengahkan dan ianya melibatkan sejumlah wang yang agak lumayan. Tuan Pengerusi, seperti mana yang Ahli-ahli Yang Berhormat sedia maklum bahawa negara kita telah pun menjadi tuan rumah kepada kejohanan The World’s Strongest Man and Woman bagi tahun 2002. Usaha ini dijalankan khusus untuk letakkan negara Malaysia atas peta sukan antarabangsa khususnya melalui sports tourism dengan izin, ataupun pelancongan sukan dan ianya telah ditayangkan melalui channel ESPN dan BBC. Malaysia terutamanya Bandaraya Kuala Lumpur telah pun menjadi latar belakang kepada kejohanan ini iaitu tempat-tempat seperti Dataran Merdeka, KLCC, Jalan Bukit Bintang dan Putrajaya telah pun diberi liputan yang sewajarnya. Di United Kingdom sahaja saya difahamkan bahawa seramai 10 juta penonton telah pun menyaksikannya dan dianggarkan sejumlah lebih kurang US$17 juta telah diperoleh melalui tayangan di kedua- dua stesen ESPN dan BBC yang dipertontonkan selama 2 jam 15 minit. Tuan Pengerusi, kementerian sememangnya memandang serius tentang pertubuhan-pertubuhan belia yang telah pun sering kali dibangkitkan dalam Dewan yang mulia ini dan setakat ini sejumlah RM10 juta telah pun disediakan untuk memperkasa pertubuhan-pertubuhan belia. Dalam perspektif ini terdapat dua pendekatan yang diambil untuk mencapai matlamat yang disasarkan iaitu pendekatan pemantapan pentadbiran dan pemantapan kepimpinan. Kemantapan pentadbiran dijalankan melalui tiga strategi iaitu

DR.2.4.2003 69 bantuan kewangan, latihan pentadbiran persatuan dan bantuan aktiviti. Manakala pemantapan kepimpinan pula dijalankan melalui tiga strategi iaitu pembangunan ilmu kepimpinan, pembangunan ilmu pengurusan dan pembangunan fasilitator. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, sejumlah RM1.23 juta telah pun disediakan kepada 29 buah persatuan belia peringkat kebangsaan sedangkan sejumlah RM350 ribu untuk 14 persatuan peringkat negeri dan setiap majlis belia daerah pula diberikan peruntukan ataupun bantuan sebanyak RM20,000. Tuan Pengerusi … Tuan Saupi bin Daud: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, ada yang berdiri Yang Berhormat, Tanah Merah. Datuk Ong Tee Keat: Nanti dulu, saya belum jawab, nanti saya akan bagi laluan ya. Nanti dulu. Tuan Pengerusi, seterusnya izinkanlah saya menjawab persoalan-persoalan yang dibangkitkan oleh ahli-ahli Yang Berhormat yang mengambil bahagian dalam perbahasan tadi. Untuk makluman Yang Berhormat bagi Bentong, pihak kementerian sedang menyediakan kertas untuk dibawa kepada Jemaah Menteri dengan menyatakan secara terperinci pulangan yang diperoleh dari sports tourism, dengan izin, ataupun pelancongan sukan supaya ianya dapat dipertimbangkan. Walau bagaimanapun, Tuan Pengerusi, Kementerian Belia dan Sukan tidak akan hanya menumpukan kepada The World’s Strongest Man and Woman sahaja tetapi pihak kementerian juga berusaha untuk menganjurkan ataupun sekurang-kurangnya membantu menganjurkan apa jua program yang akan memberikan pulangan yang baik kepada negara kita. Pulangan terbaik kepada negara yang saya maksudkan itu sebenarnya bukan sahaja dari segi wang ringgit yang akan kita meraih melalui sports tourism ataupun pelancongan sukan tetapi juga dalam masa yang sama ianya telah pun terbukti dapat meletakkan nama Malaysia atas peta sukan antarabangsa. Umpamanya X-Games ataupun sukan lasak yang sebelum ini jarang-jarang kedengaran di rantau Asia ini tetapi ianya telah pun menjadi begitu popular sejak tahun 2002, sejak kita menjadi tuan rumah kepada The Asian X-Games dan tahun ini sekali lagi kita menganjurkannya. Untuk makluman Yang Berhormat, pada tahun depan juga buat kali yang ketiga kita akan terus menganjurkannya. Tahun ini kita telah pun berjaya menarik tidak kurang daripada 150,000 orang penonton yang menyaksikan Asian X-Games yang saya maksudkan. Di samping itu untuk makluman Yang Berhormat, kejohanan yang lain umpamanya Kejohanan Futsal peringkat antarabangsa juga akan kita anjurkan mulai tahun ini iaitu tahun 2003, 2004 dan 2005 secara berturut-turut. Yang Berhormat bagi Bentong juga membangkitkan soal mengenai Pusat Rakan Muda. Untuk makluman Yang Berhormat, Pusat Rakan Muda - ataupun sekarang ini lebih dikenali sebagai Kompleks Rakan Muda Daerah - diberi istilah yang baru supaya ianya dapat diseragamkan di seluruh negara dan di bawah Rancangan Malaysia Kelapan setakat ini terdapat 19 buah Kompleks Rakan Muda Daerah yang telah pun diberi kelulusan. Kemungkinan daerah Bentong belum lagi dilaksanakan program yang dimaksudkan tetapi apa yang penting itu, saya hendak maklumkan Dewan yang mulia ini bahawa di samping 19 buah Kompleks Rakan Muda Daerah itu, terdapat lagi permohonan yang lain yang kesemuanya berjumlah 65 buah Kompleks Rakan Muda Daerah yang dikemukakan untuk pertimbangan jemaah menteri. Yang Berhormat bagi Kubang Kerian membangkitkan persoalan yang bersabit dengan kejohanan The World’s Strongest Man and Woman 2002. Sebenarnya Yang Berhormat, sekiranya Yang Berhormat menyaksikan kejohanan yang berkenaan, saya rasa mungkin lebih mudah Yang Berhormat dapat menghayatinya.

70 DR.2.4.2003

Untuk makluman Dewan yang mulia ini, kejohanan itu sebenarnya merupakan kali yang pertama menganjurkan sesuatu yang bertaraf antarabangsa. Kemungkinan besar atlet-atlet kita belum lagi sampai ke tahap yang dapat mencabar ataupun yang setaraf dengan atlet-atlet yang lain khususnya dari negara-negara Barat. Walaupun demikian, untuk makluman Dewan yang mulia ini, di peringkat kebangsaan terdapat juga kejohanan yang dikenali sebagai Kejohanan Badang, b-a-d-a-n- g, badang. Itu walaupun tidak sebesar seperti Kejohanan The World’s Strongest Man and Woman tetapi ianya tetap dianjurkan menjurus ke arah yang sama. Ini serba sedikit yang saya hendak maklumkan kepada Yang Berhormat bagi Kubang Kerian supaya beliau tidak rasa ragu-ragu ataupun rasa sangsi terhadap adanya penganjuran sedemikian rupa. [Timbalan Yang di-Pertua (Datuk Lim Si Cheng) mempengerusikan Jawatankuasa] Yang Berhormat bagi Kubang Kerian juga menyentuh tentang Rakan Muda Imej Baru. Itu pun merupakan salah satu topik yang juga disentuh oleh beberapa Ahli Yang Berhormat yang lain. Suka saya memaklumkan Yang Berhormat dan Dewan yang mulia ini bahawa Rakan Muda Imej Baru ini sebenarnya merupakan kesinambungan kepada Program Rakan Muda yang sedia ada walaupun sebelum ini terdapat teguran, kesangsian dan cadangan serta pandangan yang pelbagai mengenai Program Rakan Muda. Sukalah saya mengambil kesempatan ini untuk memaklumkan Yang Berhormat bahawa Rakan Muda Imej Baru pada keseluruhannya telah pun dirancang dan digariskan dengan mengambil kira pandangan dari pelbagai pihak, bukan sahaja dari pihak konsultan tetapi juga dari pihak kumpulan sasaran iaitu badan-badan belia khususnya di peringkat kebangsaan mahupun di peringkat negeri dan ianya telah pun mengambil kira ataupun menerapkan unsur-unsur baru seperti kesukarelaan ataupun volunteerism, dengan izin, penubuhan kompleks-kompleks…. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: [Bangun] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat Batang Lupar. Datuk Ong Tee Keat: Nanti dulu. Kompleks-kompleks Rakan Muda Daerah, walaupun setakat ini hanya 19 buah sahaja yang tengah berjalan, ada banyak daerah lagi yang belum dapat. Sekretariat Rakan Muda di peringkat daerah. Ha, inilah satu-satunya yang saya kena huraikan. Sekretariat ataupun Urusetia Rakan Muda di peringkat daerah, di peringkat akar umbi dan juga di institusi pengajian tinggi, baik di IPTA mahu pun di IPTS dan juga tidak ketinggalan di kawasan-kawasan kemajuan tanah. Dalam erti kata lain, program ini walaupun ianya dikenali sebagai imej baru tetapi ianya lebih menyeluruh sebab ianya diperluaskan kepada kawasan-kawasan luar bandar khususnya kawasan kemajuan tanah dan juga estet. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: [Bangun] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Batang Lupar bangun. Datuk Ong Tee Keat: Nanti dulu Yang Berhormat, ada satu unsur lagi yang saya belum sentuh. Tuan Pengerusi, di samping itu perlu juga saya menyentuh tentang Anugerah Remaja Perdana yang Yang Berhormat bagi Kota Melaka tadi menyentuh. Itu pun merupakan salah satu dimensi ataupun salah satu aspek yang baru yang telah pun disuntikkan ke dalam Program Rakan Muda Imej Baru yang saya maksudkan. Dengan adanya anugerah yang berkenaan, remaja yang kita sasarkan selama ini bukan sahaja mereka perlu digalakkan untuk menyertai pelbagai Program Rakan Muda tajaan ataupun anjuran kerajaan tetapi juga ianya mencakupi program-program yang berunsurkan Rakan Muda yang dianjurkan oleh pihak NGO. Jadi, di sini saya hendak jelaskan bahawa janganlah kita sekadar memperhitungkan berapa program sahaja yang

DR.2.4.2003 71 dianjurkan bulat-bulat oleh pihak kerajaan khususnya oleh Jabatan Belia dan Sukan peringkat akar umbi. Itu hanya mencakupi salah satu aspek. Sebenarnya NGO yang selama ini aktif atau tidak lesu atau yang selama ini giat dalam usaha menganjurkan program belia, mereka juga diberi bantuan aktiviti yang saya maksudkan tadi. Ya. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: Dua perkara Dato’. Yang satu, Dato’ kata tadi program ini dibuat berlandaskan consultation dengan pihak-pihak yang tertentu termasuk belia itu sendiri. Tetapi yang saya sebutkan tadi, berbalik kepada beliau itu sendiri, kalau pemimpin belia yang konsultan itu yang tidak pernah tengok apa pergerakan belia di peringkat akar umbi, pandangan dia ialah dapat menang, duduk di satu tempat yang tertinggi, mungkin dapat Dato’, dapat Tan Sri, itu sahaja yang dia pandang. Kalau hendak laksanakan pergerakan belia, kita mesti mempunyai struktur- struktur yang sempurna sampai ke akar umbi. Itu yang saya katakan kerana pegawai kerajaan, jabatan kerajaan dan kementerian tidak mempunyai cukup wang dan sumber yang mencukupi untuk melaksanakan aktiviti-aktiviti dan memikirkan semua aktiviti yang selaras dengan dan based on the local conditions itu sendiri. Kalau tidak, you hendak suruh orang yang di kawasan saya buat apa benda yang digunakan di Kuala Lumpur, the same aktiviti tadi, mungkin tidak menarik perhatian orang di luar bandar. Jadi, itu yang saya hendak sebutkan. Jadi, kita tidak boleh menggerakkan, cannot use this kerajaan sebagai nukleus untuk membangunkan belia sampai ke akar umbi. Itu yang saya hendak sebutkan. Jadi, konsultan yang kita kena tanya itu, orang yang betul-betul terlibat dengan belia yang tahu tentang soal belia, tahu kemahuan belia dan keperluan belia, tetapi konsultan itu yang dia tahu sahaja, habis tahun buat satu mesyuarat AGM, dipilih, macam-macamlah, peti undi dan semua sekali, dapat jadi pemimpin. Dapat jadi pemimpin, inilah orang yang diconsult oleh pihak kementerian. Kalau dia ditanya apa benda program dekat bawah, dia tidak tahu langsung. Hanya dia dipilih following the hierarchy sampai ke atas. Itu sahaja yang dia tahu. Jadi, orang macam ini, minta maaf Dato’, practically tidak efektif. You have to go down tetapi macam mana hendak go down itu, mungkin jangan gunakan pegawai kerajaan. Tubuhkan jawatankuasa, gunakan sumber kewangan beratus juta itu, tubuhkan badan nasional dan selepas itu badan negeri. Badan negeri ini bukan kerajaan punya tetapi belia sendiri. Selepas itu, kalau di Sarawak, bahagian. Dari bahagian pergi daerah, selepas itu pergi ke kampung dan rumah panjang dan tubuh jawatankuasa. Mungkin sekarang kita hanya mempunyai 10,000 ahli yang terlibat dengan Rakan Muda tetapi apabila ditubuhkan jawatankuasa daripada peringkat nasional sampai peringkat kampung dan rumah panjang, you will be surprised to find half a million people within the next couple of months yang jadi penggerak Rakan Muda. It cannot be considered that satu head is better than a thousand. It must be millions of heads are better than one in the center. Tetapi apa yang perlu, duit daripada sini menyalur sampai ke bawah. Beberapa Ahli Pembangkang: [Menyampuk] Datuk Ong Tee Keat: Tuan Pengerusi, sebenarnya bila kita menyentuh soal konsultan itu, bukan saya yang menyentuhnya. Yang Berhormat bagi Kubang Pasu, eh Kubang Kerian! [Disampuk] Tersasul! Yang Berhormat bagi Kubang Kerian yang membangkitkannya. Walaupun demikian, untuk makluman Yang Berhormat bagi Batang Lupar, konsultan hanya memainkan peranan yang tertentu sahaja. Untuk makluman Yang Berhormat, sebenarnya perancangan itu dibuat dengan menerusi Majlis Rundingan Belia Negara yang juga membabitkan wakil-wakil. Tidak semestinya pemimpin sahaja tetapi wakil-wakil dari pelbagai pertubuhan belia termasuk juga dari Sabah dan Sarawak. Dalam pada itu, saya setuju dengan apa yang Yang Berhormat bangkitkan tadi. Itu sebabnya saya kata, takkanlah kita ini selama-lamanya berada dalam takuk minda yang sama sebab dahulu memang, semua Program Rakan Muda dan sebagainya memang dirancang bulat-bulat oleh pegawai tetapi sekarang bila kita hendak berikan nafas baru dan

72 DR.2.4.2003 wajah baru, ianya bermaksud unsur-unsur yang kita perolehi daripada pihak NGO, misalnya ataupun kumpulan sasaran kita ataupun apa yang Yang Berhormat sarankan tadi iaitu dengan menerusi penyertaan pemimpin-pemimpin atau ketua-ketua masyarakat setempat. Inilah satu dimensi yang saya rasa cukup penting. Saya setuju apa yang telah pun kita gariskan, ianya hanya merupakan satu garis panduan semata-mata, bukannya satu penawar untuk segala-gala masalah baik di Semenanjung mahu pun di Sabah dan Sarawak. Apa yang berlaku, misalnya di Sarawak khususnya di Batang Lupar, the local conditions, dengan izin, ataupun… Tuan Saupi bin Daud: [Bangun] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Tanah Merah. Datuk Ong Tee Keat: Nanti dulu. …Ataupun permasalahan tempatan tetap perlu diambil kira. Ya, sila Yang Berhormat. Tuan Saupi bin Daud: Terima kasih Tuan Pengerusi, terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Soal kepimpinan yang saya maksudkan juga bersama dengan Yang Berhormat bagi Batang Lupar tadi, Yang Berhormat ada menyebutkan bahawa kepimpinan belia di peringkat akar umbi dan juga termasuklah Majlis Sukan Daerah diperuntukkan kewangan termasuk MSD sebanyak RM20 ribu. Saya ingin mendapat penjelasan Yang Berhormat, kalau Yang Berhormat katakan supaya belia kita ditonjolkan imej baru termasuklah Rakan Muda Imej Baru yang hendak dilaksanakan tetapi sedarkah Yang Berhormat, umpamanya di Kelantan, saya ambil contoh sebuah negeri yang diperintah oleh pembangkang, Majlis Sukan Daerah adalah diketuai oleh hanya Ketua Pemuda UMNO di kawasan… [Disampuk] Ketua Pemuda UMNO menjadi Pengerusi Majlis Sukan Daerah, manakala pegawai belia dan sukan menjadi setiausaha kepada Majlis Sukan Daerah atau MSD. Yang kita peliknya, pegawai- pegawainya lebih tinggi daripada Ketua Pemuda tadi, contohnya kalau di peringkat daerah, peringkat jajahan, Ketua Polis Jajahan iaitu OCPD, Ketua Pegawai Pendidikan Daerah atau PPD, bomba dan sebagainya adalah menjadi ahli biasa. Jadi, ini adalah satu perkara yang mungkin tidak munasabah. Kalaulah Ketua Pemuda UMNO itu mempunyai kewibawaan yang lebih dan sebagainya, kita mungkin boleh terima tetapi kita faham, ini soal politik kadang-kadang tidak semestinya orang yang menjadi Ketua Pemuda itu orang yang bertauliah. Dalam soal ini saya ingin menyebut kalaulah soal kepimpinan ini dapat membantu belia-belia dan juga persatuan-persatuan belia untuk lebih aktif, mereka mungkin tidak respect kepada perkara ini dan juga kepada yang juga dianggap bahawa kepimpinan melibatkan unsur-unsur politik dalam pentadbiran belia di peringkat kerajaan. Jadi, adakah Yang Berhormat bercadang supaya struktur Majlis Sukan Daerah ini diubah suai. Seragam dengan negeri-negeri lain dan supaya Majlis Sukan ataupun belia- belia ataupun persatuan-persatuan belia yang duduk di bawahnya memberi respect yang lebih kepada kepimpinan yang ada. Saya minta pandangan. Datuk Ong Tee Keat: Tuan Pengerusi, saya rasa mungkin Yang Berhormat bagi Kota Baharu… [Disampuk] Tanah Merah minta maaf. Yang Berhormat bagi Tanah Merah agak terkeliru tadi sebab bila beliau menyentuh tentang badan-badan belia, sekejap beliau bangkitkan pula Majlis Sukan Negeri. Tetapi pada keseluruhannya Yang Berhormat…. Raja Dato’ Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: [Bangun] Datuk Ong Tee Keat: Nanti dahulu Yang Berhormat, ya! Pada keseluruhannya Yang Berhormat, kita tidak pandang pada latar belakang seseorang pemimpin badan belia berkenaan sama ada yang dia itu ahli parti mana, yang penting setakat mana beliau dapat diterima oleh ahli-ahli yang menganggotai pertubuhannya, sama ada dia dapat dipilih atau tidak dan bukannya latar belakang seseorang individu itu.

DR.2.4.2003 73

Nanti ya! Saya berbalik kepada soalan yang dibangkitkan tadi oleh Yang Berhormat bagi Kubang Kerian, iaitu sama ada pertubuhan-pertubuhan belia akan dapat mengatasi masalah pendaftarannya sekiranya mereka dibenarkan ……. Raja Dato’ Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: [Bangun] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Yang Berhormat bagi Larut bangun. Datuk Ong Tee Keat:…..mendaftar diri atau mendaftarkan pertubuhan itu di Kementerian Belia dan Sukan. Nanti, Yang Berhormat, saya jawab ini dahulu. Untuk makluman Yang Berhormat dan Dewan yang mulia ini, ini tetap merupakan salah satu perkara yang pernah dibangkitkan dalam Majlis Perundingan Belia Negara dan ianya telah pun diberi pertimbangan yang sewajarnya sebelum ianya dibawa ke mesyuarat perundingan belia negara yang akan datang sebab ada perkara-perkara yang selanjutnya, yang perlu kita bincang bersama tetapi ianya tetap diberi pertimbangan yang sewajarnya. Jadi, setakat ini belum ada lagi sebarang keputusan muktamad. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat bagi Larut. Raja Dato’ Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: Terima kasih Yang Berhormat. Belia dan sukan ini ibarat irama dan lagu… [Ketawa] Kata P. Ramlee, tidak boleh dipisahkan. Sukan baik, belia baik, dia ada tempat pangkalan dia, ada jeti dia, pelabuhannya. Yang menjadi masalahnya sekarang ialah di mana tempat belia-belia ini hendak berlabuh sama ada dia berpersatuan ataupun dia hendak bersukan. Saya hendak ringkas sahaja Yang Berhormat. Sekarang ini dasar kementerian mendirikan kompleks sukan satu daerah, satu kompleks sukan. Mungkin kalau boleh diganjakkan ke satu Parlimen, satu kompleks sukan, mungkin kemudian. Masalahnya Yang Berhormat, tapak-tapak yang dipilih di setengah tempat tidak strategik dan tidak sesuai. Kalau semua hendak dilonggokkan di kawasan bandar. Saya bagi contoh di kawasan sayalah, Parlimen Larut, Parlimen Taiping di mana kompleks sukan yang didirikan di Kamunting, bagi sayalah tidak sesuai. Oleh kerana kalau kita hendak membangunkan lagi pertumbuhan kawasan-kawasan ini kenapa tidak diganjakkan ke kawasan-kawasan yang langsung tidak ada kemudahan. Sekarang ini sekolah…. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, soalan? Raja Dato’ Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: Ini hendak pergi ke soalanlah ini. Kalau saya tidak buat mukadimahnya Tuan Pengerusi, mungkin susah sedikit hendak faham. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Orang semua bijak. Fahamlah. [Ketawa] Raja Dato’ Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: Ya, terima kasih.. Terima kasih Tuan Pengerusi, boleh saya sambung. Di sekolah sekarang, sebut pasal padang, gelanggang, tidak ada sudah. Bangunan alhamdulillah, kita tidak nafikan, terima kasih kepada Kerajaan Barisan Nasional, kecuali pembangkang, apa buat pun dia tidak terima. Boleh atau tidak dalam memenangi masalah ini, pihak kementerian menyediakan satu peruntukan untuk kita dapatkan tapak padang bola. Contoh, sebab tapak padang bola ini bukan hanya setakat untuk bersukan, dia boleh menjalinkan kegiatan belia-belia. [Disampuk] Ya lah, yang PAS cadang memang kita tidak ikut. Ini biar Barisan Nasional cadangkan pula…. [Disampuk] Sebab yang PAS cadang tidak konkrit. Sebab kegiatan belia ini kalau kita lihat umpamanya Rakan Muda….. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat sudah dua minit.

74 DR.2.4.2003

Raja Dato’ Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: Ha, ini masuk minit yang terakhir. Minit yang terakhir. Tuan Pengerusi bila ganggu, saya pun sudah kelencong ke lain. Saya mintalah kalau boleh sebab kita ada dasar, dasar sukan negara. Walaupun apa juga dasar yang dibawa oleh Kementerian Belia dan Sukan akhirnya untuk kepentingan belia. Jadi, saya minta supaya kalau boleh setiap apa juga projek yang dibuat oleh Kementerian Belia dan Sukan mesti serampang dua mata, baik sukan, baik belia. Kalau tidak akan berterusan cadangan supaya belia dan sukan ini dipisahkan. [Disampuk] Soalan saya sudah masuk banyak kali sudah, [Ketawa] sudah masuk. Baru- baru ini, itu secara ringkas sahajalah. Tapak kadang-kadang tidak sesuai. Yang keduanya, baru-baru ini kementerian ada menganjurkan …. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, yang pertama tidak ada soalan. Raja Dato’ Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: Soalan – tapak tidak sesuai - kompleks sukan Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Carilah, Yang Berhormat pergi carilah. Raja Dato’ Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: Yalah, kompleks sukan yang didirikan bagi saya lihat di daerah-daerah tidak sesuai. Kalau boleh biarlah di tempat-tempat yang lebih strategik umpamanya di kawasan-kawasan luar bandar yang tidak ada kemudahan sukan. Sebab kalau dilonggokkan semua di bandar, sudah ada padang dan sebagainya, tidak dapat dikembangkan. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, kita semua faham. Raja Dato’ Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: Kedua, hendak sambung balik itu. Baru-baru ini Kementerian Belia dan Sukan ada menganjurkan Program Khidmat Sosial. Yalah, yang mana Yang Berhormat yang prihatin ini selalunya akan beri sumbanganlah tidak semestinya kita bergantung kepada kerajaan semata-mata. Kecuali PAS dia buat tabung, ya. Sekarang dia tidak buat tabung. Masalahnya sekarang apakah ini sebagai langkah persediaan ke arah kita hendak melaksanakan Program Khidmat Nasional yang akan dilaksanakan pada tahun 2004. Adakah ini sebagai satu latihan kepada pelajar-pelajar yang sedang menunggu peperiksaan SPM terutamanya sebagai satu langkah Kementerian Belia dan Sukan. Terima kasih. Datuk Ong Tee Keat: Tuan Pengerusi, sebenarnya Yang Berhormat bagi Larut bangkitkan tiga soalan ini. Tiga soalan di sini bukan dua. Yang pertamanya, lokasi untuk Kompleks Rakan Muda Daerah. Untuk makluman Yang Berhormat, penentuan lokasi itu sebenarnya bukanlah bulat-bulat diputuskan oleh pihak kementerian ataupun Jabatan Belia dan Sukan. Tetapi ianya lebih merupakan satu consensus, dengan izin, dari pelbagai pihak termasuk juga masyarakat setempat ataupun kadangkala melibatkan juga wakil rakyat, kiranya wakil rakyat itu sanggup melibatkan diri. Ini yang pertama. Yang keduanya, untuk makluman Yang Berhormat, setiap Kompleks Rakan Muda Daerah yang saya maksudkan tadi itu ambil kira keperluan pembangunan belia dan sukan. Jadi, ini dapat kita melihat dari segi penyediaan kemudahan ataupun infrastruktur yang terkandung dalam kompleks-kompleks berkenaan. Tempoh hari bila saya turun ke padang, saya melawat ke salah satu tapak Projek Kompleks Rakan Muda Daerah Petaling, saya difahamkan bahawa kemudahan-kemudahan untuk sukan umpamanya, itu tetap diberikan keutamaan yang sewajarnya walaupun kita sedia maklum bahawa di kawasan bandar biasanya kita menghadapi kekangan ataupun kesempitan dari segi keluasan tanah yang boleh kita perolehi. Tuan Pengerusi, saya beralih kepada Yang Berhormat bagi Sri Gading tadi, walaupun selama ini saya tetap hargai keprihatinan Yang Berhormat dalam soal belia khususnya kerana beliau sebagai seorang veteran, seorang bekas pemimpin belia, saya rasalah banyak lagi yang kita boleh perolehi daripada beliau. Pengalaman ini bukanlah sesuatu yang dapat kita ukur. Ha! Ini satu. Tetapi dalam pada itu perlu juga kita ambil kira fakta ataupun hakikat di mana padang, misalnya, sebab padang bola yang sentiasa jadi

DR.2.4.2003 75 satu topik. Padang bola yang sentiasa kita mengharap-harapkan pihak Kementerian Belia dan Sukan ataupun Jabatan Belia dan Sukan dapat menyediakannya. Itu memang hasrat bersama. Di samping itu mungkin Ahli-ahli Yang Berhormat kita perlu juga ambil perhatian tentang adanya kemudahan-kemudahan yang lain, yang setakat ini tidak dapat diguna pakai dengan sepenuhnya. Umpamanya, kompleks sukan tempatan, di peringkat akar umbi. Untuk makluman Yang Berhormat dan Dewan yang mulia ini, kemudahan- kemudahan yang saya sebutkan tadi itu banyaknya bukanlah terletak di bawah jagaan ataupun bidang kuasa, bidang tugas Jabatan Belia dan Sukan. Inilah salah satu masalah ataupun salah satu kekangan yang kita masih lagi berdepan. Saya juga berharap masalah yang telah pun wujud sekian lama ini akan dapat kita selaraskan dengan PBT kita ataupun pihak berkusa tempatan kita. Sebab ianya banyak di bawah jagaan PBT. Walaupun demikian, untuk makluman Yang Berhormat, untuk mengatasi masalah yang Yang Berhormat bangkitkan itu saya rasa salah satu penyelesaiannya tidak lain daripada penyediaan kemudahan yang terkandung di dalam kompleks-kompleks Rakan Muda daerah. Itu pun saya rasa bukan sesuatu yang mustahil kita dapat laksanakan. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: [Bangun] Timbalan Yang di-Pertua [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat bagi Arau, sila. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Terima kasih Tuan Pengerusi, terima kasih kepada Yang Berhormat Timbalan Menteri. Saya ingin mencelah sedikit mengenai padang permainan bagi belia-belia. Kalau pada masa dahulu kita mempunyai constraint oleh kerana kita kekurangan padang, yang ada cuma di sekolah dan digunakan berselang- seli dalam masa seminggu di antara pelajar sekolah dan juga belia-belia. Ini saya bercakap bagi pihak di kampung, di luar bandar. Hari ini kebanyakan padang-padang sekolah telah didirikan bangunan. Dan, kita akan menghadapi constraint yang lebih hebat lagi kerana belia-belia hari ini tidak ada tempat untuk bersukan. Saya harap kementerian Yang Berhormat akan dapat segera mengambil tindakan sama ada mengadakan mesyuarat dengan Kementerian Pendidikan dan address kan perkara ini secepat mungkin supaya pihak kerajaan mencari alternatif untuk mengatasi masalah yang berlaku pada hari ini. Bukan apa yang kita bangkitkan selalu dalam Dewan ini lebih baik daripada keadaan hari ini, tetapi semakin buruk lagi keadaannya dan kita harap kementerian Yang Berhormat akan mengambil juga perhatian mengenai perkara tersebut Terima kasih. Datuk Ong Tee Keat: Tuan Pengerusi, saya ucapkan terima kasih kepada Yang Berhormat bagi Arau tadi sebab ini tetap merupakan salah satu masalah yang berlarutan sekian lama bukan sahaja di kampung, di merata-rata tempat, di kawasan bandar pun, terdapat juga permasalahan yang seperti ini. Yang Berhormat bagi Sri Gading tadi mengeluh bahawa jangan-jangan pihak kementerian menang sorak, kampung tergadai. Saya yakin penuh bahawa dengan adanya input dari Ahli-ahli Yang Berhormat yang prihatin termasuk Yang Berhormat bagi Sri Gading bukan sahaja kita boleh menang sorak tetapi kampung tidak tergadai, kampung tetap terpelihara. Yang Berhormat bagi Pendang, ….. Tuan Husam bin Haji Musa: [Bangun] Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: [Bangun] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat ada dua Ahli Yang Berhormat bangun. Datuk Ong Tee Keat: Saya sudah bagi masa cukup dah, yang Pendang saya belum jawab, nanti saya bagi lagi.

76 DR.2.4.2003

Yang Berhormat bagi Pendang membangkitkan semula jawapan yang pernah saya berikan dalam Dewan yang mulia ini di mana saya pernah menyatakan kesemuanya terdapat 11 acara yang berkaitan dengan program pembangunan belia. Beliau mempertikai- kan bahawa sekurang-kurangnya terdapat empat acara yang kononnya tidak wujud di kawasan Parlimen Pendang. Dia juga mengeluh tentang tiadanya peruntukan yang mencukupi. Untuk menjawab persoalan tadi, untuk makluman Yang Berhormat, setahu saya Majlis Belia Daerah Pendang tidak terkecuali dalam pemberian bantuan pentadbiran. Ini khas untuk pentadbiran. Di samping itu, terdapat juga pemberian peruntukan aktiviti yang tidak semestinya hanya disalurkan melalui pegawai tempatan sahaja. Sekiranya terdapat sebarang penganjuran aktiviti di peringkat daerah ataupun peringkat akar umbi, saya yakin dan saya memberi jaminan kepada Yang Berhormat yang berkenaan sekiranya beliau dapat bantu lebih elok, sebab program-program yang saya maksudkan itu sekiranya dapat dianjurkan oleh badan-badan belia tempatan maka pihak kementerian sanggup memberikan sokongan dan juga bantuan yang sewajarnya dan itu bukan sesuatu yang tak pernah berlaku. Tetapi selama ini bantuan yang saya maksudkan itu iaitu bantuan untuk aktiviti tetap disalurkan kepada mereka ataupun NGO-NGO yang menganjurkan sesuatu secara proaktif dan bukannya bulat-bulat kita tunggu sampai adanya peruntukan, barulah kita bergerak. Itu satu minda yang saya rasa perlu kita merubah. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Kubang Kerian bangun. Datuk Ong Tee Keat: Tuan Pengerusi, elok kalau saya habiskan sebab ini tergantung lagi, program-program yang saya hendak maklumkan kepada Yang Berhormat bagi Pendang. Saya jawab dahulu ya. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Banyak lagikah jawapan Yang Berhormat? Tuan Husam bin Haji Musa: Tuan Pengerusi, Pendang sudah balik, tak payah jawab tak apa. Datuk Ong Tee Keat: Nanti, Yang Berhormat. Tuan Pengerusi, sebenarnya bukan saya hendak bercakap panjang lebar sangat tetapi sebab perkara yang dibangkitkan itu cukup banyak. Dan saya minta maaflah sekiranya saya terpaksa mengambil masa lebih sedikit ya. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, Tuan Pengerusi, setakat ini aktiviti yang telah pun dijalankan ataupun dianjurkan oleh pihak Kementerian Belia dan Sukan melalui Jabatan Belia dan Sukan di daerah Pendang, ini secara khusus saya kena sebut, termasuk Program Rakan Muda iaitu Rakan Masjid. Ini yang pertama. Kalau Yang Berhormat hanya petik salah satu acara sahaja, saya rasa memanglah itu susah kita hendak berbincang. Di samping itu, terdapat juga liga sukan untuk semua di peringkat negeri dan daerah, Program Khidmat Sosial Negara di semua daerah termasuk juga daerah Pendang. Saya kurang pasti sama ada Ahli Yang Berhormat yang berkenaan hadir atau tidak. Program ekonomi, walaupun apa yang disebutkan tadi oleh Yang Berhormat bagi Pendang, dia kata ini daripada team empat tahun yang lalu. Tetapi mungkin beliau telah pun terkeliru apa yang pada zahirnya tak bergerak. Sebenarnya adalah Tabung Ekonomi Belia dan bukannya program itu telah pun dibatalkan. Sesungguhnya, sebaliknya program itu masih wujud lagi, tetapi sekarang ini berada di peringkat penyelarasan semula sebab pada ketika ini terdapat ura-ura ataupun cadangan untuk mengkaji semula supaya kita dapat menyelaraskan pelbagai tabung ekonomi khususnya untuk kaum belia. Itulah sebabnya ianya buat beberapa ketika terpaksa diberhentikan. Tetapi apa yang saya maksudkan tempoh hari itu, program ekonomi itu termasuk IT base. Ini yang pertama. Seminar usahawan, takkan itu bukan program ekonomi. Di samping itu, terdapat juga program kemahiran. Kemahiran ini mencakupi kursus-kursus formal dan tidak formal. Tuan Pengerusi, di sini sukalah saya memetik beberapa program secara khusus untuk menjawab sekali gus dakwaan-dakwaan yang dibuat tadi oleh Yang Berhormat bagi Pendang. Ini semuanya saya catat. Pada 12 Julai 2002 program pengupayaan badan- badan belia di Kompleks Sukan Pendang telah pun berlangsung dan ianya melibatkan 12

DR.2.4.2003 77 persatuan belia, bukan satu dua tetapi 12. Setiap persatuan diberi bantuan sebanyak RM3,000 oleh Yang Berhormat Menteri sendiri. Pada hari yang sama Program Motivasi Perdana peringkat negeri Kedah juga berlangsung di Skim FELDA Sungai Tiang, Pendang dan ianya telah pun berjaya menarik 10,000 orang menyertainya. Program itu juga dirasmikan oleh Yang Berhormat Menteri sendiri. Sedangkan awal tahun ini program PKSN ataupun Program Khidmat Sosial Negara. Di bawah Program Khidmat Sosial Negara terdapat empat pakej dan setiap pakej itu melibatkan 50 pelajar yang sudah pun mengambil peperiksaan …... Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat Timbalan Menteri, bolehkah saya dapat tahu berapa lama lagi perlu.…. Datuk Ong Tee Keat: Tak lama lagi, Tuan Yang di-Pertua, sebab yang ada soalan baru saya jawab. Tak ada soalan saya tak jawab, okay. Keempat-empat pakej itu melibatkan semuanya 190 orang. Ini juga berlangsung di Pendang. Saya berharap Yang Berhormat yang berkenaan dapat melapangkan masa yang lebih, walaupun beliau tetap prihatin, saya hargainya dan saya berharap beliau akan dapat melapangkan masa yang secukupnya supaya dapat bersama-sama menyertai dalam program-program yang dianjurkan demi kesejahteraan belia kita. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: [Bangun] Datuk Ong Tee Keat: Tak ada masa Yang Berhormat. Sebab yang ini Wakil Batang Lupar - sekejap ya. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: [Menyampuk] Datuk Ong Tee Keat: Bukan saya tak bagi, Yang Berhormat. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, masa kita memang lewat sedikit. Kalau boleh Yang Berhormat.…. Datuk Ong Tee Keat: Okay. Tuan Pengerusi, saya tahu Tuan Pengerusi... Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Ya, baik, sila. Datuk Ong Tee Keat: ...menghadapi masalah kesempitan masa, jadi saya jawab dahululah. Yang Berhormat bagi Batang Lupar, tadi saya telah pun jawab separuh. Di sini ingin saya menyentuh serba sedikit tentang pembangunan sukan yang kononnya dibuat secara ad hoc. Pembangunan sukan prestasi tinggi sebenarnya tidak pernah dibuat secara ad hoc, itu mustahil. Sebab sukan berprestasi tinggi ini memerlukan masa serta perancangan yang rapi, pengawalseliaan yang rapi. Program Jaya ‘98 misalnya dan juga Program Gemilang 2001 merupakan program penyediaan atlet jangka panjang, bukannya secara ad hoc. Program Jaya ‘98 sebenarnya bermula pada tahun 1993, sedangkan Program Gemilang 2001 ini merupakan kesinambungan daripada Program Jaya 1998 dan ianya juga memerlukan masa yang panjang. Raja Dato' Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: [Bangun] Datuk Ong Tee Keat: Sekarang ini Kementerian Belia.... nanti, Yang Berhormat, masih tergantung lagi. Nanti, Yang Berhormat, maaf. Sekarang ini, Tuan Pengerusi, kementerian telah pun memulakan program penyediaan atlet tahun 2006 menjurus ke arah penyediaan atlet bagi Sukan Asia 2006 dan Sukan Komanwel 2006. Kementerian juga telah merangka program penyediaan atlet 2010. Ini jelas membuktikan bahawa Program Pembangunan Atlet Berprestasi Tinggi tidak dirangka secara ad hoc. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: [Bangun] Datuk Ong Tee Keat: Untuk makluman Yang Berhormat, nanti Yang Berhormat. Pemilihan atlet-atlet ini juga dijalankan secara terperinci melalui pengenalpastian bakat dari peringkat sekolah lagi, peringkat negeri hingga ke peringkat kebangsaan melalui satu jalinan kerjasama antara Majlis Sukan Negara dengan Persatuan-persatuan Sukan Kebangsaan dengan menerusi jawatankuasa kerja di antara kedua-dua pihak. Raja Dato' Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: Saya minta sedikit, boleh?

78 DR.2.4.2003

Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: Kepada siapa ini? Datuk Ong Tee Keat: Batang Lupar. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: Terima kasih. Minta maaf ya, Yang Berhormat [Mengalihkan pandangan kepada Yang Berhormat bagi Larut] Kenapa saya kata ad-hoc Yang Berhormat, ialah saya boleh tubuhkan jawatankuasa di seluruh sampai district level. Give me a little bit of money, I can do that. Tetapi soalannya, sama ada you punya talent scouts, pencarian bakat sampai ke sekolah-sekolah di luar bandar, cari orang yang boleh lari tiga batu tidak berhenti dengan tidak payah minum itu semua, boleh you cari? Macam Americans lawan Iraq itu, tengoklah itu! Hah, macam mana Iraq itu boleh bertahan dalam keadaan yang teruk yang Americans tidak boleh? Jadi talent scouts ini penting. It is not only the structure, Tuan Pengerusi. Bukan mengadakan sekolah sudah ada murid, bermakna kita kena buat talent scouts, pencarian infrastruktur dari peringkat kecil-kecilan di bandar dan di luar bandar semua kita sudah wujud, daripada itu kita hendak cari bakat-bakat ini. Kalau bakat ini umpamanya main hoki, Tuan Pengerusi, pada dua tahun yang lepas. budak-budak kata, saya tidak hendak berlatih kerana ada centralized training di Kuching, lepas di Kuching tidak ada tempat sekolah. Semasa centralized training itu hendak masuk belajar waktu siang-siang, hendak belajar di sekolah-sekolah pengajian tidak ada. Jadi ini kata saya, infrastructure yang mencukupi tidak ada. Jadi kalau tidak ada, kita buat arrangements kita ad-hoc. Tunggu sahaja mana yang jatuh, ada yang disalurkan, mungkin ada berhubung dengan sesiapa yang tertentu, orang kuat, orang yang well- connected, dialah menjadi bakat, masuk dan menjadi calon yang akan di groom for the next six or seven years. Dia yang menjadi pelari ataupun atlet kita pada tahun 2006. That is not what I want. What I am talking about is, kita cari semua beratus ribu murid-murid di sekolah-sekolah itu, kita cari di antara siapa yang terbaik di antara mereka dan kita buat centralized training dari masa itu. Macam mana Negara China mewujudkan dia punya accrobats begitu rupa? Enam tahun umur anak dia serahkan kepada satu sekolah, ibu bapa tidak tengok lagi tetapi pengajian semua sekali dibiayai oleh pihak ini. Jadi dapatlah world class punya accrobats ataupun world class punya atlet. Jadi kalau kita tidak buat macam itu, dengan sendirinya nampak macam ad hoc sahaja. Mana-mana yang dapat, tercicir dan sampai kepada kita, itulah jadi. Terima kasih Tuan Pengerusi. Datuk Ong Tee Keat: Tuan Pengerusi, sebenarnya apa Yang Berhormat bagi Batang Lupar bangkitkan tadi itu memang merupakan salah satu kekangan yang kita masih lagi menghadapi sebab setakat ini seperti mana yang kita sedia maklum hanya terdapat dua buah sekolah sukan. Tadi pun Yang Berhormat bangkitkan perkara ini. Memang menjadi hasrat kita bersama supaya kita dapat mewujudkan sebanyak mungkin sekolah sukan yang dimaksudkan itu bukan sahaja di Semenanjung tetapi juga di Sabah dan Sarawak. Ini yang pertama. Yang Berhormat tadi juga membangkitkan Rakan Muda. Raja Dato' Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: Boleh tanya sedikit? Sedikit sahaja. Terima kasih. Saya setujulah dengan pembangunan sukan yang berprestasi tinggi ini. Tetapi masalah timbul percanggahan pendapat di antara Menteri, ahli sukan negara dengan badan induk yang menentukan penyertaan kita di peringkat antarabangsa itu iaitu Majlis Olimpik Malaysia. Sudah ada macam satu percanggahan atau pertikaian isu ini seolah-olah Majlis Sukan Negara lebih mementingkan pembangunan sukan yang agak ada dia punya kelas daripada yang berbekal akar umbi di mana jawapan Menteri iaitu dalam soal ini diserahkan tanggungjawab semata-mata kepada pihak Kementerian Pendidikan. Jadi saya minta

DR.2.4.2003 79 penjelasan sedikit tentang pertikaian ataupun kalau boleh digunakan di antara Majlis Sukan Negara, Menteri dengan Presiden Olimpik Malaysia dalam isu tersebut. Kalau tidak ini akan mengeruhkan lagi suasana dalam kita membangunkan sukan negara. Datuk Ong Tee Keat: Tuan Pengerusi, untuk menjawab soalan Yang Berhormat bagi Larut tadi, saya rasa perlu kita meninjau ataupun membuat tinjauan tiga sudut. Yang pertamanya sukan prestasi tinggi. Itu memang di bawah kelolaan Majlis Sukan Negara, ini yang pertama. Sedangkan sukan untuk semua iaitu ianya mencakupi pelbagai acara sukan yang tidak semestinya dipertandingkan di mana-mana kejohanan antarabangsa ataupun dalam negeri. Itu semata-mata untuk mempertingkatkan lagi kecergasan rakyat kita atau menjadikan sukan sebagai satu gaya hidup umum, ini yang kedua. Aspek yang ketiga itu mencakupi sekolah. Sekolah banyak telah pun kita menyentuh dalam aspek ini. Ianya tetap memerlukan kerjasama yang rapat di antara kementerian ini dengan Kementerian Pendidikan. Jadi ianya tidak bercanggah, Yang Berhormat. Cuma ini bergantung kepada tahap mana yang kita menyentuh. Jadi ketiga-tiga aspek ini adalah berasingan, walaupun kadang kala ada juga yang berhubung kait. Tuan Pengerusi sebelum saya ...... Raja Dato' Ahmad Zainuddin bin Raja Haji Omar: Saya tanya tadi bukan maksud kementerian tetapi Majlis Olimpik Malaysia yang berpendapat, apa yang dibuat oleh Majlis Sukan Negara ini tidak sesuai katanya seolah-olah mengabaikan pembangunan di peringkat akar umbi yang mana Majlis Sukan telah menyerahkan atau mengutamakan dijalankan oleh Kementerian Pendidikan. Cuma saya ingin bertanya sejauh mana pertikaian Menteri Belia dan Sukan dengan Presiden Olimpik Malaysia supaya tidak menjejaskan atau mengeruhkan usaha kita hendak membangunkan industri sukan. Itu yang saya minta penjelasan. Datuk Ong Tee Keat: Untuk makluman Yang Berhormat, sebenarnya pertikaian ataupun percanggahan yang dimaksudkan itu, saya rasa mungkin itu kurang tepat tetapi sekiranya terdapat perbezaan pandangan, itu memang biasa dan ianya tidak susah kita hendak menanganinya sebab dalam Majlis Sukan Negara terdapat juga wakil dari Majlis Olimpik. Jadi itu bukan satu masalah yang perlu kita bimbang. Akhir kata, Tuan Pengerusi, saya ada satu perkara hari menjawab persoalan Yang Berhormat bagi Batang Lupar tadi. Kalau tidak mungkin tidak sampai hasrat beliau dan juga tidak sampai hasrat saya. Ini masalah yang sama yang juga saya hadapi iaitu Yayasan Badminton. Ini saya masih ingat lagi Yayasan Badminton dengan cadangan seribu satu gelanggang. Pada masa itu ianya memanglah dicadangkan supaya setiap kawasan Parlimen diberikan peruntukan sekian banyak untuk membina gelanggang badminton. Untuk makluman Yang Berhormat, pada pengetahuan saya Yayasan Badminton ini sebenarnya mempunyai pengurusannya tersendiri bukannya di bawah kementerian ini. Saya sendiri selaku Timbalan Menteri Belia dan Sukan juga menghadapi masalah yang sama seperti Yang Berhormat. Bila saya dapat tanah saya kena juga berikhtiar mendapatkan peruntukan yang dimaksudkan. Ini bukan masalah Yang Berhormat seorang sahaja menghadapi. Saya berharap Yang Berhormat tidak mempersalahkan pihak kementerian atas perkara ini sebab ianya memang di bawah pengurusan yang lain secara berasingan dan bukan di bawah Kementerian Belia dan Sukan. Tuan Pengerusi, Yang Berhormat bagi Kota Melaka mencadangkan supaya jemputan dapat disampaikan kepada wakil rakyat pembangkang. Saya tidak nampak sebarang kemusykilan sebab kita memang mengharapkan semua pihak termasuk juga ahli- ahli politik dari pelbagai parti supaya dapat tampil ke hadapan. Biarpun ada persaingan tetapi persaingan itu biarlah sihat dan saya tidak nampak apa-apa kemusykilan. Yang Berhormat bagi Kota Melaka tadi menyentuh tentang tiadanya peserta dalam kejohanan The World’s Strongest Man and Woman.

80 DR.2.4.2003

Sebenarnya, sebelum kita dapat melahirkan atlet-atlet yang sudah pun bertaraf ataupun setaraf dengan atlet-atlet asing itu, saya kena tegaskan bahawa kita perlu juga menganjurkan temasya-temasya yang berkenaan mengikut kemampuan kita. Apatah lagi ini sejajar dengan cita rasa kita untuk mempromosikan Kuala Lumpur. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: [Bangun] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat bagi Tebrau bangun. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Sedikit sahaja. Sedikit sahaja, petang- petang ini mengantuk. Yang Berhormat ada tak kementerian bercadang hendak mengadakan pertandingan bola sepak ataupun badminton di antara Barisan Nasional dengan parti pembangkang? Beberapa Ahli: [Ketawa] Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Macam mana, boleh mengatur tak? [Dewan riuh] Saya ingat kita tengok siapa menang...... Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Yang Berhormat, tadi dalam jawapan, perkara ini tidak disentuh, jadi tidak perlu bangkitkanlah. Beberapa Ahli: [Menyampuk] [Dewan semakin riuh] Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Sukan, sukan. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat Timbalan Menteri. Datuk Ong Tee Keat: Tuan Pengerusi, akhir kata sambil saya menjawab cadangan yang dibangkitkan oleh Ahli Yang Berhormat Tebrau, sukalah saya maklumkan Dewan yang mulia ini, ini bukanlah sahaja Jabatan Belia dan Sukan ataupun Kementerian Belia dan Sukan sahaja yang boleh ataupun yang diberi kuasa untuk menganjurkan sesuatu pertandingan, apa yang penting, kementerian ini selama ini tetap prihatin dan menggariskan dasarnya bersesuaian dengan cita rasa rakyat dan juga perkembangan semasa. Jadi, kiranya ada ura-ura hendak anjurkan satu perlawanan bola sepak ataupun perlawanan yang lain, tetapi perlawanan yang sihatlah, antara parti lawan dengan parti pemerintah, saya tidak nampak kemusykilan, kiranya kedua-dua pihak ada keinginan, hah itu yang penting. Sedangkan Ahli Yang Berhormat bagi Kota Melaka juga membangkitkan kongsi gelap dan sebagainya, itu gejala sosial. Gejala sosial itu perlulah kita memerangi secara bersepadu dan apa yang saya bangkitkan itu,sebenarnya itu untuk kebaikan dan janganlah sekali-kali dipolitikkan, itu saya rasa, itu bukan sesuatu yang wajar dibuat. Seorang Ahli PAS: Kita perangi bersama, insya-Allah. Datuk Ong Tee Keat: Tuan Pengerusi, kiranya masih terdapat butir-butir yang tidak sempat saya hendak jawab, saya minta maaf dan saya tetap akan menyediakan jawapan secara bertulis kiranya diizinkan. Sekian. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Ahli-ahli Yang Berhormat, masalahnya ialah bahawa wang sejumlah RM30,000,000 untuk Maksud B.17 di bawah Kementerian Belia dan Sukan jadi sebahagian daripada Jadual hendaklah disetujukan. Masalah dikemuka bagi diputuskan, dan disetujukan. Wang sebanyak RM30,000,000 untuk Maksud B.17 diperintahkan jadi sebahagian daripada Jadual.

Maksud B.22, B.24 [Jadual] – Maksud P. 23, P.24 [Anggaran Pembangunan (Tamb.)(Bil.4) 2002] - Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Kepala Bekalan B.22 dan B.24 dan Kepala Pembangunan P.23 dan P.24 di bawah Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan terbuka untuk dibahas. Yang Berhormat bagi Kelang.

DR.2.4.2003 81

5.23 ptg. Datin Paduka Dr. Tan Yee Kew [Kelang]: Tuan Pengerusi, saya ingin menyentuh satu perkara sahaja iaitu Maksud P.24 – Jabatan Muzium dan Antikuiti. Mengikut perbelanjaan tambahan yang dipohon, RM8 juta adalah untuk pembelian barang-barang artifak dan koleksi di muzium-muzium tertentu dan RM1.2 juta untuk perkhidmatan dan bekalan muzium. Saya juga perhatikan bahawa kerja pemuliharaan atau konservasi kurang dijalankan dan budget untuk tahun 2003 hanya RM4 juta sahaja. Tuan Pengerusi, salah satu fungsi muzium yang penting ialah mengawal, memelihara dan menyelidik monumen dan bangunan lama dan bersejarah. Fungsi ini telah mendapat perhatian yang semakin besar akibat kesedaran orang ramai. Oleh itu saya amat berharap pihak Jabatan Muzium akan memberikan penekanan yang berpatutan pada aspek ini juga. Malaysia adalah sebuah negara yang masih muda, kita tidak mempunyai banyak bangunan yang bersejarah ataupun berumur beratus-ratus tahun, oleh itu apa bangunan atau monumen lama yang ada sekarang perlulah dipulihara dan dinaikkan taraf agar mereka dapat dikekalkan. Setahu saya, di negara kita masih terdapat banyak bangunan khususnya kedai- kedai yang dibangunkan pada masa pentadbiran penjajah. Mereka dapat dikekalkan sebab sehingga 1999, mereka masih di bawah kawalan Akta Kawal Sewa atau Rent Control Act yang tidak menggalakkan pemiliknya membina bangunan baru, akan tetapi dengan pemansuhan akta ini, saya percaya banyak bangunan lama yang letak di pusat bandar itu akan dirobohkan dan bangunan baru akan dibangunkan di tapaknya. Ramai pemilik harta itu akan membuat demikian sebab mereka akan mendapat keuntungan yang lebih besar daripada bangunan baru itu. Selain daripada keputusan individu membangunkan semula bandar lama, atau urban redevelopment, juga akan mengubahkan muka dan ciri-ciri sesuatu bandar yang bersejarah. Misalnya di Kuala Lumpur kawasan di sekeliling Jalan Petaling, Jalan Cecil, Jalan Masjid India, merupakan suatu pusat komersial dan pasar yang terlama di Kuala Lumpur. Apakah usaha dan tindakan akan dilaksanakan untuk memelihara kawasan ini sebagai tapak bersejarah. Kawasan ini sedang melalui proses pembangunan semula, or undergoing redevelopment process, bila bangunan lama itu diruntuhkan, hilanglah sebahagian warisan kita dan sebahagian sejarah kita. Masa sudah tiba bagi muzium mengadakan suatu rancangan keseluruhan untuk memelihara bangunan warisan kita dan melibatkan diri dalam usaha membangun semula di kawasan bandar-bandar lama. Inisiatif itu haruslah datang daripada pihak muzium, memandangkan tidak ramai pemilik bangunan persendirian berminat memohon mewartakan bangunan mereka sebagai bangunan warisan atas sebab ekonomi, iaitu jika bangunannya diwartakan sebagai bangunan warisan ia tidak boleh dirobohkan dan dibina semula, dan pemilik akan mengalami kerugian dari segi hasil pendapatan. Walau bagaimanapun, bagi pembangunan yang dimiliki oleh persatuan ataupun orang awam atau bangunan ibadat, biasanya pemilik tidak menentang sebaliknya mereka akan merasa bangga sekiranya bangunan mereka diwartakan sebagai bangunan warisan. Walau bagaimanapun, terdapat juga pemilik bangunan awam itu merobohkan bangunan bersejarah sebab kurang kesedaran. Tuan Pengerusi, saya ingin memberi satu contoh yang melibatkan sebuah tokong Buddha di kawasan saya iaitu Tokong Kwan Ying Ting. Tokong ini dibina pada tahun 1909 dan ia mempunyai architecture dan gaya yang unik. Tokong ini juga merupakan suatu rumah ibadat yang paling popular di Kelang. Dan beribu-ribu penganut datang untuk mengunjungi pada hari-hari perayaan. Malangnya, kerja penyenggaraan jarang dibuat dan ini telah menyebabkan keadaan tokong ini semakin buruk.

82 DR.2.4.2003

Tahun yang lepas jawatankuasa tokong ini telah membuat suatu keputusan untuk merobohkan bangunan yang bersejarah ini dan mendirikan bangunan yang baru. Nasib baik sebelum ia dirobohkan, perkara ini telah dibawa ke pengetahuan Penaung Muzium Selangor iaitu Sultan Selangor, seorang Sultan yang berpengetahuan luas tentang benda purba dan bangunan bersejarah. Atas Titah Sultan, kerja robohan itu dihentikan dan tokong yang bersejarah itu pun dapat diselamatkan. Kita warga Selangor bersyukur sebab terdapat seorang Sultan yang begitu prihatin dan berpengetahuan, tanpa Titah Sultan kita akan hilang suatu lagi bangunan yang berumur 100 tahun di negara kita. Untuk memastikan peristiwa seperti ini tidak berulang lagi di tempat lain, saya amat berharap pihak Muzium akan mengadakan suatu kajian untuk memperkenalkan semua bangunan, monumen dan tapak tanah bersejarah di seluruh Malaysia dan mengambil inisiatif memulihara mereka supaya mereka dapat dikekalkan selama-lamanya sebagai tinggalan warisan budaya silam. [Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah] mempengerusikan Jawatankuasa] Tuan pengerusi, Tokong Kwan Ying Ting walaupun tidak akan dirobohkan tetapi kerja pemuliharaan perlulah dilaksanakan dengan secepat mungkin, kalau tidak keadaannya akan menjadi bertambah buruk dan mungkin akan dimusnahkan oleh anai- anai. Oleh itu saya minta pihak Muzium memperuntukkan suatu jumlah yang berpatutan untuk membaik pulih tokong ini dan memberi bantuan pakar khususnya pakar teknikal untuk kerja baik pulih. Tuan Pengerusi, saya juga ingin mengucapkan terima kasih kepada Muzium Selangor yang bersedia menawarkan bantuan dan nasihat mereka kepada pihak Tokong Kwan Ying Ting dan bersedia menjelaskan peranan Muzium kepada masyarakat Klang dan saya yakin dengan sokongan pihak Muzium, masyarakat Klang bukan sahaja dapat memelihara satu tokong yang bersejarah tetapi akan menjadikannya satu tapak pelancongan. Ini sahaja, terima kasih. Beberapa Ahli: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, saya bagi Tumpat. 5.31 ptg. Dato’ Kamarudin bin Jaffar [Tumpat]: Terima kasih Tuan Pengerusi kerana memberikan peluang kepada saya sekali lagi untuk membahaskan berkenaan dengan Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan iaitu satu kementerian yang saya mengikuti dengan amat teliti dan dalam banyak kes memberikan sokongan saya yang sekuat-kuatnya. Sebab itu kalau ada kementerian-kementerian lain terutamanya Kementerian Penerangan yang cuba menghalang keberkesanan projek-projek yang dilaksanakan oleh kementerian ini untuk membangunkan Malaysia keseluruhannya bagi pelancongan dalam negeri dan antarabangsa, saya anggap bahawa tindakan kementerian- kementerian lain itu adalah amat negatif bagi kepentingan keseluruhan negara kita. Maksud B.22, Tuan Pengerusi, pertamanya tentang perbelanjaan RM32 juta untuk membiayai penubuhan Majlis Tindakan Pelancongan Negeri. Sekali lagi sebagaimana kita tahu negeri Kelantan khususnya banyak memberi sokongan kepada program ini dan saya mengucapkan tahniah kepada Yang Berhormat Menteri kerana dianugerahkan pingat Dato’ oleh Ke Bawah Duli Sultan Kelantan.. [Tepuk] Ini menandakan bahawa Kelantan menyeluruh dari segi menyokong program-program yang dilaksanakan oleh pihak kementerian. Tinggal lagi kita mengharapkan bahawa pihak kementerian juga mengambil kira pandangan, sikap dan pendirian Kerajaan Negeri Kelantan dalam kes-kes yang berkaitan dengan pelancongan, kesenian dan kebudayaan ini.

DR.2.4.2003 83

Kerajaan Negeri Kelantan sebagaimana Yang Berhormat Menteri sedia maklum amat terbuka dari segi membincangkan perkara-perkara yang mungkin ada sedikit perbezaan pandangan di antara kedua-dua pihak itu. Sebagai contoh yang terakhir, kerajaan negeri telah mengambil pendirian setelah penyesuaian dan perubahan dilakukan bahawa wayang kulit boleh diterima setelah penyesuaian-penyesuaian yang dibuat mengikut apa yang dikehendaki oleh pihak kami. Ini menandakan bahawa sikap terbuka kami dengan wayang kulit itu setelah diubah suai dan dinamakan Wayang Dewan dapat diterima oleh pihak kita dan ini menandakan potensi hubungan akrab yang menguntungkan semua pihak dan keseluruhan negara ada apabila Kerajaan Pusat sanggup bekerjasama dengan kerajaan negeri dan bukan kes Kerajaan Pusat hendak menghentam dan mencari kesalahan kerajaan negeri, Tuan Pengerusi… [Tepuk] Tuan Pengerusi, saya ingin mencadangkan juga bahawa kerajaan di bawah kementerian ini mengambil inisiatif untuk mewujudkan papan-papan tanda yang seragam untuk seluruh negara. Papan-papan tanda yang menandakan tempat-tempat bersejarah dalam negara kita sebab mengikut yang saya perhatikan sekarang ini, negeri masing- masing mempunyai cara masing-masing mempromosikan dan menandakan tempat bersejarah atau tempat tarikan pelancongan di negeri masing-masing. Boleh atau tidak kalau saya cadangkan pihak kementerian menimbangkan kemungkinan untuk mewujudkan papan-papan tanda ini yang seragam, yang menarik, yang berada di seluruh negara, yang akan membolehkan pelancong-pelancong yang menggunakan jalan raya, pejalan kaki, kereta api dan sebagainya dapat mengesani dan dapat mengecam tanda-tanda tertentu ini ialah tanda-tanda yang khas diwujudkan oleh kementerian untuk menarik perhatian pelancong untuk mengenali lebih lanjut lagi apa yang ditandakan di tempat-tempat yang ditandakan itu. Jadi, ini saya fikir mungkin lebih berkesan dan memudahkan pelancong-pelancong daripada luar kawasan itu untuk mengetahui bahawa tempat-tempat ini telah disahkan oleh Kementerian Pelancongan sendiri adalah tempat yang dapat menarik perhatian dan minat pelancong-pelancong. Berkenaan dengan belanja RM4.8 juta untuk Akademi Seni Kebangsaan dan mengadakan persembahan teater “Merdeka! Merdeka! Merdeka!”, saya juga ingin mencadangkan bahawa program teater ini diteruskan lagi dengan memberi juga keutamaan kepada membayangkan sumbangan tokoh-tokoh negara bukan sahaja sekadar merdeka tetapi banyak tokoh-tokoh yang terlibat sebab merdeka ini hanya berlaku dalam tahun 1957, setengah abad sebelum itu, tokoh-tokoh, pejuang-pejuang agama telah memulakan proses untuk kita mencapai kemerdekaan. Di awal abad lalu, dalam tahun 1900 sudah wujud tokoh-tokoh yang besar yang pulang daripada luar negeri khususnya dari Timur Tengah balik ke Tanah Melayu yang dijajah oleh British dan memulakan asas-asas perjuangan yang akhirnya membawa kemerdekaan negara kita ini. Mereka inilah, tokoh-tokoh inilah yang memberi sumbangan yang besar dan sumbangan mereka wujud dalam bentuk bermacam-macam termasuklah Sekolah Agama Rakyat yang diwujudkan oleh tokoh-tokoh ini yang akhirnya membawa kesan yang amat positif kepada negara iaitu kemerdekaan yang kita capai. Tuan Pengerusi, saya beralih kepada P.24 iaitu Muzium tambahan di bawah Butiran 00100. Sekali lagi satu projek yang perlu disokong oleh kerana Muzium akan mengingatkan masyarakat kita kepada apa yang berlaku sebelum kita wujud di alam ini. Seterusnya mengenai Butiran 00102 Kompleks Muzium Labuan, Wilayah Persekutuan Labuan. Muzium ini adalah Muzium Marin Labuan. Saya anggap Labuan itu sebagai tempat pelancongan yang agak menarik dan saya rasa projek muzium ini bagus. Yang saya perhatikan dalam beberapa kali saya melawat Labuan ialah ada kubur dan tempat-tempat peninggalan Perang Dunia Kedua termasuk kubur yang saya anggap masyarakat tentera daripada British, Australia dan sebagainya. Saya mengharapkan supaya kementerian ini meningkatkan lagi suasana dan keadaan kubur-kubur dan tempat-tempat lain di Labuan seperti ini khususnya untuk mengingatkan dunia Barat bahawa jika mereka berperang, mereka juga akan mati dan bukan orang yang mereka perangi sahaja akan mati sebab nampaknya dunia Barat ini begitu ganas dan begitu angkuh menyerang negara-negara yang mereka anggap kecil dan

84 DR.2.4.2003 apabila kematian menimpa mereka, saya harap mereka akan menyedari hakikat yang sebenarnya dalam setiap peperangan. Butiran 01100 Muzium Etnologi Dunia Melayu. Ini saya anggap satu projek yang bagus kerana kementerian ini mengambil berat tentang peninggalan dunia Melayu. Dunia Melayu kita bimbang kalau diserahkan kepada kementerian-kementerian lain akan pupus keadaannya. Oleh itu saya hanya bertanya sama ada akhirnya kementerian ini selain daripada menyokong dan mendirikan Muzium Etnologi Dunia Melayu akan satu hari lagi terpaksa mewujudkan Muzium Sekolah Agama Rakyat pula.. [Tepuk] Kerana Sekolah Agama Rakyat mengikut hasrat kementerian lain hendak dihapuskan. Jadi saya hendak tahu, adakah kementerian ini mempunyai rancangan jangka panjang ke arah itu. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Tidak habis lagi, Yang Berhormat? Dato’ Kamarudin bin Jaffar: Butiran 013… Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masuk tajuk? Dato’ Kamarudin bin Jaffar: Ya, 01300, Muzium Automobil Nasional. Tujuannya adalah untuk membeli koleksi kereta lama bagi tujuan pengisian di Muzium. Saya kurang faham kereta-kereta lama, apa yang akan dibeli untuk Muzium.. [Disampuk] Kalau milik Yang Amat Berhormat Perdana Menteri, kalau ada hujah yang baik tetapi sekadar hanya kereta koleksi orang-orang tertentu tetapi atas nama Muzium Automobil Nasional, mungkin tidak begitu bertepatan dengan nama tersebut. Saya ikhlas tidak memahami tujuan Muzium ini oleh sebab itu saya memerlukan sedikit penjelasan daripada pihak Yang Berhormat Menteri. Terima kasih Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, Yang Berhormat bagi Gelang Patah. 3.45 ptg. Tuan Chang See Ten [Gelang Patah]: Tuan Pengerusi, saya ingin menyentuh Maksud B.22 tentang Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan, terutama saya menyokong peruntukan sebanyak RM32 juta untuk membiayai pelaksanaan penubuhan Majlis Tindakan Pelancongan Negeri. Atas segala usaha yang telah dijalankan oleh pihak kementerian, kita dapati bahawa kementerian ini telah dapat mempromosikan negara kita ini dan pelancongan sudah menjadi sumber pendapatan negara yang kedua, dan ini saya ucapkan tahniah kepada pihak kementerian. Di sini saya ingin cadangkan bahawa kita perlu mempertingkatkan kualiti tempat- tempat pelancongan di negara kita ini, terutama kita perlu mengadakan langkah-langkah untuk mempromosikan lebih banyak lagi lokasi baru yang berpotensi menjadi destinasi pelancongan. Dan kedua, kita perlu mempertingkatkan kualiti produk-produk pelancongan. Yang ketiga, kita perlu mempertingkatkan kualiti perkhidmatan agen-agen pelancongan supaya kita dapat mengurangkan aduan-aduan daripada pelancong-pelancong terhadap agen-agen pelancongan. Dan keempat, kita perlu mengambil langkah-langkah untuk mempertingkatkan promosi pelancongan melalui mass media. Tuan Pengerusi, saya ingin mengambil peluang ini untuk mencadangkan kepada pihak kerajaan, jika boleh, bila ada perayaan Tanglung oleh kaum Cina tiap-tiap tahun, pihak Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan hendaklah memberikan peruntukan kepada badan-badan, terutamanya badan NGO, yang akan melancarkan perayaan Tanglung itu, dan jika boleh, menjadikannya sebagai perayaan nasional. Seperti di Johor Bahru, boleh dikatakan bila ada perayaan Tanglung, NGO di kawasan daerah Johor Bahru, melancarkannya selama satu bulan, terutama pada hari sebenar perayaan Tanglung itu, bila mana banyak perayaan dijalankan. Ini telah dapat menarik pelancong tempatan dan luar negara, dan ia mempunyai ciri-ciri perpaduan yang baik kerana saya dapati yang datang menyertai perayaan Tanglung ini adalah terdiri daripada berbilang kaum. Ia ada unsur untuk mempertingkatkan perpaduan kaum di negara kita ini, dan sudah menjadi satu tarikan pelancongan, seperti yang diadakan di Johor Bahru. Pada masa sekarang, “kuih-kuih bulan” yang dijual adalah daripada jenis yang halal, boleh dimakan ….

DR.2.4.2003 85

Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Apa tajuknya Yang Berhormat? Tuan Chang See Tan: Ya? Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Yang Berhormat ini cakap tak ada … Tuan Chang See Tan: Tidak, ini saya cuma buat cadangan. Contoh sahaja. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Hmm. Perkara dasar Yang Berhormat cadangan itu. Tuan Chang See Tan: Contoh ini secara ringkas sahaja saya cadangkan, dan saya dapati apa usaha yang dijalankan oleh pihak kementerian adalah sangat baik dan saya pun harap pihak kementerian mengambil perhatian tentang tempat-tempat pelancongan. Kita mesti mempunyai ciri penyayang, iaitu seperti di tempat-tempat pelancongan, kita mesti ambil kira, kadang-kadang ada orang cacat datang kita mesti ada tempat untuk mereka. Ini menyenangkan mereka untuk melancong ke kawasan dalam negara kita ini. Seperti saya dapati di negara lain, seperti Australia, di Philip Islands, di mana pada tiap-tiap petang lebih kurang pukul enam, ada Penguin Parade, dan kita dapati ada kerusi- kerusi yang disediakan untuk orang cacat di sana. Ini satu perkara yang penting. Saya buat sebagai satu misalan oleh kerana pihak kementerian sudah mengambil banyak usaha untuk mempertingkatkan pelancongan di negara kita ini, kita pun ambil kira untuk semua kaum dan semua lapisan masyarakat, termasuk juga orang cacat juga kita ambil kira supaya mereka dapat sama-sama menjayakan usaha pelancongan kita. Jika boleh, saya cadangkan, kalau di tempat-tempat strategik, untuk menggalakkan orang melawat dalam negeri atau di luar negeri, kita tulis dalam bahasa Inggeris. Kemungkinan boleh dibuat terjemahan iaitu “Life is short, the world is wide” dengan izin, kita letakkan di tempat tertentu seperti di lapangan terbang atau di Lebuhraya Utara-Selatan; kita tulis, “Life is short, the world is wide” supaya orang hargai pelancongan. Sekian. Terima kasih. Beberapa Ahli: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Oh, ramai! Saya ingat saya benarkan dua orang lagi. Yang Berhormat bagi Kubang Kerian, selepas itu saya fikir selepas ini… [Disampuk] Tidak mengapa, tidak mengapa. Duduk dulu. Tuan Husam bin Haji Musa [Kubang Kerian]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya. 5.46 ptg. Tuan Husam bin Haji Musa: Terima kasih banyak Tuan Pengerusi. Amat-amat banyak terima kasih saya oleh kerana diberi kesempatan untuk sama-sama mengambil bahagian di hadapan Menteri Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan untuk berbahas tentang P.24 dan juga B.22. Dan kebelakangan ini Yang Berhormat Timbalan Menteri Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan atas sebab-sebab tertentu tidak dapat hadir dalam Dewan ini. Saya mengambil kesempatan di bawah P.24 berkenaan dengan Muzium Negara. Adakah kementerian ini bercadang untuk mengadakan satu koleksi warisan ulama? Dan ini berdasarkan satu rencana yang saya baca yang dikeluarkan oleh Muzium ini untuk menyambut Hari Kemerdekaan negara pada tahun lepas, iaitu tahun 2002, yang telah diterbitkan dan disebarkan di hotel-hotel, dan rencana ini sangat menarik yang ditulis oleh pakar sejarah negara kita. Mukadimah rencana ini ialah bahawa perjuangan kemerdekaan negara kita adalah dipelopori oleh alim-ulama yang pulang dari Timur Tengah, membawa satu reformasi pemikiran di kalangan para pelajar dan juga orang ramai pada waktu itu. Di antara mereka

86 DR.2.4.2003 ialah Jalaluddin dan juga Sheikh Al Hadi, dan mereka, selain daripada menyemarakkan semangat kebangsaan, mereka juga telah menerbitkan majalah-majalah yang memuatkan pandangan-pandangan yang bernas dan dinamik, untuk membawa masyarakat keluar daripada skop penjajahan, dan ini diiktiraf oleh satu artikel yang dikeluarkan oleh Muzium Negara sendiri sempena Hari Kemerdekaan negara kita. Dalam rencana tersebut dihuraikan bagaimana penguasa pada masa itu, iaitu penjajah British, pertamanya telah mengambil langkah memenjarakan sebahagian alim- ulama ini. Yang kedua, mengharamkan penerbitan majalah-majalah tersebut, dan ini adalah rekod sejarah. Pada masa yang sama, saya membaca satu artikel yang mungkin dipetik daripada Muzium Negara, iaitu seorang ulama lain bernama Sheikh Ahmad bin Mohd Zain Al-Fatani pada tahun 1856-1908, ini tarikh hidupnya, iaitu dalam akhir abad yang ke 19, dalam bukunya, “Hadiqatul Al-azhar” telah berkata, “Untuk memajukan bangsa kita, mesti ada kelihatan kemegahan bangsa Melayu, antara segala alam dan tertinggi nama mereka itu, antara bani Adam, iaitu dengan menubuhkan sekolah-sekolah bagi mendidik masyarakat. Di antara cadangan beliau yang pertama ialah menubuhkan madrasah untuk pelajar-pelajar lelaki dan perempuan, menerbitkan dan mencetak buku-buku ilmunya, di- ungkapkan sebagai fardu ‘ain dan fardu kifayah, memperkembangkan ilmu dan kajian perubatan, dan beliau sendiri menerbitkan dua buku perubatan, menguasai banyak bahasa dan beliau sendiri boleh menguasai tiga bahasa, dan kerana itu beliau telah menghasilkan sebahagian ramai anak-anak murid. Di antara anak murid beliau ialah Megat Osman Megat Ali, yang telah menubuhkan Madrasah Muhammadiah, yang mengajar mata pelajaran melalui pengantar bahasa Inggeris pada tahun 1918, dan ini adalah sekolah Inggeris yang pertama di Kelantan, 18 tahun lebih awal daripada Maktab Sultan Ismail ataupun Ismail English School. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masuk tajuk Yang Berhormat? Tuan Husam bin Haji Musa: Saya berharap bahawa di bawah Muzium Negara, kita boleh mengadakan satu galeri warisan ulama kita, dengan mengutip semua sumbangan-sumbangan mereka ini dan kita pamerkan. Kalau dalam peruntukan ada disebut, satu bangunan baru akan dibina bagi meletakkan pameran “Raja Kita”, adalah saya rasa juga tidak terlambat untuk kita menghargai para ulama dan jasa-jasa mereka, dengan adanya satu galeri yang khusus sebagai warisan ulama kita. Saya rasa Menteri Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan sangat bersetuju dengan cadangan ini dan selain daripada itu mereka telah menubuhkan sekolah-sekolah agama rakyat dan oleh kerana itu saya rasa peranan sekolah agama rakyat juga harus kita hargai dalam konteks sejarah walaupun sekarang kita faham ada usaha untuk menyekat bantuan per kapita itu adalah urusan lain yang saya tidak akan campur dalam tajuk kita tetapi apa yang telah mereka sumbangkan selama ini harus kita hayati dengan mengemaskinikan sumbangan-sumbangan itu dan kita mempamerkan dalam muzium kita di bawah kementerian Datuk. Selain daripada itu berkaitan dengan B.22, (i) dan (ii) iaitu peruntukan untuk membiayai perbelanjaan susulan peringkat pegawai kanan kepada Persidangan Kedua Menteri-menteri Pelancongan Negara-negara OIC dan juga Majlis Tindakan Pelancongan Negeri. Saya dapati bahawa satu daripada tarikan kita ialah makanan yang murah. Kalau kita membandingkan kos makanan kita dengan negara Eropah kita jauh lebih murah. Kalau di Eropah mereka makan satu cocktail udang kecil itu sudah beberapa Pound Euro ataupun Pound Sterling tetapi kalau kita makan di hotel kita, kita boleh makan udang yang besar buffet hanya dengan RM40 lebih. Mereka hanya makan satu cocktail udang yang kecil dalam satu piring yang kecil itu sudah RM80/-, RM90/-, RM100/-. Oleh kerana itu saya kira kalau kita dapat mempromosikan destinasi negara kita sebagai destinasi pemakanan murah dan lazat, saya rasa ini satu lagi perkara yang boleh kita jadikan tarikan dengan syarat pelancong-pelancong ke Timur Tengah dan juga pelancong-pelancong ke Eropah tahu bahawa tempat kita adalah murah dari segi makanan.

DR.2.4.2003 87

Saya kadang-kadang berborak-borak dengan penjual-penjual di gerai-gerai dan juga di pasar-pasar. Mereka memerhatikan bahawa pelancong asing ini membeli rambutan kadang-kadang tidak sampai satu kilo, dia membeli setengah kilo, membeli pisang lima biji, selepas itu benda-benda lain pun dimakan jimat. Kadang-kadang dia makan burger juga, walaupun seharusnya mereka merasai ataupun menikmati makanan setempat, kalau hendak makan burger tidak payah datang ke Malaysia, di negara mereka lebih banyak burger tetapi saya rasa ialah kerana kita tidak memberikan satu pendedahan yang meluas bahawa Malaysia adalah satu destinasi pemakanan yang murah dan lazat berbanding dengan umpamanya di Thailand. Saya lihat bahawa mereka cukup tersusun dalam perkara ini sehingga setiap pemandu pelancong dan agensi pelancongan mereka memberikan pamflet dan briefing kepada pelancong yang baru sampai destinasi-destinasi makanan yang harus dilawati dimasukkan sebagai satu destinasi dalam jadual lawatan para pelancong. Kerana itu tempat-tempat pemakanan mereka sangat meriah dan ini memberikan value-added kepada ekonomi negara kita. Ya. Dato' Dr. Haji Shafie bin Haji Mohd. Salleh: Pedas. Tuan Husam bin Haji Musa: Oh! Pedas. Baru-baru ini di satu hotel diadakan promosi makanan Greece, itu boleh diatur oleh Menteri Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan kita dan makanan Kerala pun mungkin lazat untuk kita perkenalkan. Yang akhir sekali ialah tentang OIC tadi. Kita lihat bahawa kemasukan pelancong ke Timur Tengah sudah bermula tetapi tidak sepenuhnya datang dan daripada perbualan saya dengan rakan-rakan lain di sebahagian besar negara tersebut, mereka mendakwa bahawa promosi adalah belum mencukupi dan setakat hari ini mereka kenal beberapa destinasi tertentu sahaja di Malaysia iaitu Pulau Pinang, Genting Highlands dan juga Kuala Lumpur sendiri, pulau-pulau lain dan tempat-tempat lain masih kurang maklumat tentang perkara tersebut. Saya difahamkan kecuali Pulau Pinang banyak menghantar rombongan promosi pelancongan. Jadi, saya berharap kementerian ini dapat meningkatkan promosi dan mengeluarkan lebih banyak pamflet dan brosur dalam bahasa Arab selain daripada bahasa Inggeris dan Yang Berhormat Menteri Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan sedar bahawa pelancong ke Timur Tengah datang dalam dua bentuk lazimnya iaitu satu bentuk pelancongan berkeluarga. Mereka membawa kalau ada isteri tiga orang, mereka akan membawa semua isteri mereka, ketiga-tiga isteri serentak dan ini satu perkara yang sangat menarik dan kadang-kadang teksi tidak muat mereka masukkan ke dalam satu teksi. Pemandu teksi selalu merungut pada saya, penumpang yang ramai bayarannya kurang sedikit. Satu lagi ialah pelancongan berbulan madu, iaitu mereka baru kahwin, mereka datang berbulan madu dan bulan Mei ini start musim panas di negara mereka. Oleh kerana itu mereka akan mengadakan summer vocation, saya berharap peluang ini kita mengambil kesempatan di tengah Perang Teluk sekarang, mereka tidak boleh pergi ke Eropah lagi, kalau duduk dekat rumah mereka mungkin kena peluru. Jadi, mungkin mereka boleh datang ke Malaysia jika promosi yang lebih agresif diadakan. Sekiranya Yang Berhormat hendakkan khidmat saya, saya boleh menawarkan khidmat untuk membuat promosi di Timur Tengah. Akhir sekali Tuan Pengerusi, sekali lagi tentang Arkib tadi. Muzium Etnologi Dunia Melayu, muzium ini telah dipindahkan ke Putrajaya sebagai satu lokasi tetap dan kos yang diperlukan RM2 juta ialah untuk perpindahan barang-barang artifak untuk dijadikan koleksi muzium dan untuk menampung kos perpindahan dua buah rumah tradisi, dan saya ingin mendapatkan kepastian, adakah rumah-rumah tradisi yang lain boleh juga kita menghantar senarainya untuk disimpan oleh muzium ini. Umpamanya di Kota Bharu di belakang Masjid Muhammadi terdapat beberapa rumah tradisi Melayu yang saya rasa apabila dirobohkan tidak mungkin lagi akan ada orang yang membina rumah-rumah tersebut… Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masa Yang Berhormat sudah cukup. Tuan Husam bin Haji Musa: Ya.

88 DR.2.4.2003

Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masa sudah cukup. Tuan Husam bin Haji Musa: Adalah elok rumah-rumah ini dikumpulkan di satu tempat, bukan sahaja rumah yang dua buah yang disebut dalam belanjawan ini. Sekian, terima kasih. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Saya benarkan dua orang sahaja lagi. Saya beri Yang Berhormat bagi Arau. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Arau? Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, kemudian selepas itu Menteri menjawab. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Macam Tebrau sahaja. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Araukah Tebrau. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Tebrau ya. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Arau. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Allah. 5.58 ptg. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin [Arau]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Saya ingin mengucapkan tahniah kepada Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan di atas pencapaian mereka yang begitu memberangsangkan. Saya kira di bawah Yang Berhormat Menteri kita telah melihat perubahan-perubahan yang begitu nyata di mana kehadiran-kehadiran pelancongan kalau dahulu saya pernah duduk dalam tourism kita target pelancong akan datang satu juta tetapi pada tahun 2000 kita telah mencapai satu juta kehadiran pelancong pada sebulan sehingga kita dapat 12 juta setahun. Ini saya rasa satu pencapaian, kalau kita melihat angka atau melihat curve pencapaian kehadiran pelancong itu begitu tinggi. Tuan Pengerusi, saya sedar bahawa di bawah kementerian ini di bawah kepimpinan Yang Berhormat Menteri dan juga Timbalan Menteri serta pegawai-pegawai dalam pelancongan, mereka telah pun mewujudkan satu budaya kerja yang begitu baik. Saya selalu menyebutkan budaya kerja ini kerana kita tidak boleh menganggap sesuatu pencapaian itu dapat kita capai dengan begitu mudah tanpa kita mengadakan satu perancangan yang baik dan juga tanpa kita melaksanakan bersungguh-sungguh. Saya sedar bahawa di bawah kementerian ini pegawai-pegawainya bekerja tidak mengira masa, siang dan malam. Kalau kita lihat di tourism sampai pukul 12.00 saya melihat mereka masih lagi bekerja dalam masa mereka mengendalikan program-program seperti apa warna….. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Citrawarna.. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Citrawarna dan juga program- program yang melibatkan sambutan perayaan-perayaan di negara kita yang dilaksanakan dengan.. Tuan Haji Abdul Fatah bin Haji Haron: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, ada yang berdiri Yang Berhormat .. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: ..mendapat sambutan yang begitu baik sekali dan mereka juga mengadakan program dari satu negeri ke satu negeri. Ini saya rasa satu pendekatan yang amat baik. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, Yang Berhormat. Tuan Haji Abdul Fatah bin Haji Haron: Kuorum tidak cukup. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Masa saya begitu singkat.

DR.2.4.2003 89

Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Peraturan berapa Yang Berhormat. 13(1). Cuba kira. Seorang Ahli: [Bercakap tanpa pembesar suara] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Tidak, di luar tidak kira, dia kira di dalam… [Ketawa] Kalau kira di luar boleh kira di rumah sekali. [Ahli-ahli dikira: 20 Ahli hadir] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: 20, kuorum tidak cukup. Bunyi loceng. [Loceng dibunyikan] [Ahli-ahli dikira: 35 Ahli hadir] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: 35, cukup kuorum. Sambung Arau. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: Tuan Pengerusi, saya sedikit, sedikit sahaja, Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Kalau tidak ada apa, kalau peraturan boleh, Yang Berhormat. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: Point of order, Tuan Pengerusi, Point of Order. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Mengenai apa, Yang Berhormat? Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: Saya lain kali kalau orang panggil kuorum ini kalau dia orang tidak cukup 90% potong gaji dia orang. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Dia tidak ada peraturan Yang Berhormat, pasal apa, walaupun dia seorang. Siapa yang membangkitkan, kita ikut peraturan, Yang Berhormat. Sambung Arau. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Terima kasih, terima kasih Tuan Pengerusi. Sebelum saya hendak sambung ucapan saya … Datuk Ruhanie bin Haji Ahmad: Penjelasan, penjelasan, Arau. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Saya pun … Datuk Ruhanie bin Haji Ahmad: Arau, minta penjelasan. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Sebelum itu … Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Dia belum bagi lagi, Yang Berhormat. Dia belum bagi, Yang Berhormat. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Saya pun hairan, Tuan Pengerusi dua kali pihak pembangkang membangkitkan kuorum. Sekali hari itu cuma seorang sahaja pembangkang dalam Dewan tanya kuorum cukup atau tidak cukup. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masuk kepada asal, Yang Berhormat, masuk perkara tajuk, Yang Berhormat. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Dia orang membangkitkan kuorum. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masuk perkara tajuk, Yang Berhormat. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Tuan Pengerusi, kuorum adalah tanggungjawab bersama. Ini saya hendak sebutkan, bukan tanggungjawab kita daripada pihak …

90 DR.2.4.2003

Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Yang Berhormat, masuk tajuk, Yang Berhormat. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: …pihak kerajaan. Tuan Pengerusi, …. Datuk Ruhanie bin Haji Ahmad: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Teruskan ya. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Tuan Pengerusi, saya tadi menyebutkan bahawa pencapaian kementerian ini saya hubung kaitkan dengan perancangan dan juga kerja kuat yang dilaksanakan kerana ini adalah merupakan sesuatu yang harus kita sebutkan kerana saya percaya jika kita semua mempunyai sikap dan pandangan yang positif begini bukan sahaja Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan tetapi kementerian-kementerian lain malahan masyarakat kita kalau kita bersikap sebegini masyarakat kita akan dapat dan negara kita akan dapat membawa pembangunan yang lebih hebat lagi. Dalam kementerian ini juga saya melihat pembawaan ataupun pendekatan Yang Berhormat Menteri begitu baik sekali melayan Kelantan, Terengganu sebagai mana negeri- negeri yang lain. Mereka terlibat sama tetapi kadang-kadang yang menyedihkan mereka sendiri tidak dapat mengikuti dan tidak dapat memenuhi cita-cita yang kita ingin menarik ramai pelancong ke negara kita. Misalnya baru-baru ini bila saya pergi ke luar negara melawat, semasa saya pergi ada peluang pergi ke luar negara dengan urusan yang lain, saya pergi juga ke pejabat tourism Malaysia di luar negara. Pengarah-pengarah di luar negara kecewa mereka menghadapi tekanan malahan mereka menghadapi pertanyaan daripada orang yang ingin melancong ke Malaysia apabila ada dasar dibuat oleh Terengganu misalnya, lelaki dan perempuan tidak boleh mandi sekali, tidak boleh menggunakan kolam bersama begitu juga dari segi pakaian, wanita tidak boleh menjaga pelancong lelaki. Ini menimbulkan pertanyaan dan menimbulkan kemusykilan kepada mereka yang berada di luar negara. Saya tidak tahulah mungkin Menteri boleh memaklumkan dan juga menjawab menyatakan kepada kita. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masuk tajuk Yang Berhormat. Masuk tajuk ini? Mandi sekali ini masuk tajuk, Yang Berhormat? Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Tuan Pengerusi, saya ingin bertanya kepada pihak kementerian mengenai Majlis Tindakan Pelancongan Negeri. Semasa kementerian ini diwujudkan kita dapati bahawa kementerian ini ada di peringkat Pusat tetapi di peringkat negeri, tugas-tugas di peringkat negeri dilaksanakan di bawah Setiausaha Kerajaan Negeri di bawah Unit Pembangunan Ekonomi di peringkat negeri. Jadi, kegiatan- kegiatan untuk meningkatkan pelancongan di peringkat negeri tidak dapat berjalan dengan begitu baik. Saya ucapkan tahniah kepada pihak kementerian kerana mengambil pendekatan untuk mewujudkan Majlis Tindakan Pelancongan Negeri-negeri. Ini memang hasrat yang telah dikemukakan oleh negeri-negeri dan pihak kementerian juga memberikan peruntukan RM32 juta untuk Majlis Tindakan Pelancongan Negeri-negeri tetapi saya melihat ada negeri yang telah pun melaksanakan Majlis Tindakan Pelancongan Negeri ini tetapi ada negeri yang belum lagi melaksanakan Majlis Tindakan Pelancongan Negeri ini. Saya ingin bertanya kepada pihak kementerian, satu dasar yang begini baik dan usaha-usaha yang dibuat ini adalah untuk menggalakkan pelancongan di negeri-negeri yang ada di Malaysia supaya pelancong-pelancong yang datang ke Malaysia ini dapat menikmati keindahan tempat di berlainan tempat dan juga dapat menikmati kebudayaan- kebudayaan yang berlainan di antara negeri-negeri dapat kita paparkan dan dapat dinikmati oleh pelancong-pelancong. Jika… Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masa Yang Berhormat sudah cukup, Yang Berhormat.

DR.2.4.2003 91

Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Jika Majlis Tindakan Pelancongan Negeri tidak dapat dilaksanakan sudah tentulah hasrat kita akan terbantut. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, masa Yang Berhormat sudah cukup Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Tuan Pengerusi, satu perkara lagi yang ingin saya bangkitkan di sini adalah pendekatan daripada Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan iaitu bagaimana kita menyambut pelancong-pelancong ataupun how we wish pelancong kita. Saya tahu Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan apabila berjumpa kita tidak lagi bersalam. Mungkin bagi kita wanita, bagi pihak pembangkang juga apabila kita hulur tangan mereka tidak menyambut tangan kita. Jadi, satu pendekatan yang dibuat oleh kementerian … Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Cukup, Yang Berhormat. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Meletakkan tangan di dada. Ini saya tengok belum lagi dapat disambut oleh rakyat. Nampak gayanya ada inisiatif daripada pihak kementerian tetapi sehingga hari ini tidak mendapat sambutan daripada rakyat. Adakah pihak kementerian menilai semula ataupun apakah usaha-usaha kementerian untuk memperkenalkan supaya ia menjadi satu cara sambutan yang diterima oleh keseluruhan masyarakat di negara kita. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, cukup, Yang Berhormat. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Tidak bererti cuma pihak kementerian sahaja yang melaksanakannya. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Cukup, Yang Berhormat. Puan Hajah Mastika Junaidah binti Husin: Terima kasih. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Yang Berhormat bagi Pokok Sena selepas itu Menteri menjawab. Saya sudah putuskan, Yang Berhormat. 6.08 ptg. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar [Pokok Sena]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Saya ingin mengambil bahagian dalam membahaskan Maksud B.24 Jabatan Muzium dan Antikuiti iaitu berkaitan dengan soal peruntukan tambahan RM1,200,000 untuk perlaksanaan program Pameran Raja Kita. Saya ingin mendapat sedikit penjelasan daripada Yang Berhormat Menteri sejauh manakah program Pameran Raja Kita ini memberikan kesan kepada kecintaan dan perhubungan kita bukan sekadar pengenalan, kita tahu siapa raja kita, tetapi saya melihat lebih jauh daripada itu ialah kita hendak melihat kepada kecintaan untuk melihat keutuhan Institusi Raja itu sendiri. Sejauh mana pameran ini boleh dihubungkaitkan kepada program pembinaan pengukuhan Institusi Raja sebab saya kira ini yang lebih utama selain daripada kita mengenali peribadi-peribadi setiap raja itu tetapi Institusi Raja yang perlu diperkenalkan dihayati oleh kehidupan masyarakat kita sekarang di Malaysia ini kerana kita bimbang dan takut nanti berlaku kelunturan kalau sekadar kita kenal siapa individu raja kita tetapi kita tidak dapat melihat peranan kepada pengukuhan Institusi Raja yang harus difahami dan dihayati apakah bidang kuasa Institusi Raja ini, saya bimbang bahawa lama kelamaan akhirnya kita akan lihat bahawa Institusi Raja ini akan terhakis. Sebab itu saya ingin tanya sejauh mana program pameran ini dan adakah dibuat satu program yang lebih bersifat wacana dalam membincang soal pengukuhan Institusi Raja dengan melibatkan berbagai-bagai pihak supaya kita dapat mengemaskinikan Institusi Raja, dapat mengenal pasti bidang tugas dan kuasa Institusi Raja dalam konteks khususnya bagi saya dalam pengukuhan sebagai Ketua Agama dalam negara kita. Dan juga saya lihat bahawa ini kerana ada kaitan hari ini kita lihat, seolah-olah berlaku macam krisis dalam konteks tanggungjawab peranan dalam hal berkaitan dengan

92 DR.2.4.2003 soal keagamaan ini khususnya apabila timbul dalam pembangunan Islam yang melibatkan pendidikan Islam. Kita lihat hari ini, bermakna seolah-olah macam kerajaan ambil pihak eksekutif, sedangkan dalam konteks pendidikan Islam itu sendiri sudah lama diletakkan di bawah institusi raja di setiap negeri itu sendiri. Jadi, ini yang saya kira bahawa sehingga timbul satu keadaan yang tidak begitu baik, suasana yang tidak begitu sihat di kalangan kita bila baru-baru ini berlakunya media arus perdana yang juga melibatkan pemimpin negara kita yang cuba memberikan gambaran yang tidak betul tentang pendirian Majlis Raja-Raja dalam isu sekolah agama rakyat, umpamanya. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Tajuk apa ini, Yang Berhormat? Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Ini tajuk pameran Raja Kita dalam hendak mengukuhkan institusi raja… [Ketawa] Macam tadilah, Yang Berhormat bagi Arau sebut pasal mandi sekali, apa semua… [Ketawa] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ha, cukup itu, pindah kepada yang lain. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Ya, ini yang saya…. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Saya tidak benarkan sebut pasal itu dah. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar:…yang saya hendak sebut tadi bahawa sehingga menyebabkan Penyimpan Mohor Besar Raja-raja memperjelaskan bahawa sebenarnya Majlis Raja-raja belum membuat apa-apa pendirian. Jadi, saya rasa bahawa mengeksploitasi keadaan sebenar pendirian Majlis Raja-raja ini satu perkara yang tidak harus berlaku dalam kehidupan masyarakat kita ini. Kemudian saya kira bahawa perlu juga untuk kita hendak memperkenalkan bagaimana institusi raja ini dalam konteks raja-raja ini, dia dapat melahirkan bakat-bakat kepimpinan politik dalam negara kita daripada darah raja itu sendiri. Ini juga harus diperkenalkan, umpamanya saya hendak sentuh tentang Almarhum Bapa Kemerdekaan kita, Tuanku Abdul Rahman daripada darah raja. Dari istana, dia turun untuk menjadi Bapa Kemerdekaan. Jadi, kita hendak lihat bagaimana pemikiran orang berdarah raja ini yang mampu untuk membawa kecemerlangan kepada pembangunan dalam negara kita. Ini juga harus diperkenalkan. Saya amat bersetuju dengan apa yang dibawa oleh Kementerian Penerangan yang saya kira perlu ada lanjutan daripada Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan itu sendiri. Apabila Kementerian Penerangan membawa satu slot khas Cetusan Pemikiran Almarhum Tuanku Abdul Rahman daripada buku Sebelum dan Selepas 13 Mei. Saya sangat-sangat seronok kerana ini memberikan ruang untuk kita berkongsi pendapat dan pandangan dengan bapa kemerdekaan kita iaitu Almarhum Tuanku Abdul Rahman… Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: [Bangun] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Ya, ada yang berdiri Yang Berhormat, Jeli. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Ya. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Hendak bagi jalan? Ha, sila. Tuan Mohd. Apandi bin Haji Mohamad: Saya tertarik dengan ucapan Yang Berhormat bagi Pokok Sena yang menyentuh tentang peranan raja-raja dalam politik tanah air sehingga Bapa Kemerdekaan negara kita juga seorang yang berketurunan raja, selaras dengan muzium untuk memartabatkan raja.

DR.2.4.2003 93

Apakah dalam ucapan Yang Berhormat itu hendak menggambarkan bahawa kita hendaklah menyokong Ahli Parlimen Gua Musang sebagai bakal Perdana Menteri yang berikutnya?.. [Ketawa] Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Tidak payahlah Yang Berhormat, tidak payah jawab. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Itu hak. Soal siapa hendak jadi Perdana Menteri, itu hak yang akan menentukan. Tuan Pengerusi [Dato' Haji Muhamad bin Abdullah]: Masuk yang lain Yang Berhormat, ya. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Tetapi saya hendak balik kepada soal pemikiran Almarhum Tuanku ini yang merupakan darah raja, dari istana dia turun membawa perhambaan kepada kehidupan masyarakat dalam negara kita ini. Saya setuju dengan apa yang dibuat oleh Kementerian Penerangan tetapi sayangnya, apa yang dibuat oleh Kementerian Penerangan itu tidak menyeluruh untuk memahami pemikiran Tuanku. Jadi, saya rasa bahawa sesuai dengan kementerian Yang Berhormat yang ada Memorial Tuanku Abdul Rahman dan sebagainya, perlu membawa kepada untuk kita berbincang dengan generasi muda hari ini untuk memahami pemikiran Tuanku yang saya lihat pemikiran Tuanku ini ada tiga ataupun empat peringkat. [Timbalan Yang di-Pertua (Datuk Lim Si Cheng) mempengerusikan Jawatankuasa] Pertama, pemikiran pra merdeka dalam perjuangan untuk menuntut kemerdekaan. Keduanya, pemikiran Tuanku pasca merdeka iaitu dalam menerajui negara kita untuk membawa arus pembangunan. Yang ketiganya ialah pemikiran Almarhum Tuanku selepas daripada dia melepaskan jawatan dia, atau berundur. Yang keempatnya, pemikiran Tuanku selepas UMNO diharamkan. Ini mempunyai pemikiran Tuanku yang sangat jelas. Sebab itu antara pemikiran Almarhum Tuanku ini yang saya rasa bahawa perlu diperbincangkan supaya orang memahami bagaimana pemikiran Tuanku menanggapi seseorang. Umpamanya dalam buku Sebelum dan Selepas 13 Mei, ini saya rasa harus diperbincangkan bagaimana tanggapan Tuanku tentang Perdana Menteri sekarang pada waktu itu. Datuk Mohd. Shafie bin Haji Apdal: [Bangun] Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Ini orang tidak pernah melihat supaya…. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Saya….. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Timbalan Menteri. Datuk Mohd. Shafie bin Haji Apdal: Saya ingat Tuan Pengerusi, kalau dapat kita tumpukan masa sedikit tentang perkara ini kerana ini melibatkan tentang dasar. Saya ingat apa yang Yang Berhormat sebut ini tentang bagaimana pemikiran dan bagaimana perasaan. Butiran-butiran kita ada tentang perbelanjaan kementerian kerana semalam kita telah bincang tentang dasar…. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Ya, sudah panjang lebar. Datuk Mohd. Shafie bin Haji Apdal: Sudah berapa hari dah. Yang penting ini kita selesaikan tentang perbelanjaan ini. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Saya sebut… Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, boleh gulung sekarang. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Ya, saya hendak gulung ini. Dia kacau jadi terguling habis tadi. [Ketawa] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Ini bukan kacau, satu nasihat yang tepat.

94 DR.2.4.2003

Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Ya, memang betul tetapi dia tidak berapa faham. Saya hendak mencadangkan satu program untuk kita berkongsi cetusan pemikiran Almarhum Tuanku. Generasi muda hari ini mungkin tidak tahu macam mana pendapat atau pandangan Tuanku tentang Perdana Menteri sekarang. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Pertarungan politik Tuanku dengan Perdana Menteri sekarang. Begitu juga pemikiran,…… Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Masa cukup. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Saya hendak gulung habis, last sekali. …..Pemikiran Tuanku selepas UMNO diharamkan. Bagaimana dia melihat UMNO sebelum daripada merdeka, selepas merdeka dan pemikiran Tuanku melihat UMNO selepas daripada UMNO diharamkan. Saya hendak berkongsi pemikiran Tuanku terhadap PAS, yang dia kecam PAS, saya boleh terima tetapi kita juga hendak berkongsi pendapat pemikiran itu untuk kita melihat bagaimana arus perjalanan susur galur pemikiran Tuanku yang sangat saya sanjung. Sebab itu saya minta Kementerian Penerangan dan Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan ini supaya ada satu kerjasama untuk kita membawa cetusan pemikiran anak kelahiran dari istana daripada keluarga diraja ini… Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat cukup. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: ….dalam membangunkan negara kita dengan pemikiran yang sangat baik. Sekian, terima kasih. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Baik, menteri sila jawab. 6.17 ptg. Menteri Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan [Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir]: Tuan Pengerusi, saya ingin merakamkan ucapan setinggi-tinggi terima kasih di atas pandangan-pandangan yang telah pun diberi mengenai pelbagai peruntukan tambahan yang telah pun dipohon oleh kerajaan. Pertamanya, Yang Berhormat bagi Kelang telah banyak menyentuh soal-soal muzium, monumen dan juga bangunan-bangunan warisan. Saya ucapkan setinggi-tinggi terima kasih di atas minat Yang Berhormat mengenai perkara-perkara tersebut. Saya ingin menyatakan bahawa kerajaan memang mengambil berat tentang mengekalkan bangunan-bangunan lama, monumen-monumen yang terdapat di seluruh negara dan peraturan-peraturan mengenai usaha ini, kita sepanjang masa memperkemas- kan dari masa ke semasa dan tanggungjawab ini bukan sahaja diberi kepada Jabatan Muzium dan kepada kementerian saya tetapi juga diberi kepada Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan, kepada local authorities dan sebagainya. Setiap tahun kita belanjakan berpuluh-puluh juta ringgit untuk seluruh negara bagi kita membaik pulih, untuk membina semula dan juga untuk menyelenggarakan bangunan- bangunan seperti ini. Memanglah kadang-kadang terdapat kelemahan dari segi penguatkuasaan dan ini bukanlah salah kerajaan. Kadang-kadang kita bergantung kepada orang-orang tertentu untuk menguatkuasakan segala dasar yang telah pun dipersetujui oleh kerajaan tetapi kadang-kadang terdapat kelemahan dalam penguatkuasaan. Namun demikian, mengenai projek-projek ataupun produk-produk tertentu yang mungkin Yang Berhormat menghadapi masalah bolehlah ditulis surat direct kepada saya. Misalnya, mengenai bangunan tokong di Kelang itu. Kalau ada masalah, bolehlah tulis surat kepada saya, saya juga boleh campur tangan untuk membawa kebaikan kepada perkara-perkara tersebut.

DR.2.4.2003 95

Mengenai Yang Berhormat bagi Tumpat, saya mengucapkan atas pandangan- pandangan beliau. Sememangnya sayalah juga memberi pandangan kepada kerajaan Kelantan pada awal-awal lagi saya jadi menteri, kalau ada satu dasar yang mereka tidak setuju, maka janganlah membuat keputusan yang terlalu drastik, ban itu, haramkan itu, haramkan ini dan sebagainya. Saya telah memberi contoh wayang kulit, kalau mungkin mengenai satu perkara yang dipersembahkan itu tidak sesuai, maka kita boleh ubah suai dan itulah yang telah berlaku baru-baru ini, alhamdulillah. Begitu juga menora dan berbagai-bagai lagi elemen kebudayaan di Kelantan yang begitu kaya dengan kebudayaannya. Kita berharap apa yang telah diharamkan itu dapat dikaji kembali dan kalau didapati dapat diselamatkan seperti wayang kulit itu, maka kita berharap perkara ini dapat dibaiki keadaannya. Tuan Haji Abdul Fatah bin Haji Haron: Terima kasih Menteri yang telah begitu prihatin terhadap kegiatan di Kelantan ini. Berkaitan dengan permainan wayang kulit yang telah dipersetujui oleh kerajaan negeri dan nampaknya pihak Dewan Bahasa dan Pustaka cuba mempertunjukkan cara wayang kulit dikehendaki oleh Kerajaan Kelantan pada hari Sabtu baru ini di hadapan Yang Berhormat Tuan Guru Datuk Menteri Besar Kelantan dan nampaknya berjaya. Ada satu lagi yang saya ingin mendapat penjelasan daripada pihak Menteri iaitu salah satu larangan Kerajaan Kelantan ini ialah hiburan yang berbentuk nyanyian di tempat publik. Umpamanya, ….. Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Biarlah, saya akan jawab. Tidak sampai lagi bab itu. Tuan Haji Abdul Fatah bin Haji Haron: Ada jawapan. Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Ha. Tuan Haji Abdul Fatah bin Haji Haron: Saya takut tidak ingat nanti. Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Saya akan jawab hanya perkara-perkara yang telah dibangkitkan dalam perbahasan tadi. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Baik. Tuan Haji Abdul Fatah bin Haji Haron: Tidak ada kaitan dengan ini. Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Benda baru tidak bolehlah. Tuan Haji Abdul Fatah bin Haji Haron: Tidak apa saya tunggu. Okey. Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Ahli Yang Berhormat bagi Tumpat juga telah menyatakan supaya ada papan tanda-papan tanda penerangan itu diseragamkan. Saya ingin menyatakan bahawa memang itulah menjadi dasarnya dan sekarang kita sedang pun, telah pun tender dan sebagainya. Kita akan adakan papan- papan penerangan mengenai tempat-tempat penarikan pelancongan itu yang seragam. Ini kita telah pun mendapat pakar untuk design nya dan insya-Allah kita akan ada papan-papan tanda penerangan di seluruh negara yang seragam tetapi juga indah. Begitu juga tanda arah. Tanda arah pun kita terpaksa seragamkan kerana ini kita kadang-kadang terpaksa mengikut international standards. Misalnya, tanda arah untuk sesuatu projek pelancongan, ia mesti berwarna coklat. Ini adalah international standards dan ini kita sedang perbetulkan seluruh negara. Mengenai theatre ‘Merdeka! Merdeka! Merdeka!’, kalau Ahli Yang Berhormat dari parti pembangkang pergi menonton theatre itu dan kita ada juga pernah menghantar jemputan, kita hantar jemputan tetapi tidak siapa pergi. Memang kita juga memberi penghargaan kepada tokoh-tokoh agama yang telah pun memulakan semangat untuk mendapatkan kemerdekaan. Tetapi malangnya tidak pergi, dia tidak tahu. Begitu juga dalam pameran-pameran kemerdekaan yang kita ada di Muzium Negara. Kalau Ahli-ahli Yang Berhormat pergi, di sana juga kita dapat lihat peranan yang dimainkan oleh orang-orang seperti Allahyarham Dr. Burhanuddin Al-Helmy, Allahyarham

96 DR.2.4.2003

Zulkifli, Datuk Asri, semuanya ada, tetapi malangnya tiada siapa pergi. Jadi, saya harap program-program yang dianjurkan oleh kementerian ini banyak merupakan Nation Building, jadi seboleh-bolehnya kita hendak ketepikanlah soal-soal politik dan sebagainya. Tetapi merupakan satu yang tidak mengambil kira soal politik. Jadi, kita harap penyertaan daripada parti-parti pembangkang akan lebih aktif lagi. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: [Bangun] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Yang Berhormat bagi Batang Lupar bangun. Tuan Haji Wan Junaidi bin Tuanku Jaafar: Terima kasih Datuk. Saya memang menghargai kementerian membawa pertunjukan macam theatre ini. Tetapi malangnya Datuk, kalau orang Sarawak, orang Sabah dijemput ke tempat ini, kena belanja RM2,000 baru boleh sampai, Datuk. Jadi, apa cadangan kementerian supaya ada theatre-theatre seperti ini ataupun pertunjukan-pertunjukan yang bercorak theatre play ini dibawa juga ke Sarawak, ke Sabah untuk ditunjukkan orang tempatan. Umpamanya, pertunjukan ‘The Cat’, ramai orang Sarawak mengatakan kenapa tidak bawa ke Kuching tetapi masalah tidak ada theatre di Kuching, katanya. Jadi, kita hendak datang ke Kuala Lumpur itu, sudah sampai RM1,000 setengah baru sampai. Satu keluarga datang dekat RM4,000, RM5,000, tiket itu jadi mahal sangat. Macam mana Datuk? Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Memang kita sedang perkenalkan bangunan-bangunan yang sesuai untuk mengadakan theatre-theatre tertentu di seluruh negara. Dan kita juga dari segi jangka panjang, kita harap kita dapat juga membangunkan theatre di beberapa tempat. Mungkin di Sabah, di Sarawak, di utara, di selatan, di timur dan sebagainya. Tetapi, kita harus tahu pertunjukan seperti ‘Cat’ dan sebagainya itu adalah datang dari luar negara dan ianya disponsor oleh swasta, perbelanjaannya berjuta ringgit. Sukarlah untuk kita membawa merata-rata tempat kerana ini adalah orang-orang yang datang dari luar. Tetapi untuk theatre dalam negara seperti misalnya Tengku Anum yang telah pun dimainkan di Istana Budaya, kita akan bawa pergi kepada bangunan Millennium di Kepala Batas kerana kita dapati stagenya adalah lebih kurang sesuai, bukan terlalu sesuai tetapi boleh di ubahsuai untuk diadakan theatre Tengku Anum begitu juga di Jitra. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat Menteri, kita hanya ada lagi satu hari untuk ini. Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Ya, ya. Saya hendak ringkaskan. Saya tahu saya…. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Ada tiga belas kementerian yang kita perlu selesai. Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Yang Berhormat bagi Gelang Patah, saya ucap terima kasih di atas segala pandangan yang telah diberi tetapi mengenai tanglung supaya diberi bantuan kerajaan. Saya ingin menyatakan kebanyakan acara-acara yang diadakan oleh kementerian, kebanyakan acara itu adalah atas sokongan dari pihak swasta. Bukan semuanya dapat bantuan daripada kerajaan. Kebanyakan tidak mendapat bantuan kerajaan tetapi kita menggalakkan pihak swasta mengadakan acara-acara tersebut. Jadi, tanglung itu pun saya berharap supaya pihak swasta dari masyarakat Malaysia keturunan China dapat memainkan peranan yang lebih aktif sedikit kerana mereka lebih berkemampuan untuk mengadakan. Tetapi di sana sini, kita juga memberi bantuan sedikit sebanyak tetapi kita tidaklah mempunyai peruntukan yang banyak untuk menyokong semua orang. Cuma dalam hubungan ini saya ingin menjawab apa yang telah dikatakan

DR.2.4.2003 97 oleh Yang Berhormat bagi Tumpat tadi. Yang Berhormat bagi Tumpat ini adalah penting Ahli Yang Berhormat. Dengan Kerajaan Terengganu dan juga Kelantan kita tidak ada problem. Malah kita beri bantuan yang berjuta-juta ringgit sepanjang masa. Dan kadang-kadang kebanyakan bantuan ini bukan pun dipohon oleh kerajaan negeri, tetapi kita sendiri rasa bahawa ini adalah perlu untuk pelancongan dan pembangunan rakyat dan sebagainya. Tetapi, dari segi mengadakan acara-acara kebudayaan, kita harus sedar dan kerajaan negeri juga kena terima bahawa di setiap negeri kita ada dua kerajaan. Rakyat pilih dua kerajaan. Dia undi dua kali. Satu pilih Kerajaan Federal, satu lagi pilih kerajaan negeri. Jadi, kerajaan negeri ada dasar-dasarnya, Kerajaan Federal pun ada dasar- dasarnya. Ini kita jangan lupa. Jadi di Kelantan, ada dua kerajaan. Satu Kerajaan Federal, satu Kerajaan Negeri. Di Terengganu pun macam itu juga. Dalam soal yang berkaitan dengan hak asasi rakyat, soal boleh menyanyi ataupun tidak, soal itu, soal ini, ini adalah dijamin oleh Perlembagaan Persekutuan. Perlembagaan Persekutuan mengatasi segala-galanya. Tetapi, alhamdulillah ….. Tuan Haji Abdul Fatah bin Haji Haron: [Bangun] Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: [Bangun] Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Nanti sekejap. Saya tidak beri jalan, dengar saya dahulu, ya. Saya alhamdulillah, sekurang-kurangnya di Kelantan sudah ada satu – saya dapatilah bahawa sudah ada satu keputusan untuk ‘agree to disagree’. Misalnya saya pergi baru ini, perayaan keputeraan Tuanku Sultan, dia ada satu majlis makan malam. Saya yakin bahawa ianya telah dibiayai oleh kerajaan negeri. Itu adalah sebahagian daripada perayaan keputeraan Tuanku Sultan. Dijemputnya penyanyi dari Indonesia, Bob Tutupoly…… Tuan Haji Abdul Fatah bin Haji Haron: [Bangun] Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Nanti sekejap. Dan Dewi …. Sekarang ini saya tidak habis lagi. Lepas saya habis cakaplah. Nanti. Dan, ada seorang wanita Dewi Yun, namanya – ini saya tulis – Dewi Yun. Memang mereka persembahkan lagu yang sedap-sedap, hebat, bukan lagu yang pelik-pelik, bukan rock dan sebagainya. Lagu Enjit-Enjit semut, Yale-yale, lagu-lagu rakyat, tetapi dipersembahkan dengan begitu indah. Semua ada, tetamu dari Indonesia, dari Bangkok, Jeneral Utama dari Bangkok pun datang untuk meraikan Sultan Kelantan, tetapi Kerajaan Negeri oleh sebab mungkin tidak setuju bahawa dalam majlis itu ada orang perempuan menyanyi, maka dia tidak datang. Okeylah, dia tidak setuju, dia tidak datang tetapi majlis berjalan dengan baik. Tidak ada ketegangan, tidak ada apa. Jadi, banyak perkara yang setuju kita bekerjasama, yang mana tidak bersetuju, lets be gentleman about it. Ha, itu yang saya rasa pendirian cukup baik. Sekarang Terengganu patut sedikit sebanyak belajar dari Kelantan iaitu yang mana tidak setuju, tidak usah hadirlah. Tetapi orang yang kata benda itu tidak salah let him go ahead with it. Tuan Haji Abdul Fatah bin Haji Haron: Terima kasih. Masalah majlis makan malam, memang waktu perayaan Tuanku ini ada tujuh malam, makan malam berturut-turut tetapi tidak dianjurkan oleh kerajaan negeri. Yang Berhormat sebut tadi ialah makan malam yang dianjurkan oleh orang besar-besar, memang baru-baru ini seluruh dunia ke mari. Dan Kerajaan Negeri Kelantan sudah ada Akta Hiburan. Kita kena ingat Akta Hiburan itu hak kerajaan negeri. Enakmen Hiburan ada, tetapi dibenarkan menyanyi di kawasan tertutup macam di hotel-hotel okaylah. Tetapi masalah sekarang ini Yang Berhormat Menteri bawa masuk menyanyi di luar, umpamanya di Teluk Bali baru-baru ini menyanyi di luar, di tempat public. Kalau di tempat tertutup okay no problem. Kenapa tidak mahu ketahui keadaan ini.

98 DR.2.4.2003

Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, cukuplah. Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Negeri ada dasar itu tetapi Kerajaan Persekutuan pula rasakan menyanyi asalkan dapat permit dari polis dan sebagainya di kawasan luar pun tak mengapa, tak salah, ini hak asasi. Biarlah saya rasa jangan kadang-kadang disebabkan satu tak setuju, semua hendak main jadi musuh. Jadi, kadang-kadang kita kena juga hormat pandangan orang, jangan ingat pandangan kita sahaja. Dalam negeri Kelantan dan Terengganu ingatlah kita ada dua buah kerajaan... Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: [Bangun] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, saya ingat cukuplah, jangan buang masa. Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Kerajaan Federal dan juga kerajaan state. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Terima kasih, Tuan Pengerusi, terima kasih Yang Berhormat. Saya appreciate usaha-usaha yang dilakukan oleh Yang Berhormat Menteri dalam mempertingkatkan sektor pelancongan dan lain-lain. Tetapi saya ingin mengambil kesempatan untuk menarik perhatian Yang Berhormat iaitu ada acara-acara yang terpaksa kita tegur. Umpamanya acara perayaan semua kaum untuk membentuk satu nilai budaya bangsa seperti mana yang diadakan di Jitra baru-baru ini mendapat sambutan yang begitu besar. Tetapi kita mesti ingat bahawa itu acara agama. Jadi, nilai agama dengan nilai budaya amat berbeza. Jadi, oleh sebab itu, saya rasa tak kena pelaksanaannya itu sebab ini soal agama. Rasulullah kata kalau hendak sambut Aidil Fitri itu... Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, ini semua perkara dasar, tidak berkaitan dengan butiran. Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Pasal program, minta maaf Yang Berhormat. Jadi, usaha-usaha yang dibuat itu melibatkan ramai orang tak sembahyang. Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Ramai orang? Tuan Zawawi bin Haji Ahmad: Tak sembahyang. Yang pergi di situ daripada pukul 3.00 lagi tak sembahyang. [Membaca sepotong hadis dalam bahasa Arab] Jadi, bagaimana Yang Berhormat hendak jawab depan Tuhan besok. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat Menteri, panjang lagikah? Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Okay, saya takkan jawab ini. Jadi, Ahli Yang Berhormat bagi Kubang Kerian, saya ucap terima kasih tentang koleksi warisan - dia sudah balik. Tetapi kalau dia ada di sini - dia ada sentuh kes-kes mengenai ulama-ulama kita yang harus diberi penghargaan dan sebagainya. Saya minta beliau tulis kepada saya dan kita akan kaji dan di mana kita boleh memberi penghargaan, kita akan memberi penghargaan. Mengenai OIC, kempen di negara-negara Islam, saya ingin menyatakan bahawa insya-Allah, kalau semuanya berjalan sebagaimana yang diinginkan, kita akan adakan pusat pembangunan pelancongan OIC, ini akan ditempatkan di Kuala Lumpur. Bermakna kita memang memberi penghargaan. Dr. James Dawos Mamit: [Bangun] Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Saya tak ada masa Yang Berhormat, minta maaf. Kalau ada apa-apa boleh kita bincang kemudian dekat luar ya. Begitu juga kita sedang belanja wang yang cukup banyak untuk mempromosikan Malaysia di negara-negara Arab, dan kita memang menggunakan pamphlet dalam bahasa Arab dan begitu juga iklan kita dalam televisyen, radio dan sebagainya semuanya adalah dalam bahasa Arab. Saya ucapkan terima kasih kepada Arau di atas kata-kata yang memberangsangkan kepada saya dan juga kepada pegawai-pegawai di kementerian. Tetapi saya ingin

DR.2.4.2003 99 menyatakan bahawa salah satu kemegahan kita, bukan saya sendiri selaku Menteri tetapi adalah seluruh industri, untuk mendapatkan seluruh industri pelancongan. Bermakna hotel- hotel, agensi-agensi pelancongan, tour guide semuanya kerja sebagai satu pasukan dan bekerja bersungguh-sungguh dan itulah saya rasa kejayaan kita untuk bekerja sebagai satu pasukan untuk menjadikan Malaysia sebagai negara pelancongan yang besar dalam masa yang singkat. Inilah saya rasa merupakan asas kejayaan kita. Memang Majlis Tindakan Pelancongan negeri-negeri adalah satu kejayaan kita dan sekarang semua negeri termasuk Kelantan dan Terengganu ada Majlis Tindakan Pelancongan Negeri dengan sekretariat, dengan pegawai-pegawai yang lengkap, dan selepas ini usaha-usaha membangunkan pelancongan di negeri-negeri termasuk muzium, arkib dan segala-galanya sudah tentu dapat dibangunkan dengan lebih teratur, dengan lebih berkesan dan sebagainya. Tentang cara kita mengalu-alukan tetamu iaitu dengan meletakkan tangan kanan di jantung kita itu memang ini adalah satu keputusan Jemaah Menteri. Ini oleh sebab kita ini tidak ada standard way of greeting. Hampir kesemua negara misal Thailand dia ada standard way of greeting. India pun ada, China pun ada, Jepun pun ada. Tetapi kita kelam kabut. Tetapi yang lebih sukarkan kadang-kadang kalau tetamu datang dari luar, dia hendak bersalam, ada orang perempuan rasa dia tak boleh bersalam kerana agama dia tak membenarkan. Ada lelaki pula tak boleh salam dengan orang perempuan. Jadi, itulah sebabnya untuk mengatasi segala-gala ini kita introduce cara greeting. Ini tidak ada masalah. Tetapi kadang-kadang saya susah hati juga di Kelantan dan Terengganu ini. Misalnya di sana dasarnya tak boleh bersalam dengan orang perempuan. Tetapi ada satu majlis, Menteri Besar tak dapat hadir, walaupun dijemput dia tak dapat hadir oleh sesuatu sebab di Terengganu dan mewakilinya adalah Yang Berhormat Dato' Mustafa Ali, senior, dia ikut saya, tetapi dia pula salam, salam dengan semua orang, dengan blonde lah, brunette semua dia salam… [Ketawa] Okay. Jadi, anyway saya rasa kita mulakan dalam negara kita ini kita tidak hendak paksa-paksa. Jadi, kita mulakan dengan industri pelancongan, selepas itu kita harap benda ini akan merebak kepada kastam, imigresen, Malaysian Airlines System dan selepas itu kepada sekolah-sekolah dan lama-kelamaan kepada rakyat jelata. Pokok Sena sentuh Pameran Raja Kita di Muzium. Kalau Yang Berhormat pergi tengok pameran itu memanglah mula-mula kita cerita sedikit tentang Institusi Raja dahulu, bagaimana ianya bermula, apa tugasnya, apa tanggungjawab dia dan sebagainya. Selepas itu baru-baru ini kita perkenalkan Agong kita yang baru, Seri Paduka Baginda Yang di- Pertuan Agong kita yang baru kita perkenalkan. Jadi, banyak, memang apa Yang Berhormat kata kita mengamalkan, cuma Yang Berhormat tidak pergi tengok. Kalau tengok memang itulah yang kita buat untuk memperkuatkan. Perlembagaan kita tak menyekat keluarga Diraja mengambil bahagian dalam politik. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Sebenarnya Yang Berhormat, saya pergi melawat muzium-muzium. Macam di Memorial Tunku Abdul Rahman saya pergi ambil fotostat wasiat tentang permakaman dia. Cuma yang saya maksud tadi bukan hanya disebut carta dan sebagainya tetapi ialah di sudut perbincangan wacana untuk membawa kepada pemikiran untuk kita lebih memahami. Kerana kalau kita tengok seimbas lalu kita pun tak boleh hendak memahami kalau orang-orang biasa, generasi muda dia tidak boleh hendak memahami dari segi strukturnya, Institusi Raja begitu sahaja. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat. Tuan Haji Mahfuz bin Haji Omar: Dibuat kepada perbincangan penjelasan yang lebih mantap. Itu yang saya maksudkan. Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir: Ini kadang-kadang kita memang pernah ada seminar dan sebagainya mengenai Perlembagaan Negara. Dalam itu memang perkara utama kita bincang dan Institusi Raja. Memang pernah diadakan dan kita akan terus mengadakan. Yang lain-lain itu Yang Berhormat bangkit kalau saya hendak jawab cerita panjang kerana ini tak berkait dengan peruntukan yang kami minta tetapi apa yang saya tinggal bolehlah kita...

100 DR.2.4.2003

Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Bincang di luar. Datuk Paduka Abdul Kadir bin Haji Sheikh Fadzir:...bincang di luar. Sekian, terima kasih. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Allah! Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Cukuplah, Yang Berhormat. Ahli-ahli Yang Berhormat, masalahnya ialah bahawa wang sejumlah RM60,800,000 untuk Maksud B.22; dan RM1,200,000 untuk Maksud B.24 di bawah Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan jadi sebahagian daripada Jadual hendaklah disetujukan. Masalah dikemuka bagi diputuskan, dan disetujukan. Wang sebanyak RM60,800,000 untuk Maksud B.22; dan RM1,200,000 untuk Maksud B.24 diperintahkan jadi sebahagian daripada Jadual. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Masalahnya ialah bahawa perbelanjaan sebanyak RM10 untuk Maksud P.23; RM8,000,000 untuk Maksud P.24 yang disebutkan dalam Anggaran Pembangunan Tambahan Keempat bagi tahun 2002 hendaklah diluluskan. Masalah dikemuka bagi diputuskan, dan disetujukan. Wang sebanyak RM10 untuk Maksud P.23; RM8,000,000 untuk Maksud P.24; diluluskan jadi sebahagian daripada Anggaran Pembangunan (Tamb.)(Bil.4) 2002.

Maksud B. 18 [Jadual] – Maksud P. 18 [Anggaran Pembangunan (Tamb.)(Bil. 4) 2002 – Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Kepala Bekalan B18 dan Kepala Pembangunan P18 di bawah Kementerian Perusahaan Utama terbuka untuk dibahas. Tuan Haji Che Ghani bin Che Ambak [Setiu]: Terima kasih Tuan Pengerusi dan terima kasih kerana diberi peluang kepada saya untuk turut membincangkan Kepala B18 dan P18. Saya ingin menyentuh soal 00401 11200 dan 03000. Pertamanya berhubung dengan Lembaga Tembakau Negara (LPN). Satu perkara yang ingin saya bangkitkan ialah berhubung dengan isu PPRT di kawasan Setiu, di kawasan Rhu Tapai yang melibatkan Lembaga Tembakau Negara. Pihak Lembaga Tembakau Negara ini kerajaan negeri telah menyediakan kawasan dan Lembaga Tembakau Negara telah memberi peruntukan bagi membantu golongan petani dan nelayan miskin iaitu di bawah program PPRT. Kita dapati bahawa senarai nama peserta-peserta yang telah dibawa atau dikemukakan untuk menduduki rumah-rumah peserta di kawasan Rhu Tapai ini, di kawasan Setiu di mana perumahan tersebut telah disiapkan sebahagiannya oleh pihak kerajaan negeri sendiri yang telah mengeluarkan peruntukan ratusan ribu ringgit dan selepas senarai 40 orang lebih peserta dipilih oleh Lembaga Tembakau Negara dan dipersetujui oleh Pejabat Daerah Setiu dan disahkan PPRT ini oleh Amanah Ikhtiar Malaysia. Tetapi apabila senarai tersebut hendak mendapat kelulusan, kita dapati bahawa pihak kerajaan telah mencadangkan kembali supaya senarai-senarai ini dibatalkan dan dikemukakan senarai baru yang akan disahkan ataupun dikemukakan oleh JKK. Untuk maklumat Tuan Pengerusi bahawa di Terengganu, JKK ini sebenarnya adalah satu pertubuhan haram di negeri Terengganu sebab kerajaan Barisan Nasional telah kalah di negeri Terengganu. JSR di bawah kerajaan negeri dan pihak Pejabat Daerah tidak recognize atau mengiktiraf JKK Terengganu ini. Jadi saya ingin mendapat pengesahan sama ada Lembaga Tembakau Negara ini tunduk ataupun terpaksa mengikut arahan daripada UMNO-UMNO Cawangan yang tidak mempunyai sebarang kuasa di peringkat negeri Terengganu.

DR.2.4.2003 101

Kemudian, yang kedua berhubung dengan industri perabot yang saya rasa satu perkara yang sentiasa saya sebutkan hampir setiap tahun di mana industri perabot ini kita dapati bahawa jumlah eksport perabot kita telah meningkat daripada dahulunya RM4 bilion setahun menjadi RM6 bilion, sekarang dikatakan RM7 bilion. Saya tidak nampak kemajuan di kalangan pengusaha bumiputera dan saya ingin mendapat penjelasan dari pihak kementerian pada hari ini sejauh manakah kesungguhan pihak kementerian untuk memastikan sekurang-kurangnya 30% pencapaian bumiputera dalam industri perabot ini. Adakah industri ini dianggap sebagai industri yang bumiputera tidak mempunyai masa depan dan tidak mampu untuk bersama-sama dengan masyarakat bukan bumiputera di Malaysia ini untuk turut sama? Saya juga ingin membangkitkan bahawa dalam soal industri perabot ini kita dapati bahawa negara kita sebenarnya mempunyai resources yang cukup kaya dengan kayunya, dengan pasir silikanya yang mampu kita membuat cermin atau membuat barangan daripada cermin. Kita juga mempunyai batu dimensi yang cukup banyak di Malaysia. Saya ingin mencadangkan supaya pihak kementerian mempunyai satu pusat kajian bagi memastikan bahawa terdapat gabungan perabot yang mana kita ketahui bahawa perabot sekarang ini, masyarakat ataupun orang ramai sudah tidak lagi berminat dengan mungkin kayu sahaja tetapi mungkin kayu terpaksa dicampur dengan cermin, terpaksa dicampurkan dengan batu dimensi ataupun dimensional stone, dengan izin. Dan ini saya fikir kalau boleh tidak kementerian usahakan supaya kawasan-kawasan yang mempunyai resources base yang cukup besar, kawasan batu dimensinya, kawasan pasir silikanya yang boleh kita membuat cermin yang cukup baik dan kita mempunyai kayu yang terkenal, kita boleh gabungkan ketiga-tiga unsur tersebut bagi melahirkan ataupun mengeluarkan perabot yang bermutu dari negara kita. Yang akhirnya saya ingin sebut berhubung dengan Jabatan Mineral dan Geo-sains yang mana jabatan ini biasanya dijadikan sebagai kambing hitam ataupun yang akan dipanggil setiap kali berlaku tanah runtuh pembangunan di kawasan tanah tinggi. Saya suka untuk menyebut dalam Utusan Malaysia baru-baru ini dikeluarkan bahawa apabila berlaku kes tanah runtuh yang melibatkan Jeneral (B) Tan Sri Ismail Omar dan keluarganya yang telah meninggal dunia di kawasan Hill View, Hulu Klang umpamanya. Sehingga hari ini laporan kajian itu tidak dikeluarkan untuk orang ramai. Saya difahamkan kawasan tersebut sekarang ini penduduk-penduduk bertanya-tanya sebab dirasakan bahawa kawasan itu tidak selamat dan ada tanda-tanda bahawa akan berlaku lagi tanah runtuh tersebut. Jadi saya minta supaya pihak kementerian mencadangkan kepada pihak kerajaan supaya sebarang pembangunan di kawasan tanah tinggi nanti perlulah terlebih dahulu mendapat pengesahan sama ada kawasan tersebut selamat atau tidak yang berdasarkan mungkin kepada pemetaan bawah tanah, berdasarkan bedrock ataupun batuan dasarnya ataupun yang terdapatnya underground water ataupun underground stream yang boleh mengakibatkan berlakunya kawasan yang dianggap merbahaya kepada masyarakat kita. Saya cadangkan mungkin boleh kita cadangkan kepada Lembaga ataupun kepada kerajaan tempatan supaya dizonkan kawasan-kawasan yang mungkin merbahaya untuk dibuat sebarang bentuk pembangunan di kawasan tersebut. Jadi saya fikir itu tiga perkara dan yang sebagai akhirnya saya juga ingin menyebut bahawa dalam industri kelapa sawit yang sekarang ini didapati bahawa harganya agak baik sekarang, kalau boleh pihak kerajaan membantu peneroka-peneroka yang terpaksa sekarang ini mengadakan kembali penanaman semula kelapa-kelapa sawit di kawasan- kawasan umpamanya di kawasan Setiu kawasan tempat saya terdapat beberapa kawasan peneroka Felda yang mereka terpaksa menanam semula...... Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, masa cukup. Tuan Haji Che Ghani bin Che Ambak:.....dan akibatnya mereka tidak mempunyai sebarang pendapatan. Jadi kalau boleh kerajaan membantu mereka supaya masalah mereka ini dapat diatasi. Terima kasih. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Ahli Yang Berhormat bagi Mambung.

102 DR.2.4.2003

6. 45 ptg. Dr. James Dawos Mamit [Mambong]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, ada dua tiga orang. Semua panjangkah? Bolehkah kita selesaikan petang ini pukul 7.00 lebih sedikit? Bolehkah? Kita cubalah. Dr. James Dawos Mamit: Saya punya pendek, Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Baik, baik. Dr. James Dawos Mamit: Hanya tiga perkara. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Sebab besok kita ada 13 kementerian lagi. Dr. James Dawos Mamit: Ya, ya, tiga perkara. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Baik. Dr. James Dawos Mamit: Saya ingin menyentuh Lembaga Perindustrian Kayu Malaysia di bawah kementerian ini. Peruntukan tambahan yang RM13 juta ini adalah untuk bantuan bahan-bahan mentah kepada pengusaha-pengusaha yang terlibat dalam industri perkayuan. Bukankah mereka yang terlibat di dalam industri ini orang kaya-kaya dan kenapa kerajaan membantu mereka ini untuk membeli lagi bahan-bahan mentah untuk digunakan oleh orang yang mengilang kayu? Yang keduanya, ialah peranan MTIB. Peranan utama MTIB adalah untuk menggalak pembangunan industri kayu dan juga untuk membantu pemasaran produk- produk perkayuan di luar negara. Ada lagi satu badan yang dinamakan Malaysian Timber Council, apakah peranan MTC ini, saya ingin minta penjelasan daripada kementerian tentang peranan MTC. Perkara yang ketiga, adalah persijilan kayu ataupun Timber Certification. Malaysian Timber Certification Council sudah pun ditubuhkan dan sudah pun mengadakan banyak perbincangan tentang arah tuju persijilan kayu di negara kita, termasuk juga mengikut garis panduan daripada International Tropical Timber Organisation. Terdapat juga banyak badan di dunia ini yang membuat persijilan kayu termasuk Forest Stewardship Council, dan Pan European Forest Certification Council. Kita keliru di Malaysia ini, yang mana satu kita hendak gunakan di bawah MTCC ini. Sekian. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Tambun. 6.57 ptg. Dato' Haji Ahmad Husni bin Mohd. Hanadzlah [Tambun]: Tuan Pengerusi, dalam butiran-butiran Lembaga Minyak Sawit Malaysia ini, ada beberapa projek hiliran yang sedang dibuat. Saya ingin mendapat penjelasan dari sektor swasta kita, bagaimana respons mereka kerana yang pentingnya adalah sektor swasta memainkan peranan dan apakah insentif yang telah disediakan supaya mereka terlibat dalam projek hiliran. Tuan Pengerusi, ada satu produk semasa showcase Malaysia iaitu membuat pinggan mangkuk daripada batang pokok kelapa sawit dan ini mendapat respons yang cukup baik daripada pelabur luar negara. Kedua, tentang industri kelapa sawit ini, kita tahu yang sesuatu inisiatif untuk global, production nya mesti berjaya berpindah ke negara lain, bermakna production di dalam pasaran, sejauh mana tindakan ini diambil oleh kerajaan ataupun sektor swasta. Ketiga, mengenai dengan pengeluaran kelapa sawit ini, saya dapati di antara ladang milik agensi kerajaan dengan milik swasta, produktivitinya berbeza, apakah langkah yang dibuat supaya dapat meningkatkan pengeluaran dari sektor kerajaan dan agensi kerajaan.

DR.2.4.2003 103

Tuan Pengerusi, dan akhir sekali mengenai dengan industri perabot ini, kita tahu dalam pasaran antarabangsa ada new entry ini, kemasukan baru daripada China dan Vietnam dengan design yang cantik dan murah. Bagaimanakah kita hendak menghadapi persaingan itu pada masa akan datang. Terima kasih. Beberapa Ahli: [Bangun] Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, saya hanya hendak membenarkan seorang berucaplah dan selepas itu Yang Berhormat Timbalan Menteri menjawab. Kalau tiga orang boleh selesai dalam tujuh minit boleh atau tidak? Boleh ya, okey Bachok dahulu, Bachok dahulu, okey. 6.53 ptg. Tuan Wan Nik bin Wan Yussof [Bachok]: Tuan Pengerusi, terima kasih. Sepatutnya saya dapat 10 minit untuk membela 18,000 penanam tembakau ini, 18,000 penanam tembakau kemudian 2,582 pengusaha tembakau. Tetapi malanglah masa terhad. Pertama sekali saya hendak mengucapkan terima kasih kepada pihak kementerian yang telah membuat tambahan peruntukan ini RM1,249,530 untuk menyempurnakan lagi sistem perparitan dalam kawasan penanaman tembakau khususnya dalam Parlimen saya yang terlibat dalam produktiviti tembakau, Parlimen Bachok adalah antara yang tertinggi di Malaysia kita daripada jumlah hektarnya keseluruhannya ialah 15,500 hektar dan sebahagian besarnya ialah terfokus kepada Kelantan. Kepentingan penanam ini adalah untuk mengimbangi pendapatan penduduk yang rata-rata daripada yang berpendapatan rendah. Oleh kerana itu langkah serius pihak LTN melalui sistem perparitan yang ditambah peruntukan hari ini, adalah suatu sokongan kepada peruntukan yang sebelum ini memang tidak memasukkan asas keperluan untuk menyiapkan parit-parit. Walaupun kita tahu LTN telah bertanggungjawab untuk menyempurnakan sistem parit melalui parit yang telah sedia ada dengan disokong lagi oleh parit-parit jejari, ianya tidak mencukupi kerana daripada asas yang kita lihat, perparitan dibina hanya, hanya merangkumi 16% daripada kawasan penanam tembakau itu untuk cover sebanyak 2,500 hektar sahaja, sedangkan penanam tembakau kesemuanya ialah 15,500 hektar. Jadi, saya ingat perkara ini perlu diambil perhatian lagi, kerana dalam kes semasa pada pertengahan bulan Mac baru-baru ini, satu perempat daripada kawasan penanaman tembakau dalam Parlimen saya telah pun layu disebabkan oleh hujan yang lebat dalam tempoh empat hari, aliran air yang tidak lagi dapat memintas di kawasan parit-parit yang sedia ada. Ini membuktikan bahawa sistem parit yang ada belum memenuhi keperluan sebenar ataupun memenuhi kes-kes hujan lebat dalam tempoh tiga atau empat hari. Ini kerana pembinaan parit tidak memenuhi spesifikasi dari struktur tanahnya yang memang berstrata pasir halus dan di bawahnya adalah terdiri daripada batu karang yang semestinya air tidak dapat meresap terus ke bumi dan tidak mampu untuk mengalir terus ke muara ataupun ke sungai dan parit besar. Dalam kes ini saya mencadangkan supaya pihak LTN membuat satu kajian menyeluruh, kawasan-kawasan yang strategik untuk pembinaan parit dan saya cadangkan pertama ialah di kawasan yang mempunyai kedudukan yang jauh dengan sungai utama. Yang keduanya yang jauh dari sudut muara pantai dan yang ketiga ialah kawasan konsentrasi tinggi penanaman tembakau. Itu sahaja, terima kasih. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Tebrau. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan: Ya, sedikit sahaja. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Selepas itu Yang Berhormat Timbalan Menteri boleh menjawab. Baik, sila.

104 DR.2.4.2003

6.56 ptg. Datuk Haji Mohd. Ali bin Haji Hassan [Tebrau]: Tuan Pengerusi, saya tidak ada benda, satu sahaja kes, Yang Berhormat yang baru sebentar berucap tadi pun sudah menyentuh fasal tembakau. Saya tadi kasihan juga 18,000 cuma saya hendak tanya sedikit dari segi dasar kerajaan. Satu nada melarang semua merokok. Makna satu nada melarang merokok, tidak boleh merokok, denda kalau tempat yang tertentu boleh dikenakan denda, sudah tidak boleh siar TV, macam-macam cara kerajaan kempen melarang orang merokok. Satu lagi cara kerajaan kata, beri bantuan, tanamlah tembakau. Untuk apa tanaman tembakau untuk suruh orang hisap. Bila suruh hisap dilarang pula. Jadi, saya tidak tahu kalau kerajaan dalam dua perkara ini boleh menyelamatkan, makna kita hendak tolong juga yang penanam-penanam tembakau ini, saya tidak nafilah, mungkin memang mencari rezeki, cuma tidak ada atau tidak cari jalan lain, ini 18,000 tidak tahu, penyokong PASkah? Hah itulah, saya tidak hisap betul, dari mula saya memang tidak hisap, sebab itu alhamdulillah, sihat. Jadi, boleh atau tidak, kalau ada jalan lainlah saya tidak tahu kerana kadang tidak kenalah, jangan merokok, larang merokok tidak boleh sana, tidak boleh sini, lagi satu tambah peruntukan tanamlah tembakau, kita hendak beri orang hisap rokok. Jadi, saya tidak tahulah dari segi yang dua ini macam mana pandangan kerajaan, kalau boleh cari penyelesaian, itu lebih baiklah. Hah, itu sahaja Tuan Pengerusi. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat Timbalan Menteri boleh menjawab. 6.57 ptg. Timbalan Menteri Perusahaan Utama [Datuk Anifah Aman]: Tuan Pengerusi, terlebih dahulu saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah membangkitkan beberapa perkara yang berkaitan dengan Kementerian Perusahaan Utama terutama sekali Yang Berhormat bagi Setiu di mana tentang pemilihan peserta di Rhu Tapai Terengganu. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, bahawa pemilihan peserta bagi projek PPRT yang disebutkan oleh Yang Berhormat tadi, adalah di bawah bidang kuasa Kementerian Pembangunan Luar Bandar dan LTN hanya berperanan memberikan input serta tunjuk ajar kepada peserta-peserta berkenaan di dalam tanaman tembakau dan sebahagian besar daripada peruntukan itu adalah daripada Kementerian Pembangunan Luar Bandar. Yang Berhormat juga telah pun meminta supaya di antara lain, kementerian membantu peneroka-peneroka yang perlu menanam semula dan ini memanglah usaha kerajaan sentiasa peka dengan masalah-masalah yang dihadapi oleh peneroka-peneroka seumpama ini. Pada tahun 2001 sahaja Yang Berhormat, kerajaan telah pun menyediakan peruntukan sebanyak RM200 juta sebagai insentif tanaman semula dan kerajaan juga menyediakan pinjaman mudah sebanyak RM390 juta untuk tujuan tanaman semula untuk tempoh Rancangan Malaysia Kelapan. Yang Berhormat juga telah pun membangkitkan tentang kejadian tanah runtuh dan sama ada laporan telah pun - sebenarnya laporan telah pun disediakan kepada Kerajaan Negeri Selangor dan Kementerian Kerja Raya. Soal pelan pembangunan ataupun ditetapkan zon kawasan bahaya Yang Berhormat bangkitkan tadi, bahawa tindakan pihak berkuasa tempatan (PBT) untuk mendapatkan maklumat kesesuaian sesuatu tapak terlebih dahulu sebelum sesuatu pembangunan dijalankan ataupun dilakukan. Maklumat asas boleh diperoleh daripada Jabatan …. Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Yang Berhormat, Yang Berhormat, jawapan boleh sambung pada hari esok. Datuk Anifah Aman: Ya, boleh. Terima kasih.

DR.2.4.2003 105

Tuan Pengerusi [Datuk Lim Si Cheng]: Dewan bersidang semula. Majlis Mesyuarat bersidang semula Timbalan Yang di-Pertua [Datuk Lim Si Cheng]: Ahli-ahli Yang Berhormat, Dewan yang mulia ini ditangguhkan sekarang hingga jam 10.00 hari esok. Dewan ditangguhkan pada pukul 7.00 malam.