Side Antik Kentinin Bizans Dönemi Dini Mimarisi

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Side Antik Kentinin Bizans Dönemi Dini Mimarisi SİDE ANTİK KENTİNİN BİZANS DÖNEMİ DİNİ MİMARİSİ Şener YILDIRIM (Doktora Tezi) Eskişehir, 2013 SİDE ANTİK KENTİNİN BİZANS DÖNEMİ DİNİ MİMARİSİ Şener YILDIRIM DOKTORA TEZİ Sanat Tarihi Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. B. Yelda OLCAY UÇKAN Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Mayıs, 2013 Doktora Tez Özü SİDE ANTİK KENTİNİN BİZANS DÖNEMİ DİNİ MİMARİSİ Şener YILDIRIM Sanat Tarihi Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mayıs 2013 Danışman: Prof. Dr. B. Yelda OLCAY UÇKAN Bu çalışmada Antalya’nın Manavgat ilçesine bağlı Selimiye beldesinde bulunan antik Side kentindeki Bizans Dönemi Dini mimarisi konu edilmiştir. Antik Dönemden itibaren Pamphylia Bölgesinin en önemli liman kenti konumunda olan Side, Bizans Döneminde piskoposluk listelerine göre Pamphylia Prima bölgesinin metropolisidir. Kentin özellikle deniz ticareti konusundaki önemi, beraberinde zengin ve büyük bir kent olmasını getirmiştir. Orta Bizans Dönemine kadar büyüklüğünü ve önemini koruyan kent, çok sayıda dini yapıyı da bünyesinde barındırmaktadır. Bu çalışma kapsamında Side’de bugüne ulaşan altı dini yapı incelenmiştir. Bu yapılardan biri kentin Piskoposluk Sarayı olup, bünyesinde çok sayıda ve çeşitlilikte mekan barındırmaktadır. Kentte bugüne kalan kiliselerin tarihlendirmelerine bakıldığında yapılaşmanın 5. yüzyılda Piskoposluk Sarayı Kilisesi ile başladığı anlaşılmaktadır. Farklı plan tiplerinde inşa edilen kiliselerin en geç tarihli örneği ise 10. yüzyılda liman yakınındaki AA Bazilikası içine inşa edilen Küçük Liman Kilisesidir. Arap akınları döneminde nüfusu azalan ve boyutları küçülen Side’de sayıları çok az olmakla birlikte, 14. yüzyıla kadar bir Hıristiyan nüfusun yaşadığı anlaşılmaktadır. Ancak, kentin tam olarak ne zaman terk edildiği bilinmemektedir. 19. yüzyılda Giritli Müslüman göçmenlerin yerleştirildiği Side uzun süre bir köy yerleşimi olarak Selimiye adıyla yaşamını sürdürmüştür. 1980’li yıllarda turizmin canlanmasıyla birlikte Side, yoğun bir modern yapılaşmaya maruz kalmıştır. Anahtar Kelimeler: Side, Pamphylia, Bizans, kilise, piskoposluk sarayı ii Abstract BYZANTINE RELIGIOUS ARCHITECTURE OF THE ANTIQUE CITY OF SİDE Şener YILDIRIM Department of History of Art Anadolu University, Graduate School of Social Sciences, May 2013 Adviser: Prof. Dr. B. Yelda OLCAY UÇKAN The Byzantine Religious Architecture of Ancient Side, which lies beneath the modern Selimiye village of Manavgat/Antalya, constituted the subject of this thesis. Side, the most important harbor city of ancient Pamphylia region, was mentioned as a metropolis of Pamphylia in Byzantine Bishop’s lists. Because of its important position in Mediterranean trade routes, Side became a rich and glorious city in antiquity. The city, which kept its position until the Middle Byzantine Period, has also many religious buildings. In this study, there are six buildings which were used for religious purposes to be examinated. One of these buildings; the Episcopal Palace, contains various rooms inside. Among the Byzantine churches in Side it can be say that the earliest example was the episcopal palace, dated to 5th. Century A.D. The small harbor church in AA Basilica that lies close to harbor was dated to 10 th. Century and can be taken the latest example of Side churches that has various plans. After the Arab invasion, the Christian population has decreased and there has been only a small community in Side until 14 th. Century AD.. It cannot however to be determined when the city was leaved. In 19 th. Century, when the Muslim immigrants were moved to the city and constitute the modern Selimiye, the city was transformed to small village. Side transformed in a modern city, with the buildings in 1980’s, after the increasing of the tourism activity. Keywords: Side, Pamphylia, Byzantine, church, bishop palace. iii iv Önsöz TEŞEKKÜR Tezin başlangıcından bu yana, her türlü bilimsel yardım ve manevi desteklerini esirgemeyen, aşağıda isimleri yazılı değerli hocalarıma, meslektaşlarıma ve arkadaşlarıma çok teşekkür ederim. Prof. Dr. Yelda Olcay Uçkan (Tez Danışmanı) Prof. Dr. Sema Doğan Prof. Dr. Hüseyin Sabri Alanyalı (Side Kazı Başkanı) Doç. Dr. Zeliha Demirel Gökalp Yard. Doç. Dr. A. Oğuz Alp Prof. Dr. Hans Buchwald Prof. Dr. Lioba Theis Doç. Dr. V. Macit Tekinalp Doç. Dr. A. Tolga Tek Doç. Dr. Andreas Pülz Yard. Doç. Dr. B.S. Alptekin Oransay Dr. Çiğdem Temple Dr. Ceren Erel Dr. Tolga Uyar Öğr. Gör. Ali Gerengi Ar. Gör. Serkan Kılıç Ar. Gör. Adem Yurtsever Ar. Gör. Mehmet Baran Yürük Arkeolog Erkan Çiftçi Sanat Tarihçi Mehmet Cihangir Uzun Sanat Tarihçi Su Sultan Akülker Sanat Tarihçi Evren llgaz Mimar Beyza Atalay Mimar Fulya Gür v Mimar Rıza Yılmaz Mimar Cihan Yıldırım tüm Side Kazısı ekibi ve burada adını sayamadığım tüm meslektaş ve arkadaşlarıma… Akdeniz Medeniyetleri Araştırmaları Enstitüsü (AKMED) American Research Institute in Turkey (ARIT) Ve Bunca yıl maddi ve manevi desteklerini hiçbir zaman esirgemeyen sevgili büyük aileme ve manevi desteğinin yanında bilimsel desteğini de sonuna kadar sunan, kendi tez süresinden çalıp bana zaman harcayan, sevgili eşim Dilek Şen Yıldırım’a ayrıca çok teşekkür ederim… vi Resimler Listesi Resim 1. Antalya Körfezi Resim 2. Pamphylia Bölgesi sınırları Resim 3. Pamphylia Bölgesi sınırları Resim 4. Side hava fotoğrafı Resim 5. Side hava fotoğrafı Resim 6. Side ve Doğu Akdeniz deniz ticareti güzergahı Resim 7. Pamphylia Bölgesi karayolu ağı Resim 8. Kaptan Beaufort’un Side kent planı Resim 9. Lanckoronski’nin Side kent planı Resim 10. Mansel’in Side kent planı Resim 11. Piskoposluk Sarayı planı Resim 12. Piskoposluk Sarayı kilisesi planı Resim 13. Piskoposluk Sarayı kilisesi AA kesiti doğuya bakış Resim 14. Piskoposluk Sarayı kilisesi apsisi Resim 15. Piskoposluk Sarayı kilisesi apsis detayı, fresko Resim 16. Piskoposluk Sarayı kilisesi kuzey dış duvar Resim 17. Piskoposluk Sarayı kilisesi kuzey iç duvar Resim 18. Piskoposluk Sarayı kilisesi devşirme stylobat Resim 19. Piskoposluk Sarayı kilisesi güney paye Resim 20. Piskoposluk Sarayı kilisesi güney paye detay, templon paye yuvası Resim 21. Piskoposluk Sarayı kilisesi apsis önündeki devşirme postament Resim 22. Piskoposluk Sarayı kilisesi zafer kemeri sütunu Resim 23. Piskoposluk Sarayı kilisesi zafer kemeri sütun başlığı Resim 24. Piskoposluk Sarayı kilisesi zemini Resim 25. Piskoposluk Sarayı vaftizhane plan Resim 26. Piskoposluk Sarayı vaftizhane hava fotografı Resim 27. Piskoposluk Sarayı vaftizhane batı duvar Resim 28. Piskoposluk Sarayı vaftizhane güney duvar içindeki sarnıç Resim 29. Piskoposluk Sarayı vaftizhane kuzey duvar Resim 30. Piskoposluk Sarayı vaftizhane AA kesiti batıya bakış viii Resim 31. Piskoposluk Sarayı vaftizhane BB kesiti kuzeye bakış Resim 32. Piskoposluk Sarayı vaftizhane detay, mermer kaplama Resim 33. Piskoposluk Sarayı vaftizhane tonozu Resim 34. Piskoposluk Sarayı vaftiz havuzu Resim 35. Piskoposluk Sarayı trikonç planlı yapı Resim 36. Piskoposluk Sarayı trikonç planlı yapı güney konç Resim 37. Piskoposluk Sarayı trikonç planlı yapı doğu konç Resim 38. Piskoposluk Sarayı martyrion plan Resim 39. Piskoposluk Sarayı martyrion hava fotografı Resim 40. Piskoposluk Sarayı martyrion güney mekan Resim 41. Piskoposluk Sarayı martyrion kuzey mekan Resim 42. Piskoposluk Sarayı güneybatı yapı topluluğu plan Resim 43. Piskoposluk Sarayı güneybatı yapı topluluğu hava fotografı Resim 44. Piskoposluk Sarayı sarnıç hava fotografı Resim 45. Piskoposluk Sarayı 5b koridoru Resim 46. Piskoposluk Sarayı 5b yapısı apsidal niş Resim 47. Piskoposluk Sarayı küçük kilise plan Resim 48. Piskoposluk Sarayı küçük kilise hava fotografı Resim 49. Piskoposluk Sarayı küçük kilise batı duvar Resim 50. Piskoposluk Sarayı küçük kilise apsisi Resim 51. Piskoposluk Sarayı küçük kilise iç mekan Resim 52. Piskoposluk Sarayı küçük kilise güney duvar ve niş Resim 53. Piskoposluk Sarayı 6a koridoru Resim 54. Piskoposluk Sarayı 6a koridoru batı kapı Resim 55. Piskoposluk Sarayı 6b yapısı Resim 56. Piskoposluk Sarayı 6b yapısı kuzey duvar Resim 57. Piskoposluk Sarayı 6b yapısı güney kapı Resim 58. Piskoposluk Sarayı 6b yapısı güney duvar Resim 59. Piskoposluk Sarayı 6b yapısı kuzey koridoru Resim 60. Piskoposluk Sarayı 6b yapısı güney mekan doğu kapısı Resim 61. Piskoposluk Sarayı 6b yapısı güney mekan batı kapısı Resim 62. Piskoposluk Sarayı 6b yapısı BB kesiti batıya bakış ix Resim 63. Piskoposluk Sarayı 6b yapısı güney mekan küçük tonozu Resim 64. Piskoposluk Sarayı triklinium plan Resim 65. Piskoposluk Sarayı triklinium hava fotografı Resim 66. Piskoposluk Sarayı 8 No’lu yapı plan Resim 67. Piskoposluk Sarayı 8 No’lu yapı hava fotografı Resim 68. Piskoposluk Sarayı martyrion AA kesiti güneye bakış Resim 69. Piskoposluk Sarayı 5a1 mekanı Resim 70. Piskoposluk Sarayı 5a mekanı güney kapısı Resim 71. Piskoposluk Sarayı 5a mekanı güney duvarı Resim 72. Piskoposluk Sarayı 5a mekanı kemer detayı Resim 73. Piskoposluk Sarayı 5a mekanı doğu duvar Resim 74. Piskoposluk Sarayı 5a mekanı güney kapısı detay Resim 75. Piskoposluk Sarayı 5b koridoru kuzey kapı Resim 76. Piskoposluk Sarayı 5b yapısı güney cephe Resim 77. Piskoposluk Sarayı 5b yapısı doğu duvar güney künk yuvası Resim 78. Piskoposluk Sarayı 5b yapısı doğu duvar kuzey künk yuvası Resim 79. Piskoposluk Sarayı 5b yapısı kuzey cephe Resim 80. Piskoposluk Sarayı 5b yapısı batı mekan tonozu Resim 81. Piskoposluk Sarayı küçük kilise AA kesiti güneye bakış Resim 82. Piskoposluk Sarayı küçük kilise kuzey duvar Resim 83. Piskoposluk Sarayı küçük kilise güney duvar Resim 84. Piskoposluk Sarayı küçük kilise güney duvar detay Resim 85. Piskoposluk
Recommended publications
  • Roma Dönemi Doğu Akdeniz Deniz Ticaretinde Kiyi Kilikya Bölgesi'nin Yeri Ve Önemi
    T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ARKEOLOJİ ANABİLİM DALI KLASİK ARKEOLOJİ BİLİM DALI ROMA DÖNEMİ DOĞU AKDENİZ DENİZ TİCARETİNDE KIYI KİLİKYA BÖLGESİ’NİN YERİ VE ÖNEMİ AHMET BİLİR DOKTORA TEZİ Danışman YRD. DOÇ. DR. MEHMET TEKOCAK Konya 2014 II T. C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü Bilimsel Etik Sayfası Adı Soyadı Ahmet Bilir Numarası 104103011001 Ana Bilim / Bilim Dalı Arkeoloji / Klasik Arkeoloji Programı Tezli Yüksek Lisans Doktora Öğrencinin Roma Dönemi Doğu Akdeniz Deniz Ticaretinde Tezin Adı Kıyı Kilikya Bölgesi’nin Yeri Ve Önemi Bu tezin proje safhasından sonuçlanmasına kadarki bütün süreçlerde bilimsel etiğe ve akademik kurallara özenle riayet edildiğini, tez içindeki bütün bilgilerin etik davranış ve akademik kurallar çerçevesinde elde edilerek sunulduğunu, ayrıca tez yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan bu çalışmada başkalarının eserlerinden yararlanılması durumunda bilimsel kurallara uygun olarak atıf yapıldığını bildiririm. Öğrencinin imzası (İmza) III T. C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü Doktora Tezi Kabul Formu Adı Soyadı Ahmet Bilir Numarası 104103011001 Ana Bilim / Bilim Dalı Arkeoloji / Klasik Arkeoloji Programı Tezli Yüksek Lisans Doktora Yrd. Doç. Dr. Mehmet Tekocak Tez Danışmanı Öğrencinin Roma Dönemi Doğu Akdeniz Deniz Ticaretinde Tezin Adı Kıyı Kilikya Bölgesi’nin Yeri Ve Önemi Yukarıda adı geçen öğrenci tarafından hazırlanan Roma Dönemi Doğu Akdeniz Deniz Ticaretinde Kıyı Kilikya Bölgesi’nin Yeri Ve Önemi Yeri başlıklı bu çalışma ……../……../…….. tarihinde yapılan savunma sınavı sonu- cunda oybirliği/oyçokluğu ile başarılı bulunarak, jürimiz tarafından yüksek lisans tezi olarak kabul edilmiştir. Ünvanı, Adı Soyadı Danışman ve Üyeler İmza IV Önsöz Geriye dönüp bakınca hep üniversite yılları, kazılar, bölümün koridorları, dostluklar ve hocalar akla geliyor. Bu süre zarfında hissettiğim duygunun bir tarifi olarak aile sıcaklığı kavramını yakıştırabilirim.
    [Show full text]
  • Istanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eskiçağ Tarihi Bilim Dali
    T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ESKİÇAĞ TARİHİ BİLİM DALI DOKTORA TEZİ KILIKIA’DA PTOLEMAIOSLAR Evren ŞAR 2502040027 Tez Danışmanı Prof.Dr. Mustafa Hamdi Sayar İstanbul 2010 iii ÖZ/ABSTRACT Eskiçağ’da, anahatlarıyla batıda Pisidia ve Pamphylia, doğuda Suriye, kuzeyde ise Lykaonia ile sınır oluşturan Kilikia Bölgesi; M.Ö. 547 yılından Büyük İskender’in bölgeye girişine kadar Pers hakimiyeti etkisinde varlığını sürdürmüş ve Büyük İskender’in bölgeye girişinin ardından Pers egemenliğinden kurtulmuştur. Büyük İskender’in ölümünün ardından, yaklaşık 300 yıllık süreç içinde Ptolemaioslar; Doğu Akdeniz’deki bu stratejik açıdan büyük önem taşıyan bölge ile gerek siyasi gerek ticari gerekse kültürel alanda pek çok etkileşime girmişlerdir ve bölge uzun yıllar Seleukoslar ve Ptolemaioslar arasında mücadelelere sahne olmuştur. Antik Dönem Anadolu’su için, Akdeniz dünyasındaki stratejik konumu, toplumsal yapıları ve coğrafi zenginlikleriyle oldukça önemli bir yere sahip olan Kilikia Bölgesi’ndeki Ptolemaioslar’ın varlığı konusunda şimdiye kadar yapılmış toplu bir çalışma bulunmamaktadır. Bu açıdan çalışmamızda antik kaynaklar, modern çalışmalar, sikke katalogları ve yazıtların incelenmesi yoluyla; Hellenistik Dönem’de Kilikia Bölgesinin önemi aydınlatılmaya çalışılmıştır. Anahtar Sözcükler: Ptolemaioslar, Hellenistik Dönem, Kilikia, Mısır. iv ABSTRACT In the ancient times, Cilicia Region, which was restricted with Pisidia and Pamphylia in the west, Syria in the east and Lykaonia in the north, was under the control of the Persians since 547 B.C. until Alexander the Great. After the death of Alexander, being a successor of him the Ptolemies ruled over the Egypt for 300 years, and strategically continued to have economical, cultural and political relations with Cilicia Region. Therefore, over that region they were in rivalry with the Seleucids for a long period.
    [Show full text]
  • Tc Ankara Ün Vers Tes Sosyal Bl Mler Enst Tüsü Sanat Tar
    T.C. ANKARA ÜN VERS TES SOSYAL B L MLER ENST TÜSÜ SANAT TAR H ANA B L M DALI ALANYA ÇKALE K L SES : TAR HLEND R LMES VE REST TÜSYONU ÜZER NE B R M MAR DE ERLEND RME Yüksek Lisans Tezi Semra PALAZ Ankara-2010 T.C. ANKARA ÜN VERS TES SOSYAL B L MLER ENST TÜSÜ SANAT TAR H ANAB L M DALI ALANYA ÇKALE K L SES : TAR HLEND R LMES VE REST TÜSYONU ÜZER NE B R M MAR DE ERLEND RME Yüksek Lisans Tezi Semra PALAZ Tez Danõ manõ Doç.Dr. Z.Kenan B L C Ankara-2010 TÜRK YE CUMHUR YET ANKARA ÜN VERS TES SOSYAL B L MLER ENST TÜSÜ MÜDÜRLÜ ÜNE Bu belge ile, bu tezdeki bütün bilgilerin akademik kurallara ve etik davranõ ilkelerine uygun olarak toplanõp sunuldu unu beyan ederim. Bu kural ve ilkelerin gere i olarak, çalõ mada bana ait olmayan tüm veri, dü ünce ve sonuçlarõ andõ õmõ ve kayna õnõ gösterdi imi ayrõca beyan ederim.(10/03/2010) Tezi Hazõrlayan Ö rencinin Adõ ve Soyadõ Semra PALAZ Ç NDEK LER Ç NDEK LER ................................................................. I ÖNSÖZ .......................................................................... V EKLER L STES ........................................................... VII A- Haritalar....................................................................... VII B- Tablolar....................................................................... VIII C- ekiller (Plan-Kesit-Görünü )......................................... IX D- Foto raflar ..................................................................XIX I- G R .........................................................................1 A- Amaç ve Kapsam
    [Show full text]
  • OLBA XXVI (Ayrıbasım / Offprint)
    ISSN 1301 7667 MERSİN ÜNİVERSİTESİ KILIKIA ARKEOLOJİSİNİ ARAŞTIRMA MERKEZİ MERSIN UNIVERSITY PUBLICATIONS OF THE RESEARCH CENTER OF CILICIAN ARCHAEOLOGY OLBA XXVI (Ayrıbasım / Offprint) MERSİN 2018 KAAM YAYINLARI OLBA XXVI © 2018 Mersin Üniversitesi/Türkiye ISSN 1301 7667 Yayıncı Sertifika No: 18698 OLBA dergisi; ARTS & HUMANITIES CITATION INDEX, EBSCO, PROQUEST ve TÜBİTAK-ULAKBİM Sosyal Bilimler Veri Tabanlarında taranmaktadır. Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün (DAI) Kısaltmalar Dizini’nde ‘OLBA’ şeklinde yer almaktadır. OLBA dergisi hakemlidir. Makalelerdeki görüş, düşünce ve bilimsel değerlendirmelerin yasal sorumluluğu yazarlara aittir. The articles are evaluated by referees. The legal responsibility of the ideas, opinions and scientific evaluations are carried by the author. OLBA dergisi, Mayıs ayında olmak üzere, yılda bir kez basılmaktadır. Published each year in May. KAAM’ın izni olmadan OLBA’nın hiçbir bölümü kopya edilemez. Alıntı yapılması durumunda dipnot ile referans gösterilmelidir. It is not allowed to copy any section of OLBA without the permit of the Mersin University (Research Center for Cilician Archaeology / Journal OLBA) OLBA dergisinde makalesi yayımlanan her yazar, makalesinin baskı olarak ve elektronik ortamda yayımlanmasını kabul etmiş ve telif haklarını OLBA dergisine devretmiş sayılır. Each author whose article is published in OLBA shall be considered to have accepted the article to be published in print version and electronically and thus have transferred the copyrights to the Mersin University (Research Center for Cilician Archaeology / Journal OLBA) OLBA’ya gönderilen makaleler aşağıdaki web adresinde ve bu cildin giriş sayfalarında belirtilen formatlara uygun olduğu taktirde basılacaktır. Articles should be written according the formats mentioned in the following web address. Redaktion: Dr. Öğr. Üyesi Deniz Kaplan OLBA’nın yeni sayılarında yayınlanması istenen makaleler için yazışma adresi: Correspondance addresses for sending articles to following volumes of OLBA: Prof.
    [Show full text]
  • Wiσter Iσ the Laσd Τf Rûmμ Komnenian Defenses Against the Turks in Western Anatolia
    WIσTER Iσ THE LAσD τF RÛMμ KOMNENIAN DEFENSES AGAINST THE TURKS IN WESTERN ANATOLIA A Master‘s Thesis by HUMBERTO CESAR HUGO DELUIGI Department of Archaeology İhsan Doğramacı Bilkent University Ankara January 2015 To the memory of my grandfathers Simon van Nispen & Humberto De Luigi, Sr. WIσTER Iσ THE LAσD τF RÛMμ KOMNENIAN DEFENSES AGAINST THE TURKS IN WESTERN ANATOLIA The Graduate School of Economics and Social Sciences of İhsan Doğramacı Bilkent University by HUMBERTO CESAR HUGO DELUIGI In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of MASTER OF ARTS In THE DEPARTMENT OF ARCHAEOLOGY İHSAσ DτĞRAMACI BILKEσT UσIVERSITY January 2015 I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope and in quality, as a thesis for the degree of Master of Arts in the Department of Archaeology. ---------------------------------- Dr. Charles Gates Supervisor I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope and in quality, as a thesis for the degree of Master of Arts in the Department of Archaeology. ---------------------------------- Dr. Jacques Morin Examining Committee Member I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope and in quality, as a thesis for the degree of Master of Arts in the Department of Archaeology. ---------------------------------- Dr. Eugenia Kermeli Ünal Examining Committee Member Approval of the Graduate School of Economics and Social Sciences ---------------------------------- Dr. Erdal Erel Director ABSTRACT WIσTER Iσ THE LAσD τF RÛMμ KOMNENIAN DEFENSES AGAINST THE TURKS IN WESTERN ANATOLIA DeLuigi, Humberto Cesar Hugo M.A., Department of Archaeology Supervisor: Prof.
    [Show full text]