33(2): 19 29 T¹p chÝ Sinh häc 6 2011
Hä èC MÝT (MELAMPIDAE: PULMONATA: GASTROPODA) VïNG CöA S¤NG HåNG
HO NG NGäC KH¾C Tr−êng ®¹i häc T i nguyªn v M«i tr−êng H Néi §ç V¡N NH¦îNG Tr−êng §¹i häc S− ph¹m H Néi Hå THANH H¶I ViÖn Sinh th¸i v T i Nguyªn Sinh VËt
Hä Melampidae ( èc mÝt), tªn kh¸c l trong ®ã cã 2 lo i ch−a x¸c ®Þnh ®−îc tªn lo i. Ellobidae, phæ biÕn ë c¸c vïng ven biÓn. §©y l Nghiªn cøu vÒ th nh phÇn lo i èc ë rõng ngËp hä gåm nhiÒu lo i cã ®êi sèng g¾n víi rõng mÆn ven biÓn phÝa B¾c ViÖt Nam cña §ç V¨n ngËp mÆn v l hä duy nhÊt sèng nöa ë c¹n v Nh−îng v cs. (2008) [9], tËp trung ë rõng ngËp n−íc lî, mÆn. C¸c lo i trong hä n y kh«ng cã mÆn Qu¶ng Ninh ® x¸c ®Þnh ®−îc 4 lo i: n¾p miÖng, vá rÊt d y. Sèng chñ yÕu ë th¶m Cassidula nucleus, Ellobium aurisjudae, môc, gèc c©y ven bê v c©y ngËp mÆn. Còng v× E. chinensis v Pythia scarabaeus . m«i tr−êng sèng v ®Æc ®iÓm sinh th¸i cña hä Tõ n¨m 2005 ®Õn nay, chóng t«i cã nhiÒu n y trung gian gi÷a c¸c hä èc ë c¹n v c¸c hä èc ®ît thu mÉu v nghiªn cøu vÒ ®éng vËt ®¸y däc ë n−íc, do vËy, trong nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn s«ng v ven cöa s«ng Hång. B i n y tr×nh b y cøu ë ViÖt Nam th−êng Ýt chó ý tíi nhãm n y. vÒ th nh phÇn lo i v ®Æc ®iÓm cña c¸c lo i Khi nghiªn cøu vÒ th nh phÇn lo i th©n trong hä Melampidae vïng cöa s«ng Hång. mÒm ë c¸c vïng ven biÓn, nhiÒu t¸c gi¶ ® ®Ò cËp vÒ th nh phÇn lo i èc thuéc hä Melampidae I. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ë hÖ sinh th¸i rõng ngËp mÆn. Qua kiÓm tra v MÉu ®−îc thu ë trong v ngo i rõng ngËp ph©n tÝch l¹i c¸c mÉu thu ®−îc l−u tr÷ ë c¸c mÆn vïng b i triÒu ven cöa s«ng Hång. C¸c mÉu phßng thÝ nghiÖm, c¸c b¶o t ng cña mét sè ®−îc l−u tr÷ t¹i bé m«n §éng vËt häc, khoa Sinh tr−êng ®¹i häc, c¸c viÖn v trung t©m nghiªn häc, tr−êng ®¹i häc S− ph¹m H Néi. Khi ph©n cøu t¹i ViÖt Nam, n¨m 2003 Jorgen Hylleberg tÝch mÉu cã sö dông t− liÖu cña c¸c t¸c gi¶ ® (phßng Sinh th¸i häc biÓn, §¹i häc Arthus, ViÖn nghiªn cøu tr−íc: Ph¹m §×nh Träng, 1996; Khoa häc Sinh häc, §an M¹ch) v Richard N. Jorgen Hylleberg, 2003.... Kilburn (b¶o t ng Natal, Nam Phi) ® tæng kÕt ®−îc 11 lo i thuéc 5 gièng trong hä §Þnh lo¹i mÉu dùa v o t i liÖu: Brandt, Melampidae [7]. 1974; Deepak Apte, 1998; Capenter Kent, 1998. Nghiªn cøu vÒ Ch©n bông ë vïng ven biÓn TÊt c¶ mÉu vËt v ¶nh chôp do chÝnh t¸c gi¶ miÒn B¾c ViÖt Nam, Ph¹m §×nh Träng (1996) thùc hiÖn, tªn tiÕng viÖt cña c¸c lo i còng do t¸c [12] ® x¸c ®Þnh ®−îc 1 lo i Ellobium chinensis gi¶ ®Æt v× nhãm n y chØ cã tªn chung l èc mÝt. (Pfeffer); Ho ng Ngäc Kh¾c, §o n V¨n Long II. KÕt qu¶ nghiªn cøu (2004) khi kh¶o s¸t vÒ th nh phÇn lo i v ph©n bè cña ®éng vËt ®¸y ë rõng ngËp mÆn Giao 1. Th nh phÇn lo i èc hä Melampidae Thñy, Nam §Þnh [8], ® thu thËp v x¸c ®Þnh Qua c¸c nguån t− liÖu, ph©n tÝch c¸c mÉu ®−îc 5 lo i èc mÝt (Melampidae) l : Cassidula vËt thu ®−îc, ® x¸c ®Þnh cã 15 lo i èc mÝt nucleus, Pythia scarabaeus, Ellobium thuéc 7 gièng ë vïng ven cöa s«ng Hång, ®−îc aurisjudae, Ellobium sp.1, v Ellobium sp.2, thÓ hiÖn qua b¶ng sau:
19 B¶ng Th nh phÇn lo i Melampidae ë vïng ven cöa s«ng Hång STT Tªn lo i M«i tr−êng sèng 1 Melampus fasciatus (Deshayes, 1830) Khu vùc cao ven rõng ngËp mÆn 2 Melampus parvulus Pfeiffer, 1856 Khu vùc cao ven rõng ngËp mÆn 3 Melampus graminea Morrison, 1946 B i cao ven rõng ngËp mÆn 4 Laemodonta octanfracta (Jonas, 1845) MÆt bïn lÇy ven rõng ngËp mÆn Ven bê cao, n¬i cã nhiÒu mïn gÇn rõng 5 Laemodonta exaratoides Kawabe, 1992 ngËp mÆn Laemodonta punctatostriata (H & A. Adams, Ven bê cao, n¬i cã nhiÒu mïn gÇn rõng 6 1853) ngËp mÆn B¸m v o gèc c©y ven rõng ngËp mÆn, 7 Ellobium aurisjudae (Linnaeus 1758) n¬i cã nÒn ®¸y cao. B¸m ë gèc c©y ngËp mÆn, n¬i cã nÒn 8 Ellobium chinensis (Preiffer, 1856) ®¸y cao 9 Cassidula aurisfelis (BruguiÌre, 1792 B¸m ë gèc c©y ven rõng ngËp mÆn 10 Cassidula mustelina (Deshayes, 1830) B¸m ë gèc c©y ven rõng ngËp mÆn 11 Cassidula sowerbyana (Pfeiffer, 1853) MÆt bïn lÇy ven rõng ngËp mÆn 12 Cassidula sp.1 MÆt bïn lÇy ven rõng ngËp mÆn 13 Pythia scarabaeus Linnaeus, 1758 Gèc c©y ngËp mÆn, n¬i cã nÒn ®¸y cao 14 Auriculastra subula (Quoy & Gaimard, 1832) MÆt bïn ven rõng ngËp mÆn 15 Cylindrotis quadrasi Moellendorff, 1895 MÆt bïn ven rõng ngËp mÆn
Qua b¶ng trªn, cã thÓ thÊy, so víi c¸c vïng (Melampus fasciatus , Melampus parvulus , kh¸c [5 12], sè l−îng lo i trong hä èc mÝt ë Melampus graminea , Laemodonta octanfracta , vïng ven cöa s«ng Hång rÊt phong phó. §iÒu Laemodonta exaratoides , Laemodonta n y cã lÏ do ®iÒu kiÖn m«i tr−êng cã nhiÒu punctatostriata , Cassidula mustelina, Cassidula thuËn lîi cho nhãm n y nh−: cã rõng ngËp mÆn, sowerbyana, Cassidula sp.1, Auriculastra cã bê cao, b i båi gÇn cöa s«ng cã nhiÒu mïn, subula, Cylindrotis quadrasi), trong ®ã 1 lo i n−íc lî.... ch−a x¸c ®Þnh ®−îc tªn khoa häc ( Cassidula Trong th nh phÇn lo i, sè lo i nhiÒu nhÊt sp.1). MÆc dï phong phó vÒ th nh phÇn lo i nh− thuéc gièng Cassidula (4 lo i), gièng Melampus vËy nh−ng vÉn ch−a gÆp 1 lo i cã kÝch th−íc lín v Laemodonta cã 3 lo i, gièng Ellobium 2 lo i Ellobium aurismidae (Linnaeus, 1758). v gièng Pythia chØ cã 1 lo i. Trong sè n y cã 9 VÒ ph©n bè, hÇu hÕt c¸c lo i trong hä lo i míi bæ sung cho khu hÖ ®éng vËt ®¸y trong Melampidae ®Òu ph©n bè ë vïng triÒu cao v khu vùc nghiªn cøu v ven biÓn ViÖt Nam trªn triÒu.
Khãa ®Þnh lo¹i ®Õn gièng v lo i trong hä Melampidae vïng cöa s«ng Hång
1 (16). M«i ngo i miÖng vá cã c¸c nÕp gÊp hoÆc cã r¨ng 2 (3). Vá dÑp theo h−íng l−ng bông...... Pythia scarabaeus 3 (2). Vá kh«ng dÑp 4 (15). Vá d y, réng víi líp sõng m u ®en 5 (10). MÆt vá nh½n hoÆc cã ®−êng xo¾n yÕu; miÖng vá cã c¸c nÕp gÊp...... Melampus 6 (7). Th¸p èc cao, vá m¶nh, phÇn gèc cã c¸c ®−êng xo¾n nhá...... Melampus graminea 7 (6). Th¸p èc thÊp, vá h¬i cã d¹ng h×nh c«n ng−îc, vïng lç rèn nh½n. 8 (9). M«i trong cã 2 mÊu r¨ng...... Melampus parvulus
20 9 (8). M«i trong cã 3 mÊu r¨ng...... Melampus fasciatus 10 (5). MÆt vá cã ®−êng xo¾n cao, miÖng vá cã r¨ng...... Laemodonta 11 (14). Cã nhiÒu ®−êng chÊm lâm xo¾n 12 (13). Cã 2 3 r nh xo¾n phô, ®Ønh vá nhän, ®ång m u, c¸c chÊm lâm nhá, èc nhá...... Laemodonta punctatostriata 13 (12). Kh«ng râ r nh xo¾n phô, ®Ønh vá cao, th¸p èc h×nh chãp hÑp, c¸c chÊm lâm lín, èc lín h¬n...... Laemodonta exaratoides 14 (11). Kh«ng cã nhiÒu ®−êng chÊm lâm, chØ cã c¸c r nh xo¾n v c¸c ®−êng xo¾n th«, v nh miÖng liªn tôc liÒn víi líp sø bê trô t¹o th nh bê...... Laemodonta octanfracta 15 (4). Vá nhá v máng, h×nh trô, kh«ng cã líp sõng ®en...... Cylindrotis quadrasi 16 (1). M«i ngo i miÖng vá nh½n 17 (26). Vá ng¾n h¬n 35 mm 18 (25). Vá réng, cã d¹ng nªm, ®−êng kÝnh 9 mm hoÆc lín h¬n...... Cassidula 19 (22). Trô èc cã nÕp gÊp t¹o th nh 2 4 mÊu r¨ng 20 (21). Vá lín h¬n 19 mm...... Cassidula aurisfelis 21 (20). Vá nhá h¬n 15 mm...... Cassidula sowerbyana 22 (19). Trô èc cã nÕp gÊp t¹o th nh 1 mÊu r¨ng 23 (24). Vá lín h¬n 17 mm...... Cassidula mustelina 24 (23). Vá nhá h¬n 12 mm...... Cassidula sp.1 25 (18). Vá hÑp m¶nh, h×nh thoi, ®−êng kÝnh 13mm hoÆc nhá h¬n...... Auriculastra subula 26 (17). Vá cao h¬n 35 mm...... Ellobium 27 (28). ChiÒu d i vá gÊp gÇn 2 lÇn chiÒu réng...... Ellobium chinensis 28 (27). ChiÒu d i vá gÊp h¬n 2 lÇn chiÒu réng...... Ellobium aurisjudae
2. M« t¶ c¸c lo i trong hä Melampidae ë nh½n bãng. Kh«ng cã lç rèn. khu vùc ven cöa s«ng Hång a. Melampus fasciatus (Deshayes, 1830) (h. 1) Synonym: Auricula fasciata Deshayes, G.P. 1830; Auricula granosa Hombron et Jacquinot, 1851. Tªn tiÕng ViÖt: èc h¹t cam. M« t¶: èc cì nhá b»ng h¹t cam, h×nh trøng, chiÒu d i vá kho¶ng 10,0 13,0 mm. Vá d y võa nh−ng ch¾c, cã 5 6 vßng xo¾n, c¸c vßng xo¾n gÇn ph¼ng, r nh xo¾n rÊt n«ng, ®Ønh vá cã nóm nhän. Vßng xo¾n cuèi lín, chiÕm 5/6 chiÒu H×nh 1. Melampus fasciatus (Deshayes, 1830) cao vá. Trªn vßng xo¾n cuèi cã c¸c ®−êng sinh tr−ëng th«, cã 2 3 d i m u n©u ®á däc theo vßng MÉu vËt nghiªn cøu: 5 mÉu, thu ë khu vùc xo¾n. MiÖng vá hÑp, d i, h¬i cong, m«i ngo i cã cao ven rõng ngËp mÆn cån Lu, cån Ng¹n, cöa 3 r¨ng ë mÐp trong, m«i trong cã 2 r¨ng v 1 s«ng Hång. mÊu rÊt nhá. PhÝa tr−íc miÖng vá cong trßn h¬i KÝch th−íc (mm): H: 9,2 11,6; L: 6,0 6,8; hÑp, gãc sau hÑp v nhän. MÆt vá cã líp sõng Lo: 7,7 9,0; lo: 2,0 2,8 m u n©u nh¹t. Trong miÖng vá cã líp x cõ m u N¬i sèng: Khu vùc cao ven rõng ngËp mÆn. v ng n©u. Líp sø bê trô kÐm ph¸t triÓn, trô èc
21 Ph©n bè: ViÖt Nam: Ven biÓn Nam §Þnh, NhËn xÐt: §©y l lo i lÇn ®Çu tiªn ®−îc ghi Th¸i B×nh. ThÕ giíi: Ven biÓn Ên §é, Malaysia, nhËn t¹i ViÖt Nam. Philippin, Papua Niu Ghinª [1]. c. Melampus graminea Morrison, 1946 (h. 3) NhËn xÐt: §©y l lo i lÇn ®Çu tiªn ®−îc ghi nhËn t¹i ViÖt Nam. Synonym: Detracia graminea Morrison, 1946. b. Melampus parvulus Pfeiffer, 1856 (h. 2) Tªn tiÕng ViÖt: èc cá nhá v»n. Synonym: Melampus parvulus Pfeiffer, M« t¶: èc cì nhá b»ng h¹t chanh, h×nh 1856 trøng, chiÒu d i vá kho¶ng 5,5 6,5 mm. Cã 6 7 Tªn tiÕng ViÖt: èc h¹t quýt. vßng xo¾n, c¸c vßng xo¾n gÇn ph¼ng, r nh xo¾n rÊt n«ng, ®Ønh vá nhän. Vßng xo¾n cuèi lín, M« t¶: èc cì nhá b»ng h¹t quýt, h×nh trøng, chiÕm 5/6 chiÒu cao vá. Trªn vßng xo¾n th©n, cã chiÒu d i vá tõ 5,0 7,0 mm. Vá d y võa nh−ng 4 d¶i xo¾n ngang v c¸c d¶i däc m u n©u sÉm ch¾c, cã 5 6 vßng xo¾n, c¸c vßng xo¾n gÇn v t¹o nªn kiÓu b n cê, nh×n thÊy b»ng m¾t ph¼ng, r nh xo¾n n«ng, ®Ønh vá cã nóm nhän th−êng. MiÖng vá h×nh d¶i hÑp, m«i ngo i cã 3 hoÆc t y. Vßng xo¾n cuèi lín, chiÕm 6/7 chiÒu mÊu r¨ng nhá ë nöa tr−íc mÐp trong, m«i trong cao vá. Trªn vßng xo¾n cuèi thÊy râ c¸c ®−êng miÖng vá còng cã 2 3 mÊu r¨ng. PhÝa tr−íc sinh tr−ëng. MiÖng vá hÑp, d i, h¬i cong, m«i miÖng vá cong trßn, hÑp v h¬i nhän, gãc sau ngo i kh«ng cã r¨ng ë mÐp trong, m«i trong d¹ng khe hÑp. MÆt ngo i vá m u n©u ®á, c¸c d¶i miÖng vá cã 1 r¨ng nhá v 1 nÕp gÊp lín h¬n ngang v däc m u n©u sÉm. Bªn trong miÖng vá gÇn tr−íc miÖng vá. PhÝa tr−íc miÖng vá cong cã líp x cõ m u v ng nh¹t ®Õn n©u sÉm. Líp sø trßn h¬i hÑp, gãc sau hÑp v nhän. MÆt ngo i vá bê trô kÐm ph¸t triÓn. Kh«ng cã lç rèn. m u v ng nh¹t ®Õn n©u sÉm. Líp x cõ trong miÖng vá cã m u v ng nh¹t ®Õn n©u sÉm. Líp sø bê trô kÐm ph¸t triÓn, trô èc nh½n bãng. Kh«ng cã lç rèn.
H×nh 3. Melampus graminea Morrison, 1946 MÉu vËt nghiªn cøu: 9 mÉu, thu ë ven rõng H×nh 2. Melampus parvulus Pfeiffer, 1856 ngËp mÆn cån Lu, cån Ng¹n. KÝch th−íc (mm): H: 5,6 6,2; L: 3,0 3,4; MÉu vËt nghiªn cøu: 15 mÉu thu ë khu vùc Lo: 4,0 4,2; lo: 1,0 1,2. cao ven rõng ngËp mÆn cån Lu, cån Ng¹n, cöa s«ng Hång v khu RAMSAR Xu©n Thñy. N¬i sèng: B i cao ven rõng ngËp mÆn cöa s«ng, tró Èn d−íi gèc c©y cá. KÝch th−íc: KÝch th−íc (mm): H: 5,1 7,0; L: 3,1 4,0; Lo: 4,1 5,5; lo: 1,0 1,2 Ph©n bè: ViÖt Nam: Ven biÓn Nam §Þnh, Th¸i B×nh. ThÕ giíi: Pa na ma, Ecuador v ®¶o N¬i sèng: Khu vùc cao ven rõng ngËp mÆn. Perlas [3]. Ph©n bè: ViÖt Nam: Ven biÓn Nam §Þnh, NhËn xÐt: Lo i n y cã kÝch th−íc rÊt nhá, bÒ Th¸i B×nh. ThÕ giíi: Vïng ven biÓn Ên §é, mÆt cã hoa v¨n nh− b¶n ®å. LÇn ®Çu tiªn ghi nhËn Malaysia, Philippin, Papua Niu Ghinª [1]. sù ph©n bè cña lo i n y ë ven biÓn ViÖt Nam.
22 d. Laemodonta octanfracta (Jonas, 1845) (h. 4) miÖng ë m«i trong kÐo d i hÕt miÖng vá, cßn ë Cassidula sowerbyana cã c¸c ®Æc ®iÓm ng−îc Synonym: Pedipes octanfracta Jonas, 1845; l¹i. LÇn ®Çu tiªn ghi nhËn sù ph©n bè cña lo i Plecotrema binneyi Plecotrema Crosse, 1867; n y ë ven biÓn ViÖt Nam. ciliata Tate, 1879. Tªn tiÕng ViÖt: èc h¹t chanh. e. Laemodonta exaratoides Kawabe, 1992 (h. 5) Synonym: Laemodonta exaratoides Kawabe, 1992; Laemodonta exaratoides Kuroda, 1953. Tªn tiÕng ViÖt: èc h¹t d−a 3 r¨ng. M« t¶: èc cì nhá, h×nh bÇu dôc thu«n 2 ®Çu. D i vá tõ 7,0 8,0 mm. Vá d y võa nh−ng ch¾c, cã 5 6 vßng xo¾n, c¸c vßng xo¾n gÇn ph¼ng, r nh xo¾n n«ng, ®Ønh vá tÇy. Vßng xo¾n cuèi lín, chiÕm 4/5 chiÒu cao vá. Trªn vßng xo¾n cã nhiÒu gê xo¾n rÊt nhá, chØ nh×n thÊy ®−îc thÊy b»ng kÝnh lóp. MiÖng vá h×nh bÇu dôc hÑp, gi÷a mÐp trong cña m«i ngo i cã 3 r¨ng, r¨ng gi÷a nhá; m«i trong miÖng vá cã 3 r¨ng, r¨ng gi÷a H×nh 4. Laemodonta octanfracta (Jonas, 1845) lín nhÊt v h¬i chÎ ®«i. PhÝa tr−íc miÖng vá M« t¶: èc cì nhá b»ng h¹t chanh, h×nh trøng, cong trßn, h¬i hÑp, gãc sau hÑp v nhän. Líp vá d i 7,5 9,0 mm. Vá d y võa, nh−ng ch¾c, cã sõng mÆt vá m u n©u ®Êt. Líp x cõ trong 5 6 vßng xo¾n, c¸c vßng xo¾n gÇn ph¼ng, r nh miÖng vá m u h¬i tÝm. Líp sø bê trô kÐm ph¸t xo¾n n«ng, ®Ønh vá nhän. Vßng xo¾n cuèi lín, triÓn, gê cña v nh miÖng ë m«i trong kÐo d i chiÕm 5/6 chiÒu cao vá. Trªn c¸c vßng xo¾n cã ®Õn mÐp d−íi cña r¨ng gi÷a m«i trong miÖng nhiÒu gê xo¾n nhá t¹o nªn c¸c r nh xo¾n nhá, vá. Kh«ng cã lç rèn, kh«ng cã n¾p vá. nh×n thÊy b»ng m¾t th−êng. MiÖng vá h×nh tai, gÇn gi÷a mÐp trong cña m«i ngo i cã 1 mÊu låi, tiÕp theo vÒ phÝa tr−íc l 1 gê song song víi mÐp cña v nh miÖng, m«i trong cã 3 r¨ng. V nh miÖng vá cong trßn, gãc sau hÑp v nhän. MÆt vá cã líp sõng m u n©u ®Êt. Líp x cõ trong miÖng vá m u v ng n©u. Líp sø bê trô Ýt ph¸t triÓn, gê cña v nh miÖng ë m«i trong kÐo d i hÕt miÖng vá. Kh«ng cã lç rèn. MÉu vËt nghiªn cøu: 10 mÉu, thu t¹i ven rõng ngËp mÆn cån Lu, cån Ng¹n v khu RAMSAR Xu©n Thñy. H×nh 5. Laemodonta exaratoides Kawabe, 1992 KÝch th−íc (mm): H: 7,8 8,6; L: 4,8 5,2 ; Lo: 5,0 5,5; lo: 2,5 2,8. MÉu vËt nghiªn cøu: 10, thu ®−îc t¹i rõng N¬i sèng: MÆt bïn lÇy ven rõng ngËp mÆn. ngËp mÆn Cån Lu, Cån Ng¹n v khu RAMSAR Xu©n Thñy. Ph©n bè: ViÖt Nam: Ven biÓn Nam §Þnh, KÝch th−íc (mm): H: 8,0; L: 4,54; Lo: 5,5; Th¸i B×nh. ThÕ giíi: Vïng Ên §é Th¸i B×nh lo: 2,47. D−¬ng: Th¸i Lan, NhËt B¶n, Australia. N¬i sèng: Ven bê cao, n¬i cã nhiÒu mïn gÇn NhËn xÐt: VÒ h×nh th¸i, lo i n y gÇn gièng rõng ngËp mÆn. víi lo i Cassidula sowerbyana , nh−ng cã kÝch th−íc nhá h¬n, ®Ønh th¸p èc nhän, cã c¸c gê v Ph©n bè: ViÖt Nam: Ven biÓn Nam §Þnh, r nh xo¾n nhá trªn c¸c vßng xo¾n râ, gê v nh Th¸i B×nh. ThÕ giíi: Vïng nhiÖt ®íi T©y Th¸i
23 B×nh D−¬ng: NhËt B¶n, Trung Quèc. n«ng, ®Ønh vá tÇy. Vßng xo¾n cuèi lín, chiÕm NhËn xÐt: §©y l lo i míi bæ sung cho khu 5/6 chiÒu cao vá. Trªn c¸c vßng xo¾n cã nhiÒu hÖ ®éng vËt ®¸y ven biÓn ViÖt Nam. chÊm lâm nhá s¾p xÕp th nh 4 d y theo vßng xo¾n, vßng xo¾n cuèi cã 25 30 d y xo¾n nh− f. Laemodonta punctatostriata (H & A. vËy, chØ nh×n thÊy b»ng kÝnh lóp. MiÖng vá h×nh Adams, 1853) (h. 6a, b) bÇu dôc hÑp, gi÷a mÐp trong cña m«i ngo i cã 2 Synonym: Plecotrema punctatostriata , H. r¨ng; m«i trong miÖng vá cã 3 r¨ng, r¨ng gi÷a lín nhÊt v h¬i chÎ ®«i. PhÝa tr−íc miÖng vá and A. Adams, 1853. cong trßn h¬i hÑp, gãc sau hÑp v nhän. MÆt vá Tªn tiÕng ViÖt: èc h¹t d−a 2 r¨ng, èc h¹t d−a m u n©u ®á, cã c¸c d¶i xo¾n m u tr¾ng ng , t¹o v»n. th nh c¸c khoang n©u tr¾ng ®an xen. Líp sø bê M« t¶: èc cì nhá, h×nh bÇu dôc thu«n 2 ®Çu. trô kÐm ph¸t triÓn, gê cña v nh miÖng ë m«i D i vá tõ 6,0 7,0mm. Vá d y ch¾c, cã 5 6 trong kÐo d i ®Õn r¨ng gi÷a m«i trong miÖng vá. vßng xo¾n, c¸c vßng xo¾n h¬i låi, r nh xo¾n Kh«ng cã lç rèn.
a b
H×nh 6. Laemodonta punctatostriata (H & A. Adams, 1853)
MÉu vËt nghiªn cøu: 20 mÉu, thu ë rõng n«ng. §Ønh vá tï v th−êng bÞ mßn ë c¸ thÓ ngËp mÆn Cån Lu, Cån Ng¹n, cöa s«ng Hång v tr−ëng th nh, vßng xo¾n cuèi ph×nh to chiÕm khu RAMSAR Xu©n Thñy. h¬n 3/4 chiÒu d i vá. MÆt vá m u v ng n©u hoÆc KÝch th−íc (mm): H: 6,6; L: 3,92; Lo: 4,0; n©u ®á. Lç miÖng h×nh bÇu dôc chÐo, mÐp tr−íc lo: 2,05. trßn, gãc sau miÖng hÑp. M«i ngo i d y v nh½n, m«i trong cã 3 r¨ng. Líp x cõ ë mÆt N¬i sèng: Ven bê cao triÒu, n¬i cã nhiÒu trong miÖng vá m u tr¾ng sø. Kh«ng cã lç rèn. mïn gÇn rõng ngËp mÆn. Ph©n bè: ViÖt Nam: Ven biÓn Nam §Þnh, Th¸i B×nh. ThÕ giíi: Th¸i Lan [1]. NhËn xÐt: §©y l lo i míi bæ sung cho khu hÖ ®éng vËt ®¸y ven biÓn ViÖt Nam. g. Ellobium aurisjudae (Linnaeus 1758) (h. 7) Synonym: Bulla aurisjudae Linnaeus 1758; Ellobium labrosum Roding, 1798; E. subtile Roding, 1798. Tªn tiÕng ViÖt: èc mÝt, èc tai juda. M« t¶: èc cì trung b×nh, d i kho¶ng 40 mm, vá d y, ch¾c, h×nh bÇu dôc thu«n d i. Cã 4 5 vßng xo¾n, c¸c vßng xo¾n h¬i låi, r nh xo¾n H×nh 7. Ellobium aurisjudae (Linnaeus 1758)
24 MÉu vËt nghiªn cøu: 15 mÉu, thu t¹i rõng N¬i sèng: B¸m ë gèc c©y ngËp mÆn, n¬i cã ngËp mÆn Cån Lu, Cån Ng¹n v khu RAMSAR nÒn ®¸y cao, kh«ng ngËp n−íc th−êng xuyªn. Xu©n Thñy. Th−êng gÆp ë ven bê, n¬i cã ®é mïn cao. KÝch th−íc (mm): H: 30,6 40; L: 14,0 Ph©n bè: ViÖt Nam: Ven biÓn Nam §Þnh, 18,0; Lo: 19,5 22,3; lo: 7,0 9,0. Th¸i B×nh; Qu¶ng Ninh, tp. Hå ChÝ Minh. ThÕ N¬i sèng: B¸m v o gèc c©y ven rõng ngËp giíi: NhËt B¶n, Trung Quèc, Hång K«ng [1]. mÆn, n¬i cã nÒn ®¸y cao. i. Cassidula aurisfelis (BruguiÌre, 1792) (h. 9) Ph©n bè: ViÖt Nam: Nam §Þnh, Th¸i B×nh Synonym: Bulimus aurisfelis BruguiÌre, [8; 9; 11], Nha Trang, tp. Hå ChÝ Minh [7]. ThÕ 1792. giíi: Vïng ven biÓn Ên §é D−¬ng v vïng nhiÖt Tªn tiÕng ViÖt: èc mÝt ng¾n n©u, èc tai mÌo. ®íi T©y Th¸i B×nh D−¬ng, tõ Ên §é tíi Papua Niu Ghinª, Phillipin, Australia. NhËn xÐt: Lo i n y chØ sèng ë c¸c khu vùc cao, mÆc dï èc cã nhiÒu nhít, mét sè ng−êi d©n trong vïng vÉn hay khai th¸c ®Ó l m thùc phÈm. h. Ellobium chinensis (Pfeiffer, 1856) (h. 8) Synonyms: Auricula chinensis Pfeiffer, 1856. Tªn tiÕng ViÖt: èc mÝt Trung Hoa.
H×nh 9. Cassidula aurisfelis (BruguiÌre, 1792)
M« t¶: èc cì trung b×nh, vá d i kho¶ng 23 mm, h×nh bÇu dôc, ch¾c. Cã 5 7 vßng xo¾n, ®Ønh nhän nh−ng th¸p èc thÊp. Vßng xo¾n th©n lín, chiÕm gÇn hÕt chiÒu d i vá. C¸c vßng xo¾n ph¼ng, r nh xo¾n n«ng. MÆt vá m u n©u ®á hoÆc n©u sÉm. Lç miÖng h×nh tai, d i h¬n 4/5 chiÒu d i vá. V nh miÖng d y, m u tr¾ng ®ôc H×nh 8. Ellobium chinensis (Pfeiffer, 1856) hay hång nh¹t hoÆc h¬i n©u. MÐp trong cña m«i ngo i cã gê däc v nh m«i. M«i trong cã 3 gê M« t¶: èc cì trung b×nh, h¬i lín, ch¾c, d i tõ ngang d¹ng r¨ng. V nh m«i tr−íc liÒn, cong 25 30 mm, vá h×nh trøng thu«n d i. Cã 4 5 vßng trßn, gãc sau miÖng vá hÑp, líp sø bê trô h¬i xo¾n, c¸c vßng xo¾n h¬i phång, ®Ønh vá tï. C¸c ph¸t triÓn, kh«ng cã lç rèn. vßng xo¾n ®Çu nhá, r nh xo¾n n«ng, vßng xo¾n cuèi lín, chiÕm ®Õn 3/5 chiÒu d i vá. MÆt vá MÉu vËt nghiªn cøu: 15 mÉu, thu ë rõng m u n©u ®Êt ®Õn m u n©u c¸nh gi¸n. MiÖng vá ngËp mÆn Cån Lu, Cån Ng¹n v khu RAMSAR h×nh tai, khe miÖng hÑp, phÝa tr−íc chØ h¬i më Xu©n Thñy. réng, mÆt trong cã m u tr¾ng sø, m«i trong cã 2 KÝch th−íc (mm): H: 19,8 26,9; L: 13,8 r¨ng h¬i n»m ngang, 1 r¨ng h¬i chÐo, m«i ngo i 16,4; Lo: 17,2 21,6 ; lo: 9,0 11,5. d y. Kh«ng cã lç rèn. N¬i sèng: B¸m ë gèc c©y ven rõng ngËp MÉu vËt nghiªn cøu: 5 mÉu thu t¹i rõng mÆn, th−êng ë nh÷ng n¬i cã nÒn ®¸y cao. ngËp mÆn Cån Lu, Cån Ng¹n v khu RAMSAR Ph©n bè: ViÖt Nam: Th¸i B×nh, Nam §Þnh. Xu©n Thñy. ThÕ giíi: NhËt B¶n, Trung Quèc, Singapore, KÝch th−íc (mm): H: 26,6 41,0; L: 14,0 Australia, Th¸i Lan, Ên §é, Philippin, Java, 21,5; Lo: 19,5 27,0; lo: 7,3 10,0. Borneo [1].
25 j. Cassidula mustelina (Deshayes, 1830) (h. 10) Tªn tiÕng ViÖt: èc h¹t c−êm n©u. Synonym: Auricula mustelina Deshayes, M« t¶: èc cì nhá b»ng h¹t ®Ëu H Lan hay 1830; Cassidula mustelina Pfeiffer, 1856; h¹t c−êm, d i vá tõ 10 12 mm. Vá d y võa Cassidula nucleus nucleus (Gmelin J. F., 1791). nh−ng ch¾c, cã 5 6 vßng xo¾n, c¸c vßng xo¾n kh«ng låi, r nh xo¾n n«ng, th¸p èc thÊp, ®Ønh vá Tªn tiÕng ViÖt: èc mÝt ng¾n v»n, èc tai mÌo h¬i tÇy. Vßng xo¾n cuèi lín, chiÕm 5/6 chiÒu v»n. cao vá. Trªn vßng xo¾n cã nhiÒu gê xo¾n rÊt nhá, mÞn, chØ thÊy d−íi kÝnh lóp. MiÖng vá h×nh tai, nöa tr−íc mÐp trong v nh miÖng cã gê song song víi v nh miÖng, m«i trong miÖng vá cã 2 r¨ng v 1 gê nhá gÇn gãc sau miÖng vá. PhÝa tr−íc miÖng vá cong trßn, gãc sau hÑp. MÆt vá m u n©u ®Êt hay n©u ®á. Trong miÖng vá cã líp x cõ m u v ng n©u. Líp sø bê trô Ýt ph¸t triÓn, gê cña v nh miÖng ë m«i trong kÐo d i kh«ng tíi nöa lç miÖng vá. Kh«ng cã lç rèn.
H×nh 10. Cassidula mustelina (Deshayes, 1830) M« t¶: èc cì trung b×nh, vá d i kho¶ng 20 mm, h×nh trøng, ch¾c. Cã 5 7 vßng xo¾n, r nh xo¾n n«ng, vßng xo¾n th©n lín, chiÕm gÇn hÕt chiÒu d i vá. MÆt vá m u n©u ®á ®Õn n©u ®en, cã 4 d i xo¾n m u tr¾ng ®ôc ë vßng xo¾n cuèi. MiÖng vá h×nh tai, kÐo d i h¬n 3/4 chiÒu d i vá. V nh miÖng d y, m u n©u, m«i ngo i cã 1 gê H×nh 11. Cassidula sowerbyana (Pfeiffer, 1853) däc mÐp v nh miÖng, m«i trong cã 2 r¨ng râ, v nh tr−íc miÖng liÒn v cong trßn, gãc sau MÉu vËt nghiªn cøu: 20 mÉu, thu ë rõng miÖng vá hÑp. MÆt trong miÖng vá m u tr¾ng ngËp mÆn Cån Lu, Cån Ng¹n v khu RAMSA ®ôc, tr¾ng hång hay tÝm nh¹t. Xu©n Thñy. MÉu vËt nghiªn cøu: 15 mÉu, thu ë rõng KÝch th−íc (mm): H: 10,0 12,0; L: 6,8 ngËp mÆn Cån Lu, Cån Ng¹n v khu RAMSA 7,3; Lo: 7,0 7,4 ; lo: 2,8 3,5. Xu©n Thñy. N¬i sèng: MÆt bïn lÇy ven rõng ngËp mÆn. N¬i sèng: B¸m ë gèc c©y ven rõng ngËp Ph©n bè: ViÖt Nam: Ven biÓn Nam §Þnh, mÆn, th−êng ë nh÷ng n¬i cã nÒn ®¸y cao cïng Th¸i B×nh, Thanh Hãa, NghÖ An. ThÕ giíi: víi lo i Cassidula aurisfelis (Bruguiere, 1789). Vïng ven biÓn Australia, Indo KÝch th−íc (mm): H: 17,5 22,0; L: 16,0 Malaysia, Queensland [1]. 13,6; Lo: 13,3 18,9; lo: 7,0 9,0. NhËn xÐt: Lo i n y lÇn ®Çu tiªn ®−îc ghi Ph©n bè: ViÖt Nam: Th¸i B×nh, Nam §Þnh, nhËn ë ven biÓn ViÖt Nam. tp. Hå ChÝ Minh [8, 10, 11]. ThÕ giíi: Vïng l. Cassidula sp.1 (h. 12) ven biÓn Ên §é, NhËt B¶n, Trung Quèc, Singapore, Indonesia, Th¸i Lan [1]. Tªn tiÕng ViÖt: èc h¹t c−êm v»n, èc h¹t c−êm miÖng ®en. k. Cassidula sowerbyana (Pfeiffer, 1853) (h. 11) M« t¶: èc cì nhá gièng h¹t c−êm, chiÒu d i Synonym: Auricula sowerbyana Pfeiffer, vá 9 11 mm. Vá d y ch¾c, cã 5 6 vßng xo¾n, 1853; Cassidula decussata H. & A. Adams, 1855. c¸c vßng xo¾n kh«ng låi, r nh xo¾n n«ng, th¸p
26 èc thÊp. Vßng xo¾n cuèi lín, chiÕm 5/6 chiÒu Pfeiffer, 1853. cao vá. Trªn vßng xo¾n cã nhiÒu gê xo¾n rÊt Tªn tiÕng ViÖt: èc bä hung. nhá mÞn, chØ thÊy d−íi kÝnh lóp. C¸c ®−êng sinh tr−ëng th«, thÊy râ b»ng kÝnh lóp. MiÖng vá h×nh tai, nöa tr−íc mÐp trong v nh miÖng b¾t ®Çu b»ng 1 mÊu låi nhá, tiÕp theo l gê song song víi v nh miÖng, m«i trong miÖng vá cã 2 r¨ng. PhÝa tr−íc miÖng vá cong trßn, gãc sau hÑp. MÆt vá m u xanh x¸m hoÆc ghi ®¸, cã 2 3 vÖt xo¾n m u tr¾ng xanh ë vßng xo¾n cuèi. Líp x cõ m u xanh ®en hoÆc ®en ë trong miÖng vá. Líp sø bê trô Ýt ph¸t triÓn, gê cña v nh miÖng ë m«i trong kÐo d i kh«ng tíi nöa lç miÖng vá. Kh«ng cã lç rèn. H×nh 13. Pythia scarabaeus Linnaeus, 1758 M« t¶: èc cì trung b×nh, d i kho¶ng 20 mm, vá h×nh trøng h¬i dÑp theo h−íng l−ng bông, ®Ønh nhän. Cã 6 7 vßng xo¾n, r nh xo¾n n«ng, vßng xo¾n kh«ng låi, vßng xo¾n th©n lín. MiÖng vá h×nh tai ng¾n, m«i trong cã 3 r¨ng, mÐp trong m«i ngo i cã 4 5 r¨ng. MÆt vá m u n©u v ng hoÆc v ng x¸m, nh½n bãng, nöa trªn vßng xo¾n cã m u n©u sÉm, nöa d−íi cã m u v ng n©u. MÉu vËt nghiªn cøu: 10 mÉu thu ®−îc ë rõng ngËp mÆn Cån Lu, Cån Ng¹n v khu H×nh 12. Cassidula sp.1 RAMSAR Xu©n Thñy. MÉu vËt nghiªn cøu: 20 mÉu thu ®−îc ë KÝch th−íc (mm): H: 18,0 21,8; L: 11,0 rõng ngËp mÆn Cån Lu, Cån Ng¹n v khu 12,5; Lo: 10,8 13,0; lo: 6,0 6,4. RAMSAR Xu©n Thñy. N¬i sèng: Gèc c©y ngËp mÆn, hoÆc th¶m KÝch th−íc (mm): H: 9,0 11,0; L: 5,5 6,3; môc, n¬i cã nÒn ®¸y cao v nhiÒu mïn. Lo: 6,8 8,0 ; lo: 2,9 3,1. Ph©n bè: ViÖt Nam: Nam §Þnh, Th¸i B×nh. N¬i sèng: MÆt bïn lÇy ven rõng ngËp mÆn. ThÕ giíi: Vïng nhiÖt ®íi T©y Th¸i B×nh D−¬ng, Ph©n bè: ViÖt Nam: Ven biÓn B¾c Bé. ThÕ tõ phÝa T©y Indonesia tíi Polynesia, phÝa B¾c tíi giíi: cho tíi nay míi thÊy ë ven biÓn B¾c Bé. Nam NhËt B¶n v § i Loan, phÝa Nam tíi b¾c NhËn xÐt: Lo i n y cã m«i tr−êng sèng Australia [1]. gièng víi lo i Cassidula sowerbyana , tuy nhiªn NhËn xÐt: Lo i n y cã d¹ng ng¾n bÑt gièng chóng kh«ng sèng chung víi nhau. Quan s¸t con bä hung. ngo i thùc ®Þa cho thÊy c¸c quÇn thÓ cña hai lo i n. Auriculastra subula (Quoy & Gaimard, n y th−êng sèng t¸ch biÖt víi nhau ho n to n. 1832) (h. 14) §©y l lo i m tr−íc ®©y ch−a thÊy trong c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ®éng vËt ®¸y ven biÓn Synonym: Auricula subula Quoy & ViÖt Nam v trªn thÕ giíi. §©y l mét lo i míi Gaimard, 1832. Voy. Astrolabe, Zoo., 2: 171, ®−îc ghi nhËn khu hÖ ®éng vËt ®¸y ë ven biÓn pl.13, fig. 39 40; Marinula (Auriculastra) ViÖt Nam. subula Martens, 1880; Auriculastra subula Marten in Weber, 1897. m. Pythia scarabaeus Linnaeus, 1758 (h. 13) Tªn tiÕng ViÖt: èc bóp m¨ng. Synonym: Pythia helicina Roding, 1798; M« t¶: Vá h×nh thoi kÐo d i, mÆt nh½n bãng. P. pantherina A. Adams, 1851; P. Reeveana Th¸p èc cao, nhän v gÇn b»ng 1/2 chiÒu cao vá.
27 èc cã 8 vßng xo¾n, c¸c vßng xo¾n ph¼ng, r nh KÝch th−íc (mm): H: 4,5 7,0; L: 2,1 3,0; xo¾n n«ng. MiÖng vá d i, hÑp v b»ng 1/2 chiÒu Lo: 3,0 4,0; lo: 1,0 1,5. d i vá. Gãc trªn nhän, phÝa d−íi gÇn trßn. Trô èc cã nÕp gÊp xo¾n. M«i ngo i d y nh−ng kh«ng cã r¨ng hoÆc nÕp gÊp. MÆt vá m u tr¾ng bãng.
H×nh 15. Cylindrotis quadrasi Moellendorff, 1895 H×nh 14. Auriculastra subula (Quoy & Gaimard, 1832) N¬i sèng: NÒn ®¸y bïn ven rõng ngËp mÆn hoÆc gÇn gèc c©y cá. MÉu vËt nghiªn cøu: 1 mÉu, thu ë rõng ngËp mÆn Cån Lu, Xu©n Thñy. Ph©n bè: ViÖt Nam: Nam §Þnh, Th¸i B×nh. ThÕ giíi: Th¸i Lan, Philippine [1]. N¬i sèng: MÆt bïn ven rõng ngËp mÆn v n¬i cã c©y cá ven bê. NhËn xÐt: Lo i n y cã kÝch th−íc rÊt nhá, sè l−îng mÉu Ýt, ®−îc ghi nhËn lÇn ®Çu tiªn ë KÝch th−íc (mm): H: 13,0; L: 5,0; Lo: 7,0 ; ViÖt Nam. lo: 2,0. Ph©n bè: ViÖt Nam: Nam §Þnh. ThÕ giíi: T I LIÖU THAM KH¶O Th¸i Lan, Philippine, Australia, Niu Caledonia v Niu Ireland [1]. 1. Brandt Rolf A. M. , 1974: The non marine aquatic Mollusca of Thailand. Arch. Moll., NhËn xÐt: Lo i n y míi ®−îc ghi nhËn lÇn 105: 1 423. ®Çu ë ViÖt Nam. KÝch th−íc nhá, sè l−îng c¸ thÓ còng rÊt Ýt. Lo i n y còng dÔ nhÇm lÉn víi 2. Capenter Kent E. et al. , 1998: The living lo i Cylindrotis quadrasi. marine resources of the western central Pacific, 1: 431 436. Food and Argriculture o. Cylindrotis quadrasi Moellendorff, 1895 Organization of the United Nations, Rome. (h. 15) 3. Carlos Paredes , Aldo Indacochea , Franz Synonym: Cylindrotis quadrasi Cardoso and Kelly Ortega , 2005: Family Moellendorff, 1895. Ellobiidae (Gastropoda: Archaeopulmonata) Tªn tiÕng ViÖt: èc h¹t g¹o d i. in the Peruvian coast. Rev. Peru. Biol., 12(1): 69 76. M« t¶: èc cì nhá, h×nh trô, th¸p èc h¬i thu«n nhá, ®Ønh èc tï v d i, vßng xo¾n th©n b»ng 2/3 4. Deepak Apte , 1998: The book of Indian 3/4 chiÒu d i cña vá. Lç miÖng vá hÑp, phÝa Shells. Bombay Natural History Society, 17 trªn h×nh th nh gãc nhän, phÝa d−íi trßn. PhÇn 18. cuèi trô èc cã 1 nÕp gÊp xo¾n côt. Trô èc cã 1 5. NguyÔn Xu©n Dôc , 2001: §éng vËt Th©n nÕp gÊp nhá ë phÝa ®Çu trªn v 1 nÕp gÊp lín mÒm (Mollusca) vïng biÓn C¸t B H¹ Long: n»m ngang ë 1/3 phÝa d−íi cña bê däc. Cã 1 3 87 102. TuyÓn tËp b¸o c¸o khoa häc “Héi nÕp gÊp nhá ë mÆt trong cña m«i ngo i miÖng th¶o ®éng vËt Th©n mÒm to n Quèc lÇn thø vá. nhÊt” Nxb. N«ng nghiÖp, tp. Hå ChÝ Minh. MÉu vËt nghiªn cøu: 4 mÉu, thu ë rõng ngËp 6. Gujianova E. F. , 1976: Khu hÖ ®éng vËt mÆn Cån Lu, Xu©n Thñy. ®¸y vÞnh B¾c Bé v ®iÒu kiÖn m«i tr−êng
28 (b¶n dÞch tiÕng ViÖt). Sinh vËt biÓn v nghÒ mÆn ven biÓn phÝa b¾c ViÖt Nam. c¸ biÓn ViÖt Nam. Tæng côc Thñy s¶n T¹p chÝ Khoa häc, §¹i häc S− ph¹m H Néi, H Néi. 1: 151 158. 7. Jorgen Hylleberg , Richard N. Kilburn , 10. §ç V¨n Nh−îng , 1996: DÉn liÖu bæ sung vÒ 2003: Marine molluscs of Vietnam. Tropical th nh ph©n ®éng vËt ®¸y rõng ngËp mÆn CÇn Marine Mollusc Programme, 39 41. Giê, tp. Hå ChÝ Minh. Th«ng b¸o khoa häc 8. Ho ng Ngäc Kh¾c , §o n V¨n Long , 2004: tr−êng §¹i häc S− ph¹m H Néi, 5: 32 41. Th nh phÇn v ph©n bè cña Th©n mÒm Ch©n 11. §ç V¨n Nh−îng , Ph¹m §×nh Träng , bông trong rõng ngËp mÆn x Giao L¹c, 2000: C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu b−íc ®Çu vÒ huyÖn Giao Thñy, tØnh Nam §Þnh: 75 84. nhãm ®éng vËt ®¸y ë rõng ngËp mÆn Th¸i TuyÓn tËp “HÖ sinh th¸i rõng ngËp mÆn Thôy, Th¸i B×nh. Th«ng b¸o khoa häc §¹i vïng ven biÓn ®ång b»ng s«ng Hång”. Nxb. häc S− ph¹m H Néi, 4: 86 96. N«ng nghiÖp. 12. Ph¹m §×nh Träng , 1996: §éng vËt ®¸y 9. §ç V¨n Nh−îng , Ho ng Ngäc Kh¾c , T¹ trong hÖ sinh th¸i biÓn phÝa T©y B¾c vÞnh ThÞ Kim Hoa , 2008: Th nh phÇn lo i Th©n B¾c Bé, luËn ¸n TiÕn sÜ Sinh häc, 156 trang. mÒm Ch©n bông (Gastropoda) ë rõng ngËp
MOLLUSCKS MELAMPIDAE (PULMONATA: GASTROPODA) IN THE ESTUARINE AREAS OF THE RED RIVER
HOANG NGOC KHAC, DO VAN NHUONG, HO THANH HAI
SUMMARY
Based on analysis of melampid shells (Melampidae: Pulmonata: Gastropoda) collected from mangrove areas of the Red River during 2005 2009, 15 species of melampid belonging to 7 genera ( Melampus, Laemodonta, Ellobium, Cassidula, Pythia, Auriculastra, Cylindrotis ) have been recorded. Of which, 1 species have not yet identified. In species composition, genus Cassidula is the most abundant of species (4 species), next are Melampus and Laemodonta (3 species), Ellobium (2 species) and finally Auriculastra , Cylindrotis , Pythia only 1 species. Research results have added 9 species for the snail fauna of the coastal zone of Vietnam in general and of the studied area in particular, there are: Melampus fasciatus , Melampus parvulus , Melampus graminea , Laemodonta octanfracta , Laemodonta exaratoides , Laemodonta punctatostriata , Cassidula mustelina, Cassidula sowerbyana, Cassidula sp.1, Auriculastra subula and Cylindrotis quadrasi . However, the shell of large size Ellobium aurismidae (Linnaeus, 1758) was not found in this area. The key for identification of melampid genus and species occurred in estuarine area of the Red river is compiled by the author. The descriptions of all species and their figures are also given in this paper.
Ng y nhËn b i: 15 7 2009
29