Wk59-Strony-49-60.Pdf

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Wk59-Strony-49-60.Pdf NAUKA SCIENCE Daniel Mikulski* orcid.org/0000–0002–7799–8732 „Nowa” siedziba ziemiańska – gruntowna przebudowa czy budowa? Studia nad identyfi kacją i datowaniem dworów i pałaców w Wielkopolsce “New” seats of landed gentry – remodelling or a new construction? Studies on the identifi cation and dating of manors and palaces in Greater Poland Słowa kluczowe: siedziba ziemiańska, dwór, pałac, Key words: landowner’s residence, manor, palace, przebudowa, budowa, datowanie zabytków remodelling, construction, monument dating WPROWADZENIE INTRODUCTION Rozpoznanie historii obiektu, w tym datowanie Studying the history of an object, including its i rozwarstwienie chronologiczne, jest cennym w konser- dating and chronological stratifi cation, represents its watorstwie przedstawieniem kontinuum jego istnienia continued existence in time, which is valuable from w czasie [1, s. 22]. Twierdzenie to silnie koresponduje the conservation viewpoint [1, p. 22]. That statement z motywem siedziby ziemiańskiej, której cechą szczegól- is best refl ected by motif of landowners’ manors, whose ną jest trwałość – zarówno w wymiarze przestrzennym, characteristic feature was permanence – both in the jak i mentalnym. Na tle wielu przemian substancji dwo- spatial and mental dimension. On the background of rów i pałaców zasadniczym momentem jest faza ukształ- numerous transformations of manors and palaces, the towania ostatecznego wizerunku ich głównej bryły (kor- crucial moment seems to have been the stage when the pusu), którą można utożsamiać z procesem gruntownej fi nal appearance of the main bulk (body) was shaped, przebudowy. Działanie to charakteryzowało się różnym which could be regarded as identical to the process of zakresem ingerencji w strukturę budynku. Przebudowa total remodelling. That activity showed a varying degree mogła ograniczać się do niewielkich przekształceń aż po of interference into the building structure. Remodel- wchłonięcie przez nowy obiekt murów starej siedziby, ling could be limited to small-scale conversions up to nieraz zachowanych dziś w formie reliktu. Bardziej the new construction incorporating the walls of the konsekwentnym sposobem kształtowania zabudowy former residence, relics of which are sometimes visible była budowa siedziby na fundamentach wcześniejszego today. A more consistent way of shaping a residence was domu. Ilość wykorzystanej wówczas starszej substancji building it on the foundations of the former house. The ograniczała się zwykle do warstwy piwnic. Ostatnią amount of older substance used then was generally lim- z możliwości było wzniesienie siedziby na tzw. surowym ited to the cellars. The last option was erecting the new korzeniu (tj. w miejscu wcześniej nieużytkowanym) dwelling practically from scratch (i.e. on the site not used i pozostawienie jej w oryginalnej postaci. Ustalenie, before) and leaving it in its original form. Establishing * mgr inż. arch. kraj., Wydział Ogrodnictwa i Architektury * mgr inż. landsc. arch., Faculty of Gardening and Landscape Ar- Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu chitecture, University of Life Sciences in Poznan Cytowanie / Citation: Mikulski D. “New” seats of landed gentry – remodelling or a new construction? Studies on the identifi cation and dating of manors and pal- aces in the 2nd half of the 19th c. and the 1st half of the 20th c. in Greater Poland. Wiadomosci Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation 2019;59:49-60 Otrzymano / Received: 18.05.2018 • Zaakceptowano / Accepted: 10.07.2018 doi:10.17425/WK59MANORS Praca dopuszczona do druku po recenzjach Article accepted for publishing after reviews Wiadomości Konserwatorskie • Journal of Heritage Conservation • 59/2019 49 który ze sposobów i kiedy był zastosowny jako ostatni, which way was the last and when it was used is not easy. nie jest proste. W celu rozpoznania formy obiektu oraz In order to identify the form of a building and its subse- jego kolejnych przekształceń, zwłaszcza w przypadku quent transformations, especially in the case of objects obiektów o długiej chronologii, wskazane jest prze- with a long chronology, it is recommended to carry out prowadzenie badań architektonicznych, czyli działań architectonic research which, however, interferes in the ingerujących w substancję budynku [16, art. 3, pkt 10]. substance of the building [16, art. 3 pt. 10]. Neverthe- Metodyka badań zabytków architektury zaleca jednak less, the methodology of research on monuments of przed rozpoczęciem tego typu działań posłużenie się architecture recommend that non-destructive methods metodami nieniszczącymi, w tym wykonanie kwerendy should be tried fi rst, including preliminary archive and archiwalnej i bibliografi cznej [12, s. 8]. Szereg wątpli- bibliographic research [12, p. 8]. Authors of register wości w tej materii wykazali autorzy kart ewidencyjnych cards for monuments of architecture and construction zabytków architektury i budownictwa [4]. Trudności pointed out several doubts in this matter [4]. Research badawcze w opracowaniu historii obiektu – przy nie- diffi culties in preparing the history of an object – because wielkiej liczbie materiałów źródłowych – zmierzały naj- of a limited amount of source materials – most often led częściej do wysunięcia wniosków na podstawie jego cech to conclusions being drawn on the basis of the building stylowych. Stąd za moment wzniesienia niejako „nowej” style. Thus an approximate year, a decade or a period siedziby ziemiańskiej podawany jest przybliżony rok, often oscillating around a quarter of a century are given dekada lub zakres czasowy, nierzadko oscylujący wokół as the time when a “new’ family residence was erected. ćwiartki wieku. W przybliżeniu można uznać, że znany One can less sceptical concerning the assumption that dziś wizerunek większości siedzib ziemiańskich został the image of the majority of landowners’ residences ukształtowany na przestrzeni II poł. XIX w. i I poł. XX w. known today was shaped during the 2nd half of the 19th Według ostrożnych szacunków uwaga ta dotyczy około c. and the 1st half of the 20th century. Roughly estimated, ¾ wszystkich siedzib ziemiańskich w Wielkopolsce1. that comment applies to approximately ¾ of all land- owners’ residences in Greater Poland1. RUCH BUDOWLANY SIEDZIB ZIEMIAŃSKICH BUILDING DEVELOPMENT OD POŁOWY XIX WIEKU OF LANDOWNERS’ RESIDENCES TH Siedziba ziemiańska utożsamiana jest z symbo- SINCE THE HALF OF THE 19 lem osiadłości, któremu towarzyszy hasło gloryfi kacji A landowner’s residence is perceived as a symbol „dworu polskiego” stojącego nieprzerwalnie w jednym of settlement, accompanied by the slogan glorifying miejscu od wielu wieków [8, s. 20–22]. Przeświadczenie “the Polish manor” standing incessantly on the same to wzmacniał sam charakter dworu czy pałacu, nie- site throughout the centuries [8, s. 20–22]. A kind of rzadko stanowiącego parafrazę muzeum czy biblioteki. reinforcement of this way of thinking was the very Pielęgnowanie starej siedziby, zwłaszcza w warunkach character of a manor or palace, frequently constituting porozbiorowych, miało zatem niebywałe znaczenie dla a paraphrase of a museum or a library. Taking care of an podtrzymania tradycji rodowego gniazda [10, s. 69–74]. old residence, especially in post-partitions conditions, Przebudowy dużych rezydencji, np. w Kórniku (ryc. 1) was of considerable importance for maintaining the tradi- czy Miłosławiu, przeprowadzono w poł. XIX w. Nieco tion of a ‘family nest’ [10, p. 69–74]. Remodelling huge później, bo od roku 1875, sukcesywnej przebudowie residences, such as the one in Kórnik (fi g. 1) or Miłosław, poddawano zamek w Gołuchowie [13, s. 32, 39, 83]. Na was carried out in the mid-19th century. Slightly later, in krajobraz Wielkopolski II poł. XIX w. znaczący wpływ 1875 commenced the gradual remodelling of the castle in wywarły jednak realizacje nowych siedzib, zwłaszcza pa- Gołuchow [13, p. 32, 39, 83]. But it was the realisations łaców. W grupie architektów tego czasu należy wymienić of new residences, especially palaces that had a signifi cant m.in. Stanisława Hebanowskiego, twórcę takich dzieł jak impact on the landscape of Greater Poland in the 2nd half Posadowo, Tarce (ryc. 2) czy Nowa Wieś. W dorobku of the 19th century. Among architects of those times one architektonicznym Hebanowskiego obejmującym około should mention Stanisław Hebanowski, the creator of 15 realizacji2 przynajmniej dwa projekty dotyczyły grun- such works as Posadowo, Tarce (fi g. 2) or Nowa Wieś. townej przebudowy dotychczasowej siedziby (Roszków, Among his architectonic works numbering around 15 Wróblewo). Pośród wszystkich obiektów zaledwie cztery realisations2, at least two projects involved a complete do roku 1939 zmieniły znacząco swój wizerunek. Po- remodelling of the existing residence (Roszków, Wróble- dobnie przedstawia się specyfi ka realizacji Zygmunta wo). Among all those objects merely four signifi cantly Gorgolewskiego. Spośród 7 zrealizowanych projektów changed their appearance until 1939. The specifi city of tylko pałac w Bagateli zawierał mury starszej budowli designs by Zygmunt Gorgolewski was similar. Among 7 [13, s. 70–141; 15, s. 143]. Docelowo żadna z zapro- realised projects only the palace in Bagatela incorporated jektowanych siedzib, wyłączając z tego grona spalony the walls of the older building [13, p. 70–141; 15, p. 143]. w 1912 roku pałac w Siekowie, nie doznała do II wojny Ultimately, with the exception of the palace in Siekow światowej poważniejszych przekształceń. Cały szereg burnt in 1912, none of the designed residences suffered rozpoznanych
Recommended publications
  • Słupecki, Szamotulski, Średzki
    e-wnetrza.eu Strefy dostaw w województwie wielkopolskim Powiat Gmina Miejscowość Strefa słupecki Lądek Ciążeń 2 słupecki Lądek Dolany 2 słupecki Lądek Dziedzice 2 słupecki Lądek Jaroszyn 2 słupecki Lądek Jaroszyn-Kolonia 2 słupecki Lądek Ląd 2 słupecki Lądek Lądek 2 słupecki Lądek Ląd-Kolonia 2 słupecki Lądek Nakielec 2 słupecki Lądek Piotrowo 2 słupecki Lądek Policko 2 słupecki Lądek Ratyń 2 słupecki Lądek Samarzewo 2 słupecki Lądek Sługocin 2 słupecki Lądek Sługocin-Kolonia 2 słupecki Lądek Wacławów 2 słupecki Lądek Wola Koszucka 2 słupecki Orchowo Bielsko 3 słupecki Orchowo Gałczynek 3 słupecki Orchowo Kinno 3 słupecki Orchowo Kosakowo 3 słupecki Orchowo Linówiec 3 słupecki Orchowo Mlecze 3 słupecki Orchowo Myślątkowo 3 słupecki Orchowo Orchowo 3 słupecki Orchowo Orchówek 3 słupecki Orchowo Osówiec 3 słupecki Orchowo Ostrówek 3 słupecki Orchowo Podbielsko 3 słupecki Orchowo Podlesie 3 słupecki Orchowo Rękawczyn 3 słupecki Orchowo Rękawczynek 3 słupecki Orchowo Różanna 3 słupecki Orchowo Siedluchno 3 słupecki Orchowo Skubarczewo 3 słupecki Orchowo Słowikowo 3 słupecki Orchowo Suszewo 3 słupecki Orchowo Szydłówiec 3 słupecki Orchowo Wólka Orchowska 3 słupecki Ostrowite Borówiec (Michałowo) 2 słupecki Ostrowite Chrzanowo 2 słupecki Ostrowite Doły 2 e-wnetrza.eu Strefy dostaw w województwie wielkopolskim Powiat Gmina Miejscowość Strefa słupecki Ostrowite Giewartów 2 słupecki Ostrowite Giewartów-Holendry 2 słupecki Ostrowite Giewartów-Holendry (Andrzejewo) 2 słupecki Ostrowite Gostuń 2 słupecki Ostrowite Grabina 2 słupecki Ostrowite Hejna
    [Show full text]
  • Luty 2018 CENA 2,50 ROK VIII NR 2 (56)
    ISSN 2084 -0608 Luty 2018 ROK VIII NR 2 (56) CENA 2,50 e-mail: [email protected], tel. 61 285 92 91, 696 042 162 Redaktor naczelny: Agnieszka Jędraszak Skład: Dorota Małek Wydawca: Gminny Ośrodek Kultury, 63 -012 Dominowo, ul. Centralna 10 Druk: Drukarnia Grafdruk, www.grafdruk24.com.pll 2 19 oraz wnioski składane przez miesz- Nowy kierunek studium kańców. Nowe studium obejmuje USC 30 sierpnia ubiegłego roku potrzebą opracowania programu spo- teren całej gminy. Po jego uchwale- WAŻNE NUMERY Rada Gminy Dominowo podjęła rządzenia miejscowych planów za- niu nastąpią prace związane w DOMINOWIE uchwałę w sprawie przystąpienia do gospodarowania przestrzennego. z uchwaleniem miejscowego planu TELEFONÓW sporządzenia studium uwarunkowań Obowiązujące od 2012 r. studium zagospodarowania przestrzennego, INFORMUJE i kierunków zagospodarowania prze- uległo dezaktualizacji, wpływ na to który obejmie tylko część gminy. Policja 997 Straż Pożarna 998 strzennego gminy Dominowo. miały liczne zmiany przepisów usta- W zapisach nowego studium znacz- Pogotowie Ratunkowe 999 Najmłodsi mieszkańcy gminy: Uchwała ta poprzedzona była wy oraz potrzeby społeczno – gospo- nemu ograniczeniu ulegną zapisy Dzielnicowy - Paweł Szafraniak 786 936 517 Amelia z Giecza uchwałą z dnia 6 lipca 2017 r. o ko- darcze lokalnej społeczności. dotyczące ewentualnych elektrowni Komenda Powiatowa Policji 61 286 72 11 Szymon z Borzejewa nieczności aktualizacji studium, któ- W pierwszym etapie zmiany studium wiatrowych. Komenda Powiatowa Straży Pożarnej 61 285 30 68 Dagmara z Dzierżnicy re obowiązywało od 2012 r. oraz niezbędne są opinie 41 instytucji Agnieszka Jędraszak Zarząd Dróg Powiatowych 61 287 06 17 Powiatowy Urząd Pracy 61 285 80 31 Antoni z Dzierżnicy mieszkańców do wycofania wniesio- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 61 287 06 40 Bezpłatny telefon zaufania dla dzieci i młodzieży nych odwołań, tłumacząc, że obecny Rodzicom gratuluję, Remont drogi w Murzynowie 116 111 stan drogi jest bardzo zły i mieszkań- Ośrodek Pomocy Społecznej w Dominowie dzieciom życzę szczęśliwego dzieciństwa.
    [Show full text]
  • Uchwała Nr XXIX/208/2017 Z Dnia 30 Marca 2017 R
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Poznań, dnia 5 kwietnia 2017 r. Poz. 2837 UCHWAŁA NR XXIX/208/2017 RADY GMINY DOMINOWO z dnia 30 marca 2017 r. w sprawie dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjum do nowego ustroju szkolnego. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2016 r., poz. 446 ze zmianami) oraz art. 210 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. 2017 r. poz. 60) uchwala się, co następuje: § 1. Uchwała określa: 1) plan sieci publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Dominowo, a także granice obwodów publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Dominowo na okres od dnia 1 września 2017 roku do dnia 31 sierpnia 2019 roku, który stanowi załącznik nr 1 do niniejszej uchwały; 2) plan sieci prowadzonego przez Gminę Dominowo gimnazjum oraz granice obwodu dotychczasowego gimnazjum prowadzonego przez Gminę Dominowo na okres od dnia 1 września 2017 roku do dnia 31 sierpnia 2019 roku, który stanowi załącznik nr 2 do niniejszej uchwały; 3) plan sieci publicznych ośmioletnich szkół podstawowych prowadzonych przez gminę, a także granice obwodów publicznych ośmioletnich szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Dominowo, od dnia 1 września 2019 roku, który stanowi załącznik nr 3 do niniejszej uchwały. § 2. Gimnazjum w Gieczu im. mjr Henryka Sucharskiego z siedzibą w Gieczu, przekształca się w ośmioletnia szkołę podstawową: 1) nazwa szkoły ; Szkoła Podstawowa w Gieczu; 2) siedziba szkoły: Giecz 25, 63-012 Dominowo ; 3) dzień rozpoczęcia działalności szkoły: 1 września 2017 roku; 4) rok szkolny, w którym rozpocznie się kształcenie w klasie pierwszej: 2019/2020.
    [Show full text]
  • Gułtowskie Zeszyty Historyczne
    GUŁTOWSKIE ZESZYTY HISTORYCZNE Zeszyt nr 4 (2018) Sfinansowane przez: Janowo 75. rocznica zrzutu broni dla AK Delegacja Gminy Kostrzyn. Delegacja Gminy Nekla. Od lewej: radny Gminy Kostrzyn Łukasz Szał, wiceburmistrz Gminy Kostrzyn Od lewej: burmistrz Gminy Nekla Karol Balicki, przewodniczący Waldemar Biskupski, burmistrz Gminy Kostrzyn Szymon Matysek Rady Miejskiej Gminy Nekla Czesław Kozielski i przewodniczący Rady Miejskiej Gminy Kostrzyn Grzegorz Banaszak Delegacja Gminy Dominowo. Delegacja Gminy Środa Wielkopolska. Od lewej: wójt Gminy Dominowo Krzysztof Pauter, uczestnik zrzutu broni Od lewej: pracownik Starostwa Powiatowego w Środzie Wielkopolskiej Marek w Janowie Adam Kurkowiak, sekretarz Gminy Dominowo Stanisław Pałczyński Witczak, starosta średzki Marcin Bednarz, strażnik miejski Szymon Dobroś i burmistrz miasta Środa Wielkopolska Wojciech Ziętkowski Spis treści Słowo wstępu /3 Na pomoc Wielkopolsce! Zrzut zaopatrzenia dla Armii Krajowej w Janowie w 1943 r. /4 Okoliczności śmierci plutonowego Wawrzyńca Chałupki /15 Wywiad z Adamem Kurkowiakiem, uczestnikiem zrzutu w Janowie w 1943 r. /18 Działalność leśników w latach okupacji 1939–1945 /22 45 lat obchodów akcji Armii Krajowej pod Janowem /34 Ścieżka Edukacyjno-Przyrodnicza Janowo /41 Spis fotografii /43 Niniejsza publikacja powstała z inicjatywy Stowarzyszenia Historyczno-Kulturalnego im. hrabiego Adolfa Bnińskiego w Gułtowach. Druk sfinansowany przez: GMINĘ KOSTRZYN GMINĘ DOMINOWO GMINĘ NEKLA GMINĘ ŚRODA WIELKOPOLSKA Skład i redakcja: Ewa Szwed-Paczkowska Słowo wstępu Szanowni
    [Show full text]
  • Serdeczne Życzenia Radości I Siły Płynącej Z Istoty Świąt Wielkanocnych, by Uśmiech I Wiosenny Optymizm Towarzyszyły Państwu Każdego Dnia
    ISSN 2084 -0608 Marzec 2018 ROK VIII NR 3 (57) CENA 2,50 Serdeczne życzenia radości i siły płynącej z istoty Świąt Wielkanocnych, by uśmiech i wiosenny optymizm towarzyszyły Państwu każdego dnia. e-mail: [email protected], tel. 61 285 92 91, 696 042 162 Redaktor naczelny: Agnieszka Jędraszak Zespół redakcyjny Skład: Dorota Małek Wydawca: Gminny Ośrodek Kultury, 63 -012 Dominowo, ul. Centralna 10 INFORMATORA GMINY DOMINOWO Druk: Drukarnia Grafdruk, www.grafdruk24.com.pll 2 19 Z PRAC RADY GMINY DOMINOWO USC Z wielkim żalem żegnamy naszego drogiego kolegę i przyjaciela Pierwsza sesja w 2018 r. w DOMINOWIE śp. Wojciecha Jałoszyńskiego W środę 21 marca odbyła się gach wyborczych. Obwody wybor- średzkiego w najbliższych wyborach INFORMUJE Rodzinie i bliskim, pierwsza w tym roku Sesja Rady cze pozostają bez zmian. W najbliż- samorządowych. Zadaniem radnego składamy wyrazy współczucia Członkowie i Zarząd Stowarzyszenia „Złoty Wiek” Gminy Dominowo. Na sesji obecny szych wyborach mieszkańcy gminy dotychczasowe łączenie w jeden Zmarli: był Komendant Powiatowy Policji w głosować będą w budynkach szkół w okręg wyborczy gmin Dominowo, Środzie Wlkp. insp. Paweł Wawrzy- Dominowie, Gieczu i Murzynowie Zaniemyśl, Krzykosy jest niewłaści- Kazimierz Bolewski lat 82, zam. Biskupice niak, który przedstawił informację o Kość. Okręgów wyborczych pozo- we. Gminy te nie graniczą ze sobą, Wojciech Jałoszyński lat 80, zam. Orzeszkowo stanie bezpieczeństwa na terenie staje nadal 15. Nastąpiły jednak niewiele jest wspólnych interesów Walentyna Kaźmierczak lat 55, zam. Chłapowo Pogrążeni w smutku gminy. W drugiej części wystąpienia zmiany, które dotyczą sołectwa Do- mieszkańców tych społeczności. Krystyna Pauter lat 79, zam. Dominowo żegnamy naszego serdecznego kolegę Maria Ratajczak lat 67, zam.
    [Show full text]
  • Powiat Gmina Miejscowośd Liczba Ludności Węzeł WSS Kategoria
    Powiat Gmina Miejscowośd Liczba ludności Węzeł WSS Kategoria Inwestycje TP BSC_infrastrukturalne BSC_podstawowe BSC_NGA chodzieski Budzyo Brzekiniec 242 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Budzyo 4 280 1 2b 1 S S B chodzieski Budzyo Bukowiec 359 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Dziewoklucz 450 0 1a 0 B B B chodzieski Budzyo Grabówka 170 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Kąkolewice 159 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Niewiemko 42 0 1a 0 B B B chodzieski Budzyo Nowa Wieś Wyszyoska 102 0 1a 0 B B B chodzieski Budzyo Nowe Brzeźno 235 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Ostrówki 257 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Podstolice 304 0 1a 0 B B B chodzieski Budzyo Popielno 32 0 1a 0 B B B chodzieski Budzyo Prosna 406 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Sokołowo Budzyoskie 503 1 1a 0 B B B chodzieski Budzyo Wyszynki 127 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Wyszyny 783 1 2b 0 S S B chodzieski Chodzież Chodzież 19 604 1 7a 1 C C S chodzieski Chodzież Cisze 20 0 1a 0 B B B chodzieski Chodzież Ciszewo 5 0 1a 0 B B B chodzieski Chodzież Drzązgowo 4 0 1a 0 B B B chodzieski Chodzież Jacewko 2 0 1a 0 B B B chodzieski Chodzież Jacewo 0 0 1b 0 B S B chodzieski Chodzież Kamionka 71 0 1a 0 B B B chodzieski Chodzież Kierzkowice 42 0 1b 0 B S B chodzieski Chodzież Konstantynowo 116 0 1b 0 B S B chodzieski Chodzież Krystynka 47 0 1b 0 B S B chodzieski Chodzież Milcz 495 1 1b 0 B S B chodzieski Chodzież Mirowo 57 0 1a 0 B B B chodzieski Chodzież Nietuszkowo 354 0 2b 0 S S B chodzieski Chodzież Oleśnica 349 0 2b 0 S S B chodzieski Chodzież Pietronki 158 0 1b 0 B S B chodzieski Chodzież Podanin
    [Show full text]
  • AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY DOMINOWO Na Lata 2011 – 2014 PROJEKT
    HydroGeo HG Justyna Dabrowska ul. Słś owackiego 3 63 - 020 Zaniemy l te l/fax 0-612857 4 44 tel. kom. 0 501 961 357 NIP 786-150-92-46 REGON 300140453 BS Kórnik o/Zaniemyś l 57 9076 0008 2002 0072 0836 0001 AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY DOMINOWO na lata 2011 – 2014 PROJEKT ZLECENIODAWCA: Gmina Dominowo ul. Centralna 7 63 – 012 Dominowo AUTOR OPRACOWANIA: DYREKTOR: mgr Justyna Dąbrowska mgr Przemysław Dąbrowski mgr Alicja Dąbrowska Dominowo, czerwiec 2011 r. SPIS TREŚCI 1. WSTĘP ................................................................................................................................4 1.1. Podstawa prawna.........................................................................................................4 1.2. Przedmiot i cel opracowania.......................................................................................4 1.3. Instytucje uczestniczące w realizacji Programu Ochrony Środowiska ..................5 1.4. Metodyka opracowania ...............................................................................................5 1.5. Terminologia ................................................................................................................6 1.5.1. Terminologia z zakresu rozwoju zrównoważonego ...........................................6 1.5.2. Terminologia z zakresu ochrony środowiska.....................................................6 1.5.3. Terminologia z zakresu gospodarki wodno-ściekowej......................................8 II. CHARAKTERYSTYKA GMINY .........................................................................................11
    [Show full text]
  • SALMOPEM Przemysław Dąbrowski
    SALMOPEM Przemysław Dąbrowski ISO 9001 ul.S łowackiego 3 tel./fax 061 28 57 444 63-020 Zaniemyśl tel. kom. 0 501 314 345 NIP 972-041-30-77 e-mail: [email protected] geologia inżynierska geotechnika hydrogeologia ochrona środowiska AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU ŚREDZKIEGO na lata 2008 - 2011 Środa Wlkp., listopad 2007 r. „SALMOPEM” ul. Słowackiego 3, 63 – 020 Zaniemyśl SALMOPEM Przemysław Dąbrowski ISO 9001 ul.S łowackiego 3 tel./fax 061 28 57 444 63-020 Zaniemyśl tel. kom. 0 501 314 345 NIP 972-041-30-77 e-mail: [email protected] geologia inżynierska geotechnika hydrogeologia ochrona środowiska TYTUŁ OPRACOWANIA: AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU ŚREDZKIEGO NA LATA 2008 - 2011 ZLECENIODAWCA: STAROSTWO POWIATOWE UL. DASZYŃSKIEGO 5 63 – 000 ŚRODA WLKP. AUTOR OPRACOWANIA: ZWERYFIKOWAŁ: mgr Justyna Dąbrowska mgr Przemysław Dąbrowski Środa Wlkp., listopad 2007 r. 2 Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Średzkiego na lata 2008 - 2011 „SALMOPEM” ul. Słowackiego 3, 63 – 020 Zaniemyśl SPIS TREŚCI I. WSTĘP..........................................................................................................................................................7 1.1. Podstawa prawna opracowania............................................................................................................. 7 1.2. Przedmiot i cel opracowania.................................................................................................................. 7 1.3. Terminologia..................................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Uchwała Nr X/43/2015 Z Dnia 9 Września 2015 R
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Poznań, dnia 18 września 2015 r. Poz. 5342 UCHWAŁA NR X/43/2015 RADY GMINY DOMINOWO z dnia 9 września 2015 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów położonych w gminie Dominowo Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 ze zmianami) oraz art. 20 ust. 1 i art. 27 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015 r. poz. 199 ze zmianami) Rada Gminy Dominowo, po stwierdzeniu, że plan miejscowy nie narusza ustaleń studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dominowo, uchwala, co następuje: § 1. 1. Uchwala się miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów położonych w gminie Dominowo. 2. Plan obejmuje obszary o łącznej powierzchni ok. 1031 ha, zlokalizowane w województwie wielkopolskim, w powiecie średzkim, w gminie Dominowo, w następujących obrębach geodezyjnych: a) na załączniku nr 1.1. – część terenów położonych w obrębach geodezyjnych Borzejewo, Gablin i Chłapowo, b) na załączniku nr 1.2. – część terenów położonych w obrębach geodezyjnych Poświątno, Orzeszkowo, Dominowo i Giecz, c) na załączniku nr 1.3. – część terenów położonych w obrębach geodezyjnych Poświątno, Orzeszkowo i Giecz, d) na załączniku nr 1.4. – część terenów położonych w obrębach geodezyjnych Orzeszkowo, Rusibórz i Kopaszyce, e) na załączniku nr 1.5. – część terenów położonych w obrębie geodezyjnym Rusibórz, f) na załączniku nr 1.6. – część terenów położonych w obrębie geodezyjnym Sabaszczewo. 3. Granice obszarów objętych planem przedstawiono na rysunkach planu, o których mowa w § 2 pkt 1. § 2.
    [Show full text]
  • Powiat-Sredzki-2012
    WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W POZNANIU INFORMACJA O STANIE ŚRODOWISKA I DZIAŁALNO ŚCI KONTROLNEJ WIELKOPOLSKIEGO WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W POWIECIE ŚREDZKIM W ROKU 2012 Opracowanie: Zatwierdził: Wydział Monitoringu Środowiska pod kierunkiem Marii Pułyk Wydział Inspekcji pod kierunkiem Małgorzaty Koziarskiej Pozna ń, czerwiec 2013 2 SPIS TRE ŚCI WPROWADZENIE 5 2. WYBRANE CECHY POWIATU 6 3. STAN ŚRODOWISKA 9 3.1. Monitoring jako ści powietrza 9 3.2. Monitoring jako ści wód 10 3.2.1. Monitoring jako ści wód powierzchniowych 10 3.2.2. Monitoring jako ści wód podziemnych 13 3.3. Monitoring jako ści gleby i ziemi 15 3.4. Monitoring hałasu 15 3.5. Monitoring pól elektromagnetycznych 18 3.6. Monitoring gospodarki odpadami 19 3.7. Podsumowanie 22 4. DZIAŁALNO ŚĆ KONTROLNA 24 5. POWA ŻNE AWARIE 24 3 4 1. WPROWADZENIE Opracowanie ma na celu przedstawienie stanu środowiska oraz wyników działalno ści kontrolnej Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska na terenie powiatu średzkiego w roku 2012. Do jego przygotowania wykorzystano badania własne WIO Ś w Poznaniu, wyniki bada ń b ędące w posiadaniu WIO Ś oraz ustalenia z kontroli u żytkowników środowiska, prowadzonych przez inspektorów WIO Ś. Ostateczna ocena stanu środowiska w 2012 roku jest w trakcie opracowywania i po weryfikacji przez GIO Ś zostanie opublikowana w IV kwartale 2013 roku w formie „Raportu o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2012”. Bie żą ce informacje dotycz ące stanu środowiska na terenie całego województwa wielkopolskiego znale źć mo żna na stronie internetowej www.poznan.wios.gov.pl. Zadania w zakresie ochrony przyrody, w tym ustanawianie form ochrony przyrody oraz sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem okre ślonych ustaw ą zakazów w stosunku do tych form, realizuje Regionalny Konserwator Przyrody.
    [Show full text]
  • Środa Wielkopolska
    ŚRODA WIELKOPOLSKA MIASTO LUDZI AKTYWNYCH ŚRODA WIELKOPOLSKA MIASTO LUDZI AKTYWNYCH • Wszelkie prawa zastrzeżone Urząd Miejski • All rights reserved Urząd Miejski • EN. Dear friends, it is a great honour for me to be able to place a new edition of the brochure representing Środa Wielkopolska into your hands. This publication – consisting of short texts and many interesting photographs – aims above all to bring closer, to those holding it, the undoubted historical beauty of the town of Środa Wielkopolska. This medieval town of nearly 750 years concentrates the varied histories of its subsequent generations within itself, leaving many precious and unique historical monuments. One of these is undoubtedly the Collegiate Church of the Assumption of the Blessed Virgin Mary, which for many years organised the sejmiki (assemblies) of the nobility, the quarter of the Insurgents of Greater Poland in the town cemetery, or indeed the medieval layout of the town itself. Dear readers! Abraham Lincoln, the President of the United States, said that “it is great when a man is proud of his town, but greater still when that town can be proud of him”. And with this statement, I wish to draw attention to the dual function of this brochure about Środa. Apart from displaying the beauty of its historical monuments, it also aims to draw attention to the daily life of its inhabitants – wonderful, hard-working people, deciding its future and its position within the region. The numerous passions of its inhabitants are the root cause of the emergence of varied organisations and associations, which help shape local culture and give it its unique character.
    [Show full text]
  • Siedziba Ziemiańska
    NAUKA SCIENCE Daniel Mikulski* orcid.org/0000–0002–7799–8732 „Nowa” siedziba ziemiańska – gruntowna przebudowa czy budowa? Studia nad identyfi kacją i datowaniem dworów i pałaców w Wielkopolsce “New” seats of landed gentry – remodelling or a new construction? Studies on the identifi cation and dating of manors and palaces in Greater Poland Słowa kluczowe: siedziba ziemiańska, dwór, pałac, Key words: landowner’s residence, manor, palace, przebudowa, budowa, datowanie zabytków remodelling, construction, monument dating WPROWADZENIE INTRODUCTION Rozpoznanie historii obiektu, w tym datowanie Studying the history of an object, including its i rozwarstwienie chronologiczne, jest cennym w konser- dating and chronological stratifi cation, represents its watorstwie przedstawieniem kontinuum jego istnienia continued existence in time, which is valuable from w czasie [1, s. 22]. Twierdzenie to silnie koresponduje the conservation viewpoint [1, p. 22]. That statement z motywem siedziby ziemiańskiej, której cechą szczegól- is best refl ected by motif of landowners’ manors, whose ną jest trwałość – zarówno w wymiarze przestrzennym, characteristic feature was permanence – both in the jak i mentalnym. Na tle wielu przemian substancji dwo- spatial and mental dimension. On the background of rów i pałaców zasadniczym momentem jest faza ukształ- numerous transformations of manors and palaces, the towania ostatecznego wizerunku ich głównej bryły (kor- crucial moment seems to have been the stage when the pusu), którą można utożsamiać z procesem gruntownej fi nal appearance of the main bulk (body) was shaped, przebudowy. Działanie to charakteryzowało się różnym which could be regarded as identical to the process of zakresem ingerencji w strukturę budynku. Przebudowa total remodelling. That activity showed a varying degree mogła ograniczać się do niewielkich przekształceń aż po of interference into the building structure.
    [Show full text]