Siedziba Ziemiańska

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Siedziba Ziemiańska NAUKA SCIENCE Daniel Mikulski* orcid.org/0000–0002–7799–8732 „Nowa” siedziba ziemiańska – gruntowna przebudowa czy budowa? Studia nad identyfi kacją i datowaniem dworów i pałaców w Wielkopolsce “New” seats of landed gentry – remodelling or a new construction? Studies on the identifi cation and dating of manors and palaces in Greater Poland Słowa kluczowe: siedziba ziemiańska, dwór, pałac, Key words: landowner’s residence, manor, palace, przebudowa, budowa, datowanie zabytków remodelling, construction, monument dating WPROWADZENIE INTRODUCTION Rozpoznanie historii obiektu, w tym datowanie Studying the history of an object, including its i rozwarstwienie chronologiczne, jest cennym w konser- dating and chronological stratifi cation, represents its watorstwie przedstawieniem kontinuum jego istnienia continued existence in time, which is valuable from w czasie [1, s. 22]. Twierdzenie to silnie koresponduje the conservation viewpoint [1, p. 22]. That statement z motywem siedziby ziemiańskiej, której cechą szczegól- is best refl ected by motif of landowners’ manors, whose ną jest trwałość – zarówno w wymiarze przestrzennym, characteristic feature was permanence – both in the jak i mentalnym. Na tle wielu przemian substancji dwo- spatial and mental dimension. On the background of rów i pałaców zasadniczym momentem jest faza ukształ- numerous transformations of manors and palaces, the towania ostatecznego wizerunku ich głównej bryły (kor- crucial moment seems to have been the stage when the pusu), którą można utożsamiać z procesem gruntownej fi nal appearance of the main bulk (body) was shaped, przebudowy. Działanie to charakteryzowało się różnym which could be regarded as identical to the process of zakresem ingerencji w strukturę budynku. Przebudowa total remodelling. That activity showed a varying degree mogła ograniczać się do niewielkich przekształceń aż po of interference into the building structure. Remodel- wchłonięcie przez nowy obiekt murów starej siedziby, ling could be limited to small-scale conversions up to nieraz zachowanych dziś w formie reliktu. Bardziej the new construction incorporating the walls of the konsekwentnym sposobem kształtowania zabudowy former residence, relics of which are sometimes visible była budowa siedziby na fundamentach wcześniejszego today. A more consistent way of shaping a residence was domu. Ilość wykorzystanej wówczas starszej substancji building it on the foundations of the former house. The ograniczała się zwykle do warstwy piwnic. Ostatnią amount of older substance used then was generally lim- z możliwości było wzniesienie siedziby na tzw. surowym ited to the cellars. The last option was erecting the new korzeniu (tj. w miejscu wcześniej nieużytkowanym) dwelling practically from scratch (i.e. on the site not used i pozostawienie jej w oryginalnej postaci. Ustalenie, before) and leaving it in its original form. Establishing * mgr inż. arch. kraj., Wydział Ogrodnictwa i Architektury * mgr inż. landsc. arch., Faculty of Gardening and Landscape Ar- Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu chitecture, University of Life Sciences in Poznan Cytowanie / Citation: Mikulski D. “New” seats of landed gentry – remodelling or a new construction? Studies on the identifi cation and dating of manors and pal- aces in the 2nd half of the 19th c. and the 1st half of the 20th c. in Greater Poland. Wiadomosci Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation 2019;59:49-60 Otrzymano / Received: 18.05.2018 • Zaakceptowano / Accepted: 10.07.2018 doi:10.17425/WK59MANORS Praca dopuszczona do druku po recenzjach Article accepted for publishing after reviews Wiadomości Konserwatorskie • Journal of Heritage Conservation • 59/2019 49 który ze sposobów i kiedy był zastosowny jako ostatni, which way was the last and when it was used is not easy. nie jest proste. W celu rozpoznania formy obiektu oraz In order to identify the form of a building and its subse- jego kolejnych przekształceń, zwłaszcza w przypadku quent transformations, especially in the case of objects obiektów o długiej chronologii, wskazane jest prze- with a long chronology, it is recommended to carry out prowadzenie badań architektonicznych, czyli działań architectonic research which, however, interferes in the ingerujących w substancję budynku [16, art. 3, pkt 10]. substance of the building [16, art. 3 pt. 10]. Neverthe- Metodyka badań zabytków architektury zaleca jednak less, the methodology of research on monuments of przed rozpoczęciem tego typu działań posłużenie się architecture recommend that non-destructive methods metodami nieniszczącymi, w tym wykonanie kwerendy should be tried fi rst, including preliminary archive and archiwalnej i bibliografi cznej [12, s. 8]. Szereg wątpli- bibliographic research [12, p. 8]. Authors of register wości w tej materii wykazali autorzy kart ewidencyjnych cards for monuments of architecture and construction zabytków architektury i budownictwa [4]. Trudności pointed out several doubts in this matter [4]. Research badawcze w opracowaniu historii obiektu – przy nie- diffi culties in preparing the history of an object – because wielkiej liczbie materiałów źródłowych – zmierzały naj- of a limited amount of source materials – most often led częściej do wysunięcia wniosków na podstawie jego cech to conclusions being drawn on the basis of the building stylowych. Stąd za moment wzniesienia niejako „nowej” style. Thus an approximate year, a decade or a period siedziby ziemiańskiej podawany jest przybliżony rok, often oscillating around a quarter of a century are given dekada lub zakres czasowy, nierzadko oscylujący wokół as the time when a “new’ family residence was erected. ćwiartki wieku. W przybliżeniu można uznać, że znany One can less sceptical concerning the assumption that dziś wizerunek większości siedzib ziemiańskich został the image of the majority of landowners’ residences ukształtowany na przestrzeni II poł. XIX w. i I poł. XX w. known today was shaped during the 2nd half of the 19th Według ostrożnych szacunków uwaga ta dotyczy około c. and the 1st half of the 20th century. Roughly estimated, ¾ wszystkich siedzib ziemiańskich w Wielkopolsce1. that comment applies to approximately ¾ of all land- owners’ residences in Greater Poland1. RUCH BUDOWLANY SIEDZIB ZIEMIAŃSKICH BUILDING DEVELOPMENT OD POŁOWY XIX WIEKU OF LANDOWNERS’ RESIDENCES TH Siedziba ziemiańska utożsamiana jest z symbo- SINCE THE HALF OF THE 19 lem osiadłości, któremu towarzyszy hasło gloryfi kacji A landowner’s residence is perceived as a symbol „dworu polskiego” stojącego nieprzerwalnie w jednym of settlement, accompanied by the slogan glorifying miejscu od wielu wieków [8, s. 20–22]. Przeświadczenie “the Polish manor” standing incessantly on the same to wzmacniał sam charakter dworu czy pałacu, nie- site throughout the centuries [8, s. 20–22]. A kind of rzadko stanowiącego parafrazę muzeum czy biblioteki. reinforcement of this way of thinking was the very Pielęgnowanie starej siedziby, zwłaszcza w warunkach character of a manor or palace, frequently constituting porozbiorowych, miało zatem niebywałe znaczenie dla a paraphrase of a museum or a library. Taking care of an podtrzymania tradycji rodowego gniazda [10, s. 69–74]. old residence, especially in post-partitions conditions, Przebudowy dużych rezydencji, np. w Kórniku (ryc. 1) was of considerable importance for maintaining the tradi- czy Miłosławiu, przeprowadzono w poł. XIX w. Nieco tion of a ‘family nest’ [10, p. 69–74]. Remodelling huge później, bo od roku 1875, sukcesywnej przebudowie residences, such as the one in Kórnik (fi g. 1) or Miłosław, poddawano zamek w Gołuchowie [13, s. 32, 39, 83]. Na was carried out in the mid-19th century. Slightly later, in krajobraz Wielkopolski II poł. XIX w. znaczący wpływ 1875 commenced the gradual remodelling of the castle in wywarły jednak realizacje nowych siedzib, zwłaszcza pa- Gołuchow [13, p. 32, 39, 83]. But it was the realisations łaców. W grupie architektów tego czasu należy wymienić of new residences, especially palaces that had a signifi cant m.in. Stanisława Hebanowskiego, twórcę takich dzieł jak impact on the landscape of Greater Poland in the 2nd half Posadowo, Tarce (ryc. 2) czy Nowa Wieś. W dorobku of the 19th century. Among architects of those times one architektonicznym Hebanowskiego obejmującym około should mention Stanisław Hebanowski, the creator of 15 realizacji2 przynajmniej dwa projekty dotyczyły grun- such works as Posadowo, Tarce (fi g. 2) or Nowa Wieś. townej przebudowy dotychczasowej siedziby (Roszków, Among his architectonic works numbering around 15 Wróblewo). Pośród wszystkich obiektów zaledwie cztery realisations2, at least two projects involved a complete do roku 1939 zmieniły znacząco swój wizerunek. Po- remodelling of the existing residence (Roszków, Wróble- dobnie przedstawia się specyfi ka realizacji Zygmunta wo). Among all those objects merely four signifi cantly Gorgolewskiego. Spośród 7 zrealizowanych projektów changed their appearance until 1939. The specifi city of tylko pałac w Bagateli zawierał mury starszej budowli designs by Zygmunt Gorgolewski was similar. Among 7 [13, s. 70–141; 15, s. 143]. Docelowo żadna z zapro- realised projects only the palace in Bagatela incorporated jektowanych siedzib, wyłączając z tego grona spalony the walls of the older building [13, p. 70–141; 15, p. 143]. w 1912 roku pałac w Siekowie, nie doznała do II wojny Ultimately, with the exception of the palace in Siekow światowej poważniejszych przekształceń. Cały szereg burnt in 1912, none of the designed residences suffered rozpoznanych
Recommended publications
  • Słupecki, Szamotulski, Średzki
    e-wnetrza.eu Strefy dostaw w województwie wielkopolskim Powiat Gmina Miejscowość Strefa słupecki Lądek Ciążeń 2 słupecki Lądek Dolany 2 słupecki Lądek Dziedzice 2 słupecki Lądek Jaroszyn 2 słupecki Lądek Jaroszyn-Kolonia 2 słupecki Lądek Ląd 2 słupecki Lądek Lądek 2 słupecki Lądek Ląd-Kolonia 2 słupecki Lądek Nakielec 2 słupecki Lądek Piotrowo 2 słupecki Lądek Policko 2 słupecki Lądek Ratyń 2 słupecki Lądek Samarzewo 2 słupecki Lądek Sługocin 2 słupecki Lądek Sługocin-Kolonia 2 słupecki Lądek Wacławów 2 słupecki Lądek Wola Koszucka 2 słupecki Orchowo Bielsko 3 słupecki Orchowo Gałczynek 3 słupecki Orchowo Kinno 3 słupecki Orchowo Kosakowo 3 słupecki Orchowo Linówiec 3 słupecki Orchowo Mlecze 3 słupecki Orchowo Myślątkowo 3 słupecki Orchowo Orchowo 3 słupecki Orchowo Orchówek 3 słupecki Orchowo Osówiec 3 słupecki Orchowo Ostrówek 3 słupecki Orchowo Podbielsko 3 słupecki Orchowo Podlesie 3 słupecki Orchowo Rękawczyn 3 słupecki Orchowo Rękawczynek 3 słupecki Orchowo Różanna 3 słupecki Orchowo Siedluchno 3 słupecki Orchowo Skubarczewo 3 słupecki Orchowo Słowikowo 3 słupecki Orchowo Suszewo 3 słupecki Orchowo Szydłówiec 3 słupecki Orchowo Wólka Orchowska 3 słupecki Ostrowite Borówiec (Michałowo) 2 słupecki Ostrowite Chrzanowo 2 słupecki Ostrowite Doły 2 e-wnetrza.eu Strefy dostaw w województwie wielkopolskim Powiat Gmina Miejscowość Strefa słupecki Ostrowite Giewartów 2 słupecki Ostrowite Giewartów-Holendry 2 słupecki Ostrowite Giewartów-Holendry (Andrzejewo) 2 słupecki Ostrowite Gostuń 2 słupecki Ostrowite Grabina 2 słupecki Ostrowite Hejna
    [Show full text]
  • Luty 2018 CENA 2,50 ROK VIII NR 2 (56)
    ISSN 2084 -0608 Luty 2018 ROK VIII NR 2 (56) CENA 2,50 e-mail: [email protected], tel. 61 285 92 91, 696 042 162 Redaktor naczelny: Agnieszka Jędraszak Skład: Dorota Małek Wydawca: Gminny Ośrodek Kultury, 63 -012 Dominowo, ul. Centralna 10 Druk: Drukarnia Grafdruk, www.grafdruk24.com.pll 2 19 oraz wnioski składane przez miesz- Nowy kierunek studium kańców. Nowe studium obejmuje USC 30 sierpnia ubiegłego roku potrzebą opracowania programu spo- teren całej gminy. Po jego uchwale- WAŻNE NUMERY Rada Gminy Dominowo podjęła rządzenia miejscowych planów za- niu nastąpią prace związane w DOMINOWIE uchwałę w sprawie przystąpienia do gospodarowania przestrzennego. z uchwaleniem miejscowego planu TELEFONÓW sporządzenia studium uwarunkowań Obowiązujące od 2012 r. studium zagospodarowania przestrzennego, INFORMUJE i kierunków zagospodarowania prze- uległo dezaktualizacji, wpływ na to który obejmie tylko część gminy. Policja 997 Straż Pożarna 998 strzennego gminy Dominowo. miały liczne zmiany przepisów usta- W zapisach nowego studium znacz- Pogotowie Ratunkowe 999 Najmłodsi mieszkańcy gminy: Uchwała ta poprzedzona była wy oraz potrzeby społeczno – gospo- nemu ograniczeniu ulegną zapisy Dzielnicowy - Paweł Szafraniak 786 936 517 Amelia z Giecza uchwałą z dnia 6 lipca 2017 r. o ko- darcze lokalnej społeczności. dotyczące ewentualnych elektrowni Komenda Powiatowa Policji 61 286 72 11 Szymon z Borzejewa nieczności aktualizacji studium, któ- W pierwszym etapie zmiany studium wiatrowych. Komenda Powiatowa Straży Pożarnej 61 285 30 68 Dagmara z Dzierżnicy re obowiązywało od 2012 r. oraz niezbędne są opinie 41 instytucji Agnieszka Jędraszak Zarząd Dróg Powiatowych 61 287 06 17 Powiatowy Urząd Pracy 61 285 80 31 Antoni z Dzierżnicy mieszkańców do wycofania wniesio- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 61 287 06 40 Bezpłatny telefon zaufania dla dzieci i młodzieży nych odwołań, tłumacząc, że obecny Rodzicom gratuluję, Remont drogi w Murzynowie 116 111 stan drogi jest bardzo zły i mieszkań- Ośrodek Pomocy Społecznej w Dominowie dzieciom życzę szczęśliwego dzieciństwa.
    [Show full text]
  • Uchwała Nr XXIX/208/2017 Z Dnia 30 Marca 2017 R
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Poznań, dnia 5 kwietnia 2017 r. Poz. 2837 UCHWAŁA NR XXIX/208/2017 RADY GMINY DOMINOWO z dnia 30 marca 2017 r. w sprawie dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjum do nowego ustroju szkolnego. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2016 r., poz. 446 ze zmianami) oraz art. 210 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. 2017 r. poz. 60) uchwala się, co następuje: § 1. Uchwała określa: 1) plan sieci publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Dominowo, a także granice obwodów publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Dominowo na okres od dnia 1 września 2017 roku do dnia 31 sierpnia 2019 roku, który stanowi załącznik nr 1 do niniejszej uchwały; 2) plan sieci prowadzonego przez Gminę Dominowo gimnazjum oraz granice obwodu dotychczasowego gimnazjum prowadzonego przez Gminę Dominowo na okres od dnia 1 września 2017 roku do dnia 31 sierpnia 2019 roku, który stanowi załącznik nr 2 do niniejszej uchwały; 3) plan sieci publicznych ośmioletnich szkół podstawowych prowadzonych przez gminę, a także granice obwodów publicznych ośmioletnich szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Dominowo, od dnia 1 września 2019 roku, który stanowi załącznik nr 3 do niniejszej uchwały. § 2. Gimnazjum w Gieczu im. mjr Henryka Sucharskiego z siedzibą w Gieczu, przekształca się w ośmioletnia szkołę podstawową: 1) nazwa szkoły ; Szkoła Podstawowa w Gieczu; 2) siedziba szkoły: Giecz 25, 63-012 Dominowo ; 3) dzień rozpoczęcia działalności szkoły: 1 września 2017 roku; 4) rok szkolny, w którym rozpocznie się kształcenie w klasie pierwszej: 2019/2020.
    [Show full text]
  • Gułtowskie Zeszyty Historyczne
    GUŁTOWSKIE ZESZYTY HISTORYCZNE Zeszyt nr 4 (2018) Sfinansowane przez: Janowo 75. rocznica zrzutu broni dla AK Delegacja Gminy Kostrzyn. Delegacja Gminy Nekla. Od lewej: radny Gminy Kostrzyn Łukasz Szał, wiceburmistrz Gminy Kostrzyn Od lewej: burmistrz Gminy Nekla Karol Balicki, przewodniczący Waldemar Biskupski, burmistrz Gminy Kostrzyn Szymon Matysek Rady Miejskiej Gminy Nekla Czesław Kozielski i przewodniczący Rady Miejskiej Gminy Kostrzyn Grzegorz Banaszak Delegacja Gminy Dominowo. Delegacja Gminy Środa Wielkopolska. Od lewej: wójt Gminy Dominowo Krzysztof Pauter, uczestnik zrzutu broni Od lewej: pracownik Starostwa Powiatowego w Środzie Wielkopolskiej Marek w Janowie Adam Kurkowiak, sekretarz Gminy Dominowo Stanisław Pałczyński Witczak, starosta średzki Marcin Bednarz, strażnik miejski Szymon Dobroś i burmistrz miasta Środa Wielkopolska Wojciech Ziętkowski Spis treści Słowo wstępu /3 Na pomoc Wielkopolsce! Zrzut zaopatrzenia dla Armii Krajowej w Janowie w 1943 r. /4 Okoliczności śmierci plutonowego Wawrzyńca Chałupki /15 Wywiad z Adamem Kurkowiakiem, uczestnikiem zrzutu w Janowie w 1943 r. /18 Działalność leśników w latach okupacji 1939–1945 /22 45 lat obchodów akcji Armii Krajowej pod Janowem /34 Ścieżka Edukacyjno-Przyrodnicza Janowo /41 Spis fotografii /43 Niniejsza publikacja powstała z inicjatywy Stowarzyszenia Historyczno-Kulturalnego im. hrabiego Adolfa Bnińskiego w Gułtowach. Druk sfinansowany przez: GMINĘ KOSTRZYN GMINĘ DOMINOWO GMINĘ NEKLA GMINĘ ŚRODA WIELKOPOLSKA Skład i redakcja: Ewa Szwed-Paczkowska Słowo wstępu Szanowni
    [Show full text]
  • Powiat Gmina Miejscowośd Liczba Ludności Węzeł WSS Kategoria
    Powiat Gmina Miejscowośd Liczba ludności Węzeł WSS Kategoria Inwestycje TP BSC_infrastrukturalne BSC_podstawowe BSC_NGA chodzieski Budzyo Brzekiniec 242 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Budzyo 4 280 1 2b 1 S S B chodzieski Budzyo Bukowiec 359 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Dziewoklucz 450 0 1a 0 B B B chodzieski Budzyo Grabówka 170 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Kąkolewice 159 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Niewiemko 42 0 1a 0 B B B chodzieski Budzyo Nowa Wieś Wyszyoska 102 0 1a 0 B B B chodzieski Budzyo Nowe Brzeźno 235 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Ostrówki 257 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Podstolice 304 0 1a 0 B B B chodzieski Budzyo Popielno 32 0 1a 0 B B B chodzieski Budzyo Prosna 406 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Sokołowo Budzyoskie 503 1 1a 0 B B B chodzieski Budzyo Wyszynki 127 0 1b 0 B S B chodzieski Budzyo Wyszyny 783 1 2b 0 S S B chodzieski Chodzież Chodzież 19 604 1 7a 1 C C S chodzieski Chodzież Cisze 20 0 1a 0 B B B chodzieski Chodzież Ciszewo 5 0 1a 0 B B B chodzieski Chodzież Drzązgowo 4 0 1a 0 B B B chodzieski Chodzież Jacewko 2 0 1a 0 B B B chodzieski Chodzież Jacewo 0 0 1b 0 B S B chodzieski Chodzież Kamionka 71 0 1a 0 B B B chodzieski Chodzież Kierzkowice 42 0 1b 0 B S B chodzieski Chodzież Konstantynowo 116 0 1b 0 B S B chodzieski Chodzież Krystynka 47 0 1b 0 B S B chodzieski Chodzież Milcz 495 1 1b 0 B S B chodzieski Chodzież Mirowo 57 0 1a 0 B B B chodzieski Chodzież Nietuszkowo 354 0 2b 0 S S B chodzieski Chodzież Oleśnica 349 0 2b 0 S S B chodzieski Chodzież Pietronki 158 0 1b 0 B S B chodzieski Chodzież Podanin
    [Show full text]
  • AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY DOMINOWO Na Lata 2011 – 2014 PROJEKT
    HydroGeo HG Justyna Dabrowska ul. Słś owackiego 3 63 - 020 Zaniemy l te l/fax 0-612857 4 44 tel. kom. 0 501 961 357 NIP 786-150-92-46 REGON 300140453 BS Kórnik o/Zaniemyś l 57 9076 0008 2002 0072 0836 0001 AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY DOMINOWO na lata 2011 – 2014 PROJEKT ZLECENIODAWCA: Gmina Dominowo ul. Centralna 7 63 – 012 Dominowo AUTOR OPRACOWANIA: DYREKTOR: mgr Justyna Dąbrowska mgr Przemysław Dąbrowski mgr Alicja Dąbrowska Dominowo, czerwiec 2011 r. SPIS TREŚCI 1. WSTĘP ................................................................................................................................4 1.1. Podstawa prawna.........................................................................................................4 1.2. Przedmiot i cel opracowania.......................................................................................4 1.3. Instytucje uczestniczące w realizacji Programu Ochrony Środowiska ..................5 1.4. Metodyka opracowania ...............................................................................................5 1.5. Terminologia ................................................................................................................6 1.5.1. Terminologia z zakresu rozwoju zrównoważonego ...........................................6 1.5.2. Terminologia z zakresu ochrony środowiska.....................................................6 1.5.3. Terminologia z zakresu gospodarki wodno-ściekowej......................................8 II. CHARAKTERYSTYKA GMINY .........................................................................................11
    [Show full text]
  • SALMOPEM Przemysław Dąbrowski
    SALMOPEM Przemysław Dąbrowski ISO 9001 ul.S łowackiego 3 tel./fax 061 28 57 444 63-020 Zaniemyśl tel. kom. 0 501 314 345 NIP 972-041-30-77 e-mail: [email protected] geologia inżynierska geotechnika hydrogeologia ochrona środowiska AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU ŚREDZKIEGO na lata 2008 - 2011 Środa Wlkp., listopad 2007 r. „SALMOPEM” ul. Słowackiego 3, 63 – 020 Zaniemyśl SALMOPEM Przemysław Dąbrowski ISO 9001 ul.S łowackiego 3 tel./fax 061 28 57 444 63-020 Zaniemyśl tel. kom. 0 501 314 345 NIP 972-041-30-77 e-mail: [email protected] geologia inżynierska geotechnika hydrogeologia ochrona środowiska TYTUŁ OPRACOWANIA: AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU ŚREDZKIEGO NA LATA 2008 - 2011 ZLECENIODAWCA: STAROSTWO POWIATOWE UL. DASZYŃSKIEGO 5 63 – 000 ŚRODA WLKP. AUTOR OPRACOWANIA: ZWERYFIKOWAŁ: mgr Justyna Dąbrowska mgr Przemysław Dąbrowski Środa Wlkp., listopad 2007 r. 2 Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Średzkiego na lata 2008 - 2011 „SALMOPEM” ul. Słowackiego 3, 63 – 020 Zaniemyśl SPIS TREŚCI I. WSTĘP..........................................................................................................................................................7 1.1. Podstawa prawna opracowania............................................................................................................. 7 1.2. Przedmiot i cel opracowania.................................................................................................................. 7 1.3. Terminologia..................................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Projekt Odnowy Wsi Murzynowo Kościelne
    Daniel Mikulski Projekt odnowy wsi Murzynowo Ko ścielne Praca magisterska wykonana w Katedrze Terenów Zieleni i Architektury Krajobrazu na Wydziale Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu pod kierunkiem dr in ż. arch. El żbiety Raszei Kierunek studiów: Architektura Krajobrazu Pracy przyznano nast ępuj ące nagrody: I nagroda w wojewódzkim konkursie „Moja Wielkopolska” Towarzystwo Urbanistów Polskich Oddział w Poznaniu II nagroda w ogólnopolskim konkursie na najlepsz ą dyplomow ą prac ę magistersk ą z zakresu architektury krajobrazu Stowarzyszenie Polskich Architektów Krajobrazu I nagroda w ogólnopolskim konkursie o doroczne nagrody za magisterskie prace dyplomowe z zakresu urbanistyki, planowania i gospodarki przestrzennej Towarzystwo Urbanistów Polskich Pozna ń 2012 Projekt odnowy wsi Murzynowo Ko ścielne Składam serdeczne podzi ękowania mojemu promotorowi Pani Dr in ż. arch. El żbiecie Raszei za fachow ą pomoc i cenne rady oraz życzliw ą atmosfer ę w trakcie przygotowywania pracy magisterskiej. Szczególne podzi ękowania kieruj ę do moich rodziców za wsparcie we wszelkich trudno ściach podczas całego okresu studiów. Dzi ękuj ę bratu za okazan ą pomoc i wskazówki. 2 praca magisterska - DANIEL MIKULSKI Spis tre ści 1.Wst ęp i cel pracy.......................................................................................................................5 2.Przegl ąd literatury.....................................................................................................................7 2.1.Odnowa
    [Show full text]
  • WK 59 Ver 11.Indd
    BIAŁY DOM W ŁAZIENKACH KRÓLEWSKICH W WARSZAWIE Biały Dom wybudowany w latach 1774–1777 jest pierwszym pa- wilonem na terenie Łazienek Królewskich wzniesionym od podstaw na zlecenie króla Stanisława Augusta. Architekt Dominik Merlini stworzył budowlę pełną wdzięku, kameralną w swym charakterze i harmonijnie wpisującą się w otaczający krajobraz. Pawilon zachował do dzisiaj swą pierwotną formę i przetrwał II wojnę światową wraz z historycznym wystrojem. Biały Dom stanowi unikatowy w skali kraju zachowany XVIII-wieczny zespół kompletnej dekoracji wnętrza rezydencjonalnego. Przez ostatnie dwa lata w zabytku realizowane były kompleksowe prace konserwatorskie i budowlane, których głównym założeniem było zachowanie oryginalnej materii i wyeksponowanie jej wyjątko- wej wartości artystycznej oraz przywrócenie historycznego wyglądu i wystroju wnętrz. Program przeprowadzonych prac remontowych objął m.in. wzmoc- nienie konstrukcji nośnej stropu na I piętrze i więźby dachowej wraz z wymianą poszycia dachu oraz konserwację elewacji, której przywrócono pierwotny wygląd boniowania i kolorystykę. Odkryto i odbudowano okalające budynek XVIII-wieczne kanały obwodowe. Wymieniono instalację elektryczną, wodnokanalizacyjną i grzewczą, dostosowując je do obowiązujących norm i zapewniając komfort termiczny w budynku zgodny z wymogami konserwatorskimi. Obiekt dostosowano do potrzeb osób niepełnosprawnych. Równolegle z pracami budowlanymi zespół doświadczonych konser- watorów przeprowadził kompleksową konserwację i restaurację de- koracji malarskich Jana Bogumiła
    [Show full text]
  • Wk59-Strony-49-60.Pdf
    NAUKA SCIENCE Daniel Mikulski* orcid.org/0000–0002–7799–8732 „Nowa” siedziba ziemiańska – gruntowna przebudowa czy budowa? Studia nad identyfi kacją i datowaniem dworów i pałaców w Wielkopolsce “New” seats of landed gentry – remodelling or a new construction? Studies on the identifi cation and dating of manors and palaces in Greater Poland Słowa kluczowe: siedziba ziemiańska, dwór, pałac, Key words: landowner’s residence, manor, palace, przebudowa, budowa, datowanie zabytków remodelling, construction, monument dating WPROWADZENIE INTRODUCTION Rozpoznanie historii obiektu, w tym datowanie Studying the history of an object, including its i rozwarstwienie chronologiczne, jest cennym w konser- dating and chronological stratifi cation, represents its watorstwie przedstawieniem kontinuum jego istnienia continued existence in time, which is valuable from w czasie [1, s. 22]. Twierdzenie to silnie koresponduje the conservation viewpoint [1, p. 22]. That statement z motywem siedziby ziemiańskiej, której cechą szczegól- is best refl ected by motif of landowners’ manors, whose ną jest trwałość – zarówno w wymiarze przestrzennym, characteristic feature was permanence – both in the jak i mentalnym. Na tle wielu przemian substancji dwo- spatial and mental dimension. On the background of rów i pałaców zasadniczym momentem jest faza ukształ- numerous transformations of manors and palaces, the towania ostatecznego wizerunku ich głównej bryły (kor- crucial moment seems to have been the stage when the pusu), którą można utożsamiać z procesem gruntownej fi nal appearance of the main bulk (body) was shaped, przebudowy. Działanie to charakteryzowało się różnym which could be regarded as identical to the process of zakresem ingerencji w strukturę budynku. Przebudowa total remodelling. That activity showed a varying degree mogła ograniczać się do niewielkich przekształceń aż po of interference into the building structure.
    [Show full text]
  • Rozkład Jazdy Nazwa Przewoźnika : Zakład Usług Komunalnych W Dominowie Sp
    Rozkład Jazdy Nazwa przewoźnika : Zakład Usług Komunalnych w Dominowie Sp. z o. o. ul. Centralna 7 63-012 Dominowo tel. 61 28 59214 Numer linii komunikacyjnej: 1 A Nazwa linii komunikacyjnej: Sabaszczewo - Giecz- Dominowo - Murzynowo Kość. - Dominowo Rozkład jazdy obowiązuje od 6 maja 2021 r. do odwołania Imię i nazwisko osoby zarządzającej transportem: Marcin Sroczyński GODZINY ODJAZDU AUTOBUSU SĄ ORIENTACYJNE Numer Prędkość O – Odległość Oznaczenie Oznaczenie Przystanki przystanku techniczna Kategorie dróg odjazd w km kursu linii km/h 6:20 0 0 Sabaszczewo V 01 A U ------------ gminna 6:25 3 3 Murzynowo Kościelne I 02 A U ------------ powiatowa 6:30 2 5 Bukowy Las I 02 A U ------------ gminna 6:33 2 7 Mieczysławowo I 01 A U ------------ gminna 6:35 1 8 Mieczysławowo II 02 A U ----------- gminna 6:40 3 11 Zberki I 01 A U ------------ powiatowa 6:55 1 14 Rusibórz II 04 A U ------------ powiatowa 6:57 1 15 Rusibórz I 02 A U ------------ powiatowa 7:00 3 18 Orzeszkowo przy figurze 01 A U ------------ powiatowa 7:02 2 20 Poświątno I 01 A U ------------ gminna/powiatowa 7:05 2 22 Giecz II - szkoła 01 A U ------------ powiatowa 7:10 2 24 Poświątno II 02 A U ------------ gminna/powiatowa 7:15 3 27 Orzeszkowo przy figurze 01 A U ------------ powiatowa 7:20 3 30 Dominowo przy Szkole 01 A U ------------ gminna Podstawowej 7:22 1 31 Dominowo ul. Średzka I 02 A U ------------ powiatowa 7:24 1 32 Dominowo ul. Średzka II 04 A U ------------- powiatowa 7:30 1 33 Gablin II 04 A U ------------ gminna 7:32 1 34 Bagrowo I 02 A U ------------ gminna 7:36 3 37 Dębicz 01 A U ------------- powiatowa 7:39 2 39 Janowo 01 A U ------------- powiatowa 7:44 5 44 Środa Wlkp.
    [Show full text]
  • Wykaz Kół Łowieckich Na Terenie Powiatu Środa
    Wykaz kół łowieckich na terenie powiatu Środa numer miejscowości przynależne do powiat gmina koło łowieckie adres korespondencyjny mail Prezes Koła obwodu obwodu łowieckiego Rusibórz, Dominowo, Orzeszkowo, Giecz, Mystki, 309 Kopaszyce, Dębicz, Dębiczek, Marianowo, Ulejno, Poświątne, Borzejewo K.Ł. Nr 71 "SZARAK" Środa Oś. Jagiellońskie 31/2, 63-000 Środa Feliks Mieloszyński Wlkp. Wlkp. Środa Wlkp., Szlachcin, Zberki, Chocicza, Sabaszczewo, 312 Połażajewo, Rumiejki, Murzynowo Kościelne, Chudzice Dominowo Gułtowy, Klony, Koralewo, Drzązgowo, Strumiany, os. Cegielskiego 12/8, 62-020 K.Ł. Nr 1 "HUBERT" Poznań 194 Sokolniki Klonowskie, Sokolniki Grzegorz Podkowa Swarzędz Drzągowskie, Nowojewo, Giecz, Stroszki Borzejewo, Węgierskie, 199 Mikuszyn Przedsiębiorstwo Rolno-Łowieckie Jarosławiec, 63-000 Środa Wlkp. Jarosławiec, Januszewo, Zimin, Janusz Paul Janusz Paul Podgaj, Babisz, Bagrowo, 310 Gablin, Zielniki, Zielniczki, Topola, Markowice, Staniszewo Marianowo Brodowskie, K.Ł. Nr 71 "SZARAK" Środa Oś. Jagiellońskie 31/2, 63-000 Środa Włostowo, Murzynowo Leśne, 314 Feliks Mieloszyński Wlkp. Wlkp. Grójec, Nadziejewo, Nietrzanowo Młodzikowo, Młodzikówko, Czarnotki, Lubonieczek, Kępa Wielka, Dębice, Potachy, Luboniec, Mądre, Kijewo, Zaniemyśl, 63-000 Środa Wlkp., Chwałkowo, Pigłowice, K.Ł. Nr 72 "ZDRÓJ" Zaniemyśl 316 [email protected] Cezary Filipiński skrytka pocztowa 60 Kaźmierki, Brzostek, Wyszakowskie Huby, Wyszakowo, Garby, Borowo, Młodzikowice, Sulęcinek, Krzykosy Sulęcin, Majdany, Zaniemyśl Miaskowo, Murzynkowo, Wygranka, Wiosna, Pięczkowo, Witowo, Bronisław, Krzykosy, K.Ł. Nr 77 "JELEŃ" Nowe Miasto Leśniczówka Murzynówko 9, 63-023 315 Solec, Małoszki, Przymiarki, [email protected] Maciej Becela n/Wartą Sulęcinek Bogusławki, Sulęcinek, Murzynowo Leśne, Murzynowiec Leśny, Lubrze Gąsiorów, Szczonów, Lgów, Czeszewo, ul. Szkolna 22/2, 62-322 Gęczew, Chrzan, Bieździadów, K.Ł. Nr 66 "KNIEJA" Czeszewo 408 Janusz Krause Orzechowo Brzostków, Latynia Dębno, Wolica, Nowe Miasto średzki Gąsiorów, Szczonów, Lgów, Czeszewo, ul.
    [Show full text]