7 14e jaargang 10 december 2008 redactioneel onafhankelijk magazine van de Hanzehogeschool Groningen | e-mail: [email protected] | www.hanzemag.nl | Foto: Pepijn van den Broeke van Pepijn | Foto: | www.hanzemag.nl | e-mail: [email protected] Groningen de Hanzehogeschool magazine van onafhankelijk 2008 redactioneel 10 december 14e jaargang • 210 jaar Hanzehogeschool • Interview met ûs Foppe • Feest in Martiniplaza • High spirits in Atrium • Rovershol op Zernike • Historisch op de Hoogte Foppe de Haan spreekt over de weelde van het kiezen INTERVIEW ‘Talent is beginnersgeluk’

omstandigheden omgaan. De spanning moeten laten, dan was er niks gebeurd. was te veel, ze konden niet relativeren, Maar ik had me zo geërgerd, dat ik het dat soort redenen. niet binnen kon houden.’ ‘Iemand als Klaas-Jan Huntelaar maakt het allemaal niks uit. Die laat zich nooit Nam u de die jongens persoonlijk iets kwalijk? beïnvloeden. Hij wil gewoon de top be- ‘Ik zag het niet als een specifiek pro- reiken. Ruud van Nistelrooy was precies bleem van deze jongens. Veel meer als zo. Jon-Dahl Tomasson niet, die ging een algemeen probleem. Dat wilde ik van Feyenoord naar AC Milan. In zijn aankaarten. Ik vind dat je binnen oplei- hart wist hij dat dat eigenlijk een brug dingen meer accent moet leggen op per- te ver was. Maar hij deed het, heeft daar soonlijke ontwikkeling. Deze jongens een paar jaar vooral op de bank gezeten, waren op geen enkele manier in staat maar wel een hoop geld meegenomen. om heldere keuzes te maken. Ze waren Zo was Jon ook wel weer.’ veel te afhankelijk van wat anderen altijd voor ze besloten.’ Gebruiken jongeren hun talenten beter dan vroe- ger? Maakt u zich zorgen over de jeugd van tegenwoor- ‘Jongeren kiezen veel duidelijker voor de dig? kwaliteit van leven dan voor een carrière. ‘Helemaal niet, met 95 procent van de Deeltijdbanen, een jaar stoppen om een jongeren gaat het hartstikkene goed. Met wereldreis te maken, dat soort dingen de rest ook wel, maar je moet misschien waren in onze tijd onmogelijk, je dacht een ander traject met ze volgen. De clubs er niet aan. Jongeren stellen serieuze moeten ze óók leren een financiële plan- dingen ook langer uit, tot ze achter in de ning te maken, met spanning om te gaan. twintig zijn.’ Alleen schouderklopjes geven helpt niet. Je moet eisen stellen aan talenten, ze le- In voetbal moeten spelers juist steeds jonger be- ren omgaan met kritiek.’ langrijke keuzes maken… ‘Ja, dat is moeilijk. Uit onderzoek blijkt Is Abe Lenstra, die zelfs een blanco cheque van dat je frontale cortex, het gebied van her- Fiorentina afsloeg, niet een mooi voorbeeld voor senen waar ook je planningsmechanisme deze jongens? zit, pas op latere leeftijd volgroeid is. Je ‘Het was vroeger niet beter dan nu, hoor. hebt te maken met mensen die heel jong Met Johan Cruijff ging het ook mis, tot- belangrijke keuzes moeten maken, ter- dat zijn schoonvader het heft in handen wijl ze dat eigenlijk nog niet kunnen.’ nam. Ach, de weigering van Abe is een mooi verhaal, maar reken maar dat hij in Na twee gewonnen EK’s was iedereen lovend over deze tijd ook absoluut zou zijn gegaan.’ hoe u met jeugd werkte. Na de Olympische Spelen had u volgens de media juist geen feeling meer met Chris Wind

Foto: Pepijn van den Broeke van Pepijn Foto: ze. Zo snel verandert de jeugd toch ook weer niet? ‘Het was gewoon een nieuwe groep. Een paar spelers hadden hun werk niet DURF-lezingen HG gedaan in de voorbereiding. Voor mij Een bomvolle Appel luisterde op 2 waren de Olympische Spelen iets fantas- De weelde om te kiezen was de eerste tisch, maar voor hen lag dat klaarblijke- DURF-lezing die Studium Generale december aandachtig naar Ûs Foppe. De lijk anders. Daaraan heb ik me echt dood verzorgde in het kader van het HG- geërgerd. Uiteindelijk kreeg ik het team lustrum. Op woensdag 10 december coach van Jong Oranje hield een lezing over aan de praat, tegen de Argentijnen ging volgt de tweede lezing in de Appel, Met het al een stuk beter. Maar het proces Passie naar de Top. Katja Staartjes, het maken van keuzes en benutten van had gewoon langer moeten duren. Ik de eerste Nederlandse die de Mount heb mezelf over- en de situatie onder- Everest bedwong, zal uitleggen waarom talent. schat.’ bergbeklimmen veel parallellen heeft met het dagelijkse leven. Aanvang 15.00 uur, Had u die discussie tussen u en de spelers niet liever toegang gratis. Wat is talent volgens u? binnenskamers gehouden? ‘Talent is beginnersgeluk. Daarna is het ‘Ik had moeten zeggen: “Oké, we heb- maar net wat je ermee doet. Bij Ajax is ben niet goed gepresteerd, want we ooit een boekje geschreven over mis- waren klaarblijkelijk nog niet klaar, dat lukte talenten. Vrijwel alle voetballers heeft een paar redenen, dat en dat en die niet slaagden, konden niet met de dat, stop.” Ik had de kerk in het midden

2 HANZEMAG WOENSDAG 10 DECEMBER 2008 [7] INHOUD Pagina 4 Versus De hogeschool 210 jaar?

Pagina 6 Rovershol op Zernikecomplex

Pagina 7 Bij de Les: ‘Probeer je ballen hoog te houden’

Pagina 8 Lustrumfeest in Martiniplaza: dans, dans, dans…

Pagina 9 High Spirits in het Atrium. ‘Studenten willen naar de sterren reiken’

Pagina 11 Leonie zoekt het ware geloof bij Benedictus maar de Godsbeleving is ver te zoeken

Pagina 13 Onderzoek naar gesneuvelden WO II. ‘Van Dooren werd neergeschoten op de stoep van zijn huis’ 8

Pagina 14 & 15 Oma op stage in Oldenburg

Pagina 17 Uitwonen Een rondleiding op teenslippers in dispuutcolbert op de Hoogte

Pagina 21 Hanze’s history of internationalization

Pagina 23 The ultimate China experience: six Dutch enterprises enter the Chinese market 6 17 7 14

9

[7] 2008 10 DECEMBER WOENSDAG HANZEMAG 3 De HG bestaat vijftien jaar (keer veertien) VERSUS

De Hanzehogeschool vierde in november groots haar 210-jarig bestaan. Een gotspe, vindt Paul Hondtong, Technisch Onderwijsinstructeur Grafiek van Academie Minerva, want de hogeschool is in 1993 opgericht. Maar, zegt hoogleraar Geschiedenis Klaas van Berkel, die regelmatig schrijft over hoger- onderwijsgeschiedenis, het is niet ongepast om een langere bestaansgeschiedenis te claimen.

TEGEN VOOR

Klaas van Berkel (54) Paul Hondtong (47)

‘De Hanzehogeschool 210 jaar? Dat is schiedenis gaat over dingen die verande- ‘Het is altijd oppassen geblazen als de zich midden jaren tachtig met hand en wel even schrikken. Het was me nog niet ren in de tijd en er is weinig wat de hele reclame-afdeling zich gaat bezighouden tand hadden verzet tegen de annexatie zo opgevallen, eerlijk gezegd. Ik ben re- geschiedenis door hetzelfde blijft. Het met geschiedenis. Die waarschuwing door de Rijkshogeschool Groningen. Nu delijk thuis in de geschiedenis van Gro- zit dus een beetje in de aard van de ge- is ook van toepassing op de Hanzeho- voert het College van Bestuur een tweede ningen in de negentiende en twintigste schiedenis dat we ons voortdurend delen geschool. Die bestaat natuurlijk hele- annexatie uit door zich Minerva’s histo- eeuw, maar de naam Hanzehogeschool van de historie toe-eigenen, niet om ons maal geen 210 jaar. Die handtekening is rie toe te eigenen en daar goede sier mee ben ik in de literatuur over die periode belangrijker te maken dan we eigenlijk vijftien jaar geleden gezet, ik heb er in te maken. Dat is beetje sneu, om niet te nog nooit tegengekomen. Wel Minerva zijn, maar om te laten zien waar we van- die woelige tijden nog een klein kiezel- zeggen: een gotspe. en allerlei kweekscholen. daan komen. steentje aan bijgedragen als secretaris ‘Professor Van Berkel bedekt de han- ‘Het komt vaker voor dat instellingen ‘Hooguit kun je zeggen: is het niet wat van de medezeggenschapsraad van Mi- delwijze van de Hanzehogeschool met de geschiedenis van hun voorgangers bij inhalig dat zo’n jonge instelling als de nerva. de mantel der liefde. Dat is schappelijk, hun eigen geschiedenis optellen en zo Hanzehogeschool bijna tweehonderd ‘Het is interessant om de voorgeschie- zoals hij ook van lenigheid van geest tot een respectabele ouderdom komen. jaar extra claimt? Als men had gezegd: denis van de HG in beeld te brengen, getuigt door de geschiedenis van het De Koninklijke Nederlandse Akademie ‘210 jaar hoger beroepsonderwijs in maar doe het dan ook goed. Ik heb niet Koninkrijk te laten beginnen in 1806. Ik van Wetenschappen (KNAW) viert dit Groningen’, had niemand er aanstoot kunnen achterhalen of het juist is, maar heb mijn oude schoolboeken er nog even jaar haar tweehonderdjarig bestaan. De aan genomen. Alleen: dat was niet juist het College van Bestuur beweert dat op nageslagen: in 1806 zetten de Franse Akademie in haar huidige vorm dateert geweest, want al in het eerste decen- Academie Minerva in 1797 is opgericht. keizer Napoleon zijn broer op de troon echter van 1851. De voorgánger, het Ko- nium van de achttiende eeuw reikte de Dat is dan 211 jaar geleden en geen 210. van het door hem bedachte Koninkrijk ninklijk Instituut van Wetenschappen, Groningse universiteit diploma’s uit Waarschijnlijk is 1797 het jaar waarin de Holland. Daarmee was Lodewijk Napo- Letteren en Schone Kunsten, stamt uit aan landmeters en ingenieurs, ik meen Akte van Oprichting is opgesteld, het leon de eerste koning óver Nederland, 1808. De in 1851 door Johan Thorbecke in 1706. (De historicus jonkheer Pie- formele aanvangsjaar. Het gaat toevallig niet de eerste koning ván Nederland. ingestelde KNAW lijkt echter zo veel op ter Jan van Winter schreef er een aardig gelijk op met de geschiedenis van een ‘Dat was Willem I in 1815. Sommige jaar- het Instituut dat ze met enig recht kan boekje over, Hoger beroepsonderwijs grafische techniek die ik onderwijs, de tallen staan in je hersenen geëtst. 1815, claimen de rechtstreekse voortzetting avant-la-lettre.) Het vergt enige ver- steendruk. Die stamt ook uit 1797, maar Slag bij Waterloo. 1815, Weens Congres: te zijn. beeldingskracht, maar je zou zelfs kun- de uitvinder, Alois Senefelder, kreeg het de verdeling van Europa na Napoleon. ‘Of neem Nederland. Wij zijn pas een nen beweren dat de geschiedenis van de patent pas een jaar later. 1815, Willem I tot Koning gekroond. koninkrijk sinds 1806, maar de Gouden Hanzehogeschool wel driehonderd jaar ‘In 1998 vierde Academie Minerva haar En 1993, oprichting van de Hanzeho- Eeuw en het graafschap Holland reke- teruggaat.’ tweehonderdjarig bestaan. Ik heb me geschool. Hoe hard het College van Be- nen we tot de Nederlandse geschiede- laten vertellen dat de directie toen alle stuur ook anders beweert.’ nis. Net als de Bataven, terwijl die na de Kwesties gezocht! zeilen bijzette om het predicaat Ko- ineenstorting van de Romeinse macht Ook een heikele kwestie? Een vurig pleit- ninklijk te verwerven. Dat liep op niets uit onze streken zijn weggetrokken. bezorger van ’t een of ander? Treed in het uit omdat Minerva geen zelfstandige ‘Historici kijken niet op van de han- strijdperk in de rubriek VERSUS. instelling meer was. Een bittere pil voor Boudewijn Otten delwijze van de Hanzehogeschool. Ge- Mail: [email protected]. de directie waarin nog mensen zaten die Foto’s: loeXproduXies

4 HANZEMAG WOENSDAG 10 DECEMBER 2008 [7] kort nieuws Broeke den van Pepijn Foto: 5 Jan VVD betreurt HG-plannen kunstonderwijs VVD betreurt gemeen- Groninger de in VVD-fractie De Burgemees- van duidelijkheid wil teraad ter & Wethouders over de huisvesting van het kunstonderwijs. De Hanzeho- geschool (HG) onderhandelt al met tijden de gemeente over huisvesting van Academie Minerva en het Prins Conservatorium Claus op het Ciboga-terrein. Onlangs diende het College van Bestuur een plan in om het voormalige Natuur- museum aan de Praediniussingel te ko- pen. De VVD zou dat betreuren omdat de fractie wil dat het Ebbingekwartier, kunst- het ligt, Cibogaterrein het waarin kwartier van de stad wordt. Rokersruimte onder Van OlstToren onder Van Rokersruimte Onder de Van OlstToren aan het Han- zeForum is een geplaatst. glazen rokersruimte Facilitair medewerker Adema hoopt dat rokers hun voortaan peuken in de roestvrijstalen asbakken uitdrukken. ‘Als ik voor iedere peuk die ik heb opgeveegd een cent zou krijgen, hoefde ik nooit meer te werken.’ bij Ook de Marie KamphuisBorg komt een rokershok. . maat- www.mvos- integriteit of [7] 2008 10 DECEMBER WOENSDAG HANZEMAG WOENSDAG [7] 2008 10 DECEMBER www.bedrijfsethiek.nl en bedrijfsethiek, cripties.nl Op de eerste site kunnen studenten zich aanmelden (vóór 15 februari 2009). Netwerk Bedrijfsethiek beloont scripties Bedrijfsethiek Netwerk Het Netwerk Bedrijfsethiek Nederland en de Rabobank loven prijzen uit studenten die in aan 2008 een scriptie schre- ven over schappelijk verantwoord ondernemen. studenten Hbo- kunnen een gooi doen naar de hoofdprijs van duizend euro. Univer- sitaire studenten of studenten aan een hbo-masteropleiding kunnen eenzelfde bedrag winnen voor een master-scriptie. Nadere informatie staat op Homostudenten verenigen zich verenigen Homostudenten mis- Groningen krijgt Maastricht als Net schien een vereniging voor - homoseksu ele studenten. De nieuwe club wil zich richten op Nederlandse en buitenlandse holebi’s. Op 9 december om 20.00 wordt in de COC sociëteit Café Garbo aan het Boterdiep 46 een bijeenkomst gehouden om te inventariseren of er draagvlak is voor zo’n vereniging. De Maastrichtse vereniging Kaleidoscope ontving vorig jaar een prijs van de Universiteit Maas- Het ondersteunt. initiatief het die tricht, inmid- heeft Drenthe & Groningen COC Rijksuniversi- de met gelegd contact dels teit Groningen en de Hanzehogeschool. genoten.’ ). van genieten van de HG, we HG, de van genoten [email protected] onze derde jeugd en we blijven (Info: Oud-personeel HG komt bijeen Oud-personeel HG komt Voormalig personeelsleden van de Han- zehogeschool brainstormen op 22 janu- ari over de activiteiten van de zogeheten HGenoten, de vereniging van ex-HG’ers die inmiddels bijna honderd leden telt. ‘Een heel behoorlijke ledental’, meent Willem Muste, één achter van het genootschap, ‘we hebben 250 de mannen voormalig personeelsleden aangeschre- ven. Een derde blijkt geïnteresseerd te zijn.’ De naam HGenoten is er één met een knipoog. Muste: ‘Het is voorbij. We hebben Open Dag november weer in de lift weer november Open Dag De Open Dag van de Hanzehogeschool op 15 november trok 8.628 bezoekers. Dat zijn er 74 meer dan vorig jaar. Daar- laat- de van trend opwaartse de lijkt mee ste jaren (in 2005 trok de Open Dag nog 7.471 bezoekers) door te zetten. Begin deze eeuw namen de bezoekersaantallen van de herfstcampagne toe en stegen die te Zoals voorjaar. het in Dag Open de van doen gebruikelijk trok de Open Dag van de economische opleidingen de meeste belangstellenden, 2.300, genoeg juist mínder opmerkelijk dan vorig jaar toen 2.500 mensen Zernikeplein 7 bezochten. Bert Tony Plas op chief executive officer van

Jacob Emmelkamp. Diens plaats

De Groninger houdt de Studentenbond komende twee maanden een GSb enquête onder studenten van de Han- zehogeschool. Ze bevragen de studenten onder meer over stages, kantines en faci- schools alle Op hogeschool. de op liteiten liggen Engelstalige en Nederlandstalige formulieren die de studenten kunnen invullen en in een speciale bus kunnen deponeren. Twee keer per week vrijwilligers van de GSb op stap langs de gaan per- studenten om locaties verschillende soonlijk te vragen mee te doen aan hun onderzoek. GSb enquêteert HG-studenten GSb enquêteert Middel. wordt ingenomen door de burgemeester de door ingenomen wordt van Smallingerland, PvdA-politicus als voorzitter van de Raad van Toezicht (RvT) van de Hanzehogeschool. Lank- horst is sinds 2006 GasTerra, een internationaal handelsbe- drijf in aardgas. Na zijn - Economie-stu die aan de Vrije Universiteit in Amster- dam werkte hij op de Rijksuniversiteit Eco- van Ministerie het bij en Groningen nomische Zaken. Plas, die tien jaar in de RvT zat, verlaat de raad wegens het ver- strijken van de maximale zittingsduur, net als Verse krachten in Raad van Toezicht van in Raad krachten Verse Gertjan Lankhorst volgt

Het gebouw van het Instituut voor Instituut voor het gebouw van Het de Hanzehogeschool van Sportstudies Willem-Alexander het voortaan heet . De naam, die op de Sportcentrum prijkt, verwijst en de zijgevel voor- De Willem-Alexander. naar kroonprins lid van prominent sportminnende prins, Comité, Olympisch Internationaal het bij de onthulling van aanwezig niet was naam tijdens de feestelijke de nieuwe op 25 HanzeForum het opening van minister- aanwezige De wel november. stak de Balkenende Jan Peter president omgeving de nieuwe over loftrompet op het de HG-gebouwen rondom Zernikecomplex. Sportstudies vernoemd naar kroonprins naar vernoemd Sportstudies Rovershol op Zernikecomplex FRICK

De expositie over Roelof de Roofridder brachten stadsarcheoloog Gert Kortekaas en Hulde! stadshistoricus Beno Hofman naar het Zernikecomplex. Kortekaas zorgt ervoor dat er Vorige maand verscheen een onderzoek eindelijk een infobord komt op de plaats waar Roelofs kasteel stond. waaruit bleek wat ik allang wist: in een keurige omgeving zijn mensen minder geneigd om rommel te maken. Het mooie van het onderzoek was dat de wetenschappers aantoonden dat het verband zeer sterk is. Dat dat zo is blijkt ook uit het HanzeForum, de onlangs heringerichte ruimte tussen de gebouwen van de Hanzehogeschool op het Zernikecomplex. Dat ziet er piekfijn uit en als vanzelf gaat het kuddedier mens zich beter gedragen. Wat zeg ik? Premier Jan Peter Balkenende, die het Forum opende, toonde daar zelfs dat hij het vermogen heeft om een vlammende toespraak te houden. Hulde! Zoals ik ook zeg: hulde voor de hele viering van ons 210-jarig jubileum. Het personeelsfeest in Martiniplaza was om een puntje aan te zuigen. Wat een heerlijke sfeer. (Toen ik vertrok ontdekte ik pas dat er nóg een paar zalen waren waar honderden HG’ers hun voetjes van de vloer hadden gehaald). Moeten we vaker doen: samen feesten schept echt een band. Een tijdje terug las ik een artikel waarin Doekle Terpstra zich opwerpt als één van de mensen die de Olympische Spelen van 2028 naar Nederland wil halen. En als dat lukt, zo zei hij, dan wordt Zernike één van

Foto: Luuk Steemers Foto: de plaatsen waar gesport kan worden. Ik geef toe, toen ik dat las dacht ik dat het Stadshistoricus Beno Hofman legt een soepel verband met de Hanzehogeschool. een voortijdige 1-aprilgrap was. Maar nu, als ik zo over het gezellige Forum kijk, Opgraven en reconstrueren van oude kunt aan hobbels en bobbels in het land Rivierroverij was slecht voor de handel en denk ik: yes, we can. Sterker nog: yes, kastelen is niet goed, vindt Stadsarche- nu nog zien dat het kasteel daar stond. het Hanzeverbond. Dat een lid van een we will! oloog Gert Kortekaas. Tijdens de presen- Dat terrein is gelukkig onaangetast.’ familie die werd geacht het goede voor te tatie van de tentoonstelling over Roelof Rudolf Prediker, minder prozaïsch Roe- hebben met de stad, zich met roverij be- Die onderzoekers hadden gelijk: een fijne de Roofridder in het cultureel café van de lof de Roofridder genoemd, maakte zich zighield zette kwaad bloed.’ Groningen omgeving verandert de mens. Maar er zijn Cast verklaart hij zich een tegenstander in het midden van de veertiende eeuw had toch al niet veel op met de Heren van altijd iezegrimmen op wie de omgeving van de reconstructie van oude kasteel- schuldig aan rivierroverij op het Reitdiep. Selwerd en zette Roelof onder druk. Die geen enkele vat krijgt. Mijn collega K is grachten bij het Harssensbos, ten noor- ‘Het kasteel bij Selwerderhof is nooit uit beloofde zijn leven te beteren en com- er het sprekende voorbeeld van. Hij vindt den van de stad Groningen. ‘Dan is het de herinnering weggeweest. Dat is met pensatiegelden te betalen. Hij kwam zijn het HanzeForum maar niks. ‘Al dat geld hele mysterie weg. Niet doen dus!’ Roelofs kasteel heel anders. Roelof was belofte niet na en werd in 1356 ‘mijt den hadden ze beter in het onderwijs kunnen In de veertiende eeuw zwaaide de familie een telg uit het geslacht Van Selwerd, swerde gericht’ (onthoofd). steken’, bromt hij gemelijk, ‘en zeker die Van Selwerd de scepter over de stad Gro- maar door zijn dubieuze levenswandel Na de presentatie wandelen vijftig ge- protserige wokkefeem.’ ningen. ‘Ze woonden aan het Martini- is hij uit de geschiedenis weggepoetst. ïnteresseerde HG’ers naar de plek waar ‘Kinnesinne, K, jij had maar wat graag je kerkhof, maar de familie bezat ook kaste- Zijn kasteel is na zijn dood met de grond Roelofs steenhuis stond, op een steen- naam op de Walk of Fame gezien.’ len. Het bekendste staat ten noorden van gelijk gemaakt. We wisten zelfs niet meer worp van de parkeerplaats achter de Van ‘Die namen kunnen nog’, geeft hij toe, de huidige begraafplaats Selwerderhof. Je waar het stond totdat tien jaar geleden bij DoorenVeste. ‘Weinig te zien hier’, con- ‘maar die kernwaarden. Waarden zijn werkzaamheden in het noordelijk deel stateert HG-voorzitter Henk Pijlman. altijd zelfstandige naamwoorden. Maar van het Zernikecomplex middeleeuws Pijlman herinnert zich uit zijn periode de HG beitelt doodleuk bijvoeglijke kloostermoppen werden gevonden. Het als wethouder nog goed dat de ontdek- naamwoorden in de wokkefeem. Geen ‘Roelof was een telg uit bleek om een in de gracht gevallen zij- king werd gedaan. ‘Er zou toch een info- NUCHTERHEID maar NUCHTER, dat is toch muur van Roelofs kasteel te gaan.’ bord komen?’, informeert hij. Kortekaas bezopen?’ het geslacht Van Selwerd, Stadshistoricus Beno Hofman legt een knikt. Hofman weet het ook. ‘Ik heb de ‘Hè, K, jij legt ook op alle slakken zout, soepel verband met de Hanzehogeschool. tekst daarvoor al vier jaar klaar.’ Kor- bah!’ maar door zijn dubieuze Groningen wilde in de veertiende eeuw tekaas belooft ervoor te zorgen dat het erkend worden als Hanzestad. Dat bleek bord er op korte termijn komt. levenswandel is hij uit de lastig. ‘Bij een overleg van Hanzesteden in Lübeck in 1356 werd Groningen niet geschiedenis weggepoetst’ uitgenodigd. Het was een tijd van oorlog. Luuk Steemers Hajo Frick

6 HANZEMAG WOENSDAG 10 DECEMBER 2008 [7] bij de les ‘Probeer je ballen hoog te houden’

De aftrap van het blok Sales heeft een hoog circusgehalte. De lat hoog leggen, drie of vier ballen in de lucht houden in plaats van twee. Redacteur Luuk Steemers ziet ze vliegen bij Commerciële Economie

‘Het gaat er niet om hoe je ergens komt. Het gaat erom wie je gebruikt en om ver- trouwen dat het goed komt.’ In verga- derzaal D210 van de BrugsmaBorg houdt Frans Kerver, freelance tekstschrijver en vrijwilliger bij Jeugdcircus Santelli, een even chaotisch als boeiend verhaal voor veertig derdejaars Commerciële Econo- mie. Hij schetst de uitdaging waarvoor het circus staat en waar vier studenten het komende blok mee aan de slag gaan. Santelli heeft geld nodig voor een nieuwe behuizing met een veel professionelere uitstraling, want anders blijft het circus verlies draaien. Het fondsen werven be- gon moeizaam, herinnert Kerver zich. ‘Mensen konden aan de Rabobank een goed doel mailen waaraan de bank vijf duizend euro zou besteden. We hebben toen heel veel energie gestoken om men- sen te laten mailen. Uiteindelijk heb- ben we die vijf duizend euro gewonnen. Maar toen dacht ik: vijf duizend euro in driekwart jaar, dat gaat lang duren. Gek genoeg ging het daarna ineens onver- wacht snel. We braken een Nederlands record met het aantal deelnemers aan een eenwielerevenement. Dat kwam op het jeugdjournaal en binnen de kortste keren hadden we negentig duizend euro binnen. We hebben nog een slordige

honderd duizend nodig, maar dat gaat den Broeke van Pepijn Foto: goed komen, zeker met jullie hulp.’ Hij wijst op de vier studenten die Santelli gaan ondersteunen. door de vanghand alvast naar beneden te rien de Raad heeft talent. ‘Ik kan alleen pezedansen, maar jongleren is niet echt Docent Mieke Nauta wijst op haar hor- laten gaan. Met twee balletjes wordt het niet stil blijven staan, ik loop steeds ver- mijn ding.’ Gert-Jan en Carien slagen loge. Kerver begrijpt de hint. ‘We gaan nóg lastiger. De truc blijkt te zijn: eerst der naar voren’, lacht ze. ‘Maak boogjes erin de ballen in de lucht te houden. Ook een rondje jongleren. Proberen de ballen allebei gooien en dan pas vangen. ‘Gooi- in de lucht, dat geeft je meer tijd’, roept Mieke Nauta brengt het er aardig vanaf. hoog te houden. Aan den lijve ondervin- gooi, vang-vang’, zegt Groenewoud. ‘En Groenewoud. ‘Maar ik kon al een beetje jongleren, be- den dat doorzettingsvermogen nodig is niet tegelijk gooien. Dan wordt het van- Alexander Mouthaan en Judith Reijn- kent ze bescheiden. ‘Zo ben ik ook op om je doel te bereiken. Of dat nu is om gen te moeilijk.’ ders kijken een beetje sip terwijl ze sa- het idee gekomen voor deze aftrap. Ik Santelli aan een nieuw gebouw te helpen Bij drie ballen moeten de studenten twee men proberen drie ballen in de lucht te heb Santelli gebeld en toen bleken ze of dat je hogere verkoopcijfers voor een ballen in de rechterhand houden en één houden. ‘Je moet overal tegelijk kijken’, ook nog zélf een uitdaging te hebben bedrijf wilt realiseren.’ in de linker. Groenewoud gooit alle drie constateert Judith, ‘naar de ballen en voor de studenten.’ Ze sluit de aftrap af. Santelli-acrobate Marianne Groene- de ballen één voor één naar de andere naar je handen.’ Ze doen nog een verwoe- ‘Wat ik me niet had gerealiseerd is dat sa- woud haalt gekleurde balletjes uit een hand en vangt ze zodat de twee ballen de poging. De ballen botsen in de lucht menwerking essentieel is bij jongleren. blauwe emmer. Iedere student krijgt er nu in de linkerhand zijn. ‘Ik wil dat tegen elkaar. ‘Ik zou niet bij een circus Alleen als iedereen de ballen in de lucht één en moet dat van de ene hand naar de het lukt!’, roept Ralph Kiks vertwijfeld. kunnen werken’, zucht Alexander. houdt, blijft het resultaat goed. Ik ben andere gooien. Het wordt een stuk lasti- Gert-Jan Pronk is één van de weinigen Met vier ballen heeft zelfs Groenewoud benieuwd naar de komende tien weken.’ ger als ze moeten klappen terwijl het bal- die het goed doet. Hij slaagt er zelfs in na moeite. Het lukt pas na twee pogingen. letje onderweg is. Groenewoud laat zien het vangen onmiddellijk door te gaan en ‘Ik ben acrobaat’, zegt ze. ‘Ik kan koord- dat je de balletjes het best kunt vangen de ballen in de lucht te houden. Ook Ca- dansen, op een eenwieler rijden en tra- Luuk Steemers

[7] 2008 10 DECEMBER WOENSDAG HANZEMAG 7 HG viert 210-jarig bestaan

 Martiniplaza, 20 november - 1 8 Henk Pijlman, voorzitter van het College van Bestuur van de Hanzehogeschool, spoort de 1600 personeelsleden en aanverwanten aan om ‘op deze avond het verleden het verleden te laten en de toekomst de toekomst.’

 Een HG-traditie in wording? Uit volle borst klinkt het Grunnens Laid uit zestienhonderd kelen.

 De achttienjarige Rotterdamse zangeres Tibisai Mercera, student aan de Dansacademie Lucia Marthas in Amsterdam, bezorgt de zaal kippenvel met vertolkingen 2 van Heel Alleen uit Les Misérables 7 en And I’m Telling You I’m Going uit Dreamgirls.

 Zes sprankelende dansen verzorgen de dansers van Dansacademie Noord-Nederland en Dansacademie Lucia Marthas. Op deze foto dansers van de mbo-dansopleiding van Lucia Marthas.

 Urban Jazz van de mbo-opleiding van Dansacademie Lucia Marthas. De choreografie is van Banu Secen, Lars Schuiling en Erwin Theunissen. 3  Sing-sing-sing met dansers van Dansacademie Noord-Nederland en 6 Dansacademie Lucia Marthas. Niet op de foto, maar zeker onmisbaar, is de Big Band van het Prins Claus Conservatorium.

 Stoomcursus Tango in de lounge.

 In de Springerzaal draait dj Bert Hadders gouwe ouwe.

 De soulband Want2Swing in de foyer. 4 De foto’s zijn van Deborah Roffel in opdracht van stafbureau Marketing & Communicatie

9 5

8 HANZEMAG WOENSDAG 10 DECEMBER 2008 [7] Marte Röling installeert kunstwerk in Atrium ‘Studenten willen naar de sterren reiken’

High Spirits. Zo heet de met bladgoud bewerkte sculptuur die sinds kort aan het dak van het Atrium hangt. Samen met haar partners Alissa en Adrienne Morriën, kwam

kunstenares Marte Röling Luuk Steemers Foto: op een zondagochtend in november het werk Een schaal met broodjes komt voorbij. herinnert Marte Röling zich. ‘Maar het schijnt, begint alles te fonkelen. Nog Pauze. ‘Het lijkt alsof het kunstwerk op moest verplaatsbaar zijn in verband met vóórdat de zon opkomt, reageert het installeren. een willekeurige plaats hangt, niet cen- feesten en congressen. Toen bedacht ik goud al door op te lichten.’ traal in het Atrium. Maar er is wel dege- dat een soort kroonluchter aan het dak ‘Toen ik hier vorig jaar een keer rondliep, lijk over nagedacht’, legt Snelleman uit. hier perfect zou zijn. Niemand heeft zag ik al die jonge mensen die hier rond- Als hompen vlees liggen dertig bizarre ‘We hebben een rechthoek om de gebou- er last van, terwijl je het geweldig goed lopen met hun dromen en ambities. Ze vormen in wit plastic en flanel op tafels wen van de economische opleidingen ziet. Bovendien wordt je blik omhoog willen naar de sterren reiken. Vandaar: in het Atrium te wachten op de kok. getrokken en daarvan hebben we precies getrokken naar het dak en de lucht. Véél High Spirits. Adrienne bedacht die naam Adrienne en Alissa Morriën van het het middelpunt genomen.’ verleidelijker dan stoelen, tafels en prul- en dat vond ik een hele mooie.’ kunstcollectief van Marte Röling pak- Na een uur of twee is het werk af. Adri- lenbakken op de grond.’ ken de vormen één voor één uit: gouden enne en Alissa applaudisseren. Marte Marte beschrijft hoe zij en Adrienne het Luuk Steemers kegels, buizen en ballen, oranje linten lacht tevreden en geeft Snelleman een werk met hulp van twee vrienden heb- van kunststof met vreemde kronkels en zoen. Terug op de begane grond bekijkt ben gemaakt. De vormen zijn gesneden gouden stippen. ze het werk van alle kanten. Heel mooi, uit licht polyurethaanschuim. Het mate- Marte Röling/Partners Zo’n twaalf meter boven de grond, lood- constateert ze tevreden, maar één de- riaal is erg zacht. Daarom is het bekleed Marte Röling (1939, Amsterdam) deed de recht boven een hoogwerker, steekt een tail bevalt haar nog niet helemaal. De met glasmat en polyester. Dat wordt wel opleiding tekenen en schilderen aan de kabel uit het plafond waaraan al een paar hoogwerker moet nog een laatste keer vijf of zes keer geplamuurd en geschuurd Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in van de gouden vormen bevestigd zijn. omhoog. De kunstenares draait subtiel om het echt glad te krijgen. Nadat daar Amsterdam. Ze kreeg grote bekendheid met De rijzige Marte Röling met pikzwarte aan één van de bollen. ‘Nu ben ik hele- weer een primer en kleur en blanke lak haar portretten van koningin Beatrix en prins oogschaduw, haar handelsmerk, pendelt maal tevreden’, zegt ze. ‘Bij ons thuis in op zijn aangebracht, begint het aanbren- Claus in de jaren tachtig. Daarnaast is ze met conciërge Jan ten Brinke op en neer de boerderij viel hij ontzettend op in het gen van de drager van het bladgoud. ‘Dat bekend om haar monumentale sculpturen in de hoogwerker. Eén voor één bevestigt donker. Ik was een beetje bang dat hij spul leidt een eigen leven. Als je je even zoals de koperen vlaggen in het gebouw Marte de elementen aan de stang, een uit hier in al dat licht weg zou vallen, maar omdraait, begint het te druipen. Het van de Gasunie. Röling leefde 36 jaar samen de kluiten gewassen rijgwerk. Na een dat is gelukkig helemáál niet zo. Het dak opbrengen van de bladgoudlaag is óók met psychotherapeut en kunstenaar Henk uur neemt projectcoördinator Ton Snel- met al die ramen werpt een prachtige lastig doordat het zo flinterdun is. We Jurriaans die ook nog drie andere vrouwen leman de besturing van de hoogwer- schaduw op het goud.’ hebben de allerbeste kwaliteit gebruikt: als partner had. Na Jurriaans’ dood in 2005 ker over. ‘Komt nu nummer achttien?’, Snelleman laat een flesje Beerenburg dubbeltoren, dat wordt veel gebruikt voor bleven Marte Röling en de partners Adrienne roept Marte. Op één van de tafels ligt aanrukken. Tevreden nippen de drie weerhaantjes. Goud met een platinum- en Alissa Morriën en Wanda Werner samen- een langwerpig bouwschema. Adrienne kunstenaressen aan hun kartonnen be- legering. Dat goud is spectaculair! Het wonen en samenwerken in hun boerderij in checkt de tekening en knikt. kertje. ‘Mijn eerste idee was een beeld’, maanlicht pakt het meteen. Als de maan Uithuizen.

[7] 2008 10 DECEMBER WOENSDAG HANZEMAG 9 CULTUUR DVD Strip Game DVD I Love Dries Sigmund zeventiende sessie End War Desperate Housewives ★★★ ★★ ★★★

Het tenenkrommende dieptepunt uit de Neder- In een steeds sneller veranderende wereld, waar Als zelfs je huisgenoten niet meer naar je luiste- Hoi! Heerlijk! Elf uur lang leven de vijf wanhopig landse filmhistorie is de debuutfilm van volkszan- iedereen de weg kwijt lijkt te zijn, is dokter Sig- ren, kun je altijd nog tegen je Playstation of Xbox rijke huisvrouwen in het vierde seizoen van de ger Dries Roelvink, I Love Dries. De film gaat over mund gelukkig een baken van onverschilligheid. gaan schreeuwen. In het strategische oorlogsspel populaire Amerikaanse televisieserie nog steeds een stel dat rechtstreeks uit het SBS 6-programma Als koning Eenoog in het land der blinden regeert End War geef je met je stem commando’s aan je hun, op het eerste gezicht ledige, luie en loeisaaie de Afvallers lijkt te zijn gecast. De gekwadrateerde hij met harde hand en nog hardere pillen. Sigmund troepen. Het is 2016 en de wereld is een grote leventjes. Maar dat is natuurlijk allemaal schone Tokkies zijn kinderloos doordat Freek met zijn ‘klo- gaat tekeer als opvoedkundige, trekt van leer als puinhoop. Twintig miljoen burgers zijn omgeko- schijn, zo vertelt de humoristische voice-over die ten in een hooivork’ is gevallen. Ze hebben slechts relatiepsycholoog en timmert aan de weg als orga- men bij een nucleaire aanval en als gevolg daarvan de serie zo sterk aan elkaar praat, keer op keer. één wens: een kind van Dries. Daartoe ontvoert nisatiepsycholoog. Hij verkloot het bij iedere jong, staan de Verenigde Staten, Europa, en Rusland nu Everybody’s got a dirty little secret. In de slape- Freek de zanger in de kofferbak van zijn rooie blond ding met een flinke bos hout voor de deur, lijnrecht tegenover elkaar. Je mag zelf kiezen welke rige, stomendhete buitenwijk Wisteria lopen de ge- pooierbak uit de jaren zeventig. Het aso-duo houdt heeft een luisterend oor voor kabouters die de dupe partij je gaat aansturen. Verbazingwekkend genoeg moederen in de huizen van de vijf perfect gecaste de zanger gevangen in hun woonwagen op het zijn van het paddobeleid van de Ab Klink en Ernst reageren mijn Russische helden alleen wanneer ik dames weer behoorlijk op. Edies in scene gezette platteland. Dries wordt prima verzorgd. Ze voeren Hirsch Ballin. Maar naast de gebruikelijke treurige vloeiend Engels tegen ze spreek dus dat is gelijk zelfmoordpoging, Brees’ nep-zwangerschap, Lynet- hun spermadonor gebakken eieren met mayonaise stoet gelukzoekers en depressievelingen die zijn een goede les. De commando’s zijn simpel. Als we tes libido, Gabrielles geldzorgen en Susans zwan- en blikken Aldi-bier. Dries slaapt zelfs tussen de bureau en zijn sofa passeren is er ook ruimte voor worden aangevallen schreeuw ik: ‘Unit two secure gerschapsperikelen en puberproblemen houden klamme lappen van zijn ontvoerders. Na een paar ontspanning en zelfontplooiing voor de drukbezette Bravo’, en dan gaan ze voor me aan het werk. Al ons met zijn 119-miljoenen nog steeds aan de buis mislukte vluchtpogingen, weet Dries dat er maar therapeut. Zo laat hij zich inwijden in de Secret en snel voel ik me oppermachtig, eindelijk luisteren de gekluisterd. In de populaire soap-thriller-drama- één mogelijkheid tot ontsnapping leidt: Teun be- brengt een bezoek aan de wallen. Ook de burkaba- mannen eens naar me! comedy-serie slepen de housebitches mannen, zwangeren. Dan volgen er scènes waarin de dikke bes schuifelen in deze bundel regelmatig voorbij. Doordat je het spel volledig kunt besturen met je kinderen, buren en ouders genadeloos mee in hun aso-mevrouw onder het dekbed kruipt in een po- Op stiletto’s of op croques, maar altijd met een lek- stem, is End War niet alleen een strategisch spel, chaotische belevenissen. Alles loopt ze uit de klau- ging enig leven te brengen in het geslachtsdeel van kere volle dirk-shopper. maar ook zeer realistisch. Het duurt niet lang voor- wen, het loopt zelfs uit op moord en doodslag deze de volkszanger. Uiteindelijk krijgt Dries sympathie De zeventiende Sigmund bevat een selectie van de dat je helemaal opgaat in het beschermen van je keer. Wie overleeft het vierde seizoen niet? Als klap voor zijn ontvoerders (Stockholm-syndroom) en strips die Peter de Wit van 4 juni 2007 tot en met 6 mannen, en het aanvallen van de vijand. Toch wordt op de vuurpijl nadert er ook nog een tornado. ‘Wat eindigt de humorloze film happy met de geboorte juni 2008 voor de Volkskrant tekende. Lekkere foute het spel na een aantal dagen saai, omdat je alle Sex and the City is voor de singles, is Desperate van Roelvink junior. I Love Dries is hét kerstcadeau zwarte humor voor onder de kerstboom. mogelijke situaties dan wel bent tegengekomen. Housewives voor de getrouwde vrouw’, snoefde voor iemand waaraan je een godskoleretyfustering- Eva Longoria (Gabrielle) bij Ophra op de bank. Klopt hekel hebt. als een zwerende vinger.

€ 9,95. Gratis af te halen bij het HanzeMag 71 pagina’s, € 8,50. ga eens uit '2!4)3 345$)%#!").% STEENTILSTRAAT 10 9711 GM GRONINGEN $E5"VOL (UURDAN GRATISEENSTUDIECABINE
ons TEL. 050 - 589 15 10 #ENTRALE"IBLIOTHEEK /UDE"OTERINGESTRAAT http://www.dejongensvanhemmes.nl Platformtheater.nl dak the art fun of having Advertentie2 bibliotheek 6.08 24-06-20

10 HANZEMAG WOENSDAG 10 DECEMBER 2008 [7] MARTHE Leonie zoekt het ware geloof bij Benedictus De Benedictijnse omgang met uitstelgedrag Enkele reis Natuurlijk is het leuk als je vriendinnen in de buurt wonen, de bus naar de collegezaal op de hoek stopt en de supermarkt op een steenworp afstand ligt. Maar het wordt minder leuk als je ex-scharrel je buurman is. De wereld wordt dan echt iets te klein. Zo af en toe heb ik dan ook zin om eens van deze wereldbol te verdwijnen met een grote rugzak vol overlevingsspulletjes die me een jaar kunnen voorzien. Eén enkel jaar zou toch genoeg moeten zijn? Geen afspraken, geen deadlines, geen stress maar enkel eenvoud. Op dit moment helaas geen wereldbol met enkele reis naar de sterren, maar goedkope wijn en een berg afwas. Al dagenlang spoel ik geen kopje meer om, gebruik ik inmiddels vierdehands messen en moet ik het eten van gisteren van de borden afschrapen. De winterdip maakt zijn comeback. Ik spring op van de bank, pak mijn haar bij elkaar en trek mijn versleten trui recht. Dit moet maar eens afgelopen zijn! Tien uur

Foto: Pepijn van den Broeke van Pepijn Foto: geeft de klok aan. Als ik me snel douche kan ik om elf uur in een gezellig kroegje staan De cursus Benedictijnse Spiritualiteit lijkt soms wel een zelfhulpgroep. voor een gênant flirtavondje. Ik wil morgen wakker worden om drie uur ’s middags met Overal in de stad staan godshuizen. Op ‘Zo gestructureerd als in het klooster is aan het fysieke beginnen en ophouden, een kater. Niet wetend wat ik heb gedaan. haar fiets scheurt Leonie erlangs. Als de voor ons niet haalbaar, maar we kunnen maar ook aan het innerlijke. Anja Diese- Klokslag elf staan we in de kroeg. Moeizaam deur openstaat, gluurt ze naar binnen. Wat er zeker iets van leren,’ zegt Anja Diese- mer: ‘Het kan zijn dat je net uit een las- slik ik de alcohol weg. Mijn winterdip tikt gebeurt daar toch? Zouden al die geloven mer, de cursusleidster. Deelnemer Anne tige vergadering komt en fysiek wel op me op mijn schouder. Visioenen van mijn zo van elkaar verschillen? Of zijn het alleen Folkertsma komt meteen ter zake: ‘Ik de fiets zit, maar met je hoofd ben je nog rugzak leiden me af. Dan gaat mijn telefoon. nog de rudimenten van achterhaalde heb zoveel te doen, dat ik vaak het gevoel bij die moeizame discussie.’ Privénummer, geeft het scherm aan. Een tradities? heb dat ik tijd te kort kom.’ De andere De cursus lijkt soms wel een hulpgroep. meisjesstem stelt zich in het Frans voor als studenten herkennen het beeld net zo ‘Vaak ben ik van plan om vroeg op te Loe. Loe! Zij was mijn oud kamergenootje Aan de bar van het Groninger Studenten- goed als ik. Het lijkt wel alsof iedereen staan, zet ik mijn wekker om zeven uur, in Parijs. Ik fleur helemaal op. Drie jaar pastoraat zit een eerstejaarsgroep die net moeite heeft zijn tijd in te delen. Peri- maar sta ik om half tien pas op met een geleden moesten we samen te vaak heeft gegeten en enkele cursisten Bene- odes van voor de televisie of achter de schuldgevoel’, vertelt Jacobine Gelder- voor de poort van onze résidence slapen dictijnse Spiritualiteit. Hun gesprekken computer hangen wisselen zich af met loos. omdat we de avondklok gemist hadden, gaan over de relatie tussen twee GSP’ers moeizame inhaalpogingen waarin da- We leren dat er een Benedictijnse manier als we weer stiekem een feestje van de en de voorbereidingen op Sinterklaas. gen achter elkaar wordt gewerkt. Emiel van omgaan is met dit uitstelgedrag. ‘De mannenuniversiteit binnen waren gekomen. Op de achtergrond klinkt een liedje van Stoop laat een minder gestrest geluid tijd tussen appèl, bijvoorbeeld je wekker, Dat was pas een tijd zonder afspraken, Kinderen voor Kinderen. Het enige wat horen. ‘Ik doe alleen dingen waarin ik op en de respons die je daarop geeft moet zo zonder deadlines en stress. verwijst naar het spirituele is het krijt- het moment zelf zin heb. Ik wil niet met kort mogelijk zijn,’ legt Anja Diesemer bord. BIER staat erop. Daaronder: Hertog tegenzin ergens aan beginnen, dat voelt uit. Godsbeleving lijkt in dit alles te ont- Mijn wallen en rode ogen van slaapgebrek, Jan, Leffe, Grolsch en, warempel, Verboden niet goed.’ Als een medecursist vraagt breken. ‘Elk moment is van even groot steken af bij mijn witte huid. Half zeven ’s Vrucht! Snel bestel ik een warme choco- of hij vaak zin heeft in zijn studie, is belang, of je nu het huis schoonmaakt of ochtends. Een kleine koffer naast me met lademelk. het antwoord negatief. ‘Dat is een punt een speech geeft. Op die manier verheer- een paar kledingstukken en toiletspullen. De cursus Benedictijnse Spiritualiteit waar ik aan wil werken. Het liefst zou lijk je God ook.’ Dit keer geen rugzak. Ik sta op het gaat vanavond over timemanagement. De ik studeren ook graag als iets plezierigs internationale perron van Amsterdam link met het geloofsleven is de monnik beleven.’ Wanneer ik in het donker naar huis fiets Centraal uit te kijken naar de trein die me Benedictus van Nursia die leefde van De eerste regel van Benedictus gaat over mijmer ik over alles wat is gezegd. In- over vijf uur afzet in hartje Parijs. Enkele 480 tot 547. Hij bracht zijn leven door de kunst van het beginnen, de tweede eens bedenk ik me dat ik daar helemaal reis. Loe heeft beloofd dat ze me ophaalt in het klooster en stelde enkele regels over de kunst van het ophouden, de der- niet aan mag denken. Snel kijk ik om me van Gare du Nord. Ineens is mijn winterdip op voor een geordende dagindeling. Om de over de houding tussen beginnen en heen. Wat een prachtige bomen staan er verdwenen. Toch wel fijn zo’n kleine wereld. deze regels toe te passen in het moderne ophouden, en de vierde over de juiste ba- toch in het Noorderplantsoen. leven maken we gebruik van het boek lans tussen inspanning en ontspanning. Een Levensregel voor Beginners. Hierbij moeten we niet alleen denken Leonie Veraar Marthe Houpt

[7] 2008 10 DECEMBER WOENSDAG HANZEMAG 11 Wanted: future masters of criminal investigation Zware criminelen passen de modernste methoden en middelen toe om uit de bodem gaan om de waarheid boven te krijgen. Je combineert de tweejarige handen van de politie te blijven. De enige manier om ze te pakken is door nóg opleiding direct met een baan bij de recherche van een regionaal politiekorps. slimmer te zijn. Daarom is de politie voor de opleiding tot Master of Criminal Na succesvolle afronding ga je in de functie van recherchekundige bijdragen Investigation nu op zoek naar leergierige en vasthoudende hbo'ers. Jij wilt tot aan het onderzoeken en oplossen van complexe en zware misdrijven.

Recherchekundige worden? Steek je licht op tijdens de voorlichtingsbijeenkomst op 18 december in Utrecht. Kijk voor meer informatie op www.kombijdepolitie.nl/mci.

www.kombijdepolitie.nl/mci << WAAKZAAM EN DIENSTBAAR >>

WIJ ZOEKEN VROUWEN die mee willen werken aan een geneesmiddelenonderzoek (180).

In dit onderzoek wordt de werking onderzocht van 4 doseringen van een progestageen (vrouwelijk hormoon): in welke mate het progestageen in het lichaam wordt opgenomen, of het van invloed is op het baarmoeder- slijmvlies, en of het de groei van eiblaasjes in de eier- stokken onderdrukt. Dit progestageen is in combinatie met een oestrogeen al onderzocht en geregistreerd als anticonceptiepil. Dinox is een onderzoeks- U zou aan het onderzoek kunnen deelnemen als u: centrum in Groningen en s een vrouw bent tussen 18 en 35 jaar en gezond bent; Berlijn met ruim 15 jaar s bereid bent aanvullende anticonceptie (zoals condooms) ervaring in geneesmid- te gebruiken tijdens het onderzoek. delenonderzoek op het Bezoeken gebied van vrouwelijke Na de keuring bezoekt u regelmatig het onderzoekscentrum hormonen (zoals anti- voor een bloedafname, echoscopie en tweemaal een onderzoek conceptie, vruchtbaar- van het baarmoederslijmvlies. De eerste cyclus bestaat uit heidsbehandelingen, 7 tot 12 bezoeken. De behandelperiode waarin u één van de premenstrueel syndroom 4 doseringen van het progestageen krijgt, duurt maximaal en acné) en seksuologie. 72 dagen en heeft tussen de 12 en 22 bezoeken. Na de behandelperiode zijn er nog 1 tot 4 bezoeken.

Dinox bevindt zich op Vergoeding het UMCG terrein: Elke vrijwilligster ontvangt -afhankelijk van het aantal bezoeken- een vergoeding voor deelname aan dit genees- Hanzeplein 1, ingang 53, middelenonderzoek tussen de ` 1194,- en ` 1992,-. 9713 GZ Groningen Reiskostenvergoeding: ` 0,19 per km. Voor meer informatie kunt u bellen met (050) 3610999 WWW.DINOX.NL

12 HANZEMAG WOENSDAG 10 DECEMBER 2008 [7] Frank Hoekman doet onderzoek naar gesneuvelden in de Tweede Wereldoorlog Twee gedenkstenen vertellen

Twee gedenkstenen in de Van DoorenVeste, het voormalige techniekgebouw aan het De gedenkplaat Zernikeplein 11, wekten de nieuwsgierigheid van collegelid Marian van Os. Wie waren herinnert de 44 die 104 mensen die sneuvelden in de Tweede Wereldoorlog? Wat hebben deze mensen overleden leraren gedaan? Frank Hoekman dook in de archieven. en leerlingen van de Middelbare Technische ‘De stenen zijn ontworpen door de Groning- Van Dooren was sterk anti-Duits en met hem, School. se beeldhouwer Willem Valk’, vertelt Frank zonder uitzondering, de leraren. Het verhaal Hoekman (59) in zijn kamer in de B-vleugel gaat dat hij verzetsmensen, en anderen die van Zernikeplein 7. ‘Ze zijn onthuld op zater- moesten onderduiken voor de Duitsers, on- dagmiddag 6 november 1948 door wethouder derdak bood door ze als leerling in te schrijven. Harm Roelfsema van de gemeente Groningen. Was dat de reden waarom hij op 31 december Op de ene steen staan de namen van zestig ge- 1943 werd doodgeschoten door handlangers sneuvelden van de Zeevaartschool, de andere van de Duitsers? ‘Op die bewuste dag werd het gedenkplaat herinnert de 44 overleden leraren hoofd van de bijzondere recherche Anne El- en leerlingen van de Middelbare Technische zinga vermoord door mensen uit het Groning- School.’ Beide scholen zou je voorlopers van se verzet. De bezetters lieten er geen gras over het hoger technisch onderwijs in Groningen groeien en gaven opdracht diezelfde avond kunnen noemen. Ze waren in de jaren dertig als represaille een tiental Groningers dood te van de vorige eeuw gevestigd in het gebouw dat schieten van wie ze vermoedden dat ze in het nu het WiebengaComplex heet, de voormalige verzet zaten. Van Dooren was één van hen. Middelbare Technische Zeevaart- en Kunstnij- Hij werd neergeschoten op de stoep van zijn Op deze steen staan verheidsschool. Op beide gedenkstenen tref je huis aan de Oosterhaven en overgebracht naar de namen van zestig onder andere de naam aan van directeur inge- de hoek Damsterdiep – Petrus Campersingel gesneuvelden van de nieur Pieter Hermanus Everhardus van Doo- waar zijn stoffelijk overschot enkele dagen ter Zeevaartschool. ren, geboren op 24 februari 1899 en doodge- afschrikking bleef liggen. Een andere versie schoten op oudejaarsavond 1943. Wie was die luidt dat hij werd doodgeschoten op de trap Pieter van Dooren waarnaar het techniekge- van de school. Pieter van Dooren werd in 1944 bouw aan Zernikeplein 11 is genoemd? En wat opgevolgd door de NSB’er ingenieur Albert betekent hij voor de Hanzehogeschool? ‘Pieter van Dijk. De man genoot geen enkel aanzien van Dooren werd geboren in Sliedrecht. en er werd niet naar hem geluisterd. Vanaf no- Systeemkaart van Hij studeerde Elektrotechniek aan de Techni- vember 1944 werd er geen les meer gegeven en verzetsbetrokkene sche Hogeschool in Delft (voorloper Techni- werd het schoolgebouw klandestien gebruikt (bron: collectie Oorlogs- sche Universiteit Delft, red.). In 1935 werd hij door de Binnenlandse Strijdkrachten.’ en Verzetscentrum directeur van de MTS en de Zeevaartschool. Hij Veel lieden van de Zeevaartschool vonden Groningen). De kaarten volgde de heer Vrijdaghs op, ingenieur radio- wereldwijd hun zeemansgraf in Tweede We- zijn in het verleden techniek, een techniek die in de twintiger en reldoorlog. Bij de Marine, de koopvaardij, in opgesteld door de dertiger jaren van de vorige eeuw nog volop onderzeeboten en in de slag om de Javazee. oprichters van de in ontwikkeling was en een vernieuwende in- Ook onder de Groningse kustvaarders die op huidige stichting OVCG vloed op het onderwijs heeft gehad. In 1934 Engeland, Frankrijk en Skandinavië voeren (www.ovcg.nl). keerde Vrijdaghs terug naar zijn grote passie: vielen veel slachtoffers. ‘Van slechts een tiental Dit handschrift is het maken van radio’s.’ gesneuvelden ben ik niet te weten gekomen van verzetsman Bob Van Dooren nam het roer over in een periode waar en hoe ze zijn omgekomen. De joodse le- Houwen, vader van van economische crisis toen de Zeevaartschool raar Nederlands Simon Achttienribbe is op 21 Deddo Houwen die in het slop zat. ‘Begin jaren dertig moest de mei 1943 omgebracht in het concentratiekamp van 1997 tot 2004 school, vanwege het afnemende leerlingenaan- Sobibor. Robert Fried, leraar Duits en uit Oos- collegevoorzitter van de tal, van de gemeente Groningen verhuizen van tenrijk afkomstig, is niet teruggekomen uit HG was. de Hofstede de Grootkade, het gebouw met vernietigingskamp Auschwitz. Tekenleraar het torentje dat nu deel uit maakt van het be- Klaas Bouma is omgebracht in kamp Wester- lastingkantoor, naar de Petrus Driessenstraat. bork vanwege zijn rol in het verzet. Het ver- Van Dooren liep het vuur uit de sloffen om haal gaat dat hij persoonsbewijzen vervalste. de Zeevaartschool op te stoten in de vaart der Een naam die je niet terugvindt op één van de volkeren. Het leerlingenaantal groeide binnen gedenkstenen is die van een leerling, Van Wee- enkele jaren van enkele tientallen naar hon- men. Hij vocht voor de Duitsers aan het Oost- derden. Hij legde contact met Radio Holland front en ligt begraven in Wenen.’ om het navigatieonderwijs te ontwikkelen en leidde voor de Koninklijke Marine jaarlijks Loes Vader tientallen leerlingen op als seiner. In 1938 sloot hij een contract met Shell om machinisten voor de scheepsdivisie van Shell op te leiden. Frank Hoekman werkt aan een publicatie over Contracten die bij het uitbreken van de oorlog de gedenkstenen, die hij het komend voorjaar werden ontbonden.’ hoopt af te ronden.

[7] 2008 10 DECEMBER WOENSDAG HANZEMAG 13 Op mijn 39-ste werd ik Helpende in de thuis- zorg. Mijn jeugddroom, verpleegkundige worden, kwam dichterbij. De kinderen waren de deur uit, m’n man steunde m’n studieplan- nen. Twee jaar later vierden we mijn diploma- feest mbo-Verpleegkunde. Nu studeer ik Ver- pleegkunde op de Hanzehogeschool. Ik ben 44 jaar, oma volgt colleges met studenten die haar kinderen hadden kunnen zijn. Gretig zuig ik stof in me op. Ik mag op stage naar een Duits ziekenhuis! Ik kan zelfs een beurs krijgen, de Erasmusbeurs. ‘Doen’, zegt mijn man.

Wat doe ik mezelf aan? De wekker rammelt om vijf uur. Ik word wakker in een kamertje van twee bij drie. Waar is mijn man, mijn water- bed? Waar is ons ruim verbouwde huis, waar is Wildervank? Ik tast naar de lege plek naast me, voel een luchtbed. Mijn hand knipt een bedlampje aan. Ach nee, dit is Oldenburg. Oma moest zo nodig studeren. Ik stap onder de douche. Het waterstraaltje doet me denken aan een ijskoud dompelbadje. Een half uur later stap ik op mijn vouwfiets. Het is februari en het ijzelt flink. Glibberend over de stoep zoek ik naar herkenningstekens. Gisteren verkende ik hier de weg met een paar andere stagiairs. Maar niets lijkt meer op giste- ren. Langzaam ontdooi ik in het ritme van de pedalen. Stiekem ontwaakt in mij een vakan- tiegevoel: nieuwe dingen ontdekken. Ik ge- niet! Dit is de weg naar wijsheid en kennis. Ik kan de voetganger nog net ontwijken. Mijn eerste leermoment: alleen een vage streep on- derscheidt een Duitse stoep van een Duits fiets- pad. De Oldenburger die ik bijna omver reed, vloekt en tiert me na met gebalde vuist. Ik fiets hard weg, nu geheel wakker. De boze nieuwe woorden echoën me na. Die zal ik straks maar niet gebruiken, schiet door mijn hoofd.

Mijn begeleidster op de afdeling Schwerst Schädel Hirn kijkt verbouwereerd. Ze ver- wachtte een schuchtere student van een jaar of negentien, geen stevige veertiger met een rug- zakje levenservaring. Ze stelt me voor aan der Oberarzt en de afdelingsarts. De afdeling oogt oud, vooroorlogs zelfs. Maar de tweepersoons kamers zijn modern en vrolijk. Ik zie patiën-

Foto: Luuk Steemers Foto: ten in waakcoma, anderen zijn helemaal in-

14 HANZEMAG WOENSDAG 10 DECEMBER 2008 [7] Oma op stage in Oldenburg

De studiegenoten van Annemarie Witkamp noemen haar oma. Geen punt, vindt ze. De derdejaars Verpleegkunde is 44, dat valt op. Net als de tekst waarmee ze de derde prijs won bij de verkiezing van het beste verslag over een internationale stage.

gepakt in kussens. Sommige patiënten zijn in een patiënt’, zegt een Krankenschwester even later afdeling, is begrip voor elkaar en goede infor- een medicinale slaap verwikkeld, ze liggen aan streng, ‘wij stellen geen vragen over ziektebeel- matie-overdracht. ‘Zorg eerst goed voor jezelf’, infusen. den. Dat is iets voor medicijnenstudenten.’ Ik is Alofs wijze raad. Ik mag meteen twee patiënten verzorgen. Ik voel me een kleuter die een standje krijgt. Eén lees hun verpleegplannen en vraag tips aan col- collega verbreekt de stilte: ‘Ach ja, die Holländer Na een avonddienst belt mijn man. ‘Je bent lega’s. Patiënten hier krijgen een lange inten- sind immer so unkompliziert.’ oma geworden!’, roept hij. ‘Twee meisjes, sieve behandeling. De behandelmethoden zijn Maartje en Milou. Ze zijn acht weken te vroeg, vooruitstrevend. Om contact te maken met Ik stel me terughoudender op. Frau Ärztin merkt maar ze maken het goed.’ Ik ben even van de waakcomapatiënten gebruiken ze zelfs hon- het. ‘Als je wat wilt weten, kom dan maar naar wereld. Oma moest zo nodig stagelopen in dentherapie. Ik maak kennis met de kunstthe- mijn kantoor.’ Ze is geïnteresseerd, ze geeft een Duitsland. Wat ben ik blij. En wat is Gronin- rapeute. haarscherpe analyse van de invulling van m’n gen ineens ver. ‘Nee’, zegt mijn man, ‘morgen, rol als Regisserend Verpleegkundige. Onge- je bent nu te moe om te reizen.’ Mijn huisge- Mijn eerste patiënt is geopereerd aan hersen- vraagd neemt ze de rol van coach op zich. Ze noten en medestudenten in Oldenburg om- tumoren. Een goed ingestudeerd ‘Gutenmorgen, vraagt hoe ik in dit vak ben terechtgekomen. helzen me en gaan boodschappen doen. Even Frau Siemens, wie haben Sie geschlafen?’ blijkt een ‘Hm’, zegt ze, ‘ik ben ook pas laat gaan stude- later staat er een taart op tafel. Daarop uitge- goede binnenkomer. Frau Siemens wil meteen ren, ik snap precies wat je bedoelt!’ De weken strooid gekleurde stukjes chocola in de letters weten wie de neue Schwester is. Op de rand van erna groei ik. Ik leer veel over het samenwer- M&M. We houden een klein feestje. Ik bel naar het bed vraagt ze me de oren van het hoofd. ken met andere disciplines en het werken in de afdeling dat ik morgen er niet ben. Mijn Dan bevriest ze! Statisch als een standbeeld kleine groepen om de zorg rondom de patiënt stagebegeleidster is stomverbaasd. ‘Du?Bist du zit ze te staren. Ze heeft last van absences. Mijn te evalueren en coördineren. Ik behoor tot het wirklich schon Oma? Gratuliere!’, schreeuwt ze door collega’s tipten me: tik haar voorzichtig op de team. de telefoon. schouder. Het werkt. Ik breng haar in haar rolstoel naar Radiologie. We verdwalen een Mijn man belt elke avond. Ik heb dagen dat al- De rest van de stage neurie ik. De afstand Ol- paar keer. Frau Siemens is zeer behulpzaam les soepel verloopt, dan voel ik me alsof ik de denburg-Groningen is gelukkig te overzien. en wijst me de weg. Een vaag vermoeden van hele wereld aankan. Andere dagen beëindig Oma is trots. Op de twee minuscule baby’tjes opzet bekruipt me als ze me alweer een keer de ik uitgeput op m’n luchtbed. Dan verlangt in hun couveuses, maar ook op de stage. Wan- verkeerde kant opstuurt. We delen de passie oma naar haar waterbed. Het luchtbed loopt neer ik terugdenk aan de Duitse afdeling, denk voor Ierse muziek. Ze zingt The Town I Loved So regelmatig leeg, tot hilariteit van mijn mede- ik aan collegialiteit en samenwerken. Mijn fo- Well en we zoeken nog steeds naar Radiologie. studenten. to’s van Duitsland bewaar ik voor later. Wan- Ziekenhuismedewerkers steken hun duim op, Het maakt niet uit of je negentien bent of 44, neer Maartje en Milou groot genoeg zijn, laat een chirurg applaudisseert zelfs. Frau Siemens onzekerheden hebben we in het begin alle- ik ze zien. Dan zeg ik: ‘Kijk, hier liep oma stage dankt hem met een elegante hoofdknik. maal. Gewenning schiet wortel. Duitsers zijn in Oldenburg.’ Ze houdt me stevig vast als ik haar op de MRI- niet veel anders dan Nederlanders. Ik merk tafel help. Bijna beland ik zelf op de plank die geen grote verschillen: de patiënt staat voor- Annemarie Witkamp, haar de scanner in moet schuiven. ‘Lass dich auch op. En het hart zit op dezelfde plek. De hoge derdejaars Verpleegkunde mal untersuchen!’, grapt ze. Stoïcijns vervolgen werkdruk, het omgaan met stress, allemaal de verpleegkundigen hun werkzaamheden. herkenbaar. Het is in Duitsland wel strakker ‘Genieß doch ein bißchen, das Leben ist so kurz’, roept georganiseerd. Gründlichkeit zit vooral in de dag- Frau Siemens. ‘U moet nu echt rustig blijven indeling van de patiënten. Enerzijds biedt dat De hele tekst liggen, denkt u maar aan Ierland.’ Ze sluit haar bescherming en overzicht. Anderzijds geeft Bovenstaande tekst is een ingekorte versie ogen en ligt twintig minuten stil. De terugweg het een stagiair in het begin weinig vrijheid tot van Annemaries verslag dat meedong naar de naar de afdeling vinden we direct. eigen handelen. prijs die het NUFFIC uitschreef voor de beste rapportage over een internationale stage. Het Ik vraag de afdelingsarts iets over behandelme- Mijn stagecoördinator van de Hanzehoge- volledige verslag is te lezen op: www.nuffic. thoden. ‘Je bent barrièredoorbrekend bezig’, school is goud waard. Alof Huizing heeft veel nl/levenlangleren, onder actueel. reageert ze, ‘vragen stellen, dat zouden meer ervaring met stages in Duitse ziekenhuizen verpleegkundigen moeten doen.’ Ze werpt een en omgangsvormen, luistert en geeft goede blik op de verpleegkundigen op de zusterpost feedback. Oma begint het eindelijk een beetje die me verschrikt aanstaren. Wat heb ik ge- te begrijpen. De basis voor een stage en inbed- daan? ‘Een arts wordt alleen geraadpleegd over ding van een Hollandse stagiair op een Duitse

[7] 2008 10 DECEMBER WOENSDAG HANZEMAG 15 POST6225_240x335_39L.indd 1 11/20/08 1:14:08 PM UITwonen Historisch op de Hoogte

Eerstejaars Bedrijfseconomie Marcus Driessen woont met drie dispuutgenoten in de voormalige Cortinghschool op de Hoogte. ‘Wij voelen ons hier de koning te rijk.’

n de hal van het monumentale studenten- deren hier tot één uur ‘s nachts op straat. Soms Ihuis de Toko hangt een schilderij van één van trekken ze belletje bij ons. Een huisgenoot de leden van het dispuut Marcato Savante van stuurde een keer een paar kleine meisjes weg. de Christelijke Studentenvereniging Ad Tem- Even later ging de bel weer. De vader van één pus Vitae. Acht ruiters galopperen door een van de kinderen stond voor de deur om verhaal donker, weids landschap richting stad. ‘De te halen. Mijn huisgenoot zou zijn dochter toekomst tegemoet’, grinnikt Hengeloër Mar- geslagen hebben. Ontkennen hielp niet. Het cus Driessen (20). meisje loog staalhard dat hij het echt gedaan Hij geeft een rondleiding in dispuutcolbert had. Hij redde zich door keihard de trappen op op teenslippers. Zijn loft zou niet misstaan in te rennen en de deur snel achter zich dicht te een trendy woonblad, maar zijn favoriete plek trekken. Maar als je zonder afwasmiddel zit, is toch de gezamenlijke woonkamer. ‘Daar ge- kun je zo even aanbellen bij de buren en krijg beurt het allemaal. Dat is het hart van het huis. je een hele fles van de euroshopper mee. Wij Biertje, filmpje, spelletje, eten, de bijbelclub en hebben nergens last van, we voelen ons hier de de vergaderingen van het dispuut.’ koning te rijk. Maar wij horen er niet bij.’ Eerstejaars Personeelsmanagement David Ven- derbos (22) uit Kampen schuift aan bij de grote Filosofiestudent Janjaap Fleurke (25) slen- ronde stamtafel op het plakkerig vinyl. Aan de tert binnen. ‘Ik heb nog een brief gestuurd muur achter hem hangen relikwieën van gala- naar minister Vogelaar nadat ze langs was ge- feesten. ‘Dit jaar was de dresscode Schots. De weest op de Hoogte. We hadden het hele huis heren verschenen in rokkostuum met kilts.’ schoongemaakt. Ik vroeg haar waarom ze niet ‘We wonen in een sociale buurt’, zegt Marcus in het mooiste, het meest in het oog springen- met gevoel voor understatement. ‘Weinig stu- de gebouw van de hele buurt op bezoek kwam. denten, veel gezinnen. Beneden wonen jonge Nooit meer iets van haar gehoord.’ arbeiders. Ze knallen hier al weken met vuur- werk en er scheuren vaak laaggelegde auto’s met zware bassen langs. Zomers spelen de kin- Rina Tienstra Foto’s: Luuk Steemers Foto’s:

[7] 2008 10 DECEMBER WOENSDAG HANZEMAG 17 Ongekend Talent In & UIT Met enige trots las ik dat de Hanzehogeschool IN&UIT is bestemd voor studenten- en personeelsactiviteiten. Ook kunnen studenten en mede- als enige hbo-instelling een SIRIUS-subsidie werkers hier hun gratis advertenties kwijt (maximaal 30 woorden). Informatie voor de uitgave ontvangt voor haar talentprogramma’s. Ik vertel van woensdag 7 januari kun je mailen naar [email protected]. De deadline is woensdag altijd wel al met een glinstering in mijn ogen 17 december. dat ik studeer aan de HG. Ik heb persoonlijk INGEZONDEN namelijk altijd de ruimte heb gehad om mijn eigen talenten te ontdekken en verder te ont- Studium Generale Groningen ningen, aanvang: 20.00 uur, toegang: € 12,00 wikkelen. Kijk voor alle lezingen en activiteiten op: CJP € 10.00. Solisten: Welmoed v.d. Molen – so- Ik kon mijn geluk dan ook niet op, toen ik de re- www.rug.nl/studium. praan. Ans de Jong – dwarsfluit. Het kamerkoor actie van mevrouw Van Os op het binnenslepen onder leiding van Gerben van der Veen hoopt u van de subsidie las. ‘Wij hebben uitgestraald GSp met dit concert, waarin het licht in al haar kleu- dat we trots zijn op onze eigen identiteit. Wij Kijk op www.gspweb.nl voor de activiteiten van ren tot leven komt, te ontmoeten. Op zoek naar vinden dat studenten prima kunnen excelleren Groninger Studentenpastoraat. binnen de eigen hogeschool’, en ‘Om dit te be- Studenten Theater Festival zoekt bestuur woonruimte? reiken moeten we excellentie zichtbaar maken Kerstfair in Atrium Denk jij het Studenten Theater Festival aan te Wij hebben altijd en belonen. Het moet erkend worden.’ Binnen De CAST organiseert op 16, 17 en 18 december kunnen? Solliciteer dan nu voor het nieuwe be- een groot aanbod. de HG mag je talentvol zijn, mag je excelleren, tussen 11.00 en 16.00 uur een Kerstfair in het stuur van het Studenten Theater Festival! Meer dat wordt erkend en gevierd. Dat is toch mooi!? Atrium en het Cultuurcafé, Zernikeplein 7. Alle info op: www.studententheaterfestival.nl. Schrijf je gratis in! Studenten stimuleren om het beste uit zichzelf opbrengsten voor Bake for Life. Voor één euro te halen en als instelling zijn we daar dan ook kun je deelnemen aan oud-Hollandse spelletjes. De Plint trots op, dat etaleren we graag groots. Ook zijn er weggeefkramen. Met typische Kerst- Ontspanningsmassages. Voor een half uurtje Echter, er is een maar. Als je alle kunde en hapjes. Op 16 en 17 december kerstfilms in het ontspanningsmassage kun je afspraken maken. talenten van je eigen studenten wilt etale- Cultuurcafé en op 18 december is er bingo van Meer info: 050 595 7100 of mail naar deplint@ ren, hoe kan het dan zijn dat dit bij de meest 13.00 tot 14.30 uur. org.hanze.nl. voor de hand liggende kans niet wordt benut? Meditatie. Tot 1 januari meditatie op de woens- Tijdens de feestelijke opening van het Hanze- The Big ACLO KISS dagochtend van 8.00 – 9.00 uur in de Danszaal Forum door premier Balkenende werd ook de Op woensdag 17 december is er als afsluiting van het Willem-Alexander Sportcentrum (Bewe- nieuwste aanwinst in het Atrium onthuld. Een van het jaar een groot Kerst Indoor Sport Spekta- gingsmeditatie, ademmeditatie en geleide fan- imposant kunstwerk van Marte Röling. Geen kel. Vanaf 17.00 uur. Vanaf 23.00 uur feest in de tasie). Iedere week wordt er een verschillende kwaad woord over mevrouw Röling, maar heb- Sporthal met SlamFM! Entree één euro, introducés vorm van meditatie aangeboden. Schrijf je in via: ben wij niet net een subsidie ontvangen om zijn welkom. Meer info op www.aclosport.nl. hanze.nl/home/Over+de+Hanzehogeschool/ ons eigen talent te erkennen? Bij Minerva, waar De+Plint/Activiteiten/Inschrijven.htm. onze durf vandaan komt, een pilaar in ons 210 Studentenkoor C.S.G. Gica jarig bestaan, daar krioelt het van het talent. Studentenkoor C.S.G. Gica zingt Rossini! Op vrij- Expositie Talent dat het verdient om erkend te worden dag 19 december om 20.00 uur in de Fransiscus- De CAST organiseert van 5 t/m 30 januari in het zoals mevrouw Van Os al aangaf. Eigenlijk is het kerk. Reserveren via 0644704250 of www.stu- Cultuurcafé, Zernikeplein 7, een expositie met een beetje gênant om met clichés te gooien, dentenkoor.nl. Volgende keer meezingen? Kom het thema: Mijn innerlijke ik. Er worden door stu- WWW.MAXXVASTGOED.NL maar ik doe het toch: practice what you preach. naar de open repetities op 8 en 15 januari. Kijk denten gemaakte foto’s geëxposeerd. Literaire Gelkingestraat 23, Groningen Als je pretendeert talent binnen eigen muren te op www.studentenkoor.nl voor meer info! studentenvereniging Flanor zorgt voor gedichten stimuleren en tentoon te stellen, doe dat dan over het thema. Meer info op: www.hanzecast. ook letterlijk. Adventsconcert Kamerkoor Capella ‘92 nl. tel: [050] 3 111 000 Zaterdag 20 december, Sint-Jozefkathedraal Gro- Kristel Jeuring, vierdejaars Communicatie

PZZL Kerst & zo 25 Hori Verti 1. Decembernummer (6) 1. Banksaldo (6) 18 4. Joel… of vreet… (5) 2. Jezus had er twaalf van (7) 8. Hulst is altijd … (5) 3. Konijnen (zijn vaak het haasje) (8) 8 9. Kunnen nachtkaarsen en stappers (7) 4. Afbeelding (4) 10. Keukenameublement (7) 5. Grootste hertensoort (5) 5 11. Ingeving (4) 6. Tweelingfiets (6) 12. Droog (3) 7. Knorrig (5) 3 14. Ar (4) 13. Jezus … (8) 15. Kerstwild (4) 16. Het witte goud, lekker in ham (7) 10 18. Bijbelse bootjongen (3) 17. Neerslag (6) 21. Pikketanissie (4) 19. Kregen Jozef en Maria in een stal (5) 18 23. Glad schoeisel (7) 20. Tussen ontbijt en lunch (6) 25. Pronkruimte van een winkel (7) 22. Streeploze Duitse ondergrondse (5) 15 26. Van Olst… of Eiffel… (5) 24. Honing… of visseng…(4) 27. Opbrengst (5) 2 28. Oost-Europeaan (6)

16 De schuin gedrukte omschrijvingen zijn cryptisch, de vet gedrukte hebben met het thema te maken, net als de oplossing. Mail het woord naar: [email protected] en ding mee naar een cadeaubon van 10 euro. 24 Inzenden t/m donderdag 18 december. De vorige PZZL is gewonnen door: Paul Beekman. De oplossing is: Jörg Haider. Boudewijn Otten

18 HANZEMAG WOENSDAG 10 DECEMBER 2008 [7] Lieve Loes LEEUW

altijd lastig om iemand teleur te stellen. Zeker Derksen kan inpakken. Zijn hoofd zien we niet je ouders. Tegelijkertijd zal er ook een last van meer op jullie buis. Ten tweede: lootjes trekken zijn schouders vallen als ie het heeft opgebiecht. waarop ieder z’n favoriete programma zet. Past Weet je trouwens waarom hij wil stoppen met goed in dit jaargetijde. Ten derde: jullie kiezen Heeft je beste vriendin gezoend met de jon- z’n studie? En waarom hij zoveel blowt? En wat om de beurt wat er op het magische kastje gen waar jij al tijden vlinders van in je buik hij wil gaan doen als ie met z’n studie is ge- verschijnt. Tot slot: de winterstop ligt voor de Zestig krijgt? Ben je verliefd op je docent en kun je stopt? Wilma, een goed gesprek met je broer deur, dus waar maak je je druk over? Vredige je niet meer op je studie concentreren? Lig lijkt me geen overbodige luxe. Daarna sleep je feestdagen! Ik hou van de jaren zestig. Het streven je niet lekker in je projectgroep en begrijp ’m mee naar je ouders. Desnoods aan z’n haren. naar heerlijk onrealistische idealen, je niet waarom? Mail Loes, onze enige echte Gezellige feestdagen! Lieve Loes, de spanning op de barricades en de ervaringsdeskundige. Inzenden mag zelfs ano- liefdesvibe rond het kampvuur. Wanneer niem. [email protected]. Lieve Loes, Mijn vriend en ik wonen sinds een maand sa- ik een reisje in een tijdmachine zou men, maar nu al beginnen de problemen. We mogen maken zou ik zonder twijfel De sfeer in ons studentenhuis is de laatste tijd vinden het namelijk allebei geen probleem tijd en plaats invullen: 9 december Lieve Loes, om te snijden en wel om een superonnozele om de borden af te wassen, maar aan de 1967. New Haven, Connecticut. Het reden. We hebben één televisie in onze ge- kopjes hebben we een verschrikkelijke hekel! optreden waar Jim Morrison totaal flipt, Vorige week betrapte ik mijn broer knet- zamenlijke woonkamer en één van de huis- Het is zelfs zo erg dat mijn vriend laatst thuis- en vervolgens van het podium wordt terstoned in de coffeeshop terwijl hij op dat genoten staat er op om iedere week Voetbal kwam met plastic bekertjes. Wanneer ik nu gesleurd door de politie. Niks kan toch moment een belangrijk tentamen zou moeten Insite te kijken. Hij zegt dat dat het enige pro- thuiskom en fijn een kopje koffie wil drinken, mooier zijn dan dat. Dat mijn ouders doen. Hij bekende dat hij al een paar maan- gramma is dat hij per se wil zien en weigert heb ik nog steeds het idee dat ik in de kantine nooit naar een concert zijn gegaan, neem den niet naar college is geweest en wil stop- bij vrienden langs te gaan om dat voetbalge- zit. Ik ben het zat! Ik wil best de borden doen, ik ze zeer kwalijk. Zij hadden de kans, pen met zijn studie. Mijn ouders, die het toch zever ergens anders te gaan bekijken. Als wij maar hoe krijg ik mijn vriend zo gek dat hij leefde in de goede tijd, maar hebben al niet zo breed hebben, betalen alles voor iets anders willen zien, maakt hij zeikerige de kopjes afwast? hem gewoon laten liggen! hem. Hij durft het ze niet te vertellen en ver- opmerkingen en loopt steeds door ons beeld. Toch is er een aspect aan de jaren moordt me als ik hem verklik. Wat moet ik nou Dit gedoe duurt al weken. Hoe komen we uit Groetjes, een wanhopige plastic-bekerdrinker zestig dat me werkelijk doet walgen: toch doen? deze impasse? feministen. De zwabberende bovenarmen Ach meisje, met daaronder lange plukken okselhaar. Wilma Voetbalhater Mannen willen altijd goed gereedschap. Koop Het hysterische gegil van steeds dezelfde voor je vriend een handige mega-coole-design- vier woorden: ‘baas in eigen buik.’ De Lieve Wilma, Beste voetbalhater, afwasborstel. Met zo’n reservoirtje waar de hangende tieten waar alleen een bh Vermoord jij je broer maar als ie het zelf niet Dominant mannetje zeker, die vriend van Jo- Dreft in kan. Bind er een strik om, maak er een omheen zit voordat deze demonstratief aan je ouders vertelt. Wat een slappe zak. Als hij han Derksen & co. Het gaat vast niet alleen om lief gedicht bij en leg het onder de kerstboom. in het vuur wordt gegooid. Die logica met zijn studie wil stoppen, zal hij vroeg of laat Voetbal Insite. Hij wil vast alle wedstrijden zien, Wedden dat ie niet kan wachten om z’n nieuwe ontgaat me sowieso: de mannen waar ik met de billen bloot moeten. Ik vind het ronduit plus de interessante nagesprekken én de bril- speeltje uit te proberen? Werkt het niet dan krijg ooit mijn bh voor heb uitgedaan waren laf dat hij dat niet doet en jou met zijn probleem jante analyses. Ik ga je een paar mogelijkheden je een beproefd recept van mijn moeder: niet daar zichtbaar blij mee. opzadelt. Daarbij komt, hoe langer hij wacht hoe aan de hand doen. Ten eerste: meeste stemmen afwassen, geen seks. Frisse feestdagen! Tot zoverre kan ik het de feministen nog moeilijker het is om de waarheid te vertellen. Ik gelden. Lekker democratisch. Ik weet niet met vergeven. En het is natuurlijk zinnig om begrijp best dat hij er tegen op ziet, want het is hoeveel jullie zijn, maar één ding is zeker: Johan de acties van mensen altijd te bezien in de context van hun eigen tijd. Het enige nadeel is dat de feministen uit Colofon de jaren zestig nog steeds in leven zijn. HanzeMag is het redactioneel onafhankelijke magazine van de Hanzehogeschool Gronin- Het zijn moeders geworden met een gen. Het blad verschijnt tweewekelijks. fulltime baan, die mopperen over het Redactie-adres Zernikeplein 7, A0.04 en A0.05, Groningen glazen plafond. Toch zijn ze trots op wat

Postadres ze hebben bereikt: vrouwen die werken, Postbus 30030, 9700 RM Groningen telefoon: 050 5955588 | fax: 050 5955590 net als mannen. Vrouwen die rechten e-mail: [email protected] Internet: via www.hanzemag.nl en plichten hebben, ook dezelfde als

Redactie mannen. Zij denken de weg vrijgemaakt Chris Wind - hoofdredacteur 050 5955585 [email protected] te hebben voor vrouwen als ik. Boudewijn Otten - (eind)redacteur 050 5955582 [email protected] Maar is het per se willen overtreffen van Luuk Steemers - redacteur 050 5955581 [email protected] mannen wel zo’n vrije weg? Is fulltime Rina Tienstra - redacteur 050 5952570 [email protected] op een kantoor zitten belangrijker dan Loes Vader - redacteur 050 5955588 [email protected] het zien opgroeien van je kinderen? Of

Fotografie het maken van een wereldreis? En wie Pepijn van den Broeke - www.pepijnfoto.nl loeXproduXies bepaalt dat? Mijn idee van vrijheid gaat Luuk Steemers verder dan het krijgen van dezelfde Illustraties Xiao Feng Chiu & Mathieu van der Bij | Rick van Duuren kansen. Ik wil graag vrij zijn om zelf te Sam Peeters | Leo van der Reest | Reid, Geleijnse & Van Tol beslissen of ik gebruik maak van die Basis lay-out Art Studio - Groningen kansen.

Productie Redactie HanzeMag & Grafische Industrie De Marne B.V. Oplage: 6.000 Eigenlijk net zoals mijn ouders dat in de

Advertenties jaren zestig deden, toen ze niet naar het Bureau Nassau 020 6230905 - [email protected] concert van Jim Morrison gingen. Abonnementen 60 euro per jaar 050 5955588 - [email protected]

foksuk.nl ISSN 1876-1909 Leonie Veraar

[7] 2008 10 DECEMBER WOENSDAG HANZEMAG 19 legal alien

Native country: Ethiopia, 82 million inhabitants, 41 times the size of the Netherlands

Studies: International Civil Engineering Management

Loves: my mum

Hates: someone cheating me

Misses: my family and my injera (Ethiopian bread made of teff cereals) loeXproduXies Foto: Paulos tessema (34)

Last time you were in Ethiopia? engineer, a site engineer and a construction I don’t want to live in another foreign country students talk even when they don’t know the ‘I left my family in Addis Ababa on 23 August. engineer and the last eight years as a project either. I am really glad I can do this study here, answer at all. But most Ethiopians are friendly Every Sunday we call each other. It is impossible manager in a private construction company, but I would miss my colleagues and family too and cooperative if you ask them something, I for me to concentrate on my studies until I have Berhe Hagos General Contractor. We carry out much. In July I will visit my brother in the United just think we are a modest people.’ spoken to them. I am a little bit homesick, I road and bridge constructions, public utilities and States and after that we will go to Ethiopia for a admit. Especially my mother I miss a lot. Luckily building projects. The last years I was working while together, I hope.’ Give us an Ethiopean proverb. there is an association of Ethiopian students in on road projects and living in camps outside the ‘Yekotuen Awerde bela yebebetuan talech. If Groningen. And there are two Ethiopian students city in the middle of nowhere most of the time. Did you notice typical Dutch habits? people are interested in the most difficult goals living in my student house at Kornoeljestraat that Every five months I went to home and visited ‘It really was a big culture shock for me when and achieve them, they will forget the valuable I can talk with. Every Saturday we go shopping my family in Addis Ababa. I have ten brothers I came to The Netherlands. Your houses have object they already had.’ together.’ and sisters. Most of them are living in the United curtains but people never close them. You can States and Egypt. Ethiopian people are eager to see everything they do! In our culture we build What’s your motto in life? Why did you come to Groningen? work abroad because of the higher wages.’ our houses with huge fences around them. We ‘Pray and if a thing seems bad, put the problem ‘For two years of study. It is a grant. My boss value our privacy. The Dutch people are open in God’s hand and He will solve it.’ offers me this opportunity. Since eleven years, Could you live here forever? and free, compared to Ethiopians. Our students from the time I graduated from the University of ‘No, no, no, no! Sorry but I am just interested in are afraid to speak to the teacher, even though Addis Ababa, I have been working as an office Ethiopia, and I have a good job and salary there. they know the answer to the question. Dutch Rina Tienstra Key figures put Internationalization in historic perspective Looking Back at the Cowboy Era

In twenty years Hanze University became an University found out there was money to be made with internationalization, internationally-oriented institute. How did the problems started. We had to deal with big groups of students recruited by the university make that transition? Three people cowboys. In the beginning quantity was priority, not quality.’ remember the early days of internationalization. ‘I think we needed the cowboys’, Van der Werf says, ‘but I did support the idea to control them a bit. On the one hand they even discouraged them. The world cowboys returned with enthusiastic was a much bigger place back then. It stories about new contacts and new ideas. was certainly not a global village. It was On the other hand the organization could hard to calculate the risks and to keep in only use a small part of these.’ touch with students abroad.’ At the end ‘I always considered internationalization of the eighties, the attitude changed. as something to be very careful with’, Van ‘Suddenly there was an incredible drive der Vinne underlines. ‘A small group of to internationalize, maybe even bigger people were extremely enthusiastic. They than right now.’ were considered freeloaders, people who Erasmus was not the only impulse. In wasted money. That was unjust. Most of 1986 Hanze University got its name their projects covered the costs.’ after a merger between the Higher Business Van der Werf agrees. ‘It is way too easy to School and the Prinses Juliana School. The think negative about those first years. All new university started ambitiously by activities that took place in the beginning founding an International Business eventually shaped our current policy. The School, in 1989 the first of its kind in experiences and ideas of the first years the Netherlands. Shortly after that Van were necessary.’ der Werf became International Relations Manager. ‘I really was a jack-of-all-trades, One of the reasons people who travelled forced universities to internationalize the Foreign Office was basically a one- the world were looked upon as cowboys their entire curriculum. Nowadays Although exchanges between man store. There was neither policy nor was jealousy. ‘A lot of people considered internationalization is a key focus for universities, international projects structure. The first two years we rented our work as pleasure trips’, Bremmer says. Hanze University. ‘I am convinced we and other contacts between universities houses in the neighbourhood of Beijum. ‘They made remarks like: you’ve got a nice tan. should continue our current policy’, Van worldwide have existed for decades, A caretaker lived nearby and voluntarily This changed when internationalization der Werf says. internationalization in its current form fixed little problems. It was all very grew bigger. Facility Management The adventurous early years are sheer came as something of a revolution. amateurish, everything relied on good- needed staff to visit countries like South- nostalgia. ‘So much happened’, Van der In 1987 the European Union adopted will.’ The next three years the number Africa and Finland. They quickly found Werf sighs, ‘that the absence of a policy the Erasmus programme. Within a few of international students grew rapidly. out that it wasn’t all fun and games. They sometimes was an advantage. There were years, internationalization started to ‘Within two years, we could not handle the had to leave their partners and children so many opportunities and ideas that you spread like a contagious disease. Hanze situation anymore. With the University of for a week, they had to get a babysitter, had to adapt quickly. Everyone all across University did not escape the virus. ‘The Groningen we founded the International they had to miss their dance class… and of Europe was working on the same thing. launch of Erasmus was a landmark in Student Housing Cooperation, which course they found out that they actually You wanted to keep your options open, to European higher education’, admits Els later became the Housing Office.’ had to work very hard.’ be able to respond to changes. Those were van der Werf, International Relations exciting times!’ Manager for Hanze University. ‘A lot In 1993 Hanze University merged with At the turn of the century, the wild-west of institutions that were not really Rijkshogeschool Groningen. The new board days seemed to be over. Another European Chris Wind interested in internationalization rapidly wanted to streamline internationalization, revolution changed everything. The started to develop programmes. Within but the faculties were opposed to this. It Bologna process (agreements that make five years the number of Western- was the era of the cowboys, liaison officers academic degree standards and quality European universities involved in who went to all corners of the world to assurance standards more comparable internationalization went up from recruit as many students as possible, no and compatible throughout Europe) practically zero to ninety percent. After matter how. In those days Jaap van der the fall of the Berlin Wall, the Eastern Vinne was chairman of the International countries quickly followed.’ Student Housing Cooperation. He had to Marius Bremmer, a lecturer at the faculty deal with the problems caused by the of Facility Management, remembers the methods of these cowboys. first steps his faculty took in the middle ‘When Hanze of the eighties. ‘Some of our students undertook internships in developing countries. They had to organize everything themselves. The school did not encourage these international internships. Actually,

21 HANZEMAG WOENSDAG 19 NOVEMBER 2008 [6] Hanze Graduation Ceremony in King’s College

On 13 November, Hanze University celebrated the graduation of twenty students at King’s college in Cambridge. The students were awarded their MBA degree after one and a half years of intensive studies in the MBA in International Business and Management programme of Hanze University’s International Business School. This MBA is a double degree programme which is offered in co-operation with the Anglia Ruskin University in Cambridge. The Anglia Ruskin University ceremony took place in the Cambridge Corn Exchange later that day.

More regular internationals, less exchange Rotterdam Day Excursion International pilot-minor Last IBS-U party of 2008 The number of international students Don’t miss the final excursion of this From February to July the School of On 16 December IBS-U will organize its studying at Hanze University is still semester to Rotterdam. The city is Education will offer an international last party of the year. It is a bit of a mystery climbing. Last year 828 students arrived famous for its architecture, port, and minor programme for students from party, because location, time and drink at Hanze, this year 935. Although the football club Feyenoord. Join this day for all over the world. The minor will specials still have to be announced. IBS-U total number of foreign students went only 39 Euros. Bus trip, lunch & dinner take three or six months and is one of does have a theme for the night: Santa & up, the number of exchange students included. In Rotterdam you will see the the products of To-Gather, a European Santina. Everyone present gets a number went down for the third consecutive impressive architecture, have lunch, tour educational project focusing on young and if you find a matching partner, you year. In 2006, 341 exchange students the port on a boat while having dinner, people developing their own identity. can win some cool prizes! For more studied one or two semesters at Hanze and climb the Euromast. The day will Students experience ‘to-gather’ through information, keep your eyes open. Flyers University, last year 310, and now 305. start at 7.15 hrs at the square in front of lectures, a book, videos, music, pictures, will soon be distributed around the The number of regular international the Central railway station (also known essays and the website www.to-gather. International Business School. students, the students that follow a full as het Stadsbalkon, which is in fact the roof org. If you are interested, please mail to: programme at Hanze, has gone up from of the bike parking garage). For more [email protected]. 518 to 630. International students make information go to www.esn-groningen. up 6.2% of the student population. nl

Public Enemy in Groningen Housing Office criticized If you like hip-hop, the Oosterpoort is The Housing Office, the organization the place-to-be on Sunday 14 December: responsible for housing international De Oosterpoort. You may be too young to students of Hanze University and the really remember them, but no other hip- University of Groningen, has won a hop group has ever had the impact that second place award, but will probably Public Enemy had when they first got not pop the champagne bottles open. noticed in the late eighties. The group Winner of this year’s Most Exploitive from Long Island became famous for the Landlord of the Year Award, organized in-your-face beats and the militant raps by the Groningen Student Union (GSb), of frontman Chuck D, as well as for the was Eduard Koenz, but GSb received crazy outfits and giant clock-necklace the most complaints about Housing of Flavor Flav. Twenty years after their Office. It is surprising that Housing debut, they still kick ass live! Tickets are Office is on the list, since it is neither a 29.50 and can be bought at Oosterpoort landlord nor exploitive. GSb claims to or at local record stores. have interviewed several international students who complained about bad and slow service, high administration costs, slow internet connections and malfunctioning heaters.

[6] 2008 WOENSDAG 19 NOVEMBER HANZEMAG 22 ICV fourth-year students on project trip in China

A project group shares its experiences

After weeks of desk research and preparation back in Groningen, thirty International Communication students finally arrived in Shanghai. Here the ultimate China experience started, which gave them the chance to put their international competencies into practice by supporting six Dutch enterprises to enter the Chinese market.

Apart from this early morning handicap, the meeting went smoothly and was a big success. We were able to inspect the quality of the four products to be obtained, got a factory tour through all production stages, and our questions were all answered. Cultural differences didn’t seem to be a barrier at all. Neither did communication. After a three-hour drive back to Guangzhou, the only thing we could think of was sleep. The day had been long and exciting. A similar procedure of getting up early, being picked up by our personal driver, having a meeting, getting a factory tour, before we drove back for hours followed the next day. For the third and last business meeting we had to fly to Shanghai the same night. Also this time, a driver welcomed us in a friendly way and dropped us of at a four star hotel after hours of driving in the middle of the night. The importance of friendship was stressed during this informal gathering. The conversations went from basketball over

Photo: Samuel Wang Gang Samuel Wang Photo: to our ‘nice earrings’ and ended with movie stars that we resembled. Everything Liping Song, Han Bing, Irene Kwint, Cindy Wei, Ramis Claxton, Julia Borgdorf. to please the potential customer and to establish a good working relationship and Our project client was Pedimed, a and some more project tasks until we hit all the preparations, we finally made our again ‘cheers to friendship forever’. wholesaler for pedicure and beauty the karaoke bar. Our Chinese buddies way to the three companies that seemed products based in Groningen. Our task helped us a lot to survive this busy schedule promising for a future relationship with During a ten-hour night train ride back was to find the most suitable supplier in and to overcome the culture shock. In Pedimed. to Tianjin, we finally had a chance to China for facial steamers, master chairs, addition to finalizing the last preparations On a Monday morning, around 6 a.m., reflect on these crazy days of practicing tables and pedicure suitcases. Establishing for the business visits by translating our China Air took our project group, together our intercultural competencies. Most of a long-term relationship was another task. presentations, booking flight and train with one Nankai buddy, to Guangzhou, the time we had used in several means of To fulfill these tasks, the support of our tickets, printing business cards, etc., our located in the South of China. After a three transport, driving and flying through the Chinese buddies from partner university buddies taught us more about cultural hour flight, we could tell that China is a country in order to visit three companies. Nankai in Tianjin was crucial. Their meanings and values and introduced us little bit larger than the Netherlands. Not We were exhausted but all agreed that this campus served as our base for the two to the “real” Chinese cuisine. The meals that it takes only thirty minutes to cross project was an amazing opportunity to weeks after everybody had returned from served in the hotel were in their opinion our home country; we also experienced the experience real international business. a week of individual traveling. no proper Chinese food. Therefore, we climate differences. From approximately At the beginning of the project we didn’t enjoyed the lesson of eating Chinese hot 15 degrees back in Tianjin, we now enjoyed even have a clue what a facial steamer The second week was a long one. The days pot, frog leg and pigeon, just to mention the warm luxury of 25 degrees. At the looked like. In the course of time, we seemed endless. Getting up at seven for the most exotic culinary highlights. airport, driver and company car already developed into professional consultants THE breakfast experience (i.e. soup, dough awaited our arrival. Another three hour and managed to find the best company filled with dough in spaghetti shape), Everyone who thought that this week journey followed! By that time, we started match for our client. followed by an educational programme of couldn’t be topped in terms of excitement to regret the last drink at the Alibaba, Hanze and Nankai University, then lunch, and a busy schedule were proved wrong in an international bar close to the Nankai more programme, project work, dinner the third and last week of the trip. After campus, as tiredness kicked in. Julia Borgdorf

23 HANZEMAG WOENSDAG 19 NOVEMBER 2008 [6] 6

www.hanze.nl/news | e-mail: | [email protected] Groningen University Hanze the of Magazine Independent December 10 Wednesday • The International Revolution: Hanze University’s cowboy years in retrospect • ICV fourth-year students on a trip to China: a project group shares its experiences • Legal Alien Paulos Tessema