Varianten Rijngouwelijn in Relatie Tot Het Hoofdlijnenakkoord “Zuid-Holland Verbindt En Geeft Ruimte”

Quick scan Uitvoerings- varianten RijnGouwelijn In relatie tot het Hoofdlijnenakkoord “Zuid-Holland verbindt en geeft ruimte”

30 augustus 2011 T.b.v. de Stuurgroep RijnGouwelijn Quick scan scan uitvoeringsvarianten Uitvoerings- variantenRijnGouwelijn RijnGouwelijn in relatie tot het HoofdlijnenakkoordIn relatie tot het Hoofdlijnenakkoord “Zuid-Holland “Zuid-Holland verbindt en geeft ruimte” verbindt en geeft ruimte”

Vertrouwelijk

Projectorganisatie RijnGouwelijn Deze quick scan is opgesteld ten behoeve 30 augustus 2011 van de bijeenkomst van de Stuurgroep Provincie Zuid-Holland RijnGouwelijn op 9 september 2011.

Inhoud

1 Disclaimer 4

2 Samenvatting 6

3 Inleiding 13 3.1 Hoofdlijnenakkoord 13 3.2 Planning besluitvorming RijnGouwelijn 13

4 Beleidsuitgangspunten 14 4.1 RijnGouwelijn als oost-west verbinding in de regio 14 4.2 Doelstellingen RijnGouwelijn 15 4.3 Stimulans voor ruimtelijke ontwikkelingen 15

5 Variantenonderzoek 16 5.1 Uitgangspunten 16 5.2 Varianten 18 5.3 Criteria 22

6 Huidige scope: Tramsysteem Gouda - Katwijk Badstraat/ESA ESTEC 25 6.1 Beschrijving 25 6.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad 27 6.3 Veiligheid 28 6.4 Investeringskosten 29 6.5 Raakvlakken 29 6.6 Milieuaspecten 29 6.7 Risico’s 30

7 Variant 1: Verbeterde verbinding Gouda - Leiden en busbaan in west 31 7.1 Beschrijving 31 7.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad 33 7.3 Veiligheid 34 7.4 Investeringskosten 34 7.5 Raakvlakken 35 7.6 Milieuaspecten 36 7.7 Risico’s 36

8 Variant 2: Vier keer per uur trein Leiden - Utrecht 37 8.1 Beschrijving 37 8.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad 39 8.3 Veiligheid 39 8.4 Investeringskosten 40 8.5 Raakvlakken 40 8.6 Milieuaspecten 41 8.7 Risico’s 41

9 Variant 3: Tramsysteem Gouda - Leiden binnenstad - Oegstgeest 42 9.1 Beschrijving 42 9.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad 44 9.3 Veiligheid 44 9.4 Investeringskosten 45 9.5 Raakvlakken 45 9.6 Milieuaspecten 45 9.7 Risico’s 46

10 Variant 4: Tramsysteem Katwijk - Leiden binnenstad - Zoeterwoude Meerburg en verbeterde treinverbinding Leiden - Gouda 47 10.1 Beschrijving 47 10.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad 49 10.3 Veiligheid 50 10.4 Investeringskosten 50 10.5 Raakvlakken 50 10.6 Milieuaspecten 51 10.7 Risico’s 51

11 Variant 5: Verbeterde verbinding Gouda - Leiden (inclusief haltes) en bus naar de kust 52 11.1 Beschrijving 52 11.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad 54 11.3 Veiligheid 54 11.4 Investeringskosten 55 11.5 Raakvlakken 55 11.6 Milieuaspecten 55 11.7 Risico’s 57

12 Variant 6: Tramsysteem Gouda - Leiden - Oegstgeest met een dedicated tramspoor tussen Elfenbaan en Alphen aan den Rijn 57 12.1 Beschrijving 57 12.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad 59 12.3 Veiligheid 59 12.4 Investeringskosten 59 12.5 Raakvlakken 60 12.6 Milieuaspecten 60 12.7 Risico’s 60

Bijlage A: Overzicht vervoerwaardecijfers per trajectdeel 61

Bijlage B: Indicatie beheerconsequenties 62

Bijlage C: StedenbaanPlus 64

Bijlage D: Afbeelding busbanen 65

Bijlage E: Financiële verschillen 66

Bijlage F: Overeenkomsten en verschillen per gemeente 69 Disclaimer

1 Disclaimer

In het Hoofdlijnenakkoord is aangekondigd dat onder andere een heroverweging van het project RijnGouwelijn noodzakelijk is. Gedeputeerde Staten hebben begin juli 2011 besloten dat in het kader van deze heroverweging en de voorbereiding van het BO MIRT van november 2011 een rapport wordt opgesteld waarin de mogelijkheden voor uitvoeringsvarianten op hoofdlijnen met elkaar worden vergeleken.

Hoewel dit rapport met zorg is samengesteld moet het wel in de hierna toegelichte context worden gelezen. Dit rapport is in korte tijd tot stand gekomen waardoor vrijwel alleen gebruik kon worden gemaakt van bestaande informatie en er maar op beperkte schaal nader onderzoek heeft kunnen plaatsvinden. Een toetsing heeft dan ook beperkt plaatsgevonden. Deze werkwijze maakt het overigens wel mogelijk om de beschreven varianten op hoofdlijnen met elkaar te vergelijken en een keuze te maken voor een uitvoeringsvariant die daarna eventueel nader wordt ingevuld. Daarnaast zijn er grote verschillen in de kennis over de verschillende beschreven varianten. Sommige varianten zijn al langer in beeld, zoals variant 3 met het tramsysteem tussen Gouda en Oegstgeest. Over andere varianten, zoals variant 6 met een dedicated tramspoor langs het hoofdspoor, is op dit moment veel minder informatie beschikbaar. Dat betekent dat onder andere voor varianten waar minder informatie beschikbaar was, een grotere onzekerheidsmarge voor de kosten is gehanteerd. Met uitzondering van varianten 3 en 6 is nog niet bekend of aan alle noodzakelijke voorwaarden kan worden voldaan om die varianten te realiseren. Met betrekking tot de inschatting van de kosten voor het aanpassen van het spoor tussen Gouda en de Elfenbaan zal ProRail nog moeten beoordelen of de kosten juist zijn berekend, of op de voorgestelde infrastructuur een robuuste dienst regeling kan worden gerealiseerd en of de bediening van de voorgestelde haltes daad- werkelijk mogelijk is. Met ProRail is afgesproken dat zij na de keuze van de voorkeurs variant, deze zullen beoordelen op de kostenraming en robuustheid.

Alle varianten zijn met betrekking tot de vervoerwaarde doorgerekend met het provinciale vervoermodel. Dit model is primair bedoeld om relatieve effecten van maatregelen weer te geven. Bij het gebruik van absolute aantallen moet voorzichtigheid worden betracht, mede gezien de afhankelijkheid van de gehanteerde externe factoren. Opgemerkt dient te worden dat nog optimalisaties in de varianten mogelijk zijn.

De bedragen die in dit rapport worden genoemd ter zake van de investerings-, beheer- en onderhoudskosten, betreffen ramingen ten behoeve van de vergelijking van de varianten. Deze bedragen dienen dus niet te worden opgevat als projectkosten.

Waar in dit rapport wordt gesproken over de NS als houder van de Hoofdrailnetconcessie dient te worden gerealiseerd dat NS een eigenstandige bevoegdheid heeft om te bepalen of zij bepaalde lijnen willen rijden en daarbij bepaalde haltes willen bedienen en of zij de infrastructuur robuust genoeg vindt voor het uitvoeren van een dienstregeling. Het is de verwachting dat de nieuwe HRN-concessie voorwaarden zal bevatten die invloed hebben op de beschreven varianten. Dit betekent dat er in een aantal varianten samenloopafspraken met de NS (die hoogstwaarschijnlijk de HRN-concessie na 2015 zal verwerven) gemaakt dienen te worden.

Voor sommige varianten is het nog nodig om met derden te overleggen of zij bereid zijn hun medewerking aan uitwerking dan wel realisatie van de betreffende variant(en) te verlenen. Dit heeft vanwege de korte doorlooptijd van het tot stand komen van het rapport nog niet kunnen plaatsvinden.

4 Disclaimer

Dit document is opgesteld voor overleg met de partners die bij het RijnGouwelijnproject zijn betrokken om zo te komen tot een gedragen variant van de RijnGouwelijn in relatie tot het Hoofdlijnenakkoord. Dit document bevat geen visie of intentie van de provincie Zuid-Holland om het RijnGouwelijnproject op een van de beschreven wijzen uit te voeren. Zolang geen andersluidende afspraken zijn gemaakt met de partijen die aan het project RijnGouwelijn deelnemen werkt de provincie Zuid-Holland verder aan de RijnGouwelijn conform de gesloten overeenkomsten. Aan dit document kunnen geen rechten worden ontleend.

5 Samenvatting

2 Samenvatting

In april 2011 hebben de coalitiedragende partijen uit de Provinciale Staten van Zuid-Holland het Hoofdlijnenakkoord “Zuid-Holland verbindt en geeft ruimte” gepresenteerd. In het Hoofdlijnenakkoord hebben deze partijen gekozen voor de aanleg van zowel de RijnGouwelijn als de RijnlandRoute met een algemene heroverweging binnen en tussen de beide projecten gezien de financiele risico’s en alle wensen voor een veilige en goede inpassing. Deze quick scan is onderdeel van die heroverweging en inventariseert de mogelijke oplossingsrichtingen en is opgesteld voor discussiedoel einden tussen de partners die bij het RijnGouwelijnproject zijn betrokken.

Uitgangspunten Bij deze quick scan naar de verschillende uitvoeringsalternatieven van de RijnGouwelijn zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: 1. Het uitvoeringsalternatief moet aansluiten bij de vervoersbehoefte van de reiziger. 2. Het uitvoeringsalternatief moet idealiter worden gedragen door de regio. 3. Het uitvoeringsalternatief moet invulling geven aan het Hoofdlijnenakkoord inzake de algemene heroverweging binnen en tussen de projecten RijnGouwelijn en RijnlandRoute.

Onderzochte varianten Op basis van ambtelijke en bestuurlijke contacten in de afgelopen periode heeft de provincie Zuid-Holland een viertal varianten opgesteld (1 t/m 4). Naar aanleiding van de vergadering van de Directieraad op 3 augustus 2011 zijn twee extra varianten aan de quick scan toegevoegd (5 en 6). Als referentie is de huidige scope van de RijnGouwelijn in deze quick scan meegenomen.

De onderzochte varianten (naast de huidige scope als referentie) zijn: 1. Een verbeterde verbinding per trein of hogevloer tram over bestaand spoor tussen Gouda en Leiden Centraal en een vertrambare busbaan vanaf Leiden Centraal naar de kust (conform het Hoofdlijnenakkoord). 2. Een verbeterde treinverbinding tussen Leiden Centraal en Utrecht Centraal van 4 keer per uur en een verbeterde treinverbinding van 4 keer per uur tussen Gouda en Alphen aan den Rijn. Dit gecombineerd met verbeterde busverbindingen vanaf Leiden Centraal naar de kust. 3. Een tramsysteem met tramvoertuigen van Gouda door de Leidse binnenstad tot Oegstgeest (RijnGouwelijn Oost). Dit gecombineerd met verbeterde busverbindingen van Leiden Centraal naar de kust. 4. Een tramsysteem met tramvoertuigen vanaf de kust in Katwijk (Badstraat) door de Leidse binnenstad tot Zoeterwoude Meerburg. Dit gecombineerd met een verbeterde treinverbinding tussen Gouda en Leiden Centraal en met een verbeterde busverbinding van Katwijk naar Noordwijk. 5. Een verbeterde verbinding per trein of hogevloer tram over bestaand spoor tussen Gouda en Leiden Centraal inclusief spoorverdubbeling en alle geplande haltes tussen Gouda, Alphen en Zoeterwoude Meerburg. Dit gecombineerd met verbeterde busverbindingen van Leiden Centraal naar de kust. 6. Een tramsysteem met tramvoertuigen van Gouda door de Leidse binnenstad tot Oegstgeest met een dedicated tramspoor tussen Zoeterwoude Meerburg en Alphen aan den Rijn. Dit gecombineerd met verbeterde busverbindingen van Leiden Centraal naar de kust.

6 Samenvatting

De varianten zijn vergeleken op de volgende criteria: investeringskosten, beheer- en onderhoudskosten, vervoerwaarde en kostendekkingsgraad, exploitatiemogelijkheden en -belemmeringen, milieuaspecten, (verkeers)veiligheid, mogelijkheid van nieuwe haltes, vervoermiddel (tram of trein), toekomstvastheid, raakvlakken en risico’s.

De waardering op deze criteria wordt hieronder schematisch weergegeven.

Huidige scope Variant 1Variant 2Variant 3Variant 4Variant 5Variant 6 Exploitatie Rail PZH 4x/uur 2x/uur 4x/uur 4x/uur 8x/uur 2x/uur 4x/uur Gouda - Katwijk Gouda - Leiden Gouda - Alphen Gouda - Meerburg - Gouda - Leiden Gouda - Oegstgeest Katwijk Oegstgeest

4x/uur 2x/uur 4x/uur 2x/uur 2x/uur 4x/uur Meerburg - Gouda - Alphen Meerburg - Gouda - Leiden, Gouda - Alphen Meerburg - ESA/ESTEC Oegstgeest Oegstgeest 2x/uur Gouda - Alphen NS 2x/uur 2x/uur 4x/uur 2x/uur 2x/uur 2x/uur 2x/uur Leiden - Utrecht Leiden - Utrecht Leiden - Utrecht Leiden - Utrecht Leiden - Utrecht Leiden - Utrecht Leiden - Utrecht Bus 4x/uur 6x/uur 6x/uur 6x/uur 4x/uur 6x/uur 6x/uur (var.1 obv ESA/ESTEC - Leiden - Katwijk Leiden - Katwijk Leiden - Katwijk Katwijk - Leiden - Katwijk Leiden - Katwijk vertrambare Noordwijk Noordwijk busbaan, 6x/uur 6x/uur 6x/uur 6x/uur 6x/uur var. 2, 3, 5, 6 obv Leiden - Leiden - Leiden - Leiden - Leiden - doorstr.maatr.) Noordwijk Noordwijk Noordwijk Noordwijk Noordwijk Kentallen Investeringen € 633 € 471 € 545+PM € 486 € 594 € 401 € 514 (mln.) Vervoerwaarde 37.900 30.800 23.100 39.400 35.600 31.800 39.400 PZH (reizigers/ werkdag) Kostendekkings- 57% 51% 40% 51% 43% 52% 52% graad RGL (excl. afdracht (excl. afdracht (excl. afdracht NS-derving) NS-derving) NS-derving) Beheerkosten1 € 8€ 2,7 € 0,8 € 5,2 € 7,2 € 2,3 € 7,5 (mln/jr) Overige criteria Realisatie 2018 2018 2018/2021/pm 2018 2018 2018 2018 rail infra Realisatie n.v.t. 2018 2015 2015 2015 2015 2015 bus infra Nieuwe haltes Alle Alleen Alleen Alle Hazerswoude Alle Alle Alphen - Hazerswoude Hazerswoude en Meerburg Meerburg Toekomst - Ja Nee Nee Ja Ja Nee Ja vastheid Raakvlakken Heeft PZH Ja Afhankelijk Ja Ja Afhankelijk Afhankelijk Ja concessie- I en M, NS I en M, NS I en M, NS bevoegdheid? Capaciteits - Geen problemen Afhankelijk Geen problemen Geen problemen Afhankelijk Afhankelijk Geen problemen toewijzing verwacht I en M, NS, Prorail verwacht verwacht I en M, NS, Prorail I en M, NS, Prorail verwacht Afhankelijkheid Nee Universiteit Universiteit Nee Nee Universiteit ProRail, I en M van derden voor dedicated spoor/ busbaan

1 De beheer- en onderhoudslasten nemen in de loop der jaren toe vanwege de vervangingsinvesteringen. Ter vergelijking zijn hier de beheer- en onderhoudskosten vanaf jaar 25 (na ingebruikname) weergegeven. 7 Samenvatting

Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad In onderstaand schema zijn de vervoerwaardecijfers en de kostendekkingsgraad opgenomen. De vervoerwaardecijfers betreffen de gehele corridor, inclusief NS (Hoofdrailnet- concessie). De kostendekkingsgraad betreft alleen de bus- en railverbindingen op de RGL-corridor die in opdracht van de provincie worden geëxploiteerd. Een van de beleidsuitgangspunten van de provincie is dat de kostendekkingsgraad tenminste 50% dient te bedragen.

Bij de varianten 1, 4 en 5 bestaat het risico dat de minister het provinciale vervoer op de verbinding Alphen - Leiden CS niet zal gedogen vanwege het concurrentiebeding in de Hoofdrailnetconcessie. Daarnaast kan ProRail dit tegenhouden vanwege de beperkte spoorcapaciteit op de genoemde verbinding. In deze varianten zal de kostendekkingsgraad uiteindelijk lager uitvallen indien de inkomstenderving van de NS aan de NS moet worden vergoed.

In onderstaande tabel zijn in de berekening van de kostendekkingsgraad de opbrengsten opgesplitst in rail- en bus. Indien een variant uit meerdere rail- dan wel busverbindingen bestaat, is de kostendekkingsgraad per modaliteit aangegeven.

Huidige Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 Variant 5 Variant 6 scope Vervoerwaarde Rail “RGL” 37.000 14.600 7.800 26.100 32.000 16.500 26.100 Bus “RGL” 900 16.200 15.300 13.300 3.600 15.300 13.300 Totaal 37.900 30.800 23.100 39.400 35.600 31.800 39.400 RGL corridor (iov PZH) NS IC (Alphen - 5.100 7.100 13.500 5.100 7.000 7.000 5.100 Leiden) Totaal 43.000 37.900 36.600 44.500 42.600 38.800 44.500 RGL Corridor Kostendekkingsgraad Rail “RGL” 60% 61% 42% 61% 46% 66% 63% (excl. (excl. (excl. afdracht afdracht afdracht NS-derving) NS-derving) NS-derving) Bus “RGL” 7% 41% 38% 35% 17% 36% 35% Totaal RGL 57% 51% 40% 51% 43% 52% 52%

Ten aanzien van de vervoerwaardecijfers en de kostendekkingsgraad moet het volgende opgemerkt worden: - Variant 2 scoort op de kostendekkingsgraad en vervoerwaarde het laagst. - De kostendekkingsgraad van de varianten 2 en 4 is lager dan het uitgangspunt van 50%. - Indien in de varianten 1 en 5 wordt geanticipeerd op de af te dragen derving aan NS zal deze waarde naar verwachting onder de 50% dalen. - De varianten 3 en 6 scoren qua vervoerwaarde hoger dan de huidige scope. Deze varianten scoren slechter op kostendekkingsgraad. Dit komt doordat, ten opzichte van de huidige scope, vanaf Leiden Centraal extra busdiensten naar Katwijk en Noordwijk worden ingezet.

8 Samenvatting

Infrastructuur In onderstaande tabel wordt per variant aangegeven welke infrastructuur wordt aangelegd

Huidige Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 Variant 5 Variant 6 scope Gouda - Passeer Passeer Passeer Passeer Passeer Passeer Passeer Alphen sporen en sporen en sporen en sporen en sporen en sporen en sporen en haltes haltes haltes haltes haltes haltes haltes Alphen - Spoorver- Spoorver- Spoorver- Spoorver- Spoorver- Spoorver- Dedicated Meerburg dubbeling, dubbeling dubbeling dubbeling, dubbeling dubbeling, tramspoor, alle haltes tussen tussen alle haltes tussen alle haltes alle haltes Alphen en Alphen en Alphen en Alphen- Alphen- Alphen- West; halte West; halte West; halte Hazers- Hazers- Hazers- woude woude woude Meerburg - Regionaal Regionaal Regionaal Regionaal Leiden CS spoor, alle spoor, alle spoor, alle spoor, alle haltes haltes haltes haltes Leiden CS - Regionaal Vertram- Busbaan Regionaal Regionaal Busbaan Regionaal Oegstgeest spoor, alle bare Bioscience- spoor, alle spoor, alle Bioscience- spoor, alle haltes busbaan park haltes haltes park haltes doorstromings- maatregelen Oegstgeest - Regionaal Vertram- Busbaan Busbaan Regionaal Busbaan Busbaan Katwijk - spoor, bare Duinvallei, Duinvallei, spoor, Duinvallei, Duinvallei, ESA/ESTEC haltes tot busbaan doorstro- doorstro- haltes tot doorstro- doorstro- Katwijk mings- mings- Katwijk mings- mings- Badstraat maatrege- maatrege- Badstraat maatrege- maatrege- en ESA/ len len en Rotonde len len ESTEC Zeeweg Alphen - Spoorver- Woerden dubbeling Woerden - Infra Utrecht aanpassingen?

Investeringskosten De verwachte kosten van de huidige scope en de varianten zijn geraamd op basis van actuele gegevens (prijspeil 1-1-2011). De kosten bevatten de gebruikelijke opslagen en een opslag voor onzekerheid. Deze onzekerheidsmarge is per deeltracé bepaald en is lager naarmate de nauwkeurigheid van de beschikbare gegevens die ten grondslag liggen aan de raming, hoger is. Het verschil in kosten wordt onder meer veroorzaakt door een verschil in aanleg van infrastructuur (met o.a. spoor, dedicated spoor, vertrambare busbaan, doorstromingsmaatregelen), aantal (en locatie van) haltes, maatregelen ten behoeve van de verkeers- en overwegveiligheid en aanleg van het opstelterrein en werkplaats Elfenbaan. Met desinvestering wordt bedoeld dat bepaalde investeringen heeft plaatsgevonden die, achteraf gezien, niet langer in de betreffende variant noodzakelijk zijn.

9 Samenvatting

Resultaat Huidige Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 Variant 5 Variant 6 (€ x 1mln) scope Gouda - 90 91 91 90 90 91 90 Alphen Alphen - 103 61 29 103 28 120 131 Z’woude Geluids 0 27 27 0 27 27 0 maatregelen Overweg 41 86 86 41 86 89 41 veiligheid Alphen - 0 0 234+PM 0 0 0 0 Utrecht Z’woude - 217 0 0 217 217 6 217 Transfe- rium Transfe- 163 180 53 24 119 53 24 rium - kust Subtotaal 614 445 520+PM 475 567 386 503 Indexering 19 1 0 11 17 0 11 naar prijspeil 2011 Desinveste- 0 25 25 0 10 15 0 ring huidige scope Totaal 633 471 545+PM 486 594 401 514

Beheerkosten In de berekening van het jaarlijks benodigd budget voor beheer en onderhoud zijn alleen de kosten opgenomen die direct zijn toe te wijzen aan de RijnGouwelijn vanaf het moment dat het regionale spoor in beheer komt van de provincie Zuid-Holland. De beheer- en onderhoudskosten voor het hoofdspoor blijven voor rekening en risico van ProRail. De kosten van het beheer en onderhoud van de vertrambare busbaan in variant 1 komen voor rekening van de provincie. De beheer- en onderhoudskosten van de busbanen BioSciencePark en Duinvallei en de doorstromingsmaatregelen in de overige varianten komen voor rekening van de betreffende wegbeheerder.

Beheer- en Huidige Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 Variant 5 Variant 6 instand- scope houdings- kn (€ x 1mln/jaar) Lengte 16000 850 8600 14000 850 147052 spoorbaan (m) Lengte bus- 11070 baan (m) Norm- 8 2,7 0,83 5,2 7,2 2,3 7,5 budget

2 Het volledige “dedicated spoor” is in variant 6 meegenomen als regionaal spoor dat bij de provincie in beheer is; 3 In variant 2 is geen werkplaats voorzien.

10 Samenvatting

Nieuwe haltes In onderstaand schema is weergegeven welke haltes, in vergelijking met de oorspronkelijke scope, al dan niet gerealiseerd worden en door welke modaliteit de betreffende halte wordt aangedaan.

Gemeente Haltes Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 Variant 5 Variant 6 huidige scope Station Rail Rail Rail Rail Rail Rail Gouda Goudse Rail Rail Rail Rail Rail Rail Poort Zuid Rail Rail Rail Rail Rail Rail Waddinx- Centrum Rail Rail Rail Rail Rail Rail veen Noord Rail Rail Rail Rail Rail Rail Snijdelwijk Rail Rail Rail Rail Rail Rail Boskoop Boskoop Rail Rail Rail Rail Rail Rail Alphen a/d Rail Rail Rail Rail Rail Rail Alphen Rijn a/d Rijn Alphen - - Rail - Rail Rail West Hazers- Rijnwoude Rail Rail Rail Rail Rail Rail woude Burg. - - Rail - Rail Rail Zoeter- Smeetsweg woude Meerburg - - Rail Rail Rail Rail Lammen- Rail Rail Rail Rail Rail Rail schans Lammen- - - Rail Rail - Rail schansweg Hoge- - - Rail Rail - Rail woerd Haarlem- - - Rail Rail - Rail merstraat Lammer- - - Rail Rail - Rail Leiden markt Station Rail + Bus Rail + Bus Rail + Bus Rail Rail + Bus Rail + Bus Centraal LUMC Bus Bus Rail + Bus Rail Bus Rail + Bus Hogeschool Bus Bus Rail + Bus Rail Bus Rail + Bus BioScience- Bus Bus Rail + Bus Rail Bus Rail + Bus Park Trans Bus Bus Rail + Bus Rail Bus Rail + Bus ferium A44 Oegstgeest Oegstgeest Bus Bus Rail + Bus Rail Bus Bus Nieuw- Bus Bus Bus Rail Bus Bus Valkenburg Valken- Bus Bus Bus Rail Bus Bus burg-Dorp Duinvallei- Bus Bus Bus Rail Bus Bus Molentuin- weg Katwijk Kon. Bus Bus Bus Rail Bus Bus Julianalaan Duinoord Bus Bus Bus Rail Bus Bus Tramstraat Bus Bus Bus Rail Bus Bus Hoornes- Bus Bus Bus Rail Bus Bus laan Rijnshoeve Bus Bus Bus Rail Bus Bus ESA/ESTEC Bus Bus Bus Rail Bus Bus

11 Samenvatting

Toekomstvastheid Van de verschillende varianten is de toekomstvastheid beoordeeld. Daarbij staat centraal dat de provincie de ambitie heeft om te komen tot een regionaal vervoersysteem dat een perspectief heeft om verder te ontwikkelen, zowel geografisch als in capaciteit. Tevens is beoordeeld of het systeem voldoende compatibel is met andere systemen en concepten zoals Randstadrail en StedenbaanPlus, om op deze wijze een voor de reiziger samenhangend regionaal vervoersysteem te kunnen ontwikkelen. Dit leidt tot de volgende beoordeling: - Alle varianten passen in het concept van StedenbaanPlus (zowel als rail- en als HOV-busverbinding). - Koppeling met Randstadrail is alleen mogelijk bij de (tram)varianten 3, 4 en 6; - Geografische uitbreiding zonder overstap is mogelijk bij de tramvarianten 3, 4 en 6 en door uitbreiding van de HOV-busverbindingen ten westen van Leiden; - In de (trein)varianten 2 en 5 is het alleen mogelijk de frequentie verder uit te breiden met grote investeringen in spoorinfrastructuur.

Milieuaspecten Doordat in sommige varianten meer bussen gaan rijden dan bij de oorspronkelijke scope van de RijnGouwelijn, zullen er in die varianten ook wijzigingen ten aanzien van de milieuaspecten ‘lucht en fijn stof’ optreden. In de ramingen zijn geen aanvullende maatregelen genomen om dit effect te compenseren. In de varianten waarbij er met een tram of trein gereden wordt, levert het toegepaste materieel geen verhoging op van de milieubelasting op de aspecten ‘lucht en fijn stof’ vanwege de elektrische aandrijving.

12 Inleiding

3 Inleiding

3.1 Hoofdlijnenakkoord

In april 2011 hebben de coalitiedragende partijen uit de Staten van Zuid-Holland het Hoofdlijnenakkoord “Zuid-Holland verbindt en geeft ruimte” gepresenteerd. In het Hoofdlijnenakkoord hebben deze partijen gekozen voor de aanleg van zowel de Rijn Gouwelijn als de Rijnlandroute. Vanwege de financiële risico’s en alle wensen voor een goede en veilige inpassing vermeldt het Hoofdlijnenakkoord dat een algemene heroverweging binnen en tussen de beide projecten noodzakelijk is. Het akkoord vermeldt tevens dat gekozen wordt voor een verbetering van de verbinding over bestaand spoor van Gouda naar Leiden Centraal en een vertrambare busbaan naar de kust en dat daarover overleg zal worden gevoerd met alle partijen waarmee de provincie (bestuurs) overeenkomsten is aangegaan. De provincie realiseert zich dat er een spanning zit tussen de gesloten overeenkomsten en het voornemen uit het Hoofdlijnenakkoord. Lopende het overleg met de partijen die aan het project RijnGouwelijn deelnemen werkt de provincie Zuid-Holland verder aan de RijnGouwelijn conform de gesloten overeenkomsten.

Op 5 juli 2011 hebben Gedeputeerde Staten besloten dat een rapport wordt opgesteld waarin de kenmerkende uitvoeringsvarianten op hoofdlijnen met elkaar worden vergeleken. Op 3 augustus 2011 is de Directieraad geraadpleegd over de 4 uitvoeringsvarianten die door de provincie ambtelijk waren voorbereid. Naar aanleiding van de Directieraad zijn twee nieuwe varianten aan de quick scan toegevoegd (varianten 5 en 6).

3.2 Planning besluitvorming RijnGouwelijn

In maart 2011 heeft de minister in een gesprek met de toenmalige gedeputeerde Van Dijk voorgesteld om de voorgenomen rijksbijdragen voor de RijnlandRoute en de RijnGouwe- lijn samen te voegen tot een gebiedsbudget en de provincie de vrijheid te geven om een integrale afweging tussen beide projecten te maken. De provincie heeft hierbij de mogelijkheid om het ene project volledig aan te leggen en het andere project gefaseerd dan wel om beide projecten gefaseerd aan te leggen. Bij de behandeling van het MIRT in juni 2011 is dit voorstel van de minister door de Tweede Kamer overgenomen. In het Bestuurlijk Overleg MIRT van mei 2011 is door de minister aangegeven dat zij verwacht dat in het BO MIRT van november 2011 de provincie de contouren van de oplossingsrich- ting van de uitvoering van de RijnGouwelijn presenteert.

13 Beleidsuitgangspunten

4 Beleidsuitgangspunten

4.1 RijnGouwelijn als oost-west verbinding in de regio

De RijnGouwelijn is een belangrijke schakel in het regionale hoogwaardig openbaar vervoernetwerk van Zuid-Holland en is onderdeel van het zogeheten StedenbaanPlus- netwerk dat is weergegeven in ”Bijlage C: StedenbaanPlus”. StedenbaanPlus is een integraal programma voor hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) én ruimtelijke ontwikkeling (RO). Het programma verbindt wonen, werken en recreëren: fysiek en hoogwaardig. Het bouwt aan een economisch sterk en bereikbaar Zuid-Holland. Om aan de toekomstige vervoersbehoefte tegemoet te komen én economische gebieden hoogwaardig te ontsluiten wordt een samenhangend, herkenbaar en hoogwaardig OV-netwerk van rail- en hoogwaardige busverbindingen ontwikkeld. Ook worden eisen gesteld aan de knooppunten in dat netwerk, bv. op het gebied van reizigersinformatie, fietsenstallingen en P&R-voorzieningen. De verbindingen in de regio Holland Rijnland, waaronder de RijnGouweLijn, maken deel uit van dit netwerk.

De oost-westverbinding in Holland Rijnland is een belangrijke drager voor de netstruc- tuur en voor de ruimtelijke ontwikkeling. De bereikbaarheid in de oost-west richting is een belangrijke factor in de ontwikkeling van de economie en woningmarkt in deze regio. De bereikbaarheid van het bestaande stedelijk gebied met zijn economische speerpunten dient te worden verbeterd en aangesloten op de Randstad ten noorden en ten zuiden. In de oost-west-as van de regio is een kwaliteitssprong in de verkeersstruc- tuur noodzakelijk. Dit geldt voor zowel het wegverkeer als voor het openbaar vervoer. Een hoogwaardig basisnetwerk is noodzakelijk om de toenemende mobiliteit te facilite- ren, ook al vanwege de groeiende woonwerkafstanden.

Het bestaande openbaar vervoernetwerk in de regio is kwalitatief ontoereikend om te voldoen aan de behoefte tot regionale verplaatsingen. Bovendien faciliteert het bestaande openbaar vervoernetwerk de verdere ontwikkeling van de regio niet of nauwelijks. De regio kent naast het treinspoor niet of nauwelijks spoor-, tram- of hoogwaardige busverbindingen binnen de verstedelijkte as en het openbaar vervoer sluit onvoldoende aan op de hoogwaardig openbaar vervoerverbindingen uit de Zuid- en Noordvleugel.

Het aandeel van openbaar vervoer in de totale mobiliteit is laag. Voor Holland Rijnland ligt dat aandeel op circa 10 procent. De regio wil dit aandeel vergroten en staat daarmee voor een flinke opgave om het openbaar vervoernetwerk, en daarmee de aantrekkelijk- heid van het openbaar vervoer, te verbeteren. Om dit te realiseren zal de snelheid verhoogd moeten worden door het realiseren van congestievrije routes. Om het gebruik te verhogen moet daarnaast het netwerk worden verbeterd zodat de reiziger een meer gelijkwaardige afweging kan maken tussen openbaar vervoer of auto. De RijnGouwelijn heeft hierbij een duidelijk doel naar de toekomst: het mogelijk maken van het dooront- wikkelen van de ruimtelijke ontwikkeling en een oplossing bieden voor de autonome mobiliteitsgroei.

14 Beleidsuitgangspunten

4.2 Doelstellingen RijnGouwelijn

De RijnlandRoute en de RijnGouwelijn zijn twee pijlers in dit mobiliteitsvraagstuk en daarmee in het verbeteren van de oost-west bereikbaarheid. De RijnlandRoute en de RijnGouwelijn moeten gezamenlijk zorgen voor een kwalitatief hoogwaardige ontslui- ting van de regio. Waar de RijnlandRoute de afwikkeling van noodzakelijk auto- en vrachtverkeer verzorgt, concentreert de RijnGouwelijn zich op personenvervoer.

Om het stedelijk gebied te ontlasten van autoverkeer, is het de ambitie om automobilis- ten te verleiden (al dan niet frequenter) van het openbaar vervoer gebruik te laten maken. De RijnGouwelijn moet zorgen voor een toename van het gebruik van het openbaar vervoer door een zodanige kwaliteit te bieden dat deze een wervend karakter heeft ten aanzien van de automobilist.

De RijnGouwelijn is primair bestemd voor vervoer van regionale reizigers tussen Oost en West over een reisafstand van 5 tot 40 km en voor stedelijk openbaar vervoer in en om Leiden. Deze openbaar vervoerverbinding moet een nagenoeg ongestoorde doorstroming kennen, om de gewenste hoge gemiddelde snelheid en betrouwbaarheid te bereiken. Ook moeten goede overstapmogelijkheden worden gerealiseerd op de overige onderdelen van het StedenbaanPlusnetwerk (NS, RandstadRail, HOV-bussen, ed)

4.3 Stimulans voor ruimtelijke ontwikkelingen

De RijnGouwelijn is het antwoord op een groeiende vraag naar regionale mobiliteit waarvan tegelijkertijd een sturende en stimulerende werking uitgaat op de ruimtelijk- economische ontwikkeling rondom haltes zowel in het Groene Hart, de RijnGouwezone als in de Duin- en Bollenstreek. Zonder infrastructuur komt er geen ontwikkeling van nieuwe woongebieden en bedrijventerreinen. Volgens het adagium ‘eerst bewegen, dan bouwen’ is de lijn randvoorwaardelijk voor de ontwikkeling van nieuwe locaties. Woningbouw en bedrijventerreinen worden geconcentreerd rond de haltes van de RijnGouwelijn. Aan de RijnGouwelijn liggen essentiële nieuwe woongebieden zoals nieuw-Valkenburg, Triangel, Boskoop centrum, vele grote werkgevers en onderwijsinstel- lingen, zoals de Universiteit Leiden, BioSciencePark, het LUMC, het ROC, ESA/ESTEC, Wellantcollege te Boskoop en bedrijven en kantoren terreinen zoals Spoorzone Gouda, Coenecoop alsmede toeristische- en congresfuncties. Daarmee versterkt de RijnGouwe- lijn de ruimtelijke en economische structuur van de regio.

15 Variantenonderzoek

5 Variantenonderzoek

5.1 Uitgangspunten

Bij de uitwerking van het Hoofdlijnenakkoord zijn in deze quick scan naar de verschillende uitvoeringsalternatieven van de RijnGouwelijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

I. Het uitvoeringsalternatief moet aansluiten bij de vervoerbehoefte van de reiziger. De quick scan moet inzichtelijk maken in hoeverre de verschillende uitvoeringsalternatieven van de RijnGouwelijn te beschouwen zijn als een verbeterde verbinding ten opzichte van de huidige situatie en beantwoorden aan de ambities zoals beschreven in de Bestuursovereenkomsten. De alternatieven zullen worden vergeleken op de criteria investeringskosten, vervoerwaarde en kostendekkingsgraad, exploitatiemogelijkheden en belemmeringen, milieuaspecten, verkeersveiligheid, mogelijkheid van nieuwe haltes, vervoermiddel (tram of trein), toekomstvastheid, raakvlakken en risico’s. Het aspect draagvlak wordt meegenomen na de Stuurgroep eind september 2011.

II. Het uitvoeringsalternatief moet idealiter worden gedragen door de regio. Voor de aanleg van de RijnGouwelijn zijn in de periode 2005-2011 de volgende overeenkomsten gesloten: - Bestuursovereenkomst 1 met de acht gemeenten voor de aanleg van de RijnGouwelijn Oost. - Bestuursovereenkomst 2 met Leiden voor de aanleg door Leiden over het Hooigracht - Langegrachttracé in Leiden. - Bestuursovereenkomst 3 en Beëindigingsovereenkomst BO 3 met Gouda voor de realisatie van Gouda Hoog volgens de laatst genoemde overeenkomst. - Bestuursovereenkomst 4 met Zoeterwoude voor de aanleg van het opstelterrein op de Elfenbaan. - Bestuursovereenkomst West met Katwijk, Oegstgeest en Holland Rijnland voor de aanleg van de RGL West.

Daarnaast is ook de Samenwerkingsovereenkomst Knoop Leiden West met vier gemeenten en de universiteit, gesloten. Deze handelt niet primair over de RijnGouwelijn maar deze wordt hierin wel genoemd. In die overeenkomst wordt onder andere geregeld dat de Universiteit Leiden aan Leiden en Oegstgeest gronden overdraagt voor de aanleg van de RijnGouwelijn tussen Leiden Centraal en Oegstgeest en dat de Universiteit via Leiden en Oegstgeest € 5.5 mln. aan de RijnGouwelijn Oost bijdraagt.

In dit verband kan ook de W4 - overeenkomst worden genoemd. Deze overeenkomst bepaalt onder andere dat indien de locatie Meerburg wordt ontwikkeld, een goede HOV-verbinding noodzakelijk is. Dat kan, maar behoeft niet perse de RijnGouwelijn te zijn, waardoor deze overeenkomst verder buiten beschouwing zal worden gelaten.

16 Variantenonderzoek

De provincie realiseert zich dat er een spanning zit tussen de gesloten overeenkomsten en het voornemen uit het Hoofdlijnenakkoord. Een alternatieve invulling van de RijnGouwelijn moet idealiter worden gedragen door alle partijen met wie de provincie overeenkomsten heeft gesloten.

III. Het uitvoeringsalternatief moet invulling geven aan het Hoofdlijnenakkoord inzake de algemene heroverweging binnen en tussen de projecten RijnGouwelijn en RijnlandRoute. Het Hoofdlijnenakkoord geeft aan dat binnen en tussen de projecten RijnGouwelijn en RijnlandRoute een heroverweging moet plaatsvinden gezien de financiële risico’s en alle wensen voor een veilige en goede inpassing. Medio 2010 was al aangekondigd dat € 57 mln. van de RijnGouwelijn naar de RijnlandRoute kon worden verschoven door het traject tussen ESA/ESTEC en Noordwijk voorlopig niet aan te leggen. In de collegeonderhandelingen is een bedrag genoemd van € 96 mln. voor extra overheveling van de RijnGouwelijn naar de RijnlandRoute. Het totaalbedrag aan overheveling zou daardoor komen op € 153 mln. Dit bedrag is richtinggevend in de beoordeling van de alternatieven.

Voor de huidige scope is in het MPI 2011-2025 een bedrag van € 601,5 mln. beschikbaar. Hierbij wordt ondermeer uitgegaan van de bijdragen van onze partners zoals afgesproken in de afgesloten Bestuursovereenkomsten 1, 2, 3, 4 en West. Deze bijdragen zijn weergegeven in onderstaande tabel.

Dekking RGL Oost € x 1 mln Rijk (MIT3 besluit 2004 ad 140 mln, geïndexeerd naar 2011) 149,5 Gemeenten (BO1-2004: 50 mln; BO2-2008: 1,4 mln en BO5-2010: 1,1 mln, geïndexeerd naar 2011) 54,3 BDU (niet indexeerbaar) 14,0 BOR (2004: 6,1 mln plus rentebijschrijvingen t/m 2010) 6,7 Overigen (doorbelastingen) 0,3 Provincie (MPI op projectniveau) 144,0 Provincie (MPI in doorkijk) 29,6 Totaal Dekking RGL Oost (MPI 2011-2025) 398,4

Dekking RGL West Rijk (besluit 2009, niet geïndexeerd) 45,0 Holland Rijnland (niet indexeerbaar) 37,4 Provincie (MPI op projectniveau) 68,7 Provincie (MPI in doorkijk) 52,0 Totaal Dekking RGL West (MPI 2011-2025) 203,1 Beschikbare totale financiële dekking 601,5

17 Variantenonderzoek

In een aantal varianten valt een deel van het gefactureerde dan wel verplichte bedrag buiten de scope van de desbetreffende variant. Bij elke variant is dit in de raming meegenomen als desinvesteringskosten. De reeds gefactureerde en verplichte bedragen betreffen:

Reeds gefactureerd en verplicht € x 1 mln Gouda - Alphen aan den Rijn 28 Alphen aan den Rijn - Zoeterwoude/Meerburg 13 Zoeterwoude/Meerburg - Oegstgeest 18 Oegstgeest - Kust 3 Gefactureerd 62

Verplicht (betreft vooral Gouda - Alphen aan den Rijn) 48 Totaal gefactureerd en verplicht 110

5.2 Varianten

Mede vanwege de heroverweging die in het Hoofdlijnenakkoord is opgenomen zijn in de periode vanaf mei 2011 door de gedeputeerde De Bondt met de partijen waarmee de provincie overeenkomsten heeft afgesloten en met andere stakeholders, zoals het bedrijfsleven, ProRail en Reizigersadviesraden, (kennismakings)gesprekken gevoerd. Daarnaast is op 3 augustus 2011 in de Directieraad besproken welke varianten zullen worden opgenomen in de quick scan. De Directieraad had hierbij de mogelijkheid om extra (sub)varianten in te brengen. Naar aanleiding van de discussie in de Directieraad zijn varianten 5 en 6 toegevoegd.

Als referentie is de huidige scope van de RijnGouwelijn (als tramsysteem met tramvoertuigen tussen Gouda door de Leidse binnenstad naar Katwijk Badstraat en ESA/ESTEC) in deze quick scan meegenomen.

18 Variantenonderzoek

De volgende varianten zijn onderzocht:

1. Een verbeterde verbinding per trein of hogevloer tram over bestaand spoor tussen Gouda en Leiden Centraal en een vertrambare busbaan vanaf Leiden Centraal naar de naar Katwijk en ESA/ESTEC (conform het Hoofdlijnenakkoord)

2. Een verbeterde treinverbinding tussen Leiden Centraal en Utrecht Centraal van 4 keer per uur en een verbeterde treinverbinding van 4 keer per uur tussen Gouda en Alphen aan den Rijn. Dit gecombineerd met verbeterde busverbindingen vanaf Leiden Centraal naar de kust.

19 Variantenonderzoek

3. Een tramsysteem met tramvoertuigen van Gouda door de Leidse binnenstad tot Oegstgeest (RijnGouwelijn Oost). Dit gecombineerd met verbeterde busverbindingen van Leiden Centraal naar de kust.

4. Een tramsysteem met tramvoertuigen vanaf de kust in Katwijk (Badstraat) door de Leidse binnenstad tot Zoeterwoude Meerburg. Dit gecombineerd met een verbeterde treinverbinding tussen Gouda en Leiden Centraal en verbeterde busverbindingen van Katwijk naar Noordwijk.

Variant 4: Tramsysteem Katwijk - Leiden binnenstad - Zoeterwoude Meerburg en verbeterde treinverbinding Leiden - Gouda

Noordwijk

Leiden 4 8 Alphen Katwijk 2 Badstraat Richting Utrecht 8 2 Leiden CS Zoeterwoude 2 Meerburg Haltes Gouda ■ Alle geplande haltes tussen Gouda Legenda en Alphen aan den Rijn plus Hazers- Provinciale railverbinding woude, Leiden Lammenschans en Provinciale busverbinding Leiden Centraal per trein over busbaan ■ Zoeterwoude Meerburg t/m Katwijk NS railverbinding Badstraat alle 18 haltes per tram Provinciale busverbinding ■ Busverbinding naar Noordwijk x Frequentie per uur

20 Variantenonderzoek

5. Een verbeterde verbinding per trein of hogevloer tram over bestaand spoor tussen Gouda en Leiden Centraal inclusief spoorverdubbeling en alle geplande haltes tussen Gouda, Alphen en Meerburg. Dit gecombineerd met verbeterde busverbindingen van Leiden Centraal naar de kust.

Variant 5: Verbeterde verbinding Gouda - Leiden (inclusief haltes) en bus naar de kust

Noordwijk

Leiden ESA/ESTEC 6 Alphen Katwijk 2 Badstraat Richting Utrecht 6 2 Leiden CS Leiden 2 Lammenschans

Haltes Gouda ■ Alle haltes tussen Gouda en Legenda Zoeterwoude Meerburg plus Provinciale railverbinding Leiden Lammenschans en Leiden Provinciale busverbinding Centraal per trein over busbaan

■ 15 bushaltes tussen Leiden NS railverbinding Centraal en Katwijk Badstraat en Provinciale busverbinding Noordwijk x Frequentie per uur

6. Een tramsysteem met tramvoertuigen van Gouda door de Leidse binnenstad tot Oegstgeest met een dedicated tramspoor tussen Zoeterwoude Meerburg en Alphen aan den Rijn. Dit gecombineerd met verbeterde busverbindingen van Leiden Centraal naar de kust.

Variant 6: Dedicated tramsysteem Gouda - Leiden - Oegstgeest

Noordwijk

Leiden ESA/ESTEC 6 Alphen 6 8 Katwijk 2 Badstraat Richting Utrecht 6 Oegstgeest 8 4 Leiden CS Zoeterwoude Meerburg Gouda

Haltes Legenda

■ Alle haltes tussen Gouda en Provinciale railverbinding Oegstgeest per tram Provinciale busverbinding

■ 15 bushaltes tussen Leiden Centraal over busbaan en Katwijk Badstraat en Noordwijk NS railverbinding Provinciale busverbinding x Frequentie per uur

In de hoofdstukken 6 t/m 12 zijn de huidige scope en de zes varianten nader toegelicht. De inhoudelijke overeenkomsten en verschillen van de varianten ten opzichte van de oorspronkelijke scope van de RijnGouwelijn per gemeente zijn opgenomen in “Bijlage F: Overeenkomsten en verschillen per gemeente”.

21 Variantenonderzoek

5.3 Criteria

De varianten zijn vergeleken op de volgende criteria: investeringskosten, vervoerwaarde en kostendekkingsgraad, exploitatiemogelijkheden en belemmeringen, milieuaspecten, verkeersveiligheid, mogelijkheid van nieuwe haltes, vervoermiddel (tram of trein), toekomstvastheid, raakvlakken en risico’s. De effecten van de varianten op de aanbeste- dingsprocedure van de busconcessie Zuid-Holland Noord zijn eveneens in beeld gebracht. In deze quick scan is de relatie met de RijnlandRoute buiten beschouwing gebleven. Dit kan een onderwerp zijn van nadere verdieping.

5.3.1 Vervoerwaarde De vervoerwaarde geeft aan hoeveel reizigers van het openbaar vervoersysteem gebruik zullen maken. De vervoerwaarde wordt uitgedrukt in het aantal reizigers (instappers) op een gemiddelde werkdag in het prognosejaar 2020. De vervoerwaarde is bepaald voor de gehele keten van de RijnGouwelijn, van Gouda via Alphen en Leiden Centraal naar de kust, inclusief de intercityverbinding van de NS tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Centraal.

5.3.2 Kostendekkingsgraad De kostendekkingsgraad geeft aan in hoeverre de inkomsten van de reizigers bijdragen aan de dekking van de exploitatiekosten. De kostendekkingsgraad wordt uitgedrukt in het percentage van de exploitatiekosten dat door de reizigersinkomsten wordt gedekt. Ten aanzien van de kostendekkingsgraad is alleen het vervoer waarvoor de provincie opdrachtgever is in beeld gebracht. De capaciteit van het busvervoer naar de kust komt globaal overeen met die van het tramsysteem van de referentievariant. Bij de bepaling van de kostendekkingsgraad worden, zoals gebruikelijk, alleen de exploitatiekosten beschouwd en niet de kosten voor de investeringen, het beheer en instandhouding van infrastructuur en de sociale veiligheid. Wel is de gebruiksvergoeding meegerekend die ProRail rekent voor het gebruik van het hoofdspoor. De provincie streeft naar een kostendekkingsgraad van minimaal 50%. Indien in een variant meerdere rail- dan wel busverbindingen zitten, dan is de kostendekkingsgraad per modaliteit aangegeven.

5.3.3 Investeringskosten De verwachte kosten van de huidige scope en de varianten zijn geraamd op basis van actuele gegevens. De kosten bevatten de gebruikelijke opslagen4 en een opslag voor onzekerheid. Deze onzekerheidsmarge is per deeltracé bepaald en is lager naarmate de nauwkeurigheid van de gebruikte gegevens hoger is. Met desinvestering wordt bedoeld dat er een bepaalde investering heeft plaatsgevonden die in die variant niet langer noodzakelijk is. Bij de bepaling van de investeringskosten is uitgegaan van prijspeil 1 januari 2011.

In “Bijlage E: Financiële verschillen ” zijn de verschillende varianten in financieel opzicht vergeleken met de oorspronkelijke scope. Onderscheid is gemaakt in de trajectdelen Gouda - Alphen aan den Rijn, Alphen aan den Rijn - Zoeterwoude Meerburg, Zoeterwoude Meerburg - Leiden Centraal/Oegstgeest en Leiden CS/Oegstgeest - kust. Voor variant 2 komt hier ook het traject Alphen - Woerden bij. De aspecten overwegveiligheid en geluidsmaatregelen zijn apart opgenomen.

4 Volgens de SSK-methodiek (Standaard Systemathiek Kostenramingen).

22 Variantenonderzoek

5.3.4 Beheer- en onderhoudskosten Bij de berekening van de beheer- en onderhoudsbudgetten is de provincie uitgegaan van normkosten voor ondermeer verhardingen, rail in stedelijke omgeving en rail in buitengebied, dynamische reisinformatie en haltemeubilair. Het jaarlijkse benodigde budget voor beheer en onderhoud heeft betrekking op dagelijks en grootschalig beheer en onderhoud alsmede vervangingsinvesteringen. In “Bijlage B: Indicatie beheerconsequenties ” is een overzicht opgenomen van de beheer- en onderhoudskosten vanaf het moment dat de RijnGouwelijn in de beheerfase komt. Alleen de kosten die voor de provincie in aanmerking komen, zijn hierbij in rekening gebracht. De kosten die voor rekening en risico van andere beheerders komen, zoals ProRail en gemeenten, zijn hierin niet opgenomen.

5.3.5 Exploitatiemogelijkheden en -beperkingen, mogelijkheden nieuwe haltes, toekomstvastheid Bij het bepalen van een exploitatiemodel staat voorop dat de dienstregeling robuust uitvoerbaar moet zijn, dat wil zeggen dat na een verstoring de exploitatie weer binnen redelijke tijd volgens de dienstregeling plaatsvindt. De exploitatiemogelijkheden worden begrensd doordat in sommige varianten op bepaalde trajectdelen het voertuig van dezelfde railinfrastructuur gebruik maakt als de trein (Elfenbaan - Alphen). Bij het bepalen van de exploitatiemogelijkheden is gebruik gemaakt van quick scan simulaties die zijn uitgevoerd door onderzoekbureau Movares.

Deze simulaties zijn tevens gebruikt om te bepalen of de infrastructuur het toelaat één of meer haltes op het traject Alphen aan den Rijn - Leiden Lammenschans (Zoeterwoude Meerburg, Zoeterwoude Smeetsweg, Hazerswoude, Alphen-West) te bedienen.

Bij elke variant is getoetst of die aan StedenbaanPlus voldoet.

5.3.6 Raakvlakken Per variant worden de raakvlakken beschreven met betrekking tot de Hoofdrailnet concessie, de aanbesteding van de vervoerconcessie van de RijnGouwelijn en de bus concessie Zuid-Holland Noord 2012-2020/2022. De aanbesteding van de vervoersconcessie RijnGouwelijn bevindt zich in het stadium van de definitieve bieding. Na de publicatie van het Hoofdlijnenakkoord is (zonder bezwaar van de gegadigden) het moment van het indienen van de definitieve bieding, voor onbepaalde tijd opgeschort.

5.3.7 Milieuaspecten Voor wat betreft de milieuaspecten wordt onderscheid gemaakt in de aspecten geluid en trillingen, water en groen, en luchtkwaliteit en fijn stof.

Geluid en trillingen Voor elke variant zijn de te nemen maatregelen in het kader van geluid en trillingen bepaald op basis van een tram of op basis van een trein. Dit houdt in ieder geval in dat er langs het bestaande spoor tussen Gouda en Alphen aan den Rijn, en tussen Alphen aan den Rijn en de Elfenbaan geluidsmaatregelen in de vorm van raildempers en/of geluid schermen zijn opgenomen.

Ook in de Leidse binnenstad worden maatregelen genomen. Voor Katwijk zijn de maatregelen voor geluid en trillingen opgenomen die in het MER onderzoek zijn beschreven. In algemene zin geldt voor geluid en trillingen dat een trein meer emissie produceert dan een tram, waardoor voor een trein meer geluidsmaatregelen nodig zijn.

23 Variantenonderzoek

Water en groen Voor de aspecten met betrekking tot water en groen is uitgegaan van de huidige scope (de referentievariant) zoals die met de gemeenten is afgesproken. Met de gemeenten Gouda, Waddinxveen, Boskoop, Alphen aan den Rijn, Rijnwoude en Zoeterwoude zijn afspraken over de waterproblematiek gemaakt. Met Zoeterwoude zijn in het kader van de groencompensatie van de Elfenbaan afspraken gemaakt. Voor Leiden zijn met de gemeente afspraken gemaakt over hoe om te gaan met de watercompensatie. Met betrekking tot de groencompensatie passen de afgesproken uitgangspunten binnen de kostenraming. Met Katwijk zijn principeafspraken gemaakt hoe met water en groen zal worden omgegaan.

Luchtkwaliteit en fijnstof Luchtkwaliteit en fijn stof zijn milieuaspecten die bij spoorprojecten niet dominant zijn. Het toegepaste materieel (treinen, metro’s en trams) veroorzaakt op de spoortracés zelf geen negatief effect op dit gebied. Hooguit kan sprake zijn van indirecte effecten, als er bijvoorbeeld sprake is van meer congestievorming van wegverkeer op overwegen. Voor de verschillende spoorvarianten is dit niet onderscheidend. In ieder geval leidt het niet tot aanvullende investeringen. Wel kunnen op het gebied van luchtkwaliteit en fijn stof wijziging optreden indien in plaats van een spoorverbinding van een busverbinding gebruik wordt gemaakt. In de varianten 2, 3, 5 en 6 maakt de bus hoofdzakelijk gebruik van de bestaande weginfrastructuur.

5.3.8 Veiligheid De varianten dienen (verkeers)veilig te kunnen worden gerealiseerd. In het geval van spoor gaat het hierbij voornamelijk om het aspect overwegveiligheid. Bij de busvarian- ten wordt uitgegaan dat veiligheid integraal onderdeel is van de ontwerpeisen van wegen. Het inzicht in overwegveiligheid is verkregen aan de hand van een eerste analyse van ProRail. Deze analyse is door de provincie verder uitgewerkt. De maatregelen zijn nog niet besproken met IVW. Of IVW met de voorstellen instemt is voor alle varianten, behoudens de huidige scope, een risico.

5.3.9 Busconcessie Zuid-Holland Noord De nieuwe concessie voor het busvervoer, genaamd Zuid-Holland Noord (ZHN), verkeert in de aanbestedingsfase en de start van de concessie is december 2012. In de besteksdocu- menten zal worden opgenomen dat de concessiehouder rekening moet houden met de (gefaseerde aanleg van de) RijnGouwelijn. In het algemeen zal het in gebruik nemen van (een fase van) de RijnGouwelijn leiden tot vermindering van het aanbod van busvervoer op parallelle verbindingen.

5.3.10 Risico’s De belangrijkste risico’s van de uitvoerbaarheid van de varianten zijn geïnventariseerd.

24 Huidige scope

6 Huidige scope: Tramsysteem Gouda - Katwijk Badstraat/ ESA/ESTEC

6.1 Beschrijving

Een tramsysteem met tramvoertuigen van Gouda door de Leidse binnenstad naar Katwijk Badstraat en ESA/ESTEC (referentievariant).

6.1.1 Exploitatie: Frequentie en haltes

Frequentie over spoor Frequentie bus naar de kust Gouda - Zoeterwoude Meerburg - Leiden binnenstad - Oegstgeest - Katwijk ESA/ESTEC - Noordwijk: 4x/uur Badstraat 4x/uur Zoeterwoude Meerburg - Leiden binnenstad - Oegstgeest - ESA/ESTEC 4x/uur Leiden - Utrecht 2x/uur (NS).

Haltes De volgende haltes langs het spoor worden bediend: Gouda, Goudse Poort, Waddinxveen Zuid, Waddinxveen Centrum, Waddinxveen Noord, Boskoop Snijdelwijk, Boskoop, Alphen aan den Rijn, Alphen-West, Hazerswoude, Zoeterwoude Smeetsweg, Zoeterwoude Meerburg en alle overige 20 geprojecteerde tramhaltes van Meerburg tot en met Katwijk/Badstraat en ESA/ESTEC.

25 Huidige scope

6.1.2 Exploitatie: Gevolgen voor de reiziger Knoop Alphen aan den Rijn - Tussen Gouda, Zoeterwoude Meerburg, Leiden binnenstad, Oegstgeest en Katwijk Badstraat wordt vier keer per uur per tram gereden (zonder overstap). - De NS bieden de reiziger 2 keer per uur een intercity verbinding op Leiden - Alphen aan den Rijn Utrecht.

Knoop Leiden - Er wordt 4 keer per uur per tram gereden van Gouda, via Alphen aan den Rijn, Zoeterwoude Meerburg, Leiden binnenstad naar Katwijk Badstraat (zonder overstap). - Er wordt 4 keer per uur per tram gereden van Zoeterwoude Meerburg, via Leiden binnenstad naar ESA/ESTEC (zonder overstap). - De NS bieden de reiziger 2 keer per uur een verbinding op Leiden - Utrecht.

West - Er wordt 8 keer per uur per tram gereden (zonder overstap) tussen Leiden en de rotonde Zeeweg/Julianalaan in Katwijk (waarvan 4 keer naar Gouda en 4 keer naar Zoeterwoude Meerburg). - Er wordt 4 keer per uur gereden tussen de rotonde Zeeweg/Julianalaan en de Badstraat in Katwijk. - Er wordt 4 keer per uur gereden tussen de rotonde Zeeweg/Julianalaan in Katwijk en ESA/ESTEC.

Bus - Van ESA/ESTEC is er een busverbinding naar Noordwijk Boulevard (4x/uur).

6.1.3 Exploitatie: Mogelijkheden en beperkingen, toekomstvastheid - De exploitatie van de verbinding tussen Gouda - Alphen - Zoeterwoude Meerburg wordt begrensd tot 4 keer per uur door de samenloop met de NS-treinen op het hoofdspoor tussen Alphen en het uittakpunt Elfenbaan. Met NS is in 2010 een samenloopovereenkomst gesloten die bepaalt dat zowel de NS als de provincie 4 keer per uur in twee richtingen van het samenlooptraject gebruik kunnen maken. De samenloopafspraken betreffen tevens afspraken hoe wordt gehandeld bij verstoringen. - Deze variant biedt de mogelijkheid het lokale en regionale OV-railnetwerk uit te breiden, in eerste instantie zoveel mogelijk volgens het RGL-West tracé maar ook in de richting van Leiderdorp, Zoetermeer, Voorschoten/Den Haag, Zuidtangent etc. Het (regionale) tramtracé is compatibel met Randstadrail en kan daar op worden aangesloten. - Op het traject tussen Leiden Centraal en Alphen aan den Rijn is het mogelijk om een frequentie van 8 ritten per uur per richting te rijden; 4 keer per uur een tram via de binnenstad van Leiden en maximaal 4 keer per uur met een trein via Leiden Lammenschans. - Indien de NS haar dienstregeling naar Utrecht naar 4 keer per uur per richting wil uitbreiden ontstaat een capaciteitsprobleem tussen Alphen aan den Rijn en Woerden en mogelijk ook tussen Woerden en Utrecht. - Deze variant biedt de mogelijkheid het lokale en regionale OV-railnetwerk uit te breiden, in eerste instantie zoveel mogelijk volgens de rest van het RGL-West tracé maar ook in de richting van Leiderdorp, Zoetermeer, Voorschoten/Den Haag, Zuidtangent etc. Het regionale tramtracé (niet hoofdspoor) is compatibel met Randstadrail en kan daar op worden aangesloten. - Het past in StedenbaanPlus. - Het tramvoertuig is 2,65 meter breed, heeft een lage vloer en een maximale lengte van 45 meter. Het betreft nietgekoppelde voertuigen.

26 Huidige scope

6.1.4 Infrastructuur - In deze variant wordt tussen Gouda en Alphen aan den Rijn de infrastructuur aangepast om eind 2012 de frequentieverhoging naar 4 keer per uur per richting te realiseren. Tevens worden de nieuwe haltes Goudse Poort, Waddinxveen Zuid en Boskoop Snijdelwijk conform de vigerende planning geopend. - Tussen Alphen aan den Rijn en Zoeterwoude wordt een spoorverdubbeling gerealiseerd en worden de haltes Alphen aan den Rijn-West, Hazerswoude en Zoeterwoude Smeetsweg gebouwd. Ook worden maatregelen ten behoeve van de overwegveiligheid, zoals beschreven in paragraaf 6.3, uitgevoerd. - Vanaf Elfenbaan wordt afgetakt van het hoofdspoor naar een regionaal spoor en worden de halte Zoeterwoude Meerburg en de (in totaal 20) haltes in Leiden, Oegstgeest en Katwijk en ESA/ESTEC gebouwd.

6.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad

De berekeningen van de vervoerwaarde en de kostendekkingsgraad geven het volgende beeld:

Aantal reizigers per dag Kostendekkingsgraad RGL 37.000 60% Bus (ESA-Noordwijk) .900 7%5 Totaal RGL corridor in opdracht PZH 37.900 57%

NS IC (tussen Alphen - Leiden) 5.100 Totaal RGL corridor 43.000

Concessie ZHN 115.600

In de huidige scope wordt de relatie tussen Gouda en de kust voor het grootste deel ononderbroken bediend met tramvoertuigen. In de vervoerrelatie tussen Leiden en Noordwijk is er sprake van een overstap bij ESA/ESTEC. De langere reistijd door de overstap is hier van relatief grote invloed op het aantal reizigers. Dit is zichtbaar in de lage kostendekkingsgraad voor de bus van ESA/ESTEC naar Noordwijk.

In deze variant is sprake van een daling van de vervoerwaarde ten opzichte van de laatst afgegeven prognose voor de volledige aanleg van de RGL (naar de boulevard in Katwijk aan Zee en naar het Palaceplein in Noordwijk)65. In 2008 is de vervoerwaarde van de RijnGouwelijn geprognosticeerd op 49.000 reizigers per dag. De prognose bedraagt nu 11.100 reizigers minder. Deze teruggang kan worden verklaard uit een viertal factoren: 1. Vervallen van de tak naar Noordwijk. 2. De herijking van het rekenmodel. 3. Bijstelling van het onderliggend netwerk van OV-verbindingen en het wegennet. 4. Bijstelling van de sociale en economische factoren.

Toelichting: Ad1. De scopeaanpassing betreft het vervallen van de tramverbinding van ESA/ESTEC naar Noordwijk Palaceplein. Door de overstap ontstaat een langere reistijd die van grote invloed is op het aantal reizigers. Dat geldt zowel voor de huidige scope (met een overstap op een pendelbus van ESTEC naar Noordwijk) maar ook voor variant 4 (met overstap op Katwijk Raadhuis op en pendelbus naar ESTEC Noordwijk).

5 De kostendekkingsgraad van 7% voor de busverbinding ESA/ESTEC-Noordwijk geeft aanleiding om deze op te nemen in een langere lijn teneinde een betere kostendekkingsgraad te realiseren. 6 Zie de notitie aan de Staten van 18 november 2008 met kenmerk PZH-2008-1032853.

27 Huidige scope

Ad.2 Om de betrouwbaarheid van het model te vergroten worden met enige regelmaat de modelresultaten van het huidige buslijnennet vergeleken met het aantal reizigers kilometers op lijnniveau voor een selectie van lijnen uit de concessie Duin- en Bollen- streek/Leiden. In 2011 heeft de laatste herijking van het model plaatsgevonden.

Ad.3 In het model is gerekend met de laatste plannen voor de RijnlandRoute en de verbeteringen aan het hoofdwegennet. Deze leiden tot toename van het autogebruik en gaan ten koste van het openbaar vervoergebruik.

Ad4. Het provinciale model wordt gevoed met gegevens en prognoses van gemeenten over de ontwikkeling van woningbouw en arbeidsplaatsen. Bij deze berekening heeft de provincie gebruik gemaakt van de meest actuele cijfers. Dit geeft ten opzichte van de laatste berekening uit 2008 een teruggang te zien die een gevolg is van de economische teruggang van de afgelopen periode. Voor de nieuwbouwlocatie Valkenburg betekent dit dat in 2020 slechts 2.000 woningen zijn gerealiseerd en de overige 2.500 na het prognosejaar 2020.

6.3 Veiligheid

De gemeente Leiden heeft in het kader van de aanleg van de Ringweg Oost subsidie aangevraagd en verkregen van het ministerie I en M voor het ongelijkvloers maken van de kruising van de Kanaalweg (Ringweg Oost) met de spoorlijn Alphen - Leiden. Het ongelijkvloers zijn van deze kruising is uitgangspunt voor de verder te nemen maatregelen in het kader van de overwegveiligheid.

Als gevolg van de frequentieverhoging van 2 naar 4 voertuigen per uur per richting tussen Alphen en Gouda is vastgesteld dat de overwegveiligheid op dit traject afneemt. IVW heeft op basis van voorstellen van de provincie en ProRail ingestemd met het compenseren van deze toename van onveiligheid op het tracédeel Alphen - Elfenbaan, met de volgende maatregelen: - Voetgangerstunnel Goudse Poort (op Gouda - Alphen). - Ongelijkvloerse kruising Leidse Schouw (tunnel 2 keer 1 rijstrook) te Alphen aan den Rijn. - Fiets/voetgangerstunnel halte Hazerswoude. - Ongelijkvloerse kruising Smeetsweg te Zoeterwoude (viaduct, ook over N11) al dan niet in combinatie met een ongelijkvloerse bereikbaarheid van de halte Smeetsweg. - Additioneel kleine(re) maatregelen op het spoor.

In Leiden en Oegstgeest zijn in de ontwerpen voorzieningen opgenomen om zowel de railveiligheid als de verkeersveiligheid te borgen. Voor Katwijk zijn in de bestuursovereenkomst procesafspraken opgenomen hoe met rail- en verkeersveiligheid zal worden omgegaan.

28 Huidige scope

6.4 Investeringskosten

De geactualiseerde investeringskosten zijn in de tabel op de volgende pagina uitgesplitst per trajectdeel.

Investeringskosten Huidige Scope € x 1 mln Gouda - Alphen aan den Rijn 90 Alphen aan den Rijn - Zoeterwoude/Meerburg 103 Overwegveiligheid 41 Zoeterwoude/Meerburg - Oegstgeest 217 Oegstgeest - Kust 220 Fasering trajectdeel ESA/ESTEC - Noordwijk 57- Subtotaal 614 Indexering naar prijspeil 2011 19

Desinvesteringskosten Huidige Scope Niet van toepassing 0 Totaal geraamde kosten 633

Deze raming is inclusief een onzekerheidsmarge van 65.

6.5 Raakvlakken

6.5.1 De relatie met de HoofdRailNetconcessie In een brief van het ministerie van Verkeer en Waterstaat kondigt zij aan voorwaarden in de Hoofdrailnetconcessie vanaf 2015 op te zullen nemen waardoor de HRN-concessiehouder 4 keer per uur per richting het tramverkeer van de RijnGouwelijn tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Lammenschans moet gedogen.

6.5.2 Aanbesteding busconcessie Zuid-Holland Noord In het programma van eisen voor de busconcessie Zuid-Holland Noord is de RijnGouwe- lijn van Gouda tot en met Katwijk Badstraat en ESA/ESTEC als randvoorwaarde opgenomen. Het is vanwege de kostendekkingsgraad aan te bevelen de busverbinding ESA/ESTEC - Noordwijk onder het lijnennet van de concessie Zuid-Holland Noord te laten vallen.

6.6 Milieuaspecten

Geluid en trillingen In de referentievariant zijn de te nemen maatregelen in het kader van geluid en trillingen opgenomen op basis van een tram. Voor een nadere toelichting zie 5.3.7.

Water en groen Alle aspecten met betrekking tot water en groen zijn in de raming opgenomen. Zie ook 5.3.7.

Luchtkwaliteit en fijn stof Op het spoortracé tussen Gouda en Leiden is voor deze variant ten aanzien van de milieuaspecten lucht en fijn stof geen wijziging ten opzichte van de huidige situatie te verwachten. Met name in Leiden en op de route naar de kust zal sprake zijn van een positief effect ten opzichte van de huidige situatie vanwege de gedeeltelijke vervanging van bussen door trams.

29 Huidige scope

6.7 Risico’s

Aan de huidige scope zijn geen risico’s verbonden die relevant zijn voor deze quick scan.

30 Variant 1

7 Variant 1: Verbeterde verbinding Gouda - Leiden en busbaan in west

7.1 Beschrijving

Een verbeterde verbinding per trein of hogevloer tram over bestaand spoor tussen Gouda en Leiden Centraal en een vertrambare busbaan vanaf Leiden Centraal naar de kust (conform het hoofdlijnenakkoord).

7.1.1 Exploitatie: frequentie en haltes

Frequentie over spoor Frequentie bus naar de kust Gouda - Leiden 2x/uur Leiden Centraal - Valkenburg - Katwijk Badstraat 6x/uur Gouda - Alphen aan den Rijn 2x/uur Leiden Centraal - Valkenburg - ESA/ESTEC - Noordwijk 6x/uur Leiden - Utrecht 2x/uur (NS)

Haltes De volgende haltes langs het spoor worden bediend: Gouda, Goudse Poort, Waddinxveen Zuid, Waddinxveen Centrum, Waddinxveen Noord, Boskoop Snijdelwijk, Boskoop, Alphen aan den Rijn, Hazerswoude, Leiden Lammenschans en Leiden Centraal. Daarnaast worden vanaf Leiden Centraal tot en met Katwijk en ESA/ESTEC 15 bushaltes bediend.

31 Variant 1

7.1.2 Exploitatie: Gevolgen voor de reiziger Knoop Alphen aan den Rijn - De reiziger vanaf Gouda naar Leiden Centraal heeft een verbinding van 4 keer per uur (2 keer per uur met overstap op de intercity Leiden - Utrecht in Alphen aan den Rijn en 2 keer per uur zonder overstap). - De NS verzorgen de intercity verbinding Leiden - Utrecht met een frequentie van 2 keer per uur.

Knoop Leiden - De reiziger van Leiden Centraal naar Gouda heeft een verbinding van 4 keer per uur (2 keer per uur met overstap in Alphen aan den Rijn en 2 keer per uur zonder overstap). - Vanaf Leiden Centraal een intercity verbinding naar Utrecht van 2 keer per uur. - Er is een overstap op Leiden Centraal voor doorgaande reizigers op busverbindingen naar de binnenstad, het BioSciencePark en de kust.

West - HOV-busverbindingen van Leiden Centraal richting Katwijk en Noordwijk via een vertrambare busbaan van Leiden Centraal tot ESA/ESTEC. - Aansluiting van de overige busverbindingen op bovengenoemde HOV-busverbindingen. - Reizigers vanaf de kust naar Gouda moeten op Leiden Centraal overstappen.

7.1.3 Exploitatie: Mogelijkheden en beperkingen, toekomstvastheid - Met de frequentie van 4 keer per uur op het baanvak Leiden Centraal - Alphen aan den Rijn zit dit baanvak aan zijn maximum capaciteit. - In deze variant is het verhogen van de frequentie van de rechtstreekse verbinding Leiden - Utrecht alleen mogelijk met uitbreiding van de infrastructuur tussen Alphen aan den Rijn en Woerden en waarschijnlijk ook tussen Alphen aan den Rijn en Zoeterwoude, tussen Leiden Lammenschans en Leiden Centraal en op Leiden Centraal. - Aanleg van een regionaal en/of lokaal tramsysteem is in deze variant op middellange termijn niet erg realistisch. - Om de verbinding Gouda - Leiden te kunnen exploiteren dient de concessieverlenende bevoegdheid van de provincie door I en M te worden uitgebreid vanwege de samenloop tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Centraal. - Het past in StedenbaanPlus. - Het voertuig is een trein met gelijkvloerse instap of een hogevloer tram met een maximale lengte van 75 meter.

7.1.4 Infrastructuur - Tussen Gouda en Alphen aan den Rijn wordt de infrastructuur (spoorverdubbeling en haltes) aangepast conform de huidige scope inclusief de nieuwe haltes Goudse Poort, Waddinxveen Zuid en Boskoop Snijdelwijk. De haltes worden hierbij vanwege het hogevloer materieel aangepast naar hoge perrons. - Tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Centraal wordt uitgegaan van de bestaande infrastructuur met spoorverdubbeling tussen Alphen aan den Rijn en Alphen West. Voorlopig onderzoek naar het basisuurpatroon, uitgevoerd door Movares, heeft uitgewezen dat alleen de nieuwe halte Hazerswoude (hoog perron) in combinatie met een spoorverdubbeling tussen Alphen aan den Rijn en Alphen aan den Rijn-West gerealiseerd kan worden. Meer haltes, zoals bij Zoeterwoude, zijn niet haalbaar binnen deze variant. - Door de frequentieverhoging van 2 (NS intercity’s) naar 4 keer (2 NS intercity’s + 2 RGL) per uur per richting tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Centraal zijn infrastructurele maatregelen nodig in het kader van overwegveiligheid en geluid (zie 7.3). - Omdat bij deze variant nog onbekend is met welk type voertuig gereden gaat worden (trein of hogevloer tram) en ook onbekend is of de toekomstige vervoerder beschikt over opstel en werkplaatscapaciteit, is de Elfenbaan gehandhaafd.

32 Variant 1

- Van Leiden Centraal wordt over het tramtracé volgens de referentievariant een vertrambare busbaan aangelegd tot Katwijk Badstraat en ESA/ESTEC met uitzondering van de tracédelen waar in de referentievariant de tram geen vrije trambaan heeft (bijv. Katwijk Badstraat). In “Bijlage D: Afbeelding busbanen” zijn de investeringen in businfrastructuur op een kaart weergegeven. - De railinfrastructuur en de vertrambare busbaan kunnen in 2018 worden opgeleverd. Na een test en proefbedrijf kan de exploitatie starten.

7.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad

De berekeningen van de vervoerwaarde en de kostendekkingsgraad geven het volgende beeld:

Aantal reizigers Kostendekkingsgraad RGL Gouda - Alphen 3.700 39% RGL Gouda - Leiden Centraal .10.900 73% Subtotaal rail 14.600 61%

Bus over busbaan vanaf Leiden 16.200 41% Centraal naar Katwijk en Noordwijk Totaal RGL corridor in opdracht PZH 30.800 51%

NS IC (tussen A-L) 7.100 Totaal RGL corridor 37.900 Concessie ZHN 117.400

In deze variant is er sprake van een overstap in Alphen (in een op de twee reizen van Gouda naar Leiden) en een overstap in Leiden CS. Hierdoor scoort deze variant voor de provincie slechter dan de huidige scope. De overstap in Alphen werkt ongunstig door naar het aantal reizigers op de provinciale trein van Gouda - naar Alphen, hetgeen ook leidt tot een relatief lage kostendekkingsgraad. Door de verplichte overstap in Alphen aan den Rijn vervoert de NS extra reizigers tussen Alphen en Leiden. De doorgaande trein van Gouda naar Leiden CS trekt relatief veel reizigers. De kostendekkingsgraad zal dalen indien de provincie de inkomstenderving van NS (aan NS) moet vergoeden, vanwege de samenloop tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Centraal.

De busverbindingen van Leiden CS naar Katwijk en Noordwijk lopen via een vertrambare busbaan die het tramtracé van de referentievariant volgt. De verbinding naar Katwijk kent een frequentie van 6 keer per uur, evenals de verbinding naar Noordwijk. In de relatief lage kostendekking komt tot uiting dat de inzet van bussen qua exploitatiekosten minder optimaal is dan de inzet van trams.

33 Variant 1

7.3 Veiligheid

De maatregelen in het kader van overwegveiligheid vanwege het tracé tussen Zoeterwoude Meerburg en Gouda zijn identiek aan die van de huidige scope, zie paragraaf 6.3. Vanwege de frequentieverhoging van 2 naar 4 keer per uur gedurende de gehele dag zijn de overwegen Haagweg en Morsweg te Leiden als een groot risico door ProRail geïdentificeerd. Op basis van de inschatting dat het ongelijkvloers maken van deze beide overwegen met disproportionele kosten gemoeid gaat is door ProRail ingeschat dat het ongelijkvloers maken van de overweg Gemeneweg te Hazerswoude als voldoende compensatie kan worden beschouwd. Deze maatregel is als uitgangspunt genomen en de kosten hiervoor zijn in de raming opgenomen. In Katwijk zijn in het kader van verkeersmaatregelen alleen aanpassingen van verkeers- regelinstallaties gepland.

7.4 Investeringskosten

De geraamde investeringskosten zijn in onderstaande tabellen uitgesplitst per trajectdeel.

Investeringskosten Variant 1 € x 1 mln Gouda - Alphen aan den Rijn 91 Alphen aan den Rijn - Zoeterwoude/Meerburg 61 Geluidsmaatregelen 27 Overwegveiligheid 86 Zoeterwoude/Meerburg - Leiden Centraal - Leiden Centraal - Kust 180 Totaal investering 445 Indexering naar prijspeil 2011 1

Desinvesteringskosten Variant 1 Reeds gemaakte kosten op onderdelen buiten deze variant 25 Totaal geraamde kosten 471

Deze raming is inclusief een onzekerheidsmarge van 64.

34 Variant 1

7.5 Raakvlakken

7.5.1 De relatie met de Hoofdrailnetconcessie Huidige situatie De provincie heeft, sinds de decentralisatie van 2006, de bevoegdheid om concessies te verlenen voor treindiensten tussen Gouda en Alphen aan den Rijn en zes keer per dag tussen Gouda en Leiden (spitstoevoegers). De lijn Leiden - Utrecht valt onder de Hoofd- railnetconcessie van NS. De doorgaande ritten Gouda - Leiden in de huidige exploitatie vallen voor wat betreft het deel tussen Alphen aan den Rijn en Leiden dan ook onder de Hoofdrailnetconcessie van NS. Hiervoor is naast de concessie Gouda - Alphen een aparte overeenkomst gesloten voor het verzorgen van die extra ritten tussen Alphen en Leiden Centraal.

HRN vanaf 2015 De minister van I en M heeft in het kader van de RijnGouwelijn volgens de referentie variant toegezegd in de nieuwe concessie (vanaf 2015) een bepaling op te nemen dat de vervoerder op het hoofdrailnet 4 keer per uur ritten tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Lammenschans moet gedogen. Voor de treindiensten tussen Gouda en Leiden Centraal in deze variant zou deze gedoogbepaling moeten worden uitgebreid tot Leiden Centraal.

Indien de gedoogbepaling niet wordt uitgebreid naar Leiden Centraal, kan er geen doorgaande verbinding Gouda - Leiden worden gerealiseerd behalve als de NS de RGL- concessie (na aanbesteding) zou verwerven. Alleen in die situatie kan dan met de huidige constructie van een aanvullende overeenkomst voor het HRN een doorgaande verbinding Gouda - Leiden worden geboden.

Samenloop De provincie is gehouden om samenloopafspraken te maken met NS voor de samenloop tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Centraal. NS hebben in hun brief van 26 juli 2011 aangegeven dat zij een te kiezen scenario eerst willen toetsen aan de HRN-concessie. In die brief geeft NS aan dat dit betekent dat er sprake dient te zijn van een win-win situatie en dat er infracapaciteit dient te zijn voor 4 keer per uur een trein tussen Leiden Centraal en Alphen aan den Rijn. In die brief hebben NS tevens aangegeven dat zij gecompenseerd willen worden voor het verlies aan inkomsten ten gevolge van de provinciale trein Gouda - Leiden. Dat betekent concreet dat de inkomsten uit de reizigers die voorheen in de NS-treinen zaten en die daarna van de provinciale treinverbinding gebruikmaken, moeten worden afgedragen aan NS.

Ook indien de provincie de concessiebevoegdheid Leiden Centraal - Alphen aan den Rijn zou verkrijgen is het daarmee nog niet zeker dat de provincie ook deze verbinding kan (laten) uitvoeren. Vanwege haar Hoofdrailnetconcessie is dan ook NS gerechtigd deze verbinding te exploiteren. Indien zowel NS als provincie bij ProRail capaciteit zouden aanvragen die in totaal boven de frequentie van 4 keer per uur zou uitkomen, zal ProRail moeten besluiten welke vervoerder deze verbinding mag rijden.

7.5.2 Aanbesteding busconcessie Zuid-Holland Noord Deze fasering grijpt in op de lopende aanbesteding van de busconcessie Zuid-Holland Noord. Deze aanbesteding is in voorbereiding voor concessieverlening per december 2012 voor een periode van 8 tot 10 jaar. De concessieverlening voor de RGL-West- buslijnen kan op twee manieren geschieden: als onderdeel van de concessie ZHN of als aparte concessie.

35 Variant 1

7.6 Milieuaspecten

Geluid en trillingen In deze variant zijn de maatregelen in het kader van geluid en trillingen opgenomen op basis van een trein. Doordat een trein meer geluid maakt dan een tram dienen tussen Gouda en Alphen aan den Rijn en tussen Alphen aan den Rijn en Zoeterwoude extra geluidsmaatregelen te worden genomen. Ook tussen Zoeterwoude en Leiden Centraal is in deze variant sprake van een nieuwe situatie, omdat er van begin tot einde van de dienst met 4 treinen per uur per richting wordt gereed (thans alleen in de ochtend- en middagspits). Dit betekent ook op dat tracédeel extra geluidsmaatregelen. Voor de vertrambare busbaan naar de kust worden vergelijkbare maatregelen genomen als voor de trambaan door Leiden en naar Katwijk.

Water en groen Door de toevoeging van de halte Hazerswoude, zullen de hiervoor beoogde maatregelen genomen worden in samenhang met de spoorverdubbeling tussen Alphen aan den Rijn en Alphen West. In Leiden zijn voor de huidige scope afspraken gemaakt met de gemeente. Voor de vertrambare busbaan in BioSciencePark worden deze maatregelen als voldoende ingeschat. Met betrekking tot de groencompensatie wordt uitgegaan van dezelfde procesafspraken als voor de huidige scope. Met Katwijk zijn principeafspraken gemaakt hoe met water en groen omgegaan zal worden. Voor een vertrambare busbaan wordt aangenomen dat deze afspraken voldoende zijn en dat daarmee geen extra maatregelen nodig zijn.

Luchtkwaliteit en fijn stof Op het spoortracé tussen Gouda en Leiden is voor deze variant ten aanzien van de milieuaspecten lucht en fijn stof geen wijziging ten opzichte van de referentievariant of de huidige situatie te verwachten. In vergelijking met de referentievariant zal vanaf Zoeterwoude Meerburg tot aan de kust de verbetering van de luchtkwaliteit en fijn stof, door vervanging van bussen door trams, niet optreden.

7.7 Risico’s

De belangrijkste risico’s van deze variant zijn: - Provincie verkrijgt geen concessieverlenende bevoegdheid voor gebruik van het hoofdspoor Leiden Centraal - Leiden Lammenschans - Alphen aan den Rijn. - Provinciale vervoerder krijgt van ProRail geen capaciteit toegewezen voor het gebruik van het hoofdspoor Leiden Centraal - Leiden Lammenschans - Alphen aan den Rijn. - Er is nog geen bevestiging dat IVW de maatregelen voor overwegveiligheid voldoende vindt om de gestegen onveiligheid te compenseren. - Mogelijk beïnvloedt deze variant het MER voor de RijnlandRoute. - De afdracht van reizigersopbrengsten aan NS van de derving van inkomsten in het kader van te maken samenloopafspraken voor het traject Alphen - Leiden Centraal. - Inzake het geluidsdossier is een aanname gemaakt van de te nemen maatregelen en een schatting van de investeringskosten.

36 Variant 2

8 Variant 2: Vier keer per uur trein Leiden - Utrecht

8.1 Beschrijving

Een verbeterde treinverbinding tussen Leiden Centraal en Utrecht Centraal van 4 keer per uur en een verbeterde treinverbinding van 4 keer per uur tussen Gouda en Alphen aan den Rijn. Dit gecombineerd met verbeterde busverbindingen vanaf Leiden Centraal naar de kust.

8.1.1 Exploitatie: Frequentie en haltes

Frequentie over spoor Frequentie bus naar de kust Gouda - Alphen aan den Rijn 4x/uur Leiden Centraal - Valkenburg - Katwijk Badstraat 6x/uur Leiden - Utrecht 4x/uur (2x IC, 2x sprinter NS) Leiden Centraal - Valkenburg - ESA/ESTEC - Noordwijk 6x/uur

Haltes De volgende haltes langs het spoor worden bediend: Gouda, Goudse Poort, Waddinxveen Zuid, Waddinxveen Centrum, Waddinxveen Noord, Boskoop Snijdelwijk, Boskoop, Alphen aan den Rijn, Hazerswoude, Leiden Lammenschans, Leiden Centraal. Daarnaast worden vanaf Leiden Centraal tot en met Katwijk en ESA/ESTEC 15 bushaltes bediend.

8.1.2 Exploitatie: Gevolgen voor de reiziger Knoop Alphen aan den Rijn - Reizigers Leiden - Gouda reizen vier keer per uur en hebben altijd een overstap op Alphen aan den Rijn; - De NS verzorgen de verbinding Leiden - Utrecht over het hoofdspoor met een frequentie van vier keer per uur, waarvan 2 keer per uur een intercity die alleen in Alphen aan den Rijn stopt en 2 keer per uur een sprinter die ook in Hazerswoude stopt.

Knoop Leiden - Reizigers in Leiden krijgen een verbinding van 4 keer per uur naar Utrecht en een verbinding van 4 keer per uur naar Gouda (met overstap in Alphen aan den Rijn); - Doorgaande reizigers naar de binnenstad, het BioSciencePark en het westelijk deel van het gebied kunnen op Leiden Centraal overstappen op busverbindingen.

37 Variant 2

West - HOV-busvariant: van Leiden Centraal richting Katwijk en Noordwijk met alleen op de knelpunten Duinvallei en BioSciencePark een busbaan, gecombineerd met doorstromingsmaatregelen; - De bussen rijden vanaf de A44 (grotendeels) over de RijnlandRoute; - Het overige buslijnennet in het westen sluit aan op de busverbindingen via de RijnlandRoute; - Reizigers van de kust naar Gouda moeten op Leiden Centraal overstappen.

8.1.3 Exploitatie: mogelijkheden en belemmeringen, toekomstvastheid - Met beperkte spoorverdubbeling bij Alphen-West is het mogelijk om de halte Hazerswoude te bedienen. Het is noodzakelijk dat er met NS een afspraak wordt gemaakt over het bedienen van deze halte, uitgaande dat deze de Hoofdrailnetconcessiehouder na 2014 blijft. - Aanleg van een regionaal en/of lokaal tramsysteem is in deze variant op middellange termijn niet erg realistisch. - De toekomstvastheid van deze variant is beperkt, de capaciteit Utrecht - Alphen - Leiden Centraal blijft beperkt op 4 keer per uur vanwege de beperkingen van de infrastructuur tussen Alphen aan den Rijn en Elfenbaan, Leiden Lammenschans en Leiden Centraal en de perroncapaciteit op Leiden Centraal. - Het past in StedenbaanPlus. - Er wordt gereden met een trein tussen Leiden Centraal en Utrecht Centraal en met een trein of hogevloer tram tussen Gouda en Alphen aan den Rijn (met een maximum lengte van 75 meter).

8.1.4 Infrastructuur - Tussen Gouda en Alphen aan den Rijn wordt de infrastructuur (spoorverdubbeling en haltes) aangepast conform de huidige scope, inclusief de nieuwe halten Goudse Poort, Waddinxveen Zuid en Boskoop Snijdelwijk. De haltes worden hierbij aangepast naar hoge perrons. - Tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Centraal wordt uitgegaan van de bestaande infrastructuur. Voorlopig onderzoek naar het basisuurpatroon, uitgevoerd door Movares, heeft uitgewezen dat alleen de nieuwe halte Hazerswoude (hoog perron) in combinatie met spoorverdubbeling tussen Alphen aan den Rijn en Alphen aan den Rijn- West gerealiseerd kan worden. Meer haltes, zoals bij Zoeterwoude, zijn niet haalbaar binnen deze variant. - Indicatief onderzoek door Movares wijst uit dat vier keer per uur Leiden - Utrecht ten minste uitbreiding vergt van de infrastructuur tussen Alphen aan den Rijn en Woerden, en infrastructurele maatregelen in het kader van overwegveiligheid en geluid. Dit vereist nader onderzoek van ProRail. - Er is geen zicht over de noodzaak en eventueel omvang van infrastructuuraanpassingen tussen Woerden en Utrecht. - In Oegstgeest en Katwijk wordt wel rekening gehouden met een ruimtelijke inpassing (reservering tracé), maar infrastructurele aanpassingen blijven beperkt tot slechts enkele doorstromingsmaatregelen ten behoeve van de bussen vanaf Leiden Centraal. In “Bijlage D: Afbeelding busbanen” zijn de investeringen in businfrastructuur op een kaart weergegeven. - De railinfrastructuur op het traject Gouda – Leiden Centraal kan in 2018 opgeleverd worden, het deel Alphen - Woerden in 2021. Voor het deel Woerden - Utrecht Centraal dient dit nader te worden bepaald. De doorstromingsbevorderende maatregelen kunnen in 2015 zijn gerealiseerd.

38 Variant 2

8.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad

Uit de berekeningen blijkt dat deze variant voor zowel het provinciale vervoer als de NS de volgende vervoerwaarde en kostendekkingsgraad kent:

Aantal reizigers Kostendekkingsgraad RGL Gouda - Alphen 7.800 42% Bus vanaf Leiden Centraal naar .15.300 38% Katwijk en Noordwijk Totaal RGL corridor in opdracht PZH 23.100 40%

NS A - L 13.500 Totaal RGL corridor 36.600 Concessie ZHN 118.200

In deze variant is er in de vervoerrelatie van de RGL sprake van twee maal een overstap, in Alphen en in Leiden. Voor de provincie leidt dit tot lage reizigersaantallen en een lage kostendekking zowel in de relatie Gouda - Alphen als in de busrelaties ten westen van Leiden. De overstap in Alphen voor de reizigers Gouda - Leiden leidt mede tot een verlies aan reizigers, doordat een deel van hen via Den Haag Centraal gaat reizen. In deze variant profiteert NS ervan dat alle reizigers in Alphen dienen over te stappen op de NS-trein.

In de modelberekeningen volgen de bussen naar de kust grotendeels het tramtracé. Wel wordt ervan uitgegaan dat de bushaltes langs de RijnlandRoute komen in plaats van het tracé van de RijnGouwelijn West, waardoor deze bushaltes verder van de bebouwing komen te liggen. Mede hierdoor daalt het aantal reizigers op de busrelatie ten opzichte van de huidige scope.

8.3 Veiligheid

De maatregelen in het kader van de overwegveiligheid voor het tracé Gouda - Leiden Centraal zijn gelijk aan variant 1 (zie paragraaf 7.3). Daarnaast zijn voor het tracé Alphen aan den Rijn - Woerden maatregelen meegenomen. Deze maatregelen zijn nog niet met ProRail en IVW besproken.

39 Variant 2

8.4 Investeringskosten

De geraamde investeringskosten zijn in onderstaande tabel uitgesplitst per trajectdeel.

Investeringskosten Variant 2 € x 1 mln Gouda - Alphen aan den Rijn 91 Alphen aan den Rijn - Zoeterwoude/Meerburg 29 Geluidsmaatregelen 27 Overwegveiligheid 86 Alphen aan den Rijn - Woerden 234 +PM* Zoeterwoude/Meerburg - Leiden Centraal - Leiden Centraal - Kust 53 Totaal investering 520 +PM* Indexering naar prijspeil 2011 -

Desinvesteringskosten Variant 2 Reeds gemaakte kosten op onderdelen buiten deze variant 25 Totaal geraamde kosten 545 +PM*

Deze raming is inclusief een onzekerheidsmarge van 118.

Indien de halte Hazerswoude niet bediend hoeft te worden, dan is een besparing van € 29 mln. mogelijk.

* De PM-post is als extra risico opgenomen, aangezien er geen duidelijkheid is over de noodzaak en eventuele omvang van de infrastructurele aanpassingen tussen Woerden en Utrecht.

8.5 Raakvlakken

8.5.1 De relatie met de Hoofdrailnetconcessie De NS is momenteel concessiehouder van het Hoofdrailnet. De verbinding Utrecht - Leiden maakt daar deel van uit. NS is bevoegd om in het kader van de Hoofdrailnet concessie de frequentie op de lijn Leiden - Utrecht te verhogen. Zij moet een capaciteits- aanvraag bij ProRail indienen, die deze naar verwachting zal toewijzen omdat de capaciteit toereikend is. NS zal de feitelijke beslissing tot het verdubbelen van de frequentie afhankelijk stellen van een commerciële afweging. Er is een harde en formele toezegging van NS nodig voor frequentieverhoging en bediening van de halte Hazerswoude voordat de provincie haar finale beslissing neemt om te investeren in het spoor. Aandachtspunt is dat de Hoofdrailnetconcessie per 2015 opnieuw wordt gegund. De verwachting is dat deze opnieuw naar NS gaat. Niettemin is er sprake van enig risico, omdat NS nu feitelijk geen bindende afspraken kan maken voor de periode vanaf 2015.

8.5.2 Aanbesteding busconcessie Zuid-Holland Noord Zie bij variant 1 (paragraaf 7.5.2).

40 Variant 2

8.6 Milieuaspecten

Geluid en trillingen De problematiek en maatregelen zijn gelijk aan variant 1. Zie 7.6

Water en groen De problematiek en maatregelen zijn gelijk aan variant 1. Zie 7.6

Luchtkwaliteit en fijnstof De problematiek en maatregelen zijn gelijk aan variant 1. Zie 7.6

8.7 Risico’s

De belangrijkste risico’s van deze variant zijn: - Onzekerheid of NS de frequentieverhoging en de bediening van de geplande halte Hazerswoude tegen voor de provincie Zuid-Holland acceptabele voorwaarden willen verzorgen. - Noodzaak en omvang van infrastructuuraanpassingen tussen Woerden en Utrecht. - Deze variant beïnvloedt mogelijk het MER voor de RijnlandRoute. - Er is nog geen bevestiging dat IVW de maatregelen voor overwegveiligheid voldoende vind om de gestegen onveiligheid te compenseren.

41 Variant 3

9 Variant 3: Tramsysteem Gouda - Leiden binnenstad - Oegstgeest

9.1 Beschrijving

Een tramsysteem met tramvoertuigen van Gouda door de Leidse binnenstad tot Oegstgeest (RijnGouwelijn Oost). Dit gecombineerd met verbeterde busverbindingen vanaf Leiden Centraal naar de kust.

9.1.1 Exploitatie: Frequentie en haltes

Frequentie over spoor Frequentie bus naar de kust Gouda - Zoeterwoude Meerburg - Leiden Leiden Centraal - Valkenburg - Katwijk Badstraat 6x/uur binnenstad - Oegstgeest 4x/uur Zoeterwoude Meerburg - Leiden binnenstad Leiden Centraal - Valkenburg - ESA/ESTEC - Noordwijk 6x/uur - Oegstgeest 4x/uur Leiden - Utrecht 2x/uur (NS)

Haltes De volgende haltes langs het spoor worden bediend: Gouda, Goudse Poort, Waddinxveen Zuid, Waddinxveen Centrum, Waddinxveen Noord, Boskoop Snijdelwijk, Boskoop, Alphen aan den Rijn, Alphen - West, Hazerswoude, Zoeterwoude Smeetsweg, Zoeterwoude Meerburg en vervolgens alle 10 geprojecteerde haltes in Leiden en (eindpunt) Oegstgeest. Daarnaast worden van Leiden Centraal tot en met Katwijk en ESA/ESTEC 15 bushaltes bediend.

9.1.2 Exploitatie: Gevolgen voor de reiziger Knoop Alphen aan den Rijn - Tussen Gouda, Zoeterwoude Meerburg, Leiden binnenstad en Oegstgeest wordt 4 keer per uur gereden; - De NS bieden de reiziger vanaf Alphen aan den Rijn 2 keer per uur een intercity verbinding op Leiden - Utrecht.

42 Variant 3

Knoop Leiden - Er wordt 8 keer per uur gereden tussen Zoeterwoude Meerburg en Oegstgeest door de binnenstad van Leiden (zonder overstap) waarvan 4 keer per uur van Leiden naar Gouda (zonder overstap); - De NS bieden de reiziger 2 keer per uur een verbinding op Leiden - Utrecht.

West - HOV-busvariant: van Leiden Centraal richting Katwijk en Noordwijk met alleen op knelpunt Duinvallei een busbaan, gecombineerd met doorstromingsmaatregelen; - De bussen rijden vanaf de A44 grotendeels over de RijnlandRoute; - Het overige buslijnennet in het westen sluit aan op de busverbindingen via de RijnlandRoute; - Reizigers van de kust naar Gouda moeten op Transferium A44 of Leiden Centraal overstappen.

9.1.3 Exploitatie: Mogelijkheden en belemmeringen, toekomstvastheid - De exploitatie van de verbinding tussen Gouda - Alphen - Zoeterwoude Meerburg wordt begrensd tot 4 keer per uur door de samenloop met de NS-treinen op het hoofdspoor tussen Alphen en het uittakpunt Elfenbaan. Met NS is in 2010 een samenloopovereenkomst gesloten die bepaalt dat zowel de NS als de provincie 4 keer per uur in twee richtingen van het samenlooptraject gebruik kunnen maken. De samenloopafspraken betreffen tevens afspraken hoe wordt gehandeld bij verstoringen. - Deze variant biedt de mogelijkheid het lokale en regionale OV-railnetwerk uit te breiden, in eerste instantie zoveel mogelijk volgens het RGL-West tracé maar ook in de richting van Leiderdorp, Zoetermeer, Voorschoten/Den Haag, Zuidtangent etc. Het (regionale) tramtracé is compatibel met Randstadrail en kan daar op worden aangesloten. - Op het traject tussen Leiden Centraal en Alphen aan den Rijn is het mogelijk om een frequentie van 8 ritten per uur per richting te rijden; 4 keer per uur een tram via de binnenstad van Leiden en maximaal 4 keer per uur met een trein via Leiden Lammenschans. - Indien de NS haar dienstregeling naar Utrecht naar 4 keer per uur per richting wil uitbreiden ontstaat een capaciteitsprobleem tussen Alphen aan den Rijn en Woerden en mogelijk ook tussen Woerden en Utrecht. - Het past in StedenbaanPlus. - Het tramvoertuig is 2,65 meter breed, heeft een lage vloer en een maximale lengte van 45 meter. Het betreft nietgekoppelde voertuigen.

9.1.4 Infrastructuur - Tussen Gouda en Alphen aan den Rijn wordt de infrastructuur (spoorverdubbeling en haltes) aangepast conform de huidige scope van de RijnGouwelijn inclusief de nieuwe haltes Goudse Poort, Waddinxveen Zuid en Boskoop Snijdelwijk. - Ook tussen Alphen aan den Rijn en Leiden wordt de infrastructuur conform de huidige scope aangepast. Dit houdt in dat het spoor tussen Alphen aan den Rijn en Zoeterwoude volledig dubbelsporig wordt en dat de haltes Alphen - West, Hazerswoude en Zoeterwoude Smeetsweg worden gerealiseerd. - Vervolgens wordt conform de huidige scope via een aftakking van het hoofdspoor het regionaal spoor gerealiseerd via Zoeterwoude Meerburg naar Leiden Lammenschans, de Leidse binnenstad, Leiden Centraal en Oegstgeest.

43 Variant 3

- Aan de westzijde van Leiden Centraal wordt de RijnGouwelijn naar de kust ingevuld met een HOV-busverbinding. Deze verbinding zal het Transferium bij de A44 eveneens aandoen. Er wordt wel rekening gehouden met een ruimtelijke inpassing van een tramtracé (reservering), maar infrastructurele aanpassingen blijven beperkt tot een vrije busbaan bij Duinvallei in Katwijk, doorstromingsmaatregelen elders. Er wordt gebruik gemaakt van de RijnlandRoute. In “Bijlage D: Afbeelding busbanen” zijn de investeringen in businfrastructuur op een kaart weergegeven. - De railinfrastructuur kan in 2018 worden opgeleverd. Na een test en proefbedrijf kan de exploitatie starten.

9.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad

De berekeningen van de vervoerwaarde en kostendekkingsgraad geven het volgende beeld:

Aantal reizigers Kostendekkingsgraad RGL Gouda - A 44 26.100 61% Bus vanaf Leiden Centraal naar .13.300 35% Katwijk en Noordwijk Totaal RGL corridor in opdracht PZH 39.400 51%

NS IC A - L 5.100 Totaal RGL corridor 44.500 Concessie ZHN 115.000

Deze variant is gelijk aan de RGL-Oost. Er is sprake van een ononderbroken tramverbinding van Gouda naar Oegstgeest. Daarnaast zijn er directe busverbindingen van Noordwijk en Katwijk naar Leiden CS. Door deze overlap ten westen van Leiden tussen de directe busverbindingen en de RGL scoort deze variant wat betreft de vervoerwaarde beter dan de huidige scope. In eerder onderzoek naar varianten ten westen van Leiden is deze variant niet eerder onderzocht; er was steeds sprake van een overstap op de RGL. De NS vervoert in deze variant net zoveel reizigers op de relatie Alphen - Leiden als in de huidige scope.

9.3 Veiligheid

Gelijk aan referentievariant (zie paragraaf 6.3).

44 Variant 3

9.4 Investeringskosten

De geraamde investeringskosten zijn in onderstaande tabel uitgesplitst per trajectdeel.

Investeringskosten Variant 3 € x 1 mln Gouda - Alphen aan den Rijn 90 Alphen aan den Rijn - Zoeterwoude/Meerburg 103 Overwegveiligheid 41 Zoeterwoude/Meerburg - Oegstgeest 217 Oegstgeest - Kust 24 Totaal investering 475 Indexering naar prijspeil 2011 11

Desinvesteringskosten Variant 3 Reeds gemaakte kosten op onderdelen buiten deze variant 0 Totaal geraamde kosten 486

Deze raming is inclusief een onzekerheidsmarge van 40.

Deze berekening gaat uit van het Hooigracht - Langegracht tracé. Via de Breestraat levert een besparing van € 23 mln op t.o.v. deze raming.

9.5 Raakvlakken

9.5.1 De relatie met de Hoofdrailnetconcessie In de brief van de minister van Ven W uit 2009 is opgenomen dat de concessiehouder voor het Hoofdrailnet rekening moet houden met RijnGouwelijn op het hoofdspoor zoals in deze variant beschreven.

9.5.2 Aanbesteding busconcessie Zuid-Holland Noord In deze variant bestaat er geen juridische relatie tussen de concessies omdat de RijnGouwelijn een railconcessie betreft en de concessie Zuid-Holland Noord een busconcessie. In het programma van eisen van de busconcessie is een afstemmingsplicht met de RGL opgenomen. De omvang van het tramsysteem moet in het programma van eisen worden geactualiseerd.

9.6 Milieuaspecten

Geluid en trillingen De maatregelen in deze variant zijn identiek aan die van de huidige scope op het gedeelte Gouda - Oegstgeest. Na Oegstgeest zijn ze gelijk aan variant 2. Zie 7.6 en 8.6.

Water en groen De maatregelen in deze variant zijn identiek aan die van de huidige scope op het gedeelte Gouda - Oegstgeest. Na Oegstgeest zijn ze gelijk aan variant 2. Zie 7.6 en 8.6.

Luchtkwaliteit en fijn stof Op het spoortracé tussen Gouda en Leiden is voor deze variant ten aanzien van de milieuaspecten lucht en fijn stof geen wijziging ten opzichte van de referentievariant of de huidige situatie te verwachten. Tussen Zoeterwoude Meerburg en Oegstgeest zal sprake zijn van een positief effect ten opzichte van de huidige situatie vanwege de vervanging van bussen door trams.

45 Variant 3

9.7 Risico’s

De belangrijkste risico’s van deze variant zijn: - Er is nog geen bevestiging dat IVW de maatregelen voor overwegveiligheid voldoende acht om de gestegen onveiligheid te compenseren. - Deze variant beïnvloedt mogelijk het MER voor de RijnlandRoute.

46 Variant 4

10 Variant 4: Tramsysteem Katwijk - Leiden-binnenstad - Zoetewoude - Meerburg en verbeterde treinverbinding Leiden - Gouda

10.1 Beschrijving

Een tramsysteem met tramvoertuigen vanaf de kust in Katwijk (Badstraat) door de Leidse binnenstad tot Zoeterwoude Meerburg. Dit gecombineerd met een verbeterde treinverbinding tussen Gouda en Leiden Centraal en met een verbeterde busverbinding van Katwijk naar Noordwijk.

Variant 4: Tramsysteem Katwijk - Leiden binnenstad - Zoeterwoude Meerburg en verbeterde treinverbinding Leiden - Gouda

Noordwijk

10.1.1 Exploitatie: Frequentie

Frequentie over spoor Frequentie bus naar de kust Zoeterwoude Meerburg - Leiden binnenstad Katwijk - ESA/ESTEC - Noordwijk 4x/uur - Oegstgeest - Katwijk Badstraat 8x/uur Gouda - Leiden 2x/uur Leiden - Utrecht 2x/uur (NS)

Haltes: De volgende haltes langs het spoor worden bediend: Gouda, Goudse Poort, Waddinxveen Zuid, Waddinxveen Centrum, Waddinxveen Noord, Boskoop Snijdelwijk, Boskoop, Alphen aan den Rijn, Hazerswoude, Leiden Lammenschans - Leiden Centraal per trein en tussen Zoeterwoude Meerburg en Katwijk Badstraat alle 18 haltes per tram. Busverbinding van Katwijk naar Noordwijk.

47 Variant 4

10.1.2 Exploitatie: Gevolgen voor de reiziger Knoop Alphen aan den Rijn - De reiziger vanaf Gouda naar Leiden Centraal heeft een verbinding van 4 keer per uur (2 keer per uur met overstap op de intercity Leiden - Utrecht in Alphen aan den Rijn en 2 keer per uur zonder overstap). - De NS verzorgen vanaf Alphen aan den Rijn de intercity verbinding Leiden - Utrecht met een frequentie van 2 keer per uur.

Knoop Leiden - Er wordt 8 keer per uur gereden tussen de halte Zoeterwoude Meerburg door de binnenstad van Leiden naar Katwijk. - De NS bieden de reiziger 2 keer per uur een verbinding op Leiden - Utrecht. - De reiziger van Leiden Centraal naar Gouda heeft een verbinding van 4 keer per uur (2 keer per uur met overstap in Alphen aan den Rijn en 2 keer per uur zonder overstap).

West - Vanaf Katwijk is er sprake van een frequentie van 8 keer per uur door de binnenstad van Leiden naar Zoeterwoude Meerburg. - De verbinding van Katwijk naar ESA/ESTEC en Noordwijk wordt uitgevoerd per bus met een frequentie van 4 keer per uur. - Reizigers van Katwijk naar Gouda moeten op Leiden Centraal overstappen op de trein. - Reizigers van Katwijk naar BioSciencePark, Leiden binnenstad en Zoeterwoude Meerburg hebben een rechtstreekse tramverbinding. - Reizigers van Leiden naar Noordwijk hebben een overstap in Katwijk.

10.1.3 Exploitatie: Mogelijkheden en belemmeringen, toekomstvastheid - Met de frequentie van 4 keer per uur op het baanvak Leiden Centraal - Alphen aan den Rijn zit dit baanvak aan zijn maximum capaciteit. - In deze variant is het verhogen van de frequentie van een rechtstreekse verbinding Leiden - Utrecht alleen mogelijk met uitbreiding van de infrastructuur tussen Alphen aan den Rijn en Woerden, tussen Alphen aan den Rijn en Zoeterwoude, tussen Leiden Lammenschans en Leiden Centraal en op Leiden Centraal. - Deze variant biedt de mogelijkheid het lokale en regionale OV-railnetwerk uit te breiden in de richting van Leiderdorp, Zoetermeer, Voorschoten/Den Haag, Zuidtangent etc. Het tramtracé is compatibel met Randstadrail en kan daar op worden aangesloten. - Om de verbinding Gouda - Leiden te kunnen exploiteren dient de concessieverlenende bevoegdheid van de provincie door I en M te worden uitgebreid vanwege de samenloop tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Centraal. - Het past in StedenbaanPlus. - Tussen Zoeterwoude Meerburg en Katwijk Badstraat wordt gereden met een lage vloertram van 2,65 meter breed en maximaal 45 meter lang. - Tussen Gouda en Alphen wordt gereden met een trein met gelijkvloerse instap of hogevloer tram.

10.1.4 Infrastructuur - Tussen Gouda en Alphen aan den Rijn wordt de infrastructuur (spoorverdubbeling en haltes) aangepast conform de huidige scope inclusief de nieuwe haltes Goudse Poort, Waddinxveen Zuid en Boskoop Snijdelwijk. De haltes worden hierbij aangepast naar hoge perrons.

48 Variant 4

- Tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Centraal wordt uitgegaan van de bestaande infrastructuur plus de spoorverdubbeling tussen Alphen aan den Rijn en Alphen West. Voorlopig onderzoek naar het basisuurpatroon, uitgevoerd door Movares, heeft uitgewezen dat alleen de nieuwe halte Hazerswoude (hoog perron) in combinatie met een spoorverdubbeling tussen Alphen aan den Rijn en Alphen aan den Rijn-West gerealiseerd kan worden. Meer haltes, zoals bij Zoeterwoude, zijn niet haalbaar binnen deze variant. - Bij het tramspoor wordt uitgegaan van aanleg van het opstelterrein en de werkplaats Elfenbaan ter hoogte van Zoeterwoude. - Door de frequentieverhoging van 2 (NS intercity’s) naar 4 keer (2 NS intercity’s + 2 RGL) per uur per richting tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Centraal zijn infrastructurele maatregelen nodig in het kader van overwegveiligheid en geluid (zie paragraaf 7.3). - Vanaf Zoeterwoude Meerburg wordt via de Leidse binnenstad tot Katwijk Badstraat een regionale traminfrastructuur aangelegd. Het gedeelte vanaf de rotonde Zeeweg/ Julianalaan in Katwijk naar ESA/ESTEC wordt later gerealiseerd. Wel wordt de aanzet tot deze aftakking gerealiseerd om een uitdunpunt mogelijk te maken, omdat het eindpunt aan de Badstraat wellicht niet de mogelijkheid biedt om 8 trams per uur per richting af te handelen. Voor deze aftakking naar ESA/ESTEC wordt rekening gehouden met een ruimtelijke inpassing (reservering tracé). - De railinfrastructuur op het traject Gouda - Leiden Centraal en het deel Katwijk - Zoeterwoude Meerburg kan in 2018 opgeleverd worden. Na een test- en proefbedrijf kan de exploitatie starten. De doorstromingsmaatregelen kunnen in 2015 zijn gerealiseerd.

10.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad

De berekeningen van de vervoerwaarde en de kostendekkingsgraad geven het volgende beeld:

Aantal reizigers Kostendekkingsgraad RGL Gouda - Alphen 3.700 39% RGL Gouda - Leiden .11.100 72% Tram Meerburg - Katwijk Badstraat 17.300 31% Subtotaal rail 32.000 46% Bus Noordwijk - Katwijk 3.600 17% Totaal RGL corridor in opdracht PZH 35.600 43%

NS IC A - L 7.000 Totaal RGL corridor 42.600 Concessie ZHN 115.800

Deze variant is een combinatie van tram, provinciale treinen, NS-treinen en een busverbinding naar Noordwijk. De totale vervoerwaarde is door de samenstelling van modali- teiten en overstaprelaties relatief laag. De vervoerwaarde van de ‘provinciale’ treinen tussen Gouda - Alphen en tussen Gouda - Leiden en die van de NS trein tussen Alphen en Leiden is vergelijkbaar met variant 1. In deze variant zal de kostendekkingsgraad van de provinciale trein naar verwachting lager uitvallen dan in de tabel aangegeven indien de NS moet worden gecompenseerd vanwege de samenloop op het tracé Alphen aan den Rijn - Leiden Centraal. De kostendekkingsgraad van de tram is relatief laag en dat zou een gevolg kunnen zijn van een (te) hoge tramfrequentie van acht keer per uur. De bus van Noordwijk naar Katwijk heeft door de overstap in Katwijk en de lange reistijd op de relatie naar Leiden voor reizigers vanuit Noordwijk een zeer lage kostendekkingsgraad.

49 Variant 4

10.3 Veiligheid

Voor wat betreft het treinsysteem is deze variant gelijk aan variant 1 (paragraaf 7.3). In Leiden Oegstgeest zijn in de ontwerpen voorzieningen opgenomen om zowel de railveiligheid als de verkeersveiligheid te borgen. Voor Katwijk zijn in de bestuursovereenkomst procesafspraken opgenomen hoe met rail- en verkeersveiligheid zal worden omgegaan.

10.4 Investeringskosten

De geraamde investeringskosten zijn in onderstaande tabel uitgesplitst per trajectdeel.

Investeringskosten Variant 4 € x 1 mln Gouda - Alphen aan den Rijn 90 Alphen aan den Rijn - Zoeterwoude/Meerburg 28 Geluidsmaatregelen 27 Overwegveiligheid 86 Zoeterwoude/Meerburg - Oegstgeest 217 Oegstgeest - Kust 119 Totaal investering 567 Indexering naar prijspeil 2011 17

Desinvesteringskosten Variant 4 Reeds gemaakte kosten op onderdelen buiten deze variant 10 Totaal geraamde kosten 594

Deze raming is inclusief een onzekerheidsmarge van 73.

Deze berekening gaat uit van het Hooigracht - Langegracht tracé. Via de Breestraat levert een besparing van € 23 mln op t.o.v. deze raming.

10.5 Raakvlakken

10.5.1 De relatie met de Hoofdrailnetconcessie Voor wat betreft de concessie voor het (trein)deel Gouda - Leiden Centraal zie bij variant 1 (paragraaf 7.5.1). De concessie voor de tramverbinding Katwijk - Zoeterwoude Meerburg heeft geen relatie met de Hoofdrailnetconcessie.

10.5.2 Aanbesteding busconcessie Zuid-Holland Noord In deze variant bestaat er geen juridische relatie tussen de concessies omdat de RijnGouwelijn een railconcessie betreft en de concessie Zuid-Holland Noord een busconcessie. In het programma van eisen van de busconcessie is een afstemmingsplicht met de RGL opgenomen. De beschrijving van het tramsysteem in het programma van eisen moet worden geactualiseerd.

50 Variant 4

10.6 Milieuaspecten

Geluid en trillingen Voor deze variant zijn de maatregelen gelijk aan die in variant 1 (zie 7.6). Voor het regionale spoor zijn de maatregelen identiek aan de referentievariant voor het deel in Leiden en Katwijk.

Water en groen Voor deze variant zijn op het hoofdspoor dezelfde maatregelen nodig als genoemd in variant 1 (zie 7.6). Voor het regionale spoor zijn de maatregelen identiek aan de referentievariant voor het deel in Leiden en Katwijk.

Luchtkwaliteit en fijn stof Voor deze variant zijn op het hoofdspoor de maatregelen gelijk aan variant 1 (zie 7.6). Voor het regionale spoor zijn de maatregelen identiek aan de variant huidige scope voor het deel in Leiden en Katwijk.

10.7 Risico’s

De belangrijkste risico’s van deze variant zijn: - Provincie verkrijgt geen concessieverlenende bevoegdheid voor gebruik van het hoofdspoor Leiden Lammenschans - Leiden Centraal - Alphen aan den Rijn. - Provinciale vervoerder krijgt van ProRail geen capaciteit toegewezen voor het gebruik van het hoofdspoor Leiden Lammenschans - Leiden Centraal - Alphen aan den Rijn. - Er is nog geen bevestiging dat IVW de maatregelen voor overwegveiligheid voldoende vindt om de gestegen onveiligheid te compenseren. - De afdracht van reizigersopbrengsten aan NS als compensatie voor hun inkomstenderving in het kader van te maken samenloopafspraken voor het traject Alphen - Leiden Centraal. - Inzake het geluidsdossier is een aanname gemaakt van de te nemen maatregelen en een schatting van de investeringskosten.

51 Variant 5

11 Variant 5: Verbeterde verbinding Gouda - Leiden (inclusief haltes) en bus naar de kust

11.1 Beschrijving

Een verbeterde verbinding per trein of hogevloer tram over bestaand spoor tussen Gouda en Leiden Centraal inclusief spoorverdubbeling en alle geplande haltes tussen Gouda, Alphen en Zoeterwoude Meerburg. Dit gecombineerd met verbeterde busverbindingen vanaf Leiden Centraal naar de kust.

11.1.1 Exploitatie: Frequentie

Frequentie over spoor Frequentie bus naar de kust Gouda - Leiden 2 x/uur Leiden Centraal - Valkenburg - Katwijk Badstraat 6x/uur Gouda - Alphen aan den Rijn 2x/uur Leiden Centraal - Valkenburg - ESA/ESTEC - Noord-wijk 6x/uur Leiden - Utrecht 2x/uur (NS)

Haltes De volgende haltes langs het spoor worden bediend: Gouda, Goudse Poort, Waddinxveen Zuid, Waddinxveen Centrum, Waddinxveen Noord, Boskoop Snijdelwijk, Boskoop, Alphen aan den Rijn, Alphen-West, Hazerswoude, Zoeterwoude Burg. Smeetsweg, Zoeterwoude Meerburg, Leiden Lammenschans en Leiden Centraal. Daarnaast worden 15 bushaltes van Leiden Centraal tot en met Katwijk en ESA/ESTEC bediend.

52 Variant 5

11.1.2 Exploitatie: Gevolgen voor de reiziger Knoop Alphen aan den Rijn - De reiziger vanaf Gouda naar Leiden Centraal heeft een rechtstreekse verbinding van 2 keer per uur zonder overstap met de bediening van 14 haltes langs het hoofdspoor. - De reiziger kan daarnaast 2 keer per uur van Gouda naar Leiden Centraal met overstap op de intercity Leiden-Utrecht in Alphen aan den Rijn met de bediening van de 8 haltes van Gouda tot en met Alphen aan den Rijn. - De NS verzorgen Leiden - Utrecht met een frequentie van twee keer per uur.

Knoop Leiden - De reiziger vanaf Leiden Centraal naar Gouda heeft een verbinding van 2 keer per uur zonder overstap met de bediening van alle geprojecteerde haltes op de verbinding Leiden Centraal - Gouda. - De reiziger vanaf Leiden Centraal naar Gouda heeft 2 keer per uur een overstap in Alphen aan den Rijn vanaf de intercity Leiden - Utrecht. - Er is een overstap op Leiden Centraal voor doorgaande reizigers op busverbindingen naar de binnenstad, het BioSciencePark en de kust.

West - HOV-busvariant: van Leiden Centraal richting Katwijk-Badstraat en ESA/ESTEC met alleen op de knelpunten Duinvallei en BioSciencePark een busbaan, gecombineerd met doorstromingsmaatregelen. - De bussen rijden vanaf de A44 (grotendeels) over de RijnlandRoute. - Het overige buslijnennet in het westen sluit aan op de busverbindingen via de RijnlandRoute. - Reizigers van de kust naar Gouda moeten op Leiden Centraal overstappen.

11.1.3 Exploitatie: Mogelijkheden en belemmeringen, toekomstvastheid - In vergelijking met variant 1 worden in variant 5 alle volgens de oorspronkelijke scope geplande haltes tussen Lammenschans en Alphen aan den Rijn bediend. - Met de frequentie van 4 keer per uur op het baanvak Leiden Centraal - Leiden Lammenschans zit dit baanvak aan zijn maximum capaciteit. - In deze variant is het verhogen van de frequentie van een rechtstreekse verbinding Leiden - Utrecht alleen mogelijk met uitbreiding van de infrastructuur tussen Alphen aan den Rijn en Woerden, en waarschijnlijk ook tussen Alphen aan den Rijn en Zoeterwoude, tussen Leiden Lammenschans en Leiden Centraal en op Leiden Centraal. - Om de verbinding Gouda - Leiden te kunnen exploiteren dient de concessieverlenende bevoegdheid van de provincie door I en M te worden uitgebreid vanwege de samenloop tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Centraal. - Het voldoet aan StedenbaanPlus. - Het voertuig is een trein of hogevloer tram met een maximale lengte van 75 meter.

11.1.4 Infrastructuur - Tussen Gouda en Alphen aan den Rijn wordt de infrastructuur (spoorverdubbeling en haltes) aangepast conform de huidige scope van de RijnGouwelijn inclusief de nieuwe haltes Gouda Goudse Poort, Waddinxveen Zuid en Boskoop Snijdelwijk. Deze haltes worden vanwege het hogevloer materieel uitgevoerd met hoge perrons. - Tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Lammenschans wordt de infrastructuur aangepast naar een dubbelsporig tracé tot de brug over het RijnSchiekanaal. De halten Alphen West, Hazerswoude, Zoeterwoude Smeetsweg en Zoeterwoude Meerburg worden hierbij gerealiseerd met een hoog perron. - Door de frequentieverhoging van 2 (NS intercity’s) naar 4 keer (2 NS intercity’s + 2 RGL) per uur per richting tussen Alphen aan den Rijn en Leiden Centraal zijn infrastructurele maatregelen nodig in het kader van overwegveiligheid en geluid (zie paragraaf 7.3).

53 Variant 5

- Omdat bij deze variant nog niet bepaald is met welk type voertuig gereden gaat worden (trein/lighttrain of hogevloer tram) en ook onbekend is of de toekomstige vervoerder beschikt over opstel en werkplaatscapaciteit, blijft de Elfenbaan gehandhaafd. - Aan de westzijde van Leiden Centraal wordt de RijnGouwelijn naar de kust ingevuld met een HOV-busverbinding. Deze verbinding zal het Transferium bij de A44 eveneens aan doen. Er wordt wel rekening gehouden met een ruimtelijke inpassing (reservering) van en tramtracé, maar infrastructurele aanpassingen blijven beperkt tot twee trajectdelen met een vrije busbaan in BioSciencePark en bij Duinvallei in Katwijk en verder doorstromingsmaatregelen. In “Bijlage D: Afbeelding busbanen” zijn de investeringen in businfrastructuur op een kaart weergegeven. - De railinfrastructuur op het traject Gouda - Leiden Centraal kan in 2018 opgeleverd worden. Na een test en proefbedrijf kan de exploitatie starten. De doorstromingsmaatregelen kunnen in 2015 gerealiseerd zijn

11.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad

De berekeningen van de vervoerwaarde en de kostendekkingsgraad geven het volgende beeld:

Aantal reizigers Kostendekkingsgraad RGL Gouda - Alphen 3.700 38% RGL Gouda - Leiden Centraal 12.800 79% Subtotaal rail 16.500 66% Bus over busbaan vanaf Leiden 15.300 36% Centraal naar Katwijk en Noordwijk Totaal RGL corridor in opdracht PZH 31.800 52%

NS IC (tussen A-L) 7.000 Totaal RGL corridor 38.800 Concessie ZHN 116.200

Deze variant is afgeleid van variant 1 en verschilt er in dat alle beoogde nieuwe haltes tussen Alphen en Leiden worden geopend en dat naar de kust alleen busbanen in Biosciencepark en Duinvallei worden aangelegd te samen met doorstromingsmaatregelen. Dit resulteert erin dat de doorgaande provinciale trein van Gouda naar Leiden CS circa 1.900 meer reizigers trekt dan in variant 1. De bus presteert iets slechter vanwege de wat lagere rijsnelheid door het ontbreken van de busbaan in deze variant. De NS vervoert hetzelfde aantal reizigers als in variant 1. In totaal is de vervoerwaarde van variant 5 iets beter dan die van variant 1

11.3 Veiligheid

Gelijk aan variant 1 (zie paragraaf 7.3).

54 Variant 5

11.4 Investeringskosten

De geraamde investeringskosten zijn in onderstaande tabel uitgesplitst per trajectdeel.

Investeringskosten Variant 5 € x 1 mln Gouda - Alphen aan den Rijn 91 Alphen aan den Rijn - Zoeterwoude/Meerburg 120 Geluidsmaatregelen 27 Overwegveiligheid 89 Zoeterwoude/Meerburg - Leiden Centraal 6 Leiden Centraal - Kust 53 Totaal investering 386 Indexering naar prijspeil 2011 -

Desinvesteringskosten Variant 5 Reeds gemaakte kosten op onderdelen buiten deze variant 15 Totaal geraamde kosten 401

Deze raming is inclusief een onzekerheidsmarge van 43.

11.5 Raakvlakken

11.5.1 De relatie met de Hoofdrailnetconcessie Zie bij variant 1

11.5.2 Aanbesteding busconcessie Zuid-Holland Noord Zie bij variant 1

11.6 Milieuaspecten

Geluid en trillingen De problematiek en maatregelen zijn gelijk aan variant 2. Zie 8.6

Water en groen De problematiek en maatregelen zijn gelijk aan variant 2. Zie 8.6

Luchtkwaliteit en fijnstof De problematiek en maatregelen zijn gelijk aan variant 2. Zie 8.6

55 Variant 5

11.7 Risico’s

De belangrijkste risico’s van deze variant zijn: - Provincie verkrijgt geen concessieverlenende bevoegdheid voor gebruik van het hoofdspoor Leiden Lammenschans - Leiden Centraal - Alphen aan den Rijn. - Provinciale vervoerder krijgt van ProRail geen capaciteit toegewezen voor het gebruik van het hoofdspoor Leiden Lammenschans - Leiden Centraal - Alphen aan den Rijn - Er is nog geen duidelijkheid dat IVW de maatregelen voor overwegveiligheid voldoende vindt om de gestegen onveiligheid te compenseren. - De afdracht van reizigersopbrengsten aan NS vanwege de inkomstenderving in het kader van te maken samenloopafspraken op het traject Alphen - Leiden Centraal. - Deze variant beïnvloedt mogelijk het MER voor de RijnlandRoute. - Inzake het geluidsdossier is een aanname gemaakt van de te nemen maatregelen. Hiervan zijn de investeringskosten afgeleid. Beide aspecten hebben een grote mate van onzekerheid.

56 Variant 6

12 Variant 6: Tramsysteem Gouda - Leiden - Oegstgeest met een dedicated tramspoor tussen Elfen- baan en Alphen aan den Rijn

12.1 Beschrijving

Een tramsysteem met tramvoertuigen van Gouda door de Leidse binnenstad tot Oegst- geest met een dedicated tramspoor tussen Zoeterwoude Meerburg en Alphen aan den Rijn. Dit gecombineerd met verbeterde busverbindingen van Leiden Centraal naar de kust.

12.1.1 Exploitatie: Frequentie

Haltes De volgende haltes langs het spoor worden bediend: Gouda, Goudse Poort, Waddinxveen Zuid, Waddinxveen Centrum, Waddinxveen Noord, Boskoop Snijdelwijk, Boskoop, Alphen aan den Rijn, Alphen-West, Hazerswoude, Zoeterwoude Burg. Smeetsweg, Zoeterwoude Meerburg en vervolgens alle 11 geprojecteerde haltes in Leiden en (eindpunt) Oegstgeest. Daarnaast worden 15 bushaltes bediend van Leiden Centraal tot en met Katwijk en ESA/ESTEC.

57 Variant 6:

12.1.2 Exploitatie: Gevolgen voor de reiziger Knoop Alphen aan den Rijn - Tussen Gouda, Zoeterwoude Meerburg, Leiden binnenstad en Oegstgeest wordt 4 keer per uur gereden. - De NS bieden vanaf Alphen aan den Rijn de reiziger 2 keer per uur een intercity verbinding op Leiden-Utrecht.

Knoop Leiden - Er wordt 8 keer per uur gereden tussen Oegstgeest en Zoeterwoude Meerburg door de binnenstad van Leiden (zonder overstap) waarvan 4 keer per uur van Leiden naar Gouda (zonder overstap). - De NS bieden de reiziger 2 keer per uur een verbinding op Leiden - Utrecht. - Er is een overstap op Leiden Centraal en Transferium A44 op busverbindingen naar Katwijk en Noordwijk.

West - HOV-busvariant: vanaf Leiden Centraal richting Katwijk-Badstraat en ESA/ESTEC alleen op het knelpunt Duinvallei een busbaan, gecombineerd met doorstromingsmaatregelen elders. De bussen rijden vanaf de A44 grotendeels over de RijnlandRoute. - Het overige buslijnennet in het westen sluit aan op de busverbindingen via de RijnlandRoute. - Reizigers van de kust naar Gouda moeten op Transferium A44 of Leiden Centraal overstappen.

12.1.3 Exploitatie: Mogelijkheden en belemmeringen, toekomstvastheid - De exploitatie van de tramverbinding kan worden opgevoerd naar meer dan 4 keer per uur op het tracédeel Alphen - Elfenbaan doordat elke halte op dat tracédeel van een passeerspoor wordt voorzien. - De NS hebben een eigen spoor tussen Leiden en Alphen aan den Rijn en de provincie heeft daar een eigen spoor. - Een frequentieverhoging van de NS tussen Leiden Centraal - Alphen aan den Rijn naar 4 keer per uur is alleen mogelijk met forse investeringen in de infrastructuur. - Deze variant biedt de mogelijkheid het lokale en regionale OV-railnetwerk uit te breiden, in eerste instantie zoveel mogelijk volgens het RGL-West tracé maar ook in de richting van Leiderdorp, Zoetermeer, Voorschoten/Den Haag, ZuidTangent etc. Het tramtracé is compatibel met Randstadrail en kan daar op worden aangesloten. - Het past in StedenbaanPlus. - Er wordt gereden met een lagevloer tram van 2,65 meter en maximaal 45 meter lang. - Een dedicated spoor geeft in principe de mogelijkheid om met trams te rijden die niet voldoen aan de eisen voor de Hoofdspoorweginfrastructuur. Maar dan is wel de instemming van de Inspectie Verkeer en Waterstaat nodig omdat de goederentrein van Electrolux ook van het tracé Alphen aan den Rijn - Gouda gebruikmaakt. Deze trams, met een gelijk uiterlijk en kwaliteitsniveau als die van varianten 3 en 4, hebben waarschijnlijk een lagere aanschafprijs. Hierdoor verbetert de kostendekkingsgraad.

12.1.4 Infrastructuur - Tussen Gouda en Alphen aan den Rijn wordt de infrastructuur (spoorverdubbeling en haltes) aangepast conform de huidige scope van de RijnGouwelijn inclusief de nieuwe haltes Gouda Goudse Poort, Waddinxveen Zuid en Boskoop Snijdelwijk. - Tussen Alphen aan den Rijn en Leiden wordt nieuwe dedicated traminfrastructuur aangelegd evenwijdig aan het huidige spoor van ProRail als lokaal spoor dat bij de provincie in beheer is. Dit spoor heeft alleen een fysieke koppeling met het regionale spoor en niet met de Hoofdspoorweginfrastructuur. Er is daardoor geen samengebruik met NS-treinen. - Langs dit dedicated tramspoor worden de halten Alphen West, Hazerswoude en Zoeterwoude Smeetsweg gerealiseerd. Vanaf Zoeterwoude Smeetsweg wordt het

58 Variant 6

regionale spoor gerealiseerd via Zoeterwoude Meerburg naar Leiden Lammenschans, de Leidse binnenstad en Leiden Centraal naar Oegstgeest. De verbindingen tussen het noordelijke en zuidelijke spoor worden niet aangelegd. - Aan de westzijde van Leiden Centraal wordt de RijnGouwelijn naar de kust ingevuld met een HOV-busverbinding. Deze verbinding zal het Transferium bij de A44 eveneens bedienen. Er wordt vanaf Oegstgeest naar de kust rekening gehouden met een ruimtelijke inpassing voor een tramtracé (reservering), maar infrastructurele aanpassingen blijven beperkt tot een vrije busbaan bij Duinvallei in Katwijk en doorstromingsmaatregelen elders. - De railinfrastructuur op het traject Gouda - Leiden Centraal kan in 2018 opgeleverd worden. Na een test en proefbedrijf kan de exploitatie starten. De doorstromingsbevorderende maatregelen kunnen in 2015 gerealiseerd zijn.

12.2 Vervoerwaarde en kostendekkingsgraad

De berekeningen van de vervoerwaarde en de kostendekkingsgraad geven het volgende beeld:

Aantal reizigers Kostendekkingsgraad RGL Gouda - A 44 26.100 63% Bus vanaf Leiden Centraal naar 13.300 35% Katwijk en Noordwijk Totaal RGL corridor in opdracht PZH 39.400 52%

NS IC A-L 5.100 Totaal RGL corridor 44.500 Concessie ZHN 115.000

Deze variant is afgeleid van variant drie. Het verschil is dat de tram op het traject Alphen - Leiden een eigen spoor volgt en niet wordt gemixt met de NS-treinen. Dit heeft voor de vervoerwaarde geen effect.

12.3 Veiligheid Zie bij variant 3 (paragraaf 9.3)

12.4 Investeringskosten

De geraamde investeringskosten zijn in onderstaande tabel uitgesplitst per trajectdeel.

Investeringskosten Variant 6 € x 1 mln Gouda - Alphen aan den Rijn 90 Alphen aan den Rijn - Zoeterwoude/Meerburg 131 Overwegveiligheid 41 Zoeterwoude/Meerburg - Leiden Centraal 217 Oestgeest - Kust 24 Totaal investering 503 Indexering naar prijspeil 2011 11

Desinvesteringskosten Variant 6 Reeds gemaakte kosten op onderdelen buiten deze variant 0 Totaal geraamde kosten 514

Deze raming is inclusief een onzekerheidsmarge van 54.

59 Variant 6

12.5 Raakvlakken

12.5.1 De relatie met de Hoofdrailnetconcessie In deze variant is er geen relatie met de HRN.

12.5.2 Aanbesteding busconcessie Zuid-Holland Noord Idem als bij variant 3 (zie paragraaf 9.5.2).

12.5.3 Dedicated spoor Elfenbaan - Alphen aan den Rijn Het is nu nog niet bekend of het Rijk en ProRail, dan wel onder welke voorwaarden, hun medewerking zullen verlenen aan het aanleggen van een lokaal spoor tussen de Elfen- baan en Alphen aan den Rijn. De beheerkosten voor deze variant zijn berekend op basis van een lokaal spoor tussen Elfenbaan en Alphen aan den Rijn dat door de provincie moet worden beheerd.

12.6 Milieuaspecten

Geluid en trillingen De problematiek en maatregelen zijn gelijk aan variant 3. Zie 9.6

Water en groen De problematiek en maatregelen zijn gelijk aan variant 3. Zie 9.6

Luchtkwaliteit en fijnstof De problematiek en maatregelen zijn gelijk aan variant 3. Zie 9.6

12.7 Risico’s

De belangrijkste risico’s van deze variant zijn: - Medewerking van het Rijk c.q. ProRail voor het realiseren van het dedicated spoor als Lokaalspoor. - Er is nog geen bevestiging dat IVW de maatregelen voor overwegveiligheid voldoende vindt om de gestegen onveiligheid te compenseren.

60 Bijlage A

Bijlage A: Overzicht vervoerwaardecijfers per trajectdeel

Huidige Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 Variant 5 Variant 6 scope Vervoerwaarde RGL 37.000 RGL Gouda - 3.700 7.800 3.700 3.700 Alphen RGL Gouda - 10.900 11.000 12.800 Leiden CS RGL Gouda - 26.100 26.100 Oestgeest Tram Meerbrug - 17.300 Katwijk Badstr. Bus Bus (ESA- 900 Noordwijk Bus Leiden CS - 16.200 15.300 13.300 15.300 13.300 Katwijk - Noordwijk Bus Noordwijk - 3.600 Katwijk Totaal RGL 37.900 30.800 23.100 39.400 35.600 31.800 39.400 corridor (i.o.v.) PZH NS IC (Alphen - 5.100 7.100 13.500 5.100 7.000 7.000 5.100 Leiden) Totaal RGL 43.000 37.900 36.600 44.500 42.600 38.800 44.500 corridor

61 Bijlage B

Bijlage B: Indicatie beheer consequenties

In onderstaande berekening van het jaarlijks benodigde budget voor beheer en onderhoud zijn alleen de kosten opgenomen die direct zijn toe te wijzen aan de RijnGouwelijn vanaf het moment dat het regionale spoor in beheer komt van de provincie Zuid-Holland. De beheer en onderhoudskosten worden bepaald door de totale tracélengte en het aandeel van sporen met een verhard wegdek, dan wel sporen met een grasbaan. De onderhoudsbehoefte van sporen met een verhard wegdek ligt hoger dan sporen met een grasbaan. Het benodigde budget voor beheer en onderhoud is opge- bouwd uit dagelijks onderhoud en vervangingsonderhoud. Het vervangingsonderhoud start ongeveer 6 jaar na de ingebruikname van de infrastructuur en bouwt zich gedurende 25 jaar op. Voor de periode daarna geldt het normbudget. Globaal genomen bedraagt de budgetbehoefte in de eerste 10 jaar 60 % van het normbudget en in de tweede periode van 10 jaar 80 % van het normbudget. De kosten voor voorbereiding van het beheer en onderhoud zijn hierbij niet inbegrepen. De kosten voor het beheer en onderhoud van het hoofdspoor (Gouda tot aan transitiepunt Elfenbaan nabij halte Zoeterwoude Meerburg) zijn voor rekening en risico van ProRail.

In onderstaande tabel is het normbudget voor de varianten weergegeven voor de situatie dat het vervangingsonderhoud volledig meetelt (meer dan 25 jaar na indienstname). De raming heeft een bandbreedte van + en – 30%

Beheer en Huidige Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 Variant 5 Variant 6 instandhou- scope dingskosten (in MEuro’s per jaar) Lengte 16000 850 8600 14000 850 14705 spoorbaan (m) Lengte 11070 busbaan (m) Normbudget 8 2,7 0,8 5,2 7,2 2,3 7,5

De bedragen voor het beheer en onderhoud van busbanen, haltemeubilair, DRIS en rails zijn gebaseerd op: 1. De normkosten voor onderhoud van een geasfalteerde vrijliggende busbaan bij intensief gebruik. Hierbij wordt voor de onderbouw uitgegaan van een onderhoudsvrije constructie van beton en/of menggranulaat. (prijspeil 2010); 2. De kosten van lopende provinciale contracten voor het beheer en onderhoud van haltemeubilair en DRIS (prijspeil 2011); 3. De normkosten voor het beheer en onderhoud van spoor (al dan niet in verhard dan wel onverhard tracé, prijspeil 2010). 4. In de varianten 1, 2 en 5 worden de kosten van de halten niet opgenomen omdat die of voor rekening van ProRail of voor rekening van de wegbeheerder komen.

62 Bijlage B

5. Het jaarlijks benodigde budget voor beheer en onderhoud heeft betrekking op de structurele jaarlijkse budgetbehoefte benodigd voor het in stand houden van de RGL. Hierbij is uitgegaan van de beheer- en onderhoudsposten zoals DBI deze op dit moment hanteert: a. Dagelijks Beheer en Onderhoud. Dit zijn de kleinschalige maatregelen die regelmatig (minimaal jaarlijks) plaatsvinden. b. Grootschalig Beheer en Onderhoud. Dit zijn grootschalige maatregelen die meer voorbereiding vereisen en ingepland moeten worden. c. Vervangingen. Dit is het vervangen van objecten aan het einde van de levensduur. d. VAT Kosten. Dit is een toeslag voor de te maken kosten voor onder andere voorbereiding, administratie en toezicht.

63 Bijlage C

Bijlage C: StedenbaanPlus

64 Bijlage D Bijlage D: Afbeelding busbanen

N 450 N 443 Voorhout N 444 Leiden A44 Oegstgeest N 444 Rijndijk N 451 N 449 De Klei Rijnsburg Katwijk a/d Rijn N 206 N 206 Maaldrift Noordwijk aan Zee Noordwijk-Binnen N 441 Wassenaar Valkenburg Katwijk aan Zee Rijksdorp Busbaan in variant 1,2,3,5 en 6 Leiden Centraal Busbaan in variant 1 Busbaan in variant 1,2 en 5 11.1128 Afbeelding busbanen

65 Bijlage E

Bijlage E: Financiële Verschillen

Resultaat Huidige Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 Variant 5 Variant 6 (€ x 1mln) scope Gouda - 90 91 91 90 90 91 90 Alphen Alphen - 103 61 29 103 28 120 131 Z’woude/ Meerburg Geluids 0 27 27 0 27 27 0 maatregelen Overweg 41 86 86 41 86 89 41 veiligheid Alphen - 0 0 234+PM 0 0 0 0 Woerden* Z’woude/ 217 0 0 217 217 6 217 Meerburg- Leiden Centraal/ Oestgeest Leiden 163 180 53 24 119 53 24 Centraal/ Oestgeest- kust Subtotaal 614 445 520+PM 475 567 386 503 Indexering 19 1 0 11 17 0 11 naar prijspeil 2011 Desinveste- 0 25 25 0 10 15 0 ringskos- ten Totaal 633 471 545+PM 486 594 401 514 geraamde investe ringskos- ten De raming 65 64 118 40 73 43 54 is inclusief een onzeker- heidsmar- ge van: Geraamde 9,3 1,0 0,5 6,9 7,8 0,0 8,9 jaarlijkse beheers- kosten *De PM-post is als extra risico opgenomen, aangezien er geen duidelijkheid is over de noodzaak en eventueele omvang van de infrastructurele aanpassingen tussen Woerden en Utrecht.

66 Bijlage E

Besparing t.o.v. Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 Variant 5 Variant 6 Huidige Scope (€ x 1mln) Gouda - Alphen a/d Rijn 0 0 0 0 0 0 Alphen a/d - Z’woude/ 42 75 0 75 -16 -27 Meerburg Overwegveiligheid -45 -45 0 -45 -48 0 Alphen - Woerden 0 -234 0 0 0 0 Z’woude/Meerburg - 217 217 0 0 211 0 Leiden Centraal/ Oestgeest Leiden Centraal/ -17 127 139 44 127 139 Oestgeest - kust Subtotaal 197 140 139 74 274 112 Desinvesteringskosten -34 -34 -3 -16 -21 -3 Besparing t.o.v. 163 106 136 58 253 109 Huidige Scope

Verklaring verschillen Huidige Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 Variant 5 Variant 6 geraamde investerings- scope kosten Gouda - Alphen aan den Rijn Spoorverdubbeling en X X X X X X X alle geplande haltes Ombouw lage halte X X X X naar hoge halte Alphen aan den Rijn - Zoeterwoude/Meerburg Volledige spoorver- X X X X dubbeling Alphen - Z’woude/Meerburg Extra dedicated X spoor Smeetweg t.a.v. variant 3 Alleen spoorverdub- X X X beling Alphen - Alphen- West Halte Alphen a/d Rijn X X X X X X X Halte Alphen a/d Rijn- X X X X West Halte Hazerswoude X X X X X X X Halte Zoeterwoude X X X X Smeetsweg Halte Zoeterwoude X X X X X Meerburg Opstelruimte X X X X X X Elfenbaan Overwegveiligheid Voetgangerstunnel X X X X X X X Goudse Poort, Gouda Ongelijkvloerse kruising X X X X X X X Leidse Schouw, Alphen a/d Rijn Fiets-/voetgangerstunnel X X X halte Hazerswoude Fiets-/voetgangerstunnel X X X X halte Zoeterwoude Ongelijkvloerse kruising X X X X X X X Smeetsweg, Zoeterwoude

67 Bijlage E

Verklaring verschillen Huidige Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 Variant 5 Variant 6 geraamde investerings- scope kosten Ongelijkvloerse kruising X X X X Gemeneweg, Hazerswoude Alphen aan den Rijn Infrastructurele X maatregelen Alpen - Woerden Infrastructurele PM maatregelen Woerden - Utrecht Zoeterwoude/Meerburg - Leiden Centraal/Oestgeest Nieuw spoor Meerburg - X X X X Oestgeest Alle haltes Meerburg - X X X X Oestgeest Leiden Centraal/Oestgeest - kust Nieuw spoor Oegstgeest - X Katwijk Badstraat en ESA/ESTEC Alle haltes Oegstgeest - X Katwijk Badstraat en ESA/ESTEC Nieuw spoor Oegstgeest - X Katwijk Badstraat Alle haltes Oegstgeest - X Katwijk Badstraat Vertrambare busbaan X Leiden CS - Katwijk Badstraat en ESA/ESTEC Busbaan in X X Bio Science Park Busbaan bij Duinvallei X X X X Busdoorstromings- X X X X maatregelen elders

68 Bijlage F

Bijlage F: Overeenkomsten en verschillen per gemeente Neutraal Tram Doorgaande verbinding 4 x per uur met Alphen, Leiden binnenstad en Leiden CS. Naar de kust per bus met overstap op Leiden CS of Oegstgeest Gouda - Leiden binnenstad- Oegst - geest 4x per uur CS Goudse Poort Variant 6: Variant Gouda - Tram Leiden - Oegstgeest met dedi-cated tramspoor Meer-burg-Alphen Hogere geluidsbe - lasting Trein / Hogevloer Trein tram 2 x per uur rechtstreeks naar Leiden CS en haltes tussen Alphen en Lammenschans, 2 x per uur met overstap in Alphen .Naar Leiden binnenstad en de kust overstap op Leiden CS op een bus. Gouda - Leiden CS: 2x per uur rechtstreeks, 2x per uur met overstap in Alphen CS Goudse Poort Variant 5: Variant Verbeterde verbinding Gouda - Leiden (incl. haltes) en bus naar de kust Hogere geluidsbe - lasting Trein / Hogevloer Trein tram 2 x per uur rechtstreeks naar Leiden CS, 2 x per uur met overstap in Alphen. Naar Leiden binnenstad overstap op Leiden Lammenschans of Leiden CS op tram en naar de kust overstap op Leiden CS op een bus Gouda - Leiden CS: 2x per uur rechtstreeks, 2x per uur met overstap in Alphen CS Goudse Poort Variant 4: Variant Katwijk - Tram Leiden - Meerburg; verbeterde treinverbinding Gouda - Leiden Neutraal Tram Doorgaande verbinding 4 x per uur met Alphen, Leiden binnenstad en Leiden CS. Naar de kust per bus met overstap op Leiden CS of Oegstgeest Gouda - Leiden binnenstad Oegstgeest 4x per uur CS Goudse Poort Variant 3: Variant Gouda - Tram Leiden - Oegstgeest Hogere geluidsbe - lasting l Trein 4 x per uur met overstap in Alphen naar Leiden CS. Naar Leiden binnenstad en de kust overstap op Leiden CS op een bus Gouda - Leiden CS: 4x per uur met overstap in Alphen CS Goudse Poort Variant 2: Variant Verbeterde verbinding Leiden - trein Utrecht, Gouda - Alphen, bus-verbinding Leiden-kust Hogere geluidsbe - lasting Trein / Hogevloer Trein tram 2 x per uur rechtstreeks naar Leiden CS, 2 x per uur met overstap. Naar Leiden binnenstad en de kust overstap op Leiden CS op een bus. Gouda - Leiden CS: 2x per uur rechtstreeks, 2x per uur met overstap in Alphen CS Goudse Poort Variant 1: Variant Verbeterde verbinding Gouda - Leiden en busbaan naar de kust Tram Doorgaande verbinding 4 x per uur richting Alphen,Leiden binnenstad en Leiden CS en Katwijk, Met overstap naar Utrecht en Noordwijk Gouda - Leiden binnenstadKatwijk Badstraat: 4x per uur CS Goudse Poort Huidige scope: Gouda - Tram Leiden - Katwijk/ ESA ESTEC Milieuaspecten tov referentievariant Modaliteit Gevolgen reiziger Frequentie Haltes Gouda

69 Bijlage F Neutraal Tram Doorgaande verbinding 4 x per uur met Alphen, Leiden binnenstad. Naar de kust met overstap op Leiden CS of Oegstgeest Waddinxveen - Leiden Waddinxveen binnenstad Oegstgeest 4x per uur Zuid Centrum Noord Variant 6: Variant Gouda - Leiden Tram Oegstgeest met dedicated tramspoor Meerburg - Alphen Hogere geluidsbelasting Trein/Hogevloer tram Trein/Hogevloer 2 x per uur recht - streeks naar Leiden CS en haltes tussen Alphen en Lammen - schans, 2 x per uur met overstap in Alphen. Naar Leiden binnenstad en de kust overstap op Leiden CS op een bus. Waddinxveen - Leiden Waddinxveen CS: 2x per uur rechtstreeks, 2x per uur met overstap in Alphen Zuid Centrum Noord Variant 5: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden (incl. haltes) en bus naar de kust Hogere geluidsbelasting Trein/Hogevloer tram Trein/Hogevloer 2 x per uur recht - streeks naar Leiden CS, 2 x per uur met overstap in Alphen. Naar Leiden binnenstad overstap op Leiden Lammen - schans of Leiden CS op tram en naar de kust overstap op Leiden CS op een bus Waddinxveen - Leiden Waddinxveen CS: 2x per uur rechtstreeks, 2x per uur met overstap in Alphen Zuid Centrum Noord Variant 4: Variant Katwijk - Leiden Tram - Meerburg; verbe treinverbinding terde Gouda - Leiden Neutraal Tram Doorgaande verbinding 4 x per uur met Alphen, Leiden binnenstad en Leiden CS. Naar de kust per bus met overstap op Leiden CS of Oegstgeest Waddinxveen - Leiden Waddinxveen binnenstad - Oegst geest 4x per uur Zuid Centrum Noord Variant 3: Variant Gouda-Leiden Tram - Oegstgeest - Hogere geluidsbelasting Trein 4 x per uur met overstap in Alphen naar Leiden CS. Naar Leiden binnenstad en de kust overstap op Leiden CS op een bus Waddinxveen - Leiden Waddinxveen CS: 4x per uur met overstap in Alphen Zuid Centrum Noord Variant 2: Variant verbinding Verbeterde trein Leiden-Utrecht, Gouda - Alphen, bus verbinding Leiden - kust Hogere geluidsbelasting Trein/Hogevloer tram Trein/Hogevloer 2 x per uur recht - streeks naar Leiden CS, 2 x per uur met overstap. Naar Leiden binnenstad en de kust overstap op Leiden CS op een bus. Waddinxveen - Leiden Waddinxveen CS: 2x per uur rechtstreeks, 2x per uur met overstap in Alphen Zuid Centrum Noord Variant 1: Variant verbinding Verbeterde Gouda-Leiden en busbaan naar de kust Tram Doorgaande verbinding 4 x per uur richting Alphen,Leiden binnenstad en Leiden CS en Katwijk, Met overstap naar Utrecht en Noordwijk Waddinxveen - Leiden Waddinxveen binnenstad - Katwijk Badstraat: 4x per uur Zuid Centrum Noord Huidige scope: Gouda - Leiden Tram - Katwijk/ESA ESTEC Milieuaspecten tov referentievariant Modaliteit Gevolgen reiziger (richting Leiden) Frequentie (richting Leiden) Haltes Waddinxveen

70 Bijlage F Variant 6: Variant Gouda - Leiden Tram - Oegstgeest met dedicated tramspoor Meerburg-Alphen Snijdelwijk Boskoop Boskoop - Leiden binnenstad - Oegst geest 4x per uur Doorgaande verbinding 4 x per uur met Alphen, Leiden binnenstad. Naar de kust met overstap op Leiden CS of Oegstgeest Tram Neutraal Variant 5: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden (incl. haltes) en bus naar de kust Snijdelwijk Boskoop Boskoop - Leiden CS: 2x per uur recht - streeks, 2x per uur met overstap in Alphen 2 x per uur recht - streeks naar Leiden CS en haltes tussen Alphen en Lammen - schans, 2 x per uur met overstap in Alphen. Naar Leiden binnen - stad en de kust overstap op Leiden CS op een bus. Trein/Hogevloer tram Trein/Hogevloer Hogere geluidsbelasting Variant 4: Variant Katwijk - Leiden Tram - Meerburg; verbe treinverbinding terde Gouda - Leiden Snijdelwijk Boskoop Boskoop - Leiden CS: 2x per uur recht - streeks, 2x per uur met overstap in Alphen 2 x per uur recht - streeks naar Leiden CS, 2 x per uur met overstap in Alphen. Naar Leiden binnen - stad overstap op Leiden Lammenschans of Leiden CS op tram en naar de kust overstap op Leiden CS op een bus Trein/Hogevloer tram Trein/Hogevloer Hogere geluidsbelasting Variant 3: Variant Gouda-Leiden Tram - Oegstgeest Snijdelwijk Boskoop Boskoop - Leiden binnenstad- Oegst - geest 4x per uur Doorgaande verbinding 4 x per uur met Alphen, Leiden binnenstad en Leiden CS. Naar de kust per bus met overstap op Leiden CS of Oegstgeest Tram Neutraal Variant 2: Variant verbinding Verbeterde trein Leiden - Utrecht, Gouda-Alphen, bus-verbinding Leiden- kust Snijdelwijk Boskoop Boskoop - Leiden CS: 4x per uur met overstap in Alphen 4 x per uur met overstap in Alphen naar Leiden CS. Naar Leiden binnenstad en de kust overstap op Leiden CS op een bus Trein Hogere geluidsbelasting Variant 1: Variant verbinding Verbeterde GoudaLeiden en busbaan naar de kust Snijdelwijk Boskoop Boskoop - Leiden CS: 2x per uur recht - streeks, 2x per uur met overstap in Alphen 2 x per uur recht - streeks naar Leiden CS, 2 x per uur met overstap. Naar Leiden binnenstad en de kust overstap op Leiden CS op een bus. Trein/Hogevloer tram Trein/Hogevloer Hogere geluidsbelasting Huidige scope: Gouda - Leiden Tram - Katwijk/ESA ESTEC Snijdelwijk Boskoop Boskoop - Leiden binnenstad-Katwijk Badstraat: 4x per uur Doorgaande verbinding 4 x per uur richting Alphen,Leiden binnenstad en Leiden CS en Katwijk, Met overstap naar Utrecht en Noordwijk Tram Neutraal Boskoop Haltes Frequentie (richting Leiden) Gevolgen reiziger (richting Leiden) Modaliteit Milieuaspecten tov referentievariant

71 Bijlage F Variant 6: Variant Gouda - Leiden Tram - Oegstgeest met dedicated tramspoor Meerburg - Alphen Alphen aan den Rijn Alphen West Alphen - Leiden binnenstad - Oegst geest 4x per uur Alphen - Leiden CS: 2x per uur Alphen - Utrecht 2x per uur Alphen - Gouda 4 x per uur Doorgaande verbinding 4 x per uur met Leiden binnenstad en Leiden CS Gouda en 2 x per uur naar Utrecht. Naar de kust met overstap op de bus Leiden CS of Oegstgeest Tram Neutraal Variant 5: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden (incl. haltes) en bus naar de kust Alphen aan den Rijn Alphen West Alphen - Leiden CS: 4x per uur Alphen - Utrecht 2x per uur Alphen - Gouda 4 x per uur Doorgaand 4 x per uur naar Leiden CS en haltes tussen Alphen en Lammenschans. 4 x per uur naar Gouda en 2 x per uur naar Utrecht. Met overstap op een bus in Leiden CS naar Leiden binnenstad en de kust. Trein/Hogevloer tram Trein/Hogevloer Hogere geluidsbelasting Variant 4: Variant Katwijk - Leiden Tram - Meerburg; verbe treinverbinding terde Gouda - Leiden Alphen aan den Rijn Alphen - Leiden CS: 4x per uur Alphen - Utrecht 2x per uur Alphen - Gouda 4 x per uur 4 Doorgaand x per uur naar Leiden CS, 4 x per uur naar Gouda en 2 x per uur naar Utrecht. Naar Leiden binnen - stad overstap op Leiden CS of Lammenschans op tram en naar de kust overstap in Leiden CS op een bus Trein/Hogevloer tram Trein/Hogevloer Hogere geluidsbelasting Variant 3: Variant Gouda - Leiden Tram - Oegstgeest Alphen aan den Rijn Alphen West Alphen - Leiden binnenstad - Oegst geest 4x per uur Alphen - Leiden CS: 2x per uur Alphen - Utrecht 2x per uur Alphen - Gouda 4 x per uur Doorgaande verbinding 4 x per uur met Leiden binnenstad en Leiden CS Gouda en 2 x per uur naar Utrecht. Naar de kust met overstap op de bus Leiden CS of Oegstgeest Tram Neutraal Variant 2: Variant verbinding Verbeterde trein Leiden - Utrecht, Gouda - Alphen, busverbinding Leiden - kust Alphen aan den Rijn Alphen - Leiden CS: 4x per uur Alphen - Utrecht 4x per uur Alphen - Gouda 4 x per uur Doorgaand 4 x per uur naar Leiden CS, Gouda en Utrecht CS Met overstap op een bus in Leiden CS naar Leiden binnenstad en de kust. Trein Hogere geluidsbelasting Variant 1: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden en busbaan naar de kust Alphen aan den Rijn Alphen - Leiden CS: 4x per uur Alphen - Utrecht 2x per uur Alphen - Gouda 4 x per uur Doorgaand 4 x per uur naar Leiden CS, 4 x per uur naar Gouda en 2 x per uur naar Utrecht. Met overstap op een bus in Leiden CS naar Leiden binnenstad en de kust. Trein/Hogevloer tram Trein/Hogevloer Hogere geluidsbelasting Huidige scope: Gouda - Leiden Tram - Katwijk/ESA ESTEC Alphen aan den Rijn Alphen West Alphen - Leiden binnenstad - Katwijk Badstraat: 4x per uur Alphen - Leiden CS: 2x per uur Alphen - Utrecht 2x per uur Alphen - Gouda 4 x per uur Doorgaande verbinding 4 x per uur richting Leiden binnenstad en Leiden CS, Katwijk, Gouda en Utrecht Met overstap naar Noordwijk. Tram Neutraal Alphen aan den Rijn Haltes Frequentie Gevolgen reiziger Modaliteit Milieuaspecten tov referentievariant

72 Bijlage F Variant 6: Variant Gouda - Leiden Tram - Oegstgeest met dedicated tramspoor Meerburg - Alphen Hazerswoude Hazerswoude - Leiden binnenstad- Leiden CS - Oegstgeest 4x per uur Naar Alphen - Gouda 4 x per uur Doorgaande verbinding 4 x per uur met Leiden binnenstad en Leiden CS Gouda. Naar Utrecht met overstap in Alphen. Naar de kust met overstap op de bus op Leiden CS of Oegstgeest Tram Neutraal Variant 5: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden (incl. haltes) en bus naar de kust Hazerswoude Hazerswoude - Leiden CS: 2x per uur Naar Alphen - Gouda 2 x per uur. Doorgaand 2 x per uur naar Leiden CS en haltes tussen Alphen en Lammenschans. Doorgaand 2 x per uur naar Alphen en Gouda. Naar Utrecht overstap in Alphen. Met overstap op een bus in Leiden CS naar Leiden binnenstad en de kust. Trein/Hogevloer tram Trein/Hogevloer Hogere geluidsbelasting Variant 4: Variant Katwijk - Leiden Tram - Meerburg; verbe treinverbinding terde Gouda - Leiden Hazerswoude Hazerswoude - Leiden CS: 2x per uur Naar Alphen - Gouda 2 x per uur. 2 x per uur naar Leiden CS, Alphen en Gouda. Naar Utrecht overstap in Alphen. Naar Leiden binnen - stad overstap op Leiden CS of Lammenschans op de tram Trein/Hogevloer tram Trein/Hogevloer Hogere geluidsbelasting Variant 3: Variant Gouda - Leiden Tram - Oegstgeest Hazerswoude Hazerswoude - Leiden binnenstad- Leiden CS - Oegstgeest 4x per uur Naar Alphen - Gouda 4 x per uur Doorgaande verbinding 4 x per uur met Leiden binnenstad en Leiden CS Gouda. Naar Utrecht met overstap in Alphen. Naar de kust met overstap op de bus op Leiden CS of Oegstgeest Tram Neutraal Variant 2: Variant verbinding Verbeterde trein Leiden - Utrecht, Gouda - Alphen, busverbinding Leiden - kust Hazerswoude Hazerswoude - Leiden CS: 2x per uur Naar Alphen 2 x per uur. 2 x per uur naar Leiden CS. Naar Utrecht en Gouda overstap in Alphen. Naar Leiden binnen - stad en de kust overstap op Leiden CS op een bus Trein Hogere geluidsbelasting Variant 1: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden en busbaan naar de kust Hazerswoude Hazerswoude - Leiden CS: 2x per uur Naar Alphen - Gouda 2 x per uur 2 x per uur naar Leiden CS en Gouda. Naar Utrecht overstap in Alphen. Naar Leiden binnenstad en de kust overstap op Leiden CS op een bus. Trein/Hogevloer tram Trein/Hogevloer Hogere geluidsbelasting Huidige scope: Gouda - Leiden Tram - Katwijk/ESA ESTEC Hazerswoude Hazerswoude - Leiden binnenstad - Leiden CS - Katwijk Badstraat: 4x per uur Naar Alphen - Gouda 4 x per uur Doorgaande verbinding 4 x per uur richting Leiden binnenstad en Leiden CS, Katwijk, Alphen en Gouda. Met overstap naar Noordwijk en Utrecht Tram Neutraal Rijnwoude Haltes Frequentie Gevolgen reiziger Modaliteit Milieu

73 Bijlage F Variant 6: Variant Gouda - Leiden Tram - Oegstgeest met dedicated tramspoor Meerburg-Alphen Burg. Smeetsweg Meerburg Zoeterwoude - Leiden binnenstad - Oegst geest 4x per uur Naar Alphen en Gouda 4 x per uur. Doorgaande verbinding vanaf Meerburg 8 x per uur richting Leiden binnenstad en Leiden CS en Oegstgeest. Richting Alphen en Gouda 4 x per uur. Met overstap in Alphen naar Utrecht Naar de kust met overstap op de bus Leiden CS of Oegstgeest Tram Natuurcompensatie contineren Variant 5: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden (incl. haltes) en bus naar de kust Burg. Smeetsweg Meerburg Zoeterwoude - Leiden CS: 2x per uur Naar Alphen en Gouda 2 x per uur. Doorgaand 2 x per uur naar Leiden CS en haltes tussen Alphen en Lammenschans. Doorgaand 2 x per uur naar Alphen en Gouda. Naar Utrecht overstap in Alphen. Met overstap op een bus in Leiden CS naar Leiden binnenstad en de kust. Geen Hogere geluidsbelas - ting door trein Natuurcompensatie mogelijk continueren Variant 4: Variant Katwijk - Leiden Tram - Meerburg; verbe treinverbinding terde Gouda - Leiden Meerburg A 4 Zoeterwoude Meerburg - Leiden binnenstad - Leiden CS - Katwijk: 8 x per uur Doorgaande verbinding Meerburg 8 x per uur met Leiden binnenstad, Leiden CS en Katwijk. Tram Tram Hogere geluidsbelas - ting Natuurcompensatie continueren Variant 3: Variant Gouda - Leiden Tram - Oegstgeest Burg. Smeetsweg Meerburg Zoeterwoude - Leiden binnenstad - Oegst geest 4x per uur Naar Alphen en Gouda 4 x per uur. Doorgaande verbinding vanaf Meerburg 8 x per uur richting Leiden binnenstad en Leiden CS en Oegstgeest. Richting Alphen en Gouda 4 x per uur. Met overstap in Alphen naar Utrecht Naar de kust met overstap op de bus Leiden CS of Oegstgeest Tram Natuurcompensatie contineren Variant 2: Variant verbinding Verbeterde trein Leiden - Utrecht, Gouda - Alphen, busverbinding Leiden - kust Geen Geen Geen verbinding Geen Hogere geluidsbelas - ting door trein Natuurcompensatie vervalt Variant 1: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden en busbaan naar de kust Geen Geen Geen verbinding Geen Hogere geluidsbelas - ting door trein Natuurcompensatie mogelijk continueren Huidige scope: verbinding Tram Gouda - Leiden Kat wijk/ESA ESTEC Burg. Smeetsweg Meerburg Zoeterwoude/ Smeetsweg - Leiden binnenstad - Leiden CS - Katwijk Badstraat: 4x per uur Zoeterwoude/ Meerburg - Leiden binnenstad - Leiden CS - ESA/ESTEC: 4x per uur Doorgaande verbinding vanaf Meerburg 8 x per uur richting Leiden binnenstad en Leiden CS en Katwijk. Richting Alphen en Gouda 4 x per uur. Met overstap naar Noordwijk in ESA/ ESTEC en in Alphen naar Utrecht Tram Natuurcompensatie Elfenbaan Zoeterwoude Haltes Frequentie Gevolgen reiziger Modaliteit Milieuaspecten tov referentievariant

74 Bijlage F Meer bussen Tram Bus Rechtstreekse tramverbin - A 44 ding Transferiuim binnenstad-Alphen Leiden - - Gouda. Hogere frequentie in BioScience-Park door combinatie van bus en tram. 2 x per uur een IC naar Utrecht. Overstap op Leiden Centraal of Transferium A44 op bus naar de kust. Gouda - Meerburg Leiden binnenstad - Leiden CS - Oegstgeest: 4x per uur Meerburg - Leiden binnenstad- Leiden CS - Oegstgeest: 4x per uur Leiden - Utrecht: 2x per uur Bus: - Leiden CS - Valkenburg Katwijk Badstraat 6x per uur - Leiden CS - Valkenburg ESA/ESTEC - Noordwijk: 6x per uur Treinhaltes; Leiden Lammenschans Leiden CS Tramhaltes: ROC Lammenschans Lammenschansweg Hogewoerd Haarlemmerstraat Lammermarkt Stationsplein/CS LUMC Hogeschool Bio Science Park A44 Transferium Variant 6: Variant Gouda - Leiden Tram Oegstgeest met dedicated tramspoor Meerburg - Alphen Meer bussen Trein Bus Naar Gouda 2x per uur rechtstreeks en 2x per uur met overstap in Alphen reistijd per bus Verbeterde (in spits) naar de kust door busbaan. 2 x per uur een IC naar Utrecht. Gouda - Leiden CS : 2x per uur rechtstreeks : 2x per uur met overstap in Alphen Leiden - Utrecht: 2x per uur Bus: - Leiden CS - Valkenburg Katwijk Badstraat 6x per uur - Leiden CS - Valkenburg ESA/ESTEC - Noordwijk: 6x per uur Treinhaltes; Leiden Lammenschans Leiden CS Bushaltes: LUMC Hogeschool Bio Science Park A44 Transferium Variant 5: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden (incl. haltes) en bus naar de kust Meer bussen Tram Bus Rechtstreekse tramverbin - ding van Katwijk - Leiden CS - Leiden binnenstad- Meerburg 8 x per uur Naar Gouda 2x per uur rechtstreeks en 2x per uur met overstap in Alphen 2 x per uur een IC naar Utrecht. Gouda - Leiden CS : 2x per uur rechtstreeks : 2x per uur met overstap in Alphen Leiden - Utrecht: 2x per uur Meerburg - Leiden binnenstad - Leiden CS Oegstgeest - Katwijk Badstraat: 8x per uur Treinhaltes; Leiden Lammenschans Leiden CS Tramhaltes: ROC Lammenschans Lammenschansweg Hogewoerd Haarlemmerstraat Lammermarkt Stationsplein/CS LUMC Hogeschool Bio Science Park A44 Transferium Variant 4: Variant Katwijk - Leiden Tram Meerburg; verbeterde Gouda - treinverbinding Leiden Meer bussen Tram Bus Rechtstreekse tramverbin - ding (8/4x per uur) van Oegstgeest - Leiden CS binnenstad van Leiden- Alphen - Gouda. Hogere frequentie in BioScience - Park door combinatie van bus en tram. 2 x per uur een IC naar Utrecht. Overstap op Leiden Centraal of Transferium A44 op bus naar de kust. Gouda - Meerburg Leiden binnenstad - Leiden CS Oegstgeest: 4x per uur Meerburg - Leiden binnenstad - Leiden CS- Oegstgeest: 4x per uur Leiden - Utrecht: 2x per uur Bus: - Leiden CS - Valkenburg Katwijk Badstraat 6x per uur - Leiden CS - Valkenburg ESA/ESTEC - Noordwijk: 6x per uur Treinhaltes; Leiden Lammenschans Leiden CS Tramhaltes: ROC Lammenschans Lammenschansweg Hogewoerd Haarlemmerstraat Lammermarkt Stationsplein/CS LUMC Hogeschool Bio Science Park A44 Transferium Variant 3: Variant Gouda - Leiden Oeg Tram stgeest Meer bussen Trein Bus 4 x per uur een trein verbinding naar Alphen en Utrecht Naar Gouda altijd overstap in Alphen. reistijd per bus Verbeterde (in spits) naar de kust door busbaan. Leiden CS - Utrecht: 4x per uur Alphen -Gouda: 4 x per uur Bus: - Leiden CS - Valkenburg Katwijk Badstraat 6x per uur - Leiden CS - Valkenburg ESA/ESTEC - Noordwijk: 6x per uur Treinhaltes; Leiden Lammenschans Leiden CS Bushaltes: LUMC Hogeschool Bio Science Park A44 Transferium Variant 2: Variant verbinding Verbeterde trein Leiden - Utrecht, Gouda-Alphen, busverbin - ding Leiden - kust Meer bussen Trein Bus Naar Gouda 2x per uur rechtstreeks en 2x per uur met overstap in Alphen reistijd per Verbeterde bus (in spits) naar de kust door busbaan. 2 x per uur een IC naar Utrecht. Gouda - Leiden CS : 2x per uur rechtstreeks : 2x per uur met overstap in Alphen Leiden - Utrecht: 2x per uur Bus: Leiden CS - Valkenburg - Katwijk 6x per uur Leiden CS - Valkenburg - ESA/ESTEC Noord wijk: 6x per uur Treinhaltes; Leiden Lammenschans Leiden CS Bushaltes: LUMC Hogeschool Bio Science Park A44 Transferium Variant 1: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden en busbaan naar de kust Verbeterde situatie Verbeterde tav lucht en fijnstof Tram Rechtstreekse tramverbinding van de kust door de binnenstad van Leiden (8 x per uur) naar Katwijk Badstraat (4 x per uur) en ESA/ ESTEC (4 x per uur). Meerburg Naar Vanaf Alphen en Gouda 4 x per uur. 2 x per uur een IC naar Utrecht. Gouda - Leiden binnenstad - Leiden CS - Katwijk Badstraat: 4x per uur Meerburg - Leiden binnenstad - Leiden CS -ESA/ESTEC: 4x per uur Leiden - Utrecht: 2x per uur Treinhaltes; Leiden Lammenschans Leiden CS Tramhaltes: ROC Lammenschans Lammenschansweg Hogewoerd Haarlemmerstraat Lammermarkt Stationsplein/CS LUMC Hogeschool Bio Science Park A44 Transferium Huidige scope: Gouda - Leiden Tram - Katwijk/ESA ESTEC Milieuaspecten tov referentievariant Modaliteit Gevolgen reiziger Frequentie Haltes Leiden

75 Bijlage F Variant 6: Variant Gouda - Leiden Tram - Oegstgeest met dedicated tramspoor Meerburg-Alphen Tramhalte Oegstgeest Tramhalte Gouda - Alphen Leiden binnenstad - Oegstgeest: 4x per uur Meerburg - Leiden - binnenstad - Transfe rium: 4x per uur Bus:: Leiden CS - Oegstgeest - Katwijk Valkenburg Badstraat 6x per uur Leiden CS - Oegstgeest - ESA/ - Valkenburg ESTEC - Noordwijk: 6x per uur Rechtstreekse tramverbinding (8/4x per uur) van Oegstgeest - Leiden CS - binnenstad van Leiden - Alphen Gouda. Hogere frequentie in BioSciencePark door combinatie van bus en tram. Overstap op Leiden Centraal of A44 op Transferium bus naar de kust N.v.t. Meer bussen Variant 5: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden (incl. haltes) en bus naar de kust bushalte Oegstgeest Bus: Leiden CS - Oegstgeest - Katwijk Valkenburg Badstraat 6x per uur Leiden CS - Oegstgeest - ESA/ - Valkenburg ESTEC - Noordwijk: 6x per uur Overstap voor reizigers op Leiden CS naar binnenstad Leiden en overige bestemmingen N.v.t. Meer bussen Variant 4: Variant Katwijk - Leiden Tram - Meerburg; verbe treinverbinding terde Gouda - Leiden Tramhalte Oegstgeest Tramhalte Meerburg - Leiden - binnenstad - Transfe rium A44 - Oegstgeest Katwijk Badstraat: 8x per uur Directe tramverbin - ding naar binnenstad Leiden. Overstap op Leiden CS voor overige bestemmingen N.v.t. Neutraal Variant 3: Variant Gouda - Leiden Tram - Oegstgeest Tramhalte Oegstgeest Tramhalte Gouda - Alphen Leiden binnenstad- Oegstgeest: 4x per uur Meerburg - Leiden - binnenstad - Transfe rium: 4x per uur Bus: Leiden CS - Oegstgeest - Katwijk Valkenburg Badstraat 6x per uur Leiden CS - Oegstgeest - ESA/ - Valkenburg ESTEC - Noordwijk: 6x per uur Rechtstreekse tramverbinding (8/4x per uur) van Oegstgeest - Leiden CS - binnenstad van Leiden - Alphen Gouda. Hogere frequentie in BioSciencePark door combinatie van bus en tram. Overstap op Leiden Centraal of A44 op Transferium bus naar de kust N.v.t. Meer bussen Variant 2: Variant verbinding Verbeterde trein Leiden - Utrecht, Gouda - Alphen, busverbinding Leiden - kust bushalte Oegstgeest Bus: Leiden CS - Oegstgeest - Katwijk Valkenburg Badstraat 6x per uur Leiden CS - Oegstgeest - ESA/ - Valkenburg ESTEC - Noordwijk: 6x per uur Overstap voor reizigers op Leiden CS naar binnenstad Leiden en overige bestemmingen N.v.t. Meer bussen Variant 1: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden en busbaan naar de kust bushalte Oegstgeest Bus: Leiden CS - Oegstgeest - Katwijk Valkenburg Badstraat 6x per uur Leiden CS - Oegstgeest - ESA/ - Valkenburg ESTEC - Noordwijk: 6x per uur Overstap voor reizigers op Leiden CS naar binnenstad Leiden en overige bestemmingen N.v.t. Meer bussen Huidige scope: Gouda - Leiden Tram - Katwijk/ESA ESTEC Tramhalte Oegstgeest Tramhalte Gouda - Alphen Leiden binnenstad- Oegstgeest - Katwijk Badstraat: 4x per uur Meerburg - Leiden binnenstad - Oegst geest - ESA/ESSTEC: 4x per uur Directe verbinding richting kust en Leiden - Alphen en Gouda N.v.t. Verbeterde situatie Verbeterde tav lucht en fijnstof Oegstgeest Haltes Frequentie Gevolgen reiziger Relatie Leiden - Utrecht CS Milieuaspecten tov referentievariant

76 Bijlage F Idem als oorspronke - lijke scope, doch als bus ipv tramhalte Leiden CS - Valken- burg - Katwijk Badstraat 6x per uur Leiden CS - Valkenburg - ESA/ESTEC Noord wijk: 6x per uur Overstap voor reizigers op Leiden CS naar binnenstad Leiden en overige be-stemmin - gen Bus Meer bussen Variant 6: Variant Gouda - Leiden Tram - Oegstgeest met dedicated tramspoor Meerburg-Alphen Idem als oorspronke - lijke scope, doch als bus ipv tramhalte Leiden CS - Valkenburg - Katwijk Badstraat 6x per uur Leiden CS - Valkenburg - ESA/ESTEC Noord wijk: 6x per uur Overstap voor reizigers op Leiden CS naar binnenstad Leiden en overige bestemmingen Bus Meer bussen Variant 5: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden (incl. haltes) en bus naar de kust Idem als oorspronke - lijke scope Meerburg - Leiden binnenstad - Oegst geest - Katwijk Badstraat: 8x per uur Katwijk - Noordwijk 4 x per uur. Directe tramverbin - ding naar binnenstad Leiden. Overstap op Leiden CS voor overige bestemmingen. Tram Neutraal Variant 4: Variant Katwijk - Leiden Tram - Meerburg; verbe treinverbinding terde Gouda - Leiden Idem als oorspronke - lijke scope, doch als bus ipv tramhalte Leiden CS - Valken- burg - Katwijk Badstraat 6x per uur Valkenburg - CS Leiden - ESA/ESTEC Noord wijk: 6x per uur Overstap voor reizigers op Leiden CS naar binnenstad Leiden en overige bestemmingen Bus Meer bussen Variant 3: Variant Gouda - Leiden Tram - Oegstgeest Idem als oorspronke - lijke scope, doch als bus ipv tramhalte Leiden CS - Valken- burg - Katwijk Badstraat 6x per uur Valkenburg - CS Leiden - ESA/ESTEC Noord wijk: 6x per uur Overstap voor reizigers op Leiden CS naar binnenstad Leiden en overige bestemmingen Bus Meer bussen Variant 2: Variant verbinding Verbeterde trein Leiden - Utrecht, Gouda - Alphen, busverbinding Leiden - kust Idem als oorspronke - lijke scope, doch als bus ipv tramhalte Valkenburg - CS Leiden - Katwijk Badstraat 6x per uur Valkenburg - CS Leiden - ESA/ESTEC Noord wijk: 6x per uur Overstap voor reizigers op Leiden CS naar binnenstad Leiden en overige bestemmingen Bus Meer bussen Variant 1: Variant verbinding Verbeterde Gouda - Leiden en busbaan naar de kust Nieuw - Valkenburg - dorp Valkenburg Duinvallei - Molentuin weg Koningin Julianalaan Duinoord Tramstraat Hoorneslaan Rijnshoeve ESA/Estec (Noordwijk) Gouda - Katwijk Badstraat: 4x per uur Meerburg - ESA/ESTEC: 4x per uur Directe verbinding richting ESA/ESTEC en richting Leiden - Alp hen en Gouda Tram situatie tav Verbeterde lucht en fijnstof Huidige scope: Gouda - Leiden Tram - Katwijk/ESA ESTEC Katwijk Haltes Frequentie Gevolgen reiziger Modaliteit Milieuaspecten tov referentievariant

77 191502/2