Amsterdam CS Krijgt Minder Sporen

11° 4 donderdag 15 maart 2018 nederlandsdagblad jaargang 75 nr. 19.792 www.nd.nl [email protected] 088 1 999 999

Zeventien Koerden minuten in de kou uit de klas pagina 12 Eén minuut voor elk dodelijk slachtoffer van schietpartij in Parkland

pagina 15

Arctische spoorweg

pagina 8

advertentie Marcel van Lieshout / vk nd.nl/nederland OPEN AVOND Amsterdam CS krijgt minder sporen 20 & 22 maart leraar voortgezet onderwijs - pabo deeltijd pedagogiek - masters ▶Amsterdam Amsterdam CS krijgt minder sporen, Amsterdam CS ‘te kwetsbaar’ wordt Het ministerie van Infrastructuur en dam CS naar Amsterdam Zuid verhui- www.driestar-hogeschool.nlw negen in plaats van de huidige vijf- als het aantal sporen naar negen Waterstaat ziet een goede bereik- zen. Vanaf dat station gaat nog dit tien. Het snelst groeiende station wordt teruggebracht. Spoorbeheer- baarheid van de hoofdstad per trein/ jaar de Noord/Zuidlijn rijden richting van Nederland, Amsterdam Zuid, der ProRail is daar wel voorstander metro als een van de belangrijkste centrum en noord. dat nu vier sporen heeft, krijgt er van, onder meer omdat dat zeker 100 mobiliteitsopgaven. De ontwikkeling Dat plan is er al jaren: al onder ver- twee bij. miljoen euro scheelt en de werk- van de Zuidas maakt ingrepen bij het keerswethouder en huidig minister zaamheden aan het spoor aanzienlijk huidige station Zuid nodig. Volgend Eric Wiebes besloot Amsterdam dat Dat besluit maakt staatssecretaris worden verkort. jaar wordt een begin gemaakt met internationale treinen op termijn Stientje van Veldhoven (Spoor) van- Wat op de achtergrond meespeelt bij het werk aan het Zuidasdok dat leidt naar station Zuid moeten gaan rijden. daag kenbaar tijdens bestuurlijk de opstelling van NS is de vrees dat tot verbreding en deels ondergronds Het gaat om de Thalys, de IC Berlijn en Willeke overleg met de Metropoolregio Am- een andere vervoerder in de toekomst gaan van de A10 en een renovatie van sinds kort bekend ook de Eurostar. nd.nl/cartoons sterdam over de verbetering van de in aanmerking komt om op het wes- het station. Kosten: 1,9 miljard euro. Over de bouw van een derde perron bereikbaarheid van de hoofdstad per telijke spoortracé van Amsterdam en twee nieuwe sporen bij station spoor. De Metropoolregio, een sa- een sprinterdienst te gaan onderhou- CS opnieuw op de schop Zuid zegt de Amsterdamse wethou- menwerkingsverband van Amster- den met Schiphol. Naar de haalbaar- Vanwege het besluit van de staatsse- der Pieter Litjens (verkeer, VVD): ‘Dat dam met omringende gemeenten, heid van die ‘Airportsprinter’ wordt cretaris is het al (inpandig) verbouw- is een forse investering. Maar wel no- deelt de visie van Van Veldhoven. nog onderzoek gedaan. de Amsterdam CS vanaf 2021 weer dig om de Airportsprinter en eventu- Door onder meer de internationale het decor van minimaal zes jaar ele metrovarianten in te zetten.’ treinen via station Zuid te laten rij- meer stations bouwwerkzaamheden. Perrons wor- Het Rijk verwacht dat Amsterdam, de den, krijgt Amsterdam aan de west- Naast de bestaande stations aan de den verbreed en verlengd, wissels zo provincie en regiogemeenten meebe- kant meer ruimte om met lightrail of westkant (onder meer Lelylaan en veel mogelijk verwijderd (naar voor- talen aan de verbouwingen. Dit kabi- een sprinterdienst hoogfrequent ver- Sloterdijk) wil de gemeente Amster- beeld van de aanpak bij Utrecht CS) net heeft voor het eerst in jaren wel voer mogelijk te maken met luchtha- dam graag meer stations krijgen, al om zo in korter tijd meer treinen te meer geld (twee miljard extra) gere- ven Schiphol. was het maar omdat de stad juist daar kunnen verwerken. serveerd voor mobiliteitsvraagstuk- Spoorbedrijf NS heeft tevergeefs de groei voorziet. Zo wordt de wijk Op enig moment tijdens de werk- ken, maar het meeste wordt in snel- gepleit voor tien sporen bij Amster- Haven-Stad (70.000 woningen) ont- zaamheden zullen de internationale wegen gestoken. dam CS. NS-topman Roger van Boxtel wikkeld in het westelijke Havenge- treinen – ook de Intercity Direct die Staatssecretaris Van Veldhoven infor- stuurde twee weken geleden nog een bied en moet ook in de omgeving van nu als opvolger van de mislukte Fyra meert de Tweede Kamer vermoede- brandbrief naar Van Veldhoven om- Sloterdijk en Riekerpolder fors wor- rijdt en op termijn verbonden moet lijk vanavond nog per brief over de dat hij vreest dat de infrastructuur op den bijgebouwd. worden met Brussel – van Amster- plannen voor Amsterdam. <

prijs € 1,75 zaterdag € 3,00

Kale salarisvergelijking is armoe troef commentaar pagina 3 2 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

Eymeke Verhoeven nd.nl/buitenland Onrust om omvang kindermisbruik Telford

▶Telford Tot wel duizend kinderen uit Telford offers van het seksueel geweld. Vol- se kinderlokschandaal ooit’, staat het ermee te maken hadden.’ Harding Het is niet de eerste keer dat groot- zijn seksueel misbruikt door ben- gens de krant waren sommige meisjes onderwerp opnieuw op de maat- geeft toe dat het onmogelijk is de pre- schalige seksuele uitbuiting van kin- des, volgens onderzoek van de nog maar elf jaar oud toen het mis- schappelijke agenda. Volgens nieuws- cieze omvang te kennen. ‘Lang niet deren de Britse pers haalt. In 2012 en Daily Mirror. De plaatselijke politie bruik begon. Vaak werden drugs, ge- zender BBC heeft de Independent iedereen doet aangifte.’ Volgens de 2015 werd een netwerk van pedofie- twijfelt aan dat getal en heeft con- weld en loverboy-achtige technieken Inquiry into Child Sexual Abuse, een Daily Mirror heeft dat te maken met len opgerold in Rochdale. Veel daders tact met 46 jonge slachtoffers. gebruikt om de kinderen tot prostitu- onafhankelijke commissie, inmiddels bedreiging en schaamte. De krant hadden een Pakistaanse achtergrond. tie te dwingen. De slachtoffers getui- bevestigd de stad mee te nemen in verwijt de overheid niet te hebben in- De politie betuigde later schuld om- Minderjarigen in Telford worden gen dat gewelddadige verkrachting hun onderzoek naar seksuele uitbui- gegrepen, ondanks waarschuwingen dat hun onderzoek in eerste instantie sinds de jaren tachtig massaal gedro- ook recent nog plaatsvond. ting van minderjarigen door georga- van maatschappelijk werkers in de niet grondig genoeg was geweest. Iets geerd en misbruikt door groepen kin- niseerde bendes. jaren negentig. vergelijkbaars gebeurde in Rother- derlokkers, schreef de Daily Mirror opnieuw op de agenda Een plaatselijke politiecommissaris, ham. deze week. Anderhalf jaar lang deed Dat er sprake is van misstanden, was Tom Harding, zei woensdag tegen de doofpot Advocaat Nazir Afzal, die in 2012 be- het linkse boulevardblad onderzoek al langer duidelijk. Zo werden in 2012 BBC dat hij schrok van het kranten- Volgens critici wordt het schandaal in trokken was bij de Rochdale-zaak zei naar de situatie in Telford, een plaats twee broers uit Telford, Ahdel Ali en bericht, maar de genoemde cijfers de doofpot gestopt omdat autoritei- dinsdag tegen televisiepresentatrice met 170.000 inwoners in de regio Mubarek Ali, veroordeeld voor het niet herkent: ‘Al wil ik het niet kleiner ten en media bang zijn van racisme te Victoria Derbyshire: ‘Ik zei toen al dat Shropshire (Verenigd Koninkrijk). misbruiken en prostitueren van min- maken dan het is. Wij spannen ons al worden beschuldigd. Veel van de verdie zaak het topje van de ijsberg was; De journalisten baseren hun conclu- derjarigen. Nu de Daily Mirror spreekt jaren in tegen dit misbruik en hebben dachten zouden van Aziatische komaf duizenden jongens en meisjes in het sies op gesprekken met twaalf slacht- van ‘het ergste en langstlopende Brit- contact met 46 jonge personen die zijn. land hebben hiermee te maken.’ <

Charlotte Huisman / vk nd.nl/nederland beeld anp / Lex van Lieshout ‘Recht om te demonstreren staat onder druk’

…‘De overheid neigt naar risicomij- dend gedrag’, zegt de nationale ombudsman Reinier van Zutphen in zijn rapport ‘Demonstreren, een schurend grondrecht?’.

…Hij roept gemeenten en politie op niet te snel beperkingen op te leggen aan demonstranten.

▶Den Haag

Waarom dit onderzoek? ‘Wij hebben een aantal klachten ontvangen van demonstranten over hoe ze waren behandeld. Met name is er frictie bij demonstraties over schurende onderwerpen, als asielzoekers, islam en Zwarte Piet. Omdat burgers het recht hebben om te demonstreren, vastgelegd in onze Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rech- ten van de Mens, wilden wij weten of dit op een behoorlijke manier gaat.’ Nationale ombudsman Reinier van Zutphen: ‘De grondgedachte van de overheid moet zijn: ik wil deze demonstratie mogelijk maken.’

Hoe zien burgemeesters en politie heden het demonstratierecht nog te de overheid moet zijn: ik wil deze Wat als het doel van de demon- ten alleen zijn gearresteerd om hun dit? vaak als onderdeel van een belangen- demonstratie mogelijk maken. Als de stranten juist is om chaos te creëren? deelname aan de demonstratie te ‘De burgemeesters en politiemensen afweging: het recht op demonstreren overheid toch beperkingen oplegt, ‘Mijn aanbevelingen gelden voor voorkomen.’ die wij spraken voor dit onderzoek versus het belang van de openbare moeten die juridisch zijn gemoti- demonstranten die binnen de wet vinden ook dat demonstratierecht orde en veiligheid. Maar demonstra- veerd zodat ze eventueel door de willen blijven.’ Uw onderzoekers waren ook aanwe- een grondrecht is dat zo veel moge- tievrijheid is geen onderdeel van een rechter kunnen worden getoetst. Die zig bij de geruchtmakende intocht lijk gefaciliteerd moet worden. Voor belangenafweging. De essentie van gronden kunnen zijn: gevaar voor de Wat raadt u gemeenten, politie en van Sinterklaas op 18 november in veel demonstraties levert dit ook het grondrecht tot demonstreren volksgezondheid, risico op wanorde- demonstranten aan? Dokkum, waar een demonstratie van geen enkel probleem op. Maar het is moet voorop staan.’ lijkheid en vastlopend verkeer.’ ‘Het voorkomt veel strubbelingen als anti-Zwarte-Piet-activisten is te- anders bij demonstraties over een overheid en demonstranten vooraf gengehouden door tegendemon- controversieel onderwerp, op een Wat vindt u ervan als de gemeente Mag de overheid eisen stellen aan tijdig met elkaar spreken. Daarvoor stranten. Hoe kijkt u daarnaar? voor de overheid lastige locatie met dan bijvoorbeeld tegen zo’n aanvra- de uitingsvormen van de demon- moeten politie en gemeente het ‘Wij zagen in de aanloop naar die dag een groep demonstranten die de ger zegt: doe het op een andere plek stratie? wantrouwen wegnemen dat het nadat de burgemeester alles goed had overheid als lastig beschouwt.’ en zonder spandoeken op stokken?’ ‘Met leuzen mag de politie zich hele- delig is om een demonstratie vooraf voorbereid; er was een ruimte aan- ‘Het lijkt erop dat gemeenten en po- maal niet bemoeien, behalve als deze te melden, omdat er dan beperkin- gewezen voor de demonstratie van Hoe moet een burgemeester een litie te snel demonstraties rond met strafbaar zijn. Ook al vindt een poli- gen worden opgelegd. Demonstran- anti-Zwarte-Piet-activisten. Tot het afweging maken? name de schurende onderwerpen tieagent een bepaalde uiting onge- ten moeten als er problemen dreigen misging en de demonstranten op de ‘Het recht op demonstreren gaat beperkingen opleggen, bijvoorbeeld looflijk onsmakelijk, dan nog mag hij te ontstaan tijdens de demonstratie snelweg werden tegengehouden. De voor. De overheid moet helpen dit te met een verbod op spandoeken op het spandoek niet afpakken. De vrij- contact opnemen met de politie. En burgemeester heeft haar best ge- verwezenlijken, ongeacht de bood- stokken, of het toewijzen van een an- heid van meningsuiting gaat daarin politiemensen moeten alleen in het daan. Doodzonde dat het toch niet schap of het draagvlak van de aan- dere, meer afgelegen locatie. Terwijl ver. Dat moeten we koesteren. Dat uiterste geval demonstranten aan- gelukt is die demonstratie te laten vrager. Dit recht kun je niet afzetten die demonstranten juist gehoord wil- als je een keer een mening hebt die houden. Vaak komt er na zo’n aan- plaatsvinden, dat deze mensen hun tegen het ongestoord kunnen winke- len worden en niet in de woestijn anderen verwerpen, je die mag uit- houding geen strafzaak. Dan ontstaat mening niet hebben kunnen laten len. In de praktijk beschouwen over- willen staan. De grondgedachte van dragen.’ de indruk dat sommige demonstran- horen bij de intocht.’ < nieuwsvandaag 09.30 11.00 13.30 Q-koorts Kievitsei Werkdruk

Conferentie stichting Q-Support Friese ecologen denken dat Onderzoek Landelijke in Eindhoven met resultaten eerste kievitsei tussen 11.00 uur Huisartsen Vereniging naar van onderzoeken naar Q-koorts. en 11.30 gevonden wordt. werkdruk onder huisartsen. 3 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

anp nd.nl/buitenland beeld ap / Gregor Fischer

Een riant salaris

Oud-politicus Jan Terlouw riep het vorige week uit bij Pauw: wat móét je met al dat geld? Toen ging het over de salarisverhoging van ING-topman Ralph Ha- mers, een plan dat de bank vijf dagen later toch maar introk – de imagoschade dreigde meer te gaan kosten dan het jaarlijkse aandelenpakket van pakweg 1 miljoen euro dat Hamers in het vooruitzicht was gesteld. Ook rond de zorg hangt al jaren het beeld van mana- gers die het niet slecht hebben. En dat met publieke middelen. Ergens is er wel een overeenkomst met de banken. Zoals we banken niet laten omvallen, zo laten we ook ziekenhuizen niet verdwijnen. Het Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse ging in 2013 failliet, maar werd overgenomen door drie andere ziekenhuizen. Het is er dus nog gewoon, in Spijkenisse.

Wie een overheids-, zorg-, onderwijsinstelling of Merkel voor vierde keer bondskanselier woningbouwcorporatie bestuurt, mag maximaal 187.000 euro per jaar verdienen (grens 2018). Dat is Angela Merkel is voor de vierde keer geïnstalleerd als heeft 171 dagen geduurd. Dat is een record voor de inclusief vakantiegeld, eindejaarsuitkering, pensioen- bondskanselier. De 63-jarige christendemocrate kreeg in vorming van een regering in de Bondsrepubliek. Merkel is de Bondsdag 364 van de 688 geldige stemmen. Dat waren regeringsleider sinds 2005. Ze regeerde één keer met de bijdrage en onkostenvergoedingen. Een minister krijgt minder stemmen dan de vorige keren dat ze tot liberale FDP (2009-2013). ongeveer hetzelfde. Tot 2015 mochten de salarissen in regeringsleider werd gekozen. Merkel moest een paar kilometer verderop bij de publieke sector hier nog 30 procent boven zitten, Haar regering, die voor de derde keer bestaat uit een bondspresident Frank-Walter Steinmeier een officieel maar met een nieuwe versie van de Wet normering ‘grote coalitie’ van christendemocraten en document in ontvangst nemen waarin haar aanstelling op topinkomens is daar een eind aan gemaakt. Wie vóór sociaaldemocraten, heeft 399 zetels. Het huidige schrift staat. Daarna keerde ze terug naar de Bondsdag, parlement telt 709 zetels. waar ze tegenover Schäuble de eed aflegde en door hem 2013 al meer verdiende, valt onder een overgangsrege- De vorming van de nieuwe regering van CDU/CSU en SPD werd gefeliciteerd (foto). < ling. En in uitzonderlijke gevallen mag bij de aanstelling van nieuwe topfunctionarissen toch een hoger salaris worden betaald, maar dan alleen met toestemming van de minister. De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen wilde, net Hilbert Meijer nd.nl/nederland als een aantal ziekenhuizen, dat er een algemenere uitzondering op het ‘bezoldigingsmaximum’ zou komen. Het zou erg lastig zijn goede ziekenhuisbestuur- Top zorg mag niet meer ders te vinden als zij in principe niet méér dan een minister mogen verdienen. Toenmalig minister Edith Schippers (Volksgezondheid) weigerde mee te werken, verdienen dan minister omdat er dan een categorale uitzondering voor topfunctionarissen van ziekenhuizen zou komen. De Raad ▶Den Haag van State is het daarmee eens, bleek woensdag. Ziekenhuizen krijgen van de Raad gebonden, laat VWS-woordvoerder en gelden voor bestuurders van onder van State geen toestemming om Toon van Wijk weten. meer ziekenhuizen, scholen, publieke Ruim 6000 euro nétto per maand, vakantiegeld en topbestuurders meer salaris te be- Het hoger beroep werd aangespan- omroepen en woningcorporaties. talen dan de salarisnormen voor de nen door de NVZ, de stichting Christe- ‘Het kabinet wil dat topbestuurders eindejaarsuitkering niet meegerekend; dat mag een publieke en semi-publieke sector. lijk Algemeen Ziekenhuis Noordwest- in de zorg maatschappelijk verant- bestuurder van een ziekenhuis probleemloos verdie- Veluwe, de stichting Reinier Haga woorde salarissen verdienen’ licht nen. Dat is riant. Wie zijn talenten tegen een hoger De Nederlandse Vereniging van Groep en de stichting Gelre Zieken- VWS-woordvoerder Toon van Wijk salaris wil inzetten, moet naar het echte bedrijfsleven Ziekenhuizen (NVZ) had de minister huizen. Een inhoudelijke reactie op toe. ‘De hoogte daarvan is bepaald in gaan. Het argument dat er dan voor het ziekenhuis van Volksgezondheid gevraagd een de uitspraak van Nederlands hoogste de WNT en geldt ook voor ziekenhuis- uitzondering te maken op deze regel. bestuursrechter kon de NVZ woens- bestuurders.’ geen goede mensen te vinden zijn, is relatief: nog De minister weigerde dit, waarop de dag nog niet geven. ‘Juristen bestude- De bestuurders die al voor de ingang steeds werken veel getalenteerde bestuurders bij de NVZ naar de rechter stapte. De rech- ren de uitspraak’, zegt woordvoerder van de Wet normering topinkomens overheid of in de publieke sector. Gewoon omdat ze ter stelde de ziekenhuizen in het on- Wouter van der Horst. ‘In andere pu- een contract hadden, mogen nog wel het er naar hun zin hebben. De kale vergelijking met gelijk en ook de Raad van State heeft blieke sectoren zijn uitzonderingen meer verdienen. Er geldt een over- wat iemand elders zou kunnen verdienen, is armoe het verzoek van de NVZ nu afgewe- gemaakt, zoals bij de luchtverkeers- gangsregeling; in 2023 moeten alle troef. Of het nou om een bank of een ziekenhuis gaat. zen. leiding en de Nederlandse Federatie zorgbestuurders aan de norm vol- Volgens de Nederlandse Vereniging van Universitair Medische Centra. Dat doen. RTL Nieuws meldde in oktober van Ziekenhuizen is het met de sala- wilden wij ook, maar dat mag dus 2017 dat het salaris van een op de vijf Gerard Beverdam risregels, een maximum van 187.000 niet.’ zorgbestuurders boven de norm ligt. euro per jaar, lastig geschikte be- In 2016 kregen de vijftig best verdie- stuurders te vinden. Het ministerie verantwoord salaris nende bestuurders samen ruim 13 van Volksgezondheid stelt daar Het kabinet besloot in 2013 dat be- miljoen euro. Jos Aartsen van het tegenover ‘weinig concrete signalen’ stuurders niet meer mogen verdienen Universitair Medisch Centrum Gro- GRATIS TWEE WEKEN NEDERLANDS DAGBLAD te krijgen dat bestuursfuncties niet dan een ministerssalaris. De afspra- ningen verdiende van alle nog zitten- meer kunnen worden ingevuld door- ken daarover zijn vastgelegd in de de bestuurders het meest in 2016: Gratis kennismaken met Naam en voorletter(s): m/v dat het salaris aan een maximum is Wet Normering Topinkomens (WNT) 310.706 euro. < een krant die het nieuws anders beschrijft? Dat kan. Stuur de bon op Straat en huisnummer: en ontvang gratis twee advertentie weken het Nederlands Postcode: Woonplaats: 13.30 Dagblad. Of ga naar ‘Geestelijk nd.nl/2weken. Bellen Flesjes & blikjes kan ook: 088 1999999. Telefoon (i.v.m. controle bezorging): verzorgers, vul je Stuur de bon zonder De Tweede Kamer debatteert postzegel naar: ‘gereedschapskist’ Antwoordnummer 765, E-mail: over het heffen van statiegeld 3800 VB Amersfoort. Open dag • 17 maart op flesjes en blikjes. (Alleen als je de laatste www.stichtingsprank.nl/opendag Ingangsdatum: aan met muziek!’ zes maanden geen abonnement hebt gehad.) Bud Grüwel, pagina 13 HETZELFDE NIEUWS ANDERS BESCHREVEN 4 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

lokaal peil Eduard Sloot nd.nl/nederland beeld nd Menno van Dongen / vk nd.nl/nederland beeld Freek van den Bergh In Venlo gaat het niet ‘Het went niet goed, het geld is op …‘Circus Vugts’, zo noemt Parool- journalist Paul Vugts (43) het als hij De gemeenteraadsverkiezingen Limburg Venlo wilde de jeugdzorg totaal ergens op bezoek gaat. komen eraan. Wat speelt er vernieuwend organiseren, zonder lokaal? Dát weten de lokale te hoeven bezuinigen. Het plan was …Hij reist in een gepantserde auto om met honderd kleine aanbieders en wordt omringd door breedge- verslaggevers bij uitstek. te werken en zorg op maat te bie- schouderde persoonsbeveiligers. Vandaag: Venlo. den. De gedachte was dat iedereen naar Venlo zou komen om te kijken ▶Den Haag hoe ze dat deden. Maar het is als Sinds vijf maanden zit misdaadver- ▶Venlo een kaartenhuis in elkaar gezakt. Er slaggever Paul Vugts ondergedoken, was geen goede controle. Vorig jaar omdat criminelen opdracht hebben Gemeente Venlo, waar kennen we naam: Harry Lücker (36) was het tekort twaalf miljoen euro.’ gegeven hem te vermoorden. Voor- die ook alweer van? plaats: Venlo dat hij ergens komt, wordt die locatie ‘Van de schitterende documentaire functie: verslaggever Waar draait het tijdens deze gescreend door een politie-eenheid. ‘Nao ’t Zuuje’ die onlangs is verkiezingen om? De Volkskrant sprak Vugts woensdag verschenen, over het carnaval in Lücker werkt al dertien jaar voor ‘Een belangrijk thema is dorpen en in een zaaltje van de Tweede Kamer, Venlo. En natuurlijk van voetbal- De Limburger. Sinds 2009 verslaat wijken. Het gevoel heerst dat de na een rondetafelgesprek over be- club VVV. Verder is Venlo een hij de Venlose politiek. ‘Ik woon focus te veel op de binnenstad van dreigingen van journalisten, waar hij belangrijke doorvoerplek van goe- elke raadsvergadering bij, en ook Venlo heeft gelegen en te weinig op te gast was. Hij stemde pas in met deren uit de haven van Rotterdam. elke voorbereidende raadsverga- de dorpen en de wijken in de ge- een interview na overleg met mede- Die gaan via Venlo naar Duitsland.’ dering. Ik woon zelf ook in Venlo. meente. Een symbool daarvan zijn werkers van de Dienst Koninklijke en Er is niks leuker dan schrijven de plannen voor een kabelbaan Diplomatieke Beveiliging (DKDB). ‘Ik Hoe typeert u het politieke klimaat over de omgeving waar je zelf over de Maas, die Venlo moet ver- had eigenlijk met ze afgesproken dat in Venlo? woont. Je weet zeker dat mensen binden met de wijk Blerick. Daar we meteen zouden vertrekken. Alles ‘Dat was altijd heel gemoedelijk. je daarover aanspreken.’ moet een “Leisure Dome” komen, wat ik doe, moet ik afstemmen, zodat Maar de laatste jaren is het klimaat met bowlingbanen, een restaurant ze op tijd maatregelen kunnen omgeslagen. Er zijn drie wethou- en een markthal. Het is nu ook het nemen.’ ders opgestapt: één na een alarme- symbool van een gemeente met Een van de andere gasten van de Ka- rend rapport over de veiligheid van miljoenentekorten die niet weet mer was misdaadverslaggever John een parkeergarage, twee anderen waar ze mee bezig is. Partijen die van den Heuvel van De Telegraaf, die vanwege een miljoenentekort in de eerst voor waren, krabbelen nu sinds december 2017 wordt bevei- jeugdzorg. Het debat is venijniger terug. Spannend is verder dat de ligd. Een motorclub heeft een prijs op geworden. De consensus is dat het PVV voor het eerst meedoet. Bij de zijn hoofd gezet. Van den Heuvel zei niet goed gaat in Venlo.’ landelijke verkiezingen was de PVV dat Nederland van geluk mag spre- in Venlo de grootste.’ ken dat er ‘nog niets heel ernstigs is Welke partij is de grootste en waar gebeurd’ met een journalist. heeft ze dat aan te danken? Over welke heikele kwestie moet de Volgens hem was dat soms eerder ‘VVD en CDA zijn de grootste par- komende raadsperiode een besluit toeval dan het gevolg van goed poli- tijen. Het CDA is traditioneel groot, vallen? tiewerk. Het aantal bedreigingen omdat die partij het goed doet in ‘Het zal onherroepelijk gaan over neemt toe, denkt hij, net als de inten- de dorpen rond Venlo. In Venlo de zorg. Venlo heeft ontzettend siteit ervan. De meeste aanwezigen doet de VVD het altijd goed. Daar veel bezuinigd, onder meer van- beaamden dat. zitten veel ondernemers. De VVD wege het tekort bij de jeugdzorg. heeft jaren geleden enorm winst Eigenlijk is het geld op. De grote golfbeweging geboekt. Dat was vooral te danken vraag is of de bezuinigingen vol- Vugts ziet het als een golfbeweging: aan twee populaire VVD’ers: Twan gemeenteraadsverkiezingen 2018 doende zijn of dat er opnieuw ge- soms laait de dreiging op, dan ebt die Beurskens en Mark Verheijen – die sneden moet worden in de zorg.’ weer weg. Voor Het Parool schrijft hij later als Kamerlid opstapte na op- al achttien jaar over de onderwereld, is hoe dan ook tijdelijk, daar ga ik hef over declaraties. Opmerkelijk is had ik nooit eerder gezien.’ Bent u weleens gehinderd in uw hij is vaker bedreigd. Hij slaagde er van uit.’ dat de huidige coalitie heeft geko- journalistieke werk? altijd in de kou uit de lucht te halen, Het zijn zware tijden, waarin hij zen voor een wethoudersruil: om Wat was afgelopen jaar de meest ‘Er is weleens een politicus boos todat publicaties in de nazomer ver- beseft dat hij met een vast contract elke partij genoeg regeringspluche opvallende kwestie waarover u vanwege een verhaal of analyse. keerd vielen bij ‘specifieke Amster- in een bevoorrechte positie zit. ‘De te garanderen, is een wethouders- hebt geschreven? Maar dat hoort erbij. Het is nooit damse criminelen van Marokkaanse overheid betaalt de persoonsbeveili- post halverwege overgegaan van ‘De jeugdzorg heeft toch de groot- voorgekomen dat iemand niet meer origine’. De gevolgen zijn ingrijpend, ging, maar er zijn veel extra kosten, PvdA naar CDA. Zo’n constructie ste politieke consequenties gehad. met mij wilde praten.’ maar hij doet zijn best er nuchter zoals de huur van mijn safehouse en over te praten. ‘Het is ontoelaatbaar, de reiskosten van mijn vriendin. Het maar dit hoort bij het werk.’ Parool en uitgever De Persgroep dra- Sinds oktober 2017 woont hij met gen die extra kosten, zonder morren. zijn vriendin in een safehouse, op Als een freelancer zoiets overkomt, is een geheime locatie. Zicht op verbe- er het risico dat hij zijn werk niet tering van de situatie is er niet. ‘Het meer goed kan doen en bepaalde on-

anp nd.nl/nederland Gesjoemel met kwarteleieren ▶Den Haag De Nederlandse eiergroothandel Ei- ‘niet goed is gegaan’. Volgens hem com heeft gefraudeerd met de her- ontstond het probleem toen het hok komst van kwarteleieren, meldt met kwartels van zijn leverancier Wakker Dier op basis van een geza- eind vorig jaar afbrandde. ‘Het lukte menlijk onderzoek met televisie- toen niet om snel een ander hok te programma Keuringsdienst van vinden door de fipronilcrisis. Toen zei Waarde. mijn kwartelboer: ik kan wel zolang kwartels en kwarteleieren uit Frank- Op de verpakking van de kwarteleie- rijk halen. Het was een drukke tijd ren staat dat ze in Nederland zijn ge- vlak voor de Kerst en ik dacht: het zal produceerd, terwijl ze afkomstig zijn wel van korte duur zijn. Dus ik zei: re- uit Frankrijk. Daarnaast meldt de ver- gel het maar’, aldus de directeur. pakking dat het om scharrelkwartel- Het is echter nog steeds niet gelukt eieren gaat, maar de eieren blijken om een nieuw hok neer te zetten. afkomstig van kwartels die in legbat- Daardoor komen de kwarteleieren terijen worden gehouden. nog steeds uit Franse legbatterijen. ‘Ik Henk van Hamersveld, directeur bij hoop dat het na de Pasen goedkomt, Artistieke impressie van de kabelbaan over de Maas. Eicom in Barneveld, bevestigt dat het daarvoor gaat niet meer lukken.’ < 5 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

redactie vk Ontslag medewerker , maar ik kan ermee leven’ GroenLinks na klacht ▶Den Haag De Tweede Kamerfractie van Groen- Links heeft een jonge medewerker ontslagen na een klacht over seksueel overschrijdend gedrag jegens een stagiaire. Nadat zij haar beklag had gedaan over zijn gedrag en hij berouw toonde, kreeg de man in december aanvankelijk een ‘laatste waarschuwing’. Later deze winter gaf hij er volgens de partij ‘door zijn houding en communicatie’ onvoldoende blijk van dat hij die waarschuwing had begrepen en kwam het alsnog tot ontslag. Dat blijkt uit het vonnis in de ont- slagzaak door de rechtbank in Den Haag. <

redactie vk nd.nl/nederland Onderzoek AMC eerder stopgezet

▶Amsterdam Een studie onder patiënten met galwegkanker blijkt voortijdig te zijn stopgezet nadat in een van de twee onderzoeksgroepen opmerkelijk veel patiënten overleden.

Bij de patiënten zou een deel van de lever worden verwijderd en vooraf- gaand aan die operatie moest bij hen gal uit de lever worden afgevoerd. In de groep bij wie een drain in de lever werd geplaatst, overleden ruim drie keer zoveel patiënten als in de groep bij wie dat via een buisje in de keel gebeurde. Het verschil is niet goed te Paul Vugts (midden) praat met SP-Kamerlid Michiel van Nispen, terwijl Telegraaf verslaggever John van den Heuvel verklaren, zegt onderzoeksleider Tho- afscheid neemt van VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz-Zegerius na de hoorzitting over bedreiging van journalisten. mas van Gulik, hoogleraar in het AMC. Onduidelijk is of de drain de oorzaak derwerpen mijdt. Dat zou ontoelaat- mensen dat niet gewend zijn.’ In zijn is. baar zijn.’ omstandigheden is het lastig er een tekort aan beveiligers Het onderzoek zou aanvankelijk privéleven op na te houden. ‘Dat pro- De Dienst Koninklijke en Diploma- tegelijk te beveiligen: John van den plaatsvinden onder 106 patiënten, zo bowlingbaan beer ik wel, de beveiligers moedigen tieke Beveiliging, ook verantwoor- Heuvel en mij. Als er nog één bij blijkt uit de opzet van de studie, die Zelf werkt hij door. ‘De praktische het ook aan. Ze zijn mee geweest delijk voor politici als Geert Wilders, komt, hebben ze volgens hem een drie jaar geleden werd gepubliceerd belemmeringen zijn te overzien. Ik naar de bowlingbaan en stonden al kampt met personeelstekort. Vol- probleem.’ in vakblad BMC Gastroenterology. An- wil laten zien dat criminelen niets een keer langs de lijn bij mijn voet- gens Paul Vugts moeten zijn beveili- Namens de politie zei Ruud Verkuij- derhalf jaar geleden ontdekten de bereiken met dreigementen.’ Zijn balteam. Toen ik laatst met familie- gers structureel te hard werken. ‘De len in de Kamer dat de dienst er tot artsen na een tussentijdse analyse vaste werkplek op de redactie blijft leden naar Paradiso ging, stapte ik de ploeg die om 6 uur ’s ochtends nu toe in is geslaagd alle opdrach- onder de eerste 54 patiënten een doorgaans leeg. ‘Ik ben welkom, zaal in als een vip met bodyguards. begint, blijft tot ’s avonds laat, als ten uit te voeren, al zijn er meer- groot verschil tussen de twee groepen maar het is een heel gedoe en ik wil Ze gaven me genoeg ruimte om een beveiliging nodig is. Een van de dere vacatures bij de DKDB. ‘Het deelnemers. Van de 27 patiënten die het dagelijkse werk van collega’s niet biertje te halen en te genieten van DKDB’ers zei tegen me dat het heel korps werkt er hard aan die in te een buisje in de keel kregen, overle- te veel verstoren. Al die beveiligers het concert. Het went niet, maar ik lastig is twee misdaadjournalisten vullen.’ den er drie, van de 27 patiënten bij geven een bepaalde sfeer, zeker als kan ermee leven.’ < wie via de huid een leverdrain werd aangebracht, stierven er elf. De artsen hebben de oorzaak van alle sterfgevallen op een rij gezet. Een stemlokaal duidelijke oorzaak voor het grote ver- redactie nd • beeld anp / Marten van Dijl schil in sterfte ontbreekt, zegt Van Gulik. De patiënten overleden soms pas maanden na de operatie, om uit- ■ SGP: geen debat in uitgaanscentrum ■ stemmen in de auto in Zuidplas eenlopende redenen, die lang niet al- De SGP in Staphorst, de partij met de meeste Ook aan de stemmende automobilist is ge- tijd met de drainage te maken had- zetels in de gemeenteraad, is vanavond niet dacht: in de Zuid-Hollandse gemeente Zuid- den. Zo stierven twee patiënten aan bij het plaatselijke verkiezingsdebat. Reden: plas hoeven mensen hun auto niet uit om te een hartinfarct en drie patiënten door de locatie. Het debat vindt plaats in uitgaans- stemmen. De gemeente komt met een drive- terugkeer van de ziekte. De patiënten centrum Kisteman. Daar kan de SGP zich om instembureau. De gemeente experimenteerde waren zeer kwetsbaar, zegt Van Gu- principiële redenen niet in vinden. ‘Geen deal twee keer met een drive-instembureau, lik: galwegkanker is een ziekte met bat in een uitgaansplek waar muziek en alco- maar daarbij moesten stemmers toch nog hun een slechte prognose. Het is zelfs mo- hol belangrijke ingrediënten zijn’, zegt lijst- auto uit om in stemhokjes hun keuze te ma- gelijk, zegt hij, dat het verschil door trekker Lucas Mulder tegen RTV Oost. Andere ken om te garanderen dat de stem anoniem toeval wordt veroorzaakt. politieke partijen uit Staphorst zien het pro- werd uitgebracht. Dit keer hoeft uitstappen Een woordvoerder van KWF Kanker- bleem niet. ‘Als je ergens wordt uitgenodigd, Drive-instembureau in 2017. Dit jaar hoeven voor het eerst niet en volgens de gemeente is bestrijding, dat de helft van al het dan ga je er gewoon naartoe’, zegt Alwin stemmers hun auto niet meer uit. dat uniek voor Nederland. Nu moet een uit- kankeronderzoek in Nederland finan- Mussche, lijsttrekker namens de ChristenUnie, schuifbaar tafeltje met schermen ervoor zor- ciert en ook deze studie subsidieerde, tegen de regionale zender. ningen Haven en het Rijswijkseplein. Omdat gen dat niemand mee kan kijken. De Kiesraad noemt de resultaten van het onder- de verkiezingen zo toegankelijk mogelijk heeft de oplossing van Zuidplas goedgekeurd, zoek uitzonderlijk. ‘Maar dit kan ■ ‘stemtram’ rijdt door Den Haag moeten zijn, is een ritje in deze tram gratis. met de voorwaarde dat stemmers in hun een- helaas het trieste gevolg zijn van Inwoners van Den Haag kunnen woensdag ‘Zo helpen we om onze democratie letterlijk tje in de auto zitten. Het drive-instembureau wetenschappelijk onderzoek naar stemmen in een tram. De ‘stemtram’ rijdt tus- naar de mensen toe te brengen’, zegt Jaap bevindt zich op de gemeentewerf in Zevenhui- kanker, zeker als het om zo’n ernstige sen negen uur ’s morgens en vijf uur ’s mid- Bierman, algemeen directeur van vervoers- zen, waar de gemeente in plaats van een afval- vorm gaat. Zekerheden vooraf zijn er dags op het traject van tram 11 tussen Scheve- maatschappij HTM. straat een ‘kiesstraat’ inricht. vaak niet.’ < 6 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

mini-interview Rebecca van de Kar nd.nl/nederland beeld Eljee Henk-Jan Gosseling nd.nl/geloof beeld Jeroen Jumelet en nd Rogier Pelgrim schrijft liedje over zwerfafval Kerk zoekt een plek i Terwijl de Tweede Kamer van- heb ik niet in handen, daar moe- daag debatteert over statiegeld ten knappe koppen zich maar op frisdrankblikjes, brengt sin- over buigen.’ …Kerken organiseren in de aanloop ger-songwriter Rogier Pelgrim naar de gemeenteraadsverkiezingen (31) een liedje uit over zwerfaf- ■ Erger je je zelf ook weleens debatten met lijsttrekkers. Om val. Met in de hoofdrol een aan zwerfafval? urgente kwesties aan de orde te zwervend colablikje. ‘Ik wandel graag en kan me dan stellen en om zichtbaar te zijn. wel storen aan alle zooi die men- ▶Wageningen sen in de natuur achterlaten. Voor …Of ze invloed hebben op de poli- mijn flat in Wageningen zetten tiek? ‘We moeten ons niet rijk reke- ■ Een liedje over zwerfafval, bewoners vaak allerlei troep naast nen’, aldus dominee Tinus Gaastra, hoe kom je erbij? de vuilcontainers, daar erger ik die in Neede een lijsttrekkersdebat ‘Ik heb het niet helemaal zelf ver- me ook aan. Soms ruim ik dat net- belegde. zonnen. Ik werd benaderd door jes op, maar dat is dweilen met de Wageningen Schoon, een club die kraan open.’ ▶ Leersum zich inzet voor schone straten. Ze Nee, politiek bedrijven hoort niet bij vroegen of ik een liedje wilde ■ Een gewetensvraag: heb je de missie van de kerk. Maar bijvoor- schrijven in het kader van de Lan- zelf weleens afval op straat ge- beeld het opkomen voor de zwakke- delijke Opschoondag op gooid? ren wel. Kerken krijgen steeds meer 24 maart. Ik twijfelde wel even: ‘Vast weleens ... ik ben geen hei- hulpvragen van mensen in nood. Dat ik zag er niet meteen een liedje in. lige. Op muziekfestivals loop je is voor sommige kerken reden ge- Zwerfafval is niet per se een heel vaak over een zee van geplette noeg om de politiek op te zoeken. sexy onderwerp. Maar toen ik er plastic bekertjes. Je weet dat er de Daarom roeren ze zich in de aanloop wat langer over nadacht, ontdekte volgende dag een opruimploeg naar de gemeenteraadsverkiezingen ik dat het best fascinerend is.’ overheen gaat. Dan denk ik: laat van woensdag 21 maart. Ze organise- maar gaan. Ik wil met dit liedje ren debatten en nodigen lijsttrekkers ■ Wat maakt het zo interes- ook geen prediker zijn die preten- uit. sant? deert het zelf allemaal goed te De insteek van zo’n bijeenkomst ver- ‘Zwerfafval heeft veel meer gevol- doen.’ schilt sterk per plaats. Wil men op de gen dan ik van tevoren dacht. Ik ene plek vooral in debat over urgente realiseerde me bijvoorbeeld niet ■ Dus eigenlijk heb je het ook problemen en nood, elders willen dat er een verband is tussen afval een beetje voor jezelf geschre- kerken vooral zichtbaar worden. In op straat en de plastic soep in de ven? het Gelderse Neede waren tweehon- zee. Via de riolering kan dat blikje ‘Ja, een beetje wel misschien. Af- derd mensen bij een debatavond met op straat in het water terechtko- val op straat gooien zal ik in elk lijsttrekkers. Volgens initiatiefnemer men en uiteindelijk zelfs in het geval niet gauw meer doen. Na en protestants dominee Tinus Gaas- stukje vis op je bord. Zwerfafval het schrijven ben ik wel bewuster tra droeg de bijeenkomst bij aan de klinkt misschien niet zo ernstig, geworden van de rommel buiten. interesse voor en vertrouwen in de maar is het begin van een groot Ik loop vaak van mijn flat naar het politiek. Andersom maakten lokale probleem. Bovendien kwam ik er- centrum van Wageningen en ben politici kennis met waar de kerk voor achter dat mijn achternaam, Pel- eens gaan tellen hoeveel stukken staat. In Amsterdam organiseerde de Protestantse Kerk een verkiezingsbijeenkomst grim, ‘zwerver’ betekent. Dat zwerfvuil ik op de route tegen- In Assen gaan alle politieke partijen die vooral in het teken stond van de rol van religie in de stad. bracht het onderwerp nóg dich- kwam. Bij honderd ben ik maar om de beurt een zaterdagmiddag in terbij, haha.’ gestopt, er lag zo ontzettend veel. gesprek met gasten van het Open wijkcentra van de stad worden ge- een sterke diaconie hebben die zich Daar schrok ik wel van. Normaal Huis. Jans Enting is voorzitter van dit houden. De gemeenteraad wil af van inzet voor daklozen en illegalen, en ■ Hoe kun jij daar met een heb ik er niet zoveel oog voor. Het inloopcentrum, dat door zes kerken die diensten. Daar zijn wij het niet juridisch advies geeft, neemt de ge- liedje iets aan doen? is goed om er meer op te letten.’ is opgezet. Hij wil het Open Huis mee eens.’ meente de kerken niet al te serieus. ‘Ik wil mensen op een grappige, zichtbaar maken voor politici. ‘Wij Maar als kerk willen we onderdeel lichtvoetige manier bewust ma- zetten ons in voor dak- en thuislo- de Wallen zijn van wat er speelt in de stad. Zo ken van het probleem. Ik schrijf zen, eenzame ouderen, verwarde Kwesties rond migranten stonden heeft onze scriba een ingezonden veel geëngageerde liedjes waarin mensen en drugsverslaafden. Daarin eveneens centraal tijdens een debat stuk in Het Parool geschreven over de ik activistische thema’s aanstip. vult de kerk de lokale overheid aan. in Amsterdam. Dominee Rhoinde Wallen. Die buurt is een trekpleister Eerder zong ik bijvoorbeeld over Dan moet je werken aan onderling Mijnals-Doth van de Evangelische voor toeristen, maar is ook een plek vluchtelingen en gastvrijheid. Ik begrip.’ Broedergemeente somt op: ‘Uitzend- waar kwetsbare en vaak misbruikte wilde wel voorkomen dat het een In Rotterdam belegde de kerkelijke bureaus discrimineren op huidskleur vrouwen in de prostitutie zitten. Hij suf postbus 51-achtig liedje zou migrantenorganisatie SKIN een debat en scholen geven een laag advies aan vroeg zich af hoelang we dat nog worden, dat ligt bij zo’n onder- met de lijsttrekkers, waarin het voor- migrantenkinderen. We willen van normaal vinden.’ werp op de loer. Ik wilde er iets al ging over goede en betaalbare de raadsleden weten wat ze hier con- Het opbouwen van een relatie met creatiefs van maken. Ik ben geen huisvesting. ‘Veel mensen wonen in creet aan gaan doen.’ politici is een zaak van lange adem, milieuactivist, ik blijf een kunste- te dure huizen’, vertelt Karin de Elders in Amsterdam organiseerde de zegt Enting van het Open Huis in naar. Het is ook maar een liedje. Schipper van SKIN. ‘Verder is de Protestantse Kerk een bijeenkomst Assen. ‘Schroom niet als kerk de De oplossing voor het probleem Singer-songwriter Rogier Pelgrim huisvesting van kerken een groot die vooral in het teken stond van de politiek te benaderen. Je moet wel probleem. Denk aan de recente com- rol van religie in de stad. Organisator volhardend zijn, over doorzettings- motie over kerkdiensten die in Wilfred Scholten: ‘Hoewel we hier vermogen beschikken en een dikke

Hendro Munsterman nd.nl/geloof anp nd.nl/nederland Vaticaan kondigt twee nieuwe Opnieuw forse eisen in documenten over gender aan hoger beroep jihadproces ▶ Schiphol ▶Vaticaanstad Tegen de zes verdachten in de zo- zaak niet gaat om ‘een ongeorgani- Het Vaticaan zal binnenkort twee lo Vincenzo Zani, de secretaris van de verschillen tussen de seksen’, waar de genoemde Haagse Jihadzaak zijn seerd groepje vrienden dat af en toe documenten over gender, de ver- Congregatie. menselijke identiteit ‘aan een indivi- woensdag in hoger beroep gevan- bijeenkwam en misschien iets te pro- houding tussen mannelijke en Het document zal in de vorm van een duele keuzevrijheid wordt overgele- genisstraffen tot zes jaar en zeven vocerend bezig was op sociale media’, vrouwelijke seksen en hun sociale brief aan alle bisdommen ter wereld verd, die zich in de loop van de tijd maanden geëist. maar om een groep die in georgani- gedrag, publiceren. worden gepubliceerd. Het doel is niet ook veranderen kan’. seerd verband ‘de fundamentele ‘om aan het debat mee te doen’, maar Vatican News meldt dat volgens Zani In de extra beveiligde rechtbank op rechten en vrijheden van de recht- De Congregatie voor het katholiek on- wel om aan belangrijke pedagogische ook de Congregatie voor de geloofs- Schiphol zeiden de aanklagers dat het staat misbruikte om diezelfde rech- derwijs zal een document over het principes te herinneren. leer werkt aan een document over de zestal tussen de nazomer van 2012 en ten en vrijheden te verwerpen’ en ‘de onderwerp doen verschijnen omdat genderkwestie dat de meer antropo- de zomer van 2014 in georganiseerd vrijheid inzette om haat te zaaien’. het onderwijs ook een belangrijke rol keuzevrijheid logische aspecten zal behandelen. In verband met een uitgekiende strate- De hoogste strafeis werd uitgespro- speelt bij de seksuele voorlichting. Paus Franciscus bekritiseerde in zijn 2016 opperde de Nederlandse kardi- gie ‘de geesten van jonge moslims rijp ken tegen Azzedine C. (35). De rood- Daarom moet er ook over de zoge- apostolische brief Amoris Laetitia al naal Eijk dat paus Franciscus een maakte’ voor de gewapende jihad- harige Haagse ‘bekeerling’ Rudolph H. naamde ‘gender-theorie’ nagedacht het door sommigen gepropageerde encycliek tegen de ‘gendertheorie’ strijd in Syrië. Het Openbaar Ministe- (28) hoorde vijf jaar en acht maanden worden, volgens aartsbisschop Ange- ideaal van een ‘samenleving zonder zou kunnen schrijven. < rie (OM) benadrukte dat het in de tegen zich eisen. < 7 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018 n het lokale verkiezingsdebat

Henk-Jan Gosseling nd.nl/geloof beeld nd Rustig debat in kerk Leersum

…In Leersum belegde protestants dominee Pieter Goedendorp een politieke debatavond.

…‘Ik wil zoeken naar de plek van de kerk in de dorpssamenleving.’

▶ Leersum ‘De politiek heeft de kerken hard nodig’, zegt PvdA-wethouder Han Nijhof in de Michaëlkerk in Leersum. ‘Samen zetten we ons in voor het welzijn in de dorpen. Ik heb regelmatig contact met de dominee.’ De bestuurder zet al bij de koffie de toon voor de bijeenkomst met lijsttrekkers in de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Jacob Bronk probeert in de Michaëlkerk een politiek debat op gang te brengen. Initiatiefnemer van de avond is de protestantse dominee Pieter Goeden- die 24 uurseconomie.’ Hij krijgt bijval over dit dossier geen onvertogen dorp: ‘De participatiesamenleving van Joost Scheltinga (PvdA/Groen- woord. Alleen Lydia Plat van de biedt nieuwe kansen. Politiek en kerk Links), die – hoewel ‘niet religieus’ ChristenUnie vindt dat de gemeente zijn naar elkaar gaan kijken. Ik wil – verwijst naar ‘een oud boek waarin zich meer voor deze groep moet zoeken naar de plek van de kerk in het advies staat om zes dagen te ar- inspannen. Die heeft een taak in de de dorpssamenleving.’ beiden en op de zevende dag te rus- bestrijding van eenzaamheid, vindt Goedendorps betrokkenheid bij de ten. Het zou goed zijn als wij dat ook ze. Ze pleit daarom voor het in ere lokale politiek begon drie jaar gele- zouden doen, om die dag bij het ge- herstellen van bezoeken aan 75-plus- den, toen hij in de gemeenteraad een zin te zijn. Maar ik weet het, dat is sers die zijn wegbezuinigd. betoog hield over de zondagsopen- een hopeloos verzoek.’ Bij anderen overheerst het vertrou- stelling van winkels. ‘Ik heb het toen wen in de eigen kracht van mensen. opgenomen voor kleine kruideniers, pais en vree Er klinkt vooral waardering omdat er voor mensen die meegezogen wor- De toon van de lijsttrekkers is onder- in deze streek goed naar elkaar den in de 24 uurseconomie terwijl ze ling al even vriendelijk als die van de wordt omgezien. Zorgwethouder het niet willen. En ik heb een plei- wethouder bij de koffie. Ze zijn het Nijhof krijgt zelfs spontaan applaus. huid hebben.’ En heb niet te hoge als je exact aangeeft waar die proble- dooi gehouden voor een dag adem- vooral erg eens met elkaar. Uit het Ook over de speerpunten voor de verwachtingen, weet dominee Gaas- men zich voordoen, krijg je aandacht. pauze voor iedereen.’ Had zijn betoog publiek komt hier en daar wel een komende collegeperiode is er grote tra uit Neede. ‘Onze insteek bij het Het lijkt alsof politici beleid maken invloed? Lachend: ‘Als ze geluisterd wanklank. Iemand klaagt over de eenstemmigheid. Prioriteit krijgt het debat was niet om schrijnende situa- op basis van incidenten. De raadsle- hadden was er nu geen winkel meer puinhoop van gekapte bomen die streven naar een klimaatneutrale ties aan de orde te stellen. De lijst- den hebben toegezegd dat ze wat open. Nee, het grootwinkelbedrijf blijven liggen in de bossen. Een an- gemeente, met meer zonne-energie trekkers gingen open in gesprek met gaan doen aan die huisvesting, dat is houd je niet tegen.’ der windt zich erover op dat boeren en voorrang voor de fiets boven de de aanwezigen. Of het effect heeft? natuurlijk ook verkiezingsretoriek.’ Toch liep het niet zo’n vaart met ‘het vaak als de kwade genius worden ge- auto. Een nieuw collegeprogramma Ach, we moeten ons niet rijk reke- En in Amsterdam? Scholten: ‘Op on- meegezogen worden’. De meeste zien bij milieukwesties. Avondvoor- wordt bijna ter plekke geschreven. nen.’ derdelen hebben we invloed. De kleine winkeliers bleven dicht op zitter Jacob Bronk probeert het vuur Zo eindigt de avond zoals hij begon, taakgroep vluchtelingen van de ker- zondag, en er zijn geen kleine onder- aan te wakkeren en een echt debat in grote vriendelijkheid en eenstem- zichtbaar ken heeft veel contact met het stad- nemers omgevallen. Maar Gert-Jan op gang te brengen: ‘Daar bent u best migheid. Misschien is het typerend In Rotterdam heeft de bijeenkomst in huis over voorzieningen voor uitge- van den Brink (SGP) waarschuwt dat boos over, merk ik.’ Maar het lukt voor lokale politiek dat partijen het elk geval aandacht getrokken, denkt procedeerde asielzoekers. Dat heeft economische wetten bikkelhard zijn niet zo, het blijft pais en vree. vaak met elkaar eens zijn. Lokale po- Karin de Schipper: ‘Belangrijk is dat zeker effect.’ Maar ten diepste gaat en dat de druk groot is. Dat er nog Wanneer het onderwerp ‘zeer kwets- litici kennen elkaar goed en lokale kerken zich verenigen en zichtbaar het daar volgens hem niet om. ‘Hoe geen ondernemers failliet zijn ge- bare mensen’ aan de orde komt, gaat thema’s zijn meer pragmatisch dan zijn. Politici stonden te trappelen om marginaal de kerk ook is geworden, gaan, is volgens hem gezichtsbedrog. het publiek er toch even voor zitten. ideologisch getoonzet. Goedendorp te komen, want ze willen kiezers we blijven ons inzetten voor de CDA’er Werner van Katwijk heeft er Mensen die niet mee kunnen komen kijkt tevreden terug op de avond. trekken. De bijeenkomst heeft de po- zwakken, en voor de leefbaarheid. geen behoefte aan zich te verzetten in de tendens van zelfredzaamheid, ‘Aan de publieke belangstelling en litiek bewust gemaakt van hoe moei- We willen present zijn in het hart tegen de zondagsopenstelling. ‘We vaak ook nog zorgmijders, vormen betrokkenheid is te zien hoe de Mi- lijk goede huisvesting voor kerken is. van het debat over de toekomst van zijn onderdeel van de samenleving, bij uitstek een groep die bij kerken chaëlkerk als dorpskerk z’n plek in de Ik heb geleerd concreet te zijn: pas de stad.’ < maar we maken elkaar wel gek met en diaconieën aanklopt. Maar ook lokale samenleving inneemt.’ <

in memoriam Willem Bouwman • beeld Jaco Klamer

Gereformeerd predikant en kerkhistoricus Jan Volgens Ridderbos liet de vooraanstaande ge- Vlak voor zijn promotie was Ridderbos predi- Ridderbos is op 7 maart in zijn woonplaats reformeerde theoloog prof. dr. Klaas Schilder, kant van de Gereformeerde Kerk in Haren Assen overleden. Dat is eerder deze week be- voor de oorlog een felle bestrijder van het geworden, nadat hij eerder predikant in kendgemaakt. Ridderbos werd 75 jaar oud. nationaalsocialisme en de NSB, zijn verzets- ‘s-Graveland, Nijmegen en Berkum was ge- houding in de loop van de oorlog varen. Schil- weest. Jan Ridderbos, geboren op 7 mei 1942 in der zou de strijd op het ene front, tegen het In 2002 kreeg hij landelijke bekendheid door Tweede Exloërmond (Dr.), was een telg uit nationaalsocialisme, hebben gestaakt, om een kerkdienst te wijden aan Harry Potter, de een gereformeerd predikanten- en theolo- zich te concentreren op de strijd aan het an- leerling-tovenaar uit de gelijknamige boeken- gengeslacht. Zijn grootvader Jan Ridderbos dere front, tegen de gereformeerde synode. reeks van J.K. Rowling, die destijds heel popu- (1879-1960) was hoogleraar Oude Testament lair was. Gehuld in toga verjoeg Ridderbos aan de Theologische Hogeschool in Kampen. vrijmaking een imitatieduivel uit de kerk, in de stijl van Diens zoon Herman (1909-2007) was hoogle- De strijd aan dat tweede front liep in 1944 uit Harry Potter. In de preek legde hij het verschil raar Nieuwe Testament aan dezelfde Hoge- op een kerkscheuring, de Vrijmaking, en het met Potter uit: ‘Harry Potter en Jezus hebben school. Jans vader Nico Ridderbos (1911- ontstaan van de Gereformeerde Kerken vrij- beiden machtige beschermheren, maar Jezus Jan Ridderbos (1942-2018) 1981) was hoogleraar Oude Testament aan de gemaakt. Aan dat front stond Schilder ook te- noemt zijn beschermheer God.’ Vrije Universiteit. genover Jan Ridderbos sr., die meewerkte aan Na zijn emeritaat in 2007 wijdde Ridderbos De jonge Jan Ridderbos zou het nooit tot de schorsing en afzetting van Schilder. zich aan de geschiedschrijving van de Tweede Predikant en hoogleraar brengen. Wel promoveerde hij in Het proefschrift van Jan Ridderbos jr. riep Wereldoorlog. Hij schreef boeken over de Jo- 1994 aan de Vrije Universiteit tot doctor in de vijftig jaar later verontwaardiging op bij vrij- denvervolging in Assen en over Nederlandse geschiedschrijver theologie, op een tweedelig proefschrift over gemaakte opinieleiders. ‘Wat Ridderbos hier predikanten in het verzet tegen de Duitsers. het gereformeerde verzet tegen het natio- beweert, bewijst hij niet, en kan hij m.i. ook Ridderbos is woensdag begraven op de naalsocialisme, ‘Strijd op twee fronten’. moeilijk bewijzen’, schreef prof.dr. J. Douma. natuurbegraafplaats Hillig Meer in Eext. < 8 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

Tilly Dodds nd.nl/buitenland beeld wikimedia Spoorlijn stuwt economie in Noord-Europa

▶ Helsinki – Oslo Een spoorlijn tussen de Finse stad en Kirkenes was bekendgemaakt. Ook Rovaniemi en de Noorse havenstad de Noorse minister van Transport en Kirkenes is een stapje dichterbij ge- Communicatie, Ketil Solvik-Olsen, liet komen. Met die lijn zal voor het zich positief uit. ‘Een spoorverbinding eerst een EU-lidstaat (Finland) een tussen Finland en Noord-Noorwegen treinverbinding hebben met een zal grote kansen bieden voor groei en haven aan de Noordelijke IJszee. ontwikkeling in de noordelijke gebieden’, verklaarde hij tegen de Noorse Nadat de beide landen in juli vorig omroep NRK. jaar een gezamenlijk onderzoek hadden ingesteld naar de haalbaarheid rendieren en de kosten (geschat op circa 2,9 mil- China ontwikkelt eveneens plannen jard euro), hebben ze nu besloten een voor een noordelijke scheepvaartrou- werkgroep in te stellen die een plan- te en heeft daarvoor al een witboek ning gaat opstellen voor de uitvoering klaarliggen. Zo zou vracht uit China van het project. Het is de bedoeling per schip naar Kirkenes kunnen wor- dat de lijn in 2030 in gebruik wordt den vervoerd, om die vandaar per genomen. trein verder het binnenland in te Voor Finland kan de spoorlijn grote brengen. Peking wil de mogelijkhe- voordelen opleveren, zei de Finse den hiervoor uitwerken samen met minister van Transport en Communi- alle landen in het betrokken gebied. catie, Anne Berger, op een persconfe- Terwijl bedrijven blij zijn met de mo- rentie. Volgens haar zal de ‘Arctische gelijkheden die ontstaan door een spoorweg’ niet alleen zorgen voor een Het station van Rovaniemi wordt straks verbonden met de Noorse havenstad Kirkenes. noordelijke scheepvaartroute, zijn er nauwere band tussen het Arctische ook zorgen. Doordat er zo veel landen noorden van Europa en de rest van dert het ogenblik waarop een noorde- spoorlijn laten onderzoeken, onder Wat minister Berger betreft, wordt de bij betrokken zijn, kan regelgeving het werelddeel, maar tevens de om- lijke scheepvaartroute tussen Europa meer tussen Tornio en Narvik en van spoorlijn gekoppeld aan een ander erg lastig worden. Verder valt te ver- standigheden voor veel industrieën in en Azië (de zogenoemde ‘Noordoost- Kemijärvi via Alakurtti naar Moer- voorgesteld project: een onderzeese wachten dat de scheepvaartroute het noorden verbeteren. passage) commercieel haalbaar mansk. Hoewel volgens directeur spoortunnel tussen Estland en Fin- grote gevolgen zal hebben voor het Door zijn ligging is Finland voor zijn wordt. Als het zover is, kan die route Matti Levomäki van het Finse Trans- land, die aansluiting zal geven op de milieu. Dat geldt trouwens ook voor transportbehoeften – onder meer de een alternatief vormen voor de veel portagentschap alle vijf mogelijkhe- zogenoemde Rail Baltica tussen de de spoorlijn tussen Rovaniemi en Kir- export van hout, visproducten en mi- langere route via het Suezkanaal. den haalbaar zijn, viel de keuze uit- Estlandse hoofdstad Tallinn en de kenes. Rendierhouders in zowel Fin- neralen – momenteel in hoge mate eindelijk op de route van Rovaniemi Poolse hoofdstad Warschau. land als Noorwegen vrezen voor een afhankelijk van de Oostzee. Nu door keuze naar de diepzeehaven van Kirkenes Burgemeester Rune Rafaelse van Kir- slachting onder hun dieren als er een de opwarming van de aarde het De regeringen van Finland en Noor- die, net als die van Moermansk, het kenes sprak van ‘een grote dag’ toen trein dwars door het graasgebied van noordpoolijs aan het smelten is, na- wegen hadden vijf routes voor de hele jaar door ijsvrij is. de keuze voor het traject Rovaniemi hun veestapel raast. <

in memoriam anp nd.nl/buitenland Rien van den Berg • beeld epa / l’osservatore romano

scheikunde kon je ontploffingen Zijn ambitie bleek sinds 1988 Brussel heeft meemaken, en andere onverwachte onveranderd, maar de claim dat de dingen. Maar hij koos voor natuur- wetenschap binnen tien jaar de ziel kunde omdat hij in dat vakgebied van God zou kennen, liet hij achter- geld nodig op zoek kon naar de bronnen en wege. De wetenschap komt steeds oorsprongen van het bestaan. ‘Met dichter bij de waarheid over het voor vervolg natuurkunde en astronomie kun je ontstaan van het universum, zei hij ontdekken waar we vandaan opnieuw. Dat het heelal versneld Turkije-deal komen en waarom we hier zijn. Ik groter wordt, na een lange tijd van wilde de diepten van het heelal vertraging, noemde Hawking ‘een ▶Brussel peilen.’ van de meest belangrijke intellec- Voor de verlenging van de vluchte- Dat Hawking een spierziekte had, tuele ontdekkingen’. Als we weten lingendeal die de Europese Unie en ontdekte hij op zijn twintigste. ALS waardoor dat komt, dacht Hawking, Turkije sloten, is ook de komende is een ongeneeslijke ziekte, waar- zullen we antwoorden krijgen over twee jaar 3 miljard euro nodig. Uit door het lichaam uiteindelijk op de de toekomst van het heelal. het EU-budget is 1 miljard euro be- hersenen na geheel verlamd raakt. Ook de vraag waarom wij op aarde schikbaar. Er werd hem gezegd dat hij nog zijn, bleek voor Hawking onver- maar enkele jaren te leven had. minderd actueel. Hij stelde zijn De Europese Commissie roept de lid- Hawking, die een zeldzame variant vertrouwen op het voortschrijden staten op het bedrag snel aan te vul- van de ziekte had, kwam in een rol- van de wetenschap. In het pause- len. Die hebben er eerder in principe Stephen William Hawking (1942-2018) stoel terecht, maar studeerde wel lijke gezelschap noemde hij God als mee ingestemd de afspraken te ver- door, en bouwde een indrukwek- Schepper als optie, maar het was lengen. De commissie gaat nu in ge- kende wetenschappelijke carrière duidelijk dat die optie hem niet erg sprek met de lidstaten. Zij zullen de Liever de theorie dan op. Hij werd hoogleraar in Cam- waarschijnlijk leek. gevraagde bijdrage niet zomaar over- bridge, op de stoel die ooit bekleed Hawking was deze mening nog on- maken. Een vrij grote groep landen, de ontploffingen was door zijn beroemde natuur- langs toegedaan, toen astrofysicus waaronder Nederland, Frankrijk, kundige voorganger Isaac Newton Neil deGrasse Tyson hem in zijn ra- Duitsland, Finland, Denemarken, Bel- Stephen Hawking is overleden. De van het heelal zouden weten op te – die onder meer de zwaartekracht dioprogramma Star Talk vroeg naar gië, Ierland en Oostenrijk vindt dat Britse natuurkundige, wiskundige en lossen. ‘Dan kennen we de ziel van wetenschappelijk beschreef en de wat er dan volgens hem was vóór het hele bedrag uit de EU-begroting kosmoloog was een beroemde en God’, schreef Hawking. Van het differentiaalrekening uitvond. de oerknal. Niets, aldus de theore- moet komen. Mocht dat niet of maar markante wetenschapper. boek werden wereldwijd miljoenen Na een longontsteking in 1985 ver- tisch natuurkundige. Geen ruimte, deels lukken, dan wordt via een ver- exemplaren verkocht. loor Hawking zijn vermogen om te geen tijd, niets. Hawking vergeleek deelsleutel bepaald hoeveel elke lid- Hawking, die 76 jaar oud is gewor- spreken. Een spraakcomputer het met de Zuidpool. ‘Er is niets ten staat moet bijdragen. den, werd zowel bekend om zijn rol in films bracht uitkomst. Hij kon thuis col- zuiden van de Zuidpool, en zo was De in maart 2016 gesloten deal voor- theorieën over zwarte gaten in het Dat Hawking een echt icoon van leges voorbereiden, en zo blijven er ook niets voor de Big Bang.’ Als zag in 3 miljard euro voor opvang van heelal, als vanwege het feit dat hij de wetenschap werd, blijkt ook uit lesgeven. Alleen kreeg hij er een God er toch achter zit, dan heeft (veelal Syrische) vluchtelingen in vanwege de ziekte ALS was aange- zijn rol in films. Hij had rollen in wat merkwaardig accent van, vond Hij volgens Hawking de wereld Turkije. De contracten voor dat bewezen op een rolstoel, en sprak met Star Trek: The Next Generation en in hij zelf. inderdaad ex nihilo, uit niets gedrag zijn gesloten. Ruim 1,85 miljard behulp van een stemcomputer. de comedyserie Big Bang Theory. In schapen. euro is uitgekeerd, onder meer voor In 1988 schreef hij het boek Het Family Guy en The Simpsons kwam bij de paus De laatste jaren maakte Hawking onderwijs aan een half miljoen kinde- Heelal. Daarin maakte hij zijn in- Hawking voorbij als tekenfilm- Anderhalf jaar geleden was Haw- zich zorgen over de planeet. Hij ren en humanitaire hulp aan 1,2 mil- zichten in de theoretische natuur- figuur. Onder meer daardoor stond king bij de paus (foto). De voor-vo- voorspelde dat er over zeshonderd joen vluchtelingen. ‘Het waardevolle kunde toegankelijk voor een groot Hawking te boek als ‘de bekendste rige paus, Johannes Paulus II, had jaar van onze planeet niet meer werk moet voortgezet’, zei EU-com- publiek. Hoewel Hawking niet gelo- wetenschapper op aarde’. hem in 1986 al benoemd tot lid van over is dan een ‘vuurbal’, en dat missaris Dimitris Avramopoulos (Mi- vig was, gebruikte hij wel religieuze Hawkings zoektocht had ook wel de Pauselijke Academie voor vanwege de klimaatverandering, gratie) woensdag. termen. Hij voorspelde in de inlei- iets van een religieuze onderne- Wetenschappen, en in die hoeda- kernoorlogen en de ontwikkeling Als tegenprestatie beloofde Ankara ding van het boek dat wetenschap- ming. Als kind vond hij scheikunde nigheid ontvouwde Hawking in van genetisch gemanipuleerde migranten die illegaal naar Grieken- pers binnen een jaar of tien de be- eigenlijk leuker dan natuurkunde, 2016 opnieuw zijn visie op de oor- virussen de mensheid wellicht al land trokken terug te nemen. < langrijke vragen rond het ontstaan schrijft hij in zijn biografie. Bij sprong van het heelal. binnen honderd jaar het loodje legt. 9 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

anp – rtr nd.nl/buitenland beeld ap René Fransen nd.nl/wetenschap beeld Aaron Takeo Ninokawa Minder kalk in koraalrif door hogere kooldioxide

▶ San Francisco De concentratie van het broeikas- gas kooldioxide stijgt niet alleen in de atmosfeer, maar ook in zeewater. Meer kooldioxide zorgt voor een verzuring van het water en la- boratoriumproeven laten zien dat dit slecht is voor koraalriffen. Nu is voor het eerst in een echt rif in de oceaan aangetoond dat meer kooldioxide er inderdaad voor zorgt dat het rif minder kalk opneemt. Het experiment vond plaats op het Groot Barrière Rif bij Australië. Het koraalrif had te lijden onder de Daar lieten de onderzoekers extra verhoogde concentratie kooldioxide. kooldioxide in het water lopen, zodat een concentratie werd bereikt effecten ook in het complete rif- die we aan het eind van deze eeuw systeem optreden. Dat bleek dus kunnen verwachten. Het zuurdere inderdaad het geval te zijn. water zorgt ervoor dat de oplos- Met deze resultaten kunnen onder- baarheid van kalk (vooral aanwezig zoekers beter voorspellen hoe in de vorm van het mineraal argo- koraalriffen gaan reageren op een niet) groter wordt. Dat maakt het stijging van de hoeveelheid broei- voor de koraaldiertjes lastiger het kasgas in de atmosfeer. Koraalrif- kalk uit het zeewater te halen. De fen zijn belangrijk als bron van opname van kalk daalde met onge- voedsel, maar ook als beschermen- veer een derde. de ring rond eilanden. In het we- De experimenten zijn belangrijk, tenschappelijke tijdschrift Nature omdat eerdere proeven alleen in dat vandaag verschijnt, schrijven een laboratorium plaatsvonden, de onderzoekers dat het omlaag- doorgaans met maar één koraal- brengen van de hoeveelheid kool- soort. Door het hele rif bloot te dioxide in de atmosfeer de enige stellen aan het zuurdere water echte oplossing voor de verzuring konden de onderzoekers zien of de van zeewater is.

anp nd.nl/buitenland Konvooi naar Oost-Ghouta ▶Damascus Een konvooi met hulpgoederen ven vandaag een konvooi te sturen. probeert vandaag de Syrische Egeland benadrukte dat niets zeker is rebellenstad Douma te bereiken in tot de goederen daadwerkelijk zijn May stuurt Russische diplomaten weg Oost-Ghouta. uitgeladen. Een eerder konvooi zou op last van de Syrische autoriteiten Groot-Brittannië zet 23 Russische diplomaten uit naar May sprak woensdag van Russische staatsagressie. Ze wil Duizenden ontheemde gezinnen heb- zijn ontdaan van medische voorra- aanleiding van het vergiftigen van de Russische ex-spion onder meer overleg op hoog niveau met Rusland voorlopig ben volgens lokale autoriteiten een den. Zij wilden kennelijk voorkomen Sergej Skripal en zijn dochter Joelia. De Britse premier opschorten, maar niet alle banden verbreken omdat dit veilig heenkomen gezocht in die stad. dat die goederen in handen zouden Theresa May kondigde dat woensdag aan in het Britse niet in het belang van haar land is. De Britse premier Vluchtelingen zouden er noodge- komen van rebellen. Lagerhuis, samen met een reeks andere maatregelen. Het kondigde aan dat er geen ministers of leden van het dwongen op straat slapen. De lokale autoriteiten, gecontroleerd gaat om de grootste groep diplomaten die het land moet Britse Koninklijk Huis naar het WK voetbal in Rusland Het konvooi met hulpgoederen be- door de oppositie, hadden maandag verlaten in dertig jaar. zullen afreizen. Verder trok ze een afspraak met de staat uit zo’n 25 vrachtwagens, zei alarm geslagen over de humanitaire Londen denkt dat Rusland achter de poging zit om de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov Ziad Msallati, een adviseur van hulp- situatie in de stad. Zeker zeventig li- voormalige spion te vermoorden. Hij werd vorige week in. organisatie Syrische Rode Halve chamen zouden noodgedwongen zijn zondag samen met zijn dochter bewusteloos op een bank Het Kremlin noemt de uitwijzing van de Russische Maan. De hoge VN-adviseur Jan Ege- begraven in een stadspark omdat het in Salisbury aangetroffen. De twee bleken vergiftigd met diplomaten een vijandige daad die onaanvaardbaar, land bevestigde dat de Syrische auto- door luchtaanvallen te onveilig was een zenuwgas. onterecht en kortzichtig is. < riteiten toestemming hebben gege- om naar de begraafplaats te gaan. <

overdwars anp Jan van Benthem nd.nl/buitenland beeld facebook Filipijnen stappen uit Strafhof Artsen Canada weigeren ‘schokkende’ loonsverhoging Enkele honderden artsen in de Canadese pro- rugpijnen van het vele werk zag ze op tegen de ▶Manilla vincie Québec hebben in een open brief ge- volgende dienst. Binnen korte tijd werd haar be- De Filipijnen stappen uit het Inter- protesteerd tegen een salarisverhoging. richt 55.000 keer gelezen. Ricard werd geïnter- nationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. viewd op de Canadese televisie en de minister Het land reageert daarmee op het ▶Québec van Gezondheid Gaétan Barrette kreeg te maken onderzoek dat het hof aankondigde De brief is tot nu toe ondertekend door een klei- met kritische vragen over zijn ‘hervormingen’. naar buitengerechtelijke executies. ne zevenhonderd artsen en specialisten, samen De artsen vragen in de open brief dat het geld Nadat Rodrigo Duterte aan de macht met nog eens een kleine tweehonderd coassis- voor hun salarisverhoging wordt gebruikt om was gekomen in 2016 begon hij een tenten. ‘Wij, medici in Québec die geloven in een iets aan deze situatie te doen. Bovendien, zo ware heksenjacht op alles wat met sterk publieke gezondheidszorg, verzetten ons stellen ze, hebben ‘de draconische bezuinigingen drugshandel en -gebruik te maken tegen de salarisverhoging die is onderhandeld Protest van Émilie Ricard op Facebook: ‘Ik heb en het verzamelen van de macht bij het ministe- had. President Duterte kondigde door de medische vakbonden’, beginnen ze de mijn quota wel gehaald.’ rie’ ervoor gezorgd dat er enorme wachtlijsten woensdag aan dat hij zijn land te- brief. De artsen vinden dat extra geld ‘des te zijn ontstaan. ‘Onze patiënten hebben daardoor rugtrekt uit het hof. In een verkla- schokkender’ omdat ‘onze verpleegkundige col- Facebook had geklaagd over haar werk. Na een geen toegang meer tot goede zorg’, constateren ring zegt Duterte dat hij uit het lega’s en anderen in de gezondheidszorg lijden dienst waarin ze op een bepaald moment alleen de artsen. Strafhof stapt vanwege de ‘ongefun- onder erg moeilijke arbeidsomstandigheden’. voor 76 patiënten moest zorgen, schreef ze: ‘Ik Hun organisatie, de MQRP (Artsen in Québec deerde, ongekende en buitensporige De Britse krant The Guardian haalt in dit verband schaam me voor de slechte kwaliteit van zorg, voor publieke zorg), wil op 24 maart een aanvallen op mijn persoon en op het verhaal aan van verpleegkundige Émilie ook al doe ik zoveel ik kan. Ons gezondheidssys- demonstratie houden in Québec, met als eerste mijn regering’. < Ricard uit de stad Québec die eerder dit jaar op teem is ziek en stervende.’ Door uitputting en eis: ‘annuleer de salarisverhoging voor artsen’. 10 nieuws kort donderdag 15 maart 2018 nederlands dagblad

Ziekenhuizen Noord- Besluiten opsporen Russische president Kudlow economisch Nederland vol door griep schaliegas moeten over Putin bezoekt de Krim adviseur van Trump Noord-Nederlandse ziekenhuizen De minister van Economische Zaken De Russische president Vladimir De Amerikaanse president Donald kampen met grote capaciteitsproble- en Klimaat moet nieuwe besluiten Putin heeft woensdag een bezoek ge- Trump heeft tv-commentator en eco- men door de aanhoudende griepgolf. nemen over het opsporen van scha- bracht aan de Krim, het Oekraïense nomisch analist Larry Kudlow geko- ‘Spoedeisende-hulpafdelingen stro- liegas in Noord-Brabant en de Noord- schiereiland dat in maart 2014 werd zen als de nieuwe economische top- men over en kondigen tijdelijke slui- oostpolder. Dat heeft de Raad van geannexeerd door Rusland. Putin be- adviseur van het Witte Huis. Kudlow tingen af. Intensivecarebedden zijn State geoordeeld. Het Britse bedrijf zocht onder meer de brug die tussen vervangt de onlangs opgestapte Gary nauwelijks nog beschikbaar’, stelt Cuadrilla had in 2014 gevraagd om de Krim en het Russische vasteland Cohn. Kudlow is een Republikein die Acute Zorgnetwerk Noord Nederland. verlenging van zijn vergunningen wordt gebouwd. De president zei te in de jaren tachtig als economisch Ook is er minder zorgpersoneel be- voor de opsporing van schaliegas in hopen dat de brug komende zomer al adviseur van voormalig president Ro- schikbaar, omdat veel van hen zelf die gebieden. Toenmalig minister klaar is, eerder dan gepland. < nald Reagan diende. < ziek zijn. Ziekenhuizen nemen ver- Henk Kamp wees die verlenging af. < schillende noodmaatregelen om toch zorg te kunnen blijven leveren. < Meer Nederlanders Kamer: ‘betuttelende’ op cruisevakantie inburgertest op de schop Speciale woningen voor Nederlanders stappen weer vaker ‘overlastgevers’ succes Het inburgeringsexamen dat asiel- aan boord van een cruiseschip. Vol- zoekers moeten afleggen doet soms gens brancheorganisatie Cruise Lines Cel voor Pool die De speciale containerwoningen in oubollig aan en bevat stereotypen, International Association (CLIA) ging Nederlanders doodreed Rotterdam voor notoire ‘overlastge- vindt de Tweede Kamer. Minister vorig jaar een recordaantal van vers’ werpen hun vruchten af. Het Wouter Koolmees, die over integratie 110.000 Nederlanders op cruiseva- Een Duitse rechtbank heeft een aantal meldingen van overlast in de gaat, zou de vragen over de Neder- beeld ap kantie. Dat betekende een stijging 34-jarige Poolse chauffeur veroor- oude woonomgeving is dankzij de landse waarden en normen daarom van het aantal passagiers met zes deeld tot vier jaar en drie maanden Skaeve Huse, zoals de speciale woon- moeten moderniseren. De inburge- procent op jaarbasis. De stijging komt gevangenisstraf voor het veroorzaken voorzieningen worden genoemd, ge- ringstoets is al jaren een bron van ‘Zet Europol op moord volgens de vereniging van cruisere- van een dodelijk ongeval. Op de Duit- reduceerd tot nul. Ook in de directe ongemak en hilariteit, met ook voor Slowaakse journalist’ derijen onder meer door een toena- se snelweg kwamen daardoor een omgeving van Skaeve Huse zijn geen geboren Nederlanders niet eenvoudig me van korte cruises van twee tot Nederlandse vader (53), zijn vrouw incidenten geweest. De elf woningen te beantwoorden vragen. D66-Ka- Om de maffia-achtige moord op de drie dagen. < (51) en hun dochter van twintig jaar zijn inmiddels bijna allemaal bezet, merlid Jan Paternotte en zijn VVD- Slowaakse journalist Jan Kuciak op te uit Sittard om het leven. De Pool was meldt wethouder Joost Eerdmans collega Bente Becker namen het initi- lossen, moet het land nauw samen- op dat moment zwaar onder invloed (Veiligheid) aan de gemeenteraad. < atief voor de oproep aan Koolmees. < werken met Europol. Ook moet het van alcohol. < land meewerken met onderzoek van Google stopt met het Europese antifraudeagentschap reclame cryptomunten OLAF naar mogelijk misbruik van EU- Zwangere na proefproces landbouwsubsidies. Die oproep deed Na Facebook doet ook Google adver- Klacht tegen naar ander ziekenhuis de Europese Commissie woensdag. < tenties van aanbieders van crypto- Europarlementariër PVV munten als de bitcoin in de ban. Van- Een hoogzwangere vrouw uit Mid- af juni zal de internetgigant Het Europees Parlement moet PVV- delburg die zich in ziekenhuis Bravis dergelijke reclameboodschappen niet delegatieleider Marcel de Graaff on- in Roosendaal niet mocht laten bege- Beperking visa voor niet meer plaatsen. Dat staat in een be- middellijk straffen voor anti-islamiti- leiden door haar eigen verloskundige terugnemen migranten richt over het nieuwe advertentiebe- sche uitlatingen, vindt een Italiaanse kan in een ander ziekenhuis terecht leid dat het bedrijf op zijn website Europarlementariër. Cécile Kyenge, om daar naar eigen wensen te beval- Inwoners van landen uit bijvoorbeeld heeft geplaatst. < medevoorzitter van een parlemen- beeld anp len. Haar verloskundige Pauline Doe- Afrika die onvoldoende meewerken taire groep tegen racisme en voor di- dens heeft dat gezegd. Bravis wilde met het terugnemen van migranten, versiteit, heeft een formele klacht in- de wensen van de vrouw om medi- krijgen te maken met strengere vi- gediend tegen de Nederlandse Stakende leraren dragen sche redenen niet inwilligen. < sumvoorwaarden om naar de EU te politicus. Zij heeft volgens een mede- actiestokje over reizen. De Europese Commissie heeft werker steun toegezegd gekregen van dat woensdag voorgesteld. Het is een Zitskiester Van enkele tientallen collega’s. < Met een protestmars door Amster- uitwerking van een opdracht van de Impelen wint zilver dam – waaraan volgens de organisa- MS-medicijn wordt regeringsleiders in juni. Zij willen dat tie 15.000 mensen meededen – heb- niet meer vergoed mensen die geen recht op bescher- Zitskiester Linda van Impelen zei na ben actievoerende leerkrachten het ming hebben veel sneller de EU wor- het behalen van zilver op de reuzen- estafettestokje overgedragen aan hun Fampyra, een medicijn voor patiën- den uitgezet. < slalom dat ‘het goede gevoel’ ineens collega’s in Noord-Brabant en Lim- ten met multiple sclerose (MS) die terug was. ‘Dit is mijn favoriete on- burg. Die voeren op vrijdag 13 april nog niet in een rolstoel zitten, wordt derdeel en ik weet dat ik het goed actie. De mars ging van het stadhuis vanaf 1 april niet meer vergoed. Mi- kan. Maar ik vind dit succes ook wel naar het Museumplein. < nister Bruno Bruins (Medische Zorg) bizar.’ Op eerdere onderdelen in volgt het advies van het Zorginsti- Pyeongchang had Van Impelen dat tuut, dat na onderzoek heeft gecon- Abe onder vuur in zaak goede gevoel nog niet gehad. ‘Op de cludeerd dat het middel niet effectief over grondverkoop ‘speedonderdelen’ (super-G en super- Nog veel vragen over is. Van elke tien MS-patiënten die combinatie) lukte het niet. Ik vond beeld anp bedreiging burgemeester sinds 2016 Fampyra gebruikten, wa- De Japanse premier Shinzo Abe en het moeilijk om daarmee om te gaan. ren er vier die op het middel reageer- zijn minister van Financiën Taro Aso Ik moest om de minuut janken om- Het is nog onduidelijk wie burge- den, aldus het Zorginstituut. Drie van staan onder toenemende druk in ver- dat ik van mezelf baalde.’ < Mogelijk proef met meester Wil Houben van Voerendaal die vier zouden die reactie echter ook band met een vermeend schandaal stemmen op zaterdag met een vuurwapen heeft bedreigd hebben gehad bij een placebo. < over de verkoop van grond van de en met welk motief. Justitie wil staat. De grond zou voor een vrien- Bij toekomstige verkiezingen voor slechts kwijt dat het onderzoek gaan- denprijsje zijn verkocht aan een gemeentelijke herindelingen mag de is en dat er nog geen verdachten school die banden heeft met Abes mogelijk op zaterdag worden ge- zijn opgepakt. Een woordvoerster van echtgenote Akie. Maar Abe bleef stemd. Minister Kajsa Ollongren (Bin- de gemeente zegt dat ‘passende on- woensdag volhouden dat hij en zijn nenlandse Zaken) wil bekijken of een dersteuning is geregeld’ voor de bur- vrouw niet betrokken zijn bij een proef hiermee mogelijk is. Ollongren gemeester. Andere bestuurders rea- deal. < reageerde op een voorstel van D66- geren geschokt op de bedreiging. < Kamerlid Rob Jetten. Die denkt dat stemmen op zaterdag tot een hogere opkomst kan leiden. < beeld anp Inlichtingendiensten plaatsten 3553 taps beeld anp Ford roept auto’s terug wegens los stuur Sponsor Justlease stopt Advocaten: vrijspraak De inlichtingendiensten hebben vo- toch met schaatsploeg voor ‘vergismoord’ rig jaar 3553 taps geplaatst om men- RIVM waarschuwt voor De Amerikaanse autobouwer Ford sen af te luisteren. Dat hebben minis- voedingssupplementen roept bijna 1,4 miljoen auto’s terug De directie van Justlease ziet af van De verdachten van de moord op dj ter Kajsa Ollongren (Binnenlandse voor onderzoek wegens een defect een mogelijke doorstart van het Djordy Latumahina moeten worden Zaken) en Ank Bijleveld (Defensie) de Niet heel veel amateursporters in Ne- waardoor het stuur naar verloop van sponsorproject in het schaatsen. De vrijgesproken. Het bewijs voor hun Kamer gemeld. Het is voor het eerst derland gebruiken prestatieverho- tijd los kan laten. Het probleem heeft bedrijfsleiding blijft toch bij het eer- betrokkenheid ontbreekt, vinden de dat de afluisterstatistieken zijn gepu- gende middelen zoals voedingssup- voor zover bekend tot zeker twee on- dere besluit om na dit seizoen te advocaten van de vijf hoofdverdach- bliceerd. Het aantal taps is sinds 2002 plementen. Maar er worden wel gelukken geleid, waarbij een persoon stoppen met de gelijknamige ten. Het OM eiste dinsdag tegen de bijna elk jaar toegenomen. Het gaat regelmatig lichamelijke klachten ge- gewond raakte. Het probleem heeft schaatsploeg, met Ireen Wüst als vermoedelijke organisator en de dan om het plaatsen van een tele- meld, waarschuwde het RIVM (het te maken met een bout die tijdens boegbeeld. ‘We kijken met heel veel twee vermeende schutters dertig jaar foontap, een internettap of het plaat- Rijksinstituut voor Volksgezondheid gebruik van het stuur steeds losser trots en plezier terug op de succes- gevangenisstraf. < sen van microfoons. < en Milieu) woensdag na onderzoek. < raakt. < sen’, laat het concern weten. < 11 opinie debat analyse nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

Reageren? Brieven: maximaal 200 woorden. Artikelen: maximaal 700 woorden. Mail uw reactie met naam, adres en telefoonnummer naar [email protected] of Postbus 2085, 3800 CB Amersfoort. Meer informatie: nd.nl/contact

Hazem Darwiesh • vluchtte vier jaar geleden uit Aleppo, was daar journalist, schrijver en docent Arabisch, woont nu in Zwolle nd.nl/opinie beeld ap

Twee gewonde kinderen in een geïmproviseerd ziekenhuis in Oost-Ghouta, na luchtaanvallen door het Syrische leger. De foto is van 21 februari en afkomstig van het antiregeringsgezinde Ghouta Media Center. Op een mooie lentedag in maart ... … Zeven jaar geleden vandaag be- Kampen, helpt me om rustig te wor- deren honger zouden lijden, als ze of docentendag. Ze zijn niet druk met storen. Op het grondgebied van Syrië, gon de ‘Arabische lente’ in Syrië. den en naar de toekomst te kijken. niet gevlucht zijn of dood. cadeautjes. Ze hebben zeven jaren waarvan de grenzen in het verleden Vreedzame protesten liepen uit op Aangekomen bij het water stap ik Is maart nog mooi? gehad waarin ze tussen de puinho- min of meer willekeurig getrokken chaos en geweld. Wanneer mogen van de fiets. Ik staar voor me uit over pen om hun moeders lopen te roe- waren door de Europese grootmach- kinderen in Syrië weer dromen? de rivier. Het geluid van het meisje picknicken pen, of naar hun docenten aan het ten, kwam alles naar boven wat wordt minder, alsof ze haar moeder Maart – de maand waarin de mensen zoeken zijn. mensen zo’n honderd jaar hebben In het NOS-journaal, begin maart, heeft gevonden. Ik word rustiger. in Syrië picknicken aan de waterkant Sommige ouders dachten dat God onderdrukt. rent een kind in Oost-Ghouta angstig en uitkijken over de rivieren. Om hen het Assad-regime op hen af had ge- Toen verdorden de bloemen in onze tussen de puinhopen door. Ze roept cadeautjes heen spelen de kinderen en ze dro- stuurd om hen te straffen, zoals God handen. We legden ze op de doden- om haar moeder. Het is een mooie lentedag in maart. men dat al hun dagen net zo mooi kon straffen in het Oude Testament. graven of op de pijn van de gewon- Het geluid dringt diep bij mij naar Ik denk terug aan de kinderen in Sy- Maar zelfs de zondvloed van Noach den. binnen. Ik sta in mijn keuken in Ne- rië aan wie ik lesgaf. Als ik hun begin duurde geen zeven jaren. De kinde- derland, maar hoor het kind alsof ze maart vroeg een opstel te schrijven, Het water van de ren hadden zich soms, heel soms God dromen in mijn huiskamer staat. begonnen ze allemaal met de ope- mooier voorgesteld. Dat Hij hen zou Als ik nu dicht bij de IJssel sta, in vre- Om mijzelf te beschermen en mijn ningszin ‘Op een mooie lentedag in rivier, in Zwolle beschermen tegen de bombarde- de en veiligheid, denk ik aan het eigen angsten te beheersen, probeer maart …’ En dan kon je het verhaal menten, dat Hij niet zou toestaan dat meisje in Oost-Ghouta dat om haar ik me af te sluiten voor deze mensen. verder invullen. Een verhaal over of Kampen, helpt zij hun ouders verloren. moeder riep, en aan de andere kinde- Maar hoe ik dat ook probeer, het lukt groene weiden, bloemen, Moederdag ren in Syrië die deze vrede en veilig- me niet. Ze blijven bij mij naar bin- of de ‘dag van de docent’, met ca- me om rustig wereldmachten heid niet kennen. Ik beleef hier de nen komen via de Nederlandse me- deautjes. In het begin van de revolutie, in mooie lente. Voor hen is het zeven dia. Deze kinderen hadden een mooi te worden. maart 2011, wilden wij – kinderen jaar geleden dat ze konden dromen. Ik ga naar de kamer, zet de tv uit, pak beeld van de maand maart. Net als de en volwassenen – de lente van onze Zij zijn de lente van die maand mijn fiets en ga naar buiten. Ik fiets kinderen die zeven jaar geleden op vrijheid in bezit nemen door vreed- maart, waarover ze konden schrij- via het Engelse Werk in Zwolle naar een muur schreven: ‘Weg met het zijn als deze lentedag in maart. Ooit zaam te protesteren. We liepen met ven, nog altijd kwijt. de IJssel. Weg van de geluiden, weg Assad-regime’. Ook zij droomden van was deze maand voor veel kinderen bloemen in onze handen te proteste- Zeven jaren – kunnen er alsjeblieft van de negatieve gedachten. een mooie lente, voor zichzelf en een kans om even hun zorgen te ver- ren tegen het regime. weer cadeautjes zijn? De IJssel heeft mij de laatste jaren voor hun ouders. geten. Nu is alles anders. Maar we wisten niet dat onze revolu- ▶▶ Voor dit artikel kreeg Hazem Dar- door moeilijke tijden heen geloodst. Het kwam niet in hen op dat zeven De kleine kinderen gaan niet meer tie de balans tussen de wereldmach- wiesh hulp van onderzoeksjournalist Het water van de rivier, in Zwolle of jaar later, in maart 2018, zo veel kin- naar school. Ze vieren geen Moeder- ten in het Midden-Oosten zou ver- Michel Robles. 12 opinie debat analyse donderdag 15 maart 2018 nederlands dagblad

Abraham beth Arsan • freelance journalist nd.nl/opinie beeld epa / Katia Christodoulou Enne Koops • docent geschiedenis, vaste medewerker van Historiek.net nd.nl/opinie Ik ben voor nucleaire her- bewapening van Rusland Westen laat Koerden … De Koerden hoeven niet op wes- 3 argumenten terse steun te rekenen tegen Turkije. Ze hadden het kunnen weten. 1 Omdat de Amerikanen dit zelf hebben uitgelokt door al jarenlang een raketschild op te bouwen De Koerdische stad Afrin in Syrië in de Baltische staten en landen als Tsjechië, Po- staat op omvallen. Koerden schreeu- len, Hongarije en Roemenië. Terwijl de Koude wen om hulp. Extremistische mos- Oorlog afgelopen was, begonnen de Verenigde lims uit onder meer de Kaukasus Staten aan een soort tweede Star Wars-pro- staan als huurlingen van de Turkse gramma, in navolging van Ronald Reagan, die president Erdogan klaar om de ‘onge- daarmee in 1983 begon. Is het vreemd dat de lovige’ Koerden te onderwerpen. Russen dit provocatief en bedreigend vinden? Waarom laten de Amerikanen, Fran- Natuurlijk niet. Daaraan toegevoegd: in 2007 sen en Engelsen hun betrouwbare stelde de Russische president Putin aan zijn bondgenoten in Syrië en Irak zo in de toenmalige Amerikaanse ambtgenoot George kou staan? Bush voor, gezamenlijk een radarsysteem in Het is niets nieuws. De drie landen Azerbeidzjan op te zetten en te beheren, maar de Amerikanen weigerden dit. Sterker nog: daarna gingen ze vrolijk door met hun militaire Als huurlingen activiteiten in Oost-Europese landen. van de VS hebben 2 Omdat het Westen niet zonder Rusland kan in de gezamenlijke strijd tegen de radicale islam in het ze ISIS verslagen. Midden-Oosten én in Europa. Zonder de Russi- sche interventie in Syrië (2015-2017) was ISIS ex- Nu mag Turkije tra slagkrachtig geweest. hen verpletteren. 3 Omdat de Russische ‘nucleaire dreiging’ de dia- loog tussen de Verenigde Staten en Rusland juist stimuleert. Net als tijdens de Koude Oorlog valt hebben in de afgelopen eeuw niets te verwachten dat dit op termijn tot toenadering anders gedaan. En het moet ze nage- tussen beide landen leidt. geven worden: hun verdeel-en- heerspolitiek in het Midden-Oosten is al ruim een eeuw op formidabele Ook ergens voor? Mail uw standpunt met wijze effectief. 3 argumenten naar [email protected] Na de val van het Ottomaanse Rijk verdeelden de overwinnaars van de Eerste Wereldoorlog, Frankrijk en Engeland, het Midden-Oosten in mandaatgebieden. Dit was een iets ‘Wij zijn de klos’, zo luidt de onvrede van Koerdische demonstranten de vriendelijker term voor kolonialisme. afgelopen dagen in diverse Europese steden. In Irak en Syrië woonden Arabieren Naast opiniestukken en brieven voor deze pagina, kunt (islamitische soennieten en sjiïeten/ tuurlijke bondgenoten. ‘Zij zijn ook len de christelijke Assyriërs in 1933 u de redactie ook suggesties doen en meedenken met alewieten), Koerden en Assyriërs. Die christenen en dus gaan zij ons hel- aan. Na de eerste genocide van de verhalen. Mail naar [email protected] of ga naar laatste twee werden de grote verlie- pen’, was de naïeve gedachte van de Eerste Wereldoorlog, was dit op klei- zers van dit twintigste-eeuwse Assyriërs. De Engelsen beloofden hun nere schaal de tweede genocide, plus machtsspel. ook autonomie in Irak, maar lieten een ernstige vorm van etnische zui- De christenen in Irak en Syrië zagen hun geloofsgenoten in de praktijk in veringen. Veel Assyriërs werden na ndmeedenken.nl Frankrijk en Engeland als hun na- de steek. Arabieren en Koerden vie- het vertrek van de Engelsen uit Irak

in debat André Zwartbol • redacteur nd.nl/opinie beeld Pim Geerts Wachten op de dokter is niet meer nodig …Vanaf 2019 moeten ziekenhuizen snel genoeg gaan. Er is een grote Als je doodsbang bent voor een uit- Als er echt wat aan de hand is met online toegang geven tot medische groep patiënten die goed begrijpt wat slag, hoe vrij en weloverwogen kun je, dan doe je dat niet zomaar. dossiers. Patiënten kunnen onder- een uitslag wel of niet betekent.’ je dan besluiten om wel of niet op ‘Je moet vooraf als arts en patiënt be- zoeksuitslagen dan zelf zien en de computer te kijken? Dat moet je spreken wat voor onderzoeken eraan hoeven niet meer te wachten tot de Medische dossiers blinken meestal mensen niet aandoen. komen en wat die kunnen beteke- dokter tijd heeft om ze toe te lich- niet uit in toegankelijkheid. ‘Wij zouden het ideaal vinden als je nen. ten. Maar is dat verstandig? ‘Daar wordt aan gewerkt. Moeilijke als patiënt per keer kunt aangeven Een goede arts moet kunnen uitleg- Het Nederlands Dagblad gaat in termen of Latijnse benamingen kun wanneer je onderzoeksgegevens wel gen: die uitslag moet je om die-en- debat met Dianda Veldman van je vertalen. ‘Decubitus’ wordt dan in of niet wilt zien. die reden niet willen zien. Patiëntenfederatie Nederland (een het patiëntenportaal, waar het dos- Mensen moeten ook de keus hebben Maar een patiënt moet ook de moge- koepel van 170 patiëntenorganisa- sier staat, gewoon ‘doorliggen’.’ om te wachten tot ze een afspraak lijkheid hebben om te zeggen: ik wil ties). met de dokter hebben en pas dan te dat wel zien en ik neem het risico dat Artsen zeggen: veel testuitslagen horen wat de uitslag is. niet alles duidelijk is. U hebt al eens gezegd dat u het be- zijn puzzelstukjes, die in samenhang Maar het gaat te ver dat dokters De wereld van de gezondheidszorg is tuttelend vindt om op de dokter te tot een diagnose leiden. Je gooit nu mensen zouden moeten beschermen. lang een zwarte doos geweest. moeten wachten. puzzelstukjes los de huiskamer in. Die arts ziet tachtig patiënten per Er is van alles met jou gedaan, maar ‘Ja, het gaat om informatie over jouw ‘Zo’n ingewikkelde situatie met al die dag. Artsen zijn enorm overbelast. In de dokter was degene die jou ver- lichaam. Een onderzoek is spannend puzzelstukjes is niet standaard. In de de huidige zorg moet je niet doen telde wat er gebeurd is. Dat veran- voor mensen. Elke dag dat je langer meeste gevallen is het klip en klaar. alsof die arts jouw beschermengel dert.’ op een uitslag moet wachten, kan Zou je dan voor die uitzonderlijke ge- nog kan zijn.’ een dag van lijden zijn. Waarom vallen alle patiënten toegang tot hun Dat kun je ook gebrek aan vertrou- moet een dokter voor jou bepalen gegevens moeten ontzeggen? Dat Het UMC Utrecht zegt op de site dat wen in de dokter noemen. wanneer je de uitslag kunt zien? Het lijkt me niet.’ uitslagen soms lastig te begrijpen ‘We bankieren toch ook niet meer heeft natuurlijk ook te maken met de zijn of niet helemaal compleet. De zoals vroeger? tijd die een dokter heeft.’ Dianda Veldman Als informatie wordt aangeboden, arts zal bij het eerstvolgende consult Het is raar dat je geen greep hebt op legt dat ook druk op mensen die het uitleg geven. Totdat je de arts informatie die over je eigen gezond- Ligt daar niet het probleem? Omdat den van de uitslag de gegevens inter- liever niet willen weten. spreekt, ben dan met inzage in je heid gaat. de dokter niet altijd meteen tijd preteert en de patiënt belt. Dat is het ‘Maar er is een andere groep die juist dossier niet echt goed geholpen. En daar kán bij horen dat je zenuw- heeft, zetten we het alvast online. ideaal. Maar alles wat langer duurt, een enorme druk ervaart als ze het ‘In zo’n geval zullen mensen de on- achtig wordt: “Gaat het wel goed met ‘Ik zou het prima vinden als een dok- bijvoorbeeld bij onderzoek naar kan- niet kunnen zien. Een persoonlijke derzoeksuitslag even naast zich neer- mij?’’ Daar moeten we mee leren ter een halfuur na het bekend wor- ker, is niet goed. Dan kan het niet aanpak is belangrijk.’ leggen.’ omgaan.’ < 13 opinie debat analyse nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

column André Zwartbol nd.nl/columns vallen, zoals altijd Knuffel volk in vier landen. Tot op vandaag. Het stadje Afrin is het meest recente Bij het zien van een zeehond gebeurt er bij veel mensen iets voorbeeld. Het is het toneel van een wat nog het best te vergelijken is met mannen die een mooie indrukwekkend politiek schouwspel vrouw zien: het denken komt grotendeels tot stilstand. En ie- van de grote mogendheden. dereen met een ‘verstandige’ opmerking is dan algauw ie- In Syrië hebben de Koerden als mand die geen hart heeft. ‘huurlingen’ van de Amerikanen ISIS Voor Lenie ‘t Hart, wereldwijd actief in de zeehondenopvang, verslagen. De Amerikanen zagen zit het leven ook zo ongeveer in elkaar. Ze zat dinsdag bij eerst in Noord-Irak en later in Noord- Pauw. Ze had een zeehondenknuffel meegebracht, waarmee Syrië de Koerden als een nieuw Is- ze meteen illustreerde hoe dierenliefde kan ontsporen. raël. Ook Israël juichte achter de Die dag hadden wetenschappers een rapport aan minister Ca- schermen de Koerdische aspiraties rola Schouten overhandigd. Hun boodschap was dat je zieke naar meer zelfstandigheid toe. Niet- of ondervoede zeehonden niet altijd moet opvangen. En dat temin laten Amerika, Israël, Frankrijk je dat beestje ook niet altijd moet oprapen als je er een ziet en Engeland de Koerden nu volledig liggen. Het kan zijn dat de moeder dan even weg is om eten aan hun lot over. Erdogan mag met te halen. Nou, dat ziet Lenie héél anders: ‘Die dieren komen zijn goed georganiseerde NAVO-leger bij ons om hulp te vragen’, zei ze. ‘We hebben een zorgplicht. de slecht bewapende Koerden in Deze dieren komen op je weg. We pikken het niet dat Neder- Afrin verpletteren. Extremisten kun- land afglijdt naar onverschilligheid.’ nen weer – met steun van de NAVO – een eigen regio besturen. En nieu- De vraag ‘wie beschermt ons tegen onze emoties?’ begint we terroristen klaarstomen om in steeds dringender te worden. Want Lenie staat model voor Europa onschuldige burgers aan te wat je veel om je heen ziet. Mensen die gepassioneerd en vol vallen. emotie een verhaal vertellen. Over zeehonden, over konik- paarden. Daar kan geen wetenschapper tegenop. Over de we- de klos tenschappers en hun rapport was Lenie duidelijk: ‘Je hebt De Koerden voelen zich zwaar in de mensen die werken met hun verstand; dat zijn de weten- steek gelaten door hun westerse schappers, die geen hart hebben.’ bondgenoten. ‘Wij zijn weer de klos’, Hoe ontsnappen we aan de betovering van de mooie vrouw, verwoorden Koerden hun frustraties de betovering van de zeehond? Je kunt ook ‘nee’ zeggen te- gedurende geweldloze demonstraties gen een knuffel. in de Europese straten. Eerder mocht Irak de Koerdische as- Ter relativering van de passie van Lenie ‘t Hart: ze eet ook zee- piraties naar zelfstandigheid verplet- honden. Dat is niet het eerste wat je bij haar denkt, maar ze teren. En de volgende aanvaller staat vertelde er dinsdag op de radio zelf over. klaar om zijn slag te slaan: Assad. Als Ze zei dat ze in Groenland bij een bezoek aan de eskimo’s de Amerikanen klaar zijn, mag hij het zeehond had gegeten. Een ouwe, waar ze soep van maken. Ik resterende gebied van de Koerden in krijg niet meteen honger, maar wat zou het? Met een oude Noord-Syrië verpulveren. De Koerden knuffel moet je het leren. mogen zich klaarstomen om weer een eeuw in Syrië door de Arabieren onderdrukt te worden. vermoord en een deel vluchtte naar geefs. De Engelsen en Fransen Geschiedschrijvers mogen dan over het andere mandaatgebied, waar de beloofden de Koerden ook van alles een eeuw het antwoord geven: waar- Fransen tot 1946 de christenen nog na de Eerste Wereldoorlog, Maar na om waren wij zo onbetrouwbaar als bescherming gunden. het einde van de mandaatperiode lie- bondgenoten? Of waren we wel zo ingezonden Ada Groenenberg, Badhoevedorp beeld istock De Koerden hoopten op en droom- ten de bondgenoten hen in de steek. onbetrouwbaar? Geen sprake van. De den van meer clementie van de isla- Weg droom. Geen Koerdistan. Ge- Koerden hadden beter moeten weten mitische Arabische broeders. Tever- volg: een versnipperd en onderdrukt na twee eeuwen. < Zingen in de ouderdom

Het commentaar ‘Geloven in muziek’ (Nederlands Dagblad 3 maart) bracht mij weer in herinnering de ervaring advertenties ingezonden Robert Teune, dat muziek en zingen zo belangrijk Sappemeer zijn in de ouderdom. Mijn moeder was 92 jaar en woonde in een ver- pleeghuis op de gesloten afdeling. Integriteitsvraag Wij kwamen daar op bezoek en eigenlijk vonden wij het bezoek aan Wat mij het meest raakt in de ING- haar zo nutteloos. Toen kwam ik op affaire, is eigenlijk een integriteits- de gedachte oude christelijke liede- vraag. Banken zijn ooit opgericht om ren met haar te gaan zingen. Ik geld van derden te beheren. Ook ik maakte thuis een lijstje met de liede- ben nog groot geworden met het ren en ging samen met mijn man Bij het verlies van uw dierbare rijkspostspaarbankboekje. Wat er deze zingen in de huiskamer van het mensen op de gang kwamen naar moet u kunnen rekenen op de met de vercommercialisering van de huis. ‘Als g’ in nood gezeten’, ‘Ga niet binnen; enkelen zongen dan mee. uitvaartondernemer die u met rust banken echter gebeurt, is dat het alleen door ’t leven’, ‘Daar ruist langs Voor de meesten was ‘De Heer is geld ‘vermarkt’ wordt. Het doel de wolken’ en andere. Mensen ‘ont- mijn herder’ favoriet. Dit deden we en kennis van zaken begeleidt, wordt zo veel mogelijk ‘product’ te waakten’ uit hun lethargie en som- bij elk bezoek aan haar. Hier was met u meedenkt en zorgt voor een maken. Echter, dit betreft geen fysiek migen zongen mee. Zelfs de ‘dolende’ geen pastor voor nodig. < respectvolle uitvaart. product, maar product dat in beheer is gegeven. Zoals in alle sectoren raakt men ge- ingezonden Bud Grüwel, pastoraal psycholoog, De Kwakel www.stoppelenburguitvaart.nl 0180 52 22 55 [email protected] wend aan ‘het product’ en is er een glijdende lijn ontstaan, waarin men het ‘normaal’ is gaan vinden om mil- Muziek in het pastoraat en op school joenensalarissen te ontvangen. In verhouding is zo’n salaris met de to- Om met de laatste zin van het com- ners in de lichamelijke en geestelijke Marjanne Staal Uitvaartverzorging tale ‘omzet’, zoals men dit in beheer mentaar over ‘geloven in muziek’ gezondheidszorg gebruikmaken van Werkzaam in Zwolle en omgeving genomen product is gaan zien, maar (Nederlands Dagblad 3 maart) te be- muziek, zij het helaas nog op veel te een fractie. ginnen: ‘In de opleiding van voorgan- kleine schaal. En dan komt het aan op degene die gers hoort zangles.’ Ja curriculum- Verder: zingen spreekt ‘andere lagen het betreft. Is hij/zij in staat om inte- ontwikkelaars, doen! Geestelijk van de ziel aan’, dat is zeker waar; en ger naar zijn/haar vak te kijken, of verzorgers, vul je ‘gereedschapskist’ niet alleen van de ziel (psyche), maar laat hij/zij zich verblinden door voet- aan met muziek! Ga je verdiepen in ook van de geest en het lichaam, hoe balterminologie? wat de muziektherapeut al weet en wonderlijk dit ook klinkt. De keus die nu gemaakt is, is echter toepast. Muziek is luisteren, spelen, Wat een mooie ontwikkeling is het 24 uur per dag afgedwongen door de verontwaardi- zingen en bewegen. En niet alleen in toch dat mede door inzet van onze bereikbaar op : ging die terecht in brede zin is ont- de reguliere opleiding, ook in de na- koningin Máxima, muziek op school 06 - 109 669 39 Koperslagerstraat 99 staan, niet door integer naar zichzelf en bijscholing van professionals. On- weer aandacht krijgt. Jong geleerd is 8043 EM Zwolle te kijken. Jammer. < derzoek wijst uit dat ook hulpverle- oud gedaan! < www.marjannestaal.nl

14 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

familieberichten tarief € 1,24 per mm, per kolom (incl. 21% btw); via site € 1,13 per mm, per kolom (incl. 21% btw); over telefonisch opgegeven advertenties kunt u niet reclameren

'HOLHIHOLMNKHLGYDQGH+((5(RQ]H*RG]LMRYHURQV Overlijdens- EHYHVWLJKHWZHUNYDQRQ]HKDQGHQRYHURQV Wie in de beschutting van de Allerhoogste woont MDKHWZHUNYDQRQ]HKDQGHQEHYHVWLJGDW en overnacht in de schaduw van de Ontzagwekkende, berichten uit zegt tegen de Heer: “Mijn toevlucht, mijn vesting, andere bladen: 9HUWURXZHQGRS]LMQ+((5HQ+HLODQGLVPHWGHZRRUGHQYDQ3VDOPRYHUOHGHQ mijn God, op u vertrouw ik.” PLMQOLHYHPDQRQ]H]RUJ]DPHYDGHUHQRSD Hij zal je beschermen met zijn vleugels, Reformatorisch Dag- onder zijn wieken vind je een toevlucht, blad zijn trouw is een veilig schild. 9 mrt: Bastiaan van 5HLQGHU.ULMJVKHOG Psalm 91 : 1,2,4 Leeuwen te Veenendaal (86); ..DQWHQVGHFHPEHU*URQLQJHQPDDUW Met dat weten en in deze zekerheid is overleden onze lieve 10 mrt: Reginus Franciscus Terlouw te en zorgzame zus, schoonzus en tante MXQL Gouda (75); Wilhel- Elizabeth van der Stoep mina Berendina Pater- %HGXP 'LG\.ULMJVKHOG%DDU van Roekel te Barne- Bep veld (86). $VVHQ *HULWDHQ%HUWYDQGHU3ORHJ.ULMJVKHOG /LGLDHQ1LFR6DQQLHN)HUUHQHQ.DUPLMQ in de leeftijd van 73 jaar. Trouw .DULQHQ0DUWKLMQ 12 mrt: Anna Smidt-de $QQHOLHVHQ$UQDXG/DXUDHQ7RELDV Jong te Kampen (90); 0DUMROLMQHQ+HQU\ Barendrecht: Reinier Frans Jacob 9HHQGDP -DQHQ$QMD.ULMJVKHOG Gerrit en Els van der Stoep - den Ouden Beltman te Hilversum Jan en Petra, (73). =ZROOH $QQHNH.ULMJVKHOG Matthijs, Ilse, Daan %HGXP +HQN3DXOHQ,GHOHWWH.ULMJVKHOG Ella en Anne, Friesch Dagblad %DEHWKHQ0DWWKLMV 10 mrt: Froukje 'LDQQHHQ$QQR1RD Vincent en Marlee, Aron, Jessica, Alison Roersma-van der Meer 5DOSK Pieter en Corine, te Stiens (85).

Voor ons plotseling, maar op Gods tijd, is overleden onze De dienst, waarin we stil willen staan bij het leven van zwager en oom Bep en we de Here willen danken voor zijn zorg daarin, zal De Here heeft bij zich geroepen Zijn kind, onze goede worden gehouden op maandag 19 maart om 13.00 uur in het Rein Krijgsheld vriend. kerkgebouw De Schuilhof, Dalweg 8A te Hilversum. Vanaf 12.00 tot 12.45 uur is er gelegenheid om afscheid van Bep Wij bidden om kracht en troost voor Didy, kinderen en Reint Krijgsheld te nemen. (achter)kleinkinderen. Moge de Here Didi, kinderen en kleinkinderen met Zijn Na de dienst vindt omstreeks 14.30 uur de begrafenis plaats op Trijn en Geert Werkman-Baar (beide in herinnering) liefde omringen. de Noorderbegraafplaats aan de Laan 1940-1945 nr. 2, 1222 NL Paul (in herinnering) en Betsy Baar-Drijfhout Hilversum Cor (in herinnering) en Anneke Baar-Roggema Janny Bijzet Willem en Ria Baar-Haken Henny de Windt Na afloop is er gelegenheid elkaar te ontmoeten en de familie te Neven en nichten Klaasje Arendsen condoleren in 'H6FKXLOKRI

Psalm 91:1 en 2

De Here heeft thuisgehaald Zijn kind, onze geliefde oudste broer, zwager en oom Reinder Krijgsheld Ik ben de opstanding en het leven. "Ik hef mijn ogen op naar de bergen: Wie in mij gelooft zal leven, ook wanneer hij sterft. vanwaar zal mijn hulp komen? Wij wensen Didy en kaar kinderen, klein- en Mijn hulp is van de Here, achterkleinkinderen Gods troost toe. Thuis gekomen bij zijn hemelse Vader, onze vriend die hemel en aarde gemaakt heeft" Psalm 121 Utrecht Jan en Trijntje Krijgsheld-Vredeveld Rein Krijgsheld Bep van der Stoep Hoogland Aly Slagter-Krijgsheld Wij bidden om kracht en sterkte voor Didy, de kinderen en klein- en achterkleinkinderen. Onze lieve, zorgzame vriendin, Beverwijk Piet en Anneke Krijgsheld-Spaargaren is in dit geloofsvertrouwen gestorven. Evert en Riek Berends - de Haan Assen Matty en Piet de Vos-Krijgsheld Hilversum, Dick en Martha Kort - van der Molen Laura de Vries Ida Sneep - Holwerda Valkenswaard Hilda Krijgsheld Martie Buikema Henk Wiersum Reiny Bruinius- van Dijk neven en nichten Bedum, 12 maart 2018 Mia Smit-Visser 15 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

Michael Persson / vk nd.nl/buitenland beeld ap / Patrick Semansky Scholieren als wapen tegen wapens

…Zeventien doden vielen er bij de lisch. Zaterdag maakte hij zulke schietpartij op een school in Florida, commissies nog belachelijk als over- zeventien minuten gingen scholie- bodige praatgroepjes. ren in heel de VS woensdag de Trump verdedigde zijn gebrek aan straat op. daadkracht met het argument dat er weinig politieke steun is voor regule- …Volgende week volgen meer acties ring. Ook zei hij dat regulering beter tegen vuurwapenbezit. Het begin aan staten kan worden overgelaten, van een kentering? en dat hij eventuele rechtszaken wil afwachten die vervolgens tegen die ▶New York staten worden aangespannen. De kinderen van Amerika gingen Op het niveau van de staten gebeurt woensdag de straat op, voor een intussen wel degelijk wat. Florida, kwartiertje. Om tien uur liepen Ame- een staat waar de NRA veel invloed rikaanse scholieren in het hele land heeft, verhoogde vorige week de de klas uit als protest tegen het vuur- leeftijd voor het kopen van geweren wapengeweld. De demonstratie van van 18 naar 21 jaar (dat is al de mini- ongenoegen komt twee dagen nadat mumleeftijd voor het kopen van president Donald Trump heeft laten handvuurwapens). Andere staten weten toch geen ingrijpende maatre- overwegen hetzelfde. gelen te willen invoeren, ondanks Tegen de leeftijdsgrens in Florida is een eerder proefballonnetje over een meteen een rechtszaak aangespan- verhoging van de leeftijdsgrens voor nen door de NRA. In theorie zou die het kopen van geweren. kans kunnen maken: het dragen van Zeventien minuten lang gingen de wapens is, in tegenstelling tot drin- scholieren, velen gekleed in oranje, ken of autorijden, een grondrecht en naar buiten – één minuut voor elk dus is het juridisch discutabel om on- dodelijk slachtoffer van de schietpar- derscheid te maken tussen jonge en tij in Parkland, Florida, een maand minder oudere volwassenen. geleden. De walkout is het eerste landelijke protest sinds die aanslag, die niet op straat tot een ongekend scholierenactivis- Maar andere beperkingen passen pri- me heeft geleid. Volgende week za- ma binnen het Tweede Amende- terdag volgt een Mars voor ons Leven In de Verenigde Staten hebben scholieren woensdag massaal geprotesteerd tegen vuurwapengeweld. Op veel scholen ment. Zo gaan er in sommige staten in Washington en andere steden, in het hele land werden de lessen zeventien minuten stilgelegd. Leerlingen en leraren verlieten de klaslokalen om de stemmen op om, zoals in New York, waarin de tieners meer beperkingen zeventien doden van de schietpartij vorige maand op een school in Parkland te herdenken. strenger te zijn met vergunningver- aan het vuurwapenbezit eisen. lening. Ook is het voor staten moge- tegen vuurwapenverkoop aangekon- uit, omdat ze die leeftijdsdrempel pakken. Een dag na dat vertoon van lijk alleen wapens in huis toe te burgerrechten digd, zoals een verbod op de stoot- niet hadden opgenomen in hun onafhankelijkheid sprak Trump met staan, maar niet op straat. Een staking, een mars: het zijn acties kolven die van semi-automatische wetsvoorstel dat al vijf jaar in het een lobbyist van de wapenbelangen- Dus is er voor de scholieren genoeg die in de verte doen denken aan de wapens automatische wapens ma- Congres suddert, maar nooit de ver- vereniging NRA. ‘Goed (geweldig) ge- te winnen. Door hun druk hebben zij burgerrechtenacties in 1963 in het ken. Daarnaast wil hij bewapening eiste tweederdemeerderheid haalt. sprek in mijn kantoor met de NRA in NRA-bastion Florida al iets gedaan zuiden van Amerika, toen (zwarte) en training van bewakers op scholen. ‘Waarom hebben jullie dat niet ge- vanavond!’, twitterde hij. Chris Cox, gekregen wat voor Parkland onmo- kinderen de voorhoede vormden van Maar Trump zag af van de verhoging daan?’, vroeg Trump, die zelf het ant- de lobbyist in kwestie, was ook tegelijk werd geacht. demonstraties voor gelijke behande- van de minimumleeftijd voor het ko- woord gaf. ‘Weet je waarom? Omdat vreden. ‘Ik had een geweldig gesprek Het protest van woensdag was strak ling. Destijds werden de kinderen ex- pen van geweren (van 18 naar 21), jullie bang zijn voor de NRA, toch? met de president en de vicepresident geregeld: leerplichtambtenaren en pres ingeschakeld, in de hoop dat de van strenger antecedentenonder- Ha ha! Ze hebben veel macht over vanavond. Zij steunen het Tweede andere schoolbestuurders hebben politie agressief zou reageren. De zoek en van de regulering van wa- mensen zoals jullie. Ze hebben min- Amendement, het recht op een eer- zich er vooraf driftig tegenaan be- beelden van kinderen die door hon- penverkoop via beurzen en privéver- der macht over mij.’ lijk proces en willen geen wapenre- moeid. Op middelbare scholen moch- den werden aangevallen, droegen bij kopers. Trump ging helemaal los: hij sugge- gulering.’ ten kinderen zelfstandig naar buiten, aan de publieke ontzetting en vorm- reerde zelfs dat hij wapens wilde op lagere scholen (in New York) den de opmaat tot de burgerrechten- bang voor de NRA confisqueren van mensen met psy- praatgroepje mochten ze alleen naar buiten als ze wet die een jaar later werd inge- Eerder leek Trump daartoe wel gene- chische problemen, zonder een tus- Daarmee leek Trump meteen weer in zouden worden opgehaald door hun voerd, en die (formeel) een eind gen. In een live op tv uitgezonden senkomst van een onderzoeksrechter het NRA-gelid gebracht. Maandag be- ouders. maakte aan de apartheid in Amerika. overleg met volksvertegenwoordi- af te wachten. Dat is precies waar vestigde hij dat, met een set maatre- Ouders moesten zich melden en in- Destijds nam president John F. Ken- gers twee weken geleden adviseerde aanhangers van het Tweede Amen- gelen die op instemming van de NRA schrijven bij een van de bewapende nedy het voortouw tot die nieuwe de president hun ‘serieus na te den- dement van de Amerikaanse grond- kunnen rekenen. Trump riep wel een politieagenten die de school bewa- wet. Nu, een halve eeuw later, wacht ken’ over een leeftijdsverhoging. Hij wet (dat wapenbezit toestaat) bang commissie in het leven die onder- ken en vervolgens het kind officieel Donald Trump voorlopig af. Hij heeft veegde twee van hen (een Republi- voor zijn: een overheid die naar ei- zoek gaat doen naar een leeftijdsver- uitschrijven bij de receptie. Veilig- een paar bescheiden maatregelen kein en een Democraat) de mantel gen goeddunken je geweer kan af- hoging, maar dat lijkt vooral symbo- heid voor alles, natuurlijk <

familieberichten

Gelukkig wie de God van Jakob tot hulp heeft, wie zijn hoop Op 11 maart j.l. overleed onze lieve en zorgzame Ik ben de opstanding en het leven; wie in Mij gelooft, zal vestigt op de Heer zijn God. (Ps. 146:5) schoonzus leven, ook al is hij gestorven. Joh. 11:25 Onze schoonzus Zwaantje de Weerd-Koning De HEERE heeft thuisgehaald onze geliefde schoonzus en tante: Betsie Benthem-Mollema Ina van Loon-Klooster op de leeftijd van 85 jaar, echtgenote van onze broer Berend. Wij bidden de kinderen en kleinkinderen mag nu in volle heerlijkheid bij haar God en Heiland zijn. Gods nabijheid toe. We zijn dankbaar dat zij zolang in ons midden was. Berkel en Rodenrijs: Josien en Henk Stelpstra Hooghalen Jacob Benthem Dronten: Tini van Dijk-van Loon Berthy Hanemaaijer-de Weerd Vrouwenpolder: Marrie en Henk van Dijk Zuidhorn Annie Benthem-Bolt Tinallinge Jan Benthem Andelst: Henny en Jan Buitendijk Riet Engels-de Weerd Aafke Benthem-Terpstra Bredevoort: Annie en Jilt Sietsma Piet Engels Ermelo: Gerda en Gerhard Westerik Beilen Gea van der Heide-Benthem Fokko van der Heide neven en nichten Jan de Weerd neven en nichten Klazien de Weerd-Bos Wij hebben diep respect voor de niet aflatende dagelijkse Wij gedenken hen die ons zijn voorgegaan. zorg die onze broer en zwager gedurende vele jaren aan Marjan van Gorkum-de Weerd Ina heeft betoond. Moge de Heer hem nabij zijn in de Folkert van Gorkum leegte die nu is ontstaan Dick de Weerd In liefde gedenken wij degene uit onze familiekring die Tineke de Weerd-Hollaar ons zijn voorgegaan. 16 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

Eymeke Verhoeven nd.nl/economie beeld nd Stap richting hoogwaardige textielrecycling

▶ Wormerveer De Fiber Sort Machine, die op basis wordt gebruikt, vervezelen, kan na- ties actief wordt. ‘De machine moet van infrarood textielmaterialen melijk alleen worden toegepast op worden doorontwikkeld als het gaat herkent, is sinds woensdag operati- kleding die voor honderd procent uit om snelheid en samengestelde grond- oneel. ChristenUnie-Kamerlid Carla hetzelfde materiaal bestaat. De Fiber stoffen. Nat en zeer vuil textiel kan hij Dik-Faber opende de innovatie. Sort Machine toont met behulp van helaas niet verwerken.’ infrarood aan hoe kledingstukken ‘Deze Fiber Sort Machine zal zich niet precies zijn samengesteld. laagwaardige recycling voor de gek laten houden door een la- Vorig jaar werden er al proeven ge- Carla Dik-Faber is nauw betrokken bij bel’, zei Tweede Kamerlid Carla Dik- draaid met de sorteermachine. Sinds het project. In 2015 probeerde ze zon- Faber woensdag tijdens haar speech. 2009 werken de organisaties Wieland der succes de aanloopkosten, een half Kledingetiketten blijken lang niet al- Textiles, Valvan Baling Systems, Worn miljoen, gefinancierd te krijgen door tijd de waarheid te vermelden als het Again, Procotex, Circle Economy en de Nederlandse overheid. gaat om de samenstelling van het ma- Leger des Heils ReShare samen aan de Zo’n veertig procent van alle ingeza- teriaal. Dat is problematisch voor be- ontwikkeling van de innovatie. Zij Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber (ChristenUnie) bekijkt de Fiber Sort Machine. melde textiel is ongeschikt om op- drijven die niet-herdraagbaar textiel werden ondersteund met een INTER- nieuw te dragen. Die tweedehands- op een hoogwaardige manier willen REG-subsidie van de Europese Unie. Heils ReShare een doorbraak. ‘Geen kan terugbrengen tot pure grondstof.’ kleding wordt momenteel vaak recyclen door er nieuwe stoffen van Dat de machine nu operationeel is, enkele textielinzamelaar had al een Uringa hoopt dat de Fiber Sort Ma- laagwaardig gerecycled tot poetslap- te maken. De techniek die daarvoor noemt Jolande Uringa van Leger des machine die de niet-draagbare textiel chine op termijn op meerdere loca- pen of isolatiemateriaal. <

beurs anp nd.nl/economie AEX sluit licht in de min ▶Amsterdam De AEX-index op de beurs in Amsterdam is woensdag minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson. met een klein verlies de handel uitgegaan. Ook de Altice voerde de hoofdfondsen in Amsterdam aan met andere Europese graadmeters bleven dicht bij huis. een plus van 1,4 procent. Galapagos klom 0,3 procent Aanhoudende zorgen over de politieke onrust in de na een koopadvies van Berenberg. Volgens de zaken- Verenigde Staten zetten het sentiment van beleggers bank is er bij het biotechbedrijf ruimte voor verdere wat onder druk. De AEX eindigde 0,3 procent lager op koersstijgingen. Grootste daler was ABN Amro met een 530,97 punten. De MidKap zakte 0,5 procent tot 811,96 min van 2,1 procent. Bij de middelgrote bedrijven ging punten. De beurzen in Londen en Parijs gingen tot vastgoedbedrijf Wereldhave aan kop met een stijging 0,2 procent omlaag, Frankfurt won juist 0,1 procent. van 1,5 procent. Biochemiebedrijf Corbion was Dinsdag gingen de graadmeters nog allemaal omlaag, hekkensluiter bij de middelgrote fondsen met een min na het nieuws over het ontslag van de Amerikaanse van 2,1 procent. 17 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

Wilco Dekker / vk nd.nl/economie beeld anp / Robin Utrecht anp Rabobank werkt aan ‘Unilever kiest voor Rotterdam’ een hypotheekbank ▶Utrecht ▶Amsterdam Rabobank werkt aan het opzetten Unilever kiest voor Rotterdam als van een nieuwe hypotheekbank. locatie voor het hoofdkantoor. Dat Daarmee wil het financiële concern melden diverse Angelsaksische me- hypotheken gaan verkopen die wor- dia op basis van ingewijden. den gefinancierd door institutionele beleggers zoals pensioenfondsen. De top van de Brits-Nederlandse mul- Via die weg hoeft de bank niet te tinational was woensdag bijeen om voldoen aan bepaalde strenge kapi- de knoop door te hakken. Het voe- taalseisen, waardoor de hypotheken dings- en verzorgingsmiddelenbedrijf voordeliger kunnen worden aange- zou de keuze voor Rotterdam van- boden. Er is al een speciale inschrij- daag bekend willen maken. ving gedaan bij de Kamer van Koop- Unilever heeft nu nog twee hoofd- handel, onder de naam Vista kantoren, in Londen en Rotterdam. Hypotheken. Maar Rabobank is nog Nadat het concern ruim een jaar gele- in onderhandeling over de financie- den met moeite een vijandig over- ring. ‘De plannen zijn nog in ontwik- namebod van 134 miljard euro wist af keling’, verklaart een woordvoerder te slaan van het Amerikaanse Kraft na berichtgeving door Het Finan- Heinz en investeringsmaatschappij cieele Dagblad. < 3G, werd de aandeelhouders één hoofdkantoor beloofd. Dat moet kosten besparen en de structuur van Uni- lever eenvoudiger maken. Volgens de Britse tv-zender SkyNews anp nd.nl/economie valt de keuze op Rotterdam niet vanwege de chaos rond de Brexit, maar omdat Nederland betere mogelijkhe- Bitcoindelver den biedt voor beschermingsmaatre- gelen tegen vijandige overnames. Het tapt stroom af kabinet is onder meer bezig met een ‘wettelijke bedenktijd’ die Neder- ▶Rijen landse multinationals 250 dagen de Dat mensen stroom aftappen voor tijd moet geven om onder een over- hennepkwekerijen is niet nieuw. name uit te komen. Maar een man in Rijen heeft elek- Ook los van die maatregel, waarop De vestiging van Unilever Nederland BV aan de Nassaukade in Rotterdam. De multinational maakt vandaag naar alle triciteit afgetapt voor het delven veel kritiek is, hebben Nederlandse waarschijnlijkheid bekend dat het Rotterdam boven Londen verkiest als locatie voor het hoofdkantoor. van virtueel geld. bedrijven juridisch al mogelijkheden zich te verdedigen tegen vijandige beide landen heeft het bedrijf belang- multinationals, niet van de mensen’. marginal’ worden: klein en slank en Computerprocessoren moesten op- biedingen. Zo mogen ze extra aande- rijke onderzoeksafdelingen. Daaraan Rutte wilde woensdagavond tegen- met weinig arbeidsplaatsen. Maar die lossingen voor moeilijke formules len met stemrecht uitgeven om de verandert niets. over de NOS nog niet reageren. ‘Ik arbeidsplaatsen zijn wel hoogwaar- uitrekenen, zodat de man daarvoor zeggenschap over te nemen, als een moet daar als premier natuurlijk pas dig, terwijl er los van het prestige ook een beloning zou krijgen. Zijn net- overname dreigt, om ongewenste be- opsteker op reageren als het bedrijf zelf een een strategisch belang is: de besluiten werk stond in een bedrijfsgebouw lagers tijdelijk of definitief te verja- Mocht Unilever voor Rotterdam kie- aankondiging heeft gedaan. We ho- over de wereldwijde gang van zaken aan de Kempenbaan in de Brabantse gen. zen, dan is dat een behoorlijke opste- pen dat het Rotterdam wordt, maar er worden op het hoofdkantoor geno- plaats. Toen de gemeente en politie Als Unilever voor Rotterdam kiest, ker voor Mark Rutte. De VVD-premier is nog geen formeel besluit over ge- men. het gebouw controleerden, ontdek- wordt het juridisch een Nederlands kwam eind vorig jaar zwaar onder nomen, dus ik moet mij afremmen Voor de Britse premier Theresa May is ten ze dat er in een verhuurde ruimte bedrijf. Wat die keuze in de praktijk vuur te liggen omdat het kabinet de om daar iets over te vinden nu.’ het dan ook een klap als Unilever het extreem veel elektriciteit werd ver- voor gevolgen heeft, is nog onduide- dividendbelasting wil afschaffen. Die Unilever zou de keuze vorig jaar al hoofdkantoor inderdaad in Neder- bruikt. Toen de controleurs verder lijk. Het hoofdkantoor in Rotterdam maatregel, die jaarlijks 1,4 miljard maken, maar stelde het besluit eind land vestigt. Ook als de Brits-Neder- keken, zagen ze in meerdere kamers telt nu ruim 900 werknemers. In de euro kost en in geen enkel verkie- vorig jaar uit vanwege de ‘politieke landse multinational aangeeft dat de kasten vol processoren staan. praktijk wordt het concern achter zingsprogramma stond, is vooral turbulentie’ in Groot-Brittannië en Brexit geen rol heeft gespeeld en dat De verdachte is een 37-jarige man uit merken als Dove, Axe, Knorr, Ben & bedoeld om het hoofdkantoor van Nederland, vanwege respectievelijk er weinig tot geen Britse banen verlo- Tilburg. Hij is opgepakt en de politie Jerry’s en Omo vanuit Londen geleid. Unilever naar Nederland te halen. de Brexit en de dividendbelasting. ren gaan, zullen de critici gehakt ma- onderzoekt of hij nog meer op zijn Unilever heeft zo’n drieduizend Omdat de premier er met een beroep Topman Paul Polman relativeerde in ken van May (en de Brexit), als een kerfstok heeft. Ook is zijn auto in be- werknemers in Nederland en 7500 in op de vertrouwelijkheid van de for- de Financial Times voor de aanstaande van de grootste multinationals het slag genomen, omdat hij de bitcoin- Groot-Brittannië, op een totaal van matie niets over wilde zeggen, moest verliezer destijds alvast het belang Verenigd Koninkrijk (juridisch) ver- inkomsten mogelijk heeft witgewas- 169.000 werknemers wereldwijd. In Rutte III verder als ‘het kabinet van de van het hoofdkantoor. Dat zou ‘very laat. < sen. <

tips tarief € 5,78 per regel; tekst wordt achterelkaar doorgezet; opgave via ndadvertenties.nl

activiteiten wordt gehouden bij opbod ‘S-GRAVENHAGE in het veiling.nl. gehouden bij opbod en openbaar worden verkocht en tegen directe betaling. openbaar worden verkocht ■ tegen directe betaling. GGN een voertuig, merk KIA, type ■ bijeenkomsten GGN Gerechtsdeurwaarders een voertuig, merk VERKOOP BIJ EXECUTIE. Op Gerechtsdeurwaarders CEE D, met kenteken 62HND1. Morgen 19u30 HVC Regiotour (mapnr. 23728966). Kijk op: MERCEDES-BENZ, type C 180 vrijdag 16 maart 2018 om (mapnr. 24398543). Kijk op: De verkoop wordt gehouden met ds. Ghassan uit Irak in www.gerechtsdeurwaarders KOMPRESSOR; SPORTCOUPE, 12:00 uur zal ter hoogte van www.gerechtsdeurwaarders bij opbod en tegen directe het Calvijn College, Goes veiling.nl. met kenteken 76JTJD. De het adres Mijtensstraat 35 te veiling.nl. betaling. GGN ■ ■ verkoop wordt gehouden bij ‘S-GRAVENHAGE in het ■ Gerechtsdeurwaarders Ontmoet dominee Ghassan VERKOOP BIJ EXECUTIE. Op opbod en tegen directe openbaar worden verkocht VERKOOP BIJ EXECUTIE. Op (mapnr. 24194678). Kijk op: uit Noord-Irak, tijdens de vrijdag 16 maart 2018 om betaling. GGN een voertuig, merk RENAULT, vrijdag 16 maart 2018 om www.gerechtsdeurwaarders HVC Regiotour (begin 19u30) 10:30 uur zal ter hoogte van Gerechtsdeurwaarders type TRAFIC 1000 L1 H1 1.9 DCI 09:00 uur zal ter hoogte van veiling.nl. 15/3:De Haven,Alblasserdam het adres Martin Luther (mapnr. 24260824). Kijk op: 100, met kenteken 37BRNL. het adres Noordpolderkade ■ 16/3:Calvijn College,Goes Kinglaan 16 te HAARLEM in www.gerechtsdeurwaarders De verkoop wordt gehouden 228 te ‘S-GRAVENHAGE in het VERKOOP BIJ EXECUTIE. Op 17/3:Lodenstein,Kesteren het openbaar worden veiling.nl. bij opbod en tegen directe openbaar worden verkocht vrijdag 16 maart 2018 om 19/3:JFC, Barneveld verkocht een voertuig, merk ■ betaling. GGN een voertuig, merk FORD, 11:30 uur zal ter hoogte van 22/3:PieterZandt sg,Kampen OPEL, type ASTRA-G- VERKOOP BIJ EXECUTIE. Op Gerechtsdeurwaarders type TRANSIT 280M FD VAN 85 het adres Mercuriusstraat 10 CARAVAN; X1.6SZR, met vrijdag 16 maart 2018 om (mapnr. 3270107). Kijk op: LR 4.23, met kenteken A te VLAARDINGEN in het gerechtelijke kenteken 88LNVH. De 09:30 uur zal ter hoogte van www.gerechtsdeurwaarders 08BKRX. De verkoop wordt openbaar worden verkocht publicaties verkoop wordt gehouden bij het adres Thomas Morelaan veiling.nl. gehouden bij opbod en een voertuig, merk FIAT, opbod en tegen directe 32 te ZOETERMEER in het ■ tegen directe betaling. GGN type FIAT STILO; 2.4 20V, met ■ algemeen betaling. GGN openbaar worden verkocht VERKOOP BIJ EXECUTIE. Op Gerechtsdeurwaarders kenteken 68JBNZ. De VERKOOP BIJ EXECUTIE. Op Gerechtsdeurwaarders een voertuig, merk vrijdag 16 maart 2018 om (mapnr. 24725134). Kijk op: verkoop wordt gehouden bij vrijdag 16 maart 2018 om (mapnr. 888366). Kijk op: MERCEDES-BENZ, type E 240 11:00 uur zal ter hoogte van www.gerechtsdeurwaarders opbod en tegen directe 09:00 uur zal ter hoogte van www.gerechtsdeurwaarders SEDAN, met kenteken 38JTJD. het adres Polderweg 12 C te veiling.nl. betaling. GGN het adres Radarstraat 100 te veiling.nl. De verkoop wordt gehouden ‘S-GRAVENHAGE in het ■ Gerechtsdeurwaarders IJMUIDEN in het openbaar ■ bij opbod en tegen directe openbaar worden verkocht VERKOOP BIJ EXECUTIE. Op (mapnr. 24507916). Kijk op: worden verkocht een VERKOOP BIJ EXECUTIE. Op betaling. GGN een voertuig, merk LAND vrijdag 16 maart 2018 om www.gerechtsdeurwaarders voertuig, merk FORD, type vrijdag 16 maart 2018 om Gerechtsdeurwaarders ROVER, type DEFENDER 90 13:00 uur zal ter hoogte van veiling.nl FIESTA; 1.4I 59KW ST.4, met 10:00 uur zal ter hoogte van (mapnr. 24634802). Kijk op: SOFT TOP, met kenteken het adres Noorderhagen 56 kenteken 11JXBS. De verkoop het adres Madurolaan 7 te www.gerechtsdeurwaarders 14VKJ4. De verkoop wordt te ROTTERDAM in het 18 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

puzzel recept redactie nd nd.nl/koken beeld uit besproken boek CRYPTOGRAM OPLOSSING ZWEEDSE PUZZEL VAN GISTEREN 1 2

T&O Tempé saté 3 4 A W B O ONBEDACHT T EDDA IJ In Indonesië koop je saté meestal als streetfood bij eenn 5 BEA IPOD A F IJ N O kraampje langs de weg, soms met wat lontongrijst en AFRO ARME 6 7 kroepoek erbij. Vaak zijn sateetjes daar lekker krokant U YOGA E gebakken. Deze veganistische versie combineert heel LIRE EARL goed met pindasaus en is heel simpel te maken. 8 9 KORT KAT

10 11 benodigdheden (voor 2 personen) 12 • 200 g tempé • 2 sjalotjes, gepeld • 2 tenen knoflook • 3 el ketjap 13 • 1 tl gemberpoeder • 1 tl chilipoeder • kokosolie of andere olie © Sanders Puzzelboeken 180315 om in te bakken • 1/4 cup / 60 g pindakaas Horizontaal: • 1 cup / 250 ml water • 2 el kokosmelk 3. Het was niet X, die doorsloeg (7); 6. Niet echt zonder manieren (6); • 2 el tamari 8. Die tocht veroorzaakt honger (4); 10. Zijn schilderkunst is volgens • 2 tl geraspte gember moeder niet ordinair (5); 12. Die is weg om gevolgd te worden (5); 13. • snuf cayennepeper Kleverig spul voor de jacht (6). bereiding Snijd de tempé in kleine blokjes. pannetje en fruit de andere sjalot en Verticaal: Snijd 1 sjalot en 1 teen knoflook fijn. knoflook 3 minuten. Voeg nu de pin- 1. Tocht van pelgrims zonder snelheid (4); 2. Feest voor de mis (5); 4. Meng de ketjap, knoflook, gember- dakaas, water, kokosmelk, tamari, Vrouw die geschaakt wordt (4); 5. Ambtenaar voor z‘n brood (7); 7. en chilipoeder door elkaar en gember en cayennepeper toe. Als de Die oorbel kan de kleren krijgen (6); 9. Het dier van de waarheid (3); ▶▶ n.a.v. Vegan smaaksouve- marineer de tempé minimaal een saus te dik wordt, voeg dan een 11. Dit muziekstuk is te horen in ‘t riool (4). nirs. Jolijn Pelgrum en Sjoerd kwartier. Rijg de tempé daarna aan scheutje water toe. Schotten. Uitg. Nieuw Amster- satéstokjes, ongeveer 4 blokjes aan Verhit 1 el olie in een bakpan en bak dam, Amsterdam 2018. 224 blz. een stokje. de saté in zo’n 3 minuten per kant € 2,99 Maak ondertussen de pindasaus. Ver- goudbruin. Serveer met de pinda- warm een beetje olie in een klein saus. <

SUDOKU feuilletons

Ali’s oorlog ★★ 81. ‘Uitgelegd? Wat?’ ‘Alleen die Cito-toets’, zegt Ilias. ‘Dat ‘Waarom jij dat postte, van “ver- is klote.’ 2 3 4 7 raders moeten dood”. Het was om Yessin heeft opeens ruimte in zijn jezelf te redden. Toch? Omdat jij zelf borst. 7 5 een verrader bent.’ ‘Ach ... Als je nou bij de echte toets Yessin stuift op, wil Ilias een opla- heel hoog scoort ... Zoiets van 547 9 5 1 waai geven, maar die doet rustig een punten haalt ... Dan moeten ze je wel stapje achteruit en zegt: ‘Omdat jij naar het vwo laten gaan.’ 2 9 die broers van Ali hebt aangegeven, Ilias maakt een huppelpasje. ‘Denk OPLOSSING SUDOKU bedoel ik. Je bent bang. Eigenlijk ben talentendagen. Je weet wel, van die je?’ vraagt hij. ‘Gewoon hoog scoren 1 3 jij ook slachtoffer. Dat heb ik tegen profclubs.’ bedoel je?’ LIGHT VAN GISTEREN meester Rik gezegd.’ ‘Hoe weet jij dat?’ Yessin schudt ver- ‘Nee’, zegt Yessin. ‘Niet gewoon hoog. 9 3 2 5 4 6 9 4 1 7 2 8 3 5 ‘Idioot! Als Ali erachter komt!’ baasd zijn hoofd. Achterlijk hoog scoren! Dan lukt het. 7 5 2 4 3 8 6 9 1 ‘Ali’, zegt Ilias. ‘Alsof ik bang ben voor ‘Ouwe trouwe Google, hè.’ Maar Ilias Dat kun je toch wel? Je bent toch zo 3 8 1 5 9 6 7 4 2 Ali!’ Het klinkt zó minachtend, dat grijnst trots. intelligent?’ 8 7 4 2 6 9 7 5 3 1 8 4 Yessin ineens diep ademhaalt. Is het Hij loopt weer verder. ‘Hoe kom je daar bij?’ 1 4 7 6 8 9 5 2 3 5 8 1 3 5 3 8 2 1 4 9 6 7 mogelijk? Kun je ook níét bang zijn Yessin haalt hem in. En wat dan nog ‘Mij hou je niet voor de gek.’ Yessin 8 1 6 3 4 5 2 7 9 voor Ali? eigenlijk, als Ali hem met Ilias ziet? lacht hardop. Ilias heeft uit zichzelf 1 6 2 8 9 7 3 8 2 1 4 5 6 ‘Trouwens’, zegt Ilias, ‘ik weet nog En wat dan nog, als je een beetje begrepen waarom hij dat zinnetje 4 2 5 9 6 7 3 1 8 iets. Ali heeft gelogen over zijn leef- kunt voetballen? Niet eens goed ge- heeft gepost. Dat is slim, achterlijk tijd. Hij is eigenlijk al te oud voor die noeg om op tijd ontdekt te worden? slim! Schrijf alle cijfers 1 t/m 9 in alle verticale wordt vervolgd kolommen, alle horizontale rijen én in alle vierkantjes van 3 x 3 vakjes. waterval ★★★ 113. ‘Evelien, wil je je mond houden straks weer gewoon in haar mond zal misschien?’ zegt de juf vaak, maar ze stoppen. 5 2 1 3 kijkt er niet boos bij. Ze steekt haar Papa schraapt zijn keel, maar voor wijsvinger op. ‘Anneke.’ Anneke is hij iets kan zeggen, praat mama al- 9 1 5 8 een beetje zielig. Als iemand tegen weer. ‘Als jij …’ Het zijn maar twee haar begint te praten, schrikt ze altijd woorden, maar ze zijn zo scherp als 4 een beetje. Maar als ze uitgeschrok- mesjes en papa krimpt een beetje in ken is, komt er een klein glimlachje elkaar. Hun ogen ontmoeten elkaar, 6 7 op haar gezicht en een kuiltje in haar maar ze kijkt snel weer naar mama, wang. Ze wilde dat zij ook een kuiltje moet ze lachen, maar aan haar buik want ze begrijpt niets van wat ze in OPLOSSING SUDOKU 3 in haar wang had. Haar middelvin- voelt ze dat er eigenlijk helemaal zijn ogen ziet. Als jij, als jij, als jij … HEAVY VAN GISTEREN ger. ‘Hetty.’ Ringvinger. ‘Lea.’ Net als niets is om te lachen. Die twee woorden heeft ze al zo vaak 8 4 9 4 1 2 5 8 3 6 7 ze haar pink omhoog wil doen, legt Mama pakt haar vork weer op en ze gehoord, dat ze ze soms zachtjes voor 8 7 6 3 4 1 5 2 9 mama haar vork met een harde tik wijst ermee naar papa. ‘En waag het zich uitzingt, als in een vrolijk liedje. 3 2 5 6 9 7 4 1 8 op tafel. niet om hier iets tegen in te brengen’, Blij, rijmt er op. En vrij. Maar die 3 7 5 2 7 5 3 9 1 2 8 4 6 2 6 8 5 7 4 9 3 1 ‘We doen dit jaar geen kinderfeestje, zegt mama. woordjes passen geen van beide bij 4 6 1 9 4 8 3 6 7 5 2 Magda’, zegt mama. Papa’s mond, Haar stem klinkt hard en hoog en er de andere twee. 5 8 9 1 2 3 6 7 4 waar hij net een hap in wilde ste- rolt een klein stukje vlees uit haar Mama eet alweer. Het uitgekauwde 9 6 1 7 4 8 5 2 9 3 ken, gaat weer dicht. Ze kijkt hoe hij mond weer op haar bord. Ze kijkt stukje vlees belandt samen met een 4 3 2 7 6 9 1 8 5 de vork vol aardappelen en bietjes naar het zachte, vormloze stukje aardappeltje op haar vork. Ze schrikt zomaar op het tafelzeiltje legt. Bijna vlees en vraagt zich af of mama het op als mama haar aankijkt.

wordt vervolgd 19 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

en verder kerknieuws anp nd.nl/buitenland redactie nd • beeld Eva Sinnema, nd ■ protestantse kerk Aangenomen naar Garderen (her- Ruimterots vormd): P. Nobel te Monster (hervormd). krijgt naam overleden Arnhem | 9 maart | Philippus voor sonde Leander Krijger (geboren 15 maart 1938). Hervormd predikant te ▶Baltimore ’s-Heer Abtskerke en Nisse (1966), Een verre ruimterots die volgend Den Haag-Loosduinen (1972) en jaar bezoek krijgt vanaf de aarde, Velp (1980). Emeritaat: 1986. heeft een naam gekregen. Het Hilversum | 12 maart | Reinier rotsblok 2014 MU69, voorbij Pluto, Frans Jacob Beltman (geboren heet voortaan Ultima Thule. 21 juni 1945). Hervormd zen- De Dokkumse leerling Heine Piter (12) overlegt met De protestants-christelijke woonzorgorganisatie Huis ter dingspredikant (1975), vervolgens Voor de Grieken en Romeinen was schoolbestuurder Willem Wouda over de kinderdirecteur. Leede biedt nu ook reformatorische dagbesteding aan. predikant te Zevenaar (1982) en Thule een mythisch eiland in het Hilversum (1989). Emeritaat: hoge noorden. Ultima Thule, wat ‘het ■ school in Dokkum zoekt kinderdirecteur mensen met een reformatorische achtergrond. Activi- 2009. uiterste Thule’ betekent, geeft aan De twaalfjarige Heine Piter wil een procedure starten teiten als bijbellezen en het zingen van liederen zijn dat de sonde voorbij de grenzen van voor de benoeming van een kinderdirecteur op de Bur- speciaal aangepast aan deze doelgroep. Iedere dinsdag ■ geref. kerken vrijgemaakt de bekende wereld gaat. gerschool in Dokkum. Deze kan in naam van de leerlin- drinken de deelnemers gezamenlijk koffie, eten zij een Beroepen te Pijnacker-Nootdorp: Ultima Thule is miljarden jaren gelegen de directeur van zijn basisschool helpen bij haar da- middagmaaltijd en maken zij het gezellig in De Roef, de kandidaat M.A. van der Welle te den gevormd in de tijd dat ons zon- gelijkse taken. De jongen kwam op het idee nadat hij huiskamer van Huis ter Leede. Kampen. nestelsel ontstond. De sonde New hoorde van het kinderburgemeesterschap. Hij stelde een Horizons moet onder meer uitzoeken functieprofiel op, sprak met betrokkenen en maakte een ■ vrijwilligers maken schoon voor het Pascha ■ gereformeerde gemeenten waar het rotsblok uit bestaat. Op 1 afspraak met bestuurder Willem Wouda van Ruim veertig Rotterdamse vrijwilligers hebben tijdens Beroepen te Grand Rapids (Covell januari 2019 komt de sonde tot op onderwijsstichting ROOBOL. Net als de leerlingen en de landelijke actie NLDoet op 9 maart de straten rond Avenue, Michigan, Verenigde Sta- een paar duizend kilometer van Ulti- leerkrachten was Wouda onder de indruk van het plan. het Slingeplein in Rotterdam-Zuid schoongemaakt. De ten): A.H. Verhoef te St. Catharines ma Thule. Nog nooit is een object zo Heine gaat nu met zijn plan naar de medezeggen- opruimactie liep tot aan metrostation Slinge en leverde (Ontario, Canada); ver van de aarde bezocht. schapsraad. Tijdens de sollicitatieprocedure, die hij zelf talloze zakken van 50 liter afval op. Ook werd het Slin- te Leerdam: A. Schot te Nunspeet. De New Horizons werd gelanceerd in heeft opgezet, neemt hij de rol in van voorzitter van de geplein met hogedrukreinigers schoongespoten. 2006 en vloog in juli 2015 langs de benoemings- en adviescommissie. Iedere leerling vanaf De groep bestond uit vrijwilligers van de WMS Church ■ hersteld hervormde kerk dwergplaneet Pluto. Hij is nu met groep 5 van de Burgerschool kan solliciteren. of God, het Albeda College Rosestraat en buurtbewo- Beroepen te Breukelen in een snelheid van 1 miljoen kilometer ners. Samen versierden zij de buitentrap van de kerk op combinatie met Houten: per dag op weg naar Ultima Thule. ■ dagbesteding voor reformatorische ouderen het plein met bloemen en planten. De WMS Church of A.J. Britstra te Maartensdijk. Rond 2047 zal de New Horizons de De protestants-christelijke woonzorgorganisatie Huis God viert binnenkort het Pascha, het joodse paasfeest. rand van ons zonnestelsel bereiken. ter Leede in Leerdam biedt sinds kort dagbesteding aan ▶▶ tips? Mail naar [email protected] Het is niet bekend of hij dan nog werkt. <

Zr. Ms. | Zijner Majesteits familie en krijgsmacht Riekelt Pasterkamp • beeld Riekelt Pasterkamp Militairen en muziek zijn één

Muziek en militairen horen bij elkaar. Vroeger op het slagveld hadden muziekinstrumenten een sig- naalfunctie. Natuurlijk werd (mars) muziek ook gebruikt om de mannen te motiveren. Tegenwoordig speelt muziek een belangrijke rol bij militaire ceremonies en nationale gebeurtenissen. Maar niet alleen daar maken militaire orkesten hun opwachting. Ze spelen ook in theaters en sporthallen in binnen- en buitenland. En in een museum. Aanstaande zaterdag is in het Nati- onaal Militair Museum in Soester- berg de vierde editie van de ‘Nacht van de Militaire Muziek’. Tegen een prachtig decor presenteren 200 militaire musici zich. Ze geven maar liefst 36 concerten. Dit jaar is er speciale aandacht voor het thema ‘vader’ dat op meerdere momenten terugkomt. Zo heeft de zanger Her- man van Veen de compositie ‘Vete- renanen serenade 1441’ opgedra- gen aan soldaat 1441 van de Nederlandse Binnenlandse Strijd- krachten Jan van Veen (1918- Tegen het decor van het Nationaal Militair Museum presenteren zich zaterdag 200 militaire musici. 2000). Het werk wordt uitgevoerd door muzikanten van de Konink- en verder lijke Militaire Kapel Johan Willem De Big Band Tent met bar en 600 beats. DJ Jimmy Ouwens is zelf mi- edities in no time uitverkocht. Aan ▶ Opent koningin Máxima van- Friso. staanplaatsen biedt ruimte aan de litair en kent beide werelden. Air de deur zijn er geen kaarten meer daag in Den Haag het experti- Efraim Trujillo is uitgenodigd door Trompetten van Oranje. De vijf bes- Assault heet het programma dat beschikbaar. Wie op korte termijn secentrum Endometriose in Ba- de Fanfare Bereden Wapens voor te trompettisten van Nederland samen met blazers van de Regi- wil genieten van de militaire mu- lans in HMC Bronovo. een latin-jazz programma. Onder staan op één podium en tonen wat mentsfanfare Garde Grenadiers en sici kan terecht op de Nederlandse ▶ Brengen op 20 en 21 maart The Dogfight, een plek in het mu- ze kunnen. Het optreden eindigt in Jagers is samengesteld. Veteranendag op zaterdag 30 juni koning Abdullah II bin al Hus- seum waar gevechtsvliegtuigen een feestje met vele collega-trom- De Nacht van de Militaire Muziek in Den Haag. En anders wachten tot sein en koningin Rania al Ab- hangend aan het plafond op het pettisten. Waar marsmuziek pelo- begint een aardige traditie te wor- volgend jaar als de Nacht van de dullah van Jordanië een offici- oog met elkaar in gevecht zijn, kan tons op straat in beweging krijgt den. Zaterdag is de vierde editie en Militaire Muziek haar eerste lus- eel bezoek aan Nederland. er gedanst worden. doen dj’s dit op festivals met hun die is net als de voorgaande drie trum viert. < 20 (bijna) achterop donderdag 15 maart 2018

stilgezet nd jong kort& klein column Psalm 22:11 Liesbeth Goedbloed nd.nl/columns donderdag 15 maart 2018 Altijd al 887 Robin van Deutekom • beeld istock Vooruitzien Bij mijn geboorte vingen uw De buurtmoestuin is geschiedenis. Niet omdat de handen mij op, van de grond volledig is overgenomen door gras en moederschoot af bent u mijn Slotenmaker pakt dief wankruid, maar vooral omdat de grond binnenkort God. bouwrijp gemaakt wordt. En bouwrijp betekent in modern Nederlands niet ‘rijp voor akkerbouw of Veel mensen, ook christenen, bloementeelt’, maar rijp voor woningbouw. In dit hebben helemaal niet zo’n vei- geval: herenhuizen, eengezinswoningen en lige jeugd gehad. Ze denken bungalows. dan ook liever niet terug aan Behalve de buurtmoestuin moeten ook het oude vroeger, ze weten zich vaak postkantoor en de kringloop voor de vooruitgang maar weinig te herinneren, wijken. Het zat er al jaren in en nu mogen de gewoon uit zelfbescherming. projectontwikkelaars eindelijk hun grote gang gaan. Zou God ook voor hen vanaf de Voor mij betekent het dat ik grond verlies. Maar moederschoot hun God zijn ik heb ook grond gewonnen. Direct achterhter geweest? Niet voor te stellen. mijn huis, op een afgesloten parkeerterrein,rrein, Waarom bood Hij hun dan niet is een strook grond van één meter breeded en meer veiligheid? dertig meter lang en dat mag ik van En toch gebeurt het dat be- Zo ga je naar je werk en zo zoek je een smartphone- mijn buurman bebouwen en bewa- schadigde mensen hun ver- dief. Het overkwam een slotenmaker in Amsterdam. ren. trouwen op God gaan stellen. Ik maak dus piepkleine moesplan- Dwars tegen dat basale gevoel Een slotenmaker heeft woensdag een netjes. Ik denk aan aardbeien (een van onveiligheid in leer je de vrouw geholpen haar gestolen iPhone paar) en frambozen (een paar). Ik overgave aan de HEER. Dat is en rugzak terug te krijgen. zoek tomatenzaad uit (om vast voor nou echt werk van Gods Geest. te zaaien) en bedenk dat ik de laatste De littekens in je ziel blijven De vrouw was in een café in het centrum van aardperen uit de buurtmoestuin kan schrijnen, maar daaroverheen Amsterdam toen ze ontdekte dat haar rugtas was opgraven en achter mijn huis weer kann komt de genadig helende wer- gestolen. Daarin zaten haar smartphone en haar ingraven. king van Gods goedheid. sleutels. Ze besloot eerst een slotenmaker te bellen, En ik beloof mezelf ook dat ik binnenkortort En ooit, als je Jezus Christus zodat ze in elk geval haar huis weer in kon. de beheerder van het volkstuincomplexx ontmoet, weet je het zeker: U Eenmaal thuis zag ze op de track & trace-app dat ga bellen: dan heb ik vast wat grond was altijd al mijn Redder. haar iPhone steeds verder naar het centrum van de achter de hand, voor het geval ik mijn stad bewoog. Samen met de slotenmaker reed ze parkeertuintje ook verlies. naar die locatie en belde de politie. Regeren is vooruitzien. Agenten arresteerden de dief, die inderdaad de iPhone en rugtas van de vrouw bij zich had. Hij zit nu vast. De vrouw heeft al haar spullen weer terug. ■ndmorgen In Gulliver stelt Arnon Grunberg dat er wat vind jij? in de haat van de boze burger tegen Ik ga ook een track & trace-app installeren. nieuw komers ook jaloezie schuilgaat. < jonge tradities Wim van der Aa • beeld unsplash / Grant Whitty De kleuren van het protestantse kerkelijk jaar

Op zondagmorgen ben ik nogal eens op pad om ergens een dienst te leiden. Radio 4 is een vaste geleide. Tussen negen en tien klinkt er een haast liturgisch programma dat aansluit bij de tijd van het kerkelijke jaar. Afgelopen zondag was het zondag gaudete, Latijn voor ‘verheugt u’.

De presentator ging in op het feit dat Maar sinds de liturgische beweging in vele kerken op deze zondag de vanaf het begin van de twintigste kleur paars wordt vermengd met wit eeuw aandacht vroeg voor verdwe- – we zitten halverwege de vastentijd nen symboliek nam, de aandacht en en Pasen lonkt. Dat levert de kleur waardering in diverse protestantse roze op. De derde adventszondag kringen toe. In de jaren zeventig en kleurt ook roze. tachtig van de vorige eeuw versche- Uiteraard moet dit niet verward nen werkboekjes over het gebruik worden met wat in sommige kringen van de kleuren in de eredienst. roze zondag heet. Eens per jaar Menig kerk heeft nu een kleed han- wordt er dan in het bijzonder aan- gen vanaf de kansel of de avond- dacht gevraagd voor de positie van maalstafel in de kleur van het kerke- de lhtb’ers in kerk en samenleving. lijk jaar. In protestantse kring hebben de Ook zien we een toenemende sym- kleuren lange tijd geen enkele rol boliek op de kleding van de voorgan- Waar liturgisch kleurgebruik voorheen vooral een rooms-katholiek gebruik was, geven nu ook steeds meer gespeeld in de eredienst. Dat liet men ger, bijvoorbeeld in de vorm van een protestantse kerken kleur aan het kerkelijk jaar. over aan Rome. Daar hanteert men stola. Daarop staan dan weer diverse sinds de twaalfde eeuw een bepaald christelijke symbolen, van duiven en kleurschema voor de aankleding van kruisen tot wijnranken en druiven- wachting van de grote zomer uitge- van. Die schaadt of leidt tot andere met name het altaar, en de liturgi- trossen. drukt. De Vroege Kerk benadrukte gedachten dan waarvoor de ere- sche kledij van de voorganger. De kleuren zelf symboliseren in een- met de kleuren vooral het belang dienst bestemd is. De Reformatie schafte deze gebrui- voud de tijd van het jaar. Momenteel van de avondmaalstafel en de leze- Wie echter denkt alle kleur buiten de ken af, behalve opmerkelijk genoeg is het de kleur paars, ingetogenheid naar. kerkdeur te houden die vergist zich. het wit van het kleed over de avond- en soberheid. Het licht keert door het Kleur vraagt aandacht voor Woord Geen kerk kan zonder kleur, al is het maalstafel wanneer alle dingen paars naar binnen. In afwachting van en sacrament. Het accent ligt op de maar het zuivere wit van het avond- gereed waren om brood en wijn te het wit van Pasen en het rood van Schriftvertolking, de avondmaalsvie- maalskleed, of het sobere zwart van delen. Geen kerk zo gereformeerd of Pinksteren, kleur van vuur en passie, ring en de ambtsbediening. een toga of pak. De christelijke er is wel een smetteloos wit avond- werk van de Geest. Al vroeg werd de overdaad afgewe- gemeente leeft tenslotte het hele maalskleed, de kleur van zuiverheid Na Pinksteren wordt met de kleur zen en in protestantse kring werd al kerkelijk jaar van Pasen, sober of en overwinning. groen de hoop, de vrede, de ver- snel gewezen op het gevaar van er- niet. < 21 nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

WEER NEDERLAND EUROPA Diana Woei VANOCHTEND zonnig

opklaringen 5 L bewolkt L Later regen Het zachte weer van de afgelo- buien 975 pen dagen is na vandaag voorbij. Er stroomt morgen koude lucht HELSINKI 4 onweer OSLO 1025 het land binnen en we krijgen het laatste staartje van de win- MOSKOU ter op bezoek. Vandaag merken regen DUBLIN 1020 we daar nog weinig van. De dag 4 begint droog, met vooral in het sneeuwregen 1015 noordoosten zon. Al snel neemt echter de bewolking vanuit het BERLIJN sneeuwbuien zuidwesten toe, en aan het eind LONDEN WARSCHAU van de ochtend begint het daar te VANMIDDAG 980 PARIJS regenen. De regen trekt in de loop sneeuw van de dag verder over het land, 985 1010 maar in het noordoosten blijft het 990 1010 mist 0 droog. De zuidoosten-wind is 995 matig tot vrij krachtig. De 5 temperatuur komt vanmiddag 4 wind in Bft uit op een graad of 10. Morgen 1000 STANBOEL blijft de storing met bewolking MADRID DUBROVNIK I warmtefront en zo nu en dan regen boven het LISSABON ROME land liggen. De wind draait naar koufront het oosten en brengt koude lucht 4 10050 5 met zich mee. De middagtempe- ATHENE raturen liggen tussen 2 graden in hogedrukgebied het noorden en 8 in het zuiden. H CANARISCHE 1015 EILANDEN In het noorden kan de regen in 3 TUNIS de loop van de middag overgaan L lagedrukgebied in (natte) sneeuw, later is dit ook in het midden van het land mo- -1000- isobar <-15° -15°/ -10° -10°/ -5° -5°/ 0° 0°/ 5° 5°/ 10° 10°/ 15° 15°/ 20° 20°/ 25° 25°/ 30° 30°/ 35° >35° gelijk. In de nacht naar zaterdag vriest het in het hele land 3 tot

5 graden. In het noorden is het NEDERLANDVANDAAGMORGEN EUROPA VANDAAGMORGEN WERELD VANDAAG MORGEN ZON dan inmiddels droog, maar in het stadweer°Cweer°C stad weer °C weer °C stad weer °C weer °C VANDAAG MORGEN zuiden kan het licht sneeuwen. Amsterdam regenbui 11 neerslag 5 Athene zonnig 19 zonnig 20 Antalya zonnig 18 zonnig 22 06:55 uur 06:53 uur Zaterdag klaart het geleidelijk op Apeldoorn regenbui 11 neerslag 5 Barcelona onweer 17 zonnig 17 Bangkok zonnig 36 zonnig 35 18:42 uur 18:44 uur en het blijft de rest van het week- Arnhem regenbui 11 neerslag 5 Berlijn bewolkt 7 bewolkt 5 Buenos Aires zonnig 26 zonnig 29 MAAN end droog en ook vrij zonnig. Wel Breda regenbui 11 nat. 5 Boedapest bewolkt 12 regenbui 9 Casablanca regen 17 onweer 17 VANDAAG MORGEN voelt het met maxima net boven Den Bosch neerslag 9 neerslag 7 Bordeaux onweer 15 regenbui 12 Curaçao bewolkt 31 bewolkt 30 06:21 uur 06:47 uur Den Haag regenbui 10 neerslag 7 Brussel regenbui 10 bewolkt 12 Delhi zonnig 35 zonnig 34 16:23 uur 17:32 uur nul en een stevige oostenwind Den Helder regenbui 10 nat. 4 Dublin regenbui 11 regenbui 10 Johannesburg bewolkt 28 regenbui 29 MAANSTANDEN ijzig koud. Eindhoven regenbui 11 neerslag 8 Frankfurt regenbui 12 bewolkt 11 Lima bewolkt 25 bewolkt 26 Nieuwe maan 17 maa Emmen bewolkt 10 regen 2 Heraklion zonnig 19 zonnig 21 Los Angeles zonnig 17 regenbui 16 Eerste kwartier 24 maa Enschede regenbui 12 nat. 4 Innsbruck bewolkt 14 onweer 9 Melbourne bewolkt 20 bewolkt 27 Volle maan 31 maa Groningen bewolkt 9 nat. 3 Kopenhagen bewolkt 1 zonnig 0 Mexico City zonnig 25 zonnig 25 Laatste kwartier 08 apr Leeuwarden bewolkt 10 nat. 2 Las Palmas bewolkt 21 zonnig 20 Nairobi regenbui 25 regenbui 24 Lelystad regenbui 11 neerslag 4 Lissabon onweer 14 onweer 14 New Orleans zonnig 22 regenbui 23 Maastricht neerslag 11 regenbui 7 Londen regenbui 13 regenbui 12 New York zonnig 7 bewolkt 3 Middelburg regen 10 regenbui 11 Madrid zonnig 12 onweer 10 Paramaribo bewolkt 31 regenbui 30 Nijmegen regenbui 12 neerslag 8 Milaan regen 10 onweer 15 Peking zonnig 14 bewolkt 9 HOOGWATER Rotterdam neerslag 10 regenbui 7 Moskou sneeuw -2 bewolkt -10 Seoul regen 14 zonnig 12 Delfzijl 10:55 uur 23:04 uur Terschelling bewolkt 8 neerslag 4 Nice regen 12 zonnig 16 Singapore onweer 33 regenbui 34 Dordrecht 03:24 uur 15:56 uur Utrecht regenbui 11 nat. 5 Oslo bewolkt -3 zonnig -7 Sydney zonnig 33 bewolkt 25 Harlingen 08:24 uur 20:44 uur Venlo regenbui 11 neerslag 7 Parijs regenbui 13 regenbui 13 Tel Aviv bewolkt 20 zonnig 19 IJmuiden 02:46 uur 14:55 uur EXTREMEN Vlissingen regen 10 regenbui 11 Rome bewolkt 17 regen 16 Tokio zonnig 21 regenbui 18 Rotterdam 02:55 uur 15:05 uur Warmst: 18,4 °C in 1972 Winterswijk regenbui 11 regen 4 Sofia zonnig 14 bewolkt 16 Toronto bewolkt 2 zonnig -2 Stavenisse 02:19 uur 14:50 uur Koudst: -5,7 °C in 1987 Zierikzee regenbui 9 bewolkt 9 Stockholm zonnig -3 zonnig -5 Tunis bewolkt 26 bewolkt 20 Vlissingen 01:00 uur 13:18 uur Natst: 15,0 mm in 1994 Zwolle regenbui 11 regen 3 Warschau bewolkt 5 bewolkt 4 Vancouver zonnig 10 zonnig 11 Yerseke 02:25 uur 14:49 uur

VORIG JAAR DONDERDAG VRIJDAG ZATERDAG ZONDAG MAANDAG DINSDAG WATERHOOGTE (CM) VANDAAG MORGEN Maximum 13.9 °C Arnhem 820 -5 Minimum 1.6 °C Keulen 372 35 Aantal mm 0.0 mm Konstanz 304 -2 Lobith 941 9 Zwolle 56 1 weer plaza 2° 11° 3° 5° -4° 1° -5° 2° -6° 5° -2° 7° 70% ZO 4 60% O 5 20% O 6 10% O 5 10% NO 3 10% N 3

colofon

Uitgave van Nederlands Dagblad B.V. combinatieabonnementen: van Nedag. Als u die informatie niet wenst, bank cultuur, media & wetenschap Berkenweg 11, 3818 LA Amersfoort. Zaterdag papier en door de week digitaal: kunt u dat schriftelijk melden of een formulier IBAN NL21INGB0659441144 Rien van den Berg, Maurice Hoogendoorn, Postbus 2085, 3800 CB Amersfoort. per maand € 21,75, per kwartaal € 62,90, aanvragen bij onze afdeling abonneeservice. BIC-code INGBNL2A Rick Moeliker, Hilbrand Rozema, Tel. 088 1 999 999, www.nd.nl. per jaar € 243,oo. Identiﬁcatienummer: NL44ZZZ090569430000 Roel Sikkema, Eymeke Verhoeven-Lobbezoo Nederlands Dagblad B.V. maakt Vrijdag, zaterdag papier en door de week advertenties wereld Jan van Benthem, deel uit van Nedag Uitgevers B.V. digitaal: per maand € 24,95, per kwartaal Tel. 088 1 999 999, ma. t/m vr. 8.30-17.00 uur; bezorging Tilly Dodds-Reijnen, Sanne van Grafhorst, Directie: Rinder Sekeris en Sjirk Kuijper € 71,90, per jaar € 276,00. site: nd.nl/adverteren. Informatie over bezorging tijdens kantooruren: Ruurd Ubels, Herman Veenhof, Gerhard Wilts Uitgever: Rinder Sekeris studentenabonnementen: familieberichten via site: 088 1 999 999. Op zaterdag van 8.30 tot politiek & economie Gerard Beverdam, Papier: per maand € 17,95, per kwartaal www.ndadvertenties.nl € 1,13 per mm, per 10.30 uur. Mailen kan ook: [email protected] of ga Piet de Jong, Sjoerd Mouissie, € 51,70, per jaar € 198,50. kolom; via e-mail: [email protected]. naar onze site nd.nl/bezorging. Of SMS 222 naar Eduard Sloot Zaterdag papier, door de week digitaal: € 1,24 per mm, per kolom. 1008 (55 cent per bericht) wanneer u vandaag kerk & religie Gerald Bruins, per maand € 10,88, per kwartaal € 31,45, tips via site: www.ndadvertenties.nl. geen krant hebt ontvangen. Gerard ter Horst, Wim Houtman, per jaar € 121,50. zakelijke advertenties via site: Wanneer u voor het eerst gebruik maakt van Eline Kuijper, Remco van Mulligen, algemene voorwaarden: www.nd.nl/adverteren; via e-mail: deze service, vermeld dan uw e-mailadres, Dick Schinkelshoek, redactieadressen Prijzen zijn inclusief btw. Abonnementen [email protected] postcode en huisnummer. Harmke Zonnebeld-van Berkum algemeen Postbus 2085, 3800 CB Amersfoort, kunnen op elk gewenst moment ingaan. sluitingstermijn geboorte- en binnenland & samenleving tel. 088 1 999 999; Opzeggen van een abonnement kan zowel overlijdensberichten vóór 16.00 uur, overige nd in aangepaste leesvorm Willem Bouwman, Auke van Eijsden, e-mail: [email protected] telefonisch, schriftelijk als per e-mail. Daarbij familieberichten vóór 13.00 uur; tips één dag Het ND is in aangepaste leesvorm verkrijgbaar Sophia Geuze-Verboom, Hans Hopman, politieke redactie: Postbus 20018, willen wij graag weten wat de reden van voor plaatsing vóór 12.00 uur; zakelijke bij Stichting Aangepast Lezen, Den Haag, Rebecca van de Kar, Ruth van der Kolk, 2500 EA Den Haag, tel. 070 3183180; opzegging is. De opzegging moet een maand advertenties reserveren vóór 09.00 uur, tel. 070 3381500. [email protected] Hilbert Meijer, Petra Noordhuis, e-mail: [email protected] voor de nieuwe betaalperiode binnen zijn bij aanleveren vóór 11.00 uur. Aaldert van Soest, Hans-Lukas Zuurman de afdeling abonneeservice. Het moment van sluitingstermijn maandageditie redactie opinie & debat abonnementen opzeggen is de dag waarop de opzegging bij familieberichten via site en e-mail zaterdags hoofdredactie Wim Houtman, Frans Tijssen, tel. 088 1 999 999, de afdeling abonneeservice binnen is. Tijdige tot 17.00 uur; tips vrijdags tot 12.00 uur; Sjirk Kuijper (hoofdredacteur), André Zwartbol e-mail: [email protected] opzegging van een abonnement voorkomt een zakelijke advertenties vrijdags tot 12.00 uur. Daniël Gillissen (adjunct-hoofdredacteur), bureauredacteuren abonnementsprijzen: stilzwijgende voortzetting. Frans Tijssen (secretaris) Jenneke van Garderen-Hoogland, per maand € 35,90 Van abonnees legt Nedag Uitgevers B.V. auteursrechten eindredactie Hugo de Bruijne, Cees Dorland, Roeland van Mourik, Harco Ploegman, per kwartaal € 103,40 gegevens vast voor de uitvoering van de Alle auteursrechten en databankrechten ten Jenneke van Garderen-Hoogland, Jan-Willem Veenhof per jaar € 393,00 abonnementsovereenkomst. Deze gegevens aanzien van de inhoud van deze uitgave Hilbert Meijer, Dick Schinkelshoek (dagkrant), vormgeving Egbert Bonte, In de abonnementsprijs voor de papieren kunnen gebruikt worden om abonnees te worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze Annemarie Eversdijk-Cornelisse (Leven), Lieneke Eefting, Bert Hagenaars, versie is 1,25% toeslag opgenomen voor informeren over de andere diensten en rechten berusten bij Nederlands Dagblad B.V., Reiny de Fijter (Gulliver), Wilco Pot, Hendrik Jan Vermeer, toegang tot alle digitale producten. producten van titels en werkmaatschappijen c.q. de desbetreﬀende auteur. Reina Wiskerke (Zeven), Christel Versteeg-van de Pol 22 media donderdag 15 maart 2018 nederlands dagblad

npo 2 ▶ eo, 19.20-19.50 uur npo 2 ▶ kro-ncrv, 21.00-21.25 uur Typisch Tuinzigt, Brandpunt+ verkiezingen Het programma gaat over de erfenis De gemeenteraadsverkiezingen van een Turkse treitervlogger. Hoe staan ook in Tuinzigt voor de deur. de Zaanse wijk Poelenburg symbool Maar van verkiezingskoorts is onder werd van een mislukte wijk. Henk de Tuinzigters nou niet echt sprake. van der Aa ging naar de wijk en keek DJ Janoesj heeft besloten de opkomst eens met een andere bril. Hij zag in de wijk wat op te krikken. Zijn vooral veel bewoners die op eigen Hollandse-hits-radiostation heeft hij kracht hun Poelenburg beter willen npo 3 ▶ kro-ncrv, 20.25-20.55 uur tijdelijk omgedoopt tot verkiezings- maken. station. Maar weet de lokale politiek Keuringsdienst van waarde de weg naar het studiootje in Ja- De paasdagen komen eraan en plots noesj’ eigen huiskamer wel te vin- duiken ze dan weer overal op. Kwar- den? teleitjes. Maar waar komen die schattige, gevlekte eitjes ineens van- npo 2 ▶ eo, 17.55-18.30 uur Van harte daan? Er blijkt iets vreemds aan de hand te zijn. Het gerucht gaat dat er Vandaag is het programma bij het Vlooienstoken, een oud lentefeest waar wordt gerommeld met de herkomst het ongedierte van de winter wordt verbrand op de Bedafse Bergen bij het van de eieren. Franse legbatterijeie- Brabantse Uden. In de kas bakt Annemarie Pronk een taart voor St. Patricks ren zouden worden verhandeld als Day. Een feest dat door de Ierse bevolking over de hele wereld wordt gevierd. Nederlands scharrelproduct.

NPO 1 NPO 2 NPO 3 tv vooraf 07.00 NOS Journaal. 07.10 Goedemorgen 07.34 NOS Journaal. 07.38 NOS Journaal. 09.56 Turnen. 10.05 Teletubbies. 10.15 Eline Kuijper nd.nl/media beeld kro-ncrv Nederland. 07.30 NOS Journaal. 07.35 Goe- 07.42 NOS Journaal. 07.46 NOS Journaal. Nijntjes avonturen, groot en klein. 10.25 demorgen Nederland. 08.00 NOS Journaal. 07.47 NOS Journaal. 08.00 NOS Journaal met Bing. 10.30 Bollie & Billie. 10.45 Maya de 08.10 Goedemorgen Nederland. 08.30 NOS gebarentolk. 08.15 NOS Journaal. 08.30 NOS bij. 10.55 Inui. 11.02 Olly, het kleine witte Kiezen voor kinderen Journaal. 08.40 Goedemorgen Nederland. Journaal. 08.34 NOS Journaal. 08.43 NOS busje. 11.10 Sesamstraat: 10 voor... 11.20 09.00 NOS Journaal. 09.15 Nederland in Journaal. 08.45 NOS Jeugdjournaal met ge- Pingu. 11.25 Timmy tijd. 11.35 Ziggy en de beweging. 09.30 NOS Journaal. 09.40 MAX barentolk. 09.00 NOS Journaal met gebaren- Zootram. 11.50 Pippi animatie. 12.10 Q Pootle Waarom zou je kinderen willen partnerkeuze ‘settle for less’, met Geheugentrainer. 10.00 NOS Journaal. 10.15 tolk. 09.15 VPRO Tegenlicht. 10.05 Zembla. 5. 12.25 De Boterhamshow. 12.40 Heidi. krijgen? Wil je er nu aan begin- minder genoegen nemen. ‘Dat is Kook mee met MAX. 10.30 NOS Journaal. 10.50 De Rijdende Rechter. 11.25 De wereld 13.05 Kindertijd. 13.06 Lachemetsoep. 13.17 nen of toch nog even wachten? niet wat ik ga doen.’ Zij wil alleen 10.40 NOS Journaal. 11.00 NOS Journaal. draait door. 12.20 BinnensteBuiten. 12.53 Zeevlam. 13.24 Tom a mambalamba brombo Over deze vragen gaat de eerste kinderen met ‘de man van mijn 11.15 Tijd voor MAX. 12.00 NOS Journaal. Politieke Partijen: PvdA. 13.00 NOS Journaal. hongo. 13.30 Zand. 13.35 Tip de muis. 13.40 aflevering van De Roze Dolk. dromen’. 12.20 NOS Journaal. 12.35 NOS Journaal. 13.10 Sportjournaal. 13.20 Socutera. 13.21 De Sesamstraat. 13.55 De speelgoeddokter. Rianne en Daan introduceren de 13.00 NOS Journaal. 13.20 NOS Journaal. Monitor. 13.55 De Verwondering. 14.40 MAX 14.10 Babar en de belevenissen van Badou. In de serie onderzoekt program- term kindervrij, als positief alter- 13.35 NOS Journaal. 14.00 NOS Journaal. Maakt Mogelijk. 15.15 Typisch Tuinzigt. 16.00 14.20 Mike de ridder. 14.35 De Smurfen. mamaker Bo Jeuken wat er alle- natief voor kinderloos, een term 14.15 Kook mee met MAX. 14.30 NOS Jour- NOS Journaal. 16.10 De olympische genen 14.55 Peter Pan. 15.15 Peperbollen. 15.45 maal op je afkomt als je kinderen waarin een gemis doorklinkt. Ze naal. 14.45 NOS Journaal. 15.00 NOS Jour- van... 16.15 Nederland op film. 16.45 Gorts Beste Vrienden Quiz. 16.05 #forever. 16.20 wilt. ‘Dat heel erg nadenken over hebben ervoor gekozen geen kin- naal. 15.21 Pauw. 16.15 NOS Paralympische Wijnkwartier. 17.05 Mr Selfridge. 17.55 Van SpangaS. 16.30 SpangaS. 16.45 Checkpoint. je kinderwens, is dat iets van mij, deren te krijgen, zodat ze de hele Spelen. 16.45 De olympische genen van... Harte ...... 17.00 De grote geldshow: Geld maakt wel/ of iets van nu?’, vraagt Jeuken wereld over kunnen vliegen. Daan 17.00 NOS Journaal. 17.10 Tijd voor MAX. 17.56 niet gelukkig. 17.10 Beste Vrienden Quiz. zich hardop af. formuleert het zo: ‘Ik heb de be- Politieke partijen: PVV ...... 18.30 Hallo Nederland. 17.35 Gek op jou! 17.45 Jill ...... De Roze Dolk volgt de lijn van een hoefte gewoon niet om te zorgen 18.50 BinnensteBuiten. voorspelbaar concept. Een per- voor iemand anders. Ik geef het 18.00 NOS Journaal. 19.20 Typisch Tuinzigt. 18.00 #forever. soon grijpt een eigen zoektocht geld daarvoor liever aan mezelf 18.15 EenVandaag. 19.55 De Tafel van Taal. 18.20 SpangaS. aan om daar een serie over te ma- uit.’ 18.45 NOS Sportjournaal. 20.30 Volle Zalen. 18.30 SpangaS. ken. Betrekt daarbij met quasi- Jeuken gaat te rade bij ervarings- 19.00 De wereld draait door. 21.00 Brandpunt+. 18.40 Het Klokhuis. spontane gesprekjes en dito ruzies deskundigen: haar eigen ouders 20.00 NOS Journaal. 21.25 Focus. 19.00 NOS Jeugdjournaal. de eigen partner, en interviewt en columnist Henk van Straten, 20.35 Dokter Deen. 22.00 Nieuwsuur. 19.30 First Dates. vrienden en bekende Nederlan- vader van twee jongens. Van Stra- 21.30 Bed & Breakfast. 22.45 NOS Paralympische Spelen. 20.25 Keuringsdienst van waarde. ders. Zodoende komen er mensen ten vertelt dat het ‘parttime va- 22.20 De Noodcentrale. 23.20 Onsbelang. 20.55 Break Free. aan het woord uit een klein, rand- derschap’, zoals hij het noemt, 23.00 Pauw 23.55 Nachtzoen 21.40 De Roze Dolk. stedelijk kringetje die ongeveer hem beter afgaat dan het ‘fulltime 22.30 Cold Feet. op dezelfde manier in het leven vaderschap’, uit de tijd dat hij nog 23.25 Sluipschutters staan. Mede daardoor blijft De niet gescheiden was. ‘Die optie ▹▹ kijk voor het complete programmaoverzicht op www.nos.nl Roze Dolk steken in oppervlakkige heb je dus ook nog’, houdt hij Jeu- of op Teletekst pagina 200 ...... ▹▹ vragen naar voor- en nadelen van ken voor. Maar zij blijft liever bij kinderen. Je zou willen dat Jeuken haar partner Stef, die tegen het haar oor te luisteren had gelegd einde scherp uit de hoek komt. ‘Ik bij mensen met meer levenserva- vind het zo raar dat we het hier- EEN BBC 1 ring en wijsheid. Een oudere, een over hebben als een keuze. Wil ik 09.00 Winterbeelden. 10.00 Radio 2 op één. 11.00 Homes Under the Hammer. 12.00 The filosoof, een socioloog of een do- kinderen omdat ik het wil mee- 12.00 Winterbeelden. 12.20 Dagelijkse kost. Sheriffs Are Coming. 12.45 Caught Red Han- minee misschien? maken, als een soort pretpark? Als 12.35 Blokken. 13.00 Het journaal. 13.25 Het ded. 13.15 Bargain Hunt. 14.00 BBC News at Desondanks laat deze eerste afle- een attractie, zo van: ga je instap- weer. 13.30 Iedereen beroemd. 13.50 Thuis. One; Weather. 14.30 BBC Regional News and vering aardig zien hoe dertigers pen of niet?’ 14.15 Pano. 14.50 Villa Politica. 16.30 The Weather. 14.45 Doctors. 15.15 A Place to Call van nu in het leven staan. Ze pro- Ook haar eigen vader, die destijds Last Ship. 17.10 Wild Ireland. 17.35 Buren .... Home. 16.05 Escape to the Country. 16.45 beren zich niet te laten leiden over zijn eigen kinderwens niet 18.00 Het journaal. 18.10 Het weer. Coast and Country Auctions. 17.30 Flog It! ..... door wat anderen doen en willen echt nadacht, komt met een ver- 18.15 Dagelijkse kost. 18.30 Blokken. 18.15 Pointless. 19.00 BBC News at Six; Het klokhuis In het gebouw Kyto- een leuk en controleerbaar leven rassend zinnige opmerking. 19.00 Het journaal. 19.40 Iedereen Weather. 19.30 BBC Regional News and pia werken muzikanten samen aan leiden. Zo vertelt de 36-jarige vrij- ‘Doordat je kinderen hebt, krijg je beroemd. 20.05 Het weer. 20.10 Thuis. Weather. 20.00 The One Show. 20.30 nieuwe muziek. npo 3, 18.40 uur gezel Fleur Jansen dat ze haar ei- die spiegel altijd voorgehouden, of 20.35 Vandaag over een jaar. 21.30 EastEnders. 20.57 BBC News and Regi- tjes laat invriezen, als back-up. je nu wilt of niet. Dat is goed.’ < Klem. 22.20 Het journaal. 22.35 De onal News. 21.00 MasterChef. 22.00 Not Het geeft haar rust. Ze ziet vrou- ▶▶ De Roze Dolk, kro-ncrv, Ronde. 23.35 The Last Ship ...... Going Out. 22.30 Still Game. 23.00 BBC NGC wen in haar omgeving die in hun npo 3, 21.40 – 22.30 uur. 00.14 Keno. 00.15 Het weer. 00.20 Dage- News at Ten. 23.30 BBC Regional News 06.00 Ice Road Rescue. 06.45 The Incredible lijkse kost. 00.35 Iedereen beroemd. and Weather. 23.45 Question Time Dr. Pol. 07.30 The Incredible Dr. Pol. 08.15 NG Wildlife: America's National Parks. 09.00 ARD BBC 2 Fish Tank Kings. 09.45 Monster Fish. 10.30 05.30 Sportschau. 07.00 ZDF-Morgenmaga- 07.00 The Repair Shop. 07.30 Holding Back Monster Fish. 11.20 Big Fix Alaska. 12.15 Ul- zin. 09.00 Tagesschau. 09.05 Rote Rosen. the Years. 08.15 The Sheriffs Are Coming. timate Airport Dubai. 13.10 Known Universe. 09.55 Tagesschau. 10.00 Sportschau ...... 09.00 Sign Zone: Earth's Natural Wonders. 14.05 Wicked Tuna. 15.05 Storage Wars: 18.50 In aller Freundschaft – Die 10.00 Victoria Derbyshire. 12.00 BBC News- Canada. 15.35 Storage Wars: Canada. 16.00 jungen Ärzte. 19.45 Wissen vor acht – room Live. 13.00 Daily Politics. 14.00 Two Air Crash Investigation. 17.00 Air Crash Inves- Mensch. 19.50 Wetter vor acht. 19.55 Tribes. 14.30 Yes Chef. 15.15 Your Home in tigation ...... Börse vor acht. 20.00 Tagesschau. 20.15 Their Hands. 16.15 Planet Earth. 17.15 Into 18.00 The Incredible Dr. Pol. 19.00 The DonnerstagsKrimi im Ersten: Mordkom- the Wild with Gordon Buchanan ...... Incredible Dr. Pol. 20.00 Seconds from mission Istanbul – Der letzte Gast. 21.45 18.15 Put Your Money Where Your Mouth Disaster. 21.00 Big Fix Alaska. 22.00 My Monitor. 22.15 Tagesthemen. 22.45 Nuhr Is. 19.00 Eggheads. 19.30 The Repair Fighting Season. 23.00 Drug Inc -Best im Ersten. 23.30 Drei. Zwo. Eins. Michl Shop. 20.00 Saving Lives at Sea. 21.00 Of Müller ...... Great Continental Railway Journeys. 00.00 Invasion Earth. 01.00 Chain of Com- 00.15 Nachtmagazin. 00.35 DonnerstagsKri- 22.00 Civilisations. 23.00 MOTD: The mand. 02.00 Locked Up Abroad. 02.48 mi im Ersten: Mordkommission Istanbul – Der Premier League Show. 23.30 Newsnight Wicked Tuna. 03.35 Air Crash Investigation. letzte Gast. 02.05 Sportschau. 00.10 Weather. 00.15 Top Gear. 04.20 Do or Die. 04.40 My Fighting Season. 23 media nederlands dagblad donderdag 15 maart 2018

npo 2 ▶ avrotros, 23.20-23.55 uur OnsBelang V/R/\L Martin Stoelinga en Jolanda Gaal van Onafhankelijk Delft verzetten zich Auke van Eijsden nd.nl/media beeld ap / Anthony Devli tegen de sloop van huizen in de wijk Heilige Land. Dré Peters van de Libe- rale Volkspartij Roermond steunt zijn vriend Jos van Rey in de rechts- Het internet eert Hawking zaak tegen hem. Van Rey wordt ver- dacht van fraude. Peters gaat met npo radio 1 ▶ ntr, hem mee naar de uitspraak in het 19.30-20.30 uur Wat trekt de aandacht op sociale naar de sterren, niet omlaag naar je hoger beroep. Boer Wim van der media? Vandaag: het overlijden van voeten’, citeert het account @simple- Zanden is raadslid van Balans Boxtel, Kunststof wetenschapper Stephen Hawking. romantic Hawking. Uit de muziekwe- maar zorgt tegelijkertijd ook voor de Petra Possel spreekt met Diederik reld komen eveneens condoleances, koeien en varkens, en voor zijn ou- van Vleuten, die van 2010 tot 2012 ‘Veel plezier, daar tussen de sterren!’ bijvoorbeeld van de Ierse rockband ders bij wie hij inwoont. Hij heeft succes had met de voorstelling De voormalige Amerikaanse presi- U2 en zangeres Katy Perry. ‘Er is een het er moeilijk mee dat zijn vader uit ‘Daar werd wat groots verricht’, dent Barack Obama plaatste woens- groot zwart gat in mijn hart ont- huis is geplaatst. Conciërge Kees over de geschiedenis van zijn oud- dag op Twitter een foto van natuur- staan’, schrijft Perry, waarbij ze refe- Dijkstra uit Emmen moet nog wen- oom in Nederlands-Indië. Nu komt kundige en wiskundige Stephen reert aan Hawkings onderzoek naar nen aan de politieke strijd. hij met een fotoboek waarin hij Hawking, die op 76-jarige leeftijd zwarte gaten. ‘Wie naar de sterren zijn familiegeschiedenis plaatst in overleed. Hawking bracht op de foto gaat, laat soms een zwart gat achter. de geschiedenis van dit gebied. een bezoek aan het Witte Huis, zoals satie. ‘Moge je blijven vliegen als su- Het universum salueert’, schrijft de altijd in zijn karakteristieke rolstoel. perman in microzwaartekracht.’ Nederlandse dichter Merel Morre. De tweet van Obama werd ruim Hawking was niet alleen een gelau- In de herinneringen aan Hawking 75.000 keer geretweet. En hij is niet werd wetenschapper, hij speelde ook gaat het vaak over geloof, of het ge- de enige die stilstaat bij het overlij- in enkele films en series – altijd als brek daaraan. In zijn boeken rekende RTL 4 SBS 6 den van de meest bekende natuur- zichzelf. De makers van de hitserie de natuurkundige af met de moge- 07.30 RTL Nieuws. 07.45 RTL Nieuws. 08.00 06.00 Loop: Hart van Nederland – Late kundige sinds Albert Einstein. Miljar- The Big Bang Theory hebben ook op lijkheid dat God bestaat. Een Twitter- RTL Nieuws. 08.15 RTL Nieuws. 08.30 RTL Editie. 07.30 Pastor Joseph Prince – New Cre- dair en filantroop Bill Gates schrijft: Twitter hun dank geuit. ‘Het was een account dat zich ironisch voordoet Nieuws. 08.45 RTL Nieuws. 09.00 RTL ation TV. 08.00 Tommy Teleshopping. 14.05 ‘Ik ben dankbaar dat ik Stephen eer om hem in #TheBigBangTheory als God, schrijft daarover: ‘Hij is hier Nieuws. 09.10 RTL Boulevard. 10.00 Koffie- De wereld volgens 80-jarigen. 15.05 Verza- Hawking heb mogen kennen. Zijn te mogen hebben. Dank dat je ons en nog maar een paar uur, maar Haw- tijd. 11.00 Goede tijden, slechte tijden. 11.35 melkoorts! 16.00 De Grote Verbouwing. 17.00 werk is een inspirerend voorbeeld de wereld hebt geïnspireerd’, aldus king heeft nu al wiskundig bewezen, The Bold and the Beautiful. 12.10 Dr. Phil. Huizenjacht ...... van waartoe de menselijke geest in de makers van de serie. Ook onbe- recht in mijn gezicht, dat ik niet be- 13.15 Teleshop 4: Dit Is Mijn Toekomst. 13.45 18.00 Hart van Nederland – Vroege Edi- staat is.’ Ook de Amerikaanse ruimte- kenden betuigen hun medeleven en sta.’ De tweet is ongeveer 200.000 RTL Late Night. 15.00 Opdienen of Afserveren. tie. 18.20 Shownieuws – Vroege editie. vaartorganisatie NASA roemt Haw- eren Hawking. Vaak gaat dat gepaard keer geliket. Op Facebook is onvrede 16.00 Doe Het Lekker Zelf. 17.00 5 Uur Live .. 18.30 Lachen om Home Video's. 19.00 king op Twitter. ‘Met zijn ideeën met citaten van hem en afbeeldingen over die discussie. Rory Lacy schrijft 18.00 RTL Nieuws. 18.15 Editie NL. 18.30 Marktplaats: Heel Holland Handelt. opende hij oneindig veel mogelijkhe- van de ruimte, waar de wetenschap- daar: ‘Hij was een van de briljantste RTL Weer. 18.35 RTL Boulevard. 19.30 19.30 Utopia. 20.30 Gestalkt. 21.30 den die wij en de rest van de wereld per zo veel onderzoek naar heeft ge- geesten die ooit heeft geleefd. Ga op RTL Nieuws. 19.55 RTL Weer. 20.00 Peter R. de Vries: De Raadkamer. 22.30 nu onderzoeken’, schrijft de organi- daan. ‘Denk eraan omhoog te kijken je knieën en heb wat respect!’ < Goede tijden, slechte tijden. 20.30 RTL Hart van Nederland – Late Editie. 22.55 Gezondheidstest. 21.30 Beste Kijkers. Shownieuws – Late editie. 23.40 Piets 22.30 RTL Late Night. 23.45 RTL Nieuws weerbericht. 23.50 De spa ophef in de regio RTL 5 RTL 7 redactie nd nd.nl/nederland beeld familie Van Beusichem redactie nd 09.50 Teleshop 5: Kortingsbrigade.nl. 10.00 11.00 Flodder. 11.30 Married With Children. Teleshop 5: Dit is mijn toekomst. 10.35 Tele- 12.00 Married With Children. 12.30 Idio- ■Maastricht krijgt broers werden geboren op 2 de- Sky Sports schorst shop 5: Kortingsbrigade.nl. 10.45 Teleshop 5: ten op de weg. 13.00 Stop! Politie. 14.00 milieuzone met ‘Duits’ vignet cember 1947 in Wadenoijen en ze Tommy Teleshopping. 12.45 Teleshop 5: Dit Highway Thru Hell. 15.00 New Girl. 15.30 Ook Maastricht krijgt vanaf 2019 overleden beiden op 12 februari spugende analist is mijn toekomst. 14.00 Teleshop 5: Tommy New Girl. 16.00 Flodder. 16.30 Flodder. een milieuzone. Dat heeft de 2018. Geboren op 2-12 en overle- Teleshopping. 16.40 Topchef Academy. 17.40 17.00 Married With Children. 17.30 Married gemeenteraad besloten. De den op 12-2. De Gelderlander ▶Manchester Dr. Phil ...... With Children ...... gemeente wil als eerste in Neder- meldt dit opmerkelijke verhaal. Sky Sports heeft voetbalcommenta- 18.30 The Ellen DeGeneres Show. 19.30 18.00 Idioten op de weg. 18.30 UEFA land een milieuvignet naar Duits John en Harry hadden volgens de tor Jamie Carragher geschorst tot Love Island. 20.30 Temptation Island. Europa League Voorbeschouwing. 19.00 voorbeeld invoeren. Veel Limbur- krant altijd iets met getallen en het einde van het seizoen. Dat meldt 21.30 Temptation Talk. 22.30 Naked At- UEFA Europa League Dynamo Kiev – La- gers hebben al een Duits vignet op data. De broers spraken elkaar in de Britse zender op haar website. traction. 23.35 Love Island ...... zio. 21.00 UEFA Europa League Salzburg de voorruit van hun auto. De an- ieder geval telefonisch vrijwel da- Aanleiding is een spuugincident, af- 00.35 Etters achter de tralies. 01.35 Teleshop – Borussia Dortmund. 23.00 UEFA Eu- dere drie steden met een milieu- gelijks. Twee weken voor hun gelopen weekend. Na afloop van de 5: Nachtlounge. 02.01 Teleshop 5: Nacht- ropa League Nabeschouwing. 23.15 UEFA zone voor auto’s (Utrecht, Rotter- sterfdatum zagen ze elkaar voor wedstrijd tussen Manchester United lounge. 05.00 Teleshop 5: Car Tracks. 05.30 Europa League Samenvattingen. 23.45 dam, Arnhem) werken met het laatst. Ze waren beiden ziek. en Liverpool werd Carragher onder- RTL De Journal. RTL 7 Darts: Premier League cameracontrole en kentekenher- De nabestaanden hebben de weg in zijn auto herkend door een kenning. Het Maastrichtse college condoleances en uitvaarten van voetbalfan. Carragher draaide het van B en W ziet daar niets in. ‘Zo’n de broers op elkaar afgestemd, zo- bijrijdersraam open, en de voetbal- systeem is voor Limburg met zijn dat iedereen die dat wilde in de fan riep de eindstand: Liverpool ver- vele Duitse en Belgische automo- gelegenheid was om afscheid te loor met 2-1. De voormalige Liver- bilisten onwerkbaar’, aldus wet- nemen van de mannen. pool-verdediger spuugde daarop houder Krabbendam. Maastricht door de open raampjes en raakte de gaat de plannen voor zo’n milieu- ■ motorverbod van de baan 14-jarige dochter van de voetbalfan. zone verder uitwerken, zodat de Motorrijders mogen tussen Arn- Als Carragher zich laat behandelen, gemeenteraad na de zomer defi- hem en Nijmegen ook op feestda- is er een kans dat hij na de zomer nitief kan beslissen, schrijft 1Lim- gen en in de weekenden weer op terugkeert als analist. < burg. de dijken rijden. De rechtbank heeft het verbod dat door de ge- ■ tweeling Harry en John meente Lingewaard werd inge- Gestalkt Dit programma probeert Break free Jessica Wildford biedt overlijdt op dezelfde dag steld ongegrond verklaard, aldus gestalkte vrouwen te helpen. hulp na de aardbeving in Nepal, maar ‘Twee zielen, één gedachte. Samen Omroep Gelderland. Volgens de redactie nd sbs 6, 20.30 uur dat gaat mis. npo 3, 20.55 uur gekomen, samen gegaan’, staat in rechter was het verbod gebaseerd de beide overlijdensberichten van op ‘meningen van individuele National Geographic John en Harry van Beusichem. Het raadsleden’. De gemeente vond de Family7 Groot Nieuws Radio is een bizar gegeven: de tweeling- motoren op de dijk een gevaar. doet zelfonderzoek 06.25 Travel the road. 06.55 Transparant. 06.00 De Nieuwe Morgen. 09.00 Blessings. 07.25 Krummel. 08.01 Homecoming. 08.30 10.00 Bij Jorieke. 12.00 Sandwich. 14.00 ▶Washington Joyce Meyer. 09.00 Wijs HH. 09.30 Transpa- Backstage. 16.00 De Dag Van Vandaag ...... De National Geographic heeft een ge- rant. 10.00 Brief aan God. 10.30 Cross Talk. 19.00 Wens. 20.00 Muziekavond. 22.00 schiedenis die ‘doordrenkt is van ra- 11.00 I24News. 11.10 Uitgelicht! 11.30 700 Op weg met de Bijbel. 22.30 Muziek- cisme’. Dat zegt NG-hoofdredacteur club Canada – Israël. 12.00 Wijs HH. 12.30 avond ...... Susan Goldberg in The Washington Another Life. 13.00 Travel the road. 13.30 00.00 De Nacht. Post. Goldberg heeft een hoofdre- Transparant. 14.00 Israel in Focus. 14.30 700 dactioneel schrijven gepubliceerd, club Canada – Israël. 15.00 Wijs HH. 15.30 waarin ze de resultaten van een on- Brief aan God. 16.00 Cross Talk. 16.30 Trans- derzoek naar racisme in haar blad parant. 17.00 Krummel. 17.32 Planetshakers Canvas publiceert. Een paar maanden gele- TV ...... 09.00 Winterbeelden. 12.30 Rolkrant ...... den begon de redactie aan de voor- 18.00 I24News. 18.05 David Maasbach. 19.15 Door het hart van China. 20.00 bereiding van een themanummer 18.35 Another Life. 19.00 Wijs HH. 19.30 Terzake. 20.40 Sporza: UEFA Europa over ras. Dat was aanleiding om ook Bijbelse karakters. 20.00 Travel the League. 23.05 De ideale wereld. 23.40 in de eigen 130-jarige geschiedenis road. 20.30 Uitgelicht! 21.00 God op de Sporza: UEFA Europa League magazine te duiken. Goldberg schrijft dat het werkvloer. 22.00 Joyce Meyer. 22.30 Go- 00.10 Canvaslus. blad zich schuldig heeft gemaakt spel Truth. 23.00 Uitgelicht! 23.30 Chip De tweelingbroers John en Harry van Beusichem die op dezelfde dag aan ‘stereotypering’ en ‘exploitatie Ingram overleden. van inheemse volkeren’. < ZITMAXX WONEN Meer dan 15.000 m² winkel

Loungebank Barga v.a. €1.398,-

Anne Lighting Hanglamp Mark van €169,- Nu €143,-

Wandlamp Wandlamp Cas Harmonica €44,- De groot ste collectie €71,- betaalbare kwaliteit smeubelen!

Loveseat American v.a. €278,-

Loungebank Queen v.a. €1.299,- Fauteuil Olin v.a. €449,-

Ook verkrijgbaar met een wieber stiksel U-bank Monterry v.a. €1.939,-

Bankstel Djamila v.a. €379,-

Eetstoel Marieke €67,-

U-bank Sherry - W. Schillig v.a. €2.995,-

Bank Jolie v.a. €579,-

Eetstoel Sinatra v.a. €139,-

Hoekbank Forrester v.a. €1.028,- Salontafelset Pieces €279,-

6WREEHZHJ Openingstijden (;7HU$DU(vlakbij Alphen a/d Rijn) 0DDQGDJ XXU 9ULMGDJ XXU 'LQVGDJ XXU =DWHUGDJ XXU :RHQVGDJ XXU =RQGDJ Gesloten %H]RHNRRNRQ]HZHEVLWHwww.zitmaxx.nl 'RQGHUGDJ XXU