Tussentaallinguïstische Het En Beeld KATARZYNA WIERCIŃSKA
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
OWAD 2 OWAD utstanding issertations KATARZYNA WIERCIŃSKA KATARZYNA 2 Tussentaal en het linguïstische beeld linguïstische het en Tussentaal KATARZYNA WIERCIŃSKA Tussentaal en het linguïstische beeld Wydział Anglistyki van de dagelijkse realiteit in Vlaanderen ISBN 978-83-232-2983-4 Op basis van Vlaamse films (2000-2010) WYDAWNICTWO NAUKOWE UAM Tussentaal en het linguïstische beeld van de dagelijkse realiteit in Vlaanderen Op basis van Vlaamse films (2000-2010) FACULTY OF ENGLISH ADAM MICKIEWICZ UNIVERSITY IN POZNAŃ Outstanding WA Dissertations OWAD 2 Katarzyna Wiercińska Tussentaal en het linguïstische beeld van de dagelijkse realiteit in Vlaanderen Op basis van Vlaamse films (2000-2010) Poznań 2016 ABSTRACT. Wiercińska Katarzyna. Tussentaal en het linguïstische beeld van de dagelijkse realiteit in Vlaanderen. Op basis van Vlaamse films (2000-2010). Adam Mickiewicz University Press. Poznań 2016. Pp. 204. Tabs. 8. Figs. 7. OWAD 2. ISBN 987-83-232-2983-4. Text in Dutch with a Polish and English summary. This book covers the linguistic picture of Flemish everyday life-world that is ap- proached from the point of view of the language structures typical for tussentaal (Flemish interlanguage), a spoken variety of Belgian Dutch. The study’s focus lies in finding those features of tussentaal that provide an image of daily reality and by means of which the speaker can model it in accordance with their needs. For the pur- poses of this research, a corpus of ten Flemish movies (approx. 18 hours of recordings, 83.000 words) has been put together. The movie dialogues are examined within the methodological framework of ethnolinguistics. KEY WORDS: Flanders, Belgium, Belgian Dutch, tussentaal, Flemish interlanguage, linguistic picture of the world, everyday life-world Katarzyna Wiercińska, Faculty of English, Adam Mickiewicz University, al. Niepodległości 4, 61-874 Poznań, Poland; email: [email protected] Publikacja finansowana z środków Wydziału Anglistyki UAM Reviewer/Recenzent prof. dr Joop van der Horst © Katarzyna Wiercińska 2016 This edition © Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016 Cover design/Projekt okładki: Agnieszka Frydrychewicz Typesetting and formatting/Skład i formatowanie: Pracownia Wydawnicza WA UAM ISBN 987-83-232-2983-4 WYDAWNICTWO NAUKOWE UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA 61-701 POZNAŃ, UL. FREDRY 10 www.press.amu.edu.pl Sekretariat: tel. 61 829 46 46, fax 61 829 46 47, e-mail: [email protected] Dział sprzedaży: tel. 61 829 46 40, e-mail: [email protected] Wydanie I. Ark. wyd. 11,00. Ark. druk. 12,75. DRUK I OPRAWA: EXPOL, WŁOCŁAWEK, UL. BRZESKA 4 Inhoudsopgave Lijst van tabellen ............................................................................................. 9 Lijst van figuren ............................................................................................. 11 Lijst van afkortingen ..................................................................................... 13 Dankwoord ..................................................................................................... 15 Inleiding ......................................................................................................... 17 Hoofdstuk 1 Mens – taal – leefwereld. Het sociologische en linguïstische aspect van constructionisme .......................................... 23 1.1. Benadering en opvattingen over de leefwereld .................................. 23 1.2. De sociale constructie van de dagelijkse realiteit .............................. 25 1.3. De linguïstische constructie van de dagelijkse realiteit ..................... 27 1.4. Besluit ................................................................................................ 33 Hoofdstuk 2 De realiteit verwoord. Het linguïstische beeld van de leefwereld etnolinguïstisch benaderd ........................................................................ 35 2.1. Achtergrond: Etnolinguïstiek en haar ontwikkeling in de Slavische landen ....................................................................... 35 2.2. Definitie en beginselen in de benadering van de Poolse etnolinguïsten ............................................................ 40 2.3. Methodologie van het onderzoek ...................................................... 45 2.3.1. Cognitieve elementen .............................................................. 46 2.3.2. Talige elementen ..................................................................... 54 2.3.3. Pragmatisch aspect ................................................................. 61 2.4. Het beeld van de dagelijkse leefwereld in woordenschat .................. 63 2.5. Besluit ................................................................................................ 65 Hoofdstuk 3 Voor de (taal)variatie ..................................................................................... 67 3.1. De classificiatie van de taalvariëteiten ............................................... 67 3.2. De taalvariatie in sociale context ....................................................... 73 3.3. De omgangstaal en haar eigenaardigheden ....................................... 78 3.4. Besluit ................................................................................................ 81 6 Inhoudsopgave Hoofdstuk 4 Vlaamse tussentaal. Status quaestionis ......................................................... 83 4.1. Ter inleiding: Bipolariteit van het Nederlandse taalgebied ............... 83 4.2. Tussentaal in het Vlaamse taallandschap .......................................... 86 4.2.1. Oorsprong van tussentaal: Historisch achtergrond ................ 87 4.2.2. Tussentaal als aparte taalvariëteit en code-switching ............ 90 4.2.3. De structurele kenmerken van tussentaal .............................. 94 4.2.3.1. Fonetische kenmerken .................................................... 94 4.2.3.2. Morfologische kenmerken .............................................. 96 4.2.3.3. Andere grammaticale kenmerken ................................. 100 4.2.3.4. Woordenschat ................................................................ 101 4.3. Tussentaal taalsociologisch benaderd ............................................. 103 4.4. Polemieken rond de huidige taalsituatie in Vlaanderen ................. 105 4.5. Besluit .............................................................................................. 107 Hoofdstuk 5 Het linguïstische beeld van de dagelijkse realiteit op basis van gekozen Vlaamse films ..................................................................... 109 5.1. Film als voorstelling van de dagelijkse realiteit ............................... 109 5.1.1. Achtergrond: De Belgische filmindustrie .............................. 109 5.1.2. Het corpus .............................................................................. 111 5.2. Op naar criteria: Het beeld van de realiteit in de omgangstaal ........ 115 5.2.1. Voorstel onderzoeksmodel ..................................................... 115 5.2.2. Tussentaal: De linguïstische exponenten van het beeld ........ 118 5.3. Op zoek naar het beeld van de Vlaamse dagelijkse realiteit ............. 121 5.3.1. Woordenschat ........................................................................ 122 5.3.2. Aanspreekvormen ................................................................. 133 5.3.2.1. Het beeld van de sociale structuur van de samenleving .................................................. 134 5.3.2.1.1. Familiekring .............................................. 134 5.3.2.1.2. Peer group ................................................. 140 5.3.2.1.3. Werkvloer .................................................. 146 5.3.2.1.4. Eenmalig/oppervlakkig contact ................. 151 5.3.2.2. Het beeld van de veranderingen in het netwerk van de sociale relaties ................................................ 152 5.3.3. Diminutieven ........................................................................ 158 5.3.4. Andere kenmerken van tussentaal ......................................... 167 Conclusies ..................................................................................................... 171 Tussentaal i językowy obraz rzeczywistości dnia codziennego we Flandrii. Na podstawie flamandzkich filmów (2000-2010) (Streszczenie) .................... 177 Inhoudsopgave 7 Tussentaal and the linguistic picture of the everyday life-world in Flanders. Based on Flemish films (2000-2010) (Summary) ............................................ 187 Bibliografie ................................................................................................... 197 Lijst van tabellen Tabel 1. De classificatie van de taalvariëteiten door de Praagse structuralisten ............................................................... 71 Tabel 2. Overzicht van de fonetische kenmerken van tussentaal ................ 95 Tabel 3. Overzicht van de morfologische kenmerken van tussentaal .......... 96 Tabel 4. Tussentaal: de dikwijls voorkomende woorden ............................ 101 Tabel 5. De eigenschappen van tussentaal (l-variety) en het Standaardnederlands (h-variety) ...................................... 104 Tabel 6. Waar wordt tussentaal gebruikt? ................................................. 104 Tabel 7. Taalgebruik in de dagelijkse communicatieve situaties ................ 116 Tabel 8. Voorstel onderzoeksmodel: semantisch en pragmatisch aspect van het taalgebruik ..................................