DOCSLIB.ORG

Download Scans

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Download Scans JAARBOEK . 0(Y.._ NEDERLANDSE BOEKGESCHIEDENIS HET KOMPT ALTEMAEL AEN OP HET DISTRIBUWEEREN JAARBOEK VOOR NEDERLANDSE BOEKGESCHIEDENIS JAARBOEK VOOR NEDERLANDSE BOEKGESCHIEDENIS 8 / 200I HET KOMPT ALTEMAEL AEN OP HET DISTRIBUWEEREN Leiden Nederlandse Boekhistorische Vereniging 200I REDACTIE Hannie van Goinga hoofdredacteur Inger Leemans redactiesecretaris Heleen Dongelmans-Mac Lean tekstredacteur Chris Coppens Marieke van Delft Nel van Dijk Karen Ghonem-Woets Willem Heijting Klaas van der Hoek Andrea Langendoen Adriaan van der Weel REDACTIEADRES Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis A. Langendoen Koninklijke Bibliotheek Postbus 90407 2509 LK Den Haag e-mail: [email protected] Kopij voor het Jaarboek wordt ingewacht op het redactieadres. SECRETARIAAT NEDERLANDSE BOEKHISTORISCHE VERENIGING J. Salman Kerkstraat 4 2181 JE Hillegom e-mail: [email protected] ISBN 90-15133-08-I ISSN 1381-0065 Vormgeving: Rudo Hartman, Den Haag Afbeelding voorzijde: © J. Braakensiek, Bestelhuis van den Nederlandschen boekhandel. 2001 c/o Beeldrecht Amstelveen. Met dank aan de Universiteitsbibliotheek Amsterdam. Afbeelding achterzijde: Een internetpagina van de Noord Nederlandsche Boekhandel: http://www.internetboekhandel.nl/vertlit.htm (februari 2001). Druk: Hooiberg bv, Epe © 2001 Nederlandse Boekhistorische Vereniging No part of this book may be reproduced in any form without written permission from the publisher. THEMANUMMER: `HET KOMPT ALTEMAEL AEN OP HET DISTRIBUWEEREN' INHOUD HANNIE VAN GOINGA ` HET KOMPT ALTEMAEL AEN OP HET DISTRIBUWEEREN ' 7 ADRIAAN VAN DER WEEL THE COMMUNICATIONS CIRCUIT REVISITED 13 CHRIS COPPENS FONDSCATALOGI ALS MARKETINGSTRATEGIE 27 Een onderzoek naar lijsten van drukkers en boekhandelaren tot 1600 KOEN GOUDRIAAN BOEKDISTRIBUTIE LANGS KERKELIJKE KANALEN IN DE LATE MIDDELEEUWEN 43 KEES GNIRREP DE INTEKENAREN OP DE REIZEN DOOR KLEIN ASIA VAN CORNELIS DE BRUIJN (1698) 59 JEROEN SALMAN `VREEMDE LOOPERS EN KRAMERS ' 73 De ambulante boekhandel in de achttiende eeuw RUDOLF RASCH AUX ADRESSES ORDINAIRES 99 Waar muziek te koop was in de Nederlandse Republiek J. SPOELDER ` DE PRAEMIA GELEVERT TEN DIENSTE DER LATYNSCHE SCHOOLEN' 113 Over het Leidse uitgevers- en boekhandelaarshuis Luchtmans als distributeur van prijsboeken in de achttiende eeuw JOSÉ DE KRUIF HET NUT VAN DE KENNIS DER PRIJZEN VAN OUDE BOEKEN 131 De boekenprijs in de negentiende eeuw HARRY VAN DER LAAN NEDERLANDSE SCHOOLBOEKEN IN DE VROEGE NEGENTIENDE EEUW 153 De productie en verspreiding van schoolboeken tijdens de onderwijshervormingen J. VREE DEN OUDEN EN VAN BENTHEM 171 Een casus betreffende de verspreiding van gereformeerde lectuur in Zeeland (1823-1836) PIERRE DELSAERDT DE LEESREVOLUTIE EN DE EMPIRIE VAN DE REPUBLIEK IN DE ACHTTIENDE EEUW 187 Twee contrasterende benaderingen BART OP DE BEECK ROND DE WIEG 193 SAMENVATTING/SUMMARIES 201 PERSONALIA 207 NEDERLANDSE BOEKHISTORISCHE VERENIGING 210 HANNIE VAN GOINGA `HET KOMPT ALTEMAEL AEN OP HET DtSTRIBUWEEREN' n een brief uit 1624 aan haar man, Hugo de Groot, over de beste manier om diens werk De iure belli ac pacis uit te geven, schreef Maria van I Reigersberch: `... maer het kompt altemael aen op het distribuweeren'. Deze zinsnede nam Bert van Selm over in de titel van een in 1 99 1 verschenen artikel waarin hij pleitte voor intensivering van het onderzoek naar de boekdistributie in de Republiek.' Kennis van de distributie is zowel onmisbaar voor een goed begrip van de vorming van fonds, als voor inzicht in de voorraadvorming in grote en kleine boek- winkels. Het laatste is immers bepalend voor de keuzes die de kopers kunnen maken, voor de geschiedenis van het lezen en de leescultuur. Van de drie invalshoeken in het boekhistorisch onderzoek—productie, distribu- tie, consumptie—was de distributie inderdaad lange tijd een tamelijk verwaarloosd terrein. Deels omdat onderzoek hiernaar zeer tijdrovend is, deels door gebrek aan ge- schikt bronnenmateriaal. Aanvankelijk was de aandacht vooral gericht geweest op de wereld van de drukkerij en de uitgeverij. Vervolgens, sinds het begin van de jaren tachtig, oefende het onderzoek naar de kopers en lezers en de praktijk van het lezen een grote aantrekkingskracht op boekhistorici uit. Maar bij de reconstructie van het boekenbezit en -gebruik wordt men voortdurend geconfronteerd met de vraag hoe de lezer toegang kreeg tot het gedrukte woord. Hoe functioneerde de boekhandel en wat betekende dit voor de beschikbaarheid van boeken? Dit resulteerde in een toene- mende belangstelling voor de geschiedenis van de boekdistributie. 2 Van Selm heeft hierbij een voortrekkersrol gespeeld onder meer als medeorganisator van het interna- tionale congres Le magasin de l univers. The Dutch Republic as the centre of the Europe- 1 B. van Selm, "`Het kompt altemael aen op het distribuweeren". De boekdistributie in de Republiek als object van onderzoek', in: J.J. Kloek, W.W. Mijnhardt (red.), Balans en perspectief van de Nederlandse cultuurgeschiedenis. De productie, distributie en consumptie van cultuur. Amster- dam 1991, 89-too. Bewerkte tekst van zijn lezing voor het congres Balans en perspectief van de Nederlandse cultuurgeschiedenis. Utrecht 1989. 2 F. Barbier, S. Juratic [e.a.] (dir.), L'Europe et le livre. Réseaux et pratiques du négoce de librairie xvle-xrxe siècles. Parijs 1996. (Cahiers d'histoire du livre, i); W. Kirsop, `Booksellers and their customers: some reflections on recent research', in: Book history i (1 998), 283-304. 7 JAARBOEK VOOR NEDERLANDSE BOEKGESCHIEDENIS 8 (2001) 7-12 an book trade in 1990.3 De redactie koos dit thema voor het Jaarboek 2001 niet alleen om nieuw onderzoek op dit terrein te entameren, maar ook als eerbetoon aan deze tien jaar geleden overleden boekhistoricus, die zovelen wist te inspireren. In dit jaarboek zijn tien artikelen gebundeld waarin aspecten zoals publiciteit, handels- usances, en de verkrijgbaarheid van boeken aan de orde komen. Een aspect dat tot nu toe in Nederland nauwelijks aandacht heeft gekregen, betreft het fysieke transport van boeken. Toch zou onderzoek naar de transportmiddelen en de wegen waarlangs boeken vervoerd werden relevante informatie opleveren met betrekking tot de be- schikbaarheid van boeken buiten de grote productiecentra. Een groep mensen die een belangrijke rol speelde in de verspreiding van boeken zowel in steden als op het plat- teland vormen de marskramers. Salman presenteert in zijn bijdrage de resultaten van een systematisch onderzoek naar de handel in boeken door rondtrekkende kramers. Hij heeft een begin gemaakt met het in kaart brengen van mannelijke en vrouwelijke ambulante handelaren in de achttiende eeuw en heeft op basis daarvan een typologie ontwikkeld. De kramers brachten vooral goedkope boeken aan de man. Over de samenhang tussen de boekenprijs en de kanalen waarlangs boeken werden gedistribueerd, is nog amper iets bekend. Veelal wordt verondersteld dat voor goedkope lectuur alternatieve distributiekanalen met een ander publieksbereik bestonden.' Dat hierover nog zo weinig bekend is, wordt ten dele veroorzaakt door het ontbreken van gegevens over de historische boekenprijs. Van Selm wijdde weliswaar twee explorerende studies aan dit onderwerp, maar daar is het tot nu toe bij gebleven.' De Kruif geeft een aanzet tot systematisch onderzoek naar de ontwikkeling van boekenprijzen in de negentiende eeuw. Een periode die bij uitstek een uitdaging vormt omdat technische innovaties in de papierfabricage en het drukkersbedrijf aanleiding geven tot de veronderstelling dat het boek toen goedkoper werd. Aan de hand van twee steekproeven naar de boe- kenprijzen, in 1828 en 1888, wordt nagegaan of de feiten deze hypothese bevestigen. Vervolgens wordt dit kwantitatieve onderzoek in een nader perspectief geplaatst met behulp van kwalitatief bronnenmateriaal dat de prijspolitiek van de uitgevers als col- lectief (de Vereeniging ter bevordering van de belangen des boekhandels) belicht. Ten slotte wordt bekeken hoe individuele uitgevers, binnen de regels van de Vereeni- ging, prijzen als verkoopinstrument strategisch konden inzetten. Naast de prijs veroorzaken ook inhoudelijke factoren dat boeken via afwijkende distributiekanalen worden verspreid. Een goed voorbeeld is muziekdrukwerk, dat, 3 C. Berkvens-Stevelinck [e.a.] (eds.), Le magasin de l'univers. The Dutch Republic as the centre of the European book trade. Papers presented at the International Colloquium, held at Wassenaar, 5-.July tggo. Leiden 1992. (Brill's studies in intellectual history, 31). 4 B. van Selm, "`... te bekomen voor een Civielen prijs". De Nederlandse boekprijs in de zeventiende eeuw als onbekende grootheid', in: De .Zeventiende eeuw 6 (199o) I, 98-I16, hier 98. 5 Zie noot 4, en: B. van Selm, `Uit de voorgeschiedenis van de vaste winkelprijs', in: Idem, Inrichten en vergezichten. Zes beschouwingen over het onderzoek naar de geschiedenis van de Neder- landse boekhandel. Amsterdam 1992, 46-61. VAN GOINGA 8 zoals Rasch in zijn artikel aantoont, niet alleen in boekwinkels te koop was, maar ook bij buiten het gilde staande, gespecialiseerde muziekuitgevers, onder wie een aantal musici . Een categorie uitgaven waarvan het voor de hand lijkt te liggen dat die (ook) via andere instanties werd gedistribueerd, wordt gevormd door werken waarvan de ver- spreiding voor kerkelijke instituties van belang was. Goudriaan verkent de rol van kerkelijke organen en personen bij de boekdistributie in de periode van de incunabe- len en postincunabelen. Een bijzondere groep boeken vormen de prijsboeken die in de zeventiende en achttiende eeuw aan scholieren
Load more

Recommended publications
  • A Breath of New Life GLO 5264
    A BREATH OF NEW LIFE Dutch Baroque music on original recorders from private collections Saskia Coolen - Patrick Ayrton - Rainer Zipperling GLO 5264 GLOBE RECORDS 1. Prelude in G minor (improvisation) [a] 1.37 WILLEM DE FESCH (1687-1760) Sonata No. 3 in C minor, Op. 8 [e] UNICO WILHELM 12. Ceciliana 2:00 VAN WASSENAER (1692-1766) 13. Allemanda 3:47 Sonata seconda in G minor [b] 14. Arietta. Larghetto e piano 2:16 2. Grave 2:36 15. Menuetto primo e secondo 3:08 3. Allegro 2:54 4. Adagio 1:34 PIETER BUSTIJN (1649-1729) 5. Giga presto 2:26 Suite No. 8 in A major 16. Preludio 1.43 CAROLUS HACQUART (1640-1701?) 17. Allemanda 3.33 Suite No. 10 in A minor from Chelys 18. Corrente 1.52 6. Preludium. 19. Sarabanda 2.20 Lento - Vivace - Grave 2:46 20. Giga 2.02 7. Allemande 2:26 8. Courante 1:29 From: Receuil de plusieurs pièces 9. Sarabande 2:48 de musique […] choisies par Michel 10. Gigue 1:48 de Bolhuis (1739) [f] 21. Marleburgse Marche 1.16 11. Prelude in C minor (improvisation) [d] 1.27 22. Tut, tut, tut 1.04 23. O jammer en elende 1.09 24. Savoijse kool met Ossevleis 1.28 25. Bouphon 1.18 2 JOHAN SCHENCK (1660-1712) Suite in D minor from Scherzi musicali 26. Preludium 1:36 27. Allemande 2:34 28. Courant 1:29 29. Sarabande 1:59 30. Gigue 1:45 Saskia Coolen 31. Tempo di Gavotta 1:25 recorder, viola da gamba Patrick Ayrton PHILIPPUS HACQUART (1645-1692) 1.40 harpsichord 32.
    [Show full text]
  • Guide to Early Music in Flanders
    GUIDE TO EARLY MUSIC IN FLANDERS SECOND EDITION 2009 CONTENTS 6 PREFACE 7 INTRODUCTION: A Devil and a Pederast: On historical performance practice in Flanders and its international ramifications PART 1 ARTISTS 14 Ensembles 30 Orchestras 34 Conductors 41 Soloists Singers 42 Sopranos 45 Tenors / Countertenors 47 Baritones / Bass Instrumentalist 50 Players of Keyboard Instruments 56 Players of String Instruments 60 Players of Wind Instruments PART 2 ORGANISATIONS AND STRUCTURES 68 Concert Organisations 69 Arts Centres and Concert Halls 71 Festivals 73 Research Institutions, Documentation Centres and Libraries 79 Music Education 80 Conservatories 81 Postgraduate Education 81 Universities 82 Media 85 Booking Agencies 86 Publishers 87 Record Companies 88 Instrument Makers PART 3 ADDITIONAL INFORMATION 93 ‘Flemish’ Music from the Middle Ages until circa 1750 97 On Cultural Policy in Flanders 4 FLANDERS? GATEWAY TO EUROPE Belgium is a federal state in the heart of Europe. Flanders is the northern, Dutch-speaking part of Belgium. The Flemish Community counts more than 6 million inhabitants and is run by a government of its own with a number of specific competences, such as culture, education, media… Brussels, capital of Belgium and of Flanders as well, is home to the European Commission and many international cultural institutions. 5 PREFACE Smaller than a postage stamp! That’s how minute Flanders looks on a map of the world, if you can discover it at all. However, a felicitous turn of his- tory has made this region into an exciting crossroads of different cultures. This is why Flanders is so rich in creative talent and abundant with cultural activities.
    [Show full text]
  • Zeven Eeuwen Nederlandse Muziek
    Zeven eeuwen Nederlandse muziek W.H. Thijsse bron W.H. Thijsse, Zeven eeuwen Nederlandse muziek. Kramers, Rijswijk 1949. Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/thij017zeve01_01/colofon.htm © 2007 dbnl / W.H. Thijsse 1 Aan de nagedachtenis van WILLEM VAN THIENEN, in leven organist der Oude Kerk te Delft. W.H. Thijsse, Zeven eeuwen Nederlandse muziek 2 Afb. I. J.P. Sweelinck W.H. Thijsse, Zeven eeuwen Nederlandse muziek 5 Ten geleide Dit boek ‘beperkt’ zich tot de geschiedenis der muziek in de Noordelijke Nederlanden, niet zozeer uit principiële dan wel uit propagandistischpaedagogische en technische overwegingen. Uit oogpunt van voorlichting: de Nederlander (in de huidige zin des woords) is zich nog steeds niet bewust van het feit dat zijn voorvaderen niet alleen schilderden, dichtten, bouwden, handelden en streden, maar dat zij ook musiceerden. In het gunstigste geval herinnert hij zich de zgn. ‘Nederlandse’ scholen en de naam Sweelinck. Verder meent men dat onze muziekgeschiedenis tussen Sweelinck en Diepenbrock gekenmerkt wordt door een geprononceerde steriliteit. Hoewel naar onze mening Noord en Zuid niet te scheiden (wel te onderscheiden) zijn, kwam het ons voor dat de onjuistheid en onhoudbaarheid van deze mening met meer kans op succes te bestrijden zouden zijn door beperking tot het Noorden. Het muzikaal minderwaardigheidsgevoel van de Noord-Nederlander eist doelbewuste bestrijding! De aandacht moet gevestigd blijven op de muziek der Noordelijke gewesten, hoe belangrijk die van het Zuiden ook was en is. Het hemd is nader dan de rok! * * * Principieel zijn begrippen en feiten uit de algemene muziekgeschiedenis, die algemeen bekend verondersteld mogen worden, alsmede de resultaten van recente publicaties, meer vluchtig behandeld.
    [Show full text]
  • Title Pages Contents Lists
    Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/68235 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Tinbergen, B.E. Title: The 'cello' in the Low Countries : the instrument and its practical use in the 17th and 18th centuries Issue Date: 2018-06-13 The 'cello' in the Low Countries The instrument and its practical use th th in the 17 and 18 centuries Proefschrift ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van Rector Magnificus prof.mr. C.J.J.M. Stolker, volgens besluit van het College voor Promoties te verdedigen op 13 juni 2018 klokke 11.15 door Berzina Elisabeth Tinbergen geboren te Leiden in 1973 Promotores Prof.dr.h.c. Ton Koopman Universiteit Leiden Prof. Frans de Ruiter Universiteit Leiden Promotiecommissie Prof.dr. Stijn Bussels Universiteit Leiden Prof.dr. Dinko Fabris Universita Basilicata di Potenza & Conservatorio di Musica 'San Pietro e Majella' di Napoli Viola de Hoog Conservatorium van Amsterdam, Hogeschool voor de Kunsten Utrecht & Hochschule für Künste Bremen Prof.dr. Martin Kirnbauer Universität Basel & Schola Cantorum Basiliensis Dr. Jed Wentz Universiteit Leiden Dit proefschrift is geschreven als een gedeeltelijke vervulling van de vereisten voor het doctoraatsprogramma docARTES. De overblijvende vereiste bestaat uit een demonstratie van de onderzoeksresultaten in de vorm van een artistieke presentatie. Het docARTES programma wordt georganiseerd door het Orpheus Instituut te Gent, in samenwerking met de Universiteit Leiden, de Hogeschool der Kunsten Den Haag, het Conservatorium van Amsterdam, de Katholieke Universiteit Leuven en het Lemmensinstituut. Disclaimer The author has made every effort to trace the copyright and owners of the images reproduced in this dissertation.
    [Show full text]
  • De Gouden Eeuw. Amsterdam En Middelburg Werden Na De Val Van Antwerpen in 1585 De Belangrijkste Nieuwe Wereldhavens
    Subdomein 3: Burgerlijke cultuur van Nederland in de 17e eeuw. Hoofdstuk 1: Inleiding 1.1: De Nederlanden in de 17e eeuw. Misschien heb je wel eens gehoord over de Nederlandse volksaard dat daarin tolerantie en calvinisme nadrukkelijk aanwezig zijn. Of dat nu nog steeds op gaat voor onze hedendaagse volksaard is de vraag, maar dat deze eigenschappen ooit wel degelijk tot de Nederlandse volksaard behoorden is een feit. Het blijkt uit de geschiedschrijving over de Nederlanden in de 17e eeuw. Het Calvinisme was voor een kleine maar belangrijke groep Nederlanders het geloof. Zij vormden een belangrijke groep in de strijd tegen de katholieke Spanjaarden die de Nederlanden op dat moment overheersten. De overgrote meerderheid van de Nederlanden was nog katholiek. De calvinisten vormden echter een zeer vastberaden groep, en ze toonden steeds opnieuw dat ze in de meest moeilijke omstandigheden, op de moeilijkste posten toch in staat waren om stand te houden, vanwege hun duidelijke wil en vasthoudendheid. Met name in de strijd tegen de Spanjaarden, waren het de calvinisten die zich het felst verzetten, en die de rooms-katholieken ervan wisten te overtuigen dat ook zij zich tegen de Spaanse overheersing zouden moeten verzetten. Dat was geen gering iets, want daarmee zouden de katholieken tegen de katholieke Spanjaarden en voor de calvinisten moeten kiezen. Onder invloed van het Humanisme (denk aan Erasmus) was gewetensvrijheid, tolerantie ten aanzien van andersdenkenden een belangrijke verworvenheid geworden, en dat gaf de katholieken de mogelijkheid om toch mee te doen in de strijd tegen de katholieke Spanjaarden. Ze wisten dat ze niet vervolgd zouden worden vanwege hun geloof of andere opvattingen.
    [Show full text]
  • (Oude Versie) Hoofdstuk Twaalf: De Muziekcolleges
    Rudolf Rasch: Muziek in de Republiek (Oude Versie) Hoofdstuk Twaalf: De muziekcolleges Rudolf Rasch Muziek in de Republiek (Oude Versie) Hoofdstuk Twaalf: De muziekcolleges Deze tekst maakt deel uit van de oude versie van het project “Muziek in de Republiek”, die eerder online beschikbaar was onder de titel Geschiedenis van de Muziek in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Een nieuwe, geheel bijgewerkte versie is, met talrijke illustraties en op groot formaat, in boekvorm (358 bladzijden) beschikbaar als Muziek in de Republiek: Muziek en maatschappij in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1572-1795 Uitgeverij: KVNM, 2018. ISBN 978 90 6375 231 6 Prijs: € 39 Zie: https://www.kvnm.nl/nl/Webshop/Muziek-in-de-Republiek De documentatiedelen van de oude versie zijn niet in het boek opgenomen. Deze zijn raadpleegbaar op de website. Voor literatuurverwijzingen zie de file “Literatuur”. Verwijzingen naar deze tekst graag op de volgende manier: Rudolf Rasch, Muziek in de Republiek (Oude Versie): Hoofdstuk Twaalf: De muziekcolleges https://muziekinderepubliek.sites.uu.nl/ Voor opmerkingen, suggesties, aanvullingen en correcties: [email protected] © Rudolf Rasch, Utrecht/Houten, 2018 7 december 2018 1 Rudolf Rasch: Muziek in de Republiek (Oude Versie) Hoofdstuk Twaalf: De muziekcolleges HOOFDSTUK TWAALF DE MUZIEKCOLLEGES 12.1 Inleiding 12.2 Het Arnhemse en het Utrechtse stadsmuziekcollege 12.3 Andere stadsmuziekcolleges 12.4 Formele muziekcolleges 12.5 Informele muziekcolleges 12.1 Inleiding De samenspelvorm die met muziekcollege wordt aangeduid is één van de meest typerende en meest opmerkelijke vormen van muziekleven in de Republiek. Een muziekcollege kan men definiëren als een georganiseerde en/of geïnstitutionaliseerde vorm van muzikaal samenspel door amateurs, primair gericht op de bevrediging van eigen muzikale behoeften.
    [Show full text]
  • Guide to Early Music and Baroque
    GUIDE TO EARLY MUSIC AND BAROQUE CONTENTS: Foreword: p.2 Introduction: p.3 Selective Bibliography: p.5 1. Documentation Centres and Libraries, p.6 2. Concert Organizations, p.9 2.1. Cultural Centres and Concert Halls p.9 2.2. Festivals p.10 3. Radio p.11 4. Music Education p.11 4.1. Conservatories p.11 4.2. Postacademic Programmes p.12 4.3. Universities p.13 5. Ensembles and Orchestras p.13 5.1. Specialized Ensembles p.13 5.2. Ensembles with special interest in Early Music or Baroque p.24 5.3. Baroque and Chamber Orchestras p.25 6. Artists/Soloists p.27 6.1. Conductors p.27 6.2. Soloists p.29 7. Consultants/Management/Agencies p.30 8. Music Publishers p.30 9. Record Companies p.31 10. Instrument Makers p.31 11. Tracklist p.32 FOREWORD INTRODUCTION By Prof. Bruno Bouckaert “For me, practicing early music is just a means of finding new and alternative methods of musical expression within a ‘FLEMISH’ MUSIC FROM THE MIDDLE AGES UNTIL CIRCA 1750 culture once more in search of its own identity after having been buried under a mountain of influences from every possible culture and time. And in this, I feel very closely connected to contemporary modern music… you can’t The oldest traces of a music culture in Flanders can be attributed to the Gregorian chant. An extensive repertoire of resurrect early music, only create it.” Philippe Herreweghe liturgical unison songs emerged and grew during the Carlovingian period. A planctus on the death of Charles the Great, composed by Abbot Columbanus of Sint-Truiden, is considered among the earliest evidence of music.
    [Show full text]
  • Afbakening: Documentatie
    Rudolf Rasch: Muziek in de Republiek (Oude Versie) Hoofdstuk Twee: Afbakening: Documentatie Rudolf Rasch Muziek in de Republiek (Oude Versie) Hoofdstuk Twee: Afbakening: Documentatie Deze tekst maakt deel uit van de oude versie van het project “Muziek in de Republiek”, die eerder online beschikbaar was onder de titel Geschiedenis van de Muziek in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Een nieuwe, geheel bijgewerkte versie is, met talrijke illustraties en op groot formaat, in boekvorm (380 bladzijden) beschikbaar als Muziek in de Republiek: Muziek en maatschappij in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1572-1795 Uitgeverij KVNM, 2018. ISBN 9789063752316 Zie: https://www.kvnm.nl/nl/Webshop/Muziek-in-de-Republiek Voor literatuurverwijzingen zie de file “Literatuur”. Verwijzingen naar deze tekst graag op de volgende manier: Rudolf Rasch, Muziek in de Republiek (Oude Versie): Hoofdstuk Twee: Afbakening: Documentatie https://muziekinderepubliek.sites.uu.nl/ Voor opmerkingen, suggesties, aanvullingen en correcties: [email protected] © Rudolf Rasch, Utrecht/Houten, 2018 10 december 2018 1 Rudolf Rasch: Muziek in de Republiek (Oude Versie) Hoofdstuk Twee: Afbakening: Documentatie HOOFDSTUK TWEE AFBAKENING 2.1 Geografische grenzen 2.2 Binnen de Republiek 2.3 Rondom de Republiek 2.4 Chronologische grenzen 2.5 Interne chronologie 2.1 Geografische grenzen Koloniën: Bouws 1957. Zuid-Afrika: Bouws 1946, 1962; Hartmann 1947. 2.2 Binnen de Republiek STEDENOVERZICHT Voor de steden die in het overzicht zijn opgenomen wordt eerst vermeld wanneer er sprake was van een staats bestuur. Vervolgens worden de hoofdstukken en paragrafen in deze studie vermeld waar sectoren van het muziekleven in de desbetreffende stad worden behandeld.
    [Show full text]
  • Introduction
    5 Introduction In the opinion of the Flemish musicologist Pieter Andriessen, Carolus (Carel) Hacquart was the most important Netherlandish composer of the seventeenth century.10 Hacquart was born ca. 1640 in Bruges, where he received instruction in Latin and composition as well as in viola da gamba, lu- te, and organ. Around 1670 he went with his brother Philipp11 to Amsterdam, where both of them earned their livings as musicians. In 1674 he published ten Cantiones Sacrae that could be sung by Protestants and Catholics alike. In 1678 he wrote the music for the Singspiel De triompheerende Min,12 which is today considered to be the first opera with a Dutch libretto. In 1679 he moved to The Hague, where he organized weekly concerts in the famous Mauritshuis and served as organist of the Old Catholic Church. In 1686 Carolus Hacquart published his op. 3, the present collection of suites for viol, entitled Che- lys.13 He dedicated the work to two lawyers who had been his pupils, and who had financially en- abled the publication (see “Dedication” on page 6). After this he dropped out of sight in Holland, and it is assumed that he went to England. There is evidence that he lived at least until 1701. The suite collection Chelys is preserved in the following sources: Q1 Gb-DRc C92, print, The Hague, 1686.14 The title page displays a copperplate engraving by Johann Georg Seiller (1663–1740) with the following text: Chelys | Carolo Hacquart | Opus Tertium | Anno 1686 (see cover). The viol part to all twelve suites is preserved on fifty-six cleanly engraved pages.
    [Show full text]
  • Het Nederlandse Lied in De Gouden Eeuw
    Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw Louis Peter Grijp bron Louis Peter Grijp, Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw. P.J. Meertens-Instituut, Amsterdam 1991 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/grij001nede01_01/colofon.php © 2010 dbnl / Louis Peter Grijp 5 Ter nagedachtenis aan mijn vader Louis Peter Grijp, Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw 11 Dankbetuigingen Dit boek is het resultaat van een project waaraan vele mensen en een aantal instanties hebben bijgedragen. Ik wil ze hier hartelijk bedanken. De bedoelde instanties zijn in de eerste plaats de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), die mij vier jaar lang in staat heeft gesteld onderzoek te verrichten en bovendien het project genereus heeft ondersteund door assistenten en materialen te bekostigen; voorts de vakgroep Muziekwetenschap van de Rijksuniversiteit te Utrecht, die mij onderdak verschafte; het P.J. Meertens-Instituut te Amsterdam, dat mij de ruimte gaf het project te voltooien en de publikatie van de dissertatie en de voetenbank op zich heeft genomen; en de afdeling Oude Drukken van de Koninklijke Bibliotheek, die op lakonieke wijze mijn monsterbestelling van liedboekafdrukken heeft uitgevoerd. Van de personen die ik dank verschuldigd ben, noem ik in de eerste plaats dr. Rudolf Rasch, die mij voorstelde te promoveren. Hij is in diverse hoedanigheden bij het project betrokken geweest, als aanvrager, werkleider, lid van de begeleidingscommissie, co-promotor, raads- en vertrouwensman - hij vervulde die taken op doelmatige en vriendschappelijke wijze. Voorts dank ik de overige leden van de begeleidingscommissie: prof. dr. L. Strengholt, prof. dr. W.I.M. Elders, prof. dr. M.A.
    [Show full text]
  • The Trio Sonata in 17Th-Century Germany LONDON BAROQUE
    The Trio Sonata in 17th-Century Germany LONDON BAROQUE Georg Flegel (1566-1638): ‘Still Life with Stag Beetle’ Wallraf-Richartz-Museum / Fondation Corboud Köln, WRM 2824 Photo: Rheinisches Bildarchiv Köln BIS-CD-1545 BIS-CD-1545 LB German:booklet 20/2/08 13:37 Page 2 VIERDANCK, Johann (1605–46) Suite in A major 7'51 1 Pavan 4'22 2 Gagliarda 1'40 3 Ballo 0'56 4 Correnta 0'53 a KEMPIS, Nicolaus (1600–76) 5 Symphonia No. 2 ‘Dolorosa’ 4'47 SCHMELZER, Johann (1623–80) 6 Lanterly (Sonate a 3) 5'35 BECKER, Dietrich (1623–97) 7 Sonata No. 26 in A major from Sonaten und Suiten (1674) 4'13 ROSENMULLER, Johann (1619–84) Sonata in E minor 8'16 8 Grave 1'19 9 Largo 1'30 10 Adagio 1'37 11 Adagio 2'03 12 Largo 1'46 WECKMANN, Matthias (1619–74) 13 Sonata in G major 3'28 HACQUART, Carolus (1640–1701) Sonata No. 6 in D minor from Harmonia Parnassia (1686) 10'51 14 Allegro 1'27 15 Adagio 1'43 BIS-CD-1545 LB German:booklet 20/2/08 13:37 Page 3 16 Adagio 1'37 17 Adagio 1'53 18 Grave – Allegro 0'43 19 Canzona. Vivace – Adagio 2'17 20 Aria. Vivace 1'11 BUXTEHUDE, Dietrich (1637–1707) Trio Sonata in G major 9'04 21 Allegro 1'57 22 Adagio – Allegro – Adagio – Allegro 1'58 23 Adagio 0'34 24 Allegro 1'52 25 Adagio – Allegro 2'43 KERLL, Johann Kaspar (1627–93) 26 Trio Sonata in F major 6'03 BIBER, Heinrich Ignaz Franz von (1644–1704) Partita No.
    [Show full text]
  • Chronology the Late Baroque Era
    Chronology The Late Baroque Era MUSIC AND MUSICIANS POLITICS, WAR, RULERS 1671 Scipione a.ffricano (1664) by Francesco 1671 Emperor Leopold I promises Cavalli (1602-76) inaugurates the Teatro neutrality if France attacks Holland as Tordinona, Rome. Tragidie-ballet, Psychi, long as Louis XIV does not invade by Jean-Baptiste Lully (1632-87) and Spain or the Empire. Moliere (1622-73) (with Philippe Quinault and Pierre Corneille), given in Paris. Pomone, by Robert Cambert (c1627-1677), given in Paris. 1672 Heinrich Schutz (87) dies, Dresden. 1672 William of Orange (later William Jacques Champion de Chambonnieres III of England) elected Stadholder of (c70) dies, Paris. Lully acquires Holland. Third Anglo-Dutch War, ownership of the Academie Royale de (-1674): English defeated at Texel in Musique. John Banister (c1625-1679) 1673 and withdraw with gains in 1674. presents first known concerts where admission is charged, in London. Los celos hacen estrellas (earliest surviving zarzuela with music), by Juan Hidalgo (c1614-1685), given in Madrid. 1673 Marc-Antoine Charpentier (1643- 1673 Emperor Leopold I declares war on 1704) and Moliere collaborate on Le France after allying with the Dutch. malade imaginaire, Lully and Quinault on the first tragidie en musique, Cadmus et Hermione, both given in Paris. 1674 Giacomo Carissimi (68) dies, Rome. 1674 John Sobieski elected King of Poland Pelham Humfrey (c27) dies, Windsor. after defeating the Turks at Korzim in Lully's Alceste performed in Paris. A new 1673. Triple Alliance of Austria, Holland Theatre Royal, Drury Lane, opens in and Spain, later joined by the papacy London. and Brandenburg, against the French.
    [Show full text]