Strategija Održivog Razvoja Opštine Topola Akcioni Plan 2012 – 2016

Strategija održivog razvoja opštine Topola Akcioni plan 2012 – 2016

1 Strategija održivog razvoja Opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Opština: Topola Adresa, telefon, fax, email: Bulevar Kralja Aleksandra I, broj 9, 34310 Topola http://www.topola.com/

Naziv strateškog dokumenta: Strategija održivog razvoja opštine Topola Naziv dokumenta: Akcioni plan 2012 – 2016

Verzija: 5.0 Datum: 28.02.2012

Učesnici u procesu izrade: Dragan Jovanović, predsednik opštine Koordinator za izradu Akcionog Zora Nedović plana: Koordinacioni tim: Gavrilo Nikolić, Danica Dragićević, Rajka Mitrović, Bratislav Nikolić, Miroljub Marković, Dr.Goran Djordjević, Ljiljana Todorović, Sladjana Mitrović, Tanja Mićić, Slobodanka Milivojević, Goran Mirković, Marko Jokić, Dušica Ilić Nedić, Dragan Stojanović i Dubravka Nikolić Tehnička podrška MSP IPA 2007: Milan Marjanović, Slavka Zupan

Ovaj dokument napravljen je uz finansijsku pomoć Evropske unije. Sadržaj ovog dokumenta isključiva je odgovornost opštine i ni na jedan način ne predstavlja stavova Evropske unije.

2 Strategija održivog razvoja Opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

SADRŽAJ

I. OPŠTI PODACI O OPŠTINI TOPOLA ...... 5

II. PREGLED POSTOJEĆE STRATEGIJE ...... 7

III. IZVEŠTAJ O IMPLEMENTACIJI STRATEGIJE OD 2010. DO 2011. GODINE ...... 12

IV. AKCIONI PLAN OD 2012. GODINE DO 2016. GODINE ...... 14

4.1. PREDUSLOVI I PRETPOSTAVKE DATI AKCIONIM PLANOM ...... 14 4.2. PROGRAMI I PROJEKTI ...... 15

5. FINANSIJSKI I IMPLEMENTACIONI OKVIR ...... 33

5.1. FINANSIJSKI OKVIR ...... 33 5.2. USKLAĐENOST SA PROSTORNIM PLANOM ...... 34 5.3. IMPLEMENTACIONI OKVIR ...... 35 5.4. MONITORING I EVALUACIJA ...... 37

V. PREPORUKE ...... 38

VI. PRILOZI ...... 39

PRILOG 1: SKRAĆENICE ...... 40 PRILOG 2: LITERATURA ...... 41 PRILOG 3: PROCES IZRADE AKCIONOG PLANA ...... 42 PRILOG 4: UKLJUČIVANJE JAVNOSTI I MEDIJA ...... 43

Sadržaj tabela, mapa i grafikona

Tabela 1 Osnovni podaci o opštini Topola ...... 6 Tabela 2 Projekti implementirani u 2010. Godini ...... 12 Tabela 3 Vrednost projekata po priortetnim oblastima i važnosti ...... 15 Tabela 4 Najvažniji projekti opštine Topola čija se realizacija planira u periodu 2012 – 2016 za koje treba obezbediti finansijska sredstva ...... 16 Tabela 5 Programi i projekti 2012 – 2016 Prioritet: Razvoj preduzetništva ...... 23 Tabela 6 Programi i projekti 2012 – 2016 Prioritet: Ruralni razvoj- specializacijom u vočarstvo, vinogradarstvo 24 Tabela 7 Programi i projekti 2012 – 2016 Prioritet: Turizam sa Oplencom ...... 25 Tabela 8 Programi i projekti 2012 – 2016 Prioritet: Infrastruktura i komunalne usluge za građane i privredu ... 26 Tabela 9 Programi i projekti 2012 – 2016 Prioritet: Zdravstvena i socialna zaštita građana ...... 28 Tabela 10 Programi i projekti 2012 – 2016 Prioritet: Kultura i obrazovanje ...... 30 Tabela 11 Dinamika finansiranja projekata po priortetima i godinama ...... 32 Tabela 12 Izvori finanisranja Akcionog plana po priortetnim oblastima ...... 33 Tabela 13 Vrednost projekata po važnosti ...... 33

Mapa 1 Lokacija opštine Topola u Srbiji ...... 5 Mapa 2 Prostorni plan Opštine Topola ...... 34

Grafikon 1 Pojednostavljen prikaz strategije održivog razvoja opštine Topola ...... 8 Grafikon 2 Prikaz hijerarhije strateškog dokumenta, akcionog plana i programa I projekata ...... 14 Grafikon 3 Organizaciona struktura za implementaciju ...... 36 Grafikon 4 Struktura projektnog tima ...... 36

3 Strategija održivog razvoja Opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

UVOD

Strategija održivog razvoja opštine Topola za period 2010-2015 je usvojena 2009 godine a njeno važenje će biti produženo do 2020. U okviru strategije navedeno je oko 160 projektnih predloga. U 2010 godini sprovedno je oko 30 projekata

Sa ciljem da se pravovremeno obavi priprema projektne dokumentacije, boljeg usklađivanja strategije sa budžetom opštine i posledično ostvari veća uspešnost pri privlačenju dodatnih finansijih izvora ali i investotra, Opština Topola je pripremila ovaj Akcioni plan. Proces akcionog planiranja je bitan jer omogućava opštini da ima orudje i znanje kako bi se na jedan sistematatičan način vodio razvoj grada i sela ali i znači nastavak onog sto je radjeno prilikom procesa izrade strategije. Dokument koji stoji pred vama predstavlja operacionalizaciju cilejva i projekata identifikovanih u strategiji za period od 5 godina.

Kroz ovaj Akcioni plan, Topola danas nastoji da povrati sjaj uređene varoši iz vremena Karađorđa i Kralja Petra I Karađorđevića. Zbog toga će fokus Akcionog plana opštine Topola u periodu 2012 – 2016 biti na a)poboljšanju dostupnosti grada i ruralnih područja, b)poboljšanju životne sredine, c)vodosnabdevanju i d)aktiviranju potencijala u poljopriovredi (voćarstvo i vinogradarstvo) i e)turizmu (kulturno-istorijsko nasleđe Kraljevski kompleks Oplenac) što bi doprinelo stvaranju mogućnosti za rad i život naših građana.

Proces izrade Akcionog plana trajao je od januara 2011 do decembra 2011. Plan je radjen na na osnovu Metodolgije SLOR, koju preporučuje Stalna konferencija gradova i opština, a uz pomoć Programa Podrške Opštinama MSP IPA 2007 i njihovih eksperata.

Kroz izradu plana pokušali smo da direktno i indirektno uključimo sve zainteresovane strane sa ciljem uspešne izrade i implementacije ovog plana. Osim koordinacionog tima koji se sastojao od predstavnika opštine, u proces pripreme plana i koncepata projekata bili su uključeni i timovi koji su se sastojali od predstavnika institucija, škola, regionalne agencije, komunalnih preduzeća. Od marta 2011 do novembra 2011 organizovali smo šest radionica za definisanje indikatora za praćenje strategije i za identifikaciju i prioritizaciju projekata. Izvedena su i dva treninga za pripremu projekata u koje je bilo uključeno 10 predstavnika opštine, njenih ustanova, javnih preduzeća i nevladinih orgnizacija. Nacrt akcionog plana smo u toku februaru 2012 predstavili javnosti putem pres konferencije, radionice i interneta. Ovom prlikom zahvaljujemo se svima koji su sa idejama i ličnim angažovanjem dali podršku izradi dokumenta.

4 Strategija održivog razvoja Opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

I. OPŠTI PODACI O OPŠTINI TOPOLA

Teritorija opštine Topola nalazi se u centralnom delu Šumadije i zahvata slivno područje srednjeg toka reke Jasenice i Kubršnice. Zapadni i jugozapadni deo čine planine Rudnik i Venčac, tj. deo visoke Šumadije. Prosečna nadmorska visina je oko 350 m. Srednja mesečna temperatura vazduha je najmanja u januaru (-0.70C) a najviša u julu (250C). Šumske površine zahvataju oko 5.200 ha ili 14,6% ukupne površine opštine Topola

Površina opštine Topola iznosi 356,4 km2 što predstavlja 14,9% ukupne površine Šumadijskog okruga. Na njenoj teritoriji, pored gradskog, nalazi se još 30 seoskih naselja.

Opština Topola je od grada Beograda udaljena 80 km, Kragujevca 42 km i Kraljeva 90 km. Drumske saobraćajnice koje prolaze sredinom opštine Topola imaju tranzitni značaj. Opština je od autoputa udaljena 40 km.

Populacija opštine Topola je, po poslednjem prvim rezultatima popisa sprovedenim 2011. godine, brojala 22.207 stanovnika što je 12% ili 3.733 manje nego 2002 godine. Po istom popisu opština je imala 7.040 domaćinstava, a prosečna gustina naseljenosti je bila 63 st/km2. Starosna sturktura je nepovoljna upoređujući sa strukturom u Srbiji, pošto je broj starijih do 65 godine viši od 21%, ali broj mlađih od 15 godina je 15%. S obzirom da je Topola „manja“ opština, smanjenje broja stanovnika predstavlja značajan pad. Razloge tog pada treba tražiti pre svega u migraciji stanovništva, naročito mlađe populacije, u razvijenije, privredno i kulturno aktivnije centre u Srbiji (pre svih Beograd i Kragujevac).

U opštini Topola se prigradsko stanovništvo tradicionalno bavi voćarstvom, vinogradarstvom, povrtarstvom, ratarstvom i stočarstvom, dok je gradski deo stanovništva zaposlen u nekoliko manjih firmi. Područje Oplenca sa širom okolinom je poznat poljoprivredno-turistički kraj zahvaljujući svojoj prirodi ali i Kraljevskom kompleksu Oplenac. Na području Topole se gaji i prerađuje vinova loza i mnoge voćne vrste (šljiva, jabuka, breskva, višnja) koje daju bogat, kvalitetan rod. U Kraljevom vinskom podrumu i većem broju privatnih podruma se proizvode najkvalitetnija vina. Veliki deo voćarske proizvodnje se izvozi na rusko tržište i tržište drugih evropskih zemalja ili prerađuje u Fabrici za preradu voća i povrća „Jarmenovci A.D“ u Jarmenovcima.

Opština Topola ima tradiciju livarske industrije i prerade kamena. Danas je to delatnost više malih i srednjih privatnih preduzeća. Od mineralnih nalazišta na teritoriji Opštine Topola registrovano je jedino nalazište kalcijum karbonata u selu Lipovac.

Zbog preovladavajuće poljoprivrede broj radnih mesta u preduzećima i orgnizacijama je mali - 2.261, dok je svih zaposlenih u opštini samo 3.283. Lošu ekonomsku situaciju potvrđuje i veliki broj nazeposlenih 1545 (2009.) i prosečnu platu koja je ispod republičkog proseka.

Mapa 1 Lokacija opštine Topola u Srbiji

5 Strategija održivog razvoja Opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Tabela 1 Osnovni podaci o opštini Topola

Opština Topola Okrug Šumadija Republika Srbija Površina u km2 356,4 2368 88.361 % obradivog zemljišta 72% 69,9% 65,8 Broj stanovnika (2011, prvi rezultati popisa) 22.207 290.900 7.120.666 Procenjen broj stanovnika (30.6.2009) 23.217 289.496 7.320.807 Broj stanovnika (2002) 25.292 298.778 7.498.001 • Broj stanovnika do 15 godine (2002) 3733 (15%) 45.276 (15%) 1.176.770 (16%) • Broj stanovnika 15-65 godine (2002) 15873 (64%) 204.658 (68%) 5.032.805 (67%) • Broj stanovnika iznad 65 g.(2002) 5367 (21%) 48.844 (16%) 1.288.426 (17%) Broj nezaposlenih 2009. 1545 35.619 730.372 • nezaposleni na 1000 stanovnika (2009) 67 123 100 • % nezaposelnih žena (2009) 55,2% 56,6% 52,9% % nezaposlenih (NSZ,2009) 33% 27% 22% Broj zaposlenih 2009. 3.283 61.824 1.889.085 % zaposlenih žena 40,1% 43,1% 44,3% Broj zaposlenih u privrednim društvima, 2.261 46.888 1.396.792 organizacijama,.. (2009) • % zaposelnih u poljoprviredi, šumarstvu, 52 (2%) 481 (1%) 46.129 (3%) ribogojstvu • % zaposlenih u industriji, rudarstvu, 948 (42%) 19.014 (41%) 486.467 (35%) energetiki i građevini • % zaposlenih u uslugama (ostale delatnosti) 1261(56%) 27.393 (58%) 864.196 (62%) Prosečne zarade bez poreza i doprinosa po 21.170 28.044 31.733 zapolsenom u DIN (jan – dec 2009) Broj naselja 31 175 6.157 Broj domaćinstava (2011) 7.040 96.826 2.497.187 Izvor: Statistički godišnjak Opština 2010, Prvi rezultati popisa 2011

6 Strategija održivog razvoja Opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

II. PREGLED POSTOJEĆE STRATEGIJE

Osnova za izradu Akcionog plana je Strategija održivog razvoja opstine Topola . Strategija je usvojena 2009 godine i važi za period do 2020 godine.

S obzirom da je strategija doneta 2009 godine i tokom 3 godine njene implementacije nije uočena potreba za njenom revizijom. Vizija, ciljevi i prioriteti ostajaju isti: U nastavku je rezime Vizije i ciljeva strategije opštine Topola,

Vizija opštine Topola glasi

»Opština Topola ima razvijen sektor malih i srednjih preduzeća sa akcentom na segment koji se bazira na sirovinama iz voćarstva i vinogradarstva, sa fleksibilnim tržištem radne snage, prilagođenim potrebama poslodavaca u prerađivačkoj industriji, vinarstvu i turizmu.

Kao atraktivna turistička destinacija, opština raspolaže razvijenom ponudom baziranom na manifestacionom, etno, lovnom, rekreativnom i umetničkom turizmu, koji predstavljaju svojevrsnu prezentaciju kulturno – istorijskog nasleđa ove oblasti.

Odlikuje se savremenom infrastrukturnom i komunalnom uređenošću uz poštovanje principa očuvanja životne sredine i efikasnim sistemom preventivne zdravstvene i socijalne zaštite.

Teritorija opštine Topola je očuvana zelena destinacija sa čistim vazduhom i izvorištima čistih I zdravih voda. Opština je riznica kulture i istorijskih vrednosti i naučno - nastavni centar za vinarstvo, voćarstvo I turizam i predstavlja centar vinarstva Srbije «

Za realizaciju vizije utvrđeno je 6 glavnih razvojnih priorteta, a svaki prioritet ima svoje strateške i operativne ciljeve.

Prioritet 1: Unaprediti lokalnu privredu i sektor malih i srednjih preduzeća, uz posebnu pažnju posvećenu razvoju prerađivačkih kapaciteta iz oblasti voćarstva i vinogradarstva Prioritet 2: Stvoriti uslove za ubrzan ruralni razvoj baziran na preradi voća i proizvodnji vina i efikasnom iskorišćavanju poljoprivrednog zemljišta. Prioritet 3: Obezbediti povoljnu klimu za razvoj turizma i efikasnu promociju turističke ponude i distribucije turističkih usluga Prioritet 4: Unaprediti lokalnu infrastrukturu i komunalne usluge, uz poštovanje principa održivosti I očuvanja životne sredine, prilagođene potrebama građana i privrede Prioritet 5: Unaprediti usluge iz oblasti zdravstvene i socijalne zaštite i razviti preventivne aktivnosti uz podizanje nivoa tehničke opremljenosti i broja stručnih kadrova Prioritet 6: Smanjiti migraciju mladih kroz obogaćivanje kulturnih sadržaja, uspostavljanje modernog obrazovnog sistema prilagođenog potrebama lokalne privrede i efikasnijeg rada institucija koje okupljaju mlade.

U okviru ovih prioriteta definisano je 17 strateških i 44 operativna cilja 1 .

Za praćenje sprovođenja strategije i postizanja ciljeva definisani su indikatori održivosti (Tabela 2). Koristili smo indikatore održivosti koje je preporučila Stalna konferencija gradova i opština u Vodiču za izradu strategija odživog razvoja (SLOR). Za definisanje indikatora poslužili smo se poslednjim statističkim podacima koji su bili na raspolaganju u fazi pripreme akcionog plana.

1 Strategija održivog razvoja Opštine Topola iz 2009 godine ima 17 strateških i 44 operativna cilja. Zbog uskla đivanja terminologije sa metodlogijom SLOR nivo strateških ciljeva smo izjedna čili sa nivoom mere, operativne ciljeve smo uskladili sa indikatorima.

7 Strategija održivog razvoja Opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Grafikon 1 Pojednostavljen prikaz strategije održivog razvoja opštine Topola »Opština Topola ima razvijen sektor MS preduzeća sa akcentom na voćarstvu i vinogradarstvu, sa fleksibilnim tržištem radne snage , prilagođenim potrebama poslodavaca. Kao atraktivna turistička destinacija raspolaže razvijenom ponudom, koji predstavljaju svojevrsnu prezentaciju kulturno – istorijskog nasleđa. Odlikuje se savremenom infrastrukturnom i komunalnom uređenošću uz poštovanje princip očuvanja životne sredine i efikasnim sistemom preventivne zdravstvene i socijalne zaštite. Teritorija opštine Topola je očuvana zelena destinacija sa čistim vazduhom

1 2 RURALNI RAZVOJ- 3 TURIZAM SA 4 INFRASTRUKTURA, 5 ZDRAVSTVENA I SOCIJALNA 6 KULTUR A, OBRAZOVANJE I SPORT RAZVOJ PREDUZETNIŠTVA VOČARSTVO,VINOGRADARSTVO OPLENCOM KOMUNALNE USLUGE I ZAŠTITA GRAĐANA ŽIVOTNA SREDINA

Unapređenje Razvoj novih Promocija i Optimalni uslovi Unaprediti nivo Modernizacija postojećih proizvodnih, distribucija tur. za odlaganje zdravstvene i soc. školskih objekata i kapaciteta prerađivačkih i proizvoda uz komu na. otpada i zaštite višim sredstava i lokalne privrede skladišnih razvoj turističke podizanje svesti kvalitetom usluga programa (6.1.) (1.1.) kapaciteta (2.1.) infrastrukture (4.1.) (5.1.) (3.1.)

Promocija Optimalno Uvesti nove Izgradnja putne Podići nivo van Rekonstrukcija investicija i korišćenje turističke mreže i institucionalne kulturno-istorijskih preduzetništva poljoprivrednog proizvode unapređenje urb. zdravstvene i objekata (6.2.) (1.2.) zemljišta (2.2.) (3.2.) regulative (4.2.) socijalne zaštite (5.2.)

Ojačati kapacitete Unapređenje Unaprediti sistem Rekonstrukcije udruženja komunalnih usluga preventivni h mera sport. objekata i poljoprivrednika i (4.3.) i usluga (5.3.) obogaćivanje zadruga (2.3.) sadržaja (6.3.)

Poboljšanje , rekonstrukcije i povećanje kapac. pijaće vode (4.4.)

8 Strategija održivog razvoja Opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

1 RAZVOJ PREDUZETNIŠTVA

Cilj: Unaprediti lokalnu privredu i sektor malih i srednjih preduzeća, uz posebnu pažnju posvećenu razvoju prerađivačkih kapaciteta iz oblasti voćarstva i vinogradarstva 1.1. Stvaranje uslova za unapređenje lokalne privrede kroz bolju iskorišenost I proširenje postojećih proizvodnih pogona 1.2. Unapređenje sektora MSPP povećanjem nivoa investicija, promocijom preduzetništva I stvaranjem efikasnog lokalnog mehanizma za podršku

2 RURALNI RAZVOJ- SPECIJALIZACIJA U VOĆARSTVO i VINOGRADARSTVO

Cilj: Stvoriti uslove za ubrzan ruralni razvoj baziran na preradi voća I proizvodnji vina i efikasnom iskorišćavanju poljoprivrednog zemljišta 2.1. Stvoriti povoljne uslove za razvoj novih proizvodnih, prerađivačkih i skladišnih kapaciteta 2.2. Stvoriti uslove za optimalno korišćenje poljoprivrednog zemljišta 2.3. Ojačati kapacitete postojećih I stvoriti uslove za razvoj novih udruženja poljoprivrednika i zadruga

3 TURIZAM SA OPLENCOM

Cilj: Obezbediti povoljnu klimu za razvoj turizma i efikasnu promociju turističke ponude I distribucije turističkih usluga 3.1. Unaprediti turističku ponudu kroz stvaranje uslova za efikasniju promociju i distribuciju postojećih turističkih proizvoda uz razvoj turističke infrastrukture . 3.2. Uvesti nove turističke proizvode

4 INFRASTRUKTURA I KOMUNALNE USLUGE ZA GRAĐANE I PRIVREDU Cilj: Unaprediti lokalnu infrastrukturu i komunalne usluge, uz poštovanje principa održivosti I očuvanja životne sredine, prilagođene potrebama građana i privrede 4.1. Unaprediti sistem zaštite životne sredine kroz stvaranje optimalnih uslova za odlaganje komunalnog otpada i podizanje nivoa svesti građana o značaju zaštite čovekove okoline 4.2. Razviti lokalnu infrastrukturu kroz izgradnju i rekonstrukciju putne mreže i unapređenje urbanističko – planske regulative 4.3. Razviti komunalnu infrastrukturu uz unapređenje komunalnih usluga. 4.4 Unaprediti sistem vodosnabdevanja kroz poboljšanje sistema upravljanja, rekonstrukciju i povećanje kapaciteta pijaće vode

5 ZDRAVSTVENA I SOCIALNA ZAŠTITA GRAĐANA

Cilj: Unaprediti usluge iz oblasti zdravstvene i socijalne zaštite I razviti preventivne aktivnosti uz podizanje nivoa tehničke opremljenosti i broja stručnih kadrova 5.1 Unaprediti nivo zdravstvene i socijalne zaštite podizanjem kvaliteta pruženih usluga 5.2 Podići nivo vaninstitucionalne zdravstvene i socijalne zaštite građana na teritoriji opštine Topola 5.3 Unaprediti sistem preventivnih mera i usluga iz oblasti socijalne i zdravstvene zaštite

6 ATRAKTIVNA PONUDA KULTURE I OBRAZOVANJA

Cilj: smanjiti migraciju mladih kroz obogaćivanje kulturnih sadržaja, uspostavljanje modernog obrazovnog sistema prilagođenog potrebama lokalne privrede i efikasnijeg rada institucija koje okupljaju mlade. 6.1. Unaprediti sistem obrazovanja kroz modernizaciju objekata i nastavnih sredstava postojećih školskih i predškolskih ustanova i prilagođavanje obrazovnih profila strateškim privrednim granama opštine 6.2. Unaprediti i obogatiti kulturne sadržaje kroz rekonstrukciju kulturno-istorijskih objekata, adaptaciju i modernizaciju objekata kulture i obogaćivanje programskih sadržaja 6.3. Unaprediti uslove za razvoj sporta svih uzrasnih grupa kroz izgradnju, rekonstrukciju i adaptaciju sportskih i pratećih objekata i obogaćivanje sportskih sadržaja

9 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Tabela 1 Indikatori za monitoring implementacije strategije

Prioritet, strateški cilj / mera Izvor verifikacije Početna godina 2016 Indikator (opis) Godina Vrednost Ciljna vrednost PRIORITET 1: RAZVOJ PREDUZETNIŠTVA Unaprediti lokalnu privredu i sektor malih i srednjih preduzeća, uz posebnu pažnju posvećenu razvoju prerađivačkih kapaciteta iz oblasti voćarstva i vinogradarstva Fiskalni kapaciteti opštine(ostvareni budžet u Završni izveštaj budžeta 2010 3 088 390 4 000 000 2010)(EUR) Broj nezaposlenih na 1000 stanovnika Nacionalna sluzba za 2011 74 65 zaposljavanje 1.1. Stvaranje uslova za unapređenje lokalne privrede kroz bolju iskorišćenost I proširenje postojećih proizvodnih pogona Broj zaposlenih na 1000 stanovnika Fond zdravstvenog osiguranja - 2011 122 140 Ispostava Topola 1.2. Unapređenje sektora MSPP povećanjem nivoa investicija, promocijom preduzetništva I stvaranjem efikasnog lokalnog mehanizma za podr šku Broj registrovanih privrednih subjekata na OU / Uprava za trezor 2011 186 195 1000 stanovnika (DOO, preduzetnici, registrovana poljoprivredna gazdinstva) Broj aktivnih preduzeća i preduzetnika na Lokalna poreska 2011 44 55 1000 stanovnika administracija Ostvarene investicije u nova osnovna Republički zavod za statistiku : 2009 1.002.411.000 ↗ sredstava u RSD Opstine u Srbiji 2010 PRIORITET 2: RURALNI RAZVOJ- SPECIJALIZACIJA U VOĆARSTVO i VINOGRADARSTVO Stvoriti uslove za ubrzan ruralni razvoj baziran na preradi voća I proizvodnji vina i efikasnom iskorišćavanju poljoprivrednog zemljišta Broj registrovanih ekonomskih Uprava za trezor Topola 2011 3566 3700 poljoprivrednih gazdinstava Broj poljoprivrednog stanovništva Republički zavod za statistiku : 2002 8.307 ↗ Prvi rezultati popoisa 2012 Broj aktivnog poljoprivrednog stanovništva Republički zavod za statistiku : 2002 5.095 ↗ Prvi rezultati popoisa 2012 2.1. Stvoriti povoljne uslove za razvoj novih proizvodnih, prerađivačkih i skladišnih kapaciteta Broj zaposlenih u poljoprivredi Republički zavod za statistiku : 2011 6579 6650 (Poljoprivrednici stariji od 18 god kojima je Opstine u Srbiji poljoprivreda jedino i osnovno zanimanje) 2.2. Stvoriti uslove za optimalno korišćenje poljoprivrednog zemljišta Površine pod voćem i vinovom lozom u ha Republicki geodetski 2010 4547 4700 zavod 2.3. Ojačati kapacitete postojećih I stvoriti uslove za razvoj novih udruženja poljoprivrednika i zadruga Broj udruženja u poljoprivredi Opština Topola 2011 3 ↗ PRIORITET 3: TURIZAM SA OPLENCOM Obezbediti povoljnu klimu za razvoj turizma i efikasnu promociju turističke ponude I distribucije turističkih usluga Godišnji broj posetilaca u Topolu Turistički pokazatelji TO 2010 92711 100 000 "Oplenac" Topola Broj noćenja na teritoriji opstine Topola Turistički pokazatelji TO 2010 6063 6500 "Oplenac" Topola 3.1. Unaprediti turističku ponudu kroz stvaranje uslova za efikasniju promociju i distribuciju postojećih turističkih proizvoda uz razvoj turističke infrastrukture . Broj ležajeva u Opštini Topola Turistički pokazatelji TO 2010 160 205 "Oplenac" Topola Broj poljoprivrednih gazdinstava koja se bave Turistički pokazatelji TO 2010 4 15 seoskim turizmom "Oplenac" Topola 3.2. Uvesti nove turističke proizvode Broj turističnih proizvoda Turistički pokazatelji TO 2010

10 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Prioritet, strateški cilj / mera Izvor verifikacije Početna godina 2016 Indikator (opis) Godina Vrednost Ciljna vrednost "Oplenac" Topola 4 INFRASTRUKTURA I KOMUNALNE USLUGE ZA GRAĐANE I PRIVREDU Unaprediti lokalnu infrastrukturu i komunalne usluge, uz poštovanje principa održivosti I očuvanja životne sredine, prilagođene potrebama građana i privrede 4.1. Unaprediti sistem zaštite životne sredine kroz stvaranje optimalnih uslova za odlaganje komunalnog otpada i podizanje nivoa svesti građana o značaju zaštite čovekove okoline Količina prikupljenog komunalnog otpada na JKSP Topola 2010 2700 3300 godišnjem nivou(tone) Procenat građana na području opštine Topola JKSP Topola 2010 35% 50% koji su pokriveni odnošenjem otpada 4.2. Razviti lokalnu infrastrukturu kroz izgradnju i rekonstrukciju putne mreže i unapređenje urbanističko – planske regulative Dužina lokalnih puteva (km) Republički zavod za statistiku 2009. 138 ↗ (RZS): Opštine 2010 Od toga dužina savremenih lokalnih puteva Republički zavod za sta tistiku 2009. 111 ↗ (km) (RZS): Opštine 2010 Broj kilometara rekonstruisanih i Direkcija za izgradnju 2010 12 30 novoizgrađenih puteva u km Topole 4.3. Razviti komunalnu infrastrukturu uz unapređenje komunalnih usluga. Procenat domaćinstava priključenih na JKSP Topola 2010 19% ↗ kanalizacionu mrežu 4.4 Unaprediti sistem vodosnabdevanja kroz poboljšanje sistema upravljanja, rekonstrukciju i povećanje kapaciteta pijaće vode Procenat domaćinstava priključenih na JKSP Topola 2010 47% 55% vodovodnu mrežu 5 ZDRAVSTVENA I SOCIJALNA ZAŠTITA GRAĐANA Unaprediti usluge iz oblasti zdravstvene i socijalne zaštite I razviti preventivne aktivnosti uz podizanje nivoa tehničke opremljenosti i broja stručnih kadrova Procenat korisnika socijalne zaštite u Centar za socijalni rad 2010 21% 19% ukupnom broju s tanovnika 5.1 Unaprediti nivo zdravstvene i socijalne zaštite podizanjem kvaliteta pruženih usluga Broj korisnika socijalne zaštite Centar za socijalni rad 2010 1458 1350 Broj korisnika socijalnih usluga po voditelju Centar za socijalni rad 2010 365 300 slučaja Broj pruženih socijalnih usluga na godišnjem Centar za socijalni rad 2010 10206 12000 nivou Broj pruženih specijalističkih usluga primarne Dom Zdravlja 2010 495205 520000 zdravstvene zaštite na godišnjem nivou Broj lekara (svih zajedno sa specijalistima) Republički zavod za statistiku 2009 28 ↗ (RZS): Opštine 2010 5.2 Podići nivo vaninstitucionalne zdravstvene i socijalne zaštite građana na teritoriji opštine Topola Indikatori su već definisani 5.3 Unaprediti sistem preventivnih mera i usluga iz oblasti socijalne i zdravstvene zaštite Indikatori su već definisani 6. ATRAKTIVNA PONUDA KULTURE I OBRAZOVANJA Smanjiti migraciju mladih kroz obogaćivanje kulturnih sadržaja, uspostavljanje modernog obrazovnog sistema prilagođenog potrebama lokalne privrede i efikasnijeg rada institucija koje okupljaju mlade Procenjen broj stanovnika Republički zavod za 2011 22.207 ↗ statistiku : Prvi rezultati popisa iz 2011 6.1. Unaprediti sistem obrazovanja kroz modernizaciju objekata i nastavnih sredstava postojećih školskih i predškolskih ustanova i prilagođavanje obrazovnih profila strateškim privrednim granama opštine Procenat dece( do polaska u Opštine u Srbiji i Vrtić 2010 20% 25% školu)obuhvaćene uslugama vrtića Pro cenat stanovništva sa srednjim Opštine e u Srbiji 2010 33 % ↗

11 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Prioritet, strateški cilj / mera Izvor verifikacije Početna godina 2016 Indikator (opis) Godina Vrednost Ciljna vrednost obrazovanjem Procenat materijalno-tehničke opremljenosti Godišnji izveštaji škola 2010 40% od 60% od škola ukupnih ukupnih potreba potreba 6.2. Unaprediti i obogatiti kulturne sadržaje kroz rekonstrukciju kulturno-istorijskih objekata, adaptaciju i modernizaciju objekata kulture i obogaćivanje programskih sadržaja Broj rekonstruisanih kulturno-istorijskih Opštinska uprava 2010 1 3 objekata i spomenika 6.3. Unaprediti uslove za razvoj sporta svih uzrasnih grupa kroz izgradnju, rekonstrukciju i adaptaciju sportskih i pratećih objekata i obogaćivanje sportskih sadržaja Broj rekonstruisanih sportskih objekata Opštinska uprava 2010 1 ↗

III. IZVEŠTAJ O IMPLEMENTACIJI STRATEGIJE OD 2010. DO 2011. GODINE

Strategija održivog razvoja opštine Topola odnosi se na period 2010-2015 godina. Usvojena je na sednici Skupštine opštine Topola 02.10.2009 godine. U proteklom periodu nije bilo sistematskog monitoringa rezultata i efekata sporvođenja strategije. Uglavnom je to bilo „ad hoc“ monitoring za potrebe opštinske administracije ili nekog donatora. Zbog toga se izveštaj odnosi isključnivo na pregled projekata koji su delimično ili u potpunosti sprovedeni.

U okviru strategije navedeno je oko 160 projektnih predloga. U 2010 realizovano je 17 projekata a dodatnih 9 je započeto ili je u toku. Realizovane projekte je finansirala opština sa sredstvima budžeta Opštine Topola i sredstvima nadležnih ministarstava.

Tabela 2 Projekti implementirani u 2010. Godini

Prioritet Broj svih Broj Broj projekata realizovanih započetih u strategiji projekata u projekata u 2010. godini 2010. godini Prioritet 1: Razvoj preduzetništva 2 0 Prioritet 2: Ruralni razvoj- specializacija u voćarstvo i vinogradarstvo 0 3 Prioritet 3: Turizam sa Oplencom 1 0 Prioritet 4: Infrastruktura i komunalne usluge za građane i privredu 9 2 Prioritet 5: Z dravstvena i socijalna zaštita građana 1 1 Prioritet 6: A traktivna ponuda kulture i obrazovanja 4 3 UKUPNO 160 17 9 Izvor: Opština Topola

Realizovani projekti u 2010. i 2011. godini:

Prioritet 1: Razvoj preduzetništva

1. Pripremljena baza podataka o,, brown field`` lokacijama 2. Realizovan deo projekta „Putevi vina“ (održana manifestacija u 2010-oj godini) projekat traje 5 godina)

Prioritet 2: Ruralni razvoj- specializacijom u voćarstvo,vinogradarstvo:

1. Kontrola plodnosti zemljišta i kalcifikacija -otpočela realizacija, projekat traje 5 godina) 2. Osavremenjavanje stočarske farme na školskoj ekonomiji SŠ „Kralj Petar Prvi“ - adaptacija, opremanje i nabavka novih rasa domaćih životinja –početa je realizacija projekta 3. Formiranje i organizacija oglednih parcela ratarskih i povrtarskih kultura za potrebe školske ekonomije SŠ „Kralj Petar I“ Topola– otpočeta je realizacija projekta

12 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Prioritet 3: Turizam sa Oplencom

1. Sanacija krova sa instalacijom gromobrana na kući kralja Petra I na Oplencu

Prioritet 4: Infrastruktura i komunalne usluge za građane i privredu

1. Uređenje parka u Topoli preko puta Opstine 2. Izrada prostornog plana za Topolu - Program i strategija razvoja planskog područja opštine Topola 3. Izgradnja ulica i puteva, planirano 49,2 km a uradjeno 19,22 km 4. Izgradnja opštinskog puta za groblje MZ Gornja Trnava u dužini od 1,5 km 5. Proširenje groblja (Ljubeselo) – I faza - sprovođenje postupka eksproprijacije/nabavka parcele za groblje, Oplenac oko 56 ari 6. Uklanjanje divljih deponija Kamenjak, Kupusari, Gorovič, Donja Trnava, Donja Šatornja, Lipovac, Natalinci i Krćevac – očišćene su divlje deponije Kamenjak, Kupusari, Gorovič, Donja Trnava, Donja Šatornja, Lipovac i Krćevac ali nisu uklonjene . 7. Formiranje sabirnog centra za prikupljanje PET ambalaže – nabavljeno je 50 kontejnera za PET ambalažu i presa za baliranje PET ambalaže 8. Izgradnja fekalne kanalizacije u Topoli – Istočni sliv – II faza – Završeno u dužini od 9,1 km 9. Rekonstrukcija filter polja u fabrici za preradu vode u Jarmenovcima – rekonstruisano je jedno filter polje (ostaje za realizaciju još jedo filter polje) 10. Rekonstrukcija izvorišta vode „Krečana“ – izrađena je projektno-tehnička dokumentacija 11. Izgradnja vodovodne mreže u Blaznavi – II faza – realizacija projekta je u toku

Prioritet 5: Z dravstvena i socialna zaštita građana

1. Pomoć i nega u kući starim socijalno ugroženim licima i osobama sa invaliditetom - realizovan deo projekta u trajanju od 3 meseca 2. Pomoć, nega u kući za decu sa smetnjama u razvoju i njihovim porodicama

Prioritet 6: A traktivna ponuda kulture i obrazovanja

1. Afirmacija i održavanje Lipovačke slikarske kolonije (predviđeno je održavanje svake godine) 2. Vidovdanski rok festival u Topoli (predviđeno je održavanje svake godine) 3. Izgradnja MINI PIČ terena u Topoli 4. Nabavka i instaliranje gromobrana na objektima osnovnih škola u Junkovcu, Šumama, Natalincima, Maskaru, Zagorici, Lipovcu, Žabarima, Plaskovcu, Jarmenovcima i Donjoj Trešnjevici i popravka gromobrana na objektima osnovnih škola u Blaznavi, Vinči, Belosavcima i Krćevcu – nabavljeni su i montirani gromobrani na sledećim školskim zgradama: Junkovac, Zagorica, Lipovac, Žabare, Jarmenovci i OŠ „Karađorđe“ u Topoli; 5. Sanacija mokrih čvorova u SŠ „Kralj Petar Prvi“ u Topoli – u toku 6. Adaptacija i opremanje kabineta za biologiju i hemiju u SŠ „Kralj Petar Prvi“ u Topoli - u toku 7. Adaptacija i opremanje kabineta za istoriju u SŠ „Kralj Petar Prvi“ u Topoli - u toku

13 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

IV. AKCIONI PLAN OD 2012. GODINE DO 2016. GODINE

4.1. Preduslovi i pretpostavke dati Akcionim planom

Ovaj Akcioni plan predstavlja okvir kojim se definiše sprovodjenje identifikovanih projekata u periodu 2012- 2016. Kao polazna osnova za selekciju projekata iskorišćrna je postojeća strategija u kojoj je identifikovano preko 160 projekata. U fazi analize utvrđeno je da:

se pojavila potreba za odredjenim projektima koji nisu mogli biti predvidjeni u trenutku izrade same strategije; je mnogo projekata u strategiji razbijenih na male faze ili predstavljene kao aktivnosti jednog projekata, zbog čega nije bilo moguće razdvojiti najbitnije velike strateške projekte opštine koji bi bili interesantni i za donatore.

Akcioni plan tako obuhvata listu najprioritetnijih projekata ili programa koji su inicijalno identifikovani u samoj strategiji ali su u fazi akcionog planiranja udruženi ili ažurirarani zbog bolje preglednsti.

Grafikon 2 Prikaz hijerarhije strateškog dokumenta, akcionog plana i programa I projekata

Strategija održivog razvoja opštine Topola 2010 – 2015(produžena do 2020 godine)

Prostorni plan Sektorski planovi Višegodišnji budžeti

Akcioni plan 5 godina ( 2012-2016)

Bolje planiranje projekata Bolja orgnizacija Godišnji budžet -2012

Programi i projekti

Planiranje, dokumentacija Implementacija

Pretpostavke koje su uzete u obzir prilikom definisanja projekata i programa za narednih 5 godina(2012-2016)

U akcionom planu se nalaze projekti koji su inicijalno identifikovani u okviru procesa izrade strategije, projektne ideje koje su se javile poslednjih godina i na sastancima sa zainteresovaniim stranama, Za svaki projekat odredjen je nosilac, partneri, vrednost, dinamički plan, usklađenosti sa planom Opštine Topola i procenjena spremnost tehničke i investicione dokumentacije. Za većinu projekata budžet je iskustveno procenjen pošto ne postoji tehnička dokumentacija ili studija izvodljivost. Tek kada projektna ideja bude bolje razrađena, biće moguće definisati preciznije vrednosti projekata. Potencijalno kofinansiranje od strane donatora je procenjeno na osnovu poznavanja potencijalnih izvora finanisranja. Visinu kofinansiranja od strane donatora i ministarstva smo procenili na osnovu iskustava i sledećih pretpostavki:

o 90% za projekte iz oblasti socijalne zaštite,

14 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

o 85% za javne infrastrukturne projekte potencijalno kofinansirane sa strane EU IPA i drugih donatora, o 50%-70% za projekte kofinansirane od strane ministarstva i JP Putevi Srbija, o 50% za preduzetničke projekte u oblasti privrede i poljoprivrede.

Pošto je prioritizacija bila urađena već u fazi pripreme strategije 2009 godine, za potrebe akcionog plana nismo ponovo radili prioritizaciju ali smo za nove projekte preuzeli postojeću metodologiju i projekte na kraju svrstali po važnosti u 3 grupe:

Projekti najveće važnosti 1: projekti koji su strateški najvažniji za građane, imaju velik uticaj i sinergiju sa drugim projektima, za njih se treba najviše zalagati u sprovođenju i u privlačenju dodatnih finansija Projekti srednje važnosti 2: projekti kojima treba da se podigne spremnost na viši nivo i za koje se intenzvino traže donatori Projekti najmanje važnosti 3: projekti koji nisu najspremniji ili nisu najnužniji, nemaju neki veći uticaj ili veliki značaj; ukoliko se nađu finansije onda će se i ovi projekti sprovesti

4.2. Programi i projekti

Akcioni plan opštine Topola obuhvata 58 projekta, od toga :

Prioritet 1: Razvoj preduzetništva, 6 projekta Prioritet 2: Ruralni razvoj- sa fokusom na voćarstvo i vinogradarstvo , 7 projekata Prioritet 3: Razvoj turizma sa Oplencom, 5 projekta Prioritet 4: Infrastruktura i komunalne usluge za građane i privredu, 12 projekata Prioritet 5: Zdravstvena i socijalna zaštita građana, 16 projekata Prioritet 6: Atraktivna ponuda kulture i obrazovanja, 12 projekata

Tabela 3 Vrednost projekata po priortetnim oblastima i važnosti

Prioritet Projekti po vrednosti Projekti po broju Broj projekata po važnosti u EUR % Broj % 1 2 3 Prioritet 1: Razvoj preduzetništva 2.998.900 19% 6 10% 2 4 0 Prioritet 2: Ruralni razvoj- 550.900 3% 7 12% 2 3 2 specializacija u voćarstvu, vinogradarstvu Prioritet 3: Turizam sa Oplencom 513.000 3% 5 9% 1 3 1 Prioritet 4: Infrastruktura i 9.926.050 61% 12 21% 8 3 1 komunalne usluge za građane i privredu Prioritet 5: Zdravstvena i socijalna 450.277 3% 16 28% 3 6 7 zaštita građana Prioritet 6: Atraktivna ponuda kulture 1.765.800 11% 12 21% 4 4 4 i obrazovanja UKUPNO 16.204.927 100% 58 100% 20 23 15

Uz to treba naglasiti, da smo pojedinačne infrastrukturne projekte u prioritetu infrastruktura udružili u 3 strateška projekta: modernizacija putne mreže, vodosnabdevanje i izgradnja kanalazacije. Slično je napravljeno u prioritetu 5 za modernizaciju zdravstvenih stanica i priortetu 6 kod modernizacije škola. U prioritetu 5 Zdravstvena i socijalna zaštita namerno su ostavljeni mali projekti pošto su mnogo važni za određene ranjive grupe građana ali i interesanti za neke donatore.

Na taj način smo uravnotežili portfelj projekata opštine na velike strateške ali i na male uslužne projekte.

Svi projekti koji su prikazani u tabelama od 9 do 10 između 58 projekata, 20 se nalaze u prvoj grupi najvažnijih – strateških projekata koji su detaljnije opisani u tabeli 4.

15 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Tabela 4 Najvažniji projekti opštine Topola čija se realizacija planira u periodu 2012 – 2016 za koje treba obezbediti finansijska sredstva Br. P Oc Naslov projekta Fotografija Nosilac Procenjena Indikatori vrednost projekta u EUR 1 1 1.1.2 Infrastrukturno opremanje industrijskih Opstina Topola, 2.847.000 Output: sređenih zona po GUP i formiranje predloga mera Direkcija za izgradnju 20 ha zemljšta za investitore za privlačenje investitora

Partneri: Direkcija za izgradnju opštine Topola, JKSP, Elektrodistribucija Uticaj: Mogućnost za Topola, Telekom privlačenje investicija i

otvarajnje novih radnih mesta 2 1 1.2.1 “Budi i ti preduzetnik” Opstina Topola 61.900 Output: Osnovano udruženje Partneri: preduzetnika i održani dani (Promocija preduzetništva kroz Udruženje preduzetništva u Topoli(jedan osnaživanje Udruženja preduzetnika, dani preduzetnika put godišnje) preduzetništva , vodič za START- UP) Nacionalna služba za zapošljavanje

Uticaj: Povećan broj preduzetnički delatnosti u Topoli

16 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Br. P Oc Naslov projekta Fotografija Nosilac Procenjena Indikatori vrednost projekta u EUR 3 Voćarstvo kao biznis Agrobiznis centar 68.450 Output: 16 jednodnevnih radionica o Partneri: tržišnim mogućnostima, Opstina Topola, Mladi Definisano 50 poslovnih i Podrška mladim voćarima sa ciljem poljoprivredni marketinških planova, 50 promocije voćarsko-vinogradarske proizvođači mladih osoba uspešno završilo proizvodnje , izgradnje prerađivačkih sve treninge kapaciteta i podrške u marketingu. Uticaj: Povećani prinosi za 10% u periodu od 2 godine nakon završetka projekta 4 3 3.1.2 Vizitorski centar Oplenac Topola: Turisticka organizacija 115.000 Output: Napravljen vizitorski Oplenac Topola centar koji će omogućiti bolju (Preseljenje turističko-informativno komunikaciju sa turistima prodajnog centra iz grada u renoviranu Partneri: zgradu Karadjordjeve zgrade kod ulaza na Oplenac. Projekat predvidja nabavku nameštaja, multimedijske opreme i izradu prezentacijske izložbe). Uticaj: Porast broja turista za 20%; Produženo trajanje boravka turista (prosečno za jedan dan);

17 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Br. P Oc Naslov projekta Fotografija Nosilac Procenjena Indikatori vrednost projekta u EUR 5 4 4.1.1 Reciklaža komunalnog otpada u Opštini JKSP „Topola“ 264.750 Output: Izgradjen centar za Topola reciklažu komunlanog otpada u Partneri: Topoli i sanirana gradska (Izgradnja reciklažnog centra i sanacija Opština Topola deponija gradske deponije)

Uticaj: Bolja i kvalitetnija životna sredina za sve gradjane Topole

6 4 4.1.3 Formiranje i uređenje centralnog dečijeg Opština Topola 67.000 Output: Izgradjen park za igru parka u Topoli dece sa sadržajima za turiste Partneri: JKSP Topola

Uticaj: Suzbijanje ambrozije na području opštine)

7 4 4.2.1 Rekonstrukcija i izgradnja putne mreže i Opstina Topola 2.016.000 Output: 40 km rekonstruisane i ulica u opštini Topola izgradjene mreže (program rekonstrukcija i izgradnje 17 puteva i ulica na teritorirji opštine Topola u ukupnoj dužini oko 40 km)

Uticaj: Stvoreni uslovi za ekonomski napredak i kvalitetniji život gradjana Topole

18 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Br. P Oc Naslov projekta Fotografija Nosilac Procenjena Indikatori vrednost projekta u EUR 8 4 4.3.1 Izgradnja kanalizacije u Topoli: 1.076.000 Output: Izgradjeno 10 km Opština Topola kanalizacije Rekonstrukcija kanalizacionog kolektora u Partneri: Topoli i izgradnja fekalne kanalizacije u JKSP Topola naselju Torovi Ministarstvo ZZŽS

Uticaj: : Stvoreni uslovi za ekonomski napredak i kvalitetniji život dradjana Topole 9 4 4.4.1 Unapredenje sistema vodosnabdevanja u Opština Topola 1.645.000 Output: završena Topoli Partneri: rekonstrukcija fabrike vode u JKSP Topola Jaremenovicima, izgradjena 2 Rekonstrukcija trećeg filter polja u rezvoara pitke vode i Jarmenovcima, izgradnja rezervoara pitke rekonstruisano jedno izvorište vode u Topoli I Bozurni, rekonstrukcija izvorišta Krečana Uticaj: Poboljšano vodosnabdevanje gradjana Topole

19 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Br. P Oc Naslov projekta Fotografija Nosilac Procenjena Indikatori vrednost projekta u EUR 10 4 4.4.1. Izgradnja vodovodne mreže Topola – Opstina Topola 1.000.000 Output: Izgradjeno oko 8 km Natalinci Partneri: vodovodne mreže

Uticaj: Poboljšano vodosnabdevanje gradjana Topole 11 4.4.2. Rekonstrukcije vodovodne mreže u Opstina Topola 1.590.000 Output: Rekonstruisana ruralnim područjima Partneri: vodovodna mreža u 5 mesnih JKSP Topola zajednica

Uticaj: Poboljšano vodosnabdevanje gradjana Topole

12 4 4.4.2 Gasifikacija Topole Opština Topola 25.000 Output: Sprovedena Partneri: ekspropriacija zemljišta za (Eksproprijacija zemljista) Direkcija za izgradnju gasovod grada

Uticaj: Stvoreni uslovi za gasifikaciju Topole

20 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Br. P Oc Naslov projekta Fotografija Nosilac Procenjena Indikatori vrednost projekta u EUR 13 5 5.2.3 "Ostati i opstati" (pomoć u kuci starima I Opština Topola 30.000 Output: Pružena pomoć u kući osobama sa invaliditetom) Partneri: za 30 porodica Volonterski centar

Uticaj: Poboljšan kvalitet života starih i osoba sa invaliditetom

14 6 6.1.1 Rekonstrukcija školske zgrade OŠ „Sestre Osnovna škola 157.500 Output: Rekonstruisane Radović“ u Belosavcima i izdvojenih „Sestre Radović“ školske zgrade u 4 mesne odjelenja u Krćevcu i Zagorici, Maskaru Belosavci zajednice Partneri: Opština Topola MZ Belosavci, Krćevac. Maskar Uticaj: Poboljšan kvalitet nastave za decu koja pohadjaju te škole

15 6 6.2.1 Formiranje Kulturno-turističkog centra Opština Topola 142.000 Output: Rekostruisana rodna "Rodna kuća satiričara Radoja kuća Radoja Domanovića Domanovića" u Ovsištu i promocija satire (Regionalni projekat) Partneri: RRA za razvoj Šumadije i Pomoravlja Biblioteka »Radoje Domanović« Topola Uticaj: Očuvano kulturno Ministarstvo Kulture nasledje i stvoreni uslovi za održavanje manifestacije

21 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Br. P Oc Naslov projekta Fotografija Nosilac Procenjena Indikatori vrednost projekta u EUR 16 6 6.2.1 Uredjenje višenamenskog kulturno Opština Topola 250.000 Output: Rekostruisana zgrada obazrovnog centar Bioskop Topola ( Partneri: bioskopa u Topoli Rekonstrukcija zgrade, Rekonstrukcija Kulturni Centar krovne konstrucije) Topola Biblioteka »Radoje Domanović« Topola Uticaj: Uredjen višenamenski kulturno-obrazovn centar i stvoreni uslovi za kvalitetan rad KC topola

17 6 6.2.3 Izgradnja Doma za učenike srednje škole Srednja škola Kralj 150.000 Output: Izgradjen Dom učenika Kralj Petar I u Topoli (prilazni put i Petar I u Topoli parcela/oko 2000m2) Partneri: Opština Topola

Uticaj: Poboljšan kvalitet za život i rad učenika srednje škole 18 6 6.3.1. Izgradnja sportske BALON SALE u Topoli Opština Topola 80.000 Output: Izgradjena balon sala Partneri:SOFK U Topoli i pokriven »mini pich« Karađorđe Topola teren

Uticaj: Poboljšan kvalitet za život omladine i rekreativaca iz Topole i okolnih sela

22 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Tabela 5 Programi i projekti 2012 – 2016 Prioritet: Razvoj preduzetništva

Br. P Oc Naslov projekta Vodeća Partneri Procenjena Lokalno Potencialni Naziv potencialnog 2012 2012 2013 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2016 nakon nakon Važnost organizacija vrednost učešće u drugi izvori donatora Lokalni Drugi Lokalni Drugi Loklani Drugi Loklani Drugi Lokalni Drugi 2016 2016 projekta u EUR EUR finansiranja Loklani Drugi 1 1 1.1.2 Infrastrukturno opremanje Opstina Topola, Sva odjelenja opstinska uprava, 2.847.000 284.700 2.562.300 Privatni investitori, 71.175 640.575 71.175 640.575 71.175 640.575 71.175 640.575 1 industrijskih zona po GUP i formiranje Direkcija za naročito KER, Direkcija za delimično opština u javnu predloga mera za privlačenje izgradnju izgradnju opštine Topola, JKSP, infrastrukturu investitora Elektrodistribucija Topola, Telekom 2 1 1.2.1 “Budi i ti preduzetnik” Promocija Opstina Topola Udruženje preduzetnika „Oplenac“ 61.900 30.950 30.950 EU IPA, različiti drugi 15.475 15.475 15.475 15.475 1 preduzetništva kroz osnaživanje Topola, Nacionalna služba za donatori Udruženja preduzetnika, dani zapošljavanje preduzetništva , vodič za START- UP (od p1 do p4) 3 1 1.2.2 E-uprava: Uvodjenje informacionog Opstina Topola RRA Šumadije i Pomoravlja 20.000 6.000 14.000 Ministarstvo za državno 6.000 14.000 2 sistema sa umrezavanjem JP I upravu i lokalnu formiranje opstinskih E-usluga samoupravu, različiti donatori 4 1 1.1.3 “Putevi vina”- Promocija oplenackih Opstina Topola Udruženje vinogradara i vinara 35.000 10.500 24.500 MERR, Ministarstvo 2.100 4.900 3.150 7.350 5.250 12.250 2 vina „Oplenac“ Topola, Proizvođači poljoprivrede, preduzeća, vina sa teritorije opštine Topola EU IPA Ruralni razvoj 5 1 1.1.3 Udruživanje proizvođača vina i rakije Opstina Topola Udruženje vinogradara i vinara 10.000 3.000 7.000 MERR, Ministarstvo 3.000 7.000 2 (Formiranje klastera) „Oplenac“ Topola, Proizvođači poljoprivrede, EU IPA vina i rakija Ruralni razvoj 6 1 2.1.1 Formiranje i organizacija oglednih SŠ „Kralj Petar I”Opština Topola 25.000 0 25.000Ministarstvo 12.500 12.500 2 parcela ratarskih i povrtarskih kultura poljoprivrede, za potrebe školske ekonomije SŠ „Kralj Ministarstvo prosvete Petar I“ Topola

Legenda

Broj projekata Prioritetna oblast Operativni cilj/ mera Izrađen koncept projekta Pripremna faza Faza implementacije projekata

23 Strategija održivog razvoja Opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Tabela 6 Programi i projekti 2012 – 2016 Prioritet: Ruralni razvoj- specializacijom u vočarstvo, vinogradarstvo

10 2 2.2.2 Osnaživanje savetodavne funkcije Opstina Topola Agrobizniscentar, Vinča-Topola 87.000 34.800 52.200 Ministarstvo 3.480 5.220 7.830 11.745 7.830 11.745 7.830 11.745 7.830 11.745 2 Agencije za ruralni razvoj (program) Udruženje stočara opštine Topola, poljoprivrede, različiti Poljoprivredni proizvođači donatori, EU Ruralni razvoj

11 2 2.3.1 Vocarstvo kao biznis - podrska mladim Agrobiznis centar Opstina Topola, Mladi 68.450 27.380 41.070 Ministarstvo 5.476 8.214 10.952 16.428 10.952 16.428 1 vocarima (stari naziv: Promocija poljoprivredni proizvođači poljoprivrede, voćarsko-vinogradarske proizvodnje ministarstvo za regionalni opštine Topola/ Analiza proizvodnih i razvoj, NARR,EU IPA prerađivačkih kapaciteta) Ruralni razvoj

12 2 2.3.2 Izgradnja azila za pse Opstina Topola JKSP Topola 62.000 6.200 55.800Javno-privatno partnerstvo 1.240 11.160 4.960 44.640 3

13 2 2.3.2 Izgradnja izložbeno-aukcijskog prostora Opstina Topola Udruženje stočara opštine Topola 46.000 23.000 23.000 Ministarstvo 4.600 4.600 18.400 18.400 3 – stočne pijace poljoprivrede, različiti drugi donatori

Tabela 7 Programi i projekti 2012 – 2016 Prioritet: Turizam sa Oplencom

18 3 3.2.1 Razvoj seoskog turizma na područiju Opstina Topola NVO ABC, Mesne zajednice 73.000 10.950 62.050 Ministarstvo 2.190 12.410 3.285 18.615 5.475 31.025 3 opštine Topola Jarmenovci, Vojkovci, Gornja, i poljoprivrede, šumarstva I Donja Satornja, Donja Tresnjevica vodoprivrede, I Manojlovci, Seoska domaćinstva Ministarstvo za kulturu, EU IPA

25 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Tabela 8 Programi i projekti 2012 – 2016 Prioritet: Infrastruktura i komunalne usluge za građane i privredu

22.3. 4 4.2.1 Rekonstrukcija ulice Beogradska u Opstina Topola JP Direkcija za izgradnju opštine 55.000 49.500 5.500 JP Putevi Srbije 49.500 5.500 Ljubeselu u dužini od 1 km Topola, 22.4. 4 4.2.1 Izgradnja ulice Milovana Opstina Topola JP Direkcija za izgradnju opštine 30.000 27.000 3.000 JP Putevi Srbije 27.000 3.000 Milovanovića u dužini od 500 m Topola 22.5. 4 4.2.1 Ugradnja habajućeg sloja u ulici Opstina Topola JP Direkcija za izgradnju opštine 56.000 50.400 5.600 JP Putevi Srbije 50.400 5.600 Đurđevdanskoj u dužini od 1 km Topola, 22.6. 4 4.2.1 Rekonstrukcija opštinskog puta L-9 Opstina Topola JP Direkcija za izgradnju opštine 27.000 24.300 2.700 JP Putevi Srbije 24.300 2.700 Natalinci-Sume-Gornja Topola, MZ Gornja Trnava, Vitlina, Trnava(Kamenoresci) u dužini od 450 Šume i Natalinci,Nadležna 22.7. 4 4.2.1 Izgradnja opštinskog puta L-6 Opstina Topola JP Direkcija za izgradnju opštine 55.000 49.500 5.500 JP Putevi Srbije 49.500 5.500 Junkovac - Kloka u dužini od 5,5 km(1 Topola, MZ Junkovac i Kloka km kroz naselje) 22.8. 4 4.2.1 Rekonstrukcija opštinskog puta L-16 Opstina Topola JP Direkcija za izgradnju opštine 55.000 49.500 5.500 JP Putevi Srbije 24.750 2.750 24.750 2.750 Meterize – Božurnja – Ovsište - Topola, MZ Božurnja i Ovsište Svetinja u dužini od 4 km(1 km kroz naselje) 22.9. 4 4.2.1 Izgradnja nekategorisanog puta za Opstina Topola JP Direkcija za izgradnju opštine 55.000 49.500 5.500 JP Putevi Srbije 49.500 5.500 Pavloviće MZ Božurnja u dužini od 1 Topola, MZ Božurnja km(2012) 22.10 4 4.2.1 Rekonstrukcija opštinskog puta L-3 Opstina Topola JP Direkcija za izgradnju opštine 165.000 148.500 16.500 JP Putevi Srbije 103.950 11.550 44.550 4.950 . Belosavci – Maskar – Rajkovac - Kloka Topola MZ Belosavci, Maskar, u dužini od 3 km(2013) Rajkovac i Kloka 22.11 4 4.2.1 Rekonstrukcija opštinskog puta L-17 Opstina Topola JP Direkcija za izgradnju opštine 55.000 49.500 5.500 JP Putevi Srbije 24.750 2.750 24.750 2.750 . Meterize – Plaskovac - Masloševo u Topola MZ Plaskovac dužini od 1,0 km 22.12 4 4.2.1 Izgradnja ulice Nikole Graovca u Opstina Topola JP Direkcija za izgradnju opštine 225.000 202.500 22.500 JP Putevi Srbije 101.250 11.250 101.250 11.250 . Topoli u dužini od 400 m sa svim Topola sadržajima (vodovod, kišna I fekalna kanalizacija i saobraćajnica)

26 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

25 4 4.4.1 Unapredenje sistema vodosnabdevanja Opstina Topola JKSP Topola 1.645.000 246.750 1.398.250Ministarstvo životne 24.675 49.350 279.650 98.700 559.300 74.025 419.475 139.825 1 u Topoli: Rekonstrukcija treceg filter sredine, EU-IPA i ostali polja u Jarmenovcima, izgradnja donatori rezervoara pitke vode Oplencu I Bozurni, rekonstrukcija izvorišta Krečana (p. 54, 55, 56)

26 4 4.4.1. Izgradnja vodovodne mreže Topola - Opstina Topola JKSP, MZ Junkovac, Žabare i 1.000.000 150.000 850.000 Ministarstvo životne 30.000 170.000 60.000 60.000 340.000 340.000 1 Natalinci Natalinci sredine, EU-IPA i ostali donatori 27 4 4.4.1 Izgradnja akumulacionog bazena pitke Opstina Topola JKSP Topola 1.700.000 255.000 1.445.000Ministarstvo životne 38.250 216.750 89.250 505.750 127.500 722.500 2 vode u Vojkovcima sredine, EU-IPA i ostali 28 4 4.4.1 Istražni radovi na obezbeđenju Opstina Topola JKSP Topola 440.000 220.000 220.000Minisdonatoritarstvo životne 66.000 66.000 66.000 66.000 88.000 88.000 2 dodatnih količina vode sredine, EU-IPA i ostali 29 4.4.2. Rekonstrukcije vodovodne mreže u Opstina Topola JKSP Topola, Mestne zajednice 1.590.000 238.500 1.351.500 Ministarstvo životne 10.050 56.950 28.155 159.545 72.150 408.850 79.020 447.780 49.125 278.375 0 0 1 ruralnim područjima sredine, EU-IPA i ostali 29.1. 4 4.4.2 Rekonstrukcija vodovodne mreže u Opstina Topola JKSP Topola, MZ Jarmenovci 200.000 30.000 170.000donatori Ministarstvo životne 6.000 34.000 12.000 68.000 12.000 68.000 Jarmenovcima sredine, EU-IPA i ostali 29.2. 4 4.4.2 Rekonstrukcija vodovodne mreže u Opstina Topola JKSP Topola, MZ Krćevac 335.000 50.250 284.750 Ministarstvo životne 10.050 56.950 15.075 85.425 25.125 142.375 Krćevcu sredine, EU-IPA i ostali 29.3. 4 4.4.2 Rekonstrukcija vodovodne mreže u Opstina Topola JKSP Topola, MZ Donja Šatornja 312.000 46.800 265.200 Ministarstvo životne 4.680 26.520 4.680 26.520 14.040 79.560 23.400 132.600 Donjoj sredine, EU-IPA i ostali 29.4. 4 4.4.2 Rekonstrukcija vodovodne mreže u Opstina Topola JKSP Topola, MZ Ovsište 183.000 27.450 155.550 Ministarstvo životne 2.745 15.555 10.980 62.220 13.725 77.775 Ovsištu sredine, EU-IPA i ostali 29.5. 4 4.4.2 Rekonstrukcija vodovodne mreže u Opstina Topola JKSP Topola, MZ Vinča 560.000 84.000 476.000 Ministarstvo životne 8.400 47.600 33.600 190.400 42.000 238.000 Vinči sredine, EU-IPA i ostali 29 4 4.4.2 Gasifikacija Topole (eksproprijacija Opstina Topola JKSP Topola, Direkcija za 25.000 25.000 0Investitori 20.000 5.000 1 zemljista) izgradnju opštine Topola

27 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Tabela 9 Programi i projekti 2012 – 2016 Prioritet: Zdravstvena i socialna zaštita građana

Br. P Oc Naslov projekta Vodeća Partneri Procenjena Lokalno Potencialni Naziv potencialnog 2012 2012 2013 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2016 nakon nakon Važnost organizacija vrednost učešće u drugi izvori donatora Lokalni Drugi Lokalni Drugi Loklani Drugi Loklani Drugi Lokalni Drugi 2016 2016 projekta u EUR EUR finansiranja Loklani Drugi 30 5 5.1.1 Formiranje i opremanje centra za Opstina Topola Centar za socijalni rad „Sava Ilić“ 17.000 3.400 13.600 Ministarstvo za rad i 1.020 4.080 2.380 9.520 2 socijalni rad u Topoli i izrada deobnog Aranđelovac socijalnu politiku bilansa sa Centrom za socijalni rad “Sava Ilić” Aranđelovac 31 5.1.2. Modernizacija zdravstvenih stanica u Dom zdravlja , Opština Topola 126.150 55.495 70.655 Ministarstvo zdravlja RS, 8.860 24.070 17.434 20.466 9.096 21.224 2 opštini Topola ’’Sveti Đorđe’’ Mesna zajednica Gornja Trnava drugi donatori 31.1. 5 5.1.2 Adaptacija Zdravstvene stanice 37.900 18.950 18.950 3.790 3.790 15.160 15.160 Gornja Trnava 31.2. 5 5.1.2 Adaptacija Zdravstvene stanice u 50.350 25.175 25.175 5.000 20.000 5.070 20.280 Natalincima 31.3. 5 5.1.2 Adaptacija Zdravstvene stanice u 37.900 11.370 26.530 2.274 5.306 9.096 21.224 Belosavcima 32 5 5.1.2 Nabavka opreme i uvođenje Dom zdravlja Opština Topola 28.137 5.627 22.510 2.814 11.255 2.814 11.255 2 informacionog sistema u Domu zdravlja ’’Sveti Đorđe’’ „Sveti Đorđe“ u Topoli Topola 33 5 5.2.1 Funkcionisanje narodne kuhinje Opstina Topola Crveni krst Topola, CSR, Mesne 12.000 6.000 6.000 Crveni krst Srbije, drugi 3.000 3.000 3.000 3.000 2 zajednice donatori 34 5 5.2.1 Zagrljaj za srećnu budućnost sve dece „Zagrljaj“ - Centar za socijalni rad Topola OŠ 18.000 3.600 14.400 Ministarstvo za rad i 2.000 10.000 1.000 5.000 2 Društvo za ''Karađorđe'' Topola, socijalnu politiku RSm pomoć mentalno drugi donatori 35 5 5.2.1 “Promocija hraniteljstva” Volonterskinedovoljno Mediji, Centar za socijalni rad 10.000 2.000 8.000 Ministarstvo rada i 2.000 8.000 3 centar “Koraci” Topola, NVO „Zagrljaj“ Topola, socijalne politike, drugi klub hranitelja Opština Topola donatori 36 5 5.2.1 Pomoć i nega u kući za decu sa Opstina Topola Crveni krst Topola, Nacionalna 75.000 21.000 54.000 Ministarstvo rada i 6.000 25.000 3.000 9.000 6.000 10.000 6.000 10.000 1 posebnim potrebama I njihovim služba za zapošljavanje, Centar za socijalne politike, drugi porodicama socijalni rad Topola, Dom donatori, korisnici zdravlja „Sveti Đorđe“ Topola, NVO sektor 37 5 5.2.2 Edukacija stanovništva iz oblasti Dom zdravlja Ministarstvo zdravlja RS 11.190 2.238 8.952 Ministarstvo za rad i 1.119 4.476 1.119 4.476 3 zaraznih i bolesti većeg socijalno- ’’Sveti Đorđe’’ Institut za javno zdravlje socijalnu politiku, drugi medicinskog značaja Topola Kragujevac donatori Opština Topola 38 5 5.2.2 Obuka članova udruženja za upravljanje NVO „Otvoreni Opština Topola, Udruženja sa 12.000 2.400 9.600 Ministarstvo za rad i 1.000 4.800 1.400 4.800 3 udruženjem (NVO) u svim oblastima svet“ područja opštine Topola socijalnu politiku, drugi

28 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

41 5 5.2.3 "Ostati i opstati" (pomoć u kuci Opstina Topola UG Volonterski centar Koraci 28.600 8.600 20.000 JMR Ceske republike 8.600 20.000 1 starima I osobama sa invaliditetom) 42 5 5.3.1 “Dati krv – znači život” Povećanje svesti Organizacija Opština Topola, Dom zdravlja 6.700 1.340 5.360 Ministarstvo zdravlja RS, 670 5.360 670 2 o značaju davanja krvi Crvenog krsta „Sveti Djordje“ Topola, Zavod za drugi donatori Topola transfuziju krvi 43 5 5.3.1 “Teškoće, izazovi i radosti roditeljstva” Centar za Društvo za pomoć MNRL 16.500 3.300 13.200 Ministarstvo za rad i 5.000 1.300 8.200 2.000 3 socijalni rad, ’’Zagrljaj’’,SŠ ’’Kralj Petar I’’ socijalnu politiku RS odeljenje u Topola, OŠ ’’ Karađorđe’’ Topoli Topola,Dečiji vrtić ’’Sofija Ristić’’ 44 5 5.3.1 “Zajedno možemo mnogo više” Volonterski Centar za socijalni rad, odeljenje 13.500 2.700 10.800 Ministarstvo rada i 1.350 5.400 1.350 5.400 3 centar ’’Koraci’’ u Topoli, KUD ’’Oplenac ’’, Klub socijalne politike Topola penzionera, OŠ, SŠ

45 5 5.3.1 Poboljsanje usluga socijalne zastite - NVO Otvoreni Opština Topola, Ministarstvo za 6.000 1.200 4.800 Ministarstvo za rad i 600 2.400 600 2.400 3 (Funkcionisanje mera preventivne svet rad i socijalnu politiku socijalnu politiku socijalne zaštite) RS,Donatori

29 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Tabela 10 Programi i projekti 2012 – 2016 Prioritet: Kultura i obrazovanje

46.2. 6 6.1.1 Obnavljanje školskog nameštaja 3.500 1.750 1.750 1.750 1.750 46.3. 6 6.1.1 Adaptacija mokrih čvorova i zamena 15.000 7.500 7.500 7.500 7.500 dotrajale sanitarije u OŠ Belosavci , Krćevac i Zagorica i izgradnja mokrog čvora u školi u Maskaru 46.4. 6 6.1.1 Rekonstrukcija tavanice i krova na 130.000 65.000 65.000 65.000 65.000 školskoj zgradi oš u Belosavcima 47 6 6.2.1 Formiranje Kulturno-turistickog centra Opstina Topola Biblioteka „Radoje Domanović“ 142.000 14.200 127.800 Ministarstvo kulture, EU 3.370 33.480 5.000 31.440 5.830 31.440 31.440 1 "Rodna kuća satiričara Radoja Topola, Kulturni centar Topola IPA I drugi donatori Domanovića" u Ovsištu i promocija Zavod za zaštitu spomenika satire (Regionalni projekat) kulture 48 6 6.2.1 Uredenje visenamenskog kulturno Opstina TopolaOsnovna Kulturni centar škola uTopola Ovsištu MZ 250.000 125.000 125.000 Ministarstvo kulture, 12.500 12.500 112.500 112.500 1 obazrovnog centar Bioskop Topola ( MZ s. Topola, Ministarstvo prosvete i Rekonstrukcija zgrade, Rekonstrukcija nauke krovne konstrucije) 49 6 6.3.1 Adaptacija I opremanje prostorija Opstina Topola Sportska ustanova Topola 35.000 5.000 30.000 Ministarstvo omladine i 2.000 15.000 3.000 15.000 2 SOFK “Karađorđe“ u Topoli sa Kancelarija za mlade sporta nabavkom opreme za odrzavanje terena 50 6 6.3.1 Izgradnja sportske sale u OŠ „Milutin Opstina Topola OŠ „Milutin Jelenić“ G. Trnava, 395.000 197.500 197.500 Ministarstvo omladine i 19.750 19.750 59.250 59.250 118.500 118.500 3 Jelenić“ G. Trnava Mesna zajednica Donja Šatornja sporta, Ministarstvo prosvete Republike Srbije

30 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Br. P Oc Naslov projekta Vodeća Partneri Procenjena Lokalno Potencialni Naziv potencialnog 2012 2012 2013 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2016 nakon nakon Važnost organizacija vrednost učešće u drugi izvori donatora Lokalni Drugi Lokalni Drugi Loklani Drugi Loklani Drugi Lokalni Drugi 2016 2016 projekta u EUR EUR finansiranja Loklani Drugi 51 6 6.3.1 Izgradnja fiskulturne sale u Donjoj Opstina Topola OŠ „Živko Tomić“ D. Šatornja 395.000 197.500 197.500 Ministarstvo omladine i 19.750 19.750 177.750 177.750 3 Šatornji Mesna zajednica Donja Šatornja sporta, Ministarstvo prosvete i nauke 52 6 6.1.2 Adaptacija i opremanje kabineta za SŠ „Kralj Petar Opština Topola 20.000 10.000 10.000Ministarstvo prosvete i 5.000 5.000 5.000 5.000 2 biologiju i hemiju I istoriju u Srednjoj Prvi“ nauke, drugi donatori školi „Kralj Petar Prvi“ u Topoli 53 6 6.1.3 Adaptacija zgrade I uredjenje dvorista Dečji vrtić Opština Topola 113.500 56.750 56.750Ministarstvo prosvete i 28.375 28.375 28.375 28.375 2 Dečjeg vrtića „Sofija Ristić“ u Topoli ’’Sofija Ristić’’ nauke (Bolji uslovi I Eko sredina – zdravo Topola dete) 54 6 6.2.3 Izgradnja Doma za učenike srednje Srednja škola Opština Topola 15.000 15.000 0 5.000 5.000 5.000 1 škole Kralj Petar I u Topoli (prilazni Kralj Petar I put i parcela/oko 2000m2) 55 6 6.2.3 Vidovdanski rock festival u Topoli Opstina Topola Kulturni centar Topola 5.500 5.500 0 2.750 2.750 3 (Unapredjenje I promocija JKSP Topola; Turistička manifestacije) organizacija „Oplenac“ Topola; Mediji 56 6 6.2.3 Formiranje ogranka biblioteke „Radoje Biblioteka Opština Topola, Mesne zajednice 145.300 87.180 58.120 Ministarstvo kulture 8.718 5.812 43.590 29.060 34.872 23.248 0 0 3 Domanović“ u selima opštine Topola „Radoje Belosavci, Natalinci, Gornja Domanović“ Trnava i Donja Šatornja, Narodna Topola biblioteka Srbije,Škole na teritoriji opštine Topola, Predškolska ustanova, Udruženja građana 57 6 6.1.4 Uvođenje obrazovnog profila turistički SŠ „Kralj Petar Opština, Hotel „Oplenac“, Lokalne 12.000 0 12.000Ministarstvo prosvete i 12.000 2 tehničar I operator mašinske obrade u Prvi“ samostalne ugostiteljske radnje u nauke SŠ „Kralj Petar Prvi“ u Topoli Topoli i okolini,Turistička organizacija „Oplenac“,

58 6 6.3.1. Izgradnja sportske balon sale u Topoli Opstina Topola Kancelarija za mlade, Sportska 80.000 30.000 50.000 Ministarstvo omladine i 30.000 50.000 1 organizacija opštine Topola sporta

31 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Tabela 11 Dinamika finansiranja projekata po priortetima i godinama

Naslov projekta Procenjena 2012 2012 2013 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2016 nakon nakon vrednost Lokalni Drugi Lokalni Drugi Loklani Drugi Loklani Drugi Lokalni Drugi 2016 2016 projekta u Loklani Drugi EUR

Prioritet 1: Razvoj preduzetništva 2.998.900 2.100 17.400 95.800 689.900 94.900 675.300 71.175 640.575 71.175 640.575 0 0 Prioritet 2: Ruralni razvoj sa 550.900 12.124 19.086 40.362 57.008 58.125 85.611 66.685 95.451 31.700 84.750 0 0 specializacijom u voćarstvo i vinogradarstvo Prioritet 3: Turizam sa Oplencom 513.000 8.625 20.125 47.250 122.750 55.815 200.035 3.285 18.615 5.475 31.025 0 0 Prioritet 4: Infrastruktura i komunalne 9.926.050 645.970 291.500 729.680 1.158.535 1.174.375 2.292.290 891.900 1.878.475 337.375 525.950 0 0 usluge za građane i privredu Prioritet 5: Zdravstvena i socijalna 450.277 20.600 78.000 24.380 96.980 36.337 84.397 24.549 60.035 0 0 0 0 zaštita građana Prioritet 6: Atraktivna ponuda kulture i 1.765.800 41.120 83.480 19.000 37.690 74.923 117.627 277.215 306.125 113.872 102.248 296.250 296.250 obrazovanja UKUPNO 16.204.927 730.539 509.591 956.472 2.162.863 1.494.474 3.455.259 1.334.808 2.999.275 559.597 1.384.548 296.250 296.250

32 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

5. FINANSIJSKI I IMPLEMENTACIONI OKVIR

5.1. Finansijski okvir

Procenjenja vrednost svih projekata u akcionom planu opštine Topola za period 2012-2016 iznosi 16.204.927 €, od kojih se 11.650.026 € ili 72 % odnosi na najvažnije strateške projekte.

Akcioni plan se finansijski realizuje kroz godišnje budžete Opštine Topola.

Celokupna vrednost akcionog plana predstavlja značajan obim sredstava koje Opština Topola samo sa vlastitim budžetskim sredstavima, bez dodatnih sredstava ne može da realizuje u navedenom periodu. Na osnovu projekcije opštinski budžet je u mogućnosti, da kofinansira razvojne projekte u visini od 1- 2 mio EUR godišnje . Finansiranje preostalih projekata treba da se privuče kvalitetnim projektima i projektno-tehničkom dokumentacijom:

Bespovratna sredstva iz državnog budžeta – pojedinačnih sektorskih politika (ministarstva) Bespovratna sredstva Eurpske unije – prvenstveno IPA fondovi Bespovratna sredstava drugih donatora – USAID, privatni donatori, Krediti za javne invesiticije, naročito za infrastrukturu i životnu sredinu Javno – privatno partnerstvo naročito na području razvoja poslovnih zona, na području investicije u poljoprivredu i na područiju rešavanja komunalnih problema

Tabela 12 Izvori finanisranja Akcionog plana po priortetnim oblastima

Prioritet Procenjena Naziv potencialnog Lokalno učešće Potencijalni drugi izvori vrednost projekta donatora u EUR finansiranja u EUR Prioritet 1: Razvoj preduzetništva 2.998.900 19% 335.150 2.663.750 Prioritet 2: Ruralni razvoj sa 550.900 3% 208.995 341.905 specializacijom u voćarstvo i vinogradarstvo Prioritet 3: Turizam sa Oplencom 513.000 3% 120.450 392.550 Prioritet 4: Infrastruktura i komunalne 9.926.050 61% 3.499.300 6.426.750 usluge za građane i privredu Prioritet 5: Zdravstve na i soci jalna zaštita 450.277 3% 126.570 323.707 građana Prioritet 6: Atraktivna ponuda kulture i 1.765.800 11% 822.380 943.420 obrazovanja UKUPNO 16.204.927 5.112.845 11.092.082

Tabela 13 Vrednost projekata po važnosti

Prioritet Procenjena vrednost Od toga Od toga Od toga projekta u EUR važnost 1 važnost 2 važnost 3 Prioritet 1: Razvoj preduzetništva 2.998.900 2.908.900 90.000 0 Prioritet 2: Ruralni razvoj sa 550.900 130.800 312.100 108.000 specializacijom u voćarstvo i vinogradarstvo Prioritet 3: Turizam sa Oplencom 513.000 115.000 325.000 73.000 Prioritet 4: Infrastruktura i komunalne 9.926.050 7.683.750 2.230.000 12.300 usluge za građane i privredu Prioritet 5: Zdravstvena i soci jalna zaštita 450.277 165.900 207.987 76.390 građana Prioritet 6: Atraktivna ponuda kulture i 1.765.800 644.500 180.500 940.800 obrazovanja UKUPNO 16.204.927 11.648.850 3.345.587 1.210.490

33 Strategija održ ivog razvoja Opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Za svaki od projekata procenjeni su potencijalni izvori finansiranja. U vreme pripreme akcionog plana finansijski izvori nisu bili poznati ali su procenjeni. Treba naglasiti, da se izvori i uslovi finansiranja donatora menjanju i najčešče najvažniji detajli nisu poznati unapred, zbog toga su reference samo okvirne i predstavljaju usmerenje za opštinsku upravu kod pripreme projekata .

Treba naznačiti, da je između izvora finansiranja oko 2,5 mio EUR procenjenog privatnog ućešča, naročito na račun investicija u industrijsku zonu.

Zadatak nosioca projekta je da pravovremeno pripremi tehničku dokumentaciju, aktivno traženje finansija i apliciranje sa projektima kod ministarstva, donatora ili sprovođenje kroz različite oblike javno-privatnih partnerstva ili saradnje sa drugim institucijama i NVO opštine.

5.2. Usklađenost sa prostornim planom

Svi projekti u akcionom planu posmatrani su u odnosu na usklađenost sa sledećom planskom dokumentacijom:

Generalnim planom opštine Topola 2025 Prostornim planom opštine Topola

Od 59 projekata za 26 je neophodno uskladiti sa planskom dokumentacijom (generalni i prostorni plan). Većina tih projekata je usklađena sa planskim dokumentima a tamo gde postoji potreba biće usklađeni u periodu pripreme predloga projekta

Mapa 2 Prostorni plan Opštine Topola

34 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

5.3. Implementacioni okvir

Za implementaciju strategije uspostavljena je sledeća struktura:

Koordinacioni tim za pripremu i praćenje strategije i akcionog plana Opštine Topla Nosilaci – Opštinska uprava, ustanove i javna preduzeća kao nosioci pojedinačnih preduzeća zajedno sa partnerima Imenovani projektni mendžeri i projektni timovi za pojedinačne projekte.

Za implementaciju pojedinačnih projekata u akacionom planu odgovorni su imenovani nosioci projekata - institucije. Nosilac projekata i pojedinačni projektni menadžer zadužen je za:

imenovanje projekt menadžera; uspostavljanje projektnog tima u koji su uključeni predstavnici imenovanih partnerskih organizacija, ali po potrebi i drugi; pripremne aktivnosti koje uključuju rešavanje pravno-imovinskih odnosa, pripremu projektno- tehničke i investicione dokumentacije; planiranje projekata u godišnjim budžetima; promociju projekata kod donatora pripremu aplikacija za privlačenje dodatnih izvora finansiranja; sprovođenje javnih nabavki; praćenje implementacije projekata; izveštavanje o implementaciji projekata

Dodatno je Odelenje za lokalni ekonomski razvoj Opštinske uprave Topola zaduženo još za:

Podršku ostalim odeljenjima opštine, javnim preduzećima i ustanovama za pripremu i realizaciju projekata Praćenje poziva i finansijskih linija za sporovđenje projekata Promociju projekata iz Akcionog plana za privlačenje donatora i investitora Tehničku podršku Koordinacionom timu

Od izuzetne važnosti je dobra saradnja nosilaca projekata i Odelenja za ekonomski razvoj opštinske uprave Topola.

Dodatno je Odelenje za privredu, budžet, trezor i društvene delatnosti Opštinske uprave Topola zaduženo za planiranje projekata u godišnjom budžetu opštine.

Ako projekat nije u akcionom planu ali postoji realna potreba i mogućnost privlačenja značajnog obima finansiranja smisleno je da se takav projekat podrži ukoliko je usklađen sa ciljevima strategije. Kod pripreme godišnjeg izveštaja o realiazciji Akcionog plana ovakav projekat treba da se svrsta u izveštaj.

35 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Grafikon 3 Organizaciona struktura za implementaciju

Skupština opštine i veće

Predsednik opštine

Koordinacioni Opštinska LER tim sa uprava i koordinatorom direkcije

Projektni tim Projektni tim Projektni tim 1 Projektni tim 4 Projektni tim … 2 3

Grafikon 4 Struktura projektnog tima

36 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

5.4. Monitoring i evaluacija

Monitoring

Za praćenje (monitoring) akcionog plana zadužen je predsednik opštine , Opštinsko veće i Skupštna opštine, a operativno Koordinacioni tim za pripremu i praćenje strategije i akcionog plana Opštine Topola.

Koordinacioni tim zajedno sa koordinatorom je dužan da na godišnjom nivou:

Prati implementaciju projekata, Pripremi godišnji izveštaj o postizanju indikatora ciljeva i realizaciji pojedinačnih projekata Pripremi predloge izmena i mera ako se akcioni plan ne sprovodi po planu

Koordinacioni tim šalje izveštaj predsedniku opštine i dalje Veću i skupštini opštine. Skupština opštine razmatra godišnji izveštaj do marta svake sledeće godine .

Promene akcionog plana su moguće uz godišnji izveštaj o impementaciji i potrebnim merama i promenama akcinog plana.

Evaluacija

Predlaže se izrada evaluacije na nivou Akcionog plana od strane nezavisne osobe:

Na kraju 2014 godine (interim evaluacija sa predlozima za poboljšanje) U 2017 godini (završna evaluacija sa predlozima za novu strategiju i njen opertivni dokument - Akcioni plan)

37 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

V. PREPORUKE

Opštinska uprava treba da ojača Odelenje za lokalni ekonomski razvoj, kako bi ono imalo različite vrste stručnjaka koji bi mogli, aktivno da traže dodatne izvore finansiranja za projekte i da podrže ostala odelenja u opštini pri pripremi projektnih predloga i aplikacija.

Do sada su se zbog ograničenih finansija za sve projekte, projekti razbijali na male faze ali nekada i na aktivnosti zbog čega nema dovoljno projekata strateške orijentacije i ponude značajnih projekata za donatore. Kroz proces izrade akcionog plana pokušali smo, da objedinimo neke istovrsne projekte što u mnogome olakšava pristup donatorima i daje jasnije zadatke projektnim nosiocama, da pravovremeno pristupe planiranju projekata.

Opštini preporučujemo, da se jasno opredeli kojih 1-2 projekta će forsirati kao prioritetne za privlačenje EU IPA fondova. Naš predlog je, da je to Vodosnabdevanje svih naselja u opštini Topola. To znači, da bi trebalo

predložene projekte na području vodosnabdevanja udružiti i analizirati sa aspekta spremnosti, tehnične izvodljivosti, finasijske i vremenske dinamike kroz jednu celovitu pre-feasibity studiju sistemtično pristupiti spremanju projektne i investicione dokumentacije i rešavanju imovnisko pravnih odnosa projkte uvrstiti u bazu SLAP kod Stalne konferencije gradova i opština Srbije

Slično treba u svakom prioritetu odmah se odlučiti za jedan projekat i „gurati“ , razvijati i promovisati njegovu realizaciju u 2012 godini, kako bi se održao kontinuitet rada i pokazao primer dobre prakse za spovođenje ovog akcionog plana.

Neki projekti imaju značaj programa, naročito kada opština želi, da uvodi podršku nekome sektoru, npr. Socijalno obezbedjivanje ranljivih grupa, podršku konkurentnosti poljoprovrede,.. U tom slučaju projekti mogu da traju 5 godina. Tu bi opština trebala u prvoj godini, da pripermi detaljan program sa uslovima pod kojima će pojedincima ili poljoprivrednicima izdvajati budžetska sredstava. Verovatno bi trebalo za područje podrške NVO-ma objaviti godišnji poziv za kofinansiranje projekata, slično i za poljoprivredu.

38 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

VI. PRILOZI

39 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Prilog 1: Skraćenice

APR Agencija za privredne registre CSR Centar za socialni rad EU IPA Sredstva evropske unije, program Instrument for Pre-Accession Assistance G Gradski projekat LER Lokalni ekonomski razvoj MDULS Ministarstvo za družavno upravi i lokalnu samoupravu MERR Ministarstvo ekonomije i regionalnog razvoja MK Ministarstvo kulture MO Međuopštinski projekat MOS Ministarstvo omladine i sporta MPN Ministarstvo prosvete i nauke MPTŠV Ministarstvo poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede MRSP Ministarstvo rada i socialne politike MŽSRPP Ministarstvo životne sredine, rudarstva i prostornog planiranja NSZ Nacionala služba za zapošljavanje R Regionalni projekat RSZ Republički zavod za statistiku TO Turistička organizacija

40 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Prilog 2: Literatura

1. Vodič za strateško planiranje i upravljanje lokalnim održivim razvojem u Srbiji, Stalna konferencija gradova i opština , Exchange 2. Pier Roberto Remitti, 2010 2. Strategija održivog razvoja opštine Topola 2009 – 2015 3. Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Republiki Srbiji 2011, Prvi rezultati, Republićki zavod za statistiku, Beograd 2011 4. Statistički godišnjak Opštine 2010, Republićki zavod za statistiku, Beograd 2010

41 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Prilog 3: Proces izrade akcionog plana

• Imenovanje koordinatora i koordinacionog tima • Priprema podataka: godišnji kapacitet budžeta, stanje sektorskih planova, prostorni plan, postojeća ista projekata,…

PRIPREMA • Analiza implementacije postojeće strategije

• Radionica 1 • Revizija ciljeva postojeće strategije održivog razvoja REVIZIJA • Definisanje SMART indikatora (cca 20)

• Radionica 2 • Identifikovanje i selecija projekata SELEKCIJA • Prioritizacija projekata

• Definisanje finansijskog okvira • Definisanje potencialnih izvora finansiranja OPTIMIZACI JA • Vremenska optimizacija akcionog plana

• Definisanje strukture za implementaciju OKVIR ZA • Definisanje okvira za monitoring i evaluaciju akcionog plana IMPLEMENT ACIJU • Konferencija za novinare • Objava na web sajtu JAVNOST • Javno predstavljanje akcionog plana

• Usvajanje na opštinskom veću USVAJANJE • Usvajanje na skupštini opštine

• Priprema koncepata projekata • Trening 1: Analiza situacije: stejkholder analiza, drvo problema, drvo ciljeva KONCEPTI • Trening 2 : Odabir strategije, plan aktivnosti, budžet

42 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016

Prilog 4: Uključivanje javnosti i medija

Tokom izrade Akcionog plana bilo je neophodno uključiti javnost i informisati medije, a samim tim i građane o čitavom procesu. Proces informisnja gradjana se odvijao preko internet site-a opštine i informativne službe.

U cilju boljeg informisanja elektronski i pisani mediji su redovno izveštavali o samom procesu, kao i o značaju koji ovakav dokument može imati za lokalnu zajednicu. Istovremeno, na zvaničnoj internet prezentaciji opštine Topola informisali smo građane o aktivnostima na izradi Akcionog plana. Na prvom radnom sastanku koji je u okviru programa podrške opštinama IPA 2007 – „Dobra uprava, planiranje i pružanje usluga“ prezentovane su smernice rada koje će se sprovoditi do 2012. godine, a potom nakon narednih sastanaka i koraci koje preduzimamo u izradi Akcionog plana.

Takođe, tokom ovog procesa uspostavljena je saradnja sa predstavnicima predstavnicima javnih preduzeća, institucija, ustanova, mesnih zajednica, kao i sa predstavnicima nevladinog sektora. Pojedini predlozi projekata postali su sastavni deo Akcionog plana. Ukupno je održano sedam radionica i dva treninga, na kojima smo definisali korake ka izradi Akcionog plana, i odabrali prioritetne projekte.

43 Strategija održivog razvoja opštine Topola: Akcioni plan 2012 - 2016