KSIĘGA KRYMINALNA MIASTA KRAKOWA Z LAT 1554–1625 [1]
[s. 3] Przed urzędem nassim Crac[owskim]a oblicznie / stanąwssi opatrzni Sebastian sevskyego rze/miosła thowarzis spraczowit[eg]o a marczi/na s Jewi matki Zegoczina K. Jm paniąt / Otwinowskich poddanni nie będącz probowa/ ni stoja pitani wiznal swye zły / vczinki ktori popełnił naprzod wiznal/ ze vkradl xiedzv plyebanowy [b] Ac[tum]m feria sexta post dominica[m]b a nadpisane nad skreślonym mieyskiem; b następuje wpis inną ręką niż poprzednia zapiska
1
[s. 5] Anno d[omi]ni 1 5 5 4 / acta Damnatorum aseu malefi coruma alias smola feria qvarta / ante festum Stti lavrencij martiris ich miloscz / panovie raicze krakowsczÿ vÿlkye miloszÿerdzie a / Laske racza mÿecz nad lvdzmi v padlemi przes / Jakÿe kolvÿek przegodni abo vczinki ich miloscz / sye racza snimi Laskavie obchodzicz iako panovie / krzesczianisczi Zalozone przes grigiera cechmi/strza kobielskiego na ten czas v ych milosczi slvzacz / a urzednikiem bendacz etc. prvdentibus ac fama/tis d[o]m[i]nis advocato et scabinis amicis nostris dilectis / svbscripciob / cConsvles civitatis Crac[oviensis]c / Slavni panovie przÿacziele nasi mili przednami oblicznÿe / postavienÿ są abo iest dobrowolnie postovionÿf visnali / ematias szaczki manv p[ro]pria svb scripsit / Notarius ex cancelaria nigrae // a–a na interlinii; b wyraz wyjustowany do środka; c–c wyjustowane do środka; d wyraz skreślony; e–e wyjustowane do środka
2 [1]
[1593?] Zapis sprawy karnej, zamieszczony na karcie dołączonej na początku rękopisu, in- formujący o procesie Sebastiana, poddanego panien Otwinowskich, oskarżonego o kradzież u plebana. [s. 3] Przed urzędem naszym krakowskim miejskim oblicznie stanąwszy opatrzny Sebastian, szewskiego rzemiosła towarzysz, z pracowitego z Marcina, z Ewy matki [z] Żegocina ku jejmości paniąt Otwinowskich poddany, nie będąc próbowany, stojąc pytany, wyznał swe złe uczynki, które popełnił. Naprzód wy- znał, że ukradł księdzu plebanowi. Actum feria sexta post dominicam Anno Domini 1593.
1
7 VIII 1554 Incipit Mateusza Szackiego, pisarza sądu miejskiego Krakowa [s. 5] Anno Domini 1554. Acta damnatorum seu malefi corum alias smoła feria quarta ante festum Sancti Laurentii martiris [7 VIII], ich miłość panowie rajcy krakowscy wielkie miłosier- dzie, a łaskę raczą mieć nad ludźmi upadłymi przez jakiekolwiek przygody albo uczynki ich miłość się raczą z nimi łaskawie obchodzić jako panowie chrześcijań- scy, założone przez Grygiera cechmistrza kobielskiego, natenczas u ich miłości służąc, a urzędnikiem będąc etc. prudentibus ac famatis dominis advocato et scabi- nis amicis nostris dilectis subscriptio. Consules civitatis Cracoviensis. Sławni panowie przyjaciele nasi mili, przed nami oblicznie postawieni są albo jest dobrowolnie wyznali. Matias Szacki manu propria subscripsit. Notarius ex cancelaria nigra.
3 2
[s. 6] actvm feria sexta p[ro]xima post corporis c[h]r[ist]ia anno d[omi]ni / b1 5 5 4b / Jan Sanvkÿerz rodem zstradomÿeÿ sin stanislava sleczki visnal / is slvzącz vpana chelmskiego vielkiego rzanicze vkradl pierza / strvsÿego sto i 20 i przedalÿe zidovi vaptecze v simona na / tvorzÿaniskieÿ vliczi iedno vedle drvgiego po 4 grose / Jte[m] visnal is vtegos pana naten czas vzial axamitv 4 / lokczie ktori naleziono wÿego komorze Jte[m] visnal is vkro/il zlotogloviv dva locczÿa na przedkosczi ÿ przedal ÿ za 4 / zlote zidovic od bronÿ ÿch wtori dom Jtem visnal is wsedsi za / vrbanem vzÿal ieden papir zvinÿonÿ saphranv i przedal ÿ zi/dovi za kope Jte[m] is on gdzie gospode mÿal vzial 5 czer/wonich zlotich te stravil Jte[m] visnal is vzial bobrv vpana chelm/skiego ÿ przedal go kusnÿerzovi wdvorkv pana boratinskÿego / za zlotÿ Jte[m] visnal is wsedsi zaurbanom wział skłatulke ne / meczka ktora iest v gvslara ivrka Jtem volfovi slvzebniko/vi pana chel[mskiego] wziął karvatke axamitna czarną i przedal / ÿą awtarcze nastradomÿ podle swiebodi za zlothi Jte[m] visnal / is wzÿal wloczczanÿch wstąg które przedal za szescz grosÿ ve / svemu krawczovi Jte[m] vgvslara odemknal almaria vitri/chem wmvrze i wziąl pvltrzecia złotego moneti i srebra pvl / grziwny i przedal ÿe stanislavovi aptekarzowi podle smin/tarza za pvlczvarta złotego Jte[m] visnal is vzial trzi / lokczie adamaskv bronatnego snvrkamÿ srebrnemÿ // [s. 7] i kitaiki 6 lokczi i przedal temv zidovi czo i zlothoglow / za trzi talari Jte[m] visnal is on otvorzil ieden gmach v pa/na chelmskiego vitrichem ale mv naten czas chlopiecz przesko/ dzil i nÿemogl naten czas nicz wziacz iedno trzi skori saphia/nove iti porzoczil za almaria Jte[m] visnal is vzial czelarowskie/mv zloti czervoni i aspr wpapirkv natlvmokv i stravil / Jte[m] vpana chelmskiego vzial garsczpierza czaplego i przedal ÿe na vli/czi piernikovi nakazimirzv za zlothi Jte[m] visnal is wzial kotfi / czovi chustke Jte[m] visnal is list ktori pisal
4 2
25 V 1554 Sąd miejski krakowski skazuje Jana Sanukierza ze Stradomia, syna Stanisława Sleczki, na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże i włamania. [s. 6] Actum feria sexta proxima post Corporis Christi Anno Domini 1554 [25 V]. Jan Sanukierz rodem ze Stradomia, syn Stanisława Sleczki, wyznał, iż służąc u pana [kasztelana] chełmskiego wielkiego rzońce1, ukradł pierza strusiego sto i 20 i przedał je Żydowi w aptece u Szymona na Tworzyjańskiej ulicy jedno we- dle drugiego po 4 grosze. Item wyznał, iż u tegoż pana natenczas wziął aksamitu 4 łokcie, który naleziono w jego komorze. Item wyznał, iż ukroił złotogłowiu dwa łokcia na przedkości i przedał je za 4 złote Żydowi. Od brony ich wtóry dom. Item wyznał, iż wszedłszy za Urbanem, wziął jeden papier zwiniony szafranu i przedał je Żydowi za kopę. Item, iż on gdzie gospodę miał wziął 5 czerwonych złotych. Te strawił. Item wyznał, iż wziął bobru u pana chełmskiego i przedał go kuśnierzowi w dworku pana Boratyńskiego za złoty. Item wyznał, iż wszedłszy za Urbanom, wziął szkatułkę niemiecką, która jest u Guslara Jurka. Item Wolfowi służebnikowi pana cheł[mskiego] wziął karwatkę aksamitną czarną i przedał ją hawtarce na Stradomiu podle Świebody za złoty. Item wyznał, iż wziął włóczczanych wstęg, które przedał za sześć groszy we swemu krawcowi. Item u Guslara odemknął al- marię wytrychem w murze i wziął półtrzecia złotego monety i srebra pół grzyw- ny. I przedał je Stanisławowi aptekarzowi podle cmentarza za półczwarta złotego. Item wyznał, iż wziął trzy łokcie adamaszku brunatnego [ze] sznurkami srebr- nymi [s. 7] i kitajki 6 łokci i przedał temu Żydowi, co i złotogłów, za trzy talary. Item wyznał, iż on otworzył jeden gmach u pana chełmskiego wytrychem, ale mu natenczas chłopiec przeszkodził i nie mógł natenczas nic wziąć, jedno trzy skóry safi anowe i te porzucił za almarią. Item wyznał, iż wziął Czelarowskiemu złoty czerwony i aspra w papierku na tłumoku i strawił. Item u pana chełmskie- go wziął garść pierza czaplego i przedał je na ulicy Piernikowi na Kazimierzu za złoty. Item wyznał, iż wziął Kotfi czowi chustkę. Item wyznał, iż list, który pisał sam do pana chełmskiego od pana Czeczejego i pieczęć mu wyrzezał Lampart na Kazimierzu. Item wyznał, iż on wziął jednemu księdzu z kalety kopę na Ka- zimierzu. Item wyznał, iż on na Kleparzu u Urbanowej odemknąwszy sobie ko- morę łatwym gwoździem i wziął dziewkom, jednej złoty czerwony, a drugiej trzy wiardunki i towarzyszowi rzeźniczemu koszulę i tę schodził. Item wyznał, iż on wziął u pana chełmskiego przestawkę srebrną małą i przestaweczkę małą, i kubek mały srebrny i przedał Węgrom na Świętej Anny ulicy za 8 złotych. Item wyznał, iż odemknął do Kiliana wytrychem, chcąc tam wielką szkodę uczynić w kamie- niach, w pieniądzach i w tym, co by się mu natrafi ło, bo tam był przepatrzył, kiedy u Kiliana był, ale iż tam dziewkę zastał, tak szkody nie mógł uczynić. Item wyznał,
5 is / on dopanÿeÿ lipcziczoveÿ Nethki na tvorzianskieÿ vliczi odem/knal z vlicze dva zamki o czvartei godzinÿe w nocz abo/vim tam bel przepatrzil bivaÿacz vpana kostki v valma/riÿ ktora vilupal i vzial trzi zlote i 14 groszÿ / iw monecziei // [s. 8] tamze kvbek srebrnÿ ktori przedal zidovi czo ÿ zlotoglovv tam ze / pÿeprzv dva fvnti axamitv czervonego piecz czvÿerczi i przedal / za zlothi a axamit przedal gvslarownÿe doroczie przi ktoreÿ / mÿeskal. Jte[m] visnal is wzial na svietei anni vliczi v vegrzina vo/rek mali pÿeprzv iprzedal ÿ stolarzovi wtem domv ale bel nÿe / dobri Jte[m] visnal is on wzial nasiniczkieÿ vliczi wkropeczcze / belo o czteri zlote pienÿedzi v iosepha organisti tam ze do tego / organisti chodzil na kanoniczą vlicze i wzial tam portki zam/szove i obroczel ÿe kv sveý potrzebie Jte[m] visnal is on wzial na / stradomi vmniska dvie misÿe czenove i przedal ÿe lampardovi / na kazimirzv za zloti Jte[m] visnal is vzial na stradomÿ v sabi/czineÿ konew vielką czenovą i przedal ÿą za 18 grosi lampar/towi na kazimÿrzv Jte[m] visnal is ÿadacz zvlochem teodorem / do vegÿer wstarem szaczv odemknal sobie stol roznem i wzial / dva czervone zlote ti stravil Jte[m] visnal is vzial vegrzino/vi odemknawsi torbe dwie garsczi pienÿedzi ktore stravil ste[m] / vegrzinem ktorego beli pÿenÿądze a odmikal sobie igla vielga / Jte[m] visnal is on wzial panv svemv vegrzinovi gdi slvzil vegrz[e]/ch odemknawsi skrzinke trzi zlothe moneti vegierskieÿ tam/ ze vtego vegrzina odemknal skrzinke gozdziem i wzial snÿeÿ / zlothi pÿersczionek Jte[m] visnal is slvzacz v pa/na tharla gabriela vzial 50 pÿor zoravich i przedal na ka/zimirzv navliczi szmvkÿerzovi za 6 zlotich Jte[m] visnal is / mv dal pan tarlo robicz kvthasz i vzial iedne rvrke / srebrna wkthorei belo 4 skoicze i dal zidovi wdlvgv tam/ze v pana tarla wzial serdaczek czeskiego svkna ten daro/val chlopczv // [s. 9] Jte[m] visnal is vstanislava aptekarza vpvsczila dziewka vaczek / i wzial sniego pvltora zlotego tamze vtego aptekarza vita Jte[m]j / aptekarzovi tamze vkomorze skrzinke odemknal i wzial snÿaÿ / okolo trzech zlotich vezloczÿe a belo wsistkiego okolo dzieviączi / zlotich tam ze wzial stvke czvkrv i gozdzikow nÿedobrich / Jte[m] visnal is na groczkieÿ vliczi odemknal vnoczi do kozi / zlotnika z vlicze drzvi do kramv bo tam vidzial skrzinke iedne/ go vegrzina ale mv przeskodzono Jte[m] na serokiei vliczi wa/ptecze v mathisa ipoczal stolik odmikacz ale mv towarzis prze/skodzil belo o czwartei godzinÿe wnocz ite[m] visnal is on / vzial fvrmanovi skalethi zmÿeskiem pienÿedzi sląskich i prze/dal ie za talar Jte[m] panv tarlovi wzial czewke zlotha / i przedal za zlothi tho visnal anÿeinaczeÿ istem idzie / na sąd bozi svspensus est / a w tekście CXI; b–b wyjustowane do środka; c wyraz na interlinii; d wyraz skreślony; e–e skreś- lone; skreślone; g–g na interlinii nad skreśleniem; h–h wyjustowane do środka; i odczyt wątpli- wy: vita xe nad xe kreska skrócenia
6 iż on do pani Lipczycowej Netki na Tworzyjańskiej ulicy odemknął z ulice dwa zamki o czwartej godzinie w nocy, albowiem tam był przepatrzył, bywając u pana Kostki. W almarii, którą wyłupał i wziął, trzy złote i 14 groszy w monecie. [s. 8] Tamże kubek srebrny, który przedał Żydowi, co i złotogłów. Tamże pieprzu dwa funty, aksamitu czerwonego pięć ćwierci i przedał za złoty, a aksamit przedał Guslarównie Dorocie, przy której mieszkał. Item wyznał, iż wziął na Świętej Anny ulicy u Węgrzyna worek mały pieprzu i przedał je stolarzowi w tym domu, ale był niedobry. Item wyznał, iż on wziął na Senackiej ulicy w krobeczce było o cztery złote pieniędzy u Józefa organisty. Tamże do tego organisty chodził na Kanoniczą ulicę i wziął tam portki zamszowe i obrócił je ku swej potrzebie. Item wyznał, iż on wziął na Stradomiu u mniszka dwie misy cynowe i przedał je Lampartowi na Kazimierzu za złoty. Item wyznał, iż wziął na Stradomiu u Sabiczynej konew wielką cynową i przedał ją za 18 groszy Lampartowi na Kazimierzu. Item wyznał, iż jadąc z Włochem Teodorem do Węgier, w Starym Sączu odemknął sobie stół rożnem i wziął dwa czerwone złote. Te strawił. Item wyznał, iż wziął Węgrzynowi, odemknąwszy torbę, dwie garści pieniędzy, które strawił z tym Węgrzynem, któ- rego były pieniądze, a odmykał sobie igłą wielką. Item wyznał, iż on wziął panu swemu Węgrzynowi, gdy służył [na] Węgrzech, odemknąwszy skrzynkę, trzy zło- te monety węgierskiej. Tamże u tego Węgrzyna odemknął skrzynkę gwoździem i wziął z niej złoty pierścionek. Item wyznał, iż służąc u pana Tarła Gabriela2, wziął 50 piór żurawich i przedał na Kazimierzu na ulicy szmukierzowi za 6 złotych. Item wyznał, iż mu dał pan Tarło robić kutas i wziął jedną rurkę srebrną, w której było 4 skojce, i dał Żydo- wi w długu. Tamże u pana Tarła wziął serdaczek czeskiego sukna. Ten darował chłopcu. [s. 9] Item wyznał, iż u Stanisława aptekarza upuściła dziewka wacek i wziął z niego półtora złotego tamże u tego aptekarza. Item aptekarzowi tamże w komorze skrzynkę odemknął i wziął z niej około trzech złotych w złocie, a było wszystkiego około dziewięć złotych. Tamże wziął sztukę cukru i goździków nie- dobrych. Item wyznał, iż na Grodzkiej ulicy odemknął w nocy do Kozy złotnika z ulicy drzwi do kramu, bo tam widział skrzynkę jednego Węgrzyna, ale mu prze- szkodzono. Item na Szerokiej ulicy w aptece u Matysa i począł stolik odmykać, ale mu towarzysz przeszkodził. Było o czwartej godzinie w nocy. Item wyznał, iż on wziął furmanowi z kalety z mieszkiem pieniędzy śląskich i przedał je za talar. Item panu Tarłowi wziął cewkę złotą i przedał za złoty. To wyznał, a nie inaczej, i z tym idzie na sąd Boży. Suspensus est.
1 Wielki rzońca – wielkorządca, był nim w latach 1552–1562 Jan Boner, kaszt. chełm- ski i burgr. krak. (Spisy, woj. krak., nr 817, s. 166). 2 Gabriel Tarło – kaszt. radomski w latach 1554–1565 (Spisy, woj. sand., nr 577, s. 85).
7 3
aActvm sabatho post festum s[an]cti iakobi ap[ost]h[o]li anno d[omini] 1554a / Voÿcziech rodem zvislicze sin iendrzeÿa rvska visna dobro/volnÿe is pokradli spÿotrem i schrzapczem v pana starosti crakow/skiego letnik adamaskovi i troÿe vbranÿe iednoradek zielonÿ adru/gi blekinÿ i przedali ÿe marvnÿe zidowcze za pvltrzeczia zlo/tego Jte[m] visnal is naslakowskieÿ vliczi vbarvirza vkradli dvie / mÿedniczi i przedali iedne za 10 grosÿ adrvgą im vkradzio/no Jte[m] visnal is on podtopori wdvorze pana voievodi lv/belskiego vkradli zchrząpczem dva kobiercza i dva iednorodki / ieden zielonÿ adrvgi blekitnÿ i czarnÿ lisi podbiti troie vbranÿe // [s. 10] dvoie saravari a trzeczie vbranÿe zamsove czarne przedali zidowcze / za 15 grosi kobiercze za talar a ssati zapvltrzeczia zlothego / Jte[m] visnal ÿ vzieli nabraczkÿeÿ vliczi v zlotnika iednoradek sari / ale go im slovak vkradl Jte[m] visnal is pokradl zchrzapczem / na svietego iana vliczi torb 17 i skorek pospolitych 20 i przeda/li ÿe zatrzivierdvnki marvncze zidowcze, Jte[m] visnal is skilka / vkradli plascz i kabat zamsovi plascz przedali boczanovi zido/vi zapvlgrzivnÿ a kabat marvncze za 10 grosi, Jte[m] visnal is on / vkradl vmikolaia skazimleka dvie karvathcze lisi podbite i prze/dali ÿe pvdlovi zidowi zakope tamze vzÿeli letnik z axami/tem lisi podbiti i przedali ÿ zidowcze zakope zidowcze czomÿe/ska zalaznÿą wkanczie zchrzapczem Jte[m] visnal is vkradl / plascz z aczkami srebrnemi v latosa na sewczeÿ vliczi
8 3
28 VII 1554 Wojciech Rusek z Wiślicy, syn Jędrzeja, zostaje skazany na karę śmierci przez powie- szenie za wielokrotne kradzieże i włamania. Actum Sabato post festum Sancti Iacobi Apostoli Anno Domini 1554 [28 VII]. Wojciech rodem z Wiślicy, syn Jędrzeja Ruska, wyznał dobrowolnie, iż pokradli z Piotrem i z Chrząpczem u pana starosty krakowskiego1 letnik adamaszkowy i troje ubranie, jednoradek zielony, a drugi błękitny, i przedali je Marunie Żydów- ce za półtrzecia złotego. Item wyznał, iż na Sławkowskiej ulicy u barwierza ukradli dwie miednice i przedali, jedną za 10 groszy, a drugą im ukradziono. Item wyznał, iż on pod Topory w dworze pana wojewody lubelskiego2 ukradli z Chrząpczem dwa kobierce i dwa jednoradki, jeden zielony, a drugi błękitny, i czarny lisy pod- bity, troje ubranie, [s. 10] dwoje szarawary, a trzecie ubranie zamszowe. Czarne przedali Żydówce za 15 groszy, kobierce za talar, a szaty za półtrzecia złotego. Item wyznał: wzięli na Brackiej ulicy u złotnika jednoradek szary, ale go im Słowak ukradł. Item wyznał, iż pokradł z Chrząpczem na Świętego Jana ulicy toreb 11 i skórek pospolitych 20. I przedali je za trzy wiardunki Maruncze Żydówce. Item wyznał, iż z kilka ukradli płaszcz i kabat zamszowy. Płaszcz przedali Bocianowi Żydowi za pół grzywny, a kabat Maruncze za 10 groszy. Item wyznał, iż on ukradł u Mikołaja z Kazimierza dwie karwatki lisy podbite i przedali je Pudlowi Żydo- wi za kopę. Tamże wzięli letnik z aksamitem lisy podbity i przedali je Żydówce za kopę. Żydówce, co mieszka za łaźnią w kącie z Chrząpczem. Item wyznał, iż ukradł płaszcz z haczkami srebrnymi u Latosa na Szewczej ulicy i przedali za kopę Żydówce. Item wyznał, iż on wziął na Szewczej ulicy u Samobulczyka dwa prze- ścieradła i koszule i przedali Żydówce za 15 groszy. Item wyznał, iż oni na Gołębiej ulicy u krawca ukradli szubkę lisy podbitą i przedali Pudlowi za 4 złote. Item wyznał na Szymka, iż ukradł jednoradek zielony ze złotą stroką i prze- dał je Maruncze za 40 groszy. I przedała mu karwatkę, którą karwatkę ten Woj- ciech był ukradł na Tworzyjańskiej ulicy, i kaletę, i dwie konwie cynowe, i dwie czapce. Konwie przedał za trzy wiardunki Żydówce. Item wyznał towarzystwo. Naprzód Szymek Biela, Chrząpiec, Śliwka. Item wyznał, iż on z Drabem ukradł w Malborku szubę, [s. 11] kunami podbitą, i przedał Żydowi za dziewięć złotych. Item w Chęcinach ukradł szubkę i żupicę, i ubranie czerwone. Szubkę przedali za pół grzywny. Item wyznał na Szymka, iż on wyłupał kram na rynku Włochowi i przedał drugiemu Włochowi z[a] 7 złotych. Item wyznał na Jędrzeja Fortuna- ka i na Mazurka Staszka, iż oni pokradli chusty białe cieśli królewskiemu. Item wyznał, iż oni łazili do miasta na kradzież na Podzamczu Rudawką. Item wyznał na Wypióra i na Szymka, iż ukradli na Szczepańskiej ulicy dwa postawy sukna.
9 / na vipiora i na simka is vkradli nasczepaniskiei vliczi dva posta/vi svkna tho visnal anẏe inaczeÿ istem sedl na sąnd bozi / svspensvsb / a–a wyjustowane do środka; b wyraz wyjustowany do środka
4
Eodem die piotr zzarebicz sin lapcin dobrovolnÿe visnal is on / vkradl ve wlosnÿv z fortvnakiem dvÿe svkni lvniskie iedna / z axamitem a drvga prosta Jte[m] visnal is vkradli wboleslawiv / dwie zvpiczi i svknÿe czervoną prostą Jte[m] visnal is zsimkiem / na sewczei vliczi vkradli dwie svkni iedna arasova adrvga / zÿelona i przedali ie zidowcze za kope, Jte[m] visnal is on zskilką / vradli dwie oponiczi i dwie kosvli cziankiego plotna o ponicze / przedali chlopv za pvlgrziwnÿ, ite[m] visnal is vkradl na kanoni/czeÿ vliczi dwie misÿe cenove i przedali ÿe zidovi za 18 grosi / Jte[m] visnal is vkradli na micolaiskiei vliczi lissi svbke podbi/tą i przedali ÿą zidowcze za pvltrzeczia złotego / Jte[m] visnal is wkrolewskie vesele vkradl sam dwie delẏ zie/lone dvorzaninovi svkna 4 miari sarego czeskiego i przedali / zidovi pvdlovi zapvltrzeczia złotego // [s. 12] Jte[m] visnal is on nakleparzv vkradl fvrmanovi zskaleti pieczi / grzivien bes pvlgrosska, Jte[m] visnal is on idacz od bratow vkradl / czloviekv na polv aon oral svknie i zvpicze obie czerwone i prze/ dal chlopv za pvlkopi, Jte[m] visnal is on simkiem vkradl / pvlpostaw svkna czervonego i przedal zidowcze za kope / Jte[m] visnal is vkradl zsimkiem na spitalskieÿ vliczi letnik iprze/dalÿ za kope ÿ zadwa grossa Jte[m] visnal is vkradli na svie/tego iana vliczi dvie sukni iedna dzika a drvga czervona i prze/dali ie za kope bes grosa zidovi pvdlovi, Jte[m] visnal is vkrad nÿe/viesczie rantvch i svknie i kosvle ze wzorem przedal wewsi za grzi/wne i za 6 grosi, Jte[m] visnal is on vewsi vkradl / nÿeviesczi vaczek z sescziąnasczie grossÿ, Jtem visnal is zczarnem / valkiem vkradli dwie svkni na kanoniczei vliczi i przedali / chlopv za trzizlote bes dvv groszv Jte[m] visnal is wbiskupiem / dvorze vkradl svknie i zvpicze i czapke czervona i przedal / zidovi boczianovi zapvltrzeczia złotego, Jte[m] visnal is on / vkradl chlopv vespiączki skaleti 20 grosi, Jte[m] visnal is / kiedi sedl przessgarbarze i rznal chlopv mÿecz od passa a on / spal, Jte[m] on visnal is vkradl na tarnowskich gorach / piecz grzivien z mecherzina, Jtem visnal is kiedi sedl / starnowskich
10 To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Suspensus.
1 Starostą krakowskim w latach 1553–1563 był Jan Ociecki, kanclerz koronny (Spisy, woj. krak., nr 345, s. 98). 2 Wojewodą lubelskim w latach 1545–1561 był Andrzej Tęczyński (Spisy, woj. lub., nr 368, s. 57).
4
28 VII 1554 Wyznania Piotra z Zarębic, syna Łapki, sprawcy wielokrotnych kradzieży i włamań, skazanego na karę śmierci przez powieszenie. Eodem die [28 VII]. Piotr z Zarębic, syn Łapcin, dobrowolnie wyznał, iż on ukradł we Włosaniu z Fortunakiem dwie suknie luńskie, jedna z aksamitem, a dru- ga prosta. Item wyznał, iż ukradli w Bolesławiu dwie żupice i suknię czerwoną prostą. Item wyznał, iż z Szymkiem na Szewczej ulicy ukradli dwie suknie, jedna harasowa, a druga zielona, i przedali je Żydówce za kopę. Item wyznał, iż on z kil- ku ukradli dwie opończe i dwie koszule [z] cienkiego płótna. Opończę przeda- li chłopu za pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł na Kanoniczej ulicy dwie misy cynowe i przedali je Żydowi za 18 groszy. Item wyznał, iż ukradli na Mikołajskiej ulicy lisy szubkę podbitą i przedali ją Żydówce za półtrzecia złotego. Item wyznał, iż w królewskie wesele [po 29 VII 1553] ukradł sam dwie delie zielone dworza- ninowi, sukna 4 miary szarego czeskiego i przedał je Żydowi Pudlowi za półtrze- cia złotego. [s. 12] Item wyznał, iż on na Kleparzu ukradł furmanowi z kalety pięć grzywien bez półgroszka. Item wyznał, iż on, idąc od bratów, ukradł człowieku na polu, a on orał, suknię i żupicę, obie czerwone, i przedał chłopu za pół kopy. Item wyznał, iż on [z] Szymkiem ukradł półpostaw sukna czerwonego i przedał Żydówce za kopę. Item wyznał, iż ukradł z Szymkiem na Szpitalskiej ulicy letnik i przedał je za kopę i za dwa grosza. Item wyznał, iż ukradli na Świętego Jana ulicy dwie suknie, jedna dzika, a druga czerwona, i przedali je za kopę bez grosza Żydowi Pudlowi. Item wyznał, iż ukradł niewiaście rańtuch i suknię, i koszulę ze wzorem. Przedał we wsi za grzywnę i za 6 groszy. Item wyznał, iż on we wsi ukradł nie- wiaście wacek z sześciąnaście groszy. Item wyznał, iż z Czarnem Walkiem ukradli dwie suknie na Kanoniczej ulicy i przedali chłopu za trzy złote bez dwu groszy. Item wyznał, iż w biskupim dworze ukradł suknię i żupicę, i czapkę czerwoną i przedał Żydowi Bocianowi za półtrzecia złotego. Item wyznał, iż on ukradł chło- pu we śpiączki z kalety 20 groszy. Item wyznał, iż kiedy szedł przez Garbary i [u] rżnął chłopu miecz od pasa, a on spał. Item on wyznał, iż ukradł na Tarnowskich
11 gor vkrad czloviekv svknią sara i zvpicze blekitna / iprzedal za pvlgrziwni i za dwa grossa, / Jte[m] visnal is on sczarnem staskiem vkradl na svietego iana // [s. 13a] nosicz rzeczi kradzione iako ten simek przedtem vkradsi trzi pol/czie miessa i doniosl ÿe tham do tei ze dvorniczki i zaplaczila mv / ie. / Jte[m] visnal is on vkradl zstovarzistvem svem tei ze noczi 7 gessÿ / v garbarza i donÿesli ÿe do tkaczki czo mÿeska wogrodzie svie/tego fl oriana / Jte[m] visnal is on stovarzistvem svem vkradl na dlvgieẏ vliczi / dvie plachczei i dwie prządzionÿe i przedal tho simek / i dal mv stego pvlczvartha grossa / Jte[m] visnal na bienika is on vkrad sÿodlo i czterzi vz/di i lanczvch i velnÿ plachte i przedal za 12 grossi / Jte[m] visnal na fortvnaka is on vilvpal kramnicze naklepa/rzv slossarzovi i vzial tam trzi rvri i rvsnicze ikrzoske / Jte[m] visnal is on vkradl na garbarzach podvske / Jte[m] visnal is vkradl na kleparzv fvrmanovi zvozu / vnoczi dvie svknÿ / Jte[m] visnal is on stovarzistvem svem vkradl za slomnika/mi ve wssi trzi garcze masla i przedali ÿe trzi zlote / przitim vkradli dvie kossvli i svknýe nÿeviesczią ktorą / przedali za trzi vierdvnki / Jtem vkradli 15 serow ti poiedli adrvgie po/przedali // [s. 14b] Jte[m] visnal is on vkradl stovarzistvem svem na kleparzv / svbke lisi podbitha i przedali ią za trzi zlothe / Jte[m] visnal is oni vkradli na dlvgiei vliczi vbednarza / skrzinÿe beli vnieý seri iagli groch i 5 chleba seri po/ÿedli a ÿagli igrochc wrvdawke i visipali / Jte[m] visnal is on vkradl wtanÿach czlovÿekv zbroÿe na czte/rzi konÿe i przedal ÿą za grziwne / Jte[m] visnal is oni vkradli na garbarzoch trzi pili i dva / topori ale im tho od ial ziemianin / Jte[m] visnal is oni vkradli na kleparzv wxziezem domkv / dva kobiercza bieret zegarek anqvos mosÿadzovi vbra/nÿe kosvle dvie svknÿ iedna xziezą a drvga nÿeviesczia / koszvlek nÿeviesczich dvie dva reczniki dva fartvchi trzeczi / otroczi czarnÿ i ornath kobierzecz przedali za 15 grossÿ / ankvos przedali za 13 grossi kosvle za dzievÿecz zlotichd / grossi a orNath sobie ro[z]dzielili tho visnal anÿe i na/czeÿ iztem sedl na sand bozi Est svspensvse // a Między 2 a 3 wierszem po prawej stronie pag. 1; b nad wyrazem Jtem napisano 2 (paginacja oryginalna); c r poprawiono z l; d wyraz skreślony; e następują 3 wiersze puste
5
[s. 15a] Actum feria secvnda post festvm Sancti michaelis / anno d[omi] ni 1 5 5 4 / andrzei rodem zbrzeznicze sin iana korthi dobrovolnÿe / visnal is go namovili thovarzisze iako klos zolkvsa mar/tinvsek i vegrzinek barthosz
12 Górach pięć grzywien z macharzyna. Item wyznał, iż kiedy szedł z Tarnowskich Gór, ukradł człowieku suknię szarą i żupicę błękitną i przedał za pół grzywny i za dwa grosze. Item wyznał, iż on z Czarnym Staszkiem ukradł na Świętego Jana [s. 13], nosić rzeczy kradzione jako ten Szymek przedtem ukradłszy, trzy poł- cie mięsa i doniósł je tam do tejże Dworniczki i zapłaciła mu je. Item wyznał, iż on ukradł z towarzystwem swym tejże nocy 7 gęsi u garbarza i donieśli je do tkaczki, co mieszka w ogrodzie Świętego Floriana. Item wyznał, iż on z towarzy- stwem swym ukradł na Długiej ulicy dwie płachcie i dwie prządzionie. I przedał to Szymek, i dał mu z tego półczwarta grosza. Item wyznał na Bieńka, iż on ukradł siodło i cztery uzdy, i łańcuch, i wełny płachtę i przedał za 12 groszy. Item wy- znał na Fortunaka, iż on wyłupał kramnicę na Kleparzu ślusarzowi i wziął tam trzy rury i rusznicę, i krzoskę. Item wyznał, iż on ukradł na Garbarach poduszkę. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu furmanowi z wozu w nocy dwie suknie. Item wyznał, iż on z towarzystwem swym ukradł za Słomnikami we wsi trzy garnce masła i przedali je [za] trzy złote. Przy tym ukradli dwie koszule i suknię niewieś- cią, którą przedali za trzy wiardunki. Item ukradli 15 serów. Te pojedli, a drugie poprzedali. [s. 14] Item wyznał, iż on ukradł z towarzystwem swym na Kleparzu szubkę lisy podbitą i przedali ją za trzy złote. Item wyznał, iż oni ukradli na Dłu- giej ulicy u bednarza skrzynię. Byli w niej sery, jagły, groch i 5 chleba. Sery pojedli, a jagły i groch w Rudawkę wysypali. Item wyznał, iż on ukradł w Toniach czło- wieku zbroję na cztery konie i przedał ją za grzywnę. Item wyznał, iż oni ukradli na Garbarach trzy piły i dwa topory, ale im to odjął ziemianin. Item wyznał, iż oni ukradli na Kleparzu w księżym domku dwa kobierce, beret, zegarek, ankwos mosiądzowy, ubranie, koszulę, dwie suknie, jedną księżą, a drugą niewieścią, ko- szulek niewieścich dwie, dwa ręczniki, dwa fartuchy, trzeci otroczy czarny i ornat. Kobierzec przedali za 15 groszy. Ankwos przedali za 13 groszy, koszulę za dzie- więć groszy, a ornat sobie rozdzielili. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
5
1 X 1554 Sąd miasta Krakowa skazuje Andrzeja z Brzeźnicy, syna Jana Korty, na karę śmierci przez powieszenie za kradzieże koni. [s. 15] Actum feria secunda post festum Sancti Michaelis Anno Domini 1554 [1 X]. Andrzej rodem z Brzeźnicy, syn Jana Korty, dobrowolnie wyznał, iż go na- mówili towarzysze, jako Kłos z Olkusza, Martinusek i Węgrzynek Bartosz,
13 hanvszek krascz konÿ i vkra/dli naprzod dva konÿą na przedb krakowskim blonÿv i prze/dali ȳe wolkvszv martinvskovi a viedzial is beli kradzione / Jte[m] visnal is on stovarzistwem svem vkradl dva konÿa vnẏepolomiczc / ieden gniadi adrvgi sivi ktori iest vtego klosska idali / mv stego grziwne / Jte[m] visnal is vkradl konia sivego kaczmarzovi wbostovie / i przedal go fvtrarzovi volkvssv voitaskovi i viedzial is / bel kradzionÿ i dal mv stego 5 miar svkna bo sv/knem kvpczi / Jte[m] visnal is on vkradl rvsnicze sobiegorskiego sinovi / zbochnÿe i przedal ÿą za 18 grossÿ / Jte[m] visnal is on vkradl na bocheniskim blonÿv / dva konÿa czissave i przedal ÿe za
6
Actvm sabato an[te] asvmcionis beate marie virginis a[nno] d[omini] / 1 5 5 4 / gretha rodem zopoczna dziewka micvlowskiego visnala is ona / wziela lanczvska paniei tomasovei pivnicznei iego krolewskiei milo/sczi trzidzesczi ognivek i tvreczki zloti zvszkiem i zastavila ÿe / v zidowki v markovei vedvv zlotich vezloczi i vkopie moneti / na braczkiei vliczi przed kamienicza paniei vieczislavsovei i na inich / vile rzeczi ią namaviala abi skode poczinila panie tomaso/vei Jte[m] visnala kiedi kvbki niosla szamkv tedi ią namiavia/la ta markova i szsziostrą svą abi ÿeÿ ktori zastavila abo prze/dala moviącz ieÿ is czi dam pienÿedzi czo bendzies chcziecz / Jte[m] visnala kiedi niosla szati od rzezniczki zzidowskiei / vlicze tas piersczienie tedi yeÿ zapila ta anna zidow/kaa siostra markovei i namaviala ią abi ona dala // [s. 17b] vrznacz dva knaphla ieden naramieniv a drvgi nadole / ale ona nÿechcziala potem chcziala snią frimarczicz pierscieni/mi daiącz ÿeÿ falsivi i naviele insich rzeczi inamaviala / ia ta zidowka
14 Hanusek kraść koni. I ukradli naprzód dwa konie na przedkrakowskim Błoniu i przedali je w Olkuszu Martinuskowi, a wiedział, iż były kradzione. Item wy- znał, iż on z towarzystwem swym ukradł dwa konie u Niepołomic, jeden gniady, a drugi siwy, który jest u tego Kloska. I dali mu z tego grzywnę. Item wyznał, iż ukradł konia siwego karczmarzowi w Bostowie i przedał go futrzarzowi w Ol- kuszu Wojtaszkowi. I wiedział, iż był kradziony, i dał mu z tego 5 miar sukna, bo suknem kupczy. Item wyznał, iż on ukradł rusznicę Sobiegórskiego synowi z Bochni i przedał ją za 18 groszy. Item wyznał, iż on ukradł na bocheńskim Bło- niu dwa konie cisawe i przedał je za 8 złotych. [s. 16] Item wyznał, iż on z tym towarzystwem ukradł dwa gniade konie i przedali je w Olkuszu Martinuskowi za 10 złotych. Item wyznał, iż on z tymże towarzystwem ukradł trzy konie, dwa siwe, a trzeci gniady. Item wyznał, iż on ukradł bratu swemu dwa konia, jeden wroni, a drugi gniady. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
6
11 VIII 1554 Sąd radziecki krakowski skazuje Gretę z Opoczna na karę chłosty w kłodzie za drob- ne kradzieże. Actum sabbato ante Asumptionis Beatae Mariae Virginis Anno Domini 1554 [11 VIII]. Greta rodem z Opoczna, dziewka Mikułowskiego, wyznała, iż ona wzięła łań- cuszka pani Tomaszowej, piwnicznej Jego Królewskiej Miłości, trzydzieści og- niwek i turecki złoty z uszkiem. I zastawiła je u Żydówki u Markowej we dwu złotych we złocie i w kopie monety na Brackiej ulicy przed kamienicą pani Wię- czysławowej. I na innych wiele rzeczy ją namawiała, aby szkodę poczyniła pa- nie Tomaszowej. Item wyznała, kiedy kubki niosła z zamku, tedy ją namawiała ta Markowa i z siostrą swą, aby jej który zastawiła albo przedała, mówiąc jej: „Iż ci dam pieniędzy, co będziesz chcieć”. Item wyznała, [że] kiedy niosła szaty od rzeźniczki z Żydowskiej ulicy, taż pierścienie, tedy jej zapięła ta Anna Żydówka siostra Markowej i namawiała ją, aby ona dała [s. 17] urżnąć dwa knafl a, jeden na ramieniu, a drugi na dole, ale ona nie chciała. Potem chciała z nią frymarczyć
15 ale poczinila skode paniei tomaszoviei tho / visnala a nÿe inaczei iest pvsczona za volą paniei toma/sovei ale wziela chloste wklodzie / a z napisane na literze s; b w prawym górnym rogu paginacja oryginalna 5
7
Actvm feria secvnda in Crastino sancti martini anno dom[in]i 1554 / Piotr rodem z regova sin micolaia ssisski visnal is on zmazvrkiem stasskiem / vipatrzil wkazimirzv nad vislą oknem kiedi dziewka slala goscziom i vidzial / kieden snich niosl skrzinke idącz spacz i vlozil ią wglovi a kiedi posneli / tedi mazvrek vlasl oknem do isbi ivziąl skrzinke i podal ią temv piotrovi a / wziąwssi ią oba i sli snią doborv i rozdzielili sie i visnal is mv dal ten ma/zvrek okolo czteri sta zlotich i niechczial mv vienczei dacz i posli do golembia / do siostri tego piotra i dal iei dvadziesczia grossi a vzieczia kvpil rvsnicze / za zlothi potem sli dovarssavi tam ze travili i kvpovali koszvle i inse rzeczi / potem sli do stanislavova do prziacziela tego mazvrka sescz mil odvarssavi / tam beli przes nocz a nazaivtrz vroczil się piotr dovarssavi tam się rosstali / potem ssedl piotr doblonia ikvpil sobie koni za trzi zlothe a za siodlo dal rvsni/cze i iechal kv kracovv i prziechal do michalovicz mila od kracova do kacz/marza boczki tam ze nadiachal staroste na imie goleniowskiego wniedzielni / dzieni i kazal dacz koniovi owsza a sobie gorzalki i pital kaczmarza skim bi / mial konimi frimarczicz a kaczmarz mv poviedzial is ia mam konia dobrego / i sedl snim dostainie do koni i przidaval mv na konia iedennasczie zlotich / a kaczmarz chczial od niego czternasczie zlotich a na ten czass starosta vszedl / do dvora akiedi kaczmarz obaczil pieniądze v tego piotra idal znacz starosczie / do dvora takze starosta poslal poni abi przissedl do dvora naobiad ale on nie / chczial vimaviaiącz sie is go kaczmarz prossil na obiad powtore przislal ponia // [s. 18b]
16 pierścieniami, dając jej fałszywy. I na wiele inszych rzeczy namawiała ją ta Żydów- ka, ale poczyniła szkodę pani Tomaszowej. To wyznała, a nie inaczej. Jest puszczona za wolą pani Tomaszowej, ale wzięła chłostę w kłodzie.
7
12 XI 1554 Sąd skazuje Piotra Szyszkę z Regowa, syna Mikołaja, na karę śmierci wplecenia w koło za zabójstwa oraz wielokrotne kradzieże i włamania. Actum feria secunda in crastino Sancti Martini Anno Domini 1554 [12 XI]. Piotr rodem z Regowa, syn Mikołaja Szyszki, wyznał, iż on z Mazurkiem Stasz- kiem wypatrzył w Kazimierzu nad Wisłą oknem, kiedy dziewka słała gościom, i wi- dział, k[iedy] jeden z nich niósł skrzynkę, idąc spać, i włożył ją w głowy. A kiedy posnęli, tedy Mazurek wlazł oknem do izby i wziął skrzynkę, i podał ją temu Pio- trowi, a wziąwszy ją oba i szli z nią do boru, i rozdzielili się. I wyznał, iż mu dał ten Mazurek około czterysta złotych i nie chciał mu więcej dać. I poszli do Gołębia do siostry tego Piotra i dał jej dwadzieścia groszy, a u zięcia kupił rusznicę za złoty. Po- tem szli do Warszawy. Tamże trawili i kupowali koszule i insze rzeczy. Potem szli do Stanisławowa do przyjaciela tego Mazurka sześć mil od Warszawy. Tam byli przez noc, a nazajutrz wrócił się Piotr do Warszawy. Tam się rozstali. Potem szedł Piotr do Błonia i kupił sobie koni za trzy złote, a za siodło dał rusznicę. I jechał ku Krakowa i przyjechał do Michałowic, mila od Krakowa, do karczmarza Boczki. Tamże nadje- chał starostę na imię Goleniowskiego w niedzielny dzień i kazał dać koniowi owsa, a sobie gorzałki. I pytał karczmarza, z kim by miał końmi frymarczyć, a karczmarz mu powiedział, iż „Ja mam konia dobrego”. I szedł z nim do stajni do koni, i przyda- wał mu na konia jedenaście złotych, a karczmarz chciał od niego czternaście złotych. A natenczas starosta uszedł do dwora. A kiedy karczmarz obaczył pieniądze u tego Piotra i dał znać staroście do dwora tak, że starosta posłał poń, aby przyszedł do dwora na obiad, ale on nie chciał, wymawiając się, iż go karczmarz prosił na obiad. Po wtóre przysłał [s. 18] poń, mówiąc: „Iżem ja i karczmarza prosił”, ale on nie chciał iść. A zjadłszy obiad, wsiadłszy na konia i wyjechał ku Krakowu. A ujechaw- szy ku pole i nadjechał furmana, a on jechał do Krakowa ze zbożem i dał do niego sumki z pieniędzmi na wóz. Których pieniędzy było tak wiele talarów dziewięć- dziesiąt złotych osiemnaście groszy potrójnych, a monety osiem złotych. A starosta potem za nim bieżał w pole samotrzeć i pogonił go, i kazał się mu wrócić, mówiąc: „Wróć się, a spraw się, bo jest za tobą pogoń”. I musiał się z nimi wrócić i wzięli go do dwora, i kazali mu sobie dać pieniądze, mówiąc i grożąc mu: „Iż cię jutro wydam
17 na zamek a / thak bendzies visial ale on niechczial dacz moviącz izem ia thobie ani/komv nicz nievinien a bel snim vedvorze slvzebnik proboscza miechowskiego / i wzieli mv pieniądze belo vezloczie szesczdziesiath zlotich a wmoneczie / pieczdziesiąth zlotich i dva potem piotr chczial zdvora od pieniedzi vcziecz / ale go starosta vgonil thak ze się sczieli kordi i ranil go starosta / wglove i poimal i prziviodl do dvora i wssadzil go wkij potem / gdi bel vieczor przissedl do niego ten slvzebnik probosscza miechowskiego i ial / mv movicz czo mi chczess dacz a ia cziebie pvscze ale ten piotr movil / is tho czinil znamovi bo mieli porozvmienie zstarostą i dal mv garscz / pieniedzi monethi pospolitei bo miał wkaleczie miedzi pieniądmi grosse / orthove ale mv ten slvzebnik movil is to malo i dal mv ktemv / trzi orthi i vipvsczil go zviezienia agdi mial oknem vilescz tedi / piervei svknie oknem virzvczil itho mv wzieli a przitim dvie ko/ssvli po sesnasczie grossi kord ostrogi czapke koni siodlo czo bel pospra/voval za thi pieniądze iaczi go thak bosso pvsczili tho się wssistko osta/lo przi starosczie przi goleniowskim, tak ze przissedl nazaivtrz / na kleparz i nalasl tego fvrmana ktoremv bel dal pieniądze / navoss i wzial od niego te dzieviecz dziesią [!] talarow i potroi/nich grossi osminasczie zlotich i moneti osm zlotich thak ze poszedl [s. 19c] i pothkal sie zmatiskiem kvsnierczkiem starnova isli i kvpili dva ko/nia za iedennasczie talarow i iechali nararmark [!] do radimna traviacz / oinie a gdi przÿechalid do tarnova tam ze mv ten matisek ziechal skoniem / i zinemi rzeczami ktore kosstovali około siedmnasczie zlotich potem sam / iechal do radimna tham kvpil ialovicz dvadziesczia i iedna kazdą po / dvie grziwnie i przignal ie do novego miasta i przedal ie palinie po / tich ze pieniądzoch iako ie sam mial a clo strava i inse rzeczi tho wssi/stko straczil tak ze sie miał tho tam tho sam as go poimano i wzie/li vniego czterdziesczi talarow i piecz / Jte[m] visnal is on zabil iagothe mathisa tos zlodzieia iako i sam bosiebal / abich nievidal / Jte[m] visnal is on pokrad fvrmanovi zvozv loiv ktori vinossili doiednego / miesczanina wlvkovie i przedali go za 20 zlotich / Jte[m] visnal is vkradl w przemislv dvie svkni iedne przedal za grzivne / a drugą za czterdziesczi grossi / Jte[m] visnal is on vkradl wlvkovie piecz thachrow skor kozlovich ktore / przedali temvz miessczaninovi za osmdziesiąth grossi / Jte[m] visnal is vkradl pare volow vstrzezova iprzedal ie wdino/vie svtiniee za kope a viedzial is beli kradzione, / Jte[m] visnal is on zabil dvu czloviekv na ilzeczkim borv ieden / bel na koniv a drvgi piechothą i wzieli viednego osm grzivien a / przi drvgim piecz grzivien / Jte[m] visnal is vkradl wtvrobinie sÿedm postavow svkna / Jte[m] visnal is vkradl wbelzie dvie svkni iobroczil ie kv svei potrzebie / Jte[m] visnal is on vkradl wbelziczach dvie svkni i kozvch ale nie po/mni zacz abo komv przedal / [s. 20f] Jte[m] visnal is on vkradl wrzessovie vorek pieprzv i przedal i lisovi krama/rzovi za piecz zlotich a viedzial to lis is bel kradzioni / Jte[m] visnal is on bel vipatrzil thi lvdzi wiaroczlawi ktorim pieniądze / vkradli is oni mięli pieniądze i mieli voli kvpovacz ale is niemogli / nicz kvpovacz dla drogosczi ivesbralisie iechacz do kazimirza na svienti / barthlomiei
18 na zamek, a tak będziesz wisiał”, ale on nie chciał dać, mówiąc: „Iżem ja tobie ani komu nic nie winien”. A był z nim we dworze służebnik proboszcza miechow- skiego i wzięli mu pieniądze. Było we złocie sześćdziesiąt złotych, a w monecie pięćdziesiąt złotych i dwa. Potem Piotr chciał z dwora od pieniędzy uciec, ale go starosta ugonił, także się ścięli kordy i ranił go starosta w głowę, i pojmał, i przy- wiódł do dwora, i wsadził go w kij. Potem, gdy był wieczór, przyszedł do niego ten służebnik proboszcza miechowskiego i jął mu mówić: „Co mi chcesz dać, a ja ciebie puszczę”. Ale ten Piotr mówił, iż to czynił z namowy, bo mieli porozumienie ze starostą. I dał mu garść pieniędzy monety pospolitej, bo miał w kalecie między pieniądzami grosze ortowe, ale mu ten służebnik mówił, iż to mało, i dał mu ku temu trzy orty, i wypuścił go z więzienia. A gdy miał oknem wyleźć, tedy pierwej suknię oknem wyrzucił i to mu wzięli, a przy tym dwie koszuli po szesnaście gro- szy, kord, ostrogi, czapkę, koni siodło, co był posprawował za te pieniądze, jacy go tak boso puścili. To się wszystko ostało przy staroście, przy Goleniowskim. Także przyszedł nazajutrz na Kleparz i nalazł tego furmana, któremu był dał pieniądze na wóz, i wziął od niego te dziewięćdziesiąt talarów i potrójnych groszy osiemna- ście złotych, i monety osiem złotych. Także poszedł [s. 19] i spotkał się z Matyskiem Kuśnierczykiem z Tarnowa. I szli, i kupili dwa konia za jedenaście talarów, i jechali na jarmark do Radymna, trawiąc konie. A gdy przyjechali do Tarnowa, tamże mu ten Matysek zjechał z ko- niem i z innymi rzeczami, które kosztowały około siedemnaście złotych. Potem sam jechał do Radymna. Tam kupił jałowic dwadzieścia i jedną, każdą po dwie grzywny, i przygnał je do Nowego Miasta. I przedał je Palinie po tychże pienią- dzach, jako je sam miał, a cło, strawa i insze rzeczy, to wszystko stracił, tak że się miał to tam, to sam, aż go pojmano i wzięli u niego czterdzieści talarów i pięć. Item wyznał, iż on zabił Jagotę Matysa, też złodzieja, jako i sam, bo się bał, aby ich nie wydał. Item wyznał, iż on pokradł furmanowi z wozu łoju, który wynosili do jednego mieszczanina w Łukowie, i przedali go za 20 złotych. Item wyznał, iż ukradł w Przemyślu dwie suknie. Jedną przedał za grzywnę, a drugą za czter- dzieści groszy. Item wyznał, iż on ukradł w Łukowie pięć tacherów skór kozło- wych, które przedali temuż mieszczaninowi za osiemdziesiąt groszy. Item wyznał, iż ukradł parę wołów u Strzeżowa i przedał je w Dynowie Futynie [Sutynie] za kopę, a wiedział, iż były kradzione. Item wyznał, iż on zabił dwu człowieku na Iłżeckim boru, jeden był na koniu, a drugi piechotą. I wzięli u jednego osiem grzywien, a przy drugim pięć grzywien. Item wyznał, iż ukradł w Turobinie sie- dem postawów sukna. Item wyznał, iż ukradł w Bełzie dwie suknie i obrócił je ku swej potrzebie. Item wyznał, iż on ukradł w Bełżycach dwie suknie i kożuch, ale nie pomni, zacz albo komu przedał. [s. 20] Item wyznał, iż on ukradł w Rzeszowie worek pieprzu i przedał je Lisowi kramarzowi za pięć złotych, a wiedział to Lis, iż był kradziony. Item wyznał, iż on był wypatrzył tych ludzi w Jarosławiu, którym pieniądze ukradli, iż oni mieli pieniądze i mieli woły kupować, ale iż nie mogli nic kupować dla drogości. I wezbrali się jechać do Kazimierza na Święty Bartłomiej
19 aoni spiegviącz na nie izastampili im na gaiv viasko/vicz
8
[s. 21a] Actv[m] feria quinta proxima post trivm regvm anno d[omi]ni 1555 / Stanislaw rodem zwislicze odlomzi sin maczÿa sliwki visnal is / on stovarzissem svem bz fvrmanem ianemb ssedl nakleparz i vkradl czlo/viekv zvozv thlvmok ale forman obaczil ÿvgonil go ÿal go bicz / a stasz vÿąwssi nos i zabil go nozem a fortvnak od niego / vcziekl cJte[m] visnal is vkradl dvie fvtrze lissie wticzinie i czapek tak / viele iinich rzeczi ktore przedali zidovi do skierbissova za 10 zlotich atich / rzeczi nabral zid od niego vozekc / Jte[m] visnal is ukradl sstvke czamletv ztorbą zvozv ziemienino/vi i ssvbke lissią czamlek przedali za pvlczvarta zlotego a ssvb/ke za 20 grossi zidovi prethphiczovi / Jte[m] visnal is vkradl podle kramicow ssesscz lisow i przedal ie / zidovi prethphiczovi za trzi zlote / Jte[m] visnal is on vkradl zmaczkiem wpoznaniv piecz idvadzie/sczia zlotich vezloczie atalarow 21 i moneti 4 zlote i dva rissia / i visnal is mv ti pieniądze vkradl iąn fvrman tes zlodziei / Jte[m] visnal is on zfvrmanem tass stassiem podkopali się do ko/mori do xziedzą wprzitikv i virzezali dzivre do skrzinie iwzieli / 32 zlotich
20 [24 VIII], a oni szpiegując na nie i zastąpili im na gaju u Jaśkowic, ale iż się ci lu- dzie udali drogą zbłądzoną tak, że na nie nie trafi li. Item wyznał, iż on ukradł w Dębicy księdzu szubę lisy podbitą i zastawił ją w Pilznie u Żyda w pięć złotych. Item wyznał, iż on zabił Żyda na łukowskim boru z towarzystwem swym: z Kowalem, z Mazurkiem i z Jakubkiem. I wzięli u niego pięćdziesiąt złotych i trzy postawy sukna, które przedali tamże w Łukowie. A ten Żyd był na wózku i przedali wózek i konia tamże w Łukowie. Item wyznał, iż on z tymże towarzystwem zabił na tymże boru człowieka i wzięli u niego trzy złote pieniędzy i suknię, i żupicę. Suknię przedali za grzywnę, a żupicę za pół grzywny. Item wyznał, iż zabili człowieka na boru za Bełzem i wzięli u niego dziewięć grzy- wien i kożuch, i suknię. Kożuch z suknią przedali w Kamionce Żydowi za półto- ra grzywny. A tego człowieka wypatrzył Błażek, syn stelmacha bronnego tamże z Bełza, kiedy woły przedał tamże w Bełzie. Item wyznał, iż on ukradł pięć sztuk płótna z Drabikiem, taż z Fortunakiem i przedali je Żydowi do Kazimierza za pięć złotych. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży, a za jego złe uczynki jest w koło wpleciony.
8
10 I 1555 Stanisław z Wiślicy, syn Macieja, wyznaje popełnione zabójstwo oraz kradzieże. Skazany na karę śmierci przez ćwiartowanie. [s. 21] Actum feria quinta proxima post Trium Regum Anno Domini 1555 [10 I]. Stanisław rodem z Wiślicy od Łomży, syn Macieja Śliwki, wyznał, iż on z to- warzyszem swym z Furmanem Janem szedł na Kleparz i ukradł człowieku z wozu tłumok, ale Furman obaczył i ugonił go. Jął go bić, a Staś wyjąwszy nóż i zabił go nożem, a Fortunak od niego uciekł. Item wyznał, iż ukradł dwie futrze lisie w Ty- czynie i czapek tak wiele innych rzeczy, które przedali Żydowi do Skierbiszowa za 10 złotych, a tych rzeczy nabrał Żyd od niego wózek. Item wyznał, iż ukradł sztukę czamletu z torbą z wozu ziemianinowi i szubkę lisią. Czamlet przedali za pół- czwarta złotego, a szubkę za 20 groszy Żydowi Protfi czowi. Item wyznał, iż ukradł podle kramniców sześć lisów i przedał je Żydowi Protfi czowi za trzy złote. Item wyznał, iż on ukradł z Maćkiem w Poznaniu pięć i dwadzieścia złotych we złocie, talarów 21 i monety 4 złote, i dwa rysia, i wyznał, iż mu te pieniądze ukradł Jan Furman, też złodziej. Item wyznał, iż on z Furmanem, też Stasiem, podkopali się do komory do księdza w Przytyku i wyrzezali dziurę do skrzyni, i wzięli 32 złote
21 moneti o które pieniądze straczono dvv czloviekv / nievinnie a dwa miesczanie się chronią i proszili abi list poslano / abitich lvdzid nie trapiono abi tam list poslano / Jte[m] visnal is vkradl kord ze ssrebrem ziemieninovi wpiąthkv / i przedal i wlvblinie zidovi za kope / Jte[m] visnal is vkradl vlvblinie zidovi czteri sstvki athla//[s. 22e]sv i piecz kvn i przedal to inemv zidovi za 10 zlotich / Jte[m] visnal is vkradl wticzinie dva kozvchi lißief i prze/dal ie zidovi za 10 talarow / Jte[m] visnal is vkradl wticzinie ssvbe lissią zvozv i prze/dal ia zidovi tamze za kope / Jte[m] visnal is vkradl vegdaniskv fvrmanovi zskaleti / 10 zlotich moneti i trzi czervone zlote / Jte[m] visnal is on stovarzissmi svemi vilvpali kram na grocz/kiei vliczi i pobrali tam czapki iedvabne bierethki kossvlki / dziane vloskie i ine rzeczi kramne rosmaite ktore przedali / zidovi prethfi covi za pvlpieta talara / Jte[m] visnal is vkradl zvozv fvrmanovi evar i svknie evar / przedal za 20 grossi a svknie za pvlpietanasta grossa / Jte[m] visnal is vkradl stovarzistvem svem fvrmanovi zvo/zv torbe belo vniei vbranie zamssove i svknia torbe prze/dali za 20 grossÿ a svknie za 17 grossi / Jte[m] visnal is on vkradl zstlvstkiem idącz przes most ssvb/ke zridvanv i ssaravari blekitne ssvbke przedali za kope / bes czterech grossi a ssaravari za osm grossi zidovi iacobovi / Jte[m] visnal is vkradl wbrzesskv svbke baranią i przegral / ią do svego tovarzissa wdziesieczi grossi / Jtem visnal is on kradl svknie kaleti rzezal miesski [s. 23g] czemv liczbi nimass ani pamietacz może to visnal a nie/inaczei i stem ssedl na sąnd bozi e[st] divisvs in qvatvor partes / a paginacja oryginalna 9; b–b nadpisane nad skreślonym zfortvnakiem; c–c dopisane na interli- nii, wyjustowane do prawego marginesu; d l napisane na literze s; e paginacja oryginalna 10; f β napisane na ss; g paginacja oryginalna 11
9
aEodem diea / voicziech drabik rodem znadarzina sin micolaia gvta visnal is on / zstovarzistvem svem rozbil fasse narinkv i pobrali czapki vzial / na sva strone czapek 24 i przedal ie zidovi iakvbovi za pvlkopi / Jte[m] visnal is on vrznal kalete na kleparzv belo vniei 20 grossi / Jte[m] visnal is oni stovarzissmi svemi przespiegovali lvdzi ktorzi / mieli voli kvpovacz viaroczlaviv ale is niekvpili brali się do ka/zimirza tak ze oni zmovili się i zastampili im na borv viasko/ vicz i mieli vmove iesli bi sie chczieli bronicz tedi ie mieli pomor/dovacz ale is sie oni vdali drogą zblądzoną tak ze na nie nie / traphili tak ze sli dokazimirza
22 monety, o które pieniądze stracono dwu człowieku niewinnie, a dwa mieszczanie się chronią. I prosili, aby list posłano, aby tych ludzi nie trapiono, aby tam list posłano. Item wyznał, iż ukradł kord ze srebrem ziemianinowi w Piątku i przedał je w Lublinie Żydowi za kopę. Item wyznał, iż ukradł w Lublinie Żydowi cztery sztuki atła[s. 22]su i pięć kun i przedał to innemu Żydowi za 10 złotych. Item wyznał, iż ukradł w Tyczynie dwa kożuchy lisie i przedał je Żydowi za 10 talarów. Item wyznał, iż ukradł w Tyczynie szubę lisią z wozu i przedał ją Żydowi tamże za kopę. Item wyznał, iż ukradł we Gdańsku furmanowi z kalety 10 złotych monety i trzy czerwone złote. Item wyznał, iż on z towarzysz[a]mi swymi wyłupali kram na Grodzkiej ulicy i pobrali tam czapki jedwabne, beretki, koszulki dziane wło- skie i inne rzeczy kramne rozmaite, które przedali Żydowi Protfi czowi za półpiąta talara. Item wyznał, iż ukradł z wozu furmanowi ewar i suknię. Ewar przedał za 20 groszy, a suknię za półpiętnasta grosza. Item wyznał, iż ukradł z towarzystwem swym furmanowi z wozu torbę. Było w niej ubranie zamszowe i suknia. Torbę przedali za 20 groszy, a suknię za 17 groszy. Item wyznał, iż on ukradł z Tłustkiem, idąc przez most, szubkę z rydwanu i szarawary błękitne. Szubkę przedali za kopę bez czterech groszy, a szarawary za osiem groszy Żydowi Jakubowi. Item wyznał, iż ukradł w Brzesku szubkę baranią i przegrał ją do swego towarzysza w dziesięć groszy. Item wyznał, iż on kradł suknie, kalety, rzezał mieszki [s. 23], czemu liczby nie masz ani pamiętać może. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est divisus in quattuor partes.
9
10 I 1555 Sąd krakowski skazuje Wojciecha z Nadarzyna, syna Mikołaja Guta, na śmierć przez powieszenie za wielokrotne włamania i kradzieże. Eodem die [10 I]. Wojciech Drabik rodem z Nadarzyna, syn Mikołaja Guta, wyznał, iż on z towarzystwem swym rozbił fasę na rynku i pobrali czapki. Wziął na swą stronę czapek 24 i przedał je Żydowi Jakubowi za pół kopy. Item wyznał, iż on urżnął kaletę na Kleparzu. Było w niej 20 groszy. Item wyznał, iż oni z towarzy- szami swymi przeszpiegowali ludzi, którzy mieli woły kupować w Jarosławiu, ale iż nie kupili, brali się do Kazimierza tak, że oni zmówili się i zastąpili im na boru u Jaśkowic, i mieli umowę, jeśliby się chcieli bronić, tedy je mieli pomordować, ale iż się oni udali drogą zbłądzoną, tak że na nie nie trafi li, tak że szli do Kazimierza
23 zanimi i vkradli im tisiącz / zlotich zskrzinką idalimv stego 10 zlotich / Jte[m] visnal is vkradl czloviekv zvozv dvie svkni i przedal ią / zidovi iacvbovi za 10 grossi / Jte[m] visnal is vkradl zssisską wprzevorskv piecz sstvk plotna / i przedali ie zidovi do kazimirza za piecz zlotich / Jte[m] visnal is
10
aEodem diea / Jendrzei fortvnak rodem zgrzegorzova sin matisa stroia dobrovol/ nie visnal is on stovarzissmi svemi vilvpali kram na groczkiei / vliczi i pobrali tam czapki iedvabne bierethki vloski kossvlki poni/czoski dziane i ine rzeczi rosmaite kramne ktore przedali zidovi / prothphiczovi za pvlpieta talara / Jte[m] visnal
24 za nimi i ukradli im tysiąc złotych ze skrzynką. I dali mu z tego 10 złotych. Item wyznał, iż ukradł człowieku z wozu dwie suknie i przedał ją Żydowi Jakubowi za 10 groszy. Item wyznał, iż ukradł z Szyszką w Przeworsku pięć sztuk płótna i prze- dał je Żydowi do Kazimierza za pięć złotych. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu z rydwanu opończę i przedał ją za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu pięć koszulek i dwie ciasne koszule. Item wyznał, iż oni chodzili z drabinami po Kleparzu po Kraków, przystawiając do domów, kradnąc chusty białe albo co by się im trafi ło. [s. 24] Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu dwie poszwy pierzyn- ne i przedał je Stolarce za sześć groszy. Item wyznał, iż ukradł z Pokojczykiem sześć skór wołowych wyprawnych i przedał ich cztery Żydowi Abramowi za złoty, a dwie im wziął Chwiec, co mieszka za mostem, i nie dał im za nie nic. Item wyznał, iż ukradł na Garbarach u mostu dwie koszule i przedał je Żydowi Jakubowi za 10 groszy. Item wyznał, iż ukradł we Wrocławiu człowieku kaletę. Było w niej sześć złotych. Item wyznał, iż ukradł na Kazimierzu pierzynę i przedał ją Żydówce za 12 groszy. Item wyznał, iż on z Pokojczykiem pokradli na Kazimie- rzu chusty białe mokre i przedał je komorniczce, co mieszka u Szczęsnej wdowy, za pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł furmanowi z wozu szubkę szarą baranki podszytą i przedał ją Żydowi Jakubowi za pół kopy. Item wyznał, iż ukradł dwa łokcie sukna zielonego i przedał je Stolarce za 12 groszy. Item wyznał, iż zerwał z wozu suknię szarą i przedał ją Stolarce za sześć groszy. Item wyznał, iż ukradł w Nadarzynie dwie suknie, jedną białą, a drugą szarą. Białą przedał za 12 groszy, a szarą obrócił ku swej potrzebie. [s. 25] Item wyznał, iż ukradł miecz z wozu i przedał je Szczęsnemu na Kazimierzu za pół grzywny. Item wyznał, iż on z towa- rzystwem swym pokradli chusty białe na Kleparzu u Waliszowskiej. Było koszulek niewieścich o trzydzieści, a jedna otrocza. To zastawili u Żydówki Jakubowej, co mieszka podle Pudlowej Izdraelowa, w grzywnie bez trzech groszy. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
10
10 I 1555 Jędrzej Fortunak z Grzegorzowa, syn Matysa Stroja, zostaje skazany na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne włamania i kradzieże. Eodem die [10 I]. Jędrzej Fortunak rodem z Grzegorzowa, syn Matysa Stroja, do- browolnie wyznał, iż on z towarzyszami swymi wyłupali kram na Grodzkiej ulicy i po- brali tam czapki jedwabne, beretki włoskie, koszulki, pończoszki dziane i inne rzeczy rozmaite kramne, które przedali Żydowi Protfi czowi za półpiąta talara. Item wyznał,
25 is on stovarzistvem svem vilvpali kram vslossarza / i pobrali tam rvsnicze rvri zamki pilniki zsimkiem tas zbielą / Jte[m] visnal is vkradl zdrabikiem popone czervoną zvozv podzam/kiem i przedali ia zidovi boczianovi za 4o grossi / Jte[m] visnal is vkradl z simkiem volkvssv fvtrarzovi piecz / svkieni simkovi dal dvie i vbranie a sam vzial trzi iedne / przedal kaczmarzovi wgrzegorzovie za trzi vierdvnki drvgą prze/ dal vlelovie za 17 grossi trzeczią przedal wpoznaniv za 18 gros[si] / Jte[m] visnal is wkradl wbronie slawkowskiei evar zvozu i prze/dal i za 16 grossi / Jte[m] visnal is vkradl za olkvssem vewsi svknie czarną / i przedal ią za 20 grossi // [s. 26b] Jte[m] visnal is on ssedl na kleparz z stasiem rimarczikiem i vziel[i] / zvozv fvrmanovi
26 iż on z towarzystwem swym wyłupali kram u ślusarza i pobrali tam rusznice, rury, zamki, pilniki z Szymkiem też z Bielą. Item wyznał, iż ukradł z Drabikiem poponę czerwoną z wozu pod zamkiem i przedał ją Żydowi Bocianowi za 4 grosze. Item wyznał, iż ukradł z Szymkiem w Olkuszu futrzarzowi pięć sukien. Szymkowi dał dwie i ubranie, a sam wziął trzy. Jedną przedał kaczmarzowi w Grzegorzowie za trzy wiardunki. Drugą przedał w Lelowie za 11 groszy, trzecią przedał w Poznaniu za 18 groszy. Item wyznał, iż ukradł w bronie Sławkowskiej ewar z wozu i przedał je za 16 groszy. Item wyznał, iż ukradł za Olkuszem we wsi suknię czarną i przedał ją za 20 groszy. [s. 26] Item wyznał, iż on szedł na Kleparz z Stasiem Rymarczykiem i wzięli z wozu furmanowi tłumok, ale iż furman obaczył, tak że Stasia ugonił, jął go bić, a on wyrwawszy nóż i zabił go, a Fortunak od niego uciekł. Item wyznał, iż on z to- warzyszami swymi wyłupali jatkę kitlarską i wzięli tam pierników 16 i poszewkę, i obrus. I dali schować Stolarce na Stradomiu poszewkę i obrus. Item wyznał, iż on z towarzystwem swym ukradł na Rybitwach [w] jednej sadzawce ryby i wle- kli ją aż za dwór pana Myszkowskiego. Tamże ryby pobrali i rozdzielili się nimi, a drugie im towarzystwo pobrało. Item wyznał, iż on ukradł na rogu na Garbarach dziewięć koszul i przedał je Żydowi Czarnemu za 4 grosze. Item wyznał, iż ukradł z Stasiem Barwierczykiem w Gnieźnie sztukę cwelichu i przedał ją tamże Żydowi za złoty. Item wyznał, iż ukradł w Ropczycach kramarzowi tacher nożów i przedał je drugiemu kramarzowi za 10 groszy. Item wyznał, iż ukradł pod Krzyżem tka- nek aksamitnych snopek i przedał ich siedemnaście Pudlowej po półtora groszy, a drugie rozdał kucharkom. Item wyznał, iż ukradł z Drabikiem dwie skóry woło- we surowe i dali je przedawać Szczepanowi, który mieszka w ogrodzie u Szczęsne- go. [s. 27] Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu szubkę baranią i przedał ją Żydowi za pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł w Niepołomicach półgiermacze z szarego sukna i przedał je za pół grzywny Żydowi Jakubowi. Item wyznał, iż ukradł tam- że w Niepołomicach kord i przedał je za osiem groszy. Item wyznał, iż ukradł w Wawrzeńczycach serdaczek purpuriański i przedał je Żydowi za osiemnaście groszy. Item wyznał, iż on ukradł na Kleparzu u rzeźnika łoju jedenaście sztuk i donieśli go pięć sztuk pod most Sławkowski, ale go im pokradziono, a pięć sztuk donieśli do Żydów i wziął go im Żyd Czech, a jedną im wzięła Ewa. U niej chowali ten łój. A mieszka u Stolarki komorą. Item wyznał, iż ukradł z towarzysz[a]mi swymi na moście dwie ćwierci mięsa z wozu człowieku. Jedną przedali stolarce za siedem groszy, Ewie za półósma grosza. Item wyznał, iż on z towarzyszami swymi ukradli dwie poszwy i prześcieradło, i białych chust niemało i przedali Ży- dowi za piętnaście groszy. Item wyznał, iż on z Jaroczkiem, też z Jakubem pokradli w obozie królewskim sześć koszul i poszwę, i inszych chust białych pospolitych. To przedali Żydowi Izaakowi za grzywnę bez trzech groszy. [s. 28] Item wyznał, iż on brał suknie, koszule, boty, siekiery, inne rzeczy, czemu liczby nie masz ani pamiętać może. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
27 11
aEodem diea / Jacvb rodem skvczina sin iana reczka visnal is on stova/rzismi svemi vilvpali kram na groczkiei vliczi i pobrali tam / czapki iedvabne bierethki kossvlki pvniczosski dziane i ine rze/czi rosmaite kramne kosstovne ktore przedali zidovi proth/fi czovi za pvlpieta talari / Jte[m] visnal is vkradl vewssi svknie czarna i przedal / ią za osm grossi / Jte[m] visnal is vkradl wieliczcze dvie kossvli iprzedal ie na / vendeczie za 12 grossi / Jte[m] visnal is vkradl wbidgosczi czloviekv zmieskiem 20 grossi / Jte[m] visnal is vkradl tam ze wbidgossczi 12 kossvl i przedal ie / po ssesczi grossi ato vczini pvltori grzivni / Jte[m] visnal is vkradl tamze wbidgosczi dvie panewcze iprze/dal ie za ssescz grossi / Jte[m] visnal is vkrad tovarzissovi svemv svknie czarną i prze/dal ią za 12 grossi / Jte[m] visnal is vkradl ssiprovi svemv 4o grossi / Jte[m] visnal is on stovarzismi svemi rozbili fasse i pobrali // [s. 29b] czapki i vzial na svą strone czapek 18 i przedal ie zi/dovi iacvbovi za 20 grossi / Jte[m] visnal is vkradl czloviekv svknie ssarą iprzedal ią za /
28 11
10 I 1555 Jakub z Kuczyny, syn Jana Reczka, zostaje skazany na karę śmierci przez powiesze- nie za liczne włamania i kradzieże. Eodem die [10 I]. Jakub rodem z Kuczyny, syn Jana Reczka, wyznał, iż on z towarzyszami swymi wyłupali kram na Grodzkiej ulicy i pobrali tam czapki jedwabne, beretki, koszulki, pończoszki dziane i inne rzeczy rozmaite kramne kosztowne, które przedali Żydowi Protfi czowi za półpięta talara. Item wyznał, iż ukradł we wsi suknię czarną i przedał ją za osiem groszy. Item wyznał, iż ukradł w Wieliczce dwie koszule i przedał je na Wendecie za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Bydgoszczy człowieku z mieszkiem 20 groszy. Item wyznał, iż ukradł tamże w Bydgoszczy 12 koszul i przedał je po sześć groszy, a to uczyni półtora grzywny. Item wyznał, iż ukradł tamże w Bydgoszczy dwie panewki i przedał je za sześć groszy. Item wyznał, iż ukradł towarzyszowi swemu suknię czarną i przedał ją za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł szyprowi swemu 4 grosze. Item wyznał, iż on z towarzyszami swymi rozbili fasę i pobrali [s. 29] czapki. I wziął na swą stronę czapek 18 i przedał je Żydowi Jakubowi za 20 groszy. Item wyznał, iż ukradł czło- wieku suknię szarą i przedał ją za 20 groszy. Item wyznał, iż ukradł skórnie we Gdańsku i przedał je za 7 groszy. Item wy- znał, iż ukradł plinacz na komięgach Sieczce, pół kopy i trzy grosze z kalety. Item wyznał, iż ukradł z Jakubem Uszkiem sześć złotych bez 10 groszy. Item wyznał, iż z tymże Uszkiem ukradł dwie beczce popiołu, plinacz na komięgach i przedali je na inną komiegę szyprowi za pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł kord w Gdań- sku i przedał je za osiem groszy. Item wyznał, iż ukradł tamże we Gdańsku czapkę niemiecką i przedał ją za pięć groszy. Item wyznał, iż on z Szymkiem ukradł na Kleparzu dwu baranów młodych i 10 skór skopowych. Skóry przedali za 18 gro- szy, a barany za siedem groszy. Item wyznał, iż ukradł suknię modrą we Gdańsku i przedał ją za złoty bez trzech groszy. Item wyznał, iż ukradł z Drabikiem na moście dwie ćwierci mięsa. Jedną przedali Stolarce za 7 groszy, a drugą Ewie za półósma grosza. Item wyznał, iż on z Fortunakiem ukradł na Kleparzu u rzeźnika łoju jedenaście sztuk i zanieśli go pięć sztuk [s. 30] pod most Sławkowski, ale go im ukradziono, a pięć sztuk zanieśli do Żydów, ale go im odjął Żyd Czech i nie dał im zań nic, a jedne im wzięła niewiasta, co u niej chowali łój. Item wyznał, iż on z Fortunakiem ukradł na Kleparzu chusty białe, dwie poszwy i prześcieradło, i drobnych chust, które przedali Żydowi Jakubowi rzeźnikowi za 15 groszy. Item wyznał, iż ukradł z rydwanu kapę dziką i przedał ją Żydowi Jakubowi za 20 groszy. Item wyznał, iż on z Jaroczkiem, też z Fortunakiem pokradli pod zamkiem chusty białe, dwie poszwy i sześć koszul, i inszych chust pospolitych, które przedali za
29 grziwne zidovi iacv/bovi bes trzech grossi / Jte[m] visnal is on zsczigankiem vkradl vaczek i kord / belo waczkv trzi zlote ipiersczieni Th o visnal a nieina/czei istem ssedl na sand bozi est svspensvs / a–a wyjustowane do środka; b paginacja oryginalna 17; c–c wyjustowane do prawego margine- su; d paginacja oryginalna 18; e pisarz zaznaczył, że wyraz należy do poprzedniego wiersza, za pomocą odkreślenia
12
aEodem diea / Jendrzei garczarczik rodem zstvchova sin stanislava ko/chana visnal is on stovarzismi svemi vilvpali kram na / groczkiei vliczi i pobrali tam czapki iedvabne bierethki vlo/skie kossvlki dziane pvniczosski i ine rzeczi rosmaiteb ktore / przedali zidovi prothfi czovi za pvlpieta talara i dali mv / stego pvltalara / Jte[m] visnal is vkradl woiniczv trzi svknie ktore / obroczil kv svei potrzebie // [s. 31c] Jte[m] visnal is vkradl narinkv fvrmanovi zvozv evar tas tor/be evar przedal za 16 grossi a torbe za 20 grossi / Jte[m] visnal is vkradl wiasle kalete czloviekv zewssi belo / wniei trzi vierdunki / Jte[m] visnal is vkradl wtvchovie na przedmiescziv dvie sv/kni czarne i przedal ie ve wssi za 26 grossi / Jte[m] visnal is vkradl wgorliczach svknią blekitną i przedal / ią kovalczikovi za pvlkopi / Jte[m] visnal is vkradl wbrzostkv nieviesczie grossi 15 zmiesskiem / Jte[m] visnal is on zerval zdziewki miczke czamletovą idal / ią inei nieviessczie wpivniczi / Jte[m] visnal is vkradl ssable wcziesskoviczach fvrmanovi i / przedal ią za dzieviecz grossi wlapcziczi xziezemv sinovi / Jte[m] visnal is vkradl czloviekv ze wssi skaletą trzi czer/vone zlote / Jte[m] visnal is vkradl wbrzesskv trzi grzivni potroinich grossi / i pierssczieni mvlarzowi skracova Th o visnal anieinaczei / istem ssedl na sand bozi est svspensvs / a–a wyjustowane do środka; b następuje skreślone mi; c paginacja oryginalna 19
30 grzywnę Żydowi Jakubowi bez trzech groszy. Item wyznał, iż on z Cygankiem ukradł wacek i kord. Było [w] wacku trzy złote pierścienie. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
12
10 I 1555 Sąd skazuje Jędrzeja Garczarczyka z Tuchowa, syna Stanisława Kochana, na karę śmierci przez powieszenie za włamania i kradzieże. Eodem die [10 I]. Jędrzej Garczarczyk rodem z Tuchowa, syn Stanisława Ko- chana, wyznał, iż on z towarzyszami swymi wyłupali kram na Grodzkiej ulicy i pobrali tam czapki jedwabne, beretki włoskie, koszulki dziane, pończoszki i inne rzeczy rozmaite, które przedali Żydowi Protfi czowi za półpiąta talara i dali mu z tego pół talara. Item wyznał, iż ukradł w Wojniczu trzy suknie, które obrócił ku swej potrzebie. [s. 31] Item wyznał, iż ukradł na rynku furmanowi z wozu ewar, taż torbę. Ewar przedał za 16 groszy, a torbę za 20 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Jaśle kaletę człowieku ze wsi. Było w niej trzy wiardunki. Item wyznał, iż ukradł w Tuchowie na przedmieściu dwie suknie czarne i przedał je we wsi za 26 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Gorlicach suknię błękitną i przedał ją Kowalczykowi za pół kopy. Item wyznał, iż ukradł w Brzostku niewiaście groszy 15 z mieszkiem. Item wyznał, iż on zerwał z dziewki myckę czamletową i dał ją innej niewiaście w piwnicy. Item wyznał, iż ukradł szablę w Ciężkowicach furmanowi i przedał ją za dziewięć groszy w Łapczycy księżemu synowi. Item wyznał, iż ukradł czło- wieku ze wsi z kaletą trzy czerwone złote. Item wyznał, iż ukradł w Brzesku trzy grzywny potrójnych groszy i pierścieni mularzowi z Krakowa. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
31 13
aEodem diea / Voicziech thlvstek rodem z sochaczova sin stanislava zaviessi/cha visnal is on vkradl na mosczie z sani thlvmok bela / vnim svknia pvrpvrianiska i przedali ią zidovi prothphi/czovi za 40 grossi // [s. 32b] Jte[m] visnal is vkradl trzi svknie na ssewczei vliczi iedne / czervoną lvniską z zielonem axamitem i przedal ią zido/vi skolnikovi za 4o grossi / Jte[m] visnal is drvgą sarą baranki podsitą i dali ią / przeczinicz na karvathki tas ssarvari a fvtro przedali / za dzieviecz grossi / Jte[m] trzeczia ssare svkno podnią belo
14
a bActv[m] feria sexta proxima post triv[m] regv[m] / Czi visnali czo zesli stego ssviathab / Anno d[omi]ni 1 5 5 5 / Stassi rimarczik voicziech drabik visnali na iąna fvrmana / i na stassia barvierczika is czi dva pokradli
32 13
10 I 1555 Sąd skazuje Wojciecha Tłustka z Sochaczewa, syna Stanisława Zawieszycha, na karę śmierci przez powieszenie za włamania i kradzieże. Eodem die [10 I]. Wojciech Tłustek rodem z Sochaczewa, syn Stanisława Za- wieszycha, wyznał, iż on ukradł na moście z sań tłumok. Była w nim suknia pur- puriańska. I przedał ją Żydowi Protfi czowi za 40 groszy. [s. 32] Item wyznał, iż ukradł trzy suknie na Szewczej ulicy, jedną czerwoną luńską z zielonym aksamitem i przedał ją Żydowi Szkolnikowi za 4 grosze. Item wyznał, iż drugą szarą baranki podszytą dali ją przeczynić na karwatki, taż szarawary, a futro przedali za dzie- więć groszy. Item trzecią, szare sukno pod nią było, a sama żółtogorąca, przedał ją za grzywnę. Item wyznał, iż ukradł na moście szubkę harasową i przedał ją za grzywnę bez czterech groszy. Tamże wzięli szarawary błękitne i przedali je za osiem groszy Żydowi Czarnemu. Item wyznał, iż ukradł karwatkę czerwoną w królewskie wesele [po 29 VII 1553] i przedał ją Stolarce na Stradomiu za 8 groszy. Item wyznał, iż ukradł z Okienniczkiem szubkę dziką purpuriańską lisy podszytą i przedał ją Żydowi Markowi za osiem groszy. Item wyznał, iż ukradł na Szewczej ulicy czap- kę i przedał ją za półtrzecia grosza. Item wyznał, iż ukradł w Łomży suknię czar- ną i przedał ją za osiem groszy. [s. 33] Item wyznał, iż ukradł na moście giermak purpuriański błękitny i przedał je za 4 grosze Żydowi Protfi czowi. Item wyznał, iż ukradł z Pokojczykiem u szewca u mostu dwie koszule i wzięli sobie po jednej. Item wyznał, iż ukradł konewkę cynową na Szewczej ulicy u Skowronka i zastawił ją u Stanisława, co mieszkał na Twarogowskim, w półczwartu groszu. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
14
11 I 1555 W następstwie zeznań Stanisława Rymarczyka i Wojciecha Drabika skazano Jana Furmana i Stanisława Barwierczyka, którzy też to wyznali, na karę śmierci za kra- dzieże. Actum feria sexta proxima post Trium Regum [11 I]. Ci wyznali, co zeszli z tego świata Anno Domini 1555. Staś Rymarczyk, Woj- ciech Drabik wyznali na Jana Furmana i na Stasia Barwierczyka, iż ci dwa pokradli
33 rzeczi panv en/drichovi dvorzaninovi J[ego]k[rolevskiej]m[mości] iako ssvbke popieliczą ana / vierzchv ssiermiega i przesczieradlo i ine rzeczi ktore mv pokradli / i prziniesli ie dostolarki na stradom a oni tam beli abel sni/mi tvrek ktori tes przed tem slvzil v pana endricha tamze / ti rzeczi zastavili v zida prethphicza bo nimieli zinemi zidi / znaiomosczi iaczi stem prethfi czem bo wssistki rzeczi nossilic kra/ dzione
15
[s. 34a] Actvm feria qvinta proxima post occvli anno dom[in]i 1555 / pavel bogvslawski rodem bogvslavicz od ravi sin ia/kvba gotartha visnal dobrovolnie na krzisstopha kto/ri tv zssedl s sviata ze go ten krzistow na movil / kiedi slvzil vpana czvikowskiego abi snim mini/cze koval ale mieni is iei snim niekoval iaczi / vniego przegral a zelas od niego dostal bendącz / snim dvie niedzieli i visnal is ti zelaza zgvbil / bo ie bel zchoval wborv kvnowskim atak sobie / dal robicz inse zelaza wravie stanislavovi slosarzo/vi ale mieni is mv ich niedorobil i dal ich / dorabiacz olbrichtovi sslosarzovi tamze wravie / Jte[m] visnal is on temi zelazi vrobil 15 zlotich / grossi potroinich i mieni is ie robil zbratem / stanislavem stvrobinskiem na borv radomskim / i mieni is on sam brata nato namovil a on / kniemv przistal, Jte[m] visnal is on te mi/nicze odleval miedzi dviema grosmi sczeni / angliskiei a ktemv miał proch skamienia / ziaiczi kv pobielalnÿv tich grossi Jte[m] visnal // [s. 35b] bel is ti pieniądze miał zakoni od katrini ale to / bel sobie zmislil chczącz vinicz, bel zdan z zamkv / ote minicze i siedzial wpaniskiei kazni dvie leczie / i iedennasczie niedziel iest pvsczon vewtorek wigilia / Svietego stanislava na viosne anno d[omi]ni 1555 / za roskazanim Jego k m tem sposobem abi / on vienczei tei roboti nierobil i nikomv oto viezie/niu nieodpoviadal gdzie bi on komv namnieisse/mv grozil tedi inaczei nima bicz karan iedno na / garle na czo sie sam dobrovolnie pozvolil / a paginacja oryginalna 22; b paginacja oryginalna 23
34 rzeczy panu Endrichowi, dworzaninowi Jego Królewskiej Mości, jako szubkę po- pieliczą, a na wierzchu siermięga i prześcieradło, i inne rzeczy, które mu pokradli, i przynieśli je do Stolarki na Stradom, a oni tam byli, a był z nimi Turek, który też przedtem służył u pana Endricha. Tamże te rzeczy zastawili u Żyda Protfi cza, bo nie mieli z innymi Żydy znajomości, jacy z tym Protfi czem, bo wszystkie rzeczy kradzione nosili do tego Protfi cza. To wyznali, a nie inaczej, i z tym szli na sąd Boży.
15
21 III 1555 Wyznanie Pawła Bogusławskiego z Bogusławic koło Rawy, oskarżonego o fałszowa- nie monety. Został na rozkaz Króla uwolniony z więzienia pod warunkiem niewstę- powania na drogę przestępstwa. [s. 34] Actum feria quinta proxima post Oculi Anno Domini 1555 [21 III]. Paweł Bogusławski rodem [z] Bogusławic od Rawy, syn Jakuba Gotarta, wy- znał dobrowolnie na Krzysztofa, który tu zszedł ze świata, że go ten Krzysztof namówił, kiedy służył u pana Czajkowskiego, aby z nim mińce kował. Ale mieni, iż jej z nim nie kował, jacy u niego przegrał, a żelaz od niego dostał, będąc z nim dwie niedziele. I wyznał, iż te żelaza zgubił, bo je był schował w boru Kunowskim. A tak sobie dał robić insze żelaza w Rawie Stanisławowi ślusarzowi, ale mieni, iż mu ich nie dorobił i dał ich dorabiać Olbrychtowi ślusarzowi tamże w Rawie. Item wyznał, iż on tymi żelazy urobił 15 złotych groszy potrójnych, i mieni, iż je robił z bratem Stanisławem Sturobińskim na boru Radomskim, i mieni, iż on sam brata na to namówił, a on ku niemu przystał. Item wyznał, iż on te mińce odlewał mię- dzy dwiema groszami z cyny angielskiej, a ku temu miał proch z kamienia z jajcy ku pobielaniu tych groszy. Item wyznał [s. 35] był, iż te pieniądze miał za konie od Katryny, ale to był sobie zmyślił, chcąc winić. Był zdany z zamku o te mińce i sie- dział w pańskiej kaźni dwie lecie i jedenaście niedziel. Jest puszczony we wtorek wigilią Świętego Stanisława [7 V] na wiosnę Anno Domini 1555, za rozkazaniem Jego Królewskiej Mości tym sposobem, aby on więcej tej roboty nie robił i nikomu o to w więzieniu nie odpowiadał, gdzie by on komu najmniejszemu groził, tedy inaczej nie ma być karany, jedno na gardle, na co się sam dobrowolnie pozwolił.
35 16
Actvm feria sexta an[te] trinitate proxima a[nno] d[omini] 1555 / Simek rodem zvielgie wssi sin vavrzincza bacha dobrovolnie / visnal is on
36 16
14 VI 1555 Sprawa Szymka z Wielkiej Wsi, syna Wawrzyńca Bacha, oskarżonego o wielokrotne kradzieże. Oskarżony popełnił samobójstwo przez powieszenie się w więzieniu. Actum feria sexta ante Trinitatem proxima Anno Domini 1555 [14 VI]. Szymek rodem z Wielkiej Wsi, syn Wawrzyńca Bacha, dobrowolnie wyznał, iż on ukradł poponę czerwoną, czarne płótno było pod nią, i dał z niej uczynić dwie suknie. Jedną przedał w Niegoszowicach karczmarce za 20 groszy, a drugą w Olkuszu człowieku też za 20 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu oponę czerwoną i dał z niej uczynić ubranie, a ostatek mu ukradziono. Item wyznał, iż on z Lenartem, który mieszka na Stradomiu, zabił z nim dwa barany w Prze- kopie. I nieśli mięso na Stradom do Poznańki, ale je im odjęto, a skóry przedali garbarzowi za 6 groszy. Item wyznał, iż ukradł z Jakubem dwa konie u Olkusza i dwa siodła. Konie puścili przed Kleparzem, a siodła przedali chłopu do wsi za 9 groszy. [s. 36] Item wyznał, iż ukradł na folwarku pana Czeczotcinem1 koszulę, ale ją schodził. Item wyznał, iż ukradł na Garbarach siedmioro gęsi i przedali je Knapce po dwa grosze. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu wór wełny i schował je we zboże, ale go im ukradziono. Item wyznał, iż ukradł w Prokocimiu suknię szarą i boty. To oboje schodził. Item wyznał, iż ukradł z gamratką swą, też z Lipką w ka- miennej karczmie suknię dziką niewieścią i lnu dwa brzemienie. Suknię zastawili u Snachtowej Piotrowej w dziesięciu groszy, a len przedali za 15 groszy. Item wy- znał, iż pokradł na Kleparzu rusznicę, rury i krzoskę. Rusznicę przedał Wawrzyń- cowi Zabrzeskiemu za 20 groszy, a krzoskę przedał Żydowi, ale go nie zna. Item wyznał, iż ukradł na cmentarzu u Bernardynów dołomę makową podbitą lisy na przodkach, na zadku futro baranie białe, a w rękawach czarne, i karwatkę sza- rą. Karwatkę przedał Żydom za 20 groszy Żydowi, kiedy jechali precz, a dołomę Szymkowi krawcowi, co gorzałkę pali, za 20 groszy. Item wyznał, iż on z Jakubem ukradł na Kleparzu osiem skór kozłowych i przedał je garbarzowi po pięć groszy. Item wyznał, iż ukradł z Jakubem w górach za Myślenicami Korzeniowi 4 grzywny pieniędzy i suknię czerwoną niewieścią, ale mu ją Staś nieboszczyk ukradł. Item wyznał, iż ukradł na Prądniku panu Janowi Skazimlekowi zbroję końską, cztery uzdy, cztery szle, nabiodrki, materzele i przyniósł ją w worze przedawać, ale mu ją Piotr Kartownik sługa odjął. Item wyznał, iż ukradł w Skotnikach u Niesita dwie suknie, żupicę czerwoną, żółte sukno było pod nią, drugą [s. 37] niewieś- cią dziką i białych chust 10, i trzy garnki masła. Suknię przedali kucharce Kaśce na folwarku pana Czeczotcinem za 21 groszy, a białe chusty tamże gospodyni za 15 groszy. Mazurom przedali żupicę na fl is za trzy wiardunki, a masło przedali Kolaczniczce za Świętem Walentym za grzywnę. Item wyznał, iż ukradł z Jaku- bem [z] Wielkiej Wsi dwa połcia mięsa i suknię, i chust białych jedenaście. Połeć
37 miessa przedali thkaczcze za svietim fl orianem za 11 grossi / a drvgi roskraiala gamrathka iego a chvsti przedali za 10 grossi a ssvknie / sam schodzil. Jte[m] visnal is vkradl wbiskvpiem dvorze svknie bleki:/tną lvniską i vbranie zamssove i trzi podvsski i pierzine i przedal / zidovi prethphiczovi za kope, Jte[m] visnal is vkradl wtaniach / v grzesska siodlo i bothi siodlo przedal na ogrodnikoch voitovi za 8 / grossi a bothi za 9 grossi temvss voitovi, Jte[m] visnal is zastampili / czloviekv kiedi voli gnal do olkvssa i movili mv izess mitto przegnal / i wzieli od niego miecz istradiathke makovą aten czloviek vcziekl / Jte[m] visnal is vkradl stovarzistvem v pana marczina zalogi dvie / podvsscze i pierzine mchovą i rvssnicze i deke czo posscziel przi/krivaią i ossczep posscziel przedal dvorniczcze pana czeczothczinei za / 20 grossi a rvsnicze przedal zidovi za trzi vierdunki a ostatek / tech rzeczi przedali zidovi iacvbovi krawczovi za grzivne i za ssescz grossi / bo tam bela miednicza i para nozow Jte[m] visnal i zabil dvv baranv / vedvorze pana czeczothczinem vespolek zvrzednikiem i poiedli tam ze / a ti barani beli spramnika vicovei Jte[m] visnal is się wlamal do za/kristÿei wczerniechovie ziakvbem tass stanislavem soldra i vzieli tam / dva kielichi dvie patinie czteri kregi voskv trzi reczniki i sserzinke / czianką i pieniedzi pvltori grzivni kielichi simek porambal i dal / ie iakvbovi przedavacz i nosil ie iakvb trzi razi kazdi ras bral po / zlotemug / // [s. 38h] i wzial zato trzi zlothe i 10 grossi vosk przedali mniskom do svietego / dvcha za kope recznik ieden przedali slodovnikovi czo vptaka robi za / trzi grosse a zsserzinki sobie dala kossvlke vczinicz a iesscze iei ostalo / polovicza a krziss viproli od ornata i vethkali i veblotho Jte[m] visnal is mv / kvcharka poviadala is ten dwornik v pana czeczothki z kielbassą zabili / krove i ziedli ią a ta sie krova bląkala kila dni a bela rzeznicza / Jte[m] visnal is mv tass kvcharka poviadala na tego dvornika is zabil / dvv vieprzv ale nievie czÿe beli zmiasta Jte[m] visnal is vkradl wtaniach / v grządziela svknie czervoną i bialich chvst osmioro svknie zchodzil a za / chvsti mv dala ta dvorniczka czteri grosse niechcziela mv dacz vieczei / grozila mv sadzanim Jte[m] visnal is vkradl na krovodrzi gessi dzie/ vieczioro
38 mięsa przedali tkaczce za Świętym Florianem za 11 groszy, a drugi rozkrajała gamratka jego. A chusty przedali za 10 groszy, a suknię sam schodził. Item wy- znał, iż ukradł w biskupim dworze suknię, błękitną luńską i ubranie zamszowe, i trzy poduszki, i pierzynę i przedał Żydowi Protfi czowi za kopę. Item wyznał, iż ukradł w Toniach u Grześka siodło i boty. Siodło przedał na Ogrodnikach wójtowi za 8 groszy, a boty za 9 groszy temuż wójtowi. Item wyznał, iż zastąpili człowieka, kiedy woły gnał do Olkusza, i mówili mu, iżesz myto przegnał. I wzięli od niego miecz i stradiotkę makową, a ten człowiek uciekł. Item wyznał, iż ukradł z towa- rzystwem u pana Marcina Załogi dwie poduszcze i pierzynę mchową, i rusznicę, i dekę, co pościel przykrywają, i oszczep. Pościel przedał Dworniczce pana Cze- czotcinej za 20 groszy, a rusznicę przedał Żydowi za trzy wiardunki, a ostatek tych rzeczy przedali Żydowi Jakubowi Krawcowi za grzywnę i za sześć groszy, bo tam była miednica i para nożów. Item wyznał, iż zabił dwu baranu we dworze pana Czeczotcinem wespołek z urzędnikiem i pojedli tamże, a te barany były z Prądni- ka Wicowej. Item wyznał, iż się włamał do zakrystii w Czernichowie z Jakubem, też Stanisławem Sołdrą i wzięli tam dwa kielichy, dwie patyny, cztery kręgi wosku, trzy ręczniki i szerzynkę cienką, i pieniędzy półtora grzywny. Kielichy Szymek porąbał i dał je Jakubowi przedawać i nosił je Jakub trzy razy. Każdy raz brał po złotemu. [s. 38] I wziął za to trzy złote i 10 groszy. Wosk przedali mniszkom do Świętego Ducha za kopę. Ręcznik jeden przedali Słodownikowi, co u Ptaka robi, za trzy grosze, a z szerzynki sobie dała koszulkę uczynić, a jeszcze jej ostała poło- wica, a krzyż wypruli od ornata i wetkali je we błoto. Item wyznał, iż mu kucharka powiadała, iż ten Dwornik u pana Czeczotki z Kiełbasą zabili krowę i zjedli ją, a ta się krowa błąkała kilka dni, a była rzeźnicza. Item wyznał, iż mu taż kucharka powiadała na tego Dwornika, iż zabił dwa wieprze, ale nie wie, czyje były z miasta. Item wyznał, iż ukradł w Toniach u Grządziela suknię czerwoną i białych chust ośmioro. Suknię schodził, a za chusty mu dała ta dworniczka cztery grosze. Nie chciała mu dać więcej. Groziła mu sadzaniem. Item wyznał, iż ukradł na Krowo- drzy gęsi dziewięcioro i przedał je tejże Dworniczce za osiem groszy. Item wyznał, iż ukradł na Krowodrzy dwa barany i zjedli je u Knapa za Świętym Florianem. Item wyznał, iż ukradł w Pękowicach suknię dziką i przedał ją człowieku do Ska- ły za trzy wiardunki. Item wyznał, iż ukradł na Wierzchowisku człowieku dwie suknie, giermak błękitny, drugą czerwoną niewieścią z aksamitem i dwie tkanki aksamitne, dwa rańtuchy, koszulek pięć i płótna 30 miar bielonego lnianego, i pie- niędzy trzy grzywny. Giermak przedał na Wendecie za pół grzywny, a drugą dał przedawać, ale mu jej zaprzano. Koszulki przedał dwie po groszu, a drugie daro- wał białejgłowie. Płótno przedał za kopę na Grodzkiej ulicy w piwnicy. Item wyznał, iż wywlekli ornat aksamitny zielony z kościoła w Zatorze i komżę. Ornat podarli i przedali dworniczce na folwarku pana Czeczotczinem za trzy wiar- dunki, a komżę porzucili na boru. Item wyznał, iż ukradł w Zatorze u sukiennika sześć miar sukna i przedał je Żydowi za 15 groszy. [s. 39] Item wyznał, iż ukradł po- łeć mięsa na Kazimierzu u skałeczkiego plebana i dwie sadle z Lipską, taż Stasiem
39 ssoldrą to lipska przedala ale nievie zacz / Jte[m] visnal
17
Eodem die iacvb rodem zbrzeznicze sin iana bvr/kata visnal dobrovolnie is vkradl wbrzezniczi dvie svkni / ssare iedne przedal chlopv do volei za pvlgrzivni a / drvgą przefrimarczil przidano mv grossi 20 / Jte[m] visnal is vkradl zssimkiem na garbarzoch gessi / siedmioro i przedali ie na kleparzv knapcze za svietim / fl orianem po dvv grossv / Jte[m] visnal is on zsimkiem vkradl wielgiei wssi / dva polczia miessa i svknie czervoną i bialich chust /
40 Sołdrą. To Lipska przedała, ale nie wie zacz. Item wyznał, iż ukradł na Klepa- rzu osiem skór kozłowych i przedał je garbarzowi po pięć groszy. Item wyznał, iż ukradł człowieku z wozu na rynku suknię szarą i przedał ją Kuligowej na Tandecie za 10 groszy. Item wyznał, iż on z Jakubem ukradł u folusza na Zwierzyńcu 50 skór kozłowych, ale niedobrze wyprawnych, i nieśli je do Imbramowic, ale je im ludzie z Imbramowic odjęli jako Wojtek Padolka i z bratem, też Błażek Szkratek i z bra- tem swym i nie dali mu za nie nic, jacy 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Proko- cimiu u wdowy grzywnę pieniędzy i suknię makową z aksamitem, i garnek masła. Suknię przedał za grzywnę na Tandecie, a masło za siedem groszy. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na Sąd Boży. Obwiesił się w kłodzie w sklepiku na pasie u zawiasy.
1 Erazm Czeczotka, burmistrz, rajca krak. w latach 1547–1587 (Spisy, Kraków, nr 84, s. 29–50).
17
14 VI 1555 Sąd skazuje Jakuba z Brzeźnicy na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. Eodem die [14 VI]. Jakub rodem z Brzeźnicy, syn Jana Burkata, wyznał dobro- wolnie, iż ukradł w Brzeźnicy dwie suknie szare. Jedną przedał chłopu do Wolej za pół grzywny, a drugą przefrymarczył. Przydano mu groszy 20. Item wyznał, iż ukradł z Szymkiem na Garbarach gęsi siedmioro i przedali je na Kleparzu Knap- ce za Świętym Florianem po dwa grosze. Item wyznał, iż on z Szymkiem ukradł w Wielkiej Wsi dwa połcia mięsa i suknię czerwoną, i białych chust [s. 40] jedena- ście. Połeć mięsa jeden przedali Knapce tejże za Świętym Florianem za jedenaście groszy, a drugi rozkrajała Szymkowa gamratka i sztukami sprzedała, a suknię sobie dał Szymek przedziałać, a białe chusty gamratka Szymkowa sprzedała, ale nie wie zacz. Item wyznał, iż on z Szymkiem ukradł we Krzczonowie Korzeniowi cztery grzywny pieniędzy i suknię niewieścią czerwoną, sadło i chust białych 10. Suknię Szymek sobie wziął, a sadło przedali w Myślenicach za groszy 10, a chust białych Szymek mu spłacił. Dał mu groszy dziewięć. Item wyznał, iż ukradł w Skotnikach dwie suknie, jedna otrocza czerwona, a druga niewieścia dzika, i chust białych niemało, i trzy garnki masła. Suknię czerwoną przedali na fl is Mazurom za trzy wiardunki, a drugą dziką przedali Kaśce kucharce na folwarku pana Czeczotci- nym za groszy dwadzieścia i jeden, a białe chusty tamże na folwarku gospodyni za 15 groszy, a masło Kołaczniczce za grzywnę.
41 Jte[m] visnal is vkradl / zsimkiem panv marczinovi zalodze trzi podvsski i pie/ rzine i rvsnicze i deke czo possczie przikrivuią i ssesscz / sserzinek czo pod talerzmi nastole bivaią miednic[a] / i obrvs cinovathi i ssaphalin poscziel przedali // [s. 41c] dvorniczcze na folvarkv pana czeczothczinim za grossi 20 / a ti drvgie rzeczi przedali
42 Item wyznał, iż ukradł z Szymkiem panu Marcinowi Załodze trzy poduszki i pierzynę, i rusznicę, i dekę, co pościel przykrywają, i sześć szerzynek, co pod tale- rzami na stole bywają, miednicę i obrus cynowaty, i safalin. Pościel przedali [s. 41] Dworniczce na folwarku pana Czeczotcinym za groszy 20, a te drugie rzeczy prze- dali Żydowi Jakubowi, co go Krawcem zowią, za grzywnę i za sześć groszy. Item wyznał, iż on z Szymkiem zastąpił za Krowodrzą człowieku, a on gnał sześć wołów do Olkusza, i skoczyli do niego, mówiąc: „Stój tak! A toś cło przegnał!”. A on, po- rzuciwszy miecz i suknię, uciekł, a oni wziąwszy. I szli do miasta. Suknie zastawili u Marcinowej Okienniczki przed Nową Broną w półkopie. Item wyznał, iż on z Szymkiem, też z Staszkiem Sołdrą wyłamali kratę w oknie do zakrystii w Czerni- chowie i wzięli, tam wlazłszy, dwa kielichy i dwie patynie, i trzy ręczniki, i skrzyn- kę, i cztery kręgi wosku, i pacyfi kał mosiądzowy. Kielichy Szymek porąbał i dał je nosić Jakubowi do Żyda Jakuba Krawca, i nosił je trzy razy. Każdy raz mu dał Żyd złoty i wziął za to trzy złote i groszy 10. Ręcznik przedał słodownikowi, który robił u Ptaka, za trzy grosze, a wosk przedali mniszkom do Świętego Ducha za kopę, a szerzynkę dał żonie i uczyniła z niej koszulkę. Została jej połowica. A pacyfi kał porzucili na cmentarzu. Item wyznał, iż on z towarzystwem swym: z Szymkiem, też z Marcinem ukradli na Tworzyjańskiej ulicy hazukę i żupicę, i dwie koszulce, [s. 42] i fartuch, i kitlik z aksamitem. Hazukę przedali krawcowi Tomaszowi na wale za Świętym Mikołajem za złoty. A z drugimi rzeczami je pobrano. Item wyznał, iż on z Szymkiem wywlókł w Zatorze ornat aksamitny zielony i komżę. Krzyż wypruli z ornatu i wrzucili je we błoto, a ornat porzezali i przedali go trzy sztuki Dworniczce pana Czeczotcinej za pół kopy, a komżę porzucili, idąc przez bór. Item wyznał, iż on z namowy towarzyszów swych przysięgał za pienią- dze z Marcinem, też z Jakubem, który na Grzegórzkach mieszka, też Stanisławem Sołdrą za Wolfową, mieniąc, aby widzieli pana jej z niewiastą na cudzołóstwie, przysięgali u prawa duchownego. Jemu dała półtrzecia złotego. Marcinowi, taż Sołdrze po półtrzeciu złotem, a Jakubowi pięć złotych. A to uczynił z namowy tego Jakuba, a za prośbą i za pieniądzami pani Wolfowej. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. A jest obwieszony.
43 18
Actum feria qvarta postridie mathie apostoli a[nno] 1556 / Marczin rodem . s . iezierzisk sin voicziecha cziaczka do/brovolnie visnal is on stovarzissmi svemi zmoviwssi sie / zviązali dvie pochodni idvie miethle i nasvli siarki / i zapaliwssi podlozili pod rzeznicze iathki abi sie miasto / zapaliloa // [s. 43b]
44 18
26 II 1556 Marcin z Jezierzysk, syn Wojciecha Ciaczka, skazany na śmierć przez powieszenie za próbę podpalenia miasta i wielokrotne kradzieże. Actum feria quarta postridie Mathiae Apostoli Anno 1556 [26 II]. Marcin rodem z Jezierzysk, syn Wojciecha Ciaczka, dobrowolnie wyznał, iż on z towarzyszami swymi, zmówiwszy się, związali dwie pochodnie i dwie miotły i nasuli siarki, i zapaliwszy, podłożyli pod rzeźnicze jatki, aby się miasto [s. 43] zapaliło, aż gdyby ludzie miotali z kamienic, mieli, nakradłszy się, iść precz z mia- sta. Ale iż ludzie obaczyli z Wendety i ugasili ogień, a oni uciekli. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu od wozu łańcuch i przedał je na Starej Wendecie za 3 grosze. Item wyznał, iż ukradł u Nowej Brony koszulę i przedał ją za 3 grosze. Item wy- znał, iż ukradł siekierę i przedał ją za dwa grosze. Item wyznał, iż ukradł w ka- mienicy na rogu dwie skóry skopowe i przedał je Żydowi za trzy grosze. Item wyznał, iż ukradł u szewca nowe trzewiki i przedał je Żydowi za trzy grosze. Item wyznał, iż on, idąc do Bochni, ukradł we wsi chłopu suknię pod brogiem i przedał ją w Krakowie za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł we wsi suknię szarą i przedał ją w drugiej wsi za 15 groszy. Item wyznał, iż ukradł towarzyszowi swemu suknię szarą, robiąc na grabarce, i przedał ją chłopu na wieś za 10 groszy. Item wyznał, iż robiąc na grabarce, ukradł w Myślenicach sześcioro gęsi i pojedli je. Item wyznał, iż ukradł w Zawadzie barana karczmarzowi. Mięso zjedli, a skórę przedał za trzy grosze. Item wyznał, iż ukradł w Gostyniu szarą suknię ziemianinowi i przedał ją Knapowi tamże za 15 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Garbarach siedem skór skopowych, ale je mu odjął miechownik na Stradomiu, który mieszka niedaleko mostu Kazimierskiego. Item wyznał, iż ukradł w Częstochowie konew cynową i przedał ją za 3 grosze. Item wyznał, iż ukradł na Tworzyjańskiej ulicy misę cy- nową i przedał ją Żydowi za pół talara. Item wyznał, iż ukradł w Poznaniu suknię czarną i przedał ją za 12 groszy, o którą go w Poznaniu bito u pręgi i wyświecono z miasta. Item wyznał, iż ukradł w Gdańsku sześć łokci sukna czerwonego luń- skiego i przedał je krawcowi Kaszubie. Dał mu za nią pół grzywny i koszulę cien- ką, i czapkę. [s. 44] Item wyznał, iż ukradł w rzeźniczych jatkach w krakowskich celbrach z pieniędzmi, ale nie pamięta, jako wiele pieniędzy w nim było. Item wy- znał, iż ukradł na Kleparzu skrzynkę z komory z towarzyszem swym i wziął z niej trzy grzywny, i wziął na swą stronę półtora grzywny, a towarzyszowi dał półtora grzywny. Item wyznał, iż kradł suknie, czapki, koszule, siekiery, czemu liczby nie masz ani tego pamiętać może. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Obwieszony we wtorek po Suchej Niedzieli [3 III].
45 19
aEodem diea / Jan rodem zbvska sin andrzeia kosteczkiego dobrovol/nie visnal is on stovarzissmi svemi zmoviwssi sie zviąza/Li dvie pochodni i dvie miethle i siarki na svli i zapali:/wssi podlozili pod rzeznicze iathki abi sie miasto zapalilo / a gdi bi Lvdzie miotali skamienicz na kradsi sie mieli / isscz precz z miasta ale is Lvdzie obaczili zvendeti / v gassili ogieni a oni vcziekli, Jte[m] visnal is on / z stasiemb gornikiem vkradl na kleparzv ssesscz rvsnicz i dva / Lanczvchi i dvie siedle i siekiere rvsnicze przedal stass gor/nik zidovi po osminassczie gr[oszy] a siodla za grzivne, / Jte[m] visnal is vi wlokl na biskvpiv podvsske i possevke / Jte[m] visnal is vkradl na garbarzoch siedm skor skopo:/vich ale im ie odial miechovnik niemiecz na strado:/mi ktori mieska v mostv kazimirskiegoc a niedal im za nie nic / Jte[m] visnal is vkradl na kleparzv odvozv Lanczvch i prze/dal i na starei vendeczie za piecz gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl wssielczv v skarmirza svknie czar:/ną i przedal ią wskarmirzv za ossm gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl wgorcze v vislicze kozvch i prze/dal i za ssescz gr[oszy] // [s. 45d] Jte[m] visnal is vkradl wborzinovie polecz miessa skoicza i prze/dal i tamzee wpaczanovie za ssesscz gr[oszy], Jte[m] visnal is vkradl / wborzinovie polecz miessa i przedal i wpaczanovie za iedenasczie gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl wprossoviczach kozvch ale mv i vkradziono / Jte[m] visnal is vkradl wmirossovie garniecz masla ale mv go / tamze odietho, Jte[m] visnal is vkradl v paczanova ve: / wssi dvie svkni iedna zielona a drvga czarna zieloną prze/dal za :10: gr[oszy] a czarną za :8: gr[oszy], Jte[m] visnal is vkradl / wprossoviczach svknie czervoną i przedal ią ve wssi za :5: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl wskarmirzv svknie czarną i przedal / ią tam ze za 10 gr[oszy], to visnal a nie inaczei istem / ssedl na sąnd bozi Eodem die est svspensvs / a–a wyjustowane do środka; b wyraz nadpisany nad skreślonym iankiem; c r napisane na lite- rze s; d paginacja oryginalna 33; e wyraz skreślony
46 19
26 II 1556 Jan z Buska skazany na karę śmierci przez powieszenie za usiłowanie podpalenia miasta i wielokrotne kradzieże. Eodem die [26 II]. Jan rodem z Buska, syn Andrzeja Kosteckiego, dobrowolnie wyznał, iż on z towarzyszami swymi, zmówiwszy się, związali dwie pochodnie i dwie miotły i siarki nasuli, i zapaliwszy, podłożyli pod rzeźnicze jatki, aby się miasto zapaliło, a gdyby ludzie miotali z kamienic, nakradłszy się, mieli iść precz z miasta. Ale iż ludzie obaczyli z Wendety, ugasili ogień, a oni uciekli. Item wy- znał, iż on z Stasiem Górnikiem ukradł na Kleparzu sześć rusznic i dwa łańcuchy, i dwa siodła, i siekierę. Rusznicę przedał Staś Górnik Żydowi po osiemnaście gro- szy, a siodła za grzywnę. Item wyznał, iż wywlókł na Biskupiu poduszkę i poszew- kę. Item wyznał, iż ukradł na Garbarach siedem skór skopowych, ale im je odjął miechownik Niemiec na Stradomiu, który mieszka u mostu Kazimierskiego, a nie dał im za nie nic. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu od wozu łańcuch i przedał i na Starej Wendecie za pięć groszy. Item wyznał, iż ukradł w Sielcu u Skalbmierza suknię czarną i przedał ją w Skalbmierzu za osiem groszy. Item wyznał, iż ukradł w Górce w Wiślicy kożuch i przedał je za sześć groszy. [s. 45] Item wyznał, iż ukradł w Borzymowie połeć mięsa z kojca i przedał je w Pacanowie za sześć gro- szy. Item wyznał, iż ukradł w Borzymowie połeć mięsa i przedał je w Pacanowie za jedenaście groszy. Item wyznał, iż ukradł w Proszowicach kożuch, ale mu je ukradziono. Item wyznał, iż ukradł w Miroszowie garniec masła, ale mu go tamże odjęto. Item wyznał, iż ukradł u Pacanowa we wsi dwie suknie, jedna zielona, a druga czarna. Zieloną przedał za 10 groszy, a czarną za 8 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Proszowicach suknię czerwoną i przedał ją we wsi za 5 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Skalbmierzu suknię czarną i przedał ją tamże za 10 groszy. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Eodem die est suspensus.
47 20
aEodem diea / Valanti rodem z niepolomicz sin iana maią dobro/volnie visnal is on stovarzissmi svemi zmoviwssi sie zviązali / dvie pochodni i dvie miethle i sialki nasvli i zapaliwssi pod/Lozili pod rzeznicze iathki abi sie miasto zapalilo a gdi bi Lvdzie / miothali skamienicz nakradssi sie mieli isscz precz zmiasta / Jte[m] visnal is vkradl wdobranoviczach kozvch izschodzil go / Jte[m] visnal on zstovarzissem svem ziankiem pokradli nagarba:/rzoch biale chvsti i przedali ie zidovi za dvadziesczia gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl wklaiv svknie czarną i zchodzil ią / Jte[m] visnal is vkradl vniepolomiczach
48 20
26 II 1556 Sąd skazuje Walentego z Niepołomic, syna Jana Maja, na karę śmierci przez powie- szenie za usiłowanie podpalenia miasta i wielokrotne kradzieże. Eodem die [26 II]. Walenty rodem z Niepołomic, syn Jana Maja, dobrowolnie wyznał, iż on z towarzyszami swymi, zmówiwszy się, związali dwie pochodnie i dwie miotły i siarki nasuli, i zapaliwszy, podłożyli pod rzeźnicze jatki, aby się miasto zapaliło. A gdyby ludzie miotali z kamienic, nakradłszy się, mieli iść precz z miasta. Item wyznał, iż ukradł w Dobranowicach kożuch i schodził go. Item wyznał on z towarzyszem swym z Jankiem pokradli na Garbarach białe chusty i przedali je Żydowi za dwadzieścia groszy. Item wyznał, iż ukradł w Kłaju suknię czarną i schodził ją. Item wyznał, iż ukradł w Niepołomicach dwie koszule i dwie czapki. Koszulę i czapkę przedał za 10 groszy, a drugą czapkę i koszulę schodził. [s. 46] Item wyznał, iż ukradł w Niepołomicach człowieku grzywnę pieniędzy. Item wyznał, iż ukradł u Żydów dwie misy i przedał drugiemu Żydowi za 10 gro- szy. Item wyznał, iż on z tym Jankiem pokradł we wsi chusty białe i przedał je Żydowi za grzywnę. Item wyznał, iż ukradł we wsi dwie suknie luńskie, jedna czerwona, a druga dzika, i przedał je Żydowi za półtora grosza. Item wyznał, iż ukradł w Niepołomicach niewiaście pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł we wsi człowieku z komory grzywnę pieniędzy. Item wyznał, iż ukradł w Bochni czło- wieku trzy grzywny pieniędzy. Item wyznał, iż ukradł w Olkuszu człowieku cztery grzywny. Item wyznał, iż ukradł w Lipnicy człowieku grzywnę. Item wyznał, iż ukradł w Olkuszu człowieku pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł na rynku człowieku dwie suknie czarne i przedał je na Kleparzu za grzywnę. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu cztery koszule cienkie i przedał je Żydowi za grzywnę. To wyznał, a nie inaczej, i z tym idzie na sąd Boży. Est suspensus cum aliis eo- dem die.
49 21
Eodem die Jacvb rodem :s: svieborovicz sin voiczie/cha stossa dobrovolnie visnal is on stovarzissmi svemi / zmoviwssi sie zviązali dvie pochodni i dvie miethle i siar/ki na svli abi sie miasto zapalilo a gdi bi miasto / gorzalo abi Lvdzie miotali skamienicz a oni na kradssi /
22
Eodem die andrzei rodem z opatova vielgiego sin marczi/na czvpka visnal is on stovarzissmi svemi zmoviwssi sie / zviązali dvie pochodni i dvie miethle i siarki nasvli abi sie mia/sto zapaliło abi Lvdzie miotali skamienicz
50 21
26 II 1556 Jakub ze Świeborowic, syn Wojciecha Stosza, skazany na karę śmierci przez powie- szenie za usiłowanie podpalenia miasta i wielokrotne kradzieże. Eodem die [26 II]. Jakub rodem z Świeborowic, syn Wojciecha Stosza, dobro- wolnie wyznał, iż on z towarzyszami swymi, zmówiwszy się, związali dwie po- chodnie i dwie miotły i siarki nasuli, aby się miasto zapaliło. A gdyby miasto go- rzało, aby ludzie miotali z kamienic, a oni, nakradłszy się, mieli iść precz z miasta. Ale iż ludzie obaczyli z Wendety i ugasili ogień, a oni 2 uciekali precz. [s. 47] Item wyznał, iż on, idąc z Opatowa, ukradł chłopu kożuch i przefrymarczył je na suknię, i przedano mu dwa grosza. Item wyznał, iż ukradł w Wilkowie suk- nię czerwoną i przedał ją w Proszowicach za pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł w Słomnikach kożuch nowy kuśnierzowi i przedał je w Bochni za trzy wiardunki. Item wyznał, iż ukradł w Młodziejowicach barana wójtowi i przedał je do Więc- ławic Regułce za 15 groszy, a ten Regułka Wawrzyniec wiedział, iż był kradziony. Item wyznał, iż ukradł w Michałowicach u karczmarza Boczki miecz i przedał je w Wiktorowicach za 15 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Woli [Więcławskiej] człowieku cztery złote pieniędzy, a ten je człowiek chował w beczce w siemieniu. Tamże ukradł dwie suknie niewiaście, jedna błękitna, a druga czerwona luńska, i zastawił je u Żyda w półtora grzywny. Item wyznał, iż ukradł w Birkowie u Gnidy owcę i przedał ją w Rawałowicach karczmarce za 10 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Książnicach żupicę modrą u Kisiela i zastawił ją u Żydów w półgrzywnie. Item wyznał, iż ukradł u czapniczek u Świętego Wojciecha dwie czapki, jedną czarną, a drugą czerwoną. I przedał je chłopom na wieś za 9 groszy. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus eodem die.
22
26 II 1556 Andrzej z Opatowa Wielkiego, syn Marcina Czupka, skazany na karę śmierci przez powieszenie za podpalenie i wielokrotne kradzieże. Eodem die [26 II]. Andrzej rodem z Opatowa Wielkiego, syn Marcina Czupka, wyznał, iż on z towarzyszami swymi, zmówiwszy się, związali dwie pochodnie i dwie miotły i siarki nasuli, aby się miasto zapaliło, aby ludzie miotali z kamienic.
51 a gdibi sie na kradli / tedi mieli isscz precz zmiasta ale is Lvdzie obaczili ska/ mienicz i zagassili ogieni a oni vcziekli precz // [s. 48a] Jte[m] visnal is vkradl za visliczą Litvinovi kozvch zvozv i przedal i za / trzi gr[osze] Jte[m] visnal is vkradl na stradomi chlopv zvozv svknie i / przedal ią na viess za trzi gr[osze] Jte[m] visnal is vkradl chlopv zvozv / siekiere vozacz snim gline i przedal ią za pvltora gr[osza] Jte[m] visnal is / vkradl vewssi kossvle i przedal ią za trzi grosse, Jte[m] visnal is vkra/dl sadovniczcze vor orzechow i przedal ie za osm gr[oszy] Jte[m] visnal is / vkra/dl wzielonkach pvlpolczia miessa i przedal ie za czteri gr[osze] Jte[m] visnal / is vkradl v valissovskiei rekavicze vilcze i przedal ie za trzi gr[osze] / Jte[m] visnal is vkradl na stradomi czapke podsitą i przedal ią za 4 gr[osze] / Jte[m] visnal is vkradl v :s: iadvigi na stradomi kozvch i przedal i / za :10: gr[oszy], Jte[m] visnal is vkradl nieviessczie zvozv garnek masla / i przedal i za iedennasczie gr[oszy], Jte[m] visnal is vkradl zidovi ka:/bath zamssovi ale mv i odieli zidovie Jte[m] visnal is vkradl nie/viesczie trzi seri i przedal ie za czteri gr[osze], Jte[m] visnal is vkra/ dl chlopv vewssi svknie czervoną i przedal ią za czteri gr[osze] / Jte[m] visnal is vkradl skorcze przekvpniovi gvnie voloską ale mv / ią vkradziono Jte[m] visnal is vkradl na stradomi svknie dzi/ką i przedal ią za osm gr[oszy], to visnal anie inaczei istem / ssedl na sand bozi, iest obiesson ve wtorek po svchei niedzieli etc. [b] / a paginacja oryginalna 36; b nieczytelny skrót
23
aEodem diea / mathis kacinos abo kaczka rodem zbedzinia sin matisa zigi do/ brovolnie visnal is on zLabethkiem matisem tass s fi eczkiem / vivlekli na stradomi svknie cervoną Lvniską i plasscz i prze/dali zidovi Lazarzovi chromemv za :20: gr[oszy] Jte[m] visnal is on / stem ze tovarzistvem pokradli v mnissek bernadinskich czteri / panvie mozdzerz vezglovie skorzane i plasscz i zastavili to v: / zida Lazarza chromego w osminasczie grossi // [s. 49b] Jte[m] visnal is on s sobkiem tass s sczesnem vivlekli na kleparzv / kozvch i przedali na viess chlopv za ssesscz gr[oszy], Jte[m] visnal /
52 A gdyby się nakradli, tedy mieli iść precz z miasta. Ale iż ludzie obaczyli z kamie- nic i zagasili ogień, a oni uciekli precz. [s. 48] Item wyznał, iż ukradł za Wiślicą Litwinowi kożuch z wozu i przedał je za trzy grosze. Item wyznał, iż ukradł na Stradomiu chłopu z wozu suknię i przedał ją na wieś za trzy grosze. Item wyznał, iż ukradł chłopu z wozu siekierę, wożąc z nim glinę, i przedał ją za półtora grosza. Item wyznał, iż ukradł we wsi koszulę i przedał ją za trzy grosze. Item wyznał, iż ukradł Sadowniczce wór orzechów i przedał je za osiem groszy. Item wyznał, iż ukradł w Zielonkach pół połcia mięsa i przedał je za cztery grosze. Item wyznał, iż ukradł u Waliszowskiej rękawice wilcze i przedał je za trzy grosze. Item wyznał, iż ukradł na Stradomiu czapkę podszytą i przedał ją za 4 grosze. Item wyznał, iż ukradł u Świętej Jadwigi na Stradomiu kożuch i przedał je za 10 groszy. Item wy- znał, iż ukradł niewiaście z wozu garnek masła i przedał je za jedenaście groszy. Item wyznał, iż ukradł Żydowi kabat zamszowy, ale mu je odjęli Żydowie. Item wyznał, iż ukradł niewiaście trzy sery i przedał je za cztery grosze. Item wyznał, iż ukradł chłopu we wsi suknię czerwoną i przedał ją za cztery grosze. Item wyznał, iż ukradł Skórce przekupniowi gunię wołoską, ale mu ją ukradziono. Item wyznał, iż ukradł na Stradomiu suknię dziką i przedał ją za osiem groszy. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Jest obwieszony we wtorek po Suchej Niedzieli [3 III], etc.
23
26 II 1556 Krakowski sąd radziecki skazuje Matysa Kacinosa zwanego Kaczka z Będzina, syna Matysa Zygi, na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże, zabójstwo i rozboje. Eodem die [26 II]. Matys Kacinos albo Kaczka rodem z Będzina, syn Matysa Zygi, dobrowolnie wyznał, iż on z Labetkiem Matysem, taż z Fieczkiem wywlekli na Stradomiu suknię czerwoną luńską i płaszcz i przedali Żydowi Łazarzowi Chro- memu za 20 groszy. Item wyznał, iż on z tymże towarzystwem pokradli u mniszek bernardyńskich cztery panwie, moździerz, wezgłowie skórzane i płaszcz. I zasta- wili to u Żyda Łazarza Chromego w osiemnaście groszy. [s. 49] Item wyznał, iż on z Sobkiem, też z Szczęsnym wywlekli na Kleparzu kożuch i przedali na wieś chło- pu za sześć groszy. Item wyznał, iż ukradł w Węgrzech w Bystrzycy cztery miary sukna błękitnego, karaziej i przedał je w Cieplicach za złoty. Item wyznał, iż ukradł w Stopeczy Żydówce dwie koszule. Jedną dał towarzyszowi, a drugą sam schodził. Item wyznał, iż ukradł w Stopeczy dwie skóry zamszowe i przedał je za 14 groszy.
53 Jte[m] visnal is vkradl tam/ze kabath zamssovi i przedal i za pvltaLara, Jte[m] visnal is on / idącz sskvbą vkradli wtoskv :12: mieczow i przedali ich :8: po /
54 Item wyznał, iż ukradł tamże kabat zamszowy i przedał je za pół talara. Item wy- znał, iż on, idąc ze Skubą, ukradli w Toszku 12 mieczów i przedali ich 8 po piętna- ście groszy, a dwa sobie wzięli, a dwa przepili. Item wyznał, iż on z Bienkiem ukradł na Tarnowskich Górach pięć miar sukna szarego i frymarczył z gospodarzem. Wziął od niego górnicę i pieniędzy ort. Item wyznał, iż ukradł na Tarnowskich Górach wacek. Wziął z niego pół kopy. Item wyznał, iż ukradł z Maćkiem hazukę szarą purpuriańską i przedali ją Żydowi za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Bę- dzinie u szewca u Smolki dwie suknie luńskie niewiaście, jedna czerwona, a druga dzika, i przedał je Żydowi w Olkuszu za półtora złotego. Item wyznał, iż ukradł we wsi dwa miecze. Jeden przedał za 14 groszy, a drugi za 15 groszy. Item wyznał, iż ukradł, idąc do Węgier, koszulę na płocie we wsi i przedał ją za 8 groszy. Item wyznał, iż w kramiku ukradł tu w Krakowie czapkę podszytą i przedał ją za 4 grosze. Item wyznał, iż ukradł w Krakowie fl etnię i przedał ją za 4 grosze. Item wyznał, iż ukradł na rynku z konia suknię szarą i przedał ją chłopu na wieś za jedenaście groszy. Item wyznał, iż on z Kuśnierczykiem Wawrzkiem ukradł na Stradomiu pięć koszul. Dwie schodzili, a trzy przedali za 39 groszy. [s. 50] Item wyznał, iż on z Labosiem, też z Fieczkiem odarli człowieka na Kazimierskim mo- ście i wzięli mu suknię szarą i kaletę z ośmiu groszy. Item wyznał, iż on z tymże towarzystwem odarli niewiastę na wale. Wzięli z niej czapkę aksamitną i przedali ją za 18 groszy. Item wyznał, iż on z tymże towarzystwem ukradli na Kleparzu suknię szarą i boty. Suknię przedali za osiem groszy, a boty za półczwarta gro- sza. Item wyznał, iż ukradli na Kleparzu ubranie zamszowe z wozu pod skórami i przedali je za sześć groszy. Item wyznał, iż on z tymże towarzystwem ukradli na Strzelnicy chłopu suknię dziką i przedali ją na wieś za osiem groszy. Item wyznał, iż on z tymże towarzystwem wywlekli na Kleparzu płaszcz i przedali je Żydowi Markowi za 15 groszy. Item wyznał, iż on z towarzystwem: z Matuszem, z Hurhem, też z Jerzykiem zabili niewiastę za Bystrzycą i wzięli od niej parę czerwonych złotych i suknię czerwoną. Item wyznał, iż on z tymże towarzystwem odarli człowieka, a on niósł miedź na koniu, i wzięli od niego 8 złotych we złocie. Item wyznał, iż ukradł w Ka- zimierzu połeć mięsa i przedał je na wieś za 16 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu z wozu skórę wołową i przedał ją garbarzowi na rynku za 13 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu tacher skór kozłowych i przedał je na rynku garbarzowi za złoty i za 5 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu boty niewia- ście i przedał je za 6 groszy. Item wyznał, iż ukradł w czapniczych jatkach 6 cza- pek i przedał je Żydowi za pół grzywny. Item wyznał, iż on z Kuśnierzem ukradł w kolegium 7 koszul. Wzięli sobie po jednej, a pięć przedali Żydowi za grzywnę. Item wyznał, iż ukradł na rynku suknię z wozu czerwoną i przedał ją za 8 groszy chłopu na wieś. To wyznał, a inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Jest obwieszony we wtorek po Niedzieli Suchej [3 III].
55 24
[s. 51a] bActvm feria secvnda post dominicam reminiscere 1556b / Hanvs rodem z restilberkv sin peter hanvssa dobrovolnie visnal is / vkradl na kleparzv kossvle i ranthuch kosvle przedal za trzi grosse a / ranthuch za piecz gr[oszy] Jte[m] visnal is vkradl wrostilberkv cssvagrovi / svemu c trzidziessczi zlotich i ieden o ktorego bito vprągi i viszvieczono go / zmiasta, Jte[m] visnal is tv wkracovie vkradl wrzezniczich iathkach / dvie podvsscze i pierzinke pierzinke przedal za trzi gr[osze] a na podvscze / Legal, Jte[m] visnal is vkradl pod zamkiem wnovem domv trzi / kossvle i svknie czervoną pod sitą kossvle przedal za :8: gr[oszy] a svknie / przedal za iedennasczie gr[oszy], Jte[m] visnal is vkradl na stradomi v / ivrka krawcza pvniczochi i przedal ie za ssesscz gr[oszy] / Jte[m] visnal is on sobie zmislił niemocz kadvk i valal sie pomiesczie / abi mv Lvdzie davali a gdi czo vizebral tedi ssedssi na stradomi / przegral do zlodziei Jte[m] visnal is on z stasiem ssathanem vkradL / vegdanisku pvl volv miesa wiathkach rzezniczich i przedali ie na / viess chlopom za :28: gr[oszy] ite[m] visnal is on stem ze ssatanem / vkradl vegdaniskv pvl siodma Lokczia svkna cervonego wssvkienni/czach i przedali ie na przedmiessczv za pvlgrzivni Jte[m] visnal is / on stem ze ssatanem vkradl vberstinie :24: Lokczie plotna i przedali / ie w ansporkv za :17: gr[oszy] ite[m] visnal is on stem ssatanem kradli / czapki konvie cenove kothli panvie missi cenove Lancvchi od vozow / tak viele is tego pamietacz niemoze to visnal a nie inaczei / i stem ssedl na sand bozi iest obiesson wpiątek przed glv/chą niedzieląd // a paginacja oryginalna 39; b–b wyjustowane do środka; c–c skreślone; d następują 4 wiersze wolne
25
[s. 52a] Actvm feria secvnda an[te] kiliani anno 1556 / franczek rodem spoznania sin iana bieleiawskiego visnal / is on wilamawssi sie zviezienia w kracovie i zastampil zaka/zimirzem piothrkovi slvzebnikovi pana stokowskiego ale traphil / na inego
56 24
2 III 1556 Hanus z Restilberku, syn Petera Hanusa, skazany za wielokrotne kradzieże na karę szubienicy. [s. 51] Actum feria secunda post Dominicam Reminiscere 1556 [2 III]. Hanus rodem z Restilberku, syn Petera Hanusa, dobrowolnie wyznał, iż ukradł na Kleparzu koszulę i rańtuch. Koszulę przedał za trzy grosze, a rańtuch za pięć groszy. Item wyznał, iż ukradł w Restilberku trzydzieści złotych i jeden, o którego bito u pręgi i wyświecono go z miasta. Item wyznał, iż tu w Krakowie ukradł w rzeźniczych jatkach dwie poduszki i pierzynkę. Pierzynkę przedał za trzy grosze, a na poduszce legał. Item wyznał, iż ukradł pod zamkiem w nowym domu trzy koszule i suknię czerwoną podszytą. Koszulę przedał za 8 groszy, a suknię przedał za jedenaście groszy. Item wyznał, iż ukradł na Stradomiu u Jurka krawca pończochy i przedał je za sześć groszy. Item wyznał, iż on sobie zmyślił niemoc kaduk i walał się po mieście, aby mu ludzie dawali, a gdy wyżebrał, tedy szedłszy na Stradomiu, przegrał do złodziei. Item wyznał, iż on z Stasiem Szatanem ukradł we Gdańsku pół wołu mięsa w jatkach rzeźniczych i przedali je na wieś chłopom za 28 groszy. Item wyznał, iż on z tymże Szatanem ukradł w Gdańsku półsiódma łokcia sukna czerwonego w sukiennicach i przedali je na przedmieściu za pół grzywny. Item wyznał, iż on z tymże Szatanem ukradł w Berstinie 24 łokcie płótna i przedali je w Ansporku za 17 groszy. Item wyznał, iż on z tym Szatanem kradli czapki, konwie cynowe, kotły, panwie, misy cynowe, łańcuchy od wozów tak wiele, iż tego pamiętać nie może. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Jest obwieszony w piątek przed Głuchą Niedzielą [6 III].
25
6 VII 1556 Franczek z Poznania, syn Jana Bielejawskiego, skazany za kradzieże, rabunki i za- bójstwa na karę wplecenia w koło. [s. 52] Actum feria secunda ante Kiliani Anno 1556 [6 VII]. Franczek rodem z Poznania, syn Jana Bielejawskiego, wyznał, iż on wyłamaw- szy się z więzienia w Krakowie i zastąpił za Kazimierzem Piotrkowi, służebnikowi
57 czlovieka mnimaiącz bi piotrek i zabil go i wzial / od niego miecz i vcziekl, Jte[m] visnal is zabil czlovie/ka na vale przed novą broną, Jte[m] visnal is vkradl pio/ trkovi pana stokowskiego zvpannik brvnatni, i svbke i zvpicze / i miecz i vaczek, zvpannik zastavil wtalarze a svbke wgrzi/vnie, zvpicze wssesczi grossi miecz wdziesiąnczi grossi avaczek / wosmi grossi vzida wolkvssv, Jte[m] visnal is on s frączkiem / rotkisarczikiem vrval vaczek nabiskvpiv kiczczinei i wzieli snie/ go pvlsiodma zlotego ale mieni is ten franczek rothkisarczik / viethsim bel prziczinczą nizli sam bielawskÿ, Jte[m] visnal / is on stem ze rothkisarczikiem vkradli vbernadinow osmi:/nasczie zlotich skrobką ssapharzovi na ten czass kiedi tego / czlovieka zabil na vale bo tam bel do bernadinow vcziek / Jte[m] visnal is vkradl na tarnowskich gorach czloviekv / vizbie sskrzinki ssesscz talarow i stravil ie, Jte[m] visnal / is on spiotrem Lamborskiem wlamali sie do kramv z sie/ni vskalskiego na tarnowskich gorach i pobrali tan [!] rzeczi / kosstovne kramne naprzod :3:8: axamitv czarnego plotna / dvie sstvcze adamasskv czervonego :6: Lokczi i kitaikÿ pieczo:/rei bela bronatna czervona mieniona dzika zielona tho / beli ostathkÿ ale nievie viele ktorei belo, zlotha sitego wpa/pirze :21: adamasskv czarnego :6: Lokczi axamitnich thka/nek :24: vaczek zamssovi czarni zlotem vissivani trzi pasy / axamitne contrifalove plotna malovanego sstvka skrzin/ ke vitrzessli i wzieli sniei :10: gr[oszy] pieniedzi sląskich axamÿ/tv czervonego :6: Lokczi czapke svoie piotrek ostavil // [s. 53b] a iną wzial vor wktori ti rzeczi wlozili i sli do olkvssa / i schovali ti rzeczi wsadv przed forthką, a wziąwssi fran/czek :8: Lokczi axamitv czarnego i ssedl do michala zida ktori / miesska wkamieniczi tamze wolkvssv i spital go iesli bi kvpil / v niego takove rzeczi, a zid wziąwssi go za reke viviodl go na / zadz i poczal snim targovacz, ale wtenczass przissli do zida / stanislaw pekala zmichalem stegowskim i biezal do nich wzią/wssi axamit pod svknie ÿ prossili go abi dal zidi zaklącz / o takovą zgvbę a on in poviedzial is kaze, a potem przi/ssedl do niego nazadz i prossil go abi ssedl precz moviącz is iest / za vami pogonią ale wnoczi prziniescze ti rzeczi a ia vam za/placze czo zacz bendzie stalo, potem wziąwssi ti drvgie rzeczi / i sli do niego i niedal im zanie iaczi moneti :6: zlotich i tha/ler i czervoni zloti i :10: grosi a sama zidowka dala temv pio/thrkovi :5: grosi i kossvle i kabath zamssovi, Jte[m] visnal is zass / pokradl tegoss zida gnievaiącz sie nani is mv zle zaplaczil / wlassl oknem do izbi a sama zidowka Lezala wssesczi niedzie/lach i wziąl za Lozem skrzinke i zaniosl ią kv svbieniczom na / piasek i pobral sniei rzeczi naprzod czapke sobolą noss czo / dzieczi obrzezvią srebrem opravioni i trzi kamikÿ piecz cevek / zlotha Kossvlke czo vniei dzieczi obrzezvią i kąssek zlota iako / bi czvarta czesscz od zlotego to przedal przÿechawssi do kraco/va zidovi pvdlovi za pvlpienta zlotego wtei ze skrzincze belo / piecz rvssek zidowskich ktore przedal mathcze ieleniovei za / 4 zlothe Jte[m] visnal is nieiaki ianek beliczka abo slonin/ka namavial go na tarnowskich gorach abi ten kram vi/Lvpali ale is ten beliczka bil ranion i movil mv skorosie vile/cze tedi i vilvpami a on nieczekaiącz beliczkÿ vilvpal i spetr/kiem Lamborskim, Jte[m] visnal is vkradl panv stokowskiemv / dvie
58 pana Stokowskiego, ale trafi ł na innego człowieka, mniemając, by Piotrek. I zabił go, i wziął od niego miecz, i uciekł. Item wyznał, iż zabił człowieka na wale przed Nową Broną. Item wyznał, iż ukradł Piotrkowi pana Stokowskiego żupanik brunat- ny i szubkę, i żupicę, i miecz, i wacek. Żupanik zastawił w talarze, a szubkę w grzyw- nie, żupicę w sześć groszy, miecz w dziesięć groszy, a wacek w ośmiu groszy u Żyda w Olkuszu. Item wyznał, iż on z Franczkiem Rotkisarczykiem urwał wacek na Bi- skupiu Kiczcinej i wzięli z niego półsiódma złotego, ale mieni, iż ten Franczek Rot- kisarczyk większym był przyczyńcą niźli sam Bielawski. Item wyznał, iż on z tymże Rotkisarczykiem ukradli u Bernardynów osiemnaście złotych z krobką szafarzowi, natenczas, kiedy tego człowieka zabił na wale, bo tam był do Bernardynów uciekł. Item wyznał, iż ukradł na Tarnowskich Górach człowieku w izbie z skrzynki sześć talarów i strawił je. Item wyznał, iż on z Piotrem Lamborskim włamali się do kramu z sieni u Skalskiego na Tarnowskich Górach i pobrali tam rzeczy kosztowne kramne. Naprzód 3/8 aksamitu czarnego, płótna dwie sztucze, adamaszku czerwo- nego 6 łokci i kitajki pięciornej. Była brunatna, czerwona, mieniona, dzika, zielona. To były ostatki, ale nie wie, wiele której było. Złota szytego w papierze 21, adamasz- ku czarnego 6 łokci, aksamitnych tkanek 24, wacek zamszowy czarny, złotem wy- szywany, trzy pasy aksamitne kontryfałowe, płótna malowanego sztuka. Skrzynkę wytrzęśli i wzięli z niej 10 groszy pieniędzy śląskich, aksamitu czerwonego 6 łokci. Czapkę swoją Piotrek ostawił, [s. 53] a inną wziął. Wór, w który te rzeczy włożył. I szli do Olkusza, i schowali te rzeczy w sadu przed furtką. A wziąwszy Franczek 8 łokci aksamitu czarnego i szedł do Michała Żyda, który mieszka w kamienicy tamże w Olkuszu, i spytał go, jeśliby kupił u niego takowe rzeczy. A Żyd, wziąwszy go za rękę, wywiódł go na zadź i począł z nim targować, ale wtenczas przyszli do Żyda Stanisław Pękala z Michałem Stegowskim i bieżał do nich, wziąwszy aksamit pod suknię. I prosili go, aby dał Żydy zakląć o takową zgubę, a on im powiedział, iż każe. A potem przyszedł do niego na zadź i prosił go, aby szedł precz, mówiąc, iż: „Jest za wami pogoń, ale w nocy przynieście te rzeczy, a ja wam zapłacę, co zacz będzie stało”. Potem wziąwszy te drugie rzeczy, szli do niego i nie dał im za nie jacy monety 6 złotych i talar, i czerwony złoty, i 10 groszy, a sama Żydówka dała temu Piotrkowi 5 groszy i koszulę, i kabat zamszowy. Item wyznał, iż zaś pokradł tegoż Żyda, gniewając się nań, iż mu źle zapłacił. Wlazł oknem do izby, a sama Żydówka leżała w sześć niedzielach i wziął za łożem skrzynkę, i zaniósł ją ku Sobienicom na Piasek, i pobrał z niej rzeczy. Naprzód czapkę sobolą, nóż, co dzieci obrzezują, srebrem oprawiony i trzy kamyki, pięć cewek złota, koszulkę, co w niej dzieci ob- rzezują, i kąsek złota, jakoby czwarta część od złotego. To przedał, przyjechawszy do Krakowa, Żydowi Pudlowi za półpiąta złotego. W tejże skrzynce było pięć rusek żydowskich, które przedał matce Jeleniowej za 4 złote. Item wyznał, iż niejaki Janek Beliczka albo Słoninka namawiał go na Tar- nowskich Górach, aby ten kram wyłupali, ale iż ten Beliczka był raniony i mó- wił mu: „Skoro się wyleczę, tedy je wyłupamy”, a on, nie czekając Beliczki, wyłu- pał i z Petrkiem Lamborskim. Item wyznał, iż ukradł panu Stokowskiemu dwie
59 ogniwcze Lanczvsska ktori Lanczvssek rozerval nanim / pan dambrowskÿ wieliczcze i przedal ie na placzv zidovi / cza :15: grossÿc // [s. 54d] Jte[m] visnal is wlasl do komori na garbarzoch gliną oblepionei / i vkradl tam dva kvbkÿ srebrne czo ie mogl zlozicz iako ach/telik trzi Liskÿ srebrne, dvie bramcze perlove talar pozloczoni / chomlą pasek srebrni i piecz zlotich moneti kvbkÿ zbramkami / przedal zidowcze do Lvblina za :16: zlotich a Liski polamal / i przedal ie zidowcze za czteri zlote, a pasek polamale porze/zal i sprzedal i zidom pokessv dla znakv a talar dal mar/tinvscze wolkvssv pozloczisti, Jte[m] visnal is on pisal Listi imie/ nim wssistkich stvdentow odpoviadaiącz czeladzi paniskiei zabi/acz poiednemv i kladl ie do paniskich Lavek, Jte[m] visnal is / on slvząncz wpolscze bieniakovi zaiączkowskiemv vkradl mv / :40: grossi, Jtem visnal is on zastampil na tarnowskich / gorach iacvbovi gornikovi wlesczv idancz do piekar i zabil go / spieniedzi wzial od niego :6: talarow a samego wrzvczil do / sibv, Jte[m] visnal is zabil nieviaste na mieczissowskim / borv i wzial od niei dzieviecz grzivien Jte[m] visnal is on / bendącz wkvnovie v xziendza strîa svego i vtopil chlopcza / sina xziezego wsadzawcze is go kvcharka oni bÿala takze / go potem sam vÿąl zvodi aoni mnimieli abi sam vtonal / Jte[m] visnal is obiesil psa panv stokowskiemv magdalani/skiego wktorim sie pan kochal dla tego abi mv lekoscz virządz[il] / Jte[m] visnal is on mial zebracz tovarzistva sobie rovnego / i zastompicz panv stokowskiemv i obracz go abo zabicz abo / go do Lassa saniesscz, Jte[m] visnal is vkradl dvie Liscze / srebrne v xzÿendza vargawskiego wesele pana stokow/skiego i przedal ie zidovi ieleniovi za :5: zlotich / Jte[m] visnal is mial ogieni zalozicz wraiskv v pana / stokowskiego dla tei prziczini abi bel mogl czo vkrascz / a na kradssi mial iechacz precz drvga abi panv Lek:/oscz virzandzil, Jte[m] visnal is mial iscz zianem / beliczką do bebeka i wziącz pieniądze na palenie /
60 ogniwce łańcuszka, który łańcuszek rozerwał na nim pan Dambrowski w Wie- liczce, i przedał je na placu Żydowi za 15 groszy. [s. 54] Item wyznał, iż wlazł do komory na Garbarach gliną oblepionej i ukradł tam dwa kubki srebrne, co je mógł złożyć jako achtelek, trzy łyżki srebrne, dwie bramki perłowe, talar pozło- cony chomlą, pasek srebrny i pięć złotych monety. Kubki z bramkami przedał Ży- dówce do Lublina za 16 złotych, a łyżki połamał i przedał Żydówce za cztery złote, a pasek porzezał i sprzedał je Żydom po kęsu dla znaku, a talar dał Martinusce w Olkuszu pozłocisty. Item wyznał, iż on pisał listy imieniem wszystkich studentów, odpowiadając czeladzi pańskiej zabijać po jednemu, i kładł je do pańskich ławek. Item wyznał, iż on, służąc w Polsce Bieniakowi Zajączkowskiemu, ukradł mu 40 groszy. Item wyznał, iż on zastąpił na Tarnowskich Górach Jakubowi Gronikowi w leścu, idąc do Piekar, i zabił go z pieniędzy. Wziął od niego 6 talarów, a samego wrzucił do szybu. Item wyznał, iż zabił niewiastę na Męciszowskim boru i wziął od niej dzie- więć grzywien. Item wyznał, iż on będąc w Kunowie u księdza stryja swego i utopił chłopca, syna księżego, w sadzawce, iż go kucharka oń bijała. Także go potem sam wyjął z wody, a oni mniemieli, aby sam utonął. Item wyznał, iż obwiesił psa panu Stokowskiemu magdaleńskiego, w którym się pan kochał, dlatego, aby mu lekkość wyrządzić. Item wyznał, iż on miał zebrać towarzystwa sobie równego i zastąpić panu Stokowskiemu i obrać go albo zabić, albo go do lasa zanieść. Item wyznał, iż ukradł dwie łyżki srebrne u księdza Wargawskiego [w] wesele pana Stokowskiego i przedał je Żydowi Jeleniowi za 5 złotych. Item wyznał, iż miał ogień założyć w Rajsku u pana Stokowskiego, dla tej przyczyny, aby był mógł co ukraść, a nakradłszy, miał jechać precz, druga, aby panu lekkość wyrządził. Item wyznał, iż miał iść z Janem Beliczką do Bębenka i wziąć pieniądze na palenie [s. 55] miast, a wziąwszy pieniądze, miał iść zbijać. Item wyznał, iż miał okraść Jarosza, podkomorzego księdza Wargawskiego. Miał sobie dać klucze zdziałać, wziąwszy formę na wosku. Item wyznał, iż miał wolą zabić Jurka Venata z Olku- sza, dlatego iż go był urąbał tenże Jurek tamże w Olkuszu. Item wyznał, iż ukradł Maciejowi Gajewskiemu 15 groszy na Kleparzu. Item wyznał, iż on, służąc Bienia- kowi Zajączkowskiemu, zbijał z nim i robił z nim kupce. I zabili 4 głowy, i wzięli od nich o cztery tysiące złotych. Item wyznał, iż chciał zabić seniora Piotra z Bursy Pauperum, ale mu uciekł do Brony Sławkowskiej. Item wyznał, iż ukradł chłopcu pana Stanisława Stokowskiego 20 groszy z kalety. Item wyznał, iż ukradł panu Lezińskiemu dworzaninowi królewskiemu postaw sukna czerwonego i zastawił je u Żyda Jelenia we złotych półtrzeciu. Item wyznał, iż ukradł pani Oporowskiej rękaw wyszywany i przedał je Żydówce w Poznaniu za 15 groszy. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Jest w koło wpleciony we wtorek wigilia Rozesłańców [14 VII].
61 26
aActvm sabato an[te] margarete anno d[omi]ni 1556a / orsvla rodem z radomia dziewka iacvba Lathka visnala / is ona slvzancz vpana matisa crawcza na groczkẏeÿ vli/czi wziela vegla rospalonego na ogniskv i vvinela wchvstẏ / i ssla na zadz i wlozila miedzi sscziani za kvchnią dla / tei prziczini is bi sie zapalilo abi mogla dostacz pienie/dzi a svkniei paniei, i miala iscz precz do mazowss / ale is Lvdzie obaczili od podla anosie ogieni kvrzÿ / i zalali ogieni a dodomv dali znacz // [s. 56b] Jte[m] visnala is wziela siarkÿ viązankec i vvinela ią wchvste i wlozila / wzanadra chczącz na vegle przilozicz dabi sie richlei zapalilo ale kiedi sla przes ganekd ale iei vipadla z zanatrz / Jte[m] visnala is ona slvzącz v gomolkÿ kaletnika vkradla / bialich skor soczkÿch trzi pari znamovi ssczesnego bozego czassa / i dala ie temv ssczesnemv i zaniesli ie na kleparz i przedali / ie alexemv miechovnikovi za 15 grossi / Jte[m] visnala na tego ssczesnego is vkradl pare skor smal:/czovanich temv gomolcze i przedal ie tovarzissovi czapni:/czemv przed novą broną, Jte[m] visnala is vkradla :10: / skor Litewskÿch czervonich v tegoss gomolkÿ i dala ie temvss / ssczesnemv i doniosl ie na kleparz do tego miechovnika ale / nievie zacz ie przedal, Jte[m] visnala is miala vkrasscz pa/niei svei gomolczinei svknie modrą Lvniską zaxamitem / ale ią pani odpravila tego dnia, Jte[m] visnala is vkra/dla :5: skor czervonich litewskÿch i dala ie temv boze:/mv czassovi bo ią na mavial moviącz is sie niedoviedzą / Jte[m] visnala na tego ssczesnego bozego czassa is vkradl / skore czarną smalczovaną temvs gomolcze i dal ią / przedavacz marczinovi krvpie dal mv zanie 4 gr[osze] eJte[m] visnala is ią namavial ssczesni bozi czass abi mv dala / kitaiki czervonei do zielonei czapki ale ona movila is iei ni:/mam a on iei rzekl is tego dosicz v tvego panae Th o visnala a nieinaczei istem ssla na sand bozi / a iest spalona nad vislą vewtorek wigilia :S: mariei / magdalani kv ktoremv zlodzieistvv zeznal sie ten ssczesni / bozi czass // a–a wyjustowane do środka; b paginacja oryginalna 44; c wyraz nadpisany na interlinii, wpro- wadzony za pomocą odsyłacza; d–d nadpisane na interlinii, wprowadzone za pomocą odsyła- cza; e–e wpisane w dole strony, wprowadzone za pomocą odsyłacza
62 26
18 VII 1556 Orszula z Radomia, dziewka na służbie u Jakuba Łątki, skazana za usiłowanie pod- palenia i kradzieże na karę spalenia na stosie nad Wisłą. Actum Sabbato ante Margarethae Anno Domini 1556 [18 VII]. Orszula rodem z Radomia, dziewka Jakuba Łątka, wyznała, iż ona, służąc u pana Matysa krawca na Grodzkiej ulicy, wzięła węgla rozpalonego na ognisku i uwinęła w chusty, i szła na zadź, i włożyła między ściany za kuchnią, dla tej przy- czyny, iżby się zapaliło, aby mogła dostać pieniędzy, a sukni pani. I miała iść precz do Mazowsza, ale iż ludzie obaczyli od podla, ano się ogień kurzy, i zalali ogień, a do domu dali znać. [s. 56] Item wyznała, iż wzięła siarki wiązankę i uwinęła ją w chustę, i włożyła w zanadrzu, chcąc na węgle przyłożyć, aby się rychlej zapaliło, ale kiedy szła przez ganek, ale jej wypadła z zanadrza. Item wyznała, iż ona, służąc u Gomółki kaletnika, ukradła białych skór sockich trzy pary z namowy Szczęsne- go Bożegoczasa. I dała je temu Szczęsnemu, i zaniosła je na Kleparz, i przedali je Aleksemu miechownikowi za 15 groszy. Item wyznała, iż na tego Szczęsnego, iż ukradł parę skór smalcowanych temu Gomółce i przedał je towarzyszowi czap- niczemu przed Nową Broną. Item wyznała, iż ukradła 10 skór litewskich czer- wonych u tegoż Gomółki i dała je temuż Szczęsnemu, i doniósł je na Kleparz do tego miechownika, ale nie wie, zacz je przedał. Item wyznała, iż miała ukraść pani swej Gomółczynej suknię modrą luńską z aksamitem, ale ją pani odprawiła tego dnia. Item wyznała, iż ukradła 5 skór czerwonych litewskich i dała je temu Boże- muczasowi, bo ją namawiał, mówiąc, iż się nie dowiedzą. Item wyznała na tego Szczęsnego Bożegoczasa, iż ukradł skórę czarną smalcowaną temuż Gomółce i dał ją przedawać Marcinowi Krupie. Dał mu za nią 4 groszy. Item wyznała, iż ją nama- wiał Szczęsny Bożyczas, aby mu dała kitajki czerwonej do zielonej czapki, ale ona mówiła, iż „jej nie mam”, a on jej rzekł, iż „tego dosyć u twego pana”. To wyznała, a nie inaczej, i z tym szła na sąd Boży, a jest spalona nad Wisłą we wtorek, wigilia Świętej Marii Magdaleny [21 VII]. Ku któremu złodziejstwu zeznał się ten Szczęsny Bożyczas.
63 27
[s. 57a] Actvm feria qvarta die ioannis baptiste anno d[omi]ni 1556 / ian grabarczik rodem zredzin od czestochovei sin stanislava kaczma/rzika visnal is on z iendrzeÿem tass zzarembą pokradli biale chvsti przed / novą broną, piecz kossvl otroczich, anieviesczich kossvlek :12: i zaniesli ie / do zaiphretovego ogroda i vlozili ie wssiano ale mieni is ie im vkradzio/no, Jte[m] visnal is on sstanislavem czechaczkiem tass ziarocz/kiem pokradli biale chvsti wpapiernim mlinie na pramnikv i / przedali ie nakazimirzv ssczesnemv za trzi vierdvnkÿ / Jte[m] visnal is on s ssimkiem parssivem vkradli na groczkiei vlicz[i] / trzi konewkÿ czenove i przedali ie nakleparzv nieviessczie za 14 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl na zvierzinczv svknie czervoną vozniczi pana / voievodzinemv i przedal ią chlopv na viess za siedm grossÿ / Jte[m] visnal is vkradl ziemianinovi volkvssv 40 gr[oszy] zvaczka / Jte[m] visnal is on slvzącz vmathissa godzika wbąkovei gorze / vkradl :4: grzivni skaleti a on odsedl kaleti nastole i vcziekl preczb / Jte[m] visnal is vkradl wtroskolesiech stovarzissem mlinarzovÿ / 40 zlotich pieniedzi ale mieni is mv ten tovarziss vcziekl do Lassa / iaczimv dal stego zlothÿ, Jte[m] visnal is vkradl wradom/skiem svknie czervoną i vbranie czervone ssewczovi i przedal / oboie wbrzezniczi za 16 gr[oszy], Jte[m] visnal is vkradl wąsso/ssv dvie kossvli iedne przedal za :8: gr[oszy] adrvgą schodzill / Jte[m] visnal is vkradl w przerovie svknie makovą patnikovi / i przedal ią vemstovie za trzi vierdvnkÿ / Jte[m] visnal is vkradl wkrzepiczach svknie makovą i kozvch / stozevi svknie przedal wstrzalkovie za 19 gr[oszy] a kozvch schodzil / Jte[m] visnal is vkradl wmalich Ląniech kabat i boti bara/novÿ kabat przedal za pvlsiodma gr[osza] wtoskv a boti sam / schodzilc // [s. 58d] Jte[m] visnal is vkradl letnik czarni czamletovi ale mvi / odiethoe Jte[m] visnal is vkradl na tvorzianiskiei vliczi svknie cervo/ną nieviesczią z zielonem athlassem i przedal ią na kleparzv / za 17 grossÿ, Jte[m] visnal is vkradl wtvorzianiskieÿ bro/nie chlopv zvozv karvathke ssarą barankÿ podssitą, fvtro / viprol a karvathke przedal za 7 gr[oszy] Jte[m] visnal is / vkradl wstobniczÿ tatarzinovÿ kope pieniedzÿ i dvie / kossvli ale ie schodzil, Jte[m] visnal is vkradl stavarzovy / piecz zlotich pieniedzi, Jte[m] visnal is on od mlodosczÿ / svei kradl svknie kossvle bothi czapkÿ czemv liczbÿ / nimass ani pamietacz moze, tho visnal anie inaczey / i stem ssedl na sand bozi, iest obiesson / a paginacja oryginalna 45; b wyraz nadpisany na interlinii, wprowadzony za pomocą odsyła- cza; c wyraz wyjustowany do środka; d paginacja oryginalna 46; e wyraz dopisany na interli- nii poniżej, wyjustowany do prawego marginesu
64 27
24 VI 1556 Jan Grabarczyk z Rędzin, syn Stanisława Kaczmarzyka, skazany na karę szubienicy za wielokrotne kradzieże. [s. 57] Actum feria quarta die Ioannis Baptistae Anno Domini 1556 [24 VI]. Jan Grabarczyk rodem z Rędzin od Częstochowy, syn Stanisława Kaczmarzy- ka, wyznał, iż on z Jędrzejem, też z Zarembą pokradli białe chusty przed Nową Broną, pięć koszul otroczych, a niewieścich koszulek 12 i zanieśli je do Zajfreto- wego ogrodu, i włożyli je w siano, ale mieni, iż je im ukradziono. Item wyznał, iż on z Stanisławem Czechaczkiem, też z Jaroczkiem pokradli białe chusty w papier- nym młynie na Prądniku i przedali je na Kazimierzu Szczęsnemu za trzy wiar- dunki. Item wyznał, iż on z Szymkiem Parszywem ukradli na Grodzkiej ulicy trzy konewki cynowe, przedali je na Kleparzu niewiaście za 14 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Zwierzyńcu suknię czerwoną woźnicy pana wojewodzinemu i przedał ją chłopu na wieś za siedem groszy. Item wyznał, iż ukradł ziemianinowi w Ol- kuszu 40 groszy z wacka. Item wyznał, iż on służąc u Matysa Godzika w Bąkowej Górze, ukradł 4 grzywny z kalety, a on odszedł kalety na stole i uciekł. Item wy- znał, iż ukradł w Truskolasie z towarzyszem młynarzowi 40 złotych pieniędzy, ale mieni, iż mu ten towarzysz uciekł do lasa, jacy mu dał z tego złoty. Item wyznał, iż ukradł w Radomsku suknię czerwoną i ubranie czerwone szewcowi i przedał oboje w Brzeźnicy za 16 groszy. Item wyznał, iż ukradł [w] Wąsoszu dwie koszule. Jedną przedał za 8 groszy, a drugą schodził. Item wyznał, iż ukradł w Przyrowie suknię makową pątnikowi i przedał ją we Mstowie za trzy wiardunki. Item wy- znał, iż ukradł w Krzepicach suknię makową i kożuch stróżowi. Suknię przedał w Strzałkowie za 19 groszy, a kożuch schodził. Item wyznał, iż ukradł w Małych Łanach kabat i boty Baranowi. Kabat przedał za półsiódma groszy w Toszku, a boty sam schodził. [s. 58]. Item wyznał, iż ukradł letnik czarny czamletowy, ale mu je odjęto. Item wyznał, iż ukradł na Tworzyjańskiej ulicy suknię czerwoną niewieścią z zielonym atłasem i przedał ją na Kleparzu za 17 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Tworzyjańskiej Bronie chłopu z wozu karwatkę szarą baranki podszytą. Futro wypruł, a karwatkę przedał za 7 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Stopnicy Tata- rzynowi kopę pieniędzy i dwie koszule, ale je schodził. Item wyznał, iż ukradł Sta- warzowi pięć złotych pieniędzy. Item wyznał, iż on od młodości swej kradł suknie, koszule, boty, czapki, czemu liczby nie masz ani pamiętać może. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Jest obwieszony.
65 28
Actvm feria qvinta post condvctvs pasche 1557 / Valanti amlinarz spekovicza rodem od sąncza s turska sin turskiego ale nie wie iako / imię wlasne belo oiczv iego, dobrovolnie visnal is on mial gniew od / rokv zvoicziechem vonią, o przimovisko iss mv niebossczik voicziech vo:/nia przimavial abi on rzemiesla mlinarskiego nievmial, moviącz / is bi sie tobie trzeba rzemiesla vczicz ale sie niegodziss doma karacz chiba / vprągi a tak on mial nani zlą volą od tich czassow ass sie przi/ traphilo is pili na kleparzv v mixti na vinie, tam ze sie zvadzilẏ / a vissedssi valanti przodkiem i zastampil niebosczikovi voicziechovi / voni naiąwssi ksobie nieiakiego barthka, ktori ssedl zliski, doskali ktorego / mieni is go naiąl z dziessiąnczi grossÿ abi mv pomogl zamordovacz / tego niebossczika voicziecha, i tak mieni iss gdi nani stali potem / niebossczik voicziech kvniem przissedl, i minąl ich, a onÿ / potim ssli zanim i pogonili go v przekop na polv spitalnem ktori / zovą svdol tam ze nani vderzili i zamordovali ass do smierczẏ / to visnal a nie inaczei i stem ssedl na sąnd bozi, best decolatvsb / ktorego potim barthka przed pravem od volal mieniącz is go sam zabil // [s. 59c] przi ktorem zeznaniv bel pan svlissowskÿ poslani od iego / milossczi pana canczlerza koronnego i starostÿ cracowskÿego / est decolatvsd / a–a nadpisane na interlinii, wprowadzone za pomocą odsyłacza; b–b wymazane; c paginacja oryginalna 47; d następuje 5 wierszy wolnych
29
actvm sabato an[te] festvm margarete anno d[omi]ni 1556 / ssczesni rodem s slvpieia sin piotra michalka dobrovolnie visnal is on wziąl / od orssvle piecz skor czervonich i sli oboie na kleparz i przedali ie mie/chovnikovi olexemu za dvanasczie grossÿ / Jte[m] visnal is vkradl pare skor zielonich mistrzovi svemv i dal ie to:/varzissovi czapniczemv dal zanie czapke aten tovarziss robil
66 28
22 IV 1557 Walenty młynarz z Pękowic, syn Turskiego, skazany na karę gardła za zamordowa- nie Wojciecha Woni. Actum feria quinta post Conductus Paschae 1557 [22 IV]. Walenty młynarz z Pękowic od [Nowego] Sącza z Turska, syn Turskiego, ale nie wie, jako imię własne było ojcu jego, dobrowolnie wyznał, iż on miał gniew od roku z Wojciechem Wonią o przymówisko, iż mu nieboszczyk Wojciech Wonia przymawiał, aby on rzemiosła młynarskiego nie umiał, mówiąc: „Iżby się tobie trzeba rzemiosła uczyć, ale się nie godzisz doma karać, chyba u pręgi”. A tak on miał nań złą wolą od tych czasów, aż się przytrafi ło, iż pili na Kleparzu u Miks- ty na winie. Tamże się zwadzili, a wyszedłszy Walenty przodkiem i zastąpił nie- boszczykowi Wojciechowi Woni, nająwszy ku sobie niejakiego Bartka, który szedł z Liszki do Skały, którego mieni, iż go najął za dziesięć groszy, aby mu pomógł zamordować tego nieboszczyka Wojciecha. I tak mieni, iż gdy nań stali potem, nieboszczyk Wojciech ku nim przyszedł i minął ich, a oni po tym szli za nim i po- gonili go w przekop na polu szpitalnym, który zowią Sudoł. Tamże nań uderzyli i zamordowali aż do śmierci. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Którego po tym Bartka przed prawem odwołał, mieniąc, iż go sam zabił. [s. 59] Przy którem zeznaniu był pan Suliszowski posłany od Jego Miłości pana Kanclerza Koronnego i Starosty Krakowskiego1. Est decolatus.
1 Jan Ociecki – kanclerz koronny 1552–1563, star. krak. 1553–1563 (Spisy, urz. cent., nr 110, s. 55; Spisy, woj. krak., nr 345, s. 98).
29
18 VII 1556 Wyznania Szczęsnego ze Słupi, syna Piotra Michałka, o dokonanych kradzieżach. Actum sabbato ante festum Margarethae Anno Domini 1556 [18 VII]. Szczęsny rodem ze Słupi, syn Piotra Michałka, dobrowolnie wyznał, iż on wziął od Urszuli pięć skór czerwonych i szli oboje na Kleparz, i przedali je miechownikowi Aleksemu za dwanaście groszy. Item wyznał, iż ukradł parę skór zielonych mistrzowi swemu i dał je towarzyszowi czapniczemu. Dał za nie czapkę. A ten towarzysz robił
67 przed / novą broną v czapnika / Jte[m] visnal is on namavial orssvle na ssewczei vliczi abi dostala kitai/kÿ czervonei do zielonei czapkÿ moviącz is tego v tvego pana dossicz ale / ona movila is nab ia tei kitaikÿ niemoge dostacz to visnal a nieinaczei / a p napisane na literze g; b wyraz skreślony
30
Actvm feria tercia die fl oriani anno domini 1557 / michal rodem s hermelstatv sin xrzistopha vaisa vinarza dobrovolnie visnal / is on zvadziwssi sie s siodlarczikÿ na groczkiei vliczi iednego snich vrambal / a voicziecha magiere zamordoval to visnal anieinaczei i stem ssedl / na sąnd bozi est decolatvs //
31
[s. 60a] actvm feria qvinta post festvm stanislai tempore veris ao 1557 / katarzina rodem
68 przed Nową Broną u czapnika. Item wyznał, iż on namawiał Urszulę na Szewczej ulicy, aby dostała kitajki czerwonej do zielonej czapki, mówiąc, iż „tego u twego pana dosyć”, ale ona mówiła, iż „ja tej kitajki nie mogę dostać”. To wyznał, a nie inaczej.
30
4 V 1557 Michał rodem z Hermelstadtu, syn Krzysztofa Vaisa winiarza, skazany na karę ścię- cia za zabicie Wojciecha Magiery. Actum feria tertia die Floriani Anno Domini 1557 [4 V]. Michał rodem z Hermelstadtu, syn Krzysztofa Vaisa winiarza, dobrowolnie wyznał, iż on, zwadziwszy się z siodlarczyki na Grodzkiej ulicy, jednego z nich urąbał, a Wojciecha Magierę zamordował. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est decollatus.
31
13 V 1557 Katarzyna z Czubrowic koło Olkusza skazana za dzieciobójstwo na karę utopienia w Wiśle. [s. 60] Actum feria quinta post festum Stanislai tempore veris Anno 1557 [13 V]. Katarzyna rodem z Czubrowic od Olkusza, dziewka Matysa Maszczalki, do- browolnie wyznała, iż się ona dopuściła dziecięcia z Wojciechem Sekułą, a gdy był czas porodzenia, szła na ogród. Tamże miała dzieciątko, a skoro je porodziła, a wnet mu usta zatkała i udusiła je, i zagrzebła je w zagonie, aż je trzeciego dnia naleziono. A uczyniła to, bojąc się, aby się tego na nią ojciec nie dowiedział. To wyznała, a nie inaczej, i z tym szła na sąd Boży, a jest utopiona [w] Wiśle.
69 32
actvm feria qvinta post festvm egidÿ anno d[omi]ni 1557 / piotr rodem zbelza sin stanislava gavla dobrovolnie visnal is on zlvdvi/kiem starnova vkradl dva konia wprzevorskv gniade i prziechali do / Cracova nanich i przedali ie nastradomi iednego za piencz zlotich a / drvgiego za pvlpienta zlotego / Jte[m] visnal na voithka kreczonke is vkradl konia wmogile ktorego / poznano na kleparzv / Jte[m] visnal is vkradl zlvdvikiem dva konia wradimnie ie/den gniadi adrvgi sivi i przedali ie wisliczi na iarmarkv zaie/dennasczie zlotich / Jte[m] visnal is vkradl vzabna konia vronego i przedal go wbrze/sskv za pvlczvarta zlotego / Jte[m] visnal is vkradl zvoithkiem kreczonką dva konia vrze/dnikovi pod kossiczkami ieden sivi a drvgi plesnivi i przedali ie / wchrzanovie za czternasczie zlotich / Jte[m] visnal is vkradl zmaczkiem ktori vokovach chodzi dva ko/nia zabochnią vewssi kv visniczv oba gniade i przedali ie zidovi / vągrzinovi za czteri zlote a stali za dvanasczie zlotich / Jte[m] visnal is on stem ze voithkiem kreczonką vkradl dva / konia v opatowcza oba czisave i przedali ie wzatorze za pvl / dvanasta zlotego // [s. 61a] Jte[m] visnal is on zlvdvikiem vkradl wtarnovie svknie pvrpvriani/ ską nieviesczią i przedali ią zidovi abramovi czogo fontem zovą za / pvlczvarta zlotego / Jte[m] visnal is vkradl wbelzie svknie czervoną nievisczią Lvniską i prze/ dal ią rvsinovi za pvltrzeczia zlotego / Jte[m] visnal is on zlvdvikiem wradimnie ssesscz zlotich pieniedzi i pie/rsczionek vaczlavovi mazvrkovi starnova i dal mv stego Lvdvig btrzi zloteb / Jte[m] visnal is vkradl v bochnie zlvdvikiem dva konia ieden / vroni a drvgi gniadi i przedali ie wropcziczach na iarmarkv za pvl / dzievienta zlotego / Jte[m] visnal is on zlvdvikiem vkradl wmarkovei konia sivego niem/czovi i przedali go wkracovie podzamkiem volskiemv za pvl osma zlotego / Jte[m] visnal na tego voithka is go on namavial abi snim iechal do iednego / ziemianina dvie mili od kracova kv olkvssovi v ktorego ten voicziech bel / starostą moviącz is ia tam sviadom a tak vibierzeva komnate vedvorze / ale oni nielvpaiącz komnati vkradli tam konia czisawego i przedaligo / vossvieczimiv za :14: zlotich i dal mv stego voicziech piencz zlotich / Jte[m] visnal is on vkradl zlvdvikiem konia plesnivego wieliczcze fvrmanovi / i przedali go wbieczv za pvldzievienta zlotego / Jte[m] visnal na matisa ktori vokovach chodzi is on prziviodl do niego konia / gniadego ale nievie ktoric skand go prziviodl ktori koni miale dvie / nodze biale przednie i przedal go piotr vągrzinovi zidovi za pvlczvarta zlo/ tego idal mv stego macziek zloti astal ten koni za 12 zlotich / Jte[m] visnal na tego maczka is sie przed nim przechphalal iako viele koni / pokradl a do tego zida vodzil / Jte[m] visnal is on robiąncz vvchani ve wsi xziendza vchaniskiego
70 32
2 IX 1557 Piotr z Bełza, syn Stanisława Gawła, skazany za kradzieże koni i innych rzeczy na karę powieszenia. Actum feria quinta post festum Aegidii Anno Domini 1557 [2 IX]. Piotr rodem z Bełza, syn Stanisława Gawła, dobrowolnie wyznał, iż on z Lu- dwikiem z Tarnowa ukradł dwa konie w Przeworsku gniade. I przyjechali do Kra- kowa na nich i przedali je na Stradomiu, jednego za pięć złotych, a drugiego za półpiąta złotego. Item wyznał na Wojtka Kreczonkę, iż ukradł konia w Mogile, którego poznano na Kleparzu. Item wyznał, iż ukradł z Ludwikiem dwa konie w Radymnie, jeden gniady, a drugi siwy, i przedali je [w] Wiślicy na jarmarku za jedenaście złotych. Item wyznał, iż ukradł u Żabna konia wroniego i przedał go w Brzesku za półczwarta złotego. Item wyznał, iż ukradł z Wojtkiem Kreczonką dwa konie urzędnikowi pod Koszyczkami, jeden siwy, a drugi pleśniawy, i prze- dali je w Chrzanowie za czternaście złotych. Item wyznał, iż ukradł z Maćkiem, który w okowach chodzi, dwa konie za Bochnią we wsi ku [Nowemu] Wiśniczu, oba gniade, i przedali je Żydowi Węgrzynowi za cztery złote, a stały za dwana- ście złotych. Item wyznał, iż on z tymże Wojtkiem Kreczonką ukradł dwa konie w Opatowcu, oba cisawe, i przedali je w Zatorze za półdwunasta złotego. [s. 61] Item wyznał, iż on z Ludwikiem ukradł w Tarnowie suknię purpuriań- ską niewieścią i przedali ją Żydowi Abramowi, co go Fontem zowią, za półczwarta złotego. Item wyznał, iż ukradł w Bełzie suknię czerwoną niewieścią luńską i prze- dał ją Rosinowi za półtrzecia złotego. Item wyznał, iż on z Ludwikiem [ukradł] w Radymnie sześć złotych pieniędzy i pierścionek Wacławowi Mazurkowi z Tar- nowa i dał mu z tego Ludwik trzy złote. Item wyznał, iż ukradł w Bochni z Lud- wikiem dwa konie, jeden wroni, a drugi gniady, i przedali je w Ropczycach na jarmarku za półdziewiąta złotego. Item wyznał, iż on z Ludwikiem ukradł w Mar- kowej konia siwego Niemcowi i przedali go w Krakowie pod zamkiem Wolskiemu za półósma złotego. Item wyznał na tego Wojtka, iż go on namawiał, aby z nim jechał do jednego ziemianina dwie mile od Krakowa ku Olkuszowi, u którego ten Wojciech był starostą, mówiąc, iż: „Ja tam świadom, a tak wybierzewa komnatę we dworze”. Ale oni, nie łupając komnaty, ukradli tam konia cisawego i przedali go w Oświęcimiu za 14 złotych i dał mu z tego Wojciech pięć złotych. Item wyznał, iż on ukradł z Ludwikiem konia pleśniowego [w] Wieliczce furmanowi i przedali go w Bieczu za półdziewiąta złotego. Item wyznał na Matysa, który w okowach cho- dzi, iż on przywiódł do niego konia gniadego, ale nie wie, skąd go przywiódł, któ- ry koń miał dwie nodze białe przednie, i przedał go Piotr Węgrzynowi Żydowi za półczwarta złotego. I dał mu z tego Maciek złoty, a stał ten koń za 12 złotych. Item wyznał na tego Maćka, iż się przed nim przechwalał, jako wiele koni pokradł, a do tego Żyda wodził. Item wyznał, iż on, robiąc w Uchani we wsi księdza uchańskiego,
71 zabili / bika stovarzismi svemi na mieso i ziedli go / Jte[m] visnal na tego zida vągrzina is go on namavial abi doniego ko/nie vodzil moviącz is bis go wziąl mile abo dvie od kracova tedi / go ia tak schovąm is go zadni nienaidzie bo ia mąm dosicz pa/chokow czo domnie konie vodzą bo ia zawzdi nastradomi rano / siedzed // [s. 62e] tam mie zawzdi naidziess a ia od cziebi kvpie i za razem zaplacze ani / czie tess vidam To visnal anieinaczei istem ssedl na sand bozi a / iest obiesson wigilią panni mariei narodzenia / a paginacja oryginalna 49; b–b wpisane poniżej na interlinii, wyjustowane do prawego mar- ginesu na miejsce skreślonego zloti; c wyraz skreślony; d wyraz wyjustowany do prawego marginesu; e paginacja oryginalna 50
33
actum feria qvarta ante festvm anvnciacionis beate marie / virginis anno domini 1558 / macziei rodem sstarego miasta ssącza sin marczina ligonia dobro/volnie visnal is on potvarziwssi tovarzissa svego abi mv wziąl dva:/nasczie zlotich pieniedzi i potkawssi go pod svkienniczami virvawssÿ / miecz i zamordoval go, to visnal a nie inaczei i stem ssedl na / sąnd bozi e[st] decolatus in wigilia anvnciacionis marie a[nno] q[uo] svpra /
34
bactvm feria tercia post atride assvmpcionis beatea rogacionv[m] / anno d[omi] ni 1558b / matis rodem ze lvowka sin stanislava crawcza dobrovolnie visnal / naprzod tovarzistvo: Lvkas ffl eta, xrzisstow zlvtomirska, sliwka, va/lek to wssistko zlodzieie vielczi. Jte[m] visnal is on stemi tovarzissmi / vkradl :4: postavi svkna vemstovie, dva dzikie adva czervone i prze/dali ie zidovi tamze vemstovie za
72 zabili byka z towarzyszami swymi na mięso i zjedli go. Item wyznał na tego Żyda Węgrzyna, iż go on namawiał, aby do niego konie wodził, mówiąc: „Iż byś go wziął mile albo dwie od Krakowa, tedy go ja tak schowam, iż go żadny nie najdzie, bo ja mam dosyć pachołków, co do mnie konie wodzą, bo ja zawżdy na Stradomiu rano siedzę. [s. 62] Tam mnie zawżdy najdziesz, a ja od ciebie kupię i zarazem zapłacę, ani cię też wydam”. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży, a jest obwieszony w wigilię Panny Maryi Narodzenia [7 IX].
33
23 III 1558 Sąd skazuje Macieja ze Starego Sącza, syna Marcina Ligonia, za zamordowanie człowieka na karę gardła. Actum feria quarta ante festum Annuntiationis Beatae Mariae Virginis Anno Domini 1558 [23 III]. Maciej rodem ze Starego miasta Sącza, syn Marcina Ligonia, dobrowolnie wyznał, iż on, potwarzywszy towarzysza swego, aby mu wziął dwanaście złotych pieniędzy, i potkawszy go pod Sukiennicami, wyrwawszy miecz i zamordował go. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est decollatus in vigilia An- nuntiationis Mariae Anno quo supra [24 III].
34
17 V 1558 Matys ze Lwówka, syn Stanisława krawca, zeznaje o swoich wielokrotnych kradzie- żach. Skazany powiesił się w izbie tortur. Actum feria tertia post Rogationum Anno Domini 1558 [17 V]. Matys rodem ze Lwówka, syn Stanisława krawca, dobrowolnie wyznał naprzód towarzystwo: Łukasz Fleta, Krzysztof z Lutomierska, Śliwka, Walek, to wszystko zło- dzieje wielcy. Item wyznał, iż on z tymi towarzyszami ukradł 4 postawy sukna we Mstowie, dwa dzikie, a dwa czerwone, i przedali je Żydowi tamże we Mstowie za
73 siedm grzivien / Jte[m] visnal is vkradl ve wrzesni trzi svknie nieviesczie stemze tova/rzistvem, skomori p[rze]takiem ktori przi niem naleziono, i przedalÿe / ve wsÿ iedne za pvlgrzivni, drvgą za zlothi, trzeczią za trzi vierdvnkÿ / Jtem visnal is on stemze tovarzistvem vkradli wslvpczi dvie sv/kni chlopie, Lvniskie blekitne i przedali ie wbvkv miesczaninovi / za pvltori grzivni, Jte[m] visnal is vkradl wiedrzeiovie na / iarmarkv dvie grziwnie chlopv skaleti, Jtem visnal is / on stemze tovarzistvem, vkradl zamstovem czteri konie i prze/dali ie ve wroczlaviu iednego za czteri grzivnÿ i rzecz dzie/lili sie pieniądzmÿ apo koniv sobie wzieli, on s[v] ego prze//[s. 63c]dal za pvlsiodmÿ grzivnÿ, Ale nie vie zacz onÿ sve sprzedali / ati konie belȳ, dva sive adva czissave, Jte[m] visnal is vkradl, / wsievierze thlvmok sposczielą ikord kvpczovi czo ssvknem iezdzẏ po/scziel przedal wiendrzeiovie cramarcze za kope, a kord za :15: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl wprzevorskv svknie ssarą otroczą i dal ią / przedacz annie siedmÿ chvicze, i przedala ią wtvrobinie ssewczikovÿ / za dva talarÿ, Jte[m] visnal is vkradl volkvssv zvpicze i dal ÿą zaskornie / wssievierze, Jte[m] visnal is vkradl wlvblinie dvie misie cenove / i zastavil ie zidovi skracova za :15: grossÿ, Jte[m] visnal nasliwke / i navalka is są wielczi zlodzieie bo ten sliwka vcziekl sprzemisla / kiedi zida traczono To visnal a nieinaczei istem ssedl na sąnd / bozi, obiesil sie wmeczenniczi / a–a skreślone; b–b wyjustowane do środka; c paginacja oryginalna 51
35
Actvm feria tercia postridie asvmcionis gloriosissime v[ir]ginis marie / anno domini 1558 / vespesian rodem zvisniova dobrovolnie visnal is on czassv iednego posla[l] / zone svoie i zdziewka na rinek abi kvpili chleba a poviedzial im / is ia vas doczekam, na ribnich stolech, a gdi sie ich niemogl doczekacz / possedl dodomv, i spitala go dziewka, panie, kendi iest panÿ a on / poviedzial is nieviem vssak stobą bela, idzi iei spatrz do panieÿ / polomkÿ spatrz iesli tam iest, abo nie, apotem sąm ssedl zanią / i podkal sie z zoną na rinkv, i spital iei mila kendiss bella, a / ona mv vkazala czepiecz iedvabni, moviącz izem sobie czepiecz / kvpila, i spital iei zacz a ona mv poviedziala, is za :15: grossÿ a / on rzekl nie iest to rzecz podobna bo ten czepiecz stoÿ drossÿ Th ak / ze ÿą od tego czassv mial wpodeirzeniv mnimaiącz abi go iei kto / daroval, potem gdi mial iechacz do pana laskiego tedi ią vbil / ass dziecziąthko poronila, potem prziachawssÿ od pana
74 siedem grzywien. Item wyznał, iż ukradł we Wrześni trzy suknie niewieście z tym- że towarzystwem z komory przetokiem, który przy nim naleziono, i przedał je we wsi, jedną za pół grzywny, drugą za złoty, trzecią za trzy wiardunki. Item wy- znał, iż on z tymże towarzystwem ukradli w Słupcy dwie suknie chłopie luńskie, błękitne i przedali je w Buku mieszczaninowi za półtora grzywny. Item wyznał, iż ukradł w Jędrzejowie na jarmarku dwie grzywny chłopu z kalety. Item wyznał, iż on z tymże towarzystwem ukradł za Mstowem cztery konie i przedali je we Wrocławiu, jednego za cztery grzywny, i rzecz dzielili się pieniędzmi, a po koniu sobie wzięli, on swego prze[s. 63]dał za półsiódmy grzywny. Ale nie wie, zacz oni swe przedali. A te konie były dwa siwe, a dwa cisawe. Item wyznał, iż ukradł w Siewierze tłumok z pościelą i kord kupcowi, co z suknem jeździ. Pościel prze- dał w Jędrzejowie kramarce za kopę, a kord za 15 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Przeworsku suknię szarą otroczą i dał ją przedać Annie Siedmichujcze. I prze- dała ją w Turobinie szewczykowi za dwa talary. Item wyznał, iż ukradł w Olkuszu żupicę i dał ją za skórnię w Siewierze. Item wyznał, iż ukradł w Lublinie dwie misy cynowe i zastawił je Żydowi z Krakowa za 15 groszy. Item wyznał na Śliwkę i na Walka, iż są wielcy złodzieje, bo ten Śliwka uciekł z Przemyśla, kiedy Żyda tracono. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Obwiesił się w męczennicy.
35
16 VIII 1558 Wespazjan z Wiśniowa zeznaje o okolicznościach zabójstwa swojej żony, którą po- dejrzewał o zdradę. Skazany na karę ścięcia. Actum feria tertia postridie Assumptionis gloriosissimae Virginis Mariae Anno Domini 1558 [16 VIII]. Wespazjan rodem z Wiśniowa dobrowolnie wyznał, iż on czasu jednego po- słał żonę swoją z dziewką na rynek, aby kupiły chleba, a powiedział im, iż „Ja was doczekam na rybnych stołach”. A gdy się ich nie mógł doczekać, poszedł do domu. I pytała go dziewka: „Panie! Kędy jest pani?”. A on powiedział, iż „Nie wiem. Wszak z tobą była. Idź jej spatrz do pani Połomki! Spatrz, jeśli tam jest, albo nie!” A potem sam szedł za nią i potkał się z żoną na rynku i pytał jej: „Miła! Kędyś była?”. A ona mu ukazała czepiec jedwabny, mówiąc: „Iżem sobie czepiec kupiła”. I spytał jej: „Zacz?”. A ona mu powiedziała, iż za 15 groszy. A on rzekł: „Nie jest to rzecz podobna, bo ten czepiec stoi droższy”. Tak że ją od tego czasu miał w podejrzeniu, mniemając, aby go jej kto darował. Potem, gdy miał jechać do pana Łaskiego, tedy ją ubił, aż dzieciątko poroniła. Potem, przyjechawszy od pana
75 laskiego: / vbil ÿą wpiątek ale mv ÿą od iento, a potem przissedssi wnie/dziele wieczor, i zavarl sie snią wkomorze takze ią dlvgo bil / ass yą zamordoval, To visnal a nie inaczei istem ssedl na sąnd / bozi est decolatvs //
36
[s. 64a] Actvm feria qvarta die sancte margarete anno domini 1558b / avgvstin cigan dobrovolnie visnal is on ssedl poranv zdvdą ÿ vessli wdom / do stanislava kiezara, i sli na pietro, i vessli do komnati, i wzieli tam pass / srebrni vaczek, s zelesczi srebrnemÿ, piersczienÿ ssesscz nozenkÿ srebrne i rv/snicze, a vvaczkv bel zlothi vezloczie i taler, i moneti pvlkopi abo vie:/czei i zastavil cigan pass vedvv cervonich zlotich i wkopie moneti, a pier:/sczionkÿ wssesczi talerochc v zida v iacvba, a dvda zastavil vaczek znozenkamÿ / wkopie vzida Ale nievie vktorego tilko mv ten zid poviedzial czamvssczie / do mnie wssistkiego nieprziniesli, bo ia viem ktoremv zidovi zastavil tvoy / tovarziss, vaczek znozenkamÿ, dJtem visnal is vkradl svknie / dziką na vale i zastavil ią temvss zidovi iacvbovi wpvlgrzivniv / Jte[m] visnal is vkradl vewssi vbranie zamssove, i przedal ie tv wkracovi[e] / chlopv do wssÿ za :12: grossÿ, Jte[m] visnal is vkradl miecz vewssÿ / i przedal i chlopv do wssÿ za :12: grossÿ, Jte[m] visnal is vkradl vewssi / dvie svknÿ nieviesczie, iedna czarna adrvga modra i przedal ie dowssÿ / chlopv za zlothi, Jte[m] visnal is vkradl ve wssÿ, svknie chlopią czer/voną i przedal ią chlopv do wssÿ za pvlgrzivnÿ, Jte[m] visnal is / vkradl wskale, svknie zieloną nieviesczią i przedal ią dowssÿ za :12: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl vewssÿ za skalą svknie modrą i przedal ÿą / chlopv do wssÿ za pvlgrzivnÿ, Jte[m] visnal is vkradl ve wssÿ, / svknie Lvniską i przedal ią chlopv do wssÿ za grzivne, Jte[m] visnal / is vkradl ve wssÿ za pilczą svknie czervoną i przedal ią za 12 grossÿ / Jte[m] visnal is vkradl ve wssÿ svknie lvniską czervoną nieviesczią ÿ / przedal ią chlopv do wssÿ za grzivne, Jte[m] visnal is vkradl konia / wwssÿ wronego, i odbil go frimarkiem, Jte[m] visnal is vkradl / svknie wwssÿ czarną, i przedal ią za :6: grossÿ, Jte[m] visnal is vkra/dl wwssÿ svknie samodzielną i przedal ÿą za :8: grossÿ, Jte[m] visnal / na Cziganÿ is pospoliczie cradną svknie konie komori lvpią ken/di mogą czo vkrascz bo są vielczi zlodzieie, Jte[m] visnal is on od / mlodosczi svei kradl svknie kossvle czapkÿ czego mogl dostacz / czemv liczbi nimass ani pamietacz moze to visnal anieina:/czei istem ssedl na sąnd Bozi est svspensvs / ea d[ie] :2: septembrise // a paginacja oryginalna 52; b nad 1558 kreska pozioma; c r nadpisane nad skreśloną literą h; d pozostawione wolne miejsce; e–e wyjustowane do środka
76 Łaskiego, ubił ją w piątek, ale mu ją odjęto. A potem przyszedłszy w niedzielę wie- czór i zawarł się z nią w komorze tak, że ją długo bił, aż ją zamordował. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est decollatus.
36
20 VII 1558 Augustyn Cygan przyznaje się do kradzieży w domu Stanisława Kiezara oraz do innych tego rodzaju przestępstw, za co skazano go na powieszenie. [s. 64] Actum feria quarta die Sanctae Margarethae Anno Domini 1558 [20 VII]. Augustyn Cygan dobrowolnie wyznał, iż on szedł po ranu z Dudą i weszli w dom do Stanisława Kiezara. I szli na piętro, i weszli do komnaty, i wzięli tam pas srebrny, wacek z żeleści srebrnymi, pierścieni sześć, nożenki srebrne i rusz- nicę. A w wacku był złoty we złocie i talar, i monety pół kopy albo więcej. I za- stawił Cygan pas we dwu czerwonych złotych i w kopie monety, a pierścionki w sześciu talarach u Żyda, u Jakuba. A Duda zastawił wacek z nożenkami w kopie u Żyda, ale nie wie u którego. Tylko mu ten Żyd powiedział: „Czemuście do mnie wszystkiego nie przynieśli, bo ja wiem, któremu Żydowi zastawił twój towarzysz wacek z nożenkami”. Item wyznał, iż ukradł suknię dziką na wale i zastawił ją temuż Żydowi Jakubowi w pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł we wsi ubranie zamszowe i przedał je tu w Krakowie chłopu do wsi za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł miecz we wsi i przedał je chłopu do wsi za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł we wsi dwie suknie niewieście, jedna czarna, a druga modra, i przedał je do wsi chłopu za złoty. Item wyznał, iż ukradł we wsi suknię chłopią czerwoną i przedał ją chłopu do wsi za pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł w Skale suknię zieloną niewieścią i przedał ją do wsi za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł we wsi za Skałą suknię modrą i przedał ją chłopu do wsi za pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł we wsi suknię luńską i przedał ją chłopu do wsi za grzywnę. Item wyznał, iż ukradł we wsi za Pilicą suknię czerwoną i przedał ją za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł we wsi suknię luńską czerwoną niewieścią i przedał ją chłopu do wsi za grzywnę. Item wyznał, iż ukradł konia we wsi wroniego i odbił go frymarkiem. Item wyznał, iż ukradł suknię we wsi czarną i przedał ją za 6 groszy. Item wyznał, iż ukradł we wsi suknię samodzielną i przedał ją za 8 groszy. Item wyznał na Cy- gany, iż pospolicie kradną suknie, konie, komory łupią, kędy mogą co ukraść, bo są wielcy złodzieje. Item wyznał, iż on od młodości swej kradł suknie, koszule, czapki, czego mógł dostać, czemu liczby nie masz ani pamiętać może. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus a die 2 Sep- tembris [2 IX].
77 37
[s. 65a] die dominico post egidÿ anno d[omi]ni 1558 / stanislaw barthnik bel poimąn z avgistinem ciganem o zlodzie/istvo kteri bel vkradl cziele chlopv veglarzovi zvozv i slossarzovi na / stradomÿ svknie, a tak go ich miloscz kazali pvsczicz abi sie mial / polepssicz avienczei niekrascz, bo iesli sie nani doviedzą, nima / bicz inaczei karąn iedno na garle / a paginacja oryginalna 53
38
Actvm feria sexta postridie egidÿ anno Domini 1558a / Christow rodem scracova sin sebestiana ssimbora, dobrovolnÿe visnal / is on vkradl blasskovÿ na kaviorzech, trzi zlothe, drobnich pieniedzi, sskrzi:/nkÿ, i siodlo, i sprzinzele i dva garkÿ masla, siodlo przedal wborzenczie / kapiczi za :10: grossÿ
78 37
4 IX 1558 Sąd uwalnia Stanisława Bartnika, pomocnika skazanego Augustyna Cygana, od kary, pod warunkiem że nie powróci na drogę przestępstwa. [s. 65] Die Dominico post Aegidii Anno Domini 1558 [4 IX]. Stanisław Bartnik był pojmany z Augustynem Cyganem o złodziejstwo, któ- ry był ukradł cielę chłopu Węglarzowi z wozu i ślusarzowi na Stradomiu suknię, a tak go ich miłość kazali puścić, aby się miał polepszyć, a więcej nie kraść, bo jeśli się nań dowiedzą, nie ma być inaczej karany, jedno na gardle.
38
2 IX 1558 Krzysztof z Krakowa wyznaje popełnione przez siebie liczne kradzieże. Za wsta- wiennictwem „ludzi zacnych” wymierzono mu karę ścięcia przed ratuszem. Actum feria sexta postridie Aegidii Anno Domini 1558 [2 IX]. Krzysztof rodem z Krakowa, syn Sebastiana Szymbora, dobrowolnie wyznał, iż on ukradł Błażkowi na Kawiorach trzy złote drobnych pieniędzy, skrzynki i siodło, i sprężele, i dwa garnki masła. Siodło przedał w Borzęcie Kapicy za 10 groszy, ale mu pieniędzy nie dał, bo mu tu miał dać pieniądze w Krakowie, bo kamień wozi na zamek, a sprężele dał Grzybkowi w Sieprawiu, a masło przedał Jadwidze na Grodz- kiej ulicy, traczce1, za 12 groszy, a trzy złote strawił. Item wyznał, iż ukradł konia Święchowi z Osieka i przedał go Jelitkowej nad Dłubnią za trzy złote i z siodłem, które siodło ukradł Jugowi w Osieczanach. Item wyznał, iż ukradł Hanusowi rzeź- nikowi z Kleparza kopę pieniędzy i koszulę, i suknię. Koszulę i suknię schodził, a pieniądze strawił. Item wyznał, iż ukradł Sośninej na Kleparzu bramkę perłową i przedał ją Żydowi za 8 talarów. Item wyznał, iż ukradł na Kazimierzu Jakubowi, co na miejskich koniach służy, suknię i dwie koszule, i krzoskę. Koszulę jedną i suk- nię schodził, a drugą koszulę przedał za 10 groszy, a krzoskę za 14 groszy przedał. Item wyznał, iż ukradł Pachoniowi Janowi na Górnej Wsi dwie suknie, jedna szara, a druga błękitna luńska. Szarą przedał za 8 groszy, a błękitną luńską za złoty. Item wyznał, iż ukradł w Myślenicach Parsztulowi włók i przedał je na Rybitwach w Kra- kowie za 13 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Tandecie Turkowi trzy złote z wacka.
79 Jte[m] visnal is vkradl krzivieczkiemv :12: serow i przedal ie wkra/covie za :8: gr[oszy], Jte[m] visnal is vkradl kasprovi przed vielicz/ką kope pieniedzi sskrzinkÿb spvsską // [s. 66c] Jte[m] visnal is vkradl, wchorągviczi kaczmarzovi :8: serow i poiadl ie / idąncz do sąncza, Jte[m] visnal is vkradl pargstvlovi dvie skorze / skopove i przedal ie wcracovie za osm grossÿ, Jte[m] visnal is vkrad[l] / wbitomiv, slezakovÿ 8 talerow s skrzinkÿ, Jte[m] visnal is vkradl / na kleparzv :8: talerow fvrmanovÿ skalethy, Jte[m] visnal is / vkradl wmieiskich stainiach vczichonią fvrmanovÿ :16: zlotich / Jte[m] visnal is vkradl przekvpniovi tvardossovi, siodlo i dvie uzdzie / j przedal to wssiepraviv grzibkovi za siedmnasczie grossÿ / Jte[m] visnal is vkradl na tandeczie tvrcovei piersczionek i dvie / igliczi srebrne, Jte[m] visnal is vkradl sosnie na kleparzv, pvlczva[r]/ta zlotego skaletÿ, Jte[m] visnal is vkradl sosnie na kleparzv :4: / siekierÿ, i kope ssinalow, i przedal to nieviesczie na starei tan/deczie za dzieviecz grossÿ, Jte[m] visnal is vkradl sosnie na kle,,/ parzv dva zamkÿ i przedal ie na tandeczie za siedm grossÿ / Jte[m] visnal is vkradl wbiskvpich stainiach, trzi kossvle i recznÿk / i przedal ie slodownikovÿ, za dvanasczie grossÿ, Jte[m] visnal is / vkradl krzivieczkiemv, korzecz siemienia Lnianego i przedal ie / wmislimiczach za :7: grossÿ, Jte[m] visnal is vkradl hinkovÿ / Lÿske, i przedal ÿą wmislimiczacha [!] za :8: grossÿ, Jte[m] visnal is / vkradl wmislimiczach, v parsstela vozniczi pvltorÿ grzivnÿ, / Jte[m] visnal is vkradl na kleparzv ssvbke ssarą barankÿ podssÿ/tą i przedal ią na tandeczie za pvlgrzivnÿ, Jte[m] visnal is / vkradl barthkovei koped, zloti pieniedzi, Jte[m] visnal is vkradl / na kleparzv, karvathke dzika barankÿ podssitą, i gvnie, gvnie / przedal za :8: grossÿ, ea karvathke mv brath wziąlf do lagievnik / Jte[m] visnal is vkradl mączinskiemv waptecze :3: zlothe / Jte[m] visnal is vkradl, adamovi, pisarzovi tvrkovemv sląskich / pieniedzi, za pvltora talera, / Jte[m] visnal is vkradl wtaniach v kaczmarza sadlo i / przedal ie do sadlnich iath za 12 grossÿ / Jte[m] visnal is vkradl dziekcziarzovÿ wkrziskoviczach / pvlgrzivnÿ skalethÿ // [s. 67g] Jte[m] visnal is on zmlodosczi svei kradl svknie, kosvle miesskÿ / rzezal skalet vibieral, czemv liczbi nimass ani pamietacz moze / to visnal a nie inaczei, istem ssedl na sąnd bozi, A tak dla / prziczinÿ zacznich lvdzi iest sczieth przed ratvssem, a d[ie] :7: septembr[is] / a nad 1558 kreska pozioma; b ÿ napisane na literze ą; c paginacja oryginalna 54; d wyraz skre- ślony; e następuje znak odesłania <>; f następuje znak odesłania <>; g paginacja oryginalna 55
80 Item wyznał, iż ukradł Krzywieckiemu 12 serów i przedał je w Krakowie za 8 gro- szy. Item wyznał, iż ukradł Kasprowi przed Wieliczką kopę pieniędzy ze skrzyn- ki z puszką. [s. 66] Item wyznał, iż ukradł w Chorągwicy karczmarzowi 8 serów i pojadł je, idąc do Sącza. Item wyznał, iż ukradł Pargstulowi dwie skóry skopowe i przedał je w Krakowie za osiem groszy. Item wyznał, iż ukradł w Bytomiu Ślązakowi 8 talarów ze skrzynki. Item wy- znał, iż ukradł na Kleparzu 8 talarów furmanowi z kalety. Item wyznał, iż ukradł w miejskich stajniach u Cichonia furmanowi 16 złotych. Item wyznał, iż ukradł przekupniowi Twardoszowi siodło i dwie uzdy i przedał to w Sieprawiu Grzybko- wi za siedemnaście groszy. Item wyznał, iż ukradł na Tandecie Turkowej pierścio- nek i dwie iglice srebrne. Item wyznał, iż ukradł Sośnie na Kleparzu półczwarta złotego z kalety. Item wyznał, iż ukradł Sośnie na Kleparzu 4 siekiery i kopę szy- nalów i przedał to niewiaście na Starej Tandecie za dziewięć groszy. Item wyznał, iż ukradł Sośnie na Kleparzu dwa zamki i przedał je na Tandecie za siedem groszy. Item wyznał, iż ukradł w biskupich stajniach trzy koszule i ręcznik i przedał je słodownikowi za dwanaście groszy. Item wyznał, iż ukradł Krzywieckiemu korzec siemienia lnianego i przedał je w Myślenicach za 7 groszy. Item wyznał, iż ukradł Hynkowi łyżkę i przedał ją w Myślenicach za 8 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Myślenicach u Parsztela woźnicy półtory grzywny. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu szubkę szarą baranki podszytą i przedał ją na Tandecie za pół grzyw- ny. Item wyznał, iż ukradł Bartkowej złoty pieniędzy. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu karwatkę dziką baranki podszytą i gunię. Gunię przedał za 8 groszy, a karwatkę mu brat wziął do Łagiewnik. Item wyznał, iż ukradł Mączyńskiemu w aptece 3 złote. Item wyznał, iż ukradł Adamowi, pisarzowi turkowemu, śląskich pieniędzy za półtora talara. Item wyznał, iż ukradł w Toniach u karczmarza sad- ło i przedał je do sadlnich jat za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł dziegciarzowi w Krzyszkowicach pół grzywny z kalety. [s. 67] Item wyznał, iż on z młodości swej kradł suknie, koszule, mieszki rzezał, z kalet wybierał, czemu liczby nie masz ani pamiętać może. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. A tak dla przyczyny zacnych ludzi jest ścięty przed ratuszem, a die 7 Septembris [7 IX].
1 Traczka – tutaj: praczka.
81 39
Actvm feria quinta post epiff aniarvm a[nno] 1559 / francek wlocha rodem zbarv sin antoniego Bvtacza Dobrovolnie visnal is on vkradl / wbrzescziv v pana voievodi vigilenskiego dvie lisscze srebrne A iedna snich be/lla pozloczista i spvsczil ie na stlvczke i przedal srebro wpiotrkovie zlo:/tnikovÿ za czteri zlote i za osminasczie grossÿ / Jte[m] visnal is vkradl tv wkracovie v pana voievodi vigilenskiego talerz / srebrnÿ i zrąmbal ÿ na sstvkÿ i zastavil go czteri sstvkÿ v slvzebnÿ/ka ve dvv czervonich zlotich i wtalerze A zostathkiem go poimano / To visnal anieinaczei i stem ssedl na sąnd bozÿ e[st] svspensvs / ba d[ie] 17 ianvarÿ a[nno] q[no] svprab / a wyraz nadpisany na interlinii, wprowadzony za pomocą odsyłacza; b–b wyjustowane do pra- wego marginesu
40
Actvm feria secvnda post dominicam ocvli anno d[omi]ni 1559 / Barthoss rodem zlÿvssÿnÿ sin barthossow dobrovolnÿe visnal is on wponÿe:/dzialkow dzieni kÿedi J[eg]o K:[rólewska] M[o]scz wÿechal do Cracova ssedl skazimirza / na zamek godzine wnocz ÿ traffi l na ten czas kÿedi xziąndz podkan/czlerzÿ ÿechal s zamkv, ÿ ssedl za xziedzem nadol do dworv ÿ wssedl za /
82 39
12 I 1559 Franczek Włoch z Baru skazany za kradzież dwóch srebrnych łyżek oraz pieniędzy na karę powieszenia. Actum feria quinta post Epiphaniarum Anno 1559 [12 I]. Franczek Włoch rodem z Baru, syn Antoniego Butacza, dobrowolnie wyznał, iż on ukradł w Brześciu [Litewskim] u pana wojewody wileńskiego1 dwie łyżki srebrne. A jedna z nich była pozłocista, i spuścił je na stłuczkę, i przedał srebro w Piotrkowie złotnikowi za cztery złote i za osiemnaście groszy. Item wyznał, iż ukradł to w Krakowie u pana wojewody wileńskiego talar srebrny i zrąbał je na sztuki, i zastawił go. Cztery sztuki u służebnika we dwu czerwonych złotych i w ta- larze. A z ostatkiem go pojmano. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus a die 17 Ianu- arii Anno quo supra [17 I].
1 Wojewodą wileńskim w latach 1551–1565 był Mikołaj Radziwiłł Czarny (H. Lule- wicz, PSB, t. 30, s. 335–347).
40
27 II 1559 Bartosz z Lusiny zeznaje o kradzieży pieczęci koronnej oraz o innych swoich przestęp- stwach, za co skazano go na karę czterokrotnego piętnowania na czole, piersiach i ple- cach na wiertelach (kwartałach) krakowskiego rynku oraz na powieszenie na szubienicy. Actum feria secunda post Dominicam Oculi Anno Domini 1559 [27 II]. Bartosz rodem z Lusiny, syn Bartoszów, dobrowolnie wyznał, iż on w ponie- działków dzień, kiedy Jego Królewska Mość wyjechał do Krakowa, szedł z Ka- zimierza na zamek godzinę w noc i trafi ł natenczas, kiedy ksiądz podkanclerzy1 jechał z zamku. I szedł za księdzem na dół do dworu, i wszedł za księdzem na górę do gmachu. Tamże obaczył, kiedy ksiądz zdjął mieszek złotogłowy z się i wacek aksamitny od siebie odpasał i położył na stole, a czapkę położył podle tych rze- czy. Tak że on wszedł do izby i skrył się za piec. Potem ksiądz poszedł do innego gmachu, a w izbie nie ostał nikt. Tak że on wziął wacek aksamitny i mieszek złoto- głowy, [s. 68] w którym była pieczęć królewska, u której były dwa łańcuszki złote, i poszedł z tymi rzeczami precz. I przyszedł na cmentarz do Świętej Trójcy. Tamże wacek zarzucił, w którem nie nalazł jacy chustkę, także i z chustką zarzucił. Tak że szedł do Nowej Brony. Ale iż miasto było zamknione, wrócił się zaś na zamek.
83 takze przessedl przes ząmek na kazimirz ÿ przÿ/ssedl do vezowkÿ, ÿ schoval miessek spieczeczią, na zadzi pod stolecz po,,/trzebnÿ, A wstawssÿ rano wziąl tho zass, ÿ ssedl do wssÿ do domv ÿ wlozil / do brogv pod sÿano, A potem wziąwssÿ pieczecz ÿ stvkl ÿą wstainÿ na / progv, a potem drvgiego dnia wstawssÿ ÿ ssedl do bochnie, A przÿssedssÿ / do zidow przedaval zidovÿ lanczvch zlothÿ odervawssÿ od pieczeczÿ potem / go zid pital ÿze mass tego vienczeÿ, a on mv vkazal wssistko ÿ spiecze:/czią, i chczial od zida :50: zlotich azid mv daval :30: zlotich takze zido/ vie dalÿ znacz do pana podzvpka tak ze go pąn podzvpek poÿmal A / potem pan pdzvpek wziąl pieczecz ÿ zlanczvskÿ odzidow ÿ prziniosl / ÿą do Cracova na ząmek, tak ze go groczczi prziniesli na ząmek, A / s ząmkv go thv zdąno na doll / Jte[m] visnal is vkradl wkencziech zlotich :56: skobielą ÿ przegral ÿe / na kazimÿrzv do ffi rka, Ale mienÿl ze ÿe naniem fallsÿvie vigral / Jte[m] visnal is vkradl lisske panv lvtomirskiemv ÿ przedal ÿą zlo/tnikovÿ za pvltrzeczia zlotego / Jte[m] visnal is vkradl vzlotnika kvbek srebrnÿ ÿ zastavil go vzida / iacvba wpvlczvarthv zlotem / Jte[m] visnal is vkradl vpana voievodi Cracowskiego kvbek srebr/nÿ pozloczistÿ ÿ zastavil go v zida iacvba wpvlczvarthv zlotem / Jte[m] visnal is on vkradl bvlave srebrem opravioną ÿ oblvpal snieÿ / srebro ÿ spvsczil ie vzlotnika na stradomiv, Potem go tv poimano / ÿ stem srebrem ÿ siedzial tv dlvgo Ass go potem vipraviono / Jte[m] visnal is vkradl dva lanczvsskÿ zlothe wkrpczinskiei kamieniczÿ / Ale iss sie nani doviedzieli, ÿ poimali go do kamienicze ÿ wroczil / ÿe zassÿe takze go ten dobrÿ pąn garlem daroval ÿ pvsczil go a / nÿe dal go sadzacz, Th o visnal anieinaczeẏ ÿ stem ssedl na sąd / bozÿ Za iego zle vczinkÿ vozono go na vozie okolo rinkv, A / na kazdem viertelv pieczetovano go na czelle ÿ na obv pierssiach / ÿ czvarta na pleczach potem iest obiesson na ssvbienniczÿ // a paginacja oryginalna 56
41
[s. 69a] beodem dieb / Jacvb rodem od opatova zvblina sin stanislava zvka dobrovolnÿe visnal / iss vrznal trzi knaffl e na ząmkv w koscziele sktoremÿ go groczczi poima/lÿ, Jte[m] visnal is vkradl wprzemislv rvssinovÿ :4: zlote pieniedzi kto/re stravil a drvgie przegral, Jtem visnal is vkradl na strzelniczÿ czlo/viekv skalethi czervonÿ zlothÿ, Jtem visnal is vkradl volkvssv dvie / sstvcze
84 Tak że przeszedł przez zamek na Kazimierz i przyszedł do Wężowki, i schował mieszek z pieczęcią na zadź pod stolec potrzebny. A wstawszy rano, wziął to zaś i szedł do wsi do domu, i włożył do brogu pod siano. A potem wziąwszy pieczęć i stłukł ją w stajni na progu. A potem drugiego dnia wstawszy i szedł do Bochni. A przyszedłszy do Żydów, przedawał Żydowi łańcuch złoty, oderwawszy od pie- częci. Potem go Żyd pytał „Iż masz tego więcej?”, a on mu ukazał wszystko i z pie- częcią. I chciał od Żyda 50 złotych, a Żyd mu dawał 30 złotych. Tak że Żydowie dali znać do pana podżupka. Tak że go pan podżupek pojmał. A potem pan pod- żupek wziął pieczęć i z łańcuszki od Żydów i przyniósł ją do Krakowa na zamek. Tak że go grodzcy przynieśli na zamek. A z zamku go tu zdano na dół. Item wyznał, iż ukradł w Kętach złotych 56 z kobielą i przegrał je na Kazimie- rzu do Firka. Ale mienił, że je na nim fałszywie wygrał. Item wyznał, iż ukradł łyżkę panu Lutomirskiemu i przedał ją złotnikowi za półtrzecia złotego. Item wy- znał, iż ukradł u złotnika kubek srebrny i zastawił go u Żyda Jakuba w półczwartu złotem. Item wyznał, iż ukradł u pana wojewody krakowskiego2 kubek srebrny pozłocisty i zastawił go u Żyda Jakuba w półczwartu złotem. Item wyznał, iż on ukradł buławę srebrem oprawioną i obłupał z niej srebro, i spuścił je u złotnika na Stradomiu. Potem go tu pojmano i z tym srebrem i siedział tu długo, aż go potem wyprawiono. Item wyznał, iż ukradł dwa łańcuszki złote w Karpczyńskiej kamie- nicy. Ale iż się nań dowiedzieli i pojmali go do kamienicy, i wrócił je zasię. Tak że go ten dobry pan gardłem darował i puścił go, a nie dał go sadzać. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Za jego złe uczynki wożono go na wozie około rynku. A na każdem wiertelu pieczętowano go na czole i na obu piersiach, i czwarta na plecach. Potem jest obwieszony na szubienicy.
1 Ksiądz podkanclerzy – Filip Padniewski, podkanclerzy koronny w latach 1559–1562 (Spisy, urz. cent., nr 640, s. 109). 2 Wojewoda krakowski – w latach 1555–1561 był nim Stanisław Tęczyński (Spisy, woj. krak., nr 404, s. 107).
41
27 II 1559 Jakub z Ublinka od Opatowa za liczne kradzieże zostaje skazany na karę powieszenia. [s. 69] Eodem die [27 II]. Jakub rodem od Opatowa z Ublinka, syn Stanisła- wa Żuka, dobrowolnie wyznał, iż urżnął trzy knafl e na zamku w kościele, z któ- rymi go grodzcy pojmali. Item wyznał, iż ukradł w Przemyślu Rusinowi 4 złote pieniędzy, które strawił, a drugie przegrał. Item wyznał, iż ukradł na Strzelnicy człowieku z kalety czerwony złoty. Item wyznał, iż ukradł w Olkuszu dwie sztucze
85 plotna ÿ przedal ÿe cramarzovÿ svigvle za zlotÿ ÿ za karvathke / Jte[m] visnal is vkradl tv na rinkv chlopv skalethÿ zlothÿ pieniedzÿ / Jte[m] visnal is vkradl wÿaroczlaviv kvpczovÿ skalethi dva czervone slote ÿ da [!] / talarÿ, Jte[m] visnal is vkradl wÿaroczlaviv tacher thkanek axamitnich ÿ / przedal ÿe tamze cramarzovÿ za :20: grossÿ, Jte[m] visnal is on stovarzistvem / svem zÿąnkiem vsskÿem, thass ziąnkiem glovą zvoÿthkiem spolskÿ vkradlÿ / wÿaroczlaviv sto zlotich iednemv kvpczovÿ, ÿ rozdzielilÿ sie sniemÿ / Jte[m] visnal is vkradl zmaczkiem ssewczikiem wprzemislv ormianinovÿ :15: zlotich / Jte[m] visnal is vkradl wsąndomirzv chlopv zewssÿ trzi zlothe pieniedzi skalethÿ / Jte[m] visnal is vkradl wbvskv za visliczą trzi zlote ziemianÿnovÿ skalethi / Jte[m] visnal is vkradl thv wcracovie chlopv trzi zlote pieniedzi skaletÿ / Jte[m] visnal is vkradl wzatorze svkiennÿkovÿ arkabvs ÿ dziesÿecz grossÿ / Jte[m] visnal is vkradl, vopatowczv czloviekv dva czervone zlothe / Jte[m] visnal is vkradl wkossiczkach taler chlopv skalethÿ / Jte[m] visnal is vkradl wskarmirzv dvie grzivnie chlopv skalethÿ / Jte[m] visnal is vkradl wlvcovie :50: grossÿ chlopv skalethÿ / Jte[m] visnal is vkradl wvarcze dvadziesczia grossÿ xziedzv skalethÿ / Jte[m] visnal is vkradl wkrasnem stavie ssapharzovÿ dva talerÿ skalethÿ / Jte[m] visnal is vrznąl velvovie miessek niebello w niem iaczi trzi grosse ÿ / wssadzono go tam bello, Alego potem pvsczono Th o visnal anieinaczeÿ / ÿ stem ssedl na sąnd bozi, iest obiesson za iego zle vczinkÿ / a paginacja oryginalna 57; b–b wyjustowane do środka
42
aeodem diea / grzegorz rodem skaczicz sin ÿana brelle dobrovolnie visnal is on wmlodzieio/viczach v kaczmarza vkrenczil klothke v komorÿ, ÿ wziąl sskrzinÿe :7: tale:/row ktore mv wziento na kazimirzv na rathvss tam ze wzial svknie /
86 płótna i przedał je kramarzowi Swigule za złoty i za karwatkę. Item wyznał, iż ukradł tu na rynku chłopu z kalety złoty pieniędzy. Item wyznał, iż ukradł w Jarosławiu kupcowi z kalety dwa czerwone złote i dwa talary. Item wyznał, iż ukradł w Jarosła- wiu tacher tkanek aksamitnych i przedał je tamże kramarzowi za 20 groszy. Item wyznał, iż on z towarzystwem swym: z Jankiem Uszkiem, też z Jankiem Głową, z Wojtkiem z Polski1 ukradli w Jarosławiu sto złotych jednemu kupcowi i rozdzielili się z nimi. Item wyznał, iż ukradł z Maćkiem Szewczykiem w Przemy- ślu Ormianinowi 15 złotych. Item wyznał, iż ukradł w Sandomierzu chłopu ze wsi trzy złote pieniędzy z kalety. Item wyznał, iż ukradł w Busku [Zdroju] za Wiślicą trzy złote ziemianinowi z kalety. Item wyznał, iż ukradł tu w Krakowie chłopu trzy złote pieniędzy z kalety. Item wyznał, iż ukradł w Zatorze sukiennikowi arkabuz i dziesięć groszy. Item wyznał, iż ukradł w Opatowcu człowieku dwa czerwone złote. Item wyznał, iż ukradł w Koszyczkach talar chłopu z kalety. Item wyznał, iż ukradł w Skalbmierzu dwie grzywny chłopu z kalety. Item wyznał, iż ukradł w Łukowie 50 groszy chłopu z kalety. Item wyznał, iż ukradł w Warce dwadzieścia groszy księdzu z kalety. Item wyznał, iż ukradł w Krasnymstawie szafarzowi dwa talary z kalety. Item wyznał, iż urżnął we Lwowie mieszek. Nie było w nim jacy trzy grosze i wsadzono go tam było, ale go po tym puszczono. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Jest obwieszony za jego złe uczynki.
1 Prawdopodobnie z Wielkopolski.
42
27 II 1559 Grzegorz z Kaczyc wyznaje popełnione kradzieże, za co skazany został na śmierć przez powieszenie. Eodem die [27 II]. Grzegorz rodem z Kaczyc, syn Jana Brełe, dobrowol- nie wyznał, iż on w Młodziejowicach u karczmarza ukręcił kłódkę u komory i wziął ze skrzyni 7 talarów, które mu wzięto na Kazimierzu na ratusz. Tamże wziął suknię dziką karczmarzowi i samej dwa rąbki, i płótna trzydzieści [s. 70] miar, i półpięty, i rańtuch, i koszulkę, i kitlik. Suknię karczmarz wziął, rąbki przedał niewiaście za 6 groszy, płótno przedał paśnikowi na Stradomiu, łokieć po dwu szelągu. Kitlik przedał za półtrzecia grosza, a koszulkę za grosz. Item wyznał, iż ukradł w Cieślinie chłopu suknię czarną i siekierkę. Suknię scho- dził, a siekierkę mu ukradziono. Item wyznał, iż ukradł w Piroczycach wój- towi kożuch i przedał go za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Zagórzycach
87 kovalovÿ, siedm siekier ÿ wziąl mv ÿe platnerz / przed novą broną, Jte[m] visnal is vkradl wbathoviczach lanczvch ka/leczie ÿ przedal ÿ dowssÿ chlopv za :12: grossÿ, Jte[m] visnal is vkradl wol/ssenÿczÿ lanczvch Dvrzÿ, ÿ przedal ÿ na ogrodnikoch za :10: grossẏ / Jtem visnal is vkradl wdzieslaviczach, wlodarzovÿ pvltrzeczia polczia mie/ssa dva przedal do michalovicz za trzi viardvnkÿ, a pvlpolczia sam / zÿadl, Jte[m] visnal is vkradl wbibiczach vÿtholthovÿ kozvch ÿ lan,,/czvch, kozvch przedal za :15: grossÿ a lanczvch za :6: grossÿ / Jte[m] visnal is vkradl wlvcziczach :6: gessÿ ÿ przedal ÿe na krovodrzẏ / po dvv grossv, Jtem visnal is vkradl wssiecziechoviczach panv / plazie lanczvch, ÿ przedal ÿ wmichaloviczach pendzisskovÿ, za 7 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl wssiecziechoviczach chlopv siedm grossÿ ska/lethÿ, Th o visnal anieinaczeÿ istem ssedl na sąnd bozÿ / a za iego zle vczinkÿ wziąl svą zaplathe iest obiesson / a–a wyjustowane do środka; b wyraz wyjustowany do prawego marginesu; c paginacja orygi- nalna 58; d wyraz skreślony
43
Actvm feria sexta ante Dominicam letare anno d[omi]ni 1559a / valanti rodem strambek sin micolaia pavelka dobrovolnie visnal / is on s stanislavem rzeznikiem ktori zginąl vvieliczcze vkradli
88 kowalowi siedem siekier i wziął mu je płatnerz przed Nową Broną. Item wyznał, iż ukradł w Batowicach łańcuch Kalecie i przedał je do wsi chłopu za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Olszanicy łańcuch duży i przedał je na Ogrodnikach za 10 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Dziesławicach włodarzowi półtrzecia poł- cia mięsa. Dwa przedał do Michałowic za trzy wiardunki, a pół połcia sam zjadł. Item wyznał, iż ukradł w Bibicach Witoldowi kożuch i łańcuch. Kożuch przedał za 15 groszy, a łańcuch za 6 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Łuczycach 6 gęsi i prze- dał je na Krowodrzy po dwu groszu. Item wyznał, iż ukradł w Sieciechowicach panu Płazie łańcuch i przedał je w Michałowicach Pendziszkowi za 7 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Sieciechowicach chłopu siedem groszy z kalety. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. A za jego złe uczynki wziął swą zapłatę. Jest obwieszony.
43
3 III 1559 Walenty z Trąbek, syn Mikołaja Pawełka, wyznaje popełnione kradzieże, za które został skazany na karę szubienicy. Actum feria sexta ante Dominicam Laetare Anno Domini 1559 [3 III]. Walenty rodem z Trąbek, syn Mikołaja Pawełka, dobrowolnie wyznał, iż on ze Stanisławem Rzeźnikiem, który zginął w Wieliczce, ukradli w szczygłowskim młynie trzy wory żyta i dwa wory pszenicy. I przynieśli je do gumna tego Walen- tego, i ukopali dół w słomie w brogu. Tamże to zboże włożyli i przykryli słomą, które zboże nazajutrz nalazł z urzędem pan Książnicki i dano go było o to wsadzić w Trąbkach, aż go tam potem gromada wyręczyła na sprawę. Item wyznał, iż do niego przyniósł włodarz Wójtkowicz blachę ołowianą i kazał mu ją zanieść do Gdowa do Janka Młyńskiego do [s. 71] młyna, ale nie zastał młynarza samego i dał tę blachę bratu młynarzowemu, bo mu miał dać ryb ten młynarz za tę blachę, ale nie dał. Item wyznał, iż on z nieboszczykiem Stanisławem Rzeźnikiem odno- sili kopę pszenicy z gumna Koziełkowskiego i omłócili ją. I namłócili pszenicę z korzec wielicki i przedali pszenicę w Wieliczce za pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł w on drugi rok owcę u pana Osieckiego i zabił ją, i zjadł mięso z niej. Item wyznał, iż on z tymże włodarzem Wójtkowiczem ukradli trzy kopy żyta i na- młócili go czwiertnię, i przedali żyto za pół grzywny. Item wyznał, iż on z tymże włodarzem, kiedy młócili [w] Wiatowicach, ukradli czwiertnię żyta i przedali ją
89 gospodarzovÿ za pvlgrziwnÿ / Jte[m] visnal is odnossÿl pvlkopi psenÿcze do svego gvmna, z gvmna kozielkowskÿegod / Jte[m] visnal is vidarl dziadovi :12: grossÿ skalethi na drodze / Jte[m] visnal is vkradl wniepolomiczach czapniczcze pvltori grzivni pieniedzi / tho visnal a nieinaczeÿ ÿ stem ssedl na sąnd bozi est svspensvs / a nad 1559 pozioma linia; b wyraz nadpisany na interlinii, wprowadzony za pomocą odsyła- cza; c paginacja oryginalna 59; d go wpisane poniżej na interlinii, przy prawym marginesie
44
Actvm feria tercia post dominicam ivdica anno D[omi]ni 1559a / stanislaw rodem z orzechova sin vavrzincza zaka Dobrovolnie visnal / iss on kiedi gorzalo na rogaczkiei vliczi vkradl skrzinke zieloną ÿ zaniosl / ÿą do svei komorÿ tam ze ÿą vilvpal ÿwzial snieÿ dva passÿ ieden / srebrnÿ a drvgi thkanicza zlota ze srebrnem zanklem, ÿ vaczek wkto/rem bellÿ trzi piersczienÿe, ÿ dva czepcza, ÿ iglicze srebrną ÿ zasta/vil tho vzida ÿzaaka wpiąnczi zlotich, A biale chvsti vethkawssÿ ve / dva vorÿ ÿ zaniosl ÿe na piasek do klasstora tam ze ie dal schovacz / mieniącz abÿ iego wlasne bellÿ, tho visnal a nieinaczei ÿ sstem ssedl / na sąnd bozÿ e[st] svspensvsb // a nad 1559 pozioma linia; b następuje ¼ strony wolna
45
[s. 72a] Actvm feria qvarta post festvm pasche anno 1559b / Jan rodem spoznania sin Marczina kaletnika Dobrovolnie / visnal is on zmoviwssÿ sie zmanigoczem vrzneli dva knaffl a / wkoscziele na zamkv v giermaka, manigocz ziednem kna/ffl em vcziekl, a iego zdrvgiem knaffl em tass znozem poimano / tam ze wkoscziele na ząmkv / Jte[m] visnal is vkradl panv zadorskiemv slvząncz
90 gospodarzowi za pół grzywny. Item wyznał, iż odnosił pół kopy pszenicy do swe- go gumna z gumna Koziełkowskiego. Item wyznał, iż wydarł dziadowi 12 groszy z kalety na drodze. Item wyznał, iż ukradł w Niepołomicach czapniczce półtora grzywny pieniędzy. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
44
14 III 1559 Stanisław z Orzechowa, syn Wawrzyńca Żaka, skazany na śmierć przez powieszenie za kradzież skrzynki w czasie pożaru w mieście. Actum feria tertia post Dominicam Iudica Anno Domini 1559 [14 III]. Stanisław rodem z Orzechowa, syn Wawrzyńca Żaka, dobrowolnie wyznał, iż on, kiedy gorzało na Rogackiej ulicy, ukradł skrzynkę zieloną i zaniósł ją do swej komory. Tamże ją wyłupał i wziął z niej dwa pasy, jeden srebrny, a drugi tkanica złota ze srebrnym, z anklem, i wacek, w którym były trzy pierścienie, i dwa czepce, i iglicę srebrną i zastawił to u Żyda Izaaka w pięciu złotych. A białe chusty wet- kawszy we dwa wory i zaniósł je na Piasek do klasztoru. Tamże je dał schować, mieniąc, aby jego własne były. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
45
29 III 1559 Wyznania Jana z Poznania, syna Marcina kaletnika, o popełnionych przez niego licznych kradzieżach, za które skazano go na powieszenie. [s. 72] Actum feria quarta post festum Paschae Anno 1559 [29 III]. Jan rodem z Poznania, syn Marcina kaletnika, dobrowolnie wyznał, iż on, zmówiwszy się z Manigoczem, urżnęli dwa knafl e w kościele na zamku u giermka. Manigocz z jednym knafl em uciekł, a jego z drugim knafl em, też z nożem pojma- no tamże w kościele na zamku. Item wyznał, iż ukradł panu Zadorskiemu, służąc
91 vniego ossm czervonich / zlotich ÿ vcziekl precz od niego / Jte[m] visnal is vkradl panv vitoslawskiemv piecz czervonich zlo:/tich skalethi ÿ karvathke czarną wloską lissÿ podssitą: ÿ / przedal ÿą za ossm zlotich ÿ przegral wssistkÿ pieniądze / Jte[m] visnal is vkradl zvpąn lvniskÿ czervonÿ svkno podniem / zielone wpiotrkovie v pana voievodi cracowskiego ktorÿ / vissial za pieczem ÿ ostavil go v hanvsa barvierza na podzam/czv wlekarstvie / Jte[m] visnal is vkradl wpiotrkovie kabath adamasskovÿ czarny / ÿ przedal ÿ legvthkoveÿ na podząmczv za pvltrzeczia zlotego ata / viedziala is kradzionÿ bell / Jte[m] visnal is vkradl wpiotrkovie vbranie lvniskie czervone / ziberczvchem ÿ skitaïką, ÿ przedal ie legvthkoveÿ za zlothi a / ta viedziala ze kradzione bello / Jte[m] visnal is vkradl
92 u niego, osiem czerwonych złotych i uciekł precz od niego. Item wyznał, iż ukradł panu Witosławskiemu pięć czerwonych złotych z kalety i karwatkę czarną włoską lisy podszytą. I przedał ją za osiem złotych, i przegrał wszystkie pieniądze. Item wyznał, iż ukradł żupan luński czerwony, sukno pod nim zielone, w Piotrkowie u pana wojewody krakowskiego1, który wisiał za piecem, i ostawił go u Hanusa barwierza na Podzamczu w lekarstwie. Item wyznał, iż ukradł w Piotrkowie kabat adamaszkowy czarny i przedał je Legutkowej na Podzamczu za półtrzecia złote- go, a ta wiedziała, iż kradziony był. Item wyznał, iż ukradł w Piotrkowie ubranie luńskie czerwone z iberczuchem i z kitajką. I przedał je Legutkowej za złoty, a ta wiedziała, że kradzione było. Item wyznał, iż ukradł w Krasnymstawie ziemiani- nowi, a on grał farynę, pięć złotych monety z płóciennym mieszkiem. Item wy- znał złodziei, których znał, a wiedział pewnie, którzy kradną dobre ludzi: Maciek Szewczyk, Manigocz, Wójt, Głowa Jan, Strączek Krzysztof, ten Legutkową zapo- mógł kradzieżą. Owa wszyscy, którzy się tam chowają u Legutkowej, u Stolarki, u Filipa cieśli, u Chromej Barbary, to wszystko złodzieje wielcy. [s. 73] Item wyznał, iż ukradł w Krasnymstawie siodlarzowi delię błękitną i ubranie. I dał je przedziaławać krawcowi, ale je krawiec poznał. Item wyznał, iż ukradł we Lwowie mieszczaninowi w kościele czapkę kunią i przedał ją tamże we Lwowie Żydowi za trzy talary. Item wyznał, iż ukradł służebnikowi kord, ale nie wie, czyj to służebnik. Item wyznał, iż on, służąc klucznikowi królowej węgier- skiej2, ukradł mu cztery złote pieniędzy z trzosu. Item wyznał, iż ukradł na Mi- kołajskiej ulicy u pana Cikowskiego kucharzowi karwatkę czerwoną i dał ją prze- dawać Jana Grockiego żonie na Tandetę. I dała za nią pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł u pana Barzego krawcowi żupan brunatny włoski ze złotemi pętlicami i zastawił go u Żydów we trzech złotych. Item wyznał, iż urżnął [w] Warszawie cztery knafl e, dwa białe, a dwa pozłociste, i przedał je tamże mieszczaninowi za 44 grosze. Item wyznał, iż on, chodząc za pany do kamienic, kradł przestawki, konewki, dziewkom koszulki, czemu liczby nie masz ani pamiętać może. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
1 Wojewoda krakowski – w latach 1555–1561 był nim Stanisław Tęczyński (Spisy, woj. krak., nr 404, s. 107). 2 Królowa węgierska – Izabela Jagiellonka, zamężna z Janem Zapolyą, królem Węgier.
93 46
Eodem die Xrzisstow rodem skassk sin piotra kasskiego dobro/volnie visnal, is vkradl panv xrzisstoff ovÿ plichczie :4: zlote slvząncz mv / Jtem visnal is vkradl panv siroczkiemv :6: zlotich skalethi wkownaczie / Jte[m] visnal is vkradl na kazimirzv v miessczanina stvczke srebra / na stole, idal ie schovacz xrzisstoff ovÿ legvthcze ale sobie dal niem / kord opravicz / Jte[m] visnal is vkradl iednemv panv warssawie :9: talarow skaleti / Jte[m] visnal is vkradl na kleparzv chlopv trzi zlote schvstką / Jte[m] visnal is vkradl na groczkiei vliczi v dzieczieczia piersczio/ nek zlothi ÿ przedal go zidovÿ za zlothi // [s. 74a] Jte[m] visnal is vkradl iednemv vągrzinovÿ drobnich pieniedzi ve:/gierskich ÿ doniosł ie do zida pvdla idal mv zanie zlothi / Jte[m] visnal is on iadancz ziednem ziemianinem vkradl mv wgroÿ/ czv ssescz czervonich zlotich zmacherziną ÿ stravil ÿe vle/gvthkovei a zavbranie iei dal czervonÿ zlothi ktore bello od iana / Jte[m] visnal is vkradl wlvblinie kope chlopv aon vkramv stal targviąncz / Jte[m] visnal is, on przÿechawssÿ ziednem wlochem do skarmirza vkrad[l] / dva czervone zlote zvaczka na noczlegv / Jte[m] visnal is vkradl wsochaczovie lissÿczkiemv :4: zlote pieniedzi schvstką / Jte[m] visnal is vkradl warssavie :10: zlotich pieniedzi a on ie polozil na / ff vtrze a drvgie ff vtra przedaval kvpczovÿ / Jte[m] visnal is vkradl wlvblinie litvinovi :13: zlotich, aon konie / placząncz odssedl zvorkiem pieniedzi na stole / Jte[m] visnal is vkradl na kracowskiem ząmkv wrokÿ ossm zlo/tich ziemianinovÿ skalethi siedząndz podle niego / Jte[m] visnal is vkradl warssavie delią blekitną lvniską ÿ / przedal ÿą tamze Miesczaninovÿ za trzi zlothe / Jte[m] visnal is vkradl ziemianinovi na noczlegv wpieniczo/vie :4: piersczionkÿ zlote a bellÿ wnich kamikÿ ÿ przedal / ÿe zidovy pvdlovÿ za ossm zlotich monethi / Jte[m] visnal is vkradl wpolaniczv chlopv pieniedzi kope / skalethi Th o visnal anieinaczei istem idzieb ssedl / na sąnd bozi e[st] svspensvs / a paginacja oryginalna 62; b wyraz skreślony
94 46
29 III 1559 Wyznania Krzysztofa z Kaski o popełnionych kradzieżach, za które skazano go na karę powieszenia. Eodem die [29 III]. Krzysztof rodem z Kaski, syn Piotra Kaskiego, dobrowolnie wyznał, iż ukradł panu Krzysztofowi Plichcie 4 złote, służąc mu. Item wyznał, iż ukradł panu Sirockiemu 6 złotych z kalety w komnacie. Item wyznał, iż ukradł na Kazimierzu u mieszczanina sztuczkę srebra na stole i dał je schować Krzysztofowi Legutce, ale sobie dał nim kord oprawić. Item wyznał, iż ukradł jednemu panu [w] Warszawie 9 talarów z kalety. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu chłopu trzy złote z chustką. Item wyznał, iż ukradł na Grodzkiej ulicy u dziecięcia pierścionek złoty i przedał go Żydowi za złoty. [s. 74] Item wyznał, iż ukradł jednemu Wę- grzynowi drobnych pieniędzy węgierskich i doniósł je do Żyda Pudla, i dał mu za nie złoty. Item wyznał, iż on, jadąc z jednym ziemianinem, ukradł mu w Grójcu sześć czerwonych złotych z macherzyną i strawił je u Legutkowej, a za ubranie jej dał czerwony złoty, które było od Jana. Item wyznał, iż ukradł w Lublinie kopę chłopu, a on u kramu stał, targując. Item wyznał, iż on, przyjechawszy z jednym Włochem do Skalbmierza, ukradł dwa czerwone złote z wacka na noclegu. Item wyznał, iż ukradł w Sochaczewie Lisieckiemu 4 złote pieniędzy z chustką. Item wyznał, iż ukradł [w] Warszawie 10 złotych pieniędzy, a on je położył na futrze, a drugie futra przedawał kupcowi. Item wyznał, iż ukradł w Lublinie Litwinowi 13 złotych, a on, konie płacąc, odszedł z workiem pieniędzy na stole. Item wy- znał, iż ukradł na krakowskim zamku w roki osiem złotych ziemianinowi z kalety, siedząc podle niego. Item wyznał, iż ukradł [w] Warszawie delię błękitną luńską i przedał ją tamże mieszczaninowi za trzy złote. Item wyznał, iż ukradł ziemiani- nowi na noclegu w Pińczowie 4 pierścionki złote, a były w nich kamyki. I przedał je Żydowi Pudlowi za osiem złotych monety. Item wyznał, iż ukradł w Połańcu chłopu pieniędzy kopę z kalety. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
95 47
Actvm feria sexta an[te] dominicam qvartam post trinitatis / a1 5 5 9a / piotr voit rodem zokrzei sin iendrzeia niedzialka Dobrovolnie / visnal is vkradl wrzessovie zidovi trzi kvnÿ ÿ trzi czervone zlote / kvnÿ przedal kramarzovi tamze zidovi za trzi vierdvnkÿ / Jte[m] visnal is vkradl wrzessovie inssemv zidovi :5: zlotich selą/gow zvorkiem ÿ czteri piersczionkÿ srebrne // [s. 75b] Jte[m] visnal is on stovarzistvem svem sstanislavem brzvchan/skiem z iąnkiem litvinkiem viwlekli na kleparzv ssvbke czamle/tovą oknem ÿ vbranie stametove modre ssvbke zastavili vzida / pvdla ve trzech zlotich, a vbranie w osminasczie gr[oszy] vtegoss zida / Jte[m] visnal is vkradl woÿniczv :7: zlotich chlopv zmacherziną na vozie / Jte[m] visnal is vkradl kord zesrebrem na kleparzv izastavilgo vzida / pvdla wczterech talaroch / Jte[m] visnal is vkradl na kleparzv dva arkabvzi zvozv ÿ zastavil / ie v zida pvdla ve zlotem / Jte[m] visnal is vkradl v pana orazowskiego kope ÿ :7: knaffl i / Jte[m] visnal is vkradl na :s: iana vliczi :10: zlotich fvrmanovi skaleti / Jte[m] visnal is vkradl dvie svkni ssare chlopv zvozv, iedne przedal za :15: / gr[oszy] a drvgą za 12 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl kord na vozie chlopv ÿ przedal ÿ za :7: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl spiotrem niemczem wzatorze :7: zlotich chlopv / Jte[m] visnal is vkradl s sczepane[m] kvkvlką polecz miessa vewssÿ / ÿ pokraÿali go na sstvkÿ ÿ sprzedali na stradomiv / Jte[m] visnal is vkradl wlvblinie kordc ÿ kolpaczek axamitnÿ / ÿ przedal to wlvblinie pasnikovÿ za :43: gr[osze] / Jte[m] visnal is vkradl s ssewczikiem maczkiem wmiechovie kordy / dva ÿ :18: grossÿ ieden zastavili w 8 gr[oszy] adrvgi darovali gospo/darzovÿd / Jte[m] visnal is vkradl wmiechovie chlopv kalete bello / wnieÿ pieniedzi zloti / Jte[m] visnal is vkradl wiendrzeiovie trzi zlote skaleti chlopv / Jte[m] visnal is vkradl w lecznei kovalovÿ :5: zlotich skalethi / Jte[m] visnal is vkradl chlopv zvozv piecz miar svkna dzikiego / ÿ sstvczke plotna svkno przedal za
96 47
16 VI 1559 Piotr Wójt z Okrzei, syn Jędrzeja Niedziałka, wyznaje popełnione przez siebie kra- dzieże i zostaje skazany na powieszenie. Actum feria sexta ante dominicam quartam post Trinitatis 1559 [16 VI]. Piotr Wójt rodem z Okrzei, syn Jędrzeja Niedziałka, dobrowolnie wyznał, iż ukradł w Rzeszowie Żydowi trzy kuny i trzy czerwone złote. Kuny przedał krama- rzowi tamże Żydowi za trzy wiardunki. Item wyznał, iż ukradł w Rzeszowie insze- mu Żydowi 5 złotych szelągów z workiem i cztery pierścionki srebrne. [s. 75] Item wyznał, iż on z towarzystwem swym, ze Stanisławem Brzuchańskim, z Jankiem Litwinkiem wywlekli na Kleparzu szubkę czamletową oknem i ubranie stameto- we modre. Szubkę zastawili u Żyda Pudla we trzech złotych, a ubranie w osiem- naście groszy u tegoż Żyda. Item wyznał, iż ukradł [w] Wojniczu 7 złotych chłopu z macherzyną na wozie. Item wyznał, iż ukradł kord ze srebrem na Kleparzu i za- stawił go u Żyda Pudla we czterech talarach. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu dwa arkabuzy z wozu i zastawił je u Żyda Pudla we złotym. Item wyznał, iż ukradł u pana Orazowskiego kopę i 7 knafl i. Item wyznał, iż ukradł na Świętego Jana uli- cy 10 złotych furmanowi z kalety. Item wyznał, iż ukradł dwie suknie szare chłopu z wozu. Jedną przedał za 15 groszy, a drugą za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł kord na wozie chłopu i przedał je za 7 groszy. Item wyznał, iż ukradł z Piotrem Niemcem w Zatorze 7 złotych chłopu. Item wyznał, iż ukradł ze Szczepanem Ku- kułką połeć mięsa we wsi i pokrajali go na sztuki, i przedali na Stradomiu. Item wyznał, iż ukradł w Lublinie kord i kołpaczek aksamitny i przedał to w Lublinie paśnikowi za 43 groszy. Item wyznał, iż ukradł z Szewczykiem Maćkiem w Mie- chowie kordy dwa i 18 groszy. Jeden zastawili w 8 groszy, a drugi darowali gospo- darzowi. Item wyznał, iż ukradł w Miechowie chłopu kaletę. Było w niej pieniędzy złoty. Item wyznał, iż ukradł w Jędrzejowie trzy złote z kalety chłopu. Item wyznał, iż ukradł w Łęcznej kowalowi 5 złotych z kalety. Item wyznał, iż ukradł chłopu z wozu pięć miar sukna dzikiego i sztuczkę płótna. Sukno przedał za 20 groszy, a płótno za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu furmanowi ewar i zasta- wił go u Żyda Pudla we 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Okrzewiu pół grzywny pieniędzy. Item wyznał, iż ukradł w Okrzewiu 15 groszy. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
97 48
[s. 76a] bEodem Dieb / Manigocz Mathis rodem z vnikova sin micolaia drobini Dobrovol/nie visnal iss vrznąl miessek paniei czikowskieij wktorem bel lan/ czvssek zlothi ÿ trzi piersczienie, piersczienie dvv schoval v toma/sa Malarza na stradomiv, pod beczke kendi mlothv chovaią / ale go sąm tomas vipatrzil daiącz sviniom ÿ wziąl mv ie / atrzeczi dal iankovi krawczikovÿ ÿ przedal go temvss toma/sovÿ za grziwne A zlanczvsskiem go poimano na zamek / Jte[m] visnal is vkradl iąnkovÿ vsskovi 7 zlotich czervonich zmiesskiem / Jte[m] visnal is vkradl Maczkovi ssewczikovi :5: zlotich Monethi / Jte[m] visnal is vkradl wrzessovie nieviesczie taler zmiesska / Jte[m] visnal is vkradl chlopv trzi vierdvnkÿ zmiesska a on stal vkramv / Jte[m] visnal is vkradl zlitvinem iankiem wrzessovie kope pieniedzi / Jte[m] visnal is vkradl wkossiczkach chlopv zlothi zmacherziną / Jte[m] visnal is vkradl wtarnovie chlopv zlothi skalethi / Jte[m] visnal is vkradl na ząmkv iednei paniei taler zmiesska / Jte[m] visnal is vkradl xrzisstoff ovi :4: zlothe zmiesska idąncz do lvblina / Jte[m] visnal is vkradl zidovi na treczie cw rzesssoviec czvdzoziemskich pieniedzi :30: / ÿ orth zmiesska / Jte[m] visnal is vkradl na treczie zidovi zmacherziną orth ÿ 17 gr[oszy] mo/nethid / Jte[m] visnal is vkradl czvdzoziemczovi taler ȳ polzlotego czervone[go] wcrac[owie] / Jte[m] visnal is vkradl sssamsvnkiem zidovi pvlpienta talara / Jte[m] visnal is vkradl zvoithasskiem zvieliczkÿ kvpczovi wiarmark / a on thkąnkÿ kvpoval pvltrzeczia zlotego / Jte[m] visnal is vkradl nieviesczie zmiesska 20 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl e
98 48
16 VI 1559 Matys Manigocz z Unikowa, syn Mikołaja Drobiny, wyznał popełnione przez siebie kradzieże, za które skazano go na powieszenie. [s. 76] Eodem die [16 VI]. Manigocz Matys rodem z Unikowa, syn Mikołaja Drobiny, dobrowolnie wyznał, iż urżnął mieszek pani Cikowskiej, w którym był łańcuszek złoty i trzy pierścienie. Pierścienie dwa schował u Tomasza malarza na Stradomiu pod beczkę, kędy omłotu chowają, ale go sam Tomasz wypatrzył, dając świniom, i wziął mu je, a trzeci dał Jankowi Krawczykowi i przedał go temuż Tomaszowi za grzywnę. A z łańcuszkiem go pojmano na zamek. Item wyznał, iż ukradł Jankowi Uszkowi 7 złotych czerwonych z mieszkiem. Item wy- znał, iż ukradł Maćkowi Szewczykowi 5 złotych monety. Item wyznał, iż ukradł w Rzeszowie niewiaście talar z mieszka. Item wyznał, iż ukradł chłopu trzy wiar- dunki z mieszka, a on stał u kramu. Item wyznał, iż ukradł z Litwinem Jankiem w Rzeszowie kopę pieniędzy. Item wyznał, iż ukradł w Koszyczkach chłopu zło- ty z macherzyną. Item wyznał, iż ukradł w Tarnowie chłopu złoty z kalety. Item wyznał, iż ukradł na zamku jednej pani talar z mieszka. Item wyznał, iż ukradł Krzysztofowi 4 złote z mieszka, idąc do Lublina. Item wyznał, iż ukradł Żydowi na trecie w Rzeszowie cudzoziemskich pieniędzy 30 i ort z mieszka. Item wyznał, iż ukradł na trecie Żydowi z macherzyną ort i 17 groszy monety. Item wyznał, iż ukradł cudzoziemcowi talar i pół złotego czerwonego w Krakowie. Item wyznał, iż ukradł z Samsonkiem Żydowi półpiąta talara. Item wyznał, iż ukradł z Woj- taszkiem z Wieliczki kupcowi w jarmark, a on tkanki kupował, półtrzecia złote- go. Item wyznał, iż ukradł niewiaście z mieszka 20 groszy. Item wyznał, iż ukradł z Bosakiem arkabuz i dał zań Bosakowi pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł niewiaście z celbratem 18 groszy. Item wyznał, iż ukradł z Kiszką 7 złotych i dał mu z tego Kiszka 2½ złotego. Item wyznał, iż ukradł niewiaście 20 groszy, a ona sery przedawała. Item wyznał, iż urżnęli z Kiszką mieszek. Było w nim półtrze- cia złotego. Dał mu z tego Kiszka złoty. Item wyznał, iż ukradł chłopu z wozu suknię. Przedał ją za 14 groszy. Item wyznał, iż urżnęli z Samsonkiem niewiaście mieszek. Było w nim półtrzecia złotego i dał z tego Samsonek Manigoczowi złoty. Item wyznał, iż ukradli na cmentarzu z Jankiem Krawczykiem u Panny Maryi chłopu z kalety 18 groszy i dał z tego Krawczykowi 6 groszy. [s. 77] Item wyznał, iż ukradł z tymże Krawczykiem talar szotowy. Item wyznał, iż ukradł z tymże Krawczykiem krąg tkanek czerwonych i przedali je Żydowi Pudlowi za 5 złotych. Item wyznał, iż ukradł Żydowi tacher nożów wielkich węgierskich i przedał je za 15 groszy kramarzowi. Item wyznał, iż ukradł na Szpitalskiej ulicy 20 groszy chłopu ze stołu. Item wyznał, iż ukradł szpagę Niemcowi i przedał ją
99 za ta/lerh / Jte[m] visnal is vkradl zvalkiem :14: talarow ÿ dal mv: / stego valek taler, Th o visnal a nieinaczei i stem ssedl / na sąnd bozi / ie[st] svspensvsi / a paginacja oryginalna 64; b–b wyjustowane do środka; c–c nadpisane na interlinii, wprowa- dzone za pomocą odsyłacza; d nethi nadpisane na interlinii, wyjustowane do prawego margi- nesu; e–e skreślone; f–f nadpisane na interlinii, wprowadzone za pomocą odsyłacza; g paginacja oryginalna 65; h napisane poniżej na interlinii, wyjustowane do prawego marginesu; i–i wy- justowane do środka
49
aEodem Diea / Stanislaw boszak rodem zgolego volei sin valantego klicha / dobrovolnie visnal is vkradl arkabus na :s[więtego]: ÿana vliczi ÿ prze:/dal go manigoczovi za pvlgrziwni / Jte[m] visnal is vkradl s zigmvnthkiem arkabvs na :s[więtej]: anni vliczi / ÿ przedali go tomasovi malarzovi na stradomiv za pvlgrzivnÿ / Jte[m] visnal is vkradl przed tvorzianiską broną kord ze srebrem / zvozv belli prziniem dva noza i ssvaicza ze srebrem ÿ przedal go / zidovi pvdlovÿ za :14: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl chlopv zvozv miecz ÿ przedal ÿ zidovÿ / pvdlovÿ za :12: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl niemczovi spage przedal ÿa pvdlovÿ za / b10 gr[oszy]b / Jte[m] visnal is vkradl na tvorzianskiei vliczi miecz ÿ przedal go / tomasovi malarzovÿ za :14: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl na sserokiei vliczi mieczc svknie ÿ siekiere / svknie przedal za 10 gr[oszy] a siekiere za :2 gr[osze] / Jte[m] visnal is vkradl wchlebnich iathkach s czeli bratem :9: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl na kazimirzv pvlgrzivni scelbratem / Jte[m] visnal is vkradl na kleparzv zgarnvsskiem orth ÿ 5: gr[oszy] / monethid // [s. 78e] Jte[m] visnal is vkradl oponiczą chlopv zvozv ÿ przedal ÿą za :6: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl fvrmanovi zvozv svkinie czarną przedal ÿą za 2: / gr[osze] f / Jte[m] visnal is vkradl na kazimirzv ffl asse zvinem vino vipil: / a ffl asse przedal za 12 gr[oszy] xziendzu / Jte[m] visnal is vkradl kobierzecz ÿ dal go przedacz nieviesczie dala / mv ząni 6 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl Mazvrkovi svknie ssarą ÿ przedal za 7 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl v vagi lanczvch ÿ przedal ÿ za 7 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl skrawczikiem iankiem torbe bello / wniei dvoie plotno iedne przedali za 7 gr[oszy] a drvgie za 6 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl zvozniczką :20: gr[oszy] zmiesska chlopv / Jte[m] visnal is vkradl vantvch ÿ przedal go za :7: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl ssvbke ssarą na vozie chlopv ÿ przedal ÿą za 6 gr[oszy] /
100 za 15 groszy. Item wyznał, iż ukradł ze Staszkiem suknię dziką i przedali ją za talar. Item wyznał, iż ukradł z Walkiem 14 talarów i dał mu z tego Walek talar. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
49
16 VI 1559 Stanisław Bosak wyznaje popełnione kradzieże, za które zostaje skazany na karę śmierci przez powieszenie. Eodem die [16 VI]. Stanisław Bosak rodem z Gołej Woli, syn Walentego Kli- cha, dobrowolnie wyznał, iż ukradł arkabuz na Świętego Jana ulicy i przedał go Manigoczowi za pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł z Zygmuntkiem arkabuz na Świętej Anny ulicy i przedali go Tomaszowi malarzowi na Stradomiu za pół grzywny. Item wyznał, iż ukradł przed Tworzyjańską Broną kord ze srebrem z wozu. Były przy nim dwa noże i szwajca ze srebrem i przedał go Żydowi Pud- lowi za 14 groszy. Item wyznał, iż ukradł chłopu z wozu miecz i przedał je Ży- dowi Pudlowi za 12 groszy. Item wyznał, iż ukradł Niemcowi szpagę. Przedał ją Pudlowi za 10 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Tworzyjańskiej ulicy miecz i przedał go Tomaszowi malarzowi za 14 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Sze- rokiej ulicy suknię i siekierę. Suknię przedał za 10 groszy, a siekierę za 2 grosze. Item wyznał, iż ukradł w chlebnych jatkach z celbratem 9 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Kazimierzu pół grzywny z celbratem. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu z garnuszkiem ort i 5 groszy monety. [s. 78] Item wyznał, iż ukradł opończę chłopu z wozu i przedał ją za 6 groszy. Item wyznał, iż ukradł fur- manowi z wozu suknię czarną, przedał ją za 2 grosze. Item wyznał, iż ukradł na Kazimierzu fl aszę z winem. Wino wypił, a fl aszę przedał za 12 groszy księ- dzu. Item wyznał, iż ukradł kobierzec i dał go przedać niewiaście. Dała mu zań 6 groszy. Item wyznał, iż ukradł Mazurkowi suknię szarą i przedał za 7 groszy. Item wyznał, iż ukradł u wagi łańcuch i przedał je za 7 groszy. Item wyznał, iż ukradł z Krawczykiem Jankiem torbę. Było w niej dwoje płótna. Jedno przedali za 7 groszy, a drugie za 6 groszy. Item wyznał, iż ukradł z Woźniczką 20 gro- szy z mieszka chłopu. Item wyznał, iż ukradł rańtuch i przedał go za 7 groszy. Item wyznał, iż ukradł szubkę szarą na wozie chłopu i przedał ją za 6 groszy.
101 Jte[m] visnal is vkradl nieviesczie :7: gr[oszy] zmiesska / Jte[m] visnal is vkradl vaczek nieviesczie z piączią gr[oszy] / Jte[m] visnal is on kradl czapkÿ kossvle siekieri kalethi miesky / rzezal czemv liczbi nimass anÿ pamietacz moze, Th o / visnal anie inaczei istem ssedl na sand bozi e[st] svspens[us] / a–a wyjustowane do środka; b–b nadpisane poniżej na interlinii, wyjustowane do prawego mar- ginesu; c wyraz skreślony; d wyraz napisany poniżej na interlinii, wyjustowany do prawego marginesu; e paginacja oryginalna 66; f wyraz napisany poniżej na interlinii, wyjustowany do prawego marginesu
50
Tovarzisse Maczka manigocza piotra voÿta stasska / bossaka, Naprzod passtalanicze, kisska ten wlvblinie / kramÿ popalil, stassek golecz, stanislaw bartnik zmicha/alovicz, Marczin czo ma Gramovathą gembe kravecz / sramovathi brath vapiennikow, stranczek parssivÿ luca / czo go bello zdano o plotno s ząmkv ÿąn krawczik czo go / ocziecz na ząmkv vipravil od niegoviczi pvlmile / a na lewym marginesie następuje: krawÿecz
51
Actv[m] feria sexta postridie ascensionis d[omi]ni a[nn]o 1559a / stanislaw rodem skracova sin iana zisskÿ dobrovolnie visnal / is on ssedl do katha na gorzalke ÿ vkradl mv arkabvss o dvv / rvrach ÿ zastavil go vzida lazarza ve trzech vierdvnk / Jte[m] visnal is on stovarzistvem svem ziąnem czeczvgą spiotrem / tass stanislavem oba odlomzi dobeli sie do rvskiei cerekvie wlv/ blinie ÿ vkradli tam zapone iedvabną dvie galcze srebrne, za/pone przedali
102 Item wyznał, iż ukradł niewiaście 7 groszy z mieszka. Item wyznał, iż ukradł wa- cek niewiaście z pięciu groszy. Item wyznał, iż on kradł czapki, koszule, siekiery, kalety, mieszki rzezał, czemu liczby nie masz ani pamiętać może. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
50
[16 VI 1559] Wykaz nazwisk wspólników skazanych przestępców Maćka Manigocza, Staszka Bo- saka i Piotra Wójta. Towarzysze Maćka Manigocza, Piotra Wójta, Staszka Bosaka. Naprzód Pasz- talanicze, Kiszka, ten w Lublinie kramy popalił, Staszek Golec, Stanisław Bartnik z Michałowic, Marcin, co ma gramowatą gębę, Krawiec Sramowaty brat Wapien- ników, Strączek Parszywy, co go było zdano o płótno z zamku, Jan Krawczyk, co go ojciec na zamku wyprawił od Niegowici pół mili.
51
5 V 1559 Stanisław z Krakowa wyznał popełnione przez siebie kradzieże, za które skazano go na więzienie „w okowach”, po czym został uwolniony przez sąd. Actum feria sexta postridie Ascensionis Domini Anno 1559 [5 V]. Stanisław rodem z Krakowa, syn Jana Żiżki, dobrowolnie wyznał, iż on szedł do kata na gorzałkę i ukradł mu arkabuz o dwu rurach, i zastawił go u Żyda Ła- zarza we trzech wiardunkach. Item wyznał, iż on z towarzystwem swym: z Janem Czeczugą, z Piotrem, też Stanisławem, oba od Łomży, dobyli się do ruskiej cerkwi w Lublinie. I ukradli tam zaponę jedwabną, dwie gałcze srebrne. Zaponę przedali
103 wisliczi zidovi abraamovi za 8 zlotich a galkÿ / stanislaw schova ale mv ie gospodarz tamze vlvblinie nalasl / To visnal anieinaczei chodzil vokovach ale go ich miloscz / panovie kazali pvsczicz // a nad 1559 pozioma linia
52
[s. 79a] feria qvinta an[te] rogacionvm anno d[omi]ni 1559b / Macziei drabc rodem spisarzovei sin Marczina rzessotha dobrovolnie visnal is / zmicolaiem drabem tovarzissem svem ssli za kazimierz ÿ vkradli tam / dvoie zelaza plvzne ÿ radlicze ÿ dva svornia zelazne, ÿ lanvi od vozv / ÿ klothke ÿ prziniesli ie do cracova przedavacz tak ze stemÿ rzecza/mÿ poimano, Jte[m] viznal is vkradl wklimvntovie svknie Ma/kovą ÿ zchodzil ÿą, Jte[m] visnal is vkradl vostrovie kozvch ÿ / przedal go za :8: gr[oszy], Jte[m] visnal is vkradl v wskarmierzv czapke ÿ / schodzil ÿą, Jte[m] visnal is on robiącz wmogile na grabarcze ÿ / ssedl stovarzissem svem dobieniczicz ÿ vkradli owcze ÿ ziedlÿ ÿą / Jtem visnal is on idącz zvegier vkradli vewssÿ serow 20 ÿ ziedli ie / Jte[m] visnal is vkradl wbistrziczi bothi vozniczi ÿ schodzil ie / Jte[m] visnal is on zedviema draboma iednemv Mathvss a drvgie/mv stanislaw, vkradli wmoscziskach kocziel, ÿ zlrąmbali go ÿ prze/dali miedz na starei tandeczie za :15: gr[oszy], Jte[m] visnal is on / stemiss drabi vkradli wzakliczinie dva polczia miesa ÿ sprze/dali ie na kazimierzv pokraiawssÿ na srothi wzieli zanie trzi / vierdvnkÿ, Jte[m] visnal is on wssielczv na noczlegv vkradl / bothi, Miczke czamlethovą siekiere ÿ przedal to za pvldziessie/ta gr[osza] wssistko, Jte[m] visnal is on ÿdądz zvegier stovarzi/ssmÿ svemÿ ÿ nadessli na vinniczach czterech haidvkow ÿ vÿ/darli im :15: zlotich vągierskich, Th o visnal anieinaczei / chodzil vokovach, thak ze go potem ich miloscz panovie ka/zali volno vipvscziczd // a paginacja oryginalna 67; b nad 1559 pozioma linia; c wyraz nadpisany na interlinii, wpro- wadzony za pomocą odsyłacza; d następuje 5 wierszy wolnych
104 w Wiślicy Żydowi Abramowi za 8 złotych, a gałki Stanisław schował, ale mu je gospodarz tamże w Lublinie nalazł. To wyznał, a nie inaczej. Chodził w okowach, ale go ich miłość panowie kazali puścić.
52
27 IV 1559 Maciej z Pisarzowej wyznaje popełnione kradzieże, za które skazano go na więzie- nie „w okowach”, po czym uwolniono na polecenie sądu. [s. 79] Feria quinta ante Rogationum Anno Domini 1559 [27 IV]. Maciej drab rodem z Pisarzowej, syn Marcina Rzeszota, dobrowolnie wyznał, iż z Mikołajem drabem, towarzyszem swym, szli za Kazimierz i ukradli tam dwoje żelaza płużne i radlicę, i dwa sworznie żelazne, i łągwi od wozu, i kłódkę, i przy- nieśli je do Krakowa przedawać. Tak że [go] z tymi rzeczami pojmano. Item wy- znał, iż ukradł w Klimontowie suknię makową i schodził ją. Item wyznał, iż ukradł w Ostrowie kożuch i przedał go za 8 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Skalbmierzu czapkę i schodził ją. Item wyznał, iż on robiąc w Mogile na grabarce i szedł z to- warzyszem swym do Bieńczyc, i ukradli owcę, i zjedli ją. Item wyznał, iż on, idąc z Węgier, ukradli we wsi serów 20 i zjedli je. Item wyznał, iż ukradł w Bystrzycy boty woźnicy i schodził je. Item wyznał, iż on ze dwiema drabama, jednemu Ma- tusz, a drugiemu Stanisław, ukradli w Mościskach kocioł i zrąbali go, i przedali miedź na Starej Tandecie za 15 groszy. Item wyznał, iż on z tymiż draby ukradli w Zakliczynie dwa połcia mięsa i sprzedali je na Kazimierzu, pokrajawszy na szro- ty. Wzięli za nie trzy wiardunki. Item wyznał, iż on w Sielcu na noclegu ukradł boty, myckę czamletową, siekierę i przedał to za półdziesiąta groszy wszystko. Item wyznał, iż on idąc z Węgier z towarzyszami swymi i nadeszli na winnicach czterech hajduków, i wydarli im 15 złotych węgierskich. To wyznał, a nie inaczej. Chodził w okowach tak, że go potem ich miłość pa- nowie kazali wolno wypuścić.
105 53
[s. 80a] bEodem dieb / Micolai drab rodem zdobrzechova sin stanislava bolka dobrowolnie vẏ/snal is on zMathissem drabem sli do wssÿ zakazimierz ÿ vkradli / tam dvoie zelaza plvzne ÿ radlicze ÿ dva svornia ÿ lanvi ÿ kłoth/ke ÿ prziniesli tho do Cracova przedavacz tak ze ie stem poimą/no, Th o visnal anieinaczei bel wokovach ale ze ssie roz/niemogl kazali go panovie pvsczicz / a paginacja oryginalna 68; b–b wyjustowane do środka
54
Actv[m] sabato an[te] adalberti p[ro]xima anno d[omi]ni 1559a / Sebestian rodem sczarnei wssÿ dobrovolnie visnal is on wlasl / oknem do ÿzbi do piczothkÿ abi tam mogl czo vkrascz ale ize / gospodarz obaczil skoczil do niego z osczepem a on mv oknem / vcziekl ale go stroza poimala, Jte[m] visnal is wlasl dziv,,/rą do ogroda pana sandomirskiego ÿ pokradl tam sczepie ÿ / przedal ie krvpnikovi geniczovÿ za 10 gr[oszy], Jte[m] visnal is / pokradl ssczepie stanislavovi seginÿ ktore przedal fabianovẏ / wlochovÿ za czervonÿ zlothi, Jte[m] visnal is vkradl kossv/le ve wssÿ na ploczie ÿ przedal ÿą chlopv za 5 grossÿ / Jte[m] visnal is vkradl robiącz v iasla na grabarcze miecz chlo/pv ẏ przedal go tamze wiasle za :14: grossÿ chlopv do wssÿ / Jte[m] visnal is vkradl lanczvch chlopv zewssÿ nasczepaniskiei / vliczi ÿ przedal go chlopv do wssÿ za 8 grossÿ / Jte[m] visnal is vkradl chlopv skalethi :40: grossÿ / Jte[m] visnal is vkradl siodlo skonia na spitalskiei vliczi / ÿ przedal ÿe chlopv do wssÿ za :10: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl kord pod baranÿ goscziovÿ przedal za 8 / gr[oszy]b / Jte[m] visnal is on slvząncz wmidlnikach vkradl :6: gr[oszy] skaleti / Jte[m] visnal is vkradl v klariczinei siekiere przedal ią za :5: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl v pana hanus paczka pisarzovÿ / zvaczka czervonÿ zlothi / Jte[m] visnal is pokradl ziele v paniei lambochovei vogrodzie
106 53
27 IV 1559 Mikołaj z Dobrzechowa wyznał popełnioną wraz z Matysem kradzież żelaz płuż- nych i innych przedmiotów, za co skazano go na więzienie „w okowach”, po czym jest uwolniony przez sąd z powodu choroby. [s. 80] Eodem die [27 IV]. Mikołaj drab rodem z Dobrzechowa, syn Stanisława Bolka, dobrowolnie wyznał, iż on z Matysem drabem szli do wsi za Kazimierz i ukradli tam dwoje żelaza płużne i radlicę, i dwa sworznie, i łągwie, i kłódkę, i przynieśli to do Krakowa przedawać, tak że je z tym pojmano. To wyznał, a nie inaczej. Był w okowach, ale że się rozniemógł, kazali go pa- nowie puścić.
54
22 IV 1559
Sebastian z Czarnej Wsi wyznał popełnione kradzieże. Skazany na więzienie „w okowach” i pracę przymusową. Po odbyciu kary uwolniony na polecenie sądu.
Actum sabbato ante Adalberti proxima Anno Domini 1559 [22 IV]. Sebastian rodem z Czarnej Wsi dobrowolnie wyznał, iż on wlazł oknem do izby do Piczotki, aby tam mógł co ukraść, ale iż gospodarz obaczył, skoczył do niego z oszczepem, a on mu oknem uciekł, ale go stróża pojmała. Item wyznał, iż wlazł dziurą do ogrodu pana sandomierskiego1 i pokradł tam szczepie, i przedał je Krupnikowi zięciowi za 10 groszy. Item wyznał, iż pokradł szczepie Stanisła- wowi Segini, które przedał Fabianowi Włochowi za czerwony złoty. Item wyznał, iż ukradł koszulę we wsi na płocie i przedał ją chłopu za 5 groszy. Item wyznał, iż ukradł, robiąc u Jasła na grabarce, miecz chłopu i przedał go tamże w Jaśle za 14 groszy chłopu do wsi. Item wyznał, iż ukradł łańcuch chłopu ze wsi na Szczepańskiej ulicy i przedał go chłopu do wsi za 8 groszy. Item wyznał, iż ukradł chłopu z kalety 40 groszy. Item wyznał, iż ukradł siodło z konia na Szpitalskiej ulicy i przedał je chłopu do wsi za 10 groszy. Item wyznał, iż ukradł kord pod barany gościowi. Przedał za 8 groszy. Item wyznał, iż on, służąc w Mydlnikach, ukradł 6 groszy z kalety. Item wyznał, iż ukradł u Klaryczynej siekierę. Przedał ją za 5 groszy. Item wyznał, iż ukradł u pana Hanuspaczka pisarzowi z wacka czerwony złoty. Item wyznał, iż pokradł ziele u paniej Lambochowej w ogrodzie
107 / ÿ przedal ie nieviesczie za krvpnikoch za 10 gr[oszy] // [s. 81c] Jte[m] visnal is vkradl pankovÿ na zvierzinczv siodlo ÿ prze/dal ie chelmskiemv za 4 gr[osze] a poviedal ze ie nalasl, / Jte[m] visnal is wlasl do ogroda paniei gvtteterovei ÿ pokradl / tam ziele ÿ przedal ÿe do xziendza ziolkowskiego za 14 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl v pana hanus paczka dvie skorze volove ÿ prze/dal ÿe garbarzovi za trzi vierdvnkÿ / Jte[m] visnal is vkradl v saidaka dvie skorcze czielecze ÿ prze/dal ie garbarzovi za piecz gr[oszy], Jte[m] visnal is vkradl v pana / doctora trzi tarczicze ÿ przedalie gorzalniczcze za piecz gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl sstvke plotna zvozv fvrmanovÿ ÿ przedal ye / iurkovÿ ssalonemv, dal mv za nie trzi vierdvnkÿ ÿ zvpicze Ma/kovą ÿ kossvle ÿ bothi / Jte[m] visnal is vkradl v svieczkẏ dva vori slodv, ÿ przedal ie / gorzalniczcze iąnovei na krvpnikach za pvlgrziwni ÿ zloty / Jte[m] visnal is vkradl traczovÿ dvie skorcze cziolakove ÿ / przedal ie garbarzovÿ za :15: grossÿ / Jte[m] visnal is go tha hanna namaviala abi vogrodziech zio/la kradl a doniei nossil moviącz is czi ie dobrze zaplaczą / Jte[m] visnal is vkradl vpaniei lambochovei vogrodzie rantvch / y dal go zenie schodzicz, Jte[m] visnal is vkradl nakle/parzv zvozv fvrmanovi svknie czarną ÿ przedal ią za 10 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl vogrodzie v kovalowskiei podvsske ÿ kÿ/thlik ÿ przesczieradlo i przedal tho na podząmczv za :16: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl vidvchovÿ lanczvch, ÿ przedal go nasta/rei tandeczie za :6: gr[oszy] Jte[m] visnal is vkradl chlopv / ssvbke ÿ przedal ią za piecz gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl pvkalovÿ sprinzele od vozv ÿ przedal ie / chlopv za :4: gr[osze] / Jte[m] visnal is on kradl vogrodziech kapvsti Marchwie strzemiona / od siodel vzdi to przedaval po grossv po ssessczi po ossmÿ // [s. 82d] czemv liczbi nieMass anÿ pamietacz Moze tho visnal anieina/czei, chodzil vokovach ÿ virobil sie ÿ kazali go ich miloscz pano/vie pvsczicz volno zebi robil na Mieiskiei roboczie avienczei / niekradle / a nad 1559 pozioma linia; b wyraz nadpisany na interlinii, wyjustowany do prawego margi- nesu; c paginacja oryginalna 69; d paginacja oryginalna 70; e następują 2 wiersze wolne
55
Actvm feria tercia in vigilia francisci anno d[omi]ni 1559a / Jakvb Tkaczik rodem stvrobina sin iana kapvstkÿ dobrovalnie / visnal is on idącz na groczką vlicze vi patrzil ff vtra oknem / napietrze wkamienniczi, ÿ przissedl
108 i przedał je niewiaście na Krupnikach za 10 groszy. [s. 81] Item wyznał, iż ukradł Pankowi na Zwierzyńcu siodło i przedał je Chełmskiemu za 4 grosze, a powiadał, że je nalazł. Item wyznał, iż wlazł do ogrodu paniej Guteterowej i pokradł tam ziele, i przedał je do księdza Ziółkowskiego za 14 groszy. Item wyznał, iż ukradł u pana Hanuspaczka dwie skóry wołowe i przedał je garbarzowi za trzy wiardun- ki. Item wyznał, iż ukradł u Sajdaka dwie skórki cielęce i przedał je garbarzowi za pięć groszy. Item wyznał, iż ukradł u pana doktora trzy tarcice i przedał je go- rzałniczce za pięć groszy. Item wyznał, iż ukradł sztukę płótna z wozu furmanowi i przedał je Jurkowi Szalonemu. Dał mu za nie trzy wiardunki i żupicę makową, i koszulę, i boty. Item wyznał, iż ukradł u Świeczki dwa wory słodu i przedał je gorzałniczce Janowej na Krupnikach za pół grzywny i złoty. Item wyznał, iż ukradł Traczowi dwie skórki cielakowe i przedał je garbarzowi za 15 groszy. Item wyznał, iż go ta Hanna namawiała, aby w ogrodach ziela kradł, a do niej nosił, mówiąc, iż „Ci je dobrze zapłacę”. Item wyznał, iż ukradł u paniej Lambochowej w ogrodzie rańtuch i dał go żonie schodzić. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu z wozu fur- manowi suknię czarną i przedał ją za 10 groszy. Item wyznał, iż ukradł w ogrodzie u Kowalowskiej poduszkę i kitlik, i prześcieradło i przedał to na Podzamczu za 16 groszy. Item wyznał, iż ukradł Widuchowi łańcuch i przedał go na Starej Tan- decie za 6 groszy. Item wyznał, iż ukradł chłopu szubkę i przedał ją za pięć groszy. Item wyznał, iż ukradł Pukalowi sprężele od wozu i przedał je chłopu za 4 grosze. Item wyznał, iż on kradł w ogrodziech kapusty, marchwie, strzemiona od siodeł, uzdy. To przedawał po groszu, po sześciu, po ośmiu, [s. 82] czemu liczby nie masz ani pamiętać może. To wyznał, a nie inaczej. Chodził w okowach i wyrobił się, i kazali go ich mi- łość panowie puścić wolno, żeby robił na miejskiej robocie, a więcej nie kradł.
1 Zap. kaszt. sand., w latach 1553–1578 był nim Stanisław Maciejowski, marszałek na- dworny koronny (Spisy, woj. sand., nr 632, s. 91).
55
3 X 1559 Jakub Tkaczyk z Turobina wyznaje popełnione przez siebie kradzieże. Skazany na więzienie „w okowach”, uciekł. Schwytany na kradzieży, ukarany został chłostą u pręgi, ucięciem prawego ucha i wygnany z miasta. Actum feria tertia in vigilia Francisci Anno Domini 1559 [3 X] Jakub Tkaczyk rodem z Turobina, syn Jana Kapustki, dobrowolnie wyznał, iż on, idąc na Grodzką ulicę, wypatrzył futra oknem na piętrze w kamienicy. I przyszedł
109 wnoczi, ÿ vkradl tam dvie / ff vtrze lissie a iedno bello snich bialich lissow, axamitni kol/paczek podssithi ff vtro niedzvedze vbranie zielone zvpicze brv/nathną, ff vtro lissie biale dal schovacz kvcharcze Ląnczinei / na kazimierzv, kolpaczek iest v wdovi v laziebniczkÿ na kazi/mierzv w siedmÿ gr[oszy], fvtro niedzvedze iest vstipvli na tvorzi/aniskiei vliczi wpvltorv gr[osza] zvpicza vkomornika ktori mie/sska v kovala komorą, ff vtro drvgie lissie vbranie zielone / wziento vespolek sniem na zamek / Jte[m] visnal is vkradl v zvierza na slawkowskiei vliczi ka/mizelle czarną ÿ zastavil ÿa vzida pvdla wpvlkopiv / Jte[m] visnal is vkradl v dreznara, ssvpke czarną ÿ zvpicze / ÿ ssvknie czarną, ssvbke ÿ zvpicze schoval za liczkiem / pod drzevo, ale tho naleziono a svknie zastavil v zida na / rogv v sameÿ bronÿ wpvlkopiv / Jte[m] visnal is vkradl nasspitalskiei vliczi na rogv dvoie vbra/nie iedno lvniskie czervone adrvgie prosstego svkna ÿ trzevikẏ / ÿ kalethe ÿ czapke podssita czarną, wkaleczie niebello iaczi / trzi gr[osze] a piersczionek srebrnÿ, vbranie oboie przedal zidovÿ / pvdlovÿ za 10 gr[oszy] kalethe za trzi gr[osze] czapke za 2 gr[osze] / temuss zidovi pvdlovÿ // [s. 83b] Jte[m] visnal is vkradl kovalovi pod zamkiem wprzemislv sv/knie czarną ÿ schodzil ÿą, Jte[m] visnal is vkradl na grocz/kiei vliczi kendi barvierz miesska dvie konewcze cenove, ÿ prze/dal ie zidovi staremv czo vbronÿ mieska za :20: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl na spitalskiei vliczi letnik harassovi czar/nÿ ÿ przedal go zidovi pvdlovÿ za :6: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl idącz na kanoniczą vlicze ve dvorkv / ssvbke szarą, ÿ przedal ÿą ff vrmanovi dowssÿ za 20 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl wkrosnie kovalovi svknie czarną wlo/skiego svkna, Jte[m] visnal is vkradl wkrosnie v slossarza / arkabvs ÿ kozvch, arkabvs przedal za 20 gr[oszy] kozvch za 10 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vÿąl wprzemislv rvssinovi dva czervone / zlothe skalethi v pana gagathka ÿ stravil ie / Jtem visnal is vkradl wtvrobinie kozvch baranÿ ÿ przedal / go wÿaroczlaviv za :7: gr[oszy] Jte[m] visnal is vkradl wiaro/ czlaviv v thethle rimarza rvssinovÿ miecz isvknie ÿ prze/dal miecz wradimnie za :6: gr[oszy] a svknie za 4 gr[osze] / Jte[m] visnal is vkradl w ostrovie przed radimną svknie / blekitną wstodole ÿ przedal ÿą wprzevorskv za :10: gr[oszy] / Jte[m] visnal is on robiącz v plocziennika wieliczcze vkradl / plotna :20: miar ÿ przedal ÿe wkarczmie przed vieliczką / za :10: gr[oszy] Jte[m] visnal is vkradl wstrzezovie chlopv zmie/ska siedm grossÿ skalethic Jte[m] visnal is vkradl nakleparzv / v kovala svknie ÿ czapke, svknie przedal za :6: gr[oszy] a czapke / za trzi grosse chlopv do wssÿ, Jte[m] visnal is vkradl na / tvorzianiskiei vliczi v stalmacha dvoie vbranie ÿ czapke czar/ną, vbranie iedno przedal za 7 gr[oszy] a drvgie ȳ czap/ke schodzil // [s. 84d] Jte[m] visnal is vkradl na slawkowskiei vliczi, vbroziego dvie kossvli / krawczikovÿ, iedne przedal za :4: gr[osze] a drvgą schodzil / Jte[m] visnąl is vkradl na pssiem rinkv svknie dziką nieviesczią / ÿ przedal ÿą zidovÿ za :7: gr[oszy], Th o visnal anieinaczei / bel okovąn wpenta, potem vcziekl z okow ÿ pokradl rze/znika tamze go poimano ỳ v ssmagano v prągi ÿ vchomv / prave vrzniano kazano od miasta precze / a nad 1559 pozioma linia; b paginacja oryginalna 71; c wyraz zamazany; d paginacja oryginal- na 72; e poniżej następuje napisane inną ręką: Psi rynek, teraz r. 1845 ulica franciskańska.
110 w nocy i ukradł tam dwa futra lisie, a jedno było z nich białych lisów, aksamitny kołpaczek podszyty, futro niedźwiedzie, ubranie zielone, żupicę brunatną. Futro lisie białe dał schować kucharce Łączynej na Kazimierzu. Kołpaczek jest u wdowy u łaziebniczki na Kazimierzu w siedmiu groszy, futro niedźwiedzie jest u Stypuły na Tworzyjańskiej ulicy w półtora groszy. Żupica u komornika, który mieszka u kowala komorą. Futro drugie lisie, ubranie zielone wzięto wespółek z nim na zamek. Item wyznał, iż ukradł u Zwierza na Sławkowskiej ulicy kamizelę czarną i zastawił ją u Żyda Pudla w półkopiu. Item wyznał, iż ukradł u Dreznara szubkę czarną i żupicę, i suknię czarną. Szubkę i żupicę schował za liczkiem pod drzewo, ale to naleziono, a suknię zastawił u Żyda na rogu u samej brony w półkopiu. Item wyznał, iż ukradł na Szpitalskiej ulicy na rogu dwoje ubranie, jedno luńskie czerwone, a drugie prostego sukna, i trzewiki, i kaletę, i czapkę podszytą czarną. W kalecie nie było jacy trzy groszy, a pierścionek srebrny. Ubranie oboje przedał Żydowi Pudlowi za 10 groszy, kaletę za trzy grosze, czapkę za 2 grosze temuż Ży- dowi Pudlowi. [s. 83] Item wyznał, iż ukradł kowalowi pod zamkiem w Przemyślu suknię czarną i schodził ją. Item wyznał, iż ukradł na Grodzkiej ulicy, kędy bar- wierz mieszka, dwie konewcze cynowe i przedał je Żydowi staremu, co u brony mieszka, za 20 groszy. Item wyznał, iż ukradł na Szpitalskiej ulicy letnik harasowy czarny i przedał go Żydowi Pudlowi za 6 groszy. Item wyznał, iż ukradł, idąc na Kanoniczą ulicę, we dworku szubkę szarą i przedał ją furmanowi do wsi za 20 gro- szy. Item wyznał, iż ukradł w Krośnie kowalowi suknię czarną włoskiego sukna. Item wyznał, iż ukradł w Krośnie u ślusarza arkabuz i kożuch. Arkabuz przedał za 20 groszy, kożuch za 10 groszy. Item wyznał, iż ujął w Przemyślu Rusinowi dwa czerwone złote z kalety u pana Gagatka i strawił je. Item wyznał, iż ukradł w Turo- binie kożuch barani i przedał go w Jarosławiu za 7 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Jarosławiu u Tetle rymarza Rusinowi miecz i suknię i przedał miecz w Radym- nie za 6 groszy, a suknię za 4 grosze. Item wyznał, iż ukradł w Ostrowie przed Radymnem suknię błękitną w stodole i przedał ją w Przeworsku za 10 groszy. Item wyznał, iż on, robiąc u płóciennika [w] Wieliczce, ukradł płótna 20 miar i przedał je w karczmie przed Wieliczką za 10 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Strzeżowie chłopu z mieszka siedem groszy. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu u kowala suknię i czapkę. Suknię przedał za 6 groszy, a czapkę za trzy grosze chłopu do wsi. Item wyznał, iż ukradł na Tworzyjańskiej ulicy u stelmacha dwoje ubranie i czap- kę czarną. Ubranie jedno przedał za 7 groszy, a drugie i czapkę schodził. [s. 84] Item wyznał, iż ukradł na Sławkowskiej ulicy u Broziego dwie koszule Krawczy- kowi. Jedną przedał za 4 grosze, a drugą schodził. Item wyznał, iż ukradł na Psim Rynku suknię dziką niewieścią i przedał ją Żydowi za 7 groszy. To wyznał, a nie inaczej. Był okowany w pęta. Potem uciekł z oków i pokradł rzeźnika. Tamże go pojmano i usmagano u pręgi, i ucho mu prawe urżniono. Ka- zano od miasta precz.
111 56
Actv[m] sabato ipso die :XI: milia v[ir]ginvm anno d[omi]ni 1559a / Lenarth samson rodem zgroicza sin ssczepąna iacvbska dobro/volnie visnal is vkradl wprzevorskv :4: zlote chlopv skalethi ÿ / stravil ÿe, Jte[m] visnal is vkradl wmazowssv fi edo/ rovÿ :6: zlotich skalethą, Jte[m] visnal js vkradl vezmi/grodzie na svienti iacvb na ÿarmark 8 zlotich skalethi / Jte[m] visnal is on vipatrzil wiaroczlaviv kistke zlodzieia kie/di vrznąl nieviesczie tasske, sktorei wziąl :20: gr[oszy] ÿ vidal mvÿą / Jte[m] visnal is on zmoviwssi sie stovarzissmÿ svemÿ, zianem / kokosską, zvawrzinczem golczemb ssarkiem s stanislavem golczem / Ziąnem glovą sli na iarmark do pilzna tam ze vkra/dli :22: zlotich ÿ rozdzielili sie sniemỳ / Jte[m] visnal is idącz do pilzna vkradl vewssÿ svknie czar/ną ÿ przedal ÿą do wssÿ chlopv za 8 gr[oszy] / Jte[m] visnal is on ziąnem biessasską vkreczili klothke v komori / ve wssỳ za tarnovem ÿ vilvpali skrzinie ÿ wzieli tam :20: / zlotich ÿ rozdzielili sie sniemÿ / Jte[m] visnal is vkradl wbochnÿ ff vrmanovÿ nad krolewską / gorą skalethi trzi zlothe pieniedzi // [s. 85c] Jte[m] visnal is vkradl wkracovie ff vrmanovi na rinkv svknie / czervoną ÿ przedal ÿą tv na tandeczie za 9 gr[oszy] / Jte[m] visnal is on ziąnem kokosską ziąnem glovą, tass zią/nem biessasską vipatrzili pana iąna varczabnego na kazimierzv / Ze mial przisobie pieniądze, ÿ zastąmpili mv za kazimierze[m] / v czegielnie, ale ize mial koni dobri ÿ vÿechal im, aonÿ / go niemogli vgonÿcz athak mienil ze ta prziczina / tego bella ze ie bỳal nad gorą wieliczcze / Jte[m] visnal is vkradl wgnieznie piecz kop litewskich pie/niedzi chlopv skalethi zmiechem, Jtem visnal is on / viwlokl nakleparzv ssvbke blekitną ÿ zastavil ÿą vzida / pvdla wkopie, Jte[m] visnal is vkradl wbochnÿ nievie/sczie svknie ÿ przedal ÿą do gorzkova nieviesczie za 20 gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl wbochni zidovi dvie svknỳ ȳ kozvch, / svknie sprzedal wkracovie na tandeczie iedne za 6 gr[oszy] a drvgą / za :9: grossÿ a kozvch przeff rimarczil na zvpicze, / Jte[m] visnal is on ziąnem glovą vilvpali bvde pod ka/mienniczamÿ ÿ pobrali tam bierethkỳ wloskie, xziegi / ỳ przedali tho zidovÿ pvdlovi za 4 zlothe / Jte[m] visnal is on stem ze iąnkiem kokosską viwlekli na / kazimierzv svknie blekitną lvniską, ÿ przedali ÿą / zidovÿ prethfi czovÿ za 1 pvlkopÿ, Jtem viznal /
112 56
21 X 1559 Lenart Samson wyznaje popełnione kradzieże oraz podaje nazwiska swoich towa- rzyszy. Skazano go na karę szubienicy. Actum sabbato ipso die XI Milia Virginum Anno Domini 1559 [21 X]. Lenart Samson rodem z Grójca, syn Szczepana Jacubska, dobrowolnie wy- znał, iż ukradł w Przeworsku 4 złote chłopu z kalety i strawił je. Item wyznał, iż ukradł w Mazowszu Fiedorowi 6 złotych z kaletą. Item wyznał, iż ukradł we Żmigrodzie na Święty Jakub [25 VII] na jarmark 8 złotych z kalety. Item wyznał, iż on wypatrzył w Jarosławiu Kistkę złodzieja, kiedy urżnął niewiaście taszkę, z której wziął 20 groszy, i wydał mu ją. Item wyznał, iż on, zmówiwszy się z towa- rzyszami swymi, z Janem Kokoszką, z Wawrzyńcem, z Sarkiem, ze Stanisławem Golcem, z Janem Głową, szli na jarmark do Pilzna. Tamże ukradli 22 złotych i rozdzielili się z nimi. Item wyznał, iż idąc do Pilzna, ukradł we wsi suknię czar- ną i przedał ją do wsi chłopu za 8 groszy. Item wyznał, iż on z Janem Bieszaszką ukręcili kłódkę u komory we wsi za Tarnowem i wyłupali skrzynię, i wzięli tam 20 złotych, i rozdzielili się z nimi. Item wyznał, iż ukradł w Bochni furmanowi nad Królewską Górą z kalety trzy złote pieniędzy. [s. 85] Item wyznał, iż ukradł w Krakowie furmanowi na rynku suknię czerwoną i przedał ją tu na Tandecie za 9 groszy. Item wyznał, iż on z Janem Kokoszką, z Janem Głową, taż z Janem Bieszaszką wypatrzyli pana Jana Warcabnego na Kazimierzu, że miał przy so- bie pieniądze, i zastąpili mu za Kazimierzem w cegielni, ale iż miał koń dobry i wyjechał im, a oni go nie mogli ugonić. A tak mienił, że ta przyczyna tego była, że je bijał nad górą [w] Wieliczce. Item wyznał, iż ukradł w Gnieźnie pięć kop litewskich pieniędzy chłopu z kalety z miechem. Item wyznał, iż on wywlókł na Kleparzu szubkę błękitną i zastawił ją u Żyda Pudla w kopie. Item wyznał, iż ukradł w Bochni niewiaście suknię i przedał ją do Gorzkowa niewiaście za 20 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Bochni Żydowi dwie suknie i kożuch. Suk- nie sprzedał w Krakowie na Tandecie, jedną za 6 groszy, a drugą za 9 groszy, a kożuch przefrymarczył na żupicę. Item wyznał, iż on z Janem Głową wyłupali budę pod kamienicami i pobrali tam beretki włoskie, księgi, i przedali to Żydo- wi Pudlowi za 4 złote. Item wyznał, iż on z tymże Jankiem Kokoszką wywlekli na Kazimierzu suknię błękitną luńską i przedali ją Żydowi Protfi czowi za 1 pół kopy. Item wyznał, iż ukradł z Janem Dzieżą na Grodzkiej ulicy dwa arkabuzy i przedali je Pudlowi Żydowi za dwa talary. Item wyznał, iż ukradł na Kleparzu miecz, ale mu go Piczkowski z Marcinem wzięli, oba grodzcy. A tak mieni, że ten Piczkowski każe złodziejom kraść [s. 86] i dzieli się z nimi, tak im mówiąc: „Nie bójcie się, jacy się ze mną dzielcie, boć ja w tym władnę, nie pan podsta- rości. A bowiem nie pójdzie po cię pan podstarości, jedno ja. A jeśli takowego
113 othobie vslisso tedi ÿa vass / ostrzege, tem ze sposobem movil marczin groczczký tovarziss / piczkowskiego, bo vespolek oba chodzilÿ / Jte[m] visnal is vkradl zidovi zvozv kiedi iechal precz svm/kÿ wktorich bellÿ trzi kvnÿ ÿ patrzil piczkowskÿ na / tho kiedi ie bral, ÿ przedal ie drvgiemv zidovi bo/czanovÿ zapvlkopÿ ÿ dal stego piczkowskiemv :15: gr[oszy] / Jte[m] visnal is vkradl zniebosczikiem voitem na kleparzv kord / ze srebrem ÿ przedali go zidovi pvdlovÿ za trzi talari / Jte[m] visnal is vkradl zgąską borisowskiem micolaiovi ssczv/dlovÿ na tandeczie, arkabuse ÿ wzieli mv go groczczi, Marczin spicz/kowskiem oba groczczi, bo czi oba wiedzą o wssistkich zlo/dzieioch ÿ kazą im krascz ÿ dzielą się sniemÿ / Jte[m] visnal na tego piotra ktori siedzi na kazimirzv ze sie / on przed niem przechwalal vezmigrodzie na iarmarkv uka/zawssi mv miecz tovarzissa svego ÿze tem mieczem moÿ / Tovarziss poslal iednego do pana boga ýąl mv movicz / samson czemv tho cziniczie awssak to grzech vielgi a / piotr mv rzekl ze nąm o chlopa nicz / Jte[m] visnal is on slissal kiedi sie przechvalal tenze piotr / przed niem vezmigrodzie is vkradl wczieskoviczach ssvbke / o ktorą ssvbkv obiessono dvv tovarzissow iego a piotr przed/tem od nich vcziekl przekopamÿ / Jte[m] visnal ÿs on smatisem ssewczikiem vkradli wiavoro/vie na iarmarkv chlopv vezel pieniedzi ÿ niedal mv / stego ssewczik iaczi 20 gr[oszy] // [s. 87f] Jtem visnal is on sbiessaską iąnem vkradli wiaczloviv chlo/pv skalethi trzi zlothe, ÿ niedal mv stego biessaska iaczi zlothi, / Jte[m] visnal is on ssedl stemze biessaską sbochnie do Cracova, ÿ / tak mienił ze ten biessasska ostal zaniem wchrosczie tam ze / zabil czlovieka, a pogoniwssÿ samsona pog viedzial mv rze/kącz ÿzem zabil czlovieka a samson mv movil czemvss tho / vczinil a biessasska mv rzekl, zem vniego slvzil trzi latha / a niedal mv stego iaczi pvlkopÿ ÿ pital go ssamson vieless / wziąl prziniem a powiedzial mv biessasska ÿ zem wziąl :7: / zlotich, ÿ przissedssÿ do chromei barbari ý przegral ie biessass/ka do iana ssikori a samsonovi niedal iaczi trzi grosse tho / visnal a nieinaczei istem ssedl na sąnd bozi, a za / ÿego zle vczinkÿ iest na ssvbieniczi obiesson, Th ovarzi/stvo lenarta samssona, ian biessasska, piotr vozi vodka, mar/czin kvchczik, stanislaw gorniczek, iendrzei kalwa, kisska / ssczepan kvkvlka, ambrozi, lenarth kaczka, voÿcziech tretnÿ,,/czek mikolai voznicza Jan glova, Th o są vielczi zlodzie/ie ktore moze bez prawa viessicz / a nad 1559 pozioma linia; b wyraz skreślony; c paginacja oryginalna 73; d paginacja oryginal- na 74; e wyraz nadpisany powyżej na interlinii, wprowadzony za pomocą odsyłacza; f pagi- nacja oryginalna 75; g następuje wymazane pogonÿ
114 o tobie usłyszę, tedy ja was ostrzegę”. Tymże sposobem mówił Marcin grodz- ki, towarzysz Piczkowskiego, bo wespółek oba chodzili. Item wyznał, iż ukradł Żydowi z wozu, kiedy jechał precz, sumki, w których były trzy kuny, i patrzył Piczkowski na to, kiedy je brał. I przedał je drugiemu Żydowi Boczanowi za pół kopy, i dał z tego Piczkowskiemu 15 groszy. Item wyznał, iż ukradł z nieboszczy- kiem Wójtem na Kleparzu kord ze srebrem i przedali go Żydowi Pudlowi za trzy talary. Item wyznał, iż ukradł z Gąską Borysowskim Mikołajowi Szczudłowi na Tandecie arkabuz i wzięli mu go grodzcy, Marcin z Piczkowskim, oba grodzcy, bo ci oba wiedzą o wszystkich złodziejach i każą im kraść, i dzielą się z nimi. Item wyznał na tego Piotra, który siedzi na Kazimierzu, że się on przed nim przechwalał we Żmigrodzie na jarmarku, ukazawszy mu miecz towarzysza swe- go, iż „Tym mieczem mój towarzysz posłał jednego do Pana Boga”. Jął mu mówić Samson: „Czemu to czynicie? A wszak to grzech wielki”. Piotr mu rzekł, że nam o chłopa nic. Item wyznał, iż on słyszał, kiedy się przechwalał tenże Piotr przed nim we Żmigrodzie, iż ukradł w Ciężkowicach szubkę, o którą szubkę obwie- szono dwu towarzyszów jego, a Piotr przedtem od nich uciekł przekopami. Item wyznał, iż on z Matysem Szewczykiem ukradli w Jaworowie na jarmarku chłopu węzeł pieniędzy i nie dał mu z tego Szewczyk jacy 20 groszy. [s. 87] Item wyznał, iż on z Bieszaszką Janem ukradli w Jacłowiu chłopu z kalety trzy złote i nie dał mu z tego Bieszaszka jacy złoty. Item wyznał, iż on szedł z temże Bieszaszką z Bochni do Krakowa i tak mienił, że ten Bieszaszka ostał za nim w Chrości. Tamże zabił człowieka, a pogoniwszy Samsona, powiedział mu, rzekąc: „Iżem zabił człowieka”. A Samson mu mówił: „Czemuś to uczynił?”. A Bieszaszka mu rzekł: „Żem u niego służył trzy lata, a nie dał mu z tego jacy pół kopy”. I pytał go Samson: „Wieleś wziął przy nim?”. A powiedział mu Bieszaszka: „Iżem wziął 7 złotych”. I przyszedłszy do Chromej Barbary, i przegrał je Bieszaszka do Jana Sikory, a Samsonowi nie dał jacy trzy grosze. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. A za jego złe uczynki jest na szubienicy obwieszony. Towarzystwo Lenarta Samsona: Jan Bieszaszka, Piotr Woziwodka, Marcin Kuchcik, Stanisław Górniczek, Jędrzej Kałwa, Kiszka Szcze- pan, Kukułka Ambroży, Lenart Kaczka, Wojciech Tretniczek, Mikołaj Woźnica, Jan Głowa. To są wielcy złodzieje, które może bez prawa więzić.
115 57
Actvm feriaa sabato ipso die :xi: milia v[ir]ginv[m] a[nn]o 1559b / Testament ktori dano s ząmkv vespolek zviezniem, z ia/nem kokosską ktori Th v przed tem siedzial wiezieniv ÿ vy/ląmal sie stovarzissmÿ svemÿ, ktori testament bel napisa/nẏ temÿ slovÿ, / cAnno d[omi]ni se[cun]da feria post hedvigisc / Testamentvm ioannis kokosska Tortvra co[n]fecta[m] / Tamze Jan kokosska wisnal przed voitem ÿ przed przissie/znikÿ podle prava v vrzendv wieliczkiego bel pitan // [s. 88d] Naprzod visnal, ze wdomv vpana Marczina raicze vielliczkiego / wziąl svknie blekitną pvrpvrianiską, zvpicze brvnatną, vbranie / a tam sie zakradl zadzią nasiano, Th amze tess viznal ÿ czapkę, / Jte[m] visnal vpana ivrka voita vieliczkiego, ze wlasl przes sczia/ne dzivrą, tamze wziąl bothi dvoie ff vrmaniskie ÿ kossvle / ÿ svknie, ÿ ffl aske zgorzalką, ÿ vissedl tam stąnd / Jte[m] vpana stanislava ochothi visnal, ÿze wlasl pod wrotha / Tamze wssedl miedzi ff vrmanÿ, ÿ vkladl sie miedzi niemÿ / Tamze wziąl bothi vbranie kithle ff vrmaniską sląską / Jte[m] vpana andrzeia stegarka wziąl wlassssÿ do stainie / dvie ssiedle / Jt[em] vkÿa iana visnal, karvathke zvpicze ÿ dvie kossvlý / ssaravari pieniedzi dwa zlotha / Jt[em] v pana voicziecha ssikori, wlass ssi do stainie ÿ zakrad / sie pod zlobem ÿ ukradl kord talar vbranie svknie / Jte[m] wprokoczinie na noczlegv tedi visnal, ÿze vkradl / ziemianinovÿ dva talari, Tamze kord przedal micolaiovÿ / prziaczielovi zaiączovemv / Jte[m] visnal is vkradl v czapovei na kleparzv panv Marczinkowskie/mv pvlczternasta zlotego ÿ skorzisczil ie / Jte[m] fora czo wbogvcziczach miesska miothli do Miasta nossÿ stem / kradl ribi wstavie brzezinczinem / Jte[m] visnal ze netha ssvaczka dostala vdorothi klvczi tamze wkaznÿ / Cracowskiei, ÿ odemknela zebi vcziekli a onÿ krathe zląmalý / na znak / Jte[m] visnal is zÿąnem glovą vkradli wpilznie, ý sssamso/ne[m] zlotich dvadziesczia ÿ dva ÿ piersczieni ktori iest v zaią/cza wieliczcze ve dwdziestv gr[oszy] // [s. 89e] Jte[m] visnal ize bellÿ czi iaco biessasska samson Glova ianek krawczik / ÿ mieni ize ich iest pietnasczie z ktorich drvgich niezna / Jtem visnal ize mieli zabicz pana iana varczabnego raicze vieliczkiego / ktori niosl pieniądze skracova ale im viechal a na tho bili ianek / sikora ianek glova / visnal ÿze zabilÿ v przevozv niepolomskiego, lesnego niepolomskiego kto/ri bel przed tem starostą na skale, ÿ wzieli v niego grzivien ssesscz ÿ / konia ÿ kord zesrebrem, ktorego konia zaviedli do miechova, ÿ prze/dali go za pvliedennasta zlotego, samson go kÿem porazil Marczin / Biessasska ian kovalik, zabochnią Marczin krawczik, belli przitim / Jtem visnal ze tentho samson ÿ s ssvemÿ tovarzissmÿ ÿ sniem pospolv / mieli zapalicz Gore polną wieliczcze dla svego brania, a tho mielisie / zÿsscz tidzieni przed svientem Marczine[m]
116 57
21 X 1559 Testament złoczyńcy Jana Kokoszki sporządzony przed Urzędem Miejskim w Wie- liczce. Actum sabbato ipso die XI Milia Virginum Anno 1559 [21 X]. Testament, który dano z zamku wespółek z więźniem, z Janem Kokoszką, któ- ry tu przedtem siedział [w] więzieniu i wyłamał się z towarzyszami swymi, który testament był napisany tymi słowy: Anno Domini secunda feria post Hedvigis [16 X]. Testamentum Joannis Kokoszka tortura confectum. Tamże Jan Kokoszka wyznał przed wójtem i przed przysiężniki podle prawa u Urzędu Wielickiego był pytany. [s. 88] Naprzód wyznał, że w domu u pana Marci- na rajcy wielickiego wziął suknię błękitną purpuriańską, żupicę brunatną, ubranie, a tam się zakradł zadzią na siano. Tamże też, wyznał, i czapkę. Item wyznał, u pana Jurka wójta wielickiego, że wlazł przez ścianę dziurą. Tamże wziął boty dwoje fur- mańskie i koszulę, i suknię, i fl aszkę z gorzałką i wyszedł tam stąd. Item u pana Sta- nisława Ochoty wyznał, iż wlazł pod wrota. Tamże wszedł między furmany i układł się między nimi. Tamże wziął boty, ubranie, kitlę furmańską śląską. Item u pana An- drzeja Stegarka wziął, wlazłszy do stajni, dwa siodła. Item u Kija Jana wyznał, kar- watkę, żupicę i dwie koszule, szarawary, pieniędzy dwa złote. Item u pana Wojciecha Sikory wlazłszy do stajni i zakradł się pod żłobem, i ukradł kord, talar, ubranie, suknie. Item w Prokocimiu na noclegu, tedy wyznał, iż ukradł ziemianinowi dwa talary. Tamże kord przedał Mikołajowi, przyjacielowi Zającowemu. Item wyznał, iż ukradł u Czapowej na Kleparzu panu Marcinkowskiemu półczternasta złotego i skorzyścił je. Item Fora, co w Bogucicach mieszka, miotły do miasta nosi, z tym kradł ryby w stawie Brzezińcinym. Item wyznał, że Neta szwaczka dostała u Doroty kluczy tamże w kaźni krakowskiej i odemknęła, żeby uciekli, a oni kratę złamali na znak. Item wyznał, iż z Janem Głową ukradli w Pilźnie i z Samsonem złotych dwa- dzieścia i dwa i pierścień, który jest u Zająca [w] Wieliczce we dwudziestu groszy. [s. 89] Item wyznał, iż byli ci, jako Bieszaszka, Samson, Głowa Janek, Krawczyk, i mieni, iż ich jest piętnaście, z których drugich nie zna. Item wyznał, iż mieli zabić pana Jana Warcabnego, rajcę wielickiego, który niósł pieniądze z Krakowa, ale im ujechał, a na to byli Janek Sikora, Janek Głowa. Wyznał, iż zabili u przewozu niepo- łomskiego leśnego niepołomskiego, który był przed tym starostą na Skale, i wzięli u niego grzywien sześć i konia, i kord ze srebrem, którego konia zawiedli do Mie- chowa i przedali go za półjedenasta złotego. Samson go kijem poraził. Marcin Bie- szaszka, Jan Kowalik za Bochnią, Marcin Krawczyk byli przy tym. Item wyznał, że ten to Samson i ze swymi towarzyszami, i z nim pospołu mieli zapalić Górę Polną [w] Wieliczce dla swego brania, a to mieli się zejść tydzień przed Świętym Marcinem
117 / Jte[m] tesz visnal ze mieli zapalicz wbochni gore krolewska pod zupą / o ktorą niech sie strzegą pilno, Tamze mieli vilvpicz zida wbo:/chni bogatego Marka / Jte[m] visnal Tego zlodzieistwa stý ÿ iescze wkracovie wkazimirzv / v mvrze na vieliczkiei vliczi, ÿ tamze Towarzistva iego maią sie / zisscz tidzieni przed svientem Marczinem / Jte[m] visnal is vkradl v kolaczkovskiei ff vrmanom pvltori grziwni / strzossem ÿ bothi dvoÿe, Th o visnal anieinaczei i stem / ssedl na sąnd bozi e[st] svspensvs / gdzie bel podpiss natesta/menczie Tem sposobem / gEx actis testame[n]torv[m] / Kostvraf Confecto[r] velic[ensis] / Transsv[m]p[si]tg // a wyraz skreślony; b nad 1559 pozioma linia; c–c wyjustowane do prawego marginesu; d pagi- nacja oryginalna 76; e paginacja oryginalna 77; f odczyt niepewny; g–g wyjustowane do pra- wego marginesu
58
[s. 90a] Actvm feria qvarta ante simonis et iude ap[osto]lorvm a[nno] 1559b / piotr rodem s ssamotvl sin iana vozivothkÿ dobrovol/nie visnal, is vkradl ssamsonem tass zianem, vągrzi/novÿ, pieniądze, ÿ dostalosie mv stego 14 zlotich / Jte[m] visnal is vkradl wzałossczach spawlem praso/lovÿ, :9: zlotich ÿ dal mv stego pavel trzi zlotethe [!] / Jte[m] visnal is vkradl ve wroczlawiv Mazvrový / piencz grzivien vipatrziwssÿ go aon pieniądze / od siebie odpasal ÿ wlozil do vorv do owssa / ÿ wlozil ie pode zlob tamze mv ie vkradl / Jte[m] visnal is vkradl wcziesskoviczach ssvbke / ssarą pvrpvrianiska kroliki podssÿthą, ÿ stvke / plothna, plotno przedal wÿeliczcze za pvltori / grziwnÿ, a ssvbke sobie dal przedzielacz ÿ poÿ/mano go wnieÿ / Jte[m] visnal is on stovarzissmÿ svemÿ, s ÿąnem kv/ckvlką, sc golczem tass spiotrem vkradli wmiechovie dvie possvie czveli/chove, ÿ trzi svknie, iedna nieviesczia Macova a dvie otrocze ÿ / kilka skor baranich viprawnich ÿ siedm grzivien pieniedzý / oktorich pieniądzoch niepoviedzial tovarzissom sąm ie vziąl / atovarzisse iego thi insse rzeczi pobrali ÿ sprzedali / Jte[m] visnal is mv poviedzial iąn ktori siedzial sniem wkazi/mierzv ze zabil krawczika povadziwssÿ sie sniem vewssÿ / przed poznaniem ale nievie wktorei, thak ze tho povia/dal przed samsonem / Jtem visnal is vkradli spawlem, ktori miesska velwovie piec / talerow chlopv wrzessovie na iarmarkv // [s. 91d] Jtem visnal is ukradl w ankvorczie :8: serow z mathvssem zakrzewskie[m] / iedni poprzedali a drvgie rozdarovali / Jte[m] visnal is on ziąnem ktori siedzial sniem wkazimierzv vkradli wpozna/niv trzi kossvle iedvabiem wissivane ÿ schodzil ie piotr / Jte[m] visnal is vkradl ve lzninie svbke blekitną barankÿ podssitą ÿprze/dal ią zidovi ve wroczlawiv za kope / Jte[m] visnal is vkradl wsamotvlech
118 [11 XI]. Item też wyznał, że mieli zapalić w Bochni Górę Królewską pod żupą, o któ- rą niech się strzegą pilnie. Tamże mieli wyłupać Żyda w Bochni, bogatego Marka. Item wyznał tego złodziejstwa z tym i jeszcze w Krakowie, w Kazimierzu, w murze na Wielickiej ulicy, i tamże towarzystwa jego mają się zejść tydzień przed Świętem Marcinem. Item wyznał, iż ukradł u Kołaczkowskiej furmanom półtorej grzywny z trzosem i boty dwoje. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus. Gdzie był podpis na testamencie tem sposobem: Ex actis testamentorum Ko- stura confector Velicensis transumpsit.
58
25 V 1559 Piotr z Szamotuł wyznaje popełnione kradzieże, za które go powieszono. [s. 90] Actum feria quarta ante Simonis et Iudae Apostolorum Anno 1559 [25 V]. Piotr rodem z Szamotuł, syn Jana Woziwodki, dobrowolnie wyznał, iż ukradł z Samsonem, też z Janem, Węgrzynowi pieniądze i dostało się mu z tego 14 zło- tych. Item wyznał, iż ukradł w Żałościach z Pawłem prasołowi 9 złotych i dał mu z tego Paweł trzy złote. Item wyznał, iż ukradł we Wrocławiu Mazurowi pięć grzywien, wypatrzywszy go, a on pieniądze od siebie odpasał i włożył do woru od owsa, i włożył je pode żłób. Tamże mu je ukradł. Item wyznał, iż ukradł w Ciężkowicach szubkę szarą purpuriańską króliki pod- szytą i sztukę płótna. Płótno przedał [w] Wieliczce za półtora grzywny, a szubkę sobie dał przedziełać i pojmano go w niej. Item wyznał, iż on z towarzyszami swy- mi, z Janem Kukułką, z Golcem, taż z Piotrem ukradli w Miechowie dwie poszwy cwelichowe i trzy suknie, jedna niewieścia makowa, a dwie otrocze, i kilka skór baranich wyprawnych, i siedem grzywien pieniędzy, o których pieniądzach nie powiedział towarzyszom. Sam je wziął, a towarzysze jego te insze rzeczy pobrali i przedali. Item wyznał, iż mu powiedział Jan, który siedział z nim w Kazimierzu, że zabił Krawczyka, powadziwszy się z nim we wsi przed Poznaniem, ale nie wie w której. Także to powiadał przed Samsonem. Item wyznał, iż ukradli z Pawłem, który mieszka we Lwowie, pięć talarów chłopu w Rzeszowie na jarmarku. [s. 91] Item wyznał, iż ukradł w Ankworcie 8 serów z Matuszem Zakrzewskim. Jedne poprzedali, a drugie rozdarowali. Item wyznał, iż on z Janem, który siedział z nim w Kazimierzu, ukradli w Poznaniu trzy koszule jedwabiem wyszywane i scho- dził je Piotr. Item wyznał, iż ukradł we Żninie szubkę błękitną baranki podszytą i przedał ją Żydowi we Wrocławiu za kopę. Item wyznał, iż ukradł w Szamotułach
119 :2: konewcze czenove kovalovÿ ÿ prze/dal ie zidovi za :10: gr[oszy] / Jtem visnal is vkradl wpomorzanach zvpicze lvniską blekitną / Jte[m] visnal is on bel przi panv sadowskiem kiedi zabili dw bratv ostrow/skich tamze wpoznaniv / Jte[m] visnal is vkradl s xrzisstoff em ovieskiem dva konia wrone pod / vnieiovem ÿ viedli ie do wroczlavia przedawacz ale ých tam nieprzedali / tak ze ie ten xrzistow wziąl ÿ iechal sniemi precz / Jte[m] visnal is vkradl zagrvdziądze wkarczmie ktorą zovą mokrem le/ tnik mvchaierovi, ÿ svknie nieviesczią stamethovą, ÿ kabath czamletovÿ / czervonÿ axamitem bramovanÿ, kosskÿ novogrodkove plascz nieviesczi, ÿ / knaffl i bello przi ssatach :7:, kosskÿ splasczem przedali za :10: talerow / a kabat za kope wtorvniv na novem rinkv, knaffl e przedali wra/dzieiovie, zidowcze skoła za dva talari, a s svkniei sobie dali vssicz / dvie zvpiczi, piotr iedne schodzil a drvgą przedal voitek wkobelinie za / grziwnee / Jte[m] visnal is vkradl sstanislavem kramarzem czo go zovą / kvasniowskiem ktori miesska na stradomiv podle stolarkÿ, wmiastecz/kv dvie mili za krzepiczamÿ svkna vloskiego czarnego :14: lokczÿ / a nakrapianego :18: lokczi ktore przedal piotr wzarnowczv za / siedm vierdvnk chlopv do wssÿ, a wloskiego przedal wmiecho/vie, iąnovi kramarzovi siedm lokczi za pvlczvarta vierdvnka // [s. 92f] a s siedmi lokczi dal sobie vczinicz pvlgiermacze ÿ vbranie wmiechovie / Jte[m] visnal is vkradl vewroczlaviv skvasniowskiem
120 2 konewcze cynowe Kowalowi i przedał je Żydowi za 10 groszy. Item wyznał, iż ukradł w Pomorzanach żupicę luńską błękitną. Item wyznał, iż on był przy panu Sadowskim, kiedy zabili dwu bratu Ostrowskich tamże w Poznaniu. Item wyznał, iż ukradł z Krzysztofem Owiskiem dwa konie wronie pod Uniejowem i wiedli je do Wrocławia przedawać, ale ich tam nie przedali, tak że je ten Krzysztof wziął i jechał z nimi precz. Item wyznał, iż ukradł za Grudziądzem w karczmie, którą zową Mokrem, letnik muchajerowy i suknię niewieścią stametową, i kabat czam- letowy czerwony aksamitem bramowany, koszki nowogródkowe, płaszcz niewie- ści i knafl i było przy szatach 7. Koszki z płaszczem przedali za 10 talarów, a kabat za kopę w Toruniu na Nowym Rynku. Knafl e przedali w Radziejowie Żydówce z Koła za dwa talary, a z sukni sobie dali uszyć dwie żupice. Piotr jedną schodził, a drugą przedał Wojtek w Chobelinie za grzywnę. Item wyznał, iż ukradł ze Sta- nisławem kramarzem, co go zową Kwaśniowskim, który mieszka na Stradomiu podle Stolarki, w miasteczku dwie mile za Krzepicami, sukna włoskiego czarne- go 14 łokci, a nakrapianego 18 łokci, które przedał Piotr w Żarnowcu za siedem wiardunków chłopu do wsi, a włoskiego przedał w Miechowie Janowi kramarzowi siedem łokci za półczwarta wiardunka. [s. 92] A z siedmiu łokci dał sobie uczy- nić półgiermacze i ubranie w Miechowie. Item wyznał, iż ukradł we Wrocławiu z Kwaśniowskim dwie sztucze płótna na smatruzie i przedał je Kwaśniowski, ale nie wie za co, a Piotrowi nie dał jacy dwa orty z tego. Item wyznał, iż ukradł ze Sta- nisławem Kwaśniowskim na Tandecie trzy pierścionki, jeden przedał Kwaśniow- ski Sobkowej z Kurzelowa za czerwony złoty i dał z tego Piotrowi pół grzywny, a drugi żona Kwaśniowskiego nosiła, a trzeci nie wie, kędy podział Kwaśniow- ski. Item wyznał, iż on z Jędrzejem, też z Jankiem Dudką, którzy są w Radymnie, ukradł żupicę luńską czerwoną aksamitem bramowaną i miecz, ubranie zamszo- we. Żupicę Piotr przedał w Żałościach za pół grzywny, a miecz przefrymarczył we Wrocławiu, a ubranie dał Stanisławowi Drabowi. Item wyznał, iż on z towarzysza- mi swymi, z Jędrzejem, który się ożenił w Radymnie, ukradli we wsi przed Wisz- nią dwa wały płótna i przedali je we Lwowie mniszkom za półczwarta wiardunka. Item wyznał, iż ukradł w tejże wsi dwie suknie, obie czarne, i brali je towarzysze jego. Item wyznał, iż on z temże Jędrzejem ukradł za Wisznią jednoradek luński błękitny, króliki podszyty, i dwie suknie, jedna czerwona luńska niewieścia, dru- ga makowa niewieścia. Szubkę zastawili u Żyda we Lwowie w kopie, a z sukni dali sobie uczynić dwoje szarawary, a z makowej dał sobie uczynić Piotr żupicę i przedał ją za złoty. Item wyznał, iż on z tym Jędrzejem, też z Janem Dudką, też ze Stanisławem ukradli za Stryjem popowi ruskiemu szubkę błękitną luńską króliki podszytą, i dwie suknie, jedną nakrapianą, a drugą czarną, i dwie sztucze płótna, i dwa obrusy. Szubkę z jedną suknią wzięto im, a płótno i dwa obrusy przedali Żydowi za kopę w miasteczku niedaleko od Gródka. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
121 59
[s. 93a] Actvm feria sexta postridie :s[ancti]: andree ap[osto]li anno d[omi]ni 1559b / Stanislaw rodem scracova sin iąna zisskÿ dobrovolnie visnal, is ve / czvarthkow dzieni wssedl do koscziola do :s: micolaia bo niebel ko/scziol zamkniony ÿ przelazl przes krathe, ÿ wlasl do ciborivm, ÿ vÿ/rzal is dzivra bella vielga przes vierzch, tamze vÿąl pvsskę s sacra/mentem, ÿ xrzizmal zdrvgą pvsską, ÿ wlozil tho wzanadra, ÿ vilasl / zassie nazad przes krathe, ÿ s ssedl nadol powsschodovi ze smentarza, ÿ / obroczil sie kv visle do wroth, Tam ze siadl nad samem brzegiem / nad vislą, tamze napiervei vÿąl pvsske s sacramentem, a otvorzi/wssÿ pvsske, nalasl czasske srebrną pozloczistą ve wnątrz, ÿ schovalią / potem otvorzil miessek malvsskÿ biali, ÿ wÿąl sniego sacrament, sczi/ptamÿ ÿ wlozil go vvsta ÿ zÿadl, a miessek wrzvczil do vÿsli, Po / tem wÿąl xrzizmąl, ÿ poląmal srebro czo bello na vierzchv, ÿ odiąl / galke, ktora bella nadednem, ÿ wilozil xrzizmo na trave, Potem / ssedl do Miasta wrinek, ÿ podkal sie s zidem, ÿ przedal zidovi pvss/ke wktorei bell sacrament ÿ s czasską, ÿ galke od xrzizmalv za :20: / grossÿ, Potem xrzizik przedal na smoleniskv gospodiniei za :6: gr[oszy] / Potem xrzizmal potlvkl na Male sstvczkÿ ÿ przedal go kÿczczi/nei na biskvpiv pierwssą krocz :8: sstvczek za :15: gr[oszy], a drvgą / razą przedal go teize kiczczinei za 13 gr[oszy] bo go bello mniei / nizli piervei, Potem go przedal barviercze na garbarzoch za :5: gr[oszy] / potem zidovi ktori miesska wtori od skolÿ przedal za 12 gr[oszy] / a drvgie srebro zastavil wkopie v stricharza wgalaczego cegiel/nÿ / Jtem visnal is on wssedl do koscziola do mnissek do svientei / agnesskÿ, ÿ vkradl tam sserzinke zlotem vissivaną zoltarza ÿ chvstke vÿ/ssÿvaną iedvabiem ktore są v pana podstaroscziego // [s. 94c] Jtem visnal is vkradl iednoradek lvniski blekitni cziemni wsskole / v svientego iacvba na kazimierzv ÿ zastavil go vzida wpvltalarzv / Jte[m] visnal is vkradl wskole zakovÿ v svientego ffl oriana, zvpicze / ÿ kossvle, kossvle mv wzieli groczczi a wzvpiczi chodzi / Jte[m] visnal is vkradl wlvkovie kozvch ÿ oponiczą czarną dkocz bialid chlopv, kozvch / przedal za :12: gr[oszy] chlopv do wssÿ a oponiczą przedal miescza/ninovi tamze wlvkovie za 8 gr[oszy] / Jtem visnal is wessele krola iego milosczi na mvrgrobstvie pana gno/ienskiego, gdi odssedl pieniedzi podskarbi pana podczassego litew/skiego vkradl snich :6: czervonich zlotich ÿ :6: talarow ÿ stravil ie / Jte[m] visnal is on slvząncz panv xrzisstoff ovi philipowskiemv dvorza/ninovi J[ego] Krolevskiej] M[o]sczi vkradl vegdaniskv :6: zlotich monethi / Jte[m] visnal is on slvząncz panv rilskiemv, vilvpal boznicze zidow/ską wlvblinie, wktorei wziąl dvie galcze srebrne ÿ zaslone iedva/bną, srebro poląmal
122 59
1 XII 1559 Stanisław z Krakowa zeznaje o świętokradztwie w kościele św. Mikołaja w Krakowie oraz innych popełnionych przez siebie kradzieżach w kraju oraz na Węgrzech, za co został spalony nad Wisłą. [s. 93] Actum feria sexta postridie Sancti Andreae Apostoli Anno Domini 1559 [1 XII]. Stanisław rodem z Krakowa, syn Jana Żiżki, dobrowolnie wyznał, iż we czwart- ków dzień wszedł do kościoła do Świętego Mikołaja, bo nie był kościół zamkniony, i przelazł przez kratę, i wlazł do cyboryjum, i ujrzał, iż dziura była wielka przez wierzch. Tamże ujął puszkę z sakramentem i krzyżmał z drugą puszką. I włożył to w zanadrza, i wylazł zasię nazad przez kratę. I zszedł na dół po wschodowi ze cmen- tarza. I obrócił się ku Wiśle do wrót. Tamże siadł nad samym brzegiem nad Wisłą. Tamże napierwej ujął puszkę z sakramentem, a otworzywszy puszkę, nalazł czaszkę srebrną pozłocistą wewnątrz i schował ją. Po tym otworzył mieszek maluśki biały i wyjął z niego sakrament szczyptami, i włożył go w usta, i zjadł, a mieszek wrzucił do Wisły. Po tym wyjął krzyżmał i połamał srebro, co było na wierzchu, i odjął gałkę, która była nade dnem, i wyłożył krzyżmo na trawę. Po tym szedł do miasta w rynek i potkał się z Żydem. I przedał Żydowi puszkę, w której był Sakrament, i z czaszką, i gałkę od krzyżmału za 20 groszy. Po tym krzyżyk przedał na Smoleńsku gospo- dyni za 6 groszy. Po tym krzyżmał potłukł na małe sztuczki i przedał go Kiczcinej na Biskupiu. Pierwszą kroć 8 sztuczek za 15 groszy, a drugą razą przedał go tejże Kiczcinej za 13 groszy, bo go było mniej niźli pierwej. Po tym go przedał barwierce na Garbarach za 5 groszy, potem Żydowi, który mieszka wtóry od szkoły, przedał za 12 groszy, a drugie srebro zastawił w kopie u strycharza w Galaczego cegielni. Item wyznał, iż on wszedł do kościoła do mniszek do Świętej Agnieszki. I ukradł tam szerzynkę złotem wyszywaną z ołtarza i chustkę wyszywaną jedwa- biem, które są u pana podstarościego. [s. 94] Item wyznał, iż ukradł jednoradek luński błękitny ciemny w szkole u Świętego Jakuba na Kazimierzu i zastawił go u Żyda w półtalarze. Item wyznał, iż ukradł w szkole żakowi u Świętego Floriana żupicę i koszulę. Koszulę mu wzięli grodzcy, a w żupicy chodzi. Item wyznał, iż ukradł w Łukowie kożuch i opończę czarną chłopu. Kożuch przedał za 12 groszy chłopu do wsi, a opończę przedał mieszczaninowi tam- że w Łukowie za 8 groszy. Item wyznał, iż [w] wesele Króla Jego Miłości [po 29 VII 1553] na murgrabstwie pana Gnojeńskiego1, gdy odszedł pieniędzy podskarbi pana podczaszego litewskiego2, ukradł z nich 6 czerwonych złotych i 6 talarów i strawił je. Item wyznał, iż on, służąc panu Krzysztofowi Filipow- skiemu, dworzaninowi Jego Królewskiej Mości, ukradł w Gdańsku 6 złotych monety. Item wyznał, iż on, służąc panu Rylskiemu, wyłupał bożnicę żydowską w Lublinie, w której wziął dwie gałce srebrne i zasłonę jedwabną. Srebro połamał
123 ÿ wlozil ie do rekavicze, ÿ zawiessile ie / na staini, tamze od tego vcziekl, a zapone przedal zidom / w wisliczi za :6: zlotich tamze tess wbozniczi vkradl dvie / pvsscze, do ktorich kladą pieniądze, wktorich bello okolo :10: zlo/tichf / Jte[m] visnal is vkradl w sączv piekarcze, wgospodzie, gdzie staval / pan xrzisstow vieloglowskÿ piecz grzivien zvezlem / Jte[m] visnal is vkradl oiczv svemv trzi grziwni pieniedzi / Jte[m] visnal is vkradl wkolozwarze, Miesczcze vieniecz perlovÿ / i przedal go na ząmkv tamze w wegrzech wdovie za :6: zlotich vezlo/czieg / Jte[m] visnal is vkradl na divie w wegrzech czepiecz iedvabnÿ / ze zlotem, ÿ przedal wsokmarzv za :5: zlotich vągierskiei monethi / Jte[m] visnal is vkradl wssokmarzv rvssnicze skrzossem / Jte[m] visnal is vkradl wssokmarzv dwa kocza biale vielgie / pod iednem sąm legal adrvgi dal dziesiątnikovi svemv / abi mv iego vozil na wskv // [s. 95h] Jtem visnal is vkradl pod mvkaczovem, vągiercze kocziel viel/gi, ÿ przedal go nieviesczie polcze za talar / Jte[m] visnal is vkradl na ząmkv :4: blachi na koscziele, ÿ vinassal / ie do Marczina sklarza ktori miesska za svientem franczisskiem poie/dnei ÿ daval mv zanie po 10 gr[oszy] / Jte[m] visnal is kiedi pienczow na ząmkv valono, vkradl okien/nicze zelazną, ÿ przedal ią stanislavovi sledziovi midlarzovi za / :10: grossÿ Th o visnal a nieinaczei istem ssedl na / sąnd bozi ÿest spalon nad vislą / a paginacja oryginalna 81; b nad 1559 pozioma linia; c paginacja oryginalna 82; d–d skreślone; e w napisane na literze p; f napisane poniżej na interlinii, wyjustowane do prawego margi- nesu; g napisane poniżej na interlinii, wyjustowane do prawego marginesu; h paginacja ory- ginalna 83
60
[a]Actvm feria qvinta in vilÿa sancti petri et pavli 1560 / stanislaw golecz zwÿerzinÿeczkiego sin dobrowolnie wiznal swoie zle vczinki / naprzod wiznal ize vkradl kvrd na wozÿe v chlopa ktori przedal za pvlpÿeta / grosa / ite[m] wiznal ÿze vkradl hlopv svknÿe na wozÿe ÿ przedalÿa za pvlsosta grosa / ite[m] wiznal ÿze vkradl hlopv skaleti sescz grosi
124 i włożył je do rękawicy, i zawiesił je na stajni. Tamże od tego uciekł. A zaponę przedał Żydom w Wiślicy za 6 złotych. Tamże też w bożnicy ukradł dwie pusz- ce, do których kładą pieniądze, w których było około 10 złotych. Item wyznał, iż ukradł w Sączu Piekarce, w gospodzie, gdzie stawał pan Krzysztof Wielogłowski, pięć grzywien z węzłem. Item wyznał, iż ukradł ojcu swemu trzy grzywny pie- niędzy. Item wyznał, iż ukradł w Koloszwarze mieście wieniec perłowy i przedał go na zamku tamże w Węgrzech wdowie za 6 złotych we złocie. Item wyznał, iż ukradł na Divie w Węgrzech czepiec jedwabny ze złotem i przedał w Sekmarzu za 5 złotych węgierskiej monety. Item wyznał, iż ukradł w Sekmarzu rusznicę z krzo- sem. Item wyznał, iż ukradł w Sekmarzu dwa koce białe wielkie. Pod jednym sam legał, a drugi dał dziesiętnikowi swemu, aby mu jego woził na wózku. [s. 95] Item wyznał, iż ukradł pod Mukaczewem Węgierce kocioł wielki i przedał go niewia- ście Polce za talar. Item wyznał, iż ukradł na zamku 4 blachy na kościele i wynosił je do Marcina szklarza, który mieszka za Świętym Franciszkiem, po jednej, i dawał mu za nie po 10 groszy. Item wyznał, iż kiedy Pienczów na zamku walono, ukradł okiennicę żelazną i przedał ją Stanisławowi Śledziowi mydlarzowi za 10 groszy. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Jest spalony nad Wisłą.
1 Burgrabia Gnojeński – nie chodzi o burg. krak. 2 Podczaszy litewski – w latach 1555–1569 był nim Mikołaj Piotrowicz Kiszka (Spisy, urz. cent. WKL, nr 1093, s. 143).
60
27 VI 1560 Stanisław Golec przyznaje się do popełnionych czynów kradzieży, za co skazano go na karę powieszenia. Actum feria quinta in vigilia Sancti Petri et Pauli 1560 [27 VI]. Stanisław Golec, Zwierzynieckiego syn, dobrowolnie wyznał swoje złe uczyn- ki. Naprzód wyznał, iż ukradł kord na wozie u chłopa, który przedał za półpiąta grosza. Item wyznał, iż ukradł chłopu suknię na wozie i przedał ją za półszósta grosza. Item wyznał, iże ukradł chłopu z kalety sześć groszy [w] Wieliczce. Item wyznał dobrowolnie, iż był urżnął mieszek niewiaście w Koszyczkach z osiemna- ście groszy. Item wyznał, iż był ukradł suknię modrą, którą przedał za jedenaście groszy. Item wyznał, iż wiedział o tych złodziejach, będąc u Swarzypiwa, widząc, kiedy dał Okienniczce trzewiki, jako Janek, taż Mazurek ten z nim był. Item do- browolnie wyznał, iż ukradł ubranie, co w nim był, i kabat, także koszule i czapkę
125 stlvmokÿem wktvrim bela kÿelnia mvlarska ÿ mlotek taz przesciradlo / ite[m] wiznal ÿze bel vrznal miesek wpilznie skopą / ite[m] wiznal ÿze bel vrznal miesek zgrziwna hlopv nawolniczi / ite[m] wiznal ÿze bel vrznal miesek zidvwcze siedmnascÿa grosi swoim towarzi:/sem znieiakÿem pestalancza ale mv ÿe zasie sam widarl / ite[m] wiznal dobrowolnÿe towarzistwo swoÿe nÿeiaki sramovati stasek czo siedzẏ/al wkazmierzv taz sobka czo hodzil we okowach kiedi siri pokradli v hlopa / wewsi a belo ÿh powÿadal o kope ktore sam przedal iako stei kopi sirw ieden:/nascÿe za pÿecz grosi / ite[m] wiznal ÿze bel vkradl ewar fvrmanowi kthori przedal za siedmnascie grosi / ite[m] wiznal ÿze zwaczkvw pÿeniadze wibÿeral hodzenczi porinkv pamieczi niemÿal // [s. 96b] ite[m] dobrowolnie wiznal ÿze vkradl svbke makowa na wozÿe v hlopa ktorą / przedal za pvldziewietanasta grosa / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze bel vrznal waczek niewÿescie wkazmierzv wktorim / belo pietnascÿe grosi taz swÿetego iana pienÿadzc / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze bel wzÿal ten hlopÿecz mazvrek mÿecz a vn mv ÿ zasie / wzÿal karbownik slvga ratvsni na ten czas ktoremv bel wzÿal tolar zwaczka / ite[m] wiznal ÿze bel vkradl dwÿe parze trzewikvw / ite[m] wiznal ÿze zlodzieÿskie rzeczi przedawal / ite[m] wiznal ÿze bel kozvh vkradl na swÿetego iana vlici ÿ przedał go za 4 grose / ite[m] wiznal dobrowolnie towarzistwo swoÿe ktore pana simvna krąfelta po:/kradli iako ianek taze simek taze mazvrek a powÿadaiÿącz ÿzebi odnih dostal / oponcze taze dwÿe misÿe ati misi przedal za osm grosi a oponczą za pietnascÿe / grosi zidowi pvdlovi powÿadaiacz bimvie dala okieniczka z workiem ktora / mieska v sfarzipiwa / ite[m] wiznal ÿze bel vkradl sablicze wloska ktora nosi podstarosci / ite[m] wiznal o svmie ÿzebi niepamÿetal czo grosvw pobral skaleti / ite[m] wiznal ÿze bel vkradl steri kapicze v bozego ciala ale powÿada ÿze / biło zasie wrvczono ale svbke ktora bela stimi kapiczami te przedal
126 z tłumokiem, w którym była kielnia murarska i młotek, też prześcieradło. Item wyznał, iż był urżnął mieszek w Pilźnie z kopą. Item wyznał, iż był urżnął mieszek z grzywną chłopu na Wolnicy. Item wyznał, iż był urżnął mieszek Żydówce [z] siedemnaście groszy [ze] swoim towarzyszem, z niejakim Pestalanczą, ale mu je zasię sam wydarł. Item wyznał dobrowolnie towarzystwo swoje. Niejaki Sramo- waty Staszek, co siedział w Kazimierzu, taż Sobka, co chodził w okowach, kiedy sery pokradli u chłopa we wsi, a było ich, powiadał, o kopę, które sam przedał jako z tej kopy serów jedenaście za pięć groszy. Item wyznał, iż był ukradł ewar furmanowi, który przedał za siedemnaście groszy. Item wyznał, iż z wacków pieniądze wybierał, chodząc po rynku. Pamięci nie miał. [s. 96] Item dobrowolnie wyznał, iż ukradł szubkę makową na wozie u chłopa, którą przedał za półdziewiętnasta grosza. Item dobrowolnie wyznał, iż był urżnął wacek niewiaście w Kazimierzu, w którym było piętnaście groszy, też Świętego Jana pieniądz1. Item dobrowolnie wyznał, iż był wziął ten chłopiec Mazu- rek miecz, a on mu i zasię wziął Karbownik sługa ratuszny natenczas, któremu był wziął talar z wacka. Item wyznał, iż był ukradł dwie parze trzewików. Item wyznał, iż złodziejskie rzeczy przedawał. Item wyznał, iż był kożuch ukradł na Świętego Jana ulicy i przedał go za 4 grosze. Item wyznał dobrowolnie towarzystwo swoje, które pana Simona Krąfelta pokradli, jako Janek, także Szymek, także Mazurek, a powiadając, iżby od nich dostał opończę, także dwie misy, a te misy przedał za osiem groszy, a opończę za piętnaście groszy Żydowi Pudlowi, powiadając, by mu je dała Okienniczka z workiem, która mieszka u Swarzypiwa. Item wyznał, iż był ukradł szablicę włoską, którą nosi podstarości. Item wyznał o sumie, iżby nie pamiętał, co groszów pobrał z kalety. Item wyznał, iż był ukradł cztery kapice u Bożego Ciała, ale powiada, iż było zasię wrócono, ale szubkę, która była z tymi kapicami, tę przedał Żydowi Pudlowi za dwadzieścia groszy. Item dobrowolnie wyznał, iż ukradł dwa kołpaczki kunie w piwnicy wedle cechowskiej kamienicy i przedał je księdzu Janowi, co ma gamratkę pod zamkiem, na tej stronie, kędy jest młyn. Item wyznał, iż był ukradł arkabuz i przedał go chłopu, co chodził po Tan- decie w szarej sukni, ale go też sługa ratuszny zna, tak mienił. Item wyznał, iż był ukradł arkabuz u Kołodzieja na Tworzyjańskiej ulicy, co mieszka wedle Kowala. Item wyznał, iż brał kordy, arkabuzy z wozów po ulicach, suknie. Nie ma pamięci, co pokradł, a powiedział, iż w mięsopusty [25–27 II] rok minął, jako począł kraść. Item wyznał, iż był pani knafel urżnął, chodząc po trakcie, i bito go u kramu. Item wyznał towarzystwo swoje: Wąs, który mieszka za Świętym Walentym na Klepa- rzu. To z tym brał łańcuchy, sukmany i uzdy i prosił o tego Wąsa. I z tym szedł na sąd Boży. Et est suspensus.
1 Na dolnym marginesie strony inną ręką (zap. Ambrożego Grabowskiego) napisano: „Pieniążkami Ś[więte]go Jana, lud nasz zowie monety rzymskie, które w Polsce najdują”.
127 61
[s. 97a] tegvz dnÿa marcin rodem od brzeznicze zwÿewcza kopą oÿcza iego zwano a / bel tez safarczikyem v pana wÿelkiego rzanicze po nÿemoczi swoÿe poznalsÿe bel / stanislawem golczem, ÿ wiznal dobrowolnÿe ÿze beli vkradli tlvmok przed miko:/laÿska brvna wktorim bela svknÿa ÿ miczka iaksamitna ÿ vbranÿe plvcÿenne / ÿ dwÿe kosvli ÿ recznik ÿ przedali pvdlovi zidowi za tolar ato maslo ktore / vkradli sfaska na stradomi przedali za pvltrzecÿa zlotego stim ambrvskÿem czo / na tarnowskich gorach obiesono / ite[m] wiznal ÿze bel wzÿal kocÿel v nowe brvni miedzi mvri showal go bel wgnoÿv ÿ / dali go za zloti anvsowe barwÿercze czo mieska pod zamkÿem / ite[m] wiznal ÿze beli vkradli karwadke ÿ przedali ÿa za tolar bawÿercze / ite[m] wiznal ÿze beli pokradli sobkiem czo tv siedzi zboza po dwarasi zwozv po / korczv / ite[m] wiznal ÿze beli vkradli stim simkiem czo stąnd vcÿekl svbke ktorą wzieto naza:/mek ÿ kvrd ÿ vbranÿe dwoÿe iedno zamsowe a drvgÿe svkÿenne ÿ to wsitko / zasie do zidvw przedali a stimze simkiem vkradli beli dwÿe konwi ÿ dwÿe / misÿe ÿ lampe za lampe wzÿeli pietnascÿe grosi a dwÿe misÿe ÿ dwÿe ko:/newcze ÿ fl aske to zato wzÿeli ÿaczÿ pvlgrziwni / ite[m] wiznal ÿze bel vkradl stim sramem czo go straczono sescz mis tamze vzidvw / to beli dali za zloti zidowi / ite[m] wiznal hodzenczi sobkÿem tak to tendi to owendi to wÿecz brali ti drobne / rzeczi vzdi skoni czo sÿe trafi lo ÿ wzÿeli beli ewar fvrmanowi ÿ przedali babẏe / za dwadzÿescÿa grosi czo mÿeska na konczv na stare wandecÿe od spitalskÿe / vlicze ÿ lanczvch bela kvpila za osm grosi ÿ spregzelÿe ÿ dala zato pvlpieta / grosa / ite[m] wiznal dobrowolnÿe na anvsową ÿze bela kvpila kocÿel taz letnik za osm grosi / ÿ svkmane nÿewÿescÿa ÿ te kvpila za 17 grosi tez to belo od zidvw ÿ zletnikÿ:/em / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze ta anvsowa mvwila ÿm kiedibisÿe czo takowego tra:/fi lo lepsego kazala do sÿebÿe nosicz a czo sÿe trafi lo tih drobnih rzecÿ tego brali / ledabiÿm na strawe mÿeli v zidvw tez beli vkradli 7 gęsi karmnik / ite[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze bel donÿvsl lampe anvsowe gdzÿe sam bel przitim kazal / nosicz kÿedibisÿe czo trafi lo // [s. 98b] wÿznal tez dobrowolnÿe ÿze bel vkradl garnÿecz mÿedziani v zidvw ktori mÿe:/ ska nad bruną tedi to przedal barwÿercze gdzÿe sam bel przitim za pvlgrziwni / ite[m] wiznal vteguz zida czo mÿeska nad brvna vkradl letnik ÿ svknÿe ÿ prze:/ dali <ÿ przedali> barwÿercze za sýedmnascÿe grosi a sam anvs mvwÿl ÿzemisÿe / tam garnÿecz przida grzacz wode kvpil tez bel spage v domÿeniczka ale nÿe / wÿe komv ÿa bel vkradl ÿ nÿewÿe zaczo ÿa tez bel tento domÿeniczek prze:/dal / ÿ wÿznal tez dobrowolnÿe ÿze krvsecz kradl v zidvw stim ambrvskÿem ÿ no:/sili go do anvsa taz kocÿel samemv to przedali / ite[m] wiznal dobrowolnýe ÿze bela
128 61
27 VI 1560 Marcin z Wyjewca od Brzeźnicy wyznaje popełnione kradzieże, za które został po- wieszony. [s. 97] Tegoż dnia [27 VI]. Marcin rodem od Brzeźnicy z Wyjewca, Kopą ojca jego zwano, a był też szafarczykiem u pana wielkiego rzońcy. Po niemocy swojej poznał się był [ze] Stanisławem Golcem i wyznał dobrowolnie, iż byli ukradli tłu- mok przed Mikołajską Broną, w którym była suknia i mycka aksamitna, i ubra- nie płócienne, i dwie koszule, i ręcznik. I przedali Pudlowi Żydowi za talar. A to masło, które ukradli z faską na Stradomiu, przedali za półtrzecia złotego z tym Ambruskiem, co na Tarnowskich Górach ob[w]ieszono. Item wyznał, iż był wziął kocioł u Nowej Brony między mury. Schował go był w gnoju i dali go za złoty Hanusowej barwierce, co mieszka pod zamkiem. Item wyznał, iż byli ukradli kar- watkę i przedali ją za talar barwierce. Item wyznał, iż byli pokradli [z] Sobkiem, co tu siedzi, zboża po dwa razy z wozu po korcu. Item wyznał, iż byli ukradli z tym Szymkiem, co stąd uciekł, szubkę, którą wzięto na zamek, i kord, i ubranie dwoje, jedno zamszowe, a drugie sukienne. I to wszystko zasię do Żydów przeda- li, a z tymże Szymkiem ukradli byli dwie konwie i dwie misy, i lampę. Za lampę wzięli piętnaście groszy, a dwie misy i dwie konewce, i fl aszkę, to za to wzięli jacy pół grzywny. Item wyznał, iż był ukradł z tym Sramem, co go stracono, sześć mis tamże u Żydów. To byli dali za złoty Żydowi. Item wyznał, chodzący [z] Sobkiem tak to tędy, to owędy, to więc brali te drobne rzeczy, uzdy z koni, co się trafi ło. I wzięli byli ewar furmanowi i przedali babie za dwadzieścia groszy, co mieszka na końcu na Starej Wendecie od Szpitalskiej ulicy. I łańcuch była kupiła za osiem groszy, i sprężele, i dała za to półpiąta grosza. Item wyznał dobrowolnie na Hanu- sową, iż była kupiła kocioł, też letnik za osiem groszy i sukmanę niewieścią, i te kupiła za 17 groszy. Też to było od Żydów i z letnikiem. Item dobrowolnie wyznał, iż ta Hanusowa mówiła im, kiedy by się co takowego trafi ło lepszego, kazała do siebie nosić. A co się trafi ło tych drobnych rzeczy, tego brali, leda by im na strawę mieli. U Żydów też byli ukradli 7 gęsi, karmnik. Item wyznał dobrowolnie, iż był doniósł lampę Hanusowej, gdzie sam był przy tym, kazał nosić, kiedy by się co trafi ło. [s. 98] Wyznał też dobrowolnie, iż był ukradł garniec miedziany u Żydów, który mieszka nad broną. Tedy to przedał barwierce, gdzie sam był przy tym, za pół grzywny. Item wyznał, [iż] u tegoż Żyda, co mieszka nad broną, ukradł letnik i suknię. I przedali barwierce za siedemnaście groszy, a sam Hanus mówił: „Iż mi się tam garniec przyda grzać wodę”. Kupił też był szpagę u Domieniczka, ale nie wie, komu ją był ukradł, i nie wie, za co ją też był ten to Domieniczek przedał. Item wyznał też dobrowolnie, iż kruszec kradł u Żydów z tym Ambruzkiem i nosili go do Hanusa, taż kocioł samemu to przedali. Item wyznał dobrowolnie, iż była
129 sama anvsowa v sikori kvpila steri misi za grzẏ/wne zasÿe bela kvpila kocÿel drvgi skazimÿerza boý tam beli vkradli stim ambr/vskÿem ÿ dala ÿm zani pvlgrziwni / ite[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze bel niÿaki brzvhanski przedal anvsowe dwa letniki / ale nÿewÿe gdzÿe ÿe bel wzÿal ÿ nÿewÿe za czo ÿe bel przedal / ite[m] wiznal ÿze beli vkradli polecz mÿesa na groczkÿe vlicÿ dworze ÿ dala ÿm / bela zani barwÿerka dwanascÿe grosi / ite[m] wiznal ÿze pas przedal malemv zidowi za kope iakvbowi czo go bel ianek v/kradl czo vcÿekl / wiznal ÿze bel vkradl sescz czirwonih zlotih grvsinskÿemv nalvbowni czo / bel v pana wÿelkÿego rzanicze / wiznal tez dobrowolnÿe ÿze bel vkradl marcinkowi czo v pana wÿelkÿego rza/ncze steri talerze czenowe ÿ przedal ÿe za dwanascÿe grosi / ite[m] wiznal dobrowolnÿe bendaczỳ safarczikÿem v pana wÿelgÿego ranicze bral / czo sÿe mv podobalo ÿ daval komv sÿe podobalo maÿacz wmoczÿ wsithko ÿ / bÿalim glowvm owa powÿadal ÿze pana kradl ÿako hcÿal ÿ powÿadal ÿze / kÿedi czo widal tedi pisal iako hcÿal powÿedaÿacz ÿzebibela, tak ano nÿe:/tak komv hcÿal dal garnÿecz masla albo kope sirvw albo polecz mÿe:/ssa ÿakiemvs czo go zowa czlowÿek temvto dawal avn mv zasÿe za tho / trzewiki nosil a kÿediti rzeczi nosil ÿ sam barwÿerz an[us] prosil ÿzebi nosil / czo bÿ ÿedno mÿal ÿ sam mvwil iesli towarzistwo iakÿe znas prziwÿedz / mý go dam czi napiwo ieden bel golecz ÿ golcza podkal na wale a vn nỹosl / tlvmok ÿ bela wnÿm svknÿa kzÿeza ÿ miczka ÿaksamitna ÿ kosvla ÿ vb/ranÿe to przedali zidowi pvdlowi za pvthora tolara // [s. 99c] ite[m] dobrowolnÿe wisnal ÿze lenarthek ÿego thowarzis bel ktori bel miczke v:/kradl ỹ przedal ÿa za dwadzÿescÿa grosi / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿzego tez an[us] barwÿerz pital o ambrvska wten czas go / pital iesli nÿewÿe gdzÿe sÿe obracza kÿedi na tarnowskýe gvri ÿechal zgroczskÿem / sluga marcinkÿem / ite[m] tez dobrowolnÿe wiznal przÿ ostatnÿe godzÿnÿe swoÿe ývze gdÿgo wiwýedzýono / tedi na drabinÿe stoÿacz ÿvze vwÿazani przed mistrzem ÿze bel vkradl mÿednicze / srebrna panv wÿelkÿemv rzaniczi ÿ porąmbal ÿa wstvki ÿ przedal malemv zido:/ wi iakvbowi ktori snim bel na ten czas v hrome barbari / ite[m] tez wiznal ÿze bel vkradl sesnascÿe stvk czeni wkazmÿerzv taz sesnascÿe tola:/rvw ti powÿedzÿal ÿze ÿe sam stravil ÿ stim sedl na sąnd bozi / det est svspensvsd / a paginacja oryginalna 85; b paginacja oryginalna 86; c paginacja oryginalna 87; d–d wyjusto- wane do środka
130 sama Hanusowa u Sikory kupiła cztery misy za grzywnę. Zasię była kupiła kocioł drugi z Kazimierza, bo i tam byli ukradli z tym Ambruzkiem, i dała im zań pół grzywny. Item wyznał dobrowolnie, iż był niejaki Brzuchański przedał Hanusowej dwa letniki, ale nie wie, gdzie je był wziął, i nie wie, za co je był przedał. Item wy- znał, iż byli ukradli połeć mięsa na Grodzkiej ulicy [we] dworze i dała im była zań barwierka dwanaście groszy. Item wyznał, iż pas przedał małemu Żydowi za kopę Jakubowi, co go był Janek ukradł, co uciekł. Wyznał, iż był ukradł sześć czerwonych złotych Grusińskiemu na [Starej] Lu- bowni, co był u pana wielkiego rzońcy1. Wyznał też dobrowolnie, iż był ukradł Marcinkowi, co u pana wielkiego rzońcy, cztery talerze cynowe i przedał je za dwanaście groszy. Item wyznał dobrowolnie, [iż] będący szafarczykiem u pana wielkiego rzońce, brał, co się mu podobało, i dawał, komu się podobało, mając w mocy wszystko. I białymgłowom owa powiadał, iż pana kradł, jako chciał, i po- wiadał, iż kiedy co wydał, tedy pisał, jako chciał, powiadając, iżby było tak, ano nie tak. Komu chciał, dał garniec masła albo kopę serów, albo połeć mięsa jakiemuś, co go zowią Człowiek. Temu to dawał, a on mu zasię za to trzewiki nosił, a kiedy te rzeczy nosił i sam barwierz Hanus prosił, iżby nosił, coby jedno miał, i sam mówił: „Jeśli towarzystwo jakie znasz, przywiedź mi go. Dam ci na piwo”. Jeden był Golec. I Golca potkał na wale, a on niósł tłumok i była w nim suknia księża i mycka ak- samitna, i koszula, i ubranie. To przedali Żydowi Pudlowi za półtora talara. [s. 99] Item dobrowolnie wyznał, iż Lenartek jego towarzysz był, który był myckę ukradł i przedał za dwadzieścia groszy. Item dobrowolnie wyznał, iż go też Hanus bar- wierz pytał o Ambruzka. Wtenczas go pytał, jeśli nie wie, gdzie się obraca, kiedy na Tarnowskie Góry jechał z grodzkim sługą Marcinkiem. Item też dobrowolnie wyznał przy ostatniej godzinie swojej, już gdy go wy- wiedziono, tedy na drabinie stojąc już uwiązany przed mistrzem, iż był ukradł miednicę srebrną panu wielkiemu rzońcy i porąbał ją w sztuki, i przedał małemu Żydowi Jakubowi, który z nim był natenczas u Chromej Barbary. Item też wyznał, iż był ukradł szesnaście sztuk cyny w Kazimierzu, też szesnaście talarów. To po- wiedział, iż je sam strawił. I z tym szedł na sąd Boży. Et est suspensus.
1 Wielki rzońca – wielkorządca, był nim w latach 1552–1562 Jan Boner, kaszt. chełm- ski i burgr. krak. (Spisy, woj. krak., nr 817, s. 166).
131 62
Tegvz dnÿa ian zwolbrąma rodem kapinosvff sÿn kozvbowÿe bracÿa ÿego a weplse:/inÿe ma dvm swÿ ktori zowa ÿenowski / ten dobrowolnÿe wiznal ÿze vkradl konÿa tv wkrakowÿe narinkv / ite[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze vkradl swÿerzepea swoÿemv vÿowi nÿeiakiemv sta:/nislawowi dobrkowi zehlini / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿz vkradl sÿedmÿoro sera ÿ svknÿe tez bel wzÿal swoÿemv / vÿowi kthora powÿada ÿze ÿa shodzil / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze be[l] vkradl pÿecÿoro gęsi na stare wssÿ nowakowi / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze wÿedzÿal o tih woleh kthore bel vkradl nÿeiaki ÿe:/ladko tam odlanskorvni a powÿedzÿal bi mv dal zanÿe osm zlotih / ite[m] wiznal ÿze bel konÿa vkradl v zarnowcza wÿelcÿ przibirakowi ÿ przedal / <ÿ przedal> go za pÿecz zlotih barana tez bel zabil ivraskowi tamze weplscÿnÿe / za ktorego dal sesnascÿe grosi / ite[m] wiznal bendacÿ v biskvpÿe praczki tedi bel vkradl svknÿe modrą powÿeda:/ÿacz ÿzebimv slvzbi nÿehcÿala zaplacÿcz / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿdenczi zÿednim wlohem vkradl mv bel czapke ÿ rvs:/nicze ÿ przedal czapke za 4 grose a rvsnicze za 7 grosi malim tez paholecÿem / bendacz vkradl bel dwÿe sÿekierze / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze vkradl konÿa gnibokowi ý przedal go na stara wẏes / klvcczce za pvlpÿetha wÿerdvnka // [s. 100b] ite[m] dobrowolnÿe wiznal ỹze konÿa vkradl wedle plscini wporembÿe dvsnowi ÿ / przedal go za pvlpÿeta zlotego / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze bel vkradl korblowi dwÿe svkni ÿ przedal mozdzes:/ owi zidowi v nagniboka bel wzÿal dwÿe skvrze cÿelencze tam weplscinÿe / ite[m] dobrowolnÿe wiznal [ÿze] vkradl klvse sarnÿe na stare wsi / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze bel vkradl konÿa pÿerzincze tamze weplscinÿe / ÿ przedal go ianikowi na stara wÿes za pvltrzecÿa zlotego / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze bel vkradl svknÿe gregerowi krawczowi ÿ prze:/dal ÿa za trzi dwadzÿescÿa grosi wiznal tez ÿze bel vkradl zloti zebrakowi / ÿ strawÿl go zdzÿadkami / wiznal tez dobrowolnÿe ÿze bel vkradl mÿednicze gargolowi tamze weplscinÿe / tamze ÿa powÿedzÿal wstodole swoÿe mÿedzi lnanimi glvwkami przistronÿe / ÿ stimze sedl na sąnd bozi et est svspensus in vi[gi]lÿa s[an]cti petri et pavli / a na marginesie inną późniejszą ręką napisano: świerzopa, klacz, zrzebie. Wyraz klacz skre- ślony; b paginacja oryginalna 88
132 62
27 VI 1560 Jan z Wolbromia wyznaje popełnione kradzieże. Skazany na powieszenie. Tegoż dnia [27 VI]. Jan z Wolbromia rodem, Kampinosów syn, Kozubowie bracia jego, a we Pszczynie ma dom swój, który zowią Jenowski. Ten dobrowolnie wyznał, iż ukradł konia tu w Krakowie na rynku. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł świerzepę swojemu wujowi, niejakiemu Stanisławowi Dobrkowi z Uliny. Item dobrowolnie wyznał, iż ukradł siedmioro sera i suknię też był wziął swojemu wujowi, którą, powiada, iż ją schodził. Item dobrowolnie wyznał, iż był ukradł pięcioro gęsi na Starej Wsi Nowakowi. Item dobrowolnie wyznał, iż wiedział o tych wołach, które był ukradł niejaki Jeladko tam od Lanckorony, a powiedział, by mu dał za nie osiem złotych. Item wyznał, iż był konia ukradł u Żarnowca wielcy Przybirakowi i przedał go za pięć złotych. Barana też był zabił Juraszkowi tamże we Pszczynie, za którego dał szesnaście groszy. Item wyznał, będący u bi- skupiej praczki, tedy był ukradł suknię modrą, powiadając, iżby mu służby nie chciała zapłacić. Item dobrowolnie wyznał, [iż] idący z jednym Włochem, ukradł mu był czapkę i rusznicę i przedał czapkę za 4 grosze, a rusznicę za 7 groszy. Ma- łym też pacholęciem będąc, ukradł był dwie siekiery. Item dobrowolnie wyznał, iż ukradł konia Gnibokowi i przedał go na Starą Wieś Kluczce za półpiąta wiar- dunka. [s. 100] Item dobrowolnie wyznał, iż konia ukradł wedle Pszczyny w Po- rębie Dusnowi i przedał go za półpiąta złotego. Item dobrowolnie wyznał, iż był ukradł Korblowi dwie suknie i przedał Mozdzeszowi Żydowi. U Nagniboka był wziął dwie skóry cielęce tam we Pszczynie. Item dobrowolnie wyznał, [iż] ukradł kłuse Sarnie na Starej Wsi. Item dobrowolnie wyznał, iż był ukradł konia Pierzyn- ce tamże we Pszczynie i przedał go Janikowi na Starą Wieś za półtrzecia złotego. Item dobrowolnie wyznał, iż był ukradł suknię Gregerowi krawcowi i przedał ją za trzy dwadzieścia groszy. Wyznał też, iż był ukradł złoty żebrakowi i strawił go z dziadkami. Wyznał też dobrowolnie, iż był ukradł miednicę Gargolowi tamże w Pszczynie. Tamże ją, powiedział, w stodole swojej między lnianymi główkami przy stronie. I z tymże szedł na sąd Boży. Et est suspensus in vigilia Sancti Petri et Pauli [28 VI].
133 63
actv[m] feria tercia ante festv[m] sancti bartholomei A[nno] d[omini] 1560a / testamenth fl oriÿana ktori ÿest spizdr rodem oÿcza ÿego zwano ian/vsem tento fl oriÿan dobrowolnÿe wiznal ÿze ÿadącz od pana pÿecza/nowskÿego ÿ nadÿehal tego to malhÿera ktori slvzi panv krsistofowi / halerowi ÿ ÿehal snÿm aze do krakowa ÿ pital go rihloli
134 63
20 VIII 1560 Testament Floriana z Pyzdr, zabójcy i rozbójnika, skazanego na karę śmierci przez ćwiartowanie. Actum feria tertia ante festum Sancti Bartholomei Anno Domini 1560 [20 VIII]. Testament Floriana, który jest z Pyzdr rodem, ojca jego zwano Januszem. Ten to Florian dobrowolnie wyznał, iż jadąc od pana Pieczanowskiego i nadjechał tego to Malhiera, który służy panu Krzysztofowi Halerowi, i jechał z nim aż do Kra- kowa. I pytał go rychło, li zasię pojedzie do Olkusza. I powiedział Malhier: „Rad bym się o jutrze wyprawił”. Tak że się z nim poznał, z tym to Malhierem. Tak że wespółek z sobą kupowali krzoskę w Krakowie, za którą chciano półtrzecia talara, i po tym wespółek z sobą jechali z Krakowa. A kiedy było dwie mile od Krakowa, tedy przestrzelił tego to Malhiera, rwąc orzechy, za nim stojąc, tym umysłem ma- jąc go wolę zabić. I chciał wtenczas Malhier korda dobyć i po tym go ten Florian ranił w rękę, chcąc mu pieniądze odjąć, temu to Malhierowi. I sprawiwszy ten zły uczynek i jechał aż do Mogiły, i przyjechał zasię do Krakowa do swojego wuja Koczota, który na Kleparzu mieszka, i powiedział, iżby go ten Koczot prosił, iżby z nim jechał do kwaczalskiego sołtysa, powiadając mu, iżby miał mieć u niego dług niemały ten Koczot. Także Florian dobrowolnie wyznał, by po jego potrzebie jechał z nim, ale ten to Koczot nie wiedział ni o czym nic, bo mu ten Florian nie chciał [s. 101] ni o czym nic powiedzieć. I jechał zasię [ze] swoim wujem do Kra- kowa. A gdy byli przed miastem, tedy go grodzcy słudzy pojmali. I zasię wyznał na pytaniu o żonie swojej, iż ją odszedł milę od wsi u krawca, ale nie wie, jako tą wieś zowią. Item dobrowolnie wyznał, będąc w Poznaniu i przyszedł do niego Marcin Ga- włowski, i namówił go ku złe rzeczy. I namówiwszy go, tedy ten to Gawłowski ukradł dziesięć par skór. Z tymże się dzielili na pół, a pokradł je był Żydowi. Item wyznał dobrowolnie, iż ten Gawłowski ukradł był czterech bobrów u kuśnierza tamże w Poznaniu i przedał je Żydowi po talaru, i rozdzielili się [między] sobą na pół. Item wyznał dobrowolnie, iż ten Gawłowski ukradł lisie futro u kuśnierza tam- że w Poznaniu i przedał je za dziesięć złotych. I powiedział, iżby mu dał z tego trzy złote. Item dobrowolnie wyznał o drugim futrze, iż je ten Gawłowski ukradł i prze- dał je za dwanaście złotych, i dał mu z tego sześć złotych. Item dobrowolnie wyznał, iż ten Gawłowski ukradł dwu lisów kuśnierzowi tamże w Poznaniu i dał z tego Flo- rianowi dwanaście groszy. Item dobrowolnie wyznał, iż ukradł Gawłowski cztery kuny tamże w Poznaniu. Tedy ten Florian był przy tym i przedali je ten Gawłowski za cztery złote, ale mu z nich nie dał nic. I wydrę też przedali za trzy wiardunki. Item dobrowolnie wyznał, idąc z tym Gawłowskim, tedy ten to Gawłowski prze- strzelił furmana, siedząc z nim na wozie z tyłu i Florian z nim wespółek siedział.
135 ÿ rosipawsi owÿes rospvscÿli konÿe / ite[m] dobrowolnÿe wiznal zabiwsi go slÿ do poznanÿa potim tam wpoznanÿv / ostrzezono tego fl oriÿana ze bela pogonÿa zanimi ÿ pÿerzhnal fl oriýan spo:/znanÿa tamze bel wpabiÿaniczah v pana starosti aze go pan laski wzÿal do:/sÿebÿe ÿ grawal v nÿego na ÿstrvmencÿe tak ze ÿakvz vcÿekl spoznanÿa ÿvze / dale nÿewidzÿal gawlowskÿego marcina towarzisa swego tento fl oriÿan / to ÿest dobrowolne wiznanÿe ÿego ÿ stým sedl na sąd bozi ÿ ÿesth na ste:/rÿ częscÿ rozdzÿelon // a nad 1560 pozioma linia; b numeracja oryginalna 89
64
[s. 102a] cactvm feria sexta post bartolomeib 1560c / ianek rodem zbohnÿe sÿn domẏenika matisa dobrowolnÿe wÿznal / swoÿe zle vczynki ite[m] dobrowolnÿe wiznal wstąpiwssi przed pani ra/ÿcze krakowskÿe bez vprzeÿmego pitanÿa sam nasÿe wiznal ÿze przÿ/sedl zambrvskÿem ząkazimÿerza sczegÿelnÿe przed groczka brune ÿ / na desli wosz ÿ wiznal ÿze ten ambruzek obrzerzal powrozi ÿ wÿal / skrzÿnke zwoza ÿ wzẏal ÿa na ramÿe swoÿe ten ianek zbohnÿe tilko / na ztrazi stal ẏ potim obadwa slÿ stą skrzÿnka na wal do swÿęt:/ego sobestÿana tam dopÿero ÿego towarzis rozbÿl skrzÿnke ÿ wibra/wsÿ wsithko wor wetkal a skrzinki na mÿeÿsczv odeslÿ / ite[m] dobrowolnÿe wiznal gdÿ belo o osme wnocz przislÿ pod ząmek / przed mÿasto do hanvsowe barwÿerki ÿ zakolatal ambruzek wok:/no po malv ÿ bel przitim ianek / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze anvsowa barwÿerka wstala ÿ / dzÿewczecÿv swemv rozskazala swÿecze rozspalÿcz mvwýeczÿ / dzÿewczecÿv ÿeslÿ bÿ cÿe ktho pital czemv swÿeczą tedy po/wÿedz ÿze rannego przÿwÿedzÿono ÿ dopÿero otworzÿla dvm / ÿ weslÿ wdvm obadwa tamze ambrvzek sam wsedl do komori / barwÿerczÿne gdzÿe sam barwÿerz na lvzkv lezal / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze ten to <ÿegod> ÿego towarzÿs kazal wÿ/zbe
136 I rozsypawszy owies, rozpuścili konie. Item dobrowolnie wyznał, zabiwszy go, szli do Poznania, po tym tam w Poznaniu ostrzeżono tego Floriana, że była pogoń za nimi. I pierzchnął Florian z Poznania. Tamże był w Pabianicach u pana starosty. Aże go pan Łaski wziął do siebie i grywał u niego na instrumencie. Tak że jak już uciekł z Poznania, juże dalej nie widział Gawłowskiego Marcina towarzysza swego ten to Florian. To jest dobrowolne wyznanie jego i z tym szedł na sąd Boży. I jest na cztery części rozdzielony.
64
30 VIII 1560 Sąd krakowski skazuje Janka z Bochni, syna Dominika Matysa, na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. [s. 102] Actum feria sexta post Bartholomei 1560 [30 VIII]. Janek rodem z Bochni, syn Dominika Matysa, dobrowolnie wyznał swoje złe uczynki. Item dobrowolnie wyznał: wstąpiwszy przed pany rajce krakowskie, bez uprzejmego pytania, sam na się wyznał, iż przyszedł z Ambruzkiem za Kazimierz z cegielni przed Grodzką Bronę i nadeszli wóz. I wyznał, iż ten Ambruzek obrze- zał powrozy i wyjął skrzynkę z wozu, i wziął ją na ramię swoje. Ten Janek z Bochni tylko na straży stał i po tym obydwa szli z tą skrzynką na wał do Świętego Seba- stiana. Tam dopiero jego towarzysz rozbił skrzynkę i wybrawszy wszystko, [w] wór wetkał, a skrzynki na miejscu odeszli. Item dobrowolnie wyznał, gdy było o ósmej w nocy, przyszli pod zamek przed miasto do Hanusowej barwierki i zakołatał Ambruzek w okno pomału, i był przy tym Janek. Item dobrowolnie wyznał, iż Hanusowa barwierka wstała i dziewczęciu swemu rozkazała świece rozpalić, mówiąc dziewczęciu: „Jeśliby cię kto pytał, czemu świecą, tedy powiedz, iż rannego przywiedziono”. I dopiero otworzyła dom. I weszli w dom obydwa tamże. Ambruzek sam wszedł do komory barwierczynej, gdzie sam barwierz na łóżku leżał. Item dobrowolnie wyznał, iż ten to jego towarzysz kazał w izbie natenczas zostać, ale ten to Janek nie chciał, ale rzekł do swego towarzy- sza: „Czemu ja też przy tym nie mam być”. Item wyznał dobrowolnie, iż był po tym w komorze, kiedy jego towarzysz wykładał chusty białe z wora, co [ze] skrzynki był wybrał, których było niemało. Item dobrowolnie wyznał, iż na to chciał jego towa- rzysz pięć talarów od barwierki, a ona jemu postąpiła wespółek z małżonkiem czte- ry talary i mówiła iż: „natenczas pieniędzy nie mamy, ale jutro pieniędzy nabędę,
137 tedi zaplacze a na / ten czas dam kÿlka grosi ÿ dala ÿ mvwÿl ten to ambr/vzek do samego anvsa albo teraz nÿedaÿ bocz sam mam ÿe//[s. 103g]scze kÿlka grosi a sam na ten czas anvs kosvlke ogledowal czo be:/la dala ÿemv wręke ogledowacz kÿedi sÿe bel obvdzÿl / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze sÿe to dzÿalo we wtorkvw dzÿen po / nowÿm lecÿe kÿedi ti rzeczy przinÿvsl wdvm / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze mv kazala anvsowa na mostkv cz:/ekacz a sama sla do zidvf na srebro pÿenÿedzÿ nabiwacz ÿ powÿ:/edzÿal ten to ianek ÿze ÿe czekal pvltori godzinÿ ÿ sedl snÿa wa:/lem do scÿborskÿego tam ze ÿego towarzis ambrvzek wzÿal dzÿe:/sÿecz czÿrwonych zlotih ÿ dwa tolari a tak ten ambrvzek dal barw:/ÿercze ostatek wsithkÿh rzeczi ktorih wskrzincze na wale beli / wibrali bo ÿe przedtim ianek powÿedzÿal ÿzem skrzinki na wale od / tih rzeczÿ odsedl tedi barwÿerka nato rzekla czemvs stimi rzeczami / skrzinki nÿeprzinÿvsl / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze ta anvsowa barwÿerka dala ambrvsk:/owi kosvle swego meza a vn ýe dal zato steri faczaletih / ite[m] dobrowolnÿe wiznal ten to ianek czo pomnÿal czo tam belo / na przvd przednicze na zlote tkąncze / ite[m] wiznal troÿe przednÿcze zlotih ite[m] tkanka zlota czo naglow:/ÿe biwala / ite[m] dwÿe tkancze kv opasanÿv zlote zanklami srebrnimi a trze:/cÿa tkanka aksamithna kv opasanÿv zanklem srebrnim pozloczi:/stim ite[m] tkanek czarnih czo do kosvl przisiwano tih belo nÿem/alo wmodrim papÿerze ite[m] pÿerscÿonek zloti ite[m] troÿe czeplvw / ÿedwabnÿh / ite[m] doborowolnÿe wiznal ÿzesÿe powtvre wrvcÿla anvsowa bar:/wÿerka do scÿborskÿego bo bel rozskazal ambrvzek iankowi ÿscz / za anvsową po kosvlei tedi ÿdączi snÿm spomnÿala ÿze ÿescze dwo/ÿega rzeczÿ nÿedal ten to ambrvzek perel wzÿelonÿm placÿe taze tkan/ki perlowe svte ite[m] dobrowolnÿe wiznal ÿze dal ÿego towarzis ambrv/zek przedsobnicze ÿedwabne swoÿe gamrąccze a potim ÿe przedala anv/sowe barwÿercze za sescz grosi // [s. 104j] ite[m] dobrowolnÿe wÿznal ÿze ten to ambrvzek nÿedal iankowÿ hod:/ zÿcz za nÿa azebi sÿe naÿedli tedi mv kazal zanÿa ýscz ale ÿe nÿemvgl / zastacz a nÿezastawsi sedl zasÿe do swoÿego towarzisa ambrvska atak/ze oboÿe tak ambrvska tak anvsową barwÿerke ÿedno dopolvdnÿa / wÿdzÿal to ÿest ÿego dobrowolne wÿznanÿe a nÿe ÿnacze ÿ stim / sedl na sąnd bozi et est svsspensvs / a numeracja oryginalna 90; b r nadpisane na interlinii; c–c wyjustowane do środka; d wyraz skreślony; e wyraz skreślony; f i napisane na literze s; g numeracja oryginalna 91; h możliwa lekcja: farzaleti; i pierwotnie kosvlke; j numeracja oryginalna 92
138 tedy zapłacę, a natenczas dam kilka groszy”. I dała, i mówił ten to Ambruzek do samego Hanusa: „Albo teraz nie daj, bocz sam mam je[s. 103]szcze kilka groszy”. A sam natenczas Hanus koszulkę oględował, co była dała jemu w rękę oględo- wać, kiedy się był obudził. Item dobrowolnie wyznał, iż się to działo we wtorków dzień po nowym lecie [2 I], kiedy te rzeczy przyniósł w dom. Item dobrowolnie wyznał, iż mu kazała Hanusowa na mostku czekać, a sama szła do Żydów na sre- bro pieniędzy nabywać. I powiedział ten to Janek, iż jej czekał półtora godziny i szedł z nią wałem do Ściborskiego. Tamże jego towarzysz Ambruzek wziął dzie- sięć czerwonych złotych i dwa talary, a tak ten Ambruzek dał barwierce ostatek wszystkich rzeczy, których w skrzynce na wale byli wybrali, bo jej przed tym Janek powiedział, „iżem skrzynki na wale od tych rzeczy odszedł”. Tedy barwierka na to rzekła: „Czemuś z tymi rzeczami skrzynki nie przyniósł?”. Item dobrowolnie wyznał, iż ta Hanusowa barwierka dała Ambruzkowi koszule swego męża, a on jej dał za to cztery facelety. Item dobrowolnie wyznał ten to Janek, co pomnął, co tam było. Naprzód przednice na złotej tkance. Item wyznał: troje przednic złotych, item tkanka złota, co na głowie bywała. Item dwie tkance ku opasaniu złote z anklami srebrnymi, a trzecia tkanka aksamitna ku opasaniu z anklem srebrnym pozłocistym. Item tkanek czarnych, co do koszul przyszywano, tych było niemało w modrym papie- rze. Item pierścionek złoty. Item troje czepców jedwabnych. Item dobrowolnie wyznał, iż się po wtóre wróciła Hanusowa barwierka do Ści- borskiego, bo był rozkazał Ambruzek Jankowi iść za Hanusową po koszulę. Tedy idący z nim, wspomniała, iż jeszcze dwojga rzeczy nie dał ten to Ambruzek: pereł w zielonym płacie, także tkanki perłowe sute. Item dobrowolnie wyznał, iż dał jego towarzysz Ambruzek przedsobnice jedwabne swojej gamratce, a po tym je przedała Hanusowej barwierce za sześć groszy. [s. 104] Item dobrowolnie wyznał, iż ten to Ambruzek nie dał Jankowi chodzić za nią, a żeby się najedli, tedy mu kazał za nią iść, ale jej nie mógł zastać. A nie zastawszy, szedł zasię do swojego towarzysza Ambruzka. A także oboje, tak Ambruzka, tak Hanusową barwierkę, jedno do południa widział. To jest jego dobrowolne wyznanie, nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Et est suspensus.
139 65
[a] actvm ferÿa tercÿa dÿe elizabeth 1560 / Ian rodem ze drwalowa od groÿcza sin mikolaÿa gvska / dobrowolnÿe wiznal robÿeczi wsczithnikah v sobÿeraÿow od pÿa/czi lath ÿ wÿedzÿal ÿze mÿeli pÿnÿedzi nÿemalo a gdi czas / vpatrzil ze mathka ÿh bella w prosowiczah na nocz a sobẏe/raýowÿe belli wkarczmÿe ÿ podkopalsÿe do komori ÿ vkr:/adl tam skrzinke ÿ wilasl zasýe onaz dzÿvra ÿ sedl snÿa za / gvmna wowÿes ÿ odemknal skrzinke dlotem ÿ wiÿal pÿe:/nÿadze ÿ ze dwÿema trzosoma ÿ zworkẏem tak ze sedl do kr/akowa ÿ lezal wkarczmÿe za bÿencziczami pvl milÿe a pÿenÿ:/adze liczil w gaÿv ÿ na lÿczil ÿh trzidzÿesci kop bez trzeh ÿ ta:/ larvw spvltalarki ÿ zorti 12 ÿ czerwoni zloti ÿ przisedsi do kr:/akowa sedl na mikolaȳska vlicze do pawlowskÿe tam ze sÿe / vpÿl ÿ sÿedzÿali snÿm bÿale glowi ale ÿh nẏeznal ȳ nÿewÿe:/dzȳal ÿesli mv czo wzÿeli skaleti bo bel piÿan barzo a gdÿ go / slvdzi wzȳeli tedi znÿego pÿenẏadze padali ÿ wzẏeli zostat:/kÿem na ratvs / a zmiana ręki pisarza
66
[a] Ten ze ian strampcza rodem od radomÿa zewsi gvskv sin wiz/nal dobrowolnÿe ýz vkradl wscitnikoh vpana iakvbowskÿego / 50 ÿ 4 zlotih wmoneczÿe tam ze tez kalete vkradl wktorey / belo pvlsosti kopi moneti ÿ stalari tam ze powÿedzÿal ẏako pr/zisedl ktim pienẏadzam wzÿal sÿekiere w drvgẏe komore ÿ tą sÿe/ kÿerą sÿe pod grzebl ẏ wzýal skrzinką pienÿądze ÿ sedl wowi/es tam ze skrzinke wilvpal ẏ pïenẏadze pobral a skrinke / wowsÿe ostawÿl a spÿenÿądzmi sedl do gaÿa krolewskÿego tam/ze pienyadzÿe zlicÿl 27 kop moneti polskẏe ÿ trzi grziwni potroẏ//[s. 105b]nih grosi ÿ czÿrwoni zloti ÿ 12 talarw ÿ spvltalarkamÿ a gdi przisedl do / krakowa na mikolaÿską vliczę tam ze vnÿego obącząno pienÿa/dze ÿ potim go wzýeto na ratvs tam ze go pitano ÿ wÿele inego czo / cýnil zlego / a zmiana narzędzia pisarskiego; b numeracja oryginalna 93
140 65
19 XI 1560 Wyznanie Jana z Drwalowa, syna Mikołaja Guzka, o dokonanych kradzieżach. Actum feria tertia die Elizabeth 1560 [19 XI]. Jan rodem ze Drwalowa od Grójca, syn Mikołaja Guzka, dobrowolnie wyznał. Robiąc w Szczytnikach u Sobierajów od pięciu lat i wiedział, iż mieli pieniędzy niemało. A gdy czas upatrzył, że matka ich była w Proszowicach na noc, a Sobie- rajowie byli w karczmie, i podkopał się do komory, i ukradł tam skrzynkę. I wylazł zasię onąż dziurą, i szedł z nią za gumna w owies. I odemknął skrzynkę dłutem, i wyjął pieniądze, i ze dwiema trzosami, i z workiem. Tak że szedł do Krakowa i leżał w karczmie za Bieńczycami pół mili. A pieniądze liczył w gaju i naliczył ich trzydzieści kop bez trzech i talarów z pół talarki, i z orty 12, i czerwony złoty. I przyszedłszy do Krakowa, szedł na Mikołajską ulicę do Pawłowskiej. Tamże się upił i siedziały z nim białe głowy, ale ich nie znał i nie wiedział, jeśli mu co wzięli z kalety, bo był pijany bardzo. A gdy go słudzy wzięli, tedy z niego pieniądze pa- dały i wzięli z ostatkiem na ratusz.
66
19 XI 1560 Zeznanie Jana z Trampcza, syna Guzków, o dokonanych przez siebie kradzieżach. Tenże Jan z Trampcza rodem od Radomia ze wsi, Guzków syn, wyznał dobro- wolnie, iż ukradł w Szczytnikach u pana Jakubowskiego 50 i 4 złotych w mone- cie. Tamże też kaletę ukradł, w której było półszósty kopy monety i talary. Tamże powiedział, jako przyszedł ku tym pieniądzom, wziął siekierę w drugiej komorze i tą siekierą się podgrzebał, i wziął [ze] skrzynką pieniądze. I szedł w owies, tamże skrzynkę wyłupał i pieniądze pobrał, a skrzynkę w owsie ostawił. A z pieniędzmi szedł do gaju królewskiego. Tamże pieniądze zliczył: 27 kop monety polskiej i trzy grzywny potrój[s. 105]nych groszy, i czerwony złoty, i 12 talarów, i z półtalarkami. A gdy przyszedł do Krakowa na Mikołajską ulicę, tamże u niego obaczono pienią- dze i po tym go wzięto na ratusz. Tamże go pytano i wiele innego, co czynił złego.
141 67
cactv[m] est ipso die nivisa marie a[nno] 1561bc / iadwiga rodem zlvbomnÿa oÿcza ÿe zwano iarosem a ÿest powroznik / taz iadwiga napÿerwe dobrowolnÿe wiznala slvzecÿ v knapki czo mÿesska / na kleparzv taz plvtno robi ȳ potim vcÿekla odnÿe wzÿawsi svknÿe lvnÿ/ska niczowaną ale powÿeda ÿze sÿe wrvcÿla ÿ dwÿe kosvlcze ÿ dwa fa/rtvhi to sÿe wsitko wrvcÿlo bo oto sÿedzÿala ÿ potim slvzila v ssobko:/we wpanÿe zaifretowe domv przed mikolaÿską broną wiznala ÿze vk/radla kosvlke ÿ kosvle odzÿemną ÿ dwa fartvhi ÿ ostawila to v waw/ czinczowe nakawÿoroh potim slvzila v klimkowe v strzelczowe ÿ na / ten cas nÿebelo nikogo bo bela sama sla do bohnÿe powȳedzÿacz ÿzem / nÿemogla mÿecz scescȳa wÿatcze wÿedzẏala tam o iedne nÿewÿescÿe / ÿ radzila sÿe ÿe wtim ÿzebi ÿe wtim czo pomoglad tak ze wÿe nÿebitno/sci stlvkla ÿe skrzinÿe siekierą ÿ wzÿela wteÿ skrini kosvle iedne / iakiegos pana piotra czo ona sama wÿedzẏala ÿ drvgą odzÿemna ÿ / dwÿe kosvlcze ȳ facaletw dzÿewÿecz wisiwanÿh ÿedwabÿem na rog:/ah ieden zezlotem ale sÿe ten wrvcÿl ÿ czepÿecz ý svknÿą to sÿe wsi/tka wrvcẏla taz waczek wzÿela ale powÿada ÿze wnÿm nÿebelo nÿ/ pienẏadza a drvgẏe faczaleti powẏedzÿala wkamÿenne karczmÿe / v same gospodinýe a trzi v stare nÿewÿasti czo bidlo opatrvÿe ÿ tka/nki dwÿe a trzecȳa v ÿe sinkarki powÿedzÿala tez o trzeh pierscÿe/nȳah ktore dala panÿe rabscząncze showacz ktore powȳada ÿze by ẏe / zanÿosla ÿ powÿada ÿze bÿ ÿe dal nȳe iaki golecz czo mÿeska wzÿelvn/kah dwnascÿe grosi a powẏedzÿala ÿze bi mẏali bÿcz zlote skamẏenmi / ieden zmodrim kamienÿem a drvgi scirwonem ÿ mÿala tego golcza / czekacz v pilata zabienciczami mȳala snÿm iehacz do lwowa atÿ / pierscÿanki powýedzÿala ÿz ÿe zanÿosla rabsczancze ktorą mýeska / w bohni powÿedzẏala ÿze bý ÿe dala showacz potim za przicziną dob/rih panw ÿest darowaną garlem ÿ od kaząno od mÿasta precz / potim ze wẏscÿv zasÿe wẏznala dobrowolnýe ÿze vkradla v panýe netki / na wandecÿe svknÿe czarna bez rekaw powsednȳa zẏaksamitem ẏ pvl // [s. 106e] gÿermacze czarne vterfi nowe ÿ rantvch ÿ kosvlę ktorą / sama sila vshnahtowe ÿ snvrek wlvczczani czo na sÿÿi / nosą ÿ ktemv iakis knafl ik ale powÿedzÿala ÿze sÿe to wr/vcilo wiznala tez dobrowolnẏe zlezecÿ v krawczowe v kradla / czapke aksamitną powsednÿa ÿ ranitvh ÿ svbke arasową ÿ / dwa kithliki ieden czamletowi ÿ drvgi mvhaierowi dziki / ÿ wiznala dobrowolnýe ÿze vkradla v krvpnika ktorego nÿe / zna pÿecz kosvlek lnÿanih ÿ rantvh ÿ powÿada ÿze bi to sama / wikvpila ÿ przitim beli dwÿe hvstcze iedna wisiwana a drvga / nÿe zasÿe wiznala dobrowolnÿe ÿze vkradla swÿehowskÿemv / svknẏe czo mÿeska pod zamkiem ýzasÿe to sąm
142 67
8 IX 1561 Jadwiga z Lubonia, córka powroźnika Jarosza, skazana na karę śmierci przez uto- pienie za wielokrotne kradzieże. Actum est ipso die Nativitatis Mariae Anno 1561 [8 IX]. Jadwiga rodem z Lubonia, ojca jej zwano Jaroszem, a jest powroźnikiem. Taż Ja- dwiga napierwej dobrowolnie wyznała, służący u Knapki, co mieszka na Kleparzu, taż płótno robi. I po tym uciekła od niej, wziąwszy suknię luńską nicowaną, ale po- wiada, iż się wróciła, i dwie koszulce, i dwa fartuchy, to się wszystko wróciło, bo oto siedziała. I po tym służyła u Sobkowej w pani Zajfretowej domu przed Mikołajską Broną. Wyznała, iż ukradła koszulkę i koszulę odziemną, i dwa fartuchy i zostawi- ła to u Wawrzyńcowej na Kawiorach. Po tym służyła u Klimkowej, u Strzelcowej i natenczas nie było nikogo, bo była sama szła do Bochni powiedzieć, „iżem nie mogła mieć szczęścia w jatce”. Wiedziała tam o jednej niewiaście i radziła się jej w tym, iżby jej w tym co pomogła. Także w jej niebytności stłukła jej skrzynię siekie- rą i wzięła w tej skrzyni koszulę jedną jakiegoś pana Piotra, co ona sama wiedziała, i drugą odziemną, i dwie koszulce, i faceletów dziewięć wyszywanych jedwabiem na rogach, jeden ze złotem, ale się ten wrócił, i czepiec, i suknię, to się wszystko wróci- ło. Taż wacek wzięła, ale powiada, iż w nim nie było ni pieniądza, a drugie facelety, powiedziała, w kamiennej karczmie u samej gospodyni. A trzy u starej niewiasty, co bydło opatruje, i tkanki dwie, a trzecia u jej szynkarki. Powiedziała też o trzech pierścieniach, które dała pani Rabszczance schować, które powiada, iżby je zanio- sła, i powiada, iżby jej dał niejaki Golec, co mieszka w Zielonkach, dwanaście gro- szy, a powiedziała, iżby miały być złote z kamieniami, jeden z modrym kamieniem, a drugi z czerwonym. I miała tego Golca czekać u Piłata za Bieńczycami. Miała z nim jechać do Lwowa, a te pierścionki, powiedziała, iż je zaniosła Rabszczance, która mieszka w Bochni. Powiedziała, iżby je dała schować. Po tym za przyczyną dobrych panów jest darowaną gardłem i odkazano od miasta precz. Po tymże wyjściu zasię wyznała dobrowolnie, iż ukradła u pani Netki na Wan- decie suknię czarną bez rękaw powszednią z aksamitem i pół[s. 106]giermacze czarne uterfi nowe, i rańtuch, i koszulę, którą sama szyła u Snatowej, i sznurek włóczczany, co na szyi noszą, i ku temu jakiś knafl ik, ale powiedziała, iż się to wró- ciło. Wyznała też dobrowolnie, służący u krawcowej, ukradła czapkę aksamitną powszednią i rańtuch, i szubkę harasową, i dwa kitliki, jeden czamletowy i drugi muchajerowy dziki. I wyznała dobrowolnie, iż ukradła u Krupnika, którego nie zna, pięć koszulek lnianych i rańtuch i powiada, iżby to sama wykupiła. I przy tym były dwie chustcze, jedna wyszywana, a druga nie. Zasię wyznała dobrowolnie, iż ukradła Świechowskiemu suknię, co mieszka pod zamkiem, i zasię to sam
143 wikvpil / wiznala tez dobrowolnÿe powýedaýacz ýzem sÿe nÿemogla ob/ÿacz kÿedi mȳe czosÿ podpalilo slvzęcÿ kÿedi mi sÿe czo pod/obalo tedim wzÿela sobą wkasýk ý slam stim precz ÿ wyzna/la dobrowolnÿe na nieiaka zophia ktora mÿeska pod ksÿed/zem wargawskÿem czo ma slepego meza ÿzebi ÿe ta kaza/la nossÿcz kendi bi czo vkradla ÿ wiznala ÿze donẏe przinÿosla svk/nÿe czarną ÿ powÿedzẏala ÿze ÿa zasÿe vnÿe wikvpÿono wÿ/znala tez dobrowolnẏe slvzęcÿ v krawcza na wÿezÿ czo mÿeska / za swẏetim franciskÿem ÿze vkradla kitlik kitaÿczani zÿa/ksamitem ÿ zarekawÿe ÿ drvgi arasowi ÿ cząpke adamasko/wą to przedala wlagÿewnẏkoh na zagrodzÿe czebvline ÿ wzÿe/la za kitlik kitaÿczani ssiedm grossi za drvgi steri
144 wykupił. Wyznała też dobrowolnie, powiadając: „iżem się nie mogła objąć, kiedy mię coś podpaliło, służący, kiedy mi się co podobało, tedym wzięła [z] sobą w ko- szyk i szłam z tym precz”. I wyznała dobrowolnie na niejaką Zofi ę, która mieszka pod księdzem Wargaw- skim, co ma ślepego męża, iżby jej ta kazała nosić, kędy by co kradła. I wyznała, iż do niej przyniosła suknię czarną, i powiedziała, iż ją zasię u niej wykupiono. Wy- znała też dobrowolnie, służąc u krawca na wieży, co mieszka za Świętym Francisz- kiem, iż ukradła kitlik kitajczani z aksamitem i zarękawie, i drugi harasowy, i czap- kę adamaszkową. To przedała w Łagiewnikach na zagrodzie Czebuline i wzięła za kitlik kitajczani siedem groszy, za drugi cztery grosze, za koszulkę półtrzecia grosza, a za drugą cztery grosze. Temuż też krawcowi ukradła pas aksamitny, ten sama schodziła. Wyznała też dobrowolnie, służący na Kleparzu u Przymykałki u powroźnika, iż ukradła dwa pasy, jeden aksamitny, a drugi [z] tkanką złotą, i wacek i przedała ten, co na tkance niewiaście w [1], ale nie wie, jako ją zowią, a drugi sama schodziła. Wyznała też dobrowolnie, iż ukradła u Knapa u Jarockie- go na Kleparzu suknię czerwoną nicowaną bez rękawów i cztery koszulki, i dwoje przedsobnice i ostawiła je była w Bochni, tamże ten Jarocki i [ze] swoją żoną cho- dził, i pobrał swoje. Wyznała dobrowolnie, iż ukradła u Kozie Ramieniowej szub- kę, rańtuch i koszulę [s. 107] i dała ją była wsadzić, i zasię to wszystko wróciła. Wyznała też dobrowolnie, iż ukradła u Włochowej dziesięć groszy i adamaszek, który był pod płaszczem, i powiedziawszy tej niewiaście o tym adamaszku, co mieszka pod księdzem Wargawskim, i kazała do siebie przynieść. I powiedziała dobrowolnie, posłużywszy dzień, dwa, jeśli pan albo pani źle pochowali, tedy ona dobrze opatrzyła. Za trzecim pytaniem wyznała, iż ukradła na Tworzyjańskiej ulicy kuśnierczy- kowi Stanisławowi podle apteki karwatkę sukna misińskiego i zastawiła ją w Pro- szowicach z mycką w siedmiu groszy u Kurkowej u rajczyni. Temuż też kuśnier- czykowi ukradła cztery złote monety i strawiła je. Wyznała też, iż ukradła pod zamkiem muchajer i rańtuch, tąż koszulę odziemną i dwie koszulcze pątniczce. Też ukradła rańtuch, dwie koszulcze, też konew, płaszcz, suknię zieloną. Na Ka- noniczej ulicy ukradła Zofi ej, co służy u jakiegoś księdza, rańtuch i czapkę mucha- jerową, półgiermacze makowe i obrus. Jest to wszystko u niewiasty na Kleparzu u Kachny, w nowym domu przeciwko pana Zalaszowskiego folwarku, w zastawie we czterech groszach. Wyznała też, iż ukradła na Zwierzyńcu u Babrkowej suknię czerwoną luńską, kiedy ją ubrała do kościoła [w] kwietną niedzielę, także pas, także rańtuch i koszulkę. To wszystko zasię sama pobrała, nalazłszy ją. Wyznała też, iż ukradła za Wisłą w Dębnikach u Orszuli Jaroszowej płaszcz, myckę aksamitną, rańtuch, dwie koszulcze i koszulę odziemną, także czepiec wyszywany biały i ręcznik. I dała ją była Jaroczka wsadzić i zasię to wszystko wróciło. Na Klepa- rzu też ukradła na Gielarowskiem powroźniczce Annie, co jest z Bochni, pas aksa- mitny i jakąś przepaskę złotą, także wacek, ale w nim nie było jedno dwa pieniądze. I zastawiła tę przepaskę u Zofi i handlarki, co mieszka w Kazimierzu na Psim Rynku,
145 wosminąscÿe grosi a pas aksa/mitni przedala na lobzowÿe kaczmarskÿe dzẏewcze waczek za / sÿedm grosi wiznala tez ÿze vkradla pana bÿeczkÿego slvzebnikowi / grvscinskÿemv kosvlę faczaletek ÿ dwa czÿrwone zslote zmýesk/ÿem ÿ steri moneti ÿ odmÿenila ti to zlote w svkȳenẏczah // [s. 108h] ÿ strawila wiznala tez ÿze vkradla na zamkv slvzebnikowi / pana podkomorzego panv zalasowskÿemv talarz srebrni ale powÿe/dzýala ÿze bi ÿe vpadl w sieni ÿ potim go ÿe sam wzȳal ÿ wiph/nal ÿa precz wiznala tez lezęcÿ sksÿedzem wÿerzbą na zamkv vk/radla mv zloti moneti ÿ kosvle taze miczke aksamitną ÿ dwa / facaleti ÿ vbranie czarne svkÿenne kÿedi sedl spÿewacz do koscÿo/la tedi stim sla precz ale powÿedzÿala ÿze to belo na kvpÿe pod / ząmkÿem v anni ktorą mÿeska wsmokowe iamÿe wedwdzÿestv / grosv wiznala tez ÿze vkradla ksÿedzv sepnemv dwadzÿescÿa grosi ÿ / dwa tolari ÿ pozicilaÿh anvhnÿe rabsczancze czo mÿeska pod zam/kÿem temyz tez ksÿedzv sepnemv vkradla dwa facaleti ktore / stali popvl tolarzo ÿ kosvle taze recznik ÿ zastawila to v anni / ktorą mȳeską wdomv na wale wpiÿanskÿem dworzei wdzÿesÿacÿ grosÿ / wiznala tez ÿze vkradla ksÿedzv stanislawowi czo mÿeska v ksÿedza / sepnego albo sksÿedzem sepnim komzą ÿ dwÿe kvnÿe taze dzÿe/sÿecz grosi to na kleparzv zastawila v sewczowe stanislawowe / wpvltolarzv wiznala tez ÿze vkradla slvzebnikowi panv tarlowe/mv przeslawskýemv tolar smÿeskÿem ÿ dwadzÿescÿa grosi ý kos/vle pstrą sfabską ÿ recnÿk <ÿ recznik> ÿ talerz zrebni ÿ dwa / faczaleti ieden wisiwani czarnim sicÿem a drvgi bÿalim ta ma / wząstawÿe skrzistinj na kazmÿerzv ktorą zową krzistina ÿ mÿeska / v kvsnÿerza podle pana wÿelkÿego rzancze domv to ma wtalarze / wiznala tez dobrowolnÿe ÿze vkradla panv kanczlerzowemv slvze/bnikowi iarosowi grvdzÿnskÿemv kosvle taze przescÿradlo ÿ dwÿe / hvstcze ÿ steri tolari zmÿeskÿem aksamitnim iendni rozpoziczala drv/gÿe sama potrawila panv simvnowi skarbv vkradla kvbek srebrni / pozlocisti ÿ dwa pÿarscÿenÿe ÿeden zmodrim kamÿenÿem a drvgi sc/ÿrwanim ÿ powÿada <ÿ powÿada> ÿze bÿa slvzebnik iego pogonil / ÿ odÿal ÿe kÿedi zidwką stala wiznala tez ÿze vkradla v / panẏÿ [!] marie ksÿedzv ianowi lezącÿ snim dzÿesÿecz grosi zm/ÿeskÿem ẏ dwa pierscÿanki zlote ÿ kosvle ÿ dwa faczaleti pÿer/ scÿanki zastawila v zida dawida czo wino przedaÿe wetrzeh / zlotih a skosvle vcÿnila sobÿe dwÿe kosvlcze hvstki przedala na / wandecÿe wiznala tez dobrowolnÿe ÿze vkradla podkomorzemv pa/na wÿelkÿego rzancze panv podskarbÿemv tolar ÿ dwa pýerscýenye // [s. 109k] samego pana wÿelkÿego rząncze kostowne ÿ zastawila ÿe bela v wen/czlavsowę na braczkÿe vlicÿ westereh zlotih ale powÿedzÿala ÿze ÿe ssa/m wikvpil nalassi ÿa pod zamkÿem wÿznala ÿze vkradla panv rvdaw/skÿemv vbranÿe lvnýskýe ÿ kosvle taze serdak athlasowi zrekawami aksa/mitem bramowani ÿ dwÿe hustcze taze bothloh kosvle zepsowala a ser/dak zastawila zvbranÿem wkopÿe v zida iakvba czo sÿedzÿal na zamkv / wiznala tez ÿze vkradla pana laskÿego slvzebnikowi iozephowi wÿerz/bÿenskÿemv pierscÿen zloti zmÿeskÿem aksamitnim belo wnÿm dwadzÿe/scÿa grosi taze kosvle ÿ dwÿe hvstcze taze kolpak aksamitni sobolmi / podsiti kolpak taze pierscÿen zastawila v zyda simona zizowatego wgr/ziwnÿe wiznala tez ÿze vkradla
146 w osiemnaście groszy, a pas aksamitny przedała na Łobzowie kaczmarskiej dziew- ce, wacek za siedem groszy. Wyznała też, iż ukradła pana bieckiego2 służebnikowi Gruszczyńskiemu koszulę, faceletek i dwa czerwone złote z mieszkiem, i cztery monety. I odmieniła te to złote w Sukiennicach, [s. 108] i strawiła. Wyznała też, iż ukradła na zamku służebnikowi pana podkomorzego, panu Zalaszowskiemu, talerz, ale powiedziała, iżby jej upadł w sieni. I po tym go jej sam wziął i wypchnął ją precz. Wyznała też, leżący z księdzem Wierzbą na zamku, ukradła mu złote mo- nety i koszule, także myckę aksamitną i dwa facelety, i ubranie czarne sukienne, kiedy szedł śpiewać do kościoła, tedy z tym szła precz. Ale powiedziała, iż to było na kupie pod zamkiem u Anny, która mieszka w Smokowej Jamie, we dwudzie- stu groszu. Wyznała też, iż ukradła księdzu Sepnemu dwadzieścia groszy i dwa talary i pożyczyła ich Anuchnie Rabszczance, co mieszka pod zamkiem. Temuż też księdzu Sepnemu ukradła dwa facelety, które stały po pół talarów, i koszulę, także ręcznik i zastawiła to u Anny, która mieszka w domu na wale w pijańskim dworze, w dziesięciu groszy. Wyznała też, iż ukradła księdzu Stanisławowi, co mieszka u księdza Sepnego albo z księdzem Sepnym, komżę i dwie kuny, tak- że dziesięć groszy. To na Kleparzu zastawiła u szewcowej Stanisławowej w pół talaru. Wyznała też, iż ukradła służebnikowi panu Tarłowemu, Przesławskiemu, talar z mieszkiem i dwadzieścia groszy, i koszulę pstrą szwabską, i ręcznik, i ta- lerz srebrny, i dwa facelety, jeden wyszywany czarnym szyciem, a drugi białym. Ta ma w zastawie na Kazimierzu, którą zowią Krystyna i mieszka u kuśnierza podle pana wielkiego rzońce3 domu, to ma w talarze. Wyznała też dobrowolnie, iż ukradła pana kanclerzowemu4 służebnikowi, Jaroszowi Grudzińskiemu, koszulę, także prześcieradło i dwie chustcze, i cztery talary z mieszkiem aksamitnym. Jed- ne rozpożyczała, drugie sama potrawiła. Panu Szymonowi skarbu ukradła kubek srebrny pozłocisty i dwa pierścienie, jeden z modrym kamieniem, a drugi z czer- wonym, i powiada, iżby ją służebnik jego pogonił i odjął je kiedy [z] Żydówką stała. Wyznała też, iż ukradła u Panny Maryi księdzu Janowi, leżący z nim, dzie- sięć groszy z mieszkiem i dwa pierścionki złote, i koszulę, i dwa facelety. Pier- ścionki zastawiła u Żyda Dawida, co wino przedaje, we trzech złotych, a z ko- szuli uczyniła sobie dwie koszulcze. Chustki przedała na Wendecie. Wyznała też dobrowolnie, iż ukradła podkomorzemu pana wielkiego rzońce panu podskar- biemu talar i dwa pierścienie [s. 109] samego pana wielkiego rzońce kosztow- ne i zastawiła je była u Wencławsowej na Brackiej ulicy we czterech złotych, ale powiedziała, iż je sam wykupił. Znalazłszy ją pod zamkiem, wyznała, iż ukradła panu Rudawskiemu ubranie luńskie i koszulę, także serdak atłasowy z rękawami aksamitem bramowany i dwie chustcze, także botloch. Koszulę zepsowała, a ser- dak zastawiła z ubraniem w kopie u Żyda Jakuba, co siedział na zamku. Wyznała też, iż ukradła pana Łaskiego służebnikowi, Józefowi Wierzbieńskiemu, pierścień złoty z mieszkiem aksamitnym. Było w nim dwadzieścia groszy, także koszulę i dwie chustcze, także kołpak aksamitny sobolami podszyty. Kołpak, także pier- ścień zastawiła u Żyda Szymona Zezowatego w grzywnie. Wyznała też, iż ukradła
147 panv ardzisowskÿemv steri cirwone zlote / ÿ dwa pÿerscÿenÿa zlote stim posla na stolarską vlicze ÿ obacÿl hlopẏecz / ÿ zamknal ýa wpiwnÿcÿ ÿ odÿal ÿe to wsithko wiznala tez ÿze vkrad/la ormÿaninowi ÿ kradla legaÿacz snimi ÿ vkradla ormÿaninowi ivrg/ÿelowi stvke mvhaierv brvthnatnego ÿ safranv dwoÿe przegarscÿe zw/orv dwÿe garscÿ pÿeprzv ÿ przedala to nÿewÿescÿe na rinkv wtarg a mvh/aÿer zidwcze za kopę czingatvrę mv tez bela vkradla ÿ darowala ÿa / rvdawskýemv czo ÿest v pana wÿelkÿego rząncze ÿ iesth vtopÿoną / a prawdopodobnie nativitatis; b nad 1561 pozioma linia; c–c wyjustowane do środka; d po nadpisane na interlinii powyżej; e numeracja oryginalna 94; f odczyt niepewny; g numeracja oryginalna 95; h numeracja oryginalna 96; i wyraz nadpisany powyżej na interlinii; j wyraz skreślony; k numeracja oryginalna 97
68
stalo sÿe wpÿersi pÿatek po pannÿe marie snÿezne a[nno]a 1561b / rvsek rodem zbrescÿa na ÿmÿe po rvskv iwąn a po polskv sobÿe pr/zemÿenÿl tomek wiznal ÿze bel wkvncicah na blehv zÿozophem / taze zmatvsem ÿ wiznal ÿze sÿe ten matvs podgrzebl ȳ wiznal / ÿze tam wsitsi wzȳeli po pvltori stvk plvthna ÿ wzÿawsÿ po/howali ÿe wzicÿe ÿ powÿedzÿal ȳze go sąm za ieden pÿenÿadz / nȳeprzedal powÿedaÿacz ÿze ým ÿe pobrano ite[m] wiznal dobrow/olnÿe ÿze vkradl wbronowiczah portki svknÿe sarą vbranÿe ale / powÿedal bÿ to znýego wzÿeto ite[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze vkradl / slodownikowi dwadzÿescÿa grosi ite[m] wiznal ÿze bel vkradl mýecz / hlopv zwozv ÿ dal go za 15 grosi ite[m] wiznal ẏze vkradl svknÿe / hlopv idacÿ zrvsi ÿ dal ÿa za 20 gr[oszy] ite[m] wiznal ÿze bel na ble/hv mẏeÿskÿem stim iozophem ÿ wzÿeli pÿecz postawv ÿ powȳe/dzÿal bi ÿm tam ze odięto na blehv trzi a na kazÿmÿerzv / ÿednąc stroza a ten iozoph przedal stvke ÿ dal mv stego rvsek / osm grosi ite[m] wiznal kradl gęsi wewsÿah kendi sýe mv tra//[s. 110d]fi lo ÿ przedawal ÿe stim matvsem ite[m] wiznal ÿze bel vkradl pile ta/ze pvlpolcÿa mÿesa ianbonÿemv czo mÿeska na pvlcze ÿ showal / tę pilę pod drzewo ÿ wzÿeto mv ÿa a mÿesso sąm zẏadl ite[m] wiz/nal vcÿeksi zokw vkradl pvlpolcÿa mÿessa wewsÿ ÿ przedal / ýe po stvcze
148 panu Ardziszowskiemu cztery czerwone złote i dwa pierścienie złote. Z tym po- szła na Stolarską ulicę i obaczył chłopiec, i zamknął ją w piwnicy, i odjął jej to wszystko. Wyznała też, iż ukradła Ormianinowi i kradła, legając z nimi. I ukradła Ormianinowi Jurgielowi sztukę muchajeru brunatnego i szafranu dwoje przygar- ście z wora, dwie garści pieprzu i przedała to niewiaście na rynku w targ, a mucha- jer Żydówce za kopę. Cyngaturę mu też była ukradła i darowała ją Rudawskiemu, co jest u pana wielkiego rzońce. Jest utopioną.
1 Wyraz niezid. 2 Pan biecki – kasztelan biecki, był nim w latach 1555–1562 Jan Boner (Spisy, woj. krak., nr 16, s. 45). 3 Wielki rzońca – wielkorządca, był nim w latach 1552–1562 Jan Boner, kaszt. chełm- ski i burgr. krak. (Spisy, woj. krak., nr 817, s. 166). 4 Kanclerzem był wtedy Jan Ocieski (Spisy, urz. cent., nr 210, s. 55).
68
8 VIII 1561 Wyznania Iwana (Tomka) Ruska z Brześcia skazanego na karę śmierci przez powie- szenie za wielokrotne kradzieże. Stało się w pierwszy piątek po Pannie Maryi Śnieżnej Anno Domini 1561 [8 VIII]. Rusek rodem z Brześcia, na imię po rusku Iwan, a po polsku sobie przemie- nił Tomek, wyznał, iż był w Kończycach na blechu z Józefem, także z Matuszem, i wyznał, iż się ten Matusz podgrzebał, i wyznał, iż tam wszyscy wzięli po półtora sztuk płótna i wziąwszy, pochowali je w życie. I powiedział, iż go sam za jeden pieniądz nie przedał, powiadając, iż im je pobrano. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł w Bronowicach portki, suknię szarą, ubranie, ale powiadał, by to z niego wzięto. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł słodownikowi dwadzieścia groszy. Item wyznał, iż był ukradł miecz chłopu z wozu i dał go za 15 groszy. Item wyznał, iż ukradł suknię chłopu idący z Rusi i dał ją za 20 groszy. Item wyznał, iż był na blechu miejskim z tym Józefem i wzięli pięć postawów, i powiedział, by im tamże odjęto na blechu trzy, a na Kazimierzu jedną stró- ża, a ten Józef przedał sztukę i dał mu z tego Rusek osiem groszy. Item wyznał: kradł gęsi we wsiach, kędy się mu tra[s. 110]fi ło, i przedawał je z tym Matuszem. Item wyznał, iż był ukradł piłę, także pół połcia mięsa Janboniemu, co mieszka na Półce. I schował tę piłę pod drzewo i wzięto mu ją, a mięso sam zjadł. Item wyznał: uciekłszy z oków, ukradł pół połcia mięsa we wsi i przedał je po sztuce,
149 iako mvgl po grosv po trzeh iako sÿe mv trafi lo / item wiznal ýze sÿe ziwil stim matvsem czalą zime gesȳami / ite[m] wiznal slvzecÿ v glinskÿego wskawinẏe vkradl czapke taze / vbranÿe ite[m] wiznal slvzecÿ wliczoh v dahnowskÿego vkradl garnek / masla ÿ przedal go za 15 grosi wiznal tez wlassi v zidw do pÿe/ cza ÿ vkradl pȳecz stvk ceni dwÿe misÿe ÿ konewkę qwarte / taze przistawkę ÿ przedali to ciohowi na podbrzezv czo piwo sink/vÿe tam ze tez vzidw vkradl anqvos wbvznicÿ tę wsitke cze/nę dal za zloti ciohowi a anqvos za sescz grosi lenartowi ktori / mÿeską vtegoz cioha na ribitwah na podbrzezv wiznal tez dobro/wolnÿe ÿze bel vkradl glowni zidowi zdrabikÿem mlodzÿencz/em taze zgvrniczkiem taze zblawantem pvl wolv wiznal tez / dobrowolnÿe ÿze vkradl nÿedaleko wÿeliczki wewsi mÿetnÿowe / tak ÿa zową kaczmarzowi sostakowi zloti taze svknÿe taze / kosvlę wiznal tez dobrowolnÿe ÿze sÿe bel podgrzebl wrvsi do ko/mori ÿ vkradl tam svknÿe lvnÿska tąze gzla ÿ predal tą / svknÿę za 40 grosi welwowÿe nÿewÿescÿe czo piwo sinkvẏe / wpẏwniczÿ ite[m] wiznal nalassi hlopa a vn spi ÿ vkradl mv svkn/ÿe zglw taze mÿecz ÿdącÿ wdrvdze zwalkÿem vcÿesle w pana / iordąnowÿm domv ite[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze vkradl zido/wi svbkę makową baranÿa ÿ przedal ÿa drvgiemv zidowÿ / za 20 grosi vcÿeksi zokw wiwlekli svknÿe zwalkÿem oknem / wewsẏ ÿdęcÿ zrvsi lvnÿską czirwoną atlasem oblozoną ÿ prz/edalẏ ẏa stim walkÿem wkarczmÿe ale nýewÿe iako tę wÿ/es zową za 20 grosi ite[m] wiznal ÿze bel vkradl wkvrwanow/ ÿe woÿcÿehowi slvzącz v nÿego pÿecz grziwÿen pÿenÿedzÿ / skrzinki wiznal tez kÿedi v zidw vmÿatal tedi vkradl tale/rz czenowi albo konew ową czego mvgl dostacz wiznal tez / ÿze vkradl stim walkÿem mÿecz wrzesowÿe taze svknÿę / wiznal tez dobrowolnÿe ÿze bel vkradl wrzesowÿe konẏa // [s. 111e] na iarmarkv staÿnÿe ÿ przedal go ÿego ocÿecz ale nÿewÿe za czo / ite[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze bel vkradl konÿa wdvbÿeczkv ÿ prze/dal go stim walkÿem za sescz zlotih ÿ siodlem zidowi wrzesowÿe ale / nÿewÿe iako go zową ite[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze sÿe bel podkopal wzÿ:/mnowodzÿe v lwowa wkarczmÿe ÿ wzÿal skrzinkę a belo wnÿę: / sescz zlotih ÿ dwÿe svkni iedna lvniską cirwoną nÿewÿescÿą a: / drvgą hlopÿą czarną ÿ poprzedal to zidowi hlopÿa za 15 grosi a: / nÿewÿesczą za 18 grosi wiznal tez dobrowolnÿe ÿze bel vkradl wlo:/howi ktori mÿeskal wpana iordąnowÿm domv polecz mÿessa ÿ po:/przedal go stvkami, temvz tez wlohowi vkradl bel svknÿę lvnȳską / czarna ÿ zastawil ÿa zidowi wedwdzÿestv grosi ale nÿewÿe iako te:/go zida zową to ÿest iego wlasnę wiznanÿe et est svspensvs / a nadpisane powyżej na interlinii; b nad 1561 pozioma linia; c d zamazane; d numeracja ory- ginalna 98; e numeracja oryginalna 99
150 jako mógł, po groszu, po trzech, jako się mu trafi ło. Item wyznał, iż się żywił z tym Matuszem całą zimę gęsiami. Item wyznał: służący u Glińskiego w Skawinie, ukradł czapkę, także ubranie. Item wyznał: służący w Liczach u Dachnowskiego, ukradł garnek masła i przedał go za 15 groszy. Wyznał też: wlazłszy u Żydów do pieca i ukradł pięć sztuk cyny, dwie misy i konewkę, kwartę, także przystawkę i przedali to Ciochowi na Podbrzeżu, co piwo szynkuje. Tamże też u Żydów ukradł ankwos w bożnicy. Tę wszystką cynę dał za złoty Ciochowi, a ankwos za sześć gro- szy Lenartowi, który mieszka u tegoż Ciocha na Rybitwach na Podbrzeżu. Wyznał też dobrowolnie, iż był ukradł głowni Żydowi z Drabikiem młodzieńcem, także z Górniczkiem, także z Bławantem pół wołu. Wyznał też dobrowolnie, iż ukradł niedaleko Wieliczki we wsi Mietniowie, tak ją zowią, karczmarzowi Szostakowi złoty, także suknie, także koszulę. Wyznał też dobrowolnie, iż się był podgrze- bał w Rusi do komory i ukradł tam suknię luńską, także gzła i przedał tę suknię za 40 groszy we Lwowie niewiaście, co piwo szynkuje w piwnicy. Item wyznał: nalazłszy chłopu, a on śpi, i ukradł mu suknię z głów, także miecz, idący w dro- dze z Walkiem u cieśli w pana Jordanowym domu. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł Żydowi szubkę makową baranią i przedał ją drugiemu Żydowi za 20 groszy. Uciekłszy z oków, wywlekli suknię z Walkiem oknem we wsi, idący z Rusi, luńską czerwoną, atłasem obłożoną i przedali ją z tym Walkiem w karczmie, ale nie wie, jako tę wieś zowią, za 20 groszy. Item wyznał, iż był ukradł w Kurdwanowie Woj- ciechowi, służąc u niego, pięć grzywien pieniędzy [ze] skrzynki. Wyznał też, kiedy u Żydów umiatał, tedy ukradł talerz cynowy albo konew ową, czego mógł dostać. Wyznał też, iż ukradł z tym Walkiem miecz w Rzeszowie, także suknię. Wyznał też dobrowolnie, iż był ukradł w Rzeszowie konia [s. 111] na jarmarku [w] stajni i przedał go jego ojciec, ale nie wie za co. Item wyznał dobrowolnie, iż był ukradł konia w Dubiecku i przedał go z tym Walkiem za sześć złotych i [z] siodłem Ży- dowi w Rzeszowie, ale nie wie, jako go zowią. Item wyznał dobrowolnie, iż się był podkopał w Zimnowodzie u Lwowa w karczmie i wziął skrzynkę, a było w niej sześć złotych, i dwie suknie, jedną luńską czerwoną niewieścią, a drugą chłopią czarną. I poprzedał to Żydowi: chłopią za 15 groszy, a niewieścią za 18 groszy. Wyznał też dobrowolnie, iż był ukradł Włochowi, który mieszkał w pana Jorda- nowym domu, połeć mięsa i poprzedał go sztukami. Temuż też Włochowi ukradł był suknię luńską czarną i zastawił ją Żydowi we dwudziestu groszy, ale nie wie, jako tego Żyda zowią. To jest jego własne wyznanie. Et est suspensus.
151 69
tegvz dnÿa ząmkv zdani maceÿ vsko rodem zbÿalvth sin waÿnog:/w staskw wiznal dobrowolnÿe ÿze vkradl warsawẏe dzÿesÿecz par / nozw ÿ dwÿe qvarcÿe cenowe ÿ showal ÿe bel wpiaskv ÿ powÿada / bi mv ÿe vkradzÿono wiznal tez dobrowolnȳe ÿze do nÿego przi/sedl mazvr do kramv na kanoniczą vlicze ÿ wilvpal tam descke / ten matvs vkradl tam svknýe sarą tąze worek taze mÿesek / aksamitni ÿ dwÿe czapcze aksamitne tąze vbranÿe svkÿenne ÿ / przedal to wsitko zmazvrem zidowi pvdlowi za zloti ite[m] wiznal / ÿze vkradl karwadke na stolarskÿe vlicÿ hlopv ÿ przedal ẏa iakÿe:/mvs pebliczowi hlopczv za iedennąscÿe grosi ÿ cząpke wzẏal slvga / groczki czo bel vkradl ite[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze bel polazl do / pana horązego dworv dla svknÿe bo lezala na stole ale go snȳa / slvzebnik vhwicÿl wiznal tez ÿze vkradl hlopv zwozv svkna / postaw wkarczmÿe v strzelnicze zmazvrem iendzeiem zido/wi hromemv a pawÿedzÿal bÿ nÿemÿal wÿedzẏecz za czo go dal / ÿego towarzis ÿ powÿedzýal bÿ mv stego nÿedal iedno 15 grosi ÿ bv/thi mv tez wzÿeli temv hlopv ÿ kalete ale powÿada ÿze wnÿe / nÿebelo nÿcz ÿ vbranýe cirwonę ÿ przedal to za 13 grosi wiznal / tez ÿze bel odpasal kvrd na groczkÿe vliczi paholkv kÿedi / spal ale powÿedzÿal bÿ mv go zasÿe vkradziono ÿ powẏedzẏal / ÿze vkradl vbranẏe na kracÿe na swÿetego iana vlicÿ ÿ pr:/zedal ÿe zidowi pvdlowi za pietnascÿe grosi wiznal tez ÿze bel vkradl anqvos v pana podkomorzego ÿ przedal go zidowi // [s. 112a] pvdlowi za osm grosi wiznal tez ÿze bel vkradl hlopczv rvsnicz/kę wedrzwÿah kÿedi vsnal ÿ przedal ýą petlicowi czo mÿeską / v hrome barbari wiznal tez dobrowolnÿe ÿze bel vkradl zoÿ/czem swoÿm dwÿe gęsi wiznal tez ýze bel vkradl hlopv na / iarmarkv talar skaleti w zakroczinȳe ẏ wiznal tez ýze vkra/dl wsohaczowÿe sescz skvr kozlowÿh rvsi ÿ dal ÿe za talar zido/wi ÿ kozvh tam ze vkradl hlopv zwozv ÿ przedal go temvz / zidowi wsohaczowÿe za sesnascÿe grosi dwýe tez kosvli beli przi / tim kozvhv ti sąm shodzil wiznal tez dobrowolnÿe ÿze bel / vkradl warsawȳe svknÿe hlopv zwozv ÿ dal ÿa za sescz grosi / a powÿedzÿal bi mv belo warsawýe vho vrznẏano onoze taze / o dwÿe qvarcýe ite[m] dobrowolnÿe wiznal na swoiego oȳcza / baÿnoga stanislawa ÿze bel vkradl dwa barani wbÿalvcẏeh / wewsi whlewÿe lopiskowi wiznal tez dobrowolnÿe wsedsẏ / do komori wczarnowÿe ÿ nabralib sath bÿalih v pępka gÿezl / ÿ dwÿe svkni garnÿecz masla pvlpolcÿa mÿessa taze sadlo / taze pvl worv mąvẏki rzane z bratem swoÿm marcinem / ÿ poiedli to sami a mathka bÿale hvsti shodzila a svknẏe / przedali v lvblina za dwadzÿescÿa grosi ite[m] wiznal ÿze vk:/radli tam ze wbÿalvcÿeh wr zita v panÿe kÿelpinskÿe zbr:/atem swoÿm wiznal tez dobrowolnÿe bendący wbrzescÿv kv/ẏawskÿem stowarzisem ale go
152 69
8 VIII 1561 Maciej Uszko z Białut, syn Stanisława Wajnoga, skazany na karę śmierci przez po- wieszenie za wielokrotne kradzieże. Tegoż dnia [8 VIII] [z] zamku zdany Maciej Uszko rodem z Białut, syn Wajno- gów Staszków, wyznał dobrowolnie, iż ukradł [w] Warszawie dziesięć par nożów i dwie kwarcie cynowe i schował je był w piasku. I powiada, by mu je ukradziono. Wyznał też dobrowolnie, iż do niego przyszedł Mazur do kramu na Kanoniczą uli- cę i wyłupał tam deskę. Ten Matusz ukradł tam suknię szarą, także worek, także mieszek aksamitny i dwie czapce aksamitne, także ubranie sukienne i przedał to wszystko z Mazurem Żydowi Pudlowi za złoty. Item wyznał, iż ukradł karwatkę na Stolarskiej ulicy chłopu i przedał ją jakiemuś Pebliczowi chłopcu za jedenaście gro- szy i czapkę wziął sługa grodzki, co był ukradł. Item wyznał dobrowolnie, iż był polazł do pana chorążego dworu dla sukni, bo leżała na stole, ale go z nią służebnik uchwycił. Wyznał też, iż ukradł chłopu z wozu sukna postaw w karczmie u Strzelni- cze z Mazurem Jędrzejem Żydowi Chromemu, a powiedział, by nie miał wiedzieć, za co go dał jego towarzysz. I powiedział, by mu z tego nie dał jedno 15 groszy. I buty mu też wzięli temu chłopu i kaletę, ale powiada, iż w niej nie było nic, i ubranie czerwone i przedał to za 13 groszy. Wyznał też, iż był odpasał kord na Grodzkiej ulicy pachołku, kiedy spał, ale powiedział, by mu go zasię ukradziono. I powiedział, iż ukradł ubranie na kracie na Świętego Jana ulicy i przedał je Żydowi Pudlowi za piętnaście groszy. Wyznał też, iż był ukradł ankwos u pana podkomorzego i prze- dał go Żydowi [s. 112] Pudlowi za osiem groszy. Wyznał też, iż był ukradł chłopcu ruszniczkę we drzwiach, kiedy usnął, i przedał ją Petlicowi, co mieszka u Chromej Barbary. Wyznał też dobrowolnie, iż był ukradł z ojcem swoim dwie gęsi. Wyznał też, iż był ukradł chłopu na jarmarku talar z kalety w Zakroczymiu. I wyznał też, iż ukradł w Sochaczewie sześć skór kozłowych Rusi i dał je za talar Żydowi, i kożuch tamże ukradł chłopu z wozu, i przedał go temuż Żydowi w So- chaczewie za szesnaście groszy. Dwie też koszule były przy tym kożuchu, te sam schodził. Wyznał też dobrowolnie, iż był ukradł [w] Warszawie suknię chłopu z wozu i dał ją za sześć groszy. A powiedział, by mu było [w] Warszawie ucho urżniano o noże, także o dwie kwarcie. Item dobrowolnie wyznał na swojego ojca Bajnoga Stanisława, iż był ukradł dwa barany w Białutach we wsi w chlewie Lopi- skowi. Wyznał też dobrowolnie: wszedłszy do komory w Czarnowie i nabrali szat białych u Pępka, giezł i dwie suknie, garniec masła, pół połcia mięsa, także sadło, także pół woru mąki rżanej z bratem swoim Marcinem. I pojedli to sami, a matka białe chusty schodziła, a suknie przedali u Lublina za dwadzieścia groszy. Item wyznał, iż ukradli tam w Białuciach wór żyta u pani Kielpińskiej z bratem swoim. Wyznał też dobrowolnie: będący w Brześciu Kujawskim z towarzyszem, ale go
153 nÿeznal vkradl podvske taze / pÿerzinke ÿ przedal to za trzi talari ite[m] wiznal ÿze bel vkr/adl v swoÿego vÿa polecz mÿessa ÿ kope pÿenÿedzȳ wiznal tez / ÿze ukradl gęsiowskiemu stanislawowi futro iedno nÿewẏe / ẏakÿe belo ÿ przedal ÿe za siedmdzÿesiat grosi mlinarzowÿ / ktori mÿeską pod torvnÿem nad samą wisla wiznal tez ýze / bel vkradl wpawlowiczah wmazosv 5 kosvl taze vbranẏe / dwoÿe bvti ÿ przedal to za 16 grosi vkradl tez bel wk/vrzah kosvlę taze iagnÿe hlopv czo smole dzÿalal ied/no zýadl a drvgÿe kvpil cÿvpka vnÿego za sescz grosi / a do lomzi iadącz vkradl fvrmanowi kozvh także sv/knÿę ÿ sÿekÿerkę kozvh przedal za osm grosi a svknÿe / sąm shodzil wiznal tez dobrowolnÿe ÿze bel vkradl // [s. 113c] withkah svknýe ẏ trzi czepcze na plocÿe ȳ trzi kosvlki ÿ przed/al kosvlki ÿ ti czepcze za trzi grosse wiznal tez dobrowolnÿe ẏze / kradl zitho na polv ÿ wiznal tak na oÿcza iako ÿ na bratha / pod swoẏm svmnÿenÿem ý stim sedl na sąd bozi est svspensvs / a numeracja oryginalna 100; b b napisane na literze p; c numeracja oryginalna 101
70
tegvz dnÿa ząmkv zdani ioseph sin nieiakiego rączki czo go / tv belo scÿeto ten dobrowolnÿe wiznal swoÿe zle vczinki ÿ nate:/go swego towarzisa ktorego snim prziwÿedzÿono nÿeiakiego matv:/sa zdobcÿcz ÿ są oba ząmkv zdani ÿ wÿznal na nieiakiego sÿe:/mÿonke ze napÿerwe wlazl nableh podkopawsi sÿe zrvskÿem ÿ / sam wespvlek snimi ÿ wzÿawsi iedną stvkę malą a drvgą / wÿelką wýedne belo dwanascÿe mÿar a wdrvgÿe dwadzÿescy / a potim wilazl ten to iozeph a cÿ iegoa towarzise ten to sÿe/mÿonka taze rvsek pobrali ostatek ÿ potim rozrahowawsi sÿe / czo kto mÿal nÿescz ÿ possli snÿm do krakowa ÿ pohowali ÿe / do zbozą kozdi swoÿe osobno na panÿe zaýfretowim polv pot:/im sedl po swoÿe ten to iozeph hcacz ÿe przedacz ÿ dal ÿe prze:/dawacz wgospodzÿe kendi go snim wzÿeli groczcÿ slvdzi a przed:/al go bel przedtim dwanascÿe mÿar za sternascÿe grossi / ÿ wiznal tez na tego matvsa czo go snim obýesono ÿze vkradli / wtanÿah dwadzÿescÿa serw ÿ trzidzÿesci maldrzikw ÿ dalÿ / przedawacz iadwidze nÿeiakÿe wronÿancze ktorą mÿeską v fi :/lipowe na strądomi ÿ wÿznal tez dobrowolnÿe ÿze vkradl hlopv / steri grose skaleti ÿ wiznal tez dobrowolnÿe ÿze vkradl panv sw/emv v ktorego slvzil pana strzeleczkÿego zmÿeska czirwonÿ / zloti ÿ wiznal tez ÿze vkradl na tarnowskih gvrah kosvle za / ktorą wzÿal dzÿesÿecz grosi
154 nie znał, ukradł poduszkę, także pierzynkę i przedał to za trzy talary. Item wyznał, iż był ukradł u swojego wuja połeć mięsa i kopę pieniędzy. Wyznał też, iż ukradł Gęsiowskiemu Stanisławowi futro, jedno nie wie, jakie było, i przedał je za sie- demdziesiąt groszy młynarzowi, który mieszka pod Toruniem nad samą Wisłą. Wyznał też, iż był ukradł w Pawłowicach w Mazowszu 5 koszul, także ubranie, dwoje buty i przedał to za 16 groszy. Ukradł też był w Kurzach koszulę, także jag- nię chłopu, co smołę działał. Jedno zjadł, a drugie kupił Ciupka u niego za sześć groszy. A do Łomży jadąc, ukradł furmanowi kożuch, także suknię i siekierkę. Kożuch przedał za osiem groszy, a suknię sam schodził. Wyznał też dobrowolnie, iż był ukradł [s. 113] [w] Witkach suknię i trzy czepce na płocie, i trzy koszulki. I przedał koszulki i te czepce za trzy grosze. Wyznał też dobrowolnie, iż kradł żyto na polu, i wyznał tak na ojca, jako i na brata pod swoim sumieniem. I z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
70
8 VIII 1561 Józef, syn Rączki, zostaje skazany na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. Tegoż dnia [8 VIII] [z] zamku zdany Józef, syn niejakiego Rączki, co go tu było ścięto, ten dobrowolnie wyznał swoje złe uczynki i na tego swego towarzysza, któ- rego z nim przywiedziono, niejakiego Matusza z Dobczyc. I są oba [z] zamku zda- ni. I wyznał na niejakiego Siemionkę, że napierwej wlazł na blech, podkopawszy się z Ruskiem i sam wespółek z nimi i wziąwszy jedną sztukę małą, a drugą wielką, w jednej było dwanaście miar, a w drugiej dwadzieścia. A potem wylazł ten to Józef, a ci jego towarzysze: ten to Siemionka, także Rusek, pobrali ostatek i po tym rozrachowawszy się, co kto miał nieść. I poszli z nim do Krakowa, i pochowali je do zboża, każdy swoje osobno na panie Zajfretowym polu. Po tym szedł po swoje ten to Józef, chcąc je przedać, i dał je przedawać w gospodzie, kędy go z nim wzięli grodzcy słudzy, a przedał go był przedtem dwanaście miar za czternaście gro- szy. I wyznał też na tego Matusza, co go z nim obwieszono, iż ukradli w Toniach dwadzieścia serów i trzydzieści małdrzyków i dali przedawać Jadwidze niejakiej Wroniance, która mieszka u Filipowej na Stradomiu. I wyznał też dobrowolnie, iż ukradł chłopu cztery grosze z kalety, i wyznał też dobrowolnie, iż ukradł panu swemu, u którego służył [u] pana Strzeleckiego, z mieszka czerwony złoty. I wy- znał też, iż ukradł na Tarnowskich Górach koszulę, za którą wziął dziesięć groszy,
155 stim to rvskÿem ktorego tez sni/mi obÿesono wiznal tez ÿze bel vkradl dwÿe gęssi wewsi ale / nÿe wÿe iako te wÿes zową ÿ wiznal tez ÿze bel vkradl pvl / qvartek zidowi ÿ przedal go za trzi grose wiznal dobrowolnÿe sl/vzęcÿ v pana strzeleczskÿego kÿedi mv kazal goscÿa prowa:/dzÿcz tedi vkradl goscÿowi zwaczka albo skaleti gros albo srb // [s. 114c] albo iako sÿe mv trafi lo ową powÿedzÿal kradl kiedi bączÿl / goscÿa piÿanego vkradl tez bel pvlpolcÿa mÿesa srvskÿem tąze / ziadamem ÿdecy do blehv ÿ showali ÿe wzicÿe ÿ pvl sadla ÿ / garnek masla ÿ przedal iadam mÿesso ÿ ssadlem za sterna/scÿe grosi a garnek masla za dzÿewÿecz grossi poznancze na / mosthkv na stradomi ÿ plvtna dwa kawalcza ÿ dali ÿe / za zloti ÿ za gros nÿewÿastvm na rinkv tam ze tez bel / ïadam vkradl hlopv zloti wteÿ ze wsi ale nÿewÿe iako ÿą / zową ÿ wiznal tez dobrowolnÿe ÿze bel vkradl hlopv na wa/le lezącz podle nÿego pietnąscÿe grosi wiznal tez ÿze bel vk/radl w bohni liskowi kosvle tąze svknÿe kÿedy go bel vb/ral kv bozemv stolv ÿ przedal tą kosvle zidwcze na tar/nowskih gorah za siedm grosi a svknÿe za pÿecz grosi tam tez / bendącz na tarnowskih gorah kradl skramw noze hleb czo sẏe / mv moglo trafi cz albo dostacz wiznal tez hodzęcÿ skvsnÿer/zem taze svskiem slÿ do brvni groczkÿe wilvpąwsi kram / na kanonicze vliczi ÿ wiznal tez ÿze tam beli pobrali iedw/abÿe osekami zwiwlączali ÿ wiznal ÿze bel vkradl svknÿe / babÿe kthorą stawala swazkÿem przed kosciolem ÿ pr:/zedal ÿa za 15 grosi wiznal tez dobrowolnÿe ÿze bel vkr/adl na tarnowskih gorah hlopv ze wsi svknÿe ÿ przedal / ÿa za osmnąscÿe grosi wiznal tez ÿze bel vkradl zido/wi iakvbowi przistawke taze czapke ÿ przedal to zrę/kawem taze sczapka za osm grosi idęcẏ starnowskih gvr / swoÿemv tez panv kradl skrzinki gros sesnascÿe casem / sÿedm casem steri ową czo mvgl krascz kradl a zasÿe / da słvzebnikv przegrawal temvz tez panv swoiemv strzele/czskÿemv vkradl bel delia blekithną ÿ da ÿa za 15 grosi / hlopv do wsi ale nÿewÿe iako go zową ÿ stim sedl / na sąnd bozi et est svspensvs // a g napisane na literze k; b wyraz nieczytelny; c numeracja oryginalna 102
71
[s. 115a] Tegvz dnÿa ząmkv zdani mathvs rodem z dobcÿcz a oÿcza / ÿego przeziwaÿa mackȳem tak wirabÿa v lvdzÿ czo sÿe trafi / ten dobrowolnÿe wÿznal ÿze ziadamem ktori ÿesth admÿehowa / rodem ȳ zrvskÿem czo wokowach hodzÿl ÿ potim bel vcÿekl / skleparza taze siemȳąnka iankiem smvwiwsi sÿe
156 z tym to Ruskiem, którego też z nimi obwieszono. Wyznał też, iż był ukradł dwie gęsi we wsi, ale nie wie, jako tę wieś zowią. I wyznał też, iż był ukradł pół kwartek Żydowi i przedał go za trzy grosze. Wyznał dobrowolnie: służący u pana Strzele- ckiego, kiedy mu kazał gościa prowadzić, tedy ukradł gościowi z wacka albo z ka- lety grosz albo [s. 114] jako się mu trafi ło. Owo powiedział: kradł, kiedy baczył gościa pijanego, ukradł też był pół połcia mięsa z Ruskiem, także z Adamem idący do blechu i schowali je w życie, i pół sadła, i garnek masła. I przedał Adam mięso i z sadłem za czternaście groszy, a garnek masła za dziewięć groszy Poznańcze na mostku na Stradomiu, i płótna dwa kawałcze. I dali je za złoty i grosz niewiastom na rynku. Tamże też był Adam ukradł chłopu złoty w tejże wsi, ale nie wie, jako ją zowią, i wyznał też dobrowolnie, iż był ukradł chłopu na wale, leżąc podle niego, piętnaście groszy. Wyznał też, iż był ukradł w Bochni Liskowi koszulę, także suknię, kiedy go był ubrał ku Bożemu stołu, i przedał tę koszulę Żydówce na Tarnowskich Górach za siedem groszy, a suknię za pięć groszy. Tam też będąc na Tarnowskich Górach, kradł z kramów noże, chleb, co się mu mogło trafi ć albo dostać. Wyznał też: cho- dzący z kuśnierzem, także Suskiem, szli do Brony Grodzkiej, wyłupawszy kram na Kanoniczej ulicy, i wyznał też, iż tam byli pobrali jedwabie osękami zwywłączali. I wyznał, iż był ukradł suknię babie, która stawała z wackiem przed kościołem, i przedał ją za 15 groszy. Wyznał też dobrowolnie, iż był ukradł na Tarnowskich Górach chłopu ze wsi suknię i przedał ją za osiemnaście groszy. Wyznał też, iż był ukradł Żydowi Jakubowi przystawkę, także czapkę i przedał to z rękawem, także z czapką za osiem groszy. Idący z Tarnowskich Gór, swojemu też panu kradł [ze] skrzynki groszy szesnaście, czasem siedem, czasem cztery. Owo, co mógł kraść, kradł, a zasię dał służebniku przegrywał. Temuż też panu swojemu Strzeleckiemu ukradł był delię błękitną i dał ją za 15 groszy chłopu do wsi, ale nie wie, jako go zowią. I z tym szedł na sąd Boży. Et est suspensus.
71
8 VIII 1561 Sąd radziecki krakowski skazuje Matusza, syna Macieja, na karę śmierci przez po- wieszenie za wielokrotne kradzieże. [s. 115] Tegoż dnia [8 VIII] z zamku zdany Matusz rodem z Dobczyc, a ojca jego przezywają Maćkiem, tak wyrabia u ludzi, co się trafi . Ten dobrowolnie wy- znał, iż z Adamem, który jest od Miechowa rodem, i z Ruskiem, co w okowach chodził i po tym był uciekł z Kleparza, także Siemionką Jankiem zmówiwszy się,
157 sli do czi:/ganw ÿ spitali ÿh ÿeslÿ bÿ moglÿ donih prziscz bẏ ÿ o pvl noczÿ / kÿedi bÿ czo vkradli ÿ dozwolilÿ ÿm Cigani ÿ slÿ zarazem do / kvnczÿcz ÿ mvwÿli sobą idęczÿ ÿze tam są zlÿ psi tedi iadam / rzekl do siemionki nÿetrzeba sÿe yh bącz bom ÿa tv slvzal / ÿ slÿ poląnkah od karczmi ÿ podkopali sÿe ÿ bel sam ten to / mathvs ÿ z ÿozephem ÿ siemÿąnka na blehu bo ten siemionka / wÿedzÿal gdzÿe psi legali a drvdzi dwa beli na strazi rvsek taze / iadam ÿ vkradl dwÿe stvcze plvthna czale wÿelkÿe a potim / trzeh albo stereh vrzneli ÿ vdzÿalali sobie lokÿecz na trzÿ / pÿędzi tak ze ÿe przedawali ÿ namierzili zẏedne stvki steÿ dlv/gÿe sterdzÿesci ÿ trzi a zdrvgÿe stvki trzidziesci ÿ ieden ÿ dali / ÿe przedawacz dwÿema niewiastoma iedne przezwisko wro/nÿanka anna a drvgÿe iadwiga kthore dobrze znaȳa slvdzÿ / groczczÿ ÿ przedali ÿm to plvtno ti nÿewÿasti ÿ przinẏosli za / to ktorego belo sterdzÿesci lokiet pvlgrziwni a powÿadal ÿze be:/ lo zgrzebne a zato cÿenkÿe ktorego belo trzidzÿesci ÿ ieden grz/iwnę ale ten to mathvs wiznal ÿze nÿewÿe komv przedali to / plvtno ti nÿewÿasti ȳ zasȳe potim ti niewÿasti posli ÿ przinẏo:/sli plvtna osmdziesiąt lokci ÿ trzi lokcÿe a drvgiego plvtna / zgrzebnego 4 lokcÿe belo v marvse wpana dvninowim do:/mv ÿ wiznal ten ze matvs dobrowolnÿe ÿze ÿego towarzise / slÿ do slvmnik ÿ mÿeli bÿcz v wilkolka tam ze wslvm/nikach ÿ wiznal tez dobrowolnÿe ÿdecÿ do blehv ÿ nabra/lÿ sobą kamienÿą hczącz sÿe brvnÿcz ÿeslÿ bÿ sÿe nanÿe czo / trafi lo ÿ wiznal ÿze sąm napÿerweÿ wlazl na bleh stim // [s. 116h] to iozophem taze siemionka ÿ wiznal tez ÿze kradl gęssi stom:/kiem czo sadv przigladal shlewa wbronowiczah malÿh ÿ przed/awal ÿe na kleparzv ÿ wiznal tez ÿze vkradl dw baranv tam/ze wbronowiczah ÿ przedal ÿe poznancze czo mȳeska na strado/mi za sescz grossi ÿ wiznal ÿze pokradli stim iozophem wtąnÿah / siri zgomvlkami ÿ nakladli ÿh polne bisagi ý tẏz nÿewÿasti ÿm / przedawali czo ÿ plvtno wiznal tez bendącz wrvsi zdrabikiem ta/ze sczesnem czo siedzial pod paniską ÿzbą vkradli wdvbÿecz/kv wdworze svknÿe wiwlekli skomori trzi blękitne ÿ ka/bath ÿ oponÿczą ÿ posli ÿego towarzise stimi svknÿami do ia/roslawÿa do zida a ÿemv dali za to kabath ÿ wiznal tez do:/browolnÿe kiedi slvzal kendi tedi kradl svknÿe albo kordi cze/go mvgl dostacz wiznal tez dobrowolnÿe ÿze stim siemẏanka / vkradl dwÿe svkni v kosiczek czirwone gÿerliczne ÿ dali ti svk:/nÿe wslvmnikah za pvlgrziwni pÿekarcze czo ma meza czo sobÿe / plathkiem oczi zakriwą ite[m] wiznal ÿze bel vkradl garnÿecz masla / zmazvrem czo mÿeska nastradomi wlohv podle siecÿehowÿcz ẏ / przedalÿ ÿe taz piekarcze wslvmnikah za dwanascÿe grosi a ko:/ svlkę ÿ dwa ranÿtvhi darowali teze piekarcze czo beli pokradlẏ / wsieciehowiczah wiznal tez dobrowolnÿe ten mathvs ÿze vkradl / stim mazvrem czo mieska na stradomi v fi lipowe dwÿe sadle / ÿ polecz miessa v bialego koscioła ÿ wzÿal za swą częscz / zloti a iego gamradka ostatek przedala tego to mazvrowa ÿ / wiznal ÿze vkradl stim rvskiem czo tv na mikstacÿe staw/al pięcioro sath wprokocinÿe iednę svknÿe nÿewÿescÿa cir:/woną lvnȳską taze zvpicze czirwoną lvnÿską ÿ dwa ka:/bati ieden zamsowi a drvgi czirwonic skorzani po fvrmanẏskv / ÿ vbranÿe zamsowi ÿ przedali to zidowi lizączkowi svknýe /nÿewiescÿa za sesnascÿe grosi
158 szli do Cyganów i spytali ich, jeśliby mogli do nich przyjść by i o północy, kie- dy by co ukradli. I dozwolili im Cygani, i szli zarazem do Kończyc, i mówili [z] sobą idący, iż tam są złe psy. Tedy Adam rzekł do Siemionki: „Nie trzeba się ich bać, bom ja tu służył”. I szli po łąkach od karczmy, i podkopali się, i był sam ten to Matusz i z Józefem, i Siemionką na blechu, bo ten Siemionka wiedział, gdzie psy legali, a drudzy dwa byli na straży: Rusek, także Adam. I ukradł dwie sztucze płótna, całe wielkie, a po tym trzech albo czterech urżnęli i udziałali sobie łokieć na trzy pędzi. Także je przedawali. I namierzyli z jednej sztuki, z tej długiej, czter- dzieści i trzy, a z drugiej sztuki trzydzieści i jeden. I dali je przedawać dwiema niewiastoma, jednej przezwisko Wronianka Anna, a drugiej Jadwiga, które do- brze znają słudzy grodzcy. I przedały im to płótno te niewiasty, i przyniosły za to, którego było czterdzieści łokiet, pół grzywny, a powiadał, iż było zgrzebne, a za to cienkie, którego było trzydzieści jeden, grzywnę. Ale ten to Matusz wyznał, iż nie wie, komu przedały to płótno te niewiasty. I zasię po tym te niewiasty poszły i przyniosły płótna osiemdziesiąt łokci i trzy łokcie. A drugiego płótna zgrzebnego 4 łokcie było u Marusze w pana Duninowym domu. I wyznał tenże Matusz dobrowolnie, iż jego towarzysze szli do Słomnik i mieli być u Wilkołka tamże w Słomnikach. I wyznał też dobrowolnie: idący do blechu i nabrali [z] sobą kamieni, chcąc się bronić, jeśliby się na nie co trafi ło. I wyznał, iż sam napierwej wlazł na blech z tym [s. 116] to Józefem, także Siemionką. I wy- znał też, iż kradł gęsi z Tomkiem, co sadu przyglądał, z chlewa w Bronowicach Małych, i przedawał je na Kleparzu. I wyznał też, iż ukradł dwu baranów tamże w Bronowicach i przedał je Poznańcze, co mieszka na Stradomiu, za sześć groszy. I wyznał, iż pokradli z tym Józefem w Toniach sery z gomółkami i nakładli ich polne biesagi, i też niewiasty im przedawały, co i płótno. Wyznał też, będąc w Rusi z Drabikiem, także [ze] Szczęsnym, co siedział pod pańską izbą, ukradli w Dubie- cku we dworze suknie. Wywlekli z komory trzy błękitne i kabat, i opończę i poszli jego towarzysze z tymi sukniami do Jarosławia do Żyda, a jemu dali za to kabat. I wyznał też dobrowolnie, kiedy służył kędy, tedy kradł suknie albo kordy, czego mógł dostać. Wyznał też dobrowolnie, iż z tym Siemionką ukradł dwie suknie u Koszyczek czerwone gierliczne i dali te suknie w Słomnikach za pół grzywny piekarce, co ma męża, co sobie płatkiem oczy zakrywa. Item wyznał, iż był ukradł garniec masła z Mazurem, co mieszka na Stradomiu w lochu, podle Sieciechowic i przedali je taż piekarce w Słomnikach za dwanaście groszy, a koszulkę i dwa rań- tuchy darowali tejże piekarce, co byli pokradli w Sieciechowicach. Wyznał też dobrowolnie ten Matusz, iż ukradł z tym Mazurem, co mieszka na Stradomiu u Filipowej, dwie sadle i połeć mięsa u Białego Kościoła i wziął za swą część złoty, a jego gamratka ostatek przedała tego to Mazurowa. I wyznał, iż ukradł z tym Ruskiem, co tu na mikstacie stawał, pięcioro szat w Prokocimiu, jedną suknię niewieścią czerwoną luńską, także żupicę czerwoną luńską i dwa kabaty, jeden zamszowy, a drugi czerwony skórzany po furmańsku, i ubranie zam- szowe. I przedali to Żydowi Lizaczkowi, suknię niewieścią za szesnaście groszy,
159 a zvpicze przedali wprosowÿcz/ah iakvbowi fvrmanowi taze kabath za siedm grosi a wÿe:/licze drvgi kabat za trzi grose ÿ wiznal smvwiwsi sÿe // [s. 117d] zdrabikiem taze zgvrniczkiem do zidw ÿ slÿ do kamienicze czo / smokowÿe nanÿe ÿ widarli grate a tam nÿe vkradli powÿada nÿcz / ÿedno anqvos czo sýe znÿego vmiwaÿa a drvgiego zida vkradli / ale nÿewÿe iako go zową bo pomvrowi wnoczi hodzilÿ ÿ wzÿ:/elÿ v nÿego dwÿe panwi ÿ wr wissipąwsi mąvke taze lampe / mosiadzową ÿ przedali to wsitko legvtkowe ktorą mieska na / kleparzv za pvl grziwni wiznal tez ÿze vkradl stim mazvrem / czo mÿeska nastradomi wslÿedzÿowiczah polecz mÿessa v hlopa / ktori mieska przi drvdze ÿ 4 zlote ale nÿewÿe iako go zową ÿ wiz/nal taz ÿze bel vkradl siemionka dzÿesięcioro gęssi eale ÿh pogonil / woli wkarczmÿe ÿ przedal swoÿe pÿęcz za dziesiecz grosi na most:/ hkv na stradomi a ÿego towarzis drvgą pięcz niewÿe komv ÿ / powtvre vkradl zrvskiem temvz kaczmarzowi trzi gesi ale ÿh po:/gonil ten kaczmarz na lankah ÿ pobÿl ÿe v tegvz hlopa tam ze / za kazmÿerzem w wkarczmÿe ziadamem czo przi plvtnÿe snimi bel / wibrali mÿvd zvlw ale powÿedzÿal ÿze go sami poiedli ÿ wiznal / dobrowolnÿe ÿdęczÿ zÿanvsem czo v eczla rabÿal ÿze vkradli so:/lv grohv vzdi trzi taze ostrogi ÿ nasÿek taze mÿecz do drvgÿe / wsi przisedssi vkradli kozvh taze svknÿe czirwoną ÿ przedali / wpilznÿe zidowi ostrogi ÿ nasiek za 12 grosi a svknÿe iego towa:/rzis za sternascÿe grosi ÿ potim zasÿe wiznal ÿze sedl do swÿn:/cze ktorą ÿest przed rzesowem stim siemionka ten ze mat/vs ÿ zianvsem ÿ vkradli tam ze wswinczi v hlopa polecz mÿe:/sa y ostawilÿ vn czo beli pierwsemv vkradli a ten porzerzali / ÿ wkladli wbisagi stim ze ianvsem taze siemionką zasÿe vkradli / svknÿe niewÿescia zieloną prostego svkna ten ze matvs taze / osczep taze pass czętkowi ÿ ranÿtvh ȳ wal plvtna ÿ kosvlki / ÿ przedal wrzesowÿe wal plvtna za 20 grosi kaczmarzowi ie:/dno przez lanki czo sÿe zmacierzą obhodzi a powȳedzÿal ÿze tez ten kacz/marz kradl ÿ wiznal tez dobrowolnẏe ten ze mathvs ÿze wewssi // [s. 118f] zabna alÿe nÿewȳe iaka ÿa zowa sÿemionką taze zianvsem / wibrali ze dw vlvw mývd a powÿada ÿze ÿ sami zÿedli / ite[m] wiznal dobrowolnÿe tento mathvs ÿze vkradl v pana nÿe/wiarowskýego svknÿą dlvgą taze karwadkę zȳeloną ȳ siekÿe/ rke taze czapkę siekierke scząpka przedal za pȳecz grosi svk/nÿe przefrimarcil przidano mv sescz grosi a karwadke sam sho/dzÿl wiznal dobrowolnÿe ten mathvs ÿze vkradl wdopciczah dwo/ÿe stvcze plvthna na blehv ÿ dal ÿe przedawacz iadwidze czo / mÿeska wpana dvninowim domv ite[m] wiznal ten ze matvs / ÿze vkradl wmislimiczah sescz stvk plvthna na blehv ÿ dalÿ / ÿe przedawacz barbarze czo mÿeska v fi lipoweÿ nastradomi / v kvsnÿerza ÿ wiznal ten matvs ÿze vkradl spÿekarczikÿem wd/opcziczah czo mÿeskal zÿadwigą v fi lipowe svknÿe ale nÿew:/ ÿe za czo ÿa dala stoligwa ktora mieska na stradomi bo ÿa/dali ÿe przedawacz ÿ wiznal ten mathvs ize vkradl woswÿecÿ/mÿv mÿecz czelnikowi molendzÿe ÿ przedal go tv wkrakowÿe / za dzÿewÿecz grosi ÿ wiznal ten ma/vs swoÿe towarzistwo ma/zvra iendrzeia ianvsa czo v eczla rabȳal sÿemÿonka ianke ta/ze rvzek czo go obÿesąno kvrniczek marcin drabik mlodzÿe/nÿecz ianek skrzatek
160 a żupiczę przedali w Proszowicach Jakubowi furmanowi, także kabat za siedem groszy, a [w] Wieliczce drugi kabat za trzy grosze. I wyznał, zmówiwszy się [s. 117] z Drabikiem, także z Górniczkiem do Żydów i szli do kamienicy, co smokowie na niej, i wydarli kratę, a tam nie ukradli, powiada, nic, jedno ankwos, co się z niego umywają. A [u] drugiego Żyda ukradli, ale nie wie, jako go zowią, bo po murowi w nocy chodzili i wzięli u niego dwie panwi i wór wysypawszy mąkę, także lampę mosiądzową i przedali to wszystko Legutkowej, która mieszka na Kleparzu, za pół grzywny. Wyznał też, iż ukradł z tym Mazurem, co mieszka na Stradomiu, w Śledziowicach połeć mięsa u chłopa, który mieszka przy drodze, i 4 złote, ale nie wie, jako go zowią. I wyznał też, iż był ukradł Siemionka dziesięcioro gęsi [na] Woli w karczmie. I przedał swoje pięć za dziesięć groszy na mostku na Stradomiu, a jego towarzysz drugą pięć, nie wie komu. I po wtóre ukradł z Ruskiem temuż karczmarzowi trzy gęsi, ale ich pogonił ten karczmarz na łąkach. I pobił je u tegoż chłopa tamże za Kazimierzem w karczmie z Adamem, co przy płótnie z nimi był. Wybrali miód z ulów, ale powiedział, iż go sami pojedli. I wyznał dobrowolnie: idący z Januszem, co u Eczla robił, iż ukradli [z] sołu grochu, uzdy trzy, także ostrogi i nasiek, także miecz. Do drugiej wsi przyszedł- szy, ukradli kożuch, także suknię czerwoną i przedali w Pilźnie Żydowi ostrogi i nasiek za 12 groszy, a suknię jego towarzysz za czternaście groszy. I po tym zasię wyznał, iż szedł do Świlczy, która jest przed Rzeszowem, z tym Siemionką tenże Matusz i z Januszem i ukradli tamże w Świlczy u chłopa połeć mięsa, i ostawili on, co byli pierwszemu ukradli, a ten porzezali i wkładli w biesagi. Z tymże Ja- nuszem, także Siemionką zasię ukradli suknię niewieścią zieloną prostego sukna, tenże Matusz także oszczep, także pas cętkowy i rańtuch, i wał płótna, i koszulki. I przedał w Rzeszowie wał płótna za 20 groszy karczmarzowi. Jedno przez łąki, co się z macierzą obchodzi, a powiedział, iż też ten karczmarz kradł. I wyznał też dobrowolnie tenże Matusz, iż we wsi [s. 118] [koło] Żabna, ale nie wie, jako ją zowią, [z] Siemionką, także z Januszem wybrali ze dwu ulów miód, a powiada, iż i sami zjedli. Item wyznał dobrowolnie ten to Matusz, iż ukradł u pana Niewiarowskiego suknię długą, także karwatkę zieloną i siekierkę, także czapkę. Siekierkę z czapką przedał za pięć groszy, suknię przefrymarczył. Przy- dano mu sześć groszy, a karwatkę sam schodził. Wyznał dobrowolnie ten Ma- tusz, iż ukradł w Dobczycach dwoje sztucze płótna na blechu i dał je przedawać Jadwidze, co mieszka w pana Duninowym domu. Item wyznał tenże Matusz, iż ukradł w Myślenicach sześć sztuk płótna na blechu i dali je przedawać Barbarze, co mieszka u Filipowej na Stradomiu u kuśnierza. I wyznał ten Matusz, iż ukradł z Piekarczykiem w Dobczycach, co mieszkał z Jadwigą u Filipowej, suknię, ale nie wie, za co ją dała Stoligwa, która mieszka na Stradomiu, bo ją dali jej przedawać. I wyznał ten Matusz, iż ukradł w Oświęcimiu miecz celnikowi Molendzie i przedał go tu w Krakowie za dziewięć groszy. I wyznał ten Matusz swoje to- warzystwo: Mazura Jędrzeja, Janusza, co u Eczla robił, Siemionkę Janka, także Rusek, co go obwieszono, Kurniczek Marcin, Drabik młodzieniec Janek, Skrzatek,
161 ktoremv imÿe piotr wiznal tem ze matvs / na iaskvlke ktori mieska nastradomi ÿze vkradli w dopcziczah / 50 mȳar plvtna ÿ zastapili ÿm ẏego towarzistwo na kazmÿer/ skẏem moscȳe nȳeÿaki mihalek zribne taze drabik ÿ powÿe/dzȳal bÿ ÿm ÿe pobrali wiznal ÿze przemorek wawrzeh ÿze nÿe/ýaki marcin czo sýe vcÿl slodownïstw wlasÿ do komori vkr/adli tam sÿedm grziwȳen ÿ dwȳe svkni iedne makową / a drvgą blekithną ÿ kosvlę svknȳę przefrimarcẏl wpvl/wswȳv v zatora a ten marcin drvgą wzȳal ÿego towa/rzis wiznal tez ȳze beli wipadli osm tolarw w bohni zÿa/ kÿemsi hlopczem ÿ niewrvcÿlÿ ÿh taze tez tam w bohni / vkradl podwrvdkowi svknÿe niewẏescÿa y potim ÿa przefrimar:/gcẏlg // [s. 119h]
162 któremu imię Piotr. Wyznał tenże Matusz na Jaskółkę, który mieszka na Strado- miu, iż ukradli w Dobczycach 50 miar płótna i zastąpili im jego towarzystwo na Kazimierskim moście, niejaki Michałek z Rybnej, także Drabik. I powiedział, by im je pobrali. Wyznał, iż Przemorek Wawrzek, iż niejaki Marcin, co się uczył sło- downictwa, wlazłszy do komory, ukradli tam siedem grzywien i dwie suknie, jed- ną makową, a drugą błękitną, i koszulę. Suknię przefrymarczył w Półwsiu u Za- tora, a ten Marcin drugą wziął, jego towarzysz. Wyznał też, iż byli wypadli osiem talarów w Bochni z jakiemsi chłopcem i nie wrócili ich. Także też tam w Bochni ukradł Podwródkowi suknię niewieścią i po tym ją przefrymarczył. [s. 119] Wyznał też dobrowolnie, iż ukradli kożuch, także suknię, także buty, sztuczkę płótna i przedali buty za osiem groszy, a ten Mazur suknię z płótnem także przedał, nie wie za co. I wyznał też, iż ukradli w Biskupicach z tym Mazu- rem pół garnca masła w lochu i przedali je na Garbarach za 20 groszy i za dwa. I małdrzyków półtory kopy tenże Mazur przedał na Garbarach. I powiedział ten- że Matusz na tego Józefa, iż ukradł poponę z wozu samotrzeć z Mazurem, także drabem, we wsi, który służył u pana wojewody sandomierskiego1. A w tym wozie były ptaki i ryby suche, i trzy koszule. Poponę przedał Mazur i dał mu z tego dzie- więtnaście groszy, a koszulę sam schodził. Wyznał też: u Wieliczki w Manowicach ukradł panu, u którego służył, kradł uzdy, łągwi od wozu, łańcuchy Siemionka z Januszem i przedał, jako się mu trafi ło i na polu. I wyznał, i[ż] ukradł Bartoszo- wi, który ma cegielnię za Wisłą, czworo jagniąt i przedali Żydowi Łazarzowi po półtrzeciu groszu. I wyznał też na tego Janusza, iż mu był pieszek stłukł temuż Bartoszowi. Wyznał też, iż ukradł we wsi u Skalbmierza, jedno nie wie, jako tę wieś zowią, ukradł cztery ręczniki, także trzy koszule i garnek masła. I poprze- dał to po Stradomiu. Wyznał też, [iż] służąc w Myślenicach u pani Kasoczkiej, ukradł trzy szroty mięsa kłodnego, także lemiesz i przedał go tamże kowalowi za półtrzecia grosza za Miechowem we wsi, ale nie wie, jako tę wieś zwano. I ukradli w nocy płużne żelaza i wrzucili je [w] wodę z tym Januszem, co robił u Eczla na Prądniku. Też ukradł barana na folwarku z Adamem, także z Wojtkiem Drabem i dali go Żydowi za siedem groszy. Wyznał też, iż był ukradł 7 koszul we wsi za Mi- chałowicami i poprzedał je, po czym mógł i kędy mógł. Jedno jedne z nich Nalepie przedał za siedem groszy na Kazimierzu w targ. I z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
1 Wojewodą sand. w latach 1555–1560 był Spytek Wawrzyniec Jordan (Spisy, woj. sand., nr 951, s. 123).
163 72
[s. 120a] bA[nno] d[omini] 1562 marci die sextob / stanislaw rodem od zathora rodem trzęsiglvwczin sÿn / ten dobrowolnÿe wiznal swoÿe zlę vczinki ÿ wiznal smowę / kthorą vdzÿalal swoÿmi towarzismi bendacz wkarczmÿe
164 72
6 III 1562 Stanisław z Zatora, syn Trzęsigłowa, skazany na karę śmierci przez powieszenie za włamanie do młyna, torturowanie i obrabowanie młynarza. [s. 120] Anno Domini 1562 Marti die sexto [6 III]. Stanisław rodem od Zatora, Trzęsigłówczyn syn, ten dobrowolnie wyznał swo- je złe uczynki. I wyznał zmowę, którą udziałał [ze] swoimi towarzyszami, będąc w karczmie. Było jednemu Łukasz, drugiemu Jambor, trzeciemu Tomek, a czwar- temu Jędrzej rodem z Włoszczowej. A Tomek ten był rodem z Bodzisławia, także Jakub, który siedział na zamku 16 niedziel. Szósty Jan Olszowy młynarz, a ten Stanisław sam siódmy. Tamże siedząc, ten to Olszowy młynarz mówił swoim to- warzyszom wyżej nadmienionym, mówiący ich: „Towarzysze, jeśli zechcecie, do- mieszczę wasze pieniędze”. I przyzwolili wszyscy jednym głosem, i dali sobie ręce jeden drugiego nie odstąpić do swego gardła. I potem ten to Olszowy młynarz poszedł od nich do domu swego. Potem oni wezbrawszy się wszyscy i szli do niego na poradę do tego Olszowego młynarza, iżby im poradził, jakoby się mieli w tym sprawować. I wyszedł ku nim: „Moi mili bracia, nie zabijajcie go do śmierci”. I dał im dwoje chleba, i poszli wszyscy zaraz, i ulegli w lesie, i nie wyszli z lasu, aż słońce zaszło. I rzekli jeden ku drugiemu: „Pójdźcie, mamy czas”. I przyszli do tego młynarza poniżej Rybnej we czwartek przed Świętym Szymonem Judy [22 XI] o trzeciej godzinie w noc wszyscy zaraz i kazali sobie otworzyć drzwi. Potem się im młynarka odezwała, a oni zarazem zawołali: „Taka owaka kurwo”. A ona im nie chciała otworzyć. A leżała tam kupa grabiny i [s. 121] wzięli drzewo czte- rech ich: Łukasz, także Tomek, także Jędrzej, czwarty Jakub. A ten to Stanisław z drugim towarzystwem stał i po tym, kiedy wybili drzwi, szedł ten to Stanisław między brogi na straż, aby kto nie szedł od Kobylan. A kiedy już byli we młynie, tedy młynarz uciekł pod koło i potem uciekł ze młyna. I pogonił go Łukasz z Ję- drzejem, i przywiedli go do młyna. I położyli go we młynicy na ziemi. Związawszy go, przyodziali go płachtą i palili go łuczywem wszyscy. A ten Stanisław na straży stał. Po tymże młynarz powiedział: „Szukajcie w skrzyni”. I powiedział ten to Sta- nisław, iż nie wie, wiele pieniędzy wzięli. I dali mu z tego półtora złotego i suknię niewieścią, i białych chust niemało, które przy nim licem wzięto. I wyznał też, iż związali młynarkę i chłopca, i dziewkę, i niewiastę. To powiedział ten Stanisław, iż je dlatego powiązali, aby ze młyna nie pouciekali, aby nie dali do wsi wiedze- nia. Po tymże ze dwu worów żyto wysypali dla chust, bo ich nie mieli w co brać, i nabrali ich dwa wory i płachtę pełną. I po tym odeszli ze młyna onych powią- zanych i po tym zasię poszli nazad do Przegini, i stanąwszy na polu, i rozpostarli suknie niedaleko Niegoszowic, i dzielili się chustami: Łukasz wziął suknię czer- woną luńską młynarzową, a Jambor wziął suknię błękitną młynarzową, a Jędrzej
165 tez wzȳal blekithna zvltim svknem podsi:/tha a ostatek sobÿe splączali a bȳale hvsti bral kto znih / hcÿal a drvgÿh odesli na polv potim ten to stanislaw po/sedl stimi wsithkÿeni do przeginÿe a iakvb posedl
73
Frąnczek rodem zmadzelw dobrowelnÿe ÿesth / wiznal swoÿe zle yczinki ÿ powÿedzÿal ÿze vkradl / swÿerzvbkę ẏ konȳa węgrzinowiczah na palv swÿerz/ vpka bela gnẏada a kvnȳ bel cisawi to oboÿe przedal // [s. 123a] dawidowi zidowi wolkvsv za sescz zlotih ite[m] wiznal ȳze vkr:/adl konẏa napramnikv na polv spęta plesniwego kthori bel / slepi na iedno oko ÿ przedal go wkvtnẏe za 4 zlote item / wiznal na swego towarzisa ktoremv ÿmýe waczlaw a przezwi/sko krzeczowski ÿ ma brata wvÿezdzÿe na tego powȳedzÿal / ÿze pobral konÿe hoÿnaczkiemv ȳ pohromil ÿe wnogi abÿ ÿh nÿep:/aznano ÿ przedal ÿe na podgorzv nȳewȳe komv ÿ wÿznal ÿze vkradl / konÿa v cÿęskowÿcz pod samim mÿastem plesniwego ktore:/go
166 też wziął błękitną żółtym suknem podszytą. A ostatek sobie spłacali, a białe chu- sty brał, kto z nich chciał. A drugich odeszli na polu. Potem ten to Stanisław po- szedł z tymi wszystkimi do Przegini, a Jakub poszedł [s. 122] od nich zarazem do Krakowa. Po tymże odeszli wszyscy tego Stanisława w Przegini: Łukasz, Jędrzej, Tomek. Ci szli na Śląsk, a Jambor szedł ku Myślenicom, a sam szedł ku Zatoru ten to Stanisław, aż do Palczowic. Tamże go w Palczowicach pojmano i dali znać do Kobylan. Po tymże go przywiedli z Palczowic do Kobylan, a z Kobylan go podano na zamek. I wyznał dobrowolnie na Ziskę Stawarza z Morawy, który jest rodem ze wsi od Klimkovic, iż ukradł trzy woły u Papiernika, po nogi białych, ale zjedli je w Czer- nichowie, a drugie ćwierć przedali po sześć groszy. I wyznał też na tego Ziskę, iż powiadał przedtem przed drugim towarzystwem, iż swego pana urąbał, ale nie wiedział, jako tego pana zwano. I powiedział mu też ten to Ziska: „Iżem zabił swojego towarzysza ze zwady, bo mi wszystko robotę wynajmował”. I powiedział ten to Stanisław na tego Ziskę, iż mu ukazał, będąc z nim w Przegini, kędy był po- chował swego towarzysza swoim towarzystwem u zagrody wedle drogi. I koszulę mu też ukazował, która tam jeszcze wisi, naonczas, kiedy go winą obłuczono. I po- wiedział, iż tego zabitego zwano Cygankiem, a był rodem z Chrzanowa. I wyznał przed tym to Stanisławem, iż go ten to Ziska zabił. Przed świadkami wszak powia- da. Jawno to wszystkiej wsi. Et est suspensus.
73
[1562] Wyznanie Frączka z Modzeli skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wie- lokrotne kradzieże. Frączek rodem z Modzeli dobrowolnie jest wyznał swoje złe uczynki. I powie- dział, iż ukradł świerzubkę i konia [w] Węgrzynowicach na polu. Świerzubka była gniada, a koń był cisawy, to oboje przedał [s. 123] Dawidowi Żydowi w Olkuszu za sześć złotych. Item wyznał, iż ukradł konia na Prądniku na polu z pęta pleśni- wego, który był ślepy na jedno oko, i przedał go w Kutnie za 4 złote. Item wyznał na swego towarzysza, któremu imię Wacław, a przezwisko Krzeczowski, i ma bra- ta w Ujeździe. Na tego powiedział, iż pobrał konie Chojnackiemu i pochromił je w nogi, aby ich nie poznano, i przedał je na Podgórzu, nie wie komu. I wy- znał, iż ukradł konia w Ciężkowicach pod samym miastem pleśniwego, którego
167 przedal pastvse pana morstinowemv za 4 zlote ite[m] wÿznal / ȳze wodzil konȳe spodgorzą od sanoka za krosnÿą ÿ przedawal / ȳe wmazosv okolo gąmbina okolo kiernozÿe ÿ wbodzanowÿe ową / kendi sÿe mv trafi lo ȳdącz albo wkarczmÿe stoÿacz ȳ powÿa/da ȳze nÿepamÿeta czo ÿh tam poprzedal ite[m] wiznal dobrowolnÿe / ȳze przedawal konÿe zidowi kozaczkowi ÿ powÿedzÿal na tego / zida ÿze mv ÿe kazal wodzÿcz do sÿebÿe ÿ wodzÿl mv ÿe / stim krzeczowskÿem swoÿm towarzÿsem ý powÿedzẏal ÿze mv / ýh przedali o dwa dzÿescÿa a tego zida zwanob węgrzinek ale powÿed/zẏal ÿze vmarl w lvblinẏe ite[m] wiznal ÿze vkradl dwa konÿa / wpȳotrkowiczah na lankach ieden gniadi a drvgi plowi ȳ prze:/dal obvdw za 5 zlotih dawidowi zidowi wolkvsv item / wiznal dobrowolnÿe ÿze vkradl konȳa za kazmÿerzem za cze/gȳelnȳa wogrodzȳe ÿ przedal go kvpczowi wbitomÿv kthori iehal / za wolmi za sescz zlotih ÿ sẏodlem ite[m] wiznal na swoiego to/ warzisa krzeczowskiego ÿze vkradli wespvlek sobą v iaworowa / wmȳekisv wewsÿ na ogrodzȳe trzi konÿe dwa beli siwę a trze/cȳ gnȳadi ÿ przedali ÿe wopatowÿe iednego za iedennascȳe zlotih / drvgÿego za dzẏewẏecz zlotih trzecẏego za osm zlotih // [s. 124c] ite[m] wisnal ÿze vkradl zvpiczę czÿrwoną lvnýska pana kosoczs/kȳego slvzebnikowi ÿ przedal ȳa wpaczanowȳe tkacÿkowi za zlo/tȳ ite[m] wiznal ÿze vkradl konȳa panv wȳelkȳemv rząncÿ wrako/wiczah na polv przi mlinÿe ÿ przedal go wlowiczv krawczowi / skowroczskiemv za sesnascȳe zlotih ite[m] wiznal na marcina kt:/hori bel rodem spaczanowa ÿze bel kvrd showal na grobli ÿdącz / do nowego spitala ten kvrd bel ze srebrem wÿpatrziwsi go ten / madzelowskÿ ÿ zasÿe mv go vkradl ÿ przedal go zidowi prot/hfi czowi za dzÿesÿecz zlotih ÿ wiznal dobrowolnÿe ÿze ÿh vkr:/adl o sescz dzÿesÿath swoÿm towarzisem we trzeh lecÿeh ÿ / stim sedl na sąnd bozi et est svspensvs / a numeracja oryginalna 111; b wyraz nadpisany powyżej w interlinii; c numeracja orygi- nalna 112
74
actv[m] ferÿa tercÿa ante ivdica a[nno] d 1562 / zophia rodem spokrziwnicze wączlawowa kvsnÿerzowa dzÿ:/ewka wÿznala swoÿe zlę vczinki ÿ wiznala dobrowolnÿe / ÿze vkradla slvzebnikowi nieiakiemv lipowskÿemv ksÿe/ dza korzbaka kosvlę skhtore dala sobẏe vdzÿalacz kosvlek / dwÿe ÿ pÿeprzv
168 przedał pastusze pana Morsztynowego za 4 złote. Item wyznał, iż wodził konie z Podgórza od Sanoka za Krosnem i przedawał je w Mazowszu około Gąbina, około Kiernozie i w Bodzanowie, ową kędy się mu trafi ło, idąc albo w karczmie stojąc. I powiada, iż nie pamięta, co ich tam poprzedał. Item wyznał dobrowolnie, iż przedawał konie Żydowi Kozaczkowi, i powie- dział na tego Żyda, iż mu je kazał wodzić do siebie, i wodził mu je z tym Krze- czowskim swoim towarzyszem, i powiedział, iż mu ich przedali o dwadzieścia. A tego Żyda zwano Węgrzynek, ale powiedział, iż umarł w Lublinie. Item wyznał, iż ukradł dwa konia w Piotrkowicach na łąkach, jeden gnia- dy, a drugi płowy, i przedał obydwa za 5 złotych Dawidowi Żydowi w Olkuszu. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł konia za Kazimierzem za cegielnią w ogro- dzie i przedał go kupcowi w Bytomiu, który jechał za wołami, za sześć złotych i [z] siodłem. Item wyznał na swojego towarzysza Krzeczowskiego, iż ukradli wespółek [z] sobą u Jaworowa w Miękiszu we wsi na ogrodzie trzy konie. Dwa były siwe, a trzeci gniady, i przedali je w Opatowie, jednego za jedenaście złotych, drugiego za dziewięć złotych, trzeciego za osiem złotych. [s. 124] Item wyznał, iż ukradł żupicę czerwoną luńską pana Kosocskiego służebnikowi i przedał ją w Pacanowie tkaczykowi za złoty. Item wyznał, iż ukradł konia panu wielkiemu rządcy1 w Rakowicach na polu przy młynie i przedał go w Łowiczu krawcowi Skowroćskiemu za szesnaście złotych. Item wyznał na Marcina, który był rodem z Pacanowa, iż był kord schował na grobli, idąc do nowego szpitala, ten kord był ze srebrem. Wypatrzywszy go ten Madzelowski i zasię mu go ukradł, i przedał go Żydowi Protfi czowi za dziesięć złotych. I wyznał dobrowolnie, iż ich ukradł o sześćdziesiąt [ze] swoim towarzyszem we trzech leciech. I z tym szedł na sąd Boży. Et est suspensus.
1 Wielkorządcą krak. w latach 1552–1562 był Jan Boner z Balic (Spisy, woj. krak., nr 817, s. 166).
74
10 III 1562 Sąd skazuje Zofi ę, córkę Wacława kuśnierza z Pokrzywnicy, na karę śmierci przez utopienie za kradzieże i cudzołóstwa. Actum feria tertia ante Iudica Anno Domini 1562 [10 III]. Zofi a rodem z Pokrzywnicy, Wacławowa kuśnierzowa dziewka, wyznała swoje złe uczynki. I wyznała dobrowolnie, iż ukradła służebnikowi, niejakiemu Lipowskie- mu, księdza Korzbaka koszulę, z której dała sobie udziałać koszulek dwie, i pieprzu
169 safranem pvl fvnta ite[m] wiznala dobro/wolnÿe ÿze vkradla na kleparzv kaczmąrzowi sescz zlo:/tih ÿ powÿedzÿala ÿze ÿh dala polowicze gamratowi woÿ/tkowi ktorego powẏedzȳala ÿze go zabito a sama ostatek / strawila ite[m] wiznala koshki albo dalmocÿa kanonikowi / vkradlaa kthore stali za 30 zlotih ÿ zastawila ÿe bela v kvsnÿerza / pernvsa foltina we trzeh zlotih ÿ wikvpil ÿe herbvlth / ite[m] wiznala ȳze vkradla poslowi tatarskiemv kozvh / bobrowi ÿ zastawila ÿ bela v barwÿerki ktorą belo / na zamkv wsadząno wedw cÿrwonih zlotih ÿ wpl / kopÿv moneti ÿ powÿedzÿala ÿze to sobÿe wikvpÿl / ite[m] wiznala ÿze vkradla lezącz shlopem na vliczÿ / pÿecz zlotih ȳ sama ÿe strawila ite[m] wiznala dobro//[s. 125b]wolnÿe ÿze vkradla bÿereth wlohowi vktorego bela ząpona / zlota ÿ snvra zezlotem ite[m] wiznala ÿze vkradla nakazmÿerzv / czehę paliboskoweÿ ite[m] wiznala ÿze vkradla fartvh taze saraw:/ari slodownikowi na kazmierzv ite[m] wiznala ÿze vkradla ied:/norądek dziki zvpnikowemv slvzebnikowi nierakiemv [!] slą/mowskÿemv ÿ dala sabÿe znÿego vdzÿalacz svknÿe wiznala tez / ȳze vkradla sąpalineÿ mezowi dwa tolari ÿ cząpke kvnÿa ÿ / przepila ÿa slvzebniki pana barzego wpvlgrziwnÿv ÿ wikvpil ÿą / sąm nazaÿvtrz ite[m] wiznala ÿze vkradla zigmvnthowi zvrowni:/kowi kopę ÿ kÿela grosi ÿ hvstkę zezlotem ÿ strawila ÿa a hvst:/kę darowala nÿeiakiemv mikolaiowskiemv ktorÿ ÿvze vmarl / ite[m] wiznala dobrowolnÿe ÿze vkradla matvsowi zebrzidowskÿego / slvzebnikowi pÿeczdzÿesÿat knafl i ÿ zastawila ÿe bela vtvrkowe / ktora sinkowala piwo na ząmkv ÿ wikvpil ÿe bel mikolaÿewski / nÿeboscÿk ÿ wzÿal ÿh sobÿe dwadzÿescÿa a trzidzÿesci wrvczýl / ite[m] wiznala ÿze vkradla pÿecz knafl i srebrnih pozlaczanih / paholkv wksẏedza rvsẏeczkÿego dworze paholkv ale powÿedzÿa/la ÿze go nieznala ÿ powÿedzÿala ÿze ÿe bel wzÿal nÿeboscÿk / mikolaiowski ite[m] wiznala dobrowolnȳe ÿze vkradla lȳshkę srebrna / kvhmistrzowi pana woiewodi krakowskiego nieboscika ktorą / stala za trzi zlote ÿ zastawila ÿa bela wpvlgrziwnȳv zidowi / ÿ potim ÿą sam kvhmistrz wikvpil ite[m] wiznala ÿze vkrad/la rewerendę ksÿędzv na ząmkv rewerendę ÿ swÿeczek wo/skawih za pvlgrziwni ÿ natikala ÿh bela okolo sÿebÿe idączÿ / od nẏego ÿ drvgÿe noczÿ temvz księdzv vkradla podvskę ÿ / powÿedzÿala ÿze tego ksÿedza nÿezna czo mv kradla ÿedno / powÿedzȳala ÿze ma ten ksyądz matke wmaslnih iatah ite[m] wiznala ÿze vkradla ksÿedzv ribcze dwa tolaric rękawi od // [s. 126d] komzę odprola ÿ miczkę aksamithną sobolmi podsitą ÿ zastawila / ÿa bela v kartowniczki ale niepamÿęta wczÿm ÿ wikvpÿl ÿa bel / tez powȳada niewÿe wczim ten ze ksÿądz ktoremv bela vkradla / a rękawi sama shodzila ite[m] wiznala dobrowolnÿe ÿze vkradla ben/dącz v ksÿedza herbvlta slvzebnikowi serdak athlasowi ÿ dala go / gospodinÿe za strawę ȳ wiznala tez dobrowolnÿe ÿze vkradla ksÿedzv / piotrowi wikarÿemv ząmkv
170 szafranem pół funta. Item wyznała dobrowolnie, iż ukradła na Kleparzu karczma- rzowi sześć złotych, i powiedziała, iż ich dała połowicę gamratowi Wojtkowi, któ- rego powiedziała, iż go zabito, sama ostatek strawiła. Item wyznała, [że] koszki albo dalmucję kanonikowi ukradła, które stały za 30 złotych. I zastawiła je była u kuśnierza Pernusa Foltyna we trzech złotych i wykupił je Herbult. Item wyznała, iż ukradła posłowi tatarskiemu kożuch bobrowy i zastawiła jego była u barwierki, którą było na zamku wsadzono, we dwu czerwonych złotych i w pół kopy monety, i powiedziała, iż to sobie wykupił. Item wyznała, iż ukradła, leżąc z chłopem na ulicy, pięć złotych i sama je strawiła. Item wy- znała dobro[s. 125]wolnie, iż ukradła beret Włochowi, u którego była zapona złota i sznura ze złotem. Item wyznała, iż ukradła na Kazimierzu czechę Pali- boskowej. Item wyznała, iż ukradła fartuch, także szarawary słodownikowi na Kazimierzu. Item wyznała, iż ukradła jednoradek dziki żupnikowemu służeb- nikowi, niejakiemu Słamowskiemu, i dała sobie z niego udziałać suknię. Wy- znała też, iż ukradła Sąpalinej mężowi dwa talary i czapkę kunią i przepiła ją [ze] służebniki pana Barzego w półgrzywniu i wykupił ją sam nazajutrz. Item wyznała, iż ukradła Zygmuntowi Żurownikowi kopę i kiela groszy, i chustkę ze złotem i strawiła ją, a chustkę darowała niejakiemu Mikołajowskiemu, któ- ry juże umarł. Item wyznała dobrowolnie, iż ukradła Matuszowi, Zebrzydowskiego słu- żebnikowi, pięćdziesiąt knafl i i zastawiła je była u Turkowej, która szynkowała piwo na zamku, i wykupił je był Mikołajowski nieboszczyk, i wziął ich sobie dwadzieścia, a trzydzieści wrócił. Item wyznała, iż ukradła pięć knafl i srebr- nych pozłacanych pachołku w księdza Rusieckiego dworze pachołku, ale powie- działa, iż go nie znała. I powiedziała, iż je był wziął nieboszczyk Mikołajowski. Item wyznała dobrowolnie, iż ukradła łyżkę srebrną kuchmistrzowi pana woje- wody krakowskiego nieboszczyka1, która stała za trzy złote, i zastawiła ją była w półgrzywniu Żydowi, i po tym ją sam kuchmistrz wykupił. Item wyznała, iż ukradła rewerendę księdzu na zamku, rewerendę i świeczek woskowych za pół grzywny i natykała ich była około siebie idący od niego. I drugiej nocy temuż księdzu ukradła poduszkę i powiedziała, iż tego księdza nie zna, co mu kradła, jedno powiedziała, iż ma ten ksiądz matkę w maślanych jatkach. Item wyznała, iż ukradła księdzu Rybce dwa talary, rękawy od [s. 126] komży odpruła i myckę aksamitną sobolami podszytą i zastawiła ją była u kartowniczki, ale nie pamięta, w czym i wykupił ją był. Też powiada, [iż] nie wie, w czym tenże ksiądz, któremu była ukradła, a rękawy sama schodziła. Item wyznała dobrowolnie, iż ukradła, będąc u księdza Herbulta, służebnikowi serdak atłasowy i dała go gospodyni za strawę. I wyznała też dobrowolnie, iż ukradła księdzu Piotrowi wikaremu zamku rewerendę i zastawiła ją u Wyndy w siedmiu groszy, i wykupił ją sam. I wyznała dobrowolnie: kiedy z kim szła na niecnotliwy uczynek, ukradła groszy
171 / dzÿesÿecz zloti czego mogla dostacz ÿ powÿedzÿala ÿzebi tego belo / niemalo pisanÿa czom pokradla ÿ wiznala dobrowolnÿe ÿescze / począwssi od malego dzýewczecÿa kradla aze do teraznÿeȳssego / czassv ÿstim sla na sąnd bozi ȳe ÿest vtopÿoną / a wyraz napisany na lewym marginesie; b numeracja oryginalna 113; c wyraz skreślony; d nu- meracja oryginalna 114; e wyraz nadpisany powyżej na interlinii
75
Actvm feria sexta ante palmarv[m] 1562 / thobias rodem zewroczlawÿa sin anvsa raÿbnicza dobr:/wolnÿe ÿest wiznal swÿ zli vczinek kthori vdzÿalal benda:/ cz wtowarzisthwe zbarthosem miesczaninem krakowskÿem / ÿ ÿezdzÿl snim po iarmarkah niewÿedzącz vniego o pieny/adzoh ÿ wiznal dobrowolnÿe ÿze bel stim barthosem wlvbl:/inÿe na iarmarkv taze wradimnÿe ÿ wprzemislv taze / wÿaroslawȳv a tak ze bendącz na ostathnÿem noczlegv / wdębnȳe ten to tobias stim ze bartosem miesczaninem kr:/akowskÿem ÿ wipatrzil v niego pienÿądze ÿ pomislil otim / iako bi go zabicz mvgl stih pienÿedzÿ stim ze vmislem / wiÿehal zdębna stim bartosem do krakowa gdÿ ÿvz sn:/ÿm bel niedaleko niepolomicz wlesÿe ÿ dobil rvsnicze / spvzdra ÿ przestrzeligo stilv ÿ prziskocÿwssi ÿ oberznal nanÿm / pienÿądze strzosem ÿ wzÿal ÿe ÿ potim iehal do krak/owa zamordowawssi tego to bartosa ÿ vcÿekl dokla/stora na piasek stamtąd ze go wzÿeto na rathvs ÿ ÿesth / czwÿerthowąna // a wyraz wyjustowany do prawego marginesu
172 dziesięć, złoty, czego mogła dostać, i powiedziała, iż by tego było niemało pisa- nia, com pokradła. I wyznała dobrowolnie, jeszcze począwszy od małego dziew- częcia, kradła aż do teraźniejszego czasu. I z tym szła na sąd Boży, i jest utopiona.
1 Prawdop. chodzi o Stanisława Tęczyńskiego, woj. krak. w latach 1555–1561 (Spisy, woj. krak., nr 404, s. 107).
75
26 III 1562 Tobiasz z Wrocławia, syn Hanusa Rajbnicza, skazany na karę śmierci przez ćwiar- towanie za morderstwo i rabunek. Actum feria sexta ante Palmarum 1562 [26 III]. Tobiasz rodem z Wrocławia, syn Hanusa Rajbnicza, dobrowolnie jest wyznał swój zły uczynek, który udziałał, będąc w towarzystwie z Bartoszem mieszczani- nem krakowskim. I jeździł z nim po jarmarkach, nie wiedząc u niego o pienią- dzach. I wyznał dobrowolnie, iż był z tym Bartoszem w Lublinie na jarmarku, także w Radymnie i Przemyślu, także w Jarosławiu, a także będąc na ostatnim noclegu w Dębnie, ten to Tobiasz z tymże Bartoszem mieszczaninem krakowskim i wypatrzył u niego pieniądze, i pomyślił o tym, jakoby go zabić mógł z tych pie- niędzy. Z tymże umysłem wyjechał z Dębna z tym Bartoszem do Krakowa, gdy już z nim był niedaleko Niepołomic w lesie i dobył rusznicę z puzdra, i przestrzelił go z tyłu, i przyskoczywszy, i oberżnął na nim pieniądze z trzosem, i wziął je, i po tym jechał do Krakowa, zamordowawszy tego to Bartosza, i uciekł do klasztoru na Piasek. Stamtądże go wzięto na ratusz. I jest ćwiartowany.
173 76
[s. 127a] actvm feria tercia post ibilate A[nno] 1562 / pawel rodem zdrzewosÿcz sÿn marcina slowaka ten dobro:/wolnÿe wiznal swoÿe zle vczýnki ktore vdzÿalal stimi swoÿmi / towarzismi ÿ wiznal ten pawel dobrowolnÿe ÿze sÿe smvwÿl / snimi kÿedi zida vzneli ÿzebi go zabili spodzÿewaÿacz sÿe vnÿ:/ego pÿenÿedzi ÿ wiznal ten pawel ÿze sedl przed nimi zdaleka / aze do gaÿv plczinskÿego potim ze sÿe tam wsÿthsi zeslÿ ÿ slÿ / hodnikÿem ÿ pogonÿl ÿh krzescÿanin tamze na onim hodnikv ÿ / wẏznal ten ze pawel ÿze sÿe napÿerweÿ zrzvcÿl na tego krze/sczÿanina ÿ vhwfi cÿl go potim bÿ vhwfb ten ianek ktorego / zową mokrim ÿ vderzÿl go mÿeczem a krzistoph kÿem go vde/rzẏl aten czwarti ianek vderzÿl go sẏe sẏekẏerą zapleczÿ tak / ze go zabili ÿ rasindowali ÿ wzÿeli przinim dzÿesÿecz grossi / tak ze go na onim hodnikv odeslÿ wonÿm ze lessÿe ite[m] wiznal / ten ze pawel ÿze vzreli zida wteÿze godzÿnÿe a vn drvgą / iedzÿe ÿ oskoczili go wsithsi tam ze go napÿerweÿ vhfi cÿl / krzistof za vzdę ÿ skonÿem ÿ dal mv sÿekierą zapleczi potim / zýd skonÿa sÿadl ÿ odpÿeli syodlo ȳ vzdę wzÿeli a konÿa tak / pvscýli a zida zwÿedli zdrvgi do lassa na wÿelkÿe staÿanÿe ÿ / kazal krzistof zidowi pokleknącz ÿ dal mv kẏem a pawel / mÿesek vrwal ÿ roskazowal abÿ go zabili ÿ potim go sẏekẏe/rami bilÿ aze go zabilÿ ÿ zabiwssi wzȳelÿ znȳego vbranÿe zam/sowe taze skornÿe a zida hrvstem przikrili ÿ sÿodla zvzda nÿe:/ daleko ÿego hrvstem przikrili tak ze go odeslẏ ÿ przisedssi do / krakowa ÿ slÿ na kleparz do prokopka ÿ przedali pÿerscŷanek / samemv zloti za pvlthora zlotego a kamÿen ktori bel wm:/ÿeskv za 4 grosse a pvltora zlotego czo odnÿego wzÿeli / strawilÿ ÿ wiznal ten to pawel ÿze tego zida po krzescẏ:/aninÿe wgodzÿnÿe zabẏli ite[m] wiznal ten ze pavel ÿze zabil tr/zeh svkÿenikw stim iankÿem sktorim mÿal towarzisthwo // [s. 128c] v Vherskÿego brodv ÿ stowarzẏstwem ktore na morawÿe / potraczone ÿ wzẏelÿ belÿ przinÿh dwadzÿescÿa talarw item / wiznal ten pawel ÿze zabil morawczika vzatora swoÿm / towarzisem ÿ wzÿelÿ przÿnim pvltora zlotego ite[m] wiznal ten / pawel ÿze pokradl swoÿm towarzistwem sesczdzȳesÿat zlotih ÿ / svbÿ wspithkowiczah wplebanÿe kzÿędzv laczkÿemv ite[m] wiznal / ten to pawel ÿze wipatrzili pȳenÿądze v hmÿelarza ȳ spÿego./ walÿ porinkv rihlolibÿ skrakowa wÿehal hczacz mv pÿenÿadze / pobracz ite[m] viznal dobrowolnÿe na tego ianka ktori przynim bel / mokrim go zwano ÿze hcȳal ten pawel poste zabÿcz ale mv ten / ianek odradzẏl mvwŷącz czvz przinÿm wezmÿemi ÿedno lÿsti / abel to posel krvlewski ÿ ÿvze bel pawel rvsnÿcze skvrkÿem slo/zýl naný ale ÿakom napisal wȳsse ÿze go ten ianek od tego odwÿo/ dl ÿ dalÿ mv pokvÿ ÿ ÿesth wkolo wplÿecÿon /
174 76
21 IV 1562 Proces działających w „towarzystwie” przestępców: Pawła z Drzewoszyc, syna Marci- na Słowaka, Krzysztofa z Kaliny, syna Gotowczów, Janka z Malunowic, syna Pawła Siekiery, oraz Janka z Orłowa, syna Walków, oskarżonych o zabójstwa i kradzieże. [s. 127] Actum feria tertia post Iubilate Anno 1562 [21 IV]. Paweł rodem z Drzewoszyc, syn Marcina Słowaka, ten dobrowolnie wyznał swoje złe uczynki, które udziałał z tymi swoimi towarzyszami. I wyznał ten Paweł dobrowolnie, iż się zmówił z nimi, kiedy Żyda ujrzeli, iżby go zabili, spodziewając się u niego pieniędzy. I wyznał ten Paweł, iż szedł przed nimi z daleka, aże do gaju pszczyńskiego. Po tymże się tam wszyscy zeszli i szli chodnikiem, i pogonił ich chrześcijanin tamże na onym chodniku. I wyznał tenże Paweł, iż się napierwej zrzucił na tego chrześcijanina i uchwycił go, po tym i ten Janek, którego zowią Mokrym, i uderzył go mieczem, a Krzysztof kijem uderzył, a ten czwarty Janek uderzył go siekierą za plecy tak, że go zabili i raszyndowali, i wzięli przy nim dziesięć groszy. Tak że go na chodniku odeszli w onymże lesie. Item wyznał tenże Paweł, iż ujrzeli Żyda w tejże godzinie, a on drogą jedzie, i oskoczyli go wszyscy. Tamże go napierwej uchwycił Krzysztof za uzdę i z koniem i dał mu siekierą za plecy. Po tym Żyd z konia zsiadł i odpięli siodło, i uzdę wzięli, a konia tak puścili, a Żyda zwiedli z drogi do lasu na wielkie stajanie i kazał Krzysztof Żydowi po- klęknąć, i dał mu kijem, a Paweł mieszek urwał i rozkazował, aby go zabili. I po tym go siekierami bili, aż go zabili i zabiwszy, wzięli z niego ubranie zamszowe, także skórnie, a Żyda chrustem przykryli i siodła z uzdą niedaleko jego chrustem przykryli, tak że go odeszli. I przyszedłszy do Krakowa, i szli na Kleparz do Pro- kopka, i przedali pierścionek samemu złoty za półtora złotego, a kamień, który był w mieszku, za 4 grosze, a półtora złotego, co od niego wzięli, strawili. I wyznał ten to Paweł, iż tego Żyda po chrześcijaninie w godzinie zabili. Item wyznał tenże Paweł, iż zabił trzech sukienników z tym Jankiem, z którym miał towarzystwo, [s. 128] u Uherskiego Brodu i z towarzystwem, które na Mora- wie potracone. I wzięli byli przy nich dwadzieścia talarów. Item wyznał ten Paweł, iż zabił Morawczyka u Zatora [ze] swoim towarzyszem i wzięli przy nim półtora złotego. Item wyznał ten Paweł, iż pokradł [ze] swoim towarzystwem sześćdziesiąt złotych i szuby w Spytkowicach w plebanii księdzu Laczkiemu. Item wyznał ten to Paweł, iż wypatrzyli pieniądze u chmielarza i szpiegowali po rynku, rychło by z Krakowa wyjechał, chcąc mu pieniądze pobrać. Item wyznał dobrowolnie na tego Janka, który przy nim był, Mokrym go zwano, iż chciał ten Paweł postę zabić, ale mu ten Janek odradził, mówiąc: „cóż przy nim weźmiemy jedno listy”. A był to poseł królewski i juże był Paweł rusznicę z kurkiem złożył nań, ale jakom napisał wyżej, iż go ten Janek od tego odwiódł i dali mu pokój. I jest w koło wpleciony.
175 krzisthof rodem skalini sin gothowczw wiznal swoÿe zle / vczinki ktore podzÿalal ÿ wiznal dobrowolnÿe na tegvz pawla / ÿze rzekl do swoÿego towarzisthwa kiedi zida vzreli mvÿe:/czÿ ÿm pawel podzmi tego zÿda obÿerzmi spÿenÿędzi ÿ potim pr:/zÿzwalili wssithsi ÿ wiznal ten ze krzistof ÿze sÿe odnih oddalil / ten pawel ȳ sedl zdaleka przed nimi ten pawel potim ze sÿe / wsitssi zeslÿ wgaÿv przedeplcziną ȳ slÿ hodnikÿem ÿ pogonÿl / ÿh krzesczÿanin tam ze na onÿm hodnikv ÿ wiznal ten ze / krzistof ÿze vderzÿl napÿerweÿ kÿem tego krzescÿanina kÿedi / go pawel vhwicÿl a ianek mokri ten go vderzyl mÿeczem a ten / czfarti ianek dal mv sẏekȳera zapleczÿ tak ze go zabilÿ ÿ ros/ȳndowali ÿ wzÿeli przinÿm dzÿesÿęcz grosi tak ze go na onÿm / hodnikv odeslÿ wonÿm lesÿe zabitego ite[m] wiznal dobrowolnÿe / ten ze krzistof kÿedi zida vzrelÿ wteÿ ze godzinÿe ÿ oskocÿlÿ / go wsithssi tak ze go ten sąm krzistoff napÿerweÿ vchwÿcÿl / za vzdę ÿ skonÿem ÿ dal zidowi sȳekÿerą zapleczÿ potim zid / skonÿa sȳadl ÿ odpÿęli sÿodlo skonÿa ÿ vzdę wzÿęlẏ a / konÿa tak pyscÿli a zida zwÿedli zdrvgi do lassa na wÿel://[s. 129d]kÿe staÿanÿe ȳ wiznal ten to krzistof ÿze kazal zidowi pokle/knacz ȳ dal mv kẏem a pawel mÿehe vrwal spvlthorim zlotim ÿ / spÿerscÿąnkÿem tak iako wpÿersÿm testamencÿe stoi ÿ roskazowal / abÿ go zabili potim ze go vslvhnąwssi sÿekÿerami zabili a zabẏwssÿ / sÿelÿ znȳego vbranÿe zamsowe tąze skornÿe ÿ potim ze go odeslẏ / ite[m] wiznal ten krzistof ÿze tego zida po krzescÿanÿnÿe wgodzinÿe / zamordowali ite[m] wiznal dobrowolnÿe ten ze krzistof ÿze sobą hodzÿ/lŷ poÿarmarkoh kradnącz noze bvthi passi kosvle czego dostacz / moglÿ ite[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze bel vkradl svkna osm mÿar / wraczÿborzv ÿ przedalÿe na tarnowskÿh gorah za dwa zlotha ite[m] / wiznal dobrowolnÿe ten ze krzistof ÿze wibral mÿvd v fristakv stim / swoÿm towarzistwem ÿ naÿadssi sÿego wsithssi poslÿ przecz ite[m] / wiznal dobrowolnÿe ÿze wipatrzil pÿenÿądze v hmÿelarza swoÿm / towarzistwem ÿ spÿegowali ponim rihlolibÿ bel wÿehal skrakowa / hczącz go spÿenÿędzi obracz tak ze wiznal ten krzistof ÿze zabÿl / tego zida ẏ krzescÿanina tak ÿako wpÿersim testamencÿe stoi / ÿ stim sedl na sąnd bozi ÿ ÿesth wkolo wplÿeczÿon /Ianek rodem zmalvnowÿcz sÿn sÿekÿeri pawla tegvz / dnÿa ten ze pawelf ianek wiznal dobrowolnÿe swoÿe zle / vczȳnki ȳ wiznal dobrowolnÿe ÿze zamordowal tego zida stÿm / krzescÿaninem na plczÿnskÿem lesÿe tak iako wtih testamen:/cÿeh pÿersih stoi ite[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze sobą kradli po iar:/markah hodzącz czo sÿe ÿm traficz moglo ite[m] wiznal ten ze: / ianek ÿze sam przeztrzelil svkÿennika iednego zlipnika stih / trzeh ktore stim pawlem pobÿl v Verskÿego brodv ÿ stimi / towarzismi ktori ÿvze pogineli na morawÿe ite[m] prziznal sÿe / ktemv ÿze mȳeli hmÿelarza obracz spÿenÿedzi tim sposobem ÿa/ko wpÿersih testamencÿeh stoi ẏ wiznal na pawla swoÿego to/warzisa ÿze hcÿal poste przezstrzelȳcz krvlewskÿego bi go bel swoÿm / towarzistwem nÿehamowal ȳ stim ÿdzÿe na sąn bozȳ ÿ ÿesth / gw kolo wplÿeczÿeng //
176 Krzysztof rodem z Kaliny, syn Gotowczów, wyznał swoje złe uczynki, które podziałał. I wyznał dobrowolnie na tegoż Pawła, iż rzekł do swojego towarzysza, kiedy Żyda ujrzeli, mówiący im Paweł: „pójdźmy tego Żyda obierzmy z pieniędzy”. I po tym przyzwolili wszyscy. I wyznał tenże Krzysztof, iż się od nich oddalił ten Paweł i szedł z daleka przed nimi ten Paweł. Po tymże się wszyscy zeszli w gaju przed Pszczyną i szli chodnikiem, i pogonił ich chrześcijanin tamże na onym chod- niku. I wyznał tenże Krzysztof, iż uderzył napierwej kijem tego chrześcijanina, kie- dy go Paweł uchwycił, a Janek Mokry ten go uderzył mieczem, a ten czwarty Janek dał mu siekierą za plecy tak, że go zabili i raszyndowali. I wzięli przy nim dziesięć groszy. Tak że go na onym chodniku odeszli w onym lesie zabitego. Item wyznał dobrowolnie tenże Krzysztof, kiedy Żyda ujrzeli w tejże godzinie i oskoczyli go wszyscy tak, że go ten sam Krzysztof napierwej uchwycił za uzdę i z koniem i dał Żydowi siekierką za plecy. Po tym Żyd z konia zsiadł i odpięli siodło z konia, i uzdę wzięli, a konia tak puścili, a Żyda zwiedli z drogi do lasu na wiel[s. 129]kie stajanie. I wyznał ten to Krzysztof, iż kazał Żydowi poklęknąć i dał mu kijem, a Paweł miech urwał z półtorym złotym i z pierścionkiem tak jako w pierwszym testamencie stoi. I rozkazował, aby go zabili po tym, że go usłuchnąwszy, siekierami zabili, a zabiw- szy, zdjęli z niego ubranie zamszowe, także skórnie i po tymże go odeszli. Item wyznał ten Krzysztof, iż tego Żyda po chrześcijaninie w godzinie zamordowali. Item wyznał dobrowolnie tenże Krzysztof, iż [z] sobą chodzili po jarmarkach, kradnąc noże, buty, pasy, koszule, czego dostać mogli. Item wyznał dobrowolnie, iż był ukradł sukna osiem miar w Raciborzu i przedał je na Tarnowskich Górach za dwa złote. Item wyznał dobrowolnie tenże Krzysztof, iż wybrał miód w Frysz- taku z tym swoim towarzystwem i najadłszy się go, wszyscy poszli precz. Item wy- znał dobrowolnie, iż wypatrzył pieniądze u chmielarza [ze] swoim towarzystwem i szpiegowali po nim, rychło by był wyjechał z Krakowa, chcąc go z pieniędzy obrać. Także wyznał ten Krzysztof, iż zabił tego Żyda i chrześcijanina, tak jako w pierwszym testamencie stoi. I z tym szedł na sąd Boży. I jest w koło wpleciony. Janek rodem z Malinowic, syn Siekiery Pawła, tegoż dnia [21 IV]. Tenże Janek wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki. I wyznał dobrowolnie, iż zamordował tego Żyda z tym chrześcijaninem na pszczyńskim lesie, tak jako w tych testamenciech pierwszych stoi. Item wyznał dobrowolnie, iż [z] sobą kradli, po jarmarkach chodząc, co się im trafi ć mogło. Item wyznał tenże Janek, iż sam przestrzelił sukiennika jednego z Lipnika z tych trzech, które z tym Pawłem pobił u Uherskiego Brodu, i z tymi towarzyszami, który juże poginęli na Morawie. Item przyznał się ku temu, iż mieli chmielarza obrać z pieniędzy tym sposobem, jako w pierwszych testamenciech stoi. I wyznał na Pawła swojego towarzysza, iż chciał postę przestrzelić królew- skiego, by go był swoim towarzystwem nie hamował. I z tym idzie na sąd Boży. I jest w koło wpleciony.
177 [s. 130h] eodem die ianek rodem zorlowa sÿn walkw wiznal dob./rowolnÿe swoÿe zle vczÿnki ÿ na swoÿe towarzisthwo na ianka / mokrego taze na pawla taze na krzistofa ÿ ze go namv/wili wkromẏerizv bÿ snimÿ sedl do polskÿe tak ze snimi ho/ dzÿl poiarmarkoh kradnacz noze passi kossvle bvthi czo sÿe / ÿm moglo trafÿcz ite[m] wiznal ten ze ianek ÿze zabẏl tego / krzesczÿanina na hodnikv weplczinskÿem lesÿe siekiera swo:/ÿmÿ towarzissmi tak ze go odeslÿ zabitego potim ze tez zam/ ordowal zÿda pokrzescÿaninÿe wgodzÿnÿe stimi swoÿmi tow:/arzissmi zwÿodsi go do lassa zabilÿ ÿ przikrili go hrvstem ÿ sÿo/dlo zvzdą tak iaka wÿsse stoi wdrvgÿh testamencÿeh ite[m] wiznal / ten ze ianek ÿze mÿelÿ hmÿelarza obracz spÿenÿędzÿ bÿ bel / skrakowa wÿehal bo ponȳm spÿegowali ite[m] wiznal na swoÿe/go towarzisa ÿze hcŷal posthe krvlewskẏego przezstrzelÿcz bẏ go / bel sam nÿehamowal mvwÿęczi czoz przinim wezmÿemi ÿedno: / listhi a tak go zanŷehalÿ ite[m] wiznal ÿze zabil swoÿego tho:/warzissa marcina v domanina ÿ wzÿal przinim mÿecz ÿ rvs:/nicze taze mÿecz ÿ prziznal sÿe kv teẏ wsithkÿe sprawÿe / tak ÿako wtih pÿersÿh testamencÿeh stoi ÿ stÿm sedl na: / sąn bozi ÿ ÿesth wkolo wplÿeczÿon / a numeracja oryginalna 115; b–b skreślone; c numeracja oryginalna 116; d numeracja oryginal- na 117; e e nadpisane powyżej na interlinii; f wyraz skreślony; g–g wyjustowane do prawego marginesu; h numeracja oryginalna 118
77
actvm feria sexta ante festvm sancti iakobi 1562a / anna dąbkowna rodem zbracẏeȳwki od olkvsa wiznala do:/browolnÿe ÿze hcÿala zvvmÿslv zamordowacz swoÿe panÿa / slvzęczȳ vnÿe steÿ prziczini hczacz tam sama gospodinÿa bÿcz / wteÿ piwniczi ÿ wiznala dobrowolnÿe ÿze dla tego hcÿala / ýa zamordowacz vmisliwsi sobÿe kÿedi sam gospodarz przÿe:/dzÿe tedi bedzÿewa sobą wespvlek mÿeskacz ÿ wÿznala ÿze / rzekę kÿedi mÿe bendą onÿe pitacz tedi rzeke ÿze sama / vmarla wisedsi zizdebki ÿte[m] wiznala dobrowolnÿe na / walentego barwÿerza ÿze przisedl samo wtvr do piwnÿ:/cze dla barbari nieiakÿe czeski spodzÿewaẏacz sýe ÿzebÿ ÿescze // [s. 131b] pani zÿzdebki nÿewisla ale tam na ten czass tha to czesska / nÿespala ÿ powÿedzÿala ÿze sama dla nÿh piwnÿcze nyzawarla / ȳ wÿznala na tego valentego kÿedi przislÿ wzÿeli miczke kitaÿcza/ną sobolmi podsithą wiznala tez ta anna ÿze nawÿercÿala bÿ:/dvnÿv zmakÿem taze brzoskinÿowÿh kostek ȳ vwarzila wpy:/wÿe dla tego ÿzebẏ sÿe glowa zawrvcÿla abÿ ȳa rihle zamordo:/ wala ite[m] wiznala na lvcia ktorą ÿest rodem zagorowe ÿze / ÿa namvwila
178 [s. 130] Eodem die [21 IV]. Janek rodem z Orłowa, syn Walków, wyznał do- browolnie swoje złe uczynki i na swoje towarzystwo: na Janka Mokrego, także na Pawła, także na Krzysztofa, iż go namówili w Kromieryżu, by z nimi szedł do Polski. Tak że z nimi chodził po jarmarkach, kradnąc noże, pasy, koszule, buty, co się im mogło trafi ć. Item wyznał tenże Janek, iż zabił tego chrześcijanina na chodniku w pszczyńskim lesie siekierą [ze] swoimi towarzyszami, zwiódłszy go do lasu i przykryli go chrustem, i siodło z uzdą, tak jako wyżej stoi w drugich testamenciech. Item wyznał tenże Janek, iż mieli chmielarza obrać z pieniędzy, by był z Krakowa wyjechał, bo po nim szpiegowali. Item wyznał na swojego towa- rzysza, iż chciał postę królewskiego przestrzelić, by go był sam nie hamował mó- wiący: „cóż przy nim weźmiemy jedno listy”. A tak go zaniechali. Item wyznał, iż zabił swojego towarzysza Marcina u Domanina i wziął przy nim miecz i rusznicę, także miecz. I przyznał się ku tej wszystkiej sprawie, tak jako w tych pierwszych testamenciech stoi. I z tym szedł na sąd Boży. I jest w koło wpleciony.
77
24 VIII 1562 Zeznanie Anny Dąbkówny z Braciejówki skazanej na karę śmierci przez utopienie za usiłowanie zabójstwa i kradzieże. Actum feria sexta ante festum sancti Iacobi 1562 [24 VIII]. Anna Dąbkówna rodem z Braciejówki od Olkusza wyznała dobrowolnie, iż chciała z umysłu zamordować swoją panią, służący u niej, z tej przyczyny, chcąc tam sama gospodynią być w tej piwnicy. I wyznała dobrowolnie, iż dlatego chciała ją zamordować, umyśliwszy sobie, kiedy sam gospodarz przyjedzie, tedy będziewa [z] sobą wespołek mieszkać. I wyznała, iż: „rzeknę, kiedy mię będą o nią pytać, tedy rzeknę, iż sama umarła, wyszedłszy z izdebki”. Item wyznała dobrowolnie na Wa- lentego barwierza, iż przyszedł samowtór do piwnicy dla Barbary niejakiej Czeszki, spodziewając się, iżby jeszcze [s. 131] pani z izdebki nie wyszła, ale tam natenczas ta to Czeszka nie spała i powiedziała, iż sama dla nich piwnicę nie zawarła. I wy- znała na tego Walentego, kiedy przyszły, wzięli myckę kitajczaną sobolami podszy- tą. Wyznała też ta Anna, iż nawierciała budyniu z makiem, także brzoskwiniowych kostek i uwarzyła w piwie dlatego, iżby się głowa zawróciła, aby ją rychle zamor- dowała. Item wyznała na Łucję, która jest rodem [z] Zagórowa, iż ją namówiła,
179 ÿzebÿ bednarke pokradla ÿ vkradla ÿe dwÿe / svkni iedna makową porporẏanska drvga czirwoną lvnÿska ta:/ze svbkę makową krvliki podsita ÿ dwa plascza svkna iedna:/kÿego taze ląnke pvlforstatową baranki podsita ÿ bramkę perlo:/wą taze pass aksamithni ÿ miczke aksamithną ÿ kosvlę hlopÿą / ÿ hcÿala ȳscz ta nẏewȳasta wisse opisana do zidow stimi rzeczami / ale sÿe anna rozmislila ÿ zaniosla ÿe do iadwigi mvlarki ktorą / mÿeską v kapi tam ze ÿe ostavila a potim taz anna sla do:/wsý zastawiwssi ti wsithki rzeczÿ tak ze ta iadwiga mvlarka po:/znala ÿze thi rzeczi beli kradzÿone ÿ poznala ÿze beli bednarczini / ȳ opowÿedzýala ta mvlarka kaznodzieÿ potim ze sÿe dowÿedz:/ȳala bednarka ÿ pobrala rzeczi swoÿe a tak ze stim sla na / ząnd bozi ȳ ÿesth vthopÿoną / a nad 1562 pozioma linia; b numeracja oryginalna 119
78
actv[m] feria tercia post festvm s[an]cti Lvce 1562 / ian rodem zląkawicze oÿcza iego przeziwano stanÿem ten ze / ian dobrowolnÿe wiznal swÿ zlÿ vczinek slvzęczi v ÿh milo:/scÿ panw krakowskÿh ȳ vczciÿwemv pospvlsthw tak ze wiznal / dobrowolnÿe ÿdączi zdrvgą straza ÿmo iadki wnoczi zeczfarthkv / na piatek ÿ pozostal swoÿh towarzisw ÿ odthworzil klvczem / klothke naskobli v ÿadki pawlowę kiblarki tam ze wsedsÿ / do iadki namaczal pÿenÿądze kthorih dobrowolnÿe wÿznal be:/lo ÿh steri grzÿwni ÿ wiznal ten ze ian ÿze ÿe vkradl <ẏ> // [s. 132a] ÿ kthemv tez ranÿtvh vkradl ÿ wiznal dobrowolnÿe ÿze na drvga / noczb spÿadkv na sobote tak ze tez strzegącz na drvga nocz odemknal / do teÿze iadki ÿ poczal maczacz iakobi bel czo vkradl wthÿm / ze sÿe taz pawlowa ÿ swoÿa dzÿewka porwawsi sÿe vhfi /cÿli go ÿ trzimali go tak dlvgo wolaÿacz pomoczȳ aze przÿ/sla straza sczeladzẏą mÿeÿska ÿ przÿwÿedli go na ratvs ÿ: / klvcz ÿego wlasnÿ trafÿl sÿe do teẏze klodki kiblarczinei potÿm / ze tez wiznal ranÿtvh kthori nalezÿano liczem wÿego komorze wl/asnei ÿ kthemv ze tez sam wsithkÿemv prziznal ȳ stÿm sedl na / sand bozi ÿ ÿesth obÿesąn / a numeracja oryginalna 120; b wyraz napisany na lewym marginesie
180 iżby Bednarkę pokradła, i ukradła jej dwie suknie, jedną makową purpurańską, drugą czerwoną luńską, także szubkę makową króliki podszytą i dwa płaszcze suk- na jednakiego, także lankę półforstatową baranki podszytą i bramkę perłową, także pas aksamitny i myckę aksamitną, i koszulę chłopią. I chciała iść ta niewiasta wyżej opisana do Żydów z tymi rzeczami, ale się Anna rozmyśliła i zaniosła je do Jadwigi Mularki, która mieszka u Kapy. Tamże je ostawiła, a po tym taż Anna szła do wsi, zostawiwszy te wszystkie rzeczy. Także ta Jadwiga Mularka poznała, iż te rzeczy były kradzione, i poznała, iż były Bednarczyny, i opowiedziała ta Mularka kazno- dziei. Po tymże się dowiedziała Bednarka i pobrała rzeczy swoje. A także szła na sąd Boży i jest utopioną.
78
20 X 1562 Sprawa strażnika miejskiego Jana z Łękawicy, syna Stania, skazanego na karę śmier- ci przez powieszenie za włamanie do jatki. Actum feria tertia post festum Sancti Lucae 1562 [20 X]. Jan rodem z Łękawicy, ojca jego przezywano Staniem, tenże Jan dobrowolnie wyznał swój zły uczynek. Służący u ich miłości panów krakowskich i uczciwemu pospólstwu także wyznał dobrowolnie, [że] idący z drugą strażą imo jatki w nocy ze czwartku na piątek i pozostał swoich towarzyszów, i otworzył kluczem kłódkę na skoblu u jatki Pawłowej Kiblarki. Tamże wszedłszy do jatki, namacał pieniądze, których dobrowolnie wyznał, było ich cztery grzywny. I wyznał tenże Jan, iż je ukradł [s. 132] i ku temu też rańtuch ukradł. I wyznał dobrowolnie, iż na dru- gą noc z piątku na sobotę, także strzegąc na drugą noc, odemknął do tejże jatki i począł macać, jakoby był co ukradł, w tymże się taż Pawłowa i swoja dziewka porwawszy się, uchwycili go i trzymali go, tak długo wołając pomocy, aż przyszła straż z czeladzią miejską. I przywiedli go na ratusz, i klucz jego własny trafi ł do tejże kłódki Kiblarczynej. Po tymże też wyznał rańtuch, który naleziono licem w jego komorze własnej, i ku temuże też sam wszytkiemu przyznał. I z tym szedł na sąd Boży. I jest obwieszony.
181 79
[a] actv[m] feria secvnda post Letare / woÿtek rodem spoznaÿa syn narwanvw kthori mÿeska na wodne / vliczi ten ze woÿtek wÿznal dobrowolnÿe swoÿe zle vczÿnki kthore / podzÿalal ÿ wÿznal dobrowolnÿe ÿze wsedl do kosciola swÿętego / fl oriana wponÿedzÿalkvw dzÿen po mssah ÿ nieuzral zadnego
182 79
22 III [1563] Zeznania Wojtka, syna Narwanów, skazanego na karę śmierci przez łamanie ko- łem za wielokrotne zabójstwa, rozboje, świętokradcze kradzieże w kościołach i inne występki. Actum feria secunda post Laetare [22 III]. Wojtek rodem z Poznania, syn Narwanów, który mieszka na Wodnej ulicy, ten- że Wojtek wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał. I wyznał dobro- wolnie, iż wszedł do kościoła Świętego Floriana w poniedziałków dzień po mszach i nie ujrzał żadnego w kościele, i szedł do ołtarza, i wyjął wieczko z krzyżma przez kratę. Item wyznał tenże Wojtek, że ukradł płaszcz na Mikołajskiej ulicy w kamie- nicy, wszedłszy za maskarniki, i wziął go na ławie w sieni. I spotkali go grodzcy słudzy, i odjęli mu go. Item wyznał dobrowolnie na żaczka Albertusa, iż ukradł szubkę w mięsopusty [21–23 II] w kamienicy, ale nie wie, w której. A ta szubka była czarna, lisy podszyta. I były kwolka przy niej srebrne, i doniósł ją przedawać do Ży- dów, i był przy tym Litwin woźnica, który w okowach chodził. Item ukradł u Matki Bożej z ołtarza obrus biały i przedał go za osiem groszy Żydowi, ale go nie zna. Item wyznał, iż ukradł w Piotrkowie suknię szarą, także ubranie błękitne w kuchni, kiedy się chciał uczyć kucharstwa, i schodził suknię sam, a ubranie dał za dziesięć groszy. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł w mięsopusty w kościele Świętej Trójcy wśród kościoła trzy rurki z lichtarza, który wisiał wśród kościoła. I przedał je Żydówce za cztery grosze, a tę Żydówkę zna i wie, kędy mieszka. Item wyznał, iż ukradł w kościele Wszystkich Świętych dwie rurcze z lichtarza i przedał je Żydowi na Podkaniu za dwa grosza. [s. 133] I powiedział, iż tego Żyda zna. Item wyznał dobrowolnie, iż wszedł do kościoła Świętego Szczepana, ale nie pamięta, w których dzień, tylko pamięta, iż to było albo we wtorek, albo w piątek, bo był targ. I powiedział, iż to było po wszystkich mszach. I powiedział, iż byli dwa dzia- dowie w kościele, ale go nie baczyli. I szedł do ołtarza, i ujrzał kratę zgiętą ode spodku, i wraziwszy rękę, i wziął puszkę [z] Sakramentem, i szedł z nią do Matki Bożej kościoła, i wziął puszkę [z] Sakramentem. I wyjął mieszek [z] Sakramen- tem, i położył go w ławkach w kaplicy, w której kraty nie masz, niedaleko drzwi pobocznych od Tworzyjańskiej ulicy. I szedł po tym z kościoła, i potkał Żyda, ale nie wie, jako tego Żyda zowią, ale go zna, i przedał mu onę puszkę za półtora tala- ra, i kupił sobie za te pieniądze szarawary, w których jeszcze chodzi, i trzy koszule. Item wyznał, iż ukradł w kościele Świętego Franciszka obrus z modrzą we dnie i przedał go Żydowi, ale go nie zna, za cztery grosze. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł u aptekarza na Grodzkiej ulicy moździerz i przedał go Żydowi za osiem groszy, ale powiedział, iż go nie zna. Item wyznał, iż kradł okienniczkom świece, leda co się nagodziło, suknie, czapki, siekiery, czego mógł kędy dostać. Item wy- znał, iż był ukradł na zamku w kościele karwatkę szarą i bito go na ławce o nię.
183 ten ze woÿtek wÿznal dobrowolnÿe ÿze vkradl wsa:/motvlah v gaiowskÿego svknÿe taze kolpak aksamithni kvnami podsiti taze / portki kolpak przedal za 15 grossi hlopv wpoznanÿv a portki za osm grossi svknÿę / za iedennascÿe grosi ÿ dwÿe kosvli tez bel vkradl temvz mÿesczaninowi czo ÿ: / kolpak ale ȳe sam shodzil ite[m] wploczkv vcÿekl sklasthora skapiczą item / wŷznal kÿedi mÿeskal wpẏzrah wkoscÿeled przi skole vkradl karwadke taze / kozvh ÿ sescz grosi skaletha ale to zasÿe wrvcÿl ite[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze / vkradl wpoznanÿv wkanczelarie porthki svkna lvnskȳego taze bÿereth aksa:/mÿthni ÿ kosvle pisarzowi mÿeÿskiemv to wsithko przedal tam ze wpo:/znanÿv zidowi za tolar ite[m] tam ze wpoznanÿv vkradl na ząmkv pisczk:/owi delia svkna wloskÿego ÿ porthki bÿale ÿ przedal tho oboÿe za tolar / ÿ za sescz grosi moÿzesowi zidowi ite[m] vkradl tam ze wpoznanÿv wsko:/le zakowi svknȳe sarą ÿ kvrd tak ze kvrd przedal hlopv na vliczi za / sÿedm grosi a svknÿę sam shodzil tam ze tez vkrad kanthorowi zvpiczę / czirwoną ÿ porthki zamsowe ÿ przedal zvpiczę za 20 grosi slodownikowi / a porthki za sescz grosi ite[m] tam ze wpoznanÿv dal mv dzÿerzecz naczelstacÿe / hlop delia taze kvrd ÿ vcẏekl mv stim ÿ przedal delia vsnahtowi kanonikow:/emv za osm grosi a kvrd za dzÿesÿecz grosi tam ze w poznanÿv // [s. 134e] ite[m] wiznal slvzęcÿ panv zabÿnskÿemv od poznanÿa osm mÿl ÿ podkal sÿe zabÿ:/nski iadącz skoscÿana
184 Tenże Wojtek wyznał dobrowolnie, iż ukradł w Szamotułach u Gajowskiego suknię, także kołpak aksamitny kunami podszyty, także portki. Kołpak przedał za 15 groszy chłopu w Poznaniu, a portki za osiem groszy, suknię za jedenaście groszy. I dwie koszule też był ukradł temuż mieszczaninowi, co i kołpak, ale je sam schodził. Item w Płocku uciekł z klasztoru z kapicą. Item wyznał, kiedy miesz- kał w Pyzdrach w kościele przy szkole, ukradł karwatkę, także kożuch i sześć gro- szy z kalety, ale to zasię wrócił. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł w Poznaniu w kancelarii portki sukna luńskiego, także beret aksamitny i koszulę pisarzowi miejskiemu. To wszystko przedał tamże w Poznaniu Żydowi za talar. Item tamże w Poznaniu ukradł na zamku Piszczkowi delię [z] sukna włoskiego i portki białe i przedał to oboje za talar i za sześć groszy Mojżeszowi Żydowi. Item ukradł tamże w Poznaniu w szkole żakowi suknię szarą i kord także. Kord przedał chłopu na ulicy za siedem groszy, a suknię sam schodził. Tamże też ukradł kantorowi żupicę czerwoną i portki zamszowe i przedał żupicę za 20 groszy słodownikowi, a portki za sześć groszy. Item tamże w Poznaniu dał mu dzierżyć na czelstacie chłop delię, także kord i uciekł mu z tym, i przedał delię usnachtowi kanonikowemu za osiem groszy tamże w Poznaniu. [s. 134] Item wyznał, [że] służący panu Żabińskiemu od Poznania osiem mil i spotkał się Żabiński, jadąc z Kościana, z panem Czer- niowskim, i strzelił tenże Witek z krzoski, a drugi służebnik tego Żabińskiego niejaki, Janem go zowią, z drugiej rusznicy. Po tym przyskoczywszy, pan Żabiński dał mu oszczepem, aż spadł z konia, a chłopiec uciekł od swego pana Czerniow- skiego i oglądali zarazem, iż były w nim dwie kulki, i powiedział tenże Wojtek, iż się po tym pojednał Żabiński z Czerniowskiego przyjacioły. A o to go zabili, iż sobie udziałał drogę przez jego zboże. Item wyznał, iż ukradł trzy obrusy u Panny Maryi na Piasku w kościele, jeden biały, a dwa pstre, i przedał je Żydowi z brodą lisowatą za osiem groszy, idący podle muru, mieszka na samym końcu w drewnianym domie. Item ukradł myckę aksamitną u aptekarza podle cmentarza Matki Bożej i przedał ją niewiaście na Potkaniu za 15 groszy, ale jej nie zna. Item ukradł [w] Wolborzu na noclegu suknię czarną prostego sukna i kaft an i pogoniono go z tym, i odjęto mu to. Item ukradł w Poznaniu mnichom ampułę srebrną, ale ją wrócił. Item w Częstochowie ukradł organiście karwatkę i portki, i knafl e, i dwadzieścia groszy i po tym go pogoniono z tym, i wsadzano go, i bito go u mnichów. Item szedł do Środy na jarmark ze trzema chłopy, jednemu Jan, a drugiemu Mikołaj Kaszuba, a trzeciemu Matusz. I ukradli konia kupcowi z Po- znania Janowi, który pierzem przekupywał, i przedał go z tymi towarzyszami Ja- nowi siodlarzowi z Pyzdr za dwadzieścia złotych. Po tymże jego było pochwytano w Poznaniu i powieszono, a samego tego Wojtka jego matka odkupiła. Item ukradł [ze] swoim towarzyszem Jankiem, co miał matkę tamże w Poznaniu u księdza Pio- tra na Mitarzu, i ukradł puzdro łyżek pisarzowi przysiężniczemu. Także oni łyżki przedali Żydowi za sześć złotych tamże w Poznaniu. Także tego Janka uchwy- cono, a sam uciekł. Item tenże Wojtek ukradł pas tamże w Poznaniu u doktora
185 lamha ÿ przedal go zidowi moÿzesowi za trzi zlothę / ite[m] vkradl drvgiemv mÿesczaninowi tam ze wpoznanÿv ale nÿepamÿeta / iako go zową noze srebrne ÿ przedal ȳ zidowi bogatemv za dwa zlotę / ite[m] slvzęczi v pana lakÿnskÿego vkradl mv trzi liski srebrnę ÿ kvrd / ze srebrem ÿ przedal liski wlaknÿe na iarmarkv zidowi za pvl grzÿ/wni a kvrd zasÿe wrvcÿl bo sÿedzÿal oto wlanczvhv ite[m] vkradl / svbkę sknafl ami panÿe lakÿnskÿe ÿ zastawÿl ÿa zidowi moÿzesowi / wdzÿesÿąci zlotih tam ze w poznanÿv ite[m] welwvwkv na iarmar/kv dwa konȳa ze dwÿema towarzisoma iednemv ian mlina/rzvw sÿn spoznanȳa a drvgi zwągrowcza sÿn iana kvsnÿerza belo // [s. 135h] mv ÿmÿe marcin ÿ przÿehawsi do poznanÿa ÿ przedali oni konÿe hlopv / do wssÿ ale go nÿe zna 30 zlotih ite[m] zastąpil zidowi iadęczi ze lwvwka / ŷvze teraz temv dwÿe lecÿe na swÿęti mihal a bel samo czfarth ied:/nemv stanislaw mazvrek a drvgiemv fi liph a trzecÿemv ian ale mv / nÿewÿedzÿal przezwiska ÿ zastąpil mile od bvkv ÿ wzÿeli mv konȳa ÿ / odpasali od nȳego pÿenÿądze strzosem ÿego thowarzisse ÿ vcÿekli od nÿego / tam ze go zakopali zabÿwsi w brzezinÿe mila od bvkv ite[m] zastąpil drvgÿe:/mv zidowi iadęczi zsamotvl stimiz thowarzismi teraz rok przihodzi ÿ wzýe:/li mv konÿei zwozem ÿ sescz postawvw svkna ÿ pienÿędzi 20 grziwÿen / ÿ dal mv kÿem ten woÿtek na sÿekanim a drvdzi go domordowali ÿ za:/bÿwssi zakopali go mÿędzi gorami mila od poznanÿa ÿ przedali konȳe ÿ / zwozem wpoznanȳv za 40 grziwÿen wgoscÿnnÿm domÿe na przedmÿe:/scÿv nakoscÿenskÿe vlȳczi ŷ poznal ÿe zasÿe zid v tegoz mÿesczanina ÿ: / vchwiczano dw na ten czas ÿego towarzisww stanislawa mazvrka taze / fi lipha ÿ obÿesąno ÿe a sam ten woýtek vcÿekl do klasthora ite[m] zasta:/pil stimi thowarzismi czo ÿh potracząno ÿdęczi skoscÿana kvpczowi marsal:/ kowi znowei groble ÿ wzÿeli mv dwv konÿv ÿ zabil go stimi towarziss:/mi na godi rok minal ÿ zakopali go wlesÿe pvl mile od lęczicze ÿ przeda:/lÿ konÿe wesredzÿe za 20 zlothih ale nÿezna komv do wssi ite[m] na swÿę/ti woÿcÿeh wgnÿeznÿe vkradl 4 postawi svkna swoÿmi towarzissmi / kthore powÿesąno stanislawem taze sfi liphkÿem zwozv ÿ przedali tam /
186 Lamha i przedał go Żydowi Mojżeszowi za trzy złote. Item ukradł drugiemu mieszczaninowi tamże w Poznaniu, ale nie pamięta, jako go zowią, noże srebr- ne i przedał je Żydowi bogatemu za dwa złote. Item służący u pana Łakińskiego, ukradł mu trzy łyżki srebrne i kord ze srebrem i przedał łyżki w Łaknie na jar- marku Żydowi za pół grzywny, a kord zasię wrócił, bo siedział o to w łańcuchu. Item ukradł szubkę z knafl ami pani Łakińskiej i zastawił ją Żydowi Mojżeszowi w dziesięciu złotych tamże w Poznaniu. Item we Lwówku na jarmarku dwa ko- nie ze dwiema towarzyszami, jednemu Jan, Młynarzów syn z Poznania, a drugi z Wągrowca, syn Jana kuśnierza, było [s. 135] mu imię Marcin. I przyjechawszy do Poznania, i przedali oni konie chłopu do wsi, ale go nie zna, [za] 30 złotych. Item zastąpił Żydowi jadący ze Lwówka, juże teraz temu dwie lecie na Święty Michał, a był samoczwart, jednemu Stanisław Mazurek, a drugiemu Filip, a trze- ciemu Jan, ale mu nie wiedział przezwiska. I zastąpił milę od Buku, i wzięli mu konia, i odpasali od niego pieniądze z trzosem jego towarzysze, i uciekli od niego. Tamże go zakopali, zabiwszy, w brzezinie mila od Buku. Item zastąpił drugiemu Żydowi jadący z Szamotuł z tymiż towarzyszami, teraz rok przychodzi, i wzięli mu konie z wozem i sześć postawów sukna, i pieniędzy 20 grzywien. I dał mu kijem ten Wojtek nasiekanym, a drudzy go domordowali i zabiwszy, zakopali go między górami, mila od Poznania. I przedali konie i z wozem w Poznaniu za 40 grzywien w gościnnym domie na przedmieściu na Kościańskiej ulicy. I poznał je zasię Żyd u tegoż mieszczanina i uchwycono dwu natenczas jego towarzyszów, Stanisława Mazurka, także Filipa, i obwieszano je, a sam ten Wojtek uciekł do klasztoru. Item zastąpił z tymi towarzyszami, co ich potracono, idący z Kościana kupcowi Mar- szałkowi z Nowej Grobli i wzięli mu dwa konie, i zabił go z tymi towarzyszami, na gody rok minął, i zakopali go w lesie pół mili od Łęczycy, i przedali konie w Śro- dzie za 20 złotych, ale nie zna, komu do wsi. Item na Święty Wojciech w Gnieźnie ukradł 4 postawy sukna [ze] swoimi towarzyszami, które powieszono: Stanisła- wem, także z Filipkiem, z wozu i przedali tamże w Gnieźnie Żydowi [za] 15 zło- tych, i z drugiego też wozu ukradli cztery łososie, i przedali je niewiaście, co w bu- dzie przedaje tamże w Poznaniu, za piętnaście groszy. Item tamże w Gnieźnie wypatrzył pieniądze z tymiż towarzyszami na wozie u niejakiego kuśnierza skrzynkę. Tamże wzięli skrzynkę ze stem złotych i trzosem, a będzie temu rok na Święty Wojciech [23 IV]. Także szli na gospodę i dali je schować gospodarzowi w Zielkowicach jadący od Poznania, także od tych pieniędzy uciekli, bo im nie- wiasta powiedziała, iż szukają jakisich młodzieńców. I w tym uciekli. Item idący do Łęczycy na jarmark i ukradł konia z Markiem a z drugim Janem, z miejskim [s. 136] synem z Poznania, i jechali z nim do Łowicza, i przedali go chłopu do wsi, ale go nie zna, za dziesięć złotych. A ukradli go byli w stajni w Łęczycy. Item wró- cił się do Łęczycy z tymiż towarzyszami i ukradł postaw sukna białego kramarzo- wi, i przedali mnichom w Łęczycy za dwa złote. Item tamże w Łęczycy ukradli z tymiż towarzyszami dwa kożuchy kuśnierzowi Andrisowi, jeden barani, a drugi królikowy, i dali królikowy za złoty Żydowi, a barani schodził ten to Jan
187 spoznanÿa mȳeȳski sÿn / ite[m] wiznal dobrowolnÿe ten to woÿtek ÿze sedl do pÿadkv stim ze / thowarzistwem kthore potraczano teraz rok bendzȳe po swÿetim woȳ:/cÿesse ÿ wiprzęgli konÿa ÿ ȳehali snÿm do ploczka stanislawem taze / zÿanem ÿ przedali go tam ze wploczkv zidowi za 12 zlotih tak ze sÿe / wploczkv rozesli tak ze sam ostal bel mnihem wploczkv potim ze v:/cÿekl sklastora ÿ przisedl do rawi ÿ vkradl konÿa zianem zrawi / ÿ zdrvgÿem stasÿkem go zową ÿesth rodem zwarsawi tak ze onego / konÿa przedali wewssi za osm zlotih potim sli do piothrkowa ÿ tam/ze sÿe rozesli a sam sÿe bel vdal wkvharstwo do kvhnÿe biskvpa kra:/kowskÿego tam ze bel vkradl karwadkę ÿ porthki ÿ sam to shodzil / ite[m] wiznal dobrowolnÿe te ze woÿtek ÿadeczi do lwvwka stanislaw / mýeÿski sinek wzÿal mv bel konÿa nieiaki vrzędnik wgroÿczv vlw: /vwka za poznanÿem temvz to stanislawowi ÿ stlvmoczkÿem dla / tego ÿze mv bel przeÿehal przez zagoni abi mv daleko nÿeobÿezdzacz / tak ze skarzÿl ten to stanislaw mÿeÿski sÿn ze lwvwka nÿehcÿano / mv sprawÿedliwoscÿ vdzÿalacz ÿ vmÿslÿl sÿe tego mscÿcz ÿ zastąpil / ten ze stanislaw przedelwvwkÿem milę, wlesÿe kramarzowi stim / ze woÿthkÿem taze zmarcinem orzeskÿem spoznanÿa a strzecÿem bvd:/zÿnskÿem od poznanẏa zewssi ÿ zabili kramarza wsithssi na drvdze / przedelwvwkÿem milę wlesÿe tam ze go showali rok bendzÿe poscÿe / ȳ wzȳeli mv konÿa zwozem a paholka albo woznicze pvscÿli wzÿeli / tez kthemv tlvmok sposcÿela ÿ kalęthę spÿenẏadzmi wkhtore nÿe:/belo ÿedno kopa ÿ potim vslisąno welwvwkv ÿze zabitho mÿesczanina / ÿ poslali drvgiego kramarza zmÿastha do woÿnowÿcz do wssi dowÿa:/dvÿacz sÿe tak ze vn tenk krazmarz dowÿadvÿacz sÿe wtamteÿ wssȳ / sedl do karczmi a oni tam beli ten to woÿtek stim stanislawem // [s. 137l] zelwvwka tak iako wÿsse stoi ÿego thowarzistwo hczącz sÿ msczÿcz / oneý krzÿwdi ktho bý zamordowal nassego sąnsÿada ÿ vslÿsewssi stanislaw / mÿeÿski sÿn ze lwvwka nÿeiakẏego kvsnÿerza ÿ sedl do sÿeni ÿ nabÿl / rvsnÿczę ÿ zawolal go do sÿebÿe onegoz mÿesczanina kthori sÿe dowȳedowal / ÿ kazal mv wsÿescz na konÿa mvwÿącz poÿedzmi do domv bo beli zÿednego / domvm mÿastha tak ze ÿehali sobą ÿ wÿehali wgaÿ ÿ przezstrzelil go / zrvsnÿcze ten stanislaw tak ze marcin prziskocÿwssi dal mv kordem za:/sȳie aze spadl skonÿa ÿ pohowali go wonÿm gaÿv ÿako ÿ pÿerwssego tak / ÿako wÿsse stoi ÿ dowÿedząno sÿe nazaÿvtrz ktho go zabil tak ze poslali / osmnascȳe koni ponÿe do woÿnowÿcz do karczmi a oni wkarczmÿe beli tak / ze ÿh kÿlka przislo do ȳzbi tak ze ÿeli ÿh hitacz tak ze marcin mÿal rvsniczę / nabÿtą ÿ zabÿl trzecÿego mÿesczanina ze lwvwka tak ze onÿh ohpytanon / wsÿthkÿh wespvlek ÿ stÿm woÿthkÿem ÿ posądząno tak ze straczano / onego stanislawa kthori sýe teÿ sweÿ krzÿwdi msczÿl a potim przismÿer:/czẏ sweÿ wsȳthki odwolal ite[m] ÿdęczi ten ze woÿthek swoÿmi thowarzÿssmi / zÿanem zdrvgÿem marcinem skoscÿana a ten marcin slvzÿl v tego kvpcza / zglogowa tak ze ten kvpÿecz temv
188 z Poznania, miejski syn. Item wyznał dobrowolnie ten to Wojtek, iż szedł do Piąt- ku z tymże towarzystwem, które potracono, teraz rok będzie po Świętym Wojcie- chu [23 IV], i wyprzęgli konia, i jechali z nim do Płocka [ze] Stanisławem, także z Janem i przedali go tamże w Płocku Żydowi za 12 złotych. Także się w Płocku rozeszli, także sam ostał był mnichem w Płocku. Po tymże uciekł z klasztoru i przyszedł do Rawy, i ukradł konia z Janem z Rawy i z drugim, Stasikiem go zowią. Jest rodem z Warszawy. Także onego konia przedali we wsi za osiem zło- tych. Po tym szli do Piotrkowa i tamże się rozeszli, a sam się był udał w kuchar- stwo do kuchni biskupa krakowskiego1. Tamże był ukradł karwatkę i portki, i sam to schodził. Item wyznał dobrowolnie tenże Wojtek, [że] jadący do Lwówka Stanisław, miejski synek, wziął mu był konia niejaki urzędnik w Grójcu u Lwów- ka za Poznaniem temuż to Stanisławowi i z tłumoczkiem dlatego, iż mu był prze- jechał przez zagony, aby mu daleko nie objeżdżać. Tak, że skarżył ten to Stani- sław, miejski syn ze Lwówka, [że] nie chciano mu sprawiedliwości udziałać i umyślił się tego mścić, i zastąpił tenże Stanisław przede Lwówkiem milę w lesie kramarzowi z tymże Wojtkiem, także z Marcinem Orzeszkiem z Poznania, a z trze- cim Budzińskim od Poznania ze wsi i zabili kramarza wszyscy na drodze przede Lwówkiem milę w lesie. Tamże go schowali, rok będzie [w] poście, i wzięli mu konia z wozem, a pachołka albo woźnicę puścili. Wzięli też ktemu tłumok z po- ścielą i kaletę z pieniędzmi, w której nie było jeno kopa, i po tym usłyszano we Lwówku, iż zabito mieszczanina, i posłano drugiego kramarza z miasta do Woj- nowic do wsi, dowiadując się. Także on ten kramarz, dowiadując się w tamtej wsi, szedł do karczmy, a oni tam byli: ten to Wojtek z tym Stanisławem [s. 137] ze Lwówka, tak jako wyżej stoi jego towarzystwo, chcąc się mścić onej krzywdy, kto by zamordował naszego sąsiada. I usłyszawszy Stanisław, miejski syn ze Lwówka niejakiego kuśnierza, i szedł do sieni, i nabił rusznicę, i zawołał go do siebie one- goż mieszczanina, który się dowiadywał, i kazał mu wsiąść na konia, mówiąc: „pojedźmy do domu”, bo byli z jednego miasta. Także jechali z sobą i wjechali w gaj, i przestrzelił go z rusznicy ten Stanisław. Także Marcin, przyskoczywszy, dał mu kordem zasię, aże spadł z konia, i pochowali go w onym gaju, jako i pierwszego, tak jako wyżej stoi. I dowiedziano się nazajutrz, kto go zabił. Także posłali osiem- naście koni po nie do Wojnowic do karczmy, a oni w karczmie byli. Także ich kilku przyszło do izby, także jęli ich chwytać, także Marcin miał rusznicę nabitą i zabił trzeciego mieszczanina ze Lwówka, także o nich opytano wszystkich we- społek i z tym Wojtkiem i posądzono, także stracono onego Stanisława, który się tej swej krzywdy mścił, a po tym przy śmierci swej wszystko odwołał. Item idący tenże Wojtek [ze] swoimi towarzyszami: z Janem, z drugim Marcinem z Kościana, a ten Marcin służył u tego kupca z Głogowa, także ten kupiec temu Marcinowi nie zapłacił za dwie lecie, i zastąpił mu z tym Wojtkiem na drodze, jadąc do Głogowa, i zabił go z rusznicy jego sługa, kiedy zsiadł z konia z wozu na potrzebę, i pocho- wali go milę od Kościana, kędy przerywają, aby bydło przez pole nie chodziło. I wzięli mu dwa konie i z wozem, i przyjechali do Kościana, i przedali konia za
189 dzÿesÿęcz zlotih mÿesczaninowi a z drvgÿem konÿem / ȳ zwozem nakthorim belo 12 postawvw svkna ÿehali do poznanÿa / ÿ dowȳedzÿeli sȳe ÿze ÿh gonÿono skoscÿana tak ze vcÿekli od onego / woza ÿ od svkna a bendzÿe temv rok powÿelkÿe noczi ite[m] wÿznal / dobrowolnÿe ten ze to woÿtek ÿze bel obral zida blonÿarza przed mÿeso / pvsthi zlorkÿem na goscÿnczv pvl mÿle od bohnÿe ÿ wzÿeli przÿnim dwa / zlatha ÿ mÿslÿlli go zabÿcz kÿedi bÿ sÿe brvnÿl / tegvz tez woÿthka testamenth kthori swoÿa wlasna reka napÿssal / powÿadaÿacz ÿzesmi beli slÿ nass pÿecz towarzisvw ÿeden stannislaw / drvgi woÿtek orzehvw sẏn spoznanÿa trzecÿ ianek zwalisawa mÿeÿ:/ski sinek lÿscza slvsarza a c[on]frati zgrodziska mÿeÿski sinek iakvb / ȳ slýsmi naȳarmark do pizdr a ÿa pÿąti ÿ vkradlismi postaw // [s. 138p] svkna czarnego ÿ przedalismi go za dwa tolari zidowi ÿ przislÿsmi / do gospodi ÿ wkradlismi iednemv kramarzowi trzi stvki ÿaksam./ÿthv ÿ stvke iadamaskv ÿ trafi l sÿe nam vn zid czosmi mv prze:/dali svkno ÿ hcÿelismi mv przedacz vn thowar ÿ nÿedawal nam / ÿedno trzi zlothe a mȳsmi mv nÿehcÿeli przedacz ÿ dal wÿedzÿenÿe doq / slvgam ÿ pobrali nam ono wsÿthko a mÿ povcÿekali ÿ zastąpilismi one:/mv zidowi nadrvdze ÿadacÿ do poznanȳa ÿ wzẏelismimv konÿa ÿ dwa / zlathą pÿenÿedzi ÿ przedalismi hlopv wewsÿ onego konýa za 6 zlotih / ÿ potim na onez drvdzę ÿehali drvdzi trzeÿ zidzi ÿ wzȳelismi ÿm dwv / konÿv ÿ zidasmi stlvkli kÿmi a drvdzi dwa vcÿekli ÿ wsÿadsÿ na / konȳa stanislaw ȳ ÿehal snÿmi do pvznanÿa ÿ poýmano go ÿ obÿesąno / alesmi zadnego nÿezabili ÿ potim slÿsmi do kalisa nass sterze czo ȳ pÿ:/erweÿ ÿ wzÿelismi gospodarzowi nanoczlegv karwadkę wloskÿego sv:/kna lisami podsitą tak ze skrilismÿa pod drzewo na przedmÿescÿv / ÿ podzÿękowalismi slismi na ÿnsą gospodę a potim vn gospodarz / svkal nass ÿ nalazl nass wone gospodzÿe ȳ pital onego gospodarza ÿeslÿ:/smȳ ȳakÿe karwadki nẏemẏeli ÿ powẏedzẏal ÿz nÿewidzÿal ÿ na zaÿ:/vtrz wstawsÿ rana ÿ slÿsmi do sÿradza zoną karwadka ÿ przedal:/ÿsmÿ ÿa za trzi tolari iednemv mÿesczaninowi tam ze wsÿradzv ẏ / przẏehal tam ieden rzeznik spoznanȳa czo woli gnal na konÿv ÿ sloz:/ÿlismi sÿe na dwÿe klodzÿe piwa ÿ zdrvgiemi rzezniki ÿ kȳedi / <ÿ kÿedi> sÿe vpÿl vn rzeznik spoznanÿa kazal sobÿe nagotowacz konÿa ÿ / nagotowąno konÿa ÿ nÿeÿehal ÿ stal tak vn kvnÿ dlvgo wnocz ÿ / wsȳadsi woÿtek orzesek na onego konÿa ÿ ȳahal snÿm do warthi / amẏ zanȳm slÿ ÿ przedalissmigo za iedennascÿe tolarvw iednemv / przekvpnýowi tam ze warcÿe a potim slẏssmi oniz thowarzÿse zwar:/thi do sadka na ÿarmark ÿ wzȳelissmi ÿednemv przekvpnÿowi dwv / konÿv zastąpiwssi na drvdze dwÿe milÿ od sadkv wlesÿe ÿ zabÿls:/mÿr go ÿadęcÿ do pÿotrkowa ÿ pohowalismi go wtim ze lesÿe dwÿe / lecÿe na swÿęti mihal benda ÿte[m] slismi beli do wissogroda na iar/mark onÿz towarzisse ÿ przistal snami swÿsogrodas mÿeÿski sÿnek / iakvb krvpą ÿego oÿcza zwąno ÿ wzÿelismi ÿednemv mÿesczaninowi / dwv konÿv rok bendzÿe na swẏęti ÿan tak ze ÿehalismi snÿmi / do czermÿenÿska ÿ gonÿl nas przed cyrmÿenskÿem milę hcẏal nas bracz // [s. 139t] ẏ prziskocýwsi ẏa cÿalem go kordem wleb a orzesek przistapÿwssi / dal mv bvlawa aze spadl skonýa ÿ wzsÿelismi onego konÿa a sameg:/osmi pokopali wbrzezinȳe ÿ ȳehalismi zonimi konimi do czerwÿenẏska / ȳ przedalismÿ ÿe za trzidzȳescÿ zlotih ÿ pvscÿlissmi
190 dziesięć złotych mieszczaninowi, a z drugim koniem i z wozem, na którym było 12 postawów sukna, jechali do Poznania i dowiedzieli się, iż ich goniono z Kościa- na, także uciekli od onego wozu i od sukna, a będzie temu rok po Wielkiej Nocy [11 IV]. Item wyznał dobrowolnie tenże to Wojtek, iż był obrał Żyda Błoniarza przed mięsopusty [przed 21 II] z Lorkiem na gościńcu pół mili od Bochni i wzięli przy nim dwa złote, i umyślili go zabić, kiedy by się bronił. Tegoż też Wojtka testa- ment, który swoją własną ręką napisał, powiadając: „Iżeśmy byli szli nas pięć to- warzyszów: jeden Stanisław, drugi Wojtek, Orzechów syn, z Poznania, trzeci Janek z Waliszewa, miejski synek Liscza ślusarza a confrater z Grodziska, miejski synek Jakub i szliśmy na jarmark do Pyzdr, a ja piąty. I ukradliśmy postaw [s. 138] sukna czarnego i przedaliśmy go za dwa talary Żydowi. I przyszliśmy do gospody, i ukradliśmy jednemu kramarzowi trzy sztuki aksamitu i sztukę adamaszku. I tra- fi ł się nam on Żyd, cośmy mu przedali sukno. I chcieliśmy mu przedać on towar, i nie dawał nam jedno trzy złote, a myśmy nie chcieli przedać. I dał wiedzenie sługom, i pobrali nam ono wszystko, a my pouciekali. I zastąpiliśmy onemu Żydo- wi na drodze jadący do Poznania, i wzięliśmy konia i dwa złote pieniędzy, i prze- daliśmy chłopu we wsi onego konia za 6 złotych. I po tym na oneż drodze jechali drudzy trzej Żydzi, i wzięliśmy im dwa konie, i Żydaśmy stłukli kijami, a drudzy dwa uciekli. I wsiadłszy na konia Stanisław, i jechał z nimi do Poznania. I pojmano go, i obwieszono, aleśmy żadnego nie zabili. I po tym szliśmy do Kalisza, nas czte- rej co pierwej, i wzięliśmy gospodarzowi na noclegu karwatkę włoskiego sukna lisami podszytą, także skryliśmy ją pod drzewo na przedmieściu i podziękowali- śmy. Szliśmy na inszą gospodę. A po tym on gospodarz szukał nas i znalazł nas w onej gospodzie, i pytał onego gospodarza, jeśliśmy jakie karwatki nie mieli. I powiedział, iż nie widział. I nazajutrz wstawszy [z] rana i szliśmy do Sieradza z oną karwatką. I przedaliśmy ją za trzy talary jednemu mieszczaninowi tamże w Siera- dzu, i przyjechał tam jeden rzeźnik z Poznania, co woły gnał na koniu, i złożyli- śmy się na dwie kłodzie piwa i z drugimi rzeźniki, i kiedy się upił on rzeźnik z Po- znania, kazał sobie nagotować konia i nagotowano konia, i nie jechał, i stał tak on koń długo w noc. I wsiadłszy Wojtek Orzeszek na onego konia, i jechał z nim do Warty, a my za nim szli i przedaliśmy go za jedenaście talarów jednemu przekup- niowi tamże w Warcie. A po tym szliśmy onyż towarzysze z Warty do Szadka na jarmark i wzięliśmy jednemu przekupniowi dwu koniu, zastąpiwszy na drodze dwie mili od Szadku w lesie. I zabiliśmy go jadący do Piotrkowa, i pochowaliśmy go w tymże lesie, dwie lecie na Święty Michał [29 IX] będą. Item szliśmy byli do Wyszogrodu na jarmark onyż towarzysze i przystał z nami z Wyszogrodu miejski synek Jakub, Krupą jego ojca zwano, i wzięliśmy jednemu mieszczaninowi dwa konie, rok będzie na Święty Jan [24 VI]. Także jechaliśmy z nimi do Czerwińska i gonił nas przed Czerwińskiem milę, chcąc nas brać [s. 139]. I przyskoczywszy, ja ciąłem go kordem w łeb, a Orzeszek, przystąpiwszy, dał mu buławą, aż spadł z ko- nia. I wzięliśmy onego konia, a samegośmy pokopali w brzezinie i jechaliśmy z onymi końmi do Czerwińska, i przedaliśmy je za trzydzieści złotych. I puściliśmy
191 sÿe wskvcÿe do torv/nȳa ȳ przÿehawssi do torvnÿa ÿ rozeslýsmisýe ý zostal semną orzesek / ẏ wzȳelismi dwv konẏv ẏednemv mÿesczaninowi ÿ ýehalismi snẏmẏ do / brzescÿa kvẏawskȳego ÿ przedalismi wbrzescÿv ȳednego a ÿa na drvgÿem / ȳehal do krakowa ÿ przýehawssi do skali przedalem go iednemv
80
a actvm feria sexta post festvm sancti martini A[nn]o / domini milesimo 563a / kahna rodem zapilznÿa zlipnicze ze wsi dzÿewka nÿiakiego / ziwki dobrowolnÿe wiznal swÿ zlÿ vcÿnek slvzęczi v mikolaÿcÿka / na tworzẏanskÿe vlȳcÿ vrodzila dzÿecÿe zẏwę wkomorze na dole przed / polvdnÿem wponÿedzýalkvw dzÿen ÿ vrodziwsi ȳe ẏ wzÿela ÿe zÿemÿe / doniosla ÿe do wihodv tam ze ÿe wrzvcÿla potim sla ÿ wlala / tamti rzeczi wgarnȳecz ȳ wrzvcẏla zgarnczem tam ze do wihodv / potim nalezýano ta dzÿecÿe ÿ wÿeto ÿe zwihodv ÿ prziwÿedzȳano tę / kahne stim ze dzŷecÿecÿem na ratvs ktore sama fartvhv prziniesla / na ratvs to wiznala ȳ stim sla na sąd bozi iest vtopioną / [b] a–a wyjustowane do środka; b linia oddzielająca sprawy
192 się w szkucie do Torunia. I przyjechawszy do Torunia, i rozeszliśmy się. I został ze mną Orzeszek, i wzięliśmy dwa konie jednemu mieszczaninowi, i jechaliśmy z nimi do Brześcia Kujawskiego. I przedaliśmy w Brześciu jednego, a ja na drugim jechał do Krakowa, i przyjechawszy do Skały, przedałem go jednemu mieszczani- nowi za osiem złotych, już temu będą dwie lecie na Boże Ciało” [10 VI]. To jest jego własne wyznanie, a nie inaczej. I jest w koło wpleciony.
1 Biskupem krak. w latach 1562–1572 był Filip Padniewski (L. Hajdukiewicz, H. Ko- walska, PSB, t. 25, s. 1–7).
80
12 XI 1563 Kachna z Lipnicy skazana na karę śmierci przez utopienie za dzieciobójstwo. Actum feria sexta post festum Sancti Martini Anno Domini Millesimo 563 [12 XI]. Kachna rodem zza Pilzna z Lipnicy ze wsi, dziewka niejakiego Ziwki, dobro- wolnie wyznała swy zły uczynek. Służący u Mikołajczyka na Tworzyjańskiej uli- cy, urodziła dziecię żywe w komorze na dole przed południem w poniedziałków dzień. I urodziwszy je, i wzięła je [z] ziemi, doniosła je do wychodu. Tamże je wrzuciła. Po tym szła i wlała tamte rzeczy w garniec, i wrzuciła z garncem tamże do wychodu. Po tym naleziono to dziecię i wyjęto je z wychodu, i przywiedziono tę Kachnę z tymże dziecięciem na ratusz, które sama [w] fartuchu przyniosła na ratusz. To wyznała i z tym szła na sąd Boży. Jest utopioną.
193 81
tegvz dnÿa marvsa rodem spilcze dzÿewka kolodzÿeia czer/nka wiznala dobrowolnȳe swvÿ zlÿ vczinek ktori vdzÿalala / slvzecÿ v pavla sewcza v tvrskÿego ÿze vrodzila dzÿecie dzÿen / swÿetego iana wkomorze godzine albo dwÿe nadzÿen ÿ wlozila / ÿe pod pierzine ÿ polozila sÿe nanim ÿ vdvsila ÿe ÿ powÿedzÿala / przisedsi ksabÿeÿ wzȳawsi ÿe ÿ winÿosla ÿe nazaivtrz ÿ nȳosla ÿe za / dembni mlin ÿ zakopala ÿe wzÿemi a ze potim dzieci nalazli ona / potim dowÿedzÿawsi sẏe ÿze ÿe naleziano ÿ shrvnila sẏe potim ȳe / pȳlnowano ÿ vhwiczili ÿa slvdzi mieÿscÿ na vlÿcÿ swȳetego iana ÿ / prziwÿedziano ÿa na ratvs kv czemv sÿe ona wsitkiemv przýznala / ÿ stim sla na sąnd bozi ý ÿest vtopÿoną //
82
[s. 140a] actvm feria tercia in vi[gi]lia concepcionis beateb virginis / marie anno domini 1563 / pavel rodem zdesna sin wlodarzvw dobrowolnȳe wiznal slvzecÿ v pana / iozopha giebvltowskiego ÿze iehal zezbozem do targv do pilcze zieden/ nascia korczi zitha ÿ przedal kazdi korzecz popvliedenastv grosi kozdi / korzecz ÿ powÿedzÿal ÿze go zabawili czeladz pana zborowskiego przi / gorzalcze ÿ przegral do nih ti pieniądze ale niewsitki a za ostatek kv/pil sobie svkna zielonego po 5 grosi ÿ mÿecz za 20 grosi ite[m] wÿz/nal dobrowolnÿe ÿze vkradl dwÿe svkni iednę sarą drvgą czarną / slvzęczi panv kmicÿe panv rohowi a ti svknÿe beli iego woznicze / ite[m] wiznal ize vkrad kaft anik pana pileczkiego hlopczv ÿ krzoskę wkomo/ rze ite[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze vkradl svknię sarą mlinarzowi wprzehodah / wewssi ÿ przedal ia hlopv za 6 grosi ite[m] wiznal ÿze vkradl svknÿe / sarą swoiemv sfagrowi ÿ shodzil ÿa ite[m] vkradl czapke niewÿescÿe / ẏ dal ÿa za gros ite[m] wiznal na stanislawa tak paholek niski ktori / slvzil v pana koricÿenskiego v pana mȳernowskiego ẏ kiedi go vbÿl / pan miernowski ÿ przistal do pana giebvltowskiego ÿ narzekal na tego / stanislawa ÿzebi sÿe shrvnil spŷenÿadzmi ktore wzẏal za zboze o kt/hore go belo na zamek wsadząno ÿ zamkv go zdano dowÿezÿe/nÿa na dvl potim bel vcÿekl stegvz wÿezienia ÿ po wtvre vp:/atrzilac go
194 81
12 XI 1563 Marusia z Pilicy skazana na karę śmierci przez utopienie za dzieciobójstwo. Tegoż dnia [12 XI] Marusia rodem z Pilicy, dziewka kołodzieja Czernka, wy- znała dobrowolnie swój zły uczynek, który udziałała, służący u Pawła, szewca u Turskiego, iż urodziła dziecię [w] dzień Świętego Jana [22 VI] w komorze godzi- nę albo dwie na dzień. I włożyła je pod pierzynę, i położyła się na nim, i udusiła je. I powiedziała, przyszedłszy ku sobie, wziąwszy je i wyniosła je nazajutrz, i niosła je za dębny młyn, i zakopała je w ziemi, aż po tym dzieci nalazły. Ona po tym do- wiedziawszy się, iż je naleziono, i schroniła się. Po tym jej pilnowano i uchwycili ją słudzy miejscy na ulicy Świętego Jana. I przywiedziono ją na ratusz, ku czemu się ona wszystkiemu przyznała. I z tym szła na sąd Boży. I jest utopioną.
82
7 XII 1563 Paweł z Deszna skazany na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. [s. 140] Actum feria tertia in vigilia Conceptionis Beatae Virginis Mariae Anno Domini 1563 [7 XII]. Paweł rodem z Deszna, syn Włodarzów, dobrowolnie wyznał: służący u pana Józefa Giebułtowskiego, iż jechał ze zbożem do targu do Pilicy z jedenaście korcy żyta. I przedał każdy korzec po półjedenastu groszy każdy korzec, i powiedział, iż go zabawili czeladź pana Zborowskiego przy gorzałce. I przegrał do nich te pieniądze, ale nie wszystkie, a za ostatek kupił sobie sukna zielonego po 5 groszy i miecz za 20 groszy. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł dwie suknie, jedną szarą, drugą czarną, służący panu Kmicie panu Rochowi, a te suknie były jego woźnicy. Item wyznał, iż ukradł kaft anik pana Pileckiego chłopcu i krzoskę w komorze. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł suknię szarą młynarzowi w Przechodach we wsi i przedał ją chłopu za 6 groszy. Item wyznał, iż ukradł suknię szarą swojemu szwagrowi i schodził ją. Item ukradł czapkę niewiaście i dał ją za grosz. Item wyznał na Stanisława, taki pachołek niski, który służył u pana Koryciń- skiego u pana Miernowskiego. I kiedy go ubił pan Miernowski, i przystał do pana Giebułtowskiego, i narzekał na tego Stanisława, iżby się schronił z pieniądzami, które wziął za zboże, o które go było na zamek wsadzono i z zamku go zdano do więzienia na dół. Po tym był uciekł z tegoż więzienia i po wtóre upatrzyła go
195 czeladz mieÿska a vn czelad lanÿczvh wlvkl ze sm:/ÿecÿ ÿ prziwiedli go na ratvs ÿ siedzial tak dlvgo aze go belo / na slvzbę wiprosąno tak ze potim slvzęczi panv stanislawowi / zborowskiemv ÿ vkradl mv vbranie zÿelone taze zvpicze bialą / athlasem oblozoną taze zvpan czarni podsiti tez svknem czarnim / taze delÿa blękitną ktorą przedal za zloti bez dw grosv wolkv/sv mÿesczaninowi nieiakiemv pilcze ite[m] wiznal ize vkradl temvz / zborowskiemv kosvlę ktorą nanÿm hlopi zdrapali kiedi sÿe sni:/mi býl ite[m] wiznal ÿze mv vkradl sablę taze oponÿczą to oboÿe / zastawil wosmi grosi na stradomi v nieiakie iglarki ÿ mÿecz / mv tez vkradl ÿ pass plecÿoni węgÿerski taze plvthno ktore bello // [s. 141e] na ręcznik vkraiano to powÿedzial ÿze mv to wzÿęto stlvmoczkýem / wolkvsv na ratvs ÿ wiznal ÿze vkradl temvz zborowskÿemv 15 grosi / skalethki ÿ strawilÿe ite[m] wiznal ÿze sÿe wilamal wolkvsv zwÿęzÿe:/nÿa potim go vlapiano ÿ zdano go ząmkv to ÿest ÿego prawdziwe wÿz/nanÿe a nie inaczeÿ ÿ stÿm sedl na sąnd bozi est svspensvs / a numeracja oryginalna 128; b a nadpisane powyżej na interlinii; c drugie a napisane na lite- rze ÿ; d wyraz skreślony; e numeracja oryginalna 129
83
eodem die mathvs bvrkarz rodem zlvblina wiznal swoÿe zle vczÿn:/ki ȳ wiznal ẏze vkradl swoÿm sinem delia zÿeloną taze zvpan czirwoni / ÿ vbranÿe dzÿesÿathnikowi nieiakÿemv kvlbÿerÿe ÿ przedal zvpan za ko:/pę litewską ÿ za sescz grosi a delia przefrimarcil na giermak ÿ przi/dal mv bvrmistrz wnarwi 40 grosi a vbranie przedal za 12 grosi / ite[m] wiznal dobrowolnÿe ten ze matvs ẏze vkradl mÿecz hlopv wÿlnÿe ÿ / przedal go za dzẏesẏecz grosi ite[m] wiznal ÿze bel vkradl svknÿe zwoza tv / wkrakowÿe ÿ przedal ÿa za 4 grose ÿ powÿedzial ÿze kradl svknÿe / siekieri czapki czego mvgl dostacz ite[m] wiznal na swoÿe towarzȳsthwo / na sobka na iana częstohowskiego ÿze vkradli svknie zwoza hlopv na: / kleparzv ite[m] wiznal na borczvha ÿze vrznal mÿesek ze dwvnascÿa grosi / ȳ niedal mv stego nȳcz ite[m] wiznal sin ÿegoa stanislaw nab tegvz matvsa ÿze / vrzneli mÿesek oba wespvlek wpolskÿem obozÿe ze stermi zlotimi ÿ ze / dwÿema czirwonimi zlotimi w khorih belo po dwv toralv steri tola:/ri ktore vkradli kvpil sobÿe ten mathvs za tolar kozvh a drvgie stra:/wili ÿte[m] wiznal dobrowolnÿe ÿze vkradl dzÿesÿecz grziwÿen moneti shvs/tka zwaczka ite[m] wiznal iegvz sin wlasni na tegvz matvsa oÿcza sw/ego ÿze ÿdeczi do rzesowa ÿ vkradli dwÿe kosvli splota ÿ przedali /
196 czeladź miejska, a on łańcuch wlókł ze śmieci i przywiedli go na ratusz, i siedział tak długo, aż go było na służbę wyproszono. Także po tym służący panu Stani- sławowi Zborowskiemu i ukradł mu ubranie zielone, także żupicę białą atłasem obłożoną, także żupan czarny podszyty też suknem czarnym, także delię błękitną, którą przedał za złoty bez dwu groszy w Olkuszu mieszczaninowi, niejakiemu Pilcze. Item wyznał, iż ukradł temuż Zborowskiemu koszulę, którą na nim chłopi zdrapali, kiedy się z nimi bił. Item wyznał, iże mu ukradł szablę, także opończę. To oboje zastawił w ośmiu groszy na Stradomiu u niejakiej iglarki, i miecz mu też ukradł, i pas pleciony węgierski, także płótno, które było [s. 141] na ręcznik ukra- jano. To powiedział, iż mu to wzięto z tłumoczkiem w Olkuszu na ratusz, i wyznał, iż ukradł temuż Zborowskiemu 15 groszy z kalety i strawił je. Item wyznał, iż się wyłamał w Olkuszu z więzienia. Po tym go ułapiano i zdano go [z] zamku. To jest jego prawdziwe wyznanie, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
83
7 XII 1563 Matusz Burkarz z Lublina skazany na karę śmierci przez powieszenie za wielokrot- ne kradzieże. Eodem die [7 XII]. Matusz Burkarz rodem z Lublina wyznał swoje złe uczynki. I wyznał, iż ukradł [ze] swoim synem delię, także żupan czerwony i ubranie dzie- siętnikowi, niejakiemu Kulbierze. I przedał żupan za kopę litewską i za sześć gro- szy, a delię przefrymarczył na giermak. I przydał mu burmistrz w Narwi 40 groszy, a ubranie przedał za 12 groszy. Item wyznał dobrowolnie tenże Matusz, iż ukradł miecz chłopu [w] Wilnie i przedał go za dziesięć groszy. Item wyznał, iż był ukradł suknię z wozu tu w Krakowie i przedał ją za 4 grosze. I powiedział, iż kradł suknie, siekiery, czapki, czego mógł dostać. Item wyznał na swoje towarzystwo: na Sobka, na Jana Czestochowskiego, iż ukradli suknię z wozu chłopu na Kleparzu. Item wy- znał na Borczucha, iż urżnął mieszek ze dwanaście groszy i nie dał mu z tego nic. Item wyznał syn jego Stanisław na tegoż Matusza, iż urżnęli mieszek oba we- spółek w polskim obozie ze czterema złotymi i ze dwiema czerwonymi złotymi, których było po dwu talarów. [Za] cztery talary, które ukradli, kupił sobie ten Ma- tusz za talar kożuch, a drugie strawili. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł dziesięć grzywien monety z chustką z wacka. Item wyznał jegoż syn własny na tegoż Ma- tusza ojca swego, iż idący do Rzeszowa i ukradli dwie koszule z płotu, i przedali
197 iednę za pvltrzecia grosa a drvgą za dwa ite[m] wÿznal ten ze matvs / ÿze vkradl wilnÿe v slahcinei hlopv pÿanemv dzÿesÿecz grziwÿen / to ÿest ÿego prawdziwe wÿznanýe ÿ stim sedl na sąn bozi est svspens[vs]c / a wyraz nadpisany powyżej na interlinii; b wyraz nadpisany powyżej na interlinii; c n nadpi- sane powyżej na interlinii
84
eodem die ian rodem sczestohowei sÿn tomkowe lazÿe:/bnÿczki ten wÿznal dobrowolnÿe ÿze kradl hlopvm zwozvw svknȳea ÿ vkradl / iedne nakleparzv wstaÿni sarą v marcinowe przed brvna tworzÿan:/ską ȳ przedal ÿa za iedenascÿe grosi ite[m] wÿznal dobrowolnÿe ÿze / vkrad dwÿe svkni zwozv hlopvm kÿedi iehalÿ zezbozem do mÿasta // [s. 142b] iedne czirwoną drvgą makową ÿ przedal czirwona za 12 grosi / a makową za 15 grosi hlopvm do wsÿ ite[m] wÿznal ÿze bel vkradl dwẏe / mÿerze svkna sarego panv lasoczkÿemv ȳ vhwiczano go za razem / snÿm ÿ wsadzano go belo onÿe na kleparzv ite[m] vkradl kord hlo:/pv zwoza ÿ przedal go za osm grosi sewczowi do skali ite[m] wiznal / ÿze vkradl worvw iedennascÿe zwozv ÿ przedal ÿe hlopvm po iedn:/emv za 5 grosi ite[m] vkradl na kleparzv dwÿe gvni ÿ przedal ÿe / za pvlczfarta grosa ite[m] wÿznal dobrowolnẏe ten ze ian ÿze vrznal / mȳesek na trecÿe skopą ÿ przepil ÿa ite[m] wiznal ẏze vrznal mÿesek / wýaroslawÿv niewÿescÿe zgrziwna ite[m] wẏznal dobrowolnÿe ÿze vrz:/ nal mÿesek wsanokv rvsinowi ze trzema zlotima ÿ strawil ÿe / ite[m] wÿznal ÿze wnowÿm mÿescÿe vrznal mÿesek skopą niewÿe:/scÿe ÿ ze dwÿema pÿerscÿanki mosÿadzowimi ite[m] tam ze wno/wÿm mÿescÿe vkradl hlopv skaleti 4 grose ite[m] wiznal dobrow:/olnÿe ÿze vkradl swoÿemv dzÿesÿathnikowi steri kosvle nieiakÿ:/emv badowskÿemv v kthorego bel wzÿal pÿeniądze na slvzbę ÿ vcÿe:/kl mv snÿmi ÿ zbarwą aze go potim poimano wtvrze ÿ vprosila / go pani spikowa wÿendrzeiowÿe kiedi go tam belo przyniesiano a / towarzisa iego barthka zlvblina scÿeto tam ze wÿendrzeiowie oti / pÿenÿadze krvlewskÿe to wÿznal a niec ianaczei ÿ stim sedl / na sąnd bozi et est svspensvs / a wyraz nadpisany powyżej na interlinii; b numeracja oryginalna 130; c i napisane na literze ẏ
198 jedną za półtrzecia grosza, a drugą za dwa. Item wyznał tenże Matusz, iż ukradł [w] Wilnie u szlachcinej chłopu pijanemu dziesięć grzywien. To jest jego prawdziwe wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
84
7 XII 1563 Jan z Częstochowy, syn Tomkowej łaziebniczki, skazany na karę śmierci przez po- wieszenie za wielokrotne kradzieże. Eodem die [7 XII]. Jan rodem z Częstochowy, syn Tomkowej łaziebniczki, ten wyznał dobrowolnie, iż kradł chłopom z wozów suknie i ukradł jedną na Kleparzu w stajni szarą u Marcinowej przed Broną Tworzyjańską i przedał ją za jedenaście groszy. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł dwie suknie z wozu chłopom, kiedy jechali ze zbożem do miasta, [s. 142] jedną czerwoną, druga makową. I przedał czerwoną za 12 groszy, a makową za 15 groszy chłopom do wsi. Item wyznał, iż był ukradł dwie mierze sukna szarego panu Lasockiemu i uchwycono go zarazem z nim, i wsadzono go było o nie na Kleparzu. Item ukradł kord chłopu z wozu i przedał go za osiem groszy szewcowi do Skały. Item wyznał, iż ukradł worów jedenaście z wozu i przedał je chłopom po jednemu za 5 groszy. Item ukradł na Kleparzu dwie gunie i przedał je za półczwarta grosza. Item wyznał dobrowolnie tenże Jan, iż urżnął mieszek na trecie z kopą i przepił ją. Item wyznał, iż urżnął mieszek w Jarosławiu niewiaście z grzywną. Item wyznał dobrowolnie, iż urżnął mieszek w Sanoku Rusinowi ze trzema złotyma i strawił je. Item wyznał, iż w No- wym Mieście urżnął mieszek z kopą niewiaście i ze dwiema pierścionki mosią- dzowymi. Item tamże w Nowym Mieście ukradł chłopu z kalety 4 grosze. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł swojemu dziesiętnikowi cztery koszule niejakiemu Badowskiemu, u którego był wziął pieniądze na służbę, i uciekł mu z nimi z bar- wą, aże go po tym pojmano w Turze. I uprosiła go pani Spikowa w Jędrzejowie, kiedy go tam było przyniesiono. A towarzysza jego Bartka z Lublina ścięto tamże w Jędrzejowie o te pieniądze królewskie. To wyznał, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Et est suspensus.
199 85
aAc stana stanislaw rodem skrziwe rzeki sin wihrw / wÿznal dobrowolnÿe swi zli vczinek ÿze vkradl kielih wracieÿ/owiczah wkosciele wzakristiÿe wskrzini ktora bela niezamknÿo/na ÿ powÿedzÿal ÿze to vdzȳalal wniedziele przed miesopvstib / starimi ȳ vkradsi ÿ wrvcÿl sÿe zasie do domv potim sedl do dw/ora trzeciego dnÿa robÿcz kÿelih showawssi wstrzehe ÿ potÿm / sedl do zidww polamawssi ten ze kielih we 4 albo 5 stvk / ÿ przedawal go za pvltrzecie grzwini wtim ze groczczi slvdzi / przisli ÿ wzÿeli go na zamek ta ze sÿe nie chcȳal na zamkv przi/znacz aze nadole kÿedi go zamkv zdano ÿ ÿesth vmarl wÿęzẏenẏv // a–a skreślone; b druga litera s zamazana
86
[s. 143a] stalo sÿe wsobote przed srodoposna niedzÿela A[nno] 1564 / valek rodem sczvlowa sÿn koprkw wÿznal dobrowolnÿe swÿ zlÿ / vczinek kthori vdzialal slvzęczi v pana swego v pana krzistopha / sokolawskiego pana starosti rogozýnskiego dwadzÿescÿalath ÿ wÿznal / ten ze valek ÿze ÿego pan kvpowal wÿess wdobre ÿ placyl ÿa wbrze:/sczẏv kvÿawskÿem panv wislÿczkiemv ÿ zostalo belo tih pÿeniędzi / ÿ wlozili ÿe do skrzinie slvzebniczi nieiaki czopowski zimanowskȳem / tedi hlopÿecz woÿtek gvz dostawsi klvcza zwaczka ȳ odtworzil do / skrzinÿe ÿ vkradl onÿb pÿeniądze zworkiem plvcÿennÿm zianem sczi/bolskýem ktori kone opatrowal ktori tez bel v pana pÿerweÿ pasterzem / ȳ vcÿekl bel potim tento cÿbvlski od woÿtka ÿ wiznal ten ze valek / ÿze ÿehal spanem swoÿm spanem sokolowskÿem do dobrego stim / ze woÿtkÿem gvzem tedi nazaÿvtrz wewtorkw dzÿen mlodzionkw / ÿehal zasÿe pan ȳego spanem glęboczkÿem do rvsskv tam ze tez / ten woÿtek gvz bel przi panÿe swoÿm maÿacz oni pieniądze sobą / wsvbcze pod panem swoȳm vrvskv ÿ wzÿawssi ti pÿenÿadze ten woÿtek / ÿ sedl na zad do tego walka wnoczi do dobrego ÿ mvwÿl mvc podz wal/kv semna precz bo mam pÿenẏadze strawÿlem znih zloti albo 4 atak / boÿe sÿe pana swego
200 85
[1563] Stanisław z Krzyworzeki, syn Wichrów, zeznaje swoje złe uczynki, w tym kradzież świętokradczą, po czym umiera w lochu. Stanisław rodem [z] Krzyworzeki, syn Wichrów, wyznał dobrowolnie swy zły uczynek, iż ukradł kielich w Raciechowicach w kościele w zakrystii w skrzyni, która była niezamkniona, i powiedział, iż to udziałał w niedzielę przed mięso- pusty starymi [przed 8 II]. I ukradłszy, i wrócił się zasię do domu. Po tym szedł do dwora trzeciego dnia robić, kielich schowawszy w strzechę. I po tym szedł do Żydów, połamawszy tenże kielich we 4 albo 5 sztuk, i przedawał go za półtrzecie grzywny, w tymże grodzcy słudzy przyszli i wzięli go na zamek. Tak że się nie chciał na zamku przyznać, aż na dole, kiedy go [z] zamku zdano. I jest umarł [w] więzieniu.
86
11 II 1564 Wyznanie Walka z Czułowa, syna Koprków, skazanego na karę śmierci przez powie- szenie za kradzież pieniędzy. [s. 143] Stało się w sobotę przed środopostną niedzielą Anno 1564 [11 II]. Walek rodem z Czułowa, syn Koprków, wyznał dobrowolnie swy zły uczynek, który udziałał, służący u pana swego u pana Krzysztofa Sokołowskiego, pana sta- rosty rogozińskiego1, dwadzieścia lat. I wyznał tenże Walek, iż jego pan kupował wieś w Dobrem i płacił ją w Brześciu Kujawskim panu wiślickiemu2, i zostało było tych pieniędzy, i włożyli je do skrzyni służebnicy, niejaki Czopowski z Imanow- skim. Tedy chłopiec Wojtek Guz dostawszy klucza z wacka i otworzył do skrzyni, i ukradł one pieniądze z workiem płóciennym z Janem z Cybulskim, który konie opatrywał, który też był u pana pierwej pasterzem. I uciekł był po tym ten to Cybulski do Wojtka, i wyznał tenże Walek, iż jechał z panem swoim z panem Sokołowskim do Dobrego z tymże Wojtkiem Guzem. Tedy nazajutrz we wtorków dzień Młodzianków [28 XII] jechał zasię pan jego z panem Głębockim do Rusku. Tamże też ten Wojtek Guz był przy panie swoim, mając one pieniądze [z] sobą w szubce pod panem swoim w Rusku. I wziąwszy te pieniądze ten Wojtek, i szedł nazad do tego Walka w nocy do Dobrego, i mówił mu: „Pójdź Walku ze mną precz, bo mam pieniądze. Strawiłem z nich złoty albo 4, a tak boję się pana swego”.
201 ÿ posedl snÿm tento valek ÿ powsczýagneli go / hlopi pana glęboczkÿego ÿ widarli mv mÿecz ÿ pitali go od ktorego / ÿ powÿedzÿal od pana sokolowskÿego ÿ dali mv pokvÿ ÿ sedl przed:/sȳe wdrvgę stim hlopczem woÿtkÿem ÿ lezeli wgaiv dwÿe mÿ/ lÿ od dobrego ÿ wȳslÿ zasÿe stego gaÿv wnoczi ÿ przisli do wssÿ / ÿ kazali sobÿe piwa dacz ÿ vbÿegli 4d mÿle wnoczi ȳ przislÿ / do klodawi ÿ naÿeli sobÿe wvz wklodawÿe spȳetnascÿ grosi do / zągrza stamtad ze zasÿe naȳeli wvz do pÿotrkowa ze 20 grosi / tam ze bendacz wpÿotrkowÿe wÿal hlopÿecz pienÿadze stlvmoczka / na gaspodzÿe ÿ dal temv valkowi stih pÿeniędzi 4 tolarow ÿ na:/ẏeli zasÿe sobẏe wvz spiotrkowa do krakowa skopi ÿ ze dwv grosi // [s. 144e] ÿ potim od niego woÿtek posedl precz a sam zostal wkrakowÿe ÿ vdal / sẏe wslodownicztwo ȳ potim przẏehal fvrman do krakowa ktori wozil / tego hlopcza do hęcẏn ÿ wÿdal tego walka ÿ poÿmali go groczczi / slvdzi ÿ ÿest zamkv zdani ÿ ÿesth obẏeson / [f] przi tim ze wzẏely groczczig 40 tolarvw ÿ delia vterfi nowa ÿ zvpicze cẏrwona / lvnÿska ȳ karwadke sare podsita baranki ÿ czapke taze rvsnicze ÿ dwẏe / kosvli taze skornie vbranie modre lvnȳskÿe / a numeracja oryginalna 131; b wyraz nadpisany na interlinii nad skreślonym wyrazem ti; c wyraz nadpisany na interlinii; d następuje nieczytelny znak grafi czny; e numeracja oryginal- na 132; f linia oddzielająca sprawy; g wyraz nadpisany na interlinii
87
Stalo sÿe wsobote po bozÿm ciele rokv .1.5.6.4 / stanislaw korczaczek krawÿecz skrakowa rodem bendacz poÿmanÿ / na kleparzv v klimkowei wdowi rzezniczki ÿ przed vrzendem sto/ÿacz dobrowolnÿe wÿznal vczinek swvÿ nÿepoboznego zicÿaa zorsvla / wlasna malzonka gregiera barwÿerza ktore wÿznanÿe swoÿe ẏe:/ sth ÿescze pothwÿerdzil pisaniem wlasnei ręki swoÿe ktore od slo:/wa do slowa tak brzmi ite[m] ia stanislaw korczak mlodi wȳzna/wam zem zorsvla grzehi popelnyalb poczawssi od swÿętego marcina aze / do tego czasv wdomv safarzowÿm na vlÿczi sewcze, wsendi na / kazdim mÿeÿsczv gdzÿech mvgl na strihv cprzez marvse kvharkec / a wsklepikv przez alske kvharke swoÿę bom ÿe przenaÿmowal, potim / ze sÿe meza donÿoslo kÿedih nÿemvgl snÿa tego wÿenczei czinÿcz / potim wiprawadzili sÿe do bvrsi ȳ ÿal ÿa barzo bÿacz a gospodars:/two ÿze ÿe opvscÿla
202 I poszedł z nim ten to Walek, i powściągnęli go chłopi pana Głębockiego, i wydarli mu miecz, i pytali go, od którego, i powiedział: „Od pana Sokołowskiego”. I dali mu pokój. I szedł przedsię w drogę z tym chłopcem Wojtkiem, i leżeli w gaju dwie mili od Dobrego. I wyszli zasię z tego gaju w nocy, i przyszli do wsi, i kazali sobie piwa dać. I ubiegli 4 mile w nocy, i przyszli do Kłodawy, i najęli sobie wóz w Kło- dawie za piętnaście groszy do Zgierza. Stamtądże zasię najęli wóz do Piotrkowa za 20 groszy. Tamże będąc w Piotrkowie, wyjął chłopiec pieniądze z tłumoczka na gospodzie i dał temu Walkowi z tych pieniędzy 4 talarów, i najęli zasię sobie wóz z Piotrkowa do Krakowa z kopy i ze dwu groszy [s. 144], i po tym od niego Wojtek poszedł precz, a sam został w Krakowie. I wdał się w słodownictwo, i po tym przyjechał furman do Krakowa, który woził tego chłopca do Chęcin, i wydał tego Walka. I pojmali go grodzcy słudzy, i jest [z] zamku zdany. I jest obwieszony. Przy tymże wzięli grodzcy 40 talarów i delię uterfi nową, i żupicę czerwoną luńską, i karwatkę szarą podszytą baranki, i czapkę, także rusznicę i dwie koszule, także skórnie, ubranie modre luńskie.
1 Krzysztof Sokołowski – starosta niegrodowy tenuty rogozińskiej w latach 1563–1576 (K. Górska-Goławska, Rogożno – starostwo, [w:] Słownik historyczno-geografi czny woje- wództwa poznańskiego w średniowieczu, cz. IV, Poznań 2001–2008, s. 126). 2 Kaszt. wiślickim w latach 1547–1568 był Sebastian Mielecki, starosta brzeski (Spisy, woj. sand., nr 1211, s. 150).
87
3 VI 1564 Zeznanie Stanisława Korczaczka z Krakowa skazanego na karę śmierci przez ścięcie za cudzołóstwo. Stało się w sobotę po Bożym Ciele roku 1564 [3 VI]. Stanisław Korczaczek, krawiec z Krakowa, będąc pojmany na Kleparzu u Klimkowej wdowy rzeźniczki i przed urzędem stojąc, dobrowolnie wyznał uczynek swój niepobożnego życia z Orszulą, własną małżonką Gregiera barwierza, który wyznanie swoje jest jesz- cze potwierdził pisaniem własnej ręki swojej, które od słowa do słowa tak brzmi: „Item ja Stanisław Korczak młody wyznawam, żem z Orszulą grzechy popełniał, począwszy od Świętego Marcina [11 XI], aże do tego czasu w domu szafarzowym na ulicy Szewczej, wszędy na każdym miejscu, gdziech mógł, na strychu przez Maruszę kucharkę, a w sklepiku przez Halszkę kucharkę swoją, bom je przenaj- mował. Po tymże się męża doniosło, kiedy nie mógł z nią tego więcej czynić, po tym wyprowadził się do bursy, a jął ją bardzo bijać o gospodarstwo, iż je opuściła,
203 ȳ powÿadaÿacz ÿze korczaczka milvÿes ona sÿe / tego przala ze nÿe ÿ vzrawsi ÿz dla mnÿe cÿerpi ÿ namvld namv/ÿleh ÿa zebi semna precz ÿehala ona rzekla dobrze ÿedno mÿe nÿe:/opvsczaẏ ÿ hcÿaleh ÿa poȳacz sobÿe za zonę wÿehawsi„ ÿ vslisalem / ÿze sÿe moÿe zenÿe zaleczal gregier barwÿerz aÿa to vslisawsi nÿe / iehalem skrakowa alem czekal na kleparzv v klimkowe pvlczwa:/rti nÿedzÿele bo mȳal gregier wola zone moÿe poÿacz ÿ staralem / sÿe oto v przÿaciol abÿm ÿa mvgl mÿecz stÿm ze mȳe przẏwÿe:/dzẏano na ratvs krakowski ÿako mÿe zastano fÿ ÿest tez dobrowolnÿe wÿznal ȳze pozicÿl klimkowe rzezniczcze nakleparzv / v ktoreÿ mẏeskal 30 zlotih lÿdzbi polskÿe ktore odkazal gregierowi barwẏ/eerzowi ktore mv dlvzen 30 zostalef ȳ stim ssedl na / sand bozi et ets decolatvs / [g]
88
[s. 145a] beodem dieb orsvla rodem skrakowa zona slvbnac gregiera bawÿerza taz ýsta ors:/vla wÿznala dobrowolnÿe swÿ zli vczinek ktori popelnila stanisla:/ wem karczaczkÿem krawczem wten sposob zapamÿętawsi wÿari / malzenstwa swÿętego naprzvd wÿznala ȳze snÿm poczela opczowacz / wmÿesopvsti ite[m] wÿznala ÿeslÿ przistepv nÿemÿala do niego tedi przez / iego wlasną slvgę ktora tez wÿedzÿala o wsÿtkÿem ÿ poselstwo prz:/enasala zwodzacz ÿa ite[m] wÿznala taz orsvla dobrowolnÿe ÿze sÿe / tego nÿeslvsnego opczowania ÿ czvdzolostwa ÿela hodzacz do ÿego
204 i powiadając, iż Korczaczka miłujesz, ona się tego przała, że nie, i ujrzawszy, iż dla mnie cierpi, i namówiłech ją, żeby ze mną precz jechała. Ona rzekła: «Do- brze, jedno mię nie opuszczaj». I chciałech ja pojąć sobie za żonę, wyjechawszy. I usłyszałem, iż się mojej żonie zalecał Gregier barwierz, a ja to usłyszawszy, nie jechałem z Krakowa, alem czekał na Kleparzu u Klimkowej półczwarty niedzieli, bo miał Gregier wolę żonę moją pojąć i starałem się o to u przyjaciół, abym ją mógł mieć. Z tymże mnie przywiedziono na ratusz krakowski, jako mnie zasta- no”. I jest też dobrowolnie wyznał, iż pożyczył Klimkowej rzeźniczce na Kleparzu, u której mieszkał, 30 złotych liczby polskiej, które odkazał Gregierowi barwierzo- wi, które mu dłużen 30 został. I z tym szedł na sąd Boży. Et est decollatus.
88
3 VI 1564 Orszula z Krakowa, żona Gregiera, skazana na karę śmierci przez ścięcie za cudzo- łóstwo. [s. 145] Eodem die [3 VI]. Orszula rodem z Krakowa, żona ślubna Gregiera barwierza, taż ista Orszula wyznała dobrowolnie swy zły uczynek, który popełni- ła [ze] Stanisławem Korczaczkiem krawcem, w ten sposób zapamiętawszy wiary małżeństwa świętego. Naprzód wyznała, iż z nim poczęła obcować w mięsopusty [12–14 II]. Item wyznała, jeśli przystępu nie miała do niego, tedy przez jego włas- ną sługę, która też wiedziała o wszystkim i poselstwo przenaszała, zwodząc ją. Item wyznała taż Orszula dobrowolnie, iż się tego niesłusznego obcowania i cu- dzołóstwa jęła, chodząc do jego izdebki na górę z izby dolnej w nocy, a swoją żonę własną zamykał na wrzeciądz w komnacie. Item wyznała, iż ją prosiła taż Orszula swoją gospodynię, iżby tego nie przed kim nie powiadała, a ona jej też sama prosiła gospodyni, iżby ten głos puściła, jeśliby jej pytano, iż jechała precz, by się w tym nie dała znać, aby u niej mieszkała. I wyznała dobrowolnie, iż legała z nim jako mąż [z] żoną, aż do tego czasu i wzięto ją z nim na Kleparzu do ratusza krakowskiego z tym, jako ją zastali. To jest jej dobrowolne przed urzędem wyznanie, we wszystkim się zgadza z jego własnym dobrowolnie tego Korczaczka wyznaniem. I z tym szła na sąd Boży. Jest ścięta przed ratuszem.
205 89
actvm weczfartek przed trzemi krvlmi .1.5.6.5. / mihal rodem zgrębosowa wÿznal dobrowolnÿe swvÿ zlÿ vczinek / kthori vdzÿalal wÿawsi kÿ zloza ÿ vderzÿl tim ze kÿem kahni / skleparza od kthorego razv za razem niemvwila ÿ vmarla tak / ze tez tim ze kÿem ten ze mihal dal annie sewczowei ÿ trzeczÿe / skowrronkowe tez naimie annÿe kvrsorowe stim vstapil ÿ poÿma:/ni na zamek ÿ stim ÿesth zdani z takowÿm mordem ÿ por:/anienÿem tih to nÿewÿasth kthore są wÿsse opisani ÿ stÿm sedl / naząnd bozi et est decolatvs //
90
[s. 146a] stanislaw rodem zczaski sin iakvba macioha poddani kzÿędza / kÿowskÿego wÿznal dobrowolnie swoÿe zle vczinki ktore podzẏalal / ÿ wÿznal na iana bethkowskÿego ÿze mv brata zabil cÿoczonego / ȳ powÿedzial ten ze stanislaw ÿze go ẏan bethkowski namawÿal / wbaliczah mvwÿęczi mv podz semna zabÿewa sina wvÿtowego / tam ze zbalÿcz ÿ zabÿewa iednego albo stereh ÿ wÿznal ÿze / mÿal wola zabÿcz dzÿewke albo ÿe mÿal reke vcÿacz ÿ tęz / dzÿewke stlvktl sÿekiera a ta dzÿewka bela zbvdzýnskÿego mlÿ/na nieÿaka fl arzanka ÿ powÿedzÿal swoÿe towarzisthwo / zwolowÿcz dwa iednemv matis przezwiska mv nÿewÿe wsv:/kni sare hodzi a drvgiemv waczlaw ktoremv tez przezwẏ:/ska nÿewÿe dzÿka svknÿa nanim ÿ drvdzi dwa zawislÿa zra:/dzÿesowa zakazimÿerza ktorim przezwiska niewÿe ÿednemv / woÿcieh wczirwone svkni hodzi a temv czfartemv waczlaw / wsvkni sare abiwaÿa na vliczi wkazẏmÿerzv ÿdeczi do ska:/wini ÿ wÿznal tez na krawcza ktori mÿeska wrząscze / ÿmÿe iemv mihal mÿeska v sola ma karwadke podsita / Lÿssami modrą a drvga czarna podsita baranki bÿwa tez / rad na wandecÿe ÿ powÿedzÿal nanÿ ẏze bel vkradl dzÿesÿ:/ecz grzÿwÿen swoÿemv strÿowi wgrvÿczv ÿ dal mv stego / sterÿ zlote ite[m] wiznal ten ze stanislaw ÿze mvb mvwÿl / bedkowskÿem ÿ stimi towarzissimi wÿsse opisanimi wrzasÿ:/eczkÿem gaÿv ÿ smvwÿl sÿe zabÿcz mazelle bý go belÿ kendi / dostacz moglÿ ÿ powÿedzial na będkowskÿego ÿze doma /
206 89
4 I 1565 Zeznanie Michała z Gręboszowa skazanego na karę śmierci przez ścięcie za zabój- stwo Kachny z Kleparza oraz za pobicie kobiet. Actum we czwartek przed Trzema Królami 1565 [4 I]. Michał rodem z Gręboszowa wyznał dobrowolnie swój zły uczynek, który udziałał, wyjąwszy kij z łoża i uderzył tymże kijem Kachnę z Kleparza, od którego razu zarazem nie mówiła i umarła. Także też tymże kijem tenże Michał dał Annie Szewcowej i trzeciej Skowronkowej też na imię Annie Kursorowej. Z tym ustąpił i pojmany na zamek. I z tym jest zdany z takowym mordem i poranieniem tych to niewiast, które są wyżej opisane. I z tym szedł na sąd Boży. Et est decollatus.
90
[1565/6] Zeznanie Stanisława z Czaski skazanego na karę śmierci przez łamanie kołem za zbójnictwo. [s. 146] Stanisław rodem z Czaski, syn Jakuba Maciocha, poddany księdza Ki- jowskiego, wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał. I wyznał na Jana Będkowskiego, iż mu brata zabił ciotczonego, i powiedział tenże Stanisław, iż go Jan Będkowski namawiał w Balicach mówiący mu: „Pójdź ze mną, zabije- wa syna wójtowego tamże z Balic” i zabijewa jednego albo czterech. I wyznał, iż miał wolę zabić dziewkę albo jej miał rękę uciąć i tąż dziewkę stłukł siekierą, a ta dziewka była z Budzińskiego młyna, niejaka Flarzanka. I powiedział swoje towarzystwo z Wołowic dwa, jednemu Matys, przezwiska nie wie, w sukni sza- rej chodzi, a drugiemu Wacław, któremu też przezwiska nie wie, dzika suknia na nim. I drudzy dwa za Wisłą z Radziszowa za Kazimierzem, którym przezwiska nie wie, jednemu Wojciech, w czerwonej sukni chodzi, a temu czwartemu Wacław, w sukni szarej, a bywają na ulicy na Kazimierzu, idąc do Skawiny. I wyznał też na krawca, który mieszka w Rząsce, imię jemu Michał, mieszka u Sola, ma karwatkę podszytą lisami modrą, a drugą czarną podszytą baranki, bywa też rad na Wende- cie. I powiedział nań, iż był ukradł dziesięć grzywien swojemu stryjowi w Grójcu i dał mu z tego cztery złote. Item wyznał tenże Stanisław, iż mówił Będkowskie- mu i z tymi towarzyszami wyżej opisanymi w Rząsieczkim gaju i zmówił się za- bić Mazelę, by go byli kędy dostać mogli. Powiedział na Będkowskiego, iż doma
207 rzadka nocz kýedi niebiwa ÿ wÿznal dobrowolnÿe ÿze tez / mÿeli zabÿcz wvÿthowego sina zbalÿcz kendi bÿ go belÿ / podkalj ȳ wȳznal dobrowolnÿe ÿze mÿal snÿmÿ zbÿacz na / helmskÿem Lesÿe ÿ stȳmiz towarzissmÿ Lezal pod bÿelan//[s. 147c]ska skala spÿadkv przeslego na sobote czekaÿacz na kogo / bÿ belÿ trafÿcz moglÿ ÿ wÿznal tez dobrowolnÿe bendaczi / wgaÿv za czegÿelnÿa za przegorzalamÿ we wtorkw dzẏen / przesli kÿedi go poÿmano tedÿ wten dzÿen przed poÿmanÿem / zabili nÿewÿaste kąsek po wzescÿv slvncza ta nÿewȳasta na ten / czass mẏala kosik na rękv wktorim nÿebelo nÿcz ÿedno ranÿ:/tvh onÿ ÿa obskaczÿwssi zakrilÿa mÿedzi sobą cÿss towarzẏsse / ȳako wÿsse stoẏ ÿ zabÿl ÿa stimÿz towarzismÿ ÿako wȳsse stoÿ / ȳ zamordowawssÿ ÿa ÿ sÿelÿ snÿe doloman sari ÿ svknÿe / czÿrwona tam ze przinie wzÿelÿ steri albo 5 zlotih owa po:/wÿedzÿal nÿewÿe czo bo ÿescze bel snÿmÿ dzÿalv nÿebral ÿ wrzv/ cÿlÿ ÿa do wÿslÿ ȳ stim ranÿtvskÿem ktori bel wkosikv nanÿe / podwika stÿm ze ÿa vtopilÿ zatim ze ten stanislaw posedl do:/domv po kosvle ÿ wtẏm go poÿmano ÿ powẏedzÿal na bedko:/wskÿego ÿze przed nÿm mvwÿl ÿz ÿh mam mÿecz przisobÿe / od dwadzÿescÿa ÿedno ÿh ÿa nÿewÿem anÿ ÿh znam bo nȳeb:/elÿ ÿescze przimnÿe ÿ powÿedzÿal ten ze stanÿslaw ÿzebÿ sÿe / mv tak zdalo ÿze bȳ tez tam wtÿm towarzissthwe mÿelÿ bÿcz / zezwÿerzÿncza ieden albo sterzeÿ bo mÿ tak natrknal będkowski / ȳze tv maÿa bÿcz zezwÿerzincza kthorih sÿe nÿetrzeba bend:/zÿe bacz anÿ strzedz ÿ są dobrze swÿadomý ÿednom ÿh ÿa / ÿescze nȳewȳdzȳal anȳ ÿh znam ȳ wÿznal na bedkowskÿe:/go ÿze napÿerweÿ vderzÿl teÿ nÿewÿasti pospolv ȳ ÿ zlozem / rvsnȳcza wleb potim czi drvdzÿ ÿ vn sąm rzvcÿwssÿ / sÿe zamordowalÿ ÿ dowÿslÿ wrzvcÿlÿ iako wÿse stoÿ / ite[m] wÿznal ten ze stanislaw ÿze vkradl dwa konÿa rvsa:/ kowÿ slvzęczy v Lvrincza v kastalana v wloha aze v / grodna ÿ przedal ÿe warzawÿe za 13 zlotih mȳesczaninowȳ // [s. 148d] do groÿcza yte[m] wẏznal ÿze vkradl konÿae mẏkssi / svknÿe dzika ÿ shodzÿl ÿą sam ite[m] vkrad garnÿecz / masla wfi lÿpowÿczah lȳskowÿ ÿ przedal go za trzÿ / wÿerdvnki ite[m] slvzęczi v komorowskÿe vkradl ÿe svknÿe / saraf czarna przedalÿa za zloti na wandecȳe ite[m] vkradl / konÿa svsolowi sÿwego wrząscze ÿ przedal go za steri zlote / hlopv na drvdze ȳadęczi pod teczÿn ite[m] wýwÿodl bel krowe / zlÿskÿem komorowskÿe ÿ zabÿl ÿa lÿssek a skvre przedali a / mÿesso zÿedlÿ ite[m] vkradl skandolem barana zÿdowi wrząscze / zagrodnikÿem tam ze zraski ÿ snÿedlȳ go ÿ vkradl tez bel / kandol koze kasvbÿe ÿ ÿagnÿe ÿ snÿadl to wsÿtko ite[m] vkradl / v starcina wmazosv czfÿrtnÿe owssa hlopv zwozv ÿ skarmýl / ÿa konmÿ ite[m] vkradl bel wolv warsawÿe rzeznikowi zÿanem / ÿ zdrvgiem waczlawem przezwÿska ÿm nẏewÿe stawaÿa na / mÿkstacÿe warsawÿe ÿ przedalÿ go za trzÿ zlote do starcina / ianowÿ rzeznikowi ÿ rozdzÿelilÿ sÿe po zlotemv ite[m] kradl:/ÿssmÿ wrząscze czegosmÿ moglý dostacz kvri gęsÿ skadolem / ÿ solkowÿe tak wÿele bÿorą ÿ na polv wkopah atim solk:/vm iednemv stasek drvgÿemv krzisthoph ite[m] bvlka ten /
208 rzadka noc kiedy nie bywa, i wyznał dobrowolnie, iż też mieli zabić wójtowego syna z Balic, kędy by go byli spotkali. I wyznał dobrowolnie, iż miał z nimi zbijać na Chełmskim lesie. I z tymiż towarzyszami leżał pod Bielań[s. 147]ską Skałą z piątku przeszłego na sobotę, czekając, na kogo by byli trafi ć mogli. I wyznał też dobrowol- nie, będący w gaju za cegielnią za Przegorzałami, we wtorków dzień przeszli, kędy go pojmano, tedy w ten dzień przed pojmaniem zabili niewiastę kąsek po wzejściu słońca. Ta niewiasta natenczas miała koszyk na ręku, w którym nie było nic jedno rańtuch. Oni ją obskoczywszy, zakryli ją między sobą, ciż towarzysze jako wyżej stoi. I zabił ją z tymiż towarzyszami, jako wyżej stoi. I zamordowawszy ją, i zdjęli z niej dołoman szary i suknię czerwoną. Tamże przy niej wzięli cztery albo 5 zło- tych. Owa powiedział, nie wie co, bo jeszcze był z nimi działu nie brał. I wrzucili ją do Wisły i z tym rańtuszkiem, który był w koszyku, na niej podwika. Z tymże ją utopili. Za tymże ten Stanisław poszedł do domu po koszulę i w tym go pojmano. I powiedział na Będkowskiego, iż przed nim mówił, iż: „ich mam mieć przy sobie od dwadzieścia, jedno ich ja nie wiem ani ich znam, bo nie byli jeszcze przy mnie”. I powiedział tenże Stanisław, iżby się mu tak zdało, iżby też tam w tym towarzystwie mieli być ze Zwierzyńca jeden albo czterej, „bo mi tak natrknął Będ- kowski, iż tu mają być ze Zwierzyńca, których się nie trzeba będzie bać ani strzec. I są dobrze świadomi, jednom ich ja jeszcze nie widział ani ich znam”. I wyznał na Będkowskiego, iż napierwej uderzył tej niewiasty pospołu i ją złożem rusznicą w łeb, po tym ci drudzy i on sam rzuciwszy się, zamordowali i do Wisły wrzucili, jako wyżej stoi. Item wyznał tenże Stanisław, iż ukradł dwa konia Rusakowi, słu- żący u Lurincza u kasztelana u Włocha aż u Grodna. I przedał je w Warszawie za 13 złotych mieszczaninowi [s. 148] do Grójca. Item wyznał, iż ukradł Myksi suknię dziką i schodził ją sam. Item ukradł garniec masła w Filipowicach Liskowi i przedał go za trzy wiardunki. Item, służący u Komorowskiej, ukradł jej suknię szarą, czarną, przedał ją za złoty na Wandecie. Item ukradł konia Susołowi siwe- go w Rząsce i przedał go za cztery złote chłopu na drodze jadący pod Tęczyn. Item wywiódł był krowę z Liskiem Komorowskiej i zabił ją Lisek, a skórę przedali, a mięso zjedli. Item ukradł z Kandolem barana Żydowi w Rząsce [z] zagrodni- kiem tamże z Rząski i zjedli go. I ukradł też był Kandol kozę Kaszubie i jagnię, i zjadł to wszystko. Item ukradł u Starcina w Mazowszu czwiertnię owsa chłopu z wozu i skarmił ją końmi. Item ukradł był wołu [w] Warszawie rzeźnikowi z Ja- nem i z drugim Wacławem, przezwiska im nie wie, stawają na mikstacie [w] War- szawie. I przedali go za trzy złote do Starcina Janowi rzeźnikowi, i rozdzielili się po złotemu. Item kradliśmy w Rząsce, czegośmy mogli dostać: kury, gęsi z Kan- dolem. I Solkowie tak wiele biorą, i na polu w kopach. A tym Solkom jednemu Staszek, drugiemu Krzysztof. Item Bułka ten ukradł barana na polu przy Rajsku i zjedli go u niego w domu, i sam kradnie, kędy może. Item Leskowie z Przy- bysławic, jednemu Wojtek, drugiemu Janek, trzeciemu Kucik, wyłupali komorę w Przybysławicach. Będąc ja z nimi, pobraliśmy suknię, jedną czerwoną, drugą czarną, trzecią nie wie jaką, i przedali je ciż Leskowie na Wandecie, nie wie za co,
209 a stego wsȳthkýego nÿedalÿ ȳemv ÿ za / maslo ÿ za svknÿe ÿedno 14 grosi ÿ powȳedzÿal ÿze benda / tez v bendkowskÿego wrvcÿe bo ȳe spomÿnal bendkowski / bo są hlopi ręczni wÿelczi ite[m] vkradl zgregierem skozÿr:/ka kvri gesi ÿ zabȳl koze ȳ owcze komorasowi tam ze w // [s. 149g] rząscze ÿ przedal mýesso skvre nÿewẏe za czo ȳedno mv bel dal / stego 2 grosa ite[m] wÿznal ÿze bel vkradl wolv
210 a z tego wszystkiego nie dali jemu i za masło, i za suknie jedno 14 groszy. I po- wiedział, iż będą też u Będkowskiego w Rucie, bo je wspominał Będkowski, bo są chłopi zręczni wielcy. Item ukradł z Gregierem z Kozyrka kury, gęsi i zabił kozę i owcę Komorasowi tamże w [s. 149] Rząsce. I przedał mięso, skórę, nie wie za co, jedno mu był dał z tego 2 grosza. Item wyznał, iż był ukradł wołu u Olkusza chłopu, ale nie wie, jako go zowią. I przedał go za półtory grzywny w Chrzanowie towarzyszowi rzeźniczemu. Item ukradł krowę [w] Filipowicach Duskowi z Li- skiem i przedali ją byli za grzywnę w Rudnie wójtowi. Item ukradł w Piaskach u Skalbmierza konia z Wojciechem i przedał go za sześć złotych i za ort. Chłopu w Chrzanowie na Śląsku tenże chłop z Piasku, zowią go Wojtek, przezwiska mu nie wie, który mu konie wydawał i wydał mu dwa konia, jeden siwy, drugi cisawy, i przedał je w Chrzanowie za 12 złotych chłopu na Śląsk. I dał mu z tego 4 zło- tych, a sobie 4 ostawił i miał mu był więcej przywieść, tak że go nie słuchał. Item ukradł był z Tarhołkiem barana w Balicach, nie pamięta komu, i zjedli go. I ten Tarhołek kradnie, kędy może. Item też wyzwał na Mazallę oba bracia, jednemu Walek, a drugiemu Staś. Też biorą, kędy mogą, suknie, co się im trafi . I ukradł był z jednym Stasiem barana w Balicach, nie pamięta komu, i zjedli go. Item Janiczek brat Będkowskiego obiecał być przy nim. Item wyznał na Będkowskiego, iż ma dwór spalić Potockiemu albo wojewodzie lubelskiemu1 ale na pierwej karczmę czelną. Po tym, kiedy się ludzie zbieżą do karczmy, tedy ma dwór w Balicach spalić i powiedział na Będkowskiego, iż mają panu Hehlarowi wywieść parę wołów albo 4 cielców, czego będą mogli dostać w Brzoskwini. Jeśli nie będzie mógł dostać wołów, tedy mu mają gumno spalić w Brzoskwini. I powiedział na Będkowskiego, iż ma zabijać, kto się mu natrafi . Item ukradł też był uzdę żakowi w Rząsce i powiedział, iż „juże więcej nie wiem”. I powiedział, kiedy by mnie było nie uchwycono, tedy bym był to działał, co i drudzy oni, a tak już więcej nie wiem. Item powiedział, w których lesiech bywali. Na Rząsieckiem lesie [s. 150] w toboły koniec pszenicy przy górze, tam bywają. Item w Pradliskach, w Łączynodze między Szczyglicami a między Zabie- rzowem, tam jest chruścina idzie aże w Tęczyńskie, aże do Pszczyńskiego lasu, tam też bywają. Item na Bielańskim gaju pod Skałą Bielańską jeśliże je stamtąd wyżeną, pójdą aż w Czernichowski las. Item bywają w lesie Wołowskim, w lesie Raczyńskim, w lesie Chełmskim, w lesie Przegińskim około Liszek między zbo- żem, kędy bydło nie chadza, i wszędy, kędy to dzieci nie pasają między zbożem około Przegorzał w owych chruściech, owa kędy mogą usiąść, a za oni na jed- nym miejscu bywają. Bywają też w pastewniku pana wojewodzinim około jeziora u Przegorzał. Item bywają też na Wróżne. To jest jego prawdziwe wyznanie, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. I jest w koło wpleciony.
1 W latach 1561–1572 woj. lub. był Jan Firlej z Dąbrowicy (Spisy, woj. lub., nr 369, s. 57).
211 91
stalo sÿe wewtorek po swÿętim sczęsnim .A[nno]. .D[omini]. / .1.5.6.6. ivrek rodem ze wssi [a] lipnicze pvltori mille / od torvnia sin iana Lipniczkÿego a mathcze belib ÿest imÿe / iagnieska nieiaka dorpowska ten ze ivrek lipniczki dobrow/olnÿe wÿznal swoÿe zle vczinki kthore podzialal ÿ zeznal / ze zropczicz przȳehawssi do krakowa ÿ skracowa wÿehal / wdzÿen mlodzȳonkw prosto do pana iarosa troianowskÿego / mlodego sktorim tez mÿal przed tim nieiaka znaÿomoscz / wprvsȳeh ȳ wÿedzacz ÿz mÿal pan troianowski do prvss / zasÿe ÿehacz ÿ hcȳal snÿm wtowarzistwÿe ÿehacz spo/dzÿewaÿacz sÿe ÿz mÿal pÿeniadze zdomv ÿ tam go / mȳal wola vpatrziwssi czas zabÿcz bo snÿm mÿal wasni / a ÿakas panne pniowska gdzÿe mv przeskadzal stamtand / vdal sÿe kv piotrkowv dla tego ȳze mÿal powinowate/go wpiotrkowÿe a stamtand ȳc mÿal ÿehacz do prvs / ÿ zÿehal sÿe wprzedborzv spiotrem forthnerem slvzebni://[s. 151d]kÿem pana ivstowÿm tam poznawsi sÿe iehali wtowarzi./stwÿe do piotrkowa tam bendacz wpÿotrkowÿe postawil / konia swego v slvzebnika pana ivstowego folwarkv wv/ÿtowskÿem kthorego iemv na swoÿe strawÿe ten piotr ho:/ wal a sam sÿe bawÿl zÿakȳemsi ksÿędzem przikoscÿele / piotrkowskÿem bÿwal tez v tego piotra kÿlka razw ÿ tam / ÿadl svbke swoÿe piotrowi przedarz hcÿal kthora piotr / zaplacÿcz hcÿal ale sÿe mÿal snÿm onÿe wdrodze zgodzÿcz / ÿ zmvwili sÿe na zad ÿehacz ÿ sprzęgli sÿe wÿedni sanki / dwȳema cÿssawimi konmi ȳ na mawÿal tego piotra abÿ / ȳehali spiotrkowa noczą abÿ mogli zaiehacz do panÿe tro/ianowskÿe iednim czvgiem tam sÿe bendzÿewa mÿecz / dobrze nÿestrawiwa nÿcz ȳ nÿemogli wÿehacz wÿeczorem / azee rano wsobote iehali po sniadaniv przez stobniczę tam / ze wstobniczif przewrvczili ÿ iehali dale do przedborza pokar:/ mowali mÿal ÿvz tę intencia iego zabÿcz bo mv pÿenÿę/dzi nÿedostawalo ÿvz przed wlosczowa wÿehawsi zborv lipnicz:/skiemv belo zimno wnogi ÿ wisÿadl sanek bÿezacz za san:/kami wȳawsi nvz swego korda stilv hcȳal go przebÿcz / ale niemvgl czapki przerazicz ÿ vderzil go wsÿe nozem zar:/az spadl piotr sanek ÿ rzvcÿl sÿe do sabliczę ktora bella / na sankah piotr sÿe tez porwal poczal mv vcÿekacz rę/ koma sÿe brvnÿacz bo nȳemÿal zadnei brvnie ŷ vcÿal / mv prawa reke ten to lipniczki, ÿ bral sÿe nÿeboraczek / ten ze piotr przed sÿe kv sankvm do rvsnicze do teÿ mv / dedg nÿedopvscÿl syeklh go ona sablicza wglowę ÿ tak dlvgo / sobą hodzili az padl potim naziemi ÿ wolal prze bvg nÿe:/zabÿai na ostatek wzȳawssi rvsnicze ssanek ten ze lipniczki // [s. 152i] ÿ przestrzelil go ÿ zamordowawsi go zvl snÿego bvti albo sko:/rnie poczal ÿ pvnczohi zvwacz ale ȳz vslȳsal ze wozi skrzipẏa:/ lÿ rozvmÿeiacz ze kto nadÿezdzą odwÿvzl sanki na strone / do hoÿni stih wzÿal konia piotrowego ȳ swego osiodlal / wzÿal plascz brathfi czki pilsnamÿ zÿelonim
212 91
8 I 1566 Jurek Lipnicki z Lipnicy, syn Jana Lipnickiego i Agnieszki Dorpowskiej, skazany na karę śmierci przez łamanie kołem za zabójstwo Piotra Fortnera. Stało się we wtorek po Świętym Szczęsnym Anno Domini 1566 [8 I]. Jurek rodem ze wsi Lipnicy półtory mile od Torunia, syn Jana Lipnickiego, a matce jest imię Agnieszka, niejaka Dorpowska. Tenże Jurek Lipnicki dobrowolnie wy- znał swoje złe uczynki, które podziałał. I zeznał, że z Ropczyc przyjechawszy do Krakowa i z Krakowa wyjechał w dzień Młodzianków [28 XII] prosto do pana Jarosza Trojanowskiego młodego, z którym też miał przed tym niejaką znajomość w Prusiech. I wiedząc, iż miał pan Trojanowski do Prus zasię jechać i chciał z nim w towarzystwie jechać, spodziewając się, iż miał pieniądze z domu, i tam go miał wolą, upatrzywszy czas, zabić, bo z nim miał waśni o jakąś pannę Pniowską, gdzie mu przeszkadzał. Stamtąd udał się ku Piotrkowu dlatego, iż miał powinowatego w Piotrkowie, a stamtąd miał jechać do Prus. I zjechał się w Przedborzu z Piotrem Fortnerem, służebni[s. 151]kiem pana Justowym, tam poznawszy się, jechali w to- warzystwie do Piotrkowa. Tam będąc w Piotrkowie, postawił konia swego u słu- żebnika pana Justowego folwarku wójtowskim, którego jemu na swojej strawie ten Piotr chował, a sam się bawił z jakiemsi księdzem przy kościele piotrkowskim. By- wał też u tego Piotra kilka razów i tam jadł. Szubkę swoją Piotrowi przedać chciał, którą Piotr zapłacić chciał, ale się miał z nim o nią w drodze zgodzić. I zmówili się nazad jechać, i sprzęgli się w jedne sanki dwiema cisawymi końmi. I nama- wiał tego Piotra, aby jechali z Piotrkowa nocą, aby mogli zajechać do pani Troja- nowskiej jednym cugiem. „Tam się będziewa mieć dobrze, nie strawiwa nic”. I nie mogli wyjechać wieczorem, aż rano w sobotę jechali po śniadaniu przez Stopnicę. Tamże w Stopnicy przewrócili i jechali dalej do Przedborza. [Gdy] pokarmowali, miał już tę intencję jego zabić, bo mu pieniędzy nie dostawało, już przed Włosz- czową wyjechawszy z boru. Lipnickiemu było zimno w nogi i wysiadł [z] sanek, bieżąc za sankami. Wyjąwszy nóż [ze] swego korda, z tyłu chciał go przebić, ale nie mógł czapki przerazić. I uderzył go wsię nożem. Zaraz spadł Piotr [z] sanek. I rzucił się do szablicy, która była na sankach. Piotr się też porwał, począł mu uciekać, rękoma się broniąc, bo nie miał żadnej broni. I uciął mu prawą rękę ten to Lipnicki, i brał się nieboraczek tenże Piotr przed się ku sankom do rusznicy. Do tej mu nie dopuścił, siekł go oną szablicą w głowę i tak długo [z] sobą chodzili, aż padł po tym na ziemi i wołał: „Prze Bóg, nie zabijaj”. Na ostatek wziąwszy rusznicę z sanek tenże Lipnicki [s. 152] i przestrzelił go, i zamordowawszy go, zzuł z niego buty albo skórnie, począł i pończochy zzuwać, ale iż usłyszał, że wozy skrzypiały, rozumiejąc, że kto nadjeżdża, odwiózł sanki na stronę do choiny, z tych wziął konia Piotrowego i swego osiodłał. Wziął płaszcz bratwicki pilśniami, zielonym
213 svknem podsiti / sabliczę rvsnicze keÿher wktorim belo siedmnascie grosi pro:/ howniczke siodlo skornie mÿesek spÿeniądzmi wkthorim belo / pvlczfarta tolara ÿ tlvmoczek piotrw wktorim beli dwÿe / kossvli ieden sýr trzi kÿelbasi tam ze ÿ swe rzeczi iako de:/lia sara morawskÿego svkna zvpan sari tegvz svkna zvpan / brvnathni Lvnÿskiego svkna kosvl sescz etc. ÿ wzÿal wsanki / dwÿe slÿ konopne ÿ ine rzeczi ostawÿl whoÿnÿe wsÿadsi na / kvni drvgiego wÿodl na powodzȳe ȳ poȳehal prosto do pa/nÿe troÿanawskie wnoczi ÿ bel tam przez nocz, stamtand / ÿehal do panÿe harnÿczkie do harnicz wnÿedzÿele przẏehal na / swým konÿv do iendrzeiowa ÿ stanal wgospodzie v sakrzow:/skÿego, zẏendrzeiowa przȳehal wponÿedzialek kilka godzin / wnocz na kleparz stanal na sweÿ gospodzȳe v klimkowei / wewtorek ÿehal do dopczicz do zakrzowskÿego v ktorego / mÿal swoÿę rvsniczę ÿ delia wzastawÿe wtalarv ÿ wr:/vcÿl sÿe do crakowa jnÿe zastawsi goj ȳ przÿehal wesrode o piąte wnocz ÿ / mÿeskal przez czfartek wteÿ gospodzÿe czekaÿacz azbi przÿe:/hali slvdzi panie troianowskie sola stimi mÿal zaýehacz do / panie troÿanowskȳe wpiatek rano do mÿasta wsedl ÿ zafri/marczil swoÿę svbke na zvpanik czarni wktori sÿe przesacÿl / ȳ kvpil sobÿe czapke ȳ dal donie prziprawÿcz strvsÿe pÿe:/rze ŷ skoromv to mÿano wigotowacz mȳal zasÿe ÿehacz do / pana troÿanowskÿego tam stand przisedssi zmÿasta wsedl / do gospodi zaraz gospodini powȳedziala mȳ ȳ ostrzegla ze // [s. 153k] cȳe svkaýa hrvnÿ sÿe wtim wÿsedl hczacz do Lvsczba gdzÿe / panÿe troÿanowskÿe slvdzi stali atam go przed gospoda poÿ:/mano ÿ zostawÿl wgospodzÿe konia swego zbÿala gembą / cÿsawego sÿodlo ÿ rvsnicze sklvczem ktorego nÿeodeÿmvȳa / piotrowe kÿeher ÿ prohowniczka to przinȳm belo na paskv / którim sÿe opasal ostrogę ÿ rekawicze svkÿenne ÿ vzdę kri:/gowa ÿ powÿedzÿal tam ze wtim domv o kosvli v komorni:/czki nÿewÿel iako ȳa zową ktoreÿ ÿa dal pracz ÿ to ktemv. / powÿedzÿal ÿze tam stih rzeczi tak rvsniczę ktorą bela wpvz:/drze ȳ nÿczego nÿedarowal powÿadaÿacz ÿze tam to wsithko / wÿzbÿe wteÿ gospodzÿe na kolkah porząnd zostalo ȳ bvti ko:/wane to ÿest ȳego wÿznanÿe a nÿeinaczei ÿ stim sedl / na sąnd bozi ÿ ÿesth wkolo wplecÿon / a następuje litera zamazana; b wyraz skreślony; c wyraz skreślony; d numeracja oryginalna 139; e z napisane na literach ll; f b napisane na literze p; g wyraz skreślony; h wyraz poprawiony; i numeracja oryginalna 140; j–j nadpisane powyżej na interlinii; k numeracja oryginalna 141; l pierwsze e zamazane
214 suknem podszyty, szablicę, rusznicę, kejcher, w którym było siedemnaście groszy, prochowniczkę, siodło, skórnie, mieszek z pieniędzmi, w którym było półczwarta talara, i tłumoczek Piotrów, w którym były dwie koszule, jeden ser, trzy kiełbasy, tamże i swe rzeczy jako delię szarą morawskiego sukna, żupan szary tegoż suk- na, żupan brunatny luńskiego sukna, koszul sześć etc. I wziął w sanki dwie szły konopne i inne rzeczy ostawił w choinie. Wsiadłszy na koń, drugiego wiódł na powodzie i pojechał prosto do pani Trojanowskiej w nocy. I był tam przez noc. Stamtąd jechał do pani Harnickiej do Harnic. W niedzielę przyjechał na swym koniu do Jędrzejowa i stanął w gospodzie u Zakrzowskiego, z Jędrzejowa przy- jechał w poniedziałek kilka godzin w noc na Kleparz. Stanął na swej gospodzie u Klimkowej. We wtorek jechał do Dobczyc do Zakrzowskiego, u którego miał swoją rusznicę i delię w zastawie w talaru. I wrócił się do Krakowa, nie zastawszy go. I przyjechał we środę o piątej w noc i mieszkał przez czwartek w tej gospodzie, czekając, ażby przyjechali słudzy pani Trojanowskiej. Sola z tymi miał zajechać do pani Trojanowskiej. W piątek rano do miasta wszedł i zafrymarczył swoją szub- kę na żupanik czarny, w który się przesadził, i kupił sobie czapkę, i dał do niej przyprawić strusie pierze. I skoro mu to miano wygotować, miał zasię jechać do pana Trojanowskiego. Tam stąd przyszedłszy z miasta, wszedł do gospody. Zaraz gospodyni powiedziała mu i ostrzegła, że [s. 153] „Cię szukają. Chroń się!”. W tym wyszedł, chcąc do Lusczba, gdzie pani Trojanowskiej słudzy stali, a tam go przed gospodą pojmano. I zostawił w gospodzie konia swego z białą gębą cisawego, siod- ło i rusznicę z kluczem, którego nie odejmują, Piotrowy kejcher i prochowniczka, to przy nim było na pasku, którym się opasał, ostrogę i rękawice sukienne, i uzdę krygową. I powiedział tamże w tym domu o koszuli u komorniczki, nie wie, jako ją zowią, której ją dał prać. I to ku temu powiedział, iż tam z tych rzeczy tak rusz- nicę, która była w puzdrze, i niczego nie darował, powiadając, iż tam to wszystko w izbie w tej gospodzie na kołkach porząd zostało i buty kowane. To jest jego wyznanie, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. I jest w koło wpleciony.
215 92
actvm 14 dnÿa stÿjcznia rokv 1567 zamkv zdani / ian rodem sprosowÿcz sin nieiakie gierki wiznal dobro/wolnÿe swoÿe zle vczinki ktore podzialal ite[m] wÿznal / ÿze vkradl panv strzale sędziemv oswÿęcimskiemv sto / czirwonih zlotih ÿ tolarw dzÿewÿecz dziesiath ÿ ostawil / to v bvrmistrza wzawihoscie ite[m] tez vkradl 2 kvbki / pozlocÿste srebrne panv strzale tamze ÿe wzÿal pan bvrm:/ ÿstrz spani raÿczi ite[m] vkradl wlvblinie wegrodzie delia sara / paholkv ktorego niezna tamze to ostalo v bvrmistrza zawihoscie / ite[m] wÿznal ÿzego namawÿal nato woÿtasek krawczik rodem / sęndomÿerza ite[m] wisnal ÿze dal tolar stih pÿeniędzi sÿestrze / bvrmistrzowe tamze wzawihoscie ÿzego zwÿezienia wipvscila / ite[m] wiznal fvtro lisÿe gosfÿczkÿemv ÿ dal ÿe przedawacz / osmanowe ktora mȳeska naogrodnikah ÿ przedala ÿe zido/wi [a] prothfi czowi za 2 tolari ite[m] vkradl temvz gosfi cz:/kÿemv delia adamaskowa v ktore beli petlicze zle:/te ÿ zastawil ÿa v zida ktori mÿeska naslakowskÿe // [s. 154b] vliczi na rogv kendi apteka westerdziesci grosi ite[m] vkradl krzi/skowskiemv slvzebnikowi i m pana starosti sniatinskiego zvp/an zieloni bialim svknem podsiti ktori wzÿal ten cÿ bel / ite[m] vkradl temvz slvzebnikowi delia czarna lissi podsita ÿ / vbranie bÿale dwoÿe ÿ tlvmok blekithni ktori dal swoÿe / praczcze ktora tez pierala panv goslÿczskÿemv ite[m] vkradl / slvzebnikowi pana ciolkowemv delia sara zezlotimi petlicami / ÿ zastawil ÿa wtolarze v prethfi cza ite[m] vkradl azvke brv:/natna [c] temvz slvzebnikowi ÿ zastawil ÿa v zida prothfi cza / wedwv talarv ite[m] vkradl w dworze pana woÿewodi teczin:/skÿego gospodarzowi skrzinie Liske srebrna ÿ tolar ieden ÿ 4 / czirwone zlote ÿ grosi potroÿnÿh 15 ÿ pacÿerze koralowe ÿ / [d] przedal to
216 92
14 I 1567 Zeznanie Jana z Proszowic, syna Gierki, skazanego na karę śmierci przez powiesze- nie za wielokrotne kradzieże. Actum 14 dnia stycznia roku 1567 [14 I]. [Z] zamku zdany Jan rodem z Proszowic, syn niejakiej Gierki, wyznał dobro- wolnie swoje złe uczynki, które podziałał. Item wyznał, iż ukradł panu Strzale sędziemu oświęcimskiemu1 sto czerwonych złotych i talarów dziewięćdziesiąt i ostawił to u burmistrza w Zawichoście. Item też ukradł 2 kubki pozłociste srebr- ne panu Strzale, tamże je wziął pan burmistrz z pany rajce. Item ukradł w Lublinie we grodzie delię szarą pachołku, którego nie zna. Tamże to ostało u burmistrza [w] Zawichoście. Item wyznał, iż go namawiał na to Wojtaszek krawczyk rodem [z] Sandomierza. Item wyznał, iż dał talar z tych pieniędzy siostrze burmistrzowej tamże w Zawichoście, iż go z więzienia wypuściła. Item wyznał: [ukradł] futro lisie Goślickiemu i dał je przedawać Osmanowej, która mieszka na Ogrodnikach. I przedała je Żydowi Protfi czowi za 2 talary. Item ukradł temuż Goślickiemu de- lię adamaszkową, u której były petlice złote, i zastawił ją u Żyda, który mieszka na Sławkowskiej [s. 154] ulicy na rogu kędy apteka, we czterdzieści groszy. Item ukradł Krzyszkowskiemu, służebnikowi jegomości pana starosty śniatyńskiego, żupan zielony białym suknem podszyty, który wziął ten, czyj był. Item ukradł te- muż służebnikowi delię czarną lisy podszytą i ubranie białe dwoje, i tłumok błę- kitny, który dał swojej praczce, która też pierała panu Goślickiemu. Item ukradł służebnikowi pana Ciołkowemu delię szarą ze złotymi petlicami i zastawił ją w ta- larze u Protfi cza. Item ukradł hazukę brunatną temuż służebnikowi i zastawił ją u Żyda Protfi cza we dwu talaru. Item ukradł we dworze pana wojewody Tęczyń- skiego2 gospodarzowi skrzynię, łyżkę srebrną i talar jeden, i 4 czerwone złote, i groszy potrójnych 15, i pacierze koralowe i przedał to Abramowi Żydowi Długie- mu za 3 złote i za dwadzieścia groszy, a łyżkę za siedem dwadzieścia groszy. Item ukradł fl asz winnych 7 w cegielni i nalewkę cynową, i miednicę panu Szymonowi [ze] skarbu i przedał to za półczwarta złotego Żydowi w łojowej wadze. Item ukradł na Krupnikach płótna dwadzieścia i 4 łokcie i przedał je Żydowi, który ma brata w Stopnicy Izdraela. Item ukradł suknię na Biskupiu u farbierza dziką i przedał ją Stelmaszce na Kleparzu za złoty. Item ukradł na Zwierzyńcu nie- jakiej Banusiowej myckę aksamitną i konew cynową, i rańtuch. To zastawił we zło- tym u Stelmaszki na Długiej ulicy. Item powiedział na Adamka i na Drabika, iż mu złodziejstwa pomagali. Item ukradł dwie koszule na Podbrzeżu. Te sam schodził. Item ukradł u Prokopowej na Kleparzu żupan biały barchanem podszyty i arka- buz i przedał to wszystko Żydowi Protfi czowi za 40 groszy. Item ukradł sygnet zło- ty w Lublinie i przedał go temuż Żydowi za 2 talary. Item ukradł panu Szymonowi
217 trzi czeski male ÿ czfarta wÿelka ÿ przesci/ÿeradlo ÿ koldre tih zidw nÿezna ktorim przedal ÿdacz / nabrackÿe vlÿcÿ ite[m] vkradl sobolw pvlsiodma wilkw 4 / ÿ skvre risia krziskowskiemv to ÿest v zida dlvgiego // [s. 155i] abrama ite[m] v zida moÿzesa lizek 12 signeth ÿ lanczvsek ÿ / signecik niewÿelki to bel vkradl gosliczskÿemv to wÿznal / ÿ sam swą reką testamenth pÿsal ÿ stÿm sedl na sąnd / bozi et est svspensvs / a na lewym marginesie napisane prot/hfi cz; b numeracja oryginalna 142; c na lewym mar- ginesie napisane prot/hfi cz; d na lewym marginesie napisane abram / zid dl/vgi; e wyraz skreślony; f wyraz skreślony; g wyraz skreślony; h na lewym marginesie napisane prot/hfi cz; i numeracja oryginalna 143
93
a.A[nno]. D[omini]. 1.5.6.8.a / stalo sÿe wÿznanie dobrowolnę od iedndrzeia / mazvra kaczmarza bÿerkowskÿego kthori dobro=/wolnÿe zeznal ÿ bel rodem skonar ządąbrowÿa od / przitika sin kothw abelo to ÿego zeznanie dobrowol=/ne ÿego zlih vczinkw przed ÿh milosczÿa pani we=/wtorkw dzÿen octawe trzeh krvlw ktori ten ze / ÿendrzeÿ wÿznal dobrowolnÿe ÿze zabil mÿesczanina / znowego mÿastha rzeznika swoÿm woznicza woÿ/tkÿem ktori vnÿego slvzil 3 lata opvlnoczi wstaÿni / przedezniwi ze wtorkv na srodę ÿ wzÿal przinim / tento iendrzei mazvr dzÿesiecz grziwÿen pÿenÿędzÿ / ȳ dal themv woÿtkowi stih pÿenÿędzi 5 grziwien / ÿ wzÿal zniego svbke sara smvsami podsita ÿ sko=/rnie ktore bel podarl sam wnih hodzacz ÿ dal ÿe / podsiwacz drvgi raz sobÿe ktore są nazamkv ÿ kv/ rd ten wzÿal ÿego towarzis ÿ zawÿnawsÿ glowe / temv nÿeboscikowi wslomę ȳ wÿwÿezli go sami / sobą naiednokolv nagoscinÿecz wÿelkhi ÿ wÿznal / tez ÿze bel dal konÿa iednego swemv towarzi/sowi woÿtkowi a tego drvgiego przedal do kob=/ilnik lenartowi cÿęskÿemv za pvltori grziwni / a svbkę sam przedal wslvmnikah naiarmarkv // [s. 156b] za kopę hlopv ktorego nÿezna ati konÿe ktore / beli przinim wzÿęto nazamek ÿ powÿedzial ÿze ẏe / kvpil iednego v iana starosti bÿerkowskÿego za / pvlsiodmanasta zlotego drvgiego v maczÿka grodzo/ nowskÿego za sesnascÿe zlotih atrzeciego v mik/olaÿa fvlarza za sternascÿe zlotih
218 trzy czaszki małe i czwarta wielka, i prześcieradło, i kołdrę. Tych Żydów nie zna, którym przedał, idąc na Brackiej ulicy. Item ukradł sobolów półsiódma, wilków 4 i skórę rysią Krzyszkowskiemu, to jest u Żyda Długiego [s. 155] Abrama. Item u Żyda Mojżesza łyżek 12, sygnet i łańcuszek, i sygnecik niewielki. To był ukradł Goślickiemu. To wyznał i sam swą ręką testament pisał, i z tym szedł na sąd Boży. Et est suspensus.
1 Piotr Strzała z Sosnowic, sędzia ziemski zatorsko-oświęcimski (Spisy, woj. krak., nr 733, s. 153). 2 Stanisław Tęczyński był woj. krak. w latach 1555–1561 (Spisy, woj. krak., nr 404, s. 107).
93
12, 26 I 1568 Oskarżony Jędrzej Mazur z Konar, syn Urbana Kota, zeznaje przed sądem krakowskim swoje występki, w tym zabójstwa i kradzieże, po czym na kolejnej rozprawie ponawia i uzupełnia swoje zeznanie i zostaje skazany na karę śmierci przez łamanie kołem. Anno Domini 1568. Wtorków dzień [w] oktawę Trzech Królów [12 I]. Stało się wyznanie dobrowolne od Jędrzeja Mazura karczmarza birkowskiego, który dobrowolnie zeznał i był rodem z Konar za Dąbrowia od Przytyka, syn Ko- tów, a było to jego zeznanie dobrowolne jego złych uczynków przed ich miłością pany we wtorków dzień [w] oktawę Trzech Królów [12 I]. Który tenże Jędrzej wyznał dobrowolnie, iż zabił mieszczanina z Nowego Miasta rzeźnika [ze] swoim woźnicą Wojtkiem, który u niego służył 3 lata, o północy w stajni przede żniwy ze wtorku na środę. I wziął przy nim ten to Jędrzej Mazur dziesięć grzywien pie- niędzy, i dał temu Wojtkowi z tych pieniędzy 5 grzywien. I wziął z niego szubkę szarą smusami podszytą i skórnie, które był podarł, sam w nich chodząc, i dał je podszywać drugi raz sobie, które są na zamku, i kord ten wziął jego towarzysz. I zawinąwszy głowę temu nieboszczykowi w słomę, i wywieźli go sami [z] sobą na jednokołu na gościniec wielki. I wyznał też, iż był dał konia jednego swemu towa- rzyszowi Wojtkowi, a tego drugiego przedał do Kobylnik Lenartowi Ciężkiemu za półtora grzywny, a szubkę sam przedał w Słomnikach na jarmarku [s. 156] za kopę chłopu, którego nie zna, a te konie, które by były przy nim, wzięto na zamek. I powiedział, iż je kupił, jednego u Jana starosty birkowskiego za półsiedemnasta złotego, drugiego u Maćka Grodzonowskiego za szesnaście złotych, a trzeciego u Mikołaja Fularza za czternaście złotych.
219 ite[m] wÿznal ÿze / zabil dzÿewkę sam kÿem wÿesieni wsobote ktorą / sla goscÿnczem nÿosacz na sobÿe brzemÿaczko kto/ra bela wsvkni Czÿrwone ÿ wbrzemÿaczkv drvga / tez Czÿrwona svkna bvkowskÿego ktora przedal na / tandecÿe za trzi wÿerdvnki ÿ kosvlek sescz ktore po/wÿedzÿal rozdal kvharkvm swoÿm atę dzÿewkę / ostawil whrvscÿe ktorą po ranv zabil ite[m] wÿznal / ÿze groczczi slvdzi nÿewzÿęli przinim nÿcz ite[m] wÿz/nal ÿze zabil hlopcza wstaÿni zniÿakim kvra kto/ri bel zrawolowÿcz ÿ zabili go przed godi ȳest te/mv o pvlczfarta lata ÿ wzÿeli przinÿm sescz zlot/ÿh ÿ konia siwego ÿ pan onego hlopcza prziÿehal / ÿ pital o nÿm ÿ powÿedzieli ÿze vcÿekl ÿ zabiwsẏ / go ÿ showali go wprzekopÿe przed karczma na prze/ciw krzeczkowskÿemv zbozv ite[m] wẏznal natego kvra / ktori bel spana zÿelanskÿego wsÿ ÿze tez zabÿl / snÿm tego hlopcza ÿ wzÿawsi svkÿenki zniego ten / to kvra ÿ posedl precz ite[m] wÿznal ÿze dal ianowi / slankowskÿemv sternascie grzÿwÿen ÿzebÿ go brv/nil ite[m] wÿznal ÿze poziczal lalowi wmilawiczah
220 Item wyznał, iż zabił dziewkę sam kijem w jesieni w sobotę, która szła gościń- cem, niosąc na sobie brzemiączko, która była w sukni czerwonej i w brzemiączku, druga też czerwona [z] sukna bukowskiego, którą przedał na Tandecie za trzy wiardunki, i koszulek sześć, które, powiedział, rozdał kucharkom swoim, a tę dziewkę ostawił w chruście, którą po ranu zabił. Item wyznał, iż grodzcy słudzy nie wzięli przy nim nic. Item wyznał, iż zabił chłopca w stajni z niejakim Kurą, który był z Rawałowic, i zabili go przed Gody [25 XII], jest temu o półczwarta lata, i wzięli przy nim sześć złotych i konia siwego. I pan onego chłopca przyjechał, i py- tał o nim, i powiedzieli, iż uciekł. I zabiwszy go, i schowali go w przekopie przed karczmą naprzeciw Krzeczkowskiemu zbożu. Item wyznał na tego Kura, który był z pana Zielańskiego wsi, iż też zabił z nim tego chłopca i wziąwszy sukienki z nie- go ten to Kura, i poszedł precz. Item wyznał, iż dał Janowi Slankowskiemu czter- naście grzywien, iżby go bronił. Item wyznał, iż pożyczał Lalowi w Miławicach dwudziestu grzywien. Item wyznał, iż zabił pachołka [s. 157] we śpiączki siekierą w przedpołudnie, we żniwa jest temu trzy lata, za Birkowskim lasem przed Piot- rkowicami i wziął przy nim trzy wiardunki i suknię czarną, którą sam schodził, i buty, i sierp miał przy sobie. Item wyznał, iż zabił chłopca [w] Wawrzyszowie, któremu pasł we zbożu sąsiedzkiego, którego przezywano Jan Danilo. Item wyznał na tego Jana Kura, iż był ukradł dwa woły plebanowi w Czulicach. Item wyznał, iż zabił w Iłży dwu chłopu we zwadzie u Stanisława Goworka i uciekł był precz. Item wyznał, [że] idąc do Sieciechowa od Radomia, zabił pachołka w boru na gościń- cu z Mikołajem Kuligiem z Głogowa i wzięli przy nim sześć grzywien, a było to w jesieni. Item wyznał, iż zabił pachołka z tymże Kuligiem, idąc do Białaczowa na gościńcu, i wzięli przy nim osiem grzywien, i poszli od niego, nie schowawszy go, a było to o Świętym Stanisławie [8 V] po Wielkiej Nocy [30 III 1567]. Item wyznał, iż był uchwycił chłopa z Janem karczmarzem granicznym, któ- ry mieszka tamże u Birkowa o śródwieczerz, jest temu o trzy lata w jare żniwa. I chcieli go wiązać, i dał od siebie dwadzieścia grzywien pieniędzy, i podzielili się nimi, a ten chłop ich nie znał. Item wyznał, iż zabił z tymże Mikołajem chłopa, idąc do Skaryszewa, w chruście na gościńcu i wzięli przy nim dziewięć grzywien, a było to o śródwieczerz, i rozdzielili się z nimi, jest temu o trzydzieści lat. Item wyznał, iż był ukradł świerzubkę, idąc [s. 158] z Wiślicy na polu około Kłus cisa- wą łysą, która jeszcze jest u niego doma, a jest temu trzy lata. Item wyznał na Jana Kurę, iż był zabił chłopa u tego granicznego karczmarza we zwadzie i uciekł był precz. Item wyznał, iż zabił chłopa, który chciał u niego konia nająć z wieczora, i ostawił go, i kiedy było w nocy, powiedział mu: „Pójdę ja tam na gościniec, przeprowadzę cię”. Tamże go zabił i wziął przy nim 12 złotych, i tak go odszedł. Item powiedział o lochu w Birkowskim lesie, w środku lasu pod dębową kupą w świerczynie gęstej na dole, gdzie ich w tym to lochu, powiedział, ośmioro, które pomordował z tym to Janem granicznym. Item tamże też, powie- dział, pieniądze w garncu szklanym niedaleko pnia jest jako jama lisia, a ten pień jest, tak powiedział, albo świerkowy, albo modrzewiowy. Item wyznał, iż też jest
221 loh zgvmna ÿdzÿe aze podlankę pod wÿer/zbą wktorim lohv powÿedzial ÿze tam ÿesth zamordo=/wanih sescioro ktore pobil stanislawem ktori ÿesth / rodem skamienia bÿskvpÿego a temv stanislawowi / belo przezwisko gągalka sktorim pobil ÿ tam wtim / lohv są pohowali kthorih ÿesth sescz ite[m] wÿznal / ÿze ÿesth loh wdomv wewtvre komorze tamze loh / wglębÿa wpas oprawioni desczkami zewsÿthkih str=/vn ÿ zwÿerzhv desczkami przikriti ÿ ssatami nÿeko=/stownimi ite[m] wÿznal ÿze pobil wpÿeci lÿecÿeh // [s. 159g] stanislawem gągalka kÿedi vnÿego slvzil sescz kthorzi le=/zą wtimto lohv ÿdacz zgvmna ÿ przibithnosczi tegvz slvgi / zabil dwv kthorzi lezą tam wtim lohv wlesÿe atak powÿe/dzÿal ÿze ÿh zabil stimto stanislawem gągalką ÿ ktorzi lezą / przi karczmÿe sescz atam wlesÿe powÿedzial snÿm tez dwa / ktorzi leza wonim lesÿe wlohv atak ÿh ÿesth tam <ÿesth / tam> osm to ÿesth ÿego prawdzÿwe wÿznanÿe ÿ stÿm czo / ÿesth wÿznal dobrowolnÿe przed ẏh milosczÿa pani hcze ÿscz / na sąn bozi a to belo wewtorkw dzÿen octawe trzeh / krvlvw h.A[nno].d[omini].1.5.6.8.h / actvm feria tercia przed gromniczami tegvz rokv / tenze iendrzei mazvr kaczmarz zbÿerkowa rodem skonar / ządobrowÿa od przitika sÿn vrbana kotha ten wÿznal / swoÿe zle vczinki ktore podzialal swoÿm towarzistwem / ÿzei ÿ wÿznal dobrowolnÿe ÿze zabil tego mÿesczanina / znowego mÿastha zwoÿtkÿem ktori vniego slvzil trzÿ / lata ÿ wÿznal ÿze go zabili wstaÿni opvlnoczi przededzrw=/ÿami ze wtorkv na srodę ÿ zawinawsi mv glowę wslo=/mę ÿ wÿwÿezligo sami sobą naÿednokolv nagosczÿnÿecz / wÿelkhi ÿ wzÿeli przinim dzÿesÿecz grziwÿen pÿenÿędzi / ÿ dal temv woÿthkowi stego dzialv pÿecz grziwÿen / ÿ wzÿal znÿego svbkę sarą smvsami podsitą ktorą prze=/dal naiarmarkv wslomnikah za kopę hlopv kthorego nÿe=/ zną ÿ skornÿe kthorę zona tego nÿebosczika poznala vnie/go nanogah kthorę ostali nazamkv ÿ konÿa gnÿadego / ktorego tęz przedal zapvltori grziwni hlopv ktorego nÿezna // [s. 160j] ite[m] wÿznal ÿze zabÿl dzÿewkę sam kÿem kthorą sla / gosczinczem niosącz nasobÿe brzemÿaczko ktora bella / wsvkni Czÿrwonę a wbrzemÿaczkv bela svknÿa Czirwo=/na svkna bvkowskÿego ÿ przedal ÿa za trzÿ wÿerdvnki / nawandecÿe ÿ kossvlek sescz kthorę rozdal kvharkvm / swoÿm ite[m] wÿznal ÿze slvdzi groczczi nÿewzÿęli przinim / nÿcz ite[m] wÿznal ÿze zabÿl sam paholka wespÿaczki wez/nÿwa siekÿera zabÿerkowskÿem lassem przed piotrkow/ wÿczami ÿesth temv o trzi latha ÿ wzÿal przinim trzi / wÿerdvnki ÿ svknÿe czarna ÿ bvti ÿ sÿerp kthori / mÿal przisobÿe ite[m] wiznal ÿze zabil dwv paholkv / wezwadzÿe v stanislawa goworka ÿ vczÿekl nÿezÿe/dnawsÿ sÿe precz ite[m] wÿznal ÿdacz do sÿecÿehowa / zabil paholka wborv nagoscÿnczv zmikolaÿem kulig/ÿem zglogowa zlvpv ÿ wzÿeli przÿnim sescz grzÿwÿen / ÿ tak go odeslÿ zabÿwsi ite[m] odwolal kaczmarza po/granÿcznego ktorego bel powolal o swoÿę zonę ÿze mv / ÿa bel vbÿl stimze sedl na sąnd bozÿ ÿesth wkolo / wplecÿon / a–a nadpisane powyżej na interlinii, wyjustowane do środka; b numeracja oryginalna 144; c numeracja oryginalna 145; d drugie i nadpisane na interlinii powyżej; e litera skreślona; f nu- meracja oryginalna 146; g numeracja oryginalna 147; h–h napisane na interlinii, wyjustowane do środka; i wyraz skreślony; j numeracja oryginalna 148
222 loch z gumna, idzie aż pod łąkę pod wierzbą, w którym lochu, powiedział, iż tam jest zamordowanych sześcioro, które pobił [ze] Stanisławem, który jest rodem z Kamienia Biskupiego. A temu Stanisławowi było przezwisko Gągałka, z którym pobił, i tam w tym lochu są pochowani, których jest sześć. Item wyznał, iż jest loch w domu we wtórej komorze, tamże loch w głębia w pas oprawiony deszczkami ze wszystkich stron i z wierzchu deszczkami przykryty i szatami niekosztownymi. Item wyznał, iż pobił w pięciu leciech [s. 159] [ze] Stanisławem Gągałką, kiedy u niego służył, sześć, którzy leżą w tym to lochu, idąc z gumna, i przy bytności tegoż sługi zabił dwu, którzy leżą tam w tym lochu w lesie. A tak powiedział, iż ich zabił z tym to Stanisławem Gągałką, i którzy leżą przy karczmie sześć, a tam w lesie, powiedział, z nim też dwa, którzy leżą w onym lesie w lochu, a tak ich jest tam osiem. To jest jego prawdziwe wyznanie i z tym, co jest wyznał1 dobrowolnie przed ich miłością pany, chce iść na sąd Boży. A to było we wtorków dzień [w] oktawę Trzech Królów Anno Domini 1568 [12 I]. Actum feria tertia przed gromnicami tegoż roku [26 I 1568]. Tenże Jędrzej Mazur karczmarz z Birkowa rodem z Konar za Dąbrową od Przy- tyka, syn Urbana Kota, ten wyznał swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzystwem, i wyznał dobrowolnie, iż zabił tego mieszczanina z Nowego Miasta z Wojtkiem, który u niego służył trzy lata, i wyznał, iż go zabili w stajni o północy przede drzwiami ze wtorku na środę i zawinąwszy mu głowę w słomę, i wywieźli go sami [z] sobą na jednokołu na gościniec wielki, i wzięli przy nim dziesięć grzy- wien pieniędzy. I dał temu Wojtkowi z tego działu pięć grzywien, i wziął z niego szubkę szarą smusami podszytą, którą przedał na jarmarku w Słomnikach za kopę chłopu, którego nie zna, i skórnie, które żona tego nieboszczyka poznała u nie- go na nogach, którą ostali na zamku, i konia gniadego, którego też przedał za półtory grzywny chłopu, którego nie zna. [s. 160] Item wyznał, iż zabił dziewkę sam kijem, która szła gościńcem, niosąc na sobie brzemiączko, która była w sukni czerwonej, a w brzemiączku była suknia czerwona sukna bukowskiego i przedał ją za trzy wiardunki na Wendecie, i koszulek sześć, które rozdał kucharkom swoim. Item wyznał, iż słudzy grodzcy nie wzięli przy nim nic. Item wyznał, iż zabił sam pachołka we śpiączki we żniwa siekierą za Birkowskim lasem przed Piotrkowica- mi, jest temu o trzy lata, i wziął przy nim trzy wiardunki i suknię czarną, i buty, i sierp, który miał przy sobie. Item wyznał, iż zabił dwu pachołków we zwadzie u Stanisława Goworka i uciekł nie zjednawszy się precz. Item wyznał, [że] idąc do Sieciechowa, zabił pachołka w boru na gościńcu z Mikołajem Kuligiem z Głogo- wa. Z łupu i wzięli przy nim sześć grzywien, i tak go odeszli, zabiwszy. Item odwo- łał karczmarza pogranicznego, którego był powołał o swoją żonę, iż mu ją był ubił. Z tymże szedł na sąd Boży. Jest w koło wpleciony.
223 94
actvm feria sexta post festvm sancti stanislai / .A[nno].d[omini].1.5.6.8. fi liph rodem zlvczanowẏcz / sin woÿcieha gencza ÿest dobrowolnÿe wÿznal ÿze / zabil Lvkasa nÿeboscika znamowÿenia towarzisa swe/go kÿedi beli oba wespvlek sobą wgospodzÿe tedi sÿe / vskarzal tento iego towarzis krzÿwdi sfoÿe mv wÿę/czÿ mv mili bracÿe towarzisv mvÿ fi lipÿe prossą cÿe / pomsczÿ sÿe krzÿwdi moÿę bo mÿe vbÿl lvkas // [s. 161a] ÿ wÿsedl tento fi liph stimto swoÿm towarzisem zgosp:/odi ÿ vzral tego nÿebosczika lvkasa kÿedi sedl povlÿczi / ÿ rzekl tento fi liph temv nÿebosczikowi lvkasowi czemvs / ti vbÿl towarzisa bratha mego ÿ rzekl ten nÿebosczÿk / temvz fi lipowi ÿ cÿebÿebÿm bÿl kÿedibÿsmi bel wÿnien / zatim sÿe targneli nasÿe sÿekÿerkami ÿ vderzil ten / to fi liph tego nÿebosczika lvkasa siekÿerka wleb / aze padl tamze navlÿczi to ÿesth ÿego wÿznanÿe ÿ / stim sedl na sąnd bozi est decolatvs / a numeracja oryginalna 149
95
actv[m] feria sexta indie prezentacionis beate virginis / marie anno domini .1.5.6.7. [!] francisek kthori sÿe / mÿanowal wolskÿem klimkowni piekarki sin rodem / skrakowa, wÿznal
224 94
14 V 1568 Filip z Łuczanowic, syn Wojciecha Gencza, zostaje skazany na karę śmierci przez ścięcie za zabójstwo popełnione w zwadzie. Actum feria sexta post festum Sancti Stanislai Anno Domini 1568 [14 V]. Filip rodem z Łuczanowic, syn Wojciecha Gencza, jest dobrowolnie wyznał, iż zabił Łukasza nieboszczyka z namówienia towarzysza swego. Kiedy byli oba wespółek [z] sobą w gospodzie, tedy się uskarżał ten to jego towarzysz krzywdy swoje mówiący mu: „Miły bracie, towarzyszu mój Filipie, proszę cię, pomścij się krzywdy moje, bo mię ubił Łukasz”. [s. 161] I wyszedł ten to Filip z tym to swoim towarzyszem z gospody i ujrzał tego nieboszczyka Łukasza, kiedy szedł po ulicy. I rzekł ten to Filip temu nieboszczykowi Łukaszowi: „Czemuś ty ubił towarzysza, brata mego?”. I rzekł ten nieboszczyk temuż Filipowi: „I ciebie bym bił, kiedy byś mi był winien”. Za tym się targnęli na się siekierkami i uderzył ten to Filip tego nieboszczyka Łukasza siekierką w łeb, aże padł tamże na ulicy. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Est decolatus.
95
21 XI 1567 Franciszek Wolski z Krakowa skazany na karę śmierci przez ścięcie za zabójstwo, pobicia i wielokrotne napady, w tym dwukrotny nocny napad na ratusz w Krakowie. Actum feria sexta in die Praesentationis Beatae Virginis Mariae Anno Domini 1567 [!] [21 XI]. Franciszek, który się mianował Wolskim, Klimkówny piekarki syn, rodem z Kra- kowa, wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzy- stwem Janem Lutnistką rodem z Torunia. I przyszedłszy przed ratusz między ósmą a między dziewiątą godziną w nocy, i strzelił przed ratuszem u schodu na ganek na straż z rusznice, wziąwszy ją od chłopca swego. Po tymże strzeliwszy, wszedłszy na ganek ten to Franciszek z tym to Janem swoim towarzyszem, zdobytymi mieczami uderzył na straż, chcąc je pobić. I odjął ten to Franciszek cepy stróżowi jednemu i poranił trzech chłopów straży, która na ganku ratusznym była. Jednemu przebił ten to Franciszek twarz mieczem, sztychem drugiemu ręce i plecy potłukł, trzeciemu
225
226 w słabiznę podle brzucha na lewej stronie też zaś kijem aż do samej kości zakłuł tenże Franciszek. Ku wszystkiemu temu znał się i na swego towarzysza wszystko powiedział, [s. 162] co natenczas [ze] swym towarzyszem w nocy na ganku ratusz- nym działał. I by byli straże nie ustąpiły do ratusza, tedy by tam niektóre z nich byli pomordowali, albowiem insze towarzystwo około ratusza stali. Gdy obaczył, iż straż do ratusza ustąpiła, przyszedł po wtóre do ratusza z tymże swoim towarzyszem, wlokąc cepy żelazne za sobą po ganku. I przyszedłszy do drzwi ratusznych, woła- jąc: „Winidźcie, niecnotliwi katowie, nasieczem was”. Bijąc tenże Franciszek cepami żelaznymi we drzwi ratuszne tak bardzo, aż żelaza z cep opadały przy drzwiach ra- tusznych. Wyzywając czeladź miejską ratuszną i złorzecząc, i przyszedłszy do okna izdebnego, kędy czeladź siada, z tymiż cepami żelaznymi, które był odjął stróżowi, bił w błony, aż je wybił i potłukł. Item wyznał dobrowolnie ten to Franciszek, iż był przyszedł z umysłu czasu jednego po przemorku na ganek ratuszny też na straż. I uderzył na jednego stróża, na imię Piotr, i mało tego Piotra mieczem nie przebił, by go była insza straż nie ratowała. Tamże w ten czas miecz mu odjęli, od którego był uciekł precz. Któryż ten to Franciszek po tym pisał list ręką swą własną do pana Piotra Polaka, który natenczas był burmistrzem1. Ku któremu listowi i pisaniu jest się zeznał, iż ten list sam swą własną ręką pisał i ku temu gwałtowi, który na ratuszu czynił. Item wyznał dobrowolnie, iż był zastąpił w nocy panu Włodkowi, chcąc do zabić, i był natenczas pan podstarości krakowski i pan Włodek, kiedy stojąc przed pany, pana Włodka odpraszał, prosząc na dla Pana Boga pana Włodka, aby mu to odpuścił. Item wyznał, iż był [s. 163] zabił draba z rusznicy panu Górskiemu rotmistrzo- wi [w] Wilnie. Item powiedział, przed pany stojąc, ten to Franciszek trzęsnąwszy głową: „Bych to był wiedział, bych był miał być na to miejsce pojmany, na którem jest pojmany, byłoby ich tamże na placu kilka zostało”. Item dobrowolnie wyznał, przed pany stojąc, iż wiele inszego złego podział, bijąc, rąbiąc ludzi w nocy. I z tym idzie na on świat na sąd Boży. Jest ścięty.
1 Piotr Polak, burmistrz, rajca krak. w latach 1569–1572 (Spisy, Kraków, nr 104, s. 42–44).
227 96
Stalo sÿe wewthorek po swÿętim marcinie .1.5.6.9. / walenti slowik zamku zdani ktorisÿe mÿęnil bÿcz dabro:/wskÿm wÿznal dobrowolnÿe swoÿe zle vczinki kthorę podzÿalal / swoÿm thowarzistwem az woÿtkÿem ÿ zẏankÿema ite[m] tenze valenti dąbrowski wÿznal / dobrowolnÿe ÿze vkradl talerz srebrni wkÿezmarkv panv / [b] laskÿemv ÿ przedal go ÿaczkowi zidowi za pÿęcz zlotih ite[m] / ÿdącz skÿezmarkv odÿęli ÿego towarzistwo hlopv pÿecz / zlotih ÿ hcÿeligo zabÿcz ale prosil tento valenti abÿ go nÿe=/zabÿali ite[m] bendacz wkosẏczkah sthowarzistwem vkra/dli dwÿe parze bvtw ite[m] vkradl svknÿę blękithną karaz/ÿową swoÿm towarzistwem wminiczi ÿ przedal ÿą za / [c] grzÿwnę zidowi prothfi czowi ite[m] nabraczkÿe vlÿczi vkradl / swoÿm towarzistwem trzi kozvhi mÿędzi kthorimi bel ie:/den tvreczski ÿ przedali ÿe po dwadzÿescÿa 4 grose zidowi / prothfi czowi dite[m] nabraczskÿe vliczid / ite[m] / zÿelonego mvhaierv vkradl swoÿm towarzistwem / [e] 20 lokczi przedali go iaczkowi zidowi za zloti ieden item / vkradl bvthi safÿanowe v pana nÿemsti ÿ przedal ÿe zidowi // [s. 164f] [g] prothfi czowi za pvlthalarah ite[m] tenze valenti vkradl mvh/aÿerv stvkę stowarzisthwem ÿ przedal ÿa sam iaczkowi / zidowi za dwadzÿescÿa grosi ite[m] powÿedzÿal naswoÿe tow/arzistwo ÿze wÿlvpali koscÿol mÿędzi kosÿczkami a mÿędzi / vscÿem wkthorim koscÿele ÿego towarzistwo vkradl steri / kÿelihi spathinami ŷ krzizik srebrni ÿ powÿedzÿal ÿze to / [i] przedali salamonowi zidowi za dzÿesÿecz grzÿwÿen ÿ dalÿ / ÿemv stego dzÿalv grzŷwnę ite[m] powÿedzÿal czo kolwÿek / kradli to do iakvba protfi cza nosili ite[m] vkradl serweth / dwÿe v pana mÿecznika ÿ przedal ÿe zidowi stowarzistwem / zapvltalara ite[m] zerwal svknię czarną zwoza na sczepa/nskÿe vlÿczi ÿ przedal ÿa za 12 grosi ite[m] tenze valenti kt/horisÿe mÿenil bÿcz dąbrowskÿem wÿznal dobrowolnÿe ÿze / tez wÿedzẏal otim hlopẏe kthorego zabili nastrzelniczi ze zlo/ tego ÿ stim towarzistwem tenze zloti wespvlek przepili / ite[m] wyznal ÿze zabÿl stowarzistwem hlopa kramarza vko:/sÿcz ÿ wzÿęli odnÿego pvldzÿesÿęta zlotego jÿ da/li mv / stego / 4 zlotej ite[m] wÿznal tenze / walenti dabrowski ÿze zabili hlopa ÿego towarzÿstwo / przi kthorim tez sam bel ale nato zabÿanÿe nÿezwalal / dwÿe mÿli od sąncza sesczi zlotih sktorimi sÿe podz:/ÿelili a ÿemv dali stego dzẏalv grzÿwnę to ÿego wÿzna/nÿe ÿ stÿm sedl nasąnd bozi est svspensvs / a–a nadpisane powyżej na interlinii innym atramentem lub środkiem pisarskim; b na lewym marginesie tą samą ręką iac/zek; c na lewym marginesie tą samą ręką pro/thfý/cz; d–d skreślone; e na lewym marginesie tą samą ręką iac/zek; f numeracja oryginalna 152; g na lewym margine- sie tą samą ręką protfi cz; h pierwsze l napisane na literze t; i na lewym marginesie tą samą ręką salam/onowi; j dopisane na lewym marginesie, włączone za pomocą odnośnika #
228 96
15 XI 1569 Walenty Słowik nazywający się Dąbrowski skazany na karę śmierci przez powiesze- nie za zabójstwo, wielokrotne kradzieże i rozboje. Stało się we wtorek po Świętym Marcinie 1569 [15 XI]. Walenty Słowik [z] zamku zdany, który się mienił być Dąbrowskim, wy- znał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzystwem: z Wojtkiem i z Jankiem. Item tenże Walenty Dąbrowski wyznał dobrowolnie, iż ukradł talerz srebrny w Kieżmarku panu Łaskiemu i przedał go Jackowi Żydowi za pięć złotych. Item idąc z Kieżmarku, odjęli jego towarzystwo chłopu pięć zło- tych i chcieli go zabić, ale prosił ten to Walenty, aby go nie zabijali. Item będąc w Koszyczkach z towarzystwem, ukradli dwie parze butów. Item ukradł suknię błękitną karaziową [ze] swoim towarzystwem w Młynicy i przedał ją za grzywnę Żydowi Protfi czowi. Item na Brackiej ulicy ukradł [ze] swoim towarzystwem trzy kożuchy, między którymi był jeden turecki. I przedali je po dwadzieścia 4 grosze Żydowi Protfi czowi. Item zielonego muchajeru ukradł [ze] swoim towarzystwem 20 łokci. Przedali go Jackowi Żydowi za złoty jeden. Item ukradł buty safi anowe u pana Niemsty i przedał je Żydowi [s. 164] Protfi czowi za pół talara. Item tenże Walenty ukradł muchajeru sztukę z towarzystwem i przedał ją sam Jackowi Żydo- wi za dwadzieścia groszy. Item powiedział na swoje towarzystwo, iż wyłupali koś- ciół między Koszyczkami a między Ujściem, w którym kościele jego towarzystwo ukradło cztery kielichy z patynami i krzyżyk srebrny. I powiedział, iż to przedali Salomonowi Żydowi za dziesięć grzywien. I dali jemu z tego działu grzywnę. Item powiedział, [że] cokolwiek kradli, to do Jakuba Protfi cza nosili. Item ukradł ser- wet dwie u pana miecznika i przedał je Żydowi z towarzystwem za pół talara. Item zerwał suknię czarną z woza na Szczepańskiej ulicy i przedał ją za 12 groszy. Item tenże Walenty, który się mienił być Dąbrowskim, wyznał dobrowolnie, iż też wie- dział o tym chłopie, którego zabili na Strzelnicy za złotego i z tym towarzystwem tenże złoty wespółek przepili. Item wyznał, iż zabił z towarzystwem chłopa kra- marza u Koszyc i wzięli od niego półdziesiąta złotego i dali mu z tego 4 złote. Item wyznał tenże Walenty Dąbrowski, iż zabili chłopa jego towarzystwo, przy którym też sam był, ale na to zabijanie nie zwalał, dwie mile od Sącza. [Wzięli] sześć zło- tych, z którymi się podzielili, a jemu dali z tego działu grzywnę. To jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
229 97
eodem die ian rodem zetrzcÿanę sin glabw ktho/ri tez bel zamkv zdani wÿznal dobrowolnÿe swoÿe / zlę vczÿnki kthorę podzÿalal swoÿm towarzistwem / ite[m] wÿznal dobrowolnÿe ÿze vkradl dwÿe svbcze lÿsi / podsitą svkno nanih vterfi nowe ÿ przedal oboÿe za steri / zlote zidowi ite[m] wÿznal ÿze vkradl na vlÿczi swÿę://[s. 165a]tego iana wdowÿe zwozv recznikw nÿekraÿanih 30 kthorę / przedal za zloti fvrmanowi przed brvną slakowską / ite[m] wÿznal ÿze bel vkradl kvrd hlopv na vliczÿ swÿętego iana / ÿ przedal go hlopv na wÿes za dwadzÿescÿa grosi ite[m] vkradl / nÿemkÿnie kthora wbvdzÿe sÿedzi rękawÿcz osm par dzÿa=/ nÿh ÿ rzemÿennih 4 pari ÿ showalÿe alemvÿe vkradziano / ite[m] vkradl tez bel dwÿe svkmanie na vlÿczÿ slakowskÿe / narogv ÿ przedal iednę za 20 grosi drvgą za 15 grosi / ite[m] nasmolenskv vkradl dwÿe delÿe blękithnę slvzebnikowi / pana tarllowemvb lezęczi snÿm ÿ przedal ÿe iakÿemvs staro=/scÿe za trzi zlote ite[m] vkonwisara nagroczskÿe vlÿczi vkr=/adl kvrd ÿ svknÿę blekÿthną lvnýska sarim svknem / podsita ÿ przedalÿa mÿecznikowi v warstatv ÿdącz ÿ trzi / kosvle przedal za 20 grosi iednę drvgą za 15 grosi trzecÿa / za osm grosi ite[m] po wÿlamanÿv sklodi zdrvgÿmi zlodzÿeÿ=/mi tenze ianek wÿsse napisani wÿznal dobrowolnÿe ÿze lv=/dzȳom wÿele zlego podzÿalal ȳ skodi nẏemale swoÿm tho/warzÿstwem ite[m] wÿznal dobrowolnÿe ÿzesÿe smvwÿl / swoÿm towarzisem woÿtkÿem ÿscz do pÿwnÿcze pod / kamȳenÿczę krvpczinską ÿ ÿdącz wÿęli sÿerdzÿen zwo=/zv za panni marie kosciolem ÿ sedl tento ianek swoÿm tow/arzisem do pÿwnýcze ÿ zlamali 5 klotek v pÿwnicze ÿ wzÿ:/eli tam dwa wori korzenÿa zÿmbÿerem sczvkrem zmvska/tem sczinamonem ssafranem ÿ zarękawÿe panczerzowe ÿ / gwozdzikw worek ÿ krvbkę rvzÿnkw o czfarte godzinÿe / wnocz ite[m] wÿznal dobrowolnÿe ÿze bel wilvpal kram / stÿmze towarzÿsem tamze nÿedaleko teÿ pÿwnÿcze
230 97
15 XI 1569 Wyznanie Jana z Trzciany, syna Głąbów, skazanego na karę śmierci przez powiesze- nie za wielokrotne kradzieże. Eodem die [15 XI]. Jan rodem ze Trzciany, syn Głąbów, który też był [z] zamku zdany, wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towa- rzystwem. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł dwie szubcze lisy poszyte, sukno na nich uterfi nowe. I przedał oboje za cztery złote Żydowi. Item wyznał, iż ukradł na ulicy Świę[s. 165]tego Jana wdowie z wozu ręczników niekrajanych 30, które przedał za złoty furmanowi przed Broną Sławkowską. Item wyznał, iż był ukradł kord chłopu na ulicy Świętego Jana i przedał go chłopu na wieś za dwadzieścia groszy. Item ukradł Niemkinie, która w budzie siedzi, rękawic osiem par dzianych i rzemiennych 4 pary i schował je, ale mu je ukradziono. Item ukradł też był dwie sukmanie na ulicy Sławkowskiej na rogu i przedał jedną za 20 groszy, drugą za 15 groszy. Item na Smoleńsku ukradł dwie delie błękitne służebnikowi pana Tarło- wemu leżący z nim i przedał je jakiemuś staroście za trzy złote. Item u konwisarza na Grodzkiej ulicy ukradł kord i suknię błękitną luńską szarym suknem podszytą i przedał ją miecznikowi, u warsztatu idąc, i trzy koszule przedał: za 20 groszy jedną, drugą za 15 groszy, trzecią za osiem groszy. Item po wyłamaniu z kłody z drugimi złodziejami tenże Janek wyżej napisa- ny wyznał dobrowolnie, iż ludziom wiele złego podziałał i szkody niemałe [ze] swoim towarzystwem. Item wyznał dobrowolnie, iż się zmówił [ze] swoim to- warzyszem Wojtkiem iść do piwnicy pod kamienicę krupczyńską i idąc, wyję- li sierdziem z wozu za Panny Maryi kościołem i szedł ten to Janek [ze] swoim towarzyszem do piwnicy, i złamali 5 kłódek w piwnicy, i wzięli tam dwa wory korzenia z imbirem, z cukrem, z muszkatem, z cynamonem, z szafranem, i zarę- kawie pancerzowe, i gwoździków worek, i krubkę rodzynków o czwartej godzinie w noc. Item wyznał dobrowolnie, iż był wyłupał kram z tymże towarzyszem tamże niedaleko tej piwnicy [s. 166] po tejże stronie i wzięli tam 20 i czworo ksiąg, ale im je zasię ukradziono, a przedali sześcioro po 2 grosza, po 3. Item wyznał, iż był ukradł 14 czapek w jarmark z kramu i przedał je kramarzowi za złoty. Item wyznał też, iż odepchnął drąg u Marcina zegarmistrza u okna od kramu na uli- cy Grodzkiej podle kościoła Wszystkich Świętych i ukradli tam 2 bobry, które przedali kuśnierkom na Kleparzu za półszósta złotego jeden, drugi za półpięta złotego. Item wyznał, iż był tamże ukradł z tego kramu 50 ręczników cynowa- tych, które przedał na Garbarach za 50 groszy. Item z tegoż kramu ukradł sześć kubków cynowych, kłódek 12 i sznurki, które były zawinione w papierze. Kubki przedał na Garbarach po groszu, kłódki, sznurki przedał za 3 grosze, puzderko też od zegarka tam było i skarpetki. To był schował, ale poginęło. Item wyznał,
231 ÿze ssfl vczÿl possfi spÿerzin kendi / sÿe mvgl nagvrę werwacz ite[m] wÿznal ÿze vkradl / v maÿa svknÿe trzi ÿ przedal iednę za 20 grosi drv:/gą za zloti trzecÿa za osm grosi ite[m] vkradl napod:/elwÿv trzÿ kosvle mokrę ÿ przedal iednę za sescz gro:/si drvgą za osm grosi trzecÿa za pÿęcz grosi ite[m] wÿzn:/al dobrowolnÿe ÿze bel vkradl wÿarmark garczarzo:/wi wgospodzÿe trzÿ grziwni skaleti ÿ przegral ÿe / ite[m] wÿznal ÿze odpasal kvrd zesrebrem paholkv pÿa:/nemv wnoczi na vlÿczi mikolaÿskÿe ÿ bÿereth ÿ sv/knÿa snÿego sÿal przedal kvrd za grzywnę a bÿereth / za 20 grosi a svknÿe dal sobÿe przedzialacz est svspe/nsvsf / a numeracja oryginalna 153; b r napisane na literze b; c numeracja oryginalna 154; d wyraz nadpisany powyżej na interlinii; e wyraz napisany na lewym marginesie, włączony do tekstu za pomocą odnośnika #; f fragment wyjustowany do prawego marginesu
98
[s. 167a] beodem dieb / mikolaÿ zamkv zdani kthori sÿe mÿęnil bÿcz stv=/dzÿenskÿem rodem od krasnego stawv stvdzionek wÿznal / dobrowolnÿe swoÿe zlę vczinkï kthorę podzÿalal swoÿm / towarzistwem ite[m] wÿznal dobrowolnÿe ÿze wsedl wdom / do blaska krawcza ÿ namvwilmv zonę ÿzebÿ snÿm / zÿehala precz naczo taz zona blaskowa za ÿego nam:/ową przÿzwolila ite[m] tenze stvdzÿenski wÿznal kÿedÿ / ÿą ÿvz namvwẏl przÿehal swoÿm thowarzistwem / o czfarte godzÿnȳe wnocz tamze zwinasil ÿego maÿ:/ęthnoscz tento stvdzÿenski, ÿ wÿznal ÿze wzýal kocÿel / wŷelki zdenarem panew wÿelga pvlmÿsek czenowi / konew wÿelga czenową konew pvlgarnczową tlvmok / wÿelki ssatami drvgi tlvmok sposcÿelą skrzinkę wkt/htorę skrzÿncze wzÿal dwÿe lÿscze srebrnę ÿ pass sreb/rni kthori przedal stimi lÿskami zidowi za dzÿewÿecz / zlotih kthorego zida nÿezna ale wÿe sklep ÿego adrv:/gÿe lÿski ÿ gÿermak ÿ dwa obrvsi ẏ 4 talerze skr:/zÿnką wzÿęto ite[m] wÿznal ÿze nÿewÿe o ÿnih rzeczah / tilko powÿedzÿal ÿze prziblaskowę zenÿe svbka / czarną llÿssi podsita plascz podsiti iadamaskÿem / svkȳenka czarną tÿ wssÿthki rzeczi przẏnȳe zostali / wÿznal ÿzemv zawȳvzl zonę do fi lipowȳcz assfi lÿ:/powÿcz zawÿvzl ẏa doseczemina ÿ dal hlopv od fvri / kopę kvczemvsÿe wsÿthkÿemv tento mÿkolaÿ / stvdzÿnski przÿznal ÿ stÿm sedl na sąnd bozi / cet est svspensvsc // a numeracja oryginalna 155; b–b wyjustowane do środka; c–c wyjustowane do prawego margi- nesu
232 iż zwłóczył poszwy z pierzyn, kędy się mógł na górę wyrwać. Item wyznał, iż ukradł u Maja suknie trzy i przedał jedną za 20 groszy, drugą za złoty, trzecią za osiem groszy. Item ukradł na Podelwiu trzy koszule mokre i przedał jedną za sześć groszy, drugą za osiem groszy, trzecią za pięć groszy. Item wyznał dobrowolnie, iż był ukradł w jarmark garncarzowi w gospodzie trzy grzywny z kalety i przegrał je. Item wyznał, iż odpasał kord ze srebrem pachołku pijanemu w nocy na ulicy Mikołajskiej i beret, i suknię z niego zdjął. Przedał kord za grzywnę, a beret za 20 groszy, a suknię dał sobie przedziałać. Est suspensus.
98
15 XI 1569 Sprawa Mikołaja nazywającego się Studzieńskim ze Studzianek koło Krasnegosta- wu, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za kradzieże. [s. 167] Eodem die [15 XI]. Mikołaj [z] zamku zdany, który się mienił być Stu- dzieńskim, rodem od Krasnegostawu [ze] Studzianek, wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzystwem. Item wyznał dobrowolnie, iż szedł w dom do Błażka krawca i namówił mu żonę, iżby z nim zjechała precz. Na co taż żona Błażkowa za jego namową przyzwoliła. Item tenże Studzieński wyznał, kiedy ją już namówił, przyjechał [ze] swoim towarzystwem o czwartej godzinie w noc, tamże zwynosił jego majętność ten to Studzieński. I wyznał, iż wziął kocioł wielki z denarem, panew wielką, półmisek cynowy, konew wielką cynową, konew półgarncową, tłumok wielki z szatami, drugi tłumok z pościelą, skrzynkę, w której skrzynce wziął dwie łyżki srebrne i pas srebrny, który przedał z tymi łyżkami Żydowi za dziewięć złotych. Którego Żyda nie zna, ale wie sklep jego. A drugie łyżki i giermak, i dwa obrusy, i 4 talerze [ze] skrzynką wzięto. Item wyznał, iż nie wie o innych rzeczach, tylko powiedział, iż przy Błażkowej żonie szubkę czarną lisy podszytą, płaszcz podszyty adamaszkiem, sukienkę czarną. Te wszystkie rzeczy przy niej zostały. Wyznał, iż mu zawiózł żonę do Filipowic, a z Fi- lipowic zawiózł ją do Secemina i dał chłopu od fury kopę. Ku czemu się wszystkiemu ten to Mikołaj Studzieński przyznał i z tym szedł na sąd Boży. Et est suspensus.
233 99
[s. 168a] Stalo sÿe wewthorek przed qvÿethną / nÿedzÿela rokv .1.5.70 woÿcÿeh rodem skracÿcz / sin nowakw wÿznal dobrowolnÿe swoÿe zlę vczinki / kthore podzÿalal swoÿm thowarzisthwem ÿdzęczi zmo:/gili na swÿęti barthlomieÿ ite[m] vzral zidi sthowarzi:/ssthwem swoÿm kÿedi iehali zwvskÿem kv kamÿen:/ne karczmÿe ÿ vderzil nanÿe stÿmze swoÿm towa:/rzisthwem ÿ vcÿekli zidowie od wozv ÿ hlop od:/koni ÿ wzÿęli stego wozv káleth sescz albo dzÿe:/sÿęcz nÿepamÿeta wÿelẏe ÿ stiri skvri zamsowe ÿ / steri trąbki ktorę powÿedzÿal porzvcÿli a kalethi / poprzedali hlopvm do wssi po sesci grosi skvri dwÿe / przedali za zlothi atrzecÿa skvrę przedali zidowi za / 12 grosi ite[m] tenze woÿcÿeh powiprosenÿv zwÿęzÿ:/ enÿa drvgi raz zamkv zdani ÿest wÿele zlego / podzÿalal ÿ dobrowolnÿe wÿznal ÿze sedl swoÿm / towarzisem znÿeboscÿkÿem iankÿem ktori tez / ȳest testamenth iego wÿsse napisani ktorego ȳv/ze straczono ÿdeczi vlÿcza spitalska smvwÿl / sÿe stÿmzeto iankÿem ȳ wÿeli sẏerdzȳen zwozv / ÿ slÿ pod kamÿeniczę krupczinską ÿ polamalÿ / timto sÿerdzÿeniem pÿecz klothek vkramv od / pÿwnÿcze ÿ vkradl tam ten woÿcieh stimze nÿe/bosczikÿem iankÿem dwa wori korzenia zÿmbÿe:/rem sczinamonem zmvskatem ssafranem // [s. 169b] ÿ gwozdzÿkw worek ÿ zarekawÿe panczerzowe gwozdz=/ÿkw worek kthore bel showal mÿędzi drwa vpÿekarza / kthorę potim nalezÿano ite[m] tenze woÿcÿeh wÿznal dobro=/wolnÿe ÿze wilvpal drvgi kram stimze iankÿem swoÿm / towarzisem tÿmze sÿerdzieniem tamze nÿedaleko odte:/go kramv poteÿze stronie ÿ vkradli tam 20 kzÿazek / ÿ zanÿeslÿe natakowę mieÿscze gdzÿe ÿe ÿm potim vk:/adzÿano ite[m] wÿznal ÿze wilvpal kram stimze nÿebo/sczÿkiem iankiem vzegarmistrza na vlÿczi groczskÿe / ÿ vkradli tam 2 bobri ÿ przedaliÿe nakleparzv ieden za / 5 zlotih drvgiego za 4 zlote tamze wtim kramÿe pok:/radl reczniki czenowate ktorih nÿewÿe wÿele belo / ÿ dal mv ianek nÿeboscÿk iego towarzis stego dzÿal / ale nÿepamÿęta wÿele adrvgi dzÿal odbobrw ktorę / przedal dalmu ianek nÿeboscÿk 4 zlote ite[m] tamze wt:/ȳm kramÿe vkradl tenze woÿcȳeh stimze iankÿem / nÿebosczikiem 5 kvbkw czenowÿh ktore powÿedzÿal / ÿze ÿe nÿebosczik ianek przedal nagarbarzoh nÿewÿe za / czo ÿ pvzderko tez tam vkradli od zegarka wtÿze / kramÿe ÿ skarpetki plvcÿenne hvstke sczarnÿm sÿc=/ zÿem ktorą sam znosil ÿ snvrki vwÿnione wpapÿ=/erze ÿ nÿcÿ 2 mothki klotek 12 ÿ paski węgierskÿe tez / tam beli vkradli snvrki nÿeboscÿk przedal pod krzizem / aklothki nÿewÿe poczemv przedal tenze ianek nÿebo=/sczik iego towarzis to ÿesth ÿego wÿznanÿe ÿ stým / sedl na sąnd bozi est svsspensvs // a paginacja oryginalna 156; b paginacja oryginalna 157
234 99
14 III 1570 Wojciech z Kroczyc, syn Nowaków, skazany na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne włamania i kradzieże w kramach miejskich. [s. 168] Stało się we wtorek przed Kwietną Niedzielą roku 1570 [14 III]. Woj- ciech rodem z Kroczyc, syn Nowaków, wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzystwem, idący z Mogiły na Święty Bartłomiej [24 VIII]. Item ujrzał Żydy z towarzystwem swoim, kiedy jechali z wózkiem ku kamiennej karczmie, i uderzył na nie z tymże swoim towarzystwem, i uciekli Ży- dowie od wozu i chłop od koni. I wzięli z tego wozu kalet sześć albo dziesięć, nie pamięta wiele, i cztery skóry zamszowe, i cztery trąbki, które, powiedział, porzucili, a kalety poprzedali chłopom do wsi po sześć groszy, skóry dwie przedali za złoty, a trzecią skórę przedali Żydowi za 12 groszy. Item tenże Wojciech po wyproszeniu z więzienia drugi raz [z] zamku zdany jest wiele złego podziałał. I dobrowolnie wyznał, iż szedł [ze] swoim towarzyszem nieboszczykiem Jankiem, który też jest testament jego wyżej napisany1, którego już stracono, idący ulicą Szpitalską zmówił się z tymże to Jankiem i wyjęli sierdzień z wozu, i szli pod kamienicę krupczyńską, i połamali tym to sierdzieniem pięć kłódek u kramu od piwnicy i ukradł tam ten Wojciech z tymże nieboszczykiem Jankiem dwa wory korzenia z imbirem, z cyna- monem, z muszkatem, z szafranem [s. 169] i gwoździków worek, i zarękawie pan- cerzowe, gwoździków worek, które był schował między drwa u piekarza, które po tym naleziono. Item tenże Wojciech wyznał dobrowolnie, iż wyłupał drugi kram z tymże Jankiem swoim towarzyszem tymże sierdzieniem tamże niedaleko od tego kramu po tejże stronie i ukradli tam 20 książek, i zanieśli je na takowe miejsce, gdzie je im po tym ukradziono. Item wyznał, iż wyłupał kram z tymże nieboszczy- kiem Jankiem u zegarmistrza na ulicy Grodzkiej i ukradli tam 2 bobry, i przedali je na Kleparzu, jeden za 5 złotych, drugiego za 4 złote. Tamże w tym kramie pokradł ręczniki cynowate, których nie wie, wiele było, i dał mu Janek nieboszczyk jego to- warzysz z tego dział, ale nie pamięta wiele, a drugi dział od bobrów, które przedał, dał mu Janek nieboszczyk 4 złote. Item tamże w tym kramie ukradł tenże Wojciech z tymże Jankiem nieboszczykiem 5 kubków cynowych, które powiedział, iż je nie- boszczyk Janek przedał na Garbarach, nie wie za co, i puzderko też tam ukradli od zegarka w tymże kramie, i skarpetki płócienne, chustkę z czarnym szyciem, którą sam znosił, i sznurki uwinione w papierze, i nici 2 motki, kłódek 12, i paski węgier- skie też tam byli ukradli. Sznurki nieboszczyk przedał pod Krzyżem, a kłódki, nie wie po czemu, przedał tenże Janek nieboszczyk, jego towarzysz. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
1 Zob. zapiskę nr 98.
235 100
[s. 170a] eodem die stanislaw kthori sÿe mÿenil bẏcz / piotrowskÿem kthoritez bel zamkv zdani wÿznal do:/browolnÿe swoÿe zle vczinki kthorę podzÿalal ite[m] wẏz/ nal dobrowolnÿe ÿze bel wlazl dopȳwnÿcze wdvm pa/nÿe kvrnÿczskÿe ȳ pokradl tam czenę ktorą potým / zrathvsa wrvcząno alego belo vprosano zwÿezÿenẏa / wȳznal dobrowolnÿe ÿze bel konia vkradl hizÿe iakv/bowi splesowa ÿ przedal go za 4 zlote ite[m] wÿznal / ÿze vkradl konia nalancze vkamÿenne karczmi / ktorego przedal pvdlowi do prokocÿna ridzego za / 5 zlotih ÿescze mv zan nẏcz niedano ite[m] konia / vkradl panv swemv panv markoczskiemv pocztow:/ego ktorego przedal za 30 tolarw vsendomÿerza / ite[m] wÿznal ÿze vkradl 6 koni vnowego mÿastha / wewssi ite[m] vkradl konÿa panv gnȳewosowi vsendom:/ȳerza nalancze glinÿastego ite[m] vkradl konia v pola:/ncza wewssi ite[m] wÿznal dobrowolnÿe ÿze vkradl ko/nýa brvdnego vpana dębÿenskÿego wssi vkazÿmÿerze / ite[m] wÿznal ȳze vkradl konÿa vskarmÿerza ite[m] wÿz/nal ȳze vkradl konẏa sÿwego walaha wplesowÿe / ÿ przedal go za 9 zlotih ite[m] tenze stanislaw pȳo:/trowski dobrowolnÿe wÿznal ÿze nȳepamÿęta / kendi drvgÿe konÿe kradl to ÿest ÿego praw:/dzẏwe wÿznanie anÿe ÿnaczeÿ ÿ stim sedl na / sąn bozi est svsspensvs // a paginacja oryginalna 158
101
[s. 171a] actvm in vilia sancti iohani babtiste feria / sexta wÿznanÿe iana sokolowskÿego tkaczika sina / vrbana przisowskÿego rodem zbitomÿa matkę mÿal / margorzente wÿznal dobrowolnÿe ze ÿvz ÿest 5 / lath ÿako poczal krascz ÿ wÿznal swoÿe towarzis/stwo snÿm bendacze ÿednego matisa gvrnika dr:/vgÿego kasvba trzeci iendrzei baran ite[m] vkradli / kolpak aksamÿtni zasolnim skladem wkamieniczi / podsiti ite[m] 2 plascza ieden czarni drvgi sari ite[m] sie:/kÿerkę svkienkę czego mvgl dostacz fvrmanowi / zwozv czego mvgl dostacz to vkradl ite[m] zvpÿczę / vkradl morawskÿego svkna czerwoną navlÿczi mÿk:/olaÿskÿe
236 100
14 III 1570 Wyznanie Stanisława nazywającego się Piotrowskim skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże koni i inne występki. [s. 170] Eodem die [14 III]. Stanisław, który się mienił być Piotrowskim, który też był [z] zamku zdany, wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał. Item wyznał dobrowolnie, iż był wlazł do piwnicy w dom pani Kurnickiej i po- kradł tam cynę, którą po tym z ratusza wrócono, ale go było uproszono z więzie- nia. Wyznał dobrowolnie, iż był konia ukradł Hizie Jakubowi z Pleszowa i przedał go za 4 złote. Item wyznał, iż ukradł konia na łące u kamiennej karczmy, którego przedał Pudlowi do Prokocimia, rydzego za 5 złotych. Jeszcze mu zań nic nie dano. Item konia ukradł panu swemu, panu Markockiemu, pocztowego, którego przedał za 30 talarów u Sandomierza. Item wyznał, iż ukradł 6 koni u Nowego Miasta we wsi. Item ukradł konia panu Gniewoszowi u Sandomierza na łące gli- niastego. Item ukradł konia u Połańca we wsi. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł konia brudnego u pana Dębieńskiego wsi u Kazimierza. Item wyznał, iż ukradł konia u Skalbmierza. Item wyznał, iż ukradł konia siwego wałacha w Pleszowie i przedał go za 9 złotych. Item tenże Stanisław Piotrowski dobrowolnie wyznał, iż nie pamięta, kędy drugie konie kradł. To jest jego prawdziwe wyznanie, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
101
21 VI [1570] Zeznanie oskarżonego Jana Sokołowskiego z Bytomia, syna Urbana Przyszowskiego. [s. 171] Actum in vigilia Sancti Ioanni Baptistae feria sexta [21 VI]. Wyznanie Jana Sokołowskiego tkaczyka, syna Urbana Przyszowskiego, rodem z Bytomia, matkę miał Małgorzatę. Wyznał dobrowolnie, że już jest 5 lat, jako począł kraść, i wyznał swoje towarzystwo z nim będące: jednego Matysa Górnika, drugiego Kaszuba, trzeci Jędrzej Baran. Item ukradli kołpak aksamitny za solnym składem w kamienicy podszyty. Item 2 płaszcze, jeden czarny, drugi szary. Item siekierkę, sukienkę, czego mógł dostać, furmanowi z wozu. Czego mógł dostać, to ukradł. Item żupicę ukradł morawskiego sukna czerwoną na ulicy Mikołajskiej
237 v wÿkariow ite[m] sarą svbkę barani podsita / nagolębÿe vlÿcÿ czo go bel dal baran onÿe wsadzicz / ite[m] na groczskÿe vlÿczi vkradl svbkę kroliki pod:/sitą vkvlczinę pÿekarki ktorą przedal vzida prot./hfi cza [b] kozakowi iakvbowi ktorą przedal za tolar ÿ / za osm grosi ite[m] vkradl svbkę nakleparzv wrinkv / vkasvbinę ite[m] giermak kroliki podsiti vkradl ktori / tez przedal timze zidom vprotfi cza za 40 grosi item / lethnik forstatowi vkradl nakleparzv vprokopowe / ktori przedal marianowi zidowi za kopę na artawskÿem / ite[m] vkradl zvpiczę losÿa ÿ dwÿe kamẏzelle plvcÿennę / na vlÿczi iana swÿętego oboȳe przedal temvz zidowi // [s. 172c] lethnik ÿ skvrę za 3 zlote ite[m] vkradl lethnik / na vlÿczi swÿetego iana ÿ kozvh lissi to oboÿe prze:/dal za sescz zlotih ite[m] vkradl zvpÿczę iadamask:/ową dzika ÿ przedal temvz zidowi zatiz pȳenÿadzę / ite[m] vkradl 2 zvpÿcÿ plvcẏennę yte[m] vkradl pÿr/esscẏonek zwaczkÿem nakleparzv totez temvz zido/wi przedal na artavskÿem za zloti ite[m] vkradl gier:/mak vpÿekarza ktorih przedal wmÿeÿskẏh staÿnÿ:/ah za grziwnę za 4 grose ite[m] vkradl Czapkę kvnÿa / stize pȳekarzowi zgiermakiem ite[m] vkradl zvpicze / na vlÿcÿ spitalskȳe v rzeznika ktorą przedal ien/drzeiowi saÿdakowi za ieden zloti ite[m] vkradl sadlo / hlopv nawozÿe ktore przedal za 9 grosi nakazmȳe:/rzv ite[m] tenze tez gvrnik iego towarzis vkradl cza:/pkę vzida ktora przedal czvdne stasiowe za 18 gr[osi] / ite[m] vkradl czapke aksamȳthna podsitha vpana fo:/ltina krokiera ktorą przedal ÿadwidze natandecÿe / za trzi wÿerdvnki / a paginacja oryginalna 159; b na lewym marginesie tą samą ręką x pro/tfi cz; c paginacja ory- ginalna 160
102
E[o]dem die marcin rodem skrakowa sin gębskÿ:/ego mÿkstathnika wÿznal tenze marcin slvzęcÿ pa:/nv swemv panv ivrkowi lambohowi kradl dobro:/wolnÿe pȳenÿądze klvczem othfẏeraÿacz do ÿzdeb:/ki pÿerwsi raz wzÿal klvcz o czwarte godzÿnÿe / wnocz ÿ sedl nagvre do drvgie ÿzdebki zonÿm / klvczem ȳ othforzil drzwi do ÿzbi ÿ sedl do skr:/zinÿe ktorą bela othforzoną ÿ wzÿal zworkv // [s. 173a] garsczÿa dwa razi nÿewÿe wÿele belo ÿ wsÿpal ÿe do:/kalethi ÿ sedlb lezecz na dvl wstawssi wzaran ÿ wsipal ÿe / do kropki ÿ showal ÿe do tvnki mÿędzi sol ÿ wÿznal / ÿze ÿ po wtvrę tak dzÿalal ÿ trzecÿ raz wzÿawssi / takÿez klvcz ÿ sedl ȳ odemnknal do ÿzdebki takÿez / nabral ÿ takȳez pohowal ÿako ÿ pÿerweÿ czwarthi / raz
238 u wikariów1. Item szarą szubkę barany podszytą na Gołębiej ulicy, co go był dał Baran o nie wsadzić. Item na Grodzkiej ulicy ukradł szubkę króliki podszytą u Kulczyny piekarki, którą przedał u Żyda Protfi cza Kozakowi Jakubowi, którą przedał za talar i za osiem groszy. Item ukradł szubkę na Kleparzu w rynku u Ka- szubiny. Item giermak króliki podszyty ukradł, który też przedał tymże Żydom u Protfi cza za 40 groszy. Item letnik forstatowy ukradł na Kleparzu u Prokopowej, który przedał Marianowi Żydowi za kopę na Artawskiem. Item ukradł żupicę ło- sią i dwie kamizele płócienne na ulicy Jana Świętego. Oboje przedał temuż Ży- dowi, [s. 172] letnik i skórę za 3 złote. Item ukradł letnik na ulicy Świętego Jana i kożuch lisi. To oboje przedał za sześć złotych. Item ukradł żupicę adamaszkową dziką i przedał temuż Żydowi za też pieniądze. Item ukradł 2 żupice płócienne. Item ukradł pierścionek z wackiem na Kleparzu, to też temuż Żydowi przedał na Artawskiem za złoty. Item ukradł giermak u piekarza, który przedał w miej- skich stajniach za grzywnę za 4 grosze. Item ukradł czapkę kunią Stize piekarzowi z giermakiem. Item ukradł żupicę na ulicy Szpitalskiej u rzeźnika, którą przedał Jędrzejowi Sajdakowi za jeden złoty. Item ukradł sadło chłopu na wozie, które przedał za 9 groszy na Kazimierzu. Item tenże też Górnik jego towarzysz ukradł czapkę u Żyda, którą przedał Czudnej Stasiowej za 18 groszy. Item ukradł czapkę aksamitną podszytą u pana Foltyna Krokiera, którą przedał Jadwidze na Tandecie za trzy wiardunki.
1 Wikariusze kościoła Najświętszej Panny Maryi.
102
21 VI [1570] Zeznanie Marcina z Krakowa, syna Głębskiego, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za kradzieże u swojego pana Jurka Lambocha. Eodem die [21 VI]. Marcin rodem z Krakowa, syn Głębskiego mikstatnika, wyznał tenże Marcin, [że] służący panu swemu panu Jurkowi Lambochowi, kradł dobrowolnie pieniądze, kluczem otwierając do izdebki. Pierwszy raz wziął klucz o czwartej godzinie w noc i szedł na górę do drugiej izdebki z onym kluczem, i otworzył drzwi do izby, i szedł do skrzyni, która była otworzona. I wziął z worka [s. 173] garścią dwa razy, nie wie, wiele było, i wsypał je do kalety, i szedł leżeć na dół. Wstawszy w zaran i wsypał je do krobki, i schował je do tunki między sól. I wyznał, iż i po wtóre tak działał i trzeci raz, wziąwszy takież klucz, i szedł, i ode- mknął do izdebki, takież nabrał, i takież pochował, jako i pierwej. Czwarty raz
239 wlazlc oknem przistawÿwsi desczkę postawÿwsi / konÿecz ieden na gankv drvgi na oknie ÿ wlassi / ȳ sedl takȳez doskrzinie ÿ nabral nÿewÿe wÿele belo / ÿ wsipal do kaleti tolari a monetę showal whvstkę / ÿ wlozil do zanadrz potim wstawsi wzaran ÿ wsipal / do krvpki dod drvgÿh ȳ wlozil do soli ÿ potim do macÿ:/erze donÿosl ÿ wlozil ÿe do skrzinki swoÿe tamze ÿe / wskrzincze nalezÿąno ite[m] wÿznal dobrowolnẏe ÿze odfo:/rzil klvczem swÿm ktorisÿe przidal do klothki skrzinki / pisarza anvsa ÿ wzÿal steȳze skrzinki odforziwsi 2 tolari / ẏ wlozilȳe do tih se pÿenÿędzi kthorih bele pokradl fsto / zlotih ÿ 50 ÿ 20 gr[oszy] 6 pvltora gr[oszy] ÿescze nÿedostalo / okÿlka dwadzÿescẏa zlatih ÿ ktemv trzÿ srebrne / odlewane grose pierscÿonek skamieniem ÿ kvlko / srÿbrnę pozloczonę ÿ passek scÿagnÿanego zlotha / tog ÿesth ÿego wÿznanÿe ÿ stim sedl na / sąnd bozÿ ÿesth obÿeson // a paginacja oryginalna 161; b wyraz nadpisany powyżej na interlinii; c z napisane na literze s; d wyraz nadpisany powyżej na interlinii; e wyraz nadpisany powyżej na interlinii; f od tego miejsca bledszy kolor atramentu; g wyraz zamazany
103
[s. 174a] piotb actv[m] feria sexta post omnivm san/Ctorvm .1.5.70. piotr rodem zribne sim iendrze/ÿa lorka wÿznal na swoÿe towarzistwo sktori/mj kradl ÿ powÿedzÿal ÿze sedl stÿmze towarzis/stwem odzÿewȳate godzÿnie wnocz sedsi wsÿthsi / trzeÿ przed mŷnŷczę ieden piotr drvgi ianek kra/wcikc trzeci ivrek ŷ wzÿeli drabine ÿ zanÿeslȳa na vlŷcze / braczską ÿ przÿstawilȳa do okna ȳ wlazl napÿe/rweȳ ianek krawczik potim ivrek zanim apiotr / ten dzÿerzal drabinę podnimi ÿ wlassi oknem janek / do ÿzdebki ȳ wÿdawal temvz ivrkowi ÿ wÿdal na / pȳerweÿ fvtro bobrowe ÿ svbkę czamletową kvna/mi podsitą svknÿę nÿewÿescȳą skstaltem adamasko/wÿm podsitim ÿ fvtro popÿelicze tlvmoczek zamso/wi wktorim beli kosvlki narabkowÿm plvthnȳe ȳ / ÿnse rzeczi nÿewÿescÿe ÿ zegarek pozloczÿsti ÿ wa/czek panÿski spȳenÿadzmi kthorih belo trzi tolari / ẏ 15 gr[oszy] ÿ 2 czȳrwone zlotę ÿ 4 lisski srebrne / ÿ 4 pȳerscÿenÿe zlote skamÿenmi ÿ 2 signeti zlote ÿ / klvcz ktori bel waczkv wlozili wtlvmoczek ȳ 2 passi / ieden srebrni pozlocÿsti drvgi kosmati rzemȳenia / kosmategod tvrzego prziktorim belo pvlgrzȳwni / srebra ȳ 3 klvcze nalanczvskv srebrnim ÿ svbka / adamaskowa popȳeliczami podsita ÿ trzewÿki na / paskah bękarthowe ý czapka prosta kvnami posi/tą drvga czapka aksamithna podsita sobolem ÿ / kolpaczek mali aksamithni
240 wlazł oknem, przystawiwszy deszczkę, postawiwszy koniec jeden na ganku, drugi na oknie, i wlazłszy, i szedł takież do skrzyni, i nabrał, nie wie, wiele było, i wsypał do kalety talary, a monetę schował w chustkę i włożył do zanadrza. Po tym wstaw- szy w zaran i wsypał do krobki, do drugich, i włożył do soli, i po tym do macierzy doniósł, i włożył je do skrzynki swojej. Tamże je w skrzynce naleziono. Item wyznał dobrowolnie, iż otworzył kluczem swym, który się przydał do kłódki skrzynki pi- sarza Hanusa, i wziął z tejże skrzynki, otworzywszy, 2 talary, i włożył je do tychże pieniędzy, których był pokradł sto złotych i 50, i 20, groszy 6, półtora groszy. Jesz- cze nie dostało o kilka dwadzieścia złotych i ku temu trzy srebrne odlewane grosze, pierścionek z kamieniem i kółko srebrne pozłocone, i pasek z ciągnionego złota. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Jest obwieszony.
103
3 XI 1570 Piotr z Rybnej, syn Jędrzeja Lorka, skazany na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. [s. 174] Actum feria sexta post Omnium Sanctorum 1570 [3 XI]. Piotr rodem z Rybnej, syn Jędrzeja Lorka, wyznał na swoje towarzystwo, z któ- rymi kradł. I powiedział, iż szedł z tymże towarzystwem o dziewiątej godzinie w noc, szedłszy wszyscy trzej przed mennicę, jeden Piotr, drugi Janek Kraw- czyk, trzeci Jurek. I wzięli drabinę, i zanieśli ją na ulicę Bracką, i przystawił ją do okna. I wlazł napierwej Janek Krawczyk, po tym Jurek za nim, a Piotr ten dzier- żył drabinę pod nimi. I wlazłszy oknem Janek do izdebki, i wydawał temuż Jur- kowi. I wydał napierwej futro bobrowe i szubkę czamletową kunami podszytą, suknię niewieścią z kształtem adamaszkowym podszytym i futro popielicze, tłu- moczek zamszowy, w którym były koszulki na rąbkowym płótnie, i insze rzeczy niewiaście, i zegarek pozłocisty, i wacek pański z pieniędzmi, których było trzy talary i 15 groszy, i 2 czerwone złote, i 4 łyżki srebrne, i 4 pierścienie złote z ka- mieniami, i 2 sygnety złote, i klucz, który był [w] wacku, włożyli w tłumoczek, i 2 pasy: jeden srebrny pozłocisty, drugi kosmaty, rzemienia turzego, przy którym było pół grzywny srebra, i 3 klucze na łańcuszku srebrnym, i szubka adamaszkowa popielicami podszyta, i trzewiki na paskach bękartowe, i czapka prosta kunami podszyta, druga czapka aksamitna podszyta sobolem i kołpaczek mały aksamitny
241 podsiti ȳ slÿ stimÿ // [s. 175e] rzeczami na vlÿczę sczepanŷską ÿ pohowali to mÿędzi / kamÿenmi narogv kendi pÿwo sinkvÿą ÿ kÿedi fvrthkę / odforzono tedi wÿslÿ ÿ slÿ stimi rzeczami mÿedzi mvri / tamze ÿe pohowali mÿędzÿ sewczą brvną ÿ mÿędzi / rvrmvzem ȳ showali ȳ showawsi poslÿ wpole lezecz / aze doprzegorzal wsÿthsi trzeÿ potim zasnal tento piotr / zribne ÿ vkradlÿ iemv czÿ drvdzi iego thowarzise iv/rek ziankiem 2 zlote skaleti ÿ potim oczvczÿwsi ten / to piotr ÿ sedl zanimi do krakowa bo go beli odeslÿ / takze sÿe nasvkawsi tento piotr swoẏh towarzisw ÿ / <ÿ> patrzil Czekaÿącz ÿh rihlolibi przislÿ ÿ doczekal sÿe / towarzisa swego ianka ÿ dal mv 3 czÿrwonę zlote / ÿ pȳerscÿankw 4 ÿ 2 tolari a za trzecŷ moneti, aze / garek ianeczek przedal zidowi ÿ 4 lÿshki ÿ kolpal sso:/bolem ȳ kozvh popȳelÿczi a 2 passi odÿal ivrkowi woÿt/ek drabik znÿepolomÿcz ȳ 2 signeti zlote ÿ 2 knafl a / pozlocziste tenze woÿtek drabik odÿal a signecik ma/li tento piotr powÿada ÿzego nalazl narinkv ÿ wzÿal / mvgo pan podstarosczẏ wÿznal tenze piotr zribne ÿze / kradl sczosakȳem swoÿm thowarzisem gęsi narogv
104
Eodem die stanislaw tkaczik rodem zolkvsa sin / gamonczikw wÿznal dobrowolnÿe swoÿe zlę vczȳn/ki kthore podzÿalal swoÿm towarzÿstwem znȳeb/ osczýkÿem pawlem ÿ zÿanem Czesarzÿkȳem zbrono/wŷcz ite[m] wÿznal tento stanislaw na iana cz/esarzÿka ze napÿerweÿ vderzÿl kÿem nÿebosczÿ/ka sędora asamtez ten stanisław vderzil kost/hvrem takze tez nÿebosczik pawel wespvlek / tego pomagal ÿ odsedsi nÿebosczika sendora / zamordowawsi nadobrowolne
242 podszyty. I szli z tymi [s. 175] rzeczami na ulicę Szczepańską, i pochowali to między kamieniami na rogu, kędy piwo szynkują. I kiedy furtkę otworzono, tedy wyszli i szli z tymi rzeczami między mury, tamże je pochowali między Szewczą Broną i między rurmusem i schowali. I schowawszy, poszli w pole leżeć aże do Przegorzał wszyscy trzej. Po tym zasnął ten to Piotr z Rybnej i ukradli jemu ci drudzy jego towarzysze, Jurek z Jankiem, 2 złote z kalety, i po tym ocuciwszy ten to Piotr i szedł za nimi do Krakowa, bo go byli odeszli. Także się naszukawszy ten to Piotr swoich towarzyszów i patrzył, czekając ich rychłoli, by przyszli, i doczekał się towarzysza swego Janka, i dał mu 3 czerwone złote i pierścionków 4, i 2 talary, a za trzeci monety, a zegarek Janeczek przedał Żydowi i 4 łyżki, i kołpak z so- bolem, i kożuch popielicy, a 2 pasy odjął Jurkowi Wojtek Drabik z Niepołomic, i 2 sygnety, i 2 knafl e pozłociste tenże Wojtek Drabik odjął. A sygnecik mały, ten to Piotr powiada, iż go nalazł na rynku i wziął mu go pan podstarości. Wyznał tenże Piotr z Rybnej, iż kradł z Czosakiem swoim towarzyszem gęsi na rogu u kamien- nego młyna i pobrała im była straż garbarska i wsadzono go było o nie. I wyznał, iż był ukradł niewiaście na rynku z koszyka 16 złotych, które jemu zarazem było odjęto. I wyznał też swoje towarzystwo: Jurek Czosak, Janeczek Krawczyk, a na zamku też siedział z Maćkiem Tęczyńskim. I zdjęli byli furmanowi wór z kocem i 2 [s. 176] worki. I wyznał, iż też jest jego towarzysz Janek Woźniczka w okowach, drugi Czosak, trzeci Walek. Wyznał też tenże Piotr, iż kradł chleb z wozów, suk- maniska, kiedy służył. I wyznał, iż był ukradł w Jarosławiu garniec masła. Brał też uzdy z koni, kiedy mógł czego dostać. I z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
104
3 XI 1570 Wyznanie Stanisława Tkaczyka z Olkusza, syna Gamończyków, skazanego na karę śmierci przez łamanie kołem za współudział w zabójstwach, zamiar podpalenia dworu i wielokrotne kradzieże. Eodem die [3 XI]. Stanisław Tkaczyk rodem z Olkusza, syn Gamończyków, wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzystwem: z nieboszczykiem Pawłem i z Janem Cesarzykiem z Bronowic. Item wyznał ten to Stanisław na Jana Cesarzyka, że napierwej uderzył kijem nieboszczyka Sędora, a sam też ten Stanisław uderzył kosturem. Także ten nieboszczyk Paweł wespółek tego pomagał i odszedłszy nieboszczyka Sędora, zamordowawszy na dobrowolnej
243 drvdze ÿ powȳe/dzÿal ÿze wzÿęli kozdi snÿh na swą stronę / po 20 g[roszy] ite[m] wÿznal tenze stanislaw na valen/tego dvdę ÿ na mazvrka kthori slvzil vkzȳędza / kÿowskÿego ÿze snimi kradl gęssi napolv wemglę / drvgie naborze ite[m] powȳedzÿal na simona kacz:/marza zbronowÿcz ÿ na marcina szkrzadka ÿze / beli pokradli sȳri zlesÿczą nÿeczkosowi / ite[m] powÿedzÿal nategoz simona kaczmarza ÿze / bel odarl hlopcza nawrvznę svknie Czÿrwone <ÿ> // [s. 177a] ÿ hodzi ÿescze wnÿe ÿ powÿedzÿal nategvz Czesarzika / ÿze bel vkradl svknÿe za knapem napolv ite[m] wÿznal do:/browolnÿe tenze stanislaw na swoÿe thowarzistwo na / iana Czesarzika ȳ nadvde walka ÿ na mazvrka ÿze:/sÿe smawÿali spalÿcz dwr panv mÿsÿowskÿemv steÿ prz:/ÿczini ÿze mÿeli zlą mÿsl przecÿwko mathevsowi zarsk:/ ÿemv ÿze ÿh wȳganial zewsi ite[m] powÿedzÿal natego Cze:/sarzika ÿze bel vkradl dwÿe Czwÿerthni owssa matiaso:/wi ÿ przedal go nakleparzv po 16 g[roszy] / ite[m] wÿznal tenze stanislaw nanÿebosczika pawla ÿ na / iana Czesarzika ÿze zabil snimi hlopcza wÿeczorem wz:/ȳcȳe zalobzowem ÿ wzÿęli przinim pÿeniędzi pvlgrziwni / kvczemv sÿe tento ian Czesarzik iego towarzis prziznal ȳ / stim sedl na sąnd bozi ȳ ÿesth wkolo wplÿeczon / a paginacja oryginalna 165
105
Eodem die ian rodem zbronowÿcz sin nieczkosw wÿ:/znal tez swoÿe zlę vczinki ktore podzÿalal swoÿm thow:/arzistwem ÿ wÿznal swoÿe zle vczinki ktorę po dzÿalal / ÿze wÿznal swoÿe towarzistwo stasek pÿegawka drvgi / valek dvda trzeci mazvrek ktori slvzil vkzÿędza kÿow:/skÿego ÿ vkradli 2 korcza zitha ÿ skvrę konÿską ÿ dw/ȳe vzdzÿe kthore przedal pÿegawka iednę za gr[osz] drvgą / za pvlgrosa skvrę za 4 gr[osze] azitho przedal za sescz dwa/dzýescÿa g[roszy] ÿ vkradl tez zelaza plvznę nÿeczkosowi / ȳ przedal ÿe za g[rosz] ite[m] vkradl tenze ian kaletę
244 drodze, i powiedział, iż wzięli każdy z nich na swą stronę po 20 groszy. Item wy- znał tenże Stanisław na Walentego Dudę i na Mazurka, który służył u księdza Ki- jowskiego, iż z nimi kradł gęsi na polu we mgle, drugie na borze. Item powiedział na Szymona karczmarza z Bronowic i na Marcina Skrzadka, iż byli pokradli sery z lesica Nieczkosowi. Item powiedział na tegoż Szymona karczmarza, iż był odarł chłopca [z] nawroźnej sukni czerwonej [s. 177] i chodzi jeszcze w niej. I powie- dział na tegoż Cesarzyka, iż był ukradł suknie za Knapem na polu. Item wyznał dobrowolnie tenże Stanisław na swoje towarzystwo: na Jana Cesarzyka i na Dudę Walka, i na Mazurka, iż się zmawiali spalić dwór panu Misiowskiemu z tej przy- czyny, iż mieli złą myśl przeciwko Mateuszowi Żarskiemu, iż ich wyganiał ze wsi. Item powiedział na tego Cesarzyka, iż był ukradł dwie czwiertnie owsa Matiasowi i przedał go na Kleparzu po 16 groszy. Item wyznał tenże Stanisław na nieboszczy- ka Pawła i na Jana Cesarzyka, iż zabił z nimi chłopca wieczorem w życie za Łob- zowem i wzięli przy nim pieniędzy pół grzywny, ku czemu się ten to Jan Cesarzyk, jego towarzysz, przyznał. I z tym szedł na sąd Boży. I jest w koło wpleciony.
105
3 XI 1570 Zeznanie Jana z Bronowic, syna Nieczkosów, skazanego na karę śmierci przez łama- nie kołem za współudział w zabójstwach, zamiar podpalenia dworu i wielokrotne kradzieże. Eodem die [3 XI]. Jan rodem z Bronowic, syn Nieczkosów, wyznał też swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzystwem. I wyznał swoje złe uczynki, któ- re podziałał, iż wyznał swoje towarzystwo: Staszek Piegawka, drugi Walek Duda, trzeci Mazurek, który służył u księdza Kijowskiego. I ukradli 2 korca żyta i skórę końską, i dwie uździe, które przedał Piegawka, jedną za grosz, drugą za pół grosza, skórę za 4 grosze, a żyto przedał za sześć dwadzieścia groszy, i ukradł też żelaza płużne Nieczkosowi, i przedał je za grosz. Item ukradł tenże Jan kaletę [s. 178] [z] siedemnaście groszy na roli Skrzadkowi. Item ukradł też szubkę czerwoną Wojt- kowi słudze Stachnikowemu barany podszytą i kabat zamszowy, i dwie koszule. Item ukradł też owcę Borowcowi i przedał ją za osiemnaście groszy. Item wyznał dobrowolnie, iż zabił chłopca wieczorem u Łobzowa z towarzystwem swoim: z nie- boszczykiem Pawłem i Stanisławem Tkaczykiem, i wzięli przy nim pół grzywny pieniędzy. Wyznał też, iż oberwali kaletę z pieniędzmi chłopu na kobyleńskiej
245 drvdze ÿ wzȳeli zloti pÿ:/enÿędzi ÿ wÿznal ÿze vkradli dwÿe slę na wrvzne / od plvgv frankowi zvÿazda ÿ przedalẏ ÿe hlopv na / kleparzv za 4 g[rosze] ite[m] powÿedzÿal ÿze oberwali wa:/czek nÿewÿescÿe nadobrowolne drvdze ze dwnascÿą / g[roszy] ite[m] odarli nÿewÿaste nadobrowolne drvdze svknÿe / Czÿrwone ÿ przedali ÿą za trzi wÿerdvnki / ite[m] wȳznal ÿze pokradli hvsti slvgam kzÿędza nÿnÿ:/skÿego svbkę czarną lissi podsithą ÿ barhanowa / subka barani podsitha ÿ sarą svkÿenkę ȳ przedali / wsitko zidvm wsklepÿe natandecÿe za trzi zlotę / ite[m] wÿznal na simona kaczmarza ȳze kradl pse:/nÿcze spola wsnopÿv ÿ nosÿl ÿą dodomv swego / ÿ powÿedzÿal ÿze doniosl korzecz zitha do simona / kaczmarza kÿedi slvzil vnÿeczkosa / ite[m] wÿznal dobrowolnȳe ÿze zabil kȳem nÿebosczika / sęndora nadobrowolne drvdze stowarzisthwem
106
aactvm feria sexta ante reminiscere 1.5.7.1. / ian rodem strvniska sin madlikw kasprw wÿznal / dobrowolnÿe swoȳe zlę vczinki kthoreb podzýalal / swoȳm towarzistwem ite[m] wÿznal ÿze wsedl na / pokvÿ kendi panÿ sÿenienska bela ȳ vkradl tam / kvbek srebrni pozlacȳsti ÿ konewke srebrna ÿ / 2 talerza srebrne a llhiskę tę wzÿal nastole kÿ:/edi stolu zbýerano ȳ powÿedzÿal ÿzebȳ belc sedl sczęsnim / dozidw ale dnÿ od tak nÿebęlo bo tego sczesnego / bel powolal steÿ przȳcÿni ÿze bel ranil tego to iana / ite[m] wÿznal dobrowolnÿe tento ian ÿze przisedl do / vlÿcze zidowskȳe edo zidae ktorego nȳewÿe alego zna ÿ po:/wÿedzÿal ÿze vnÿego zastawÿl kvbek srebrni pozlo/czÿsti ÿ 2 talerza srebrne ȳ konenewkę srebr:/ną wsesczi zlotih ÿ poznali go slvzebniczi tego
246 drodze i wzięli złoty pieniędzy. I wyznał, iż ukradli dwie szłe nawroźne od pługu Frankowi z Ujazdu i przedali je chłopu na Kleparzu za 4 grosze. Item powiedział, iż oberwali wacek niewiaście na dobrowolnej drodze ze dwanaście groszy. Item odarli niewiastę na dobrowolnej drodze [z] suknie czerwonej i przedali ją za trzy wiardun- ki. Item wyznał, iż pokradli chusty sługom księdza Niniskiego, szubkę czarną lisy podszytą i barchanową szubkę barany podszytą, i szarą sukienkę i przedali wszyst- ko Żydom w sklepie na Tandecie za trzy złote. Item wyznał na Szymona karcz- marza, iż kradł pszenicę z pola w snopiu i nosił ją do domu swego. I powiedział, iż doniósł korzec żyta do Szymona karczmarza, kiedy służył u Nieczkosa. Item wyznał dobrowolnie, iż zabił kijem nieboszczyka Sędora na dobrowolnej drodze z towarzystwem [s. 179] swoim: z nieboszczykiem Pawłem i Stanisławem Tkaczykiem, przy którym wzięli kaletę z pieniędzmi, z których pieniędzy wziął ten to Jan Cesarzyk na swy dział 4 [i] 20 groszy. Ku czemu się ten Stanisław Tka- czyk, jego towarzysz, przyznał. Item wyznał na Stanisława Tkaczyka i na Dudę Walka, i na Mazurka, iż się namawiali spalić dwór panu Misiowskiemu z tej przy- czyny, iż mieli złą myśl przeciwko Mateuszowi Żarskiemu, bo się o to starał, iżby ich był rad dostał. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Jest w koło wpleciony.
106
8 III 1571 Zeznanie Jana ze Struniska, syna Madlików Kasprów, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. Actum feria sexta ante Reminiscere 1571 [8 III]. Jan rodem [ze] Struniska, syn Madlików Kasprów, wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzystwem. Item wyznał, iż wszedł na pokój, kędy pani Sienień- ska była, i ukradł tam kubek srebrny pozłocisty i konewkę srebrną, i 2 talerze srebrne, a łyżkę tę wziął na stole, kiedy [ze] stołu zbierano. I powiedział, iżby był szedł [ze] Szczęsnym do Żydów, ale tak nie było, bo tego Szczęsnego był powo- łał z tej przyczyny, iż był ranił tego to Jana. Item wyznał dobrowolnie ten to Jan, iż przyszedł do ulicy Żydowskiej do Żyda, którego nie wie, ale go zna, i powie- dział, iż u niego zastawił kubek srebrny pozłocisty i 2 talerze srebrne, i konew- kę srebrną w sześć złotych i poznali go służebnicy tego [s. 180] pana młodego tamże we dworze, i pojmali go, i wsadzili go na koło. I po tym powiedział o tym swoim towarzyszu Szczęsnym, którego odwołał. Item wyznał, iż był ukradł kord Konopackiemu, służebnikowi pana Zborowskiego. Item wyznał dobrowolnie,
247 ȳze / vkradl kvrd zesrebrem slvzebnikowi panȳe sędomȳer/skÿe ẏ zastawilgo temvz zidowi wetrzeh zlotih ite[m] wȳznal ÿze bel vkradl Czaskę srebrną vpanȳe sę/ndomÿerskÿe ÿ zastawÿl ÿa wezlotim vtegvz zida / ite[m] wÿznal ÿze vkradl delÿa Cȳelistą wkamȳenÿ/Czȳ navlÿczi spitalskÿe kendi pan secÿgnÿowskẏ sta/wą ÿ przedal ÿnemv zidowi ÿnsemv ktorego wÿe ke/ndi mÿeska ÿ powjedzÿal nategv zida vktorego sreb/ro zastawýl ÿzebÿ go natho zlodzieÿstwo namawÿal ÿ / kazal mv do sÿebÿe nosÿcz ite[m] powÿedzýal ÿze <ýze> na / podzamczv vklępine zostalo o 20 zlotih Czo sprzepÿal / ȳ strawyl, ite[m] wÿznal dobrowolnÿe ȳze zdarl delÿą / Czerwoną shlopa przed panÿe sendomÿerskÿe dworem / ȳesth ta delÿa vklępine napodzamczv tamze bÿela/glowa nÿeiaka zosÿka namawȳala go mvwÿęczi mv / ÿvzcȳ pȳwa dale nÿebendą wÿerzÿcz ite[m] wÿznal do/browolnÿe ÿze vkradl sÿedm llhizhek srebrnih pa/nv kaczanowskÿemv przipanv zborowskÿem wdwo:/ rze ÿ przedalȳe temvz zidowi Czo ÿ srebro za sÿedm / zlotih ite[m] wÿznal dobrowolnÿe ȳze vkradl kozvh / ssoboli wkamÿeniczi na vljczi sewcze kendi pan / seczȳgniowski stawą, kẏedi przisedl gprzed wÿeczoremg ẏ vzral kozvh // [s. 181h] vlvzhska zwinioni ÿ wzÿal go ÿ sedl zarazem mÿko=/laŷska brvna dozida kthorigo czekal vmlina tamze / przed brvną ȳ zastawÿl go vtegvz zida czo ȳ srebro / wdzÿesÿączi zlotih ȳ przepil ȳe napodzamczv <ÿ prze=/pýl ȳe napodzamczv> zwoÿtkÿem doctorkÿem ÿ skoseczs=/skÿem ktori ŷesth vpana gladisa ite[m] wȳznal dobrowo/lnȳe ȳze vkradl dwa mÿecza nagrvdkv kthori odẏal / slvga pana podstaroscÿego nȳeiaki bvrzinski drvgi / przefrimarczil na kvrd slvgą pana zborowskÿego / znȳeiakiem piersinskŷem ite[m] wÿznal ÿze vkradl skvrę / lasȳą zȳanem dvdą wnowȳm domȳe napodzamczv / ÿ przedal ÿą dvdą nakazȳmÿerzv nÿewÿe komv ÿ / nȳewȳe zaczo ȳ dal mv dvda stego dzȳalv 4 zlote / ȳ kvrd ktori ÿest vkoseczskÿego ȳ kȳesÿen tez / vkradl skopą ÿ spÿerscÿankÿem ÿ zastawȳl go / wezlatim bratv tego zida ite[m] wȳznal ÿ powýe/dzýal nadvde ÿ nakoseczskŷego ÿze pýącz vsabÿncz:/ina nastradomi vkradli kvbek srebrni ÿzastawÿl / go vtegvz zida czo srebro belo vnÿego wezlotim / to ÿesth iego wŷznanŷe ý stim ÿdzȳei sedlj na sąnd bozi / kÿesth obÿesonk / a zmiana narzędzia pisarskiego; b t nadpisane powyżej na interlinii; c wyraz nadpisany powy- żej na interlinii; d–d skreślone; e–e nadpisane powyżej na interlinii; f paginacja oryginalna 168; g–g napisane poniżej na dolnym marginesie, wyjustowane do lewego marginesu, dodane do tekstu za pomocą odnośników # #; h paginacja oryginalna 169; i wyraz skreślony; j wyraz nadpisany powyżej na interlinii; k–k napisane poniżej na interlinii, wyjustowane do prawego marginesu
248 iż ukradł kord ze srebrem służebnikowi pani sandomierskiej1 i zastawił go temuż Żydowi we trzech złotych. Item wyznał, iż był ukradł czaszkę srebrną u pani san- domierskiej i zastawił ją we złotym u tegoż Żyda. Item wyznał, iż ukradł delię cielistą w kamienicy na ulicy Szpitalskiej, kędy pan Secygniowski stawa, i prze- dał innemu Żydowi inszemu, którego wie, kędy mieszka. I powiedział na tego Żyda, u którego srebro zastawił, iżby go na to złodziejstwo namawiał i kazał mu do siebie nosić. Item powiedział, iż na Podzamczu u Klępinej zostało o 20 złotych, co przepijał i strawił. Item wyznał dobrowolnie, iż zdarł delię czerwoną z chłopa przed pani sandomierskiej dworem. Jest ta delia u Klępinej na Podzamczu. Tam- że białogłowa niejaka Zośka namawiała go, mówiący mu „Juści piwa dalej nie będą wierzyć”. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł siedem łyżek srebrnych panu Kaczanowskiemu przy panu Zborowskim we dworze i przedał je temuż Żydowi, co i srebro, za siedem złotych. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł kożuch soboli w kamienicy na ulicy Szewczej, kędy pan Secygniowski stawa, kiedy przyszedł przed wieczorem i ujrzał kożuch [s. 181] u łóżka zwiniony i wziął go. I szedł zara- zem Mikołajską Broną do Żyda, który go czekał u młyna tamże przed broną, i za- stawił go u tegoż Żyda, co i srebro, w dziesięciu złotych. I przepił je na Podzamczu z Wojtkiem Doktorkiem i z Koseckim, który jest u pana Gładysza. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł dwa miecze na Gródku, który odjął sługa pana podstaroś- ciego niejaki Burzyński. Drugi przefrymarczył na kord [ze] sługą pana Zborow- skiego z niejakim Piersińskim. Item wyznał, iż ukradł skórę łosią z Janem Dudą w nowym domie na Podzamczu i przedał ją Duda na Kazimierzu, nie wie komu i nie wie za co. I dał mu Duda z tego działu 4 złote i kord, który jest u Koseckiego. I kieszeń też ukradł z kopą i z pierścionkiem i zastawił go we złotym bratu tego Żyda. Item wyznał i powiedział na Dudę i na Koseckiego, iż pijąc u Sabinczyna na Stradomiu, ukradli kubek srebrny. I zastawił go u tegoż Żyda, co srebro było u niego, we złotym. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Jest obwieszony.
1 Pani sandomierska – zapewne ż. kaszt. sand., był nim wtedy Hieronim Ossoliński, zatem chodzi o Katarzynę Zborowską (Spisy, woj. sand., nr 636, s. 91; I. Kaniewska, PSB, t. 24, s. 398).
249 107
eodem die walek rodem ssebonowŷcz zam-/kv zdani nÿeiaki seginka wȳznal dobrowolnÿe / ÿze sÿe zmvwÿl swoȳm towarzistwem ziakvbem / ÿzŷaneczkÿem ÿ powŷedzŷal iakvb ÿego
250 107
8 III 1571 Wyznanie Walka Seginki z Soboniowic skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. Eodem die [8 III]. Walek rodem z Soboniowic [z] zamku zdany, niejaki Se- ginka, wyznał dobrowolnie, iż się zmówił [ze] swoim towarzystwem: z Jakubem i z Janeczkiem i powiedział Jakub jego [s. 182] towarzysz temuż to Walkowi, mó- wiący jemu, iż: „Ja wiem niemało przeskoków. Jest tam srebra niemało albo dosyć na jednym miejscu. Pójdziecie ze mną!”. I szli wszyscy trzej w nocy, wstawszy rano, i przyszli na to tam miejsce. I szedł ten to Jakub ze Smoleńska, i odemknął kłódkę, i przybieżał do nich: „Podcież! Już teraz mamy czas”. I wszedł ten to Jakub, po tym to Janek i tenże Walek. I powiedział, iż tam nic nie mógł znaleźć, a oni już byli wzięli dwie fl asze srebrne, a temu Walkowi dali konewkę srebrną. I szedł do Żydów, i zastawił ją u Żyda Jelenia we czterech złotych, a przed tym dał ją był schować niejakiej Klimkowej w Kazimierzu i z worem pod jatami śledziowymi. I powiedział, iż też wiedział Bartek, który ma żonę na Smoleńsku, bo wziął też dwie fl asze cynowe w Sankach i wrzucił je do koryta tamże we dworze, kędy woda ciecze. I powiedział na Jakuba i na Janeczka, iż szli do Myślenic z tymi fl aszami srebrnymi. I powiedział, i prosił o tego Bartosza, aby go pojmano, powiadając, iżby on miał lepiej o tym wiedzieć. I powiedział, iż mu Jakub jego towarzysz łań- cuszek srebrny z tych fl asz, kiedy obłamali, iż to było u Nowej Brony. Jeszcze było nie otworzono, kiedy z sobą wespółek byli. Po tymże się rozstrzelili, ten to Walek szedł [s. 183] z konewką do Żydów. I powiedział ten to Walek, iż Bartosz jego to- warzysz ze Smoleńska powiedział przed tym Walkiem, iż był u niego Jakub z tymi fl aszami i namawiał ten to Jakub Bartosza, aby szedł z nimi do Myślenic. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
251 108
dzÿalo sÿe wpÿatek przed svhą nÿedziela 1.5.7.a / ian rodem zmaslomÿancze sin kvlin wÿznal dobrowol:/nÿe swoÿe zlę vczinki kthore podzŷalal swoÿm / towarzistwem zianeczkiem krawczikiem ÿ zivrkiem / haÿvlkȳem ÿ wÿznal dobrowolnÿe ÿze sýe smvwil stim/ze swoÿm towarzistwem ÿ sedl wespvlek snimi na / vlȳczę mikolaÿska abeloto wnoczi ssoboti na nŷedzÿelę ÿ / wÿwlekli sklepv
252 108
9 III 1571 Zeznanie Jana z Masłomiący, syna Kulina, skazanego na karę śmierci przez powie- szenie za wielokrotne kradzieże. Działo się w piątek przed Suchą Niedzielą 157[1] [9 III]. Jan rodem z Masłomiący, syn Kulina, wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzystwem: z Janeczkiem Krawczykiem i z Jurkiem Hajulkiem. I wyznał dobrowolnie, iż się zmówił z tymże towarzystwem i szedł wespółek z nimi na ulicę Mikołajską, a było to w nocy z soboty na niedzielę. I wy- wlekli [ze] sklepu u Świętej osęką płaszcz harasowy i letnik, i szubkę nowogród- kową niewieścią i zastawili to u Żyda Protfi cza w półpiętu złotym. I rozdzielili się po półtora złotemu. Item wyznał dobrowolnie ten to Jan, iż szedł po wtóre ze wtorku na środę z tymiż swymi towarzyszami do tegoż sklepu na ulicę Mikołajską do Świętej i wywlekli przez kratę [ze] sklepu tąż osęką, co i pierwej, szubkę czarną z aksamitem kunami podszytą, drugą harasową lisami podszytą. Item tenże Jan wyznał dobrowolnie, iż szedł z tymże swoim towarzystwem na ulicę Tworzyjań- ską do sklepu [s. 184] pana Pernusa i wyrzezali drut u kraty, i wywlekli tąż osęką ze sklepu szubkę czarną króliki podszytą czarnymi i sukno zielone. Item wyznał dobrowolnie, iż wywlekli [ze] sklepu u Bąka na tejże ulicy łososi i przystawkę. Item też to wyznał dobrowolnie, iż byli ukradli jego towarzysze szubkę czarną popielicami podszytą, którą sam ten to Jan zastawił w talarze, i dali mu za to 6 gro- szy. Item wyznał, iż ukradli jego towarzysze szubkę szarą lisy podszytą i zastawił ją sam ten to Jan w półtrzeciu złotym i dali mu z tego 16 groszy. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł myckę aksamitną na rynku niewiaście z koszyka i przedał ją za 20 groszy. Item tenże to Jan był też pierwej [z] zamku zdany za swymi złymi uczynkami. Ich miłość panowie raczyli nad nim łaskę okazać i rozkazali go oko- wać. I uciekł był z okowami, i był zarazem pojmany. Po tym go ich miłość pano- wie darowali gardłem, ażeby się polepszył, a nic mu nie pomogło, i był po trzecie z licem pojmany z tymiż szatami tak, jako wyżej stoi. Z tymże jego wyznaniem szedł na sąd Boży. Est suspensus.
253 109
actv[m] wsobote przed przewodna nÿedzÿela 1.5.71.a waw/rzÿnÿecz sczepanowa wẏznal dobrowolnÿe timi slowi / ia wawrzinÿecz wȳznawam ÿzem vbil swoÿę zone / pÿerweÿ raz ȳ drvgi raz ÿ trzeci raz aze vmarla / ÿ wÿznawam dobrowolnýe ÿze od moÿh rękv swÿata / zesla stÿmze ȳego zeznanÿem sedl na sąnd bozi / best decolat[vs]b // a data dopisana na lewym marginesie; b–b wyjustowane do prawego marginesu
110
[s. 185a] actv[m] feria tercia ante lavrencÿ A[nno] d[omini] .1.5.71. / maczko rostar rodem zmacÿeiowÿcz niedaleko sÿrad:/za sin dąbrw wýznal dobrowolnÿe ÿze koscȳol wilvp:/al swoÿm towarzÿstwem na starih horah niedaleko / bisztricze zmiklasem pasterkiem zrozemberkv ÿzdrvg:/ÿem ianem parsiwÿm zlikawi asam tento maczko bel / nazstrazi acÿ ÿego towarzise swÿdrem wÿercÿeli ÿ pow/ȳedzÿal nati swoÿe towarzise ÿze sÿe wtimto koscÿele / spowÿedali dla tego ÿzebi przepatrzili tegvz dnÿa wÿlv/pawsi koscÿvl vkradli wtim koscÿele trzi ornati ÿ kÿe:/lih spatina srebrni ÿ omeral trzi komze ÿ dwa ręczniki / ÿ pokradsi to slÿ do lÿptowa ÿ wÿprawili Cito ÿego / towarzisse wÿsse napisani tego maczka do krakowa ze / trzemi ornati ÿ skÿelihem ÿ spatina, atento maczko / powÿedzýal ýze namvwil tomana ksobÿe ÿzebȳ snȳm / sedl do krakowa obÿeczvÿącz mv zaplacÿcz bo sam / powÿedzÿal ÿze drvgi nÿewÿedzÿal aostawil vtego to/mana trzi komze ÿ dwa ręczniki tamze vnÿego wdomv / takze sÿe ten toman dal namvwÿcz ÿ sedl snÿm / do krakowa ÿ przedawali takowe rzeczi zidvm ÿ ssą / zlÿczem poÿmani ite[m] powÿedzÿal tento matis ÿze wȳe:/dzýal otim tento toman ÿze ti rzeczi beli kradzÿone / bo sam tento maczko przednẏm powÿedzÿal ÿ pow:/ÿedzȳal natego tomana ÿze mÿedz kradziona kv:/ powal ÿ przedawal ÿą ÿ sÿedzÿal otę mÿedz naora:/wÿe potÿmgo belo pvsczano. ite[m] wÿznal dobrowolnÿe / tento matis na iana ÿ na miklasa
254 109
22 IV 1571 Wawrzyniec ze Szczepanowa skazany na karę śmierci przez ścięcie za zabójstwo żony. Actum w sobotę przed Przewodnią Niedzielą 1571 [22 IV]. Wawrzyniec ze Szczepanowa wyznał dobrowolnie tymi słowy: „Ja, Wawrzy- niec, wyznawam, iżem ubił swoją żonę, pierwej raz i drugi raz, i trzeci raz, aż umarła. I wyznawam dobrowolnie, iż od moich ręku [ze] świata zeszła”. Z tymże jego zeznaniem szedł na sąd Boży. Est decollatus.
110
14 VIII 1571 Wyznanie Maćka Rostara z Maciejowic, syna Dąbrów, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne występki, w tym za włamanie do kościoła, święto- kradztwo i kradzież miedzi. [s. 185] Actum feria tertia ante Laurentii Anno Domini 1571 [14 VIII]. Maćko Rostar rodem z Maciejowic niedaleko Sieradza, syn Dąbrów, wyznał dobrowol- nie, iż kościół wyłupał [ze] swoim towarzystwem na Starych Horach niedaleko Bystrzycy z Miklaszem pasterkiem z Rużomberka i z drugiem Janem Parszywym z Likawki, a sam ten to Maćko był na straży, a ci jego towarzysze świdrem wiercili. I powiedział na te swoje towarzysze, iż się w tym to kościele spowiadali dlatego, iżby przepatrzyli. Tegoż dnia wyłupawszy kościół, ukradli w tym kościele trzy or- naty i kielich z patyną srebrny, i humerał, trzy komże i dwa ręczniki. I pokradłszy to, szli do Liptowa. I wyprawili ci to jego towarzysze wyżej napisani tego Maćka do Krakowa ze trzema ornaty i z kielichem, i z patyną, a ten to Maćko powiedział, iż namówił Tomana ku sobie, iżby z nim szedł do Krakowa, obiecując mu zapłacić, bo sam powiedział, iż drugi nie wiedział, a [z]ostawił u tego Tomana trzy komże i dwa ręczniki tamże u niego w domu. Tak że się ten Toman dał namówić i szedł z nim do Krakowa, i przedawali takowe rzeczy Żydom, i są z licem pojmani. Item powiedział ten to Matys, iż wiedział o tym ten to Toman, iż te rzeczy były kradzio- ne, bo sam ten to Maćko przed nim powiedział. I powiedział na tego Tomana, iż miedź kradzioną kupował i przedawał ją, i siedział o tę miedź na Orawie. Po tym go było puszczono. Item wyznał dobrowolnie ten to Matys na Jana i na Mikla- sza, [s. 186] oba bracia z Limanowej, synowie Miartlowi. I powiedział, iż miedź
255 pokradli ÿ nieiaki iakvb kassal / safarz ktori ÿesth na starih horah ÿ pobrali ÿą na:/drvdze podstvrczem ÿest gvra wÿssoka ÿ dowÿedzieli sÿe / tego ÿh panowÿe ÿ zvcýekali cÿ oba bracÿa mÿarthl:/owÿe ite[m] powẏedzýal tento matis natego iakvba safa/rza zową go kassal ÿze przÿsedl dotego maczka mv:/wÿęczimv ÿzebi tę mÿedz pohowali ȳ sedl tento ma:/czko stim kassalem safarzem ÿ pohowali ȳa dowo:/di pod stvrczem dobrze nadvl ktore mÿedzi kowa:/ne belo sternascÿe kesw adrvgą mÿedz pohowali / mȳarthlowÿe pod drzewo iaworowe tamze przÿstvr:/ czÿ ktore belo sÿedm ÿ 40 keswc albo stvk item / powÿedzÿal na ianka orawcza ktori mÿeskal kom/ora wolmanowe vtih bratw marthlowȳh kȳedi / robÿl wvcÿe na starih horah tedi pokradl mȳedz / czerna ÿ dodawal tim marthlowÿczam aten:/ maczko mvsÿal zato vcÿerpÿecz bogo belo zroboti / zlazono ite[m] wÿznal ÿze ÿescze mÿedzi czerne ȳest / pohowane ktora marthlowÿe pohowali stimto ia:/nem orawczem wbrzegv prziwodzÿe ponÿzei mosta / teÿ mÿedzi pohowane wsÿthkÿe ÿest osesnascÿe / czethnarw ite[m] przimieÿskȳe vcÿe ÿest mÿedz wb:/agnÿe wÿerzbinie trawa przitrzesiona ktora cÿ / mÿarthlowÿe pohowali ale nȳewÿe wÿele ite[m] po:/wȳedzÿal zdobre wole panv swemv na wronke wgv:/rnÿem kvbÿnie ÿze powÿedzẏal przed tim maczkiem / ÿze benda lacz zwn zmȳedzi kradzione <ÿ powÿed:> // [s. 187d] ÿ powÿedzẏal ẏeslÿzebÿa mÿeli taýcz tedi wssitka wýess / otÿm wȳe kendi ta mÿedz lezi bo tento wronka pow:/edzÿal otim ale sam wtim nÿebel nÿcz wȳnÿem / ite[m] powẏedzȳal tento maczko nati oba brati ÿ na:/tego safarza ÿze wozili mȳedz kradziona do spissa / pogodzÿeh belo opÿecz czethnarw nȳespvsczane aten / kasal safarz ýest nastarih horah kendi koscývl wÿ:/lvpali ite[m] powÿedzÿal na sihkvlee zgvrnȳego skvbina / ȳ na iendrzeȳa zmokradzi ÿze ȳemv samemv temv:/to maczkowi vkradli mÿedzi opvlsÿodma czetnara / ȳego wlasne ÿ nȳesmȳal nanȳe tento maczko skar/zicz przed swimi pani ýzebi onÿm iego panowȳe cze:/go nȳerozvmÿeli est svspens[vs] / a paginacja oryginalna 173; b paginacja oryginalna 174; c wyraz skreślony; d paginacja orygi- nalna 175; e h nadpisane powyżej na interlinii
111
eodem die sczęsni sin kothw rodem zosÿeka od / olkvsa ÿest dobrowolnÿe wÿznal ÿze dobil drzwi do / komnati sÿekÿera ÿ zotfarzal trzi skrzinie ÿ czfar/ tha mala szkrzinkę ÿ wÿznal ÿze wlazl do drvgiego / domv wihodem dokomori ÿ vkradl kvrd zesrebrem / ȳ kvczmę ssobola trzidziesci knafl i ÿ ieden pozlacza/nÿh
256 pokradli i niejaki Jakub Kasal szafarz, który jest na Starych Horach. I pobrali ją na drodze pod Sturcem, jest góra wysoka. I dowiedzieli się tego ich panowie, i zuciekali ci oba bracia Miartlowie. Item powiedział ten to Matys na tego Jakuba szafarza, zowią go Kasal, iż przyszedł do tego Maćka, mówiąc mu, iżby tę miedź pochowali. I szedł ten to Maćko z tym Kasalem szafarzem, i pochowali ją do wody pod Sturczem dobrze na dół, której miedzi kowanej było czternaście kęsów, a dru- gą miedź pochowali Miartlowie pod drzewo jaworowe tamże przy Sturczy, której było siedem i 40 kęsów albo sztuk. Item powiedział na Janka Orawcza, który mieszkał komorą w Limanowej u tych bratów Miartlowych, kiedy robił w hucie na Starych Horach, tedy pokradł miedź czarną i dodawał tym Miartlowicom. A ten Maćko musiał za to ucierpieć, bo go było z roboty złażono. Item wyznał, iż jeszcze miedzi czarnej jest pochowa- ne, którą Miartlowie pochowali z tym to Janem Orawczem w brzegu przy wodzie poniżej mostu. Tej miedzi pochowane wszystkiej jest o szesnaście cetnarów. Item przy miejskiej hucie jest miedź w bagnie [w] wierzbinie trawą przytrzęsiona, którą ci Miartlowie pochowali, ale nie wie wiele. Item powiedział z dobrej woli panu swemu na Wronkę w Górnym Kubinie, iż powiedział przed tym Maćkiem, iż będą lać dzwon z miedzi kradzionej [s. 187]. I powiedział, jeśli żeby ją mieli taić, tedy wszystka wieś o tym wie, kędy ta miedź leży, bo ten to Wronka powiedział o tym. Ale sam w tym nie był nic winien. Item powiedział ten to Maćko na te oba braty i na tego szafarza, iż wozili miedź kradzioną do Spisza po godziech, było o pięć cetnarów niespuszczane, a ten Kasal szafarz jest na Starych Horach, kędy kościół wyłupali. Item powiedział na Sykułę z Górnego z Kubina i na Jędrzeja z Mokra- dzi, iż jemu samemu temu to Maćkowi ukradli między o półsiódma cetnara jego własne i nie śmiał na nie ten to Maćko skarżyć przed swymi pany, iżby o nim jego panowie czego nie rozumieli. Est suspensus.
111
14 VIII 1571 Zeznanie Szczęsnego z Osieka, syna Kotów. Eodem die [14 VIII]. Szczęsny, syn Kotów, rodem z Osieka od Olkusza, jest dobrowolnie wyznał, iż dobił drzwi do komnaty siekierą i zotwarzał trzy skrzynie i czwartą małą skrzynkę. I wyznał, iż wlazł do drugiego domu wychodem do komo- ry i ukradł kord ze srebrem i kuczmę z sobola, trzydzieści knafl i i jeden pozłacanych,
257 czassę srebrną ÿ zvpȳcze iedne vterfi nowa blę/kÿthną drvga adamaskowa dzika trzecÿa sara / svkna morawskÿego ÿ vbranie zamsowe kosvlę / iednę kolenska ite[m] tenze sczesni dobrowolnie wÿznal / ÿze sedl stimi rzeczami ktore bel pokradl narinek / krakowski mÿedzi zidi ÿ przedawal takowe rzeczi / zidvm potim ieden zid kazal iemv wÿnÿscz adocze/gÿelnÿe mÿera do wapÿenÿcze mieÿskÿe ÿ sam sedl // [s. 188b]
112
eodem die stanislaw rodem zwarsawi sin grzegorza / czehowskÿego wÿznal dobrowolnÿe ÿze przisedl przed nÿ:/esporem zvmýslv do koscÿola wsÿtkÿh swÿętih ÿ czekal / aze ponÿesporze belo weczfarthkw dzÿen bo wÿedzÿal ÿze / tam zwonÿczi klvcze howali ÿ trafi l klvcÿe wlawcze / przed bozÿm
258 czaszę srebrną i żupicę jedną uterfi nową błękitną, drugą adamaszkową dziką, trze- cią szarą sukna morawskiego i ubranie zamszowe, koszulę jedną kolońską. Item tenże Szczęsny dobrowolnie wyznał, iż szedł z tymi rzeczami, które był pokradł, na rynek krakowski między Żydy i przedawał takowe rzeczy Żydom. Po tym jeden Żyd kazał jemu wyjść do wapiennicy miejskiej i sam szedł [s. 188] przy tymże Szczęsnym. I po tym drugi Żyd przyszedł za nimi. Tamże im ukazał takowe rzeczy i oglądali Żydowie. I odjęli jemu takowe rzeczy, mówiący temuż Szczęsnemu tymi słowy: „A najdą słudzy miejscy”, tak że go odstraszyli. Po tymże zlęknąwszy się ten to Szczęsny i uciekł między [1]. Po tym tenże Szczęsny był u tychże Żydów, upominając się od nich zapłaty, a Żydowie jemu mówili: „Pokradłeś ty to, damy cię wsadzić”. I straszyli go sługami grodzkimi. Po tymże w półtora lata jest pojmany tenże Szczęsny przez sługę niejakiego Sławińskiego, który natenczas jeszcze służy panu Sobiegórskiemu, i przez syna Mysłowskiego, i przez Matysa krawca, i dali go na zamek wsadzić. Po tym ubraw- szy w drabskie odzienie i chodzili z tym to Szczęsnym do Żydów z dziesiętnikiem Masłowskim, i nie naleźli nic w pierwszej bożnicy, i szli do drugiej bożnicy, też nie naleźli nic. I szli zasię do trzeciej bożnicy. Tamże naleźli jednego Żyda we środ- ku bożnicy, którego ukazał ten to Szczęsny, mówiący mu: „Pójdź do panów star- szych”. I wywiódłszy go na rynek, i zbiegła się moc wielka Żydów. Tenże Szczęsny [w]skazał drugiego Żyda, który się był przyszedł dziwować. I wzięto obydwu na zamek, i dał pan podstarości tego to złodzieja na dół do wieży, a Żydy na wierzch. Także jest na dół zamku zdany. Item wyznał na Michałowskiego, iż go widział, kiedy wziął żupicę, skrzynię, nie wie jaką, pana Sobiegórskiego. Item zeznał, iż [s. 189] wziął Michałowski owczóg posrebrzany na jednym końcu. I Jarczak i na- mawiał go na to kradziejstwo.
1 Wyraz niezid.
112
14 VIII 1571 Zeznanie Stanisława z Warszawy, syna Grzegorza Czechowskiego, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za okradanie kościołów. Eodem die [14 VIII]. Stanisław rodem z Warszawy, syn Grzegorza Czechow- skiego, wyznał dobrowolnie, iż przyszedł przed nieszporem z umysłu do kościo- ła Wszystkich Świętych i czekał, aż po nieszporze było we czwartków dzień, bo wiedział, iż tam dzwonnicy klucze chowali. I trafi ł klucze w ławce przed Bożym
259 cÿalem ÿ wzÿawsi klvcze ÿ odforzil sobÿe / do zakristÿe ÿ wzÿal shawki dwa kÿelihi ze dwÿema / patinoma ÿ krzizik mali ite[m] wÿznal ÿze zastawÿl kÿe:/lih wbohni wsÿtek pozlocÿsti rozebrani ÿ zedwÿema / patinoma ktore beli zwinione wtrabkę ÿ zawinione / worek ÿ zastawilto wsÿthko vzida ktori ma sÿozstre / samvelowę westereh zlotih ite[m] wÿznal ÿze zastawil / kÿelih srebrni wbohnia vokÿenÿczki ktora przedaÿe / napodsÿenÿv tez rozebrani wpÿaci zlotih ite[m] powÿe:/dzÿal ÿze vkradl antependivm wkoscÿele wsÿthkih / swÿętih zoltharza pvlsarlatoweb zÿelone ÿ Cÿrwone / strefami ÿ zastawila to zona iego wbohni czfarti / dvm odkoscÿola wosmi g[roszy] ite[m] tez drvgie antepen/dÿvm ktoretez wtim koscÿele vkradl adamasko:/we Czÿrwone zona iego zastawila vzidwki salamo:/ nowe sprote splvthna we 40 g[roszy] bez pvltorv grosv / ite[m] wÿznal ÿze vkradl krzizik mali srebrni tamze / vwsÿthkih swÿetih to zona iego
260 Ciałem, i wziąwszy klucze, i otworzył sobie do zakrystii, i wziął [z] szafk i dwa kielichy ze dwiema patynami i krzyżyk mały. Item wyznał, iż zastawił kielich w Bochni wszystek pozłocisty rozebrany i ze dwiema patynami, które były zwi- nione w trąbkę i zawinione [w] worek. I zastawił to wszystko u Żyda, który ma siostrę Samuelową, we czterech złotych. Item wyznał, iż zastawił kielich srebrny w Bochni u Okieniczki, która przedaje na podsieniu, też rozebrany, w pięciu złotych. Item powiedział, iż ukradł antependium w kościele Wszystkich Świę- tych z ołtarza półszarłatowe zielone i czerwone strefami. I zastawiła to żona jego w Bochni, czwarty dom od kościoła, w ośmiu groszy. Item też drugie ante- pendium, które też w tym kościele ukradł, adamaszkowe czerwone, żona jego zastawiła u Żydówki Salomonowej, sprute z płótna, we 40 groszy bez półto- ru groszu. Item wyznał, iż ukradł krzyżyk mały srebrny tamże u Wszystkich Świętych, to żona jego zastawiła u ważnika [w] Wieliczce, z tego krzyża denko i laseczkę w półtrzecia złotych, a ostatek też jego żona zastawiła u Żydówki [1] w pierwszym domie, co ma [s. 190] dwie dziewcze, ale u samej gospodyni we dwudziestu groszu przez półtoru groszu, co przez ten dom do Żydów chodzą. Item wyznał, iż były kupiły dwie niewiasty u jego żony 5 sztuczek srebra za 16 groszy. Po tym one niewiasty szły do złotnika ważyć i poznał, iż to było koś- cielne. I wziął je: cztery sztuczki od krzyżyka i koronkę od kielicha. Item wyznał tenże Stanisław, iż wszedł do kościoła Świętego Marka, kiedy było otworzono, a mnich tedy umiatał przed kościołem. I wszedłszy, i wziął z ołtarza antepen- dium zielone adamaszkowe. I zastawiła je była jego żona Żydówce, która miesz- ka komorą u Salomonowej, w kopie, sprawszy je, a sztuczkę go też była przedała pani Annie, która przedaje na Tandecie, za dwadzieścia groszy. I ku temu też wziął dwie świecy na ołtarzu i stopiła je jego żona, i przedała je jego żona za 18 groszy. Item wziął obrus po ranu tamże u Wszystkich Świętych z ołtarza w po- wszedni dzień i zepsowała go sobie jego żona na fartuchy. Item wyznał, iż też tam ukradł 4 ręce woskowe przed Bożym Ciałem i stopiła je jego żona, i przeda- ła je Żydom za 20 groszy. I to temu też ukradł cztery świece na kijach. Item wziął też rąbek u Świętego Franciszka z obrazu Panny Maryi i przedała go żona ko- muś za półtora grosza. Item ukradł był poduszkę jedną u Wszystkich Świętych dzwonnikowi i przedała ją żona w Miechowie za 4 grosze Gutowej kuśnierce. Item wyznał, iż go żona namawiała i więcej idzie [s. 191] dla niej świata. Item wyznał, iż wziął u Świętego Marcina, wlazłszy bez kratę, antependium czerwone z ołtarza adamaszkowe, a sama jego żona natenczas była na straży i przedała je za 5 złotych Salomonowej, tej, co u niej jest antependium od Świętego Marka. Item wziął też w kościele w rynku Panny Maryi z ołtarza świecę wielką i stopiła ją żona u siostry w Bronowicach, i przedała Żydom za 20 groszy. U Święte- go Walentego też wziął 2 obrusy i przedała je jego żona tej kuśnierce Gutowej w Miechowie, jeden za 18 groszy, a drugi za 19 groszy. Item u Świętej Agnieszki też wziął dwie świece i stopiła je jego żona, i przedała je jego żona Żydom za dziesięć groszy. Item u Bernardynów też wziął świecę i kobierzec. Świecę stopiła
261 ȳ przedala vzidw akobÿerzecz zastawila zona iego / wkopÿe drzewÿani dvm podle kamÿenÿcze kendi / ssą smokowÿe nanÿe ite[m] nazwÿerzinczv wzÿal / wkoscÿele 2 swȳeczki male ÿ przedala ÿe sama / za 2 g[rosze] toÿest iego wÿznanÿe ÿ stim sedl na sand / bozi ȳest obÿesvn // a b napisane na literze p; b możliwy odczyt pvlsarlabowe; c paginacja oryginalna 178; d nadpi- sane powyżej na interlinii; e–e skreślone; f paginacja oryginalna 179
113
eodem die iakvb rodem zmislimÿcz sin stanisla/wa gieldi kvsnÿerza wÿznal dobrowolnÿe ÿze pok:/radl siri maslo scigani ÿ stim towarzistwem kto:/re wmÿslÿmiczah potraczano, ato maslo przeda:/li wÿelÿczcze za pvlgrziwni ÿ sira 18 przekvpkvm / ÿ powÿedzÿal ÿze ÿemv stego dzÿalv dali 3 g[rosze] // [s. 192a] ite[m] wÿznal ÿze vkradl stiri pari bvtw wmÿslÿm/ÿchah ÿ przetiralÿe wkrakowÿe ÿte[m] wÿznal ÿze / vkradl stimiz towarzismi stasýem grzancikÿem / 30 mÿar plvtna benedictowi knapowi ŷ przedal / ÿe zamtvznik na smatrvzŷe za zloti ite[m] wiznal / ÿze vkradl tez pvlpolcÿa mÿesa garnczarzowi bala:/mvtowi wmislÿmiczah ÿ dalẏ ÿe przedawacz ÿa:/dwÿdze gieldowskÿe nadorazowÿe ÿ dala ÿm stego / dzÿewÿecz g[roszy] ite[m] wÿznal ÿ pokradl snÿmi svknȳe / sczosakÿem stasÿem grzancikiem grzanczine aptek:/arcze svknÿę iedne nÿewÿescÿa Czarną, svbke ma/ kową i podsita krvliki vbranie Czirwone mÿczka / kÿthaÿczana ÿ dalÿ to przedawacz teÿze gÿeldow:/skÿe ÿ przedala svknÿę za zloti sczapka aza svbkę / dala ÿm sama 12 g[roszy] a vbranÿe wzÿal Czossak / ite[m] tez vkradl mÿssę Czenową vlithfosa tam/ze wmislÿmiczah ÿ ÿest wpvlczfartv grasv vdo / razowskÿe regini ite[m] wÿznal ÿze vkradl stowarzÿs:/stwem vkÿshki krawcza kamÿzelle forstatowa ÿ / vbranÿe zamsowe ÿ powÿedzÿal ÿzeto shodzÿl tento / stas rzanczik ite[m] wÿznal ÿze namawÿal wawrzÿ:/ncza katha ÿzebi sedl snÿm do zoni ÿzebi nanÿe / pÿenÿądze wimęczil ÿ smÿalsÿe stego tento mýz:/strz ite[m] wÿznal nastanislawa Cÿenÿawkę ýze / przesztrzegal tego iakvba ÿ rzanczika ÿ wozne:/go sina stasÿa mvwÿęczi ÿm strzezcÿe sÿe bo // [s. 193b] pan kączski poÿmacz was grozi ato belo pod mostem / kȳedisÿe kampali ÿ powÿedzÿal tento iakvb hibabi / ognÿa nÿebelo ite[m] wÿznal ÿze mÿal przÿscz domÿslÿ:/mȳcz wzÿawsi pÿenÿądze naslvzbę woÿenną a / ÿdacz mÿasteczko zapalÿcz ÿ lvdzi pomordowacz / ÿ nabracz czo nawÿęczeý stÿm towarzistwem kto:/re potraczano steÿ prziczini ÿze ÿh kaczski grozil / patracÿcz
262 i przedała u Żydów, a kobierzec zastawiła żona jego w kopie, drzewiany dom podle kamienice, kędy są smokowie na niej. Item na Zwierzyńcu wziął w koście- le 2 świeczki małe i przedała je sama za 2 grosze. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Jest obwieszony.
1 Wyraz niezid.
113
14 VIII 1571 Zeznanie Jakuba z Myślenic, syna Stanisława Gieldy, skazanego na karę śmierci przez ścięcie za wielokrotne kradzieże. Eodem die [14 VIII]. Jakub rodem z Myślenic, syn Stanisława Gieldy kuś- nierza, wyznał dobrowolnie, iż pokradł sery, masło z Cygany i z tym towarzy- stwem, które w Myślenicach potracono, a to masło przedali [w] Wieliczce za pół grzywny i sera 18 przekupkom. I powiedział, iż jemu z tego działu dali 3 grosze. [s. 192] Item wyznał, iż ukradł cztery pary butów w Myślenicach i przetyrał je w Krakowie. Item wyznał, iż ukradł z tymiż towarzyszami, Stasiem [i] Grzanci- kiem, 30 miar płótna Benedyktowi Knapowi i przedał je zamtuźnik na smatru- zie za złoty. Item wyznał, iż ukradł też pół połcia mięsa garncarzowi Bałamutowi w Myślenicach i dali je przedawać Jadwidze Gieldowskiej na Dorazowie. I dała im z tego dziewięć groszy. Item wyznał i pokradł z nimi suknie, z Czosakiem, Stasiem Grzancikiem, Grzancinej aptekarce suknię jedną niewieścią czarną, szubkę makową i podszytą króliki, ubranie czerwone, mycka kitajczana. I dali to przedawać tejże Giełdowskiej i przedała suknię za złoty z czapką, a za szubkę dała im sama 12 groszy, a ubranie wziął Czosak. Item też ukradł misę cynową u Litwosa tamże w Myślenicach i jest w półczwarta grosza u Dorazowskiej Re- giny. Item wyznał, iż ukradł z towarzystwem u Kiszki krawca kamizelę forsato- wą i ubranie zamszowe, i powiedział, iż to schodził ten to Staś Grzancik. Item wyznał, iż namawiał Wawrzyńca kata, iżby szedł z nim do żony, iżby na niej pieniądze wymęczył i śmiał się z tego ten to mistrz. Item wyznał na Stanisława Cieniawkę, iż przestrzegał tego Jakuba i Grzancika, i Woźnego syna Stasia, mó- wiący im: „Strzeżcie się, bo [s. 193] pan Kącki pojmać was grozi”. A to było pod mostem, kiedy się kąpali i powiedział ten to Jakub: „Chybaby ognia nie było”. Item wyznał, iż miał przyjść do Myślenic, wziąwszy pieniądze na służbę wojen- ną, a idąc, miasteczko zapalić i ludzi pomordować, i nabrać co najwięcej z tym towarzystwem, które potracono z tej przyczyny, iż ich Kącki groził potracić,
263 kȳedi bÿ ÿh bel dostal ite[m] wÿznal ÿze po:/kradl zŷele Cipris ÿ lewande panv kączskÿemv / wsadzÿe ÿ zanȳvsl ÿe dodopcÿcz ÿ przedalÿe za 12 g[roszy] / ite[m] wȳznal ÿze mŷal wola zabȳcz macÿalka rzezn:/ika steÿ prziczini ÿzego bel pÿerweÿ vbÿl ÿ lezal na:/to vbÿcÿe 3 lata ite[m] tez wzÿal bel gęsi sescz ÿdę:/czi nawoÿnę svpergankowi wmislÿmÿczah <ÿdęczi na / woÿnę> ite[m] wÿznal ÿze bel wzÿal zenȳe swoÿe / sÿedm grzÿwÿen ÿ strawÿlÿe wkrakowÿe item / wÿznal ÿze bel vkradl bvtw sÿedm par sewczowi / waligvrze tamze wmislÿmiczah stim towarzistwem / ẏ przedalÿe wglogaczowÿe hlopv za trzi wÿerdvnki / ite[m] tez beli baranka wzÿeli v woÿakowskÿe ÿd:/ącz stimi bvti ite[m] wÿznal ÿze mÿal wola pokrascz / stimi Czigani ÿ stim towarzistwem svkno vgra:/bÿssine tamze wmislimiczah ÿ ÿvz belẏ Ciganÿ sk:/lep odemkneli ale ÿz tam hlop lezal ÿ tÿm sÿe / odstrasilÿ ite[m] tez mÿal vlÿthwasa scÿgani sklepc / wsÿeni wilvpacz skrzinÿe ÿ pobracz passi
114
Actv[m] feria secvnda ante asvmcionis bea/te marie wirginis kasper rodem zwahoczska / sin karczw wyznala bel zamkv zdani wÿznal / bel dobrowolnÿe ÿze vkradl marcin ÿego tow:/arzis plvthno vpanȳe pvsowe wpiwnÿczi na vlÿczi / bÿ belb braczskÿe ktorebel tenzeto marcin zastawÿl vzÿdw:/ki wtalarze potÿmÿe bela pani pvsowa wÿkvpila / ite[m] drvgÿeraz tenze kasper bel poÿmani wÿa:/ ptecze narogv navlÿczi tworzÿanskÿe ý wýznal / na ÿc hlopcza ktorego nÿezna ÿze tento hlop:/ÿecz odthforzẏl do apteki ÿ powÿedzÿal ÿze hcÿe:/lÿ stvl wȳstawÿcz spodzÿewaȳaczsÿe tam pÿen/ȳędzẏ ale ÿe oswÿeczono ȳ tento hlopÿecz vczcÿekl / atego kaspra poÿmano ȳ wýznal ẏze bel vkradl / plascz zÿaksamẏthem tento kasper tamze wȳ/aptecze ÿ powÿedzȳal ȳzego bel showal poddah / výatek rzeznýcȳh ale go nȳenalezÿano natÿm / mȳeÿsczv kendi onÿm powÿedzýal potýmze ÿh / miloscz panowȳe darowaligo garlem ÿ bel / Bȳth vprągi / a wyraz skreślony; b–b napisane na lewym marginesie; c skreślone
264 kiedy by ich był dostał. Item wyznał, iż pokradł ziele, cyprys i lawendę panu Kąc- kiemu w sadzie i zaniósł je do Dobczyc, i przedał je za 12 groszy. Item wyznał, iż miał wołę zabić Macialka rzeźnika z tej przyczyny, iż go był pierwej ubił i leżał na to ubicie 3 lata. Item też wziął był gęsi sześć idący na wojnę Supergankowi w Myślenicach. Item wyznał, iż był wziął żonie swojej siedem grzywien i strawił je w Krakowie. Item wyznał, iż był ukradł butów siedem par szewcowi Waligórze tamże w Myślenicach z tym towarzystwem i przedał je w Głogoczowie chłopu za trzy wiardunki. Item też byli baranka wzięli u Wojakowskiej, idąc z tymi buty. Item wyznał, iż miał wolę pokraść z tymi Cygany i z tym towarzystwem sukno u Grabiszynej tamże w Myślenicach i już byli Cyganie sklep odemknęli, ale iż tam chłop leżał i tym się odstraszyli. Item też miał u Litwosa z Cygany w sieni wyłupać skrzynie i pobrać pasy [s. 194] srebrne i szaty insze, co by się im było nagodziło, z tym to Stasiem i synem Woźnego, ale iż ich obaczono i zawołano na nie gwałtu. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Est decollatus.
114
20 VIII 1571 Zeznanie Kaspra z Wąchocka, syna Karczów, skazanego na karę kijów za kradzieże. Actum feria secunda ante Asumptionis Beatae Mariae Virginis [20 VIII]. Kasper rodem z Wąchocka, syn Karczów, był [z] zamku zdany. Wyznał był dobrowolnie, iż ukradł Marcin jego towarzysz płótno u pani Pusowej w piwnicy na ulicy Brac- kiej, które był tenże to Marcin zastawił u Żydówki w talarze. Po tym je była pani Pusowa wykupiła. Item drugi raz tenże Kasper był pojmany w aptece na rogu na ulicy Tworzyjańskiej i wyznał na chłopca, którego nie zna, iż ten to chłopiec otworzył do apteki i powiedział, iż chcieli stół wystawić, spodziewając się tam pie- niędzy, ale je oświecono i ten to chłopiec uciekł, a tego Kaspra pojmano. I wyznał, iż był ukradł płaszcz z aksamitem ten to Kasper tamże w aptece, i powiedział, iż go był schował pod dach u jatek rzeźniczych, ale go nie [z]naleziono na tym miejscu, kędy o nim powiedział. Po tymże ich miłość panowie darowali go gardłem i był bity u pręgi.
265 115
[a] tegvz dnÿa matis rodem zbÿelcÿcz sin dvbÿelw wÿ/znal ÿze slvzęci vpana brzescÿanskÿego 2 roki ÿ nÿehcÿal / mv zaplacÿcz ȳ sedl do slvsarza ÿ kazal odemknacz do sklepv / ÿ hcÿal tam wzȳacz 3 wÿerdvnki alego zastal mÿehownik / ktori mÿeskal nazadzi ÿ vhfi cilgo ÿ daligo beli wsadzÿcz ako:/da bel dosÿegnal podrabÿnÿe ręka ÿ oponcze ÿ zastawÿlÿa bel / vzida wetrzinasci g[roszy] potim ÿa bela pani brzescÿaaska wẏkvpa / bite[m] tez wẏzb [c]// a zmiana atramentu; b–b wyjustowane do prawego marginesu; c tekst urwany
116
[s. 195a] tegvz dnÿa ian rodem zradwanowÿcz sin rah:/falw wÿznal ÿze robÿl vzýda ÿ vkradlmv bel vb:/ranÿe zamsowe Czarne ȳ zvpȳcze sarą ÿ wsadz:/onogo belo oto w kazÿmÿerzv potimgo dano naza:/mek ȳ bÿtogo naletrze tamze nazamkv ȳ precz / pvsczano / potim znowv btenze ianb bel poÿmani ÿ bel zamkv zdani / ẏ wȳznal ÿze vkradl komza vzida ÿ zasȳemv / ȳa zidowÿe wzÿeli ȳ wÿznal ÿze tez vkradl pl:/ vthna nakosvlkę zidwcze ÿ przedal ýe komorniczi / vwÿlka na vlÿczi zidowskȳe wkazÿmÿerzv za 7 g[roszy] / vkradl tez tkanke psztra ÿ przedal ÿa wÿlko:/we za 2 g[rosze] ite[m] wÿznal tento ian ÿze vkradl / pass srebrni mali pozlocÿsti cÿ prc tamze vzidw / ȳ przerznalgo na 2dwa kęssi ÿ przedal go ÿednę / stvke za 20 g[roszy] wÿlkowe adrvga stvke przedald Czosak / ȳego towarzis zlothnikowi nagroczskÿe vlẏczi / nÿewÿe ktoremv ÿ nȳewÿe zaczo ÿ powÿed:/zȳal ÿze vteÿze wÿlkowie wzÿeli zidowÿe tego / passa dwa zankliki ÿ zlanczvskÿem ÿ zgalka / Czo bel Czossak przedal za zloti ite[m] wÿznal / tento ian ÿze bel vkradl zwęgrzinkȳem swoÿm / towarzisem 20 par bvtwe trzewikwf nakazÿmÿerzv vmo:/stv ÿ przedal ÿe bel węgrzinek ÿego towarzis / zidvm nÿewÿe zaczo aÿemv dal stego pvlsÿod/ ma g[rosza] ite[m] powÿedzȳal ÿze vkradl skasprem / 20 srvtw mÿessa zbeczki wvlÿcÿ za swÿetim // [s. 196g] franciskÿem wdworkv
266 115
20 VIII 1571 Fragment zeznania występków popełnionych przez Matysa z Bilczyc, syna Dubielów. Tegoż dnia [20 VIII] Matys rodem z Bilczyc, syn Dubielów, wyznał, iż służąc u pana Brześciańskiego 2 roki i nie chciał mu zapłacić. I szedł do ślusarza, i kazał odemknąć do sklepu. I chciał tam wziąć 3 wiardunki, ale go zastał miechownik, który mieszkał na zadzi. I uchwycił go, i dali go byli wsadzić. A korda był dosięg- nął po drabinie ręką i opończę i zastawił ją był u Żyda we trzynaście groszy. Po tym ją była pani Brześciańska wykupiła. Item też wyz
116
20 VIII 1571 Zeznanie Jana z Radwanowic, syna Rachwałów, skazanego na karę kijów i wygna- nie z miasta za wielokrotne kradzieże. [s. 195] Tegoż dnia [20 VIII] Jan rodem z Radwanowic, syn Rachwałów, wy- znał, iż robił u Żyda i ukradł mu był ubranie zamszowe czarne i żupicę szarą. I wsadzono go było o to w Kazimierzu. Po tym go dano na zamek i bito go na letrze tamże na zamku, i precz puszczano. Po tym znowu tenże Jan był pojmany i był [z] zamku zdany. I wyznał, iż ukradł komżę u Żyda i zasię mu ją Żydowie wzięli. I wyznał, iż ten ukradł płótna na koszulkę Żydówce i przedał je komornicy u Wilka na ulicy Żydowskiej w Kazimierzu za 7 groszy. Ukradł też tkankę pstrą i przedał ją Wilkowej za 2 grosze. Item wyznał ten to Jan, iż ukradł pas srebrny mały pozłocisty tamże u Żydów. I przerżnął go na 2 dwa kęsy, i przedał go, jed- ną sztukę za 20 groszy Wilkowej, a drugą sztukę przedał Czosak jego towarzysz złotnikowi na Grodzkiej ulicy, nie wie któremu i nie wie za co. I powiedział, iż u tejże Wilkowej wzięli Żydowie tego pasa dwa ankliki i z łańcuszkiem, i z gałką, co był Czosak przedał za złoty. Item wyznał ten to Jan, iż był ukradł z Węgrzyn- kiem swoim towarzyszem 20 par trzewików na Kazimierzu u mostu i przedał je był Węgrzynek jego towarzysz Żydom, nie wie za co, ale mu dał z tego półsiódma grosza. Item powiedział, iż ukradł z Kasprem 20 szrotów mięsa z beczki w ulicy za Świętym [s. 196] Franciszkiem w dworku i przedali je w kanclerzowej kamienicy na zadzie w izdebce, ten to Kasper nie wie za co.
267 ȳ bel tez / darowan garlem odÿh miloscz panw ÿ bel / bÿth vprągi ẏ od mÿastha odkazan / a paginacja oryginalna 183; b–b nadpisane powyżej na interlinii; c–c skreślone; d wyraz nadpi- sany powyżej na interlinii; e wyraz skreślony; f wyraz nadpisany na interlinii nad bvtw; g pa- ginacja oryginalna 184
117
actv[m]a wpÿatek pownȳebowzÿeczÿv pani marie / sobek rodem zdýanowÿcz od prziswki sin iano:/wskÿego wÿznal dobrowolnÿe ÿze pokrad pa:/na swego pana rogoskÿego ÿ vȳznal ÿze mv / vkradl konÿa gnÿadego ÿ dwÿe sabli powę/gÿerskv ÿ delÿa Cirwona ÿ zvpanik bÿali / karazÿowi ÿ siodlo tvreczskÿe ÿ fvtro lÿ:/sÿe stare od delÿe ÿ ostrogi wÿelkÿelkÿe / vsarskÿe ÿ rvsnÿczę krvdka bvti safÿano/ we kowane ȳ panczerz narękawÿcze ÿ kap:/cȳe dwoÿe safÿanowe ite[m] wÿznal ÿze slvzę/cÿ knÿezowi romanowi vkradl konÿa ÿ saÿ/dak sstrzalami bÿ od / tey skle/parza/ vcýekl /b ite[m] wÿznal ÿze vkradl slvdze / pana Czebrowskÿego zvpan svkna moraw:/skÿego ÿ delȳa karazȳowa blekitna stÿm/ze sedl na sąn bozi ÿesth obÿeson / ceodem die ian rodem zgvri nawnÿe we / wÿznal dobrowolnÿec // a wyraz napisany na lewym marginesie; b–b napisane na prawym marginesie, włączone do tekstu za pomocą odnośnika #; c–c skreślone
118
[s. 197a] eodem die iakvb rodem zesprowe sin gonczib:/rzw wÿznal dobrowolnÿe ȳze pokradl pana sw:/ego pana marcinowskÿego robýacz vnÿego / ite[m] wÿznal ÿzego namvwila nÿiaka iagnŷeska / ktora bela kvharka vtegvz
268 I był też darowany gardłem od ich miłość panów i był bity u pręgi i od miasta odkazany.
117
17 VIII 1571 Sąd krakowski skazuje Sobka z Dianowic, syna Janowskiego, na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. Actum w piątek po Wniebowzięciu Pani Maryi [17 VIII]. Sobek rodem z Dia- nowic od Przysówki, syn Janowskiego, wyznał dobrowolnie, iż pokradł pana swego pana Rogoskiego. I wyznał, iż mu ukradł konia gniadego i dwie szable po węgiersku, i delię czerwoną, i żupanik biały karaziowy, i siodło tureckie, i futro lisie stare od delii, i ostrogi wielkie husarskie, i rusznicę krótką, buty safi anowe kowane, i pancerz na rękawice, i kapcie dwoje safi anowe. Item wyznał, iż służą- cy kniaziowi Romanowi1, ukradł konia i sajdak ze strzałami i od tej z Kleparza uciekł. Item wyznał, iż ukradł słudze pana Cebrowskiego żupan sukna moraw- skiego i delię karaziową błękitną. Z tymże szedł na sąd Boży. Jest obwieszony.
1 Kniaź Roman – zap. kniaź Roman Fedorowicz Sanguszko (ok. 1537–1571), star. żydaczowski (1548–1552), woj. bracławski (1566–1571), hetman polny litewski (1567– –1571). M. Machnicki, PSB, t. 34, s. 500–504; Spisy, urz. kij. i czern., nr 1022, s. 319.
118
17 VIII 1571 Wyznanie Jakuba ze Sprowy, syna Gonczyrzów, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. [s. 197] Eodem die [17 VIII]. Jakub rodem ze Sprowy, syn Gonczyrzów, wy- znał dobrowolnie, iż pokradł pana swego pana Marcinowskiego, robiąc u nie- go. Item wyznał, iż go namówiła niejaka Agnieszka, która była kucharką u tegoż
269 marcinowskȳego / mvwȳęcÿ temv iakvbowi poÿdzÿes semna / namorawę ÿ wÿdala ÿemv skrzȳnke zwŷeczora / spÿenÿadzmi ÿ wzýawsi tento iakvb skrzÿnke / odteÿto dzÿewki wÿal worek spÿenÿadzmi ÿ kn:/afl ÿkw 30 ÿ ieden pozlaczanih ÿ dwa kamÿczki / ȳ naliczil pÿenÿędzi 4 zlote Czeskȳh grosi adzÿe:/sÿecz moneti polskȳe ÿzlÿcÿwsi takowe pýenÿą/dze posedl kvkrakowv ite[m] powÿedzÿal ÿzego hlopi / zgonili nakonÿeh wborv ktorih nȳeznal ÿ od:/ÿelimvÿe zworkÿem ȳ rzvcÿlimv znih pvlzlotego / aknafl iki ti zahowall przi sobẏe wvbranÿv / ÿ powÿedzȳal ÿze ÿe zastawil v iakvba zida / wezlatim a 2 kamiki powÿedzÿal nÿewÿe ken/di ÿemv zgineli ite[m] wÿznal dobrowolnÿe ÿze / teÿto dzÿewki ktorago nato kradzÿestwo na/mvwila mÿal Czekacz wkzÿezv wýekÿem / astamtad mÿal snÿa ÿscz namorawę / to ÿesth ÿego wÿznanÿe anÿe ÿnacze ÿst:/him sedl na sand bozi est svspens[vs] // a paginacja oryginalna 185; b możliwa lekcja goncze
119
[s. 198a] woÿcieh rodem zmalego pÿlzna sin mati./sa kraÿowskÿego wvýtha wÿznal dobrowo:/lnẏe swÿ zli vczinek ÿze zabil kaspra si./na bohenkowe siekierą vptaska kaczma:/rza na vlÿczi sewczei steÿ prziczini kÿe:/di ssobą karthi grali tedi vmknal kas:/per nȳeboscýk grasa temvto woÿcÿehowi / ÿ rzvcyl sÿe tento woÿcieh za onim grosem / ÿ zdarl czapkę zglowi kasprowi nýeboscẏ/kowi ÿ rzvcÿlsÿe nÿeboscÿk dotego woÿc:/ȳeha ÿ vhfi cÿl go za kosvlę ÿ dal mv wg:/ebe potim wÿskocziwsi tento woȳcÿeh zasto:/la ÿ vderzilgo wglowę kb sẏekÿera tego / nȳebosczika kaspra takze odtego razv / vmarl ÿ est de Colat[vs] / a paginacja oryginalna 186; b skreślone
270 Marcinowskiego, mówiący temu Jakubowi: „Pójdziesz ze mną na Morawę”. I wy- dała jemu skrzynkę z wieczora z pieniędzmi. I wziąwszy ten to Jakub skrzynkę od tej to dziewki, wyjął worek z pieniędzmi i knafl ików 30 i jeden pozłacanych, i dwa kamyczki. I naliczył pieniędzy 4 złote czeskich groszy, a dziesięć monety polskiej. I zliczywszy takowe pieniądze, poszedł ku Krakowu. Item powiedział, iż go chłopi zgonili na koniach w boru, których nie znał, i odjęli mu je z workiem, i rzucili mu z nich pół złotego. A knafl iki te zachował przy sobie w ubraniu i powiedział, iż je zastawił u Jakuba Żyda we złotym, a 2 kamyki, powiedział, nie wie, kędy jemu zginęły. Item wyznał dobrowolnie, iż tej to dziewki, która go na to kradziejstwo namówiła, miał czekać w Książu Wielkim, a stamtąd miał z nią iść na Morawę. To jest jego wyznanie, a nie inaczej, i z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
119
[1572] Wyznanie Wojciecha z Małego Pilzna, syna Matysa Krajowskiego, skazanego na karę śmierci przez ścięcie za zabójstwo Kaspra, syna Bochenkowego. [s. 198] Wojciech rodem z Małego Pilzna, syn Matysa Krajowskiego wójta, wy- znał dobrowolnie swy zły uczynek, iż zabił Kaspra, syna Bochenkowego, siekierą u Ptaszka karczmarza na ulicy Szewczej z tej przyczyny. Kiedy z sobą [w] karty grali, tedy umknął Kasper nieboszczyk grosza temu to Wojciechowi. I rzucił się ten to Wojciech za onym groszem, i zdarł czapkę z głowy Kasprowi nieboszczy- kowi. I rzucił się nieboszczyk do tego Wojciecha, i uchwycił go za koszulę, i dał mu w gębę. Po tym wyskoczywszy ten to Wojciech zza stoła i uderzył go w głowę siekierą, tego nieboszczyka Kaspra tak, że od tego razu umarł. I est decollatus.
271 120
actu[m] wewtorek przed swÿadkami rokv / .1.5.7.2 ian rodem spogwizdowa sin wÿatrw / ten býwal nÿeraz zamkv zdani wÿznal dobro/wolnÿe swoÿe zle vczinki ktore podzialal swo:/ÿm towarzistwem zwęgrzinkiem ȳ wÿznal ÿze bel / snÿm vkradl stimze węgrzinkÿem vzidw dwÿe / svbcze iedna popÿelÿcza drvga garllowa kvn:/ÿa anawÿerzhv nÿewÿe Czo belo takze bel / stÿm lŷczem poÿmani ÿ daligo belÿ ÿh // [s. 199a] mÿloscz panowÿe okowacz ite[m] drvgi raz go na:/zamek poÿmanó o mÿęsso ÿzdano go kÿedi gral / karti v Cÿesle marcina nakazÿmÿerzv o mÿssę / Cęnowa ktorą bel zastawÿl iego towarzis kor/fanti v iakvba zida wosmi g[roszy] ÿ potim bel vcÿekl / zwÿęzienia spodpanÿskÿe ÿzbi wÿlamawsi sÿe zdr/vgÿemi ÿ stimto marcinem ktorego ÿvze straczono / ÿ spvscŷwsi sÿe popowrozÿe ÿ posedl zmÿasta fvr:/tha precz swÿetei anni ite[m] bel tez zdani o 4 mÿ=/ssi Czenowe ktore powÿedzÿal ÿzebÿÿe wgnoÿv / nalazl ÿ wzÿęlÿ mvÿe zidowÿe lÿczem ẏ potim / dalÿ go bzidowÿe nab belÿ ÿh miloscz panowÿe / okowacz ÿ potim go darowali garllem ite[m] wÿ/znal ÿze bel vkradl pvltora bohna hleba ȳ 2 / srvthi mȳessa slonÿn ktore bel wzÿal hlopv zw:/ozv
121
[s. 200a] eodem die marcin rodem spokrzÿwnŷcze sin / iadama Czeha wÿznal dobrowolnÿe swoÿe zle / vczÿnki ktore podzŷalal swoȳm towarzistw/em ite[m] wÿznal na swego towarzisa krzisto/fa ÿze odemknal klodke nozem dopÿwnŷcze / nakonczv wssi navlÿczi wẏslne ÿ wzÿeli tam / zvpÿczę blękithną ÿ waczek ÿ tlvmok
272 120
20 V 1572 Zeznanie Jana z Pogwizdowa, syna Wiatrów, skazanego na karę śmierci przez po- wieszenie za wielokrotne kradzieże. Actum we wtorek przed [Zielonymi] Świątkami roku 1572 [20 V]. Jan rodem z Pogwizdowa, syn Wiatrów, ten bywał nieraz [z] zamku zdany, wyznał dobrowol- nie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzystwem z Węgrzynkiem. I wyznał, iż był z nim ukradł z tymże Węgrzynkiem u Żydów dwie subcze, jedną popieliczą, drugą gardłową kunią, a na wierzchu nie wie, co było, tak że był z tym licem pojmany i dali go byli ich [s. 199] miłość panowie okować. Item drugi raz go na zamek pojmano o mięso i zdano go, kiedy grał [w] karty u cieśli Marcina na Kazimierzu o misę cynową, którą był zastawił jego towarzysz Korfanty u Jakuba Żyda w ośmiu groszy. I po tym był uciekł z więzienia spod pańskiej izby, wyła- mawszy się z drugimi i z tym to Marcinem, którego już stracono. I spuściwszy się po powrozie, i poszedł z miasta Furtą precz Świętej Anny. Item był też zdany o 4 misy cynowe, które powiedział, iżby w gnoju nalazł i wzięli mu je Żydowie licem. I po tym dali go byli ich miłość panowie okować i po tym go darowali gar- dłem. Item wyznał, iż był ukradł półtora bochna chleba i 2 szroty mięsa, słonin, które był wziął chłopu z wozu idący w drodze i o to był zdany [z] zamku. Item wyznał, iż był ukradł misę cynową u Żydów z rybami i przedał ją chłopu do wsi, którego nie zna, za 8 groszy. Item powiedział, iż go bito na zamku o mięso warzo- ne, które był ukradł Żydom w sobotę i zjadł je. Item wyznał, iż był ukradł 6 par trzewików na Kazimierzu z towarzyszem z Kuchtą i rozprzedali je po 4 grosze. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Et est suspensus.
121
20 V 1572 Zeznanie Marcina z Pokrzywnicy, syna Adama Czecha, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. [s. 200] Eodem die [20 V]. Marcin rodem z Pokrzywnicy, syn Adama Czecha, wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzystwem. Item wyznał na swego towarzysza Krzysztofa, iż odemknął kłódkę nożem do piw- nicy na końcu wsi na ulicy Wiślnej i wzięli tam żupicę błękitną i wacek, i tłumok,
273 ý orze:/hvv Czapke albo 4 ÿ grzibw spvlkorcza ȳ slÿ / do zidw ÿ przedali to wsÿtko zidowi za pvlzl/otego ite[m] bel zasÿe poȳmani przez Czeladz mÿ/eȳska oczenę ktorą pokradzÿano vpana karl:/la wogrodzÿe przed brvną mikolaÿska ÿ wÿzn/al dobrowolnŷe ÿze podkal Czossaka nawale / nÿossącz Czenę ÿ zÿankiem ktorego przezwiska / nȳewÿe ÿ rzekl tento Czossak do tego marcina / pvdz snami dam Cÿ tez tego dzýalv przedaw/sÿ ÿ dal mv 4 pvlmÿski ÿ sedl tento marcin / stim towarzistwem do zida prothfi cza ÿ od/prawÿl ÿh zid do ivtra mvwÿęczi ÿm dam / wam ivtro pÿenÿądze apowÿedzÿal ÿze belo / Czeni nȳe malo mÿss Czenowih wÿelgih 4 ta/lerzw pvlmÿskw 7 lȳdzbi nÿewÿe ÿ obrvs / Czenowati ÿ powÿedzÿal ÿze potim sedl / stÿm swoÿm towarzistwem sczosakÿem / ÿ zÿaneczkȳem nastrzelnÿcze ÿ vkazalÿ te/mv marCinowi Czenę odkrÿwssi trohę
122
eodem die marcin rodem zilze sin kanczin / ten bel zamkv zdani wÿznal dobrowolnÿe swo:/ÿe zle vczinki ktore podzialal swoÿm towa:/rzistwem ÿ bÿwal nÿeraz zamkv zdani ite[m] / ze marcin wÿznal dobrowolnýe ÿze vkradl / plvthna 3 sthvki swoÿm towarzisem skaspr/em ÿ zwoznicza vpanÿe pvssowe na vlÿczi / braczskÿe ÿ przedal tento marcin iedne / stvkę plvtha zapvlgrziwni iaczkowi
274 i orzechów czapkę albo 4, i grzybów z pół korca. I szli do Żydów i przedali to wszystko Żydowi za pół złotego. Item był zasię pojmany przez czeladź miejską o cynę, którą pokradziono u pana Karła w ogrodzie przed Broną Mikołajską. I wy- znał dobrowolnie, iż [s]potkał Czosaka na wale, niosąc cynę, i z Jankiem, którego przezwiska nie wie. I rzekł ten to Czosak do tego Marcina: „Pójdź z nami, dam ci też tego działu przedawszy”. I dał mu 4 półmiski, i szedł ten to Marcin z tym towarzystwem do Żyda Protfi cza. I odprawił ich Żyd do jutra, mówiący im: „Dam wam jutro pieniądze”. A powiedział, iż było cyny niemało, mis cynowych wiel- kich 4, talerzów półmisków 7, liczby nie wie, i obrus cynowaty. I powiedział, iż po tym szedł z tym swoim towarzystwem, z Czosakiem i z Janeczkiem, na Strzelnicę i ukazali temu Marcinowi cynę, odkrywszy trochę [s. 201] gnoju. I wziąwszy gar- niec masła i drugi garniec tłustego, nie wie jakiego, i konew cynową, i szedł ten to Marcin z nimi na Dorazów. I ostawili to u gospodyni. Po tym jego towarzystwo, którzy są wyżej napisani, poszli od tego Marcina, a gospodyni im powiedziała: „Zapłacę to wam, kiedy rozprzedam”. I powiedział tenże Marcin, iż im gospodyni mówiła na Dorazowie: „Pójdźcie precz z domu”, co rychle dawszy im 3 grosze. I po tym precz poszli, i powiedział ten to Marcin, iż gospodyni wiedziała, iż to rzeczy kradzione były. I powiedział na swego towarzysza na Węgrzynka i na Mać- ka Górnika, oliwy garniec i płaty, które wieszają nad piwnicą, kiedy leżał w gnoju w przecznicy za Szpitalską ulicą, a tę oliwę był ukradł Węgrzynek, jego towarzysz, w piwnicy pod kamienicą cechowską. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Et est suspensus.
122
20 V 1572 Zeznanie Marcina z Iłży, syna Kanczin, skazanego na karę śmierci przez powiesze- nie za wielokrotne kradzieże1. Eodem die [20 V]. Marcin rodem z Iłży, syn Kanczin, ten był [z] zamku zda- ny. Wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzy- stwem. I bywał nieraz [z] zamku zdany. Item [ten]że Marcin wyznał dobrowolnie, iż ukradł płótna 3 sztuki [ze] swoim towarzyszem z Kasprem i z woźnicą u pani Pusowej na ulicy Brackiej. I przedał ten to Marcin jedną sztukę płótna za pół grzywny Jackowi [s. 202] Żydowi, drugą sztukę dał niewiaście Jadwidze, która na Tandecie przedaje, iż mu miała koszulę za nie uszyć. Trzecią sztukę płótna jego
275 thowarzis kasper przedal ianowi ssmacÿarzowi / ktori mÿeska przed mikolaÿską brvną nÿewÿe / zaczo ite[m] tenze marcin wÿznal dobrowolnÿe
276 towarzysz Kasper przedał Janowi szmaciarzowi, który mieszka przed Mikołajską Broną, nie wie za co. Item tenże Marcin wyznał dobrowolnie, iż ukradł [ze] swoim towarzyszem z Kasprem węzeł przędzy tamże w tej piwnicy i schował ją do gnoju z tymże Kasprem. I powiedział ten to Marcin, iż po tym pytał tego Kaspra o tako- wą przędzę i powiedział przed Marcinem ten to Kasprem, iż ją do wody wrzucił, bo ją świnie potargali. Item drugi raz był [z] zamku zdany, iż mu dał Żyd winę o cynę i o kożuchy, o których powiedział, iż o tym nie wiedział, i był okowany. Po tym był z oków wypuszczony. Item trzeci raz był [z] zamku zdany, iż był uciekł spod pańskiej izby z więzienia z tymże swoim towarzystwem: z Czosakiem, z Kasprem, z Janeczkiem. I powiedział tenże Marcin na Korfantego, iż nóg dobywszy z kłody, iż odmykał kłódki gwoździem. Po tym jeden Węgrzynek, którego już obwieszano, drugi Mar- cin Głuch, trzeci Korfanty, a sam ten to Marcin, i szli do kraty, i wyłamali ją wszy- scy czterej. I szedłszy po powróz do męczennicy, i spuścił się z tym swo[s. 203] im towarzystwem z dachu po powrozie, wyłamawszy dachówkę. I poszli, już był dzień, z miasta Świętej Anny Furtą precz. Item po tym wyjściu bito go na zamku, iż mu dał jego towarzysz Węgrzynek trzy szroty mięsa połtowego, ale powiedział ten to Marcin, iż nie wiedział o tym, by je był ukradł. I skarawszy go tamże na zamku, po tym go puszczano precz. Po tym go czeladź miejska pojmali o cynę, którą pokradziono u pana Karła w ogrodzie przed Mikołajską Broną. I powie- dział ten to Marcin, iż o niej nic nie wiedział. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł poponę czerwoną na górze przed Broną Mikołajską i zastawił ją u Żyda Protfi cza w siedmiu dwudziestu groszy. Item wyznał, iż ukradł kord ze srebrem [ze] swoim towarzyszem z Czosakiem i z Janeczkiem, którego już stracono, w kamienicy na rogu, idąc na ulicę Jana Świętego. I powiedział, iż nie mogli korda wyjąć i wzięli pochwy ze srebrem i z nożami, i przedali to Jackowi Żydowi za kopę. Item wy- znał dobrowolnie, iż pokradł cynę na ulicy Sławkowskiej w piwnicy [ze] swoim towarzystwem z Czosakiem i z księdzem, którego już stracono, na rogu u Jana Litwinka, której cyny było 15 sztuk. I przedał je 6 sztuk ten to Marcin Protfi czowi Żydowi za złoty [s. 204], a drugą jego towarzysz ksiądz przedał Żydowi za pół grzywny, a ostatek mu odjął Żyd Lewko. Item powiedział dobrowolnie, iż był konia ukradł pod Słomnikami i przedał go Krępskiemu za 15 groszy. I wiedział o tym Krępski, iż to koń był kradzio- ny. Item wyznał dobrowolnie, iż pokradł skóry [ze] swoim towarzystwem z Tę- czyńskim, który umarł u Świętego Sebastiana, i pokradł je był Broną Mikołajską w stajni, przeciwko Bożej Męce murowanej, wyrzezawszy wrota nożem. Któ- rych skór było sześć albo siedem, powiedział, nie pamięta wiele, i donieśli je na Prądnik karczmarzowi. I przedali je za kopę, i odstraszano je od nich. Item po- wiedział tenże Marcin, iż pokradł cynę z Kuchtą u Żyda w Opatowcu, a było jej sześcioro. I przedał ją w Skawinie za pół grzywny Frankowi. I ten Kuchta, jego towarzysz, przedał dwa talerze i obrus, nie wie komu. Item wyznał, iż był ukradł
277 z gvrnÿczkÿem 3 svknÿe / hlopÿe vkrowineÿ zidwki ÿ przedal ÿe / iadwÿdze natandecÿe za 3 wÿerdvnki / to ÿest iego wÿznanie ÿ stim sedl na /
123
actv[m] 1.5.7.2 feria sexta post / tridie octawas J[esu] Corporis Cristi // [s. 205a] stanislaw rodem zwraczlawÿcz sin iakvba / Czarnego wÿznal dobrowolnÿe swoÿe zlę vczin:/ki kthorę podzÿalal swoÿm thowarzistwem / ite[m] wÿznal dobrowolnÿe ÿze vkradl Cÿothcze swo:/ÿe zglanowab wollv ÿednego Czÿrwonego ÿ zabÿl go wra:/czlawÿczah ÿ mÿęsso rosprzedal ite[m] wÿznal dob:/rowolnÿe ÿze vkradl dwa konÿa wpobÿednikv / ianowi kaczmarzowi obadwa beli Cÿssawe aied:/en znih bel lissi ite[m] vkradl svknÿę lvnÿską otr:/eczą kaczmarzowi ÿ przedal ÿą za 3 zlote ite[m] / vkradl polecz mÿęsa wklesczowe ite[m] powÿedzýalc simek / fvczik zlexandrowÿcz tengo nato namvwÿl / asam tento Czernek wstodole lezal ite[m] vkradl / wprzegini lebÿedzie wollv ite[m] wÿznal dobrow=/olnÿe ÿze vkradl 2 konýa wÿnczentemv wp:/obÿednikv kaczmarzowi swoÿm towarzissem / znÿeiakiem dzÿecÿęcÿem ẏ vkradsÿ ÿe ÿ ieh:/ali do starczinowa ÿ przedawali ÿe ÿ odstra=/sÿli ÿh od nih ite[m] tez vkradl owczę wra=/czlawÿczah ÿ zÿadl ÿą ÿ dwÿe gęssi item / wÿznal na simka fvcÿka zlexandrowÿcz / ŷze mv mÿal polecz mÿessa przinŷescz / ite[m] wÿznal ÿze vkradl zdzÿecÿęcÿem pvl / kopi sira ÿ sprzedali to poiednemv hlopvm / nakazÿmÿerzv ati siri beli pokradli vnÿznika / wpobÿednikv to ÿest iego wÿznanie ÿ stim / sedl na sąnd bozi et est svspens[vs] // a paginacja oryginalna 193; b napisane na lewym marginesie, włączone do tekstu za pomocą odnośnika #; c nadpisane powyżej na interlinii
278 z Górniczkiem 3 suknie chłopie u Krowinej Żydówki i przedał je Jadwidze na Tandecie za 3 wiardunki. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Et est suspensus.
1 Zob. sprawę nr 114 (oskarżony Kasper z Wąchocka).
123
13 VI 1572 Zeznanie Stanisława z Racławic, syna Jakuba Czarnego, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za kradzież żywności. Actum 1572 feria sexta posttridie octavas Iesu Corporis Christi [13 VI]. [s. 205] Stanisław rodem z Racławic, syn Jakuba Czarnego, wyznał dobrowol- nie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzystwem. Item wyznał do- browolnie, iż ukradł ciotce swojej z Glanowa wołu jednego czerwonego i zabił go w Racławicach, i mięso rozprzedał. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł dwa konia w Pobiedniku Janowi karczmarzowi, obydwa cisawe, a jeden z nich był łysy. Item ukradł suknię luńską otroczą karczmarzowi i przedał ją za 3 złote. Item ukradł połeć mięsa w Kleszczowie. Item powiedział: Szymek Fucik z Leksandrowic ten go na to namówił, a sam ten to Czernek w stodole leżał. Item ukradł w Prze- gini Lebiedzie wołu. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł 2 konie Wincentemu w Pobiedniku karczmarzowi [ze] swoim towarzyszem, z niejakiem Dziecięciem. I ukradłszy je, i jechali do Starczynowa, i przedawali je. I odstraszyli ich od nich. Item też ukradł owcę w Racławicach i zjadł ją, i dwie gęsi. Item wyznał na Szymka Fucika z Leksandrowic, iż mu miał połeć mięsa przynieść. Item wyznał, iż ukradł z Dziecięciem pół kopy sera i przedali to po jednemu chłopom na Kazimierzu, a te sery byli pokradli u Niżnika w Pobiedniku. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Et est suspensus.
279 124
[s. 206a] [b] Stalo szýe wýewtorek pẏersẏ przed / swẏemtem sẏmonaẏodẏ / mýesacza pasdzernýka dwa p...týlc 1 5 7 4 / woẏczehrodem skosczelcza dsin matusa kuryd wẏsnal dobrowolne / ẏzẏe stoẏacz przed sborem ýzemv sẏekerke / výdarto dorabanẏa gratẏ ẏdalmv ẏedene pa/cholek wbẏalem zwpanẏkv gros czeský a sam / potem stoýacz podgratam zẏemẏe od grzebal / tenze woyczeh vẏsnal dobrowolne ýz kozvh / ktorẏ vẏrzavczono zbrogv na vlẏcze wssal ẏza/stavẏelto vẏestereh grosah tenzẏe voẏczeh na / myecze vẏsnal ẏz przysẏek dogratẏ sẏekerka / y odrebowal. y przýtẏm zẏe odrebovanv tah gra/tha go przẏwalela poktorey gracze pod ktora le/zal dosklepv vrmem wleslẏ tamzẏe kedẏ szẏe do/bẏel podtam gratam od sedszẏ stanal troche potem / wlasl dotego sklepv wkthorẏm sklepẏe ẏhf ẏvz nÿcz / nẏebẏelo ýtem vÿsnal tenze voẏczeh dobro/volnẏe kedýgo spẏlnoscza pẏtano kogo by snal kto/bẏtam thakẏ bẏl yemv snaẏomý powẏedzal ẏze / vydzal vossnẏcze ktorego nẏessna tho ýest ȳego / testament ẏstem sedl na sad bozy yest sczetẏ. / Ite[m] varzẏnẏecz pater sẏn yendrzeya czeslýe výs/nal dobrowolnýe swoẏ slývczýnek ktorj vdzẏa/lal ý vẏsnal yzýe wponẏedzalek ogodzinýe / dwvdzesteÿ wlązl dosklepv oknýem dosborv // [s. 207g] ẏ sẏel napersẏe pẏedro ẏ wzẏal blache zelasna / ktora przedal
280 124
26 X 1574 Sąd radziecki krakowski skazuje Wojciecha z Kościelca, Wawrzyńca Patera, Kaspra ze Zwolenia, Stanisława, syna Brzeskiego, i Stanisława Łaziebniczka na karę śmierci przez ścięcie za włamanie i kradzież w zborze na ul. św. Jana. [s. 206] Stało się we wtorek pierwszy przed świętem Szymona Judy miesiąca października 1574 [26 X]. Wojciech rodem z Kościelca, syn Matusza Kury, wyznał dobrowolnie, iż stojąc przed zborem, iż mu siekierkę wydarto do rąbania kraty i dał mu jeden pachołek w białym żupaniku grosz czeski, a sam potem stojąc pod kratą, ziemię odgrzebał. Tenże Wojciech wyznał dobrowolnie, iż kożuch, który wyrzucono z brogu na ulicę, wziął i zastawił to we czterech groszach. Tenże Woj- ciech na męce wyznał, iż przysiekł do kraty siekierką i odrębował, i przy tymże odrębowaniu ta krata go przywaliła. Po której kracie, pod którą leżał, do sklepu hurmem wleźli. Tamże, kiedy się dobył pod tą kratą, odszedłszy, stanął trochę. Po tym wlazł do tego sklepu, w którym sklepie już nic nie było. Item wyznał tenże Wojciech dobrowolnie, kiedy go z pilnością pytano, kogo by znał, kto by tam taki był jemu znajomy, powiedział, iż widział woźnicę, którego nie zna. To jest jego testament i z tym szedł na sąd Boży. Jest ścięty. Item Wawrzyniec Pater, syn Jędrzeja cieśli, wyznał dobrowolnie swój zły uczy- nek, który udziałał. I wyznał, iż w poniedziałek o godzinie dwudziestej wlazł do sklepu oknem do zboru [s. 207] i wszedł na pierwsze piętro, i wziął blachę żela- zną, którą przedał za pięć groszy. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Jest ścięty. Item Kasper rodem ze Zwolenia, syn Jakuba Kani, wyznał dobrowolnie, iż idąc od Matyska stolarza, wziął trzy zamki na ulicy Świętego Jana, które zamki było wyrzucono oknem ze zboru. I z tym szedł na sąd Boży. Jest ścięty. Item Stanisław, syn Brzeskiego, wyznał dobrowolnie, iż wziął garniec masła we zborze i torbę z księgami. I z tymże go pojmano na Stradomiu i jest [z] zamku zdany. I z tym szedł na sąd Boży. I jest ścięty. Item Stanisław Łaziebniczek, syn Jana Trojana, wyznał dobrowolnie, iż wziął dwie żelezie tamże we zborze, którego tamże z licem na zamek pojmano, jest [z] zam- ku zdany. I wyznał też, iż z miasta wyszedł rynsztokiem Siotryna nieprzystojnie. To jest wyznał i z tym szedł na sąd Boży. Jest ścięty. Ci wszyscy pięć, którzy pomagali kradzastwa i łupiestwa w kamienicy na Świę- tego Jana ulicy, co ją Brogiem zowią, i są pościnani.
281 125
[s. 208a] [b] Staloszye wpyathek pyerszẏ po szwẏethem vycze / myeszacza czerwcza dną 17 1575 / yan rodem zbyedkowẏcz kvhtha szẏn stanẏslava seczer/kẏ vẏsznal dobrowolnýe szwoye sle vczẏnkẏ ktore po/dzalal stanyslawem ktorego na ka szẏmyerzv straczo/no v kradl zẏdowẏ geszẏ 6 przedal ye zẏdowý moẏze/szow za 10 groszẏ pothem v kradl konyefcze nowa / panv foxowy na kaszymẏerzv przedall ya zẏdovẏ moyzeso/wẏ za 24 groszẏ pothem wẏsnal ýze sczoszakẏm odem/ knyelj klothek pyecz podkamẏe nẏcza pana woẏewo/dý ferleya ẏ wzyely czvkrv dwye glowẏe y safranv / konefk e czenowa nye wye wyelego byelo tam sktorem / czvkrem y szafranem czoszak vczekl odnẏego potem / vysnal yze stem stanyslavem ktorego nakasymerzv / straczono v kradl kodlẏ 2 panv foxovẏ przedalye / zydowy moẏszesowẏ zaslothẏ vẏsnal dobrovolnýe / yzye vkradl szvknye 2 v spvntha na kaszimẏerzv / przedal ye szjdowẏ moc Lazarzovẏ za slothẏ vysnal potem / yze vkradl nakaszẏmyerzv v pokorzẏneẏ svpke czarną / lyszý podszytham przedal ya zẏdovẏ moyszesowẏ za 2 slo/the wtemze domv vkradl plotna stvke lnyanyego / przedal je temvsz zydowẏ moyszesowẏ za 24 sd grosẏ
282 125
17 VI 1575 Zeznanie Jana Kuchta z Będkowic, syna Stanisława Seczerki, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. [s. 208] Stało się w piątek pierwszy po Świętym Wicie miesiąca czerwca dnia 17 1575 [17 VI]. Jan rodem z Będkowic Kuchta, syn Stanisława Seczerki, wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które podziałał [ze] Stanisławem, którego na Kazimierzu stra- cono. Ukradł Żydowi gęsi 6, przedał je Żydowi Mojżeszowi za 10 groszy. Potem ukradł konewczę nową panu Foksowi na Kazimierzu, przedał ją Żydowi Mojżeszo- wi za 24 groszy. Potem wyznał, iż z Czosakiem odemknęli kłódek pięć pod kamie- nicą pana wojewody Firleja1 i wzięli cukru dwie głowie i szafranu konewkę cyno- wą, nie wie, wiele było tam, z którym cukrem i szafranem Czosak uciekł od niego. Potem wyznał, iż z tym Stanisławem, którego na Kazimierzu stracono, ukradł kot- ły 2 panu Foksowi, przedał je Żydowi Mojżeszowi za złoty. Wyznał dobrowolnie, iż ukradł suknie 2 u Szpunta na Kazimierzu, przedał je Żydowi Łazarzowi za złoty. Wyznał potem, iż ukradł na Kazimierzu u Pokorzynej szubkę czarną lisy podszytą, przedał ją Żydowi Mojżeszowi za 2 złote. W tymże domu ukradł płótna sztukę lnianego, przedał je temuż Żydowi Mojżeszowi za 24 groszy. Tenże Jan Kuchta wy- znał, iż ukradł sukna niewiaście na Kazimierzu, przedał je Żydowi Łazarzowi za grzywny. Wyznał, iż ukradł ubranie dwoje, które przedał za groszy 15. [s. 209] Wy- znał tenże Jan, iż ukradł suknię czerwoną luńską u Karczmarzyka na Kazimierzu, przedał ją Klimkowej na Kazimierzu za groszy 24. Wyznał, iż z tym Stanisławem, którego stracono na Kazimierzu, ukradli na Grodzkiej ulicy w nocy ubrania pięcioro, czarne i białe, i czerwone, przedali Żydowi Mojżeszowi za grzywnę. Tamże troje zamszowego ubrania ukradli, przedali Żydowi Mojżeszowi za półtora złotego. Wyznał tenże Jan, iż ukradli dwa letniki, jeden czerwony, a drugi modry, przedał je Żydowi za trzy złote Mojżeszowi. Wyznał, iż ukradł dwie skóry zamszowe na ulicy Siennej, nie wie, jako zowią. Przedał je Żydowi Mojżeszowi za groszy 15. Tamże pludry zamszo- we, które przedał temuż Żydowi za złoty. Wyznał, iż ukradł na Grodzkiej uli- cy suknię czerwoną niewieścią, nie wie u kogo, przedał ją Żydowi Łazarzowi za groszy 24. Wyznał, iż odemknęli kram naprzeciwko dębowy podle żelazne- go kramu z tymże Stanisławem, którego na Kazimierzu stracono. W tym kra- mie wzięli sznurków czarnych i białych, i czerwonych 12, i mieszków 20 czer- wonych i białych, przedali Żydowi Mojżeszowi za grzywnę. I skrzynkę w tymże kramie wzięli, którą darowali babie Klimkowej na Kazimierzu, która mieszka na Żydowskiej ulicy podle kuśnierza. Wyznał tenże Jan, iż ukradł mały biały ko- rzec, którym przedał tejże babie Klimkowej za 20 groszy. Wyznał też, iż garnek
283 / masla v kradl ktorẏ przedal theyze klẏmkoveẏ za 15 / si groszÿ y panewke czo krople smasza przedal theẏze klim/kowey za 10 grosÿ // [s. 210j] vyszynal yze vkradly v Zydow pyeczoroczenẏ nyewje v / kogo przedalẏ ya zydowẏ moyszesowẏ zagrzẏwne vẏsnal / ys vkradly pas srebrnẏ szydowẏ alego nẏesnaya / ktorẏ przedaly zydowẏ moyszesowẏ za 4 slothe y lys/ske srebrną zakope przedaly themvs zydovẏ vegrzýno/vẏ ktory dzeczẏ vczy zẏdowske mẏeska vvlẏczý vysnal / ysvkradlẏ dwẏe konwý czenowe v sydow przedaly ye / moyszesovy zydowẏ zagrzẏwnẏe y svknẏa nẏewẏescza prze/dalẏ zaslothẏ themvs szẏdowẏ moyszesowẏ przedaly / konyew czenova za 15 grosẏ vẏsnal yze vkrad/ly stemze stanẏslawem trzy czapkẏ axamytnye kto/re przedaly zydowj moyszesovj za pvlthory grzẏwnẏ / tho yest yego vysnanẏe y stem szedl na szat bozý yest / hobẏeszon / a paginacja oryginalna 196; b zmiana narzędzia pisarskiego, może również pisarza; c skreślo- ne; d skreślone; e wyraz nadpisany powyżej na interlinii; f paginacja oryginalna 197; g skreślo- ne; h skreślone; i skreślone; j paginacja oryginalna 198
126
thegos dna vtenze pyyathek persẏ po .s. výcze / mathys rodem skorolewcza sẏn stanyslawaszypra / vysznal dobrovolnye ys przẏ szedl wpwlnoczẏ sto/vaszrzeszem szwoẏem voýczechem bẏgoszem do kramv / narogv podkẏzẏnkẏm y szląmalj klotkẏe od voszv / szẏerdzenym ẏ wlẏezlẏ tham ẏ pobralj szwẏecze vo/skowẏe ý pẏers: zworkẏm ẏ od dalýgo kramarcze / ythas kramarka poslala pozyda y kvpyltho zyd thena / pẏers za trzy slothe y roszdzelẏlẏ szýe stým woẏczechem / bygoszẏem popvlthorẏm slotem vẏsnal dobrowolnne / ẏze v kradl chlopv skalẏtý pvltrzecza slothego alego // [s. 211a] nyeszna wtorvnv y potrawẏel ýe thamze wtorvnv na / zmattrvszẏe v kradl stvke plotna przedal ya zjdowý kto/rego nẏeszna za 24 grosẏ vẏsnal dobrovolnýe yze svk/na postaw sarego v kradl nawoszẏe tham zye wtorvnv kto/re przedal zẏdowẏ ýakvbowy zakope vẏsnal ẏs plotna pstrego / v kradl trzẏstvkẏb przedal yezẏdovẏ ẏakvboviza 28 groszẏ / thamze wtorvnv vysznal ys nasmatrvszẏe wtorvnv v/kradl plotna 4 stvkẏ bẏalego stowarzesem ẏanem nẏmcze / ktore przedalj zẏdowẏ za slothÿ vẏsznal ẏs vkradlj dwa/nascze par pvnczoszjek zmaczkẏm wegrzẏnkẏm kra/marcze alegeẏ nẏesznaya powyedzal yzemvyezas vkradzo/no vysznal ys vkradl wtorvnv yakemvs panv gros[zy] 15 / alego nẏesna vẏsnal ys vkradl swoẏemv thowarzeszovẏ / vyegrzẏnkowj trzẏ slothe y stravẏlẏe
284 masła ukradł, który przedał tejże Klimkowej za 15 groszy i panewkę, co krople smażą, przedał tejże Klimkowej za 10 groszy. [s. 210] Wyznał, iż ukradli u Żydów pięcioro cyny, nie wie u kogo, przedali ją Żydowi Mojżeszowi za grzywnę. Wyznał, iż ukradli pas srebrny Żydowi, ale go nie znają, który przedali Żydowi Mojżeszo- wi za 4 złote. I łyżkę srebrną za kopę przedali temuż Żydowi Węgrzynowi, który dzieci uczy żydowskie, mieszka w ulicy. Wyznał, iż ukradli dwie konwie cynowe u Żydów, przedali je Mojżeszowi Żydowi za grzywnę i suknię niewieścią przedali za złoty. Temuż Żydowi Mojżeszowi przedali konew cynową za 15 groszy. Wyznał, iż ukradli z tymże Stanisławem trzy czapki aksamitne, które przedali Żydowi Moj- żeszowi za półtory grzywny. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. Jest obwieszony.
1 Jan Firlej, woj. krak. w latach 1572–1574 (Spisy, woj. krak., nr 408, s. 108).
126
17 VI 1575 Zeznanie Matysa z Królewca, syna Stanisława, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. Tegoż dnia w tenże piątek pierwszy po Świętym Wicie [17 VI] Matys rodem z Królewca, syn Stanisława szypra, wyznał dobrowolnie, iż przyszedł w północy z towarzyszem swoim Wojciechem Bigosem do kramu na rogu pod Kyzinkiem i złamali kłódkę od wozu sierdzieniem, i wleźli tam. I pobrali świece woskowe i pierś z workiem, i oddali go kramarce. I taż kramarka posłała po Żyda, i kupił to Żyd te na pierś za trzy złote, i rozdzielili się z tym Wojciechem Bigosem po półto- rym złotym. Wyznał dobrowolnie, iż ukradł chłopu z kalety półtrzecia złotego, ale go [s. 211] nie zna, w Toruniu i potrawił je. Tamże w Toruniu na smatruzie ukradł sztukę płóta, przedał ją Żydowi, którego nie zna, za 24 groszy. Wyznał dobro- wolnie, iż sukna postaw szarego ukradł na wozie tamże w Toruniu, które przedał Żydowi Jakubowi za kopę. Wyznał, iż płótna pstrego ukradł trzy sztuki, przedał je Żydowi Jakubowi za 28 groszy tamże w Toruniu. Wyznał, iż na smatruzie w To- runiu ukradł płótna 4 sztuki białego z towarzyszem Janem Niemcem, które prze- dali Żydowi za złoty. Wyznał, iż ukradli dwanaście par pończoszek z Maćkiem Węgrzynkiem kramarce, ale jej nie znają. Powiedział, iż mu je zaś ukradziono. Wyznał, iż ukradł w Toruniu jakiemuś panu groszy 15, ale go nie zna. Wyznał, iż ukradł swojemu towarzyszowi Węgrzynkowi trzy złote i strawił je.
285 vẏsnal ys v kradl / vkrakovẏe wbvdze krvpke czvkrv narjnkv natrecze / ktoram bvde odemknal kon ktorego straczono wczesto/chowey przedalẏ then czvker zẏdovẏ alegonyesnaya za / 6 groszy thenze mathẏs vẏsnal yze vkradl przednova bro/na v kvrdibanẏka 7 skor kvrdibanow ktore prze/dal sefczowẏ marczinovy czomýeskal v stimar za 10 grosẏ / a 3 zẏdový yaczkovẏ yakvbovẏ za 15 grosẏ a 2 voczeh / bygos thowarzes yego wzyal tho ẏest go vẏsnanẏe y stem / szedl naszad bozẏ ẏ ẏeste obẏeszon / a paginacja oryginalna 199; b k napisana na literze y
127
anno dominẏ 1575 die 1 okto/brys staloszýe vyeczwartek dzen swẏetego mÿ/chala sẏmon rodem sporabkẏ od mýechowa / sẏn iana nýedzele vÿsnal dobrovolnýe swoÿ // [s. 212a] slẏ wczẏnek ktorý v dzalal wẏeczwartek dzen / swẏetego mẏchala ẏ dacz spýwa szÿewczeẏ vlý/cze gendrzeẏ nẏebosczyk robotnyk popchąl tego / sẏmona vyeblotho ten sẏmon rosgnewal szẏe ną / tego gen drzeẏa robotnyka v derzelgo szyekerka / wlowẏe potem kostvrem od ktoryh razow vmarl / ten gendrzey robotnẏk ẏ ẏest zamordovan od tego / sẏmoną tho ẏest ÿego vẏsnanẏe y stem szẏetl naszad / bozẏ tenze sẏmon ýest sczethẏ wszobothe dną trzecze/go postb po swẏe tem mýchalec / a paginacja oryginalna 200; b skreślone; c e napisana na literze a
128
[a] bAnno domini 1576 / Dnia osmnastego Maẏa wpiathekb / Ÿan rodem schrzanowa sÿn stanŷslawa kvthÿsÿa / wÿznal dobrowolnÿe swoÿ zlÿ vczÿnek kthorȳ vdzia/ lal wȳsedl wdrogę skrakowa do skalmÿerza z zona swą / Marvssą thamze będacz nad lÿpną na de wsÿą nad wąwo/szem tham sie snÿą pogadal ÿ vderzÿl
286 Wyznał, iż ukradł w Krakowie w budzie krobkę cukru na rynku na trecie, którą budę odemknął Koń, którego stracono w Częstochowie. Przedali ten cukier Żydo- wi, ale go nie znają, za 6 groszy. Tenże Matys wyznał, iż ukradł przed Nową Broną u kurdybanika 7 skór kurdybanów, które przedał szewcowi Marcinowi, co miesz- kał u Stimar, za 10 groszy, a 3 Żydowi Jackowi Jakubowi za 15 groszy, a 2 Wojciech Bigos, towarzysz jego, wziął. To jest go wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. I jest obwieszony.
127
29 IX, 1 X 1575 Szymon z Porąbki, syn Jana Niedzieli, skazany na śmierć przez ścięcie za zabójstwo. Anno Domini 1575 die 1 Octobris. Stało się we czwartek dzień Świętego Mi- chała [29 IX]. Szymon rodem z Porąbki od Miechowa, syn Jana Niedzieli, wyznał dobrowolnie swój [s. 212] zły uczynek, który udziałał we czwartek dzień Świętego Michała, idąc z piwa na Szewczej ulicy, Jędrzej nieboszczyk robotnik popchnął tego Szymona we błoto. Ten Szymon rozgniewał się na tego Jędrzeja robotnika, uderzył go siekierką w głowę, potem kosturem, od których razów umarł ten Ję- drzej robotnik. I jest zamordowan od tego Szymona. To jest jego wyznanie i z tym szedł na sąd Boży tenże Szymon. Jest ścięty w so- botę dnia trzeciego po Świętym Michale [1 X].
128
18 V 1576 Jan z Chrzanowa, syna Stanisława Kutysia, skazany na karę śmierci przez ścięcie za zabójstwo swej żony Marusi. Anno Domini 1576. Dnia osiemnastego maja w piątek [18 V]. Jan rodem z Chrzanowa, syn Stanisława Kutysia, wyznał dobrowolnie swój zły uczynek, któ- ry udziałał. Wyszedł w drogę z Krakowa do Skalbmierza z żoną swą Marusią. Tamże będąc nad Lipną nade wsią nad wąwozem, tam się z nią pogadał i uderzył
287 ÿą liaską wglowę / kthora zaraz naziemÿe padla pothÿm ÿą bÿl thak dlvgo / asz ÿą zabÿl thamze ieÿ odsedl nadrodze za mordowaneÿ / tho iesth ÿego wlasne wÿznanÿe ÿ sthem sedl nasad bozÿ / ÿ iesth scziethÿ // a zmiana ręki pisarza; b–b wyjustowane do lewego marginesu
129
[s. 213a] [b] dzÿlo sÿe wpÿersi piątek przed niedziela qwÿetna rokv / 1.5.7.7.c / stanislaw kaczkowski rodem skaczek sin woÿcieha / mvrka amacierzi iego anna bogvslawska ten dobrowolnie / vÿsnal swoie zle vczinki kthore podzialal ite[m] wiznal ÿze wsedl / dokamienicze kendi pan Czelnik mÿeska wpÿadkvw dzÿen popo:/lvdnÿv na gvrę maÿącz siekierkę ÿ odbÿl klodke ÿ skobla ÿ / wsedsi ÿ vrwal namÿotek ÿ wzÿąwsi go ÿ sedl skamÿenÿcze / hczacz ÿscz snim do zida ÿ wÿznal ÿze tamze przez pÿecz lazil / ite[m] wÿznal tenze stanislaw ÿze vkradl tamze wkamÿeniczi / lÿssa ssafi ÿ 2 obrvsi przed tim ite[m] wÿznal tez ÿze vkradl plascz / svkÿenni zÿaksamitem tamze wkamieniczi ÿ przedal go zÿ:/dowi samvelowi malemv za 40 g[roszy] ite[m] wÿznal tenze stanisl:/aw ÿze vkradl zbroÿę nagvrze skolka vlÿhtembergiera zastawÿl / ÿą wczÿrwonim zlotim vzida ktori mÿeska navlýczi braczkÿe / powÿedzÿal ÿze krowia powinowati tamze vkradl osm zlotih / zmÿeskÿem czfartakvw ite[m] wÿznal ÿze vkradl passek srebrni / ÿ stkanką zlotą napsim rinkv wkamÿenÿczcze male ÿ powÿed:/zŷal ŷzeto przedal zlotnikowi za 2 zlote na vlýczi groczkie pod:/le kazine kamÿenÿcze atkanke przedal zidowi krowie za / gabazÿa ite[m] wÿznal ÿze vkradl svkię Czirwoną vpana lam:/boha nagvrze ÿ przedal ÿą zidowi przeciwko zborowi za zloti / ite[m] wŷznal ÿze vkradl bramkę perllową ÿ koldrę
288 ją laską w głowę, która zaraz na ziemię padła. Po tym ją bił tak długo, aż ją zabił. Tamże jej odszedł na drodze zamordowanej. To jest jego własne wyznanie i z tym szedł na sąd Boży. I jest ścięty.
129
29 III 1577 Stanisław Kaczkowski z Kaczek, syn Wojciecha Murka i Anny Bogusławskiej, skaza- ny na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. [s. 213]. Działo się w pierwszy piątek przed Niedzielą Kwietną roku 1577 [29 III]. Stanisław Kaczkowski rodem z Kaczek, syn Wojciecha Murka, a macierzy jego Anna Bogusławska, ten dobrowolnie wyznał swoje złe uczynki, które po- działał. Item wyznał, iż wszedł do kamienice, kędy pan celnik mieszka, w piątków dzień po południu na górę, mając siekierkę. I odbił kłódkę i skobla, i wszedłszy ,i urwał namiotek, i wziąwszy go, i szedł z kamienicy, chcąc iść z nim do Żyda. I wyznał, iż tamże przez piec łaził. Item wyznał tenże Stanisław, iż ukradł tamże w kamienicy lisa z szafy i 2 obrusy przed tym. Item wyznał też, iż ukradł płaszcz sukienny z aksamitem tamże w kamienicy i przedał go Żydowi Samuelowi Małe- mu za 40 groszy. Item wyznał tenże Stanisław, iż ukradł zbroję na górze z kołka u Lichtembergiera. Zastawił ją w czerwonym złotym u Żyda, który mieszka na ulicy Brackiej. Powiedział, iż Krowia powinowaty tamże ukradł osiem złotych z mieszkiem czwartaków. Item wyznał, iż ukradł pasek srebrny i z tkanką złotą na Psim Rynku w kamieniczce małej, i powiedział, iż to przedał złotnikowi za 2 zło- te na ulicy Grodzkiej podle Kazinej kamienicy, a tkankę przedał Żydowi Krowie za gabazia. Item wyznał, iż ukradł suknię czerwoną u pana Lambocha na górze i przedał ją Żydowi przeciwko zborowi za złoty. Item wyznał, iż ukradł bramkę perłową i kołdrę u pana Zygmunta Gutetera rajcy krakowskiego1 i wziął za to pięć skór safi anowych i siedem złotych u Żyda Mojżesza Krowy. Item wyznał, iż ukradł delię w Poznaniu, którą musiał wrócić, bo ją na nim poznano. Item wyznał dobrowolnie, iż ukradł łyżki u pana Marcina Urbankowicza rajcy krakowskiego2 [s. 214] z szafy i przedał je za 11 złotych Żydowi na Kazimierzu i nie wie, jako go zowią. Powiedział, iż mieszka w małym domku w drzewianym, okna równo [z] ziemią. I mówił to temuż Żydowi w jego oczy na ratuszu krakow- skim. Item wyznał, iż ukradł szubkę u pani Szembekowej kunią muchajerową pod- szytą i sztukę płótna kolońskiego i zastawił ją u Żyda, który za dworem jeździ, we 14 złotych. A ten jest wysoki, czarno zarósł z długą brodą. Item wyznał, iż ukradł letnik na kołku kitajczany zielony w kamienicy na górze w izdebce przeciwko
289 / tretowi ÿ zastawÿl go zidowi 5 zlotih ktori mýeska na / vlÿczi zidowskie gdzÿe dreznar mÿeska ite[m] wÿznal ÿze vkr:/adl letnik nakolkv mvhaierowi vpana daniela zÿaksamÿ/tknÿm kstaltem czarni nowi ÿ przedal go zidowi nakazmÿerzv / ÿdącz zawroti na prawe ręcze wkamÿenÿczi bÿale / aten zid ÿest wisoki ma brodę Czarną kempiatą ý prze:/dal go za 12 zlotih ite[m] tamze wkamieniczi na vlÿczý bra:/czkie wzÿal kobÿerzecz wÿzdebcze nastole ÿ zastawil go / wkopie tamze gdzie ÿ lethnik ÿ powÿedzÿal ÿ zban tamze / wzÿąl wkamÿeniczi nakolkv ÿ zastawil go zidowi wezlo:/tim tamze kendi ÿ svknÿą przecÿwko zborowi ite[m] wÿznal / ÿze vkradl zban mÿedzÿani navlÿczi groczskie nagvrze wyz/debcze ÿ panewkę wkvhni ÿ przedal to oboÿe natworzÿanskie / vlÿcÿ kothlarzowi ÿ pvlmÿsek ktori tez tam wzŷal na / lÿstwÿe przedal go konwisarowi za 15 g[roszy] ite[m] wÿzal ÿze / vkradl 3 passi wpoznaniv wkamieniczi navlýci wroczla/wskie ÿ przedal ÿe zlotnikowi ieden za 8 zlotih drvgi / za 16 zlotih trzeci za 18 zlotih ite[m] tez tamze wpozn:/ aniv vkradl vpana bvrmÿsztrza 5 zlotih ite[m] tamze wpoz/naný vkradl delÿa lissi podsitą wpana marsalkowe ka:/mÿeniczi na vlÿczi wroczlawskie ÿ powÿedzÿal ȳze to wsÿt:/hko wroczil ite[m] wÿznal ÿze vkradl skvrę losÿą zewstę//[s. 215f] gami srebrnimi ÿ powÿedzÿal ÿze tę skvrę dal zapodÿezdka / swemv ssfagrowi wÿerzshowskÿemv ite[m] wÿznal ÿze vkradl <ÿze> /
290 Tretowi i zastawił go Żydowi [w] 5 złotych, który mieszka na ulicy Żydowskiej, gdzie Dreznar mieszka. Item wyznał, iż ukradł letnik na kołku muchajerowy u pana Daniela z aksamitnym kształtem czarny, nowy i przedał go Żydowi na Kazimierzu, idąc za wrota na prawej ręce w kamienicy białej, a ten Żyd jest wyso- ki, ma brodę czarną kępiatą. I przedał go za 12 złotych. Item tamże w kamienicy na ulicy Brackiej wziął kobierzec w izdebce na stole i zastawił go w kopie tamże, gdzie i letnik, i powiedział, i dzban tamże wziął w kamienicy na kołku, i zastawił go Żydowi we złotym tamże, kędy i suknię, przeciwko zborowi. Item wyznał, iż ukradł dzban miedziany na ulicy Grodzkiej na górze w izdebce i panewkę w kuch- ni i przedał to oboje na Tworzyjańskiej ulicy kotlarzowi i półmisek, który też tam wziął na listwie. Przedał go konwisarzowi za 15 groszy. Item wyznał, iż ukradł 3 pasy w Poznaniu w kamienicy na ulicy Wrocławskiej i przedał je złotnikowi, jeden za 8 złotych, drugi za 16 złotych, trzeci za 18 zło- tych. Item też tamże w Poznaniu ukradł u pana burmistrza 5 złotych. Item tamże w Poznaniu ukradł delię lisy podszytą w pana marszałkowej kamienicy na ulicy Wrocławskiej i powiedział, iż to wszystko wrócił. Item wyznał, iż ukradł skórę łosią ze wstę[s. 215]gami srebrnymi, i powiedział, iż tę skórę dał za podjezdka swemu szwagrowi Wierzchowskiemu. Item wyznał, iż ukradł delię brunatną i żupan zielony w zamku Węgrom [w] Warszawie i przedał ją Kułaczkiemu za 12 złotych. Item wyznał, iż ukradł szubkę podle kamienicy pana sandomierskiego3 na górze w izdebce na kołku i przedał za 3 złote Żydowi na rynku. Item wyznał, iż ukradł łyżkę i kubek, i 3 poszewki w kamienicy, kędy wino szynkują, na górce podle kamienicy pana celnikowej, i przedał kubek za 3 trzy złote, a łyżkę za 40 groszy temuż Żydowi, kędy i suk- nię pana Lambochowę, a poszewki za półtrzecia złotego niewiaście jakiej. Item ukradł w kamienicy przeciwko solnemu składowi, kędy w kramie przedają, płótna 80 łokci na sznurze i wzięła je Dorota, co z nią mieszkał, tylko sobie jedno prze- ścieradło ukroił. Item wyznał, iż też chodził z nim niejaki Lechowski szlachcic i był też natenczas z nim, kiedy łyżki pokradli, a służy teraz panu Samborskiemu. Item też był wyznał towarzystwo: Janek Sikorka z Turobina, drugi Jędrzejek, któ- ry mieszka na Kleparzu na Duninowskiem podle Borkowego domu. A ten Janek chodzi w czerwonym ubraniu, w szarej sukni, a czasem w giermaku makowym i mieszka też z niewiastą. Item wyznał, iż samże ten to Stanisław Kaczkowski był przy tym, kiedy Janek Sikorka przestrzelił pachołka i z tym Jędrzejkiem na Kle- parzu w zjazd w budzie, kędy siano przedawano, i wzięli przy nim 30 złotych, i wrzucili go, kędy poławce chodzą, w Rudawę, i byli pojmani. I po tym ich od- wołał, kiedy je z Kleparza na ratusz krakowski wodzono z więzienia kleparskiego. Z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
1 Zygmunt Guteter – rajca krak. w latach 1570–1590 (Spisy, Kraków, nr 115, s. 43–52). 2 Marcin Urbankowicz – rajca krak. w latach 1573–1605 (Spisy, Kraków, nr 123, s. 44–61). 3 Zap. kaszt. sand., był nim w latach 1576–1581 Stanisław Szafraniec (Spisy, woj. sand., nr 637, s. 91).
291 130
eodem die ian rodem zwÿelýczki sin pnÿaczkonÿczvw wÿznal / dobrowolnÿe ÿze wlazl do ogroda pana gvtiterowego zigmvnta / raÿcze krakowskÿego o iednei godzynie wnocz znieiakiem // [s. 216a] oyczem stowarzisem swim ý z drvgiem tomkiem kvharzem ÿ zmar:/kÿem ÿ powÿedzÿal ÿze wÿbÿl ocÿecz kÿczem ÿ snim spvlem 2 vla / ÿ wÿbrali mÿvd ȳ donȳesligo do marcinkowei ȳ wstawsi gospodini / ÿela narzekacz nanie laÿącz potim go wzÿal tento ianek kosmala / ÿ przerzvczÿl przez parkan ite[m] wÿznal czo pÿerwei pokradl swemv / sfagrowi pȳenÿądze skrzinka ktorih belo dzȳesięcz grzÿwýen / pienÿądze sÿe wrocÿli llȳski ti przedal za kope wbohni zidowi / ÿezdzÿl ponÿe ȳ sfakýem swoÿm ȳ wŷkvpilŷe ÿego sfak / ite[m] wÿznal ÿze wiwlvkl oknem vpana bvmara zvpan czyrwoni / bagazÿa podsiti y przedal go ocÿecz iego towarzis zapvltora złotego / zidowi niewie ÿako go zową ite[m] wÿznal beczke zesledzmi oberznal / wglodni rok ite[m] wýznal ÿze bel wȳno wýtoczÿl navlȳci groczkie / krawczowi abelo go 7 garczi ite[m] kradal hleb zÿatek pÿekarz:/vm kiedi sÿemv ÿescz hcÿalo ite[m] tez zrzvcil
292 130
29 III 1577 Zeznanie Jana z Wieliczki, syna Pniaczkoniczów, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. Eodem die [29 III]. Jan rodem z Wieliczki, syn Pniaczkoniczów, wyznał do- browolnie, iż wlazł do ogrodu pana Guteterowego Zygmunta rajcy krakowskiego1 o jednej godzinie w noc z niejakim [s. 216] Ojcem, z towarzyszem swym, i z dru- gim Tomkiem kucharzem, i z Markiem. I powiedział, iż wybił Ojciec kiczem i z nim społem 2 ula i wybrali miód, i donieśli go do Marcinkowej. I wstawszy, gospodyni jęła narzekać na nie, łając. Po tym go wziął ten to Janek Kosmala i prze- rzucił przez parkan. Item wyznał, co pierwej pokradł swemu szwagrowi pienią- dze [ze] skrzynką, których było dziesięć grzywien. Pieniądze się wróciły. Łyżki te przedał za kopę w Bochni Żydowi. Jeździł po nie i [ze] swakiem swoim i wykupił je jego swak. Item wyznał, iż wywlókł oknem u pana Bumara żupan czerwony bagazią podszyty i przedał go Ojciec jego towarzysz za półtora złotego Żydowi, nie wie, jako go zowią. Item wyznał: beczkę ze śledziami oberżnął w głodny rok. Item wyznał, iż był wino wytoczył na ulicy Grodzkiej krawcowi, a było go 7 garn- cy. Item kradał chleb z jatek piekarzom, kiedy się mu jeść chciało. Item też zrzucił konewkę cynową z góry u stolarza na ulicy Grodzkiej i przedał ją Ojciec Żydowi za 6 groszy. Item wyznał, iż ukradł giermak makowy i ubranie białe na Świętego Jana ulicy i uchwycili go za Świętym Markiem. Item kiedy chłopa zdybali, kiedy spał w wozie, tedy mu kaletę odpasali albo oderżnęli z pieniędzmi i wzięli byli chłopu 7 grzywien z kaletą na ulicy Świętego Jana. Item wyznał, iż wzięli w piwni- cy na ulicy Sławkowskiej skrzynkę z pieniędzmi [z] pięcią złotych i dwie konwie Garncowej, i 2 kwarcie z Tomkiem, i przedali je Żydowi temuż, co i żupan, za złoty. Item wyznał, iż szedł z Tomkiem i z Markiem, z Ojcem na ulicę Kanoniczą i wywlekli oknem u księdza Choińskiego czworo chust, troje ubrań, jedno białe, drugie czarne stare, trzecie białe, i żupan zielony na kształt złotogłowu podszyty, drugi nakrapiany zielony wielki, który kazał mistrzowi przedać, trzecia szara suk- nia i delijka zielona. I zanieśli niektóre rzeczy wespół z towarzystwem, i schowali je na łąkach za Rudawą pod parkan. Po tym to Wąs wypatrzył i wziął im je. Po tym tenże to Wojtek szedł do mistrza po pieniądze za żupan, który mu dał przedawać, i zadzierżał mu mistrz pieniądze, i dał znać do urzędu. W tymże go pojmano. Wy- znał też, iż był obrzezał śliwy z beczką i kradał też z tymi Pawalczerzmi, chodząc z nimi po rynku, kędy był czego dostał. I z tym szedł na sąd Boży. Est suspensus.
1 Zygmunt Guteter – rajca krak. w latach 1570–1590 (Spisy, Kraków, nr 115, s. 43–52).
293 131
[s. 217a] [b] Actu[m] feria sexta ante pvrifi cacionis marie A. d. / .1.5.80 barbara rodem skali dzÿewka sÿkoczskÿego / dobrowolnÿe wÿznala swoÿe zle vczinki ktore po:/dzalala ÿsz szȳe stąnd rzecz poczela legaÿącz sobą / ÿze teÿ to barbabarze mvwila nÿebozÿczka kahna wÿ:/em iednego zida bogatego zabawago ma pÿersczien / wÿelki napalczv zago odnȳego dostanÿewa ÿ powÿedzÿ:/ala ÿeÿ tato barbara ÿze trvdno dostacz odnÿego tego / pÿersczÿenia szpalcza bo go vn nÿeda atha nȳeboziczka ka:/hna powÿedzÿala dago vn oględacz bo tęto barbarę na:/mawÿala na iego wola atak go dostanies odnÿego ÿ ha:/dzala pvnÿ kilka krocz aten zÿd wÿmawÿal sÿe trvdn:/oscÿą potim szȳec ze zawabila nÿebozÿczka kahna mvwÿa:/czmv mam kilka Czeni przedacz przisedl zýd ÿ nÿeh:/czÿal nadvl ale przed pÿwniczą stal i potÿmze ięla zid:/vwki wodzÿcz sla potim pozidvwkę ÿ przisla zÿdvwka ÿ / zmęzem ÿ odprawÿla ÿą precz obaczÿwsi nÿebozÿczka ka:/hna ÿze zmęzem przisla potim drvgi raz iabramową ka:/hna ÿ rzekla thak barbara abÿ posla precz
294 131
4 II 1580 Wyznanie Barbary ze Skały skazanej na karę śmierci przez ścięcie za współudział w zabójstwie Żydówki. [s. 217] Actum feria sexta ante purifi cationis Mariae Anno Domini 1580 [4 II]. Barbara rodem [ze] Skały, dziewka Sikockiego, dobrowolnie wyznała swoje złe uczynki, które podziałała. Iż się stąd rzecz poczęła legając [z] sobą, iż tej to Barba- rze mówiła niebożyczka Kachna: „Wiem jednego Żyda bogatego. Zabawa go! Ma pierścień wielki na palcu. Za [to] go od niego dostaniewa”. I powiedziała jej ta to Barbara, iż trudno dostać od niego tego pierścienia z palca, bo go on nie da. A ta niebożyczka Kachna powiedziała, [iż] da go on oglądać, bo tę to Barbarę nama- wiała na jego wolę: „A tak go dostaniesz od niego”. I chadzała poń kilkakroć, a ten Żyd wymawiał się trudnością. Po tymże zawabiła niebożyczka Kachna, mówiąc mu: „Mam kilka cyn przedać”. Przyszedł Żyd i nie chciał na dół, ale przed piwnicą stał. I po tymże jęła Żydówki wodzić, szła po tym po Żydówkę. I przyszła Żydów- ka i z mężem, i odprawiła ją precz, obaczywszy niebożyczka Kachna, iż z mężem przyszła. Po tym drugi raz Abramową Kachna [przywiodła] i rzekła tak Barbara, aby poszła precz [s. 218] Abramowa. Żydówka poszła. „Przyjdziesz po chwili”. I poszła precz. I bywała raz trzy przez dzień ta to Abramowa, ale ją ta to Barbara zbywała, dawała jej na godziny po chwili przychodzić, „iżem jej nie śmiała rzec jawnie: nie bywaj tu”. I po tym namawiała niebożyczka Kachna tamtą Żydówkę Anuchnę niebożyczkę, mówiąc, iż „Mam tam łyżkę złamaną i drugą całą, i pięć ogniw łańcuszka złotego”. I przyszła Abramowa Żydówka z tą to Anuchną niebo- życzką i nie zastały Kachny niebożki, i poszły precz obydwie. I wróciła się niebo- życzka Anuchna nazad i kazała jej niebożyczka Kachna na dół do piwnicy tej to niebożycze Żydówce. Po tym sama szła za nią taż to Kachna i wzięła wiercimak za żelaznymi drzwiami. I dała jej raz wiercimakiem. Po tymże Żydówka jęła się trzeźwić i uderzyła ją drugi raz, aż spadła na ziemię za drugim razem. Po tymże, kiedy spadła na ziemię, tedy ją biła drewnem i poraniła ją. Po tym niebożyczka Kachna zawołała na tę to Barbarę i zeszła do niej na dół. Po tym ją rozebrały i odpasała z niej taż to Barbara pas srebrny i zdjęły z niej zarękawie, szubkę, poń- czochy, czapkę. I obuła się niebożyczka Kachna w pończochy zarazem. Po tym odwlekły ją pod szut i przyłożyły ją deszczką, a na deszczkę kamień włożyły. Po tymże zamknąwszy piwnicę, poszły obydwie precz. Kachna niebożyczka siedziała na górze w izbie z dzieciem, a tę to Barbarę posłała na rynek i kazała jej kupić ry- del. Kupiwszy Barbara rydel, dała go do kowala zarazem okować. I pytał jej kowal: „Co po tym rydlu?”. Ona odpowiedziała: „Mam go do wsi posłać”. Po tym przyniosła [s. 219] rydel przed wieczorem i szła kupiła świec za pół groszu, i szła po niebożkę Kachnę na górę. I zamknąwszy się w piwnicy, i ukopali
295 dvl potim sÿelÿ 2 pÿersczÿonki spa:/lcza zlote ieden signeczik drvgi skamÿenÿem nÿemalÿm / na ktorim bela glowa wÿrzerzaną potim ÿą showali obÿe:/dwÿe dodolv showawsi ÿą wkithli potÿm klenoti oględo/wali ÿ nalazli waczkv pÿersczÿąnek zloti zmodrim ka:/mÿeniem ÿ nasenÿe wkrzistal oprawoni iedno nÿewÿe / iesli wzloto albo wesrebro ieden Czirwoni zloti srebro / od noza naparstek srebrni Czosi drvgiego iakobi / przeczka odpasa piersij pacÿorki Czarne ale nȳewÿe / wÿele ÿh bo ih nÿeliczila ÿ koraliki nadwÿe ręcze ÿ 2 / grosa srebrne Czo dzȳeci nossą nasÿ waczek bel zamek / mosÿądzowi wkosikv beli przednÿcze zlote ÿ aksamit / stari probi nÿepamÿęta ÿesli 2 kstalti alb 3 awzor:/zistego stvka iedna albo 2 nÿepamÿęta ÿ wpvscze / perel 6 wezlvw Czepÿecz stari iedwabni ÿ stvki / aksamitv zawȳnone wpapÿerze bogo nÿerozwÿali / pas srebrni tego vrznela zankÿel ÿ dwÿe częthcze taz:/to nÿeboszÿczka kahna ÿ showali tento pas srebri / wrękawÿczkęk wpapȳer zawÿązawsi sczepczem sprze:/nÿczami ÿ 3 pȳerscÿanki koraliki ȳ to nosenÿe do / krvpki kendi perli beli atego nÿepamȳeta taz to / barbara ÿesli bela wzÿęla nÿebozÿczka kahna / ten trzeci pÿerscÿanek zmodrim kamienÿem / ite[m] zeznala tazto barbara gÿ bela intormentis / wȳznala ÿze sama zanÿosla do mÿkolaÿa węgrzina / tÿ rzeczi svpke czamletową fvtra nÿepamneta zda // [s. 220l] sÿe ÿe kvnÿ podsita mÿczka axsamÿtna stvki wÿ:/elkÿe probe to dala showacz mÿkolaÿowi węgrzino:/nowi ÿ wÿznala tez ÿze spÿotem węgrzinem mÿeskala / ÿ snÿm przebÿwala ÿ wÿznala ÿze zadnego nÿepodfarza / ÿ wÿznala tez ÿze ÿą sama taz barbara bȳla drewn:/em wglowę raz albo trzi ite[m] zeznala nategvz nÿebo:/sczýka mÿkolaÿa węgrzina ÿze tęto nÿebozÿczkę zÿdv:/wkę gdÿ ÿa nÿebozȳczka kahna strącila zeshodv dal / ÿe sÿekÿerką wglowe malbo kiim obvhem bÿl tez pÿan na / ten czas gorzalką ten węgrzin zeznala tez gdisÿe ÿeÿ / to rozwazalo dla czego tho czinÿla ÿze nÿechcÿala powÿ/edzÿecz zrazv przed pani na mÿkolaÿa węgrzina abÿ bel / wÿnÿen tÿm sposobem dla tegom nÿezeznala ÿzem slÿsala / ze [n] nÿewÿnÿe sczedl swÿata wegrzin tedi ÿa tez / to rozvmÿala gdÿ sÿe nÿeprzÿznam anÿ tez powÿem te/dÿmÿe nÿestraczą bobi tez to sÿla dla iedneÿ zÿdvwkÿ / troÿe ÿh straczÿcz to iest ÿeÿ wÿznanÿe iest scÿętha / a paginacja oryginalna 205; b 7 wierszy tekstu zostało w całości zaczernione; c skreślone; d pa- ginacja oryginalna 206; e–e skreślone; f nadpisane powyżej na interlinii; g skreślone; h nadpisa- ne powyżej na interlinii; i paginacja oryginalna 207; j skreślone; k pierwsza litera ę zamazana; l paginacja oryginalna 208; m–m skreślone; n wyraz zamazany
296 dół. Po tym zdjęły 2 pierścionki z palca złote, jeden sygnecik, drugi z kamieniem niemałym, na którym była głowa wyrzezana. Po tym ją schowały obydwie do dołu. Schowawszy ją w kitlu, po tym klejnoty oględowały i nalazły [w] wacku pierścio- nek złoty z modrym kamieniem i nasienie w kryształ oprawione, jedno nie wie, jeśli w złoto albo w srebro, jeden czerwony złoty, srebro od noża, naparstek srebr- ny, coś drugiego jakoby przączka od pasa, paciorki czarne, ale nie wie, wiele ich, bo ich nie liczyła, i koraliki na dwie ręce, i 2 grosza srebrne, co dzieci niosą nasi [w] wacek. Był zamek mosiądzowy w koszyku, były przednice złote i aksamit sta- ry, próby nie pamięta, jeśli 2 kształty albo 3, a wzorzystego sztuka jedna albo 2, nie pamięta. I w puszce pereł 6 węzłów, czepiec stary jedwabny i sztuki aksamitu zawinione w papierze, bo go nie rozwijali, pas srebrny, tego urżnęła z ankiel albo dwie czętcze taż to niebożyczka Kachna, i schowały ten to pas srebrny w rękawicz- kę, w papier zawiązawszy z czepcem, z przednicami i 3 pierścionki, koraliki. I to nasienie do krobki, kędy perły były, a tego nie pamięta taż to Barbara, jeśli była wzięła niebożyczka Kachna ten trzeci pierścionek z modrym kamieniem. Item ze- znała taż to Barbara, gdy była in tormentis wyznała, iż sama zaniosła do Mikołaja Węgrzyna te rzeczy: szubkę czamletową, futra nie pamięta, zda [s. 220] się jej, [że] kuny podszyta, mycka aksamitna, sztuki wielkiej próby, to dała schować Mikoła- jowi Węgrzynowi. I wyznała też, iż z Piotrem Węgrzynem mieszkała i z nim prze- bywała, i wyznała, iż żadnego nie potwarza. I wyznała też, iż ją sama taż Barbara była drewnem w głowę raz albo trzy. Item zeznała na tegoż nieboszczyka Mikołaja Węgrzyna, iż tę to niebożyczkę Żydówkę, gdy ją niebożyczka Kachna strąciła ze schodów, dał jej siekierką w głowę obuchem. Był też pijany natenczas gorzałką ten Węgrzyn. Zeznała też, gdy się jej to rozważało, dlaczego to czyniła, iż nie chciała powiedzieć zrazu przed pany na Mikołaja Węgrzyna, aby był winien: „Tym sposo- bem dlategom nie zeznała, iżem słyszała, że niewinnie zszedł [ze] świata Węgrzyn, tedy ja też to rozumiała, gdy się nie przyznam ani też powiem, tedy mnie nie stra- cą, bo by też to siła dla jednej Żydówki troje ich stracić”. To jest jej wyznanie. Jest ścięta.
297 132
[a] bslvga / marcin / rodem zlaska / sin stan/iczikwb / dzÿalo sÿe wewtorek przed swÿętim piotrem / pawlem rokv 1580 marcin slvga ratvsni wÿznal / dobrowolnÿe swÿ zlÿ vczinek kthori vdzÿalal slvzącz / naratvsv ÿh mýloscz panvm krakowskÿem ite[m] wÿznal / dobrowolnÿe ÿze przesedl przez pÿwnÿczę z zadzi do / sÿeni tÿlne w ktore bęndaczi nalazl drzwi
298 132
28 VI 1580 Wyznanie Marcina z Łaska, syna Stańczyków, sługi miejskiego, skazanego na karę śmierci przez ćwiartowanie za włamania i kradzieże pieniędzy. Sługa Marcin rodem z Łaska, syn Stańczyków. Działo się we wtorek przed Świętym Piotrem [i] Pawłem roku 1580 [28 VI]. Marcin sługa ratuszny wyznał dobrowolnie swy zły uczynek, który udziałał, służąc na ratuszu ich miłość pa- nom krakowskim. Item wyznał dobrowolnie, iż przeszedł przez piwnicę z zadzi do sieni tylnej, w której będący nalazł drzwi otworzone. Przyszedłszy do izby, ot- worzył gwoździem zakrzywionym do kancelarii, tam do skrzynki otworzył sie- kierką, z której wziął talarów 80. In summa wszystkich pieniędzy wziął 140 zło- tych, z którymi zaraz szedł pode dzwonek na wieżę. Które zliczywszy, doniósł ich do żony połowicę, a połowicę tamże u kafaru w dziurze schował. O których też powie[s. 221]dział żonie swojej, że je zostawił w tej dziurze, o co się ona frasowała i rozkazała mu przynieść do domu, które przyniósłszy nazajutrz do domu, oddał żonie. A gdy była inquisicia od ich miłości panów, sama je zakopała w ziemię w komorze, a on sam, idąc na ratusz na tę inquisicią, wrzucił on gwóźdź do Ru- dawy zakrzywiony, obawiając się, aby go przy nim nie naleziono. A te pieniądze miał był wolę wrzucić albo wrócić i położyć je, do izby pańskiej oknem je wrzucić, ale mu żona tego nie dopuściła, powiadając: „Gdzie to uczynisz, tedy cię ostawię”. Wyznał też o pieniądzach, które zginęły panu Erazmusowi z gmachu kró- lewskiego, których było złoty albo 30, o których też niedobrze pomni, w któ- rych pieniądzach były talary i moneta, a te pieniądze były w tworzydle. Zeznał, że do tego gmachu królewskiego otworzył kłódkę kluczem, który był przy klu- czach ratusznych przy czeladzi, a ten klucz nie miał kłódki swej własnej, który klucz spróbowawszy, odwiązał go od kluczy, będąc burgrabią. Po tym upatrzyw- szy czas w niedzielę w kazanie, przyszedłszy na ratusz, udziaławszy z nici sznu- rek dziurą, która jest pode drzwi, założył prętem sznurek na zamek, którym sznurem założywszy, zamek otworzył, a kłódkę kluczem wyżej mianowanym. I tamże pieniądze wybrał tak, jako pierwej zeznał, a almarię, w której pieniądze były, otworzył kłódkę kluczem, który klucz był tak także próżny przy kluczach ratusznych, który z tym pierwszym zaraz odwiązał, a zamek zwątliwszy nożem otworzył. A te pieniądze zaraz, gdy żona do niego przyszła, na ratuszu oddał je w ręce samej. Z których pieniędzy zeznał, że ich żona przegrała tu w Krako- wie, a drugą połowicę w Olkuszu przetrawiła. W tymże gmachu królewskim, wyznał, po wzięciu pieniędzy panu Eraz[s. 222]musowi, w roku po tym, wziął panu Rymarowi pieniędzy szosowych złotych 20 i kilka, w których były talary i moneta. Do którego gmachu otworzył tymiż kluczami i tymże sznurkiem, jako i pierwej, a te pieniądze wziął w święto, którego nie pomni, [w] wieczór w sam
299 owÿdzwanÿanẏv ktore pÿe:/nÿądze
133
[a] potimze wneth wilÿą nawÿedzenȳą panÿ marie tegvz te/godnÿa rokv tegvz 1580 dzÿalo sÿe wÿznanÿe iana rvzÿ:/czskÿego ktori dobrowolnÿe zeznal swoÿe zle vczÿnki / kthore podzÿalal swoÿm thowarzistwem ite[m] wÿznal to:/warzistwo swoÿe dobrowolnÿe iako nÿeiakÿego krzisto/ff a bale ktori mÿeska napodzamczv ÿ nastanislawa m:/linarczika zwodzislawÿa ÿ na woÿtka noska tez zwo:/dzislawÿa ÿ na woÿthka parsiwego ktore wkrako:/wÿe spalano ÿ na maczka zÿelvnke ktori nastra/zi bel ÿ na iakvba bozska ktori tez tak ze wzarn:/owczv zaplatę swoÿę wzÿąl arvziczski sktorim czȳ / wÿsse napisani beli wkoscÿele ÿ pokradli tamze wzarno:/wczv wkosciele iako ten rvzÿczski powÿedzÿal srebro / to ÿesth pÿęcz patin pÿęcz kÿelihvw dwÿe iampvle // [s. 223b] rękę srebrną to wsythko polamawsi do krakowa donieslic ÿ przedali / zidvm wkazmÿerzv to ÿesth iakvbowi iaczkowi sinowi iego / lewkowi ÿ lÿsskowi kthore srebro przedawal krzistof bala / tim zidvm ÿ woÿtek nossek kthori slvzi vpana dibowskÿego / starosti ÿ stanislaw mlinarczik zwodzislawÿa za kthore srebro / wzÿęli zlotih dzÿesÿęcz a ostatek mÿali dacz temvzto bale kr:/zistofowi ÿ nosskowi, a stego dzÿalv dali rvzÿczskÿemv dwadzÿ:/ escÿa grosi woÿtkowi parsÿwemv 20 g[roszy] ÿ powÿedzÿal nate:/gvz iakvba iaczka zida tak ÿ na lȳsska ÿ na sina iego lewka / pospolv czi wsÿthsi mvwili kÿedi hczecÿe przidcÿe do nas / mÿ wam pȳenÿędzi dodami iedno nas nẏewidawaÿcÿe ite[m] / powÿedzÿal tenze rvzȳczski na tomka mȳslÿwcza ÿze widzÿal / vtomka krziz
300 o wydzwanianiu, które pieniądze żonie swej zaraz szedłszy, nazajutrz rano oddał, a klucze dwa, które schował nad wychód, te mu ukradziono. Wyznał też, u Matysa Kostana gdy robił, wziął cyny trzy półmiski, które miał był wolę przedać Żydo- wi Jakubowi Szklarzowi, który go prosił o cynę, a ten Żyd mieszka między Żydy w Kazimierzu. Będąc u Pawła Kostana, dojrzał chłopca Walentego, który się u nie- go uczył, a on bierał cynę, którą przedawał Żydom. O której szkodzie powiedział panie samej Pawłowej, ale on sam jemu nic nie skorzyścił. Wyznał też, iż ukradł pancerz ratuszny i przedał go Żydowi za trzy złote. To jest jego prawdziwe wyznanie i szedł na sąd Boży. Jest ćwiartowany.
133
7 IX 1580
Sąd krakowski skazuje członków „towarzystwa”: Jana Różyckiego, Wojtka Parszy- wego i Tomka z Jurzyc na karę śmierci przez spalenie za kradzieże świętokradcze.
Po tymże wnet [w] wigilię Nawiedzenia Panny Maryi tegoż tygodnia [7 IX] roku tegoż 1580 działo się wyznanie Jana Różyckiego, który dobrowolnie zeznał swoje złe uczynki, które podziałał [ze] swoim towarzystwem. Item wyznał towa- rzystwo swoje dobrowolnie, jako niejakiego Krzysztofa Bałę, który mieszka na Podzamczu, i na Stanisława Młynarczyka z Wodzisławia, i na Wojtka Noska też z Wodzisławia, i na Wojtka Parszywego, którego w Krakowie spalono, i na Mać- ka Zielonkę, który na straży był, i na Jakuba Bożka, który też także w Żarnowcu zapłatę zwoją wziął. A Różycki, z którym ci wyżej napisani byli w kościele i po- kradli tamże w Żarnowcu w kościele, jako ten Różycki powiedział, srebro, to jest pięć patyn, pięć kielichów, dwie ampule, [s. 223] rękę srebrną. To wszystko poła- mawszy, do Krakowa donieśli i przedali Żydom w Kazimierzu, to jest Jakubowi Jackowi, synowi jego Lewkowi i Liskowi. Które srebro przedawał Krzysztof Bała tym Żydom i Wojtek Nosek, który służy u pana Dybowskiego starosty, i Stanisław Młynarczyk z Wodzisławia, za które srebro wzięli złotych dziesięć, a ostatek mieli dać temuż to Bale Krzysztofowi i Noskowi, a z tego działu dali Różyckiemu dwa- dzieścia groszy, Wojtkowi Parszywemu 20 groszy. I powiedział na tegoż Jakuba Ja- cka Żyda, tak i na Liska, i na syna jego Lewka, pospołu ci wszyscy mówili: „Kiedy chcecie, przyjdźcie do nas, my wam pieniędzy dodamy, jedno nas nie wydawaj- cie”. Item powiedział tenże Różycki na Tomka Myśliwca, iż widział u Tomka krzyż
301 pozloczisti wÿelgi ÿ srebro drvgie mÿal mv ten/ze tomek pokazacz nazaÿvtrz, kthore powÿedzyald tenze rv:/zÿczski ÿze to srebro mÿal tÿmze zidvm przedacz ktore slo:/wa wsÿthki tomkowi woczi mvwÿl takze tez ÿ thowarz:/ȳstwo wÿse namȳenione ÿ stim ȳesth spaloni / [e] tegvz dnÿa woÿtek parsiwi wÿznal towarzistwo swoÿę / wÿsse namÿenione skthorimi kradl ite[m] wÿznal ÿze wzÿąl steri / kÿelihi stim towarzistwem ite[m] zeznal tenzef woÿtek ze wsithko / to srebro ktore pokradl wkoscÿele wzarnowczv przedawal ÿe / swoÿm towarzistwem ÿzeznal ÿzemv dal iakvb nÿebosczik ste:/ go dzÿalv 20 grosi ite[m] wÿznal dobrowolnÿe tento woÿtek / narvzÿczskÿego ze krziz vkradl wkoscÿele vswÿętego sczepana / ite[m] wÿznal ze hlopv wÿąl skaleti 5 zlotih wÿelÿczcze ite[m] / powÿedzÿal ÿze odedwv lath począl krascz tento woÿtek ite[m] / wÿznal
302 pozłocisty wielki i srebro drugie miał mu tenże Tomek pokazać nazajutrz, które powiedział tenże Różycki, iż to srebro miał tymże Żydom przedać, które słowa wszystkie Tomkowi w oczy mówił. Także też i towarzystwo wyżej namienione. I z tym jest spalony. Tegoż dnia Wojtek Parszywy wyznał towarzystwo swoje wyżej namienione, z którymi kradł. Item wyznał, iż wziął cztery kielichy z tym towarzystwem. Item zeznał tenże Wojtek, że wszystko to srebro, które pokradł w kościele w Żarnowcu, przedawał je [ze] swoim towarzystwem. I zeznał, iż mu dał Jakub nieboszczyk z tego działu 20 groszy. Item wznał dobrowolnie ten to Wojtek na Różyckiego, że krzyż ukradł w kościele u Świętego Szczepana. Item wyznał, że chłopu wyjął z ka- lety 5 złotych [w] Wieliczce. Item powiedział, iż ode dwu lat począł kraść ten to Wojtek. Item wyznał, iż ukradł Żydowi sukna postaw prostego w Lublinie. Item też tego Wojtka zeznanie na zamku przy męce: barwierczyk Staś Zielonka z Broków, Krzysztof Bała z Krakowa, przy tym też powiedział, że widział u Piotra Gwiazdki mennicę fałszywą. I z tym spalony. [s. 224] Eodem die. Tomek rodem z Jurzyc, syn Jędrzeja Pełki, dobrowolnie wyznał, iż stał za stajnią na straży [ze] swoim towarzystwem, które też potraco- no, niektóre w Kazimierzu. I wyznał, iż był z nimi. Wziął sześć postawów sukna i dwa ewary i odniósł je był do Żydów, któremu imię Jakub Młody, mieszka na Kierchowie w pana Suskiego dworku. Item [w] Wieliczce ukradł suknię chłopu z wozu i przedał ją za siedem groszy. Item ukradł krzyż w Kościelcu i przedał go za dziesięć złotych Jakubowi Żydowi staremu Lisowi, które srebro pokazował przed tym Różyckiemu, które on pokradł w Kościelcu w kościele. I wyznał na Różyckiego, [że ze] swoimi towarzyszami z drągiem żelaznym tam się do kościoła łupali i rozdzielił ich Różycki po kopie, a ostatek przepili. Item w tymże to kościele ukradł 2 kielichy i ornat i zachowali go w brogu w Pogorzycach i zasię im ukra- dziono, a ten Jakub Żyd Lis stary mieszka w rynku w domu drzewianym przeciw- ko jatkom. I wyznał, że im jeszcze tenże Żyd miał dodać pieniędzy, a ten Żyd jest trochę siwy i łysowaty. I wyznał też, że ukradł 5 koszul z płota, które przedał za 10 groszy, a drugą też będąc [w] więzieniu przedał. Dał też chłopu jedną, który koszuli nie miał. Tamże w Kościelcu ukradł też z Różyckim, Zielonką, z Parszy- wym trzy ampuły i przedali to na Strzelnicy temuż Żydowi. Item towarzystwo przyznał: Krzysztof Bała z Podzamcza, Janek Różycki, Wojtek Parszywy, Maciej Zielonka, który na straży był tak przy kościele żarnowieckim, jako i w Kościelcu.
303 134
[a, b] Anno do[min]i 1581 data testamentv[m] feria 3a post .S. / Catherinę perracta do Sądv feria 6 incrastimo S. Andreę. / Christhoff Rodem z mýszlinicz szin Jacvba grabowskie[g]o ktorẏ / robi w czegelnj nakazmirzῠ ῠ pana bῠdzimskie[g]o podzῠpka / wiznal ize tῠtha sziadzyal stim ze Jankiem sktorim go po/Jmono J Szẏedzẏal więzieniú khtorą ih bil dal posadzacz // [s. 225c] Aptekarz Simon alýe powiada ize je szam zasie wiprawil Ito wiznal / ize kvpil pilsznie byali vczapniczkj wyatach
304 134
1 XII 1581 Zeznanie Krzysztofa z Myślenic, syna Jakuba Grabowskiego, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. Anno Domini 1581 datum testamentum feria tertia post Sancti Catherinae per acta do Sądu feria 6 in crastino Sancti Andreae [1 XII]. Krzysztof rodem z My- ślenic, syn Jakuba Grabowskiego, który robi w cegielni na Kazimierzu u pana Budzimskiego podżupka, wyznał, iż tutaj siedział z tym Jankiem, z którym go pojmano. I siedział [w] więzieniu, którą ich był dał posadzać [s. 225] aptekarz Szymon, ale powiada, iż je sam zasię wyprawił. I to wyznał, iż kupił pilśnie białe u czapniczki w jatach za półpiąta grosza, a czapkę za 3 groszy. Item wyznał, iż jabłka brał z tym to Jankiem w piwnicach, korzec czasem, co mógł zjeść. Item wziął na Kazimierzu pieniądze z lajstrą z wozu, których było 1 złoty. Dał za suknię groszy 16, która Ikrela mieszka z Dorotczą. A to strawił. A drugi, który mu czeladź wzięli, kiedy go przywiedli. Item powiada, iż mu rusznicę pożyczał u strycharczy- ka, który u Rzyka robił, imię jemu Grzegorz. I chodził, i powiedział, iż go zdybał na wale. I rzekł mu: „Tyś złodzieju, przestrzelę cię”. Wyciągnąwszy rusznicę długą a ja nań krótką. I rzekł mu: „Ja do ciebie nie będę strzelał, ale dajmy sobie plac! Oświadczymy się ludźmi, jeśli ty mnie zabijesz albo ja ciebie, oświadczymy się to ludźmi, żeby po tym żadnego nie winowano”. Item wyznał, że wziął w piwnicy pół kwarty, drugą kwartę i z tym to Jankiem, i wina się napili. I przedali to z Jankiem Żydom per dziesięć groszy. Item wziął słudze Kislikowemu 2 sukni, obie żałobne, i kaft an, i kołpak, i uchwycił go z tym. I dał mu jedną suknię, a ostatek pobrał. I powiedział, iż nie miał żadnego towarzystwa, jedno tego Janka. Item kiedy był w Kazimierzu, wziął suknię chłopu, która jest na nim. Item tamże w Kazimierzu odpasał chłopu pieniądze z trzosem. I odjął mu je, i byli na ławie, których była nie mała suma. Item też wziął łańcuch w Opatowcu od wozu i przedał za 10 groszy. Item wyznał, iż w Kazimierzu dostał koszule na stanie u przekupki i wziął, i z ko- szulką dziecięcą. Item wyznał, iż nosił rzeczy kradzione do Jadwigi, która mieszka na Garbarach, czego mógł dostać: ubranie zapaśnicze, koszula. Onże mieszka, po- wiada, u kuśnierza na Pędzichowie. Krzysztof noże, które był ukradł w piwnicy na ulicy Sławkowskiej, 3 tachery i przedał je w Koszyczkach za 20 groszy. I wyznał na Maćka, iż kowal, iżby z cyną wylazł rynsztokiem u Sławkowskiej Brony, którą był pokradł u tego aptekarza. I sam był polazł do miasta z tym kowalem i z Jankiem. Oni wleźli, a sam był uwiązł. I powiedział na tego Janka, iż go na to nawiódł. Est suspensus.
305 135
[s. 226a] Eodemb ten ze Janek Rodem zbyechowa szin Sff ąrzin Zophẏe ktora / mýeska na braczky vliczi v zlothnika a oicza zwano woycziech / bayerek myeska pod buskÿem wroznowie Robi okolo kamienia / vgŭrze a mathka posla zdworzaninem od niego then wiznal / ize kradal Japka wpinwiczach czo mogl zanẏescz Jte[m] wiznal / Jze bil wzÿal 9 naczinia czenowego ῠ aptekarza sti to Jan:/kyem J zmaczkÿem kowolẏem J zakyem Adamem y wissedl / then tho Janek rinstokẏem i stimto J krzistoff em przed miasto ῠ / brŭnj slakowskýe a maczek bil zostal ten kowal J zadamem / niechczieli winiscz Jte[m] kradl chleb chlopū zwozῠ sirj czego mogl / dostacz y wiznal ize bil chlopῠ wzyąl 3 taliarj skaliethj / ieden mῠ odjentho a drŭgi mῠ odmienila regina kthorą stra/czono J sinem wosziekῠ J wilῠpili tis belj pÿwnicze y nabrali / tham korzenja J nasliÿe zas bili pod szῠmkýem ý wzÿal ẏe bil zasie / thentho czÿie bilo Jte[m] wiznal nathego krzistoff a Jze pieniądze / pokradl
306 135
1 XII 1581 Wyznanie Janka z Biechowa, syna Zofi i Sfąrzyń i Wojciecha Bajerka, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. [s. 226] Eodem [1 XII]. Tenże Janek rodem z Biechowa, syn Sfąrzyń Zofi i, która mieszka na Brackiej ulicy u złotnika, a ojca zwano Wojciech Bajerek, mieszka pod Buskiem w Rożnowie, robi około kamienia u górze, a matka poszła z dworzani- nem od niego. Ten wyznał, iż kradał jabłka w piwnicach, co mógł zanieść. Item wyznał, iż był wziął 9 naczynia cynowego u aptekarza z tym to Jankiem i z Mać- kiem kowalem, i Żakiem Adamem. I wyszedł ten to Janek rynsztokiem i z tym to i Krzysztofem przed miasto u Brony Sławkowskiej, a Maciek był został ten kowal i z Adamem nie chcieli wyjść. Item kradł chleb chłopu z wozu, sery, czego mógł dostać. I wyznał, iż był chłopu wziął 3 talary z kalety, jeden mu odjęto, a drugi mu odmieniła Regina, którą stracono i [z] synem w Osieku. I wyłupili też byli piwni- ce, i nabrali tam korzenia. I naszli je zaś byli pod zamkiem, i wziął je był zasię ten to, czyje było. Item wyznał na tego Krzysztofa, iż pieniądze pokradł na Tandecie w piwnicy naprzeciw rzeźniczych jat. Krzyżowi je wyjęli. Wziął tam dwie ruszni- ce. Item wyznał na tego Krzysztofa, iż tamże w tej piwnicy wziął kryształ i chust nabrał białych, które rzeczy dał to pochować gospodyni. I chadzał tam z Mar- cinem Żakiem. I mieszka u Koła za Świętym Mikołajem. Item skrył pod stosy i sam je poprzedał. I Żaczek był natenczas na straży. Item wyznał na Krzysztofa, iż go namawiał na zbijanie na Tarnowskie Góry. Wie tam Kij, [z] którym zabijał Papieski, którego stracono w Osieku. Item wyznał na tego Krzysztofa, iż był z nim w piwnicy na Szewczej ulicy i wzięli 2 konewcze, i wina się napili na ulicy Święte- go Jana w piwnicy. Wypili wina niemało i wzięli tam skrzynkę ze srebrem na pas otroczy, a pieniądze na baryle. I dał mu z tych pieniędzy półpiąta groszy. Tamże wziął i koszulę z czerwonym [s. 227] szyciem i łupali się do piwnice na Two- rzyjańskiej ulicy, ale zasię odegniono. Item wyznał, iż wlazł do piwnice na ulicy Żydowskiej. I był ten Janek na straży, i odegnali ich. Byli nic tam nie wzięli. Item na Stolarskiej ulicy w oknie wyjął poszewkę i obrus, ale go niewiasta uchwyciła za rękę i mało go nie urżnęła w rękę. I wydarł się jej, i zaniósł te chusty do Kreta. I dał je był sam. I nie chciał ich, i dał je temu Marcinowi Żakowi. Po tym je ten Żak zaniósł na Kazimierz. Item wyznał, iż te pobrali czapnice, w których chodzą. I czapek wziął ten Janek 3, a ten Krzysztof nie chciał mu ukazać. Item [w] piwnicy za gruszką wybrali koszy niemało, o trzynaście wie, i siekierę i dali warzyć, Kret wiedział, iż były kradzione. Item ukradli w Koszyczkach suknię niewieścią i prze- dali ją za 3 złote w ławach karczmarce. Item w Kazimierzu ukradł kożuch z kosa- czami, których było 15, i Jakubowa Graczka, co jej męża zabito. Item ukradł był wacek u Żydów otrokowy ze dwiema talaroma i monety z pół grzywny, i kitajkę,
307 czo naglowę / wdzyewayą y wirzῠczil Ją za laznÿe za mor kiedj go zid gonil y / mięssa bil nabral i obros thowarzisthwo Janek kilka Walek ktori / bil wozÿ oblῠpal y zyelῠnka chadzalj wssisczÿ wespol Jt[em] wiznal / na krzistoff a Jze mÿal przekῠpke zabÿcz y nodzyala ÿze bil zlodzieÿ / y chczẏal tisz zabicz niemcza idącz do nowego mýasta kiedj kropke / niosl powyadayącz ize nabierzewa pyeniendzÿ y namawyal then / krzistoff tego Janka do skliepῠ kędj svkną przedayą wiedzyal o / pyenyądzach alye tentho Janek niechczial snyem Jscz svspensvs / a paginacja oryginalna 214; b napisane na lewym marginesie; c paginacja oryginalna 215; d wyraz poprawiany, odczyt niepewny
136
[a] Anno eode[m] 1582 feria btercia post dominica[m] Jῠdicab / 32c sexta post .S[anctae]. Lῠciae benedict Rodem skazmierza szin / Lvkasa kῠsnierza wiznal dobrowolnÿe szwoẏe zly vczinky ktorj / podzialal Jt[em] wiznal kiedj bel v pana goslawskiego spanem / maczÿejowskiem wzẏal v niego dwÿesczie zlothich a 16 zlotich / wthen czas kiedj przyechali przede węgri y ssly panowie nagore /
308 co na głowę wdziewają, i wyrzucił je za łaźnię za mur, kiedy go Żyd gonił. I mięsa był nabrał i obrus. Towarzystwo: Janek Kilka, Walek, który był wozy obłupał, i Zielonka chadzali wszyscy wespół. Item wyznał na Krzysztofa, iż miał przekupkę zabić. I Nodziala, iż był złodziej. I chciał też zabić Niemca, idąc do Nowego Miasta, kiedy krobkę niósł, powiadając, iż nabierzewa pieniędzy. I namawiał ten Krzysztof tego Jan- ka do sklepu, kędy sukno przedają. Wiedział o pieniądzach, ale ten to Janek nie chciał z nim iść. Suspensus.
136
16 III 1582 Wyznanie Benedykta z Kazimierza, syna Łukasza kuśnierza, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże pieniędzy. Anno eodem 1582 feria sexta post Sanctae Luciae [16 III]. Benedykt rodem z Kazimierza, syn Łukasza kuśnierza, wyznał dobrowol- nie swoje złe uczynki, które podziałał. Item wyznał: kiedy był u pana Gosław- skiego z panem Maciejowskim, wziął u niego dwieście złotych, a 16 złotych wtenczas, kiedy przyjechali przed Węgry. I szli panowie na górę, [s. 228] a ten Benedykt szedł do izby i wypatrzył w komnacie skrzynkę na skrzyni. I wziąw- szy skrzynkę z pieniędzmi, i wyłupał ją kordem. I po tym wziąwszy i włożył je na kotczy pod tłumok, aż do wieczora. Po tym, kiedy chodził panu słać, włożył je pod ławę pod łóżko w kąt. I zasię nazajutrz, kiedy układał tłumok w pościeli, tedy je w tłumok włożył. Zasię przyjechawszy do domu, włożył je w garniec i były tam z tydzień, i bierał po kilka złotych, tak że to styrał. I do pana podkomorzego Skrzypka Górskiego przegrał ich 12 złotych. Do drugiego sługi tegoż pana, zowią go Mularskim, przegrał 7 złotych. Item za też pienią- dze kupił pasek za kopę pannie Sczuckiej, która służyła pani Maciejowskiej. Wacek też sprawił tejże pannie Sczuckiej ze srebrem za 8 złotych. Item wyznał: kiedy poszedł od pana Maciejowskiego, tedy kupił konia za 3 złotych u myt- nika za też pieniądze. I wzięli mu go pilźnianie, ubranie za kopę, w którym chodził, kopieniak za półczwarta złotego. I ten mu pilźnianie wzięli. Delię też sprawił błękitną karaziową lisy podszytą za 17 złotych, też to wzięli pilźnia- nie. I jarczak za półczwarta złotego, i trzy koszule, gacie, tłumoczek, butki za złoty, za kapcie 10 groszy, to wszystko szaty. Pieniądze za szable półtora
309 zlote[g]o ado zidow / przegral 60 zlothich do Jzraelowe[g]o szina i dzika J ostatka nie / pamiętha kiedj przẏechal do mÿasta kędj to sie rostrawilo ȳ / przegralo / Jte[m] panῠ podkomorze[m]v vkradl dzẏewienczdziessiąth zlothich / .I. nathen czas kiedj bil ῠ ie[g]o M w gorskowje tedj go pąn slal / do panj strodomskj Jdącz od panj stradomskj J wlÿazl piecze[m] / do panskie[g]o pokoýῠ j stala skrzinka nalawje v piecza klo/teczką zalozona y wzyąl tam takowe pyenÿądze J bil ta[m] / Lanczῠsek y piersczionkow kjelka alye powiedzial yze / nẏewzyąl zadnego potim possedl stemj pyenẏądzmj do zo/gslawiczig // [s. 229h]
310 złotego. A do Żydów przegrał 60 złotych do Izraelowego syna i Dzika. I ostatka nie pamięta, kiedy przyjechał do miasta, kiedy to się rozstrawiło i przegrało. Item panu podkomorzemu ukradł dziewięćdziesiąt złotych. Item natenczas, kiedy był u jegomości [w] Gorzkowie, tedy go pan słał do pani Stradomskiej. Idąc od pani Stradomskiej i wlazł piecem do pańskiego pokoju. I stała skrzynka na ła- wie u pieca kłódeczką założona. I wziął tam takowe pieniądze. I był tam łańcuszek i pierścionków kilka, ale powiedział, iż nie wziął żadnego. Po tym poszedł z tymi pieniądzmi do Zesławicy [s. 229] i schował je w chlewie. I leżały tam z tydzień. Po tym je miał na piwnicy i zagrzebł je w dołek. I wziął z tej skrzynki w niedzielę 13 złotych czerwonych z mieszka złotogłowego, i schował je zasię do tychże pie- niędzy w dołek. I leżały tam o półtory niedziele. I jechał z panem Maciejowskim do pana Piaskowskiego do Zakrzowa, i był tam pan na noc. I sklep tam jest z tej to izby. W tymże sklepie stała skrzynka. Sześć tysięcy z tej skrzynki wziął za dwiema workoma, trzysta złotych monety i czerwonych 18. Wszystkich trzysta złotych monety polskich i miał je w tejże izbie, kędy pan leżał, za szafą. Skoro pan wstał i wyszedł na dwór, a ten Benedykt układał pościel, i włożył je w tłumok, i poje- chali z tym do domu do Zesławicy. I włożył je na piwnicę do onych pierwszych pieniędzy. I byli tam tydzień. I przyjechał zasię jego pan Maciejowski we czwart- ków dzień na wieczerzę do pana podkomorzego, i kazał mu pan do siebie przyjść. I wlazł też tam przez piec, i wziął w pokoju łańcuszek złoty od beretka i zaponę od czapki wysokiej, od beretka drugą zaponę z kamieniem drogim, która kosztowała 2dzieścia czerwonych złotych. W tymże zapomniał korda swego w piecu. I chłopię dało znać do pana, że sień niezawarta, i rzucili się panowie szukać. I poznał pan, iż to kord jego był. Nazajutrz w piątków dzień naleziono go w brogu i nalazł pan obie zapony i łańcuszek. I jął go pytać pan podkomorzy o swoje pieniądze. I powiedział mu zaraz, iż w piwnicy są. I naleźli wszystko. Posłał do pana Piaskowskiego, opo- wiadając mu, że są wszystkie pieniądze. I przyjechał zaś, i wziął swoje. Item u pani Włodkowej wziął 3 łańcuszki złote długie, leżały w szkatule. Były tam jedwabie, ale tam nic inszego nie wziął. Item w Krośnie wziął u pani Libusini 7 pasów i 2 kubki w skrzyni. Godzinę w noc albo dwie, wtenczas tam wszedł, kiedy szła dziewka do sklepu i trzasnęła drzwiami, i nie zamknęła. A wtenczas był przed domem i zaraz wlazł do sklepu. A skrzynia była nieskujenna, tylko klucz był u niej, a pasy namacał w poszewce i wziął z chustą uwinione. Było w jednym łańcuszku dłuższym puntalów z pięćdziesiąt, a dwa krótsze. I wziąwszy, szedł do gospody. I nazajutrz jechał do Pilzna, i zastawił te pasy i te kubki [s. 230] u Żyda Izraela. Zastawił w sześćdziesiąt złotych i przegrał je zasię do tegoż Żyda. I je- chał zasię do Pilzna. Wziął tam mieszczaninowi niejakiemu Rykowi ze sklepu do złotych. Było tam 11 złotych czerwonych, a ostatek moneta i obrączkę srebrną, i srebra łamanego kilka kawałczów, jakoby na talary poszło. I było tam przy nim. Po tym go zgoniono w Krosne i jeździł pan Libusza do pana Rzeszowskiego, iżby go wydano. I wydano go, i siedział tydzień w Pilźnie, bo się był Żyd schronił.
311 pothimsiego dostrzeglj kiedj przÿechal ẏ yesdzil pan libúsa / do pana woẏewodj prossącz natego zida o spawiedliwosscz jzbj ti pas/si i takowy kῠpkj bili widane y poslal pąn woÿewoda J widano / tho wssithko y wrocilosieto wszitko panv Libῠszj J the[m]v rzikowj / Jt[em] ῠ Je[g]o M[ości] pana sindika wzyąl szrebro whῠssczie czienlýkj po/zlaczanj i piersczionkj 2 paski j czaske pozlocisthą wtimzie ÿ / przedalto wtarnowie gospodinj 2 paskj za pῠlsiodma zlotego / a thamto zrebro scaskami y zetrzema piersczionkoma zlotnikowj / przedal zadwadzẏesczia zlothih iza X y tho wsitko potrawil / zeznąlp tez yzego zlothnik pital Jesh to szrebro njekradzionj powie/dzyal ize nie alẏe mjestrzyowie odprawúją czim maÿa tei gospo/dinýe niewie Jako Ja zową tilko narogῠ na oczi chorŭye a / szam athen zlothnik niewielkj niedawno ssie skracowa prziprowadzil / wiznal tez yze sie tis począl lῠpacz do skliepῠ do pana podoliecz/kie[g]o na vliczi sczepanskj sziekirą y nie mogl sie dobicz y sedl na / gore liezacz y tamgo chlopiecz nalyazl nad zhodem potim go / do lanczῠha wsadzili y do vrzendῠ dal Jt[em] wiznal ize bil / wzyąl v pana kohffi cza w kazmierj kiedi tam bel spane[m] /
312 Po tym się go dostrzegli, kiedy przyjechał. I jeździł pan Libusza do pana woje- wody1, prosząc na tego Żyda o sprawiedliwość, iżby te pasy i takowe kubki były wydane. I posłał pan wojewoda, i wydano to wszystko, i wróciło się to wszystko panu Libuszy i temu Rykowi. Item u jegomości pana syndyka wziął srebro w chuście, cienliki pozłacane i pierścionki, 2 paski i czaszkę pozłocistą w tymże i przedał to w Tarnowie gospo- dyni, 2 paski za półsiódma złotego, a tamto srebro z czaszkami i ze trzema pier- ścionkami złotnikowi przedał za dwadzieścia złotych i za dziesięć. I to wszystko potrawił. Zeznał też, iż go złotnik pytał: „Jest to srebro niekradzione?”. Powiedział, iż nie, ale mistrzowie odprawują, czym mają. Tej gospodyni nie wie, jako ją zo- wią, tylko na rogu na oczy choruje. A sam a ten złotnik niewielki niedawno się z Krakowa przyprowadził. Wyznał też, iż się też począł łupać do sklepu do pana Podoleckiego na ulicy Szczepańskiej siekierą i nie mógł się dobić. I szedł na górę, leżąc, i tam go chłopiec nalazł nad schodem. Po tym go do łańcucha wsadzili i do urzędu dał. Item wyznał, iż był wziął u pana Kotfi cza w Kazimierzu, kiedy tam był z panem na noc. Tam wziął dziesięć złotych [ze] skrzynki prawie wieczerzą, a było tam wię- cej pieniędzy, i te dziesięć [s. 231] złotych oddał słudze pana Kotfi czowemu Wo- jewódzkiemu Wojciechowi [w] ten dzień wtorkowy, kiedy miał wyjechać z Kra- kowa, bo mu tymi słowy mówił: „Albo daj 10 [za] dzień złotych, albo na zamek pójdziesz”. A było 5 złotych czerwonych i 20 groszy. I prosił go o szablę, i dał mu ją, a kosztowała go 2 talary, bo mówił: „Już mi ją daj, nie żałuj”. Item Wolskiemu na Podbrzeżu dał mu czerwony złoty za to, iż przebywał u niego. Dał mu i rusznicę dla ojca, aby ojciec o nim nie wiedział. A tę rusznicę wziął był panu Machowskie- mu. Był tam tydzień. I serduszko srebrne, i wziął mu mieszczanin Roch z Pilzna. Item też wyznał, iż byli ślubili pojąć się. Item wyznał też to, iż nie pomnąc na dobrodziejstwo pana swego i na cucenie, które miał od niego, przedsię tym rzemiosłem robił, za co wyznał, iż słusznie to karanie odnosi. Suspensus.
1 Woj. sand. w latach 1581–1587 był Stanisław Szafraniec (Spisy, woj. sand., nr 955, s. 124).
313 137
bAnno 1582a feria tercia post dominica[m] Jῠdicab / grzegorz machnjk zgornich Lẏenczow za proba naratῠssῠ cracow[skim] / zeznal ze nossaka zabili on go raz vderzil siekierjąc Jt[em] janda za / rzicza Jt[em] jozek zdolnich lenczow zeznal bi go bil vderzil abj / raz tedj go samj[eg]o chczieli zabicz Jt[em] zeznal ktorzi koscziol krędzinskÿ / lŭpalj naprzodt dwa sobolikowie Janek J bartosz, Jt[em] dwa philipo/wje Jendrzej y wojcziech braczia rodzonẏ zwoliej Jt[em] zeznal ze Jąn/da zorzicza chadzil sobolikiem spezem stim szrebrem Jt[em] zeznal / zetho zrebro kosczelnj przedali za 10. zlothich a Jedno piędzdziesiąth / zlotich zanẏe wzięli od zida od formana Jescze Jan wssitkich / pyeniędzy niedal a Jemῠ niechczieli nicz dacz ze snimi niechodzil Je./dno dwa seliągj Jt[em] zeznal ze brath Je[g]o Jan rodzonj zwoliei kradl / sniem Jt[em] zeznal ze Janda mial komorę swoie wlassna vgrŭskj Jacῠba / Jt[em] zeznal ze vkradl brath iego Jan zwoliej wgorach kliacze nad gorah / ją pozęli nablonýv Jt[em] zeznal ze brath iego sphilipkiem vkradlj / konẏa y ziendrzeẏkiem zwolieý gnoýkowj ktorego przedalj wdopcziczach / najarmarkῠ chlopῠ do wszý skrzinkj za dopcziczamj Jt[em] zeznal / ze Janda zorzecza wssithkie[g]o zlego bil wodzem thim wssitkiem / eczo kradlje // [s. 232f]
314 137
3 IV 1582 Zeznanie Grzegorza Machnika z Górnych Leńczów i jego brata Jana Machnika ska- zanych na karę śmierci przez powieszenie za współudział w zabójstwie i wielokrotne kradzieże, w tym świętokradcze. Anno 1582 feria tertia post Dominicam Iudica [3 IV]. Grzegorz Machnik z Górnych Leńczów za próbą na ratuszu krakowskim ze- znał, że Nosaka zabili. On go raz uderzył siekierą. Item Janda [z] Zarzecza. Item Józek z Dolnych Leńczów. Zeznał, by go był uderzył aby raz, tedy go samego chcieli zabić. Item zeznał, którzy kościół krzęciński łupali, naprzód dwa Soboliko- wie Janek i Bartosz. Item dwa Filipowie Jędrzej i Wojciech bracia rodzeni z Woli. Item zeznał, że Janda [z] Zarzecza chodził [z] Sobolikiem, z Pezem z tym srebrem. Item zeznał, że to srebro kościelne przedali za 10 złotych, a jedno pięćdziesiąt zło- tych za nie wzięli od Żyda od Formana. Jeszcze Jan wszystkich pieniędzy nie dał, a jemu nie chcieli nic dać, że z nimi nie chodził, jedno dwa szelągi. Item zeznał, że brat jego Jan rodzony z Woli kradł z nim. Item zeznał, że Janda miał komorę swoją własną u Gruszki Jakuba. Item zeznał, że ukradł brat jego Jan z Woli w górach klaczę na górach, ją pożęli na Błoniu. Item zeznał, że brat jego z Filipkiem ukradli konia z Jędrzejkiem z Woli Gnojkowi, którego przedali w Dobczycach na jarmar- ku chłopu do wsi Skrzynki za Dobczycami. Item zeznał, że Janda [z] Zarzecza wszystkiego złego był wodzem, tym wszystkim, co kradli. [s. 232] Item wyznał, że Janda zabił brata ich rodzonego Jędrzeja, który jest powołany. Suspensus. Testament wyznania Jana Machnika z Woli, brata Grzegorzowego z Górnych Leńczów. Naprzód zeznał, że ukradli klacze w górach z bratem swoim Grzego- rzem. Item z Filipkiem z Jędrzejem z Woli. Item z Goczkiem z Radziszowa tę klacz wzięli na Błoniu w Tokarni, kiedy szli z Nowego Miasta. Item zeznał, że dwoje owiec wzięli w Dębniku u Harinka z Grzegorzem bratem i z Filipkiem Jędrzejem z Woli. Item zeznał, że ukradli kozę. Item zeznał, że ukradli 2 koźląt u Podoby w Rudniku, brat jego Grzegorz z Górnych Leńczów i Filipek Jędrzej z Woli. Item zeznał, że ukradli u Brzechwy u opata tynieckiego1, kiedy młócili, wypatrzywszy trzy skóry wołowe. Item tamże serów wór ukradli, które przedali w Krakowie. Item zeznał pod przysięgą, choć go ciągniono dwa razy i palono, że nie wie nic o kościele krzęcińskim. Item zeznał, że ukradł w Górach klaczę Goczek z Radziszowa, o której i on wiedział, bo go ten na to nawiódł z Filipkiem z Jędrzejem z Woli, co mieszka u Kuszoka. Item zeznał, że u Gruszki Jakuba mieszkali i komorę swoją Janda miał, naprzód tenże Janda prosi Sobololiowski Wojciech i Głąb Wojciech, Prokopek
315 to zeznal, Alie powiedział / ze nie wie nicz na zadnego Janda wodzem wssitkie[g]o zle[g]o bil povo/dem zarzecza powolani bil nagrobje wiznanẏe grzegorska / machnika zlienczow gornich na probie naprzodt zeznalze / bili naprzody zabili nosaka pospolῠ Janda zarzecza iasek / zlięczow malich to kosipala zeznal zabij Janda zarzecza / adwa sokolikowje suspensus // a nad datą linia; b–b wyjustowane do środka; c drugie e nadpisane powyżej na interlinii; d odczyt niepewny; e–e wyjustowane do prawego marginesu; f paginacja oryginalna 220; g skreś- lone
138
[s. 233a] Eodemb / pawel zhenczin borzentczin szin kῠsnierskiego Rzemięssla oycziecz ie[g]o / matis wzyal Jaxamithnj leytῠch wkosczielie v .S[więtego]. fl orÿana J sprze/cziradlem, w ssobote przed wieczorem nozem odemknąl zamek wzyą./wzi dodÿaba zaniozl zchowal y podkrzak y zagrzebl vrznąwsi go / stŭke zaniosl do gospodj kŭsnierskieÿ zastawil 10 g[roszy] nazayῠtrz w nie/dzielie sedlem zdrῠga stῠka przedal za grzywne 15 g[roszy] zidowj lewkovj mar/kowj zeznal ze tes podrzῠczil dwje stῠcze Jaxamitv pod zhodem v tegos paw/la gdzye gospode mýal zeznal ze ti pienẏąndze dal Raÿnie czo wzyąl / za Jaxamit od zida 50 g[roszy] pierscin v tego zida lewka pvlosmῠ zlotich / v panẏei ribkowskj liska wkopie v tegos zida wkopie miczka oyczῠ / wgospodzye kῠznierskj wzyąl delÿa szara zastawil Ją vtegoz zida / westerdziesczj g[roszy] dwa witrichj vkradl v sliosarza przed ssewcza broną / Jt[em] zeznal vkradl v pokῠssi slodownikovj sestnasczie taliarow starich / matisowj kiedj pil v wiatrovj kiedẏ pilc miasto bilo zamkniono isedl / do pokῠsi prosil go o noczlie tamze liezal wkomorze otworzil noze[m] / doskrzinkj y wzÿąl tamti pienÿądze Jt[em] zeznal ze kiedj delią vkradl / v oẏcza tedy czeliadz trzessiono powjadaÿącz mathῠ ktvsz wierzchj tedj / on biezal ÿ wlozil ie wssczÿane ÿ liezali tham przesz ljatho i wÿiąl / ie zasz przed mięsopvstj tak ze ie mÿal ῠ sziebýe tkanke kῠpil za / pῠlgrziwnj thej ze Rainÿe i trzewikj. W kazmierzῠ vkradl kord / kῠznierzowi Jtho mῠ go wroczil Jt[em] ῠ kvrnika kvznierzowid slodownikovie stani/slawowj vkradl trzidziesczi zlotich stą Raina ti pienẏądze drawil / czo vkῠrnika wzẏąl wizdepcze nagorze skrzinkj Jt[em] zeznal ze ta / Raina wiedziala o wssitkich Rzeczach ktore kradl tilko othich / Rzeczach
316 to zeznał, ale powiedział, że nie wie nic na żadnego. Janda wodzem wszystkiego złego był powodem [z] Zarzecza powołany. Był na grobie. Wyznanie Grzegorzka Machnika z Leńczów Górnych na próbie. Naprzód ze- znał, że byli naprzód zabili Nosaka pospołu: Janda [z] Zarzecza, Jasiek z Lenczów Małych. To Kosipała, zeznał: zabili Janda [z] Zarzecza, a dwa Sobolikowie. Suspensus.
1 Opat tyniecki Andrzej Brzechwa (zob. P. Szczaniecki OSB, Tyniec, Kraków 2008, s. 139).
138
3 IV 1582 Zeznanie Pawła z Chęcin, syna Matysa Borzentczyna, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. [s. 233] Eodem [3 IV]. Paweł z Chęcin, Borzentczyn syn, kuśnierskiego rze- miosła, ojciec jego Matys. Wziął aksamitny lejtuch w kościele u Świętego Flo- riana i z prześcieradłem. W sobotę przed wieczorem nożem odemknął zamek. Wziąwszy, do Diaba zaniósł, schował i pod krzak i zagrzebał, urżnąwszy go sztu- kę, zaniósł do gospody kuśnierskiej, zastawił [za] 10 groszy. „Nazajutrz w nie- dzielę szedłem z drugą sztuką”. Przedał za grzywnę 15 groszy Żydowi Lewkowi Markowi. Zeznał, że też podrzucił dwie sztucze aksamitu pod schodem u tegoż Pawła, gdzie gospodę miał. Zeznał, że te pieniądze dał Rajnie, co wziął za aksamit od Żyda 50 groszy, pierścień u tego Żyda Lewka [w] półośmiu złotych u pani Rybkowskiej, łyżka w kopie u tegoż Żyda, w kopie mycka ojcu. W gospodzie kuś- nierskiej wziął delię szarą, zastawił ją u tegoż Żyda we czterdzieści groszy. Dwa wytrychy ukradł u ślusarza przed Szewczą Broną. Item zeznał: ukradł u Pokusy słodownikowi szesnaście talarów starych Matysowi, kiedy pił u Wiatrowej, kiedy miasto było zamkniono. I szedł do Pokusy, prosił go o nocleg. Tamże leżał w ko- morze. Otworzył nożem do skrzynki i wziął tamte pieniądze. Item zeznał, że kiedy delię ukradł u ojca, tedy czeladź trzęsiono, powiadając, [że] ma tu ktoś wierzchy. Tedy on bieżał i włożył je w ścianę, i leżały tam przez lato, i wziął je zaś przed mięsopusty [25–27 II], tak że je miał u siebie. Tkankę kupił za pół grzywny tejże Rajnie i trzewiki. W Kazimierzu ukradł kord kuśnierzowi i to mu go wrócił. Item u Kurnika słodownikowi Stanisławowi ukradł trzydzieści złotych. Z tą Rajną te pieniądze trawił, co u Kurnika wziął w izdebce na górze [ze] skrzynki. Item zeznał, że ta Rajna wiedziała o wszystkich rzeczach, które kradł, tylko o tych rzeczach
317 kosczielnich nie wie tha Raina Jadla pila zati pieniądze / zesznąl zego ta kῠrwa dotego prziwiodla Jt[em] dlẏa tej malpi / począl krascz i sznÿa sie bawicz svspensvs // a paginacja oryginalna 221; b wyjustowane do lewego marginesu; c wymazane; d skreślone; e nadpisane powyżej na interlinii nad wyrazem skreślonym
139
[s. 234a] bRodem sin miklesa Jndie wi[gi]lia .s[anctae]. margaretj. / blazek zwęzorowa p[ana] krakowskjego poddanj then wiznal / na maczka czo tῠ ssiedzial drvgj woszniczka waliek wmodrj / ssῠknj piÿają v hlopa bῠjaka vnozowniczki nagorzalcze / przed broną wisznÿą ÿ powiedzial ize sniem chodzil i wiznal / yze zabil krowe zakazmirzem zmaczkiem skorj przedalj sko/re przed nową broną dziadowj za 20 i g[roszy] J pil sniemj za / ti pieniądze Jt[em] wiznal Jze bil zabil zmaczkjem zwalkie[m] / dwoÿe bidla napoliῠ przygaiῠ y zabiwssi narzezali mięssa / wtaÿstrę ÿ naięli chlopcza spięczi kwarthnik czo ti skorẏ / prziwiozl i tho mięsso Jt[em] wiznąl ize pokradl sslje panῠ / orlikowj stowarzissem ktory zginąl Jt[em] kiedy sie mῠ trafi lo / kędj v chlopa liezal tedj vkradl sῠknię albo cze[g]o mogl dostacz / Jt[em] wiznal ize bil zaÿąl 2 wieprza zwieliczkj ẏ przedaliy / doroczie przed broną mikolayską pozlotemvc ktora mieska skvsznirze[m] / i teras go namawiala natho czo bi Je bili prziprowadzilj / ktorego wieprza Jt[em] wiznal na palῠska J na Janka gῠska / ẏ przedalj sati ῠ kaczmarza wprokoczinie i wzẏeli bili za / ti ssati 10 zlothich od thego kaczmarza Jt[em] wiznal Jze bil / zÿechal sklẏacza J dal Ją zakopę Jt[em] wzýąl dwa pol/czẏa miessa węzorowie swe[m]v powinemῠ brathῠ i przedal / za zloti y za pięcz g[roszy] Jt[em] wiznal ize vkradl dwa konẏa zwo/zniczka podmiechowem J przedali Je walkowj za sesscz zlo/thich i dal Jm kope a Jescze vniego 4 zlote Jt[em] brozkowj / wiznal ze vkradl stim wozniczka krowe wgaẏῠ wniedz/wieczkiem J przedalj Ją zidowj za 3 zloti y niedal / Jm zato nicz Jt[em] zmaczkẏem wzẏąl 2 wolj zaprzi/ stanskye[m]d//[s. 235e]
318 kościelnych nie wie. Ta Rajna jadła, piła za te pieniądze. Zeznał, że go ta kurwa do tego przywiodła. Item dla tej małpy począł kraść i z nią się bawić. Suspensus.
139
3 IV 1582 Zeznanie Błażka z Wężerowa, syna Miklesa, skazanego na karę śmierci przez po- wieszenie za wielokrotne kradzieże. [s. 234] In die vigiliae sanctae Margareti. [3 IV]. Błażek z Wężerowa rodem, syn Miklesa, pana krakowskiego1 poddany. Ten wyznał na Maćka, co tu siedział, [i] dru- gi Woźniczka Walek w modrej sukni pijają u chłopa Bujaka u nożowniczki na go- rzałce przed Broną Wiślną. I powiedział, iż z nim chodził, i wyznał, iż zabił krowę za Kazimierzem z Maćkiem. Skóry przedali, skórę przed Nową Broną dziadowi za 20 groszy. I pił z nimi za te pieniądze. Item wyznał, iż był zabił z Maćkiem, z Walkiem dwoje bydła na polu przy gaju i zabiwszy, narzezali mięsa w tajstrę i najęli chłopca za pięć kwartników, co te skóry przywiózł i to mięso. Item wyznał, iż pokradł szle panu Orlikowi z towarzyszem, który zginął. Item kiedy się mu trafi ło, kędy u chłopa leżał, tedy ukradł suknię albo czego mógł dostać. Item wyznał, iż był zajął 2 wieprza z Wieliczki i przedali je Dorocie przed Broną Mikołajską po złotemu, która miesz- ka z kuśnierzem. I teraz go namawiała na to, coby jej byli przyprowadzili którego wieprza. Item wyznał na Paluszka i na Janka Guzka, i przedali szaty u karczmarza w Prokocimiu, i wzięli byli za te szaty 10 złotych od tego karczmarza. Item wyznał, iż był zjechał z klaczą i dał ją za kopę. Item wziął dwa połcia mięsa [w] Wężerowie swemu powinnemu bratu i przedał za złoty i za pięć groszy. Item wyznał, iż ukradł dwa konia z Woźniczką pod Miechowem i przedali je Walkowi za sześć złotych. I dał im kopę, a jeszcze u niego 4 złote. Item Brożkowi wyznał, że ukradł z tym Woźnicz- ką krowę w gaju w Niedźwiedzkim i przedali ją Żydowi za 3 złote, i nie dał im za to nic. Item z Maćkiem wziął 2 woły za przystankiem [s. 235] w chruście i przedali je Żydowi za 8 złotych Markowemu synowi, który ma jatkę wtórą od końca od studni. I nie dał im był za te woły nic. Item z tymże Woźniczką ukradł jałowicę w Raciboro- wicach. I dali ją temuż to Żydowi za 2 złote. Cieląt też był ukradł z tymże Woźniczką dwoje z wozu i przedali je Dorocie tejże, co i dwa wieprza kupiła. Est suspensus.
1 Pan krakowski – kaszt. krak., w latach 1576–1584 był nim Walenty Dembiński (Spisy, woj. krak., nr 117, s. 60).
319 140
aAnno dominj 1.5.8.3.a / Jan Rodem odsziradza zewsj spolesina wiznal dobrowolnje kiedj / bil Xẏądz wtúrze nathen czass wlaszl bil do Jzdebkj potim stej / Jsdebkj wilamal drzwj do komnadkj potim othworzil ssiekierką / doskrzinje wktore pjenjądzjb niezastal iedno xięgj potim patrzal / wlŭskú nie laznalẏazlc njcz iedno pŭsdro Lizek ktorẏch niechczial / wzyącz pothim patrzal międzj xiągami ktorj belj nalawie tham / międzj nimj nalazl węzel czirwonichd zlothich pothim tisz patrzal / nalawje pod oknem kŕúpcze tam ze nalalz węzel czirwonych zlothich / wtej ze krvpcze nalalz sescz grziwien dῠdkvff ÿ talẏar i bil tam / przed polῠdnjem niewissedl aze szamim mrakjem potim wzẏą/wssi takowj pienjadzi ssedl zarazem precz snimj do Janŭssa / Rzeznika j traffi l kiedj wieczerzal y prosil go na wieczerza y ka,,/zal szobje then tho Jan vpiecze pare kielbasz ÿ zẏadssÿ onj kielbassi / pothim pili gorzalke zgospodarzem pothim kiedj szobje podpil / daw alj gospodorzawj onj pieniądze schowacz asama Jvs / spala asam gorzalke dawal Jt[em] wiznal ize mῠ dal takowj / pjeniądze thi wssitkj ktorj pokradl xiędzῠ zalęskiemῠ / tho iesth pierwsich dŭdkúw 6. grziwie[n] y taliar ktore szam / then tho Jan szliczil ktorj bilj wplῠczienī[m] workῠ a czerwo,,/nj zlothich drvgi worek zamsowj ktorich niewje wielie Jch /
320 140
1583 Zeznanie Jana z Poleszyna skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielo- krotne kradzieże. Anno Domini 1583. Jan rodem od Sieradza ze wsi z Poleszyna wyznał dobro- wolnie, kiedy był ksiądz w Turze, natenczas wlazł był do izdebki, po tym z tej iz- debki wyłamał drzwi do komnatki, po tym otworzył siekierką do skrzyni, w której pieniędzy nie zastał, jedno księgi. Po tym patrzał w łóżku, nie znalazł nic, jedno puzdro łyżek, których nie chciał wziąć. Potem patrzał między księgami, które były na ławie, tam między nimi nalazł węzeł czerwonych złotych. Po tym też patrzał na ławie pod oknem krobczę. Tamże nalazł węzeł czerwonych złotych. W tejże krob- ce nalazł sześć grzywien dudków i talar. I był tam przed południem. Nie wyszedł, aż samym mrokiem. Potem wziąwszy takowe pieniądze, szedł zarazem precz z nimi do Janusza rzeźnika i trafi ł, kiedy wieczerzał. I prosił go na wieczerzę, i ka- zał sobie ten to Jan upiec parę kiełbas. I zjadłszy one kiełbasy, po tym pili gorzałkę z gospodarzem. Po tym, kiedy sobie podpił, dawali gospodarzowi one pieniądze schować, a sama już spała, a sam gorzałkę dawał. Item wyznał, iż mu dał tako- we pieniądze, te wszystkie, które pokradł księdzu Załęskiemu, to jest pierwszych dudków 6 grzywien i talar, które sam ten to Jan zliczył, które były w płóciennym worku, a czerwonych złotych drugi worek zamszowy, których nie wie, wiele ich [s. 236] było. A kiedy ich ukradł, tedy wszystkie zmyślał te czerwone złote, między którymi było kilka duplonów, które powiedział, iż ich było pół magierki. I daw- szy mu je schować, tamże usnął. Potem nazajutrz wstawszy, rzekł gospodarzowi o one pieniądze, potem sam zawoławszy swoją gospodynię, rzekł jej: „Daj mu tu te pieniądze, które Jan dał wczoraj schować”. Potem sama zawołała tego Jana i dała mu tamte pieniądze, które pieniądze, wziąwszy od niej, widział, iż ich nie było połowicę onych czerwonych złotych. Wysypał je na skrzynie tamże je w komorze, mówił iż: „Nie masz połowicę tych pieniędzy”. Ona jemu odpowiedziała: „Bo się był upił wczoraj, więc nie pamiętasz, wiele ich było”. I wziął je, nie sprzeciwiał się. Mieszkał tam kilka niedziel. Tamże mieszkając, trawił dudki, odmieniając sześć czerwonych złotych, który nie wie, jeśli duplony. I powiada, więtszy niźli czerwony złoty, za które mu dał pół kopy bez 4 groszy, odmieniwszy one czerwone złote, tra- wił przedsię u niego. Po tym wezbrali się do domu i upominał się, [że] mu więcej ważyli, niż jemu to dał. A ten mu Janusz rzeźnik odpowiedział, iż: „Więcej tu nie bywaj”. Po tym, gdy się upornie na nim takowych pieniędzy upominał, odpowie- dział mu tymi słowy: „Janku, niewiele mów, bo się czego inszego domyślę”. I dał mu pokój. Po tym za onym słowem i wezbrał się z furmany ku swojej stronie. Tamże będąc w drodze, obaczył ten furman Grzymski pieniądze, z Kraszkowic mila od Wielunia, i rzekł mu: „Daj mi te pieniądze schować, bo się z nimi pokazujesz”.
321 tak ze pothim gdj przjechal do iego imienja y dal mὐ // [s. 237j] zchowacz sto czerwonich zlothich ktore[m]v spelna oddal ý wzyąw:/ssi od tego grzimskie[g]o pieniądze nazadt stim tho grzimskjem przẏ=/iechal poziczil go bil zasie grzimskie[m]v iszapissal mú nazamkὐ wie./lionὐ pultora sta zlothich zapisanich kiedj mú zasz bilo tich pienięn,,/dzi potrzeba dal mú 40 zlothich a quitowal go ze wssitkiego / a ostatka mῠ obieczal doplaczicz wkracowje y zostalo mῠ iescze / 15 zlothich restj y nievpominąl sie mὐ Jch Jŭs więczÿ / Za drúgiem pitaniem tegoz to Janka wiznąl ize wzẏąl / vpinczowskie[g]o wliavssi dodomὐ Jego zwieczora y wlyasl tam / zgorj odrzŭcziwssj tarczicze wespol ziemją i spŭsczil sie dokomo,/rj iprzewierczial czekane[m] skrzinje i wzjal snje pieniądze / zworkiemj dwiema alie nieliczil wielje ich bilo tam bila moneta / stara pŭlgroskj cwartakj taljarow 8 3 Czirwonj zlothj a po/troẏnich belo Jeden albo 3: wzẏąwsi zchowal podgnoÿ isedl / do miasta y dal Je zchowacz Jakobowj barchanowj brath pinczow,/skie[g]o domislil sie ze tho on pobral ẏ dal i poẏmacz Jt[em] / wiznąl ize bil vkradl 8 zlothich zowa go Jan magula zpędzi:/chowa Jt[em] wzÿąl vxyędza dziękona 15 zlothich y strawjl ją / Jt[em] wiznal Jze ma wkoczothowje naklieparzὐ 12 zlothich / czirwonich kthorj mὐ sam wzẏal gospodarz kiedi sie bil v/pil A kiedi sie Jch vpominąl nazayvtrz niechczyal mὐ Jchdacz / A thi pienẏądze bil vkradl pot karpie[m] wisdepcze skrzinkj / J belo tam przithim piersczienj o dziessięcz tho mὐ wssitsko / pobral y szmieskem them tho gospodarz Jt[em] zliczil / tes panὐ marcinowj pisarszowj aly go bilo zopano sbialoglo/wą y kazanomv precz powiedzial Jze dal bil zho,,/wacz Linczowskie[m]v nieliczącz Alinczowskj dal bil zchowacz /
322 Także po tym, gdy przyjechał do jego imienia i dał mu [s. 237] schować sto czer- wonych złotych, które mu z pełna oddał. I wziąwszy od tego Grzymskiego pienią- dze nazad, z tym to Grzymskim przyjechał. Pożyczył go był zasię Grzymskiemu i zapisał mu na zamku [w] Wieluniu półtora sta złotych zapisanych, kiedy mu zaś było tych pieniędzy potrzeba, dał mu 40 złotych, a kwitował go ze wszystkiego, a ostatka mu obiecał dopłacić w Krakowie. I zostało mu jeszcze 15 złotych reszty i nie upominał się mu ich już więcej. Za drugim pytaniem tegoż to Janka wyznał, iż wziął u Pinczowskiego, wlazłszy do domu jego z wieczora. I wlazł tam, z góry odrzuciwszy tarcicę wespół [z] ziemią, i spuścił się do komory, i przewiercił czekanem skrzynię. I wziął z niej pieniądze z workami dwiema, ale nie liczył, wiele ich było. Tam była moneta stara, półgrosz- ki, czwartaki, talarów 8, 3 czerwone złote, a potrójnych było jeden albo 3. Wziąw- szy, schował pod gnój i szedł do miasta, i dał je schować Jakubowi Barchanowi. Brat Pińczowskiego domyślił się, że to on pobrał, i dał jego pojmać. Item wyznał, iż był ukradł 8 złotych, zowią go Jan Magula z Pędzichowa. Item wziął u księdza dziekana 15 złotych i strawił je. Item wyznał, iż ma w Kokotowie na Kleparzu 12 złotych czerwonych, które mu sam wziął gospodarz, kiedy się był upił. A kiedy się ich upomniał nazajutrz, nie chciał mu ich dać. A te pieniądze był ukradł pod Karpiem w izdebce [ze] skrzynki i było tam przy tym pierścieni o dziesięć. To mu wszystko pobrał i z mieszkiem ten to gospodarz. Item zliczył też panu Marcinowi pisarzowi, ale go było złapano z białągłową i kazano mu precz. Powiedział, iż dał był schować Linczowskiemu, nie licząc. A Linczowski dał był schować [s. 238] te pieniądze, a on nie wiedział, co były za pieniądze. Item wyznał, że też ukradł w Ka- mieniu u Weliponia karczmarzowi 30 złotych. I postrzegli go z nimi, i odjęli mu je tamże w drodze we wsi, nie wie, jaką ją zowią, księdzu półtora sta złotych i dał je był schować. Jest temu dwie lecie, jako mu ich dał Hanusowi rzeźnikowi. Item za wtórym pytaniem powiedział ten to Janek, trafi ło mu się umiatać z pa- robkiem. Po tym, kiedy obiad był, siedział w sieni i wlazł na górę, i zaraz do pieca, i wybił 2 kachle. I potem wlazł do izdebki, i dobył szkatuły nożem, kędy klucze były, spodziewając się tam pieniędzy. I odemknął do skrzynie onym kluczem, który w szkatule był, i wziął tam mieszek z dudkami, których nie wie, wiele ich było. A przy tym w mieszku był kluczyk, tymże kluczykiem odemknął do skrzyn- ki, która była skórą obita. Odemknąwszy tę skrzynkę, wziął szkatułkę małą i ode- mknął ją nożem, i wziął z niej pierścienie, których nie wie, wiele ich było. I nalazł tam grosze 2 sto jako talary białe, a drugich było 4 albo 2 pozłoconych. Tamże wziął i nożyki pozłacane, i złotych czerwonych 12, nie pamięta, bo tego wszyst- kiego nie liczył. I łańcuch widział też tam, kubki i łyżki, ale żadnego nie wziął. I pobrawszy to wszystko, szedł na smatruz i kupił sobie koszulę za 11 groszy i lor- kę za 5 groszy. I poszedł na Kleparz, i wypił piwa za grosza w ratuszu z mularzem, który mieszkał u tegoż gospodarza. I szli do Koczota, i wypili tam kwartę wina, i ostawił tam czerwony złoty, i upił się tam. I te pieniądze rozpuścił [s. 239], także te pieniądze wziął gospodarz i nożenki, i pierścienie, i to wszystko, co w tajstrze
323 belo y vpominąl ssie mv tako,,/wich rzeczi ktorich mῠ then to gospodarz niechczÿal dacz ÿ / powiedzẏal yze czekal then tho Janek nadwanastą iesli da / otho wolacz albo nje tak ze pothim zaniechal powiedzÿał / tesz olanczuchῠq kiedj sie bil vpil mial wzanadrach potim mὐ / bil vpadl za vbranje J ssedl sniem domiasta nagroczko / vlicze do piwnjcze y kazal szobie za qvartnik chlieba dacz / i powiedzẏalr mam ssam troche szrebra przedacz ÿ kazala / mὐ nadol do piwnicze vkaz Jedno niebŏẏszię ẏ vkazal / Je ẏ rzekla mῠ Jzetho Jesth mossiądzowj Lanczúch y ssla do / zlothnika ẏ wssedl snimj i powiedzẏal zem go nalazl pot / kamienicze wpapierkὐ J dala mῠ smiekierka nąn 10 g[roszy] / i powiadziala mῠ Jeslẏ będzie kradzionj tedj ssie nie zataj / A Jesli niekradzionj tedicz dąm ząn 20 zlothich y wibral tham / nąn trzidziesczẏ g[roszy] i odnioszl slŭsni karanj sŭspensvs / a–a wyjustowane do środka; b trzecie j napisane na literze e; c na napisane na skreślonej literze l; d pierwsze i napisane na literze j; e e nadpisane powyżej na interlinii; f wyjustowane do pra- wego marginesu; g paginacja oryginalna 224; h pierwsze o nadpisane powyżej na interlinii; i m napisane na literze s; j paginacja oryginalna 225; k wyjustowane do prawego marginesu; l paginacja oryginalna 226; m nadpisane powyżej na interlinii; n skreślone; o nadpisane powy- żej na interlinii; p paginacja oryginalna 227; q u nadpisane powyżej na interlinii nad zama- zaną literą; r po p litera zamazana
141
[a] bWiznanja kŭrka Jacῠba eode[m] die wssobote / po .S[więtym]. Jacvbjęb / Artikὐl wiznanja Jakὐba kvrka ktorj wiznąl ize bil vkradl / 4 postawj svkna zwojthkiem chlopczem v panj czirvszowj / wdowj wzial mitlik i popone wziąwssic zanieslj do zichowj J / nazajvtrz posla dozida iprzisla sniem do swoiej piwnicze A / kvrka J wojthka wignala spiwnicze a sama vrznęla ze / dwὐ postawὐ dwie stὐcze svkna J przedala thi postawj / zidowj za púlssiodma zlotego J dala Jem takowe pie,,/njądze A popone szobie wzięla A mitlik podssitj /
324 było. I upominał się mu takowych rzeczy, których mu ten to gospodarz nie chciał dać. I powiedział, iż czekał ten to Janek na dwunastą, jeśli da o to wołać albo nie, także po tym zaniechał. Powiedział też o łańcuchu, kiedy się był upił, miał w zana- drzach. Po tym mu był upadł za ubranie i szedł z nim do miasta na Grodzką ulicę do piwnicy, i kazał sobie za kwartnik chleba dać i powiedział: „Mam sam trochę srebra przedać”. I kazała mu na dół do piwnice: „Ukaż, jedno nie bój się”. I ukazał jej i rzekła mu, iż to jest mosiądzowy łańcuch. I szła do złotnika i wszedł z nimi, i powiedział: „Żem go nalazł pod kamienicę w papierku”. I dała mu Smiekierka nań 10 groszy i powiedziała mu: „Jeśli będzie kradziony, tedy się nie zataj, a jeśli niekradziony, tedyć dam zań 20 złotych”. I wybrał tam nań trzydzieści groszy. I odniósł słuszne karanie. Suspensus.
141
27 VII [1583]
Wyznanie Jakuba Kurka i Wawrzka oskarżonych o wielokrotne kradzieże.
Wyznania Kurka Jakuba eodem die w sobotę po Świętym Jakubie [27 VII]. Ar- ticul wyznania Jakuba Kurka, który wyznał, iż był ukradł 4 postawy sukna z Wojt- kiem chłopcem u pani Cyrusowej wdowy. Wziął mętlik i poponę. Wziąwszy, za- nieśli do Zychowej. I nazajutrz poszła do Żyda, i przyszła z nim do swojej piwnicy. A Kurka i Wojtka wygnała z piwnicy, a sama urżnęła ze dwu postawów dwie sztu- cze sukna i przedała te postawy Żydowi za półsiódma złotego. I dała im takowe pieniądze. A poponę sobie wzięła, a mętlik podszyty [s. 240] baranki, na wierzchu sukno czarne. I doniosła to sukno sama w koszu za Żydem aż do domu. Item tenże Kurek wyznał, iż był ukradł harcerzowi królewskiemu w Kazimierzu dwa żupany, jeden czerwony, drugi błękitny, w izbie na sznurze, i dwie delie, jedna czarna, druga zielona, ubranie czerwone. I przyniósł to był do Zychowej z Paluszkiem, a Zychowa dała znać Żydowi, iżby przyszedł rano. Dał Żyd temu Kurkowi 8 fl ore- nów za żupan, a Zychowa mu dała za delię zieloną półczwarta złotego. A czarną dał Paluszkowi, towarzyszowi swemu, i ubranie wziął sobie, co z nim chodził. Item
325 wiznal tez yze vkradl Jdącz skanoniczj vliczẏ narogὐ wzięlj / tham delÿa czerwoną spalivskie[m] ossenka dosięglj lissi podssitą / i giermak czarnj przedalj tho oboje zapῠlpiątha złotego / Jt[em] Dorota wiznal ize vkradl spaliὐskie[m] vkręzelia navliczj slakow/skj Jednę ssvknie J przedal Ją doroczie zapvlthora złotego / Jt[em] Dorota, wiznal ze vkradl navliczy slakowskj v ssimona kacz/marza giermak ssarj y kopienjak czarnj y ssvknje blękithną / dziewcza y przedalj Ją doroczje kvrek kasp[er] i wawrzek za / pvltrzeczja złotego / Jt[em] wiznal then tho kvrek Jze pokradl na vliczj spitalskje iede[n] / ogrodniczek drvgi chlopiecz alye ich the[n] chlopiecz niebral / possedl odniech precz kasp[er] zwarssawj i wawrzek porwalj Je / międzj szoba stim ostatkjem tego kῠrka wziętho naklodzye / stemj chvstamj a drvgi rzeczj zaniezli dozichowj i dalj / Je za 20 g[roszy] a kiedj kŭrka pojmona tedj im dalj 13 g[roszy] / fi posli preczf // [s. 241g] Jt[em] wiznal then ze kvrek Jze wiwliokl spa/livskiem v ff othinia zlothnika na vliczj groczkj dwje spadze j / dwa plascza czarne y kvpila tho zichowa zapulczwarta zlote[g]o / Jt[em] wiznal ize wzýąl na kljeparzῠ ύ halara wstajni .3. svkmanj i prze/dalj 2. zidowj zwalkjem A zichowa Jedne zapúltora zlotego / Jt[em] navliczj spetalskje swojthkjem J skasprem wzielj fvthra skliepὐ .3. / maliuskj barankowj kozvzek bjali przedalj tho zichowj J zŭpan / bialj vbranje czerwonj za 20 g[roszy] / Jt[em] Eodem die wawrzek tis wiznąl ize tez nosil do tej zichowj j / do dorotj J kazala mῠ bela ta zichowa prziniescz kocziecz kῠr znje,,/bosczikiem wojthkiem znjezakiem J dala Jem zanie púlgrziwnj / J wiznal Jze tesz ssedl zianem J zwalkiem i nerka doracziborzicz / i nieprziniesli nicz i gonionoich stamtandth a ta zichowa i dorota / Roskozowala J chczieli Je woczi mowicz / Za wthorim pithaniem kῠrka Jacῠba powiedzÿal ize thi Rzeczj / nossil do zichowj i liegal tham i wiznal tho wssithko czo powiedzyał / napierwsse[m] testamencÿe / Jt[em] Dorotha Jze tho wssitko nossil i dodorothi wiznal yze mῠ kazalj / obiedwie tako yzichawa kradzionj rzeczi nossicz i chowali sietam przj/nje przi zichowj i liegalj vnie ÿ wichodzilj od niej wnoczj / czego dostalj to doniey nosili J mowilj Jem czo dostanie czie przi/ niesczie a Ja wam zaplacze J dorota tez mvwila ize bi doniej / nosili a ja wsak mam pienjądze ÿ będę Jej tho mowil przed / pani woczi J biwalo nas tiamo mocz i slięzak, macziek, trzeczi / waliek, nerka ithi chlopiętha J miala dwje posczieli naktorich / tam liegalj i gęssi nosilj do tej zichowj i zewsi tedi doniey nosili / Noyze natargú te gęsi przedawala i paliusek kiedj bil vcziekl / skaznj y vniej liezal wpiwniczi v tej to zichowi trzy dnÿ / Jt[em] zichowa czo kupila plachte za 6 g[roszy] za ktorą sie zgodzjla ziada/maskowa Jt[em] wiznala Jze u nye thi tho zlodzieje pẏialj / y then tho kvrek odniosl karanie sŭspensůs // a pozioma linia oddzielająca sprawy; b wyjustowane do środka; c pierwsze w nadpisane powy- żej na interlinii; d wyjustowane do prawego marginesu; e paginacja oryginalna 228; f–f wyju- stowane do prawego marginesu; g paginacja oryginalna 229
326 wyznał też, iż ukradł, idąc z Kanoniczej ulicy na rogu, wzięli tam delię czerwoną z Paluszkiem, osęką dosięgli, lisy podszytą, i giermak czarny, przedali to oboje za półpiąta złotego. Item Dorota wyznał, iż ukradł z Paluszkiem u Krężela na ulicy Sławkowskiej jednę suknię i przedał ją Dorocie za półtora złotego. Item Dorota wyznał, że ukradł na ulicy Sławkowskiej u Szymona karczmarza giermak szary i kopieniak czarny, i suknię błękitną dziewczą. I przedali ją Dorocie Kurek, Kasper i Wawrzek za półtrzecia złotego. Item wyznał ten to Kurek, iż pokradł na ulicy Szpitalskiej jeden Ogrodniczek drugi chłopiec, ale ich ten chłopiec nie brał. Po- szedł od nich precz Kasper z Warszawy i Wawrzek. Porwali je między sobą z tym ostatkiem. Tego Kurka wzięto na kłodzie z tymi chustami, a drugie rzeczy zanieśli do Zychowej i dali je za 20 groszy. A kiedy Kurka pojmano, tedy im dali 13 groszy i poszli precz. [s. 241] Item wyznał tenże Kurek, iż wywlókł z Paluszkiem u Fo- tynia złotnika na ulicy Grodzkiej dwie szpadze i dwa płaszcze czarne. I kupiła to Zychowa za półczwarta złotego. Item wyznał, iż wziął na Kleparzu u Halara w stajni 3 sukmany i przedali 2 Żydowi z Walkiem. A Zychowa jedną za półtora złotego. Item na ulicy Szpitalskiej z Wojtkiem i z Kasprem wzięli futra [ze] sklepu 3 maluśki barankowy kożuszek biały. Przedali to Zychowej i żupan biały, ubranie czerwone za 20 groszy. Item eodem die [27 VII]. Wawrzek też wyznał, iż też nosił do tej Zychowej i do Doroty i kazała mu była ta Zychowa przynieść kojec kur z nieboszczykiem Wojtkiem z niejakim i dała im za nie pół grzywny. I wyznał, iż też szedł z Janem i z Walkiem, i Nerką do Raciborzyc, i nie przynieśli nic, i goniono ich stamtąd. A ta Zychowa i Dorota rozkazowała i chcieli jej w oczy mówić. Za wtórym pyta- niem Kurka Jakuba powiedział, iż te rzeczy nosił do Zychowej i legał tam. I wyznał to wszystko, co powiedział na pierwszym testamencie. Item Dorota, iż to wszystko nosił i do Doroty. Wyznał, iż mu kazały obydwie tako i Zychowa kradzione rzeczy nosić. I chowali się tam przy niej, przy Zychowej, i legali u niej. I wychodzili od niej w nocy, czego dostali, to do niej nosili. I mówiły im: „Co dostaniecie, przynieś- cie, a ja wam zapłacę”. I Dorota też mówiła, iżby do niej nosili: „A ja wszak mam pieniądze i będę jej to mówił przed pany w oczy”. I bywało nas tam moc: i Ślązak, Maciek, trzeci Walek, Nerka i te chłopięta. I miała dwie pościeli, na których tam legali. I gęsi nosili do tej Zychowej i ze wsi tedy do niej nosili. No i że na targu te gęsi przedawała. I Paluszek kiedy był uciekł z kaźni i u niej leżał w piwnicy u tej to Zychowej trzy dni. Item Zychowa co kupiła płachtę za 6 groszy, za którą się zgodziła z adamaszkową. Item wyznała, iż u niej te to złodzieje pijali. I ten to Kurek odniósł karanie. Suspensus.
327 142
[s. 242a] Feria sexta post festu[m] nativitat[is] do[min]j 1.5.8.3. / Dorota rodem zewsi zwolie zeznala ze zmęzem / szwojem wlassnim niemieskala 4 Liatha powiadaiącz / zebil prossakiem ὐ .s[więtego]. lyenarta za kazmierzem ze / iest dzyadem na Jmie Je[m]v blaziej potim mieskala / skvsnierczikiem Rok / Jt[em] drvgi artikὐl wiznala taz tho dorotha ze kŭpila v / Jacvba kῠrka y v wawrzka czarnj kopienyek / a ssari giermak ktorj bili vkradlj v ssimona kaczma/rza na slakowskj vliczj / Jt[em] trzeczj artikὐl wiznala biali kopieniak svbke czarną / barankj podssithą i powiada ize tego niekvpila niechaj / tego pitayą Jze mú sie to wroczilo / Jt[em] czwarti Artikῠl wiznala o zupanik adamaskowj / then przýęla sama dorotha odt tey niewiastj y za/stawila ῠ ssimona zida / Jt[em] Jacvb kvrek zogrodnjczkiem zwawRzkiem y / zwoythkiem vkradli pod baranj zvpan adamasko[w]i / i kopieniak czarnj to tj doroczie zaniesli dala / Jem zatho kope / Jt[em] vkręzelia wzyąl kvrek spalivskiem ssvknją ma/kową sczerwonim kzalthem J przedali Ją doroczie / za 40 g[roszy] / Jt[em] Niebosczik blazek ktorj Jest suspensvs zaiąl / bil dwa wieprza zwieliczkj y przedal jedoro/czie kthorą mieskala skvznierczikiem przed / broną mikolayską i prosila go Jze bi Jescze / iei przignąl Jesli bi mial ktore[g]o wieprza // [s. 243b] Jt[em] tasz tho dorota ktora bila wssadzona ktorą kὐrek / A drvgi wawrzek powolal będącz inprobacione ize / rzeczi do nie nosili kradzonj i kvpowala vniech / Je[g]o M[o]sc pąn bὐrmistrz wespol swe[m]i laskawe[m]j pani / zewssitkiemj darowalj ją gardlem J zakazanj / taki srogi abi więcze niebiwala przikracowie J / odkazaną Jest milie odmiasta pod gardlem ona natho / nicz niedbaẏącz na rozkozanj Jch M[o]sc[ió]v panow sama / zwowolnje przisla nietilko domiasta alie J naratús / wkielkὐ niedzil wazila sie prziscz nad tho zakazanj / Jch M[o]sc panowie rozkazali Ją skaracz v prągi y zmia,/sta wiswiczona ona natho nicz niedbayącz przisla / Jnstantj drvgą broną domiasta a tho dlia tego ze/bi kazda y kazdj karali sie ste[g]o oto dlia te[g]o ossądzili / Ją nassmiercz za Jej wistempkjc / a paginacja oryginalna 230; b paginacja oryginalna 231; c e napisane na literze i
328 142
30 XII 1583 Dorota z Woli skazana na karę śmierci za jej występki, w tym paserstwo, namawia- nie do kradzieży i lekceważenie zakazu przebywania w mieście. [s. 242] Feria sexta post festum Nativitatis Domini 1583 [30 XII]. Dorota rodem ze wsi z Woli zeznała, że z mężem swoim własnym nie mieszkała 4 lata, powiada- jąc, że był proszakiem u Świętego Leonarda za Kazimierzem, że jest dziadem, na imię jemu Błażej. Po tym mieszkała z Kuśnierczykiem rok. Item drugi artykuł wyznała taż to Dorota, że kupiła u Jakuba Kurka i u Wawrz- ka czarny kopieniak, a szary giermak, który byli ukradli u Szymona karczmarza na Sławkowskiej ulicy. Item trzeci artykuł wyznała: biały kopieniak, szubkę czarną baranki podszytą i powiada, iż tego nie kupiła, niechaj tego pytają, iż mu się to wróciło. Item czwarty artykuł wyznała o żupanik adamaszkowy, ten przyjęła sama Do- rota od tej niewiasty i zastawiła u Szymona Żyda. Item Jakub Kurek z Ogrodniczkiem, z Wawrzkiem i z Wojtkiem ukradli pod Barany żupan adamaszkowy i kopieniak czarny, to tej Dorocie zanieśli, dała im za to kopę. Item u Krężela wziął Kurek z Paluszkiem suknię makową z czerwonym kształ- tem i przedali ją Dorocie za 40 groszy. Item nieboszczyk Błażek, który jest suspensus, zajął był dwa wieprza z Wielicz- ki i przedał je Dorocie, która mieszkała z Kuśnierczykiem przed Broną Mikołaj- ską, i prosiła go, iżby jeszcze jej przygnał, jeśliby miał którego wieprza. [s. 243] Item taż to Dorota, która była wsadzona, którą Kurek, a drugi Wawrzek powołał, będąc in probatione, iż rzeczy do niej nosili kradzione i kupowała u nich. Jegomość pan burmistrz wespół [ze] swymi łaskawymi pany, ze wszystkimi daro- wali ją gardłem i zakazanie takie srogie, aby więcej nie bywała przy Krakowie i od- kazaną jest milę od miasta pod gardłem. Ona na to nic nie dbając na razkazanie ichmościów panów, sama swawolnie przyszła nie tylko do miasta, ale i na ratusz, w kilku niedziel ważyła się przyjść nad to zakazanie. Ichmość panowie rozkazali ją skarać u pręgi i z miasta wyświecona. Ona na to nic nie dbając, przyszła instanti drugą broną do miasta. A to dlatego, żeby każda i każdy karali się, z tego oto dlatego osądzili ją na śmierć za jej występki.
329 143
[a] bAnno do[min]j pierwsi czwartek ponarodzeniὐ / panskýem 1583b / pierwsi zeznanie Helena rodem zborzeyowa od pozna/nÿą zewssi zona tego zabitego niebosczika woyczieha wro/blya zpoznania then chlop lucas namiawial mie zebich / sniem precz posla spoznania rzemięslo robil stricharstwo / w czegelni trzi liatha iuszem sniem mieskala a tom dlia te[g]o / posla stim lucasem wdalieką krayne zebi mie mąz nÿe / dal straczicz wespol stim lúcasem A to dlya teẏ prziczini / Ze then niebosczik mąz moÿ gospodarzem zlim bil / vtraczal mi mayęthnosczi przissedl wilia bozego narodze/nÿa wssobote do cracowa wiwiedział szie omnie kendi / mieskala v wdowi na krŏpnikoch przisedl tham / y kolatal wisla[m] zisbi othworzila mú niewiedzącz ze/bi tho moy mąz kolatal othworziwsi vchwiczil mie za /
144
aWssobote pierwssa po panni marię Nawiedze/nÿa pitanie Rokú 1.5.8.4.a / Adam rodem od lyvblina zdzierskowicz zewssi oicza Je[g]o / zwana mirek Naprzodth wiznąl swoẏe zly vczinkj / dobrowolnẏe zebiwal v zidow y swiadom tham bil y wsedl / do Jacvba zida do komnatj y wzÿąl kopyeniak ssarj / sablje y drvgi giermak czarnj i kopieniak ẏ vbranẏe blę/kithni stari y wssiąwsi potkal chlopcza ktorego
330 143
29 XII 1583 Helena z Borzejowa skazana na karę śmierci za cudzołóstwo, opuszczenie męża i przyczynienie się do jego zabójstwa. Anno Domini pierwszy czwartek po Narodzeniu Pańskim 1583 [29 XII]. Pierwsze zeznanie, Helena rodem z Borzejowa od Poznania ze wsi, żona tego zabitego nieboszczyka Wojciecha Wróbla z Poznania. „Ten chłop Łukasz nama- wiał mnie, żebych z nim precz poszła z Poznania. Rzemiosło robił strycharstwo w cegielni. Trzy lata już żem z nim mieszkała, a tom dlatego poszła z tym Łuka- szem w daleką krainę, żeby mnie mąż mój nie dał stracić wespół z tym Łukaszem. A to dla tej przyczyny, że ten nieboszczyk mąż mój gospodarzem złym był, utracał mi majętności. Przyszedł [w] wigilię Bożego Narodzenia w sobotę do Krakowa, wywiedział się o mnie, kędy mieszkała u wdowy na Krupnikach, przyszedł tam i kołatał. Wyszłam z izby, otworzyła mu, nie wiedząc, żeby to mój mąż kołatał. Otworzywszy, uchwycił mnie za [s. 244] rękę: «A też tu nie frasuj się, pójdę z tobą, jacy giermak wezmę». I wszedł za mną do izby, a mąż mój miał kij w ręku. Uderzył na tego mego Łukasza, a Łukasz porwał siekierę i pomordował go. Po tym się do sieni wypchnęli aż precz i tamże go ostatek przecia nią porąbał z tą siekierą, a jam uciekła oknem z domu do sąsiada. Tamże mnie uchwycili. Dalibóg już nic nie wiem, bom go ja nie kazała zabijać. Bo już widzę, żem śmierć zasłużyła i z tym idę przed sąd Boży”. I jest ścięta.
144
7 VII 1584 Zeznanie Adama z Dzierzkowic, syna Mirka, skazanego na karę śmierci przez po- wieszenie za wielokrotne kradzieże. W sobotę pierwszą po Pannie Maryi Nawiedzeniu pytanie roku 1584 [7 VII]. Adam rodem od Lublina z Dzierzkowic ze wsi, ojca jego zwano Mirek. Naprzód wyznał swoje złe uczynki dobrowolnie, że bywał u Żydów i świadom tam był. I wszedł do Jakuba Żyda do komnaty, i wziął kopieniak szary, szablę i drugi giermak czarny, i kopieniak, i ubranie błękitne stare. I wziąwszy, spotkał chłopca, którego
331 snie[m] vlapili / y dal mú obliecz kosvlie a then mú chlopiecz niekazal / tego bracz a on ssedl i pobral tho iprosil dlya panaboga / i niechcze go nadŭsze bracz bi on semną niekradl / drugi articvl to tiz zeznal zetis vzidow v ynsich bral / czo mogl dostacz czine missi i zasz insim przedawal / Jt[em] za nową broną stowarzise[m] szwoiem stokarzem / stanislawem a then tokarz v zidow robÿa itham mieska / wkazmierzὐ vkradli plascz svknÿa spage bliada / zamsowi y 2 kosvlie 20. g[roszy] pieniędzi // [s. 245b] 4 Articúl wiznąl ze wzivl na spitalski vliczi .2. suknj / tam mieska rzeznik niewie Jako go zową Jedne modra / delẏa drvgi czarni zvpan vterffi nowj kosvlie kalite a wka/licze niebilo Jaczi 3 g[roszy] to przedal Jvdisowi zidovwj / dal mú zato 20 g[roszy] więcze mú nyedal to Jest ute[g]o zida / 5 Articŭl wiznal kiedi zlvzil v pana podlẏaiskie[g]o to bil / pobral wozniczom sablię ssara szvpicze y drvga blekithną / 6 Articὐl wiznal wliwie wmiesczie wandrvyącz wziąl bar/wierzowj mieiskie[m]v .2. zŭpani Jede[n] czarni .2. blekithni lyon/ski A morawski / 7c Articúl wiznal przissedsi do warsawi do pana bonieczkie[g]o / wziąl mú skore lyssiąd bilo vnie 15 knaffl i zrebrnich i / sablie tὐreczka y bagazivj 12 lokiet plothna cziękie[g]o 4 lokczie / y rantúch stim wssitkie[m] possedl az doradomia y przedal / thi rzeczi zidowi A then zid bil zopatowa przyechal natarg / 8 Articῠl wiznal kiedi sedl zlivblina wziąl zidowj .2. passi / zrebrni y zvpan czarni to wmiesczie przedal wliῠblinie / miestcze niewie Jaka ją zową Jaczi za 20. zlothich / 9 Articvl wiznal kiedi yvs sedl zlyvblina do cracowa nazad / y przisedl dowsi wziąl chlopŭ skaletẏ trzi grziwnj / 10 Articvl wiznąl pothim kiedi sie zebral na podolie Jnatraffi l / thowarzistwo czo chodzili poJarmarkach rzezącz miski krze/mipaskj lvczka, zaczek. waliek od malborkὐ totis snimi kradl / ý rzezal miski o wo niepamiętha bo ich liczbi niemas / czo więcz biwalo pokielka zlothich / 11 Articúl wiznąl ze tis kradl po wozach svknie czapki / siekiri owo czo mogl dostacz / 12 Articúl wiznal zetis v Je[go] M[o]sci pana crac[owskiego] natendiczie popo/na vkradl czielista czerwoną stim to towarzise[m] swoiem / wissi na miemowi[l] a okna odpięli obýe y przedali tho / zidowj temus Jŭdisowi J mato zid przisobie // [s. 246e] 13f Articὐl wiznal ze tis kradl w staẏniach kroliewskich / ssuknie bothi czo mogl dostacz 14 Articvl wiznąl ze / wcracowie lazil kiedi vpatrzil tilem przesz wierzh / Albo przodkiem kiedi nikogo niebilo to bral zizbi czine misi / svknẏe passi czo mogl dostacz nawięczi tho przedawal / zidowi stowarzissem szwoẏem a wsak Je znaẏa zidowie / bo tam robya vnich a tegos tis zida zową niedzwiedzie[m] / a drῠgi tistam mieska to tam przedawal wssitko / 15 Articvl nagolębi vliczi pokradl czine czo mogl dostacz więczi / 16 Articὐl wiznąl tis ze vkradl na goliębj vliczi alie niezna / Ani wie wktorim domὐ wliazl tile[m] do izbi wnoczi 2 pasi / zrebrnj ÿ .2. svknie Jedną dziewcza blekithną drῠgą / delią vterffi nowa i slichmi do tegos zida niedzwiedza bo tis ta[m] / drvgi mieska to niedal nati passi 6 zlothich a svknie / przedal 2 4 zlothich więczi mi njechczial dacz y / stim Jde nassądt bozi Jest skarani sůspensús / 17 Articὐl Jescze wiznąl ze thú ssiedzial wkaznj dal j bil / wssadzicz pan krzyzanowski ze mŭ bili pokradli svknie / raicza kracowski
332 z nim ułapili, i dał mu oblec koszulę, a ten mu chłopiec nie kazał tego brać. A on szedł i pobrał to, i prosił dla pana Boga, i nie chce go na duszę brać, by on ze mną nie kradł. Drugi articul to też zeznał, że też u Żydów u inszych brał, co mógł dostać, cynę, misy, i zaś inszym przedawał. Item za Nową Broną z towarzyszem swoim z Tokarzem Stanisławem, a ten Tokarz u Żydów robi i tam mieszka w Kazimierzu, ukradli płaszcz suknię, szpagę bladą, zamszowy i 2 koszule, 20 groszy pieniędzy. [s. 245] 4 artykuł. Wyznał, że wziął na Szpitalskiej ulicy 2 suknie, tam mieszka rzeźnik, nie wie, jako go zową, jedną modrą delię, drugi czarny żupan uterfi nowy, koszule, kaletę, w kalecie nie było jacy 3 groszy. To przedał Judyszowi Żydowi, dał mu za to 20 groszy, więcej mu nie dał, to jest u tego Żyda. 5 articulus wyznał, kiedy słyżył u pana Podlajskiego, to był pobrał woźnicom szablę, szarą żupicę i drugą błękitną. 6 articulus wyznał, w Liwie w mieście wędrując, wziął barwierzowi miejskie- mu 2 żupany, jeden czarny, 2. błękitny lioński a morawski. 7 articulus wyznał: przeszedłszy do Warszawy do pana Bonieckiego, wziął mu skórę lisią. Było w niej 15 knafl i srebrnych, i szablę turecką, i bagaziu 12 łokci, płótna cienkiego 4 łokcie i rańtuch. Z tym wszystkim poszedł aż do Radomia i przedał te rzeczy Żydowi, a ten Żyd był z Opatowa, przyjechał na targ. 8 articulus wyznał: kiedy szedł z Lublina, wziął Żydowi 2 pasy srebrne i żupan czarny, to w mieście przedał w Lublinie mieszczce, nie wie, jako ją zowią, jacy za 20 złotych. 9 articulus wyznał: kiedy już szedł z Lublina do Krakowa nazad i przyszedł do wsi, wziął chłopu z kalety trzy grzywny. 10 articulus wyznał: po tym, kiedy się zebrał na Podole i natrafi ł towarzystwo, co chodzili po jarmarkach rzezać mieszki: Krzemipaski, Luczka, Żaczek, Walek od Malborka, to też z nimi kradł. I rzezał mieszki, owo nie pamięta, bo ich liczby nie masz, co więc bywało po kilka złotych. 11 articulus wyznał, że też kradł po wozach suknie, czapki, siekiery, owo co mógł dostać. 12 articulus wyznał, że też u jegomości pana krakowskiego1 na Tandecie poponę ukradł cielistą czerwoną, z tym to towarzyszem swoim, wyżej na nie[go] mówił, a okna odpięli obie i przedali to Żydowi temuż Judyszowi. I ma to Żyd przy sobie. [s. 246] 13 articulus wyznał, że też kradł w stajniach królewskich suknie, buty, co mógł dostać. 14 articulus wyznał, że w Krakowie łaził, kiedy upatrzył tyłem przez wierzch albo przodkiem, kiedy nikogo nie było, to brał z izby cynę, misy, suknię, pasy, co mógł dostać najwięcej, to przedawał Żydowi z towarzyszem swoim. A wszak je znają Żydowie, bo tam robią u nich, a tegoż też Żyda zowią Niedźwiedziem, a dru- gi też tam mieszka. To tam przedawał wszystko. 15 articulus na Gołębiej ulicy pokradł cynę, co mógł dostać więcej. 16 articulus wyznał też, że ukradł na Gołębiej ulicy, ale nie zna ani wie, w któ- rym domu wlazł tyłem do izby w nocy, 2 pasy srebrne i 2 suknie, jedną dziewczą
333 a on thu siedzial paliusek podizbą / A paliusek y gengno Jest suspensus czi dwa siedzieli / v dominika za krathą y dobili sie dzyvrą przes mῠr / sie wikopali i potim przisedl palyvsek dodomὐg donie[g]o / y zawarl mú usta zebi niewolal y wicziągnąl ie[g]o / ten gengno
145
[s. 247a] bActvm eodem Richlo potim in anno 1584b / Stanislaw bebenka sinc zgnizna rodem matis Jemῠ naJmię bilo naprzodth / wiznąl szwoie zli vczinkj ktori poczinil kradl wgniznie będacz / doma wzyąl babie ktora v oycza mieskala 7 fl or[enów] j jarczak / siodlarzowi 2 Arcticῠl wiznal ze vkradl stowarzissem swoie[m] / na Jmie Jest Jemῠ woycziech spoznania then semną chodzilwno/ czi czo dvm bil pokradl zidowi A drvgi woycziech chodzi / wmodrim zvpanie rodem zezriodi od gorky tis zwielkie polskj / .3. krzistoff thorba, ktori ssie za dwore[m] wloczi, czi nosili / drabini ati drabinj chowali Jedne v .s[więtego]. francisca wkosniczi / A drůga pod zamkiem podmline[m] chowali drvgi tis i narinach’ / y wliezli po drabinie oknem vkradl tham naprzodth sube gar/dla farbowanj .3. svknie byaloglowskie ÿ sprzędzą tlŭmok / i noz ze szribrem tho matcze dal svbe do gniezna / Jt[em] sloninie na .S[więtego]. Jana vliczi narogὐ vkradl garnieczd gorzal/czanj i przedal go na fl is i .2. konewcze czinowi / Jt[e]m v pana plazi konew czenową / Jt[em] Na .S. vliczj vkradl poscziel y vbranẏe thowarzisowi v / pyorkowj, Jt[em] więdrzeyowie vkradl watvlię waliąte[m]v / sklieparza kiedi bil ziazd y svbkę baranyą / Jt[em] krzistoff thorba vkradl sniem na
334 błękitną, drugą delię uterfi nową. „I szliśmy do tegoż Żyda Niedźwiedzia, bo też tam drugi mieszka, to nie dał na te pasy 6 złotych, a suknie przedał [za] 24 złotych. Więcej mi nie chciał dać. I z tym idę na sąd Boży”. Jest skarany. Suspensus. 17 articulus jeszcze wyznał, że tu siedział w kaźni, dał jego był wsadzić pan Krzyżanowski2, że mu byli pokradli suknie, rajca krakowski. A on tu siedział Pa- luszek pod izbą. A Paluszek i Gengno jest suspensus. Ci dwa siedzieli u Dominika za kratą i dobili się dziurą, przez mur się wykopali. I po tym przyszedł Paluszek do niego, i zawarł mu usta, żeby nie wołał, i wyciągnął jego ten Gengno dziurą, i uciekli. Po tym go zaś dał pojmać pan Krzyżanowski nieboszczyk tegoż to Ada- ma. I dał j[ego] wsadzić, po tym go był zaś kazał wypuścić, a za tym nie chciał się polepszyć, brał wszędzie po Krakowie. „Więcej dalibóg już nie wiem dalej nic”.
1 Pan krakowski – kasztelan krak., w latach 1576–1584 był nim Walenty Dembiński (Spisy, woj. krak., nr 117, s. 60). 2 Joachim Krzyżanowski, rajca krak. w latach 1559–1582 (Spisy, Kraków, nr 99, s. 36–48).
145
7 VII 1584 Zeznanie Stanisława z Gniezna, syna Matysa Bębenka, skazanego na karę śmierci przez powieszenie za wielokrotne kradzieże. [s. 247] Actum eodem [7 VII]. Rychło po tym in anno 1584. Stanisław, Bęben- ka syn, z Gniezna rodem, Matys jemu na imię było, naprzód wyznał swoje złe uczynki, które poczynił. Kradł w Gnieźnie, będąc doma, wziął babie, która u ojca mieszkała, 7 fl orenów i jarczak siodlarzowi. 2 articulus wyznał, że ukradł z towarzyszem swoim, na imię jest jemu Wojciech z Poznania, „Ten ze mną chodził w nocy”. Co dom był pokradł Żydowi, a drugi Woj- ciech chodzi w modrym żupanie, rodem ze Środy od Górki, też z Wielkiej Polski. 3. Krzysztof Torba, który się za dworem włóczy. Ci nosili drabiny, a te drabiny chowali: jedną u Świętego Franciszka w kostnicy, a drugą pod zamkiem pod mły- nem chowali. Drugi też i na rynnach i wleźli po drabinie oknem, ukradł tam na- przód szubę, gar dla farbowania, 3 suknie białogłowskie i z przędzą tłumok i nóż ze srebrem, to matce dał szubę do Gniezna. Item Słoninie na Świętego Jana ulicy na rogu ukradł garniec gorzałczany i przedał go na fl is, i 2 konewcze cynowe. Item u pana Płazy konew cynową. Item na Świętego Jana ulicy ukradł pościel i ubranie towarzyszowi u Piotrkowi. Item w Jędrzejowie ukradł watulę Walentemu z Kle- parza, kiedy był zjazd, i szubkę baranią. Item Krzysztof Torba ukradł z nim na
335 .s[więtego]. Jana vliczi garniecz / czo wode grzeÿa trzi panewkj wprziczniczi to Jest v niewiasti / Jt[em] vpana wolffk lana vkradl po drabinie wliazl kosvlię Jkaplani / Jt[em] Na sczepanski vliczi .2. lichtarza to Je[g]o Mathki ssÿ / Jt[em] Na slakowski vliczi lichtarze vkradl totis ssa przinyewiesczie / Jt[em] na swini vliczi vkradl svbke / Jt[em] v pana marczina vrbankowicza wliazl podrabinie / konew garnczowa to Jest nazamkὐ przi niewiesczie // [s. 248e] Jt[em] kradl tis drzewo na wodzie j przedawal / Jt[em] kormankowi .3. wieprze vkradli i przedali po 3. wierd:[unki] / wkazmierzῠ Jt[em] nakaniniczi vliczi wpiwniczi pokradl husti / Jt[em] chlopom zwozvw bral kola owo wsssędzie Jt[em] v pana / birtvlthowskie[g]o vkradl zokna 4 fl assi ẏ pulgarnczowa / konew tho zidowi przedali liewkowi ma skliep na sienni / vliczi 6 snih wazilo 20 fvntow i .2. fvnti / Jt[em] v zlothnika na braczki vliczi 2. polczia mięssa fl iasse / J kvbek czinowi Jt[em] nakazmierzῠ kradl zloti wslo/ downiach v alexandra pięcz korczi zlodow i pierzin .2. / J ssiodlo to svmenski J zona ie[g]o takowi slodt przeda/wala a mnie dawala czo chcziala wziąl / Jt[em]f steri skori baranie rzeznikowi na pssim rinkῠ wkazmierzὐ / Jt[em] wielitcze vkradl rvssniczę lichtarze J siedzial tam tidzien / owo wssędzie czo pokracowie kradl woknach to nie mas / liczbi podrabinie lyazącz cze[g]o bi mogl dostacz tich / drobnich rzeczi Jt[em] v Je M[o]sci pani barzini podrabinie / wliazl vkradl kaplani i misse czenowa y czirtezewýa / Jescze począl krascz przed franczuska koronaczia / wiem zem gardlo zazluzil iniechcze nikogo / nadvssze bracz Jus widze zem tho slŭsnie za/slvzil J Jest suspensús / a paginacja oryginalna 235; b–b wyjustowane do środka; c nadpisane powyżej na interlinii; d a zamazane; e paginacja oryginalna 236; f skreślone
146
aActv[m] post festv[m] s[ancti]. paŭlj 1584a/ Zophia rodem skossiczek bisowna wawRzinczowna / wiznala dobrowolnẏe swoie zli vczinki ze kradla docze[g]o / prawa niemÿala naprzodth panŭ braniowskie[m]v kopie//[s. 249b] niak ssari zielonim svknem potssiti odzvpana szriebro / 2 Articvl wiznala ze tis Jescze wzyęla temus panv hustkj / ze zlothem y ze sribrem y wssedsi wzięla Jescze posswe / 1 wielką, a 3 malich possewek y kosvl 4 / 3 Articvl wiznala ze takowi rzeczi przedala Annie moyze/sowi ktora mieska wůliczi niedalẏeko .s[więtego]. wawrzincza / na kazmierzὐ y wzięla za to 6 zlothich polski monetj /
336 Świętego Jana ulicy garniec, co wodę grzeją, trzy panewki w przecznicy, to jest u niewiasty. Item u pana Wolffk lena ukradł, po drabinie wlazł, koszulę i kapłony. Item na Szczepańskiej ulicy 2 lichtarze, do jego matki szli. Item na Sławkowskiej ulicy lichtarze ukradł. To też są przy niewiaście. Item na Świni ulicy ukradł szubkę. Item u pana Marcina Urbankowicza wlazł po drabinie, konew garncową, to jest na zamku przy niewiaście. [s. 248] Item kradł też drzewo na wodzie i przedawał. Item Kormankowi 3 wieprze ukradli i przedali po 3 wiardunki w Kazimierzu. Item na Kanoniczej ulicy w piwnicy pokradł chusty. Item chłopom z wozów brał koła, owo wszędzie. Item u pana Birtułtowskiego ukradł z okna 4 fl asze i półgarncową konew, to Żydowi przedali Lewkowi, ma sklep na Siennej ulicy, 6 z nich ważyło 20 funtów i 2 funty. Item u złotnika na Brackiej ulicy 2 połcia mięsa, fl aszę i kubek cynowy. Item na Kazimierzu słody kradł w słodowniach u Aleksandra, pięć korcy słodów i pierzyn 2, i siodło. „To Sumeński i żona jego takowy słód przedawała, a mnie dawała, co chciała”. Wziął cztery skóry baranie rzeźnikowi na Psim Rynku w Kazimierzu. Item [w] Wieliczce ukradł rusznicę, lichtarze i siedział tam tydzień, owo wszędzie, co po Krakowie kradł w oknach, to nie masz liczby, po drabinie łażąc, czego by mógł dostać tych drobnych rzeczy. Item u jejmości pani Barżyni po drabinie wlazł, ukradł kapłony i misę cynową, i cietrzewia, jeszcze począł kraść przed francuską koronacją1. „Wiem, żem gardło zasłużył, i nie chcę nikogo na duszę brać. Już widzę, żem to słusznie zasłużył”. I jest suspensus.
1 Koronacja Henryka Walezego 21 II 1574 r.
146
30 VI, 31 VIII 1584 Zeznanie Zofi i Bisównej z Koszyczek, córki Wawrzyńca, skazanej na karę śmierci przez ścięcie za wielokrotne kradzieże popełnione w recydywie. Actum post festum Sancti Pauli 1584 [30 VI]. Zofi a rodem z Koszyczek Bisów- na Wawrzyńcówna wyznała dobrowolnie swoje złe uczynki, że kradła, do czego prawa nie miała. Naprzód panu Braniowskiemu kopie[s. 249]niak szary, zielonym suknem podszyty, od żupana srebro. 2 articul. Wyznała, że też jeszcze wzięła temuż panu chustki ze złotem i ze sre- brem, i wszedłszy, wzięła jeszcze poszwę 1 wielką, a 3 małych poszewek i koszul 4. 3 articul. Wyznała, że takowe rzeczy przedała Annie Mojżeszowej, która miesz- ka w ulicy niedaleko Świętego Wawrzyńca na Kazimierzu, i wzięła za to 6 złotych polskiej monety.
337 4 Articvl wiznala ze vkradla 12 kneblikow szrebrnich / pozloczistich i wiznala na zophÿa kolaff ornie ktora tŭ / ssnią ssiedziala i bila bita v prągi wespol ssnja i stala / na thendiczie czekayącz aze bi ti rzeczi do nye przi/nẏosla i tas kalaff arnia spliaczkami wesla i vkradla / kossvlie / Jt[em] 5 Articŭl wiznala ze vkradla nagroczki vliczi / dwac pulmiski y konewke czinowa / dActu[m] wewtorek .S[więtej]. Jadwigi bila pitana / drvgi razd / wiznala tasz tho zophÿa ze vkradla dziewcze v / Jacŭba Rzeznika svknya zyelona vterffi nowa / AXamitnj kxalth y lietnik passek zato bila bita / v prągi y Jest odkazana od miasta milẏe kiedi bi sie / kolwiek wroczila do cracowa będzie karana oną / natho nicz nÿedbaÿacz na roskazanÿe Jch M[o]sc panow / moÿch nagardlie będzie karana ona natho nicz nied/bayącz, wazila tego prziscz do cracowa ÿ przetÿm / vcho vrzniono ktemὐ y pothim zaẏeẏ zli wistem/pek Jest nassądzie bozim y Jest skarania / epod miecz A jej boze bądz miloscziwe // a–a wyjustowane do środka; b paginacja oryginalna 237; c d zamazane; d–d wyjustowane do środka; e–e wyjustowane do prawego marginesu
147
[s. 250a] bActὐm feria qὐarta Ante festu[m] .s[anctae]. Agnet[ae] proxi[m]a / A[nn]o 1.5.8.5.b / Przed ὐrzende[m] radzieczkiem Crac[owskim] stanawssi oblicz- nie Slawni / Jan chmielik piekarsz miesczanin Crac[owski] opowiadal gwalth ktori sse / stal w domὐ Jego przesz nieJakiego Crzistoff a zewsi zlothÿ ktori / Zamordowal mῠ slvgę Je[g]o szlodownika imieniem Jacvba scora/bnik Zewszi za Cazmirze[m] ządającz abi mὐ urządt slvg przidal / do pojmania takowego morderza czego vrząd Je[m]v pozwolil / baczącz Jze sie tho stało in recentj ktore[g]o onegosz dnia dostawssi / vrząd dal do więzẏenią / cActu[m] feria quinta Ante festu[m] .S[anctae]. agnet[ae] proxi[m]a / A[nn] o do[min]j .1 5.8.5.c/ Coram cosvlari residencia Crac[oviensi] stanawssi oblicznie slawni Jąn / chmielik piekarsz miesczanin Crac[oviensis] zalowal sie na Crzistoff a / zewssi zlothÿ i on niepomniąwssi napanaboga ÿ napokoÿ pos/politi za ktorim ma bicz kasdi zdrowia swe[g]o bezpieczen / przissedl domnie wdom stim ze slvga moÿem niebosczikie[m] / vpiwssisie tam ze wszieni domὐ me[g]o then ze Crzistow bez
338 4 articul. Wyznała, że ukradła 12 kneblików srebrnych pozłocistych i wyznała na Zofi ę Kolafornię, która tu z nią siedziała i była bita u pręgi wespół z nią, i stała na Tandecie, czekając, ażeby te rzeczy do niej przyniosła. I taż Kolafornia z placka- mi weszła i ukradła koszulę. Item 5 articul. Wyznała, że ukradła na Grodzkiej ulicy dwa półmiski i konewkę cynową. Actum we wtorek Świętej Jadwigi [31 VIII 1584]. Była pytana drugi raz. Wy- znała taż to Zofi a, że ukradła dziewce u Jakuba rzeźnika suknię zieloną uterfi no- wą, aksamitny kształt i letnik, pasek. Za to była bita u pręgi i jest odkazana od miasta milę, kiedy by się kolwiek wróciła do Krakowa, będzie karana. Ona na to nic nie dbając na rozkazanie ichmość panów moich, [że] na gardle będzie kara- na, ona na to nic nie dbając, ważyła tego przyjść do Krakowa i przed tym ucho urżniono, ku temu. I po tym za jej zły występek jest na sądzie Bożym. I jest skarana pod miecz. A jej Boże bądź miłościw.
147
16, 17 I 1585 Jan Chmielik, mieszczanin krakowski, uzyskując zgodę na ujęcie Krzysztofa ze wsi Złoty, oskarża go przed sądem o zabójstwo swego sługi, a sąd radziecki, wysłuchaw- szy oskarżonego, przekazuje sprawę wójtowi i ławnikom.
[s. 250] Actum feria quarta ante festum Sanctae Agnetisae proxima Anno 1585 [16 I]. Przed urzędem radzieckim krakowskim stanąwszy oblicznie sławny Jan Chmielik piekarz, mieszczanin krakowski, opowiadał gwałt, który się stał w domu jego przez niejakiego Krzysztofa ze wsi Złoty, który zamordował mu sługę jego, słodownika imieniem Jakuba z Korabnik ze wsi za Kazimierzem. Żądając, aby mu urząd sług przydał do pojmania takowego morderza, czego urząd jemu pozwolił, bacząc, iż się to stało in recenti. Którego onegoż dnia dostawszy, urząd dał do więzienia.
Actum feria quinta ante festum Sanctae Agnetis proxima Anno Domini 1585 [17 I]. Coram consulari residentia Cracoviensi stanąwszy oblicznie sławny Jan Chmielik piekarz, mieszczanin krakowski, żałował się na Krzysztofa ze wsi Złoty i on nie pomniawszy na Pana Boga i na pokój pospolity, za którem ma być każ- dy zdrowia swego bezpieczen, przyszedł do mnie w dom, z tymże sługą moim nieboszczykiem upiwszy się. Tamże w sieni domu mego tenże Krzysztof bez
339 wẏe/sczi y. odpowiedzi cziąl sziekira wglowe tegosz to niebosczika / czialo ktorj bilo przed ratŭs przinieszione na tegosz tho Crzistoff a / instigowalo do czego sie tis then ze Crzistow za pitaniem tegoz / vrzędὐ dobrowolnie zeznąl powiadayącz znam szie do te[g]o / zem Ja tho vczinil i winien szie daię i slvssniem gardlo za/ slvzil czo vsliszawsi vrząd tę Caúse do vrzedὐ pana woitha / ẏ przizyęznikow nadecreth remitoŭal / a paginacja oryginalna 238; b–b wyjustowane do środka; c–c wyjustowane do środka
148
[s. 251a] cFeria secὐnda post festu[m] .S[anctae]. Agnet[is] proxi[m]a exb Jvdi/ ciu[m] oportvne Bannitu[m] A[nn]o .15.8.5.c / Przedt timze Sądem oblicznie stanawszi Slawni Jąn Chmie/lik miesczanin piekarz Crac[owski] vedle Remiszieÿ Rad Crac[owskich] / Ządal abi bila sprawiedliwoscz vcziniona Scrzistoff a zewssi / Zlothÿ ktori zamordowal słvgę iego nieiakiego Jacvba / Zcorabnik zewssi A ziwego marthwe[g]o vczinił wedlie Jego / dobrowolnego zeznanią czego dowodzil czialem zamordowani[m] / i Actem przed vrzędem Radzieczkiem / Feria Qvinta Ante festu[m] .S[anctae]. agnet[is] proxi[m]a A[nn]o .15.8.5. / Zadaiącz vt svpra ex adύerso Crzistoff przerzeczoni dotego / zamordowanÿa sie prziznąl a vrząd woytowski skazal / przipatrziwsziszie zamordowaniύ i iego dobrowolnemύ zezna/niǔ wedle prawa pospolitego skazali go i vznali abi garlo / za garlo bilo polozone A on podmiecz abi sedl i execǔtia / temύ zebibila vcziniona Jest sczienti / [d] a paginacja oryginalna 239; b nadpisane powyżej na interlinii; c–c wyjustowane do środka; d li- nia oddzielająca sprawy
340 wieści i odpowiedzi ciął siekierą w głowę tegoż to nieboszczyka ciało, które było przed ratusz przyniesione. Na tegoż to Krzysztofa instygowało, do czego się też tenże Krzysztof za pytaniem tegoż urzędu dobrowolnie zeznał, powiadając: „Znam się do tego, żem ja to uczynił, i winien się daję, i słuszniem gardło zasłużył”. Co usłyszawszy, urząd tę causę do urzędu pana wójta i przysiężników na dekret remitował.
148
28–31 I 1585 Krzysztof ze wsi Złoty oskarżony przez Jana Chmielika o zabicie sługi Jakuba z Ko- rabnik przyznaje się do winy i zostaje skazany przez sąd wójtowski na karę śmierci przez ścięcie. [s. 251] Feria secunda post festum Sanctae Agnetis proxima ex iudicium oppor- tune bannitum Anno 1585 [28 I]. Przed tymże sądem oblicznie stanąwszy sławny Jan Chmielik, mieszczanin, piekarz krakowski, wedle remisji rad krakowskich żądał, aby była sprawiedli- wość uczyniona z Krzysztofa ze wsi Złoty, który zamordował sługę jego, nie- jakiego Jakuba z Korabnik ze wsi, a żywego martwego uczynił wedle jego do- browolnego zeznania, czego dowodził ciałem zamordowanym i aktem przed urzędem radzieckim. Feria quinta ante festum Sanctae Agnetis1 proxima Anno 1585 [31 I]. Żądając ut supra ex ad verso, Krzysztof przerzeczony do tego zamordowania się przyznał. A urząd wójtowski skazał, przypatrzywszy się zamordowaniu i jego dobrowolnemu zeznaniu wedle prawa pospolitego. Skazali go i uznali, aby gardło za gardło było położone, a on pod miecz aby szedł i executia temu żeby była uczy- niona. Jest ścięty.
1 Najprawdopodobniej chodzi o dzień Agnetis secundo, czyli oktawę św. Agnieszki.
341 149
aActu[m] feria wpiątek przed bozim wstapieniὐa / Marczin czigąn wiznąl szwoie zli uczinki ktore podzialal sto/warzisthem swoiem Jeden golinski, stanislaw Haidῠk, witek, / woitek sendomirczik, vkradli v pana paczka pǔltrze/czia sta zlotich odlivblina krawczik sniedzielie naponiedzialek / drvgą godzine wnocz przisli pod kamienicze y wzięli / zworzen odwozύ zeliazni y wlupalisie do skliepú a marcin / czigąn stal nastrazý blisko ratussa wiznąl tenze czigan / ze sli do Zida do Jzaaka sedl snimi wieliczką broną aten / Zid ma brode sara a mieska wkączie y przisli kędi kamen / lamią za skalke i podlukl ich a iego częscz przinim / zostala i prosi dlia pana boga bo the[n] Zid winie[n] y / nie odpusczil mú przedpane[m] bogie[m] iprosi abi bil karan // [s. 252b] Jt[em] wiznal nagroczki vliczi alie nie wie v kogo stowarzistwe[m] / swoim kielkanasczie lokiet axamitú A dwie stūcze / kitaiki Jedna czarna drúga czerwana i przedali to / Zidowi liewkowi krolik pawel totis beli paski grawadziera / Jt[em] wiznal ze wzięli okne[m] futra krulikowi narogú skamie/ nicze osenka / Jt[em] wiznal sǔoi zli uczinek ze ukradli wpiwniczi nagrocz/ki vliczi lietnik miessa to przedali lazarzowi i teras / sie rozbiegli nagosczincze lὐpicz bracz odlyvdzi dlia rozboýú / prosse dlia pana boga Niewiem więczi i stem idę na / sąd bozi iest suspensús / [c] a–a wyjustowane do środka; b paginacja oryginalna 240; c linia oddzielająca sprawy
150
Actu[m] feria 4 in vi[gi]lia Corpor[is] Chri[sti] A[nn]o 1585 / Stanislaw nędza stilicz odtorŭnia rodzicz zewssi oicza Je[g]o / Zwona saltiskiem woznim wiznal swoie zli vczinki ktori / podzialał stowarzisthwe[m] swoiem A stanislaw Haiduk to iest / Zlodziei wielki Jt[em] wiznal ze wielitcze skaliti formanowi / wziąl .12. zlothich Jt[em] wiznąl na Zidka marisowskiego y na kro/likaa i na
342 149
24 V 1585 Marcin Cygan przyznaje się do popełnionych czynów kradzieży wraz z towarzystwem, za co skazano go na karę powieszenia, oraz skarży się na Żyda Izaaka o pobicie. Actum feria w piątek przed Bożym Wstąpieniem [24 V]. Marcin Cygan wyznał swoje złe uczynki, które podziałał z towarzystwem swo- im: jeden Goliński, Stanisław Hajduk, Witek, Wojtek Sandomierczyk. Ukradli u pana Paczka półtrzecia sta złotych, od Lublina Krawczyk. Z niedzieli na ponie- działek [w] drugą godzinę w noc przyszli pod kamienicę i wzięli sworzeń od wozu żelazny, i włupali się do sklepu, a Marcin Cygan stał na straży blisko ratusza. Wy- znał tenże Cygan, że szli do Żyda do Izaaka. Szedł z nimi Wielicką Broną. A ten Żyd ma brodę szarą, a mieszka w kącie. I przyszli, kędy kamień łamią za Skałkę, i potłukł ich. A jego część przy nim została. I prosi dla Pana Boga, bo ten Żyd wi- nien i nie odpuścił mu przed Panem Bogiem, i prosi, aby był karany. [s. 252] Item wyznał na Grodzkiej ulicy, ale nie wie u kogo, z towarzystwem swoim kilkanaście łokieć aksamitu, a dwie sztuce kitajki, jedna czarna, druga czerwona, i przedali to Żydowi Lewkowi. Królik Paweł to też były paski grawadziera. Item wyznał, że wzięli oknem futra Królikowi na rogu z kamienicy osęką. Item wyznał swój zły uczynek, że ukradli w piwnicy na Grodzkiej ulicy letnik, mięsa. To przedali Łaza- rzowi i teraz się rozbiegli na gościńce łupić, brać od ludzi dla rozboju. „Proszę dla Pana Boga, nie wiem więcej i z tym idę na sąd Boży”. Jest suspensus.
150
19 VI 1585 Stanisław Nędza przyznaje się do popełnionych czynów kradzieży wraz z towarzy- stwem, za co skazano go na karę powieszenia. Actum feria 4 in vigilia Corporis Christi Anno 1585 [19 VI]. Stanisław Nędza z Tylic od Torunia, rodzic ze wsi, ojca jego zwano Saltiskiem woźnym, wyznał swoje złe uczynki, które podziałał z towarzystwem swoim. A Sta- nisław Hajduk to jest złodziej wielki. Item wyznał, że [w] Wieliczce z kalety fur- manowi wziął 12 złotych. Item wyznał na Żydka Marysowskiego i na Królika, i na
343 towarzistwo swoie Adamek ύrban morawczik Ato/mek ogrodniczek totes Jest wielki złodziei Jt[em] wiznał / Ze poiarmarkach pomiescziech chodzil: w henczich, wzatorze, / wolkúsǔ, Ziewierze, wiendrzeyowie, wnowim mie/sczie w miechowie wieliccze bral skalit zmeskow pie/niędzi po kielka zlothich Jt[em] wiznął kostka tobil / Jeden ktorego obiesili wpoznaniύ a Jacob kyowski piotr / gwiazdka, liesczinski czirobẏa pieniądze wliessie nad zre/brni nad przegorzanami idącz wten goscziniecz do oswienczina / potroini g[roszy] to ich od nich bral ẏ odmieniąl po stiri zloti / i po .3. zlothich A then piotr gwiazdka bawilsie za / krolia iego M[o]sci Jt[em] wiznął u skarmirza thich ze tho / pieniędzi zakopal wziemi trzi zlothi Jt[em] wiznał ze / mikołaẏ czech a drvgi Janek Zwidawi a trze/ czi matis brat iego czi wieldi zlodzieye czo / lyvdzie zwodza zrinkú a odzierayab pieniądze // [s. 253c] Jt[em] wiznął ze dobrze kradl wednie skalit y nasmatruzie / strosoczam ukradli stvke plotna i przedali to za siedm złotich / Jt[em] wiznał ze ukradl na skalcze ssącza miesczaninowi skaliti / 16. zlotich Jt[em] wiznąl ze nieiaki scepanowski pokradl / chusti wslomnikach a kostcze dal zvpan axamitni ate chῠsti / dal dobalini podzamkie[m] mieska azvpan przedali Larzarzowi zidowid / Jt[em] wiznal naklieparzú kusnierka zowa Ją lvrowską ta wielie / kǔpuie zlodzieskich rzeczi a baliną to tes przedala futra / lissi za 5 złothich pǔsz i paliusek ktori zdechl nakazmier/za wkazni czi tes przedawali ti to kúsniercze Jt[em] wiznal / nabalę krzistoff a ize chodzi ze zlodzieimi a drvgi Jąn / porta to tis dobrze kradnie A mieska napodzamczύ ubranieczki / Jt[em] wiznął ize wÿiąl garbarzowi scracowa naiarmarkú w chę/cziech skesenie złotich .9. pultrzeczia liata temu Jesli Jako / tim rzemieslem robi Jt[em] wiznąl ze Adam prvsak / then bÿie minicze pieniądze a then prusak mieska vlivblina / wkamiancze vsko adrvgi wiechacz stanislaw potroini g[roszy] / bÿa wiznal klieska matis to tis dobrze kradnie to vpila / moie towarzistwo kradli semną dobrze Jt[em] wiznal Anna / niemka na garbarzach mieska nabiskupiύ ta dobrze kradnie / zwaczkow pieniądze piersczienie y skosikow w kosczielie / wczisbie Jt[em] wiznąl scirba to tis kradnie imieska zma/czohą Jako mąz zona ithen mv do tego prziwiodl / y mieska wewsi v prosowicz stas rączka to tis chodzi / ze zlodzieÿmi za ti trzi liata kradli semna czi wssit/si zlodzeẏe ktori[ch] teras na męcze wiznal i stim Jdę / nasąd bozi est suspensŭs / [e] a lika dopisane na lewym marginesie; b o nadpisane powyżej na interlinii; c paginacja orygi- nalna 241; d dopisany na prawym marginesie; e linia oddzielająca sprawy
344 towarzystwo swoje: Adamek, Urban, Morawczyk. A Tomek Ogrodniczek to też jest wielki złodziej. Item wyznał, że po jarmarkach po mieściech chodził: w Chęci- nach, w Zatorze, w Olkuszu, Siewierzu, w Jędrzejowie, w Nowym Mieście, w Mie- chowie, Wieliczce brał z kalet, z mieszków pieniędzy po kilka złotych. Item wy- znał, [że] Kostka to był jeden, którego obwiesili w Poznaniu, a Jakub Kijowski, Piotr Gwiazdka, Leszczyński, ci robią pieniądze w lesie nad Srebrni nad Przego- rzałami, idąc w ten gościniec do Oświęcimia, potrójne groszy. To ich od nich brał i odmieniał po cztery złote i po 3 złotych. A ten Piotr Gwiazdka bawił się za króla jegomości. Item wyznał, [że] u Skalbmierza tychże to pieniędzy zakopał w ziemi trzy złote. Item wyznał, że Mikołaj Czech, a drugi Janek z Widawy, a trzeci Ma- tys brat jego, ci wielcy złodzieje, co ludzi zwodzą z rynku, a odzierają pieniądze. [s. 253] Item wyznał, że dobrze kradł we dnie z kalet i na smatruzie. Z Trosoczem ukradli sztukę płótna, i przedali to za siedem złotych. Item wyznał, że ukradł na Skałce z Sącza mieszczaninowi z kalety 16 złotych. Item wyznał, że niejaki Szcze- panowski pokradł chusty w Słomnikach, a Kostce dał żupan aksamitny. A te chu- sty dał do Baliny, [co] pod zamkiem mieszka, a żupan przedali Łazarzowi Żydowi. Item wyznał, [że] na Kleparzu kuśnierka, zowią ją Lurowska, ta wiele kupuje zło- dziejskich rzeczy, a Balina to też przedała futra lisie za 5 złotych. Pusz i Paliusek, który zdechł na Kazimierzu w kaźni, ci też przedawali tej to kuśnierce. Item wy- znał na Bałę Krzysztofa, iż chodzi ze złodziejami, a drugi Jan Porta to też dobrze kradnie, a mieszka na podzamczu u Branieckiej. Item wyznał, iż wyjął garbarzowi z Krakowa na jarmarku w Chęcinach z kieszeni złotych 9 półtrzecia lata temu, je- śli jako tym rzemiosłem robi. Item wyznał, że Adam Prusak ten bije [w] mennicy pieniądze, a ten Prusak mieszka u Lublina w Kamionce. Uszko a drugi Wiechacz Stanisław potrójne groszy biją. Wyznał, [że] Klieska Matys to też dobrze kradnie. To upiła moje towarzystwo, kradli ze mną dobrze. Item wyznał, [że] Anna Niemka na Garbarach mieszka na Biskupiu, ta dobrze kradnie z wacków pieniądze, pier- ścienie i z koszyków w kościele w ciżbie. Item wyznał, [że] Ścirba to też kradnie i mieszka z macochą jako mąż [z] żoną, i ten mu do tego przywiedł, i mieszka we wsi u Proszowic. Staś Rączka to też chodzi ze złodziejami. Za te trzy lata kradli ze mną ci wszyscy złodzieje, których teraz na męce wyznał. I z tym idę na sąd Boży. Est suspensus.
345 151
Actūm feria 6 proxi[m]a post Corporis Chr[ist]i .1.5.8.5. / woicziech zhranowa rodem wiznal dobrowolnie szwoi sli / uczinki ktori poczinil ze naprzodth v pana Jacύba litwinka / vkradl subke lisi podsitą muchaier nowi waczek zrebrni / .6. lizek zrebrnich pas srebrni biali dwoie vbra[ń] zamsowich // [s. 254a] Jt[em] wiznal pani balczerowi czapke axamitna j dwie liscze / zrebrnichb liski przedal sam Zidowi do bochnie Jt[em] / wiznąl v pani Jadwigi naklieparzú kachnie okiennicze / ukradli siedm zlothich wedwú węzliech a spuski 4. g[rosze] / J. trzi rantǔchi .2. posewcze ploczienka .3. łokczie / to szama przedala kiedi siedzial za .9. g[roszy] i prosil abi da/li thi rzeci ieẏ Jt[em] wiznal na tworzyąski uliczi ukradl / kabath zamsowi bawelną podsiti svbke baranki podsitą / sarą czapke axamitna pulgarczowke i pulmisek Jt[em] /
152
Actu[m] feria .6. in vi[gi]lia .S[anctorum] petri et pauli 1.5.8.5 / Marczin skromolowa rodem oicza mial litwinka bar/wierza wiznal swoie zli vczinki ktori podzialal sto/warzistwe[m] swoiem zmamatki braci rodzoni Jednemú / piotrek adrugie[m]v valiek to wnoczi hodzą z osenkami / Jt[em] wiznal nagroczki uliczi ǔkradl osenka zupan biali / y czapke i ktemu husti biale // [s. 255a]
346 151
21 VI 1585 Wojciech z Chrzanowa przyznaje się do popełnionych czynów kradzieży, za co ska- zano go na karę powieszenia. Actum feria 6 proxima post Corporis Christi 1585 [21 VI]. Wojciech z Chrzanowa rodem wyznał dobrowolnie swoje złe uczynki, które poczynił. Że naprzód u pana Jakuba Litwinka ukradł szubkę lisy podszytą, mu- chajer nowy, wacek srebrny, 6 łyżek srebrnych, pas srebrny biały, dwoje ubrań zamszowych. [s. 254] Item wyznał, [że] pani Balczerowej czapkę aksamitną i dwie łyżce srebrnych. Łyżki przedał sam Żydowi do Bochni. Item wyznał, [że] u pani Jadwigi na Kleparzu Kachnie Okienniczce ukradli siedem złotych we dwu węz- liech, a z puszki 4 grosze i trzy rańtuchy, 2 poszewce, płócienka 3 łokcie. To sama przedała, kiedy siedział, za 9 groszy i prosił, aby dali te rzeczy jej. Item wyznał, [że] na Tworzyjańskiej ulicy ukradł kabat zamszowy bawełną podszyty, szubkę baranki podszytą, szarą czapkę aksamitną, półgarczówkę i półmisek. Item wyznał, [że] na Mikołajskiej ulicy karczmarzowi kubek srebrny, 5 koszul, dwa letniki, ko- rale i nosenie, ale się mu to wróciło, 4 fartuchy, kabat barchanowy. To odemknął kluczem, który był wypiłował. A żona jego wiedziała o tym. Item na Biskupiu Jakubowi ukradł szubkę baranki podszytą samego i spinkę, 2 konwie cynowe, a te 2 konwie przedała. To też na ostatku wyznał, że żona o tym wiedziała, iż kradł, i mówiła mu: „Jacy nie chodź w ciasną dziurę, by cię nie załapili”. I z tym idzie na sąd Boży. Est suspensus.
152
28 VI 1585 Marcin z Kromołowa przyznaje się do popełnionych wraz z towarzyszami czynów kradzieży, za co skazano go na karę powieszenia. Actum feria 6 in vigilia Sanctorum Petri et Pauli 1585 [28 VI]. Marcin z Kromołowa rodem, ojca miał Litwinka barwierza, wyznał swoje złe uczynki, które podziałał z towarzystwem swoim: z matki bracia rodzeni, jednemu Piotrek, a drugiemu Walek. To w nocy chodzą z osękami. Item wyznał, [że] na Grodzkiej ulicy ukradł osęką żupan biały i czapkę, i ku temu chusty białe. [s. 255]
347 Jt[em] wiznal pana srobskie[g]o sludze odarl sniego u .S[więtej]. gier/trogi nasmentarzú zupąn idelię czarni zalobni i dwie / rusnicze i waczek od pasa zdarl mú Jt[em] wiznal narogú / potparli kamieniczi idacz na wisnią vlicze stowarzistwe[m] / Swoiem Zwoitaskiem futra krolikowi pięcz set i kolpak / podsiti zoboliowi to przedali Za 8 zlothich skliepú / okne[m] wiwliekli skosa ossenka długą a to wssitko Jest / vzida v Larzarza a ten zid Jest mlodi skoro za buzni/czą mieska to inaczi nieyest a chodzi wssarim zŭpa/nie Jt[em] wiznal ize zwitkiem ossenka oknem wiczią/gnęli Zwoitaskiem za .S[więtym]. markie[m] setniczki i ogrodniczek / subke makowa brzuchowi lisi podsitą plasc horusowi podsiti / Adamaskowi przodtki vniego i samego zǔpicze i kozúch / czarni zdelie wipruti y suknie wipruta makowa niewiesczią / kxalt ploczienni to Zidowi przedali lazarzowi Jt[em] bnie wierneb/cmú temu kudliarzac dwiznąl te rzeczi mali czo kradli mieska vyύrka kudliarza / v nowi broni czo ma piwnicze natendiczie a ten lotr daie / farbowacz ssati y przedaie totis kradnie a chodzi w zielioni[m] / Zvpanie J prosil on bozlodzieÿ ima ssat niemalo farbo/wanich lyuczkich wpiwniczid Jt[em] wiznal Jze są wdrugi ro/czie wielczi zlodzieẏe ktorzi mieskaią podzamkiem czo chodzą / bǔczna wdelyach podpiorki sabliami wsaffi onie kowanich / bǔtach idącz na promniki rozbili woz na ktori[m] bilo sukno / adwa bilo nakoniach herstow a amarcinek bil nastrazi / y dali mu tis niscz .2. po stawi súkna i strzelil Jeden na pisarza / Zrusnicze A drvgi cziąl nąn y wzieli mú tis pieniądze alie / niewie wielie ich bilo Haiduk, golinski, ogrodniczek Ada/mek, malis czirnia wczarnī[m] zupanie chodzi Jvrek / w szaryme kopieniakú, ten sie bawi naklieparzú nadlvgi uliczi / a odarl tis dziesiątnika kroliewskie[g]o sedl snie[m] wespol idal mú / ste[g]o 10. g[roszy] Alexand drzewicza sendomirza rode[m] zowiesie / zliachczicze[m]f // [s. 256g] Cziga[n] tesbil snimi a to sukno niesli podszamek j dzielili / ssie sniem naduninowskie[m] a to rano bilo vrba[n] tesbil / a ma zonę mieska na podszamczú Jt[em] wiznal u wsitkich / S[więtych] pokradli xiezą dǔarazi zakristiana simona przes / piecz skrzinką pieniądze czerwoni zloti taliari dǔt/kj Jeden valentinus Jak drugi nicolaús y liudzie / odzierali wnoczi wniedzielie po .S[więtym]. bartolomieýu / y niesli to dozida tis bil iwoitasek adamek / v lazarza v krǔpi imieska vbozniczi Jt[em] wiznal zeczi / zlodzieÿe wichodzą smiasta czo to ossenkami kradną / fvtriną wichodzą nascepanski uliczi a hodza pochlopskú / Jt[em] wiznąl zeczi slodzieye biwaią v tasniczki nagroczka / broną to tam pÿiaią woitasek Jasiek mali momotek / a tich zlodzieẏe Jest buthnich 15
348 Item wyznał, [że] pana Srobskiego słudze odarł z niego u Świętej Gertrudy na cmentarzu żupan i delie czarne żałobne, i dwie rusznice, i wacek od pasa zdarł mu. Item wyznał, [że] na rogu podparli kamienicy, idąc na Wiślną ulicę, z towa- rzystwem swoim, z Wojtaszkiem, futra królikowe pięćset i kołpak podszyty so- bolowy, to przedali za 8 złotych, [ze] sklepu oknem wywlekli z kosza osęką dłu- gą. A to wszystko jest u Żyda, u Łazarza, a ten Żyd jest młody, skoro za bożnicą mieszka, to inaczej nie jest, a chodzi w szarym żupanie. Item wyznał, iż z Wit- kiem osęką oknem wyciągnęli z Wojtaszkiem, za Świętym Markiem, Setnic- ki i Ogrodniczek, szubkę makową brzuchową lisy podszytą, płaszcz harasowy podszyty, adamaszkowe przodki u niego i samego żupice, i kożuch czarny z de- lii wypruty, i suknię wyprutą makową niewieścią, kształt płócienny. To Żydowi przedali Łazarzowi1. Item wyznał, iż są w drugim rodzie wielcy złodzieje, którzy mieszkają pod zamkiem, co chodzą buczno w deliach podpiórki szablami, w sa- fi anie kowanych butach. Idąc na Prądnik, rozbili wóz, na którym było sukno, a dwa było na koniach hersztów. A Marcinek był na straży i dali mu też nieść 2 postawy sukna. I strzelił jeden na pisarza z rusznicy, a drugi ciął nań i wzięli mu też pieniądze, ale nie wie, wiele ich było. Hajduk, Goliński, Ogrodniczek Adamek, Matys Czyrnia w czarnym żupanie chodzi, Jurek w szarym kopienia- ku. Ten się bawi na Kleparzu na Długiej ulicy, a odarł też dziesiętnika królew- skiego. Szedł z nim wespół i dał mu z tego 10 groszy Aleksander Drzewicza [z] Sandomierza rodem, zowie się szlachcicem. [s. 256] Cygan też był z nimi, a to sukno nieśli pod zamek i dzielili się z nim na Duninowskim, a to rano było. Ur- ban też był, a ma żonę, [która] mieszka na Podzamczu. Item wyznał: u Wszyst- kich Świętych pokradli księży dwa razy, zakrystiana Szymona przez piec, [ze] skrzynką pieniądze: czerwone złote, talary, dudki. Jeden Walentinus, jak drugi Nicolaus i ludzi odzierali w nocy w niedzielę po Świętym Bartłomieju, i nieśli to do Żyda. Też był i Wojtaszek, Adamek, u Łazarza u Krupy i mieszka w bożnicy. Item wyznał, że ci złodzieje wychodzą z miasta, co to osękami kradną, futryną wychodzą na Szczepańskiej ulicy, a chodzą po chłopsku. Item wyznał, że ci zło- dzieje bywają u Taśniczki na Grodzką Broną. To tam pijają Wojtaszek, Jasiek Mały, Momotek. A tych złodziei jest butnych 15, co wielcy złodzieje, dalibóg prawda. Item wyznał, [że] Adamek towarzysz jego „ukradł ze mną [w] Wieliczce z miską 12 złotych”. Item wyznał, [że] na Świętego Jana ulicy to też ukradli osęką kunią szubę i przedali to Żydowi Izaakowi. Towarzystwo mieszka na Kleparzu, Jurek Grzeszcz na Długiej ulicy i na Pędzichowie, tam też mieszkają. Item Woj- taszek ukradł garncarce podszytą baranki szubkę. A to sukno przedali Izaakowi Izraelowi, co u Prądnika rozbili. Jeszcze wyznał, że ukradł u pana Kaspra na Sławkowskiej ulicy szubę, grzebyk lisi czarny, uterfi n i żupicę podszytą lisy uter- fi nową [ze] sklepu osęką wywlekli. „Z tym idę na sąd Boży”. Est suspensus.
349 grzebiek lissi czarni vterfi n i zvpicze / podssita lissi uterfi nowa skliepú osenku wiwliekli / stim idę nasąd bozi – est suspensus // [h] a paginacja oryginalna 243; b–b zamazane; c–c nadpisane powyżej na interlinii, skreślone; d–d skreślone; e z napisane na literze s; f wyjustowane do prawgo marginesu; g paginacja orygi- nalna 244; h linia oddzielająca sprawy
153
[s. 257a] bWewtorek przed krizowim tego dniem / Rokὐ boze[g]o .1.5.8.5.b / cktorzi bili poimani znędząc / Stanislaw rodem spiaskow bil wssadzon naprziczine panow / vttcziwich A pąn krzizanowski piotr poliak dal ibil / wssadzicz yest wipusczan tim obyczaiem zebi niemial / biwacz przẏ miesczie kracowie y Jest darowan gardle[m] / od Jch M[o]sc panow radziecz krac[owskich] nathen czas bendaczim / pąn waxma[n] pane[m] bvrmistrze[m] gdzie bigod zalapili / wcracowie na gardlie będzie kara[n] / [e] a nie ma numeracji oryginalnej, pojawia się znowu dopiero na s. 265 jako 245; b–b wyjustowane do środka; c–c wyjustowane do środka; d g napisane na literze t; e linia oddzielająca sprawy
154
aEodem diea / Adam rodem zwoyaslawicz zewssi ktori go tis poimali / w nędze bil tis wssadzon odpiotra poliaka ẏ yesth / wipusczan ÿ darowan gardlem A gdzie bi się wro/czil do crac[owa] będzie kara[ny] na gardlie / [b] a–a wyjustowane do środka; b linia oddzielająca sprawy
350 1 Fragment skreślony: niewiernemu temu. Wyznał, [że] te rzeczy mało co kradli. Miesz- ka u Jurka Kudlarza u Nowej Brony, co ma piwnicę na Tandecie, a ten łotr daje farbować szaty i przedaje, to też kradnie. A chodzi w zielonym żupanie. I prosił on, bo złodziej, i ma szat niemało farbowanych ludzkich w piwnicy.
153
21 V 1585? Stanisław rodem z Piasków złapany z licem, wyświecony z Krakowa pod karą śmierci. [s. 257] We wtorek przed Krzyżowym tego dniem roku Bożego 1585 [21 V?]. Którzy byli pojmani z Nędzą. Stanisław rodem z Piasków był wsadzony na przyczynę panów uczciwych. A pan Krzyżanowski, Piotr Polak dał jego był wsa- dzić. Jest wypuszczony tym obyczajem, żeby nie miał bywać przy mieście Krako- wie i jest darowany gardłem od ichmość panów radziec krakowskich natenczas będącym, pan Waksman panem burmistrzem1. Gdzie by go załapili w Krakowie, na gardle będzie karany.
1 Jan Waksman, burmistrz, rajca krak. w latach 1583–1602 (Spisy, Kraków, nr 142, s. 49–59).
154
21 V 1585 ? Adam z Wojsławic złapany z licem wyświecony z Krakowa pod karą śmierci. Eodem die [21 V?]. Adam rodem z Wojsławic ze wsi, którego też pojmali w nę- dzy, był też wsadzony od Piotra Polaka i jest wypuszczony i darowany gardłem. A gdzie by się wrócił do Krakowa, będzie karany na gardle.
351 155
aWewtorek po S[więtej] Catarziniea / Mikolay Zatora Lÿachow szin wzÿąl panύ sebestianowi miecho/wnykowy waczek kurdibanowi męski ktori kostowal g[roszy] 40
156
[a] bWewtorek posriodopostni Niedzielib / Stanawssi oblicznÿe przedvrząd Crac[owski] slyachetni pąnJąn / Czyeskowskj ządaÿącz o sprawiedliwoscz na marczinka zaczka / wiznal dobrowolnÿe then ze przerzeczoni marczinek ize / widarl slvdze Albo chlopczῠ tego to sliachetnego pana Ja/na czyęskowskie[g]o wnoczi wmiessopustni wtorek zastąpiw/ssi narogǔ podbarani rvssnicze ÿ czyąl go wręke idwa / polcza mύ malo nyevcziąl i ssam zeznąl gdzie niepú/sczis dobrowolnie ti rusnicze utnęcz ręke A on wthe[m] / pusczil i wikrzesal Ją zaraz tenze marczinek // a zmiana ręki; b wyjustowane do środka
352 155
26 XI 1585 Mikołaj z Zatora przyznaje się do kradzieży, za co jest mu darowana kara śmierci. We wtorek po Świętej Katarzynie [26 XI]. Mikołaj [z] Zatora, Liachów syn, wziął panu Sebastianowi miechownikowi wacek kurdybanowy męski, który kosztował groszy 40 5 x groszy, do którego się zeznał i jest darowan gardłem za przyczyną: pan Secymiński będący panem bur- mistrzem pan Daniel1.
1 Daniel Chroberski (= Secymiński), burmistrz, rajca krak. w latach 1565–1598 (Spisy, Kraków, s. 39–57). 156
2 IV 1585 Skarga Jana Cieszkowskiego na Marcina Żaczka, który przyznaje się do ataku na jego sługę. We wtorek po środopostnej niedzieli [2 IV]. Stanąwszy oblicznie przed urząd krakowski, szlachetny pan Jan Cieszkowski żądając o sprawiedliwość na Marcinka Żaczka. Wyznał dobrowolnie tenże przy- rzeczony Marcinek, iż wydarł słudze albo chłopcu tego to szlachetnego pana Jana Cieszkowskiego w nocy w mięsopustny wtorek [26 IV], zastąpiwszy na rogu pod Barany, rusznicę i ciął go w rękę, i dwa palce mu mało nie uciął, i sam zeznał: „Gdzie nie puścisz dobrowolnie tę rusznicę, utnęć rękę”. A on wtem puścił i wy- krzesał ją zaraz tenże Marcinek.
353 157
[s. 258] aCwartego dnya czerwcza wewtorek przedth / sswiąthkami .1.5.8.5.a / Matis zwidawi kvssnierczik rodem bil wssadzon naratusú / krac[owskim] o rzemik ktori czo niewigrali toodyęli chlopom wssiąw/si ich do gospodi jesth darowan gardlem od Jch M[o]sc panow / Radziecz kracowskich nathen czasb będaczim pane[m] burmistrzem / Je[g]o M[o]sc pąn wollffk len thim obyczaiem zebi niebiwal wcra/ cowie j Jesth odkazan trzimilie odmiasta gdzie bi sie / tego wazil będzie karan na gardlie / [c] a–a wyjustowane do środka; b nadpisane powyżej na interlinii; c linia oddzielająca sprawy
158
aEodem diea / Jendrzeÿ rodem zbatowicz zewssi potkal chlopcza vbogie[g] o / idącz do michalowicz stowarzise[m] szwoiem simkie[m] zgarlicz / y odieli odniego .2. listi y temlieb kosvlie trzewiki skar/pitki y ktemύ Jescze ukradl chlopú kaczmarzowi / wlyῠworziczi suknią y kożuch y 13 g[roszy] pieniedzi / Za then Je[g]o wistepek ých mosc panowie raicze crac[owskie] odkazali go od miasta trzi milie A gdzie bi go dostacz / wcracowie nac gardlie będzie karan ẏ jest skarąnd / v prągi bit y pieczethowaný / [e] a–a wyjustowane do środka; b odczyt wątpliwy; c nadpisane powyżej na interlinii; d s napisane na literze v; e linia oddzielająca sprawy
354 157
4 VI 1585 Matys Kuśnierczyk za kradzież jest wygnany z Krakowa pod karą śmierci. [s. 258] Czwartego dnia czerwca we wtorek przed Świątkami 1585 [4 VI]. Matys z Widawy Kuśnierczyk rodem był wsadzony na ratuszu krakowskim o rzemyk, który co nie wygrali, to odjęli chłopom, wziąwszy ich do gospody. Jest darowany gardłem od ichmość panów radziec krakowskich natenczas będącym, panem burmistrzem jegomość pan Wolffk len1, tym obyczajem, żeby nie bywał w Krakowie, i jest odkazany trzy mile od miasta. Gdzie by się tego ważył, będzie karany na gardle.
1 Wolffk len – Wolfgang Klein, burmistrz, rajca krak. w latach 1583–1588 (Kraków, Spisy, nr 143, s. 49–51).
158
4 VI 1585 Jędrzej z Batowic za kradzieże poczynione z towarzyszem jest wygnany z Krakowa pod karą śmierci, wychłostany u pręgi i napiętnowany. Eodem die [4 VI]. Jędrzej rodem z Batowic ze wsi potkał chłopca ubogiego, idąc do Michałowic z towarzyszem swoim, [z] Szymkiem z Gorlic, i odjęli od niego 2 listy i [1] koszule, trzewiki, skarpetki. I ku temu jeszcze ukradł chłopu karczmarzowi w Luborzycy suknię i kożuch, i 13 groszy pieniędzy. Za ten jego występek ichmość panowie rajcy krakowskie odkazali go od miasta trzy mile. A gdzie by go dostać w Krakowie, na gardle będzie karany i jest skarany u pręgi, bity i pieczętowany.
1 Wyraz nieczytelny.
355 159
aEodem diea / Mikolaÿ sbistrzicze rodem bil wssadzon o rzemiki / czo nachlopie wigral A czo niewigral to odjąl ÿ / stowarzistwem swoÿem Janek J matis na prziczine / Je[g]o M[o]sci Xiędza proboscza a na dobrich lyudzi / yest darowan gardłem od ich M[o]sc panow crac[owskich] naten / czas będaczim Je[g]o M[o]sc bvrmistrzem pąn wollfk len pod / tą Conditia yest odkazan odmiasta Cracowa .3. milie / zebi więczi niebil wcracowie A gdzie bi sie te[g]o wazil / na gardlie będzie karąn // a–a wyjustowane do środka
160
[s. 259] aNazajǔtrz wpiątek pobozim wstąpieniύ / 1.5.8.5. ostatniego dnia maiaa / Woicziech zchranowa rodem bil wssadzon o zlodziesthwo ktore / bil pokradl Jana kaczmarza namikolayski vliczi ÿ dote[g]o / Jescze kazn zgwalczil mieiska y vcziekl Na prziczine panow / y lyudzi uttcziwich ÿest darowan gardlem od ich M[o]sc panow Cra[kowskich] / naten czas będaczī[m] pan wolffk len pane[m] bvrmistrzem yest odkazan / trzi milie odmiasta za ti iego zli vczinki bil skaran v prągi / i smiasta wiswiczani a gdzie bi sie wazil te[g]o nagardlie / będzie karan / [b] a–a wyjustowane do środka; b linia oddzielająca sprawy
356 159
4 VI 1585 Mikołaj z Bystrzycy za kradzież poczynioną z towarzyszami jest wygnany z Krako- wa pod karą śmierci. Eodem die [4 VI]. Mikołaj z Bystrzycy rodem był wsadzony o rzemyki, co na chłopie wygrał. A co nie wygrał, to odjął i z towarzystwem swoim: Janek i Matys na przyczynę jegomości księdza proboszcza, a na dobrych ludzi, jest darowany gardłem od ichmość panów krakowskich natenczas będącym, jegomość burmi- strzem pan Wolffk len1 pod tą conditią jest odkazany od miasta Krakowa 3 mile, żeby więcej nie był w Krakowie. A gdzie by się tego ważył, na gardle będzie karany.
1 Wolffk len – Wolfgang Klein, burmistrz, rajca krak. w latach 1583–1588 (Kraków, Spisy, nr 143, s. 49–51).
160
31 V 1585 Wojciech z Chrzanowa za kradzież jest wychłostany u pręgi i wyświecony z Krakowa pod karą śmierci. [s. 259] Nazajutrz w piątek po Bożym Wstąpieniu 1585, ostatniego dnia maja [31 V]. Wojciech z Chrzanowa rodem był wsadzony o złodziejstwo, które był pokradł Jana karczmarza na Mikołajskiej ulicy i do tego jeszcze kaźń zgwałcił miejską i uciekł. Na przyczynę panów i ludzi uczciwych jest darowany gardłem od ichmość panów krakowskich natenczas będącym, pan Wolffk len panem burmistrzem, jest odkazany trzy mile od miasta. Za te jego złe uczynki był skarany u pręgi i z miasta wyświecony, a gdzie by się ważył tego, na gardle będzie karany.
357 161
aWewtorek przed swiątkami czwarte[g]o dnia czerwcza / .1.5.8.5.a / stanislaw tokarczik skazmierza bil wssadzon jze vb pana matissa / ssiemka wpiwniczi pokradli wnoczi tenzec ev ted te[g]oe stanislawa tokarczika / zastal wrinkύ kocz ÿ wor przedayącz ktori bil iego / ý dal ie wssadzicz zebi mial yscza postawicz y niemogl fiscza znalisczf / ẏ do tego Jest powolan o kradziesz od adamka zdzier/ skowa ze sniem mial thowarzistwo na ządanie vttcziwich / livdzi Jest darowan gardlem od ich M[o]sc panow radziecz / Krac[owskich] nathen czas będaczim pąn wolffk len pane[m] bvrmisczem y Jesth / odkazan odmiasta Cracowa gdzie bi go poimali wkracowie / na gardlie będzie karąn / [g] a–a wyjustowane do środka; b nadpisane powyżej na interlinii; c skreślone; d zamazane; e–e nad- pisane powyżej na interlinii; f–f dopisane na prawym marginesie; g linia oddzielająca sprawy
162
aDzÿen S[więtego]. Maczieÿa Rokῠ panskie[g]o .1.5.8:6:a / Matis zῠliny rodem zewssi ÿest wipusczan za ῠrzendǔ pana / bǔrmistrza pana wolffk lana abil wssadzon od pana babstisti / dzyvli porwal mu bil súkna postaw y yest darowan / gardlem gdzie bi sie wroczil do Krac[owa] będzie karan / na gardlie y yest odkazan od miasta trzi milie // a–a wyjustowane do środka
358 161
4 VI 1585 Stanisław Tokarczyk z Kazimierza, powołany przez Adamka z Dzierzgowa, jest za kradzież wygnany z Krakowa pod karą śmierci. We wtorek przed Świątkami czwartego dnia czerwca 1585 [4 VI]. Stanisław Tokarczyk z Kazimierza był wsadzony, iż u pana Matysa Siemka w piwnicy pokradli w nocy. U tego Stanisława Tokarczyka zastał w rynku koc i wór przedając, który był jego, i dał je wsadzić, żeby miał iśca postawić i nie mógł iśca znaleźć. I do tego jest powołany o kradzież od Adamka z Dzierzgowa, że z nim miał towarzystwo. Na żądanie uczciwych ludzi jest darowany gardłem od ichmość panów radziec krakowskich natenczas będącym, pan Wolffk len panem burmistrzem1 i jest odkazany od miasta Krakowa, gdzie by go pojmali w Krako- wie, na gardle będzie karany.
1 Wolffk len – Wolfgang Klein, burmistrz, rajca krak. w latach 1583–1588 (Kraków, Spisy, nr 143, s. 49–51).
162
24 II 1586 Matys z Uliny za kradzież jest wygnany z Krakowa pod karą śmierci. Dzień Świętego Macieja Roku Pańskiego 1586 [24 II]. Matys z Uliny rodem ze wsi jest wypuszczony za urzędu pana burmistrza pana Wolffk lena1, a był wsadzony od pana Bapstysty Dziuli. Porwał mu był sukna po- staw i jest darowany gardłem. Gdzie by się wrócił do Krakowa, będzie karany na gardle i jest odkazany od miasta trzy mile.
1 Wolffk len – Wolfgang Klein, burmistrz, rajca krak. w latach 1583–1588 (Kraków, Spisy, nr 143, s. 49–51).
359 163
[s. 260] aWi[gi]lia swiętego waliątego Rokῠ Panskie[g]oa / .1.5.8.6. / Pawel Kowal rodem ziamidki odtikoczina Jest wipusczan / Za prziczina lyύdzi vttcziwich y zawolia Je[g]o M[o]sc[i] pana / starosti Crac[owskiego] na ten czasz bedacze[go] pan Jąn waxmā[n] pane[m] / bvrmistrzem wespolek i spani Jest darowanb gardlem i / yest odkazan od miasta Crac[owa] trzi milie y ῠprosil sobie / libertate[m] do tego dnia bicz wcracowie nicz więczi A gdzie/bi szie smial tego wazicz bicz przikracowie będzie karan / na gardlie bez żadne[g]o sądŭ. J zapisύie ssie v vrzendǔ / mego naratússǔ panú slawne[m]v
164
awssobote przedt .S[więtym]. Simone[m] Jǔdi Rokú .1.5.8.6.a / Zophia bialkowna rode[m] zrvdawi wiznala swoie zli vczinki / Iam vczinila ize dzyeczie vrodzila marthwi, y zchowa/ligo v .S[więtego]. piotra przed godi wrokǔ 1585. / panowie y pąn bvrmistrz darowali Ją gardle[m] / y od miasta odkazali gdzie bi ssie chcziala wazicz / przi miesczie bicz na gardlie będzie karana pod / myeczb / [c] a–a wyjustowane do środka; b wyjustowane do środka; c linia oddzielająca sprawy
360 163
13 II 1586 Paweł z Jamidki jest wygnany z Krakowa pod karą śmierci, a Wojciech, mieszczanin z Krakowa, wpisał do ksiąg miejskich zapis o ochronie przeciwko skazanemu. [s. 260] Wigilia Świętego Walentego Roku Pańskiego 1586 [13 II]. Paweł kowal rodem z Jamidki od Tykocina jest wypuszczony za przyczyną ludzi uczciwych i za wolą jegomości pana starosty krakowskiego natenczas bę- dącego1, pan Jan Waksman panem burmistrzem2 wespółek i z pany [rajcy], jest darowany gardłem i jest odkazany od miasta Krakowa trzy mile. I uprosił sobie libertatem do tego dnia być w Krakowie, nic więcej. A gdzie by się śmiał tego wa- żyć być przy Krakowie, będzie karany na gardle bez żadnego sądu. I zapisuje się u urzędu mego na ratuszu panu sławnemu Wojciechowi mieszczaninowi krakow- skiemu o wszelaki pokój tak sam przez się, jako i od postronnych ludzi na wsze- lakim miejscu. A gdzie by go przeświadczono, żeby miał grozić, przegrażać temuż to panu Wojciechowi mieszczaninowi krakowskiemu, będzie karany na gardle, jako wyżej namieniony wyrzeka się tak prawem, jako i ręką et cum amicis.
1 Starostą krak. w latach 1585–1620 był Mikołaj Zebrzydowski (Spisy, woj. krak., nr 351, s. 99). 2 Jan Waksman – burmistrz, rajca krak. w latach 1583–1602 (Spisy, Kraków, nr 142, s. 49–59).
164
24 X 1586 Zofi a Białkówna przyznaje się do dzieciobójstwa i zostaje skazana na wygnanie z Krakowa pod karą ścięcia. W sobotę przed Świętym Szymonem Judą roku 1586 [24 X]. Zofi a Białkówna rodem z Rudawy wyznała swoje złe uczynki. „Jam uczyniła, iż dziecię urodziła martwe i schowali go u Świętego Piotra przed gody w roku 1585 [po 25 XII]”. Panowie [rajcy] i pan burmistrz darowali ją gardłem i od miasta od- kazali, gdzie by się chciała ważyć przy mieście być, na gardle będzie karana pod miecz.
361 165
krzistoff krawczik Jest tis wipuscza[n] srom bogú / wpyąteka // a wyjustowane do środka
166
[s. 261] Wssobothę Szwÿatecznąa in a[nn]o .1.5.8.7.b / Pan matis gorczicza slodownik obrorkc ssiedzÿal a ize dal / oszobie slussne sswẏadeczthwo Jest darowan gardlem i yest / wipúscząn / [d] Woicziech skazmirza iest wipǔscząn zkazni Crac[owskiej] / obrork widal sswẏadezthwo oszobie / [e] Kvrssor stebnicze jest wipǔscząn / [f] matis skxyęza bil wssadzon obrork wniedziel/ni dzien i darowa[n] gardle[m] / [g] petrǔs búczinski ziaroslawia Jest wipusczan / hEode[m] dieh / [i] stanislaw Dzida [j] Szamuela Jest wipuscząn / i gardlemk darowan Eode[m] die / [l] a ą napisane na literze y; b nowa ręka; c możliwa lekcja obroch; d linia oddzielająca sprawy; e linia oddzielająca sprawy; f linia oddzielająca sprawy; g linia oddzielająca sprawy; h–h wy- justowane do środka; i linia oddzielająca sprawy; j następuje wyraz wymazany, nieczytelny; k nadpisane powyżej na interlinii; l linia oddzielająca sprawy
362 165
[1586/1587] Zwolnienie Krzysztofa Krawczyka. Krzysztof Krawczyk jest też wypuszczony, srom Bogu, w piątek.
166
1587 Wypuszczenie z więzienia Matysa Gorczycy, Wojciecha z Kazimierza, Kursora ze Srebrnicy, Matysa z Książa, Piotra Buczyńskiego, Stanisława Dzida, syna Samuela. [s. 261] W sobotę świąteczną in Anno 1587. Pan Matys Gorczyca słodownik obrork siedział, a iż dał o sobie słuszne świa- dectwo, jest darowany gardłem i jest wypuszczony. Wojciech z Kazimierza jest wypuszczony z kaźni krakowskiej. Obrork wydał świadectwo o sobie. Kursor ze Srebrnicy jest wypuszczony. Matys z Książa był wsadzony obrork w niedzielny dzień i darowany gardłem. Petrus Buczyński z Jarosławia jest wypuszczony. Eodem die. Stanisław Dzida, [syn] Samuela, jest wypuszczony i gardłem daro- wany. Eodem die.
363 167
[a] bwi[gi]lia .S[więtego]. walyątego w ssobote in. A[nn]o 1.5.8.8.b / Za prziczina panow sliachetnich Jch M[ość]: panow radziecz / naten czas będaczim slawni pan slawek panem / bǔrmistrzem Crac[owskim] Jest vipusczan Stanislaw banasz / grvbarz od panni marÿ i darowa[n] Jest gardem / tem obiczaiem zebi niemial więczi biwacz wcraco/wie .2. milie od miasta / cSi fi nis bonus laudabile totu[m]c // a nowa ręka; b–b wyjustowane do środka; c–c wyjustowane do środka
168
[s. 262] Ex decreto offi cÿ p[rae]sentis castrinsis [!] capitanealis Cracouien[sis] / Honestus Albertus Fillius Gregori Antoni Sutoris et Ciuis visli[c]en[sis] / Ad offi ciu[m] P[rae]sens Castrense Capitane[ale] Cracouien[se] Termino tacto reali / ex Jnsta[n]cia Jnstigatoris offi cÿ P[rae]sentis Castren[se] Capitane[alis] Cracouien[sis] / Ex Dellacione Honesti Franciscÿ Ripkowskÿ Famullÿ offi cÿ p[rae]sen[tis] atractus / Jdeo quia ipse ipso die Festi Natiuitatis d[omi]ni n[ost]ri Jesú Xrí proxime pre/teritia in Ecliesia Sanctisime Trinitatis Cracou[iae] sita Timore Dei / Post Posito Nec veritus penas legum contra Fures et sacri/legos sancitt[ar]u[m] ausus sit generoso Melchiorý Michalowskÿ vice[ca]p[ita]neo / castri Cracouien[sis] sacro mise offi cio intento marsupiu[m] cum pecunia / clandestine suripere, prout suripuit et sacrilegiu[m] in loco sacro / comisit prout p[ro]positio et totus causa ipsius p[r]o[c]esus de p[ro]mi[ssi]s in / suo tenore Fusius testantur ne scellera maneant impunita J / Jdem inculpatus pro chuius modi Furto et sacri legio in / loco sacro comisso et penas verberu[m] publice in ff oro Ciuillÿ / ad columna[m] publicu[m] vulgo v pręgi[e]rza subeu[n]d[as] et sustinen[das] / nec non ad notam ipsi in fronte vel naso inurend[am] et post/tea e Ciuitate Cracouien[s]i et allýs adiacentibus Ciuitatis / [ad] relegand[um] et per tortorem eÿecend[um] condemnatur pro / eius quidem decreti Exequucione eundem inculpat[um] offi ciu[m] / P[rea]sens ad choc in offi ciu[m] Ciuile Cracou[i]en[se] iuxta morem / et consuetudinem antiquam remitit decreti p[rae]sentis vigo[re] /
364 167
13 II 1588 Stanisław Banasz jest wygnany z Krakowa. Wigilia Świętego Walentego w sobotę in Anno 1588 [13 II]. Za przyczyną panów szlachetnych ichmość panów radziec natenczas będą- cym, sławny pan Sławek panem burmistrzem krakowskim1, jest wypuszczony Sta- nisław Banasz grabarz od Panny Maryi i darowany jest gardłem tym obyczajem, żeby nie miał więcej bywać w Krakowie 2 mile od miasta. Si fi nis bonus laudabile totum.
1 Burmistrz Sławek – niezid.
168
5 I 1612 Wyrok na Wojciecha z Wiślicy za kradzieże, w którym skazano go na karę pręgierza. [s. 262] Ex decreto offi cii praesentis Castrensis Capitanealis Cracoviensis. Honestus Albertus fi lius Gregorii Antonii sutoris et civis Vislicensis ad offi - cium praesens castrense capitaneale Cracoviense termino tacto reali ex instantia instigatoris offi cii praesentis castrensis capitanealis Cracoviensis1 ex delatione ho- nesti Francisci Ripkowski famuli offi cii praesentis attractus ideo, quia ipse ipso die festi Nativitatis Domini Nostri Iesu Christi proximae preteriti in Ecclesia Sanctis- simae Trinitatis Cracoviae sita timore Dei postposito nec veritus poenas legum contra fures et sacrilegos sancitarum ausus sit generoso Melchiori Michalowski vicecapitaneo castri Cracoviensis sacro missae offi cio intento marsupium cum pe- cunia clandestine surripere, prout surripuit et sacrilegium in loco sacro commisit, prout propositio et totus causae ipsius processus de promissis in suo tenore fu- sius testantur, ne scelera maneant impunita. Idem inculpatus pro huiusmodi furto et sacrilegio in loco sacro commisso ad poenas verberum publice in foro civilli ad columnam publicam, vulgo u pręgierza, subeundas et sustinendas, necnon ad notam ipsi in fronte vel naso inurendam et postea e civitate Cracoviensi et aliis adiacentibus civitatis [ad] relegandum et per tortorem eiciendum condemnatur, pro eius quidem decreti executione eundem inculpatum offi cium praesens ad hoc idem offi cium civile Cracoviense iuxta morem et consuetudinem antiquam remit- tit decreti praesentis vigore.
365 Actum in Castro Cracouiens[i] Feria quinta post / Festu[m] Circum Cisionis chr[sti] D[omi]nẙ proxima Anno / Eiu[s]dem D[omi]ný Millesimo sexcentesimo Duodecimo // a powyżej na interlinii nadpisane ὐ
169
[a] [s. 263] Jacob[us] Zilieskib / cSczerznechowa woczÿech zroskazania / abi tego wieczÿ niedopusczał przÿ / krakowÿe mieskacz / rączka grzegorz zlyublina abÿ sie wieczÿ / przÿ krakowie niebawiel zroskazani ÿch / mosczẏow / maczẏei turskÿ zdobrzẏnski ziemie / Zroskazania ẏch mosczẏow abi sie / wieczȳ przȳ krakowie niebawield // [e] a zmiana ręki; b następują 3 wyrazy po łacinie nieczytelne; c zmiana ręki; d b napisane na lite- rze k; e następuje ⅓ strony pustej
170
[s. 264] feria tercia post festu[m] triu[m] regiv[m] / Zroskazanÿa Je[g]o M pana rectora pilzną academÿ / Crac[owskiej] przes pana stanislawa Zabloczkie[g]o Sapiente[g]o / Jest wipusczan skazni myeyski j więzienia / albertǔs pÿcz smiasta soboti rode[m] o pokoÿ / sapinsie panύ Waliątemú JAntoskowi praefectoro / Crac[oviensi] a gdzie bisie
366 Actum in Castro Cracoviensi feria quinta post festum Circumcisionis Christi Domini proxima Anno eiusdem Domini millesimo sescentesimo duodecimo.
1 Starostą krak. w latach 1585–1620 był Mikołaj Zebrzydowski (Spisy, woj. krak., nr 351, s. 99).
169
[?] Wojciech z Czernichowa, Grzegorz Rączka, Maciej Turski wygnani z Krakowa. [s. 263] Jacobus Zilieski. Z Czernichowa Wojciech z rozkazania, aby tego więcej nie dopuszczał przy Krakowie mieszkać. Rączka Grzegorz z Lublina, aby się więcej przy Krakowie nie bawił z rozkazania ichmościów. Maciej Turski z Dobrzyńskiej Ziemi z rozkazania ichmościów, aby się więcej przy Krakowie nie bawił.
170
12 I 1588 Wojciech Pycz wypuszczony z więzienia, zapis Walentego Jantoska o ochronie prze- ciwko skazanemu. [s. 264] Feria tertia post festum Trium Regium [12 I]. Z rozkazania jegomości pana rektora1 [z] Pilzna Akademii Krakowskiej przez pana Stanisława Zabłockiego Sapientego jest wypuszczony z kaźni miejskiej i wię- zienia Albertus Pycz z miasta Soboty rodem. O pokój Sapiensie panu Walentemu Jantoskowi praefectori Cracoviensi, a gdzie by się porywał słowy, tako będzie ka- rany na gardle.
1 Marcin Glicjusz z Pilzna był rektorem Akademii Krakowskiej w latach 1573–1574, 1577–1578, 1579–1581, 1583–1585, 1587–1588, 1588–1589, 1591 (W. Barycz, PSB, t. 8, s. 48–50).
367 171
weczwartek po panni marÿe Nawiedzenia in A[nn]o 1.5.8.8. / Za roskazanẏem J.M. Pani podstolini garniszowi nathen czasz / będaczim panem bvrmistrzem pan Pawel Zvber Jest dorovan / gardlem od J[ego].M[ości]. o talyerz zrebrni tim obiczayem / zebi nie mial biwacz wcracowie .3 milie stanislaw bawier/czik przerzeczoni rodem zhilka zielione[g]o od bǔską / [a] a linia oddzielająca sprawy
172
a feria wpiątek po panni marÿ nawiedzeniaa / Janek ssendomirza wiznął ize wengrzinek bil chczącz krascz / ossenka sramowati wisokib przesz noss wczerwieni zvpanie a then / drvgi czo ma wẏątą noge wczerni naimię woytek : / trzeczi Jendrzeÿek borsczowi zvpan a delya brvnatna / piąti wgurmaniye brodatj // [c, d] a–a wyjustowane do środka; b wyraz nadpisany powyżej na interlinii; c linia oddzielająca spra- wy; d następuje ⅓ strony pustej
368 171
2 VI 1588 Stanisław Barwierczyk za kradzież srebrnego talerza zostaje wyświecony z Krakowa. We czwartek po Pannie Maryi Nawiedzeniu in Anno 1588 [2 VI]. Za rozkazaniem jejmości pani podstoliny Garnyszowej1, natenczas będącym panem burmistrzem pan Paweł Zuber2, jest darowany gardłem od jegomości o ta- lerz srebrny tym obyczajem, żeby nie miał bywać w Krakowie 3 mile Stanisław Barwierczyk przyrzeczony rodem z Chinka Zielonego od Buska.
1 Zap. ż. Stanisława Garnysza, dworzanina królowej, podstolego krak. 1558–1587 (Spisy, woj. krak., s. 225). 2 Paweł Zuber, burmistrz, rajca krak. w latach 1582–1597 (Spisy, Kraków, nr 137, s. 48–56).
172
3 VI 1588 Wyznanie Janka z Sandomierza. Feria w piątek po Pannie Maryi Nawiedzeniu [3 VI]. Janek z Sandomierza wyznał, iż Wengrzynek był chcąc kraść osęką, sramowaty wysoki przez nos, w czerwieni żupanie, a ten drugi, co ma wyjętą nogę, w czerni na imię Wojtek, trzeci Jędrzejek, barszczowy żupan, a delia brunatna, piąty w gur- manie brodaty.
369 173
[s. 265a] bActvm feriab cLIBER MALEFICO:/RVM. SEV. DAMNA[TORUM] / AB. Anno Domini. Millessimo. / Quingentesimo, Nonagesimo, Se:/ptimó scriptus. / Per me Sebastianu[m] Swiderskÿ / pro tu[n]c Circelmagistru[m] Cracoviense[m]c / dQuid quid agis, prudenter age, et respice / fẏnemd //e [s. 266f] a paginacja oryginalna 245; b–b skreślone; c–c wyjustowane do środka; d–d wyjustowane do środ- ka; e następuje ½ strony pustej; f paginacja oryginalna 246, karta pusta
174
[s. 267a] Testament albo wẏznanie dobrowolne tẏch trzech złod:/zieÿ zẏdowskẏch tu do vrzedu zamkowego Cracowski[eg]o / roznẏch czaszow orozne złodzieẏstwa ẏ zlocziń[stwa] zarass. / oddanẏch. A napierwÿ ieden znẏch Mẏchał Mẏgało/ wÿc z Warszawÿ Niemczẏkiem tu przẏ krakowie na/zwanẏ zeznał : Jsz wewtorek przed .S[więtą]. Jagniską wro/ku ninieẏszym do niewiernego Lazarza Rzeznika / Zẏda Crakowskiego wdom zakratszẏ się podniosl / desczke vpowałẏ ẏ spuscil sie do komorÿ, tamze wt/eẏ komorze, pobrał rzeczÿ nizeÿ opissane sktorymi tu / wobẏczaÿ Lẏca bẏł oddanÿ. Naprzod Czapke Axami/tną zbobrem nową Lietnik nowÿ Czerwonÿ Czamlietowẏ / z Axamitnem ksztaltem v ẏnszego zasz zida tamze prz/ed Bozym narodzeniem, poswe ktorą powiada prze/dał za groszÿ szesnascie, Przescieradł trzÿ sktorẏch / iedno przedał na Tandecie za g[roszy] 6: a dwoie gospoda/rzowÿ swemu Janowÿ Baranowÿ, v ktorego takẏch. / zlodzieÿ vstawýcznie pełno dał, za ktore mu zasz / przescieradła, po groszu podwu tenze Baran, na zÿ/wnosci dawał; Tenzeb Vrundała Zÿda wszedszẏ wdo[m] / nakradziesz, vẏrzal powieda przescieradło na grze/dzie chciał ie wziac, alie zidzi obaciwszẏ stłukli / go ÿ wẏpchnelẏ zulice swoieÿ Tenzec bedac stei // [s. 268d] probie, przes Mistrza pẏtanÿ. Zeznał ze przistawke Cÿ/nową vkradl zÿdowÿ, przedał ia zÿdowÿ za g[roszy] .3.
370 173
1597 Incipit Sebastiana Swiderskiego, cirkelmagistra krakowskiego. [s. 265] Liber malefi corum seu damnatorum ab Anno Domini Millessimo Quin- gentesimo Nonagesimo Septimo scriptus per me Sebastianum Swiderski pro tunc Circelmagistrum Cracoviensem. Quidquid agis, prudenter age, et respice fi nem. [s. 266]
174
21 II 1597 Testament Michała Migałowica, Jana Poluchowica i Wojciecha z Krochadłonia, któ- rzy przyznają się do licznych kradzieży, za które skazano ich na karę śmierci przez powieszenie. [s. 267] Testament albo wyznanie dobrowolne tych trzech złodziei żydow- skich tu do urzędu zamkowego krakowskiego różnych czasów o różne złodziej- stwa i złoczyństwa zaraz oddanych. A najpierwej jeden z nich Michał Migałowic z Warszawy, Niemczykiem tu przy Krakowie nazwany, zeznał, iż we wtorek przed Świętą Agnieszką [14 I] w roku niniejszym do niewiernego Łazarza rzeźnika, Żyda krakowskiego, w dom zakradłszy się, podniósł deszczkę u powały i spuś- cił się do komory. Tamże w tej komorze pobrał rzeczy niżej opisane, z którymi tu w obyczaj lica był oddany. Naprzód czapkę aksamitną z bobrem nową, letnik nowy czerwony czamletowy z akamitnym kształtem. U inszego zaś Żyda tamże przed Bożym Narodzeniem poszwę, którą, powiada, przedał za groszy szesna- ście, prześcieradeł trzy, z których jedno przedał na Tandecie za groszy 6, a dwo- je gospodarzowi swemu Janowi Baranowi, u którego takich złodziei ustawicznie pełno, dał, za które mu zaś prześcieradła po groszu, po dwu tenże Baran na żyw- ności dawał. Tenże u Rundała Żyda wszedłszy w dom na kradzież, ujrzał, powia- da, prześcieradło na grzędzie. Chciał je wziąć, ale Żydzi, obaczywszy, stłukli go i wypchnęli z ulicy swojej. Tenże będąc z tej [s. 268] próbie przez mistrza pyta- ny, zeznał, że przystawkę cynową ukradł Żydowi, przedał ją Żydowi za groszy .3.
371 / Jteme Sukienia przedał ią zapiec salingow Jtem / Puszkę siedmią groszÿ vwolmanÿ v zidow. Jtem / Trzewẏki Zẏdowce przedał ie za g[roszy] 1. Jtem Zamki / iedne co zẏdzÿ noszą ktorÿ mu Zid odẏał. Jtem vzi/da przescieradło ÿ poswe przedał przescieradlo za g[roszy] / .6. poswe za g[roszy] 16. Jtem vbranie Lazvrowe karazi/owe ktore mu chaẏduci odieli, Jtem Ponczoski dziane / przedał za pultora grosza gospodyni dziewce nakazie/mierzu wgospodzie v Barana. Jtem Waczek vzida, / zaosmia groszẏ Jtem kiedẏ wendrował vkradł wgo/spodzie, czterẏ serẏ ẏ tak anieÿnaczý bẏdz pow:/iedział. Suspensus.f / Drugig złodzieÿ Jan Poluchowÿc z Mrokowa od / Leczẏce, ktorÿ takze: czasu niedawnego: ozłodzieẏ/stwa Zẏda Heliasza, ktore[mu] powieda, piec albo szesci / zlotẏch. bẏł vkradł takze ÿ srebra kawałek, ktore / Baranowẏ staremu mularzowyẏ wkẏzu gospodzie / swoieÿ, za dziesiec groszẏ, przedał. siedzial wzlodziei/ski wiezÿ na zamku, apotẏm dobrotliwoscią vrzedo/wą, a pozwolenie[m] stronẏ vkrziwdzonẏ bẏł przesz / Tartarẏ nachaẏkamÿ wẏchlustaný ÿ zzamku, // [s. 269h] wẏpedzonÿ. Teraszi znowu tenze Janek Poluchowẏc wła/sszÿ do komorÿ Jakuba Dostorowẏca. Salomona niebo/sczika starego sẏna vkradł passek srebrnÿ bẏalÿ. / Jednak ze tam, zẏdowka naten czass. wkomorze liezała / obaczẏła, Zaczẏm tẏlko przẏ tym same[m], pasie poẏmanÿ / y tu do vrzedu stẏmze Lẏcem oddanÿ. Tenzej Polucho./wÿc, zmrokowa. bedac Naprobie, przes Mistrza pẏtanÿ / na Ratuszu Cracowskiem, Powiedzial ze Miske Cẏno/wą vzida vkradł ẏ dał ia gospodẏni na kaziemierzu / Jtem Zẏdowÿ vbranie, przedał za fl [oren]. .1. Jtem vbranie / chłopiece vzida, przedal za g[roszy] 6. Jtem kabaczẏk nie/mieczki, przedał za g[roszy] .9. Jtem kołderke v Doctora zida. / przedał ia za g[roszy] 10. Jtem Lẏchtarz Mosiadzowÿ zẏdowÿ / przedał go zidowÿ zapułdziewieta grosza. Jtem Lẏchtarze / 2 Mosiadzowe vzidow. przedał za g[roszy] .3. Jtem Gwẏcht mosia/ dzowÿ Jtem Axamitu kilka sztuczek. ÿ kołpaczek sukie[n]nÿ / vzidow. przedał w gospodzie zapułosma g[roszy]. Jtem Talierz Cÿ/nowÿ zrẏbamÿ vzida. przedał go za g[roszy] .7. sẏnowẏ Barano:/wemu. Jtem Zẏdowẏ wsabat przescieradło, przedał ie chlo/pu na kaziemierzu, za g[roszy] puldziewieta. Jtem kuszulie / zẏdowÿ, przedał za g[roszy] pułtrzecia Jtem wsabat zẏdowẏ / kiedẏ w piecu palił Talier. Jtem sluzac sliachcico/wẏ P[anu]. Sapowskie[mu] vkradł kopę Jtem słuzac chaẏdukowẏ / vkradł iego zenie czapke Muchaierową, ktorą mu zasz // [s. 270k] tenze chaẏduk odÿal, Jtem kozẏki nozẏki masarski kradł / Jtem vzida siekierę, przedał za g[rosz]. Jtem Panieÿ Gro:/dzeczki w poznanẏu. kiedẏ ieÿ sluzẏł; vkradł. fl [orenów] 4. Jte[m] / zÿdowÿ futro wiewiorce; przedał go zapułtrzecia zło[teg]o / Jtem sẏnkarzowÿ wpoznanẏu. gdẏ mu słuzẏl: fl [orenów]. 6. Jtem / Matce swoieÿ pułtrzecia. złotego. Jtem Przescieradło vzidow.
372 Item suknię, przedał ją za pięć szelągów. Item puszkę [z] siedmią groszy u Wol- many u Żydów. Item trzewiki Żydówce, przedał je za groszy 1. Item zamki jedne, co Żydzi noszą, który mu Żyd odjął. Item u Żyda prześcieradło i poszwę przedał: prześcieradło za groszy 6, poszwę za groszy 16. Item ubranie lazurowe karaziowe, które mu hajducy odjęli. Item pończoszki dziane przedał za półtora grosza gospo- dyni dziewce na Kazimierzu w gospodzie u Barana. Item wacek u Żyda za osiem groszy. Item kiedy wędrował, ukradł w gospodzie cztery sery. I tak, a nie inaczej być powiedział. Suspensus. Drugi złodziej, Jan Poluchowic z Mrogowa od Łęczycy, który także czasu nie- dawnego o złodziejstwa Żyda Heliasza, któremu, powiada, pięć albo sześć złotych był ukradł, także i srebra kawałek, które Baranowi staremu mularzowi w Kazimie- rzu, [w] gospodzie swojej, za dziesięć groszy przedał. Siedział w złodziejskiej wie- ży na zamku, a po tym dobrotliwością urzędową, a pozwoleniem strony ukrzyw- dzonej, był przez Tatary nahajkami wychlustany i z zamku [s. 269] wypędzony. Teraz znowu tenże Janek Poluchowic, wlazłszy do komory Jakuba Dostorowica, Salomona nieboszczyka starego syna, ukradł pasek srebrny biały. Jednak, że tam Żydówka natenczas w komorze leżała, obaczyła, za czym tylko przy tym samym pasie pojmany i tu do urzędu z tymże licem oddany. Tenże Poluchowic z Mrogo- wa, będąc na próbie przez mistrza pytany na ratuszu krakowskim, powiedział, że miskę cynową u Żyda ukradł i dał ją gospodyni na Kazimierzu. Item Żydowi ubra- nie przedał za fl oren 1. Item ubranie chłopięce u Żyda przedał za groszy 6. Item kabacik niemiecki przedał za groszy 9. Item kołderkę u doktora Żyda, przedał ją za groszy 10. Item lichtarz mosiądzowy Żydowi, przedał go Żydowi za półdziewiąta grosza. Item lichtarze 2 mosiądzowe u Żydów przedał za groszy 3. Item gwicht mosiądzowy. Item aksamitu kilka sztuczek i kołpaczek sukienny u Żydów przedał w gospodzie za półósma groszy. Item talerz cynowy z rybami u Żyda przedał go za groszy 7 synowi Baranowemu. Item Żydowi w szabat prześcieradło, przedał je chłopu na Kazimierzu za groszy półdziewiąta. Item koszule Żydowi przedał za groszy półtrzecia. Item w szabat Żydowi, kiedy w piecu palił, talar. Item słu- żąc szlachcicowi panu Sapowskiemu, ukradł kopę. Item służąc hajdukowi, ukradł jego żonie czapkę muchajerową, którą mu zaś [s. 270] tenże hajduk odjął. Item koziki, nożyki masarskie kradł. Item u Żyda siekierę przedał za grosz. Item paniej Grodzeckiej w Poznaniu, kiedy jej służył, ukradł fl orenów 4. Item Żydowi futro wiewiórcze, przedał go za półtrzecia złotego. Item szynkarzowi w Poznaniu, gdy mu służył, fl orenów 6. Item matce swojej półtrzecia złotego. Item prześcieradło u Żydów, przedał je za groszy 6. I tak, a nie inaczej być powiedział. Suspensus. Trzeci złodziej, Wojciech z Krochadłonia, pana Kotłów, który także czasu nie- dawno przeszłego siedział na wieży złodziejskiej o parę lichtarzów mosiądzowych, jako sam powiada, że mu kucharka Markowa dała je była wycierać, a on precz po- szedł z nimi i przedał jeden, powiada, za sześć groszy, drugi mu chłop jakiś odjął
373 był takiesz oto
175
Actum feria quarta. post D[omi]nícam Oculi. proxima: 1597.a / Bedac Naprobie od Mistrza pẏtanÿ robotnẏ Stanislaw zlie/sczinẏ zeznał swoie zle vczẏnki, ze w Jatdkach Rzeznicich. / vkradł bundun Celbratahb zlotÿ albo wieceÿ Jtemc kilka sko./rek skopowẏch. ÿ kordt ktore rzecẏ odielẏ mu Rz[ez]nẏce; Jtem / Mieszek vrznał panu iedne[mu] zezlotem. Jtem do Czapniczẏch. / Jatek. własł kila razow, ÿ Czapek kẏlka koszẏkow vkradł / ktore zidom przedawał; pokilku groszẏ Jtem Zẏdowce Dan/ce dwie gorzalki, ktorą przedał za g[roszy] .8. Jtem Panieý iednj / na Rẏnku zwaczka zlotẏ. Jtem Matce swoieÿ g[roszy] .15. Jte[m] / suknią gospodarzowẏ
374 był. Takież o to wychłostany i [z] zamku wypędzony. Teraz znowu tenże u Izaaka, starego Żyda, w poniedziałek zapustny [17 II] wlazłszy tyłem, ukradł mętlik mu- chajerowy czarny, garłami kunimi podszyty, który przedał na Mikołajskiej ulicy kucharce w Szymkowym domu za talar. Ukradł przy tymże bekieszkę szarą mo- rawską i rusznicę krótką, którą Tomasz Smok ich towarzysz z pięciem złotych ukradł. Tenże Wojciech, będąc pytany przez mistrza na próbie, zeznał: najpierwej prześcieradło u Żydów ukradł, przedał je za groszy 6. Item drugie prześcieradło u Żydów przedał za groszy 7. Item lichtarz mosiądzowy u Żydów, przedał go za groszy 7. Item tamże poszewkę, sprzedał ją za groszy 3. [s. 271] Item tenże obrus przedał za groszy 4. Item kołpaczek, przedał go za groszy 2. Item tamże przeście- radło, przedał je za groszy 5. Item czapkę męską podszytą, którą mu Żyd odjął. Item lichtarzyk mosiądzowy u Żydów, przedał go za grosz. Item poszewkę tamże cwelichową, przedał ją za groszy dwa. Item suknię niewieścią błękitną, przedał ją za groszy 6. Zacny urząd niniejszy grodzki krakowski tych trzech pomienionych złodziei obyczajem zwykłem, a powinnym, na wykonanie dalszej sprawiedliwości na dół do miasta Krakowa do urzędu miejskiego krakowskiego zdawa i odsyła. Suspensus. Actum in Castro Cracoviensi feria sexta post Cinerum proxima. Anno Domini 159septimo [21 II].
175
12 III 1597 Stanisław z Leszczyny przyznaje się do licznych kradzieży, za które zostaje skazany na śmierć przez powieszenie. Actum feria quarta post Dominicam Oculi proxima 1597 [12 III]. Będąc na próbie od mistrza pytany, robotny Stanisław z Leszczyny zeznał swo- je złe uczynki, że w jatkach rzeźniczych ukradł undun celbratach złoty albo wię- cej. Item kilka skórek skopowych i kord, które rzeczy odjęli mu rzeźnicy. Item mieszek urżnął panu jednemu ze złotem. Item do czapniczych jatek wlazł kilka razów i czapek kilka koszyków ukradł, które Żydom przedawał po kilku groszy. Item Żydówce Dance dwie gorzałki, którą przedał za groszy 8. Item paniej jednej na rynku z wacka złoty. Item matce swojej groszy 15. Item suknię gospodarzowi
375 swoiemud ktoremue słuzył; przedał ia za. / zlotẏ Jtem temusz siekiere, przedał ia za g[roszy] 3. Jtem Gospodẏni // [s. 272f] Janie kopę, przedał ie za. g[roszy] .8. Jtem Gospodẏni recznik prze/dał go za g[roszy] .8. Jtem gospodarzowẏ vzda, przedał. za g[roszy] 8. / Jtem Czapkę podszitą temusz. przedał za g[roszy] .8. Jtem Prze/scieradło Gospodyni, przedał za. g[roszy] .18. Jtem Podwicze 2 teÿze / ẏ zapaskę, przedał ie za gr[oszy] .18. Jtem Mare Jeczmienia prze/dał. za gr[oszy] 4. Jtem Dziewce pass. za g[roszy] .10. Jtem kaliet/ki kradł. Jtem vbranie płocienne .2. gospodarzowẏ, prze/dał za g[roszy] .8. Jtem Przescieradło temusz. przedał za g[roszy] 10. / Jtem Temusz. skalietẏ złoty pẏian[em]u Jtem Temusz ska/lietẏ g[roszy] .15 Jtem Temusz pare nozow. Jtem Temusz kosze / przedał za g[roszy] .10. Jtem Temusz zamak zeliaznẏ, prze/dał go za g[roszy] .7. Jtem Temusz zita pulkorca, przedał za. / puł grziwnẏ Jtem kliepadło, co kossi kuẏą, przedał ie za. / g[roszy] .8. Jtem skrzinke odsieczki, przedał ią za g[roszy] .12: Jtem / snopow zita
176
[s. 273a] bEodem die.b Paweł Charzowsky, Caspra Charzowskiego sẏn. iede[n] / schorzowÿc, Gdẏ był pẏtanẏ, dobrowolnie, przess zadnẏ meki / zeznał, Naten czass gdẏ sluzẏł: Jego mosci ksiedzu Debin/skie[mu] Dziekanowẏ Crakowskie[m]v, Barwe przedał za g[roszy] .6: / powiedział. przed panem. ze mu ia vkradziono. Jtem kie/ dẏ słuzẏł Panu Polanowskie[mu], gdẏ iezdzieł zezboze[m] do. / Miasta. tedẏ wiencẏ bierał nisz Jec mu roskazano, ẏ przedawał / naswoie potrzebe. Jtem strẏiowẏ swoiemu
376 swojemu, któremu służył, przedał ją za złoty. Item temuż siekierę, przedał ją za groszy 3. Item gospodyni [s. 272] Janie kopę, przedał je za groszy 8. Item gospo- dyni ręcznik, przedał go za groszy 8. Item gospodarzowi uzdę przedał za groszy 8. Item czapkę podszytą temuż przedał za groszy 8. Item prześcieradło gospodyni przedał za groszy 18. Item podwice 2 tejże i zapaskę, przedał je za groszy 18. Item miarę jęczmienia przedał za groszy 4. Item dziewce pas za groszy 10. Item kalet- ki kradł. Item ubranie płócienne 2 gospodarzowi przedał za groszy 8. Item prze- ścieradło temuż przedał za groszy 10. Item temuż z kalety złoty pijanemu. Item temuż z kalety groszy 15. Item temuż parę nożów. Item temuż kosze przedał za groszy 10. Item temuż zamek żelazny, przedał go za groszy 7. Item temuż żyta pół korca przedał za pół grzywny. Item klepadło, co kosy kują, przedał je za groszy 8. Item skrzynkę od sieczki, przedał ją za groszy 12. Item snopów żyta 12, przedał za groszy 3 i jęczmienia za groszy 4. Item pół kopy żyta, przedał je za groszy 15. Item słupki od brony żelazne przedał za groszy 18, gwoździe za groszy 12. Item kapu- stę, marchew kradł w ogrodzie gospodarzowi i przedawał. Item jajca zbierał po ogrodzie, po domu i przedawał. Item gospodarzowi z kalety groszy 8. Item kaletę gospodarzowi ukradł z kilka groszy. Item temuż żelaza od pługa, przedał za groszy 12 kowalowi. Item szynę kowalowi. Item gospodyni podwice dwie przedał za gro- szy 8. Item fartuch okoliczny gospodyni, przedał go za groszy 12. Item gospodyni klucze, odjęła mu je. Item powiedział, że gospodarski syn ukradł ojcu fl orenów 3, które mu on sam ukradł. Suspensus.
176
12 III 1597 Paweł Charzowski przyznaje się do licznych kradzieży, za co zostaje skazany na karę śmierci przez powieszenie. [s. 273] Eodem die [12 III]. Paweł Charzowski, Kaspra Charzowskiego syn jeden z Charzowic, gdy był pytany dobrowolnie przez żadnej męki, zeznał. Na- tenczas, gdy służył jegomości księdzu Dębińskiemu, dziekanowi krakowskiemu1, barwę przedał za groszy 6. Powiedział przed panem, że mu ją ukradziono. Item kiedy służył panu Polanowskiemu, gdy jeździł ze zbożem do miasta, tedy więcej bierał, niż mu rozkazano, i przedawał na swoją potrzebę. Item stryjowi swojemu
377 Panu Charzowskie[mu] / vkradł, fl [orenów]. 15. Jtem Panu. kochowskie[mu] kiedẏ mu słuzẏł wział / mu pultora zlotego Jtem słuzac ksiedzu Dziekanowẏ, towa/rziszowẏ vkradł Delią. Drugie[mu] sablie, szablie przedał za. / Talier a Delią zapułtrzecia zlotego Jtem Wielicce stude[n]to/wẏ talierz ẏ przistawke Cinowe, przedał oboie zapułiedena/sta grosza. Jtem v pana kremera słuząc vkradł panu ko./szulie dwie cienkie, przedał ie zadwa Talierẏ Jtem Temus, / fl [lorenów]. 6. Jtem Gdẏ konie panskie przedawał, wSkalmierzu. / na Jarmarku, vkradł pułtrzecia złotego, spieniedzẏ Jtem / za Czwiertnie Jagieł, gdẏ przedawal wkrakowie, wział / fl [orenów] .3. Jtem Temusz od kopieniaka, stawlẏki srebrne urznał / przedał zapułtaliera. Jtem Temusz vbranie, przedał ie / za Talier. Jtem Do Piotrkowa iadac, odtegosz pana. poslał / pozupand Procuratorowẏ, czternascie Cẏrwonẏch złotẏch. sobie ie./den wział. Jtem fl [orenów] 6. Jtem Czapke panską kunią prze/ dał ia zapultora złotego. Jtem Zupan stude[n]towẏ sukie[n]/nẏ czarnẏ wkamieniu podpartẏ skomorẏ vkradł ÿ klodka / vkroczieł ẏtak a nieẏnaczẏ powiedział Suspensus.e // a paginacja oryginalna 253; b–b podkreślone; c skreślone, odczyt niepewny; d odczyt niepewny; e podkreślone
177
[s. 274a] cActum. feria secu[n]da, post D[o]mi[ni]cam Palmara[m] proxima. / Anno D[o]mi[ni] 1597bc/ Bedac Naprobie. Robotnÿ Jan. rodem Zwolborza. Sebestiana. / Zaparta. sẏn. Zeznał swoie złe vczẏnkÿ napr[z]od Isz. / Jacub. Zassanski, Zlotnẏczek. roskazał mu abý stem/peł. wẏrzezal. stwarza. ktorý wirzezał asam drugiego, / spẏsmem dostał. Naktorÿch ustemplowali dutkow czterẏ / ktore napotrzebẏ swoie vdalẏ, Jtemd Namiedzẏ Talier uli./ali, ktorÿ sie niedarzÿł, alie Napagame[n]cie ten sie liepieẏ uliał. / Zeznał. tesz, ze upana Antoniego. Raẏca. robẏac vkradł / skoẏci trzẏ srebra, przedał zẏdowÿ za g[roszy] .40. Jtem właci/ ci v klamrÿ złotnika, wział kriz, sprawował go w voł/borzu. dostal srebra skoẏci osm, przedał zidowý złeczẏ/ce zakope ÿ za g[roszy] .4. Jtem Łẏszkę mosiądzowa pozło/cieł, sczicik srebrný przipaciwẏwszẏ, przedał ią zatrzi / złote. Samuelio zẏdowẏ Jtem Na Voliniyu. paszek ro:/bieł, Miedzianẏ formowanẏ, podfugawszÿ srebre[m], prze/dał go. za złotẏch. pułdwunasta Jtem W Samborze / vsabastiana złotnika. dwa. Talierẏ wział stẏgła Jtem / W kamie[ń]cu. Podolskie[m] wzial
378 panu Charzowskiemu ukradł fl orenów 15. Item panu Kochowskiemu, kiedy mu służył, wziął mu półtora złotego. Item służąc księdzu dziekanowi, towarzyszowi ukradł delię, drugiemu szablę. Szablę przedał za talar, a delię za półtrzecia złotego. Item [w] Wieliczce studentowi talerz i przystawkę cynowe przedał oboje za pół- jedenasta grosza. Item u pana Kremera służąc, ukradł panu koszule dwie cienkie, przedał je za dwa talary. Item temuż fl orenów 6. Item gdy konie pańskie przeda- wał w Skalbmierzu na jarmarku, ukradł półtrzecia złotego z pieniędzy. Item za czwiertnię jagieł, gdy przedawał w Krakowie, wziął fl orenów 3. Item temuż od kopieniaka stawłyki srebrne urżnął, przedał za pół talara. Item temuż ubranie, przedał je za talar. Item do Piotrkowa jadąc, od tegoż pana, posłał po żupan pro- kuratorowi, czternaście czerwonych złotych, sobie jeden wziął. Item fl orenów 6. Item czapkę pańską kunią, przedał ją za półtora złotego. Item żupan studentowi sukienny czarny, w Kamieniu podparty z komory ukradł i kłódkę ukrócił. I tak, a nie inaczej powiedział. Suspensus.
1 Ks. Dębiński, dziekan krakowski.
177
31 III 1597 Jan z Wolborza przyznaje się do fałszowania monety i do kradzieży, za co zostaje skazany na karę śmierci przez powieszenie. [s. 274] Actum feria secunda post Dominicam Palmarum proxima Anno Domi- ni 1597 [31 III]. Będąc na próbie robotny Jan rodem z Wolborza, Sebastiana Zaparta syn, ze- znał swoje złe uczynki. Naprzód, iż Jakub Zaszański, złotniczek, rozkazał mu, aby stempel wyrzezał z twarzą, który wyrzezał. A sam drugiego z pismem dostał. Na których ustemplowali dudków cztery, które na potrzeby swoje udali. Item na mie- dzy talar ulali, który się nie darzył, ale na pagamencie ten się lepiej ulał. Zeznał też, że u pana Antoniego rajcy1 robiąc, ukradł skojcy trzy srebra, przedał Żydowi za groszy 40. Item w Łęczycy u Klamry złotnika wziął krzyż, sprawował go w Wol- borzu. Dostał srebra skojcy osiem, przedał Żydowi z Łęczycy za kopę i za groszy 4. Item łyżkę mosiądzową pozłocił, szczycik srebrny przypaczywszy, przedał ją za trzy złote Samuelowi Żydowi. Item na Wołyniu pasek robił miedziany formowa- ny, podfugawszy srebrem, przedał go za złotych półdwunasta. Item w Samborze u Sebastiana złotnika dwa talary wziął z tygla. Item w Kamieńcu Podolskim wziął
379 Jaskowẏ złotnikowẏ Talier. / stẏgła Jtem w Poznaniu. v pana. Bartosza. złotnika. robẏac / stył od Lẏskÿ odliał, ktorÿ wazÿł skoẏci osm. przedał go. / niepamieta zaco Jtem Szablie mu zastowiano Mosiad./zowa. kazacka wkopie, przedal ia za fl [orenów]. 3. Jtem ewgac siee // [s. 275f] szubował; Bebragierẏ ze złota: ktore smałczowawszẏ przedawał / Jtem gvgać sieg kiedÿ popẏwo chodzieł: pieniadze mu. dawano / napẏwo, on sobie wział; a naburk brał; pan. wszitko pła/cic musiał Jtem V Jeremiasza zlotnika, nastradomẏu. / rabẏac wzial trzÿ skoẏce srebra, Jtem wbrzesciu Lýtew./skym. v Bieniasza. złotnika. wział kubek ÿ pasz zastawił / oboẏe w szescinascie złotẏch. potym pan przieichawszẏ dał go / okować, połowẏce mu odrabieł zostadkie[m] vciekł Jtem V / vẏlnie v Burifarita złotnika wział łyszki czterẏ. kto./re wazẏłẏ pułtorẏ grziwnẏ, zastawił ie, ktore pan sa[m] / wẏkupieł, miał mu ie odrabyć zatym vciekł Jtem / wemławie v złotnika
380 Jaśkowi złotnikowi talar z tygla. Item w Poznaniu u pana Bartosza złotnika robiąc, styl od łyżki odlał, który ważył skojcy osiem, przedał go, nie pamięta za co. Item szablę mu zastawiono mosiądzową kozacką w kopie, przedał ją za fl orenów 3. Item [2] [s. 275] szubował bebragiery ze złota, które szmałcowawszy, przedawał. Item [3] kiedy po piwo chodził, pieniądze mu dawano na piwo, on sobie wziął, a na borg brał. Pan wszystko płacić musiał. Item u Jeremiasza złotnika na Stra- domiu robiąc, wziął trzy skojce srebra. Item w Brześciu Litewskim u Bieniasza złotnika wziął kubek i pas. Zastawił oboje w sześcinaście złotych, po tym pan przyjechawszy, dał go okować, połowicę mu odrobił, z ostatkiem uciekł. Item w Wilnie u Burifarita złotnika wziął łyżki cztery, które ważyły półtory grzywny, zastawił je, które pan sam wykupił. Miał mu je odrobić, za tym uciekł. Item we Mławie u złotnika skrzynki, w której było kilkaset złotych czerwonych i potrój- nych, ukradł garść potrójnych, których było fl orenów 3. Item w Pułtusku u pana Kosmasa złotnika robiąc, wziął dwa czerwone złote malowanego złota. Item ma- jąc srebro w mocy, wziął srebra grzywnę przez trzech skojcy, suknię, ubranie. Dał mu w półdziewiąta złotych na odrobienie, czego nie odrobił, poszedł precz. Item w Samborze zadłużywszy się za piwo w ośmiu złotych, poszedł precz. Item u księcia Zasławskiego na Wołyniu złotnikowi ukradł srebra za półtrzeci grzyw- ny i inszych szkód dosyć mu uczynił. Item we Lwowie u pana Marcina złotnika trzy czerwone złote łamanego złota, przedał Żydowi. Item w Samborze złotniko- wi [s. 276] miecznikowi Piotrowi szablę dał mu ją oprawiać w mosiądz, przedał ją za talar. Item w Wolborzu będąc w gospodzie z bratem, wzięli suknię. Item u księcia kijowskiego dano mu pozłacać banie, dano mu na to czerwonych zło- tych dwadzieścia, z których trzy wziął. Item mieszczaninowi w Kłodawie z cel- bratem wziął pół grzywny w piwnicy i piwo wytoczył, podpiwszy sobie. Item pod Kołem we wsi brodzili obadwa z bratem na ryby, dostali szczuk sześci wielkich. Item u Christofa złotnika na wale fałszem robili od mosiądzu, obrączki, puszki pozłacali, posrebrzali. I tak, a nie inaczej, będąc na próbie od mistrza pytany, powiedział do tego w sobotę post Dominicam Conductus Paschae, Jakuba Zaszańskiego złotnika, u którego robił, publice przed ludźmi u szubienic odwołał, powiadając, że nie wi- nien nic. On sam był powodem do wszystkiego. Postea suspensus requiescat in sancta pace.
1 Antoni Frączkowicz, burmistrz i rajca krak. w latach 1593–1612 (Spisy, Kraków, nr 156 , s. 54–65). 2 Wyraz nieodczytany. 3 Wyraz nieodczytany.
381 178
Actum feria tertiaa, post D[omi]nicam Palmaru[m] proxima 1597b / Bedac Naprobie, pẏtanÿ od Mistrza Robotnẏ Woẏciech / kurnadka. od dobczic pana. Małogoskie[go] Poddanẏ Ma./tissa Maciaska sẏn. Zeznał swoie złe vczinkÿ zeschło/pcem ẏdac. do Cegielnie, tamze na Błonẏu, tego to chłopca. / dusieł ẏ poranieł trzẏ ranẏ mu zadał, chcac go zabýć / napołý vmarlego odszedł dalẏą zniego ziąwszẏ
382 178
1 IV 1597 Wojciech z Kornatki przyznaje się do zabójstwa i licznych kradzieży, za co zostaje skazany na karę śmierci przez ścięcie. Actum feria tertia post Dominicam Palmarum proxima 1597 [1 IV]. Będąc na próbie pytany od mistrza robotny Wojciech [z] Kornatki od Dob- czyc, pana małogoskiego1 poddany, Matysa Maciaska syn, zeznał swoje złe uczyn- ki, że z chłopcem idąc do cegielni, tamże na Błoniu, tego to chłopca dusił i poranił, trzy rany mu zadał, chcąc go zabić, na poły umarłego odszedł, delię z niego zdjąw- szy. [s. 277] Item w jatkach szewczych krakowskich trzewiki ukradł. Item we wsi w Śledziejowicach ukradł trzy miary płótna. Item trzy sery i garnek masła przedał za groszy 20. Item z Wojtkiem krawcem na wsi księdzu gęsi cztery, przedał Ży- dom. Item w Krakowie siodło z konia chłopu, przedał je za groszy 6. Item w Led- nicy chłopu służąc, suknię, boty i kożuch, co wszystko sam schodził. Item w Jano- wicach służąc, masła garnek przedał w Wieliczce za groszy 6. Item suknię ukradł, którą sam schodził, i trzy sery przedał za groszy 4. Item w Dobczycach młócąc, ukradł chłopu ubranie zamszowe, przedał je na Tandecie za groszy 8 i boty za groszy 6. Item w Stręgoborzycach z towarzyszem z Wojtkiem 3 kiełbasy i piwa garnek. Item w Mogilanach księdzu wziął 2 indyki i kur 3, przedał za Kazimie- rzem przekupniowi za groszy 20. Item we wsi w Niegowici chłopu żelaza płużne i siekierę. Item we wsi, skąd jest rodem, bratu swemu ukradł suknię czarną i trzy koszule [ze] skrzynki. Item na Prądniku 2 gęsi przedał za groszy 4. Item na wsi u pana Paganowskiego suknię woźnicy ukradł, przedał w Krakowie za groszy 40. Item w Krakowie z woza furmańskiego tłumok czerwony z pościelą i z inszymi rzeczami, i kobierce dwa nowe. To mu odjęto. To wszystko, a nie inaczej być powiedział. Decollatus.
1 Kaszt. małogoskim w latach 1591–1598 był Sebastian Lubomirski, star. sąd. (Spisy, woj. sand., nr 154, s. 40).
383 179
[s. 278a] bActum. Sabbato, post octauas Sacratissimi Corpo/ris Chri[sti], Anno D[omi]ni 159 septimob / Bedac Naprobie, przess Mistrza pẏtanÿ, opatrz[n]ȳ Jan. / Cieslia. rodzic zBochnie, zopatrznego, Matissa Cie/slie ÿ Jadwigi sẏn. Zeznał: swoie złe vczẏnki. Jsz / czassu pewnego, dobrze zwieczora, szedł stowarziszem. / zwoẏciechem krawcem do Ogroda. albo. na Cmintarz / vupalie, gdzie sie Evangalici chowaia, tam przeliawszẏ / obadwa przess. płot. albo przes mur; szukali mie./dzÿ grobÿ tak długo, asz trafi li naten kedÿ Ciało / corkÿ Pana. Morÿ miesczanina Crakowskiego lie,/zało, ÿ dobẏwszÿ trumÿ, odbẏli kamienie[m] zwierz./chnia, desczkę ÿ dobẏli ciała, wzieli ÿ odarli stego. / to ciała, Naprzod. krizÿ, Pierscionak. złotÿ spalca. / Lyatnik, koszulie, uulgo. czochał nasmierć, przedał / tento Jan. krÿzý; natandecie. za g[roszy] .2. Jtem, Pierz./scionak. zatrzÿ wierdu[n]ki, Czochał, niewiescie wpẏwni/cÿ na Mikolaẏski vlici, za siedm. a dwadziescia g[roszy] / Lietnik storba, tento woẏciech powiedział; ze włozẏł / pod zwad. vbronẏ Nowÿ, pod przýciesz. ẏ tam to ktosz / wzial storba, potym. koło teÿ robotÿ robẏac czałą / noc, gdÿ iusz dniało, obawẏaÿac sie bÿ ÿch. kto / niewÿpatrzÿł. włozili ciało w trunne wspodnÿ koszuli // [s. 279c] nagie potym. wgrob. głowa nadoł, wzgorą nogami ẏ po./sli precz, ÿ tak anieẏnaczÿ bÿc powiedział powture przed / Jch mosciami panÿ Raÿczÿ ÿ P[anem]. Burmistrzem Crakow:/ skimi pytanid Potym. Decolatus.e / a paginacja oryginalna 258; b–b wyjustowane do środka; c paginacja oryginalna 259; d dopisa- ne na linii; e podkreślone
180
Eodem die Voýciech. krawieć zewsi Stolarzowic, rodem. / Marcina sprucha. ÿ katarzẏnẏ syn. dobrowalnie ze./znał, ze zanamową Jana Cieslie, slÿ do Ogrodu. / ÿ zrobÿli to wszitko co tento Jan Cieslia. pier./wẏ powiedział. ut asupra. postea. decolatusa / a–a podkreślone
384 179
14 VI 1597 Jan Cieśla przyznaje się do dokonania wraz z towarzyszem, Wojciechem krawcem, kradzieży z trumny na cmentarzu, za co został skazany na śmierć przez ścięcie. [s. 278] Actum Sabbato post octavas Sacratissimi Corporis Christi Anno Domini 159septimo [14 VI]. Będąc na próbie przez mistrza pytany opatrzny Jan Cieśla, rodzic z Bochni, z opatrznego Matysa Cieśli i Jadwigi syn, zeznał swoje złe uczynki, iż czasu pew- nego, dobrze z wieczora, szedł z towarzyszem z Wojciechem krawcem do ogrodu albo na cmentarz w Upoli, gdzie się ewangelicy chowają. Tam przelazłszy obydwa przez płot albo przez mur, szukali między groby tak długo, aż trafi li na ten, kędy ciało córki pana Mory, mieszczanina krakowskiego, leżało i dobywszy trumny, odbyli kamieniem zwierzchnią deszczkę i dobyli ciała. Wzięli i odarli z tego to ciała naprzód krzyże, pierścionek złoty z palca, letnik, koszulę, vulgo czecheł na śmierć. Przedał ten to Jan krzyże na Tandecie za groszy 2. Item pierścionek za trzy wiardunki, czecheł niewiaście w piwnicy na Mikołajskiej ulicy za siedem a dwa- dzieścia groszy. Letnik z torbą ten to Wojciech powiedział, że włożył pod zwad u Brony Nowej, pod przycieś, i tam to ktoś wziął z torbą. Po tym koło tej roboty robiąc całą noc, gdy już dniało, obawiając się, by ich kto nie wypatrzył, włożyli ciało w trumnę w spodnej koszuli [s. 279] nagie, po tym w grób głową na dół, wzgórą nogami i poszli precz. I tak, a nie inaczej być powiedział, po wtóre przed ichmościami pany rajcy i panem burmistrzem krakowskimi pytany. Po tym decollatus.
180
14 VI 1597 Towarzysz Jana Cieśli, Wojciech krawiec, przyznał się do kradzieży z trumny na cmentarzu, za co został skazany na śmierć przez ścięcie. Eodem die [14 VI]. Wojciech krawiec ze wsi Stolarzowic rodem, Marcina Spru- cha i Katarzyny syn, dobrowolnie zeznał, że za namową Jana Cieśli szli do ogrodu i zrobili to wszystko, co ten to Jan Cieśla pierwej powiedział. Ut supra postea decollatus.
385 181
Actu[m] Sabbato. post festu[m]. Beatisimae Mariae Vir/ginis. proximo. ablatu[m] ad Acta Anno. 159Sept[im]o / Pan. Christoph knoch. Miesczanin. Crakowski załuie / się przed vrzedem w.m. na nieiakiego Adama gowri[n]ka / cieslie, zprzedmiescia. na krowodrzẏ, oto, ze tenze Ada[m] / zapomniawszÿ, boiazni Bozeÿ, nieogładaiac się napokoi / pospolitÿ, na dobrowolnÿ drodze, spomocnikami swemi / v Pradnika zastapił, ẏ rozbieł slugę tego to pana kno./cha. naimie Engelchonta. ktorego rozbẏwszÿ, onego za vna./rłego odesli, pobrawszÿ to co miał przÿ sobie, aisz iest / tu danÿ dowiezienia wm. tedÿ pomienionẏ Adam prosi / abÿ takowÿ rozboẏnik, wedlie prawa. pospolitego bẏl. / karanẏ, do tego tesz, ku poparciu sprawÿ przeciw iemu. / pokazuie penc Lẏzek srebrnẏch. ktore to tenze rozboinik / wział wten czass. odsługi iego, gdÿ go za vmarlego ode/sli.a // a wyjustowane do prawego marginesu
182
[s. 280a] cActum. feria Secu[n]da. post festu[m] / Sancta Caterinae Virginis prox[im]a / Anno D[omi]ni 1597bc / dComparens pe[rsonali]t[e]r Honestad / eCoram off í[ci]o consularij, palam ac manifestanter inquit inservantee / Przisla ta. dobra, zona. naimie Sczesna. Barwierka, do:/szpẏtalẏa, oto mie prosic, odziewcze, do dziewczef Dzie:/ciecia, gdzie tam bẏła ẏ snym; ia tego Dziewczecia nie=/ miała doma, aliem biegała ponie do nabalẏ, dalah:/ieÿ ią, iako cnotliwÿ, a przisla wponiedzialek przed. / wieczorem, skoro snia przisla do domu, spozicziła ieÿ / ubiorow, ẏ chodzieła tak do wieczora. ubraną, potē[m] / ieÿ rzekła, Anusku, niewiem, co się dzieie, niemasz. / sługi od teÿ panieÿ,, co miała pocie przislac, bo cie/bie ia niebede chować,, iedno cię da[m] do cnotliweẏ / panieÿ. Potym wewtorek po obiedzie, prziszedł słu,,/ga, uderził snią wszeptÿ, potym ieÿ ona rzekła, Anu,,/sku vbieraÿ się, ato prziszedł sługa pocię, od teÿ / panieÿ, ÿ ubrała się a to poẏde stobą zawiode cię / donieÿ, Potym przisla do kamienice, ý weszla
386 181
22 XI 1597 Christof Knoch oskarża Adama Gowrinka o rozbój na jego słudze dokonany wraz z towarzystwem. Actum Sabbato post festum Beatisimae Mariae Virginis proximo allatum ad acta Anno 159Septimo [22 XI]. Pan Christof Knoch, mieszczanin krakowski, żałuje się przed urzędem wasz- mościów na niejakiego Adama Gowrinka, cieślę z przedmieścia na Krowodrzy, o to, że tenże Adam, zapomniawszy bojaźni Bożej, nie oglądając się na pokój po- spolity, na dobrowolnej drodze z pomocnikami swymi u Prądnika zastąpił i rozbił sługę tego to pana Knocha, na imię Engelchonta, którego rozbiwszy, onego za umarłego odeszli, pobrawszy to, co miał przy sobie. A iż jest tu dany do więzienia waszmościów, tedy pomieniony Adam prosi, aby takowy rozbójnik wedle prawa pospolitego był karany, do tego też, ku poparciu sprawy przeciw jemu, pokazuje pięć łyżek srebrnych, które to tenże rozbójnik wziął wtenczas od sługi jego, gdy go za umarłego odeszli.
182
1 XII 1597 Skarga Anny na Szczęsną Barwierkę o stręczycielstwo, za co skazana została na karę mioteł u pręgierza, ucięcie ucha i wygnanie z miasta. [s. 280] Actum feria secunda post festum Sanctae Catherinae Virginis proxima Anno Domini 1597 [1 XII]. Comparens personaliter honesta coram offi cio consulari, palam ac manifestan- ter inquit inservante. „Przyszła ta dobra żona, na imię Szczęsna Barwierka, do szpitala, o to mię prosić, o dziewczę, do dziecięcia, gdzie tam była i z nim. Ja tego dziewczęcia nie miała doma, alem biegała po nie do roboty. Dałach jej ją, jako cnotliwej, a przyszła w poniedziałek przed wieczorem”. Skoro z nią przyszła do domu, spożyczyła jej ubiorów i chodziła tak do wieczora ubrana. Potem jej rzekła: „Anuśku, nie wiem, co się dzieje, nie masz sługi od tej paniej, co miała po cię przysłać, bo ciebie ja nie będę chować, jedno cię dam do cnotliwej paniej”. Po tym we wtorek po obiedzie przyszedł sługa, uderzył z nią w szepty, po tym jej ona rzekła: „Anuśku, ubieraj się, a to przyszedł sługa po cię od tej paniej”. I ubrała się. „A to pójdę z tobą, zawiodę cię do niej”. „Po tym przyszła do kamienicy i weszła
387 zemną / do Jzbẏ ÿ kazała mi do komorÿ, mowẏac mi, oto Anu,/sku wliess. do komorÿ, boć tam panÿ choruie, potym/och. wlazła. do komorÿ, nie wÿdziec býło, utkano bẏło / wszedÿ okna, kazała mi się rozbierać, bo ta. pani choruie wle./ze do nieÿ, na luszko. Potymech. włazła ÿ pomacała[m] / a ono chłop. liezÿ, potẏmech. złazła złoszka. predko ieła[m] / sięg // [s. 281h]
183
[s. 282a] bActum. feria quarta; post. D[omi]nicam. Inuocauit: / proxima; Anno D[omi]ni, Millessimo; Quingen:/tesimo. Nonagesimo. Octauo.b / Bedac Naprobie przess Mistrza pẏtanÿ, Naimię, / Pauoł. z Raciborza rodem. Pawła Dutka. syn. ze:/ znał swoie złe vczynki, Naprzod. czassu. pewne[g]o / niepamieta ktorego dnia, z Andreaszem. ÿ Vrba:/nem. bratem. tego to Andreasza. towarzismi swymi: / sli do wssi, Nitki, przed Bozym. Narodzenie[m] kę=/dẏ tento Andrasz zonę miał;
388 ze mną do izby, i kazała mi do komory, mówiąc mi: «oto, Anuśku, wleź do ko- mory, boć tam pani choruje»”. Po tymoch wlazła do komory. Nie widzieć było, utkano było wszędy okna. Kazała mi się rozbierać, bo ta pani choruje. Wlezę do niej, na łóżko. Po tymech wlazła i pomacałam, a ono chłop leży. Po tymech zlazła z łóżka. Prędko jęłam się [s. 281] obłóczyć i niżem się oblokła w letnik i w kitlik, jęłam się opinać. On porwawszy się z łóżka i pochwycił mię na łóżko, i rozbierał mię, i rozdarł na mnie letnik we troje. Rozebrawszy mnie i czynił ze mną, co chciał. Po tym drugiej nocy we środę o jednej w noc przyszedł sługa, ona mi się kazała rozbierać. Jam nie chciała, płakałam, wołałam. Po tym sługa przypadłszy i skroił chustkę, i zatkał mi gębę, iżbym nie płakała, a ona mnie ubierała, mówiąc mi: «Pod przysięgą Boga żywego, będę tam z tobą spać, boć ta pani przyjechała». I szła ze mną, i zawiódłszy mnie, poszła do domu, mnie tam zostawiwszy. Ten pan tylko mi raz złość czynił, bo był pijany. Po tym przywiódłszy mnie od pana, kąpała mnie w wodzie zielonej. Za łaską waszej mości tam w jej koszuli była i zwlokła mnie z niej, wrzuciła ją zaraz do wody”. „Ja uboga matka, gdym się dowiedziała, z jejże domu dziewka powiedziała, i szłam z mistrzynią, boby mi jej było nie wydano, by była mnie mistrzyni. Po tym, gdym z nią przyszła, uboga matka, do domu, wzięły ją stateczne żony między się, gdzie to zeznały, złości jej co uczyniono, bo była ociekła, gdzieś jej opatrzenie dała zarazem. Za czym ja proszę, uboga matka, dla pana Boga o sprawiedliwość świętą”. Co wszystko zrozumiawszy jegomość pan burmistrz i ichmość panowie rajcy krakowscy, takową białęgłowę skarać kazali u pręgierza miotłami, ucho urżnąw- szy, z miasta jest wyświecona.
183
11 II 1598 Paweł z Raciborza przyznaje się do popełnienia wraz z towarzyszami rozboju w le- sie, za co zostaje skazany na karę śmierci przez powieszenie. [s. 282] Actum feria quarta post Dominicam Invocavit proxima Anno Domini Millesimo Quingentesimo Nonagesimo Octavo [11 II]. Będąc na próbie przez mistrza pytany na imię Paweł z Raciborza rodem, Pawła Dutka syn, zeznał swoje złe uczynki. Naprzód czasu pewnego, nie pamięta które- go dnia, z Andreaszem i Urbanem, bratem tego to Andreasza, towarzyszami swy- mi, szli do wsi Nitki przed Bożym Narodzeniem, kędy ten to Andrasz żonę miał.
389 tam vtego. Andre:/asza. bẏl przess wssitkie swięta, prosieł go potym / gdẏ miał odniego issc, abÿ mu co pozẏczẏł pienie,,/dzẏ na drogę, chcac issć do pana swego, ktore[m]v słu:/zẏł przed tym. Panu. Piotrowi Zebrzidowskiemu, / Andreasz mu powiedział; ze niema pieniedzẏ alie: / się niefrassui, bedą pieniądze, podz znami za. / Bierun miasteczko, do wssi Paprocina. tam przy:/szedszẏ do teẏ wssi, bẏli w karczmie pod Borem. / przess noć, potym sli do Boru. wszẏsci trzeẏ: / liezeli przẏ ogniu; przechadzaiać sie po Boru. / ẏ tam ẏ ssam, podkali potym trzech. duu pieszẏch. / trzeciego nakonẏu. rzucili się do nich. tego Nakoniu. / tento Andrass. wchwicieł; oberwał nani[m] wszẏtko / kordt. Rusnice krodką, Drudzẏ poczeli vciekać / odnego on sam gonieł, a drugiego Adrass. i tego // [s. 283c] ieznego. dał Urbanowi bratu swemu dzierzec, stym. / A[n]drasz co go goniał, czẏniał co chciał w szi:/tko odniego pobrał, wział odniego kalie:/tę, w ktoreÿ bẏłẏ pięniadze, alie niewie wielie / czerwonẏch. złotẏch. szesć, potym taszto kaliete. / zakopali pod sosnę, pod liscie, ẏ zlisti co bẏły / wnieẏ. Od drugiego wzięli worek spieniadzmi / ÿ spacharziną, ẏ wmieszku Talierow coss. kie:/dẏ posprawie, wział na swą strone nadział się=/dm dziesiat złotẏch. sktorẏch mu niewiasta Ja:/giech svkad wkradła, około trzidziestu groszue zło./tẏch. prziszedszÿ do Crakowa. dał schować na: / Zwierzincu. Pieczkoweẏ karczmarce wgospodzie: / Talierow dwadziescia. stẏch. wzieła. dwa. zastra./wę Osmnascie wział odteẏze karczmarki Pan Glin:/ski Starosta. zWierzinieczki, a drugie przegrał / strawieł, Jtemf zeznał. ze mieli obrać Jezego. / Rzeznika z Dzarow, ktorÿ tesz miał iscz przess. / ten Bor. bo vniego wẏdzieli pieniadze w teÿze / karczmie, alie się insza drogą vdał; Jtem stẏch. / pieniędzÿ pozÿczẏł. vrbanowÿ Andreaszowemu: / Bratu. pẏaci zlotych. Jtem Talierow zadnẏch. / niewẏdział s Trzoszem; Atak ẏ nieẏnaczÿ / powiedział; tam. potym Obieszon. // a paginacja oryginalna 262; b wyjustowane do środka; c paginacja oryginalna 263; d nieczytel- ne, może wymazane; e skreślone; f tu i poniżej Jtem podkreślone
184
[s. 284a] bDie. Decima. Sexta. Februarÿ Anno / presenti.b / Valentÿ Rodzÿc Z Opawÿ, Wkoscielie wielki[m] / na Zamku Crakowskim. w nocÿ odziesiatȳ / godzinye, vkradł Obruss kolienski zbiałe[m] / szẏciem, zoltarza przed
390 Tam u tego Andreasza był przez wszystkie święta. Prosił go po tym, gdy miał od niego iść, aby mu co pożyczył pieniędzy na drogę, chcąc iść do pana swego, które- mu służył przed tym, panu Piotrowi Zebrzydowskiemu. Andreasz mu powiedział, że nie ma pieniędzy: „Ale się nie frasuj, będą pieniądze, pójdź z nami za Bieruń miasteczko, do wsi Paprocina”. Tam przyszedłszy do tej wsi, byli w karczmie pod borem przez noc. Po tym szli do boru wszyscy trzej, leżeli przy ogniu. Przechadza- jąc się po boru i tam, i sam, potkali po tym trzech: dwu pieszych, trzeciego na ko- niu. Rzucili się do nich. Tego na koniu ten to Andreasz uchwycił, oberwał na nim wszystko: kord, rusznicę krótką. Drudzy poczęli uciekać od niego, on sam gonił, a drugiego Andreasz i tego [s. 283] jezdnego dał Urbanowi bratu swemu dzierżyć z tym. Andreasz, co go gonił, czynił, co chciał. Wszystko od niego pobrał, wziął od niego kaletę, w której były pięniądze, ale nie wie wiele, czerwonych złotych sześć. Po tym tąż to kaletę zakopali pod sosnę pod liście i z listy, co były w niej. Od drugiego wzięli worek z pieniędzmi i z pacharzyną, i w mieszku talarów coś. Kie- dy po sprawie wziął na swą stronę na dział siedemdziesiąt złotych, z których mu niewiasta Jagiech suka ukradła około trzydziestu złotych. Przyszedłszy do Kra- kowa, dał schować na Zwierzyńcu Pieczkowej karczmarce w gospodzie talarów dwadzieścia. Z tych wzięła dwa za strawę, osiemnaście wziął od tejże karczmarki pan Gliński starosta zwierzyniecki, a drugie przegrał, strawił. Item zeznał, że mieli obrać Jerzego rzeźnika z Żarów, który też miał iść przez ten bór, bo u niego wi- dzieli pieniądze w tejże karczmie, ale się inszą drogą udał. Item z tych pieniędzy pożyczył Urbanowi, Andreaszowemu bratu, pięć złotych. Item talarów żadnych nie widział z trzosem. A tak i nie inaczej powiedział tam. Po tym obwieszony.
184
16, 25 II 1598 Walenty z Opawy, złapany z licem na kradzieży w katedrze zamku krakowskiego, podany do więzienia, zaś Jan Grabowski przyznaje się do paserstwa i kradzieży, za co obaj zostają przekazani do urzędu radzieckiego i skazani na karę wygnania z Krakowa, a ten drugi ponadto na karę pręgierza i ucięcia ucha. [s. 284] Die decima sexta Februarii Anno praesenti [16 II]. Walenty rodzic z Opawy w kościele wielkim na zamku krakowskim w nocy o dziesiątej godzinie ukradł obrus koloński z białym szyciem z ołtarza przed
391 Cimboriu[m], bedacze[g]o, / dziurą przess kratę, ÿ przess grob krolia. / Lokietka nazwanego, dosiągnąwszÿ zerwał / czego ksiadz, ktorÿ zoltarz spiewał: przeci,/wko temusz Oltarzowÿ, po strzegszÿ, naswią/tniki, albo sługi koscielne zawołał, ÿ tak na./ sliaduiącegoc vciekaiączego, nakacie zamkowy[m] / we Dworku panow Mieliczkich. nazwanym / zlianẏmi swieczami naliezli, ÿ poimali, ÿ prze. / opissanÿ obruss, nanym pod Suknią opassaný / zastawszÿ ẏ zlicem, do wieze zlodzieiski / podali / A Tu zarazem dnia dzisieiszego, przed vrzede[m] / timze Grodzkim, Starosciem Crakowskim, Jan. / Grabowski zeznał, ÿsz. towarzisz iego, Jarosz. / Gołẏ nazwanÿ, wział. Pliebanowÿ Zẏbra./mowicz s Ganek Poscieł, s Tłomokiem ÿ / prziwiesz ią do tego Jana Grabowskiego. / tamze niedalieko natesz albo natakąsz zdobyć /
185
bActum. feria quinta: post festum. Sancti / Valentini, proxima. Anno D[omi]ni 1598ab / Bedąc Naprobie przess Mistrza. pẏtany, na imię Ada[m], / sPoznania. rodem,
392 cyborium będącego, dziurą przez kratę i przez grób króla Łokietka nazwanego dosięgnąwszy, zerwał. Czego ksiądz, który z ołtarza śpiewał przeciwko temuż oł- tarzowi, postrzegłszy, na świątniki albo sługi kościelne zawołał, i tak naśladując uciekającego, na kącie zamkowym we dworku panów Mielickich nazwanym z la- nymi świecami naleźli i pojmali, i przez opisany obrus, na nim pod suknią opasa- ny, zastawszy, i z licem do wieży złodziejskiej podali. A tu zarazem dnia dzisiejszego przed urzędem tymże grodzkim starościm krakowskim Jan Grabowski zeznał, iż towarzysz jego, Jarosz Goły nazwany, wziął plebanowi z Imbramowic z ganek pościel z tłumokiem i przywiózł ją do tego Jana Grabowskiego tamże niedaleko na też albo na takąż zdobycz [s. 285] czuwającego. I przedał ją tenże Jan Grabowski nazwany Adamowy na podzamczu za półczwarta złotego. Tenże Jan Grabowski zeznawa, że wziął półhak z wozu i kobierzec, nie wie sam komu, także i krótką rusznicę Niemcowi z olstrą, pijanemu. Tenże kopieniak sukienny u Grodzkiej Brony wziął, powiadając, że z wozu spadł. Za czym tych obydwu wyżej przeopisanych złodziejków, przy tym ich dobrowolnym, bez męki wszelakiej zeznaniu, urząd grodzki starości krakowski do urzędu miejskiego ra- dzieckiego krakowskiego na dalszą i dostaczniejszą inquisitią na ratusz krakowski, a za tym i na executią, jaka się rozsądkowi zdrowemu tamtego urzędu radzieckie- go będzie zdała, odsyła. Działo się na zamku krakowskim, nazajutrz po Świętym Macieju Apostole i Ewangeliście [25 II]. Anno Domini 1598. J[ózef] Latoszyński1 vicecapitaneus et iudex Cracoviensis Offi cii Castrensis. Cum za czym ichmość panowie: pan bur- mistrz i rajcy krakowscy, wyrozumiawszy to ich dostateczne zeznanie dobro- wolne, gardłem ich darowali, nihilominus karami podjęli łaskawe, Grabowskiego u pręgierza bito, ucho urżniono, z miasta wyświecono. Drugiego Walentego wyżej pomienionego [s. 286] wyświecono.
1 Józef Latoszyński z Latoszyna, podstar. i sędzia grodz. krak. 1591–1595 (Spisy, woj. krak., s. 236).
185
19 II 1598 Adam z Poznania przyznaje się do kradzieży, za co zostaje skazany na karę pręgie- rza, ucięcia ucha i wyświecenia z Krakowa. Actum feria quinta post festum Sancti Valentini proxima Anno Domini 1598 [19 II].
393 Stanisława Pustulki Mularza sẏn. / Zeznał. Naprzod Czassu pewnego, niepamieta ktore[g]o / dnia, szedł spiotrem towarziszem swym; do szedł, / gdzie słone Rẏbÿ przedaÿą, wziął tento Piotr koszik. / panieÿ ktoreÿ on niezna, wtym kosziku bẏłÿ pacio/rki czarne, Łẏszka srebrna ÿ wchussti wezeł pie,/niedzÿ, alie niewie wielie, ten koszẏk. dał mu te[n]to. / Piotrek Paciorki, ÿ Łẏszkę srebrną, a ssam chustkę / spieniądzmi wział, Łẏszke przedał, nazẏdowski[m] / targu, zẏdowẏ, za czterdziesci groszẏ, pieniedzi / zadnẏch. odniego niewział. Jtem Powiedział ze ta[m] / w Crakowie napierwẏ poczał krasc Jtem Nie/wiescie, osm srotow miessa wieprzowego vkradł / przedał ie za g[roszy] .10. Jtem Serow pułtorÿ kopẏ / przedał zakopę, Zaczym iego mosc pani Bur/mistrz spani Raýcÿ, Collegami swymi, darowali / go. garłem nihilominus. karanie odniosł vprągi / bẏciem ÿ vchem potym zmiasta wiswiecon pod / garłem abÿ się niewracał do miasta. // a podkreślone; b wyjustowane do prawego marginesu
186
[s. 287a] bActum feria Sexta ante festum Sanctae / Margaretae Virginis próxima. Anno / d[omi]ni 1598b / Stanawszÿ oblicznie przed Ich. mosciemi, panẏ Pa./nem Burmistrzem ÿ Raÿci Crakowskimi, na imie: / Robotnÿ Stanislaw. Drab., Skrasnika od Lublina ro:/dzýc, zdrow na cielie ÿ vmẏslie, niebedac na. / zadneÿ probie, dobrowolnie, tagze ÿ vkoła przed Pa./nem Voÿtem ÿ Przisieznikami Crakowskimi, bedac / na sądzie, zeznał swoÿ złẏ vczẏnek, ze cza./ssu pewnego, na Zwierzincu zastenpiwszẏ ÿsto:/warziszmi pomocznikami swymi, niebosczẏka Sta./nislawa Mierzeiewskiego. ridlem zabieł, od ktoreÿ / ranÿc śmierć miał; Do tego pomocniki ÿ towarzisze / ktorzi snim byli, nateẏ sprawie niesczesnÿ / powołał, iako na imie Robatnego Marcina. / Wąchoczkego Stricharza. ktorÿ kiiem bieł. Jtem. / Firka. Strÿcharza, ktorÿ tegosz niebosczyka. kło/nicą bieł Jtem Marcina. Strÿcharza. tesz kiem / bieł Jtem Stanislawa Vrbanowego ziecia. ktorÿ / siękierą cẏał ÿ ten iest prawẏm principalem / Jtem Voẏciecha. Symkowego brata za Vyslẏa. / ten kiiem bieł, potym. zatym Excessem na gar/lie iest karanÿ zebẏ tego wiencẏ nieczẏnieł / Decolat[us]d // a paginacja oryginalna 267; b–b wyjustowane do środka; c dopisane na lewym marginesie; d wyjustowane do środka
394 Będąc na próbie przez mistrza pytany, na imię Adam z Poznania rodem, Stani- sława Pustulki mularza syn, zeznał. Naprzód czasu pewnego, nie pamięta którego dnia, szedł z Piotrem towarzyszem swym. Doszedł, gdzie słone ryby przedają, wziął ten to Piotr koszyk paniej, której on nie zna. W tym koszyku były paciorki czarne, łyżka srebrna i w chusty węzeł pieniędzy, ale nie wie wiele. Ten koszyk dał mu ten to Piotrek, paciorki i łyżkę srebrną, a sam chustkę z pieniędzmi wziął. Łyż- kę przedał na żydowskim targu Żydowi za czterdzieści groszy, pieniędzy żadnych od niego nie wziął. Item powiedział, że tam w Krakowie najpierwej począł kraść. Item niewiaście osiem szrotów mięsa wieprzowego ukradł, przedał je za groszy 10. Item serów półtorej kopy przedał za kopę, za czym jegomość pan burmistrz z pany rajcy, kolegami swymi, darowali go gardłem nihilominus karanie odniósł u pręgi biciem i uchem, po tym z miasta wyświecon pod gardłem, aby się nie wracał do miasta.
186
10 VII 1598 Stanisław Drab przyznaje się do zabójstwa poczynionego wraz z pomocnikami, za co zostaje skazany na karę śmierci przez ścięcie. [s. 287] Actum feria sexta ante festum Sanctae Margarethae Virginis proxima Anno Domini 1598 [10 VII]. Stanąwszy oblicznie przed ichmościami pany: panem burmistrzem i rajcy kra- kowskimi, na imię robotny Stanisław Drab z Kraśnika, od Lublina rodzic, zdrów na ciele i umyśle, nie będąc na żadnej próbie, dobrowolnie, także i u koła przed panem wójtem i przysiężnikami krakowskimi, będąc na sądzie, zeznał swój zły uczynek. Że czasu pewnego na Zwierzyńcu zastąpiwszy i z towarzyszami, pomoc- nikami swymi, nieboszczyka Stanisława Mierzejewskiego rydlem zabił, od której rany śmierć miał. Do tego pomocniki i towarzysze, którzy z nim byli na tej spra- wie, nieszczęsny powołał, jako na imię robotnego Marcina Wąchockiego strycha- rza, który kijem bił, item Firka strycharza, który tegoż nieboszczyka kłonicą bił, item Marcina strycharza, też kijem bił, item Stanisława Urbanowego zięcia, który siekierą ciął i ten jest prawym pryncypałem, item Wojciecha Szymkowego brata za Wisłą, ten kijem bił. Po tym za tym ekscesem na gardle jest karany, żeby tego więcej nie czynił. Decollatus.
395 187
[s. 288a] [b] Actum feria tercia post festum S[ancti] Tome / Anno domini 1598 / Lvkas rodem Sklesczc zoẏcza matisa organisti Jm/atki barbari wisnal swe zle vczinki naprzvt wi/znal ize wẏal panv Zelasvwskýemv skẏeseni zmj/eskẏem pẏenyadze Jt[em] vrimarza wheczinah kantari / cteri ẏ dwẏe vzdze Jt[em] nawolniczi wkazimẏerzv hlopv / czwẏercz mjesa zewsi Jt[em] hlopv zmjeska grosi 20 Jt[em] / njewýescze grosi 20 Jt[em] sobek vkrat kope i dal / mi sti kopi zloti Jt[em] hlopv weft orek grosi dze/secz Jt[em] nẏewẏescze czo maslanke przedawala na / rinkv grosi 20 i pẏersczonek srebrni a stowarzi/sami hadzali poẏarmarkah wẏmvÿacz pẏenẏadze / zmjeskow naprzod ẏanek zlanczvta a mikolaẏ dzl/ancvtad spyotrkowa naprzot wẏal wlvblinje eJako i / zidowie pẏetru Jt[em] zidowi mjedzi ribami tamze wlvb/linje wiyal zlotih 3 i pẏersczonek zloti i przedal / go Zidowi zapvlcwarta zlotego Jt[em] rvsẏnowi / na przedmjesczv wlvblinje pvlosma zlotego stinismi / posli do warsawi zmikolaýem i skosvlinskim ý / zyanem krawczem i tamesmi przekladali wkarti / przelozilismi wlowiczv wkarti trzidzesczi zlotih / potimesmi posli do pẏotrkowa tamesmi zati // [s. 289f] pẏenjadze grali wkarti i pýeli a towarzise Jego tegos rzemjesla / ẏeden talapa drvgi xsacz / a paginacja oryginalna 268; b zmiana ręki; c c nadpisane powyżej na interlinii; d–d skreślone; e–e skreślone; f paginacja oryginalna 269
188
Actum feria tercia post festum purifi cacionis beate / marie viriginis Anno domini 1599 / Stanislaw rodem zleki zoýcza Stanislawa lvtra zmatki / doroti naprzod wiznal swe zle vczinki gdi bil pi/tan przes mistrza ize vkrat riscze woczehowi zmorawicze / Delieya lazvrowa nyewẏescza i boti hlopẏe pohodzone i fartvh / okolisti kosvle dwýe Jt[em] zeznal kyedi go mjano poẏmacz / tedisÿe tak barzo bronil ize malo njezabil paropka na / ẏmje iakvba is malo njevmarl Jego m[ośc]i panowye daro/waligo gardlem ale przecze bil karan vpregi za ẏego zle / wistepki /
396 187
22 XII 1598 Łukasz z Kleczy przyznaje się do licznych kradzieży poczynionych z towarzyszami. [s. 288] Actum feria tertia post festum Sancti Th omae Anno Domini 1598 [22 XII]. Łukasz rodem z Kleczy z ojca Matysa organisty i matki Barbary, wyznał swe złe uczynki. Naprzód wyznał, iż wyjął panu Zelasowskiemu z kieszeni z miesz- kiem pieniądze. Item u rymarza w Chęcinach kantary cztery i dwie uździe. Item na Wolnicy w Kazimierzu chłopu ćwierć mięsa ze wsi. Item chłopu z mieszka groszy 20. Item niewiaście groszy 20. Item Sobek ukradł kopę i dał mi z tej kopy złoty. Item chłopu we wtorek groszy dziesięć. Item niewiaście, co maślankę prze- dawała na rynku, groszy 20 i pierścionek srebrny, a z towarzyszami chadzali po jarmarkach, wyjmując pieniądze z mieszków. Naprzód Janek z Łańcuta, a Mikołaj z Piotrkowa, naprzód wyjął w Lublinie Piotru. Item Żydowi między rybami tamże w Lublinie wyjął złotych 3 i pierścionek złoty i przedał go Żydowi za półczwarta złotego. Item Rusinowi na przedmieściu w Lublinie półósma złotego. „Z tymiśmy poszli do Warszawy z Mikołajem i z Kosulińskim, i z Janem krawcem, i tame- śmy przekładali w karty. Przełożyliśmy w Łowiczu w karty trzydzieści złotych. Potymeśmy poszli do Piotrkowa. Tameśmy za te [s. 289] pieniądze grali w karty i pijali”. A towarzysze jego tegoż rzemiosła: jeden Talapa, drugi Ksacz.
188
3 II 1599 Stanisław z Łęki przyznaje się do kradzieży oraz do pobicia parobka urzędowego, za co zostaje skazany na karę pręgierza. Actum feria tertia post festum Purifi cationis Beatae Mariae Viriginis Anno Do- mini 1599 [3 II]. Stanisław rodem z Łęki, z ojca Stanisława Lutra, z matki Doroty, naprzód wy- znał swe złe uczynki, gdy był pytany przez mistrza, iż ukradł Ryszce Wojciechowi z Morawicy delię lazurową niewieścią i boty chłopie pochodzone, i fartuch okoli- sty, koszule dwie. Item zeznał, kiedy go miano pojmać, tedy się tak bardzo bronił, iż mało nie zabił parobka na imię Jakuba, iż mało nie umarł. Jegomość panowie darowali go gardłem, ale przecie był karany u pręgi za jego złe występki.
397 189
Jtem acta feria tercia post festum pvrifi cacionis / beate marie wiriginis Anno domini 1599 / Andrzei od lanskorvni stroina rodem zoẏcza matisa zabrahaa zmatki / barbari tenze swoim towarzisem stanislawem wiznal swoẏ / zli vcinek ize vkradli v stanislawa v riski wmorawiczi svk/nja lazvrowa njewýescza i pas axsamitni i boti hlopẏe kos/vle dwe syekẏere Jt[em] dwe gesẏ nawsi stowarzisem hodzacz / powsi za ih ex ces kazali J[ch] m[oś]ć panowẏe karacz v pregi / i zmjasta wiswẏeczicz a gdze bi sẏe przegroczieli albo ognjem / albo czim kolwẏek kẏedi ih drvgẏeras poẏmaia beda gar/dlem karani // a nadpisane powyżej na interlinii
190
[s. 290a] Actum feria quinta post conductum pasce An[n]o / domini 1599 / Matias rodem skownati zoýcza ẏana zmatki katarzini / wisnal swe zle vcinki gdi bil pitani przes mistrza / Naprzod wiznal iszgo namawẏal ten to sobek ktori / slvzil vpana Jvrkowicza ktori wipatrziwsi pẏenjadze / wsklepẏe nagrodkv takzego namowil powẏadaẏacz im tak / grodzanowskẏemv i pawlowskẏemv mowjacz tak wẏem / otih pẏenyadzah pewnje ze tam sa ten to sobek za tim / ih namowil i posli naprzedmjescze do pana lanskorvnskȳ/ego dworkv tamze przepẏeli grossi cteri zatim posli ogo/dzinje cwarti albo opẏati wẏlia bozego narodzenẏa przise/tsi do mvrv do dzvri podgrodek i wiwaleli kamẏen vrini / tam poczal pẏes sczekacz a oni wlawsi ẏeden znih i dal / psv mjesa zatim pÿes zdeh bomv dali truczizni potim wla/wsi do drzwi i vkreczili klotke v skobla a klvcz mjeli go/towi ktorim odforzili zamek zatim odforzili i wlezli tamze / wzeli pẏenyadze workow osm potim pawlowski i grodzan/owski i mjeli ih tam v sẏebẏe przes nocz potim ih przinjesli / domnje tamesmisye dzeleli i mi azati pýenjadze kvpil popẏe/licz cterdzesczi tahrow i ẏeden Jt[em] kvpil koni trzi lisow / grzbẏetow trzinascze a ẏeden koni nabory wzal tamze
398 189
3 II 1599 Andrzej ze Stronia wraz ze swoim towarzyszem Stanisławem przyznają się do kra- dzieży, za co zostają skazani na karę pręgierza i wygnania z Krakowa pod karą śmierci. Item acta feria tertia post festum Purifi cationis Beatae Mariae Viriginis Anno Domini 1599 [3 II]. Andrzej od Lanckorony [ze] Stronia rodem, z ojca Matysa Zabraha, z matki Barbary, tenże [ze] swoim towarzyszem Stanisławem wyznał swój zły uczynek, iż ukradli u Stanisława u Ryszki w Morawicy suknię lazurową niewieścią i pas aksa- mitny, i boty chłopie, koszule, dwie siekiery. Item dwie gęsi na wsi, z towarzyszem chodząc po wsi. Za ich eksces kazali ich mość panowie karać u pręgi i z miasta wyświecić, a gdzie by się przekroczyli, albo ogniem, albo czymkolwiek, kiedy ich drugi raz pojmają, będą gardłem karani.
190
3 VI 1599 Matias z Kownaty przyznaje się do włamania poczynionego wraz z towarzyszami. [s. 290] Actum feria quinta post Conductum Paschae Anno Domini 1599 [3 VI]. Matias rodem z Kownaty, z ojca Jana, z matki Katarzyny, wyznał swe złe uczynki, gdy był pytany przez mistrza. Naprzód wyznał, iż go namawiał ten to Sobek, który służył u pana Jurkowicza, który wypatrzywszy pieniądze w sklepie na Gródku, tak że go namówił, powiadając im, tak Grodzanowskiemu i Pawłow- skiemu mówiąc tak: „Wiem o tych pieniądzach pewnie, że tam są”. Ten to Sobek za tym ich namówił i poszli na przedmieście do pana Lanckorońskiego dworku. Tamże przepili groszy cztery. Za tym poszli o godzinie czwartej albo o piątej [w] wigilię Bożego Narodzenia. Przyszedłszy do muru do dziury pod gródek i wywa- lili kamień u rynny. Tam począł pies szczekać, a oni wlazłszy, jeden z nich i dał psu mięsa. Za tym pies zdechł, bo mu dali trucizny. Po tym wlazłszy do drzwi i ukręcili kłódkę u skobla, a klucz mieli gotowy, którym otworzyli zamek. Za tym otworzyli i wleźli tamże. Wzięli pieniądze worków osiem, po tym Pawłowski i Grodzanow- ski, i mieli ich tam u siebie przez noc. „Po tym ich przynieśli do mnie, tameśmy się dzielili i my”. A za te pieniądze kupił popielic czterdzieści tacherów i jeden. Item kupił koni trzy, lisów grzbietów trzynaście, a jeden [z] koni na bory wziął tamże
399 doma / Jt[em] zatez pẏenyadze wikvpil swoẏe sati Jt[em] wiznal izęgo / namẏawial teze to sobek izebi vzidow sklep wilvpili // [s. 291b] amjanowicze nabraczki vliczi i wprzeniczi i zatim wẏahal pos/wÿeczeh wkilka nẏedzel do wẏeger ato sye dzalo wzamkv / krakowskim za J[eg]o m[ości] pana pocztarosczego rogozýnskẏego / a paginacja oryginalna 270; b paginacja oryginalna 271
191
Actum feria quarto post festum santi petri / Anno domini 1599 / wawrzinjecz rodem slvpcze zoycza krawca matisa / zmatki
400 doma. Item za też pieniądze wykupił swoje szaty. Item wyznał, iż go namawiał ten- że to Sobek, iżby u Żydów sklep wyłupili, [s. 291] a mianowicie na Brackiej ulicy i w pszenicy. I za tym wyjechał po święciech w kilka niedziel do Węgier, a to się działo w zamku krakowskim za jegomości pana podstarościego Rogozińskiego.
191
30 VI 1599 Wawrzyniec ze Słupcy przyznaje się do kradzieży, za które zostaje skazany na karę pręgierza i wyświecenia z Krakowa pod karą śmierci. Actum feria quarta post festum Sancti Petri Anno Domini 1599 [30 VI]. Wawrzyniec rodem [ze] Słupcy, z ojca krawca Matysa, z matki Gierki, wyznał swe złe uczynki. Naprzód wyznał, gdy był pytany przez mistrza. Na- przód zakradłszy się do kościoła Świętej Anny, ukradł sakramentu łańcuch złoty i blaszkę. Item księdzu Janowi u Wszech Świętych nóż z drutem srebrnym i prze- dał go Żydowi za groszy dziesięć. Item u Świętej Katarzyny obrus z ołtarza i świece i przedał go słodownikowi za groszy czternaście. Item u Bernardynów także obrus z ołtarza i przedał go Żydowi za pół złotego. Item u Świętej Trójcy na ołtarzu u drzwi w kaplicy i przedał go chłopu za dzie[się]ć groszy. Item w Lusinie obrus u Częstochowy. Item chustkę Żydówce i przedał ją za dziesięć groszy. Item forbo- ty Żydówce. Item szewcowi kapcie i przedał je za groszy 4. [s. 292] Item dziane kapcie przekupce. Item ampułkę u Bernadynów kazał mu ksiądz po wodę, a on z nią poszedł precz i przedał ją [w] Piwnicznej za grosz. Item gałkę mosiądzową u ołtarza u Panny Maryi na Piasku i dał ją księdzu u Panny Maryi. A za to był karany za rozkazaniem ich mości panów radziec u pręgi i z miasta wyświecony, a gdzie by więcej się bawił przy mieście, a drugi raz będzie pojmany, będzie karany na gardle.
401 192
aActum feria sexta ante festum Sancti Jacobi apostoli / Anno domini 1599a / Samvel rodem spragi zmẏasta starego zoẏcza iana honorka / zmatki anni wiznal swe zle vczinki ktore kolwẏek dzalal / gdi bil pitani przes mistrza Naprzod wiznal is ih namowil / J[eg]o m[ośc]i pan Stadniczki Stanislaw izebi mogli zabicz tego to pana / sÿedzego racziborskẏego i dalmv nato zlotih dwadzescza i konya / i Jescze mi bil obẏeczal wẏeczi kedibim bili to sprawili abil znim / njaki christow zglowka tenzego namowil nato iszebi zabili tego / stefana kvpcza zwýednýa itegos zabili shlopczem i zahowialigo / tego to nẏebosczika mjedzi graliczami amẏedzi brotkyem Jt[em] zeznal / is wzeli vnẏego sẏetmset talarow asati czo bili nawoze to wsi/tko spalilib wnoczi awos ikonẏe stimi zẏehali tv dokrakowa / stim to hristofem Jt[em] zeznal is ten kabat losẏani dalgo nẏ/yakẏemv ẏadamowi krawczowi abilo vnjego gvzikow /
193
dzalo sye we ft orek po swyetim krzizv gdi / bila poimaną Zofi a rodem skrakowa zoýcza iana / robotnika zmatki ÿadwigi wiznala swoẏe zle vczi/nki Naprzot wiznala ize sẏe zakradla wponẏedzalek rano / nasmatrus i bila tam przes dwadni i przes dzen swẏetego / bartlomjeia i tam poczela bracz Naprzot wzẏela wýedni / mjerze ktoribẏ pani czwilihv dwe stvcze i recznikow / wpapÿerze ÿeden swit Jt[em] wdrvgi mjerze drvgẏe reczniki / i obrvsi i bawelnjanke
402 192
24 VII 1599 Samuel z Pragi przyznaje się do zabójstwa poczynionego z towarzystwem, za co skazany zostaje na karę śmierci. Actum feria sexta ante festum Sancti Iacobi Apostoli Anno Domini 1599 [24 VII]. Samuel rodem z Pragi z miasta starego, z ojca Jana Honorka, z matki Anny, wyznał swe złe uczynki, którekolwiek działał, gdy był pytany przez mistrza. Na- przód wyznał, iż ich namówił jegomość pan Stadnicki Stanisław, iżby mogli zabić tego to pana sędziego raciborskiego, i dał mu na to złotych dwadzieścia i konia. „I jeszcze mi był obiecał więcej, kiedy bym byli to sprawili”. A był z nim nie- jaki Christow Zglowka. Tenże go namówił na to, iżby zabili tego Stefana kupca z Wiednia, i tegoż zabili z chłopcem i zachowali go tego to nieboszczyka między Gralicami a między Brodkiem. Item zeznał, iż wzięli u niego siedemset talarów, a szaty, co były na wozie, to wszystko spalili w nocy. A wóz i konie z tymi zjechali tu do Krakowa z tym to Christofem. Item zeznał, iż ten kabat łosiany dał go nieja- kiemu Adamowi krawcowi, a było u niego guzików [s. 293] srebrnych 6, a te pie- niądze, które to byli wzięli u tego Stefana, to się nimi rozdzielili po półczwarta sta złotych i te wszystkie potrawił. Item zeznał, iż na tej gospodzie, w której mieszkał u chmielarza na Kleparzu, tam mu ukradziono talarów pięćdziesiąt. I z tym szedł na sąd Boży. A działo się to na zamku krakowskim za jegomości pana Rogozińskiego pana podstarościego1.
1 Podstar. Stanisław Rogoziński, w latach 1601–1611 był burgrabią krak. (Spisy, woj. krak., nr 942, s. 182).
193
21 IX 1599 Zofi a z Krakowa przyznaje się do licznych kradzieży, za co została skazana na karę pręgierza i wygnania z Krakowa pod karą śmierci przez utopienie. Działo się we wtorek po Świętym Krzyżu [21 IX], gdy była pojmaną, Zofi a ro- dem z Krakowa, z ojca Jana robotnika, z matki Jadwigi, wyznała swoje złe uczynki. Naprzód wyznała, iż się zakradła w poniedziałek rano na smatruz i była tam przez dwa dni i przez dzień Świętego Bartłomieja [24 VIII], i tam poczęła brać. Naprzód wzięła w jednej mierze, której by pani cwelichu dwie sztuce i ręczników w pa- pierze jeden zwit. Item w drugiej mierze drugie ręczniki i obrusy, i bawełniankę,
403 sama njewẏe komu i wẏele czego / bilo wtrzeczi mjerze plotna kilkanascze lokczi ktore pokra/ẏala nakosvle i nafartvhi weczwarti mjerze mjedzi pas/niczkami wzela tkanek axsamitnih wýeczi nisz dwadze/scza bvntow i czapke axsamitna tamze wpẏati mjerze / mjedzi plotnem liske srebrna glatka pẏenjedzi sietm / zlotih sktorih vdala pẏecz zlotih besz dzesẏczi grosi / Jt[em] zeznala ize sẏe tes zakradla przed dwdzesta lat / tam nẏepamjeta czo bila skodi vczinjela tilko kolo / pẏaczi zlotih Jt[em] wiznala tesz bila wzela pani tomasowi // [s. 294a] ývstinje roziczki faske wroczlawski ktora bilo poznano te / mvsyala wroczicz aza ẏ zla sprawe ktora kolwẏek poczinjela / kazalẏa ih moscz panowẏe bicz vpregi izmjasta wiswẏeczicz / a wẏeczi wnjescze njema bicz gdzebi wẏeczi sye przimjescze / bawila tedi ma bicz karana nagardle albo dowodi vtopicz / a paginacja oryginalna 274
194
Actum feria tercia post festum sancte crucis / An[n]o domini 1599 / Matis rodem splasowa sin sẏkorzin wiznal swoý zli / vczinek gdi bil pitan przes mistrza Naprzot wiznal izego / namowila woczehowa sadowniczka ktora mjeska na gole/bi vliczi pod bvrsa klases ktora bila nastrazi a on wsetsi / do piwnicze do svski tam vkrat bekẏeske brvnatna / potsita baranki Jt[em] krotka rvsnicze sable i czapke / potsita kvnami pare kosvl nowih dwa reczniki / ÿeden zlistwami adrvgi przes listew Jt[em] plotna / lokczi 49 czenkÿego powloke sposczeli Jt[em] dwe / przeczeradle dotego kosvlki ẏ spodwiczkami i gẏermak / zalobni ati rzeczi wlozil wtlomok i wnýosl do piw/nicze do tito woczehowi itam znja spal przes czala nocz / Jt[em] wiznal isz tes vkrat vpana danẏelowicza zlotih / dwanascze przitih pẏenẏadzah zvpan lazvrowi Jt[em] / kvrte czerwona potsita bagazẏa. Jt[em] natworzyanski / vliczi vkrat koczel czo wnim warzaýa i przedal / go kotlarzowi na groczki vliczi Jt[em] vbikowskẏego // [s. 295a] Kvsacz vkratmv lvwalnẏa czerwonim siczem i przedalẏa / zadwadzescza grossi Jt[em] namikolaẏski vliczi v maxsvli / vbranje i przedal ẏe maxsvlinemv paropkowi izasz mvȳe / vkrat Jt[em] naspitalni vliczi chczal bil sewcza okrascz ale / go dzewka wipatrzela bo sÿe bil ẏvs zakrat Jt[em] wiznal / isz robẏacz v pana fracziska tamti klvcze vkrat ktorimi / odfi ral dopiwnicz
404 sama nie wie komu i wiele czego było. W trzeciej mierze płótna kilkanaście łokci, które pokrajała na koszule i na fartuchy. We czwartej mierze między pasniczkami wzięła tkanek aksamitnych więcej niż dwadzieścia buntów i czapkę aksamitną. Tamże w piątej mierze między płótnem łyżkę srebrną gładką, pieniędzy siedem złotych, z których udała pięć złotych bez dziesięciu groszy. Item zeznała, iż się też zakradła przed dwudziestu lat tam. Nie pamięta, co była szkody uczyniła, tylko koło pięciu złotych. Item wyznała, też była wzięła pani Tomaszowej [s. 294] Justy- nie Różyczki faskę wrocławską, którą było poznano, tę musiała wrócić. A za jej złą sprawę, którąkolwiek poczyniła, kazali ją ichmość panowie bić u pręgi i z miasta wyświecić, a więcej w mieście nie ma być. Gdzie by więcej się przy mieście bawiła, tedy ma być karana na gardle albo do wody utopić.
194
21 IX 1599 Matys z Płaszowa przyznaje się do kradzieży, za co zostaje skazany na karę pręgie- rza i wyświecenia pod karą śmierci. Actum feria tertia post festum Sanctae Crucis Anno Domini 1599 [21 IX]. Matys rodem z Płaszowa, syn Sikorzyn, wyznał swój zły uczynek, gdy był py- tany przez mistrza. Naprzód wyznał, iż go namówiła Wojciechowa Sadownicz- ka, która mieszka na Gołębiej ulicy pod bursą, kraść. Która była na straży, a on wszedłszy do piwnicy do Suskiej, tam ukradł bekieszkę brunatną podszytą baran- ki. Item krótką rusznicę, szablę i czapkę podszytą kunami, parę koszul nowych, dwa ręczniki, jeden z listwami, a drugi przez listew. Item płótna łokci 49 cienkie- go, powłokę z pościeli. Item dwie prześcieradle, do tego koszulki i z podwiczkami, i giermak żałobny, a te rzeczy włożył w tłumok i wniósł do piwnicy do tej to Woj- ciechowej, i tam z nią spał przez całą noc. Item wyznał, iż też ukradł u pana Da- nielowicza złotych dwanaście, przy tych pieniądzach żupan lazurowy. Item kurtę czerwoną podszytą bagazią. Item na Tworzyjańskiej ulicy ukradł kocioł, co w nim warzają, i przedał go kotlarzowi na Grodzkiej ulicy. Item u Bykowskiego [s. 295] Kusacz ukradł mu luwalnia [z] czerwonym szyciem i przedał ją za dwadzieścia groszy. Item na Mikołajskiej ulicy u Maksuli ubranie i przedał je Maksulinemu parobkowi, i zaś mu je ukradł. Item na Szpitalnej ulicy chciał był szewca okraść, ale go dziewka wypatrzyła, bo się był już zakradł. Item wyznał, iż robiąc u pana Franciszka, tamte klucze ukradł, którymi otwierał do piwnic.
405 azaýego
195
An[n]o domini 1600 / woczeh rodem zdebnika zoycza bẏenẏasa zmatki / malgorzeti wiznal swoy zli vczinek gdi bil pitanẏ / przes mistrza Naprzot wiznal isz mẏal wikrascz
406 A za jego zły uczynek kazali ichmość panowie skarać go u pręgi i z miasta wyświecić, i w mieście więcej nie ma być. Gdzie go drugi raz pojmają, będzie na gardle karany.
195
1600 Wojciech z Dębnika przyznaje się do licznych kradzieży, za co zostaje skazany na karę wygnania z Krakowa pod karą śmierci. Anno Domini 1600. Wojciech rodem z Dębnika, z ojca Bieniasza, z matki Małgorzaty, wyznał swój zły uczynek, gdy był pytany przez mistrza. Naprzód wyznał, iż miał wykraść kram u pana Knocha, pod panem Szembekiem, i począł go był wydzierać, i dziurę wy- ciął dłutem, i świdrem wywiercał, ale go za tym straż nocna pojmała. Po tym wyznał, iż wziął u paniej Koziełkowej szubkę czamletową podszytą nowogrodki, i poszewkę, ale mu wypadła poszewka, bo się kwapił z szubką co rychlej, bo tam robił i wypatrzył, kiedy nikogo nie było. Item w piwnicy dwie koszałce jabłek. Item na Kleparzu u Kraczka wziął suknią czarną i przedał ją za dwadzieścia groszy chłopu ze wsi. Item tkankę aksamitną, przedał ją za groszy 6. Item skórek [ć]wie- laczkowych. Item kołnierzyk ze złotem szynkarce. [s. 296] Item fartuch okolisty, przedał go za groszy 5½. Item fartuch zielony przedał za groszy 5. Item kleszcze kowalowi ukradł i przedał je za groszy 2½. Item czepiec czarny, przedał go za 4½ groszy. Item parę nożów dziewce i [z] pasem i przedał to za 6½ groszy. Item siekierkę okszą pod szkołą ukradł. Item cepliki zielone, przedał je za 3½ groszy. Item wacek niewieści, było w nim 6½ groszy, to strawił. Item świder, lis, czapki Michałowi z Kazimierza i sprzedał go za 8½ groszy. Et nec et non plura fassus est. Za tym ichmość panowie rajcy krakowscy bacząc na jego starość, acz był za- służył gardło, jednak go ichmość gardłem darować raczyli, ale ichmość panowie rajcy kazali go wyświadczyć z miasta. A wszakże gdzie by się tego śmiał ważyć, a po dekrecie ichmościów do miasta przychodzić, znowu tedy już ma być karan bez wszego miłosierdzia i przyczyny żadnej na gardle.
407 196
Subeod[em] actu eod[em] die et ter[mi]no Marcin glowczÿk / ktorẏ bÿl poiman od nieiakiego woiciecha saszlewdẏka sol./tẏsa ktoremw bÿl po kradl zboza -3- worẏ Varẏ g[e]n[er]is. kto:/rego toz za ządaniem y zaprzÿczjną wielie zacnÿch ludzj / zaniem zaprzÿczÿną do .J[ch].m[ości]. panow radziec. Th edÿ go ska./rac skazali laskawẏm karaniem na pniaku. Alie gdzie/bÿ po wẏszwiadczeniu zmiasta, abẏl by doznanẏ drugẏ raz / o coz kolwiek thedy mabycz karany okrom wszego milo:/sierzdzia nagardliej. //
197
[s. 297a] [b] cActum in pretorio Cracouiensi, Die Sabati, ante Dominicam Oculi / Anno D[omi]ni 1600c / CHAnna piotrowa złotniczka zeznała dobrowolnie Naprzod przÿsłam wponiedziałek / po nowÿm leczie, do kamienicze Je[g]o .M. pana Woiewodÿ Crak[owskiego] do pannÿ CHannÿ / czorki pana Iakubowei nawiedzic ią, bo mie prosiła nieraz, abÿch unich bÿwała / á gdÿm przÿsła, tedÿ ich dziewka słuzebna brała sie precz iechac, ÿ uprosili mie / abÿm im iesc warzała, ÿ niechczieli mie iuz pusczic od siebie, oczÿm szam pan Iakub / wiedział. Tam ia będąc u nich tÿdzien pan CHubisz sedł do kosczioła, á czorka / pana Iakubowa, ÿ zbratem sli do piwnicze pana chubiszoweÿ ÿ mnie kazali isc / ẏszobą tam utoczeli wina, wtÿm chłopieć pana chubiszow przÿsedł, ÿ pÿtał czosczie / działali wpiwniczÿ, ÿ uirzał wino ÿ wziął ie mowiąc, poidę do pana mego powiem / mu ale czorka pana Iakubowa uprosiła go abÿ nieskarzeł. / Potÿm po wtore gdÿ beł pan chubisz na wieczerzą do pana pipana sedł tedÿ / chłopiecz pana Chubiszow zostawił klucze od piwnicze panskieÿ, tedÿ sła panna / CHanna z siostrą ÿ zbratem do piwnicze, ÿ otworzeli do piwnicze pana Arden:/tego, tam nabrali imbieru wczukrze glinianą bankę, ÿ dwa garncza niemałe, / ÿ limonȳ słonÿch w czapkę, o czÿm wiedział szam pan Iakub bo znimi iadał / czielęczinę ÿ pieczÿste, a mnie kazali swieczic. / Potÿm trzeczi raz, gdÿ beł pan Chubisz
408 196
1600 Marcin Głowczyk za kradzież skazany zostaje na karę „pniaka” i wyświecenia z Kra- kowa pod karą śmierci. Sub eodem actu eodem die et termino. Marcin Głowczyk, który był pojman od niejakiego Wojciecha Saszlewdyka sołtysa, któremu był pokradł zboża 3 wory va- rii generis, którego toż za żądaniem i za przyczyną wiele zacnych ludzi za nim, za przyczyną do ichmości panów radziec, tedy go skarać skazali łaskawym karaniem na pniaku. Ale gdzie by po wyświadczeniu z miasta, a byłby doznany drugi raz o cóżkol- wiek, tedy ma być karany okrom wszego miłosierdzia na gardle.
197
4 III 1600 Hanna Piotrowa zeznaje w sprawie poczynionych przez siebie z towarzystwem kra- dzieży i włamań do piwnicy pana Chubisza. [s. 297] Actum in praetorio Cracoviensi die Sabbati ante Dominicam Oculi Anno Domini 1600 [4 III]. Hanna Piotrowa złotniczka zeznała dobrowolnie. „Naprzód przyszłam w po- niedziałek po Nowym Lecie [2 I] do kamienicy jegomości pana wojewody kra- kowskiego1 do panny Hanny, córki pana Jakubowej, nawiedzić ją, bo mnie prosiła nieraz, abych u nich bywała. A gdym przyszła, tedy ich dziewka służebna brała się precz jechać. I uprosili mnie, abym im jeść warzyła, i nie chcieli mnie już puścić od siebie, o czym sam pan Jakub wiedział. Tam ja będąc u nich tydzień, pan Chubisz szedł do kościoła, a córka pana Jakubowa i z bratem szli do piwnicy pana Chu- biszowej i mnie kazali iść i [z] sobą”. Tam utoczyli wina. W tym chłopiec pana Chubiszów przyszedł i pytał „coście działali w piwnicy”. I ujrzał wino, i wziął je, mówiąc: „pójdę do pana mego, powiem mu”. Ale córka pana Jakubowa uprosiła go, aby nie skarżył. Po tym po wtóre, gdy był pan Chubisz na wieczerzą do pana Pipana szedł, tedy chłopiec pana Chubiszów zostawił klucze od piwnicy pańskiej. Tedy szła panna Hanna z siostrą i z bratem do piwnicy i otworzyli do piwnicy pana Ardentego. „Tam nabrali imbiru w cukrze glinianą bańkę i dwa garnce nie- małe, i limony słonych w czapkę, o czym wiedział sam pan Jakub, bo z nimi jadał cielęcinę i pieczyste, a mnie kazali świecić. Po tym trzeci raz, gdy był pan Chubisz
409 odiechał do Nowego miasta, tedÿ chło:/piec zasz pana chubiszow zostawił klucze do panskieÿ piwnicze, ẏ slismÿ zasz / zszobą do teize piwnicze pana Ardentego przez panską piwniczę, a panna / wzięła czeskę, wktorą nabrała kastanow, ÿ we dwie koszałcze. A wdrugą cze=/skę, rÿzu nasȳpali do pułczeski. A pan Iakub gdismÿ wẏsli zpiwnicze, tedÿ / to od nasz odbierał ÿ chował, á mnie kazali swieczić. / Potÿm zasz slismÿ to teize piwnicze nabralismÿ Limonÿ dzbanek, oliwek gar=/ nek, rozÿnkow malÿch ÿ wielkich koszałkę, ÿ oliwÿ we dzbanek ÿ wgarniecz / niemałÿ niemieczki, to dała panna oiczu, a na swą stronę wzięła tez garnek / niemałÿ oliwÿ, ÿ mnie tez zoszobna drugi garnek dali zebÿm niepowiedała. / Potÿm gdismÿ mieli iscz zpiwnicze, tedÿ sÿn pana Iakubow obrocził się ÿ rzekł / zamkniono do małmazÿei, zpatrzmÿ klucza, międzÿ kluczmi pana chubiszowemi, ÿ / trafi ł sie ÿ otworzeli i zaraz nabrali naczÿnia, młodsza wzięła konew garnczową // [s. 298d] a Panna CHanna brała chewarem wtę konew ÿ wieden garniecz długi niemiecz:/ki, czo oiczu dała, á zoszobna zas nabrała we trzÿ garncze, takze długie niemiecz:/kie, ÿ dzbanek wina słodkiego włoskiego to sobie panna zszchowała. À szam / Pan Iakub gdẏsmÿ mieli iscz do piwnicze tedÿ mie pÿtał iesli moÿ mąz będzie / tu szpał wkamieniczÿ, a iam rzekła ze niebędzie, powiedziałam ze ma spacz na / kleparzu, á iach mu posłała wkomorze. A gdÿ zpiwnicze dziewczę biezało tedÿ / moÿ mąz mniemałe zebym ia chodziła zawołał CHanno, to gdÿ uslÿzał szam pan Iakub / począł sie fraszowac czÿnił iakobÿ ȯtÿm niewiedział, ÿ łaiał dziwuiąncz / sie wrzeczÿ mowiąc, oto ta małpa mowiła ze tu mąz moÿ niebędzie spał / á on tu iest, a panna rzekła, niefrasuiczie sie, gdiz znami CHanna beła / tedÿc on niepowie dla zonÿ swoieÿ, ÿ odebrał to, á wrzeczÿ chcział to do / priwetu wrzuczić, to czÿnił dla tego, zebÿ się mąz moÿ niedorozumiał / á małe chłopię pokismÿ toczeli małmazÿą, nabrał fi g zszczapkę, á mÿdła / weneczkiego dwie albo trzÿ tablicze, ÿ czestowało moiego męza prosząc abÿ / niepowiedał, ale moÿ mąz niechcział, tÿlko zkostował. / A wtÿm zasie przÿiechała Agnieska nazad, ÿ przÿwiozła prosię bite, ÿ da-/rowała ie im, ÿ tam będąnc, iam beła wÿsła zkamienicze do kosczioła, á / gdÿm przÿsła, widziałam ze ta Agnieska beła zmłodszą panną, i zchło:/pczem wpiwniczÿ, a sztarsza zasz panna stała na strazÿ woknie, zebÿ kto / zbraczkieÿ ulicze nieprzÿsedł, ÿ widziałam ze nabrali rozÿnkow, kiedÿm / przÿsła do piwnicze, bo mi starsza panna iscz kazała do nich swieczę za=/paliwszÿ tam toczeli małmazią wtoczoną konew, á iam im swiecziła, pan=/na zas mi mowiła, miłÿ braczie poidziesz do piwnicze utoczÿsz wina, bom / obieczała posłac pannom do słodownieÿ swięnteÿ Troicze, bo tam bÿwała / ÿ kastanow tam dawała. A gdÿm sła toczÿc wten czasz sam pan Iakub / spał, ÿ oczucził sie gdÿm zpiwnicze wÿchodzieła bom kluczem o konew / uderziła, ÿpÿtał gdzie CHanna, a panna wrzeczÿ spała, ÿ kazał swieczę / zapalic, á wÿsedsÿ pÿtał mie gdziebÿm beła, á iam mu rzekła, á gdziezem / miała bÿc. On potÿm sukał ÿ nalazł konew zwinem, ÿ począł mi łaiacz // [s. 299f] mowiąc powiem to panu chubiszowi, a iam rzekła ÿ owszem wsakem sie tego uwasz / nauczeła, iam sie tez połozeła ÿ czÿniłam iakobÿch spała, on potÿm pannę obudził, ÿ / pÿtał ieÿ czobÿ ztem czÿnic iakobi
410 odjechał do Nowego Miasta, tedy chłopiec zaś pana Chubiszów zostawił klucze do pańskiej piwnicy. I szliśmy zaś z sobą do tejże piwnicy pana Ardentego przez pańską piwnicę, a panna wzięła czaszkę, w którą nabrała kasztanów, i we dwie koszałce. A w drugą czaszkę ryżu nasypali do półczaszki. A pan Jakub, gdyśmy wyszli z piwnicy, tedy to od nas odbierał i chował, a mnie kazali świecić. Po tym zaś szliśmy do tejże piwnicy. Nabraliśmy limony dzbanek, oliwek garnek, rodzyn- ków małych i wielkich koszałkę, i oliwy we dzbanek, i w garniec niemały niemie- cki. To dała panna ojcu, a na swą stronę wzięła też garnek niemały oliwy i mnie też z osobna drugi garnek dali, żebym nie powiedała. Po tym, gdyśmy mieli iść z piwnice, tedy syn pana Jakubów obrócił się i rzekł: «Zamkniono do małmazjej, spatrzmy klucza między kluczmi pana Chubiszowemi». I trafi ł się, i otworzy- li, i zaraz nabrali naczynia. Młodsza wzięła konew garncową, [s. 298] a panna Hanna brała chewarem w tę konew i w jeden garniec długi niemiecki, co ojcu dała. A z osobna zaś nabrała we trzy garnce, także długie niemieckie, i dzbanek wina słodkiego włoskiego, to sobie panna schowała. A sam pan Jakub, gdyśmy mieli iść do piwnicy, tedy mnie pytał, jeśli mój mąż będzie tu spał w kamienicy, a jam rzekła, że nie będzie. Powiedziałam, że ma spać na Kleparzu, a jach mu posłała w komorze. A gdy z piwnicy dziewczę bieżało, tedy mój mąż mniemał, żebym ja chodziła. Zawołał: «Hanno!». To gdy usłyszał sam pan Jakub, począł się frasować. Czynił, jakoby o tym nie wiedział, i łajał, dziwując się w rzeczy, mówiąc: «Oto ta małpa mówiła, że tu mąż mój nie będzie spał, a on tu jest». A panna rzekła: «Nie frasujcie się», gdyż z nami Hanna była. Tedyć on nie powie dla żony swojej i odebrał to, a w rzeczy chciał to do prywetu wrzucić. To czy- nił dlatego, żeby się mąż mój nie dorozumiał. A małe chłopię, pókiśmy toczyli małmazję, nabrał fi g szczapkę, a mydła weneckiego dwie albo trzy tablice i czę- stował mojego męża, prosząc, aby nie powiadał. Ale mój mąż nie chciał, tylko skosztował. A w tym zasię przyjechała Agnieszka nazad i przywiozła prosię bite, i darowała je im, i tam będąc, jam była wyszła z kamienicy do kościoła. A gdym przyszła, widziałam, że ta Agnieszka była z młodszą panną i z chłopcem w piw- nicy, a starsza zaś panna stała na straży w oknie, żeby kto z Brackiej ulicy nie przyszedł. I widziałam, że nabrali rodzynków, kiedym przyszła do piwnice, bo mi starsza panna iść kazała do nich, świecę zapaliwszy. Tam toczyli małmazję w toczoną konew, a jam im świeciła. Panna zaś mi mówiła: «Miły bracie, pój- dziesz do piwnice, utoczysz wina, bom obiecała posłać pannom do słodowniej Świętej Trójcy, bo tam bywała i kasztanów tam dawała». A gdym szła toczyć, wtenczas sam pan Jakub spał i ocucił się, gdym z piwnicy wychodziła, bom kluczem o konew uderzyła, i pytał: «Gdzie Hanna?», a panna w rzeczy spała. I kazał świecę zapalić, a wyszedłszy, pytał mnie, gdziebym była, a jam mu rze- kła: «A gdzieżem miała być?». On po tym szukał i nalazł konew z winem i po- czął mnie łajać, [s. 299] mówiąc: «Powiem to panu Chubiszowi», a jam rzekła: «I owszem, wszakem się tego u was nauczyła». Jam się też położyła i czyniłam, jakobych spała. On po tym pannę obudził i pytał jej, co by z tym czynić, jakoby
411 tę odprawić, mowiąc ieÿ albo czie kath dał, mo=/głas sobie znią dac pokoÿ, atobÿ beła młodsza warzała, a tÿbÿs beła doirzała. Ona / zas rzekła nicz na tÿm wsakech ia ieÿ tÿlko prosiła, abÿ czÿniła iesc, do dostania / inszeÿ dziewki. / a paginacja oryginalna 277; b zmiana ręki; c–c wyjustowane do środka; d paginacja oryginalna 278; e wyraz dopisany na interlinii; f paginacja oryginalna 279
198
aActum eodem Die sub eodem Actu. Anno D[omi]ni 1600a / Agnieska rodem zkrzeczowa zmatki Adwigi zoicza Maczieia wẏznała dobro=/wolnie gdÿ beła pÿtana przez mistrza. Naprzod wÿznała gdÿ pan CHubisz wÿie=/zdzał przecziwko Arczÿkxięznie tedÿ zostawił chłopcza swego Balczera, ktorÿ / klucze miał do panskieÿ piwnicze. Naprzod beła, tam pana Iakubowa czorka, ÿ / sła do piwnicze ztÿm to chłopczem, ÿ zatÿm wÿniesli wbancze glinianeÿ imbie:/ru w czukrze, ÿ kastanow nabrali. Tam kiedÿ wÿsli zpiwnicze tedÿm ich / podkała, ÿ pÿtałam ich kędÿsczie beli, ÿ rzekli zechmÿ wpiwniczÿ beli, a chłopiecz / niosł sklankę wina zpiwnicze. / Potÿm czwartego dnia zasz sła panna zsiostrą ÿ zbratem tego to pana Iakuba / do piwnicze, tam zas nabrali rÿzu worek iakobÿ rękaw, ÿ kastanow obiedwie / pannie nabrałÿ po fartuchu, bo chłopiec pana chubiszow zostawiał temu to drugie=/mu klucze, bo obadwa za iednego stali, a iam stała woknie na strazÿ patrza=/iąnc zebÿ kto nieszedł zbraczkieÿ ulicze. / Trzeczi raz zasię sli do piwnicze, ÿ wzięli garniecz oliwÿ niemałÿ, potÿmem do nich / wÿsła, ẏ pÿtałam ich czo tam czÿniczie, ÿ dali mi garniecz oliwÿ. / Czwartÿ raz kiedÿm pÿtała wpiwniczÿ czemu toczÿsz a panna rzekła milcz daÿ po=/koi, owa wkazdÿ dzien sie popiiałÿ czo bozÿ dzien wezpołek ȳ zpanem Iakubem / Zeznała taz to Agnieska ze nicz nie wie na Zuzannę abÿ miała bÿcz wczem / podeirzana / Zeznała tez taz to Agnieska, ze sÿna pana Iakubowego podszadzali do okna / do sklepu przez kratę wiedneÿ kosuli, ktorą kratę beli wÿłamali, ktorą dziu=/rą wÿbierali kastanÿ. A przed tÿm nim beli kratÿ wÿłamali tedÿ garnek // [s. 300b] u laski uwiązawszÿ, albo kielnią kastanÿ przez kratę wÿbierali zstego sklepu wkto=/rÿm sie włosÿ chowali. To tak zeznała ze się to nie zanieÿ działo, ale przed nią chło:/piecz sÿn pana Iakubow, ÿ czorki pana Iakubowÿ powiedali, mowiąć ze tak przed / ieÿ iescze bÿtnosczią czÿnili. A to dobrowolnie zeznała przed czechmistrzem.c // a–a wyjustowane do środka; b paginacja oryginalna 280; c następuje 5⁄6 karty niezapisanej
412 tę odprawić, mówiąc jej: «Albo cię kat dał, mogłaś sobie z nią dać pokój, a to by była młodsza warzała, a ty byś była dojrzała». Ona zaś rzekła: «Nic na tym wszakech ja jej tylko prosiła, aby czyniła jeść do dostania inszej dziewki»”.
1 Wojewodą krak. w latach 1589–1600 był Mikołaj Firlej z Dąbrowicy (Spisy, woj. krak., nr 411, s. 107).
198
4 III 1600 Agnieszka z Krzeczowa zeznaje w sprawie poczynionych przez siebie z towarzy- stwem kradzieży i włamań do piwnicy. Actum eodem die sub eodem actu Anno Domini 1600 [4 III]. Agnieszka rodem z Krzeczowa, z matki Jadwigi, z ojca Macieja, wyznała do- browolnie, gdy była pytana przez mistrza. Naprzód wyznała: „Gdy pan Chubisz wyjeżdżał przeciwko arcyksiężnie1, tedy zostawił chłopca swego Balcera, który klucze miał do pańskiej piwnicy. Naprzód była tam pana Jakubowa córka i szła do piwnicy z tym to chłopcem, i za tym wynieśli w bańce glinianej imbiru w cukrze, i kasztanów nabrali. Tam, kiedy wyszli z piwnicy, tedym ich potkała i pytałam ich: «Kędyście byli?» i rzekli: «Żechmy w piwnicy byli», a chłopiec niósł szklankę wina z piwnicy. Po tym czwartego dnia zaś szła panna z siostrą i z bratem tego to pana Jakuba do piwnicy, tam zaś nabrali ryżu worek, jakoby rękaw, i kasztanów obydwie panny nabrały po fartuchu, bo chłopiec pana Chubiszów zostawiał temu to drugiemu klucze, bo obadwa za jednego stali. A jam stała w oknie na stra- ży, patrzając, żeby kto nie szedł z Brackiej ulicy. Trzeci raz zasię szli do piwnicy i wzięli garniec oliwy niemały, po tymem do nich wyszła i pytałam ich: «Co tam czynicie?», i dali mi garniec oliwy. Czwarty raz, kiedym pytała w piwnicy: «Cze- mu toczysz?», a panna rzekła: «Milcz, daj pokój!». Owa w każdy dzień się popijały, co Boży dzień, wespółek i z panem Jakubem. Zeznała taż to Agnieszka, że nic nie wie na Zuzannę, aby miała być w czym podejrzana. Zeznała też taż to Agnieszka, że syna pana Jakubowego podsadzali do okna do sklepu przez kratę w jednej ko- szuli, którą kratę byli wyłamali, którą dziurą wybierali kasztany. A przed tym nim byli kraty wyłamali, tedy garnek [s. 300] u laski uwiązawszy albo kielnią kasztany przez kratę wybierali z tego sklepu, w którym się Włosi chowali”. To tak zeznała, że się to nie za niej działo, ale przed nią. Chłopiec, syn pana Jakubów, i córki pana Jakubowy powiadali, mówiąc, że tak przed jej jeszcze byt- nością czynili. A to dobrowolnie zeznała przed cechmistrzem.
1 Arcyksiężna – prawdop. małżonka króla Anna Habsburg (1573–1598).
413 199
[s. 301a] [b] cLiber Malefi corum ac Damnatorum Eorum / Qui Ex Mandato spectabilium domi/n[or]um consulum cracouiensi[um] ob scelera / sua facinora patrata comprehensi / su[n]t Qui tam Ex gratia quam / Ex sancta Justitia puniti sunt / Per me Andream Barano/wicz pro tunc per circelm[ag]i/strum pretorii Cracouiensi / p[er]lectum [!] conscrip/tusc / Ab anno Domini 1602d / fQuod Felix Factumque [!] sit / Benedic Domine Ciuitatem istam Et omnes Habita[n]/tes in Ea / Si Deus nobis cum quis contra nosef / Laska panska na pstrÿm koniu Jeszdÿ / Mozesz szie wneÿg nye kohacz bo czie zdradzÿ / wsczeslywym czaszye pan czÿ laskae Vkazuye / Gdycz szie noga pod wÿnie gdzie moze tham czie fraszuÿe / a paginacja oryginalna 281; b nowa ręka; c–c wyjustowane do środka; d przed i po dacie rocznej następują nieokreślone znaki grafi czne o charakterze prawdopodobnie ozdobnym; e następu- ją nieokreślone znaki grafi czne o charakterze prawdopodobnie ozdobnym; f–f wyjustowane do środka; g litera e napisana na literze ÿ
200
[s. 302a] cActum F[e]r[i]a 5 Post Festum S[anctae] Agnetis / An[n]o Domini 1602bc / Przierzeczona Jadwiga Rodem Zesklar zoycza sobestiana / Mania y zmatkÿ Dorothÿ Zraslawycz wiznala swoy zly vczÿ/nek gdy bila przesz mistrza pitana isz sama wlasnie zabila / paniam swoye tho iest Marczÿnowam gawedzynam we wtorek / wnoczÿ liezacz sniam wpÿwnÿczy siekierkam a the siekerkie wzie/la vslusarza sikorÿ podlawam zrobiwszy the robothe vmila zasz / siekierke y polozila iam na tho miescze skad iam wziela zezna/la isz szie spodzywala piniedzÿ wskrÿncze ktorich nienalyazla / Jt[em] zeznala ze wthym zabyczu zaden inszÿ niewinien thilko ona / sama czo zeznawam popirsze y powtore ÿ potrzeczie Rzeczy kto/rem pobrala po theÿ niebosczie tho iest hustÿ biale wcziscze / Plotna trzy walkÿ Miczka Axamitna wpudlye Metlik muhaiero/wÿ czarnÿ czynÿ pieczioro kitka samey niebosckÿ skora niebosczy./kowska y czapka thy rzeczÿ powinosila do piwnicze pusteȳ Jt[em] / zeznala isz wziela vrt y dwa poszosne sczelbratha / a paginacja oryginalna 282; b nad datą roczną pozioma kreska; c–c wyjustowane do środka
414 199
1602 Incipit Andrzeja Baranowicza, cirkelmagistra krakowskiego. [s. 301] Liber Malefi corum ac damnatorum eorum, qui ex mandato spectabilium dominorum consulum Cracoviensium ob scelera sua facinora patrata comprehensi sunt, qui tam ex gratia quam ex sancta iustitia puniti sunt, per me Andream Bara- nowicz pro tunc per cirkelmagistrum praetorii Cracoviensis electum conscriptus ab Anno Domini 1602. Quod Felix Factumque [!] sit. Benedic Domine civitatem istam et omnes habitantes in ea. Si Deus nobiscum, quis contra nos. Łaska pańska na pstrym koniu jeździ. Możesz się w niej nie kochać, bo cię zdradzi. W szczęśliwym czasie pan ci łaskę ukazuje, gdyć się noga podwinie, gdzie może, tam cię frasuje.
200
24 I 1602 Jadwiga ze Szklar przyznaje się do zabójstwa swojej pani i do kradzieży. [s. 302] Actum feria 5 post festum Sanctae Agnetis Anno Domini 1602 [24 I]. Przerzeczona Jadwiga rodem ze Szklar, z ojca Sebastiana Mania i z matki Do- roty z Racławic, wyznała swój zły uczynek, gdy była przez mistrza pytana, iż sama właśnie zabiła panią swoją, to jest Marcinową Gawędziną, we wtorek w nocy, leżąc z nią w piwnicy, siekierką. A tę siekierkę wzięła u ślusarza Sikory pod ławą. Zro- biwszy tę robotę, umyła zaś siekierkę i położyła ją na to miejsce, skąd ją wzięła. Zeznała, iż się spodziewała pieniędzy w skrzynce, których nie nalazła. Item ze- znała, że w tym zabiciu żaden inszy nie winien, tylko ona sama. „Co zeznawam po pierwsze i po wtóre, i po trzecie. Rzeczy, którem pobrała po tej nieboszczce, to jest chusty białe wszystkie, płótna trzy wałki, mycka aksamitna, w pudle mętlik muchajerowy, czarny, cyny pięcioro, kitka samej nieboszczki, skóra nieboszczy- kowska i czapka”. Te rzeczy powynosiła do piwnice pustej. Item zeznała, iż wzięła ort i dwa poszóstne z celbrata.
415 201
aActum Feria quinta Die etiam 22 Martii / An[n]o D[omini] 1602a / Na ymie Mathyz sponiathowycz zoycza woyczieha solthisza / y zmatky katharziny wiznal swe zle vczynky gdy bil / przesz mistrza pithanẏ Na przod vkradl panu krinczowy / wkutlowie pare wolow sktorymy poszedlem ku buskowÿ / Alie mie snimy pogoniono Jt[em] Drugam pare wolow // [s. 303b] vkradlem panū kasprowy fi czkowy skthory my mie sgonionoc / za slomnikamy Jt[em] vkradlem Jednego wolu wniepolomiczah / ktorigom zabil y prziedawalem miszo wbusku Jt[em] Jagniszcze ku/harcze pana Ambrozego vkradlem kilka trzidziesczy zlotich Jt[em] / sluzacz vpana Ambrozego wliazlem do Jatky pana malinowsky/go odarszy tharczicze zwirszhu thoporem vkradlem zlothich 10 / Jadamowy sczielbratha czo ze znawam prawdzywie Annie omil/ny[e]d / a–a wyjustowane do środka; b paginacja oryginalna 283; c g napisane na literze k; d na końcu wyrazu następuje plama
202
aStalo szie pirszÿ piatek po Bozÿm / wstapienyu Roku Panskigo 1602a / Na ymie nieJaky Banasz zoycza grigiera platnirza / y zmatky Anny Rodem Bedacz zwielkych strzeliecz / wiznal dobrowolnye szam naszie ïsz on szam okradl pana / simona taliera na groczkey vlyczy wliawszy po drwach / oknem wnoczy Na przod wzial deliam bronatnam pulsar/latowam zielionam kitaykam pod szitam skatule wilupal / sktorey wzial kope piniedzy faliendiszu zielionigo 4 lokczie / kurthe lazorowam staram Nozenky sribne pozlocziste y / znozem perlowam macziczam oszadzony koliecz sribnich 100 / guzy sribne sohowe thy rzeczy wsitky powraczal skoro go poy/mano y then dobrij czlowiek niestal mu na garlo
416 201
22 III 1602 Matis z Poniatowic przyznaje się do licznych kradzieży. Actum feria quinta die etiam 22 Martii Anno Domini 1602 [22 III]. Na imię Matys z Poniatowic, z ojca Wojciecha sołtysa i z matki Katarzyny, wyznał swe złe uczynki, gdy był przez mistrza pytany. Naprzód ukradł panu Kryn- czowi w Kutlowie parę wołów, „z którymi poszedłem ku Buskowi. Ale mnie z nimi pogoniono. Item drugą parę wołów [s. 303] ukradłem panu Kasprowi Ficzkowi, z którymi mnie zgoniono za Słomnikami. Item ukradłem jednego wołu w Nie- połomicach, któregom zabił i przedawałem mięso w Busku. Item Agnieszce, ku- charce pana Ambrożego, ukradłem kilka trzydzieści złotych. Item służąc u pana Ambrożego, wlazłem do jatki pana Malinowskiego, odarłszy tarcice z wierzchu toporem, ukradłem złotych 10 Adamowi z celbrata, co zeznawam prawdziwie a nieomylnie”.
202
17 V 1602 Banasz z Wielkich Strzelec przyznaje się do kradzieży, skoro jednak oddaje przed- mioty skradzione, zostaje skazany na karę pręgierza i wygnania pod karą śmierci. Stało się [w] pierwszy piątek po Bożym Wstąpieniu Roku Pańskiego 1602 [17 V]. Na imię niejaki Banasz, z ojca Grygiera płatnerza i z matki Anny, rodem bę- dąc z Wielkich Strzelec, wyznał dobrowolnie sam na się, iż on sam okradł pana Szymona Taliera na Grodzkiej ulicy, wlazłszy po drwach oknem w nocy. Naprzód wziął delię brunatną półszarłatową, zieloną kitajką podszytą. Szkatułę wyłupał, z której wziął kopę pieniędzy, falendyszu zielonego 4 łokcie, kurtę lazurową starą, nożenki srebrne pozłoczyste i z nożem perłową macicą osadzony, kolec srebr- nych 100, guzy srebrne sochowe. Te rzeczy wszystkie powracał, skoro go pojma- no, i ten dobry człowiek nie stał mu na gardło.
417 alȳe / ich moscz panowie obaczywszy isz bil garlo zasluzil da/rowaly go garlem wedlug milo sierdzia kazaly go ska/racz aby mogl ziwotha swigo po prawicz a wieczey nie / krascz vpregierza kazaly bicz y zmiasta wiswiczicz / A ze by wieczey przy miesczie niebywal bo iesly by pothy[m] / bil vhwiczony na garlieb ma bicz karany // a–a wyjustowane do środka; b r napisane na literze l
203
[s. 304a] bStalo szie wpirszy piatek przed swiatkamÿ / Roku panskigo 1602b / Na ymie nieyaka Jadwiga skaly zmiasteczka zoycza blazeya / Hudzika y zmatky marusze zeznala dobrowolnẏe swe zle vczynkÿ / Ktore poczynala sluzaczc vpan swoych A manowÿczie paniey marin/ie tuteczneÿ miescze sluzacz vniey tilko dwa dny tak yam bar/zo poskodowala whustach bialich o czym i ona szama pamietacz / nie mogla tilko czo iey samey na pamiecz przislo tho powiedziala / y prziznala szie Na przod zeznala isz wziela 2 fartuhy Rabkowe / okoliczne a 2 waskie tisz Rabkowe dwie poszwie dwie posefcze trzy kosu/lky dzieczinne gieslko y bothuch bawelnianke Hustek 12 suknia bialoglo/wska lazorowa ziaksamitnym ksatltem Rabek cziasnoch 2 metlik / y czapke inszich Reczy niechcziala powiedziecz a przetho na instigatÿ/am they tho paniey marinÿ ktora Hćziala aby bila na garlie kara/na za iey vczynkẏ ktore czinila nie tilko oneẏ alie wieliu paniom / vktorich kolwiek slugowala czo szama zeznala dobrowolnie Jch moscz / panowie vczinily laske Nad niam isz ÿam garlem darowaly zaiey zle vczÿn/kÿ aby ona Jescze mogla poprawicz zywotha swigo atego wieczeẏ nieczy/nicz Roskazaly iam skaracz vpragẏ bicz vcho vrznacz zmiasta wisfi czicz / aby thu wieczey przi krakowie szie niebawila czo gdy by iam po thym za/Hwiczono ma bicz na garle karana / a paginacja oryginalna 284; b–b wyjustowane do środka; c pierwsze z napisane na literze s
418 Ale ichmość panowie obaczywszy, iż był gardło zasłużył, darowali go gardłem według miłosierdzia. Kazali go skarać, aby mógł żywota swego poprawić, a więcej nie kraść, u pręgierza kazali bić i z miasta wyświecić, ażeby więcej przy mieście nie bywał, bo jeśliby po tym był uchwycony, na gardle ma być karany.
203
24 V 1602 Jadwiga ze Skały za kradzieże dokonane u swoich pracodawczyń zostaje skazana na karę pręgierza, ucięcia ucha i wygnania z Krakowa pod karą śmierci. [s. 304] Stało się w pierwszy piątek przed Świątkami Roku Pańskiego 1602 [24 V]. Na imię niejaka Jadwiga [ze] Skały z miasteczka, z ojca Błażeja Hudzika i z mat- ki Maruszy, zeznała dobrowolnie swe złe uczynki, które poczynała, służąc u pań swoich. A mianowicie pani Marynie tutecznej mieszczce, służąc u niej tylko dwa dni, tak ją bardzo poszkodowała w chustach białych, o czym i ona sama pamiętać nie mogła, tylko co jej samej na pamięć przyszło, to powiedziała i przyznała się. Naprzód zeznała, iż wzięła 2 fartuchy rąbkowe okoliczne, a 2 wąskie też rąbkowe, dwie poszwy, dwie poszewce, trzy koszulki dziecinne, giezłko i botuch, baweł- niankę, chustek 12, suknię białogłowską lazurową z aksamitnym kształtem, rąbek ciasnych 2, mętlik i czapkę. Inszych rzeczy nie chciała powiedzieć, a przeto na instigatią tej to pani Maryny, która chciała, aby była na gardle karana za jej uczyn- ki, które czyniła nie tylko onej, ale wielu paniom, u którychkolwiek sługowała, co sama zeznała dobrowolnie. Ichmość panowie uczynili łaskę nad nią, iż ją gardłem darowali za jej złe uczynki, aby ona jeszcze mogła poprawić żywota swego, a tego więcej nie czynić. Rozkazali ją skarać u pręgi bić, ucho urżnąć, z miasta wyświecić, aby tu więcej przy Krakowie się nie bawiła. Co gdyby ją po tym zachwycono, ma być na gardle karana.
419 204
bStalo szie wpirszama szobothe przied S[więtą] Jad/wigam Roku panskigo 1602b / Na ymie nyaka Anna Zoycza Jakuba muliarzac y zmatky / Jadwigy ktora bila vlapiona od meza swigo Marczina / Diada na dzudzolostwie zniakym thomaszem [d] czo // [s. 305e] isz then zebrak bedacz od pana boga na widzony zrokie[m] / za prosbam vczywich liudzy garlem oboie darowal y szam szie zno/wu zanymÿ prziczynil tak szie oboye obligowalÿ iako szobie wie/czey mayam dacz pokoy wezlym y wdobrym tak on iako y ona / Atak gdzie bily prze swaczieny przesz kogo kolwiek mayam bicz / besz miloserdza nagarlie karanÿ czo pan Hetman na prosbe / vczywich liudzy y garlem oboye darowal zeby szie thego wieczey / wazycz nie smiely skaracz ich kazal laskawym karaniem / Na biskupie tak ze then thomasz Ribarz Rodzycz zo/pathowa wielkigo zoycza Jana Kozlowskigo y zmat[ki] Annÿ / zapiszal szie marczinowy Diadowy Jako on wieczey zonam iego / Annam sprawy wieczey niyaky micz nima any wmowie any / wprozu any wgadaniu any whodzeniu prziczym bilẏ vcziwy / liudzie amianowyczie pan Jan Hamuliecz y pan marczin duna/iowskÿ tak szie zapiszal gdie bigo na inney kto snam obaczil / a dal znacz ma bycz besz wselakigo miloserdzia na garlie ka/ranÿ y sniam pospolu. / a a napisane na literze y; b–b wyjustowane do środka; c nadpisane powyżej na interlinii; d na- stępuje puste miejsce, może na napisanie nazwiska; e paginacja oryginalna 285
205
bActum in iudicio opportuno Feria quarta / an[te] o[m]n[i]um sanctorum proxima An[n]o D[omini] 1602ab / 1 Sebastianus quinta Leopolien[sis] quond[am] heridiosus scholae S[ancti] Spi/ritus ktory bawiacz przez liatho sadamÿ a na then czasz tula/iacz szie po krakowie ani pana nimayacz wziethÿ iest na Rosku / 2 za s[więtym] mikolayem Quod ita recog[novi]t / Stanislaus Ganędka
420 204
12 X 1602 Anna Diadowa i Tomasz Rybarz, złapani przez męża Anny na cudzołóstwie, przy- rzekają przy świadkach więcej tego nie czynić pod karą śmierci dla obojga, za prośbą męża karani jedynie „na biskupie”. Stało się w pierwszą sobotę przed Świętą Jadwigą Roku Pańskiego 1602 [12 X]. Na imię niejaka Anna, z ojca Jakuba mularza i z matki Jadwigi, która była uła- piona od męża swego Marcina Diada na cudzołóstwie z niejakim Tomaszem, co [s. 305] iż ten żebrak, będąc od Pana Boga nawiedzony z rokiem, za prośbą uczci- wych ludzi gardłem oboje darował i sam się znowu za nimi przyczynił. Tak się oboje obligowali, jako sobie więcej mają dać pokój we złym i w dobrym, tak on, jako i ona. A tak gdzie byli przeświadczeni przez kogokolwiek, mają być bez mi- łosierdzia na gardle karani, co pan hutman na prośbę uczciwych ludzi i gardłem oboje darował, żeby się tego więcej ważyć nie śmieli. Skarać ich kazał łaskawym karaniem na biskupie. Także ten Tomasz Rybarz rodzic z Opatowa Wielkiego, z ojca Jana Kozłowskiego i z matki Anny, zapisał się Marcinowi Diadowi, jako on więcej [z] żoną jego Anną sprawy więcej niejakiej mieć nie ma ani w mowie, ani w prozie, ani w gadaniu, ani w chodzeniu. Przy czym byli uczciwi ludzie, a miano- wicie pan Jan Hamuliecz i pan Marcin Dunajowski. Tak się zapisał, gdzie by go na innej kto z nią obaczył, a dał znać, ma być bez wszelakiego miłosierdzia na gardle karany i z nią pospołu.
205
30 X 1602 Sebastian ze Lwowa, Stanisław Ganędka i Jakub Sarna przyznają się do hultajstwa i włóczęgostwa. Actum in iudicio opportuno feria quarta ante Omnium Sanctorum proxima Anno Domini 1602 [30 X]. Sebastianus Quinta Leopoliensis quondam studiosus scholae Sancti Spiritus, który bawiąc przez lato sadami, a natenczas tułając się po Krakowie ani pana nie mając, wzięty jest na rożku za Świętym Mikołajem. Quod ita recognovit. Stanislaus Ganędka
421 Skarmirien[sis] ktorÿ tulayacz szie po krakowie / vltaystwem szie bawil pana ny mayacz wziethÿc iest prout ipse // [s. 306d] recog[nosci]t et recog[novi]t ze po noczÿ spiwaÿacz bawÿ szie / 3 Jacobus sarna posnanien[sis] zeznal ze thu po krakowie niamayacz / pana tulal szie bawiacz szie nierzadem od kilku niedziel spiwa/niem takze bawiacz szie w noczy hodzacz po vliczach stymy thowa/rziszamÿ swÿmÿ / a podkreślone; b–b wyjustowane do prawego marginesu; c z napisane na literze s; d paginacja oryginalna 286
206
aActum in Castro Cracouien[si] Feria Tercia post octa/uas Festi sacratisimi corporis Christi p[ro]xima / Anno D[omi]ni 1603a / Albertus Kobelka Filius alberti Kobelka Fabri lignerÿ de opido stezy/ca dictus parsiwka vti fur et c[r]umeniseca offi [ci]o castren[si] capita[neali] / cracouien[si] delatus et presentatus ac post ad questiones tormenta/rias traditus in eorum questionibus quibus ne adeo torquebatur / recognouit et fassus est / Naprzod misek wÿal wktorym bilo zlotich trzy Jt[em] drugÿ / misek wial wnim bilo pulzlotygo Jt[em] groszy 10 vrznal Jt[em] schust/kam groszy 21 Jt[em] zurbanczikiem wzial zlothich 21 ktore wzial / szobam then ze vrbanczik Jt[em] wzial Hlopu zlothich 10 zmaha/rzinam Na then czasz kiedym siedzial wiezy mialem zlothich / czirwonich 21 ÿ dwa talari ẏ monethÿ zlothy Hlopum tho wzi/al vrathusza wkrakowie przi trafi lo miszie welwowie wziale[m] / zlothych trzy ÿ Agnusek od paczierzy sribra od liwanigo ka/walek iako pultaliera zasz krzizik sribni pozloczisty / na parstek sribni zwaczkam wial zo lathy trzi od waczka[m] / vrznal czasem thisz kedy miszie trafi lo na noczliegu gro[szy] 6 albo 10 / Jako kedi szie trafi lo Jt[em] wzamosczu hlopu wzialem pul grzy/wnÿ kiedi owiesz przedawal Jt[em] kedy szie mu iest hczialo / tedy przekupkom liaskam bral piniadze smoli prziliepi/wszÿb // [s. 307c] Jt[em] od pasza za kowke sribnam vkradl Jt[em] pulzlothygo schust/kam wzial Jt[em] grosy 10 wzial Jt[em] Hlopczom kope Drugich / Reczy niepamietha A tho thisz prziznal ze thym zlodzeystwe[m] / ode dwu lath szie Bawil doczego wsitkigo po quiestiach prziznal zno/wu dobrowolnie y insich czo mu thego pomagaly powolal Naprzod / vrbana zlublina / Rzezimiska y sina Jego thom ka vrbanczika / slawynskigo sigule kuchte slepka wolskigo zaiacza paczorka Racz/ke kobze mamota marczinka ktorzy szie zwikly schadzacz / na lotrostwo
422 Skarmiriensis, który tułając się recognoscit po Krakowie, hultajstwem się bawił, pana nie mając. Wzięty jest prout ipse [s. 306] [et] recognovit, że po nocy śpie- wając, bawi się. Jacobus Sarna Posnaniensis zeznał, że tu po Krakowie, nie mając pana, tułał się, bawiąc się nierządem od kilku niedziel, śpiewaniem także bawiąc się, w nocy chodząc po ulicach z tymi towarzyszami swymi.
206
10 VI 1603 Wojciech Kobelka przyznaje się do licznych kradzieży popełnionych z towarzy- stwem, za co zostaje odesłany do magistratu miejskiego. Actum in Castro Cracoviensi feria tertia post octavas festi Sacratissimi Corporis Christi proxima Anno Domini 1603. Albertus Kobelka fi lius Alberti Kobelka fabri lignarii de oppido Stężyca dictus Parsiwka uti fur et crumeniseca offi cio castrensi capitaneali Cracoviensi dellatus et praesentatus ac post ad quaestiones tormentarias traditus in eorum quaestionibus quibus ne adeo torquebatur recognovit et fassus est. Naprzód mieszek wyjął, w którym było złotych trzy. Item drugi mieszek wy- jął, w nim było pół złotego. Item groszy 10 urżnął. Item z chustką groszy 21. Item z Urbańczykiem wziął złotych 21, które wziął [z] sobą tenże Urbańczyk. Item wziął chłopu złotych 10 z macharzyną. „Natenczas, kiedym siedział [w] wieży, miałem złotych czerwonych 21 i dwa talary, i monety złoty”. Chłopom to wziął u ratusza w Krakowie. „Przytrafi ło mi się we Lwowie, [że] wziąłem złotych trzy i agnusek od pacierzy, srebra odlewanego kawałek jako pół talara, zaś krzy- żyk srebrny pozłoczysty, naparstek srebrny z wackam wyjął, łaty trzy od wacka urżnął. Czasem też kiedy mi się trafi ło na noclegu groszy 6 albo 10, jako kiedy się trafi ło. Item w Zamościu chłopu wziąłem pół grzywny, kiedy owies przeda- wał”. Item kiedy się mu jest chciało, tedy przekupkom laską brał pieniądze, smo- ły przylepiwszy. [s. 307] Item od pasa zakówkę srebrną ukradł. Item pół złotego z chustką wziął. Item groszy 10 wziął. Item chłopcom kopę. Drugich rzeczy nie pamięta. A to też przyznał, że tym złodziejstwem od dwu lat się bawił, do czego wszystkiego po quiestiach przyznał znowu dobrowolnie i inszych, co mu tego pomagali, powołał. Naprzód Urbana z Lublina rzezimieszka i syna jego Tomka Urbańczyka, Sławinskiego, Sigulę, Kuchtę, Slepka, Wolskiego, Zająca, Paczor- ka, Rączkę, Kobzę, Mamota Marcinka, którzy się zwykli schadzać na łotrostwo
423 v koscziola swyethey iadwigÿ na stradomiu do go/spodarza czo pokozaczku hodzy w kaczie mieska / Post quam confesata tam in questionib[us] quam / beneuole per eoru[m] kobelka c[r]umenisecam / facta ofi cium primus castren[se] Craco[viense] in Serenis Juribus / Regni quie confesum pro Jure victo habere volunt / consendo in hoc passu non Require maiores probatio/nes ne scelera maneant impunita et ut cetere ata/libus facinoribus abstinea[n]t p[rae]sa[en]t[em] inculpat vti con/ fessum et Jure victum ad penas furte condemna[n]du[m] / D[u]nxit p[ro]vt condemnat pro quibus sustinemus et Exe/quemus eum ad magistratum ciuilem Cracouien[sem] remi/tat et etiam sui v[i]gore // a–a wyjustowane do środka; b wyjustowane do środka; c paginacja oryginalna 287
207
[s. 308a] bActum Feria nona A[u]gusti Anno Domini / 1.603b / Jan scziborzycz alias Baran zoycza sczesnigo kramarza y zmatkÿ / Jagniesky zeznal swe zle vczynky gdy bil przesz mistrza pitany / Na przod loze stlomokiem czirwonem sukienem vkradl Jt[em] kopieniak / sary wbronie tworzianskey Jt[em] kazimirz miely zapalÿcz tilko ym do the/go pirsz nie moglo Jt[em] vzidof vkradlem plascz hanawaczowy zupan ger/mak podusek dwie Jt[em] spawelkiem hodzacz vkradlysmÿ dwa persczienia / zlothe pieniedzy zlothich 13 sablie y kurd bothy safi anowe kawta/nik vbothy czarne Jaczy nasz natho stereÿ bilo grzesz Jan wielky / Krzistof nosek Jt[em] na Stradomiu vkradlem czapke Aksamitnam v wahacz/keÿ delige dwie bronatne kitaykam pod szite przedalysmy ie ogro/dnikowÿ niklowý na czarney wsy za zlothich piecz Jt[em] vkradlem / skatule alie wney nicz niebilo vdra banthow nac zidowskey vlyczy / vkradlem kapellus Jt[em] Na s[więtego] Jana vliczy przistawilismÿ drabine wlasz / then krzistof zruczil dwie oponie czirwone rusnicz dwie spade Jedne / nie wiedzam komu Jt[em] Na slakowskey vlyczy kapeluszow 9 kurthe / czarnam wney bilo zlothich 4 vbranie czarne Jt[em] przistawilismy / drabine na Braczkey vliczÿ zgreszkiem zianem skrzipkiem wzieli/hmy pul trzecza polcza misza y sadla y krup trohe tho miszo / przedalysmy Jakubowy krafczowy za pultora zlothigo ktory na klie/ parzu mieska Jt[em] Na spitalskeÿ vliczy vkradlem kitle muhaierowam / czarna[m] y metlik nẏe wie komu Jt[em] Na kanonyczey vliczÿ kurthe / zelionam ÿ vbranie Bronatne Jt[em] Flase czinowam zwozu przedale[m] / mitredze za groszy 24
424 u kościoła Świętej Jadwigi na Stradomiu do gospodarza, co po kozacku chodzi, w chacie mieszka. Postquam confessata tam in quaestionibus quam benevole per eorum Kobelka crumenisecam facta offi cium primus [!] castrense Cracoviense in serenis iuribus Re- gni quae confessum pro iure victo habere volunt censendo in hoc passu non requiri maiores probationes, ne scelera maneant impunita et ut ceterae a talibus facinoribus abstineant praesentem inculpat uti confessum et iure victum ad poenas furti con- demnandum duxit prout condemnat pro quibus sustinemus et exequemus eum ad magistratum civilem Cracoviensem remittat et etiam sui vigore.
207
9 VIII 1603 Jan Baran z Ściborzyc przyznaje się do licznych kradzieży popełnionych z towarzy- stwem, a także do próby podpalenia Kazimierza, za co zostaje uwięziony w zamku i skazany na powieszenie. [s. 308] Actum feria nona Augusti Anno Domini 1603 [9 VIII]. Jan [ze] Ściborzyc alias Baran, z ojca Szczęsnego kramarza i z matki Agnieszki, zeznał swe złe uczynki, gdy był przez mistrza pytany. Naprzód łozę z tłumokiem czerwonym sukiennym ukradł. Item kopieniak szary w Bronie Tworzyjańskiej. Item Kazimierz mieli zapalić, tylko im do tego przyjść nie mogło. Item „U Ży- dów ukradłem płaszcz kanawaczowy, żupan, giermak, poduszek dwie. Item z Pa- wełkiem chodząc, ukradliśmy dwa pierścienie złote, pieniędzy złotych 13, szablę i kord, boty safi anowe, kaft anik, uboty czarne. Jacy nas na to czterej było: Grześ, Jan Wielki, Krzysztof, Nosek. Item na Stradomiu ukradłem czapkę aksamitną u Wa- hackiej, delie dwie brunatne kitajką podszyte. Przedaliśmy je ogrodnikowi Niklo- wi na Czarnej Wsi za złotych pięć. Item ukradłem szkatułę, ale w niej nic nie było. U drabantów na Żydowskiej ulicy ukradłem kapelusz. Item na Świętego Jana ulicy przystawiliśmy drabinę. Wlazł ten Krzysztof, zrzucił dwie opony czerwone, rusz- nic dwie, szpadę jedną, nie wiedzą komu. Item na Sławkowskiej ulicy kapeluszów 9, kurtę czarną, w niej było złotych 4, ubranie czarne. Item przystawiliśmy drabinę na Brackiej ulicy z Grześkiem, z Janem Skrzypkiem. Wzięliśmy półtrzecia połcia mięsa i sadła, i krup trochę. To mięso przedaliśmy Jakubowi krawcowi za półtora złotego, który na Kleparzu mieszka. Item na Szpitalskiej ulicy ukradłem kitlę mu- chajerową czarną i mętlik, nie wie komu. Item na Kanoniczej ulicy kurtę zieloną i ubranie brunatne. Item fl aszę cynową z wozu przedałem Mitrędze za groszy 24.
425 Th owarzistwo Jan wielky then thisz mial / kazimisrz palicz piotr zmiehowa krepecz Raczka grzesko gawlo/wsky wilga zarsky then wielky zlodzieȳ marczin kitla Janek skrzy/pek then skripek biwal znamẏ y wiedzial kiedysmy kradaly // [s. 309d] Alie smy mu Niedawaly stego nicz tilko kurthe y kurd thi dwie rze/czy od nasz wzial A zamku iest podanÿ y na garlo osadzonÿ obie/sicz / a paginacja oryginalna 288; b–b wyjustowane do środka; c n napisane na literze z; d paginacja oryginalna 289
208
[a] Actum feria quarta post corporis christi / Anno domini 1604 / tobýas zlvblina rodem sin woczeha lvrosowicza / zmatki zofẏ wiznal swoẏ zli vczinek gdi bil pitani / przes mistrza / Naprzot wiznal izego namawialb ktorego mjanowal / abi znim posetl do pana donata mowiaczmv tak pocz / zemna anjeboẏ sÿe bedziwa mjala wzdobicz i dalmv / sye namowicz i sedlem znim i takmi mowil postoẏ / tv anjeboẏ sẏe i on wlasz tamze dopiwnicze i kazal zam/knacz drzwi a mnje kazal stacz zdaleka zatim winjosl / faske masla i dalmja i potkalimje czo nosyeli plvgastwa / wnoczi i prosyelemih abimi pomogli nosẏcz dam wam / polowicze aonjmi a wzeli potim setl marczin podrvga / iwyal drvga faske masla potim vczekl odnj pom/ali fi lẏ przinjosl potim dwÿe mjsẏe czinowe i / dwẏe konewcze ẏedna pvlgarczowa adrvga kwartna / i skatvle aft i skatule bili drzi fl aski sklane wkto/rich bilo potrose czi wina czi njewẏem czo to wsi/tko pohowali wgnoẏ za swẏetim francziskẏem / zato bil karan i od mjasta odsadzon abi wyeczi / njebiwalc // [s. 310d] eActu[m] feria post corporis christi / Anno domini 1604e / Christow zrvbẏesowa rodem zoẏcza tomasa zmatki / magdaleni wiznal swoẏ zli vczinek gdi bil pitani / przes mistrza / Naprzot wiznal ize bil nawale kÿed brali kropke / zwoza znosami ẏasyek skrzipkẏem i drvgi ẏasyek sko/rka sktora kropka posli nastrzelnjcze i sedlem zanimi / tamze wẏeli oni noze skropki i wlozilẏe wor potim / dali hlopv trzi noze czoẏe zanimi njosl potim posli / nakleparz i potkali Zida ktoremv przedali pẏecz bvn/tow zakope / Jtem nakleparzv przedali sosnje zazloti / Jtem marczinowi ktori sẏedzi zazloti / Jtem zeznal ize bral hlep zwoza hlopom / Jtem svknja wzal zwoza ktora przedal zagrosi 6 / Jtem sẏekẏerke wzal zwoza przedalẏa za grosi 2 /
426 Towarzystwo: Jan Wielki, ten też miał Kazimierz palić, Piotr z Miechowa, Kre- pecz, Rączka, Grześko Gawłowski, Wilga, Żarski, ten wielki złodziej, Marcin Kitla, Janek Skrzypek. Ten Skrzypek bywał z nami i wiedział, kiedyśmy kradali, [s. 309] aleśmy mu nie dawali z tego nic, tylko kurtę i kord. Te dwie rzeczy od nas wziął”. A [do] zamku jest podany i na gardło osadzony. Obwiesić.
208
23 VI 1604 Tobiasz z Lublina, Krzysztof z Hrubieszowa i Jan Skrzypek przyznają się do kradzie- ży poczynionych z towarzystwem, za co zostają skazani na wygnanie z Krakowa. Actum feria quarta post Corporis Christi Anno Domini 1604 [23 VI]. Tobiasz z Lublina rodem, syn Wojciecha Turosowicza, z matki Zofi i, wyznał swój zły uczynek, gdy był pytany przez mistrza. Naprzód wyznał, iż go którego mianował, aby z nim poszedł do pana Donata, mówiąc mu tak: „Pójdź ze mną, a nie bój się, będziwa miała zdobycz”. I dał mu się namówić. „I szedłem z nim i tak mi mówił: «Postój tu, a nie bój się». I on wlazł tamże do piwnicy i kazał zamknąć drzwi, a mnie kazał stać z daleka. Za tym wyniósł faskę masła i dał mi ją. I potkali mnie, co nosieli plugastwa w nocy, i prosiłem ich, aby mi pomogli nosić: «Dam wam połowicę». A oni mi wzięli. Po tym szedł Marcin po drugą i wyjął drugą faskę masła. Po tym uciekł od niego. Po małej chwili przyniósł, po tym dwie misy cynowe i dwie konewcze, jedna półgarncowa, a druga kwartna, i szkatułę, a w tej szkatule były trzy fl aszki szklane, w których było po trosze czy wina, czy nie wiem co. To wszystko pochowali w gnój za Świętym Franciszkiem”. Za to był karany i od miasta odsadzony, aby więcej nie bywał. [s. 310] Actum feria [quarta] post Corporis Christi Anno Domini 1604 [23 VI]. Krzysztof z Hrubieszowa rodem, z ojca Tomasza, z matki Magdaleny, wyznał swój zły uczynek, gdy był pytany przez mistrza. Naprzód wyznał, iż był na wale, kiedy brali krobkę z woza z nożami, Jasiek Skrzypkiem i drugi Jasiek Skórka, z którą krobką poszli na Strzelnicę. „I szedłem za nimi”. Tamże wyjęli oni noże z krobki i włożyli je [w] wór. Po tym dali chłopu trzy noże, co je za nimi niósł. Po tym poszli na Kleparz i potkali Żyda, któremu przedali pięć buntów za kopę. Item na Kleparzu przedali Sośnie za złoty. Item Marcinowi, który siedzi, za złoty. Item zeznał, iż brał chleb z woza chłopom. Item suknię wziął z woza, którą przedał za groszy 6. Item siekierkę wziął z woza, przedał ją za groszy 2.
427 Jtem actv post korporis christi 1604 / Jasẏek Skrzipek rodem zarek zoẏcza woiczeha zmatki / anni wiznal dobrowolnje stimis towarzisami christow / zlvblinaf tobẏas zrvbyesowa christow ýasýek zarek // [s. 311g] Naprzot wiznal dobrowolnje ize vkradli panv / sobẏestẏanowi nozownikowi nozow bvntow dzesẏecz / i drvgich bilo rozwẏazienih zbvnt / Jt[em] zeznal izesmi brali wsisczi trzeẏ tito noze / Jtem zeznal ize bil przinich njaki
209
Jdem actu Anno domini 1604 / Tobẏas zlvblina rodem sin woczeha tvrosowicza / zmatki zofẏ wiznal swoẏ zli vczinek gdi bil pitani / przes mistrza drvgẏeras takze bil poiman / Naprzot wiznal izego namawial marczin gvmka / abi znim setl do pana donata mowẏaczmv tak / pocz zemna anjeboi sẏe bedzewa mjecz zdobicz / i dalemvsẏe namowicz i sedlem znim i takmi / mowil postoÿ tv anjeboÿ sye abedzewa mjala zdobicza / ktori bedze trzeczi ras prze mjelosẏerdze bedze / karanb // [s. 312c] i on wlas tam dopiwinjcze i kazal zamknacz drzwi amnẏe / kazal stacz zdaleka zatim winjosl faske masla i dalmja / i posedlem snẏa precz zatim nje potkali czo nosili plv/ gastwa i prosilemih abimi pomogli dam polowicze / a onýa potim otẏeli potim set marczin drvgẏeras / i wýal drvga faske abomali hfi li przinjosl ya potim / dwýe mjsye czinowe i dwe konewcze ẏedna pvlga/rczowa adrvga kwartna i skatvlę ft i skatvle / bili trzi fl ase sklane wktorih bilo potrose czi / wina czi njewiem czego to wsilko pohowali wg/noi za swýetim francziskẏem i tamesmje nalesli / [d] Actu[m] eodem die Anno 1604 / CHrzẏstoch Z Rubieszowa Rodem zoẏcza / Th omasza zmatkẏ Magdalenÿ wẏznal sz[w]oẏ / zlẏ vczẏnek gdẏ bel pitaný przesz mẏstrza / Naprzod wýznał ze beł nawałe kiedẏ bra/lẏ krupkę zwoza znozamẏ Jasziek skrzẏpek / z ktorą kropką poslj nastrzelnẏcze ẏ sze/dłem za nẏmẏ tamze
428 Item actu post Corporis Christi 1604 [23 VI]. Jasiek Skrzypek rodem [z] Żarek, z ojca Wojciecha, z matki Anny, wyznał do- browolnie z tymiż towarzyszami: Krzysztof z Lublina, Tobiasz z Hrubieszowa, Krzysztof, Jasiek [z] Żarek. [s. 311] Naprzód wyznał dobrowolnie, iż ukradli panu Sobestianowi nożownikowi nożów buntów dziesięć i drugich było rozwiązanych z bunt. Item zeznał: „Iżeśmy brali wszyscy trzej te to noże”. Item zeznał, iż był przy nich niejaki młynarz Jasiek, który te noże wziął od niego i niósł je na Kleparz. Ku temu się Żyd natrafi ł i przedał je za kopę, a temu Marcinowi Saremu dziesięć. Item wiązkę przedał Sośnie na Długiej ulicy za złoty. Item na Kazimierzu zastawili Krawczykowi nożów dziesięć w pięciu groszy. Za te wszyscy wzięli karanie, bo byli trzej wszyscy w jednej kompanii, i z mia- sta wszystkim kazano.
209
23 VI 1604 Powtórne zapiski o Tobiaszu z Lublina i Krzysztofi e z Hrubieszowa, którzy przyzna- ją się do kradzieży poczynionych z towarzystwem, za co zostają skazani na wygna- nie z Krakowa1. Idem actu Anno Domini 1604 [23 VI]. Tobiasz z Lublina rodem, syn Wojciecha Turosowicza, z matki Zofi i, wyznał swój zły uczynek, gdy był pytany przez mistrza. Drugi raz także był pojman. Naprzód wyznał, iż go namawiał Marcin Gumka, aby z nim szedł do pana Donata, mówiąc mu tak: „Pójdź ze mną, a nie bój się, będziewa mieć zdobycz”. „I dałem mu się na- mówić, i szedłem z nim. I tak mi mówił: «Postój tu, a nie bój się». Który będzie trzeci raz, przez miłosierdzie będzie karany. [s. 312] I on wlazł tam do piwinicy, i kazał zamknąć drzwi. A mnie kazał stać z daleka. Za tym wyniósł faskę masła i dał mi ją, i poszedłem z nią precz. Za tym mnie potkali, co nosili plugastwa, i prosiłem ich, aby mi pomogli: «Dam połowicę». A oni ją po tym odjęli. Po tym szedł Marcin dru- gi raz i wyjął drugą faskę, a po małej chwili przyniósł ją. Po tym dwie misy cynowe i dwie konewcze: jedną półgarncową, a drugą kwartną, i szkatułę. W tej szkatule były trzy fl asze szklane, w których było po trosze czy wina, czy nie wiem czego. To wszystko pochowali w gnój za Świętym Franciszkiem i tameśmy je naleźli”. Actum eodem die Anno 1604 [23 VI]. Krzysztof z Hrubieszowa rodem, z ojca Tomasza, z matki Magdaleny, wyznał swój zły uczynek, gdy był pytany przez mistrza. Naprzód wyznał, że był na wale,
429 wyielẏ onẏ noze skropkẏ / ẏ wlozẏlẏ ie woR pothẏm dalẏ chlopu trzẏ noze / czo ẏe za nẏmy njosl / Jtem poslẏ na kleparz ẏ podkalẏ zẏda /
210
aActum Feria Tertia post Festum Viszitatio/nis Beathae Marẏe Virginis Anno D[omi]ni / 1604a / Marczẏn Rodem stezẏcze zoẏcza Barthosza ro/manowszkiego zmatkẏ Barbarẏ wẏznał szwoẏ / złẏ vczẏnek gdý beł pithanẏ przesz mẏstrza / Naprzod wẏznał gdẏ bẏwał na rathuszu kiedẏ / mu wzielý miecz strasz noczna kiedý krzoszał / po noczẏ pothẏm go oddalẏ panu Hetmanowẏ / pothẏm on bẏwaẏąc na rathuszu ẏ wẏpatrzẏłb pẏnią/dzie vpana Maychera naczle / pothẏm vẏrzawszẏ szie zmẏchalem Ploniowszkým / poczelẏszie na mawiacz kolo thẏch pieniedzẏ // [s. 314c] Mowiacz thak marczẏn wiem ẏa na / iednẏm mieẏsczu pieniadze, ale niewiem / iakobẏ ich dostacz pothẏm then mýchał / mowýł poczmẏ a nieboẏd szie pothẏm poslẏ / obadwa spiatku naszobothę tamze podsza/ dzył marczýn thego mẏchała do okna narinne / pothẏm wlasz narinnę ẏ poczał od dzȳracz kra/thę ý oderwał ẏą kiẏem pothẏm wlasz tamze / do ẏzbý tamze wẏbẏerał pienẏadze skathul ẏ / spusek pothẏm wẏlasz stemy pieniędzẏmẏ / ktorzẏch pieniedzẏ belo zlothẏch czerwonẏch / dwadziesczia ẏ pięcz ẏ wdrugẏch beło mone/thẏ niewiedzą czo bo thego beło nÿemalo / do thego bela obraczka srzebra lẏzek / srebnẏch trzẏ piersczien zlothẏ a drugẏ srebnẏ / ten zgubẏlý srebnẏ lýczmanẏ ktore porzuczẏ/lẏ aztemẏ pienẏądzzẏ poslẏ za kazmyrz za / S Benedẏct ẏ tam szie dzielẏlý themý pie/niacdzmẏ tamze marczẏne wziął dwie lẏscze / srebne ẏ pieniedzẏ zlothẏch osmẏnasczie / ktorẏch pieniedzẏ pozẏczeł brathu
430 kiedy brali krobkę z woza z nożami Jasiek Skrzypek, z którą krobką poszli na Strzelnicę, „i szedłem za nimi”. Tamże wyjęli oni noże z krobki i włożyli je [w] wór. Po tym dali chłopu trzy noże, co je za nimi niósł. Item poszli na Kleparz i potkali Żyda, [s. 313] któremu przedali Żydowi pięć buntów za kopę. Item na Kleparzu przedali Sośnie za złoty 1. Item Marcinowi, który siedzi z nimi, za kopę. Item ze- znał ten Adam kramarz, które te noże wyjął z tym to Marcinem, tedy on o tym wiedział, że te noże były tanie, i pożyczył temu Marcinowi kopę. Item zeznał, iż brał chleb z woza chłopu. Item zeznał, że wziął z woza chłopu, którą przedał za groszy 6. Item siekierkę wziął z woza i przedał za groszy 2. Tym z miasta kazano zaraz, aby tu więcej nie bywali.
1 Zob. zapiskę nr 208.
210
3 VII 1604 Marcin ze Stężycy i Michał ze Słoniowa przyznają się do licznych kradzieży i krze- sania ognia po nocy, za co zostają skazani na karę śmierci. Actum feria tertia post festum Visitationis Beatae Mariae Virginis Anno Domini 1604 [3 VII]. Marcin rodem [ze] Stężycy, z ojca Bartosza Romanowskiego, z matki Bar- bary, wyznał swój zły uczynek, gdy był pytany przez mistrza. Naprzód wyznał, gdy bywał na ratuszu, kiedy mu wzięli miecz straż nocna, kiedy krzosał po nocy. Po tym go oddali panu hutmanowi. Po tym on bywając na ratuszu i wypatrzył pieniądze u pana Majchera na cle. Po tym ujrzawszy się z Michałem Płoniow- skim, poczęli się namawiać koło tych pieniędzy, [s. 314] mówiąc tak Marcin: „Wiem ja na jednym miejscu pieniądze, ale nie wiem, jakoby ich dostać”. Po tym ten Michał mówił: „Pójdźmy, a nie bój się”. Po tym poszli obydwa z piątku na sobotę. Tamże podsadził Marcin tego Michała do okna na rynnę. Po tym wlazł na rynnę i począł oddzierać kratę. I oderwał ją kijem. Po tym wlazł tamże do izby. Tamże wybierał pieniądze [ze] szkatuł i z puszek. Po tym wylazł z tymi pieniędzmi, których pieniędzy było złotych czerwonych dwadzieścia i pięć, i w drugich było monety, nie wiedzą co, bo tego było niemało. Do tego była obrączka srebrna, łyżek srebrnych trzy, pierścień złoty, a drugi srebrny, ten zgu- bili, srebrne liczmany, które porzucili. A z tymi pieniędzmi poszli za Kazimierz za Święty Benedykt i tam się dzielili tymi pieniędzmi. Tamże Marcin wziął dwie łyżce srebrne i pieniędzy złotych osiemnaście, których pieniędzy pożyczył bratu
431 swemu / ẏ lẏzek dwu szrebnẏch ktorẏszmẏ wzielj / od niego / Jtem wẏznał j ze wział vfranczẏsska/now talerzow czẏnow 6 mẏsz sterẏ czẏ/nowẏch ktore zastawẏł v zyda we // [s. 315f] sterdziestu g[roszy] Jtem wẏznał ze thesz / chodzẏł studenthẏ po noczẏ krzoszac stym poszedl / gna szatd Bozyg / iJdem Actuh Viszitationis Beate Marie Virginis / eodem Die Anno D[omi]ni 1604i / Mẏchał rodem słoniowa odłuczka zoẏcza pawla / słoniowszkiego zmatkẏ Annÿ wẏznał szwoẏ zlẏ / vczẏnek gdẏ beł pÿthanẏ przesz mẏstrza / Naprzod wẏznał ẏzeszie namowẏlẏ stẏm tho / marczẏnem obadwaj wypatrzýwszẏ piniądze na czle tamze / ieden drugiego podszadzẏł then tho marczẏn thego / Mẏchała narẏnne sktorẏeẏ rẏnnẏ wlasz do krathẏ / tamze odderwał krathe kẏiem pothẏm wlasl / ẏ wẏbirał pieniadze sskathulek ẏ spuszek po/thẏm pobrawszẏ the tho pieniadze ý posly znymẏk / za kazmẏerz ẏ tham szie dzielẏlẏ ttemẏ pieniac/dzmyl za S[więtym] Benedẏctemm athẏch pieniedzẏ belo / zlothẏch 20 cerwonẏch ẏ pięcz ẏ monethẏ belo / niemolo lẏthewskieẏ aprzẏthẏm mẏchale belo / zlothẏ cerwonych dwanasczie amonethẏ belo / siedm pasz srebnẏ lẏska srebna iedna ý pier/sczien złothẏ / Jtem wẏznał ẏ zemuszie vszẏpało pieniedzẏ / thu wrÿstog kiedẏ wẏlasz zrathusza // [s. 316n] Jtem tak ze nagolebieẏ vlẏczẏ do kẏlku / zlotÿch / Jtem wẏznał ẏze wział thẏch pieniedzẏ zlo/thẏch piendziesziąt albo czo więczeý ẏzeo / Jtem wẏznał ẏ ze wział panu kraszo/wszkiemu sziable ktorą przedał zakope / ẏ za groszýp 6 / Jtem vẏznał ẏze wziął stlvmokiem delj/ẏą kurthe vbranie ẏ przedał tho wszýstko / za zlothẏch osm / Jtem vẏznał ktorẏch tho pieniedzý ktore / bel wział pozẏczał kachnie pod kaweczkẏm / kope / Jtem vgrzeska vpudelkoweẏ zlothẏch piecz / Jtem pod blachą wẏpił szecz kwart wýna / Jtem nadrugieý gospodzie wýpiel thesz wýna / qszecz kwartq / Jtem v niedzieckiego zlothÿch piecz kto/rẏch pozẏczył / Jtem v kachnẏ v marczẏnoweẏ ktora thu / sziedziala zlothẏ / Jtem kupiel gruszarcze mẏodu garczý trzẏ / po g[roszy] osmẏ / Jtem samemu grubarzowý gorzalkẏ za g[roszy] 6 / Jtem za mieszo g[roszy] 14 // [s. 317r] Jtem za piwo g[roszy] 20 / Jtem za chlep g[roszy] 20 / Jtem za czẏzmẏ g[roszy] 15 / Jtem zoscze g[roszy] 6 / Jtem zamagierkę g[roszy] 15 / Jtem zapasz iedwabnẏ pulthora zlothego / Jtem za koszule g[roszy] 15 / Jtem za gaczie g[roszy] 14 / Jtem przegralem zlothẏch 4 / Jtem odkutnerowania szukna g[roszy] 9 / Jtem za kolacz g[roszy] 20 / Jtem krawczẏkowẏ g[roszy] 8 / Jtem krawczowẏ szamemu zlothẏch dwa / Jtem wzial szable chlopu zwoza aonspał / Jtem za szuko ktore kupowa niewẏe czo dał / Jtem wẏznałs Cyruczago namawiał zebẏ wzielẏ pienią/dze themu szothowẏ ktorẏ spał abẏ nat ým / ukupił mÿodu za zlothy wgospodzie stým / poszedl na sząt Bozẏu // a–a wyjustowane do środka; b drugie ẏ napisane na literze a; c paginacja oryginalna 294; d o na- pisane na literze ẏ; e c napisane na literze z; f paginacja oryginalna 295; g–g wyjustowane do środka; h nad literami ct znak grafi czny w kształcie e; i–i wyjustowane do środka; j nadpisane powyżej na interlinii; k n nadpisane powyżej na interlinii; l m nadpisane powyżej na inter- linii; m nad literami ct znak grafi czny w kształcie e; n paginacja oryginalna 296; o skreślone; p r nadpisane powyżej na interlinii; q–q wyjustowane do środka; r paginacja oryginalna 297; s nadpisane powyżej na interlinii; t skreślone; u–u wyjustowane do środka
432 swemu, i łyżek dwu srebrnych, któryśmy wzięli od niego. Item wyznał, iż wziął u Franciszkanów talerzów cynowych 6, mis cztery cynowych, które zastawił u Żyda we [s. 315] czterdziestu groszy. Item wyznał, że też chodził [ze] studenty, po nocy krzosąc. Z tym poszedł na sąd Boży. Idem actu Visitationis Beatae Mariae Virginis eodem die Anno Domini 1604 [3 VII]. Michał rodem [ze] Słoniowa od Łucka, z ojca Pawła Słoniowskiego, z matki Anny, wyznał swój zły uczynek, gdy był pytany przez mistrza. Naprzód wyznał, iż się namówili z tym to Marcinem obydwa, wypatrzywszy pieniądze na cle. Tamże jeden drugiego podsadził, ten to Marcin tego Michała, na rynnę, z której rynny wlazł do kraty. Tamże oderwał kratę kijem, po tym wlazł i wybierał pieniądze ze szkatułek i z puszek. Po tym pobrawszy te to pieniądze i poszli z nimi za Kazi- mierz, i tam się dzielili temi pieniędzmi za Świętym Benedyktem. A tych pieniędzy było złotych 20 czerwonych i pięć, i monety było niemało litewskiej. A przy tym Michale było złotych czerwonych dwanaście, a monety było siedem, pas srebrny, łyżka srebrna jedna i pierścień złoty. Item wyznał, iż mu się usypało pieniędzy tu w rynsztok, kiedy wylazł z ratusza. [s. 316] Item także na Gołębiej ulicy do kilku złotych. Item wyznał, iż wziął tych pieniędzy złotych pięćdziesiąt albo co więcej. Item wyznał, iż wziął panu Krasowskiemu szablę, którą przedał za kopę i za groszy 6. Item wyznał, iż wziął z tłumokiem delię, kurtę, ubranie i przedał to wszystko za złotych osiem. Item wyznał, których to pieniędzy, które był wziął, pożyczał Kachnie pod Kaweckim kopę. Item u Grześka u Pudełkowej złotych pięć. Item Pod Blachą wypił sześć kwart wina. Item na drugiej gospodzie wypił też wina sześć kwart. Item u Niedzieckiego złotych pięć, których pożyczył. Item u Kachny, u Marcinowej, która tu siedziała, złoty. Item kupił Gruszarce miodu garncy trzy po groszy osiem. Item samemu grabarzowi gorzałki za groszy 6. Item za mięso groszy 14. [s. 317] Item za piwo groszy 20. Item za chleb groszy 20. Item za ciżmy groszy 15. Item Zośce groszy 6. Item za magierkę groszy 15. Item za pas jedwabny półtora złotego. Item za koszulę groszy 15. Item za gacie groszy 14. Item przegra- łem złotych 4. Item od kutnerowania sukna groszy 9. Item za kołacz groszy 20. Item krawczykowi groszy 8. Item krawcowi samemu złotych dwa. Item wziął szab- lę chłopu z woza, a on spał. Item za sukno, które kupował, nie wie, co dał. Item wyznał, [że] Cyrucza go namawiał, żeby wzięli pieniądze temu Szkotowi, który spał, aby im kupił miodu za złoty w gospodzie. Z tym poszedł na sąd Boży.
433 211
[s. 318a] [b] cActum feria sexta pridie Sabbato / Festÿd Praesentationis B[eatae] M[ariae] V[irginis]: A[nn]o / 1604ec / Honesta Zophia ZBochnie Woicziecha Wieczlawskie[g]o kacz:/marza Zmiskowicz czorka przẏszedszẏ do Vrzendu skarziła śie / na Maczka Marczyna sługę Mieyskie[g]o ktorÿ takowi facinus / vczynił Naprzod ze onę poýmawszý wiathkach rzezniczich / wewtorek przed S[więtym]: Marczynem ktoreÿ iako zyw przed thym / nieznał anẏ thesz bÿla obwẏniona przesz zadne[g]o czlo:/wieka sromotnie porwawszÿ ią j on wie iakiem duchem / wodził ią miendzẏ stoszÿ tam gdẏ mu się niezdalo zaszie / przẏmuszil ią iść do zlego domu przed nową bronę ona / niebendacz thu wiadoma w Crakowie niewiedziała gdzie / sła tamze przywiodszy ią kazał ieý włoszȳ vrznacz / a potem miothlę przecziąwszy siekierka nadziaławszÿ / prethow pobilf posziekł ią onemý zdrugiemi niewiastamẏ / od wierzchu glowẏ az do nog tak bardzo ze niemasz dlo:/nieẏ połozicz na zdrowem cziele Nad tho odarl ią ze / wszẏthkiego vbioru ý nago wipchnał zonego domu / tak ze ieẏ plachta zlą gruba nagoścz okriłẏ tak zbÿ/thą przysli na Rathusz vkazuiąć takowe zbÿczie nie: // [s. 319g] wẏmie a sprawiedlywoszczý zadaiącz zaczẏm zathrzẏma:/nẏ wwiezieniu / Tamze Hethman Rathusznẏ Crak[owski] skarzil sie na tego / Maczke kiedẏ mu iść kazał do wiezienia targnał sie nań / na Rathuszu przẏ drzwiach panskẏch do sable ẏ potem do / noza a tho przẏ bytnośćÿ wielu liudzẏ ktorzý tho zeznali / ẏ wýdzieli / Na tho Marczẏn Mączka odpowiedział ze mu katowka / dala grosz na gorzalkę abẏ ią tam do tego domu proznego / zaprowadzil ẏ niebili ią miothlamý iedno kilka rozdzek / wẏiawszẏ zmiothly ẏ tho pomału niewiastẏ ią bilẏ dla tego / abẏ szie niewłoczela / Regina katowka przala szie ze ieÿ niebila aný kazała / bydz anẏ imacz Barbara białaglowa sproznego do[m]v / powiedala ze ten Mączka bil pÿianẏ bardzo kiedẏ / thą białą glowe do tego domu przywiodł on ia szam / odarł koszulę rapeznalh ẏ nam kazal ia z sobą bÿdz / ẏ bẏła ia z niem ý wloszẏ rzezala / Vrząd za taki złẏ vczẏnek ẏ wielki wÿstępek tego Mar:/czyna Mączkę sluge vrzedne[g]o onego skazał ze ma bydz / wewtorek przÿslẏ wÿchlostaný ẏ bitẏ v prągẏ tak // [s. 320i] iako zasluził a potem od miaśta otkazanẏ tak abẏ / szie pod garlem wieczeý niewraczał A czo szie thknie / stronẏ Reginÿ kathowý Barbarẏ dziewczecia ktore / szą complices tego wistępku Vrzand deliberuie ý od/ klada do wtorku a interim w wiezieniu bydz maią / na ktorÿm decreczie Strona powodowa przestala /
434 211
20, 23 XI 1604 Zofi a z Bochni skarży się na Marcina Mączkę, który wraz z pomocnikami Reginą Katówką i Barbarą zwabił ją do domu „próżnego”, pobił i uciął włosy, za co Marcin Mączka zostaje skazany na karę pręgierza i wygnania z Krakowa pod karą śmierci, Regina katowa i Barbara zaś mają przebywać w więzieniu do czasu wydania wyroku. [s. 318] Actum feria sexta pridie sabbato festii Praesentationis Beatae Mariae Virginis Anno 1604 [20 XI]. Honesta Zofi a z Bochni, Wojciecha Więcławskiego karczmarza z Myszkowic córka, przyszedłszy do urzędu, skarżyła się na Mączkę Marcina, sługę miejskiego, który takowy facinus uczynił. Naprzód, że onę pojmawszy w jatkach rzeźniczych we wtorek przed Świętym Marcinem [9 XI], której jako żyw przed tym nie znał ani też była obwiniona przez żadnego człowieka, sromotnie porwawszy ją i on wie, jakiem duchem wodził ją między stosy, tam, gdy mu się nie zdało. Zasię przymusił ją iść do złego domu przed Nową Bronę. Ona nie będąc tu wiadoma w Krakowie, nie wiedziała, gdzie szła. Tamże przywiódłszy ją, kazał jej włosy urżnąć, a potem miotłę przeciąwszy siekierką, nadziaławszy prętów, pobił, posiekł ją onymi z dru- gimi niewiastami od wierzchu głowy aż do nóg tak bardzo, że nie masz dłoni położyć na zdrowym ciele. Nadto odarł ją ze wszystkiego ubioru i nago wypchnął z onego domu tak, że jej płachtą złą grubą nagość okryły. Tak zbitą przyszli na ratusz, ukazując takowe zbicie nie [s. 319] w imię, a sprawiedliwości żądając. Za czym zatrzymany w więzieniu. Tamże hutman ratuszny krakowski skarżył się na tego Mączkę. Kiedy mu iść kazał do więzienia, targnął się nań na ratuszu przy drzwiach pańskich do szabli i potem do noża, a to przy bytności wielu ludzi, którzy to zeznali i widzieli. Na to Marcin Mączka odpowiedział, że mu Katówka dała grosz na gorzałkę, aby ją tam do tego domu próżnego zaprowadził, i nie bili ją miotłami, jedno kil- ka różdżek wyjąwszy z miotły, i to pomału. Niewiasty ją biły dlatego, aby się nie włóczyła. Regina Katówka przała się, że jej nie biła ani kazała bić, ani imać. Barbara białogłowa z próżnego domu powiedała, że ten Mączka był pijany bardzo. „Kiedy tą białogłowę do tego domu przywiódł, on ją sam odarł, koszulę rozepnął i nam kazał ją z sobą bić”. I biła ją z nim i włosy rzezała. Urząd za taki zły uczynek i wielki występek tego Marcina Mączkę, sługę urzęd- nego onego, skazał, że ma być we wtorek przyszły wychłostany i bity u pręgi tak, [s. 320] jako zasłużył. A potem od miasta odkazany tak, aby się pod gardłem wię- cej nie wracał. A co się tknie strony Reginy Katowej, Barbary dziewczęcia, które są complices tego występku, urząd deliberuje i odkłada do wtorku, a interim w wię- zieniu być mają, na którym dekrecie strona powodowa przestała.
435 kActum feria tertia ante festum S[an]cte / Caterinae Virginis A[nn]o 1604jk / Napowod Jnstigatia pomienioneẏ Zophieẏ Wiecz/lawsky zBochnie przed Vrzendem vczynioną pro./sząć osprawiedlÿwość abý ten Mączka ktorẏ ia po:/ býl był karanȳ podluk prawa ẏ Decreta Prze./tosz ztegosz Mączki Exequutia iest vczýniona v Prą/gẏ iako Decret opiewa [l] wesrode po swýetim / pawlem / a paginacja oryginalna 298; b zmiana ręki; c–c wyjustowane do środka; d odczyt niepewny, pla- ma; e nad datą roczną pozioma linia; f litera b napisana na literze p; g paginacja oryginalna 299; h odczyt niepewny, fragment zamazany; i paginacja oryginalna 300; j nad datą roczną pozioma linia; k–k wyjustowane do środka; l zmiana ręki; m wyjustowane do środka
212
marczin Zeslomnik ktori bil po/krat gẏesi panv gvteterowi dze/wẏeczoro sin ẏaniczkow takze / tes i pani bratowi troýe Zato bil / karan nakloczv agdze b:i sje wjeczi / bawil przi krakowje tedi Bedze / karan nagardle //
213
[s. 321a] eodem actv takze tes woczeh / sidlaczek ktori tes bil po krat / lanczvh panv gvteterowi takze / tes i penta Zato bil karan na / kloczv i zmjasta kazano agdze/bi sye wyeczi bawil przi krakowje / tedi bedze karan nagardle albo / na svbýeniczi / [b] a paginacja oryginalna 301; b linia oddzielająca sprawy
436 Actum feria tertia ante festum Sanctae Catherinae Virginis Anno 1604 [23 XI]. Na powód instigatią pomienionej Zofi ej Więcławskiej z Bochni przed urzędem uczynioną, prosząc o sprawiedliwość, aby ten Mączka, który ją pobił, był karany podług prawa i dekretu. Przetoż z tegoż Mączki exequtia jest uczyniona u pręgi, jako dekret opiewa, we środę po Świętym Pawle [12 I 1605].
212
23 XI 1604 Marcin ze Słomnik za kradzież gęsi zostaje kazany na karę kloca i wygnania z Kra- kowa pod karą śmierci. Marcin ze Słomnik, który był pokradł gęsi panu Guteterowi dziewięcioro, syn Janiczków, także też i pani bratowej troje. Za to był karany na klocu, a gdzie by się więcej bawił przy Krakowie, tedy bę- dzie karany na gardle.
213
23 XI 1604 Wojciech Sidlaczek za kradzież zostaje skazany na karę kloca i wyświecenia z Kra- kowa pod karą śmierci. [s. 321] Eodem actu. Także też Wojciech Sidlaczek, który też był pokradł łańcuch panu Guteterowi, także też i pęta. Za to był karany na klocu i z miasta kazano, a gdzie by się więcej bawił przy Krakowie, tedy będzie karany na gardle albo na szubienicy.
437 214
eodem actv Jan chibowski / zÿastrzebẏ rotem zoẏcza stanislawa / zeznal dobrowolnje gdi bil pitani / ize wzal panv woczehowi wesolow/skẏemv zvpan brvnatni i delẏa / krawczowi a marczinowi ktore sye / wroczili zaraz aten ýan wzal / karanje zato nakloczv gdze wẏe/czi wazil
215
eodem actu drvgýeras bil poimani / woczeh sidlaczek ktorego poimali podani / pana czilarego wgvmnje ale vnjego nýe / nalezli nicz ktorego beli pobil hlopi / abisýe wýeczi nje bawil przimjescze //
216
[s. 322a] eadem actv / kahna rodem ztvzna od opoczna / ktora bila poimana ze brvsemi / dwýema czwilihowimi ktori / obrvs ẏeden wzeto do swjeti troẏcze / a drvgi zostal przi vrzedze vpana / etmana aten aýdvk naẏmje / ýakvp ktori dal tito býali glowje /
438 214
23 XI 1604 Jan Chybowski przyznaje się do kradzieży, za co zostaje skazany na karę kloca, a w razie powrotu do przestępstwa grozi mu kara śmierci. Eodem actu. Jan Chybowski z Jastrzębia rodem, z ojca Stanisława, zeznał do- browolnie, gdy był pytany, iż wziął panu Wojciechowi Wesołowskiemu żupan brunatny i delię krawcowi Marcinowi, które się wrócili zaraz. A ten Jan wziął karanie za to na klocu, gdzie więcej ważył, tedy będzie karany na szubienicy.
215
23 XI 1604 Wojciech Sidlaczek zostaje ponownie pojmany, przy którym nie znaleziono przed- miotów pochodzących z kradzieży, a którego pobito, by nie zbliżał się do miasta. Eodem actu. Drugi raz był pojmany Wojciech Sidlaczek, którego pojmali pod- dani pana Czilarego w gumnie, ale u niego nie naleźli nic. Którego byli pobili chłopi, aby się więcej nie bawił przy mieście.
216
23 XI 1604 Kachna ze Stużna zostaje pojmana z obrusami i skazana na wygnanie z Krakowa. [s. 322] Eodem actu. Kachna rodem [ze] Stużna od Opoczna, która była pojmana z obrusami dwo- ma cwelichowymi, który obrus jeden wzięto do Świętej Trójcy, a drugi został przy urzędzie u pana hutmana. A ten hajduk na imię Jakub, który dał tej to białogłowie przedawać te to obrusy. Gdzie by się więcej ważyła być przy Krakowie, tedy ma być karana.
439 217
aAn[n]o domi/ni 1605a / dzialosýe wesrode svha gdi bil poi/mani ian skalisa rzemjosla kvsnjer/zkẏego zoẏcza stanislawa garliczkẏego / zmatki ẏadwigi ktori bil pobral rzeczi / krzysztofowi zezwyerzincza njanowicze vbra/nje dwoýe karasẏowe mitlik fartvh / kolinski czapke barankowa zato wzal / karanje nakloczv gdzebi sẏe wýeczi tego / wazel bedze zato karan v pregi // a–a dopisane na lewym marginesie obok linii poziomej
218
[s. 323a] An[n]o domini 1605 / Dzalo sýe zeczwartkv napiatek gdi przisli / wnoczi o osmi godzinẏe gdi prziset rvsýnek stani/slaw i shlopczem donas abismi sli do piwnicze do / pana adama i tamesmi posli tobẏas zlvblina zoẏ/cza tvrosowicza zmatki zofẏ Jtem kriztow zrvbýe/sowa zoẏcza tomasa zmatki magdaleni itam do/ biwsi dopiwnicze itoczelismi wina kilka konwi / ktoresmi nosẏli do pawlowskẏego itamesmi pẏli / bili tes i dzewki trzi ktoretesmi popoẏeli czosmi / njewýedzeli oswýecze sama tes pawlowska bil tesz / prvsynowski slvga pana njemsti wýedzal otim / zeto wino bilo kradzone zato bili karanÿ vpregi / i zmẏasta wýswýeczeni gdzebi sẏe wẏeczi wazeli / tego aprzimjescze wýeczi bili tedi beda kara/ni na gardle ývsto wtori ras bili karani // a paginacja oryginalna 303
440 217
2 III 1605 Jan z Kalisza za kradzież zostaje skazany na karę kloca, z zagrożeniem kary pręgie- rza w przypadku powrotu do przestępstwa. Anno Domini 1605. Działo się we środę suchą [2 III], gdy był pojmany Jan z Kalisza, rzemiosła kuśnierskiego, z ojca Stanisława Garlickiego, z matki Jadwigi, który był pobrał rzeczy Krzysztofowi ze Zwierzyńca. Mianowicie ubranie dwoje karaziowe, mętlik, fartuch koloński, czapkę barankową. Za to wziął karanie na klocu. Gdzie by się więcej tego ważył, będzie za to ka- rany u pręgi.
218
1605 Tobiasz z Lublina i Krzysztof z Hrubieszowa z towarzyszami przyznają się do kra- dzieży wina, za który ponowny czyn zostają skazani na wyświecenie z Krakowa pod karą śmierci. [s. 323] Anno Domini 1605. Działo się ze czwartku na piątek, gdy przyszli w nocy o ósmej godzinie, gdy przyszedł Rusinek Stanisław i z chłopcem do nas, abyśmy szli do piwnicy do pana Adama. I tameśmy poszli: Tobiasz z Lublina z ojca Turosowicza, z matki Zofi i, item Krzysztof z Hrubieszowa z ojca Tomasza, z matki Magdaleny. I tam dobyw- szy do piwnicy i toczyliśmy wina kilka konwi, któreśmy nosili do Pawłowskiego. I tameśmy pili, były też i dziewki trzy, któreteśmy popoili, cośmy nie wiedzieli o świecie. Sama też Pawłowska, był też Prusynowski, sługa pana Niemsty, wiedział o tym, że to wino było kradzione. Za to byli karani u pręgi i z miasta wyświeceni, gdzie by się więcej ważyli tego, a przy mieście więcej byli, tedy będą karani na gardle. Już to wtóry raz byli karani.
441 219
[s. 324a] [b] cActum feria sexta Ante Festum s[anctoru]m Jakobi / Filipi proxima Anno Domini Millessimo sexcen/tessimo Quintoc / Zeznanie Jana Rÿmarczika spoznania niegdÿ niebosczÿka opale Rze/znika ÿ Miesczanÿna poznanskigo zmatkÿ katharzinÿ sina splodzo/nigo ktorÿ dobrowolnie zeznal / Naprzod przisedszÿ Do krakowa Robilem v barthosza Rimarza / na groczkeý vliczý niedziel 4 kiedym Jusz robothy nie miał mia/wszý suknie swoÿe staram przedalem Jam nastrawę 2 Zidom Mar/kowÿ ÿ Abramowÿ ktorzy pospolu sobam handel wiedlÿ ÿ w iedneÿ Jzbye / sobam mieskalÿ stad wzalem snÿmÿ znaiomoscz ÿ kiedym ym suknam / przedawal rozumiely ze billa kradzona y rozumielÿ omnye zebym / ia bil then ktorÿ donich kradzone rzeczy nosil powiadayacz mÿ / ze takowÿ wlasnÿe ktorÿ szię them bawÿ czo noszÿ donasz czaszu / niedawnigo przÿ niosl nam stlomokiem sablie bulatowam obrawnam / za ktoram wzielismẏ za samo zeliazo talierow 50 ÿ przisiablÿ bilo / czo wieczeÿ ÿ tak ze ieslÿ sie thym bawisz prziniesz donasz a ieslÿ / thowarzistwa skiem nie masz wolisz tak szam besz thowarzistwa zeby czie / pothym nie wydali / szedszý na Zamęk do kosczola vyrzalem Jampulkÿ wkapliczÿ za krathan/ÿ dosiaglem ich rekam ktore bilÿ zlocziste przedalem ye thym ze zidom / za ktore mÿ dalÿ zlotich dwa / Drugym razem wzialem w kabliczy pod krzizem kielich spatÿnam obwÿ/ nioný worek tak ze zloczistÿ y patina ktore takze przedal thym / ze zidom za zlotich 10 // [s. 325d] pothym tamze na zamku wniedziel 4 wzialem tribularz sribnÿ / na kraczie wisal przed wielkẏm oltarzem y przedalem go takze thym / zydom za ktorÿ mÿ daly zlotich 9 / Tamze na Zamku wzialem drugi kielich wzakristyeÿ spatinam tak ze / obwynionÿ corporal bil na niem ktorẏm szam wruczil wbronye zamkoweẏ / za wrotha / Jtem wzialem msal takze na zamku wkapliczye ktorym zastawil wpÿ/wniczy na sirokey vlyczy / Jt[em] v s[więtego] francziska kobierzecz na formÿe za ktorym wzial od tich zidow / grosy 50 / Jt[em] tam ze v s[więtego] francziska tribularsz srebnÿ za ktorÿ nie daly tilko / grosy 12 / Jt[em] miehowniczkowy wzialem Deliam bronatnam czirwonÿm kirem pod/sitam gusz perlowy themusz kurthe czirwonam vbranie bronatne / falendisowe kolpacek czirwonÿ falendisowy sobolczamÿ podsity zaczo mÿ / dala szama zidowka abrahamowa zlotich trzy / Jt[em] vpannÿ mariey wrinku wzialem przed zakristiam czamare / czarnam czapke kunkamÿ podsitham za ktoram tasz zidowka / dala my zlothy ieden / J tam ze na oltarzu wzialem krzisz przi ktorÿm mye poÿ/maly tam ze bil skaranÿ podlug Robothy iego ze bil spa/lony // a paginacja oryginalna 304; b zmiana ręki; c wyjustowane do środka; d paginacja orygi- nalna 305; e p napisane na literze b
442 219
29 IV 1605 Jan Rymarczyk przyznaje się do licznych kradzieży w kościołach, za co zostaje ska- zany na karę spalenia. [s. 324] Actum feria sexta ante festum Sanctorum Iacobi [et] Philippi proxima Anno Domini Millesimo Sescentesimo Quinto [29 IV]. Zeznanie Jana Rymarczyka z Poznania, niegdy [z] nieboszczyka Opale rzeź- nika i mieszczanina poznańskiego, z matki Katarzyny, syna spłodzonego, który dobrowolnie zeznał. „Naprzód przyszedłszy do Krakowa, robiłem u Bartosza ry- marza na Grodzkiej ulicy niedziel 4. Kiedym już roboty nie miał, miawszy suknię swoją starą, przedałem ją na strawę 2 Żydom Markowi i Abramowi, którzy pospo- łu [z] sobą handel wiedli i w jednej izbie [z] sobą mieszkali. Stąd wziąłem z nimi znajomość i kiedym im suknię przedawał, rozumieli, że była kradziona. I rozu- mieli o mnie, żebym ja był ten, który do nich kradzione rzeczy nosił, powiadając mi: «Że takowy właśnie, który się tym bawi, co nosi do nas, czasu niedawnego przyniósł nam z tłumokiem szablę bułatową oprawną, za którą wzięliśmy za samo żelazo talarów 50 i przy szabli było co więcej. I tak, że jeśli się tym bawisz, przy- nieś do nas. A jeśli towarzystwa z kim nie masz, wolisz tak sam bez towarzystwa, żeby cię po tym nie wydali». Szedłszy na zamek do kościoła, ujrzałem ampułki w kaplicy za kratami. Dosiągłem ich ręką. Które były złociste. Przedałem je tym- że Żydom, za które mi dali złotych dwa. Drugim razem wziąłem w kaplicy pod krzyżem kielich z patyną obwiniony [w] worek, także złocisty i patyna, które także przedał tymże Żydom za złotych 10. [s. 325] Po tym tamże na zamku w niedziel 4 wziąłem trybularz srebrny, [co] na kracie wisiał przed wielkim ołtarzem, i prze- dałem go także tym Żydom, za który mi dali złotych 9. Tamże na zamku wziąłem drugi kielich w zakrystii z patyną, także obwiniony korporał był na nim, którym sam wrzucił w bronie zamkowej za wrota. Item wziąłem mszał także na zamku w kaplicy, którym zastawił w piwnicy na Szerokiej ulicy. Item u Świętego Fran- ciszka kobierzec na formie, za którym wziął od tych Żydów groszy 50. Item tamże u Świętego Franciszka trybularz srebrny, za który nie dali tylko groszy 12. Item miechowniczkowi wziąłem delię brunatną czerwonym kirem podszytą, guz per- łowy temuż, kurtę czerwoną, ubranie brunatne falendyszowe, kołpaczek czerwo- ny falendyszowy sobolcami podszyty. Za co mi dała sama Żydówka Abrahamowa złotych trzy. Item u Panny Mariej w rynku wziąłem przed zakrystią czamarę czar- ną, czapkę kunkami podszytą, za którą taż Żydówka dała mi złoty jeden. I tamże na ołtarzu wziąłem krzyż, przy którym mnie pojmali”. Tamże był skarany podług roboty jego, że był spalony.
443 220
[s. 326a] Actum feria septima Ante Festum S[anctorum] fi lipi Jacobi / proximo Anno Domini Milessimo sexcentesesimo quinto / Th obiasz Rodem zlublina zoycza woyczieha Durasowicza ÿ zmatky zofi ey / skrakowskiego przedmiescza ze znal swe zle vczinky dobrowolnÿe kto/re rzeczy po krad vzidow ÿ stowarzystwem swoym na przod sta/nislawem lampam zgrzegorzem Raczkam y zmathiszem kobsam thy rze/czÿ ktore zeznania thego thobiasza y czo szie przinim nalya/zlo zidowie odebralÿ zroskazanÿa pana burmistrza Na przod / germak czarnÿ stary v branye biale karaziowe germacz/ek starÿ czarnÿ Metliczek muhaierowy pomoranczowy germa/czek lazorowÿ sukeny czapek 4 Aksamitnich czo lazarowska / kupila Na przod lietnik bronatnÿ czamlithowÿ Aksamitny kstalt / subka grwbrinowa po pieliczamy podsita zupanik karaziowy / bronatny soltem kirem podsity Lietniczek muhaierowy zieliony / Aksamitny kstalt Drugÿ zoltÿ Aksamitnÿ kstalt treczu czirwony / obrusow dwa katanek dwie barankamy podsite subka czar/na lisamy pod sita zupan czarnÿ germak czarnÿ metlik / starÿ futrem podsity sukenka zieliona stara kawtanik / baly karaziowÿ thy rzeczy zidowie ode bralÿ a iego vpragi skaralÿ / bvho vrznely od miasta kazano zu rzedu pana sedzigob. / a paginacja oryginalna 306; b–b nadpisane powyżej na interlinii, wyjustowane do środka
221
Actum in villiga S[ancti] Stanislai Anno D[omi]ni 1605. / Anna Rodem sczatkowÿcz zoycza marczina zwelkey polskẏ / ÿ zmatkÿ dorothÿ zwelkeÿ polskÿ zeznala dobrowolnye // [s. 327a] isz wsedszÿ na gore do pana marczina gawronka od billa / klotke ÿ na bralla hust Ballich ktore przinieÿ nalliezono / y siekirÿ odesla swoyei czo bila sobam prziniosla ÿ takowe husty / ktore bilÿ przineÿ naliezone ode bral od neÿ pan marczin / gawronek przesz Jedrzeia czechmistra ÿ woznigo marczina buthe / tho iest obrusz wielkÿ czinowathÿ Bothuch Ranthuch
444 220
30 IV 1605 Tobiasz z Lublina przyznaje się do kradzieży poczynionych z towarzystwem, za co zostaje skazany na karę pręgierza, ucięcia ucha i wygnania z Krakowa. [s. 326] Actum feria septima ante festum Sanctorum Philippi [et] Iacobi proxi- mum Anno Domini Millesimo Sescentesimo Quinto [30 IV]. Tobiasz rodem z Lublina, z ojca Wojciecha Turosowicza i z matki Zofi ej z Kra- kowskiego Przedmieścia, zeznał swe złe uczynki dobrowolnie, które rzeczy po- kradł u Żydów i z towarzystwem swoim: naprzód Stanisławem Lampą, z Grze- gorzem Rączką i z Matysem Kobzą. Te rzeczy, które zeznania tego Tobiasza, i co się przy nim nalazło, Żydowie odebrali z rozkazania pana burmistrza: naprzód giermak czarny stary, ubranie białe karaziowe, giermaczek stary czarny, mętli- czek muchajerowy pomarańczowy, giermaczek lazurowy sukienny, czapek 4 aksa- mitnych, co Lazarowska kupiła, naprzód letnik brunatny czamletowy, aksamitny kształt, szubka grubrynowa popielicami podszyta, żupanik karaziowy brunatny, żółtym kirem podszyty, letniczek muchajerowy, zielony aksamitny kształt, drugi żółty aksamitny kształt, trzeci czerwony, obrusów dwa, katanek dwie barankami podszyte, szubka czarna lisami podszyta, żupan czarny, giermak czarny, mętlik stary futrem podszyty, sukienka zielona stara, kaft anik biały karaziowy. Te rzeczy Żydowie odebrali. A jego u pręgi skarali, ucho urżnęli, od miasta kazano z urzędu pana sędziego.
221
7 V 1605 Anna z Czatkowic przyznaje się do kradzieży, za co zostaje skazana na „małe kara- nie” u pręgierza i wygnanie z Krakowa. Actum in vigilia Sancti Stanislai Anno Domini 1605 [7 V]. Anna rodem z Czatkowic, z ojca Marcina z Wielkiej Polski i z matki Doroty z Wielkiej Polski, zeznała dobrowolnie, [s. 327] iż wszedłszy na górę do pana Mar- cina Gawronka, odbiła kłódkę i nabrała chust białych, które przy niej naleziono, i siekiery. Odeszła swojej, co była [z] sobą przyniosła, i takowe chusty, które były przy niej nalezione, odebrał od niej pan Marcin Gawronek przez Jędrzeja cech- mistrza i woźnego Marcina Butę, to jest obrus wielki cynowaty, botuch, rańtuch,
445 cziska / spodusky czwiligowab Fartuhow 4 kosulka 1 Rabek Bawelnicz / sterÿ kosula od zemna przescziradlo ktoram panowe kazalÿ / skaracz vpragÿ malym karaniem od miasta wiswiczicz na / kilka mil / a paginacja oryginalna 307; b g napisane na literze h
222
Stalo szie wpirszÿ poniedzialek po suheÿ nie/adzielÿ Roku panskigo 1606a / Pawel Rodem sket zoycza wawryncza sket y zmatky / katarzyni sket atherasz mieskayam na zwierzynczu / wiznal swe zle vczinky gdi bil presz mistrza / pitanÿ Na prziod zeznal isz krad lat trzy atho / stego isz poznal zwocziehem Radwanskym y napirwey / vkradlismÿ obadwa wniepolomiczach pare konÿ xziedzu / plebanowÿ Jeden czisawy drugi siwÿ tilko mÿ dal zlo/ty stich konÿ / Zmikosowicz vkradlismy konia czisawego czlowiekowÿ / stym woycziehem Radwanskym ktorigo smy bily przedaly / hlopu aliego poznano vthego hlopa y wroczilismi mu pi/niadzeb // [s. 328c] Na pramniku vkradly smi konia czarnigo ktorigo / spetawszy pusczilismi go na blonie y znaliezligo / stym kasprem gdÿmszÿed sznẏm poznął Naprzod vkradlismẏ / Wniepolowniczach wolu czerwonego zagrodnikowÿ prze:/daliszmÿ go Mathÿszowÿ Dÿbagowÿ Rzeznikowÿ Wdorskiemu / za zlothÿch 9 Jtem thenze kasper spierschała przedał / dwu Wołow iednego bÿalego drugiego czerwonego / jednego przedał czerwonego Mathiszowÿ DiBakowÿ / A thego Bialego Mathÿszowÿ klichowÿ nabiskupie / Rzeznikowÿ trzecziego przedał czerwonego themusz / Mathÿszowÿ Dibakowÿ iedno niewiem kendÿ go wzÿal / Jtem Wawrzÿnczÿczach vkradlem bÿałą krowe / Jtem Wsthaniszlawÿczach sthÿmze kasprem vkradlismÿ / wołu czerwonego themusz Mathÿszowÿ Dÿbakowÿ / przedalismÿ go Jtem wpogorzanach vkradlismÿ / Jałowÿcze przedalismÿ ią Zÿdowÿ nawalę za 5. / zlothÿch A bÿlo nasz natho thrzeÿ then to kasper / spierschala a drugÿ Woÿcziech krawÿecz mieska / na czarnÿ wszÿ vszewcza iedno niewÿem iakogo / Zowÿa Jtem na woleÿ krolewskieÿ vkradlismÿ / Jalowÿcze A bÿlo nas natho thrzeÿ thrzeczÿ iadam / Czeladnÿk thego kaspra przedalismÿ ÿa za zlothÿch / pułczwartha Jtem Na szmeczÿnie then kasper sząm / vkradl krowe thÿlko powiedzÿął przedemną // [s. 329e] Jt[em] Wpobiednÿkuf vkradliszmÿ sthÿmze kasprem Wolu gnÿa./dego thego Wolu zabÿł thenze kasper Jtem thenze / Kasper ÿescze Wmieszopusthÿ othÿch Wolach
446 cziska z poduszki cwelichowa, fartuchów 4, koszulka 1, rąbek bawełnich cztery, koszula od zimna, prześcieradło. Którą panowie kazali skarać u pręgi małym karaniem, od miasta wyświecić na kilka mil.
222
20 II 1606 Paweł z Kęt przyznaje się do licznych kradzieży bydła poczynionych z towarzy- stwem, za co zostaje skazany na karę śmierci. Stało się w pierwszy poniedziałek po Suchej Niedzieli Roku Pańskiego 1606 [20 II]. Paweł rodem z Kęt, z ojca Wawrzyńca z Kęt i z matki Katarzyny z Kęt, a teraz mieszkają na Zwierzyńcu, wyznał swe złe uczynki, gdy był przez mistrza pytany. Naprzód zeznał, iż kradł lat trzy, a to z tego, iż poznał [się] z Wojciechem Rad- wańskim. „I najpierwej ukradliśmy obydwa w Niepołomicach parę koni księdzu plebanowi: jeden cisawy, drugi siwy. Tylko mi dał złoty z tych koni. Z Miklu- szowic ukradliśmy konia cisawego człowiekowi z tym Wojciechem Radwańskim, któregośmy byli przedali chłopu, ale go poznano u tego chłopa i wróciliśmy mu pieniądze. [s. 328] Na Prądniku ukradliśmy konia czarnego, którego spętawszy, puściliśmy go na błonie i znaleźli go. Z tym Kasprem, gdym się z nim poznał, naprzód ukradliśmy w Niepołomicach wołu czerwonego zagrodnikowi. Przeda- liśmy go Matysowi Dybakowi rzeźnikowi dworskiemu za złotych 9. Item tenże Kasper Spierzchała przedał dwu wołów: jednego białego, drugiego czerwonego. Jednego przedał czerwonego Matysowi Dybakowi, a tego białego Matysowi Kli- chowi na Biskupiem rzeźnikowi, trzeciego przedał czerwonego temuż Matysowi Dybakowi, jedno nie wiem, kędy go wziął. Item [w] Wawrzeńczycach ukradłem białą krowę. Item w Stanisławicach z tymże Kasprem ukradliśmy wołu czerwone- go temuż Matysowi Dybakowi, przedaliśmy go. Item w Pogorzanach ukradliśmy jałowicę, przedaliśmy ją Żydowi na wale za 5 złotych. A było nas na to trzej: ten to Kasper Spierzchała, a drugi Wojciech Krawiec, mieszka na Czarnej Wsi u szewca, jedno nie wiem, jako go zowią. Item na Woli Królewskiej ukradliśmy jałowicę. A było nas na to trzej, trze- ci Adam, czeladnik tego Kaspra. Przedaliśmy ją za złotych półczwarta. Item na Szmetynie ten Kasper sam ukradł krowę, tylko powiedział przede mną. [s. 329] Item w Pobiedniku ukradliśmy z tymże Kasprem wołu gniadego. Tego wołu zabił tenże Kasper. Item tenże Kasper jeszcze w mięsopusty [5–7 II] o tych wołach,
447 sktorimÿ mÿe. / poÿmano wÿedzÿął ÿ czestho do mnÿe mowÿł zebÿsmÿ / ponÿe poszlÿ ÿ przÿchodzÿł domnÿe wpÿathek trzÿg / razÿ i poszedlem thego dnÿa zarasz do brzeska Wszobothe / szlismÿ Na zabierzow przed szamÿm Wÿeczorem ÿlezelismÿ / vkaczmarkÿ wbrogu. A wsthawszÿ wnoczÿ około godzÿnÿ / czwarthÿ othwarszÿ Wrotha zaielẏsmÿ the Wolẏ Frankowÿ / Mathÿszowÿ Wzabÿerzowÿe A ÿarzmo wzielismÿ vchlopa / Nakarczu na dÿszlu Mowÿącz ieszligoh Nasz kto potka po:/ wiemÿ ze na zaklakte wiedzÿemÿ the wołÿ do szolÿ Jtem / thenze paweł zeznał ÿsz nieÿakÿ Jan ktorÿ mieska Na. / kleparzu vchmielarza komorą then kasdego pacholka / popszuie ÿ nazlodzieÿskÿ chlep namowÿ ktorÿ czo vkradnÿe / A powÿe ÿemu kupcza mu na Raÿ ÿ mnie thego Woÿczieha / Radwanskiego do thowarzÿwstha naraieł ktorÿ mnie popsował / ÿ przesz ÿego towarzÿwstho szwÿatha ÿde // a–a wyjustowane do środka; b wyjustowane do prawego marginesu; c paginacja oryginal- na 308; d m napisane na literze s; e paginacja oryginalna 309; f b napisane na literze w; g t napisane na literze D; h go skreślone
223
[a] cActum Feria sexta post Festum / Assumptionis in caelum Beatae Mariae / Virginis Anno Domini 160b septimoc / Vrząd Radziecki Crakowski bacząc ze obzałowanÿ Woẏciech Walczẏk / przeciwko przẏsiedze sweÿ ẏ przeciwko przẏkazaniu Bozemu wÿstąpieł wtym // [s. 330d] ze bendąc Burgrabią Ratuszu krakowskiego maiąc klucze / do wiezienia sobie powierzone wieznie pewne. potaiemnie no:/cznẏm sposobem (. onẏm wiezienie otworzÿwszẏ .) wypuscieł zkto:/remi tez pospołu klucze drugiemu słudze zarzuciwszÿ zmiasta / vciekł do czego sam bendąc załapionÿ dobrowolniesie przẏ:/znał przetoz ze za takowÿ wýstępek iako zdraẏca ẏ krzÿwoprzẏ:/siescza na garło ma bẏdz karanÿ vrząd ninieýszẏ vznawa A. / wzakze iz przes wielki czas wiezienie czieskie ẏ smrodliwe / nae sobie odnosieł dla tegoz poenam commeritam compensuiąc et / in meliorem partem przeciw niemu postępuiąc (. gdẏsz tez ztÿch /
448 z którymi mnie pojmano, wiedział i często do mnie mówił, żebyśmy po nie poszli, i przychodził do mnie w piątek trzy razy, i poszedłem tego dnia zaraz do Brzeska w sobotę. Szliśmy na Zabierzów przed samym wieczorem i leżeliśmy u karczmarki w brogu. A wstawszy w nocy około godziny czwartej, otwarłszy wrota, zajęliśmy te woły Frankowi Matysowi w Zabierzowie. A jarzmo wzięliśmy u chłopa na kar- czu na dyszlu, mówiąc: «Jeśli nas kto potka, powiemy, że na zaklaktę wiedziemy te woły do Soły». Item tenże Paweł zeznał, iż niejaki Jan, który mieszka na Kle- parzu u chmielarza komorą, ten każdego pachołka popsuje i na złodziejski chleb namówi. Który co ukradnie, a powie jemu kupca mu naraj. I mnie tego Wojciecha Radwańskiego do towarzystwa naraił, który mnie popsował i przez jego towarzy- stwo ze świata idę”.
223
17 VIII 1607 Wojciech Walczyk, burgrabia ratusza krakowskiego, przyznaje się do wypuszczenia więźniów z więzienia i ucieczki z Krakowa, za co zostaje skazany na karę pręgierza, ucięcia ucha i wyświecenia z Krakowa pod karą śmierci. Actum feria sexta post festum Assumptionis in caelum Beatae Mariae Virginis Anno Domini 160septimo [7 VIII]. Urząd radziecki krakowski, bacząc, że obżałowany Wojciech Walczyk prze- ciwko przysiędze swej i przeciwko przykazaniu Bożemu wystąpił w tym, [s. 330] że będąc burgrabią ratusza krakowskiego, mając klucze do więzienia sobie po- wierzone, więźnie pewne potajemnie nocnym sposobem (onym więzienie otwo- rzywszy) wypuścił, z którymi też pospołu, klucze drugiemu słudze zarzuciwszy, z miasta uciekł. Do czego sam, będąc złapany, dobrowolnie się przyznał. Przetoż że za takowy występek jako zdrajca i krzywoprzysiężca na gardło ma być ka- rany, urząd niniejszy uznawa. A wszakże, iż przez wielki czas więzienie ciężkie i smrodliwe na sobie odnosił, dlategoż poenam commeritam kompensując et in meliorem partem przeciw niemu postępując (gdyż też z tych więźniów przezeń wypuszczonych żaden na gardle nie jest karany), onemu lżejsze karanie wynaj- duje. To jest, że u pręgierza naprzód bity, po tym urżnieniem ucha naznaczony, a na koniec z miasta wyświecony być ma z tym dokładem, iż gdzie by się ważył za
449 czaszem tu wmiesczie albo około mia:/sta bawicz, tedẏ porwawszý go ma bydz poenam capitis / to co pierweÿ zasłuzẏł bez miełosierdzia karanÿ.f // a zmiana ręki pisarza; b nad datą roczną pozioma linia; c–c wyjustowane do środka; d pagina- cja oryginalna 310; e dopisane na lewym marginesie; f następuje ⅓ strony pustej, z napisa- nym znakiem grafi cznym w kształcie „S”
224
[s. 331a] [b] Actum feria quinta post festum sancti / bartoliomei apostoli anno dominÿ 1607 / sin turskiego stanislawa ziemie dobrzinskÿ / matis turski bendacz poimanÿ przed urzad / radziecki krakowskÿ zliczem to ẏest zdeliąm / ẏ kurtam od pana taranowskiego ktore rzeczi / pomienione wszadziwszi hlopcza do piwnicze pobrał / ẏ prziniem ýe nalieziono oktore szie dobrowolnýe / zeznał stich rzeczi kradzionich dał temu hlopczu / zloti ktorego potẏ rzeczi szadzał aten matis turski / ote rzeczi beł wiezieniu abendacz zwiezienia wipusczon / przed pana czehmistra powiedział zem te deliąm dał / przerobicz na zupan kozackÿ ẏ poziczeł go wawrzkowÿ / tenze wawrzek zastawiełgo w kopie uzida ẏ przegrał / te pẏeniadze o ẏnsze rzeczẏ beł pitan prziznacz szie / niechczałc // a paginacja oryginalna 311; b zmiana ręki; c następuje ⅓ strony pustej, z napisanym znakiem grafi cznym w kształcie „S”
225
[s. 332a] [b] cBenedicat nos omnipotens Deusc / Inprincipio erat verbum et verbum erat apud deum et deus / erat verbum Hoc erat inprincipio apud deum omnia per ipsum / facta sunt et sine ipso factum est nihil Quod factum est in ipso / uita erat et uita erat lux hominum et lux tenebris lucet et tenebre / eam non comprehenderunt Fuit homo misus adeo cui nomen erat / Joanes Hic venit in testimonium vt testimonium per hiberent de / lumine vt omnes
450 czasem tu w mieście albo około miasta bawić, tedy porwawszy go, ma być poenam capitis, to co pierwej zasłużył, bez miłosierdzia karany.
224
30 VIII 1607 Matys Turski, złapany z licem, przyznaje się do kradzieży. [s. 331] Actum feria quinta post festum Sancti Bartholomei Apostoli Anno Do- mini 1607 [30 VIII] Syn Turskiego Stanisława [z] Ziemi Dobrzyńskiej, Matys Turski, będąc poj- many przed urząd radziecki krakowski z licem, to jest z delią i kurtą od pana Taranowskiego, które rzeczy pomienione, wsadziwszy chłopca do piwnicy, pobrał i przy nim je naleziono, o które się dobrowolnie zeznał. Z tych rzeczy kradzionych dał temu chłopcu złoty, którego po te rzeczy sadzał. A ten Matys Turski o te rzeczy był [w] więzieniu. A będąc z więzienia wypuszczony, przed pana cechmistrza po- wiedział: „Żem tę delię dał przerobić na żupan kozacki i pożyczył go Wawrzkowi. Tenże Wawrzek zastawił go w kopie u Żyda i przegrał te pieniądze”. O insze rzeczy był pytany, przyznać się nie chciał.
225
1609 Incipit Adama Muronskiego. [s. 332] Benedicat nos omnipotens Deus. In principio erat Verbum, et verbum erat apud Deum, et Deus erat verbum. Hoc erat in principio apud Deum, omnia per ipsum facta sunt: et sine ipso factum est nihil, quod factum est. In ipso vita erat, et vita erat lux hominum: et lux [in] tenebris lucet et tenebrae eam non comprehenderunt. Fuit homo missus a Deo, cui nomen erat Ioannes. Hic venit in testimonium, ut testimonium perhiberent de lumine, ut omnes
451 crederent per illum non erat ille lux sed vt testimonium / per hiberent de lumine erat lux vera que illuminat omne[m] hominem ueni/entem ind hunc mundum In mundo erat et mundus per ipsum factus est / et mundus eum non cognouit in propria venit et sui eum non receperunt / Quod quod autem receperunt eum dedit eis potestatem fi lios dei fi eri his / qui crederunt In nomine eius qui non ex sanguinibus neque ex uoluntate / carnis ne que ex uoluntate viri sed ex Deo nati sunt et uerbum caro / factum est et habitauit in nobis et uidemus gloriam eius gloriam quasi / vnigeniti a patre plenum gratie et ueritatis laus tibi christee // [s. 333f] [g] LIBER MALEFICORVM SEV DAMna[torum] / AB ANNO DOMINI MILLESIMO SEXGEN/TESSIMO NONO scriptus / Per me Adamu[m] Muronskÿ / Pro tŭ[n]c cercelmagistrum Cracouiensem / hQuid quid agis prudenter Age et Respice[re] / fi nem / Innomine Domini Anno domini 1609hi / Laska panska na przÿm konÿu jezdÿ Mozesz szÿe wnÿeẏ nÿe kohacz bo czýe zradzý / Wsczeslÿwÿm czaszÿe pan czÿ łaskę vkazuÿe Gdÿcz szÿe noga pod wÿnÿe gdzÿe moze tham czÿe fraszuÿej / a paginacja oryginalna 312; b zmiana ręki; c–c napisane na górze strony, następują 3 wiersze niezapisane; d napisane nad skreślonym et; e następuje ⅓ strony pustej, z napisanym znakiem grafi cznym w kształcie „S”; f paginacja oryginalna 313; g zmiana ręki; h–h wyjustowane do środka; i następuje ¼ strony pustej; j następuje ¼ strony pustej
226
[s. 334a] Roku panskÿego 1609 od wyelkÿeÿnoczÿ za mego vrzędu bełb poÿmanÿ przess / moÿ vrząd Jakub Sewczÿk rodęm sproszowÿcz ktorÿ beł wzÿął vzłotnÿka / na groczkẏeÿ vlÿczÿ czapkę iaxamÿtna tkąnką ÿ korale aÿze nąn nÿe ÿsthÿgował / boszÿe mu rzeczÿ wroczÿłÿ bÿł wolnÿ zwÿęzýenÿa / Jtem thęn sewczÿk wÿsedszÿ zwẏezÿenÿa poprawÿł sÿe wzÿał na podbrzezu hustÿ / ktore Zÿdom prąno tho ÿest fartuhÿ ÿ vbranÿe ÿ kopę Jtem nagołebÿeẏ vlÿczẏ wzÿął / arfę Xzÿęgÿ ÿ czapkę cpanu mýgusowÿc dzÿeczÿęczą Jtem panu rÿmanowskÿemu wzÿał łÿskę srębną ÿ / tham czo ÿnsego Jtem gawronkowemu zÿęczÿowÿ wzÿął krawczowÿ vbranÿe ÿ obrusz / ktore rzeczÿ thÿ wsÿtkÿe lÿczęm sÿe wraczałẏ na ktorego drugÿeraz nÿe
452 crederent per illum. Non erat ille lux, sed ut testimonium perhiberent de lumine. Erat lux vera, quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. In mundo erat, et mundus per ipsum factus est et mundus eum non cognovit. In propria venit, et sui eum non receperunt. Quodquod autem receperunt eum, dedit eis potestatem fi lios Dei fi eri, his qui crediderunt in nomine eius: qui non ex sanguinibus, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex Deo nati sunt. Et verbum caro factum est, et habitavit in nobis: et videmus gloriam eius, gloriam quasi unigeniti a patre plenum gratiae et veritatis1. Laus tibi Christe. [s. 333] Liber malefi corum seu damnatorum ab Anno Domini millesimo ses- centesimo nono scriptus per me Adamum Muronski pro tunc circkelmagistrum Cra- coviensem. Quidquid agis, prudenter age et respice fi nem. In nomine Domini Anno Domini 1609. Łaska pańska na przym koniu jeździ. Możesz się w niej nie kochać, bo cię zdra- dzi. W szczęśliwym czasie pan ci łaskę ukazuje. Gdyć się noga podwinie, gdzie może, tam cię frasuje.
1 Ewangelia św. Jana 1,1–14.
226
19 IV 1609 Jakub Szewczyk za dokonane powtórnie kradzieże, złapany z licem, zostaje skazany na karę chłosty i wygnania z Krakowa. Złapany na trzeciej recydywie, został uwolnio- ny za wstawiennictwem jego przyjaciół. Złapany na czwartej kradzieży, zostaje pod- dany torturom, na których przyznaje się do licznych kradzieży, za co zostaje skazany na karę „na biskupie” i wyświecony z Krakowa pod karą śmierci przez powieszenie. [s. 334] Roku pańskiego 1609 od Wielkiej Nocy [19 IV]. Za mego urzędu był pojmany przez mój urząd Jakub Szewczyk rodem z Proszo- wic, który był wziął u złotnika na Grodzkiej ulicy czapkę aksamitną, tkankę i korale. A iż nań nie instygował, bo się mu rzeczy wróciły, był wolny z więzienia. Item ten Szewczyk, wyszedłszy z więzienia, poprawił się. Wziął na odbrzeżu chusty, które Żydom prano, to jest fartuchy i ubranie, i kopę. Item na Gołębiej ulicy wziął harfę, księgi i czapkę panu Mygusowi dziecięcą. Item panu Rymanowskiemu wziął łyżkę srebrną i tam co inszego. Item Gawronkowemu zięciowi wziął krawcowi ubra- nie i obrus, które rzeczy te wszystkie licem się wracały. Na którego drugi raz nie
453 ÿstÿgowąno nýe / bÿl karanÿ nagarle thÿlko zroskazanÿa panskÿego bẏł karanÿ nagołem czÿele mÿędzÿ / kabathÿ wrathuszu prethamÿ od hÿczlow ÿ od mÿasta precz kazano zebÿ sÿe trzeczje / rasz nÿedostawał bo ÿak sÿe 3 rasz do stanÿe będzÿe ÿnaczeÿ karan według wÿstępku / Jtem drugÿeraz wÿsedszÿ zwÿęzÿenÿa poprawÿł sÿe znowu wzÿął na kazÿmÿe/rzu od bozego czÿała zakowÿ
454 instygowano, nie był karany na gardle, tylko z rozkazania pańskiego był karany na gołym ciele między kabaty w ratuszu prętami od hyclów i od miasta precz kazano, żeby się trzeci raz nie dostawał. Bo jak się 3 raz dostanie, będzie inaczej karany według występku. Item drugi raz wyszedłszy z więzienia, poprawił się. Znowu wziął na Kazimie- rzu od Bożego Ciała żakowi giermak i na drugim miejscu organiście delię. A iż się powracało, nań nie instygowano. Był wypuszczony takim sposobem za proś- bą jego przyjaciół z Proszowic, którzy przed panem burmistrzem, przed panem Frączkowiczem1, ślubowali, jako ma się poprawić i nie ma więcej kraść, i w Kra- kowie nie ma być. I gdzie by się tu bawił albo czwarty raz się dostał na ratusz, i ci przyjaciele o nim nie chcą wiedzieć i więcej go wyprawiać. Za czym czwarty raz i sam cechmistrz może nań instygować. Item ten Szewczyk znowu poprawił się. Wziął na Krupnikach Prusowej kołdrę, którą zastawił pod Miechowniczą wieżą krawcowi we złotych półtoru. „Którą koł- drę wziąłem do urzędu na ratusz”. Po tym z rozkazania jegomość pana burmistrza był pytany przez mistrza według prawa, którego pociągniono 3 razy. Który zaś wyznał swój zły uczynek. Wziął przed Świętego Jędrzeja klasztorem letnik lazu- rowy podszyty. Przedał go przed Świętej Anny Furtką piekarce za złotych 1½. Item za Bernadyny we dworku wziął giermak czarny. Przedał go krawcowi podle stajen miejskich za złoty. Item na Szczepańskiej ulicy wziął czapkę białogłowską. Przedał ją Okieniczce, co mieszka [s. 335] u czapnika na Garbarach. Item mula- rzowi za Świętym Franciszkiem wziął kord, a ten mularz, zdybawszy go, odarł go z delii, która kosztowała złotych 5. Item w pana Niepołomskiego dworze wziął kurtę czerwoną. Item wziął kołpak marmurkowy na Zwierzyńcu. Przedał go Jano- wi na Świętego Jana ulicy w słodowni za groszy 52. Item na Grodzkiej ulicy wziął zarękawie atłasowe. Przedał je piekarce Janowej za Panny Maryi kościołem. Item na Mikołajskiej ulicy wziął delijkę. Sam ją schodził. Item za Świętymi Filipem [i] Piotrem wziął ubranie. Zostawił je bratu w Proszowicach. Item za Świętym Fran- ciszkiem u krawca na rogu wziął ferezję. Zastawiła ją jego niewiasta u Żyda we złotych 3 i siedział kilka niedziel. A ta Prusowa nie chciała instygować. I wyszedł zaś z więzienia w nocy. Item znowu wziął czapkę w pana wojnickiego2 kamienicy Grygierowej gospodyni. Ten się też wrócił, puszczono go. Item znowu wziął na Garbarach nocnemu dziesiętnikowi mętlik, o który był kilka czasów [w] więzie- niu. I ten się wrócił. Dziesiętnik też nań nie instygował. Wszakże z rozkazania ichmość panów był karany na biskupie i był puszczony takim sposobem, jako go tu więcej w Krakowie ujrzą, bez wszystkiego miłosier- dzia wisieć będzie. Anno Domini 1610.
1 Antoni Frączkowicz, burmistrz, rajca krak. w latach 1593–1612 (Spisy, Kraków, nr 156, s. 54–65). 2 Kast. wojnickim w latach 1603–1613 był Sebastian Lubomirski (Spisy, woj. krak., nr 576, s. 132).
455 227
[s. 335a] Roku panskÿe 1609 Naÿmÿe woÿczÿeh swÿderskÿ vczÿnÿł gwałt na smÿntharzu / v wsÿtkÿh swÿęthÿh ktorÿ mÿeÿscze swÿethe zgwałczÿł dobrego człowÿeka złotnÿkab posÿekł pomor/dował przez zadneÿ przÿczÿnÿ nÿe maÿącz znÿm nÿcz zadneÿ znaÿomosczÿ zadnego / swaru nÿebaczącz natho ÿze on beł takze człowÿekÿem ÿ brathem po panÿebodze / ktorÿ nÿemÿał przÿsobÿe bronÿe ÿ prosÿł sÿemu zebÿ go nÿe bÿł aÿze on nÿemÿałc / nan thakÿego baczenÿa zathen ÿego wÿstepek ktorÿ vczÿnÿł beł osządzonÿ na garło / thak przez zamkowÿ vrząd ÿako ÿ przes mÿeÿskÿ stÿm posedł nasąd bozÿ sczÿęthogo / wpÿathek po s[więcie] rozesłanczow o ktorego barzo braczthwo od s[więtego] franczjska / staralÿ sÿe hczącz go wÿprawÿcz ÿ hczÿelÿ dacz sume pÿenÿedzÿ / lecz pÿenÿądze nÿemogłẏ pomocz bo sÿe dał po przÿsÿącz ktorego / sa sÿodmÿ poprzÿsÿągł thęn ze ranÿ ktorego na łozku przÿnÿeszÿono / złotnÿka narathusz / [d] a paginacja oryginalna 315; b nadpisane powyżej na interlinii; c m napisane na literze l; d linia oddzielająca sprawy
228
[s. 336a] Actum feria Dnÿa 17 Augustÿ Roku panskÿego 1609 / Stanawszÿ obecznÿe Na ÿmÿe stanÿsław zazÿebłowÿcz zczorka swoÿą alską / Przed vrzędęm krakowskÿm załował sÿe na Zofÿą na ktorą ÿ on ÿ czorka / ÿego alska przed J[c]h M[o]S[ć] panÿ zskargą czÿnÿła ÿ woczÿ ÿeÿ mowÿła / ÿze tha zofÿa mÿała tho vczÿnÿcz ÿze thę czorkę alskę ktora dzÿeczÿe / pẏastowała nałącze na pramnÿku zawołała ÿeÿ zteÿ łakÿ do domu / ÿ dała ÿeÿ mleka na mÿskę wtÿm przÿsedł mesczÿzna ÿakÿsz ktorÿ / tamtheÿ ze halscze vczÿnÿł gwałt przÿczÿm thaz zofÿa bÿła ÿ oczÿ ÿeÿ / zakrȳwała ÿ gdÿ ÿuz beło powsÿthkÿm poł tora grosza ÿeÿ dała tho ÿest / skarga tęgo stanÿsława sczorką ÿego /
456 227
17 VII 1609 Wojciech Świderski za próbę zabójstwa na cmentarzu został skazany na karę śmier- ci przez ścięcie. Roku Pańskiego 1609. Na imię Wojciech Świderski uczynił gwałt na cmen- tarzu u Wszystkich Świętych, który miejsce święte zgwałcił, dobrego człowieka złotnika posiekł, pomordował przez żadnej przyczyny, nie mając z nim nic, żadnej znajomości, żadnego swaru, nie bacząc na to, iż on był także człowiekiem i bratem po Panie Boże, który nie miał przy sobie broni i prosił się mu, żeby go nie bił. A iż on nie miał nań takiego baczenia, za ten jego występek, który uczynił, był osądzony na gardło tak przez zamkowy urząd, jako i przez miejski. Z tym poszedł na sąd Boży. Ścięto go w piątek po święcie Rozesłańców [17 VII]. O którego bardzo bractwo od Świętego Franciszka starali się, chcąc go wyprawić, i chcieli dać sumę pienię- dzy, lecz pieniądze nie mogły pomóc, bo się dał poprzysiąc. Którego samosiódmy poprzysiągł tenże ranny, którego na łóżku przyniesiono złotnika na ratusz.
228
17 VIII 1609 Stanisław Zaziebłowicz z córką Halszką oskarżają Zofi ę o stręczycielstwo, do czego ona się nie przyznała i po złożeniu przysięgi została uwolniona. [s. 336] Actum feria dnia 17 Augusti Roku Pańskiego 1609. Stanąwszy obecnie na imię Stanisław Zaziebłowicz z córką swoją Halszką przed urzędem krakowskim, żałował się na Zofi ę, na którą i on, i córka jego Halsz- ka przed ichmość pany skargę czyniła i w oczy jej mówiła, iż ta Zofi a miała to uczynić, iż tę córkę Halszkę, która dziecię piastowała na łące na Prądniku, zawo- łała jej z tej łąki do domu i dała jej mleka na miskę. W tym przyszedł mężczyzna jakiś, który tamtejże Halszce uczynił gwałt. Przy czym taż Zofi a była i oczy jej zakrywała, i gdy już było po wszystkim, półtora grosza jej dała. To jest skarga tego Stanisława z córką jego.
457 Th ass ÿsta zofÿa beła strasona przess mÿstrza tho ÿest nÿe palenÿem / ÿedno strasenÿem przesz probÿ ÿ przez pÿthanÿe ÿeslÿ dobrÿm duhem / albo thez złÿm nÿehczÿała sÿe przÿznacz thego vrząd wÿedzẏecz nÿemoze / aÿze sÿe nÿeprzÿznała hocz ÿeÿ woczÿ thas Halska mowÿła ÿ znała ÿą dobrze / przed thÿm vczÿnkÿem na kÿlka czaszow ÿ wthedÿ kÿedÿ ÿą tham ze sprą/mnÿka wÿgnąno na ktorą thez ÿ xzýęzą od .S[więtej]. troyczeb mowÿlÿ ÿze ÿm / krowÿ poczarowała dla thego ÿeÿ thak pÿthano przesz mÿstrza a ÿze sÿe / nÿe hczÿała ÿ dobrowolnÿe ÿ przez straszenÿe przÿznacz na kazano ÿeÿ / zurzęndu przÿsÿęgę naktorą ona zaraz zezwolÿła ÿ vczÿnÿła takÿm / sposobem ÿzem ÿa teÿ Halskÿ nÿe zwÿodła ÿ głowÿ anÿ oczu ÿeÿ nÿe / zawÿęzowała ÿ nÿe ÿestem przÿczÿną zgwałczenÿą teÿ Halskÿ athak mÿ / panÿe Boze pomagaÿ ÿ wszÿsczȳ swÿęczÿ ÿ thak beła wolna zwÿęzÿenÿa / 18 Dnÿa Augustÿ thas Zofi a hczÿała sÿe zabÿcz wÿezÿenÿu ktora / wzÿąwszÿ czegłe głowę sobýe potłukła thak barzo mało sÿe nÿezabÿła / zaczÿm vrząd sÿe wÿswÿacza ÿze ÿthęn ÿstÿgator nÿe dostał prawa / ÿ nÿe bÿł nathen dzÿęn kÿedÿ do ÿstÿgowanÿa takze do Juramentu / tÿlko thasz czorka ÿego halska beła sprokuratorem przẏ ÿuramenczẏe // a paginacja oryginalna 316; b napisane na interlinii poniżej skreślonego, nieczytelnego wyrazu
229
[s. 337a] Actum ferÿa 17 oktobrÿs Anno Domÿni 1609 / Iz wÿznała dobrowolnÿe na barthosza ÿze przÿnÿosł tho srebro / donÿeÿ ÿ kazał ÿeÿ go pohowacz aona go pÿthała gdzÿesz tho / wzÿął on ÿeÿ powÿedzÿał nÿcz thobÿe do thego / [b] Jt[em] thęn sÿe barthosz dobrowolnÿe zeznaÿe ktorÿ thęn sklep / wÿłupał zÿdowÿ ktorÿ ÿest rodzÿcz zbędzÿnÿa zoÿcza mar/czÿna czaÿa J zmatkÿ Annÿ ÿego matkÿ / [c] Jt[em] zeznał dobrowolnÿe thęn barthosek ÿze mu thowarzÿsz / mowÿł wthÿm sklepÿe zdobÿcz będzÿemÿ mÿecz ÿam szÿe / thez zakradł wewtorkowÿ dzÿen zadnÿa ÿ naczo zeznaÿe / czo wzÿął sterzÿ paszÿ srebne dzÿewÿęcz pÿerszczÿonkow / złotÿch skamÿkamÿ anozenek dwoÿe srebnÿh bÿałÿh thrzeczÿe / skorzane maluskÿe dwa nozÿkÿ wnÿh łÿzek srebnÿh zterzy / [d] Jt[em] wolkuszu wzÿął zÿdowÿ srod bÿelednÿa złothÿh 24 / sąm bÿł / [e] Jt[em] wlelowÿe thez zÿdowÿ wzÿął złothÿh 12 przÿszedszÿ do / nÿego do komorÿ mÿodu kupowacz / [f] Jt[em] thu wkrakowÿe Masła faskę // [g] [s. 338h] Jt[em] pÿanowskÿemu wbędzÿnÿu wzÿął złothÿch 24 / [i] Jt[em] wolkuszu zÿdowÿ lelýonkowÿ kÿelÿhow
458 Taż ista Zofi a była straszona przez mistrza, to jest nie paleniem, jedno strasze- niem przez próby i przez pytanie, jeśli dobrym duchem albo też złym nie chciała się przyznać. Tego urząd wiedzieć nie może. A iż się nie przyznała, choć jej w oczy taż Halszka mówiła i znała ją dobrze przed tym uczynkiem na kilka czasów i wte- dy, kiedy ją tam ze Prądnika wygnano. Na którą też i księża od Świętej Trójcy mówili, iż im krowy poczarowała. Dlatego jej tak pytano przez mistrza, a iż się nie chciała i dobrowolnie, i przez straszenie przyznać, nakazano jej z urzędu przysię- gę, na którą ona zaraz zezwoliła i uczyniła takim sposobem: „Iżem ja tej Halszki nie zwiodła i głowy ani oczu jej nie zawięzowała, i nie jestem przyczyną zgwałce- nia tej Halszki. A tak mi Panie Boże pomagaj i Wszyscy Święci”. I tak była wolna z więzienia. 18 dnia Augusti taż Zofi a chciała się zabić [w] więzieniu. Która wziąwszy ce- głę, głowę sobie potłukła tak bardzo, [że] mało się nie zabiła. Za czym urząd się wyświadcza, iż i ten instygator nie dostał prawa, i nie był na ten dzień, kiedy do instygowania, także do juramentu. Tylko taż córka jego Halszka była z prokurato- rem przy juramencie.
229
17 X 1609
Bartosz przyznaje się do licznych kradzieży poczynionych z towarzyszami, za co zostaje skazany na karę śmierci przez powieszenie.
[s. 337] Actum feria 17 Octobris Anno Domini 1609 [17 X]. Iż wyznała dobrowolnie na Bartosza, iż przyniósł to srebro do niej i kazał jej go pochować, a ona go pytała, gdzież to wziął. On jej powiedział: „Nic tobie do tego”. Item ten się Bartosz dobrowolnie zeznaje, który ten sklep wyłupał Żydowi, który jest rodzic z Będzina, z ojca Marcina Czaja i z matki Anny, jego matki. Item ze- znał dobrowolnie ten Bartoszek, iż mu towarzysz mówił: „W tym sklepie zdobycz będziemy mieć. Jam się też zakradł we wtorkowy dzień za dnia”. I na co zeznaje, co wziął: cztery pasy srebrne, dziewięć pierścionków złotych z kamykami, a noże- nek dwoje srebrnych białych, trzecie skórzane maluśkie, dwa nożyki,w nich łyżek srebrnych cztery. Item w Olkuszu wziął Żydowi wśród białego dnia złotych 24. Sam był. Item w Lelowie też Żydowi wziął złotych 12, przyszedłszy do niego do komory miodu kupować. Item tu w Krakowie masła faskę. [s. 338] Item Pianow- skiemu w Będzinie wziął złotych 24. Item w Olkuszu Żydowi Lelionkowi kielichów
459 2 złothÿh ÿ 2 / bÿałÿh ÿ łÿzek srebnÿh 20 ale sÿe wroczÿło zÿdowÿ / ÿ beł v pręgÿ wolkuszu karanÿ / [j] Jt[em] othowarzÿstwÿe / [k] Jąn wÿsokÿ brodę podstrzÿga / drugÿ woÿthaszek bÿałogłowka / [l] Jt[em] wÿelÿczcze chłopu wzÿął zlothÿh 12 / [m] Jt[em] wolkuszu v knąbloweÿ wzÿął łÿzek 7 zÿaskÿem / Sczapnÿczkÿem [n] Jt[em] Xzÿedzu wnoczÿ ÿednemu zmÿeskÿem wzyął / groszÿ 40 ÿ kapelusz / [o] Jt[em] woszwÿęczÿmÿu zÿdowÿ kapelusz ÿ kołpak / [p] J sam hmÿelarz wÿedzÿał othÿm / [q] Jt[em] marczÿnek od thęczÿnka thez thÿm hlebem / robÿł vbednarkÿ na bÿskupÿu gospodę mÿewał / [r] Jt[em] oÿczu własnemu kÿedÿ od nÿego posedł wzÿął / złothÿh szÿe[de]mdzÿeszÿąth // [s. 339s] Jt[em] wbedzÿnÿu pÿsarczÿkowÿ wzÿął złothÿh 4 / [t] Jt[em] zÿdowÿ thuthecznemu wzÿął kapelusz zapasÿa wÿr/wału / [v] Jt[em] swakowÿ swemu natharnowskÿh gorah wzÿął złot[ych] 7 / [w] Jt[em] thu wkrakowÿe wzÿął kurtheczkÿe / [x] Jt[em] woszwÿęczÿmÿu hłopu czarna suknÿą przedał ÿą wkra/kowÿe za g[roszy] 40 / [y] Jt[em] na thandeczÿe wzÿał czapkę Axamÿthnąz przedał ÿą / zÿdowÿ za grosÿ 80 / [aa] Jt[em] na thandeczÿe wzÿął nozenkÿ srebne znozÿkÿem zmałÿm / przedał ÿe zÿdowÿ za groszÿ 35 / [bb] Jt[em] hłopu narolÿ napolu wzÿął kopÿenÿąk przedał go wtrze/czÿeÿ wszÿ za grosÿ 37 / [cc] Jt[em] drugÿemu kozuh thez na polu przedał go za grosÿ 12 / [dd] Jt[em] wbÿthonÿu furmanowÿ wzÿął złothÿh 7 / [ee] Jt[em] wewszÿ przed glÿwÿczamÿ wzÿął kozuh ÿ suknÿą / przedał kozuh za grzýwnę bez grosza a suknÿa za / zlothÿh pułtora / [s. 340ff ] Jt[em] wdrugÿeÿ wszÿ suknÿą przedał ÿą groszÿ 18 / [gg] Jt[em] wglÿwÿczah węndruÿącz stowarzÿszem skowalczÿkÿem / wzÿęłÿ vkowala sÿekÿer 7 ÿ mothÿk 2 przedalÿ zaczo / moglÿ / [hh] Jt[em] wtęczÿnku zthÿm ze kowalczÿkÿem kaczmarzowÿ / wzÿelÿ złothȳh 9 / [ii] Jt[em] nÿemczÿ skrakowa slÿ ÿ na noczlegu wzÿelÿ thym / nÿemczom złothÿh 9 / [jj] Jt[em] do thego zÿdowÿe powÿedzÿelÿ ÿze ÿescze drugÿeh / rzeczÿ zÿdowÿ nÿedostało tho tham zamkowÿ vrząd / sządzÿł ÿ zdekrethem na rathusz krakowskÿ odesłał / za ktorÿm osządzenÿem tJe[g]okk Moss pana pod starosczÿe/go zamkowego pósedł na sząd bozÿ bÿł obÿeszon / [ll] a paginacja oryginalna 317; b linia oddzielająca sprawy; c linia oddzielająca sprawy; d li- nia oddzielająca sprawy; e linia oddzielająca sprawy; f linia oddzielająca sprawy; g linia oddzielająca sprawy; h paginacja oryginalna 318; i linia oddzielająca sprawy; j linia od- dzielająca sprawy; k linia oddzielająca sprawy; l linia oddzielająca sprawy; m linia oddzie- lająca sprawy; n linia oddzielająca sprawy; o linia oddzielająca sprawy; p linia oddzielają- ca sprawy; q linia oddzielająca sprawy; r linia oddzielająca sprawy; s paginacja oryginalna 319; t linia oddzielająca sprawy; u wyjustowane do prawego marginesu; v linia oddziela- jąca sprawy; w linia oddzielająca sprawy; x linia oddzielająca sprawy; y linia oddzielająca sprawy; z x napisane na literze z; aa linia oddzielająca sprawy; bb linia oddzielająca sprawy; cc linia oddzielająca sprawy; dd linia oddzielająca sprawy; ee linia oddzie- lająca sprawy; ff paginacja oryginalna 320; gg linia oddzielająca sprawy; hh linia oddzielająca sprawy; ii linia oddzielająca sprawy; jj linia oddzielająca sprawy; kk t skreślone; ll linia oddzielająca sprawy
460 2 złotych i 2 białych, i łyżek srebrnych 20, ale się wróciło Żydowi i był u pręgi w Olkuszu karany. Item o towarzystwie. Jan Wysoki, [co] brodę podstrzyga. Drugi Wojtaszek Białogłowka. Item [w] Wieliczce chłopu wziął zlotych 12. Item w Ol- kuszu u Knąblowej wziął łyżek 7 z Jaśkiem z czapniczkiem. Item księdzu w nocy jednemu z mieszkiem wziął groszy 40 i kapelusz. Item w Oświęcimiu Żydowi ka- pelusz i kołpak. I sam chmielarz wiedział o tym. Item Marcinek od Tenczynka też tym chlebem robił. U Bednarki na Biskupiu gospodę miewał. Item ojcu włas- nemu, kiedy od niego poszedł, wziął złotych siedemdziesiąt. [s. 339] Item w Bę- dzinie Pisarczykowi wziął złotych 4. Item Żydowi tutecznemu wziął kapelusz, zza pasa wyrwał. Item swakowi swemu na Tarnowskich Górach wziął złotych 7. Item tu w Krakowie wziął kurteczkę. Item w Oświęcimiu chłopu czarną suknią, przedał ją w Krakowie za groszy 40. Item na Tandecie wziął czapkę aksamitną, przedał ją Żydowi za groszy 80. Item na Tandecie wziął nożenki srebrne z nożykiem z ma- łym, przedał je Żydowi za groszy 35. Item chłopu na roli na polu wziął kopieniak, przedał go w trzeciej wsi za groszy 37. Item drugiemu kożuch też na polu, przedał go za groszy 12. Item w Bytomiu furmanowi wziął złotych 7. Item we wsi przed Gliwicami wziął kożuch i suknię, przedał kożuch za grzywnę bez grosza, a suknię za złotych półtora. [s. 340] Item w drugiej wsi suknię, przedał ją [za] groszy 18. Item w Gliwicach, wędrując z towarzyszem z Kowalczykiem, wzięli u kowala sie- kier 7 i motyk 2, przedali, za co mogli. Item w Tęczynku z tymże Kowalczykiem karczmarzowi wzięli złotych 9. Item Niemcy z Krakowa szli i na noclegu wzięli tym Niemcom złotych 9. Item do tego Żydowie powiedzieli, iż jeszcze drugich rzeczy Żydowi nie dostało. To tam zamkowy urząd sądził i z dekretem na ratusz krakowski odesłał. Za którym osądzeniem jegomość pana podstarościego zamkowego1 poszedł na sąd Boży. Był obwieszony.
1 Burgrabią krak. w latach 1604–1619 był Krzysztof Koryciński, sekretarz król. (Spisy, woj. krak., nr 951, s. 182).
461 230
zathÿm thaz zofÿa hmÿelarzowa ÿ dzÿewka ÿeÿ katharzÿna kto/re bÿłÿ osządzone v pręgÿ mÿałÿ bÿcz karane zaÿh złÿ wÿstę/pęk aÿze tham thęn nÿebosczÿk garłem zapÿeczęthował ÿh / Moscz panowÿe za dozwolenÿem Je[g]o mosczÿ pana podstarosczÿ[eg]o / vczÿnÿlÿ thęz zofÿą zdzÿewką katharzÿną volnÿmÿ od / pregÿ thakÿm sposzobem ÿako nÿe maÿa przÿkrakowÿe / bÿdz do trzeczÿego dnÿa stało sÿe dnÿa 23 octobrÿs / aRoku tegosza // a–a wyjustowane do środka
231
[s. 341a] [b] Actum feria in die 28 Aprilis Anno Domini 1610 / Helena rodem zradzÿmÿenÿcz zoÿcza marczÿnowskÿego czo na dudach grawał zmatkÿ / annÿ wÿznała swoÿ złÿ vczÿnek ÿescze ÿedno mÿstrza obaczÿła zeznała dobrowolnÿec ÿako będącz / na spÿtalskÿeÿ vlÿczÿ vłukaszoweÿ komornÿcząd ÿ posługowała tham ze theÿ łukaszoweÿ / szÿestrzenÿcza przÿnÿeÿ mÿeskała na ÿmȳe zofÿa ktora została brzemÿena zakÿem ÿ / nÿe zwÿerzÿła sÿe thego nÿkomu thÿlko theÿ helenÿe ktora pÿrweÿ warzÿła ÿeÿ zÿele / ktore ona pÿła po dwa razÿ ale tho nÿe pomogło pothÿm kÿedÿ czasz porodzenÿa przÿsedł / thaz zofÿa tÿlko stą helena wkomorze sÿe zawarłÿ tam ze od nÿeÿ dzÿeczÿe wzÿeła ona / kazała ÿeÿ go zatraczÿcz atho dzÿeczÿe zÿwe bÿło ÿ płakało na czo ona zaraz zezwolÿła / ezakmszęła mu sÿrkąe fzaktała mu vsta aszÿe zadusÿłof ÿ zawÿneła gog fartuh ÿ zakopała go w komorze wzÿemÿe ÿ przÿstawÿ/ła faskamÿ zmasłem ÿ tham go słudzÿ rathusznÿ nalezlÿ ÿ zÿemÿe wÿięlÿ ÿ beła pÿtha/na ÿeslÿ nÿe znÿenawÿsczy tho na nÿe zeznawała ktora powÿedzÿała ÿze / ona mnÿe roskazała ÿ bÿorę ÿą na szwe sumnÿęnÿe ÿ thak godna szmÿer/ czÿ ÿako ÿ ÿa ÿ kÿedÿ bełÿ obÿedwÿe przed sządęm wkole woÿthow/skÿm spanÿ przÿszÿęznÿkÿ prawo czałe zagaÿone gdÿ stanełÿ obÿe dwÿe / wkole ÿ tha zofÿa
462 230
23 X 1609 Zofi a Chmielarzowa i córka jej Katarzyna uwolnione zostają od kary pręgierza i skazane na karę wygnania z Krakowa. Za tym taż Zofi a Chmielarzowa i dziewka jej Katarzyna, które były osądzone u pręgi, miały być karane za ich zły występek. A iż tam ten nieboszczyk gardłem zapieczętował, ichmość panowie za dozwoleniem jegomości pana podstarościego uczynili tęż Zofi ą z dziewką Katarzyną wolnymi od pręgi takim sposobem, jako nie mają przy Krakowie być do trzeciego dnia. Stało się dnia 23 Octobris roku tegoż.
231
28 IV 1610 Helena z Radziemic przyznaje się przed sądem wójtowsko-ławniczym do podżega- nia do zabicia dziecka przez Zofi ę z Krzeszowic, za co obie skazano na karę śmierci przez przebicie kołem i targanie kleszczami, którą to karę zamieniono na ścięcie. [s. 341] Actum feria in die 28 Aprilis Anno Domini 1610 [28 IV]. Helena rodem z Radziemic, z ojca Marcinowskiego, co na dudach grywał, z matki Anny, wyznała swój zły uczynek, jeszcze jedno mistrza obaczyła. Ze- znała dobrowolnie, jako będąc na Szpitalskiej ulicy u Łukaszowej komornicą i posługowała tamże tej Łukaszowej, siostrzenica przy niej mieszkała, na imię Zofi a, która została brzemienna [z] żakiem i nie zwierzyła się tego nikomu, tyl- ko tej Helenie, która pierwej warzyła jej ziele, które ona piła po dwa razy. Ale to nie pomogło. Po tym, kiedy czas porodzenia przyszedł, taż Zofi a tylko z tą Heleną w komorze się zawarły. Tamże od niej dziecię wzięła ona, kazała jej go zatracić. A to dziecię żywe było i płakało. Na co ona zaraz zezwoliła. Zatka- ła mu usta, a się zadusiło. I zawinęła go [w] fartuch i zakopała go w komo- rze w ziemię i przystawiła faskami z masłem. I tam go słudzy ratuszni naleź- li i [z] ziemi wyjęli. I była pytana, jeśli nie z nienawiści to na nie zeznawała. Która powiedziała, iż: „Ona mnie rozkazała i biorę ją na swe sumienie, i tak godna śmierci jako i ja”. I kiedy były obydwie przed sądem w kole wójtowskim z pany przysiężniki prawo całe zagajone, gdy stanęły obie dwie w kole i ta Zofi a
463 rodem skrzeszowÿcz zoÿcza ktacza czo płotno rabÿał / thak ze thez tha Helena rodem zradzÿmÿenÿcz zoÿcza marczÿnowskÿego / obÿedwÿe zeznałÿ vkoła szwoÿ wszÿsthek złÿ vczÿnek za czÿm vrząd woÿ/thowskÿ wkole według prawa bozego ozagubÿenÿe dusze nÿewÿneÿ bÿłÿ / osządzone naszmÿercz obÿedwÿe ÿ mÿałÿ według prawa mÿecz thaką smÿercz / kołem przebÿacz klesczamÿ thargacz ÿako sÿe zahowuÿe o thakÿe mezoboÿstwo / aza vproszenÿem dobrÿh ludzÿ ÿ thez J[ch] m[ość] panowÿe raczÿlÿ nad / nÿmÿ łaską vczÿnÿcz ÿzeÿh skazalÿ pod mÿecz ÿ thak słÿ na sząd / bozÿ po bozÿm czÿele wpÿąthek thegosz roku // a paginacja oryginalna 321; b zmiana ręki; c nadpisane powyżej na interlinii; d r nadpisane po- wyżej na interlinii; e–e skreślone; f–f napisane poniżej na interlinii pod skreślonym fragmentem; g nadpisane powyżej na interlinii
232
[s. 342a] cActum feria Quarta bpost festumb a uisitationis Beati uirinis marie / Anno Domini 1610c / Na ÿmÿe Jan rodem od kroszna zewszÿ zbrozky zoÿcza raczÿsow/skÿego alego zwano magrem gdÿ beł poÿmanÿ na zamku krakow/skÿm ÿ beł pÿthanÿ przez mÿstrza wÿznał swe złe vczÿnkÿ / Naprzod zeznał ÿze ÿako od pÿrszego Jubÿleuszu poczał bracz gdzÿe mogł czo / dostacz ÿak po kramach czwÿeczkÿ nozÿkÿ czo mogł dostacz / Stronÿ thalerzow Jego Mosczÿ pana bÿeczkÿego pana branÿczkÿego then ze magÿer / Jan thak zeznał ÿze wnÿedzÿelnÿ dzÿen poslÿhmÿ pomÿesczÿe zÿaskÿem / rÿbÿczkÿm aporusku go szÿe zwał wasko hodzÿlÿhmÿ od ÿedneÿ kamÿenÿcze do / drugÿeÿ gdzÿebÿ czo wzÿącz ÿ przÿslÿhmÿ tham do thamtheÿ kamÿenÿecz J[ego] M[ości] / tham ze then rÿbÿczkÿ sobÿe otworzÿł bo mÿał kluczow 3 ÿ wÿtrÿh czwarthÿ / ÿ wzÿął thÿ thalerze zobruszem ÿ nÿe mÿał ÿh ÿako wÿnÿescz bo wthen czasz / haÿduczÿ nÿeslÿ wÿno nagore a on thalerze wzruczÿł za drzwÿ ÿ uczÿekł / sam athęn Jan magÿer strzegł nanÿe ÿako bÿ ÿh wzÿącz wthÿm przÿslÿ dwa / Xzÿęzą ÿ slÿ nagorę aon thez zanÿmÿ wszedł ÿ wzÿął thÿ thalerze wzupąn wpo/łe ÿ posedł znÿmÿ beł za nową broną wdomu hÿczlowskÿm ÿ tham ÿh beł / zakopał pothÿm zasz znowu wÿiąwszý ÿh zanÿosł ÿh nabÿskupÿe podle / lepÿonkÿ do thomkoweÿ ÿ tham ÿh dał zhowacz potÿm posedł do stanÿsława / do katha powÿadaÿącz mu ÿze mąm thalerze srebne spÿthał go kędÿ / ÿh wzÿął powÿedzÿelÿhmÿ ÿ ze zdobÿczne zgarbarzow kÿedÿ studenczÿ burzÿlÿ / lutra wkamÿenÿczÿ tham zehmÿ go prosÿlÿ o pÿenÿądze
464 rodem z Krzeszowic z ojca tkacza, co płótno robił, także też ta Helena rodem z Radziemic z ojca Marcinowskiego, obydwie zeznały u koła swój wszystek zły uczynek. Za czym urząd wójtowski w kole według prawa Bożego o zagubienie duszy nie- winnej były osądzone na śmierć obydwie i miały według prawa mieć taką śmierć: kołem przebijać, kleszczami targać, jako się zachowuje o takie mężobójstwo. A za uproszeniem dobrych ludzi i też ichmość panowie raczyli nad nimi łaskę uczynić, iż ich skazali pod miecz. I tak szły na sąd Boży po Bożym Ciele w piątek tegoż roku [11 VI].
232
7 VII 1610 Jan Magier z Brzoski przyznaje się do licznych kradzieży poczynionych z towarzy- stwem, za co zostaje skazany na karę śmierci przez powieszenie. [s. 342] Actum feria quarta post festum Visitationis Beatae Virginis Mariae Anno Domini 1610 [7 VII]. Na imię Jan, rodem od Krosna ze wsi z Brzoski, z ojca Radziszowskiego, ale go zwano Magrem, gdy był pojmany na zamku krakowskim i był pytany przez mistrza, wyznał swe złe uczynki. Naprzód zeznał, iż jako od pierwszego jubi- leuszu [1600 r.] począł brać, gdzie mógł co dostać, jak po kramach świeczki, nożyki, co mógł dostać. Strony talerzów jegomości pana bieckiego pana Branic- kiego1, tenże Magier Jan tak zeznał: „Iż w niedzielny dzień poszliśmy po mie- ście z Jaśkiem Rybickim, a po rusku go się zwał Wasko. Chodziliśmy od jednej kamienicy do drugiej, gdzie by co wziąć. I przyszliśmy tam do tamtej kamieni- cy jegomości. Tamże ten Rybicki sobie otworzył, bo miał kluczów 3 i wytrych czwarty. I wziął te talerze z obrusem i nie miał ich jako wynieść, bo wtenczas hajducy nieśli wino na górę, a on talerze wrzucił za drzwi i uciekł sam. A ten Jan Magier strzegł na nie, jakoby ich wziąć. W tym przyszli dwaj księża i szli na górę, a on też za nimi wszedł i wziął te talerze w żupan, w połę, i poszedł z nimi był za Nową Broną w domu hyclowskim, i tam ich był zakopał. Po tym zaś znowu wyjąwszy ich, zaniósł ich na Biskupie podle lepionki do Tomkowej i tam ich dał schować. Po tym poszedł do Stanisława, do kata, powiadając mu, iż: «Mam ta- lerze srebrne». Spytał go, kędy ich wziął. Powiedzieliśmy, iż zdobyczne z Garba- rów, kiedy studenci burzyli Lutra w kamienicy. Tam żeśmy go prosili o pieniądze
465 na zastawe ÿ dał / nąm na 4 thalerze złotÿh 17 strzÿzowÿ dalÿhmÿ 2 theÿ gospodÿnÿeÿ / tomkoweÿ 1 asameh wzÿął 1 przedałemgo sadowskÿemu pÿotrkowÿ za / złotÿh 3 rÿbÿczkÿ wzÿał 3 ÿ poszedł znÿmÿ na kazÿmÿerz ÿ tham ÿh prze/dał za złotÿh 2/g[roszy] 40 ÿ thak zeznaÿę ÿ stÿm vmÿeram ÿ ze thęn dwa//[s. 343d]nastÿ thalerz nÿe mÿał zgÿnącz przez kogo ÿnszego ÿedno przesz thę gospo/dÿnÿą bom ÿeÿ dał ÿh zhowacz nÿelÿczącz zobruszem ÿ obrusz tham ÿest / Jt[em] zeznał ÿze wzÿęlÿ konew srebną na thandeczÿe podle pana debÿnskÿego / kamÿenÿcze przedalÿ ÿą zÿdowÿ kozuskowÿ themusz czo bÿłÿ thalerze v / nÿego przedalÿ mu the konew za złothÿh 9 znobÿszem alego ÿuz zgubÿono / ÿ thęn zÿd thez mowÿ przÿkrada anawÿęczeÿ kÿedÿ czo kupuÿe thedÿ lÿczącz / pÿenÿądze vmÿe ÿh thez zmahlowacz / Jt[em] J[ego] m[ości] panu theczÿnskÿemu wzÿął ferezÿąm beł vnÿeÿ guz złothÿ ktorÿ / beł zdÿamenthem athęn guz szÿła kostował przedał thęn guz woÿczÿkowÿ na / kazÿmÿerzu ale szÿe thęn guz wroczÿł a ferezÿą zasz mu vkradlÿ wzÿął ÿą / beł oknem zerdzÿą gwozdz zakrzÿwÿwszÿ / Jt[em] nasławkowskÿeÿ vlÿczÿ podle pana czehowskÿego kamÿenÿcze wzÿął 2 stu/ cze JaXamÿthu a 1 szÿhthichu zÿelonego przedalÿ go wusczÿu zȳdowÿ męn/ dlowÿ ale thamze rozdalÿ go thez dzÿewkom kÿelkanasczÿe łokczÿ Jest thez / tham wkoszÿczkah thez ÿąn magÿer stamthąd rodzÿcz rzeznÿczeke beł znamÿ / kÿedÿhmÿ sklep wÿłupalÿ na tworzÿanskÿeÿ vlÿczÿ beło nasz 6 ale ÿuz ÿh zgÿ/ neło 4 aÿa 5 atho thamthęn 6 thez thak godzÿen smÿerczÿ ÿako ÿ ia / Jt[em] wczestahoweÿ wzÿął hlopu skÿeszenÿe zlothÿh 3 / Jt[em] na zamku krakowskÿm v .s[więtego]. stanÿsława pobrał mÿeskow nÿe pamÿetha / wÿele powÿedzÿał ÿ ze szobÿe nÿe pÿszał / Jt[em] wlublÿnÿe skathułe spÿenÿądzmÿ zÿdowÿ stanÿsławem zruszÿ zwał szýe komo/rowskÿm beło wnÿeÿ pÿenÿędzÿ nÿe mało / Jt[em] na .s[więtej]. annÿ vlÿczÿ wthÿle baranow pobrał beł przesczÿeradła kÿthaÿkę / ÿ sýła ÿnszÿh rzeczý ale tho ÿuz lat 4 // [s. 344f] Jt[em] strzÿz przedał ząmbÿkoweÿ paszek szrebnÿ za złothÿh 4 vkradlȳ / go na greczkÿe vlÿczÿ v złotnika / othowarzÿstwÿeg / wÿęczkowskÿ woýthasekh bÿałogłowka Jakub lÿpnÿczkÿ thęn bÿ mÿął skrzÿnkę / wzÿącz vboszakow na .s[więtego]. Jana vlÿczÿ ale thÿh bÿ napredzeÿ zdÿbał wÿarosławÿu / na panne marÿą zÿelną / Vsczukÿ vÿendrzeÿai mÿewalÿ gospodę przÿnÿeslÿhmÿ do nÿego kobÿerzecz kurthę delÿąm letnÿk / Jedno nąm thalar dał ÿ mowÿł nąm nosczÿe wÿęczeÿ aÿa tho wnaczÿnÿe za/ spunthuÿę ÿ wÿwÿozę gdzÿe ÿndzÿeÿ poprzedam a wąm nagrodzę zapłacze alehmÿ / nÿehczÿelÿ bo nąm zle płaczÿł / Po thÿm gdÿ tho ÿuz wÿpowÿedzÿał za trzeczÿm razem kÿedÿ go rosczÿągnÿono ÿ swÿe/czamÿ palono pÿthano go Jeslÿ mÿstrz wÿedzÿał kędÿ onÿ wzÿelý thÿ thalerze / ale on zeznał ÿze nÿewÿedzjał ÿ nÿepowÿedzÿelÿmu ÿedno mowÿlÿ ÿzetho nÿe/mÿeczkÿe rzeczÿ aproszÿlÿ go o pÿenÿądze na zastawę ktore tham pÿrweÿ mÿano/wane czo ÿm dał ÿ na czo thakze thez ÿthego czo go znÿm poÿmano od wołał / mowÿącz ÿze othÿm nÿewÿedzÿał anÿ go nÿeznał thÿlko sÿe nathen czas tra/fÿł kÿedÿ go brano thak ze thez ÿ ÿego przÿnÿm wzÿetho agdÿ tho wszÿtko / czo szÿe thu pÿszało przed
466 na zastawę i dał nam na 4 talerze złotych 17. Strzyżowi daliśmy 2. Tej gospody- niej Tomkowej 1, a samech wziął 1. Przedałem go Sadowskiemu Piotrkowi za złotych 3. Rybicki wziął 3 i poszedł z nimi na Kazimierz, i tam ich przedał za złotych 2 groszy 40. I tak zeznaję, i z tym umieram. I że ten dwu[s. 343]nasty talerz nie miał zginąć przez kogo inszego, jedno przez tę gospodynię, bom jej dał ich schować, nie licząc z obrusem, i obrus tam jest”. Item zeznał, iż wzięli konew srebrną na Tandecie podle pana Dębińskiego kamienicy. Przedali ją Żydowi Kożuszkowi, temuż, co były talerze u niego. Przedali mu tę konew za złotych 9 z Nobiszem, ale go już zgubiono. I ten Żyd też mowy przykrada, a na- więcej, kiedy co kupuje. Tedy licząc pieniądze, umie ich też zmachlować. Item jegomości panu Tęczyńskiemu wziął ferezję. Był u niej guz złoty, który był z dia- mentem. A ten guz siła kosztował. Przedał ten guz Wójcikowi na Kazimierzu, ale się ten guz wrócił, a ferezję zaś mu ukradli. Wziął ją był oknem, żerdzią gwóźdź zakrzywiwszy. Item na Sławkowskiej ulicy podle pana Czechowskiego kamienicy wziął 2 sztuce aksamitu, a 1 szychtichu zielonego. Przedali go w Uj- ściu Żydowi Mendlowi, ale tamże rozdali go też dziewkom kilkanaście łokci. „Jest też tam w Koszyczkach też Jan Magier, stamtąd rodzic Rzeźniczek, był z nami, kiedyśmy sklep wyłupali na Tworzyjańskiej ulicy. Było nas 6, ale już ich zginęło 4, a ja 5. A to tamten 6, też tak godzien śmierci, jako i ja”. Item w Często- chowie wziął chłopu z kieszeni złotych 3. Item na zamku krakowskim u Świę- tego Stanisława pobrał mieszków, nie pamięta wiele. Powiedział, iż sobie nie pisał. Item w Lublinie szkatułę z pieniędzmi Żydowi, [ze] Stanisławem z Rusi, zwał się Komorowskim, było w niej pieniędzy niemało. Item na Świętej Anny ulicy w tyle Baranów pobrał był prześcieradła, kitajkę i siła inszych rzeczy, ale to już lat 4. [s. 344] Item Strzyż przedał Ząbikowej pasek srebrny za złotych 4. Ukradli go na Grodzkiej ulicy u złotnika. O towarzystwie: Więckowski, Woj- taszek Białogłowka, Jakub Lipnicki. Ten by miał skrzynkę wziąć u Bosaków na Świętego Jana ulicy, ale tych by naprędzej zdybał w Jarosławiu na Pannę Marią Zielną [15 VIII]. U Sczuki u Jędrzeja miewali gospodę. „Przynieśliśmy do niego kobierzec, kurtę, delię, letnik. Jedno nam talar dał i mówił nam: «Noście więcej, a ja to w naczynie zaszpuntuję i wywiozę gdzie indziej, poprzedam, a wam na- grodzę, zapłacę». Aleśmy nie chcieli, bo nam źle płacił”. Po tym, gdy to już wypowiedział, za trzecim razem, kiedy go rozciągniono, i świecami palono, pytano go, jeśli mistrz wiedział, kędy oni wzięli te talerze. Ale on zeznał, iż nie wiedział i nie powiedzieli mu, jedno mówili, iż to niemieckie rzeczy. A prosili go o pieniądze na zastawę, które tam pierwej mianowane, co im dał. I na co także, też i tego, co go z nim pojmano, odwołał, mówiąc, iż o tym nie wiedział ani go nie znał, tylko się natenczas trafi ł, kiedy go brano, także też i jego przy nim wzięto. A gdy to wszystko, co się tu pisało, przed urzędem zamkowym na zamku krakowskim zeznał i tamże był osadzony w pole za swe złe uczynki.
467 vrzedęm zamkowÿm na zamku krakowskÿm / zeznał ÿtham ze beł oszadzonÿ wpole zaszwezłe vczÿnkÿ ȳ stÿm zarass / szedł na sząd bozÿ beł obÿeszon thegosz czaszuj // a paginacja oryginalna 322; b–b nadpisane powyżej na interlinii; c–c wyjustowane do środka; d paginacja oryginalna 323; e k napisana na literach cz; f paginacja oryginalna 324; g wyju- stowane do środka; h nadpisane powyżej na interlinii; i nadpisane powyżej na interlinii; j na- stępuje ¼ strony wolnej
233
[s. 345a] Roku panskÿego 1610 wÿ[gi]lÿą S[więtego] Jakuba beł zasłanÿ zamku / krakowskÿego naratusz na Jmÿe mathÿsz woznÿcza brodem syedlecz zoÿcza matÿsa czanÿczkÿemgo zwanob ktory thamze / nazamku zeznał szwe złe vczÿnkÿ gdÿ beł przez mÿstrza pÿthanÿ / Na przod zeznał ÿze pan harzowskÿ stał wlublÿnÿe na krakowskÿm / przed mÿesczÿu sobÿe nalazł staÿnÿą v zeleznÿka samoela bÿwał tham / pan harzowskÿ mÿ obaczÿwszÿ vnÿego pÿenÿądze zmowÿlÿhmÿ szÿe Ja / mathÿas Jakub parobek woÿthek czo wzelaznÿm kramÿe szÿada ȳ / kupÿlÿhmÿ truczÿznÿ wÿapthÿcze wtoreÿ od bronÿ krakowskÿeÿ wlublÿnÿe / za groszÿ 6 powÿedzÿelÿhmÿ ÿze psza mąmÿ otrucz wsobothe wÿeczor ÿzada/ lÿhmÿmu wgarku wareczkÿm pÿwÿe theÿ thruczÿznÿ ÿ zarasz stheÿ ze szobo/thȳ na nÿedzÿelę vmarł wzẏęlÿhmÿ pÿenÿędzÿ zlotÿh 36 podzÿelÿ/lÿhmÿ szÿe Jam wzÿał złothÿh 18 woÿczÿeh 18 pothÿmeh mÿ szÿe składalÿ the/mu Jakubowÿ dalÿhmÿmu złothÿh 11 woÿthek wzÿął thÿ pÿenÿądze ÿlÿczÿ/lÿhmÿ ÿh wkomorze wteÿze
468 I z tym zaraz szedł na sąd Boży. Był obwieszony tegoż czasu.
1 Kaszt. bieckim w latach 1603–1611 był Jan Branicki z Ruszczy (Spisy, woj. krak., nr 27, s. 46).
233
24 VII 1610 Matys Woźnica z Siedlec przyznaje się do otrucia wspólnie z towarzyszami pana Harzowskiego i licznych kradzieży i zabójstw, za co zostaje skazany na karę śmierci przez ćwiartowanie. [s. 345] Roku Pańskiego 1610 [w] wigilię Świętego Jakuba był zesłany [z] zamku krakowskiego na ratusz na imię Matys Woźnica, rodem [z] Siedlec, z ojca Matysa, Czaniczkiem go zwano, który tamże na zamku zeznał swe złe uczynki, gdy był przez mistrza pytany. Naprzód zeznał, iż pan Harzowski stał w Lublinie na Krakowskim Przedmieściu, sobie nalazł stajnię u żeleźnika Sa- muela. Bywał tam pan Harzowski. „My, obaczywszy u niego pieniądze, zmó- wiliśmy się, ja, Matias, Jakub parobek, Wojtek, co w żelaznym kramie sia- da, i kupiliśmy trucizny w aptece wtórej od Brony Krakowskiej w Lublinie za groszy 6. Powiedzieliśmy, iż psa mamy otruć. W sobotę wieczór i zada- liśmy mu w garnku [w] wareckim piwie tej trucizny i zaraz z tejże soboty na niedzielę umarł. Wzięliśmy pieniędzy złotych 36. Podzieliliśmy się: jam wziął złotych 18, Wojciech 18. Po tymech my się składali temu Jakubowi, da- liśmy mu złotych 11. Wojtek wziął te pieniądze i liczyliśmy ich w komorze, w tejże, gdzie umarł, zapaliwszy świece. Koszul było 2. Wojtek wziął 1, Jakub drugą. Item szkatułę wziąłem panu Lesieckiemu, w której nie było [nic], tyl- ko munimenta. Wróciłem ją nazajutrz, ciżmy safianowe i szczoteczkę. Item panu Niemście służyłem, któremum poszedł z barwą, i woźnicy jego wziąłem złotych 6. Item panu Dzierzanowskiemu służyłem, któremum wziął pierścio- nek, słudze jego kurtę lazurową z tłumokiem i koszul 2, czapkę. Pierścionek przedałem mieszczaninowi w Miechowie za złotych 5. Item panu Porębskiemu służyłem. Wziąłem na noclegu w Miechowie poduszek 2 panu biechowskie- mu1. [s. 346] Item koce trzy. Koce wzięliśmy w Lublinie w gospodzie z Wojt- kiem i z Jakubem. Te 3 koce przedaliśmy za złoty 1 kotlarzowi na Krakowskim
469 / przed mÿesczÿu atho stegohmÿ kupÿlÿ theÿ ze truczÿznÿ na J[ego]M[ość] / pana harzowskÿego Jt[em] wzÿąłem delÿą szarą fl ÿsznÿkowÿ / woÿcziehowÿ / Jt[em] Jdącz skazÿmÿerza namosczÿe odarlÿhmÿ hłopa skowalczÿkÿem / czo mÿeska podle gęsnÿka kował vtegosz thęn kowalczÿk robÿ / Jmÿe mu woÿczÿeh 3 nasz beło beł thez trzeczÿ kowalczÿk v / thegoz kowala ale poszedł do lublÿna Jmÿe mu stanÿsław / atho bÿł słoszarz wzÿęlÿhmÿ delÿą lazurowa zupan szarÿ / pÿenÿędzÿ złothÿh 3 woÿczÿeh kowalczÿk delÿą wzÿął / stanÿsław kurthę amnÿe dalÿ złothÿ 1 ostathek przepẏlÿhmÿ / odarszÿ go wrzuczÿlÿhmÿ go do wÿsłÿ zmostu / Jt[em] wpodgorzu słuzącz wzÿąłem kurthę lazurową karazÿiową / Jt[em] pahołka wrzuczÿlÿhmÿ do wÿsłÿ zmostu odarszÿ wzÿelȳhmÿ / suknÿę szarą delÿą ÿ zupąn stÿmÿsz obÿemą kowalczÿkamÿ / Jt[em] skrzÿnka vgesnÿka v stanÿsława v komornÿka Jego zhustý / bÿałemÿ ÿ zÿnszemÿ drobÿasczkamÿ tłomok w ktoreÿ truczÿzna ÿest / ktorahmÿ strulÿ pana harzowskÿego ktorÿ komornÿk wÿedzÿał / o theÿ kradzÿezÿ / Jt[em] v młÿna kutlowskÿego zabÿlÿhmÿ pahołka skomornÿkÿem ktorÿ / mÿeska wulÿczcze przeczýwko młÿnowÿ kutlowskÿemu Jmÿe themu / komornÿkowÿ Jan wrzuczÿlÿhmÿ go wrudawę wzÿelÿhmÿ odnẏego / kurthę delÿą kosul 3 pýenÿedzÿ grosÿ 10 // [s. 347g] Jt[em] vgęsnÿka kozaka ktorÿ tham stał gospodą zabÿlÿhmÿ go / zgęsnÿkÿem wnoczÿ ÿ zhowalÿhmÿgo v .s[więtej]. gÿertrugÿ wzÿęlÿhmÿ / od nÿego pÿenÿędzÿ złothÿh 20 suknÿę sablę kowalczÿk thez / woÿczÿeh wÿedzÿał othÿm / Jt[em] drugÿemu pahołku ktorÿ stał vthego gęsnÿka ktoremu Ja / kowalczÿk woÿczÿeh kowalczÿk stanÿsław gęsnÿk wzÿęlÿhmÿ pÿenÿedzÿ / złothÿh 8 kopÿenÿąk panu liesienskÿemu ÿ kort vkradłem / zwoznÿczą ÿ dałemgo przedawacz pÿwnÿcznemu ktorÿ mÿeska / na braczkÿeȳ vlÿczÿ na rogu za złothÿh 6 wzÿąłem ÿa zło[tych] 3 / adrugÿ woznÿcza 3 pÿwnÿcznÿ szamgo przedał nathandeczÿe / akort tham wpÿwnÿczÿ ÿest / Jt[em] słuzącz panu Janowÿ gutetherowÿh wzÿąłem kopÿenÿąk / Jego ÿstÿm wszÿstkÿm czom thu powÿedzÿał vmÿeram athak / wedlug dekrethu zamkowego osządzonego poszedł na sząd bozÿ bo / go czwÿerthowano thegoz czaszu / [i] a paginacja oryginalna 325; b–b nadpisane powyżej na interlinii; c skreślone; d odczyt niepewny; e paginacja oryginalna 326; f–f nadpisane powyżej na interlinii; g paginacja oryginalna 327; h pierwsze e napisane na literze ÿ; i linia oddzielająca sprawy
470 Przedmieściu, a to z tegośmy kupili tejże trucizny na jegomość pana Harzow- skiego. Item wziąłem delię szarą Fliśnikowi Wojciechowi. Item idąc z Kazimierza, na moście odarliśmy chłopa z Kowalczykiem, co mieszka podle Gęśnika. Chował u tegoż ten Kowalczyk roby. Imię mu Wojciech. 3 nas było, był też trzeci Kowal- czyk u tegoż Kowala, ale poszedł do Lublina, imię mu Stanisław. A to był ślusarz. Wzięliśmy delię lazurową, żupan szary, pieniędzy złotych 3. Wojciech Kowalczyk delię wziął, Stanisław kurtę, a mnie dali złoty 1. Ostatek przepiliśmy. Odarłszy go, wrzuciliśmy go do Wisły z mostu. Item w Podgórzu służąc, wziąłem kurtę lazuro- wą karaziową. Item pachołka wrzuciliśmy do Wisły z mostu, odarłszy. Wzięliśmy suknię szarą, delię i żupan z tymiż obiema Kowalczykami. Item skrzynka u Gęś- nika, u Stanisława, u komornika jego z chusty białemi i z inszymi drobiaszczka- mi tłumok, w której trucizna jest, którąśmy struli pana Harzowskiego, który ko- mornik wiedział o tej kradzieży. Item u młyna Kutlowskiego zabiliśmy pachołka z komornikiem, który mieszka w uliczce przeciwko młynowi kutlowskiemu, imię temu komornikowi Jan. Wrzuciliśmy go w Rudawę. Wzięliśmy od niego kurtę, delię, koszul 3, pieniędzy groszy 10. [s. 347] Item u Gęśnika Kozaka, który tam stał gospodą, zabiliśmy go z Gęśnikiem w nocy i schowaliśmy go u Świętej Ger- trudy. Wzięliśmy od niego pieniędzy złotych 20, suknię, szablę. Kowalczyk też Wojciech wiedział o tym. Item drugiemu pachołku, który stał u tego Gęśnika, któ- remu ja, Kowalczyk Wojciech, Kowalczyk Stanisław, Gęśnik wzięliśmy pieniędzy złotych 8, kopieniak panu Liesieńskiemu i kord ukradłem z Woźnicą i dałem go przedawać Piwnicznemu, który mieszka na Brackiej ulicy na rogu, za złotych 6. Wziąłem ja złotych 3, a drugi Woźnica 3. Piwniczny sam go przedał na Tandecie, a kord tam w piwnicy jest. Item służąc panu Janowi Guteterowi, wziąłem kopie- niak jego. I z tym wszystkim, com tu powiedział, umieram”. A tak według dekretu zamkowego osądzonego poszedł na sąd Boży, bo go ćwiartowano tegoż czasu.
1 Kaszt. biechowskim w latach 1608–1616 był Wacław Kiełczewski (Spisy, woj. poz., s. 34).
471 234
aAnno Domini 1610a / Naÿmÿe Jan Rodem zewszÿ strzezowa od mÿehowa zoÿcza Janÿczka / rolnÿk matkę staherzanką zwano zeznał swoÿ złÿ uczÿnek gdÿ / beł pÿthanÿ thak przesz vrząd Jako thÿz kÿedÿgo mÿstrz strasÿł thÿl/ko do thego sÿe przÿznał czo przÿnÿm lÿcze bÿło naratuszu Crā[kowskim] ktore / wzÿął wluboczÿ vkarbownÿka v stawÿnogÿ bÿałe hustÿ wadowÿe mÿęszo / thez wzÿelÿ zÿakbem sczÿgłowÿ Janowÿ 2 sÿerdzÿenÿa ÿ wÿcz czo na pługu / bÿwa vkotha bothÿ hleb ÿ czo ÿnszego aÿze beł ÿ zatho garło zasłuzÿł atho lÿ // [s. 348b] Jh Moscz panowÿe thak ze ÿtha strona ktorÿh poskodował / zmÿłowalÿ sÿe nad nÿm kazalÿ mu dawszÿ nabÿskupÿe pu/sczÿcz go thakÿm sposzobem ÿze ma ÿscz odkrakowa precz / ÿ thu nÿe przebÿwacz thak ze wtamtheÿ wszÿ luboczÿ nÿema / postacz anÿ wadowÿe a gdzÿebÿ go tham zastalÿ wteÿ wszÿ thak/ze wkrakowÿe hocz bÿ ÿnÿcz nÿe vkradł będzÿe nagarle / karanÿ thak ze thez hocz bÿ kędÿ ÿnedÿ onÿm dowÿedzÿano sÿe / aÿzebÿ mÿał odpowÿadacz albo mÿastu albo thamtheÿ wszÿ / pon posłacz poÿmacz ÿczÿm bÿ on odpowÿadał thakÿm karanÿm / będzÿe karanÿ przesz mÿłoszÿerdzÿa Dzÿało szÿe Dnÿa wsobothe pÿerszą / po .s[więtym]. Jakubÿe / [c] a–a wyjustowane do środka; b paginacja oryginalna 328; c linia oddzielająca sprawy
235
Actum Feria sexta post Festum exaltationis Sancte crucis / proxima anno Domini 1610 beła poÿmana nazamek krakowskÿ / naÿmÿe zofÿa kolaszÿna ktora zwÿodła bÿałą głowę do Jego Mosczÿ / pana mÿskowskÿego na nocz tho ÿest Halzbÿethę rÿnską zwÿelÿczkÿ / ktora tham będącz na noczlegu wzÿeła skathułe zpÿenÿądzmÿ ÿ ze / wszÿtkÿm ÿ podałaÿą theÿ ze zofÿeÿ kolaszÿneÿ atha kolaszÿna podała / ÿąm kuharskÿemu a then kuharskÿ czo wÿedzÿecz gdzÿe ÿą podzÿał agdÿ beła / przez mÿstrza pÿthana pomowÿła
472 234
31 VII 1610 Jan ze Strzeżowa przyznaje się do kradzieży, za co skazano go na karę „na biskupie” i wygnania z Krakowa pod karą śmierci. Anno Domini 1610. Na imię Jan, rodem ze wsi Strzeżowa od Miechowa, z ojca Janiczka rolnik, mat- kę Staherzanką zwano, zeznał swój zły uczynek, gdy był pytany tak przez urząd, jako też kiedy go mistrz straszył. Tylko do tego się przyznał, co przy nim lice było na ratuszu krakowskim, które wziął w Luboczy u karbownika, u Stawinogi: białe chusty, [w] Wadowie mięso. Też wzięli z Jakubem Sczygłowi Janowi 2 sierdzienia i wić, co na pługu bywa, u Kota boty, chleb i co inszego. A iż był i za to gardło zasłużył, atoli [s. 348] ichmość panowie także i ta stro- na, których poszkodował, zmiłowali się nad nim, kazali mu, dawszy na biskupie, puścić go takim sposobem, iż ma iść od Krakowa precz i tu nie przebywać. Także w tamtej wsi Luboczy nie ma postać ani [w] Wadowie. A gdzie by go tam zastali w tej wsi, także w Krakowie, choćby i nic nie ukradł, będzie na gardle karany. Także też choćby kędy indziej o nim dowiedziano się, a iżby miał odpowiadać albo miastu, albo tamtej wsi poń posłać, pojmać i czym by on odpowiadał, takim karaniem będzie karany przez miłosierdzia. Działo się dnia w sobotę pierwszą po Świętym Jakubie [31 VII].
235
17 IX 1610 Zofi a Kolaszyna za czyn stręczycielstwa zostaje skazana na karę śmierci przez po- wieszenie. Actum feria sexta post festum Exaltationis Sanctae Crucis proxima Anno Domi- ni 1610 [17 IX]. Była pojmana na zamek krakowski na imię Zofi a Kolaszyna, która zwiodła bia- łogłowę do jegomości pana Myszkowskiego na noc, to jest Elżbietę Ryńską z Wie- liczki, która tam będąc na noclegu, wzięła szkatułę z pieniędzmi i ze wszystkim. I podała ją tejże Zofi i Kolaszynej, a ta Kolaszyna podała ją Kucharskiemu. A ten Ku- charski, co wiedzieć, gdzie ją podział. A gdy była przez mistrza pytana, pomówiła
473 ÿnszego paskowskÿego ktorego paskowskÿgo / thakze wzÿętho na probę ktorÿ szÿe do thego nÿeprzÿznał ÿ nÿewÿnÿen / beł pothÿm ona thaz kolaszÿna znowu beła na probÿe drugÿeraz od wołała / paskowskÿego a powołała kuharskÿego pothÿmzao sządzenÿem J[ego] m[ości] pana / pot starosczÿego paskowskÿ beł wolnÿ ÿako nÿe wÿnnÿ ÿ thę halzbÿe rÿnską / wÿpusczono kuharskÿ vczÿekł akolaszÿna bÿła na zamku osządzona ÿstÿm szła / na sząd bozÿ obÿeszono ÿą //
236
[s. 349a] [b] cAn[n]o domini 1611c / Actum feria secunda post festum sancte lucie / gdi bil poiman pan mliński ian ktori bil gwalt / wẏatkah sewczih wespolek znowodworskim ktori / nowodworski zaras vczek dotego yego slvga trzeczi / odprzisiag sye samosost za ktori exsces wzal swoie / zaplate ktorego zato sczeto / [d] a paginacja oryginalna 329; b zmiana ręki; c–c wyjustowane do środka; d linia oddzielająca sprawy
237
Jtem svpra eadem actu / bartos rodem sket rzemjosla krawyeczkÿego / ktori bil poiman naratus ktori bil naset do / kobasa samo wtor znjakim bilskima ktorzi po/rabali rzemjesniki bednarciki skrizipka i piw/nicznego ktorzi wpadli do gospodi porabali / gwalt vczinili zaktori exćes wzeli swoẏe / zaplate ktorih kazona posczinacz / a nad l napisana litera m
474 inszego Paskowskiego. Którego Paskowskiego także wzięto na próbę, który się do tego nie przyznał i niewinien był. Po tym ona, taż Kolaszyna, znowu była na próbie drugi raz. Odwołała Paskowskiego, a powołała Kucharskiego. Po tym za osądzeniem jegomości pana podstarościego Paskowski był wolny jako niewinny i tę Elżbietę Ryńską wypuszczono. Kucharski uciekł, a Kolaszyna była na zamku osądzona i z tym szła na sąd Boży. Obwieszono ją.
236
19 XII 1611 Jan Młyński za kradzieże poczynione z towarzyszem zostaje skazany na karę śmierci przez ścięcie. [s. 349] Feria Anno Domini 1611. Actum feria secunda post festum Sanctae Lu- ciae [19 XII]. Gdy był pojman pan Młyński Jan, który był gwałt w jatkach szewczych wespó- łek z Nowodworskim, który Nowodworski zaraz uciekł. Do tego jego sługa trzeci odprzysiągł się samoszóst. Za który exsces wziął swoją zapłatę. Którego za to ścięto.
237
19 XII 1611 Bartosz z Kęt z towarzyszem Bilskim za napad na gospodę i pobicie zostają skazani na karę śmierci przez ścięcie. Item supra eadem actu. Bartosz rodem z Kęt, rzemiosła krawieckiego, który był pojmany na ratusz, który był naszedł do Kobasa samowtór z niejakim Bilskim. Którzy porąbali rze- mieślniki, Bednarczyki, Skrzypka i Piwnicznego, którzy wpadli do gospody, porą- bali, gwałt uczynili. Za który exces wzięli swoję zapłatę. Których kazano pościnać.
475 238
Actum feria quiarta post festum pvrifi cacionis / beate marie virginis Ano domini 1611 / woýczeh pelczicki rodem zyendrzeẏowa zoycza iana / zmatki anni / Naprzod wiznal swoi zli vczinek gdi bil przez mistrza pitani // [s. 350a] Naprzot wisnal ize wzal plotna dwa walki / ktore przedal zatrzi zlote zidowi ktori mjeska / wpinczowẏe vboznicze / Jt[em] wiznal izem vkreczel trzi klotki do pvlakow / alem ih njemogl dobicz bo mje stras wipatrzela / Jt[em] wiznal izem wsal wyeliczcze vbranje brvnatne / falendisowe tom sam zdarl / Jt[em] wzalem hlopv svkmane sara ktoram przedalb csum znallc / Jt[em] wsalem hlopv kozvh zwosa ktorim przedal za / grossi 12 / Jt[em] wsal trzi tahri nozow kramarzowi ktorem / przedal drvgiemv kramarzowi za grossi 15 / Jt[em] wiznal izem wzal hlopv wpinczowẏe zlotih 3 / Jt[em] wiznal izego namowil ten to lanczvtek abi / znim krat nai mje ẏemv sobek ktori poset do [d] / Jt[em] wiznal ize wilvpili sklep wsendomjerzv vzida / wktorim wzeli zlotih trzidzesczi i czvkrv glowe / Jt[em] trzi stvki mvhaẏerv kosmatego i przedaligo / kramarzowi zazlotih dzesiecz / Jt[em] postaw svkna morafskyego sprzitkowicz svkẏen/nikowi i przedaligo gornikom wheczinah za zlotih 3 / Jt[em] wawrzincziczah wsal pare pvlakow tomi v[k]radzonoe / naprzedmjesczv krakowskim / Jt[em] wiznal ize wzal hłopv njewýe ktoremv zlotih 5 / owa brali seri hlebi itemv i owemv czo sje ẏm / tafi lo // a paginacja oryginalna 330; b skreślone; c–c nadpisane powyżej na interlinii nad skreślonym wyrazem; d następuje wyraz nieczytelny w miejscu zniszczonym przez korniki; e zamiast k ślad zniszczenia przez korniki
239
[s. 351a] Actum feria quarta post festum pvrifi cacionis beate / marie Virginis Anno domini 1611 / Pyotr skleparzab skeparzac sin kristofa slodownika wisnal swoi zli / vczinek / Naprzot zeznal ize njekrat iedno stim blaska ktori ýest / posyeczoni zeznal izego namowil ten to marczin abiznim krat / iz njehczal pozwolicz ẏ pobilmje
476 238
4 II 1611 Wojciech Pełczycki przyznaje się do licznych kradzieży. Actum feria quarta post festum Purifi cationis Beatae Mariae Virginis Anno Do- mini 1611 [4 II]. Wojciech Pełczycki rodem z Jędrzejowa, z ojca Jana, z matki Anny. Naprzód wyznał swój zły uczynek, gdy był przez mistrza pytany. [s. 350] Naprzód wy- znał, iż wziął płótna dwa wałki, które przedał za trzy złote Żydowi, który miesz- ka w Pińczowie w bożnicy. Item wyznał: „Iżem ukręcił trzy kłódki do pulaków, alem ich nie mógł dobić, bo mnie straż wypatrzeła”. Item wyznał: „Iżem wziął [w] Wieliczce ubranie brunatne falendyszowe. Tom sam zdarł. Item wziąłem chłopu sukmanę szarą, którąm sam zdarł. Item wziąłem chłopu kożuch z woza, którym przedał za groszy 12. Item wziął trzy tachery nożów kramarzowi, którem przedał drugiemu kramarzowi za groszy 15. Item wyznał, iżem wziął chłopu w Pińczowie złotych 3. Item wyznał, iż go namówił ten to Lanczutek, aby z nim kradł. Na imię jemu Sobek, który poszedł do Lwowa. Item wyznał, iż wyłupili sklep w Sandomie- rzu u Żyda, w którym wzięli złotych trzydzieści i cukru głowę. Item trzy sztuki muchajeru kosmatego i przedali go kramarzowi za złotych dziesięć. Item postaw sukna morawskiego z Przytkowic sukiennikowi i przedali go górnikom w Chęci- nach za złotych 3. Item [w] Wawrzeńczycach wziął parę pulaków. To mi ukradzio- no na Przedmieściu Krakowskim. Item wyznał, iż wziął chłopu, nie wie któremu, złotych 5, owa brali sery, chleby, i temu, i owemu, co się im trafi ło.
239
4 II 1611 Piotr z Kleparza przyznaje się do licznych kradzieży, za co zostaje skazany na karę kloca, a recydywę zagrożono karą śmierci. [s. 351] Actum feria quarta post festum Purifi cationis Beatae Mariae Virginis Anno Domini 1611 [4 II]. Piotr z Kleparza, syn Krzysztofa słodownika, wyznał swój zły uczynek. Na- przód zeznał, iż nie kradł, jedno z tym Blaszką, który jest posieczony. Zeznał, iż go namówił ten to Marcin, aby z nim kradł, iż nie chciał pozwolić. „I pobił mnie
477 przed panẏą zimanowa ihczalnid / kostvr wrzazicz wgebe asz mje pani zimanowa woda oblawsi / otrzeszwẏela i od tego czasv poczalem znim towarzistwo wẏescz / Naprzod wiznal ẏsz wzal pvlak scziani i przedalgo zapvlgrziwni / mistrzowi / Jt[em] wiznal drvgi pvlak ktori wzal xsedzom wbẏalim abicze / njewẏe skat / Jt[em] wiznal ize wsal korzecz zboza owa psenicze i przedalgo necze / czo mjeska pot panem steczem za grossi 16 / Jt[em] wiznal ize wzal zidowi salamonowi kyedi ẏhal zwẏednýa / dodomv przes wal zestanẏego wozv ẏ rozerwal mv tlomok / wkẏelni ẏ wzal w kyelni axsamitv wisznjowego stvke ktorego / bilo pirzecz v ẏednego kraẏv a drvgiego slak i zakopalgo wzẏemi / za [b]vtlowskime domem skoczikẏem stim towarzisem swim ianem / po[t]imf wikopalgo blaska ý set znim do mistrza tam njewẏemm / ýesli go stvki njevrznal a ostatek przedal podomnog mistrzowi / zah dwa czerwone zlote ẏza sable a wzal te sable we dw / talarow y njewẏem przesz kogo tego axamitv zginelo // [s. 352i] Lokczi iedennascze Jt[em] wiznal ize wzal dwa / pvaki ẏeden xedzom wbẏlim abicze adrvgi / slahcziczowi njewýe ÿakogo zowa / Jt[em] zeznal ize zrzvczel zwoza psenicze worek ktori / przedal necze wpiwniczi ktora mjeska pod steczem / za grossi 16 / Jt[em] zeznal ize wzal taterẏ zieloni zoltimi stefowẏn / lokczi 13 zaktori wzal grossi 40 / Jt[em] zeznal atlaskv 2 stvczcze ktore wroczili czo / bil darowal bẏaliglowẏe Jt[em] wiznal pladkowj / zlotoglowowih nje wẏe czo rozmaitih ktore da/rowal mistrzowi / Jt[em] zeznal atlaskv i dvple kawalkow kilka rozma/itih Jt[em] prziznal sye na mecze do wsitkẏego ze / to on sam wsal wsitkye rzeczi wespolek i skoczi/kyem nikogo njebyoracz nasvmnjenje swoýe / tego JJ[ch] m[ość] panowẏe darowali garldlem ze / bil karani nakloczv gdze bizie wýeczi tego / domislan bedze karan nagarldle / a paginacja oryginalna 331; b skreślone; c nadpisane powyżej na interlinii nad skreślonym wy- razem; d l napisane na literze n; e zamiast b ślad zniszczenia przez korniki; f zamiast t ślad zniszczenia przez korniki; g p napisane na literze b; h odczyt niepewny, zamazane; i paginacja oryginalna 332; j p napisane na literze b
240
Actum feria sexta post festum Sancti / matie An[n]o domini 1611 / woẏczeh pelcziczki rodem zẏendzeẏewa / zoẏcza iana zmatki anni // [s. 353a] Naprzod wiznal kýedi bil pitani przes mistrza ize wzal / dwa walki plotna ktore przedal zidowi za trzi zlote / ktore bprzedal zidowib ktori mjeska wpinczowẏe podle / boznicze Jt[em] wiznal izem vgreczil trzi kłotki vkramv / wktorim kramje mjal
478 przed panią Zimanową i chciał mi kostur wrazić w gębę. Aż mnie pani Zima- nowa wodą oblawszy, otrzeźwieła i od tego czasu począłem z nim towarzystwo wieść”. Naprzód wyznał, iż wziął pulak [ze] ściany i przedał go za pół grzywny mistrzowi. Item wyznał, [iż] drugi pulak, który wziął księdzom w białym habicie, nie wie skąd. Item wyznał, iż wziął korzec zboża ową pszenicę i przedał go Necze, co mieszka pod panem Stecem, za groszy 16. Item wyznał, iż wziął Żydowi Salo- monowi, kiedy jechał z Wiednia do domu przez wał, ze staniego wozu i rozerwał mu tłumok w kielni, i wziął w kielni aksamitu wiśniowego sztukę, którego było pierzyć u jednego kraju, a drugiego szlak. I zakopał go w ziemi za Butlowskim do- mem z Kocykiem, z tym towarzyszem swym Janem. Po tym wykopał go Blaszka i szedł z nim do mistrza. Tam nie wiem, jeśli go sztuki nie urżnął, a ostatek prze- dał podobno mistrzowi [za] dwa czerwone złote i za szablę. A wziął tę szablę we dwu talarów i nie wiem, przez kogo tego aksamitu zginęło [s. 352] łokci jedena- ście. Item wyznał, iże wziął dwa pulaki, jeden księdzom w białym habicie, a drugi szlachcicowi, nie wie, jako go zowią. Item zeznał, iż zrzucił z woza pszenicy worek, który przedał Necze w piwnicy, która mieszka pod Stecem, za groszy 16. Item ze- znał, iż wziął tatery zielone [z] żółtymi stefowymi łokci 13, za który wziął groszy 40. Item zeznał: atłaszku 2 stuczcze, które wrócili, co był darował białogłowie. Item wyznał: płatków złotogłowych, nie wie co rozmaitych, które darował mistrzowi. Item zeznał: atłasku i duplę kawałków kilka rozmaitych. Item przyznał się na męce do wszystkiego, że to on sam wziął wszystkie rzeczy wespółek i z Kocykiem, niko- go nie biorąc na sumnienie swoje. Tego ichmość panowie darowali gardłem, że był karany na klocu. Gdzie by się więcej tego domyślan, będzie karan na gardle.
240
25 II 1611 Wojciech Pełczycki przyznaje się do licznych kradzieży, za co zostaje skazany na karę pręgierza i wyświecenia z Krakowa pod karą śmierci [2]. Actum feria sexta post festum Sancti Mathiae Anno Domini 1611 [25 II]. Wojciech Pełczycki rodem z Jędrzejowa, z ojca Jana, z matki Anny. [s. 353] Naprzód wyznał, kiedy był pytany przez mistrza, iż wziął dwa wałki płótna, które przedał Żydowi za trzy złote, który mieszka w Pińczowie podle bożni- cy. Item wyznał: „Iżem ukręcił trzy kłódki u kramu, w którym kramie miał
479 wzacz pvlakow kilka ale mje / stras wipatrzila wtimze mje poẏmala / Jt[em] wiznal ize wzal wýeliczcze kornikowi vbranje brvnatne / tomc sam zdar / Jt[em] zwzal hlopv svkmane sara ktoram sam zdar / Jt[em] kozvh wzalem hlopv zwoza ktoregom przedal za grozi 12 / Jt[em] wzal trzi tahri nozow kramarzowi ktorem przedl / drvgiemv kramarzowi za grossi 15 / Jt[em] wiznal izem wzal hlopv wpinczowẏe skieseni slotih 3 / Jt[em] wiznal izego namowil tento lanczvtek abi znim krat / naimje ýemv sobek ktori poset do lwowa / Jt[em] wiznal ize wilvpili sklep wsendomjerzv vzida wktorim / wselid zlotih trzidzesczi i czvkrv glowe Jt[em] trzi / stvki mvhaýerv kosmatego i przedaligo kramarzowi / za zlotih dzesiecz Jt[em] postaw svkna morawskÿego / sprzitkowicz svkẏemikowi i przedaligo gornikom wheczi/nah za zlotih 3 // [s. 354e] Jt[em] wawrzincziczah wzal pare pvlakow timi vkra/cczono na krakowskim przedmjesczv / Jt[em] wiznal ize wzal hlopv njewȳe ktoremv slotih 5f / owa brali seri hlebi czo sye ýedno tafi lo / zaten vczinek wzal karanẏe zato zego v pregi / bito gdzebisẏe wẏeczi waziel tego bedze karan / na garldle awýeczi njema bicz przikrakowẏe / a paginacja oryginalna 333; b–b skreślone; c t napisane na literze s; d w zamazane; e paginacja oryginalna 334; f odczyt niepewny
241
Actum feria tercia post festum sancte / crucis An[n]o domini 1610 / testament Jana radzisowskẏego magremgo. zwano / Naprzvt wiznal swoẏ zli vczinek gdi przes mistrza / bil pitani ize ẏako d pirwsego ẏvbilevsv począł / krascz pokramah gdzye czo mogl / Jt[em] stroni tih talerzow J[ego] m[ości] pana bẏeczkẏego wnje/dziele poslismi zýaskẏem ribiczkim porvskv sye zwal / wasko hodzilizmi od ȳedni kamjenicze do drvgi gdze/bi czo wzacz iz przislismi tam do J[ego] m[ości] do tam ti kamje/nicze tam ze ten ribiczki wzal tito talerze zobrvsem / i njemial ich ẏako winjescz bo wten czas aẏdvcz[i]a / njesli wino ÿ wrzvczil ýe zadzwẏ ẏ vczekl [t]enb / Jan magier strzegl na nje yako bẏ ẏh wzacz wten / przizli xseza ẏ sli na gore a ontesz zanimi wsetl / ý wzal ti talerze wzvpan wpole ẏ posetl znimi // [s. 355c] zanowa brone gdze ẏest dom mjesczki dla mistrzowski / czeladszy i tam ẏh zakopal ȳ zasz ih wzal znow izanjosl ẏe / nabiskvpýe podle liepẏonki do tomkowi ẏ tam ye dal zhowacz / potim posedl dostanislawa do kata powiadaýacz mv ize / ma talerze srebrne i spitalgo gdzyesz ẏh wzẏald powẏedzalehmv / ize zdobiczne zgarbarzow kẏedi stvdenczi lvtra zbvrzeli /
480 wziąć pulaków kilka, ale mnie straż wypatrzyła, w tymże mnie pojmała”. Item wy- znał, iż wziął [w] Wieliczce Kornikowi ubranie brunatne. „Tom sam zdarł”. Item wziął chłopu sukmanę szarą, którąm sam zdarł. Item „kożuch wziąłem chłopu z woza, któregom przedał za groszy 12”. Item wziął trzy tachery nożów krama- rzowi, którem przedał drugiemu kramarzowi za groszy 15. Item wyznał: „Iżem wziął chłopu w Pińczowie z kieszeni złotych 3”. Item wyznał, iż go namówił ten to Lanczutek, aby z nim kradł, na imię jemu Sobek, który poszedł do Lwowa. Item wyznał, iż wyłupali sklep w Sandomierzu u Żyda, w którym wzięli złotych trzydzieści i cukru głowę. Item trzy sztuki muchajeru kosmatego i przedali go kramarzowi za złotych dziesięć. Item postaw sukna morawskiego z Przytkowic sukiennikowi i przedali go górnikom w Chęcinach za złotych 3. [s. 354] Item [w] Wawrzeńczycach wziął parę pulaków. „Te mi ukradziono na Krakowskim Przed- mieściu”. Item wyznał, iż wziął chłopu, nie wie któremu, złotych 5. Owa brali sery, chleby, co się jedno trafi ło. Za ten uczynek wziął karanie za to, że go u pręgi bito. Gdzie by się więcej wa- żył, tego będzie karan na gardle, a więcej nie ma być przy Krakowie.
241
21 IX 1610 Ponowne zeznanie Jana Magra. Actum feria tertia post festum Sanctae Crucis Anno Domini 1610 [21 IX]. Testament Jana Radziszowskiego, Magrem go zwano. Naprzód wyznał swój zły uczynek, gdy przez mistrza był pytany, iż jako d[o] pierwszego jubileuszu [1600 r.] począł kraść po kramach, gdzie co mógł. Item strony tych talerzów jego mości pana bieckiego1. „W niedzielę poszliśmy z Jaśkiem Rybickim, po rusku się zwał Wasko, chodziliśmy od jednej kamienicy do drugiej, gdzie by co wziąć. Iż przyszliśmy tam do jegomości, do tamtej kamienicy”. Tamże ten Rybicki wziął te to talerze z obrusem i nie miał ich jako wynieść, bo wtenczas hajducy nieśli wino. I wrzucił je za drzwi, i uciekł. Ten Jan Magier strzegł na nie, jako by ich wziąć. Wten przyszli księża i szli na górę, a on też za nimi wszedł i wziął te talerze w żupan, w połę, i poszedł z nimi [s. 355] za Nową Bronę, gdzie jest dom miejski dla mistrzowskiej czeladzi, i tam ich zakopał. I zaś ich wziął znów, i zaniósł je na Biskupie podle lepionki do Tomkowej, i tam je dał schować. Po tym poszedł do Stanisława, do kata, powiadając mu, iż ma talerze srebrne, i spytał go, gdzież ich wziął. „Powiedziałech mu, iż zdobyczne z Garbarów, kiedy studenci Lutra zburzyli
481 skamjenicze tamzeh migo prosili o pẏenẏadze nazastawe / ẏ dal nam na 4 talerze zlotih 17 strzizowi dalismi 2 / zlote theý gospodini tomkowi 1 asameh wzal 1 przedalgo / za trzi zlote sadowskẏemv pýotrkowi ribiczki wzal 3 ẏ posedl / znimi nakazimjerz ý tamye przedal za zlotih 2 i g[roszy] 40 / i tak zeznaýe istim vmjeram yze ten dwanasti thalerz / njemjal zginacz przes kogo ẏnszego ȳedno przesz te gospodinja / gdisz yeẏ ẏh dal showacz njeliczacz zobrvsem ẏ obrvs tam yest / Jt[em] zeznal thesz ẏze wzelis konew srebrna na tandecze podle / pana debẏnskýego kamjenicze przedalẏa zidowi kozvskowi / t[e]mv[s]e czo bili talerze vnjego zazlotih 9 znobczkẏem alego / zgv[b]ẏonof i then zid mowi przikrada anawyeczi kẏedi czo / kvpvẏe tedi liczacz pẏenjadze v mje ich zmahlowacz / Jt[em] J[ego] m[ości] panv teczinyskýemv wzal bil ferizẏa bilvný gvsz // [s. 356g] zloti zdȳamentem ktori syela kostowal przedal ten / gvs voÿczihowi na kazimjerzv ale sye ten gvsz wroczil / a ferezẏa zasz mv vkradzono wzaẏl ya bil oknem / zerdzya gwoscz zagrzẏwẏwszi / Jt[em] naslawkowski vliczi podle pana czehowskẏego / wzal dwýe stvcze axamitv a ẏedne siplvhv zẏelonego / przedaligo w vsczv zidowi medlowi ale tamze rozdaligo / tesz dzewkom kilkanascze lokczi Jest tesz tam w kosi/czkah atesz ẏan magier stamtad rodzẏcz rzezniczek bil / znami kýedismi sklẏep wilvpili natworzẏanski vliczi / bilo nas 6 ale yvs ich zginelo 4 i tak ten godzen ẏako / iẏa smjerczi / Jt[em] wczestohoweẏ wzialh hłopv skẏesenẏe zlotich 3 / Jt[em] nazamkv kakowskim v s[więtego] stanjslawa pobral mjeskow / nje panjeta wẏele / Jt[em] wlvblinje skatvle spýenjedzmi zidowi stanislawem / zwsẏ zwal sye komorowskim belo pẏenjedzi nẏemalo / Jt[em] na s[więtej] annẏ vliczi wtile baranow przesczeradla kýdriwei / y szẏla rzeczi ale tho yvsz 4 Jam bikowẏ przedal paszek / srebrni za zlotih 4 vkradligo na groczki vliczi v z[l]onikaj / otowarzistwýe naprzod wyczkowski bẏllo glowka Jakvp / lipniczki ten bi mjal wzacz skrzinke vbosakow na / S[więtego] ẏana vliczi zdibalbi ẏh wẏaroslawẏv na panne maria // [s. 357k] zẏelna vscztoki mjewalismẏ gopode i przinẏeslismi do njego / kobyerzecz kvrthe delẏa letnẏk ÿedno nam talar dal ẏ mowil / nam nosczẏe wýeczẏ aẏa to wnaczinje zabẏe owa zaspvntvẏe / ẏ wiwýoze gdzye yndzẏe poprzedam alehmẏ nje hczyelẏ bonam / zlẏe placzil / Przitim za trze czẏm razem kẏedi ẏvsz bel dobrze rosdzẏagnjoni / ẏ paloni swẏeczamẏ pẏtano go ýesli mistrz otim wýedzal ale / zenal yze njewẏedzal ẏedno go prozẏli opẏenjadze a mowẏli ẏze / to njemjesczkýe rzeczi takze ȳ tego cze go znim poẏmano od wolal / mowýacz yze otim njewýedzal anjgo njeznal / a zamiast i ślad zniszczenia przez korniki; b zamiast t ślad zniszczenia przez korniki; c pagi- nacja oryginalna 335; d ý napisane na literze a, a napisane na interlinii; e zamiast e i s ślad zniszczenia przez korniki; f zamiast b ślad zniszczenia przez korniki; g paginacja oryginalna 336; h litera i nadpisana na interlinii; i odczyt niepewny; j zamiast l ślad zniszczenia przez korniki; k paginacja oryginalna 337
482 z kamienicy. Tamżech my go prosili o pieniądze na zastawę i dał nam na 4 talerze złotych 17. Strzyżowi daliśmy 2 złote, tej gospodyni Tomkowej 1, a samech wziął 1”. Przedał go za trzy złote Sadowskiemu Piotrkowi. Rybicki wziął 3 i poszedł z nimi na Kazimierz, i tam je przedał za złotych 2 i groszy 40. „I tak zeznaję i z tym umie- ram, iż ten dwunasty talerz nie miał zginąć przez kogo inszego, jedno przez tę gospodynię, gdyż jej ich dał schować, nie licząc z obrusem i obrus tam jest”. Item zeznał też, iż wzięliż konew srebrną na Tandecie podle pana Dębińskiego kamie- nicy. Przedał ją Żydowi Kożuszkowi, temuż, co były talerze u niego za złotych 9, z Nobczykiem, ale go zgubiono, i ten Żyd mówi, przykrada, a nawięcej, kiedy co kupuje, tedy licząc pieniądze, umie ich zmachlować. Item jegomości panu Tęczyń- skiemu wziął był ferezję, był u niej guz [s. 356] złoty z diamentem, który siła kosz- tował. Przedał ten guz Wójcikowi na Kazimierzu, ale się ten guz wrócił, a ferezję zaś mu ukradziono. Wziął ją był oknem żerdzią, gwóźdź zakrzywiwszy. Item na Sławkowskiej ulicy podle pana Cechowskiego wiął dwie sztuki aksamitu, a jedne szychtuchu zielonego. Przedali go w Ujściu Żydowi Mendlowi, ale tamże rozdali go też dziewkom kilkanaście łokci. Jest też tam w Koszyczkach. „A też Jan Magier, stamtąd rodzic Rzeźniczek, był z nami, kiedyśmy sklep wyłupili na Tworzyjań- skiej ulicy. Było nas 6, ale już ich zginęło 4 i tak ten godzien, jako i ja, śmierci”. Item w Częstochowie wziął chłopu z kieszeni złotych 3. Item na zamku krakow- skim u Świętego Stanisława pobrał mieszków, nie pamięta wiele. Item w Lublinie szkatułę z pieniędzmi Żydowi, [ze] Stanisławem ze wsi zwał się Komorowskim, było pieniędzy niemało. Item na Świętej Anny ulicy w tyle Baranów prześcieradła, kitajkę i siła rzeczy, ale to już 4. „Jam Bykowi przedał pasek srebrny za złotych 4”. Ukradli go na Grodzkiej ulicy u złotnika. O towarzystwie: naprzód Wyczkowski2, Białogłówka, Jakub Lipnicki, ten by miał wziąć skrzynkę u Bosaków na Świętego Jana ulicy. Zdybałby ich w Jarosławiu na Pannę Maryję [s. 357] Zielną [15 VIII]. „U Szcztoki miewaliśmy gospodę i przynieśliśmy do niego kobierzec, kurtę, delię, letnik. Jedno nam talar dał i mówił nam: «Noście więcej, a ja to w naczynie zabiję, ową zaszpuntuję i wywiozę, gdzie indziej poprzedam». Aleśmy nie chcieli, bo nam źle płacił”. Przy tym za trzecim razem, kiedy już był dobrze rozciągniony i palony świecami, pytano go, jeśli mistrz o tym wiedział, ale zeznał, iż nie wiedział, jedno go prosili o pieniądze, a mówili, iż to niemieckie rzeczy. Także i tego, czego z nim pojmano, odwołał, mówiąc, iż o tym nie wiedział ani go nie znał.
1 Kaszt. bieckim w latach 1603–1611 był Jan Branicki z Ruszczy (Spisy, woj. krak., nr 27, s. 46). 2 Tożsamy zapewne z Więckowski. Zob. nr 232, s. 467.
483 242
Actum feria tercia post festum sancti gregorj / An[n]o domini 1611 / Woyczeh strzowa zewzẏ od mjehowa zoẏcza marczýna gaskẏ / zmatki doroti / Naprzvt wẏznal gdi bẏl pitani przes mjstrza ẏze wzal / delÿa brvnatna potsita zẏelonim svknem nosewnjkowÿ te / przedal wskale v mjesczanjna ktori stal wgospadze njewýe ẏako / go zwano te przedal za trzi zlote besz dzesẏaczi grossi / Jt[em] v ribẏtwowi ẏanowi poziczel zvpana brvnatnego potsitego / baÿa czerwona v dolv a wzgore býlle svkno / Jt[em] gvnje zlodownjkowý bvra ÿankowÿ te przedal za grossi 5 / aten zvpan przedal krawczowý wmjehowẏe karsnj ẏanowẏ // [s. 358a] za zloti na to mv dal plotna lokczi syedm aten / mjeska podle tkacza kẏepaska / Jt[em] paczoscze wzal kopẏenjak sari ktori sastawẏl / krawczowẏ przed mjkolaýska brona wpẏczi grossi / Jt[em] aẏdvkowẏ wzal zvpan ten sye zaraz wroczil / Jt[em] wiznal ize wzal nowi kozvch wprzeslawiczah / frankowẏ ten przedal / Jt[em] wiznal ize wsąl klacze swagrowÿ bẏalla te / przedal do wegrzech za dzewýecz slotih / Jt[em] kozuh wmogiele chlopẏ do tego boti nowe / Jt[em] wiznal ize vkrat konya czisawego wxsezv / tego przedal wewsÿ, vsamich prosowicz za / zlotih osm ale mv ẏedno dano zslotih 4 / Jt[em] dwýe owczi te sye zarasz wroczýeli / Jt[em] wiznal ize tego czlowýeka zapalil naẏmẏe / walantego zbroẏe wzaýstowýe prawýe przet / switanim to pẏerwsi testament / Jt[em] zeznal ize go namowẏel na to bvgaẏ[ski]b / woẏtek ktori bil znim marczin krawẏecz / ktorzi mjeskaýa wkantorowiczah i ya sam / trzeczi i sami mj tego do pomagali // [s. 359c] i dla tegom go zapalil dla ti svknj ktoram bil / vnjego zastawil bo mj ÿ njehczal widacz / Jt[em] wiznal ize go ten sczepan namowẏel dal nam / zlotih sternascze i ten ich krawÿecz przinjosl do / mnje i tamesjmi sẏe dzeleli w ti to komorze / Jt[em] bÿervnjowi wzal dwýe owczi i przedal ÿe wko/nýcziczah aten kacmarz wzal skori / Jt[em] wzal krowi dwÿe klamaczowẏ te przedal zidowý / abraamowÿ za zlotih pÿetnascze i stim krawczem / Jt[em] gatczcze krowe stimze krawczem te przedal wsąr/mjerzv za zlotih 4 / Jt[em] konya sobýe kvrskẏemv bẏallego tego przedal / wxaznjcah lagotcze za zlotih dzewẏecz / Jt[em] wprozewiczah wzal garnjecz czinowi i dwa pvlmis/ki te przedal lagvczini gesniczcze za grossi 20 / Jt[em] przedal tkaczewi bartosowẏ pisnemv te krowe za zlotih 4d / Jt[em] lorkowẏ wzal konja gnjadego tego przedal wx/[a] zniczahe lagotcze za zlotih 5 / Jt[em] nazẏmjerzv fi czkẏemv wzal pvlmisek ten przedal / zidowẏ za pul zlotego // [s. 360f] Jt[em] krowe brzvchalnemv te przedal do zidov / zazlotih syelm do tego sẏe tesz wiznal ize sẏe / wilamali skaabatow skozakẏem i skmjta ktorzi / soba syedzeli / Jt[em] wiznal potrzecze ise tim
484 242
15 III 1611 Wojciech ze Strzeżowa przyznaje się do kradzieży, podpalenia człowieka, ucieczki z więzienia, poczynionych z towarzyszami Wojciechem Bugajczykiem i Marcinem Krawcem, za co trzej zostają skazani na karę śmierci przez spalenie. Actum feria tertia post festum Sancti Gregorii Anno Domini 1611 [15 III]. Wojciech [ze] Strzeżowa ze wsi od Miechowa, z ojca Marcina Gąski, z matki Doroty. Naprzód wyznał, gdy był pytany przez mistrza, iż wziął delię brunatną podszytą zielonym suknem nożownikowi. Te przedał w Skale u mieszczanina, który stał w gospodzie, nie wie, jako go zwano, te przedał za trzy złote bez dziesię- ciu groszy. Item u Rybitwowi Janowi pożyczył żupana brunatnego podszytego bają czerwoną u dołu, a w górę było sukno. Item gunię słodownikowi burą Jankowi, tę przedał za groszy 5, a ten żupan przedał krawcowi w Miechowie Karsni Janowi [s. 358] za złoty. Na to mu dał płótna łokci siedem. A ten mieszka podle tkacza Kiepaska. Item Paczoszce wziął kopieniak szary, który zastawił krawcowi przed Mikołajską Broną w pięciu groszy. Item hajdukowi wziął żupan, ten się zaraz wró- cił. Item wyznał, iż wziął nowy kożuch w Przesławicach Frankowi, ten przedał. Item wyznał, iż wziął klacz szwagrowi białą, tę przedał do Węgrzech za dziewięć złotych. Item kożuch w Mogile chłopu, do tego boty nowe. Item wyznał, iż ukradł konia cisawego w Książu, tego przedał we wsi u samych Proszowic za złotych osiem, ale mu jedno dano złotych 4. Item dwie owcy, te się zaraz wrócili. Item wyznał, iż tego człowieka zapalił, na imię Walentego Zbroję, w Zastowie prawie przed świtaniem. To pierwszy testament. Item zeznał: „Iż go namówił na to Bugaj- ski Wojtek, który był z nim, Marcin Krawiec, którzy mieszkają w Kantorowicach, i ja sam trzeci, i sami my tego dopomagali. [s. 359] I dlategom go zapalił dla tej sukni, którąm był u niego zastawił, bo mi jej nie chciał wydać”. Item wyznał, iż go ten Szczepan namówił. „Dał nam złotych czternaście i ten ich Krawiec przyniósł do mnie i tameśmy się dzielili w tej to komorze”. Item Bieruniowi wziął dwie owce i przedał je w Kończycach. A ten karczmarz wziął skóry. Item wziął krowy dwie Klamaczowi. Te przedał Żydowi Abrahamowi za złotych piętnaście i z tym Kraw- cem. Item Gatczce krowę z tymże Krawcem, tę przedał w Sandomierzu za zło- tych 4. Item konia sobie Kurskiemu białego, tego przedał w Książnicach Lagotce za złotych dziewięć. Item w Proszowicach wziął garniec cynowy i dwa półmiski. Te przedał Laguczyni gęśniczce za groszy 20. Item przedał tkaczowi Bartoszowi Pisnemu tę krowę za złotych 4. Item Lorkowi wziął konia gniadego, tego przedał w Książnicach Lagotce za złotych 5. Item na Żymierzu Ficzkiemu wziął półmisek, ten przedał Żydowi za pół złotego. [s. 360] Item krowę Brzuchalnemu, tę przedał do Żydów za złotych siedem. Do tego się też wyznał, iż się wyłamali z kabatów z Kozakiem i z Kmitą, którzy [z] sobą siedzieli. Item wyznał po trzecie, iż tym
485 wine daẏe bvgaiczkowig / i temv krawczowi atego sczepana wolnim / czini njewẏe otim nigdi prziczim bila gromada / wsitka izego bil zezlosczi powolal i czinje go / wolnim po pyerwse i potrzecze i poczwate prziczim / bili kaplani dotego wsitka recz pospolita / stim set na on swjat ktorego spalono / stim odal dvha panv bogv dotego itih / wsitkih ẏako i bvgaẏczika i tego krawcza / a paginacja oryginalna 338; b zamiast ski ślad zniszczenia przez korniki; c paginacja ory- ginalna 339; d 4 napisane poniżej na interlinii; e zamiast a ślad zniszczenia przez korniki; f paginacja oryginalna 340; g cz napisane na literze g
243
Actum feria sexta post conductum pasce / wawrzinjecz zebrnja rodem ktori vczinjel zli / vczinek azwlascza zgvalczil dzeweczke v pana / czelesti pana iana oktori exces wzal swoye / zaplate ktora bil zaslvzil mjanowẏcze ize / bel zato sczÿeti //
244
[s. 361a] [b] dConff essatac Janna Pietruskÿd / gdÿ bil przed Jch m[oś]czámÿ P[anem] Burmÿstrzem ÿ Raÿczÿ Cracowskiemÿ Pitanÿ / ieslÿsz on ÿ dlÿa czego sẏna szwe[g]o za mordował na Jmię walko dobrowolnie zeznał / Ze ode trzech lath temú to walkowy przegrazał ze czię vtopię albo obieszę potẏm: / wniedzielię blysko przesszła przÿwiazawszy mu recze do nog wrzucziłgo do / odnogÿ wÿslaneÿ za skawinską Brona ÿ rozumieiacz ze iusz vtonał odszedł / Potim wewtorek obacziwszÿgo nazaiútrz to iesth wdzien wniebo wzieczia / na swietszeÿ pannÿ wÿszedszÿ znÿm rano asz pod Bielanÿ tam niemaiącz / doniego iako ÿ pierweÿ zadneÿ przẏczinÿ zwÿązanego za recze ẏ zanogÿ / niedbaiąc nÿcz na
486 winę daje Bugajczykowi i temu Krawcowi, a tego Szczepana wolnym czyni. Nie wie o tym nigdy, przy czym była gromada wszystka, iż go był ze złości powołał. „I czynię go wolnym po pierwsze i po trzecie, i po czwarte”. Przy czym byli kapła- ni, do tego wszystka rzecz pospolita. Z tym szedł na on świat, którego spalono. Z tym oddał ducha Panu Bogu, do tego i tych wszystkich, jako i Bugajczyka, i tego Krawca.
243
27 V 1611? Wawrzyniec z Brna za zgwałcenie zostaje skazany na karę śmierci przez ścięcie. Actum feria sexta post Conductum Paschae [27 V]. Wawrzyniec ze Brna rodem, który uczynił zły uczynek, a zwłaszcza zgwałcił dzieweczkę u pana Czelesty, pana Jana. O który exces wziął swoję zapłatę, którą był zasłużył, mianowicie, iż był za to ścięty.
244
25 VIII 1612 Zeznanie Jana Pietruszki o zabiciu syna Walka, za co zostaje skazany na karę śmier- ci przez utopienie. [s. 361] Confessata Jana Pietruszki. Gdy był przed ichmościami panem burmistrzem i rajcy krakowskimi pytany, jeśliż on i dlaczego syna swego zamordował, na imię Walko, dobrowolnie zeznał, że od trzech lat temu to Walkowi przegrażał: „Że cię utopię albo obwieszę”. Po tym w niedzielę blisko przeszłą, przywiązawszy mu ręce do nóg, wrzucił go do odnogi wiślanej za Skawińską Broną i rozumiejąc, że już utonął, odszedł. Po tym we wtorek obaczywszy go nazajutrz, to jest w dzień Wniebowzięcia Najświętszej Panny [15 VIII], wyszedłszy z nim rano aż pod Bielany tam, nie mając do niego, jako i pierwej, żadnej przyczyny, związanego za ręce i za nogi, nie dbając nic na
487 prozbę iego abÿ go nietracził wrzucził do wÿsły J nÿcz / go to nieporusziło zego niebosczik Proszeł abý go nie mordował obieczuiącz / wswiath jscz zaten swoÿ zlÿ vczinek wział zapłatę ze go tesz skazano vtopic / Jako on tesz sÿna szwego topił Działo sie 25 Augustÿ A[nn]o D[omini] 1612f / a paginacja oryginalna 341; b zmiana ręki; c pierwsze t napisane na literze c; d–d wyjustowane do środka; e d napisane na literze t; f podkreślone
245
aKopia Decretú miedzi Panem Carskiem / Actorem a marusą slugą iego obwinioną / o złodzieÿstwoa / Qvoniam inculpata Personaliter Coram offi cio presenti / stans ad priora confestata coram offi cio presenti et post / modum in questionibus tormentarÿs ad que decreto offi cÿ / presens condm[na]ta fuit sese vltro et bene vole ex[cusa]ns eo nomine / aliquoties per offi cium p[rae]sen[s] interogata agnoscit ea propter / ofi [ci]um p[rae]sens agnitioni ipsius inherendo circa quamuis ips[ius]
488 prośbę jego, aby go nie tracił, wrzucił do Wisły. I nic go to nie poruszyło, że go nieboszczyk prosił, aby go nie mordował, obiecując w świat iść. Za ten swój zły uczynek wziął zapłatę, że go też skazano utopić, jako on też syna swego topił. Działo się 25 Augusti Anno Domini 1612 [25 VIII].
245
12 III 1613 Kopia dekretu przeciwko Marusze oskarżonej o kradzież. Kopia dekretu między panem Carskiem aktorem a Maruszą, sługą jego obwi- nioną o złodziejstwo. Quoniam inculpata personaliter coram offi cio praesenti stans, ad priora con- fessata coram offi cio praesenti et postmodum in quaestionibus tormentariis atque decreto offi cii praesentis condemnata fuit, sese ultro et benevole excusans eo nomine aliquoties per offi cium praesens interrogata agnoscit ea propter offi cium praesens agnitioni ipsius inhaerendo circa quamvis ipsius [s. 362] inculpatae convictionem quam etiam inculpatus [!] non urget maxime, quod iuxta statutum Regni confessus pro ultro habetur. Eandem inculpatum [!] pro eiusmodi crimine furti ad poenam furti condemnatur et pro executione ipsius eandem inculpatam ad offi cium civile perhabendam poena eadem remittit. Feria tertia post Dominicam Oculi Anno Domini 1613.
489 246
Actum Feria tercia Przed swietą margorzetą dnia: / .9. Jullÿ A[nn]oD[omini] 1613a / walerÿian zelwowa zoÿca grzegorza macuskÿ j zmatkÿ annÿ / zeznał dobrowolnie szwe zle vczinkÿ naprzod sluzac iednemú / sliachcicowý za przemisliem wzialem mú zlotich .24. zmieszkiem / wBucaczú robiąc v Barwierza wzialem .p[anu]. podstaroscié[mu] kord / j Ładownicę alie mú się zas wrocieło wszitko welwowie ode / mnie, v .s[więtego]. krziza welwowie wkoscielie wziałem pacifi cał / j zastawiłem go v iedneý niewiastý tamze welwowie alie / sie ten wrocił Bo go poznano j ze bil skoscioła wBrz[e]/zanachb iedne[m]u pacholku piýane[m] u wýiałem zlotich .4. ten pa/cholek niewiedzial zebim ia mu wziął j pił zas zemną za nie /
490 246
9 VII 1613 Walerian ze Lwowa przyznaje się do licznych kradzieży, za co zostaje skazany na karę śmierci przez spalenie. Actum feria tertia przed Świętą Małgorzatą dnia 9 Iulii Anno Domini 1613 [9 VII]. Walerian ze Lwowa, z ojca Grzegorza Macuski i z matki Anny, zeznał dobro- wolnie swe złe uczynki. „Naprzód służąc jednemu szlachcicowi za Przemyślem, wziąłem mu złotych 24 z mieszkiem. W Buczaczu robiąc u barwierza, wziąłem panu podstarościemu kord i ładownicę, ale mu się zaś wróciło wszystko we Lwo- wie ode mnie. U Świętego Krzyża we Lwowie w kościele wziąłem pacyfi kał i zasta- wiłem go u jednej niewiasty tamże we Lwowie, ale się ten wrócił, bo go poznano, iż był z kościoła. W Brzeżanach jednemu pachołku pijanemu wyjąłem złotych 4. Ten pachołek nie wiedział, żebym ja mu wziął, i pił zaś ze mną za nie. [s. 363] W Sandomierzu wdowie barwierce jednej, robiąc u niej, wziąłem jej korale i prze- dałem je w Pokrzywnicy1 w ratuszu jednej niewiaście za groszy 15. W Miechowie w kościele wziąłem na obrazie Panny Maryi agnus niemały i z kamykami gra- nowaty i zastawiłem go, rozśrubowawszy, w Słomnikach: u Świętkowej połowicę w półtoru złotych, a drugą połowicę u Bednarskiej we czterdziestu groszy. W Ska- le wyłupałem skrzynkę w kościele. Było w niej babek samych za kopę albo więcej. W łaźni w Kazimierzu wziąłem groszy 4 barwierczykowi. W Krzemieńcu wziąłem barwierzowi, robiąc u niego, groszy 5 i kołderkę albo welens. W Kołomyi wzią- łem jednej barwierce, robiąc u niej, złotych siedem, skrzynkę, chustym podrzu- cił, a pieniądzem tylko same wziął. W Olkuszu w kościele wyłupiłem skrzynkę. Było w niej babek za 5 złotych i szelągów. Od Świętego Szczepana z kościoła, za- kradłszy się, formę wziąłem, łańcuch na wielkim ołtarzu z monstrancji i kamień z korony wyłupiłem. Na drugim ołtarzu książeczki i krzyżyk malusieńki. W Ol- kuszu w kościele drugim także [ze] skrzynki groszy 20. We Lwowie wziąłem de- lię i ubranie falendyszowe, czapkę podszytą i przedałem to Żydowi za półtora złotego. We Lwowie u Świętego Stanisława w kościele wziąłem skrzynkę. Było w niej złotych trzy albo półczwarta. W Medyce u Przemyśla wziąłem jednemu szlachcicowi [ze] skrzynką groszy 24. Tamże w Medyce w kościele wziąłem obrus z ołtarza, alem go popsował na chustki i na insze [s. 364] potrzeby. W Jazłowcu wziąłem pałasz oprawny szlachcicowi. Poprzepijałem to tak kawałcami i zaś to wykupował. W Kazimierzu Dolnym wziąłem też jednemu mieszczaninowi kurtę falendyszową i delię karaziową. Chodziłem sam w niej. Towarzystwa żadnegom ni z kim nie miał, jedno z tym hajdukiem, z którymem się poznał na gospodzie pijący. Czarneckim go zową. Więcej [z] tego łańcucha ma pożytek niżeli ja. Jedne
491 ogniwa szama noszila / adrugie szam przedaięcÿ szwemu swagrowÿ welwowie wzialem / tesz osm zlotich ÿ stým szedł na szá[n]d Bozÿ iest spalonÿ : / a podkreślone; b zamiast e ślad zniszczenia przez korniki; c wyjustowane do prawego margine- su; d paginacja oryginalna 343; e nadpisane powyżej na interlinii; f zamiast a ślad zniszczenia przez korniki; g wyjustowane do prawego marginesu; h paginacja oryginalna 344
247
Actum Feria sexta Ante festum Sancte Margarete / virginis Proxima aA[nn]o D[omini] 1613.a d. 12 Júllÿ / grzegorz od rzeszowa ze wsÿ swince zoÿca scesnego zagrodnika: / j zmatkÿ malým bił kiedý mý vmarła zeznał dobrowolnie szwe zle / vczýnký przemislú wsiąłem iedneÿ przekupce. g[roszy] .4. tegosz rokū / Bilem na trze krolie w przemislú na jarmark j dostalem bił kopẏ / stamdat poszedlem do Lwowa na jarmark na .s[więtą]. jagnieszkę / spuzanėm j dostalýsmÿ dwudziestu zlotich slachcicowÿ jednemú / nie dal mý stego puzan iedno piec zlotich aostatek szam wziął / zelwowa poszedlem do Lublýna schlopcikiemb stasiem zową go /
492 ogniwa sama nosiła, a drugie sam przedający. Swemu szwagrowi we Lwowie wzią- łem też osiem złotych”. I z tym szedł na sąd Boży. Jest spalony.
1 Pokrzywnica – zapewne Koprzywnica.
247
12 VII 1613 Grzegorz z Świlczy przyznaje się do kradzieży, za co zostaje skazany na karę śmierci przez powieszenie. Actum feria sexta ante festum Sanctae Margarethae Virginis proxima Anno Do- mini 1613, die 12 Julii [12 VII]. Grzegorz od Rzeszowa ze wsi Świlczy, z ojca Szczęsnego zagrodnika i z matki, małym był, kiedy mu umarła, zeznał dobrowolnie swe złe uczynki. „[W] Przemyślu wziąłem jednej przekupce groszy 4. Tegoż roku byłem na Trzy Króle [6 I] w Prze- myślu na jarmark i dostałem był kopy. Stamtąd poszedłem do Lwowa na jarmark na Świętą Agnieszkę [21 I] z Puzanem i dostaliśmy dwudziestu złotych szlachcicowi jednemu. Nie dał mi z tego Puzan jedno pięć złotych, a ostatek sam wziął. Ze Lwowa poszedłem do Lublina z chłopczykiem Stasiem, zową go [s. 365] Uszko, i dostaliśmy złotych 12 z mieszkiem. Ten Uszko urżnął przekupce, [która] wyszła śliwy kupować, i dał mi z tego złotych 4, a sam wziął ostatek. Tamże w Lublinie wyjąłem z Kózką Ży- dowi czerwony złoty i groszy 10 monety. Z Lublina poszedłem do Warszawy na sejm [z] żaczkiem Staśkiem. I pokradł tam był ten żaczek srebro, to jest rząd srebrny od konia, i zakopał go połowicę w ziemię, a połowicę był Wawrzyńcowi katowi przedał za 4 złote. Z tego mi się nie dostało nic, bo musiał to powracać. Po tym mnie było pojmano [ze] strony tego srebra i siedziałem przez wszystek sejm. Napastwiwszy się nade mną, z Warszawy poszedłem do Krakowa i trafi ło mi się [w] Warce, żem wyjął groszy 12. Z Warki wiodłem dziada do Rakowa. Tam się mi nie dostało nic. Po tymem szedł na Kalwarię. Dostało mi się tam groszy 20, [które] wyjąłem pątni- kowi jednemu. Przyszedłszy do Krakowa, bawiłem się z tymi rzezimieszkami: jako Łachetą Jędrzejem, z Walentym Puzanem, Stanisławem Parą, z Piotrem Kożuchem i z Klimkiem Płazięciem z Wieliczki, z Wojciechem Trzaską, Poremskim się zowie z Radwanowic, z Piotrem Kurteczką, Woźniczką, Drabik, co ma matkę na Prąd- niku, Wojciech Szalbierz, Bartek Kulia z Olkusza. Chustek, nożów, tego człowiek nie pamięta. Byłoby ich z ten arkusz. Wyjąłem też ze Szmatką w tę niedzielę groszy 10 na rynku. Wyjął też Łacheta jednej mieszczce z Bochni złotych 10 i dał mi
493 stego Cÿrwonÿ zlotÿ plaziecíu tesz ieden dał ÿ mnie zas /
248
aEodem Diea / Stanýsław Zbrzescia kuýawskie[g]o zoýca Wacława ciołka j zmatkÿ marusze / Dobrowolnie zeznał szwe zle vcýnkÿ Na przod od Roku od szescý czomogę pa:/miętac kiedý slachcic ktorÿ jechał tedÿm ia zerwał czom mogł zaszadziwszÿ: / się wBronie kopieniak Rusznice czo mẏ sie traffi ło traffi ło mý sie raz ze ie:/chała woiewodzina jakas j zerwałem: tlumok sposcielią wtým tlumokú: / poscielnÿm Bił drugÿ tłomok skorzanÿ Bilo wnÿm sukna mýsinskiego: / piec Łokcÿ awduchnie Biło .zł[otych] .14. ponncochÿ stare ÿ pościel chędoga: [b] / a pierzinkę przedałem gospodarzowÿ: / za g[roszy] 20 kiedÿ pan starosta poýmował Corke Je[g]o M[os] ćzý .P[ana]. Marszalka kor:/ronnego wziąlem; tesz sukna skaretÿ zdrugieÿ .8. Łokcÿ czarnego pro:/stego albo morawskiego, kobierzec tesz iedneÿ sliachciance zerwałem zwozú: / ý przedalem go zidowÿ za pułtora zlotego, Na skalce Bakałarzowÿ / wziałem kocz wszkolie noczuięcÿ ÿ odieła mýgo strasz nocna wcra:/cowie warszawie wthÿm mialem gospodę v miastkowskiego chodzylē[m] / <Łem.> // [s. 367c]
494 z tego czerwony złoty, Płazięciu też jeden dał i mnie zaś [s. 366] dał groszy 40. Wyjąłem też z Kózką jednemu rybakowi, co ryby przedawał, pół grzywny”. I z tym poszedł na sąd Boży. I jest obwieszony.
248
12 VII 1613 Stanisław z Brześcia Kujawskiego przyznaje się do kradzieży, za co zostaje skazany na karę śmierci przez powieszenie. Eodem die [12 VII]. Stanisław z Brześcia Kujawskiego, z ojca Wacława Cioł- ka i z matki Maruszy, dobrowolnie zeznał swe złe uczynki. „Naprzód od roku od sześci, co mogę pamiętać. Kiedy szlachcic, który jechał, tedym ja zerwał, com mógł, zasadziwszy się w bronie: kopieniak, rusznice, co mi się trafi ło. Trafi ło mi się raz, że jechała wojewodzina jakaś i zerwałem tłumok z pościelą. W tym tłu- moku pościelnym był drugi tłumok skórzany. Było w nim sukna miśnieńskiego pięć łokci, a w duchnie było złotych 14, pończochy stare i pościel chędoga. A pie- rzynkę przedałem gospodarzowi za groszy 20. Kiedy pan starosta pojmował cór- kę jegomości pana marszałka koronnego1, wziąłem też sukna z karety, z drugiej 8 łokci czarnego prostego albo morawskiego. Kobierzec też jednej szlachciance zerwałem z wozu i przedałem go Żydowi za półtora złotego. Na Skałce bakałarzo- wi wziąłem koc w szkole nocujący i odjęła mi go straż nocna w Krakowie. [W] Warszawie w tym miałem gospodę u Miastkowskiego. Chodziłem [s. 367] tam po nocy, brałem suknie, koce, szable, szabel 4, co się trafi ło, i falendyszu pięć łokci lazurowego. I przedałem go Żydowi za 6 złotych. Fereziem też był dostał czerwo- nej, podszyta była żółtym kirem. Czapkim też był dostał i przedałem ją za groszy 15. Kobiercam też był dostał tureckiego i przedałem go za 4 złote Żydowi. Nie bardzo stary był. Płótna cienkiego dwie sztuce i przedałem go za dwie grzywny tamże [w] Warszawie Piwnicznej. Poszedłem z Warszawy do Lublina. Byłem tam dwie niedzieli, dostałem też tam kopieniaka lazurowego i ubrania falendyszowe- go, i kapelusza. I odarto mnie z niego, pojmawszy mnie tamże w Lublinie. Konim ani srebra żadnegom nie kradł, tylko te drobne rzeczy. A ktoż by to nosił w głowie, pamiętać nie mogę. Brałem, czegom się mógł dowrzeć, i za tom brał, kiedym prze- dał, pieniądze. Co mi się trafi ło: bądź koszule, płótna albo suknie i wszelakie rze- czy. Bylem się żywił. Zagiąwszy gwóźdź i przywiązałem go do żerdzi i wyjąłem był
495 suknię sarą na: / spitalneÿ vlicÿ oknem: wÿrwalem tesz mieszek chłopú wlublÿnie zapasia: / ze .4. zlotemÿ nozow albo jnszich rzecý czo się trafi ło tego niezlÿcona rzec: / tÿm czlowiek ził czom vkradł towarzistwo ktore znam czo się bawią tÿm: / zlodzieýstwem: iako piotr kurta grigierg iendrzeÿh Łacheta grigier kulia czÿ poseÿmach / ÿ poiarmarkach chodzą kradnęczý ÿ mieskÿ rzezęcÿ poscielem tesz bil zer:/wał zwozú za .s[więtym]. fl orÿianem ÿ przedalamÿ ią iedna Baba dorota czo miesz/ska tam wmentolupiego domie kiedým tu przẏ Cracowie mieszkal to /
249
Actúm Jn Anno D[omi]ni 1614a Die 21 marcÿ / Jendrzeý Łacheta, skrzẏskowic zaproszowiczamÿ zoÿca: / woÿciecha niewie przezwẏska oÿcowskiego takze ÿ matkÿ / niepamięta Jeiimie ý dobrowolnie zeznał szwe zle vczýnkÿ / niebedąc na zadnich mękach od Roku od szeszczÿ Brałem: / czo mÿsie traffi eło naprzod warszawie trzeczÿm seÿmie: / wziąłem bił ozm Cerwonich zlotich zmieszkiem skieszenÿ /
496 suknię szarą na Szpitalnej ulicy oknem. Wyrwałem też mieszek chłopu w Lublinie zza pasa ze 4 złotymi. Nożów albo inszych rzeczy, co się trafi ło, tego niezliczona rzecz. Tym człowiek żył, com ukradł. Towarzystwo, które znam, co się bawią tym złodziejstwem, jako Piotr Kurta, Jędrzej Łacheta, Grygier Kulia. Ci po sejmach i po jarmarkach chodzą, kradnący i mieszki rzezący. Pościelem też był zerwał z wozu za Świętym Florianem i przedała mi ją jedna baba Dorota, co mieszka tam w Montelupiego domie. Kiedym tu przy Krakowie mieszkał, to [s. 368] szedłszy na Kleparz, tedy zerwałem, co mi się trafi ło. Przed watułą chłopy jechali na targ. Zerwałem żupicę i kobielę z pożywieniem. Czamarę też wziął jedną kitajkową w Kazimierzu jednej szlachciance i posłałem ją do Żyda przez Wawrzyńca, co ma żonę, Noskową ją zową, i powiedział, przyszedłszy, że mu ją odjęto, i nie przyniósł mi za nią jedno groszy 10. Opończam też wziął szlachcicowi jednemu i przedałem ją Żydowi za groszy 40. Kobierzec turecki na Świętej Anny ulicy, com też wziął jednej szlachciance i przedałem go za złoty. Z młodości mej do tych czasów ty- mem się żywił, bo mi się rzemiosła nie chciało robić, jedno kradzieżą. I z tym szedł na sąd Boży i jest obwieszony pospołu z drugim.
1 Marszałek Koronny – w latach 1603–1615 był nim Zygmunt Myszkowski (Spisy, urz. cent., nr 412, s. 80).
249
21 III 1614 Jędrzej Łacheta przyznaje się do kradzieży; wyprowadzony przez kata, zostaje ska- zany na karę pręgierza. Actum in Anno Domini 1614 die 21 Martii [21 III]. Jędrzej Łacheta z Krzyszkowic za Proszowicami, z ojca Wojciecha, nie wie przezwiska ojcowskiego, także i matki nie pamięta jej imię. I dobrowolnie zeznał swe złe uczynki, nie będąc na żadnych mękach: „Od roku, od sześci brałem, co mi się trafi ło. Naprzód [w] Warszawie [na] trzecim sejmie wziąłem był osiem czerwonych złotych z mieszkiem z kieszeni [s. 369] jednemu pachołku. I zaś po tym złotych 4 chłopu, nie wiem, co przedawał na wozie. Stamtąd poszedłem do Krakowa i wyjąłem kopę chłopu, nie wiem, co przedawał na wozie albo przedał był żyto i miał pieniądze w mieszku. Byłem też przy tym, kiedy o kościelne rzeczy palono złoczyńcę, i poszedłem za bronę: „Zeznał też to, że jakiemuś człowiekowi
497 wÿią:/łem pięcz Cerwonich złotich ktorÿ szedł zgrockieÿ vlẏce skieszenÿ kto:/rem przẏsobiem zostawił zeznał tesz to dobrowolnie ze chlopom sukma:/nÿd / zwozow kiedÿ iechalj na targ zrúwałem: zdýbałem kiedÿ vkradlÿ tło:e / tlúmokf sskórzanÿ Biła wnÿm Deljia ff ellendÿszowa Cerwona podszita zielo:/ną Baÿą ff errezyia czarna potszẏta czarną kjtaÿką ÿ para koszul / porrÿnkúg chodząc Bralem czomÿ traffi eło skieszenÿ skoszalkÿ chústkeh / spieniadzmÿ czó sie traffi eło zwozu takze púłchȃk tlomók kopieniak / nieieden czegom mógl dostacz wýialem tesz na Rÿnkú Jednemu xiedzú / .30. zlotich zmieszkiem skieszenÿ alie sie mu wrocziełÿ akto bÿ to nosił / w glowie czo sie brało na Rÿnkú v mlÿnarza vbosakow tam mie/ lȳszmÿ gospodę zawiodł mie tam bił piotr kozuch ÿ tego Jaska post/rzelonego tam Jasiek ÿ parra kradl znamÿ czo sie nam traffi eło ten: /
250
[s. 371a] cActum Feria tercia post asumptionis d[omi]ni n[ostr]ri / Jesu christi Anno d[omi]ni 1614b die .13. maÿc / Jacob Zezwierzinca zoÿca Łacha ÿ zmatkÿ Reginÿ takze ÿ maciek / od wÿslice Zgloś zoÿca Janowskiego ÿ zmatkÿ zoffi eÿ zeznalÿ dobro:/wolnie szwe złe vczinkÿ
498 wyjąłem pięć czerwonych złotych, który szedł z Grodzkiej ulicy, z kieszeni, którem przy sobiem zostawił”. Zeznał też to dobrowolnie, że: „Chłopom sukmany z wo- zów, kiedy jechali na targ, zrywałem. Zdybałem, kiedy ukradli tłumok skórzany. Była w nim delia falendyszowa czerwona, podszyta zieloną bają, ferezja czarna podszyta czarną kitajką i para koszul. Po rynku chodząc, brałem, co mi trafi ło z kieszeni, z koszałki chustkę z pieniędzmi, co się trafi ło, z wozu także półhak, tłumok, kopieniak niejeden, czegom mógł dostać. Wyjąłem też na rynku jednemu księdzu 30 złotych z mieszkiem z kieszeni, ale się mu wróciły. A kto by to nosił w głowie, co się brało na rynku. U młynarza, u Bosaków tam mieliśmy gospodę. Zawiódł mnie tam był Piotr Kożuch i tego Jaśka Postrzelonego. Tam Jasiek i Para kradł z nami, co się nam trafi ło. Ten [s. 370] Jasiek przyszedł do nas w mięsopusty [10–12 II] ze Lwowa. Towarzystwo mamy z sobą: Piotr Kożuch, Walenty Puzan, Stanisław Para, ten Jasiek Postrzelony, Piotr Kurteczka. Drugich już potracono. Tej Zofi i Wienczarce dałem jej pierwej, wtóre złoty kopę, com ukradł. To mi za to jeść gotowała. Wiedziała o tym, że te pieniądze były kradzione, i trawiła ze mną za nie. Słyszałem też, kiedy się namawiali iść do kata ten Jasiek Postrzelony z Mać- kiem na Szpitalskiej ulicy przed zborem1, i pytałem ich: «na co się zmawiacie?». A Maciek mi rzekł: «A tobie szubienica do tego». We młynie u Bosaków mieliśmy tam gospodę i mieszkałem tam ze dwie niedzieli z nimi. Ten młynarz wiedział, iżeśmy kradli. Zowią go Jakub Motowidło. Pijaliśmy u niego gorzałkę, piwo, co się trafi ło”. To wszystko dobrowolnie bez męki zeznał. Za ten uczynek mieli go panowie karać na gardle, ale go kat uprosił sobie za czeladnika. Tylko wziął karanie u prę- gierza za to.
1 Zbór – prawdop. chodzi o zbór ariański, zburzony w 1591 r. (J.M. Małecki, Czasy re- nesansowego rozkwitu, [w:] J. Bieniarzówna, J.M. Małecki, Historia Krakowa, t. 2, Kraków w wiekach XVI–XVIII, Kraków, s. 133).
250
13 V 1614 Jakub ze Zwierzyńca i Maciek z Wiślicy przyznają się do kradzieży, za co zostają skazani na karę pręgierza, ucięcia ucha i wygnania z Krakowa pod karą śmierci. [s. 371] Actum feria tertia post Assumptionis Domini nostri Iesu Christi Anno Domini 1614 die 13 Maii [13 V]. Jakub ze Zwierzyńca, z ojca Łacha i z matki Reginy, także i Maciek od Wiślicy z Gluz, z ojca Janowskiego i z matki Zofi i, zeznali dobrowolnie swe złe uczynki,
499 niebedąc przimúszenÿ anÿ zadną obledliwoscią: / zwiedzenÿ Naprzod sluząć Panú vieskiemú wzialem mú dwa kołpakÿ sob:/bolce ÿ Noz.d strÿiowẏn tesz wzial szwemú zlotich czternascie sluzęcÿ: / Panú Bilÿnskiemú wziałem mú tesz bił pistoleth, Capkę magierke ÿ pas: / muchaÿrowÿ ÿ Noz bialÿ Na zwierzincú sluzecÿ wzialem ýednemú ksiedzú: / zmieszkiem kielkanascie grosÿ kiedÿm bił naszlaskú tedim wział tesz iedne[m]v / Niemcowÿ skieszenÿ Pultrzecia złotego ÿ dęncÿe skracowa do Cestochoweÿ: / ÿ spalismÿ w ÿedneÿ karczmie na sienje tam przyiechał ÿakis goscz po: / niemieckú ÿ wzielÿsmÿ mú Na kótczim szablię pozlocistą srebrną / oprawna Pistoleth j chústÿ Białogłowskie zwezelkiem, wtÿm wezelkú / Biłÿ kosúlkÿ giezlka ÿ Bawelnicz kielka Pasek Axamitnÿ zańklÿ:/kamÿ srebrnÿmÿ trzewikÿ zaten zás zlÿ vczinek jch moscz panowie / darowalýgich garlem czomielÿ bic na garlje karanÿ tilko ÿch: / kazalÿ v praegẏ wẏsmigac, a na znacjcz na vchú zebi jch: // [s. 372f] Znano ze bilÿ v kata wrekú apotim od miasta wýswie/cic gdziebi sie potim dowiedziano zebÿ bilÿ przimiescie: / albo ich kto widział adalbi znac vrzedowÿ tedẏ maią / bic na garlie karanÿ / a paginacja oryginalna 351; b podkreślone; c–c wyjustowane do środka; d o napisane na literze i; e n nadpisane powyżej na interlinii; f paginacja oryginalna 352
251
[a] bActum Jn Anno Do[mi]ni 1614 / Dnia Lipca 19.b / Jendrzẏ Lacheta skrzẏskowycz zẏa prosz/owycz wẏznal, na meczẏe dobrowolnie przed úrzie/cndem kragowskÿmc Jtiemd nagpierwẏ úkradlem nozie / Jtiem úkradlem Hústẏ skoszalek / Jtiem ukradlem chlopú kopę / Jtiem úkradlem 6 czerwonẏch zlotich / toch muszẏl dat wogtiechowẏ kadowskimu / czyechmystrziowẏ .1 czierwoný zlotẏ / Jtiem ukradlem kurt wbronie tworzjanskẏ / wzielgo bronẏ odemnie ẏodal go czẏ byl / Jtiem ukradlem Tlúmok nawozye wkt/urẏm bẏla kurta ẏ ff erezja cziarnẏa // [s. 373e] kytagkoú pocitą kolpak Lẏsamẏ poczẏtẏ / bronatnẏgo szúkno bilo wnyem przyedalem / zidom za 16 zlotich / Jtiem úkradlem Husty okolo Rudawẏ / Jtiem úkradlem pulak przẏedalem zydowẏ / Jtiem ukradlem zwozu chlopú suknyoú prziedalē[m] zidomf / Jtiem kradlē[m] zmlodosczj suogj / czo sie trafi lo / Jtiem ukradlem .2. czerwone zlote dalem znih / wogtiechowý kadowskẏmú cziechmẏstrziowẏ .3. zlote / Jtiem czom ukrad dawalem wogtiechowý kad/owskẏmú czyechmystrziowẏ czoch muk dostat / Jtiem ukradlem Hlopú .9. zlotich dalem ka/dowskẏmú cziechmẏstrziowẏ kopę znich / Jtiem
500 nie będąc przymuszeni ani żadną obłędliwością zwiedzeni. „Naprzód, służąc panu Ujeskiemu, wziąłem mu dwa kołpaki sobolcze i nóż. Stryjowim też wziął swemu złotych czternaście. Służący panu Bilińskiemu, wziąłem mu też był pistolet, czapkę magierkę i pas muchajerowy, i nóż biały. Na Zwierzyńcu służący, wziąłem jedne- mu księdzu z mieszkiem kilkanaście groszy. Kiedym był na Śląsku, tedym wziął też jednemu Niemcowi z kieszeni półtrzecia złotego idący z Krakowa do Częstochowy. I spaliśmy w jednej karczmie na sianie. Tam przyjechał jakiś gość po niemiecku i wzięliśmu mu na kotczym szablę pozłocistą srebrną oprawną, pistolet i chusty bia- łogłowskie z węzełkiem. W tym węzełku były koszulki, giezłka i bawełnic kilka, pa- sek aksamitny z anklikami srebrnymi, trzewiki”. Za ten zaś zły uczynek ichmość panowie darowali ich gardłem, co mieli być na gardle karani. Tylko ich kazali u pręgi wyśmigać, a naznaczyć na uchu, żeby ich [s. 372] znano, że byli u kata w ręku. A po tym od miasta wyświecić. Gdzie by się po tym dowiedziano, żeby byli przy mieście albo ich kto widział, a dałby znać urzędowi, tedy mają być na gardle karani.
251
19 VII 1614 Jędrzej Łacheta przyznaje się do kradzieży, za co zostaje skazany na karę śmierci przez powieszenie. Actum in Anno Domini 1614 dnia lipca 19 [19 VII]. Jędrzej Łacheta z Krzyszkowic za Proszowicami wyznał na męce dobrowolnie przed urzędem krakowskim: „Najpierwej ukradłem noże. Item ukradłem chusty z koszałek. Item ukradłem chłopu kopę. Item ukradłem 6 czerwonych złotych. Toch musiał dać Wojciechowi Kadowskiemu cechmistrzowi 1 czerwony złoty. Item ukradłem kord w Bronie Tworzyjańskiej. Wziął go brony ode mnie i oddał go, czyj był. Item ukradłem tłumok na wozie, w którym była kurta i ferezja czarna [s. 373] kitajką podszyta, kołpak lisami podszyty. Brunatnego sukna było w nim, przeda- łem Żydom za 16 złotych. Item ukradłem chusty około Rudawy. Item ukradłem pu- lak, przedałem Żydowi. Item ukradłem z wozu chłopu suknię, przedałem Żydom. Item kradłem z młodości swojej, co się trafi ło. Item ukradłem 2 czerwone złote. Dałem z nich Wojciechowi Kadowskiemu cechmistrzowi 3 złote. Item com ukradł, dawałem Wojciechowi Kadowskiemu cechmistrzowi, coch mógł dostać. Item ukradłem chłopu 9 złotych, dałem Kadowskiemu cechmistrzowi kopę z nich. Item
501 ukradlem na kroczký uliczẏ .2. pulak, / przyedalem na tendetie zia 5 zlotich / Jtiem ukradlem spadie niemczowẏ przyedalē[m] / gzydowẏ zazloty.g // [s. 374h] Jtem úkradlem kobierzjecz zwozú czerwonẏ / przyedalem zẏdowẏ za piendiesziout groszj / Jtiem ukradlem czapke niewiesczje gaksy/amẏtno przyedalem gou zyaszie nẏewyesczye / drukẏ za 40 groszj / Jtiem ukradlem szuknó falandisowe przye/dalem za .7 zlotch / Jtiem przẏszedlem zwarsawẏ dalem kadows/kymu cziechmistrzjowý .1 zlotẏ / Jtyem dal mú púzion kope / Jtem úkradlem skure szafi anowo dalem / czechmistrziowj kadowskẏmú czo ssobye dal buty / robẏt znẏ / Jtem ukradlem srẏbria stuke zlotnikowj / prziedalem gaskowy czo nozẏe toczj narẏnkú / Jtiem ukradlem szẏchu gak pyenscz srẏbn/ego prziedalem zẏdom / Jtiem ukradlem kozuch Hlopú y fer//[s. 375i]rizẏgoú czerwonego szuknja przjedalem zydo[m] / za 6 zlotich / Jtiem ukradlem piersczonek zrẏbnẏ kupczowẏ / prziedalem go zya .40 groszj / Jtiem úkradlem kolpak ssobolczowẏ prziedale[m] / zẏa kopę zẏdom / Jtiem ukradlem kolpak marmúrkowẏ slacht/ýczowẏ zwozú przyedalem go zjdowẏ zya / 9. zlotich gúz dalẏ nie wym czo powyedat / kradlem zmlodosczj swogj ẏstẏm sedl / na szaud Bozẏ ẏ gestj obieszonẏ / a zmiana ręki; b–b wyjustowane do środka; c–c nadpisane powyżej na interlinii nad skreślonym wyrazem; d skreślone; e paginacja oryginalna 353; f napisane poniżej na interlinii, wyjustowa- ne do prawego marginesu; g–g wyjustowane do środka; h paginacja oryginalna 354; i paginacja oryginalna 355; j g napisane na literze ẏ
252
[a] Roku 1614. Dnia 18 :P: po s vicie / Antony Galus powiedel dnia gedneko / byl wẏdniu potem wẏszeczẏ zwẏdnya poslẏ / na morawe szukagoucz sluzbẏ do Hetmana / wroziemberku stẏ wszẏ slẏsmẏ dolakẏstÿna // [s. 376b] zlakistynia do olomuczja ta mesmy miesk/alẏ wolomuczẏú 4 dnẏ wiszeczẏ zolomucza / bily smẏ wopawie pultorẏa dnya zwopawy / poslẏsmẏ do Ciesziena prziez dien bilẏ smy wzy/atorzye, zyatora poslẏsmẏ do krakowac przẏse/czẏ do kragowa poslẏsmẏ do búzẏagiko tam / stout wzyento nasz naratúsz zratúsza po/sedlem dowarszawẏ zwarszawẏ przysedlem / syamo .5. do krakowiad mieskalem w krago/wye .2 noczẏ skragowia potem sed dowydny/a stowaryszyem mogẏm zwẏdnya bylẏ my / wyffl antich zgẏffl ant poslysmẏ pospolu do / kragowa bo smẏ sie nẏe wydiely .3 latcha / weslẏsmẏ potem przez kazmẏrz do krakowae /
502 ukradłem na Grodzkiej ulicy 2 pulak, przedałem na Tandecie za 5 złotych. Item ukradłem szpadę Niemcowi, przedałem Żydowi za złoty. [s. 374] Item ukradłem kobierzec z wozu czerwony, przedałem Żydowi za pięćdziesiąt groszy. Item ukrad- łem czapkę niewiaście aksamitną, przedałem ją zasię niewiaście drugiej za 40 gro- szy. Item ukradłem sukno falendyszowe, przedałem za 7 złotych. Item przyszedłem z Warszawy, dałem Kadowskiemu cechmistrzowi 1 złoty. Item dał mu Puzan kopę. Item ukradłem skórę safi anową, dałem cechmistrzowi Kadowskiemu, co sobie dał buty robić z niej. Item ukradłem srebra sztukę złotnikowi, przedałem Jaśkowi, co noże toczy na rynku. Item ukradłem szychu jak pięść srebrnego, przedałem Ży- dom. Item ukradłem kożuch chłopu i fer[s. 375]ezję [z] czerwonego sukna, prze- dałem Żydom za 6 złotych. Item ukradłem pierścionek srebrny kupcowi, przeda- łem go za 40 groszy. Item ukradłem kołpak sobolcowi, przedałem za kopę Żydom. Item ukradłem kołpak marmurkowy szlachcicowi z wozu, przedałem go Żydowi za 9 złotych. Już dalej nie wiem, co powiedzieć. Kradłem z młodości swojej”. I z tym szedł na sąd Boży, i jest obwieszony.
252
18 [VIII] 1614 Włóczędzy Antoni Galus i Henricus zeznają w sprawie swoich podróży. Roku 1614 dnia 18 po świcie [18 VIII]1. Antoni Galus powiedał dnia jednego: był [w] Wiedniu, potem wyszedłszy z Wiednia, poszli na Morawę, szukając służby do hetmana w Rużomberku. „Z tej wsi szliśmy do Lakistyna, [s. 376] z Lakistynia do Ołomuńca. Tameśmy mieszkali w Ołomuńcu 4 dni. Wyszedłszy z Ołomuńca, byliśmy w Opawie półtora dnia. Z Opawy poszliśmy do Cieszyna, przez dzień byliśmy w Zatorze. [Z] Zatora po- szliśmy do Krakowa. Przyszedłszy do Krakowa, poszliśmy do Buziajka. Tam stąd wzięto nas na ratusz. Z ratusza poszedłem do Warszawy. Z Warszawy przyszedłem samopięć do Krakowa. Mieszkałem w Krakowie 2 nocy. Z Krakowa potem szedł do Wiednia z towarzyszem moim. Z Wiednia byli my w Infl antach. Z Infl ant po- szliśmy pospołu do Krakowa, bośmy się nie wydzieli 3 lat. Weszliśmy potem przez Kazimierz do Krakowa”.
503 Roku .1614. poniedialek dnia 18 / Henricús powiediel dobrowolnie zie / gest temú wienczẏ niez mieszocz gakosmẏ / spolém wyslẏ zwýdnia wstyem powalý// [s. 377f]smý na niektore miesczja do panú kturych / nie wym ga ko zyowio ktúrzẏ nam pokẏlgunastú / kroszẏ podarowalẏ do olomüczja przyseczy .2. kone/wczye pẏwa wẏpilẏ zolomuczya poslẏsmẏ do / opawẏ tam mesmy nocz przyespalẏ zopawy pos/lẏsmẏ dotyesina sczyesyna poslysmy na zywyecz / do komorowskygo kturego smẏ nie zyastjalẏ / potem smý sye pusczjly do krakowẏag wtyen / dẏen ktúrysmy przyslj do krakowẏah pobr/ano nasz w karczmye u búzẏagjko nar/atusz nasz wzyento, / a zmiana ręki albo narzędzia pisarskiego; b paginacja oryginalna 356; c drugie k napisane na literze g; d drugie k napisane na literze g; e drugie k napisane na literze g; f paginacja orygi- nalna 357; g drugie k napisane na literze g; h drugie k napisane na literze g
253
[a] Roku 1.6.1.4 / Testament Jana Cẏcka alias Zelinskiego / naprzod zeznal zebil sam przitem Lupania obrazú / upaný Marẏeẏ drugẏ mystatniczek oles Litwa co / kobzy robil Pawel zẏgmuntjik co sie teraz ozenil ma/rtin wogtiech yten Lepiarz ktúrẏ nasz wydal Balcer / paproczkẏ co pole dẏmiana ma gospodę na krúpni/ kach nato namawialiszmẏb się na ulicẏ ydẏurę // [s. 378c] wẏbily na framudze y wlezlẏ yz nas trzieẏ napr/zod wlazlo do kosciela, ia sam oles drúgj ẏ trzieczẏ / mixtatnik skorochmẏ ten obraz zlúpili przislẏ/chmẏ stim srebrem do olesóweẏ matkẏ prziseczẏ / pẏtala nas czo za zdobicz oni ieý pokazalẏ wszẏtko / a ona szeptala swoiem szinem stronẏ tego nieslisz/elichmẏ wszẏci co soba szeptali tam ze oles zawin/auwszẏ srebro wszukno wyniozl ie gdies zmatka / a Mixtatniczék bil znimẏ trzeti wẏszedszẏ zwiecze/ra ten Mixtatniczek nalaz czlowieka wskúrzie / ẏ chodzẏli zlotniczkiem pod olkusz oba zolesiem tam/ze wlesie topili uskalẏ y tamze iescze stego srebra / troche odesli oles mixtatniczék skoro przislẏ poplat/ ili za Pomoc bo oni Pieniodze mieli Mnie dalẏ zlotich / 4 y 12 groszj a Potim wsziczj wespol na wino poslý / pod prziszenkoú to zeznawam co iem bende woczẏ / mowil Ta olesiowia Matka wj owszẏtkiem // a zmiana ręki lub narzędzia pisarskiego; b ma nadpisane powyżej na interlinii nad wyrazem; c paginacja oryginalna 358
504 Roku 1614 poniedziałek dnia 18 [18 VIII]. Henricus powiedział dobrowolnie: „Że jest temu więcej niż miesiąc, jakośmy społem wyszli z Wiednia. Wstępowali[s. 377]śmy na niektóre miejsca, do panów, których nie wiem, jako zowią. Którzy nam po kilkunastu groszy podarowali. Do Ołomuńca przyszedłszy, 2 konewce piwa wypili. Z Ołomuńca poszliśmy do Opa- wy. Tameśmy noc przespali. Z Opawy poszliśmy do Cieszyna. Z Cieszyna poszli- śmy na Żywiec do Komorowskiego, któregośmy nie zastali. Potęśmy się puścili do Krakowa. W ten dzień, któryśmy przyszli do Krakowa, pobrano nas w karczmie u Buziajka, na ratusz nas wzięto”.
1 W roku 1614 tylko raz wypadał 18 dzień miesiąca w poniedziałek, a mianowicie w sierpniu.
253
? 1614 Zeznanie Jana Cycka alias Zelińskiego w sprawie kradzieży obrazu w kościele popeł- nionej wraz z towarzyszami. Roku 1614. Testament Jana Cycka alias Zelińskiego. Naprzód zeznał, że był sam przy tem łupaniu obrazu u Panny Maryi, „Dru- gi Mystatniczek, Oleś Litwa, co kobzy robił, Paweł Zygmuntek, co się teraz oże- nił, Martin, Wojciech i ten Lepiarz, który nas wydał, Balcer Paprocki, co podle Dymiana ma gospodę na Krupnikach. Na to namawialiśmy się na ulicy i dziu- rę [s. 378] wybili na framudze, i wleźli. Iż nas trzej naprzód wlazło do kościoła, ja sam, Oleś drugi i trzeci Mystatnik. Skorochmy ten obraz złupili, przyślichmy z tym srebrem do Olesiowej matki. Przyszedłszy, pytała nas, co za zdobycz. Oni jej pokazali wszystko, a ona szeptała [ze] swoim synem, strony tego nie słyszelichmy wszyscy, co [z] sobą szeptali. Tamże Oleś, zawinąwszy srebro w sukno, wyniósł je gdzieś z matką, a Mystatniczek był z nimi trzeci. Wyszedłszy z wieczora, ten Mystatniczek nalazł człowieka w skórze i chodzili [ze] złotniczkiem pod Olkusz. Oba z Olesiem tamże w lesie topili u skały i tamże jeszcze z tego srebra trochę odeszli. Oleś, Mystatniczek skoro przyszli, popłacili za pomoc, bo oni pieniądze mieli. Mnie dali złotych 4 i 12 groszy. A po tym wszyscy wespół na wino poszli. Pod przysięgą to zeznawam, co im będę w oczy mówił. Ta Olesiowa matka wie o wszystkim”.
505 254
[s. 379a] Actum feria Tertia Post Conductam, / Pasche 28 APrilis Anno D[omi] ni, 16:1:5 / Jacúb usko rodem zzwierzẏncza lachaw szẏn / Marczin sek rodem sczúlicz stanislawa szaff rancza / wẏznali przed urzedem ẏna mecze na przod wziely / tlomok na kleparzú zwozu w ktorẏm tlomoku bẏla / czamara Axamitna ẏ letnik Axiamẏtni gladkẏ plasc / falendiszowẏ bronatnẏ ẏ ferezẏa tho wszẏstko przeda/liszmẏ zia Púltrzinasta zlotchego Hiczkowẏ zidowẏ / Jtem, szablę koziakowÿ wzieli prziedaliszmẏ za kopę / Jtiem dwa púlmẏski zwozú wzielẏ prziedali ie 2:4 grosze / Jtiem tlomok zchustami ẏ búthj szaffi anowę Jtem, rok / tchemú iakószmẏ w Michalowẏczach wzieli tlomok wk/torẏm bẏl letnik zielonẏ Muchaierowẏ zuPanẏ dwa / szare, dwoie ubranie karaziowe, zuPan Makowẏ dwa / metlikẏ czarne ẏ szuknia, Morawskiego bekeska szara / Jtiem, tlomok, skurzanẏ w ktorẏm delia, bronatna, // [s. 380b] szobolczamẏ podszita przẏ theẏ deliieẏ szescz kúzik/ow perlowÿch przedalẏ tcho za .10. zlotich cHiczkowẏ / zidowẏ Jtiem kolpak szobolczamẏ podszithẏ prz/edali za pultorą zlothego, Jtem tlomok zchústamý / Bialoglowskiemẏ ẏ trzẏ talarÿ zle, tcho wszẏstko / przedali za kope, Jtem szothowẏ :4 sta obrazow, / Jtem tlomok skúrzianẏ zchústamÿ Jtem w kra/ mikú Ponczoch dzianich kilka przedali ie, po gr/oszẏ .10 Jtem skúrẏ .4 wiprawne garbarzowẏ / przedali ie, za, 8. zlotich partchaczowẏ na smole/nskú mikolagowi Jtem woreczek skúrzaný zid/owẏ w ktorim bilẏ dwa noze, Jtem Na zwierzinczú / 2 podúscze, ẏ szúknią bialoglowska czerwoną ẏ pos/wa iedna tcho wszẏstko przedali Bialiglowe, / na podkaniu, za kope Jtem zeleznik na smenta/rzú stroycze uraczkowskiego, Jtiem Gzlo ploczie/nne przedali ie, za 24 groszj Jtem .4. funtẏ pie,/przú przedali go za :14: groszj, Jtem nastradomiu / urimarza Delia bronathna podszẏtha czerwona, // [s. 381c] Baia Jtem drúga delia laszúrowa zolta Carazia / podszitcha utheẏ deliÿ trzi pari petlic tcho wszẏstko / przedali za .5. zlotich wilkowẏ na zidowskẏ úliczj / Jtem Plascz czamletowẏ czarneẏ kirem podszẏti / Jtem úbranie iedno Jtem Magierka iedna Jtem / kitlik lazurowi Jtem cHusti rozmaite Bialoglow/skie, to wszistko czosmÿ bralẏ powszistkie cziasi do te/go sze znamẏ / a paginacja oryginalna 359; b paginacja oryginalna 360; c paginacja oryginalna 361
506 254
28 IV 1615 Jakub Uszko, Marcin Sek, Stanisław Szafraniec przyznają się do kradzieży. [s. 379] Actum feria tertia post Conductum Paschae 28 Aprilis Anno Domini 1615 [28 IV]. Jakub Uszko rodem ze Zwierzyńca, Lachaw syn, Marcin Sek rodem z Czulic, Stanisława Szafrańca wyznali przed urzędem i na męce. Naprzód wzięli tłumok na Kleparzu z wozu, w którym tłumoku była czamara aksamitna i letnik aksamitny gładki, płaszcz falendyszowy brunatny i ferezja. To wszystko przedaliśmy za pół- trzynasta złotego Chiczkowi Żydowi. Item szablę Kozakowi wzięli, przedaliśmy za kopę. Item dwa półmiski z wozu wzięli, przedali je 24 grosze. Item tłumok z chu- stami i buty safi anowe. Item rok temu, jakośmy w Michałowicach wzięli tłumok, w którym był letnik zielony muchajerowy, żupany dwa szare, dwoje ubranie kara- ziowe, żupan makowy, dwa mętliki czarne i sukna morawskiego, bekieszka szara. Item tłumok skórzany, w którym delia brunatna [s. 380] sobolcami podszyta. Przy tej delii sześć guzików perłowych. Przedali to za 10 złotych Chiczkowi Żydowi. Item kołpak sobolcami podszyty, przedali za półtora złotego. Item tłumok z chu- stami białogłowskimi i trzy talary złe, to wszystko przedali za kopę. Item Szkotowi czterysta obrazów. Item tłumok skórzany z chustami. Item w kramiku pończoch dzianych kilka, przedali je po groszy 10. Item skóry 4 wyprawne garbarzowi, prze- dali je za 8 złotych partaczowi na Smoleńsku Mikołajowi. Item woreczek skórzany Żydowi, w którym były dwa noże. Item na Zwierzyńcu 2 poduszce i suknię bia- łogłowską czerwoną i poszwa jedna, to wszystko przedali białogłowie na spotka- niu za kopę. Item żeleźnik na cmentarzu, strojcze u Raczkowskiego. Item giezło płócienne, przedali je za 24 groszy. Item 4 funty pieprzu, przedali go za 14 groszy. Item na Stradomiu u rymarza delię brunatną podszytą czerwoną [s. 381] bają. Item druga delia lazurowa żółta karazia podszyta, u tej delii trzy pary pętlic. To wszystko przedali za 5 złotych Wilkowi na Żydowskiej ulicy. Item płaszcz czamle- towy czarnej kirem podszyty. Item ubranie jedno. Item magierka jedna. Item kitlik lazurowy. Item chusty rozmaite białogłowskie. „To wszystko, cośmy brali po wszystkie czasy. Do tego się znamy”.
507 255
Piotr Curta, Rodem skrakowa wẏznal dob/rowolnie gdẏ go pẏtano stroni tchich pieniedzẏ, ze ie, / kramarzowa dziewczina zpodbrzezia wzielia tchemú czie/sli w krzẏzú a iam swiczyl zianimi chazac bom onich / mislil ale ona mnie uprzidzila wziawszẏ thęẏ pienia/dze dala ie oẏczú ẏnakúpili szobie, towarú zathẏ / pieniadzie, ẏ poiechali do cziestochowẏ //
256
[s. 382a] Anno Domini :1615 .19. Nouembr[is] / Stephan rodem skazmierza dolnego nad / wisla prziznial się dobrowolnie przed úrzie/ndem Naprzod ukradlem szúkmane zwozu / chlopú na kleparziu przedalem ia Zÿdowi .3. / zlote y 12 g[roszy] Jtiem ukradlem chlopú skure / prziedalem ia niewim komú Jtem ukradlē[m] / ubranie falandiszowę Mieszcaninowi na bra/czkẏ vliczj prziedalem ie zidowi za 2. zlote, / Jtiem ukradlem dwie szuknię chlopu zwozú / na kleparzú wstani ztim zie chrzistopchem / czo ziemna szedẏ Jtiem ukradlem metlijk / múchaierowẏ na Groczkẏ uliczẏ prziedalem go / zidowẏ za .2. zlothe Jtiem ukradlem .20 / czerwonich zlotich Wiaroslawiu Jtiem ukradl/em warszawie, slamowich liszich futer .6. / ztim zie chrzistopchem czo ziemnou szedẏ / prziedalismj tu wkrakowie, troie futer za // [s. 383b] 14 zlotich zidowẏ adrúgie wdrodzie nie pamie/tam zaczo Jtiem plascz xiezú warszawie, przedali/szmẏ go za .2 zlote warszawie, Jtem ukradlismẏ / materacz plútienka tureczkigo prziedaliszmẏ go za / pultora zlothego Jtem ukradlem zidowẏ kolderkę / zielenia prziedaliszmj ia za .20 g[roszy] niewiesczie, Jtem / a paginacja oryginalna 362; b paginacja oryginalna 363
508 255
[1615] Piotr Kurta zeznaje w sprawie skradzionych pieniędzy. Piotr Kurta rodem z Krakowa wyznał dobrowolnie, gdy go pytano strony tych pieniędzy, że je kramarzowa dziewczyna z Podbrzeża wzięła temu cieśli w Krzyżu, „A jam ćwiczył za nimi chadzać, bom o nich myślał. Ale ona mnie uprzedziła, wziąwszy te pieniądze. Dała je ojcu i nakupili sobie towaru za te pieniądze, i po- jechali do Częstochowy”.
256
19 XI 1615 Stefan z Kazimierza Dolnego nad Wisłą przyznaje się do kradzieży. [s. 382] Anno Domini 1615 19 Novembris [19 XI]. Stefan rodem z Kazimierza Dolnego nad Wisłą przyznał się dobrowolnie przed urzędem. „Naprzód ukradłem sukmanę z wozu chłopu na Kleparzu, przedałem ją Żydowi [za] 3 złote i 12 groszy. Item ukradłem chłopu skórę, przedałem ją, nie wiem komu. Item ukradłem ubranie falendyszowe mieszczaninowi na Brackiej ulicy, przedałem je Żydowi za 2 złote. Item ukradłem dwie suknie chłopu z wozu na Kleparzu w stajni z tymże Krzysztofem, co ze mną szedł. Item ukradłem mętlik muchajerowy na Grodzkiej ulicy, przedałem go Żydowi za 2 złote. Item ukradłem 20 czerwonych złotych w Jarosławiu. Item ukradłem [w] Warszawie slamowych lisich futer 6 z tymże Krzysztofem, co ze mną szedł, przedaliśmy tu w Krakowie troje futer za [s. 383] 14 złotych Żydowi, a drugie w drodze, nie pamiętam za co. Item płaszcz księdzu [w] Warszawie, przedaliśmy go za 2 złote [w] Warszawie. Item ukradliśmy materac, płócienka tureckiego, przedaliśmy go za półtora złote- go. Item ukradłem Żydowi kołderkę zieloną, przedaliśmy ją za 20 groszy niewia- ście. Item
509 257
aEodem Annoa / CHrzẏstopch Zemki zsulikowic rodem zmatki / krziskowẏ wÿznal dobrowolnie przied urziendiem / naprzod úkradliswj pospolu 6 futer warszawie / prziedalismẏ pospolu tu wkrakowie zidowẏ / Jtim ukradlem kolderke wkameniczẏ Adiam/asku czerwonego prziedaliszmẏ ia zidowi za .9. / zlotich Jtem ukradlem chlopú .7 zlotich skes/ienj Jtiem przisliszmj do kramú pod Miniczie / chczielÿsmẏ dostat kilka stuk Múchaieru na // [s. 384b] potrzebie, in szego niemam czo powiedat ieno / tho com powiedziel przed urziendem dotcho / sie znam / a–a wyjustowane do środka; b paginacja oryginalna 364
258
Anno Domini 1615. 20 novembris / Stepchan rodem zskazmẏrza dolnego wiznali / dobrowolnie drukou razja przied urziendem / biwszj na Prubie Jtem ukradlem warszawie / prziekupczie púltrzietiaa zlotego Jtem ukrad/lem kozuch Byaliglowskẏ Jtem ukradłem / ferezẏa czierwono Carazyowo tamzie prziedalem / piwniczẏ za 50 g[roszy] Jtiem ukradlem warsza/wie dwa dolomanj iedien falandiszowj Brona/tnẏ adrugj czerwonẏ tam ze przedalismẏ ie za / 15 zlotioh Jtem ukradlem ztlúmokiem rzieczj / w ktorim bila ferezia bronatnia liszamj podszi/ta ẏ dolomon ẏ dwoie ubranie falandiszow / y kolpak liszj prziedalem tho wsziszko za // [s. 385b] 9. zlotich Jtem úkradlem zie sklepu chakēm / doloman kanawaczowẏ ktorim prziedal wnowẏm / mieszie, za .4. zlote Jtem ukradlem ze sklepu 2 / ferezie bronatni, Jtem ukradlem na kroczkẏ uliczj / zesklepú zydowj .2 ferezie, bronatne, ẏ doloman / czerwonẏ przedalem tcho Jakubowẏ zidowẏ za 15 zlot[ych] / Jtem ukradlem okniem ferezio, Bronatnio na / Croczkẏ uliczj zlotnikowj prziedalem ya Zapultora / zlotecho Jtem ukradlem okniem zwaczkiem .7 zlotih / ydoncz ku boszakom na kanowniczj uliczj Jtem / ukradlem na .S[więtej] Anni uliczj ferezio, bronatnio, / przini bilo .7 kúzú szribnich ẏdoloman czierwonẏ / prziedalismÿ
510 257
1615 Krzysztof Zemki przyznaje się do kradzieży popełnionych z towarzystwem. Eodem Anno. Krzysztof Zemki z Sułkowic rodem, z matki Krzyśkowej, wyznał dobrowolnie przed urzędem. „Naprzód ukradliśmy pospołu 6 futer [w] Warszawie, przedali- śmy pospołu tu w Krakowie Żydowi. Item ukradłem kołderkę w kamienicy ada- maszku czerwonego, przedaliśmy ją Żydowi za 9 złotych. Item ukradłem chłopu 7 złotych z kieszeni. Item przyszliśmy do kramu pod Młynicę1. Chcieliśmy dostać kilka sztuk muchajeru na [s. 384] potrzebie. Inszego nie mam co powiedzieć, jeno to, com powiedzieł przed urzędem. Do tego się znam”.
1 Możliwe lekcje: Młynica, mennica.
258
20 XI 1615 Drugie zeznanie Stefana z Kazimierza Dolnego nad Wisłą w sprawie kradzieży po- czynionych z towarzyszami, za co zostaje skazany na karę śmierci. Anno Domini 1615 20 Novembris [20 XI]. Stefan rodem z Kazimierza Dolnego wyznał dobrowolnie drugą razą przed urzędem, bywszy na próbie. Item ukradłem [w] Warszawie przekupce półtrzecia złotego. Item ukradłem kożuch białogłowski. Item ukradłem ferezją czerwoną ka- raziową, tamże przedałem [w] piwnicy za 50 groszy. Item ukradłem [w] Warszawie dwa dołomany, jeden falendyszowy brunatny, a drugi czerwony. Tamże przeda- liśmy je za 15 złotych. Item ukradłem z tłumokiem rzeczy, w którym była ferezja brunatna lisami podszyta i dołoman, i dwoje ubranie falendyszowe, i kołpak lisi. Przedałem to wszystko za [s. 385] 9 złotych. Item ukradłem ze sklepu hakiem dołoman kanawaczowy, którym przedał w Nowym Mieście za 4 złote. Item ukrad- łem ze sklepu 2 ferezje brunatne. Item ukradłem na Grodzkiej ulicy ze sklepu Żydowi 2 ferezje brunatne i dołoman czerwony. Przedałem to Jakubowi Żydowi za 15 złotych. Item ukradłem oknem ferezję brunatną na Grodzkej ulicy złotniko- wi. Przedałem ją za półtora złotego. Item ukradłem oknem z wackiem 7 złotych, idąc ku Bosakom na Kanoniczej ulicy. Item ukradłem na Świętej Anny ulicy fere- zję brunatną. Przy niej było 7 guzów srebrnych i dołoman czerwony. Przedaliśmy
511 to zidowẏ za 13 zlotich Jtem úkra/dlem na kroczky uliczj stuke tabinkú Jtem / ukradlem tlúmok na swientego Jana uliczj wkto/rim bilo .20 czierwonich zlotich ẏ pierszionek zlotẏ / ẏ para szat falandziszowich ẏ doloman czerwonẏ // [s. 386c] y liska srziebnia skladana Jtem ukradlem stī[m] / zakrzowskym na Grodzký uliczj :5. stuk Múcha/iera prziedalem to Zidowẏ Lewkowẏ nie pami/etam zaczio, Jtem ukradlem koldlre Adiam/asku czerwonego na Canowniczj uliczj Jtem / ukradlem welwowie szable oprawna prziedale/m ia za 20 zlotich zydowẏ Lewkowẏ tamze / welwowie Jtem ukradlem tam ze Delija / Axiamitna tamze wielwowie ẏ puzdro liziek / sribnich trech nasz bilo nato to iedien Cur/owskẏ drukẏ zszimek sromowatj trziety stasiek / czwartj krawczjk ti wszjczj Pomakalẏ brali / doczieko prawa niemielj stim umẏramẏ / a drugie t napisane na literze z; b paginacja oryginalna 365; c paginacja oryginalna 366
259
Die 27 Augustÿ / rokusz stanislaw rodem zniekoslawicz bendoncz / naprubie Przied urziendem wẏznalszie dobrowolnie, / zie bẏl z Jonem zranczkau zdrukẏm szosnowskẏm / trzyetim skrzẏstofem kúrnikem mẏ wszẏczẏ trzie // [s. 387a] smitam bilẏ wtem sklepie naprzud wzielismẏ .2 pomiskẏ / ẏ zúpan falandiszowẏ ẏobrusz czwilichowẏ kurt .2. koszule / hlopske fartuch yúbranie szukenẏe doteko szie zniamẏ / zesmẏ to pobralẏ mẏ trzie, kturzẏ sau tu napiszanẏ / Ten ranczka namawÿal nasz docziepiela nakleparz zie bich/mẏ wilúpalẏ sklep bo srẏbra gest tam doszÿcz drukau raz / ...pic dopana prasziola na mẏkolagskiou uliczie, takzie dosle/pú trzietiko raziú doniebosczẏka Jakúba czarneko na sie/wcziou uliczie, czwartio raziou do slodownẏka zianowo / brone botam pieniezj doszicz ten rokusz zieznial przied ur/ziendem zie smẏ niechtiely pozwolit nato lupanie teko sklepu / [b] Actum in Protorio Cracouien[i]c // a paginacja oryginalna 367; b zmiana ręki; c następuje ¼ strony wolnej
512 to Żydowi za 13 złotych. Item ukradłem na Grodzkiej ulicy sztukę tabinku. Item ukradłem tłumok na Świętego Jana ulicy, w którym było 20 czerwonych złotych i pierścionek złoty, i para szat falendyszowych, i dołoman czerwony, [s. 386] i łyżka srebrna składana. Item ukradłem z tym Zakrzowskim na Grodzkiej ulicy 5 sztuk muchajera. Przedałem to Żydowi Lewkowi, nie pamiętam za co. Item ukradłem kołdrę adamaszku czerwonego na Kanoniczej ulicy. Item ukradłem we Lwowie szablę oprawną, przedałem ją za 20 złotych Żydowi Lewkowi tamże we Lwowie. Item ukradłem tamże delię aksamitną tamże we Lwowie i puzdro łyżek srebrnych. Trzech nas było na to: to jeden Kurowski, drugi Szymek Sromowaty, trzeci Stasiek, czwarty Krawczyk. Ci wszyscy pomagali, brali, do czego prawa nie mieli. Z t ym umieramy”.
259
27 VIII 1615 Stanisław Rokusz przyznaje się do kradzieży poczynionych z towarzyszami. Die 27 Augusti [27 VIII]. Rokusz Stanisław rodem z Niegosławic, będąc na próbie przed urzędem, wy- znał się dobrowolnie, że był z Janem z Rączką, z drugim Sosnowskim, trzecim z Krzysztofem Kurnikem. „My wszyscy trzej [s. 387] śmy tam byli w tem sklepie. Naprzód wzięliśmy 2 półmiski i żupan falendyszowy, i obrus cwelichowy, kurt 2, koszule chłopskie, fartuch i ubranie sukienne. Do tego się znamy, żeśmy to pobrali my trzej, którzy są tu napisani. Ten Rączka namawiał nas do Czepiela na Kleparz, żebychmy wyłupali sklep, bo srebra jest tam dosyć. Drugi raz [1] do pana Prasio- ła na Mikołajską ulicę, także do sklepu. Trzeciego razu do nieboszczyka Jakuba Czarnego na Szewczą ulicę, czwarty raz do słodownika za Nową Bronę, bo tam pieniędzy dosyć. Ten Rokusz zeznał przed urzędem, żeśmy nie chcieli pozwolić na to łupanie tego sklepu”. Actum in Praetorio Cracoviensi.
1 Wyraz nieczytelny.
513 260
[s. 388a] Anno Domini 1.6:2:2 Die 14 Listopada / wociech okolskẏ mlodszẏ biwszẏ pitanẏ przes / mẏstrza urzedowego prziznial sie dobrowolnie przed / urziendem / Naprzod ze sam the rzieczy wszitkie wrúdawie tcho / iest srebnẏ pasz piersciankow kilka guzẏkẏ od dolom/ana y pieniadzie y dwa agnuskÿ srebne tam wszi/tko iest wrúdawie skrúpamẏ yzkrochem tam tcho nai/dziecie, stẏm umiram czom po wiedzial na mecze / Janek okolskẏ starszẏ brat rodem skrakowa / prziśnal sie przes mistrza urzendowego dobrowolnie / zes mẏ tho wsziely wszẏtko naprzode pieniozie tak / pasz y Agnusky sribro od zúpana ẏ krupy ẏ groch / do t thego sie zniamẏ zes mẏ tho obadwa spomocz/nikamẏ zrobilẏ zmaczkem aze dwiema iedrzieiamẏ / ktorzj mieskaia u sendziwuia oni nam do tego pom/agalý krascz ý the rzeczẏ o ktorẏch mi rzeczach powie/dielj bẏwszy pitanẏ przes mistrza do tego sze znamẏ / stim umẏramy // [s. 389b] Wewtorek wieczor bywszẏ kasper pod pańska isba scech/mẏsrziem ẏze 2 slugamẏ przi wiedlichmẏ obúdwu do / siebie abẏ sobie woczẏ mowielẏ Jan okolskẏ starszy brat / wociechowẏ rozkazial potich trziech ktorzytho robily bo im / them mlodczẏ wocieh ukazial iak sie maio sprawowacz / [je]st tam srebra dosic pieniezẏ bawelnicz plutnia przised/si do niego dowocieha mloczeko tzi tam trzie obieczalẏ mu / pare nozúw potim muwyl Ian starszj donich abisczie mẏ / chtielẏ czo datz abo sie zniamẏ podzielicz tchm srẏbrem / tak pieniezẏ ytimẏ rziecziamẏ czo tam pobierzieczie starszẏ / Jan mowył wociechowẏ abẏ zawadil kostorem wlawszẏ do / komorẏ wziowszy na prodt krúpy grochẏ piniadzẏe / púnczochy ybuthj do tego sie zniamẏ wszitka piecz / wiedielsmy otiem czos mẏ powiedzielj przed panem kasp/ rem stimẏ úmẏram / Wocieh okolsky brat mlotczẏ bẏwszẏ pytanẏ / przes urzad wiznial sie ze sie lupal do gomorẏ wylu/pal skrzinge y nalasl krupeczke wktorẏ bylo 5 zlotich / y starich pieniezj kilka graszẏ y potim wziol groch ẏ krupy // [s. 390c] y yaklẏ ẏbothj yponczohj do rúdawẏ tho wruczil / potim brat kazal my po maczka y podwu Iendrzie/w potim mismy nawiedlẏ ktúrendẏ sie mielẏ do/bẏwacz powiedzielsmẏ ẏm osrziebrze opienioziah : / obawelniczach oplotnie iest tam tego dosith bedze / tam czo bracz stẏm onẏ pobrawszj dalẏ ym dobinczicz / kazalẏ przicz tam sie podzielimẏ stim umiramẏ czos/mẏ na miecze powiedzielj / Jan starszj okolsky wiznial sie dobrowolnie / bẏwszj pitanẏ przed mistrzia urziendowego zie ia / nawiodi zbratiem swoim maczka ydwu Iend/rziew przisziedzẏ powiedzielsmẏ ym osribrzie y o pie/niozach Iest tam thego dosicz potim pobrawszy dalẏ / nam czochtielẏ kazalẏ nam do binczicz tam sie podie/limẏ stym umẏrami czosmy wyznaly namecze / y ych powolúgemy maczka y dwu Jendrziegu // a paginacja oryginalna 368; b paginacja oryginalna 369; c paginacja oryginalna 370
514 260 14, 15 XI 1622 Wojciech Okolski i Jan Okolski, bracia, przyznają się do popełnionych wraz z towa- rzyszami kradzieży, za co zostali skazani na karę śmierci. [s. 388] Anno Domini 1622 die 14 listopada. Wojciech Okolski, młodszy, bywszy pytany przez mistrza urzędowego, przy- znał się dobrowolnie przed urzędem. Naprzód, że sam te rzeczy wszystkie w Ru- dawie, to jest srebrny pas, pierścionków kilka, guziki od dołomana i pieniądze, i dwa agnuski srebrne, tam wszystko jest w Rudawie z krupami i z grochem. „Tam to najdziecie. Z tym umieram, com powiedział na męce”. Janek Okolski, starszy brat, rodem z Krakowa przyznał się przez mistrza urzę- dowego dobrowolnie: „Żeśmy to wzięli wszystko: naprzód pieniądze, tak pas i ag- nuski, srebro od żupana i krupy, i groch. Do tego się znamy, żeśmy to obydwa z pomocnikami zrobili: z Maćkem, a ze dwiema Jędrzejami, którzy mieszkają u Sędziwuja. Oni nam do tego pomagali kraść i te rzeczy, o których my rzeczach powiedzieli, bywszy pytani przez mistrza. Do tego się znamy, z tym umieramy”. [s. 389] We wtorek [15 XI] wieczór bywszy Kasper pod pańską izbą z cechmi- strzem i ze 2 sługami przywiedlichmy obydwu do siebie, aby sobie w oczy mówieli. Jan Okolski, starszy brat, Wojciechowi rozkazał po tych trzech, którzy to robili, bo im ten młodszy Wojciech ukazał, jak się mają sprawować: jest tam srebra dosyć, pieniędzy, bawełnic, płótna. Przyszedłszy do niego, do Wojciecha młodszego, ci tam trzej obiecali mu parę nożów. Po tym mówił Jan starszy do nich: „Abyście mi chcieli co dać albo się z nami podzielić tym srebrem, tak pieniędzy i tymi rze- czami, co tam pobierzecie”. Starszy Jan mówił Wojciechowi, aby zawadził kostu- rem, wlazłszy do komory, wziąwszy naprzód krupy, grochy, pieniądze, pończochy i buty. „Do tego się znamy wszystka pięć, wiedzieliśmy o tym, cośmy powiedzieli przed panem Kasprem. Z tymi umieram”. Wojciech Okolski, brat młodszy, bywszy pytany przez urząd, wyznał się, że się łupał do komory. Wyłupał skrzynkę i nalazł krobeczkę, w której było 5 złotych i starych pieniędzy kilka groszy. I potem wziął groch i krupy, [s. 390] i jagły, i boty, i pończochy. Do Rudawy to wrócił. „Po tym brat kazał mi po Maćka i po dwu Jędrzejów. Po tym myśmy nawiedli, którędy się mieli dobywać. Powiedzieliśmy im o srebrze, o pieniądzach, o bawełnicach, o płótnie. Jest tam tego dosyć. Będzie tam co brać. Z tym oni pobrawszy, dali im do Bieńczyc, kazali przyjść, «tam się podzielimy». Z tym umieramy, cośmy na męce powiedzieli”. Jan starszy Okolski wyznał się dobrowolnie, bywszy pytany przez mistrza urzę- dowego, że „Ja nawiódł z bratem swoim Maćka i dwu Jędrzejów. Przyszedłszy, powiedzieliśmy im o srebrze i o pieniądzach. Jest tam tego dosyć. Po tym pobraw- szy, dali nam, co chcieli. Kazali nam do Bieńczyc. «Tam się podzielimy». Z tym umieramy, cośmy wyznali na męce, i ich powołujemy: Maćka i dwu Jędrzejów”.
515 261
[s. 391a] [b] Roku Panskiego 1630 Die 13 Juny Sebastian Pilch zKasinki / na instantią Jey M[oś]ci P[ani]. Krzystyny Moscinskiey poimany y na questie dany / tam ze examinowany tak dobrowolnie zeznał iako teszy na mękach potwierdzieł / wedle tego iako niżey iest opisano. / Naprzod to zeznał. Deyko Lipienik słał do mnie kilka razy Jantosza brata swego / a paginacja oryginalna 371; b zmiana ręki
262
bRoku Panskiego 1625a. w Sobotę / wdzien S[więtej]. Łucieÿ.b / Za Decretem Vrzedu Radzieckiego Krak[owskiego] Złoczynce to iest Woyciech / Kucharzy Jakub Gornik zolkusza, ktorych podał do więzienia sławnÿ / P[an]. Jedrzey Skalski Mieszcanin Krak[owski], zdani są na męki albo questie dnia / dzisieyszego wedle prawa, ktorzy to złoczynce to iest Woyciech Kucharz / na mękach porzadnie pytanÿ będąc iak tego prawo niesie przyznał ia:/ko nizeÿ Wiedziałęm ztowarzystwem moim ktorÿch nas było siedm isz / były sukna wBelach wsieni u P[ana]. Skalskiego, dla tego takesmÿ potaię:/mnie wesli abysmÿ ie mogli vkrasc, chadzalismy więc na Jarmarki / do Miast do Lublina, do Jarosławia do Lwowa, kradalismy pło:/tna, Muchaierÿ pieprze, woły konie, wieprze, czegosmy tylko mogli dostac / Pewnego czassu w Kaminicy Bruszikowey w Rynku Krakowskim wzielismy byli / Miessa Wieprzowego połci kilkanascie wnocÿ była wprawdzie w sie:/ni warta ale tego nie czuła. Kradalismy masła ÿ Wina zpiwnice ba:/rełami wynosilismÿ. Pieprze ktore mieli dzielili sie wpiwnicÿ wKa:/minicÿ v piwnicznego podle zwonow bosmÿ sie tam zesadzali. Takze pe:/wnego czasu wRakowie Jé[go] M[oś]ći P[anu]. Cikowskiemu vkradlismy skatułę / zpiniędzmi podkopawszy sie vgospodzie było tych piniędzy złotych Pięc / Tysięcÿ podzielilismy sie nimi Dalismy byli tesz do S[więtego]. Mikołaia Jał:/muzny złotych Pięcdziesiąt dziekuiąc P[anu]. Bogu ze sie nąm poszcesciło. / Na kleparzu furmanowi pewnemu wykradlismÿ zwozu
516 261
13 VI 1630 Sebastian Pilch przyznaje się do swych czynów. [s. 391] Roku pańskiego 1630, die 13 Iuni [13 V]. Sebastian Pilch z Kasinki na instantią jejmości pani Krystyny Mościńskiej poj- many i na questie dany. Tamże egzaminowany, tak dobrowolnie zeznał, jako też i na mękach potwierdził, wedle tego, jako niżej jest opisano. Naprzód to zeznał: „Dejko Lipienik słał do mnie kilka razy Jantosza, brata swego”.
262
13 XII 1625 Wojciech Kucharz i Jakub Górnik przyznają się do kradzieży popełnionych z towa- rzyszami, za co zostają skazani na karę śmierci. Roku Pańskiego 1625, w sobotę, w dzień Świętej Łucji [13 XII]. Za dekretem urzędu radzieckiego krakowskiego złoczyńcy, to jest Wojciech Kucharz i Jakub Górnik z Olkusza, których podał do więzienia sławny pan Ję- drzej Skalski mieszczanin krakowski, zdani są na męki albo questie dnia dzisiej- szego wedle prawa. Którzy to złoczyńcy, to jest Wojciech Kucharz, na mękach porządnie pytany będąc, jak tego prawo niesie, przyznał jako niżej. „Wiedziałem z towarzystwem moim, których nas było siedem, iż były sukna w belach w sieni u pana Skalskiego. Dlatego takeśmy potajemnie weszli, abyśmy je mogli ukraść. Chadzaliśmy więc na jarmarki do miast, do Lublina, do Jarosławia, do Lwowa. Kradliśmy płótna, muchajery, pieprze, woły, konie, wieprze, czegośmy tylko mo- gli dostać. Pewnego czasu w kamienicy Bruszykowej w rynku krakowskim wzię- liśmy byli mięsa wieprzowego połci kilkanaście. W nocy była wprawdzie w sieni warta, ale tego nie czuła. Kradaliśmy masła i wina z piwnicy baryłami wynosili- śmy, pieprze, które mieli. Dzielili się w piwnicy w kamienicy u Piwnicznego podle dzwonów, bośmy się tam zesadzali. Także pewnego czasu w Rakowie jegomości panu Cikowskiemu ukradliśmy szkatułę z pieniędzmi, podkopawszy się w gospo- dzie. Było tych pieniędzy złotych pięć tysięcy. Podzieliliśmy się nimi. Daliśmy byli też do Świętego Mikołaja jałmużny złotych pięćdziesiąt, dziękując Panu Bogu, że się nam poszczęściło. Na Kleparzu furmanowi pewnemu wykradliśmy z wozu
517 postawow / kilkanascie bellę rozerznęwszy, a te sukna były z Bronowa Płaskie // [s. 392c] Lachwicowe. To cokolwiekem tu zeznał, iest tak nie inaczey y ztym / idę na Sąd Bozy. / Na tychze mękach osobno Jakub Gornik Towarzysz iego tesz wła:/snie zeznał co ÿ wÿszey takze ÿ o piniądzach, ktore J[ego] M[ości] P[anu]. Cikowskiemu / wRakowie vkradziono, ze sie byli podkopali do izby y tam szkatułę / wzieli. To wszysko zeznanie swoie bydz prawdziwe opowiedaiąc y stym / na Sąd Bozy odchodzącd // [s. 393 – niezapisana] [s. 394 – niezapisana] [s. 395 – niezapisana] [s. 396 – niezapisana] [s. 397 – niezapisana] [s. 398 – niezapisana] [s. 399 – niezapisana] [s. 400 – niezapisana] [s. 401 – na wewnętrznej stronie okładki naklejona rycina przedstawiająca postać chłopca, zatytułowana „Zygmunt August Królewic.”] a podkreślone; b–b wyjustowane do środka; c paginacja oryginalna 372; d następują niezapisa- na dolna część strony i strony następne
518 postawów kilkanaście, belę rozerżnęwszy, a te sukna były z Bronowic, płaskie, [s. 392] lachwicowe. To cokolwiekem tu zeznał, jest tak, nie inaczej. I z tym idę na sąd Boży”. Na tychże mękach osobno Jakub Górnik, towarzysz jego, też właśnie zeznał, co i wyżej, także i o pieniądzach, które jegomości panu Cikowskiemu w Rakowie ukradziono, że się byli podkopali do izby i tam szkatułę wzięli. To wszystko zezna- nie swoje być prawdziwe opowiadając i z tym na sąd Boży odchodząc.
SŁOWNIK TERMINÓW
Achtelek – „Beczułka będąca jednostką miary piwa” (T. Gaberle, Słownik XVI w., t. 1, s. 65). Agnusek – baranek (Linde, vol. I, s. 7). Almaria – rodzaj szafy, służącej często do przechowywania cenniejszych rzeczy (T. Gaberle, Słownik XVI w., t. 1, s. 144–145). Anklik, ankiel – ankra, sprzączka (Linde, vol. I, s. 19). Antependium – zasłona okrywająca dolną część ołtarza (T. Zawiszyna, Słownik XVI w., t. 1, s. 180). Arkabuz – rodzaj ręcznej broni palnej (T. Zawiszyna, Słownik XVI w., t. 1, s. 216). Arkusz – „Wszelka mass na długość i szerokość rozpostarta” (Linde, vol. I, s. 28). Aspra – „Europejska nazwa monety tureckiej” (A. Kottówna, T. Gaberle, Słownik XVI w., t. 1, s. 225).
Babka – moneta, halerz (Linde, vol. I, s. 39). Bagazia – tkanina bawełniana (Linde, vol. I, s. 45). Baja – materiał wełniany (Linde, vol. I, s. 45). Barchan – „Tkanina bawełniana (może też lniano–bawełniana) sporządzana najczęściej z przeznaczenie na odzież tanią” (L. Zdancewiczowa, Słownik XVI w., t. 2, s. 12). Barwierz – „Fryzjer, golibroda, kąpielowy, felczer, lekarz, doktor (często równocześnie fryzjer i felczer)” (L. Zdancewiczowa, Słownik XVI w., t. 2, s. 19–20). Bawełnianka, bawełnica – tkanka z bawełny (Linde, vol. I, s. 62). Bekieszka – „Kosztowna odzież zwierzchnia węgierskiego kroju” (L. Zdrojewska, Słownik XVI w., t. 2, s. 42). Biesaga – torba, trzos, sakwa (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 2, s. 140). Biskup – „Tortura polegająca na zamykaniu skazańca w wydrążonym pniu” (H. Górska, Słownik XVI w., t. 2, s. 159). Blech – miejsce do bielenia płótna (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 2, s. 172). Borg – kredyt, pożyczka (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 2, s. 325–326). Bosacy – karmelici bosy. Botloch, Botuch – ręcznik kąpielowy (L. Zdancewiczowa, Słownik XVI w., t. 2, s. 315). Bramka – „Przybranie głowy lub nakrycia głowy kobiet zrobione z kosztownej tkaniny i ozdobione klejnotami” (L. Zdancewiczowa, Słownik XVI w., t. 2, s. 412). Bramowany – obszyty (L. Zdancewiczowa, Słownik XVI w., t. 2, s. 412). Brat ciotczony – brat cioteczny (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 3, s. 524). Brona – brama, „wejście do otoczonego murami miasta” (Z. Zierhoff erowa, Słownik XVI w., t. 2, s. 438–440). Bróg – „Pomieszczenie na siano lub zboże” (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 2, s. 435). Buczno – dumnie, okazale (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 2, s. 188). Bunt – brak w Słowniku XVI w. i u Lindego; wiązka.
521 Celbrat – stolik do liczenia pieniędzy (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 3., s. 146). Ceplik – część kobiecego stroju (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 3, s. 155). Cewka – rurka (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 3, s. 171). Chewar – lewar. Chędoga – czysta, schludna, porządna (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 3, s. 216). Chomla – „Przepaska na głowę służąca jako ozdoba” (Z. Zawadzki, Słownik XVI w., t. 3, s. 286). Cwelich – „Lniana, gruba tkanina” (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 3, s. 715). Cyborium – „Naczynie kościelne lub szafk a na ołtarzu służąca do przechowywania hostii” (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 3, s. 716). Cyngatura – pas, przepaska (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 3, s. 721). Czamara – suknia z długimi rękawami do ziemi, zwykle prałacka lub kanonicza (Linde, vol. I, s. 341). Czamlet – „Tkanina z sierści wielbłądziej lub koziej” (Z. Zawadzki, Słownik XVI w., t. 4, s. 3). Czapnica – brak w Słowniku XVI w. i u Lindego; czapka. Czas wydzwaniania – kompleta. Czecheł – „Koszula lub suknia lniana” (A. Linda, Słownik XVI w., t. 4, s. 116). Czętcza – brak w Słowniku XVI w. i u Lindego; część. Czwartak – moneta wartości czterech groszy (Z. Zierhoff erowa, Słownik XVI w., t. 4, s. 267). Czwiertnia – „Miara objętości produktów sypkich, głównie zboża, wynosząca cztery korce” (Z. Zierhoff erowa, Słownik XVI w., t. 4, s. 272).
Dalmucja – „Uroczysta szata liturgiczna” (H. Jarodzka, Słownik XVI w., t. 4, s. 479). Deka – nakrycie, przykrycie (K. Chłędowska, Słownik XVI w., t. 4, s. 571). Delia – „Bogata i okazała męska szata zwierzchnia noszona przez szlachtę od połowy XVI w.” (S. Bełdowski, Słownik XVI w., t. 4, s. 586). Dobrowolna droga – publiczna droga królewska. Dołoman – „Ubiór męski sięgający najczęściej do kolan, z wąskimi rękawami, zapinany na guzy, u bogatszych szyty z drogich tkanin wełnianych, jedwabnych lub lity srebrem i złotem” (B. Ceglowa, Słownik XVI w., t. 5, s. 298). Dozrzał – dojrzał. Drabant – żołnierz, halabardnik (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 6, s. 2–3). Duchna – czapka nocna z puchu (K. Chlędowska, Słownik XVI w., t. 6, s. 147–148). Dudka – „Moneta srebrna i wartości 3 groszy, bita w Polsce od r. 1528” (J. Ziębina, Słownik XVI w., t. 6, s. 164). Duplon – podwójny dukat (Linde, vol. I, s. 551). Dwornik – „Zarządzający folwarkiem dworskim” (B. Zdrojewska, Słownik XVI w., t. 6, s. 255). Dziegciarz – „Człowiek zajmujący się wyrobem i sprzedażą dziegciu” (M. Karplukówna, Słownik XVI w., t. 6, s. 359). Dziki – ciemnoczerwony, ciemnobrunatny (K. Nizio, W. Koszewska, Słownik XVI w., t. 6, s. 470).
Ewar – lewar, dźwignia do podnoszenia wozu (F. Pepłowski, Słownik XVI w., t. 12, s. 165).
Facelet – chustka przeważnie płócienna (K. Klimkowa, Słownik XVI w., t. 7, s. 2). Falendysz – „Gatunek grubego angielskiego i holenderskiego sukna” (A. Karasiowa, Słownik XVI w., t. 7, s. 5). Fartuch koloński – fartuch z Kolonii. Faryna – gra w losy (Linde, vol. 1, s. 632). Fasa – „Naczynie drewniane, najczęściej w kształcie beczki, służące do przechowywania artykułów spożywczych, płynów, także do przechowywania wszelkiego rodzaju cennych przedmiotów” (T. Gaberle, Słownik XVI w., t. 10, s. 39–40). Faska – naczynie drewniane (T. Gaberle, Słownik XVI w., t. 7, s. 40–41).
522 Ferezja – „Suknia wierzchnia nie przepasana” (Linde, vol. I, s. 637). Fletnia – „Instrument muzyczny dęty” (T. Zawieszyna, Słownik XVI w., t. 7, s. 80). Flis – spław (T. Zawieszyna, Słownik XVI w., t. 7, s. 81). Forboty – „Koronka z nitek złotych, srebrnych lub jedwabnych, zdobiąca strój” (A. Karasiowa, Słownik XVI w., t. 7, s. 94). Forstat – „Rodzaj tkaniny jedwabnej” (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 7, s. 102). Frymarczyć – prowadzić handel (M. Borecki, Słownik XVI w., t. 7, s. 137). Futrzarz – brak w Słowniku XVI w. i u Lindego, osoba zajmująca się wyprawianiem futra.
Gamratka – „Kobieta lekkich obyczajów, kurtyzana, kochanka” (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 7, s. 187). Garniec – 1) naczynie; 2) miara objętości ok. 4 litrów (H. Górska, Słownik XVI w., t. 7, s. 215–217). Gierlica – sukno wyrabiane w Zgorzelcu (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 7, s. 340). Giermak – „Długi męski ubiór zapinany na pętlicę i guzy, przeważnie z kołnierzem futrzanym, noszony także przez kobiety” (A. Linda, Słownik XVI w., t. 7, s. 340). Giezło – koszula lniana (Z. Zawadzki, Słownik XVI w., t. 8, s. 273). Głodny rok – rok nieurodzaju. Głowa – miejsce, gdzie spoczywa głowa (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 7, s. 417). Gmach – pokój, pomieszczenie (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 7, s. 441). Gody – okres 25 XII–6 I. Gościniec wielki – droga z Krakowa do Lwowa. Górnica – „górna pieczenia z nerką” (Linde, vol. II, s. 751). Grabarka – (prawdop.) kopanie ziemi (A. Linda, Słownik XVI w., t. 8, s. 80). Granowaty – kanciasty (F. Peplowski, Słownik XVI w., t. 8, s. 108). Grosze ortowe – srebrne grosze; od 1608 r. ort był monetą wartości ¼ talara (B. Koszela, Słownik XVI w., t. 22, s. 87–88). Grosze starych pieniędzy – (zap.) grosze przed reformą 1608 r. wprowadzającą ort. Grubrynowy – zrobiony z tkaniny o grubym wątku (K. Wilczewska, M. Karplukówna, Słownik XVI w., t. 8, s. 162). Grzywna – jednostka pieniężna, po 1558 r. ważyła ok. 208 g. Gumno – cz. podwórza z zabudowaniami w gospodarstwie rolnym (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 8, s. 234–235). Gunia – „Proste, grube odzienie noszone przez ubogich ludzi” (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 8, s. 235–236). Gurmana – „Suknia z grubego sukna” (Linde, vol. II, s. 802). Gwicht – waga szalna (Z. Zawadzki, Słownik XVI w., t. 8, s. 270).
Haczek – „Przedmiot lub część przedmiotu służąca do spinania, złączenia tkanin” (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 8, s. 277). Haft arka – „Pracownica zatrudniona wyszywaniem, haft owaniem, hafciarka” (B. Zdrojewska, Słownik XVI w., t. 8, s. 278). Hajduk – „1. Żołnierz piechoty lekko uzbrojonej, złożonej z najemników węgierskich; 2. Pachołek, strażnik, żołnierz w służbie na dworach magnackich” (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 8, s. 281). Haras – „Lekka tkanina wełniana używana na suknie i spódnice kobiece oraz na wierzchnią odzież” (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 8, s. 304). Harcerz – halabardnik (Linde, vol. II, s. 820). Hazuka – „Długi, zapinany na szereg guzików ubiór męski (podobny do żupana)” (B. Zdrojewska, Słownik XVI w., t. 8, s. 317). Hutman – przełożony strażników miejskich (por. M. Karplukówna, Słownik XVI w., t. 8, s. 377). Hycel – „Oprawca, sługa, pomocnik kata pomagający przy egzekucji, także tępiący psy bezpańskie” (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 8, s. 319).
523 Iberczuch – „Prawdopodobnie ozdobna wierzchnia szata albo obszywka, lamówka przy szacie” (I. Miksowa, Słownik XVI w., t. 8, s. 457–458). Inquisicia – inkwizycyja, badanie sądowe, śledztwo (T. Zawiszyna, Słownik XVI w., t. 8, s. 549). Imienie – mienie, majątek, bogactwo, posiadłość ziemska (I. Miksowa, Słownik XVI w., t. 8, s. 488– –493). Instygować – oskarżać (W. Gaberle, Słownik XVI w., t. 8, s. 554–555). Iśca – iściec, świadek (I. Miksowa, Słownik XVI w., t. 9, s. 17–18).
Jacy – tylko (J. Ziębina, Słownik XVI w., t. 9, s. 130). Jarczak – siodło ozdobne (L. Woronczakowa, Słownik XVI w., t. 9, s. 262). Jatka kotlarska – stragan z wyrobami mosiężnymi i miedzianymi (M. Karplukówna, Słownik XVI w., t. 11, s. 79). Jednoradek – „Długi ubiór męski z grubego materiału” (F. Pepłowski, Słownik XVI w., t. 9, s. 402). Jurament – przysięga (J. Wojnar, Słownik XVI w., t. 9, s. 533).
Kabat – 1) „Rodzaj obcisłego kaft ana spodniego noszonego pod → szubę w mieszczańskim ubiorze męskim”; 2) więzienie (Z. Chyla–Bełkot, Słownik XVI w., t. 10, s. 2–3). Kachel – „Jeden z elementów tworzących powierzchnię pieca ogrzewczego, kafel” (Z. Chyła-Bełkot, Słownik XVI w., t. 10, s. 9). Kaduk – „1) Choroba przejawiająca się nagłymi atakami drgawek wraz z następującą po nich utratą przytomności, epilepsja, padaczka; 2) majętność pozostawiona bez testamentu i bez dziedzica” (Z. Chyła-Bełkot, Słownik XVI w., t. 10, s. 13). Kafar – „Machina oblężnicza poruszana za pomocą kołowrotu (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 20). Kaleta – „Woreczek, przede wszystkim na pieniądze, często noszony przy pasie” (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 27–28). Kaletnik – osoba trudniąca się wyrobem kalet, tj. woreczków, najczęściej na pieniądze (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. X, s. 28). Kanawaczowy – wyrób z tkaniny jedwabnej w typie taft y (A. Linda, Słownik XVI w., t. 10, s. 60). Kantar – element końskiej uprzęży (Linde, vol. II, s. 949). Kapica – „Kaptur lub okrycie z kapturem” (Z. Zawadzki, Słownik XVI w., t. 10, s. 77–78). Kapłon – kapłun, wykastrowany kogut (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 103). Karaziej, karazyja, karaziowa – „Tania tkanina z wełny czesankowej” (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 132). Karcz – korzeń i pień pozostały po ścięciu drzewa (R. Spandowski, Słownik XVI w., t. 10, s. 135). Karwatka – „Rodzaj krótkiego ubioru z pętlicami noszonego przez młodych ludzi” (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 157). Kicz – wiązka (Z. Chyła-Bełkot, Słownik XVI w., t. 10, s. 263). Kielnia – „Narzędzie murarskie służące do wybierania zaprawy” (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 300). Kir – kier, „Sukno śląskie w gorszym gatunku” (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 302). Kistka – pędzelek (M. Karplukówna, Słownik XVI w., t. 10, s. 331). Kitajka – „Lekka, gładka tkanina jedwabna o splocie płóciennym” (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 332). Kitka – pęk (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 333). Kitla, kitel – „Prosty ubiór płócienny noszony przez lud” (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 333). Kitlik – 1) rodzaj płaszcza; 2) rodzaj damskiej kurtki (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 333). Kłoda – „1) Naczynie stanowiące miarę pojemności płynów i produktów przeznaczonych na dłuższe przechowywanie, o różnej objętości na różnych obszarach (ok. 200–400 l.); 2) dyby, rodzaj belki
524 z otworami na ręce lub nogi, w którą zakuwano złoczyńców” (M. Maciejewska, Słownik XIV w., t. 10, s. 407–408). Kłuse – brak odpowiedniego znaczenia w Słowniku XVI w., chodzi o konie. Knafel – „Ozdobny przedmiot w kształcie kuleczki [...] najczęściej jako zapięcie u szat” (Z. Chyla- -Bełkot, Słownik XVI w., t. 10, s. 427–428). Knap – tkacz sukna (Z. Chyla-Bełkot, Słownik XVI w., t. 10, s. 428). Kneblik – kołeczek (Z. Chyla-Bełkot, Słownik XVI w., t. 10, s. 427). Kobiela – „Rodzaj okrągłego kosza wyplatanego z łyka lub wikliny (Z. Chyla-Bełkot, Słownik XVI w., t. 10, s. 435). Kojec (kociec) – ogrodzone pomieszczenie (Z. Chyla-Bełkot, Słownik XVI w., t. 10, s. 450). Kolegium – „Miejsce przekazywania, nabywania lub pogłębiania wiedzy” (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 472–473). Kolońska koszula – koszula z Kolonii. Kołpak – „Filcowe męskie nakrycie głowy z otokiem futrzanym” (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 10, s. 491). Komięga – „Rodzaj dużej tratwy służącej do spławiania drewna” (Z. Zawadzki, Słownik XVI w., t. 10, s. 497–498). Kontryfał – „Stop metali (np. złota, srebra, miedzi) podobny kolorem do złota i używany jako jego imitacja” (H. Górska, Słownik XVI w., t. 10, s. 589). Konwisarz – „Rzemieślnik odlewający z metalu naczynia, dzwony, broń” (H. Górska, Słownik XVI w., t. 10, s. 529). Kopa litewska – jednostka obrachunkowa w Wielkim Księstwie Litewskim, równowartość 60 groszy. Kopa, półkopa – jednostka obrachunkowa, 60 lub 30 groszy. Kopieniak – „Krótkie, luźne okrycie wierzchnie męskie z rękawami, zapinane na jeden guzik” (Z. Zawadzki, Słownik XVI w., t. 10, 619). Kord – „Krótki miecz jednosieczny” (A. Linda, Słownik XVI w., t. 10, s. 629–630). Korporał – „W liturgii katolickiej: lniana kwadratowa chusta, znajdująca się stale w tabernakulum, podkładana też pod kielich w czasie mszy, pod monstrancję i pod puszkę z komunikantami” (A. Żurowski, Słownik XVI w., t. 10, s. 655–656). Korzec – „Naczynie stanowiące miarę ciał głównie sypkich, o różnej pojemności (od 54 do ok. 280 litrów)” (A. Żurowski, Słownik XVI w., t. 10, s. 661–662). Kosacz (kosaciec) – bylina (T. Zawiszyna, Słownik XVI w., t. 11, s. 2–3). Koszałka – kosz trzcinowy (M. Karplukówna, Słownik XVI w., t. 11, s. 13). Koszka – „Mucet, rodzaj futrzanej pelerynki z kapturkiem, oznaka godności duchownej” (T. Gaberle, Słownik XVI w., t. 11, s. 100–101). Kotczy – powóz (M. Karplukówna, Słownik XVI w., t. 11, s. 77). Kramnica – „Kram, stragan, budka przekupnia” (M. Borecki, Słownik XVI w., t. 11, s. 123–124). Krąg – brak w Słowniku XVI w., wosk odlany w kształcie koła. Krobka – „Pudełko, skrzynka z przegródkami” (A. Kottówna, Słownik XVI w., t. 10, s. 193). Krzoska – „Ręczna broń palna z zamkiem kołowym” (I. Miksowa, Słownik XVI w., t. 11, s. 326). Krzyżmał – „Naczynie służące do przechowywania krzyżma lub poświęconego oleju” (M. Karplukówna, Słownik XVI w., t. 11, s. 360). Kształt – forma, gatunek, ew. górna część stroju kobiecego (I. Miksowa, Słownik XVI w., t. 11, s. 417–425). Kuczma – rodzaj futrzanej czapki (J. Birczyńska, Słownik XVI w., t. 11, s. 534). Kuna – zap. cz. garderoby z futra kuniego. Kurdyban – „Delikatna skóra kozłowa, specjalnie kunsztownie wyprawnia, używana do wyrobu przedmiotów zbytku” (A. Kottówna, Słownik XVI w., t. 11, s. 575). Kutas – „Ozdoba z nici, jedwabiu, sznurka w kształcie związanego z jednego końca pęczka, służąca do przybrania stroju, uprzęży końskiej itp.” (A. Karasiowa, Słownik XVI w., t. 7, s. 596–597).
525 Kutnerowanie – kosmacenie sukna (A. Kottówna, Słownik XVI w., t. 11, s. 597). Kwartnik – moneta wartości ¹/6 grosza (A. Kottówna, Słownik XVI w., t. 11, s. 607–608).
Leda – ledwo co (por. K. Nizio, Z. Zawadzki, Z. Zierhoff erowa, Słownik XVI w., t. 12, s. 89–94). Lejtuch – „Całun, żałobna tkanina służąca do nakrywania zwłok czy katafalku” (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 12, s. 108). Lekkość – wstyd, hańba, niesława, dolegliwość (M. Maciejewska, B. Zdrojewska, Słownik XVI w., t. 12, s. 129–132). Lesica – „Plecionka z gałązek, prętów używana do różnych celów, kosz” (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 12, s. 153). Letnik – ubranie letnie, najczęściej kobiece (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 12, s. 161). Letr – „Drążek służący do podtrzymywania drabiny u wozu” (K. Nizio, Słownik XVI w., t. 12, s. 162). Lico – przedmiot przestępstwa, często odzyskany po przyłapaniu złodzieja na gorącym uczynku; por. K. Nizio, Licowanie, Słownik XVI w., t. 12, s. 227. Liczman – brak adekwatnego znaczenia w Słowniku XVI w.; pieniądze. Luński – „Londyński; określenie gatunku sukna pochodzącego pierwotnie z Londynu” (K. Chłędowska, Słownik XVI w., t. 12, s. 406). Łągiew – „Żelazny pręt, element konstrukcji wozu konnego” (Linde, vol. II, s. 1216). Łokieć – jednostka miary, łokieć krak. wynosił w XVI w. 58,6 cm. Łoza – gałęzie, pędy, ew. gatunek wierzby (D. Jarzębska, Słownik XVI w., t. 12, s. 589).
Macharzyn – sakiewka na pieniądze (Z. Zawadzki, Słownik XVI w., t. 13, s. 4). Magierka – „Czapka pochodzenia węgierskiego, z grubego miękkiego sukna, z piórem lub pękiem piór” (A. Zawadzki, Słownik XVI w., t. 13, s. 16). Małdr – „Miara rzeczy sypkich wynosząca prawdopodobnie 3–4 korcy” (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 13, s. 72–73). Maszkarnik – maska (A. Linda, Słownik XVI w., t. 13, s. 192–193). Materzele – łańcuchy, służące do przypinania konia do dyszla wozu. Męczennica – „Miejsce do wykonywania tortur, katownia” (M. Popielarska, Słownik XVI w., t. 13, s. 287–288). Mętlik – „krótki płaszczyk, pelerynka” (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 13, s. 316). Miechownik – „Rzemieślnik wyrabiający worki skórzane” (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 13, s. 404). Mięsopust – trzy ostatnie dni karnawału (R. Spandowski, Słownik XVI w., t. 14, s. 143–144). Mikstat – „Miejsce postoju tragarzy” (A. Kottówna, Słownik XVI w., t. 14, s. 154). Mikstatnik – tragarz (M. Karpluk, Słownik XVI w., t. 14, s. 154–155). Mila – jednostka odległości, równa ok. 7150 m. Młynica – „Główna robocza izba młyna lub sam budynek, w którym się miele; także miejsce, na którym stoi młyn” (T. Zawiszyna, Słownik XVI w., t. 14, s. 371). Moneta litewska – pieniądz sprzed reformy Stefana Batorego z 1580 r. Moneta węgierska – fl oren węgierski, zwany złotym węgierskim. Mordarz – morderca (J. Birczyńska, Słownik XVI w., t. 15, s. 4). Muchajer – „Cienka i tania tkanina z wełny czesankowej o splocie płóciennym importowana do Polski od XVI w.” (A. Kottówna, Słownik XVI w., t. 15, s. 169). Munimentum – „Pismo urzędowe; dokument, przywilej, zaświadczenie mające moc dowodową” (A. Kottówna, Słownik XVI w., t. 15, s. 175). Mycka – „Mała czapka przeważnie okrągła” (A. Kottówna, Słownik XVI w., t. 15, s. 240). Myńca – moneta ze stopu metalowego (A. Kottówna, Słownik XVI w., t. 15, s. 247–249). Mytnik – „Poborca opłat celnych przewozowych, dzierżawca ceł” (A. Karasiowa, Słownik XVI w., t. 15, s. 295–296). Myto – opłata za przewóz towarów (A. Karasiowa, Słownik XVI w., t. 15, s. 296–299).
526 Nabiodrki – „Boczne rzemienie zaprzęgu końskiego” (K. Chłędowska, Słownik XVI w., t. 15, s. 365). Namiotek – „Zasłona okalająca łoże, baldachim” (T. Kaufmanowa, Słownik XVI w., t. 16, s. 25–26). Nasiek – ostre narzędzie (D. Jarzębska, Słownik XVI w., t. 16, s. 221). Nawroźny – zap. powroźny. Niedziela kwietna – niedziela palmowa Nowogrodek – „Skórka z popielic, towar sprowadzany z Nowogrodu Wielkiego” (A. Kottówna, Słownik XVI w., t. 18, s. 536). Nożownik – „Rzemieślnik wyrabiający noże” (T. Zawiszyna, Słownik XVI w., t. 18, s. 561).
Oberżnąć – „Obciąć ostrym nożem” (A. Sandecka, Słownik XVI w., t. 19, s. 103). Oblicznie – osobiście obecny (D. Jarzębska, Słownik XVI w., t. 19, s. 219–220). Obłędliwość – „Błędne, fałszywe, mylne pojęcie, mniemanie; nieprawda” (J. Bieńkowska, Słownik XVI w., t. 19, s. 242–243). Obrus koloński – obrus z Kolonii Odziemna – sięgająca do ziemi (M. Maciejewska, Słownik XVI w., t. 20, s. 557). Oksza – „Siekiera, topór, prawdopodobnie o dwóch ostrzach” (J. Zielińska, Słownik XVI w., t. 21, s. 303). Olster, Olstro – „Futerał, pochwa na broń” (L. Wilczewska, K. Łukomska, Słownik XVI w., t. 21, s. 323). Omłot – brak w Słowniku XVI w.; strąki. Opona – „Tapiseria, makata haft owana” (I. Miksowa, Słownik XVI w., t. 21, s. 556–557). Ort zob. grosze ortowe Osek – „Długi drąg drewniany (czasem żelazny), zakrzywiony na końcu albo zakończony żelaznym ostrzem i hakiem” (M. Święch-Płonka, Słownik XVI w., t. 22, s. 117). Otrok, otroczy – męski (M. Święch-Płonka, Słownik XVI w., t., 22, s. 326). Owczóg – narzędzie do wkładania butów (Linde, vol. V, s. 590).
Pacharzyna – „Zwierzęcy pęcherz moczowy służący jako woreczek na pieniądze, sakiewka” (L. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 23, s. 2). Pacyfi kał – „Ozdobny medalion zawierający relikwie świętych” (L. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 23, s. 10). Pagament – „Złom srebrny często wykorzystywany do bicia monety” (Z. Chyła-Bełkot, J. Zielińska, Słownik XVI w., t. 23, s. 20). Pałasz – „Broń sieczna, rodzaj prostej szabli” (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 23, s. 49). Panewka – kuchenne naczynie miedziane (H. Kowalczyk, Słownik XVI w., t. 23, s. 142). Panwa – „Metalowe naczynie kuchenne” (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 23, s. 189). Paśniczka – „Rzemieślniczka wyrabiająca pasy lub żona paśnika” (K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 23, s. 311). Pastewnik – „Pastwisko osobliwie zagrodzone” (Linde, vol. IV, s. 647). Patyna – „Naczynie liturgiczne w kształcie płaskiego talerza, na którym kładzie się hostię w czasie mszy św.” (H. Kowalczyk, Słownik XVI w., t. 23, s. 347). Pętlica – 1) „Pętelka z tkaniny lub metalu (nierzadko szlachetnego) stanowiąca część zapięcia lub przybranie szaty”; 2) „To, czym się pęta kogoś” (K. Wyszomirska, Słownik XVI w., t. 23, s. 400). Pieniądze śląskie – w XVI w. grosze, halerze i fl oreny. Pieszek – „Bierka szachowa, pionek” (J. Bieńkowska, Słownik XVI w., t. 24, s. 149). Pięciorny – zawierający pięć rzeczy (Linde, vol. IV, s. 677). Plinacz – brak w Słowniku XVI w. i u Lindego. Pludry – „Szerokie spodnie o fantazyjnym kroju z sukna lub aksamitu” (D. Dziadowicz-Jezioro, Słownik XVI w., t. 24, s. 349–50). Płachta – „Duży kawał tkaniny lnianej, bawełnianej lub konopnej” (D. Dziadowicz-Jezioro, Słownik XVI w., t. 24, s. 368).
527 Płótno kolońskie – płotno z Kolonii. Podgrzebać – „Wykopywać dziurę pod czymś” (S. Buśka, Słownik XVI w., t. 25, s. 431–432). Podle – 1) „Wskazuje na usytuowanie jakiegoś przedmiotu lub osoby w niedużej odległości od innych”; 2) „Wskazuje na kolejność w czasie, tuż po, zaraz po” (A. Karasiowa, A. Linda, Słownik XVI w., t. XXV, s. 451–452). Podwika – „Chusta na głowę; też przepaska na włosy” (K. Wilczewska, A. Linda, Słownik XVI w., t. 26, s. 102). Poła – „długa, szeroka sieć na ptaki” (K. Opaliński, Słownik XVI w., t. 27, s. 12). Poławce – brak w Słowniku XVI w. i u Lindego; zap. rybacy. Połtrowe mięso – przymiotnik od ‘połta’: „Mięso lub słonina z połowy ubitego i rozkrojonego wzdłuż zwierzęcia (prawdopodobnie tylko o mięsie wieprzowym); może też duży kawał mięsa wieprzowego lub słoniny (M. Frankowska, Słownik XVI w., t. 27, s. 68, 80). Połszarłatowy, pułszarłatny – „wykonany z gorszego gatunku szarłatu” (F. Pepłowski, Słownik XVI w., t. 34, s. 456). Popona – makata ozdobna (M. Nobis, Słownik XVI w., t. 27, s. 282). Porząd – kolejno (L. Woronczakowa, Słownik XVI w., t. 27, 410–411). Posta – brak adekwatnego znaczenia w Słowniku XVI w. i u Lindego; pocztowy, kurier. Postaw – „Sztuka tkaniny, zwykle o długości od 25 do 40 łokci” (A. Luto-Kamińska, Słownik XVI w., t. 28, s. 161). Poszostny – „Składający się z sześciu jednostek”; szóstak (A. Linda, Słownik XVI w., t. 28, s. 247–248). Powinny brat – powinowaty, tu: szwagier (por. Linde, vol. IV, s. 992; A. Linda, Słownik XVI w., t. 29, 185–186). Półgroszek – moneta wartości ½ grosza. Półhak, pulak – „Rodzaj ręcznej broni palnej, mniejszej od hakownicy i z krótszą lufą” (M. Frankowska, Słownik XVI w., t. 34, s. 436). Prasoł – „Kupiec solny, sprzedawca soli” (M. Cegielska, Słownik XVI w., t. 30, s. 53). Prokurator – „Pełnomocnik strony w procesie sądowym, obrońca” (E. Biesaga, Słownik XVI w., t. 30, s. 336). Proszak – natrętny prosiciel (Linde, vol. IV, s. 1050). Prywet – ustęp, wychodek (M. Pierzgalska, Słownik XVI w., t. 30, s. 514). Prządziono – „Nici przędzy lub materiał, z którego robi się przędze” (L. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 31, s. 9). Przednica – „Sznury korali połączone z kołnierzem, będące ozdobą sukni kobiecej” (Z. Chyła- -Bełkot, Słownik XVI w., t. 31, s. 258). Przedsobnica – „Ozdoba sukni w postaci pasa tkaniny przymocowanego do kołnierza i opadającego do przodu” (R. Spandowski, Słownik XVI w., t. 31, s. 285). Przedziałać – przekształcić (R. Spandowski, Słownik XVI w., t. 31, s. 301). Przemorek – deminutywa od głód (K. Opaliński, Słownik XVI w., t. 32, s. 13). Przenajmować – przekupić (R. Spandowski, Słownik XVI w., t. 32, s. 26–27). Przenaszać – „Zmieniać miejsce swego stałego lub chwilowego pobytu, poruszając się w sposób fi zyczny” (R. Spandowski, Słownik XVI w., t. 32, s. 30). Przestawka – „Miska na jedzenie” (L. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 32, s. 190). Przetyrać, tyrać – „używaniem nadszczerbiać, nadwątlać” (Linde, vol. V, s. 702). Przycieś – podwalina, fundament (A. Luto-Kamińska, Słownik XVI w., t. 33, s. 113). Przygarść – „Dwie złączone otwarte dłonie” (L. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 33, s. 192–193). Pulak – zob. Półhak. Puntal – „Ozdoba złotnicza (z metali i kamieni szlachetnych) o różnym kształcie, naszywana na odzieży, noszona jako wisior, kolczyk albo broszka” (M. Popielarska, Słownik XVI w., t. 34, s. 462). Purpuriański – purpurowy (Linde, vol. V, s. 1275).
528 Radlica – „Ostrze u pługa służące do podcinania ziemi, lemiesz” (L. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 35, s. 60). Rańtuch – „Duży kawał tkaniny służący do okrywania” (E. Cybulska-Bohuszewicz, Słownik XVI w., t. 35, s. 130). Raszyndować → Szyndować Rąbek – 1) płat tkaniny; 2) „kobiece nakrycie głowy, chusta” (P. Potoniec, Słownik XVI w., t. 35, s. 170–171). Rejowie – 1) najbliższe otoczenie władcy; 2) przywódca, przodownik (K. Opaliński, Słownik XVI w., t. 35, s. 192). Rewerenda – „Sutanna, habit, ornat” (L. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 35, s. 220). Roba – suknia (Linde, vol. V, s. 34). Roki – „Termin rozprawy sądowej” (A. Nath-Dokurno, Słownik XVI w., t. 35, s. 378). Rurmus – wodociąg (Linde, vol. V, s. 144). Ruska – rusak, nóż rzeźniczy (Linde, vol. V, s. 145). Rusznica – rodzaj strzelby (Linde, vol. V, s. 146). Rysi – futro rysie (Linde, vol. V, s. 158). Rżany – żytni (Linde, vol. V, s. 163).
Sadlne jaty – kramy do sprzedaży sadła (por. Linde, vol. V, s. 181). Sadzanie – tu: więzienie (por. Linde, vol. V, s. 183). Safi an – cienka skóra koźla lub barania (por. Linde, vol. V, s. 504). Sajdak – „Kołczan ze strzałami i łukiem” (Linde, vol. V, s. 198). Sapient – sługa rektorski (Linde, vol. V, s. 195). Serdaczek – kaft an, spodnie (Linde, vol. V, s. 218). Sierdzienie – lewar (Linde, vol. V, s. 236). Siermięga – „Proste chłopskie suknisko” (Linde, vol. V, s. 236). Sklepik – piwnica (Linde, vol. V, s. 265). Skojec – jednostka obrachunkowa, równowartość 2 groszy. Skorzyścił – skorzystał. Skóra skopowa – skóra barania (Linde, vol. V, s. 261). Skórnie – „Obuwie na goleń zachodzące” (Linde, vol. V, s. 262). Smatruz – buda kupiecka (Linde, vol. V, s. 311). Smus – rodzaj futra (Linde, vol. V, s. 321). Soł – „spiżarnia czyli komora chłopska” (Linde, vol. V, s. 331). Spadze – zap. szpaga, szabla, ozdobny miecz (Linde, vol. V, s. 560). Sprężel – zap. sprężyna od wozu (por. Linde, vol. IV, s. 1037). Stajanie – „pewna miara pola” (Linde, vol. V, s. 591). Stamet – rodzaj materiału (por. Linde, vol. V, s. 398). Stelmach bronny – rzemieślnik robiący części do spodu narzędzia rolniczego do spulchniania ziemi (Linde, vol. V, s. 392; Z. Zierhoff erowa, Słownik XVI w., t. 2, s. 410). Stradiotka – szata jeździecka (Linde, vol. V, s. 431). Strojcza – zap. ubranie. Stroka – „Strefa odmiennego koloru” (Linde, vol. V, s. 437). Strycharz – cegielnik (Linde, vol. V, s. 444). Suknia nicowana – suknia przerobiona (por. A. Żurowski, Słownik XVI w., t. 16, s. 555–556). Sukno mysińskie – sukno z Miśni. Sumki – „Juki, torby podróżne skórzane” (Linde, vol. V, s. 464). Swak, szwach – szwagier (Linde, vol. V, s. 469). Szabla bułatowa – szabla zrobiona z bardzo twardej stali (L. Zdancewiczowa, Słownik XVI w., t. 2, s. 505).
529 Szafarz – włodarz, zawiadywacz (Linde, vol. V, s. 504). Szarawary – szerokie spodnie (Linde, vol. V, s. 510). Szarłat – szkarłat, czerwień (Linde, vol. V, s. 512). Szczepie – szczepione drzewka (Linde, vol. V, s. 522). Szczypty – brak u Lindego, chodzi o szczypce. Szerzyna – Szeroka serweta (Linde, vol. V, s. 538). Szlamowy – futro rysie (Linde, vol V, s. 551). Szła – chomąto, powróz, części uprzęży końskiej, szelki (Linde, vol. V, s. 547). Szmalcować – przetapiać (Linde, vol. V, s. 554). Szmuklerz – inaczej pasamonik, rzemieślnik wykonujący pasy do bramowania ubrań (Linde, vol. IV, s. 642; Linde, vol. V, s. 555; K. Wilczewska, Słownik XVI w., t. 23, s. 273). Szosowny – od szosu, tj. podatku płaconego przez mieszczan (zob. Linde, vol. V, s. 559). Szotowy – szkocki (Linde, vol. V, s. 560). Szpaga – najprawdopodobniej chodzi o szpagat, czyli cienki, mocny sznurek (por. Linde, vol. V, s. 560). Szramowaty – pełen szramów, blizn (Linde, vol. V, s. 564). Szrot – „podłużnie wykroiony kawałek mięsa, ryby” (Linde, vol. V, s. 566). Szuba – ubranie wierzchnie podszyte futrem (Linde, vol. V, s. 573). Szwajca – rodzaj szydła (Linde, vol. V, s. 579). Szych – „Fałszywe złoto lub srebro” (Linde, vol. V, s. 581). Szychtuch – tkanina z szychu, tj. fałszywego złota albo srebra (Linde, vol. V, s. 581–582). Szynal – gwóźdź (Linde, vol. V, s. 585). Szyndować – łupić (Linde, vol. VI, s. 586). Szyper – dowódca nad statkiem i fl isakami (Linde, vol. V, s. 587).
Śla, szla – chomąto z postronkami, uprząż, uzdy (Linde, vol. V, s. 547). Świerzepa, świerzubka – źrebię (por. Linde, vol. V, s. 488).
Tabin – gatunek → kitajki (Linde, vol. V, s. 589). Tacher – tuzin (Linde, vol. V, s. 590). Tajstra – torba, juki (Linde, vol. V, s. 695). Talar – duża moneta srebrna. Tarcica – „deska piłą tarta” (Linde, vol. V, s. 602). Taszka – kieszeń (Linde, vol. V. s. 608). Tatera – towar tatarski (Linde, vol. V, s. 609). Tkanka – „Rzecz tkana z lnu, jedwabiu, wełny” (Linde, vol. V, s. 624). Treta – „targowisko na drobiazgi, tandeta, rynek” (Linde, vol. V, s. 653). Trybularz – brak u Lindego, kadzielnica. Tunka – beczułka (Linde, vol. V, s. 688). Tworzydło – „mieszek, w którym sery wyciskają” (Linde, vol. V, s. 696).
Uboty – buty. Usnacht – stróż domowy (Linde, vol. VI, s. 93). Uterfi n – cienkie sukno (Linde, vol. V, s. 104).
Wacek – „woreczek skórzany na pieniądze” (Linde, vol. VI, s. 123). Wapiennica – wapienny piec (Linde, vol. VI, s. 133). Welens – „wierzchnia suknia nad zbroją” (Linde, vol. VI, s.165). Wiardunek – jednostka obrachunkowa odpowiadająca 12 groszom. Wić – więzadło dla zwierząt (Linde, vol. VI, s. 189).
530 Wiercimak – „wałek do wiercenia” (Linde, vol. VI, s. 216). Włóka – jednostka miary, trzydzieści morgów, morg to ok. 5600 m2 (Linde, vol. VI, s. 265; J. Birczyńska, Słownik XVI w., t. 12, s. 15). Wolnica – plac, na którym sprzedawano mięso (por. Linde, vol. VI, s. 287). Wroni – Linde (vol. VI, s. 309) nie podaje odpowiadającego znaczenia, prawdopodobnie chodzi o czerń. Wrzeciądz – łańcuch (Linde, vol. VI, s. 315). Wyświecić – wygnać (Linde, vol. VI, s. 511). Wywłączać – brak u Lindego; wyjąć. Wyżenić – wygnać (Linde, vol. VI, s. 549).
Zadź – zad, tył (Linde, vol. VI, s. 622). Zaklakta – zap. zakład. Zamtuźnik – stręczyciel, zarządca domu publicznego (Linde, vol. VI, s. 710–711). Zapona – zapinka do ubrania (por. Linde, vol. VI. s. 755). Zarękawie pancerzowe – część zbroi (por. Linde, vol. VI, s. 750). Zaszpuntować – zatkać szpuntem, tj. drewnem, czopkiem (Linde, vol. V, s. 564; vol. VI, s. 790). Złotogłów – materiał koloru złotego, tkany złotą nitką (Linde, vol. VI, s. 954). Złoty – jednostka obrachunkowa, równowartość 30 groszy. Złoty czerwony – moneta złota, w końcu XVI w. warta 58 groszy. Złoty węgierski – moneta złota. Zmachlować, machlować – podrabiać, fałszować (M. Karpluk, Słownik XVI w., t. 13, s. 6). Zwątlić – naruszyć, nadwyrężyć (Linde, vol. VI, s. 1037).
Żeleźnik – „co koło żelaza robi, albo go przedaie” (Linde, vol. VI, s. 885). Żupan – „Krótki surdut z rękawami fałdzisty” (Linde, vol. V, s. 1030–1031). Żupica – wewnętrzna tunika (Linde, vol. VI, s. 1832).
INDEKS OSOBOWY
Liczby oznaczają numery stron w rękopisie. Kursywą zaznaczono urzędników identyfi kowanych w przypisach, a także osoby wzmiankowane we wstępach.
Abraham, Żyd, nabywca 359 Aleksander z Kazimierza, słodownik, poszkodowa- Abrahamowa, Żydówka, nabywca 325 ny 248 Abram Długi Długi Abram, Żyd Aleksy z Kleparza, miechownik, nabywca 56, 59 Abram Font Font Abram, Żyd Ambroży Kukułka Kukułka Ambroży Abram z Krakowa, Żyd, nabywca 324 Ambroży z Krakowa (zap.), poszkodowany 303 Abram z Wiślicy, Żyd, nabywca 78 Ambruzek, sprawca 97–9, 102–4 Abram, Żyd, nabywca 24 Andreasz, br. Urbana, sprawca 282–3 Abramowa, Żydówka 217–8 Andris z Łęczycy, kuśnierz, poszkodowany 136 Adam Czech Czech Adam Andrzej Baranowicz Baranowicz Andrzej Adam Gowrinek Gowrinek Adam, Krowodrza Andrzej Brzechwa Brzechwa Andrzej, Tyniec Adam Muroński Muroński Adam, Kraków Andrzej Kostecki Kostecki Andrzej Adam Prusak Prusak Adam, Kamionka Andrzej Stegarek Stegarek Andrzej Adam z Dzierzkowic, s. Mirka, sprawca 244, 246 Andrzej Tęczyński Tęczyński Andrzej, Lublin wo- Adam z Krakowa (zap.), poszkodowany 323 jewoda Adam z Miechowa, sprawca 114–5, 117, 119 Andrzej z Brzeźnicy, s. Jana Korty, sprawca 15 Adam z Poznania, s. Stanisława Pustulki murarza, Andrzej z Opatowa Wielkiego, s. Marcina Czupka, sprawca 286 sprawca 47 Adam z Wojsławic, sprawca 257 Andrzej ze Stronia, s. Matysa Zabraha i Barbary, Adam Żak Żak Adam sprawca 289 Adam, czeladnik Kaspra Spierzchały, sprawca 328 Anna Bogusławska Bogusławska Anna Adam, kramarz, sprawca 313 Anna Dąbkówna Dąbkówna Anna Adam, krawiec, nabywca 292 Anna Karabowicz Karabowicz Anna Adam, pisarz turkowy, poszkodowany 66 Anna Kursorowa Skowronkowa Anna Adam, poszkodowany 303 Anna Mojżeszowa Mojżeszowa Anna Adam, sprawca 246 Anna Niemka z Biskupiego, sprawca 253 Adamek Ogrodniczek Ogrodniczek Adamek Anna Siedmichujcza Siedmichujcza Anna Adamek z Dzierzgowa, sprawca 259 Anna Skowronkowa Skowronkowa Anna Adamek, sprawca 154 Anna Szewcowa Szewcowa Anna Adamek, sprawca 252 Anna Wronianka Wronianka Anna Adamowy Jan Grabowski JanAgnieszka Dorpowska Anna z Bochni, powroźniczka, poszkodowana 107 Dorpowska Agnieszka Anna z Czatkowic, c. Marcina i Doroty z Wielkiej Pol- Agnieszka z Krzeczowa, c. Jadwigi i Macieja, pomoc- ski, sprawca 326 nik 298–9 Anna z domu na wale z pijańskiego dworu, nabywca Agnieszka, kucharka Ambrożego, poszkodowana 303 108 Agnieszka, kucharka Marcinkowskiego, podżegacz Anna z Krakowa ze Smokowej Jamy 108 197 Anna z Krakowa, ż. Marcina Diada, c. Jadwigi i Jakuba Agnieszka, ż. Sczęsnego, m. Jana Barana ze Ściborzyc mularza 304–5 308 Anna, nabywca 190 Albertus Pycz Pycz Wojciech, Sobota Anna, ż. Grygiera, m. Banasza z Wielkich Strzelec 303 Albertus, żaczek, sprawca 132 Anna, ż. Grzegorza Macuski, m. Waleriana z Lwowa 362 Aleksander Drzewicza Drzewicza Aleksander, San- Anna, ż. Jana, m. Wojciecha Pełczyckiego z Jędrzejowa domierz 349, 352
533 Anna, ż. Jana Honorka, m. Samuela z Pragi 292 Barbara, ż. Matysa Zabraha, m. Andrzeja ze Stronia Anna, ż. Jana Kozłowskiego, m. Tomasza Rybarza 289 z Opatowa Wielkiego 305 Barchan Jakub, pomocnik sprawcy 237 Anna, ż. Marcina Czai, m. Bartosza z Będzina sprawcy Bartek Kulia Kulia Bartek, Olkusz 337 Bartek z Lublina, sprawca 142 Anna, ż. Marcinowskiego, m. Heleny z Radziemic, 341 Bartek, sprawca 58 Anna, ż. Pawła Słoniowskiego, m. Michała ze Słoniowa Bartek alias Bartosz ze Smoleńska, sprawca 182–3 315 Bartkowa, poszkodowana 66 Anna, ż. Wojciecha, m. Jaśka Skrzypka z Żarek 310 Bartłomiej Migda Migda Bartłomiej Anna, Żydówka, siostra Markowa, nabywca 16 Bartnik Stanisław z Michałowic, sprawca 65, 78 Antoni Butacz Butacz Antoni Bartosz (Bartek) ze Smoleńska, sprawca 182–3 Antoni Frączkowicz Frączkowicz Antoni, Kraków Bartosz Pisny Pisny Bartosz burmistrz, rajca Bartosz Romanowski Romanowski Bartosz Antoni Galus Galus Antoni Bartosz Sobolik Sobolik Bartosz Antoni Grzegorz Grzegorz Antoni Bartosz Węgrzynek Węgrzynek Bartosz Anuchna Rabszczanka Rabszczanka Anuchna, Kra- Bartosz z Będzina, s. Marcina Czai i Anny, sprawca 337 ków Bartosz z Kęt, krawiec, sprawca 349 Anuchna, Żydówka, ofi ara 218 Bartosz z Krakowa, ul. Grodzka, rymarz, poszkodo- Anuśka, poszkodowana 280 wany 324 Ardenty, poszkodowany 297 Bartosz z Lusiny, s. Bartoszów, sprawca XVII, XVIII, Ardziszowski, poszkodowany 109 67 Augustyn Cygan Cygan Augustyn Bartosz z Poznania, złotnik, poszkodowany 274 Awtarka ze Stradomia, nabywca 6 Bartosz, cegielnik, poszkodowany 119 Bartosz, mieszcz. krak., sprawca 126 Babrkowa ze Zwierzyńca, poszkodowana 107 Bartosz, o. Bartosza z Lusiny 67 Bach Wawrzyniec, o. Szymka z Wielkiej Wsi 35 Barwierczyk Stanisław z Chinka, sprawca 264 Badowski, dziesiętnik, poszkodowany 142 Barwierczyk Staś, sprawca 26, 33 Bajerek Wojciech z Rożnowa, ż. Zofi a Sfąrzyń Barycz Henryk XVIII z Krakowa, o. Janka z Biechowa 226 Barzy, krawiec, poszkodowany 73, 125 Bajnoga Stanisław Wajnoga Stanisław (Staszek) Barżynia, poszkodowana 248 Balcer Paprocki Paprocki Balcer, Krupniki Bąk z Krakowa, ul. Floriańska, poszkodowany 184 Balcer, sprawca 299 Bednarczyk Piwniczny, poszkodowany 349 Balczerowa, poszkodowana 254 Bednarczyk Skrzypek, poszkodowany 349 Balina z Podzamcza w Krakowie, nabywca 253 Bednarka z Biskupiego, pomoc sprawcy 338 Bała Krzysztof z Podzamcza w Krakowie, sprawca Bednarka, poszkodowana 131 222–4 Bednarska ze Słomnik, nabywca 363 Bała Krzysztof, sprawca 253 Beliczka alias Słoninka Jan (Janek), sprawca Bałamut z Myślenic, garncarz, poszkodowany 192 53–4 Banasz Stanisław z Krakowa, grabarz od Panny Ma- Benedykt Knap Knap Benedykt ryi (kośc. Mariacki), sprawca 261 Benedykt z Kazimierza, s. Łukasza kuśnierza, sprawca Banasz z Wielkich Strzelec, s. Grygiera płatnerza 227–9 i Anny, sprawca 303 Bębenek Matys, o. Stanisława z Gniezna 247 Banusiowa ze Zwierzyńca, poszkodowana 154 Bębenek, podżegacz 54 Baptysta Dziula Dziula Baptysta Będkowski Jan, br. Janiczka, sprawca 146–8 Baran Jan z Kazimierza, murarz, nabywca 267–9 Białkówna Zofia z Rudawy, sprawca 260 Baran Jan ze Ściborzyc, s. Sczęsnego kramarza Białogłowka Wojtaszek, sprawca 338, 334 i Agnieszki, sprawca 308 Biela Szymek, sprawca 10–3, 25, 29 Baran Jędrzej, sprawca 171 Bielawski Franczek z Poznania, s. Jana Bielejaw- Baran, poszkodowany 57 skiego, sprawca 52 Baranowicz Andrzej, cirkelmagister krak. XV, 301 Bielejawski Jan, o. Franczka Bielawskiego z Pozna- Barbara Chroma Chroma Barbara nia 52 Barbara Czeszka Czeszka Barbara Bieniak Zajączkowski Zajączkowski Bieniak Barbara z próżnego domu w Krakowie, świadek Bieniasz z Brześcia Litewskiego, złotnik, poszkodo- 319–20 wany 275 Barbara ze Skały, c. Sikockiego, konkubina Piotra Bieniasz, ż. Małgorzata, o. Wojciecha z Dębnika 295 Węgrzyna 217–20 Bieniek, sprawca 13 Barbara, ż. Bartosza Romanowskiego, m. Marcina ze Bieniek, sprawca 49 Stężycy 313 Bieruń, poszkodowany 359 Barbara, ż. Matysa organisty, m. Łukasza z Kleczy 288 Bieszaszka Jan, sprawca 84–5, 87, 89
534 Bieszaszka Marcin, sprawca 89 Brzuchański 98 Bigos Wojciech, sprawca 210–1 Brzuchański Stanisław, sprawca 75 Biliński, poszkodowany 371 Buczyński Piotr (Petrus) z Jarosławia, sprawca 261 Bilski, sprawca 349 Budzimski, podżupek 224 Biłogłówka Wyczkowski Wyczkowski Biłogłówka Budziński, sprawca 136 Birtułtowski, poszkodowany 248 Bugajczyk Bugajski Wojtek, Kantorowice Bis Wawrzyniec, o. Zofi i z Koszyc 248 Bugajski Wojtek (Bugajczyk) z Kantorowic, sprawca Blaszka, sprawca 351 358, 360 Bławant, sprawca 110 Bujak, chłop 234 Błażej, ż. Dorota z Woli 242 Bułka, sprawca 148 Błażej Hudzik Hudzik Błażej Bumar z Krakowa (zap.), poszkodowany 216 Błażek Szkratek Szkratek Błażek, Imbramowice Burifarit z Wilna, złotnik, poszkodowany 275 Błażek z Bełza, s. stelmacha bronnego 20 Burkarz Matusz z Lublina, o. Stanisława, sprawca 141 Błażek z Wężerowa, s. Miklesa, poddany kaszt. krak., Burkat Jan, o. Jakuba z Brzeźnicy 39 sprawca 234 Burzyński, sługa podstarościego krak. 181 Błażek, krawiec 167 Buta Marcin, woźny krak. 327 Błażek, poszkodowany 65 Butacz Antoni, o. Franczka Włocha z Baru 67 Błażek, sprawca 242 Buziajko z Krakowa, szynkarz 376–7 Błażkowa, sprawca 167 Bykowski, poszkodowany 294–5 Błoniarz, Żyd, poszkodowany 137 Bochenek, o. Kaspra 198 Carski, delator 361 Bocian, Żyd, nabywca 10, 12, 25 Cebrowski 196 Boczan, Żyd, nabywca 86 Cesarzyk Jan z Bronowic, sprawca 176–7, 179 Boczka z Michałowic, karczmarz, poszkodowany 17, Charzowski Kasper, o. Pawła Charzowskiego 47 z Charzowic 273 Bogumił Linde Linde Bogumił Charzowski Paweł z Charzowic, s. Kaspra Cha- Bogusławska Anna, ż. Wojciecha Murka, m. Stani- rzowskiego, sprawca 273 sława Kaczkowskiego z Kaczek 213 Charzowski, stryj Pawła Charzowskiego sprawcy, Bogusławski Paweł z Bogusławic, s. Jakuba Gotarta, poszkodowany 273 br. Stanisława Sturobińskiego, sprawca 34 Chełmski, nabywca 81 Bolek Stanisław, o. Mikołaja z Dobrzechowa 80 Chiczek, Żyd, nabywca 379–80 Boniecki z Warszawy, poszkodowany 245 Chmielarzowa Zofia, sprawca, m. Katarzyny, Boratyński 6 sprawcy 340 Borczuch, sprawca 141 Chmielik Jan, mieszcz. krak., piekarz, delator 250–1 Borowiec, poszkodowany 178 Choiński, ksiądz z Krakowa, ul. Kanonicza, poszko- Borzentczyn Matys, o. Pawła, sprawcy 233 dowany 216 Boner Jan, kaszt. biecki, wielkorządca krak. 6, 97–8, Chojnacki, poszkodowany 123 107–9, 124 Christof Knoch Knoch Krzysztof (Christof), Kraków Bosak Stanisław (Staszek) z Gołej Woli, s. Walente- Christof, złotnik, pomocnik sprawcy 276 go Klicha, sprawca 76–8 Christow Zglowka Zglowka Christow Bosakowie Kraków, kośc. Chroberski Daniel Secymiński (Chroberski) Daniel Bożek Jakub, sprawca 222 Chroma Barbara, pomoc dla sprawców 72, 87, 99, zap. Bożyczas Szczęsny, sprawca 56 jedna osoba także: 112, 118 Bóg (Deus) 86, 151, 162, 244, 250–2, 260, 262, 281, Chromy Łazarz, Żyd, nabywca 48 301, 305, 332, 335–6, 360, 391 Chromy, Żyd 111 Branicki Jan z Ruszczy, kaszt. biecki 342, 354 Chrząpcz (Chrząpiec), sprawca 9–10 Branicki, poszkodowany 342 Chubisz, poszkodowany 297, 299 Braniecka z Podzamcza w Krakowie, pomoc dla Chwiec, sprawca 24 sprawcy 253 Chybowski Jan z Jastrzębia, s. Stanisława, sprawca 321 Braniowski, poszkodowany 248 Ciaczek Wojciech, o. Marcina z Jezierzysk 42 Brełe Jan, s. Grzegorz z Kaczyc 69 Cichoń z Krakowa, poszkodowany 66 Brozi z Krakowa, ul. Sławkowska 84 Cieniawka Stanisław, pomocnik sprawcy 192 Brożek, poszkodowany 234 Cieszkowski Jan, szlachcic, delator 257 Brzechwa Andrzej, opat tyniecki 232 Cieśla Jan Bochni, s. Matysa Cieśli i Jadwigi, sprawca Brzeski, o. Stanisława sprawcy 207 278–9 Brześciańska 194 Cieśla Matys, ż. Jadwiga, o. Jana Cieśli z Bochni 278 Brześciański, poszkodowany 194 Ciężki Lenart z Kobylnik, nabywca 155 Brzuchalny, poszkodowany 360 Cikowska, poszkodowana 76
535 Cikowski z Krakowa, ul. Mikołajska 73 Dachnowski z Lic, poszkodowany 110 Cikowski z Rakowa, poszkodowany 391–2 Dambrowski 53 Cioch z Podbrzeża na Rybitwach, szynkarz, nabywca Daniel Secymiński Secymiński Daniel, Kraków 110 Daniel, poszkodowany 214 Ciołek 154 Danielowicz, poszkodowany 294 Ciołek Wacław, ż. Marusza, o. Stanisława z Brześcia Danilo Jan z Wawrzyszowa, ofi ara 157 Kujawskiego 366 Danka, Żydówka, poszkodowana 271 Ciupek, nabywca 112 Dawid z Olkusza, Żyd, nabywca 122–3 Cybulski Jan, sprawca 143 Dawid, Żyd, nabywca 108 Cygan Augustyn, sprawca 64–5 Dąbrowski Słowik Walenty, sprawca 163–4 Cygan Marcin, sprawca 251 Dąbkówna Anna z Braciejówki, sprawca 130–1 Cygan, sprawca 256 Dejko Lipienik Lipienik Dejko Cyganek z Chrzanowa, ofi ara 122 Deus Bóg Cyganek, sprawca 30 Dembiński Walenty, kaszt. krak. 234, 245 Cyganie 64, 115, 191, 193 Dębieński, poszkodowany 170 Cyrucza, podrzegacz 317 Dębiński, dziekan krak. 273 Cyrusowa wdowa, poszkodowana 239 Diab 233 Czaja Marcin, ż. Anna, o. Bartosza z Będzina 337 Diad Marcin z Krakowa, ż. Anna 304–5 Czajkowski 34 Długi Abram, Żyd, nabywca 154–5 Czaniczka Matys, o. Matysa Woźnicy z Siedlec 345 Dobrek Stanisław z Uliny, wuj Jana z Wolbromia, Czapowa z Kleparza, poszkodowana 88 poszkodowany 99 Czarnecki, hajduk, sprawca 364 Doktorek Wojtek 181 Czarny Jakub, mieszcz. krak., ul. Szewska, poszko- Domanin 130 dowany 387 Dominik 246 Czarny Jakub, o. Stanisława Czernka z Racławic 205 Dominik Matys Matys Dominik Czarny Mikołaj Radziwiłł Radziwiłł Mikołaj Czarny, Donat, poszkodowany 309, 311 Wilno Dorazowska Regina, nabywca 192 Czarny Staszek, sprawca 12 Dorota Guslarówna Guslarówna Dorota Czarny Walek, sprawca 12 Dorota z Kleparza, mieszka w domu Montelupiego, Czarny, Żyd, nabywca 26, 32 pomoc dla sprawcy 367 Czebulina z Łagiewnik, nabywca 106 Dorota z Racławic, ż. Sebastiana Manii, m. Jadwigi Czech Adam, o. Marcina z Pokrzywnicy 200 ze Szklar 302 Czech Mikołaj, sprawca 252 Dorota z Wielkiej Polski, ż. Marcina z Wielkiej Polski, Czech, Żyd 27, 30 m. Anny z Czatkowic 326 Czechaczyk Stanisław, sprawca 57 Dorota z Woli, ż. Błażeja, konkubina Kuśnierczyka, Czechowski Grzegorz, o. Stanisława z Warszawy 189 nabywca i podżegacz 240–3 Czechowski, mieszcz. krak. ul. Sławkowska, poszko- Dorota, konkubina Stanisława Kaczkowskiego 215 dowany 343 Dorota, nabywca 234–5 Czeczej 7 Dorota, pomoc dla sprawców 88 Czeczotczin Czeczotka Erazm Dorota, ż. Marcina Gąski, m. Wojciecha ze Strzeżowa Czeczotka Erazm (Czeczotczin), burmistrz krak. 357 36–8, 40–2 Dorota, ż. Stanisława Lutra, m. Stanisława z Łęki 289 Czeczuga Jan, sprawca 78 Dorotcza 225 Czelarowski, poszkodowany 7 Dorpowska Agnieszka, ż. Jana Lipnickiego, m. Jurka Czelesta Jan z Krakowa 360 Lipnickiego 150 Czepiel z Kleparza, poszkodowany 387 Dostorowic Jakub, Żyd, s. Salomona, poszkodowa- Czernek Stanisław z Racławic, s. Jakuba Czarnego, ny 269 sprawca 205 Drab Stanisław z Kraśnika, sprawca 287 Czernek, kołodziej, o. Marusi z Pilicy 139 Drab Stanisław, nabywca 92 Czerniowski, ofi ara 134 Drab Wojtek, sprawca 119 Czeszka Barbara, pomoc dla sprawcy 130–1 Drab, sprawca 10 Czilary, poszkodowany 321 Drabik Janek, sprawca 110, 116, 118 Człowiek 98 Drabik Wojciech z Nadarzyna, s. Mikołaja Guta, Czopowski 143 sprawca 23, 33 Czosak Jurek, sprawca 174–6, 192, 195, 200, 202–3, Drabik Wojtek z Niepołomic, sprawca 175 208 Drabik, m. z Prądnika 365 Czudna Stasiowa, nabywca 172 Drabik, sprawca 154 Czupek Marcin, o. Andrzeja z Opatowa Wielkiego 47 Drabik, sprawca 20, 25–6, 29 Czyrnia Matys, sprawca 255 Drabik, sprawca 365
536 Dreznar z Krakowa, poszkodowany 214 Firlej Mikołaj z Dąbrownicy, woj. krak. 297 Dreznar, poszkodowany 82 Flarzanka z Budzińskiego młyna, ofi ara 146 Drobina Mikołaj, o. Matysa Manigocza z Unikowa Fleta Łukasz, sprawca 62 76 Fliśnik Wojciech, poszkodowany 346 Drzewicza Aleksander z Sandomierza, sprawca 255 Florian z Pyzdr, s. Janusza, sprawca 100–1 Dubiel, o. Matysa z Bilczyc 194 Foks, mieszk. Kazimierza, poszkodowany 208 Duda Jan, sprawca 181 Foltyn Krokier Krokier Foltyn Duda Walenty (Walek), sprawca 176–7, 179 Foltyn Pernus Pernus Foltyn Duda, sprawca 64 Font Abram, Żyd, nabywca 61 Dudka Jan (Janek), sprawca 92 Fora z Bogucic, sprawca 88 Dunajowski Marcin z Krakowa, świadek 305 Forman, Żyd, nabywca 231 Dusek, poszkodowany 149 Forsat, poszkodowany 171 Dusen, poszkodowany 100 Fortner Piotr, służebnik Justa, ofi ara 150–2 Dutka Paweł, o. Pawła z Raciborza 282 Fortunak Jędrzej z Grzegorzowa, s. Matysa Stroja, Dwornicka Irena XVI sprawca 11, 13, 20–1, 25–6, 29–30 Dworniczka, nabywca 13 Fotyń z Krakowa, złotnik, ul. Grodzka, poszkodowa- Dworniczka, nabywca 37–8, 41–2 ny 241 Dwornik, sprawca 38 Franciszek Piekosiński Piekosiński Franciszek Dybak Matys, rzeźnik dworski, nabywca 328 Franciszek Rybkowski (Franciscus Ripkowski) Ryb- Dybowski, starosta 223 kowski Franciszek Dymian z Krupników 377 Franciszek Wolski Wolski Franciszek, Kraków Dzida Stanisław, s. Samuela, sprawca 261 Franciszek, poszkodowany 295 Dziecię, sprawca 205 Frančić Mirosław XV Dzierzanowski, poszkodowany 345 Franczek, nabywca 204 Dzieża Jan, sprawca 85 Franczek Bielawski Bielawski Franczek, Poznań Dzik, nabywca 228 Franczek Rotkisarczyk Rotkisarczyk Franczek Dziula Baptysta, delator 259 Franczek Włoch z Baru, s. Antoniego Butacza, sprawca 67 Eczel z Prądnika, rzemieślnik 117–9 Franek Matys Matys Franek, Zabierzów Elżbieta Ryńska Ryńska Elżbieta, Wieliczka Franek z Ujazdu, poszkodowany 178 Endrich, dworzanin króla, poszkodowany 33 Franek, poszkodowany 358 Engelchont, sługa Christofa Knocha, ofi ara 279 Frączek z Modzeli, sprawca 122 Erazm Czeczotka Czeczotka Erazm Frączkowicz Antoni, rajca krak. 274, burmistrz Erazmus, poszkodowany 221–2 krak. 334 Estreicher Stanisław XI Fucik Szymek z Leksandrowic, podżegacz 205 Ewa Tropczyna Tropczyna Ewa, Wieliczka, Żydowka Fularz Mikołaj 156 Ewa, ż. Marcina, m. Sebastiana z Żegocina 3 Furman Jan, sprawca 21, 33 Ewa, Żydówka, nabywca 27, 29 Gabriel Tarło Tarło Gabriel, Radom kasztelan Fabian, Włoch, nabywca 80 Gagatek z Przemyśla 83 Ficzek Kasper, poszkodowany 303 Gajewski Maciej, poszkodowany 55 Ficzkiz Żymierza, poszkodowany 359 Gajowski z Szamotuł, poszkodowany 133 Fieczek, sprawca 48, 50 Galus Antoni, sprawca 375 Fiedor, poszkodowany 84 Gamończyk, o. Stanisława Tkaczyka z Olkusza 176 Filip Padniewski Padniewski Filip, Korona, Kraków Ganędka Stanislaus ze Skalbmierza, sprawca 305 biskup Garcarczyk Jędrzej z Tuchowa, s. Stanisława Ko- Filip z Łuczanowic, s. Wojciecha Gencza, sprawca 160–1 chana, sprawca 30 Filip, cieśla, pomoc dla sprawców 72 Gargol z Pszczyny, poszkodowany 100 Filip, sprawca 135 Garlicki Stanisław, ż. Jadwiga, o. Jana z Kalisza 322 Filipowa ze Stradomia 113, 116, 118 Garncowa, poszkodowana 216 Filipowski Krzysztof, dworzanin króla 94 Garnysz Stanisław, podstoli krak. 264 Filipowy alias Filipek Jędrzej z Woli Radziszow- Garnyszowa, podstolina 264 skiej, sprawca 231–2 Gatcza, poszkodowany 359 Filipowy alias Filipek Wojciech z Woli Radziszow- Gaweł Stanisław, o. Piotra z Bełza 60 skiej, sprawca 231 Gawędzina Marcinowa z Krakowa, ofi ara 302 Firek z Kazimierza, nabywca 68 Gawłowski Marcin, sprawca 101 Firek, strycharz, sprawca 287 Gawłowski Grześko (Grześ, Grzesiek), sprawca Firlej Jan z Dąbrownicy, woj. lub. 149, woj. krak., po- 308 szkodowany 208 Gawronek Marcin z Krakowa, poszkodowany 327
537 Gawronkowy zięć, krawiec, poszkodowany 334 Górnik Jakub z Olkusza, sprawca 391–2 Gągałka Stanisław z Kamienia Biskupiego, sprawca Górnik Maciek, sprawca 201 158–9 Górnik Matys, sprawca 171–2 Gąska Borysowski, sprawca 86 Górnik Staś, sprawca 44 Gąska Marcin, ż. Dorota, o. Wojciecha ze Streżowa Górski Skrzypek, podkomorzy, poszkodowany 228–9 357 Górski, rotmistrz 163 Gencz Wojciech, o. Filipa z Łuczanowic 160 Grabarczyk Jan z Rędzin, s. Stanisława Kaczmarzy- Gengno, sprawca 246 ka, sprawca 57 Gęsiowski Stanisław, poszkodowany 112 Grabiszyna z Myślenic, poszkodowana 193 Gęśnik Stanisław z Krakowa, komornik, sprawca Grabowski Jakub, o. Krzysztofa z Myślenic 224 346–7 Grabowski Jan Adamowy, sprawca 284–5 Giebułtowski Józef, poszkodowany 140 Graczka Jakubowa227 Gielda Stanisław, kuśnierz, o. Jakuba z Myślenic 191 Greger, krawiec, poszkodowany 100 Gieldowska Jadwiga, nabywca 192 Gregier z Kozyrka, sprawca 148 Gierka, m. Jana z Proszowic 153 Gregier, barwierz, ż. Orszula 144–5 Gierka, ż. Matysa krawca, m. Wawrzyńca ze Słupcy 291 Greta z Opoczna, c. Mikułowskiego, sprawca 16 Glicjusz Marcin z Pilzna, rektor Akademii Kra- Grocki Jan 73 kowskiej 264 Grodzanowski, sprawca 290 Gliński ze Skawiny, poszkodowany 110 Grodzecka z Poznania, poszkodowana 270 Gliński, starosta Zwierzyńca 283 Grodzonowski Maciek 156 Gładysz 181 Gronik Jakub, ofi ara 54 Głąb Wojciech 232 Grudziński Jarosz, sługa kanclerza, poszkodowany Głąb, o. Jana z Trzciany 164 108 Głębocki 143 Grusiński, poszkodowany 98 Głębski, mikstatnik, o. Marcina z Krakowa 172 Gruszarka 316 Głowa Jan (Janek), sprawca 69, 72, 84–5, 87–9 Gruszczyński, sługa kaszt. bieckiego, poszkodowany Głowczyk Marcin, sprawca 296 107 Głuch Marcin, sprawca 202 Gruszka Jakub 231–2 Gnibok, poszkodowany 99 Grygier Kulia Kulia Grygier Gnida z Birkowa, poszkodowany 47 Grygier, krak. cechmistrz kobielski XIV, 5 Gniewosz, poszkodowany 170 Grygier, płatnerz, ż. Anna, o. Banasza z Wielkich Gnojek, poszkodowany 231 Strzelec 303 Gnojeński, burgrabia 94 Grygierowa, gospodyni z Krakowa, poszkodowana Goczek z Radziszowa, sprawca 232 335 Godzik Matys z Bąkowej Góry, poszkodowany 57 Grzancik Staś, s. Woźnego, sprawca 192, 194 Golec Stanisław (Staszek), s. Zwierzynieckiego, Grzancina, aptekarka, poszkodowana 192 sprawca 77–8, 84, 90, 95, 97–8 Grządziel z Tonia, poszkodowany 38 Golec z Zielonek 105 Grzegorz Antoni, szewc, o. Wojciecha z Wiślicy 262 Goleniowski, starosta, pomoc dla sprawcy 17–8 Grzegorz Czechowski Czechowski Grzegorz Goliński, sprawca 251, 255 Grzegorz Machnik Machik Grzegorz, Leńcze Górne Gołąb, zięć Piotra z Regowa 17 Grzegorz Macuska Macuska Grzegorz Goły Jarosz, sprawca 284 Grzegorz Rączka Rączka Grzegorz, Lublin Gomółczyna, poszkodowana 56 Grzegorz Rączka Rączka Grzegorz Gomółka, kaletnik, poszkodowany 56 Grzegorz z Kaczyc, s. Jana Brełe, sprawca 69 Gonczyrzowie, s. Jakub ze Sprowy 197 Grzegorz ze Świlczy, s. Szczęsnego, sprawca 364 Gorczyca Matys, słodownik, sprawca 261 Grzegorz, strycharz 225 Gosławski, poszkodowany 227 Grzegorz Machnik Machnik Grzegorz (Grzegorzek) Goślicki, poszkodowany 153–5 Grzesiek Gawłowski Grześko Gotart Jakub, o. Pawła Bogusławskiego z Bogusła- Grzesiek 316 wic, br. Stanisława Sturobińskiego 34 Grzesiek z Tonia, poszkodowany 37 Gotowcze, s. Krzysztof z Kaliny 128 Grzeszcz Jurek z Kleparza, ul. Długa, sprawca 255–6 Goworek Stanisław z Iłży 157, 160 Grześko Gawłowski Grześko Gowrinek Adam z Krowodrzy, cieśla, sprawca XVII, Grześko Gawłowski Gawłowski Grześko 279 Grzybek z Sieprawia, nabywca 65–6 Góralski Zbigniew XV Grzymski z Kraszkowic, furman, pomoc dla sprawcy Górnicki Łukasz XVIII 236–7 Górniczek 110, 117 Gumka Marcin, sprawca 309–13 Górniczek Stanisław, sprawca 87 Guslar Jurek, poszkodowany 6 Górniczek, zap. sprawca 204 Guslarównaa Dorota, nabywca 8
538 Gut Mikołaj, o. Wojciecha Drabika z Nadarzyna 23 Izaak Izrael, Żyd, nabywca 256 Guteter Jan z Krakowa, poszkodowany 320–1, 347 Izaak Żyd, poszkodowany 270 Guteter Zygmunt, rajca krak., poszkodowany 213, Izaak, Żyd, sprawca 251 215 Izaak, Żyd, nabywca 256 Guteterowa z Krakowa, poszkodowana 81 Izaak, Żyd, nabywca 27 Gutowa z Miechowa, kuśnierka, nabywca 190–1 Izaak, Żyd, nabywca 71 Guz Wojtek, sprawca 143–4 Izabela Jagiellonka Jagiellonska Izabela, Węgry Guzek Janek, sprawca 234 Izdrael ze Stopnicy, Żyd 154 Guzek Mikołaj, o. Jana z Drwalowa 104 Izdrael, nabywca, br. Izdraela ze Stopnicy 154 Guzek, o. Jana z Trampcza 104 Izdrael, Żyd 228 Gwiazdka Piotr, sprawca 223, 252 Izrael z Pilzna, Żyd, nabywca 229–30
Hajduk Stanisław, sprawca 251–2, 255 Jacek Jakub Jakub Jacek, Żyd, Kazimierz Hajulek Jurek, sprawca 183 Jacek Laberschek Labeschek Jacek Halar z Kleparza, poszkodowany 241 Jacek, Żyd, nabywca 163–4 Haler Krzysztof 100 Jacek, Żyd, nabywca 201–3 Halszka z Krakowa, c. Stanisława Zaziebłowicza, po- Jacobus Zilieski Zilieski Jacobus szkodowana 336 Jacubsk Szczepan, o. Lenarta Samsona z Grójca 84 Halszka, kucharka w Krakowie 144 Jadwiga Gieldowska Gieldowska Jadwiga Hamuliecz Jan z Krakowa, świadek 305 Jadwiga Mularka Mularka Jadwiga Hanna Piotrowa, złotniczka, sprawca 297–8 Jadwiga Wronianka Wronianka Jadwiga Hanna, podżegacz 81 Jadwiga z Garbarów, nabywca 225 Hanna, c. Jakuba, sprawca 297–8 Jadwiga z Kleparza 254 Hanus Peter, o. Hanusa z Restilberku 51 Jadwiga z Lubonia, c. Jarosza powroźnika, sprawca 105 Hanus Rajbnicz Rajbnicz Hanus Jadwiga ze Skały, c. Błażeja Hudzika i Maruszy, Hanus z Kleparza, rzeźnik, poszkodowany 65 sprawca 304 Hanus z Krakowa, barwierz z Podzamcza, nabywca 72 Jadwiga ze Szklar, c. Sebastiana Manii i Doroty z Rac- Hanus z Restilberku, s. Petera Hanusa, sprawca 51 ławic, sprawca 302 Hanus, barwierz, nabywca 98, 102–3 Jadwiga, nabywca 115, 118 Hanus, pisarz, poszkodowany 173 Jadwiga, nabywca 172 Hanus, rzeźnik 238 Jadwiga, nabywca 202, 204 Hanusek, sprawca 15 Jadwiga, praczka, nabywca 65 Hanusowa, barwierka, nabywca 97–8, 102–4 Jadwiga, ż. Jakuba murarza, m. Anny z Krakowa 304 Hanuspaczek, poszkodowany 80–1 Jadwiga, ż. Jana robotnika, m. Zofi i 293 Harinek z Dębnika, poszkodowany 232 Jadwiga, ż. Macieja, m. Agnieszki z Krzeczowa 299 Harnicka z Harnic 152 Jadwiga, ż. Matysa Cieśli, m. Jana Cieśli z Bochni 278 Harzowski, ofi ara 345–6 Jadwiga, ż. Stanisława Garlickiego, m. Jana z Kalisza Hehlar z Brzoskiwini 149 322 Helena z Borzejowa, ż. Wojciecha Wróbla z Poznania, Jagiech, sprawca 283 sprawca 243 Jagiellonka Izabela, królowa węgierska 73 Helena z Radziemic, c. Marcinowskiego i Anny, sprawca Jagota Matys, ofi ara 19 341 Jakub Barchan Barchan Jakub Heliasz, Żyd, poszkodowany 268 Jakub Białogłowka Białogłowka Jakub Henricus, sprawca 376 Jakub Bożek Bożek Jakub Henryk Barycz Barycz Henryk Jakub Czarny Czarny Jakub Herbult 124 Jakub Czarny Czarny Jakub, Kraków Herbult, ksiądz 126 Jakub Dostorowic Dostorowic Jakub Hiza Jakub z Pleszowa, poszkodowany 170 Jakub Gotart Gotart Jakub Hieronim Ossoliński Ossoliński Hieronim, Sando- Jakub Górnik Górnik Jakub, Olkusz mierz kasztelan Jakub Grabowski Grabowski Jakub Honorek Jan, ż. Anna, o. Samuela z Pragi 292 Jakub Gronik Gronik Jakub Hudzik Blażej, ż. Marusza, o. Jadwigi ze Skały 304 Jakub Gruszka Gruszka Jakub Hurh, sprawca 50 Jakub Hiza Hiza Jakub, Pleszów Hynek, poszkodowany 66 Jakub Jacek z Kazimierza, Żyd, nabywca 211, 223 Jakub Kania Kania Jakub Ikrela 225 Jakub Kasul Kasul Jakub, Stare Góry Imanowski 143 Jakub Kijowski Kijowski Jakub Irena Dwornicka Dwornicka Irena Jakub Kozak Kozak Jakub, Żyd Iwan z Brześcia Rusek Tomek (Iwan), Brześć Litewski Jakub Krawiec Krawiec Jakub, Żyd
539 Jakub Kurek Kurek Jakub Jakubek, sprawca 20 Jakub Lipnicki Lipnicki Jakub Jakubowa Graczka Graczka Jakubowa Jakub Lis Lis Jakub, Żyd, Kazimierz Jakubowa, Żydówka, nabywca 25 Jakub Litwinek Litwinek Jakub Jakubowski, poszkodowany 104 Jakub Łątka Łątka Jakub Jambor, sprawca 120–2 Jakub Macioch Macioch Jakub Jan 74 Jakub Młody Młody Jakub, Kierchów Jan 357 Jakub Motowidło Motowidło Jakub Jan Adamowy Grabowski Jan Jakub Protfi cz Protfi cz Jakub, Żyd Jan Baran Baran Jan, Kazimierz Jakub Sarna Sarna Jakub (Jacobus), Poznań Jan Baran Baran Jan, Ściborzyce Jakub Sczygłowy Sczygłowy Jakub Jan Beliczka Beliczka alias Słoninka Jan (Janek) Jakub Szewczyk Szewczyk Jakub, Proszowice Jan Będkowski Będkowski Jan Jakub Szklarz Szklarz Jakub, Kazimierz, Żydzi Jan Bielejawski Bielejawski Jan Jakub Tkaczyk Tkaczyk Jakub, Turobin Jan Bieszaszka Bieszaszka Jan Jakub Uszko Uszko Jakub Jan Branicki Branicki Jan z Ruszczy, Biecz kasztelan Jakub Uszko Uszko Jakub, Zwierzyniec Jan Brełe Brełe Jan Jakub z Biskupiego, poszkodowany 254 Jan Burkat Burkat Jan Jakub z Brzeźnicy, s. Jana Burkata, sprawca 39 Jan Boner Boner Jan, Biecz kasztelan, Kraków wiel- Jakub z Grzegórzek, sprawca 42 korządca Jakub z Kazimierza, Żyd, szklarz, nabywca 222 Jan Chmielik Chmielik Jan, Kraków Jakub z Kleparza, krawiec, nabywca 308 Jan Chybowski Chybowski Jan, Jastrzębie Jakub z Korabnik, sługa Jana Chmielika, piekarza, Jan Cesarzyk Cesarzyk Jak, Bronowice ofi ara 250–1 Jan Cieszkowski Cieszkowski Jan Jakub z Kuczyna, s. Jana Reczka, sprawca 28 Jan Cieśla Cieśla Jan, Bochnia Jakub z Myślenic, s. Stanisława Gieldy, kuśnierza, Jan Cybulski Cybulski Jan sprawca 191–3 Jan Cycek Zieliński Cycek Jan Jakub z Torunia, Żyd, nabywca 211 Jan Czeczuga Czeczuga Jan Jakub z Ublinka, s. Stanisława Żuka, sprawca 69 Jan Czelesta Czelesta Jan, Kraków Jakub z Wielkiej Wsi, sprawca 37, 39 Jan Danilo Danilo Jan, Wawrzyszów Jakub Zaszański Zaszański Jakub Jan Duda Duda Jan Jakub ze Smoleńska, sprawca 181-3 Jan Dudka Dudka Jan (Janek) Jakub ze Sprowy, s. Gonczyrzów, sprawca 197 Jan Dzieża Dzieża Jan Jakub ze Świeborowic, s. Wojciecha Stosza, sprawca 46 Jan Firlej Firlej Jan, Dąbrowica Jakub ze Zwierzyńca, s. Łacha i Reginy, sprawca 371 Jan Furman Furman Jan Jakub, furman, nabywca 116 Jan Głowa Głowa Jan (Janek) Jakub, hajduk, sprawca 322 Jan Grabarczyk Grabarczyk Jan, Rędziny Jakub, koniuszy kazimierski, poszkodowany 65 Jan Grabowski Grabowski Jan Jakub, murarz, ż. Jadwiga, c. Anna z Krakowa 304 Jan Grocki Grocki Jan Jakub, o. Hanny, sprawca 297–300 Jan Guteter Guteter Jan, Kraków rajcy Jakub, parobek, ofi ara 289 Jan Hamuliec Hamuliec Jan, Kraków Jakub, parobek, sprawca 345–6 Jan Honorek Honorek Jan Jakub, rzeźnik 249 Jan Kapustka Kapustka Jan Jakub z Wyszogrodu, s. Krupy, sprawca 138 Jan Karsnia Karsnia Jan, Miechów Jakub, sprawca 120–1 Jan Kij Kij Jan Jakub, sprawca 137 Jan Kocyk Kocyk Jan Jakub, sprawca 27 Jan Kokoszka Kokoszka Jan (Janek) Jakub, sprawca 223 Jan Korta Korta Jan Jakub, sprawca 35–6 Jan Kowalik Kowalik Jan Jakub, sprawca 347 Jan Kozłowski Kozłowski Jan Jakub, Żyd, nabywca 109 Jan Krawczyk Krawczyk Jan (Janek) Jakub, Żyd, nabywca 197 Jan Kuchta Kuchta Jan, Będkowice Jakub, Żyd, nabywca 199 Jan Kura Kura Jan, Rawałowice Jakub, Żyd, rzeźnik, nabywca 22–4, 27, 29–30 Jan Lipnicki Lipnicki Jan Jakub, Żyd, nabywca 385 Jan Litwinek Litwinek Jan, Kraków Jakub, Żyd, nabywca 64 Jan Lutnistka Lutnistka Jan, Toruń Jakub, Żyd, nabywca 68 Jan Machnik Machnik Jan, Wola RadziszowskaJan Jakub, Żyd, nabywca 98-9 Magier Radziszowski Magier Jan, Brzoska Jakub, Żyd, poszkodowany 114 Jan Magula Magula Jan, Pędzichów Jakub, Żyd, poszkodowany 244 Jan Maj Maj Jan
540 Jan Młyński Młyński Jan Jan z Proszowic, s. Gierki, sprawca 153 Jan Niedziela Niedziela Jan Jan z Pyzdr, siodlarz, nabywca 134 Jan Niemiec Niemiec Jan Jan z Radwanowic, s. Rachwałów, sprawca 195 Jan Ociecki Ociecki Jan, Korona, Kraków starosta Jan z Rawy Mazowieckiej, sprawca 136 Jan Okolski Okolski Jan (Janek), Kraków Jan z Trampcza, s. Guzków, sprawca 104 Jan Olszowy Olszowy Jan Jan (Janek) z Trzciany, s. Głąbów, sprawca 164–5, 168–9 Jan Orawiecz Orawiecz Jan Jan z Wieliczki, s. Pniaczkoniczów, sprawca 215 Jan Pachoń Pachoń Jan, Górna Wieś Jan z Wolborza, s. Sebastiana Zaparta, sprawca 274 Jan Parszywy Parszywy Jan, Likawka Jan z Wolbromia, s. Kampinosów, br. Kozubów, sio- Jan Pietruszka Pietruszka Jan, Kraków strzeniec Stanisława Dobrka z Uliny, sprawca 99 Jan Poluchowic Poluchowic Jan (Janek), Mrogowo Jan ze Struniska, s. Kaspra Madlika, sprawca 179 Jan Porta Porta Jan Jan ze Strzeżowa, s. Janiczka rolnika i Staherzanki, Jan Ptaśnik Ptaśnik Jan sprawca 347 Jan Radziszowski Radziszowski Magier Jan, Brzos- Jan Zeliński Zeliński Cycek Jan ka, Koszyce Jan Żiżka Żiżka Jan Jan Rączka Rączka Jan Jan, komornik, sprawca 346 Jan Reczek Reczek Jan Jan, kramarz, nabywca 91 Jan Różycki Różycki Jan (Janek) Jan, krawiec, sprawca 288 Jan Rybitwa Rybitwa Jan Jan, ksiądz w kośc. Mariackim w Krakowie, poszko- Jan Rymarczyk Rymarczyk Jan, Poznań dowany 108 Jan Sanukierz Sanukierz Jan, Stradom Jan, ksiądz w kośc. Wszystkich Świętych w Krakowie, Jan Sczygieł Sczygieł Jan poszkodowany 291 Jan Siemionka Siemionka Jan (Janek) Jan, ksiądz, nabywca 96 Jan Sikora Sikora Jan (Janek) Jan, kuśnierz, o. Marcina z Wągrowca 134-5 Jan Skazimlek Skazimlek Jan Jan, nabywca 335 Jan Skrzypek Skrzypek Jan (Janek, Jasiek) Jan, robotnik, ż. Jadwiga, o. Zofi i z Krakowa 293 Jan Slankowski Slankowski Jan Jan, rzeźnik, nabywca 148 Jan Sokołowski Sokołowski Jan, Bytom Jan, sługa Żabińskiego, sprawca 134 Jan Tkaczyk Tkaczyk Jan, Turobin Jan, sprawca 134 Jan Trojan Trojan Jan Jan, sprawca 135–7 Jan Waksman Waksman Jan Jan, sprawca 148 Jan Warcabny Warcabny Jan Jan, sprawca 241 Jan Wielki Wielki Jan Jan, sprawca 90–1 Jan Woziwodka Woziwodka Jan Jan, starosta birkowski 156 Jan Wysoki Wysoki Jan Jan, szmaciarz, nabywca 202 Jan Zapolya Zapolya Jan, Węgry Jan, ż. Anna, o. Wojciech Pełczyckiego z Jędrzejowa 349, Jan z Birkowa, karczmarz graniczny, sprawca 157–8 352 Jan z Bronowic, s. Nieczkosów, sprawca 177 Jan, ż. Katarzyna, o. Matiasa z Kownaty 290 Jan z Buska, s. Andrzeja Kosteckiego, sprawca 44 Jana, gospodyni, nabywca 271–2 Jan z Chrzanowa, s. Stanisława Kutysia, ż. Marusia, Janboni z Półki, poszkodowany 110 sprawca 212 Janda z Zarzecza, sprawca 231–2 Jan z Częstochowy, s. Tomkowej łaziebniczki, sprawca Janeczek Janek 141–2 Janeczek Krawczyk Krawczyk Janek (Janeczek) Jan z Drwalowa, s. Mikołaja Guzka, sprawca 104 Janeczek (Janek), sprawca 181–3 Jan z Kalisza, kuśnierz, s. Stanisława Garlickiego i Ja- Janek (Janeczek), sprawca 200–3 dwigi, sprawca 322 Janek Beliczka Beliczka alias Słoninka Janek (Jan) Jan z Kleparza, podżegacz 329 Janek Drabik Drabik Janek Jan z Krakowa, karczmarz, ul. Mikołajska, poszkodo- Janek Dudka Dudka Jan (Janek) wany 259 Janek Głowa Głowa Jan Jan z Limanowej, s. Miartla, br. Miklasza 185–6 Janek Guzek Guzek Janek Jan z Łękawicy, strażnik miejski, s. Stania, sprawca 131 Janek Kilka Kilka Janek Jan z Masłomiący, s. Kulina, sprawca 183–4 Janek Kosmala Kosmala Janek Jan z Miechowa, kramarz, nabywca 91 Janek Krawczyk Krawczyk (Jan) Janek Jan z Pobiednika, karczmarz, poszkodowany 205 Janek Krawczyk Krawczyk Janek (Janeczek) Jan z Pogwizdowa, s. Wiatrów, sprawca 198 Janek Leski Leski Janek, Przybysławice Jan (Janek) z Poleszyna, sprawca 235–9 Janek Litwin Litwinek alias Litwin Janek Jan z Poznania, kupiec, poszkodowany 134 Janek Litwinek Litwinek alias Litwin Janek Jan z Poznania, s. Marcina kaletnika, sprawca 72 Janek Młyński Młyński Janek, Gdów Jan z Poznania, s. Młynarzów, sprawca 134–6 Janek Mokry Mokry Janek
541 Janek Okolski Okolski Jan (Janek), Kraków Jasiek Postrzelony Postrzelony Jasiek Janek Orawiecz Orawiecz Jan (Janek) Jasiek Rybicki Rybicki Wasko Jasiek Janek Poluchowic Poluchowic Jan (Janek), Mrogowo Jasiek Skórka Skórka Jasiek Janek Różycki Różycki Jan (Janek) Jasiek Skrzypek Skrzypek Jasiek, Żarki Janek Siemionka Siemionka Jan (Janek) Jasiek Wasko Rybicki Wasko Jasiek Janek Sikora Sikora Jan (Janek) Jasiek z Kamienia Podolskiego, złotnik, poszkodowa- Janek Sikorka Sikorka Janek, Turobin ny 274 Janek Skrzypek Skrzypek Jan (Janek, Jasiek) Jasiek z Krakowa, nożownik, nabywca 374 Janek Słoninka Beliczka alias Słoninka (Jan) Janek Jasiek z Leńczy Małych, sprawca 232 Janek Sobolik Sobolik Janek Jasiek, czapniczek, sprawca 338 Janek Uszko Uszko Janek Jaskółka ze Stradomia, sprawca 118 Janek Woźniczka Woźniczka Janek Jaworowy z Miękisza, poszkodowany 123 Janek z Biechowa, s. Wojciecha Bajerka z Rożnowa Jeladko, sprawca 99 i Zofi i Sfąrzyń z Krakowa, sprawca 226–7 Jeleniowa matka, Żydówka, nabywca 53 Janek z Bochni, s. Dominika Matysa, sprawca 102–4 Jeleń, Żyd, nabywca 182 Janek z Łańcuta, sprawca 288 Jeleń, Żyd, nabywca 54–5 Janek z Malinowic, s. Pawła Siekiery, sprawca 129 Jeremiasz ze Stradomia, złotnik, poszkodowany 275 Janek z Orłowa, s. Walków, sprawca 130 Jerzy z Żarów, rzeźnik 283 Janek z Sandomierza, świadek 264 Jerzyk, sprawca 50 Janek z Waliszewa, sprawca 137 Jędrzej Baran Baran Jędrzej Janek z Widawy, br. Matysa Kuśnierczyka z Widawy, Jędrzej Filipowy alias Filipek Filipowy alias Filipek sprawca 252 Jędrzej, Wola Radziszowska Janek, poszkodowany 357 Jędrzej Fortunak Fortunak Jędrzej, Grzegorzów Janek, sprawca 134 Jędrzej Garcarczyk Garcarczyk Jędrzej, Tuchów janek, sprawca 163 Jędrzej Kałwa Kałwa Jędrzej Janek, sprawca 224–5 Jędrzej Lorek Lorek Jędrzej Janek, sprawca 226–7 Jędrzej Łacheta Łacheta Jędrzej, Krzyszkowice Janek, sprawca 258 Jędrzej Mazur Mazur Jędrzej, Konary, Birków Janek, sprawca 45–6 Jędrzej Mazur Mazur Jędrzej, Stradom Janek, sprawca 95–6 Jędrzej Niedziałek Niedziałek Jędrzej Janek, sprawca 98 Jędrzej Pełka Pełka Jędrzej Janiczek, br. Jana Będkowskiego 149 Jędrzej Rusek Rusek Jędrzej Janiczek, o. Marcina ze Słomnik 320 Jędrzej Sajdak Sajdak Jędrzej Janiczek, rolnik, ż. Staherzanka, o. Jana ze Strzeżowa Jędrzej Sczuka Sczuka Jędrzej, Kraków 347 Jędrzej Skalski Skalski Jędrzej, Kraków Janik ze Starej Wsi, nabywca 100 Jędrzej z Batowic, sprawca 258 Janowa z Krakowa, piekarka, nabywca 335 Jędrzej z Mokradzi, sprawca 187 Janowa z Krupników, gorzałniczka, nabywca 81 Jędrzej z Włoszczowej, sprawca 120–2 Janowski, o. Maćka z Wiślicy 371 Jędrzej, cechmistrz krak. 327 Janowski, o. Sobka z Dianowic 196 Jędrzej, cieśla, o. Wawrzyńca Patera 206 Jantosek Walenty, prefekt krak. 264 Jędrzej, robotnik, ofi ara 212 Jantosz Lipienik Lipienik Jantosz Jędrzej, sprawca 388, 390 Janusz Szwaja Szwaja Janusz Jędrzej, sprawca 57 Janusz, o. Floriana z Pyzdr 100 Jędrzej, sprawca 92 Janusz, pracownik u Eczla, sprawca 117–9 Jędrzejek z Kleparza, sprawca 215 Janusz, rzeźnik 236 Jędrzejek, sprawca 264 Jarczak, podżegacz 189 Joachim Krzyżanowski Krzyżanowski Joachim, Kra- Jarocki Knap z Kleparza, poszkodowany 106 ków rajca Jaroczek 107 Jordan Spytek Wawrzyniec, woj. sand. 19 Jaroczek, sprawca 27, 30 Józef Giebułtowski Giebułtowski Józef Jaroczek, sprawca 57 Józef Latoszyński Latoszyński Józef Jarosz Goły Goły Jarosz Józef Wierzbieński Wierzbieński Józef Jarosz Grudziński Grudziński Jarosz Józef z Krakowa, organista, ul. Kanonicza, poszkodo- Jarosz powroźnik, o. Jadwigi z Lubonia 105 wany 8 Jarosz Trojanowski Trojanowski Jarosz Józef, s. Rączki, sprawca 109, 113, 115–6, 119 Jarosz, podkomorzy księdza Wargawskiego, poszko- Józek z Leńczy Dolnych, sprawca 231 dowany 55 Judysz, Żyd, nabywca 245 Jasiek Mały, sprawca 256 Jug z Osiecza, poszkodowany 65 Jasiek młynarz, sprawca 311 Juraszek, poszkodowany 99
542 Jurek Czosak Czosak Jurek Kasper z Krakowa, ul. Sławkowska, poszkodowany 256 Jurek Grzeszcz Grzeszcz Jurek, Kleparz Kasper z Wąchocka, s. Karczów, sprawca 194–5 Jurek Guslar Guslar Jurek Kasper ze Zwolenia, s. Jakuba Kani, sprawca 207 Jurek Hajulek Hajulek Jurek Kasper, pomocnik cechmistrza, 389 Jurek Kudlarz Kudlarz Jurek, Kraków Kasper, poszkodowany 65 Jurek Lamboch Lamboch Jurek Kasper, s. Bochnenka, ofi ara 198 Jurek Lipnicki Lipnicki Jurek, Lipnica Kasper, sprawca 201–2 Jurek Szalony Szalony Jurek Kasper z Warszawy, sprawca 240–1 Jurek ze Stradomia, krawiec, poszkodowany 51 Kasul Jakub ze Starych Gór, szafarz 186–7 Jurek, ofi ara 55 Kaszub, sprawca 171 Jurek, wójt wielicki, poszkodowany 88 Kaszuba Mikołaj, sprawca 134 Jurgiel, Ormianin, poszkodowany 109 Kaszuba, krawiec, nabywca 43 Jurkowicz 290 Kaszuba, poszkodowany 148 Just 151 Kaszubina z Kleparza, poszkodowana 171 Justyna Różyczka Różyczka Justyna Kaśka, kucharka pana Czeczotczinego, nabywca 37, 40 Katarzyna z Czubrowic, c. Matysa Maszczalki, spraw- Kachna 316 ca 60 Kachna Marcinowa Marcinowa Kachna Katarzyna Zborowska Zborowska Katarzyna Kachna Okienniczka Okienniczka Kachna, Kleparz Katarzyna, c. Zofi i Chmielarzowej, sprawca 340 Kachna z Kleparza, nabywca 107 Katarzyna, ż. Jana, m. Matiasa z Kownaty 290 Kachna z Kleparza, ofi ara 145 Katarzyna, ż. Marcina Sprucha, m. Wojciecha Kraw- Kachna z Lipiny (Lipnicy), c. Ziwki, sprawca 139 ca ze Stolarzowic 279 Kachna z Tuzna, sprawca 322 Katarzyna, ż. Opali rzeźnika z Poznania, m. Jana Ry- Kachna, sprawca 217–20 marczyka z Poznania 324 Kacinos alias Kaczka Matys z Będzina, s. Matysa Katarzyna z Kęt, ż. Wawrzyńca z Kęt, m. Pawła z Kęt Zygi, sprawca 48 327 Kaczanowski, poszkodowany 180 Katarzyna, ż. Wojciecha Sołtysa, m. Matysa z Ponia- Kaczka Lenart, sprawca 87 towic 302 Kaczka Matys Kacinos alias Kaczka Matys, Będzin Katówka Regina, pomoc sprawcy 319–20 Kaczkowski Stanisław z Kaczek, s. Wojciecha Katryna 35 Murka i Anny Bogusławskiej, konkubina Dorota, Kawecki 316 sprawca 213, 215 Kącki, poszkodowany 193 Kaczmarzyk Stanisław, o. Jana Grabarczyka z Rę- Kiblarka Pawłowa z Krakowa, poszkodowana 131–2 dzin 57 Kiczcina z Biskupiego, nabywca 93 Kaczmarczyk z Kazimierza, poszkodowany 208 Kiczcina z Biskupiego, poszkodowana 52 Kadowski Wojciech, cechmistrz krak. 372–4 Kielpińska z Białut, poszkodowana 112 Kaleta z Batowic, poszkodowany 70 Kiełczewski Wacław, kaszt. biechowski 345 Kałwa Jędrzej, sprawca 87 Kiełbasa, sprawca 38 Kamler Marcin XVIII Kiepasek z Miechowa, tkacz 358 Kampinos, o. Jana z Wolbromia 99 Kiezar Stanisław, poszkodowany 64 Kanczin, o. Marcina z Iłży 201 Kij Jan, poszkodowany 88 Kandol, sprawca 148 Kij, sprawca 226 Kania Jakub, o. Kaspra ze Zwolenia 207 Kijowski Jakub, sprawca 252 Kapa 131 Kijowski, książę 276 Kapica z Borzęty, nabywca 65 Kijowski, ksiądz 146 Kapustka Jan, o. Jakuba Tkaczyka z Turobina 82 Kijowski, ksiądz 176–7 Karabowicz Anna XVI Kilian, poszkodowany 7 Karbownik, sługa ratuszny w Krak. 96 Kilka Janek, sprawca 227 Karcz, o. Kaspra z Wąchocka 194 Kisiel z Książnic, poszkodowany 47 Karp, poszkodowany 237 Kislik 225 Karsnia Jan z Miechowa, nabywca 358 Kistka, sprawca 84 Kartownik Piotr, sprawca 36 Kiszka Mikołaj Piotrowicz, podczaszy litewski 94 Karzeł, mieszcz. krak. 200, 203 Kiszka Szczepan, sprawca 76, 78, 87 Kaski Piotr, o. Krzysztofa z Kaski 73 Kiszka, krawiec, poszkodowany 192 Kasoczka z Myślenic, poszkodowana 119 Kitla Marcin, sprawca 308 Kasper Charzowski Charzowski Kasper Klamacz, poszkodowany 359 Kasper Ficzek Ficzek Kasper Klamra z Łęczycy, złotnik 274 Kasper Madlik Madlik Kasper Klaryczyna, poszkodowana 80 Kasper Spierzchała Spierzchała Kasper Klein Wolff gang Wolfk lein
543 Klępina z Podzamcza w Krakowie, nabywca 180 Korfanty, sprawca 202 Klich Matys z Biskupiego, rzeźnik, nabywca 328 Kormank, poszkodowany 248 Klich Walenty, o. Stanisława Bosaka z Gołej Woli 77 Kornik z Wieliczki, poszkodowany 353 Klieska Matys, sprawca 253 Korta Jan, o. Andrzeja z Brzeźnicy 15 Klimek Płazięć z Wieliczki, sprawca 365 Koryciński 140 Klimkowa 105 Koryciński Krzysztof, podstarości zamku krak. Klimkowa z Kazimierza, ul. Żydowska, nabywca 182, (burgrabia) 340 209 Korzbak, ksiądz 124 Klimkowa z Kleparza, wdowa, rzeźniczka 144, 152 Korzeń, poszkodowany 36, 40 Klimkówna z Krakowa, piekarka, m. Franciszka Wol- Kosecki, sprawca 181 skiego 161 Kosipała 232 Klosek, nabywca 15 Kosmala Janek, pomoc sprawcy 216 Kluczka ze Starej Wsi, nabywca 99 Kosmas z Pułtuska, złotnik, poszkodowany 275 Kłos z Olkusza, sprawca 15 Kosocski 124 Kmita Roch, poszkodowany 140 Kostan Matys, poszkodowany 222 Kmita, sprawca 360 Kostan Paweł 222 Knap Benedykt, poszkodowany 192 Kostecki Andrzej, o. Jana z Buska 44 Knap Jarocki Jarocki Knap, Kleparz Kostka 7 Knap z Gostynia, nabywca 43 Kostka, sprawca 252–3 Knap z Kleparza 38 Kostura 89 Knap, poszkodowany 177 Kosuliński, sprawca 288 Knapka z Kleparza, nabywca 36, 39–40 Kot Urban, o. Jędrzeja Mazura z Konar 155, 159 Knapka z Kleparza, poszkodowana 105 Kot, o. Szczęsnego z Osieka 187 Knąblowa z Olkusza, poszkodowana 338 Kot, poszkodowany 347 Knoch Krzysztof (Christof), mieszcz. krak., delator Kotficz z Kazimierza, poszkodowany 230–1 279 Kotficz, poszkodowany 7 Knoch Krzysztof poszkodowany XVII, 295 Kotłowie 270 Kobas, poszkodowany 349 Kowal Paweł z Jamidki, sprawca 260 Kobelka Wojciech ze Stężycy, o. Wojciecha Kobelki Kowal z Krakowa, ul. Floriańska 96 306 Kowal, poszkodowany 91 Kobelka Wojciech zw. Parszywka, s. Wojciecha Kowal, sprawca 20 Kobelki ze Stężycy, sprawca 306–7 Kowalczyk Stanisław, sprawca 346–7 Kobza Matys, sprawca 307, 326 Kowalczyk Wojciech, sprawca 346–7 Kochan Stanisław, o. Jędrzeja Garcarczyka z Tu- Kowalczyk, nabywca 31 chowa 30 Kowalczyk, sprawca 340 Kochowski, poszkodowany 273 Kowalik Jan, sprawca 89 Kocyk Jan, sprawca 351–2 Kowalowska, poszkodowana 81 Koczot 238 Koza Ramieniowa, poszkodowana 106 Koczot z Kleparza 100 Koza z Krakowa, złotnik, ul. Grodzka 9 Kokoszka Jan (Janek), sprawca 84–5, 87 Kozaczek Węgrzynek, Żyd, nabywca 123 Kolaczniczka z Kleparza, nabywca 37 Kozak Jakub, Żyd, nabywca 171–2 Kolafornia Zofia, sprawca 249 Kozak, ofi ara 347 Kolaszyna Zofia, sprawca 348 Kozak, poszkodowany 379 Kołaczkowska 89 Kozak, sprawca 360 Kołodziej z Krakowa, ul. Floriańska, poszkodowany Koziełkowa, poszkodowana 295 96 Koziełkowski 71 Komoras z Rząski, poszkodowany 148–9 Kozłowski Jan, ż. Anna, o. Tomasza Rybarza z Opa- Komorowska, poszkodowana148 towa Wielkiego, 305 Komorowski Stanisław z Rusi, sprawca 343, 356 Kozubowie, br. Jana z Wolbromia 99 Komorowski z Żywca 377 Kożuch Piotr, sprawca 365, 369–70 Konopacki, sługa Zborowskiego, poszkodowany 180 Kożuszek, Żyd, nabywca 343, 355 Koń, sprawca 211 Kózka, sprawca 365–6 Kopa, o. Marcina z Wyjewca 97 Kraczek z Kleparza, poszkodowany 295 Koprek, o. Walka z Czułowa 143 Krajowski Matys, wójt, o. Wojciecha z Małego Korbiel, poszkodowany 100 Pilzna 198 Korczaczek (Korczak) Stanisław z Krakowa, kra- Krakowski, poszkodowany 234, 245 wiec, sprawca 144–5 Krasowski, poszkodowany 316 Korczak Stanisław Korczaczek Stanisław, Kraków Krawczyk (Jan) Janek, sprawca 76–8, 89 Korfanty, sprawca 199 Krawczyk Janek (Janeczek), sprawca 174–5
544 Krawczyk Krzysztof, sprawca 260 Krzysztof Vais Vais Krzysztof Krawczyk Marcin, sprawca 89 Krzysztof Wielogłowski Wielogłowski Krzysztof Krawczyk z Kazimierza, nabywca 311 Krzysztof z Hrubieszowa, s. Tomasza i Magdaleny, Krawczyk z Lublina, sprawca 251 sprawca 310, 312, 323 Krawczyk, poszkodowany 84 Krzysztof z Kaliny, s. Gotowczów, sprawca 127–30 Krawczyk, ofi ara 90 Krzysztof z Kaski, s. Piotra Kaskiego, sprawca 73 Krawczyk, sprawca 386 Krzysztof z Krakowa, s. Sebastiana Szymbora, sprawca Krawiec Jakub, Żyd, nabywca 37, 41 65 Krawiec Marcin z Kantorowic, sprawca 358–60 Krzysztof z Lublina, sprawca 310 Krawiec Sramowaty, br. Wapienników, sprawca 78 Krzysztof z Lutomierska, sprawca 62 Krawiec Wojciech z Czarnej Wsi, sprawca 328 Krzysztof z Myślenic, s. Jakuba Grabowskiego, sprawca Krawiec Wojciech (Wojtek) ze Stolarzowic, s. Marci- 224–5 na Sprucha i Katarzyny 277-9 Krzysztof ze Złotej, sprawca 250-1 Krąfelt Simon, poszkodowany 96 Krzysztof ze Zwierzyńca, poszkodowany 322 Kreczonka Wojtek, sprawca 60 Krzysztof Zemki Zemki Krzysztof, Sułkowice Kremer, poszkodowany 273 Krzysztof, poszkodowany 76 Krepecz, sprawca 308 Krzysztof, słodownik, o. Piotra z Kleparza 351 Kret, nabywca 227 Krzysztof, sprawca 200 Krępski, nabywca 204 Krzysztof, sprawca 226–7 Krężel z Krakowa, ul. Sławkowska, poszkodowany Krzysztof, sprawca 308 240, 242 Krzysztof, sprawca 310 Krokier Foltyn, poszkodowany 172 Krzysztof, sprawca 34 Krowa Mojżesz, Żyd, nabywca 213 Krzyśkowa, m. Krzysztofa Zemki z Sułkowic 383 Krowina, Żydówka, poszkodowana 204 Krzywiecki, poszkodowany 65–6 Królik Paweł,sprawca 252 Krzyż z Krakowa, poszkodowany 226 Królik, poszkodowany 252 Krzyżanowski Joachim, rajca krak., delator 246 Krupa Łazarz, Żyd, zap. z Kazimierza, przy bożnicy Krzyżanowski, delator 257 256 Ksacz, sprawca 289 Krupa Marcin, nabywca 56 Książnicki 70 Krupa, o. Jakuba z Wyszogrodu 138 Kucharski, sprawca 348 Krupka, nabywca 219 Kucharz Wojciech, sprawca 391 Krupnik, nabywca 80 Kuchcik Marcin, sprawca 87 Krupnik, poszkodowany 106 Kuchta Jan z Będkowic, s. Stanisława Seczerki, sprawca Kryncz, poszkodowany 302 208–9 Krystyna Mościńska Mościńska Krystyna Kuchta, sprawca 199, 204 Krystyna z Kazimierza, nabywca 108 Kuchta, sprawca 307 Krzeczowski Wacław, sprawca 123 Kucik Leski Leski Kucik, Przybysławice Krzemipaski, sprawca 245 Kudlarz Jurek z Krakowa 255 Krzyszkowski, poszkodowany 154 Kukułka Ambroży, sprawca 87, 90 Krzyszkowski, sługa star. śniatyńskiego, poszkodo- Kukułka Szczepan, sprawca 75 wany 154 Kulbierz, dziesiętnik, poszkodowany 141 Krzysztof Bała Bała Krzysztof Kulczyna z Krakowa, piekarka, ul. Grodzka, poszko- Krzysztof Bała Bała Krzysztof, Kraków dowana 171 Krzysztof Filipowski Filipowski Krzysztof Kulia Bartek z Olkusza, sprawca 365 Krzysztof Haler Haler Krzysztof Kulia Grygier, sprawca 367 Krzysztof Knoch Knoch Krzysztof (Christof), Kra- Kulig Mikołaj z Głogowa, sprawca 157, 160 ków Kuligowa, nabywca 39 Krzysztof Koryciński Koryciński Krzysztof, Kraków: Kulin, o. Jana z Masłomiący 183 podstarości, podstarości zamkowy (burgrabia) Kułaczek, nabywca 215 Krzysztof Krawczyk Krawczyk Krzysztof Kura Jan z Rawałowic, poddany Zielańskiego sprawca Krzysztof Kurnik Kurnik Krzysztof 156–8 Krzysztof Legutko Legutko Krzysztof Kura Matusz, o. Wojciecha z Kościelca 206 Krzysztof Owiesek Owiesek Krzysztof Kurek Jakub, sprawca 239–43 Krzysztof Plichta Plichta Krzysztof Kurkowa z Proszowic, rajczyni, nabywca 107 Krzysztof Sokołowski Sokołowski Krzysztof, Ro- Kurnicka z Krakowa, poszkodowana 170 goźno Kurniczek Marcin, sprawca 118 Krzysztof Solki Solki Krzysztof Kurnik Krzysztof, sprawca 386 Krzysztof Strączek Strączek Krzysztof Kurowski, sprawca 386 Krzysztof Torba Torba Krzysztof Kurski, poszkodowany 359
545 Kursor ze Srebrnicy, sprawca 261 Lewko ze Lwowa, Żyd, nabywca 386 Kursorowa Anna Skowronkowa (Kursorowa) Anna Lewko, Żyd 204 Kurta Piotr Kurteczka Piotr Lewko, Żyd z Krakowa, ul. Sienna, nabywca 248 Kurta Piotr z Krakowa, sprawca 381 Lewko, Żyd, nabywca 252 Kurteczka Piotr, sprawca 365, 367, 370 Leziński, dworzanin królewski, poszkodowany 55 Kusacz, sprawca 295 Liach, o. Mikołaja z Zatora 257 Kuszok 232 Libusina z Krosna, poszkodowana 229 Kuśnierczyk, konkubent Doroty z Woli 242 Libusza 230 Kuśnierczyk Matys z Widawy, br. Janka z Widawy, Lichtembergier, poszkodowany 213 sprawca 252, 258 Liesieński, poszkodowany 347 Kuśnierczyk Matysek z Tarnowa 19 Ligoń Marcin, o. Macieja ze Starego Sącza 62 Kuśnierczyk Wawrzek, sprawca 49–50 Linczowski 237 Kutyś Stanisław, o. Jana z Chrzanowa 212 Linde Samuel Bogumił XXIII Kwaśniowski Stanisław ze Stradomia k. Krzepic, Lipczycowa Netka z Krakowa, ul. Floriańska, po- kramarz, sprawca 91–2 szkodowana 7 Lipienik Dejko, sprawca, br. Jantosza 391 Lipienik Jantosz, sprawca, br. Dejka 391 Laberschek Jacek XXIV Lipnicki Jakub, sprawca 344, 356 Labetek Matys, sprawca 48 Lipnicki Jan, ż. Agnieszka Dorpowska, o. Jurka Lip- Laboś, sprawca 50 nickiego 150 Laczki, ksiądz ze Spytkowic, poszkodowany 128 Lipnicki Jurek z Lipnicy, s. Jana Lipnickiego i Agniesz- Lagotka z Książnic, nabywca 359 ki Dorpowskiej, sprawca 150–1 Laguczynia, gęśliczka, nabywca 359 Lipowski, sługa księdza Korzbaka, poszkodowany 124 Lal z Miławic 156 Lipska (Lipka), konkubina Szymka z Wielkiej Wsi, Lamboch Jurek, poszkodowany 172 sprawca 36, 39, 40 Lamboch, mieszk. krak., poszkodowany 213, 215 Lis Jakub z Kazimierza, Żyd, 224 Lambochowa z Krakowa, poszkodowana 80–1 Lis z Rzeszowa, kramarz, nabywca 20 Lamborski Piotr (Petrek, Piotrek), sprawca 52–3 Liscza z Grodziska, ślusarz, sprawca 137 Lamh z Poznania, doktor 134 Lisek z Kazimierza, Żyd, nabywca 223 Lampa Stanisław, sprawca 326 Lisek z Bochni, poszkodowany 114 Lampart z Kazimierza, nabywca 9 Lisek z Filipowic, poszkodowany 148 Lampart, sprawca i nabywca 7–8 Lisek, sprawca 148–9 Lanczutek Sobek, sprawca 350, 353 Lisiecki, poszkodowany 74 Lasocki, poszkodowany 142 Litwa Oleś, sprawca 377–8 Latos z Krakowa, ul. Szewska, poszkodowany 10 Litwin, poszkodowany 48, 74 Latoszyński Józef z Latoszyna, podstar. krak. i sę- Litwin, woźnica, sprawca 132 dzia grodzki krak. 285 Litwinek Jakub, poszkodowany 253 Lazarowska, nabywca 326 Litwinek Jan, mieszcz. krak., poszkodowany 203 Lebieda z Przegini, poszkodowany 205 Litwinek alias Litwin Janek, sprawca 75–6 Lechowski, szlachcic, sprawca 215 Litwinek, barwierz, o. Marcina z Kromołowa 254 Legutko Krzysztof, nabywca 73 Litwos z Myślenic, poszkodowany 192-3 Legutkowa z Kleparza, nabywca 117 Lizaczek, Żyd, nabywca 116 Legutkowa, nabywca 72, 74 Lopisek z Białut, poszkodowany 112 Lenart Ciężki Ciężki Lenart, Kobylniki Lorek Jędrzej, o. Piotra z Rybnej 174 Lenart Kaczka Kaczka Lenart Lorek, poszkodowany 359 Lenart Samson Samson Lenart, Grójec Lorek, sprawca 137 Lenart z Rybitw, nabywca 110 Lubomirski Sebastian, kaszt. małogojski 276, kaszt. Lenart ze Stradomia, sprawca 35 wojnicki 335 Lenartek, sprawca 99 Luczka, sprawca 245 Lepiarz, sprawca 377 Ludwik z Tarnowa, sprawca 60–1 Lesiecki, poszkodowany 345 Lurincz 147 Leski Janek z Przybysławic, br. Wojtka i Kucika, Lurowska z Kleparza, kuśnierka, nabywca 253 sprawca 148 Luter 342, 355 Leski Kucik z Przybysławic, br. Janka i Wojtka, spraw- Luter Stanisław, ż. Dorota, o. Stanisława z Łęk 289 ca 148 Lutnistka Jan z Torunia, sprawca 161 Leski Wojtek z Przybysławic, br. Janka i Kucika, Lutomirski, poszkodowany 68 sprawca 148 Leszczyński, sprawca 252 Łach, ż. Regina, o. Jakuba ze Zwierzyńca 371 Lewko Marek, Żyd, nabywca 233 Łacheta Jędrzej z Krzyszkowic, s. Wojciecha, sprawca Lewko z Kazimierza, Żyd, nabywca 223 365, 367–8, 372
546 Łakińska, poszkodowana 134 Maciek, sprawca 241 Łakiński, poszkodowany 134 Maciek, sprawca 370 Łapcin, o. Piotra z Zarębic 11 Maciek, sprawca 388, 390 łaski 63 Maciek, sprawca 49 Łaski 109 Maciek, sprawca 60 Łaski, poszkodowany 163 Maciek z Wiślicy, s. Janowskiego i Zofi i, sprawca 371 Łaski, star. pabianicki 101 Maciek, o. Matusza z Dobczyc 115 Łazarz Chromy Chromy Łazarz, Żyd Macioch Jakub, o. Stanisława z Czaski 146 Łazarz Krupa Krupa Łazarz, Kazimierz Macuska Grzegorz, ż. Anna, o. Waleriana z Lwowa 362 Łazarz Żyd z Krakowa, rzeźnik, poszkodowany 267 Maćko Rostar Rostar Maćko (Matys), Maciejowice Łazarz Żyd, nabywca 119 Madlik Kasper, o. Jana ze Struniska 179 Łazarz Żyd, nabywca 208–9 Madzelowski Marcin z Pacanowa, sprawca 124 Łazarz Żyd, nabywca 252 Maciejowski Stanisław, kaszt. sand. i marszałek na- Łazarz Żyd, nabywca 255 dworny koronny 80 Łazarz, Żyd, nabywca 78 Magdalena, ż. Tomasza, m. Krzysztofa z Hrubieszo- Łaziebniczek Stanisław, s. Jana Trojana, sprawca wa 310, 312, 323 207 Magier Jan Radziszowski Magier Jan, Brzoska, Ko- Łączyna z Kazimierza, kucharka, nabywca 82 szyce Łątka Jakub, o. Orszuli z Radomia 55 Magiera Wojciech, ofi ara 59 Łokietek Kraków katedra Magula Jan z Pędzichowa, poszkodowany 237 Łucja z Zagórowa, podżegacz 131 Maisel Witold XVI Łukasz Fleta Fleta Łukasz Maj Jan, o. Walentego z Niepołomic 45 Łukasz Górnicki Górnicki Łukasz Maj, poszkodowany 166 Łukasz z Kleczy, s. Matysa organisty i Barbary 288 Majcher, poborca cła krak. 313 Łukasz, kuśnierz, o. Benedykta z Kazimierza 227 Maksula z Krakowa, ul. Mikołajska, poszkodowany Łukasz, ofi ara 160–1 295 Łukasz, sprawca 120–2 Malhier, sługa Krzysztofa Halera, ofi ara 100 Łukasz, strycharz, sprawca 243–4 Malinowski z Krakowa, poszkodowany 303 Łukaszowa z Krakowa, ul. Szpitalna 341 Małgorzata, ż. Bieniasza, m. Wojciecha z Dębnika 295 Machnik Grzegorz (Grzegorzek) z Leńczy Górnej, Małgorzata, ż. Urbana Przyszowskiego, m. Jana So- br. Jana Machnika z Woli, sprawca 231–2 kołowskiego z Bytomia 171 Machnik Jan z Woli Radziszowskiej, br. Grzegorza Mały Samuel, Żyd, nabywca 213 Machnika, sprawca 232 Mamot Marcinek, sprawca 307 Maciasek Matys, o. Wojciecha z Kornatki 276 Mania Sebastian, ż. Dorota z Racławic, o. Jadwigi ze Maciej Gajewski Gajewski Maciej Szklar 302 Maciej Mikuła Mikuła Maciej Manigocz Matys (Maciek) z Unikowa, s. Mikołaja Maciej Śliwka Śliwka Maciej Drobiny, sprawca 72, 76–8 Maciej Turski Turski Matys Marcin Buta Buta Marcin, Kraków Maciej Uszko Uszko Maciej, Białuty Marcin Bieszaszka Bieszaszka Marcin Maciej Zielonka Zielonka Maciej (Maciek) Marcin Cygan Cygan Marcin Maciej z Pisarzowej, s. Marcina Rzeszota, sprawca 79 Marcin Czaja Czaja Marcin Maciej ze Starego Sącza, s. Marcina Ligonia, sprawca 62 Marcin Czupek Czupek Marcin Maciej, ż. Jadwiga, o. Agnieszki z Krzeczowa 299 Marcin Diad Diad Marcin, Kraków Maciejowska 228 Marcin Dunajowski Dunajowski Marcin, Kraków Maciejowski 227–9 Marcin Gawłowski Gawłowski Marcin Maciek (Matys), sprawca 61 Marcin Gawronek Gawronek Marcin, Kraków Maciek Górnik Górnik Maciek Marcin Gąska Gąska Marcin Maciek Grodzonowski Grodzonowski Maciek Marcin Glicjusz Glicjusz Marcin, Pilzno, Kraków Maciek Manigocz Manigocz Matys (Maciek), Uni- Akademia ków Marcin Głowczyk Głowczyk Marcin Maciek Szewczyk Szewczyk Maciek (Matys) Marcin Głuch Głuch Marcin Maciek Szewczyk Szewczyk Maciek Marcin Gumka Gumka Marcin Maciek Tęczyński Tęczyński Maciek Marcin Kamler Kamler Marcin Maciek Węgrzynek Węgrzynek Maciek Marcin Kitla Kitla Marcin Maciek Zielonka Zielonka Maciej (Maciek) Marcin Krawczyk Krawczyk Marcin Maciek, kowal, sprawca 225–6 Marcin Krawiec Krawiec Marcin, Kantorowice Maciek, sprawca 21 Marcin Krupa Krupa Marcin Maciek, sprawca 234 Marcin Kuchcik Kuchcik Marcin
547 Marcin Kurniczek Kurniczek Marcin Marcinek, sługa wielkorządcy, poszkodowany 98 Marcin Ligoń Ligoń Marcin Marcinek Żaczek Żaczek Marcinek Marcin Madzelowski Madzelowski Marcin, Pacanów Marcinkowa, nabywca 216 Marcin Mączka Mączka Marcin, Kraków Marcinkowski, poszkodowany 197 Marcin Orzeszek Orzeszek Marcin, Poznań Marcinkowski, poszkodowany 88 Marcin Rożek Rożek Marcin Marcinowa z Kleparza, poszkodowana 141 Marcin Rzeszot Rzeszot Marcin Marcinowa Kachna, poszkodowana 316 Marcin Sary Sary Marcin, Kleparz Marcinowski, ż. Anna, o. Heleny z Radziemic, du- Marcin Sek Sek Marcin, Czulice dziarz 341 Marcin Skrzadek Skrzadek Marcin Marek Lewko Lewko Marek, Żyd Marcin Słowak Słowak Marcin Marek Pawalczerz Pawalczerz Marek Marcin Spruch Spruch Marcin Marek z Bochni, Żyd, poszkodowany 89 Marcin Starzyński Starzyński Marcin Marek z Krakowa, Żyd, nabywca 324 Marcin Urbankowicz Urbankowicz Marcin, Kraków Marek, sprawca 135 Marcin Wąchocki Wąchocki Marcin Marek, Żyd 235 Marcin z Iłży, s. Kanczin, sprawca 201–4 Marek, Żyd, nabywca 32 Marcin z Jezierzysk, s. Wojciecha Ciaczka, sprawca 42 Marek, Żyd, nabywca 50 Marcin z Kazimierza, cieśla, sprawca 199 Marian Mikołajczyk Mikołajczyk Marian Marcin z Krakowa, s. Głębskiego mikstatnika, sługa Marian, Żyd, nabywca 171–2 Jurka Lambocha, sprawca 172 Markocki, poszkodowany 170 Marcin z Krakowa, szklarz, nabywca 95 Markowa, kucharka 270 Marcin z Krakowa, zegarmistrz, ul. Grodzka, poszko- Markowa, Żydówka, siostra Anna, nabywca 16 dowany 166, 169 Maroński Adam XV Marcin (Marcinek) z Kromołowa, s. Litwinka barwie- Marszałek z Nowej Grobli, kupiec, ofi ara 135 rza, sprawca 254–5 Martin, sprawca 377 Marcin z Lwowa, złotnik, poszkodowany 275 Martinusek z Olkusza, nabywca 15–6 Marcin z Łaska, s. Stańczyków, sługa ratuszny, spraw- Martinusek, sprawca 15 ca 220 Martinuska z Olkusza 54 Marcin z Pokrzywnicy, s. Adama Czecha, sprawca Maruna (Marunka), Żydówka, nabywca 9–10 200–1 Marusia z Pilicy, c. Czernka kołodzieja, sprawca 139 Marcin z Wągrowca, s. Jana kuśnierza, sprawca 134–5 Marusia, ż. Jana z Chrzanowa, ofi ara 212 Marcin z Wielkiej Polski, ż. Dorota z Wielkiej Polski, Marusza, kucharka w Krakowie 144 o. Anny z Czatkowic 326 Marusza, nabywca 115 Marcin z Wyjewca, s. Kopy, sprawca 97 Marusza, sprawca 361 Marcin Załoga Załoga Marcin Marusza, ż. Błażeja Hudzika, m. Jadwigi ze Skały 304 Marcin ze Słomnik, s. Janiczków, sprawca 320 Marusza, ż. Wacława Ciołka, m. Stanisława z Brześcia Marcin ze Stężycy, s. Bartosza Romanowskiego i Bar- Kujawskiego 366 bary, sprawca 313–5 Maryna z Krakowa, poszkodowana, delator 304 Marcin Żaczek Żak (Żaczek) Marcin Marysowski, Żyd, sprawca 252 Marcin Żak Żak (Żaczek) Marcin Masłowski, dziesiętnik 288 Marcin, br. Macieja Uszko z Białut, sprawca 112 Maszczalka Matys, o. Katarzyny z Czubrowic 60 Marcin, czeladnik słodowniczy, sprawca 118 Mateusz Żarski Żarski Mateusz Marcin, o. Jana z Poznania, kaletnik 72 Matias Szacki Szacki Matias, Kraków Marcin, krawiec, poszkodowany 321 Matias z Kownaty, s. Jana i Katarzyny 290 Marcin, ksiądz w klasztorze Karmelitów na Piasku 291 Matias, poszkodowany 177 Marcin, ofi ara 130 Matias, sprawca 345 Marcin, pisarz, sprawca 237 Matias Woźnica Woźnica Matys alias Matias, Siedlce Marcin, rajca wielicki, poszkodowany 88 Matusz Burkarz Burkarz Matusz, Lublin Marcin, sprawca 41–2 Matusz Kura Kura Matusz Marcin, sprawca 78 Matusz z Dobczyc, s. Macieja, sprawca 109–11, 113, Marcin, sługa grodzki krak. 85–6 115–9 Marcin, sprawca 194 Matusz, sługa Zebrzydowskiego, poszkodowany 125 Marcin, sprawca 351 Matusz, sprawca 50 Marcin, strycharz, sprawca 287 Matusz, sprawca 134 Marcin, szewc, nabywca 211 Matusz, drab, sprawca 79 Marcin, ż. Ewa, o. Sebastiana z Żegocina 3 Matys Maciek Marcinek Mamot Mamot Marcinek Matys Bębenek Bębenek Matys Marcinek z Tenczynka, sprawca 338 Matys Borzentczyn Borzentczyn Matys Marcinek, grodzki sługa 99 Matys Cieśla Cieśla Matys
548 Matys Czaniczka Czaniczka Matys Mazurek, sprawca 20 Matys Czyrnia Czyrnia Matys Mazurek, sprawca 95–6 Matys Dominik, o. Janka z Bochni 102 Mazurowa, nabywca 116 Matys Dybak Dybak Matys Mazurzy 37, 40 Matys Franek z Zabierzowa, poszkodowany 329 Mączka Marcin z Krakowa, sługa miejski, sprawca Matys Godzik Godzik Matys, Bąkowa Góra 318–20 Matys Gorczyca Gorczyca Matys Mączyński, poszkodowany 66 Matys Górnik Górnik Matys Melchior Michałowski Michałowski Melchior, pod- Matys Jagota Jagota Matys star. krak. Matys Kacinos Kacinos alias Kaczka Matys, Będzin Mendel z Ujścia Solnego, Żyd, nabywca 343, 356 Matys Kaczka Kacinos alias Kaczka Matys, Będzin Miartel, o. Jana z Limanowej, o. Miklasza z Limano- Matys Klich Klich Matys, Biskupie wej 185–6 Matys Klieska Klieska Matys Miastkowski z Warszawy 366 Matys Kobza Kobza Matys Michał Migałowic Migałowic Michał, Warszawa Matys Kostan Kostan Matys Michał Płoniowski Płoniowski Michał Matys Krajowski Krajowski Matys Michał Stegowski Stegowski Michał Matys Kuśnierczyk Kuśnierczyk Matys, Widawa Michał z Gręboszowa, sprawca 145 Matys Labetek Labetek Matys Michał z Hermelstadtu, s. Krzysztofa Vaisa winiarza, Matys Maciasek Maciasek Matys sprawca 59 Matys Manigocz Manigocz Matys (Maciek), Uników Michał z Kazimierza, poszkodowany 296 Matys Maszczalka Maszczalka Matys Michał z Olkusza, Żyd, nabywca 53 Matys Rostar Rostar Maćko (Matys), Maciejowice Michał z Rząski, krawiec, sprawca 146 Matys Siemka Siemka Matys Michał ze Słoniowa, s. Pawła Słoniowskiego i Anny, Matys Strój Strój Matys sprawca 315 Matys Szewczyk Szewczyk Maciek (Matys) Michałek Piotr, o. Szczęsnego ze Słupi 59 Matys Turski Turski Matys, Ziemia Dobrzyńska Michałek z Rybnej, sprawca 118 Matys Woźnica Woźnica Matys alias Matias, Siedlce Michałowski Melchior, podstar. krak. 262 Matys z Bilczyc, s. Dubielów, sprawca 194 Michałowski, sprawca 188-9 Matys z Krakowa, aptekarz, ul. Szeroka 9 Mielecki Stanisław, kaszt. wiśl. 143 Matys z Krakowa, krawiec, ul. Grodzka, poszkodo- Miernowski 140 wany 55 Mierzejewski Stanisław, ofi ara 287 Matys z Królewca, s. Stanisława szypra, sprawca 210–1 Migałowic Michał alias Niemczyk z Warszawy, Matys z Książa Wielkiego, sprawca 261 sprawca 267 Matys z Lwówka, s. Stanisława krawca, sprawca 62 Migda Bartłomiej XVI Matys z Płaszowa, s. Sikorzyn, sprawca 294 Miklasz z Limanowej, s. Miartla, br. Jana 185–6 Matys z Poniatowic, s. Wojciecha Sołtysa i Katarzyny, Miklasz z Rużomberka, pasterek, sprawca 185 sprawca 302 Mikles, o. Błażka z Wężorowa 234 Matys z Uliny, sprawca 259 Mikołaj Czech Czech Mikołaj Matys z Wołowic, sprawca 146 Mikołaj Drobina Drobina Mikołaj Matys Zabraha Zabraha Matys Mikołaj Firlej Firlej Mikołaj Matys Zyga Zyga Matys Mikołaj Fularz Fularz Mikołaj Matys, krawiec, delator 188 Mikołaj Gut Gut Mikołaj Matys, krawiec, ż. Gierka, o. Wawrzyńca ze Słupcy 291 Mikołaj Guzek Guzek Mikołaj Matys, organista, ż. Barbara, o. Łukasza z Kleczy 288 Mikołaj Kaszuba Kaszuba Mikołaj Matys, słodownik, poszkodowany 233 Mikołaj Kulig Kulig Mikołaj, Głogów Matys, drab, sprawca 80 Mikołaj Pawełek, o. Walentego z Trąbek 70 Matys, sprawca 258 Mikołaj Radziwiłł Czarny Radziwiłł Mikołaj Czarny, Matysek Kuśnierczyk Kuśnierczyk Matysek, Tarnów Wilno Matysek, stolarz 207 Mikołaj Studzieński Studzieński Mikołaj, Studzianki Mazur Jędrzej z Konar, karczmarz birkowski, s. Ur- Mikołaj Szczudło Szczudło Mikołaj bana Kota, sprawca 155, 159 Mikołaj Szyszka Szyszka Mikołaj Mazur Jędrzej ze Stradomia, sprawca 111, 116–9 Mikołaj Węgrzyn Węgrzyn Mikołaj Mazur, poszkodowany 90 Mikołaj Woźnica Woźnica Mikołaj Mazurek Stanisław, sprawca 135 Mikołaj z Bystrzycy, sprawca 258 Mazurek Staszek, sprawca 11, 17 Mikołaj z Dobrzechowa, s. Stanisława Bolka, sprawca Mazurek Wacław z Tarnowa, poszkodowany 61 80 Mazurek, poszkodowany 78 Mikołaj z Kazimierza, poszkodowany 10 Mazurek, sługa księdza Kijowskiego, sprawca 176–7, Mikołaj z Piotrkowa Trybunalskiego, sprawca 288 179 Mikołaj z Zatora, s. Liachów, sprawca 257
549 Mikołaj ze Smoleńska, partacz, nabywca 380 Nicolaus, ksiądz w kośc. Wszystkich Świętych w Krak., Mikołaj Zebrzydowski Zebrzydowski Mikołaj, Kra- poszkodowany 256 ków starosta Nieczkos, o. Jana z Bronowic, poszkodowany 176–8 Mikołaj, nabywca 88 Niedziałek Jędrzej, o. Piotra Wójta z Okrzei 74 Mikołaj, drab, sprawca 79 Niedziecki, poszkodowany 316 Mikołajczyk Marian XVI Niedziela Jan, o. Szymona z Porąbki 211 Mikołajczyk z Krakowa, ul. Floriańska, 139 Niedźwiedź, Żyd, nabywca 246 Mikołajowski 125 Niemczyk Migałowic Michał Miksta z Kleparza 58 Niemiec 61, 77, 227, 340, 371, 373 Mikułowski, o. Grety z Opoczna 16 Niemiec Jan, sprawca 211 Mirosław Frančić Frančić Mirosław Niemiec Piotr, sprawca 75 Misiowski 177, 179 Niemiec , poszkodowany 285 Mitręga, nabywca 308 Niemiec, zap. z Kazimierza, miechownik 44 Młody Jakub, Żyd z Kierchowa, nabywca 224 Niemkini, poszkodowana 165 Młynarczyk Stanisław z Wodzisławia Śląskiego, Niemsta, poszkodowany 163 sprawca 222–3 Niemsta 323 Młynarz, o. Jana z Poznania 134 Niepołomski, poszkodowany 335 Młyński Jan, sprawca 349 Niesita ze Skotnik, poszkodowany 36 Młyński Janek z Gdowa 70 Niewiarowski, poszkodowany 118 Mojżesz Krowa Krowa Mojżesz, Żyd Nikiel z Czernej Wsi, ogrodnik, nabywca 308 Mojżesz z Poznania, Żyd, nabywca 133–4 Niniski, ksiądz 178 Mojżesz Żyd, nabywca 208–10 Niżnik z Pobiednika, poszkodowany 205 Mojżesz, Żyd, nabywca 155 Nobczyk, sprawca 355 Mojżeszowa Anna, Żydówka z Kazimierza, nabywca Nobisz, sprawca 343 249 Nodziala, sprawca 227 Mokry Janek, sprawca 127–8, 130 Nosak, ofi ara 231–2 Momotek, sprawca 256 Nosek Wojtek z Wodzisławia Śląskiego, sługa staro- Mora, mieszcz. krak. 278 sty Dybowskiego, sprawca 222–3 Morawczyk, ofi ara 128 Nosek, sprawca 308 Morawczyk, sprawca 252 Noskowa, ż. Wawrzyńca368 Morsztyn 123 Nowak ze Starej Wsi, poszkodowany 99 Mościńska Krystyna, szlach., delator 391 Nowak, o. Wojciecha z Kroczyc 168 Motowidło Jakub, młynarz, sprawca 370 Nowodworski, sprawca 349 Mozdzesz, Żyd, nabywca 100 Mularka Jadwiga 131 Ochota Stanisław, poszkodowany 88 Mularski 228 Ociecki Jan, kanclerz Koronny, star. krak. 9, 59, 108 Murek Wojciech, ż. Anna Bogusławska, o. Stanisła- Ogrodniczek Adamek, sprawca 255–6 wa Kaczkowskiego z Kaczek 213 Ogrodniczek Tomek, sprawca 252 Muroński Adam z Krakowa, cirkelmagister 333 Ogrodniczek, sprawca 240, 242 Mygus z Krakowa, poszkodowany 334 Ojciec, sprawca 216 Myksa, poszkodowany 148 Okieniczka z Bochni, nabywca 189 Mysłowski, delator 188 Okieniczka z Garbarów, nabywca 334–5 Mystatniczek, sprawca 377–8 Okienniczek, sprawca 32 Myszkowski 26 Okienniczka 95–6 Myszkowski 348 Okienniczka Kachna z Kleparza, poszkodowana 254 Myszkowski Zygmunt, marszałek koronny 366 Okienniczka Marcinowa, nabywca 41 Myśliwiec Tomek, sprawca 223 Okolski Jan (Janek) z Krakowa, br. Wojciecha, sprawca 388–90 Nadzial, sprawca 227 Okolski Wojciech, sprawca, br. Jana 388–90 Nagnibok z Pszczyny, poszkodowany 100 Olbrycht z Rawy Maz., ślusarz, pomoc sprawcy 34 Nalepa, nabywca 119 Oleś Litwa Litwa Oleś Narwan, o. Wojtka z Poznania 132 Olszowy Jan, młynarz, sprawca 120 Necza, nabywca 351–2 Opala z Poznania, rzeźnik, ż. Katarzyna, o. Jana Ry- Nerka sprawca 241 marczyka z Poznania 324 Neta, szwaczka, pomoc dla sprawców 88 Oporowska, poszkodowana 55 Netka Lipczycowa Lipczycowa Netka, Kraków Orawiecz Jan (Janek), sprawca 186 Netka, poszkodowana 105 Orazowski, poszkodowany 75 Nędza Stanisław z Tylicza, s. Saltiska woźnego, Orlik, poszkodowany 234 sprawca 252, 257 Ormianin z Poznania, poszkodowany 69
550 Ormianin 109 Paweł Zutter Zutter Paweł, Kraków Orszula Jaroszowa z Dębnik, poszkodowana 107 Paweł Zygmuntek Zygmuntek Paweł Orszula z Krakowa, ż. Gregiera barwierza, konkubi- Paweł, sprawca 176-9 na Stanisława Korczaczka (Korczaka) z Krakowa Paweł, sprawca 90 sprawca 144–5 Paweł, szewc 139 Orszula z Radomia, c. Jakuba Łątka, sprawca 55 Pawełek, sprawca 308 Orzeszek Marcin z Poznania, sprawca 136–7 Pawełek Mikołaj Mikołaj Pawełek Orzeszek Wojtek, sprawca 138–9 Pawłowa, ż. Pawła Kostana 222 Osiecki, poszkodowany 71 Pawłowa Kiblarka Kiblarka Pawłowa, Kraków Osmanowa z Ogrodnik, nabywca 153 Pawłowska, nabywca 323 Ossoliński Hieronim, kaszt. sand. 180 Pawłowski z Krakowa, ul. Mikołajska 104 Ostrowscy, bracia, ofi ary 91 Pawłowski, nabywca 323 Owiesek Krzysztof, sprawca 91 Pawłowski, sprawca 290 Peblicz, nabywca 111 Pachoń Jan z Górnej Wsi, poszkodowany 65 Pełczycki Wojciech z Jędrzejowa, s. Jana i Anny, Paczko, poszkodowany 251 sprawca 349, 352 Paczorek, sprawca 307 Pełka Jędrzej, o. Tomka z Jurzyc 224 Paczoszka, poszkodowana 358 Pendziszek z Michałowic, nabywca 70 Padniewski Filip, podkanclerzy koronny XVII, 67, Pernus Foltyn, kuśnierz, nabywca 124 biskup krak. 136 Pernus z Krakowa, ul. Floriańska, poszkodowany Padolka Wojtek z Imbramowic, sprawca 39 183–4 Paganowski 277 Pestalancza, sprawca 95 Paliboskowa z Kazimierza, poszkodowana 125 Peter Hanus Hanus Peter Palina z Nowego Miasta Korczyna, nabywca 19 Petlica, nabywca 112 Paliusek, sprawca 253 Petrek Lamborski Lamborski Piotr (Petrek) Paluszek, sprawca 234 Petrus Buczyński Buczyński Piotr, Jarosław Paluszek, sprawca 240–2, 246 Pez 231 Panek ze Zwierzyńca, poszkodowany 81 Pękala Stanisław 53 Papiernik, poszkodowany 122 Pępek z Czarnowa, poszkodowany 112 Papieski, sprawca 226 Pianowski z Będzina, poszkowany 338 Paprocki Balcer z Krupników, szynkarz, sprawca 377 Piaskowski z Zakrzowa, poszkodowany 229 Para Stanisław, sprawca 365, 369–70 Piczkowski, sługa grodzki krak. 85–6 Pargstul, poszkodowany 65–6 Piczotka, poszkodowana 80 Parszywy Jan z Likawki, sprawca 185 Pieczanowski 100 Parszywy Strączek Strączek Parszywy Pieczkowa ze Zwierzyńca, karczmarka, pomoc dla Parszywy Szymek, sprawca 57 sprawcy 283 Parszywy Wojtek Wojtek Parszywy Piegawka Staszek, sprawca 177 Paskowski 348 Piekarczyk, sprawca 118 Pasztalanicze, sprawcy 78 Piekarka z Nowego Sącza, poszkodowana 94 Pater Wawrzyniec, s. Jędrzeja cieśli, sprawca 206 Piekosiński Franciszek VIII, XIV, XIX Pawalczerz Marek sprawca 216 Piencze 95 Pawalczerz Tomek, kucharz, sprawca 216 Piernik, nabywca 7 Paweł 233 Piersiński, sługa Zborowskiego, nabywca 181 Paweł Bogusławski Bogusławski Paweł, Bogusławice Pierzynka z Pszczyny, poszkodowany 100 Paweł Charzowski Charzowski Paweł, Charzowice Pietruszka Jan z Krakowa, o. Walka, sprawca 361 Paweł Dutka Dutka Paweł Pilch Sebastian z Kasinki Małej, sprawca 391 Paweł Kostan Kostan Paweł Pilcza z Olkusza, nabywca 140 Paweł Kowal Kowal Paweł, Jamidka Pilecki 140 Paweł Królik Królik Paweł Piłat 105 Paweł Siekiera Siekiera Paweł Pinczowski, poszkodowany 237 Paweł Słoniowski Słoniowski Paweł Piotrek Sadowski Sadowski Piotrek Paweł z Chęcin, s. Matysa Borzentczyna, kuśnierz, Piotr Buczyński Buczyński Piotr, Jarosław sprawca 233 Piotr Fortner Fortner Piotr Paweł z Deszna, s. Włodarzów, sprawca 140 Piotr Gwiazdka Gwiazdka Piotr Paweł z Drzewoszyc, s. Marcina Słowaka, sprawca Piotr Kartownik Kartownik Piotr 127–30 Piotr Kaski Kaski Piotr Paweł z Kęt, s. Wawrzyńca z Kęt i Katarzyny z Kęt, Piotr Kożuch Kożuch Piotr sprawca 327, 329 Piotr Kurta Kurta Piotr, Kraków Paweł z Raciborza, s. Pawła Dutka, sprawca 282 Piotr Kurta Kurteczka Piotr
551 Piotr Kurteczka Kurteczka Piotr Polak Piotr, delator 257 Piotr Lamborski Lamborski Piotr (Petrek) Polak Piotr, burmistrz i rajca krak. 162 Piotr Michałek Michałek Piotr Polanowski, poszkodowany 273 Piotr Niemiec Niemiec Piotr Polka, nabywca 95 Piotr Polak Polak Piotr, Kraków Poluchowic Jan (Janek) z Mrogowa, sprawca 268–9 Piotr Polak Polak Piotr Połomka z Krakowa 63 Piotr Skrzatek Skrzatek Piotr Poremski z Radwanowic, sprawca 365 Piotr Strzała Strzała Piotr, Sosnowice Porębski 345 Piotr Węgrzyn Węgrzyn Piotr Porta Jan, sprawca 253 Piotr Woziwodka Woziwodka Piotr, Szamotuły Postrzelony Jasiek, sprawca 369–70 Piotr Wójt Wójt Piotr, Okrzeja Potocki 149 Piotr z Bełza, s. Stanisława Gawła 60–1 Poznańka ze Stradomia, nabywca 114, 116 Piotr z Kazimierza, sprawca 86 Poznańka ze Stradomia, nabywca 35 Piotr z Kleparza, s. Krzysztofa słodownika, sprawca Prasioł, mieszcz. krak., ul. Mikołajska, poszkodowa- 351 ny 387 Piotr z Łomży, sprawca 78 Prokopek 232 Piotr z Miechowa, sprawca 308 Prokop z Kleparza 171 Piotr z Mitarza w Poznaniu, ksiądz 134 Prokopek z Kleparza, nabywca 127 Piotr z Regowa, s. Mikołaja Szyszki, sprawca 17–8 Prokopowa z Kleparza, poszkodowana 154 Piotr z Rybnej, s. Jędrzeja Lorka, sprawca 174–6 Protficz Jakub, Żyd, nabywca 164 Piotr z Sambora, złotnik, miecznik 275–6 Protficz, Żyd, nabywca 21–2, 25, 28, 30–1, 33, 37 Piotr z Zarębic, s. Łapcin, sprawca 11 Protficz, Żyd, nabywca 85 Piotr Zebrzydowski Zebrzydowski Piotr Protficz, Żyd 171 Piotr, poszkodowany 105 Protficz, Żyd, nabywca 124 Piotr, poszkodowany 288 Protficz, Żyd, nabywca 153–4 Piotr, senior Bursy Pauperum 55 Protficz, Żyd, nabywca 163–4 Piotr (Piotrek), sprawca 286 Protficz, Żyd, nabywca 183 Piotr, sprawca 9 Protficz, Żyd, nabywca 200, 203 Piotr, sprawca 90 Prusak Adam z Kamionki, sprawca 253 Piotr, stróż krak. ofi ara 162 Prusowa, poszkodowana 334–5 Piotr, wikary zamku krak., poszkodowany 126 Prusynowski, sługa Niemsty, nabywca 323 Piotrek Piotr Przemorek Wawrzek, sprawca 118 Piotrek 247 Przesławski, sługa Tarły, poszkodowany 108 Piotrek, br. Walka, sprawca 254 Przybirak, poszkodowany 99 Piotrek Lamborski Lamborski Piotr (Piotrek) Przymykałka z Kleparza, powroźnik, poszkodowany Piotrek, służebnik Stanisława Stokowskiego, poszko- 106 dowany 52 Przyszowski Urban, ż. Małgorzata, o. Jana Sokołow- Piotrowski Stanisław, sprawca 170 skiego z Bytomia 171 Pipan 297 Ptak 38, 41 Pisarczyk z Będzina, poszkodowany 339 Ptaszek z Krakowa, karczmarz, ul. Szewska 198 Pisny Bartosz, tkacz, nabywca 359 Ptaśnik Jan XV Piwniczny Kraków kamienice Pudel z Krakowa, Żyd, nabywca 53 Piwniczny Bednarczyk Bednarczyk Piwniczny Pudel z Prokocimia, nabywca 170 Piwniczna, nabywca 367 Pudel, Żyd, nabywca 10–2 Piwniczny z Krakowa, ul. Bracka, nabywca 347 Pudel, Żyd, nabywca 74–5, 77, 82–3, 85–6, 96–8 Plichta Krzysztof, poszkodowany 73 Pudel, Żyd nabywca 111–2 Płaza z Sieciechowic, poszkodowany 70 Pudełkowa 316 Płaza, poszkodowany 247 Pudlowa, nabywca 26 Płazięć Klimek Klimek Płazięć, Wieliczka Pudlowa Izdraelowa, Żydówka 25 Płoniowski Michał, sprawca 313–4 Pukal, poszkodowany 81 Pniaczkonicz, o. Jana z Wieliczki 215 Pusowa, mieszcz. krak., ul. Bracka, poszkodowana Pniowska 150 194, 201 Podlajski, poszkodowany 245 Pustulka Stanisław, o. Adama z Poznania, murarz Podoba z Rudnika, poszkodowany 232 286 Podolecki z Krakowa, ul. Szczepańska, poszkodowa- Pusz, sprawca 253 ny 230 Puzan Walenty, sprawca 364–5, 370, 374 Podwródek, poszkodowany 118 Pycz Wojciech (Albertus) z Soboty, sprawca 264 Pokojczyk, sprawca 24, 33 Pokorzyna z Kazimierza, poszkodowana 208 Quinta Sebastianus z Lwowa, przełożony szkoły Pokusa 233 Świętego Ducha, sprawca 305
552 Rabszczanka Anuchna spod zamku w Krak. 108 Ryk z Pilzna, poszkodowany 230 Rabszczanka z Bochni, nabywca 105 Rylski 94 Rachwał, o. Jana z Radwanowic 195 Rymanowski z Krakowa, poszkodowany 334 Raczkowski, poszkodowany 380 Rymar, poszkodowany 222 Radwański Wojciech, sprawca 327, 329 Rymarczyk Jan z Poznania, s. Opali rzeźnika z Po- Radziszowski Magier Jan z Brzoska, zap. z Koszyc, znania i Katarzyny, sprawca 324 s. Radziszowskiego, sprawca 342–3, 354, 356 Rymarczyk Staś, sprawca 26, 33 Radziszowski, o. Jana Magiera Radziszowskiego Ryńska Elżbieta z Wieliczki, sprawca 348 z Brzoska 342 Ryszka Stanisław z Morawicy, poszkodowany 289 Radziwiłł Mikołaj Czarny, woj. wileński 67 Ryszka Wojciech z Morawicy, poszkodowany 289 Rajbnicz Hanus, o. Tobiasza z Wrocławia 126 Rzeszot Marcin, o. Macieja z Pisarzowej 79 Rajna, nabywca 233 Rzeszowski 230 Rączka Grzegorz z Lublina, sprawca 263 Rzeźnik Stanisław, sprawca 70–1 Rączka Grzegorz, sprawca 326 Rzyk 225 Rączka Jan, sprawca 386–7 Rączka Staś, sprawca 253 Sabiczyna ze Stradomia, poszkodowana 8 Rączka, o. Józefa, sprawca 113 Sabinczyn ze Stradomia, poszkodowany 181 Rączka, sprawca 307–8 Sadowniczka, poszkodowana 48 Reczek Jan, o. Jakuba z Kuczyna 28 Sadowniczka Wojciechowa z Krakowa, ul. Gołę- Regina, ż. Łacha, m. Jakuba ze Zwierzyńca 371 bia, podżegacz 294 Regina Dorazowska Dorazowska Regina Sadowski 91 Regina Katówka Katówka Regina Sadowski Piotrek, nabywca 342, 355 Regina, sprawca 226 Sajdak Jędrzej, nabywca 172 Regułka Wawrzyniec z Więcławic, nabywca 47 Sajdak, poszkodowany 81 Ripkowski Franciscus Rybkowski Franciszek Salmonowicz Stanisław XVIII Roch Kmita Kmita Roch Salomon, Żyd, nabywca 164 Roch z Pilzna, sprawca 231 Salomon, Żyd, o. Jakuba Dostorowica 269 Rogoski, poszkodowany 196 Salomon, Żyd, poszkodowany 351 Rogoziński Stanisław, podstar. krak., podstarosci Salomonowa, Żydówka, nabywca 189–91 zamku krak. (burgrabia) 291, 293 Samborski 215 Rokusz Stanisław z Niegosławic, sprawca 386–7 Samobulczyk z Krakowa, poszkodowany, ul. Szewska Roman kniaź, poszkodowany 196 10 Romanowski Bartosz, ż. Barbara, o. Marcina ze Stę- Samson Lenart z Grójca, s. Szczepana Jacubska, życy 313 sprawca 84, 86–90 Rosin, nabywca 61 Samsonek, sprawca 76 Rostar Maćko (Matys) z Maciejowic, s. Dąbrów, Samuel Mały Mały Samuel, Żyd sprawca 185–7 Samuel z Lublina, Krakowskie Przedmieście, żeleźnik Rotkisarczyk Franczek, sprawca 52 345 Rożek Marcin XIX Samuel z Pragi, s. Jana Honorka i Anny, sprawca 292 Różycki Jan (Janek), sprawca 222–4 Samuel, o. Stanisława Dzida 261 Różyczka Justyna Tomaszowa, poszkodowana 293–4 Samuel, Żyd, nabywca 274 Rudawski, poszkodowany 109 Samuelowa, Żydówka 189 Rundał, Żyd, poszkodowany 267 Sandomierczyk Wojtek, sprawca 251 Rusak, poszkodowany 147 Sanukierz Jan ze Stradomia, s. Stanisława Sleczki, Rusek Tomek z Brześcia Litewskiego sprawca 6 Rusek Jędrzej, o. Wojciecha z Wiślicy 9 Sapienty Zabłocki Zabłocki Sapienty Stanisław, Kra- Rusek Tomek (Iwan) z Brześcia Litewskiego, sprawca ków Akademia 109, 113–8 Sapowski, poszkodowany 269 Rusiecki, ksiądz 125 Sarek, sprawca 84 Rusin 69, 83, 142, 288 Sarna Jakub (Jacobus)z Poznania 306 Rusinek Stanisław, sprawca 323 Sarna ze Starej Wsi, poszkodowany 100 Rybarz Tomasz z Opatowa Wielkiego, s. Jana Koz- Sarnieda, nabywca 359 łowskiego i Anny, sprawca 304–5 Sary Marcin z Kleparza, nabywca 310–1, 313 Rybicki Wasko Jasiek, sprawca 342, 354–5 Saszlewdyk Wojciech, sołtys, poszkodowany 296 Rybitwa Jan, poszkodowany 357 Sąpalina, poszkodowana 125 Rybka, ksiądz, poszkodowany 125 Sczucka 228 Rybkowska, nabywca 233 Sczuka Jędrzej z Krakowa (zap.), nabywca 344 Rybkowski Franciszek (Ripkowski Franciscus), de- Sczygieł Jan, poszkodowany 347 lator 262 Sebastian Lubomirski Lubomirski Sebastian
553 Sebastian Mania Mania Sebastian Sleczka Stanisław, o. Jana Sanukierza ze Stradomia 6 Sebastian Pilch Sebastian Pilch, Kasinka Mała Slepka, sprawca 307 Sebastian Szymbor Szymbor Sebastian Sławek, burmistrz krak. 261 Sebastian Świderski Świderski Sebastian (Sebastia- Sławiński 188 nus) Sławiński, sprawca 307 Sebastian z Czarnej Wsi, sprawca 80 Słonina z Krakowa, ul. św. Jana, poszkodowany 247 Sebastian z Sambora, złotnik, poszkodowany 274 Słoninka Janek (Jan) Beliczka alias Słoninka Janek Sebastian z Żegocina, kat, s. Ewy i Marcina 3 (Jan) Sebastian Zaparta Zaparta Sebastian Słoniowski Paweł, ż. Anna, o. Michała ze Słoniowa Sebastian, miechownik, poszkodowany 257 315 Sebastianus Swiderski Świderski Sebastian Słowak Marcin, o. Pawła z Drzewoszyc 127 Sebastianus Quinta Quinta Sebastianus, Lwów Słowak, sprawca 10 Secygniowski 180 Słowik Walenty Dąbrowski Słowik Walenty Secymiński (Chroberski) Daniel, burmistrz krak. Smiekierka, nabywca 239 257 Smok Tomasz, sprawca 270 Seczerka Stanisław, o. Jana Kuchty z Będkowic 208 Smolka z Będzina, szewc, poszkodowany 49 Seginia Stanisław, poszkodowany 80 Snachtowa Piotrowa, nabywca 36 Seginka Walek z Soboniowic, sprawca 181–3 Snat z Poznania, nabywca 133 Sek Marcin z Czulic, sprawca 379 Snatowa, poszkodowana 106 Sekuła Wojciech, sprawca 60 Sobek Lanczutek Lanczutek Sobek Sepny, ksiądz, poszkodowany 108 Sobek z Dianowic, s. Janowskiego, sprawca 196 Setnicki, sprawca 255 Sobek, podżegacz 290 Sędor, ofi ara 176, 178 Sobek, sprawca 141 Sędziwuj z Krakowa (zap.) 388 Sobek, sprawca 288 Sfąrzyń Zofia z Krakowa, ul. Bracka, ż. Wojciecha Sobek, sprawca 49 Bajerka z Rożnowa, m. Janka z Biechowa 226 Sobek, sprawca 97 Sidlaczek Wojciech, sprawca 321 Sobestian nożownik, poszkodowany 311 Sieczka, poszkodowany 29 Sobiegórski 15 Siedmichujcza Anna, nabywca 63 Sobiegórski, poszkodowany 188 Siekiera Paweł, o. Janka z Malinowic 129 Sobienice z Piasku na Garbarach 53 Siemionka Janek (Jan), sprawca 113, 115–9 Sobierajowie ze Szczytnik, poszkodowani 104 Siemka Matys, poszkodowany 259 Sobka, sprawca 95 Sienieńska, poszkodowana 179 Sobkowa z Kurzelowa, nabywca 92 Sikocki, o. Barbary ze Skały 217 Sobkowa, poszkodowana 105 Sikora 98 Sobolik Bartosz, sprawca 231–2 Sikora Jan (Janek) 87, 89 Sobolik Janek, sprawca 231–2 Sikora Wojciech, poszkodowany 88 Sobololiowski Wojciech 232 Sikora z Krakowa (zap.), ślusarz 302 Sokołowski Jan z Bytomia, s. Urbana Przyszowskiego Sikora, o. Matysa z Płaszowa 294 i Małgorzaty, tkaczyk, sprawca 171 Sikorka Janek z Turobina, sprawca 215 Sokołowski Krzysztof, star. rogoziński, poszkodo- Simon Krąfelt Krąfelt Simon wany 143 Sirocki, poszkodowany 73 Sola z Rząski 146, 152 Skalski Jędrzej, mieszcz. krak., delator 391 Solki Krzysztof 148 Skalski z Tarnowskich Gór, poszkodowany 52 Solki Staszek 148 Skazimlek Jan, poszkodowany 36 Sołdra Stanisław (Staś, Staszek), sprawca 37, 39, Skowroczski, krawiec, nabywca 124 41–2 Skowronek z Krakowa, ul. Szewska, poszkodowany 33 Sołtys Wojciech, ż. Katarzyna, o. Matysa z Poniato- Skowronkowa Anna, ż. Kursorowa, ofi ara 145 wic 302 Skórka Jasiek, sprawca 310 Sosnowski, sprawca 386 Skórka, poszkodowany 48 Sośna z Kleparza, ul. Długa, nabywca 310–1, 313 Skrzadek Marcin, sprawca 176, 178 Sośna z Kleparza, poszkodowany 66 Skrzatek Piotr, sprawca 118 Sośnina z Kleparza, poszkodowana 65 Skrzypek Bednarczyk Bednarczyk Skrzypek Spierzchała Kasper, sprawca 328–9 Skrzypek Górski Górski Skrzypek Spikowa z Jędrzejowa 142 Skrzypek Jan (Janek, Jasiek) z Żarek, s. Wojciecha Spruch Marcin, ż. Katarzyna, o. Wojciecha Krawca i Anny, sprawca 308, 310, 312 ze Stolarzowic 279 Skuba, sprawca 49 Sram Sramowaty Stefek Słamowski, sługa żupnika, poszkodowany 125 Sramowaty Krawiec Krawiec Sramowaty Slankowski Jan 156 Sramowaty Stefek (Sram), sprawca 95, 97
554 Srobski 255 Stanisław Młynarczyk Młynarczyk Stanisław, Wo- Sromowaty Szymek, sprawca 386 dzisław Śląski Stachnik 178 Stanisław Nędza Nędza Stanisław, Tylice Stadnicki Stanisław, podżegacz 292 Stanisław Ochota Ochota Stanisław Staherzanka, ż. Janiczka rolnika, m. Jana ze Strze- Stanisław Para Para Stanisław żowa 347 Stanisław Pękala Pękala Stanisław Spytek Wawrzyniec Jordan Jordan Spytek Wawrzy- Stanisław Piotrowski Piotrowski Stanisław niec, Sandomierz wojewoda Stanisław Pustulka Pustulka Stanisław Stanislaus Ganędka Ganędka Stanislaus, Salbimierz Stanisław Rogoziński Rogoziński Stanisław, Kraków Stanisław Bajnoga Wajnoga alias Bajnoga Stanisław podstarości (Staszek) Stanisław Rokusz Rokusz Stanisław, Niegosławice Stanisław Banasz Banasz Stanisław, Kraków Stanisław Rusinek Rusinek Stanisław Stanisław Bartnik Bartnik Stanisław, Michałowice Stanisław Ryszka Ryszka Stanisław, Morawica Stanisław Barwierczyk Barwierczyk Stanisław, Chi- Stanisław Rzeźnik Rzeźnik Stanisław nek Stanisław Salmonowicz Salmonowicz Stanisław Stanisław Bolek Bolek Stanisław Stanisław Seczerka Seczerka Stanisław Stanisław Bosak Bosak Stanisław (Staszek), Goła Stanisław Seginia Seginia Stanisław Wola Stanisław Sleczka Sleczka Stanisław Stanisław Brzuchański Brzuchański Stanisław Stanisław Sołdra Sołdra Stanisław (Staś, Staszek) Stanisław Cieniawka Cieniawka Stanisław Stanisław Stadnicki Stadnicki Stanisław Stanisław Czechaczyk Czechaczyk Stanisław Stanisław Stokowski Stokowski Stanisław Stanisław Czernek Czernek Stanisław, Racławice Stanisław Sturobiński Sturobiński Stanisław Stanisław Dobrek Dobrek Stanisław, Ulina Stanisław Szafraniec Szafraniec Stanisław Stanisław Drab Drab Stanisław Stanisław Śledź Śledź Stanisław Stanisław Drab Drab Stanisław, Kraśnik Stanisław Tęczyński Tęczyński Stanisław, Kraków Stanisław Dzida Dzida Stanisław wojewoda Stanisław Estreicher Estreicher Stanisław Stanisław Tkaczyk Tkaczyk Stanisław, Olkusz Stanisław Ganędka Ganędka Stanislaus, Skalbmierz Stanisław Tokarczyk Tokarczyk Stanisław, Kazi- Stanisław Garlicki Garlicki Stanisław mierz Stanisław Gaweł Gaweł Stanisław Stanisław Tokarz Tokarz Stanisław, Kazimierz Stanisław Gągałka Gągałka Stanisław, Kamień Bi- Stanisław Turski Turski Stanisław skupi Stanisław Waltoś Waltoś Stanisław Stanisław Gęsiowski Gęsiowski Stanisław Stanisław Wiechacz Wiechacz Stanisław Stanisław Gęśnik Gęśnik Stanisław, Kraków Stanisław z Brześcia Kujawskiego, s. Wacława Ciołka Stanisław Gielda Gielda Stanisław i Maruszy, sprawca 366 Stanisław Golec Golec Stanisław Stanisław z Czaski, s. Jakuba Maciocha, poddany Stanisław Goworek Goworek Stanisław, Iłża księdza Kijowskiego, sprawca 146–7 Stanisław Górniczek Górniczek Stanisław Stanisław z Gniezna, s. Matysa Bębenka 247 Stanisław Hajduk Hajduk Stanisław Stanisław z Krakowa, aptekarz, nabywca 6 Stanisław Kaczkowski Kaczkowski Stanisław, Kaczki Stanisław z Krakowa, kuśnierczyk, ul. Floriańska, Stanisław Kaczmarczyk Kaczmarczyk Stanisław poszkodowany 107 Stanisław Kiezar Kiezar Stanisław Stanisław z Krakowa, s. Jana Żiżki, sprawca 78, 93 Stanisław Kochan Kochan Stanisław Stanisław z Krzyworzeki, s. Wichrów, sprawca 142 Stanisław Komorowski Komorowski Stanisław, Ruś Stanisław z Leszczyny, sprawca 271 Stanisław Korczaczek Korczaczek Stanisław, Kraków Stanisław z Lwówka, sprawca 136–7 Stanisław Korczak Korczaczek Stanisław, Kraków Stanisław z Łęk, s. Stanisława Lutra i Doroty 289 Stanisław Kowalczyk Kowalczyk Stanisław Stanisław z Łomży, sprawca 78 Stanisław Kutyś Kutyś Stanisław Stanisław z Orzechowa, s. Wawrzyńca Żaka, sprawca Stanisław Kwaśniowski Kwaśniowski Stanisław, 71 Stradom k. Krzepic Stanisław z Piasku, sprawca 257 Stanisław Lampa Lampa Stanisław Stanisław z Rawy Mazowieckiej, ślusarz 34 Stanisław Luter Luter Stanisław Stanisław z Twarogowskiego, nabywca 33 Stanisław Łaziebniczek Łaziebniczek Stanisław Stanisław z Warszawy, s. Grzegorza Czechowskiego, Stanisław Maciojewski Maciejowski Stanisław, San- sprawca 189–190 domierz wojewoda Stanisław z Wiślicy, s. Macieja Śliwki, sprawca 21 Stanisław Mazurek Mazurek Stanisław Stanisław z Zatora, s. Trzęsigłowczyna, sprawca 120–2 Stanisław Mielecki Mielecki Stanisław, Wiślica kasz- Stanisław Zabłocki Zabłocki Sapienty Stanisław, telan Kraków Akademia Stanisław Mierzejewski Mierzejewski Stanisław Stanisław Zawieszycha Zawieszycha Stanisław
555 Stanisław Zaziebłowicz Zaziebłowicz Stanisław, Stelmaszka z Kleparza, ul. Długa, nabywca 154 Kraków Stimar 211 Stanisław Zborowski Zborowski Stanisław Stiza, piekarz, poszkodowany 172 Stanisław Żuk Żuk Stanisław Stokowski Stanisław, poszkodowany 52–4 Stanisław, aptekarz, poszkodowany 9 Stolarka ze Stradomia koło Krzepic 91 Stanisław, kat krak., nabywca 342, 355 Stolarka ze Stradomia, nabywca 24, 26–7, 29, 32–3 Stanisław, krawiec, o. Matysa z Lwówka 62 Stolarka, pomoc dla sprawców 26, 72 Stanisław, ksiądz, poszkodowany 108 Stoligwa ze Stradomia, nabywca 118 Stanisław, o. Jana Chybowskiego z Jastrzębia 321 Stosz Wojciech, o. Jakuba ze Świeborowic 46 Stanisław, s. Brzeskiego, sprawca 207 Stradomska 228 Stanisław, s. Matusza Burkarza z Lublina, sprawca 141 Strączek Krzysztof, sprawca 72 Stanisław, słodownik, poszkodowany 233 Strączek Parszywy, sprawca 78 Stanisław, sprawca 136 Strój Matys, o. Jędrzeja Fortunaka z Grzegorzowa 25 Stanisław, sprawca 137-8 Strzała Piotr z Sosnowic, sędzia zatorsko-oświę- Stanisław, sprawca 140 cimski 153 Stanisław, sprawca 208-10 Strzelcowa 105 Stanisław, sprawca 289 Strzelecki, poszkodowany 113–4 Stanisław, drab, sprawca 79 Strzyż, sprawca 342, 344, 355 Stanisław, szyper, o. Matysa z Królewca 210 Studzieński Mikołaj ze Studzianek, sprawca 167 Stanisław, Urbanowy zięć, sprawca 287 Sturobiński Stanisław, br. Pawła Bogusławskiego Stanisławowa, szewcowa z Kleparza, nabywca 108 z Bogusławic, sprawca 34 Stań, o. Jana z Łękawicy 131 Stypuła z Krakowa, ul. Floriańska, nabywca 82 Stańczyk, o. Marcina z Łaska 220 Suliszowski 59 Starcin z Mazowsza, poszkodowany 148 Sumeński 248 Starzyński Marcin XI–XII Superganek, poszkodowany 193 Stasiek, sprawca 386 Suska, poszkodowana 294 Stasiek, żaczek, sprawca 365 Suski, kuśnierz, sprawca 114 Stasik z Warszawy, sprawca 136 Suski 224 Stasiowa Czudna Czudna Stasiowa Susoł, poszkodowany 148 Staszek Bosak Stanisław (Staszek) Bosak, Goła Wola Swarzypiw 95–6 Staszek Czarny Czarny Staszek Swigula, kramarz, nabywca 69 Staszek Golec Golec Stanisław Sykuła z Górnego Kubina, sprawca 187 Staszek Mazurek Mazurek Staszek Szacki Matias, pisarz krak. kancelarii czarnej XIV– Staszek Piegawka Piegawka Staszek XV, 5 Staszek Wajnoga Wajnoga alias Bajnoga Stanisław Szafraniec Stanisław, kaszt. sand. 215, woj. sand. (Staszek) 230, dziedzic Czulic 379 Staszek Solki Solki Staszek Szalbierz Wojciech, sprawca 365 Staszek Sołdra Sołdra Stanisław (Staś, Staszek) Szalony Jurek, nabywca 81 Staś Barwierczyk Barwierczyk Staś Saszlewdyk Wojciech, sołtys, poszkodowany 296 Staś Górnik Górnik Staś Szatan Staś, sprawca 51 Staś Grzancik Grzancik Staś Szczepan Jacubsk Jacubsk Szczepan Staś Mazalla Mazalla Staś Szczepan Kiszka Kiszka Szczepan Staś Rączka Rączka Staś Szczepan Kukułka Kukułka Szczepan Staś Rymarczyk Rymarczyk Staś Szczepan, nabywca 26 Staś Sołdra Sołdra Stanisław (Staś, Staszek) Szczepan, sprawca 359–60 Staś Szatan Szatan Staś Szczepanowski, sprawca 253 Staś Uszko Uszko Staś Szczęsna Barwierka, sprawca XVII, 280 Staś Zielonka Zielonka Staś, Broki Szczęsna z Kazimierza, wdowa 24 Staś, sprawca 21 Szczęsny Bożyczas Bożyczas Szczęsny Staś, sprawca 36 Szczęsny z Kazimierza, nabywca 25, 27 Stawarz Ziska Ziska Stawarz, Klimkowice Szczęsny z Osieka, s. Kotów, sprawca 187–8 Stawarz, poszkodowany 58 Szczęsny ze Słupi, s. Piotra Michałka, sprawca 59 Stawinoga z Luboczy, karbownik, poszkodowany 347 Szczęsny, nabywca 57 Stec 351–2 Szczęsny, zagrodnik, o. Grzegorza ze Świlczy 364 Stefan z Kazimierza Dolnego, sprawca 382, 384 Szczęsny, sprawca 116 Stefan z Wiednia, kupiec, ofi ara 292–3 Szczęsny, sprawca 179–80 Stefek Sramowaty Sramowaty Stefek Szczęsny, sprawca 49 Stegarek Andrzej, poszkodowany 88 Szczęsny, kramarz, ż. Agnieszka, o. Jana Barana ze Stegowski Michał 53 Ściborzyc 308
556 Szcztoka, nabywca 357 Świeczka, poszkodowany 81 Szczudło Mikołaj, poszkodowany 86 Świętkowa ze Słomnik, nabywca 363 Szembek 295 Szembekowa, poszkodowana 214 Talapa, sprawca 289 Szewcowa Anna, ofi ara 145 Talier Szymon z Krakowa, ul. Grodzka, poszkodo- Szewczyk Jakub z Proszowic, sprawca 334 wany 303 Szewczyk Maciek (Matys), sprawca 72, 75–6, 86 Taranowski, poszkodowany 331 Szewczyk Maciek, sprawca 69 Tarhołek, sprawca 149 Szklarz Jakub z Kazimierza, nabywca 223 Tarło 108, 165 Szkolnik, Żyd, nabywca 32 Tarło Gabriel, kaszt. rad., poszkodowany 8–9 Szkot, poszkodowany 317 Taśniczka z Krakowa, pomoc dla sprawcy 256 Szkot, poszkodowany 380 Tatarzy 125, 268 Szkratek Błażek z Imbramowic, sprawca 39 Tatarzyn, poszkodowany 58 Szmatka, sprawca 365 Teodor, Włoch 8 Szostak z Mietniowa, karczmarz, poszkodowany 110 Tetla z Jarosławia, rymarz 83 Szpunt z Kazimierza, poszkodowany 208 Tęczyński Andrzej, woj. lub. 8 Szwaja Janusz XVIII Tęczyński Stanisław, woj. krak. 68, 72, 125, 154 Szymbor Sebastian, o. Krzysztofa z Krakowa 65 Tęczyński Maciek, sprawca 175 Szymek Biela Biela Szymek Tęczyński, poszkodowany 343, 355 Szymek Fucik Fucik Szymek, Leksandrowice Tęczyński, sprawca 204 Szymek Parszywy Parszywy Szymek Tkaczyk Jakub z Turobina, s. Jana Kapustki, sprawca Szymek Sromowaty Sromowaty Szymek 82 Szymek, krawiec, nabywca 36 Tkaczyk Stanisław z Olkusza, s. Gamończyków, Szymek, sprawca 96–7 sprawca 176, 178–9 Szymek z Gorlic, sprawca 258 Tłustek Wojciech z Sochaczewa, s. Stanisława Za- Szymek z Wielkiej Wsi, s. Wawrzyńca Bacha, konku- wieszycha, sprawca 22, 31 bent Lipskiej, sprawca 35, 37, 39–42 Tobiasz z Hrubieszowa, sprawca 310 Szymon Talier Talier Szymon, Kraków Tobiasz z Lublina, s. Wojciecha Turosowicza i Zofi i Szymon z Bronowic, karczmarz, sprawca 176, 178 z Krakowskiego Przedmieścia w Lublinie, sprawca Szymon z Krakowa, Żyd, aptekarz, ul. Floriańska, na- 309, 311, 323, 326 bywca 6 Tobiasz z Wrocławia, s. Hanusa Rajbnicza, sprawca 126 Szymon z Krakowa, karczmarz, ul. Sławkowska, po- Tokarczyk Stanisław z Kazimierza, sprawca 259 szkodowany 240, 242 Tokarz Stanisław z Kazimierza, sprawca 244 Szymon z Porąbki, s. Jana Niedzieli, sprawca 211–2 Toman, nabywca 185 Szymon, aptekarz, delator 225 Tomasz Rybarz Rybarz Tomasz, Opatów Szymon, poszkodowany 108 Tomasz Smok Smok Tomasz Tomasz z Krakowa, krawiec, nabywca 42 Szymon, poszkodowany 154 Tomasz ze Stradomia, malarz, nabywca 76–7 Szymon, zakrystianin kośc. Wszystkich Świętych Kra- Tomasz, ż. Magdalena, o. Krzysztofa z Hrubieszowa ków, poszkodowany 256 310, 312, 323 Szymon, Żyd nabywca 109 Tomaszowa Różyczka Justyna Szymon, Żyd nabywca 242 Tomaszowa, piwniczna króla, poszkodowana 16–7 Szyszka Mikołaj, o. Piotra z Regowa 17 Tomek Rusek z Brześcia Litewskiego Rusek Tomek Szyszka, sprawca 23 (Iwan), Brześć Litewski Tomek Myśliwiec Myśliwiec Tomek Ściborski z Krakowa, poszkodowany 103 Tomek Ogrodniczek Ogrodniczek Tomek Ścirba, sprawca 253 Tomek Pawalczerz Pawalczerz Tomek Ślączko Śląsk Tomek Urbańczyk Urbańczyk Tomek Śląsk (Ślączko) 122, 149, 371 Tomek z Bodzisławia, sprawca 120–2 Ślązak, sprawca 66, 241 Tomek z Jurzyc, s. Jędrzeja Pełki sprawca 223 Śledź Stanisław, mydlarz, nabywca 95 Tomek, sprawca 116 Śliwka Maciej, o. Stanisława z Wiślicy 21 Tomkowa z Biskupiego, nabywca 342, 355 Śliwka, sprawca 10 Tomkowa, łaziebniczka, m. Jana z Częstochowy 141 Śliwka, sprawca 62–3 Torba Krzysztof, sprawca 247 Świderski Sebastian (Sebastianus), cirkelmagister Tracz, poszkodowany 81 krak. 265 Tretniczek Wojciech, sprawca 87 Świderski Wojciech, sprawca 335 Trojan Jan, o. Stanisława Łaziebniczka 207 Świeboda ze Stradomia 6 Trojanowska 151–3 Świechowski, poszkodowany 106 Trojanowski Jarosz 150
557 Tropczyna Ewa z Wieliczki, Żydówka, nabywca 189 Walek Duda Duda Walenty (Walek) Trosocz, sprawca 253 Walek Seginka Seginka Walek, Soboniowice Trzaska Wojciech, sprawca 365 Walek Woźniczka Woźniczka Walek Turek, sprawca 33 Walek z Czułowa, s. Koprków, sprawca 143–4 Turek, poszkodowany 65 Walek z Malborka sprawca 245 Turkowa, poszkodowana 66 Walek, br. Piotrka, sprawca 254 Turkowa, nabywca 125 Walek, sprawca 62–3 Turosowicz Wojciech, ż. Zofi a z Krakowskiego Walek, sprawca 77 Przedmieścia w Lublinie, o. Tobiasza z Lublina Walek, sprawca 110–1 309, 311, 323, 326 Walek, sprawca 176 Turski Matys (Maciej) z Ziemi Dobrzyńskiej, s. Tur- Walek, sprawca 227 skiego Stanisława, sprawca 263, 331 Walek, sprawca 241 Turski Stanisław, o. Matysa Turskiego z Ziemi Do- Walentinus, ksiądz kość. Wszystkich Świętych Kra- brzyńskiej 331 ków 256 Turski, o. Walentego z Turska 58 Walenty Dąbrowski Dąbrowski Słowik Walenty Twardosz, przekupień, poszkodowany 66 Walenty Dembiński Dembiński Walenty, Kraków kasztelan Ujeski, poszkodowany 371 Walenty Duda Duda Walenty (Walek) Urban Kot Kot Urban Walenty Jantosek Jantosek Walenty, Kraków prefekt Urban Przyszowski Przyszowski Urban Walenty Klich Klich Walenty Urban z Lublina, o. Tomka Urbańczyka, sprawca 307 Walenty Puzan Puzan Walenty Urban z Podzamcza w Krak., sprawca 256 Walenty Słowik Dąbrowski Słowik Walenty Urban, br. Andreasza, sprawca 282–3 Walenty z Kleparza, poszkodowany 247 Urban, sprawca 6 Walenty z Niepołomic, s. Jana Maja, sprawca 45 Urban, sprawca 252 Walenty z Opawy, sprawca 284-5 Urban, teść Stanisława 287 Walenty z Trąbek, s. Mikołaja Pawełka, sprawca 70 Urbankowicz Marcin, rajca krak. 213, 247 Walenty z Turska, młynarz z Pękowic, s. Turskiego, Urbanowa z Kleparza, poszkodowana 7 sprawca 58 Urbańczyk Tomek, s. Urbana z Lublina, sprawca Walenty Zbroja Zbroja Walenty 306–7 Walenty, barwierz, sprawca 130–1 Urszula, poszkodowana 59 Walenty, sprawca 222 Uszko Jakub ze Zwierzyńca, s. Lachawy, sprawca 379 Waligóra z Myślenic, szewc, poszkodowany 193 Uszko Jakub, sprawca 29 Waliszowska z Kleparza, poszkodowana 25 Uszko Janek, sprawca 69, 76 Waliszowska, poszkodowana 48 Uszko Maciej z Białut, s. Staszka Bajnoga, br. Marci- Walko, s. Jana Pietruszki, ofi ara 361 na, sprawca 111 Walkowie, s. Janek z Orłowa 130 Uszko Staś, żak, sprawca 364–5 Waltoś Stanisław XVIII Uszko, sprawca 253 Warcabny Jan, rajca wielicki, poszkodowany 85, 89 Uruszczak Wacław VIII, XVI Wa r g aws k i , ksiądz 106–7 Wa r g aws k i , ksiądz, poszkodowany 54–5 Vais Krzysztof, winiarz, o. Michała z Hermelstadtu Wasko Rybicki Wasko Jasiek 59 Wawrzek 331 Wawrzek Kuśnierczyk Kuśnierczyk Wawrzek Wacław Ciołek Ciołek Wacław Wawrzek Przemorek Przemorek Wawrzek Wacław Kiełczewski Kiełczewski Wacław, Biechów Wawrzek, sprawca 240–3 Wacław Krzeczowski Krzeczowski Wacław Wawrzyniec Bach Bach Wawrzyniec Wacław Mazurek Mazurek Wacław, Tarnów Wawrzyniec Bis Bis Wawrzyniec Wacław Uruszczak Uruszczak Wacław Wawrzyniec Jordan Jordan Spytek Wawrzyniec, Wa c ł aw z Radziszowa, sprawca 146 Sandomierz wojewoda Wa c ł aw z Wołowic, sprawca 146 Wawrzyniec Pater Pater Wawrzyniec Wa c ł aw , kuśnierz, o. Zofi i z Pokrzywnicy 124 Wawrzyniec Regułka Regułka Wawrzyniec, Więc- Wa c ł aw , sprawca 148 ławice Wahacka ze Stradomia, poszkodowana 308 Wawrzyniec z Brna, sprawca 360 Wajnogaalias Bajnoga Stanisław (Staszek), Wawrzyniec Zabrzeski Zabrzeski Wawrzyniec o. Macieja Uszko z Białut 111–2 Wawrzyniec ze Słupcy, s. Matysa krawca i Gierki, Waksman Jan, burmistrz krak. 257, 260 sprawca 291 Walczyk Wojciech, burgrabia ratusza krak., sprawca Wawrzyniec ze Szczepanowa, sprawca 184 329 Wawrzyniec, kat 192 Walek Czarny Walek Czarny Wawrzyniec, kat w Warszawie, nabywca 365
558 Wawrzyniec, sprawca 84 Włoch, Włosi 8, 11, 67, 74, 80, 99, 111, 125, 147 Wawrzyniec z Kęt, ż. Katarzyna z Kęt, o. Pawła z Kęt Włochowa, poszkodowana 107 327 Włodarz, o. Pawła z Deszna 140 Wawrzyniec, ż. Noskowa, nabywca 368 Włodek 162 Wawrzyniec Żak Żak Wawrzyniec Włodkowa, poszkodowana 229 Wawrzyńcowa z Kawiorów, nabywca 105 Wojakowska, poszkodowana 193 Wąchocki Marcin, strycharz, sprawca 287 Wojciech Bajerek Bajerek Wojciech, Rożnów Wą s z Kleparza, sprawca 96 Wojciech Bigos Bigos Wojciech Wą s , sprawca 216 Wojciech Ciaczek Ciaczek Wojciech Welipoń z Kamienia, karczmarz, poszkodowany 238 Wojciech Drabik Drabik Wojciech, Nadarzyn Wencławsowa z Krakowa, ul. Bracka, nabywca 109 Wojciech Filipowy alias Filipek Filipowy alias Fili- Wengrzynek, sprawca 264 pek Wojciech, Wola Radziszowska Wesołowski Wojciech, poszkodowany 321 Wojciech Fliśnik Fliśnik Wojciech Wespazjan z Wiśniowa, sprawca XVIII, 63 Wojciech Gencz Gencz Wojciech Węgierka, poszkodowana 95 Wojciech Głąb Głąb Wojciech Węglarz, chłop, poszkodowany 65 Wojciech Kadowski Kadowski Wojciech, Kraków Węgrzy 7, 215 Wojciech Kobelka Kobelka Wojciech, Stężyca Węgrzyn (Węgier), poszkodowany 8 Wojciech Kowalczyk Kowalczyk Wojciech Węgrzyn Mikołaj, sprawca 219–20 Wojciech Krawiec Krawiec Wojciech (Wojtek), Sto- Węgrzyn Piotr, konkubina Barbara ze Skały 220 larzowice Węgrzyn z Krakowa, ul. św. Anny, poszkodowany 8 Wojciech Krawiec Krawiec Wojciech, Czarna Wieś Węgrzyn, poszkodowany 74, 90 Wojciech Kucharz Kucharz Wojciech, Kraków Węgrzyn, Żyd, nabywca 60–1 Wojciech Magiera Magiera Wojciech Węgrzyn, Żyd, nauczyciel, nabywca 210 Wojciech mieszcz. krak., poszkodowany 260 Węgrzynek Bartosz, sprawca 15 Wojciech Murek Murek Wojciech Węgrzynek Kozaczek Kozaczek Węgrzynek, Żyd Wojciech Okolski Okolski Wojciech Węgrzynek Maciek, sprawca 211 Wojciech Parszywka Kobelka Wojciech Węgrzynek, sprawca 195 Wojciech Pełczycki Pełczycki Wojciech, Jędrzejów Węgrzynek, sprawca 198 Wojciech Pycz Pycz Wojciech, Sobota Węgrzynek, sprawca 201, 203 Wojciech Radwański Radwański Wojciech Wiatrowa z Krakowa 233 Wojciech Ryszka Ryszka Wojciech, Morawica Wiatrowie, syn Jan z Pogwizdowa 198 Wojciech Sekuła Sekuła Wojciech Wichrowie, syn Stanisław z Krzyworzeki 142 Wojciech Sidlaczek Sidlaczek Wojciech Wicowa z Prądnika, poszkodowana 37 Wojciech Sikora Sikora Wojciech Widuch, poszkodowany 81 Wojciech Sobololiowski Sobololiowski Wojciech Wiechacz Stanisław, sprawca 253 Wojciech Sołtys Sołtys Wojciech Wielki Jan, sprawca 308 Wojciech Stosz Stosz Wojciech Wielogłowski Krzysztof 94 Wojciech Szalbierz Szalbierz Wojciech Wienczarka Zofia, pomocnica sprawców 370 Wojciech Saszlewdyk Saszlewdyk Wojciech, sołtys Wierzba, ksiądz z zamku krak., poszkodowany 108 Wojciech Świderski Świderski Wojciech Wierzbieński Józef, sługa Łaskiego, poszkodowany Wojciech Tłustek Tłustek Wojciech, Sochaczew 109 Wojciech Tretniczek Tretniczek Wojciech Wierzchowski, szwagier Stanisława Kaczkowskiego Wojciech Trzaska Trzaska Wojciech z Kaczek, poszkodowany 215 Wojciech Turosowicz Turosowicz Wojciech Więckowski, sprawca 344 Wojciech Walczyk Walczyk Wojciech, Kraków Więcławski Wojciech z Myszkowic, karczmarz, Wojciech Wesołowski Wesołowski Wojciech o. Zofi i z Bochni 318 Wojciech Węcławski Węcławski Wojciech, Myszko- Wilga, sprawca 308 wice Wilk z Kazimierza, ul. Żydowska, nabywca 195 Wojciech Wojewódzki Wojewódzki Wojciech Wilk z Krakowa, ul. Żydowska, nabywca 381 Wojciech Wonia Wonia Walenty Wilkołek ze Słomnik 115 Wojciech Wróbel Wróbel Wojciech, Poznań Wilkowa, nabywca 195 Wojciech z Chrzanowa, sprawca 253, 259 Wincenty z Pobiednika, karczmarz, poszkodowany Wojciech z Czernichowa, sprawca 263 205 Wojciech z Dębnika, s. Bieniasza i Małgorzaty, sprawca Witek, sprawca 134 295 Witek, sprawca 251, 255 Wojciech z Kazimierza, sprawca 261 Witold Maisel Maisel Witold Wojciech z Kornatki, s. Matysa Maciaska, poddany Witold z Bibic, poszkodowany 70 kaszt. małogoskiego, sprawca 276 Witosławski, poszkodowany 72 Wojciech z Kościelca, s. Matusza Kury, sprawca 206
559 Wojciech z Krochadłonia, sługa Kotłów, sprawca 270 Wolski Franciszek, s. Klimkówny piekarki z Krako- Wojciech z Kroczyc, s. Nowaków, sprawca 168–9 wa, sprawca 161–3 Wojciech z Kurdwanowa, poszkodowany 110 Wolski, nabywca 61 Wojciech z Małego Pilzna, s. Matysa Krajowskiego Wolski 231 wójta, sprawca 198 Wolski, sprawca 307 Wojciech z Poznania, sprawca 247 Wonia Wojciech, ofi ara 58 Wojciech z Radziszowa, sprawca 146, 149 Woziwodka Jan, o. Piotra Woziwodki z Szamotuł 90 Wojciech z Wiślicy, s. Grzegorza Antoniego szewca, Woziwodka Piotr z Szamotuł, s. Jana Woziwodki, sprawca 262 sprawca 87, 90–1 Wojciech z Wiślicy, s. Jędrzeja Ruska, sprawca 9–10 Woźnica Mikołaj, sprawca 87 Wojciech ze Strzeżowa, s. Marcina Gąski i Doroty, Woźnica Matys alias Matiass z Siedlec, s. Matysa sprawca 357 Czaniczka, sprawca 347 Wojciech ze Środy Wielkopolskiej, sprawca 247 Woźnica, sprawca 347 Wojciech, o. Jędrzeja Łachety z Krzyszkowic 368 Woźniczka Janek, sprawca 176 Wojciech, sprawca 377 Woźniczka Walek, sprawca 234–5 Wojciech, Szymkowy brat , sprawca 287 Woźniczka, sprawca 365 Wojciech, ż. Anna, o. Jaśka Skrzypka z Żarek 310 Woźniczka, sprawca 78 Wojewódzki Wojciech, sługa Kotfi cza 231 Woźny, o. Stasia Grzancika 192, 194 Wojtaszek Białogłowka Białogłowka Wojtaszek Wójcik, nabywca 343, 356 Wojtaszek Więckowski Więckowski Wojtaszek Wójt Piotr z Okrzei, s. Jędrzejka Niedziałka, sprawca Wojtaszek z Olkusza, futrzarz, nabywca 15 72, 74, 78, 86 Wojtaszek z Sandomierza, krawczyk, podżegacz 153 Wójtkowicz, włodarz 70–1 Wojtaszek z Wieliczki, sprawca 76 Wronianka Anna, nabywca 115 Wojtaszek, sprawca 255–6 Wronianka Jadwiga, sprawca 113 Wojtek Bugajski Bugajski Wojtek, Kantorowice Wronka, sprawca 186–7 Wojtek Doktorek Doktorek Wojtek Wróbel Wojciech z Poznania, ż. Helena z Borzejo- Wojtek Drab Drab Wojtek wa, ofi ara 243 Wojtek Drabik Drabik Wojtek , Niepołomice Wyczkowski Biłogłówka, sprawca 356 Wojtek Guz Guz Wojtek Wynda, nabywca 126 Wojtek Krawiec Krawiec Wojciech (Wojtek), Stola- Wypiór, sprawca 11 rzowice Wysoki Jan, sprawca 338 Wojtek Kreczonka Kreczonka Wojtek Wojtek Leski Leski Wojtek, Przybysławice Zabłocki Sapienty Stanisław z Pilzna, rektor Wojtek Nosek Nosek Wojtek, Wodzisław Śląski Akademi Krakowskiej 264 Wojtek Orzeszek Orzeszek Wojtek Zabraha Matys, ż. Barbara, o. Andrzeja ze Stronia 289 Wojtek Padolka Padolka Wojtek, Imbramowice Zabrzeski Wawrzyniec, nabywca 36 Wojtek Parszywy, sprawca 223–4 Zadorski, poszkodowany 72 Wojtek Sandomierczyk Sandomierczyk Wojtek Zając 88 Wojtek z Lublina, żeleźnik, sprawca 345–6 Zając, sprawca 307 Wojtek z Piasku, chłop 149 Zajączkowski Bieniak, poszkodowany 54–5 Wojtek z Poznania, ul. Wodna, s. Narwanów, sprawca Zakrzowski z Jędrzejowa, karczmarz 152 132–7 Zakrzowski, sprawca 386 Wojtek z Wielkopolski, sprawca 69 Zalaszowski, sługa podkomorzego 107–8 Wojtek, chłopiec, sprawca 239, 241–2 Załoga Marcin, poszkodowany 37, 40 Wojtek, konkubent Zofi i z Pokrzywnicy 124 Załuski, ksiądz, poszkodowany 235 Wojtek 91 Zaparta Sebastian, s. Jana z Wolborza 274 Wojtek, sługa Stachnika, poszkodowany 178 Zapolya Jan, król węgierski 73 Wojtek, sprawca 163 Zaremba, sprawca 57 Wojtek, sprawca 165 Zasławski, książę 275 Wojtek, sprawca 216 Zaszański Jakub, złotnik, sprawca 276 Wojtek, sprawca 241 Zaszański Jakub, złotniczek, podrzegacz 274 Wojtek, sprawca 264 Zawieszycha Stanisław, o. Wojciecha Tłustka z So- Wojtek, sprawca 61 chaczewa 31 Wojtek, woźnica, sprawca 155, 159 Zaziebłowicz Stanisław z Krakowa, o. Halszki, Wolf, służebnik kaszt. chełmskiego, poszkodowany 6 delator, 336 Wolffklen (Wolfgang Klein), burmistrz krak. 247, Ząbikowa, nabywca 344 258–9 Zbigniew Góralski Góralski Zbigniew Wolfowa 42 Zborowska Katarzyna, ż. Hieronima Ossolińskiego Wolmana, Żyd, poszkodowany 268 180
560 Zborowski 180–1 Żaczek, sprawca 245 Zborowski Stanisław, poszkodowany 140–1 Żak Adam, sprawca 226 Zbroja Walenty z Zastowa, poszkodowany 358 Żak (Żaczek) Marcin, sprawca 226–7 Zebrzydowski 125 Żak Wawrzyniec, o. Stanisława z Orzechowa 71 Zebrzydowski Mikołaj, star. krak. 260, 262 Żarski Mateusz 177, 179 Zebrzydowski Piotr 282 Żarski, sprawca 308 Zelasowski, poszkodowany 288 Żiżka Jan, s. Stanisław z Krakowa 78, 93 Zeliński Cycek Jan, sprawca 377 Żuk Stanisław, o. Jakuba z Opatowa 69 Zemki Krzysztof z Sułkowic, s. Krzyśkowej, sprawca Żurownik Zygmunt, poszkodowany 125 382–3 Żyd, Żydówka, Żydzi 6–8, 10–2, 20–3, 27, 30, 33, Zglowka Christow, sprawca 292 36, 43–50, 52–5, 62–5, 68, 73–4, 76–7, 82–4, 91–5, Zielański, szlachcic 156 97–8, 101, 103, 108, 110–4, 116–7, 125, 127, 129, Zielonka maciej (Maciek), sprawca 222, 224 131–3, 135–6, 138, 142, 148, 153–4, 164, 168, 171– Zielonka Staś z Broków, barwierczyk, sprawca 223 2, 175, 178–83, 187–91, 194–5, 198–200, 203–4, Zielonka, sprawca 227 208, 210–1, 213–8, 222–3, 227, 234–5, 239–41, Zilieski Jacobus 263 244–6, 254, 256, 267–271, 274, 276, 286, 288, 291– Zimanowa, ofi ara 351 2, 308, 311–3, 324–6, 331, 334–5, 337–40, 343, Ziółkowski, ksiądz, nabywca 81 356–60, 365–8, 373, 375, 380, 382, 383, 385; Ziska Stawarz z Klimkovic, sprawca 122 Będzin, Bochnia, Jarosław, Kamionka, Kazimierz, Ziwka, o. Kachny z Lipiny (Lipnicy) 139 Kierchów, Kleparz, Koło, Kraków, Lublin, Lwów, Zofi a Białkówna Białkówna Zofi a, Rudawa Łęczyca, Olkusz, Opatowiec, Opatów, Pilzno, Piń- Zofi a Chmielarzowa Chmielarzowa Zofi a czów, Poznań, Rzeszów, Sandomierz, Skierbiszów, Zofi a Kolafornia Kolafornia Zofi a Stopnica Zofi a Kolaszyna Kolaszyna Zofi a Abraham, nabywca 359 Zofi a Sfąrzyń Sfąrzyń Zofi a, Kraków Abrahamowa, nabywca 325 Zofi a Wienczarka Wienczarka Zofi a Abram z Krakowa, nabywca 324 Zofi a Więcławska Zofi a z Bochni Abram z Wiślicy, nabywca 78 Zofia z Bochni, c. Wojciecha Więcławskiego karczma- Abram, nabywca 24 rza z Myszkowic, poszkodowana 318, 320 Abramowa, Żydówka 217–8 Zofia z Kazimierza, Psi Rynek, handlarka, 107 Anna, siostra Markowa, nabywca 16 Zofia z Koszyc, c. Wawrzyńca Bisa, sprawca 248–9 Anuchna, ofi ara 218 Zofia z Krakowa, c. Jana robotnika i Jadwigi, sprawca Błoniarz, poszkodowany 137 293 Bocian, nabywca 10, 12, 25 Zofia z Krakowskiego Przedmieścia w Lublinie, Boczan, nabywca 86 ż. Wojciecha Turosowicza, m. Tobiasza z Lublina Chiczek, nabywca 379–80 309, 311, 323, 326 Chromy 111 Zofia z Krzeszowic, sprawca 341 Chromy Łazarz, nabywca 48 Zofia z Pokrzywnicy, c. Wacława kuśnierza, konku- Czarny, nabywca 26, 32 bent Wojciech, sprawca 124 Czech, 27, 30 Zofia z Prądnika, sprawca 336 Danka, poszkodowana 271 Zofia, ż. Janowskiego, m. Maćka z Wiślicy 371 Dawid z Olkusza, nabywca 122–3 Zofia, nabywca 106 Dawid, nabywca 108 Zofia, służąca księdza, poszkodowana 107 Długi Abram, nabywca 154–5 Zośka, podżegacz 180 Dostorowic Jakub, s. Salomona, poszkodowany 269 Zutter Paweł, burmistrz krak. 264 Ewa, nabywca 27, 29 Zuzanna 299 Font Abram, nabywca 61 Zwierz z Krakowa, ul. Sławkowska, poszkodowany 82 Forman, nabywca 231 Zwierzyniecki, o. Stanisława Golca 95 Heliasz, 268 Zychowa, nabywca 239–41 Izaak Izrael, nabywca 256 Zyga Matys, o. Matysa Kacinosa alias Kaczka z Bę- Izaak poszkodowany 270 dzina 48 Izaak, 251 Zygmunt Guteter Guteter Zygmunt, Kraków Izaak, nabywca 256 Zygmunt Myszkowski Myszkowski Zygmunt, Ko- Izaak, nabywca 27 rona Izaak, nabywca 71 Zygmunt Żurownik Żurownik Zygmunt Izdrael ze Stopnicy, 154 Zygmuntek Paweł, sprawca 377 Izdrael, 228 Zygmuntek, sprawca 77 Izdrael, nabywca 154 Żabiński 134 Izrael z Pilzna 229–30 Żaczek Marcinek, sprawca 257 Jacek, nabywca 163–4
561 Jacek, nabywca 201–3 Marek, nabywca 32 Jakub Jacek z Kazimierza, Żyd, nabywca 211, 223 Marek, nabywca 50 Jakub z Kazimierza, szklarz, nabywca 222 Marian, nabywca 171–2 Jakub z Torunia, nabywca 211 Markowa, siostra Anna, nabywca 16 Jakub, nabywca 64 Maruna (Marunka), nabywca 9–10 Jakub, nabywca 68 Marysowski, sprawca 252 Jakub, nabywca 98–9 Mendel z Ujścia Solnego, nabywca 343, 356 Jakub, nabywca 109 Michał z Olkusza, nabywca 53 Jakub, nabywca 197 Młody Jakub, z Kierchowa, nabywca 224 Jakub, nabywca 199 Mojżesz nabywca 208–10 Jakub, rzeźnik, nabywca 22–4, 27, 29–30 Mojżesz z Poznania, nabywca 133–4 Jakub, nabywca 385 Mojżesz, nabywca 155 Jakub, poszkodowany 114 Mojżeszowa Żydówka z Kazimierza, nabywca 249 Jakub, poszkodowany 244 Mozdzesz, nabywca 100 Jakubowa, nabywca 25 Niedźwiedź, nabywca 246 Jeleniowa matka, nabywca 53 Protfi cz, 171 Jeleń, nabywca 182 Protfi cz Jakub, nabywca 164 Jeleń, nabywca 54–5 Protfi cz, nabywca 124 Judysz, nabywca 245 Protfi cz, nabywca 153–4 Kozak Jakub, nabywca 171–2 Protfi cz, nabywca 163–4 Kozaczek Węgrzynek, nabywca 123 Protfi cz, nabywca 183 Kożuszek, nabywca 343, 355 Protfi cz, nabywca 200, 203 Krawiec Jakub, nabywca 37, 40 Protfi cz, nabywca 21–2, 25, 28, 30–1, 33, 37 Krowa Mojżesz, nabywca 213 Protfi cz, nabywca 85 Krowina, poszkodowana 204 Pudel z Krakowa, nabywca 53 Krupa Łazarz, zap. z Kazimierza, przy bożnicy 256 Pudel, nabywca 10–2 Lewko Marek, nabywca 233 Pudel, nabywca 111–2 Lewko z Kazimierza, nabywca 223 Pudel, nabywca 74–5, 77, 82–3, 85–6, 96–7 Lewko z Lwowa, nabywca 386 Pudlowa Izdraelowa, Żydówka 25 Lewko, 204 Rundał, poszkodowany 267 Lewko, nabywca 252 Salomon, nabywca 164 Lewko, z Krakowa, ul. Sienna, nabywca 248 Salomon, o. Jakuba Dostorowica 269 Lis Jakub z Kazimierza, 224 Salomon, poszkodowany 351 Lisek z Kazimierza, nabywca 223 Salomonowa, nabywca 189–91 Lizaczek, nabywca 116 Samuel, nabywca 274 Łazarz nabywca 119 Samuelowa, Żydówka 189 Łazarz nabywca 208–9 Szkolnik, nabywca 32 Łazarz nabywca 252 Szymon z Krakowa, aptekarz, ul. Floriańska, na- Łazarz nabywca 255 bywca 6 Łazarz z Krakowa, rzeźnik, poszkodowany 267 Szymon, nabywca 109 Łazarz, nabywca 78 Szymon, nabywca 242 Mały Samuel, nabywca 213 Tropczyna Ewa z Wieliczki, nabywca 189 Marek z Bochni, poszkodowany 89 Węgrzyn, nabywca 60–1 Marek z Krakowa, nabywca 324 Węgrzyn, nauczyciel, nabywca 210 Marek 235 Wolmana, poszkodowany 268
562 INDEKS MIEJSCOWY
Liczby oznaczają numery stron w rękopisie. Kursywą zaznaczono miejscowości i urzędników identyfi kowanych w przypisach. Przynależność powiatowa dotyczy powiatów z epoki. Skrót bd. oznacza brak danych do wskazania właściwego miejsca spośród wielu o danej nazwie. Z kolei skrót niezid. informuje, że nie zidentyfi kowano żadnego odpowiedniego miejsca o tej nazwie.
Ansporek (niezid.) 51 Bibice (pow. krak., 7 km na N od Krak.) Artawskie (Hartawskie czyli Horti Popek Pędzi- Witold, poszkodowany 70 chów) 171–2 Biechów (1/ pow. wiślicki, 22 km na SE od Buska- -Zdroju; 2/ pow. sand., 16 km na NW od Opatowa) Balice (pow. krak., 10,5 km na W od Krak.) 146, 149 Janek s. Wojciecha Bajerka z Rożnowa i Zofi i Bańska Bystrzyca (m. w środkowej Słowacji) 49– Sfąrzyń z Krak. 226–7 50, 79, 185 kasztelan Kiełczewski Wacła 345 Bar (woj. podolskie, Ukraina) Biecz (m. pow.) 61 Franczek, Włoch 67 kasztelan Batowice (pow. krak., ob. cz. Krak., 8 km na NE od Boner Jan 107 Rynku Gł.) Branicki Jan z Ruszczy 342, 354 Jędrzej, sprawca 258 Bielany (pow. krak., 6 km na W od Krak., ob. cz. Kaleta, poszkodowany 70 Krak.) 361 Bąkowa Góra (pow. piotrkowski, 30 km NE od Ra- Bielański gaj 146, 150 domska) Bielańska Skała 146–7, 150 Godzik Matys 57 Bilczyce (pow. szczyrz., 10,5 km na SE od Wieliczki) Bełz (m. woj., na Ukrainie) 19–20, 61 Matys, s. Dubielów 194 Błażek, s. stelmacha bronnego 20 Bieńczyce (pow. krak., ob. cz. Krak., 7 km na NE od Piotr, s. Stanisława Gawła 60–1 Rynku Gł.) 79, 105, 390 Bełżyce (pow. lubelski, 20 km na SW od Lublina) 19 karczma 104 Berstin (niezid.) 51 Bieruń (zap., 10 km na NE od Oświęcimia) 282 Będkowice (pow. krak., 9,5 km na NE od Krzeszowic) Birków (Mały lub Wielki; pow. prosz., 8,5 na SW od Kuchta Jan 208–9 Prosz.) Będzin (pow. śląski) Gnida, poszkodowany 47 Bartosz, s. Marcina Czaja i Anny 337 Jędrzej Mazur z Konar, karczmarz 155, 159 Kacinos alias Kaczka Matys 48 Jan, karczmarz graniczny 157–8 Pianowski, poszkodowany 338 starosta Jan 156 Pisarczyk 339 Birkowski las 157–8, 160 Smolka, szewc 49 Biskupie (pow. krak., ob. cz. Krak., 1,5 km na NW od Żydzi 339 Rynku Gł.) 44, 154 Garbary Białaczów (pow. opoczyński, 8 km na S od Opocz- Anna, Niemka 253 na) 157 Bednarka 338 Białuty (pow. błoński, 3 km na N od Błonia) Jakub, poszkodowany 254 Kielpińska, poszkodowana 112 Kiczcina, poszkodkowana 52 Lopisek, poszkodowany 112 Kiczcina, nabywca 93 Uszko Maciej 111 Kiczcina, poszkodowana 52 Biały Kościół (pow. krak., 14 km na NW od Krak.) Klich Matys 328 116 Tomkowa 342, 355
563 Biskupice (pow. szczyrz., 4,5 km na SE od Wieliczki) Brodek (Brodek u Přerova, Czechy, 14 km na S od 119 Ołomuńca) 292 Blacha Pod Blachą karczma Brzesko (Nowe i Stare, pow. prosz.) 22, 31, 60, 329 Błonie Bochnia, Kraków, Tokarnia Brześć Kujawski (m. woj.) 112, 139, 143 Błonie (m. pow.) 17 Stanisław, s. Wacława Ciołka i Maruszy 366 Błonie (bd.) 276 Brześć Litewski (Brest na Białorusi) 67 Bochnia (pow. szczyrz.) 15, 43, 46–7, 60–1, 68, 84–5, Bieniasz, złotnik 275 87, 89, 105–6, 114, 118, 137, 189, 216, 365 Rusek Tomek (Iwan), sprawca 107, 113–9 miejsca Brzezińciny staw (zap. w Brzeźnicy, pow. szczyrz., Błonie 15 4 km na SE od Bochni) 88 Góra Królewska 84, 89 Brzeźnica (1/ pow. szczyrz., 4 km na SE od Bochni Żupa 89 albo 2/ pow. śląski, 13,5 km na NE od Wadowic) 39 mieszkańcy Andrzej, s. Jana Korty 15 Anna, powroźniczka 107 Jakub, s. Jana Burkata 39 Janek, s. Dominika Matysa 102–3 Brzeźnica (Nowa B., pow. radomszczański, 19 km Rabszczanka, nabywca 105 na W od Radomska) 57, 97 Zofi a, c. Wojciecha Więcławskiego karczma- Brzeżany (pow. trembowelski, woj. Ruskie; Ukrai- rza z Myszkowic 318, 320 na) 362 Cieśla Jan 278 Brzoskwinia (pow. krak., 7 km na SE od Krzeszo- Okieniczka, nabywca 189 wic) 149 Żydzi 85, 254 Hehlar 149 Marek, poszkodowany 89 Brzoska (zap. Brzozów, z. sanocka, 18 km na E od Bodzanów (pow. wyszogrodzki, 16 km na N od Wy- Krosna) szogrodu) 123 Magier Jan, s. Radziszowskiego 342–3, 353, 356 Bodzisław Wodzisław Brzostek (pow. pilzn., 14 km na SE od Pilzna) 31 Tomek, sprawca 120–2 Buczacz (pow. trembowelski, woj. ruskie; Ukraina) Bogucice (pow. szczyrz., ob. cz. Wieliczki, 2 km na 362 NW od rynku) Budziński młyn (zap. w Budzyniu, pow. szczyrz., 12 Fora, sprawca 88 km na S od Bochni) Bogusławice (Bogusławczewice; pow. rawski, 4 km Flarzanka, ofi ara 146 na SE od Rawy Maz.) Buk (pow. pozn., 28 km na W od Pozn.) 62, 135 Bogusławski Paweł, s. Jakuba Gotarta 34 Busko (ob. B.–Zdrój, pow. wiśl.) 44, 69, 226, 264, Bolesław (pow. krak., 6 km na NW od Olkusza) 11 302–3 Boratyńskiego dworek 6 Bydgoszcz (m. pow.) 28 Borzejów (ob.Borzejewo; pow. pyzdrski, 16 km na Bystrzyca Bańska Bystrzyca W od Wrześni) Bystrzyca (bd.) Helena, ż. Wojciecha Wróbla z Poznania 243 Mikołaj, sprawca 258 Borzęta (pow. szczyrz., 5 km na NE od Myślenic) Bytom 66, 123, 339 Stolarzowice Kapica, nabywca 65 Sokołowski Jan 171 Borzymów (pow. wiślicki, 14 km na S od Staszowa) 45 Celarowskie Kleparz Bostów (pow. sand., 22 km na SE od Ostrowca) 15 Charzowice (ob. Chorowice, pow. krak., 18 km na Braciejówka (pow. lel., 8 km na NE od Olkusza) W od Skawiny) Dąbrówka Anna, sprawca 130–1 Charzowski Paweł 273 Brno (stolica Moraw, Czechy) Chełm (stolica ziemi) Wawrzyniec 360 kasztelan Boner Jan 6, 7 Brok (zap., z. nurska, 12 km na S od Ostrowy Maz.) Chełmski las (Las w Chełmie, 8 km na W od Krak.) Zielonka Staś 223 150 Bronowice (pow. krak., ob. cz. Krak., 5 km na NW Chęciny (m. pow.) 11, 144, 252–3, 288, 350, 353 od Rynku Gł.) 109, 191, 391 jarmark 252 Cesarzyk Jan 176–7, 179 Paweł, s. Matysa Borzentczyna 233 Jan, s. Nieczkosów 177 Chinek Zielony (pow. wiśl., 13,5 km na NE od Wi- Szymon, karczmarz 176 ślicy) Bronowice Małe (pow. krak., ob. cz. Krak., 5 km na Barwierczyk Stanisław 264 NW od Rynku Gł.) 116 Chobelin (pow. nakielski, 8 km na SE od Nakła) 91
564 Chorągwica (pow. szczyrz., 3 km na SE od Wielicz- Dianowice (niezid.) ki) 66 Sobek, s. Janowskiego 196 Chrość (pow. szczyrz., 8 km na NE od Wieliczki) 87 Diva (Słowacja, 32 km na E od Nové Zámky) 94 Chrzanów (pow. krak.) 60, 149 Dłubnia (lewy dopływ Wisły, uchodzi przy Mo- Cyganik, ofi ara 122 gile) 65 Jan, sprawca 212 Dobczyce (pow. szczyrz.) 118, 152, 193, 276–7 Wojciech, sprawca 253, 259 jarmark 231 Cieplice Turčianske Teplice Matusz, s. Maćka 109–10, 113, 115, 117–9 Cieszyn (stolica księstwa) 376–7 Dobranowice (pow. szczyrz., 6 km na SE od Wie- Cieślina (pow. krak., 9 km na SW od Wolbromia) 70 liczki) 45 Ciężkowice (pow. biecki) 31, 86, 90, 123 Dobre (pow. radziejowski, 8 km na NE od Radzie- Civitas Cracoviensis Kraków jowa) 143 Czarna Wieś (pow. krak., ob. cz. Krak., 1,5 km od Dobrzechów (pow. przem., 4 km na W od Strzy- Rynku Gł.) żowa) Krawiec Wojciech 328 Mikołaj, s. Stanisława Bolka 80 Nikiel, ogrodnik 308 Dobrzyńska Ziemia Sebastian, sprawca 80 Turski Matys (Maciej) 263, 331 Czarnów (pow. błoński, 7 km na NW od Błonia) Dorazów (niezid.) 192, 201 Pępek, poszkodowany 112 Droga dobrowolna 176, 178, 279 Drwalów (Drwalewo, pow. grójecki, 11 km na NE Czaska (niezid.) od Grójca) Stanisław, s. Jakuba Maciocha 146–7 Jan, s. Mikołaja Guzka 104 Czatkowice (pow. krak., 2 km na N od Krzeszowic) Drzewoszyce (ob. Drzewoszki; pow. orłowski, 11,5 Anna, c. Marcina z Wielkiej Polski i Doroty km na E od Kutna) z Wielkiej Polski 326 Paweł, s. Marcina Słowaka 127–9 Czelstat Poznań Dubiecko (ziem. przem., 26 km na E od Przemyśla) Czernichowski las 150 110, 116 Czernichów (zap. pow. ślaski, 10 km na W od Ska- Duninowskie Kleparz winy) 122 Dzierzkowice (pow. urzędowski, 5 km na NW od zakrystia 37, 41 Urzędowa) Wojciech, sprawca 263 Adam, s. Mirka, sprawca 244 Czerwińsk (pow. wyszogrodzki, 8 km na E od Wy- Dzierzgów (pow. krak., 12 km na NE od Szczekocin) szogrodu) 138–9 Adamek, sprawca 259 Częstochowa (pow. lel.) 43, 57, 134, 211, 291, 343, Dziesławice (pow. wiślicki, 5 km na N od Stopnicy) 356, 371, 381 70 Jan, s. Tomkowje łaziebniczki 141–2 Czubrowice (pow. krak., 13 km na SE od Olkusza) Filipowice (zap. pow. krak., 5,5 km na NE od Krze- Katarzyna, c. Matysa Maszczalki 60 szowic) 148–9, 167 Czulice (pow. prosz., 10 km na SW od Prosz.) Lisek, sprawca 148–9 pleban 157 Frysztak (pow. pilzn., 15 km na NE od Jasła) 129 Sek Marcin 379 Czułów (pow. krak., 10 km na NW od Tyńca) Garbary (pow. krak., ob. cz. Krak., 0,5 km na W od Walek, s. Koprków 143–4 Rynku Gł.) 12–4, 24, 26, 36, 39, 43–5, 54, 93, 119, 166, 169, 253, 335, 342 Biskupie Dąbrowa (por. Przytyk) 155, 159 Piasek (przy ul. Czarnej, ob. Karmelickiej) 53, 71, Deszno (pow. ksiąski, 12 km na SW od Jędrzejowa) 126 Paweł, s. Włodarzów 140 klasztor Karmelitów na Piasku 71, 126, 134, Dębica (pow. pilzn., 12 km na NE od Pilzna) ksiądz 20 292 Dębnik (bd.) Jadwiga, nabywca 225 Harinek, poszkodowany 232 Okieniczka 334–5 Dębnik (bd.) Sobienice z Piasku 53 Wojciech, s. Bieniasza i Małgorzaty 295 Gąbin (m. pow.) 123 Dębniki (pow. krak., ob. cz. Krak., 3 km na SW od Gdańsk 22, 29, 43, 94 Rynku Gł.) Sukiennice 51 Orszula Jaroszowa 107 Gdów (pow. szczyrz., 8,5 km na NW od Dobczyc) Dębno (pow. szczyrz., 20 km na E od Bochni) 126 Młyński Janek 70
565 Celarowskie Kleparz Hermelstadt (może Hammerstadt, 37 km na NW Glanów (pow. krak., 9 km na SE od Wolbromia) 205 od Zgorzelca) Gliwice 339–40 Michał, s. Krzysztofa Vaisa winiarza 59 Gluzy (pow. wiślicki, 8 km na S od Buska–Zdroju) 271 Hrubieszów (pow. bełski) Głogoczów (pow. szczyrz., 8 km na NW od Myśle- Krzysztof, s. Tomasza i Magdaleny 310, 312, 323 nic) 193 Głogów (stolica księstwa) 137 Iłża (pow. rad., 27 km na SW od Rad.) Głogów (bd.) Goworek Stanisław 157, 160 Kulig Mikołaj 157, 160 Marcin, s. Kanczin 201 Gniezno 26, 85, 135, 247 Iłżecki bór 19 Matys, s. Stanisława Bębenka 247 Imbramowice (pow. krak., ob. cz. Krak., 4 km na N Goła Wola (zap. Wola Baranowska, pow. sand., 9,5 od Rynku Gł.) 39 km na SW od Tarnobrzegu) pleban 284 Bosak Stanisław 77–8 Padolka Wojtek 39 Gorlice (pow. biecki) 31 Szkratek Błażek 39 Szymek 258 Inflanty 376 Gorzków (pow. szczyrz., 1,5 km na W od Bochni) 85, 228 Jacłów (niezid.) 87 Gostyń (zap., pow. kościański) Jamidka (niezid.) Knap, nabywca 43 Kowal Paweł 260 Góra Kalwaria (pow. czerski) 365 Janowice (zap., pow. krak., 54 km na SW od Wie- Góra Polna Wieliczka liczki) 277 Górka Wiślica Jarosław (pow. przem.) 20, 23, 69, 84, 126, 142, 176, Górka (bd.) 247 344, 356, 382, 391 Górna Wieś (pow. szczyrz., ob. cz. Myślenic, 3 km jarmark 126 na SE od Rynku Gł.) Buczyński Piotr 261 Pachoń Jan 65 Tetla, rymarz 83 Górny Kubin (Kubin; zap. w pobliżu Dolnego Kubi- Żyd 116 na, 15 km na N od Rużomberoku) 186 Jasło (pow. biecki) 31, 80 Jastrzębie (pow. sądecki, 12 km na NW od Starego Sykuła, sprawca 187 Sącza) Góry (bd.) 232 Chybowski Jan 321 Gralice (zap. Hranice; 32 km na E od Ołomuńca) 292 Jaśkowice (pow. Szczyrz., 11 km na SW od Skawiny) Gręboszów (pow. wiśl., 7 km na SW od Nowego gaj 20, 23 Miasta Korczyna) Jaworów (pow. lwowski, woj. ruskie, 48 km na W od Michał, sprawca 145 Lwowa) Grodno (m. pow., Białoruś) 147 jarmark 86 Grodzisk (G. Wielkopolski; pow. kościański) Jazłowiec (pow. czerwonogrodzki, woj. podolskie, Liscza, sprawca 137 14 km na S od Buczacza; Ukraina) 364 Gródek Kraków Jezierzyska (bd.) Gródek (G. Jagielloński; pow. lwowski, 28 km na Marcin, s. Wojciecha Ciaczka 42 W od Lwowa) 92 Jędrzejów (pow. ksiąski) 62–3, 75, 142, 152, 247 Grójec (zap. G. Wielki lub Mały, pow. kościański, 17 jarmark 62, 252 km na NE od Wolsztyna) 136 mieszkańcy Grójec (m. pow.) 74, 104, 146, 148 Pełczycki Wojciech 349, 352 Samson Lenart 84, 86–90 Spikowa 142 Grudziądz (z. chełmińska) 91 Zakrzowski, karczmarz 152 Grzegorzów (dziś Grzegorzowice Małe i Wielkie, Jordanowy dom (niezid.) 110–1 pow. krak., 7,5 km na NE od Skały) 25 Jurzyce (zap. Jurczyce, pow. szczyrz., 5 km na SW Fortunak Jędrzej 11, 13, 20–1, 25–6, 29–30 od Skawiny) Grzegórzki (pow. krak., ob. cz. Krak., 1 km na E Tomek s. Jędrzeja Pełki 224 od Rynku Gł.) Jakub, sprawca 42 Kaczki (dziedzina koło Pińczyc na N od Siewierza, może identyczna z Koclinem), Kaczkowski Sta- Harnice (zap. Karwice; pow. opoczyński, 6,5 km na nisław s. Wojciecha Murka i Anny Bogusławskiej SE od Opoczna) 151 213, 215
566 Kaczyce (pow. sand., 9 km na S od Opatowa) brama Wielicka 251 Grzegorz, s. Jana Brełe 69 cegielnia 85, 102, 125, 224 Kalina (Mała/Wielka, pow. ksiąski, 7 km na NE od dom Borkowskiego 215 Miechowa / 7 km na SE od Książa Wielkiego) kościoły Krzysztof, sprawca 127–9 św. Benedykta (na S od Kazimierza, na Kalisz (m. woj.) 138 zboczu Góry Lasoty) 314–5 Jan, kuśnierz 322 Bożego Ciała 96, 190, 334 Kalwaria Góra Kalwaria św. Jakuba; szkoła 94 Kamieniec Podolski (m. woj., Ukraina) św. Katarzyny 291 Jasiek, złotnik 274 św. Leonarda 242 Kamień (zap., pow. krak., 18 km na W od Skawiny) Skałka; pleban 39 238, 273 kaźń 253 Welipoń, karczmarz 238 łaźnia 363 Kamień Biskupi (ob. K. Mały, pow. rad., 18 km na most kazimierski (między Stradomiem a Bra- NW od Szydłowca) mą Glinianą na Kazimierzu) 43–4, 50, Gągałka Stanisław 158–9 118, 195 Kamionka (pow. lub., 11 km na W od Lubartowa) Psi Rynek (Rynek Bydlęcy, na S od ul. św. Prusak Adam 253 Wawrzyńca) 107 Żyd 20 ratusz 69 Kantorowice (pow. krak., 10,5 km na NE od Krak.) rynek (zap.) 224 Bugajski Wojtek 358, 360 słodownia u Aleksandra 248 Krawiec Marcin 358–60 stajnia 382 Kawiory (pow. krak., ob. cz. Krak., 2 km na W od szkoła 366; sz. u św. Jakuba 94 Rynku Gł.) ul. Żydowska 195, 209 Błażek, poszkodowany 65 ul. św. Wawrzyńca 249 Wawrzyńcowa, nabywca 105 ul. Wielicka 89 Kasinka (K. Mała; pow. szczyrz., 15 km na SE od Wolnica 95, 288 Myślenic) mieszkańcy Pilch Sebastian 391 Aleksander, słodownik 248 Kazimierz Dolny (pow. lub., 11 km na S od Puław) Baran Jan 267–9 363 Benedykt, s. Łukasza kuśnierza 227–8 Stefan 382, 384 Firek, nabywca 68 Kiernozia (pow. gąbiński, 17 km na SE od Gąbina) Foks, poszkodowany 208 123 Jakub, koniuszy miejski 65 Kieżmark (m. w N Słowacji, 14 km na NE od Po- Jędrzejek, sprawca 215 pradu) 163 Kaczmarczyk, poszkodowany 208 Klecza (pow. śląski, 4 km na SE od Wadowic) Klimkowa, nabywca 182, 209 Łukasz, s. Matysa organisty i Barbary 288 Kotfi cz, poszkodowany 230–1 Kleszczów (pow. krak., 9 km na SE od Krzeszowic) Krawczyk, nabywca 311 205 Krystyna, nabywca 108 Klimkovice (w Czechach, 15 km na NW od Ostrawy) Lampart, nabywca i sprawca 7–8 Zizka Stawarz 122 Łączyna, kucharka 82 Klimontów (1/ pow. ksiąski, 10 km na SW od Wo- Marcin, cieśla 199 dzisławia; 2/ pow. krak., 7 km na SE od Będzina; Michał, poszkodowany 296 3/ pow. prosz., 4,5 km na NE od Prosz.) 79 Mikołaj, poszkodowany 10 Kłaj (pow. szczyrz., 8,5 km na NW od Bochni) 45 Niemiec (zap.), miechownik 44 Kazimierz 7–8, 17, 20, 23–4, 50, 52, 57, 65, 67, 69, Paliboskowa, poszkodowana 125 73, 77–80, 82, 85, 89–91, 95–6, 98–9, 109, 117, Piotr, sprawca 86 119, 125, 146, 170, 172, 181, 195, 199, 205, 208–9, Pokorzyna, poszkodowana 208 214, 224–5, 227, 233–4, 240, 248, 250, 253, 268–9, Szczęsna, wdowa 24 277, 308, 334, 342–3, 346, 355, 368, 376 Stra- Szczęsny, nabywca 25–6 dom Szpunt, poszkodowany 208 miejsca Tokarczyk Stanisław 259 bożnica (zap.) 255–6 Tokarz Stanisław 244 brama Skawińska 361 Wilk, poszkodowany 195
567 Wilkowa 195 Knap 38 Wojciech, sprawca 261 Knapka, nabywca 36, 39–40 Wójcik, nabywca 356 Knapka, poszkodowana 105 Zofi a, handlarka 107 Koczot 100 Żydzi 20, 23, 214, 222–3 Kolaczniczka, nabywca 37 Jakub Jacek, nabywca 211, 223 Kraczek, poszkodowany 295 Krupa Łazarz, zap., przy bożnicy 255–6 Legutkowa, nabywca 117 Lewko, nabywca 223 Lurowska, kuśnierka 253 Lis Jakub 224 Marcinowa, poszkodowana 141 Lisek, nabywca 223 Miksta 58 Mojżeszowa Anna, nabywca 249 Okienniczka, Kachna 254 Szklarz Jakub 222 Piotr, s. Krzysztofa słodownika 351 Kęty (pow. śląski) 68 Prokopek, pomocnik sprawcy 127 Bartosz, krawiec 349 Prokop 171 Paweł, s. Wawrzyńca i Katarzyny 327 Prokopowa 154 Kierchów (ob. Kawiory, cz. Krak.; stara dzielnica Przymykałka, powroźnik 106 żydowska; ewentualnie ul. Józefa na Kazimierzu) Sośna, nabywca 310–1, 313 dwór Suskiego 224 Sośna, poszkodowany 66 Jakub Młody, Żyd, nabywca 224 Sośnina, poszkodowana 65 Kleparz 12–4, 18, 21, 23–4, 26–7, 29–30, 35–6, 39, Stanisławowa, szewcowa 108 43–4, 46, 49–51, 55–60, 66, 73, 75, 77, 81, 83, Urbanowa, poszkodowana 7 85–6, 107, 115–6, 124, 141–2, 145, 154, 166, 169, Walenty, poszkodowany 247 172, 177–8, 196, 237–8, 293, 298, 310–3, 368, 379, Waliszowska, poszkodowana 25 382, 391 Wąs, sprawca 96 miejsca Kłodawa (pow. łęcz., 9 km na SE od Przedecza) 143, dom Borkowy 215 276 dom Montelupiego 367 Kłusy (zap. Kolosy, pow. wiśl., 6 km na SW od Wiśl.) domek księży 14 158 folwark Zalaszowskiego 107 Kobylany (pow. krak., 16 km na NW od Krak.) 121–2 Celarowskie 107 Kobyleńska droga (bd.) 178 Duninowskie 215 Kobylniki (pow. wiślicki, 17 km na W od Wiślicy), kościoły Ciężki Lenart, nabywca 155 Bożej Męki 204 Kokotów (pow. szczyrz., 4 km na NE od Wieliczki) śś. Filipa i Piotra 335 237 św. Floriana 39 Koloszwar (Kluż–Napoka, m. w Księstwie Siedmio- św. Walentego 37, 96, 191 grodu, Rumunia) 94 ratusz 238 Koło (pow. koniński) 276 ul. Długa 13–4, 154, 255–6, 311 Żydówka 91 więzienie 215 Kołomyja (m. pow., woj. ruskie; Ukraina) 363 mieszczanie Konary (pow. rad., 21 km na W od Radomia) Aleksy, miechownik 56, 59 Mazur Jędrzej 155, 159 Czapowa 88 Kończyce (pow. krak., 9 km na NE od Krak.) 115, 359 Czepiel 386 blech 109 Dorota, pomoc dla sprawcy 367 Koprzywnica (Pokrzywnica; pow. sand., 6,5 km na Grzeszcz Jurek, sprawca 255 NW od Tarnobrzegu) Halar, poszkodowany 241 ratusz 363 Hanus, rzeźnik 65 Korabniki (pow. krak., 2 km na SE od Skawiny) Jadwiga 254 Jakub, sługa Jana Chmielika 250–1 Jakub, krawiec 308 Korona Jan, sprawca 329 kanclerz Ociecki Jan 59, 108 Jarocki Knap 106 marszałek Myszkowski Zygmunt 366 Jędrzejek, sprawca 215 marszałek nadworny Maciejowski Stanisław 80 Kachna, nabywca 107 podkanclerzy Padniewski Filip 67 Kaszubina 171 Kornatka (pow. szczyrz., 3,5 km na SW od Dobczyc) Klimkowa, rzeźniczka 143–4, 152 Wojciech, s. Matysa Maciaska 276
568 Koszyce (Koszyczki, pow. prosz.) 60, 69, 76, 95, 116, cmentarz 6 164, 225, 227 Matki Bożej 76, 134 Zofi a, c. Wawrzyńca Bisa 248–9 św. Gertrudy 255 Koszyczki (zap. Koszyce, m. we wsch. Słowacji) 163 Świętej Trójcy 68 Koszyce Upola, cmentarz ewangelików 278 Kościan (m. pow.) 134–5, 137 Wszystkich Świętych 335 Kościelec (pow. prosz., 7 km na NE od Proszowic) Gródek 181, 290 Wojciech, s. Matusza Kury 206 kamienice i domy Kościelec (pow. krak., ob. cz. Chrzanowa) 224 Barany 242, 257, 343, 356 Kownata (zap. Kownata Szczucka, pow. wąsoszki, biskupi dwór 12, 37 z. wiska, 4,5 km na N od Wąsosza) Bruszykowa 391 Matias, s. Jana i Katarzyny 290 Butlowski 351 Kozyrek (zap. Kozirynek, ob. Radzyń Podlaski, z. łu- cechowska 96, 201 kowska) Cechowskiego 356 Gregier, sprawca 148 Dębińskiego 343, 355 Kaska (zap. Kózki, pow. prosz., 7,5 km na NW od Duninowy 115, 118 Kazimierzy Wielkiej) Firleja Jana woj. krak. 208 Krzysztof, s. Piotra Kaskiego 73 [Firleja Mikołaja] woj. krak. 297 Krakowskie Przedmieście Lublin hyclowski 342 Kraków (Cracovia, civitas Cracoviensis) 5, 17–8, 24, Karpczyńskiej 68 31, 43, 49, 51, 60–1, 63–7, 69, 76, 79–80, 85, 87, Kazina 213 89, 100–1, 104–5, 113, 121–2, 126–8, 130, 139, Krupczyńska 165, 168 141, 143–4, 150, 175, 187, 191, 193, 212, 221–2, Lanckorońskiego dworek na przedmieś- 231–2, 243, 245–6, 248–9, 253, 257–64, 270, 273, ciu 290 277, 283, 286, 292, 304–6, 318, 321–2, 335, 337, [Lubomirskiego Sebastiana] kaszt. woj- 339, 340, 348, 354, 365–7, 369, 371, 374, 376–7, nickiego 335 382 Batowice, Bieńczyce, Biskupie, Bronowice, miejski 355 Bronowice Małe, Czarna Wieś, Dębniki, Garbary, Mielickich 284 Grzegórzki, Imbramowice, Kawiory, Kierchów, Piwnicznego 391 Krowodrza, Krupniki, Kurdwanów, łagiewniki, próżny 319 Olszanica, Piaski, Pleszów, Podelwie, Podgórze, Szymkowy 270 Prądnik, Prokocim, Przegorzały, Rajsko, Rac- [Tęczyńskiego Andrzeja] woj. lub. dwór 9 ławice, Rybitwy, Skotniki, Smoleńsk, Wadów, Topory 9 Węgrzynowice, Wola Królewska, Zajfretowa, Więczysławowej 16 Zesławice Zborowskiego dwór 180 miejsca kościoły i klasztory Akademia Krakowska 264 św. Anny 291 Błonie 15 Bosaków 344, 356, 369–70, 385 apteka 107, 154, 194 Świętego Ducha 38, 41 Brog 207 św. Franciszka (Franciszkanie) 95, 106, bramy, baszty, wieże 133, 195–6, 309, 312, 314, 325, 335; św. Anny furta 199, 203, 334 bractwo 335; kostnica 247 Floriańska (Tworzyjańska) 58, 77, 141, św. Floriana 37–40, 132, 233, 367; ogród 308, 372 13; szkoła 94 Grodzka 104, 114, 256, 285 św. Gertrudy 255, 347 Miechownicza wieża 334 katedra św. Stanisława (kościół wielki) Mikołajska 97, 105, 166, 181, 200, 202– 343, 356; grób Łokietka 284 4, 234, 242, 358 św. Marka 190–1, 216, 255 Nowa 41, 43, 52, 56–7, 59, 68, 70, 97, 182, św. Mikołaja 42, 93, 226, 305 210, 234, 244, 278, 318, 342, 355, 387 św. Piotra 260 Sławkowska 55, 165, 225–6 św. Sebastiana 102, 204 Szewska 175, 233 św. Szczepana 133, 223, 363 Wiślna 234 Świętej Trójcy (Ecclesia Sanctissime Tri- Bursa Pauperum 55; senior 55 nitatis) 132, 262, 322; kaplica 291; bursa ul. Gołębia 294 księża 336 cmentarz
569 św. Wojciecha 47 165–6, 169, 171, 195, 209, 213–4, Wniebowzięcia NMP (Mariacki) 108, 216, 239, 241, 249, 251–2, 254, 294, 132–3, 165, 191, 292, 325, 335, 361, 303, 324, 334–5, 344, 356, 369, 373, 377 cmentarz 382, 385–6 kaplica 133; księża 292; Jan ksiądz 108 św. Jana 10, 12, 75, 77, 96, 111, 165, 171– Wszystkich Świętych 132, 166, 189–90, 2, 203, 207, 216, 226, 247, 256, 308, 256, 335 335, 344, 356, 385 ołtarz Bożego Ciała 189 Kanonicza 8, 11–2, 83, 107, 111, 114, Jan, ksiądz 291 216, 240, 248, 308, 386–7 Nicolaus, ksiądz 256 Mikołajska 11, 73, 104–5, 132, 166, 171, Szymon, zakrystianin 256 183, 254, 259, 270, 278, 295, 335, 387 Walentinus, ksiądz 256 Rogacka (Reformacka) 71 Kyzinek 210 Senacka 8 Most Sławkowski 27, 30 Sienna 209, 248 Podzamcze 11, 72, 81, 180–1, 222, 224, 253, Sławkowska 9, 25, 82, 84, 154, 165, 203, 256, 285 216, 225, 240, 242, 247, 256, 308, przedmieście 290 343, 356 Psi Rynek (zap. Stara Tandeta, ob. Plac Stolarska 109, 111, 227 Wszystkich Świętych) 84, 213 Szczepańska 11, 80, 164, 175, 230, 247, ratusz (praetorium) 67, 104–5, 126, 132, 256, 334 139–40, 144–5, 161–2, 214–5, 220–1, Szeroka (ob. Plac Dominikański) 9, 77, 231, 243, 250–1, 258, 260, 269, 285, 306, 325 313, 315, 318–9, 330, 334–5, 340, 347, Szewska (Szewcza) 10–1, 32–3, 59, 145, 349, 376–7, 387, 391 180, 198, 212, 226, 387 rurmuz 175 Szpitalna (Szpitalska) 12, 77, 80, 82–3, rynek 11, 23, 31, 39, 46, 49, 50, 63, 68–9, 85, 97, 168, 172, 180, 201, 240–1, 245, 93, 95, 99, 108, 128, 175, 184, 187–8, 308, 341, 370 191, 211, 215–6, 218, 224, 271, 288, 325, Świnia (ob. św. Tomasza) 247 365, 369, 374, 384, 391 Wiślna 200, 255 słodownia Świętej Trójcy 298 Żydowska (ob. św. Tomasza) 16, 179, Smokowa Jama 108 214, 227, 308, 381 stajnia 204 wapiennica 187 stajnie biskupie 66 Wężowka (zap. grota we Wzgórzu Wawel- stajnie miejskie 66, 334 skim) 68 Stara Tandeta (Stara Wendeta, ob. Plac więzienie (kaźń, męczennica) 18, 35, 52, 63, Wszystkich Świętych) 43–4, 66, 79, 81, 97 88, 140, 142, 168, 170, 224, 241, 261, Sukiennice 62, 107 264, 279, 319–20, 330–1, 334–6, 391 szkoła kościół św. Floriana zamek 16, 18, 35, 65, 67–9, 74, 76, 78, 82, 87, Tandeta (Wendeta, ob. Mały Rynek) 43–4, 95–7, 102, 108–9, 111, 113, 115, 120, 28, 38–9, 43–4, 46, 65–6, 73, 85–6, 92, 122, 124–6, 133, 140–2, 144–5, 153–6, 96, 105, 108, 146, 148, 156, 160, 172, 159, 163–4, 167–8, 170, 175, 181, 184, 178, 190, 202, 204, 226, 245, 249, 255, 188, 194–5, 198–9, 201–3, 207, 215, 223, 267, 277–8, 339, 343, 347, 355, 373 231, 247, 256, 268, 270, 283–5, 291, 293, treta 76, 142, 211 309, 324–5, 340, 342–5, 348, 356 ulice brama zamkowa 325 św. Anny 7–8, 77, 334, 343, 356, 368, 385 kaplica 324–5 Bracka 10, 16, 109, 154,163, 174, 194, kościół 69, 72, 324 201, 213–4, 226, 248, 291, 298–9, wieża złodziejska 188, 268, 270, 284 308, 347, 382 zbór (Luter) 206–7, 342, 355, 370 Floriańska (Tworzyjańska) 6–7, 10, 41, 43, mieszkańcy (habitantes Cracovienses) 301 58, 77, 82–3, 96, 107, 133, 139, 183–4, Adam (zap.), poszkodowany 323 194, 214, 227, 254, 294, 343, 356 Ambroży (zap.), poszkodowany 303 Gołębia 10, 171, 246, 294, 316, 334 Anna ze Smokowej Jamy 108 Grodzka 9, 22, 25, 28, 30, 38, 55, 57, Anna, ż. Marcina Diada 304–5 59, 65, 73, 82–3, 85, 98, 111, 133, Balina z Podzamcza 253
570 Bała Krzysztof 222–4 Litwinek Jan 203 Banasz Stanisław 261 Łukaszowa 341 Barbara z próżnego domu 319–20 Maksula, poszkodowany 295 Bartosz, rymarz 324 Malinowski, poszkodowany 303 Bartosz, sprawca 126 Marcin, s. Głębskiego mikstatnika 172 Bąk, poszkodowany 184 Marcin, szklarz 95 Braniecka z Podzamcza 253 Marcin, zegarmistrz 166 Brozi, poszkodowany 84 Maryna, poszkodowana 304 Bumar (zap.), poszkodowany 216 Matys, krawiec 55 Buziajko 376–7 Mączka Marcin 318 Chmielik Jan 250–1 Mikołajczyk, poszkodowany 139 Choiński, ksiądz 216 Mora 278 Cichoń (zap.), poszkodowany 66 Mygus 334 Cikowski, poszkodowany 73 Okolski Jan (Janek) 388–9 Czechowski, poszkodowany 343 Orszula, ż Gregiera barwierza 144–5 Czeczotka Erazm 37–8, 40–2 Pawłowski 104 Czelesta Jan 360 Pernus, poszkodowany 184 Diad Marcin 304 Pietruszka Jan 361 Dreznar 214 Piwniczny, nabywca 347 Dunajowski Marcin 305 Podolecki, poszkodowany 230 Fotyń, złotnik 241 Połomka 63 Gawędzina Marcinowa 302 Prasioł 387 Gawronek Marcin 327 Ptaszek, karczmarz 198 Gęśnik Stanisław 346–7 Pusowa, poszkodowana 194, 201 Grygierowa, gospodyni 335 Rabszczanka Anuchna 108 Guteter Jan 320–1, 347 Rymanowski, poszkodowany 334 Guteter Zygmunt, rajca 213, 215 Sadowniczka Wojciechowa 294 Guteterowa, poszkodowana 81 Samobulczyk, poszkodowany 10 Halszka, c. Stanisława Zaziebłowicza 336 Sczuka Jędrzej (zap.) 344 Hamuliecz Jan 305 Sędziwuj (zap.) 388 Hanus z Podzamcza, barwierz 72 Sfąrzyń Zofi a 226 Jan, karczmarz 259 Sikora (zap.), ślusarz 302 Jan, ksiądz w kośc. Mariackim 108 Skalski Jędrzej 391 Janowa, piekarka 335 Skowronek, poszkodowany 33 Jasiek, nożownik 374 Słonina, poszkodowany 247 Józef, organista 8 Stanisław, kuśnierczyk 107 Karzeł, poszkodowany 200, 203 Stanisław, aptekarz 6, 9 Kasper, poszkodowany 256 Stanisław, s. Jana Żiżki 78 Kiblarka Pawłowa 131–2 Stypuła, nabywca 82 Klępina z Podzamcza, nabywca 180 Szymon, karczmarz 240, 242 Klimkówna, piekarka 161 Ściborski, poszkodowany 103 Knoch Krzysztof 279 Talier Szymon 303 Kołodziej, poszkodowany 96 Taśniczka, pomoc dla sprawcy 256 Korczaczek Stanisław 144–5 Tomasz, krawiec 42 Kowal 96 Urban, sprawca 256 Koza, złotnik 9 Urbankowicz Marcin, rajca 213, 247 Krężel, poszkodowany 240, 242 Walczyk Wojciech 329 Krzyż, poszkodowany 226 Wencławsowa, nabywca 109 Kudlarz Jurek 255 Węgrzyn, poszkodowany 8 Kurnicka, poszkodowana 170 Wiatrowa 233 Kurta Piotr 381 Wilk, nabywca 381 Lamboch, poszkodowany 213, 215 Wojciech, poszkodowany 260 Lambochowa, poszkodowana 80–1 Zaziebłowicz Stanisław 336 Latos, sprawca 10 Zofi a, c. Jana robotnika i Jadwigi 293 Lipczycowa Netka 7 Zwierz, poszkodowany 82
571 urzędy i funkcje publiczne Guteter Zygmunt 213, 215 advocatus wójt Krzyżanowski Joachim 246 biskup Urbankowicz Marcin 213 Padniewski Filip radziecki urząd (magistratus civilis Cra- burgrabia podstarości zamkowy coviensis, offi cio consularis) 250–1, 280, burgrabia ratusza 285, 319–20, 329, 331, 334–6, 362, 372, Walczyk Wojciech 329–331 379, 382–4, 386–9, 391 burmistrz 153, 243, 279, 281, 285–7, 326, scabinus ławnik 334, 361 sędzia grodzki (iudex offi cii castrensis) Frączkowicz Antoni 334 Latoszyński Józef z Latoszyna 285 Polak Piotr 162 sługa grodzki 68–9, 85–6, 94, 101, 111, 113, Secymiński Daniel 257 115, 132, 142, 144, 156, 160, 188 Sławek 261 Piczkowski 85–6 Waksman Jan 257, 260 Marcin 85–6 Wolffk len Jan 247, 258–9 Marcinek 99 Zutter Paweł 264 sługa ratuszny 341 cechmistrz 300, 331, 334, 389 Karbownik 96 Jędrzej 327 Marcin, sprawca 220–2 Kadowski Wojciech 372–4 starosta (capitaneus) cechmistrz kobielski Ociecki Jan 9, 59 Grygier 5 Zebrzydowski Mikołaj 260, 262 cirkelmagister starosty urząd (grodzki, offi cium castrense, Baranowicz Andrzej 301 zamkowy) 59, 216, 262, 267, 271, 284–5, Muroński Adam 333 306–7, 335, 340, 344 Świderski Sebastian 265 urząd radziecki radziecki urząd dziekan 237 urząd starosty starosty urząd Dębiński 273 urząd wójtowski wójtowski urząd grodzki urząd starosty urząd urząd zamkowy starosty urząd hutman ratuszny 305, 313, 319, 322 strażnik miejski kasztelan Jan z Łękawicy, sprawca 131 Dembiński Walenty 234, 245 Piotr, ofi ara 162 kat 370 wielkorządca Stanisław 342, 355 Boner Jan 6, 97–8, 108–9, 124 ławnicy (przysiężnicy, scabini) 250, 287, 341 wojewoda magistrtus civilis radziecki urząd Firlej Jan 208 offi cio consularis radziecki urząd Firlej Mikołaj 297 pisarz kancelarii czarnej (cancelaria nigra) Tęczyński Stanisław 68, 72, 125, 154 Szacki Mikołaj 5 woźny poborca cła Buta Marcin 327 Majcher 313 wójt (advocatus) 5, 250, 287 podstarości (vicecapitaneus) 86, 93, 96, 162, wójtowski urząd 251, 341 175, 181, 188, 191, 340, 348 Żydzi 63, 153, 200, 213–5, 290–1, 326, 383, 385 Latoszyński Józef z Latoszyna 285 Abram 324 Michałowski Melchior 262 Lewko, nabywca 248 Rogoziński Stanisław 291, 293 Łazarz, poszkodowany 267 podstarości zamkowy (burgrabia) Marek 324 Koryciński Krzysztof 340 Pudel, nabywca 53 Rogoziński Stanisław 291, 293 Krasnystaw (m. pow.) 69, 72–3, 167 podstoli Kraszkowice (z. wieluńska, 11 km na E od Wielu- Garnysz Stanisław 264 nia) prefekt Grzymski, furman 236 Jantosik Walenty 264 Kraśnik (pow. urzędowski, 9 km na SE od Urzędowa) przysiężnik ławnik Drab Stanisław 287 rajca 5, 243, 257–9, 285–7, 292, 296, 361 Krochadłoń (bd.) Frączkowicz Antoni 274 Wojciech, sługa Kotłów 270
572 Kroczyce, (ob. K. Stare i Okupne, pow. lel., 14 km Kubin Górny Kubin na SW od Lelowa) Kuczyna (pow. brzeski, 3 km na NW od Brześcia Wojciech, s. Nowaków 168 Kuj.) Kromieryż (m. na Morawach) 130 Jakub, s. Jana Reczka 28 Kromołów (pow. lel., dziś cz. Zawiercia) Kunów (pow. sand., 10 km na W od Ostrowca Świę- Marcin s. Litwinka barwierza 254 tokrzyskiego) Krosna (pow. pilzn., 8 km na E od Rzeszowa) 230 sadzawka 54 Krosno (z. sanocka) 83, 123, 342 ksiądz, stryj Franczka z Poznania, sprawcy 54 Libusina, poszkodowana 229 Kunowski bór 34 Krowodrza (pow. krak., ob. cz. Krak., 2,5 km na Kurdwanów (pow. krak., ob. cz. Krak., 7 km na SE NW od Rynku Gł.) 38, 41, 70 od Rynku Gł.) przedmieście 279 Wojciech, poszkodowany 110 Gowrinek Adam, cieśla 279 Kurze (pow. kal., ok. 13 km na N od Kal.) 112 Królewiec (Kaliningrad, Rosja) Kurzelów (pow. chęciński, 6,5 km na NW od Matys s. Stanisława, szypra 210 Włoszczowej) Królewska Góra Bochnia Sobkowa, nabywca 92 Krupniki (pow. krak., ob. cz. Krak., 1 km na W od Kutlowski młyn (Kutlów; inaczej Gerlacha, stał Rynku Gł.) 80, 154, 243, 334 przy ob. ulicy Westerplatte w Krak.) 302, 346 gospoda 377 Kutno (pow. łęcz.) 123 Dymian 377 Kwaczała (pow. krak., 10 km na SE od Chrzanowa) Janowa, nabywca 81 sołtys 100 Paprocki Balcer 377 Kyzinek Kraków Krzczonów (pow. szczyrz., 10 km na S od Myśle- nic) 40 Lakistyn (niezid.) 375–6 Krzeczów (1/ pow. szczyrz., 16,5 km na S od My- Lanckorona (m. król., pow. szczyrz.) 99, 289 ślenic; 2/ pow. szczyrz. 4,5 km na NE od Bochni) Latoszyn Agnieszka, c. Jadwigi i Macieja 299 Latoszyński Józef, podstar. i sędzia grodzki krak. Krzemieniec (m. pow., Ukraina) 363 295 Krzepice (pow. lel.) 57 Stradom 91 Lednica (Dolna i Górna, ob. cz. Wieliczki) 277 kramarz, sprawca 91–2 Leksandrowice, (pow. krak., 12 km na W od Rynku Kwaśniowski Stanisław 91–2 Gł.) Stolarka 91 Fucik Szymek 205 Orszula, c. Jakuba Łątka 55 Lelów (m. pow.) 25, 337 Krzepicki bór 34 Leńcze Dolne (ob. Podolany, pow. śląski, 6,5 km na Krzeszowice (pow. krak.) NE od Lanckorony) Zofi a, sprawca 341 Józek, sprawca 231 Krzewie (niezid.) 75 Leńcze Górne (ob. Zarzyce Małe, pow. śląski, 5,5 Krzęcin (pow. śląski, 6,5 km na SW od Skawiny) km na NE od Lanckorony) kościół 231–2 Machnik Grzegorz 231–2 Krzyszkowice (zap., pow. szczyrz., ob. cz. Wielicz- Leńcze Małe (zap. ob. Zarzyce Małe Leńcze Gór- ki) 66 ne) Krzyszkowice (pow. prosz., 13 km na E od Prosz.) Jasiek, sprawca 232 Łacheta Jędrzej 365, 367–8, 372 Leszczyny (bd.) Krzyworzeka (pow. szczyrz., 3 km na SE od Dob- Stanisław, sprawca 271 czyc) Licze (bd.) Stanisław, s. Wichrów 142 Dachnowski, poszkodowany 110 Krzyż (pow. pilzn., ob. część Tarnowa) 26 Likawka (ob. cz. Rużomberoku na Słowacji) Krzyż (bd.) 381 Parszywy Jan 185 Książ Wielki (m. pow.) 358 Limanowa (pow. sądec.) 186 Matys sprawca 261 Jan, s. Miartla 185–6 Książnice (Małe lub Wielkie, pow. prosz., 3 km na Miklasz, s. Miartla 185–6 SW od Koszyc) Lipka Lipska Kisiel, poszkodowany 47 Lipiny (Lipnica; ew. Wola Lipieńska; pow. pilzn., Książnice (pow. krak., 10 km na NE od Krak.) 3 ew. 4 km na N od Pilzna) Lagotka 359 Kachna, c. Ziwki 139
573 Lipnica Lipiny jarmark 364 Lipnica (l. Murowana, pow. szczyrz.) 46 szkoła (schola) sancti Spiritus 305 Lipnica (pow. chełmski, 8 km na N od Goluba–Do- kościoły 73 brzynia) 149 Świętego Krzyża 362 Lipna (pow. krak., 11 km na S od Miechowa) 212 Św. Stanisława 362–3 Lipnik (zap. Lipník w Czechach, 9 km na SE od mieszkańcy Třebíč) 129 Marcin, złotnik 275 Liptów (zap. Liptovský Mikuláš, m. w N Słowacji) Paweł, sprawca 90 185 Walerian, s. Grzegorza Macuski i Anny 362 Liszki (pow. krak., 15 km na W od Krak.) 58, 150 Quinta Sebastianus 305 Litwa Żydzi 73, 92, 363 podczaszy, Kiszka Mikołaj Piotrowicz 94 Lewko 386 Lublin 21, 65, 74–6, 78, 112, 123, 153–4, 223, 244–5, Lwówek (pow. pozn., 15 km na N od Nowego To- 253, 287–8, 346, 364–5, 367, 391 myśla) 134–7 jarmark 126 jarmark 134 miejsca Matys, s. Stanisława krawca 62 apteka 345 Stanisław, sprawca 136–7 bożnica 94 brama Krakowska 345 Łagiewniki (pow. krak., ob. cz. Krak., 5 km na S od cerkiew ruska 78 Rynku Gł.) 66 gospoda 346 Czebulina, nabywca 106 Krakowskie Przedmieście 326, 345–6, 350, Łańcut (pow. przem., 16 km na E od Rzeszowa) 354 Janek sprawca 288 Przedmieście 288 Łapczyca (pow. szczyrz., 3,5 km na SW od Bochni) ulica Szpitalna 367 31 mieszkańcy Łakno (pow. przedecki, 10 km na NE od Przedecza) Bartek, sprawca 142 jarmark 134 Burkarz Matusz 141 Łask (zap., pow. szadzki, woj. sier., 14 km na E od Krawczyk, sprawca 251 Zduńskiej Woli) Krzysztof, sprawca 310 Marcin, s. Stańczyków 220 Rączka Grzegorz 263 Łączynoga (niezid.) 150 Samuel, żeleźnik 345 Łęczna (pow. lubelski, 23 km na E od Lublina) 75 Tobiasz, s. Wojciecha Turosowicza i Zofi i Łęczyca (m. pow.) 135–6, 268 z Krakowskiego Przedmieścia 309, 311, jarmark 135 323, 326 Andris, kuśnierz 136 Urban, sprawca 307 Klamra, złotnik 274 Wojtek, żeleźnik 345 Żyd 274 Wojewoda Łękawica (1/ pow. śląski, 8 km na NE od Żywca; Tęczyński Andrzej 9 2/ pow. śląski, 8 km na SE od Wadowic; 3/ pow. Firlej Jan z Dąbrownicy 149 pilzn. 8 km na SE od Tarnowa) Żydzi 54, 288, 343, 356 Jan, s. Stania, sprawca 131 Lubocza (pow. krak., 12 km na NE od Krak.), 348 Łęki (zap. pow. szczyrz., 6 km na E od Myślenic) Stawinoga karbownik 347 Stanisław, s. Stanisława Lutra i Doroty 289 Luboń (pow. szczyrz., 4,5 km na NW od Wieliczki, Łobzów (pow. krak., ob. cz. Krak. 3 km na NW od ob. cz. Krak.) Rynku Gł.) 107, 177–8 Jadwiga c. Jarosza powroźnika 105 Łomża (stolica z.) 21, 32, 112 Luborzyca (pow. krak., 15 km na NE od Krak.) 258 Piotr, sprawca 78 Lusczba (bd.) 153 Stanisław, sprawca 78 Lusina (pow. szczyrz., 11 km na S od Krak.) 291 Łowicz (pow. sochaczewski) 124, 288 Bartosz, s. Bartosza 67 Łuck (m. woj., na Ukrainie) 315 Lutomiersk (pow. szadkowski, 10 km na SW od Łuczanowice (pow. krak., 13 km na NE od Krak.) Aleksandrowa Łódzkiego) Filip, sprawca 160 Krzysztof, sprawca 62 Łuczyce (pow. krak., 15 km na NE od Krak.) 70 Lwów 69, 73, 90, 92, 105,110–1, 306, 350, 353, 362–4, Łuków (stolica z.) 19–20, 69, 94 370, 386, 391 Łukowski bór 20
574 Maciejowice (zap. Maciejuszowice, pow. sier., 25 Mogilany (pow. szczyrz., 14 km na S od Krak.) km na NW od Sieradza, ob. nie istnieje) ksiądz 277 Rostar Maciej 185 Mogiła (pow. krak., ob. cz. Krak., 10 km na E od Malbork (m. woj.) 10 Rynku Gł.) 60, 79, 100, 168, 358 Walek, sprawca 245 Mokrad (na Słowacji, 20 km na N od Rużomberka) Malinowice (pow. śląski, 9 km na N od Będzina) Jędrzej, sprawca 187 Janek, s. Pawła Siekiery 127 Mokre karczma 91 Małe Łany (zap. łany Małe, pow. ksiąski, 13,5 km na Morawica (pow. krak., 13 km na W od Krak.) NE od Wolbromia) 57 Ryszka Wojciech 289 Małogoszcz (pow. chęc., 14 km na W od Chęcin) Morawy 122, 128–9, 197, 375 kasztelan Lubomirski Sebastian 276 Mościska (bd.) 79 Markowa (M. Wola, ob. Wola Mielecka, pow. rad., 4 Mroga (pow. 5,5 km na NE od Brzezin, pow. Brze- km na SW od Mielca) 61 ziny) Masłomiąca (pow. krak., 13 km na N od Krak.) Poluchowic Jan 268–9 Jan, s. Kulin 183 Mstów (pow. lel., 12 km na E od Częstochowy) 57, 62 Mazowsze 55, 84, 112, 123 Mukaczew (m. w Księstwie Siedmiogrodu, Ukraina, Starcin, poszkodowany 148 41 km na SE od Użchorodu) 95 Medyka (pow. przem., 12 km na E od Przemyśla) Mydliniki (pow. krak., 7 km na NW od Krak.) 80 kościół 363 Myszkowice (zap., 13 km na N od Będzina) Michałowice (pow. krak., 13 km na N od Krak.) 70, Więcławski Wojciech, karczmarz 318 119, 258, 379 Myszkowskiego dwór (w pobliżu Krak.) 26 Bartnik Stanisław 65, 78 Myślenice (pow. szczyrz.) 36, 40, 43, 65–6, 118, 122, Boczka, karczmarz 17, 47 182–3, 191–3 Górne Przedmieście Miechów (pow. ksiąski) 75, 89–90, 92, 119, 211, 234, Bałamut, garncarz 192 345, 347, 357 Grabiszyna, poszkodowana 193 jarmark 252 Jakub, s. Stanisława Gieldy 191 kościół 363; proboszcz 18 Kasoczka, poszkodowana 119 mieszkańcy Krzysztof, s. Jakuba Grabowskiego 224 Adam, sprawca 114–5, 117, 119 Litwos, poszkodowany 192 Gutowa, kuśnierka 190–1 Waligóra, szewc 193 Jan, kramarz 91 Karsnia Jan 358 Nadarzyn (pow. błoński, 17 km na S od Błonia) 24 Kiepasek, tkacz 357 Drabik Wojciech 23, 33 Piotr, sprawca 308 Narew (z. bielska, 19 km na N od Hajnówki) Mietniów (pow. krak., 16 km na SE od Krak.) burmistrz 141 Szostak, karczmarz 110 Niedźwiedzki Gaj (pow. krak., 2 km na SE od Męciszowski bór (9 km na NW od Zwolenia) 54 Słomnik) 234 Miękisz (zap., Stary i Nowy, 15 km na NE od Ra- Niegosławice (pow. ksiąski, 13 km na SE od Bu- dymna) ska–Zdroju) Jaworowy, poszkodowany 123 Rokusz Stanisław 386 Mikluszowice (pow. szczyrz., 11 km na N od Boch- Niegoszowice (pow. krak., 17 km na W od Krak.) ni) 327 35, 121 Miławice (zap. Miławczyce, pow. wiśl., 15 km na Niegowić (pow. szczyrz., 14 km na SE od Wieliczki) W od Wiśl.) 78, 277 Lal 156 Niepołomice (pow. szczyrz.) 15, 27, 45–6, 71, 126, Miroszów (pow. ksiąski, 18 km na E od Miechowa) 303, 328 45 przewóz na Wiśle 89 Mitarz Poznań pleban 327 Mława (m. pow.) 275 Drabik Wojtek 175 Młodziejowice (pow. krak., 11 km na N od Krak.) 69 Walenty, s. Jana Maja 45 Wójt, poszkodowany 47 Nitki (zap. Nidek, pow. śląski, 7,5 km na E od Kęt) 282 Młynica (bd.) 163 Nowa Grobla (bd.) Młynica (bd.) 383 Marszałek, kupiec 135 Modzele (zap., z. różańska, 10 km na N od Różana) Nowe Miasto Korczyn (pow. chęc.) 142, 155, 159, Frączek, sprawca 122 170, 227, 232, 297, 385
575 jarmark 252 Osiek (bd.) Palina, nabywca 19 Święch, poszkodowany 65 Nowy Sącz (Sącz; m. pow.) 58, 66, 164, 253 Osiek (pow. krak., 5 km na SE od Olkusza) Piekarka, poszkodowana 94 Szczęsny, s. Kotów 187–8 Nowy Wiśnicz (pow. szczyrz., 7 km na S od Bochni) Osiek (pow. sand., 20 km na E od Staszowa) 226 60 Ostrów (zap., pow. prosz., 7 km na NE od Prosz.) 79 Ostrów (pow. przem., 3 km na NW od Radymna) 83 Ogrodniki (pow. krak., ob. cz. Krak., przysiółek na Oświęcim (m. pow.) 61, 118, 252, 339 Garbarach, 0,5 km na W od Rynku Gł.) 70 sędzia ziemski Strzała Piotr z Sosnowicy 153 Osmanowa, nabywca 153 Żyd 338 wójt, nabywca 37 Okrzeja (pow. łukowski, 28 km na NW od Kocka) Pabianice (pow. sier.) Wójt Piotr, s. Jędrzeja Niedziałka 72, 74, 78, 86 starosta Łaski 101 Olkusz (pow. krak.) 25, 35, 37, 41, 46, 53, 55, 57, Pacanów (pow. wiślicki, 24 km na SE od Buska- 60–1, 63, 69, 100, 130, 149, 187, 221, 338 -Zdroju) 45, 124 jarmark 252 Madzelowski Marcin 124 kościół 363 Palczowice (pow. śląski, 2 km na E od Zatora) 122 ratusz 141 Paprocin (ob. Paprocany, cz. Tychów) 282 mieszkańcy Pawłowice (pow. sochacz., 13 km na NW od Bło- Górnik Jakub 391 nia) 112 Kłos, sprawca 15 Pędzichów (przemieście, na N od Kleparza) 225, Knąblowa, poszkodowana 338 256 Artawskie Kulia Bartek 365 Magula Jan 237 Martinusek, nabywca 15–6 Pękowice (pow. krak., 8 km na N od Krak.) 38 Martinuska 54 Walenty z Turska, młynarz 58 Pilcza, nabywca 140 Piasek Garbary Tkaczyk Stanisław 176 Piaski (Małe/Wielkie, zap., pow. szczyrz., 3 km na S Wojtasek, nabywca 15 od Rynku Gł., ob. cz. Krak.) Żydzi 49, 52, 337 Stanisław, sprawca (zap.) 257 Michał, nabywca 53 Piaski (pow. prosz.: 1/ 2,5 km na NW od Prosz., 2/ 8 Lelionk, poszkodowany 338 km na NW od Proszowic) 149 Dawid, nabywca 122–3 Wojtek, sprawca 149 Olszanica (pow. krak., ob. cz. Krak., 7,5 km na Piątek (pow. łęczyc., 20 km na E od Łęczycy) 21, 136 W od Rynku Gł.) 70 Piekary Śląskie (4 km na N od Bytomia) 54 Ołomuniec (m. na Morawach) 376–7 Pilica (pow. lel., 22 km na NW od Olkusza) 64, 140 Opatowiec (pow. chęc., 16 km na E od Kazimierzy Marusia, c. Czernka kołodzieja 139 Wielkiej) 60, 69, 225 Pilzno (m. pow.) 84, 88, 95, 117, 139, 229 Żyd 204 jarmark 84 Opatów (pow. sand.) 47, 69, 123 mieszkańcy Andrzej, s. Marcina Czupka 47 Glicjusz Marcin, rektor Akademii Krakow- Rybarz Tomasz 304–5 skiej 264 Żyd 245 Roch, sprawca 231 Opawa (m. na Śląsku Cieszyńskim w Czechach) Ryk, poszkodowany 230 376–7 Wojciech, s. Matysa Krajowskiego 198 Walenty sprawca 284–5 Żydzi 20 Opoczno (m. pow.) 322 Izrael, nabywca 229–30 Greta, c. Mikułowskiego 16 Piotrkowice (bd.) 123 Orawa 185 Piotrkowice (pow. prosz., 11 km na SE od Kazimie- Orłów (pow. ksiąski, 6,5 km na N od Słomnik) rzy Wielkiej) 157, 160 Janek, s. Walków 130 Piotrków (bd.) 67 Orzechów (zap., pow. szczyrz., 10 km na E od Wie- Piotrków (bd.) 132 liczki) Piotrków Trybunalski (król. m. pow.) 72, 136, Stanisław, s. Wawrzyńca Żaka 71 138, 143, 150–1, 273, 288 Osieczany (pow. szczyrz., 4 km na E od Myślenic) kościół 151 Jug, poszkodowany 65 Mikołaj, sprawca 288
576 Pińczów (pow. wiślicki) 74, 350 Poznań 21, 25, 43, 90–1, 101, 133–8, 213–4, 243, 252, bożnica 350 270 Żyd 350, 353 miejsca Piroczyce (pow. prosz., 7 km na NW od Skalb- Czelstat 133 mierza) kamienica marszałkowa 214 wójt 70 Mitarz 134 Pisarzowa (pow. sądecki, 15 km na NW od Nowego przedmieście 135 Sącza) szkoła 133 Maciej, s. Marcina Rzeszota 79 ul. Kościańska 135 Piwniczna (pow. sądecki, 20 km na S od Nowego ul. Wrocławska 214 Sącza) 292 zamek 133 mieszkańcy Pleszów (pow. krak., ob. cz. Krak., 12 km na E od Adam, s. Stanisława Pustulki 286 Rynku Gł.), 170 Bartosz, złotnik 274 Hiza Jakub 170 Bielawski Franczek 52 Płaszów (pow. szczyrz., 4,5 km na SE od Krak.) Grodzecka, poszkodowana 270 Matys, s. Sikorzyn 294 Jan, kupiec 134 Podbrzeże Rybitwy Jan, s. Marcina kaletnika 72 Płock (m. woj.) 136 Jan, sprawca 134–6 klasztor 133 Lahm, doktor 134 Żyd 136 Opala, rzeźnik 324 Pobiednik (Mały lub Wielki; pow. krak., 19 km na E Orzeszek Marcin 136–7 od Krak.) 329 Orzeszek Wojtek 137–9 Jan, karczmarz 205 Piotr, ksiądz 134 Niżnik, poszkodowany 205 Rymarczyk Jan 324 Wincenty, karczmarz 205 Sarna Jakub 306 Pod Blachą karczma (gospoda) 316 Snatowa 133 Podelwie (zap. Podwale w Krak., na W od Rynku Wojciech, sprawca 247 Gł.) 166 Wojtek, s. Narwanów 132, 134–7 Podgórze (bd.) 123 Wróbel Wojciech 243 Podgórze (pow. krak., ob. cz. Krak., 3 km na S od burmistrz 214 Rynku Gł.) 346 pisarz przysiężniczy (ławniczy) 134 Podkanie (bd.) 132 Żydzi 55, 101, 133–4 Podole 245 Mojżesz, nabywca 133 Pogorzany (cz. Zabierzowa, 13 km na E od Krze- Półka (niezid.) szowic) 328 Janboni, poszkodowany 110 Pogorzyce (pow. krak., 5 km na SE od Chrzanowa) Półwsie (pow. śląski, 10 km na SE od Zatora) 118 brog 224 Pradliska (niezid.) 150 Praga (stolica Czech) Pogwizdów (pow. ksiąski, 11 km na NW od Mie- Samuel, s. Jana Honorka i Anny 292 chowa) Prądnik, rz. 279 Jan, s. Wiatrów 198 Prądnik (zap. Biały lub Czerwony, pow. krak., ob. Pokrzywnica Koprzywnica cz. Krak., 4 km na N/NW od Rynku Gł.) 36, 123, Pokrzywnica (pow. ksiąski, 13 km na S od Jędrze- 204, 255–6, 277, 328, 365 jowa) młyn papierny 57 Marcin, s. Adama Czecha 200 Eczel, rzemieślnik 117–9 Zofi a, c. Wacława kuśnierza 124 Wicowa, poszkodowana 37 Poleszyn (pow. szadzki, 8 km na NE od Łaska) Zofi a 336 Jan, sprawca 235–9 Prokocim (pow. szczyrz., ob. cz. Krak., 5,5 km na SE Połaniec (pow. sand.) 74, 170 od Rynku Gł.) 36, 39, 88, 116, 234 Pomorzany (bd.) 91 Pudel, nabywca 170 Poniatowice (niezid.) Proszowice (m. pow.) 45, 47, 104, 116, 253, 334–5, Matys, s. Wojciecha Sołtysa i Katarzyny 302 358–9, 368, 372 Porąbka (pow. ksiąski, 6 km na SE od Wolbromia) Jan, s. Gierki 153 Szymon, s. Jana Niedzieli 211 Kurkowa, rajczyni 107 Poręba (5 km na W od Pszczyny) 100 Szewczyk Jakub 334
577 Prusy 150 Czernek Stanisław 205 Przechody (pow. lel., 4 km na NE od Pilicy) 140 Dorota, ż. Sebastiana Manii, c. Jadwiga ze Szklar Przedbórz (pow. radomszczański, 30 km na E od 302 Radomska) 150–1 Stanisław, s. Jakuba Czarnego 205 Przeginia (pow. krak., 10 km na SE od Olkusza) Raczyński las (na W od Krakowa) 150 121–2 Radom (m. pow.) 104, 157, 245 Lebieda, poszkodowany 205 Orszula, c. Jakuba Łątka 55 Przegiński las 150 kasztelan Gabriel Tarło 8 Przegorzały (pow. krak., ob. cz. Krak., 6 km na SW Radomski bór 34 od Rynku Gł.) 147, 150, 175, 252 Radomsko (m. pow.) 57 Przekopa (odprowadzenie wody z fosy, zap. w Krak.) Radwanowice (pow. krak., 5,5 km na NW od Krze- 35 szowic) Przemyśl (stolica z.) 19, 63, 69, 362–3, 364 Jan, s. Rachwałów 195 jarmark 126, 364 Porembski 365 zamek 83 Radymno (pow. przem., 13 km na SE od Jarosławia) Gagatek 83 19, 60–1, 83, 92 Przesławice (pow. ksiąski, 5 km na SW od Miecho- jarmark 19, 126 wa) 358 Radziejów (m. pow.) 91 Przeworsk (pow. przem.) 23, 60, 63, 83–4 Radziemice (pow. prosz., 9 km na N od Proszowic) Przybysławice (pow. krak., 12 km na N od Krak.) Helena, c. Marcinowskiego i Anny 341 148 Radziszów (pow. krak., 4 km na S od Skawiny) Leski Janek, sprawca 148 Goczek, sprawca 232 Leski Kucik, sprawca 148 Wacław, sprawca 146 Leski Wojtek, sprawca 148 Wojciech, sprawca 146 Przyrów (pow. lel.) 57 Rajsko (pow. krak., ob. cz. Krak., 9 km na S od Ryn- Przysówka (niezid.) 196 ku Gł.) 148 Przytkowice (pow. szczyrz., 11 km na SW od Ska- Rajsko (pow. szczyrz., 8 km na S od Krak.) 54 winy) 350, 353 Rakowice (pow. krak., ob. cz. Krak., 4 km na NE od Psi Rynek Kazimierz, Kraków Przytyk (pow. rad., 18 km na NW od Rad.) 155, 159 Krak.) 124 ksiądz 21 Raków (pow. sand., 15 km na NW od Staszowa) 365 Pszczyna 99, 100 gospoda 391–2 dom Jenowski 99 Cikowski, poszkodowany 391–2 Gargol, poszkodowany 100 Rawa Mazowiecka (m. woj.) 34, 136 Nagnobok, poszkodowany 100 Jan, sprawca 136 Pierzynka, poszkodowany 100 Olbrycht, ślusarz 34 Pszczyński gaj, las 127, 130, 150 Stanisław, ślusarz 34 Pułtusk (stolica ziemi) Rawałowice (pow. prosz., 10 km na SW od Prosz.) 47 Kosmas, złotnik 275 Kura Jan, sprawca 156–7, 159 Raciborowice Raciborzyce Regów (pow. błoński, 10 km na SE ob. Błonia) Pyzdry (m. pow.) Piotr, s. Mikołaja Szyszki 17–8 jarmark 137 Restilberk (niezid.) kościół 133 Hanus, s. Petera Hanusa 51 szkoła 133 Rędziny (pow. lel., 8 km na NE od Częstochowy) Florian, s. Janusza 100–1 Grabarczyk Jan 57 Jan, siodlarz 134 Rogoźno (pow. pozn., 17 km na NE od Obornik) starosta, Sokalewski Krzysztof 143 Raciborzyce (zap. Raciborowice, pow. krak., 9,5 km Ropczyce (pow. pilzn.) 26, 150 na NE od Krak.) 235, 241 jarmark 61 Racibórz (stolica księstwa) 129 Rożnów (bd.) Paweł, s. Pawła Dutka 282 Bajerek Wojciech, ż. Zofi a Sfąrzyń z Krak., s. Ja- sędzia 292 nek z Biechowa 226 Raciechowice (pow. szczyrz., 5,5 km na SE od Dob- Rużomberk (m. na Słowacji) 375 czyc) 142 Miklasz, pasterek 185 Racławice (pow. ksiąski, 14 km na E od Miechowa) Rudawa (Rudawka) rz. 11, 14, 215–6, 221, 346, 373, 205 388, 390
578 Rudawa (pow. krak., 6,5 km na E od Krzeszowic) Sekmarz (niezid.) 94 Białkówna Zofi a 260 Sieciechowice (pow. krak., 8 km. na W od Słom- Rudnik (pow. szczyrz., 7 km na W od Myślenic) nik) 70, 116 Podoba, poszkodowany 232 Sieciechów (pow. rad., 14,5 km na SE od Kozienic) Rudno (pow. krak., 6 km na SE od Krzeszowic) wójt, 157, 160 nabywca 149 Siedlec (bd.) Rusek (niezid.) 143 Woźnica Matys, s. Matysa Czaniczki 345 Ruś 109–10, 112, 116 Sielec Biskupi (pow. prosz., 1,5 km na E od Skalb- Komorowski Stanisław 343 mierza) 44 Ruta (pow. krak., 16,5 km na NW od Krak.) 148 Sielec (bd.) 79 Rybitwy (brzeg Wisły pod Wzgórzem Wawelskim Siepraw (pow. szczyrz., 16 km na S od Krak.) Grzy- w Krak.) 65 bek, nabywca 65–6 Podbrzeże 110, 154, 231, 381 Sieradz (m. woj.) 138, 185, 235 sadzawka 26 Siewierz (m. kośc., stolica księstwa) 63 Cioch, szynkarz 110 jarmark 252 Lenart, nabywca 110 Siotryna, rynsztok w Krakowie 207 Rybna (pow. krak., 9 km na S od Krzeszowic) Skalbmierz (pow. prosz.) 44–5, 69, 74, 79, 119, 149, karczma 120 170, 212, 252, 273 Michałek, sprawca 118 Ganędka Stanisław 305 Rybna (bd.) Skała (pow. krak.) 38, 58, 64, 89,139, 142, 253, 336, Piotr, s. Jędrzeja Lorka 174–6 357, 363 Rząska (pow. krak., 8 km na NW od Krak.) 148–9 kościół 363 Komoras, poszkodowany 148 Barbara, sprawca 217 Michał, krawiec 146 Jadwiga, c. Błażeja Hudzika i Maruszy 304 Sola 146 Skałka Kazimierz Rząski gaj, las 146, 149 Skaryszew (pow. rad., 12,5 km na SE od Rad.) 157 Rzeszów (z. przem.) 76, 110, 117, 141, 364 Skawina (pow. krak.) 146, 204 jarmark 90, 111 Gliński, poszkodowany 110 treta 76 Lis, kramarz 20 Skierbiszów (z. chełmska, 17 km na NE od Zamoś- Żyd 74, 111 cia) Żyd 21 Skotniki (pow. krak., cz. Krak., 9 km na S od Rynku Sambor (m. pow.) 275 Gł.) 40 Piotr, złotnik 275–6 Niesita, poszkodowany 36 Sebastian, złotnik 274 Skrzynka (pow. szczyrz., 3 km na W od Dobczyc) 231 Sandomierz (m. woj.) 69, 170, 359, 363 Drzewicza Aleksander 255 Słomniki (pow. prosz.) 13, 47, 115–6, 204, 253, 303 Janek, świadek 264 jarmark 155, 159 Wojtaszek, krawczyk 153 Świętkowa, nabywca 363 Żyd 350, 353 Bednarska, nabywca 363 kasztelan 215 Marcin, s. Janiczków 320 Ossoliński Hieronim 180 Wiłkołek 115 wojewoda Słoniów (bd.) Jordan Wawrzyniec spytek 119 Michał, s. Pawła Słoniowskiego i Anny 315 Maciejowski Stanisław 80 Słupca (pow. koniński) 62 Szafraniec Stanisław 215, 230 Słupca (pow. sand., 9 km na NE od Sand.) Sanka (pow. krak., 7 km na S od Krzeszowic) 182 Wawrzyniec, s. Matysa krawca i Gierki 291 Sanok (stolica ziemi) 123, 142 Słupia, (zap. pow. szczyrz., 11 km na SE od Dobczyc) Sącz Nowy Sącz Szczęsny, s. Piotra Michałka 59 Sądowa Wisznia (pow. lwowski, 49 km na W od Smoleńsk (pow. krak., ob. cz. Krak., 0,5 km na W od Lwowa) 92 Rynku Gł.) 93, 165, 182 Soboniowice (pow. szczyrz., 4,5 km na W od Wie- Bartosz (Bartek), sprawca 182–3 liczki) Jakub, sprawca 182 Seginka Walek 181–3 Mikołaj, partacz 380 Secemin (pow. chęciński, 13 km na SW od Włosz- Sobota (Rymawska Sobota; m. w środkowej Słowacji) czowej) 167 Pycz Wojciech (Albertus) 264
579 Sochaczew (m. pow.) 74, 112 Bernardynów 52, 192, 291, 334 Tłustek Wojciech, s. Stanisława Zawieszycha 22, św. Jadwigi 48, 307 31 most 114, 117 Kazimierz Żyd 112 mieszkańcy Soła (rz., prawobrzeżny dopływ Wisły w okolicy Awtarka, nabywca 6 Oświęcimia) 329 Filipowa 113, 116, 118 Sosnowice (pow. śląski, 9 km na SW od Skawiny) Jaskółka, sprawca 118 Strzała Piotr, sędzia oświęcimsko–zatorski 153 Jeremiasz, złotnik 275 Spisz 187 Jurek, krawiec 51 Sprowa (pow. lel., 6,5 km na SE od Szczekocin) Lenart, sprawca 35 Jakub, s. Gonczyrzów 197 Mazur Jędrzej 111, 116–9 Spytkowice (pow. śląski, 6 km na E od Zatora) Poznańka, nabywca 114, 116 Laczki, ksiądz 128 Poznańka, nabywca 35 Srebrnia (zap. Srebrna Góra, cz. Krak., 8 km na Sabiczyna, poszkodowana 8 W od Rynku Gł.) 252 Sabinczyn, poszkodowany 181 Srebrnica (z. wieluńska, 8 km na W od Wielunia) Sanukierz Jan, s. Stanisława Sleczki 6 Kursor, sprawca 261 Stolarka, nabywca 24, 27, 29, 32–3, 91 Stanisławice (pow. szczyrz., 6,5 km na NW od Stoligwa, nabywca 118 Bochni) 328 Świeboda 6 Stanisławów (pow. warsz., 13,5 km na N od Mińska Tomasz, malarz 76–7 Mazowieckiego) 17 Wahacka, poszkodowana 308 Stara Lubowla (m. na Spiszu) 98 Stręgoborzyce (pow. prosz., 7 km na SE od Prosz.) Stara Tandeta Kraków 277 Stara Wieś Stronie (pow. śląski, 13,5 km na SE od Wadowic) Janik, nabywca 100 Andrzej, s. Matysa Zabraha i Barbary 289 Kluczka, nabywca 99 Strunisko (bd.) Nowak, poszkodowany 99 Jan, s. Kaspra Madlika 106 Sarna, poszkodowany 100 Stryj (m. pow., Ukraina) 92 Starczynów (pow. krak., 9 km na W od Olkusza, ob. Strzałków (pow. radomszczański, 4 km na SE od cz. Bukowna) 205 Radomska) 57 Stare Góry (Stare Hory; Słowacja, 14 km na N od Strzelnica (w pobliżu Krak.) 50, 69, 164, 200, 224, Bańskiej Bystrzycy) 310, 312 huta 186 karczma 111 kościół 185, 187 Strzeżów (pow. ksiąski, 4 km na NE od Miechowa) Kasul Jakub 186–7 Jan, s. Janiczka rolnika i Staherzanki 347 Stary Sącz (pow. sąd., 9 km na SE od Nowego Są- Wojciech, s. Marcina Gąski i Doroty 357 cza) 8 Strzeżów (pow. łukowski, 9 km na E od Łukowa) Maciej, s. Marcina Ligonia, sprawca 62 19, 83 Stężyca (stolica z.) Studzianki (pow. urzędowski, 14 km na E od Kraś- Marcin, s. Bartosza Romanowskiego i Barbary nika) 313–5 Studzieński Mikołaj 167 Kobelka Wojciech 306 Sturec (szczyt w Fatrze na Słowacji) 186 Stolarzowice (zap., ob. cz. Bytomia) Stużno (pow. opoczyński, 10 km na E od Opoczna) Krawiec Wojciech 278–9 Kachna, sprawca 322 Stopecza (bd.) 49 Sudoł, przekopa (strumień), w pobliżu pole szpital- Stopnica (pow. wiślicki, 16 km na E od Buska-Zdro- ne 58 ju) 58, 151 Sułkowice (pow. szczyrz., 10 km na W od Myślenic) Żyd Izdrael 154 Zemki Krzysztof 383 Stradom Krzepice Szadek (m. pow.) Stradom 8, 26, 32, 43–4, 48–9, 51, 60–1, 65, 68, 70, jarmark 138 75, 97, 119, 140, 207, 380 Szamotuły (pow. pozn.) 91, 135 miejsca Gajowski 133 cmentarz Bernardynów 35 Woziwodka Piotr 87, 90–1 kościoły Szczepanów (pow. szczyrz., 7 km na NE od Brzeska) św. Agnieszki 93, 191 Wawrzyniec 184
580 Szczyglice (pow. krak., 10 km na W od Krak.) 150 Toszek (m. książęce, 21 km na NW od Gliwic) 49, 57 Szczygłowski młyn (pow. szczyrz., 5,5 km na E od Trampcza (bd.) Wieliczki) 70 Jan, s. Guzków 104 Szczytniki (pow. prosz., 5 km na N od Prosz.) Trąbki (pow. szczyrz., 6,5 km na SE od Wieliczki) Sobierajowie, poszkodowani 104 Walenty, s. Mikołaja Pawełka 70 Szklary (pow. krak., 9 km na NE od Krzeszowic) Treta Kraków, Rzeszów Jadwiga, c. Sebastiana Mani i Doroty 302 Truskolasy (pow. lel., 20 km na NW od Częstocho- Szmetynia (niezid.) 328 wy) 57 Trzciana (pow. szczyrz., 14 km na S od Bochni) Ściborzyce (pow. krak., 11 km na SE od Miechowa) Jan, s. Głąbów 164–5, 168–9 Jan alias Baran 308 Tuchów (pow. pilzn., 14 km na S od Tarnowa) 17 Ślączko Śląsk przedmieście 31 Śląsk 122, 149, 371 Garczarczyk Jędrzej 30 Śledziejowice (Śledziowice; pow. szczyrz., 3 km na Tur (pow. ksiąski, 7 km na W od Pińczowa) 142 NE od Wieliczki) 277 Tur (pow. łęcz., 14 km na E od Uniejowa) 235 Śniatyń (m. pow., Ukraina) Turčianske Teplice (Cieplice; m. na Słowacji, 33 starosta 154 km na NW od Bańskiej Bystrzycy) 49 Środa (Ś. Wielkopolska; pow. kościański) 135 Turobin (z. chełmska, 32 km na NE od Biłgoraja) jarmark 134 19, 63, 83 Wojciech, sprawca 247 Sikorka Janek 215 Świeborowice (pow. krak., 18,5 km na NE od Krak.) Tkaczyk Jakub 82 Jakub, s. Wojciecha Stosza 46 Tursko (pow. sądecki, 3 km na N od Ciężkowic) Świlcza (pow. przem., woj. ruskie, 8 km na NW od Walenty, młynarz z Pękowic 58 Rzeszowa) 117 Twarogowskie (niezid.) Grzegorz, s. Szczęsnego zagrodnika 364 Stanisław, nabywca 33 Tyczyn (z. przem., 9 km na S od Rzeszowa) 21–2 Tandeta Kraków Tykocin (z. bielska, 27 km na W od Białegostoku) Tarnowskie Góry (11 km na N od Bytomia) 12, 49, 260 52–4, 97, 99, 113–4, 129, 226, 339 Tylice (pow. brodnicki, 11 km na W od Brodnicy) Skalski, poszkodowany 52 Nędza Stanisław 252, 257 Żydówka 114 Tyniec (ob. cz. Krak., 11 km na W od Rynku Gł.) Tarnów (pow. pilz.) 19, 61, 76, 84, 230 Krzyż opat Andrzej Brzechwa 232 Ludwik, sprawca 60–1 Kuśnierczyk Matysek 19 Ublinek (pow. sand., 7,5 km na S od Opatowa) Mazurek Wacław 61 Jakub, s. Stanisława Żuka 69 Tenczynek (pow. krak., 2,5 km na S od Krzeszowic) Uchanie (pow. grabowiecki, 20,5 km na NW od 340 Hrubieszowa) Marcinek 338 ksiądz 61 Tenczyn (zamek, pow. krak., 17 km na E od Chrza- Uherský Brod (m. na Morawach, 25 km na S od nowa) 148 Zlina) 128–9 Tęczyńskie włości 150 Ujazd (pow. krak., 12 km na NW od Krak.) Tokarnia (zap., pow. chęciński, 5 km na S od Chę- Franek, poszkodowany 178 cin) Ujazd (pow. sand., 12,5 km na SW od Opatowa) 123 Błonie 231–2 Ujście Solne (Uście Solne; pow. szczyrz., 18 km na Tonie (pow. krak., 7 km na NE od Krak.) 14, 66, 113, NW od Bochni) 164 116 Żyd Mendel (zap.) 343, 356 Grządziel, poszkodowany 38 Ulina, U. Wielka (pow. ksiąski, 10 km na SW od Grzesiek, poszkodowany 37 Miechowa) Topory Kraków Dobrek Stanisław 99 Toruń (m. woj.) 112, 139, 150, 211, 252 Matys sprawca 259 Nowy Rynek 91 Uniejów (pow. szadkowski,29 km na SW od Łęczy- smatruz 211 cy) 91 mieszkańcy Uników (pow. wiślicki, 9 km na E od Pińczowa) Lutnistka Jan 161 Manigocz Matys, s. Mikołaja Drobiny 72, 76–8 Żyd Jakub, nabywca 211 Upola Kraków, cmentarz
581 Wa d ó w (pow. krak., ob. cz. Krak., 13 km na NE od Kornik 353 Rynku Gł.) 347–8 Marcin, rajca 88 Waliszewo (pow. gniezn., 13 km na W od Gniezna) Płazięć Klimek 365 Janek, sprawca 137 Ryńska Elżbieta 348 Wa r k a (m. pow., z. czerska) 69, 365 Warcabny Jan 85, 89 Warszawa 17, 73–4, 111–2, 147–8, 288, 365, 367, Wojtaszek 76 374, 376, 382–4 urzędy mikstat 148 przysiężnik (ławnik) 87 zamek 215 rajca mieszkańcy Marcin, poszkodowany 88 Boniecki, poszkodowany 245 Warcabny Jan 89 Kasper, sprawca 240–1 urząd radziecki 87 Miastkowski 366 wójt 87–88 Migałowic Michał zwany Niemczykiem 267 ważnik 189 Stanisław, s. Grzegorza Czechowskiego 189– Wielka Wieś (pow. krak., 13 km na NW od Krak.) 190 Jakub, sprawca 37 Stasik, sprawca 136 Szymek, s. Wawrzyńca Bacha 35, 37, 39, 41–2 Kat Wielkie Strzelce (zap. pow. szczyrz., 22 km na NE Wawrzyniec 365 od Bochni) Wa rta (pow. sier., 15 km na N od Sieradza) 138 Banasz, s. Grygiera płatnerza i Anny 303 Wawrzeńczyce (pow. krak., 10 km na NE od Nie- Wielkopolska (Wielka Polska) 54, 247 połomic) 27, 328, 350, 354 Dorota, ż. Marcina, m. Anny z Czatkowic 326 Wawrzyszów (pow. rad., 18 km na W od Radomia Marcin, ż. Dorota, o. Anny z Czatkowic 326 Daniło Jan 157 Wojtek, sprawca 69 Wąchock (pow. sand., 12 km na E od Skarżyska- Wieluń (stolica z.) 236 -Kamiennej) zamek 237 Kasper, s. Karczów 194–5 Wierzchowisko (pow. ksiąski, 4 km na E od Wol- Wągrowiec (pow. kcyński) bromia) 38 Marcin, s. Jana kuśnierza 134–5 Więcławice (pow. krak., 12 km na NE od Krak.) Re- Wąsosz Dolny (pow. wieluński, 12 km na W od gułka Wawrzyniec 47 Brzeźnicy) 57 Wiktorowice (pow. krak., 12 km na NE od Krak.) 47 Wendeta Tandeta Wilków (pow. krak., 18 km na NE od Krak.) 47 Węgry 8, 49, 79, 94, 227, 291, 358 Wilno 141, 163 król Zapolya Jan 73 Burifarit, złotnik 275 królowa Izabela Jagiellonka 73 wojewoda Węgrzynowice (pow. krak., ob. cz. Krak., 19 km na Radziwił Mikołaj Czarny 67 NW od Rynku Gł.) 122 Wisła (rz.) 17, 56, 60, 93, 95, 107, 112, 119, 146–7, Wężerów (pow. krak., 5,5 km na N od Słomnik) 234 287, 346, 361, 382 Błażek, s. Miklesa 234 Witki (pow. błoński, 3 km na NE od Błonia) 113 Wężowka Kraków, miejsca Wisznia Sądowa Wisznia Wiatowice (pow. szczyrz., 12 km na SEW od Wie- Wiślica (bd.) liczki) 71 Stanisław, s. Macieja Śliwki 21 Widawa (pow. sier., 25 km na SE od Sieradza) Wiślica (m. pow.) 48, 60, 69, 158 Janek, sprawca 252 Górka (miejsce) 44 Kuśnierczyk Matys, sprawca 258 jarmark 60 Wiedeń (stolica Austrii) 351, 375–6 mieszkańcy Stefan, kupiec 292–3 Marek, sprawca 371 Wieliczka (pow. szczyrz.) 28, 53, 61, 65, 70–1, 83, Wojciech s. Grzegorza Antoniego 262 85, 88, 90, 95, 110, 116, 119, 191, 223–4, 234, 242, Wojciech, s. Jędrzeja Ruska 9–10 248, 256, 273, 277, 338, 350 Bogucice Żydzi 94 jarmark 252 Abram, nabywca 78 Góra Polna 89 kasztelan mieszkańcy Mielecki Sebastian 143 Jan, sprawca 215 Wiśniów (bd.) Jurek, wójt 88 Wespazjan, sprawca 63
582 Włosań (pow. szczyrz., 7,5 km na SE od Skawiny) 11 Zagórzyce (pow. wiślicki, 12 km na S od Pińczowa) Włoszczowa (pow. chęc.) 151 70 Jędrzej, sprawca 120–2 Zajfretowa (grunty miejskie Krak., ob. cz. Krak., 3 Wodzisław (pow. ksiąski, 10 km na N od Książa km na NE od Rynku Gł.) 105 Wielkiego) Zajfretowy ogród 57 Młynaczyk Stanisław 222–3 Zajfretowe pole 113 Nosek Wojtek 222–3 Zakliczyn (1/ pow. szczyrz., 12 km na S od Wojni- Tomek, sprawca 120–2 cza; 2/ pow. szczyrz., 5 km na W od Dobczyc) 79 Wojnicz (pow. sądecki, 12 km na SW od Tarnowa) Zakroczym (m. pow.) 30, 75 jarmark 112 kasztelan Sebastian Lubomirski 335 Zakrzów (pow. krak., 6,5 km na NE od Wieliczki) Wojnowice (pow. pozn., 14 km na NE od Grodziska Piaskowski, poszkodowany 229 Wielkopolskiego) 136–7 Zamość (pow. krasnystawski) 306 Wojsławice (pow. prosz., 16 km na E od Prosz.) Zarębice (pow. lel., 3 km na SE od Przyrowa) Adam sprawca 257 Piotr, s. Łapcin 11 Wola (bd.) 39 Zarzecze (ob. Zarzyce Wielkie, pow. śląski, 7,5 km Wola (bd.) 117 na NE od Lanckorony) Wola (bd.) Janda, sprawca 231–2 Dorota, ż. Błażeja, sprawca 242–3 Zastów (pow. krak., 12 km na NE od Krak.) Wola Królewska (zap. Królowa Wola, folwark, ob. Zbroja Walenty 358 cz. Krak., 1,5 km na NW od Rynku Gł.) 328 Zator (pow. śląski) 38, 42, 60, 69, 75, 118, 122, 128, Wola Radziszowska (pow. szczyrz., 8 km na S od 376 Skawiny) jarmark 252 Filipowy alias Filipek Jędrzej 231–2 kościół 38, 42 Filipowy alias Filipek Wojciech 231 Mikołaj, s. Liachów 257 Machnik Jan 231–2 Stanisław, s. Trzęsigłówczyna 120–2 Wola Więcławska (pow. krak., 14 km na N od Zawada (pow. Szczyrz., 6 km na N od Myślenic) 43 Krak.) 47 Zawichost (pow. sand., 18 km na N od Zawichostu); Wolborz (pow. piotrk., 14,5 km na NE od Piotrkowa burmistrz 153 Tryb.), 134, 274, 276 Zesławice (pow. krak., ob. cz. Krak. 9 km na NE od Jan, s. Sebastiana Zaparta 274 Rynku Gł.) 228–9 Wolbrom (pow. ksiąski) Zgierz 143 Jan, s. Kampinosów 99 Zielonki (pow. krak., 7 km na N od Krak.) 48 Wolnica Kazimierz Golec 105 Wołowice (pow. krak., 8 km na W od Skawiny) Zielkowice (Zelkowice; pow. sochaczewski, 3 km na Wacław, sprawca 146 SE od Łowicza) 135 Wołowski las (na W od Krak.) 150 Zimnowoda (pow. lwowski, 8 km na W od Lwowa) Wołyń 274–5 111 Wrocław 24, 62, 90–2 Złota (1/ pow. sądecki, 5 km na NW od Czchowa; smatruz 92 2/ pow. wiślicki, 8 km na NW od Wiślicy; 3/ pow. Tobiasz, s, Hanusa Rajbnicza 126 sand., 5 km na SW od Sandomierza) Żyd 91 Krzysztof, sprawca 250–1 Wróżne (zap. Wróżna Góra, jedna z licznych pod Zwierzyniec (ob. cz. Krak., 4 km na SW od rynku) Krak.) 150 39, 57, 80, 147, 154, 287, 327, 335, 371, 380 Września (pow. gnieźnieński) 62 folusz 39 Wiewiec (pow. radomszczański, 16 km na NW od kościół 191 Radomska) mieszkańcy Marcin, s. Kopy 97 Babrkowa, poszkodowana 107 Wyszogród (m. pow.) 138 Jakub, s. Łacha i Reginy 371 jarmark 138 Krzysztof, poszkodowany 322 Panek, poszkodowany 81 Zabierzów (pow. krak., 12 km na NW od Krak.) Pieczkowa, karczmarka 283 150, 329 Uszko Jakub 379 Matys Franek (zap.) 329 starosta Gliński 283 Zagórowa (pow. krak., 11 km na SE od Wolbromia) Zwoleń (pow. rad.) Łucja, podżegacz 131 Kasper, s. Jakuba Kani 207
583 Żabno (zap. pow. pilzn., 16 km na N od Tarnowa) Żegocin (zap. pow. kaliski, 8 km na N od Kalisza) 60, 118 Sebastian, s. Marcina i Ewy 3 Żałoście (niezid.) 90, 92 Żmigród (zap. Ż. Nowy, pow. biecki) 86 Żarki (pow. krak., 8 km na SW od Chrzanowa) jarmark 84, 86 Skrzypek Jasiek 308, 310 Żnin (pow. kcyński) 91 Żarnowiec (pow. ksiąski, 18 km na NW od Miecho- wa) 91, 99, 222 Żymierz (bd.) kościół 222–4 Ficzki, poszkodowany 359 Żary (pow. krak., 7 km na NE od Krzeszowic) Żywiec (pow. śląski) Jerzy, rzeźnik 283 Komorowski 377 INDEKS RZECZOWY
Kursywą zaznaczone zostały terminy pomocnicze niewystępujące w rękopisie, a także strony, które odsyłają do terminów znajdujących się w tytulikach streszczających sprawy i w przypisach. Numery oznaczają strony rękopisu. achtelek 54 baba 97, 114, 247, 367 acta damnatorum seu maleficorum alias smo- babka (pieniądze) 363 ła 5 liber bagazia, łokieć 245 kurta, żupan acta testamentorum 89 testament bagno 186 aczka srebrna 10 baja 357, 369, 381 suknia adagium (przysłowie) 301, 333 confessus pro ul- bakałarz 366 tro..., quidquid agis..., ne scelera... bańka gliniana 297, 299 adamaszek 6, 52, 107, 138, 386 antependium, baran, baranek 29, 35, 37–8, 43, 47, 80, 99, 112, 116, czapka, delia, kabat, kołdra, kształt, letnik, 119, 148–9, 193 mięso płachta, płaszcz, szuba, żupan, żupica barchan kabat, szuba, żupan advocatus wójt barwa 345 agnitio rozstrzygnięcie barwierczyk 223, 363 barwierz agnus, agnusek 388; a. z kamykami granowaty 363; barwierka 93, 98, 103–4, 363 a. od pacierzy 306; a. srebrny 388 barwierz 9, 72, 83, 98, 99, 102, 130, 144–5, 245, aksamit 6, 8, 11, 32, 38, 39, 42, 52–3, 56, 92, 105–6, 362–3 109, 138, 219, 343, 351, 356; a. ćwierć 8; a. sztu- baryła 226, 391 ka (sztuczka) 219, 233, 269, 351; a. łokieć 252 bawełna kabat, rąbek czapka, delia, kabat, karwatka, kitlik, kołpaczek, bawełnianka 293, 304 kształt, lejtuch, letnik, mieszek, mycka, ornat, bawełnice 389, 371, 390 pas, płaszcz, suknia, szuba, tkanka, żupan, żupica bebragiery 275 akt 251 beczka 47, 76, 195, 216; b. popiołu 29 aktor 361 bednarz 14 almaria 6, 7, 221 bekieszka 294, 379 amicus przyjaciel bela [sukna] 391 ampuła, ampułka 222, 224, 292, 324; a. srebrna 134 beret, beretka 14, 22, 28, 125, 166, 229; b. włoski 25, ankiel, anklik 71, 195, 219; a. srebrny 71, 103, 371 30, 85 zapona ankwos 110–1, 117; a. mosiądzowy 14 bezbronny zabójstwo antependium adamaszkowe 189, 191; a. półszarła- białogłowa 38, 98, 104, 180, 237, 281, 322, 348, 352 towe ze strefami 189 chusta, czapka, kożuch, niewiasta, suknia apteka Kraków, Lublin bicie pobicie aptekarka 192 bić pobicie aptekarz 6, 9, 133–4, 225–6 delator biekieszka morawska 270 arcyksiężna 299 biesaga 116–7 areszt w wieży 306 biskup Kraków arkabuz 69, 75–8, 83, 85–6, 96, 154 blacha, blaszka 71, 95, 291, 316; b. ołowiana 70; arkusz 365 b. żelazna 207 Pod Blachą karczma aspra 7 blech 113–5, 118 Kończyce atak na sługę 257 błonie 328 Kraków atłas, atłasek 58, 110, 352; a. sztuka 21 suknia, błoto 42, 212 zarękawie, żupica bober futro bobrowe
585 bojaźń Boża 279 ceplik 296 borg 275 pożyczka cerkiew Lublin botloch (botuch) 109, 304, 327 cetnar 187 botuch botloch cewka złota 9 boty buty chata 307 bożnica 110, 188, 350 Kazimierz, Lublin, Pińczów chewar 298 bóbr 101, 166, 169 chleb 14, 63, 114, 120, 176, 216, 226, 239, 310, 313, bór 17, 20, 23, 38, 42, 151, 157, 160, 176, 197, 282–3, 317, 329, 338, 347, 350, 354; ch. bochen 199; 290 Iłżecki B., Krzepicki B., Kunowski B., ch. złodziejski 329 Łukowski B., Mieciszowski B., Radomski B. las chlew 112, 116, 229 bractwo Kraków chłop 12, 35, 43, 47–51, 57–8, 62, 64–5, 69, 70, 73–8, bramka perłowa 54, 65, 131, 213 80–7, 90–1, 94–6, 109–12, 114, 117, 124, 136, brat 71, 99, 112–3, 120, 123, 154, 161, 186–7, 231, 140–3, 148–9, 156–7, 159, 163–5, 167–8, 172, 276–7; 283, 297, 299, 314, 335, 388; b. ciotczony 180, 193, 197, 199, 204–5, 210, 216, 224–6, 231, 146; b. powinny 234 zabójstwo 234, 245, 248, 258, 270, 277, 280, 295, 306, 310, bratowa 320 312–3, 317, 327, 329, 338–9, 343, 346, 350, 353–4, broda 134, 214, 251, 338, 366, 369 356, 368–9, 372–4, 382–3 buty, chodzenie, za- brog 68, 70, 121, 224, 229, 329 Kraków bójstwo brona 6, 82–3, 98; 181, 243, 366 Kazimierz, Kra- chłopiec, chłopczyk, chłopię 7, 8, 11, 96, 118, 134, ków, Lublin 140, 143–4, 156–7, 176, 194, 222, 229, 230, 234, bronić się 137 239–41, 244, 257–8, 276, 298–300, 307, 323, broń 151, 335 → arkabuz, kij, kostur, pałasz, pistolet, 331, 364 młodzieniec, poranienie, ubranie, rusznica, siekiera, szabla, szpada uduszenie, zabójstwo brzeg 93, 186 chłosta kara chłosty brzemiączko 156, 160 chmielarz 128, 130, 293, 329, 338 zabójstwo brzemienna niewiasta chodnik 127–8, 130 brzemię 36 chodzenie po chłopsku 256; ch. po kozacku 307 brzezina 135, 139 gość brzuch słabizna choina 152 buda 85, 135, 165, 211, 215 chomla 54 budyń 131 choroba 80 buława 139; b. srebrem oprawiona 68 chrust, chruścina 127, 130, 150, 156, 235 bunt 293 noże chrześcijanin zabójstwo burgrabia 221 Kraków chusta, chustka, chustcza 7, 11, 23–5, 27, 30, 37–40, burmistrz Kraków, Narew, Poznań 45–7, 55–7, 68, 71, 73–4, 102, 106, 108, 112, 121, bursa 144, 294 Kraków 125, 141, 169, 173, 178, 216, 226, 229–30, 240, buty, butki (botk, boty, uboty) 28, 36–7, 50, 57–8, 248, 253–4, 281, 286, 291, 302, 304, 306–7, 327, 79, 81, 88–9, 111–2, 119, 129–30, 152–3, 157, 334, 346, 363, 365, 369, 372, 379–80; ch. biało- 160, 163, 192–3, 228, 246, 277, 308, 347, 358, 374, głowska 371, 380–1; ch. jedwabiem wyszywana 389–90; b. chłopie 289; b. furmańskie 88; b. nie- 93; ch. pospolita 27, 30; ch. pranie 334; ch. węzeł wieście 50; b. safi anowe 163, 196, 255, 308, 379 286 trzewiki ciało 250, 278, 318 bydło 137, 150, 234, 327 ciągnięcie (pociągnięcie, tortura) 232–334 męka byk 61 mięso cielę 65, 235 skóra cielęcina 297 cancelaria nigra 5 cienlik pozłacany 230 capitaneus starosta cieśla 72, 110, 199, 206, 279, 381; c. królewski 11 causa sprawa cietrzew 248 cechmistrz 300, 331, 334 Kraków, korupcja cięcie (przestępstwo; ciąć, nasiec) 162, 255; c. szablą cegielnia 85, 93, 102, 119, 123, 147, 154, 224, 243, 138; c. palców 257; ręki 257 276 Kazimierz ciotka 205 cegła 336 cirkelmagister 265, 301 Kraków celbrat 44, 271, 276, 302–3 civis mieszczanin celnik 118; celnik krakowski 213 civitas Cracoviensis Kraków cep 161; cep żelazny 162 ciżmy 317, c. safi anowe 345
586 cło (komora celna) 19, 41, 313, 315 czekan włamanie cmentarz 6, 93, 134, 255, 278, 279, 335, 380 gwałt czeladnik 328 Kraków czeladź 140, 162, 221, 225, 233, 328; cz. miejska 132, complex wspólnik 140, 162, 200, 203; cz. mistrzowska 354; cz. pań- condemnata dekret ska 54 conditio warunek czepiec 71, 105, 107, 113, 296; cz. jedwabny 63, 94, confector rzemieślnik 103, 219; cz. z przednicami 219; cz ze złotem 94 confesata przyznanie, zeznanie cziska cwelichowa 327 confessus pro ultro habetur 362 człowiek 12, 14, 20–1, 24, 27–9, 31, 35, 37–8, 41, consuetudo obyczaj 46–7, 50, 52, 62, 69, 98, 335, 357, 365, 369, 378; consul rajca cz. dobry 335 convictio towarzystwo czoło 68 córka 105, 124, 248, 278, 297, 299, 300, 336, 340, 366 czwartak 213, 237 crimen furti kradzież czwiertnia 71, 148 jagły, owies, żyto crumeniseca rzezimieszek ćwierć aksamit, mięso cudzołóstwo 42, 124, 144, 145, 243, 304; obietnica nie c. 304, 305 nierząd, pojmanie dach 194, 203 cug 151 dachówka 203 cukier 9, 165, 211, 297, 299; c. głowa 350, 353; dalmucja 124 c. głownia 208; c. sztuka 9 damnatus skazany cwelich 293 cziska, obrus, poszwa darowanie gardłem darowanie życia cyborium 93, 283–4 darowanie życia (darowanie gardłem) 65, 68, 105, Cyganie indeks osobowy 184, 194, 199, 209, 243, 257–61, 285, 286, 289, cyna 99, 110, 170, 200, 202–4, 210, 217, 222, 225, 303–5, 334, 336, 348, 352, 371 wykupienie od 244, 246, 302; c. angielska 34 fl asza, konew, kary; zgoda pokrzywdzonego kubek, kwarta, misa, naczynie, półmisek, przy- decolatus kara ścięcia stawka, talerz decretum offi cii dekret cynamon 165, 168 deko 37, 40 cyngatura 109 dekret (condemnata, decretum, d. offi cii, wyrok) cyprys 193 317, 262, 296, 320, 340, 361, 391; d. kopia 361; czamara 325; cz. aksamitna 379; cz. kitajkowa 368 w. odroczenie 318, 320; d. remitować 250 roz- czamlet, sztuka 21 kabat, kitlik, letnik, mycka, strzygnięcie płaszcz, szuba delatio oskarżenie czapka 10, 12, 18, 21, 23, 29, 32, 43–5, 47–9, 51, 52, delatus oskarżony 56, 58–9, 64, 67, 79, 82–3, 88, 95, 99, 110, 114, delia, delijka 11, 73, 114, 133, 140–1, 152–3, 165, 118, 133, 140–1, 144, 151–2, 166, 172, 198, 218, 180, 196, 213, 21–65, 233, 240, 245, 255, 264, 273, 225, 227, 245, 254, 271–2, 296–8, 302, 304, 335, 276, 289, 303, 308, 316, 321, 325, 331, 334–5, 344, 345, 363, 367, 371; cz. adamaszkowa 106; cz. ak- 346, 357, 363, 379, 380–1; d. adamaszkowa 153; samitna 50, 53, 106, 111, 172, 210, 254, 293, 308, d. aksamitna 386; d. cielista 180; d. falendyszowa 326, 334, 339, 374; cz. barankowa 322; cz. biało- 369; d. karaziowa 228, 364; d. kitajką podszyta głowska 334; cz. dziecięca 334; cz. jedwabna 22, 303; d. lisy podszyta 154, 214, 228, 240; d. luń- 25, 28, 30; cz. kunia (kunami podszyta) 73, 125, ska 74; d. niewieścia 289; d. podszyta bają 369; 172, 174, 273, 325; cz. męska 271; cz. muchajero- d. półszarłatowa 303; d. sukna morawskiego 152; wa 107, 269; cz. niemiecka 29; cz. podszyta sobo- d. sobolcami podszyta 380; d. sukna włoskiego lem 53, 174 orzechy, zapona 133; d. uterfi nowa 144, 246; d. żałobna 250 czapla pierze deliberacja urzędu 320 czapnica 227 denar 167 czapniczek 338 deszczka 111, 158, 173, 218, 267, 278 czapniczka 47, 71, 225 diament guz czapnik 59, 335 diament 343 czary poczarowanie krów divisus in quatuor partes kara ćwiartowania czas 120, 126, 145, 162, 182, 267–8 porodzenie dłonie 318 czasza, czaszka 154, 230, 297; cz. srebrna 93, 180, dług 8, 100 187 półczaszka dłuto 104, 295 czecheł 125, 278; cz. niewieści 278 doktor 81, 134, 269
587 dołoman 36, 147, 384–5, 388; d. falendyszowy 384; dziesiętnik 94, 141–2; dz. królewski 255; dz. nocny d. kanawaczowy 385; d. lisy podbita 36 335 dom, domek 6, 23, 55, 58, 64, 68, 88, 99, 105, 110–1, dziewczę dziewczyna 115, 118, 120, 135, 144, 146–8, 150, 153, 158, 167, dziewczyna (dziewczę) 126, 298, 381; dz. do dzie- 170, 178, 181, 187, 189, 201, 215, 221, 228–9, cięcia 280 dziewka 236–7, 246–7, 250, 267, 270, 272, 280, 318, 336, dziewka, dzieweczka 7, 9, 16, 31, 55, 60, 63, 73, 100, 351; d. drzewiany 134, 191, 214, 224; d. hyclow- 124, 132, 139, 146, 156, 160, 197, 217, 229, 249, ski 342; d. próżny 318, 319; d. zły 318 napad 268, 272, 295, 299, 323, 340, 356, 360; dz. słu- Kazimierz, Kleparz, Kraków żebna 297; dz. karczmarska 107 dziewczyna, dół, dołek 70, 219, 229 zabójstwo drab 79, 119, 163 dziura 21, 93, 220–1 włamanie drabant 308 dzwon, dzwonek 186, 220, 391 drabina 99, 247–8 włamanie dzwonnica 189 drąg 166; d. żelazny 244 dzwonnik 190 droga 54, 117, 122, 127–8, 134, 136, 138, 151, 186, 212, 238, 383; d. dobrowolna 176, 178, 279; d. ko- egzekucja (executia, exequtio) 251, 285, 320, 362 byleńska 178; d. zbłądzona 20, 23 eksces (exces) 287, 289, 349, 360 przestępstwo drogość 20 Ewangelia św. Jana 332 drut 184 ewangelicy 278 drwa 169, 303 ewar 22, 25, 31, 75, 95, 97 drzewo 110, 121, 138, 248; d. jaworowe 186 wła- ewar 224 manie examinowanie pytanie drzwi 112, 120–1, 159, 172, 187, 220, 309, 312, 342, executia egzekucja 354; d. do kaplicy 291; d. do kramu 9; d. pobocz- exces eksces ne 133; d. ratuszne 162; d. żelazne 218 exequtio egzekucja duch dobry 336; d. zły 336 duchna 366 faber lignarii stolarz dudki 235–6, 238, 256 stemplowanie facelet, faceletek 103, 107–8; f. jedwabiem wyszy- dudy granie wany 105 dupla 352 facinus 318 przestępstwo duplon 236 falendysz 303, 367 delia, dołoman, kołpak, kur- dusza 244, 248 ta, płaszcz, sukno, ubranie, żupan dworniczka 37, 38, 41, 42 fałsz 276 dwornik 38 fałszerstwo pieniędzy kowanie minicy, pobiela- dworzanin 11, 226; d. Jego Królewskiej Mości 94, nie groszy, stemplowanie dutków, ulanie talara, dworzanin królewski 33, 55 zmachlowanie pieniędzy dwór, dworek 17, 18, 61, 67, 83, 98, 108, 111, 116, famulus sługa 142, 154, 176–7, 180, 182, 196, 214, 224, 334–5 farbierz 154 zamiar Boratyńskiego dworek, Kierchów, fartuch 14, 42, 105, 125, 139, 190, 254, 272, 293, Kraków, Myszkowskiego dworek 296, 299, 327, 334, 341, 387; f. koloński 322; dyszel 329 f. okolisty 289, 296; f. otroczy 14; f. rąbkowy 304 dzban, dzbanek 214, 297–8; dz. miedziany 214 li- faryna 72 mony faska (fassa) 23, 28; f. wrocławska 294 masło dziad 71, 133, 234, 242, 365 fassa faska dziadki dziecko ferezja 335, 343, 355–6, 367, 379, 385; f. kitajką pod- dział 179, 200, 223, 283, 359; dz. pieniędzy 314–5 szyta 369, 372; f. karaziowa 384; f. lisami podszy- dziecię dziecko ta 384; f. z sukna 375 dzieciobójstwo 60, 139, 260 uduszenie nowo- figi 298 rodka fi lius syn dziecko, dziecię, dzieciątko (dziadki) 60, 63, 100, fi nis koniec 139, 150, 218, 341; dz. piastowanie 336; dz. żywe flasza, fl aszka 78, 97, 154, 183, 248; f. cynowa 182, 139 czapka, dzieciobójstwo, dziewczę, nóż, pia- 308; f. srebrna 182; f. szklana 309, 312 gorzał- stowanie ka, wino dziegciarz 66 fletnia 49 dziekan 237 flis 37, 40, 247
588 floren 240, 247, 269–70, 272–5 gęśniczka 359 folusz Zwierzyniec giermacze giermak folwark 36, 37, 40–1, 107, 119; f. wójtowski 151 giermak, giermaczek (giermacze) 27, 33, 38, 106, 141, forboty 291 167, 171–2, 215–6, 240, 244, 308, 320, 326, 334; forma 325, 363 wosk g. sukienny 326; g. żałobny 294 półgiermacze forstat lanka giermek 72 Franciszkanie Kraków giezło, giezłko 304, 371, g. płócienne 380 frymarczenie frymark glina 48, 54 frymark 17, 47, 49, 39, 64, 85, 92 sprzedaż głodny rok 216 funt 8, 124, 248, 380 głowa 55, 103, 131, 155, 159, 163, 212, 220, 227, 250, fur złodziej 279, 336, 367, 369 cukier, len, łeb furman 9, 12–3, 18–9, 22, 24, 31, 61, 66, 75, 81, 84–5, głownia 110 cukier 89, 95, 97, 112, 116, 144, 165, 171, 175, 236, 252, gmach 67; g. królewski 7, 67, 221 339, 391 buty, kitla, zabójstwo gniew 58 furtka 53, 175 Kraków gnój 97, 199, 201–2, 237, 309, 312 futro 21, 32, 58, 74, 82, 112, 241, 252, 382–3 gomółka 116 mętlik; f. baranie 36 lanka, mętlik, suknia, gorzałka 17, 36, 78, 140, 220, 234–5, 271, 316, 319, szuba; f. bobrowe 6, 174; f. królicze 255 jed- 370; g. fl asza 88; g. garniec 247; g. palenie 36 noradek, szuba; f. kunie 219–20 kołpak, męt- gospoda 94, 113, 135, 138, 143, 152–3, 161, 166, 229, lik, szuba; f. lisie 21, 72, 82, 101, 153, 196, 213, 233, 258, 268–9, 279, 283, 293, 316–7, 338, 344, 253, 382 delia, karwatka, szuba, żupica; f. lisie 346–7, 349, 357, 364, 366, 369, 377, 391; g. kuś- żupica; f. niedźwiedzie 82; f. popielicze 174 nierska 233; g. we młynie 370 gwałt Pod szuba; f. slamowe 382; f. sobole czapka, Blachą delia, kołpak, kuczma, mycka; f. wiewiórcze 270 gospodarstwo 144 futryna 256 gospodarz 71, 75, 80, 130, 135, 138, 154, 235–9, 243, futrzarz 15, 25 267, 271–2, 307, 366 gospodyni 40, 126, 130, 145, 152, 190, 201, 216, 226, gabazia 213 230, 236, 268–9, 271–2, 335, 343, 355 gacie 228, 317 gościniec 137, 156–8, 160, 252; g. wielki 155, 159 gaj 104, 127–8, 137, 143, 146,–7, 150, 234 las droga Jaśkowice, Niedźwiedzki G., Pszczyński G., gość 17, 80; g. [ubrany] po niemiecku 371 cho- Rząski G. dzenie gałka, gałcze 195; g. mosiądzowa 292; g. srebrne 78, gotowanie jedzenia 370 pożywienie 94; gałka od krzyżmału 93 goździki (gwoździki) 169 gamrat 124 goździki 9, 165 gamratka 36–7, 40, 96, 103, 116 ganek 56, 161, 173, 284; g. ratuszny 161–2 ratusz góra, góry 36, 85, 135, 186, 226, 231 gar 247 górnica 49 garbarka 79 górnik 171, 350, 353 garbarz 13, 35, 36, 39, 50, 81, 253, 261, 316, 380 gra granie gardło 120; g. za gardło 251 darowanie życia; grabarka 43, 80 kara śmierci grabina 120 garły mętlik granie na dudach 341; g. w karty 198–9, 289 prze- garncarka 256 kładanie garncarz 166, 192 grobla 124 garnek 299, 345 masło, oliwki, piwo groch 14, 117, 388, 389 garniec 98, 139, 201, 228, 297, 316; g. cynowy 359; gromada wyręczenie g. miedziany 98; g. na wodę 247; g. niemiecki; gromada 70 g. szklany 158, 297–8 gorzałka, konew, masło, grosz (półgroszek) passim; g. ortowy 18; g. srebrny oliwa, wino 173, 219; g. śląski 52 garść 7, 8 pieniądze grób 232, 278–9 Kraków katedra gaszenie ogień gród 153 generosus szlachcic gruszka 227 gęba 78, 198, 281, 351; g. gramowata 78 grzbiety lisie 290 gęś 13, 36, 38–9, 43, 97, 99, 110, 113, 116–7, 148, grzebyk 356 175–6, 193, 205, 208, 241, 277, 289, 320 grzech 86, 144
589 grzęda 267 instrument 101 grzyby, korzec 200 instygator 250, 262, 336 grzywna (półgrzywna) 6, 10–2, 14–5, 19, 20, 24–5, instygowanie (instigatia, oskarżenie) 250, 279, 304, 27–32, 37–41, 43–4, 46–7, 50–2, 54, 57, 62–4, 66, 334–5, 336; i. przed urzędem 320 69, 71, 73, 75–7, 81, 89–92, 94, 97–8, 110, 115–8, intencja zamiar 125, 131, 135, 141–2, 146, 149, 155–7, 159–60, interrogatio 361 pytanie 163–4, 166, 172, 177–8, 193, 201, 204, 208–10, interwencja darowanie życia 216, 227, 233, 235, 241, 245, 275–6, 306, 339, 351, iściec 259 366, 367; g. srebrna 174 iudex offi cii castrensis Kraków: urzędy gumno 70–1, 104, 149, 158–9, 321 iudicium opportunum 305 sąd gunia 66, 142, 357; g. wołoska iura regni 307 prawo gurmana 264 iustitia sprawiedliwość guz, guzek 292–3, 356, 388; g. perłowy 325, 380; izba, izdebka 17, 52, 67, 80, 130–1, 137, 145, 153, g. srebrny 303, 385; g. sochowy 303; g. z diamen- 172–4, 196, 214, 218, 228–9, 233, 235, 237–8, 240, tem 355; g. złoty 343, 355 244, 246, 392; i. pańska 116, 199, 202, 221, 280, gwałt (przemoc) 162, 194; g. w domu 250; g. na 289, 314, 324; i. tortur 62 cmentarzu 335; g. w gospodzie 349; g. w jatkach szewczych 349 jabłka 225–6, 295 gwicht mosiądzowy 269 jagły 14, 390; j. czwiertnia 273 gwóźdź 221, 272 szynal, włamanie jagnię 112, 119, 148 gzło 110, 112 jajca 34 jałmużna 391 habit 351 jałowica 19, 235, 328 habitantes Cracovienses Kraków jarczak 228, 247, haftarka 6 jarmark 76, 129–30, 166, 245, 253, 273, 288, 367, 391 hajduk 79, 268–70, 322, 342, 354, 358, 364 Chęciny, Dobczyce, Jarosław, Jędrzejów, Jawo- handel 324 sprzedaż rów, Lublin, Lwów, Lwówek, Łakno, Łęczyca, Mie- handlarka 107 chów, Nowe Miasto Korczyn, Olkusz, Przemyśl, haras kitlik, letnik, płaszcz, suknia, szuba Pyzdry, Radymno, Ropczyce, Rzeszów, Siewierz, harcerz królewski 240 Słomniki, Szadek, Środa Wielkopolska, Wieliczka, harfa 334 Wiślica, Wyszogród, Zakroczym, Zator hazuka 41–2, 49, 154 jatka (stół) 105, 131–2, 216, 224–5, 235, 303; j. czap- herszt 255 nicza 50, 171; j. kitlarska 26; j. maślana 125; hetman hutman s. rybne 63; j. rzeźnicza 42, 44–5, 51, 194, 226, honesta mieszczka 271, 318; j. sadlnie 66; j. szewcza 277; j. śledziowe honestus mieszczanin 182 gwałt, stół hultajstwo 305 jednokół 155, 159 humerał 185 jednoradek 9, 10; j. dziki 125; j. króliki podszyty 92; huta 186; h. miejska 186 j. luński 92, 94 hutman (hetman) 305, 313, 322, 375 Kraków jedwab 78, 91, 93, 114, 229 chusta, czapka, cze- hycel 334 piec, facelet, koszula, pas, zasłona jedzenie gotowanie iberczuch 72 jesień 156–7 iglarka 140 jezdny 283 koń iglica srebrna 66, 71 jezioro 150 igła 8 jęczmień 272; j. miara 272 imbir 165, 168, 297, 299 jubileusz 342, 354 imienie 236 jurament 336 przysięga incipit 5, 265, 301, 332, 333 inculpata oskarżony kabat, kabacik 10, 57, 72, 95, 116, 360; k. adamasz- inculpatus oskarżony kowy 72; k. aksamitem bramowany 91; k. bara- indyk 277 ni 254; k. bawełną podszyty 254; k. barchanowy inkwizycja (inquisitia) 221, 285 pytanie 254; k. czamletowy 91; k. łosiany 292; k. niemie- inquisitia inkwizycja cki 269; k. skórzany 116; k. zamszowy 116, 178; instancja 391 k. zamszowy 10, 48–9, 53
590 kabaty ucieczka k. naznaczenia na uchu 371–2; k. odzwiercied- kachel 238 lająca 361; k. pieczętowania (piętnowania) 67, kaduk 51 68, 258; k. powieszenia (obwiesić, obwieszony, kafar 220 suspensus) 6, 9, 11, 14, 15, 16, 23, 25, 28, 30–1, kaftan, kaft anik 134, 140, 225, 308; k. karaziowy 326 33, 39, 42, 44–8, 50–1, 57, 58, 60, 62, 64, 67–71, kaleta, kaletka 9, 10, 12, 18, 22–4, 29, 31, 50, 55, 57, 72, 73–5, 76, 77–8, 84, 86–7, 89, 90, 92, 96–7, 99, 62, 66–7, 69, 70–6, 78, 80, 82–5, 87, 95–6, 104, 100, 102, 109, 111, 113–4, 115, 118–9, 120, 122, 111–4, 136, 141–2, 166, 168, 173, 175, 177–9, 210, 124, 131, 132, 134, 138, 140, 141–2, 143, 144, 153, 216, 226, 245, 252–3, 272, 283 155, 163, 164, 166–7, 168, 169–70, 172, 173, 174, kaletnik 56, 72 176, 181, 183, 185, 187, 189, 191, 196–7, 198, 199, kamienica piętro 200, 201–2, 204–5, 208, 210–1, 213, 215–6, 224, kamienica 43–7, 53, 68, 73, 82, 85, 117, 132, 165, 225, 226, 227, 231–3, 234, 235, 239, 241–2, 246, 168, 171, 190–1, 203, 208, 213–5, 239, 251–2, 255, 248, 251, 252–4, 256, 267, 268, 270–3, 274, 276, 280, 297, 298, 342–3, 354, 355, 391 miotanie 281, 282, 283, 289, 308, 309, 320–1, 334, 337, 342, Kraków, Poznań 344, 348, 364, 366, 368, 372, 375; k. przebicia kamień, kamyczek 7, 34, 65, 74, 105, 108, 116, 127, kołem 341; 372; k. spalenia (spalony) 55, 56, 93, 197, 218–9, 226, 251, 290, 337; k. z korony 363 95, 222–3, 324, 325, 357, 360, 362, 364; k. ścięcia agnus, pierścień, proch, zapona mieczem (decolatus, ściąć, ścięty) 59, 62–3, 65, kamizela 82; k. forsatowa 192; k. płócienna 171 67, 113, 142, 144–5, 160, 161, 163, 184, 191, 194, kancelaria 220 cancelaria nigra 198, 206–7, 211, 212, 217, 220, 243, 244, 248, 249, 251, 260, 276, 277, 278, 279, 286–7, 330, 335, 349, kanclerz koronny 59, 108 341, 348–9, 360; targania kleszczami 341; k. ucha kanonik 124, 133 urżnięcia (ucięcia) 82, 84, 112, 249, 280, 281, 284, kantar 288 286, 304, 326, 329–30, 371; k. utopienia (utopić) kantor 133 60, 105, 109, 124, 126, 130, 131, 139, 293–4, 361; kapa dzika 30 k. wplecenia w koło (łamania kołem, wpleciony) kapcie 228, 291; k. dziane 292; k. safi anowe 196 20, 128–30, 132, 139, 146, 150, 153, 155, 160, 176, kapelusz 308, 338–9, 367, 308 177, 179; k. wyświecenia (odkazany, odsadzenie, kapica 96, 133 relego, wygnanie, wyświecić, wyświecony) 43, 51, kaplica 324 Kraków kościoły, Kraków zamek 82, 84, 105, 195, 242, 243, 249, 257, 258–63, 264, kapłan 360 ksiądz 280, 281, 283, 284, 285–6, 289, 291–2, 293–6, kapłon 247–8 303–4, 309, 311, 313, 318, 320–3,326–7, 329–30, kapusta 81, 272 334, 340, 347, 348, 352, 354, 371, 372; wykupie- kara (karać, karanie, poena) 231, 241, 246, 251, 296, nie od kary darowanie życia, wykonanie kary 304, 322; k. śmierci (na gardle, potracić, stracić, śmierci karanie, złagodzenie stracony) 21, 33, 35, 58, 59, 62, 63, 65, 128, 136–7, karać kara 168, 193, 199, 203, 209, 220, 224, 226, 242, 243, karanie podłóg prawa 320; k. przez miłosierdzie 244, 247, 248–50, 257–60, 264, 286–7, 289, 292, 311; k. powtórne 323 kara 294–6, 303–5, 309, 313, 318, 320–1, 323, 327, 329, karaziej 49, 381 delia, ferezja, kaft an, suknia, 330, 333, 334–5, 340, 347–8, 349, 351, 352, 354–5, ubranie, żupan 362, 364, 366, 370, 372, 384, 388, 391; k. śmierci karbownik 347 kwalifi kowana 341; k. bez sądu 226; k. bicia u prę- karcz 329 gi (chłosta u pręgi, columna publica, pręgierz, karczma 83, 91, 110, 115, 117, 123, 136–7, 149, 156, usmaganie, wyśmigać) 43, 51, 58, 84, 194, 195, 159, 282, 371, 377; k. kamienna 36, 105, 168, 170 243, 249, 258–9, 262, 280, 281, 284, 285–6, 289, Bieńczyce, Kraków, Mokre, Pod Blachą, Strzel- 291, 292, 293, 294–5, 303–4, 318, 319, 320, 322–3, nica, Rybna 326–7, 329, 330, 333, 334, 338, 340, 352, 354, 368, karczmarka 227 371, 372; pręgierz kara bicia u pręgi; k. chło- karczmarka 35, 47, 283, 329 sty (bicie, wychlustanie nahajkami, wychłostany) karczmarz 15, 17–8, 25, 47, 66, 69, 70, 110, 117, 16, 17, 43, 82, 84, 262, 268, 270, 281, 285–6, 334; 124, 155, 159, 164, 176, 178, 198, 204–5, 234, 238, k. chodzenia w okowach (okowania) 78–9, 80, 82, 254, 258, 318, 340; k. graniczny 157–8, 160 84, 95; k. ćwiartowania (divisus in quatuor par- karmik 97 tes) 21, 23, 100, 126, 220, 222, 345, 347; k. kłody kartowniczka 126 16, 17, 165, 202; k. koła 17, 20, 52, 55; k. miejskich karty granie, przekładanie robót 82; k. na biskupie 304–5, 334, 335, 347–8; karwatka 10, 32, 36, 69, 72–3, 88, 97, 107, 111, 118, k. na klocu (k. na pniaku) 296, 320–22, 351, 352; 133–4, 136; k. aksamitna 6; k. baranki podszyta
591 58, 144, 146; k. dzika 66; k. lisy podszyta 72, 138, kniaź 196 146; k. sukna włoskiego 72, 146 kobiela 368 kasztany [jadalne] 297–9 kobierzec 9, 14, 78, 191, 214, 277, 285, 325, 344, 357, kasztelan 147 Biecz, Kraków, Małogoszcz, San- 366, 374; k. turecki 367–8 domierz, Wiślica kobieta białogłowa, niewiasta kat 78, 162, 192, 299, 342, 355, 365, 368, 370, 372 kobza 377 mistrz koc 94, 175, 259; 346, 366–7 katanka baranami podszyta 326 kocioł 51, 79, 95, 97–8,167, 208, 294 katedra 284 Kraków kojec 45 kura katówka 319 kolec srebrny 303 kawałek (kawałcze) 114 koledzy 286 kazać (odkazać) kara wyświecenia kolegium 50 kazanie kara odkażania kołdra, kołderka 154, 213, 269, 334, 365, 383; kazanie 221 k. adamaszkowa 386 kaznodzieja 131 kołnierzyk 295 kaźń (więzienie) 246, 253, 261, 319; k. królewska 88; koło 20, 121, 180, 341 kara koła, łamanie kołem k. miejska 259, 264; k. pańska 35 koło wójtowskie Kraków kąpiel w wodzie zielonej 281 kołodziej 139 kejcher 152–3 kołpak, kołpaczek 82, 96, 225, 271, 335, 338, 375; kielich 142, 164, 189–90, 222–4, 324–5, 338; k. mszal- k. aksamitny 75, 82, 109, 133, 171, 174; k. falen- ny 37, 41; k. srebrny 185, 189; k. złoty 338 dyszowy 325; k. kunami podszyty 133; k. lisami kielnia 300, 351; mularska 95 podszyty 373, 384; k. sobolami podszyty 109, kiełbasa 152, 235, 277 175, 255, 325, 371, 375, 380; k. sukienny 269 kieszeń 181, 253, 288, 343, 353, 356, 368–9, 371, 383 komiega 29 kij 18, 89, 127–9, 135, 138, 145, 156, 160, 244, 287, komnata 61, 64, 145, 187, 228, 235, 244 314–5 pobicie, zabójstwo komora 6, 7, 9, 21, 27, 44, 46, 54, 62–4, 69, 71, 82, kir 325, 367, 381 84, 102, 104, 110, 112, 116, 118, 132, 139–40, 148, kitajka 7, 52, 56, 59, 72, 227, 303, 308, 343, 356, 369; 158, 186–7, 221, 231–3, 236–7, 267, 269, 273, 280, k. dzika 52; k. sztuka 252 ferezja, kitlik, letnik, 298, 329, 337, 341, 345, 359, 389 mycka komornica, komorniczka 24, 153, 195, 341 kitel kitla komornik 82, 346 kitka 302 kompania 311 towarzystwo kitla, kitel 219; k. furmańska śląska 88; k. muchaje- komża 38, 42, 108, 126, 185, 195 rowa 308 jatka konew, konewcza, konewka (konwia) 97, 107, 110, kitlik 42, 70, 81, 281, 381; k. czamletowy 106; k. dzi- 208, 216, 298, 309, 312, 323; k. cynowa 8, 10, 33, ki 106; k. harasowy 106; k. kitajczany 106; k. mu- 43, 45, 51, 57, 73, 83, 91, 97, 154, 167, 216, 247, chajerowy 106; k. z aksamitem 41 249, 254, 201, 208, 210; k. garncowa 247, 297; klacz 231, 234, 358 k. półgarncowa 167, 248, 309, 312; k. kwartna klasztor 126, 135–6 Garbary, Kraków, Płock 309, 312; k. srebrna 179, 343, 355 piwo, wino klejnoty 219 koniec (fi nis) 261, 265 klepadło 272 konopie szła kleszcze 296 kontryfał 52 kloc kara na klocu konwia konew klucz 55, 88, 131–2, 143, 182, 189, 222, 229, 254, 272, konwisarz 165, 214 290, 295, 298, 298, 299, 342; k. do piwnicy 297; koń 15, 17–20, 35, 49, 50, 60–2, 64–5, 74, 85, 89, 97, k. do więzienia 330; k. ratuszny 221 podrabia- 99–101, 110–1, 124, 127–8, 134–9, 143, 147–9, nie, włamanie 151–2, 155–6, 158, 168, 170, 176, 196–7, 204–5, klucznik 73 228, 231, 255, 273, 277, 282, 290, 292, 327–8, kłoda 39, 240; k. piwa 138 kara kłody 16, 17, 165 358–9, 367, 391; k. brudny 170; k. cisawy 15, kłódka 79, 80, 132, 165–6, 168–9, 228 włamanie 60, 61, 63; 122, 149, 151, 153, 205, 327–8, 358; knafel, knafl ik 17, 69, 72, 73, 75, 91, 96, 106, 125, k. gliniasty 170; k. gniady 15, 16, 60, 61, 123, 159, 134, 187, 197; k. pozłacany 73, 175, 187, 197, 245, 196, 359; k. kłusy 100; k. łysy 205; k. miejski 65; 249; k. srebrny 245, 249 k. pleśniwy 60–1, 123; k. płowy 123; k. poczto- knap 43 wy 170; k. rydzy 170; k. siwy 15–6, 60–1, 63, 149, knapka 39, 40 156, 170, 327; k. ślepy 123; k. wałach 170; k. wro-
592 ni 60–1, 64, 91 jezdny, klacz, noga, podjezdek, koza, koźlę 148, 232 skóra rząd, służba, uprząż, zbroja kozik 170 kopa (półkopa) 6, 10–2, 19, 21–4, 29, 31, 37–8, 41–2, kożuch 19, 20, 44–5, 47–9, 57, 70, 79, 83, 85, 94, 96, 49, 63–4, 74–5, 82, 85–7, 91–2, 98, 104, 109, 119, 112, 117, 119, 141, 163, 202, 206, 227, 255, 258, 125, 136, 142–3, 148, 156, 159, 167, 171, 190–1, 277, 339, 350, 353, 358, 374; k. barani 83, 136, 203–4, 210–1, 214, 216, 224, 228, 233–4, 236, 242, 241; k. białogłowski 384; k. bobrowy 124; k. kró- 269, 272, 274, 286, 288, 310, 311, 313, 316, 334, liczy 136; k. lisi 22, 172; k. popieliczy 175; k. so- 363, 364, 369, 370, 372, 373, 374, 375, 379–80; boli 180 k. litewska 141 moneta, pieniądze, pszenica, kradziejstwo 189, 197 ser, żyto kradzież (crimen furti, rzezanie) passim; k. hakiem kopia dekret 385; k. po pijanemu 272; k. nocna 82, 174, 209, kopieniak 228, 240, 242, 244, 255, 273, 308, 339, 347, 259, 303, 338, 367; k. na cmentarzu 278; k. w koś- 358, 366–7, 369; k. suknem podszyty 248–9, 285 ciele (łupać) 132–3, 142, 164, 185, 189–91, 222–4, korale 254, 334, 363 231, 233 , 256; k. laską 300, 306; k. przez okno 75, koraliki 219 110, 216, 227, 252, 255, 299, 343, 356, 367, 385; kord 18, 21, 27, 29, 30, 63, 73, 75, 77, 80, 86, 88–9, k. osęką 114, 183–4, 240, 252, 254–6; k. żerdzią 95–7, 100, 111, 116, 124, 133–4, 137, 139, 142, 343, 356, 367 kradziejstwo, rabunek, włama- 151, 155, 165–6, 180–1, 187, 194, 204, 229, 233, nie, złodziej, złodziejstwo 271, 282, 308–9, 335, 347, 362, 372 kraina 243 korona kamień kram, kramik 9, 11, 22, 25, 28, 30, 52–3, 74, 76, 78, koronacja 248 96, 52, 111, 114, 165–6, 168–9, 209–10, 215, korporał 325 295, 342, 353, 354, 380, 383; k. żelazny 209, 345 korupcja cechmistrza 373, 374 drzwi, kramica, rzecz korzec 66, 140, 177, 200, 209, 225; k. wielicki 71 kramarka 63, 210–1 słody, zboże, żyto kramarz 20, 26, 69, 74, 77, 138, 166, 308, 313, 350, korzeń 165, 168, 226 353 zabójstwo kosa 272 kramnica 13, 21 kram kosacz 227 krata 41, 88, 93, 132–3, 183–4, 227, 246, 284, 300, kostur 212, 389 pobicie 324 włamanie kosz, koszyk 106, 147, 175, 219, 227, 240, 253, 255, krawcowa 106 271, 286 koszałka krawiec 6, 10, 36–7, 43, 62, 73, 101, 106, 124, 144–6, koszałka 295, 297, 369, 372 153, 167, 188, 192, 216, 173, 219, 227, 235, 288, koszka 124 291, 292, 308, 334–5, 357 koszula, koszulcza, koszulka 7, 10–4, 17–8, 23–4, krąg tkanka, wosk 26–8, 30, 33, 36, 38, 41, 43–6, 48–51, 53, 57–8, krobka, krobeczka 8, 52, 165, 211, 310, 312, 365, 389 64–7, 70, 73, 78, 80–1, 84, 88, 94–5, 97–8, 103, krowa 68, 148–9, 234, 328, 359–60; k. rzeźnicza 38 105–10, 112–4, 116–9, 122, 124, 129–30, 133, poczarowanie 140–2, 144, 147, 152–4, 156, 160, 165–6, 174, król 252 wesele 178, 195, 198, 202, 224–6, 228, 238, 244–5, 247, krupa 308, 388–9 249, 254, 258, 273, 278, 281, 289, 293–4, 299, kruszec 98 317, 319, 327, 345–6, 367, 369, 371; k. chłopia krzesanie [ognia] po nocy 313, 315 131, 387; k. dziane 22, 30; k. dziecięca 225, 304; krzos, krzoska 13, 36, 65, 94, 100, 134, 140 rusz- j. jedwabiem wyszywana 91; k. kolońska 187; k. nica lniana 106; k. niewieścia 14, 25, 57; k. nowogród- krzywda 137, 160 kowa 91; k. odziemna 105, 107; k. otrocza 25, 57; krzywoprzysiężca 330 k. szwabska 108; k. włoska 22 krzyż, krzyżyk 38, 42, 93, 189–90, 274, 278, 324–5, kościół kradzież, włamanie 363; k. pozłocisty 223, 306; k. srebrny 164, 189, 306 kościół 69, 93, 95, 107–8, 114, 132–4, 142, 151, 165– krzyżmał 93 6, 185, 189–91, 223–4, 232, 297–8, 324, 377 krzyżmo 93, 132 Bochnia, Kazimierz, Kraków, Kleparz, Lwów, ksiądz 54, 55, 61, 67, 69, 78, 106–8, 124–6, 146, 151, Miechów, Olkusz, Skała, stradom, Zator 176–8, 204, 235, 291–2, 327, 338, 342, 354, 369, kotcza 228 371, 383; k. w białym habicie [dominikanie] 351–2; kotlarz 214, 346 dziekan, kapłan, pleban Kraków, Kunów, kowal 70, 75, 96, 119, 218, 225–6, 260, 272, 296, 340 Mogilany, Poznań, Przytyk, Spytkowice, Uchanie kowanie (odlewanie) mińcy 34–5 książę 276
593 księga, książka 85, 166, 169, 207, 235, 276, 334 li- liber maleficorum seu damnatorum 265, 301, ber; k. miejska 260 333 acta kształt 219, 226; k. adamaszkowy 174; k. aksamitny lichtarz, lichtarzyk 132, 247; l. mosiądzowy 269–71 304, 326 lico, liczko, lice 82, 121, 132, 185, 257, 267, 284, 331, kubek 16, 215, 229–30, 238, 275; k. cynowy 166, 169, 334, 347 pojmanie 248; k. pozłocisty 108, 153, 179; k. pozłocisty 68; liczman srebrny 314 k. srebrny 7, 8, 54, 68, 108, 153, 179, 181, 254; limona 297; l. dzbanek 297 k. z bramkami 54 lis 21, 296 futro, skóra kucharka 26, 37–8, 40, 54, 144, 156, 160, 197, 270, list 7, 21, 54, 128, 130, 162, 258, 283 303 listwa 294 kucharstwo 132, 136 Litwin indeks osobowy kucharz 73, 216 loch 116, 119, 142, 158–9 kuchmistrz 125 lorka 238 kuchnia 55, 132, 136, 214 ludzie 20, 23, 115, 163, 193 258; l. postronni 260; kuczma z sobola 187 l. zacni 65, 67, 296 trapienie, wstawiennictwo, kuna 22, 74, 86, 101, 108 futro zabójstwo kupiec 55, 63, 69, 74, 76, 123, 134, 147, 292, 329, 375 Luter Kraków: zbór zabójstwo luwalnia 294 kura 148; k. kojec 241 kurdyban, kurdybanik 211 wacek ładownica 362 kurta, kurteczka 303, 308–9, 316, 325, 331, 335, 339, łajać łajanie 344–6, 357, 372, 387; k. podszyta bagazią 294; łajanie (łajać) 298 k. falendyszowa 364; łamanie kołem (tortura) 287 męka kurwa 120, 233 łańcuch, łańcuszek 13, 16, 43–4, 53, 55, 76, 78, 80– kuśnierczyk 107 1, 96–7, 119, 134, 140, 155, 195, 228–9, 238–9, kuśnierka 166, 190–1, 253 321, 363–4; ł. mosiądzowy 239; ł. srebrny 174, kuśnierz 6, 47, 101, 108, 118, 124, 134–6, 209, 227, 182; ł. turecki 16; ł. złoty 16, 68, 76, 218, 229, 291 233–4 kuśnierczyk, zabójstwo łaska pańska 333, łaska pańska na pstrym koniu kutas 8 jeździ 301 kutnerowanie sukno ława, ławka 302, 132–3, 189, 225, 227–8, 235; ł. pań- kwarta 110, 112–3, 216; k. cynowa 111 wino skie 54 kwartnik 234, 239 ławnik przysiężnik kwitować 237 łaziebniczka 82, 141 kwolek srebrny 132 łaźnia 10, 227, 363 łągiew 79–80, 119 lampa 97; mosiądzowa 117 łąka 115, 117, 123, 158, 170, 336 lanka półforstatowa baranki podszyta 131 łeb 139, 147, 161 głowa las 54, 57, 120, 126–30, 135–6, 138, 146, 149–50, łokieć 6, 51–3, 70, 91–2, 115, 154, 163, 245, 293, 294, 157–60, 252; 282, gaj 303, 352, 356, 358, 366–7 aksamit, bagazia, laska kradzież, zabójstwo płótno, przedkość lato 233, 243, 305 łosoś 135, 184 lawenda 193 łotr 256 legać 145, 217; l. jak mąż z żoną 145 cudzołóstwo łotrostwo 307 lejtuch aksamitny 233 łoza 308 lekarstwo 72 łoże 53 lekkość 54 łój 19; ł. sztuka 27, 29, 30 waga lemiesz 119 łóżko, łoże 102, 145, 181, 228, 235, 280–1, 335 len 36; l. główka 100 koszula, płótno, siemię łuczywo 121 lepionka 342, 355 łup 160 lesica 176 łupiestwo (raszyndować) 127–8, 207 letnik 12, 83, 97–8, 171–2, 183, 209, 214, 249, 252, łyżka 54, 66, 67, 68, 134–5, 155, 175, 179, 213, 215– 254, 278, 281, 334, 344, 357; l. adamaszkowy 9; 6, 218, 233, 235, 238, 274–5; ł. mosiądzowa 274; l. aksamitny 379; l. czamletowy 58, 326; l. haraso- ł. pozłocista 67; ł. srebrna 67, 125, 134, 154, 167, wy 83; l. kitajczany 214; l. muchajerowy 91, 214, 174, 210, 253–4, 279, 286, 293, 314–5, 334, 337–8, 326, 379 386; ł. składana 386
594 macharzyna 12, 74–5, 306 miechowniczek 325 macica perłowa nóż miechownik 43, 44, 56, 59,194, 257 macierz 117, 173, 213 matka miecz 12, 25, 37, 41, 47, 49, 52, 62, 64, 77, 80, 83, macocha 253 85–6, 92, 96, 109–10, 117–8, 110, 117–8, 127–8, magierka 236, 317, 371, 381 130, 140–1, 143, 161, 181, 313 magistratus civilis Cracoviensis Kraków miecznik 164–5, 276 majętność 167, 243 miednica 154, 9, 37, 40, 100; m. srebrna 99 mak 131 miedź 50, 79, 185–7 garniec, pas malarz 76 mieszczanin (civis, honestus, opatrzny) 19, 21, 62, malefi cus złoczyńca 73, 74, 94, 133–9, 147, 231, 250–1, 253, 260–2, małdrzyk 113, 119 276, 278–9; 324, 345, 357, 364, 382, 391 za- małmazja 297, 298 bójstwo małpa [epitet] 298 mieszczka (honesta) 245, 280, 304, 318, 365 małżeństwo 145 ożenek, podejrzenie zdrady m. mieszek 9, 22, 28, 31, 67–9, 76, 78, 83, 93, 95, 107–8, małżonek 102 mąż 127, 133, 141–2, 152, 209, 213, 229, 237–8, 245, małżonka 144 252, 271, 283, 288, 306, 338, 343, 356, 362, 365, mandatum 301 367–9, 371; m. aksamitny 108–9, 111; m. płócien- marchew 81, 272 ny 72; m. złotogłowy 67, 145 marszałek koronny 366 mieszkać jak mąż z żoną 253 nierząd maskarnik 132 mięso 13, 27, 29, 39, 40, 45, 49, 50, 61, 70, 75, 79, 98, masło 13, 37, 39, 40, 45, 48, 65, 97, 98, 181, 337, 341, 119, 148–9, 199, 205, 227, 234, 252, 303; m. bara- 391; m. garniec (garnek) 13, 37, 39, 40, 45, 48, 65, nie 35, 43; m. byka 61; m. ćwierć 27, 29, 288; m. 98, 110, 112, 114, 116, 119, 148, 176, 201, 207, owcze 71; m. połeć 13, 37, 39, 40, 45, 50, 70, 75, 209, 277; m. faska 97, 309, 312, 341 79, 98, 110–2, 114, 116–7, 192, 205, 234, 248, 288, maślanka 288 308, 316, 347, 391; m. połtrowe 203; m. szrot 195, materac 383 199, 203, 286; m. sztuka 75; m. wieprzowe 286, materzele 36 391; m. wołowe 51 matka passim macierz mięsopusty wykaz świąt mąka 117; m. rżana 112 mikstat 116, 146 Warszawa mąż 116, 125, 144–5, 227, 242, 243, 244, 253, 298, mikstatnik 172 304; m. ślepy 106 małżonek, namowa mila 17, 61, 78, 100, 101, 104, 134–8, 143, 150, 164, mennica 174, 253; m. fałszywa 223 236, 243, 249, 258–61, 264, 327 kara wyświe- męczennica 63, 202 cenia męka 206, 223, 253, 273, 285, 352, 368, 370, 372, 379, miłosierdzie 296, 305, 311, 330, 335, 348 388, 390–2 ciągnięcie, łamanie kołem, palenie, miotanie z kamienic 47 próba, przyznanie, questie, rozciąganie, tortura, miotła 42, 44–7, 88, 280, 281, 318–9 wyznanie, zeznanie miód 117–8, 129, 216, 316, 317, 337 mętlik, mętliczek 239, 304, 308, 322, 326, 335, 379; misa, miska 46, 97, 98, 110, 244, 246, 336; m. cynowa m. futrem podszyty 326; m. muchajerowy 270, 8, 11, 43, 51, 63, 192, 199, 200, 248, 309, 312, 314 302, 382; m. podszyty baranki 239; m. podszyty missa msza garłami kunimi 270 mistrz 59, 99, 216, 230, 268,–71, 276, 278, 282, 286, mężczyzna 336 289–92, 294–5, 302, 308–13, 315, 327, 336, 341, mężobójstwo zabójstwo 344–5, 347–9, 351–2, 354, 357, 388; m. urzędowy mgła 176 388, 390 kat, pytanie, przyznanie, zeznanie miara 113, 129, 142 płótno, sukno mistrzyni 281 katówka miary, wagi, jednostki achtelek, bela, bunt, cetnar, mleko 336 czwiertnia, dupla, faska, funt, garniec, grzywna, młodość 58, 64, 368, 373, 375 kłoda, kopa, korzec, krąg, kwarta, łokieć, miara, młodzieniec 118, 138 chłopiec połeć, snop, szklanka, szrot, sztuka, tacher, wał, młot, młotek 76, 95 wiązanka, wiązka, zwit młócenie żyto miasteczko 91, 193, 282, 304 młyn 70–1, 96, 120, 121, 124, 139, 146, 181, 247, 346, miasto 38, 41–7, 55, 71, 82, 84, 93, 101–2, 136, 141, 370; m. kamienny 175 gospoda, rzemiosło 152, 203, 226, 228, 233, 237, 239, 242, 243, 252, Budziński młyn, Kutlowski młyn, Prądnik, 258–60, 273, 280, 315, 320–2, 327, 330, 342, 372 Szczygłowski młyn miech 85, 129 młynarka 120
595 młynarz 57, 58, 71, 112, 120–1, 140, 311, 369, 370 namiotek 213 młynica 121 namowa (namawiać do przestępstwa) 34, 56, 59, 81, mnich 134, 136 101, 130, 144, 197, 205, 279, 290, 294, 311, 313, mniszka 38, 92, 93; m. bernardynskie 48; m. do Świę- 315, 359, 370, 377; n. do dzieciobójstwa 341; tego Ducha 41 n. do podpalenia 358; n. na złodziejstwo 53, modrzew 158 61, 180, 242, 294, 329, 350, 351, 353, 387; n. na moneta 7, 18, 21, 22, 34, 53, 54, 64, 72, 74, 76, 77, opuszczenie męża 167; n. na włamanie 182; n. do 94, 104, 107, 141, 173, 221–2, 227, 230, 237, 274, zabójstwa 276, 292 przyczyńca 306, 314, 315, 365; m. kopa 16, 64, 124; m. litew- napad na dom 120; n. na gospodę 349; n. na ratusz ska 315, m. polska 197, 229, 249; m. pospolita 18; 161 m. węgierska 8, 94; m. złota 8, 54, 94, 108 naparstek srebrny 219, 306 monstrancja 363 nasiec cięcie mord zabójstwo nasiek 117 mordarz 260 naznaczenie na uchu kara naznaczenia na uchu mos obyczaj ne scelera maneant impunita 307 mosiądz 276 Ankwos, gałka, gwicht, lampa, lich- nędza 257 tarz, łańcuch, łyżka, pacyfi kał, pierścień, szabla, nici, motek 169 zamek nieboszczka 302 most, mostek 22, 24, 33, 103, 186, 193, 346 Kra- nieboszczyk 36, 58, 58, 125, 155, 159–61, 168–9, ków, Kazimierz, Stradom 176, 178–9, 198, 212, 220, 241, 243, 246, 250, 269, motek nici 324, 340, 361; n. ukrycie 292 motyka 340 niebożyczka 217–8, 220 mowa 343 niedźwiedź futro moździerz 48, 133 Niemiec zabójstwo; indeks osobowy mówienie do oczu (w oczy) 336, 378, 389 niemoc 51, 97 kaduk mrok 235 nierząd 306 legać, mieszkać jak mąż z żoną, ob- msza (missa) 132–3, 262 cowanie niesłuszne, obietnica niecudzołożenia, mszał 325 uczynek niecnotliwy, uczynek życia niepoboż- mścić (pomścić) 137, 160 nego muchajer 109, 163–4, 253, 350, 353, 383, 386, 391; nieszpory 189 m. sztuka 353, 383, 386 czapka, kitlik, letnik, niewiasta 31, 46–8, 57, 66, 70, 76, 78, 80, 84–5, 95– mętlik, pas, szuba 6, 105–7, 109–10, 114–6, 121, 131, 134–5, 140, mularz 31, 238, 268, 286, 304, 335 142, 175, 178, 184, 190, 202, 208, 215, 242, 247, munimenta 345 286, 288, 318–9, 335, 363, 374, 383; n. brzemien- mur 6, 97, 89, 117, 134, 175, 227–8, 246, 290 na 341 białogłowa, buty, czecheł, delia, koszul- murgrabstwo (zap. burgrabstwo) 94 ka, płaszcz, poranienie, sukmana, suknia, szuba, muszkat 165, 168 wacek, zabójstwo, żupica mycka 99, 107, 233; m. aksamitna 97–8, 107–8, 131, noc 17, 53, 67, 82, 104, 119–20, 125, 132, 138, 143, 134, 154, 184, 220, 302; m. czamletowa 31, 79; 145, 152, 158, 162, 165–7, 172, 215, 229–30, 251, m. sobolami podszyta 126, 131, 142; m. kitajcza- 278, 281–2, 284, 290, 292, 294, 302, 305–6, 309, na 131, 142, 192 313, 315, 323, 329, 335, 338, 347, 367, 377, 391 mydlarz 95 krzesanie, śpiewanie, więzień, włamanie mydło weneckie 298 nocleg 74, 88, 126, 134, 138, 233, 282, 306, 340, 345, myśl zła 177, 179 zamiar 348, 371 mytnik 228 noga 122–2, 151, 159, 202, 279, 361; n. konia 61; myto 37 n. wyjęta 264 notarius pisarz nabiodrki 36 nowodgrodek 295 naczynie 297, 344, 357; n. cynowe 226 noworodek uduszenie nagość 318 nożenki nóż nahajka kara chłosty nożowniczka 234 nająć najmować nożownik 311, 357 najmować (nająć) 143 nóż, nożenki 21, 26, 37, 72, 77, 64, 111–2, 114, 129– nalewka cytrynowa 154 30, 151, 200, 203, 221, 238–9, 272, 296, 310–2, namawiać namowa 319, 337, 339, 342, 365, 367, 371, 372, 380, 389; n.
596 bunt 310–1, 313; n. co dzieci obrzezują 53; n. ma- ogień 43–4, 46–7, 54–5, 282; o. gaszenie 46; o. za- sarski 270; n. oprawa srebrna 53; n. pozłacany lanie 55 238, n. skórzane 337; n. srebrny 64, 134, 247, 303, ogniem przekroczenie 289 podpalenie 337, 339; n. tacher 26, 77, 350, 353; n. toczenie ognisko 55 374; n. węgierski 77; n. wiązka 311; n. z drutem ogrodnik 308 srebrnym 291; n. z macicą perłową 303 ruska, ogrodzenie 80 włamanie ogród 26, 81, 65, 80, 123, 200, 203, 215, 272, 278–9 Kraków obcowanie niesłuszne 145 nierząd ojciec passim przezwisko obiad 18, 280 okiennica żelazna 95 obietnica cudzołóstwo okienniczka 133 obłędliwość 371 okno 82, 102, 207, 214, 221, 235, 245, 248, 280, obóz królewski 27; o. polski 141 298–9, 314; o. izdebne 162 kradzież, ucieczka, obraz, obrazek 190, 276, 363, 377, 380 włamanie obrączka srebrna 230, 314 okować okowy obrork 261 okowany okowy obrus 26, 92, 107, 132–4, 167, 190–1, 200, 204, 213, okowy (okować, okowany) 60–1, 78–9, 80, 82, 84, 227, 271, 291, 293, 322, 326, 334, 342, 343, 354, 95, 110, 132, 176, 184, 199, 202; z o. zwolnienie 355, 363, 377; o. cwelichowy 322, 387; o. cynowa- 78–80, 82 kara chodzenia w okowach, pęta, ty 40, 327; o. koloński 284 ucieczka obrzezać nóż oksza siekiera obuch zabójstwo oliwa 201, 297, 299; o. garniec 201, 299 obwiesić k. powieszenia oliwki, garnek 297 obwieszony k. powieszenia olster 285 obyczaj (consuetudo, mos) 257, 261–2, 254; o. zwy- ołów blacha kły powinny 271 ołtarz 93, 132–3, 190–1, 284, 291–2, 325, 363; ochrona przeciwko skazanemu 260, 264 o. wielki 325 Kraków: kościoły oczy 116, 123, 230, 241, 336 omłocenie pszenica odbrzeże 334 opat Tyniec odemknąć włamanie opatrzny mieszczanin odemknięcie włamanie opona 35, 308 odkazać kara wyświecenia opończa 11, 23, 78, 94, 96, 116, 140, 194, 368 odkazany kara odkazania oranie 12 odlewanie kowanie organista 8, 134, 288, 334 odpowiedź 54, 348 ornat 14, 38, 185, 224; o. aksamitny 42 odprzysiężenie samoszóst 349 ort 18, 49, 76–7, 92, 104, 149, 302 grosz odroczenie dekret orzechy 48; o. czapka 200; o. wór 48 odsadzenie k. wyświecenia osadzony w pole 344 więzienie odwołanie oskarżenie osęka 254, 264 kradzież odzienie drabskie 188 oskarżać instygować, powołanie, winować odzież, obuwie bagazia, bekieszka, beret, bramka, oskarżenie (delatio, powołanie) 262, 335; o. odwo- buty, chusta, czamara, delia, dołoman, duchna, łanie 348, 360 instygowanie, powołanie, wino- forstat, giermak, gurmana, iberczuch, kabat, kaf- wanie tan, kapcie, kapelusz, karwatka, katanka, kitajka, oskarżony, -a (delatus, inculpatus, inculpata, sce- kitel, kitlik, kołpak, kopieniak, koszka, kształt, lera seu faciniora) 3, 127, 155, 171, 250–1, 262, kuczma, lanka, lejtuch, letnik, mętlik, nabiodrki, 306, 361, 362 odzienie, opona, opończa, pas, petlica, podwika, ostroga 18, 117, 153; o. husarska 196 pończochy, portki, przedsobnica, rańtuch, rewe- oszczep 37, 80, 117 renda, rękaw, rękawica, serdak, siermięga, skar- oszustwo 274 petki, skórnie, Stradiotka, sukienka, sukmana, otrok fartuch, koszula, pas, suknia wacek suknia, szarawary, trzewiki, tunka, welens, zarę- otrucie 345; o. psa 290 kawie chodzenie, odzienie, szata, ubranie owca 47, 71, 79, 148, 205, 232, 358–9 skóra offi cium castrense urząd grodzki owczóg posrebrzany 189 offi cium civile urząd radziecki owies 17, 90, 101, 104, 306; o. czwiertnia 148, 177 offi cium consulari urząd radziecki ożenek 92 małżeństwo
597 pacharzyna 283 172–4, 177–9, 192–3, 197, 200, 216, 220, 221–8, pachołek 61, 111, 136, 153, 156, 166, 206, 329, 346– 233, 235–9, 244, 252–3, 255, 258, 273, 275, 283, 7, 362, 369 zabójstwo 286, 290, 293–4, 302–3, 313–6 , 327, 343–8, 355– pacierz koralowy 154 7, 363, 367, 369–70, 378, 381, 387–92; p. cudzo- paciorki 219, 286 ziemskie 76; p. drobne 65; p. garść 18; p. kopa 58, pacyfikał 362; p. mosiądzowy 41 65, 74, 76, 85 303, 331; p. królewskie 142; p. li- pagament 274 tewskie 85; p. przegrać 68–9, 140, 317, 33; p. stare palec 217, 278 389; p. szosowe 222; p. śląskie 9, 52, 66; p. św. Jana palenie (tortura) 232, 336, 369; p. świecami 344–5, 96; p. węgierskie 74; p. węzeł 86; p. worek 74, 283, 357 męka, podpalenie 290; p. zapisać 237; p. złote 47, 58, 69, 75, 308, 316 pałasz oprawny 364 aspra, babka, czwartak, denar, duplon, fl oren, pamięć 95–6 grosz, kopa, kwartnik, liczman, moneta, ort, pół- pancerz na rękawice 196; p. ratuszny 222 groszek, półtalarek, skojec, szeląg, talar, wiardu- panew, panewka 28, 48, 51, 117, 167, 209, 214, 247 nek, złoty, złoty czerwony dział, fałszerstwo, panowie rajca pożyczka papier, papierek 6, 7, 52, 166, 169, 219, 239, 293 pieprz 109, 124, 380, 391; p. worek 8, 20 parkan 216 piernik 26 parobek 238, 289, 295, 345 pierś 67, 68 partacz 380 pierścień, pierścionek 16, 30–1, 61, 64, 66, 71, 76, pas, pasek 39, 54, 64, 71, 117, 129–30, 134, 153, 173– 88, 92, 105, 108, 129, 172–3, 175, 181, 217, 219, 5, 214, 219, 228–30, 246, 249, 252, 255, 272, 275, 228, 230, 233, 237–9, 253, 345, 388; p. mosiądzo- 296, 307, 339, 367; p. aksamitny 52, 106–7, 131, wy 142; p. srebrny 74, 82, 288, 314, 375; p. z ka- 289, 371; p. grawadziera 252; p. jedwabny 317; mieniem 74, 219; p. złoty 8, 30, 73–4, 109, 127, p. miedziany 274; p. muchajerowy 371; p. otroczy 174, 278, 288, 308, 314–5, 337, 385 226; p. pozłocisty 174, 195; p. srebrny 54, 64, 71, pierze 134, 391; p. czaple 7; p. strusie 6 167, 193–5, 210, 218–9, 245–6, 253, 269, 315, 337, pierzyna, pierzynka 24, 37, 40, 51, 112, 139, 166, 344, 356, 388; p. węgierski 140, 160; p. z tkanką 248, 366; p. mchowa 37 złota 213 pies 54, 115, 290, 345; p. magdaleński 54 paserstwo 242, 284 pieszek 119 pasterek, pastuszek 123, 185 pasterz piętro 64; p. kamienicy 82 pasterz 143 pilnik 25 pastewnik 150 pilśnie 225 płaszcz paśniczka 293 piła 14, 110 paśnik 70, 75, 293 pióra żurawie 8 patyna 37, 41, 164, 185, 189, 222, 324–5 pisanie 162; p. własnej ręki 144 pax pokój pisarz (notarius) 5, 80, 173, 237, 255; p. miejski 133; pątniczka 107 p. przysiężniczy 134; p. turkowy 66 Kraków, pątnik 57 Poznań perła bramka, guz, macica, wieniec pismo 274 perły 103; p. węzły 219 pistolet 371 petlica 381; p. złota 73, 153 żupan piwnica 38, 96, 109–10, 130–1, 165, 168, 194, 200–3, pęta 84, 123, 321 okowy 216–20, 225–7, 229, 239, 241, 248, 252, 256, 259, piasek 111 276, 278, 294–5, 297–9, 302, 309, 312, 323, 325, piastowanie dziecko 352, 384, 391 klucz piec 67, 72, 110, 213, 228–9, 238, 269 włamanie piwniczna 16 pieczęć 7, 68; p. królewska 67, 68 piwo 98, 125, 131, 138, 143, 180, 212, 238, 275, 317, pieczętowanie kara 370; p. garnek 277; p. szynkować 110, 175; p. wa- pieczyste 297 reckie 345 piekarka 116, 171, 334–5 plac 53, 163 piekarz 169, 172, 216, 250–1 pleban 3, 39, 327 Czulice, Imbramowice, Kraków, piencze 95 Niepołomice pieniądze 7, 8, 17, 19, 20, 24, 35, 37–8, 40, 46, 49, plebania 128 54–5, 57–8, 61–2, 65–6, 67, 69, 71–4, 76, 84–5, plecy 67, 68, 127–8, 161 88–90, 94–5, 100, 102–5, 107, 109–10, 120–1, plinacz 29 126–31, 133, 135–6, 143, 150–1, 153, 155, 157–9, pludry zamszowe 209
598 plugastwo 309 podziękowanie Panu Bogu 391 płachta 13, 121, 318; p. adamaszkowa 241 wełna podżeganie do zabójstwa 292, 341 płaszcz 10, 48, 50, 107, 131–2, 152, 171, 241, 244, podżupek 68, 224 383; p. adamaszkiem podszyty 167, 255; p. ak- poena kara samitem podszyty 194, 213; p. czamletowy poena capitis kara ścięcia 381; p. falendyszowy 379; p. kanawaczowy 308; pogonić pogoń p. harasowy 183, 255; p. niewieści 91; p. pilśniami pogoń (pogonić) 18, 53, 101, 302 podszyty 152; p. suknem podszyty 152 pogrzebać pochować płat, płatek 103, 116, 201; p. złotogłowy 352 pojmać pojmanie płatnerz 70, 303 pojmanie (pojmać, pojmany, uchwycić, ułapać, wsa- płot 80, 113, 141, 224, 278 dzić, wsadzony, wziąć) 101, 122, 138, 141–2, 144, płótno, płócienko 11, 20, 35, 38, 51–2, 69, 70, 75, 78, 147, 149, 153, 163, 182, 184, 188, 193–5, 199, 200, 81, 83, 92, 105, 109, 114–8, 174, 140, 154, 194–5; 203, 207, 215–6, 224, 243–4, 250, 257, 259; p. li- p. łokieć 215, 245, 254, 294, 302, 341, 350, 353, cem 184, 198–9, 207, 257, 269, 284, 321–2, 325, 358, 367, 389–91, 393; p. kolońskie 214; p. lnia- 331, 334, 342, 348–9, 357, 365, 367, 391; p. od ne 38, 208; p. miara 38, 70, 83, 192, 277; p. sztu- męża na cudzołóstwie 304 lico, zamek ka (sztuczka) 20, 23, 52, 69, 75, 81, 90, 92, 115, pojmany pojmanie 118–9, 201, 208, 211, 253, 214, 367; p. zgrzebne pojmowanie 366 małżeństwo 115; p. tureckie 383; p. wałek 92, 117, 302, 350, pokój (pax) 179, 276; p. pański 228; p. pospolity 250, 353 giezło, kamizela, skarpetki, ubranie, wał, 279 worek, żupica pokradzenie kradzież pług 178, 374 wić, żelaza płużne pole 18, 113, 119, 121–2, 137, 158, 176, 178, 234, 339; pniak kara na klocu p. szpitalne 58 pobicie (pobić, rąbać, ubić, stłuc, zbicie) 96, 129, polecenie zabójstwa 244 138, 140, 160–1, 163, 193–4, 199, 251, 267, 289, poławiec 215 318, 320, 321, 349; p. kobiet 145; p. kosturem 351; połeć mięso p. żony 63, 184 cięcie, zabójstwo południe 235 pobielanie groszy 34 pomoc do zabójstwa 58, 243 pochodnia 42, 44, 45, 46, 47 pomocnik 65, 279, 287, 318, 388 pochować (pogrzebać) 122, 137–8, 158 pomordować zabójstwo pochwa ze srebrem 203 pomówienie 348 przymówisko pociągnienie ciąganie pomścić mścić poczarowanie krów 336 pończochy, pończoszki 152, 211, 218, 268, 366, 389, podczaszy litewski 94 390; p. dziane 25, 28, 380 poddany 3, 156, 276, 321 pop ruski 92 podejrzenie zdrady małżeńskiej 63 popielica, tacher 290 podjezdek 215 koń popiół 29 beczka podkanclerzy koronny 67 popołudnie 213 podkomorzy 108, 228, 228–9 Kraków popona 25, 35, 119, 203, 239, 245 podkop (podkopać) ucieczka, włamanie porada 120 podle 55 poranić poranienie podpalenie (palenie, przekroczenie ogniem) czło- poranienie (poranić, ranić, ranny) 102, 145, 161, wieka 357, 358; p. miasta 42, 44–7, 55–4, 289, 179; p. chłopca 276; p. niewiasty 145; p. ręki 100 308; p. kramów 78 gorzałka, ogniem przekro- porąbać zabójstwo czenie, zamiar poręczenie 334 podpis na testamencie 89 porodzenie (poród) 60, 63, 341; p. czas 60 podrabianie kluczy 55 poronienie ziele podróże 375 poronienie ziele podskarbi 108; p. litewski 94 poród porodzenie podstarości (vicecapitaneus) 96, 162, 175, 181, 188, portki 109, 133–4, 136; p. zamszowe 8, 133 191, 340, 348, 362 Kraków porwanie kobiety 317–8 poduszka, poduszce 13, 37, 40, 44, 51, 81, 112, 125, poselstwo 145 190, 308, 327, 345, 380 poseł królewski 128; p. tatarski 131 podwika, podwiczka 147, 272, 294 pospólstwo 131 Podzamcze Kraków post 136
599 posta 128; p. królewski 129–30 próba (probatio) 232, 268–71, 274, 276, 278, 282, postaw (półpostaw) 12, 109, 111, 137, 391 sukno 286, 287, 336, 348, 384 męka, wyznanie postępowanie in meliorem partem 330 próg 68 poszkodowanie 304 pryncypał 287 poszwa, poszewka 24, 26–7, 30, 44, 166, 215, 227, prywet 298 229, 249, 254, 267–8, 270, 295, 304, 380; p. cweli- przanie 319 chowa 90, 271; p. pierzynna 24 przączka (sprzączka) 219 pościel 37, 40, 63, 136, 167, 228–9, 241, 247, 277, przecznica 201, 247 284, 294, 366–7; p. chędoga 366 przedać sprzedaż potracić kara śmierci przedawanie sprzedaż potwarzenie 62 przedkość 6 łokieć powieszenie kara powieszenia przedmieście 51, 138 Krowodrza, Kraków, Lub- powinowaty 150 lin, Poznań, Tuchów powłoka 294 przedmiot 80; p. skradziony 303, 321 powołanie oskarżenie przednica 103; p. złota 219 czepiec powołanie 259, 307, 348, 360, 390 oskarżenie przedpołudnie 157 powroźniczka 107 przedsobnica 106; p. jedwabna 103 powroźnik 105–6 przefrymarczenie (przefrymarczyć, zafrymarczyć) powrót do przestępstwa recydywa 39, 118, 141, 181, 152 sprzedaż powróz 102, 152, 199, 202–3 przefrymarczyć przefrymarczenie pożar 71 przegrać pieniądze, szuba pożyczka (pożyczyć) 144, 156, 237, 313–4; p. pienię- przekładanie w karty 288 dzy 282–3, 316; p. żupana 357 borg przekopa 86, 156 Przekopa, Sudoł pożywienie 368 gotowanie przekroczenie ogniem podpalenie półczaszka 297 czasza przekupień 48, 66, 138 półgarczówka 254 przekupka 225, 292, 306, 364, 365, 384 zabójstwo półgiermacze 27, 92, 107; p. uterfi nowe 106 przemoc gwałt giermak przemorek 162 półgroszek grosz przepaska 107; p. złota 107 półgrzywna grzywna przesłuchanie pytanie półhak 285, 369 przestawka, przestaweczka 7, 73; p. srebrna 7 półkopa kopa przestępca passim rozbójnik, towarzystwo, towa- półmisek 200, 214, 249, 254, 359, 379, 387; p. cyno- rzysz, złoczyńca wy 167, 222 przestępstwo passim cięcie, nierząd, dzieciobój- północ 159, 210 stwo, eksces, facinus, fałszerstwo pieniędzy, gwałt półpostaw postaw (przemoc), hultajstwo, kradzież, miotanie, na- półszarłat antependium pad, oszustwo, podpalenie, pobicie, poczarowa- półtalarek talar nie, podżeganie, porwanie, rozbój, stręczycielstwo, półzłoty złoty szantaż, śmierć, świętokradztwo, uczynek, urżnię- praca przymusowa 80 cie, włamanie, występek, zabicie zwierzęcia, za- praczka 95, 99, 154 bójstwo, złoczyństwo, znęcanie się, zgwałcenie, praetorium Kraków: ratusz zwada, związanie pranie chusta przeszpiegowanie 23 prawo 58, 87, 260, 386, 391; p. Boże 341; p. duchowne prześcieradło 10, 27, 30, 33, 81, 95, 108, 154, 215, 42; p. pospolite 251, 279; p. zagajone 341 iura 233, 267–8, 270–2, 294, 327, 343, 356 prefectus Kraków przewóz Niepołomice pręgierz kara bicia u pręgi przezwisko 146, 148–9, 200; p. ojcowskie 368 pręt 318, 334 kara bicia, kara chłosty przędza, tłumok 247; p. węzeł 202 probatio próba przędziono 13 proboszcz Miechów przycieś 278 proch z jajcy 34; proch z kamienia 34 przyczyna darowanie życia prochowniczka 152–3 przyczyna 130, 179 prokurator 273, 336 przyczyńca 52 namowa prosię 298 przyjaciel (amicus) 134, 260, 334 wstawienni- proszak 242 ctwo
600 przykazanie Boże 329 remissio remisja przymówisko 58 pomówienie remitować dekret dekret przymuszenie 318 rewerenda 125–6 przysięga (przysięgać) 42, 232, 281, 329, 336, 378; ręcznik 14, 37, 38, 41, 66, 97, 107–9, 119, 141, 165–6, p. złamanie 329 jurament, odprzysiężenie 169, 185, 272, 294; r. zwit 293 przysięgać przysięga ręka 53, 120, 137, 146, 151, 161–2, 194, 219, 227, 244, przysiężnik (ławnik, scabinus) 5, 87, 250, 341 260, 361; r. srebrna 223 pisanie, testament Kraków rękaw 106, 114, 125–6, 299; r. wyszywany 55 przystawka 114; p. cynowa 268, 273 rękawica, rękawiczka 94, 219; r. dziana 165; r. rze- przyznanie (znanie) passim; p. na męce 352, 391; mienna 165; r. sukienna 153, r. wilcza 48 p. na torturach 306, 336; p. przed mistrzem 388; roba 346 p. przed urzędem 382 robić robota pszenica 70–1, 150, 291, 351, 352; p. kopa 71; robota (robić) 122, 186, 195, 280, 324–5; r. miejska p. omłocenie 71; p. snop 178; p. wór 70, 352 82 ptak 62 robotnik robotny pudło 302 robotny (robotnik) 212, 271, 274, 276, 287, 293 pulak 350–4, 373 zabójstwo puntal 229 rodzic 284, 305, 337, 343, 356 puńczochy, pończoszki 30, 51 rodzina brat, bratowa, ciotka, córka, ojciec, rodzic, puszczenie wypuszczenie siostra, siostrzenica, stryj, swak, syn, szwagier, puszka 65, 93–4, 133, 219, 276, 315 wuj, zięć puzdro, puzderko 126, 134, 153, 166, 169, 235, 386 rodzynki 165, 297–8 pytanie (examinowanie, przesłuchanie) passim; roki 74 p. drugie (wtóre) 238, 249; p. trzecie 107; p. przez rola 178, 339 mistrza 289–92, 294–5, 299, 302, 308–13, 315, 327, 334, 336, 342, 345, 348–9, 353–4, 357, 388, rolnik 347 390; p. na mękach (torturach) 344, 391; p. według rotmistrz 163 prawa 334 inkwizycja, questie, przyznanie, rozbić zabójstwo 279 wyznanie, zeznanie rozbój 48, 100, 132, 163, 279, 282; r. na gościńcu 252; r. w lesie 282 zwada rozbójnik 279 questie 306–7, 361, 391 pytanie quidquid agis, prudenter age et respice finem rozciąganie (tortura) 344, 357 męka 333 rozkazanie pana burmistrza 326; r. Jego Królew- skiej Mości 34, 35 rozstrzygnięcie (agnitio) 361 dekret rabunek 52, 55, 120, 126, 282–3, 287, 292 rożno 8 rada Kraków ród passim radlica 79, 80 różdżka 319 rajca (consul, panowie) 102, 105, 131, 153, 155, 159, 184, 188, 194, 199, 220–1, 243, 249, 257–9, 263, rura, rurka 13, 25, 36, 78; r. srebrna 8 279, 371 Kraków, Wieliczka rurka 132 rajczyni 107 rurmus Kraków rana (ranny) 287, 335 poranienie, śmierć Rusin indeks osobowy ranny rana ruska żydowska 53 nóż rańtuch 12, 38, 51, 70, 78, 81, 106–7, 116–7, 132, rusznica, ruszniczka 13, 15, 17, 25, 36, 37, 40, 44, 64, 147, 245, 254, 327 99, 112, 26, 128, 130, 134, 137, 144, 147, 151–3, raszyndować łupiestwo 161, 163, 225–6, 231, 255, 257, 308, 366; r. krótka ratusz 65, 105, 132, 161, 170, 260, 313, 315, 345, 349, 196, 270, 282, 284–5; r. z kluczem 153; r. z krzo- 377 klucz Kazimierz, Kleparz, Koprzywni- sem 94 zabójstwo ca, Kraków, Olkusz rybak 366 rąbać pobicie ryby 26, 71, 88, 269, 276, 288, 366; r. słone 286 rąbek 69, 304; r. bawełniana 327 rydel 218 zabójstwo recydywa 34, 65, 248, 321–3, 334, 351 rydwan 22–3, 30 rektor 264 rymarz 83, 288, 324, 380 relego wyświecenie rynek 67, 109, 114, 128, 171, 175, 184, 187–8, 192, remisja (remissio) 251, 307; r. ad magistratum civi- 211, 216, 218, 252, 259, 271; r. miejski 93 Kazi- lem Cracoviensem 362; r. ad offi cium civile 362 mierz, Kraków, Toruń
601 rynna 247, 290, 314–5 siekiera, siekierka 28, 43–4, 48, 66, 70, 77–80, 99, rynsztok 225–6, 315 Kraków 104, 112, 118, 133, 141, 171, 227, 245, 270–1, 277, ryś 21 289, 296, 310, 313, 318, 327, 340; s. oksza 296 ryż 297; r. worek 299 włamanie, zabójstwo rząd srebrny 365 siemie 47; s. lniane 66 rzecz 13, 33, 60, 90, 96–8, 103, 131, 167, 174–5, 187– sień 52, 108, 132, 137, 220, 229, 238, 244, 250, 391 8, 201, 233, 239, 241, 243, 245, 248–9, 253–4, 267, sierdzenie 165, 168–9, 210, 347 277, 294, 326, 331, 334–5, 363; rz. kramna 22, 25, siermięga 33 28, 52, 58; rz. niemiecka 344, 357; rz. zła 101 sierp 157, 160 rzeczpospolita 360 siodlarczyk 59 rzemień rękawica siodlarz 73, 134, 247 rzemień, rzemyk 258; rz. turzy 174 siodło (siedle, siedła) 13, 17, 18, 35, 37, 44, 65, 65, rzemieślnik (confector) 89, 349 zawody 81, 88, 111, 123, 127, 130, 152–3, 248, 277; s. tu- rzemiosło 231, 253, 289, 368; rz. krawieckie 349; reckie 196 rz. kuśnierskie 233, 322; rz. młynarskie 58; rz. siostra 16–7, 153, 191, 299 uczenie (uczyć) 58 siostrzenica 341 rzezanie kradzież skarga żałoba rzezimieszek (crumeniseca) 306–7, 365 skarpetki 258; s. płócienne 169 rzeźniczka 16, 144 skarżyć żałoba rzeźnik 27, 29, 30, 65, 71, 84, 138, 148, 155, 172, 193, skazany (damnatus) passim 235–6, 238, 245, 248–9, 267, 324, 328 towa- sklep, sklepik 39, 144, 167, 178, 183–4, 194–5, 206, rzysz 227, 229–30, 241, 248, 251, 255–6; 290, 299, 300, 337, 343, 350, 353, 356, 385, 387 włamanie sacrilegium świętokradztwo skład solny 171 Kazimierz sad 53, 116, 193, 305 skobel 131, 290 włamanie sadło 39, 66, 112, 114, 116, 172, 308 skojec 8, 274–5 sadzawka Kunów, Rybitwy skóra, skórka 7, 50, 56, 59, 101, 148, 168, 172, 204, safalin 40 234, 302, 366, 378, 382; s. barania 35, 43, 90, 248 safi an buty, kapcie, skóra kabat, karwatka; s. cielęca 81, 100, 295; s. koń- sajdak ze strzałami 196 ska 177; s. kozłowa 19, 36, 39, 50, 112; s. lisia 245; Sakrament 93, 133, 291 s. litewskie 56; s. łosia 181, 214–5; s. owcza 359; samobójstwo skazanego 35, 39, 62, 63 usiłowanie s. pospolita 10; s. rysia 154; s. safi anowa 7, 213, sanie, sanki 31, 151 374; s. skopowa 29, 43–4, 66, 271; s. smalcowa- sąd 224, 251, 260; s. Boży passim; radziecki 48; wój- na 56; s. sockie 56; s. wołowa 24, 26, 50, 81, 232; towsko-ławniczy 340 iudicium opportunum s. wyprawna 24, 39, 90, 380; s. zamszowa 49, 168, sąsiad 137, 244 207 kabat, nóz, wezgłowie, wór scabinus przysiężnik skórnie 29, 63, 127, 129, 144, 152, 155, 159 scelera seu facinora oskarżony, -a skrzynia, skrzynka 9, 14, 17, 21, 23, 41, 52–3, 65–6, schody 161, 220, 233 69, 71, 84, 102–5, 110–1, 114, 121, 135, 142–3, schola szkoła 154, 167, 172–3, 187, 193, 197, 209, 216, 220, 226, sejm, sejmy 365, 367–8 228–9, 233, 235–8, 256, 272, 275, 302, 344, 346, senior Kraków: bursa 356, 363, 389; dzira w s. 21; s. nieskujenna 229 ser 13–4, 48, 65–6, 76, 79, 95, 98–9, 113, 152, 176, włamanie 191, 226, 268, 277, 350, 354; s. kopa (półkopa) 95, słabizna podle brzucha 161 98, 205, 286; s. wór 232 słodownia Kazimierz serdak, serdaczek 8, 27, 109; s. atłasowy 109, 126 słodownia Kazimierz, Kraków serduszko srebrne 231 słodownictwo 118, 144 serweta 164 słodownik 41, 109, 125, 133, 233, 261, 357, 387 sędzia 326 Oświęcim, Racibórz zabójstwo si Deus nobiscum qui contra nos 301 słody, korzec 248 siano 57, 68, 88, 215, 371 słoma 70, 155, 159 siarka 42, 44–7; s. wiązanka 56 słonina 199 sicz 295 słońce 120, 147 sieczka 272 słowo 144 siedzenie 210 słód 248; s. wór 81
602 sługa (famulus) 36, 108, 137–8, 145, 153, 178, 181, starość 296 250–1, 255, 257, 262; s. grodzki 99, 101, 111, 113, statuta Regni 362 115, 142, 144, 156, 160, 188, 279, 280, 281, 323, stawienie od oczu mówienie w oczy 345, 361; s. kościelny 284; s. miejski 96, 139, 188, stawłyka 273 220, 318; s. ratuszny 220, 330, 341, 389; s. urzędny stelmach bronny 20 319 służebnik, zabójstwo; s. grodzki Kraków stempel 274 służąca 55, 304 dziewka służebna stemplowanie dutków 274 fałszerstwo pieniędzy służba 34, 55, 99, 140, 142, 375; s. w miejskich ko- stłuc pobić niach 65; s. wojenna 193 zapłata stłuczka 67 służebnik 6, 18, 52, 67, 73, 107–9, 111, 114, 124–6, stodoła 83, 100, 205 134, 143, 150, 154, 165, 179 sługa, zabójstwo stolarz (faber lignarii) 8, 207, 216, 306 smatruz 192, 238, 253, 293 Toruń, Wrocław stolec 68 smoła 5, 112 stos 55, 226, 318 smus szuba stół, stolik 8, 9, 40, 57, 67, 73, 74, 77, 111, 114, 179, snop pszenica, tkanka, żyto 194, 198, 214; s. rybne 63 jatka soból 154 futro sobole stracić kara śmierci soł 117 stracony kara śmierci sołtys 296 Kwaczała stradiotka 37 sosna 283 strawa 19, 97, 126, 151, 283, 324 sól 173 straż [na s. stać] 102, 115, 121, 131, 185, 191, 222, spadź 241 224, 226–7, 251, 255, 294, 298–9; s. garbarska spalenie kara spalenia 175; s. miejska (stróża) 80, 131, 132, 161–2, 350, spalony kara spalenia 353; s. nocna 295, 313, 366 spinka 254 strażnik miejski Kraków spowiadać spowiedź strefy antependium spowiedź (spowiadać) 185 stręczycielstwo 280, 336, 348 sprawa (causa) 3, 130, 250; s. popierać 279; s. sądowa stroka złota 10 70; s. przekazać 250 strona powodowa 320 sprawiedliwość (iustitia) 136, 230, 251, 257, 301, strój niemiecki gość 319–20; s. święta 281; s. wykonanie 271 stróż 161 sprężele od wozu 65, 81 stróża straż miejska sprzączka przączka struś pierze sprzedać sprzedaż strych 144, 218 sprzedaż (przedawać, przedać, sprzedać) passim strycharz 93, 225, 287 frymark, handel, frymark, frymarczenie, prze- stryj 54, 146, 273 frymarczyć strzała sajdak srebro 6, 21, 67–8, 75, 77, 86, 89, 93, 103, 124, 134, strzecha 142 166, 180–2, 187, 203, 219, 222–4, 226, 228, 230– strzelić zabójstwo 1, 239, 249, 268, 274–5, 337, 365, 367, 374, 378, strzemiona 81 387–90; s. łamane 230; s. odlewane 306; s. sztu- student 54, 273, 315, 342, 355 ka 73, 190, 374; s. topienie 378 agnus, am- studiosus scholae Sancti Spiritus 305 puła, ankiel, buława, czasza, fl asza, gałka, grosz, studnia 235 grzywna, guz, iglica, kielich, knafel, kolec, konew, styl 274 krzyż, kubek, kwolek, łańcuch, łyżka, miednica, suka 283 naparstek, nóż, obrączka, owczóg, pas, pierścień, sukienka 156, 167, 171, 178, 268 pochwa, przestawka, ręka, rura, rząd, serduszko, sukiennik 38, 69, 127, 129, 350, 353 szabla, szczycik, sznurek, szych, talar, tkanka, sukmana, sukmanisko 96, 165, 176, 241, 350, 353, trybularz, wacek, wstęga, żeleście 369, 382; s. niewieścia 97 srycharstwo 243 suknia 11–3, 18–20, 22–25, 28–32, 35–41, 43–51, stajnia 68, 88, 94, 111, 127, 129, 136, 141, 155–6, 53, 55–7, 61, 64–7, 70, 75–9, 81–5, 88, 90, 92, 159, 224, 241, 345 Kraków, Kleparz 95–100; 105–7, 109–14, 116–9, 121, 125, 131–4, stamet suknia, ubranie 140–2, 146–9, 154, 156–7, 160, 164, 166, 177–8, stanie na straży straż 204, 208, 213–6, 224–5, 234, 242, 244–6, 258, starosta (capitaneus) 17–8, 61, 89, 165, 223, 366 275–7, 324, 326, 339–40, 346, 367; s. baranki Kraków, Pabianice, Rogoźno, Śniatyń, Zwierzyniec podszyta 32; s. chłopia 62, 64, 111; s. dzika 12,
603 36, 38, 40, 46, 48–50, 64, 69, 77, 84; s. dziew- szafot wyznanie cza 240, 246; s. gierliczna 116; s. harasowa 11; szafran 6, 109, 124, 165, 168; 208 konew s. karaziowa 163; s. księża 14, 98; s. luńska 11, szantaż 231, 236 32, 37, 46–9, 56, 58, 61–2, 64–5, 85, 92, 105, 107, szarawary 10, 22, 32, 88, 92, 125, 133 110, 121, 131, 163, 205, 209; s. nawroźna 176; szata 16, 91, 112, 116, 167, 184, 194, 234, 256, 290, s. niewieścia (białogłowska) 13, 14, 36, 38, 40, 292, 385; sz. falendyszowe 385 49, 58, 61–2, 64, 84, 90–2, 111, 116–7, 121, 174, szczepie 80 192, 209–10, 227, 247, 255, 271, 284, 289, 304, szczoteczka 345 310, 324, 339, 340, 347, 359, 367, 373, 380, 382; szczycik srebrny 274 s. otrocza 40, 63, 90, 205; s. stametowa 91; s. suk- szeląg 70, 74, 231, 268, 363; sz. złoty 74 na bukowskiego 156, 160; s. suknem podszyta szerzynka 37–8, 40–1; sz. złotem wyszywana 93 165; s. sukna włoskiego 83; s. uterfi nowa 249; szewc (sutor) 33, 43, 49, 57, 139, 142, 193, 211, 262, s. z atłasem 39; s. żałobna 225 295, 328 szewczyk sukno 11–2, 15, 19, 20, 24, 27, 32, 36, 38, 43, 49, 51, szewczyk 63 55, 62–3, 72, 75, 121, 129, 131, 138, 140, 142, 184, szkatuła, szkatułka 238, 229, 238, 303, 308–9, 312, 193, 208, 227, 240, 255–6, 317, 357, 366, 373, 314–5, 343, 345, 348, 356, 391–2; sz. niemiecka 6 375, 378; s. bela 391; s. czeskie 8, 11; s. dzikie 75; szklanka wino s. falendyszowe 374; s. kutnerowanie 317; s. luń- szklarz 95, 222 skie 43 żupan; s. lachwicowe 391–2; s. łokieć szkło fl asza, garniec 24, 43; s. miara 11, 15, 38, 49, 75; s. miśnieńskie szkoda 16, 165, 222, 275, 293 107, 366; s. morawskie 350, 353, 366, 379 de- szkoła 93, 296 Kazimierz, Kraków, Lwów, Po- lia, żupan, żupica; s. postaw 135–7, 211, 223–4, znań, Pyzdry 239; s. nakrapiane 91; s. postaw 11, 19, 20, 55, 62; szkuta 139 s. proste 82, 114, 134, 350, 353, 366; s. sztuka 239; szlachcianka 366, 368 s. uterfi nowe 164; s. włoskie 83, 91 delia, kar- szlachcic (generosus, szlachetny pan) 215, 255, watka ferezja, giermak, kołpaczek, kopieniak, 257, 262, 269, 352, 362–4, 366, 368, 375 płaszcz, rękawica, suknia, ubranie, żupan szlachetny pan szlachcic suma, sumka (pieniędzy) 18, 86, 96, 335 szlak 351 sumienie (sumnienie) 113, 352 szła 36, 234; sz. konopna 152; sz. nawroźne 178 suspensus kara powieszenia szmaciarz 202 sutor szewc szmata 158 swak 216, 339 szwagier szmuklerz 8 sworzeń 80; s. żelazny 79, 251 sznur, sznurek 106, 125, 166, 169, 209, 222, 240; sygnet, sygnecik 155, 175, 219; s. złoty 154, 174 sz. srebrny 6 syn, synek (fi lius) 15, 28, 30–1, 34–5, 39, 42, 44, 46, szpada 308, 373 48, 51–2, 57–60, 62, 65, 67, 69–74, 76–80, 84, 90, szpaga 77, 98, 244 93, 95, 99, 102, 104, 111, 113, 127, 129–30, 132, szpiegować 128–30 134, 137, 140–2, 146, 150, 153, 155, 159–61, 164, szpital 124, 280 168, 171–2, 174, 176–7, 179, 185–9, 191, 194–8, szrot 79, 119 mięso 200–1, 205–6, 208, 210–3, 215, 220, 223–4, 226– sztucze sztuka 8, 233, 235, 247, 257, 262, 269, 273–4, 276, 278–9, sztuka, sztuczka (sztucze) 40, 42, 75, 92–3, 99, 109– 282, 286, 294, 306–7, 309, 311, 320, 324, 331, 351, 11, 113, 138, 142, 163, 202, 220, 228, 233, 293, 379; s. gospodarski 272; s. księży 31, 54; s. miejski 343, 350, 356 aksamit, atłas, cukier, czamlet, 135–8; s. wójtowski 146 zabójstwo łój, kitajka, mięso, muchajer, płótno, srebro, suk- syndyk 230 no, tabinek szabla 31, 140, 228, 231, 244–5, 255, 273, 276, 294, sztych 161 308, 316–7, 319, 347, 351, 379, 386; sz. bułato- szuba, szubka (szubcza) 10–1, 22, 24, 32, 52, 78, 81– wa 324; sz. kozacka 274; sz. mosiądzowa 274; 3, 85–6, 90–2, 96–7, 106, 128, 134, 143, 151–2, sz. oprawna 324, 386; sz. pozłocista 371; sz. srebr- 171, 215, 218, 247; sz. adamaszkowa 174; sz. ak- na 371; sz. turecka 245; sz. węgierska 196; sz. wło- samitem podszyta 183; sz. baranki podszyta 22, ska 96 cięcie, szpada, szpaga 24, 27, 66, 91, 110, 171, 178, 242, 247, 254, 256; szablica 151–2 sz. barchanowa 178; sz. czamletowa 75, 174, 219, szafa, szafk a 189, 213–3, 229 295; sz. dzika 32; sz. grubrynowa 326; sz. haraso- szafarczyk 97–8 wa 32, 106, 183; sz. króliki podszyta 92, 131, 184, szafarz 186–7 192; sz. kunia 174, 183, 198, 214, 256; sz. lisia (lisy
604 podszyta) 11, 14, 20–2, 32, 132, 164, 167, 183–4, 2, 226–7, 230–1, 235, 237, 256, 269–70, 273, 276, 208, 253, 255, 326; sz. luńska 92; sz. muchajero- 283, 292–3; 306, 324, 344, 351, 357, t. biały 238; wa 214; niewieścia 183; sz. nowogródkowa 183; t. pozłocony 54, 238; t. srebrny 67; t. stary 233; sz. popielicza 174, 184, 198; sz. przegranie 22; t. szotowy 77; t. zły 380 ulanie talara sz. smusem podszyta 155, 159 talerz 40, 108, 167, 200, 204, 342, 343, 344, 354, 355; szubienica 57, 67, 68, 70, 84, 87, 276, 321, 370 t. cynowy 98, 110, 269, 273, 314; t. srebrny 108, kara powieszenia 163, 179, 264, 342, 355 szwaczka 88 tarcica 81, 303 szwagier 140, 215–6, 358, 364 swak targ 109, 119, 133, 140, 245, 368–9; t. żydowski 286 szwajca 77 tatera 352 szyb 54 testament (testamentum) 87, 89, 100, 129–30, 137, szych srebrny 374 168, 206, 224, 232, 241, 267, 354, 358, 377; t. włas- szychtuch 343, 356 ną ręką 155 acta testamentorum, podpis szyja 106 testamentum testament szynal 66 gwóźdź tkacz 341, 358, 359 szynkarka 105, 295 tkaczka 13, 37 szynkarz 270 tkaczyk 124, 171 szyper 28, 29 tkanica tkanka tkanka (tkanica) 76–7, 103, 105, 195, 233, 334; t. ak- ściana 55, 88, 351 samitna 26, 52, 69, 103, 293, 295;t. aksamitna 38; ściąć kara ścięcia t. krąg 77; t. perłowa 103; t. snopek 26; t. sukienny ścięty kara ścięcia 308; t. tacher 69; t. ze srebrem 71; t. złota 71, 106 śledzie 216 beczka pas śliwy 216 beczka tłumok, tłumoczek 7, 21, 26, 31, 63, 95, 97–8, 136, ślosarz ślusarz 141, 143, 152, 154, 167, 174, 200, 228–9, 284, 294, ślub pojmowanie 316, 324, 345–6, 351, 366, 369, 372, 379–80, 384– ślusarz (ślusarz) 13, 83, 194, 233, 302, 346 5; t. furmański 277; t. skórzany 366, 369, 379–80; śmierć (zejście ze świata) 120, 137, 278, 329, 343, t. sukienny 308; t. zamszowy 174 przędza 356; ś. z ran 287; ś. zasłużyć 244, 278 umrzeć toboły 150 śniadanie 151 toczenie nóż, wino śpiączka 12 topienie srebro śpiewanie po nocy 305, 306 topór 14, 303 świadectwo 261 torba 8, 10, 21, 22, 31, 78, 207, 278 świadek 122 tormentum tortura świat 329 tortura (tromentum) 62, 87, 119,120, 219, 243, 306, świątnik 284 334, 361 męka świder 295, 296 włamanie towar 138, 381 świeca, świeczka 102, 133, 190–1, 219, 298, 342; towarzystwo (convictio, przestępcy) 10, 13, 15–6, ś. lana 284; ś. woskowa 210, 125 palenie 20, 22–3, 25–6, 37, 41, 48, 50, 54, 62, 69, 75, 78, świerczyna 158 87, 89, 95–6, 98, 121–2, 124, 126–7, 129–30, 136– świerk 158 7, 141, 146, 150–1, 159, 161, 163–5, 167–8, 171, świerzepa świerzubka 174–9, 181, 183, 191, 193, 198, 200–1, 204–5, 215, świerzubka (świerzepa) 99, 122; ś. cisawa 157–8; 222–5, 227, 245, 251–2, 255, 258–9, 279, 292, 297, ś. łysa 157–8 299, 306–7, 308–10, 311, 324–7, 329, 338, 342, świętokradztwo (sacrilegium) 92, 132, 142, 184, 344, 351, 356, 362, 364, 367, 383, 386, 370, 391 185, 222, 231, 262, 335 kompania, towarzysz świnia 76, 202 towarzysz 9, 15, 16, 21–3, 27–8, 30, 42–7, 49, 56–7, 61–2, 64, 78–9, 84, 86, 89, 90, 92, 99; 101, 111–3, tabinek , sztuka 385 115, 118, 120, 123, 127–9, 131, 134–5, 146–7, tacher 19, 50, 225, 290 nóż, popielica, tkanka 155, 160–2, 165, 168–9, 172, 175–6, 182–3, 185, tajstra 225, 234, 239 194–5, 200–4, 210–1, 216, 224, 234, 240, 244–7, talar (półtalarek) 7, 9, 18–9, 21–2, 25, 28, 30, 43, 49, 254, 258, 273, 277–8, 279, 282, 286–9, 290, 306, 52–4, 63–6, 69, 73, 75–7, 85–6, 88, 90–1, 94–7, 337, 340, 345, 349, 351, 357, 376–7, 384, 386, 388, 99, 100–5, 108, 112, 118, 125, 128, 133, 138, 141, 391; t. czapniczy 56, 59; t. rzeźniczy 7, 149 to- 143–4, 152–4, 164, 170–1, 173–4, 184, 194, 220– warzystwo, zabójstwo
605 traczka praczka ulica, uliczka 104–5, 107, 109, 111, 114, 124, 134, trakt 96 142–3, 135, 139, 144, 154, 161, 163–4, 166, 169, trapienie ludzi 21 171–2, 174–5, 179–80, 195, 206, 267, 346 Ka- trawa 93 zimierz, Kleparz, Kraków, Lublin, Poznań trąbka 168 ułapać pojmać treta 142 Kraków umowa 23 trucizna 290, 345, 346 umrzeć (zejść, zginąć) 123, 125, 129–30, 142, 145, trumna 278, 279, 184, 198, 204, 212, 234 trybularz srebrny 325 upicie (upić) 138, 237, 239, 250 kradzież trzewiki 43, 82, 95–6, 98, 199, 174, 195, 233, 258, upić upicie 277, 371 uproszenie wstawiennictwo trzos 73, 89, 104, 126, 135, 225, 283 uprowadzenie porwanie tunka 173 uprząż końska 36 twarz 274 urodzić 139; u. dziecię 139; u. dziecię martwe 260 tworzydło 221 uronienie ucha kara ucha urżnięcia tygiel 274 urząd 70, 87, 230, 326, 372; u. grodzki (offi cium castrense, u. zamkowy) Kraków; u. radzie- ubić pobicie cki (miejski, offi cium civile, offi cium consulari) ubiór ubranie Kraków; u. wójtowski Kraków, Wieliczka uboty buty deliberacja, przyznanie ubranie 9, 11, 14, 25, 35, 57, 73–5, 82–3, 88, 92, 95, urzędnik 37, 60, 136 97–8, 110–2, 132, 140–1, 154, 192, 208–9, 215–6, urzędy celnik, circelmagister, dziekan, kanclerz, 228, 239–41, 244, 247, 273, 275, 280, 295, 308, kasztelan, opat, pleban, podczaszy, podskarbi, 316, 318, 326, 334, 335, 381, 387; u. chłopięce podstarości, podżupek, proboszcz, rajca, sołtys, 269; u. falendyszowe 325, 350, 363, 367, 382, starosta, wielkorządca, wikary, wikariusz, woje- 384; u. karaziowe 268, 322, 326, 379; u. luńskie woda, żupnik 72, 109, 144; u. płócienne 97, 272; u. sukienne 97, urżnąć kara urżnięcia 108, 111; u. zamszowe 10, 22, 37, 50, 64, 92, 97, urżnięcie (przestępstwo; urżnąć) ręki 227; u. włosów 116, 127, 129, 187, 192, 195, 253, 277; u. zapaś- 319 kradzież nicze 225 urżnięcie ucha k. ucha urżnięcia ucho kara naznaczenia na uchu, kara obcięcia ucha usiłowanie podpalenia 42–6, 55, 307, 313; u. samo- uchwycić pojmanie bójstwa w więzieniu 336; u. zabójstwa 130, 335 uciąć cięcie usmaganie k. bicia u pręgi uciec ucieczka usnacht 133 ucieczka (uciec) 101, 138, 165, 202, 329; podkopem usta 60 246; oknem 244; z okowów 110; u. z kabatów 360; uterfi n delia, sukno, suknia, żupan u. z kaźni 241, 259; u z. więzienia (wyłamanie) uterfin 256 żupan, żupica 82, 87, 329, 357 utonięcie 54 uczyć rzemiosło utopić kara utopienia uczynek niecnotliwy z księdzem 126 utopienie (przestępstwo) chłopca 54 wrzucenie uczynek zły (przestępstwo) 87, 102, 113, 120, 122, do Wisły 124, 126–32, 139, 141–6, 150, 153, 155, 159, 161, utopiona kara utopienia 163–4, 167, 176–7, 170, 179, 183–4, 198, 2002, uwolnienie darowanie życia 205–6, 208, 212–3, 217, 220, 222, 227, 244, 247–8, uzda, uździe 13, 36, 66, 81, 96–7, 117, 119, 127–8, 251–3, 259–60, 271, 274, 276, 278, 289, 291–4, 302, 130, 149, 153, 176–7, 272, 288 308–13, 315, 319, 326–7, 334, 336, 341–2, 344–5, 347, 349, 351, 354, 360–2, 364, 366, 368, 371 vicecapitaneus podstarości uczynek życia niepobożnego 144 viertel (wiertel) 67, 68 udusić uduszenie uduszenie (udusić) chłopca 276; u. noworodka 60, wacek 9, 30, 49, 52, 64–5, 68, 71, 74, 78, 80, 95–6, 139, 341 105–7, 113–4, 141, 143, 172, 174, 178, 200, 219, ukręcić włamanie 228, 253, 255, 268, 271, 306; w. aksamitny 67; w. ukrycie nieboszczyk kurdybanowy 257; w. męski 257; w. niewieści 12, ul 117–8, 216 296; w. otrokowy 227; w. srebrny 253; w. zamszo- ulanie talara 274 fałszerstwo pieniędzy wy 52; w. złotem wyszywany 52
606 waga 78; w. łojowa 154 winnica 79 waluta 247 winny wina wał, wałek 42, 50, 52, 64, 98, 102–3, 108, 114, 200, 225, wino 58, 78, 108, 216, 226, 297, 299, 309, 312, 316, 276, 328, 310, 351 płótno 117, 302, 350, 353 323, 323, 342, 354, 378, 391; w. fl asza 78; w. gar- wapnica Kraków niec 216; w. kwarta 225, 238, 316; w. słodkie wło- warsztat 165 skie 298; w. szklanka 299; w. szynkować 215; w. warta 391 toczenie 297–8, 323 warunek (conditio) 34, 65, 258 winowanie 225 oskarżenie watuła 368 wiosna 35 ważnik 189 włamanie passim; narzędzia: czekan 237; drabina 23, wdowa 24, 39, 82, 94, 144, 165, 239, 243, 363 174, 194, 247, 308; gwóźdź 7, 8, 202, 220, 343, 356, welens 363 367; klucz (odemknięcie, otwarcie) 131, 172–3, wełna 13; w. płachta 13; w. wór 36 182, 221, 238, 254; kord 228; nóż 200, 233, 238; wesele 54; w. Króla Jegomości 94; w. królewskie 11, siekiera 105, 187, 206, 213, 220, 230, 235; świder 32 185; wytrych 6, 7, 233, 342; sposoby: w. przez wezgłowie skórzane 48 dziurę 80, 88, 104, 246, 295, 299, 378, 299; w. drzwi węgiel 56; w. rozpalny 55 wyłamaniem 204, 235; kłódki odemknięcie (od- Węgier indeks osób bicie, ukręcenie, złamanie) 69, 84, 131, 182, 202, węzeł, węzełek 94, 371 chusta, perła, pieniądze, 208, 210, 213, 221, 273, 290, 327, 350, 353; kraty przędza, złoty czerwony wyłamanie 41, 93, 117, 191, 202, 206, 299, 314–5; wiardunek 7, 10, 13, 25, 31, 37–8, 40, 47, 57, 70, 74, w. nocne 173, 246, 254; w. przez okno 17–8, 41, 53, 76, 78–9, 81, 91–2, 99, 101, 148, 156–7, 160, 172, 80, 166, 173–4, 206, 247, 303; w. piecem 228–9, 178, 193–4, 204, 248, 278 256; w. podkopem 21, 111, 113, 115, 206, 391–2; wiązanka siarka w. skobla odbiciem 213; w. wieczorem 237; w. za- wiązka nóż mka otworzeniem 221 namowa wić 347 pług włodarz 70–1 wieczerza 157, 229–30 Włosi indeks osób wieczór 151, 158, 177–8, 197, 219, 222, 228, 233, włosy urżnięcie 278, 329 włóczęga 375–6 wielki rzońca Kraków włóczęgostwo 305 wieniec perłowy 94 włóka 65 wieprz 38, 234, 242, 248, 391 mięso woda 54, 98, 119, 186, 202, 248, 292, 351; w. zielona wiercimak 218 281 garniec wierzbina 186 wojewoda Kraków, Lublin, Sandomierz, Wilno wieś 28, 31, 35, 43, 45, 47–51, 57, 60, 64, 68, 70, 79, wojewodzina 366 80, 83–4, 90–2, 94–5, 101, 104, 110, 112–4, 117, wojna 193 119, 121–3, 131, 135–6, 139–40, 142–3, 150, 165, wola 221; w. zła 58 170, 177, 187, 199, 200, 212, 218, 231, 235, 238, woreczek wór 242–5, 250–1, 253, 257–9, 276–7, 279, 282, 288, worek wór 295, 339–40, 342, 347–8, 356–7, 364, 375 wosk 37, 38, 41; w. forma 55; w. krąg 37, 41 wieża 220, 306; w. dolna 188 areszt Kraków: woźnica 57, 66, 79, 132, 136, 140, 155, 201, 206, 245, wieże, zamek 277, 345 więzienie 18, 34, 35, 78–9, 80, 82, 87, 140, 153, 170, woźny 252 Kraków 199, 202, 224, 250, 264, 279, 284, 307, 317, 319– wódz 231 20, 329, 330–1, 334–6, 357, 391; z w. zwolnienie wójt (advocatus) 198, 250–1 folwark Kraków, 78–9, 80,260–1, 264, 318, 329, 330, 335, 359–61 Młodziejowice, Ogrodniki, Okrzeja, Piroczyce, → kaźń, klucze, męczennica, okowy, osadzony Rudno, Wieliczka w pole, ucieczka, więzień, wstawiennictwo, za- wół, wołek 19, 99, 51, 110, 122–3, 138, 148–9, 157, mek Kraków, Kleparz 193, 205, 302–3, 328–9, 386, 391 mięso więzień 87 wór, woreczek, worek 36, 53, 71, 74, 90, 96, 102, 104, wikariusz 171 109, 111–2, 117, 121, 142, 168–9, 172, 175–6, 189, wikary 126 197, 210, 229, 237, 259, 310, 312, 324; w. płócien- wilk 154 ny 143, 235; s. skórzany 380; w. zamszowy 235 wina (winny) 122, 161, 187, 250, 251, 276, 360 orzechy, pieniądze, pieprz; pszenica, ryż, ser, winiarz 59 słód, wełna, zboże, żyto
607 wóz, wózek 13, 18–22, 24–7, 31, 39, 43–4, 48, 50, ciotczonego 146; z. chłopa 157–8, 164; z. chłopca 55, 58, 65, 68, 75–9, 81, 86, 94–7, 101–2, 109, 156–7, 177–8; z. chmielarza 129; z. chrześcijanina 111–2, 119, 135–7, 141–3, 148, 152, 164–5, 168, 127–8, 130; z. dziecka 341; z. dziewki 156, 160; 171–2, 176, 199, 210–1, 216, 224–7, 235, 245, z. furmana 26, 101; z. kramarza 136; z. kupca 135; 248, 251, 255, 277, 285, 292, 308, 310, 312–3, 317, z. kuśnierza 137; z. męża 243; z. mieszczanina 351, 352–3, 366–7, 369, 372–5, 379, 382, 391; 126, 155, 159; z. Niemca 221; z. niewiasty (pani) w. chłopski 369 50, 54, 145, 147, 302; z. noworodka uduszenie; wpleciony kara koła z. pachołka 157, 160, 215; z. pani 130; z. przekup- wrota 88, 93, 214, 325, 329 ki 227; z. robotnika 212; z. słodownika 250; z. słu- wrzeciądz 145 gi (służebnika) 151–2, 250, 251, 279; z. syna 361; wrzucenie do Wisły człowieka 346; w. związanego z. towarzysza 122; z. złodzieja 19; z. żony 63, 160, syna 361 184, 212; z. Żyda (Żydówki) 20, 127, 129, 135, 217 wsadzenie w kij 18 narzędzia i sposoby: z. kijem 178; z. kłonicą wsadzić pojmanie 287; z. laską 212; z. nożem 21; z. obuchem 220; wsadzony pojmanie przestrzelenie 101, 129–30, 134, 137, 152, 161, wspólnik (complex) 78, 320 215, 225; z. rusznicą 126, 255, 257; z. rydlem 287; wstawiennictwo (interwencja, przyczyna) 1/ do z. siekierą 127–30, 146, 157, 160–1, 198, 212, 220, darowania kary 268; w. księdza proboszcza 268; 231, 244, 250, 287, 302; utopienie 361; wrzuce- w. ludzi uczciwych 259–60, 296, 305 darowa- nie do Wisły namowa, polecenie, podżeganie, nie życia; 2/ do wypuszczenia z więzienia 168, pomoc, uduszenie, usiłowanie, utopienie, zamysł, 260; ludzi zacnych 296; w. przyjaciół 334 daro- otrucie wanie życia; 3/ do złagodzenia kary ludzi zacnych zadek 36 (dobrych) 65, 67, 341 złagodzenie kary zadź 53, 55, 68, 88 wstęga 6; w. srebrna 214–5 zafrymarczyć przefrymarczyć wuj 99–101, 112 zagon 60, 136 wychłostany chłosta zagroda 106, 122 wychód (ustęp) 139 zagrodnik 148, 328, 364 wydra 101 zagrzebanie zakopanie wygnanie kara wyświecenia zakaz pobytu wyświecenie wykonanie kary śmierci 99 zaklakta 329 wypędzenie z zamku 268–70 zaklęcie 53 wypuszczenie więzienie zakopanie 351, 365; z. dziecięcia 60, 341 wyręczenie przez gromadę 70 zakówka srebrna 307 wyrok dekret zakrystia 37, 41, 142, 189, 325 Czernichów wyrzec się ręką i prawem 260 zakrystianin 256 występek (przestępstwo) 132, 155, 170, 185, 194, zalanie ognień 242, 289, 319, 330, 334, 335, 340; w. zły 249 zamek (cz. odzieży) 268 wyśmiganie kara bicia u pręgi zamek (ślusarski) 7, 25, 66, 207, 221; z. mosiądzowy wyświadczenie kara wyświecenia 219; z. żelazny 272 włamanie wyświecić kara wyświecenia zamek 16, 25, 30, 35, 72, 87, 94, 102, 106, 108–9, 111, wyświecony kara wyświecenia 113, 115, 120, 122, 124–6, 140–2, 144–5, 153, wytrych włamanie 155–6, 159, 163–4, 167–8, 170, 181, 184, 194–5, wyznać wyznanie 198–9, 201–3, 207, 223, 226, 231, 237, 247, 253, wyznanie (wyznać) passim; w. na próbie (męce) 272, 255–6, 268, 284, 290, 308, 309, 325 wypędze- 379, 384, 386, 390; w. na szafocie 99; w. przed nie Kraków, Poznań, Przemyśl, Warszawa urzędem 372, 379, 383 zamiar (intencja, zamysł) 151; z. podpalenia mia- steczka 193; z. spalenia dworu 149, 176, 177, 179; zabicie zwierzęcia passim → zabójstwo z. zabójstwa 129, 151 myśl zła zabić zabójstwo zamordować zabójstwo zabójstwo (mężobójstwo, mord, pomordować, po- zamordowany zabójstwo rąbać, rozbić, zabicie, zabić) 17, 19, 21, 20, 48, 52, zamsz 244 kabat, pludry, portki, skóra, tłumok, 55, 58–9, 62, 87, 100, 126–7, 132, 134, 145, 150, ubranie, wacek, wór 155, 158–59, 160, 161, 163, 176, 177, 198, 211, 225, zamtuźnik 192 231,276, 287, 292, 335, 345, 349; ofi ary: z. bez- zamysł zamiar bronnego 335; z. brata rodzonego 232; z. brata zanadrze 56, 93, 173, 239
608 zapalić podpalić zdanie zamek zapaska 272 zdobycz 311, 337, 378 zapisać pieniądze zdrada 63, 242–3 zapłacić zapłata zdrajca 330 zapłata (zapłacić) 137, 185, 188; z. za służbę 194 zdrowie 250 zapona 94; z. jedwabna 78; z. od beretka 229; z. od zegarek 14, 169, 175; z. pozłocisty 174 czapki 229; z. z kamieniem 229; z. złota zegarmistrz 166, 169 zarękawie 106, 218; z. atłasowe 335; z. pancerzowe zejście ze świata śmierć 165, 169 zejść umrzeć zasłona jedwabna 94 zesłanie zamek zastaw (zastawa, zastawić) 33, 48, 52, 64, 67, 71, 73, zeznanie (confessata, zeznawać) passim; z. bez męki 75, 82, 92, 94, 107, 111, 124, 126, 134, 142, 153–4, (przymuszenia) 285; z. dobrowolne passim; z. na 181, 184, 189, 191, 194, 197, 199, 203, 206, 213–4, mękach 391; z. pierwsze 243 230, 233, 275, 344, 355 zeznawać zeznanie zastawa zastaw zginać umrzeć zastawić zastaw zgoda pokrzywdzonego do zwolnienia od kary 268 zastąpienie zwada zgwałcenie 280–1, 336; z. dzieweczki 360 zaszpuntowanie 344 ziele 80–1, 193; z. na poronienia 341 zawiasa 39 ziemia 121, 214, 341 zawody i zajęcia aptekarz, aptekarka, barwier- ziemianin 14, 21, 43, 57, 61, 69, 72, 74, 88 ka, barwierz, bednarz, chmielarz, czapniczek, zięć 17, 80, 287, 334 czapniczka, czapnik, czeladnik, doktor, drabant, zjazd 215, 247 dworniczka, dwornik, dworzanin, dziegciarz, złagodzenie kary 341 , 348 dziesiętnik, dzwonnik, farbierz, furman, futrzarz, złamanie przysięga garbarka, garbarz, garncarz, garncarka, gęśniczka, złoczyńca (malefi cus) 5, 87, 322, 369, 377, 391 giermek, gospodarz, gospodyni, górnik, haft arka, złoczyństwo (przestępstwo) 267 przestępstwo hajduk, handlarka, harcerz, hycel, iglarka, kalet- złodziej, złodziejek (fur) 51, 62–4, 72, 85–7, 95, 165, nik, karbownik, karczmarka, karczmarz, kat, ka- 227, 241, 252–3, 255–6, 267–8, 270–1, 284–5, tówka, kaznodzieja, kołodziej, konwisarz, kotlarz, 306, 308 zabójstwo kowal, kramarka, kramarz, krawcowa, krawiec, złodziejstwo 56, 65, 89, 154, 259, 267–8, 307, 361 ksiądz, kucharka, kucharz, kuchmistrz, kupiec, namawiać kuśnierka, kuśnierz, łaziebniczka, miechowni- złotniczek 274, 297, 378 czek, miechownik, miecznik, mikstatnik, mistrz, złotnik 9, 10, 67–8, 190, 195, 213–4, 226, 230, 239, mistrzyni, młynarka, młynarz, mniszka, mu- 241, 248, 274–6; 334–5, 344, 374, 385 usiłowa- larz, mydlarz, mytnik, nożowniczka, nożownik, nie zabójstwa ogrodnik, organista, parobek, partacz, paterek, złoto 16, 18, 42, 50, 52–3, 64, 94, 105, 125, 173, 219, pasterz, piekarka, piekarz, piwniczna, poławiec, 234, 249, 271, 275, 295; z. łamane 275; z. malo- powroźniczka, powroźnik, praczka, prochow- wane 275 cewka, cienlik, czepiec, guz, kielich, niczka, proszak, przekupień, przekupka, rektor, knafel, krzyż, kubek, łańcuch, łyżka, nóż, pas, rolnik, rotmistrz, rozbójnik, rybak, rymarz, rze- petlica, pierścień, przednica, stroka, sygnet, szab- mieślnik, rzeźniczka, rzeźnik, setniczka, siodlarz, la, szeląg, szerzynka, talar, tkanka, wacek, zapo- siodlarczyk, słodownik, stelmach bronny, stolarz, na, zegarek, żupan strycharz, sukiennik, syndyk, szafarczyk, szafarz, złotogłów 6, 7, 8, 216 mieszek, płatek szewc, szewczyk, szklarz, szmuklerz, szwaczka, złoty (półzłoty) passim; z. czerwony 7, 8, 22, 31, 50, szynkarka, szynkarz, ślusarz, świątnik, tkaczka, 53, 64, 67, 69, 72, 74, 76, 80, 83, 92, 98, 103–5, tkacz, tkaczyk, ważnik, winiarz, włodarz, woźni- 107, 109, 113, 124, 141, 153–4, 174–5, 213, 229– ca, zakrystianin, zamtuźnik, zegarmistrz, złotni- 31, 235–8, 254, 256, 273, 275–6, 283, 306, 314–5, czek, złotnik, żebrak, żeleźnik 351, 365, 368–9, 372–3, 382, 385; z. czerwonych zbicie pobicie węzeł 235, 254; z. liczby polskiej 144; z. potrójny zboże 18, 36, 70, 97, 113, 134, 140–1, 150, 156–7, 273, 237; z. w złocie 21, 50, 64; z. węgierski 79 296, 351; z. korzec 351; z. wór 296 jęczmień, zły uczynek uczynek zły owies, pszenica, żyto zmachlowanie pieniędzy 355 zbójnictwo 146 zmowa (zmówić) 120, 127 zbór Kraków znak 88 zbroja 213; z. końska 14, 36 znanie się przyznanie
609 znęcanie się męża nad żoną 63 żona 73, 81, 92, 101, 159–60, 167, 182, 184, 189–93, zwada (zastąpienie) 52, 54, 58–9, 85, 122, 157–8, 160, 212, 220–2, 243, 248, 253–4, 256, 269, 280, 282, 278; z. człowieka 37, 41; z. na drodze 54 rozbój 368; ż. stateczna 281; ż. ślubna 145 cudzołó- związać związanie stwo, pobicie, zabójstwo związanie (związać; przestępstwo) 121 żupa 89 zwierzęta baran, bóbr, bydło, byk, cielę, cietrzew, żupan, żupanik 52, 141, 152, 206, 215–6, 240–1, 245, czapla, gęś, indyk, jagnię, jałowica, kapłon, 247, 249, 254–6, 264, 273, 294, 308, 321, 326, klacz, koń, koza, krowa, kura, niedźwiedź, 342, 346, 354, 357–8, 379, 388; ż. adamaszkowy owca, pies, prosię, ptak, ryby, ryś, struś, śledź, 242; ż. aksamitny 253; ż. bagazią podszyty 216; świerzubka, świnia, wieprz, wilk, wół, wydra ż. barchanem podszyty 154; ż. falendyszowy 387; futro, skóra ż. karaziowy 196, 326; ż. kozacki 331; ż. luńskie- zwit ręcznik go sukna 72, 152, 245; ż. morawskiego sukna zwolnienie więzienie 152, 196, 245; ż. suknem podszyty 140, 154, 273; zwolnienie więzienie ż. uterfi nowy 245; ż. włoski 73; ż. ze złotymi pet- licami 73 pożyczka żaczek 132, 26 żupica 11–2, 20, 36, 41, 47, 52, 63, 81–2, 85, 88, 91–2, żak 94, 132–3, 149, 334, 341 94, 133, 172, 188, 195, 200, 245, 255, 342, 354, żałoba 251, 279, 280, 318, 336 368; ż. adamaszkowa 172, 287; ż. atłasem obłożo- żałować żałoba na 140; ż. aksamitem bramowana 92; ż. dzika 37, żebractwo 51 172, 287; ż. lisy podszyta 256; ż. luńska 91–2, 116, żebrak 100 124, 144; ż. łosia 171; ż. morawskiego sukna 171, żelaza płużne 79, 80, 117, 119, 272, 277 187; ż. niewieścia 37; ż. płócienna 172; ż. uterfi - żelazo 324 cep, drąg, drzwi, kram, okiennica, nowa 187 sworzeń, zamek żupnik 125 żeleście srebrne 64 Żyd zabójstwo; indeks osobowy żelezie 207 żyto 70–1, 109, 112–4, 121, 140, 177, 369; ż. czwiert- żeleźnik 345, 380 nia 71; ż. kopa 71, 272; ż. korzec 178, 272; ż. młó- żerdź kradzież cenie 71; ż. snop 272; ż. wór 70 żłób 88, 90 żywność 205, 267 żniwa 155, 157, 160; ż. jare 157 żywot 304 WYKAZ ŚWIĄT
11000 Dziewic (XI Milia Virginum, 21 X) 84, 87 Najświętszej Maryi Panny (Beatisimae Mariae Virgi- Annuntiationis Beatae Mariae Virginis Zwiasto- nis) 279 wanie Najświętszej Maryi Pannie Narodzenia Najświetszej Maryi Panny (Nativitatis Assumptionis Beatae Mariae Virginis Wniebo- Mariae, 8 IX) 62, 105 wzięcie Najświętszej Maryi Panny Nativitatis Christi Boże Narodzenie Assumptionis Domini nostri Jesu Christi Wniebo- Nativitatis Mariae Narodzenia Najświętszej Maryi wstąpienie Panny Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny (Visitationis Boże Ciało (Corporis Christi, Sacratissimi Corporis Beatae Mariae Virginis, 2 VII) 222, 244, 264, 313, Christi) 6, 139, 144, 205, 252-3, 278, 306, 309–10, 315, 342 341 Niedziela Czarna (Iudica, piąta Wielkiego Postu) 71, Boże Narodzenie (Nativitatis Christi, 25 XII) 242–3, 124, 227, 231 262, 267, 282, 290 Niedziela Głucha (Dominica Oculi, trzecia Wielkiego Boże Wstąpienie Wniebowstąpienie Postu) 34, 51, 67, 271, 297, 362 Niedziela Kwietna 107, 168, 213 Cinerum Popielec Niedziela Palmowa (Dominica Palmarum) 274, 276 Conceptionis Beate Virginis Mariae Zwiastowanie Niedziela Przewodnia (Conductus Paschae) 58, 184, Najświętszej Maryi Pannie 276, 290, 360–1, 379 Conductus Paschae Niedziela Przewodnia Niedziela Sucha (Dominica Reminiscere, druga Wiel- Corpus Christi Boże Ciało kiego Postu) 44, 48, 50–1, 179, 183, 322, 327 Niedziela Środopostna (Dominica Laetare, czwarta Dominica Invocavit Niedziela Wstępna Wielkiego Postu) 70, 132, 142, 257 Dominica Iudica Niedziela Czarna Niedziela Wstępna (Dominica Invocavit, pierwsza Dominica Laetare Niedziela Środopostna Wielkiego Postu) 282 Dominica Oculi Niedziela Głucha Dominica Reminiscere Niedziela Sucha Objawienie Pańskie (Epifania, 6 I) 67 Trzech Króli Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny (Purifi catio- Exaltationis Sancti Crucis Podwyższenia Krzyża nis Beatae Mariea Viriginis, Gromnice, 2 II) 159, Świętego 217, 262, 289, 349, 351 Oczyszczenia, Nowe Lato (Circumcisionis Christi Do- Gody (25 XII–6 I) 135, 156 , 257 mini, 1 I) 103, 159, 262, 297 Gromnice Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny Panny Maryi Śnieżnej (5 VIII) 109 Krzyża Świętego Podwyższenia Krzyża Świętego Panny Maryi Zielnej Wniebowzięcie Najświętszej Krzyżowy dzień (Cruces, Rogationum – pn., wt., śr. po Maryi Panny 5 ndz. po Wielkanocy) 62, 79 Pascha Wielkanoc Podwyższenia Krzyża Świętego (Exaltationis Sancti Mięsopusty 96, 132, 137, 142, 145, 233, 257, 329, 370 Crucis, 14 IX) 293–4, 304, 348, 354 Młodzianków (28 XII) 143, 150 Popielec (Cinerum) 271
611 Praesentationis Beatae Mariae Virginis (21 XI) 161, Św. Michała (Michaelis, 29 IX) 14–5, 135, 138, 211–2 318 Św. Pawła (Pauli) 248 Purifi cationis Mariae Virginis Oczyszczenia Naj- Św. Pawła [eremity] (Pauli, 10 I) 320 świętszej Maryi Panny Św. Piotra (Petri, 29 VI) 291 Św. Stanisława (Stanislai, 8 V) 35, 60, 157, 161, 326 Rogationum Krzyżowy dzień Św. Szczęsnego (Feliksa) 150 Rozesłańców (15 VII) 55, 335 Św. Szymona i Judy (Simonis et Iude Apostolorum, 28 X) 90, 120, 206, 260 Sacratissimi Corporis Christi Boże Ciało Św. Tomasza (Tomae, 21 XII) 288 Sancte Crucis Podwyższenia Krzyża Świętego Św. Walentego (Valentini,14 II ) 260–1, 286 Szabat 269 Św. Wawrzyńca męczennika (Laurentii Martyris, 10 VIII) 5, 185 Środa Sucha 322 Św. Wita (15 VI) 208, 210 Św. Filipa i Jakuba (Sanctorum Filipi et Jacobi, 1 V) Św. Wojciecha (Adalberti, 23 IV) 80, 135–6 324, 326 Świątki Zielone Świątki Św. Piotra i Pawła (Sancti Petri et Pauli, 29 VI) 95, 100, 254, 220 Trinitatae Trójcy Świętej Św. Agnieszki (Sanctae Agnetis, 21 I) 251, 267, 302, Trium Regum Trzech Króli 364 Trójcy Świętej (Trinitatae) 35 Św. Andrzeja Apostoła (Sancti Andreae Apostoli, 30 Trzech Króli (Trium Regum, 6 I) 21, 33, 145, 155, XI) 93 158, 264, 364; Objawienie Pańskie Św. Bartłomieja (Sancti Bartolomei, 24 VIII) 20, 100, 102, 168, 293, 331 Visitationis Beatae Mariae Virginis Nawiedzenia Św. Egidiusza (Egidii, 1 IX) 60, 64–5 Najświętszej Maryi Panny Św. Franciszka (Francisci, 4 X) 82 Św. Grzegorza (Gregorii, 9 III) 357 Wielkanoc (Pascha) 72, 157, 334 Św. Jadwigi (Hedvigis, 25 VIII) 87, 249, 304 Wniebowstąpienie (Ascensionis Domini; Assumptionis Św. Jakuba Apostoła (Jacobi Apostoli, 25 VII) 9, 84, Domini nostri Jesu Christi, Boże Wstąpienie) 78, 130, 239, 292, 345, 348 251, 259, 303, 371 Św. Jana Chrzciciela (Joanni Babtistae, 24 VI) 57, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (Assump- 138–9, 171 tionis in caelum Beatae Mariae Virginis, Panny Św. Katarzyny (Caterinae Virginis, 25 XI) 224, 280, Maryi Zielnej, 15 VIII) 16, 63, 194, 196, 329, 344, 320 356–7, 361 Św. Kiliana (Kiliani, 8 VII) 52 Św. Łucji (13 XII) 391 Wszystkich Świętych (Omnium Sanctorum, 1 XI) 174, Św. Łucji (Luciae, 15 III) 349 305 Św. Łukasza (Lucie, 18 X) 131, 227 Św. Macieja Apostoła i Ewangelisty (24, 25 II) 259, XI Milia Virginum 11000 Dziewic 285, 352 Św. Małgorzaty (Margaretae Virginis, 13 VII) 55, 59, Zielone Świątki 198, 258–9, 304 64, 234, 287, 362, 364 Zwiastowania Pannie Maryi (Annuntiationis Beatae Św. Marcina (Martini, 11 XI) 17, 89, 139, 144, 318 Mariae Virginis; Conceptionis Beate Virginis Ma- Św. Marii Magdaleny (22 VII) 56 riae, 25 III) 62, 140 REDAKTOR PROWADZĄCY Anna Poinc-Chrabąszcz
KOREKTA Gabriela Niemiec
SKŁAD I ŁAMANIE Hanna Wiechecka
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, 31-126 Kraków tel. 12-631-18-80, tel./fax 12-631-18-83