PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI KRÓLEWO

Gmina Powiat Malborski Województwo Pomorskie

Królewo 2012

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Spis tre ści strona Wst ęp 3 Charakterystyka miejscowo ści Janówka na tle gminy Stare Pole 1. Poło żenie administracyjno – geograficzne 4 2. Demografia 5 3. Historia miejscowo ści 5 4. Układ przestrzenny i zachowane zabytki kultury materialnej 7 Inwentaryzacja zasobów słu żą cych odnowie miejscowo ści 1. Dziedzictwo kulturowe 9 2. Zasoby przyrodnicze 9 3. Infrastruktura społeczna. Obiekty i tereny rekreacyjne 10 4. Infrastruktura techniczna 10 5. Rynek pracy. Gospodarka. Rolnictwo 11 6. Oświata. Zdrowie. Bezpiecze ństwo. 11 Tabelaryczne zestawienie zasobów słu żą cych odnowie miejscowo ści 13 Mocne i słabe strony, szanse i zagro żenia – analiza SWOT 15 Wizja rozwoju miejscowo ści Janówka 16 Opis planowanych zada ń inwestycyjnych i przedsi ęwzi ęć słu żą cych aktywizacji lokalnej społeczno ści 19 Charakterystyka projektów według kolejno ści rankingowej 21 Koszty realizacji projektów i harmonogram ich wdra żania 24 Obszary o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców 25 Podsumowanie 26

2

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Wst ęp

Wst ąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. otworzyło przed naszym krajem szerokie perspektywy rozwoju dzi ęki mo żliwo ści otrzymania finansowego wsparcia na realizacj ę działa ń w ró żnych dziedzinach życia gospodarczego i społecznego. Szans ę na dofinansowanie maj ą zarówno projekty obejmuj ące swym zasi ęgiem du że obszary i wielu beneficjentów, jak równie ż te, kierowane do lokalnych, cz ęsto małych społeczno ści. Wła śnie dla tych ostatnich to niejednokrotnie szansa na odmian ę dotychczasowego otoczenia i sposobu życia. Wspólne planowanie przez mieszka ńców małych miejscowo ści wizji rozwoju miejsca, w którym żyj ą na co dzie ń oraz świadomo ść , że mo żna otrzyma ć wymierne wsparcie finansowe i merytoryczne na realizacj ę konkretnych działa ń, prowadzi do budowania trwałych wi ęzi mi ędzys ąsiedzkich, podj ęcia bezinteresownych działa ń na rzecz lokalnej wspólnoty, a jednostkowo – wzrost wiary we własne mo żliwo ści, ch ęć rozwoju osobistego oraz motywacj ę do poszukiwania dla siebie nowych szans na popraw ę życia materialnego i duchowego. Pierwszym krokiem na drodze do lepszej przyszło ści dla społeczno ści, jak ą stanowi ą mieszka ńcy wsi, jest opracowanie Planu Odnowy Miejscowo ści. Opracowuj ąc Plan dla wsi Królewo chciano przede wszystkim zintegrowa ć jej mieszka ńców i pobudzi ć do wspólnego działania. Plan jest dokumentem strategicznym, stworzonym przy aktywnym udziale jego mieszka ńców. Ma u świadomi ć mieszka ńcom Królewa ich rol ę w tworzeniu pomysłów na własny rozwój i popraw ę warunków życia. Dokonano inwentaryzacji zasobów i identyfikacji problemów, nast ępnie skupiono si ę nad kierunkami rozwoju – jak ą drog ą nale ży pój ść , aby najlepiej wykorzysta ć potencjał wsi. Ostatnim etapem było stworzenie wizji wsi i zaplanowanie działa ń zmierzaj ących do jej urzeczywistnienia. Proponowane przez mieszka ńców przedsi ęwzi ęcia s ą mo żliwe do zrealizowania jedynie przy aktywnym ich zaanga żowaniu oraz przy wsparciu władz samorz ądowych gminy Stare Pole i województwa pomorskiego. Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo został opracowany na kilka kolejnych lat. W okresie tym podejmowane b ędą działania inwestycyjne, a tak że inne, o charakterze szkoleniowym i społecznym. Przyst ąpienie do realizacji danego projektu poprzedzone zostanie przygotowaniem odpowiednich opracowa ń i kosztorysów.

3

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Charakterystyka miejscowo ści Królewo na tle gminy Stare Pole

1. Poło żenie administracyjno - geograficzne

Królewo to miejscowo ść poło żona w gminie Stare Pole, w jej zachodniej cz ęś ci, 4 km od siedziby gminy. Królewo zajmuje powierzchni ę 821,83ha. Jest poło żone wzdłu ż drogi krajowej nr 22 prowadz ącej od przej ścia granicznego z Rosj ą do granicy z Niemcami. Królewo jest jednym z 12 sołectw nale żą cych do gminy Stare Pole, skupiaj ących 16 miejscowo ści. Stare Pole jest jedn ą z pi ęciu gmin wchodz ących w skład Powiatu Malborskiego, poło żonego na wschodzie województwa pomorskiego. W podziale fizyczno- geograficznym pozostaje w obr ębie Żuław Wi ślanych, b ędących cz ęś ci ą makroregionu Pobrze ża Gda ńskiego, wchodz ącego w skład podprowincji Pobrze ży Południowobałtyckich, a ści ślej w jego wschodniej cz ęś ci nazwanej Żuławami Elbl ąskimi. Reprezentuje typ krajobrazu naturalnego – nadmorski deltowy, zajmuje powierzchni ę 7 949 ha, z czego 332 ha to lasy, a 6 257 u żytki rolne. Poni ższa mapka przedstawia obszar gminy Stare Pole i lokalizacj ę miejscowo ści Królewo

4

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

1. Demografia Królewo, pod wzgl ędem liczby mieszka ńców, jest po Starym Polu jedn ą z najwi ększych miejscowo ści w gminie. Liczy 422 mieszka ńców, co stanowi 8,8% ogólnej liczby mieszka ńców gminy Stare Pole, która na dzie ń 31.12.2011 r. wynosiła 4773. W Królewie w wieku przedprodukcyjnym (do 18 lat) jest 110 osób, w wieku produkcyjnym 279 osób (od 18 do 65 lat) i w wieku poprodukcyjnym s ą 33 osoby (powy żej 65 roku życia). Poni ższy wykres przedstawia liczb ę mieszka ńców Królewa na tle gminy Stare Pole (stan na 31.12.2011 r.).

Janówka 287 68 393 Kaczynos kol 390 143 50 116 71 125 Klecie 90 158 Kławki 155 Krasnoł ęka Kraszewo 422 Królewo Krzy żanowo 349 1886 70 Stare Pole Ząbrowo Dane Urz ędu Gminy

2. Historia miejscowo ści Pierwsze informacje na temat wsi Królewo pochodz ą z XIV wieku kiedy na te ziemie przybyli Krzy żacy i rozpocz ęli wielk ą akcj ę kolonizacyjn ą terenów Żuław. Wówczas to nast ępuje lokacja wi ększo ści istniej ących wsi na terenie obecnej gminy Stare Pole. Korzystne warunki stosowanego przez Krzy żaków prawa chełmi ńskiego przyci ągały osadników, którzy zamiast rozproszonych osad i pojedynczych dworów zakładali zwarte, zało żone według jednolitego planu wsie, których granice były ści śle okre ślone w przywilejach lokacyjnych. Wie ś Królewo (Königsdorf) została zało żona przed 1340 r. na cze ść Wielkiego Mistrza Ludwika Koeninga: „W 1353 roku komtur elbl ąski dodał dwóm Prussom Wenikemu i Studilemu, do dotychczasowych dwóch radeł we wsi Königsdorf, co po świadczał stary rejestr, jeszcze jedno radło".

5

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Po wieku świetno ści i rozwoju, jaki prze żywał Zakon w ci ągu XIV w. nast ąpił upadek Krzy żackiej pot ęgi. W czasie wojny polsko-krzy żackiej oraz wojny trzynastoletniej, wiele wiosek zostało zniszczonych. Na mocy pokoju z 1466 r. Królewo i okolice znalazły si ę w Prusach Królewskich, w tzw. Ekonomii Malborskiej. Wówczas to na nowo rozpocz ęto uporz ądkowywanie spraw osadniczych. W 1476 r. król Kazimierz Jagiello ńczyk dokonał nowej lokacji wsi Nocendorf (Krzy żanowo) oraz Schlablau (Szlagnowo). Z tego okresu (1486 r.) pochodzi równie ż pierwszy znany przywilej dla wsi Królewo, a potwierdził go król Zygmunt w 1526 r. W tym czasie Królewo nazywane było „Królewsk ą Wsi ą”, w której czynne były dwie karczmy. Kiedy w 1569 r. król Zygmunt August wydał edykt gwarantuj ący swobody religijne, wi ększo ść pó źniejszych osadników wokół Królewa pochodziła z Holandii i Niemiec. Osiedlali si ę oni na terenach najsłabiej dotychczas zasiedlonych i najtrudniejszych do uprawy. Kolonistów tych zwano w dawnej Polsce Ol ędrami, nale żeli oni do protestanckiej sekty mennonitów, prze śladowanej w Niderlandach. Specjalizowali si ę oni w zakresie osuszania błot i bagien. Spo śród miejscowo ści le żą cych wokół Królewa, osadnicy wybrali na utworzenie swojej osady Szaleniec, gdzie do tej pory był folwark. Osiedlaj ąc si ę tworzyli zagrody holenderskie. Oprócz prac melioracyjnych i nowego typu osadnictwa, zasług ą mennonitów było sprowadzenie na Żuławy biało-czarnych krów rasy holenderskiej i zwi ązana z tym produkcja serów. Do dzi ś zachowały si ę liczne zabytki ich specyficznego budownictwa – domy podcieniowe. Mozaika wyznaniowa jaka istniała na terenach Królewa i okolic miała nie tylko wpływ na rozwój gospodarczy, ale i kulturowy. O ile protestanci w miastach pruskich wywalczyli dla siebie swobod ę wyznania luteranizmu, o tyle trudniejsza była sytuacja zwolenników tej religii mieszkaj ących w wioskach Prus Zachodnich. Pierwsi lutera ńscy pastorzy mieszkali w Królewie, odprawiali nabo żeństwa w jednym z wiejskich budynków, istniej ący tam ko ściół pozostał w rękach katolików. W latach 1788-1789 w parafii Królewo mieszkało 400 katolików i 330 ewangelików. Pierwszy ko ściół protestancki wybudowano we wsi Kaczynos w 1626 r. W wyniku I rozbioru Polski, w 1772 r. teren obecnego powiatu malborskiego został zaj ęty przez pa ństwo pruskie. Zmiana przynale żno ści pa ństwowej spowodowała m.in. zmniejszenie liczebno ści społeczno ści mennonickiej. W XIX wieku nast ąpił dalszy rozwój ekonomiczny tego terenu, do czego przyczyniła si ę poprawa komunikacji – budowy dróg i kolei, w tym – g ęstej sieci kolejek w ąskotorowych, docieraj ących do wielu miejscowo ści. Powstały te ż pierwsze folwarki z charakterystyczn ą dla nich zabudow ą. Rozwin ęło si ę przetwórstwo rolne, m.in. młynarstwo oraz cukrownictwo.

6

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Po I wojnie światowej tereny na wschód od Nogatu (w tym wie ś Królewo) pozostały cz ęś ci ą pa ństwa Niemieckiego. Do ko ńca II wojny światowej wie ś Królewo le żała w granicach Prus Wschodnich. Po wojnie ludno ść niemiecka została wysiedlona, a do wsi przybyli osadnicy z południowo – wschodniej Polski i tzw. repatrianci ze wschodnich terenów II Rzeczpospolitej. Nowi mieszka ńcy nie mieli do świadczenia w gospodarowaniu w takich warunkach środowiska przyrodniczego, co spowodowało obni żenie poziomu rolnictwa.

3. Układ przestrzenny i zachowane zabytki kultury materialnej Obecna wie ś Królewo składa si ę z trzech historycznie odr ębnych miejscowo ści: Królewa, Krasnoł ęki i Leklowy. Układ przestrzenny Królewa okre ślany jest jako ła ńcuchówka przywałowa poło żona po zachodniej stronie Starego Nogatu. Wa żniejsze zabytki architektury to: ko ściół z 1820 roku (na miejscu starszego) z charakterystyczn ą krzyw ą wie żą ; kapliczka gotycka; XIX – wieczna zabudowa drewniana; cmentarz ewangelicki (najstarszy nagrobek z 1798 r.).

Ko ściół w Królewie z charakterystyczn ą krzyw ą wie żą , wzniesiony w 1820 r. na miejscu starszej, gotyckiej świ ątyni, rozebranej ze wzgl ędu na zły stan techniczny w roku 1816. Wie żę dobudowano w 1844 r.

7

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Wie ś stanowi zespół z wsi ą Krasnoł ęka – „podwójn ą” wie ś z osi ą w postaci Starego Nogatu, podobna do typu ulicówki wodnej; przez wie ś przebiega fragment traktu historycznego „Via Elbigensis” – obecnie droga lokalna. Współczesny układ osadniczy Królewa jest trudny do jednoznacznego zdefiniowania, poniewa ż - jak wida ć - składaj ą si ę na niego trzy historycznie odr ębnie miejscowo ści. Ka żda z nich rozwijała si ę przez długi czas samodzielnie , kształtuj ąc własny układ przestrzenny, formy zabudowy, sposób traktowania przestrzeni życiowej (w tym gospodarczej). Proces poł ączenia jest stosunkowo świe żej daty: w odniesieniu do trzech miejscowo ści nast ąpił po roku 1945, a pełna unifikacja administracyjna nast ąpiła dopiero w latach 90-tych XX wieku. Generalnie mo żna scharakteryzowa ć układ przestrzenny „nowego Królewa” jako wielodro żnic ę, na któr ą składaj ą si ę zasadniczo trzy równoległe ulice wiejskie, ka żda biegn ąca na osi północ – południe i maj ąca swoj ą podstaw ę na drodze krajowej Elbl ąg – (nr 22); na wschodzie jest to ulica wiejska Królewa, w cz ęś ci środkowej – Krasnoł ęki, na zachodzie – droga wiod ąca do dawnego przysiółka Leklowy. Poł ączenie do Leklowy stanowi polna droga, wiod ąca wzdłu ż Starego Nogatu, o pó źnej metryce (najwy żej koniec XIX wieku), współcze śnie wyło żona płytami drogowymi. Po roku 1945 przeobra żenia krajobrazu kulturowego zwi ązane były z formami pa ństwowej własno ści ziemi i znajduj ących si ę na niej zabudowa ń (byłego PGR, Spółdzielni Rolniczych) oraz mał ą dbało ści ą o stan techniczny budynków wykazywan ą przez napływow ą ludno ść . Z pejza żu „nowego” Królewa zacz ęły stopniowo znika ć najwartościowsze obiekty zabytkowe: jedne niszczone, inne przenoszone, ewentualnie – co ju ż jest tendencj ą ostatnich lat – remontowane bez uzgodnie ń konserwatorskich (oraz dbało ści o zachowanie historycznej formy); przykłady to m.in. kapliczka przydro żna. W zabudowie pojawiło si ę wiele nowych budynków, zwłaszcza mieszkalnych, ich formy okazywały si ę dysharmonijne, substandardowe. Dotyczy to zwłaszcza budynków wznoszonych w latach 1960 – 1990. W ostatnich latach pojawiło si ę kilka budynków wybudowanych staranniej, bardziej estetycznych; s ą to jednak typowe realizacje katalogowe, nie zindywidualizowane i nie nawi ązuj ące do regionalnych tradycji architektonicznych. W żadnej innej miejscowo ści gminy Stare Pole (poza samym Starym Polem) nie wyst ępuje tak du ża liczba nowo wybudowanych budynków mieszkalnych i gospodarczych; w całym „nowym” Królewie ich udział wynosi 50% (18 budynków mieszkalnych wzniesionych po 1945 do 18 budynków mieszkalnych wzniesionych przed 1945 rokiem).

8

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Inwentaryzacja zasobów słu żą cych odnowie miejscowo ści 1. Dziedzictwo kulturowe W rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków obecnie znajduje si ę Ko ściół Parafialny p.w. św. Mikołaja w Królewie z cmentarzem, układem zieleni wysokiej i murem cmentarnym, wpisany do rejestru zabytków pod numer rejestru 1457. Ponadto do rejestru zabytków wpisana jest plebania ( nr rejestru 1334). Ko ściół rzymsko – katolicki p. w. Św. Mikołaja to neogotycka świ ątynia wzniesiona w roku 1820 na miejscu starszej, gotyckiej świ ątyni rozebranej w 1816 roku ze wzgl ędu na zły stan techniczny. Wie ża została dobudowana w rok 1844. W latach 1894 – 1895 przeprowadzono remont ko ścioła, w trakcie którego wzmocniono fundamenty i ściany no śne. Jest to budynek murowany z cegły ceramicznej palonej, czerwonej, posadowiony na ceglanym fundamencie. Korpus główny salowy, prostopadło ścienny, przekryty wysokim dachem dwuspadowym i dachówk ą holenderk ą. Ko ściół od zachodniej strony posiada wie żę , 4- kondygnacyjn ą, zwie ńczona daszkiem wiciowym krytym blach ą. W roku 1839 rozebrano źle zbudowan ą wie żę i wystawiono now ą, pod nadzorem inspektora budowlanego Steina z Gda ńska (1844 rok). Tak że ona nie została dobrze wykonana, gdy ż jeszcze w trakcie budowy pochyliła si ę w kierunku południowym od osi. Pochylenie pogł ębiało si ę w nast ępnych latach i groziło katastrof ą budowlan ą (rok 1885). Dlatego w latach 1894 – 1895 przeprowadzono prace związane z umocnieniem fundamentów pod kierunkiem okr ęgowego inspektora budowlanego Abessera. Wie ża do dnia dzisiejszego jest przechylona. Przy Ko ściele Parafialnym znajduje si ę cmentarz, zło żony w XIV wieku, na którym zachowały si ę dwie barkowe stele rodziny Wenderlich. Do Gminnej Ewidencji Zabytków ze wsi Królewo wpisanych jest 39 obiektów. Oprócz budynków mieszkalnych i gospodarczych, pochodz ących z XIX w. i pocz ątku XX w. uj ęte został kompozycje zieleni wysokiej (park wiejski, szpaler o śmiu lip z ko ńca XIX w.) oraz kapliczka z XVI w.

2. Zasoby przyrodnicze Wie ś Królewo le ży w bezpo średnim s ąsiedztwie Obszaru Chronionego Krajobrazu Rzeki Nogat, b ędącego cz ęś ci ą ekologicznego systemu obszarów chronionych, którego zadaniem jest ochrona najcenniejszych walorów przyrodniczo – krajobrazowych środowiska – łąk, pastwisk i szuwarów stanowi ących ostoj ę ptaków i drobnych ssaków na obszarze Żuław Wi ślanych.

9

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

W Królewie znajduje si ę równie ż park wiejski, usytuowany w zachodniej cz ęś ci układu osadniczego wsi, przy drodze prowadz ącej w kierunku Janówki i Kaczynosu, na północ od terenów ko ścielnych. Zajmuje powierzchni ę 0,63 ha. Został zało żony na przełomie XVIII i XIX wieku i stanowi prawdopodobnie pozostało ść po gospodarstwie przypominaj ącym statusem maj ątek ziemski. Niektóre źródła podaj ą, że w tym miejscu znajdował si ę cmentarz protestancki, z którego przetrwały jedynie nasadzenia zieleni wysokiej. Przeprowadzona w 2011 roku inwentaryzacja wykazała, że na terenie Parku znajduje si ę 40 jesionów wyniosłych, 22 lip drobnolistnych, 18 klonów zwyczajnych, 9 kasztanowców zwyczajnych, 5 d ębów szypułkowych, 2 buki zwyczajne i 1 topola osika. Najbardziej majestatyczne drzewo to d ąb szypułkowy rosn ący w południowo – zachodniej cz ęś ci parku, którego obwód pnia wynosi 411cm, a wysoko ść 30m.Obecnie Park wiejski jest własno ści ą Gminy Stare Pole i stanowi teren publiczny. Znajduje si ę w strefie ochrony konserwatorskiej „B”, której celem jest m.in. zachowanie kompozycji układu zieleni. Teren ten został równie ż uj ęty w Gminnej Ewidencji Zabytków.

3. Infrastruktura społeczna, obiekty i tereny rekreacyjne. We wsi Królewo znajduje si ę świetlica wiejska, która czynna jest od wtorku do soboty, cztery godziny dziennie. Korzystaj ą z niej głównie dzieci i młodzie ż, starszym mieszka ńcom słu ży jako miejsce zebra ń wiejskich oraz organizowania zabaw np. Sylwestrowych. Świetlica dział w ramach Gminnego O środka Kultury i Sportu, który jako samorz ądowa instytucja ma na celu zaspokajanie potrzeb mieszka ńców w zakresie kultury i sportu. W s ąsiedztwie świetlicy znajduje si ę nowoczesny plac zabaw oraz boisko do piłki no żnej i siatkówki. W okresie letnim organizowane s ą tu imprezy o charakterze kulturalno – rekreacyjnym, tj. dzie ń dziecka, dzie ń sołectwa, do żynki, rozgrywki piłkarskie.

4. Infrastruktura techniczna Wie ś Królewo posiada dobrze rozwini ętą infrastruktur ę – wszyscy mieszka ńcy podł ączeni s ą do sieci wodoci ągowej, a kanalizacji korzysta 90 % gospodarstw domowych. Zaopatrzenie w wod ę zapewnia Centralny Wodoci ąg Żuławski, który pobiera wod ę z uj ęcia „Letniki” zlokalizowanego na terenie gminy Stare Pole, w miejscowo ści Z ąbrowo. Ścieki odprowadzane s ą do oczyszczalni w Starym Polu. Królewo wyposa żano jest równie ż w sie ć gazow ą, nie wyst ępuje natomiast zbiorowe zaopatrzenie w ciepło. Stosowane jest indywidualne ogrzewanie, głównie w ęglem kamiennym i gazem ziemnym.

10

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Szkielet układu drogowego gminy stanowi droga krajowa nr 22 przechodz ąca przez miejscowo ści Królewo i Stare Pole, która jest tak że drog ą mi ędzynarodow ą, ł ącz ącą przej ście graniczne Gronowo (do Rosji) z przej ściem granicznym Kostrzyn (do Niemiec). Przez wie ś Królewo przebiegaj ą równie ż drogi powiatowe, prowadz ące od drogi krajowej do miejscowo ści Janówka, Kaczynos i Klecie. Przez gmin ę Stare Pole przebiega linia kolejowa Gda ńsk – Elbl ąg – Olsztyn. Poci ągi osobowe zatrzymuj ą si ę na stacji Stare Pole i Królewo. Stanowi to dogodne poł ączenie z miastami Malbork, Elbl ąg, Gda ńsk. Gmina jest równie ż obsługiwana przez prywatnego przewo źnika. Królewo jest bardzo dobrze skomunikowane z Malborkiem i z siedzib ą gminy Starym Polem (19 kursów w dzie ń powszedni). Na terenie sołectwa Królewo znajduje si ę lotnisko wojskowe.

5. Rynek Pracy. Gospodarka. Rolnictwo. Gmina Stare Pole charakteryzuje si ę stosunkowo wysokim bezrobociem. Na dzie ń 31 grudnia 2011 r. liczba osób pozostaj ących bez pracy wynosiła 420 osób, z czego najwi ęcej osób bezrobotnych jest w wieku 25-34 lata (131 osób) i posiadaj ących wykształcenie gimnazjalne lub ni ższe (188 osób). Głównym źródłem utrzymania mieszka ńców Królewa jest rolnictwo. W miejscowo ści jest obecnie 67 gospodarstw indywidualnych. Gospodarstwa rolne charakteryzuj ą si ę wysok ą jako ści ą posiadanych gruntów, w których przewa żaj ą gleby klasy II i III. Gospodarstwa nastawione s ą na produkcj ę zbó ż, rzepaku, ro ślin okopowych (buraki cukrowe), a tak że na hodowl ę bydła. Ponadto cz ęść mieszka ńców Królewo czerpie dochody z pracy zarobkowej, poza miejscem zamieszkania, głównie w Malborku i Elbl ągu. Na dzie ń 31 grudnia 2011 r. na terenie gminy zarejestrowanych było 216 podmiotów gospodarczych sektora prywatnego (z czego 6 w Krzy żanowie) i 12 sektora publicznego. W sektorze prywatnym najwi ększ ą grup ę stanowi ą małe, rodzinne firmy handlowe i usługowe.

6. Oświata. Zdrowie. Bezpiecze ństwo. Dzieci i młodzie ż z Królewa ucz ęszczaj ą do Zespołu Szkół w Starym Polu (szkoła podstawowa i gimnazjum), w którym obecnie uczy si ę 549 dzieci. Ze wsi Królewo do szkoły podstawowej ucz ęszcza 24 dzieci, a do gimnazjum 13 dzieci. Istnieje równie ż przedszkole, do którego ucz ęszcza 115 maluchów z terenu gminy.. S ą to jedyne placówki o światowe w Gminie

11

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Stare Pole. Kształcenie na etapie ponad gimnazjalnym zapewniaj ą szkoły średnie w Malborku i Elbl ągu. Mieszka ńcy Królewa w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej mog ą korzysta ć z usług świadczonych przez O środek Zdrowia Mederi, znajduj ący si ę w Starym Polu. Mie ści si ę on w tym samym budynku co Urz ąd Gminy. W budynku tym znajduje si ę równie ż apteka, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Posterunek Policji, który dba o bezpiecze ństwo publiczne w całej gminie i jedna z jednostek Ochotniczej Stra ży Po żarnej, która od 1997 r. wł ączona jest do Krajowego Systemu Ratowniczo-Ga śniczego oraz do selektywnego systemu alarmowania zlokalizowanego w Pa ństwowej Stra ży Po żarnej w Malborku.

Budynek świetlicy w Królewie

12

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Tabelaryczne zestawienie zasobów słu żą cych odnowie miejscowo ści ° Dobre poło żenie (wzdłu ż drogi krajowej, 4 km do Malborka,4 km do Starego Pola). ° Dobra jako ść gleb. ° Rozwini ęte rolnictwo, nastawione na produkcj ę ro ślinn ą. Co j ą wyró żnia? ° Dobrze rozwini ęta infrastruktura techniczna. ° Cenny zabytek – ko ściół neogotycki wraz z cmentarzem, układem zieleni wysokiej i murem cmentarnym. ° Dobry stan środowiska naturalnego, blisko ść Obszaru Chronionego Krajobrazu Rzeki Nogat. ° Blisko ść atrakcji turystycznej o skali mi ędzynarodowej, jak ą jest Zamek Krzy żacki w Malborku. Jakie pełni funkcje? ° Funkcja rolnicza i mieszkaniowa. ° Słabo rozwini ęta funkcja rekreacyjna. ° Niedostatecznie rozwini ęta działalno ść pozarolnicza. Kim s ą mieszka ńcy? ° Ludno ść napływowa z południowo - wschodniej Polski ° Rolnicy ich rodziny. ° Dochody z rolnictwa. Co jest podstaw ą ° Wynagrodzenie z zatrudnienia poza miejscem zamieszkania oraz z pracy za granic ą.

utrzymania? ° Emerytury i renty. W jaki sposób mieszka ńcy ° Rada Sołecka. są zorganizowani? ° Rada Parafialna. W jaki sposób rozwi ązuj ą ° Problemy zgłaszane s ą przez mieszka ńców wsi na zebraniach wiejskich lub bezpo średnio do sołtysa, który problemy? współpracuje z Urz ędem Gminy Stare Pole. ° Cz ęść problemów mieszka ńcy rozwi ązuj ą we własnym zakresie. ° Wie ś składaj ąca si ę z trzech historycznie odr ębnych miejscowo ści, z dominuj ącym o środkiem poło żonym wzdłu ż Starego Nogatu. ° Zabudowa zró żnicowana, zarówno przed jak i powojenna. Jak wygl ąda nasza wie ś? ° Obej ścia zadbane i estetyczne. ° Nie uporz ądkowane tereny pozostaj ące poza granicami prywatnych posesji. ° Zabytkowy ko ściół i kapliczka przydro żna, cmentarz, plebania. ° Świetlica wiejska, plac zabaw, boisko sportowe, park wiejski. ° Niedostateczna infrastruktura słu żą ca do składowania i przechowywania obornika w gospodarstwach indywidualnych.

13

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Jakie obyczaje i tradycje s ą ° Królewo jest wsi ą napływow ą, zamieszkał ą przez osoby pochodz ące głównie z południowo - wschodniej u nas piel ęgnowane Polski, dlatego brak jest rdzennych tradycji. i rozwijane? ° Mieszka ńcy obchodz ą świ ęta zwi ązane z kultem religijnym (Bo że Narodzenie, Wielkanoc, Do żynki). ° Krajobraz charakterystyczny dla Żuław, równinny, poprzecinany rowami melioracyjnymi. Jaki jest stan otoczenia ° Wie ś otoczona polami uprawnymi, od strony północno-zachodniej rzeka Nogat. i środowiska? ° Stan środowiska naturalnego dobry, zagro żeniem jest lotnisko wojskowe oraz droga krajowa nr 22 (zanieczyszczenia, hałas). ° Konserwacji wymaga system urz ądze ń melioracyjnych. ° Gospodarstwa domowe wyposa żone w pojemniki na odpady komunalne. Możliwo ści segregacji śmieci (plastik i szkło). Jakie jest rolnictwo? ° Rolnictwo indywidualne, dobra jako ść gleb. ° Główny kierunek produkcji rolnej to uprawa zbó ż, rzepaku, buraków cukrowych oraz hodowla bydła. Jakie s ą poł ączenia ° Prywatny przewo źnik autobusowy, stacja PKP – poł ączenia z Malborkiem, Elbl ągiem, Gda ńskiem. komunikacyjne? ° Do siedziby gminy (urz ędu, przychodni, sklepu, banku) mieszka ńcy doje żdżaj ą autobusami, rowerami lub własnymi samochodami ° Dzieci dowo żone s ą do szkoły w Starym Polu autobusem szkolnym. Co proponujemy dzieciom ° Świetlica wiejska i młodzie ży? ° Nowoczesny plac zabaw zlokalizowany w centrum wsi. ° Boisko do piłki no żnej i siatkówki.

14

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Mocne i słabe strony, szanse i zagro żenia – analiza SWOT

Silne strony Słabe strony

° Poło żenie w ci ągu układu ° Zły stan infrastruktury kultury komunikacyjnego o znaczeniu (świetlicy wiejskiej). krajowym i mi ędzynarodowym. ° Niedostateczna infrastruktura ° Dobrze rozwini ęte rolnictwo (dobra techniczna – zły dróg powiatowych i jako ść gleb). chodników. ° Dobre warunki dla rozwoju ° Niska jako ść życia w aspekcie działalno ści pozarolniczej. kulturalnym i wypoczynkowo- ° Infrastruktura techniczna (sie ć rekreacyjnym. wodoci ągowa, kanalizacyjna, ° Narastaj ące nat ęż enie ruchu na drodze gazownicza). krajowej i zwi ązane z tym uci ąż liwo ści ° Integracja mieszka ńców wokół (hałas, zanieczyszczenie powietrza). wspólnych działa ń. ° Istnienie lotniska wojskowego. ° Du ża ilo ść dobrze zachowanych budynków mieszkalnych z pocz ątku XX wieku. ° Świetlica wiejska. ° Plac zabaw i boisko sportowe.

Szanse Zagro żenia

° Wykorzystanie atrakcyjnego ° Poło żenie w obszarze ograniczonego poło żenia. użytkowania. ° Atrakcyjne s ąsiedztwo – Zamek w ° Niewystarczaj ące fundusze na rozwój Malborku. infrastruktury technicznej i ° Sprzyjaj ąca polityka regionalna, w komunikacyjnej, a tak że na wła ściwe tym adresowana do rozwoju obszarów zagospodarowanie terenów wa żnych wiejskich. dla wizerunku miejscowo ści i ° Zwi ększenie dost ępno ści środków funkcjonowania jej społeczno ści. pomocowych (PROW). ° Rosn ące bezrobocie w powiecie ° Mo żliwo ść rozwoju działalno ści ° Powstawanie gospodarstw rolnych pozarolniczej na wsiach. wielkoobszarowych. ° Otwarcie granic – mo żliwo ść legalnej ° Zaostrzenie norm i wymaga ń pracy. dotycz ących prowadzenia działalno ści rolniczej.

15

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Wizja rozwoju miejscowo ści Królewo Wizja

„Królewo– wie ś estetyczna, o wysokim standardzie życia mieszka ńców, charakteryzuj ąca si ę nowoczesnym rolnictwem i rozwini ętymi formami przedsi ębiorczo ści wiejskiej”.

Plac zabaw

Teren parku wiejskiego – szpaler drzew z połowy XIX w.

16

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

° Estetyka i czyste środowisko naturalne Co ma j ą wyró żnia ć? ° Nowoczesno ść – warunki dla rozwoju działalno ści pozarolniczej. ° Otwarto ść na nowe mo żliwo ści i szanse jakie daje atrakcyjne poło żenie. ° Funkcja mieszkalna – wyposa żenie w nowoczesn ą infrastruktur ę (szybki Internet, energia ze źródeł odnawialnych). Jakie ma pełni ć funkcje? ° Funkcja rolnicza – zmodernizowane gospodarstwa rolne, spełniaj ące wymagania i normy unijne. ° Funkcja usługowa – rozwój działalno ści pozarolniczej zwi ązanej z usługami (w tym usługami dla rolnictwa). ° Aktywni, identyfikuj ący si ę z wsi ą, zintegrowani w działaniach na rzecz jej rozwoju. Kim maj ą by ć mieszka ńcy? ° Podnosz ący swoje wykształcenie i kwalifikacje. Co jest podstaw ą utrzymania? ° Dochody z rolnictwa. ° Dochody z działalno ści pozarolniczej. ° Wynagrodzenie z zatrudnienia poza miejscem zamieszkania. W jaki sposób maj ą by ć zorganizowani ° Rada Sołecka i Grupa Odnowy Wsi. mieszka ńcy ? ° Organizacje i stowarzyszenia działaj ące na terenie gminy. ° Wspólne organizowanie imprez wiejskich, np. dni sołeckich, obchodów Dnia Dziecka. W jaki sposób maj ą by ć rozwi ązywane ° Dyskusja na zebraniach wiejskich. problemy? ° Konsultacje z jak najwi ększ ą liczb ą mieszka ńców, „małe referendum” w celu wyłonienia priorytetów rozwoju wsi. ° Wie ś nowoczesna, z zachowanymi elementami zabytkowymi. ° Zadbana, estetyczna. Jak ma wygl ąda ć nasza wie ś? ° Doposa żony plac zabaw, wyremontowana świetlica, zmodernizowane boisko wraz z utworzonym miejscem rekreacyjnym, zadbany park wiejski. ° Wyremontowane drogi powiatowe, drogi gminne, chodniki dla pieszych. Jakie obyczaje i tradycje maj ą by ć u nas ° Organizacja ró żnego rodzaju imprez w świetlicy, np. jasełka, obchody dnia dziecka, dnia piel ęgnowane i rozwijane? kobiet, zabawy karnawałowe. ° Propagowanie obrz ędów ludowych: kraszenie jaj, wypiekanie tradycyjnych ciast, wyrób ozdób choinkowych (wspólnie z Gminnym O środkiem Kultury i Sportu). ° Ekologiczny system grzewczy (z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii). Jaki ma by ć stan otoczenia i środowiska? ° Zachowane istniej ące walory architektoniczne i przyrodnicze. Jakie ma by ć rolnictwo? ° Nowoczesne, spełniaj ące wymagania i normy unijne.

17

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

° Dochodowe, produkuj ące zdrow ą żywno ść . Jakie maj ą by ć poł ączenia komunikacyjne? ° Dzieci i młodzie ż dowo żona do szkoły autobusem szkolnym. ° Kolej, prywatny przewo źnik docieraj ący do wsi. ° Dobra jako ść dróg i chodników. Co proponujemy dzieciom i młodzie ży? ° Wyremontowana, doposa żona i funkcjonalna świetlica wiejska z szerokim zakres zaj ęć popołudniowych, szczególnie dla dzieci i młodzie ży (plastyczne, sportowe, j ęzykowe) – edukacja i rozwijanie zdolno ści. ° Dobrze wyposa żony plac zabaw, dostosowany do obowi ązuj ących standardów . ° Boisko sportowe do piłki no żnej, siatkowej i koszykówki.

18

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Opis planowanych zada ń inwestycyjnych i przedsi ęwzi ęć aktywizuj ących lokaln ą społeczno ść Arkusz planowania w sposób przejrzysty przedstawia priorytet rozwoju miejscowo ści Królewo, z wyodr ębnionymi celami i projektami słu żą cymi do jego realizacji. Cz ęść z nich wykracza poza zakres zada ń realizowanych w ramach odnowy wsi.

Kapliczka z pocz ątku XVI w. Po remoncie w 2000 r. obiekt zatracił cechy stylowe

Wjazd do Królewa od strony Janówki

19

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

PRIORYTET CEL PROJEKT RANKING KTO ZREALIZUJE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Poprawa stanu 1.1 Remont świetlicy wiejskiej 1 Gmina, Rada Sołecka PROW 2007-2013 infrastruktury Bud żet Gminy ci ci ś kulturalnej, sportowej 1.2 Zagospodarowanie boiska 2 Gmina, Rada Sołecka PROW 2007-2013 ycia ż i rekreacyjnej oraz sportowego przy świetlicy (LEADER), Bud żet zachowanie lokalnego wiejskiej Gminy, Fundusz Sołecki

biorczo dziedzictwa 1.3 Prace remontowo – 3 Parafia, Gmina, Rada Środki własne Parafii, ę kulturowego konserwatorskie przy Ko ściele Sołecka Bud żet gminy, Środki Parafialnym p.w. św. Mikołaja Konserwatora Zabytków

nowoczesnym nowoczesnym 2.1 Remont dróg powiatowych Powiat Malborski Bud żet Powiatu ę Poprawa infrastruktury oraz ci ągów pieszych 1 Gmina Bud żet Gminy

ca si ca technicznej 2.2 Remont dróg gminnych 2 Gmina, Rada Sołecka Bud żet Gminy ą ż ż 2.3 Wyposa enie w 3 Gmina Bud et Gminy infrastruktur ę pozyskuj ąca Fundusze unijne 2014- energi ę ze źródeł 2020, Środki własne wiejskiej. wiejskiej. tymi formami przedsi formami tymi

ę odnawialnych. mieszka ńców 3. Aktywizacja 3.1 Szkolenia w zakresu Pomorski O środek Fundusze unijne mieszka ńców pozyskania środków na Doradztwa Rolniczego

estetyczna, o wysokim standardzie standardzie wysokim o estetyczna, działalno ść rolnicz ą oraz w Gda ńsku Oddział Stare ś

ców, charakteryzuj ców, dostosowania gospodarstw do Pole, Gmina ń norm unijnych 2 3.2 Szkolenia aktywizuj ące dla Powiatowy Urz ąd Pracy Fundusze unijne osób poszukuj ących 3 w Malborku, Gmina (Europejski Fundusz

mieszka zatrudnienia. Społeczny) rolnictwem irozwini rolnictwem Królewo- wie Królewo- 3.3 Imprezy integracyjne 1 GOKiS, Rada Sołecka Bud żet GOKiS Fundusz Sołecki

20

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Charakterystyka projektów według kolejno ści rankingowej Charakterystyka projektów nr 1 w rankingu Cel: Poprawa infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej i sportowej Projekt 1.1 Remont i doposa żenie świetlicy wiejskiej Świetlica wiejska w Królewie została utworzona w latach 80-tych. Jej stan techniczny jest niezadowalaj ący. Budynek wymaga głównie prac zabezpieczaj ących (du ża wilgo ć w budynku), remontu pomieszcze ń świetlicy, w tym sanitariatów i dostosowanie jej do potrzeb osób niepełnosprawnych.. W ramach remontu planuje si ę do wykonania nast ępuj ące prace: wymian ę stolarki okiennej i drzwiowej wewn ętrznej, wymian ę posadzek na posadzki z płytek ceramicznych, wyko ńczenie ścian wewn ętrznych, wymian ę instalacji wodno – kanalizacyjnej i elektrycznej, wykonanie izolacji tarasu i ścian piwnicy, remont łazienek (w tym dostosowanie dla osób niepełnosprawnych) i kuchni, monta ż podjazdu dla niepełnosprawnych.

Cel: Poprawa stanu infrastruktury technicznej Projekt 2.1 Remont dróg powiatowych oraz ci ągów pieszych. Problem złego stanu infrastruktury drogowej dotyka wszystkich mieszka ńców. W Królewie remontu wymaga droga powiatowa prowadz ąca od drogi krajowej nr 22 do miejscowo ści Kaczynos. Remont polega ć b ędzie na wykonaniu nowej nawierzchni asfaltowej i nowych chodników wzdłu ż tej drogi. Ponad to w złym stanie technicznym jest ci ąg pieszy w centrum miejscowo ści, ł ącz ący cz ęść wschodni ą wsi z cz ęś ci ą zachodni ą. Remont dróg i ci ągów pieszych przyczyni si ę do poprawy bezpiecze ństwa oraz poniesienia estetyki wsi.

Cel: Aktywizacja mieszka ńców Projekt 3.3 Imprezy integracyjne Imprezy integracyjne to jeden z lepszych sposobów na mobilizacj ę mieszka ńców i zaanga żowanie we wspólne działanie. Istnieje szereg pomysłów na rodzaj i charakter takich imprez, które b ędą skierowane przede wszystkim do dzieci (np. Dzie ń Dziecka), czy te ż przeznaczone dla całej społeczno ści, jak: rajdy rowerowe, mecze, festyny i te o charakterze kulturalnym: przedstawienia, wyst ępy. Organizacja tego typu imprez mo żliwa jest przy zaanga żowaniu Gminnego O środka Kultury i Sportu w Starym Polu. Oddanie do u żytkowania wyremontowanej świetlicy jest dobr ą okazj ą do zorganizowania imprezy dla wszystkich mieszka ńców miejscowo ści oraz zaproszonych go ści.

21

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Charakterystyka projektów nr 2 w rankingu Cel: Poprawa infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej i sportowej Projekt 2.1 Zagospodarowanie boiska sportowego przy świetlicy wiejskiej. Boisko sportowe, świetlica jak i nowocze śnie wyposa żony plac zabaw, usytuowane s ą w bezpo średnim s ąsiedztwie wzgl ędem siebie. Teren boiska jest na tyle du ży, że pozwoli na wygospodarowanie terenu rekreacyjnego. Daje to mo żliwo ść stworzenia centrum rekreacyjno- wypoczynkowego wsi, wyposa żonego w altany, ławeczki, utwardzony plac taneczny, miejsce na ognisko lub grill. Utworzenie centrum rekreacyjno-wypoczynkowego zwi ększy atrakcyjno ść wsi. Słu żyć b ędzie zarówno mieszka ńcom, jako miejsce spotka ń i organizowania ró żnego rodzaju imprez, a tak że turystom odwiedzaj ącym Królewo.

Cel: Poprawa infrastruktury technicznej Projekt 2.2 Remont dróg gminnych Remontu wymaga droga gminna prowadz ąca od drogi krajowej do dawnego przysiółka Leklowy (obecnie droga brukowa), a tak że drogi śródpolne, których utwardzenie jest szczególnie wa żnym zadaniem na terenie Żuławach. Rolnicy wykonuj ący prace polowe w okresie jesiennym czy wczesno wiosennym maj ą problemy z poruszaniem si ę po tych drogach. Dodatkowo sprz ęt rolniczy wyje żdżaj ący z pól na drogi publiczne zanieczyszcza je błotem, co stwarza szczególne zagro żenie dla pozostałych u żytkowników drogi.

Cel: Aktywizacja mieszka ńców Projekt 3.1 Szkolenia w zakresu pozyskania środków na działalno ść rolnicz ą oraz dostosowania gospodarstw do norm unijnych. Nasze członkostwo w Unii Europejskiej stwarza dla rolników szerokie mo żliwo ści pozyskania merytorycznego i finansowego wsparcia modernizacji i rozwoju prowadzonych gospodarstw rolnych. Rolnicy mog ą uzyska ć wsparcie na zakup nowoczesnych maszyn i urz ądze ń niezb ędnych w produkcji rolniczej oraz na dostosowanie gospodarstw do wymogów unijnych m.in. z zakresu ochrony środowiska, czy dobrostanu zwierz ąt. Cennym źródłem informacji o tego rodzaju mo żliwo ściach mog ą by ć wła śnie szkolenia organizowane przez Pomorski O środek Doradztwa Rolniczego i Urz ąd Gminy.

22

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Charakterystyka projektów nr 3 w rankingu Cel: Poprawa stanu infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej i sportowej Projekt 1.3 Prace remontowo – konserwatorskie przy ko ściele parafialnym p.w. św. Mikołaja. Ko ściół parafialny p.w. Św. Mikołaja wraz z otoczeniem (cmentarz, mur, zieleń wysoka) wymaga systematycznych prac remontowo – konserwatorskich. Remontu wymaga dach ko ścioła, ponadto nale ży wykona ć odwodnienie fundamentów świ ątyni. Kolejny etap prac konserwatorskich powinien obejmowa ć mur cmentarny, a tak że zabiegi piel ęgnacyjne na starodrzewie. Ze wzgl ędu na wymagania formalno – prawne dotycz ące prac prowadzonych przy obiektach historycznych oraz zwi ązane z tym koszty, ich przeprowadzenie mo żliwe jest tylko przy finansowym wsparciu z zewn ątrz.

Cel: Poprawa stanu infrastruktury technicznej. Projekt 2.3 Wyposa żenie w infrastruktur ę pozyskuj ąca energi ę ze źródeł odnawialnych. Mieszka ńcy Królewa wykazuj ą du że zainteresowanie pozyskiwaniem energii ze źródeł odnawialnych, w szczególno ści tej słu żą cej do ogrzewania wody u żytkowej (instalacje solarne). Ze wzgl ędu na wysokie koszty tych urz ądze ń poszukuj ą oni źródeł dofinansowania takich inwestycji za po średnictwem Gminy. Energia pochodz ąca ze źródeł odnawialnych (sło ńce, wiatr) mo że słu żyć równie ż do zasilania lamp o świetlenia ulicznego. Gmina zamierza pozyska ć środki zarówno na wyposa żenie prywatnych gospodarstw w instalacje solarne, jak równie ż budowy o świetlenia ulicznego wykorzystuj ącego energi ę odnawialn ą. W Królewie byłoby to o świetlenie drogi gminnej prowadz ącej do dawnego przysiółka Leklowy.

Cel: Aktywizacja mieszka ńców Projekt 3.2 Szkolenia aktywizuj ące dla osób poszukuj ących zatrudnienia. Przedstawienie mieszka ńcom, którzy chc ą stworzy ć dla siebie miejsce pracy, mo żliwo ści w zakresie rozpocz ęcia i prowadzenia własnej działalno ści gospodarczej, wskazanie sposobów i źródeł pozyskiwania środków finansowych dla firm (dotacje, kredyty preferencyjne) a tak że jakie s ą preferencje i ulgi dla rozpoczynaj ących działalno ść (ulgi w podatku dochodowym czy składkach ZUS). Szkolenia dla kobiet, które zamierzaj ą podj ąć działalno ść zwi ązan ą z agroturystyk ą lub usługami cateringowymi, a tak że przygotowuj ące je do organizowania we własnym zakresie imprez integruj ących dla mieszka ńców (np. festynów, spotka ń świ ątecznych). Dla tych, którzy wol ą tradycyjny sposób zatrudnienia, pomoc w znalezieniu odpowiedniej oferty pracy, szkolenia podnosz ące lub zmieniaj ące kwalifikacje.

23

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA HARMONOGRAM REALIZACJI PROJEKT Koszty Koszty realizacji projektów harmonogrami ich wdra Bud żet Dotacje Inne 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 ogółem gminy źródła * Remont świetlicy wiejskiej

Zagospodarowanie boiska sportowego przy świetlicy 80 000 30 000 wiejskiej Prace remontowo – konserwatorskie przy 500 000 10 000 300 000 190 000 Ko ściele Parafialnym p.w. św. Mikołaja Remont drogi powiatowej i 1 500 000 200 000 650 000 650 000 ci ągów pieszych Remont dróg gminnych 200 000 60 000 140 000

Wyposa żenie w infrastruktur ę pozyskuj ąca 300 000 60 000 210 000 30 000 energi ę ze źródeł odnawialnych Szkolenia z zakresu pozyskiwania środków na działalno ść rolnicz ą i 5 000 0 5 000 0 ż dostosowania gospodarstw ania do norm unijnych

Szkolenia aktywizuj ące dla osób bezrobotnych 5 000 0 5 000 0 Imprezy integracyjne 10 000 3 000 5 000 2 000

* Bud żet Powiatu, Fundusz sołecki, środki własne Parafii. Środki Konserwatora Zabytków, środki własne mieszka ńców.

24

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców Centralne miejsce w przestrzenno – urbanistycznym układzie miejscowo ści Królewo stanowi teren, na którym w bezpo średnim s ąsiedztwie wzgl ędem siebie znajduj ą si ę świetlica wiejska, plac zabaw, Ko ściół Parafialny p.w. Św. Mikołaja oraz park wiejski. Oprócz tego miejsca szczególne znaczenie dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców maj ą poł ączenia komunikacyjne we wsi, czyli drogi powiatowe (od drogi krajowej nr 22 w kierunku Janówki, Kaczynosu i Klecia), drogi gminne ( tzw. ł ącznik oraz droga do przysiółka Leklowy), droga krajowa nr 22, chodniki i ci ągi piesze. Te miejsca stanowi ą obszary o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców. W małych miejscowo ściach, takich jak Królewo świetlica wiejska, czy plac zabaw s ą miejscami sprzyjaj ącymi nawi ązywaniu kontaktów społecznych. Ró żnego rodzaju zaj ęcia i imprezy, które si ę w nich odbywaj ą, pozwalaj ą rozwija ć kontakty mi ędzys ąsiedzkie i przyczyniaj ą si ę do integracji lokalnej społeczno ści. Podobnym miejscem, chocia ż pełni ącym inn ą funkcj ę, jest Kościół Parafialny. To równie ż miejsce spotka ń mieszka ńców, a sprawy ko ścioła (np. remont, utrzymanie czysto ści wokół świ ątyni, przygotowywanie obchodów świ ąt katolickich) tak że integruj ą lokaln ą społeczno ść .

25

Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo

Podsumowanie Plan Odnowy Miejscowo ści Królewo okre śla najwa żniejsze zadania, których realizacja przyczyni si ę do poprawy jako ści życia mieszka ńców, pobudzi ich aktywno ść i zaanga żowanie w sprawy wsi. Przewiduje w ci ągu najbli ższych 7 lat zarówno działania inwestycyjne, jak równie ż inne o charakterze szkoleniowym czy rekreacyjno- wypoczynkowym. Plan Odnowy Miejscowo ści jest dokumentem otwartym, a zapisane w nim zadania b ędą aktualizowane. Wprowadzane zmiany przede wszystkim uwzgl ędnia ć b ędą potrzeby zgłaszane przez mieszka ńców wsi Królewo.

26