A Long Way to Freedom

A long way to freedom

A long way to freedom Lesson plan (Polish) Lesson plan (English)

Bibliograﬁa:

Kult, [w:] Tekst: Kazik Staszewski, Parada wspomnień, red. , wybór . Andrzej Paczkowski, Klasyﬁkacja stopnia represyjności systemu , [w:] , Pół wieku dziejów Polski 1939-1989, red. , wybór , Warszawa 2007. A long way to freedom

Demonstraon of the "Solidarity" in Warsaw Source: Thomas Hedden, 1984, licencja: CC 0.

Link to the Lesson

You will learn

what were the most important events of the PRL (Polish People's Republic) period; about the social protest against the authorities in 1956‐1989; who Władysław Gomułka, Edward Gierek, Wojciech Jaruzelski and Lech Wałęsa were; why the martial law was introduced in Poland in 1981 and what were its consequences; about the importance of the „Solidarity” for Poland and the Eastern Bloc.

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie abstraktu

Not everyone supported the communist rule in Poland. But quite a big part of Polish society decided to put up with it, as they felt threatened and simply fought for survival. However, every few years the accumulation of unsolved social, economic and political problems led to general discontent, which triggered strikes and protests (1956, 1968, 1970, 1976). In most cases, they got suppressed by the authorities, for example in Poznań in June 1956. The strikers were mostly workers of metropolitan heavy industry plants, who were also supported by the intellectuals. In 1980 another wave of strikes took place leading to the establishment of the formally recognized by the authorities Independent Lech Wałęsa during the strike in the Gdańsk Shipyard Self‐governing Labour Union „Solidarity”. The in August 1980 Source: Giedymin Jabłoński, 1980, photograph, licencja: CC head of the Solidarity was an electrician, Lech BY-SA 3.0. Wałęsa. This union constituted a sort of a loophole in the political system of the country. Solidarity demanded the improvement of living conditions, the respect for human and citizen rights, initially leaving political issues to the authorities. On 13 December 1981, the communist authorities under General Wojciech Jaruzelski declared the martial law. The Solidarity became delegitimized and the authority of the country was taken over by the Military Council of National Salvation. The democratic opposition became clandestine again.

Task 1

Search online and find out who were the cursed soldiers and what were the stories behind them. Try to find out when they started fighng for liberated Poland and what their lives usually looked like. Choose one of them and familiarise yourself with his bio.

Task 2

Look carefully at the division of the post-war period in Poland introduced by a historian, professor Andrzej Paczkowski and think why he chose those speciﬁc dates.

Andrzej Paczkowski “ Classiﬁcation of the repressiveness of the system

1. Conquest of the state, or mass terror - 1944-1947

2. Conquest of the society, or universal terror - 1948-1956

3. Real socialism, a system of selecve repression - 1956-1981

4. Maral law, or an aempt of mass repression

5. Truce and surrender, or helplessness - 1986-1989

Source: Andrzej Paczkowski, Classiﬁcaon of the repressiveness of the system, [w:] Pół wieku dziejów Polski 1939-1989, Warszawa 2007. Exercise 1

Choose the correct sentences.

The new constitution adopted in 1952 changed the name of the country to the Polish Republic of People. In June 1956 some workers strikes took place in Poznań and were violently suppressed by the authorities. Polish United Workers' Party (PZPR) formed after the death of Joseph Stalin in 1953. As a consequence of many anti-Semitic incidents that took place in 1968, many scholars and doctors of Jewish descent had to leave Poland. In December 1970, students demonstrated against the authorities. In 1978 Karol Wojtyła was elected pope. Wojciech Jaruzelski was the founder of the Solidarity. Independent Self-governing Labour Union "Solidarity” was founded in 1980 to demand the improvement of living and working conditions in Poland. 10 million of Polish citizens signed up to the "Solidarity" during the ﬁrst year of its activity. The martial law was introduced on 13 December 1981 on the territory of the city of Warsaw. Exercise 2

Compare the atude of people gathered at the papal elecons and those parcipang in the ceremonies in Warsaw. Drag and drop the words to the corresponding places.

joy, seriousness, concentraon, contemplaon, fun, enthusiasm

Papal elecon

The Homily in Warsaw

Task 3

Familiarise yourself with the photograph and ﬁnd out more about the reasons and events of the maral law.

Apocalypse Now Source: Andrzej Iwański, Chris Niedenthal, J. Żołnierkiewicz.

The picture you can see was taken by a Polish photographer Chris Niedenthal on 14 December 1981. Taking it was quite dangerous, as at that time one could get arrested just due to the fact of owning a camera, not even mentioning taking a picture of the army in the street. Despite the danger, the photographer managed to capture an unusual scenery of the street in Warsaw and the cinema Moskwa advertising the ﬁlm „Apocalypse Now”. This picture became the most widely recognizable photograph of the martial law period. Now, it is considered one of its symbols and one of the most important photographs in the history of Poland. Task 4

Listen to the song of the Polish music band - Kult „Parada wspomnień” (Eng: Parade of memories) (can be found online), read the lyrics and the comments.On this basis, jusfy the thesis that the authories of the Polish People's Republic, during the maral law, waged a war with their own society.

Kult “ Parada wspomnień

Siedziałem sobie w mieszkaniu Gdy ktoś zapukał do drzwi Wyjrzałem przez ślepe oko I wyskoczyłem przez okno Biegłem przez śnieżne ulice Słyszałem za mną ich krzyki Biegłem, się nie oglądałem Ach, jakże było wspaniale

Dookoła mowa idiotów Płynęła gdy radio grało Pobiegłem więc do kolegi Powiedział mi co się stało Popłynął rzeką alkohol Koledzy mieli metody A w wannach ryby pływały Ach, jaki ja byłem młody

Nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie | 3x Te czasy już Nie powtórzą się

Ulice toną w czerwieni My w rękach mamy kamienie Majowe słońce tak praży Chłodzą nas wody strumienie Z ponurego średniowiecza Krucjata przeciwko Polsce Opornik w klapy wpinany Ach, jakże było wspaniale

I praca ciężka po nocach Aby nadążyć przed ranem Niech tłuszcza w końcu zrozumie Dla kogo się narażamy W południe stanąć na baczność Tysiące kartek papieru Gaz dookoła się ściele Ach, jakże było wspaniale

Nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie | 3x Te czasy już Nie powtórzą się

Source: Kult, [w:] Tekst: Kazik Staszewski, Parada wspomnień.

Keywords protests, Solidarity, martial law

Glossary

PZPR - Polish United Worker's Party

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: PZPR - Polish United Worker's Party PZPR – Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, polska monopartia polityczna powstała w 1948 roku i sprawująca pełnię władzy do 1989 roku. Była partią masową, w której władzę sprawowano w sposób autorytarny.

PEWEX

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: PEWEX

PEWEX – przedsiębiorstwo eksportu wewnętrznego prowadzące sieć sklepów walutowych. W PEWEX’ach można było kupić niedostępne na co dzień produkty (np. dżinsy, dobre alkohole, artykuły RTV) za walutę wymienialną (dolary i marki) lub bony towarowe. W PRL był symbolem luksusu.

Cursed soldiers

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Cursed soldiers

Żołnierze wyklęci – potoczna nazwa antykomunistycznego, niepodległościowego podziemia (partyzantki) sprzeciwiającego się sowietyzacji i dominacji komunistów w życiu społecznym i politycznym po II wojnie światowej w Polsce.

An-semism

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Anti‐semitism

Antysemityzm – niechęć, wrogość, uprzedzenia i dyskryminacja Żydów i osób żydowskiego pochodzenia. Skrajnym przykładem antysemityzmu była ideologia nazistowska dążąca do całkowitego eksterminacji narodu żydowskiego.

Solidarity

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Solidarity Solidarność – ogólnopolski związek zawodowy powstały w 1980 roku by bronić praw pracowników w PRL. Z czasem stał się jednym z głównych ośrodków opozycji przeciwko władzy komunistycznej. Pierwszym liderem i przewodniczącym był Lech Wałęsa.

Labour union

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Labour union

Związek zawodowy – organizacja zrzeszająca pracowników, której celem jest obrona ich interesów społecznych i ekonomicznych. Pierwsze związki zawodowe powstały w Wielkiej Brytanii w XVIII wieku.

Strike

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Strike

Strajk – forma protestu, najczęściej pracowników wobec pracodawcy, polegająca najczęściej na wstrzymaniu się od wykonywania pracy przez protestujących.

Internment

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Internment

Internowanie – przymusowe aresztowanie i osadzenie osób w miejscu odosobnienia bez możliwości jego opuszczania.

Delegimizaon

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Delegitimization

Delegalizacja – zakazanie działalności, pozbawienia możliwości legalnego działania.

Maral law

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Martial Law

Stan wojenny– stan nadzwyczajny ogłaszany na wybranym obszarze lub całym państwie, polegający na przejęciu administracji i zarządu kraju przez wojsko.

Curfew

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Curfew

Godzina milicyjna – wprowadzane przez władze ograniczenie swobodnego poruszania się w określonych godzinach, najczęściej nocnych, w celu zapanowania nad niebezpieczną sytuacją lub zagrożeniem. Lesson plan (Polish)

Temat: Długa droga do wolności

Adresat

Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa VIII szkoły podstawowej

XXXVII. Początki komunizmu w Polsce. Uczeń:

2. charakteryzuje postawy Polaków wobec nowych władz ze szczególnym uwzględnieniem oporu zbrojnego (żołnierze niezłomni [wyklęci]).

XXXVIII. Stalinizm w Polsce i jego skutki. Uczeń:

2. omawia system terroru stalinowskiego w Polsce i ocenia jego skutki; 3. wyjaśnia przyczyny i skutki poznańskiego czerwca 1956 roku (powstanie poznańskie) oraz znaczenie wydarzeń październikowych 1956 roku.

XXXIX. Polska w latach 1957–1981. Uczeń:

1. opisuje system władzy w latach 60. i 70. w PRL i formy uzależnienia od ZSRR; 2. charakteryzuje realia życia społecznego i kulturalnego z uwzględnieniem specyﬁki czasów gomułkowskich i gierkowskich; 3. przedstawia i sytuuje w czasie różnorodność przyczyn kryzysów społecznych w latach 1968, 1970, 1976 i ich konsekwencje; 4. wyjaśnia znaczenie roli Kościoła katolickiego dla stosunków politycznych i społecznych; 5. opisuje narodziny i działania opozycji politycznej w latach 1976–1980; 6. przedstawia rolę Jana Pawła II i ocenia jego wpływ na przemiany społeczne i polityczne; 7. wyjaśnia przyczyny i następstwa strajków sierpniowych w 1980 roku; 8. charakteryzuje ruch społeczny Solidarność.

XL. Dekada 1981–1989. Uczeń:

1. wyjaśnia przyczyny wprowadzenia stanu wojennego, opisuje jego przebieg i konsekwencje; 2. przedstawia postawy Polaków wobec stanu wojennego, fenomen oporu społecznego; 3. wyjaśnia przyczyny zawarcia porozumienia Okrągłego Stołu, przedstawia jego głównych uczestników i opisuje postanowienia.

Ogólny cel kształcenia Uczeń zdobywa wiedzę i umiejętności na temat PRL

Kompetencje kluczowe

porozumiewanie się w językach obcych; kompetencje informatyczne; umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu Uczeń nauczy się:

charakteryzować najważniejsze wydarzenia okresu PRL; opisywać protesty społeczne przeciwko władzy w latach 1956‐1989; wyjaśniać kim byli: Władysław Gomułka, Edward Gierek, Wojciech Jaruzelski i Lech Wałęsa; tłumaczyć dlaczego wprowadzono stan wojenny w Polsce w 1981 roku i jakie były jego konsekwencje; oceniać jakie było znaczenie „Solidarności” dla Polski i bloku wschodniego.

Metody/techniki kształcenia

podające pogadanka. aktywizujące dyskusja. programowane z użyciem komputera; z użyciem e‐podręcznika. praktyczne ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

praca indywidualna; praca w parach; praca w grupach; praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

e‐podręcznik; zeszyt i kredki lub pisaki; tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji Przed lekcją

1. Uczniowie powinni wiedzieć, jak wyglądały realia okresu polskiego stalinizmu oraz jakie stosowano formy represji społecznych wobec przeciwników władzy. Powinni również zapoznać się z ﬁlmem archiwalnym z części *Papież Polak* w e‐podręczniku.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu. 2. Nauczyciel, nawiązując do zadania domowego, pyta uczniów, jak wyglądały pierwsze lata Polski i jej mieszkańców po zakończeniu II wojny światowej. Czy mimo że znaleźliśmy się w obozie zwycięskich państw, to mogliśmy nazwać siebie zwycięzcami? Dlaczego tak się stało? Zadając pytania, pamięta o takim ich formułowaniu, by miały charakter pytań kluczowych.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel, uzupełniając wiedzę uczniów ze wstępu, tłumaczy uczniom, że w większości polskie społeczeństwo nie popierało narzuconej komunistycznej władzy i starało się jej przeciwstawiać na różne sposoby. Jako przykład podaje działania tzw. „żołnierzy wyklętych” – antykomunistycznego i niepodległościowego podziemia. Uczniowie wykonują **Polecenie 1**, szukając informacji o „żołnierzach wyklętych”. Wspólnie starają się stworzyć deﬁnicję/notkę tego pojęcia. 2. Następnie nauczyciel tłumaczy, że okres zwany Polską Ludową (1944‐1989) nie był jednolity i kontrola władzy nad społeczeństwem oraz jej represyjność były różne w zależności od lat. Nawiązując do poprzedniej lekcji i okresu stalinizmu w Polsce, przedstawia uczniom wydarzenia czerwca 1956 roku w Poznaniu i ich znaczenie. Formuła nauczycielskiej prezentacji jest dowolna, jednak musi być krótka, maksymalnie 3‐4 minutowa. Będzie ona przykładem dla uczniów podczas pracy własnej. Następnie dzieli uczniów na 6 grup i każdej grupie przypisuje jeden z tzw. „polskich miesięcy” (październik ’56; marzec ’68; grudzień ’70; czerwiec ’76; sierpień ’80; grudzień ‘81). Zadaniem uczniów jest stworzenie krótkiej prezentacji na temat wydarzeń i ich znaczenia – wzorują się na formie nauczyciela przedstawiającego wydarzenia czerwca ’56. Uczniowie mogą korzystać z materiałów z e‐podręcznika oraz dowolnych treści z Internetu. Nauczyciel powinien podpowiedzieć uczniom, gdzie szukać treści w Internecie. 3. Uczniowie krótko, przez 3‐4 minuty, prezentują swoje zadanie. Następnie wykonują **Polecenie 2**, w którym zastanawiają się nad podziałem zaproponowanym przez prof. Andrzeja Paczkowskiego. Nauczyciel zwraca uwagę, że do przemian, które zaszły w 1989 roku, doprowadziły wydarzenia, które miały miejsce dekadę wcześniej – wybór Polaka na Stolicę Apostolską oraz powstanie Solidarności. Podkreśla również, że zarówno w 1978, 1980 czy nawet w 1988 roku praktycznie nikt nie przypuszczał, że w 1989 roku komuniści podzielą się z opozycją władzą i dojdzie do odzyskania niezależności przez Polskę. Uczniowie w **Ćwiczeniu 1** wskazują prawdziwe zdania. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej i sprawdza poprawność wykonanych zadań. 4. Nauczyciel podkreśla szczególnie znaczenie „karnawału Solidarności” i uczuć, jakie obudził on w Polakach. Zwraca uwagę, że nigdy w historii nie było takie społecznego ruchu, który w ciągu kilkunastu miesięcy skupiłby w swych szeregach 10 mln członków. Następnie pyta uczniów – czy władza komunistyczna była zadowolona z powstania i poparcia przez społeczeństwo polskie Solidarności?. 5. Nawiązując do odpowiedzi uczniów – że władza obawiała się Solidarności i jej rosnącej siły - tłumaczy uczniom, że komuniści już w momencie podpisywania zgody na utworzenie niezależnych związków zawodowych rozpoczęli przygotowania do rozprawy z opozycją. Uczniowie wykonują **Ćwiczenie 2**, opisując emocje związane z postacią Jana Pawła II. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej i sprawdza poprawność wykonanych zadań. 6. Podczas pracy nad ćwiczeniami i poleceniami nauczyciel wykorzystuje metodniki lub zestaw kart w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. Uczniowie dzięki kartom sygnalizują nauczycielowi, czy mają trudności z wykonywaniem poleceń (kolor zielony – radzę sobie świetnie, kolor żółty – mam wątpliwości, kolor czerwony – proszę o pomoc). 7. Nauczyciel tłumaczy uczniom, jakie skutki przyniósł stan wojenny, wymieniając zarówno międzynarodowe – embargo, protesty społeczne na całym świecie itp. oraz krajowe – pogłębienie apatii i beznadziejności oraz brak chęci społeczeństwa do współpracy z władzą i działania społecznego w wyniku rozbicia i delegalizacji „ich” Solidarności.

Faza podsumowująca

1. Podsumowując, nauczyciel jeszcze raz wyjaśnia fenomen ruchu Solidarności i jego znaczenie dla historii Polski i świata. Uczniowie zapoznają się z infograﬁką opisującą stan wojenny (**Polecenie 2**). 2. Nauczyciel mówi, że stan wojenny był tak doniosłym wydarzeniem, że znalazł odbicie w kulturze popularnej. Uczniowie wykonują **Polecenie** **3**, a nauczyciel zaznacza, że tekst piosenki ma charakter ironiczny. 3. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza), którym jest polecenie: Znajdź w Internecie sformułowane przez strajkujących robotników w sierpniu 1980 roku postulaty Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Przeczytaj je uważnie i podziel na ekonomiczne, społeczne i polityczne. Których było najwięcej? Jak myślisz, czego chcieli robotnicy, ogłaszając swoje żądania?. W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

PZPR - Polish United Worker's Party

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: PZPR - Polish United Worker's Party

PZPR – Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, polska monopartia polityczna powstała w 1948 roku i sprawująca pełnię władzy do 1989 roku. Była partią masową, w której władzę sprawowano w sposób autorytarny.

PEWEX

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: PEWEX

Cursed soldiers

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: Cursed soldiers

An-semism

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: Anti‐semitism Antysemityzm – niechęć, wrogość, uprzedzenia i dyskryminacja Żydów i osób żydowskiego pochodzenia. Skrajnym przykładem antysemityzmu była ideologia nazistowska dążąca do całkowitego eksterminacji narodu żydowskiego.

Solidarity

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Solidarity

Solidarność – ogólnopolski związek zawodowy powstały w 1980 roku by bronić praw pracowników w PRL. Z czasem stał się jednym z głównych ośrodków opozycji przeciwko władzy komunistycznej. Pierwszym liderem i przewodniczącym był Lech Wałęsa.

Labour union

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Labour union

Strike

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Strike

Strajk – forma protestu, najczęściej pracowników wobec pracodawcy, polegająca najczęściej na wstrzymaniu się od wykonywania pracy przez protestujących.

Internment

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Internment

Internowanie – przymusowe aresztowanie i osadzenie osób w miejscu odosobnienia bez możliwości jego opuszczania. Delegimizaon

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: Delegitimization

Delegalizacja – zakazanie działalności, pozbawienia możliwości legalnego działania.

Maral law

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: Martial Law

Stan wojenny– stan nadzwyczajny ogłaszany na wybranym obszarze lub całym państwie, polegający na przejęciu administracji i zarządu kraju przez wojsko.

Curfew

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: Curfew

Teksty i nagrania

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie abstraktu

A long way to freedom

Not everyone supported the communist rule in Poland. But quite a big part of Polish society decided to put up with it, as they felt threatened and simply fought for survival. However, every few years the accumulation of unsolved social, economic and political problems led to general discontent, which triggered strikes and protests (1956, 1968, 1970, 1976). In most cases, they got suppressed by the authorities, for example in Poznań in June 1956. The strikers were mostly workers of metropolitan heavy industry plants, who were also supported by the intellectuals. In 1980 another wave of strikes took place leading to the establishment of the formally recognized by the authorities Independent Self‐governing Labour Union „Solidarity”. The head of the Solidarity was an electrician, Lech Wałęsa. This union constituted a sort of a loophole in the political system of the country. Solidarity demanded the improvement of living conditions, the respect for human and citizen rights, initially leaving political issues to the authorities. On 13 December 1981, the communist authorities under General Wojciech Jaruzelski declared the martial law. The Solidarity became delegitimized and the authority of the country was taken over by the Military Council of National Salvation. The democratic opposition became clandestine again.

Topic: A long way to freedom

Target group

8th‐grade students of elementary school

Core curriculum

8th‐grade students of elementary school

XXXVII. Beginnings of communism in Poland. Pupil:

2. characterizes the attitudes of Poles towards the new authorities, with particular emphasis on armed resistance (unwavering soldiers [cursed]).

XXXVIII. Stalinism in Poland and its effects. Pupil:

2. discusses the Stalinist terror system in Poland and assesses its effects; 3. explains the causes and effects of Poznan's June 1956 (Poznań Uprising) and the signiﬁcance of the events of October 1956.

XXXIX. Poland in the years 1957‐1981. Pupil:

1. describes the system of power in the 1960s and 1970s in the PRL and the form of dependence on the USSR; 2. characterizes the realities of social and cultural life, taking into account the speciﬁcities of Gomułka and Gierek times; 3. presents and situates in time the variety of causes of social crises in 1968, 1970, 1976 and their consequences; 4. explains the importance of the role of the Catholic Church in political and social relations; 5. describes the birth and operation of the political opposition in the years 1976‐1980; 6. presents the role of John Paul II and assesses his inﬂuence on social and political changes; 7. explains the causes and consequences of the August strikes in 1980; 8. characterizes the Solidarity social movement.

XL. Decade 1981‐1989. Pupil:

1. explains the reasons for the introduction of martial law, describes its course and consequences; 2. presents the attitudes of Poles towards martial law, the phenomenon of social resistance; 3. explains the reasons for concluding the Round Table Agreement, presents its main participants and describes the provisions.

General aim of education

The student acquires knowledge and skills about the Polish People's Republic

Key competences

communication in foreign languages; digital competence; learning to learn.

Criteria for success The student will learn:

Methods/techniques

expository talk. activating discussion. programmed with computer; with e‐textbook. practical exercices concerned.

Forms of work

individual activity; activity in pairs; activity in groups; collective activity.

Teaching aids

e‐textbook; notebook and crayons/felt‐tip pens; interactive whiteboard, tablets/computers. Lesson plan overview

Before classes

1. Students should know what the realities of the Polish Stalinist period were like and what forms of social repression against power opponents were used. They should also read the archive ﬁlm from the part * Pope Polak * in the e‐textbook.

Introduction

1. The teacher states the subject of the lesson, explains the aim of the lesson and together with students determines the success criteria to be achieved. 2. The teacher, referring to the homework, asks students what the ﬁrst years of Poland and its inhabitants looked like after the end of World War II. If we were in the camp of winning countries, could we have called ourselves winners? Asking questions, the teacher remembers to formulate them to be key questions.

Realization

1. The teacher, supplementing students' knowledge from the introduction, explains to the students that in the majority of cases Polish society did not support the imposed communist power and tried to oppose it in various ways. As an example, it gives the so‐called „cursed soldiers” – anti‐communist and independent underground. Students carry out ** Task 1 **, looking for information about „cursed soldiers”. Together, they try to create a note on this concept. 2. Next, the teacher explains that the period known as People's Poland (1944‐1989) was not uniform and the control of power over society and its repressiveness were different depending on the years. Referring to the previous lesson and the period of Stalinism in Poland, he presents the events of June 1956 in Poznań and their meaning to the students. The form of teacher's presentation is up to him, but it must be short, maximum 3‐4 minutes. It will be a framework for students during their own work. He then divides the students into 6 groups and assigns each of them with the so‐called „Polish months” (October '56, March '68, December '70, June '76, August '80, December '81). The task of the students is to create a short presentation about the events and their meanings – they follow the formula of the teacher's presentation. Students can use resources from e‐textbook or any content from the Internet. The teacher should indicate where to search for the information. 3. Students present their work briefly, for 3‐4 minutes. Then they perform ** Task 2 **, in which they reflect on the division proposed by prof. Andrzej Paczkowski. The teacher points out that it is the events that took place a decade earlier (The choice of a Pole to become the Holy Pope and the emergence of Solidarity) that led to the changes of 1989. He also emphasizes that in 1978, 1980 or even in 1988, virtually no one expected that in 1989 the communists would share their power with the opposition and that Poland would regain its independence. Students perform Exercise 1 **. The teacher provides feedback and checks the correctness of completed tasks.. 4. The teacher emphasizes the importance of the „Solidarity carnival” and the feelings that it raised in Poles. He points out that it's the first social movement in history that in 10 months would bring together 10 million people. Then he asks students – was the communist power satisfied with the emergence and support of Solidarity's Polish society?. 5. Referring to the students' answers – that the authorities were afraid of Solidarity and its growing strength - explains to the students that the communists, at the time of signing the consent to the creation of independent trade unions, already began preparations for the crack down on opposition. Students perform ** Exercise 2 **, describing the emotions associated with the figure of John Paul II. The teacher provides feedback and checks the correctness of completed tasks.. 6. While working on exercises and instructions, the teacher uses a set of cards in three colors: green, yellow and red. Thanks to the cards, the students signal to the teacher if they have difficulties in carrying out the orders (green color – I'm doing great, yellow - I have doubts, red - I'm asking for help). 7. The teacher explains to the students the consequences of the martial law, listing both international – embargo, social protests all over the world, etc. and national – deepening apathy and hopelessness and lack of willingness of the society to cooperate with the authorities as a result of disintegration and banalization of „their” Solidarity.

Summary

1. AS a summary, the teacher once again explains the phenomenon of the Solidarity movement and its signiﬁcance for the history of Poland and the world. Students get acquainted with the graphic describing the martial law (** Task 2 **). 2. The teacher says that martial law was such a momentous event that it was reﬂected in popular culture. Students carry out **Task 3 ** and the teacher indicates that the lyrics are ironic. 3. The teacher assesses the students' work during the lesson, taking into account their input and commitment. For this purpose, he may prepare an evaluation questionnaire for self‐assessment and assessment of the teacher's work and other students.

Homework

1. The teacher tasks willing students with a homework: Search the Internet for the demands of workers striking in August 1980 formulated by Inter‐Enterprise Strike Committee. Read them carefully and divide them into economic, social and political. Which category is the largest? What was it that the workers wanted when they announced their demands?. The following terms and recordings will be used during this lesson

Terms

PZPR - Polish United Worker's Party

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: PZPR - Polish United Worker's Party

PEWEX

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: PEWEX

Cursed soldiers

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: Cursed soldiers

An-semism

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Solidarity

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Solidarity

Labour union

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Labour union

Strike

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Strike

Strajk – forma protestu, najczęściej pracowników wobec pracodawcy, polegająca najczęściej na wstrzymaniu się od wykonywania pracy przez protestujących.

Internment

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie słówka: Internment

Internowanie – przymusowe aresztowanie i osadzenie osób w miejscu odosobnienia bez możliwości jego opuszczania. Delegimizaon

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: Delegitimization

Delegalizacja – zakazanie działalności, pozbawienia możliwości legalnego działania.

Maral law

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: Martial Law

Stan wojenny– stan nadzwyczajny ogłaszany na wybranym obszarze lub całym państwie, polegający na przejęciu administracji i zarządu kraju przez wojsko.

Curfew

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

nagranie słówka: Curfew

Texts and recordings

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie abstraktu

A long way to freedom

Not everyone supported the communist rule in Poland. But quite a big part of Polish society decided to put up with it, as they felt threatened and simply fought for survival. However, every few years the accumulation of unsolved social, economic and political problems led to general discontent, which triggered strikes and protests (1956, 1968, 1970, 1976). In most cases, they got suppressed by the authorities, for example in Poznań in June 1956. The strikers were mostly workers of metropolitan heavy industry plants, who were also supported by the intellectuals. In 1980 another wave of strikes took place leading to the establishment of the formally recognized by the authorities Independent Self‐governing Labour Union „Solidarity”. The head of the Solidarity was an electrician, Lech Wałęsa. This union constituted a sort of a loophole in the political system of the country. Solidarity demanded the improvement of living conditions, the respect for human and citizen rights, initially leaving political issues to the authorities. On 13 December 1981, the communist authorities under General Wojciech Jaruzelski declared the martial law. The Solidarity became delegitimized and the authority of the country was taken over by the Military Council of National Salvation. The democratic opposition became clandestine again.