DOCSLIB.ORG

I T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR ENSTİTÜSÜ

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
I T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR ENSTİTÜSÜ T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR ENSTİTÜSÜ SAHNE SANATLARI ANASANAT DALI DOKTORA TEZİ 1990 SONRASI TÜRK OYUN YAZARLIĞINDA EĞİLİMLER Hazırlayan: Banu Ayten AKIN Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hülya NUTKU İZMİR-2009 i YEMİN METNİ Doktora Tezi olarak sunduğum “1990 Sonrası Türk Oyun Yazarlığında Eğilimler” adlı çalışmanın, tarafımdan, bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düşecek bir yardıma başvurmaksızın yazıldığını ve yararlandığım eserlerin bibliyografyada gösterilenlerden oluştuğunu, bunlara atıf yapılarak yararlanılmış olduğunu belirtir ve bunu onurumla doğrularım. Tarih 16/03/2009 Adı SOYADI Banu Ayten AKIN İmza ii TUTANAK Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü’ nün ......./......../...... tarih ve .........sayılı toplantısında oluşturulan jüri tarafından Lisansüstü Öğretim Yönetmeliği’nin ........maddesine göre Sahne Sanatları Anasanat Dalı doktora öğrencisi Banu Ayten Akın’ın “1990 Sonrası Türk Oyun Yazarlığında Eğilimler” konulu tezi incelenmiş ve aday ......./....../........ tarihinde, saat ..........’ da jüri önünde tez savunmasına alınmıştır. Adayın kişisel çalışmaya dayanan tezini savunmasından sonra ......... dakikalık süre içinde gerek tez konusu, gerekse tezin dayanağı olan anabilim dallarından jüri üyelerine sorulan sorulara verdiği cevaplar değerlendirilerek tezin ............................. olduğuna oy...................ile karar verildi. BAŞKAN ÜYE (ÜYE) (ÜYE) ÜYE iii YÜKSEKÖĞRETİM KURULU DOKÜMANTASYON MERKEZİ TEZ VERİ FORMU Tez No: Konu Kodu: Üniv. Kodu: Tez Yazarının Soyadı: AKIN Adı: Banu Ayten Tezin Türkçe Adı: 1990 Sonrası Türk Oyun Yazarlığında Eğilimler Tezin Yabancı Dildeki Adı: Tendencies In Turkish Scriptwriting After 1990 Tezin Yapıldığı Üniversite: Dokuz Eylül Enstitü: Güzel Sanatlar Yıl: 2009 Tezin Türü: Yüksek Lisans: Dili: Türkçe Doktora: Sayfa Sayısı: 329 Tıpta Uzmanlık: Referans Sayısı: 608 Sanatta Yeterlilik: Tez Danışmanının Unvanı: Prof. Dr. Adı: Hülya Soyadı: NUTKU Türkçe Anahtar Kelimeler: İngilizce Anahtar Kelimeler: 1- 1990 sonrası 1- after 1990 2- tiyatro 2- theatre 3- toplum 3- society 4- eğilim 4- tendency 5- postmodernizm 5- postmodernism Tarih: 16.03.2009 İmza: Tezimin Erişim Sayfasında Yayınlanmasını İstiyorum: Evet Hayır iv ÖZET “1990 Sonrası Türk Oyun Yazarlığında Eğilimler” başlıklı bu süreç çalışmanın ilk bölümünde; toplumsal dinamikler ortaya konmuştur. Global eksende Türkiye’ye bakarak; gerek bu dönemde de yazmayı sürdüren eski oyun yazarlarının, gerekse yeni yetişen oyun yazarlarının etkilenmesi olası temalar gözden geçirilmiştir. İkinci bölümde; Türk Tiyatrosu’ndaki gelişmeler ortaya konmuş, ödenekli ve yarı ödenekli tiyatrolar, özel tiyatrolar ve bu tiyatroların repertuarlarında ne ölçüde yerli oyunlara yer verdikleri gözetilerek, Türk oyun yazarlarının bu ortamdaki varlıkları saptanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümü ise oyun yazarlarının toplumsal yapıyla nasıl bir ilişkiye girdiği ve hangi temalara eğilim gösterdiğini bulgulamak üzerine oluşturulmuştur. 12 Eylül, politika, insan, kadın, göç ve tüketim toplumu, medya, sistem ve bilim, hayatın saçmalığı, tiyatro ve sanat, biyografi ya da söylence kaynaklı olarak temaları belirlenen oyunlar; metinleri esas alınarak toplumsal gelişmelerle ilişkileri içinde irdelenmiştir. v ABSTRACT In the first part of this process study entitled “Tendencies In Turkish Scriptwriting After 1990” social dynamics have been intoduced. Looking globally to Turkey; possible themes have been reviewed both in side of the ongoing scriptwriters and new ones. Within the second part, developments in the Turkish Theatre have been set forth; the existence of the Turkish scriptwriters have been tried to be figured out in this setting based on fully funded and half funded theatres, private theatres and “domestic acts” that have been played by these theatres. Third and the last part of study explain how scriptwriters are in relations with social structure and the tendencies of which scriptwriters have. September 12, human, woman, immigration and consumption society, media, system and sciense, complexity of life, theatre and art, biography or myth based acts through texts have been scrutinized in terms of social developments. vi ÖNSÖZ “1990 Sonrası Türk Oyun Yazarlığında Eğilimler” başlıklı bu doktora tezi; “Türk Oyun Yazarlığında Eğilimler” ekseninde, 1946-1960 yılları arası Yard. Doç. Dr. Uğur Akıncı, 1960-1970 yılları arası Yard. Doç. Dr. Özlem Belkıs Turan, 1970- 1980 yılları arası Prof. Dr. Semih Çelenk, 1980-1990 yılları arası Yard. Doç. Dr. Zerrin Akdenizli tarafından incelenen ve ilk üç dönemi YGS Yayınları tarafından yayınlanan bir süreç çalışmanın son dönemini içermektedir. “1990 Sonrası Türk Oyun Yazarlığında Eğilimler” başlıklı bu çalışmanın alanı; dönem içinde nicelik olarak fazlaca oyunun bulunması ve incelemelerin daha sağlıklı olabilmesi nedeniyle, geride bırakılan on yıllık bir zaman dilimiyle, 1990 ve 2000 arası olarak sınırlandırılmıştır. Aslında bu zaman dilimi, siyasal ve toplumsal olarak Özalizm’in etkilerinin ortaya çıkmaya başladığı 1990’ların başı ve 2002 AKP iktidarına kadarki dönemle de sınırlandırılabilirdi. Ancak çalışmanın ekseni siyasal ve toplumsal olayların Türk düşünce dünyasındaki yansımalarını kapsadığı için 1980 ile başlayan bir sürecin, içinde yaşadığımız yıllarda da hala sürdüğünü düşünerek, on yıllık dönem sınırlandırması daha uygun görülmüştür. Çalışma sırasında incelenen oyunlar sonucu ortaya çıkan tabloda çok fazla temanın ve konunun farklı bakış açılarıyla ele alındığı saptanmıştır. Dönemin getirdiği bir yenilikle, oyun yazarlarının aynı konu ve konulara farklı gibi görünen ancak statik kalan bakışları; asal olana teğet geçiş, özneden kaçış, gerçeği sorgulayış, marjinalleşme gibi yaklaşımlarla ortaya çıkmıştır. Daha önceki dönemlerde “aile”, “köy”, “kadın” ya da “politik”, “toplumsal”, “bireysel” gibi net eğilimlerin bu dönemde kaybolduğu, sağlam olmayan bir zeminde, parçalanmış bir düşünce yapısı içinde, hem konu hem biçim açısından çok parçalı oyunlar yaratıldığı görülmüş ve bu da sınıflandırma yapmada sıkıntı yaratmıştır. Bu nedenle çalışmanın 3. Bölümü’nde saptanan konu ve tematik eğilimler; ilk bakışta bir dağınıklık teşkil ediyor gibi görünmektedir. Aslında bu dağınıklık “eğilim” sözcüğünün 1990 sonrasını tanımlama için eksik kalışını da ortaya koymaktadır. Bazen tek bir oyun, dönem için önemli bir yere sahip olmakla birlikte ne biçimsel ne de içeriksel olarak genel bir eğilime işaret etmez. Eğilim sözcüğünün oyun yazarlığımızdaki karşılığını daha net görebilmek için belki de halen yaşanan bu sürecin bitişini beklemek gerekecektir. vii “1990 Sonrası Türk Oyun Yazarlığında Eğilimler” başlıklı bu süreç çalışmanın ilk bölümünde; toplumsal dinamikler ortaya konmuştur. İkinci bölümde; Türk Tiyatrosu’ndaki özel tiyatrolar ve bu tiyatroların repertuarlarında ne ölçüde yerli oyunlara yer verdikleri gözetilerek, Türk oyun yazarlarının bu ortamdaki varlıkları saptanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümü ise oyun yazarlarının toplumsal yapıyla nasıl bir ilişkiye girdiği ve hangi temalara eğilim gösterdiğini bulgulamak üzerine oluşturulmuştur. Temaları belirlenen oyunlar; metinleri esas alınarak toplumsal gelişmelerle ilişkileri içinde irdelenmiştir. Bu incelemelerde oyunlardan alıntılar tipik olan üzerinden yapılmıştır. Bu çalışma esnasında bana en sıkıntılı dönemimde tezimi bitirme konusunda, süreçle ilgili hoşgörülü yaklaşımlarıyla yardımcı olan, öğrencileri olduğum için kendimi şanslı hissettiğim değerli hocalarıma; fikirleriyle önümü görmemi sağlayan Prof Dr. Hülya Nutku başta olmak üzere, Prof. Dr. Murat Tuncay ve Prof. Dr. Didem Uslu’ya teşekkürü bir borç bilirim. Bu çalışma için bana kendi oyunlarının metinlerini temin eden oyun yazarları; Ahmet Önel, Yard. Doç. Dr. Aslıhan Ünlü, Özel Arabul ve Gülşah Banda’ya, Devlet Tiyatroları’nın resmi web sitesinde oyun listeleri yayınlanmadan önce liste oluşturmada yardımcı olan Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nde görevli Ali Geyhan’a, basılmamış oyunları bulmamda yardımcı olan İzmir Devlet Tiyatrosu’nda görevli Mehmet Karaman’a, her türlü desteklerinden ötürü Araş. Gör. Yasemin Sevim ve Araş. Gör. Özlem Aliyazıcıoğlu’na tüm içtenliğimle teşekkür ederim. Banu Ayten Akın viii İÇİNDEKİLER 1990 SONRASI TÜRK OYUN YAZARLIĞINDA EĞİLİMLER Sayfa YEMİN METNİ ii TUTANAK iii YÖK DÖKÜMANTASYON MERKEZİ TEZ VERİ FORMU iv ÖZET v ABSTRACT vi ÖNSÖZ vii İÇİNDEKİLER ix KISALTMALAR xii GİRİŞ 1 1. BÖLÜM 1990-2000 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE 1.1. Küresel Gelişmeler Açısından Türkiye’nin Dünya Üzerindeki Konumu ....................................................................... 16 1.2. 1990’dan 2000’e Türkiye’de Politika ve Politik Kimlikler ..................... 20 1.3. 1990’dan 2000’e Türkiye’de Ekonomi ve Ekonomik Krizler ................. 28 1.4. 1990’dan 2000’e Türkiye’de Siyasal ve Toplumsal Atmosfer ................. 37 1.5. Döneme Tematik Olarak Yaklaşım ........................................................... 50 2. BÖLÜM 1990-2000 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE TİYATRO YAŞANTISI 2.1. 1990 - 2000 Yılları Arasında Türk Tiyatrosundaki Gelişmeler .............. 52 2.2. Ödenekli Tiyatrolar .................................................................................... 58 2.3. Özel Tiyatrolar .......................................................................................... 69 2.4. Oyun Yazarlığı ........................................................................................... 79 ix 3. BÖLÜM 1990-2000 YILLARI ARASINDA YAZILMIŞ OYUNLARDA EĞİLİMLER 3.1. 12 Eylül ve Sonrası .....................................................................................
Load more

Recommended publications
  • Performances of Border: Theatre and the Borders of Germany, 1980-2015
    Performances of Border: Theatre and the borders of Germany, 1980-2015 A Dissertation SUBMITTED TO THE FACULTY OF THE UNIVERSITY OF MINNESOTA BY Misha Hadar IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIERMENTS FOR THE DEGREE OF DOCTOR OF PHILOSOPHY Adviser: Professor Margaret Werry November 2020 COPYRIGHT © 2020 MISHA HADAR Acknowledgements I could not have written this dissertation without my advisor Margaret Werry, whose support and challenge throughout this process, the space and confidence she offered, made this possible. I want to thank my committee members: Michal Kobialka, Sonja Kuftinec, Hoon Song and Matthias Rothe. You have been wonderful teachers to me, people to think with, models to imagine a life of scholarship, and friends through a complicated process. I want to thank the rest of the Theatre Arts and Dance department at the University of Minnesota, who were a wonderful intellectual community to me. And then all of my graduate student friends, from the department and beyond, who were there to think this project with me, to listen, to question, and to encourage. Special thanks in this to my cohort, Sarah Sadler, my first base in Minneapolis Bryan Schmidt, and Baruch Malewich. I want to thank family, near and further away, who were important and kind support. And finally, to my wonderful partner Elif Kalaycioglu, with whom this whole rollercoaster has been shared, and who was always there to push and pull us along. i Table of Contents Introduction ........................................................................................................................ 1 CHAPTER I: The Turkish Ensemble and the Cultural Border .................................... 21 CHAPTER II: Transit Europa and the Historiographic Border ................................. 104 CHAPTER III: The First Fall of the European Wall, Compassion, and the Humanitarian Border ...................................................................................................
    [Show full text]
  • The Space Between: a Panorama of Cinema in Turkey
    THE SPACE BETWEEN: A PANORAMA OF CINEMA IN TURKEY FILM LIST “The Space Between: A Panorama of Cinema in Turkey” will take place at the Walter Reade Theater at Lincoln Center from April 27 – May 10, 2012. Please note this list is subject to change. AĞIT a week. Subsequently, Zebercet begins an impatient vigil Muhtar (Ali Şen), a member of the town council, sells a piece and, when she does not return, descends into a psychopathic of land in front of his home to Haceli (Erol Taş), a land ELEGY breakdown. dispute arises between the two families and questions of Yılmaz Güney, 1971. Color. 80 min. social and moral justice come into play. In Ağıt, Yılmaz Güney stars as Çobanoğlu, one of four KOSMOS smugglers living in a desolate region of eastern Turkey. Reha Erdem, 2009. Color. 122 min. SELVİ BOYLUM, AL YAZMALIM Greed, murder and betrayal are part of the everyday life of THE GIRL WITH THE RED SCARF these men, whose violence sharply contrasts with the quiet Kosmos, Reha Erdem’s utopian vision of a man, is a thief who Atıf Yılmaz, 1977. Color. 90 min. determination of a woman doctor (Sermin Hürmeriç) who works miracles. He appears one morning in the snowy border attends to the impoverished villagers living under constant village of Kars, where he is welcomed with open arms after Inspired by the novel by Kyrgyz writer Cengiz Aytmatov, Selvi threat of avalanche from the rocky, eroded landscape. saving a young boy’s life. Despite Kosmos’s curing the ill and Boylum, Al Yazmalım tells the love story of İlyas (Kadir İnanır), performing other miracles, the town begins to turn against a truck driver from Istanbul, his new wife Asya (Türkan Şoray) him when it is learned he has fallen in love with a local girl.
    [Show full text]
  • Turkish Cinema
    Turkish cinema Nezih Erdoğan Deniz Göktürk The first years Cinema, as a Western form of visual expression and entertainment, did not encounter resistance in Turkey, a country culturally and geographically bridging East and West. It perfectly represented the ambivalent attitudes of the national / cultural identity under construction. On one hand, cinema came as a sign of modernization / Westernization, not only for the images of the Westbeing projected onto the screen, but also for the condi- tions of its reception. Cinematography was a technological innovation imported from the West and the ritual of going to the movies became an important part of the modern urban experience. On the other hand, cinema offered possibilities for the production of a ‘national discourse’. Many of the early feature films reflect the ‘birth of a nation’ or resis- tance to the Allied Forces during World War I. The audience was already familiar with the apparatus (theatre, screen, figures, music and sound, light and shadow), which bore some resemblance to the traditional Turkish shadowplay Karagöz, one of the most popular entertainment forms of the past. Ayse Osmanoğlu, the daughter of Sultan Abdülhamid II, remembers that the French illusionist of the palace used to go to France once a year and return with some novelties to entertain the palace population; a film projector throwing lights and shadows on a wall was the most exciting of these spectacles. The first public exhibition took place in 1896 or 1897 in the Sponeck pub, which was frequented by non-Muslim minorities (namely Levantines), as well as Turkish intellectuals infatuated with the Western civilization in Pera (today Beyoğlu), a district in the European part of Istanbul known for its cosmopolitan character.
    [Show full text]
  • Türk Sinema Tarihi
    TÜRK SİNEMA TARİHİ RADYO TELEVİZYON VE SİNEMA BÖLÜMÜ DOÇ. DR. ŞÜKRÜ SİM İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ Yazar Notu Elinizdeki bu eser, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi’nde okutulmak için hazırlanmış bir ders notu niteliğindedir. İÇİNDEKİLER 1. SİNEMANIN TÜRKİYE'YE GELİŞİ VE TÜRKİYE'DE YAPILAN İLK FİLMLER ..................................................................................................................... 3 2. SİNEMACILAR DÖNEMİ-2(1950-1970) ......................................................... 27 3. SİNEMACILAR DÖNEMİ(1950-1970) ............................................................ 53 4. KARŞITLIKLAR DÖNEMİ(1970-1980) .......................................................... 78 5. HAFTA DERS NOTU ........................................................................................... 98 6. VİZE ÖNCESİ GENEL DEĞERLENDİRME ................................................. 117 7. VİZE ÖNCESİ TEKRAR ................................................................................. 143 8. 1980 DÖNEMİ TÜRK SİNEMASI(1980-1990) .............................................. 158 9. 1980 DÖNEMİ TÜRK SİNEMASI(1980-1990) .............................................. 175 10. YENİ DÖNEM TÜRKİYE SİNEMASI ............................................................ 191 11. TÜRK SİNEMASINDA SANSÜR ................................................................... 201 12. MİLLİ SİNEMA ...............................................................................................
    [Show full text]
  • 1985-2014 Oyunlar
    1985-1986 Sezonu YERLİ OYUNLAR OYUNUN ADI YAZARI UYARLAYAN ÇEVİREN YÖNETEN BİR ŞEHNAZ OYUN Turgut ÖZAKMAN Engin GÜRMEN YA DEVLET BAŞA YA KUZGUN LEŞE Orhan ASENA Nedret DENİZHAN İBİŞ'İN RÜYASI Tarık BUĞRA Engin ULUDAĞ LÜKÜS HAYAT(M.O) Ekrem Reşit REY Haldun DORMEN Cemal Reşit REY HULUSİ BEY'İN KIZLARI Müzeyyen Engin ERİM Engin GÜRMEN KARIM ve KIZIM Recep BİLGİNER Perihan TEDÜ MİSAFİR Bilgesu ERENUS Nurhan KARADAĞ ÇEVİRİ OYUNLAR MEDEA EURİPİDES Robinson JEFFERS Talat Sait HALMAN Arthur HOUSMAN (Medeia) DELİ BAL Anton ÇEHOV Michael FRAYN Göksel KORTAY Cüneyt TÜREL (Wild Honey) ANTONİUS ve CLEOPATRA William SHAKESPEARE Sabahattin EYÜBOĞLU Engin ULUDAĞ (Antony and Cleopatra) NORA (BİR BEBEK EVİ) Henrik İBSEN Tunç YALMAN Tunç YALMAN (Et Dukkehjem) DÖNE DÖNE Claude MAGNİER Asude ZEYBEKOĞLU Saltuk KAPLANGI (Oscar) GAZETE-GAZETE H.BRENTON-D.HARE Filiz OFLUOĞLU Burçin ORALOĞLU (Pravda) 1001 GECE Richard SOUDEE Murathan MUNGAN Akil AKSAN Luiz MENASE (Les Mille et Une Nuit) (Masallaştıran) ÇOCUK OYUNLARI İSLİ SİSLİ PİS PUSLU (Müzikli Oyun) Volker LUDVİG Yücel ERTEN Kahraman ACEHAN (Dioke Luft) Reiner LÜCKER KUKLACI Muharrem BUHARA Deniz UYGUNER AYININ FENDİ AVCIYI YENDİ Muharrem BUHARA Engin GÜRMEN DANS EDEN EŞEK Erik VOSS Can GÜRZAP Hakan ALTINER (The Dancing Donkey) 1986-1987 Sezonu YERLİ OYUNLAR OYUNUN ADI YAZARI UYARLAYAN ÇEVİREN YÖNETEN TAZİYE Murathan MUNGAN Nurhan KARADAĞ GENÇ OSMAN A.Turan OFLAZOĞLU Erol KESKİN HANÇER Reşat Nuri GÜNTEKİN Engin ULUDAĞ LÜKÜS HAYAT(M.O) Ekrem Reşit REY Haldun DORMEN Cemal Reşit REY ÇEVİRİ OYUNLAR KATHARİNA BLUM'UN
    [Show full text]
  • T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Sahne Sanatlari Anasanat Dali Yüksek Lisans Tezi
    T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR ENSTİTÜSÜ SAHNE SANATLARI ANASANAT DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ ŞAHİKA TEKAND VE STÜDYO OYUNCULARI (1989 – 2009) Hazırlayan Ayşegül SÜNETÇİOĞLU Danışman Yard. Doç. Dr. Selda ERGÜN İZMİR-2012 YEMİN METNİ Yüksek Lisans Tezi olarak sunduğum “ġahika Tekand ve Studio Oyuncuları” adlı çalıĢmanın, tarafımdan, bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düĢecek bir yardıma baĢvurmaksızın yazıldığını ve yararlandığım eserlerin bibliyografyada gösterilenlerden oluĢtuğunu, bunlara atıf yapılarak yararlanılmıĢ olduğunu belirtir ve bunu onurumla doğrularım. …../…../…... AyĢegül SÜNETÇĠOĞLU ii TUTANAK Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü’nün ……/……./…….. tarih ve ………sayılı toplantısında oluĢturulan jüri, Lisansüstü Öğretim Yönetmeliği’nin ………..maddesine göre Sahne Sanatları Anasanat Dalı yüksek lisans öğrencisi AyĢegül SÜNETÇĠOĞLU’nun “ġahika Tekand ve Stüdyo Oyuncuları (1989 – 2009)” konulu tezi incelenmiĢ ve aday ……/……./….... tarihinde, saat ……..’da jüri önünde tez savunmasına alınmıĢtır. Adayın kiĢisel çalıĢmaya dayanan tezini savunmasından sonra ………..dakikalık süre içinde gerek tez konusu, gerekse tezin dayanağı olan anabilim dallarından jüri üyelerine sorulan sorulara verdiği cevaplar değerlendirilerek tezin ………………………..olduğuna oy ………………….ile karar verildi. BAŞKAN ÜYE ÜYE iii YÜKSEKÖĞRETĠM KURULU DOKÜMANTASYON MERKEZĠ TEZ VERĠ FORMU Tez/Proje No: Konu Kodu: Üniv. Kodu: Not: Bu bölüm merkezimiz tarafından doldurulacaktır. Tez Yazarının Soyadı: SÜNETÇİOĞLU Adı: AYŞEGÜL Tezin Türkçe Adı: ŞAHİKA TEKAND
    [Show full text]
  • TÜRK Tiyatrosunda Tıek Kişilik OYUNLAR, STAND-UP'lar VE
    TıEK KişiLiK TÜRK TiYATROSUNDA OYUNLAR, STAND-UP'LAR- VE KOLAJLAR Almanca'da Einpersonentüc/<, fransızca'da piece a un seu/ personnage, İngilizce'de monodreımaolarak adlandırılan tek kişi/ik oyun kavramını gerek yabancı gerekse Türkçe kay­ naldar şöyle tanımlıyor: "Genellikle konuşmayan, yan rollerie desteklenen, tek bir konuşan ve oynayan oyuncunun bulunduğu tiyatro oyunudur" i "Bir aktör ya da aktris için yazılmış kısa, solo oyunlardır'" "Sadece tek karakter içeren bir tiyatro gösterisidir"; "Bir tek aktörün rol aldığı ve bu "ktörün birden fazla rolü üstlenebileceği, öznel• lik, Iirizm ve iç yönelişlerin önem kazandığı bir oyundur"· "Tek oyuncu için yazılan sahne yapıtı'" "Kaç karakteri temsil ederse etsin, tek kişinin görevaldığı oyun (tiyatro eseri) demektir. Eğer oyun (tiyatro) niteliği taşıyorsa (konu, çatışma, karakter, dra­ matil< akış vb.), tek kişinin oynaması için yapılmış olan kolajlar da 'tek kişilik oyun' sayllırlar"6 Tek bir cümleyle tanımlanabilen bu türün hem kökm bir geçmişi vardır hem de günümüzde çeşitli karmaşıklıklara yol açan özellikler göstermektedir. Bu kadar köklü bir geçmişe sahipken, bir kargaşadan sözedilmesi çe.Jişki gibi görünmektedir. Çünkü kökeni oldu'kça eskHere dayanan bir !ürün (formun) en azından geleneğini kurması ve sistemini oluşturması gerekmez miydi? Ancak, tek kişilik oyunların kaynağmı. gerek Doğu'da gerek Batı'da çeşitli biçimlerde görmemize karşın. bu da, diğer çok Ikişilik oyunlar gibi algılanmış (i<i bu doğrudur, dram sanatı bakımından elbette öyle algılanması gerekiyordu) ancak kendi yapısından gelen sorunlar üzerinde fazlaca durulmamıştır. Bu yapısal sorun!'arın ilki, sahnede olması gereken iletişimi yani diyaloğu tek kişiyle sağlamaktır. Bu dram sanatı bakımından sorun o'lmamalııdı,r. Çünkü bu açıdan bakıldığında dram yazarı çatışmayı, seçtiği konu bağlamında çok kişiyle kurarnayacağı için tek kişiye yönelmek durumundadır.
    [Show full text]
  • Ferzan Özpetek
    THE SPACE BETWEEN A PANORAMA OF CINEMA IN TURKEY This catalog has been published in conjunction with “The Space Between: A Panorama of Cinema in Turkey” co-presented by The Film Society of Lincoln Center and Moon and Stars Project of The American Turkish Society The Film Society of Lincoln Center April 27-May 10, 2012 Walter Reade Theater Elinor Bunin Munroe Film Center New York City The Film Society of Lincoln Center 165 West 65th Street New York, NY 10023 (212) 875-5610 Moon and Stars Project c/o The American Turkish Society 305 E. 47th Street, 8th Floor New York, NY 10017 (212) 583-7614 Written by Richard Peña, Doğa Kayalar Polat, Sean M. Dixon, Alexandra N. Sprano Edited by Binnaz Saktanber Graphic Design by Çağan Yüksel and Jacqueline M. Rivera Printed by Paragraf Basım From Moon and Stars Project of The American Turkish Society Dear Friends: It is our pleasure to co-present with The Film Society of Lincoln Center “The Space Between: A Panorama of Cinema in Turkey.” As part of our mission to highlight the changing face of Turkey’s arts and culture scene in the United States - as well as The American Turkish Society’s overall objective of enhancing mutual understanding between our countries - we have been true believers in the power of cinema not only in transporting audiences to distant places, but also reflecting the universality of the human experience. Building on this idea, Moon and Stars Project has been presenting and supporting numerous film events since its inception in order to expose American audiences and cinema professionals to Turkey’s rising film scene as well as to the developments in the country.
    [Show full text]
  • Türk Sineması Dönemleri
    TÜRK SİNEMASI DÖNEMLERİ Kuşkusuz, her ülkenin bir sinema tarihi vardır. Bu, elbette belgelerle saptanır. O yıllardaki adıyla sinematograf, yani sinemanın dünya üzerindeki resmi tarihi belgelere göre 22 Aralık 1895 olarak bilinir. İki Fransız genci Louis ve Auguste Lumièr kardeşlerin Paris'te Capucines Bulvarı'ndaki Grand Cafe'de düzenledikleri bir gösteriyle dünya sinemasının resmi tarihi doğar. Sinemanın Türkiye'ye girişi ise çeşitli kaynaklara göre Yıldız Sarayı'nda ve halka açık gösterilerle başlar. Örneğin, Romanya uyruklu bir Polonya'lı Sigmund Weinberg'in Galatasaray dönemindeki Sponeck adlı birahanenin salonunda düzenlediği halka açık film gösterisi, bu konuda en sağlam kaynaklardan biridir. Ve bu film gösterisinin tarihide 1897'dir. 1914 1908 yıllarından başlayarak çeşitli kentlerde halka açılan sinema salonları, gösterilerini yabancı uyruklu ve Türkiye'de ki azınlıkların egemenliğinde sürdürürken devreye Cevat Boyer'le Murat Bey'ler girer. Ve Şehzadebaşı'nda Milli Sinema adı verilen "ilk Türk sineması" açılır (19 Mart). Ardından, İstanbul Sultanisi'nde film gösterileri düzenleyen Şakir Seden'le Fuat Uzkınay, Sirkeci'de lokantacılık yapan Ali Efendi'yi (Öztuna) ikna ederek ikinci Türk sinemasının açılmasını sağlarlar (6 Temmuz). Ve sinemaya Ali Efendi adı verilir. Çünkü Ali Efendi, bu kuruluşun asıl büyük hissedarları olup, Şakir ve Kemal Seden kardeşlerin de amcalarıdır. I.Dünya Savaşı'nın başladığı günlerde yedek subaylığını yapan Fuat Uzkınay, Türk sinema tarihinin ilk filmini çeker. Ayastefanos'taki Rus Abidesinin Yıkılışı adını taşıyan ve tarihi anısı olan bu film, 150 metre uzunluğunda bir belgeseldir. Ve işte 14 Kasım 1914'le Türk sinemasının gerçek doğum tarihi gerçekleşir. Bir yıl sonra (1915) Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın emriyle Merkez Ordu Sinema Dairesi kurulunca, Türkiye'de sinemayı tanıtma konusunda büyük katkıları olan Sigmund Weinberg de bu kurumun başına getirilir.
    [Show full text]
  • Yaşamlarını Tiyatroya Adayanlar
    YAfiAMLARINI T‹YATROYA ADAYANLAR Adem Dursun 1956’da Bal›kesir’de do¤du. 1960’l› y›llar›n ortalar›nda ailece “Tafl› top- ra¤› alt›n” san›lan ‹stanbul’a göç etti. ‹lk, orta ve liseyi ‹stanbul’un Zey- tinburnu semtinde okudu. 1970’li y›llarda âfl›k oldu¤u ‹stanbul’un “Sa- haflar Çarfl›s›”ndaki kitaplar›n kokusuyla büyüdü. 1980 y›l›nda ikinci göçünü yaflad›; Berlin’e geldi. Berlin’de kimya ö¤renimi s›ras›nda, ‹s- tanbul’a olan hasretini, ‹stanbul’dan getirtti¤i Cumhuriyet gazetesi ve kitaplarla giderdi. fiiirle bafllad›¤› yaz› hayat›na, Milliyet ve Sabah ga- zetelerinde yazm›fl oldu¤u makalelerle devam ederken, kendini gaze- tecili¤in içinde buldu. Serbest gazeteci olarak Milliyet, Sabah, 8. Gün ve Cumhuriyet Hafta gazetelerinde politika, spor, e¤itim, kültür ve sanat haberleri yazd›, söylefliler yapt›. On y›l Berlin Merhaba dergisinde Ha- ber Müdürü olarak çal›flt›. Türkiye’den gelen tiyatro sanatç›lar›yla yap- t›¤› söyleflilerini bu dergide sürdürdü. Parelel olarak da, söyleflileri Türkiye’nin çeflitli tiyatro internet sayfalar›nda (www.tiyatronli- ne.com, www.tiyatrom.com, www.tiyatronet.com) yay›nland›. Son y›l- larda ‹stanbul tiyatro söyleflileri Sahne Tozu ad›yla sadece www.tiyat- ronline.com’da yay›nlanmaktad›r. Liberaller, Ulusalc›lar, ‹slamc›lar ve Ötekiler ADEM DURSUN YAfiAMLARINI T‹YATROYA ADAYANLAR Liberaller, Ulusalc›lar, ‹slamc›lar ve Ötekiler Yaflamlar›n› Tiyatroya Adayanlar Söylefli: Adem Dursun Yay›n Haklar› © Adem Dursun Bu eserin tüm haklar› sakl›d›r. Yazar›ndan yaz›l› izin al›nmaks›z›n k›smen veya tamamen al›nt› yap›lamaz, hiçbir flekilde kopyalanamaz, ço¤alt›lamaz ve yay›mlanamaz.
    [Show full text]
  • Evolution in Politics: Bernard Shaw and Orhan Asena (A Contrastive Study)
    T.R. SÜLEYMAN DEMİREL UNIVERSITY INSTITUTE OF SOCIAL SCIENCES DEPARTMENT OF ENGLISH LANGUAGE AND LITERATURE Evolution in Politics: Bernard Shaw and Orhan Asena (A Contrastive Study) ÖNDER ÇAKIRTAŞ DOCTOR OF PHILOSOPHY IN LITERATURE PhD Thesis SUPERVISOR ASSOC. PROF. DR. ÖMER ŞEKERCİ ISPARTA, 2015 ABSTRACT EVOLUTION in POLITICS: BERNARD SHAW and ORHAN ASENA (A CONTRASTIVE STUDY) Önder ÇAKIRTAŞ Suleyman Demirel University, Department of Western Languages and Literatures PhD Thesis, 174 pages, November 2015 Advisor: Assoc. Prof. Dr. Ömer ŞEKERCİ This PhD thesis underpins improved revision of attitudes towards ‘change, challenge and transition of politics and political ideologies’ in British and Turkish Drama in the 1900s and 1950s in respect with the defies of George Bernard Shaw’s social and political moves, his metaphorical and mythological standpoints, his ‘literal pen’ as a weapon against retrogressive policies of the ‘individual’ and community, and against traditional ‘well-made play’; on the other hand, a relative study on Orhan Asena who seems to be a transmitter of change and transition from the Ottoman Empire to the Republic of Turkey, as a socialist who is keen on the social aura of the transition period and the metamorphoses within some of his significant histori-political and socio-political plays in terms of a logical periodization of them. The study is based upon two vital names of British and Turkish theater and the political overtones observed in their works. In addition, the evolution in political philosophy from ancient Greece to the present, other ideologies that influenced (by) the political thought, political themes in British and Turkish theater are tackled with on a comparative basis.
    [Show full text]
  • Representations of Intellectual in 1980S Turkish Cinema
    REPRESENTATIONS OF THE INTELLECTUALS IN 1980s TURKISH CINEMA A THESIS SUBMITTED TO THE GRADUATE SCHOOL OF SOCIAL SCIENCES OF MIDDLE EAST TECHNICAL UNIVERSITY BY YİĞİTALP ERTEM IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCE IN THE DEPARTMENT OF MEDIA AND CULTURAL STUDIES SEPTEMBER 2014 Approval of the Graduate School of Social Sciences Prof. Dr. Meliha Altunışık Director I certify that this thesis satisfies all the requirements as a thesis for the degree of Master of Science. Assoc. Prof. Dr. Necmi Erdoğan Head of Department This is to certify that we have read this thesis and that in our opinion it is fully adequate, in scope and quality, as a thesis for the degree of Master of Science. Assoc. Prof. Dr. Necmi Erdoğan Supervisor Examining Committee Members Assoc. Prof. Dr. Necmi Erdoğan (METU, ADM) Instructor Dr. Özgür Avcı (ATILIM, PR) Instructor Dr. Barış Çakmur (METU, ADM) ii I hereby declare that all information in this document has been obtained and presented in accordance with academic rules and ethical conduct. I also declare that, as required by these rules and conduct, I have fully cited and referenced all material and results that are not original to this work. Name, Last Name : Yiğitalp Ertem Signature : iii ABSTRACT REPRESENTATIONS OF THE INTELLECTUALS IN 1980s TURKISH CINEMA Ertem, Yiğitalp M.S., Department of Media and Cultural Studies Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Necmi Erdoğan September 2014, 256 pages This study aims to analyze the representations of the intellectual identity in 1980s Turkish Cinema in the context of the socio-political transformation that took place during this period.
    [Show full text]