DZIENNIK URZ ĘDOWY WOJEWÓDZTWA WARMI ŃSKO-MAZURSKIEGO

Olsztyn, dnia 26 sierpnia 2005 r. Nr 113

TRE ŚĆ : Poz.:

ROZPORZ ĄDZENIE:

1470 - Nr 03/2818/05 Powiatowego Lekarza Weterynarii w Gołdapi z dnia 18 sierpnia 2005 r. w sprawie okre ślenia obszarów na których wyst ąpiła w ścieklizna zwierz ąt dzikich, sposobów ich oznaczenia i wprowadzenia zakazów. 6451

UCHWAŁA RADY MIEJSKIEJ W JEZIORANACH:

1471 - Nr XXI/235/05 z dnia 14 czerwca 2005 r. w sprawie uchwalenia Programu Ochrony Środowiska i Planu Gospodarki Odpadami...... 6452

1470 ROZPORZ ĄDZENIE Nr 03/2818/05 Powiatowego Lekarza Weterynarii w Gołdapi z dnia 18 sierpnia 2005 r.

w sprawie okre ślenia obszarów na których wyst ąpiła w ścieklizna zwierz ąt dzikich, sposobów ich oznaczenia i wprowadzenia zakazów.

Na podstawie art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia § 2. Na obszarze okre ślonym w § 1 zakazuje si ę do 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz ąt oraz 18 wrze śnia 2005 r. organizowania polowa ń i odłowów zwalczaniu chorób zaka źnych zwierz ąt (Dz. U. Nr 69, poz. zwierz ąt łownych. 625) oraz art. 39 ustawy z dnia z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rz ądowej w województwie (Dz. U. z 2001 r. § 3. Miejsca bytowania zwierz ąt dzikich na obszarze Nr 8, poz. 872 zm. Dz. U. z 2001 r. Nr 128 poz. 1407, Dz. okre ślonym w § 1 zostan ą oznaczone przez WÓJTA U. z 2002 r. Nr 37 poz. 329, Dz. U. 2002 r. Nr 41, poz. GMINY BANIE MAZURSKIE tablicami: „UWAGA 365, Dz. U. 2002 r. Nr 62, poz. 558, Dz. U. 2002 r. Nr 89, WŚCIEKLIZNA! WST ĘP WZBRONIONY!". poz. 804, Dz. U. 2002 r. Nr 200, poz. 1688, Dz. U. 2003 r. Nr 52, poz. 450, Dz. U. 2003 r. Nr 137, poz. 130, Dz. U. § 4. Rozporz ądzenie wchodzi w Ŝycie z dniem podania 2003 r. Nr 149, poz. 1452, Dz. U. 2004 r. Nr 33, poz. 287) do wiadomo ści publicznej w sposób zwyczajowo przyj ęty - zarz ądza si ę, co nast ępuje: na danym terenie i podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urz ędowym Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego. § 1. Obszarem, na którym wyst ąpiła w ścieklizna zwierz ąt dzikich jest teren sołectwa śABIN BANIE Z-ca Powiatowego Lekarza Weterynarii MAZURSKIE powiat GOŁDAP. w Gołdapi Eleonora Bukowska

Dziennik Urz ędowy - 6452 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

1471 UCHWAŁA Nr XXI/235/05 Rady Miejskiej w Jezioranach z dnia 14 czerwca 2005 r.

w sprawie uchwalenia Programu Ochrony Środowiska i Planu Gospodarki Odpadami.

Na podstawie art. 18 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku uwzgl ędnieniem perspektywy na kolejne lata”, stanowi ący o samorz ądzie gminnym (jednolity tekst z 2001 r. Dz. U. zał ącznik nr 1 do uchwały. Nr 142, poz. 1591, z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, 1806, z § 2. Uchwala si ę „Plan gospodarki odpadami dla 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568 oraz z 2004 r. Miasta i Gminy na lata 2004-2007 z Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, Nr 167, poz. 1759), uwzgl ędnieniem perspektywy na kolejne lata”, stanowi ący art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo zał ącznik nr 2 do uchwały. ochrony środowiska (jednolity tekst z 2001 r. Dz. U. Nr 62, poz. 627, Nr 115, poz. 1229, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr § 3. Traci moc uchwała Nr XXIV/224/01 Rady Miejskiej 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, M. P. Nr 49, poz. 715, w Jezioranach z dnia 29 czerwca 2001 roku w sprawie Dz. U. Nr 233, poz. 1957, z 2003 r. Nr 46, poz. 392, Nr 80, uchwalenia Programu Gospodarki Odpadami poz. 717, Nr 80, poz. 721, Nr 162, poz. 1568, Nr 175, poz. Komunalnymi Gminy Jeziorany. 1693, Nr 190, poz. 1865, Nr 217, poz. 2124, M. P. Nr 50, poz. 782, Nr 50, poz. 783 oraz z 2004 r. Dz. U. Nr 19, poz. § 4. Wykonanie uchwały powierza si ę Burmistrzowi 177, Nr 49, poz. 464, Nr 70, poz. 631, Nr 92, poz. 880, Nr Jezioran. 96, poz. 959, Nr 121, poz. 1263) oraz art. 14 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (jednolity tekst Dz. U. § 5. Uchwała wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od z 2001 r. Nr 62, poz. 628, z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urz ędowym Województwa 113, poz. 984, Nr 199, poz. 1671, z 2003 r. Nr 7, poz. 78 Warmi ńsko-Mazurskiego i podlega wywieszeniu na tablicy oraz z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 116, poz. 1208, Nr 191, ogłosze ń Urz ędu Miejskiego w Jezioranach. poz. 1956) Rada Miejska uchwala, co nast ępuje: Przewodnicz ący Rady Miejskiej § 1. Uchwala si ę „Program ochrony środowiska dla Jan Ignatowicz Miasta i Gminy Jeziorany na lata 2004-2007 z

Zał ącznik Nr 1 do uchwały Nr XXI/235/05 Rady Miejskiej w Jezioranach z dnia14 czerwca 2005 r. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY JEZIORANY NA LATA 2004 - 2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy na kolejne lata.

Jeziorany 2004

SPIS TRE ŚCI

1. WST ĘP. 1.1. Podstawa prawna. 1.2. Metoda opracowania. 1.3. Cele opracowania programu.

2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY.

3. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA NATURALNEGO GMINY. 3.1 Zasoby i warunki środowiska przyrodniczego. 3.1.1 Geomorfologia i budowa geologiczna. 3.1.2 Gleby. 3.13 Lasy. 3.1.4 Sie ć hydrograficzna. 3.1.4.1 Wody powierzchniowe. 3.1.4.2 Wody podziemne. 3.1.5 Klimat. 3.1.6 Surowce mineralne. Dziennik Urz ędowy - 6453 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

3.2 Prawne formy ochrony przyrody. 3.2.1 Rezerwaty przyrody. 3.2.2 Pomniki przyrody. 3.2.3 Obszary chronionego krajobrazu. 3.2.4 Korytarz ekologiczny doliny Symsarny. 3.2.5 Gleby chronione. 3.2.6 Zlewnie chronione. 3.2.7 Lasy ochronne.

4. ZAGRO śENIA l DIAGNOZA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO GMINY. 4.1 Zasoby geologiczne. 4.2 Gleby. 4.3 Sie ć hydrograficzna. 4.4 Powietrze atmosferyczne. 4.5 Hałas i promieniowanie elektromagnetyczne. 4.6 Przyroda. 4.7 Obszary oddziaływania na środowisko. 4.7.1 Działalno ść gospodarcza. 4.7.2 Społecze ństwo. 4.7.3 Rekreacja i turystyka. 4.7.4 Transport i infrastruktura. 4.7.5Gospodarka wodno-ściekowa. 4 7 6 Gospodarka odpadowa. 4.7.7 Zaopatrzenie miasta i gminy w energi ę ciepln ą. 4.7.8 Rolnictwo. 4.7.9 Zakłady hodowlane i przemysłowe. 4.7.10 Infrastruktura techniczna. 4.8 Ograniczenia i szans ę rozwoju gminy wynikaj ące ze stanu środowiska.

5. CELE l ZADANIA PROGRAMU. 5.1 Dotychczasowa realizacja zada ń z zakresu ochrony środowiska. 5.2 Formułowanie strategii i planu działa ń. 5.2.1 Okre ślenie celów ochrony środowiska. 5.2.2 Zakres działa ń.

6. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADA Ń. 6.1 Ochrona i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrodniczych. 6.2 Poprawa jako ści środowiska. 6.3 Edukacja ekologiczna.

7. NARZ ĘDZIA l INSTRUMENTY REALIZACJI PROGRAMU. 7.1 Wybrane narz ędzia i instrumenty realizacji Programu. 7.2 Integracja Programu Ochrony Środowiska z innymi dokumentami strategicznymi dla gminy. 7.3 Udział społecze ństwa.

8. OCENA REALIZACJI PROGRAMU. 8.1 Kontrola realizacji Programu.. 8.2 Wska źniki oceny realizacji Programu.

9. NAKŁADY FINANSOWE NA REALIZACJ Ę PROGRAMU. 9.1 Finansowanie działa ń. 9.2 Nakłady finansowe.

10. STRESZCZENIE PROGRAMU.

11 ZAŁ ĄCZNIKI. 11.1 Spis tabel. 112 Spis wykresów. 11.2 Wykaz dokumentów strategicznych. 11.3 Wykaz zada ń inwestycyjnych do realizacji Programu.

Dziennik Urz ędowy - 6454 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

1. WST ĘP. ochrony środowiska, w tym realizacji wybranych programów bran Ŝowych. Programy ochrony środowiska, Środowisko to ogół elementów przyrodniczych, tak Ŝe zgodnie z art. 14 ww. ustawy, przyjmuje si ę na 4 lata z przekształconych w wyniku działalno ści człowieka, a w tym, Ŝe przewidziane w nim perspektywiczne działania szczególno ści powierzchnia ziemi, kopaliny, wody obejmuj ą kolejne lata 2007-2010. Z wykonania programu powierzchniowe i podziemne, powietrze, zwierz ęta i organ wykonawczy gminy sporz ądza co 2 lata raporty, ro śliny, krajobraz oraz klimat. Wszelka działalno ść które przedstawia Radzie Miejskiej. człowieka jest nieodzownie zwi ązana z oddziaływaniem Projekt Programu zostanie przedstawiony do na środowisko. Maj ąc na celu wyeliminowanie lub zaopiniowania Zarz ądowi Powiatu Olszty ńskiego, a Plan ograniczenie szkodliwego oddziaływania na środowisko Gospodarki Odpadami równie Ŝ Zarz ądowi Województwa nale Ŝy podj ąć kroki ku ochronie tych zasobów, poprzez Warmi ńsko-Mazurskiego. Jednocze śnie projekt rozpocz ęcie lub zaniechanie działa ń umo Ŝliwiaj ących dokumentu zostanie udost ępniony do wglądu wszystkim zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej. zainteresowanym, poddany konsultacji społecznej i po Ochrona ta polega ć powinna w szczególno ści na: rozpatrzeniu wniesionych uwag, wniosków i propozycji - racjonalnym kształtowaniu środowiska i będzie przekazany do uchwalenia Radzie Miejskiej w gospodarowaniu jego zasobami zgodnie z zasad ą Jezioranach. zrównowa Ŝonego rozwoju, Projekt Programu nie zawiera w cz ęś ci opisowej - przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom, problematyki gospodarowania odpadami, gdy Ŝ tematyka - przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu ta jest przedmiotem Planu Gospodarki Odpadami, który wła ściwego. zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o Aby rozwój społeczno-gospodarczy był rozwojem odpadach, stanowi integraln ą cz ęść Programu Ochrony zrównowa Ŝonym, musi nast ąpi ć proces integrowania Środowiska. działa ń politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwało ści 1.2 Metoda opracowania. podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania mo Ŝliwo ści zaspokajania podstawowych Spełniaj ąc wymogi ustawowe Burmistrz Jezioran potrzeb poszczególnych społeczno ści lub obywateli przyst ąpił do opracowania Programu Ochrony Środowiska zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych dla gminy Jeziorany wraz z Planem Gospodarki pokole ń. Dla osi ągni ęcia trwałego i zrównowa Ŝonego Odpadami. Przyj ęto, Ŝe Program zostanie opracowany na rozwoju konieczne jest, aby ochrona środowiska stanowiła lata 2004-2007 z perspektyw ą na lata 2007-2010. nierozł ączn ą cz ęść procesów rozwojowych i nie była Podstaw ę do sporz ądzenia Programu stanowiły rozpatrywana oddzielnie. W tym celu ka Ŝda gmina musi wnioski, postulaty, propozycje oraz dane i materiały posiada ć własny program ochrony środowiska, pracowników Urz ędu Miejskiego w Jezioranach. W okre ślaj ący kierunki działa ń podejmowanych przez pracach wykorzystano ponadto wszelkie dost ępne samorz ąd, który realizuje polityk ę ekologiczn ą pa ństwa. materiały i opracowania, w tym: Starostwa Powiatowego w Olsztynie, Urz ędu Wojewódzkiego w Olsztynie, 1.1 Podstawa prawna. Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Olsztynie, i innych. Szczegółowy wykaz materiałów Program Ochrony Środowiska dla gminy Jeziorany wykorzystanych w Programie znajduje si ę w ko ńcowej powstał w oparciu o zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia cz ęś ci opracowania. 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 Przyj ęto, Ŝe Program ochrony środowiska gminy z 2001 roku z pó źniejszymi zmianami), która w celu Jeziorany spójny b ędzie zarówno ze Studium realizacji polityki ekologicznej pa ństwa wprowadza uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania obowi ązek opracowania programów na szczeblu przestrzennego gminy, jak i opracowanymi na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym (dział III, artykuł krajowym, wojewódzkim i powiatowym dokumentami 17), a tak Ŝe w oparciu o własn ą inicjatyw ę celem zadbania przedmiotowymi w zakresie ochrony środowiska, w tym w o środowisko dla przyszłych pokole ń. szczególno ści: Polityk ą Ekologiczn ą Pa ństwa, Programem Ocena stanu środowiska zawiera analiz ę stanu Ochrony Środowiska Województwa Warmi ńsko- środowiska na obszarze gminy Jeziorany w zakresie Mazurskiego, Programem Ochrony Środowiska Powiatu poszczególnych komponentów przyrodniczych oraz Olszty ńskiego, Strategi ą Rozwoju Województwa identyfikacj ę i rejonizacj ę zagro Ŝeń środowiska. Warmi ńsko-Mazurskiego, Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego, Koncepcja Programu oparta jest o zapisy oraz innymi programami sektorowymi i obowi ązuj ącymi nast ępuj ących dokumentów: aktami prawnymi. - ustawa Prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 roku, 1.3 Cele opracowania programu. - Polityka ekologiczna pa ństwa na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010, Opracowanie Programu Ochrony Środowiska słu Ŝy - Program ochrony środowiska województwa realizacji polityki ekologicznej pa ństwa, regionu i gminy. warmi ńsko-mazurskiego na lata 2003-2006 z Kompleksowe uj ęcie problematyki środowiska umo Ŝliwia uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010, wykorzystanie Programu do nast ępuj ących celów: - wytyczne do sporz ądzania programów ochrony - eliminowania zagro Ŝeń środowiska oraz środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym, rozwi ązywania istotnych problemów na terenie - zadania własne gminy. gminy, - podejmowania decyzji w zakresie przedsi ęwzi ęć w Uchwalony przez Rad ę Miejsk ą na podstawie art. 18 dziedzinie ochrony środowiska i finansowania ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia inwestycji ekologicznych, 2001 roku, gminny Program Ochrony Środowiska jest - kreowania regionalnej polityki ochrony i racjonalnego podstaw ą działa ń organu wykonawczego gminy w wykorzystania walorów przyrodniczo- kierunku stworzenia warunków niezb ędnych do realizacji krajobrazowych, Dziennik Urz ędowy - 6455 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

- intensyfikacji działa ń oraz ich koordynowania w Obszar gminy le Ŝy w strefie zasi ęgu l ądolodu materii ochrony środowiska, realizowanych przez zlodowacenia północnopolskiego - jego fazy pomorskiej. jednostki organizacyjne samorz ądu, administracj ę Znajduje to odzwierciedlenie w zró Ŝnicowaniu i świe Ŝości samorz ądu, jak równie Ŝ jednostki gospodarcze, form rze źby terenu. Teren gminy charakteryzuje si ę instytucje oraz organizacje społeczne. krajobrazem młodoglacjalnym, pojeziernym - z licznymi jeziorami. 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY. W obszarze gminy dominuj ącą pozycj ę zajmuje wysoczyzna morenowa, głównie moreny dennej o rze źbie poło Ŝona jest w środkowej cz ęś ci falistej do pagórkowatej, zbudowana głównie z gliny Pojezierza Mazurskiego w dorzeczu Łyny. Posiada zwałowej. urozmaicon ą rze źbę terenu. Jest jedn ą z gmin Powiatu Tereny o najbardziej urozmaiconej rze źbie z Olszty ńskiego i zajmuje powierzchni ę 21351 ha. Na deniwelacjami rz ędu 20-30 metrów, w cz ęś ci stanowi ące obszarze gminy usytuowanych jest 9 jezior. Do granic moren ę czołow ą, wyst ępuj ą w południowo-zachodniej gminy przylegaj ą 2 jeziora: Blanki i Luterskie, nad którymi cz ęś ci gminy i w rejonie Kikit (gdzie rz ędne powierzchni zlokalizowane s ą tereny rekreacyjne. terenu osi ągaj ą najwy Ŝsz ą warto ść : 190-205 m n.p.m.) Sie ć osadnicza to miasto poło Ŝone centralnie i 22 oraz na południowy - wschód od Franknowa. Na tych sołectwa, w których skład wchodzi 27 jednostek wiejskich. terenach wyst ępuje wi ększe zró Ŝnicowanie w litologii – Przez teren gminy, pocz ąwszy od jeziora Luterskiego obok gliny zwałowej zalegaj ą piaski i Ŝwiry (głównie w przepływa rzeka Symsarna, dziel ąc miasto na dwie rejonie Kikit). cz ęś ci, kieruj ąc swój dalszy bieg do jeziora Blanki. Gmina Wi ększo ść południowo-wschodniej cz ęś ci gminy przy jeziorze Luterskim posiada przepi ękne tereny pod (okolice Zerbunia) zajmuje piaszczysty zandr o rze źbie urz ądzenie o środka wypoczynkowego oraz rekreacj ę falistej. Fragmenty zandru wyst ępuj ą te Ŝ na zachód od indywidualn ą. Lekit i na zachodnim skraju gminy. Obszary wysoczyznowe rozci ęte s ą obni Ŝeniami, Na terenie miasta i gminy Jeziorany: wśród których szczególn ą rol ę zajmuje rejon doliny - zamieszkuje 8380 mieszka ńców wg stanu na dzie ń Symsarny. Jest to rozległy obszar o rozczłonkowanej 31 grudnia 2003 roku, rze źbie z deniwelacjami dochodz ącymi do 30-40 m, - funkcjonuje obecnie 220 podmiotów gospodarczych, którego formy pozytywne (wzgórza) zbudowane s ą z gliny - uŜytki rolne stanowi ą 14890 ha, zwałowej, a płaskie zagł ębienia w du Ŝej cz ęś ci wypełniaj ą - lasy i zadrzewienia stanowi ą 4500 ha, utwory organiczne lub jeziora. Obszar ten od strony - wody stanowi ą 374 ha, południowej oddziela stroma kraw ędź o wysoko ści rz ędu - tereny osiedlowe i komunikacyjne stanowi ą 706 ha, 30-60 m. - nieu Ŝytki i inne tereny stanowi ą 881 ha. W cz ęś ci północnej gminy gł ęboko (o 20 do 40 m) wci ęta w wysoczyzn ę jest dolina Pisy. Dna dolin Symsarny i Pisy na obszarze gminy miejscami znajduj ą si ę poni Ŝej rz ędnej 100 m n.p.m. Na południowo-wschodnim skraju gminy wyst ępuje fragment polodowcowej rynny Tejstymsko-Dadajskiej, a zachodnia granica gminy w cz ęś ci przebiega po kraw ędzi wysoczyzny do doliny Kirsny. Odnoga tej doliny jest najni Ŝej poło Ŝonym terenem w obr ębie gminy - ok. 96 m n.p.m. Ponadto na terenie gminy wyst ępuje do ść znaczna ilo ść obni Ŝeń powierzchni morenowej, a tak Ŝe drobnych form wytopiskowych, które w wi ększo ści wypełnione s ą osadami jeziornymi i organicznymi, cz ęś ciowo wodami jezior. Geologicznie obszar gminy le Ŝy w Syneklizie Perybałtyckiej, cz ęś ci Platformy Wschodnioeuropejskiej.

Funkcjonuj ąca gospodarka rolna bez du Ŝych zakładów W cz ęś ci południowo-zachodniej gminy w 1973 roku przetwórczych, nie daje zatrudnienia wszystkim został wykonany gł ęboki otwór - si ęgaj ący prekambru. mieszka ńcom w wieku produkcyjnym. Stopie ń bezrobocia Krystaliczne podło Ŝe prekambru znajduje si ę na w gminie si ęga 30 %. Gmina, zatem, poza rolnictwem, gł ęboko ści około 1,9 km. Prekambryjski kraton stawia na rozwój turystyki i agroturystyki oraz drobnej nadbudowany jest kompleksem skał osadowych. W śród przedsi ębiorczo ści. nich mo Ŝna wyró Ŝni ć utwory paleozoiczne o mi ąŜ szo ści rz ędu 200-300 m, grub ą pokryw ę mezozoiczn ą - o mi ąŜ szo ści około 1300 m oraz osady kenozoiczne - około 3. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA 1 NATURALNEGO GMINY. 300 metrowej grubo ści . Wśród tych ostatnich utwory przypowierzchniowe 3.1 Zasoby i warunki środowiska przyrodniczego. tworz ą osady czwartorz ędowe, głównie polodowcowe. S ą to głównie plejstoce ńskie naprzemianległe warstwy 3.1.1 Geomorfologia i budowa geologiczna. osadów gliniastych kolejnych zlodowace ń oraz osadów piaszczysto - Ŝwirowych, tworz ących si ę w okresach Pod wzgl ędem fizjograficznym gmina Jeziorany nale Ŝy interglacjalnych. Ich mi ąŜ szo ść na terenie gminy jest do Pojezierza Olszty ńskiego. Charakteryzuje si ę ró Ŝna i waha si ę mi ędzy 100 metrami, a 200 metrami. Na urozmaicon ą rze źbą terenu. powierzchni zalegaj ą osady ostatniego zlodowacenia – ______północnopolskiego, oraz - w obni Ŝeniach terenu – 1 Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Jeziorany, 2000:cz.1. pó źniejsze osady holoce ńskie.

Dziennik Urz ędowy - 6456 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

3.1.2 Gleby. Gleby klas V i VI zajmuj ą 6,8 % gruntów ornych i nale Ŝą do gleb przepuszczalnych, piaszczystych. Gleby V Pod wzgl ędem typologicznym obszar jest jednorodny. klasy wyst ępuj ą w rejonie wsi , Ustnik, . Wyst ępuj ą gleby brunatne wła ściwe. Jedynie w okolicach Są to gleby wytworzone z piasków słabogliniastych wsi , Wólka Szlachecka, Franknowo, pod ścielonych piaskiem lu źnym na gł ęboko ści około 1 m, Kramarzewo, spotyka si ę gleby brunatne ubogie w materi ę organiczn ą, posiadaj ące słab ą zdolno ść wyługowane. zatrzymywania wody. S ą okresowo lub stale za suche. Wśród kompleksów rolniczych gruntów ornych Najsłabsze gleby VI klasy bonitacyjnej skupiaj ą si ę w dominuje zwi ęzły kompleks pszenny dobry (około 74 % rejonie wsi Zerbu ń. Gleby te nale Ŝą do wadliwych S ą powierzchni gruntów ornych). Pozostałe kompleksy słabe i zawodne w plonowaniu, suche i niespójne. zajmuj ą po kilka procent powierzchni gruntów ornych. Wytworzone z piasków słabogliniastych przechodz ą płytko Kompleks pszenny wadliwy – tak Ŝe zwi ęzły, lecz w piasek lu źny. Niska zawarto ść próchnicy i składników wyst ępuj ący na silnie skonfigurowanej powierzchni - pokarmowych ogranicza dobór ro ślin uprawnych. zajmuje prawie 9 % powierzchni gruntów ornych. Średnio UŜytki rolne zajmuj ą ok. 70 % powierzchni gminy (wg zwi ęzły kompleks pszenno-Ŝytni zajmuje tylko nieco danych za rok 1998). Ponad 70 % powierzchni gruntów ponad 2 %, a kompleks Ŝytni dobry niecałe 8 %. rolnych zajmuj ą grunty orne. Warunki glebowe dla Przepuszczalny kompleks Ŝytni słaby - niecałe 6 % produkcji rolnej s ą generalnie korzystne. Wska źnik powierzchni gruntów ornych. bonitacji jako ści i rolniczej przydatno ści gleb wynosi 60,8 Na obszarze gminy w śród gruntów ornych przewa Ŝaj ą pkt i jest o 10 punktów wi ększy ni Ŝ średni w województwie gleby IV klasy bonitacyjnej, zajmuj ąc połow ę ich warmi ńsko-mazurskim. Tak Ŝe ogólny wska źnik jako ści powierzchni. Około 43 % powierzchni gruntów ornych rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy (76,5) jest o 11 zajmuj ą gleby klasy III (głównie klasy IIIb), które dominuj ą punktów wy Ŝszy ni Ŝ średni dla województwa warmi ńsko- w cz ęś ci środkowej gminy. Mały - kilkuprocentowy udział mazurskiego. maj ą gleby lekkie, piaszczyste. UŜytki zielone na obszarze gminy zajmuj ą niecałe 30 Gleby zwi ęzłe IIIa i IIIb nale Ŝą do gruntów ornych % ogólnej powierzchni u Ŝytków rolnych. Zdecydowan ą dobrych i średnio dobrych i s ą obj ęte ochron ą prawn ą. Na przewag ę maj ą średnie (ponad 4/5 powierzchni u Ŝytków terenie gminy nale Ŝą głównie do kompleksu pszennego zielonych). W skład ich wchodz ą ł ąki i pastwiska III i IV dobrego. S ą to gleby o dobrze wykształconym poziomie klasy bonitacyjnej o wzgl ędnie uregulowanych stosunkach orno - próchnicznym, dobrej strukturalno ści, zasobne w wodnych. składniki pokarmowe. Posiadaj ą wła ściwe stosunki wodne W składzie gatunkowym dominuj ą gleby torfowe i korzystne poło Ŝenie w terenie. W ich składzie (okolice wsi Polkajmy, Kramarzewo, Franknowo, mechanicznym dominuje glina lekka (rejon wsi Jeziorany, Potryty, Radostowo, Wójtówko, śardeniki). Kramarzewo, Franknowo, , Studzianka, Zerbu ń, Mniejszy udział maj ą czarne ziemie o składzie , Miejska Wie ś). Mniejszy udział maj ą gliny pylaste gatunkowym gliny lekkiej (Wólka Szlachecka, Potryty) (Polkajmy, Kramarzewo), piaski gliniaste mocne oraz gleby mułowo-torfowe (Krokowo, Modliny). S ą to zalegaj ące na zwi ęzłym podło Ŝu (Kikity) i gliny lekkie przewa Ŝnie u Ŝytki dwuko śne, których plonowanie pod ścielone glin ą średni ą (, śardeniki, Miejska uzale Ŝnione jest od poziomu nawo Ŝenia. Najwi ększe Wie ś). Iły w całym profilu glebowym wyst ępuj ą w okolicy powierzchnie u Ŝytków zielonych średnich wyst ępuj ą w Tłokowa. rejonie wsi Potryty, Wójtówko, Franknowo, Lekity. Wśród gleb zwi ęzłych o składzie gatunkowym glin UŜytki zielone słabe i bardzo słabe obejmuj ą gleby lekkich całkowitych wyst ępuj ą gleby wadliwe, poło Ŝone bagienne i pobagienne zaliczone do V i VI klasy niekorzystnie w terenie. Zajmuj ą one zbocza i szczyty bonitacyjnej, zajmuj ą mniej ni Ŝ 1/5 powierzchni u Ŝytków wzniesie ń. Nara Ŝone s ą na szybki spływ wód zielonych. S ą to u Ŝytki o nieuregulowanych stosunkach powierzchniowych i erozj ę. Niedobory wilgoci wyst ępuj ą wodnych i słabo zagospodarowane. Głównie s ą to gleby głównie w okresie wegetacyjnym. Wydajno ść tych gleb torfowe. Wyst ępuj ą w rejonie byłego PGR Kalis, Pierw ągi, uzale Ŝniona jest od warunków pogodowych. Szczególnie Wilkiejmy. Uzyskiwane plony siana s ą niskie i miernej w latach suchych wykazuj ą du Ŝą obni Ŝkę plonów. Dobór warto ści 2. ro ślin uprawnych jest w ąski. Gleby klas IVa i IVb nale Ŝą do gruntów ornych 3.1.3 Lasy. średniej jako ści, s ą l Ŝejsze i mniej zró Ŝnicowane pod wzgl ędem gatunkowym. W śród tej grupy gleb najlepsze to Lasy i zadrzewienia na obszarze gminy zajmuj ą gleby o składzie granulometrycznym piasków gliniastych powierzchni ę 4,5 tys. ha. Lesisto ść wynosi 18,8 %, co mocnych zalegaj ących na gł ęboko ści do 100 cm na glinie stawia gmin ę w rz ędzie małolesistych. Średnia lesisto ść w lekkiej. S ą to gleby do ść uniwersalne nadaj ące si ę pod województwie warmi ńsko-mazurskim wynosi 30,2 %. upraw ę prawie wszystkich ro ślin. Wyst ępuj ą w rejonie wsi Rozmieszczenie kompleksów le śnych jest Kalis, Wójtówko, Zerbu ń. Najwi ększe powierzchnie w śród nierównomierne. Zdecydowanie wyró Ŝnia si ę pod tym tych gleb zajmuj ą gleby wykształcone z piasków wzgl ędem południowo-wschodnia cz ęść gminy, gdzie gliniastych lekkich pod ścielonych glin ą lekk ą (Lekity, wyst ępuje ponad 40% powierzchni le śnej. Jest to Krokowo, Polkajmy). Znaczny udział maj ą piaski gliniaste północne obrze Ŝe Lasów Wipsowskich. Ponadto wi ększe lekkie pod ścielone piaskiem słabogliniastym (Potryty, skupiska lasów wyst ępuj ą w południowo-zachodniej Wilkiejmy, Studzianka, Modliny). S ą to gleby wra Ŝliwe na cz ęś ci gminy - zwykle w odosobnionych kompleksach; susz ę, mniej zasobne w składniki pokarmowe i bardziej z wyj ątkiem zachodniego skraju gminy - gdzie wchodz ą w zakwaszone. Plonowanie tych gleb uzale Ŝnione jest od skład Lasów Wichrowskich. rozkładu opadów atmosferycznych i sposobu gospodarowania.

______2 Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Jeziorany, Olsztyn 2000:cz. 1

Dziennik Urz ędowy - 6457 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Wśród siedlisk dominuj ą kompleksy le śne, głównie las Wody zajmuj ą około 2,3 % powierzchni gminy. mieszany świe Ŝy. Siedliska borowe wyst ępuj ą w Elementami sieci hydrograficznej na terenie gminy s ą mniejszo ści (głównie w rejonie Zerbunia, na zachód od zarówno wody płyn ące (rzeki, strugi, rowy) jak i jeziora. Radostowa, na zachód od Lekit i na południowy-wschód Obszar gminy znajduje si ę w dorzeczu Łyny, w zlewni od Derca), przy czym dominuj ącą pozycj ę zajmuje bór czterech jej prawych dopływów: Wad ąga, Kirsny, mieszany świe Ŝy. Wi ększo ść powierzchni le śnej zajmuj ą Symsarny i Pisy. Sie ć hydrograficzna jest do ść g ęsta. S ą gatunki iglaste ( świerk i sosna). W śród gatunków to jednak na ogół górne ( źródłowe) odcinki cieków o li ściastych wyst ępuj ą głównie d ąb, brzoza i olsza. W małych przepływach. Dotyczy to m.in. Kirsny, której źródła strukturze wiekowej znaczny udział maj ą lasy młode. znajduj ą si ę na zachód od Studzianki oraz Pisy, której Struktura wiekowa lasów jest na ogół mało sprzyjaj ąca obszar źródliskowy poło Ŝony jest na północ od dla rozwoju turystyki. Lasy atrakcyjne pod tym względem Radostowa. wyst ępuj ą na południe od Zerbunia i Kiersztanowa oraz na Najwi ększ ą rzek ą przepływaj ącą przez teren gminy 2 zachodnim skraju gminy. Dominuj ącą cz ęść powierzchni jest Symsarna, w której zlewni poło Ŝone jest ok. /3 gminy. zajmuj ą siedliska le śne, na których lasy w wi ększo ści Ta równole Ŝnikowa o ś sieci hydrograficznej obszaru mo Ŝna okre śli ć jako rekreacyjnie przydatne. Przydatno ść gminy wypływa ze wschodniej jej cz ęś ci z jeziora turystyczn ą obni Ŝaj ą drzewostany młodych klas wieku, Luterskiego, przepływa przez liczne mniejsze jeziora, ograniczaj ące swobodn ą penetracj ę turystyczn ą oraz uchodz ąc w cz ęś ci zachodniej gminy do jez. Blanki. młodniki - zamkni ęte dla turystyki. Stosunkowo licznie Najwi ększym dopływem rzeki na terenie gminy jest Kanał reprezentowane s ą te Ŝ siedliska wilgotne, podmokłe i Franknowo. bagienne. S ą to lasy rekreacyjnie niekorzystne. Południowa cz ęść gminy znajduje si ę w zlewni Lasy terenu gminy zaliczane s ą do obszaru lasów Wad ąga. Najwi ększym ciekiem tej zlewni na terenie gminy wielofunkcyjnych, tj. spełniaj ących funkcje: ochrony jest Wipsówka. przyrody, rekreacji i turystyki oraz produkcji drewna. Przedstawione wy Ŝej rzeki i strugi na terenie gminy Przestrzennie przewa Ŝaj ą lasy gospodarcze, ale do ść Jeziorany znajduj ą si ę w swym biegu pojeziernym - znaczny jest udział lasów uznanych za ochronne. S ą to zasilaj ą wodami jeziora. Tylko Kirsna, wypływaj ąca w głównie lasy wodochronne w rejonie Kikit oraz lasy południowo-zachodniej cz ęś ci gminy, nie przepływa przez glebochronne rosnące na kraw ędzi wysoczyzny na jeziora. południowy-wschód od Radostowa i w rejonie jeziora Jeziora na obszarze gminy wyst ępuj ą do ść licznie Dost. (szczególnie w ci ągu Symsarny), lecz s ą to niezbyt du Ŝe akweny. Natomiast du Ŝe jeziora (Luterskie, Blanki) 3.1.4 Sie ć hydrograficzna. przylegaj ą do obszaru gminy, lecz poło Ŝone s ą ju Ŝ poza jej granicami. 3.1.4.1 Wody powierzchniowe.

Tabela 1. Najwa Ŝniejsze parametry jezior.

Gł ęboko ść max Gł ęboko ść średnia Obj ęto ść Nazwa jeziora Powierzchnia [ha] Zlewnia [m] [m] [ty ś.m3] Ławki 100,8 17,0 5,7 4.155 Symsarny Kok 37,2 11,8 3,4 1.257 Symsarny Kikity 31,8 2,5 1,3 405 Symsarny Ring 30,3 19,0 5,3 1.602 Symsarny Spangen 18,0 1,9 0,9 b. d. Symsarny Małe 12,0 7,0 2,9 352 Symsarny Zebru ń 8,4 b. d. b. d. b. d. Wad ąg Dost 10,7 b, d. b. d. b. d. Pisy Props 3,80 b. d. b. d. b. d. Symsarny Luterskie 691,1 20,7 7,2 49.824 Symsarny Blanki 440,1 8,4 4,9 21.898 Symsarny Tejstymy 198,2 33,0 10,0 19.827 Wad ąg Źródło: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Jeziorany, Olsztyn 2000; cz. 1.

Dziennik Urz ędowy - 6458 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

3.4.1.2 Wody podziemne. glin zwałowych o grubo ści od 14 m (Wójtówko) do 68 m (Radostowo). Wody słodkie. Cz ęść środkowa gminy (rejon Jezioran) i cz ęść północna (rejon Franknowa) charakteryzuj ą si ę Kluczow ą pozycj ę zajmuje zbiornik wód podziemnych zró Ŝnicowanymi warunkami hydrogeologicznymi. Woda wyst ępuj ący w południowym pasie gminy. Mi ąŜ szo ść jego ujmowana jest z ró Ŝnych poziomów wodono śnych wynosi ok. 40 m. Swobodne zwierciadło wody stabilizuje poło Ŝonych na gł ęboko ściach od 30 do 122 m w si ę na gł ęboko ści ok. 30-60 m. Warstwa wodono śna czwartorz ędzie oraz z poziomu oligoce ńskiego z zbudowana jest na ogół z piasków ze Ŝwirem gł ęboko ści poni Ŝej 183 m - studnie w byłej Okr ęgowej i charakteryzuje si ę bardzo dobrymi wła ściwo ściami Spółdzielni Mleczarskiej w Jezioranach. Aktualnie studnie filtracyjnymi: wydajno ści jednostkowe studni zawieraj ą si ę te zasilaj ą wodoci ąg miejski. Wydajno ści poszczególnych najcz ęś ciej w przedziale od kilkunastu do prawie 40 studni s ą bardzo ró Ŝne - w granicach od ok. 10 m3/h do m3/h/1m depresji (szczególnie korzystne - 30-40 m 3/h/1m ok. 60 m 3/h i wi ęcej - na uj ęciu miejskim. Zdarzaj ą si ę te Ŝ depresji - stwierdzono studniami w Dercu, Krokowie i w otwory negatywne, którymi nie natrafiono na u Ŝytkow ą Kolonii Radostowo). Pozwala to przypuszcza ć, Ŝe mo Ŝliwe warstw ę wodono śną (Franknowo, Ustnik). Negatywny do osi ągni ęcia wydajno ści eksploatacyjne studzien s ą odwiert we Franknowie osi ągn ął gł ęboko ść 186 m. znaczne; prawdopodobnie wi ększe ni Ŝ 70 m 3/h. W cz ęś ci wschodniej gminy warunki zaopatrzenia w Istniej ącymi studniami stwierdzono, Ŝe zbiornik ten jest wod ę s ą mniej korzystne ni Ŝ w cz ęś ci zachodniej, ale izolowany od powierzchni seri ą glin zwałowych o grubo ści bardziej stabilne ni Ŝ w cz ęś ci środkowo-północnej. od kilkunastu do ok.30 metrów. Najsłabsz ą izolacj ę Uzyskiwane wydajno ści pojedynczych studni wynosz ą stwierdzono na południowy-zachód od Studzianki - 7 m, i zwykle 10 - 30 m 3/h, a wydajno ści jednostkowe na ogół w Zerbuniu - 12 m. Obszary zasilania zbiornika w wod ę oscyluj ą wokół 1 m 3/h/1m depresji. U Ŝytkowa warstwa nie zostały poznane. Mo Ŝna si ę jedynie spodziewa ć, Ŝe wodono śna zalega na gł ęboko ści 50-100 m pod jednym z podstawowych jest rynna Tejstymsko - Dadajska kilkudziesi ęciometrowym nadkładem glin zwałowych. z jeziorem Tejstymy i zbiornikiem wód podziemnych bez Mi ąŜ szo ść jej wynosi najcz ęś ciej kilkana ście metrów 3. izolacji poło Ŝonym na południe od jeziora. Nie mo Ŝna te Ŝ Wody wgł ębne przedstawionych wy Ŝej poziomów wykluczy ć istnienia innych kontaktów erozyjnych w rejonie zawieraj ą zwykle nadmierne ilo ści zwi ązków manganu i zbiornika. Z analizy rz ędnych stabilizacji lustra wody Ŝelaza. Oczyszczenie ich z tych substancji wymaga w studniach wynika, Ŝe zbiornik zasila podstawowe wyposa Ŝenia uj ęć w zło Ŝa filtracyjne. poziomy wodono śne na wi ększo ści obszaru gminy. Natomiast wody gruntowe, ujmowane w płytkich, Na pozostałym obszarze gminy studnie wiercone kopanych studniach przydomowych, charakteryzuj ą si ę ujmuj ą wody wgł ębne o zwierciadle napi ętym. Obszar ten generalnie zł ą jako ści ą. Jest ona zwykle spowodowana mo Ŝna podzieli ć na 3 rejony hydrogeologiczne. ska Ŝeniami bakteriologicznymi i ponadnormatywn ą W cz ęś ci zachodniej wyst ępuj ą korzystne warunki zawarto ści ą azotanów i azotynów. zaopatrzenia w wod ę podziemn ą. Średnie wydajno ści Sytuacja w poszczególnych miejscowo ściach studni wynosz ą 30 - 60 m 3/h, a wydajno ści jednostkowe - przedstawiała si ę nast ępuj ąco: kilka do kilkunastu m 3/h. Studnie ujmuj ą warstwy wodono śne o mi ąŜ szo ści od kilkunastu do ok. 40 m, zalegaj ące zwykle na gł ęboko ści 30-60 m, pod nakładem

______3 Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Jeziorany, Olsztyn 2000; cz.1.

Dziennik Urz ędowy - 6459 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Tabela 2. Charakterystyka studni w poszczególnych miejscowo ściach.

Ocena sanitarna wody Ilo ść studni Miejscowo ść przebadanych Dobra Zła Pod wzgl ędem Bakteriologicznym Azotanów 13 1 12 12 8 9 1 8 8 3 Krokowo 6 4 2 2 2 Kiersztanowo to 1 9 9 6 Kostrzewy 4 1 3 3 3 Zerbu ń 21 2 19 18 14 Wilkiejmy 9 2 7 6 2 Kramarzewo 11 2 9 8 3 Miejska Wie ś 22 1 21 21 7 śardeniki 18 2 16 16 6 Jeziorany-Kolonie 13 - 13 13 3 Piszewo 6 . 6 6 5 Źródło: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Jeziorany, Olsztyn 2000; cz. 1.

Ponadto z wy Ŝej wymienionych wzgl ędów równie Ŝ w studniach publicznych w Piszewie i Kostrzewach oraz w Dercu woda nie nadawała si ę do picia. Badania Sanepidu w 1998 roku tak Ŝe stwierdziły nieprzydatno ść do picia (ze wzgl ędów bakteriologicznych i chemicznych) wód ze studni publicznych w Piszewie i Kostrzewach, a tak Ŝe w Modlinach. Wododziałowy zbiornik w południowej cz ęś ci gminy wchodzi w skład jednego z głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) - wyznaczonych przez Kleczkowskiego z Zespołem pod koniec lat osiemdziesi ątych. 4 Jest to zbiornik mi ędzymorenowy „Olsztyn - nr 213”. Dla tego zbiornika przyj ęty został moduł wydajno ściowy dla zasobów dyspozycyjnych w wielko ści 210 m 3/dob ę/km 2. Dla pozostałych obszarów gminy przyj ęto w niniejszym opracowaniu moduł wydajno ściowy ustanowiony w latach siedemdziesi ątych przez Centralny Urz ąd Geologii dla województwa olszty ńskiego. Pobór wody obliczono przez zsumowanie maksymalnych godzinowych poborów na poszczególnych uj ęciach - ustalonych w pozwoleniach wodno-prawnych. W celu otrzymania poboru dobowego średniego, pobór godzinowy maksymalny podzielono przez 2.

Tabela 3. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne i szacunkowy ich pobór na terenie miasta i gminy Jeziorany. Powierzchnia w Moduł w 3 Pobór wody w Stosunek poboru do Nazwa zbiornika Zasoby w m /dob ę km 2 m3/dob ę/km 2 m3/dob ę zasobów w % Olsztyn - nr 213 70 210,0 14 700 - - Czwartorz ęd 140 148,6 20 804 - - pozostały Trzeciorz ęd + kreda 210 11,4 2 394 - - Razem 37 898 3 600* 9,5* * - warto ść zsumowana dla trzech zbiorników. Źródło: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Jeziorany, Olsztyn 2000; cz. 1.

Z przedstawionej tabeli wynika, Ŝe pobór wód podziemnych na terenie miasta i gminy stanowi około 10 % ich zasobów dyspozycyjnych. Z powy Ŝszego mo Ŝna wnioskowa ć, Ŝe przyrodnicze mo Ŝliwo ści zaopatrzenia w wod ę podziemn ą nie stanowi ą bariery dla rozwoju gminy.

Wody mineralne.

Na obszarze województwa wyst ępuj ą wody chlorkowo-sodowe. Środkowa cz ęść województwa, w tym rejon Jezioran, okre ślane s ą jako stosunkowo perspektywiczne w wyst ępowanie wód mineralnych o znaczeniu leczniczym. Zalegania solanek (wód chlorkowo - sodowych z dodatkiem bromu i by ć mo Ŝe jodu) o znaczeniu leczniczym i mineralizacji ogólnej rz ędu 10-100 g/l mo Ŝna si ę spodziewa ć w piaskowcach dolnej jury i triasu na gł ęboko ściach około 1100-1500 m. Spodziewa ć si ę nale Ŝy wód mineralnych pospolitych, nadaj ących si ę głównie do k ąpieli leczniczych i rekreacyjnych 5.

Energia geotermalna.

Wody geotermalne, tj. wody podziemne o temperaturze powy Ŝej 20 oC zalegaj ą w osadach mezozoiku i paleozoiku. Najwy Ŝsze temperatury posiadaj ą wody zalegaj ące najgł ębiej w utworach kambru, na gł ęboko ści około 1,8 - 1,9 km. Temperatura tych wód mo Ŝe wynosi ć do około 35 - 40 oC. S ą to solanki znacznie zmineralizowane - rz ędu 100-200 g/dm 3. Nieznana jest ich wydajno ść 6. Ponadto w warstwach płytszych wyst ępuje energia niskotemperaturowa, zawarta w gruntach i wodach. Wykorzystanie energii wód geotermalnych, wyst ępuj ących w rejonie gminy Jeziorany, wymaga ć b ędzie zastosowania pomp cieplnych. Dotyczy to równie Ŝ tych wód najcieplejszych - kambryjskich.

______4 Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Jeziorany, Olsztyn 2000; cz.1 5 Strategia Rozwoju Miasta i Gminy, cz. 1. 6 Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Jeziorany, Olsztyn 2000; cz.1

Dziennik Urz ędowy - 6460 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

3.1.5 Klimat. eksploatacji w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego gminy. Klimat gminy Jeziorany, podobnie jak klimat Polski, Według ostatniej inwentaryzacji, przeprowadzonej w odznacza si ę du Ŝą ró Ŝnorodno ści ą i zmienno ści ą typów 1996 roku przez Przedsi ębiorstwo Geologiczne pogody. Zwi ązane jest to z przemieszczaniem si ę frontów POLGEOL S.A, wydobycie prowadzone jest okresowo w atmosferycznych i cz ęst ą zmienno ści ą mas powietrza. miejscach geologicznie nieudokumentowanych. Fluktuacje stanów pogody s ą nawet wi ększe ni Ŝ w Stwierdzono eksploatacj ę w 10 wyrobiskach. W Modlinach pozostałych nizinnych regionach kraju, co zwi ązane jest z i Studziance stwierdzono wyrobiska piasku ze Ŝwirem, a w ró Ŝnorodno ści ą fizjograficzn ą podło Ŝa: urozmaicon ą Piszewie, Lekitach, Dercu, Kiersztanowie, Zerbuniu i rze źbą, wyst ępowaniem kompleksów le śnych, obszarów Radostowie - odkrywki piasku. Bior ąc pod uwag ę budow ę podmokłych oraz bogatej sieci wód powierzchniowych. geologiczn ą i wyniki wizji lokalnych przeprowadzonych do Mazurska dzielnica klimatyczna, do której nale Ŝy planu zagospodarowania przestrzennego gminy i gmina Jeziorany, jest najchłodniejsza w nizinnej częś ci inwentaryzacji z 1996 roku przypuszcza si ę, Ŝe najlepsze Polski, a zwi ązane jest to głównie z chłodnymi zimami i perspektywy dla wyst ępowania du Ŝego zło Ŝa kruszywa wiosnami. Warunki te kształtuj ą bardzo krótki okres wyst ępuj ą w rejonie miejscowo ści Zerbu ń. Oprócz tego wegetacyjny, który dla Biskupca i Lidzbarka Warmi ńskiego mo Ŝliwo ści udokumentowania złó Ŝ o znaczeniu dla całej (najbli Ŝszych miejscowo ści z posterunkami gminy wydaj ą si ę by ć bardzo prawdopodobne w meteorologicznymi) wynosi średnio tylko około 191- 192 Modlinach (wyst ępuje surowiec o grubym uziarnieniem dni. Jest to warto ść podobna jak dla Zakopanego. Dla przydatny szczególnie dla drogownictwa). Tak Ŝe mo Ŝna porównania dla Szczecina i Wrocławia wynosi ona około si ę spodziewa ć złó Ŝ kruszywa w Studziance, Lekitach, 230 dni. Piszewie i Dercu. Średnie roczne temperatury wynosz ą około + 6,4 0C do + 6,6 0C. Najzimniejszymi miesi ącami s ą stycze ń i luty. Surowce ilaste ceramiki budowlanej. Średnie temperatury z wielolecia w tych miesi ącach wynosz ą od - 4,1 0C do - 4,5 0C. Najcieplejszym jest lipiec. Brak jest udokumentowanych złó Ŝ tego surowca. Nie Średnie temperatury z wielolecia w tym miesi ącu wynosz ą jest on obecnie wydobywany. Eksploatowany był w od 16,7 0C do 17,1 0C. Średnia liczba dni gor ących czasach historycznych w Studziance i w Jezioranach na (powy Ŝej 25 0C) wynosi 25-26. Roczne sumy opadów koloni i uŜywany w miejscowych cegielniach do produkcji wynosz ą średnio około 610-624 mm. Najwi ększe s ą latem cegły pełnej i prawdopodobnie dachówki. Ponadto w (w lipcu około 86-89 mm), a najmniejsze wczesn ą wiosna przeszło ści glina była kopana w rejonie Franknowa i (marzec 26-29 mm). Dni z opadem jest średnio około 161- Tłokowa i u Ŝywana głównie do robót zdu ńskich. 163 w roku. Pokrywa śnie Ŝna utrzymuje si ę średnio około Bior ąc pod uwag ę dane historyczne i budow ę 104 - 114 dni w roku. geologiczn ą mo Ŝna wnioskowa ć, Ŝe poszukiwania złó Ŝ Przewa Ŝaj ą wiatry z kierunków: południowo- surowców ilastych ceramiki budowlanej powinny si ę zachodniego (19-20 %). Znaczny jest te Ŝ udział wiatrów z koncentrowa ć w rejonie byłej cegielni w Studziance, a kierunku zachodniego, z którego to kierunku wiatry wiej ą z tak Ŝe na wschód od Tłokowa i na zachód od Pierw ąg. cz ęsto ści ą 15-16%. Z pozostałych kierunków wiatry wiej ą średnio około 1,5 - 2 razy rzadziej. Przewa Ŝaj ą wiatry Torfy. słabe i o średniej pr ędko ści. Wiatry silne i porywiste wyst ępuj ą najcz ęś ciej jesieni ą i zim ą. Na terenie gminy Jeziorany wyst ępuje około 200 złó Ŝ Najwi ęcej dni pochmurnych wyst ępuje pó źną jesieni ą torfu, które zajmuj ą powierzchni ę 1,2 tys. ha. Ogólne (w grudniu), a najmniej pó źnym latem (we wrze śniu). zasoby torfu wynosz ą około 20 mln m 3. Zostały one Zachmurzenie generalnie jest wi ększe w okresie pó źnej udokumentowane dokumentacjami wst ępnymi. W jesieni i zim ą, mniejsze w pozostałych porach roku. stosunkowo du Ŝej ilo ści złó Ŝ torf charakteryzuje si ę Na klimat lokalny ma wpływ rze źba terenu. Obni Ŝenia wysok ą popielno ści ą ( przekraczaj ącą nawet 40 %). terenowe przyczyniaj ą si ę do zalegania chłodnego, Dotyczy to zwłaszcza złó Ŝ poło Ŝonych w dolinie wilgotnego powietrza, du Ŝych waha ń dobowych Symsarny. Du Ŝy odsetek stanowi ą te Ŝ zło Ŝa płytkie (o temperatury, mniejszych pr ędko ści wiatrów, wyst ępowania mi ąŜ szo ści poni Ŝej 1 metra). W zwi ązku z tym zasoby przymrozków wczesn ą jesieni ą. Topoklimat terenów bilansowe torfu s ą du Ŝo mniejsze i ogółem wynosz ą około wyniesionych jest na ogół bardziej sprzyjaj ący pobytowi 8,4 mln m3, przy czym około 20 % poło Ŝonych jest w ludzi. Cech ą ujemn ą jest nara Ŝenie na działanie silnych zło Ŝach małych i niegł ębokich (1-2 m mi ąŜ szo ści). Złó Ŝ o wiatrów w kulminacjach pagórków. zasobach bilansowych powy Ŝej 60 tys. m 3 jest 40 % i zawieraj ą one 6,5 mln m 3 bilansowych zasobów torfu. 3.1.6 Surowce mineralne. Wśród nich najwi ększ ą powierzchni ę (ok.150 ha) zajmuj ą zło Ŝa typu niskiego o zasobach bilansowych 2,7 mln m 3. Teren gminy jest stosunkowo słabo rozpoznany pod Na dwadzie ścia tych złó Ŝ, 13 zbudowanych jest głównie z wzgl ędem surowców mineralnych. Stosunkowo najlepiej torfu olesowego, w pozostałych wyst ępuje torf turzycowy rozeznane s ą torfy. Oprócz tego wyst ępuje kruszywo i mechowiskowy. Popielno ść jest zwykle naturalne oraz prawdopodobnie surowce ilaste ceramiki kilkunastoprocentowa, a stopie ń rozkładu zawiera si ę w budowlanej i kreda jeziorna. Obecnie eksploatowane jest granicach 30-45 %. Najwi ększymi s ą: zło Ŝe poło Ŝone na tylko kruszywo naturalne. północny-zachód od Franknowa o zasobach bilansowych 0,35 mln m 3 i zło Ŝe poło Ŝone na południe od śardenik Kruszywo naturalne. o zasobach bilansowych 0,27 mln m 3. Stosunkowo licznie wyst ępuj ą zło Ŝa torfu wysokiego Geologicznie udokumentowane jest tylko jedno zło Ŝe - (12 złó Ŝ) i przej ściowego (8 złó Ŝ). Koncentruj ą si ę one „Kikity”. W 1975 r. udokumentowano w tym zło Ŝu kart ą zwłaszcza w południowej cz ęś ci gminy. Zbudowane s ą rejestracyjn ą kruszywo naturalne do nawierzchni prawie wył ącznie z torfu mszarnego. Zło Ŝa torfu drogowych. Zasoby zło Ŝa wynosz ą 252 tys. ton. Zło Ŝe wysokiego zajmuj ą powierzchni ę 200 ha, a ich zasoby obecnie nie jest eksploatowane i nie jest przewidziane do bilansowe wynosz ą prawie 2,6 mln m 3. Charakteryzuj ą si ę nisk ą popielno ści ą najcz ęś ciej nie przekraczaj ącą 5 %. Dziennik Urz ędowy - 6461 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Stopie ń rozkładu jest na ogół wysoki - przewa Ŝnie 30-40 %, chocia Ŝ wyst ępuj ą te Ŝ zło Ŝa o du Ŝo mniejszym stopniu 3.2.1 Rezerwaty przyrody. rozkładu (nawet tylko kilkuprocentowym). Wi ększo ść złó Ŝ posiada zasoby bilansowe w granicach 0,2 mln m 3. Na terenie gminy znajduje si ę jeden rezerwat Najwi ększe znajduj ą si ę na zachód od Krokowa (0,66 mln przyrody. Jest to rezerwat „Ustnik” ustanowiony m3). rozporz ądzeniem MO ŚiZN z dn. 9.10.1991 roku „W Osiem złó Ŝ torfu przej ściowego zajmuje powierzchni ę sprawie uznania za rezerwaty przyrody”, opublikowanym 62 ha. Ich zasoby bilansowe wynosz ą 1,2 mln m 3. w Monitorze Polskim nr 38, poz. 273 z dnia 21.10.1991 Parametry torfu w poszczególnych zło Ŝach s ą bardzo roku przy miejscowo ści Ustnik. Znajduje si ę on na ró Ŝne: popielno ść od 2 do 19 %, stopie ń rozkładu od 19 śródpolnym rozlewisku i zajmuje powierzchni ę 32 ha. Jest do 50 %. Zdecydowanie najwi ększym jest zło Ŝe poło Ŝone to miejsce l ęgowe i wypoczynkowe ptaków wodno- na południowy-wschód od śardenik o zasobach błotnych mi ędzy innymi: perkoza zausznika, bekasa bilansowych 0,58 mln m 3. dubleta, biegusa małego, rycyka północnego. Surowiec ze złó Ŝ przydatny jest do celów rolniczych i w wi ększo ści do celów ogrodniczych. Torfy z cz ęś ci złó Ŝ 3.2.2 Pomniki przyrody. terenu gminy mog ą by ć przydatne do celów leczniczych - jako borowiny, pod warunkiem spełnienia norm Ochron ą pomnikow ą obj ęte s ą dwa głazy (jeden nad sanitarnych. brzegiem jez. Luterskiego, drugi w Le śnictwie Kikity) oraz 8 cisów poło Ŝonych równie Ŝ w Le śnictwie Kikity. Gytie i kredy jeziorne. W sp ągu 150 złó Ŝ torfu, a sporadycznie na 3.2.3 Obszary chronionego krajobrazu. powierzchni (9 złó Ŝ) wyst ępuje gytia (Gytia - ciemny muł ze szcz ątków organicznych powstaj ący na dnie dobrze Obecnie w tym wzgl ędzie obowi ązuje rozporz ądzenia natlenionych zbiorników wodnych, głównie wód stoj ących) nr 53 Wojewody Olszty ńskiego z dnia 16. 06. 1998 r. w Łącznie jej zasoby wynosz ą około 21,7 mln m 3, w tym 3,3 sprawie systemu obszarów chronionych w województwie mln m 3 stanowi ą zasoby gytiowisk odsłoni ętych. olszty ńskim, wyznaczenia obszarów chronionego Zdecydowanie dominuje gytia organiczna. Gytia wapienna krajobrazu oraz zasad gospodarowania na tych terenach mog ąca mie ć ewentualn ą przydatno ść gospodarcz ą (jako (Dziennik Urz ędowy Województwa Olszty ńskiego nr nawóz wapniowy) wyst ępuje w trzech zło Ŝach, których 13/98, poz. 186). Rozporz ądzenie - obok ochrony parametry zło Ŝowe spełniaj ą kryteria bilansowo ści rezerwatowej i poprzez parki krajobrazowe, wprowadza (opłacalno ści wydobycia). Znajduj ą si ę one w rejonie kategori ę wzmo Ŝonej ochrony i ochrony umiarkowanej. Tłokowa, śardenik, Krokowa. Zasoby szacunkowe w tych Obszary wzmo Ŝonej ochrony krajobrazu (tworzone na zło Ŝach wynosz ą: Tłokowo - 54 tys. m 3, śardeniki - 81 tys. terenach o wysokich walorach przyrodniczych i m3, Krokowo - 109 tys. m 3. Gytia w tych zło Ŝach krajobrazowych) na terenie gminy Jeziorany stanowi ą wyst ępuje pod torfem o grubo ści od kilkudziesi ęciu cm znacz ącą cz ęść jej obszaru - głównie rejon doliny (Tłokowo, śardeniki) do 1,8 metra (Krokowo), a średnia jej Symsarny i jezior hydrologicznie z ni ą zwi ązanych, a tak Ŝe mi ąŜ szo ść waha si ę od 2,2 m (Tłokowo, śardeniki) do w jej cz ęś ci południowo-zachodniej i w południowo- 3,4 m (Krokowo). wschodniej. Wi ększo ść pozostałych obszarów gminy Ponadto koło Potryt pod warstw ą torfu o grubo ści 1,0 - zostało obj ętych umiarkowan ą ochron ą krajobrazu 1,5 m stwierdzono wyst ępowanie kredy jeziornej bogatej (wyznaczan ą na terenach mało odpornych na degradacj ę, w wap ń (zawarto ść Ca - 52 %) lecz o nieustalonej a nie wł ączonych do wy Ŝszych form ochrony) z tytułu mi ąŜ szo ści i zasobach. poło Ŝenia w zlewni pojeziernej. Na podstawie Rozporz ądzenia nr 21 Wojewody 3.2 Prawne formy ochrony przyrody. Warmi ńsko-Mazurskiego z dnia 14.04.2003 roku w sprawie wprowadzenia obszarów chronionego krajobrazu Wyst ępuj ące na obszarze gminy tereny cenne ze na terenie województwa warmi ńsko-mazurskiego na wzgl ędów przyrodniczych i krajobrazowych oraz tereny terenach obszarów chronionego krajobrazu zakazuje si ę: wra Ŝliwe na antropopresj ę, kwalifikuj ą tereny gminy do - lokalizacji nowych obiektów zaliczanych do obj ęcia ró Ŝnymi formami ochrony. Znalazło to przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na potwierdzenie poprzez wprowadzenie na jej terenie - środowisko w odniesieniu do przepisów o ochronie obszarów chronionego krajobrazu ochrony wzmo Ŝonej i środowiska, umiarkowanej, korytarza ekologicznego doliny Symsarny, - lokalizacji letniskowego budownictwa poza a tak Ŝe rezerwatu przyrody w rejonie Ustnika. miejscami, gdzie przewiduje to plan W koncepcji krajowej sieci ekologicznej ECONET- zagospodarowania przestrzennego, POLSKA obszar gminy nie został uznany jako wa Ŝny dla - utrzymywania otwartych rowów i zbiorników struktur o znaczeniu krajowym czy mi ędzynarodowym. ściekowych, Natomiast rejon doliny Symsarny został w miejscowym - dokonywania zmian stosunków wodnych, je Ŝeli planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego gminy zwi ązane jest to z innymi celami ni Ŝ ochrona uznany jako wa Ŝny ze wzgl ędów przyrodniczych - przyrody i zrównowa Ŝone wykorzystanie u Ŝytków spełniaj ący funkcj ę korytarza ekologicznego o znaczeniu rolnych i le śnych i gospodarki rybackiej, regionalnym. - likwidowania małych zbiorników wodnych, Pas środkowy obszaru gminy o wydłu Ŝeniu starorzeczy oraz obszarów wodnobłotnych, równole Ŝnikowym w rejonie Symsarny oraz cz ęś ci: - wylewania gnojowicy, z wyj ątkiem nawo Ŝenia wschodnia i południowo-zachodnia gminy ze wzgl ędu na własnych gruntów rolnych, wysokie walory geomorfologiczno-krajobrazowe obj ęte s ą - organizowania rajdów motorowych i wzmo Ŝon ą ochron ą krajobrazu. Wi ększo ść pozostałych samochodowych, terenów gminy obj ętych jest chronionym krajobrazem - umy ślnego zabijania dziko Ŝyj ących zwierz ąt, ochrony umiarkowanej z tytułu poło Ŝenia w zlewni niszczenia legowisk zwierz ęcych, nor, tarlisk i pojeziernej. Tylko północny fragment gminy - w rejonie zło Ŝonej ikry, ptasich gniazd oraz wybierania jaj, Polkajm - nie jest obj ęty chronionym krajobrazem. - wypalania ro ślinno ści, Dziennik Urz ędowy - 6462 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

- wykonywania prac ziemnych trwale itp. Rosn ą lub s ą sadzone na wydmach i lotnych piaskach, zniekształcaj ących rze źbę terenu z wyj ątkiem stromych zboczach, w jarach i w ąwozach). obiektów zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwsztormowym. 4. ZAGRO śENIA I DIAGNOZA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO GMINY. W/w zakazy nie dotycz ą zada ń realizowanych na rzecz obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa, inwestycji 4.1 Zasoby geologiczne. realizuj ących cele publiczne oraz gospodarki łowieckiej lub rybackiej, prowadzonej w oparciu o odr ębne przepisy Na trenie gminy zostało do tej pory udokumentowane oraz racjonalnej gospodarki rolnej i le śnej. jedno małe zło Ŝe kruszywa naturalnego w rejonie Kikit, którego eksploatacji si ę raczej nie przewiduje ze wzgl ędu 3.2.4 Korytarz ekologiczny doliny Symsarny. na rekreacyjn ą warto ść terenu. Wyst ępuje natomiast po kilka obszarów spodziewanego wyst ępowania kruszywa Rejon doliny rzeki Symsarny obj ęto ochron ą przed naturalnego i kredy jeziornej, a tak Ŝe surowców ilastych antropopresj ą. Ograniczenia dotycz ą mo Ŝliwo ści ceramiki budowlanej. Wst ępnie rozpoznane są zło Ŝa torfu lokalizacji zabudowy. Obowi ązuje zakaz lokalizacji o przydatno ści rolniczej, ogrodniczej i by ć mo Ŝe obiektów przemysłowych i fermowych, a lokalizacje balneologicznej. obiektów mieszkaniowych i usługowych ogranicza si ę tylko do miejsc wyznaczonych w planie. Zakazuje si ę te Ŝ 4.2 Gleby. rolniczego wykorzystania gnojowicy. Powierzchnia ziemi w szczególno ści gleby stanowi ą 3.2.5 Gleby chronione. pomost pomi ędzy przyrod ą nieo Ŝywion ą i o Ŝywion ą, dlatego ochrona i zagospodarowanie tych elementów Obszarami podlegaj ącymi prawnej ochronie z mocy stanowi wa Ŝne zagadnienie. ustawy o ochronie gruntów rolnych i le śnych s ą gleby III Na terenach o skonfigurowanej rze źbie, których na klasy bonitacyjnej wyst ępuj ące do ść powszechnie w śród terenie gminy wyst ępuje do ść znaczna ilo ść , gleby rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy. Zmiana ich nara Ŝone s ą na erozj ę. Dla przeciwdziałania procesom uŜytkowania w areale powy Ŝej 0,5 ha wymaga zgody erozyjnym wskazane jest zalesianie terenów (szczególnie Ministra. tych o spadkach powy Ŝej 18-20 o). Osłabia tak Ŝe te Z mocy tej ustawy ochronie podlegaj ą równie Ŝ gleby procesy stosowanie u Ŝytków zielonych i upraw pochodzenia organicznego, do ść powszechnie zalegaj ące wieloletnich. w obni Ŝeniach pojeziornych i wytopiskowych. Zmiana ich Przestrzennie dominuj ą gleby urodzajne i korzystne do uŜytkowania wymaga zgody Wojewody. upraw rolnych kompleksu pszennego dobrego. Na terenach silnie urze źbionych (głównie rejon południowo- 3.2.6. Zlewnie chronione. zachodniego fragmentu gminy, a tak Ŝe Wójtówka - Ustnika i Kramarzewa - Pierw ąg) wyst ępuj ą utrudnienia i Z mocy Rozporz ądzenia nr 503 Ministra Ochrony ograniczenia w uprawach płu Ŝnych. Gleby Środowiska i Zasobów Naturalnych z 5 XI 1991 roku w przepuszczalne, o małej przydatno ści rolniczej skupiaj ą sprawie klasyfikacji wód oraz warunków, jakim powinny si ę głównie w rejonie Zerbunia. odpowiada ć ścieki wprowadzane do wód lub do ziemi (Dz. Do ść znaczny jest udział trwałych u Ŝytków zielonych U. Nr 116/91) do jezior i ich dopływów na odcinkach 3 km (prawie 30 % rolniczej przestrzeni produkcyjnej). W do ść od uj ścia do jeziora zabrania si ę wprowadzania ścieków (z du Ŝej cz ęś ci wykształcone s ą one z gleb pochodzenia wyj ątkami). Zlewnie takie wyst ępuj ą na du Ŝych obszarach, organicznego. obejmuj ąc głównie zachodni ą, środkow ą i południowo- Lokalnie stosunkowo licznie wyst ępuj ą podmokło ści i wschodni ą cz ęść gminy oraz jej fragment północny. oczka wodne. Nie powinno si ę ich likwidowa ć, gdy Ŝ poprawiaj ą (opó źniaj ą) odpływ wód i sprzyjaj ą 3.2.7 Lasy ochronne. równowadze biologicznej, b ędąc ostoj ą wielu gatunków zwierz ąt. Na obszarze gminy przewa Ŝaj ą lasy gospodarcze, lasy Na terenie gminy Jeziorany, w terenie do ść silnie ochronne stanowi ą stosunkowo niezbyt du Ŝy odsetek urze źbionym stosunkowo małe zalesianie skutkuje erozj ą powierzchni le śnej. Decyzjami Ministra Ochrony wodn ą powierzchniow ą. Zjawisko to pot ęgowane jest Środowiska i Zasobów Naturalnych w „Planach niewła ściwym kształtowaniem krajobrazu wiejskiego, urz ądzenia gospodarstw le śnych Nadle śnictwa Wipsowo, polegaj ącym na likwidacji istniej ących remiz śródpolnych wg stanu na 1. I. 1998 rok, Nadle śnictwa Wichrowo - wg oraz braku wprowadzania nowych zadrzewie ń i stanu na 1. I. 1998 r. i Nadle śnictwa Bartoszyce - wg zakrzewe ń. stanu na 1. I. 1990 r., na terenie gminy Jeziorany W zwi ązku z zagro Ŝeniem erozj ą niektórych obszarów wyznaczono lasy wodochronne (lasy, które chroni ą brzegi gminy, ze szczególnym niepokojem, nale Ŝy odnotowa ć wód przed rozmywaniem i obrywami, a wody przed niezbyt du Ŝe zainteresowanie zalesieniami gruntów zanieczyszczeniem, wzmagaj ą retencj ę, zwi ększaj ą nieprzydatnych do produkcji rolnej. opady i stabilizuj ą przepływ wód. Rosn ą wokół źródeł, wzdłu Ŝ rzek, potoków, kanałów i jezior, na wododziałach. Na terenie gminy wyst ępuj ą nast ępuj ące problemy, Korzystny wpływ lasu na stosunki wodne polega na zwi ązane z ochron ą gleb i gruntów rolnych: wzmaganiu lokalnego i globalnego obiegu wody, - degradacja gruntów rolnych, czyli zmniejszanie się zwi ększeniu sumy opadów z jednoczesnym ich warto ści u Ŝytkowej, spowolnieniem odpływu. W dobrze zalesionej zlewni rzeka - degradacja u Ŝytków le śnych, wskutek zmian nie wylewa katastrofalnymi powodziami i nie wysycha środowiska, latem, źródła bij ą stale i równomiernie, śniegi topniej ą - brak regularnej konserwacji urz ądze ń melioracji powoli, a wody nie nios ą zawiesin) i lasy glebochronne wodnych, co jest przyczyn ą zwi ększania si ę areału (lasy chroni ące gleb ę przed erozj ą wodn ą lub wietrzn ą, nieu Ŝytków, gruntów zakrzaczonych i zabagnionych. wyjałowieniem, obrywaniem si ę skał, osuwaniem gruntu Dziennik Urz ędowy - 6463 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

4.3 Sie ć hydrograficzna. Jezioro Blanki - du Ŝy zbiornik o powierzchni 440 ha, - wody powierzchniowe; przylegaj ący do zachodnich granic gminy. Badany był tak Ŝe w 1999 roku. Akwen o wodach dobrze mieszaj ących Jednym z podstawowych problemów jest stan si ę, natlenionych do dna w ci ągu całego roku. Na czysto ści wód powierzchniowych i zagro Ŝenie ich podstawie bada ń bakteriologicznych wody jeziora zanieczyszczenia. Wra Ŝliwo ść wód powierzchniowych okre ślono jako bakteriologicznie czyste. Natomiast wynika z poło Ŝenia niemal całej gminy (oprócz stwierdzono du Ŝą zawarto ść fosforanów odpowiadaj ącą III fragmentów zachodnich) w zlewni jezior, które z natury klasie czysto ści. Niepełne dane z tego okresu odniesione maj ą niewielk ą zdolno ść do samooczyszczania - do obecnie obowi ązuj ącej klasyfikacji SOJJ wskazuj ą, Ŝe w porównaniu do wód płyn ących. Poło Ŝenie w zlewni w tym okresie wody jego odpowiadały III klasie czysto ści. pojeziernej powoduje konieczno ść wysokiego stopnia Tak Ŝe podatno ść na degradacj ę okre ślono jako wysok ą oczyszczania ścieków. Powinno si ę te Ŝ minimalizowa ć (III kategoria). dopływy substancji biogennych i organicznych z pól. Rzeka Symsarna w pierwszym przekroju (powy Ŝej Realizowa ć to mo Ŝna poprzez tworzenie wzdłu Ŝ brzegów Jezioran) prowadziła wody II klasy czysto ści ze wzgl ędu wód (szczególnie jezior) stref ochronnych z trwałej zieleni, na nast ępuj ące wska źniki: ChZT-Cr, fosfor ogólny, a tak Ŝe budow ę buforowych zbiorników wodnych na saprobowo ść sestonu i miano coli typu kałowego. dopływach jezior. Pozostałe badane wska źniki spełniały normy I klasy czysto ści. Na odcinku od poni Ŝej Jezioran (poni Ŝej Stan czysto ści wód powierzchniowych. oczyszczalni, w Ustniku) do uj ścia do Łyny, w Lidzbarku O klasyfikacji wód przes ądzaj ą wska źniki Warmi ńskim, jako ść wód rzeki była obni Ŝona (III klasa) lub fizykochemiczne, głównie związki azotu i fosforu. pozaklasowa. W drugim i czwartym punkcie wody Świadczy to o obszarowym charakterze zanieczyszczenia Symsarny były III klasy, a w trzecim przekroju nie tych wód, przede wszystkim ze źródeł rolniczych. odpowiadały normom, o czym zadecydowało miano coli, a Na terenie gminy badaniami jako ści wód, w Ustniku jeszcze dodatkowo st ęŜ enie tlenu. Niskie prowadzonymi przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony natlenienie wód wyst ępowało w miesi ącach letnich, Środowiska w Olszynie, obj ęto wi ększe jeziora, przez poni Ŝej Jezioran (w Ustniku) - od lipca do wrze śnia, a w które przepływa rzeka Symsarna i sam ą rzek ę. Ostatnie Potrytach - w lipcu i sierpniu. W pozostałych miesi ącach badania jezior przeprowadzono w 1999 roku. Stan jezior st ęŜ enie tlenu rozpuszczonego było powy Ŝej 6 mg O 2 /l, okre ślany jest przez porównanie do klasyfikacji zwanej czyli mie ściło si ę w I klasie czysto ści. St ęŜ enia System Oceny Jako ści Jezior (SOJJ). Czysto ść w charakterystyczne tego wska źnika w obu punktach zbadanych jeziorach i rzece przedstawia si ę nast ępuj ąco: wynosiły odpowiednio 4,2 i 4,8 mg O 2 /l, a średnie Jezioro Luterskie - jest pierwszym jeziorem na ci ągu st ęŜ enia roczne - 8,1 i 8,5 mg O 2 /l. Symsarny. Du Ŝy akwen (o powierzchni ponad 690 ha), Poprzednie badania rzeki wykonano w latach 1996 i przylegaj ący do wschodnich granic gminy. Akwen był 2000 (tab. 4). W porównaniu z 2000 rokiem w 2003 roku w badany przez OBiK Ś w 1999 roku. Okre ślono, Ŝe jest pierwszym punkcie pomiarowym nast ąpiła zmiana zbiornikiem szybko mieszającym si ę, a wi ęc jesieni ą silnie klasyfikacji ogólnej z NON na II klas ę, a w trzecim i długo cyrkuluj ącym, co wpływa na dobre natlenienie wód przekroju pomiarowo-kontrolnym (w m. Potryty) - z III na jeziora zwłaszcza w okresie zimy. Deficyty tlenowe NON. Powy Ŝej Jezioran w 2000 roku wody były stwierdzono jedynie w okresie lata i w niewielkiej partii pozaklasowe jedynie z uwagi na nisk ą zawarto ść tlenu w jeziora, poni Ŝej 12 metrów gł ęboko ści. Jezioro okre ślono sierpniu i we wrze śniu. Poza tym okresem natlenienie jako miernie eutroficzne. Dane z 1999 roku wskazuj ą, Ŝe wody było dobre, na ogół w granicach I klasy czystości, a w tym okresie wody jego odpowiadały II klasie czysto ści. średnia roczna warto ść wynosiła 8,4 mg O 2 /l). Pozostałe Tak Ŝe podatno ść na degradacj ę okre ślono jako średni ą (II wska źniki w tym przekroju odpowiadały I lub II klasie kategoria). czysto ści. W 2003 roku w tym punkcie natlenienie wód Jezioro Ławki - du Ŝy zbiornik o powierzchni około 100 było bardzo dobre; średnie roczne st ęŜ enie wynosiło 9,8 ha. Z uwagi na niekorzystne cechy naturalne, w 1995 roku mg O 2/l, a st ęŜ enie charakterystyczne - 6,0 mg O 2/l. W zostało zaliczone do grupy jezior najbardziej podatnych na trzecim przekroju powy Ŝej jeziora Blanki pogorszył si ę degradacj ę – poza kategori ą. Nie zaewidencjonowano stan sanitarny rzeki z III klasy (w 2000 r.) do NON (w 2003 Ŝadnego dopływu zanieczyszcze ń ze źródeł punktowych. r.) oraz zmienił si ę stan fizykochemiczny z II (w 2000 r.) do W okresie letniej stratyfikacji powierzchnie III klasy (w 2003 r.) tylko z uwagi na st ęŜ enie tlenu. pi ęciometrowego epilimnionu były przesycone tlenem. W ostatnim punkcie, powy Ŝej uj ścia do Łyny, Gł ębiej st ęŜ enie tlenu malało do niewielkich ilo ści. Jako ść poprawiła si ę ocena fizykochemiczna z III klasy (w 2000 wód jeziora okre ślono jako niezadowalaj ącą, kwalifikuj ącą r.) do II (w 2003 r.). Obni Ŝyło si ę st ęŜ enie je do III klasy czysto ści. Szczególnie niekorzystne charakterystyczne fosforu ogólnego z 0,27 mg P/l w 2000 wska źniki notowano w okresie bada ń letnich. Woda roku do 0,205 mg P/I w 2003 roku. St ęŜ enia średnie jeziora była zasobna w substancje organiczne, roczne w obu latach były na zbli Ŝonym poziomie; w 2000 wykazywała wzgl ędnie wysoki poziom azotu, roku wynosiło 0,17 mg P/l, a w 2003 roku - 0,16 mg P/l. umiarkowany fosforu i silny letni zakwit. W przekroju zlokalizowanym poni Ŝej oczyszczalni Jezioro Małe - niewielki zbiornik o powierzchni 12 ha. ścieków w Jezioranach (w m. Ustnik) nie stwierdzono zbyt Jezioro charakteryzuje si ę wysokim stopniem wielkich zmian w stosunku do roku 2000. Natomiast w zanieczyszczenia. Wody jeziora zawieraj ą wysokie ilo ści porównaniu z rokiem 1996 nale Ŝy mówi ć o poprawie stanu zwi ązków biogennych (azot, fosfor) jak i organicznych, co czysto ści rzeki, co znalazło wyraz zarówno w klasyfikacji świadczy o wysokim stopniu eutrofizacji jeziora. ogólnej, jak i w ocenie fizykochemicznej, sanitarnej i hydrobiologicznej. Popraw ę jako ści wody w tym przekroju w latach 2000 i 2003 nale Ŝy wi ąza ć z oddaniem do u Ŝytku 7 ______oczyszczalni ścieków . 7 Raport o stanie środowiska województwa warmi ńsko- mazurskiego w 2003 roku, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie. Dziennik Urz ędowy - 6464 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Tabela 4. Klasyfikacja wód Symsarny w latach 1996, 2000 i 2003.

Km Nr Rok Lokalizacja Ocena Wska źniki decyduj ące o Ocena Saprobowo ść Ocena biegu punktu bada ń przekroju fizykochemiczna ocenie fizykochemicznej sanitarna sestonu ogólna rzeki

1. 1996 pow. Jezioran 29,0 III 02 II II III 2000 pon. jeziora NON 02 II II NON 2003 Ławki II ChZT-Cr, P og II II II 2, 1996 pon. Jezioran, 24,5 NON O2, P0 4, P og NON III NON 2000 Ustnik II O2, ChZT-Cr, NO 2, PO 4, III II III 2003 III Pog III II III 02 3. 1996 pow. je Ŝ. 22,5 III PO 4 P og NON II NON 2000 Blanki, Potryty II ChZT-Mn, ChZT-Cr, III II III N0 2 , PO 4, P og NON II NON 2003 III 02 4. 1996 pow. uj ścia do 0,3 III ChZT-Mn, P0 4, P og III II III 2000 Łyny, Lidzbark III Pog III II III 2003 Warmi ński II BZT 5, ChZT-Cr, Z, NO 2 III II III PO 4, P og

Obja śnienia do tabeli: NON -nie odpowiada normom, O 2 -tlen rozpuszczony, BZT 5 -biochemiczne zapotrzebowanie tlenu, ChZT-Mn -chemiczne zapotrzebowanie tlenu metod ą nadmanganianow ą, ChZT-Cr -chemiczne zapotrzebowanie tlenu metod ą dwuchromianow ą, Z -zawiesina ogólna, NO 2 -azot azotynowy, PO 4 -fosfor fosforanowy, P og -fosfor ogólny

Źródło: Raport o stanie środowiska województwa warmi ńsko-mazurskiego w 2003 roku, Biblioteka monitoringu środowiska, Olsztyn 2004.

Powiatowy Inspektor Sanitarny w Olsztynie, oddział w - niewła ściwe stosowanie nawozów oraz środków Biskupcu bada stan sanitarny dwóch k ąpielisk na chemicznych w rolnictwie. jeziorach terenu gminy. S ą to k ąpieliska w Tłokowie na jeziorze Ring i w Kikitach na jeziorze Luterskim. Jako ść Proponuje si ę wprowadzi ć nast ępuj ące zakazy: wód na tych k ąpieliskach w ostatnich latach nie budzi - przeprowadzania ruroci ągów transportuj ących zastrze Ŝeń -wyniki oscyluj ą mi ędzy I i II klas ą. substancje niebezpieczne dla środowiska; - zrzutu ścieków sanitarnych, technologicznych, Wa Ŝnym źródłem zanieczyszcze ń wód w gminie przemysłowych do gruntu bez wykonania bada ń Jeziorany s ą spływy powierzchniowe nawozów i oceny ich wpływu na wody podziemne; oddziaływanie nie skanalizowanych miejscowo ści. Takie - lokalizowania wielkich ferm hodowlanych źródła zanieczyszcze ń zwi ązane s ą głównie z: prowadz ących bez ściółkowy chów zwierz ąt oraz - nieodpowiednio prowadzon ą gospodark ą roln ą, innych obiektów szczególnie niebezpiecznych dla - niskim standardem sanitarnym wsi, środowiska (np. rafinerie, zakłady chemiczne). - gospodark ą odpadami, - na ogół nisk ą świadomo ści ą i kultur ą ekologiczn ą Jako ść wód wgł ębnych jest w przewadze średnia. mieszka ńców. Wymagaj ą one zwykle prostego uzdatnienia, zmniejszaj ącego naturalnie za wysok ą zawarto ść Ŝelaza i - wody podziemne manganu. Natomiast wody gruntowe, u Ŝytkowane głównie studniami kopanymi, s ą w du Ŝym stopniu Zagro Ŝenie zanieczyszczeniem wód podziemnych zanieczyszczone bakteriologicznie i chemicznie w wyniku uŜytkowego poziomu wodono śnego jest mo Ŝliwe głównie działalno ści ludzkiej. Studnia publiczna z wod ą od lat w cz ęś ci południowej gminy, gdzie wyst ępuje wydajny zanieczyszczon ą wyst ępuje w Kostrzewach. Z informacji zbiornik wód podziemnych o charakterze wododziałowym uzyskanych w Sanepidzie wynika, Ŝe zła jako ść wód - zasilaj ący warstwy wodono śne na terenach s ąsiednich. gruntowych w tej studni ulega pogł ębieniu. Jego naturalna izolacja od powierzchni terenu nie jest Do ść wra Ŝliwe na zanieczyszczenie z powierzchni pełna. W miejscowym planie ogólnym zagospodarowania terenu s ą wody podziemne zbiornika wyst ępuj ącego w przestrzennego zapisano konieczno ść przeprowadzania południowej cz ęś ci gminy. Powinno si ę je chroni ć, w bada ń hydrogeologicznych w przypadku lokalizacji szczególno ści z tego powodu, Ŝe zbiornik posiada inwestycji mog ących zagrozi ć czysto ści wód podziemnych kluczowe znaczenie dla zaopatrzenia w wod ę pitn ą - tak (wysypiska, miejsca zrzutu ścieków w grunt). Dla tego ze wzgl ędu na du Ŝe wydajno ści, jak i wododziałowy obszaru gminy proponuje si ę wprowadzi ć ograniczenia w charakter. Na pozostałych obszarach gminy wody jego gospodarowaniu. Studium uwarunkowa ń głównych wgł ębne s ą generalnie odporne na zanieczyszczenia. kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Jeziorany przewiduje zalesienie tego terenu. 4.4 Powietrze atmosferyczne.

Do głównych zagro Ŝeń wpływaj ących na jako ść wód Powietrze atmosferyczne jest no śnikiem wielu podziemnych zaliczy ć mo Ŝemy mi ędzy innymi: zanieczyszcze ń. Stan czysto ści powietrza wpływa na - brak dostatecznej ilo ści systemów oczyszczania jako ść Ŝycia, a tak Ŝe na wyniki ekonomiczne z dziedzin ścieków, gospodarczych ści śle zwi ązanych ze środowiskiem tj. - brak systemów kanalizacyjnych przy jednoczesnym rolnictwa, le śnictwa, turystyki. Nale Ŝy nie dopu ści ć do zwodoci ągowaniu, pogorszenia si ę stanu czysto ści powietrza Dziennik Urz ędowy - 6465 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz. atmosferycznego w skali ogólnej oraz popraw ę stanu w gminie. - nie spalanie odpadów , W rejonie Jezioran nie jest prowadzona stała kontrola - ograniczenie wypalania traw i chwastów, zanieczyszcze ń powietrza. Najbli Ŝszy punkt stałego - popraw ę nawierzchni dróg i ulic. monitoringu znajduje si ę w Olsztynie przy ulicy śołnierskiej 16i Niepodległo ści 16. Wyniki 4.5 Hałas i promieniowanie elektromagnetyczne. przeprowadzanych bada ń odnoszone były do niedawna do listy substancji zanieczyszczaj ących, zawartej w Hałas i wibracje to tak Ŝe oddziaływanie na środowisko Rozporz ądzeniu Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów przyrodnicze. Jest ono powszechnie powodowane przez Naturalnych i Le śnictwa z dnia 28 kwietnia 1998 roku w wiele źródeł. Hałas stanowi powa Ŝne zagro Ŝenie, niekiedy sprawie dopuszczalnych st ęŜ eń substancji jest gro źniejszy w skutkach ni Ŝ zanieczyszczenia zanieczyszczaj ących w powietrzu (Dz. U. Nr 55, poz. chemiczne. 355), które okre ślało warto ści dopuszczalne st ęŜ eń dla Powietrze atmosferyczne jest no śnikiem hałasu, który w/w substancji wzgl ędem trzech okresów: wpływa na klimat akustyczny, na który składaj ą si ę ró Ŝne Da – dopuszczalne st ęŜ enie średnioroczne, zjawiska akustyczne. Podstawowym wska źnikiem klimatu D24 – dopuszczalne st ęŜ enie średniodobowe (24 godziny), akustycznego jest sumaryczny poziom hałasu danego D30 – dopuszczalne st ęŜ enie chwilowe (30 minut). obszaru, w decyduj ącym stopniu zale Ŝny od jego urbanizacji oraz rodzaju emitowanego hałasu tj.: Obecnie obowi ązuj ącym jest Rozporz ądzenie Ministra - hałasu komunikacyjnego od dróg i szyn, który Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 roku w sprawie rozprzestrzenia si ę na odległe obszary, ze wzgl ędu dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w na rozległo ść źródeł, powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w - hałasu przemysłowego, obejmuj ącego swym powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych zasi ęgiem najbli Ŝsze otoczenie. poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, poz. 796). Hałasem zwyczajowo nazywa si ę ka Ŝdy d źwi ęk, Zgodnie z tym rozporz ądzeniem, oceny stanu czysto ści niezale Ŝnie od jego sposobu powstawania, gło śno ści i powietrza oraz klasyfikacji poszczególnych terenów pod czasu trwania, który powoduje dyskomfort psychiczny lub kątem wielko ści zanieczyszczenia, nale Ŝy dokonywa ć dla jest odczuwany jako uci ąŜ liwo ść . Odbieranie d źwi ęku jako obecno ści poni Ŝszych substancji: uci ąŜ liwo ści i nazywanie go hałasem, zale Ŝy od - ze wzgl ędu na ochron ę zdrowia ludzi: pył osobniczych wła ściwo ści i stanu psychicznego osoby, zawieszony PM 10, dwutlenek siarki SO 2, dwutlenek która jest na niego nara Ŝona. azotu NO 2, tlenek w ęgla CO, benzen, ołów oraz ozon Do najbardziej uci ąŜ liwych źródeł hałasu w środowisku O3, nale Ŝy komunikacja drogowa. - ze wzgl ędu na ochron ę ro ślin: SO 2 i NO 2 oraz O 3. Główne czynniki maj ące wpływ na poziom emisji W rejonie miasta i gminy Jeziorany stan powietrza hałasu komunikacyjnego to: głównie zwi ązany jest z: - nat ęŜ enie ruchu i udział pojazdów transportu - źródłami emisji niskiej: lokalne kotłownie, ci ęŜ kiego (samochody ci ęŜ arowe, autobusy) w indywidualne systemy grzewcze, strumieniu wszystkich pojazdów, - szlakami komunikacyjnymi, - stan techniczny pojazdów, - zakładami przemysłowymi. - rodzaj nawierzchni dróg, których zły stan powoduje dodatkowe wstrz ąsy oraz zmniejsza płynno ść Zagro Ŝenie dla czysto ści powietrza atmosferycznego poruszaj ących si ę pojazdów (cz ęste hamowanie), istnieje w zasadzie tylko w sezonie grzewczym. - organizacja ruchu drogowego. Gminne, zakładowe kotłownie oraz paleniska domowe Podstawowym wska źnikiem technicznym poziomu powoduj ą okresowe zwi ększenie si ę mi ędzy innymi st ęŜ eń hałasu jest równowa Ŝny poziom hałasu wyra Ŝany w pyłu zawieszonego, dwutlenku siarki i dwutlenku w ęgla, decybelach (dB). W zwi ązku z tym, Ŝe hałas których jednym z głównych źródeł jest wła śnie spalanie komunikacyjny jest ró Ŝnie tolerowany przez mieszka ńców paliw w celach ogrzewania budynków, jak równie Ŝ miast ni Ŝej przedstawiono zakresy subiektywnych ocen spalanie plastików stanowi ących du Ŝe zagro Ŝenie dla tego rodzaju hałasu: powietrza atmosferycznego. W stosowanych systemach - mała uci ąŜ liwo ść (hałasu) L Aeq < 52 dB, grzewczych zaleca si ę unika ć paliwa zanieczyszczonego, - średnia uci ąŜ liwo ść 52« L Aeq « 62 dB, w tym głównie paliwa w ęglowego oraz plastików. - du Ŝa uci ąŜ liwo ść 63« L Aeq « 70 dB , Popraw ę stanu czysto ści powietrza atmosferycznego - bardzo du Ŝa uci ąŜ liwo ść L Aeq > 70 dB. mo Ŝna uzyska ć poprzez: Ochrona środowiska przed hałasem polega na - upłynnienie ruchu pojazdów na drogach (planuje się zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego budow ę obwodnicy dla miasta Jeziorany), środowiska, w szczególno ści poprzez: - realizacj ę projektu budowy dróg rowerowych jako - utrzymanie poziomu hałasu poni Ŝej dopuszczalnego alternatywnego środka komunikacji, lub, co najmniej na tym poziomie, - zagospodarowanie terenów wzdłu Ŝ dróg poprzez - zmniejszenie poziomu hałasu, co najmniej do zakładanie pasów zieleni izolacyjnej, dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany. - zmniejszenie emisji zanieczyszcze ń z kotłowni Hałas powoduje wiele negatywnych skutków oraz lokalnych, przemysłowych poprzez zmian ę no śnika stanowi zagro Ŝenie dla jako ści Ŝycia i zdrowia człowieka. energii, Ze wzgl ędu na pochodzenie mo Ŝna wyodr ębni ć - ograniczenie emisji niskiej z gospodarstw domowych nast ępuj ące źródła hałasu: poprzez spalanie lepszych gatunków w ęgla, - Hałas instalacyjny-przemysłowy, zwi ększenie korzystania z innych no śników energii - Hałas komunikacyjny-drogowy, uliczny, kolejowy, cieplnej, lotniczy. 8

______8 Siemi ński M. „ Środowiskowe zagro Ŝenia zdrowia” PWN Warszawa 2001 Dziennik Urz ędowy - 6466 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Na terenie gminy przede wszystkim wyst ępuje hałas Szczegółowe zasady ochrony lasów okre śla Ustawa z pochodzenia komunikacyjnego (z wył ączeniem dnia 28.09.1991 roku o lasach. kolejowego) oraz przemysłowego. Zarówno hałas Gospodarka le śna prowadzona jest w oparciu o komunikacyjny jak i przemysłowy nie stanowi ą zagro Ŝenia nast ępuj ące zasady: dla zdrowia ludzi. Z powodu braku monitoringu nie istnieje - powszechnej ochrony lasów, dokładna ocena skali tego problemu. - trwało ści utrzymania lasów, Innym zagadnieniem jest ochrona przed polami - ci ągło ści i zrównowa Ŝonego wykorzystania elektromagnetycznymi. Działania w tej kwestii polegaj ą na wszystkich funkcji lasów, zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez: - powi ększania zasobów le śnych. - utrzymanie pól poziomów pól elektromagnetycznych Cz ęść terenów gminy ma charakter wododziałowo – poni Ŝej dopuszczalnych lub co najmniej na tych źródliskowy. S ą to obszary południowo-zachodniej, poziomach, południowo-wschodniej i północno-wschodniej cz ęś ci - zmniejszenie poziomów pól elektromagnetycznych gminy. Powinny one by ć szczególne potraktowane, gdy Ŝ co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie s ą one maj ą wpływ na kształtowanie stosunków wodnych w dotrzymane. ni Ŝszych partiach zlewni. Działania na obszarach tych Promieniowanie niejoznizuj ące zwi ązane jest z lokalnych w ęzłów hydrograficznych powinny sprzyja ć wyst ępowaniem pól elektromagnetycznych. Do jego opó źnianiu odpływu wód, poprzez zwi ększanie lesisto ści głównego źródła nale Ŝą : preferowanie małej retencji, ograniczenie melioracji - linie elektroenergetyczne, stacje transformatorowe, odwodnieniowych. - obiekty radiokomunikacyjne (mi ędzy innymi stacje Wyst ępowanie w otoczeniu jezior przewa Ŝnie gruntów nadawcze radiowe i telewizyjne, stacje telefonii rolnych, a w lasach przewaga siedlisk Ŝyznych stawia komórkowej), gmin ę w rz ędzie umiarkowanie atrakcyjnych pod - stacje radiolokacyjne. wzgl ędem turystycznym. Wyró Ŝnia si ę jej południowo- Zgodnie z art. 234 Prawa ochrony środowiska wschodnia cz ęść oraz, w mniejszym stopniu, otoczenie pozwolenia na emitowanie pól elektromagnetycznych jeziora Blanki i rejon doliny Symsarny - szczególnie jako wymagaj ą: potencjalny szlak kajakowy. - linie i stacje elektroenergetyczne o napi ęciu Zagro Ŝenia dla bioró Ŝnorodno ści i funkcjonowania znamionowym 110 kV lub wy Ŝszym, struktur ekologicznych mo Ŝna podzieli ć na trzy rodzaje: - stacje przeka źnikowe telefonii komórkowej, - zagro Ŝenia bezwzgl ędne polegaj ące np. na - urz ądzenia elektroenergetyczne, całkowitej likwidacji ro ślinno ści na du Ŝym obszarze; - instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjne i - monotypizacj ę krajobrazu; radiolokacyjne, których równowa Ŝna moc • kierunkow ą wewn ętrzn ą, zwi ązan ą z promieniowania izotropowo jest równa 15W lub intensyfikacj ą form u Ŝytkowania (np. melioracje, wy Ŝsza, emituj ące pola elektromagnetyczne o nawo Ŝenie, niszczenie chwastów, cz ęstotliwo ści od 0,03 MHz do 300 000 MHz. introdukowanie gatunków u Ŝytkowych), W ostatnich latach coraz cz ęś ciej buduje si ę stacje bazowe prowadz ącą do ubo Ŝenia składu gatunkowego i telefonii komórkowej, a tak Ŝe przeka źniki radiowe. Instalacje te stopniowych przekształce ń warunków siedliska, emituj ą niejonizuj ące promieniowanie elektromagnetyczne, • obszarow ą, zwi ązan ą z procesami zachodz ącymi generowane przez anteny w czasie ich pracy. Na terenie gminy Jeziorany zlokalizowane s ą cztery stacje na wi ększym obszarze (np. zmiany stosunków przeka źnikowe telefonii komórkowej. W mie ście swoje anteny wodnych, długotrwały wpływ zanieczyszcze ń zainstalowały Polska Telefonia Cyfrowa - Era GSM oraz Cyfra itp.), eliminuj ącą gatunki wra Ŝliwe na zmian ę Plus. Pozostałe dwie stacje przeka źnikowe znajduj ą si ę w okre ślonego czynnika, a w efekcie prowadz ącą miejscowo ściach Olszewnik i Zerbu ń. tak Ŝe do przekształcenia struktur biocenoz, Pole elektromagnetyczne przy antenie telefonii komórkowej, - fragmentacj ę krajobrazu , zwi ązan ą z tworzeniem umocowanej na kratownicowym maszcie wyst ępuje na ró Ŝnego rodzaju barier strukturalnych przestrzeni kilkunastu metrów na poziomie zawieszenia anteny. i funkcjonalnych, utrudniaj ących lub Normy techniczne i przepisy aktualnie stosowane w Polsce, dotycz ące umieszczania anten stacji, zabezpieczaj ą odległo ści uniemo Ŝliwiaj ących migracj ę organizmów od miejsc przebywania ludzi. (np. w wyniku budowy autostrad, likwidacji ci ągów Wyst ępuj ące promieniowanie jonizuj ące oparte jest w głównej zadrzewie ń śródpolnych, zabudowy czy mierze na poziomie radiacji ze źródeł naturalnych zwi ązanych z przegradzania dolin rzecznych itp.). pierwiastkami wyst ępuj ącymi w przyrodzie. Na terenie naszego województwa w/w promieniowanie naturalne jak i sztuczne nie 4.7 Obszary oddziaływania na środowisko. powoduje zagro Ŝenia dla mieszka ńców. 4.7.1 Działalno ść gospodarcza. 4.6 Przyroda. Według wykazu podmiotów gospodarczych, na terenie Podstawowym elementem kształtuj ącym klimat, miasta i gminy Jeziorany zarejestrowane s ą 234 podmioty wpływaj ącym na skład atmosfery, maj ącym udział w gospodarcze 9. Zdecydowan ą wi ększo ść stanowi ą regulacji obiegu wody w przyrodzie, przeciwdziałaniu przedsi ębiorcy - osoby fizyczne prowadz ące samodzielnie powodziom, osuwiskom, ochronie gleb przed erozj ą i działalno ść gospodarcz ą. stepowieniem, zachowaniu potencjału biologicznego wielu Jako wa Ŝniejsze podmioty gospodarcze funkcjonuj ące gatunków i ekosystemów, a tak Ŝe ró Ŝnorodno ści w gminie Jeziorany nale Ŝy wymieni ć: krajobrazu i lepszych warunków produkcji rolniczej s ą - „Krokus” spółka jawna w Krokowie, lasy. - „Degast” Spółka z o. o. w Jezioranach, Spełniaj ą one tak Ŝe funkcje produkcyjne jak te Ŝ - „Agrokompleks” Spółka z o. o. w Jezioranach, gospodarcze, pozwalaj ąc na trwałe u Ŝytkowanie drewna i - „Almag” Spółka z o. o. w Jezioranach, surowców niedrzewnych , które mo Ŝna pozyska ć z lasu. - „Iberia Dom” Spółka z o. o. w Jezioranach, - „Royal” Spółka z o. o. w Jezioranach. ______9 wg klasyfikacji przyj ętej przez GUS na dzie ń 31.12.2003 r.

Dziennik Urz ędowy - 6467 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

4.7.2 Społecze ństwo.

Gmin ę Jeziorany według stanu na dzie ń 31 grudnia 2003 roku zamieszkiwało 8.380 mieszka ńców: 1) liczba ludno ści w mie ście wynosi: - kobiety stanowi ą 1.874 osoby, tj. 54%, - męŜ czy źni stanowi ą 1.594 osoby, tj. 46%, - dzieci i młodzie Ŝ ucz ąca si ę w wieku od 0 do 19 lat - 917 osób, w tym kobiety 446, m ęŜ czy źni 471, - w wieku produkcyjnym tj. w wieku od 20 do 65 lat - 2151 osób, w tym kobiety 1154, m ęŜ czy źni 997, - w wieku poprodukcyjnym tj. w wieku od 66 lat - 400 osób, w tym kobiety 274, m ęŜ czy źni 126.

2) liczba ludno ści we wsiach wynosi: - kobiety stanowi ą 2.430 osób, tj. 49,5%, - męŜ czy źni stanowi ą 2.482 osoby, tj. 50,5%, - dzieci i młodzie Ŝ ucz ąca si ę w wieku od 0 do 19 lat – 1570 osób, w tym kobiety 747, m ęŜ czy źni 823, - w wieku produkcyjnym tj. w wieku od 20 do 65 lat – 2840 osób, w tym kobiety 1372, m ęŜ czy źni 1468, - w wieku poprodukcyjnym tj. w wieku od 66 lat – 502 osób, w tym kobiety 311, m ęŜ czy źni 191 10 .

10 Ewidencja Ludno ści i Sprawy Wojskowe, Urz ąd Miejski w Jezioranach.

Tabela 5. Mieszka ńcy gminy Jeziorany wg stanu na dzie ń 31 grudnia 2003 roku.

L.p. Nazwa miejscowo ści Liczba mieszka ńców 1. Derc 226 2. Franknowo 678 3. Jeziorany-Kolonie 189 4. Kalis 40 5. Kiersztanowo 107 6, Kikity 124 7. Kostrzewy 60 Dziennik Urz ędowy - 6468 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

8. Kramarzewo 106 9. Krokowo 252 10. Lekity 58 11. Miejska Wie ś 180 12. Modliny 37 13. Olszewnik 161 14. Pierw ągi 106 15. Piszewo 145 16. Polkajmy 71 17. Potryty 276 18. Radostowo 650 19. Studnica 73 20. Studzianka 127 21. Tłokowo 281 22. Ustnik 76 23. Wilkiejmy 41 24. Wójtówko 371 25. Wólka Szlachecka 31 26. Zerbu ń 272 27. śardeniki 174 28. Miasto Jeziorany 3.468 Źródło: Ewidencja Ludno ści i Sprawy Wojskowe, Urz ąd Miejski w Jezioranach

Średnia wieku mieszka ńców gminy Jeziorany wynosi 35,9. Najwi ększ ą grup ę stanowi ą mieszka ńcy w wieku produkcyjnym około 68 %.

Tabela 6. Porównywalne dane demograficzne dotycz ące gminy z lat 2001-2003.

2001 2002 2003 Liczba mieszka ńców stanowiła: 8.480 8.424 8.380 w tym: miasto 3.505 3.489 3.468 wsie 4.975 4.935 4.912 Liczba urodze ń wynosiła 78 93 84 Liczba zgonów 71 78 68 Źródło: Ewidencja Ludno ści i Sprawy Wojskowe, Urz ąd Miejski w Jezioranach.

Jak wynika z powy Ŝszego zestawienia liczba ludno ści rowerowa staje si ę coraz bardziej popularn ą form ą miasta i gminy Jeziorany zmniejsza si ę. Proces sp ędzania wolnego czasu. Jest to swojego rodzaju demograficzny charakteryzuje ujemne saldo migracji aktywna forma wypoczynku, poprzez któr ą mo Ŝna pozna ć wskazuj ące na odpływ ludno ści z tego terenu. Sytuacja ta malownicze zak ątki Pojezierza Olszty ńskiego. Na terenie spowodowana jest poszukiwaniem pracy i mieszka ń. gminy znajduj ą si ę 4 jeszcze nieoznakowane trasy rowerowe. 4.7.3 Rekreacja i turystyka. Wszystkie s ą okr ęŜ ne, zaczynaj ą si ę i ko ńcz ą w Jezioranach: Teren gminy Jeziorany poło Ŝony jest w środkowej 1) Jeziorany - Zerbu ń - Jeziorany, cz ęś ci Pojezierza Mazurskiego w dorzeczu Łyny w śród 9 2) Trasa rowerowa „Wokół Jeziora Luterskiego”, malowniczych jezior rynnowych poł ączonych szeregiem 3) Jeziorany - Radostowo - Fr ączki - Jeziorany, rzek, w obszarze funkcjonalnym Zielonych Płuc Polski. 4) Jeziorany - Frankowo - Jeziorany. Taki kształt terenu w bardzo du Ŝym stopniu umo Ŝliwia rozwój turystyki i agroturystyki. Głównym miejscem W/w trasy nale Ŝy oznakowa ć. Przy okazji nale Ŝy skupiaj ącym turystów jest jezioro Luterskie i usytuowany utworzy ć kolejne ście Ŝki rowerowe. Dodatkow ą atrakcj ą przy nim O środek Doskonalenia Kadry Słu Ŝb byłoby usytuowanie przy ich trasie tablic opisuj ących np. Wi ęziennych. Dalszy niewykorzystany obszar nad histori ę gminy i miasta Jeziorany. Przy ka Ŝdej tablicy jeziorem Luterskim, nale Ŝą cy do gminy Jeziorany jest powinna zosta ć usytuowana drewniana wiata gdzie sporym potencjałem turystycznym, podobnie jak teren nad rowerzysta mógłby odpocz ąć , zapozna ć z histori ą miasta jeziorem Blanki w Radostowie czy teren nad jeziorem itp. Ring w Tłokowie. Aby poprawi ć istniej ącą sytuacj ę nale Ŝy Rozmieszczenie ście Ŝek rowerowych obrazuje uzbroi ć tereny w niezb ędn ą infrastruktur ę techniczn ą poni Ŝsza mapa: (wodoci ągi, kanalizacja, budowa dróg).Turystyka

Dziennik Urz ędowy - 6469 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6470 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Turystyka na terenie gminy powinna by ć nastawiona na indywidualne i zbiorowe, ró Ŝnorodne rozwi ązania. W W zwi ązku z ci ągłym wzrostem nat ęŜ enia ruchu tym celu nale Ŝy d ąŜ yć do poszerzenia oferty turystycznej. nawierzchnie dróg ulegaj ą niszczeniu. Celem zapewnienia Zach ęca ć do tworzenia gospodarstw agroturystycznych. przejezdno ści konieczne jest przeprowadzanie bie Ŝą cych Kolejnym etapem rozwoju turystycznego miasta i napraw, które nie przyczyniaj ą si ę w istotny sposób do gminy jest rozbudowanie sfery usług: poprawy stanu technicznego, a jedynie pozwalaj ą - mała gastronomia, dora źnie zapobiega ć dalszej degradacji dróg. Liczne - baza noclegowa (pensjonaty itp.), wyboje i nierówno ści oraz ubytki w nawierzchni dróg - wypo Ŝyczalnie sprz ętu sportowego (kajaki, rowery powoduj ą powa Ŝne utrudnienia w ruchu oraz stanowi ą wodne itp.), zagro Ŝenie dla bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Zły oraz dostosowanie jej do statusu materialnego równie Ŝ jest stan techniczny istniej ących chodników, a w ró Ŝnych grup społecznych i wiekowych. wi ększo ści miejscowo ści w ogóle ich brak. Taka sytuacja stanowi zagro Ŝenie dla bezpiecze ństwa pieszych, a 4.7.4 Transport i infrastruktura. szczególnie dzieci dochodz ących do szkół. Przebudowa wielu dróg na terenie miasta i gminy poprawi dost ępno ść Obecny stan techniczny dróg na terenie miasta i gminy do dróg wojewódzkich, przyczyniaj ąc si ę do o Ŝywienia jest zły. Na terenie gminy Jeziorany znajduje si ę 29,8 km gospodarczego. Tereny o odpowiedniej infrastrukturze dróg wojewódzkich w tym 3,98 km ulic wojewódzkich na drogowej stan ą si ę równie Ŝ atrakcyjniejsze dla przyszłych terenie miasta. S ą to odcinki Jeziorany - Barczewo - droga inwestorów w sferze rozwoju budownictwa mieszkalno- numer 595 oraz Dobre Miasto - Jeziorany - Lutry - droga usługowego. numer 593. Drogi te znajduj ą si ę w administracji Zarz ądu Dróg Wojewódzkich w Olsztynie, Obwód Drogowy w 4.7.5 Gospodarka wodno-ściekowa. Biskupcu. Ponadto na naszym terenie wyst ępuje 92,3 km dróg powiatowych (w tym 7 km ulic) b ędących w zarz ądzie - Gospodarka wodna Powiatowej Słu Ŝby Drogowej w Olsztynie, obwód drogowy Woda przeznaczona jest do zaspokajania potrzeb bytowo- w Barczewie. Pozostałe drogi stanowi ą mienie gminy i s ą gospodarczych ludno ści, usług dla ludno ści i rolnictwa oraz w w zarz ądzie Burmistrza Jezioran. Jest ich ogółem 371,53 niewielkim stopniu dla rekreacji. Na obszarze gminy zasoby km. Do układu podstawowego w gminie zakwalifikowano warstw wodono śnych okre śla si ę jako dobre. Na terenie gminy poza Jezioranami wyst ępuje 10 podstawowych uj ęć wodnych wszystkie drogi wojewódzkie oraz drogi powiatowe nr: wraz ze stacjami uzdatniania (poprzez od Ŝelazienie i 422N Jeziorany - Bisztynek, 535N Lidzbark Warmi ński - odmanganianie) oraz wodoci ągami grupowymi, które s ą we Jeziorany, 434N Jeziorany - Biesowo na odcinku władaniu gminnym. Podstawowym źródłem zaopatrzenia w wod ę Jeziorany - Miejska Wie ś, 483N Ramsowo - Jeziorany, są źródła podziemne. Jako ść płytko zalegaj ących wód 475N Kronowo - Derc, 432N Jeziorany - Gradki. podziemnych ujmowanych przez studnie kopane nie odpowiada Wykaz dróg gminnych na terenie gminy Jeziorany. obowi ązuj ącym normom wody do picia. W wielu studniach pojawiaj ą si ę zanieczyszczenia bakteriologiczne i chemiczne. I. Drogi gminne utwardzone-bitumiczne: Niezb ędne jest zbrojenie terenów wiejskich i inwestycyjnych gminy w podstawow ą infrastruktur ę techniczn ą - sie ć - Krokowo- Lamkowo - 2,7 km nr ew. 2614006. wodoci ągow ą i kanalizacyjn ą celem tworzenia sprzyjaj ących warunków do lokalnego rozwoju społeczno-gospodarczego. II. Drogi gminne gruntowe: Działania koncentruj ą si ę na zbrojeniu terenów produkcyjnych w - Franknowo-Polkajmy - 3,5 km nr ew. 2614002, sie ć wodoci ągow ą dostarczaj ącą wod ę o odpowiednich - Franknowo-Modliny - 4,5 km nr ew. 2614003, parametrach do celów konsumpcyjnych i gospodarczych. - Krokowo-Kostrzewy - 2,3 km nr ew. 2614005, Warunki zaopatrzenia w wod ę podziemn ą s ą przestrzennie - śardeniki-Miejska Wie ś - 2,3 km nr ew. 2614004, zró Ŝnicowane. Woda przeznaczona jest dla zaspakajania potrzeb - Franknowo-Kramarzewo - 3,0 km nr ew. 2614001. bytowo-gospodarczych ludno ści, usług i rolnictwa oraz w pewnym stopniu dla rekreacji. Stacja wodoci ągowa i uzdatniania wody dla Ponadto na terenie gminy znajduj ą si ę drogi gruntowe miasta zlokalizowana jest w pobli Ŝu uj ęcia wody. Woda (dojazdy do pól i siedlisk) w nast ępuj ącej ilo ści: uzdatniona tłoczona jest za pomoc ą pomp do rozbudowanej sieci Obr ęb: Kikity-10,10 km, wodoci ągowej i rozdzielczej. Z uj ęcia miejskiego woda Lekity- 9,17 km, doprowadzona jest tak Ŝe do miejscowo ści Jeziorany-Kolonie, Kramarzewo-14,17 km, Lekity i Olszewnik, śardeniki, Piszewo, Pierw ągi, Miejska Wie ś. Kiersztanowo-14,97 km, Jeziorany-Kolonie-15,09 km, Uj ęcia wody. Miejska Wie ś-12,58 km, Na terenie gminy poza Jezioranami wyst ępuj ą uj ęcia Olszewnik-15,31 km, Polkajmy-13,89 km, wodne wraz ze stacjami uzdatniania wody (poprzez Studnica-15,05 km, od Ŝelazienie) oraz wodoci ągi grupowe. Studzianka-17,86 km, Podstawowe uj ęcia wodne: śardeniki-15,19 km, - Jeziorany - wodoci ąg grupowy obsługuj ący poza Wólka Szlachecka- 4,18 km, Jezioranami, Jeziorany - Kolonie, Lekity, Olszewnik, Potryty-5,35 km, śardeniki, Miejska Wie ś, Piszewo, Pierw ągi Kostrzewy-7,27 km, - Radostowo - wodoci ąg grupowy obsługuj ący poza Pierw ągi-2,91 km, Radostowem, Koloni ę Radostowo. Wilkiejmy-6,85 km, - Ustnik - wodoci ąg obsługuj ący Ustnik. Piszewo-11,20 km, - Wójtówko - wodoci ąg obsługuj ący poza Wójtówkiem, Derc-21,56 km, Tłokowo, Kalis, Studnica, Potryty Krokowo-28,08 km, - Franknowo - wodoci ąg grupowy obsługuj ący poza Zerbu ń-27,43 km, Franknowem, Wólk ę Szlacheck ą, Polkajmy, Franknowo-51,76 km, - Krokowo - wodoci ąg grupowy obsługuj ący poza Radostowo-30,74 km 11 . Krokowem, Koloni ę Krokowo, Derc i Koloni ę Derc. ______- Kikity - wodoci ąg grupowy obsługuj ący Kikity. 11 Referat Budownictwa, Rozwoju Gospodarczego i Spraw - Kramarzewo - wodoci ąg obsługuj ący Kramarzewo. Lokalowych, Urz ąd Miejski w Jezioranach.

Dziennik Urz ędowy - 6471 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Tabela 7. Parametry istniej ących uj ęć wodnych.

Ilo ść q Lp. Miejscowo ść H gł ęb. wm Wodoci ąg obsługuj ący miejscowo ści Studni studni wm3/h 1 2 3 4 5 6 69,0 90,0 Jeziorany, Jeziorany - Kolonie, Lekity, 1 Jeziorany 2 97,0 93,0 Olszewnik, śardeniki, Piszewo, Pierw ągi 2 Radostowo 2 68,0 104,4 Radostowo, Kolonia Radostowo 68,0 74,5 30,0 49,0 3 Potryty 2 wył ączone 56,0 56,0 4 Ustnik 2 14,0 54,6 Ustnik 64,0 85,5 15,0 37,0 Wójtówko, Tłokowo, Kalis, Studnica, 5 Wójtówko 2 60,0 59,0 Potryty 22,0 95,0 6 Franknowo 2 Franknowo, Wólka Szlachecka, Polkajmy 51,0 50,0 7 Krokowo 2 60,0 61,0 Krokowo, Kolonia Krokowo, Derc, Kolonia 56,0 62,0 Derc 8 śardeniki 1 11,0 78,5 wył ączone 9 Kikity 1 15,0 100,5 Kikity 16,0 91,0 10 Pierw ągi 2 wył ączone 26,0 97,0 11 Kramarzewo 1 17,0 87,0 Kramarzewo 12. Zerbu ń Podł ączenie do stacji w Czerwonce Źródło: Zakład Wodoci ągów i Kanalizacji sp. z o.o. w Jezioranach

Tabela 8. Stacje Uzdatniania Wody wyst ępuj ące w gminie Jeziorany.

Liczba mieszka ńców 3 L.p.. Miejsce wyst ępowania stacji Wydajno ść [m /d] ( średnia dobowa) podł ączonych do uzdatniania wody wodoci ągu zbiorczego rzeczywista potencjalna 1 Jeziorany 916 1127,97 3999 2 Wójtówko 300 400 1059 3 Franknowo 215 294 777 4 Radostowo 117 151 643 5 Krokowo 153 206 471 6 Kramarzewo 6 10 102 7 Kikity 12 15 122 8 Ustnik 14 18 80 Źródło: Zakład Wodoci ągów i Kanalizacji sp. z o.o. w Jezioranach.

Stacja uzdatniania wody zlokalizowana jest w Jezioranach przy ul. Kopernika 30 w Jezioranach. Składa Stacja uzdatniania wody we Franknowie. si ę z budynku stacji uzdatniania wody, urz ądze ń do Obiekt spełnia warunki pozwolenia wodnoprawnego. uzdatniania, zestawu pompowego, zbiornika o pojemności Uj ęcie składa si ę ze stacji wodociągowej, dwóch studni 300 m 3 i dwóch studni gł ębinowych. gł ębinowych, sze ściokomorowego zbiornika popłuczyn, Krótki opis technologii uzdatnia wody: woda surowa stacja wodoci ągowa to budynek wolnostoj ący, w którym podawana jest pompa gł ębinow ą GRUNDFOS SP 60-6 znajduj ą si ę dwa hydrofory, sze ść od Ŝelaziaczy, procesowi technologicznemu (uzdatnianiu wody) na cztery spr ęŜ arka. Woda tłoczona pompami gł ębinowymi ze od Ŝelaziacze (filtry wypełnione zło Ŝem filtracyjnym). studzien wierconych po napowietrzeniu w aeratorach Powietrze podawane jest zestawem spr ęŜ arkowym WAN- zostaje przefiltrowana przez zło Ŝe filtracyjne w sze ściu E w celu wytr ącenia manganu i Ŝelaza, woda uzdatniona od Ŝelaziaczach. Woda po przej ściu trzystopniowego gromadzona jest w zbiorniku o pojemno ści 250 m³. uzdatniania, jest zmagazynowana w dwóch hydroforach, Nast ępnie zestaw pompowy GRUNDFOS 3 CRE 32-4 sk ąd nast ępuje jej rozbiór. pobiera wod ę uzdatnion ą i pompuje j ą na sie ć W przypadku pozostałych stacji, technologia uzdatniania wodoci ągow ą, nadmiar wody z sieci podawany jest na wody jest analogiczna do stacji zlokalizowanej we wie Ŝę ci śnie ń (zbiornik wyrównawczy). Zestaw pompowy Franknowie. składa si ę z trzech pomp wirowych pionowych. Dwie pracuj ą równocze śnie, trzecia jest awaryjna. Sterowanie Sie ć wodoci ągowa. pomp odbywa si ę falownikiem. Długo ść sieci wodoci ągowej wynosi 85,3 km. Stacja uzdatniania wody w Wójtówku. Stan techniczny sieci: Obiekt spełnia warunki pozwolenia wodnoprawnego. Na terenie miejskim niektóre odcinki sieci s ą w złym Krótki opis technologii uzdatnia wody: woda surowa stanie technicznym, kwalifikuj ą si ę do wymiany, natomiast jest poddawana procesowi uzdatniania poprzez na terenie wiejskim s ą wybudowane i budowane nadal od Ŝelazianie i odmanganianie. Nast ępnie jest nowe odcinki sieci wodoci ągowej o nowej technologii 12 . gromadzona w zbiornikach i pompowana na sie ć wodoci ągow ą. ______12 Zakład Wodoci ągów i Kanalizacji sp. z o.o. w Jezioranach. Dziennik Urz ędowy - 6472 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Tabela 9. Zestawienie danych dotycz ących systemu zaopatrzenia w wod ę.

Rok Korzystaj ący L.p. Wyszczególnienie Jedn. Mieszka ńcy Mieszka ńcy Mieszka ńcy Liczba 19993 2003 gminy gminy[%] innych gmin innych gmin 1. Sie ć wodoci ągowa Km 35,3 85,3 7040 83.67 - - 2. Uj ęcia wody do picia szt 15 15 1470 17,24 - - 3. Stacje uzdatniania szt 14 8 7042 82,73 - - wody 4. Stopie ń zwodoci ągowania gminy* 40 % 83,67 b.d. b.d. b.d. b.d. * - stopie ń zwodoci ągowania = liczba mieszka ńców podł ączona do wodoci ągów zbiorczych / liczba wszystkich mieszka ńców gminy. źródło: Referat Budownictwa, Rozwoju Gospodarczego i Spraw Lokalowych, Urz ąd Miejski w Jezioranach.

Sie ć kanalizacyjna. Podstawowe urz ądzenia i obiekty oczyszczalni to: - punkt zlewny i zbiornik retencyjny ścieków Długo ść sieci kanalizacyjnej wynosi 16,9 km. Jej stan dowo Ŝonych, techniczny jest dobry. - przepompownia główna, Równocze śnie z budow ą oczyszczalni ścieków - zbiornik u średniaj ący ścieków dowo Ŝonych, wybudowano kanalizacj ę sanitarn ą w mie ście Jeziorany. I - węzeł sit obrotowych, etap (południowa cz ęść miasta do rzeki Symsarny) - zbiorniki buforowe, została wybudowana w latach 1998/1999. Pierwsz ą cz ęść - komory biologiczne, II etapu wybudowano jesieni ą 2000 roku i wiosn ą 2001 - komory chemiczne, roku. Pozostał ą cz ęść etapu II zrealizowano w latach - zbiorniki osadu, 2001-2002. Jesieni ą do sieci miejskiej wł ączono - komory wylotowe, miejscowo ści Wójtówko, ponadto planuje si ę dalsz ą - stacja mechanicznego odwadniania osadu, rozbudow ę kanalizacji sanitarnej. - wiata na odwodniony osad. Miasto Jeziorany znajduje si ę w zlewni rzeki Oczyszczanie ścieków przebiega cyklicznie w wyniku Symsarny. Główne kanały deszczowe i sie ć drobniejszych nast ępuj ących procesów: oczyszczania mechanicznego, kanałów doprowadzaj ą wody opadowe deszczowe do czyli oddzielenia cz ęś ci stałych, retencjonowania ścieków ni Ŝej poło Ŝonych odbiorników. Głównym odbiornikiem wód oczyszczonych mechanicznie, biologicznego powierzchniowych jest rzeka Symsarna. Kanały s ą kryte i oczyszczania ścieków, nitryfikacji (przemiany azotu przewa Ŝnie betonowe o średnicy Ø 0,20 do 0,40 m. amonowego w azot nieorganiczny), denitryfikacji Gospodarka ściekowa obszarów wiejskich gminy (usuwanie azotu nieorganicznego poprzez rozkład na Jeziorany jest słabo wyposa Ŝona w infrastruktur ę drodze biologicznej do azotu gazowego), sedymentacji techniczn ą, w tym m. in. kanalizacyjn ą. Słabo rozwini ęta wst ępnej (oddzielenie osadu czynnego od ścieków gospodarka ściekowa stanowi barier ę w odpowiednim oczyszczonych biologicznie), dekantacji wst ępnej inwestowaniu w turystyk ę. Trudne warunki Ŝycia oraz (odprowadzenie sklarowanych ścieków z komory bezrobocie s ą przyczyn ą migracji ludno ści z terenów biologicznej do chemicznej), tlenowej stabilizacji osadu wiejskich. nadmiernego, str ącania zwi ązków fosforu metod ą Cz ęść zabudowa ń na terenie gminy posiada koagulacji, sedymentacji wtórnej (klarowanie ścieków w bezodpływowe zbiorniki do gromadzenia nieczysto ści, z komorze chemicznej), wtórnej dekantacji (odprowadzanie których ścieki wywo Ŝone s ą samochodami asenizacyjnymi sklarowanych ścieków oczyszczonych do odbiornika), do istniej ącej oczyszczalni ścieków. Nieszczelno ści zag ęszczania i magazynowania osadu nadmiernego. zbiorników powoduj ą przesi ąkanie zanieczyszcze ń do Wymienione procesy przebiegaj ą sekwencyjnie w 2 lub 3 gruntu. Nierzadko spotyka si ę te Ŝ odprowadzanie jednorodnych cyklach w ci ągu doby. Sterowane s ą zanieczyszcze ń ciekłych do wód gruntowych, urz ądze ń automatycznie. Elementem steruj ącym prac ą urz ądze ń melioracyjnych, zlewisk rzecznych i jeziornych. Osiedla jest odpowiednio zaprogramowany sterownik mieszkaniowe po byłych PGR-ach posiadaj ą układy mikroprocesorowy. Zastosowane rozwi ązania lokalne stanowi ące zbiorniki bezodpływowe, osadniki technologiczne s ą bardzo sprawne. gnilne i odmulniki, które charakteryzuj ą si ę mał ą Aktualnie oczyszczalnia mo Ŝe przyj ąć i oczy ści ć w sprawno ści ą. Liczba gospodarstw podł ączonych do ci ągu doby 1000 m 3 ścieków w tym: 900 m 3 ścieków z kanalizacji sanitarnej na terenie wsi wynosi 117, a liczba sieci kanalizacyjnej i 100 m 3 ścieków dowo Ŝonych do osób podł ączonych do urz ądzenia lokalnego na terenie punktu zlewnego zlokalizowanego przy oczyszczalni. Do wsi -350. miejskiej oczyszczalni ścieków dopływaj ą ścieki Brak sieci kanalizacyjnej na terenach wiejskich kanalizacj ą z miasta Jeziorany, z Wójtówka i Olszewnika przyczynia si ę do zanieczyszczenia wód podziemnych na oraz ze zbiorników bezodpływowych z terenu całej gminy. skutek przesi ęków z nieszczelnych szamb, o czym Średnio w ci ągu doby oczyszczanych jest 500 m 3 świadcz ą podwy Ŝszone warto ści miana Coli. ścieków. Zdolno ść oczyszczania wi ększej ilo ści ścieków pozwoli na dalsz ą rozbudow ę kanalizacji sanitarnej do Olszewnika, śardenik, Kikit, Piszewa, Tłokowa, Frankowa, Oczyszczalna ścieków. Lekit, Krokowa i innych miejscowo ści. Najwy Ŝsze dopuszczalne warto ści wska źników zanieczyszcze ń w Zlokalizowana jest na działce gminnej w odległo ści 0,5 odprowadzanych ściekach wynosz ą: km na zachód od Jezioran. Wybudowana została w dwóch - BZT 5 25,0mgO 2/l, etapach, jej zdolno ść oczyszczania w ci ągu doby wynosi - ChZT cr 125,0mgO 2/l, 1000 m 3 ścieków. Oczyszczalnia składa si ę z jednego - zawiesiny ogólne 35,0mg/l ci ągu technologicznego. - azot ogólny 15,0mgN/l - fosfor ogólny 2,0mgP/l. Dziennik Urz ędowy - 6473 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Odbiornikiem oczyszczonych ścieków jest rów melioracyjny K-17, który poprzez rów K-9 uchodzi do rowu wykorzystanie do celów rekultywacji K i dalej do rzeki Symsarny. Wybudowana oczyszczalnia 3, - - 281 100 ścieków w znacznym stopniu przyczynia si ę do poprawy terenów zielonych, terenów środowiska naturalnego. zdegradowanych

4. - - - - Osady ściekowe. Składowanie

Gmina Jeziorany ma charakter rolniczy. St ąd Źródło: Zakład Wodoci ągów i Kanalizacji sp. z o.o. w zało Ŝono, i Ŝ w przypadku uzyskania przez osady Jezioranach. ściekowe (potwierdzonych badaniami) parametrów pozwalaj ących na ich stosowanie do celów rolniczych – Rozwi ązania gospodarki ściekowej na terenach nie znalezienie u Ŝytkowników osadów i wskazanie u Ŝytków, obj ętych systemem kanalizacji zbiorczej na których b ędą stosowane nie b ędzie stanowiło (oczyszczalnie indywidualne, szamba). problemu. W wyniku przeprowadzonych bada ń stwierdzono, Ŝe osady nie nadaj ą si ę do celów rolniczych. Oczyszczalnia ścieków przy Szkole Podstawowej w W zwi ązku z powy Ŝszym osady mo Ŝna u Ŝytkowa ć do Radostowie składa si ę z osadnika wst ępnego, filtra nast ępuj ących celów przyrodniczych: piaskowego i drena Ŝu rozs ączaj ącego oczyszczone ścieki - utrwalanie powierzchni gruntów, do gruntu. Jako osadnik wst ępny dobrano typowy zbiornik - rekultywacja gruntów na potrzeby nierolnicze i leśne. typu OGP wg KB4- 4.12.5 składaj ący si ę z zespołu trzech Osady odwodnione mog ą by ć gromadzone w poł ączonych szeregowo Ŝelbetowych komór wykonanych pojemnikach oraz w pryzmie i magazynowane w z kr ęgów Ŝelbetowych. Poł ączenia s ąsiednich komór s ą zadaszonej wiacie, specjalnie w tym celu wybudowanej. wykonane za pomoc ą uszczelnionych dwóch przewodów Skratki oraz odwodniony osad w przypadku poziomych. Taka konstrukcja pozwala na zatrzymanie w nieprzydatno ści nawet do celów przyrodniczych s ą osadnikach cz ęś ci pływaj ących i tłuszczów. Osad okresowo wywo Ŝone na wysypisko odpadów. W powstaj ący w osadniku mo Ŝe by ć wykorzystywany jako przypadku przyrodniczej przydatno ści s ą one składowane nawóz pod szkółki le śne. Filtr piaskowy zbudowany jest z na poletku na terenie oczyszczalni, w miejscu do tego pi ęciu ci ągów drena Ŝu rozs ączaj ącego i poło Ŝonych pod przygotowanym. W roku bie Ŝą cym Dom Pomocy nim drenów zbieraj ących. Drena Ŝ składa si ę z dziesi ęciu Społecznej w Jezioranach wykorzystał osady ściekowe nitek. Wyposa Ŝony jest w studzienki; jedn ą wywo Ŝą c je na własne pole w celu zasadzenia wierzby rozprowadzaj ącą i jedn ą zbieraj ąco-napowietrzaj ącą. ekologicznej. Podobnie Zakład Wodoci ągów i Kanalizacji, Wierzch wyło Ŝony jest geowłóknin ą i przysypany warstw ą jeŜeli jest taka potrzeba wykorzystuje osady ziemi uprawnej. zagospodarowuj ąc je wokół terenu oczyszczalni pod Osad ściekowy jest zagospodarowywany na cele zasadzenie lasu. gospodarcze, wykorzystywany rolniczo. Efektem ekologicznym uzyskanym w wyniku tej Tabela 10. Zestawienie danych dotycz ących inwestycji jest prawidłowa gospodarka ściekami i ochrona zagospodarowania osadów ściekowych. wód pobliskiego jeziora Blanki, do którego dotychczas odprowadzano ścieki. Na pozostałych terenach ścieki s ą gromadzone w 1993 2003 Zagospodarowanie zbiornikach bezodpływowych, a nast ępnie wywo Ŝone do Lp. osadów ściekowych oczyszczalni przez firm ę posiadaj ącą zezwolenie do Mg Mg % prowadzenia tego typu działalno ści. % 1. Przerób, w tym: - - 281 100 2. rolnicze wykorzystanie - - -

Dziennik Urz ędowy - 6474 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Tabela 11. Zestawienie danych dotycz ących systemów oczyszczania ścieków.

L.p. Wyszczególnienie Jedn. Rok Korzystaj ący 1993 2003 Mieszka ńcy Mieszka ńcy Mieszka ńcy Liczba gminy gminy[%] innych gmin innych gmin 1. Sie ć kanalizacyjna Km 0,5 16,9 3800 44,64 - - 2. Oczyszczalnia Szt 2 1 5000 58,74 - - ścieków 3. Przydomowe szt 1 3 10 osób + 0,12 - - oczyszczalnie ścieków uczniowie Szkoły Podstawowej w Radostowie 4. Stopie ń skanalizowania gminy* 0,5% 44,64 * - stopie ń skanalizowania gminy = liczba mieszka ńców podł ączona do sieci zbiorczych / liczba wszystkich mieszka ńców. źródło: Referat Budownictwa, Rozwoju Gospodarczego i Spraw Lokalowych, Urz ąd Miejski w Jezioranach.

4.7.6 Gospodarka odpadowa. - padlina zwierz ąt i odpady z ubojni, - przepracowane oleje, Charakterystyk ę stanu gospodarki odpadami oraz - baterie, zało Ŝenia przyj ęte do realizacji obejmuje Plan Gospodarki - akumulatory, Odpadami, który stanowi integraln ą cz ęść Programu - opakowania po zu Ŝytych środkach ochrony ro ślin, Ochrony Środowiska. Prawie cała gmina obj ęta jest - farby, tusze, kleje, zorganizowanym wywozem odpadów komunalnych. - przeterminowane środki ochrony ro ślin. Odpady gromadzone s ą w pojemnikach indywidualnych znajduj ących si ę na posesjach prywatnych, a tak Ŝe w Niestety na terenie gminy mo Ŝna zaobserwowa ć pojemnikach zbiorowych usadowionych na terenie bardzo negatywne zjawisko polegaj ące na spalaniu gminnym. Gmina nie posiada własnego składowiska odpadów w piecach centralnego ogrzewania, a nawet odpadów. W 1999 roku w miejscowo ści Tłokowo zakopywanie. zamkni ęto wysypisko, które nast ępnie zostało Zgodnie z obowi ązuj ącymi zasadami gospodarki zrekultywowane. Wywozem odpadów z terenu gminy odpadami w krajach Unii Europejskiej nale Ŝy: zajmuj ą si ę dwie firmy posiadaj ące zezwolenia do - unika ć powstawania i ogranicza ć ilo ść odpadów, prowadzenia tego typu działalno ści tj.; - prowadzi ć selektywn ą zbiórk ę i selektywnie - Firma Oczyszczanie Miasta i Usługi Komunalne - gromadzi ć odpady, „OMIUK” Sp. z o.o. w Jezioranach - odpady - prowadzi ć maksymalny odzysk surowców wtórnych, wywo Ŝone s ą do Mi ędzygminnego Zakładu - wykorzystywa ć odpady jako źródło energii, Kompleksowego Przerobu Odpadów Komunalnych - składowa ć odpady w sposób bezpieczny dla Spółka z o.o. w S ękitach koło Bisztynka, środowiska. - Przedsi ębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „EKO” Sp. z o.o. w Biskupcu - odpady s ą wywo Ŝone Z uwagi na niewielkie mo Ŝliwo ści finansowe gminy na składowisko do Sułowa koło Biskupca. nale Ŝy zagospodarowa ć odpady po jak najni Ŝszym koszcie. Przy realizacji zada ń zwi ązanych z gospodark ą W sierpniu i wrze śniu 2002 r. zakupiono 126 szt. odpadami gmina b ędzie musiała si ęga ć po środki z oznakowanych pojemników- kontenerów do selektywnej zewn ątrz. zbiórki odpadów komunalnych tj. na szkło, plastik i makulatur ę. 4.7.7 Zaopatrzenie miasta i gminy w energi ę Pojemniki w zestawach po trzy (na plastik - siatkowy ciepln ą. czerwony, na makulatur ę zielony i Pojemniki w zestawach po trzy (na plastik - siatkowy czerwony, na makulatur ę W 2000 roku opracowano projekt planu zaopatrzenia zielony i na szkło niebieski) rozstawiono w mie ście i na w ciepło, paliwa gazowe i energi ę miasta Jeziorany. Plan terenie wsi (24 miejscowo ści) w miejscach okre śla propozycje w zakresie rozwoju i modernizacji ogólnodost ępnych. Zestawy pojemników ustawiono poszczególnych systemów zaopatrzenia w ciepło, paliwa równie Ŝ na posesjach 5 szkół znajduj ących si ę na terenie gazowe i energi ę wraz z uzasadnieniem ekonomicznym gminy. W dalszym ci ągu b ędzie przeprowadzana akcja oraz nakre śla kierunki redukcji wprowadzania uświadamiania społecze ństwa o celach i korzy ściach zanieczyszcze ń do atmosfery. Budynki znajduj ące si ę w wynikaj ących z selektywnej zbiórki odpadów. Jezioranach zarówno jednorodzinne, kilkurodzinne i Wyselekcjonowane odpady s ą wywo Ŝone do pozostałe datowane s ą na pocz ątek XX wieku. W odbiorców przez Zakład Administracji Domów ówczesnym momencie technologia wykonania budynków Mieszkalnych w Jezioranach. Ze strumienia odpadów charakteryzowała si ę wysokim współczynnikiem komunalnych nie wyodr ębnia si ę odpadów przenikania ciepła. Na terenie miasta i gminy w znacznym niebezpiecznych. Nale Ŝy przyzna ć, Ŝe odpady stopniu gospodarka cieplna oparta jest na indywidualnych niebezpieczne nie maj ą do ść wielkiego udziału w ilo ści źródłach ciepła i kotłowniach lokalnych, opalanych głównie odpadów komunalnych, jednak stwarzaj ą wi ększe paliwem w ęglowym. Ten stan rzeczy wymaga działa ń zagro Ŝenie ni Ŝ pozostałe odpady, nie tylko dla ludzi, ale i modernizacyjnych w kierunku eliminacji dla zwierz ąt oraz środowiska. Na terenie gminy nie ma nieekonomicznych źródeł ciepła, zastosowania automatyki specjalistycznego zakładu przyjmuj ącego odpady i nowoczesnych technologii oczyszczania spalin oraz niebezpieczne. zast ępowania paliwa w ęglowego olejami opałowymi, Odpady, które mo Ŝemy zaliczy ć do niebezpiecznych gazem, lub paliwami ekologicznymi (odtwarzalnymi). to: W ostatnim okresie zauwa Ŝa si ę efekt propagowania - przeterminowane lekarstwa, idei termomodernizacji budynków i korzy ści z tego - odpady zawieraj ące rt ęć , płyn ących - efekt ekologiczny i ekonomiczny. Mieszka ńcy Dziennik Urz ędowy - 6475 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz. sukcesywnie wymieniaj ą systemy grzewcze na olejowe Skup produkcji rolnej: lub gazowe. Sukcesywnie docieplane s ą budynki Produkcja zwierz ęca: mieszkalne oraz nast ępuje wymiana stolarki okiennej. - Zakłady Mi ęsne Krokus spółka jawna w Krokowie - Miasto i gmina Jeziorany nie s ą wyposa Ŝone w sieci i skup Ŝywca wieprzowego - jedyny przetwórca na urz ądzenia zaopatrzenia w gaz przewodowy. W terenie gminy, zało Ŝonym w studium i w strategii rozwoju gminy - Zakłady Mi ęsne Mardi w Biskupcu i Zakład Mi ęsny horyzoncie czasowym realizacji celów i kierunków polityki Morliny z Ostródy - skup Ŝywca wołowego i przestrzennej (10 lat), gazyfikacja obszaru miasta i gminy wieprzowego nie jest brana pod uwag ę w planach inwestycyjnych - Polmlek Lidzbark Warmi ński oraz Olsztyn, PGNiG 13 . (Zakład Gazowniczy w Olsztynie). W takiej Spółdzielnia Mleczarska „Mlekpol” w Grajewie - skup sytuacji mo Ŝliwo ść gazyfikacji trzeba opiera ć o inny mleka. podmiot, je Ŝeli b ędzie on zainteresowany na aktualnym rynku gazownictwa inwestowaniem w system przesyłowy i Produkcja Ro ślinna: budow ę sieci na terenie miasta i gminy Jeziorany. Na terenie Miasta i Gminy Jeziorany brakuje podmiotów przetwórczych. Główny odbiorca to Rolimpeks. 4.7.8 Rolnictwo. Istotnym elementem produkcji ro ślinnej, który ma bezpo średni wpływ na stan środowiska naturalnego jest Na terenie Miasta i Gminy funkcjonuje 491 chemizacja. Du Ŝe nawo Ŝenie prowadzi do powstawania gospodarstw. W u Ŝytkowaniu osób fizycznych znajduje si ę szkodliwych zwi ązków, niszczenia gleby oraz 14270 ha w tym u Ŝytków rolnych 12820 ha. Gruntów zmniejszenia rozwoju mikroorganizmów. Ponadto Agencji Nieruchomo ści Rolnych jest 2190 ha - w powoduje ska Ŝenie i eutrofizacj ę wód. dzier Ŝawie, natomiast 1454 ha nie jest rozdysponowane. Mocno zakorzenionym, bardzo negatywnym oraz Powierzchnia ogólna wynosi 21351 ha, w tym: powszechnym zjawiskiem jest wypalanie traw i słomy. - grunty w posiadaniu osób fizycznych 11792 ha w Tego typu bezmy ślne zachowanie poci ąga za sob ą tym 108976 ha to u Ŝytki rolne, choroby cywilizacyjne, śmier ć ludzi, ptaków, owadów, - grunty Agencji Nieruchomo ści Rolnych 3644 ha w zwierz ąt, zatruwanie atmosfery, w trakcie wypalania ginie tym 2980 ha to u Ŝytki rolne, cała mikroflora i mikrofauna, które o Ŝywiaj ą gleb ę. - grunty Lasów Pa ństwowych 4698 ha w tym 468 ha to u Ŝytki rolne, 4.7.9 Zakłady hodowlane i przemysłowe. - grunty gminy 588 ha w tym 267 ha to u Ŝytki rolne, - pozostałe grunty nale Ŝą do Skarbu Pa ństwa i innych W granicach gminy źródłem emisji zanieczyszcze ń i jednostek samorz ądu terytorialnego (629 ha) 14 . nieprzyjemnych zapachów s ą fermy hodowlane. Główna Rozdysponowanie gruntów Skarbu Pa ństwa przez uci ąŜ liwo ść ze strony tych obiektów zwi ązana jest z Agencj ę Nieruchomo ści Rolnych wzrasta poprzez przedostawaniem si ę substancji odorotwórczych, które s ą sprzeda Ŝ osobom fizycznym i ich dzier Ŝaw ę oraz wyczuwalne zwłaszcza w ciepłych miesi ącach. przekazywanie gruntów nie nadaj ących si ę do Równie Ŝ zakłady przemysłowe podobnie jak uŜytkowania rolniczego do Lasów Pa ństwowych, a tym hodowlane powoduj ą przedostawanie si ę substancji samym zmniejsza si ę ilo ść odłogów. odorotówrczych do atmosfery. W strukturze u Ŝytków rolnych dominuj ą grunty orne, a znacznie mniejsz ą powierzchni ę zajmuj ą ł ąki, pastwiska i 4.7.10 Infrastruktura techniczna. sady. Dominuj ącym gatunkiem upraw polowych s ą zbo Ŝa, ro śliny pastewne oraz przemysłowe. Poprawa sytuacji miasta i gminy Jeziorany b ędzie Na terenie Gminy Jeziorany zwi ększa si ę sukcesywnie mo Ŝliwa m.in. dzi ęki inwestycjom infrastrukturalnym, do ilo ść gruntów b ędących własno ścią osób fizycznych spoza których zaliczy ć nale Ŝy: terenu Gminy. - kanalizowanie miasta i obszarów wiejskich, Zmiany kierunków produkcji rolnej na terenie Gminy - wodoci ągowanie gminy, kształtuj ą si ę nast ępuj ąco: - modernizacj ę i budow ę dróg, - zaprzestano upraw buraka cukrowego, - realizacj ę inwestycji w zakresie infrastruktury - zmniejszono uprawy ziemniaka o 50%, społecznej. - zwi ększono upraw ę pszenicy i rzepaku, - wprowadzono upraw ę kukurydzy na ziarno. Problemy rozwoju infrastruktury technicznej to: Zmiany kierunków w produkcji zwierz ęcej na terenie - niewystarczaj ące wyposa Ŝenie obszaru gminy w Miasta i Gminy Jeziorany kształtuj ą si ę nast ępuj ąco: infrastruktur ę komunaln ą (sieci kanalizacyjne, sieci - zmniejszenie ilo ści gospodarstw produkuj ących wodoci ągowe) oraz brak rozwi ąza ń mleko – na terenie gminy działa jedna zlewnia mleka infrastrukturalnych (sie ć gazowa), we Franknowie POLMLEK Lidzbark Warmi ński. - brak zorganizowanego systemu odpadów niebezpiecznych, Zmiany kierunków w przetwórstwie rolno-spo Ŝywczym - niedostatecznie rozwini ęty system odprowadzania i na terenie miasta i gminy Jeziorany kształtuj ą si ę oczyszczania wód deszczowych, szczególnie na nast ępuj ąco: obszarach o funkcji produkcyjnej i usługowej, - upadek Okr ęgowej Spółdzielni Mleczarskiej w - słaba dost ępno ść komunikacyjna wybranych Jezioranach, obszarów gminy, w tym terenów rekreacyjnych, - likwidacja Gminnej Spółdzielni Samopomoc wynikaj ąca z niezadowalaj ącego stanu technicznego Chłopska w Jezioranach, dróg, - powstanie Zakładów Mi ęsnych Krokus w Krokowie. - wzrastaj ące zagro Ŝenie bezpiecze ństwa ruchu ______drogowego i ruchu pieszego. 13 Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. 14 Referat Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Obrotu Nieruchomo ściami, Urz ąd Miejski w Jezioranach.

Dziennik Urz ędowy - 6476 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

4.8 Ograniczenia i szanse rozwoju gminy środowiska i długotrwałe procedury odtworzenia wynikaj ące ze stanu środowiska. naruszonego środowiska.

Dokonana analiza SWOT opiera si ę na ocenie 5.2 Formułowanie strategii i planu działa ń eksperckiej oraz ocenie społecznej środowiska naturalnego gminy Jeziorany. 5.2.1 Okre ślenie celów ochrony środowiska.

Mocne strony (szanse): Podział celów ze wzgl ędu na pilno ść i znaczenie - korzystne warunki glebowe dla produkcji rolnej, realizacji: - korzystny stan sanitarny k ąpielisk (Tłokowo, Kikity), - strategiczny, - dobre warunki zaopatrzenia w wod ę podziemn ą na - główne (kierunki działa ń), terenie gminy, - szczegółowe (konkretne działania w ramach - posiadanie sieci wodoci ągowej zapewniaj ącej dost ęp okre ślonego kierunku). do wody dla 80% mieszka ńców, - istniej ąca na terenie miasta oczyszczalnia ścieków, Podział celów ze wzgl ędu na czas pełnej realizacji: posiadaj ąca rezerw ę mocy przerobowych i - krótkookresowe (do 1 roku), mo Ŝliwo ści rozbudowy, - średniookresowe (od 1 do 4 lat), - stosunkowo dobra sie ć dróg na terenach wiejskich. - długookresowe (powy Ŝej 4 lat). - brak uci ąŜ liwego dla środowiska przemysłu, - poło Ŝenie geograficzne (blisko ść Olsztyna – rynek Cel strategiczny gminy Jeziorany w zakresie ochrony zbytu dla rolnictwa). środowiska brzmi nast ępuj ąco:

Słabe strony (zagro Ŝenia): „Zrównowa Ŝony rozwój to szansa na rozwój gminy, - mała lesisto ść gminy, regionu i jego mieszka ńców”. - niekorzystny stan czysto ści wód powierzchniowych (wysoki poziom zwi ązków biogennych oraz Cele główne i szczegółowe: zanieczyszczenia bakteriologiczne), I. Ochrona i racjonalne wykorzystanie zasobów - nadmierne ilo ści zwi ązków manganu i Ŝelaza przyrodniczych. wyst ępuj ące w wodach wgł ębnych, - zła jako ść wody w studniach przydomowych 1. Skuteczna ochrona środowiska naturalnego: spowodowana ska Ŝeniami bakteriologicznymi i ponad normatywn ą zawarto ści ą azotanów i - zapobieganie stwarzaniu barier ekologicznych azotynów, mi ędzy innymi poprzez tworzenie korytarzy - brak zorganizowanej gospodarki ściekowej obszarów ekologicznych (pasy zadrzewie ń i zakrzywie ń), wiejskich, - uwzgl ędnianie w planowaniu przestrzennym zasad - powszechnie stosowane ogrzewanie w ęglowe ochrony krajobrazu i ró Ŝnorodno ści biologicznej, zatruwaj ące środowisko, - aktualizacja planów zagospodarowania - konieczno ść przeprowadzenia remontów dróg przestrzennego z uwzgl ędnieniem wymaga ń ochrony gminnych oraz ulic i chodników na terenie miasta, środowiska, przyrody, a tak Ŝe ochrony krajobrazu, - brak parkingów i dobrze oznakowanych ście Ŝek - wyznaczanie korytarzy ekologicznych i wła ściwe ich rowerowych potrzebnych do rozwoju turystyki. zagospodarowanie m. in. poprzez zalesianie i zadrzewianie, tworzenie korytarzy ł ącz ących jeziora, 5. CELE I ZADANIA PROGRAMU. - ochrona linii brzegowych zbiorników wodnych poprzez utrzymywanie wokół jezior i rzek stref 5.1 Dotychczasowa realizacja zada ń z zakresu ochronnych, ochrony środowiska. - opracowanie koncepcji tworzenia obszarów zieleni i zadrzewie ń, Na terenie gminy Jeziorany prowadzone s ą działania - planowanie przeznaczenia terenów pod rekreacj ę zarówno na rzecz ochrony środowiska, jak te Ŝ oraz infrastruktur ę turystyczn ą w sposób nie zrównowa Ŝonego rozwoju. Dotyczy to działa ń mi ękkich, naruszaj ący walorów środowiska i krajobrazu, takich jak ujmowanie spraw środowiskowych w - kompleksowe wyposa Ŝenie w niezb ędn ą przyjmowanych i zatwierdzanych dokumentach infrastruktur ę sanitarn ą terenów przeznaczonych pod planistycznych i strategicznych, jak równie Ŝ działa ń turystyk ę i rekreacj ę, inwestycyjnych. - kontrola turystyki i wypoczynku, szczególnie na Realizacja zada ń ze wzgl ędu na ograniczone środki terenach o du Ŝej warto ści przyrodniczej. własne przede wszystkim zwi ązana jest z mo Ŝliwo ściami uzyskania zewn ętrznych środków, przeznaczonych na 2. Zachowanie istniej ącego świata ro ślin i zwierz ąt: działania dotycz ące ochrony środowiska oraz infrastruktury komunalnej. Jest to przyczyn ą wydłu Ŝania - zachowanie równowagi gatunkowej, si ę czasu osi ągni ęcia zakładanych efektów, mo Ŝe te Ŝ - ochrona przyrodniczo cennych terenów, przyczyni ć si ę do ponoszenia dodatkowych kosztów, - ochrona ekosystemów wodnych. zwi ązanych z dostosowaniem si ę do obowi ązuj ących przepisów. 3. Zachowanie wysokich walorów krajobrazowych: Coraz cz ęś ciej na popraw ę stanu środowiska ukierunkowane s ą działania podejmowane przez sektor - lokalizacja ferm wielkotowarowych uzale Ŝniona od gospodarczy oraz osoby fizyczne. Cz ęsto brakuje jednak wykonywania przepisów środowiskowych, wiedzy, jak w prawidłowy sposób je realizowa ć. Równie Ŝ limitowanie wielko ści obsady obszarem posiadanych istotnym problemem jest brak konsekwencji w gruntów, warunkuj ącym pełne zagospodarowanie egzekwowaniu ustalonych zasad korzystania ze odchodów zwierz ęcych i dobrostan zwierz ąt. Niedopuszczalna jest kolizja lokalizacji z wymogami Dziennik Urz ędowy - 6477 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

w zakresie ochrony środowiska, ochrony przyrody, - ograniczenie przeznaczenia gleb o wysokich klasach oddziaływania na wody powierzchniowe, gruntowe, bonitacyjnych na cele nierolne i niele śne, podziemne i powietrze, - poprawianie warto ści u Ŝytkowej gleb oraz - umo Ŝliwianie lokalizowania wysokich budowli tylko zapobieganie obni Ŝaniu ich produktywno ści poprzez poza terenami o najwy Ŝszych walorach stosowanie odpowiednich zabiegów technicznych i krajobrazowych z wykorzystaniem istniej ącej agrotechnicznych, infrastruktury oraz uwarunkowanie prowadzenia - prowadzenie obserwacji zmian chemizmu gleb, a w inwestycji liniowych sposobem najmniej koliduj ącym szczególno ści koncentracji metali ci ęŜ kich w glebach z krajobrazem, uŜytkowanych rolniczo, - dąŜ enie do harmonii zabudowy z krajobrazem, - ograniczenie powstawania odpadów „u źródła”, preferowanie budownictwa o charakterze - segregacja i selektywna zbiórka odpadów, tradycyjnym i regionalnym, - organizowanie punktów zbiórki makulatury, stłuczki - niedopuszczanie do trwałych zmian rze źby terenu na szklanej, puszek itp. oraz punktu odbioru odpadów du Ŝych powierzchniach. niebezpiecznych z posesji prywatnych i u Ŝyteczno ści publicznej, 4. Racjonalne korzystanie z zasobów naturalnych: - wła ściwe zagospodarowanie odpadów medycznych, - kontrola i monitoring systemu zagospodarowania - racjonalne zu Ŝycie wód, materiałów i energii, chemikaliów. - restrukturyzacja poboru wód dla celów u Ŝytkowych, - zmniejszenie wodochłonno ści gospodarki, 3. Czyste powietrze: - racjonalne u Ŝytkowanie gleb, zasobów kopalin i rekultywacja terenów poeksploatacyjnych, - zmiana systemu ogrzewania (wprowadzanie - utrzymanie trendu zmniejszania zu Ŝycia energii na ekologicznych no śników energii, podł ączenie do potrzeby produkcyjne i bytowe ludno ści. sieci c.o., wprowadzanie niekonwencjonalnych źródeł energii, budowa kotłowni miejskiej), II. Poprawa jako ści środowiska. - stosowanie nowych, wysokosprawnych i przyjaznych 1. Ochrona jako ści wód: dla środowiska instalacji, - termomodernizacja budynków, - identyfikacja głównych obszarów zasilania wód - dbało ść o stan czysto ści terenów zabudowanych podziemnych i stref ochronnych tych zbiorników oraz (wtórna niezorganizowana emisja z zapylonych ulic odpowiednie ich zagospodarowanie, spot ęgowana ruchem pojazdów), - prawidłowa modernizacja istniej ących i - ograniczenie zanieczyszcze ń komunikacyjnych zabezpieczenie nieczynnych studni, powietrza poprzez podwy Ŝszenie standardów - rekultywacja zdegradowanych ekosystemów technicznych infrastruktury drogowej, wodnych, - budowa ście Ŝek rowerowych, - rozwój sieci kanalizacyjnej, - wspieranie transportu przyjaznego dla środowiska, - rozwi ązanie gospodarki ściekowej na terenach - analiza zasobów i mo Ŝliwo ści rozwoju odnawialnych wiejskich, źródeł energii na terenie gminy, - tworzenie warunków do budowy oczyszczalni - działania pomagaj ące zakłada ć plantacje ro ślin przydomowych i przyzagrodowych, je śli nie ma energetycznych, mo Ŝliwo ści przył ączenia do zbiorowej sieci - wprowadzanie odnawialnych źródeł energii, ze kanalizacyjnej lub jest to nieuzasadnione szczególnym uwzgl ędnieniem biomasy. ekonomicznie, - wspólne działania gmin w celu usprawnienia i 4. Bioró Ŝnorodno ść : unowocze śnienia gospodarki wodno-ściekowej w ramach porozumie ń czy np. zwi ązków - powi ększanie areału lasów, szczególnie na gruntach mi ędzygminnych, marginalnych, - tworzenie wokół rzek i jezior stref ochronnych, - prowadzenie gospodarki le śnej w oparciu o dobre i zagospodarowanych trwał ą zieleni ą i aktualne plany urz ądzeniowe, niezabudowanych, - zachowanie siedlisk oraz miejsc rozrodu gatunków - renaturyzacja obszarów wodno – błotnych, chronionych i rzadkich, - radykalne ograniczenie dopływu do wód - renaturyzacja zniszczonych ekosystemów i siedlisk zanieczyszcze ń biogennych, pochodz ących z przyrodniczych, rolnictwa poprzez uwzgl ędnianie zasad dobrej - zahamowanie rozprzestrzeniania si ę gatunków praktyki rolniczej, obcych (m.in. Barszcz Sosnowskiego), - wzmocnienie monitoringu i kontroli wód - czynna ochrona cennych gatunków flory i fauny. powierzchniowych i podziemnych, - budowa i utrzymanie spójnego systemu ochrony 5. Dobry klimat akustyczny: przeciwpowodziowej. - utrzymanie poziomu hałasu poni Ŝej dopuszczalnego, 2. Ochrona powierzchni ziemi: - wprowadzenie ogranicze ń u Ŝywania motorowych jednostek pływaj ących na jeziorach, je Ŝeli jest to - wła ściwe u Ŝytkowanie rolnicze gleb, odpowiednie konieczne dla zapewnienia odpowiednich warunków nawo Ŝenie i stosowanie środków ochrony ro ślin, akustycznych, - zalesianie nieu Ŝytków rolniczych, stosowanie - wprowadzenie koniecznych zmian w in Ŝynierii ruchu fitomelioracji, drogowego (budowa obwodnic, poprawa stanu - ochrona gleb przed degradacj ą, nawierzchni ulic i dróg, zapewnienie płynno ści tras – - zapobieganie zanieczyszczeniu gleb metalami zielona fala), ci ęŜ kimi, - nakładanie obowi ązku ograniczania hałasu - zachowanie odpowiedniego odczynu gleb, przemysłowego środkami technicznymi. Dziennik Urz ędowy - 6478 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

świadome społecze ństwo jest w stanie w pełni realizowa ć 6. Poziomy pól elektromagnetycznych poni Ŝej zasady ekorozwoju. dopuszczalnych: Edukacja ekologiczna b ędzie realizowana w nast ępuj ący sposób: - prowadzenie okresowych bada ń kontrolnych poziomów pól elektromagnetycznych, Cel 1. Wzrost świadomo ści ekologicznej - eliminacja zagro Ŝeń spowodowanych emisj ą mieszka ńców gminy: elektromagnetyczn ą. - popularyzacja ochrony środowiska i przyrody w lokalnych środkach masowego przekazu (TVK, III. EDUKACJA EKOLOGICZNA. gazetka), - podniesienie znaczenia edukacji ekologicznej w Podstawowym dokumentem, z którego wynika działalno ści samorz ądu mi ędzy innymi coroczne światowy nakaz powszechnej edukacji ekologicznej jest zaplanowanie bud Ŝetu na edukacj ę ekologiczn ą, „Globalny Program Działa ń” czyli Agenda 21 przyj ęta na - prowadzenie i wspieranie akcji edukacji dorosłych - Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 roku. gazetki ekologiczne, Stwierdzono w nim, Ŝe władze lokalne 179 pa ństw (które - wspieranie konkursów i olimpiad ekologicznych, popisały dokument z Rio) „powinny przeprowadzi ć - zaktywizowanie pozarz ądowych organizacji do konsultacj ę ze swoimi obywatelami i sporz ądzi ć - lokaln ą działa ń na rzecz mi ędzy innymi przybli Ŝenia Agend ę 21 dla własnych społeczno ści”. społecze ństwu istoty i znaczenia problemów W skali naszego kraju takim dokumentem jest ekologicznych, propagowania humanistycznego i „Polityka Ekologiczna Pa ństwa” przyj ęta przez Sejm w kulturowego wzorca ekologii, oddziaływania na 1992 roku, a rozwini ęciem zada ń dotycz ących edukacji instytucje zarz ądzaj ące środowiskiem, ekologicznej jest „Polska Strategia Edukacji Ekologicznej” - promocja rolnictwa ekologicznego, pt. „Przez edukacj ę do trwałego i zrównowa Ŝonego - promocja agroturystyki, rozwoju"” opracowana przez samodzielny zespół ds. - współpraca z placówkami o światowymi na rzecz Edukacji Ekologicznej w Ministerstwie Środowiska. ochrony środowiska, Do skutecznej realizacji polityki ekologicznej potrzebne - podnoszenie świadomo ści ekologicznej pracowników są wszystkie zainteresowane podmioty korzystaj ące w poprzez udział w ró Ŝnego typu szkoleniach, sposób bezpo średni lub po średni ze środowiska, a w - cz ęstsze i szersze poruszanie spraw ochrony szczególno ści aktywny udział mieszka ńców regionu. środowiska (wł ączenie do współpracy Miejskiego Edukacja ekologiczna jest dialogiem, jaki musi zostać Ośrodka Kultury i Sportu) - np.: organizacja przeprowadzony z mieszka ńcami w celu integracji działa ń warsztatów, konkursów o tematyce ekologicznej), na rzecz ochrony środowiska. Musi ona dociera ć do - promowanie zdrowego stylu Ŝycia, wszystkich grup społecznych, zarówno dzieci jak i dorosłych. Warunkiem zapewnienia naszemu krajowi 5.2.2 Zakres działa ń. wła ściwego miejsca w zjednoczonej Europie jest podnoszenie stanu świadomo ści ekologicznej. Wa Ŝne jest Podstaw ą kwalifikacji celów i zada ń do realizacji w znalezienie odpowiednich środków przekazu w taki pierwszym etapie (2004-2007) były: sposób, aby najskuteczniej i najsprawniej móc - wymogi wynikaj ące z obowi ązuj ących przepisów przekazywa ć informacj ę ekologiczn ą. prawa i przyj ętych strategii oraz programów Edukacja ekologiczna staje si ę wa Ŝnym elementem krajowych, wojewódzkich i powiatowych, społecze ństwa, które akceptuje zasad ę zrównowa Ŝonego - dokumenty strategiczne dla rozwoju gminy. rozwoju, jest w stanie oceni ć stan bezpiecze ństwa ekologicznego i podejmuje ró Ŝnego rodzaju decyzje, które Szczegółowe analizy z uwzgl ędnieniem wszystkich wpływaj ą na jako ść środowiska. Obecnie kształcenie etapów oceny zada ń, b ędą realizowane przed ekologiczne w gminie wprowadzane jest do przedszkoli, rozpocz ęciem procesów inwestycyjnych, uwzgl ędniaj ąc szkół podstawowych, gimnazjów, szkół średnich, a tre ści mi ędzy innymi analiz ę uwarunkowa ń społeczno- ekologiczne przekazywane s ą na ró Ŝnych przedmiotach. ekonomicznych, analiz ę finansow ą i finansowanie, analiz ę W lasach wytycza si ę ście Ŝki dydaktyczne, tematycznie kosztów i korzy ści społeczno-ekonomicznych czy te Ŝ zwi ązane z zagadnieniami przyrody, gospodark ą le śną a analiz ę ryzyka. tak Ŝe z kultur ą i histori ą. Dzi ęki ich utworzeniu mo Ŝliwa Ka Ŝde przedsi ęwzi ęcie inwestycyjne b ędzie równie Ŝ jest edukacja ró Ŝnych grup społecznych, a w uwzgl ędniało przeprowadzenie pełnego - zgodnego z szczególno ści dzieci i młodzie Ŝy, w ramach szkolnych obowi ązuj ącymi w tym zakresie przepisami, b ądź programów ekologicznych. uproszczonego post ępowania w zakresie oddziaływania Edukacja ekologiczna, kształtuj ąc system realizacji na środowisko. pomi ędzy człowiekiem, społecze ństwem i przyrod ą, a tak Ŝe ukazuj ąc zale Ŝno ści człowieka od przyrody uczy 6. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADA Ń. odpowiedzialno ści za podejmowane decyzje i działania, czyli ingerencj ę w środowisko. Dlatego te Ŝ powinna by ć Układ harmonogramu odpowiada tematycznie elementem całego procesu edukacyjnego, jak równie Ŝ układowi Programu Ochrony Środowiska na lata 2004- stałym składnikiem polityki informacyjnej oraz strategii 2007. Zawiera on cele oraz konieczne do ich realizacji gospodarczej. zadania uj ęte w trzech cz ęś ciach: Realizacja celów i zagadnie ń z zakresu ochrony I. - Ochrona i racjonalne wykorzystanie zasobów środowiska wymaga długotrwałego procesu przyrodniczych, edukacyjnego. Kształtowanie wła ściwych postaw II. - Poprawa jako ści środowiska, proekologicznych mieszka ńców gminy jest gwarantem III. - Edukacja ekologiczna. wła ściwej ochrony zasobów przyrodniczych. Wra Ŝliwe i

Dziennik Urz ędowy - 6479 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6480 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6481 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6482 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6483 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6484 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6485 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6486 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6487 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Perspektywa na kolejne lata: Bez społecznej akceptacji, inwestycje oddziaływuj ące na - weryfikacja Programu Ochrony Środowiska dla środowisko oraz dokumenty strategiczne, maj ące wpływ Miasta i Gminy Jeziorany, na środowisko, nie s ą reprezentatywne, tym samym maj ą - sprawozdanie z realizacji zada ń zawartych w ograniczone mo Ŝliwo ści pozyskiwania środków Programie, finansowych. - dalsza rozbudowa sieci kanalizacyjnej i Istotnym instrumentem w tej grupie jest edukacja wodoci ągowej na terenie Gminy, ekologiczna, która przybiera coraz wi ększe znaczenie - dalsze prowadzenie systematycznych akcji oraz zakres prowadzonych działa ń. Równie wa Ŝna jest edukacji ekologicznej, komunikacja społeczna, realizowana jako współpraca z - promowanie zachowa ń proekologicznych we organizacjami pozarz ądowymi. Dobrze prowadzona wszystkich dziedzinach Ŝycia zgodnie z komunikacja umo Ŝliwia nie tylko wymian ę informacji, lecz zasadami ochrony przyrody. równie Ŝ wspiera proces i zapobiega jego zakłóceniom, wzmacnia równie Ŝ autorytet stron i wzajemne 7. NARZ ĘDZIA I INSTRUMENTY REALIZACJI zrozumienie. PROGRAMU. Wszystkie wymienione instrumenty s ą bardzo wa Ŝne w ochronie środowiska. Zwłaszcza w świetle cz ęstych 7.1 Wybrane narz ędzia i instrumenty realizacji zmian prawa i braku wielu przepisów wykonawczych, Programu. istotne jest wzajemne zrozumienie i tworzenie wspólnych i akceptowanych przedsi ęwzi ęć . Odpowiednia realizacja Programu zwi ązana jest z zastosowaniem odpowiednich narz ędzi i instrumentów. 7.2 Integracja Programu Ochrony Środowiska z Jest to bardzo istotne, poniewa Ŝ w zwi ązku z wej ściem innymi dokumentami strategicznymi dla gminy. Polski do struktur Unii Europejskiej, koniecznym zadaniem jest dostosowanie norm i zachowa ń środowiskowych do Działania zwi ązane z przygotowaniem instrumentów w unijnych wymogów. zakresie prawa lokalnego s ą niezb ędne. Zmiany w Instrumenty prawne - bezpo średnio i nakazowo zakresie planowania przestrzennego powinny reguluj ą okre ślone zachowania. uwzgl ędnia ć wprowadzenie w szerszym zakresie problematyki ochrony środowiska. 1. Standardy jako ściowe lub emisyjne. Standardy jako ściowe okre ślaj ą minimalny, Kolejnym wzmocnieniem skuteczno ści działa ń b ędzie dopuszczalny poziom jako ści środowiska, natomiast uproszczenie i przyspieszenie procedur tworzenia planów emisyjne okre ślaj ą ile i jakich zanieczyszcze ń mo Ŝna zagospodarowania przestrzennego i ustalenia lokalizacji wprowadzi ć do środowiska. inwestycji. Działania te powinny doprowadzi ć do takiego konstruowania nowych planów zagospodarowania 2. Pozwolenia. przestrzennego, które w swojej tre ści uwzgl ędniałyby Dotycz ą procesu inwestycyjnego oraz w sposób nast ępuj ące zadania: bezpo średni ochrony środowiska, s ą przede wszystkim - lokalizacj ę obiektów niebezpiecznych, strefy indywidualnymi decyzjami administracyjnymi, które ograniczonego u Ŝytkowania wokół tych obiektów na konkretyzuj ą zobowi ązania prawne i ustalaj ą obowi ązki wypadek awarii, danego podmiotu. - obszary i obiekty obj ęte lub przewidywane do obj ęcia ochron ą przyrody, 3. Odpowiedzialno ść : - obszary o przekroczonych dopuszczalnych a) administracyjna - administracyjne kary pieni ęŜ ne za st ęŜ eniach zanieczyszcze ń środowiska, przekroczenie okre ślonych norm i standardów, - tereny zdegradowane i zdewastowane wymagaj ące zado ść uczynienie administracyjne, wstrzymanie przekształce ń, działalno ści, - wykorzystanie energii odnawialnej, b) karna, - ochrona przed hałasem, c) cywilna. - ochrona zieleni miejskiej oraz terenów otwartych na obszarach zurbanizowanych. Instrumenty finansowe. Program Ochrony Środowiska został zintegrowany z Mo Ŝna tu wyró Ŝni ć: nast ępuj ącymi, obowi ązuj ącymi dokumentami dla gminy Jeziorany: 1) opłaty za korzystanie ze środowiska – dotycz ą opłat 1) strategia rozwoju miasta i gminy Jeziorany, pobieranych od korzystaj ących ze środowiska, którzy 2) studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania nie przekraczaj ą okre ślonych norm. Pewnego rodzaju przestrzennego miasta i gminy Jeziorany, opłat ą jest równie Ŝ opłata produktowa i depozytowa, 3) plan Rozwoju Lokalnego Gminy Jeziorany na lata które s ą wła ściwe dla gospodarki odpadami; 2004-2010.

2) kary pieni ęŜ ne – środek ści śle powi ązany z 7.3 Udział społecze ństwa. instrumentami prawnymi, dotyczy tych korzystaj ących ze środowiska, którzy przekrocz ą okre ślone normy; Oddziaływanie społecze ństwa na realizacj ę polityki ekologicznej jest uwarunkowane zwi ększeniem 3) zwolnienia i ulgi podatkowe. dost ępno ści do informacji o środowisku. Ustawa Prawo ochrony środowiska wprowadza obligatoryjny obowi ązek Instrumenty społeczne. udost ępniania wszystkim obywatelom przez organa administracji informacji o środowisku i jego ochronie. Bardzo wa Ŝny element oddziaływania na stan Realizacja zapisów ustawy w zakresie zwi ększenia środowiska i jego ochron ę. Dost ęp do informacji o dost ępno ści do informacji o środowisku wymaga ć b ędzie środowisku jest zagwarantowany dla ka Ŝdego obywatela. podj ęcia nast ępuj ących działa ń: Dziennik Urz ędowy - 6488 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

- utworzenia gminnego systemu udost ępniania Głównym koordynatorem realizacji Programu Ochrony informacji o środowisku, w tym zało Ŝenia i Środowiska b ędzie Burmistrz, który jako organ prowadzenia publicznie dost ępnych wykazów wykonawczy gminy, zobligowany jest ustawowo do danych o dokumentach, zawieraj ących informacje o wykonywania zada ń na terenie gminy w zakresie ochrony środowisku i jego ochronie, zgodnie z wymogami środowiska. ustawy Prawo ochrony środowiska, W imieniu Burmistrza nad realizacj ą Programu czuwa ć - opracowania i wdra Ŝania elektronicznych baz będą pracownicy referatu Rolnictwa, Ochrony Środowiska danych o środowisku, dost ępnych za po średnictwem i Obrotu Nieruchomo ściami w Urz ędzie Miejskim w Internetu, Jezioranach oraz inni pracownicy wła ściwi ze wzgl ędu na - upowszechniania podejmowanych działa ń w zakres swoich zada ń. zakresie ochrony środowiska. Realizacja Programu b ędzie wymagała współdziałania Jednym z najskuteczniejszych sposobów podniesienia z innymi jednostkami samorz ądu terytorialnego, świadomo ści ekologicznej mieszka ńców regionu, a tak Ŝe Wojewod ą i podległymi mu słu Ŝbami, jednostkami wa Ŝnym narz ędziem, b ędzie zaanga Ŝowanie mo Ŝliwie gospodarczymi i społecznymi, które posiadaj ą du Ŝej liczby mieszka ńców w procesy decyzyjne, maj ących odpowiednie kompetencje, okre ślone w przepisach wpływ na stan środowiska. prawnych, oraz pozarz ądowymi organizacjami ekologicznymi. 8. OCENA REALIZACJI PROGRAMU. Zgodnie z wymogiem art. 18 ust. 2 Ustawy Prawo ochrony środowiska, Burmistrz powinien co 2 lata 8.1 Kontrola realizacji programu. dokonywa ć oceny realizacji programu i przygotowywa ć raporty z wykonania zada ń, zawartych w Programie. Głównym źródłem informacji o środowisku jest Raporty te powinny by ć przedstawione Radzie Gminy. pa ństwowy monitoring środowiska, który stanowi system Pierwsza ocena realizacji tego Programu powinna by ć pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz dokonana w połowie 2006 roku, a druga w połowie 2007. gromadzenia, przetwarzania i udost ępniania informacji o środowisku. Ocena realizacji Programu powinna zawiera ć: Działalno ść pa ństwowego monitoringu środowiska - kontrol ę wykonania zada ń, okre ślonych w koordynuj ą organy Inspekcji Ochrony Środowiska: Główny harmonogramie realizacji Programu na lata 2004- Inspektor Ochrony Środowiska oraz Wojewódzki Inspektor 2007, Ochrony Środowiska. - ocen ę realizacji celów i działa ń okre ślonych w Programie, opart ą na wska źnikach Oprócz przeprowadzanych w sposób cykliczny bada ń charakteryzuj ących stan środowiska. monitoringowych, pa ństwowy monitoring zbiera dane o środowisku na podstawie: Program Ochrony Środowiska i zawarte w nim cele i - pomiarów dokonywanych przez organy administracji, działania b ędą aktualizowane co 4 lata, co jest wymogiem ustawowo zobowi ązanych do wykonywania bada ń Ustawy Prawo ochrony środowiska. monitoringowych, - danych zbieranych w ramach statystyki publicznej, 8.2 Wska źniki oceny realizacji Programu. - pomiarów stanu środowiska, wielko ści i rodzajów emisji i ich ewidencji, do przeprowadzenia których s ą Ocena realizacji programu powinna by ć zobowi ązane podmioty korzystaj ące ze środowiska przeprowadzona w oparciu o podstawowe wska źniki, (prowadz ący instalacj ę i u Ŝytkownicy urz ądze ń). obrazuj ące stan środowiska i dokonuj ące si ę w nim zmiany. Wska źniki te umieszczono w poni Ŝszej tabeli.

Tabela 12. Wska źniki oceny realizacji Programu.

Cele Wska źniki Jednostka miary Stan wyj ściowy Źródło informacji o wska źnikach I. OCHRONA 1 RACJONALNE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH Cel 1. Skuteczna ochrona środowiska naturalnego Ilo ść : - naliczonych opłat - - naliczonych kar - Szt. Dane własne gminy - przeprowadzonych kontroli 2 - wyegzekwowanych - post ępowa ń Zgodno ść wydawanych decyzji 100 administracyjnych zrealizowan ą % Dane własne gminy polityk ą środowiska w gminie Post ęp w aktualizacji planów w Wg ewidencji gminy % Dane własne gminy podanym zakresie Ilo ść stworzonych przej ść i korytarzy - Szt. Dane własne gminy ekologicznych Wyposa Ŝenie w infrastruktur ę Szt. - Dane własne gminy środowiskow ą bazy turystycznej % Wzrost udziału tej formy turystyki % - Dane własne gminy Oznakowanie szlaków Szt. - Dane własne gminy Cel 2. Zachowanie istniej ącego świata ro ślin i zwierz ąt Wzrost udziału obszarów - ha Dane własne gminy, Wojewódzki przyrodniczo cennych chronionych % Konserwator Przyrody prawnie Dziennik Urz ędowy - 6489 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Cel 3. Zachowanie wysokich walorów krajobrazowych Ilo ść wydanych decyzji o warunkach 18 zabudowy i zagospodarowania Szt. Dane własne gminy terenu zgodnych z przyj ętą polityk ą ochrony środowiska w gminie Cel 4. Racjonalne korzystanie z zasobów naturalnych Wodochłonno ść Wła ściwa jednostka Wg danych Materiałochłonno ść w czasie PKB, statystycznych Energochłonno ść produkcji, GUS mieszka ńca, np. m3/d/mieszka ńca II. POPRAWA JAKO ŚCI ŚRODOWISKA Cel 1. Ochrona jako ści wód Ilo ść wykonanej kanalizacji Km 16,9 Dane własne gminy Stopie ń skanalizowania % 44,64 Poprawa wska źników % Wg analiz WIO Ś odprowadzanych ścieków Wzrost jako ści wód % Wg analiz WIO Ś powierzchniowych Wzrost jako ści wód podziemnych % Wg analiz WIO Ś Zmniejszenie ładunku Dane własne gminy doprowadzanego do wód % Wg analiz WIO Ś powierzchniowych Stopie ń zwodoci ągowania % 83,7 Dane własne gminy Realizacja programu małej retencji Szt. - Dane własne gminy % Cel 2. Ochrona powierzchni ziemi Wzrost ilo ści zbieranych surowców % 10 Dane własne gminy wtórnych Wzrost odpadów poddanych % 10 Dane własne gminy recyklingowi Wzrost odpadów ulegaj ących biodegradacji wydzielanych z % Wg analiz Dane własne gminy ogólnego strumienia odpadów Zmniejszenie udziału gleb kwa śnych ha Wg analiz Stacja Chemiczno-Rolnicza % Cel 3. Czyste powietrze Ilo ść plantacji paliwa ekologicznego Szt. 1 Dane własne gminy Zmniejszenie niskiej emisji Dane własne gminy % - WIO Ś Długo ść i ilo ść ście Ŝek rowerowych Km 95 Dane własne gminy Szt. 4 Ceł 4. Bioró Ŝnorodno ść Wzrost form przyrodniczych obj ętych Dane własne gminy, Wojewódzki % - ochron ą prawn ą Konserwator Przyrody Ilo ść odtworzonych ekosystemów Szt. - Dane własne gminy Wzrost powierzchni zalesianych ha Dane własne gminy, Starostwo - % Powiatowe Cel. 5 Dobry klimat akustyczny Zmniejszenie liczby uci ąŜ liwego % 0 Dane własne gminy, WIO Ś hałasu Liczba stref ciszy Szt. 0 Starostwo Powiatowe Cel 6. Poziomy pól elektromagnetycznych poni Ŝej dopuszczalnych Ograniczenie oddziaływania promieniowania % 0 Dane własne gminy elektromagnetycznego III. EDUKACJA EKOLOGICZNA Cel 1. Wzrost świadomo ści ekologicznej Ilo ść przeprowadzonych działa ń Szt. 3 Dane własne gminy edukacyjnych Ilo ść i długo ść ekologicznych szt. 1 Dane własne gminy, Lasy Pa ństwowe ście Ŝek edukacyjnych Wzrost nakładów na edukacj ę Zł - Dane własne gminy ekologiczn ą % Ilo ść organizacji pozarz ądowych Nale Ŝy działaj ących aktywnie na rzecz doprowadzi ć do ochrony środowiska i edukacji Szt. powstania Dane własne gminy ekologicznej przedmiotowej organizacji

Dziennik Urz ędowy - 6490 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Powy Ŝsze zestawienie zawiera podstawowy zestaw Ekofunduszu. wska źników, jednak mo Ŝe ono by ć uzupełnione w Powołany przez Ministra Finansów w 1992 r. do przypadku pojawienia si ę odpowiednich informacji. zarz ądzania środkami pochodz ącymi z zamiany cz ęś ci Obecnie niektóre wska źniki, wa Ŝne dla oceny zagranicznego długu Polski na wspieranie przedsi ęwzi ęć programu, s ą dla obszaru gminy niedost ępne, jak na zwi ązanych z ochron ą środowiska (tzw. ekokonwersja przykład wska źniki dotycz ące uci ąŜ liwo ści hałasu, długu). promieniowania niejonizuj ącego, warto ść produkcji lub PKB, świadomo ści ekologicznej mieszka ńców. Przedsi ęwzi ęcia, na które Polska przeznacza środki z Dost ępno ść do tych informacji uwarunkowana jest takimi ekokonwersji, prócz realizacji priorytetów krajowych, czynnikami jak: musz ą mie ć równie Ŝ charakter mi ędzynarodowy. S ą nimi - rozszerzeniem i wzmocnieniem monitoringu działania w zakresie: środowiska i zwi ększeniem dost ępno ści danych, - redukcji emisji gazów powoduj ących zmiany klimatu - przeprowadzeniem odpowiednich bada ń, np. Ziemi, społecznych, słu Ŝą cych ocenie świadomo ści - ograniczania transgranicznego przemieszczania si ę ekologicznej mieszka ńców i innych, zanieczyszcze ń atmosfery, - rozszerzeniem zakresu bada ń statystycznych w - ochrony Morza Bałtyckiego przed zakresie środowiska przez pa ństwow ą statystyk ę. zanieczyszczeniem, - zachowania ró Ŝnorodno ści biologicznej polskiej 9. NAKŁADY FINANSOWE NA REALIZACJ Ę przyrody. PROGRAMU. Od roku 1998 uruchomiony został pi ąty element 9.1 Finansowanie działa ń. działania Ekofunduszu - „gospodarka odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych”. Realizacja zało Ŝeń Programu Ochrony Środowiska Zgodnie z umowami, jakie Polska zawarła ze swymi wymaga wielu nakładów finansowych. Głównie pochodz ą wierzycielami Ekofundusz dofinansowuje inwestycje one z gminnego bud Ŝetu oraz Gminnego Funduszu spełniaj ące powy Ŝsze warunki w formie dotacji, w du Ŝym Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ponadto stopniu realizowane przez władze samorz ądowe miast i środki mog ą by ć pozyskiwane z ni Ŝej wymienionych: gmin.

Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Gospodarki Wodnej. Agencji Nieruchomo ści Rolnych. Wydawane przez NFO Ś i GW środki wspomagaj ą Programów pomocowych Unii Europejskiej. priorytetowe w skali kraju zadania i stanowi ą kilkana ście procent rocznych wydatków na inwestycje ochronne w Realizacja zada ń zawartych w programie wymaga całym kraju. Fundusz ten wykorzystuje ró Ŝne formy koncentracji znacznych środków w krótkim czasie. Jako finansowania - od po Ŝyczek i dotacji po inwestycje najwa Ŝniejsze potraktowano te zadania, których realizacja kapitałowe. Podejmuje równie Ŝ działania w celu prowadzi do spełnienia norm prawa ochrony środowiska i rozszerzania mo Ŝliwo ści swoich finansowych operacji, dostosowania do wymogów zwi ązanych z integracj ą otwieraj ąc specjalne linie kredytowe, wchodz ąc w Polski z Uni ą Europejsk ą. konsorcja kredytowe, finansuj ąc zakupy inwestycyjne w Realizacja programu z okre ślonymi terminami ramach leasingu. rozpocz ęcia i zako ńczenia poszczególnych zada ń pozwala na cykliczne szacowanie kosztów w okresach 4- Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i letnich oraz uaktualnianie i weryfikacj ę planowanych Gospodarki Wodnej. nakładów w okresach 2-letnich, równolegle z okresową Podstawow ą form ą udzielania pomocy finansowej s ą ocen ą stanu realizacji zada ń programu (osi ągania celów i oprocentowane po Ŝyczki, dopłaty do preferencyjnych poniesionych nakładów finansowych). kredytów i po Ŝyczek oraz dotacje. Rada Nadzorcza Planuje si ę stosowanie takich metod realizacji WFO Ś i GW uchwala plan działalno ści Wojewódzkiego poszczególnych zada ń Programu, które charakteryzuj ą si ę Fundusz i zatwierdza list ę przedsi ęwzi ęć priorytetowych uzyskaniem optymalnych efektów ekologicznych i na podstawie polityki ekologicznej pa ństwa i ekonomicznych. Cel ten zostanie osi ągni ęty poprzez województwa. Ustala równie Ŝ „Kryteria wyboru sporz ądzanie analiz finansowo – ekonomicznych oraz przedsi ęwzi ęć finansowanych ze środków WFO Ś i GW” i ekologicznych ka Ŝdego z zada ń. Ten sposób „Zasady udzielania i umarzania po Ŝyczek oraz udzielenia post ępowania pozwoli na wybór optymalnych rozwi ąza ń dotacji”. technicznych, organizacyjnych i finansowych. Zakłada si ę, Ŝe profesjonalne planowanie zada ń ochrony środowiska Banku Ochrony Środowiska S.A. umo Ŝliwi osi ągni ęcie odpowiednich wska źników Udziela on kredytów osobom prawnym, fizycznym i finansowych i ekonomicznych, a co za tym idzie - jednostkom organizacyjnym prowadz ącym działalno ść dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej (m.in. gospodarcz ą, ale jego specyfika polega a udzielaniu fundusze strukturalne, programy pilota Ŝowe, pomoc kredytów na przedsi ęwzi ęcia proekologiczne w warunkach bezpo średnia, umowy i porozumienia mi ędzynarodowe). preferencyjnych. Priorytetem Programu jest pozyskanie jak Kredyt preferencyjny powstał w Banku Ochrony najwi ększego ich udziału w realizacji poszczególnych Środowiska w wyniku współpracy z NFO ŚiGW (obecnie działa ń. Dla potrzeb Programu przyj ęto, Ŝe średnie tak Ŝe i WFO ŚiGW), który pokrywa ze środków dofinansowanie z Unii Europejskiej b ędzie na poziomie 50 finansowych ró Ŝnice mi ędzy oprocentowaniem kredytu %. Jako uzupełnienie absorbowanych środków, komercyjnego i preferencyjnego. Zasady ustalenia przewiduje si ę udział środków z krajowych funduszy warunków i zasad finansowania przedsi ęwzi ęć z zakresu ekologicznych (m.in. Narodowego, Wojewódzkiego, ochrony środowiska przez BO Ś s ą zbli Ŝone do tych jakie Powiatowego i Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska obowi ązuj ą w NFO ŚiGW i w funduszach wojewódzkich. i Gospodarki Wodnej). Dla programowania działa ń, przyj ęto udział tych funduszy na poziomie 25% kosztów. Dziennik Urz ędowy - 6491 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Pozostałe 25% środków na realizacj ę zada ń, przewiduje mo Ŝliwe b ędzie tak Ŝe zaangaŜowanie środków z bud Ŝetu si ę jako środki własne - zarówno gminy, partnerów w pa ństwa, agencji i funduszy celowych, Lasów realizacji działa ń, jak i u Ŝytkowników środowiska. W Pa ństwowych, Regionalnych Zarz ądów Gospodarki ramach tych środków przewiduje si ę tak Ŝe udział kredytów Wodnej oraz innych instytucji. bankowych oraz innych form mo Ŝliwej do pozyskania W efekcie dobry stan środowiska gminy umo Ŝliwi jej pomocy finansowej na realizacj ę planowanych działa ń. rozwój gospodarczy, oparty na zrównowa Ŝonym rozwoju. Znacz ący wzrost nakładów na przedsi ęwzi ęcia Natomiast kolejnym środkiem b ędzie wygenerowanie ochrony środowiska, b ędzie nast ępował w przypadku dalszych środków finansowych, które b ędą mogły by ć równoległego stosowania zach ęt prawnych i przeznaczone na utrzymanie infrastruktury technicznej ekonomicznych. Jest to zgodne z polityk ą Unii oraz instrumentów ochrony środowiska, niezb ędnych do Europejskiej, gdzie dobry stan środowiska jest traktowany realizacji zada ń Programu. jako jeden z najistotniejszych czynników decyduj ący o standardzie Ŝycia. Przy realizacji okre ślonych zada ń 9.2 Nakłady finansowe.

Tabela 13. Dochody i wydatki gminy dotycz ące ochrony środowiska w latach 2000-2003.

[tys. zł] Lata 2000 2001 2002 2003 Dochody ogółem, w tym: 10.312 11.211 12.908 14.661 - własne 3.287 3.230 3.176 3.242 - na mieszka ńca ogółem 1,21 1,32 1,5 1,7 - na mieszka ńca własne 0,39 0,38 0,37 0,38 Wydatki ogółem 10.116 10.969 12.842 15.786 674 1.301 2.393 4.946 Wydatki inwestycyjne ogółem Wydatki na ochron ę środowiska ogółem 765 1.405 1.294 2.818 Wydatki na inwestycje w ochronie środowiska, w tym 565 1.159 879 2.453 na: - systemy oczyszczania ścieków 195 849 348 1.506 - gospodark ę wodn ą 350 310 531 577 - ochron ę powietrza 20 - - 117 - ochron ę powierzchni ziemi - - - 42 Gospodarka cieplna - - - 211 Wydatki pozainwestycyjne na ochron ę środowiska 200 246 415 365 Wydatki na ochron ę środowiska w przeliczeniu na 0,09 0,17 0,15 0,33 1 mieszka ńca Źródło: Referat Finansowo – Podatkowy, Urz ąd Miejski w Jezioranach

Tabela 14. Pochodzenie środków na inwestycje w ochronie środowiska w latach 2000-2003.

Rok Bud Ŝet gminy Fundusze krajowe Fundusze zagraniczne [tys. zł] %* [tys. zł] %* [tys. zł] %* 2000 265 47 300 53 - - 2001 457 39 184 16 518 45 2002 459 52 415 48 - - 2003 1.241 51 601 24 611 25 * - jako odsetek cało ści wydatków inwestycyjnych na ochron ę środowiska w danym roku. Źródło: Referat Finansowo-Podatkowy, Urz ąd Miejski w Jezioranach.

Tabela 15. Struktura finansowania zada ń Programu.

Struktura finansowania zada ń Programu Kwotowo [zł] Procentowo [%] Środki własne 4.649.466,75' 25 Krajowe fundusze ekologiczne 4.649.466,75 25 (finansowanie bezzwrotne i zwrotne) Instrumenty finansowe UE 9.298.933,50 50 RAZEM 18.597.867,00* 100

*Przedmiotowa kwota mo Ŝe ulec zmianie wraz z pojawieniem si ę nowych zada ń do realizacji.

Dziennik Urz ędowy - 6492 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Szacunkowe koszty wdra Ŝania Programu, szczegółowe podej ście do zagadnie ń gospodarki przedstawione w powy Ŝszej tabeli, zostały okre ślone na odpadowej na terenie gminy. podstawie planowanych zada ń inwestycyjnych, Podczas prac nad Programem, dokonana analiza przybli Ŝonych kosztów realizacji zada ń, okre ślonych w stanu i zagro Ŝeń środowiska dały podstaw ę do dokumentach strategicznych. Obejmuj ą one 4 lata (2004- sformułowania nast ępuj ących wniosków wynikaj ących z 2007). Prognozowanie kosztów w dłu Ŝszej perspektywie opracowania Programu: czasu prowadziłoby do zmniejszenia dokładno ści 1. Obowi ązkiem wszystkich uczestnicz ących w szacunków, ze wzgl ędu na mo Ŝliwo ść wyst ępowania kształtowaniu Ŝycia gminy jest przede wszystkim trudnych do oceny czynników zewn ętrznych, np. zapobieganie negatywnym przekształceniom wysoko ść kosztów, wysoko ść inflacji, zmieniaj ące si ę środowiska naturalnego gminy. Działania te powinny prawo. by ć realizowane poprzez: - tworzenie prawa lokalnego, uwzgl ędniaj ącego 10. STRESZCZENIE PROGRAMU. konieczno ść zachowania i ochrony środowiska naturalnego, Zgodnie z art. 17 i 18 ustawy prawo ochrony - stosowanie instrumentów prawno-ekonomicznych - środowiska, Program sporz ądza organ wykonawczy opłaty, kary, skuteczne kontrole oraz ich gminy, a nast ępnie uchwala go Rada Miejska. egzekwowanie, Program zawiera ogóln ą charakterystyk ę gminy. - racjonalne korzystanie z zasobów naturalnych, Opisuje elementy przyrody nieo Ŝywionej i o Ŝywionej. - zachowanie wysokich walorów krajobrazowych i Zwrócono tak Ŝe uwag ę na prawne formy ochrony niedopuszczenie do trwałych zmian rze źby terenu, przyrody znajduj ące si ę na terenie gminy. Istotnym elementem Programu jest diagnoza stanu i 2. Warunki naturalne, stan środowiska, wyst ępowanie zagro Ŝeń środowiska naturalnego gminy Jeziorany. zbiorników wodnych (jezior), zmusza do dalszego Dotyczy ona wa Ŝnych aspektów wzajemnych oddziaływa ń zintensyfikowania prac na rzecz ograniczenia człowieka i środowiska. oddziaływania człowieka na środowisko naturalne. Zawarte s ą równie Ŝ szanse i ograniczenia rozwoju Przyj ęto: gminy, wynikaj ące ze stanu środowiska. - wprowadzenie gospodarki odpadami, zgodnie z Program formułuje strategie, cele z zakresu ochrony przyj ętymi zało Ŝeniami w Planie Gospodarki środowiska, oraz przedstawia plan działa ń w okresie Odpadami, programowania. - dalsz ą budow ę kanalizacji sanitarnej, - wprowadzenie technologii spalania opartych na Szczegółowy harmonogram realizacji zada ń zawarty odnawialnych źródłach energii, jest w trzech sektorach działa ń: - wprowadzanie infrastruktury chroni ącej środowisko 1. Ochrona i racjonalne wykorzystanie zasobów na obszarach atrakcyjnych turystycznie, naturalnych. 2. Poprawa jako ści środowiska. 3. Bardzo wa Ŝnym jest prowadzenie systematycznej 3. Edukacja ekologiczna. edukacji ekologicznej w śród mieszka ńców gminy, dąŜą c do świadomego kształtowania postaw i Program ukazuje równie Ŝ sposób kontroli oraz zachowa ń, zgodnie z zasadami zrównowa Ŝonego wska źniki jego realizacji. rozwoju. Istotnym elementem Programu jest Plan Gospodarki Odpadami, który jest odr ębnym dokumentem i ukazuje

Dziennik Urz ędowy - 6493 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

11. ZAŁ ĄCZNIKI. 11.1 Spis tabel. 11.2 Wykaz dokumentów strategicznych. 11.3 Wykaz zada ń inwestycyjnych przewidzianych do realizacji Programu.

SPIS TABEL

Tabela 1. Najwa Ŝniejsze parametry jezior. Tabela 2. Charakterystyka studni w poszczególnych miejscowo ściach. Tabela 3. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne i szacunkowy ich pobór na terenie miasta i gminy Jeziorany. Tabela 4. Klasyfikacja wód Symsarny w latach 1996-2000 i 2003. Tabela 5. Mieszka ńcy gminy Jeziorany wg stanu na dzie ń 31 grudnia 2003 roku. Tabela 6. Porównywalne dane demograficzne dotycz ące gminy Jeziorany z lat 2001-2003. Tabela 7. Parametry istniej ących uj ęć wodnych. Tabela 8. Stacje uzdatniania wody wyst ępuj ące w gminie Jeziorany. Tabela 9. Zestawienie danych dotycz ących systemu zaopatrzenia w wod ę. Tabela 10. Zestawienie danych dotycz ących zagospodarowania osadów ściekowych. Tabela 11. Zestawienie danych dotycz ących systemów oczyszczania ścieków. Tabela 12. Wska źniki oceny realizacji Programu. Tabela 13. Dochody i wydatki gminy dotycz ące ochrony środowiska w latach 2000-2003. Tabela 14. Pochodzenie środków na inwestycje w ochronie środowiska w latach 2000-2003. Tabela 15. Struktura finansowania zada ń Programu.

Spis wykresów

Wykres 1. Powierzchnie gruntów na terenie Gminy Jeziorany w ha. Wykres 2. Powierzchnia jezior wyst ępuj ących na terenie Gminy Jeziorany w ha. Wykres 3. Liczba ludno ści w mie ście Jeziorany (wg stanu na dzie ń 31.12.2003 r.). Wykres 4. Liczba ludności we wsiach na terenie Gminy Jeziorany (wg stanu na dzie ń 31.12.2003 r.).

WYKAZ DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH

Podczas prac nad Programem Ochrony Środowiska wykorzystano nast ępuj ące dokumenty:

1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska. 2. Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006, Warszawa 2003. 3. II Polityka Ekologiczna Pa ństwa, Warszawa 2000. 4. Narodowa Strategia Ochrony Środowiska na lata 2000-2006, Ministerstwo Środowiska, 2002. 5. Uchwała Rady Ministrów z dnia 29 pa ździernika 2002 r. W sprawie krajowego planu gospodarki odpadami. 6. Krajowy Program Oczyszczania ścieków Komunalnych, Warszawa 2003. 7. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, Warszawa 2002. 8. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej, Warszawa 2001. 9. Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmi ńsko-mazurskiego; Sejmik Województwa, 2000. 10. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa warmi ńsko-mazurskiego; Sejmik Województwa, 2000. 11. Program Ochrony Środowiska Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010, Olsztyn 2003. 12. Plan Gospodarki Odpadami Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010, Olsztyn 2003. 13. Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Powiatu Olszty ńskiego; Rada Powiatu w Olsztynie, Olsztyn 2000. 14. Program Ochrony Środowiska Powiatu Olszty ńskiego, Olsztyn 2004. 15. Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Olszty ńskiego na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010, Olsztyn 2004. 16. Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego miasta i gminy Jeziorany, Olsztyn 2000. 17. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Jeziorany, Olsztyn 2001. 18. Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Jeziorany na lata 2004-2010, Jeziorany 2004. 19. Wieloletni Plan Inwestycyjny Gminy Jeziorany. 20. Siemi ński M., Środowiskowe zagro Ŝenia zdrowia, PWN Warszawa, 2001. 21. Raporty o stanie środowiska województwa warmi ńsko-mazurskiego WIO Ś Olsztyn 1999-2003.

Dziennik Urz ędowy - 6494 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

WYKAZ ZADA Ń INWESTYCYJNYCH PRZEWIDZIANYCH DO REALIZACJI PROGRAMU.

Nazwa zadania Czas realizacji Nakłady do poniesienia Uzbrojenie terenów w infrastruktur ę techniczn ą w rejonie ul. Kajki i 2004-2005 119.300 Mickiewicza Sporz ądzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w obr ębie Olszewnika, Kikit 2004-2006 35.000 Modernizacja sieci wodoci ągowej w Jezioranach 2005-2006 60.000 Oznakowanie tras rowerowych wraz z budow ą miejsc rekreacyjnych 2005-2006 50.000 Stworzenie warunków rekreacyjnych nad jeziorem Ring 2005-2006 400.000 Udro Ŝnienie rzeki Symsarna dla udro Ŝnienia szlaku kajakowego 2005-2006 50.000 Budowa wodoci ągu wraz z przył ączami w m. Zerbu ń 2004 708.481 Budowa sieci wodoci ągowej Pierw ągi - Kolonia 2005 44.235 Budowa sieci wodoci ągowej do zabudowy kolonijnej m. Jeziorany-Kolonie i 2005-2006 1.150.231 Miejska Wie ś Budowa sieci wodoci ągowej z przył ączami w Kiersztanowie 2005 796.412 Budowa sieci wodoci ągowej do zabudowy kolonijnej w m. Franknowo 2005 735.242 Budowa sieci wodoci ągowej Modliny - Ustnik - Wójtówko 2005 221.000 Budowa sieci wodoci ągowej w m. Kramarzewo 2004-2006 560.000 Modernizacja SUW Wójtówko 2004 100.000 Budowa kanalizacji sanitarnej Jeziorany - Olszewnik 2005-2006 1.621.814 Porz ądkowanie gospodarki wodno-ściekowej w rejonie rzeki Symsarny - wschód gminy Jeziorany 2005-2006 7.516.152 Budowa kanalizacji sanitarnej Wójtówko - Ustnik 2004-2005 300.000 Budowa kanalizacji sanitarnej Potryty - Wilkiejmy -Ustnik - w tym dokumentacja techniczna 2004-2006 1.550.000 Sporz ądzenie dokumentacji technicznej na budow ę kanalizacji Jeziorany - 2006 100.000 Tłokowo - Franknowo -dokumentacja techniczna Sporz ądzenie dokumentacji technicznej na budow ę kanalizacji Jeziorany - 2006 80.000 Lekity - Krokowo Przył ącze energetyczne do oczyszczalni ścieków w Jezioranach 2004 20.000 Modernizacja sieci burzowej w Jezioranach 2004-2006 40.000 Budowa sieci wodoci ągowej we wsi Studzianka wraz z przył ączami 2007 340.000 Budowa kanalizacji w Biesowo - Zerbu ń 2007 2.000.000 RAZEM 18.597.867

Zał ącznik Nr 2 do uchwały Nr XXI/235/05 Rady Miejskiej w Jezioranach z dnia14 czerwca 2005 r.

PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA MIASTA I GMINY JEZIORANY NA LATA 2004 - 2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy na kolejne lata.

Jeziorany 2004

SPIS TRE ŚCI

1. WST ĘP. 1.1 Przedmiot, cel i zakres opracowania. 1.2 Obowi ązuj ące przepisy, podstawa opracowania i materiały wyj ściowe.

2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBSZARU GMINY JEZIORANY.

3. ANALIZA ODDZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO.

4. AKTUALNY STAN PRAWNY l ORGANIZACYJNY GOSPODARKI ODPADAMI W KRAJU.

5. AKTUALNY STAN GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE. 5.1 Źródła i ilo ść powstawania odpadów komunalnych. 5.2 Komunalne osady ściekowe. 5.3 Istniej ące systemy zbierania odpadów komunalnych, ich gromadzenie oraz wywóz. Dziennik Urz ędowy - 6495 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

5.4 Unieszkodliwianie odpadów. 5.4.1 Rekultywacja nielegalnego składowiska w Tłokowie. 5.5 Ilo ść i rodzaj odpadów komunalnych poddawanych odzyskowi. 5.6 Dzikie składowiska. 5.7 Wnioski i identyfikacja problemów.

6. GOSPODAROWANIE ODPADAMI Z SEKTORA GOSPODARCZEGO. 6.1 Pochodzenie odpadów gospodarczych. 6.2 Rodzaje i gospodarka odpadami z sektora gospodarczego.

7. ODPADY NIEBEZPIECZNE. 7.1 Wytwarzanie i gospodarka odpadami niebezpiecznymi. 7.1.1 Odpady zawieraj ące PCB. 7.1.2 Oleje odpadowe. 7.1.3 Zu Ŝyte baterie i akumulatory. 7.1.4 Odpady zawierające azbest.. 7.1.5 Pestycydy. 7.1.6 Zu Ŝyte urz ądzenia elektryczne, elektroniczne i urz ądzenia zubo Ŝaj ące warstw ę ozonow ą. 7.1.7 Wycofane z eksploatacji pojazdy. 7.1.8 Odpady medyczne i weterynaryjne. 7.2 Prognoza powstawania odpadów. 7.3 Organizacja gospodarki odpadami.

8. KOSZTY PROWADZONEJ GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE.

9. PODSUMOWANIE STANU OBECNEGO l IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW.

10. ZAŁO śENIA PROGNOZY, CELE l ZADANIA STRATEGICZNE. 10.1 Cele i zadania programu. 10.2 Planowany model gospodarki odpadami. 10.3 Planowana gospodarka odpadami opakowaniowymi, wielkogabarytowymi, budowlanymi i niebezpiecznymi w strumieniu odpadów komunalnych oraz gospodarka odpadami ulegaj ącymi biodegradacji.

11. ZAKRES DZIAŁA Ń.

12. HARMONOGRAM REALIZACJI DZIAŁA Ń. 12.1 Edukacja ekologiczna. 12.2 Zapobieganie powstawaniu odpadów. 12.3 Program selektywnej zbiórki odpadów.

13. NARZ ĘDZIA l INSTRUMENTY REALIZACJI PLANU. 13.1 Integracja Planu z innymi dokumentami strategicznymi dla gminy. 13.2 Udział społecze ństwa.

14. OCENA REALIZACJI PLANU (MONITORING). 14.1 Wska źniki oceny realizacji Planu.

15. NAKŁADY FINANSOWE NA REALIZACJ Ę PLANU.

16. STRESZCZENIE PLANU.

17. ZAŁ ĄCZNIKI. 17.1 Spis tabel. 17.2 Bibliografia. 17.3 Wykaz zada ń inwestycyjnych przewidzianych do realizacji w ramach Planu.

Dziennik Urz ędowy - 6496 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

WST ĘP. - nakłady i instrumenty finansowania realizacji zamierzonych celów, 1.1 Przedmiot, cel i zakres opracowania. - system monitoringu i ocena realizacji celów.

Plan gospodarki odpadami dla miasta i gminy 1.2 Obowi ązuj ące przepisy, podstawa opracowania Jeziorany powstał jako realizacja ustawy z dnia 27 i materiały wyj ściowe. kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z pó źn. zm.), która wprowadza obowi ązek opracowywania Przy sporz ądzaniu Planu skorzystano w szczególno ści planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym z nast ępuj ących aktów prawnych: i gminnym (rozdział 3, art. 14-16). Plan obejmuje - ustawa o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach wszystkie rodzaje odpadów powstaj ące i przywo Ŝone na z dnia 13 wrze śnia 1996 roku (Dz. U. Nr 132, poz. teren miasta i gminy, a w szczególno ści odpady 622 z pó źn. zm.), komunalne z uwzgl ędnieniem odpadów ulegaj ących - ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady kwietnia 2001 roku (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z pó źn. budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady zm.), niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, - ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 roku oleje odpadowe, baterie i akumulatory. (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z pó źn. zm.), Plan gospodarki odpadami dla miasta i gminy - ustawa o opakowaniach i odpadach Jeziorany został opracowany zgodnie z Polityk ą opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 roku (Dz. U. Ekologiczn ą Pa ństwa oraz Planem Gospodarki Odpadami Nr 63, poz. 638 z pó źn. zm.), Dla Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego na lata 2003- - ustawa o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony 2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010, środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie Programem usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących niektórych innych ustaw z dnia 27 lipca 2001 roku azbest stosowanych na terytorium Polski oraz (Dz. U. Nr 100 poz. 1085), Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu - ustawa o obowi ązkach przedsi ębiorców w zakresie Olszty ńskiego na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie perspektywy na lata 2007-2010. Plan stanowi integraln ą depozytowej z dnia 11 maja 2001 roku (Dz. U. Nr 63, cz ęść Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy poz. 639 z pó źn. zm.), Jeziorany. - Polityka Ekologiczna Pa ństwa na lata 2003-2006 z Opracowany Krajowy Plan Gospodarki Odpadami uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010, (KPGO) został zatwierdzony przez Rad ę Ministrów w - Krajowy Plan Gospodarki Odpadami. pa ździerniku 2002 roku. Podstaw ę do sformułowania zada ń w KPGO stanowiły cele zało Ŝone w „II Polityce Materiały wyj ściowe do niniejszego opracowania Ekologicznej Pa ństwa” w odniesieniu do gospodarki stanowiły w szczególno ści: odpadami, jak i zasady post ępowania z odpadami - Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa okre ślone w rozdz. 2 art. 5 ustawy o odpadach, który Warmi ńsko-Mazurskiego na lata 2003-2006 z mówi „..kto podejmuje działania powoduj ące lub mog ące uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010, powodowa ć powstawanie odpadów, powinien takie - Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu działania planowa ć, projektowa ć i prowadzi ć tak, aby: Olszty ńskiego na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem - zapobiega ć lub ogranicza ć ilo ści powstaj ących perspektywy na lata 2007-2010, odpadów, - Raporty o stanie środowiska województwa - zapewnia ć zgodny z zasadami ochrony środowiska warmi ńsko-mazurskiego, WIO Ś w Olsztynie, odzysk, - Informacje z Urz ędu Miejskiego w Jezioranach, - zapewnia ć zgodne z zasadami unieszkodliwianie - Literatura fachowa oraz ogl ędziny i wizje w terenie. odpadów." 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBSZARU Te same zało Ŝenia zostały przyj ęte w opracowaniu GMINY JEZIORANY. KPGO tj.: - zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów, Gmina Jeziorany poło Ŝona jest w Powiecie - zapewnienie odzysku, w tym głównie recyklingu Olszty ńskim, w środkowej cz ęś ci Pojezierza Mazurskiego, odpadów, których wytworzeniu, w danych warunkach w dorzeczu Łyny, w zlewni czterech jej dopływów: techniczno-ekonomicznych, nie udało si ę zapobiec, Wad ągu, Kirsny, Pisy i Symsarny. Gmina Jeziorany jest - unieszkodliwianie odpadów (poza składowaniem), jedn ą z mniejszych gmin Powiatu Olszty ńskiego i - bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska zamieszkuje j ą ogółem ok. 8,5 tys. osób, co stanowi 7,47 składowanie odpadów, dla których, w istniejących % mieszka ńców powiatu a 0,58 % mieszka ńców warunkach techniczno-ekonomicznych, nie ma województwa. mo Ŝliwo ści odzysku lub unieszkodliwiania. Gmin ę Jeziorany wg stanu na dzie ń 31.12.2003 roku zamieszkiwało 8380 mieszka ńców: Celem przygotowania Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy Jeziorany jest realizowanie Polityki w tym w mie ście 3468 osób; Ekologicznej Pa ństwa na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010 oraz kobiety stanowi ą 1874 osoby czyli 54% ogółu, przyj ęcie zasad gospodarowania odpadami, w tym: męŜ czy źni stanowi ą 1594 osoby czyli 46% ogółu, - okre ślenie aktualnego stanu gospodarki odpadami na terenie miasta i gminy Jeziorany, w tym mieszka ńcy wsi 4912 osób; - okre ślenie prognozowanych zmian w zakresie gospodarki odpadami, kobiety stanowi ą 2430 osób czyli 49,50% ogółu, - propozycje działa ń zmierzaj ących do poprawy męŜ czy źni stanowi ą 2482 osoby czyli 50,5 % ogółu. sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami, w tym edukacji ekologicznej, Dziennik Urz ędowy - 6497 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Średnia wieku mieszka ńców Gminy Jeziorany wynosi 35,9. Najwi ększ ą grup ę stanowi ą mieszka ńcy w wieku - zagro Ŝeń dla środowiska - plan przewiduje produkcyjnym - około 68% ogółu osób 1. Liczba ludno ści ograniczenie negatywnego wpływu działa ń na zmniejsza si ę. Proces demograficzny charakteryzuje środowisko i zdrowie ludzi, migracja ludno ści spowodowana poszukiwaniem pracy - zmian w krajobrazie - nie przewiduje si ę działa ń oraz mieszka ń. prowadz ących do zmian w krajobrazie. Powierzchnia Gminy Jeziorany wynosi 21,351 ha, w tym: Realizacja zało Ŝeń Planu wpłynie na popraw ę stanu UŜytki rolne 14890 ha, środowiska, w szczególno ści w zakresie: Lasy i zadrzewienia 4500 ha, - wydzielenia odpadów niebezpiecznych ze strumienia Wody 374 ha, odpadów komunalnych, Tereny osiedlowe i komunikacyjne 706 ha, - wyeliminowania ze środowiska odpadów Nieu Ŝytki i inne 881 ha. 2 zawieraj ących PCB, Liczba podmiotów gospodarczych wg klasyfikacji - zwi ększenia odzyskiwanych i ponownie stosowanych przyj ętej przez GUS na dzie ń 31.12.2003 roku wynosi w produkcji odpadów przemysłowych, 234. 3 - unieszkodliwiania odpadów zawieraj ących azbest, - wdro Ŝenia skutecznej kontroli (w tym monitoringu) Powstaj ące w mie ście odpady pochodz ą z: gospodarowania odpadami, co spowoduje - sektora komunalnego, wyeliminowanie nieprawidłowo ści w sposobie - sektora gospodarczego (przemysłowego). post ępowania z odpadami, - zwi ększenia ilo ści odpadów wykorzystywanych Według danych z ze spółki „Oczyszczanie Miasta i gospodarczo, Usługi Komunalne” w Jezioranach oraz z - likwidacja „dzikich wysypisk” przez co nast ąpi Przedsi ębiorstwa Produkcyjno-Handlowo-Usługowego eliminacja do środowiska odpadów ró Ŝnego „EKO” Spółka z o.o. w Biskupcu oszacowano, Ŝe w pochodzenia, przyjmowanym jako bazowy 2003 roku na terenie miasta i - pozytywnego wpływu na powierzchni ę ziemi, dzi ęki gminy Jeziorany powstało ł ącznie 915 Mg odpadów zmniejszeniu ilo ści odpadów emitowanych do wył ączaj ąc selektywnie zebrane odpady. środowiska, - poprawy walorów krajobrazowych, 3. ANALIZA ODDZIAŁYWANIA PLANU NA - poprawy jako ści środowiska atmosferycznego ŚRODOWISKO. poprzez wprowadzenie nowoczesnego sprz ętu do zbiórki i transportu odpadów. Zało Ŝone cele i kierunki działa ń w Planie s ą zgodne z: - Polityk ą Ekologiczn ą Pa ństwa, Wszystkie działania nie b ędą powodowa ć ryzyka - Krajowym Planem Gospodarki Odpadami, wyst ąpienia powa Ŝnej awarii w rozumieniu przepisów o - Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami, ochronie środowiska. - Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami. 4. AKTUALNY STAN PRAWNY I ORGANIZACYJNY Analiza oddziaływania Planu uwzgl ędniła nast ępuj ące GOSPODARKI ODPADAMI W KRAJU. zagadnienia: w zakresie skutków: Ogólne zasady ochrony środowiska, wynikaj ą z - dla środowiska - działania ograniczaj ą wprowadzanie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony odpadów do środowiska, powstawanie nowych środowiska i przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco: „dzikich wysypisk”, zapobieganie zanieczyszczeniom - zasada zintegrowanego podej ścia do ochrony gleby i ziemi, środowiska - ochrona jednego lub kilku elementów - realizacji ustale ń Planu - realizacja pozwoli przyrodniczych środowiska nie mo Ŝe odbywa ć si ę ograniczy ć negatywne oddziaływania na kosztem innego, poszczególne elementy środowiska uwzgl ędniaj ąc - zasada zapobiegania (prewencji) - kto podejmuje ich wzajemne powi ązania, oraz na krajobraz gminy i działalno ść mog ącą negatywnie oddziaływa ć znajduj ące si ę ekosystemy, na środowisko ma obowi ązek 4. zapobiegania temu w zakresie oceny: oddziaływaniu, - stanu i funkcjonowania środowiska oraz jego - zasada przezorno ści – podejmuj ący działalno ść , zasobów - działania zaznaczone w Planie zwi ększ ą której negatywne oddziaływanie na środowisko nie odporno ść środowiska na degradacj ę, przyczyni ą si ę jest jeszcze rozpoznane, ma obowi ązek podj ąć tak Ŝe do rewitalizacji obszarów w gorszej kondycji. wszelkie mo Ŝliwe środki zapobiegawcze, W przypadku braku realizacji mo Ŝe nast ąpi ć: wzrost - zasada „zanieczyszczaj ący płaci” - ka Ŝdy, kto ilo ści odpadów, pogorszenie si ę jako ści wód powoduje zanieczyszczenie środowiska, ponosi podziemnych, powierzchniowych i gleb, koszty za usuni ęcie wyrz ądzonych szkód, a tak Ŝe intensywniejsze i szybsze zu Ŝycie zasobów ten, kto mo Ŝe powodowa ć szkody w środowisku naturalnych przy braku odzysku surowców wtórnych, ponosi koszty zapobiegania tym szkodom, w zubo Ŝenie estetyki krajobrazu, przedostawanie si ę szczególno ści zanieczyszczeniu środowiska, biogazów z deponowanych odpadów do atmosfery, - zasada dost ępu obywateli do informacji o - rozwi ąza ń funkcjonalno-przestrzennych - środowisku i jego ochronie wynikaj ąca z warunków rozwi ązania s ą zgodne z prawem miejscowym, zawartych w ustawie Prawo ochrony środowiska, ______1 Dane z Ewidencji Ludno ści Urz ędu Miejskiego w Jezioranach. 2 Dane z Referatu Rolnictwa, Gospodarki Nieruchomo ściami i Ochrony Środowiska Urz ędu Miejskiego w Jezioranach. 3 Dane z Ewidencji Działalno ści Gospodarczej Urz ędu Miejskiego w Jezioranach.

Dziennik Urz ędowy - 6498 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

- zasada uwzgl ędniania wymaga ń ochrony środowiska i zrównowa Ŝonego rozwoju podczas opracowywania 4) selektywna zbiórka odpadów budowlanych zapewni polityk, strategii, planów, programów i projektów, a wydzielenie ich ze wszystkich odpadów komunalnych tak Ŝe w działalno ści inwestycyjnej, w 2006 roku w 15%, w 2010 roku - w 40% i w 2014 - prawo obywateli do uczestniczenia w post ępowaniu roku - w 60 %; w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony 5) selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych w celu środowiska lub przyj ęcia projektu polityki, strategii, ich unieszkodliwienia powinna obj ąć w 2005 roku - 15 planu lub programu, na zasadach okre ślonych w %; w 2010 roku - 50% i w 2014 roku - 80 %; ustawie Prawo ochrony środowiska, 6) redukcj ę ilo ści składowisk odpadów komunalnych do - zasada niewa Ŝno ści decyzji - decyzja wydana z 5-15 w ka Ŝdym województwie do 2014 r. naruszeniem przepisów dotycz ących ochrony środowiska jest niewa Ŝna. 4 Osi ągni ęcie takiej redukcji odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji (odpady organiczne z Z ustawy o odpadach wynikaj ą nast ępuj ące zasady gospodarstw domowych, tzw. odpady zielone, komunalne gospodarki odpadami: osady ściekowe, odpady papieru i tektury, materiały - zasada hierarchii post ępowania z odpadami: naturalne, jak drewno, tekstylia) b ędzie wymaga ć budowy zapobieganie wytwarzaniu odpadów, do 2006 roku instalacji odzysku i unieszkodliwiania o zminimalizowanie ich ilo ści i szkodliwo ści, odzysk (w łącznej przepustowo ści około 720 tys. Mg. Odzysk i tym recykling), unieszkodliwianie i ostateczne unieszkodliwianie b ędzie odbywa ć si ę głównie przez składowanie odpadów wcze śniej przekształconych, kompostowanie i fermentacj ę beztlenow ą. - zasada blisko ści - odpady nale Ŝy przede wszystkim Uzyskanie do 2007 roku 48% recyklingu papierowych i podda ć odzyskowi lub unieszkodliwianiu w miejscu tekturowych odpadów opakowaniowych wi ąŜ e si ę ze wytworzenia, a je Ŝeli nie jest to mo Ŝliwe powinny by ć stworzeniem systemu zbiórki, budow ą zakładów przekazywane do najbli Ŝszych firm posiadaj ących segregacji oraz uszlachetniania pozyskanych surowców, a zezwolenie na odzysk lub unieszkodliwianie, docelowo - budow ą instalacji termicznego przekształcania - rozszerzona odpowiedzialno ść producenta - nie tylko odpadów. Instalacje te powinny przyj ąć w 2007 roku 1 800 za odpady wytworzone w procesie produkcyjnym, tys. Mg odpadów papieru i tektury. ale tak Ŝe za odpady powstaj ące podczas W latach 2003-2006 b ędą stworzone organizacyjne i uŜytkowania oraz po zu Ŝyciu produktów. techniczne warunki do selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych (200 tys. Mg), budowlanych (370 tys. Podstawowym dokumentem w zakresie Mg) i niebezpiecznych (17 tys. Mg). Jednocze śnie nale Ŝy gospodarowania odpadami obejmuj ącym obszar całego zbudowa ć linie technologiczne demonta Ŝu i sortowanie kraju jest krajowy plan gospodarki odpadami (KPGO). odpadów wielkogabarytowych i budowlanych oraz gminne Plan ten został przyj ęty uchwał ą Rady Ministrów nr 219 z punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych przed ich dnia 29 pa ździernika 2002 r. w sprawie krajowego planu transportem do instalacji unieszkodliwiania. gospodarki odpadami, opublikowan ą w Monitorze Polskim W latach 2007-2010 konieczna b ędzie rozbudowa z 2003 r. nr 11, poz. 159. istniej ących i budowa nowych instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów. W tym okresie nadal b ędzie W krajowym planie gospodarki odpadami przyj ęto rozbudowywana sie ć instalacji odzysku i nast ępuj ące zasady post ępowania z odpadami: unieszkodliwiania, co spowoduje znaczne zmniejszenie 1) zapobieganie powstawaniu odpadów i ich ilo ści składowanych odpadów. minimalizacja; 2) zapewnienie odzysku, głównie recyklingu odpadów, W odniesieniu do sektora gospodarczego na których powstania w danych warunkach techniczno- podstawie analizy gospodarki odpadami w latach 2003- ekonomicznych nie da si ę unikn ąć ; 2014 planuje si ę: 3) unieszkodliwianie odpadów (poza składowaniem); 1) dwukrotne zwi ększenie odzyskiwanych i ponownie 4) bezpieczne dla ludzkiego zdrowia i środowiska stosowanych w produkcji odpadów przemysłowych w składowanie odpadów, których nie da si ę podda ć porównaniu do 1990 roku, kiedy odzyskano 77,1 mln procesom odzysku lub unieszkodliwiania z powodu Mg, warunków techniczno-ekonomicznych. 2) rozszerzenie mechanizmów rynkowych i przygotowanie skutecznych instrumentów W odniesieniu do sektora komunalnego Plan ekonomicznych, przyjmuje nast ępuj ące zało Ŝenia: 3) wdro Ŝenie skutecznej kontroli (w tym monitoringu) 1) w 2010 roku odzyska si ę lub unieszkodliwi odpady gospodarowania odpadami. komunalne ulegaj ące biodegradacji w takim stopniu, aby kierowa ć do składowania ilo ść równ ą 75 % Osi ągni ęcie tych celów b ędzie wymagało nowych odpadów wytworzonych w 1995 roku (4 380 tys. Mg). inwestycji, a tak Ŝe działa ń pozainwestycyjnych - prawnych W 2013 roku zredukuje si ę w ten sam sposób i organizacyjnych. składowane odpady do 50 % wytworzonych w W odniesieniu do odpadów niebezpiecznych Plan porównywalnym 1995 roku; przewiduje zapewnienie odzysku i recyklingu olejów 2) w 2007 roku odpady opakowaniowe zostan ą poddane odpadowych; zu Ŝytych urz ądze ń chłodniczych i w 50% odzyskowi, a w 25 % - recyklingowi; klimatyzacyjnych oraz pojazdów wycofanych z 3) w 2006 roku 20% odpadów wielkogabarytowych eksploatacji; usuni ęcie wyrobów zawieraj ących azbest i będzie odbieranych w wyniku selektywnej zbiórki, w złoŜenie ich na wyznaczonych składowiskach. Zamierza 2010 roku - 50 %, a w 2014 roku - 60 %; si ę zastosowa ć segregacj ę odpadów medycznych, aby ______4 KPGO Uchwała nr 219 Rady Ministrów dn. 29 pa ździernika 2002 r. w sprawie krajowego planu gospodarki odpadami, Monitor Polski nr 11 z dn. 28 lutego 2003 r.

Dziennik Urz ędowy - 6499 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz. zmniejszy ć ilo ść powstawania odpadów wymagaj ących - Firma Oczyszczanie Miasta i Usługi Komunalne - unieszkodliwienia przez termiczne przekształcenie. Do „OMIUK” sp. z o.o. w Jezioranach - odpady 2010 r. nast ąpi całkowite wyeliminowanie PCB ze wywo Ŝone s ą do Mi ędzygminnego Zakładu środowiska. Kompleksowego Przerobu Odpadów Komunalnych spółka z o.o. w S ękitach, Planuje si ę wybudowanie: - Przedsi ębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe - ogólnokrajowego składowiska odpadów „EKO” sp. z o.o. w Biskupcu. niebezpiecznych, 40 składowisk na odpady azbestowe, modernizacj ę lub stworzenie nowych 90% gospodarstw domowych obj ętych jest instalacji do termicznego przekształcania ró Ŝnych zorganizowanym odbiorem odpadów. Aktualnie nie odpadów niebezpiecznych, prowadzi się segregacji odpadów niebezpiecznych. Nie - stacj ę do dekontaminacji transformatorów ma te Ŝ zorganizowanych miejsc gromadzenia zawieraj ących PCB (polichlorowane bifenyle, które przeterminowanych leków, niepotrzebnych opon, maj ą by ć całkowicie wyeliminowane w kraju), odpadów zawieraj ących rt ęć , przeterminowanych i - zadaniem wymagaj ącym znacznego wysiłku niepełnowarto ściowych środków ochrony ro ślin. W/w organizacyjnego b ędzie stworzenie 2492 gminnych odpady najprawdopodobniej trafiaj ą wraz z odpadami punktów zbierania odpadów niebezpiecznych i 43 komunalnymi na wysypisko komunalne - nie dostosowane stacji przeładunkowych. do gromadzenia tak toksycznych i niebezpiecznych substancji. Jednak jest wielkie prawdopodobie ństwo, Ŝe Przewiduje si ę nakłady: po cz ęś ci odpady niebezpieczne trafiaj ą bezpo średnio do - na przedsi ęwzi ęcia inwestycyjne w latach 2003-2014 środowiska poprzez ich zakopywanie, dzikie wyrzucanie, przeznaczy si ę 11 788,9 mln zł, w tym w sektorze spalanie w piecach w ęglowych c.o. oraz ogniskach. komunalnym - 8 777 mln zł, a gospodarczym - W 2002 roku na terenie Gminy wprowadzono 2014,4 mln zł, selektywn ą zbiórk ę odpadów komunalnych. W celu - na zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych wdro Ŝenia segregacji odpadów Zarz ąd Miejski w przeznaczy si ę 997,4 mln zł. Jezioranach powołał zespół składaj ący si ę z pi ęciu Nakłady na przedsi ęwzi ęcia pozainwestycyjne w tym pracowników urz ędu i dwóch nauczycieli Szkoły okresie wynios ą 2 129,3 mln zł. Podstawowej i Gimnazjum w Jezioranach. Przeprowadzone zostały działania informacyjno- 5. AKTUALNY STAN GOSPODARKI ODPADAMI W edukacyjne: cykle lekcji dla dzieci i młodzie Ŝy, pogadanki, GMINIE. wydano cykl ulotek informacyjnych i rozpowszechniono na Post ępowanie z odpadami komunalnymi na terenie terenie gminy, wydano broszur ę informuj ącą, które gminy obecnie reguluje uchwała Nr XXIV/224/01 Rady odpady nale Ŝy wrzuca ć do pojemników, a których nie Miejskiej w Jezioranach z dnia 29 czerwca 2001 roku w nale Ŝy wrzuca ć, przeprowadzono akcj ę plakatow ą sprawie uchwalenia Programu Gospodarki Odpadami poprzedzon ą konkursem na najładniejszy plakat o Komunalnymi Gminy Jeziorany i uchwała nr segregacji odpadów we wszystkich szkołach. Wyłoniono XXVI/238/2001 Rady Miejskiej w Jezioranach z dnia 5 plakat, który wydrukowano i rozprowadzono na terenie grudnia 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad gminy. W sierpniu i wrze śniu 2002 r. zakupiono 126 szt. utrzymania czysto ści i porz ądku na terenie gminy. oznakowanych pojemników kontenerów do selektywnej Obecnie na terenie gminy nie ma czynnego zbiórki odpadów komunalnych tj. na szkło, plastik i składowiska do przyjmowania odpadów komunalnych. makulatur ę. Jego lokalizacji nie przewiduj ą tak Ŝe strategiczne Pojemniki w zestawach po trzy (na plastik - siatkowy dokumenty. Gmina nie uczestniczy w celowym zwi ązku czerwony, na makulatur ę zielony i na szkło niebieski) gmin, którego zadaniem byłoby kompleksowe rozwi ązanie rozstawiono w mie ście i na terenie wsi (24 miejscowo ści) problemu zagospodarowania odpadów komunalnych. w miejscach ogólnodost ępnych. Zestawy pojemników Stan gospodarki odpadami komunalnymi i ustawiono równie Ŝ na posesjach 5 szkół znajduj ących si ę gospodarczymi na terenie miasta i gminy Jeziorany, na terenie gminy. W dalszym ci ągu jest przeprowadzana opracowano na podstawie przeprowadzonych wizji w akcja u świadamiania społecze ństwa o celach i terenie, posiadanej dokumentacji oraz zebranych korzy ściach wynikaj ących z selektywnej zbiórki odpadów. materiałów źródłowych. Wyselekcjonowane odpady s ą wywo Ŝone do odbiorców W celu uzyskania dodatkowych informacji przez Zakład Administracji Domów Mieszkalnych w kontaktowano si ę z firmami zajmuj ącymi si ę gospodark ą Jezioranach. odpadami na terenie miasta i gminy Jeziorany. W 2003 roku pozyskano środki z Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska na zakup zgniatarki - Głównymi rodzajami powstaj ących odpadów s ą: belownicy do selektywnie zebranych odpadów (plastik i - odpady komunalne, makulatura). To urz ądzenie pozwala zredukowa ć obj ęto ść - odpady przemysłowe, których skład zale Ŝny jest od wytworzonych odpadów, a tym samym zredukowa ć koszty rodzaju prowadzonej działalno ści. transportu do punktu recyklingowego. Przez takie działania pozyskuje si ę mo Ŝliwe do wykorzystania Na terenie gminy Jeziorany nie s ą składowane odpady surowce wtórne oraz chroni si ę powietrze atmosferyczne - komunalne. Prawie cała gmina obj ęta jest środowisko naturalne. Zebrane surowce wtórne s ą zorganizowanym wywozem odpadów komunalnych. prasowane i składowane na terenie Zakładu Administracji Odpady s ą gromadzone w pojemnikach o pojemno ści Domów Mieszkalnych w Jezioranach. Po zgromadzeniu 110l, znajduj ących si ę na posesjach prywatnych a tak Ŝe w odpowiedniej ilo ści przewozi si ę surowiec do punktu pojemnikach o pojemno ści 1100 l usytuowanych na odbioru. terenie gminy. Gmina nie posiada własnego składowiska W prowadzonych corocznie akcjach „Sprz ątnie odpadów. Wywozem odpadów z terenu gminy zajmuj ą si ę Świata” zbierane s ą odpady niesegregowane, które dwie firmy posiadaj ące zezwolenia do prowadzenia tego deponowane s ą na składowisku odpadów komunalnych w typu działalno ści tj.; Sękitach. Równie Ŝ na składowisko trafiaj ą odpady zielone z piel ęgnacji terenów zielonych, natomiast odpady Dziennik Urz ędowy - 6500 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz. pochodz ące z posesji przydomowych poddaje si ę spalana w piecach c.o. oraz piecach kaflowych. Średnia kompostowaniu. ilo ść odpadów w przeliczeniu na mieszka ńca miasta i Ilo ść powstaj ących odpadów komunalnych na terenie gminy Jeziorany wynosi 110 kg/mieszka ńca/rok bez miasta i gminy Jeziorany wg danych firm wywozowych uwzgl ędnienia selektywnie zebranego plastiku, okre ślono na poziomie 915 Mg/rok. Zbilansowane ilo ści makulatury, szkła. odpadów komunalnych nie odzwierciedlaj ą rzeczywistej Ilo ść odpadów w latach 2000-2003 kształtowała si ę ilo ści odpadów wytworzonych. nast ępuj ąco:

5.1 Źródła i ilo ść powstawania odpadów Ilo ści zbieranych odpadów komunalnych od 2000 do komunalnych. 2003 r. na terenie Miasta i Gminy Jeziorany.

Po analizie źródeł wytwarzania odpadów komunalnych Tabela 1. Ilo ść odpadów komunalnych bez (zgodnie z ustaw ą o odpadach s ą to odpady powstaj ące w selektywnej zbiórki. domowych gospodarstwach oraz nie zawieraj ące Rok 2000 2001 2002 2003 odpadów niebezpiecznych pochodz ących od innych Zestawienie 845,9 803,2 823,6 912,7 wytwórców) a tak Ŝe ich składu wyodr ębniamy: ilo ści - odpady organiczne (domowe odpady organiczne odpadów [Mg]* przez pochodzenia ro ślinnego i pochodzenia zwierz ęcego „OMIUK” ulegaj ące biodegradacji oraz odpady pochodz ące z Przez 1 3 3 3 piel ęgnacji ogródków przydomowych, kwiatów „EKO” domowych, balkonowych - ulegaj ące biodegradacji), - odpady zielone (odpady z ogrodów i parków, Źródło: Urz ąd Miejski w Jezioranach - referat targowisk, z piel ęgnacji zieleni miejskiej, z Budownictwa, Rozwoju Gospodarczego i Spraw piel ęgnacji cmentarzy - ulegaj ące biodegradacji), Lokalowych Urz ędu Miejskiego w Jezioranach - informacje - papier i kartony (opakowania z papieru i tektury, podane przez „OMiUK” oraz „EKO” opakowania wielomateriałowe na bazie papieru, papier i tektura – nieopakowaniowe - ulegaj ące Bior ąc pod uwag ę ilo ść wytworzonych odpadów w biodegradacji), roku 2003 na terenie miasta i gminy Jeziorany wyliczono - tworzywa sztuczne (opakowania z tworzyw wska źnik wytwarzania odpadów na jednego mieszka ńca. sztucznych, tworzywa sztuczne nieopakowaniowe), - tekstylia, Tabela 2. Wyliczony wska źnik wytwarzania odpadów - szkło (opakowania ze szkła, szkło komunalnych na jednego mieszka ńca na terenie nieopakowaniowe), Miasta i Gminy Jeziorany. - metale (opakowania z blachy stalowej, opakowania z Wagowy Ilo ść wska źnik aluminium, pozostałe odpady metalowe), Rodzaj Liczba Miasto/ zbieranych nagromadzenia - odpady mineralne (odpady z czyszczenia ulic i jednostki mieszka ńców odpadów odpadów (kg Gmina terytorialnej * placów: gleba, ziemia, kamienie itp.), komunalnych** na 1 - drobna frakcja popiołowa (odpady ze spalania paliw mieszka ńca) stałych w piecach domowych, przede wszystkim 1 2 3 4 5 węgiel - wyodr ębniono t ę frakcj ę jako nieprzydatn ą Jeziorany** M i G 8380 915,7 109,27 do odzysku i unieszkodliwiania innymi metodami poza składowaniem), * Stan na dzie ń 31/12/2003. - odpady wielkogabarytowe, ** Razem miasto i gmina - odpady zebrane przez - odpady budowlane (odpady z budowy, remontów i „OMIUK” oraz „EKO” demonta Ŝu obiektów budowlanych - w cz ęś ci Źródło: Urz ąd Miejski w Jezioranach referat Budownictwa, wchodz ącej w strumie ń odpadów komunalnych), Rozwoju Gospodarczego i Spraw Lokalowych - informacje - odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie podane przez „OMiUK” oraz „EKO”. domowych odpadów komunalnych. W Krajowym Planie Gospodarki Odpadami przyj ęto, Skład odpadów jest uzale Ŝniony od ró Ŝnych Ŝe warto ść wska źnika nagromadzenia odpadów wynosi czynników, np. poziomu infrastruktury, typu zabudowy czy 0,424 Mg odpadów/mieszka ńca/rok. Zgodnie z tym te Ŝ ludzkich przyzwyczaje ń. Planem mo Ŝna tabelarycznie przedstawi ć wska źniki Według danych Głównego Urz ędu Statystycznego generowania strumieni odpadów komunalnych dla średnia ilo ść odpadów komunalnych wytwarzanych przez obszarów miejskich i wiejskich wg danych na rok 2000. mieszka ńca kraju wynosiła w 2001 roku 350 kg. Ilo ść odpadów wywiezionych na składowisko to 287,6 kg, ilo ść w województwie warmi ńsko-mazurskim 319,7 kg. Ilo ść odpadów komunalnych jest wi ększa na obszarach miejskich ni Ŝ na wsiach. Du Ŝa ilo ść odpadów na terenach wiejskich i na posesjach przydomowych w mie ście jest

Dziennik Urz ędowy - 6501 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Tabela 3. Wska źnik generowania strumieni odpadów komunalnych. Miasto Wie ś Lp. Strumienie odpadów komunalnych kg/m/r kg/m/r 1. Odpady kuchenne ulegaj ące biodegradacji 90,20 22,11 2. Odpady zielone 10,00 4,16 3. Papier i tektura (nieopakowaniowe) 28,62 10,64 4. Opakowania z tektury i papieru 41,52 15,43 5. Opakowania wielomateriałowe 4,66 1,73 6. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 48,27 21,03 7. Opakowania z tworzyw sztucznych 15,53 6,77 8. Tekstylia 12,10 4,65 9. Szkło (nieopakowaniowe) 2,00 1,00 10. Opakowania ze szkła 28,12 18,89 11. Metale 12,79 4,55 12. Opakowania z blachy stalowej 4,57 1,63 13. Opakowania z aluminium 1,33 0,47 14. Odpady mineralne 14,30 13,25 15. Drobna frakcja popiołowa 46,70 40,28 16, Odpady wielkogabarytowe 20,00 15,00 17. Odpady budowlane 40,00 40,00 18. Odpady niebezpieczne 3,00 2,00 Razem 423,71 223,59 Źródło: Krajowy Plan Gospodarki Odpadami.

Ze wzgl ędu na specyfik ę niektórych rodzajów odpadów warto zwróci ć uwag ę na nast ępuj ące frakcje: 5.2 Komunalne osady ściekowe. - odpady wielkogabarytowe - odpady pochodz ące z gospodarstw domowych, które nie mieszcz ą si ę do Specyficzn ą grup ą odpadów s ą komunalne osady standardowych pojemników. Zaliczamy do nich: ściekowe. Odpad ten powstaje w procesach meble (wersalki, tapczany, kanapy, szafy, komody, mechanicznego, chemicznego i biologicznego fotele itp.), artykułu gospodarstwa domowego oczyszczania ścieków, wydzielany jest w osadnikach. (lodówki, pralki, odkurzacze itp.), Regulowanie spraw zwi ązanych z gospodark ą wodno- - odpady budowlane - odpady powstaj ące podczas ściekow ą oraz rozbudowa sieci kanalizacyjnej budowy i remontów mieszka ń, placówek usługowo- spowodowały zwi ększenie ilo ści osadów ściekowych. handlowych, obiektów u Ŝyteczno ści publicznej. Gospodarka osadowa to mi ędzy innymi przeróbka oraz Stanowi ą one odpady głównie oboj ętne dla bezpieczny sposób ponownego wprowadzenia osadów do środowiska. Zaliczamy do nich: gruz betonowy, gruz środowiska. Takie osady absolutnie nie mog ą powodowa ć ceglany, materiały ceramiczne, beton, ziemi ę z zagro Ŝenia dla ludzi i dla otaczaj ącego środowiska. W wykopów, panele. Dotychczas odpady budowlane na zwi ązku z powy Ŝszym osady powinny by ć we wła ściwy terenie gminy zagospodarowane były w sposób tak sposób unieszkodliwione. zwany zwyczajowy. Cz ęść odpadów wykorzystywana była do utwardzania powierzchni Gmina Jeziorany posiada charakter rolniczy. St ąd terenu, cz ęść trafiała na składowisko. Oczywi ście zało Ŝono, i Ŝ w przypadku uzyskania przez osady spotykane s ą przypadki wyrzucania odpadów ściekowe (potwierdzonych badaniami) parametrów budowlanych w dowolne miejsca z pozwalaj ących na ich stosowanie do celów rolniczych - zagospodarowaniem terenu jak i wyrzucanie znalezienie u Ŝytkowników osadów i wskazanie u Ŝytków, odpadów tylko jako forma ich pozbycia si ę. na których b ędą stosowane nie b ędzie stanowiło Powy Ŝszy sposób post ępowania dotyczy dotychczas problemu. Je Ŝeli osady nie b ędą si ę nadawały do celów odpadów innych ni Ŝ niebezpieczne, ale płyty rolniczych mo Ŝna je u Ŝytkowa ć do nast ępuj ących celów azbestowo-cementowe mog ą pojawia ć si ę w śród przyrodniczych: odpadów coraz powszechniej, - utrwalanie powierzchni gruntów, - odpady niebezpieczne - przeci ętnie w Polsce (za - rekultywacja gruntów na potrzeby nierolnicze. KPOGO) w odpadach komunalnych z miasta znajduje si ę około 3 kg, a z terenów wiejskich 2 kg Dla w/w celów ograniczenia w u Ŝytkowaniu osadów odpadów niebezpiecznych. Zaliczamy do nich: farby, ściekowych s ą łagodniejsze, st ąd prawdopodobie ństwo tłuszcze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i Ŝywice spełnienia przez osady wymaga ń jest bardzo wysokie. zawieraj ące substancje niebezpieczne, baterie i Ponadto w czasie koagulacji PIX-em powstaje osad akumulatory ołowiowe, oleje oraz zu Ŝyte urz ądzenia bogaty w fosfor (składnik nawozowy) jak równie Ŝ elektryczne i elektroniczne. Wi ększo ść odpadów wydzielaj ą si ę drobne zawiesiny organiczne, dlatego te Ŝ niebezpiecznych powstaj ących w gospodarstwach „Koncepcja zagospodarowania osadów” przewiduje kierowanych jest obecnie ze strumieniem odpadów przyrodnicze wykorzystanie równie Ŝ osadów chemicznych komunalnych na składowiska, pod warunkiem uzyskania pozytywnych bada ń. 5 - odpady z turystyki – w wyniku turystyki w stosunku do ogólnej ilo ści wytwarzanych odpadów w tej Osady odwodnione mog ą by ć gromadzone w dziedzinie powstaje niewiele odpadów. Powstaj ą one pojemnikach oraz w pryzmie i magazynowane w w rozproszeniu i bezpo średnio w środowisku. zadaszonej wiacie, specjalnie w tym celu wybudowanej. Skratki oraz odwodniony osad w przypadku ______nieprzydatno ści nawet do celów przyrodniczych s ą 5 Koncepcja zagospodarowania osadów ściekowych z okresowo wywo Ŝone na wysypisko odpadów. W oczyszczalni ścieków w m. Jeziorany, Inwestycje Ochrony przypadku przyrodniczej przydatno ści s ą one składowane Środowiska, Olsztyn grudzie ń 2002 roku. na poletku na terenie oczyszczalni, w miejscu do tego Dziennik Urz ędowy - 6502 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz. przygotowanym. W 2003 roku w Oczyszczalni Ścieków w Niestety mimo akcji edukacyjnych selektywna zbiórka Jezioranach powstało 281 Mg osadów ściekowych 6, które odpadów nie przebiega we wła ściwy sposób. Wi ększa zostały zagospodarowane we własnym zakresie cz ęść odpadów nie jest zbierana w sposób selektywny. (zasadzenie lasu wokół oczyszczalni) przez Zakład Najgorzej na terenie miasta wygl ąda sytuacja z Wodoci ągów i Kanalizacji oraz przez Dom Pomocy makulatur ą. Przedsi ębiorcy nie przykładaj ą wagi do Społecznej w Jezioranach (na pole pod zasadzenie segregacji, kartony zamiast zło Ŝone trafi ć do kontenera wierzby krzewiastej). trafiaj ą obok niego tworz ąc bardzo nieestetyczny widok Aby wykorzysta ć osady ściekowe do celów rolniczych „góry makulatury”. Ponadto zdarza si ę, Ŝe trafiaj ą nale Ŝy przestrzega ć postanowie ń zawartych w niewła ściwe odpady. Na terenie wsi najgorzej przebiega Rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 1.08.2002 segregacja odpadów we Franknowie praktycznie 50% to roku w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. odpady bytowe. Taka postawa mieszka ńców niweczy Nr 134, poz. 1140). Przy okre ślaniu przydatno ści osadów skutki selektywnej zbiórki. Utrudnia to odzysk surowców do ich zagospodarowania nale Ŝy bra ć pod uwag ę wtórnych, który organizowany i finansowany jest w zawarto ść metali ci ęŜ kich oraz organizmów znacznym stopniu przez gmin ę. chorobotwórczych. Zgodnie z Planem Gospodarki Zbiórk ą i transportem odpadów komunalnych zajmuj ą Odpadami dla Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego na si ę: lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata - Firma „OMIUK” Sp. z o.o. – „Oczyszczanie Miasta i 2007-2010 przewiduje si ę nast ępuj ące kierunki Usługi Komunalne” w Jezioranach (stałe i ciekłe post ępowania z osadami ściekowymi: nieczysto ści), - kompostowanie wraz z odpadami ulegaj ącymi - Przedsi ębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe biodegradacji - powstały w ten sposób kompost „EKO” Sp. z o.o. w Biskupcu (nieczysto ści stałe i będzie -wykorzystywany na potrzeby zieleni miejskiej płynne), oraz do rekultywacji składowisk terenów - Usługi Asenizacyjno-Transportowe Janusz poprzemysłowych, Klimowski (ciekłe nieczysto ści), - wykorzystywanie w celach nawozowych osadów o - Indywidualni wła ściciele (stałe i ciekłe nieczysto ści), odpowiednich parametrach, - Zakład Wodoci ągów i Kanalizacji w Jezioranach - przetwarzanie osadów ściekowych z oczyszczalni (ciekłe nieczysto ści), ścieków komunalnych polegaj ące na suszeniu - Zakład Administracji Domów Mieszkalnych w termicznym lub chemicznym pozwalaj ące na Jezioranach (selektywna zbiórka odpadów). zagospodarowanie powstałych produktów do celów Zbiórka odpadów wielkogabarytowych na terenie przyrodniczych, miasta i gminy Jeziorany realizowana jest na podstawie - termiczna obróbka, umowy podpisanej ze spółk ą „OMiUK” (zbiórka kwartalna) - deponowanie osadów na składowiskach poprzez rozplakatowanie na terenie miasta i gminy komunalnych. informacji o terminie i miejscu zbiórki. Niestety sprz ęt do wywo Ŝenia odpadów jest 5.3 Istniej ące systemy zbierania odpadów przestarzały i w bardzo złym stanie, co znacznie wpływa komunalnych, ich gromadzenie oraz wywóz. na zwi ększone koszty unieszkodliwiania odpadów, zatem konieczne jest doinwestowanie w tym zakresie. Nie ma System zbiórki komunalnych odpadów w mie ście i dokładnych danych dotycz ących jako ściowego i gminie Jeziorany jest praktycznie przeprowadzany w taki ilo ściowego składu odpadów komunalnych na terenie sam sposób jak w innych miejscowo ściach. Na terenie miasta i gminy Jeziorany. miasta i gminy Jeziorany wg danych z Zakładu Administracji Domów Mieszkalnych oraz z firmy 5.4 Unieszkodliwianie odpadów. „Oczyszczanie Miasta i Usługi Komunalne” znajduje się 701 pojemników o pojemno ści 110 l, 56 sztuk pojemników Aktualnie odpady unieszkodliwiane s ą na składowisku o pojemno ści 1100 l oraz 126 kontenerów o pojemno ści odpadów w S ękitach koło Bisztynka. Pozyskane surowce 1100 l do selektywnie zebranych odpadów. Firma „EKO” wtórne, plastik i papier s ą składowane na terenie Zakładu na terenie gminy ustawiła 350 pojemników 110 l. Administracji Domów Mieszkalnych, a nast ępnie Wła ściciele nieruchomo ści wyposa Ŝaj ą swoje poddawane procesowi belowania. nieruchomo ści w pojemniki na odpady, przewa Ŝnie typu Na terenie województwa warmi ńsko-mazurskiego 110 l, które opró Ŝniane s ą systematycznie w oparciu o znajduj ą się 4 obiekty do sortowania i przetwarzania indywidualne umowy zawarte z firmami wywozowymi. odpadów: Na podstawie uchwały Rady Miejskiej Nr XXIV/224/01 - Składnica Surowców Wtórnych w Kurkach gmina z dnia 29 czerwca 2001 roku w sprawie uchwalenia Działdowo, Programu Gospodarki Odpadami Komunalnymi Gminy - Sortownia Surowców Wtórnych ZGKO w Olsztynie, Jeziorany realizowany jest system selektywnej zbiórki - Zakład Utylizacji Odpadów w Elbl ągu,` odpadów komunalnych. Segregacja odbywa si ę w - Zakład Kompleksowego Przerobu Odpadów nast ępuj ący sposób: Komunalnych sp. z o.o. w S ękitach. - poprzez ustawienie na terenie miasta zestawów do segregacji odpadów na makulatur ę, plastik i szkło, 5.4.1 Rekultywacja nielegalnego składowiska w na terenie wsi tak Ŝe ustawione s ą kontenery (tylko w Tłokowie. Radostowie, Franknowie i Wójtówku ustawiono pojemniki na makulatur ę), Gmina Jeziorany zrekultywowała nielegalne wysypisko - przekazywanie worków do segregacji odpadów śmieci w miejscowo ści Tłokowo. Wysypisko było tzw. odpowiednio zielonych, czerwonych i niebieskich. „dzikim” obiektem zlokalizowanym na gruntach

______6 Dane uzyskane z Zakładu Wodoci ągów i Kanalizacji w Jezioranach.

Dziennik Urz ędowy - 6503 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

nale Ŝą cych do Agencji Własno ści Rolnej Skarbu Pa ństwa 4. Kikity Kikity 14,3 7,15 21,45 Oddział Terenowy w Olsztynie. Odpady komunalne z 5. Kostrzewy Kostrzewy 6,06 1,93 7,99 Jezioran i terenu wsi wywo Ŝone były na nielegalne 6. Kramarzewo Kramarzewo 2,75 1,93 4,68 wysypisko w Tłokowie do 30 czerwca 1999 roku. Warstwa 7. Krokowo Krokowo 7,15 3,03 10,18 rekultywacyjna składowiska składa si ę z kilku warstw, z 8. Lekity Lekity 4,40 2,20 6,60 których ka Ŝda pełni okre ślon ą funkcj ę, co przyczynia si ę 9. Miejska Wie ś Miejska Wie ś 4,14 4,68 8,82 Olszewnik Olszewnik do poprawy efektywno ści pokrycia. Pierwsza warstwa 10. 6,88 2,75 9,63 11. Pierw ągi Pierw ągi 5,50 1,65 7,15 obsypki wykonana z 10 cm warstwy mineralnej uło Ŝonej 12. Piszewo Piszewo 7,70 1,10 8,80 bezpo średnio na ukształtowane i zag ęszczone odpady 13. Polkajmy Polkajmy 1,10 1,10 2,20 oraz 20 cm warstwa filtruj ąca stanowi ąca drena Ŝ gazowy. 14. Radostowo Radostowo 27,50 8,80 2,75 39,05 Druga warstwa barierowa zabezpieczaj ąca przed 15. Studnica Studnica 2,20 3,03 5,23 infiltracj ą wody powierzchniowej wykonana z bentomatu. 16. Studzianka Studzianka 4,95 2,75 7,70 Warstwa drena Ŝu znajduje si ę pod warstw ą barierow ą i jej 17. Tłokowo Tłokowo 6,05 4,40 10,45 zadaniem jest ochrona przed penetracj ą przez korzenie 18. Potryty Wilkiejmy, 17,60 7,15 24,75 oraz skutkami cykli zamarzania i odmarzania, a tak Ŝe Potryty 19. Wójtówko Wójtówko,Kalis, 14,03 6,60 62,43 zapobieganie infiltracji warstwy barierowej przez wody Modliny, Ustnik 41,80 burzowe. Warstw ę t ą grubo ści 20 cm wykonano ze Ŝwiru 20. Zerbu ń Zerbu ń 12,10 5,23 17,33 gruboziarnistego. Nast ępna warstwa to warstwa 21. śardeniki śardeniki 10,45 3,58 14,03 ro ślinno ści, wykonana z 10 cm odwróconej darniny, na RAZEM 218,66 90,52 11,55 320,73 niej 30 cm filtr glebowy i 20 cm humusu. Ro ślinno ść wybrana na pokrycie składowiska ma za zadanie chroni ć Źródło: Urz ąd Miejski w Jezioranach, na podstawie przed erozj ą, zatrzymywa ć wody opadowe, a system informacji uzyskanych ze spółki „OMiUK”. korzeniowy ma wi ąza ć i utrzymywa ć cało ść gleby. Zamontowane zostały równie Ŝ studzienki Na terenie miasta zebrano i poddano odzyskowi: odgazowuj ące. Istnieje potrzeba stałego monitorowania - 286,15 m 3 makulatury, wód gruntowych i powierzchniowych przed ska Ŝeniem - 71,07 m 3 szkła, produktami znajduj ących si ę tam odpadów. Dlatego - 320,12 m 3 plastiku. zostały zamontowane dwa piezometry - otwory obserwacyjne w obr ębie rekultywowanego wysypiska. 5.6 Dzikie składowiska. Badania wód s ą przeprowadzane dwa razy do roku. Rekultywacj ę wykonywała firma „EKOMELBUD” S.A. Społecze ństwo nie zdaje sobie sprawy ze skutków Mr ągowo. Rekultywacj ę wykonano ze środków własnych i tworzenia tak zwanych dzikich wysypisk. Cze ść odpadów z dotacji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i zarówno z terenu miasta jak i wsi składowane s ą w Gospodarki Wodnej w Olsztynie. ró Ŝnych nie przeznaczonych do tych celów miejscach. Przede wszystkim powoduje to niszczenie środowiska 5.5 Ilo ść i rodzaj odpadów komunalnych oraz prowadzi do zubo Ŝenia krajobrazu. W miejscach poddawanych odzyskowi. nieprzystosowanych automatycznie gromadz ą si ę gryzonie czy te Ŝ ptactwo, które dokoła rozwleka Prowadzona na terenie miasta zbiórka obejmuje znalezione odpady. Porzucane s ą tam odpady komunalne przede wszystkim: makulatur ę, plastik i papier. Na terenie jak te Ŝ odpady pochodz ące z budowy - gruz betonowy, wsi makulatur ę i plastik. ceramiczny i ceglany. Gmina, na własny koszt, ka Ŝdego roku likwiduje 5-7 takich składowisk. Po analizie tego Odpady te sprzedawane s ą nast ępuj ącym podmiotom zjawiska nale Ŝy s ądzi ć, Ŝe społecze ństwo nie przykłada wykorzystuj ącym je do dalszego przerobu: znacznej wagi do tego typu problemu. - „Romix” z Reszla (stłuczka szklana, opakowania „PET”, folia, opakowania po chemii gospodarczej), 5.7 Wnioski i identyfikacja problemów. - Spółdzielnia Pracy Skupu Surowców Wtórnych „Oszcz ędno ść ” z Olsztyna ( papier i makulatura), Po przeanalizowaniu sytuacji dotycz ącej gospodarki - „ART POL” Skup Surowców Wtórnych z Lidzbarka odpadami w mie ście i gminie Jeziorany nasuwaj ą si ę Warmi ńskiego (papier i makulatura), poni Ŝsze wnioski: - „UNI PLAN” z Olsztyna (opakowania „PET”, folia, - nie wszyscy mieszka ńcy we wła ściwy sposób opakowania po chemii gospodarczej). pozbywaj ą si ę odpadów stałych, - nie wszyscy mieszka ńcy maj ą zawarte umowy na W 2003 roku z terenu miasta i gminy zebrano i świadczenie usług odbioru odpadów komunalnych, poddano odzyskowi: - nie wszystkie posesje s ą wyposa Ŝone w pojemniki 3 - 297,70 m makulatury, na odpady (w szczególno ści domki jednorodzinne), 3 - 161,59 m szkła, - istnieje zjawisko tak zwanego podrzucania odpadów 3 - 538,78 m plastiku. do pojemników 1100 l w mie ście, - nie wszyscy mieszka ńcy prowadz ą selektywn ą Tabela 4. Zestawienie selektywnie zebranych zbiórk ę odpadów komunalnych, spowodowane jest odpadów z terenu gminy Jeziorany w podziale na to mi ędzy innymi brakiem świadomo ści ekologicznej, poszczególne sołectwa. niewystarczaj ącą ilo ści ą pojemników na odpady, zniech ęcenie spowodowane podwy Ŝkami za wywóz Nazwa wsi Makul Nazwa 3 Szkło Razem odpadów pomimo wprowadzenia selektywnej zbiórki, Lp. wchodz ącej w Plastik m 3 atura 3 sołectwa m m - małe egzekwowanie przepisów prawa w tym skład sołectwa m3 zakresie - nale Ŝy wprowadzi ć skuteczny nadzór, 1. Derc Derc 6,60 2,75 9,35 2. Frankowo Frankowo, 19,25 7,15 2,20 28,60 kontrol ę i egzekucj ę. Wólka Szlachecka 3. Kiersztanowo Kiersztanowo 10,18 4,13 14,31 Dziennik Urz ędowy - 6504 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

6. GOSPODAROWANIE ODPADAMI Z SEKTORA Odzysk odpadów z tej bran Ŝy ma wiele mo Ŝliwo ści GOSPODARCZEGO. miedzy innymi w postaci pasz, suszów owocowych, pozyskiwanych pektyn, destylatów owocowych, 6.1 Pochodzenie odpadów gospodarczych. produkcji kwasku cytrynowego, aromatów i barwników. Odpady te s ą zazwyczaj sprzedawane w Odpady wytwarzane na terenie miasta i gminy 90%, a wi ększo ść z nich nadaje si ę do produkcji Jeziorany powstaj ące w wyniku działalno ści gospodarczej kompostu w poł ączeniu z innymi rodzajami mo Ŝemy wyró Ŝni ć jako odpady komunalne i odpady odpadów. Wła ściwo ści i ich wytwarzanie zale Ŝą od wynikaj ące z procesów technologicznych. rodzaju, masy przerabianych surowców, technologii Na terenie gminy działa 234 podmiotów produkcji oraz mo Ŝliwo ści ich przetworzenia i gospodarczych. Firmy w wi ększo ści nie prowadz ą zagospodarowania. Na terenie gminy odpady z wła ściwej gospodarki odpadami. Jedynie du Ŝe firmy zakładów zbiorowego Ŝywienia trafiaj ą, podobnie jak posiadaj ą zorganizowany system wła ściwej gospodarki inne tego rodzaju, do strumienia odpadów odpadami (np. Zakłady Mi ęsne „Krokus”). Ilo ść tych komunalnych lub Ŝywi si ę nimi zwierz ęta odpadów nie jest łatwa do oszacowania, poniewa Ŝ brak gospodarskie. jest danych w tym zakresie. - odpady z przemysłu mleczarskiego - praktycznie 99% odpadów z tego sektora poddawanych jest Wytwarzane na terenie gminy odpady pochodz ą odzyskowi, a reszta jest składowana. Głównym głównie z: odpadem jest serwatka, która powstaje w wyniku - rolnictwa, produkowania serów. Najcz ęś ciej serwatka - hodowli, przeznaczona jest do sprzeda Ŝy - rzadziej jest - przetwórstwa Ŝywno ści, proszkowana. Złym działaniem jest kierowanie jej na - obróbki drewna, wylewiska. Metodami odzysku tego rodzaju odpadu - obróbki metali, jest przetwarzanie serwatki na wyroby jadalne albo - firm budowlanych i usługowych oraz usługowo- zastosowanie jej w produkcji alkoholu. Ponadto transportowych. mo Ŝna wykorzysta ć do produkcji biomasy dro ŜdŜowo-białkowej i środków fermentacyjnych do 6.2 Rodzaje i gospodarka odpadami z sektora produkcji antybiotyków, paliw i białek gospodarczego. jednokomórkowców. Na terenie gminy nie prowadzi si ę tego typu działalno ści, dlatego te Ŝ nie prowadzi Wśród odpadów z sektora gospodarczego mo Ŝemy si ę gospodarki tego typu odpadami, wyró Ŝni ć: - odpady z przemysłu napojów alkoholowych i - zu Ŝyte opony - bardzo trwały materiał. Selektywna bezalkoholowych - najwi ęcej wytwarza si ę zbiórka opon praktycznie nie istnieje zarówno na odpadów z destylacji spirytualiów oraz wytłoki, osady terenie gminy jak i w całym województwie. Zgodnie z moszczowe i pofermentacyjne oraz wywary. Stopie ń obowi ązuj ącym prawem istnieje zakaz składowania odzysku si ęga 96% poza osadami ściekowymi z opon oraz wprowadzono roczne poziomy odzysku i zakładowych oczyszczalni ścieków. Przetworzone recyklingu odpadów opakowaniowych i odpady powinny by ć wykorzystane jako pasze lub pou Ŝytkowych oraz okre ślono poziomy odzysku przeznaczone na nawozy. Na terenie gminy nie zu Ŝytych opon. Ze wzgl ędu na w/w zakazy prowadzi si ę tego typu działalno ści, dlatego te Ŝ nie gospodarka tym surowcem powinna si ę poprawi ć. prowadzi si ę gospodarki tego typu odpadami, Brakuje informacji co do ilo ści wytwarzanych tego - odpady z przemysłu mi ęsnego - stanowi ą typu odpadów na terenie gminy. Znacz ąca ilo ść najcz ęś ciej odpadow ą tkank ę zwierz ęcą, odpady z opon pozostaje gromadzona na terenie gospodarstw uboju i produkty nie nadaj ące si ę do spo Ŝycia i lub wywo Ŝona na dzikie wysypiska. przetwórstwa. Unieszkodliwiane s ą najcz ęś ciej w - odpady z rolnictwa i przetwórstwa przemysłu urz ądzeniach, które przetwarzaj ą materiał na spo Ŝywczego - główne odpady z tej podgrupy to mączk ę mi ęsno-kostn ą i tłuszcz utylizacyjny. Na odchody zwierz ęce oraz odpadowa tkanka terenie gminy głównymi producentami tego typu zwierz ęca i padlina. Podstaw ą odzysku w/w odpadów s ą Zakłady Mi ęsne „Krokus” oraz odpadów jest ich sprzeda Ŝ jako pasze lub „Biolegiz”. Firmy te gromadz ą odpady w specjalnych zastosowanie jako nawozu organicznego. pojemnikach, a nast ępnie wywo Ŝą je do dalszego Gromadzenie padliny w specjalnych zbiornikach nie przerobu. powoduje zagro Ŝenia dla środowiska. Na terenie województwa warmi ńsko-mazurskiego najwi ększym Odbiorem odpadów wytwarzanych w omawianym zakładem zajmuj ącym si ę tego typu działalno ści ą sektorze gospodarczym zajmuj ą si ę firmy, z którymi jest „SARIA POLSKA” w Długim Borku. Na terenie podmioty gospodarcze zawieraj ą indywidualne umowy na gminy odpady zagospodarowane s ą poprzez odbiór i utylizacj ę odpadów. rolnicze wykorzystanie, - odpady z przetwórstwa drewna - w wyniku tego 7. ODPADY NIEBEZPIECZNE. typu działalno ści powstaj ą trociny, ścinki drewna, odpady opakowaniowe z folii PET i papieru, 7.1. Wytwarzanie i gospodarka odpadami pojemniki po farbach i lakierach. Odpady z drewna niebezpiecznymi. słu Ŝą jako odzysk energii poprzez spalanie drewna poprodukcyjnego i innych odpadów drzewnych, Rodzaje odpadów niebezpiecznych zawiera zał ącznik - odpady z przemysłu owocowo-warzywnego - do rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 27 źródłem powstawania tych odpadów s ą zakłady wrze śnia 2001 roku w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. produkuj ące Ŝywno ść dla ludno ści, pasze dla Nr 112, poz. 1206). Odpady niebezpieczne s ą grup ą zwierz ąt, przechowalnie Ŝywno ści i pasz oraz odpadów, które stanowi ą zagro Ŝenie dla ludzi i ro ślinne i zwierz ęce surowce słu Ŝą ce do ich środowiska przyrodniczego. S ą one produktami we produkcji, zakłady zbiorowego Ŝywienia (stołówki). wszystkich dziedzinach Ŝycia ludzi. Gospodarka tymi Dziennik Urz ędowy - 6505 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz. odpadami wymaga szczególnego nadzoru i kontroli. niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie Głównym źródłem ich powstawania jest działalno ść depozytowej zobowi ązały przedsi ębiorców usługowa i przemysłowa. Ponadto powstaj ą w wprowadzaj ących na rynek oleje smarowe do uzyskania szkolnictwie, gospodarstwach domowych i słu Ŝbie okre ślonych poziomów odzysku i recyklingu odpadów zdrowia. pou Ŝytkowych, w tym przypadku olejów odpadowych. Spo śród odpadów niebezpiecznych wyró Ŝnia si ę grupy odpadów wymagaj ące szczególnych zasad post ępowania. 7.1.3 Zu Ŝyte baterie i akumulatory. Do nich zalicza si ę: odpady zawieraj ące PCB, oleje odpadowe, baterie i akumulatory, świetlówki, odpady Akumulatory wielkogabarytowe dzielone s ą na: zawieraj ące azbest, pestycydy, zu Ŝyte urz ądzenia - kwasowo-ołowiowe, elektryczne i elektroniczne, wycofane z eksploatacji - niklowo-kadmowe. pojazdy, odpady medyczne, odpady materiałów wybuchowych. Baterie i akumulatory małogabarytowe dzielone s ą na: Według danych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony - baterie: alkaliczne, manganowe, litowe, srebrowe, Środowiska na terenie województwa warmi ńsko- - akumulatory: niklowo-kadmowe, wodorkowe, litowe. mazurskiego w 2003 roku wytworzono 2282,46 Mg odpadów niebezpiecznych. W przypadku akumulatorów kwasowo-ołowiowych prawo zakłada roczny 100% odzysk -opłata depozytowa 7.1.1 Odpady zawieraj ące PCB. powinna zakładany odzysk uruchomi ć. Głównym źródłem ich powstawania s ą środki transportu. Akumulatory Odpady zawieraj ące PCB to takie, które zawieraj ą: kadmowo-niklowe u Ŝywane s ą głównie przez podmioty - polichlorowane difenyle, gospodarcze. Z gospodarstw domowych zu Ŝyte - polichlorowane trifenyle, akumulatory ołowiowe nie trafiaj ą do punktów odbioru. - monometylotetrachlorodifenylometan, Podobnie sytuacja wygl ąda w przypadku baterii. - monometylodichlorodifenylometan, Małogabarytowe odpady z gospodarstw domowych - monometylodibromodifenylometan, trafiaj ą do strumienia odpadów komunalnych, dlatego mieszaniny zawieraj ące jak ąkolwiek z tych substancji w nale Ŝy usprawni ć system odzysku i ich zbiórki z ilo ści powy Ŝej 0,005% wagowo ł ącznie. rozproszonych miejsc powstawania. Obowi ązek Urz ądzenia zawieraj ące polichlorowane bifenyle mo Ŝna zapewnienia uzyskania odzysku i recyklingu baterii spotka ć: małogabarytowych i akumulatorów został nało Ŝony na - jako pracuj ące urz ądzenia energetyczne, podmioty wprowadzaj ące je na rynek, a egzekwowany - jako wyeksploatowane, zu Ŝyte i gromadzone przy zastosowaniu opłaty produktowej. urz ądzenia, Bior ąc pod uwag ę mnogo ść i rozproszenie źródeł - usuwane przez nie świadomych u Ŝytkowników, odpadów, wa Ŝne jest, aby system zbiórki i gromadzenia - w pustostanach (opuszczone fabryki, magazyny). odpadów funkcjonował na ró Ŝnych poziomach i odpowiadał potrzebom wielu wytwórców odpadów, takich Głównym źródłem odpadów zawieraj ących PCB s ą jak: zakłady przemysłowe, małe i średnie firmy, słu Ŝba zu Ŝyte: kondensatory, płyny usuni ęte z transformatorów, zdrowia, szkolnictwo, gospodarstwa domowe, handel. oleje odpadowe i ciecze z dekontaminacji Wła ściwie zorganizowany pozwoli unikn ąć powstawaniu i transformatorów. PCB s ą bardzo gro źne dla środowiska, przemieszczaniu si ę odpadów niebezpiecznych pod zabronione jest wprowadzanie do obrotu lub poddawanie kontrol ą. Planuje si ę stworzenie punktu składowania ich procesom odzysku. odpadów niebezpiecznych wraz z selektywn ą zbiórk ą Łączna ilo ść odpadów z PCB wymagaj ących odpadów przy Zakładzie Administracji Domów unieszkodliwienia w Polsce do 2010 roku wyniesie ok. Mieszkalnych. 13500 Mg. Nie ma dokładnych danych pozwalaj ących oszacowa ć ilo ść odpadów na terenie województwa 7.1.4 Odpady zawieraj ące azbest. warmi ńsko-mazurskiego. Aktualnie trwaj ą prace nad zinwentaryzowaniem urz ądze ń z PCB. Nie planuje si ę w Azbest oraz odpady azbestowe oraz wi ększo ść rejonie budowy instalacji do unieszkodliwiania odpadów wyrobów otrzymywanych przy u Ŝyciu tej substancji PCB. 7 stanowi ą zagro Ŝenie dla zdrowia, dlatego te Ŝ s ą one stopniowo eliminowane i zast ępowane innymi materiałami. 7.1.2 Oleje odpadowe. Szerokie zastosowanie tego produktu nast ąpiło w przeci ągu ostatnich 100 lat. Azbest mo Ŝemy spotka ć w Dziedzin ą, w której powstaje bardzo du Ŝo odpadów ró Ŝnej postaci: niewi ązanej (pył, gruz, kurz, resztki tynków, niebezpiecznych jest motoryzacja. W wyniku tej izolacje, tkaniny azbestowe, z których mog ą si ę łatwo działalno ści powstaj ą przepracowane oleje, płyny uwalnia ć lu źno zwi ązane włókna), zwi ązanej (papa, hamulcowe itp. W strukturze gospodarki olejami twarde płyty azbestowo-cementowe, płytki podłogowe odpadowymi dominuje odzysk - 68 % wytwarzanych PCW lub inne tworzywa sztuczne z azbestem jako odpadów, unieszkodliwianie - 22%, magazynowanie 10% wypełnieniem). Frakcj ą odpadów, które nale Ŝy odpadów. Wi ększo ść olejów i odpadów ciekłych paliw unieszkodliwia ć ze szczególnym zachowaniem warunków powstaj ących w przedsi ębiorstwach przekazywana jest do ochrony środowiska, a tak Ŝe zdrowia ludzi jest azbest. unieszkodliwiania lub regeneracji, przy udziale Azbest najcz ęś ciej wyst ępuje w postaci płyt azbestowo- specjalistycznych firm. Samodzielna wymiana w/w cementowych i rur wodoci ągowych. Z uwagi na jego surowców przede wszystkim prowadzona jest przez udowodnion ą szkodliwo ść (dostanie si ę pyłków azbestu wła ścicieli pojazdów lub w warsztatach, poza stacjami do dróg oddechowych powoduje nakłuwanie p ęcherzyków obsługi. Wprowadzone nowe regulacje prawne w zakresie płuc) azbest został zaliczony do substancji szkodliwych gospodarki odpadami, a w szczególno ści ustawa o dla zdrowia. Sposoby post ępowania z wyrobami obowi ązkach przedsi ębiorców w zakresie gospodarowania zawieraj ącymi azbest okre ślono w rozporz ądzeniu ______Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie 7 Krajowy Plan Gospodarki Odpadami. sposobów i warunków bezpiecznego u Ŝytkowania i Dziennik Urz ędowy - 6506 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz. usuwania wyrobów zawieraj ących azbest z 2 kwietnia wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urz ądze ń, w 2004 r. Zgodnie z tym rozporz ądzeniem koszt usuni ęcia których był lub jest wykorzystywany azbest. wyrobów zawieraj ących azbest z powodu nadmiernego Rozporz ądzenie to okre śla: zu Ŝycia ponosi wła ściciel obiektu. Z uwagi na wła ściwo ści - wymagania w zakresie wykorzystywania i azbestu oraz obowi ązuj ące regulacje prawne usuwanie przemieszczania azbestu lub wyrobów wyrobów zawieraj ących azbest podlega wielu zawieraj ących azbest oraz oznaczania miejsc ich uwarunkowaniom. wyst ępowania, - wymagania w zakresie wykorzystywania i Wła ściciel lub zarz ądca obiektów winien: oczyszczania instalacji lub urz ądze ń, w których był - sporz ądzi ć przegl ąd techniczny wyrobów lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawieraj ących azbest, na podstawie tego przegl ądu zawieraj ące azbest, sporz ądza si ę ocen ę stanu i mo Ŝliwo ści - wymagania techniczne jakie nale Ŝy spełni ć przy bezpiecznego u Ŝytkowania wyrobów zawieraj ących wykorzystywaniu i przemieszczaniu wyrobów azbest, ocen ę t ę przejmuje powiatowy inspektor zawieraj ących azbest oraz przy wykorzystywaniu i budowlany, który informuje starostwa powiatowe oczyszczaniu instalacji lub urz ądze ń, w których był oraz urz ędy gminy o przej ętych protokołach ocen, lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby - dokona ć identyfikacji rodzaju azbestu przez zawieraj ące azbest, laboratorium wykonuj ące takie badania oraz - sposób oznaczania instalacji lub urz ądze ń, w których oszacowa ć ilo ść wyrobów zawieraj ących azbest, był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby - zgłosi ć co najmniej 30 dni przed planowanym zawieraj ące azbest oraz pomieszcze ń, w których si ę rozpocz ęciem robót wła ściwemu organowi one znajduj ą, administracji architektoniczno-budowlanej zamiar - sposób inwentaryzowania azbestu lub wyrobów rozpocz ęcia robót z zaznaczeniem, Ŝe usuwane zawieraj ących azbest, w miejscach ich będą wyroby zawieraj ące azbest. wykorzystywania, - form ę, układ i terminy przedkładania informacji: Usuwaniem odpadów zawieraj ących azbest powinny zajmowa ć si ę tylko przedsi ębiorstwa posiadaj ące - rodzaju, ilo ści i miejscach wyst ępowania odpowiednie pozwolenia, a tak Ŝe sprz ęt techniczny oraz wykorzystywanych wyrobów zawieraj ących przeszkolonych pracowników. Do obowi ązków takiej firmy azbest, nale Ŝy mi ędzy innymi: - instalacjach i urz ądzeniach, w których był lub jest - uzyskanie odpowiednio zezwolenia, pozwolenia, wykorzystywany azbest lub wyroby zawieraj ące decyzji zatwierdzenia programu gospodarowania azbest, odpadami niebezpiecznymi, - czasie i sposobie usuwania azbestu lub - przygotowanie planu organizacji i technologii wyrobów zawieraj ących azbest, wykonywania prac przy usuwaniu wyrobów - czasie i sposobie zast ąpienia azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest, zawieraj ących azbest innymi substancjami i - opracowanie i zło Ŝenie do wła ściwego starosty wyrobami, mniej szkodliwymi dla środowiska, wniosku o wydanie zezwolenia na wytwarzanie i - przypadki i terminy, w których powinny by ć transport odpadów niebezpiecznych zawieraj ących oczyszczone instalacje lub urz ądzenia, w których był azbest, lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby - zawarcia umów – je śli sama nie prowadzi prac w tym zawieraj ące azbest. zakresie, z: - firm ą transportuj ącą zdemontowane wyroby z W województwie warmi ńsko-mazurskim ilo ść wyrobów placu budowy na składowisko odpadów zawieraj ących azbest w obiektach budowlanych szacuje niebezpiecznych, si ę na 655460 Mg. Jednak zasoby wyrobów - zarz ądzaj ącym składowiskiem odpadów zawieraj ących azbest nie s ą dokładnie okre ślone, a niebezpiecznych na składowanie usuni ętych stopie ń inwentaryzacji jest niewielki. Wystosowano pisma wyrobów zawieraj ących azbest, wraz z wzorem informacji dotycz ącej wyrobów - firm ą wykonuj ącą badania monitoringowe zawieraj ących azbest w mie ście jak i gminie jednak nie z powietrza na wykonanie wymaganych ka Ŝdego sołectwa spłyn ęły informacje. Od 1997 roku okresowych bada ń (przy usuwaniu azbestu o istnieje zakaz stosowania wyrobów zawieraj ących azbest powierzchni powy Ŝej 500 m 2), (Dz. U. Nr 161 poz. 628). W maju 2002 roku Rada - wykonanie prac demonta Ŝu i usuni ęcia wyrobów Ministrów przyj ęła „Program usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest z obiektu budowlanego - zawieraj ących azbest stosowanych na terytorium Polski”. wdro Ŝenie procedur “Wytwarzanie, pakowanie i Uwzgl ędniaj ąc Ŝywotno ść wyrobów cementowo- oznakowanie odpadów zawieraj ących azbest” oraz azbestowych program zakłada realizacj ę usuwania tych „Odbiór odpadów zawieraj ących azbest” b ądź wyrobów z budynków i budowli do 2032 roku. W zwi ązku z „Transport odpadów zawieraj ących azbest” (w konieczno ści ą usuni ęcia materiałów zawieraj ących azbest przypadku je śli sama prowadzi tak Ŝe transport takich z dziedziny komunalnej i gospodarczej nale Ŝy w bli Ŝszej i odpadów), dalszej perspektywie liczy ć si ę ze wzrostem ilo ści tego - sporz ądzenie „Karty ewidencji odpadów” oraz „Karty typu odpadu. Zgodnie z wytycznymi „Programu usuwania przekazania odpadów”, azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest stosowanych na - przedstawienie wła ścicielowi obiektu dowodu terytorium Polski” do zada ń gminy w tym zakresie nale Ŝy: prawidłowego wykonania prac oczyszczenia - uwzgl ędnianie usuwania azbestu i wyrobów azbestu. zawieraj ących azbest w gminnych planach gospodarki odpadami, Równocze śnie w listopadzie 2003 roku ukazało si ę - współpraca z lokalnymi mediami celem Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki rozpowszechniania informacji dotycz ących zagro Ŝeń Społecznej w sprawie wymaga ń w zakresie powodowanych przez azbest oraz wyroby z wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz azbestem, Dziennik Urz ędowy - 6507 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

- przygotowanie wykazów obiektów zawieraj ących zasi ęgiem i kontrol ą organów administracji pa ństwowej, azbest oraz rejony wyst ępuj ącego nara Ŝenia na inspekcji ochrony środowiska czy te Ŝ ubezpieczycieli ekspozycj ę azbestu, pojazdów. Nale Ŝy zwraca ć uwag ę, aby wszystkie pojazdy - przygotowywanie rocznych sprawozda ń finansowych wycofane były przekazywane w cało ści do stacji z realizacji zada ń Programu. demonta Ŝu, aby unikn ąć nara Ŝenia środowiska. Obowi ązek zorganizowania systemu odbioru wraków 7.1.5 Pestycydy. samochodowych wynika z dyrektywy unijnej w sprawie wraków samochodów. Kolejnym rodzajem odpadów niebezpiecznych s ą środki ochrony ro ślin. Te odpady posiadaj ą dwojaki 7.1.8 Odpady medyczne i weterynaryjne. aspekt: zwi ązany z produkcj ą, dystrybucj ą i stosowaniem w rolnictwie oraz ze składowaniem przeterminowanych Producentami odpadów tego typu s ą o środki zdrowia, środków w mogilnikach. Na terenie gminy Jeziorany takie weterynaryjne, badawcze, laboratoria, zakłady mogilniki nie wyst ępuj ą. W chwili obecnej najwi ęcej farmakologiczne. Odpady infekcyjne powstaj ą w powstaje odpadów opakowaniowych po środkach ochrony prywatnych gabinetach stomatologicznych, lekarskich, ro ślin, które głównie trafiaj ą do strumienia odpadów ambulatoriach, zakładach kosmetycznych oraz komunalnych. W zwi ązku z ustaw ą o opakowaniach i pozostało ści z domowego leczenia. odpadach opakowaniowych producenci i importerzy s ą Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora zobowi ązani do odbierania na własny koszt opakowa ń Sanitarnego te odpady dzielimy na 3 grupy: wielokrotnego u Ŝytku i odpadów opakowaniowych. - odpady bytowo-gospodarcze, które nie stanowi ą System zbiórki opakowa ń powinien by ć zorganizowany w zagro Ŝenia (szmaty, zmiotki, makulatura, resztki oparciu o punkty sprzeda Ŝy. pokonsumpcyjne) stanowi ą około 60%, - odpady specyficzne, które s ą zanieczyszczone 7.1.6 Zu Ŝyte urz ądzenia elektryczne, elektroniczne drobnoustrojami mog ą stwarza ć zagro Ŝenie (zu Ŝyte i urz ądzenia zubo Ŝaj ące warstw ę ozonow ą. materiały opatrunkowe, sprz ęt jednorazowego uŜytku, szcz ątki pooperacyjne i posekcyjne, materiał Rocznie w/w odpadów powstaje w skali kraju około biologiczny i inne odpady ze szpitali i oddziałów 300.000 Mg. S ą to przede wszystkim lodówki, pralki, zaka źnych) stanowi ą 30%, kuchnie gazowe, mikrofalówki, telewizory, radia, - odpady specjalne-substancje radioaktywne, komputery itp. Wszystkie te urz ądzenia stanowi ą pozostało ści cytostatyków i cytotoksyków, kombinacj ę ró Ŝnych komponentów zawieraj ących ró Ŝne przeterminowane środki farmaceutyczne, substancje stanowi ące zagro Ŝenie dla środowiska. termometry, świetlówki, odpady srebrono śne itp., Najgro źniejsze substancje znajduj ące si ę w tych stanowi ą 10% odpadów (w tym 3% to odpady odpadach to ołów, rt ęć , kadm, chrom, substancje zainfekowane). chlorowcowane, bromowane substancje obni Ŝaj ące palno ść , arsen i azbest. Dodatkowo w urz ądzeniach W wyniku działalno ści weterynaryjnej powstaj ą chłodniczych znajduj ą si ę substancje stwarzaj ące nast ępuj ące odpady: zagro Ŝenie dla warstwy ozonowej (CFC i HCFC). W - odpady zaka źne, zakresie w/w odpadów nie prowadzi si ę Ŝadnych - zu Ŝyte strzykawki, igły i inny sprz ęt jednorazowego statystyk, co do ilo ści ich powstawania. Instytut uŜytku, Gospodarki Odpadami szacuje, Ŝe w kraju w skali roku - materiał biologiczny np. organy z operacji, powstaje około 300.000 Mg zu Ŝytych urz ądze ń AGD i - zwierz ęta poddane eutanazji, około 100.000 Mg urz ądze ń elektronicznych. Najcz ęś ciej - przeterminowane lekarstwa. odpady te trafiaj ą do składnic złomu lub na składowiska. Ustawa z dnia 2 marca 2001 roku o post ępowaniu z Wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami substancjami zuboŜaj ącymi warstw ę ozonow ą wchodz ąca nagromadzenie odpadów w prywatnych gabinetach w Ŝycie z dniem 1 lipca 2002 roku powinna poprawi ć weterynaryjnych wynosi 0,8 kg /dob ę. istniej ącą sytuacj ę, która zakazuje składowania urz ądze ń Problem unieszkodliwiania jest istotny. Segregacja i zawieraj ących CFC i HCFC - wytwórcy tych odpadów selekcja odpadów powinna by ć prowadzona w miejscu ich maj ą obowi ązek odzyska ć substancje kontrolowane. powstawania, poniewa Ŝ pozwoli to na wyodr ębnienie odpadów, które powinny by ć wykorzystywane w celach 7.1.7 Wycofane z eksploatacji pojazdy. przemysłowych; wyodr ębnienie, zbiórka i gromadzenie odpadów, które posiadaj ą cechy odpadów Wyeksploatowane pojazdy nie nadaj ące si ę do komunalnopodobnych; wyodr ębnienie, zbieranie i uŜytkowania zostały sklasyfikowane jako odpad gromadzenie odpadów niebezpiecznych. Taki system w niebezpieczny. Stanowi ą one zagro Ŝenie dla środowiska, znacznym stopniu zmniejszy mas ę odpadow ą, która musi poniewa Ŝ oprócz metali zawieraj ą niebezpieczne by ć wywieziona na składowisko oraz ograniczy liczb ę substancje takie jak: oleje, płyny chłodnicze, akumulatory, odpadów, które nale Ŝy podda ć kosztownemu okładziny hamulcowe zawieraj ące azbest, zu Ŝyte opony, unieszkodliwieniu metodami stosowanymi dla odpadów szkło, tworzywa sztuczne. Spora cz ęść wycofanych z niebezpiecznych. Aktualnie na terenie województwa eksploatacji elementów pojazdów ma warto ść surowcow ą. warmi ńsko-mazurskiego funkcjonuj ą 3 spalarnie odpadów Dlatego konieczny jest recykling tych materiałów, który medycznych i weterynaryjnych: w Bartoszycach, pozwoli na uzyskanie z nich składników u Ŝytecznych oraz Szczytnie i Olecku. Dodatkowo w Olsztynie istnieje Zakład wytworzenie nowych wyrobów. Aktualnie pojazdy Unieszkodliwiania Odpadów Medycznych i wycofywane z eksploatacji generalnie trafiaj ą do auto- Weterynaryjnych oparty o sterylizacj ę odpadów, złomów. Działalno ść tego typu charakteryzuje si ę rozdrobnienie i składowanie na składowisku komunalnym. naruszeniem podstawowych zasad ochrony środowiska. Ilo ści wytwarzanych odpadów w gabinetach lekarskich s ą System gospodarki odpadami powstaj ącymi w trakcie nieznaczne. Wynosz ą od 1 do 5 kg rocznie. Oprócz wycofywania pojazdów samochodowych z eksploatacji typowych odpadów medycznych powstaj ą tak Ŝe inne wymaga uregulowania. Obrót pojazdami znajduje si ę poza niebezpieczne odpady - odczynniki, lampy, baterie, Dziennik Urz ędowy - 6508 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz. akumulatory. Powinny by ć one gromadzone w udoskonalaniu metod i instalacji słu Ŝą cych do ich odzysku odpowiednich opakowaniach i przekazywane do lub unieszkodliwiania. wła ściwych odbiorców celem odpowiedniego zagospodarowania 8. Nie posiadamy danych ile tego typu 7.3 Organizacja gospodarki odpadami. odpadów znajduje si ę na terenie gminy. Problem stanowi ą tak Ŝe przeterminowane leki z gospodarstw domowych. W Zapobieganie i ograniczanie wytwarzania odpadów celu zapobiegania dostawania si ę leków do strumienia zaczyna si ę u źródeł produkcji przemysłowej jest jednym z odpadów komunalnych nale Ŝy zorganizowa ć zbiórk ę priorytetów w tym zakresie. To zadanie jest zadaniem przeterminowanych lekarstw. Podobna sytuacja odnosi si ę długookresowym i wymaga wielokierunkowych działa ń. tak Ŝe do odpadów z diagnozowania, leczenia i praktyki Przede wszystkim w zakładach powinna zaczyna ć si ę medycznej. Proponuje się, aby zorganizowa ć selektywn ą minimalizacja odpadów poprzez wprowadzanie czystej zbiórk ę przeterminowanych lekarstw poprzez ustawienie produkcji. Poprzez takie działania oprócz zmniejszenia specjalnych pojemników przeznaczonych do tego celu na liczby odpadów uzyskuje si ę zmniejszenie uci ąŜ liwo ści dla terenie aptek w Jezioranach czy tez Niepublicznej środowiska jak i efekt ekonomiczny. Kolejn ą metod ą Przychodni Lekarskiej „Medicus” w Jezioranach. Z ograniczaj ącą wytwarzanie odpadów jest wprowadzanie informacji uzyskanych od firm działaj ących na terenie przez podmioty gospodarcze systemu zarz ądzania gminy Jeziorany w wyniku których działalno ści powstaj ą środowiskowego wg norm ISO-14000. Wszystkie te odpady niebezpieczne wynika, Ŝe posiadaj ą one zawarte zasady tycz ą si ę nie tylko do zakładów przemysłowych, umowy z firmami zajmuj ącymi si ę unieszkodliwianiem ale i do wszystkich szczebli administracji. odpadów niebezpiecznych. Zgodnie z Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami analizuj ąc stan gospodarki 8. KOSZTY PROWADZONEJ GOSPODARKI odpadów medycznych wyznacza si ę nast ępuj ące cele: ODPADAMI W GMINIE. - wspomaganie i inicjowanie działa ń prowadz ących do ograniczenia ilo ści powstawania odpadów W kosztach systemu gospodarki odpadami medycznych i weterynaryjnych, wyodr ębnia si ę nast ępuj ące składniki jednostkowe: - wspomaganie inicjatyw z zakresu selektywnej zbiórki - koszty administracji, planowania, szkole ń i i segregacji odpadów medycznych w miejscu ich kształcenia personelu, powstawania, - koszty informowania i kształcenia społecze ństwa, - wspieranie działa ń poprawiaj ących działanie - koszty zbierania i transportu odpadów, systemów zbiórki, przechowywania i transportu - koszty unieszkodliwiania odpadów. niebezpiecznych odpadów medycznych do firm zajmuj ących si ę ich ko ńcowym unieszkodliwianiem, Na dzie ń 31.12.2003 roku koszty gospodarki odpadami - obj ęcie sektora usług medycznych i weterynaryjnych komunalnymi wyniosły 238.684 zł i obejmowały zakup zorganizowan ą zbiórk ą odpadów oraz pojemników i utrzymanie czysto ści na terenach doprowadzenie do uzyskania stosownych pozwole ń komunalnych. Struktura finansowa opiera si ę głównie na na wytwarzanie odpadów przez wszystkie podmioty środkach pochodz ących z opłat za wywóz odpadów przez prowadz ące działalno ść w zakresie prowadzonych wytwarzaj ących, a ponadto dodatkowym źródłem s ą usług. środki pochodz ące z funduszy ekologicznych. Górna stawka opłat ponoszonych przez wła ścicieli nieruchomości 7.2 Prognoza powstawania odpadów. za usługi w zakresie unieszkodliwiania odpadów komunalnych zgodnie z uchwał ą nr VIII/81/03 Rady Zarówno Krajowy Plan Gospodarki Odpadami i Miejskiej w Jezioranach z dnia 9 wrze śnia 2003 roku Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami w zakresie wynosi 31,87 zł/m 3. Stawka ta jest opłacana przez gospodarki odpadami przemysłowymi jak i wszystkich mieszka ńców. niebezpiecznymi przewiduj ą w perspektywie czasowej kilkunastu lat spadek ilo ści tych odpadów oraz Tabela.5. Struktura finansowania. Struktura zwi ększenie ich odzysku. Statystyki w tej dziedzinie te Ŝ Lp. Wielko ść zł Wielko ść % nie s ą dokładne, poniewa Ŝ istniej ą du Ŝe braki znajomo ści finansowa przepisów dotycz ących gospodarki odpadami jak te Ŝ Gminny Fundusz istnieje świadome ukrywanie ilo ści wytwarzania odpadów, 1. 19.571 8,2 Ochrony aby ponie ść jak najmniejsze koszty z tym zwi ązane. Aby Środowiska uzyska ć zało Ŝenia wynikaj ące w planach wy Ŝszego Powiatowy szczebla nale Ŝy wdra Ŝać systemy czystej produkcji jak i Fundusz 2. 50.091 20,99 zarz ądzanie środowiskowe. Na terenie gminy nale Ŝy obj ąć Ochrony wszystkie zakłady przemysłowe systemem ewidencji Środowiska odpadów, które powinny by ć poddane wła ściwym czy te Ŝ Środki 3. 169.022 70,81 odpowiednim procesom odzysku lub unieszkodliwiania. W własne latach 2003-2006 zakłada si ę, Ŝe ilo ść wytwarzanych odpadów w w/w sektorze utrzyma si ę na obecnym poziomie przy jednoczesnym wdra Ŝaniu lub

______8 Krajowy Plan Gospodarki Odpadami.

Dziennik Urz ędowy - 6509 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

9. PODSUMOWANIE STANU OBECNEGO I prognoza zmian ilo ści wytwarzanych odpadów. Zmiany IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW. mog ą nast ąpi ć z poni Ŝszych wzgl ędów: - zmiany społeczno-demograficzne - wg danych Przy opracowywaniu Planu wykorzystano wytyczne Głównego Urz ędu Statystycznego na terenach zawarte w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami, Planie wiejskich spodziewane zmiany demograficzne do Gospodarki Odpadami Województwa Warmi ńsko- 2010 roku charakteryzuj ą si ę małym ujemnym Mazurskiego i Planie Gospodarki Odpadami Powiatu saldem mieszka ńców - 0,1 %, Olszty ńskiego. Ze strumienia odpadów nie wyodr ębnia si ę - wzrost konsumpcji - jest to nasilaj ąca si ę tendencja, odpadów niebezpiecznych. Powoli mo Ŝna zaobserwowa ć przez któr ą wzrasta liczba odpadów komunalnych, w przypadku niektórych podmiotów gospodarczych - zmiany gospodarcze i ekonomiczne , ukierunkowanie na ograniczanie ilo ści odpadów. Jednak - przepisy prawne - wi ększe wymagania i standardy w cz ęsto brakuje wiedzy na ten temat. Na terenie miasta i zakresie post ępowania z odpadami, gminy funkcjonuje system monitoringu ilo ści powstaj ących - rozwój systemu gospodarki odpadami. odpadów i sposobu ich zagospodarowania. Niestety szczególnie na terenach wiejskich świadomo ść Bior ąc powy Ŝsze pod uwag ę stwierdzamy, Ŝe w ekologiczna jest bardzo mała. Ci ągle spotykamy si ę z okresie obowi ązywania niniejszego planu praktycznie nie powszechnym zjawiskiem spalania czy te Ŝ zakopywania zmieni si ę ilo ść wytwarzanych odpadów na terenie miasta odpadów, czego powodem s ą mi ędzy innymi choroby i gminy Jeziorany. cywilizacyjne tego typu jak nowotwory czy te Ŝ zanieczyszczenie wód. Poprzez ograniczone środki 10.1 Cele i zadania Planu. własne realizacja zada ń w tym zakresie powinna opiera ć si ę o pozyskiwanie środków z zewn ątrz. Du Ŝym Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy problemem jest mała konsekwencja w egzekwowaniu Jeziorany uwzgl ędnia wytyczne zawarte w planach zasad korzystania ze środowiska i długotrwałe procedury wy Ŝszego szczebla. odtworzenia naruszonego środowiska. Głównym celem planu jest ochrona środowiska przed zagro Ŝeniami wynikaj ącymi z gospodarki odpadami Zgodnie z planami wy Ŝszych szczebli za priorytety w poprzez: gospodarce odpadami uwa Ŝa si ę nast ępuj ące działania - zmniejszenie ilo ści odpadów, do realizacji w latach 2003-2010: - odzysk i unieszkodliwianie odpadów, - zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów, - ograniczenie niepo Ŝą danych kosztów i - powtórne wykorzystanie odpadów, których wprowadzenie jako powszechnie obowi ązuj ącej powstawania w danych warunkach techniczno- zasady „zanieczyszczaj ący płaci”, ekonomicznych nie da si ę unikn ąć , - egzekwowanie przepisów prawa w tym wzgl ędzie, - unieszkodliwianie odpadów poza składowiskiem, o - zgodno ść podejmowanych działa ń z obowi ązuj ącymi ile jest to uzasadnione technicznie i ekonomicznie, przepisami prawa. - składowanie odpadów, których nie da si ę, z uwagi na warunki techniczno -ekonomiczne odzyska ć b ądź 10.2 Planowany model gospodarki odpadami. unieszkodliwi ć, w bezpieczny sposób dla zdrowia ludzkiego i środowiska. Przyj ęty model gospodarki odpadami na terenie gminy opiera si ę na nast ępuj ących działaniach: Nale Ŝy uzna ć, Ŝe podstawow ą zasad ą jest prewencja, - podnoszenie poziomu świadomo ści społecznej czyli zapobieganie powstawaniu odpadów, któr ą tak Ŝe poprzez efektywn ą edukacj ę ekologiczn ą, przyj ęto w niniejszym planie. - obj ęcie wszystkich mieszka ńców zorganizowanym Na podstawie stanu aktualnego gospodarki odpadami, systemem wywozu odpadów komunalnych, który jest opisany w poprzedniej cz ęś ci ni Ŝej - kontynuowanie i poszerzanie selektywnej zbiórki przedstawiamy najistotniejsze problemy na terenie gminy: odpadów komunalnych, - funkcjonuj ący system odpadami nie spełnia - wdro Ŝenie zbiórki odpadów niebezpiecznych i wymaga ń dotycz ących minimalizacji i odzysku wielkogabarytowych, odpadów, - zwi ększenie liczby pojemników do gromadzenia - brakuje zintegrowanego systemu selektywnej zbiórki odpadów szczególnie w sezonie letnim, zwłaszcza odpadów (nieuregulowana gospodarka odpadami na terenach najbardziej ucz ęszczanych, niebezpiecznymi i komunalnymi-nie wszyscy - osi ągni ęcie minimalnych poziomów odzysku i mieszka ńcy posiadaj ą podpisane umowy na wywóz recyklingu podanych w Wojewódzkim Planie odpadów), Gospodarki Odpadami, - brak poszanowania środowiska przez mieszka ńców - stworzenie gminnego punktu selektywnej zbiórki jak i osoby prowadz ące działalno ść gospodarcz ą na odpadów wraz z niezb ędn ą w tym zakresie terenie gminy nie sprzyja wła ściwej gospodarce infrastruktur ą, odpadami, - likwidacja dzikich wysypisk oraz zapobieganie - mała świadomo ść ekologiczna społecze ństwa, powstawaniu nowych nielegalnych miejsc małowystarczalny system edukacji ekologicznej w składowania odpadów, zakresie gospodarki odpadami, - całkowita inwentaryzacja miejsc wyst ępowania - brak segregacji odpadów w mieszkaniach, azbestu na terenie gminy, - brak zach ęt finansowych do segregacji odpadów. - stworzenie zach ęt finansowych do segregacji odpadów. 10. ZAŁO śENIA, PROGNOZY, CELE I ZADANIA STRATEGICZNE. Tak jak w Programie Ochrony Środowiska, w ramach analizy, przyj ęto nast ępuj ący podział, stosuj ąc kryteria: Przy planowaniu, celów, zało Ŝeń i zada ń - znaczenie i pilno ść realizacji: strategiczne, główne strategicznych istotne jest uwzgl ędnienie wszystkich kierunki działa ń, szczegółowe kierunki - konkretne zmian zachodz ących w danym sektorze. Istotna jest działania) Dziennik Urz ędowy - 6510 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

- czas pełnej realizacji: krótkookresowe (do 1 roku), - obj ęcie systemem odbioru odpadów wszystkich średniookresowe ( od 1 do 4 lat), długookresowe mieszka ńców, (powy Ŝej 4 lat). - obj ęcie systemem odbioru odpadów z jezior, terenów le śnych, przy drogach szczególnie w sezonie letnim, Przyj ęto nast ępuj ące obszary działania: - likwidacja dzikich wysypisk śmieci, - poprawa praktyk w zakładach i sklepach - I - zadania gminy, gdzie jednostka samorz ądu przemysłowych, posiada uprawnienia ustawowe oraz realizuje - poprawa organizacji gospodarki odpadami, zakup bezpo średnio zadania własne sprz ętu do transportu niebezpiecznych odpadów, - II - działania jednostek zale Ŝnych od samorz ądu, w - substytucja niebezpiecznych surowców materiałami stosunku do których gmina posiada uprawnienia bezpiecznymi dla środowiska, wła ścicielskie lub nadzorcze i mo Ŝe nakłada ć na te - recykling wewn ętrzny czyli zagospodarowanie jednostki okre ślone zobowi ązania odpadów na terenie zakładu, - III - działania i zachowania mieszka ńców gminy, - zmniejszanie strat - wycieki i ubytki mi ędzy innymi w podmiotów gospodarczych, gdzie gmina mo Ŝe trakcie transportu, ograniczenie przez wytwórców oddziaływa ć w ograniczonym zakresie. stosowanych opakowa ń i zwi ększenie udziału w materiałach opakowaniowych substancji ulegaj ących Cel strategiczny miasta i gminy Jeziorany w zakresie biodegradacji, gospodarki odpadami to - ograniczenie stosowania opakowa ń oraz produktów "Zapobieganie powstawaniu i minimalizacja jednorazowego u Ŝytku, oddziaływania odpadów na środowisko naturalne - minimalizacja ilo ści powstaj ącego ŜuŜlu i popiołu, gminy". budowa kotłowni ekologicznej dla Szkoły Podstawowej, Gimnazjum i Domu Pomocy Cele główne i szczegółowe do wdro Ŝenia i osi ągni ęcia Społecznej. w okresie planowania: - ponowny obieg wielkogabarytowych odpadów – naprawianie, ponowne u Ŝywanie. I. Edukacja ekologiczna. III. Program selektywnej zbiórki opadów Wzrost świadomo ści ekologicznej mieszka ńców gminy. Odzysk i recykling odpadów.

- prowadzenie i wspieranie akcji edukacji dorosłych – - zmniejszenie ilo ści odpadów trafiaj ących na gazetki ekologiczne, składowisko, - wspieranie konkursów i olimpiad ekologicznych, - zmniejszenie szkodliwo ści odpadów, - udział społecze ństwa w tworzeniu i realizacji zasad - pozyskanie surowców wtórnych, gospodarki odpadami, - zapobieganie powstawaniu dzikich wysypisk - podniesienie znaczenia edukacji ekologicznej, odpadów, - planowanie bud Ŝetu na edukacj ę ekologiczn ą, - poprawa estetyki i stanu sanitarnego, - podnoszenie świadomo ści ekologicznej pracowników - poprawa świadomo ści ekologicznej, poprzez udział w ró Ŝnego typu szkoleniach, - zmniejszenie ilo ści odpadów trafiaj ących na - opracowywanie ulotek, folderów, składowisko przez co wydłuŜa si ę Ŝywotno ść - przeciwdziałanie powstawaniu nielegalnych składowiska. składowisk odpadów, - organizacja kampanii na rzecz czysto ści środowiska Wdro Ŝenie i rozbudowanie selektywnej zbiórki – mi ędzy innymi akcja sprz ątanie świata, odpadów tak Ŝe zwi ązane jest z ponoszeniem kosztów - propagowanie u Ŝywania opakowa ń zwrotnych, a nie chocia Ŝby poprzez zakup pojemników. Na terenie miasta i jednorazowych, gminy s ą ustawione kolorowe pojemniki do selektywnej - zaktywizowanie organizacji pozarz ądowych do zbiórki trzech rodzajów odpadów: makulatury, plastiku i działa ń na rzecz mi ędzy innymi przybli Ŝenia szkła. Na terenie gminy s ą obszary o rozproszonej społecze ństwu istoty i znaczenia problemów zabudowie, dlatego te Ŝ warto uwzgl ędni ć system workowy ekologicznych, propagowania humanistycznego i dla poszczególnych odpadów. System ten, który zostanie kulturowego wzorca ekologii, poł ączony z okresowym odbiorem odpadów oraz - wprowadzenie nagród motywacyjnych za działalno ść systematycznym monitoringiem i kontrol ą na niwie ochrony środowiska na szczeblu lokalnym. zagospodarowania odpadów umo Ŝliwi przy niezbyt du Ŝych kosztach wdro Ŝenie selektywnej zbiórki na terenie całej II. Zapobieganie powstawaniu odpadów. gminy. Nieoderwalnym elementem powodzenia segregacji odpadów jest jej zaakceptowanie przez społecze ństwo. Minimalizacja produkowanych odpadów. Na terenie naszej gminy selektywna zbiórka nie została przyj ęta w jednakowy sposób. Dlatego te Ŝ nale Ŝy - ograniczenie ilo ści powstaj ących odpadów- działania prowadzi ć ci ągł ą akcj ę edukacyjn ą. Istotnym elementem u źródła powstawania, jest zorganizowanie punktu odbioru odpadów - kontrola przestrzegania zasad gospodarki odpadami, niebezpiecznych z posesji zarówno prywatnych jak i - monitoring usuwania oraz prawidłowego uŜyteczno ści publicznej. Ponadto selektywna zbiórka post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest, powinna towarzyszy ć przy odbiorze i składowaniu - racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych, odpadów zmieszanych. Kolejnym celem zbiórki jest energii, materiałów, minimalizowanie odpadów składowanych na składowisku. - propagowanie stosowania instalacji Wa Ŝnym odpadem, który trzeba uwzgl ędni ć przy wysokosprawnych - niskoodpadowych, wykonywaniu planu to osady ściekowe. Zgodnie z - stosowanie nowych technologii w przemy śle w tym Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków mi ędzy innymi bezodpadowych, Komunalnych mo Ŝna przyj ąć , Ŝe ilo ść osadów ściekowych Dziennik Urz ędowy - 6511 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz. wytwarzanych w oczyszczalniach b ędzie wynosiła 0,247 - odpady budowlane: odpowiednio: 15 i 40 %, kg.s.m./m 3 oczyszczanych ścieków. Tym samym - odpady niebezpieczne w grupie odpadów docelowo, gdy oczyszczalnia b ędzie w pełni komunalnych: 15 % b ędzie zbierane selektywnie w wykorzystywana powstanie około 500-600 ton/rok 2006 r. i ilo ść ta wzro śnie do planowanych 50 % w osadów 9, które po dokonaniu bada ń b ędzie mo Ŝna roku 2010. wykorzysta ć w celach rolniczych i przyrodniczych. Substancje ulegaj ące biodegradacji nie s ą niebezpieczne i nie zagra Ŝaj ą środowisku, poniewa Ŝ Program selektywnej zbiórki odpadów b ędzie zachodzi tu proces naturalny. Ulegaj ą one procesowi realizowany poprzez: rozkładu, co z kolei pozwala na ponowne ich zu Ŝycie i - spory wzrost surowców wtórnych oraz ich wł ączenie w obieg materii. Na terenie miasta i gminy wykorzystywanie, Jeziorany nie prowadzi si ę gospodarki odpadami - stworzenie gminnego punktu zbiórki selektywnie ulegaj ącymi biodegradacji. Konieczna jest zmiana zebranych odpadów wraz z odbiorem odpadów obecnego systemu zbierania odpadów, szczególnie na niebezpiecznych i wyposa Ŝenie go w odpowiedni obszarach wiejskich, poniewa Ŝ funkcjonuje system sprz ęt (pojemniki, samochody do odbioru), w odbioru odpadów zmieszanych. Zmniejszenie ilo ści Zakładzie Administracji Domów Mieszkalnych, który odpadów ulegaj ących biodegradacji wymusza Dyrektywa zajmuje si ę selektywn ą zbiórk ą odpadów znajduje Rady 1999/31/EC. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami si ę belownica, która wykorzystywana jest do wymaga, by ilo ść odpadów komunalnych ulegaj ących prasowania plastików i makulatury, biodegradacji kierowanych do składowania nie - oddzielenie od odpadów komunalnych i innych ni Ŝ przekroczyła w 2010 roku 75 % całkowitej ilo ści odpadów niebezpieczne tak zwanego balastu oraz odpadów ulegaj ących biodegradacji wytworzonej w 1995 roku. Dla oboj ętnych - ziemia, gruz budowlany, popioły, powiatu olszty ńskiego przyj ęto proporcjonalnie ilo ść - kompostowanie odpadów organicznych - produkcja wytworzonych w 2000 roku. Spo śród odpadów kompostu w ogródkach przydomowych i na komunalnych najszybciej ulegaj ą biodegradacji odpady składowiskach odpadów, zielone - zebrane w sposób selektywny i poddane - uregulowanie problemu zbiórki padliny, procesowi kompostowania. Zgodnie z planami wy Ŝszego - powinny zosta ć wprowadzone zach ęty ekonomiczne szczebla zakłada si ę, Ŝe frakcja zielonych odpadów przy selektywnej zbiórce odpadów – ni Ŝsze opłaty za będzie poddawana kompostowaniu w 2006 roku w 35 %, wywóz nieczysto ści stałych. a w 2010 roku w 50 %. Preferuje si ę kompostowanie wykorzystuj ące selektywnie zebrane odpady pochodzenia 10.3 Planowana gospodarka odpadami ro ślinnego, głownie odpady zielone gwarantuj ące dobrej opakowaniowymi, wielkogabarytowymi, budowlanymi jako ści kompost, na który zagwarantowany jest zbyt. W i niebezpiecznymi w strumieniu odpadów związku z powy Ŝszym nale Ŝy sukcesywnie wdra Ŝać komunalnych oraz gospodarka odpadami ulegaj ącymi rozwi ązania zwi ązane z recyklingiem odpadów. W biodegradacji. Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami zakłada si ę 12% odzysk i unieszkodliwianie (poza miejscem Do zało Ŝeń przyj ętej gospodarki przyj ęto równieŜ składowania) odpadów komunalnych ulegaj ących wska źniki uj ęte w Wojewódzkim Planie Gospodarki biodegradacji poza recyklingiem odpadów Odpadami oraz Powiatowym Planie Gospodarki opakowaniowych. Odpadami w zakresie minimalnych poziomów odzysku i recyklingu. 11. ZAKRES DZIAŁA Ń.

Za daty graniczne przedziałów przyj ęto rok 2003, 2006 Podstaw ę kwalifikacji celów i zada ń do realizacji w I i 2010. Poziomy te wynosz ą: - dla odpadów etapie, czyli w latach 2004-2007 stanowiły: opakowaniowych ł ącznie: 9,3% w 2003 r., 18,2% w 2006 - wymogi wynikaj ące z obowi ązuj ących przepisów r. i 31,5% w roku 2010, w tym: prawa i przyj ętych strategii oraz programów - dla odpadów z opakowa ń naturalnych odpowiednio: krajowych, wojewódzkich i powiatowych, 7, 13 i 21 %, - dokumenty strategiczne dla rozwoju gminy, - odpady z tworzyw sztucznych: 10, 22 i 30 %, - ustalenia w ramach analizy stanu istniej ącego, - odpady ze szkła: 16,35 i 60 %, - wnioski nasuwaj ące si ę w trakcie opracowywania - odpady ze stali: 8, 18 i 30 %, Planu. - odpady z aluminium: 20, 35 i 50 %, - odpady z papieru i tektury: 38, 45 i 55 %, W trakcie opracowywania Planu ustalono - odpady opakowa ń wielomateriałowych: 8, 20 i 50 %, najwła ściwszy dla gminy system gospodarki odpadami. Brano pod uwag ę istniej ący stan gospodarowania ponadto: odpadami. Zakładany stan gospodarki odpadami - odpady wielkogabarytowe: 20 % zebranych komunalnymi przedstawia poni Ŝszy wykres. selektywnie w 2006 r. i 50 % w roku 2010,

______9 Informacja otrzymana z Oczyszczalni ścieków w Jezioranach.

Dziennik Urz ędowy - 6512 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

12. HARMONOGRAM REALIZACJI DZIAŁA Ń.

Układ tematyczny b ędzie odpowiadał układowi planu na lata 2004-2007. Zawarte s ą cele konieczne do ich realizacji, zadania podstawowe i zadania szczegółowe uj ęte w trzech cz ęś ciach: - I - edukacja ekologiczna, - II - zapobieganie powstawaniu odpadów, - III - program selektywnej zbiórki odpadów.

Dziennik Urz ędowy - 6513 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6514 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6515 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6516 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Dziennik Urz ędowy - 6517 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Perspektywa na kolejne lata: prowadzonych przez Urz ąd Marszałkowski Województwa - weryfikacja Gminnego Planu Gospodarki Odpadami, Warmi ńsko-Mazurskiego, co b ędzie stanowiło - sprawozdanie z realizacji Gminnego Planu podstawow ą informacj ę. Na podstawie zbiorczych Gospodarki Odpadami, zestawie ń i informacji uzyskanych z Urz ędu - dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów Wojewódzkiego i Starostwa Powiatowego, Urz ąd komunalnych, Marszałkowski prowadzi ć b ędzie wojewódzk ą baz ę - kontynuacja i intensyfikacja akcji szkole ń i danych o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami. podnoszenia świadomo ści społecznej, Będzie tak Ŝe prowadzony rejestr udzielonych zezwole ń na - wdra Ŝanie nowoczesnych technologii odzysku i wytwarzanie i gospodarowanie odpadami. Na tej unieszkodliwiania odpadów, podstawie sporz ądzany b ędzie raport wojewódzki, który z - intensyfikacja odzysku i unieszkodliwiania odpadów kolei trafi do Ministerstwa Środowiska - centralna baza. W wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych ramach kontroli Planu istotny jest monitoring środowiska, wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych. który realizowany jest przez Wojewódzk ą Inspekcj ę Ochrony Środowiska w Olsztynie oraz przez Powiatow ą 13. NARZ ĘDZIA I INSTRUMENTY REALIZACJI Stacj ę Sanitarno-Epidemiologiczn ą w Olsztynie oraz inne PLANU. jednostki organizacyjne i badawcze. Miernikami efektów Wła ściwa realizacja Planu zwi ązana jest z ekologicznych s ą wielko ści uzyskiwane podczas zastosowaniem okre ślonych w Programie Ochrony pomiarów, które porównywane s ą z normatywami jako ści Środowiska, odpowiednich narz ędzi i instrumentów. środowiska. Normatywy stanowi ą podstaw ę do oceniania i Ponadto po wej ściu Polski do Unii Europejskiej konieczne okre ślaj ą jako ść środowiska. Taki monitoring to mierzenie jest dostosowanie gospodarki odpadami do europejskich efektów realizacji Planu. W zwi ązku z wej ściem do Unii wymogów. Europejskiej kryteria i systemy ulegn ą zmianie, dlatego te Ŝ Poni Ŝej przedstawiamy 3 rodzaje instrumentów: nale Ŝy przypuszcza ć, Ŝe zwi ększy si ę liczba punktów - Prawne: standardy jako ściowe lub emisyjne, pomiarowych oraz zmieni ą si ę kryteria normatywne stanu pozwolenia, odpowiedzialno ść (administracyjna, środowiska jak i system ocen i pomiarów. Takie zmiany karna, cywilna), spowoduj ą aktualizacj ę oceny stanu środowiska. - Finansowe: opłaty za korzystanie ze środowiska w Oprócz okresowych bada ń nie bez znaczenia s ą tym opłata produktowa i depozytowa, kary, równie Ŝ zebrane dane na podstawie: zwolnienia i ulgi podatkowe, - statystyki publicznej, - Społeczne: uzyskanie społecznej akceptacji - pomiaru stanu środowiska zobowi ązanych przyj ętych rozwi ąza ń, wa Ŝna rol ę w przypadku tych podmiotów, które z niego korzystaj ą (prowadz ący instrumentów odgrywa edukacja ekologiczna. instalacj ę i u Ŝytkownicy urz ądze ń). Głównym koordynatorem realizacji Planu b ędzie 13.1 Integracja Planu z dokumentami Burmistrz Jezioran, który jako organ wykonawczy gminy strategicznymi dla gminy. ustawowo zobligowany jest do wykonywania zada ń na Plan Gospodarki Odpadami został zintegrowany z terenie gminy w zakresie ochrony środowiska. Monitoring nast ępuj ącymi dokumentami: realizacji Planu odb ędzie si ę poprzez: 1) Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego miasta i - wykorzystanie kompetencji w zakresie gospodarki gminy Jeziorany, Olsztyn 2000, odpadami, 2) Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania - współpraca z organami Powiatu, s ąsiednimi przestrzennego miasta i gminy Jeziorany, Olsztyn gminami, jednostkami organizacyjnymi, spółkami 2001, odpowiedzialnymi za gospodarowanie odpadami, 3) Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Jeziorany na - współpraca z Marszałkiem i Wojewod ą lata 2004-2010, Jeziorany 2004, Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego wraz z 4) Wieloletni Plan Inwestycyjny dla Miasta i Gminy podległymi słu Ŝbami, Jeziorany, Jeziorany 2004. - współpraca w zakresie edukacji ekologicznej z podległymi jednostkami oraz organizacjami 13.2 Udział społecze ństwa. pozarz ądowymi. Aby gospodarka odpadami prowadzona była według Zgodnie z prawem, co 2 lata Burmistrz powinien zało Ŝeń uj ętych w Planie potrzebna jest akceptacja dokonywa ć oceny realizacji Planu oraz przygotowa ć z społecze ństwa. W procesie planistycznym i decyzyjnym tego sprawozdanie, z którym powinna zapozna ć si ę Rada wa Ŝne s ą opinie i oceny mieszka ńców. Edukacja Miejska. Sprawozdanie powinno zosta ć przedstawione w ekologiczna i dost ęp do informacji stanowi ą dobr ą połowie 2006 roku, kolejne w połowie 2007 roku. podstaw ę współpracy i mog ą przynieść efekty w realizacji Sprawozdanie to powinno zawiera ć: Planu. W zwi ązku z tym nale Ŝy opracowa ć system - kontrol ę wykonania zada ń okre ślonych w udost ępniania informacji o odpadach, opracowa ć harmonogramie na lata 2004-2007, elektroniczne bazy danych, upowszechnia ć działania - ocen ę realizacji celów i działa ń zawartych w Planie, dotycz ące gospodarki odpadowej. opart ą na wska źnikach charakteryzuj ących gospodark ę odpadami. 14. OCENA I KONTROLA REALIZACJI PLANU Przedmiotowy Plan mo Ŝe by ć aktualizowany. Przy tej (MONITORING). czynno ści powinny by ć wykorzystywane wyniki przeprowadzonych ocen realizacji Planu oraz Realizacja Planu powinna by ć na bie Ŝą co uwzgl ędnione nowe uwarunkowania, zarówno kontrolowana i rejestrowana. Monitoring daj ący wiedz ę o wewn ętrzne jak i zewn ętrzne. stopniu realizacji Planu pozwala na wła ściwe zarz ądzanie. Pozwala to na ocen ę działa ń zwi ązanych z realizacj ą 14.1 Wska źniki oceny realizacji Planu. planów krótko i długoterminowych oraz na aktualizacje Ocena realizacji Planu musi by ć prowadzona w problemów. Sposób monitorowania gospodarki odpadami oparciu o podstawowe wska źniki, obrazuj ące stan został okre ślony prawem. Ustawa o odpadach mówi, Ŝe gospodarki odpadami i dokonuj ące si ę w niej zmiany. podstawowe informacje b ędą gromadzone w bazach, Wska źniki te obrazuje poni Ŝsza tabela. Dziennik Urz ędowy - 6518 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Tabela 6. Wska źniki oceny realizacji Planu.

Źródło informacji o Cele Wska źniki Jednostka miary Stan wyj ściowy wska źnikach I. Edukacja ekologiczna - wzrost świadomo ści Ilo ść przeprowadzonych działa ń Szt./rok 3 Dane własne gminy ekologicznej mieszka ńców Wzrost nakładów na edukacj ę zł - Dane własne gminy ekologiczną % Ilo ść organizacji pozarz ądowych działaj ących Nale Ŝy doprowadzi ć do aktywnie na rzecz ochrony Szt. powstania przedmiotowej Dane własne gminy środowiska i edukacji organizacji ekologicznej Zgodno ść wydawanych decyzji administracyjnych z realizowan ą % 100 Dane własne gminy polityk ą ochrony środowiska w gminie Ilo ść : II. Zapobieganie - naliczonych opłat Kontrole gospodarki powstawania odpadów - naliczonych kar zł odpadami stałymi i Dane własne gminy - minimalizacja - przeprowadzonych kontroli szt. ciekłymi odpadów - wyegzekwowanych post ępowa ń Ograniczenie ilo ści powstaj ących odpadów razem w tym: tona/rok - komunalnych - Statystyka publiczna % - w sektorze gospodarczym - niebezpiecznych Organizacja systemu odpadów nad Szt. - Dane własne gminy jeziorami, lasach przy drogach Dane własne gminy, Likwidacja dzikich wysypisk śmieci Szt. - WIO Ś Wtórny obieg odpadów Szt. - Dane własne gminy wielogabarytowych III. Program selektywnej zbiórki Ludno ść obj ęta zorganizowan ą % 90 Dane własne gminy odpadów - odzysk i zbiórk ą odpadów recykling odpadów Ludno ść obj ęta zorganizowan ą % 60 % Dane własne gminy zbiórk ą odpadów Poziom odzysku odpadów - ł ącznie opakowaniowych; - tworzywa sztuczne - szkło - papier i tektura 3 Dane Zakładu m /rok - aluminium 538,78 Administracji Domów % - stal 161,59 Mieszkalnych wielogabarytowych 297,70 niebezpiecznych budowlanych opon Ilo ść odpadów ulegaj ących tona biodegradacji wydzielonych z 0 Dane własne gminy % ogólnego strumienia odpadów

Powy Ŝsze zestawienie zawiera podstawowy zestaw wymagania prawa ochrony środowiska. Zakłada si ę takie wska źników, który mo Ŝe ulec zmianie w miar ę pojawiania metody realizacji zada ń, które pozwol ą uzyska ć si ę odpowiednich informacji przy: optymalne efekty ekologiczne i ekonomiczne. - rozszerzeniu i wzmocnieniu monitoringu środowiska, Profesjonalne planowanie zada ń ochrony środowiska - zwi ększeniu dost ępno ści danych, umo Ŝliwi osi ąganie wła ściwych wska źników - rozszerzeniu zakresu bada ń statystycznych, ekonomicznych i finansowych, co jest ści śle zwi ązane z - prowadzeniu bada ń mi ędzy innymi społecznych, pozyskiwaniem dofinansowania z instrumentów słu Ŝą cych ocenie świadomo ści ekologicznej. finansowych Unii Europejskiej - Fundusze Strukturalne, pomoc bezpo średnia, umowy, porozumienia. Ponadto 15. NAKŁADY FINANSOWE NA REALIZACJE nale Ŝy stara ć si ę o fundusze z Narodowego Funduszu PLANU. Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Realizacja zda ń uj ętych w Planie wymaga znacznych Gospodarki Wodnej czy Ekofunduszu. Reasumuj ąc: nakładów pieni ęŜ nych w krótkim okresie czasu. - 50 % środki z Unii Europejskiej, Najwa Ŝniejszymi zadaniami s ą te, które dostosuj ą - 25 % środki z funduszy krajowych, gospodark ę odpadami do wymogów unijnych i spełni ą Dziennik Urz ędowy - 6519 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

- 25 % środki własne gminy, partnerów wspólnie realizuj ących zadania, u Ŝytkowników środowiska Dodatkowo środkami WFO ŚiGW mog ą by ć finanse oraz kredyty, pochodz ące z tytułu: - przy realizacji ró Ŝnych zada ń zaanga Ŝowanie - posiadania udziałów w spółkach, środków z bud Ŝetu pa ństwa, agencji, Lasów - odsetek od udzielanych po Ŝyczek, Pa ństwowych. - emisji obligacji, - zysków ze sprzeda Ŝy i posiadania papierów Zgodnie z polityk ą Unii Europejskiej stan środowiska warto ściowych, jest traktowany jako wa Ŝny czynnik standardu Ŝyciowego, - zaci ągania kredytów, dlatego te Ŝ nale Ŝy i ść w kierunku stosowania zach ęt - oprocentowania rachunków bankowych i lokat, prawnych i ekonomicznych. Nast ępnie nale Ŝy - wpłat z innych funduszy, wyasygnowa ć dalsze środki finansowe, które przeznaczy - wpływów z przedsi ęwzi ęć organizowanych na rzecz si ę na infrastruktur ę techniczn ą i instrumenty konieczne ochrony środowiska i gospodarki wodnej, przy realizacji niniejszego planu. - dobrowolnych wpłat, zapisów i darowizn osób fizycznych i prawnych, Poni Ŝej zaprezentowano wybrane źródła finansowania - świadcze ń rzeczowych i środków pochodz ących z mo Ŝliwe do wykorzystania przy realizacji przedsi ęwzi ęć z fundacji, zakresu gospodarki odpadami. - innych dochodów okre ślonych przez Rad ę Ministrów.

Fundusze ochrony środowiska i gospodarki Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i wodnej. Gospodarki Wodnej (PFO ŚiGW). Zasady działania funduszy ochrony środowiska i PFO ŚiGW utworzony został wraz z reform ą gospodarki wodnej tj. narodowego, wojewódzkich, administracyjn ą pa ństwa, która powołała do Ŝycia nowy powiatowych i gminnych zostały okre ślone w ustawie z 27 szczebel administracji samorz ądowej - powiat. kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 62 Finanse, którymi dysponuje PFO ŚiGW pochodz ą z: poz. 627 z pó źn. zm.). Fundusze te s ą najbardziej - opłat za składowanie i magazynowanie odpadów znanymi i wykorzystywanymi źródłami dofinansowywania oraz kar za niezgodne z przepisami składowanie lub inwestycji i przedsi ęwzi ęć realizowanych w celu poprawy magazynowanie odpadów (10% wpływów), jako ści środowiska. Podstawowymi formami - opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska dofinansowania zada ń ekologicznych przez ww. fundusze oraz z administracyjnych kar pieni ęŜ nych (10% tych są preferencyjne poŜyczki i dotacje. wpływów z wył ączeniem opłat i kar za usuwanie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i drzew i krzewów). Gospodarki Wodnej (NFO ŚiGW). Celem działania NFO ŚiGW jest wsparcie finansowe Gminne Fundusze Ochrony Środowiska i przedsi ęwzi ęć ekologicznych o zasi ęgu ponadregionalnym Gospodarki Wodnej (GFO ŚiGW). i ogólnokrajowym. Szczegółowe cele i zadania Celem działania GFO ŚiGW jest dofinansowywanie priorytetowe s ą aktualizowane ka Ŝdego roku zada ń ekologicznych na terenie własnej gminy. Środki i zamieszczane w wewn ętrznym dokumencie funduszu - finansowe GFO ŚiGW pochodz ą z: li ście zada ń priorytetowych. Środki finansowe, którymi - opłat za usuwanie drzew i krzewów (w cało ści), dysponuje NFO ŚiGW pochodz ą głównie z opłat za - opłat za składowanie odpadów na terenie gminy korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar (50% wpływów), pieni ęŜ nych. Przychodami Narodowego Funduszu s ą - opłat i kar z terenu gminy za pozostałe rodzaje tak Ŝe wpływy z opłat produktowych oraz wpływy z opłat i gospodarczego korzystania ze środowiska kar pieni ęŜ nych ustalanych na podstawie przepisów i wprowadzanie w nim zmian oraz szczególne ustawy - Prawo geologiczne, górnicze i energetyczne. korzystanie z wód i urz ądze ń wodnych (20 % Podstawowymi formami dofinansowania zada ń wpływów). proekologicznych przez NFO ŚiGW s ą preferencyjne po Ŝyczki i dotacje. Inne formy finansowania to m.in. Zgodnie z art. 406 ustawy Prawo Ochrony Środowiska dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów i środki finansowe GFO ŚiGW przeznacza si ę na: po Ŝyczek bankowych, uruchamianie ze swych środków linii kredytowych w bankach, a tak Ŝe udziały kapitałowe w - edukacj ę ekologiczn ą oraz propagowanie działa ń spółkach prawa handlowego oraz nagrody za działalność proekologicznych i zasady zrównowa Ŝonego na rzecz ochrony środowiska. NFO ŚiGW administruje rozwoju, równie Ŝ środkami zagranicznymi przeznaczonymi na - wspomaganie realizacji zada ń pa ństwowego ochron ę środowiska w Polsce, pochodz ącymi z pomocy monitoringu środowiska, zagranicznej. - wspomaganie innych systemów kontrolnych i Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i pomiarowych oraz bada ń stanu środowiska, a tak Ŝe Gospodarki Wodnej (WFO ŚiGW). systemów pomiarowych zu Ŝycia wody i ciepła, WFO ŚiGW udziela dofinansowania na zadania - realizowanie zada ń modernizacyjnych i ekologiczne zlokalizowane na jego terenie. Podstawow ą inwestycyjnych, słu Ŝą cych ochronie środowiska i form ą dofinansowania s ą dotacje i preferencyjne po Ŝyczki. gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urz ądze ń Źródłem przychodów WFO ŚiGW s ą wpływy z tytułu: ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej - opłat za składowanie odpadów i kar zwi ązanych z retencji wodnej, niezgodnym z przepisami prawa ich składowaniem - przedsi ęwzi ęcia zwi ązane z ochron ą przyrody, w tym (28,8 % tych wpływów), urz ądzanie i utrzymanie terenów zieleni, zadrzewie ń, - opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i zakrzewie ń oraz parków, wprowadzanie w nim zmian oraz za szczególne - realizacj ę przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z gospodark ą korzystanie z wód i urz ądze ń wodnych, a tak Ŝe z odpadami i działaniach skierowanych na ochron ę wpływów z kar za naruszanie warunków korzystania powierzchni ziemi, ze środowiska (50,4 % tych wpływów). - przedsi ęwzi ęcia zwi ązane z ochron ą powietrza, Dziennik Urz ędowy - 6520 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

- przedsi ęwzi ęcia zwi ązane z ochron ą wód, - profilaktyk ę zdrowotn ą dzieci na obszarach, na Banki. których wyst ępuj ą przekroczenia standardów jako ści Banki s ą kolejnym źródłem finansowania inwestycji środowiska, ekologicznych. W ostatnim okresie wykazuj ą coraz - wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii wi ększe zainteresowanie inwestycjami proekologicznymi, odnawialnej oraz pomoc przy wprowadzaniu bardziej oferuj ąc przedsi ębiorcom preferencyjne kredyty na przyjaznych dla środowiska no śników energii, przedsi ęwzi ęcia w zakresie ochrony środowiska. W - wspieranie ekologicznych form transportu, zwi ązku z tym banki ści śle współpracuj ą z funduszami - działania z zakresu rolnictwa ekologicznego ochrony środowiska i gospodarki wodnej, które bezpo średnio oddziałuj ące na stan gleby, powietrza dofinansowuj ą te inwestycje poprzez dopłaty do i wód, w szczególno ści na prowadzenie gospodarstw oprocentowania kredytów. Środki finansowe kredytów rolnych produkuj ących metodami ekologicznymi pochodz ą natomiast z zasobów bankowych. Taka poło Ŝonych na obszarach szczególnie chronionych współpraca przyczynia si ę do obni Ŝenia kosztów kredytu na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody, dla inwestora realizuj ącego zadania z zakresu ochrony - inne zadania ustalone przez rad ę gminy, słu Ŝą ce środowiska. ochronie środowiska i gospodarce wodnej, Do banków specjalizuj ących si ę w finansowaniu wynikaj ące z zasady zrównowa Ŝonego rozwoju, w przedsi ęwzi ęć ekologicznych w Polsce nale Ŝy zaliczy ć tym na programy ochrony środowiska. przede wszystkim Bank Ochrony Środowiska. Kieruje bogat ą ofert ę do prywatnych i samorz ądowych Zasady przyznawania dofinansowania z GFO ŚiGW s ą inwestorów, a tak Ŝe osób fizycznych w formie ustalane indywidualnie w poszczególnych gminach. preferencyjnych kredytów. Kredytobiorca musi posiadać jednak przynajmniej 50% własnych środków finansowych EkoFundusz. na realizacje przedsi ęwzi ęcia. Ponadto na rynku kredytów ekologicznych znajduj ą si ę EkoFundusz powołany został w 1992 r. przez Ministra banki mi ędzynarodowe, w śród których nale Ŝy wymie ć Finansów, po decyzji Klubu Paryskiego (zrzeszającego Bank Światowy i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. pa ństwa b ędące wierzycielami Polski) dotycz ącej redukcji polskiego długu o 50 % i dalszej redukcji długu o 10% pod Fundusze inwestycyjne. warunkiem przeznaczenia go na uzgodniony wspólnie cel. Fundusze inwestycyjne s ą nowym elementem rynku Celem zaproponowanym przez Polsk ę i przyj ętym przez finansowego ochrony środowiska. Coraz ch ętniej wierzycieli było wsparcie przedsi ęwzi ęć w zakresie inwestuj ą w przedsi ęwzi ęcia ekologiczne wykorzystuj ąc ochrony środowiska (tzw. ekokonwersja długu). przy tym współczesne technologie. W najbli Ŝszym czasie Dotychczas decyzj ę o ekokonwersji polskiego długu mog ą sta ć si ę jednym z głównych funduszy podj ęły Stany Zjednoczone, Francja, Szwajcaria, Włochy, dofinansowuj ącym zadania z zakresu ochrony Szwecja i Norwegia, tak wi ęc Ekofundusz zarz ądza środowiska, ze wzgl ędu na du Ŝe wkłady finansowe w środkami tych krajów (ł ącznie ponad 571 mln USD do rozwój nowoczesnej produkcji. wydania w latach 1992-2010). Fundusze Unii Europejskiej. Do zada ń priorytetowych EkoFunduszu w zakresie Unia Europejska w ramach pomocy dla Polski gospodarki odpadami nale Ŝy zaliczy ć: utworzyła specjalne fundusze, z których jest realizowane - prowadzenie racjonalnej gospodarki odpadami i wsparcie finansowe działa ń maj ących na celu wyrównanie rekultywacja gleb zanieczyszczonych. ró Ŝnic i podniesienie standardu infrastruktury, w tym równie Ŝ ochrony środowiska. Do momentu wej ścia Polski Dotacje EkoFunduszu mog ą uzyska ć jedynie projekty, do UE dofinansowywanie było realizowane z funduszy które wyka Ŝą si ę wysok ą efektywno ści ą okre ślan ą jako przedakcesyjnych, natomiast z chwil ą wej ścia Polski do stosunek efektów ekologicznych do planowanych UE polityka finansowa UE dla Polski b ędzie realizowana z kosztów. Funduszu Spójno ści i Funduszy Strukturalnych. Otrzymanie dofinansowania uwarunkowane jest równie Ŝ uzyskaniem pozytywnej oceny projektu pod Fundusze przedakcesyjne: kątem ekologicznym, technologicznym, ekonomicznym i - SAPARD - nie funkcjonuje po akcesji, zobowi ązania organizacyjnym. Ponadto wnioskodawca musi wykaza ć programu SAPARD przej ęły programy operacyjne się wiarygodno ści ą finansow ą i posiadaniem funduszy strukturalnych UE, głównie Europejski zabezpieczenia pełnego finansowania przedsi ęwzi ęcia w Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej. cz ęś ci nie obj ętej dotacj ą. - ISPA - po akcesji przekształcenie w Fundusz Fundacja EkoFundusz dofinansowuje przedsi ęwzi ęcia Spójno ści, o znaczeniu regionalnym i krajowym, takie, które wpływaj ą - PHARE - kontraktacja edycji 2001 zako ńczyła si ę 15 na osi ągni ęcie celów ekologicznych uznawanych za lutego 2004 r., edycja 2002 i 2003 jest obecnie w priorytetowe w skali mi ędzynarodowej. Wyklucza to trakcie kontraktacji. dofinansowywanie zada ń, których celem jest rozwi ązanie problemów lokalnych. Zadaniem Ekofunduszu jest Fundusze poakcesyjne. równie Ŝ ułatwianie transferu na polski rynek najlepszych Fundusze poakcesyjne b ędą stanowiły źródło technologii z krajów - donatorów, a tak Ŝe stymulowanie dofinansowania inwestycji w Polsce, po uzyskaniu przez rozwoju polskiego przemysłu ochrony środowiska. Polsk ę członkostwa w Unii Europejskiej. Nale Ŝy do nich Poziom dofinansowania z EkoFunduszu wynosi zaliczy ć: najcz ęś ciej od 10 do 30% kosztów projektu. - Fundusz Spójno ści W szczególnych przypadkach dofinansowanie mo Ŝe - Fundusze Strukturalne: si ęga ć 50%, gdy zadanie jest realizowane przez organy - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego samorz ądowe lub jednostki bud Ŝetowe oraz do 80% gdy (ERDF), realizowane jest zadanie z zakresu ochrony przyrody - Europejski Fundusz Społeczny (ESF), przez społeczn ą organizacj ę pozarz ądow ą. Dziennik Urz ędowy - 6521 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

- Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej - działanie 3.1 „Infrastruktura lokalna” (małe (EAGGF), inwestycje w zakresie ochrony środowiska - Finansowy Instrument Sterowania o oddziaływaniu lokalnym na terenach wiejskich i w Rybołówstwem (FIFG). małych miastach - do 15 tys. mieszka ńców), - działanie 3.2 „Rewitalizacja obszarów Fundusz Spójno ści. zdegradowanych” (inwestycje dotycz ące rewitalizacji Fundusz Spójno ści zwany te Ŝ Funduszem Kohezji ma obszarów miejskich, powojskowych i na celu wzmocnienie gospodarczej i społecznej spójno ści poprzemysłowych). pa ństw UE. Z funduszu tego b ędą dofinansowywane przedsi ęwzi ęcia o charakterze infrastrukturalnym w Dofinansowanie z ERDF wynosi: dziedzinie transportu i ochrony środowiska. W latach 2004 - do 75 % kwalifikuj ącego si ę kosztu inwestycji, - 2006 w ramach Funduszu Spójno ści UE przewiduje - do 50 % kwalifikuj ącego si ę kosztu, gdy inwestycje transfer środków finansowych na sektor środowiska w infrastrukturalne generuj ą znacz ący zysk netto. wysoko ści ok. 1,9 mld EURO. Priorytetowymi zadaniami w zakresie tego funduszu jest m.in. racjonalizacja Ostatecznymi beneficjentami s ą głównie: gminy, gospodarki odpadami. Fundusz ten dofinansowuje powiaty i województwa lub działaj ące w ich imieniu przedsi ęwzi ęcia du Ŝe, których warto ść przekracza 10 mln jednostki organizacyjne, zwi ązki mi ędzygminne, EURO. Przeznaczony jest wiec na inwestycje władz porozumienia i stowarzyszenia jednostek samorz ądu publicznych realizowane głównie przez średnie i du Ŝe terytorialnego, inne jednostki publiczne. miasta lub przez zwi ązki mi ędzygminne, wynikaj ące z wdra Ŝania prawa Unii Europejskiej. Odbiorcami pomocy tj. W ramach Sektorowego Programu Operacyjnego beneficjentami ko ńcowymi mog ą by ć samorz ądy „Wzrost Konkurencyjno ści Gospodarki” b ędą realizowane terytorialne tj. gminy, zwi ązki gmin oraz przedsi ębiorstwa zadania wspieraj ące przedsi ębiorców w zakresie komunalne. dostosowania do wymogów ochrony środowiska w tym Dofinansowanie z tego funduszu mo Ŝe wynosi ć 80-85 inwestycje w zakresie gospodarki odpadami % kosztów kwalifikowanych planowanego przemysłowymi i niebezpiecznymi oraz inwestycje z przedsi ęwzi ęcia. Ostateczn ą decyzj ę o przyznaniu wykorzystaniem Najlepszych Dost ępnych Technik (Best dofinansowania podejmuje Komisja Europejska, natomiast Available Techniques -BAT). kompetencj ą naszego kraju jest wskazanie zada ń Ostatecznymi beneficjentami s ą: du Ŝe, małe i średnie proponowanych do dofinansowania. przedsi ębiorstwa. Na lata 2004-2006 na realizacj ę powy Ŝszych zada ń przewidziano kwot ę 163,8 mln Euro. Fundusze strukturalne UE. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej Ich zadaniem jest wsparcie procesów restrukturyzacji i składa si ę z dwóch sekcji: z sekcji Orientacji i z sekcji modernizacji gospodarki pa ństw członkowskich UE Gwarancji. W ramach polityki strukturalnej UE Europejski poprzez nakłady w tych sektorach i regionach, które Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej wspiera trwały wymagaj ą interwencji, aby sprosta ć globalnej konkurencji. rozwój obszarów wiejskich oraz dostosowywanie struktury Przedsi ęwzi ęcia dotycz ące ochrony środowiska b ędą rolnej regionów opó źnionych w rozwoju. W ramach finansowane głównie ze środków finansowych funduszu współfinansowane s ą: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF) i - inwestycje w gospodarstwach rolnych, Sekcji Orientacji Europejskiego Funduszu Orientacji i - pomoc dla młodych rolników i szkolenie zawodowe, Gwarancji Rolnej (EAGGF). - pomoc na rzecz wcze śniejszego przechodzenia na Zasoby Europejskiego Funduszu Rozwoju emerytur ę, Regionalnego słu Ŝą współfinansowaniu m.in. zada ń - pomoce kompensacyjne dla obszarów o dotycz ących ochrony i poprawy stanu środowiska, które niekorzystnych warunkach gospodarowania lub dla są realizowane głównie w ramach dwóch programów obszarów obj ętych uwarunkowaniami operacyjnych: środowiskowymi, - Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju - środki rolno-środowiskowe, Regionalnego - ZPORR - poprawa przetwórstwa i komercjalizacji gospodarstw - Sektorowego Programu Operacyjnego „Wzrost rolnych, Konkurencyjno ści Gospodarki”- SPO”WKG”. - rozwój i przetwarzanie zasobów le śnych, - rozwój obszarów wiejskich. W ramach ZPORR działania środowiskowe zostały zawarte w nast ępuj ących działaniach: W poni Ŝszej tabeli przedstawiono środki oszacowane - działanie 1.2 „Infrastruktura ochrony środowiska” na okres czasowy 2004-2007 poniewa Ŝ szacownie na (du Ŝe inwestycje dotycz ące budowy i modernizacji okres dłu Ŝszy b ędzie niedokładne ze wzgl ędu na infrastruktury o znaczeniu regionalnym, słu Ŝą ce zmieniaj ący si ę stan gospodarki. wzmacnianiu konkurencyjno ści regionów),

Dziennik Urz ędowy - 6522 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

Tabela 7. Środki na okres czasowy 2004-2007.

Struktura finansowania zada ń planu Kwota w zł Procent Środki własne 477.500 25 % Krajowe fundusze (finansowanie 477.500 25 % bezzwrotne i zwrotne) Instrumenty finansowe UE 955.000 50 % Razem 1.910.000* 100 % *przedmiotowa kwota mo Ŝe ulec zmianie wraz z pojawieniem si ę nowych zada ń do realizacji

16. STRESZCZENIE PLANU. - skuteczna egzekucja przepisów, - zgodno ść działa ń z obowi ązuj ącym prawem. Plan Gospodarki Odpadami został sporz ądzony jako realizacja przepisów ustawy z 27 kwietnia 2001 roku o Istotne działania przyj ętego modelu gospodarki odpadach. Zgodnie z wy Ŝej cytowan ą ustaw ą projekt odpadami to: Planu sporz ądzany jest przez organ wykonawczy gminy, a - edukacja ekologiczna czyli podnoszenie poziomu nast ępnie uchwalany przez Rad ę Miejsk ą. Plan świadomo ści społecznej, Gospodarki Odpadami Miasta i Gminy Jeziorany jest - rozszerzenie selektywnej zbiórki odpadów, integraln ą cz ęś ci ą Programu Ochrony Środowiska i jest - obj ęcie w 100% mieszka ńców wywozem odpadów, tworzony w trybie i na zasadach okre ślonych w przepisach - organizacja zbiórki odpadów niebezpiecznych i o ochronie środowiska. wielkogabarytowych, - osi ągni ęcie minimalnych poziomów recyklingu i Plan obejmuje: odzysku zgodnie z Wojewódzkim Planem - aktualny stan gospodarki odpadami, Gospodarki Odpadami, - zmiany prognozowane w zakresie gospodarki - stworzenie gminnego punktu selektywnej zbiórki odpadami, odpadów, - działania zmierzaj ące do poprawy sytuacji w - likwidacja „dzikich wysypisk” i zapobieganie zakresie gospodarowania odpadami, powstawaniu nowych. - instrumenty finansowe słu Ŝą ce do realizacji planu, - system monitoringu i oceny. Harmonogram realizacji Planu uj ęto w trzech rodzajach działa ń: Aktualny system unieszkodliwiania odpadów na I. Edukacja ekologiczna, terenie miasta i gminy Jeziorany polega głównie na II. Zapobieganie powstawaniu odpadów, cz ęś ciowej selektywnej zbiórce odpadów (makulatura, III. Program selektywnej zbiórki odpadów. plastik, szkło), które Zakład Administracji Domów Mieszkalnych wywozi do odpowiednich punktów zbiórki. Opracowanie Planu pozwoliło na zakre ślenie Reszta odpadów zbierana jest przez spółk ę najwa Ŝniejszych problemów i potrzeb w zakresie „Oczyszczanie Miasta i Usługi Komunalne” i firm ę „EKO” gospodarowania odpadami: z Biskupca. Zgodnie z informacj ą spółki „OMIUK” oraz - na terenie gminy funkcjonuje system gospodarki „EKO” na teren składowiska rocznie trafia około 915 Mg odpadami, który jednak wymaga dostosowania do odpadów z gminy. Ze strumienia odpadów komunalnych obowi ązuj ących standardów, nie wyodr ębnia si ę odpadów niebezpiecznych. Bardzo - nale Ŝy w dalszym ci ągu prowadzi ć edukacj ę widocznym problemem w gospodarce odpadami jest ich ekologiczn ą dzieci i młodzie Ŝy, spalanie czy te Ŝ zakopywanie. Przy wprowadzeniu dobrze - stworzenie gminnego punktu selektywnie zebranych funkcjonuj ącego sytemu nale Ŝy stara ć si ę o pozyskanie odpadów wraz ze zbiórk ą odpadów środków z zewn ątrz, poniewa Ŝ gmina nie b ędzie w stanie niebezpiecznych, sama ud źwign ąć takiego ci ęŜ aru finansowego. - wła ściwe egzekwowanie przepisów - działania administracyjne, karne i finansowe, Główne cele przyj ętego modelu gospodarki odpadami - przeciwdziałanie powstawaniu „dzikich wysypisk” to: oraz likwidacja ju Ŝ istniej ących, - stworzenie wła ściwej struktury instytucjonalnej - zmiana złych nawyków ludzkich w dziedzinie gospodarki odpadami, zagospodarowania odpadami poprzez - ograniczenie kosztów dotycz ących funkcjonowania uświadomienie zagro Ŝeń wynikaj ących ze spalania i systemem gospodarki oraz wprowadzanie zasady zakopywania odpadów. „zanieczyszczaj ący płaci”,

Dziennik Urz ędowy - 6523 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 113 Poz.

17. ZAŁ ĄCZNIKI. 17.1. Spis tabel. 17.2 Bibliografia. 17.3 Wykaz zada ń inwestycyjnych przewidzianych do realizacji ramach Planu.

SPIS TABEL

Tabela 1. Ilo ść odpadów komunalnych oprócz selektywnej zbiórki. Tabela 2. Wyliczony wska źnik wytwarzania odpadów komunalnych na jednego mieszka ńca na terenie Miasta i Gminy Jeziorany. Tabela 3. Wska źnik generowania strumieni odpadów komunalnych. Tabela 4. Zestawienie selektywnie zebranych odpadów z terenu gminy Jeziorany w podziale na poszczególne sołectwa. Tabela 5. Struktura finansowania. Tabela 6. Wska źniki oceny realizacji Planu. Tabela 7. Środki na okres czasowy 2004-2007.

BIOBLIOGRAFIA

Podczas prac nad Planem Gospodarki Odpadami wykorzystano nast ępuj ące dokumenty:

1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z pó źniejszymi zmianami). 2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z pó źniejszymi zmianami). 3. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 z pó źniejszymi zmianami). 4. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638). 5. Ustawa z dnia 13 wrze śnia 1996 r. o utrzymaniu porz ądku i czysto ści w gminach (Dz. U. Nr 132, poz.622 z pó źniejszymi zmianami). 6. Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r o zakazie stosowania wyrobów zawieraj ących azbest (Dz. U. Nr 101, poz. 628 z pó źniejszymi zmianami). 7. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620). 8. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 27 wrze śnia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). 9. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami przyj ęty przez Rad ę Ministrów RP uchwał ą nr 219 z dnia 29.10.2002 r. (Monitor Polski nr 11, poz. 159). 10. Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektyw na lata 2007-2010. 11. II Polityka ekologiczna pa ństwa przyj ęta przez Rad ę Ministrów RP 1.08.2002 r. 12. Polityka ekologiczna pa ństwa na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010 przyj ęta Uchwał ą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 maja 2003 r. (Monitor Polski Nr 33, poz. 433). 13. Narodowa Strategia Ochrony Środowiska na lata 2000-2006, Ministerstwo Środowiska, 2002. 14. Uchwała Rady Ministrów z dnia 29 pa ździernika 2002 r. w sprawie krajowego planu gospodarki odpadami. 15. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, Warszawa 2001. 16. Plan Gospodarki Odpadami Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010, Olsztyn 2003. 17. Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Olszty ńskiego na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007- 2010, Olsztyn 2004. 18. Raporty o stanie środowiska województwa warmi ńsko-mazurskiego WIO Ś Olsztyn 1999-2003. 19. Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego miasta i gminy Jeziorany, Olsztyn 2000. 20. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Jeziorany, Olsztyn 2001. 21. Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Jeziorany na lata 2004-2010, Jeziorany 2004. 22. Wieloletni Plan Inwestycyjny Gminy Jeziorany na lata 2004-2010, Jeziorany 2004. 23. Poradnik do opracowania gminnego i powiatowego programu zrównowa Ŝonego rozwoju i ochrony środowiska, Gda ńsk 1999 rok. 24. Gospodarka Odpadami Poradnik Przedsi ębiorcy Warszawa 2003 rok. 25. Europejski dialog gmin wiejskich o ochronie środowiska Pozna ń 2003 rok.

WYKAZ ZADA Ń INWESTYCYJNYCH PRZEWIDZIANYCH DO REALIZACJI W RAMACH PLANU. Zadanie Rezultaty Czas realizacji Koszty Tworzenie efektywnego - Rozszerzenie selektywnej zbiórki 2004-2007 50.000 systemu gospodarki odpadów odpadami - Prowadzenie edukacji ekologicznej 20.000 - Modernizacja i zakup sprz ętu słu Ŝą cego 600.000 do gospodarowania odpadami - Budowa kotłowni ekologicznej 1.250.000