Türkiye - 3. Başakşehir Stadyumu Özel Maç - 28 Mayıs 2018 - Saat: 21.15

Aynı coşkuyu bekliyorum! Değerli futbolseverler, jenerasyonun altyapısını kurma adına önemli adımlar attı. Uluslararası A Millî Takımımızın yeniden turnuvalara düzenli olarak katılacak, İstanbul’da bir millî maç oynayacak yarışmacı bir takım için harcanan bu olmasının heyecanını yaşıyoruz. emeğe futbolseverlerin de yürekten destek vermesini bekliyorum. Yıldırım Demirören 2.5 yılı aşkın bir süre misafir Tür ki ye Fut bol Fe de ras yo nu Başkanı olduğumuz Anadolu’nun tüm kentleri, Anadolu’da ortaya çıkan kusursuz Turkish Football Federation President kırmızı-beyaz aşkıyla millî millî ruhun, İstanbul’da hiçbir futbolcu futbolcularımızı koşulsuz ve takım ayırt etmeksizin süreceğine desteklediler, skor ne olursa olsun inancım tam. alkışlarını esirgemediler. Milli Takım taraftarlığı kültürünün en güzel Hoşgörü ve saygı ayı olan Ramazan’ın örneğini veren halkımıza teşekkürü kutsiyetine uygun bir futbol bir borç biliyorum. akşamında Fair Play’in ön plana çıkması da en büyük temennim. İstanbul’da oynayacağımız İran maçında da tribünlerde aynı coşkuyu Bu vesileyle 44 yıl sonra göreceğimizden şüphem yok. karşılaşacağımız İran’ın dost Futbol Federasyonu delegasyonu, teknik Teknik Direktörümüz Sayın Mircea kadrosu ve futbolcularına da Lucescu, İrlanda Cumhuriyeti ve Türkiye’ye hoş geldiniz diyor, şölen Karadağ maçlarında yeni bir havasında bir maç diliyorum. I expect the same enthusiasm! Dear fans, new generation at our friendly matches against Republic of Ireland We are excited that our National and Montenegro. I expect that our Football Team will play a match in fans will show sincere support for the İstanbul again. efforts of creating a team that will compete in International tournaments Every city in Anatolia showed our consistently. National Team an unconditional support in the past two and a half year I believe that the national spirit we’ve no matter what the score was. For this witnessed in our Anatolian cities will reason, I would like to thank our people keep on in İstanbul without for showing a great example of being a distinguishing a player nor a team. true national team supporter. My wish is a football evening with Fair Play in the month of tolerance and I have no doubt that we’ll see the respect. same enthusiasm from our fans in İstanbul. Finally, I would like to welcome Iranian Football Federation delegation, Our head coach has technical staff and players to our made an important progress in the country after forty-four years and process of building a team out of a wish us a joyful football match. 5 Sınırsız EURO 2024 için Riva’da yapımına başlanan Mükemmellik ve İnovasyon Merkezi TÜRKİYE UEFA’nın ufkunu genişleterek, Avrupa futbolunu yeni güzergâhlara açmaya odaklanan Türkiye, eski kıtanın en görkemli spor etkinliği için şimdiden hazır. Dokuz kentte 10 ultra lüks stadyum, unutulmaz deneyimler vadediyor. Dünyanın coğrafi merkezinde yer alan Türkiye, EURO 2024 adaylığı ile yeni deneyimlerin yanı sıra UEFA’nın Asya ve alanları şehrin sosyal hayatına ve mimari dokusuna da katkı Afrika’dan da mümkün olduğu kadar çok insanla etkileşime sağlayacak. İşte Türkiye’nin geçmesi için herkese açık bir platform vadediyor. Futbolu daha UEFA EURO 2024 için Türkiye’ye gelecek Avrupa’nın en iyi millî çok insanla buluşturmak, kaynaşmak ve farklılıklara saygı; takımları en son teknolojiyle donatılan 10 yeni stadyumun yanı UEFA EURO 2024 vizyonu sıra 48 antrenman tesisinden de faydalanacak. Şu ana dek tutkulu bir turnuva için kaldıraç görevi yapacak. Avrupa’nın en Her kesimden insanı ‘dünyanın en sevdiği oyun’ düzenlenmiş en iyi turnuvaya ev sahipliği taahhüdünü, aday görkemli spor etkinliği için Türkiye’yi bir cazibe merkezi haline ile Türkiye’de bir araya getireceğimizin sözünü kentler dışındaki 72 şehirde bulunan stadyum ve meydanların getiren sosyal, ekonomik ve sportif altyapı hazır. veriyoruz. Avrupa’nın en çok misafir ağırlayan taraftar alanı olarak düzenlenmesi fikri de ayrıca güçlendiriyor. Antalya, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, Kocaeli, ve Trabzon ülkelerinden biri ve dünyanın coğrafi merkezi Türkiye’nin UEFA EURO 2024 dosyasında engelliler de unutulmadı. ultra lüks stadyumları ile Avrupa futbol ailesine eşsiz bir olarak, UEFA EURO 2024’ü daha geniş bir kitle ile Tüm ev sahibi stadyumlar, engelli dostu yapıda hizmet veriyor. misafirperverlik örneği sunmak için sabırsızlanıyor. İstanbul ve buluşturmak ve bu önemli deneyimi tüm uluslar Görme, işitme engeli olan veya otizm tanısı konulmuş bireylere ’ya yapılacak iki mimarlık harikası stadyum da geçmişte ile paylaşmak istiyoruz. Biz, kaynaşmayı, çok özel interaktif ekipmanların bulunduğu terapi odaları hazırlanacak. UEFA’ya verdiğimiz tüm sözleri tutmanın güvencesiyle kültürlülüğü ve ulaşılabilirliği futbol aracılığıyla Herkes için en iyiyi sunan bir Avrupa Futbol Şampiyonası için yükselecek. Yaş ortalaması 2 olan dünya standartlarındaki teşvik edebilecek bir konumdayız. Futbol Türkiye, en iyi ulaşım altyapısına da sahip. Özellikle 3. havalimanı, stadyumların yanı sıra inşasına başlanan “Mükemmellik ve tutkumuzu, ülkemizin güzelliklerini ve 6 pisti ve dünyanın en büyük terminali ile 2024 yılında 200 bin İnovasyon Merkezi” gibi dev yatırımlar, efsane Milan-Liverpool turnuvanın kalıcı mirasını BİRLİKTE PAYLAŞALIM. Şampiyonlar Ligi finalini bile gölgede bırakacak bir Avrupa yolcu kapasitesi ile hizmet verecek. Futbol Şampiyonası gerçeğinin kilometre taşları oluyor. Üstelik geleceği inşa eden Türkiye Futbol Federasyonu, UEFA EURO 2024 çalışmalarında yalnız değil. Türk halkı, 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası’na tam destek veriyor. Devlet de UEFA’nın talep ettiği garanti mektuplarına kadar maddi-manevi tüm yükümlülüklerini fazlasıyla yerine getiriyor. UEFA’nın gelirlerini maksimize etmek için gerekli tüm garantiler ve daha fazlası sağlanmış durumda. UEFA EURO 2024, Türkiye’de bir ay sürecek bir futbol, kültür ve eğlence aktivitesi olarak sınırlı kalmayacak. Gelecek nesiller için de sürdürülebilir bir proje ortaya konuyor. Özellikle Avrupa Futbol Şampiyonası’nda her bilet sahibi adına sertifikalı fidanlar dikilecek ve toplam 10 milyon fidanla UEFA EURO 2024 Ormanı Ankara kurulacak. Stadyumu Yeni yapılacak stadyumlar da 7 gün, 24 saat yaşayacak. Millî maçların ve Türk futbolunun yeni evi olması planlanan Atatürk Olimpiyat Stadyumu yeniden inşa edildikten sonra yılın her günü konser, toplantı, konferans gibi etkinliklerle ‘yaşayan’ bir tesise dönüşecek. Yeni stadyum, sahaya daha da yaklaşacak tribünleri, etkileyici akustiği ve futbolcu tüneli ile karma Atatürk bölümü görebilen ağırlama alanları ile modern bir futbol üssü Olimpiyat haline gelecek. Stadyumu Ankara Stadyumu da futbolun yanı sıra çeşitli bireysel ve takım sporları için de kullanılacak bir spor kompleksi olacak şekilde tasarlandı. Restoranlar ve ticari işletmelere uygun açık hava 6 7 Önemli bir yol kat edeceğiz Değerli futbolseverler, yolunda çalışmalarımıza titizlikle devam ettik. Üç hazırlık maçı için Eylül ayındaki UEFA Uluslar Ligi açıklamış olduğumuz aday kadroda karşılaşmaları ve Mart 2019’da 1994 ve sonrasında doğmuş 13 futbolcu başlayacak 2020 Avrupa Şampiyonası bulunuyor. Bu isimler arasında elemeleri hazırlıklarımız kapsamında Avusturya’da forma giyen Tarkan İran, Tunus ve Rusya ile özel maçlar Serbest de var. Kendisini Türkiye oynayacağız. tercihinden dolayı kutluyorum.

Bu akşamki rakibimiz İran, Asya Her zaman vurguladığım gibi, genç Mircea Lucescu kıtasının futbolda en başarılı takımları oyuncularımızın yanında tecrübeli A Millî Takım Teknik Direktörü arasında yer alıyor. Teknik isimlerin bulunmasına özen Head Coach direktörlüğünü 2011 yılından beri gösteriyorum. Bu kamp, deneyimlerini Portekizli ’un yaptığı diğer takım arkadaşlarıyla paylaşma takım, son iki Dünya Kupası’nda görevini Umut Bulut üstlenecek. finallere katılmayı başardı ve bu dönemde yalnızca 8 mağlubiyet aldı. Hepsi Dünya Kupası’nda mücadele Deneyimli savunması ve saha içi edecek takımlarla özel maçlar organizasyon becerisi ile İran, A Milli oynayacağımız bu uzun kamp Takımımız için ciddi bir rakip. sürecinde, takımımızın iskeletini oturtma konusunda önemli bir yol kat Geçtiğimiz Mart ayındaki edeceğiz. maçlarımızdan bugüne kadar olan periyotta kadromuzu gençleştirme Sevgilerimle, We’ll take firm steps forward Dear football fans, continued our works to rejuvenate our squad. There are 13 footballers who As part of our preparations for UEFA were born on 1994 or after in our team Nations League games next September for our upcoming games, including and EURO 2020 qualifiers in March Tarkan Serbest who plays in Austria. I 2019, we will play friendly matches would like to congratulate him for against Iran, Tunisia and Russia. committing to Turkey.

Our opponents tonight, Iran, is one of As I have always emphasised, I pay the most successful teams of Asian special attention to name experienced continent. Coached by Portuguese faces along with our young players. In Carlos Queiroz since 2011, they this gathering, it will be Umut Bulut’s managed to clinch a place in the last duty to share his expertise with his two World Cup finals and only lost 8 team-mates. matches within that period. With their experienced defence and organisation Thanks to all three friendlies which we skills on the pitch, Iran will prove to be will play against World Cup finalists a serious test for our team. during this camp, we will take firm steps to settle our young squad. Since the last round of matches in March until present day, we carefully Best Regards, 9 İlk sınavın adı İran Millî Takımımız yeniden yapılanma sürecinin hazırlık maçları serisinde bugün İran’la İstanbul’da karşı karşıya geliyor. Ay-yıldızlılar 1 Haziran’da İsviçre’de Tunus, 5 Haziran’da ise Moskova’da Rusya ile oynayacak.

Son büyük turnuva deneyimini, Fransa’da düzenlenen 2016 oyun anlayışına sahip olmak isteyen Millî Takımımız, İran’la Avrupa Şampiyonası’nda yaşayan Millî Takımımızın önünde oynayacağı maçın ardından da hazırlık maçları serisine iki önemli hedef bulunuyor. Birincisi, UEFA Uluslar Ligi, devam edecek. Ay-yıldızlılar, 1 Haziran’da İsviçre’nin Cenevre ikincisi ise EURO 2020 elemeleri. Birinci hedef olan UEFA şehrinde Tunus’la, 5 Haziran’da da Moskova’da Avrupa Uluslar Ligi’ndeki ilk maçlarımızı 7 Eylül’de Rusya ile Uluslar Ligi’ndeki rakiplerinden Rusya ile iki özel maç daha Trabzon’da, 10 Eylül’de ise İsveç’le Solna’da oynayacağız. yapacak. Millî Takımımız, 1 Haziran’daki rakibi Tunus’la ilki Bu iki resmi maça kadar da hazırlık maçları serimiz devam 1964’te, sonuncusu ise 1991’de olmak üzere dört defa karşı edecek. 2018 yılına 1-0 kazandığı İrlanda Cumhuriyeti ve 2-2 karşıya gelmiş, ilk maçı 4-1 kazanmayı başarırken, daha berabere kaldığı Karadağ müsabakalarıyla başlayan Millî sonra oynadığı üç maçtan da golsüz beraberlikle ayrılmıştı. Takımımız, yılın üçüncü hazırlık maçını bugün İran Millî Millîlerimizin bugünkü Rusya ile üç, geçmişteki Sovyetler Takımı ile 3. İstanbul Başakşehir Fatih Terim Stadı’nda Birliği ile de 15 maçı bulunuyor. Sovyetler Birliği ile oynadığı oynayacak. maçlardan 12 yenilgi, üç galibiyetle ayrılan Millî Takımımız, Teknik direktör Mircea Lucescu yönetiminde giriştiği yeniden Rusya ile oynadığı üç özel maçta da bir beraberlik, iki yenilgi yapılanma sürecinde hem yeni oyunculara hem de yeni bir aldı. 10 Teknik Direktör Mircea Lucescu

29 Temmuz 1945’te Romanya’nın başkenti Bükreş’te doğdu. 1963 yılında, kariyerinde çok önemli bir yeri bulunan Dinamo Bükreş’in altyapısına girdi ve 21 Haziran 1964’te ilk kez A takımda forma giydi. 1966-67 sezonunu tecrübe kazanması için Romanya 2. Lig takımlarından Stiinta Bacau’da kiralık geçirdiği dönem dışında 1976-77 sezonunun sonuna kadar Dinamo Bükreş’te oynadı. Bu dönemde 4 lig şampiyonluğu yaşadı. Ayrıca Şampiyon Kulüpler Kupası, UEFA Kupası ve Fuar Şehirleri Kupası organizasyonlarında forma giydi. Kariyerinin son dört sezonunu Corvinul Hunedoara’da geçirdi ve 1981-82 sezonunun sonunda faal futbolculuk hayatını noktaladı. 2 Kasım 1966’da giydiği Romanya Millî Takımı formasıyla 25 maça çıktı ve bu maçların bir kısmında takımının kaptanlığını yaptı. 1979’da futbol hayatını sürdürdüğü Corvinul Hunedoara’da aynı zamanda teknik adamlık kariyerine de adım attı. 1981-1986 yılları arasında Romanya Millî Takımı’nı çalıştırdı ve takımını EURO 84 finallerine taşıdı. 1986-90 yılları arasında efsanesi olduğu Dinamo Bükreş’in başına geçti. 1991’de gittiği İtalya’da Pisa’yı bir, Brescia’yı beş, Inter’i de bir sezon çalıştırdı. Arada kısa bir süre de Reggiana’da çalıştı. Inter öncesi ve sonrasında ülkesine dönüp birer sezon Rapid Bükreş’te görev aldıktan sonra 2000’de Fatih Terim’in yerine Galatasaray’a geldi ve Real Madrid galibiyetiyle takımına UEFA Süper Kupa’yı kazandırdı. Sarı-kırmızılı takımla 2001-2002 sezonunda Süper Lig şampiyonluğu yaşayıp ertesi sezon gittiği Beşiktaş’ta da lig şampiyonluğu kupası kaldırdı. Siyah- beyazlı takımda bir sezon daha çalışıp en uzun süre görev yapacağı Ukrayna’nın Shakhtar takımının yolunu tuttu. Shakhtar’ın başında Dinamo Kiev hegemonyasına son verip 12 sezonda 8 lig, 5 Ukrayna Kupası, 6 Ukrayna Süper Kupası ve bir de UEFA Kupası kazandı. 2015’te 100 Şampiyonlar Ligi maçı barajını geçen beşinci teknik direktör oldu. 2016-17 sezonunu Rusya Ligi’nin kalburüstü takımlarından Zenit St. Petersburg’da geçirip koleksiyonuna bir de Rusya Süper Kupası ekledi. 4 Ağustos 2017’de A Millî Takımımızın teknik direktörü oldu.

Tayfur Havutcu Carlo Nicolini Kerem Yavaş Yardımcı Antrenör Yardımcı Antrenör Yardımcı Antrenör

Alper Boğuşlu Metin Çakıroğlu Kaleci Antrenörü Analiz Sorumlusu 12 Mayıs Maçları 54 maçta 21 galibiyet Millî Takımımız 95 yıllık tarihinde Mayıs aylarında 54 maça çıktı ve bu maçların 21’ini kazanırken 22’sinden yenilgi, 11’inden de beraberlikle ayrıldı. Ay-yıldızlılar 54 maçta 68 gol atarken, kalesinde de 78 gol gördü. Mayıs aylarının en farklı galibiyetini 28 Mayıs 1950’de bugünkü rakibi İran’ı 6-1 yenerek elde eden millîlerimiz, en farklı yenilgisine ise yine bir 28 Mayıs gününde uğradı. 1928 Olimpiyatlarında oynanan maçta Mısır, millîlerimizi 7-1’lik skorla mağlup etmişti. A Millî Takımımızın Mayıs Maçları Tarih Maç Skor Statü Tarih Maç Skor Statü 25 Mayıs 1924 Çekoslovakya-Türkiye 5-2 1924 Olimpiyatları 1 Mayıs 1991 Türkiye-İngiltere 0-1 EURO Eleme 1 Mayıs 1925 Romanya-Türkiye 1-2 Özel Maç 30 Mayıs 1992 Almanya-Türkiye 1-0 Özel Maç 15 Mayıs 1925 Türkiye-SSCB 1-2 Özel Maç 1 Mayıs 1996 Türkiye-Ukrayna 3-2 Özel Maç 7 Mayıs 1926 Türkiye-Romanya 1-3 Özel Maç 29 Mayıs 1996 Estonya-Türkiye 0-0 Özel Maç 28 Mayıs 1928 Mısır-Türkiye 7-1 1928 Olimpiyatları 23 Mayıs 2002 Güney Afrika-Türkiye 2-0 Özel Maç 30 Mayıs 1948 Türkiye-Avusturya 0-1 Özel Maç 21 Mayıs 2004 Avustralya-Türkiye 1-3 Özel Maç 13 Mayıs 1949 Mısır-Türkiye 2-3 Akdeniz Kupas 24 Mayıs 2004 Avustralya-Türkiye 0-1 Özel Maç 15 Mayıs 1949 Yunanistan-Türkiye 1-2 Akdeniz Kupası 24 Mayıs 2006 Belçika-Türkiye 3-3 Özel Maç 20 Mayıs 1949 İtalya (B)-Türkiye 3-2 Akdeniz Kupası 26 Mayıs 2006 Gana-Türkiye 1-1 Özel Maç 28 Mayıs 1950 Türkiye-İran 6-1 Özel Maç 28 Mayıs 2006 Estonya-Türkiye 1-1 Özel Maç 25 Mayıs 1953 İsviçre-Türkiye 1-2 Özel Maç 31 Mayıs 2006 S. Arabistan-Türkiye 0-1 Özel Maç 1 Mayıs 1956 Türkiye-Brezilya 0-1 Özel Maç 20 Mayıs 2008 Türkiye-Slovakya 1-0 Özel Maç 19 Mayıs 1957 Polonya-Türkiye 0-1 Özel Maç 25 Mayıs 2008 Türkiye-Uruguay 2-3 Özel Maç 4 Mayıs 1958 Hollanda-Türkiye 1-2 Özel Maç 29 Mayıs 2008 Türkiye-Finlandiya 2-0 Özel Maç 10 Mayıs 1959 Türkiye-Hollanda 0-0 Özel Maç 22 Mayıs 2010 Türkiye-Çek Cum. 2-1 Özel Maç 14 Mayıs 1961 Türkiye-Romanya 0-1 Özel Maç 26 Mayıs 2010 Türkiye-K. İrlanda 2-0 Özel Maç 16 Mayıs 1962 Türkiye-İsrail 1-0 Özel Maç 29 Mayıs 2010 ABD-Türkiye 2-1 Özel Maç 2 Mayıs 1965 Romanya-Türkiye 3-0 DK Eleme 24 Mayıs 2012 Türkiye-Gürcistan 3-1 Özel Maç 9 Mayıs 1965 Bulgaristan-Türkiye 4-1 Özel Maç 26 Mayıs 2012 Türkiye-Finlandiya 2-3 Özel Maç 30 Mayıs 1966 Danimarka-Türkiye 0-0 Özel Maç 29 Mayıs 2012 Türkiye-Bulgaristan 2-0 Özel Maç 31 Mayıs 1967 İspanya-Türkiye 2-0 EURO Eleme 28 Mayıs 2013 Türkiye-Letonya 3-3 Özel Maç 9 Mayıs 1973 İsviçre-Türkiye 0-0 DK Eleme 31 Mayıs 2013 Türkiye-Slovenya 0-2 Özel Maç 8 Mayıs 1974 Bulgaristan-Türkiye 5-1 Balkan Kupası 25 Mayıs 2014 İrlanda Cum.-Türkiye 1-2 Özel Maç 11 Mayıs 1983 Arnavutluk-Türkiye 1-1 EURO Eleme 29 Mayıs 2014 Honduras-Türkiye 0-2 Özel Maç 1 Mayıs 1985 K. İrlanda-Türkiye 2-0 DK Eleme 22 Mayıs 2016 İngiltere-Türkiye 2-1 Özel Maç 10 Mayıs 1989 Türkiye-SSCB 0-1 DK Eleme 29 Mayıs 2016 Türkiye-Karadağ 1-0 Özel Maç 27 Mayıs 1990 Türkiye-İrlanda Cum. 0-0 Özel Maç 5 Mayıs 2017 Makedonya-Türkiye 0-0 Özel Maç 14 28 Mayıs Maçları Gol yağıyor Millî Takımımız 28 Mayıs günlerinde bugüne kadar dört maça çıktı. Dört maçtan birini kazanan millîlerimiz, bir maçı kaybederken iki müsabaka da beraberlikle neticelendi. Dört maçta toplam 23 gol atılırken maç başına gol ortalaması 5.75’i buldu. Ay-yıldızlılar 28 Mayıs maçlarında 11 gol atarken, kalelerinde 12 gol gördü. Ay-yıldızlılar, İran karşısına çıkacağı 28 Mayıs günlerinde 95 yıllık tarihinde dört maç oynadı. 28 Mayıs maçlarının ilki 1928 yılında, Olimpiyatlarda oynandı ve bir hezimet skoruyla neticelendi. Amsterdam’da düzenlenen 1928 Olimpiyat Oyunları’nda rakibimiz Mısır’dı. Teknik direktörümüz Bela Toth’un sahaya sürdüğü on birimiz - Kadri Göktulga, Burhan Atak - Cevat Seyit, Nihat Bekdik, İsmet Uluğ - Mehmet Leblebi, Alaeddin Baydar, Zeki Rıza Sporel, Bekir Rafet ve Muslih Peykoğlu’ndan oluşmuştu. Mısır o gün Riyaz’ın dört, Muhtar’ın iki, Muhammed İsmail’in de bir golüyle millîlerimizi 7-1 yenmiş, tek golümüzü 81’inci dakikada Bekir Rafet kaydetmişti. İkinci 28 Mayıs maçımızı ise 1950 yılında, bugünkü rakibimiz İran’la oynadık. Detaylarını ilerleyen sayfalarda bulabileceğiniz bu müsabakayı Mayıs ayının en farklı galibiyet skoruyla 6-1 kazandık. Üçüncü 28 Mayıs maçımız, İran müsabakasından tam 56 yıl sonrasına rast geldi. 2006’nın 28 Mayıs’ındaki rakibimiz Estonya’ydı. 2006 Dünya Kupası’na katılma hakkını baraj maçında kaybeden takımımız, Mayıs ayında bir dizi özel maç yapıyordu ve 28 Mayıs’ta da Hamburg’daki Millerntor Stadı’nda Estonya karşısına çıkmıştı. Teknik direktörümüz Fatih Terim’in sahaya sürdüğü ilk on birimiz Rüştü Reçber - Mehmet Topuz, Can Arat, Gökhan Zan, Murat Ocak - , Gökdeniz Karadeniz, Fahri Tatan, İbrahim Akın - Halil Altıntop ve Burak Yılmaz’dan oluşuyordu. Millîlerimiz ikinci yarıya Burak, Gökdeniz, İbrahim ve Nihat’ın yerine Nuri Şahin, Hamit Altıntop, Hasan Kabze ve Gökhan Ünal başlayacak, 73’te ise Halil Altıntop’un yerine Bilal Kısa oyuna 2013’te oynanan özel maçta Almanya’nın Duisburg girecekti. 53’te Gökhan Ünal’ın golüyle öne geçen Millî şehrindeki MSV Arena’da karşı karşıya geldi. Teknik Takımımız, 86’da Tarmo Neemelo’nun golüne engel direktörümüz Abdullah Avcı’nın on biri - Serdar olamayınca 90 dakika 1-1 sona erecekti. Kurtuluş, Bekir İrtegün, Ömer Toprak, - Sefa Son 28 Mayıs maçımızda ise rakibimiz Letonya’ydı. İki takım, Yılmaz, Nuri Şahin, Selçuk İnan, Olcay Şahan - Oğuzhan Özyakup ve Mustafa Pektemek dizilişiyle sahada yer almıştı. A Millî Takımımızın 28 Mayıs Maçları 46’da Sinan Bolat, Serdar Kurtuluş ve Selçuk İnan yerlerini Mert Günok, Veysel Sarı ve ’a bırakacak, 61’de Tarih Maç Skor Statü Sefa Yılmaz ve Oğuzhan Özyakup’un yerine Mehmet Ekici ile 28 Mayıs 1928 Mısır-Türkiye 7-1 1928 Olimpiyatları Kerim Frei girecek, son değişiklik de 86’da Olcay’la Gökhan Töre’nin yer değiştirmesiyle gerçekleşecekti. Millî Takımımız 28 Mayıs 1950 Türkiye-İran 6-1 Özel Maç 8’de Olcay Şahan, 23’te penaltıdan Selçuk İnan ve 59’da 28 Mayıs 2006 Estonya-Türkiye 1-1 Özel Maç Veysel Sarı’nın golleriyle iki defa iki farklı üstünlük sağladığı 28 Mayıs 2013 Türkiye-Letonya 3-3 Özel Maç maçta 53’te Edgars Gauracs, 68 ve 83’te de Valerijs Sabala’yı durduramayınca 90 dakika 3-3 sona erecekti. 16 Türkiye 558. maçına çıkıyor Millî Takımımız, İran’la bugün oynayacağı özel maçla 558. kez sahaya çıkacak. Millî Takımımız, 95 yıllık tarihinde 293'ü resmi, 264'ü özel olmak üzere geride kalan 557 maçta, biri hükmen olmak üzere 210 galibiyet aldı, 129 defa berabere kaldı, 218 kez de rakiplerine yenildi. Ay-yıldızlı ekip, 239’u deplasmanda, 239'u evinde, 79'u da tarafsız sahada olmak üzere bu maçlarda 3'ü hükmen galibiyetten olmak üzere toplam 732 gol attı, kalesinde 808 gol gördü. Millî Takımımız bugüne kadar 87 farklı rakiple mücadele etti. Millîler, 557 müsabakanın 479’unu Avrupalılar, 30'unu Asyalılar, 23'ünü Amerikalılar, 22'sini Afrikalılar, 3'ünü de Okyanusyalılarla yaptı.

Lucescu döneminde 9. sınav

Millî Takımımız teknik direktör Mircea Lucescu dönemindeki dokuzuncu maçına İran karşısında çıkıyor. Ay-yıldızlı ekip, Rumen teknik adam idaresinde oynadığı sekiz maçta iki galibiyet alırken, dört kez mağlup oldu, iki kez de eşitliği bozamadı. Lucescu yönetimindeki Millî Takımımız ilk maçında, 2018 Dünya Kupası elemelerinde Ukrayna’ya 2-0 yenilmiş, ardından Hırvatistan’ı Eskişehir’de 1-0 yenmişti. Üçüncü maçında İzlanda’ya Eskişehir’de 3-0 mağlup olarak Dünya Kupası’na katılma şansını kaybeden millîlerimiz, dördüncü maçında ise deplasmanda Finlandiya ile 2-2 berabere kalmıştı. Ay-yıldızlı ekip, Lucescu idaresindeki hazırlık maçlarında ise Romanya’ya deplasmanda 2-0, Arnavutluk’a Antalya’da 3-2 yenilirken, yine Antalya’da İrlanda Cumhuriyeti’ni 1-0 yenip, deplasmanda Karadağ’la 2-2 berabere kaldı.

18 3. İstanbul Başakşehir Fatih Terim Stadyumu

11 maç sonra İstanbul

Millî Takımımız, 11 maç ve 2.5 yıl aradan sonra bugün İstanbul’da sahaya çıkıyor. 2014 yılının 26 Temmuz günü açılan 17 bin 300 kişi kapasiteli 3. İstanbul Başakşehir Fatih Terim Stadyumu’ndaki tek maçını 2015 Kasım’ında Yunanistan’la oynayan Millî Takımımız, bugün aynı statta ikinci sınavını verecek.

Bugün Türkiye ile İran arasında oynanacak millî maça dinlenme salonları, TV ve oyun odaları, soyunma odaları, ev sahipliği yapacak olan stadyumun temeli 2012 yılında hamam, sauna, kuaför ve kondisyon salonu, teknik heyet ve atıldı. Medipol Başakşehir Futbol Kulübü’nün kullandığı yönetim ofisleri de bu bölümde yer alıyor. modern stadyum, 16 ay gibi kısa sürede tamamlanarak o Stadın hemen yanında altyapı maçlarının oynandığı bir adet dönemde Başbakan olan Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip nizami çim gençlik stadı ve iki adet nizami çim antrenman Erdoğan tarafından 26 Temmuz 2014 tarihinde görkemli bir sahası var. Stadyum inşa edilirken, ulaşım kolaylıkları da törenle açıldı. ihmâl edilmemiş. 350 araçlık kapalı otoparkın yanı sıra 178 milyon liralık maliyetle inşa edilen 17 bin 156 seyirci bin 300 araçlık açık otopark da stadyuma gelen kapasiteli, tribünlerinin tamamı kapalı statta Medipol futbolseverlere hizmet ediyor. Başakşehir Futbol Kulübü, iç saha maçlarını oynuyor. Tesisin bir bölümünde 31 adet 150’şer metrekarelik sosyal 3. İstanbul Başakşehir Fatih Terim Stadyumu, sadece futbol ticaret alanları yer alıyor. Bu bölüm, kulübün kiralayacağı maçlarının oynandığı bir alan olmanın ötesinde, Medipol dükkânlardan gelir elde etmesini sağlamak amacıyla Başakşehir Futbol Kulübü’nün de merkezi olarak hizmet düzenlenmiş. görüyor. Kulübün yönetim merkezinin yanı sıra oyuncuların Soyunma odaları bölümünde, UEFA, FIFA ve TFF delegeleri konaklama bölümü ve antrenman sahaları da 160 bin için üç adet oda bulunuyor. Sporcular için dört adet, hakemler metrekare alan üzerine kurulu modern tesislerde bulunuyor. için de iki adet soyunma odası hizmete sunulmuş durumda. UEFA ve FIFA standartlarındaki Başakşehir Stadyumu, Stadyumda ayrıca sporcu sağlık merkezi, doping kontrol 34 yatak odalı kamp tesisine sahip. Kamp tesisleri, 6 bin 200 merkezi, doktor odası, her tribün için acil sağlık odaları, büfe metrekarelik alandan oluşuyor. Bu bölümde tüm teknik ve yeme içme alanları, çocuklar için ücretsiz kreş, her tribün kadro ve takım konaklayabiliyor. Yeme içme alanları ve için mescit ve diğer din mensupları için dua odası, son derece 21 modern ve temiz bir tarzda hizmete açılmış. 3. İstanbul Başakşehir Fatih Terim Stadyumu’nda medyanın görevini eksiksiz yapabilmesi için de ince planlamalarla üç adet TV stüdyosu, flaş röportaj alanı, karma röportaj alanı, saha içi basın çalışma alanları düzenlenmiş. Simultane çeviri yapılabilen 156 kişi kapasiteli basın merkezi de stadyumu ayrıcalıklı bir konuma oturtuyor. Resmi ve özel güvenlik alanları ile gözaltı odaları da stadın bölümleri arasında yer alıyor. Millî Takımımız, İstanbul’daki son maçını da bu stadyumda oynadı. 17 Kasım 2015 günü, 2015 yılının da son maçına çıkan Millî Takımımız, bir anlamda sevenlerinin önünde EURO 2016 biletini de kutluyordu. Evet, EURO 2016 elemelerine kötü başlayan ay-yıldızlılar, 2015’te müthiş bir çıkış yapmış ve elemelerdeki altı maçın dördünü kazanırken, ikisinde de berabere kalıp finallere katılma hakkını kazanmıştı. 2015’te özel maçlar dâhil toplam dokuz müsabakada yenilgi yüzü görmeyen ay-yıldızlılar, Yunanistan karşısında bu unvanını korumak ve futbolseverlere bir bayram havası yaşatmak istiyordu. İtalyan hakem Paolo Valeri’nin yönettiği müsabakaya - Gökhan Gönül, Ahmet Yılmaz Çalık, Mehmet Topal, İsmail Köybaşı - - Olcay Şahan, Hakan Çalhanoğlu, Oğuzhan Özyakup, - on biriyle çıkan Millî Takımımızda, ilerleyen dakikalarda Ozan’ın yerine Alper Potuk, Olcay’ın yerine Okay Yokuşlu, Hakan Çalhanoğlu’nun yerine Emre Taşdemir, Oğuzhan’ın yerine Emre Çolak, Arda’nın yerine Yasin Öztekin ve Cenk Tosun’un yerine de Yunus Mallı görev alacaktı. O gün iyi futbolumuz gol getirmeyecek ve maç golsüz sona erecekti ama FIFA, Yunanistan’ın daha önce gençler seviyesinde Avustralya Millî Takımı forması giyen Apostolos Giannou’yu izinsiz oynattığı gerekçesiyle, Millî Takımımızı hükmen 3-0 galip ilân edecekti. Millî Takımımız, 17 Kasım 2015 tarihinden sonra çıktığı 11 iç saha maçının hiçbirini İstanbul’da oynamadı. 11 maçın yedisine Antalya, üçüne Eskişehir ve birine de Konya ev sahipliği yaptı. Ay-yıldızlılar bugün, 11 maç ve 2.5 yıl aradan sonra Millî Takımımız, bu stattaki tek maçını Yunanistan’la oynamış, İstanbul’daki sevenleriyle de buluşacak. 0-0 biten mücadeleyi daha sonra hükmen 3-0 kazanmıştı.

9 Ağustos 1975 doğumlu Kovalenko, Hakem Asya futbolunun tecrübeli hakemlerinden biri. 2008-2009 sezonundan bu yana uluslararası Valentin Kovalenko sahnede yer alan Kovalenko bugüne (Özbekistan) kadar Asya Şampiyonlar Ligi’nde 40, bu ligin elemelerinde 3, Dünya Kupası Yardımcı Hakemler Asya elemelerinde 10, Asya Kupası elemelerinde de 4 maç yönetti. Ruslan Serazitdinov Uluslararası 72 maça çıkan Kovalenko, Alisher Usmanov bu maçlarda 184 sarı, 8 kırmızı kart gösterdi, 16 da penaltı düdüğü çaldı. Dördüncü Hakem Özbek hakemin maç başına sarı kart ortalaması 2.55 olarak gerçekleşti. Kovalenko ortalama 9 maçta bir kırmızı kart Hüseyin Göçek çıkartırken, ortalama 4.5 maçta bir de penaltı kararı verdi. 22 Hasan Ali Kaldırım Ömer Bayram Serdar Gürler (Fenerbahçe) (TM Akhisarspor) (Osmanlıspor) (Hannover 96)

Çağlar Söyüncü Okay Yokuşlu İrfan Can Kahveci (SC Freiburg) () (Medipol Başakşehir)

Cenk Tosun Volkan Babacan Serkan Kırıntılı Yunus Mallı (Everton) (Medipol Başakşehir) (Atiker Konyaspor) (Aytemiz ) (VfL Wolfsburg)

Mehmet Topal Mahmut Tekdemir Oğuzhan Özyakup (Fenerbahçe) (Fortuna Düsseldorf) (Medipol Başakşehir) (Beşiktaş)

Harun Tekin () (İstanbulspor) Yusuf Yazıcı Berkay Özcan (Trabzonspor) (VfB Stuttgart) Umut Bulut (Kayserispor)

Ertuğrul Ersoy Tarkan Serbest Deniz Türüç (Bursaspor) (Austria Wien) (Kayserispor)

Şener Özbayraklı Mehmet Zeki Çelik Abdülkadir Ömür Cengiz Ünder (Fenerbahçe) (İstanbulspor) (Trabzonspor ) (AS Roma)

Okan Kocuk (27.07.1995 - Bursa) Ertuğrul Ersoy (13.02.1997 - Kocaeli) Deniz Türüç (29.01.1993 - Hollanda, 1 maç) Yusuf Yazıcı (29.01.1997 - Trabzon, 6 maç) Serkan Kırıntılı (15.02.1985 - ) Kaan Ayhan (10.11.1994 - Almanya, 10 maç) Emre Akbaba (04.10.1992 - Fransa, 3 maç, 1 gol) Berkay Özcan (15.02.1998 - Almanya) Volkan Babacan (11.08.1988 - Antalya, 35 maç) Mehmet Topal (03.03.1986 - Malatya, 75 maç, 2 gol) İrfan Can Kahveci (15.07.1995 - Ankara, 2 maç) Kenan Karaman (05.03.1994 - Almanya, 2 maç) (17.06.1989 - izmir, 2 maç) Hasan Ali Kaldırım (09.12.1989 - Almanya, 22 maç) Mahmut Tekdemir (20.01.1988 - Diyarbakır, 3 maç) Serdar Gürler (14.09.1991 - Fransa, 2 maç) Şener Özbayraklı (23.01.1990 - Artvin, 14 maç) Ömer Bayram (27.07.1991 - Hollanda, 1 maç) Oğuzhan Özyakup (23.09.1992 - Hollanda, 32 maç, 1 gol) Yunus Mallı (24.02.1992 - Almanya, 16 maç) 24 Mehmet Zeki Çelik (17.02.1997 - Bursa) Abdülkadir Ömür (25.06.1999 - Trabzon) Okay Yokuşlu (09.03.1994 - İzmir, 11 maç, 1 gol) Cenk Tosun (07.06.1991 - Almanya, 27 maç, 8 gol) 25 Çağlar Söyüncü (23.05.1996 - İzmir, 13 maç) Cengiz Ünder (14.07.1997 - Balıkesir, 8 maç, 4 gol) Tarkan Serbest (02.05.1994 - Avusturya) Umut Bulut (15.03.1983 - Kayseri, 38 maç, 10 gol) İran Millî Takımı Kadrosu Adı Kulübü Doğum Tarihi Millilik ve Gol Player Name Club Date of Birth App&Goal Kaleci / Goalkeeper Persepolis 22.09.1992 20/0 Rashid Mazaheri FC Zob Ahan 18.05.1989 3/0 CS Marítimo 26.04.1993 1/0 Savunma / Defender KV Oostende 21.03.1990 24/2 Ali Gholizadeh Saipa FC 10.03.1996 2/2 Al Sadd 19.04.1992 25/2 Akhmat Grozny 29.09.1993 16/0 Esteghlal 20.06.1996 1/0 Esteghlal 24.07.1993 7/1 Esteghlal 07.11.1983 46/1 Mohammad Rıza Khanzadeh Padideh FC 11.05.1991 8/1 Orta Saha / Rostov 01.10.1996 23/2 Olympiakos 03.04.1990 60/17 Panionios 25.02.1990 92/6 AEK 09.06.1984 72/8 Esteghlal 15.09.1987 27/0 Saipa FC 10.09.1994 16/4 Forvet / Forward Persepolis 18.07.1992 24/11 Rubin Kazan 01.01.1995 30/23 Persepolis 02.04.1988 34/1 Heerenveen 20.09.1987 41/17 AZ Alkmaar 11.10.1993 36/4 Östersunds FK 06.09.1993 6/1 Nottingham Forest 05.07.1986 44/8 26 İran Futbolu

mevcuttu. 1970’te kurulan Yerel Lig, iki sezon boyunca sahipliği yapıyordu ve İran Millî Takımı son şampiyon olarak oynandı ve ardından, ismini İran’ın meşhur mitolojik turnuvaya eleme oynamadan katılıyordu. Dokuz takımla hükümdarından alan ulusal lig; Cemşid Kupası ihdas edildi. oynanması beklenen turnuva; Kuzey Kore, Suudi Arabistan Bir ilkin peşinde Beş sezon boyunca oynanan Cemşid Kupası, gerçekleşen ve Tayland’ın çekilmesiyle birlikte bir önceki turnuvada İran İslam Devrimi ve yıllarca süren İran-Irak savaşı olduğu gibi üçer takımlı iki grup hâlinde başladı. B Grubu’nda sebebiyle sekteye uğrayıp yerini bir süre yine Tahran Irak ve Güney Yemen’le yarışan İran, Irak’ı 2-0, Güney Mahallî Ligi’ne bırakacaksa da oynandığı süre İran Yemen’i ise 8-0 yenerek bir üst tura yükseldi. Yarı finalde futbolunun Asya’da en güçlü olduğu döneme denk gelecek karşılaştığı Çin’i de 2-0’la geçip finale uzanan Persli Aslanlar, ve İran Millî Takımı bu dönemde Asya Kupası’nda önemli final maçında da Kuveyt’i 1-0 yenerek, kupaya bir defadan başarılar elde edecekti. fazla ev sahipliği yapan ilk takım olmanın yanı sıra hem gol Asya Kupası, 1968 yılında dördüncü defa düzenleniyordu yemeden şampiyon oluyor hem de hâlâ koruduğu “Asya ancak İran Millî Takımı için bir ilkti. Tarihinde ilk defa katıldığı Kupası’nı üst üste üç defa kazanan ilk ve tek takım” kupada zafere ulaşan İran’ın kupası, unvanını da bu zaferle birlikte kazanıyordu. turnuvanın gol kralının ellerinde her maçını Kalani kazanmanın gururuyla yükselecekti. Kıtada güçlü, dışarıda sessiz Beş takımın tek grupta mücadele ettiği turnuvanın açılışını kendi seyircisi önünde Persli Aslanların Dünya Kupası geçmişi, Asya yapan İran Millî Takımı, Hong Kong’u Kupası geçmişinden bir o kadar farklı. Hümayun Behzadi ve Ali Cabbari’nin maçın Turnuvaya şimdiye kadar dört defa son dakikalarında kaydettiği gollerle 2-0’lık katılmalarına rağmen, henüz gruptan çıkma skorla geçti. İkinci maçında Tayvan karşısına başarısını gösterebilmiş değiller. İran Millî çıkan İran, bu maçı da Hümayun Behzadi, Takımı’nın kupaya ilk katılışı, Asya Kupası’nı Hüseyin Kalani, Ekber Eftekhari ve üçüncü defa kazanmasından iki sene Farzami’nin dört golüyle rahatça kazandı. sonraya yani 1978 senesine denk geliyor. Turnuvanın üçüncü maçında ise henüz Asya Kıtası elemelerinde Suudi Arabistan, kendisi gibi mağlubiyet almamış Myanmar Suriye ve Irak’lı gruptan lider çıkarak final karşısındaydılar. Karşılaşmaya Hüseyin grubuna kalan İran, bu grupta da oynadığı Kalani’nin 2. dakikada attığı golle hızlı sekiz maçta altı galibiyet ve iki beraberlik başlayan İran, maçın 50. dakikasında kalesinde ilk kez gol alarak, Asya Kıtası’nı Dünya Kupası’nda temsil edecek tek gördü. Fakat 10 dakika sonra Ekber Eftekhari ve ardından takım olma hakkını kazandı. Hümayun Behzadi’nin golleriyle maçı 3-1 kazanmayı bildiler. Kupanın dördüncü grubunda Peru, Hollanda ve İskoçya’yla Turnuvanın son maçına üç maçta üç galibiyet ve altı puanla eşleşen ekip, Kenny Dalglish’li, ’lı gelen İran Millî Takımı’nın finaldeki rakibi, dört puanlı İsrail’di. İskoçya’dan bir puanı 1-1’lik sonuçla kaptı ama Peru ve Giora Spiegel’in golüne engel olamayarak, turnuvada ilk defa Hollanda’ya farklı kaybederek, henüz ilk turda evine geriye düşen Persli Aslanlar, son 15 dakikada Hümayun dönmek zorunda kaldı. Behzadi ve Perviz Kılınçhani’nin ayağından buldukları iki Müzesinde bulundurduğu üç Asya Kupası’yla kıtasında tartışılmaz bir yere sahip olan İran golle maçı önde bitirdi ve ilk kez katıldıkları Asya Kupası’nı Millî Takımı, aynı başarıyı Dünya Kupalarında gösteremedi. Katıldığı beş turnuvada da kendi seyircileri önünde kaldırdı. gruptan çıkamayarak ülkesine dönen ‘Persli Aslanlar,’ önümüzdeki ay Rusya’da bir ilki 1972’de bu defa Tayland’da düzenlenen ve ilk defa grup başarmak istiyor. sistemiyle oynanan kupa, takımları gruplara paylaştırmak için oynanan karşılaşmalarla başladı. Kamboçya’yı 2-0’la İran Futbol Federasyonu, 1920’de kuruldu, 1948’de UEFA’ya Dünya Kupası’na ise 1978, 1998, 2006, 2014 ve 2018 yıllarında geçen İran, ev sahibi Tayland ve Irak’la birlikte A Grubu’nda üye oldu, 1954’te ise Asya Futbol Konfederasyonu’na katıldı. olmak üzere beş defa katılma hakkı kazanan İran Millî yerini aldı. Gruptaki ilk maçında Kalani’nin hat trick’iyle Irak’ı Federasyonun kurulmasından altı yıl sonra, Tahran Futbol Takımı, bu en büyük kupada Asya Kupası geçmişinin aksine 3-0, ikinci maçında da Ali Cabbari’nin hat trick’iyle ev sahibi Kulübü, Toofan Futbol Kulübü ve Ermeni Spor Kulübü’nün başarısız bir görüntü çizdi. Katıldığı dört turnuvada da Tayland’ı 3-2 yenerek bir üst tura yükselen İran’ı, çeyrek sporcularından oluşturulan Tahran 11’i, komşu ülke Sovyet gruptan çıkamayan İran, tek galibiyetini Fransa 98 Dünya finalde yine Kamboçya bekliyordu. Kamboçya’yı bu sefer Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nden Bakü’ye yolculuk Kupası’nda Amerika Birleşik Devletleri karşısında 2-1’lik 2-0’la geçen İranlılar, finalde Güney Kore’nin rakibi oldu. yaparak ilk maçına 1926 yılında çıktı ve İran Millî Takımı’nın skorla aldı. Normal süresi Ali Cabbari ve Park Lee-Chun’un karşılıklı tarihi yolculuğunu başlattı. golleriyle 1-1 biten finalin uzatma bölümünde turnuvanın da Asya futbolunda önemli bir yere sahip olan İran futbolu, bu Lig ve Asya’da başarılar gol kralı olacak Hüseyin Kalani sahneye çıktı ve 108. yerini, A millî takımının Asya Kupası’na 14 defa katılıp, 1968, dakikada attığı golle İran’ı Asya Kupası’nda bir kez daha 1972 ve 1976 senelerinde olmak üzere üç defa kazanmasıyla 1970 öncesinde, İran’da resmi bir futbol ligi bulunmuyordu zafere taşıdı. 1978’de ilk kez Dünya Kupası finallerine katılmayı hak etti. ancak mahalli liglerde mücadele eden birçok takım 1976 yılına gelindiğinde, İran turnuvaya bir kez daha ev başaran İran Millî Takımı 28 29 Guçannejad, Omid Nazari ve Steven Beitashour gibi İranlı futbolcuları kadroya dâhil etmişti. Şimdi, Querioz’dan bir Asya’nın Maradonası başka ilki gerçekleştirmesi ve Persli Aslanları kupada ikinci tura taşıması bekleniyordu. Bu beklentilerle başlayan Ali Kerimi turnuvanın henüz ilk maçında, İran bir başka ilki Ali Kerimi, İran’ın dünya gerçekleştirdi ve Meksika’yla 0-0 berabere kalarak, kupa futboluna sunduğu en tarihinde ilk defa bir maçını gol yemeden tamamladı. Grubun büyük yeteneklerden biri. ikinci karşılaşmasında ise rakip güçlü Arjantin’di. Arjantin’in “Asya’nın Maradonası” yıldız futbolcuları karşısında maç boyunca çok iyi direnerek lakabıyla anılan emekli büyük takdir toplayan İran takımı, ne var ki son dakikada futbolcu, kariyeri boyunca ’ye engel olamadı ve maçı 1-0 kaybetti. Almanya’nın Schalke 04 ve F Grubu’ndaki son maçlarındaysa Bosna-Hersek karşısında Bayern Münih gibi başarılı erken çözülerek müsabakayı 3-1 kaybettiler ve çok iyi kulüplerinde de futbol mücadele ettikleri bu turnuvadan da henüz ilk turda oynadı ve şu an İran ekibi dönmek zorunda kaldılar. Sepidrood Rasht’ın teknik Başarısız geçen turnuvanın ardından, Carlos Queiroz, İran direktörlüğünü yapıyor. Futbol Federasyonu’na istifasını verdi ancak daha sonra fikrini değiştirerek, sözleşmesini 2018 Dünya Kupası sonuna Cumhuriyeti karşısında Tahran’da 1-0’lık galibiyet almasına kadar uzatma kararı aldı. rağmen Dublin’de 2-0 kaybederek katılma hakkı 2018 Dünya Kupası elemelerinde ikinci turda D Grubu’ndan İran, 1998 Dünya Kupası’nın kritik maçında ABD’yi 2-1 yenmeyi kazanamayan İran, 2006’da ise kupada üçüncü defa boy lider olarak üçüncü tura yükselen İran Millî Takımı, üçüncü başararak, Dünya Kupaları tarihindeki tek galibiyetini elde etmişti gösterdi. turda da oynadığı 10 maçın sadece sonuncusunda kalesinde Turnuvaya, Japonya’yla birlikte katılma hakkı kazanan ilk gol görerek, altı galibiyet, dört beraberlikle Dünya Kupası’na takım olan İran Millî Takımı, D Grubu’ndaki ilk maçına katılma hakkını rahatça kazandı. Meksika karşısında çıktı. İlk yarıyı 1-1 eşitlikle bitirmelerine İran’ı Haziran ayında Rusya’da zor rakipler bekliyor ancak rağmen, ikinci yarının son dakikalarında yaptıkları basit bir son yıllarda gösterdikleri gelişim, şu an onları kupada hata sonucunda maçı 2-1 kaybettiler. İkinci maçta rakipleri Asya’nın en büyük umudu yapmaya yetti. Kadrolarında Ali güçlü Portekiz’di. Luis Figo’lu, Deco’lu, ’lu Rıza Cihanbehş, Serdar Azmoun, Said Ezatolahi, Saman ve Nuno Gomes’li Portekiz karşısında da tutunamayarak, Ghoddos ve Rıza Guçannejad gibi etkili oyuncular Deco ve Cristiano Ronaldo’nun gollerine engel olamadılar ve bulunduran Persli Aslanlar, Querioz yönetiminde gidecekleri henüz iki maç sonunda bir üst tura çıkma şansını yitirdiler. Rusya’da son Avrupa Şampiyonu Portekiz, güçlü İspanya ve Grubun son maçı ise Angola karşısındaydı ve Fas karşısında mücadele edecek ve 40 senedir hayalini Bahtiyarzade’nin ayağından buldukları golle kupadaki tek kurdukları bir ilki gerçekleştirmeyi, gruptan çıkmayı puanlarını kazandılar ancak hem çok şey bekledikleri kovalayacak. golcüleri ’nin kupa boyunca sessiz kalması hem de üçüncü defa gerçekleşen erken veda, son maçta gelen beraberliğin teselli getirmesine mani oldu. 2006 Dünya Kupası’ndan kısa bir süre sonra, FIFA, 23 Kasım Ancak evdeki yüksek gerilim, gerçekleşen İslam devrimi ve 2006 tarihinde İran Futbol Federasyonu’nu bütün Irak ile seneler süren savaşın arasında, İran Millî Takımı 1982 organizasyonlarından geçici süre uzaklaştırma kararı aldı. Dünya Kupası elemelerine katılamadı. 1986 Dünya Kupası Ülke yönetimindeki mevcut hükümetin, İran Futbol elemelerinde de FIFA tarafından tarafsız sahada oynamaya Federasyonu’nun işlerine müdahil olması yoluyla özerk zorlanan İran, bu sebeple elemelere katılmayı reddetti. Takip yapıya müdahale ettiği gerekçesiyle verilen uzaklaştırma eden 1990 ve 1994 Dünya Kupası elemelerinde yer alan cezası, aradan bir ay dahi geçmeden, 17 Aralık 2006’da yeni ancak kupaya katılmaya hak kazanamayan Persli Aslanlar, bir yönetim kurulu oluşturulmasının ardından kaldırıldı kupaya son katılmalarından yirmi sene sonra yani 1998 ancak İran Millî Takımı 2010 Dünya Kupası elemelerinde senesinde Fransa’da oynanan Dünya Kupası’na ikinci defa başarı gösteremedi. vize aldı. 2014 Dünya Kupası için beklentiler bu sefer farklıydı. İran, F Grubu’nda güçlü rakiplerle eşleşen İran’ın turnuvadan kupaya katılma hakkı kazanmak bir yana artık gruptan Queiroz’un karnesi parlak büyük beklentileri yoktu. Almanya ve Yugoslavya gruptan 7 Bir İran efsanesi: Ali Daei çıkma başarısı göstermek istiyordu. 4 Nisan 2011’de, bundan Manchester United’da ’un yardımcılığını, puanla rahatça çıkarken, bu iki takıma karşı bütün maçlarını İran Millî Takımı’nın 109 golle en golcü ismi Ali Daei, önce iki farklı millî takımı Dünya Kupası’na taşıyan eski Real Real Madrid’de ise teknik direktörlük yapan Carlos kaybeden İran ve Amerika Birleşik Devletleri’nin aralarında gerçek bir İran efsanesi. Kariyeri boyunca Bayern Madrid teknik direktörü Carlos Queiroz’u millî takımın Queiroz, 2002’de Güney Afrika’yı, 2010’da ise Portekiz’i oynadıkları karşılaşmada ise İran, Dünya Kupası tarihindeki Münih, Hertha Berlin gibi takımlarda da oynayan Daei, başına getirdiler ve eleme grubunu 16 puanla lider bitirerek Dünya Kupası’na taşıma başarısını gösterdi. Bu defa da ilk ve tek galibiyetini 2-1’lik skorla aldı ancak yine erkenden futbolu bıraktıktan sonra 2008-2009 senelerinde İran kupaya katılma hakkı kazandılar. İran’ı ikinci defa turnuvaya taşıyan Queiroz, Dünya evinin yolunu tuttu. Millî Takımı’nı da çalıştırdı. Carlos Queiroz kupa elemelerinde İran için bir ilki futbolunun saygı duyulan teknik adamlarından biri. 2002 Dünya Kupası’na, son eleme turunda İrlanda gerçekleştirmiş, başka ülkelerde doğmuş Eşkan Dijage, Rıza 30 31 İran’ı Tanıyalım Doğudaki kadim komşumuz Şiraz’ın kuzeydoğusunda yer alan tarihi Persopolis Resmi Adı İsfahan’daki ünlü Cuma Mescidi İran İslam Cumhuriyeti Yönetim Biçimi İslami Cumhuriyet Başkenti Tahran Resmî Dili Farsça Nüfusu 82 milyon 21 bin fethetmeleriyle birlikte İran’da Türk hâkimiyeti Pehlevi’yi geçirir. Bu arada ülkenin bazı 564 kişi başlar. 1220’de Moğolların fethinin ardından bölgelerinde Sovyet taraftarı rejimler kurulur. Yüzölçümü İran da İlhanlı Devleti’nin hâkimiyetine girer. 1951-53 döneminde petrolü millîleştiren 1 milyon 648 bin 1393’ten itibaren ise o topraklarda Timur Başbakan Musaddık bir darbeyle devrilir ve 195 kilometrekare hüküm sürer. 1954’te Şah, petrolün kontrolünü Batılı bir Kişi Başına Gelir 15. yüzyılda İran’da egemenliği elinde tutan konsorsiyuma bırakır. 1978’de ise muhalefet, Karakoyunlu ve Akkoyunlu hanedanları da sürgündeki Ayetullah Humeyni’nin liderliğinde, 5 bin 342 bin $ Türktür. 1501’de Şah İsmail’in Tebriz’i fethiyle genel bir ayaklanma başlatır. 1979’da Şah’ın Para Birimi birlikte ise İran’da Safevi hâkimiyeti başlar. ülkeyi terk etmesiyle Pehlevi Hanedanı sona İran Riyali

Bu dönemde, İran’da Şiiliğin 12 İmam kolu E r m hâkim olur ve Osmanlı ile Safeviler arasında e Azerbaycan n is mücadele başlar. Bu mücadele, 1639’da t Milattan önce 1100 yılında Elamlıların kurduğu imparatorlukla tarih sahnesine çıkan İran, a n Türkmenistan Pers ve Sasani İmparatorlukları dönemlerinde altın çağlarını yaşadı. 560 kilometre ile imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması’nda Türkiye Hazar sınırların belirlenmesiyle yerini o günden bu Denizi ülkemizin en uzun ikinci sınır komşusu olan İran’la aramızda 1639’daki Kasr-ı Şirin yana süren bir barış sürecine bırakır. Antlaşması’ndan bu yana süren bir barış dönemi yaşanıyor. 1719-20 yıllarında Afgan istilasına uğrayan İran’da 1736-47 arasında Nadir Şah, Afşar İran veya resmi adıyla İran İslam Cumhuriyeti, ülkemizin birbirinin yerine kullanılabileceğini açıklamıştır. 1979’daki Hanedanı’nı kurar. 1794’te ise Aga Muhammed doğuda sınırdaş olduğu kadim bir komşumuz. Güneyde İran İslâm Devrimi’nden itibaren ülkenin resmi adı “İran Han’ın iktidara gelmesiyle 1921 yılına kadar Basra Körfezi ve Umman Körfezi, kuzeyde ise Hazar Denizi İslâm Cumhuriyeti” olmuştur. İran’da Türk Kaçar Hanedanı hüküm sürer. n

Irak a

ile çevrili olan İran’ın ülkemiz dışında Azerbaycan, 19. yüzyılda Rusya ve Afganistan’a büyük t s Ermenistan, Irak, Pakistan, Afganistan ve Türkmenistan’la i Tarih topraklar kaybeden İran, 1901’de ülkede İran n a

da kara sınırları bulunuyor. petrolün bulanmasıyla İngiliz ve Rusların yoğun g f

Dünyadaki en eski sürekli uygarlıklardan birine ev sahipliği İran’ın köklü tarihi MÖ 1100 yılında Elamlıların kurmuş rekabet alanına dönüşür. 1906’da ilk Meclis A yapan İran, Birleşmiş Milletler, Bağlantısızlar Hareketi, olduğu imparatorlukla başlar. Onu MÖ 550 yılında kurulan toplanır ve ilk anayasa kabul edilir. 1907’de İslam İşbirliği Teşkilatı ve OPEC üyesi. İran siyasal sistemi Pers İmparatorluğu takip eder. MÖ 330’da Büyük İngiliz-Rus anlaşmasıyla İran, nüfuz bölgelerine 1979’da kabul edilen anayasaya göre oluşturulan bir İskender’in İran’ı fethetmesiyle Helenistik kültür İran’a bölünür. İr a

yönetim yapısına göre işliyor. En yüksek devlet makamını yayılır. İskender’in ölümünden sonra İran, İskender’in I. Cihan Harbi’nde İran toprakları İngiliz, Rus ve n n

K a “İran Dinî Liderliği” oluşturuyor. generallerinden Seleucus’un kurduğu devletin yönetiminde Osmanlı kuvvetlerinin harekât sahası olur. ö t s

r i f

e k Ülkenin adı M.Ö. 6. yüzyıldan 1935’e kadar Pers kalır, daha sonra yerini Part İmparatorluğuna bırakır. Bu 1921-25 döneminde Kaçar Hanedanı bir askeri z Suudi Arabistan i a İmparatorluğu, Acemistan gibi isimlerle bilinirken, o yıl Rıza dönemde İran’la Roma arasında uzun savaşlar yaşanmıştır. darbeyle yıkılır ve ordudan Rıza Han askeri bir P Şah uluslararası topluluktan “İran” adını kullanmalarını MS 220’de Sasani İmparatorluğu kurulur ve bu dönemde yönetim kurar. Böylece Rıza Şah Pehlevi’nin Katar istemiştir. Birkaç yıl sonra bu isim değişikliğinin ülkenin Roma İmparatorluğu ile savaşlar devam eder. 637 ile 641 kurduğu Pehlevi Hanedanı’nın hükmü geçmişiyle arasındaki bağı kopardığını iddia eden bilim yılları arasında ise İran, İslam orduları tarafından fethedilir. yürümeye başlar. insanları protesto gösterileri yapmış, 1959’da Muhammed 1040’ta Selçukluların Dandanakan Savaşı’nda Gaznelileri ll. Cihan Harbi’nde Sovyetler Birliği, İran’ı işgal BAE Rıza Pehlevî her iki ifadenin resmî olarak birlikte ve yenerek Horasan ve daha sonra tüm İran ve ön Asya’yı eder, Rıza Şah’ın yerine oğlu Muhammed Rıza Umman 32 33 İsfahan’daki ünlü Cuma Mescidi’nin bir başka açıdan gece görüntüsü

erer ve İran İslam Cumhuriyeti kurulur. 1980-88 arasında Ekonomi Irak’la süren sekiz yıllık savaş ülkede büyük tahribata yol açar. İran’ın ekonomik geliri esas itibarıyla petrol ve doğalgaz ihracatına dayanmaktadır. Kamu ekonomisinin ve Coğrafya ve iklim korumacılığın etkin olduğu ülkede son yıllarda özel sektör de gelişme göstermektedir. 1980’li yıllardan beri maruz İran, 1 milyon 648 bin 195 kilometrekarelik yüzölçümüyle, kaldığı ambargolar ülke ekonomisinin potansiyelinden az dünyanın 18. büyük ülkesidir. Ülkenin yüzölçümü gelişmesine sebep olmuştur. Söz konusu ambargolar, Birleşik Krallık, Fransa, İspanya ve Almanya yüzölçümü geçmiş dönemde İran riyalinin aşırı değer kaybetmesine, toplamlarına eşit ya da Alaska’nın yüzölçümünden çok az resmi kur ile piyasa kuru arasındaki farkın büyümesine yol küçüktür. açmıştır. Döviz kurlarında yükselme, fiyatlar genel Hazar Denizi ile Huzistan kıyıları arasında İran platosu düzeyinde artışı da beraberinde getirmiştir. Döviz bulunmaktadır. Dünyadaki en dağlık ülkelerden biridir. kurundaki yükselme büyük ölçüde ithal girdi ile çalışan Coğrafyası çeşitli havza ve platoları birbirinden ayıran İran imalat sektöründe maliyet artışına ve enflasyona halı gibi serilmiş sıradağlarla biçimlendirilmiştir. sebep olmuştur. Ayrıca, petrolün uluslararası fiyatının 2014 Kafkas, Zagros ve Elburz sıradağlarıyla nüfusun yoğun yılının ikinci yarısından itibaren 30 dolara kadar düşmesi, olarak bulunduğu Batı bölgesi en dağlık kesimdir. düşük olan üretim ve ihracatının yanı sıra ihracat gelirinin Demavent Dağı 5 bin 604 metre yüksekliğiyle yalnız de azalmasına ve dolayısıyla ekonomik büyümenin düşük İran’ın değil Hindukuş Dağlarının batısındaki Avrasya kalmasına yol açmıştır. topraklarının en yüksek dağıdır. Yükseklikleri yer yer OPEC üyesi olan İran 157 milyar varil rezervi kapsamında 5 bin metreye yaklaşan bu dağ sıraları iç bölgelerde çok ürettiği günde 3.9 milyon varil petrolün 1.4 milyon varilini sert bir kara ikliminin yaşanmasına neden olur. ihraç etmiştir. Petrol varil fiyatının 50 dolar seviyesinde Hatta bu bölgelerde geniş çöl alanları bulunur. istikrar kazanması, yeni sahaların da devreye girmesiyle Ülkenin doğusunun büyük kısmında, kuzey orta beklenen petrol ve doğalgaz üretim ve ihracat artışının bölgesinde ülkenin en büyük çölü olan Kebir Çölü ve ekonominin hızlı büyümesine katkı sağlayacağı güneyinde de Lut Çölü gibi çöl havzaları olmak üzere değerlendirilmektedir. bazı tuz gölleri bulunmaktadır. Bunun nedeni dağ sıralarının bu bölgelere yağmur bulutlarının ulaşmasını engelleyecek kadar yüksek olmasıdır. Büyük ovalar Tahran’daki yalnızca Hazar Denizi kıyısında ve Basra Körfezi’nin Azadi Meydanı kuzey ucunda İran’ın Şatt-ül-Arap nehri deltasındaki sınırları boyunca bulunmaktadır. Küçük, düzensiz ovalar ise Basra Körfezi’nin Hürmüz Boğazı ve Umman Körfezi’ne bakan kıyılarındadır. İran’ın iklimi çoğunlukla kurak veya yarı kuraktır. Ülkenin kuzey sınır bölgesinde kış aylarında sıcaklıklar neredeyse donma noktasının altına düşer ve iklim yıl boyu nemli kalır. Yaz sıcaklıkları nadiren 29 dereceyi aşar. Ülkede bitki örtüsü olarak bozkır ve orman bulunur. Ülkenin kuzeybatısındaki dağlık bölgede kavak, söğüt ve meşe ağaçları yer alır. 34 Kültür UNESCO tarafından İsfahan şehriyle birlikte İnsanlık Mirası olarak ilan edilen bütün bir Yezd şehri İran İslam İran kültürü çok çeşitli ve çok boyutlu olma özelliğine mimarisinin başlıca yapıtlarına örnek verilebilir. sahiptir. Bu özelliğin bir yönü tarihi gelişmelere, diğer yönü Modern sanatlar arasında sinema İran’da özel bir konuma ise etnik, din ve dil kökenli unsurlara dayanmaktadır. İran sahiptir. İran sineması bir sanayi gibi çalışmaktadır. Yılda kültürü biri Persler ve Sasaniler devri, diğeri ise İslam devri ortalama 60 film üretilmekte ve binlerce kişi bu sektörde olmak üzere tarihte iki altın çağ yaşamıştır. Gerek Persler istihdam imkânı bulmaktadır. İran sineması yarım asırdan ve Sasaniler, gerekse İslam dönemi kendi çapında Batı uzun bir geçmişe sahip olmasına karşın kalıcı eserlerin kültüründe, özellikle de Rönesans Avrupası’nda büyük izler pek çoğu devrim sonrasındaki yıllarda üretilmiştir. bırakmıştır. Rönesans Avrupası’nın Endülüs yoluyla İslam İranlı yönetmenlerin ve eserlerinin pek çoğu dünya sinema bilim ve kültürüyle tanışması buna en büyük örnektir. çevrelerinde tanınmaktadır. İran halkının sinemaya olan İran’ın geleneksel güzel sanatlarından biri hat sanatıdır. Hat ilgisine 182.859 seyirci kapasiteli 295 salonda cevap sanatı da geleneksel İran musikisi gibi İslam Devriminden verilmektedir. sonra daha da yaygınlaşmış ve çok rağbet edilen bir sanat haline dönüşmüştür. Minyatür türündeki geleneksel İran Nüfus resim sanatı da uzun bir geçmişe sahip olup İran tasavvufu ve edebiyatıyla iç içedir. İran mimarisinin tarihi ise İran’ın 82 milyonun biraz üzerinde bir nüfusa sahip olan İran, İslamlaşmasından önceki dönemlere kadar uzanır. hem etnik hem de mezhepsel bakımdan büyük çeşitlilik Bu dönemlere ait Tahtı Cemşid, Kuruş Kabri, Tak-ı Kisra gibi göstermektedir. Genel nüfusun yüzde 60’ı İranî denilen görkemli yapılar günümüze kadar gelen en eski tarihi karakteristiğe sahiptir. Ülkenin kuzeybatısında, “İran eserlerdendir. Azerbaycanı” olarak adlandırılan bölge ve etrafında; Doğu İzlerini ülkenin birçok yerinde görmek mümkün olan Azerbaycan Eyaleti’nin Ahar, Bunab, Merend, Sarab, İslam Dönemi İran Mimarisi, İranlıların sanat ve bilim Shabestar, Tebriz; Batı Azerbaycan Eyaleti’nin Hoy, Maku, anlayışlarını, estetik zevklerini yansıtan önemli bir öğedir. Miyandoab, Nakadeh, Salmas, Takab, Urmiye; Erdebil Zencan yakınlarındaki Sultaniye Kümbeti, İsfahan’daki Eyaleti’nin Erdebil, Meskinşehr, Parsabad şehirleri ile Şeyh Lütfullah ve İmam Camileri, Yezd Merkez Camii ve Hamedan ve Zencan Eyaleti’nde yaşayan Türkler, İran’da Farslarla beraber en büyük etnik topluluktur. Bunun Amir Çakmak Camii ve dışında Lurlar, Bahtiyarîler ve Belûciler gibi başka etnik Kervansarayı topluluklar da ülke nüfusunun önemli bir bölümünü oluşturur. Ayrıca Irak sınırına yakın bölgede de Kürtler yaşamaktadır. İran nüfusunun dinî yapısının yüzde 90’ını Şiî Müslümanlar, yüzde 8’ini Sünnî Müslümanlar, kalan yüzde 2’sini ise diğer dinlerin mensupları oluşturmaktadır.

UNESCO’nun ‘Dünya Mirası’ listesinde yer alan Nakşi Cihan Meydanı

36 Türkiye: 6 - İran: 1 28 Mayıs 1950 - Özel Maç Stat Türkiye-İran Maçları İstanbul - İnönü Hakem Agostino Gamba (İtalya) Türkiye Turgay Şeren (Galatasaray) - Naci Özkaya (Galatasaray), İsmet Berberoğlu (Ankara Demirspor) - Hiç kaybetmedik Kamil Ekin (Fenerbahçe), Galip Haktanır (Vefa) “Melih Ilgaz (Vefa dk. 46)”, Muzaffer Tokaç (Galatasaray) - İsfendiyar Açıksöz (Galatasaray), (Fenerbahçe), Reha Eken (Galatasaray), Lefter Küçükandonyadis (Fenerbahçe), Halit Deringör (Fenerbahçe) “Bülent Varol (Vefa dk. 83)” Bugünkü rakibimiz İran’la ilki 1950’de, sonuncusu ise 44 yıl önce 1974’te olmak üzere İran birisi tatil edilen altı maç yaptık. Rakibimize hiç yenilmezken, bu altı maçın dördünü Kurban Ali Taari - Amir Salih, Mansur Hacıyan- Amir Eraghi, Hasan Kordestani, İbrahim Rahimian - kazanıp ikisinden beraberlikle ayrıldık. İran filelerine gönderdiğimiz 12 gole karşılık Amir Halili, Muhammed Hatemi, Hüseyin Mübaşir, Vajghin Mitanzade, Mesud Boroumand Goller kendi kalemizde sadece bir gol gördük. Muhammed Hatemi (dk. 3), Reha Eken (dk. 16, 33 ve 38), Halit Deringör (dk. 21 ve 87), Lefter Küçükandonyadis (dk. 48) Türkiye-İran A Millî Maçları Tarih Maç Skor Organizasyon 28.05.1950 Türkiye-İran 6-1 Özel Maç İlk maçta yarım düzine attık 25.07.1965 İran-Türkiye 0-0 RCD Kupası Soldan sağa ayaktakiler: Reha Eken, Turgay Şeren, 1949 yılını, o günün 33 ve 38’inci dakikalarda iki 16.03.1966 İran-Türkiye 0-0 RCD Kupası Kamil Ekin, İsmet Berberoğlu, Halit Deringör, koşullarına göre oldukça gol daha atan Reha Eken ilk 26.11.1967 İran-Türkiye 0-1 RCD Kupası hareketli geçirmiş ve tam yarının skorunu 4-1 olarak Galip Haktanır, İtalyan Hakem Gamba. 17.09.1969 Türkiye-İran 4-0 RCD Kupası beş millî maç yapmıştık. Altı belirlerken hat-trick 20.01.1974 İran-Türkiye 0-1 RCD Kupası Oturanlar: Muzaffer Tokaç, Lefter Küçükandonyadis, ayı aşkın bir zaman yapmayı da başarıyordu. Erol Keskin, İsfendiyar Açıksöz, Naci Özkaya. boşluğunun ardından, 1950’li Ay-yıldızlılar ikinci yarının yılların ilk maçını ise hemen başında Lefter Mayıs’ın sonlarında Küçükandonyadis ve maçın evimizde oynadık. Rakibimiz sonlarında Halit Deringör’le İran doğudaki kapı iki gol daha bulup bu ilk komşumuzdu ancak ilk kez randevuyu 6-1’lik tarihi bir bir millî maçta karşı karşıya galibiyetle süslemeyi geliyorduk. O günkü adıyla bilecekti. İran maçının Mithatpaşa Stadı’nda oyuncularımız arasında en oynanan maçın hakemi fazla Turgay Şeren adına İtalyan Agostino Gamba’ydı. büyük anlam taşıdığını da Millî Takımımız henüz eklemeden geçmeyelim. 3’üncü dakika oynanırken Galatasaray Lisesi 10. sınıfta rakibin sağ iç oyuncusu okuyan Turgay, ilk kez A Muhammed Hatemi’nin Millî Takım’a çağrılmıştı ve ayağından bulduğu golle 1-0 yıllar sonra bu hatırasını şu geriye düşse de çok çabuk sözlerle nakledecekti: toparlandı. Burada maç “Okulda leyli idim. Hafta anlatımına bir virgül koyup sonlarında dayımın yanına Hatemi’nin attığı bu golün, çıkıyordum. İran ile İran’la oynadığımız altı oynayacağımız millî maçta maçta kalemizde bana yer vereceklerini gördüğümüz tek gol söyledikleri zaman olduğunun altını çizelim. bayılacağımı zannettim. Millî Takımımız 16’ncı İnanamadım! dakikada Reha Eken’le Sevindim, sevinemedim, 1-1’lik eşitliği sağladıktan anlatamayacağım hisler sonra 21’inci dakikada Halit duydum. Bunu ancak, o anı Deringör’le 2-1 öne geçiyor, yaşayanlar hissedebilir!” 38 39 Yarıda kalan maç RCD Kupası’nı İran’a kaptırdık İran’la 1950’de oynadığımız ilk maçın 1965’in 25 Temmuz’unda yarım üzerinden 15 yıl geçtikten sonra bu defa İran’la 1966’da oynadığımız maçın seremonisi... kalan maç, 1966’nın 16 Mart’ında RCD Kupası organizasyonunda 1965 Tahran’da baştan oynandı. yılında ikinci defa karşı karşıya geldik. Beraberlik İran’a yarıyordu ve 90 1964 yılında İstanbul’da bir araya gelen dakika golsüz tamamlanınca ilk RCD Türkiye, İran ve Pakistan’ın devlet ve Kupası da İran’ın olacaktı. Millî hükümet başkanları, bölgesel ekonomik Takımımız, Meksika Olimpiyatları’na işbirliğini geliştirmek amacıyla Kalkınma hazırlanan rakibi karşısında ilk için Bölgesel İşbirliği Teşkilatı’nı (Regional yarıda başarılı gözüktü, ancak Cooperation for Development - RCD) forvet hattının dağınıklığı yüzünden kurmuştu. Adı sonradan Ekonomik sonuca gidemedi. İkinci yarının İşbirliği Örgütü’ne dönüşecek olan bu hemen başında dayanılmaz bir baskı teşkilatın üye ülkeleri, kendi aralarında kuran İran takımı karşısında bir de futbol turnuvası organize defansımız zorlu dakikalar edilmesini kararlaştırmıştı. RCD Kupası geçirirken kalecimiz Turgay Şeren da Türkiye, İran ve Pakistan’ın katılımıyla mutlak gollük üç şutu önledi ve ilk defa 1965 yılında Tahran’da takımımızı mağlubiyetten kurtardı. düzenlendi. Kupadaki ilk maç Türkiye ile Oyunun sonuna doğru ise rakibini Pakistan arasında oynandı ve Millî yarı sahasına hapseden takımımız, Takımımız rakibini Ogün Altıparmak’ın biri Fevzi’nin, diğeri de Nedim’in iki, Gürsel Aksel’in de bir golüyle 3-1 ayağından olmak üzere iki gol mağlup etti. 23 Temmuz’da ise İran, fırsatını kaçırdı. İlk yarıda hafif bir Pakistan’ı 4-1 yenerek Millî Takımımızla sakatlık geçiren Turgay Şeren son oynayacağı maç öncesi önemli bir saniyelerde rakibin köşeye giden avantaj sağladı. Çünkü bu maçın şutunu da durdurdu ve 90 dakika beraberlikle sonuçlanması bile İran’ı ilk 0-0 sona erdi. Maçtan önce Millî kez düzenlenen RCD Kupası’nın Takımımızın 15 yıllık emektarı şampiyonu yapmaya yetecekti. Tahran’ın Turgay’a kıymetli olduğu kadar Amjadiyeh Stadyumu’nda oynan maçta manevi değeri de çok yüksek bir 30 bini aşkın İran taraftarı tribünleri gümüş kupa veren İran Federasyon doldurmuştu. Oldukça sert geçen maçın Başkanı Mübaşir, müsabakanın 85’inci dakikasına gelindiğinde stadın ardından yaptığı açıklamada, “Türk ışıkları söndü ve Pakistanlı hakem Mesut takımından aldığımız beraberlik bir Rahmani oyunu tatil etti. Şampiyonu başarı ise bunu ustamız olan belirleyecek maç ise bir yıl sonra, yani Türklere borçlu olduğumuzu 1966 yılında oynanacaktı. söylemek isterim” diyecekti. İran: 0 - Türkiye: 0 İran: 0 - Türkiye: 0 25 Temmuz 1965 - RCD Kupası maçı 16 Mart 1966 - RCD Kupası maçı Stat Stat Tahran - Emcediye Tahran - Emcediye Hakem Hakemler Mesut Rahmani (Pakistan) Bruno de Marchi (İtalya Federasyonu) Saidi Sabri (İran), Veli Necdet Arığ (Türkiye) İran İran Aziz Asli - Esadullah Vatankhah, Hasan Habibi - Mehrab Şahruhi, Muhammed Rençber, Mustafa Arab, Aziz Asli - Hasan Habibi, Muhammed Rençber - Mehrab Şahruhi, Perviz Kılınçhani, Celal Talebi - Parviz Kılınçhani - Ali Cabbari, Fariborz İsmaili (Nader Latifi dk. 46), Hümayun Behzadi, Celal Talebi Mustafa Arab, Kambiz Cemali, Ekber İftihari, Hümayun Behzadi, Fariborz İsmaili Türkiye Türkiye Yılmaz Urul (İstanbulspor) “Ali Artuner (Göztepe dk. 46)” - Muzaffer Sipahi (Ankara Demirspor) Turgay Şeren (Galatasaray) - İhsan Büyükbuğdaypınar (Beşiktaş), Fehmi Sağınoğlu (Beşiktaş) - “Altan Tetik (Harbokulu dk. 46)”, Çağlayan Derebaşı (Göztepe) - Nevzat Güzelırmak (Göztepe), Talat Özkarslı (Galatasaray), Ercan Aktuna (Fenerbahçe) “Muzaffer Sipahi (Ankara Demirspor dk. 46)”, Talat Yörük (Ankara Karagücü) “Talat Özkarslı (Galatasaray dk. 46)”, Coşkun Ferman (Ankaragücü) - Şeref Has (Fenerbahçe) - Ogün Altıparmak (Fenerbahçe), Ergin Gürses (Muhafızgücü), Ogün Altıparmak (Fenerbahçe), Güven Önüt (Beşiktaş), Onursal Uraz (Hacettepe) “Turan Doğangün (Galatasaray dk. 46)”, Nedim Doğan (Fenerbahçe), Gürsel Aksel (Göztepe) “Nedim Doğan (Fenerbahçe dk. 56)”, Uğur Köken (Galatasaray) Ayhan Elmastaşoğlu (Galatasaray) “Abdullah Çevrim (Gençlerbirliği dk. 46)”, Fevzi Zemzem (Göztepe) 40 41 35 derecede galibiyet RCD Kupası’na dört gollü mühür 1967 yılının RCD Kupası’na Pakistan ev sahipliği yaptı. kalecimiz Ali Artuner mükemmel bir oyun çıkararak, İran İran’a karşı en farklı ikinci galibiyetimizi 1969 yılında gitmeyi bilecekti. 12’nci dakikada Can Bartu’nun soldan Maçlar Dakka’daki National Stadyum’da oynandı. Kupanın ileri uç elemanlarının hücumlarına başarıyla karşı koydu. oynadığımız maçta elde ettik ve RCD Kupası maçında kullandığı taç atışından gelen topa vuran Ender Konca gol ilk maçı Pakistan’la İran arasındaydı. İran, 24 Kasım’daki Ay-yıldızlı ekibimiz gol arayışlarında başarıya ikinci rakibimizi Ankara’da 4-0 mağlup etmeyi bildik. 1969’un RCD perdesini açan isim oldu. Mesut Şen 25’inci dakikada bu maçı 2-0 kazandı. Turnuvanın ikinci maçı 26 Kasım’da yarının 70’inci dakikasında Nevzat Güzelırmak’la ulaştı. Kupası’na başkentimiz Ankara ev sahipliği yapmış ve Millî sakatlanınca yerini PTT’li genç Metin Kurt’a bıraktı. Millî Takımımızla İran arasında oynandı. 35 derece sıcaklık Bu aynı zamanda karşılaşmanın skorunu da belirleyen gol Takımımız ilk maçında Pakistan’la karşılaşıp Can Bartu’nun iki, İlk golümüzün sahibi Ender Konca, 29’uncu dakikada altında oynanan maçı Pakistanlı hakem İsa Han oldu. Millî Takımımız Pakistan’la oynadığı turnuvanın son Fevzi Zemzem ve Sanlı Sarıalioğlu’nun da birer golüyle santradan kaptığı topla bütün defansı çalımlayıp ceza yönetirken, tribünlerde 70 bin futbolsever vardı. Hakem İsa maçını da Fevzi Zemzem ve Ekrem Acuner’in ikişer, sahadan 4-2’lik üstünlükle ayrılmıştı. İran da Pakistan’ı aynı sahasına girdi ve topu ağlarla buluşturdu: 2-0. 32’de Can Bartu, Han hem aşırı sıcak hem de yaşanan sertlikler nedeniyle Ogün Altıparmak, Ayhan Elmastaşoğlu ve Sanlı skorla yenince, 17 Eylül’deki Türkiye-İran müsabakası, Nihat Yayöz’le verkaça girerek ceza sahasının köşesinden sert sık sık maçı durdurmak zorunda kaldı. İlk yarıda İranlıların, Sarıalioğlu’nun da birer golüyle 7-4 kazanıp RCD kazananın şampiyon olacağı tam bir finale dönüşmüştü. bir şutla maçı kopartan golü attı: 3-0. 41’de Ender’in şutuna ikinci yarıda ise takımımızın üstün oynadığı maçta Kupası’nın sahibi olacaktı. Ankara 19 Mayıs Stadı’nın tribünlerindeki 40 bin futbolsever uçan Metin Kurt kafayla topu İran ağlarına gönderip farkı de maçın coşkusunu zirveye çıkarmıştı. Ay-yıldızlılar, İran dörde çıkardı. İkinci yarıda başka gol olmayınca millîlerimiz karşısında mükemmel bir futbol sergileyerek ilk yarıda sonuca başkent seyircisinin alkışları arasında maçtan 4-0 galip ayrıldı.

İran: 0 - Türkiye: 1 Türkiye: 4 - İran: 0 26 Kasım 1967 - RCD Kupası maçı 17 Eylül 1969 - RCD Kupası maçı Stat Stat Dakka - National Ankara - 19 Mayıs Hakem Hakem İsa Han (Pakistan) Afrar Han (Pakistan Federasyonu) İran Türkiye Feramiz Zelli - Mahmud Yavari, Hasan Habibi - Muhammed Rençber, Mustafa Arab, Mehrab Şahruhi - Sabri Dino (Beşiktaş) “Mümin Özkasap (Eskişehirspor dk. 46)” - Ayhan Aşut (Eskişehirspor), Kamuran Yavuz Perviz Kılınçhani, Celal Talebi, Hüseyin Kalani (Asghar Şarafi dk. 85), Fariborz İsmaili, Hümayun Behzadi (Eskişehirspor), Ercan Aktuna (Fenerbahçe), Nuri Toygun (Eskişehirspor) - Yılmaz Şen (Fenerbahçe), Türkiye Yusuf Tunaoğlu (Beşiktaş) “Sanlı Sarıalioğlu (Beşiktaş dk. 46)”, Can Bartu (Fenerbahçe, Kaptan), Ali Artuner (Göztepe) - Talat Özkarslı (Galatasaray), Ercan Aktuna (Fenerbahçe), Yılmaz Şen (Fenerbahçe), Mesut Şen (Bursaspor) “Metin Kurt (PTT dk. 46)”- Nihat Yayöz (Beşiktaş), Ender Konca (Eskişehirspor) Fehmi Sağınoğlu (Beşiktaş) - Ayhan Elmastaşoğlu (Galatasaray), Şeref Has (Fenerbahçe) “Sanlı Sarıalioğlu İran (Beşiktaş dk. 46)”, Nevzat Güzelırmak (Göztepe) - Ogün Altıparmak (Fenerbahçe), Fevzi Zemzem (Göztepe) Nasser Hicazi - Cafer Kaşani (İbrahim Aştiani dk. 46), Mustafa Arab, Mehdi Lavasani, Perviz Kılınçhani - Hassan Habibi, “Nedim Doğan (Fenerbahçe dk. 46)”, Faruk Karadoğan (Beşiktaş) Perviz Hasan, Hüseyin Kalani (Hüseyin Babakhanlı dk. 70), Mehdi Münacati - Gulam Vafakhah, Gulamhüseyin Mazlumi Gol Goller Nevzat Güzelırmak (dk. 70) Ender Konca (dk. 12 ve 29), Can Bartu (dk. 32), Metin Kurt (dk. 41) 42 43 Karaçi’den kupa geldi İran’la son maçımızı 44 yılı geçen bir zaman önce, yine RCD gelmedi. 13’üncü dakikada orta sahamızdan derinlemesine Kupası çerçevesinde ama bu defa Pakistan’ın Karaçi şehrinde gelen bir topu Melih kovaladı, attığı sıkı şut az farkla auta oynadık ve 1-0 kazandık. Üçlü turnuvanın ilk maçında İran, gitti. Devrenin geri kalan kısmında devamlı baskı kuran Pakistan’ı 2-1 yenerken, Millî Takımımız aynı rakiple 2-2 takımımız şansını yenemedi. İkinci yarıda bir an durgunluk berabere kalmıştı. Bu maçtaki iki golümüzü de Melih Atacan geçiren takımımız 55’inci dakikadan sonra yine rakip kalenin atmıştı. İran ile Türkiye arasında oynanacak turnuvanın son önüne sık sık gitmeye başladı. 60’ıncı dakikada Doğan’ın maçına rakibimiz avantajlı çıkıyordu. Bir beraberlik İran’ı yerine Sinan Alayoğlu oyuna girdi. Giderek artan baskımızın şampiyon yapacaktı. Bizim kupayı kazanmamız için da 85’inci dakikada golü getirdi. Müjdat’ın kullandığı serbest galibiyetten başka şansımız yoktu. 3’üncü dakikada ilk gol vuruşta İranlı kalecinin kısa yumrukladığı topu Sinan yatıp organizasyonunu yapan takımımız, bundan bir sonuç nefis bir yarım voleyle ağlara gönderdi ve Millî Takımımız alamadı. 5’inci dakikada yine bir gol fırsatı doğdu, fakat gol 1-0’lık galibiyetle RCD Kupası’nı üçüncü defa müzesine taşıdı.

İran: 0 - Türkiye: 1 20 Ocak 1974 - RCD Kupası maçı Stat Karaçi - Hokey Hakem Yakub Ahmet (Pakistan), Zamani (İran), Ziya Türkdoğan (Türkiye) İran Feramiz Zelli - Mahmud Yavari, Hasan Habibi - Muhammed Rençber, Mustafa Arab, Mehrab Şahruhi - Perviz Kılınçhani, Celal Talebi, Hüseyin Kalani (Asghar Şarafi dk. 85), Fariborz İsmaili, Hümayun Behzadi Türkiye Yasin Özdenak (Galatasaray) - Ahmet Börtücene (Beşiktaş), Niko Kovi (Beşiktaş), İsmail Arca (Eskişehirspor, Kaptan), Müjdat Yalman (Ankaragücü) - Bülent Ünder (Galatasaray), Tuncay Temeller (Galatasaray), Mehmet (Fuji) Türkkan (Göztepe) - Doğan Küçükduru (Göztepe) “Sinan Alayoğlu (Beşiktaş)”, Melih Atacan (Ankaragücü), Tuğrul Şener (Beşiktaş) Gol Sinan Alayoğlu (dk. 85) 44 28 Mayıs 2018 - Özel Maç Türkiye İran

3. İstanbul Başakşehir Fatih Terim Stadyumu

İlk on bir İlk on bir

...... Oyuncu değişiklikleri Oyuncu değişiklikleri

...... Teknik Direktör: Mircea Lucescu Teknik Direktör: Carlos Queiroz

Gol ler: Gol ler:

Sarı Kart: Sarı Kart:

Kırmızı Kart: Kırmızı Kart:

46