Ocena obszarowa jakości wody oraz szacowanie ryzyka zdrowotnego konsumentów na terenie gminy za rok 2018

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Białymstoku realizuje monitoring parametrów grupy A oraz monitoring parametrów grupy B w wodociągach znajdujących się na terenie gminy Tykocin.

1. Są to następujące wodociągi: – Tykocin, – Sierki, – Saniki, – Pajewo, – Jeżewo Stare, – , – Stelmachowo.

2. Przedsiębiorstwo wodociągowe odpowiedzialne za jakość wody: – Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Tykocinie, ul. Browarna 2, 16-080 Tykocin.

3. Obsługiwane miejscowości: – wodociąg Tykocin – Tykocin; – wodociąg Sierki – Broniszewo, , Łopuchowo, , Sierki; – wodociąg Saniki – Lipniki, Popowlany, Saniki; – wodociąg Pajewo – Pajewo, Radule, Leśniki; – wodociąg Jeżewo Stare – Jeżewo Nowe, Jeżewo Stare, Kapice Lipniki, Kapice Stare, Kolonia Stelmachowo; – wodociąg Bagienki – Bagienki, Dobki, , Siekierki, Rzędziany; – wodociąg Stelmachowo – Stelmachowo.

4. Liczba ludności zaopatrywana przez ww. wodociągi: – wodociąg Tykocin – 1979 osób; – wodociąg Sierki – 885 osób; – wodociąg Saniki – 468 osób; – wodociąg Pajewo – 542 osoby; – wodociąg Jeżewo Stare – 493 osoby; – wodociąg Bagienki – 1209 osób; – wodociąg Stelmachowo – 195 osób.

5. Liczba zbadanych w ciągu roku próbek wody w poszczególnych wodociągach oraz jej jakość: – wodociąg Tykocin – 5 próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej (4 próbki wody – monitoring parametrów grupy A, 1 próbka wody – monitoring parametrów grupy B) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy A); w jednej próbce wody stwierdzono ponadnormatywną ogólną liczbę mikroorganizmów w 22±2°C po 72 h, natomiast w drugiej próbce stwierdzono ponadnormatywną mętność oraz ponadnormatywną zawartość żelaza; woda była warunkowo dopuszczona do spożycia przez ludzi; pozostałe próbki spełniały obowiązujące wymagania; – wodociąg Sierki – 5 próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej (4 próbki wody – monitoring parametrów grupy A, 1 próbka wody – monitoring parametrów grupy B) oraz 1 próbka wody

1

w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy A); wszystkie próbki spełniały obowiązujące wymagania; – wodociąg Saniki – 5 próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej (4 próbki wody – monitoring parametrów grupy A, 1 próbka wody – monitoring parametrów grupy B) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy A); w jednej próbce wody stwierdzono ponadnormatywną mętność oraz ponadnormatywną zawartość żelaza; woda była warunkowo dopuszczona do spożycia przez ludzi; pozostałe próbki spełniały obowiązujące wymagania; – wodociąg Pajewo – 5 próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej (4 próbki wody – monitoring parametrów grupy A, 1 próbka wody – monitoring parametrów grupy B) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy A); wszystkie próbki spełniały obowiązujące wymagania; – wodociąg Jeżewo Stare – 5 próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej (4 próbki wody – monitoring parametrów grupy A, 1 próbka wody – monitoring parametrów grupy B) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy B); w jednej próbce stwierdzono obecność bakterii grupy coli oraz ponadnormatywną zawartość manganu, druga próbka wykazała ponadnormatywną ogólną liczbę mikroorganizmów w 22±2°C po 72 h, ponadnormatywną zawartość manganu, chlorków oraz azotynów, natomiast w trzeciej próbce stwierdzono ponadnormatywną mętność; pozostałe próbki spełniały obowiązujące wymagania; – wodociąg Bagienki – 5 próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej (4 próbki wody – monitoring parametrów grupy A, 1 próbka wody – monitoring parametrów grupy B) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy A); wszystkie próbki spełniały obowiązujące wymagania; – wodociąg Stelmachowo – 2 próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej (monitoring parametrów grupy A) oraz 1 próbka wody w ramach nadzoru realizowanego przez Powiatową Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Białymstoku (monitoring parametrów grupy A); wszystkie próbki spełniały obowiązujące wymagania.

W przypadku niewłaściwej jakości wody, po przeprowadzeniu działań naprawczych przez administratora wodociągu, każdorazowo pobierano próbkę w ramach kontroli sprawdzającej przez pracownika Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku.

Jakość wody Przekroczone Prowadzone Wielkość Nazwa stan na wartości postępowanie Działania Uzdatnianie L.p. produkcji wodociągu 31.12.2018 r. parametrów administracyjne naprawcze wody (metody) [m3/doba] (w ciągu roku) (w ciągu roku) woda była dwukrotnie woda kwestionowana, warunkowo wydano jedną decyzję dopuszczona żelazo – 70 dni, stwierdzającą napowietrzanie, do spożycia ogólna liczba płukanie warunkową jakość odżelazianie, wodociąg przez ludzi mikroorganizmów i dezynfekcja 1. 327 wody do spożycia przez dezynfekcja Tykocin z uwagi na w 22±2°C po 72 h sieci ludzi; strona podchlorynem ogólną liczbę – 54 dni, wodociągowej przedstawiła wyniki sodu wg potrzeb mikroorganiz mętność – 70 dni badania wody mów 22±2°C potwierdzające jej po 72 h właściwą jakość wodociąg przydatna do napowietrzanie, 2. 275 nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy Sierki spożycia odżelazianie,

2

dezynfekcja podchlorynem sodu wg potrzeb woda była jednokrotnie kwestionowana, woda wydano decyzję warunkowo stwierdzającą napowietrzanie, dopuszczona warunkową przydatność odżelazianie, wodociąg do spożycia żelazo – 120 dni, płukanie sieci 3. 157 wody do spożycia przez dezynfekcja Saniki przez ludzi mętność – 120 dni wodociągowej ludzi; strona podchlorynem z uwagi na przedstawiła wynik sodu wg potrzeb żelazo badania wody i mętność potwierdzający jej właściwą jakość napowietrzanie, odżelazianie, wodociąg przydatna do 4. 102 nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy dezynfekcja Pajewo spożycia podchlorynem sodu wg potrzeb woda warunkowo woda była trzykrotnie dopuszczona bakterie grupy płukanie kwestionowana, do spożycia coli – 5 dni, i dezynfekcja wydano jedną decyzję przez ludzi mangan – 195 dni, sieci stwierdzającą brak napowietrzanie, z uwagi na mętność – 78 dni, wodociągowej przydatności wody do odżelazianie, wodociąg mangan, azotyny – 22 dni, , wymiana 5. 137 spożycia przez ludzi dezynfekcja Jeżewo Stare mętność, chlorki – 22 dni, złóż na SUW oraz trzy decyzje podchlorynem ogólną liczbę ogólna liczba płukanie i stwierdzające sodu wg potrzeb mikroorganiz mikroorganizmów dezynfekcja warunkową przydatność mów 22±2°C w 22±2°C po 72 h urządzeń na wody do spożycia przez po 72 h, – 22 dni SUW ludzi chlorki, azotyny napowietrzanie, odżelazianie, wodociąg przydatna do dezynfekcja 6. 239 nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy Bagienki spożycia podchlorynem sodu wg potrzeb napowietrzanie, odżelazianie, wodociąg przydatna do 7. 9 nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy dezynfekcja Stelmachowo spożycia podchlorynem sodu wg potrzeb

6. Wpływ ponadnormatywnych parametrów na zdrowie. Bakterie grupy coli nie powinny występować w dostarczanej wodzie. Ogólna liczba mikroorganizmów w 22±2°C po 72 h powinna utrzymywać się na stałym niskim poziomie. Ich obecność może wynikać z nieodpowiedniego uzdatnienia wody lub wtórnego jej zanieczyszczenia. Wskazuje na pogorszenie stanu czystości systemu, możliwość stagnacji wody oraz potencjalny rozwój biofilmu. Drobnoustroje obecne w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi mogą być przyczyną dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Ponadnormatywna ogólna liczba mikroorganizmów 22±2°C po 72 h nie stanowi zagrożenia dla osób zdrowych, może natomiast stawać się przyczyną zachorowań w szczególnych warunkach, u osób z obniżoną odpornością różnego pochodzenia, osób przebywających w szpitalach na oddziałach intensywnej opieki czy salach pooperacyjnych. Nieprawidłowa barwa wody budzi opór konsumentów przed jej spożywaniem, jednakże nie wywołuje negatywnych skutków zdrowotnych u ludzi. Podwyższona wartość manganu, żelaza i ponadnormatywna mętność występująca na poziomie jak w ww. wodociągach, wpływa na pogorszenie właściwości organoleptycznych wody. Nie wywołuje negatywnych skutków zdrowotnych u ludzi.

3

Azotyny wraz z azotanami mogą powodować methemoglobinemię u niemowląt karmionych butelką. Jednak ilość występująca w wodzie w ww. wodociągach nie miała negatywnego wpływu na zdrowie, gdyż zawartość azotanów w wodzie była zgodna z wymaganymi normami, a przekroczenie dopuszczalnej wartości azotynów było nieznaczne i krótkotrwałe. Nadmierne stężenie chlorków w wodzie do spożycia przez ludzi może powodować odczuwalną zmianę smaku wody oraz zwiększenie korozyjności wody. Ww. parametr występujący na poziomie jak w przedmiotowym wodociągu nie wpłynął bezpośrednio na bezpieczeństwo zdrowotne konsumentów.

7. Zgłoszone reakcje niepożądane – nie zgłoszono reakcji niepożądanych.

Po przeanalizowaniu wyników oceny jakości wody za rok 2018 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Białymstoku nie stwierdza zagrożeń dla mieszkańców gminy Tykocin w związku z zaopatrzeniem jej mieszkańców w wodę przez wodociągi: Tykocin, Sierki, Saniki, Pajewo, Jeżewo Stare, Bagienki, Stelmachowo.

p.o. PAŃSTWOWEGO POWIATOWEGO INSPEKTORA SANITARNEGO w Białymstoku

Waldemar Kulesza

4