Bil. 84 (Mac 2013) • (PERCUMA)

Peneraju Industri Perikanan Laut Dalam Buktikan Kemampuan

• Tukun Dibina, Pendapatan Dijana • 5 Bintang Untuk Laman Sesawang Jabatan Perikanan • Penyu Selamat, Minyak Jimat • Samsuddin - Perintis Penternakan Udang Karang Komersial • Abdul Kadir Buktikan Nelayan Boleh Jadi Jutawan

Mac 2013 Berita Perikanan 1 Isi Kandungan Perutusan • Perutusan 2 Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh, salam • Peneraju Industri Perikanan Laut Dalam – Buktikan 3 sejahtera dan salam satu Malaysia. Kemampuan • Kerjasama JPJ Selesai Isu Nelayan Tanpa Lesen 4 Motosikal Alhamdulillah, setinggi-tinggi kesyukuran ke hadrat Allah • Tukun Dibina, Pendapatan Dijana 5 Subhanahu Wata’ala kerana dengan izin-Nya kita dapat • Tukun Tiruan Terbukti Beri Impak Positif Kepada 6 meneruskan aktiviti kehidupan dalam keadaan sihat dan Nelayan Tradisional Terengganu sejahtera. • Lesen Sampan Khas Ditarik Balik Jika Guna Pukat 7 Sorong • “Terima Kasih Kerana Dapat Bantuan Baik Pulih 8 Pembaca yang dihormati sekalian, Rumah” Kita sudah pun melewati tahun 2013 dan menjadi harapan kita • Nelayan Teluk Intan Terima Bantuan Program “Touch 8 semua agar tahun ini akan terus memberi kejayaan kepada Point” kita dan juga kepada kumpulan sasar iaitu nelayan, penternak dan pengusaha industri perikanan. • 5 Bintang Untuk Laman Sesawang Jabatan Perikanan 9 Menyedari pentingnya sektor perikanan yang menyumbangkan sumber protein kepada rakyat, • Perikanan Rekreasi Janjikan Pulangan Lumayan 9 pihak Kerajaan telah menyediakan peruntukan kepada Jabatan Perikanan sebanyak RM44.195 • Syarat-syarat Kebenaran Vesel Perikanan Bawa 10 Pemancing juta untuk projek pembangunan dan sebanyak RM142.176 juta untuk pembiayaan mengurus. • Penyu Selamat, Minyak Jimat 11 Sebanyak RM130 juta diperuntukkan untuk NKEA Akuakultur. Saya percaya dengan peruntukan • Pengusaha Sangkar Diingat Waspada Musim Hujan 12 ini, kita akan dapat melaksanakan segala projek yang dirancang untuk faedah kumpulan sasar dan • Demo Pekasam Ikan Puyu 12 seterusnya dapat meningkatkan prestasi sektor perikanan negara. • Pelepasan Benih Ikan Sempena Program “My 13 Beautiful Malaysia Day 2013” • Biosekuriti Perikanan Melaka Tangani Isu Penyakit 13 Pembaca yang dihormati sekalian, Ikan Sektor perikanan dapat ditingkatkan jika kita dapat menukarkan idea-idea lama kepada idea-idea • Lensa Perikanan 14, 15 & 16 baharu. Bagi seorang pemimpin, mereka perlu menyediakan hala tuju bagi menentukan kejayaan. • Nelayan Pengerang Terima Bayaran Sagu Hati 17 Selain meletakkan hala tuju, pemimpin juga perlu meletakkan standard dan nilai dengan menukar • Cabomba Caroliniana, Cantik Dan Bernilai Tinggi 17 potensi kepada realiti. Sudah sampai masanya Jabatan Perikanan merealisasikan potensi-potensi • Ekspedisi Merentasi Sungai Perak: Projek Kerjasama 18 yang telah dikenal pasti sejak sekian lama seperti contoh, “Tuna Action Plan”, Potensi Bidang Malaysia - Norway • Program MCS Pastikan Kemapanan Sumber Perikanan 19 Akuakultur dan Potensi Perikanan Laut Dalam. Hasrat Jabatan Perikanan ialah untuk melahirkan • Cacing Nightcrawlers – Makanan Tambahan 22 & 23 pemimpin yang boleh menukar potensi kepada realiti. Bernutrien Induk Udang Galah • Nelayan Meyakini Sistem Penentuan Lokasi Ikan (FSI) Pembaca yang dihormati sekalian, • Enjin Sangkut Guna Gas LPG Dalam hal ini, Jabatan Perikanan sedang berusaha merealisasikan potensi subsektor rumpai laut • Penggunaan Teknologi Geomembrane Dalam Akuakultur dengan melancarkan Projek Kluster Rumpai Laut (EPP3) di Semporna, Sabah pada November • Samsuddin – Perintis Penternakan Udang Karang 2012. Ia melibatkan empat kluster rumpai laut yang dapat mewujudkan 150 peluang pekerjaan Komersial dan perniagaan kepada penduduk tempatan. • Abdul Kadir Buktikan Nelayan Boleh Jadi Jutawan Selain itu, Jabatan Perikanan juga terlibat dalam penyelarasan dan penyediaan input untuk • Contohi Persatuan Nelayan Kawasan Sri Muara Kelab Usahawan Tani atau MyAgrosis yang melibatkan penyertaan belia dan siswazah dalam • Uji Minda Anda!! - Teka Silang Kata aktiviti akuakultur. Kini, keahlian kelab berkenaan telah mencecah seramai 4,900 ahli. • Kartun - Ikan Oh! Ikan • Resipi Pilihan – Tiram Kerabu Santan & Tiram Hadyai Jabatan Perikanan juga diberi tanggungjawab untuk menjayakan Program Azam Tani yang menjadi KPI YB Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani. Berdasarkan rekod 2012, seramai 4,691 Editorial peserta telah melaksanakan Projek Azam Tani termasuk dalam sektor perikanan. Pembaca yang dihormati sekalian, Penasihat Hj. Ahmad Azahari Ahmad Pada awal tahun ini juga, kita telah mengadakan Program Gegar Perikanan yang bermatlamat untuk menyelesaikan pelbagai isu yang timbul di kalangan kumpulan sasar terutamanya para Ketua Editorial Zaki Haji Mokri nelayan. Sementara itu kita juga telah melantik 12 syarikat peneraju industri perikanan laut dalam dan menawarkan 29 permit kepada syarikat-syarikat yang layak bagi memperkasakan subsektor Sidang Redaksi Pengurusan Maklumat : Nor Khalilah Zainuddin, Mohd Fakhrudin berkenaan. Yasok & Mohd Nor Effendi Aziz Kita juga tidak melupakan kebajikan para nelayan yang banyak berjasa dalam menyumbang Pengembangan : Kasim Tawe Akuakultur : Azura Markus pendaratan hasil perikanan untuk manfaat penduduk negara ini. Justeru, pihak Jabatan Perikanan Biosekuriti : Norashikin Daliyana telah menyampaikan bantuan Program Touch Point yang melibatkan pemberian input seperti Pelesenan & PS : Mohamad Hafiz Mushidi Shakori sampan, enjin bot, jaket keselamatan, bantuan pemulihan rumah nelayan dan lain-lain lagi. Baru- Perlindungan Sumber : Noor Azean Md Suhimi Pembangunan & PKT : Mohd Yusri Ismail baru ini kita juga telah melabuhkan tukun tiruan di perairan Kuala Kedah, Kedah untuk melestarikan Kejuruteraan : Sumawati Amad Bugis sumber perikanan di perairan berkenaan. Matlamat program ini juga adalah untuk mengekang Sumber Manusia : Zam Zam Sarifan pencerobohan vesel pukat tunda ke Zon B yang telah menjadi isu sekian lama. Penyelidikan Perikanan : Nor Hadzirah Ramli / Yusri Atan DPPSPM : Wahidah Mohd Arshaad Sehubungan itu, saya ingin menyeru semua pihak agar memberi kerjasama kepada Jabatan Koresponden Perikanan demi manfaat bersama di mana Jabatan Perikanan dapat menjalankan tanggungjawab Kedah: Anuar Omar, Perlis: Masoffi Ab. Karim, Pulau Pinang: yang diamanahkan dengan baik, manakala kumpulan sasar mendapat manfaat dari pelaksanaan Thanaletchumy Chandrasegar, Perak: Norul Fahezah Salehhuddin, program-program tersebut. Selangor: Fazlan Abd. Ghani, Melaka: Mohd. Azam Jusoh, Negeri Sembilan: Khanisah Mujin, Johor: Nur Afifah A. Rahman, Pahang: Mohamed Semail, Terengganu: Muslihah Abdul Rahaman, Kelantan: Sekian, wassalam. Wan Azman Wan Mamat, Labuan: Nazrul Azman Mat Rahim, Sarawak: Nata Bakar, Sabah: Sairin Samin Jurufoto Nor Yubas Sahari Yaacob Abdul Razak Mohamad Edaran (DATO’ AHAMAD SABKI BIN MAHMOOD) Abdul Razak Mat Aini Ketua Pengarah Reka Bentuk dan Percetakan Jabatan Perikanan Malaysia Sasyaz Holding Sdn. Bhd. Putrajaya 2 Berita Perikanan Mac 2013 YH Dato’ Ahamad Sabki Mahmood menyampaikan sijil kepada salah sebuah syarikat Syarikat Peneraju Industri Perikanan Laut Dalam hendaklah membuktikan peneraju yang terpilih. kemampuan untuk memajukan industri perikanan negara.

Putrajaya: Majlis Penyampaian Sijil Pelantikan Peneraju Industri Perikanan Laut Dalam Syarikat Peneraju Industri Perikanan Laut Dalam dan Surat Tawaran Permit Vesel Laut Dalam telah diadakan di Ibu Pejabat Perikanan, Buktikan Kemampuan Putrajaya. Majlis ini diadakan untuk melantik Oleh: Maznah Othman syarikat peneraju industri perikanan laut dalam Bahagian Pelesenan dan Pengurusan Sumber yang terpilih untuk sama-sama memajukan dan Ibu Pejabat Perikanan, Putrajaya membangunkan industri perikanan laut dalam di negara ini. ikan, perdagangan, pengangkutan, gerai ikan di kawasan nelayan tradisional, penggunaan Jabatan mengutamakan syarikat yang jualan ikan, eksport/import dan sebagainya. peralatan yang merosakkan sumber seperti mempunyai salah satu daripada tiga kriteria Ini bagi memastikan sasaran 500,000 tan penggunaan pukat tunda dua bot, kegiatan utama seperti berikut:- metrik pendaratan hasil vesel laut dalam ketirisan bekalan minyak bersubsidi di tengah • Pengusaha industri perikanan tangkapan menjelang tahun 2020 akan tercapai. laut, pembangunan industri huluan dan marin dan mempunyai lesen menangkap ikan. Ini juga bagi memastikan cabaran dan isu yang hiliran yang kurang berkembang, kurang • Pengusaha yang terlibat dalam industri huluan mengekang perkembangan industri ini dapat komitmen pemilik vesel dalam pengurusan vesel dan hiliran perikanan. diatasi. Antara isu berkenaan ialah kegiatan yang dilesenkan, usaha vesel secara Ali-Thai • Pengusaha yang terlibat secara langsung pemindahan ikan di tengah laut dan didaratkan atau Ali-Vietnam dan pelanggaran kepada Akta dalam industri perikanan laut dalam. di luar negara, pencerobohan penangkapan Perikanan 1985. Sebanyak 12 syarikat sahaja yang terpilih daripada 135 permohonan setelah melalui proses pengauditan termasuk lawatan ke premis dan temu duga. Panel Audit Laut Dalam yang dilantik terdiri daripada Jabatan Perikanan Malaysia, LKIM dan Agro Bank. Pendekatan pemilihan syarikat ini dilakukan dengan lebih teliti kerana Jabatan Perikanan ingin memastikan syarikat-syarikat yang tulen, komited dan sanggup membuat pelaburan dalam industri perikanan laut dalam diberikan keutamaan. Ketua Pengarah Perikanan, YH Dato’ Ahamad Sabki Bin Mahmood, ketika menyampaikan sijil berharap agar syarikat yang dilantik sebagai Syarikat Peneraju Industri Perikanan Laut Dalam hendaklah membuktikan kemampuan sebagai contoh terbaik kepada syarikat- syarikat lain. Syarikat ini juga diharapkan bukan setakat membuat pelaburan ke atas vesel laut dalam, tetapi juga meliputi aktiviti huluan dan hiliran perikanan seperti bilik sejuk, kilang pemprosesan, kilang ais, jeti pendaratan Hasil tangkapan perlu didaratkan di dalam negara.

Mac 2013 Berita Perikanan 3 YBhg. Dato’ Mohd. Hashim Abdullah bersama YH Dato’ Ahamad Sabki Mahmood dan YBhg. Dato’ Sri Hj. Solah Bin Mat Hassan menyampaikan lesen dan topi keledar kepada nelayan.. Kerjasama Jpj Selesai Isu Nelayan Tanpa Lesen Motosikal

Oleh: Mohd Fakhrudin Yasok Bahagian Pengurusan Maklumat Perikanan Ibu Pejabat Perikanan Malaysia, Putrajaya

Kota Bharu, Kelantan: Jabatan Perikanan Malaysia telah mengadakan kerjasama dengan Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ) bagi menyelesaikan isu nelayan yang menunggang motosikal tanpa lesen B2 bagi Parlimen Pengkalan Chepa, Kelantan. Isu seramai 370 nelayan menunggang motosikal tanpa lesen merupakan salah satu dari lapan isu yang telah dikenal pasti oleh Jabatan Perikanan yang perlu diselesaikan melalui Program Gegar Perikanan 2013 yang akan diadakan di seluruh negara. Sehubungan itu, YBhg. Dato’ Mohd. Hashim Bin Abdullah, Ketua Setiausaha Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani Malaysia Majlis Pelancaran Gegar 1-Perikanan 2013 dan YBhg. Dato’ Sri Hj. Solah Bin Mat Hassan, Ketua Pengarah Pengangkutan Jalan Malaysia merasmikan Majlis dan Perasmian Penutup 1-Komuniti 1-JPJ Pelancaran Gegar 1-Perikanan 2013 dan Perasmian Penutup 1-Komuniti 1-JPJ Untuk Parlimen Pengkalan Chepa, Kelantan. Untuk Parlimen Pengkalan Chepa, Kelantan, telah diadakan yang telah dirasmikan oleh YBhg. Dato’ Mohd. Hashim berkata, elemen Touch Point dalam menyelesaikan isu- YBhg. Dato’ Mohd. Hashim Bin Abdullah, kerjasama ini adalah bertepatan dengan hasrat isu yang dihadapi kumpulan sasar. Ketua Setiausaha Kementerian Pertanian dan Kerajaan yang menggalakkan penggunaan “Saya mengucapkan tahniah kepada kedua- Industri Asas Tani Malaysia di Kedai Buluh, pendekatan National Blue Ocean Strategic dua jabatan dan menjadi harapan saya supaya Kota Baharu, Kelantan. Hadir sama ialah YH (NBOS) dalam melaksanakan program bagi program ini dapat diperluaskan lagi supaya lebih Dato’ Ahamad Sabki Bin Mahmood, Ketua memaksimumkan penggunaan sumber sedia ramai masyarakat mendapat faedah”, katanya. Pengarah Perikanan Malaysia dan YBhg. Dato’ ada secara perkongsian maklumat dan tenaga Sebelum ini, seramai 489 orang dari komuniti Sri Hj. Solah Bin Mat Hassan, Ketua Pengarah yang dapat meminimumkan kos pengurusan. nelayan di Parlimen Bachok telah menerima lesen Pengangkutan Jalan Malaysia. Program yang dijalankan ini juga memiliki motosikal melalui program kerjasama ini.

4 Berita Perikanan Mac 2013 Kuala Kedah, Kedah: Pembangunan tukun tiruan telah menunjukkan kesan positif kepada sumber perikanan marin di negara ini. Ia telah terbukti dengan jumlah pendaratan ikan marin yang meningkat. Contohnya di negeri Kedah, pendaratan ikan meningkat dari 63,703 tan metrik pada tahun 2005 kepada 83,035 tan metrik pada tahun 2011.

Poster Panduan Pelayaran Di Laut turut dilancar. Tukun Dibina, Tidak dapat dinafikan bahawa sumber ikan bagi kebanyakan negara diperoleh Pendapatan dari laut. Walau bagaimanapun, mengikut kajian, sumber perikanan marin akan Dijana pupus menjelang tahun 2048 disebabkan penangkapan berlebihan. Sehubungan itu, Oleh: Mohd Fakhrudin Yasok bagi mengatasi masalah ini kerajaan telah Bahagian Pengurusan Maklumat Perikanan mengenal pasti bahawa dengan melabuhkan Ibu Pejabat Perikanan Malaysia, Putrajaya tukun tiruan di perairan boleh meningkatkan YB Dato’ Wira Mohd Johari Baharum turut melancarkan buku Kejayaan Pembangunan Tukun Tiruan Di Malaysia dan sumber perikanan negara. buku Kejayaan Pembangunan Program Tukun Tiruan Negeri Kedah. YB Dato’ Wira Mohd. Johari Bin Baharum, Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas tiruan. Bermula dari tahun 2000 hingga pembinaan dan penyeliaan tukun tiruan Tani Malaysia semasa merasmikan Majlis 2012, Jabatan Perikanan Malaysia dan telah diserahkan kepada Jabatan Perikanan Pelancaran Program Pembangunan Tukun LKIM telah membina dan melabuhkan Malaysia. Tiruan Negeri Kedah di Kuala Kedah berkata, tukun tiruan masing-masing di 11 dan 33 Selain menyediakan kawasan pembiakan negeri Kedah merupakan negeri tertinggi lokasi di perairan negeri Kedah dengan kos ikan, tukun tiruan juga memberi manfaat menerima peruntukan bagi membina tukun keseluruhan RM7.37 juta. Mulai tahun 2011, kepada nelayan di mana mereka boleh menjalankan aktiviti perikanan rekreasi dengan menyediakan bot untuk pemancing di kawasan tukun. Tukun tiruan juga dapat menghalang pencerobohan pukat tunda dan dapat menyelamatkan anak-anak ikan dari tertangkap oleh vesel yang menggunakan pukat tunda. Dalam malis berkenaan YB Dato’ Wira Mohd Johari Bin Baharum turut melancarkan buku Kejayaan Pembangunan Tukun Tiruan Di Malaysia dan buku Kejayaan Program Pembangunan Tukun Tiruan di Negeri Kedah Darul Aman serta melancarkan Poster Panduan Pelayaran Di Laut. Beliau juga turut menyampaikan bantuan jaket Tukun Dasar Lembut yang dilabuhkan di perairan Langkawi, Kedah. keselamatan kepada nelayan.

Mac 2013 Berita Perikanan 5 Tukun Tiruan Terbukti Beri Impak Positif Kepada Nelayan Tradisional Terengganu

Oleh: Mohd Fakhrudin Yasok Tukun dasar lembut sedang dilabuhkan Bahagian Pengurusan Maklumat Perikanan di Besut. Ibu Pejabat Perikanan Malaysia, Putrajaya

rogram pembangunan tukun tiruan yang dijalankan oleh Jabatan Perikanan PMalaysia di Terengganu terbukti memberikan impak positif kepada kumpulan sasar terutama nelayan tradisional pantai. Pegawai penyelidik Institut Kajian Dasar Penemuan ini adalah hasil penyelidikan yang Pertanian dan Makanan, UPM sedang dijalankan oleh kumpulan penyelidik dari menjalankan soal selidik ke atas nelayan. Institut Kajian Dasar Pertanian dan Makanan, Universiti Putra Malaysia. Laporan kajian selama 10 bulan bagi setiap bot, dan mereka berbanding 5% yang tidak berkenaan telah diserahkan kepada Jabatan bilangan nelayan tradisional seramai 11,000 bersetuju.�� Perikanan Malaysia pada bulan Januari 2013. di Terengganu, pembinaan tukun tiruan Dari segi purata pendapatan bersih, Sebanyak 29 tapak baharu tukun tiruan telah menyumbang faedah tahunan sebanyak nelayan tradisional Setiu adalah paling dibina di antara tahun 2006 hingga 2012 yang RM342,375. Dengan kos pembinaan tinggi iaitu sebanyak RM2,547 sebulan menggunakan peruntukan Pembangunan Tukun sebanyak RM8.95 juta, tempoh mendapat diikuti nelayan Kuala Terengganu (RM1,958), Tiruan RMKe-9, Perikanan Rekreasi, Pakej balik pelaburan ini ialah kira-kira 26 tahun. Kemaman (RM1,678), Marang (RM1,332), Rangsangan Ekonomi dan dari Kerajaan Negeri Oleh kerana tukun yang dibina akan tahan Besut (RM1,135) dan paling rendah di Terengganu. Sebanyak 11 jenis reka bentuk lebih daripada 50 tahun, pelaburan tersebut Dungun iaitu RM650.00 sebulan. Walaupun tukun telah dibina sepanjang tempoh tersebut. akan menghasilkan keuntungan lebih pembangunan tukun tiruan memberi faedah, Kajian yang dijalankan dengan kaedah daripada RM8.2 juta. Nilai keuntungan ini tidak bererti pengurusan dapat diabaikan. temu bual bersemuka itu melibatkan ini belum lagi mengambil kira faedah lain Jika pengurusan dan penguatkuasaan seramai 318 nelayan iaitu 54 orang di sumbangan tukun tiruan seperti pencegahan tidak dilakukan faedah tukun tiruan tidak Besut, 59 orang di Setiu, 56 orang di Kuala atau kawalan ke atas pencerobohan dapat bertahan lama. Kelestarian perikanan Terengganu, 46 orang di Marang, 43 orang pukat tunda ke dalam kawasan pantai, masih memerlukan program pengurusan, di Dungun dan 60 orang di Kemaman. Hasil pemuliharaan habitat dan konservasi stok, pemantauan dan penguatkuasaan yang analisis mendapati tukun tiruan memberikan perikanan rekreasi dan lain-lain. Kajian berkesan. pendapatan tambahan kepada setiap bot/ ini juga mendapati 89% daripada nelayan Berikut adalah jenis tukun dan bilangan sampan nelayan sebanyak RM12.45 setiap yang ditemu bual bersetuju pembangunan tapak tukun di Terengganu dari tahun 2006 bulan. Berasaskan purata bulan beroperasi tukun tiruan telah meningkatkan pendapatan hingga 2012:-

Dasar Lembut penghalang pukat tunda Kuib Penghalang Pukat Tunda Kuib bioaktif Kiub Dasar Lembut Kuboid Rekreasi Mengabang PVC Tertapod Selindar 0 1 2 3 4 5 6 Pemberat.

6 Berita Perikanan Mac 2013 Lesen Sampan Khas Ditarik Balik Jika Guna Pukat Sorong

Oleh: Omar Saad Jabatan Perikanan Negeri Kedah

Kuala Kedah, Kedah: Jabatan Perikanan Malaysia akan menarik balik lesen sampan khas yang telah diluluskan kepada nelayan, sekiranya mereka menjalankan kegiatan pukat sorong. Lesen Khas Sampan hanya diluluskan dengan syarat-syarat tertentu di mana hanya peralatan pukat hanyut sahaja dibenarkan. YB Dato’ Wira Mohd. Johari Bin Baharum, Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani Malaysia berkata demikian semasa merasmikan Majlis Penyerahan Lesen Sampan Khas Bagi Daerah Kedah Utara di Kompleks LKIM, Kelunchor, Kuala Kedah, Kedah pada Februari lepas. YB Dato’ Wira Mohd. Johari Baharum menyampaikan lesen sampan khas kepada nelayan daerah Kedah Utara.

Beliau berkata, isu nelayan kawasan Kedah Utara yang melibatkan nelayan- pukat sorong di negeri Kedah nelayan dari kawasan Kuala Sanglang hingga ke telah bertambah dari hari ke hari. kawasan Kuala Sala. Penggunaan pukat sorong telah Beliau berkata, Program Exit-Plan yang merencatkan pembiakan sumber telah dijalankan sejak 2007 hingga sekarang perikanan di kawasan perairan pantai ini telah mula menampakkan kejayaan di mana kerana akan menyebabkan telur dan sumber perikanan di kawasan Zon B di negeri anak ikan serta udang akan musnah Kedah telah mula pulih dan mendatangkan dari terus membiak. faedah kepada nelayan terutamanya nelayan Dalam majlis berkenaan beliau pantai. Kerajaan telah membelanjakan sejumlah menyampaikan sebanyak 240 buah RM11 juta untuk membeli balik 115 buah lesen sampan khas kepada nelayan di bot pukat tunda yang akan dijadikan sebagai Bantuan basikal untuk keluarga nelayan. tukun di perairan negeri Kedah. Selain dapat membiakkan sumber perikanan, ia juga dapat menghalang pencerobohan pukat tunda di Zon A. Bagi mengekalkan pertumbuhan dan pemulihan sumber di Zon B ini, Jabatan Perikanan tidak akan meluluskan permohonan pindah milik dan pangkalan bot pukat tunda dari luar negeri Kedah masuk ke negeri ini. “Saya berharap semua nelayan dapat memahami dasar ini supaya kita menjadi contoh kepada negeri lain bagi mengharamkan peralatan pukat tunda di Zon B kerana penggunaannya akan menimbulkan konflik di antara nelayan pantai dan nelayan pukat tunda,” katanya.

Mac 2013 Berita Perikanan 7 “Terima Kasih Kerana Dapat Lesen Sampan,

Oleh: Azizi Adinan, & M. Sahiburrahman Ahmad Jabatan Perikanan Negeri Perak

Kerian, Perak: Seramai 184 orang Menteri Besar Perak, YAB Dato’ Seri Di Raja Dr. nelayan tradisional dari daerah Kerian yang Zambry Bin Abd Kadir merasmikan majlis. berpangkalan di Bagan Tiang, Tanjung Piandang, Kuala Kurau, Kuala Gula dan Pegawai Kewangan Negeri Perak dan Tuan Selinsing telah mendapat lesen sampan Haji Mohd Salleh Bin Disa, Penyelaras DUN khas. Manakala 74 orang nelayan darat dari Kuala Kurau. Bukit Merah dan Alor Pongsu pula mendapat YAB Dato’ Seri Di Raja Dr. Zambry dalam bantuan baik pulih rumah yang khusus untuk ucapan perasmian, mengucapkan tahniah nelayan darat. dan terima kasih kepada Jabatan Perikanan Program yang dirasmikan oleh Menteri dalam memastikan setiap nelayan mempunyai Besar Perak, YAB Dato’ Seri Di Raja Dr. Zambry lesen sampan yang sah supaya aktiviti Bin Abd Kadir ini diadakan sempena lawatan penangkapan ikan dapat dijalankan mengikut beliau ke kawasan Parlimen Parit Buntar di Akta Perikanan 1985. Tanjung Piandang pada Februari lalu. Hadir “Pemberian Bantuan Baik Pulih Perumahan sama ialah Tuan Haji Sani Bin Mohd Isa, Darat juga dapat memastikan nelayan- Pengarah Perikanan Negeri Perak; Encik Pengarah Perikanan Negeri Perak, Tn. Hj. Sani Mohd nelayan darat hidup dalam keselesaan dan Kamaruddin Bin Awang, Pegawai Daerah Isa, menyampaikan jaket keselamatan kepada memastikan jaminan kesihatan yang lebih Kerian, YB Dato’ Haji Mohd Gazali Bin Jalal, nelayan. sempurna”, katanya. Nelayan Teluk Intan Terima Bantuan Program Touch Point

Oleh: Khairul Azmawiruham Bin Hamzah Azman Pejabat Perikanan Daerah Hilir Perak, Perak

Hutan Melintang, Perak: Majlis Penyerahan Lesen Sampan Khas dan Bantuan Program Touch Point telah disempurnakan oleh YB Dato’ Wira Mohd Johari Bin Baharum, Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani pada 5 Februari 2013 bertempat di Jeti RH Fishery Sdn. Bhd, Tanjung Bayan, Hutan Melintang, Perak. Dalam majlis berkenaan, beliau menyampaikan lesen YB Dato’ Wira Mohd Johari menyampaikan sampan khas dan tong ikan berinsulasi kepada tong ikan berinsulasi kepada nelayan. Menandatangani plak perasmian Jeti RH Fishery Sdn. Bhd. 92 orang nelayan serta menyampaikan bantuan baik pulih rumah nelayan darat berjumlah RM946,943 bagi Parlimen Bagan Datoh dan Teluk Intan untuk 106 penerima. Beliau turut merasmikan Jeti RH Fishery Sdn. Bhd. yang dimiliki oleh Encik Rohaizad Bin Hashim. Jeti ini merupakan satu-satunya jeti milik Bumiputra dalam daerah Hilir Perak, Teluk Intan. Beliau mempunyai sebanyak 10 buah vesel Zon C terdiri dari vesel pukat jerut dan pukat tunda yang menggunakan awak-awak dari Myanmar dan Thailand sebagai pekerja. Sempena majlis tersebut, acara pelepasan benih ikan ke Sungai Bernam turut diadakan untuk yang melibatkan sebanyak 30,000 ekor benih udang galah dan 30,000 ekor benih udang harimau.

Pelepasan benih udang galah dan udang harimau ke Sungai Bernam.

8 Berita Perikanan Mac 2013 5 Bintang Untuk Laman Sesawang Jabatan Perikanan

Oleh: Shuhaiza Aszrin Mohd Kasim Bahagian Pengurusan Maklumat Perikanan Ibu Pejabat Perikanan Malaysia, Putrajaya

Johor Bahru, Johor: Laman sesawang Jabatan Perikanan Malaysia telah diberi penarafan lima bintang oleh Multimedia Development Corporation Sdn. Bhd. (MDEC) dalam Penarafan Portal dan Laman Sesawang Kerajaan Malaysia 2012 (Malaysia Government Portals and Websites Assessment, MGPWA Sijil Anugerah Cemerlang untuk laman sesawang Pengarah Bahagian Pengurusan Maklumat, Jabatan 2012). Jabatan Perikanan Malaysia. Perikanan Malaysia, Tn. Hj. Ahmad Azahari Ahmad menerima sijil daripada Pn. Gayah Bte. Gulam Haidar Anugerah tersebut telah diterima oleh dari MDEC. Pengarah Bahagian Pengurusan Maklumat, Jabatan Perikanan Malaysia, Tn. Hj. Ahmad Merujuk kepada buku MGPWA, laman Azahari Ahmad daripada Pn. Gayah Bte. Gulam sesawang Jabatan Perikanan Malaysia Haidar, Pengurus Kanan Pembangunan Sosial berada di kedudukan ke-12. Laman ini http:// Ekonomi MDEC pada 30 Januari 2013 di Pulai www.dof.gov.my telah dilawati oleh seramai Spring Resort, Johor Bahru, Johor. 1,118,201 pelawat sejak tahun 2009. Perikanan Rekreasi Janjikan Pulangan Lumayan

Oleh: Omar Saad Jabatan Perikanan Negeri Kedah

YB Dato’ Wira Mohd. Johari Baharum, menyampaikan lesen sampan khas kepada nelayan daerah Langkawi, Kedah di Kuah.

Nelayan membawa pelancong menaiki bot untuk menikmati keindahan Langkawi.

Kuah, Langkawi: Nelayan di kawasan Langkawi rekreasi iaitu melibatkan seramai 334 orang disarankan menceburi aktiviti perikanan rekreasi nelayan dari Langkawi dan 68 orang nelayan dari bagi menambah pendapatan mereka. Peluang ini Yan. Pendapatan mereka telah bertambah antara perlu diambil memandangkan Pulau Langkawi RM2,000 hingga RM3,500 sebulan dengan cara merupakan sebuah pulau pelancongan yang membawa pelancong dari dalam dan luar negara terkenal di dunia. menaiki bot untuk menikmati keindahan alam dan Majlis dihadiri seramai 350 orang nelayan. YB Dato’ Wira Mohd Johari Bin Baharum, juga membawa pemancing rekreasi. Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani Beliau berkata, LADA telah banyak Malaysia untuk membawa pelancong pergi Malaysia ketika menyampaikan 332 lesen sampan mempromosikan pulau Langkawi sebagai memancing”, katanya. khas kepada nelayan pantai daerah Langkawi di destinasi pelancongan kepada dunia luar dengan “Saya ingin mengucapkan tahniah dan syabas sini berkata, sebanyak 402 orang nelayan di negeri memperkenalkan “Kilim Geoforest Park“. kepada Komuniti Ekosistem Perikanan (KEP) Kilim Kedah telah diberi kebenaran oleh Jabatan Laut “Tuan-tuan boleh memohon lesen perikanan dan Kuala Chenang yang telah menceburkan diri untuk membawa penumpang bagi tujuan perikanan rekreasi melalui Jabatan Laut Semenanjung dalam aktiviti perikanan rekreasi”, katanya.

Mac 2013 Berita Perikanan 9 Syarat-syarat Kebenaran Vesel Perikanan Bawa Pemancing Vesel sedang diperiksa oleh Oleh: Mohd Mujahiddin & M. Sahiburrahman Ahmad Jabatan Perikanan Negeri Pahang Penolong Pegawai Laut.

Pulau Pangkor, Perak: Pejabat Perikanan awam di atas vesel untuk aktiviti memancing. 2. Jumlah pemancing yang Daerah Manjung dengan kerjasama Jabatan Laut Dalam pemeriksaan tersebut, Jabatan Laut dibenarkan dibawa oleh sesebuah Malaysia Daerah Manjung telah mengadakan telah membuat beberapa teguran yang perlu vesel akan ditentukan mengikut Program Pemeriksaan Vesel Nelayan Zon A diberi penambahbaikan ke atas vesel berkenaan tanan kasar vesel tersebut seperti Negeri Perak pada Januari lalu di Pulau Pangkor. sebelum dianugerahkan surat kebenaran. di bawah:- Sebanyak sembilan buah vesel yang berpangkalan Antara syarat-syarat yang perlu dipatuhi di Pulau Pangkor telah diperiksa yang diketuai adalah seperti berikut:- Bilangan oleh Encik Sukri Munajaf, Penolong Pegawai Laut. 1. Keadaan Vesel Maksimum Kategori Pemancing Vesel-vesel berkenaan bersaiz antara 9.98 GRT • Vesel (dek) hendaklah dalam keadaan Muatan/Jenis Enjin hingga 22.25 GRT. baik Vesel (Tidak Program ini diadakan bagi memastikan • Vesel hendaklah dilengkapi GPS/ Termasuk Kru) vesel perikanan Zon A menepati syarat-syarat Kompas, pemadam api 1kg. (ABC), yang telah ditetapkan sebelum dapat digunakan hon dan hon udara (Air hon), 1. Semua vesel 3 untuk aktiviti perikanan rekreasi iaitu membawa pelampung keselamatan dan tali 24 dengan/tanpa enjin sangkut pemancing untuk keluar memancing di laut. Ini meter, jaket keselamatan (SOLAS) dan adalah kerana masih ramai nelayan yang masih lampu pelayaran di bahagian depan 2. Vesel berenjin belum mempunyai surat kebenaran daripada dan belakang dalam • 5 Jabatan Laut Malaysia untuk membawa orang • Manifold ekzos juga perlu dibalut. • Kurang 10 GRT • 8 • 10 - 19.99 GRT • 10 • 20 - 39.99 GRT • 15 • Lebih 40 GRT

3. Surat Kebenaran hanya diberikan kepada vesel-vesel yang dilesenkan di bawah Jabatan Perikanan Malaysia sahaja. 4. Vesel hanya dibenarkan beroperasi semasa cuaca baik sahaja iaitu tiada amaran angin/ ombak kencang oleh Vesel perlu dipasang hon udara. Manifold ekzos perlu dibalut. Jabatan Perkhidmatan Meteorologi Malaysia. 5. Vesel Zon A dan B hendaklah dikemudikan oleh pemilik bot sahaja. 6. Vesel Zon C dan C2 hendaklah dikemudikan oleh tekong yang dibenarkan oleh Jabatan Perikanan Malaysia dan perlu mendapatkan surat pengesahan dari Jabatan Perikanan Malaysia. 7. Peralatan menangkap ikan seperti pukat tidak dibenarkan dibawa bersama Pelampung keselamatan dan tali 24 meter perlu dibekalkan di atas vesel. Pemadam api mudah alih 9kg. semasa membawa pemancing.

10 Berita Perikanan Mac 2013 Penyu Selamat, Minyak Jimat

Oleh: Mohamed Semail Jabatan Perikanan Negeri Pahang

Kemaman, Terengganu: K a j i a n d a n “Setiap tahun, sebanyak percubaan penggunaan alat Peranti Penyisih 20 hingga 40 ekor penyu yang Penyu (TED) yang dipasang pada pukat tunda mati terdampar di pantai. Semua musim tengkujuh oleh nelayan di daerah ini, penyu yang dijumpai dapati ia dibunuh ternyata membuahkan hasil berikutan ia dapat kejam dengan mengetuk dan membelah menyelamatkan penyu dari terperangkap cangkerang atau kepalanya dipotong. Perbuatan dalam pukat tunda. Selain itu, penggunaan alat ini dilakukan oleh nelayan berkenaan untuk berkenaan juga dikatakan mampu menjimatkan mengeluarkan penyu yang tersangkut pada minyak, hasil tangkapan menjadi lebih bersih pukat mereka. dan bernilai tinggi serta dapat mengurangkan “Fenomena ini merugikan penduduk tempatan kerosakan pada pukat tunda. berikutan penyu merupakan produk tarikan Ketua Pengarah Perikanan Malaysia, YH Dato’ pelancongan tersohor di sini. Ahamad Sabki Mahmood berkata, dari kajian yang “Hasil kajian Pusat Penyelidikan Penyu dan dilakukan oleh Jabatan Perikanan mendapati Ekosistem Marin Rantau Abang mendapati penyumbang terbesar kepada kematian penyu penggunaan TED mampu menyelamatkan di perairan pantai timur dilakukan oleh pukat penyu dari terperangkap dalam pukat nelayan”, tunda dan pukat pari. katanya semasa merasmikan Seminar Kajian “Keadaan ini berlaku berikutan mereka sering Encik Khairus: ”Penggunaan TED boleh Penyisih Penyu (TED) Pada Pukat Tunda menceroboh di kawasan perairan pantai serta mengurangkan kos minyak dan meningkatkan harga baru-baru ini. kawasan batu karang yang menjadi tempat penyu ikan”. Sementara itu nelayan dari pantai Kemaman, mencari makan. Encik Mohd. Khairus Hamdan, 33, berkata, percubaan penggunaan TED mampu menjimatkan kos penggunaan minyak sebanyak lima hingga sepuluh peratus selain dapat meningkatkan jangka hayat pukat tunda. Jelasnya lagi, hasil tangkapan juga bersih dari sampah sarap yang terperangkap dalam keroncong dalam pukat tunda sekali gus mampu meningkatkan harga ikan. “Penggunaan TED juga dapat menyelamatkan anak-anak ikan. Hanya ikan bersaiz besar sahaja yang terperangkap, manakala ikan kecil terlepas. Justeru, ia mampu menyelamatkan sumber dari pupus”, katanya. Katanya lagi, Jabatan Perikanan seharusnya YH Dato’ Ahamad memperbanyakkan percubaan penggunaan TED Sabki Mahmood, pada bot nelayan pukat tunda musim tengkujuh Ketua Pengarah bagi mendapatkan hasil yang konkrit mengenai Perikanan, memeriksa peralatan penggunaan alat berkenaan. Jika hasilnya positif, TED bersama nelayan jelasnya, ia perlu diperluaskan penggunaannya Kemaman. kepada semua bot pukat tunda.

Mac 2013 Berita Perikanan 11 Demo Pekasam Ikan Puyu

Oleh: Rubani Muet Jabatan Perikanan Negeri Johor

Muar, Johor: Ikan Puyu (Anabas testudineus) merupakan spesies ikan air tawar yang paling lasak. Sawah atau tali air serta sungai kecil menjadi habitat utama spesies ini. Ia bersisik dan bersirip keras yang memudahkannya bergerak di atas tanah yang berair, kerana pada musim hujan kebanyakkanya berhijrah dan akan memanjat tebing sungai mencari lopak air yang lain. Ikan yang layak digelar spesies yang suka berhijrah ini, mampu bertahan tanpa air sehingga beberapa jam. Ikan puyu digemari ramai yang boleh dinikmati secara segar atau diproses menjadi ikan kering dan pekasam. Ikan puyu segar boleh dimasak dengan Demonstrasi penyediaan pekasam ikan puyu. cara menggoreng, dipanggang atau dimasak lemak cili api. pada 24 Januari 2013. Program bertujuan untuk Atas inisatif dan kemahiran yang ada, kakitangan memberi pendedahan dan perkongsian maklumat Agen Pengembangan Perikanan (APP) Pejabat berkaitan produk pekasam ikan puyu yang boleh Perikanan Daerah Muar telah menjalankan dikomersialkan oleh peserta-peserta yang hadir. demonstrasi memproses pekasam ikan puyu kepada Ia juga diharap dapat memberi kemahiran kepada peserta Kementerian Pertanian dan Industri Asas genarasi baharu tentang pemprosesan makanan Tani (MOA) di Kompleks Penghulu Parit Jawa, Muar Lintah laut menyerang sirip ikan kerapu. tradisional ini secara bersih dan sistematik.

Pengusaha Sangkar Diingat Waspada Musim

Oleh: Mohamed Semail Jabatan Perikanan Negeri Pahang

Pekan, Pahang: Setiausaha Bahagian (SUB) Khidmat Pengurusan, Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani, Encik Amran Alias telah melakukan lawatan kerja ke projek sangkar kelompok di Sungai Keladi, Pekan, baru-baru ini. Dalam lawatan berkenaan, beliau diiringi Timbalan Setiausaha Bahagian (TSUB), Mhd. Adnan Md. Yazid dan Ketua Akauntan kementerian yang sama, Datuk Zamimi Awang.

Encik Amran Alias, Setiausaha Bahagian (SUB) Khidmat Pengurusan, Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani, bersama baung merah yang diternak di Sungai Pahang.

Beliau mengingatkan penternak ikan sangkar “Hujan lebat di bahagian hulu sungai terutama di negeri ini supaya lebih berhati-hati ketika di daerah Temerloh, Jerantut dan Lipis lebih merbahaya turun ke sungai untuk mengendalikan ternakan jika dibandingkan dengan hujan pantai. Ini berikutan ikan sangkar terutamanya ketika musim hujan air sungai dari hulu lebih cepat melimpahi tebing berikutan arus sungai yang begitu deras. Ini dengan membawa pelbagai sampah sarap termasuk bertujuan mengelak sebarang tragedi yang tidak kayu balak, sekali gus mampu merempuh sangkar dijangkakan. penternakan ikan serta menghanyutkannya. Sebagai langkah keselamatan, mereka “Tali pengikat sangkar hendaklah kerap diperiksa Datuk Zamimi Awang, Ketua Akauntan, Kementerian dinasihatkan sentiasa memakai jaket keselamatan serta pastikan ia kukuh dan tidak berkarat. Ia bertujuan Pertanian dan Industri Asas Tani, bersama baung ketika menjalankan kerja-kerja di atas sangkar dan agar tidak putus apabila sangkar dirempuh balak merah yang sedia untuk dipasarkan. ketika menangkap ikan menggunakan bot kecil. hanyut,” jelasnya.

12 Berita Perikanan Mac 2013 Pelepasan Benih Ikan Sempena Program “My Beautiful Malaysia Day 2013”

Oleh: Rubani Muet YB Datuk Seri Hishammuddin Hussein, Menteri Dalam Negeri turut Jabatan Perikanan Negeri Johor melepaskan benih ikan di Sungai Melaka.

Melaka: Sempena Program “My Beautiful Malaysia Day 2013” Peringkat Nasional yang dirasmikan oleh YAB Datuk Seri Mohd. Najib bin Tun Hj. Abdul Razak, Perdana Menteri Malaysia, Kerajaan Negeri Melaka turut melancarkannya serentak bagi peringkat negeri Melaka. Selain untuk mengindahkan landskap di sepanjang Sungai Melaka, program ini juga bertujuan untuk meningkatkan sumber perikanan yang TYT Tun Datuk Seri Utama Mohd Khalil Yaakob dan YAB Datuk Pelepasan benih ikan sempena Program My Beautiful semakin berkurangan di perairan umum. Seri Mohd Ali Rustam melepaskan benih ikan di Batu Hampar. Malaysia Day 2013 di Krubong. Walaupun sungai di negeri Melaka tidak sebesar dan sepanjang sungai-sungai di negeri dilepaskan di tiga tempat iaitu masing-masing lain, namun ia mampu menyumbang kepada 35,000 ekor di Batu Hampar dan Krubong, peningkatan pengeluaran hasil perikanan dan manakala 30,000 ekor lagi di Malim. Di tapak membuka ruang untuk perikanan rekreasi sekiranya perasmian iaitu di Batu Hampar, benih ikan telah langkah konservasi dan mutu airnya dipulihara. dilepaskan oleh TYT Tun Datuk Seri Utama Mohd Seperti mana sumber perikanan laut, Khalil bin Yaakob, Yang Di-Pertua Negeri Melaka sumber perikanan darat (sungai) juga turut dan YAB Datuk Seri Mohd Ali Rustam, Ketua Menteri mengalami kepupusan. Kini, ikan tempatan seperti Melaka yang diiringi oleh Puan Rosmawati Ghazali, lampam sungai, haruan, puyu, dan keli semakin Pengarah Perikanan Negeri Melaka. berkurangan. Justeru, langkah dan usaha yang Selain itu, YB Datuk Seri Hishammuddin diambil oleh kerajaan melalui program ini amat Hussein, Menteri Dalam Negeri dan YB Datuk relevan kerana dapat memperkayakan stok ikan Seri Ismail Sabri Yaakob, Menteri Perdagangan di dalam Sungai Melaka. Sebanyak 100,000 Dalam Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan juga ekor benih ikan lampam sungai dan puyu telah Pelepasan benih ikan di Malim. turut melepaskan benih ikan di Sungai Melaka. Biosekuriti Perikanan Melaka Tangani Isu Penyakit Ikan

Oleh: Rahimah Osman Kematian ikan sudah tentu akan merugikan penternak. Jabatan Perikanan Negeri Melaka

Batu Berendam, Melaka: Kes kematian Unit Biosekuriti Perikanan telah diberi makmal, Kursus Diagnosa Penyakit Ikan dan penyakit ikan kerap berlaku di negeri tanggungjawab untuk mewujudkan sebuah diadakan pada Jun 2012 di Jabatan Melaka. Bagi tahun 2012, sebanyak tiga kes makmal mini untuk menganalisis parasit pada ikan Perikanan Negeri Melaka yang disampaikan kematian ikan diterima oleh Jabatan Perikanan dan menguji mutu air. Penternak juga digalakkan oleh Pegawai dari Cawangan Makmal, Pusat Negeri Melaka. Sehubungan itu, Pengarah untuk membawa ikan dan air dari ladang mereka Biosekuriti Perikanan KLIA, Selangor. Kursus Perikanan Negeri Melaka, Puan Rosmawati jika menghadapi sebarang masalah berkaitan ini meliputi pembelajaran berkaitan kaedah Ghazali telah mencadangkan supaya Unit penyakit atau kematian ternakan. diagnosa parasit pada ikan makan dan juga Biosekuriti Perikanan ditubuhkan untuk Justeru, bagi meningkatkan kemahiran ikan hiasan serta cara-cara mengendalikan menangani isu berkenaan. dan pengetahuan kepada kakitangan peralatan.

Peralatan untuk menganalisis parasit pada ikan. Makmal Unit Biosekuriti Perikanan Melaka. Menganalisis panyakit ikan.

Mac 2013 Berita Perikanan 13 28 Januari 2013 YBhg. Dato’ Mohd. Hashim Bin Abdullah, Ketua Setiausaha, Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani Malaysia memegang seekor gamat ketika mengadakan 16 Januari 2013 lawatan rasmi ke Institut Penyelidikan Perikanan (FRI), Batu Maung, Pulau Pinang. ��Majlis Pelancaran Bulan Khas Perikanan dan Upacara Pembukaan Akuarium Perikanan telah disempurnakan oleh YBhg. Dato’ Mohd. Hashim Bin Abdullah, Ketua Setiausaha, Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani Malaysia di Pusat Pembangunan Perniagaan Pertanian dan Makanan (Agri-BDC), Wisma Tani, Putrajaya.

17 Januari 2013 Majlis Perhimpunan Bulanan Bil. 1/2013 dan Amanat Ketua Pengarah Perikanan Malaysia Bersama Warga Perikanan Sempena Tahun Baharu 2013 telah berlangsung di Ibu Pejabat Perikanan, Putrajaya.

18 Januari 2013 16 Februari 2013 YH Dato’ Ahamad Sabki Bin Mahmood, Ketua Pengarah Perikanan Malaysia bersama YBhg. Datin Shukuriah YBhg. Dato’ Mohd Hashim Bin Abdullah, Ketua Setiausaha Kementerian Pertanian Bt. Makhtar, Pengerusi PUSPANITA Jabatan Perikanan dan Ahli-ahli Jawatankuasa bergambar sempena dan Industri Asas Tani Malaysia menyampaikan Lesen Sampan Khas kepada nelayan Mesyuarat Agong Puspanita Jabatan Perikanan Malaysia Sesi 2012/2013 diadakan di Ibu Pejabat Perikanan sempena Majlis Pelancaran Gegar 1-Perikanan dan Perasmian Penutup 1-Komuniti Malaysia, Putrajaya. 1-JPJ P020 Parlimen Pengkalan Chepa di Kedai Buloh, Kota Bharu, Kelantan

14 Berita Perikanan Mac 2013 28 Januari 2013 YBhg. Dato’ Mohd. Hashim Bin Abdullah, Ketua Setiausaha, Kementerian Pertanian 5 Februari 2013 dan Industri Asas Tani Malaysia memegang seekor gamat ketika mengadakan YB Dato’ Wira Mohd. Johari Bin Baharum, Timbalan Menteri Pertanian dan lawatan rasmi ke Institut Penyelidikan Perikanan (FRI), Batu Maung, Pulau Pinang. Industri Asas Tani Malaysia menyampaikan geran peruntukan bagi Projek Perumahan Nelayan Darat Parlimen Bagan Datoh dan Parlimen Teluk Intan sempena Program Penyerahan Lesen Sampan dan Bantuan Program Touch Point di Tanjung Bayan, Hutan Melintang, Perak.

8 Februari 2013 Majlis Sambutan Maulidurrasul Tahun 1434-H Peringkat Ibu Pejabat Perikanan yang diisikan dengan program ceramah yang bertajuk “Keperibadian Rasulullah SAW Membentuk Jati Diri Warga Jabatan Perikanan” yang disampaikan oleh YBhg. Ustaz Che Amran Bin Mat Yusof, penceramah bebas yang diadakan di Wisma Tani, Putrajaya.

16 Februari 2013 YBhg. Dato’ Mohd Hashim Bin Abdullah, Ketua Setiausaha Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani Malaysia menyampaikan Lesen Sampan Khas kepada nelayan 19 Februari 2013 sempena Majlis Pelancaran Gegar 1-Perikanan dan Perasmian Penutup 1-Komuniti Bengkel “National Ecosystem Approach to Fisheries Management (EAFM”) telah dirasmikan oleh YBrs. 1-JPJ P020 Parlimen Pengkalan Chepa di Kedai Buloh, Kota Bharu, Kelantan Tn. Hj. Ismail Bin Abu Hassan, Timbalan Ketua Pengarah Perikanan (Pembangunan) di Putrajaya.

Mac 2013 Berita Perikanan 15 22 Februari 2013 YAB Dato’ Seri Mohd Najib Bin Tun Hj. Abd. Razak, Perdana Menteri Malaysia menyampaikan Bantuan Sara Hidup Nelayan kepada PNK Kuala Terengganu Selatan sempena Program Jelajah Janji Ditepati di Kuala Terengganu, Terengganu.

22 Februari 2013 YH Dato’ Ahamad Sabki Bin Mahmood, Ketua Pengarah Perikanan Malaysia menyampaikan Sijil Pelantikan Kepada Syarikat Peneraju Industri Perikanan Laut Dalam dan Surat Tawaran Permit Vesel Laut Dalam di Ibu Pejabat Perikanan Malaysia, Putrajaya.

26 Februari 2013 YB Dato’ Wira Mohd Johari Bin Baharum, Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani Malaysia merasmikan Majlis Pelancaran Program Pembangunan Tukun Tiruan Negeri Kedah 2013 di Kompleks Pendaratan Ikan LKIM, Kelunchor, Kuala Kedah, Kedah.

16 Berita Perikanan Mac 2013 Cabomba Caroliniana, Cantik Dan Bernilai Tinggi

Oleh: Jabatan Perikanan Negeri Johor

ohor adalah pengeluar dan pengeksport tumbuhan akuatik yang utama Malaysia. Negeri ini mengeksport sebanyak 22 juta unit Jtumbuhan akuatik bernilai RM7.49 juta pada tahun 2012. Antara spesies tumbuhan yang banyak dieksport ialah Cabomba caroliniana, Ceratophyllum, Lagarosiphun major dan Alternanthera bettzickian ‘red’. Salah satu spesies tumbuhan akuatik yang agak cantik untuk hiasan akuarium ialah Cabomba caroliniana. Ia amat senang ditanam dan mudah membiak. Ia mempunyai nilai komersial yang tinggi disebabkan kesukaran Cabomba Caroliniana – Cabomba Caroliniana – Cantik Untuk Hiasan untuk ditanam di negara sejuk dan hanya boleh dibiak di negara tropika. Mudah Diusahakan. Akuarium. Ia berdaun halus seperti pokok pain dan bewarna hijau muda. Batangnya bersegmen dan sekiranya dipotong dan ditanam dalam tanah yang berair, Namun, jika diperhalusi didapati terdapat perbezaan dari segi bentuk daun, bahagian bersendi akan mengeluarkan akar dan membiak. Jika dibiarkan warna dan batang pokok tersebut. tumbuh tanpa dipotong, dikhuatiri akan tumbuh menegak dan mencacatkan Kebiasaannya, sepasu kecil Cabomba caroliniana dijual dengan harga pemandangan akuarium. RM12. Justeru, peluang masih luas bagi anda yang ingin menceburi Peminat tumbuhan akuatik jangan keliru kerana terdapat beberapa pokok dalam industri penanaman tumbuhan akuatik. Anda boleh memohon yang mempunyai ciri-ciri fizikal yang mirip Cabomba caroliniana seperti Kursus Akuaskap anjuran Jabatan Perikanan di Pusat Ikan Hiasan Mayaca fluviatilus, Cabomba aquatic, Egeria densa dan Limnophila aquatic. Enggor, Perak.

Nelayan Pengerang Terima Bayaran Sagu Hati

Oleh: Rubani Muet Jabatan Perikanan Negeri Johor

Kota Tinggi, Johor: Pengerang yang terletak di daerah Kota Tinggi, kini menjadi tumpuan pelabur dari luar negara setelah dicadangkan sebagai lokasi projek Refinery And Petrochemical Intergrated Development atau lebih dikenali sebagai RAPID. Pembangunan Hub Industri Minyak dan Gas Pengerang bersepadu dilancarkan oleh YAB Perdana Menteri Malaysia pada 13 Mei 2012. Projek ini dijangka menelan belanja sebanyak lebih RM2 bilion. Sehubungan itu, kerja-kerja pembangunan yang melibatkan tebus guna tanah, aktiviti penambakan, pengerukan dan pembuangan lumpur serta pengorekan pasir telah mengganggu kawasan penangkapan ikan. Ini telah menyebabkan para nelayan terpaksa pergi lebih jauh untuk menangkap ikan yang sekali gus meningkatkan kos penangkapan ikan dan masa bekerja. Justeru, para nelayan kawasan Pengerang telah mengadakan rundingan dengan pihak RAPID agar mereka diberi sagu hati atas kerja- Majlis Penyerahan Peralatan Menangkap Ikan Oleh Ahli Parlimen Kawasan Pengerang, Yb Dato’ Azalina Bt. Dato’ Othman Said. kerja pembangunan yang dijalankan. Dalam hal ini, Jabatan Perikanan Negeri Johor telah diamanahkan sebagai Hasilnya, seramai 124 orang nelayan telah menerima bayaran ex-gratia penyelaras dan bertindak sebagai agensi teknikal bersama agensi-agensi bernilai RM300,000 daripada pihak RAPID. Majlis penyampaian telah lain termasuk Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia (LKIM). Antara aktiviti yang diadakan serentak dengan Majlis Penyerahan Peralatan Menangkap Ikan dijalankan ialah membuat siasatan dan penerangan kepada nelayan dan yang telah disempurnakan oleh Ahli Parlimen Kawasan Pengerang, YB Dato’ pengusaha akuakultur. Azalina bt. Dato’ Othman Said, pada 24 Januari 2013.

Mac 2013 Berita Perikanan 17 Ekspedisi Merentasi Sungai Perak Projek Kerjasama Malaysia - Norway

Jabatan Laut Bagan Datoh pada 7 November 2012 yang turut duhadiri Oleh: Sallehudin Ismail, (PPT, PJK) Jabatan Perikanan Negeri Perak YBhg. H.E. Hans Ola Urstad, Duta Besar Norway dan Tn. Hj. Ismail bin Abu Hassan, Timbalan Ketua Pengarah Perikanan Malaysia (Pembangunan). Mereka turut melepaskan 10,000 ekor ikan siakap ke Sungai Perak. Antara projek yang dilawati oleh peserta ialah projek penternakan udang laut di Kayan, projek penternakan ikan dalam sangkar milik penduduk tempatan serta Pusat Konservasi Tuntung Bota. Pada 10 November 2012, peserta melawat projek penternakan ikan dalam sangkar milik Encik Abd Halim di Tasik Raban dan Tasik Cenderoh sebelum melawat Projek Penternakan Ikan Sangkar di Zon Industri Akuakultur (ZIA) Tasik Temengor milik Trapia Sdn. Bhd. Pada 11 November 2012, peserta melawat Taman Negeri Perak/Royal Belum, mengikuti talimat oleh TNB, melawat perkampungan Orang Asli Sg. Bonggor dan Santuari Ikan Kelah di Sg. Ruok. Peserta juga melepaskan benih ikan tengas sebanyak 5,000 ekor. Majlis Makan Malam Penutup telah YB Dato’ R. Ganesan, Yang Dipertua Dewan Undangan Negeri Perak; YBhg. Duta Besar diadakan di Restoran Belum Forest Resort, Banding. Norway, YBhg. Timbalan Ketua Pengarah Perikanan Malaysia (Pembangunan) dan Pada 12 November 2012 peserta membuat lawatan ringkas ke PPPTP Pengarah Perikanan Negeri Perak, melepaskan peserta ekspedisi. Lenggong dan Ladang Penternakan Ikan Hiasan Banli di Gopeng. Secara keseluruhan program ekspedisi ini telah berjalan dengan baik erajaan Malaysia dan Norway telah mengadakan kerjasama erat dengan kerjasama erat daripada Polis Diraja Malaysia, Angkatan Tentera dalam bidang teknologi perikanan sejak sekian lama yang bermula Malaysia (ATM) RELA, Jabatan Pertahanan Awam Malaysia (JPAM), Jabatan Kdengan bidang perikanan tangkapan dan penternakan ikan dalam Pengairan dan Saliran (JPS), Jabatan Kesihatan, Taman Negeri Perak/Royal sangkar di laut terbuka. Salah satu projek yang terlibat dalam kerjasama Belum, Pejabat Tanah dan Galian Negeri Perak, Jabatan Ukur dan Pemetaan berkenaan ialah projek penternakan ikan tilapia dalam sangkar di Tasik Perak serta Tenaga Nasional Berhad (TNB). Temengor, Perak yang dimulakan pada tahun 2007 yang menggunakan sangkar berteknologi baharu dan juga spesies tilapia yang berkualiti. Pada tahun 2012, kedua-dua buah negara telah memeterai Perjanjian dan Kontrak Kerjasama “Regulatory Framework For Aquaculture In Malaysia” untuk membangunkan projek akuakultur yang mampan di perairan Malaysia berasaskan tadbir urus yang baik di kawasan yang terpilih bagi memastikan perairan Malaysia dimanfaatkan secara optimum dan lestari. Untuk tujuan ini, Ekspedisi Sungai Perak telah dijalankan dari 7 hingga 12 November 2012 yang bermula dari Bagan Datoh ke Tasik Temengor bagi membuat kajian dan mengumpul maklumat berkenaan persekitaran sosioekonomi penduduk, menilai sistem pengurusan kesihatan ikan serta menilai peraturan sedia ada berkaitan akuakultur di Malaysia. Peserta ekspedisi terdiri daripada lima orang pakar dari Norway dan 30 orang dari Malaysia. Majlis Pelancaran Ekspedisi telah disempurnakan oleh YB Dato’ Peserta melawat Projek Penternakan Ikan Dalam Sangkar Trapia Sdn. Bhd. R. Ganesan, Yang Dipertua Dewan Undangan Negeri Perak di jeti di Tasik Temengor.

Ekspedisi disertai seramai 30 peserta dari Malaysia dan lima peserta dari Norway. Lawatan Ke Pusat Pengembangan Teknologi Produk Perikanan Lenggong.

18 Berita Perikanan Mac 2013 Program Jabatan Perikanan Malaysia memantau, mengawal dan mengawas perairan perikanan MCS Pastikan negara. Kemapanan Sumber Perikanan

Oleh: Wan Nurul Shuhada Wan Ibrahim Bahagian Perlindungan Sumber, Ibu Pejabat Perikanan Malaysia, Putrajaya Memeriksa vesel nelayan.

ubsektor perikanan tangkapan merupakan penyumbang utama Selain itu, tanggungjawab melaksanakan fungsi MCS juga selaras kepada pendaratan ikan negara. Pada tahun 2012, subsektor ini dengan peraturan pihak Kesatuan Negara-negara Eropah (EU) yang Smenyumbang sebanyak 1,421,766 tan metrik (bernilai RM7,857.85 menjalankan audit pematuhan EC Regulation 1005/2008 di Malaysia juta) dan ia dijangka meningkat kepada 1.8 juta tan metrik pada tahun pada tahun 2011. Sehubungan itu, program-program pemeriksaan vesel 2020 dengan pertumbuhan 2.9% setahun. Bagi memastikan sumber penangkapan ikan di laut dan di darat telah dilaksanakan di seluruh perikanan tangkapan di Malaysia terus mapan, Jabatan Perikanan melalui negara dari Januari hingga Disember 2012 bagi memastikan hasil ikan Bahagian Perlindungan Sumber komited menjalankan tanggungjawab dalam yang didaratkan oleh vesel berkenaan dapat diterima oleh negara-negara program Pemantauan, Pengawalan dan Pengawasan (Monitoring, Control EU. Sejumlah 19,954 buah vesel telah diperiksa di seluruh negara. and Surveillance/MCS) selaras dengan penetapan FAO Code of Conduct Mana-mana vesel penangkapan ikan yang tidak memenuhi syarat, tidak for Responsible Fisheries/CCRF 1995. Penetapan ini telah dipersetujui dan akan diberi sijil pengiktirafan. diterima sebulat suara oleh semua negara dalam persidangan FAO di Rom, Sepanjang tahun 2012 juga, sejumlah 70 aduan telah direkodkan oleh Itali pada 31 Oktober 1995. FISHCOM Jabatan Perikanan. Antara aduan utama ialah mengenai aktiviti Buku Regional Guidelines for Responsible Fisheries in South East Asia pencerobohan kawasan oleh vesel menangkap ikan menggunakan pukat (Responsible Fisheries Management) telah menjelaskan bahawa MCS tunda dua bot (pair trawls) yang melanggar Peraturan-peraturan Perikanan merupakan sistem untuk memantau, mengawal dan mengawasi aktiviti (Larangan Cara Menangkap Ikan) 1980. Aktiviti tersebut akan menyebabkan perikanan khususnya di laut. Pemantauan melibatkan aktiviti pemerhatian, kemusnahan besar kepada kawasan habitat dan sumber perikanan. Selain pengutipan, pengukuran dan analisis data dan maklumat aktiviti perikanan. itu, ia turut mewujudkan persaingan tidak adil kepada nelayan berlesen dan Manakala pengawalan merujuk kepada syarat-syarat peraturan yang khusus memberi kesan negatif kepada ekonomi kerana hasil tangkapannya tidak (rangka kerja perundangan) di mana pengeksploitasian, penggunaan didaratkan di dalam negara. dan penyusunan sumber-sumber yang dikawal. Sementara pengawasan Sepanjang tahun 2012 juga, sebanyak sembilan siri program utama pula melibatkan aktiviti pemerhatian dan tindakan yang diperlukan untuk MCS telah dilaksanakan antaranya ialah Program Pemantauan Vesel mengekalkan pematuhan terhadap perundangan. Penangkapan Ikan, Program Pemantauan Aktiviti Kawasan Pemuliharaan Kerang serta Program Pemantauan Aktiviti Pengutipan Anak Kerang. Program ini bertujuan untuk memastikan prosedur pelesenan dapat dipatuhi oleh pengusaha-pengusaha vesel penangkapan ikan terutamanya perikanan laut dalam, pematuhan prosedur kelulusan penggunaan kru asing di atas vesel penangkapan ikan tempatan dan juga pematuhan kepada Peraturan- peraturan Perikanan (Pemuliharaan dan Kultur Kerang) 2002. Hasil daripada program tersebut, sebanyak 31 kes tangkapan telah berjaya dibuat yang menghasilkan kompaun bernilai lebih RM10,000. Selain daripada tindakan kompaun, mereka yang didapati melakukan kesalahan turut didakwa di mahkamah atau diberikan amaran, manakala ekshibit disita dan dilucut hak atau dirampas mengikut undang-undang Akta Perikanan 1985. Sehubungan itu, program MCS akan diteruskan dan dipertingkatkan keberkesanannya supaya matlamat menjaga kepentingan dan kemapanan Memeriksa vesel nelayan. sumber perikanan dapat dicapai.

Mac 2013 Berita Perikanan 19 Cacing Nightcrawlers Sebagai Makanan Induk Udang Galah

Oleh: Mohammed Suhaimee Abd Manaf & Dr. Mohd. Fariduddin Othman Institut Penyelidikan Perikanan (FRI) Pulau Sayak, Kedah

elaras dengan Program Pembangunan Udang Galah Warisan Negara, proses penuaian berbanding spesies cacing tanah biasa (Lumbricoides sp.). SJabatan Perikanan Malaysia sedang membangunkan induk udang galah Cacing ini mengandungi zat asid amino perlu yang lebih tinggi berbanding domestikasi yang bebas penyakit. Kualiti induk udang galah domestikasi dengan spesies cacing tanah yang lain serta mengandungi profil asid amino bergantung kepada makanan segar seperti sotong, kerang-kerangan, umpun yang setanding dengan tepung ikan. dan cacing tanah sebagai makanan bernutrien tinggi untuk menjadi matang. Pada tahun 2011, pemberian pelbagai kombinasi makanan segar seperti Walau bagaimanapun, oleh kerana permintaan yang tinggi, harga cacing kerang, kupang, umpun-umpun, cacing tanah biasa bersama sotong segar tanah di pasaran mencecah sehingga RM200/kg. (termasuk 70% tanah). telah menunjukkan penghasilan hanya sebanyak 4.6 juta rega udang galah. Sebagai langkah penjimatan kos, Institut Penyelidikan Perikanan (FRI) Tambahan pula, makanan segar dari kumpulan Moluska dan Krustasia telah Pulau Sayak berjaya membangunkan teknik penghasilan cacing “African dikeluarkan dari senarai diet kematangan induk udang galah kerana dikhuatiri Nightcrawlers” (Eudrilus sp.) dengan menggunakan tangki-tangki yang tidak menjadi penyebab kehadiran virus berpenyakit. Namun pada tahun 2012, digunakan. Cacing tersebut dijadikan sebagai makanan tambahan untuk pemberian cacing Nightcrawlers bersama sotong segar telah menunjukkan mematangkan induk udang galah di sini. peningkatan kepada melebihi 10 juta rega udang galah. Hasil daripada itu, Cacing Nightcrawlers adalah spesies cacing tanah yang jarang ditemui sebanyak 300,000 PL udang galah telah dapat diagihkan kepada pengusaha dan ia bersaiz lebih besar, panjang serta tidak mudah putus atau mati ketika hatcheri / kolam di Kerian dan Tapah, Perak; Ban Merbok (Projek Inkubator)

Carta alir proses penghasilan cacing Nightcrawlers:

Dasar tangki dilapik dengan net dan batu kecil. Tanah dan pasir dimasukkan. Induk Nightcrawlers diletakkan dalam tangki.

Cacing disahkan bebas daripada virus. Cacing yang telah dibersihkan. Cacing ditimbang.

20 Berita Perikanan Mac 2013 Air lebihan penternakan cacing ditakung dan disukat untuk dipasarkan sebagai air baja organik. Projek inovasi ini telah memenangi tempat ketiga dalam Pertandingan Inovasi Jabatan Perikanan Malaysia 2012.

Sik, PPK Penaga dan pelepasan umum di Tapak Santuari Udang Galah, Kota Oleh itu, penghasilan dan penggunaan cacing African Nightcrawlers ini Kuala Muda, Kedah; Pulau Pinang dan Negeri Sembilan. telah dapat meningkatkan kualiti induk udang galah yang menghasilkan PL Pada masa ini, sebanyak tiga kilogram cacing Nightcrawlers boleh bebas penyakit serta memberi hasil sampingan seperti air baja yang boleh dihasilkan setiap bulan di FRI Pulau Sayak. Jika dikomersialkan mengikut dikomersialkan untuk pertanian. Tambahan pula, kemudahan tangki-tangki kaedah pasaran semasa (bersama 70% tanah), penjimatan kos sehingga terbiar telah dapat digunakan semula untuk penternakan cacing. RM1,200/bulan boleh dicapai. Di samping itu, penternakan cacing ini juga Projek ini juga telah dipertandingkan dan memenangi tempat ketiga menghasilkan air baja sebanyak 72L/hari yang boleh dijual pada harga dalam Pertandingan Inovasi Jabatan Perikanan Malaysia, sempena Hari RM4.00/L sebagai hasil sampingan. Kursus kepada kakitangan Jabatan Kecemerlangan dan Kecergasan Jabatan Perikanan Malaysia 2012 yang Perikanan juga telah dilaksanakan dengan maklum balas yang menggalakkan. diadakan di UiTM, Permatang Pauh pada 3 - 5 November 2012.

Makanan dan air diberi setiap hari. Tangki-tangki penternakan cacing Nightcrawlers. Cacing dituai selepas 6 - 7 bulan.

Cacing dijadikan sebagai makanan induk udang galah. Induk udang galah.

Mac 2013 Berita Perikanan 21 Penulis memberi penerangan mengenai Program FSI kepada YBhg. Dato’ Mohd Hashim Abdullah yang diiringi YH Dato’ Ahamad Sabki Mahmood, Ketua Pengarah Perikanan di FRI Batu Maung, Pulau Pinang. Nelayan Meyakini Sistem Penentuan Lokasi Ikan (Fsi)

Oleh: YM Raja Bidin Raja Hassan Departemen Pembangunan dan Pengurusan Sumber Perikanan Marin (DPPSPM/SEAFDEC) Terengganu

abatan Perikanan Malaysia dengan kerjasama tiga agensi lain, iaitu sebagai sumber makanan primer dan juga penunjuk kehadiran kumpulan Agensi Remote Sensing Malaysia (ARSM), Lembaga Kemajuan Ikan ikan di laut. Maklumat ini kemudiannya diguna bagi menentukan lokasi JMalaysia (LKIM) dan Persatuan Nelayan Kebangsaan (NEKMAT) telah semasa yang berpotensi untuk penangkapan ikan. berjaya membangunkan Sistem Penentuan Lokasi Penangkapan Ikan (FSI) Output utama projek ini adalah koordinat lokasi berpotensi untuk yang kini sedang diguna pakai oleh nelayan terutamanya pengusaha pukat menangkap ikan dalam bentuk latitud dan longitud serta peta yang dapat jerut. Menurut rekod 2012, penggunaannya mencapai kemuncak pada membantu nelayan mengenal pasti lokasi berpotensi untuk mereka keluar pertengahan tahun iaitu pada bulan Jun dan Julai. menangkap ikan. Maklumat lokasi ini akan disebar kepada nelayan menerusi khidmat Sistem Pesanan Ringkas (SMS) dan juga secara dalam talian (online) menerusi portal yang disediakan. Maklumat awal menunjukkan nelayan pukat jerut dapat meningkatkan hasil tangkapan mereka sekitar 32%. Peningkatan pendaratan ini berdasarkan tiga responden untuk rekod sebelum aplikasi sistem pada tahun 2010 dan selepas aplikasi sistem pada tahun 2011. Usaha bagi meningkatkan aplikasi sistem FSI diteruskan pada tahun 2013 dengan beberapa siri program latihan yang akan diadakan di seluruh negara.

Geraf menunjukkan kedudukan aplikasi sistem FSI oleh nelayan dan PNK pada tahun 2012.

Pembangunan program FSI ini telah mendapat perhatian YBhg. Dato’ Mohd Hashim Abdullah, Ketua Setiausaha, Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani Malaysia semasa mengadakan lawatan rasmi ke Institut Penyelidikan Perikanan (FRI) Batu Maung, Pulau Pinang pada 29 Januari 2013. Data remote sensing daripada satelit MODIS yang diterima secara real-time di Stesen Bumi ARSM di Temerloh, Pahang akan diproses bagi mendapatkan maklumat suhu permukaan laut (SST) dan maklumat kepekatan klorofil Geraf perbandingan hasil tangkapan oleh nelayan pukat jerut pada tahun 2010 dan 2011.

22 Berita Perikanan Mac 2013 Enjin Sangkut Guna Gas LPG

Oleh: Institut Penyelidikan Perikanan (FRI) Kampung Acheh, & Pusat Pengembangan Perikanan Manjung, Perak

ini terdapat lebih daripada 30,000 buah vesel dalam industri perikanan di Malaysia dan lebih daripada 18,000 buah atau lebih Kkurang 60% daripadanya adalah sampan yang menggunakan enjin sangkut (out-board engine) yang menggunakan petrol sebagai bahan bakar. Kebanyakan nelayan yang menggunakan sampan adalah nelayan kecil dan mereka terbeban dengan masalah harga petrol yang semakin meningkat. Justeru, kerajaan terpaksa memberikan subsidi petrol kepada nelayan bagi mengurangkan bebanan mereka. Ujian prestasi enjin 4-stroke berkuasa 10kk dengan menggunakan gas LPG. Sehubungan itu, Institut Penyelidikan Perikanan, FRI Kampung Acheh dan Pusat Pengembangan Perikanan Manjung dengan kerjasama Institut Sebagai contoh, satu tong gas LPG (14kg.) dianggar boleh digunakan Kemahiran Mara (IKM) Lumut, dan Bahagian Kejuruteraan, Jabatan Perikanan oleh enjin sangkut berkuasa rendah secara berterusan selama 30 jam. Malaysia telah menghasilkan satu inovasi penggunaan LPG (Liquefied Harga gas (14 kg) adalah RM26.00. Manakala satu liter minyak petrol Petroleum Gas) untuk kegunaan vesel-vesel kecil perikanan atau sampan dianggarkan boleh digunakan oleh enjin sangkut berkuasa rendah secara bagi mengurangkan kebergantungan ke atas petrol sebagai bahan api. berterusan selama 1 jam. Oleh itu, untuk digunakan secara berterusan Dengan pengubahsuaian yang minimum dan kos yang rendah (< RM selama 30 jam memerlukan 30 liter petrol. Jika harga petrol RM1.90, 1000), vesel-vesel kecil perikanan yang digerakkan oleh enjin sangkut jumlah harga petrol yang diperlukan adalah RM57.00. Oleh itu penjimatan berpeluang menggunakan gas LPG sebagai bahan api. Konsep sistem enjin kos adalah lebih dua kali ganda. menggunakan gas LPG seperti ditunjukkan dalam gambar rajah di bawah:- Gas LPG banyak dijual di kedai-kedai runcit dan kadang-kadang boleh dihantar ke rumah. Sebaliknya, petrol perlu dibeli di stesen minyak. Gas LPG juga lebih selamat kerana tersimpan dalam tong yang tidak terlalu berat dan mudah dipindah-pindahkan. Selain itu, pengubahsuaian daripada enjin menggunakan petrol kepada enjin menggunakan gas LPG adalah mudah. Enjin yang telah diubahsuai untuk menggunakan gas LPG, masih boleh menggunakan petrol secara bergilir (alternate). Enjin lebih bersih dan alam tidak tercemar kerana penggunaan gas LPG tidak menghasilkan karbon. Enjin Penggunaan gas LPG juga lebih praktikal berbanding dengan penggunaan gas NGV kerana kemudahan gas NGV sukar diadakan di pangkalan-pangkalan Tong gas LPG Regulator perikanan. Tambahan pula, kos pengubahsuaian enjin untuk menggunakan Konsep sistem enjin menggunakan gas LPG sebagai bahan api gas NGV juga adalah tinggi iaitu melebihi RM2,000. Berat tangki gas NGV adalah lebih kurang 70kg./unit serta menggunakan ruang yang luas dan Gas LPG adalah gas yang digunakan untuk memasak dan mudah tidak sesuai dipasang di atas sampan. diperoleh. Oleh itu penggunaan gas LPG mengganti petrol untuk vesel- Selain untuk kegunaan enjin sangkut, inovasi ini juga boleh digunakan vesel perikanan adalah lebih praktikal. Ianya menjimatkan kos, mesra alam untuk generator untuk membekal kuasa elektrik ke atas vesel, pam air dan mesra pengguna. Di samping itu ianya juga membantu meringankan untuk kolam akuakultur dan pam angin untuk pengudaraan dalam tangki bebanan kerajaan dari segi pemberian subsidi petrol. Oleh itu enjin sangkut penternakan ikan. Inovasi ini juga boleh diaplikasikan ke atas vesel yang menggunakan bahan api LPG adalah satu inovasi teknologi hijau yang mesra menggunakan enjin berkuasa tinggi dengan mengguna ”regulator” yang pengguna dan mesra kerajaan. sesuai.

Percubaan penggunaan gas LPG pada generator Penggunaan gas LPG untuk enjin berkuasa 20kk.

Mac 2013 Berita Perikanan 23 Penggunaan Teknologi Geomembrane Dalam Bidang Akuakultur

Oleh: ...... Bahagian Pembangunan Akuakultur Ibu Pejabat Perikanan Malaysia, Putrajaya

kan memerlukan persekitaran kawasan penternakan yang optimum dalam menjamin kelangsungan hidup. Kualiti air dan fizikal kolam penternakan Ijuga perlu diberi perhatian sepanjang tempoh penternakan dijalankan. Ramai pengusaha tidak menyedari kebaikan penggunaan geomembrane dalam akuakultur. Geomembrane ini turut digunakan dalam pelbagai sektor seperti perlombongan, pelupusan sampah, loji rawatan air, kolam simpanan air dan sebagainya. Geomembrane merupakan salah satu alternatif teknologi yang sesuai untuk digunakan sebagai pelapik dasar kolam penternakan akuakultur serta kolam tadahan air yang mesra alam. HDPE (High Density Polyethylene) merupakan salah satu jenis geomembrane yang telah digunakan secara meluas dalam industri akuakultur. Jenis-jenis geomembrane lain yang digunakan adalah seperti berikut:

• Ethylene Propylene Diene Monomer (EPDM) Geomembranes Geomembrane yang digunakan di kolam penternakan ikan. • Poly Vinyl Chloride (PVC) Geomembranes • Reinforced Polyethylene (RPE) Geomembranes • Reinforced Polypropylene (RPP) Geomembranes Setiap jenis geomembrane mempunyai bahan yang berbeza bergantung • WB - 30PE (White/Black Non-Skid) kepada ciri-cirinya seperti struktur kimia, kaedah pemasangan, jangka hayat Geomembranes dan kegunaan. Teknologi geomembrane ini dapat membantu pengusaha • Woven Coated Polyethylene Geomembranes dalam mengatasi masalah ketidaksesuaian tanah untuk aktiviti akuakultur • Hypalon / Chlorosulfonated Polyethylene kerana dapat menghalang proses larut lesap. Secara tidak langsung ianya (CSPE) Geomembrenes dapat menangani masalah sumber tanah untuk akuakultur seperti tanah • XR-5 Geomembranes Ikatan kimia polyethylene berasid dan tanah berpasir. Selain itu, ia juga tahan sinaran UV dan ozon, mudah dibaiki, tahan lama dan ini dapat memberi pelaburan yang baik kepada pengusaha untuk jangka masa panjang.

24 Berita Perikanan Mac 2013 Samsuddin - Perintis Penternakan Udang Karang Komersial

Mempunyai 40 petak penternakan udang karang.

Oleh: Mohd Fakhrudin Yasok Bahagian Pengurusan Maklumat Perikanan Ibu Pejabat Perikanan Malaysia, Putrajaya

dang karang atau lobster atau nama saintifiknya Panulirus versicolor Umerupakan hidupan marin yang mendapat harga yang tinggi di pasaran. Ia menjadi menu hidangan eksklusif di hotel dan restoran-restoran terkemuka. Satu set hidangan udang karang boleh mencecah antara RM250 hingga RM300. Ia menjadi mahal kerana populasinya semakin berkurangan di kawasan semula jadi. Tambahan pula di negara ini, masih belum ramai yang menceburi penternakannya kerana kos yang tinggi dan pengurusannya yang agak rumit. Walau bagaimanapun, kini terdapat seorang penternak yang baharu menceburi penternakan udang karang selama dua tahun di Pulau Baik, Semporna, Sabah. Beliau ialah Encik Samsuddin Pua, 55, yang memulakan penternakan di dalam 40 buah petak sebagai percubaan. Benih udang karang bersaiz dua inci dibeli dari Lombok, Indonesia dengan harga RM10 seekor. Udang karang diberi makan isi siput. Selain itu, ikan yang terdapat di perairan sekitar sangkar juga menjadi makanan sampingannya. Ini secara tidak langsung akan menjimatkan dari segi kos makanannya. Encik Samsuddin tidak pernah mengikuti sebarang kursus penternakan Anak udang karang udang karang. Beliau hanya mendapat tunjuk ajar dari seorang pengusaha dari Filipina. Beliau mendapat ilham untuk mengusahakan penternakan ini semasa melawat projek di Lombok, Indonesia. Terdapat dua jenis udang karang iaitu yang berwarna kuning buluh dan hijau. Spesies yang berwarna hijau mendapat harga yang lebih mahal. Udang karang memerlukan tempoh selama 28 bulan sebleum boleh dipasarkan. Saiz pasaran yang sesuai ialah 800 gram/ekor. Harga pasaran di Semporna

Udang karang sedia untuk dipasarkan

ialah RM140/kg. Di Kota Kinabalu harganya mencecah RM160/kg. Beliau bercadang untuk memasarkannya di Kuala Lumpur yang boleh mencapai harga RM180/kg. “Kos benih adalah paling tinggi dalam penternakan udang ini selain rumah pelantar. Selain penyakit, cuaca menjadi cabaran dalam projek ini”, kata Encik Samsuddin yang kini mempunyai lebih kurang 7,000 ekor udang Encik Samsuddin bersama pekerja memegang seekor udang karang yang diternaknya karang yang bernilai kira-kira RM1 juta.

Mac 2013 Berita Perikanan 25 nda!!! a A ind M Abdul Kadir Buktikan Nelayan ji U Boleh Jadi Jutawan

Disusun oleh: Mohd Fakhrudin Yasok Bapa kepada enam orang ini mula terlibat dalam bidang penangkapan Bahagian Pengurusan Maklumat Perikanan, ikan sebagai awak-awak pada usia 14 tahun lagi. Pada usia yang masih Ibu Pejabat Perikanan Malaysia, Putrajaya muda iaitu 20 tahun, beliau berpindah dari Setiu, Terengganu ke Kuantan, Gambar dan maklumat oleh: Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia Pahang untuk membeli sebuah bot Zon C dengan harga RM70,000 melalui pinjaman. Bagi meningkatkan pengetahuan dan kemahiran dalam bidang perikanan, beliau telah mengikuti Kursus Baik Pulih Enjin dan Kursus Penggunaan GPS yang dikendalikan oleh Jabatan Perikanan serta Kursus Keusahawanan Transformasi Nelayan dan Kursus Perundangan Persatuan Nelayan anjuran LKIM. Hasil usaha gigih, beliau kini berjaya memiliki tiga buah bot Zon C yang berharga antara RM100,000 hingga RM800,000 sebuah. Bot TRF 777 yang diusahakannya sendiri, mendaratkan hasil tangkapan di Kompleks LKIM Kuantan, Pahang. Manakala bot PAF 4557 dan PAF 4546 diuruskan secara perkongsian dengan Syarikat Mazanan yang berpangkalan di Tok Bali, Pasir Puteh, Kelantan. Pendapatan hasil tangkapan dibahagi sama rata iaitu masing-masing 50% untuk pemilik bot dan rakan kongsi. Secara purata, ketiga-tiga bot ini menyumbangkan pendapatan kasar sebanyak RM52,000 sebulan. Bagi tujuan pemasaran ikan, beliau mempunyai Syarikat Dirani Enterprise yang beroperasi di Kompleks LKIM Kuantan. Melalui syarikat ini, beliau Encik Abdul Kadir Bin Ibrahim. memasarkan sendiri hasil tangkapan ke pasar-pasar di sekitar Kuantan dan selebihnya ke Pasar Borong Selayang, Kuala Lumpur. Selain itu, beliau iapa sangka, dengan hanya berpendidikan sekolah menengah dan juga mempunyai Kedai Runcit Dirani yang menjual barang-barang keperluan berkerja sebagai seorang nelayan, mampu memiliki harta bernilai dan input perikanan seperti pukat, jaring, pancing dan lain-lain. Kedai runcit SRM1 juta. Ini telah dibuktikan oleh Encik Abdul Kadir Bin Ibrahim, 54, ini telah menjana pendapatan bulanan sebanyak RM5,000 kepadanya. dari Kuantan, Pahang yang telah terpilih sebagai Nelayan Jaya Peringkat Dari segi guna tenaga, usaha yang dijalankan oleh Encik Abdul Kadir Kebangsaan sempena Pameran MAHA dan Hari Peladang, Penternak dan telah memberi peluang pekerjaan kepada 84 orang penduduk tempatan Nelayan Peringkat Kebangsaan 2012 baru-baru ini. dengan purata pendapatan kira-kira RM1,800 sebulan/orang.

26 Berita Perikanan Mac 2013 nda!!! a A ind M ji TEKA SILANG KATA U Hadiah disediakan kepada peserta yang berjaya menjawab semua soalan dengan betul. Sila lengkapkan borang penyertaan dan fakskan kepada Pengarang Berita Perikanan melalui faksimili no. 03-88892498 (Borang fotokopi juga diterima)

Mendatar: 22. Aral, gangguan, rintangan, tegahan: segala ______7. Perkataan yang sering diungkap oleh orang Islam bila 5. Kebenaran yang berupa cap pengesahan rasmi pada di jalan telah dimusnahkan. mensyukuri nikmat yang Allah kurniakan kepada mereka. pasport seseorang yang membolehkannya memasuki 23. Memerhatikan dan memeriksa perkembangan (kemajuan, 8. Nama sebuah empangan di Johor yang kaya dengan atau melalui negara asing yang memberikan kebenaran perjalanan) sesuatu perkara untuk mengawal, mencegah, sumber ikan air tawar. itu. memperbaik, mengawasi: kerajaan sentiasa ______10. Buah fikiran yang dijadikan saranan, idea. 6. Pemilihan umum yang diadakan untuk memilih wakil di harga barang keperluan asas agar para peniaga tidak 14. Lelaki atau jantan dalam Bahasa Inggeris. Parlimen, Dewan Undangan Negeri dan sebagainya. mengambil kesempatan untuk menaikkannya dengan 16. Sesuatu yang menahan, halangan, rintangan: kerajaan 9. Tidak untung. sesuka hati. sepatutnya membantu dan memberi layanan baik kepada 11. Pegangan atau pandangan hidup yang mementingkan 24. Nama sejenis rumpai laut komersial yang menghasilkan anak dan isteri orang ______politik. keseronokan atau kesenangan hidup. kappa-carrageenan. 18. Gembira dalam Bahasa Inggeris. 12. Singkatan dalam Bahasa Inggeris sejenis penyakit yang 19. Berkeadaan atau bersifat baik lagi memuaskan hati, menyerang udang putih. Menurun: sangat baik: awak telah menjalankan pekerjaan itu 13. Bendalir berwarna kuning atau kehijau-hijauan yang 1. Sejenis ulat (anak kumbang) yang menjadi makanan dengan ______sekali. dirembes oleh hati ke dalam usus untuk membantu kegemaran ikan arowana dan juga haiwan-haiwan lain. 20. Menumpang tidur (di rumah sahabat, di hotel), bermalam. penghadaman lemak. 2. Tanggapan dan pandangan yang jauh dan mendalam 21. Kuman yang lebih halus daripada bakteria yang boleh 15. Rasa asid ialah ______. terutamanya yang berkaitan dengan perkembangan menyebabkan penyakit pada manusia, haiwan atau 16. Sedikit wang atau upah tambahan yang diberikan masa depan dan sebagainya. tumbuhan. kepada seseorang seperti pelayan hotel, sebagai tanda 3. Hak memelihara, menjaga, mendidik dan mengatur segala menghargai khidmatnya.. urusan anak yang belum mumaiyiz selepas berlakunya 17. Singkatan (Bahasa Inggeris) Pameran Maritim dan perceraian suami isteri. Jawapan Teka Silang Kata Aeroangkasa Antarabangsa Langkawi. 4. Peralatan menangkap ikan tradisional yang diusahakan BP DISEMBER 2012 20. Campur tangan dalam urusan antara dua pihak (orang, oleh masyarakat nelayan di Sarawak. negara, golongan). 5. Udang putih juga dikenali sebagai P. ______.

BORANG PENYERTAAN TEKA SILANG KATA (BP MAC 2013)

Nama: ......

Disember 2012 Berita Perikanan 27 Resipi Pilihan

Tiram Kerabu Santan Tiram Hadyai

Bahan-bahan: Bahan-bahan:

Isi tiram 500 gram Isi tiram 500 gram Santan pekat 1 cawan Cili api 5 biji Kacang panjang 3 batang Bawang merah 5 ulas Lada hitam 1 sudu teh Daun ketumbar 1 sudu teh Asam limau nipis 3 biji (ambil jusnya) Asam limau nipis 3 biji (ambil jusnya) Cili api 5 biji Cuka 2 sudu teh Daun kesum 1 genggam Gula ½ sudu teh Budu 2 sudu teh Garam ½ sudu teh Gula 1 sudu teh Serbuk perasa ½ sudu teh Cara Menyediakan: Timun, cili merah dan daun salad (untuk hiasan) 1. Kisar cili api dan bawang merah dan tumiskan. Cara Menyediakan: 2. Masukkan cuka, gula dan garam. Biarkan seketika sehingga naik bau. 3. Masukkan isi tiram dan akhir sekali jus asam limau dan daun ketumbar. 1. Rebus isi tiram sehingga empuk dan toskan. 4. Aturkan isi tiram di atas kulitnya dan hias dengan hirisan limau, bawang 2. Potong isi tiram sederhana besar. besar dan daun salad. 3. Kacang panjang dan cili api dihiris kecil-kecil. 5. Sedia untuk dihidangkan 4. Gaulkan bahan-bahan iaitu isi tiram, kacang panjang, cili api, lada hitam dan jus asam limau nipis sehingga sebati. 5. Masukkan santan, budu, daun kesum, gula dan serbuk perasa. Gaul sehingga Selamat mencuba!!! sebati. Hias dengan potongan timun, limau, cili merah dan daun salad. Resipi disediakan oleh:- 6. Sedia untuk dihidangkan. JABATAN PERIKANAN NEGERI KELANTAN Tingkat 6, Wisma Persekutuan, 15628, Kota Bharu, Kelantan Tel: 09-7414774

Pelancong

Ikan Ikan

Jabatan Perikanan Malaysia (Department of Fisheries Malaysia) Aras 1-6, Blok 4G2, Wisma Tani, Presint 4, Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, 62628 Putrajaya. Tel: 03 - 8870 4000 No. Faksmili: 03 - 8889 2498 Laman Web: http://www.dof.gov.my E-mel: [email protected]