Jaargang 102 nummer 1, februari 2001 Tweemaandelijks tijdschrift van de Theosofische Vereniging in Nederland

Redactie: Ali Ritsema (hoofdredacteur), Inhoud Els Rijneker (secretaris), Het virus van het racisme 2 Richard van Dijk, Radha Burnier Anne Myrthe Iken, Elisabeth Raven Een oneindigheid van binnen om Secretariaat redactie: weg te geven 6 Tolstraat 154, Diana Dunningham Chapotin 1074 VM Amsterdam De gesloten vuist van de leraar 15 Trevor Leggett Manifest 2000 voor een cultuur van vrede en geweldloosheid 19 Paul Zwollo Het wonder van eenheid 22 Jack Patterson De essentie van mededogen 25 Muriel Daw Begin met drietallen... Abonnementen: ƒ 30,– per U bedoelt zeker bloed, zweet en tranen jaar (Nederland en België). Mme Blavatsky? 31 Losse nummers: ƒ 5,–. Rob Sherman

Zetwerk: Willy Evelein Verenigingsnieuws 36 Druk: AD-Druk bv / Zeist Adressen Theosofische Vereniging 40 Omslag ontwerp: Tom Ockerse

© 2001 Theosofische Vereniging in Nederland / Amsterdam

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotoko- De Theosofische Vereniging is niet verantwoordelijk voor pie, microfilm, of op andere wijze, zonder voorafgaande toestemming van enigerlei mening in dit tijdschrift tot uiting gebracht de uitgever. tenzij vervat in een officieel document. Het virus van het racisme

– Radha Burnier

Toen er een tijdelijk succes behaald werd in de strijd tegen malaria, tuberculose en andere ziekten, werd het publiek verteld dat deze ziekten uitgeroeid waren. Maar ze zijn weer terug. Malaria verspreidt zich niet alleen in tropische gebieden, maar begint nu ook voor te komen in gematigde zones waar de temperaturen onregelmatig lijken te stij- gen ten gevolge van het broeikaseffect. Tuberculose eist ook zijn tol in vele delen van de wereld. Er is een ander virus waarvan sommigen geloven dat het dood is maar dat nog bestaat en gevaarlijk is, dat is het virus van racisme. Zij nemen aan dat er een eind is gemaakt aan raciale haat, omdat bepaalde antropologen en wetenschappers erkennen dat genetisch alle mensen tot één ras beho- ren. Wetenschappers zeggen ook dat wij mensen nauw verwant zijn aan sommige andere primaten, hetgeen mensen er niet van weerhoudt hen te martelen. Deze uitspraken van academici hebben niet het geringste effect op het verstand van mensen die vol haatgevoelens zitten. Haat heeft een object nodig, en mensen gebrui- ken het bestaan van raciale, religieuze en andere kenmerken alleen maar om hun eigen diepgewortelde frustraties en harts- tochten te rechtvaardigen, die allemaal ontstaan door een psychologie van eigen- belang. Daarom komen rassenhaat, religieuze onverdraagzaamheid, nationaal wantrou- wen enzovoort, zoveel voor. Dit zal alleen ophouden wanneer de intensiteit van het eigenbelang in het menselijk bewustzijn afneemt en uiteindelijk uitgeroeid wordt. Anders blijft het sluimeren en zal het de kop opsteken wanneer het klimaat en de omstandigheden gunstig zijn. Gelukkig is er officieel een eind gemaakt aan de apartheid in Zuid Afrika. Dit heeft echter geen eind gemaakt aan rassenhaat

2 Theosofia 102/1 · februari 2001 en onderling wantrouwen tussen witte en len dragen, toegestaan. Een exodus van zwarte gemeenschappen. Witte boeren die joden komt natuurlijk niet onverwacht. grote landerijen in bezit genomen hadden Gekleurde immigranten uit de vroegere toen zij kolonisten waren, zijn bang dat zij kolonies en vluchtelingen die op de loop hun voordelen zullen gaan verliezen. zijn voor vervolging, die asiel gekregen Moeiteloos beschieten en terroriseren zij hebben in Spanje en Frankrijk, worden op de arme landarbeiders die van hen afhan- straat aangevallen door racistische groepen kelijk zijn voor hun levensonderhoud. Zie en op allerlei manieren bedreigd. Er is hier hier een recent rapport in de Britse krant niet genoeg ruimte om een breed overzicht The Guardian van september 1999: ‘Vijf te geven van de gruwelijkheden die in vele jaar na het einde van de apartheid gaat het delen van de wereld op raciale gronden misbruik van de blanke overmacht door op begaan worden. de Zuidafrikaanse boerderijen die een De remedie ligt nu, zoals altijd, in het wankel bestaan bieden aan vijf miljoen bevrijden van het verstand van zijn zwarten. Deplorabele arbeidsomstandighe- angsten, vooroordelen en conditionering. den en karige lonen in ruil voor lange De Dalai Lama vertelt vaak dat mensen werkdagen blijven de norm. Sommige van nature goed en vriendelijk zijn. Maar arbeiders slapen nog steeds in de varkens- onze natuurlijke reacties worden onder- kotten en de stallen van de dieren die zij drukt en gecorrumpeerd door de eisen van verzorgen. Maar voor veel arbeiders is het de maatschappij die wijzelf in het leven ergste nog de straffeloosheid waarmee hebben geroepen - een maatschappij geba- blanke boeren hun arbeiders en andere seerd op een immer toenemende productie zwarten mishandelen, slaan en zelfs doden, en consumptie, waar eigenbelang in stand en vervolgens vrijuit gaan vanwege onver- gehouden wordt als een primaire deugd. schillige of incompetente politieagenten en Geduldig en standvastig moet de Theo- bevriende rechters’. sofische Vereniging bezig blijven met het afbreken van het geloof in deze levens- Eigen belangen wijze. Het moet een filosofie bieden die de Dit rapport maakt duidelijk hoe barbaars mensen begiftigt met de moed om te de mens kan zijn bij het beschermen en veranderen en hun aangeboren goedheid bevorderen van zijn eigen belangen. Witte naar voren te laten komen. Raciale en boeren beschouwen zwarte mensen, die andere kenmerken zullen hen er niet toe het land waarvan zij verdreven zijn kunnen brengen zich in een conflict te begeven als opeisen, als een grote bedreiging. De zwar- zij eenmaal hun eigen ware aard kennen, ten, aan de andere kant, beschieten en en hun plaats temidden van de rest van de doden blanken ook zonder aanzien des schepping. persoons, zelfs die mensen die er al heel lang wonen en die een sterke sympathie Jonge boodschappers hebben voor hun donker gekleurde mede- Nationale, raciale, religieuze en andere burgers. Er is geen gemakkelijke manier verdelingen hebben nauwelijks impact op om deze situatie te veranderen, want geen het verstand van jonge mensen, want zij wetten en geen autoriteiten, politieke of worden niet bezwaard door het gewicht wetenschappelijke, kunnen menselijke van herinneringen of verhard door jaren hartstochten verminderen of het menselijk van emotionele reacties. Na de oorlog in verstand disciplineren. Europa weigerden veel jonge mensen de In Rusland zijn synagogen in brand vooroordelen en de haat van de strijdende gestoken en er is een aanzienlijke hoeveel- partijen over te nemen. Toen zij de gele- heid steun voor antisemitische bewegin- genheid kregen te reizen en andere jonge gen. In sommige gebieden zijn zelfs mensen te ontmoeten uit de voormalige openlijke propaganda en demonstraties ‘vijandige’ landen, ontdekten zij al gauw door mensen die swastika-achtige symbo- dat die niet veel van henzelf verschilden.

Theosofia 102/1 · februari 2001 3 Helaas groeiden zij snel over hun wijsheid andere kinderen die pas onlangs heen. neergedaald zijn uit de deva-werelden. Zij Niet lang geleden werd er een project reageren op zuivere trillingen omdat hun begonnen om de vooroordelen tussen In- verstand onschuldig is, totdat zij gecorrum- diërs en Pakistanen weg te nemen door peerd worden tot het koesteren van voor- penvriendschappen tussen schoolgaande oordelen en harteloosheid. kinderen in de twee landen. Een verslag, Educatieve activiteiten, die kinderen gepubliceerd in The Hindu, een grote Indi- helpen op te groeien zonder hun ouders te ase krant, getuigt van de volwassenheid die imiteren maar die aan de andere kant hun de onbedorven jeugd bezit. Een 12-jarige natuurlijke goedheid en gevoeligheid voe- schreef aan zijn vriend: ‘Vind je het niet den, zijn van bijzondere waarde, want dat belachelijk, zoals wij vechten?’ Een ander kan de enige manier zijn om te voorkomen kind verklaarde: ‘Ik wist niet veel over dat nieuwe generaties vooroordelen en Pakistan. Het was gewoon een land waar houdingen van geweld blijven koesteren. wij van afgescheiden waren. Nu heb ik het gevoel dat Pakistan hetzelfde is als India… Bemoeit de natuur zich ermee? Ik zou het niet leuk vinden als de twee Naarmate de mensheid verder blundert, landen oorlog gingen voeren’. Weer een terwijl zij talloze fouten begaat, kan de ander kind schreef: ‘Hoe dan ook, wat er natuur zich ermee gaan bemoeien om de gebeurd is in het verleden zou in het verle- verstoringen van het evenwicht die den moeten blijven, en het is nu onze taak ontstaan zijn, tegen te gaan. De hebzucht om een betere toekomst te scheppen’. van de mens heeft dierenpopulaties gede- cimeerd, alsook de prachtige diversiteit Druk van ouderen van het leven op deze planeet. Zelfs de Ons werd echter verteld dat veel van deze grote dieren zijn niet gevrijwaard gebleven kinderen, die zo’n gezond verstand aan de van de aanslagen die stropers, jagers en dag legden, onzeker of bezorgd waren over landdieven op hen gepleegd hebben. De het gedrag van volwassenen. Hun natuur- aanvallen op olifanten hebben zich gecon- lijke gevoelens moesten zij inslikken of centreerd, vooral in Afrika, op dieren met verbergen vanwege de verwachte druk van de grootste slagtanden. Alleen al in een de kant van ouderen. Jammer genoeg nationaal park, in Oeganda, lieten over- probeert iedere generatie de volgende te zichten een daling in het aantal olifanten pletten onder haar eigen gebrek aan wijs- zien van 3.500 naar 200 tussen 1963 en heid, in plaats van dat zij nieuwe inzichten 1992. Maar de laatste jaren werd een en zuiverder gevoelens laat ontstaan. toenemend aantal olifanten geboren met Misschien hebben volwassenen veel te kleinere of helemaal zonder slagtanden, leren van jeugdigen, zoals Wordsworth ons misschien omdat zoveel olifanten met herinnert: grote slagtanden gedood zijn dat de genen ‘De jongeman, die elke dag verder uit die zulke dieren produceren nu zeldzaam het oosten moet reizen, is nog steeds de zijn. Hetzelfde verschijnsel doet zich voor priester van de natuur, en wordt op zijn in een groot deel van Afrika. Hoewel geen weg vergezeld door het schitterende visi- slagtanden hebben een nadeel is voor oen’. olifanten, die ze gebruiken als gereedschap De lichaamsleeftijd zegt niets over de voor noodzakelijke handelingen zoals naar volwassenheid van de lichaamsbewoner, en water graven, lijkt de verandering hen over wij moeten ons niet afwenden van wat het algemeen een langer leven te garande- kinderen zeggen. Zij hebben spontane ren. kennis van hun eenzijn met andere levens- vormen. Het is gemakkelijk voor hen om Verminderde vruchtbaarheid van dieren te houden en diegenen die Een ander intrigerend verschijnsel is de onbedorven zijn zoals zijzelf, namelijk verminderde vruchtbaarheid bij mannen.

4 Theosofia 102/1 · februari 2001 Volgens het British Medical Journal was er ondervinden omdat werknemers sterven of gedurende de tien jaar dat er proeven ontslag nemen. Alweer rijst de vraag of de werden gedaan, een merkbare daling in de natuur haar eigen programma doorvoert. spermaproductie van normaal functione- Haar manier van doen zou bij tijd en wijle rende mannenlichamen in Finland. Soort- de mensen de schrik op het lijf kunnen gelijke resultaten waren ook te zien in jagen, of hen in opstand laten komen als andere Europese landen. Onderzoekers pruilende baby’s die boos zijn op hun kunnen die niet verklaren door alleen moeder. Maar daar onze visie kortzichtig rekening te houden met alcoholconsump- is, kunnen wij de wijsheid van de natuur op tie, vervuiling en andere mogelijke oorza- den duur nooit overtreffen. ken. Vandaar de speculatie of de natuur, Het Grote Plan gaat voort om de volma- op haar eigen ondoorgrondelijke manier, king van de ziel te bewerkstelligen. Wat er regelingen treft om de aarde te bescher- ook gebeurt door de activiteiten van de men voor overbevolking door de mens- natuur om dat Plan tot voleinding te heid. brengen is vast en zeker heilzaam, en moet In verscheidene landen is de menselijke zonder angst of wanhoop onder ogen bevolking ernstig getroffen door AIDS.In worden gezien. ontwikkelingslanden heeft de ziekte zich zo snel verspreid dat industrieën, land- Uit: The Theosophist, december 1999 bouw, scholen enzovoorts problemen Vertaling: A.M.I.

Als je je vuist balt, kan niemand iets in je hand stoppen en evenmin kan jouw hand iets oppikken.

Alex Haley

Theosofia 102/1 · februari 2001 5 Een oneindigheid van binnen om weg te geven

– Diana Dunningham Chapotin

“Er is een oneindigheid binnenin ieder van ons om weg te geven; wij moeten de manier ontdekken om die weg te geven.” (N. Sri Ram)

Wanneer wij geroepen worden tot het pad van dienst door het lijden rondom ons, merken wij al gauw dat daar een schijnbaar onuitputtelijk reservoir van liefde en energie voor nodig is. ‘Goede doelen’ eisen onze aandacht op van alle kanten. Hoe kunnen wij putten uit de grenzeloze krachten waarvan de heer Sri Ram zegt dat wij ze bezitten om te geven en lief te hebben? Denk eens aan alle situaties die getransformeerd zouden worden. Zelfs de toestandjes die wij allen hebben meege- Gedeelten uit de openbare maakt, zoals deze: lezing gegeven door Diana • U staat op straat met een kennis of Dunningham Chapotin op een vriendin die maar door blijft de 103e Jaarlijkse praten. Ze doet dat omdat ze een- Conventie van de zaam is. U weet dat en daarom pro- Theosofische Vereniging in beert u geduldig te blijven, maar uw Nieuw Zeeland begin gedachten dwalen af naar uw horlo- januari 2000. ge. En telkens weer. Is er een for- mule om te putten uit grotere vermogens tot begrip en geduld on- der deze omstandigheden? Hoe doet u hier een beroep op uw inner- lijke reserves? • Een vriendin zit erg in de rats over een bepaalde maatschappelijke on- rechtvaardigheid. En u bent het met haar eens op dit punt. Zij heeft u gevraagd om met een handteke- ningenactie door de buurt te gaan. U vindt het niet erg om uw vrienden te vragen hun handtekening te zet- ten maar u vindt het moeilijk om vreemden hiervoor te benaderen. Hebt u ooit de behoefte gevoeld om

6 Theosofia 102/1 · februari 2001 ergens tegen te protesteren maar u daarvan zo vermoeid geraakt dat u wat verlegen of aarzelend gevoeld zich afvroeg hoe lang u dat nog zou om passende actie te ondernemen? kunnen blijven doen? • Hebt u weleens gemerkt dat u een bezoekje aan een oudere vriendin Het is geen kwestie van trachten u te in een rusthuis uitstelt? U zegt te- provoceren door dit soort vragen te stellen. gen uzelf, ik MOET er heus deze De reacties die wij vaak vertonen in deze week eens naar toe… of volgende situaties zijn vooral heel menselijk. Al deze week… omstandigheden betreffen geven en dienst- • Maandenlang hebt u een vriendin baar zijn en de gevoelens die wij daarbij geholpen. U komt er langzamer- onvermijdelijk ervaren - gevoelens van hand achter dat niemand iets be- machteloosheid, wanhoop, cynisme, reikt heeft. Er lijken geen vermoeidheid, verveling, angst, ongeduld oplossingen voorhanden voor het enzovoorts. Het zijn allemaal situaties die probleem van uw vriendin, er komt vragen om inkeer tot diepere innerlijke geen verandering in de houding of hulpbronnen. het gedrag dat misschien bijdraagt tot het probleem. U zet zich weken- Terwijl wij deze gevoelens ervaren lang in en feitelijk krijgt u het ge- hebben wij een grote medestander, een voel dat u uw vriendin alleen maar grote metgezel, iemand tot wie wij ons aan het gezelschap houden bent, kunnen wenden, die ons altijd kan helpen - dat u slechts een luisterpost bent of Theosofia. Hoe helpt theosofie ons in al een ontspanningsdienst. Hebt u dit deze situaties? Welk verschil maakt de wel eens bij de hand gehad? aanwezigheid van theosofie? Wanneer • Bent u weleens echt door de angst theosofen gevraagd wordt waar theosofie is bevangen dat de mensheid deze pla- in wat zij aan het doen zijn, antwoorden zij neet gaat vernietigen? over het algemeen dat die zich in het hart • Hebt u zich er wel eens op betrapt ervan bevindt, dat hun filosofie het middel- dat u zich vaag teleurgesteld voelde punt is. Ik vraag me af of de lezers niet toen iemand die u geholpen had, u hetzelfde zouden zeggen - dat u voortdu- hiervoor niet bedankte? rend probeert de situaties te begrijpen • Bent u wel eens langs een bedelaar waarin u tracht de helpende hand te of een straatzwerfster gelopen ter- bieden in het licht van de theosofie, dat wijl u oogcontact vermeed? theosofie invloed heeft op de manier • Hebt u zich wel eens het vuur uit de waarop u deze situaties opvat, op de sloffen gelopen om een of andere manier waarop u daarop reageert. In feite, regeringsmaatregel of gemeentelij- of wij het nu beseffen of niet, zet theosofie ke beslissing tegen te houden, met het geven in een veel ruimere context, het als enig resultaat dat al uw poging- geeft een breder perspectief; het kan ons en op niets uitliepen en u zich over- geven verdiepen. mand voelde door machteloze woede? Wat onze spirituele filosofie ook mag • Bent u wel eens in omstandigheden zijn, hoe onze opvatting van de wereld ook geweest waarin u van anderen af- is, feitelijk, als we erover nadenken, hankelijk was en zich kwetsbaar beïnvloeden onze onderliggende metafysi- voelde, en hulpeloos? sche vooronderstellingen onze houding ten • Bent u wel eens ‘geholpen’ door ie- opzichte van dood, ziekte, ouderschap, mand anders die uiteindelijk de oorlog, het gebruik van de planetaire hulp- baas over u ging spelen? bronnen, kernenergie - kortom, van alles, • Hebt u wel eens iemand langere tijd nietwaar? Wanneer we besluiten aan welke verpleegd of verzorgd en bent u liefdadigheidsinstellingen wij ieder jaar

Theosofia 102/1 · februari 2001 7 gaan doneren en hoeveel, voor wat voor nier waarop wij heen en weer slin- vrijwilligerswerk wij ons gaan aanmelden geren tussen genot en pijn, verdriet en hoeveel tijd wij daaraan willen gaan en vreugde, aantrekking en afsto- besteden, of wij onze bejaarde ouders bij ting, rust en activiteit enzovoorts als ons laten inwonen, of wij bij onze kinderen een functie van de polariteit die gaan inwonen als wijzelf bejaard zijn, of wij functioneert in het universum. Zij ons als gewetensbezwaarde moeten bezien lijden in termen van de groei aanmelden wanneer wij jong zijn, of wij die het teweeg kan brengen en de een kind gaan adopteren, de oproep tot mogelijkheden die het biedt om kwijtschelding van derde wereldschulden zich te oefenen in mededogen. gaan steunen of inmenging van de • Theosofische dienstverleners prij- Verenigde Naties in Tsjetsjenië, zelfs op zen zich gelukkig dat zij betrokken welke politieke partij we gaan stemmen - zijn bij een onderneming, de enige wij neigen ertoe deze dingen, al dan niet onderneming waarbij er geen obsta- bewust, te doen in het licht van onze kels zijn. In de gewone alledaagse levensfilosofie. De kwaliteit van onze wereld is het zo dat als u een vlucht dienst voor anderen, de diepte van ons naar Singapore geboekt hebt en de geven, wordt rechtstreeks beïnvloed door luchtverkeersleiders staken, dan is ons wereldbeeld. dat een obstakel. Als u een stuk grond wilt kopen en u krijgt daar- Wat is nu waarlijk theosofische dienst- voor geen lening, dan hebt u een verlening, waarlijk theosofisch geven? probleem. Op het spirituele pad, met • Theosofische dienstverleners letten een spiritueel perspectief, zijn obsta- niet alleen op de fysieke gezond- kels juist het terrein van actie. De heid en veiligheid, of het psycholo- moeilijkheden die zich onvermijde- gische comfort van degenen die zij lijk voordoen wanneer wij trachten helpen, maar ook op hun groei op onze medemensen te helpen, dieren de lange termijn, op hun spiritueel te beschermen of de planeet, zijn al- welzijn. Zij zijn niet op zoek naar lemaal koren op de spirituele mo- snelle resultaten maar naar per- len. spectieven. Zij vragen zich af wat de karmische consequenties zijn van de Nu hebben wij vastgesteld dat de theoso- voorhanden zijnde opties. fie, door het spirituele perspectief dat erin • Theosofische dienstverleners gaan geboden wordt, ons geven kan verdiepen. er niet op uit om de regering te be- Maar wat gebeurt er in het soort essentiële strijden inzake sociale kwesties met situaties die ik hierboven geschetst heb? een ‘zij-tegen-ons’ mentaliteit; zij Hoe is daarbij de kwaliteit van ons geven? streven naar consensus met alle lief- Als er geen toverformules zijn om ons te de en intelligentie waartoe zij in helpen, zijn er dan niet tenminste een paar staat zijn. Zij gaan alleen de eventu- speciale principes, of inzichten, praktijken ele strijd aan in het belang van de of gebeden die de latente wil, wijsheid en groep; zij stellen het welzijn van an- liefde binnenin ons kan vrijmaken? dere naties op één lijn met dat van zichzelf en trachten een globaal Het lijkt mij dat theosofische dienstverle- perspectief voor ogen te houden. ners er een aantal speciale overtuigingen • Hoe zien theosofische dienstverle- op na houden die hun vermogen tot geven ners de pieken en dalen en vlaktes rechtstreeks beïnvloeden. Een hiervan is van psychologische ervaringen? de overtuiging dat ieder mens volmaakt kan Altijd in verhouding tot de bredere worden en uiteindelijk op een dag de visie, tot cyclische evolutie, tot vere- voeten van de Meesters zal bereiken - of, nigend bewustzijn. Zij zien de ma-

8 Theosofia 102/1 · februari 2001 als u wilt, tot zelfactualisatie, zelfrealisatie Maanden later kwam het schip van de zal komen. bisschop toevallig weer langs die eilanden Herinnert u zich de volgende woorden en terwijl de bisschop over het dek van Annie Besant? Zij zegt: ‘Geen enkele ijsbeerde en zijn avondgebeden zei, herin- ziel die daarnaar verlangt kan ervan nerde hij zich met genoegen de drie worden weerhouden op te stijgen; geen mannen op dat verre eiland die nu in staat hart dat liefheeft kan ooit in de steek gela- waren te bidden, dank zij zijn geduldige ten worden. Moeilijkheden bestaan alleen inspanningen. Terwijl hij daar zo in opdat we door ze te overwinnen sterk gedachten verzonken liep, keek hij toeval- mogen worden, en alleen zij die geleden lig op en zag hij een lichtje in het oosten. hebben zijn in staat te redden’. Het licht kwam steeds dichter bij het schip De overtuiging dat iedereen volmaakt en terwijl de bisschop in verwondering kan worden - het geloof in de spirituele stond te kijken, zag hij drie figuren over lotsbestemming van allen die wij tegen- het water lopen. De kapitein legde het komen - helpt ons de kracht tot geven te schip stil en iedereen leunde over de reling vergroten en de selectieve, oordelende om dit wonder te zien. manier waarop wij soms te werk gaan bij Toen ze binnen gehoorsafstand waren, ons geven, op te lossen. Deze overtuiging herkende de bisschop zijn drie vrienden, weerhoudt ons er onbewust van mensen af de vissers. ‘Bisschop!’, riepen zij uit. ‘Wij te schrijven. Een voorbeeld ter illustratie: horen uw boot langs eiland gaan en komen u gauw gauw tegemoet’. ‘Wat willen jullie?’, vroeg de bisschop vol Wij zijn met z’n drieën, u bent met z’n ontzag. drieën ‘Bisschop’, zeiden zij, ‘wij heel, heel erg Toen het schip van de bisschop voor een spijt. Wij vergeten prachtige gebed. Wij dag aanlegde op een afgelegen eiland, was zeggen, ‘Onze Vader in de hemel, uw naam hij vastbesloten zijn tijd zo nuttig mogelijk worde geheiligd, uw koninkrijk kome…’ de te gebruiken. Hij wandelde langs het rest wij vergeten. Vertel ons gebed alstu- strand en trof drie vissers aan die hun blieft nog een keer’. netten aan het boeten waren. In ‘Vrienden, ga terug naar huis’, zei hij, ‘en pidgin-engels legden zij hem uit dat zij iedere keer als jullie bidden, zeg dan: ‘Wij eeuwen geleden door missionarissen zijn met zijn drieën, u bent met zijn drieën, gechristianiseerd waren. ‘Wij christenen!’, wees ons genadig!’. zeiden ze, terwijl ze trots op elkaar wezen. De bisschop was onder de indruk. Kwaliteit van aanwezigheid Kenden zij het Onze Vader? Zij hadden er Naarmate wij ouder worden, beseffen wij nooit van gehoord. De bisschop was dat ieder individu wel een paar fantasti- geschokt. sche eigenschappen heeft, ongeacht hoe ‘Wat zeggen jullie als je bidt?’ beschadigd zij zijn. Er is altijd wel een ‘Wij richten onze ogen op de hemel. Wij aspect van iemand waar wij mee kunnen bidden: ‘Wij zijn met zijn drieën, u bent werken. En de kwaliteit van onze aanwe- met zijn drieën, wees ons genadig’. De zigheid, hoe kort we ons dit ook maar bisschop was ontzet over het primitieve, kunnen veroorloven, kan precies de gave zelfs ketterse karakter van hun gebed. Dus zijn die zij nodig hebben. Het groeiende besteedde hij de hele dag met hun het besef van het kostbare van ieder individu Onze Vader te leren. De vissers waren zorgt ervoor dat wij net iets meer geduld langzame leerlingen, maar ze deden hun hebben met die vervelende persoon, met best en voordat de bisschop de volgende die mensen die er niet in lijken te slagen dag scheep ging, smaakte hij het genoegen hun problemen onder de knie te krijgen, hen de hele formule te horen uitspreken met de bejaarde die eindeloos dezelfde zonder een enkele fout. verhalen vertelt. We merken dat het leven

Theosofia 102/1 · februari 2001 9 dat in alles verborgen is, inderdaad leeft in bron aan? Sommigen bidden, sommigen ELK atoom, dat een verborgen licht schijnt mediteren, sommigen roepen engelenk- in IEDER wezen en dat de Liefde die het rachten aan of hun eigen hoger zelf. universum belevendigt, niet alleen het Sommigen gebruiken bezwerende woor- mooie, vriendelijke en aantrekkelijke den, zelfs rituelen, die hen zuiveren voor omvat maar ook het lelijke, het irritante en dienst en hen openstellen als een kanaal het hebberige! waar spirituele krachten doorheen kunnen vloeien. Hier is een bezwerende formule Een Amerikaanse vrouw genaamd van George Arundale die misschien van Rachel Naomi Remen maakt onderscheid nut kan zijn: tussen repareren, helpen en dienen. Zij zegt dat ‘repareren’ een vorm van oordelen is. Krachten van Liefde Wanneer wij iemand ‘repareren’, zien wij O Krachten van liefde! Wij betuigen u onze hem als kapot. Als wij repareren, zien wij trouw, wetende dat alleen liefde de wereld de heelheid, - de volmaaktheid - in de kan verlossen. Wij roepen uw zegen aan over ander niet. Ook ‘helpen’, zoals zij het defi- diegenen die ernaar streven u te dienen. Wij nieert, is niet ideaal. Helpen, zegt zij, is roepen uw zegen aan over allen die lijden, gebaseerd op ongelijkheid. Wanneer wij opdat zij ontdekken dat zij in uw liefde zijn helpen, gebruiken wij onze eigen kracht opgenomen temidden van hun leed. Wij om diegenen met minder kracht te helpen. roepen uw zegen af over allen die anderen Wanneer wij mensen helpen, zouden wij doen lijden, zodat zij ertoe gebracht worden zonder het in de gaten te hebben hun terug te keren tot u en u te dienen. eigenwaarde kunnen doen afnemen. Door te helpen steekt men zich in de schuld. Het zou fantastisch zijn als we een Dienen, aan de andere kant, is wederzijds. formule zouden vinden die onze onaange- Wij dienen niet met onze kracht, wij boorde liefde en wijsheid bij toverslag zou dienen met onszelf. Wanneer wij helpen, vrijmaken, is het niet? Dan zouden wij hebben wij een gevoel van tevredenheid. precies weten hoe wij ons in het straatge- Wanneer wij dienen, hebben wij een gevoel vecht moesten mengen, hoe wij ‘burnout’ van dankbaarheid. Rachel Remen zegt er zouden kunnen vermijden, hoe wij inmen- het volgende over: ‘Als helpen een ervaring ging in de levens van anderen kunnen van kracht is, is repareren een ervaring van voorkomen, hoe wij moeten omgaan met beheersing en expertise. Dienst, aan de woede en wanhoop. andere kant, is een ervaring van mysterie, Linda Jo Pym, een theosofe die de overgave en ontzag… Het is gebaseerd op kliniek voor geestelijke gezondheid aan de het grondbeginsel dat het karakter van het Universiteit van Washington in Seattle leven heilig is… Wanneer u helpt, ziet u leidt, zei eens: het leven als zwak, als u repareert, ziet u “Dienst gaat niet over het idee van dienst het leven als kapot. Wanneer u dient, ziet u of de sociale verdienste ervan; het gaat over het leven als heel.’1 diep ingaan in de plaats waar wij Een zijn. Natuurlijk is het ultieme middel tot het Het is niet een stel regels en bepalingen. vrijmaken van onze innerlijke capaciteit tot Wanneer wij een beslissing nemen, hoe vaak dienen in deze zin het ontdekken van onze zijn we dan gecentreerd in die plaats diep eenheid met alle andere levensvormen. In binnenin ons? Of rammelen we alleen maar feite is het zo dat als wij onze eenheid met met regels, ideeën en principes door elkaar in anderen beseffen, wij beginnen met het ons hoofd? Het hele eieren eten is het vinden aanboren van wat toverkracht lijkt om te van dat speciale deel in ons van waaruit wij troosten, te beschermen, te genezen, op te kunnen antwoorden.” heffen en te transformeren. Wat brengt het besef van eenheid Hoewel het waar is dat er soms erva- teweeg? Hoe boren mensen die innerlijke ringen zijn in ons leven, als donderslagen

10 Theosofia 102/1 · februari 2001 bij heldere hemel, die een bewustzijn van Tegen het einde werd mij gevraagd direct eenheid oproepen, ontstaat het besef van te komen. Hij was aan het wegglijden. Ik eenheid meestal ongemerkt. Het is een ging meteen van het vliegveld naar het proces, dat begint met de natuurlijke ziekenhuis en toen rechtstreeks naar de impuls om de helpende hand toe te steken kamer waarvan ik dacht dat hij er lag. aan anderen in gevaar of in moeilijkheden. Toen ik binnenkwam, zag ik dat ik mij Wanneer wij iemand zien die op het punt vergist had. Er lag een heel, heel oude staat flauw te vallen, wat gebeurt er dan? man, bleek en haarloos, vermagerd, die Onze armen gaan automatisch naar voren. met diepe uithalen ademde, diep in slaap, Wat doen we wanneer een kind van zijn schijnbaar dichtbij de dood. Dus draaide ik fiets valt? Wij helpen hem weer overeind. mij om, om de kamer van mijn vader te Wat doen we als we horen dat een buur- gaan zoeken. Toen stond ik als verlamd stil. man ziek is? Terwijl wij met één hand de Ik besefte plotseling: ‘Mijn God, hij is het!’ hoorn op de haak leggen, pakken wij met Ik had mijn eigen vader niet herkend! Het de andere de soeppan. was het meest schokkende ogenblik van Onze impuls om anderen ten dienste te mijn leven. zijn is niet iets wat voortkomt uit het Goddank lag hij te slapen. Alles wat ik verlangen te schitteren of om ons zelfres- kon doen was bijhem gaan zitten en aan dit pect op te krikken - niet echt. Het ontstaat beeld voorbijgaan voordat hij wakker werd uit een onderliggend saamhorigheidsge- en mijn geschoktheid zag. Ik moest door voel, zoals Ram Dass zegt, een drang naar hem heen kijken en iets anders vinden dan eenheid. Cynici zouden misschien zeggen deze verbijsterende verschijning van een dat wij sociale dieren zijn en dat onze vader die ik nauwelijks fysiek kon herken- drang om te proberen te helpen een soort nen. kudde-instinct is, een daad van collectief Tegen de tijd dat hij wakker werd, was ik zelfbehoud. Dit is waarschijnlijk precies al een heel eind op weg. Maar wij waren hoe onze evolutionaire reis begonnen is. nog steeds slecht op ons gemak met elkaar. Dit is echter niet de essentie van het Er was nog steeds dat gevoel van afstande- instinct om de ander tegemoet te komen. lijkheid. Wij konden het allebei voelen. Wij lijden aan het gevoel van onze eigen Het was heel pijnlijk. Wij waren beiden afgescheidenheid, nietwaar, en dit stelt ons verlegen… met maar af en toe oogcontact. in staat de pijn van isolatie in anderen te Een paar dagen later kwam ik zijn kamer herkennen. Hierdoor wordt onze bezorgd- binnen en zag dat hij sliep. Weer was het heid veroorzaakt. moeilijk om aan te zien. Dus ging ik er bij zitten en keek nog eens goed. Plotseling Ervaring van bijzonder inzicht trof mij de volgende gedachte, woorden In het boek, How Can I Help? van Ram van Moeder Teresa, die melaatsen waar zij Dass, spreekt een Amerikaanse vrouw over voor zorgde beschreef als ‘Christus in al een bijzonder inzicht dat zij kreeg over zijn verdrietig makende vermommingen’. onze onderliggende natuur, onze verwant- Ik heb eigenlijk nooit een echte relatie schap, ons saamhorigheidsgevoel. met Christus gehad, en ik kan niet zeggen ‘In de vroege stadia van mijn vaders ziek- dat ik die op dat moment wel had. Maar teproces door kanker, vond ik het heel wat bij mij doorkwam was een gevoel voor moeilijk te weten hoe ik hem het beste kon de identiteit van mijn vader als… als een helpen. Ik woonde zo’n duizend mijl bij kind van God. Dat was wie hij werkelijk hem vandaan en kwam af en toe op visite. was, achter de ‘verdrietig makende Het was moeilijk aan te zien hoe hij vermomming’. En dat was ook mijn echte achteruit ging en nog moeilijker om mezelf identiteit, voelde ik. Ik voelde een grote zo onhandig te voelen, onzeker wat ik band met hem die niet leek op een die ik moest doen of zeggen. als vader en dochter gevoeld had.

Theosofia 102/1 · februari 2001 11 Op dat moment werd hij wakker, keek zij egoïstisch zijn, maar ook omdat ons mij aan en zei: ‘Hallo’. En ik keek hem aan onderbewuste zegt: ‘En hoe zit het met MIJ en zei: ‘Hallo’. en MIJN problemen? Wie bekommert zich Gedurende de resterende maanden van om MIJN problemen?’ Onze ongeduldig- zijn leven waren wij volkomen in vrede en heid kan feitelijk een onderdrukte roep op ons gemak bij elkaar. Geen verlegen- zijn om gevoelens van liefde voor onszelf. heid meer. Geen onafgewikkelde zaken. Misschien wanneer wij voortdurend het Meestal leek het of ik precies wist wat er bezoek uitstellen aan die bedlegerige en gebeuren moest. Ik kon hem voeden, sche- eenzame vriendin in het rusthuis, is dat ren, wassen, omhooghouden om de niet alleen vanwege het moeizame maske- kussens op te schudden - al die heel ren van ons verdriet voor haar en met haar intieme handelingen die eerder zo moeilijk converseren. Misschien worden wij van voor mij geweest waren. binnen geconfronteerd met het afschrik- In zekere zin was dit mijn vaders afscheids- wekkende spook van ons eigen verlies van cadeau aan mij: de kans om de gezamenlijke controle, onze eigen potentiële hulpeloos- identiteit van de geest te zien die wij beiden heid en, bovenal, van ons eigen gevoel van deelden; de kans om te zien hoeveel dat in de steek gelaten zijn. mogelijk maakt in de zin van liefde en Hoe beïnvloedt de angst voor een gebro- comfort. En ik heb het gevoel dat ik daar nu ken hart, voor ondergesneeuwd worden en een beroep op kan doen ten behoeve van verdrinken in verdriet door wat wij om ons ieder ander. 2’ heen zien, ons geven? Het kan betekenen dat wij zijn als oesters, die opengaan en Essentiële aspecten een bepaalde hoeveelheid pijn binnenlaten Misschien is de dapperste en meest radi- en dan weer dichtklappen. Wij gaan helpen cale stap die wij kunnen zetten om onze op dinsdag en donderdagmiddag; daarna onuitputtelijke capaciteit om te geven vrij komen we thuis en doen de voordeur dicht. te maken, de bereidheid onze eigen twij- fels, behoeften en weerstanden onder ogen Misschien laten wij een vriendin met te zien, om te trachten te zien wat de terminale kanker wel vallen, of een vrien- innerlijke barrières zijn om uitdrukking te din die juist een kind verloren heeft, niet geven aan ons zorginstinct. Wij kunnen alleen omdat wij niet weten welke woorden kijken naar wat er in ons om gaat in die te gebruiken om haar te troosten, maar specifieke situaties die we hierboven omdat er diepe en beangstigende vragen opnoemden - de gevoelens van schuld, bovenkomen. Onze levensfilosofie, zo bezorgdheid, ongemak, teleurstelling, logisch, zo prachtig, zo metafysisch bevre- kwetsbaarheid enzovoorts. Wij moeten ook digend, en die ons een gevoel van zeker- bereid zijn de diepere angsten te zoeken heid en optimisme geeft, wordt achter deze reacties - angst voor controle- aangevallen, ondermijnd, door noties van verlies, om ondergesneeuwd te worden, onrechtvaardigheid en absurditeit. Natuur- dat ons hart gebroken wordt, uiteindelijk lijk zijn er heel wat gemengde motieven in de angst voor uitsterven. DIT is de kern alles wat wij doen. Naast oprechte sympa- van theosofische dienstverlening en waar- thie en mededogen kan er de behoefte schijnlijk de zekerste manier om het hart te bestaan verveling, eenzaamheid of gevoe- openen voor zijn potentieel van ongelimi- lens van nutteloosheid te vermijden. teerd geven. Misschien bezorgt het helpen van anderen Wat wordt er bedoeld met kijken naar ons wel een goed geweten, bevestigt het wat er achter onze spontane reacties zit? onze eigenwaarde en geeft het ons een Misschien als wij ongeduldig worden bepaalde autoriteit. Maar alweer: wat ligt jegens iemand die maar doorzeurt over er achter zulke motivaties? Achterliggende zijn problemen, zijn wij niet alleen motiveringen zoals deze, en het versterken ongeduldig omdat wij het druk hebben en

12 Theosofia 102/1 · februari 2001 daarvan, kunnen geworteld zijn in vrees boom een hand gaf. Zijn tegenwoordigheid voor de verschrikkelijke innerlijke leegte. was enorm krachtig en solide. Hij liet ons een rondleiding door het klooster geven Op weg naar eenheid waar ongeveer honderd verslaafden een Wij stippen dit niet aan om ons enthousi- behandeling ondergingen. Je kon precies asme voor het dienen van anderen te zien wie wie was. De nieuwelingen zagen ondermijnen. Wij doen niet aan zelfkastij- er allemaal uit als gesloopte junkies. Zij ding. Wij oordelen niet. Als we te lang bevonden zich in een kamer. Daarna, doorgaan over de motivatie tot dienen, kan verderop, tegen de tijd dat zij er vier dagen dit onze spontaniteit en vreugde teniet waren, kon je echt een verandering zien. doen. Als wij wachtten op een volkomen Na acht dagen leken ze opgewekt... hele- zuivere motivatie, zouden wij verlamd blij- maal niet bijzonder op verslaafden. Na tien ven. In feite zijn wij alleen maar aan het dagen waren zij weer weg. Statistieken observeren, aan het afpellen van laagjes en over hen toonden aan dat zeventig procent aan het opletten… en dit is misschien wel na afloop niet weer verslaafd raakte. het proces dat scheidsmuren tussen ande- ren en ons verwijdert totdat wij eenheid Verbijsterend proeven. Uiteindelijk is er niet langer enig Toen ik een vraaggesprek had met de gevoel van ‘helper’ en ‘geholpene’. Wij monnik, vroeg ik hem, ‘Hoe doet u dit?’ helpen door wie wij zijn, niet zo zeer door Hij zei, ‘Welnu, dat is eenvoudig. Ik vertel wat wij doen. Nog een verhaal uit het boek ze dat ze hier maar tien dagen mogen blij- van Ram Dass 3, om dit contrast aan te ven, dat ze nooit meer terug mogen komen geven tussen zijn en doen: en dat de geneeswijze werkt’. Ik vroeg hem ‘Ik was op bezoek bij de vrouw van een of er veel religieuze indoctrinatie werd vroegere Amerikaanse ambassadeur in toegepast in het tiendaagse programma. Thailand, en zij vertelde mij over een ‘Nee,’ zei hij, ‘niets van dat alles. Deze monnik die een klooster had gebouwd mensen zijn daar niet geschikt voor’. waar heroïne- en opiumverslaafden in tien Ik had gehoord dat er veel deskundigen op dagen genezen werden… voor vijftien het gebied van verdovende middelen, verslag- dollar… Misschien was dit een van die gevers en zelfs een aantal politici uit het monniken met de meditatieve krachten westen gekomen waren, maar dat niemand waar wij soms van horen. Ik verzocht haar van hen kon uitvogelen waarom wat hij deed om mij aan hem voor te stellen… zo’n effect had. De kruidendrank was kenne- Nu zijn de boeddhistische monniken in lijk niet het hele verhaal. Naarmate ik langer Thailand deel van de Theravada traditie, met hem optrok, begon ik te beseffen dat zijn die bijzonder strenge verzaking vereist om denken zo gericht en eenpuntig was dat zijn het verstand te zuiveren, zodat men in wezen sterker was dan hun verslaving. Op de diepe meditatie kan gaan… Deze rigou- een of andere manier bracht hij de verslaaf- reuze training bereidde hem voor op heel den een gevoel van niet-verslaafd zijn bij dat intensieve beoefening van meditatie, die sterker was dan hun verslaving. En ik zag dat hem in staat stelde af te stemmen op de zijn toewijding zo volkomen was dat hij niet diepere en krachtigere delen van zijn zomaar iemand was die een vaardigheid verstand. Toen zijn tante [die hem blijk- toepaste. Hij was helemaal met zijn werk baar aan het trainen was] het gevoel had versmolten. Hij was de genezing.3’ dat hij er klaar voor was, leerde zij hem de bereiding van een kruiden-diureticum. Zij Dit is nu het ideaal. Zulk soort indivi- instrueerde hem dit aan de verslaafden te duen zijn zeldzaam, maar ieder mens kan geven, en vervolgens stichtte hij zijn kloos- volmaakt worden, denk daaraan, dus op ter. een dag zijn wij allemaal zoals die Thaise Toen wij kennis met hem maakten, was boeddhistische monnik. Ik denk dat dit mijn allereerste reactie dat ik een eiken- verhaal in feite die magische formule

Theosofia 102/1 · februari 2001 13 onthult om onze innerlijke krachten vrij te sterk zijn, en de visie daarop helder blijven, maken, waar wij soms naar verlangen: het zodat het ons zelfs onder de minst gunstige is niet de vraag naar het vinden of bezitten omstandigheden bijblijft. En als die vrese- van een magische formule, maar naar er lijke momenten komen, laat ons die dan zelf een te worden in onszelf. met onwankelbare blik in de ogen zien; Dienstverlening is eigenlijk een reis op totdat zij ons geen schrik meer aanjagen, weg naar ontwaken. Voor die reis hebben tot alleen mededogen ons hart vervult. wij de theosofie als onze metgezel en leraar. Wij hebben de wetenschap dat wij Verwijzingen: een oneindige kracht binnenin ons hebben 1 Rachel Naomi Remen, ‘In the Service of Life’, tot geven en dat ieder mens volmaakt kan artikel, Noetic Sciences Review, lente 1996. worden. Wij moeten stoutmoedig en 2 Ram Dass, How Can I Help?, pp.19-20 3 idem, pp.94-96. vreugdevol uitgaan op het pad van dienst, terwijl wij onbevreesd kijken naar de Uit: Theosophy in New Zealand, diepere, meer duistere niveaus van onze maart 2000 psyche en voorzichtig trachten die speciale Vertaling: A.M.I. stille kern binnenin ons aan te raken. Moge de overtuiging van onze Eenheid

De methode van geweldloos verzet is effectief in die zin dat het de tegenstanders ontwapent. Zij legt morele verdedigingsmechanismen bloot, verzwakt hun moreel en werkt tegelijkertijd in op hun geweten. Zij maakt het mogelijk voor het individu om voor morele doelen te strijden met morele middelen.

Martin Luther King jr.

14 Theosofia 102/1 · februari 2001 De gesloten vuist van de leraar

– Trevor Leggett

De gesloten vuist van de leraar is een Het gaat als volgt: Een worstelleraar had Indiase uitdrukking die verwijst naar het een veelbelovende leerling, aan wie hij doorgeven van een opvolging in een of negenennegentig van de honderd worstel- andere traditie. Het wordt geïllustreerd grepen leerde. Maar één zeldzame greep door een van de verhaaltjes in de Perzi- hield hij achter. Naarmate de jongen ster- sche klassieker Gulistan of Rozentuin. ker werd en vaardiger, kwam de tijd dat hij in het openbaar begon op te scheppen: ‘Natuurlijk ben ik de beste in het echte vechtvermogen’. Worstelen was toen (en is nog steeds) een nationale sport in Perzië, Trevor Leggett geeft en de Koning hoorde hiervan. Hij liet een lezingen in de Engelse wedstrijd organiseren in zijn tegenwoordig- afdeling, met name in heid tussen leraar en leerling. Londen. De jonge worstelaar stormde vooruit als een woedende stier, en toen maakte de leraar gebruik van die ene zeldzame greep die de ander nooit gezien had. De meester tilde hem hoog op en smeet hem tegen de grond. ‘Hoe durfde je op te scheppen dat je jouw leraar kon overwinnen?’ vroeg de Koning boos. Het antwoord was onverwacht: ‘Hij is geen echte leermeester voor mij geweest. In alles wat hij mij geleerd heeft, kan ik hem verslaan. Maar hij hield deze greep achter, die hij zojuist gebruikt heeft om mij te verslaan’. De Koning dacht hierover na, en vroeg de leraar: ‘Waarom hebt u hem dit onthou- den?’ De leermeester zei: ‘Ik heb dit achterge- houden juist voor deze gelegenheid’.

Een van de aandachtspunten van het verhaal is dat als de leerling niet zo arro- gant was geweest, dan zou de leraar zich in de loop der tijd teruggetrokken hebben en de sportschool aan hem overgedaan hebben. Pas dan zou hij hem de geheime

Theosofia 102/1 · februari 2001 15 Honderdste Greep doorgegeven hebben vallen bovengenoemde drie dingen - die in zijn gesloten vuist verborgen was. timing, anticiperen, en het laatste - in Deze zaken worden in de volksmond de werkelijkheid gedeeltelijk samen. Je kunt ‘knepen van het vak’ genoemd. Zo lang als de timing niet goed krijgen tenzij je antici- er steden bestaan, zijn er volksstammen peert op wat volgt, en wanneer je het moet deskundigen in een bepaald beroep of vak zeggen. Die dingen ‘geheimen’ noemen is geweest - de goudsmedenstraat, de wever- een manier om de aandacht te richten op straat enzovoorts. Zij behoeden hun gehei- een aspect van de hele situatie. Andere men voor buitenstaanders; hoewel zij op elementen worden op dat moment als een bepaalde manier met elkaar wedijve- vanzelfsprekend aangenomen. Bijvoor- ren om klanten, is er een sterkere band die beeld, het vermogen om duidelijk te spre- hen tezamen houdt. Als zij uit elkaar ken en met tenminste schijnbare gingen, zou hun expertise al gauw overtuiging. Deze dingen zijn ‘geheimen’ verstrooid raken en dan zouden zij hun niet in de zin van de woorden zelf, maar voorsprong kwijt zijn. omdat zij een echt geheim bevatten, dat een intuïtieve kunst is die niet rechtstreeks Verklaring van geheim overgebracht kan worden. Het moet naar In spirituele tradities zijn er overal woor- voren komen in een proces van oefening, den zoals ‘geheim’. Het woord Upanishad gedurende kortere of langere tijd. Er kan herleid worden van upa = dichtbij, ni kunnen werkregels zijn die misschien een = naar beneden, en sad = zetel (de ‘sh’ te benaderen resultaat geven: ‘Pauzeer een komt erin door een fonetische regel dat als tel waar een komma staat, twee tellen voor een ‘s’ op een klinker volgt, behalve op ‘a’, een dubbele punt, drie voor een punt’. wordt het ‘sh’). Dus het woord Upanishad, Maar dit is niet de kunst van timing. Chur- een heilig geschrift uit India, verwijst naar chill wist precies hoe lang hij moest wach- het zitten naast de leraar, die het dan fluis- ten, nadat hij tegen een verdeeld tert. Socrates verwijst naar ‘een lering die Lagerhuis had gezegd: ‘Welnu, ik zal mijn in het geheim gefluisterd wordt’ en Jezus paarlen niet langer wegwerpen…’, en toen heeft het over de geheimen die alleen aan de commotie geluwd was, ‘voor diegenen de naaste discipelen verteld werden. Maar die ze niet waarderen’. Hij werd beloond deze dingen werden in feite niet geheimge- met een lachsalvo. houden. De formele titel van de beroemde Gita, die zichzelf afficheert als open voor Verschillende indicaties allen, is: De Upanishads gezongen (gita) De spirituele geheimen waarnaar verwezen door de Heer. Aan het einde van de Gita wordt in de Gita zijn intuïties, niet de trivi- wordt gezegd dat het de grootste verdien- ale van een beroepsredenaar, maar aan- ste is om het in de juiste geest te onderwij- gaande de diepten in de mens. De zen, en aan de juiste toehoorders. woorden kunnen verkeerd begrepen Sommige toegewijden leren hoofdstukken worden, en het geheim kan verborgen blij- uit het hoofd, en herhalen ze elke ochtend. ven. De leringen geven vele verschillende Dus waar is het geheim? indicaties, zoals de vele coördinaten op Door andere toepassingen van het woord een landkaart. Iedere coördinaat begint te vergelijken kunnen wij dit begrijpen. vanuit een ander punt, en zij komen lang- Een expert zal ons vertellen dat het ge- zamerhand bij elkaar. Op dezelfde manier heim van spreken in het openbaar, timing worden spirituele instructies gegeven voor is; een andere, dat het anticiperen is; weer iemand die in een crisis verkeert, voor een ander zegt: ‘Het is het onder woorden iemand die geluk zoekt, voor iemand die brengen van datgene wat anderen niet zoekt naar de Realiteit achter de wereldil- hebben kunnen formuleren’. Wat is dan lusie, voor iemand die het innerlijke land- het geheim van een openbaar politiek schap achter de gedachtenstroom wil debat? Als wij er goed over nadenken, ontdekken.

16 Theosofia 102/1 · februari 2001 De instructies overlappen enigszins, en pige namen; met meer dan één lettergreep hun einddoel is het opwekken van een hoef je daar helemaal niet naar te kijken - nieuw besef, voorbij het verstand. Dit moet het is zeker een Japanner’. Gewapend met door de zoekers zelf worden gevonden; dit ‘geheimpje’ sorteren de organisatoren niemand anders kan het voor ze vinden. de namen snel uit. Maar de lering kan hen uitrusten met een helder, kalm en gericht verstand; dan, Buiging met het hart zoals de Gita zegt: ‘In de loop der tijd vindt Studenten in yoga training krijgen soms hij die gezuiverd is door de yoga van hande- het idee dat er net zo’n handige manier is ling en de yoga van samadhi, het zelf in zich- om al hun moeilijkheden op te lossen. Er zelf’. circuleren sleutelwoorden: ‘Het hele geheim is afstandelijkheid, afstandelijk- Spirituele training heid, afstandelijkheid. Niets anders is Maar de invloed van de idee van de belangrijk’. Mysterieuze kreten worden Honderdste Greep, in de verscheidene bedacht. Er is een traditie dat ‘als je een versies waarin die zich voordoet in de volledige buiging kunt maken bij het geschiedenis, heeft zelfs effect in spirituele binnengaan van de meditatiezaal, een training. Er is iets in het menselijk ver- buiging met het hele hart, dan is dat alles stand dat hoopt op een ezelspaadje, een wat je nodig hebt voor onmiddellijke subtiel idee dat alles zonder al te veel Realisatie. De hele rest is bijkomstig, voor moeite zal oplossen. mensen die niet van ganser harte kunnen Zulke dingen komen wij wel eens tegen buigen’. in het leven. Stelt u zich eens voor dat er Deze dingen zijn niet noodzakelijkerwijs een lange lijst Chinese en Japanse gedele- fout, maar het idee is om ze zo ver naar geerden is, deskundigen, verslaggevers voren te brengen dat zij al het andere enzovoorts, die een grote internationale uitsluiten. Als dit gebeurt, worden de conferentie bijwonen. Er zijn duizenden handelingen zelf dunner en mechanisch; namen, en de bedoeling is dat de Chinezen kleine overblijfselen van hun innerlijk allemaal bij elkaar in bepaalde hotels leven, omdat de andere elementen van de worden ondergebracht en de Japanners in training grotendeels vervallen zijn. Zij andere. Maar de computerlijst heeft de vormen kleine oefenscholen - men kan dit namen door elkaar neergezet, in alfabeti- geen scholen in het denken noemen - die sche volgorde, te beginnen met AN, dan het leven van hun volgelingen doen weg- ANDO, dan ARAKAWA, enzovoorts. De stromen. organisatoren moeten iedere naam apart De neiging neemt verscheidene vormen opzoeken in de verscheidene passagierslijs- aan, soms gesteund door schijnredenerin- ten. Men gaat ervan uit dat de Chinezen gen, soms door pseudo-autoriteit. ‘Het allen met de nationale luchtvaartmaat- heeft geen zin te proberen te mediteren schappij gekomen zijn waarop zij korting totdat je een volkomen duidelijke kennis krijgen, en hetzelfde geldt voor de Japan- van de Waarheid hebt. Als je zonder dat ners. Het karwei gaat heel wat mensen mediteert, mediteer je op onwaarheid, en heel wat tijd kosten. Maar zij leggen de versterk je het. Dan praktiseer je onjuist- zaak voor aan een oriëntalist. Hij zegt: heid’. ‘Dat hoef je niet allemaal te doen. Het is Deze mensen zouden waarschijnlijk tamelijk makkelijk. Chinese namen hebben zeggen dat een leek die probeert te schaat- altijd één lettergreep; Japanse maar sen, en die herhaaldelijk valt, aan het oefe- zelden. Dus AN is waarschijnlijk Chinees, nen is in het vallen. maar zou mogelijkerwijs een Japanner Anderen zeggen: ‘De leraar geeft oefe- kunnen zijn; ANDO en ARAKAWA zijn ningen in mentale beheersing, maar dit is zeker Japanners. Dus probeer de Chinese eigenlijk om ons te overtuigen van onze passagierslijsten eerst met de eenlettergre- hulpeloosheid, en ons ertoe te brengen

Theosofia 102/1 · februari 2001 17 volledig op hem te vertrouwen, en op God Dit is de bittere wijsheid van een aloude die door hem spreekt’. Op zulke manieren beschaving, die eeuwen, zelfs millennia worden de rechtstreekse instructies van de lang slagen en tegenslagen heeft meege- leraar teniet gedaan. Nogmaals, het is een maakt, complotten en tegencoups. En wel valse ‘spirituele’ houding die een falen van op alle gebied: persoonlijk, politiek en de vitaliteit maskeert. Toch worden zulke intellectueel. Waar heeft het uiteindelijk ‘geheimen’ rond gekletst als verborgen allemaal toe geleid? Een van de grote mys- waarheden. tieke dichters van Perzië heeft het eens Er wordt nooit duidelijk gezegd waarom opgesomd: ‘Kinderen die kibbelen over de leraar geacht wordt ze voor zich te walnoten als fiches; kreten en tranen houden. Op de achtergrond is er een of over… niets’. ander vaag idee van de Honderdste Greep, De spirituele koers moet niet besmet met al zijn associaties van een fundamen- worden met deze wereldse associaties. Zij teel conflict tussen leerling en leraar. De geeft een licht door, geen walnoten. De semi-instinctieve houding, hoewel verbor- leraar verliest niets wanneer hij het licht gen voor het bewuste verstand, kan heel aan de leerling geeft, en de leerling is niet diep zitten. Het huiveringwekkende in een strijd gewikkeld met de leraar. In de couplet in Saa’di’s originele Perzische één is het licht misschien helder, in de verhaal wijst op de moraal: ander klein, maar het is hetzelfde. Ik heb nog nooit iemand leren boogschie- ten die er niet mee eindigde mij tot doelwit te Uit: The Theosophist, juni 1999 maken. Vertaling: A.M.I.

Wat moet ik doen? Er kwam eens een man bij Rabbi Israel Ba=al Shem en zei: >Mijn zoon is van God vervreemd; wat moet ik doen?= De Ba=al Shem antwoordde eenvoudig: >Geef hem meer liefde.=

Eknath Easwaran, Words to live by

18 Theosofia 102/1 · februari 2001 Manifest 2000 voor een cultuur van vrede en geweldloosheid

– Paul Zwollo

Het manifest 2000 voor een Cultuur van Het interessante van dit Manifest is dat Vrede en Geweldloosheid is opgesteld deze paar regels gebaseerd zijn op de Vijf door een groep winnaars en winnaressen Voorschriften die de Heer Boeddha 2500 van de Nobelprijs voor de Vrede. Het is jaar geleden oplegde aan zijn lekeleer- de bedoeling dat iedereen die het Mani- lingen, dus aan mensen die gewoon in de fest ondertekent, zich verbindt om zelf maatschappij actief waren. De Heer verantwoordelijkheid te nemen voor Boeddha wordt ook wel genoemd de vrede in de wereld. De Verenigde Naties Leraar der Leraren en volgens de Mahat- hebben het jaar 2000 uitgeroepen tot ma’s is hij de eerste mens hier op aarde die het Internationale Jaar voor een Vredes- deze hoge positie heeft weten te bereiken. cultuur en het Manifest moet in het kader hiervan gezien worden. Binnen het Boeddhisme wordt tegen- woordig gesproken over het zogenaamd ‘geëngageerd boeddhisme’. Het kenmerk daarvan is een sterke verbondenheid met alles wat leeft en in het bijzonder met de nood onder kinderen in de Derde Wereld landen. De exponent van dit ‘geëngageerd boeddhisme’ is Thich Nhat Hanh, vredes- activist, boeddhistisch monnik, Zen-leraar en schrijver uit Vietnam. In een toespraak die hij onlangs in Nederland hield sprak hij onder meer over ‘the art of mindful breathing and mindful consumption’. De kunst van het met volle aandacht ademhalen en het beteugelen van ons bestedingspatroon. Is dat niet wat onder ‘Tapas’ wordt verstaan? Soberheid, zelfdiscipline, het zichzelf in de hand houden? Thich Nhat Hanh hield zijn gehoor ‘zelf- beteugeling’ en ‘meditatie’ voor. Kunst van zien en luisteren Krishnamurti sprak vaak over ‘the art of seeing and the art of listening’. De kunst van het zien en de kunst van het luisteren. Thich Nhat Hanh voegt daar dus ‘the art of

Theosofia 102/1 · februari 2001 19 mindful breathing’ aan toe. De kunst van leven ingrijpend veranderen, aldus Thich het met aandacht ademhalen. Het met Nhat Hanh. Gezien de enorme productivi- volle aandacht tijdens de inademing de teit die hij aan de dag legt toont hij aan dat levenskracht uit de omgeving in ons opne- zijn advies aan de mensen niet zonder men en daarmee ons lichaam en onze resultaat blijft. geest voeden om vervolgens door middel van de uitademing ruimte te maken voor Het is op z’n minst opmerkelijk te een volgende instroom van nieuwe energie. noemen dat de Voorschriften van de Heer Dat zou elke dag geoefend kunnen Boeddha 2500 jaar na dato in een ietwat worden, tijdens de dagelijkse meditatie gewijzigde vorm nu in een Manifest van de maar ook op momenten dat we niets Verenigde Naties opnieuw aan de wereld anders om handen hebben. Dit zal het worden doorgegeven.

‘Ik ben ervan overtuigd dat, als iemand met moed en visie onder hen kan opstaan om hen in de geweldloze actie leiding te geven, de winter van hun wanhoop in een ogenblik kan veranderen in de zomer van hun hoop.’

Mahatma Gandhi

20 Theosofia 102/1 · februari 2001 Manifest 2000 Voor een cultuur van vrede en geweldloosheid

Omdat ik besef medeverantwoordelijk te zijn voor de toekomst van de mensheid en vooral voor de kinderen van vandaag en morgen, verbind ik me om dagelijks, in mijn gezin, mijn werk, mijn naaste omgeving, mijn land, en het deel van de wereld waar ik woon: Al het leven te eerbiedigen Ik beloof het leven en de waardigheid van ieder mens, zonder discriminatie en vooroordelen te eerbiedigen. Geweld te verwerpen Ik beloof actief geweldloos te handelen en geweld in al zijn vormen - lichamelijk, seksueel, psychologisch, economisch en sociaal - te verwerpen, vooral tegenover de meest misdeelden en kwetsbaren, zoals kinderen en jongeren. Met anderen te delen Ik beloof mijn tijd en materiële middelen ruimhartig te delen om een einde te maken aan uitsluiting, onrechtvaardigheid en economische onderdrukking. Te luisteren om te begrijpen Ik beloof de vrijheid van expressie en culturele verscheidenheid te verdedigen en altijd uitwisseling en luisteren te stellen boven fanatisme, laster en afwijzing. Zorg te dragen voor onze planeet Ik beloof verantwoorde vormen van consumptie te bevorderen, evenals manieren van ontwikkeling die alle levensvormen respecteren, en het natuurlijk evenwicht op onze planeet beschermen. Solidariteit opnieuw te ontdekken Ik beloof bij te dragen aan de ontwikkeling van de gemeenschap waartoe ik behoor met volwaardige deelname van vrouwen en respect voor democratische beginselen, om zo gezamenlijk te komen tot nieuwe vormen van solidariteit.

Handtekening: Naam: M/V: Leeftijd: Adres: Plaats: Datum: Land:

Opsturen naar: Manifesto 2000 Unesco, P.O.Box 3, 91167 Longumeau, Cedex 9, Frankrijk.

Theosofia 102/1 · februari 2001 21 Het wonder van eenheid

– Jack Patterson

In de wereldgeschiedenis zijn er perio- den geweest van topprestaties, toen er een gevoel van verwondering was over het transcendente, over datgene wat boven het aardse uitstijgt. Dit bracht mensen tot grote prestaties, die verder gingen dan hetgeen zij normaliter zouden presteren.

De tijd van Elisabeth I in de geschiedenis van Engeland is zo’n tijdperk. De mensen uit die tijd waren niet alleen ontdekkings- reizigers en grote strijders, maar zij waren tegelijkertijd ook dichters. En dat was de tijd waarin Shakespeare leefde, en de toneelstukken die hij schreef toonden een beheersing van de Engelse taal die nimmer overtroffen is. In zulke tijden lijkt de mens zich ervan bewust te zijn dat hij één is met alle leven. In zijn boek The Atman Project 1 sugge- reert Ken Wilber dat mensen onbewust intuïtief aanvoelen dat zij, diep van binnen, één zijn met die heelheid. Maar de vrees om het afgescheidene zelf los te laten blok- keert hun begrip van eenheid. Maar als, in deze perioden van grootsheid, de mens zijn angst voor het verliezen van zijn aparte identiteit loslaat en gaat leven, zoals in de tijd van de Elisabethanen, voor de vreugde van de ontdekking, dan vergeten zij zich- zelf, zonder zich ervan bewust te zijn en werken zij toe naar een begrijpen van eenheid. Zij die het avontuur ondernemen van het betreden van het spirituele pad, moeten ook leren hun aparte zelf los te laten en naar zo’n begrijpen toe te werken. Van Hoofd naar Hart De moeilijkheid waar we tegenwoordig tegenaan lopen is dat de mens - en ik gebruik het enkelvoud omdat de mens vrij-

22 Theosofia 102/1 · februari 2001 wel geheel hiervoor verantwoordelijk is - wereld van eenheid. Dan kunnen wij gedurende vele eeuwen zijn vertrouwen in beginnen de aard van heelheid te begrij- het denken gesteld heeft; hij heeft dit zo pen. Dat kleine juweel over het spirituele volledig gedaan dat zijn wetenschappelijke leven, Licht op het Pad, zegt: ‘Bestudeer de en technologische prestaties zijn geloof dat harten van de mensen, opdat u weet in wat zijn verstand alleen hem tot een begrijpen voor wereld u leeft en waarvan u deel wilt van het leven kan leiden, rechtvaardigen. uitmaken’2,eninDe Stem van de Stilte: Maar in feite is het denken, waarop hij zo ‘Leer bovenal verschil te maken tussen trots is, voornamelijk analytisch en verge- verstandelijke kennis en Ziele-wijsheid, lijkend. Geworteld in dualiteit, kweekt het tussen de ‘leer van het Oog’en die van het afgescheidenheid, competitie en eenvor- ‘Hart’.3 Het hart is belangrijk in het mense- migheid. Wat wij nodig hebben is een lijk leven omdat het de energie verschaft, evenwicht tussen het denken en het hart, het verstand kan alleen tot gids zijn. Zoals dat leidt tot een synthese in ons denken, J. Krishnamurti zei: ‘Het denken is gericht samenwerking en een begrijpen van de op kennis, en kennis is beperkt’. Maar onderlinge verbondenheid van alle leven. aangezien de kracht van emotie minder Dit is de laatste paar jaar bereikt in de beperkt is, kan emotie ons naar nieuw wetenschap van de ecologie, waar de begrijpen leiden. Wat wij voelen, niet wat onderlinge verbondenheid van de levens- we denken, is belangrijk in het leven. Deze systemen in de planten- en dierenwereld ommezwaai van het verstand naar het hart erkend is. Maar de mens, meegesleurd is noodzakelijk om ons terug te brengen door zijn prestaties op het gebied van tot het besef dat ons leven in harmonie genetisch onderzoek, op het gebied van het moet samenvloeien met de grote levensri- gebruik maken van atoomkracht, heeft vier waarvan wij een integraal deel uitma- zichzelf beschouwd als meester van de ken. Natuur. Dit is heel gevaarlijk, omdat de Natuur zal terugslaan. De Natuur is die Atman is onze ware natuur eenheid waarvan de mens slechts een deel H.P. Blavatsky, een van de stichters van de vormt. Theosofische Vereniging, postuleerde de Tegenwoordig vinden de veranderingen Ene Absolute Realiteit die, ofschoon zo snel plaats dat het bijna ongelofelijk is. gespeend van alle attributen, de bron van Het is alsof de snelheidsmeter van de alle leven was. Jammer genoeg hebben beschavingsauto ineens doorslaat. De theosofische studies zich geconcentreerd mensen blijven een beetje verward achter. op de samenstelling van de mens en de Het zijn, denk ik, de weeën van de bestaansgebieden, met weinig pogingen geboorte van broederschap, en de mens- om deze te relateren aan de Ene Realiteit. heid wordt gedwongen een quantum- Ieder mens is Atman in zijn of haar ware sprong in bewustzijn te doen - van intelli- natuur, en Atman als Goddelijke Wil is een gentie naar intuïtie. Wil intuïtie effect notie van de Ene Realiteit die het mense- hebben, dan moet het verstand terzijde lijk verstand kan bevatten. Het persoonlijk geschoven worden. leven van ieder individueel mens wordt In Chinese termen zijn er in de opvat- overheerst door een vals gevoel van afge- tingen over het ene twee aspecten - het yin scheidenheid van andere mensen en en het yang. Vandaag de dag zien wij de andere levensvormen, maar in ieder van ommezwaai van het yang naar het yin, van ons bevindt zich de onbeperkte kracht van het mannelijke naar het vrouwelijke, van Atman die opwelt vanuit ons innerlijk de goden naar de godinnen, van het gefo- wezenscentrum als de ‘levenswil’. Daar cust zijn op het denken naar de universali- deze voortkomt uit de hoogste bron, teit van de emotionele natuur. En wanneer getuigt het van onze Eenheid met het hele de emotionele natuur naar voren komt, leven. In de mens speelt Atman als bewust- kan zij aanschakelen aan de boeddhische zijn door vormen en voertuigen, in fysieke

Theosofia 102/1 · februari 2001 23 stof als waarneming d.m.v. zintuigen, en in We zullen blijven worstelen in de grote boven-fysieke stof als gedachten-gevoe- Levensrivier totdat wij alle gevoel van af- lens. Omdat al deze energieën uit golfbe- gescheidenheid van het Zelf kwijt zijn. weging of trilling bestaan in variërende Onze opvatting van de wet van karma gradaties van subtiliteit, zijn ze voortdu- (oorzaak en gevolg) wordt onpersoon- rend aan verandering onderhevig. lijker, en waarschijnlijk complexer, wan- neer wij beseffen dat onze handelingen Cosmisch Ritme niet los te zien zijn van de handelingen van Op het hoogste niveau is Atman onveran- anderen. Wij kunnen ons dagelijkse doen derlijk, maar we kunnen het effect ervan visualiseren als gegooid worden in de stro- voelen in deze veranderende wereld als het mingen en de draaikolken van de grote ritme of de onophoudelijke beweging van Levensrivier en helemaal door elkaar het universum - het levenslied. Dit cosmi- geschud worden in een grote matrix van sche ritme bevat potentieel de hele vervol- onderlinge verbondenheid. Dan worden making die gerealiseerd moet worden. Dit die handelingen naar ons teruggebracht in pulserende ritme bevat de kracht die de aangepaste vorm, niet persoonlijk, maar al verhouding van de velden binnen velden naar gelang onze behoeften en met betrek- verandert en die veranderingen teweeg king tot het geheel. brengt die evolutionaire groei en transfor- Vanwege zijn fundamentele identiteit matie mogelijk maken. met de Levensrivier is iedere man of vrouw Dit universele ritme kan gezien worden in potentie een rechtmatige schepper. Hij als Goddelijke Intelligentie, die het instru- kan zijn bijdrage toevoegen aan het rustig ment is van Atman - de Opperste Wil of stromen van de levensenergieën. Dit doen Wet van het Universum. mensen terwijl zij hun zelf-gecreëerde zelf Het is overduidelijk dat het menselijk vergeten door een oprechte belangstelling antwoord op het cosmische ritme van zeer voor het welzijn van de mensheid. Deze groot belang is. Wanneer de menselijke empathie en compassie ontstaan wanneer afdeling in harmonie leeft met het univer- onze activiteiten voortkomen uit liefde - de sele ritme van de natuur, wordt er een alles omvattende, niet-selectieve liefde die meer volmaakte uitdrukking geschapen het karakter van Eenheid vormt. Wanneer van het leven in zowel de microkosmos als wij deze liefde in ons hart hebben, kunnen in het geheel - de macrokosmos. Wanneer wij het wonder ervaren van volledig in wij handelen uit een gevoel van ik-heid, harmonie met de grote Levensrivier mee belemmeren wij de evolutionaire vooruit- te stromen en te delen in zijn Goddelijke gang als geheel en tevens onze eigen Energie. Dit is het echte wonder van ontwikkeling. Eenheid. Het is niet gemakkelijk voor ons te beseffen dat het gevoel van persoonlijke ik-heid dat ons zo na aan het hart ligt, en Verwijzingen: zelfs het basale theosofische denkbeeld 1 K. Wilber, The Atman Project (T.P.H.Whea- van een spirituele individualiteit, in laatste ton, 1980) p.102 instantie niets anders zijn dan eigenhandig 2 Mabel Collins, Light on the Path (T.P.H. 1971) opgeworpen barrières in de stroom van het p.38 leven. Het product van zelfbewustzijn, 3 H.P. Blavatsky, The Voice of the Silence (T.P.H. London 1909) p. 42. onze identiteit, zal obstakels blijven opwer- pen in deze stroom totdat het is opgelost in Uit: Theosophy in New Zealand, een besef van Eenheid. december 1999. Vertaling: A.M.I.

24 Theosofia 102/1 · februari 2001 De essentie van mededogen

– Muriel Daw

Vele eeuwen voor het aanbreken van de huidige wereldperiode was er eens een Boeddha die voor een breed gehoor preekte. Een jonge Bodhisattva nam gretig ieder woord en elke gedachte in zich op. Aan het eind keek de Boeddha in het bijzonder naar hem en zei: ‘Heel goed jonge man! Behoud deze leer in je hart; dan zul je in de duistere eeuwen, die in de toekomst zullen volgen, kunnen werken voor het welzijn van alle wezens.’ De leerling, vervuld van Op deze wijze kan deze Bodhisattva, die de vreugde, voelde zo veel liefde voor alle essentie van oneindig mededogen is, volle- wezens die onwetend waren van de dig zichzelf blijven, en altijd op de uitkijk waarheid die het lijden te boven gaat, staan met duizend verschillende ogen om smeekte: ‘Als het waar is dat ik in de te zien waar hulp nodig is, en duizend toekomst in staat zal zijn spirituele hulp verschillende handen om die hulp te verle- aan alle wezens te geven, kan ik dan nu, nen welke passend is. Universeel mededo- tegelijk, duizend ogen en duizend gen is alomvattend, en tevens grenzeloos handen hebben?’ Onmiddellijk kreeg hij individueel. De archetypische Bodhisattva duizend handen en in het midden van in ons verhaal wordt vaak vertoond op elke handpalm bevond zich een oog. afbeeldingen en in de vorm van beelden met duizend handen, en in elk een ander voorwerp, zoals een wensvervullend juweel, een touw om onze verlangens vast Mevrouw Muriel Daw is te binden en in bedwang te houden; een praktiserend Boeddhiste met juwelen versierde schaal waarin zich en een voormalig geneesmiddelen tegen spirituele ziekten redacteur van het bevinden; een witte lotus die het bereiken tijdschrift, The Middle Way. van verdienste aanduidt; een spiegel waarin wijsheid en inzicht te zien zijn - een schitterende verzameling vaardige midde- len om alle levende wezens te helpen. We hebben nog geen naam vernomen voor deze Bodhisattva van mededogen omdat hij eveneens de wonderbaarlijke vaardig- heid heeft van verschijning te veranderen, waarbij hij elke verschijningsvorm kan aannemen die bruikbaar is voor het geven van hulp. Om aanspreekbaar te zijn voor verschillende toehoorders, zal hij in elke vorm zichtbaar worden - menselijk of goddelijk. Om deze reden hebben mensen

Theosofia 102/1 · februari 2001 25 van verschillende plaatsen en tijden hem Op een dag zag men een onbekend verschillende namen gegeven. meisje dat water putte uit een bron in een Avalokitesvara (wat betekent Heer nietig vissersdorp. Ze was heel lieftallig, en Avalokita) is zijn Sanskriet naam; maar hij verscheidene jonge mannen werden direct heeft er vele andere. In China is de naam op haar verliefd. Ze verscheen dag in, dag Kuan-Yin (Guan-Yin volgens moderne uit en meer en meer harten werden bewo- spelling) en in Japan is deze Kannon. In gen, tot ten slotte de toestand in een crisis Tibet is hij bekend als Chenresigs, en er belandde. Op een heel charmante manier zijn ook vele andere namen. In archetypi- bracht ze hen tot bedaren en zij zei: ‘Lieve sche sferen transcendeert mededogen als hemel! Ik kan niet met jullie allemaal trou- kracht de sekse volkomen. De meeste wen. De volgende week zal ik met de man verschijningsvormen van Avalokitesvara trouwen die, ter wille van mij, de Hart tonen geen eigenschap van een bepaalde Soetra bestudeert.’ sekse, maar wanneer onze ideeën over De Hart Soetra is slechts een heel kort vader, moeder of geliefde ons aanspreken, geschrift, maar de meeste van hen konden zal de Bodhisattva natuurlijk in een derge- niet lezen. Zij moesten een monnik vinden lijke bruikbare gedaante verschijnen. die hem keer op keer opzegde; maar op de Echter, hetzij mannelijk of vrouwelijk, er is een of andere manier slaagden zij er bijna nooit iets erotisch. Het lieftallige gezicht is allemaal in de Soetra uit het hoofd te slechts door mededogen en welwillendheid leren. De volgende week zei het meisje: ‘O, geïnspireerd; er is zelfs geen belangstelling wat prachtig dat ter wille van mij zo velen voor menselijke liefde. In China zijn er op de Hart Soetra hebben bestudeerd; maar zijn minst veertig mannelijke vormen van toch - ik kan niet met jullie allemaal trou- Kuan-Yin, en ten minste drie en dertig wen.’ Daarom droeg ze hen op een langer vrouwelijke verschijningsvormen. Het is geschrift te bestuderen, en op deze wijze niet belangrijk. We kunnen gewoonweg ging het wekenlang door. Ten slotte had de aannemen dat overal waar in de Boeddisti- winnende kandidaat zo veel Boeddhisti- sche wereld mededogen bloeit, er een sche geschriften bestudeerd en was hij zo manifestatie is van Avalokitesvara. heilig geworden, dat al wat hij verlangde te doen was monnik te worden. Onmiddellijk Kuan-Yin in China verdween het meisje, maar de dorpsbewo- In China werd Kuan-Yin vanaf ongeveer ners vergaten haar nooit. Zij wisten dat het de eerste eeuw vóór Christus vereerd als een verschijningsvorm van Kuan-Yin was de meest verheven redder. De Chinezen geweest. zijn een aards ingesteld volk en het denk- beeld van de mensen over Kuan-Yin is erg Mededogen dringt tot alle delen van ons praktisch - men vertrouwt erop dat zij haar leven door, en manifestaties van Kuan-Yin gaven gebruikt om alle wensen te vervul- treden in Boeddhistische landen even vaak len, niet enkel van spirituele aard. op als visioenen van de Maagd Maria in De vroegste benaming was Kuan-shih Christelijke landen. Dit lijkt tegemoet te Yin, later afgekort tot Kuan-Yin. Het zou komen aan een diepe, allesoverheersende vertaald kunnen worden als degene die de behoefte van het menselijk hart. Jammerklachten van de Wereld hoort. Een Haar speciale eiland, P’u T’o La, ligt andere vorm is Kuan-tzü-tsai, een meer vlak voor de Chinese kust, en vele wonde- precieze vertaling van het Sanskriet, ren hebben er plaatsgevonden. Andere hetgeen betekent de Toeschouwende Heer. Bodhisattva’s hebben hun speciale plekken De voornaamste taak van de Bodhisattva is in de bergen. Als men de plek opgedragen te waken over de wereld, en elk wezen op aan Manjusri, de Bodhisattva van Wijs- te sporen dat hulp nodig heeft. Het verhaal heid, wil bezoeken, moet men een heel gaat als volgt: hoge, en steile berg beklimmen; maar als men het centrum gewijd aan de mededo-

26 Theosofia 102/1 · februari 2001 gende Kuan-Yin wil bezoeken, moet men Zij zingen - haar grot op een eiland omringd door de Hulde aan Kannon! Hulde aan Kannon! zee bezoeken. Een hoge berg om wijsheid Ik weet dat Kannon niet bestaat, te zoeken, en een diepe grot om mededo- Maar Hulde aan Kannon! gen te vinden - psychologisch interessant. Kannon is het kind van de Dhyâni- Een gedaantevorm van Kuan-Yin draagt Boeddha Amitâbha, en hierom voelen de een ‘vaas van onsterfelijkheid’ gevuld met mensen die tot de Japanse scholen van het zachte dauw, samen met een wilgentak die ‘Zuivere Land’ behoren heel sterk dat zij gebruikt om haar volgeling te bespren- Kannon een machtige figuur is die hen zal kelen met de nectar. Een andere verrukke- kunnen helpen bij hun meditatie op lijke verschijningsvorm is draagt een baby Amitâbha. De eenvoudigere mensen en wordt als een godin vereerd. Zij wordt hebben een diep vertrouwen dat door voortdurend aanbeden door degenen die voortdurend op Amitâbha te mediteren, zij in verwachting willen geraken of een in zijn ‘Zuivere Paradijs’ herboren zullen jongen wensen; indien na regelmatig tot worden wanneer zij sterven. In plaats van Kuan-Yin te hebben gebeden men toch in deze wereld weder te worden geboren bevalt van een meisje, nou ja - ze zal zeker uit een baarmoeder, zullen zij in een lotus- opgroeien als een lieftallig en mooi meisje! knop worden geboren. Wanneer de lotus- De mensen die voor haar wierook branden knop opent, worden ze er zich bewust van bij heiligdommen aan de kant van de weg, dat ze weliswaar niet verlicht zijn, maar dat kunnen ons naïef lijken, maar men moet zij verkeren in een zuivere sfeer die een deze eenvoudige verhalen niet zonder volledig ontwaken van het bewustzijn meer van de hand wijzen. Het zou bevordert. Volgelingen van de ‘Zuivere verstandiger zijn naar de innerlijke waar- Land’-beweging die meer ervaring hebben heid te zoeken die erin verborgen ligt. weten dat deze bewustzijnsgebieden Kuan-Yin bekommert zich om het kind dat gevonden kunnen worden in stadia van zij soms draagt zoals een moeder die meditatie- men hoeft niet te wachten tot begaan is met al haar kinderen; maar deze de fysieke dood. baby is niet uit haar geboren, zoals het Niettemin, dit is een Pad van Vertrouwen geval is bij Isis of de Maagd Maria. Het is en Liefde, en daarom speelt Kannon een een kind dat zij wil geven, en het symboli- hoofdrol. In het normale leven is het seert het Ware Zelf, de tweede geboorte indrukwekkend de enorme standbeelden die plaats kan vinden in ieder van ons, als van Kannon te zien die opgericht staan bij we ons hart er maar voor kunnen openen. alle oorlogsbegraafplaatsen- veel geschik- ter dan bronzen soldaten en kanonnen. Kannon in Japan Japanse mensen, zelfs de boeren, zijn iets Avalokitesvara in het Sanskriet meer naar het mystieke geneigd dan de In het Sanskriet, de gewijde taal van het aards ingestelde Chinezen, alhoewel ook Mahâyâna Boeddhisme, is de naam Avalo- daar Kannon wonderen bewerkstelligt. kitesvara, en hij komt altijd in mannelijke Maar hoezeer zij ook geliefd wordt in vorm voor. Hij houdt een lotusbloem in de Japan, achter de gedaante die zij voor de hand; de lotus duidt altijd op onze spiritu- meest eenvoudige mensen aanneemt, ele ontwikkeling. Toen het Boeddhisme in schijnt zij een soort wezen zonder vlees en de zevende eeuw na Christus Tibet bloed te blijven. Eens wandelde ik met bereikte, werd Avalokitesvara, of Chenre- mijn spirituele leraar door een Japans sigs onmiddellijk als de speciale god van dorp, en we hoorden de stemmen van Tibet geadopteerd en werd zijn mantra kleine kinderen tijdens de dagopening op overal gebruikt. Hij wordt door de Tibeta- een nabijgelegen school. Ik vroeg aan mijn nen beschouwd als de vertegenwoordiger leraar: ‘Wat zingen zij?’ Hij antwoordde: van Boeddha op aarde, en hij is de belang-

Theosofia 102/1 · februari 2001 27 rijkste bewaker van het Dharma tot de derd, zodat OM MANI PADME HUM het komst van de Boeddha Maitreya. kabbelende water aan Avalokitesvara Van de Dalai Lama, het Spirituele opdraagt. Gebedswielen worden gebruikt Hoofd van Tibet, is bekend dat hij een waarvan de mantra aan de binnenkant is herhaaldelijk gereïncarneerde sterfelijke gegraveerd; op het moment dat eraan vorm is van de Heer van Mededogen, en wordt gedraaid, worden gedachten van het paleis dat in Lhasa, de hoofdstad van mededogen door heel de atmosfeer geacti- Tibet, is gebouwd en de Potala wordt veerd. genoemd (net als het Chinese eiland P’u T’o La - beiden afstammend van dezelfde Toen de huidige Dalai Lama een jonge Sanskriet naam) dient als zijn zetel. Zij die man was en nog in Tibet woonde, was hij vertrouwd zijn met De Geheime Leer zullen gefascineerd door alle mechanische zaken herinneren dat al aan het begin bij Stanza die heel erg verschilden van de voorwerpen VI we over ‘Kuan-Shai-Yin’ lezen die in in zijn eigen land. Toen hem uit Engeland Kuan-Yin-Tien woont’- de eerste keer dat een officieel geschenk werd gezonden was in het geheel van het ontstaan van de daar het cadeau een Rolls Royce. Er waren kosmos gewag wordt gemaakt van een geen wegen, en de ene vallei werd met de kwaliteit of een kracht die een verblijf- andere verbonden door enkel paden die plaats heeft. Het is interessant dat ALLE over de bergen liepen, zodat de gewone aspecten van dit archetypische mededogen mensen nog nooit een auto hadden gezien. onafscheidelijk verbonden zijn met het Eerst moest de auto in stukken uit elkaar idee van het leven op één plaats. worden genomen en stuk voor stuk op de rug van dragers omhoog over het Hima- Een legende van lang geleden verhaalt laya-gebergte worden gedragen. Vervol- ons van Avalokitesvara, die een lotusbloem gens werd een kort stuk van een vlakke in zijn hand houdt en geboren werd uit een weg aangelegd in de hoofdstad, Lhasa, lichtstraal die uit het rechteroog van de dicht bij de Potala, zodat er voor de auto Boeddha Amitâbha emaneerde. Het op ergens iets zou zijn om op te rijden; daarna deze wonderbaarlijke wijze geboren wezen werden de onderdelen van de Rolls Royce sprak zonder omhaal de lettergrepen uit: in elkaar gezet. Iedereen staarde er met OM MANI PADME HUM. Elk noemen van bewondering naar, dan uiteraard, vóór er de Bodhisattva van Mededogen zou niet in werkelijkheid mee werd gereden, schil- volledig zijn zonder verwijzing naar deze derden zij op elk wiel OM MANI PADME woorden, die, mits zij voortdurend worden HUM, zodat de heilzame werking van de herhaald, fungeren als een brug tussen mantra gedurende de gehele tijd dat de archetypisch mededogen en het individu. auto in beweging was geactiveerd zou zijn. In elk Tibetaans religieus verband is deze mantra de eerste spirituele oefening die De bijzondere vorm van Avalokitesvara gegeven wordt, en het gezoem van het verbonden met OM MANI PADME HUM- dat constante zingen weergalmt door alles. zoiets betekent als ‘O, Gij Juweel in de Deze heel mooie Tibetaanse zinsnede van Lotus’- heeft vier armen. Twee handen in de zes lettergrepen staat overal geschreven het midden houden het Wensvervullend en dient als een voortdurende herinnering. Juweel vast. Wat is de Wens van Avaloki- Het is op hout geschilderd en in steen tesvara? Het Juweel waartegen we OM gebeiteld. Omwille van de voorbijganger zeggen? Het is de wens om verlichting; de zijn reusachtige afbeeldingen uit rots gedachte aan verlichting voor alle levende gehouwen. Het is gegraveerd in metalen wezens. De andere handen houden een klokken en op vlaggen geschilderd die in kristallen rozenkrans en een lotus vast - de de wind wapperen zodat zelfs de geluids- lotus is het teken voor zuiverheid van de golven en de wind de mantra door de lucht verlichte geest, onbezoedeld door de dragen. Het is op waterraderen geschil- modder van samsara. Wanneer OM MANI

28 Theosofia 102/1 · februari 2001 PADME HUM voor de eerste keer aan van lagere mentale niveaus wijsheid iemand als een vaste meditatie wordt gege- kunnen opdoen door middel van verhalen ven zal de Lama zeggen: ‘Iemand die de en parabelen. Hij verschijnt zelfs in de mantra zonder mededogen reciteert, is hellewerelden om de bewoners van hun hem niet werkelijk aan het reciteren; maar lijden te bevrijden. wanneer het hart vervuld is van mededo- We dienen ons te realiseren dat deze gen, is het hart eveneens vervuld van de bestaanswerelden niet alleen bestaan in mantra’. Het is onvergeeflijk om zuiver het leven na de dood; zij stellen ook de mechanisch te reciteren. geestesgesteldheid voor waarin we alle- maal in het heden verkeren. Als we het dus Er bestaat een prachtig verhaal over een kunnen opbrengen de warmte van een oude boerin die een lange reis maakte om vriendelijk woord aan iemand te geven die lering te vragen. Men vertelde haar over in een koude hel leeft waarin iedereen die Avalokitesvara en men gaf haar de mantra in de buurt is gehaat wordt; of als we een om te reciteren, maar op de reis terug naar rustgevend en kalmerend idee kunnen haar dorp haalde ze ongelukkigerwijs de aanbieden aan iemand die in een bran- woorden een beetje door elkaar. Het dende hel van trotse hartstocht leeft, woord HUM lijkt nogal op het Tibetaanse vervullen we in het klein de rol van Avalo- woord voor os, zodat ze in feite OM MANI kitesvara. Het verschil is dat u en ik PADME OS aan het opzeggen was. Haar wellicht kunnen proberen zulke gaven aan meditatie was echter zo oprecht en doelbe- te bieden als de gelegenheid waarin we ons wust, dat na een tijdje allerlei wonderen bevinden zich voordoet, maar HIJ gaat en rond haar begonnen op te treden. Ze werd beweegt zich temidden van hen die lijden zo beroemd dat een andere Lama speciaal en probeert te helpen. naar het dorp kwam om haar te bezoeken. In Tibet en Mongolië komt geen vrouwe- Men kan zich voorstellen hoe ontsteld hij lijke vorm van Avalokitesvara voor. Het is was toen hij bemerkte dat ze zei dat de bekend hoe nuttig deze verschijningsvor- wonderen toe te schrijven zijn aan de men van Kuan-Yin en Kannon in andere magie van het reciteren van OM MANI landen zijn, zodat men zich over de afwe- PADME OX! Maar, zie in dat het niet gaat zigheid hiervan kan verbazen. De Tibeta- om magie die toe te schrijven is aan nen voelen op de een of andere manier bepaalde trillingen, maar om de magie van aan dat voor hen Avalokitesvara mannelijk een oprecht hart. Enkelen onder u hebben is, maar natuurlijk zijn hun psychologische misschien afbeeldingen gezien van het en spirituele behoeften dezelfde als die van Tibetaanse Levenswiel, waarop alle andere mensen; aan deze behoeften wordt verschillende bestaanswerelden waarin we tegemoetgekomen door Târâ die een wedergeboren kunnen worden te zien zijn. dochter is van Avalokitesvara, en geboren Daarvan leert men dat de Heer Avalokita is uit één van de tranen die uit zijn ogen zijn gaven om duizend verschillende rolden in zijn smart over het lijden in de gedaantevormen aan te nemen gebruikt wereld. Târâ is een allercharmantst perso- om in alle verschillende rijken te verschij- nage - jong, speels, af en toe ondeugend. nen om hulp en bijstand te verlenen. Hij Ze amuseert zich kostelijk als ze mensen verschijnt in de Hemelen met een luit, een poets kan bakken als het hen helpt los zodat door het stijgen en dalen van de te komen van de illusies die ons binden muziektonen de Goden aan geboorte en aan het lijden. dood herinnerd worden; daardoor weten zij dat zelfs het hemelleven niet eeuwigdu- Mededogen beoefenen rend is, en dat zij hun tijd niet moeten We hebben verhalen gehoord over Avalo- verspillen met ledig nietsdoen in weelde! kitesvara, of Kuan-Yin, die de Essentie van In het rijk van de redeloze dieren Mededogen belichamen, maar hoe kunnen verschijnt hij met een boek opdat wezens wij zelf proberen mededogen te beoefe-

Theosofia 102/1 · februari 2001 29 nen? Wat is het verschil tussen een altru- van mededogen doorgeven, worden we een istische instelling en mededogen? We leeg kanaal - ontledigd van het afgeschei- moeten in de eerste plaats wijs worden. den zelf, waar wijsheid / mededogen door- Hoeveel we ook een ander willen helpen, heen kan stromen. Wijsheid is mededogen. zonder wijsheid kan onze hulp niets meer Mededogen is wijsheid in actie. zijn dan de een goeddoenerige vermoeie- Het gelouterd volledig bewust wezen dat nis. Daarom moeten we eerst de relatie zo handelt is een BODHI-sattva. Een wezen tussen wijsheid en mededogen onderzoe- van licht (bodhi) dat de ideatie van de ken. Om verlichting te verkrijgen is onein- Universele Geest weerspiegelt. Bodhi is dige wijsheid en mededogen in volmaakte datgene in ons dat het absolute bevatten vereniging nodig. De essentie van wijsheid en weerspiegelen kan. Per slot van reke- wordt uitgedrukt door de onbeweeglijke ning Kuan-Yin heeft toch geen fysiek spiegel van de Geest in Meditatie, en het lichaam. En een deel van de mythe is dat helpt ons te begrijpen dat er in elk van ons ze ergens moet leven. Alleen in ons hart geen permanent, afgescheiden, individueel heeft ze een plaats om in te wonen. zelf is. We zijn allemaal een deel van het Bedenk dat ze duizend ogen heeft, en Geheel - ja we zijn zelfs dat Geheel. misschien zijn er hiervan twee die nu dit Derhalve om wijsheid te vinden, stellen we artikel lezen. onszelf in meditatie open voor het Geheel. Wat we vinden geven we door. Tot op Uit: The Theosophist, september 1999 zekere dag, terwijl we voortdurend luiste- Vertaling: Ton van Beek ren naar wijsheid en wijsheid in de vorm

Vrede is van weinig waarde voor iemand die sterft van honger of dorst. Zij zal de pijn niet weghalen van een gevangene die gefolterd wordt vanwege zijn overtuiging. Zij troost hen niet die hun dierbaren hebben verloren in een overstroming veroorzaakt door zinloze ontbossing in een naburig land. Dalaï Lama

30 Theosofia 102/1 · februari 2001 Begin met drietallen... U bedoelt zeker bloed, zweet en tranen Mme Bla- vatsky?

– Rob Sherman

Het is nog niet zo heel lang geleden Merkwaardig, ze stonden ondanks vele (april 1999), dat mij enige tijd werd verhuizingen op de bovenste plank en geschonken een leesmarathon te lopen. helemaal vooraan. Ze stonden zo gezegd De gelegenheid deed zich voor, na een voor het grijpen. Echter, mijn handen grij- wat uit de hand gelopen medisch pen pas iets als Ik eraan toe ben. Sedert ingreepje, waarbij mij een hersteltijd van die eerste greep bij De Slegte in Arnhem een week of vijf werd gegund. In die tijd (1966), ik was toen 23, en deze tweede werd mijn blik getrokken door twee greep lagen welgeteld 33 jaren. Als man zwarte boeken, die ik al ruim dertig jaar met wiskundige achtergrond heb je iets halfgelezen in de kast had staan: De met getallen! Na het serieus lezen van Geheime Leer deel I en II van Mme beide delen besloot ik maar meteen deel Blavatsky. III aan te schaffen. In die fantastische reeks opstellen beschrijft Mme Blavatsky vele zeventallen, maar geeft de raad met drietallen te beginnen. Die raad heb ik ter harte genomen en, gevoegd bij mijn onweerstaanbare drang een brug te bouwen tussen de wereld der aardse verschijnselen en ‘Het Licht der Wereld’, heeft dit geleid tot een inzicht dat ik graag middels het tijdschrift Theosofia wil delen met geestverwanten. Want eerlijk gezegd is het devies: ‘Geen religie hoger dan de waarheid’ mij uit het hart gegrepen, of minder clichématig en zuiverder gesteld, mij in het hart gelegd. Ook één van de andere doelstellingen, ‘Vrijheid van den- ken’, mits op het spirituele gericht, is mijns inziens een must voor werkelijke vooruit- gang. Hoewel ik het denken (Jnana Yoga) niet indeel bij de spirituele, maar bij de psychische activiteiten van de mens, is het een noodzakelijk gereedschap, dat mits juist ingezet, aangescherpt en in vrijheid gezeteld, zal leiden tot overgave aan God

Theosofia 102/1 · februari 2001 31 (Bhakti Yoga). Ik zal u, lezer, verder mijn werking van de zon, in te kneden. De ziel persoonlijke grillen en eigenaardigheden op haar beurt is weer ontstaan door fijnzin- onthouden en overgaan tot de bedoelde nig weefwerk van de geest, uit de stof van uiteenzetting. het melkwegstelsel, met haar raadselacht- ige verlangens. Tenslotte is de geest recht- Drietallen uit één bron streeks door Purusha’s werken in de fijnste Uitgaand van reeds bekende drietallen als kosmische stof, met haar verheven ideeën, de christelijke begrippen: Vader, Zoon en ontstaan door haar gedrevenheid God na Heilige Geest (volgens mij bedoeld als: te willen bootsen. Zij kan op haar kinder- Geest der Waarheid) en de hindoeïstische lijke wijze haar aard en afkomst niet Godsaspecten Vishnu, Brahma en Shiwa, verloochenen. dringen zich vanuit het natuurfilosofisch denken ook drietallen op, zoals: energie, Stel je voor, je bent een vliegje dat een kracht en materie. Als je de mens naar zijn prachtig fijngeweven koker ziet en de hoofdaspecten beschouwt, kom je al gauw verleiding niet kan weerstaan om er door- tot een indeling naar lichaam, ziel en heen te willen vliegen. Helaas, het was geest. Toch komen alle drietallen uiteinde- geen driedimensionale koker, maar een lijk weer voort uit één bron. Zo komen, tweedimensionaal spinnenweb, Maya op volgens de zuivere leer van het Hindoe- zijn best. Al gauw kleeft de stof aan je isme Vishnu, Brahma en Shiwa voort uit vleugels, je verlangt naar de vrijheid, maar Krishna. Energie, kracht en materie de spin doet je pijn, verdooft je en gaat je komen voort uit Mulaprakriti (Prima vliegenlijfje vervolgens verteren. Spoedig Materia, Maria?), waaruit op lager niveau kom je weer in een ander vliegenlijf de aether (akasha) ontstaat, door natuur- terecht en hebt van je ervaring geleerd, kundigen graag het vacuüm genoemd. maar wordt vervolgens door benige kaken Hiermee blokkeren zij op onwetenschap- gegrepen, terwijl je onderweg was naar een pelijke wijze de weg naar de Pythagore- geurig bedwelmend zitje. Een musje greep ïsche leer van Aarde, Water, Vuur, Lucht je, terwijl je naar een kersenbloesem en quintessence Aether en daarmee ook de onderweg was. Uiteindelijk krijg je zelf een weg naar de Veden. Immers het bekende mussenlijfje, en neem je jezelf voor nooit experiment van Michelsen/Morley zoekt vliegjes te vermorzelen. Je hebt een mooi een interferentie/meesleepeffect aan te leven nu met veel blauwe lucht en groene tonen van aether, zo niet dan bestaat het struiken. Op een goede dag leer je een niet, zoals hun nauwkeurig uitgevoerde mussenpartner kennen en krijgt je eerste experiment aantoonde. Klopt heren, eieren, broedt ze uit en gaat samen met je echter aether is geen stof, maar de schoot partner op zoek naar voedsel voor je van stof, dat wil zeggen de fijnere ‘klei’ jongen. Ze kunnen alleen kleine vliegjes voor zielen, en vertoont dus op zichzelf eten, en, zo is het leven, je vangt er toch geen materiële aspecten. Vandaar dat de een paar. Als de jongen voor het eerst het uitslag van uw proef juist en knap is, maar nest verlaten, leer je ze hippen en fladde- de conclusie heeft door foute aannamen ren en eten zoeken. Dan gebeurt er weer geen enkele waarde. Bovendien erkennen iets ergs: een kat loert op je kleintjes, je de geleerden zelf dat hun vacuüm wel over probeert haar af te leiden, maar de kat zekere eigenschappen moet beschikken wil bespringt je en verorbert je lijf, na enige de moderne deeltjestheorie met succes vervelende handtastelijkheden. Je begrijpt worden toegepast. De samenvattende het al, ooit word je kat en komt zelfs bij eenheid van lichaam, ziel en geest is de mensen in huis wonen, ooit haalde je de spirituele Purusha, inwerkend op het eerste prijs van het stamboekvee, en ja, Mulaprakriti. Voor het lichaam hoeft de dan is de dag gekomen dat je boerenk- stralende Purusha alleen maar middels de necht wordt onder de mensen, de beesten ziel op de aether, voortgebracht door de verzorgt, een boerenmeid grijpt in de hooi-

32 Theosofia 102/1 · februari 2001 berg, een preek krijgt van de dominee, A - een stoffelijk lichaam, bestaande uit standjes krijgt van de boer, soms verwend drie lagen, te weten een werktuiglijk deel, wordt door de boerin, een huisje in het een organisch deel en een zielgericht deel dorp gaat bewonen, trouwt met de boeren- B – een zielelichaam, bestaande uit twee meid, enz., enz. Na je overlijden word je lagen, te weten de stofgerichte pool en de zelf boer, dan handelaar, daarna boef, dan geestgerichte pool ambtenaar, vervolgens struikrover, militair, C – een geestelijk lichaam, dat uit één politicus en dominee. Je hebt veel verschil- laag bestaat lende dingen geleerd en bent langzamer- D – een spiritueel of transcendent begin- hand je eigen conclusies gaan trekken; er is sel. van alle kanten aan je getrokken en Totaal besta je volgens deze filosofie dus geschaafd, en tenslotte word je een mens uit zeven lagen (3 stoffelijk, 2 psychisch, 1 met filosofische trekjes, die het volgende geestelijk en 1 spiritueel). Elk van deze denkt: zeven lagen kent dus een energetisch-, een kracht- en een materieel aspect. ‘Ik heb een lichaam, waarmee ik kan werken, eten, drinken en ademen en waarin Samenhang energie en massa in me prettig, gezond of ziek kan bevinden en Wie kunnen we hier beter aan het woord waarmee ik de wereld kan waarnemen, laten dan geleerden als Newton en gedachten kan vormen en me aan hartstoch- Einstein? De laatste wees ons op de ten kan overgeven. samenhang tussen energie en massa Ik heb een ziel, want ik kan denken over middels de bekende muurformule: wat ik meemaak, voelen of situaties mij E = m.c2. Je zou haast kunnen zeggen: bevallen en mijn wilskracht bundelen om iets sommige muren zijn er voor het klagen, te doen; deze werkingen komen voort uit andere voor het vragen. Het antwoord is mijn intelligentie, verlangens en strevingen. eenvoudig:E=m.c2 betekent: een vrijko- Ik heb een geest, want ik krijg geregeld mende hoeveelheid energie ontstaat nieuwe ideeën, waaruit ik leef en die mijn doordat een hoeveelheid massa zich over leven richting geven; hij is mijn innerlijke een bolvlak uitsmeert met de lichtsnelheid. leraar; maar wie BEN IK? Omgekeerd ontstaat er massa doordat een Helaas, het antwoord op die vraag kan bepaalde hoeveelheid energie (aetherische niemand je geven. Zoek in jezelf, ga het pad kwaliteit) wordt ingevangen in een kleine van de waarheid, gebruik je verstand, hart en ruimte, ofwel achter de tralies wordt gezet. nieren. Het is je hogere Zelf, je Ware Zelf, de De gevangene wordt tegenwoordig bij de Ware Mens, Purusha, het ongemanifesteerde administratie aangemeld onder de naam Wezen, allemaal kreten waarmee je al een quark. De bewakende macht heeft aanduiding hebt, maar niet het wezenlijke verschillende werkkrachten in dienst zoals van de zaak zelf. Toch zal blijken, uit de sterke kern-kracht, cohesiekracht, elektro- ordening die volgt, dat er op filosofische magnetische kracht, gravitatiekracht, grondslag een definitie mogelijk is.’ vorm- of roosterkracht, enzovoorts. De krachten nu zijn geen eigenschappen van Purusha is het hoogste van zeven lagen de materie, maar van de ruimte. Energie is die elk steeds drie aspecten hebben. beweging in de ruimte, massa is een stol- 1 Energie (Rajas) ling in de ruimte en kracht is werking in de 2 Kracht (Sattva) ruimte. Je mag zelfs zeggen dat energie 3 Materie (Tamas) een kind van de ruimte is, materie een kind Deze drie aspecten werken onder van de tijd (tijdstraf). Welke ouder blijft er verschillende vormen in lichaam, ziel, geest dan over voor kracht? Het intuïtieve en spiritueel Zelf of Purusha en drukken antwoord is: bewustzijn. Neem een zich uit in: hoeveelheid zoutoplossing in gedachten; hierin overheerst zwaartebewustzijn. Door

Theosofia 102/1 · februari 2001 33 warmtetoevoer gaan sommige deeltjes hebt helemaal gelijk. (I admit, digger, you verdampen en verliezen hun zwaartebe- are totally right, I just needed this remin- wustzijn; zij krijgen ruimtebewustzijn als der of yours, thank you). gas. De andere deeltjes kristalliseren en krijgen vormbewustzijn. Hoe werken ener- gie, kracht en materie samen? Begrippen moeten helder en levend zijn Inderdaad, de aandrang bestond om de Het antwoord op die vraag kan het best verschillen in betekenis van één en gegeven worden met een concreet voor- hetzelfde begrip uit de weg te ruimen door beeld: de blokfluit. definities te formuleren, gebaseerd op Een blokfluitist blaast een luchtstroom gezond taalgevoel, herkenbaar voor jou en (stromingsenergie) in het mondstuk. De mij zogezegd. Waarom immers gaan zoveel aan een groepsbeweging onderworpen goedbedoelende mensen glazig kijken als luchtmoleculen treffen het venster (mate- je het woord ziel of geest noemt? Ze rie) van de fluit. Door de botsende deeltjes vinden het bijna net zo erg, zo niet erger, (afstotende kracht) bij het hout zal er zich als het woord “God”, dat soms gelukkig tengevolge van de asymmetrie van het nog mag. Laten wij echter eerst onze nala- venster een luchtstroom afsplitsen met een tigheid over de plaats van God in het stel- hogere drukopbouw en er ontstaan werve- sel goedmaken. Ik kan het kort houden: lingen. We zien dus dat de luchtdeeltjes Hij is de Bruidegom van Bruiden. Als Hij niet in het hout kunnen doordringen door een Bruid ziet die haar lamp weet bran- een cohesieve kracht, anders zou het hout dend te houden met de Olie der Overgave, van de fluit snel aangetast zijn. Een kracht de Vlam der Waarheid laat schijnen en heeft dus een middelende en bescher- deze met Haar Liefde beschermt tegen de mende (Sattva) rol, waardoor energie en wind van exclusief materialisme, egoïsme materie elkaar niet, door direct contact, en onverschilligheid, dan huwt Hij Haar kunnen vernietigen. zeker. Denk bijvoorbeeld aan Jeanne Bovendien zie je dat er een andere ener- d’Arc en aan onze jonge tijdgenoot Alva- giesoort ontstaat, die aanleiding is van het ros in Peru, die op 8-jarige leeftijd de ontstaan van weer een volgend proces. In oudjes uit hun hutten haalde, waste, het geval van de fluit zijn de wervelingen kamde (met de medewerking van leeftijd- (draaienergie) de oorzaak van de resone- genoten) en de oudjes voerde en verze- rende toon (kracht), die ontstaat door de kerde dat ze er mooi uitzagen! Wie wordt afmetingen van de buis (materie). Zonder niet sprakeloos een dergelijke Bruid aan de uitstralende kracht van de toon zou de het werk te zien? En hij was nog geduldig buis uiteindelijk kapotspringen door de met de lokale overheid, die geen grond opgehoopte energie. voor een officieel bejaardenhuis wilde Vandaar de identificatie van energie met beschikbaar stellen, terwijl het geld er wel Rajas, kracht met Sattva en materie met was. Dit zijn ware Bhakta’s, die op schijn- Tamas. Ook in het menselijke stelsel baar onverklaarbare wijze reeds op jonge kunnen we deze drie steeds duidelijk terug leeftijd gevestigd zijn geraakt in God. vinden: Maar zeldzaam zijn ze wel.

Waarom, oh filosoof, heb je dit schema, Soms kan het jaren duren voor iemand waar je nu zelf met verwondering naar zo ver is, soms ook vele levens. Waarom kijkt, opgesteld? Weet je nog dat je tegen dat zo is, mag misschien begrijpelijk jezelf zei: “Ik wil duidelijkheid over wat worden met het hierboven gegeven stelsel. nou eigenlijk Lichaam, Ziel en Geest is?” Laten we uitgaan van de meest voorko- Ja, je wilde ermee tot zelfkennis komen, en mende situatie: een gemiddeld mens komt op verantwoorde wijze richting aan je hier op aarde met een pakketje verlangens. leven geven, toch? Toegegeven pluizer, je Hij/zij wil deze verlangens bevredigen door

34 Theosofia 102/1 · februari 2001 middel van bepaalde ervaringen, zodat er 4. Sexbeleving lering getrokken kan worden uit gewonnen 5. Carrière maken inzichten. Deze inzichten kunnen wijzi- 6. Bewonderd worden in sport, gingen in zijn/haar kennis van het bestaan spel en dans teweegbrengen; althans dat is de bedoe- 7. Populair zijn onder collega’s ling. Zijn deze na zekere tijd tot stand 8. Aantrekkelijk gevonden worden gekomen, dan heeft men die zaken onder door het andere geslacht controle gekregen en is de oorzaak van die 9. Doorgaan voor een echte kenner verlangens verdwenen. Evenwel kan men in alles juist nu de smaak te pakken hebben gekre- 10. Grote vrienden- en kennissenkring gen en willen gaan genieten van het 11. Lekker eten verworvene. Zonde van die korte spanne 12. Comfortabel leven tijds op deze aardkloot, je had de tijd aan meer urgente zaken kunnen wijden. Het najagen van genoemde zaken wordt Bovendien kan je karakter ook nog sensu- in de meeste geschriften niet erg aangepre- eel gaan worden, omdat je genotzucht gaat zen, maar, mits derden er geen schade van ontwikkelen. Nee, dan is het tijd voor het ondervinden... Toch zijn het ‘positieve’ energetische aspect van je geest om te elementen waaruit zo’n pakketje kan zijn gaan snoeien. Een weldadige vernielzucht samengesteld. Als de talenten tot het is soms op zijn plaats. Dat is onthechting. bevredigen van dergelijke wensen niet aanwezig zijn, of de omstandigheden tegen Aan de andere kant kan het wel goed zitten, dan kan het zijn dat men hen, die zijn om aan verlangens toe te geven, of je dit wel kunnen, uit afgunst danig gaat er zelfs aan over te geven, zo lang onbe- zitten tegenwerken en dat kan negatieve kendheid ermee je parten gaat spelen, of je gevolgen voor iemands leven hebben. Men gedachten er maar niet los van kunnen kan gaan zitten kniezen, wordt bitter en komen. Je bent dan immers toch niet in verzuurd. Als enkele van deze zaken niet staat iets nuttigers te doen. Word er dus tot iemands verbeelding spreken hoeft dat goed in, maar wees steeds bereid af te zien nog niet altijd reden te zijn tot bezorgd- van het streven ernaar zodra het uur U heid, soms echter wel. Het punt is of zich heeft aangekondigd. Nu kun je je iemand er werkelijk geen interesse in afvragen hoe zo’n pakketje verlangens is heeft, of het maar veinst. Er bestaat wel samengesteld. Hieronder volgt het verlang- een manier om daarachter te komen, mits enspakketje van meneer X woonachtig te je het ook werkelijk wilt. Ten eerste moet Y, waarmee hij, zonder het te beseffen, je erachter zien te komen of je je gebrek naar de aarde was afgedaald. aan talent onder ogen wilt zien; het kan zijn dat je desinteresse niets anders is dan een maskeren van je onmacht. Probeer Samenstelling van een verlangenspak- erachter te komen of je niet heimelijk ketje: afgunstig op bepaalde mensen bent en je 1. Rijkdom verzamelen aversie slechts een afwijzing is van zo’n (inkomsten en bezit) persoon in plaats van zo’n verlangen zelf. 2. Erkenning van je kwaliteiten Kom tot de waarheid over jezelf, vraag als mens hulp van boven, wees nederig en leer te 3. Geborgenheid in het huwelijk glimlachen over jezelf.

Theosofia 102/1 · februari 2001 35 Verenigingsnieuws

Verslag najaarsweekend Bij de oprichting van de T.S. Agenda waren er zoveel barrières: Najaarsweekend van de T.V.N. verschillen in kaste, ras, klasse maart 2001 ter gelegenheid van het 125-jarig en die moesten geslecht wor- bestaan van de T.S. met als den. Maar de wereld die in het 3 Voorjaarsdag onderwerp: ‘HPB en de verschiet ligt zal nog veel meer Spreker: Stanza’s’ gegeven door Michael uitdagingen kennen. Zijn wij daar Henk Spierenburg Gomes. klaar voor? Als theosofen? Onderwerp: Subba Row Broederschap zonder onder- (meer informatie in dit Dit was om twee redenen een scheid?! Deze idealen zullen Verenigingsnieuws) buitengewoon weekend: in de meer dan ooit op de proef wor- 10 Nationale studiegroep eerste plaats ging het weekend den gesteld. Onze leringen Barborka “Het goddelijk over de mystieke teksten van de bieden ons hulp om met de plan” (Amsterdam) Stanza’s die HPB ons in De komende wereld om te kunnen 31 Besturendag Geheime Leer heeft gegeven en gaan. Ons milieu wordt in toe- (Amsterdam) in de tweede plaats werden nemende mate verstoord, er april 2001 deze Stanza’s ons door Michael komen klimaatsveranderingen, Gomes aangeboden op een to- en zo meer. Wij moeten als een 7 Nationale studiegroep taal andere manier dan wij door- groep leren omgaan, waarbinnen “De Geheime Leer” gaans gewend zijn. Geen harmonie heerst. Dan pas zijn (Amsterdam) lezingen, nee, Michael liet ons we een kracht tot verandering. 19 t/m 22 Seminar met Helen volkomen deelgenoot zijn in wat HPB zegt: ‘Innerlijke harmonie is Gething, “The secret of hij noemde ‘een experiment om een eerste vereiste als we Self-Relisation”. de intuïtie te doen ontwaken’. samen willen werken.’ mei 2001 Zo had hij bij het opstellen van Theosofen zijn bepaald geen de stoelen te kennen gegeven gemakkelijke mensen om mee 19 Algemene Leden- dat deze in een kleine kring om te gaan. Toch ligt daar voor vergadering moesten staan en besteedde hij ons een uitdaging. Onze (Amsterdam) veel aandacht aan de inrichting opdracht is in feite dienstbaar te juni 2001 van de zaal: zo eenvoudig moge- zijn aan de wereld, zodat de lijk, niets mocht de aandacht mensheid het goede zal doen (to 9 Nationale studiegroep afleiden van de mystiek van de live to benefit the world). Is het Barborka “Het goddelijk Stanza’s. Met zo’n 70 deelne- mogelijk de leringen toepasbaar plan” (Amsterdam) mers, waaronder 5 Engelse le- te maken voor de mensheid? 12-16 Ancient Chinese spiri- den, gingen we het experiment Wijzelf zullen wat achtergrond- tuality with Prof. Brooks aan. kennis nodig hebben om te at the ITC Zaterdagmorgen hield Michael weten wat het werk inhoudt. In 20-24 Religion Traditions of een inleiding, die in het hierna ‘De Geheime Leer‘ gaat het over India with Prof. Brooks at volgende bijna in zijn geheel het in alle eeuwigheid bestaan the ITC wordt gegeven: van de Ene Essentie, passief of juli 2001 actief. Er is niets anders, geen ‘Eer aan de oprichters van de dualiteit! Dualiteit moeten we 13,14 en 15 Zomerschool T.S. die ons inspireerden tot het terzijde zetten. We moeten het Diverse sprekers werk. We zijn 125 jaar jong. Er ècht gaan begrijpen, intuïtief. (nadere mededelingen komt een nieuwe uitdaging aan, Dan verandert je hele leven, volgen) een nieuwe cyclus. We komen in want dan verdwijnt dualiteit, de oktober 2001 een totaal andere wereld dan verschillen tussen de heilige en we tot nu toe kenden. De idea- de zondaar, voorkeur en afkeur. 13 en 14 Najaarsweekend len van de T.S. zullen we meer Deze twee dagen zullen we (nadere mededelingen dan ooit nodig hebben. proberen deze Eenheid te volgen)

Theosofia 102/1 · februari 2001 36 Verenigingsnieuws benaderen, niet met onze ratio, gaan niet in op Fohat, ronden stilte lees ik het vers nóg een maar intuïtief. Want dàt instru- e.d. We gaan ons zèlf vertellen keer en dan gaan we samen ment hebben we nodig bij onze wat de Stanza’s betekenen, uit delen wat er in ons op kwam. volgende stap in de evolutie. eigen ervaring. Er is namelijk een Zo leren we van elkaar.’ Kunnen we ons zelf terzijde probleempje: we denken dat het stellen met onze conflicten en over feiten gaat als we de Stan- Michael sluit zijn inleiding af zien we wie we werkelijk zijn? za’s lezen. Maar volgens Sankar- met een christelijk gebed en De G.L. biedt ons een weg van acharia gaat de Vedanta zegt dan nog: ‘Deze eeuw is een ontkenning aan. We moeten ons helemaal niet over de schepping keerpunt volgens HPB. Als de denkvermogen verlokken tot van de wereld, maar is de T.S. nú niet slaagt in haar werk, deze Eenheid. Je kunt je denken Vedanta ons gegeven om het verandert de wereld voor ons in wel stopzetten, maar in diepere bestaan van het Absolute aanne- een hel! Slaagt het wèl, dan lagen gaat het nog steeds door, melijk te maken. Wij hebben die komen we in een totaal andere, de non-discursive thoughts. Als goddelijke afkomst gemeen, zo vredige wereld. Wij moeten de we ons denken helemaal stop- kunnen we tòch een contact kans grijpen, het licht vinden en zetten, wie zijn we dan nog? maken door alles wat overbodig verspreiden. Waar gaat het in het Zelfs mijn lijden is van mijzelf. is af te leggen. Wij zijn op zich leven ècht om?’... Toch gaan we proberen dit een microkosmos. De eeuwig- allemaal terzijde te zetten om heid van de pelgrim is slechts dieper te gaan. Het ego is een een moment in de grote eeuwig- Wat nu volgt, is niet een aap die zich door de jungle heid en toch verspillen we zo- letterlijk verslag van wat er is slingert, van het ene conflict naar veel energie aan tranen, aan gezegd en niet gezegd, maar een het andere. Als je het bedreigt, piekeren. Maar de Zieners die eigen impressie van wat er dan vreest het voor zijn leven. die goddelijke werkelijkheid gebeurde gedurende onze Laat alles los. Blijf vanuit het hebben ervaren, zeggen dat het verdieping in vers na vers van Centrum kijken en vergeet dat jij vreugde is, gelukzaligheid, om- Stanza 1,2 en 3.: er bent. Ieder moment is breek- dat je dan terugkeert naar het baar en vlietend. Het denken wil Ware Zelf. Wij moeten gaan ‘De eeuwige moeder had, deze rivier als het ware bevrie- leren van het goddelijke te hou- gehuld in haar immer zen. Het denken ziet het heden den dat in ieder en alles aanwe- onzichtbare gewaden, wederom altijd over het hoofd. De Tao ligt zig is. Als je een hekel hebt aan gedurende zeven eeuwigheden echter vlak voor je neus, binnen iemand, heb je in feite een hekel gesluimerd.’ handbereik. Het NU wacht op aan jezelf! ‘De tijd was niet, want hij lag ons, als een feestdiner. Maar We zullen de volgende werk- in slaap in de oneindige schoot alleen wijzelf kunnen gaan eten, wijze volgen: we lezen eerst een van de duur.’... niemand anders... vers, daarna volgt er wat com- ‘Duisternis alleen vulde het In de geest van de G.L. zullen mentaar van HPB, vervolgens grenzeloos al, want vader, moe- we de Essentie benaderen. De lezen we het vers opnieuw, der en zoon waren wederom Stanza’s zijn leringen van een daarna zijn we een poosje stil en één en de zoon was nog niet bepaalde school van esoterie die laten we onze indrukken opko- ontwaakt voor het nieuwe wiel werden gebruikt om op te medi- men. Luister naar het geluid dat en zijn pelgrimstocht daarop’... teren. ‘Verblijf in DAT wat niet uit de Stanza opklinkt en laat je geschapen is.’ Hoe ontsluieren niet afschrikken door het Sans- Het is voor ons moeilijk om we dat wat in ons is, wat niet kriet. Dat is bedoeld om iets in de ‘grasping mind’ niet tussen geschapen is, dat in ieder atoom je op te roepen. beide te laten komen. We willen aanwezig is? Hoe kunnen we Sanskriet-woorden werden zo graag het Onnoembare en DAT ervaren? Wij zullen de vroeger als heilig beschouwd en het Ondenkbare, het ‘Niets was’ komende dagen de Stanza’s zo deze mochten alleen maar door (‘Not was’ in de Engelse versie!), benaderen en gaan alleen door bepaalde mensen worden uitge- benoemen, begrijpen en naar de eerste drie ervan heen. We sproken. Na dat ogenblik van onze wereld van het bekende

Theosofia 102/1 · februari 2001 37 Verenigingsnieuws toehalen. We stellen vragen, Je voelt je omgeven door een individu is een afspiegeling van zoeken vergelijkingen, bedienen diep mysterie waaraan geen het goddelijke idee. Alles is bezig ons van symbolen, maar dat wat woorden te geven zijn. Het zichzelf uit te drukken! En toch voorbij woorden en denken ligt brein-denken dat voortdurend zijn wij zo dikwijls bezig om in te is ‘Niet dit-niet dat. Niet(s) bezig is, heeft plotseling geen grijpen en juist dàt veroorzaakt was’... oplossingen voor dit raadsel. Het ziekte! Bij elk vers hernieuwen we stopt zoals een trein stopt door- ons pogen om het onvatbare te dat er aan de noodrem wordt De Stanza’s zijn een vorm van vatten, er nieuwe woorden aan getrokken. We kunnen ons mis- meditatie, om voorbij het den- te geven, onze hersens kraken, schien bedienen van paradoxen, ken te komen, voorbij beperkt- we raken verward. En dat is een maar het mysterie blijft en je heid, begrensdheid. Om er een goed teken! Want: ‘Niet dit- niet voelt je er door omringd en in echt gevoel van te krijgen. Alles dat. Niet(s) was.’... opgenomen, alsof je onderdeel wat we niet zijn voorbij be- uitmaakt van dat mysterie. Ieder grensdheid. Wij zijn als kleine Vers 9 van Stanza I eindigt met van ons is een unieke uiting van kinderen, we willen dit niet en een vraag: dat mysterie en heeft zijn eigen dat niet en toch is het goed voor ‘Maar waar was de Dangma, unieke plaats in dat Ene. Als je ons. Wij willen niet zien: Niet(s) toen de Alaya van het heelal in dat door en door beseft, niet was: Not was. Paramartha was en het grote met je brein, maar met iedere wiel Anapadaka was?’ vezel van je wezen, dan is liefde Het maakt niet uit of je weet daar! Dan ís er geen afgeschei- waar de Stanza’s vandaan komen We kunnen deze vraag gebrui- denheid, maar eenheid en broe- en wie ze heeft gemaakt. Als je ken als een soort koan, zoals die derschap. De ‘ander’ is dan ‘jij’. er meditatief mee omgaat, zullen welke men ook in de Zen- En dan besef je ineens dat ieder ze hun werk doen en het traditie pleegt te gebruiken. individu zijn eigen unieke weg bewustzijn veranderen. Door J. Krishnamurti heeft gezegd heeft te gaan, en dat niemand middel van de Stanza’s wordt je dat we door ontkenning van het hem daarin mag hinderen... aandacht op het Absolute brein-denken leren het werke- gericht. Je zult het Mysterie lijke te zien. Wij denken dat dat Ook als je Ruimte-Tijd bena- tegenkomen dat je omringt en tot niets leidt en dat we dan in dert met een lege geest en leest merken dat het brein-denken een vacuüm terecht komen. dat Ruimte-Tijd zich splitst en voor dat Mysterie geen oplos- Achter Licht bevindt zich Beweging voortbrengt, houd je singen heeft. Misschien leer je Duisternis en Duisternis kunnen je adem in. Hoe kan dat wat één dan om in de Stilte te verwijlen... we alleen zien als we ons ken- is, het vele worden zonder iets vermogen achter ons laten en er van buiten af? Daar heb je toch Femmie Rietdijk-Liezenga boven uitstijgen. In Leegte kan altijd twee voor nodig? In onze ware visie en verlichting plaats ogen is dat een absolute must! vinden. Dan is het denken in 3 maart 2001 Dag met Henk volkomen rust. Duisternis komt Wij zijn gewend te denken dat Spierenburg over Leven en vòòr Licht! Dit is diep mystiek. we van buiten naar binnen werk van T. Subba Row kijken, maar we moeten leren Tallapragada Subba Row werd In Stanza II komt ook weer inzien dat het net andersom is. geboren in het Godivari district een vraag voor: De buitenwereld is een projectie aan de Coromandel kust in India ‘Waar was de stilte? Waar de van ons innerlijk en er zijn geen op 6 juli 1856. Zijn familie was oren om haar waar te nemen?’ twee mensen te vinden die de lid van de Niyogi sekte van de en dan volgt er op: wereld op dezelfde manier Smarta Brahmanen. Dit ‘Nee, er was noch stilte, noch bekijken. betekent dat zij waren geluid; niets behalve verbonden met het Sringeri onophoudelijke eeuwige adem, In ieder individu is een klooster. Over de abt ten tijde die zichzelf niet kent.’... verlangen om te bestaan en elk van het leven van Subba Row

38 Theosofia 102/1 · februari 2001 Verenigingsnieuws schrijft H.P. Blavatsky dat deze universiteit om in 1880 de titel in de Vereniging, een eer die een ingewijde was. Subba Row Bachelor of Laws te verkrijgen. niemand van de andere leden had een briefwisseling met de Daarna werd hij advocaat. ooit te beurt is gevallen. abt over een document in het Tijdens zijn lidmaatschap van Tijdens de lezingen die op 3 Senzar. de Theosofische Vereniging maart 2001gehouden zullen Tijdens zijn opleiding bleek werd zijn ontzagwekkende worden komen al deze aspecten zijn buitengewone intelligentie. kennis van het Hindoeïsme ter sprake. Bij de lezingen Zo vinden wij in de aanteke- duidelijk. Naast de bekende behoort een uitgebreide hand- ningen van het Madras Presi- lezingen over de Bhagavad Gita out die ter plaatse zal worden dency College, waar hij in 1876 heeft hij ons een aantal artikelen uitgereikt. de titel Bachelor of Arts ver- nagelaten die een heel bijzonder Een vergelijking met het werk kreeg: ‘Heeft een aantal punten licht werpen op zowel het Hin- van H.P.Blavatsky en latere verdiend die niet vaak zijn doeïsme als de Advaita Vedanta theosofische voorlieden zal enig behaald in de geschiedenis van daarin. Bovendien brengt hij dit licht werpen op de bronnen die de universiteit.’ in verband met de theosofie op zij gebruikten. Nadat hij een tijd had gewerkt een wijze die later nimmer als griffier van de rechtbank te geëvenaard is. H.P.Blavatsky Baroda, keerde hij terug naar de beschouwde hem als haar gelijke

Leid mij uit het Onwerkelijke naar het Werkelijke. Leid mij uit de Duisternis naar het Licht. Leid mij uit de Dood naar de Onsterfelijkheid.

Uit: Aan de voeten van de Meester

Door diverse omstandigheden is Theosofia nummer 6 van 2000, het decembernummer, ongeveer een maand te laat verzonden. Hiervoor onze welgemeende excuses.

Theosofia 102/1 · februari 2001 39 Vrijheid van denken

De Theosophical Society heeft zich wijd en zijd over de wereld verspreid en leden van alle religies zijn en worden er lid van zonder dat ze de specifieke dogma’s, leringen en geloofsovertuigingen van hun eigen geloof opgeven. Daarom is het wenselijk het feit te benadrukken dat er geen enkele lering, geen enkele mening is, door wie ook onderwezen of gekoesterd, die in enig opzicht voor enig lid van de Vereniging bindend is, dat er geen lering, mening is die niet vrijelijk door enig lid mag worden aangenomen of verworpen. Instemming met haar drie doeleinden is de enige voorwaarde voor lidmaatschap.

Geen leraar of schrijver, van H.P. Blavatsky tot nu toe, heeft enige autoriteit om zijn leringen of opvattingen op te leggen aan leden. Elk lid heeft evenveel recht om zich te verbinden aan elke school van denken welke hij/zij wenst te kiezen, maar hij/zij heeft geen recht om die keuze aan een ander op te dringen.

Noch een kandidaat voor enig werk, noch enige stemgerechtigde kan onverkiesbaar gemaakt worden of het stemrecht ontnomen worden wegens enige opvatting die hij/zij heeft of wegens het lid zijn van een school van denken waartoe hij/zij zou behoren. Meningen of opvattingen geven geen recht op voorrechten en kunnen evenmin aanleiding zijn om strafmaatregelen te nemen.

De leden van de ‘General Council’ vragen elk lid van de Theosophical Society ernstig om deze fundamentele principes van de Theo- sophical Society te verdedigen, te handhaven en er naar te handelen, en ook onbevreesd zijn eigen recht te doen gelden op vrijheid van denken en van meningsuiting, binnen de grenzen van hoffelijkheid en rekening houdend met anderen. Uitgeverij der Theosofische Vereniging in Nederland

Tolstraat 154, 1074 VM Amsterdam Tel. (020) 676 56 72, fax (020) 675 76 57

Naar aanleiding van de lezingen door H.J. Spierenburg op 3 maart over leven en werk van T. Subba Row presenteren we u de volgende selectie boeken: (zie Agenda in Verenigingsnieuws)

T. Subba Row Studies in de Bhagavad Gita ƒ 35,00 T. Subba Row Notes on the Bhagavad Gita* ƒ 27,50 T. Subba Row Esoteric Writings (herdruk, prijs nog niet bekend) T. Subba Row The Philosophy of the Bhagavad Gita ƒ 15,00 T. Subba Row The Twelve Signs of the Zodiac* ƒ 4,00

N.C. Ramanujachary A Lonely Disciple - Monograph on T. Subba Row ƒ 8,50 N.C. Ramanujachary An Enduring Philosopher* (Sequel to A Lonely Disciple) ƒ 8,00

Compiled and annotated by H.J. Spierenburg: H.J. Spierenburg The Inner Group Teachings of H.P.Blavatsky* ƒ 47,00 H.J. Spierenburg The New Testament Commentaries of H.P.Blavatsky* ƒ 44,50 H.J. Spierenburg The Buddhism of H.P.Blavatsky* ƒ 50,25 H.J. Spierenburg The Vedanta Commentaries of H.P.Blavatsky* ƒ 44,00 H.J. Spierenburg H.P.Blavatsky on the Gnostics* ƒ 47,00 H.J. Spierenburg The Veda Commentaries of H.P.Blavatsky* ƒ 43,75 H.J. Spierenburg Astrology of a Living Universe - Helena Blavatsky’s Visionary Philosophy of the Seven Sacred Planets* ƒ 33,00

H.J. Spierenburg De Avadhuta Gita van Dattatreya - een boek over raja yoga* ƒ 24,50 H.J. Spierenburg De Pelgrimstocht van de Ziel - Oud-Syrische vertelling* ƒ 17,50 H.J. Spierenburg Over 25 incarnaties van de Dalai Lama* ƒ 39,50 H.J. Spierenburg De Philonische Geheime Leer - De kabbala van Philo van Alexandrië* (verschijnt maart) ca. ƒ 39,50

Herdrukt:

A.E. Powell The Causal Body and the Ego* ƒ 33,00

* Levering alleen aan particulieren

Deze uitgaven zijn verkrijgbaar via de erkende boekhandel of rechtstreeks bij de uitgever, tenzij anders vermeld. Wij zijn maan- dag tot en met vrijdag van 10.30 tot 17.00 uur geopend. Prijswijzigingen voorbehouden. Fondslijst op aanvraag.