Wojciech J. Cynarski, Artur Litwiniuk Kultura przemocy na przykładzie boksu = Culture of violence on the example of boxing Idō - Ruch dla Kultury : rocznik naukowy : [filozofia, nauka, tradycje wschodu, kultura, zdrowie, edukacja] 7, 84-95 2007 WOJCIECH J. CYNARSKI1, ARTUR LITWINIUK2 1Zakład Sportów Walki, Wydział Wychowania Fizycznego, Uniwersytet Rzeszowski (Polska) 2AWF Warszawa, ZWWF Biała Podlaska (Polska) e-mail:
[email protected] Kultura przemocy na przykładzie boksu / Culture of violence on the example of boxing Submission: 22.04.2006, acceptance: 24.08.2006 distribution prohibited distribution Jeśli zacząłeś boksować, to znaczy, - że już masz uraz mózgu. George Foreman [2004] Słowa kluczowe: kultura masowa, przemoc, boks, gladiatorstwo, etyka Kultura przemocy miewa różne oblicza. Może przejawiać się w uzasadnionych przez potrzebę wojenną działa- niach, przeciwdziałaniu przestępczości przez policję, samoobronie wobec przemocy, zła lub w innej aktywności moralnie uzasadnionej i społecznie akceptowanej. W sytuacji natomiast, gdy służy destrukcyjności (w terminologii E. Fromma) lub reprezentuje cywilizację śmierci (w języku pojęciowym Jana Pawła II), jest naganna moralnie i przez autorytety moralne kontestowana. Przykładami mogą tu być: 1) zabijanie najsłabszych (aborcja, eutanazja) w imię fałszywie pojętej wolności, egoizmu lub innych „praw człowieka”; 2) upowszechnianie w mediach scen przemocy i okrucieństwa (głównie zresztą dla celów komercyjnych); 3) udział w widowiskach gladiatorskich, gdzie zawodnicy ryzykują życie i zdrowie, a widownia zaspokaja swe prymitywne instynkty; 4) „prawo pięści” w środowiskach przestępczych i chuligańskich. Autorzy artykułu koncentrują się głównie na fenomenie kulturowym boksu i temu podobnych sportów walki oraz podejmują refleksję nad widowiskiem przemocy. Rzecz dotyczy przemocy w mediach i walk współczesnych gladiato- rów. Jest to pełna wersja studium, którego skrócone wersje zostały już opublikowane w języku angielskim i rosyjskim [Cynarski, Litwiniuk 2006 a, b].