DOCSLIB.ORG

Stan Środowiska W Województwie Małopolskim Raport 2020

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Stan Środowiska W Województwie Małopolskim Raport 2020 GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA Departament Monitoringu Środowiska Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska w Krakowie STAN ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM RAPORT 2020 Kraków, 2020 Raport opracowano w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska, Departament Monitoringu Środowiska, Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska w Krakowie Pod kierunkiem: Barbary Dębskiej – Naczelnika RWMŚ w Krakowie Redakcja: Barbara Dębska, Natalia Rzepka, Ryszard Góralczyk Przez zespół autorski w składzie: Liliana Czarnecka, Anna Główka, Ryszard Góralczyk, Olga Kaczor, Dorota Łęczycka, Magdalena Kostrzewa, Edyta Litwin, Tomasz Miętus, Iwona Para, Teresa Prajsnar, Teresa Reczek, Natalia Rzepka, Krystyna Synowiec, Paulina Zuchnicka W publikacji wykorzystano materiały przygotowane przez: • Departament Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, rozdział „Realizacja Programu Ochrony Środowiska” opracowany przez Katarzynę Stadnik, • Wydział Inspekcji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie, rozdziały: − „Reakcja. Wyniki działalności kontrolnej w zakresie ochrony przed PEM w latach 2017-2018 na terenie województwa małopolskiego” opracowany przez: Piotra Fiszera, Wojciecha Gajdę, Pawła Piwowarczyka, Zygmunta Sosabowskiego, − „Gospodarka odpadami w latach 2016-2018” opracowany przez Radosława Janeckiego, Halinę Maryańczyk, Michała Mierniczaka, Grzegorza Pałkę, Katarzynę Kadzik, Dorotę Rogóż, Jolantę Sołtys Badania i pomiary stanu środowiska w zakresie jakości powietrza, wód powierzchniowych i podziemnych, hałasu i pól elektromagnetycznych zostały wykonane przez Centralne Laboratorium Badawcze Oddział w Krakowie Fotografie zamieszczone w tekście pochodzą ze zbiorów WIOŚ, RWMŚ i CLB w Krakowie 2 Spis treści Wstęp .................................................................................................................... 4 1. Charakterystyka województwa ...................................................................... 5 2. Jakość powietrza ........................................................................................... 12 2.1. Presje ............................................................................................................................. 13 2.2. Stan powietrza w latach 2013-2018 .............................................................................. 19 2.3. Wyniki klasyfikacji stref pod kątem ochrony zdrowia ................................................. 25 2.4. Chemizm opadów atmosferycznych ............................................................................. 30 2.5. Realizacja Programu Ochrony Powietrza ..................................................................... 33 3. Jakość wód ..................................................................................................... 63 3.1. Presje ............................................................................................................................. 64 3.2. Charakterystyka warunków hydrometeorologicznych ................................................. 68 3.3. Stan wód powierzchniowych ........................................................................................ 69 3.4. Stan wód podziemnych ................................................................................................. 89 3.5. Reakcja .......................................................................................................................... 91 4. Klimat akustyczny ......................................................................................... 94 4.1. Presje ............................................................................................................................. 95 4.2. Stan środowiska akustycznego ..................................................................................... 97 4.3. Reakcja ........................................................................................................................ 126 5. Promieniowanie elektromagnetyczne ........................................................ 128 5.1. Presje ........................................................................................................................... 129 5.2. Stan ............................................................................................................................. 131 5.3. Reakcja ........................................................................................................................ 142 6. Główne problemy gospodarki odpadami .................................................. 157 6.1. Realizacja obowiązków w zakresie gospodarki odpadami przez gminy .................... 158 6.2. Nielegalne praktyki w gospodarce odpadami ............................................................. 177 6.3. Transgraniczne przemieszczanie odpadów ................................................................. 180 6.4. Nielegalne transgraniczne przemieszczanie odpadów ................................................. 181 6.5. Nielegalne praktyki w zakresie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji ..... 184 7. Podsumowanie ............................................................................................. 186 Bibliografia ....................................................................................................... 198 3 Wstęp 4 1. Charakterystyka województwa Fot. N. Rzepka 5 Położenie i podział administracyjny województwa Województwo małopolskie położone jest w południowej części Polski. Obejmuje obszar 15.183 km2, co stanowi 4,9 % powierzchni kraju. Graniczy z województwami: śląskim na zachodzie, świętokrzyskim na północy, podkarpackim na wschodzie, a na południu, na długości 319 km ze Słowacją. Pod względem administracyjnym województwo małopolskie obejmuje 19 powiatów i 3 miasta na prawach powiatu: Kraków, Nowy Sącz i Tarnów. Na obszarze województwa znajdują się 182 gminy, w tym 14 miejskich, 48 miejsko-wiejskich i 120 wiejskich. Stolicą województwa jest Kraków, będący drugim pod względem wielkości miastem w Polsce (Rysunek 1.1). Rysunek 1.1 Podział administracyjny województwa małopolskiego (źródło: krakow.stat.gov.pl)/oprac. własne) Ukształtowanie powierzchni terenu Małopolska charakteryzuje się największym zróżnicowaniem fizycznogeograficznym w naszym kraju. Jest to związane z ukształtowaniem terenu, który w najniższym punkcie wynosi 158 m n.p.m. (Wisła koło Słupca), a w najwyższym 2.499 m n.p.m. (Rysy). Według podziału fizycznogeograficznego Polski na teren województwa małopolskiego składa się 11 makroregionów: Łańcuch Tatrzański, Obniżenie Orawsko-Podhalańskie, Beskidy Zachodnie, Beskidy Środkowe, Pogórze Środkowo-Beskidzkie, Kotlina Sandomierska, Pogórze Zachodniobeskidzkie, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Niecka Nidziańska, Brama Krakowska, Kotlina Oświęcimska. Wyznaczenie tak wielu jednostek fizycznogeograficznych świadczy o dużej różnorodności krajobrazowej, geologicznej, klimatycznej i biologicznej województwa (Kondracki J., 2009). 6 Klimat Województwo małopolskie leży w strefie klimatu umiarkowanego o cechach przejściowych, który kształtowany jest przez różnorodne masy powietrza o bardzo zróżnicowanych właściwościach fizycznych. Dominujący wpływ wywierają napływające z zachodu ciepłe i wilgotne masy powietrza polarno-morskiego oraz napływające ze wschodu oraz północnego wschodu suche i chłodne masy powietrza polarno- kontynentalnego oraz arktycznego. Przestrzenne zróżnicowanie temperatury powietrza w Małopolsce zależy głównie od wysokości nad poziomem morza, ukształtowania i ekspozycji terenu. Szczególnie duże zróżnicowanie warunków klimatycznych wiążące się z topografią terenu występuje w Karpatach. Ze względu na swoje wyniesienie, Karpaty charakteryzują się również najostrzejszymi warunkami klimatycznymi. Znacznie łagodniejsze warunki występują na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, a najłagodniejsze na Pogórzu Karpackim. Średnia roczna temperatura powietrza w województwie małopolskim wynosi 5-8 °C. Najwyższą obserwuje się na Pogórzu Karpackim, natomiast najniższą w najwyższych partiach Karpat. Temperatury maksymalne w Małopolsce, w okresie letnim dochodzą do +37 °C, a minimalne w okresie zimy do -38 °C. Hydrografia Wody powierzchniowe na terenie województwa małopolskiego tworzą głównie rzeki należące do zlewni Górnej Wisły oraz w mniejszym stopniu do zlewni Czarnej Orawy. Na sieć rzeczną w pierwszym rzędzie składają się prawobrzeżne dopływy Wisły: Soła, Skawa, Raba, Dunajec, natomiast do lewobrzeżnych dopływów zalicza się Dłubnię, Szreniawę, Rudawę, Przemszę oraz Nidzicę. Najzasobniejszy w wodę z dopływów Wisły jest Dunajec, następnie Soła, a w dalszej kolejności Skawa i Raba. Górski charakter rzek Małopolski wpływa na nierównomierność przepływów. W związku z tym województwo zaliczane jest do regionów o najwyższym zagrożeniu powodziowym, zwłaszcza ze strony zlewni Soły, Dunajca, Raby i Skawy. Wody stojące w województwie małopolskim stanowią głównie zbiorniki zaporowe: Zbiornik Czorsztyn-Niedzica (powierzchnia 12,3 km2, pojemność 231,9 hm3), Zbiornik Świnna Poręba (powierzchnia 10,3 km2, pojemność 161,0 hm3), Jezioro Rożnowskie (powierzchnia 16,0 km2, pojemność 159,3 hm3), Zbiornik Dobczyce (powierzchnia 10,7 km2, pojemność 141,7 hm3), Zbiornik Klimkówka (powierzchnia 3,1 km2, pojemność 42,5 hm3), Zbiornik Czchów (powierzchnia 3,4 km2, pojemność 12,0 hm3) oraz Zbiornik Sromowce Wyżne (powierzchnia 0,9 km2, pojemność 6,4 hm3). Naturalne zbiorniki wodne występują w Tatrach. Z ponad 200 stawów tatrzańskich, niewiele ponad 40 leży na terenie Polski, a wśród nich Wielki Staw w Dolinie Pięciu
Load more

Recommended publications
  • “Whitefin” Gudgeon Romanogobio Cf. Belingi \(Teleostei: Cyprinidae\)
    Ann. Limnol. - Int. J. Lim. 49 (2013) 319–326 Available online at: Ó EDP Sciences, 2013 www.limnology-journal.org DOI: 10.1051/limn/2013062 Rapid range expansion of the “whitefin” gudgeon Romanogobio cf. belingi (Teleostei: Cyprinidae) in a lowland tributary of the Vistula River (Southeastern Poland) Michał Nowak1*, Artur Klaczak1, Paweł Szczerbik1, Jan Mendel2 and Włodzimierz Popek1 1 Department of Ichthyobiology and Fisheries, University of Agriculture in Krako´w, Spiczakowa 6, 30-198 Krako´w, Poland 2 Department of Fish Ecology, Institute of Vertebrate Biology, Academy of Sciences of the Czech Republic, v.v.i., Kveˇ tna´8, 603 65 Brno, Czech Republic Received 4 April 2013; Accepted 27 August 2013 Abstract – The “whitefin” gudgeon Romanogobio cf. belingi was recorded in the Nida River, a large lowland tributary of the upper Vistula (Southeastern Poland), for the first time in 2009. Since then, it has been caught during the periodical (three times per year) monitoring only sporadically. Conversely, in October and November 2012 R. cf. belingi was recorded frequently along an y60-km lowermost stretch of the Nida River. The abundance of this fish gradually increased downstream. This paper provides details of that phenomenon and discusses it in the context of the currently known distribution of this species. Key words: Faunistic / Gobioninae / ichthyofauna monitoring / population dynamics / rare species Introduction European gudgeons (genera: Gobio and Romanogobio) are among the most discussed groups of fishes. Their Rapid range expansions and colonizations are impor- diversity, taxonomy, identification and distributions tant ecological phenomena and in the case of biological are still under debate (e.g., Kottelat and Freyhof, 2007; invasions, have been extensively studied in recent years.
    [Show full text]
  • Rozporzadzenie Nr 4/2014 Z Dnia 16 Stycznia 2014 R
    ROZPORZĄDZENIE NR 4/2014 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ W KRAKOWIE z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie warunków korzystania z wód regionu wodnego Górnej Wisły Na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz. 145, z późn. zm.1) ) zarządza się, co następuje: Rozdział 1. Przepisy ogólne § 1. 1. Ustala się warunki korzystania z wód regionu wodnego Górnej Wisły. 2. Region wodny Górnej Wisły obejmuje obszar zlewni Wisły, od przekroju poniżej ujścia Przemszy, po ujście Sanny włącznie – w tym w szczególności Sanu (w granicach Polski), Dunajca (w granicach Polski), Wisłoki, Nidy, Raby, Soły, Czarnej, Skawy. 3. Mapa przedstawiająca region wodny Górnej Wisły stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia. 4. Region wodny Górnej Wisły zgodnie z Planem gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły zatwierdzonym przez Radę Ministrów w dniu 22 lutego 2011 r. (M.P. Nr 49, poz. 549) jest podzielony na 763 jednolite części wód powierzchniowych (JCWP) oraz 25 jednolitych części wód podziemnych (JCWPd). 5. Mapa przedstawiająca podział regionu wodnego Górnej Wisły na jednolite części wód stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia. § 2. Warunki korzystania z wód regionu wodnego Górnej Wisły określają: 1) szczegółowe wymagania w zakresie stanu wód, wynikające z ustalonych celów środowiskowych; 2) priorytety w zaspokajaniu potrzeb wodnych; 3) ograniczenia w korzystaniu z wód. § 3. 1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o: 1) najlepszych dostępnych technikach – rozumie się przez to najlepsze dostępne techniki w rozumieniu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.2)); 2) przepływie o gwarancji wystąpienia 90% (Qgw90%) - rozumie się przez to przepływ, który wraz z przepływami wyższymi od niego trwa przez 90% wielolecia objętego obliczeniami hydrologicznymi; 3) zagrożonych jednolitych częściach wód powierzchniowych - rozumie się przez to takie jednolite części wód, dla których, z uwagi na zidentyfikowane presje osiągnięcie celów środowiskowych do roku 2015 jest zagrożone; 2.
    [Show full text]
  • They Fought for Independent Poland
    2019 Special edition PISMO CODZIENNE Independence Day, November 11, 2019 FREE AGAIN! THEY FOUGHT FOR INDEPENDENT POLAND Dear Readers, The day of November 11 – the National Independence Day – is not accidentally associated with the Polish military uni- form, its symbolism and traditions. Polish soldiers on almost all World War I fronts “threw on the pyre their lives’ fate.” When the Polish occupiers were drown- ing in disasters and revolutions, white- and-red flags were fluttering on Polish streets to mark Poland’s independence. The Republic of Poland was back on the map of Europe, although this was only the beginning of the battle for its bor- ders. Józef Piłsudski in his first order to the united Polish Army shared his feeling of joy with his soldiers: “I’m taking com- mand of you, Soldiers, at the time when the heart of every Pole is beating stron- O God! Thou who from on high ger and faster, when the children of our land have seen the sun of freedom in all its Hurls thine arrows at the defenders of the nation, glory.” He never promised them any bat- We beseech Thee, through this heap of bones! tle laurels or well-merited rest, though. On the contrary – he appealed to them Let the sun shine on us, at least in death! for even greater effort in their service May the daylight shine forth from heaven’s bright portals! for Poland. And they never let him down Let us be seen - as we die! when in 1920 Poland had to defend not only its own sovereignty, but also entire Europe against flooding bolshevism.
    [Show full text]
  • Raport O Stanie Środowiska Województwa Małopolskiego W
    Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2016 roku Kraków 2017 Opracowano w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Krakowie pod kierunkiem Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska Pawła Ciećko W opracowaniu wykorzystano wyniki działalności badawczej i kontrolnej: Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie Delegatury WIOŚ w Nowym Sączu Delegatury WIOŚ w Tarnowie Autorzy: Liliana Czarnecka, Barbara Dębska, Magdalena Gala, Krystyna Gołębiowska, Ewa Gondek, Anna Główka, Agnieszka Konieczna, Ryszard Listwan, Edyta Litwin, Dorota Łęczycka, Anna Machalska, Maria Ogar, Jadwiga Pach, Teresa Prajsnar, Teresa Reczek, Natalia Rzepka, Krystyna Synowiec. Zdjęcia: Liliana Czarnecka, Ewa Gondek, Agnieszka Konieczna, Małgorzata Kiełbasa, Edyta Litwin, Dorota Łęczycka, Jacek Makowiec, Tomasz Miętus, Jacek Nosek, Jadwiga Pach, Iwona Para, Teresa Prajsnar, Sławomir Sikora. 1 Spis treści 1. CHARAKTERYSTYKA WOJEWÓDZTWA .................................................................... 3 2. JAKOŚĆ POWIETRZA ....................................................................................................... 8 2.1. PRESJE ................................................................................................................................... 8 2.2. STAN POWIETRZA ........................................................................................................... 15 2.3. CHEMIZM OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJA ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
    [Show full text]
  • Improved Tools for River Flood Preparedness Under Changing Risk - Poland
    7th Study Conference on BALTEX, Borgholm, Sweden, 10-14 June 2013 Improved tools for river flood preparedness under changing risk - Poland Zbigniew W. Kundzewicz Institute of Agricultural and Forest Environment, Polish Academy of Sciences, Poznań, Poland and Potsdam Institute for Climate Impact Research, Potsdam, Germany - Changing flood risk in Poland - Improved tools for river flood preparedness - Changing flood risk in Poland - Improved tools for river flood preparedness River flooding in Poland River flooding is the most destructive natural peril in the Baltic Sea Basin in general and in Poland in particular. Flood risk and preparedness became matters of broad concern, following the dramatic floods in Poland in 1997 and 2010, when dozens of people were killed, national flood losses reached the level of billions of Euros and the topic made it to cover stories. Floods in PL, May-June 2013 IAHS Special Publication 10 (April 2012) ISBN ISBN 978-1- 907161-28-5 (Paperback); 516 + xvi pages 10 12 14 0 2 4 6 8 Dartmouth Flood Observatory. Source: et al. (2012) Kundzewicz Dartmouth Flood Observatory. Increasing number of large floods, according tothedata in 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 y = 0.3123x + 2.46 y = 0.2608x + 0.33 R R 2 2 = 0.4339 = 0.6012 Magnitude=>5 Severity=>1.5 Trend in number of days with precipitation in excess of 30 mm, and (b) trend in maximum 5-day precipitation, 1971–2002 (after Lorenc & Olecka, 2006). Catastrophic floods of regional extent in Poland: from 1946 to 1970; from 1971 to 1990; from 1991 to 2010; from 1946 to 2010.
    [Show full text]
  • 460 Załącznik Nr 1A Zadania Z Zakresu Usuwania Skutków
    460 Załącznik nr 1a Zadania z zakresu usuwania skutków klęsk żywiołowych w urządzeniach melioracji wodnych podstawowych do realizacji z rezerwy celowej budżetu państwa – dotacja 34 mln zł Wartość Wartość po Lp. Nazwa zadania Rozmiar Miejscowość Gmina Powiat planowana przetargu Usuwanie szkód powodziowych – prawy wał 1. Dunajca w km 10+140 - 0,516 Otfinów Żabno tarnowski 1 000 000 838 860 10+656 w msc. Otfinów, gm. Żabno Usuwanie szkód powodziowych – prawy i lewy wał potoku Kisielina prawy Wola Radłowska, 2. w km P: 14+120 - 16+325 2,205, Zabawa, Radłów tarnowski 4 000 000 1 793 408 L: 14+120 - 16+193 w msc. lewy 2,073 Wał Ruda Wola Radłowska, Zabawa, Wał – Ruda, gm. Radłów Prawy wał Wisły – usuwanie szkód powodziowych 3. 0,100 Wola Rogowska Wietrzychowice tarnowski 300 000 332 189 w km 6+000-6+100 w m. Wola Rogowska, gm. Wietrzychowice Usuwanie szkód powodziowych – prawy wał rzeki Wisła w km 20+100-20+300, Mędrzechów, Mędrzechów, 4. 0,900 dąbrowski 4 000 000 2 482 231 23+200-23+400, Szczucin Szczucin 31+500-31+750, 32+750-33+000 w msc. Mędrzechów, Szczucin. Usuwanie szkód powodziowych na prawym wale potoku Uszewka Rajsko, 5. 5,340 Szczurowa brzeski 1 200 000 566 000 w km 4+500 - 9+840 Niedzieliska w msc. Rajsko, Niedzieliska, gm. Szczurowa Usuwanie szkód powodziowych na lewym wale potoku Uszewka 6. 3,000 Strzelce Wielkie Szczurowa brzeski 1 200 000 295 200 w km 3+000 - 6+000 w msc. Strzelce Wielkie, gm. Szczurowa Usuwanie szkód powodziowych na prawym Górka, wale potoku Uszewka 7.
    [Show full text]
  • Floods in Poland from 1946 to 2001 — Origin, Territorial Extent and Frequency
    Polish Geological Institute Special Papers, 15 (2004): 69–76 Proceedings of the Conference “Risks caused by the geodynamic phenomena in Europe” FLOODS IN POLAND FROM 1946 TO 2001 — ORIGIN, TERRITORIAL EXTENT AND FREQUENCY Andrzej DOBROWOLSKI1, Halina CZARNECKA1, Janusz OSTROWSKI1, Monika ZANIEWSKA1 Abstract. Based on the data concerning floods on the territory of Poland during the period 1946–2001, the reasons generating floods, the number of regional floods in the rivers catchment systems, and sites of local floods occurrence, were defined. Both types of floods: caused by riverbank overflows, and land flooding by rain or snow-melt water, were considered. In the most cases, the floods were caused by rainfall. They were connected with changes in the rainfall structure within Po- land. In each season of the year floods of various origin were observed. When the flood initiating factors appeared simulta- neously, the flood grew into a catastrophic size. In present analysis, for the first time in Poland, a large group of local floods has been distinguished. A special attention has been paid to floods caused by sudden flooding of the land (flash flood), including floods in the urban areas — more and more frequent during the recent years. The results of the analyses have provided important data for the assessment of the flood hazard in Poland, and for the creation of a complex flood control strategy for the whole country and/or for selected regions. Key words: flood, classification of floods, floods territorial extent, frequency of floods occurrence, torrential and rapid rain- fall, threat of life, material losses. Abstrakt. Na podstawie zbioru danych z lat 1946–2001 okreœlono przyczyny wystêpowania powodzi w Polsce, liczbê powodzi re- gionalnych w uk³adzie zlewni rzecznych oraz miejsca wyst¹pieñ powodzi lokalnych.
    [Show full text]
  • Ryby I Rybołówstwo Na Górnej Wiśle – Dawniej I Dziś
    Małopolski Piknik Rybacki, Klikowa k. Tarnowa, 10–11 września 2016 r. Ryby i rybołówstwo na Górnej Wiśle – dawniej i dziś Michał Nowak Katedra Ichtiobiologii i Rybactwa Uniwersytet Rolniczy w Krakowie RZGW Kraków Górna Wisła • Odcinek Wisły od ujścia Przemszy (rkm 941,2) do ujścia Sanny (rkm 646,0) • Długość: 295,2 km • Powierzchnia zlewni: 47,5 tys. km2 (25% zlewni Wisły) • Najważniejsze dopływy: Przemsza, Soła, Skawa, Szreniawa, Raba, Nida, Breń, Czarna, Wisłoka, San, Sanna Źródła historyczne Prof. Maksymilian Nowicki (1826–1890) Współczesne dane i badania • Informacje statystyczne spółdzielni rybackich – Wiśniewolski W. (1987). Rocz. Nauk Rol., 101-H-2: 71–114. • Bieniarz K., Epler P. (1972). Ichthyofauna of certain rivers in southern Poland. Acta Hydrobiol., 14: 419–444. • Włodek J. M., Skóra S. (1989). Ichtiofauna Wisły pomiędzy Oświęcimiem a Sandomierzem. Stud. Ośr. Dok. Fizjograf., 17: 235–292. • Sukcesywne badania Katedry Ichtiobiologii i Rybactwa Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie (2010–2016). • Dane statystyczne okręgów Polskiego Związku Wędkarskiego. Zawodowe rybactwo Górnej Wisły • Ustanowienie cechu rybackiego w Krakowie: 1481 r. • Liczne statuty i przywileje królewskie: XVI–XVIII w. • Krajowe Towarzystwo Rybackie: 1879 r. • Ustawa o rybactwie śródlądowym: 1890 r. Rybołówstwo rzeczne było jeszcze do końca zeszłego wieku w wielkiem poszanowaniu ogółu. Zamożni rybacy pijali ongi za pan brat ze starostami, a cechy „rybitwów”, istniejące we wszystkich miejscowościach, nad rybnemi rzekami położonych, obdarzone rozległymi przywilejami królewskimi, miały powagę i znaczenie. Dziś i śladu prawie po nich nie zostało, a jedyną korporacyą rybacką w kraju, która zachowała także w pamięci wspomnienia lepszej przeszłości, jest Stowarzyszenie rybaków krakowskich, jako ostatni dogasający odbłysk dawnych cechów. Fiszer Z. (1895). Rybactwo krajowe • Rozwiązanie SR w Krakowie: 1958 r.
    [Show full text]
  • Rekreacyjne Walory Rzeki Dunajec W Obszarze Pienińskiego Parku Narodowego
    PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Seria: Kultura Fizyczna 2009, z. VIII Wiesław Pilis∗ Marek Szambelan* Rekreacyjne walory rzeki Dunajec w obszarze Pienińskiego Parku Narodowego Streszczenie W 1932 roku utworzono Park Narodowy w Pieninach, a po kilkunastu latach przekształcono go w Pieniński Park Narodowy. Główną atrakcją turystyczną te- goż parku jest przełom Dunajca i spływ tratwami odbywający się po nim. Ta forma rekreacji jest dobrze znana nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Trwający kilka godzin spływ urzeka bogactwem i różnorodnością natury. Podczas trzech godzin spływu turyści mogą podziwiać przełom i najbliższe szczyty, tj. Faci- miech, Grabczychę, Trzy Korony, Sokolicę. Te niezwykłe atrakcje powodują, że udział w spływie wzrasta z roku na rok i w roku 1967 liczba uczestników osią- gnęła 200 000 osób. Obecnie obserwuje się jej stabilizację na niższym poziomie. Wszystkie te „cuda” natury i turystyczne atrakcje przyciągały w to miejsce zna- nych ludzi, takich jak Marię Konopnicką czy Adama Asnyka, co było czynni- kiem promującym. Chociaż podobne imprezy są organizowane w Europie na większych rzekach, spływ na Dunajcu ma swoją specyficzną atmosferę i okre- ślony rodzaj wielbicieli. Słowa kluczowe: turystyka, rzeka Dunajec, park narodowy, spływ. 1. Wstęp Dnia 23 maja 1932 roku, na wniosek Państwowej Rady Ochrony Przyrody pod przewodnictwem prof. dr. Władysława Szafera, minister rolnictwa podpisał ∗ ALMAMER, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Warszawie. 242 Wiesław Pilis, Marek Szambelan rozporządzenie o utworzeniu z dniem 1 czerwca 1932 roku „Parku Narodowego w Pieninach” (PNP) o powierzchni 7,36 km2. Działania te poprzedzone były utworzeniem prywatnego rezerwatu o powierzchni 0,75 km2 założonego wokół ruin zamku w Czorsztynie, a następnie wykupywaniem na własność Skarbu Pań- stwa gruntów prywatnych, głównie w masywie Trzech Koron, pod utworzenie w Polsce pierwszego parku narodowego.
    [Show full text]
  • Małopolski Zarząd Melioracji I Urządzeń Wodnych W Krakowie O Jednostce
    Województwo Małopolskie Małopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie O jednostce Małopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych jest wojewódzką samorządową jednostką organizacyjną. MZMiUW jest jednostką budżetową samorządu województwa, finansowaną z budżetu województwa. Nadzór i kontrolę nad działalnością MZMiUW sprawuje Zarząd Województwa Małopolskiego. Misja jednostki Ochrona przeciwpowodziowa województwa małopolskiego Ewidencja urządzeń W administracji Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie znajduje się: 3 680 km cieków naturalnych w tym uregulowanych 1 503 km Ewidencja urządzeń W administracji Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie znajduje się: wałów przeciwpowodziowych 1 016,3 km wraz z urządzeniami towarzyszącymi 2 miejsce w Polsce pod względem ilości urządzeń w skali całego kraju 8 467 km Ewidencja urządzeń W administracji Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie znajduje się: 20 przepompowni melioracyjnych Ogółem w Polsce - 579 obiektów Ewidencja urządzeń W administracji Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie znajduje się: 895 szt. śluz wałowych 1 zbiornik wodny „Zesławice” Zadania jednostki MZMiUW realizuje, w imieniu Marszałka Województwa Małopolskiego, zadania wynikające z wykonywania przez Marszałka Województwa praw właścicielskich w stosunku do wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa, istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa oraz w stosunku do pozostałych wód nie podlegających zarządzaniu przez Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej lub Dyrektorów Parków Narodowych. POWÓDŹ 2010 Informacja dot. sytuacji powodziowej w Województwie Małopolskim w 2010r. W miesiącach maju i czerwcu bieżącego roku Województwo Małopolskie nawiedziły wyjątkowo intensywne opady deszczu, które spowodowały katastrofalne przepływy wód w korytach rzek i potoków. Wielkość opadów wyniosła odpowiednio około 200 litrów na metr kwadratowy w miesiącu maju i około 130 litrów w czerwcu.
    [Show full text]
  • Zur Chronik Der Preussischen Flora. Franz [Francisco] Blonski
    ZOBODAT - www.zobodat.at Zoologisch-Botanische Datenbank/Zoological-Botanical Database Digitale Literatur/Digital Literature Zeitschrift/Journal: Allgemeine botanische Zeitschrift für Systematik, Floristik, Pflanzengeographie Jahr/Year: 1900 Band/Volume: 6_1900 Autor(en)/Author(s): Blonski Franz [Francisco] Artikel/Article: Zur Chronik der preussischen Flora. 205-207 : 205 © Biodiversity Heritage Library,— http://www.biodiversitylibrary.org/;— www.zobodat.at Auch hier (S. 94) verfährt Herr Seh. in der bekannten Weise. Denn auch auf diese Form bezieht sich die bereits angeführte Bemerkung „Weit, entfernt" u. s. w., sowie weiter unten eine nochmalige Versiche- rung: „Da ich auch die von Murr erwähnte fünfte Hybride [Tafel I Fig. 2 d] nicht gesehen habe (übrigens dürfte auch Herr Seh. seine Ab- bildungen von CJie7i02wdinm-B\siiiiormen zu dem Zwecke veröffentlicht haben, damit man sehe und sich ein Urteil bilde), enthalte ich mich jeder vorgefassten Meinung. Im nächsten Satze folgt wieder mit kluger Umsehreibung das gerade Gegenteil: , Häufig werden gewisse Varietäten von Ch. aJhum, besonders eine von mir mit pseudojoidifolium bezeichnete .... mit Ch. opidifoUum verwechselt. Dieser Form würde das Blatt des mutmasslichen Bastardes am besten jent- sprechen." Ich sehliesse, indem ich die Beurteilung dieser Art wissenschaft- licher (?) Behandlung den geneigten Lesern anheimstelle. Trient, am 19. Sept. 1900. Zur Chronik der preussischen Flora. Von Dr. Franz Btonski (Spiczynce, Ukraina). (Schluss.) Die von Rz^czyi'iski aufgeführten galizischen Fundorte des Mrjricaria Ger-- manica Desv. wurden in neuesten Zeiten fast alle bestätigt und zwar (ich führe nur die zum Weichselsystem gehörigen an) 1. Ufer der Oslawa, zum San-System gehörend (Dr. Woloszczak in Berichte d. physiogr. Komm, zu Krakau XXIX, S.
    [Show full text]
  • Demonstration of the Bzura River Restoration Using Diatom Indices
    Biologia 66/3: 411—417, 2011 Section Botany DOI: 10.2478/s11756-011-0032-3 Demonstration of the Bzura River restoration using diatom indices Barbara Rakowska & Ewelina Szczepocka Algology Laboratory, Department of Algology and Mycology, University ofLód´ z, 12/16 Banacha Str. PL-20-237 Lód´ z, Poland; e-mail: [email protected] Abstract: The quality of running waters is reflected in the composition of benthic diatom assemblages. The biological assessment of changes in the composition, and thus of changes in water quality, was carried out in the lowland mid-sized Bzura River, Central Poland, over the period of 30 years. The benthic diatom material consisted of samples collected in two investigation periods, in 1972 and in 2003–2004. The methods applied were three diatom indices, IPS – Specific Pollution Sensitivity Index, GDI – Genetic Diatom Index and TDI –Trophic Diatom Index, and the OMNIDIA computer program, which are commonly used in Europe. The aim of the study was demonstrating the process of restoration that occurred in the river. The Bzura was included to the most polluted ones in Poland till 1996. Since 1998 a gradual improvement in water quality has been observed, which is caused by a number of biological-technical measures, mostly a proper organization of sewage management in most cites located on the river. In 1972 the IPS classified Bzura water into Water Quality Class IV-V, while in 2003–2004 it reached much higher values, i.e. Class III-IV. On the basis of the GDI Class III was determined in the whole river in 2003–2004, while its values indicated Class III-IV in 1972.
    [Show full text]