Państwowy Instytut Geologiczny
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
SPIS TREŚCI I. Wprowadzenie............................................................................................ 4 I.1. Charakterystyka terenu................................................................................ 5 I.2. Zagospodarowanie terenu............................................................................ 6 I.3. Wykorzystanie wód podziemnych................................................................ 8 II. Klimat, wody powierzchniowe..................................................................... 8 III. Budowa geologiczna................................................................................... 10 IV. Wody podziemne......................................................................................... 11 IV.1. Użytkowe piętra wodonośne....................................................................... 11 IV.2. Regionalizacja hydrogeologiczna................................................................. 13 V. Jakość wód podziemnych............................................................................ 17 VI. Zagrożenie i ochrona wód........................................................................... 21 VII. Waloryzacja wód podziemnych................................................................... 25 VIII. Wykorzystane materiały............................................................................... 28 Spis rycin w części tekstowej Ryc. 1 Podział regionalny Ryc. 2 Podstawowe wartości statystyczne wybranych składników chemicznych wód podziemnych czwartorzędowego piętra wodonośnego Ryc. 3 Histogramy i wykresy częstości skumulowanej wybranych składników chemicznych wód podziemnych czwartorzędowego piętra wodonośnego Ryc. 4 Obszary chronione Ryc. 5 Założenia procedury waloryzacyjnej Ryc. 6 Waloryzacja głównego poziomu wodonośnego Spis załączników umieszczonych w części tekstowej Załącznik 1 Mapa dokumentacyjna – skala 1:100000 Załącznik 2 Przekrój hydrogeologiczny I–I Załącznik 3 Przekrój hydrogeologiczny II–II Załącznik 4 Mapa głębokości występowania głównego poziomu wodonośnego – skala 1:100000 Załącznik 5 Mapa miąższości i przewodności głównego poziomu wodonośnego – skala 1:100000 2 Spis tabel dołączonych do części tekstowej Tabela 1a Reprezentatywne otwory studzienne Tabela 1b Reprezentatywne studnie kopane Tabela 1d Inne reprezentatywne punkty dokumentacyjne umieszczone na planszy głównej Tabela 2 Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Tabela 3a Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy —reprezentatywne otwory studzienne Tabela 4 Obiekty uciążliwe dla wód podziemnych Tabela A Otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tabela B Inne punkty dokumentacyjne pominięte na planszy głównej Tabela C1 Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych—materiały archiwalne —reprezentatywne otwory studzienne Tabela C5 Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych—materiały archiwalne —otwory pominięte na planszy głównej Spis załączników umieszczonych na odrębnych arkuszach Mapa dokumentacyjna w skali 1 : 50000 Mapa Hydrogeologiczna Polski—plansza główna w skali 1:50000 Wersja cyfrowa mapy w GIS (materiał archiwalny w Archiwum Państwowego Instytutu Geologicznego) — plik eksportowy INTERGRAPH MGE—mhp0128.mpd z podziałem na grupy warstw informacyjnych z dołączonym bankiem danych. 3 I. WPROWADZENIE Mapa Hydrogeologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Stara Kiszewa [nr 128], opracowana została w Państwowym Instytucie Geologicznym, w Oddziale Geologii Morza w Gdańsku. Mapę sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Interpretację warunków hydrogeologicznych z elementami ochrony środowiska przeprowadzono w oparciu o materiały źródłowe i informacje uzyskane z : Centralnego Archiwum Geologicznego Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie i Gdańsku, Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, Urzędów Gmin w Starej Kiszewie, Kaliskiej, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Gdańsku. Uzupełnieniem była wizja lokalna terenu przeprowadzona w roku 1999. Podczas wizji dokonano kontrolnych pomiarów zwierciadła wody w studniach, pobrano próbki wody do badań laboratoryjnych. Zwrócono uwagę na stan środowiska, występowanie realnych i potencjalnych ognisk zanieczyszczeń, stanowiących zagrożenie dla wód. Zebrano informacje o otworach studziennych oraz obiektach uciążliwych dla środowiska wg stanu na koniec roku 1998, wyniki analiz chemicznych próbek wody dotyczą przede wszystkim lat 1995—1998. Analizie poddano materiały dokumentacyjne z 63 otworów hydrogeologicznych z pełnym opróbowaniem. Z tej liczby 26 otwory uznano za reprezentatywne dla charakteryzowanych poziomów (tab. 1a). Wyniki badań uzyskane w trakcie ich wykonywania zestawiono w tabeli 1a. Pozostałych, pominiętych na mapie głównej w tabeli A. Ponadto uwzględniono informacje zestawione w Materiałach Archiwum Wierceń. Jakość wody użytkowych poziomów wodonośnych oceniono na podstawie wyników zawartych w analizach archiwalnych (tab. C1, C5) i wykonanych specjalnie dla mapy (tab. 3a). W tabelach zestawiono wyniki analiz fizykochemicznych próbek wody pobranych w trakcie próbnych pompowań otworów studziennych po ich wykonaniu, a także w trakcie eksploatacji w latach 1995–1998. Dla potrzeb mapy wykonane zostały rozszerzone analizy chemiczne próbek wody, pobranych z 13 studni wierconych. Analizy wykonało Centralne Laboratorium Chemiczne Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. Jako potencjalne ogniska zanieczyszczeń wód podziemnych uznano 8 obiektów, których charakterystykę podano w tabeli 4 a lokalizację na Mapie w skali 1:50 000. 4 Interpretację warunków występowania użytkowych poziomów wodonośnych, charakterystykę ilościową i jakościową, przedstawiono na Mapie Hydrogeologicznej Polski i załączonych do tekstu mapach głębokości występowania głównego poziomu użytkowego (zał. 4), miąższości i przewodności (zał. 5) oraz przekrojach hydrogeologicznych (zał. 2 i 3). Na mapie dokumentacyjnej (zał. 1) zostały zlokalizowane wszystkie zinwentaryzowane otwory studzienne, otwory bez opróbowania hydrogeologicznego oraz zaznaczone zostały granice opracowań: hydrogeologicznych — regionalnych oraz geofizycznych — geoelektrycznych. Obszar arkusza Stara Kiszewa objęty był szczegółowymi hydrogeologicznymi badaniami regionalnymi w ramach dokumentowania zasobów wód podziemnych zlewni Wierzycy i górnej Wdy [3, 4, 10] oraz podczas prac nad oceną stanu rozpoznania ilości i jakości wód podziemnych piętra czwartorzędowego, trzeciorzędowego i kredy województwa gdańskiego i elbląskiego [5]. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1: 50000 została opracowana w 1999 roku. Wykaz opracowań regionalnych, innych dokumentacji hydrogeologicznych oraz publikacji dotyczących obszaru mapy zamieszczono w rozdziale VIII. Analizę statystyczną archiwalnych analiz chemicznych opracował Krzysztof Sokołowski, wersja komputerowa arkusza w systemie INTERGRAPH wykonana została przez Zbigniewa Kordalskiego i Krzysztofa Sokołowskiego. I.1. Charakterystyka terenu Położenie arkusza Stara Kiszewa [układ 1942] w skali 1:50 000 określają współrzędne: 18000’—18015’ długości geograficznej wschodniej, 53050’—54000’ szerokości geograficznej północnej. Obszar arkusza, o powierzchni 305 km2, znajduje się w województwie pomorskim. Obejmuje swym zasięgiem miasto Czarną Wodę, znaczną część gmin: Stara Kiszewa i Kaliska oraz peryferyjne obszary gmin Karsin, Czersk, niewielkie obszary gminy Kościerzyna, Zblewo, Osieczna i Lubichowo. Położony jest w północno-wschodniej części niecki brzeżnej. Podłoże krystaliczne schodzi tu do głębokości ponad 5000 m, cechuje się silnymi zaburzeniami fałdowo-blokowymi podłoża przedpermskiego i fałdowaniami w pokrywie permsko-mezozoicznej oraz występowaniem osadów kredy o znacznej miąższości (od 600 do 700 metrów). Według fizyczno-geograficznego podziału J.Kondrackiego [6], północno-wschodnia część obszaru znajduje się na Pojezierzach: Kaszubskim (314.51) i Starogardzkim (314.52), pozostała wchodzi w obręb Borów Tucholskich (314.71). 5 Dominującą formą geomorfologiczną są szeroko rozprzestrzeniające się pola sandrowe. Równina sandrowa jest zróżnicowana hipsometrycznie, od 155 m n.p.m. w pobliżu rynny jeziora Wygonin – na północy do 125 m n.p.m. w części południowej. Niewielkie fragmenty wysoczyzn polodowcowych znajdują się: na południu — w okolicy Gotelpa i na obszarze od Pieców po Lubiki i Hutę Kalną, w centralnej części — w rejonie Bartla i na północy — między Bartoszym Lasem a Starą Kiszewą. Powierzchnia wysoczyzny zalega na rzędnych od 140 do 152 m n.p.m. Powierzchnia sandru i obszarów wysoczyznowych porozcinana jest rynnami jeziornymi i licznymi formami wytopiskowymi. Większość obniżeń jest wypełniona przez jeziorne osady organiczne [2]. W regionalizacji hydrogeologicznej obszar objęty mapą znajduje się w regionie V— pomorskim. Odnawialność czwartorzędowego systemu wodonośnego wynosi od 100 do 200m3/24h.km2. Główne użytkowe poziomy wodonośne występują w utworach czwartorzędowych, piętra wodonośne starsze od czwartorzędu nie mają znaczenia użytkowego [11]. Położenie arkusza mapy na tle jednostek fizyczno-geograficznych i hydrogeologicznych przedstawiono na ryc. 1. I.2. Zagospodarowanie terenu Arkusz Stara Kiszewa obejmuje obszary o charakterze leśno-rolniczym. Tereny leśne występują głównie w północno-zachodniej i zachodniej części obszaru. Lasy na tym terenie zajmują około 80 % powierzchni obszaru mapy. Głównym ośrodkiem przemysłowym na obszarze arkusza jest Czarna Woda. Tu zlokalizowany jest największy zakład w tym regionie — Fabryka Płyt Pilśniowych.