Bibliografia

BIBLIOGRAFIA

PATRI URKIZU / PATRICIO URQUIZU

* Liburuak beltz nabarmenez ageri dira. Digitalizazio zenbait ikus daiteke ARGIA, Armiarma, ASJU, Aurkinet, Bidegileak, Bilketa, EGAN, EPOS, Eusko News, Inguma, KM kulturunea; LAPURDUM, OIHENART, RIEV, RLLCGV, … interneten.

1969

1. "Zomorro eta kazkazuri", Euskal Elerti 69. J. S. Martin et al., Kriselu, Bilbao, Donostia, 1969, 425-436 orr. Bilbao. Miguel de Unamuno ipuin saria

1970

2. Literatura eta kritika. Lur, Donostia, 1970, 156 orr.

Fernando Lázarok Crítica Literaria delako klaseetan jasotako apunteen bilduma euskaratua da. Gure artean ezezagunak edo gutti ezagunak diren kritikaren teknikak azaltzen ditu. Kritikak ez du jokamolde bakar batez jarduten, eskola adina kritika molde baitago. Eskola hauen berri emateaz gain liburuaren azken partean gaur eguneko bi idazleren obra aztertzen da. Ibon Sarasolaren Poemagintza poesia liburua, eta Txillardegiren Elsa Schelen nobela.

1971

3. "Tresora hirur lenguayetakua, frantzesa, española eta heskuara, (ed. Voltoire, c.1620)", Anuario del Seminario de Filología Julio de Urquijo (aurrerantzean ASJU), Donostia, 1971, 175- 191. orr. https://ojs.ehu.eus/index.php/ASJU/article/view/7307/6549

4. “Antzerkia hil zorian dago”, Herri esnatzailea. Esnatu, Oiartzun, 19-20. orr.

5. "Poema Bilduma (Amaia & Mikel Lasa)", Esnatu, 21. orr.

1973

6. "Breve estudio antológico y léxico del tema marino vasco", ASJU, Donostia, 1973, 57- 104. orr. https://ojs.ehu.eus/index.php/ASJU/issue/view/531

7. "Albadak, xikitoak eta erran zaharrak", ASJU, Donostia, 1973, 104-117. orr. https://ojs.ehu.eus/index.php/ASJU/article/view/7439/6641

8. "Teatro popular vasco : Los Charibaris. Chiveroua eta Marceline. Recoquillard eta Arieder", ASJU, 1973, 117-225. orr. https://ojs.ehu.eus/index.php/ASJU/article/view/7441/6643

1975

9. "Bertso paperak", EGAN, 1-6, 1975, 81-92. orr. https://andima.armiarma.eus/egan/egan57/iruegan570083.htm.

10. Euskal teatroaren historia., Kriselu, Donostia, 1975, 115. orr. Donostia, Agora entseiu saria

Saiakera hau 1975ko AGORA sariaren irabazlea da. Euskaraz euskal teatroaz egin den lehenetariko historia. Aitzin-solasean aitortzen du egileak asko zor diela George Hérelle eta Antonio Labaienen teatro lanei. Lehen partean euskal herri-teatroaren panorama agertzen digu, hots, pastoralak, xaribariak eta trajikomeriak aztertzen. Eta bigarrenean euskal teatro modernoa XVIII. mendeaz geroz hala Ipar nola Hegoan izan ditugun antzertiaren azterketa laburrak ematen dizkigu.

11. Sekulorun sekulotan., Kriselu, Donostia, 1975, 85 orr. https://zubitegia.armiarma.eus/?i=161

Sekulorun sekulotan nobela berriegi edo zaharregi bat dugu, autoreak barnean daramazkien amets lodi eta etengabeak hitz jario izu batetan gauzatzen dira: Joyce, Cela, Sollers…atzeman daitezke han hemenka, baina conscience stream edo barne- monologo akabagaitz horretan Urkizurengan Euskal herriaren konzienzia lausotu bat iratzartzen da. Nobela berriegi bat da. Hizkuntza berri bat sortu du Urkizuk betiko gure gauzak berriro kontatzeko…

12. (Itz.), Aldabaldetreku, P. et alt., Deba. Euskal kosta nuklearra. Kriselu, Donostia, 1975, 149. orr.

1976

13. "Muga", EGAN, 1-6, 1976, 173-178. orr. https://andima.armiarma.eus/egan/egan58/iruegan580175.htm Bera Bidasoako. Baroja ipuin saria

14. “Euskararen etorkiaz eta kaukasiar hizkuntzekiko ahaidetasunaz”, BERRIAK, 1976-IX- 16.

15. "Elekzioak Ipar Euskal Herrian duela ia ehun urte (1881...)", BERRIAK, 1976-II-2.

16. "Euskara eta iraultza frantzesa (1789-1793)", BERRIAK, 1976-X-14. 17. "Jon JUARISTI, Euskeraren ideologiak", BERRIAK, nº 9, 1976-X-21.

18. “Inprimategia eta euskal lehen liburuak”, BERRIAK, 1976-X-28.

19. “Literatur sariak”, BERRIAK, nº 9, 1976-XI-11, 53-55.

20. "Xalbador joan zaigu", BERRIAK, nº 10, 1976-XI-17.

21. "Bernardo ATXAGA, Ziutateaz", BERRIAK, nº 13, 1976-XII-8.

22. “Antonio Arrue hil da”, BERRIAK, nº 13, 1976-XII-8, 30-31.

23. “Zer eman digu 1976ak Kultur arloan”, BERRIAK, nº 13, 1976-XII-29.

1 977

24. Dorrejiko kanta. Donostia, Kriselu, 1977, 66. orr. https://zubitegia.armiarma.eus/?i=161

Itzal hotza darien Harri ilunen pean eta amaiarik gabeko neke hainbat luzean…

Giro honetan hedatzen da Patri Urkizuren poema eta giro horrek ingurune eta egoera oso konkretu bat iradokitzen digu. Dorrejilko kanta euskal Herriaren kanta izan daiteke. Hala da, agian. Bai.

25. “Elekzioak Ipar Euskal Herrian duela ia ehun urte (1881…)”, BERRIAK, 1977-II-2, 24- 27.

26. "Bertsolariak", BERRIAK, 1977-IV-6, 29-31. orr.

27. “Zorion ustela” (erreseina), BERRIAK, 1977-II-16, 35-36.

28. “Ihauteriak. Izenaz historia apur bat. Ihauterietako bi kanta”, BERRIAK, 1977-III-2, 30.

1978

29. Lengua y literatura vasca. Haranburu. Donostia, 1978, 172 orr.

Hainbat irakasle eta ikasleren eskaerari erantzunez euskal hizkuntza eta literaturaren manuala moldatu du Patri Urkizuk gaztelaniaz. Fenomeno hauek sortzen diren ingurune politiko, soziala eta kulturalean kokatzen eta modurik xume eta argienean ematen saiatu delarik.

30. Isastiren atsotitzak (1620). Lezo.

31. “Harrizko hamalaukoa Gabriel Arestiri”, Euskal poetak eta artistak G. Arestiren omenez. Gipuzkoako Aurrezki Kutxa Probintziala, 191. or.

1980

32. "Zenbait ohar literaturaz eta politikaz", ZEHATZ, 1980, 61-63. orr.

33. Patri Urkizu: Euskal literatur heterodoxoa eskaintzen. ARGIA, 1980-XI-2; 17-21. https://w390w.gipuzkoa.net/WAS/CORP/DKPAtzokoPrentsaWEB/getImageServlet.d o?imagen&id={AD820B87-089D-C4B1-8630-6505D6300000}

34. “Jacques de Bela (1586-1667)”, ZERUKO ARGIA, 1980-XII-28, 27-28. http://www4.gipuzkoa.net/hemerotekakm/

1981

35. " Ihauterietako hiztegia", ARGIA, 1981-III-8, 1904. zkia, 23-24. orr. https://w390w.gipuzkoa.net/WAS/CORP/DKPAtzokoPrentsaWEB/izenburuAurkibi dea.do?lang=es

36. "Eguerritaco cantac 1789 urtean ezan zirenac Donostiyaco erriyan”, OH EUZKADI. 13. zkia. https://andima.armiarma.eus/euzk/euzk1411.htm

1982

37. “Lezoko kale izendegiaz zenbait ohar”. Lezo, Mendekozte. Maiatza.

38. “Xaribariak. Zenbait ohitura berezi”. ARGIA, 1982-XI-7, 24-25. Orr. https://w390w.gipuzkoa.net/WAS/CORP/DKPAtzokoPrentsaWEB/buscar.do?amicus =70177&lang=es&anti_cache=1609085169235

1983

39. "Edward Lhwyd-en hiztegi poliglota (1703)", EUSKERA 28, Bilbao, 1983, 378-401. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/edward-lhwyd-en-hiztegi-poliglota-1703

40. "Carlo Goldoni (1707-1793)", ANTZERTI berezia, 3, Donostia, 1983, 32-33. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1983

41. "Impresiones de Boadella sobre la Pastoral vasca", ANTZERTI berezia, 4, Donostia, 1983, 2. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1983

42. "Bordeleko Herri Bibliotekan diren Pastoral, Xaribari eta Inhauteriko Trajikomeriak", ANTZERTI berezia, 4, Donostia, 1983, 11-12. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1983

43. "Grekar Antzertia. Euripides V. mendea K.a.", ANTZERTI berezia, 4, Donostia, 34-35. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1983

44. "Zenbait ohar Euripides-en "Troiako Emakumeak" izeneko trajeriari buruz", Troiako emakumeak. ANTZERTI 61, Donostia, 1983, 7-9. orr. https://antzerti.armiarma.eus/antz6103.htm

1984

45. Euskal Antzertia. Donostia, Eusko Jaurlaritza, 1984,173 orr.

Liburu hau, Labaien eta Larzabal jaunei, Hego eta Iparreko Euskal Antzertiaren bi habe nagusiei esker onez eskainia, Juan San Martinek dioen bezala erreseina batean funtsezkoa da ezagutzeko euskal teatroa. Euskal Teatroaren Historia (1975) laburrean sakonduz, Bigarren partean zehazten ditu Antzerti Pizkundea (1876-1936) eta gerraondokoa (1950-1984) sakontasunez. Bukatzeko Katalogoa, Itzulpenak eta Bibliografia zabal batez hornitzen du liburua bai eta hainbat irudi adierazgarriz.

46. (ed.) Astolasterrak. ANTZERTI 67, Donostia, Eusko Jaurlaritza, 1984, 80 orr. https://antzerti.armiarma.eus/antz6702.htm

Liburutto honetan Zuberoako astolasterrak zer diren definitu ondoren titulu hauek dituzten 7 antzerkiren testuak ematen zaizkigu eta narrazio bat: 1. Agardentegilea; 2. Kabalzar eta bere familia; 3. Bubane eta Xiloberde; 4. Saturno eta Benus; 5. Pierris eta Katixa, 6. Protestanta eta Belle Marie; 7. Pepa eta Koakin; eta 8. Piarres Adame astolasterregile.

47. Nola Kursaal berria suntsitu zen. Donostia, Elkar, 1984, 114 orr.

Zazpi ipuin itzuli eta zazpi ipuin asmatu hauetan irakurleak orotarik ediren dezake. Siux indioek nola zekusaten anderearen sorketarekin hasi, eta nola Kursaal berria suntsitu zeneraino. Keltar mitologia, txinar eta japondar alegiak, Petronius eta Margarita Nafarroako darabiltza aitzakitzat Patrik, hauen joko eta keinu, istorio eta kontakizunak amodio handiz damaizkigularik. Halaber gure herriko gertaerak, festetako buruhandia, Zarauzko balea, Hondarraitzeko neskatxa, Zurrriolako kaioa, San Telmoko munstroa, etabar, grazia eder, perla hautatu eta bitxien medioz errekreatu ditu, irakurlearengan halako irriño konplize bat sortuko duelakoan…

48. (ed.) Jon Mirande, Gauaz parke batean: Ipuin izugarriak Donostia, Elkar, 1984, 170 orr.

Jon Miranderen kontakizun bereziak dituzu hauek, umore beltzaren baitan sailka ditzakezunak. Irri solas labur eta farrez hiltzekoak diren batzuen ondoren oso gogoko zituen zenbait idazleren ipuin itzuliak datoz, baina benetan maisukoi itzuliak, itzulpen direla antzematen ez zaiela. Manciet, O´Neil, “Saki”, Kafka eta nola ez Poe. Eta bere barnea irudimen sutsu bezain zorrotzez asmatuen artean bat bereziki gomendatzen dizut: Eresi kantari. Irakur eta goza.

49. Etsipenez: Jon Chahoren memorioizunak. Donostia, Elkar, 1984, 196 orr.

Jon Chahoren (alegia, Jon Miranderen) memorioizunak, hots, oroitzapen asmatuak dakarzkigu Patri Urkizuk oraingoan. Lehen pertsonan idatzirikako istorio honek Parisen guraso xuberotarrengandik sortutako gaztearen ilusioak eta helduaren etsipenak kontatzen dizkigu. Euskal Herriaren alde sutsuki eta gogo osoz urte anitzez borrokatu duen baten negar isila, taldeen geldiune eta ahuleziaren aurrean, Euskal Elertiaren baitan aurkitzen duena azken atsedena eta geriza.

50. (ed.) Marzelin Eguiaphal, Santa Jenebieba (pastorala). ANTZERTI 65, Donostia, Eusko Jaurlaritza, 1984, 68 orr. https://antzerti.armiarma.eus/antz6504.htm

51. Zeren azken finean. Gipuzkoako Kutxa, Donostia, 1984, 66 orr. https://zubitegia.armiarma.eus/?i=161 Irun Hiria. Poesia saria

ETERNITATERAKO

Eternitaterako / Ene hilobia / Ez dut nik desiratzen / Eder jauregia. / Ezta ere egoitza ikaragarria, / Baizik kanposainduko / Zulotxo tzikia, / Bi metro luzia, / Kutxa sartokia, / Gauza xit sinplia,/ Bakezko tegia, / Gustora dastatzeko, / Oh, sirimiria.

Irun Hiria 1983, Euskarazko poesia saria irabazi zuen poema multzo honek epaimahaia hauek osatu zutela: Santiago Aizarna, Jabier Aranburu, Xabier Lete, Jon Etxaide eta Ibon Sarasolak.

52. "Teatro popular vasco en la Edad Media y el Renacimiento", ANTZERTI Berezia, 6-7, Donostia, 1984, 2-5. orr. ; 2-6. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1984

53. "P. Salaber, pastoral errejenta", ANTZERTI berezia, 6, Donostia, 1984, 6-7. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1984

54. "Pedro Ignacio de Barrutia y Basagoitia (Aramaio 1682 - Arrasate 1759)", ANTZERTI berezia, 6, Donostia, 1984, 33-34. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1984

55. "Frantzisko Xabier Maria Munibe eta Idiakez, Peñafloridako Kondea (Azkoitia 1729- Bergara, 1785)", ANTZERTI berezia, 7, Donostia, 1984, 24-25. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1984

56. "Euskara erdal Antzertian", ANTZERTI berezia, 8, Donostia, 1984, 6-8. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1984 9

57. "Marzelino Soroa", ANTZERTI berezia, 8, Donostia, 1984, 34-35. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1984

58. "Toribio Altzaga (1862-1941)", ANTZERTI berezia, 9, Donostia, 1984, 32-33. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1984

59. "Patri Urkizuren poema galduak", SUSA, 12, Donostia, 1984, 18-20. orr. https://andima.armiarma.eus/susa/susa1105.htm

60. "Duela ehun urte", Santurtziko kontsejua 3, Literatur lehiaketa (Antzerki laburra), Santurtzi 1984, 7-9. orr.

1985

61. "Protestantak Euskalerrian XVI-XVII. mendeetan", PLAZARA, 2, Irun, 1985, 22-23. orr.

62. "Strindberg Euskadin", LITERATUR GAZETA 1, Donostia, 1985, nº 1, 24. orr. https://andima.armiarma.eus/gaze/gaze0120.htm

63. "Frantzisko Xabier Maria de Muniberen teatroa", JAKIN, 37, Donostia, 1985, 7-30. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/frantzisko-xabier-maria-muniberen-teatroa

64. "Resurrección María de Azkue y Aberasturi (1864-1951)", ANTZERTI berezia, 10, Donostia, 1985, 29-30. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1985

65. "Alfredo Etxabe, eresiantzerkigile: Mirentxu, Bilbo 1910", ANTZERTI berezia, 11, Donostia, 1985, 26-28. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1985

66. "Etienne Decrept, eresantzerkigilea (Baiona 1868 - Bidart 1938)", ANTZERTI berezia, 12, Donostia, 1985, 24-26. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Antzerti_berezia?anyo=1985

67. Eros, eros. Bertso eta poemak. Literatur gazeta. Donostia, 1985, 43 orr. KM-d.

Bero-bero, ardo xortek zintzurra eta barrena epeldu ondoren lagun artean hamaika bertso gordin, piperdun, lizun, zirikatzaile, lohi, deshonestu, likits eta bero abestu ohi dira Zuberoatik Bizkaiara. Noski, gordinkeria huts ziren bertso eta kanta horiek ezin zitezkeen liburuetara iragan apaizen eltzean egosi, txukundu, dotoretu, piperra kendu eta literatur aratz baten aldare ohoragarrian garbizalekeriak kamusturik gabe…

68. "1965-1985. Nueva poesía de las lenguas de España”, Verinesko idazleen biltzarra", Literatur Gazeta, Donostia, 1985. nº 2. https://andima.armiarma.eus/gaze/gaze0207.htm

69. "Sarrera", Behin batean...ju,ju,ju. ANTZERTI 77, Donostia, 1985, 7-9. orr.

1986

70. "Euskara XVI-XVII. mendeetako zenbait idazle atzerritarrengan", ASJU, 1986, XX-2, 343-350. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/euskara-xvi-xvii-mendeetako-zenbait- idazle-atzerritarrengan

71. "C.A.F. Mahn-en kanta eta bertso bilduma. Berlin 1857", EGAN, 1-2, 1986, 13-84. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/caf-mahn-en-kanta-eta-bertso-bilduma- berlin-1857 72. "Jean Etcheberri. Arraultze ohoin", EGAN, 3-4, 1986, 223-226. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Egan?anyo=1986

73. "Poética", El estado de las poesías. LOS CUADERNOS DEL NORTE, Oviedo, 1986, 145-148. orr.

45. "Jean Barbier (1875-1931)", ANTZERTI berezia, 12, Donostia, 1986, orr. 26-27.

1987

75. "XVIII. mendeko amodiozko gutun bat", EGAN, 1-2, 1987, 39-41. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/xviii-mendeko-amodiozko-gutun-bat

76. Behin errementari batek. Garibairen istoriotxoak. Txertoa, Donostia, 1987, 57 orr. https://ekarriak.armiarma.eus/?i=773

Esteban de Garibay (Mondragoe 1533- Madrid 1599) Felipe II.aren liburuzain, ostalari nausi eta kronista izatez aparte euskarazko lehen errefrauen biltzaile dugu eta XVI. mendeko beste zenbait idazle bezala (Juan de Timoneda, Luis de Zapata de Chaves, Melchor de Santa Cruz…) sales gruesas deituen zale. Patri Urkizuk aurkitu, itzuli eta egokitu egin ditu gaztelaniaz idatzitako kontakizunok. Bertan errementariak, fraideak, kardenalak, zaldunak, erregeak, damak eta hain ongi ezagutzen zituen …bizkaitarrak erretratu labur eta finetan ematen dizkigu. Norbaitek Pernando Amezketarraren ateraldien iturririk ezagutu nahi balu Garibaiganatzearekin aski luke…

77. Bertso zahar eta berri zenbaiten bilduma (1798). Durangoko Udala, 1987, 228 orr. Durango, Entseiu saria

Juan San Martin, Juan M. Torrealdai eta Angel Zelaietak osatutako epai-mahaiak erabaki zuen saritzea edizio hau, zeina kontsidera daitekeen kantu eta bertso bildumen artean lehena. Bertan biltzen dira eta aztertzen Ternuako Penak, bertso anonimoak, hala nola besteen artean Martin Duhalde, Bernard Larregi, Jean Robin, Oxamendi Arrosako eta beste zenbaiten bertsoak.

78. "Euskal Antzertia iparraldean (1867- 1939)", Euskal Antzertia. Le théâtre basque. Baiona, 1987, 39-53. orr.

1988

79. "Pierre d´Urteren hiztegia", Hiztegiak eta testuak. Ed. J. Lakarra, UPV, 1988, 75-99. orr.

80. "Introducción a las farsas chariváricas vascas", MUNDAIZ, 36, Donostia, 1988, 31-38. orr.

81. "Juan Mari LEKUONAren Olerkia", MUNDAIZ, 35, Donostia, 1988, 171-177. orr.

82. "Lezotarrak gerraurrean", LEZO, 1988, 20-21. orr.

83. Serafin Baroja: bertsoak, Pudente, Tormesko Lazarotxoa, Kontuak. Txertoa, Donostia, 1988, 151 orr.

Serafin Baroja (Donostia 1840-Bera 1912), Pio, Serafin eta Karmen idazle eta pintoreen aita euskaraz izan dugun lehen operagilea izan da Pudente obrarekin. Antzerki zenbaiten egilea. Eta bertso satiriko eta nobela irrigarri ugariren egilea bai euskaraz eta bai gaztelaniaz, hala nola El Urumea, periódico no político- gazetaren eta Bai jauna bai, astekari bilinguearen zuzendaria. Liburutxo honetan biltzen dira Julio Caro Barojaren hitzaurre antologiko batekin batera bere umore donostiarraren ezaugarri diren lantxo batzuek.

84. Fenelon-Duvoisin, Telemake: Ulisen semearen gertaerak. Elkar, Donostia 1988, 145 orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/ek-telemake-ulisen-semearen-gertakuntzak

François de Salignac de la Mothe “Fénelon” (1651- 1715) garaiko idazle frantses ezagunenetarikoa da. Obra honetan Ulises greziarraren semearen bidaien bitartez gazteei bide zuzena erakutsi nahi izan zien. Jean Duvoisin kapitainak (1810-1891) itzuli zuen eta Baionako Herri Liburutegian zegoen eskuzkribua Patri Urkizuk transkribitu eta hitzaurre interesgarri batez aurkeztu digu.

1989

85. Pierre d´Urteren Hiztegia. Londres, 1715. 2 Vols. Mundaiz, Donostia, 1989, 491 orr., 637 orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/ar-pierre-durteren-hiztegia-00

Pierre d´Urte donibandar kaputxinoa, gero protestante bilakatu eta erbesteko bidea hartu beharrean aurkitu zenaren bizitza eta obraz, eta bereziki moldatu zuen Dictionarium latino-cantabricum eskuzkribu argitaragabeaz Patri Urkizuk burutu du bere tesia bi idazki gotor hauen bitartez. Lehenean bai bizitza, bai Gramatika, bai Testamentu zaharreko itzulpenak hala nola hiztegia aztertzen dizkigu xeheki, garaiko euskal lanen artean kokatuz, eta hiztegi latina-euskara zena, euskara-latina-frantsesa-gaztelania bilakatuz. Bigarrenean 1500 orri zituen eskuzkribuaren transkripzioa emanez.

86. Zuberoako irri teatroa, astolasterrak, Gipuzkoako Kutxa. Donostia 1989, 142 orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/zuberoako-irri-teatroa-00 Irun hiria. Entseiu saria.

Luis Alberto Aranberri, Joxe Austin Arrieta, Joxe Azurmendi, Jose Antonio Loidi eta Antonio Zabala jaunek osatu epai mahaiak saritu zuen Zuberoako herri teatroaz burutu saiakera hau 1988an, non zazpi kapitulutan gai hauek aztertzen diren : 1. Izenak, 2. Etorkia, 3. Egileak. 4. Gaiak, 5. Jazkera, dantza eta musika, 6. Hizkuntzak eta 7. Literatur balioak.

87. "Jon Juaristi: Literatura vasca (Taurus, 1987)", HEGATS, 1, Donostia, 1989, 19-25. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/ap-literatura-vasca

88. "Présentation et Analyse des Farces Charivariques Basques dans le context européen", International Society for the study of medieval Theatre . Sixt Triennial Colloquium, Lancaster, 1989, 124-132. orr.

89. "Garibairen eskuzkiribu galdu bat (1592)", MUNDAIZ, 37-38, Donostia, 1989, 33-63. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/garibairen-eskuzkribu-galdu-bat-1592

1990

90. "Pastorala eta Antzertia Iparraldean", Plazara, 14, Irun 1990, 15-18. orr. https://andima.armiarma.eus/plaz/plaz1407.htm

91. "1886. Durangoko euskal jaiak eta euskal antzerkiaren pizkundea", EGAN, 1-3, 1990, 153- 156. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/1886-durangoko-euskal-jaiak-eta- euskal-antzertiaren-pizkundea

92. Donostiako euskal iztundearen 75 urteurrena (1915-1990). Eusko Jaurlaritza, Gasteiz, 1990, 17 orr. https://www.liburubila.euskadi.eus/Record/00000429172

Abelino Barriolak (1885-1944), Donostiako zinegotzi zelarik, sortu zuen Cátedra de Declamción éuskara de San Sebastián, Euskal Iztundea deitu zena eta oposizioz Toribio Altzagak irabazi zuena. Honek Iztundearen Lehen aroan (1915-1936) 51 antzerki ezberdin taularatu zituen eta herriz-herri aurkeztuz, tartean Shakespeare-ren Irritza (1924). Bigarren aroan (1953-1981) Maria Dolores Agirre arduratu zen katedraz eta urteroko antzezkizunez, 33 antzerki ezberdin oholtzaratu zituelarik,,asko berak beste hizkuntzetatik moldatuak.

93. (ed.) Piarres Lafitte, Euskal Literaturaz. Erein, Donostia, 1990, 374 orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/pierre-lafitte-euskal-literaturaz

Piarres Lafittek urte luzetan zehar bere euskara labur, trinko eta landuan ondu eta Herria-n, Gure Herria-n eta beste aldizkaritan euskaraz argitaratu zituen 50 artikulu bildu ditu Patri Urkizuk eta aitzin solas eder eta jantzi batez hornitu. Zazpi kapitulutan banaturik (1. Herri Literaturaz, 2. Eresiak hamabortzgarren mendean, 3. XVI. mendea, 4. XVII. mendea, 5. XVIII. mendea, 6. XIX. mendea, eta 7. XX. mendea. Hauei aipatzen diren idazle eta idazlan guztien zerrenda erantsi die.

94. (ed.) Jean Pierre Iratchet, Antton. Etor, Donostia, 1990, 92 orr.

Jean Pierre Iratchet (Bidarrai 1921-Buglose 1991) apaizak 1946an Herria astekarian Antton eleberria plazaratu zuen epeka, foiletoi gisara. Hari nagusia hiria eta herriaren arteko oposizioa dugu, Antton eta Marixaneren harremanez baliaturik. Antton, maiteminduta dabil, baina aitak bultzatuta Ameriketara doa, aberats bilakatzen da, itzultzen da, baina Marixan jada ez da zen herritar xumea, hiritar bilakatu baitzaigu. Baionara itzulitakoan denbora galduak nigarra eraginen dio…

95. Patxi Altunari omenaldia. Ed. E. Perez & P. Urkizu, Mundaiz, Donostia, 1990. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/patxi-altunari-omenaldia

96. "Zumalakarregi en la literatura vasca", Estudios Históricos I, Ormaiztegi, 1990, orr. 277- 301. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Azterketa_historikoak__Estudios_ histricos?anyo=1990

97. “Antzertia 1980-1990”, JAKIN 61, 65-71. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/euskal-kultura-ikuspegi-bibliografikoa- antzertia-1980-1990

1991

98. "Agosti Chahoren hiztegia", Memoriae L. Mitxelena magistri sacrum. Ed. J. Lakarra, ASJU, 1991, 349-361. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/ar-agosti-chahoren-hiztegia

99. & Patxi Intxaurrandieta, Bertsolaritzaren Historia. Lapurdi, Baxanabarre eta Zuberoako bertso eta kantak. I. Anonimoak, II, 1545-1900. Etor, Donostia, I. 910 orr., II. 936 orr. Internet: www.armiarma.com

Elkartuz ia bi mila orrira iristen diren bi liburu gotor hauetan Lapurdi, Baxanabarre eta Zuberoako bertso eta kantak biltzen dira, bi hitzaurre argi eta iradokizuntsuz hornituta. Lehenean anonimoak doaz 20 sail ezberdinetan banatuak eta halaberzki 20.a, amodiozkoez ari dena, beste 20 azpi ataletan banatua dugu. Bigarrenean XX. mendea arteko idazle ezagunenen poemak dakartza: Etxepare, Oihenart, Etxeberri, Mardo, Etxahun, Robin, Hiribarren, Otsalde, Elizanburu, Ibarrart…Bertso harrobi parerik gabea.

100. "Teatro popular suletino: Las pastorales", EPOS, UNED, Madrid, 1991, 639-648. orr. http://revistas.uned.es/index.php/EPOS/issue/view/666

101. "Ohar labur batzuk euskal nobela historikoaz", (Breves notas sobre la novela histórica vasca) Galeuzca, 1990, Iruñea, 1991, 79-97. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/ohar-labur-batzuk-euskal-nobela- historikoaz

102. "Antonio Maria Labaien eta Euskal Antzertia", HEGATS, 4, Donostia, 1991, 91-99. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/antonio-maria-labaien-eta-euskal-antzertia

103. "Jean Baptiste Chaho, Barde baten izaitia", HEGATS, 5, Donostia, 1991, 29-41. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Hegats__literatur_aldizkaria?anyo= 1991

104. Introducción a la filología vasca. UNED, Madrid, 1991, 206 orr.

[Esta obra] constituirá una herramienta imprescindible para nuestros alumnos, pero también para cuantos estudiosos deseen adentrarse en el conocimiento de esta lengua milenaria (Jenaro Costas, Decano de la Facultad de Filología de la UNED). Bi partetan banatua dago (1. Aproximación a una historia de la euskarología. 2. Panorama general de los estudios de literatura vasca) eta hauei Bibliografia zabal bat erantsi zaio.

105. & Intxaurrandieta, P. (ed.), Garbizu anaiak: Zubigar, Iruzubi, Tege (1921-1936), Udala, Lezo, 1991, 589 orr.

Patxi Intxaurrandietarekin batera gerraurreko Lezoko hiru idazleren lanak biltzen dira hemen. Jon Garbizu “Zubigar”en olerkiak eta hitz lauzko idazlanak. Daniel Garbizu “Iruzubi”ren olerkiak eta ipuinak eta Tomas Garbizu “Tege”ren olerkiak eta artikuluak. 1931-36rako giro politiko, kulturala eta euskalduna ezagutzeko txit interesgarriak dira hiru anaia lezotar eta abertzale hauen idazkiak.

106. & Azurmendi, X.(ed.), Klaudio Otaegi olerkaria (1836-1890). Etor, Donostia, 1991, 332 orr.

Idazle foruzaleen itzultzaile bezala ezagunagoa dugu Klaudio Otaegi (Zegama 1836 – Hondarribia 1890), baina eskola maisu eta Louis Lucien Bonaparte printzearen anagiarreba honen olerkaritzak ere merezi zuen edizio bat. Bilintx eta Barojaren gisara Selgas, Campoamor eta Bécquer beste zenbaiten artean itzultzen zituen poeta honen bertsoak bere ingurunean kokatzen eta 1880. Hamartean euskal letren suzpertzaile izan zenaren irudi ahantzia gureganatzen saiatu zaizkigu hemen Xabier Azurmendi eta Patri Urkizu.

107. (ed.) Santiago Ezenarro "Gaitz Errota", Kintoak. Etor, Donostia, 1991, 139 orr.

Leon Olalkiagak Donostian argitaratzen zuen Baserritarra aldizkarian (1904-1908) agertu zuen eleberri ezezagun hau foiletoien gisara kapituluxka ugaritan eman. Bertan ikus daitezke Sukalde, Martolo eta Pello soldadoxka egin beharrean eta Lapikozarko islara joan beharrean gerrara. Halere ez zaie umorerik faltako.

108. "Iraultza frantsesaren garaiko euskal bertsoak (1789-1799) (Poèmes basques du temps de la Révolution française (1789-1799)", 1789 et les Basques. Presses Universitaires de Bordeaux, 1991, 221-239. orr.

109. "Antoine d´Abbadie y el resurgir literario vasco en la segunda mitad del siglo XIX", Jornadas de lengua y literatura catalana, gallega y vasca. UNED, Madrid, 1991, 85- 97. orr. http://revistas.uned.es/index.php/RLLCGV/issue/view/452

110. “Pastoral mota berri bat? “ El Mundo del País Vasco, 1991-X- 13.

1992

111. "XVIII. Mendean Larramendiren Hiztegi Hirukoitzak iparraldeko zenbait idazlerengan duen eraginaz", Manuel Larramendi. Hirugarren mendeurrena, 1690-1990. Ed. J. Lakarra, Andoain, 1992, 313-324. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/ar-xviii-mendean-larramendiren-hiztegi- hirukoitz-ak-iparraldeko-zenbait-idazlerengan-duen-eraginaz

112. Agosti Chahoren bizitza eta idazlanak (1811-1858). Euskaltzaindia-BBK, Bilbo 1992, 98 orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/agosti-chahoren-bizitza-eta-idazlanak-1811- 1858 Bilbao. Euskaltzaindia. Mikel Zarate entseiu saria

Euskaltzaindiak antolatu Mikel Zarate saiakera saria irabazi zuen 1991ean Agosti Chahoren bizitza eta idazlanei dedikaturikako lan honek. Kapituluek honako tituluak daramatzate: 1. Atharraztarra niz sortzez baita bihotzez ere 2. Gazterik juan nintzen Pariserat 3. Biba Independentzia! 4. Hemen datza Agosti Chaho Eta bibliografia aski osatua bai Chahok idatzi bai bere obrez eta bizitzez argitaratu liburuekin.

113. "Juan Mari Lekuona: Edertiaren bidetik gizonaren bila", HEGATS 6, Donostia, 1992, 57- 77. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/juan-mari-lekuona-edertiaren-bidetik- gizonaren-bila

114. "Arnaud OIHENART: L´Art Poétique Basque (1665)", (Itz.), HEGATS, 7, 1992, 34-59. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/ar-oihenarten-atsotitzak-eta-poetika- berrirakurriz

115. "OIHENARTen atsotitzak berrirakurriz", HEGATS, 7, Donostia, 1992, 73-84. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/ar-oihenarten-atsotitzak-eta-poetika- berrirakurriz

116. Antología de la literatura vasca: guía didáctica. Grabación sonora. Audio. 3 casetes. UNED, Madrid, 1992, 148 orr. https://bdb.bertsozale.eus/es/web/liburutegia/emaitzak?bilatu=&web=1&hidden_egil ea_web=10959

Hiru kasetez osatu grabazioa eta euskal literaturaren antologia, hots liburuxka bat euskaraz eta gaztelaniaz eskaintzen du UNED-eko CEMAV-ek argitaratu lan honek. Bertan parte hartu zuten, beren ahotsekin, besteak beste, Nekane Maritxalar, Fernando Odriozola, Xabier Lizarralde eta bildumaren hautatzailea Patri Urkizuk.

117. (ed.) Agosti Chaho, Azti-begia eta beste izkribu zenbait. Erein, Donostia, 1992, 121 orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/ek-azti-begia-eta-beste-izkribu-zenbait KM-n digitalizatua

Frantziako II. Errepublika (1848) eta ondoko iraultza frakaso bat izan zen neurri handi batean, literatur arloan sortu ziren lanak liratekeelarik agian salbagarrienak, prosa poetikoagoa bilakatu baitzen eta literatura eguneroko arazo politikoetan murgildu iraultzaren oihua edertasunaren ametsarekin nahasiz eta artea erreboluzioaz kutsatuz. Hemen Agosti Chahok idatzitako Azti begia saiakera erromantikoa eta beste zenbait testu euskarazko biltzen dira, artean bi, bat Jean Baptistek Agosti Chahoren anaiak eta bestea Pierre Topet Etxahunek Chahoren omenez eskainitakoak.

118. "Jean Baptiste Elizanbururen Lau andren besta", EUSKERA, 1, Bilbo, 1992, 149-180. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/jean-baptiste-elizanbururen-lau-andreen- besta

119. "Barkoxeko koblakari-eskola XVIII-XIX. mendean", Luis Villasanteri omenaldia. Iker 6, Bilbo, 1992, orr. 521-530. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/euskera/50150.pdf

120. “Nola Joanes Harizpidek Matamoros goitizena irabazi zuen”, Pamiela 14, Iruñea, 1992, 41- 44. orr.

121. “Teatro popular suletino: Las pastorales”, Els Balls parlats a la Catalunya nova. Teatre popular catala. Tarragona, 169-179. orr.

1993

122. "El teatre basc", Vito Pandolfi, Historia del teatre 3. Institut del Teatre. Dipùtacio de Barcelona, 1993, 357-365. orr.

123. "Panorama bibliográfico del teatro vasco. Nombres para la Historia", La Década del Teatro Vasco. Gobierno vasco, 1993, 20-24. orr.

1994

124. "La influencia de las vanguardias europeas en la literatura vasca", Revista de lengua y literatura catalana, gallega y vasca. (Aurrerantzean RLLCGV) UNED, Madrid, 1994, 189- 213. orr. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.3.1993.

125. (Itz.), Montesquieu, Persiar Gutunak. Ed. Ibaizabal, Euba, 1994, 230 orr. https://ekarriak.armiarma.eus/?i=353

Montesquieu (1689-1775) gazteak 27 urte geroago beste erara landu filosofia, politika eta moral gai gehientsuenak ukitzen ditu gutunen bidez Persiar Gutunak. Usbek persiarraren ikuspunduak, neurri batean idazlearena denak, frantses eta europar munduari buruzko ikuspegi benetan somaezin, zorrotz eta borobilak sortzen ditu. Roger Caillois-ek La révolution sociologique deitu zion honi, alegia, nor bere gizarten arrotz bilakatzeari, beraxe kanpotik eta lehen aldiz balitz bezala ikusten saiatuz, gogo ibilbide hau zail, baina emankor eta iraultzailea gertatuko delarik.

126. "Jundane Jakobe pastoralaren maileguak", La langue basque parmi les autres. Influences et comparaisons, sous la direction de Jean-Baptiste Orpustan, Izpegi Baigorri, 1994, 25-43. orr. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.4.1994.

127. "Aproximación a la Literatura Vasca de la Guerra Civil y el Exilio a través de la prensa (1936-1956)", La Cultura del Exilio Vasco II, Ed. J.A. Ascunce & M.L. San Miguel, Eusko Jaurlaritza, Donostia, 1994, 13-43. orr. https://www.hamaikabide.eus/book-review/la-cultura-del-exilio-vasco-ii/

128. "Euskal idazleen bertsoak bigarren errepublikaren gainean (1848-1851)", La Révolution française dans l´histoire et la littérature basques du XIXe siècle, sous la direction de Jean-Baptiste Orpustan, Actes du colloque de l´URA 1055 du CNRS, Ed. Izpegi, Baigorri, 1994, 121-147. orr. http://www.bilketa.eus/fr/collections/recherche- solr?pdf=html2fpdf&tmpl=component&id=oai:gordailu.bilketa.eus:4083

1995

129. Zoazte hemendik (1936ko Santakrutzak). Susa, Zarautz, 1995. 102 orr. KM-n digitalizatua http://www.susa-literatura.eus/liburuak/narr16

Biktima izan zen, bina bere memoriak derrotatik lekukotzara jaso du nobela honen protagonista. Irakurtzean entzuteko eginiko liburua duzu hau, egileak ere ahoz entzun duena eskaintzen baitizu biluzik, literaturak maiz ohi duen artifizio eta jostaketatik urrun. Bere aita abertzalearen gerra eta exilioko gertakuntzak biltzea lortu du Patrik, etxeko, batez ere amaren ahotik jasoz aski lanez hala nola garaiko egunkarietako albisteez eta aitak utzitako bertso zenbaiten bitartez.

130. Exiliatuak ez gara inongoak. Diputación Foral de Álava. Vitoria-Gasteiz, 1995, 102 orr. Gasteiz. Becerro de Bengoa entseiua saria.

Enrike Knörrek eta Jon Batti Kortazarrek osatu epai-mahaiak erabaki zuen Becerro de Bengoa saiakera saria ematea lan honi, zeina zatiturik dagoen aitzin eta azken solas batez, ahala nola hiru kapituluz honela izendatuak: 1. Atzerrian lurra garratz, oina ibini egik baratz; 2. Ameriketara joan nintzen xentimorik gabe, eta 3. Euskal idazleak gerra zibila eta erbestean. Honi Bibliografia interesgarri bat erantsi diolarik.

131. "Artazuriketak eta kontagintza", EUSKERA, I, Euskaltzaindia, Bilbo, 1995, 153-160. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/artazuriketak-eta-kontagintza

132. "Reflexiones sobre el Minotauro vasco", Literatura en el laberinto. Ed. Cátedra / Ministerio de Cultura, Madrid, 1995, 177-191. orr.

133. "Arnegi, 1945", LEZO, 15, 1995, 40-44. orr.

134. (ed.) Jean Elissalde, LVII.a gerlan. Alberdania, Irun 1995, 118 orr. KM-n digitalizatua

Jean Elissalde I. Mundu gerran soldadu ibili zelarik gudu-lekutik hainbat kronika bidali zituen eta Eskualduna aldizkarian argitaratu zizkioten. Handik hogei bat urtera 1936-37an, denboraren galbahean pasata, eta beste Mundu Gerra batean atarian I. gerra Handi hartako oroitzapenak idatzi zituen, 67a gerlan izenburuarekin, hau baitzen Elissalde soldaduaren erreximenduaren zenbakia. Kronista zuzen eta literatur hizkuntza sotil, adierazgarri eta dotorearen jabe agertzen zaigu “Zerbitzari”, XX. mendeko euskal prosalarien artean estimu handiz kontsidera dezakeguna.

135. (ed.) Jon Miranderen GUTUNAK (1948-1972). Susa, Zarautz, 1995, 261 orr. www.susa-literatura.com

350 eskutitz nereganatu ahal izan ditudanean, Mirandek askoz ere gehiago idatzi zituen arren, entresaka egin ondoren 275 hautatu ditut. Politika, Filosofia, Erlijioa, Euskal Kultura, Euskal Literatura eta Euskara ditu beste zenbait gairekin batera (bidaiak, lan arazoak, familia gora beherak, sexu-harremanak…) eskutitzgai eta ohar gaitezke gutun benetan hunkigarri hauen bitartez zenbaitek eman diguten irudia ez zela hain zuzena, eta ez daitekeela idazle handi honen sakona eta aberatsa klitxe hertsi eta errezegiekin muga: neo- nazi, paganoa, desterratua… Laguna zuen Txomin Peillenen eskutitz aurrea ere badakar edizio benetan interesgarri honek.

136. & BUTIÑA, J., & CAPARROS, J., Métrica comparada española, catalana y vasca. (grabación sonora). Madrid, UNED, 1995.

137. Inor ez duzu hilko. Egunkaria (1995-II-4).

1996

138. (ed.) Juan Ignazio Iztueta, Vocabulario vascuence. Alberdania, Irun, 1996, 230 orr.

Mitxelenak zioen bezala, Así Iztueta, a pesar de su guipuzcoanismo, fue asiduo recolector de voces y frases vizcainas – de ello da fe su dicionario manuscrito aún inédito – y no desconocía, al menos indirectamente, el labortano. Patri Urkizuk Urteren eskuzkribuarekin egin bezala plazaratu digu Iztuetaren hiztegi aberats hau, non ohar gaitezkeen Iztueta, Lapurdin desterratua egon baitzen, Axular ere ongi ezagutzen zuela, hiztegian bertan aipatzen duenez. Aizkibelek zioen bezala, Zaldibikoak bere lanak con mucho esmero, lealtad y veracidad, burutzen zituen, hots zehaztasun eta leialtasun osoz. Bertan euskal idazleek altxor aberats bat aurki dezakete.

139. "Análisis de la pastoral inédita Jundane Jakobe handiaren Trajeria (1634), primer texto teatral vasco", RLLCGV IV, UNED, Madrid, 1996, 125-162. orr. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.4.1994.

140. Jundane Jakobe Handiaren Trajeria (1634). Errenteriako Udala, 1996, 150 orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/jundane-jakobe-handiaren-trageria-1634 Errenteria. Koldo Iker lan honek, Errenteriako Udalak 1996an antolatutako IV. Mitxelena Loldo Mitxelena Saria irabazi du. Bertan aztertzen dira honako entseiu saria. gaiak: 1. Euskal antzertiaren etorkia, 2. Juandane Jakobe Handiaren Trageriaren iturriak, 3. Eskuzkribuak, 4. Gai nagusiak, komnunztadurak eta aldaerak, 5. Bostgarren miraria: Urkatu biztua, 6. Pertsonaiak eta jokaerak, eta /. Hizkuntzak eta literatur balioak. Halaber Transkripzioa BNF (MS 211) eman ondoren zenbait hitzen argibidea eta izen propioen zerrenda dator, hala nola Baionako herri Liburutegiko pastoral baten akuarelaren erreprodukzioa.

141. "W. von Humboldt eta garaiko Euskal Literaturaz", W. von Humboldt: un puente entre dos pueblos. RIEV, Eusko Ikaskuntza, Donostia, 1996, 597-606. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/w-von-humboldt-eta-garaiko-euskal- literaturaz

142. "A propósito de Ni ez naiz hemengoa ´No soy de aquí ´de Joseba Sarrionaindia, UNED, EPOS, Madrid, 1996, 567-574. orr. http://revistas.uned.es/index.php/EPOS/issue/view/673

143. "La lengua vasca en el siglo XX", Studia Academica, 1995-96. UNED, Cuenca 1996, 75- 82. orr.

144. (ed.) Jean Baptiste Constantin, Haritchabalet. Don Juan eta bere adixkidiak. Ibaizabal, Donostia, 1996, 119 orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/ek-haritchabalet-don-juan-eta-bere- adixkidiak

Egiliak lerrotto horik ezkiribatuz geroz, hur untsatto igaran da Atharratzeko zubu pian, zioen Petiri Lhandek Eskualduna aldizkarian eman zuenean osorik lehen aldiz 1926an Haritxabalet apaizaren bizitza zertzelada eta gorabehera irrrigarriak. Barkagarriago zeritzaiokeen Hiriart Urrutyri nonbait Don Juan eta bere adixkidiak ixtoriotxoa, eta pertsonaien jan-edarienganako zaletasun amaiezina. Horregatik agertu zen 1910ean beranduago idatzi izan arren. Hemen bildu dira Jean Baptiste Constantin (Santagrazi 1847 – Atharratze 1922) errejentaren bi kontakizun prosa bizi eta ederrean idatziak.

145. Historia del teatro vasco. Orain, Donostia, 1996, 116 orr.

1997

146. "La literatura vasca", A DISTANCIA. Otoño, UNED, Madrid, 1997, 137-141. orr.

147. "Herri literatura. Aztertu dena eta aztergai dagoena", OIHENART, nº 15, Donostia, 1997, 141-151. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/herri-literatura-aztertu-dena-eta-aztergai- dagoena

148. "Elissalde eta Etchepare. Apaiza eta medikua gerra kronikari", Gerra eta literatura 1914- 1944. OIHENART, Donostia, 1997, 35-46. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/elissalde-eta-etchepare-apaiza-eta-medikua- gerra-kronikari

149. "Gogoeta arruntak XX. mende bukaerako Euskal Literaturaz", RIEV, Eusko Ikaskuntza, Donostia, 1997, 135-146. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/gogoeta-arruntak-xx-mende-bukaerako- euskal-literaturaz

150. "Bertsogileak eta II Mundu gerratea", Gerra eta Literatura 1914-1944. OIHENART, 14, Donostia, 1997, 199-202. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/bertsogileak-eta-ii-mundu-gerratea

151. "Laudatio ". Eusko Ikaskuntza-Euskadiko Kutxaren Giza eta Gizarte Zientzien Saria 1997 Luis Villasante Kortabitarte Jaunari emate ekitaldiko hitzaldiak. RIEV, 42.2. Donostia, 1997, 488-492. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/RIEV__Revista_Internacional_de_ Estudios_Vascos__Nazioarteko_Eusko_Ikaskuntzen_Aldizkaria__Revu?anyo=1997

152. “1897-1997. Antoine d´Abbadie y el resurgir literario vasco en la segunda mitad del siglo XIX”, OARSO 97, Errenteria, 119-122. orr.

153. "Autores vascos, Los premios de textos teatrales en Euskadi", Teatro vasco, Primer Acto, Madrid, 1997, 43-47. orr.

154. Antoine d´Abbadie, Pensées, études et voyages de 1835 (carnet inédit). Eusko Ikaskuntza. Euskaltzaindia, Donostia, 1997, 160 orr. KM-n digitalizatua

Anton Abbadia gazte garaian idatzitako bidai-liburutto bat aurkezten digu, orain arte Pariseko Bibliothèque de l´Institut-ean eta MS nº 2081 bezala katalogaturik zeoena, denon eskuan ezarriz. Hitzaurretxoan zientzi gizonaren lana XIX. mendeko bete bidaiari jakintsuenen artean kokatzen du. Aurelia Arkotxak ere beste aitzn-solasez hornitzen du liburua. Abbadiak Irlanda, Ingalaterra eta Eskozia aldean burutu irudi eta marrazkiak (katedralak, gazteluak, liburutegiak, itsasontziak…) mantentzen dira eta beste zenbait hornigarri. Bukaeran zenbait poema frantsesez hala nola euskal aireen gainean moldatu ingelesezkoak

ematen dizkigu. 155. Antoine d´Abbadie, Recueil de textes etnographiques, géodésiques, linguistiques, littéraires. Eusko Ikaskuntza-Euskaltzaindia, Donostia, 1997, 456 orr. KM-n digitalizatua

Abbadiak argitaratu liburu, artikulu eta gutun ugariren antologia eskaintzen da hemen, bi parte nagusitan banatuak: 1. Varia ethnographica et geodesica, deitua, zeinaren aurkezpena Idoia Estornesek egin duen, eta 2. Varia Linguistica et literaria, zeina bi ataletan zatitua den: a) Aethiopica et arabica, eta b) Vasconica. Parte honi hitzaurrea Patri Urkizuk ezarri dio, eta testuen bilatze et edizioa ere bere ardura izan da.

156. Anton Abbadiaren koplarien guduak. Bertso eta aire zenbaiten bilduma, 1851-1897. Eusko Ikaskuntza. Euskaltzaindia, Donostia, 1997, 486 orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/ar-anton-abbadiaren-koplarien-guduak- 1851-1897-kronika-antzeko-hurbiltze-saioa KM-n digitalizatua

400 poema eta 77 aire ezberdin aurkezten dizkigu liburu honen egileak, hau da, Patri Urkizuk. 1851an Urruñan hasi eta 1897a arteraino Abbadiak antolatzen zituen Koplarien Guduak, hau da Lore jokoetara aurkezten ziren poema gehientsuenak bildu dira bertan. Hitzaurrea eta Transkripzio lana Urkizurenak dira. Doinuena Patxi Intxaurrandieta musikologoarena eta koplari eta poeten bizi zertzeladen berriak osatzeko Piarres Xarriton eta Piarres Andiazabalen laguntza izan dut. XIX. mendeko giroa, historia eta poesia ezagutzeko ezinbesteko liburua.

157 (ed.) & Arkotxa, A., Mirande orhoituz (1925-1972). Antologia. Koldo Mitxelena kulturunea. Donostia, 1997, 135 orr. http://www.gbv.de/dms/sub-hamburg/316569798.pdf

Edizio eder honetan irakurleak Urkizu eta Arkotxaren aitzin-solas skonak aurki ditzake, bai eta Jon Mirandere antologia laburra. Hamr sortze-lan gutti ezagunak, eta beste hamar itzulpen (Nietzsche, García Lorca, Poe, Crosby, Keats, Pennaod, Hofmannsthal, Kafka, von Schiller, eta Txernikhovski), hizkuntza orijinaleko testua ere ematen delarik. Bukatzeko Arantxa Arzamendik Bibliografia zehatz eta aski osoa ematen digu. Maketazioa eta erreprodukzioak arta handiz Javier Lopez Altunak eginak dira. Benetan KM kulturunearen joia bibliografikotzat kontsidera daiteke.

1998

158. (ed.) Zuberoako Irri-teatroa. Recueil des farces charivariques basques. Preface de Jean-Baptiste Orpustan. Izpegi, Baigorri, 1998, 420 orr. Internet: www.armiarma.com

Zuberoako Irri teatroa osatzen duten antzerkiok konstelazio berezi bat osatzen dute, bai europar literatura dramatikoan bai euskal literaturan ere. Ondare hau antzinatik datorren herri tradizio ia ahantzia da, eta pastoral edo antzerrti hagiografikoarekin erabat kontrajarria beren hizkera txit rabelaisiano baita. Gordina eta taburik gabea. Edizioak Jean Baptiste Orpustanen aurkezpena dakar frantsesez, ondoren P. Urkizuren sarrera dator eta azkenik bilduma. 17 astolaster, gehienak XVIII-XIX. mendekoak eta argitaragabeak, eta ondoren giroko 13 kanta eta bertso. Bukaeran zenbait hitz eta esamoldeen argibidea ematen delarik.

159. "Ni ez naiz nor ´No soy quien´. Notas sobre memorias, recuerdos, diarios y autobiografías", RLLCGV, V, UNED, Madrid, 1998, orr. 341-351. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.5.1996.

160. Anton Abbadia (1810-1897). Bidegileak. Eusko Jaurlaritza. Gasteiz, 1998, 20 orr. https://www.euskara.euskadi.eus/r59- 738/eu/euskara_sustapena/bidegileak/indice_e.asp

… Abbadiaren etsenplua eredugarri bilakatu zen, eta ereindako haziak fruitua ematen hasi zen lurralde ezberdinetan. Horrela 1880an, Begoñan, Beran, Donostian eta Maulen moldatu ziren euskal idazleak bultzatzeko nor-gehiagokak. Gipuzkoan bere babesgopean Irunen, Urnietan eta Azpeitian ospatu ziren eta Bizkaian Markinan eta Iurretan. Donibane-Lohizunen 1892an antolatutako festetan jada, iragarkiak Zazpiak Bat ikurra zeraman, eta azkenik […] Arabara (Aramaio,1899) zabaldu ziren, horrela lortuz biltzea euskararen banderapean zazpi probintzietako euskaldunak, egia bilakaturik amestutako Zazpiak Bat.

161. Pierre Lhande (1877-1957). Bidegileak. Eusko Jaurlaritza, Gasteiz, 1998, 20 orr. https://www.euskara.euskadi.eus/r5938/eu/euskara_sustapena/bidegileak/indice_e.asp

… Sermoilari, misiolari, poeta, eleberrigile, saiogile, literatur kritiko, eta hiztegigile ere izan zen, besteak beste. … 1926an hasi zuen Dictionnaire basque- -français tituluko hiztegia plazaratzen Parisen. Lapurtera, behe-nafarrera eta zubereran oinarrituta zegoen; hala nola, Azkuek moldiztegiratu zuen Diccionario vasco-español-francés izenekoan, Bederatzi liburuki izan zituen hiztegiak eta berak lehenengo hiru aleak soilik plazaratu zituen… Piarres Lafitte eta Philippe Aranarti esker 1938an amaitu zelarik edizioa.

162. "Serafín Baroja. Vida y obra literaria". Los Baroja. Memoria y lección. Kutxa Fundazioa, Donostia, 1998, 31-45. orr.

163 "Anton Abbadia, hizkuntzalari, literatur kritikari eta mezenas", Antoine d´Abbadie 1897- 1997, Congrès International. Eusko Ikaskuntza. Ezohiko Kongresua. Euskaltzaindia XIV. Biltzarra, Donostia, 1998, 63-73. orr.

164. Euskal idazleak eta best-sellerrak. Eusko News, 13.

165. “Anton Abbadia pilotazalea”, HEMEN 1. Errenteria, 32. orr.

1999

166. "Zuberoako irri-teatroa", Teatro popular europeo. OIHENART, Donostia, 1999, 199- 246. orr. http://www.eusko-ikaskuntza.eus/es/publicaciones/zuberoako-irri-teatroa/art-9566/

167. "Anacronismo, panfleto y poesía en el teatro histórico vasco del postfranquismo", El Teatro Histórico 1975-1998. Textos y Representaciones. Visor.Madrid, 1999, 595- 605. orr.

168. "Antonio Maria Labaien (1898-1994) eta Euskal Antzertia", EUSKERA. Euskaltzaindia, Bilbo, 1999, 37-51. orr. 27

169. "Bernard Lehete, euskal mezenas bat Bordelen XVI. mendean", LAPURDUM IV, Hommage au professeur Jean Haritschelhar, Biarritz, 1999, 107-115. orr. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Lapurdum?anyo=1999

170. "Axularren garaiko sermoi argitaragabe bat: Erunt signa in sole, et luna et stellis, L. 21., goure ginco omnipotantac, aurkezpena, oharrak eta transkripzioa", LAPURDUM IV, Numero Spécial 1, Les lettres basques au temps d´Axular (1600-1650). Euskal literatura Axularren aroan. Biarritz, 1999, 187-213. orr. https://journals.openedition.org/lapurdum/1618

171. "Itsaso-minez", & Schommer, A. & Aguirre Franco R., Itsasoa. Kutxa, Donostia, 1999, 15-21. orr.

172. “Hitzaurrea”, J.M. Velez de Mendizabal, Mende Laurdenean. Dip. Alava, orr. 192.

173. “Hots-minez”, Musika Hamabostaldia, 60, Donostia, 10-11. orr.

174. “Monjongo Dassançaren "Laborarien abissua" (1692) eta honen bi aldaera ezezagun: Jean Pierre Chabalgoityk idatzia (XVIII.m) eta Bertrand Goyenetcheren "Marechalaren liburia" (1831). Aurkezpena, edizioa, oharrak eta hiztegia. ASJU, Donostia 1999, 239-304. http://euskaldok.deusto.es/default/es/revistas/ver/Anuario_del_Seminario_de_Filologa _Vasca_Julio_de_Urquijo__International_Journal_of_Basque_Lingu?anyo=1999

2000

175. Historia de la Literatura Vasca (ed.), UNED, Madrid, 685 orr.

Josu Txueka, Joserra Gartzia, Mari Jose Olaziregi, Iñaki Aldekoa eta Xabier Altzibarren lanekin burutu du Patri Urkizuk XXI. mendea arte iristen den Historia de la Literatura Vasca hau. XX. mendea arteko ohar orokorrak eta aurkezpen historikoak berakk idatzi ditu, hala nola mende honetako teatroaren ikuspegi orokorra. Josu Txuekak sarrera historikoa egin dio XX. mendeari, Gartziak bertsolaritzari, Olaziregik narrazioei, Aldekoak poesiari eta Altzibarrek saiogintzari. Esan daiteke zalantzarik gabe sailkapen klasiko batez eta ikuspegi modernoz ondutako lehen manualik osatuena dela.

176. (ed.) Andima Ibiñagabeitia. Erbestetik barne-minez. Gutunak (1935-1967). Susa, Zarautz, 333 orr. www.susa-literatura.com

Andimak idatzitako 253 gutun biltzen dira gutundegi honetan, 36ko gerra osteko gure literaturaren eta kulturaren zati handi baten testigantza gordetzen dutenak, ezinbestekoak erbesteko urteak ezagutzeko. Jose Antonio Agirre lehendakaria, Nemesio Etxaniz, Santi Onaindia, Koldo Mitxelena, Txomin Peillen… dira eskutitz hauen hartzaileak, baina guztien gainetik Jokin Zaitegi eta Jon Mirande nabarmentzen dira. Horrela, beraz, 1995ean argitaratutako Miranderen gutunak ere osatzen ditu Ibiñagabeitiaren bilduma honek, eta XX. mendean izandako idazleen artean jakintsuenetako baten estilo ederra erakusten.

177. Wentworth Webster (1828-1907). Bidegileak. Eusko Jaurlaritza. Gasteiz, 20 orr.

Honela hasten da biografia ttipi hau: Irudian ikusten dugun bizar luze eta urdindun hori apaiz protestante bat da. Ingelesa eta euskaltzalea gainera. Ingalaterra aldean Middlexe-ko Uxbridge-n jaio zen 1828ko ekainaren 26an, hain zuzen, eta Euskal Herriko Saran urte ugari bizi ondoren 1907ko apirilaren 2an hil zen, Donibane Lohizuneko kanposaindu anglikanoan hobiratu zutelarik. Gazte ikasketak Brighton-go eskola pribatu batean egin zituen, eta 21 urtera iristerakoan Oxford-eko Lincoln College-n Unibertsitate mailakoak burutu, Master of Arts titulua lortuz…

178. “El teatro vasco entre la tradición y la modernidad: la década del 60”, Euskonews, nº 76, 1- 7. orr.

179. “Aita Villasanteren omenez”, Euskonews, nº 103, 15-22. orr.

180. “Nemesio Etxanizen 100 urteurrena dela eta”, OIHENART 18. Eusko Ikaskuntza, Donostia, 127-132. orr. http://www.eusko-ikaskuntza.eus/es/publicaciones/nemesio-etxanizen-100-urteurrena- dela-eta/art-9557/

181. “La cultura del exilio vasco en eusquera”, Memoria del exilio vasco. Biblioteca nueva. Madrid, 99-145. orr.

182. “Jesús María Leizaola (1896-1989)”, 1939-1969. Sesenta años después. Euskal Erbestearen Kultura. Saturrarán. Donostia, 347-354. orr.

183. “Ixaka Lopez mendizabal (1879-1977)”, 1939-1969. Sesenta años después. Euskal Erbestearen Kultura. Saturrarán. Donostia, 347-354. orr.

184. “Traducción de poemas de Xabier Lete, Bitoriano Gandiaga y Patxi Ezkiaga”, SERTA, revista iberorrománica de poesía y pensamiento poético. Nº 5, UNED, Madrid, 228-255. orr.

2001

185. (ed.) & Patxi Intxaurrandieta, Senpereko Kantu Xaharrak. Oxtikenekoak Kultur Elkartea. Lankidetzan Bilduma. Eusko Ikaskuntza. Donostia. 137 orr. http://www.eusko-ikaskuntza.eus/es/publicaciones/senpereko-kantu-xaharrak/art- 21100/

186. “Bernard Lehete, Eustorg de Beaulieu eta Bernard Detxepare Errenazimenduko hiru gizon”, Eugène Goyheneche. Omenaldia. Eusko Ikaskuntza, Donostia, 235-242. orr. http://www.eusko-ikaskuntza.eus/es/publicaciones/bernard-lehete-eustorg-de- beaulieu-eta-bernard-detxepare-errenazimenduko-hiru-gizon/art-21116/

187. & Patxi Intxaurrandieta, Tomas Garbizu (1901-1989). Bidegileak. Eusko Jaurlaritza. Gasteiz, 24 orr.

Tomas Garbizu,organoak liluratu bazuen ere, era guztietako musika egiten trebea da:orkestrarako,txisturako,kanturako, pianorako, ganberarako eta abarretarako. Euskal Herriko elizetan egunero abesten diren hainbat goratzarre, antifona, salmo eta bestelako kantu eder utzi zizkigun,gainera. Hamar senideen arteko zortzigarrena, Tomas Garbizu Salaberria Lezon jaio zen 1901eko irailaren 12an. Gurasoak Kandido Garbizu eta Maria Salaberria. Anaia-arrebak: Jon “Zubigar” olerkaria, Daniel “Iruzubi” ipuinlaria, Jose eta Liborio apaizak, German eta Martzelina (gaztetxo hil zirenak), Anjela,Margarita eta Benita…

188. .“Jean-Martin Hiribarren, Iruñeko bestak 1845”, LAPURDUM VI. Baiona, orr.319-351. https://journals.openedition.org/lapurdum/1127

189. “Pervivencia y evolución de las farsas y misterios vascos”, Teatro medieval, teatro vivo. Actas del seminario celebrado del 28 al 31 de octubre con motivo del V Festival de Teatro. Ayuntament d´Elx, 219-243. orr.

2002

190. "Aproximación crítica a la enseñanza de la literatura vasca", OIHENART 19, Eusko Ikaskuntza, Donostia, 145-154. orr. http://www.eusko-ikaskuntza.eus/es/publicaciones/approche-critique-de-l- acuteenseignement-de-la-litterature-basque/art-9548/

191. "Algunas investigaciones sobre teatro vasco", OIHENART 19, Eusko Ikaskuntza, Donostia, 197-202. orr.

192. Anton Abbadia. (1810-1897) Biografia saioa. Bilboko udala. 445. orr. Bilbo. Miguel de Unamuno entseiu saria.

Mikel Agirreazkuenaga, Xabier Kaltzakorta eta Jon Kortazarrek osatutako Miguel de Unamuno III. Saiaker Lehiaketako euskarazko modalitateko apai-mahiak Bilbon bildurik 2002ko otsailaren 2an saio hau saritzea erabaki zuen. Ikerlanak, urte askoren azterketen emaitza denak, zazpi atalen banatzen du gaia: 1. Ikaslea, 2. Bidaiaria, 3. Astronomoa, 4. Nagusia, 5. Poeta, 6. Hizkuntzalaria, eta 7. Mezenas. Hauei eransten dielarik Bibliografia luze eta interesgarri bat hala nola irudi album ederra.

193. "Teatro Vasco", Teatro y Cine Vasco. Etor-Ostoa, Lasarte. 3-99. orr KM-n digitalizatua

194. & Patxi Intxaurrandieta, Tomas Garbizu 1901-1989. Lezoko Udala, 480 orr. KM-n digitalizatua. https://www.yumpu.com/es/document/view/14527809/jaitsi- hemen-liburu-osoa-lezoko-unibertsitateko-udala

Liburu honek sarrera gisara Ignacio Tellechearen aurkezpena dakar eta kontraportadan Xabier Leteren poema bat Tomas Garbizu, in memoriam. Tartean Biografia hiru zatitan banatua: Haurtzaro eta gaztaroa (1901-36), Erbestea (1936-1952) eta Berriro txokoan (1951-1989). Ondoren hainbat testigantza datoz, eta Zenbait konposiziorenganako hurbiltze saioarekin batera Tomas Garbizuren Katalogo oso bat. Halaber, Diskografia eta Garbizuri buruzko bibliografia. Eta izendegiaz gain badauka CD benetan interesgarria, non testuarekin batera Garbizuk sortu zituen hainbat doinu xarmant entzun eta goza daitezkeen.

195. “Zenbait testu”, Música, Palabra e Imágenes. Etor-Ostoa, Lasarte . T. I. 29, 94, 117, 213, 226 orr.; T. II, 28, 62, 174, 198 orr.

196. “Multilingüismo en el teatro vasco”, REVISTA DE FILOLOGÍA ROMÁNICA 19, Univ. Complutense, Madrid, 37-44. orr.

2003

197. "Marzelino Soroa, Teatro Berriaren aitzindaria (1848-1902", RLLCGV, UNED, 193-203. orr.

198. "Traducción de Poetas afganos y Poetas vascos: Iratzeder, Itxaro Borda, Mikel Arregi", SERTA, revista iberorrománica de poesía y pensamiento poético. Nº 6, UNED, Madrid, orr.

199. “Judit eta Holopherma pastoralaz, eta gai bereko antzerkiez mendebaldeko literaturetan”, Euskal Gramatikari eta Literaturari buruzko ikerketak XXI. Mendearen atarian. EUSKERA, Iker 14. Euskaltzaindia, Bilbao, 257-277. orr.

https://bdb.bertsozale.eus/es/web/liburutegia/view/7217-judit-eta-halopherma- pastoralez-eta-gai-bereko-antzerkiez-mendebaldeko-literaturan

200. “Azkue antzerkigile”, Resurrección María de Azkue: euskal kulturaren erraldoia eta funtsezko zutabea. Ed. I, Bazan &M. Garamendi. Lankidetzan 26, Eusko Ikaskuntza, 27-39. orr.

201. “Baladen itzultze eta moldatze moduez”, LAPURDUM, VIII, Baiona, 479-500. orr. https://journals.openedition.org/lapurdum/1176

2004

202. (ed.) Joan Perez de Lazarraga, Dianea & Koplak. Madrid, 1567. Erein, Donostia, 400 orr.

Joan Perez de Lazarraga (Larrea 1518 (?) -1605) “El Poeta” deituaren eskuzkribuaren lehen edizioa dugu hau. Bertan irakur dezakegu Urkizuren aitzin ikerlana, non aurkitzen diren argituak testuen hainbat etorki. Adibidez, Jorge de Montemayor-en Diana, eta errenazimentuko beste hainbat poeta. Poemak lau sailetan banatu dira: 1. Amodiozkoak, 2. Burlazkoak, 3. Kronikazkoak, eta 4. Erlijiozkoak. Transkribitzen dira ere Maria Estibaliz de Sasiola debarrak idatzitakoak eta gaztelaniazko batzuek (XXXIII- XLVI). Hizkera eta literatur balioak aztertzen dira, eta ilustrazioekin batera faksimilea ematen da (ff.1-52).

203. Maria Dolores Agirre eta euskal Antzertia. (ed.) Michael V. Gazzo, Txapela bete euri. EGAN, Donostia 2004. 100. orr. https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Maria_Dolores_Agirre_eta_Euskal_Antzer tia&action=edit&redlink=1

… Errezildarra dugu Maria Dolores Agirre eta bere jaioterriko esaerari, nekez jaio eta errez hil, dioenari kontra egitearren edo bizi luze eta oparoa izan zuen. Etxeberri izeneko etxean jaioa, sei urtetik hamabira bitartean herriko eskolan ikasi zuen, eta osaba apaizak euskalzaletu. Berari diot entzuna nola Errezildik Tolosaraino astoarekin eta oinez joaten ziren larunbatero feriara barazkiak eta beste saltzera, eta nola saldutako lehen arrautza dozenaren sosez arkupetan bertso paperak saltzen zegoen bertsolariari erosten zizkion, eta etxerako bidean kantatzen eta buruz ere ikasten…

204. (ed.) Koldo Mitxelenaren euskal gutunak (1951-1984). BILDUMA 18. Errenteriako udala, Errenteria, 13-223. orr. Errenteria. Koldo Mitxelena entseiu saria.

Lan honetan Koldo Mitxelenaren Opera Minora liratekeenetarik 236 euskal gutun biltzen, aurkezten eta aztertzen dira. Gehienak argitaragabeak (Jose Maria Satrustegi moldiztegiratu gutxi batzuetaz at) eta Donostiako KM kulturuneko liburutegian aurkituak. Bere tipitasunean, ordea, badute gutun hauek interes berezirik, alde ezkutu bat ezagutzeko, alegia, bai zenbait kultura gertakizunen, bai zenbait libururen eta artikulu-poema-itzulpenen argitartze aurreko gora beherak argi berriz ikus daitezkeela. Egan literatur aldizkariko zuzendari gisara frankismoaren urte zail haietan bultzatzaile bezala zein nolako lanak burutu zituen…

205. “Lengua y Literatura Vascas”, Introducción a las lenguas y literaturas catalana, gallega y vasca. Madrid, UNED, 555-775. orr.

206. “XVIII. mendean Jean Espilek zubereraz moldatu Jean Racineren Esther”, LAPURDUM IX, Bayonne, 311-321. orr. https://journals.openedition.org/lapurdum/885

2005

207. Balada zaharrez. Erein, Donostia, 109. orr.

Esku liburu honetan umorez eta zorroztasunez hala ahozko tradizioz nola inprimakien bidez iritsi zaizkigun kanten nondik norakoak argitzen dira. Dituzten izen ezberdinen eta etorkien berri ematearekin batera zenbait kritika (apokrifoen erabilera, zentsura mota ezberdinak…) aurkezten ditu. Halaber adierazi nahi izan digu klarki baladak bide ezberdinetatik iritsi zaizkigula eta herri xeheak bereganatu dituenean munduz-mundu dabiltzan ixtorio horiek musika eta jenio bereziak erantsi dizkiola, hain zuzen euskarak ematen dion doinua.

208. “Joan Perez de Lazarraga, autor de Dianea & Koplak. (Madrid, 1567), primer novelista y poeta vasco”, RLLCGV, UNED, 165-171. orr. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.10.2004.

209. “Evolución y retos de la Narrativa en euskera: Arantxa Iturbe. Presentación de las Jornadas de narrativa castellana, gallega y vasca. Coruña 18-IV-2001”, RLLCGV, UNED, 193-203. orr. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.10.2004.

210. “Complemento. Traducciones de autores vascos al castellano y al catalán”. RLLCGV, UNED, 203-205. orr. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.10.2004.

211. “Traducciones vascas del Quijote y de otras obras cervantinas”. RLLCGV, UNED, 205- 211. orr.

https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.10.2004.

212. “ Abraham & Maria, una adaptación teatral vasca del dieciocho basada en la obra de Hroswita (s.X)”, Homenaje a María José Lopez de Ayala. UNED, 339-349. orr. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2469436

2006

213. (ed.) Agosti Chahoren Kantutegia. Susa, Zarautz., orr. 275. www.susa-literatura.com

Agosti Chaho euskal kantuez honela mintzo zen Trilby aldizkarian 1844an: Xalotasun naif bereberaz dira kantatuak drama politikoak eta bizi intimokoak, mail arrunteko gertatuak, pilota partida, amodiozko altekeria, galdu edo garaituriko bataila. Gure kantu nazionalen eta gure antzinako ahaireen naufragio handi hau eragozteko deliberatu gara argitalpen honen ateratzera, zernahiko zailtasunak ukn arre. Baina Chahok argitaratzeko prest zeukan Kantutegia ez da egundaino plazaratu, alegia, ehun eta hirurogei eta bi urte beranduago, Patri Urkizuren lan arretatsu eta Susa argitaletxeari eskerrak.

214. “Viejas Baladas del Cancionero de Chaho”, RLLCGV ,UNED, 29-109. orr. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.12.2006.

215. “Introducción y antología de la Poesía Vasca”, El otro medio siglo (1950-2000). Antología incompleta de poesía Iberoamericana. Espiral Mayor. A Coruña, 483-545. orr.

Antonio Dominguez Rey koordinaturik aurkeztu zen lehenik Santiago de Compostelan eta gero Madriden 111 poeta hautatuen poemak jasotzen duen Antologia hau. Cuba, Argentina, Venezuela, Uruguay, Colombia, México, Nicaragua, Costa Rica, Perú, Chile, Honduras, Ecuador eta Brasilgoak, bai eta Galizia, Katalunya eta Euskal Herrikoak dira poetak. Eta aniztasun poetikoarekin hizkuntza aniztasuna ematen da, bakoitzak bere hitzaurre propioarekin. Gure hesparrukoen adierazgarri hauek aukeratu nituen: Juan Mari Lekuona, Gabriel Aresti, Jon Mirande, Joseba Sarrionandia eta Koldo Izagirre.

216. “Augustin Zubikarai eta euskal teatroa”, PLAZA BARRI. www. Euskaltzaindia. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/agustin-zubikarai-1914-2004-euskalteatroa

217. “Euskal poesia idazleen artean lehen anderea: Maria Estibaliz de Sasiola (Deba c. 1550- 1611). LAPURDUM, X, 287-302. orr. https://journals.openedition.org/lapurdum/84

2007

218. Teatro popular vasco. Manuscritos inéditos del siglo XVIII. Estudio y edición. CD de los manuscritos. Madrid, UNED, 948 orr.

Hiru hizkuntzatan idatzi aurkezpenaz at (Francisque Michelek Prosper Merimée-ri Euskal Herriko ikuskizun dramatikoez eta beste biak neronek gaztelaniaz eta euskaraz) honako pastoralen transkripzioa egiten da: 1. Ester, 2. Judit eta Holopherma, 3. Abraham eta Maria, 4. Jundane Eustaxa, 5. Ursula eta hameka mila neskatila, 6. Klobis, 7. Jean de Paris, 8. Jeana Arkekua, 9. Pierra Probantzako eta Magalona, eta 10. Rolan. Bukaeran aztertu hitz eta adizkien zerrenda, izendegia eta ilustrazio ederren albuma ematen zaizkigu, bai eta CD-an eskuzkribuen faksimileak.

219. Gramática de la lengua vasca. 2ª edición. UNED, Madrid, 384 orr.

Bigarren edizio zuzendu eta osatu honek zazpi kapitulu dauzka honela izendatuarik daudenak gaztelaniaz: 1. Historia de la Lenua, 2. Fonética y Fonología, 3. Morfosintaxis, 4. Lexicología y Semántica, 5. Índice auxiliar de materias, 6. Bibliografía, eta 7. Material audiovisual e informático. Ez da ikasteko metodo bat eta ez du deskripzio exhaustiborik eskaintzen, ezina dena bestalde, baina bertan hizkuntzaren kanpo historiari eta barne egiturari dagozkion xehetasun argi eta sakonak aurkituko ditu irakurleak, ohiko metodo eta errebista arruntetan ediren ez dituenak.

220. “La poesía vasca de la segunda mitad del siglo XX”, RLLCGV 12, UNED, 183-235. orr. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.12.2006.

221. “Gratien Adéma “Zalduby”ren Jeus poemaz iruzkinak”, EUSKERA, Bilbo, 1009-1032.

222. “Homenaje de los poetas vascos a Juan Ramón Jiménez. Recepción y Traducción. SERTA, 9, Revista iberorrománica de poesía y pensamiento poético. UNED, Madrid, 325-372. orr.

223 XX. Mendeko teatroaz ikuspegi orokorra. HEGATS, Donostia, 55-81. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/xx-mendeko-euskal-teatroaz-ikuspegi- orokorra

2008

224. “Roland gesta kantetan, eleberrietan, teatroan eta zinean”, Jean Haritschelhar-i Omenaldia, IKER 21, Euskaltzaindia, Bilbo, 645-664. orr.

225. “Leturiaren egunkari ezkutua. Liburuaren harrera garaikideen artean”. EUSKERA, Bilbao, 635-670. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/leturiaren-egunkari-ezkutua- liburuaren-harrera-garaikideen-artean

Leturiaren egunkari ezkutua eleberriaren ekarpena XX. mendeko euskal narratibaren testuinguruan titulupean bildu dira mende erdia zela eta Donostiako Udako Ikastaroetan emandako 11 hitzaldi Ana Toledok koordinaturik, eta Jean Haritschelharrek aitzin-solasa erantsita. Nire artikuluan bizitza zertzelada batzuen ondoren 1936-56ko epeak euskal kulturari ekarri ziona aztertzen dut, zeintzuk diren Leturiaren erreferentzia nagusiak eta egunkariak nobela gisara duten tradizioaz gain (Gide, Kafka, Munthe…) zein nolako harrera izan zuen garaiko errebistetan eta euskal idazleen zenbait gutunetan aurkezten dut.

226.. Elkarlanean, Literatura terminoen hiztegia. Euskaltzaindia. Bilbo, 798 orr. 75 sarrera P.U.-k idatziak.

2009

227. Teatro vasco. Historia, reseñas y entrevistas, antología bilingüe, catálogo e ilustraciones, UNED, Madrid, 574 orr.

Euskal Teatroaz 1975ean hasitako ikerketaren gailurra litzateke liburu hau, non biltzen diren arlo ezberdinak. Historia, XIX. mendeaz geroztik prentsan aurkitutako erreseina eta iruzkin interesgarrienak. Hogeita hamar Antzerkiren testu hautatuen antologia gaztelaniazko itzulpenarekin. Katalogo bi, bat euskal antzerkigileen sorkuntzen lanenak, eta bi munduan barrena diren teatrogileen itzulpenak. (Eskuzkribuena oraindik egiteke dago, noski). Bibliografia aski osatua, hala nola interneten dauden arte eszenikoetako zenbait materialen loturak eta ilustrazio ugari, 459- . orrialdetik 574ra doazenak. Oinarrizko liburua, noski.

228. Poesía Vasca. Antología bilingüe. Introducción y selección. UNED, Madrid, 676. orr.

XV. mendean agertzen hasten diren ahozko tradizioaren erlikiekin hasi, 1545ean argitaratu Bernat Etxepareren lehen liburuarekin jarrai eta azken belaunaldietako poeten poemagintzarekin topa daiteke irakurlea. Material guzti hori, non dauden, ez ederrenak norbaitek nahiko lukeen bezala baizik eta aukeratzailearentzat adierazgarrienetakoak direnak sail hauetan banatuak daude: 1. Ahozko Tradizioa; 2. Errenazimentua; 3. Barrokoa eta kontrarreforma; 4. Ilustrazioa eta Iraultza; 5. Erromantizismoa eta Kostumbrismoa, 6. Tradizioa eta Abangoardia. Azkenean ohar biobliografikoak datoz.

229. “Un texto olvidado del siglo XVII: Sumario Brebea…”, RLLCGV 14, UNED, 207- 219. orr. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.14.2009.

230. “Poesía vasca. Antología bilingüe. Presentación “, RLLCGV 14, UNED, 219-222. orr. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.14.2009.

231. “Teatro vasco. Historia, reseñas y entrevistas, antología bilingüe, catálogo e ilustraciones, RLLCGV 14, UNED , 223-225. orr. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.14.2009 . 232. “Presentación de Teatro popular vasco. Manuscritos inéditos del siglo XVIII. Estudio y edición. (Madrid, 16 de enero de 2008)”, RLLCGV 14, UNED, 225-232. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.14.2009.

233. “Euskal teatroa gerra zibilean (1936-37)”, EUSKERA, Bilbao, 1049-1078. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/euskal-teatroa-gerra-zibilean-1936-37

234. “Ziri-bertso eta eske-kopla argitaragabeak (1770, 1827)”, Juan Mari Lekuona-ri Omenaldia. IKER 23, Euskaltzaindia, Bilbo, 429-443. orr. https://bdb.bertsozale.eus/es/web/liburutegia/view/4982-ziri-bertso-eta-eske-kopla- argitaragabeak-1770-1827

235. “Euskal Antzertia erbestean (1937-1959)”, Exilio y Artes escénicas. Arte eszenikoak erbestean. Koord. I. Beti & M.K. Gil, Ed. Saturraran , Donostia, 349-368. orr. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=5452457

2010

236. “Bertso-paperen eta baladen sailkapenez gogoetak & oharrak edizio baterako. EUSKERA, Bilbao, 915-951. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/bertso-paperen-eta-baladen-sailkapenez- gogoetak-oharrak-edizio-baterako

237. “Jean Etchepare, konplaintak (1873-1890), RLLCGV 15, UNED , , 171-233. orr.

https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/jean-etchepare-konplaintak-1873-1890

238. “Euskal Antzertia erbestean (1937-1959), Lau Haizetara. Gerra Zibilaren ondorengo erbesteaz. Josu Chueca (koord.), UEU, Donostia, 147-158. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/ar-euskal-antzertia-erbestean-1937-1959

239. “Laudatio de Jean Haritschelhar Duhalde”, Solemne acto de investidura como doctores honoris causa en reconocimientos a las lenguas de España. UNED, 23 de marzo de 2010, 11-35.

240. “Federico García Lorca y el País Vasco (1930-1936)”, SERTA, 274-299. orr.

241. “Itsasoko tragediak euskal kanta zaharretan”, EUSKERA, 55-3, 1253-1326. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/itsasoko-tragediak-euskal-kanta-zaharretan

2011

242. Antoine d´Abbadie, 1810-1897. Essai Biographique. Traduit du basque par Edurne Alegria. Atlantica editorial, Biarritz.

Bilbon antolatu Miguel de Unamuno saria 2002an irabazitako liburu honek, Hendaiako Abbadiako Jauregia zaindu duten Martin Telletxea, Frédéric Soulu eta Céline Davadan jaun- andreek eskatuta, frantses irakurleak eta bertako bisitariak kontutan harturik, erabaki nuen itzultzea biografia saioa frantsesera Edurne Alegria Aierdik burutu duena maisuki, eta Miarritzeko atlantica argitaletxeak artoski plazaratua, Eusko Jaurlaritzaren Kultur kontseilaritzaren laguntzari esker. Testu zehatz eta bikain batez gain irudien album benetan hauta dauka.

243. “Actividad teatral Donostiarra (1950-1975)" PRIMER ACTO: Cuadernos de investigación teatral, nº 337, Madrid, 95-99. orr.

244. “Agosti Chahoren obraz eta bere eraginaz”, EUSKERA, Bilbao, 737-788. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/agosti-chahoren-obraz-eta-bere-eraginaz

245. “Agosti Chaho, euskal erromantikoa Parisen”, HEGATS, Donostia, 33-94. orr. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=5992130

2012

246. “Barkoxeko koblakari eskola XVIII-XIX mendeetan”, EGAN, 31-41. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/barkoxeko-koblakari-eskola-xviii-xix- mendeetan

247. “Bernat Etxeparen bizitza-garaiaz albiste gehiago eta Linguae Vasconum Primitiae (1545)-ren berrirakurketa”, RLLCGV 17, UNED , 203-235. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/bernat-etxeparen-bizitza-garaiaz-albiste- gehiago-eta-linguae-vasconum-primitiae-1545-ren-berrirakurketa

2013

248. “Jon Miranderen poesiaz” HEGATS 50, 31-56. orr. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/jon-miranderen-poesiaz-iruzkinak

249. “ Basque theater from Costumbrisme to Political Symbolism”, Basque Literary History. Ed. M. Jose Olaziregi, University of Nevada, 245-267. orr. https://www.academia.edu/31258714/Basque_Literary_History

250. “Modelos lingüístico-literarios vascos anteriores al 68”, RLLCGV 18, 305-319. orr. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.18.2013.

2014

251. “Jose Martin Mikelajauregi “Ezkerra” (Bera 1763 – Irun 1861). Bidasoako Bertsolaria”, EGAN-3/4, 35-60. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/jose-martin-mikelajauregi-eskerra-bera- 1763-irun-1861-bidasoako-bertsolaria

2015

252. 1914-1918. Lekukoak. Maiatz, Baiona.297 orr.

XX. mendeko Lehen Gerra Handiak ehun urte betetzen dituen une honetan, eta munduko kazetak inglesez, alemanez, gaztelaniaz, errusieraz eta batipat frantsesez beren suplementoak eta ale bereziak oroitzapenekin, arteak eta zineak bereziki sortu dituzten emaitzekin betetzen ari diren unean, hona hemen euskal munduko zenbait lekukotasun. Hirurogei testu hautatu: 1. Kronikariak; 2. Gutunak; 3. Hilen omenezkoak; 4. Eleberriak; 5. Poeta, koplari eta bertsolariak; 6. Teatrogileak, eta 7. Bestelakoak. Aitzin solas batez eta irudi hunkigarriez hornituak.

253. “Girolamo della Sommaia humanista florentinoak moldatu Refranes y sentencias... (Pedro Porralis de Amberes, Pamplona 1596) liburuaren eskuzkribua”. EGAN , 1-2, 65-146. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/refranes-y-sentencias-girolamo-della- sommaia

254. “Bernat Etchepare: albiste gehiago bere bizitzaz eta Linguae Vasconum Primitiae (1545) liburuaren berrirakurketa”. EGAN, 2-4, 17-44. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/bernart-etxepare-albiste-gehiago-bere- bizitzaz-eta-linguae-vasconum-primitiae-1545-liburuaren-berrirakurketa

255. “Erdi Arotik Errenazimendura Euskal Herrian”. Euskal Literaturaren antologia 1. Euskaltzaindia, LIB, 73-77. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/euskal-literaturaren-antologia-1-erdi-arotik- errenazimentura

Euskaltzaindiak argitaratu Euskal Literaturaren Antologia honek Erdi Arotik Errenazimentura doan epeko testuak aztertzen eta argibideak ematen ditu, koordinatzailea den Karlos Otegiren zuzendaritzapean. Sarrera orokorra beraxek egina da eta liburukiak beste bi sarrera ere badakartza. Bat Iñaki Aldekoarena, eta bestea Patri Urkizurena. Parte hartu dute ere : Sebastian Gartzia, Iratxe Retolaza, Jean Haritschelhar, eta Jon Casenavek bereziki, beste lankideen artean ageri direlarik: Gorka Aulestia, Jon Kortazar, Txomin Peillen eta Ana Toledo. Testuak, oharrak, irudiak eta bibliografia artoski aurkeztuak daude.

256. “Pierre Larzabalen Antzertiaren hego Euskal Herriko harrera”. EUSKERA. Bilbo, 585- 616. https://www.inguma.eus/produkzioa/ikusi/piarres-larzabalen-antzertiaren-harrera-hego- euskal-herrian

2016

257. “Salamankan Koldo Mitxelenarekin”. OARSO. Errenteria, 119-125.

258. Wentworth Webster an Hugo Schuchardt bearbeitet von Bernhard Hurch & Patricio Urkizu. Grätz (Austria)-eko Unibertsitatea. 1-70. http://schuchardt.uni-graz.at/

2017

259. “2011-2012. Noizbehinkako Agenda Oharrak (I)”, EGAN, 2017-3/4, 143-198. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=6345364

260. “Albert Camus. Gizon Zuzenak. Bost ekitalditan moldatu antzerkia. Itzultzailea: Xalbador Garmendia. Edizio prestatzailea: Patri Urkizu”, EGAN, 2017-3/4, 225-296. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=6345366

Hona dioena Albert Camusek Parisen (1949-XI-15) antzeztu zen obraren aitzin solasean: Mila bederatzirehun eta bosteko otsailean alderdi sozialista iraultzaileko terrorista talde bat bildu da Moskun, tzarraren osaba Sergio Duke-Handiaren kontra bonba bat prestatu eta lehertzeko asmoz. Ekintza honen eta aurrekoen gertakizun bereziek moldatzen dute Gizon Zuzenak obraren gaia… Arrakasta handiko antzerki hau JARRAI taldeak estreinaldiz taularatu zuen Donostian Antzoki Zaharrean (1967-III-12) Xabier Letek eta Arantxa Gurmendik jokatu zutelarik Yanek eta Doraren rolak.

2018

261. “Euskal teatroaren azken ikerketez gogoeta xume bautzu”, Ekin eta joka, Azken ikerketak euskal teatroaz. EHAZE, Andoain, 13-28.

262. “Urkaberako kantak direla eta Jean Etxepare Donapaleukoaren konplaintak (1873-1890)”. BERTSOLARI, nº 112, 168-192. https://www.bertsolari.eus/erreportajeak/patri-urkizu-urkaberako-kantak-eta- konplaintak/

263. “Breve aproximación a la vida y obra de Joseph Augustin Chaho Lagarde el primer romántico vasco”. Escritos sobre La Primera Guerra Carlista. Palabras de un vasco. Viaje a Navarra. Edición Bilingüe. Zumalakarregi Museoa.Ormaiztegi., 11-20.

2019

264. Le Miracle V du Codex Calixtinus « Le pendu dépendu » dans la pastorale basque de saint Jacques et autres pièces de langues néolatines. Littératures classiques. Dirigée par Pierre RONZEAUD. n° 97 - Le « théâtre provincial » en France (XVIe-XVIIIe siècle). Pierre PASQUIER, Bénédicte LOUVAT-MOLOZAY (coord.); 233-249.

265. “Bertsolariak eta 1914-1918ko gerra”, BERTSOLARI aldizkaria 2019, udaberria, nº 113, 142- 157. https://www.bertsolari.eus/erreportajeak/bertsolariak-eta-1914-18ko-gerra/

266. “Aurkezpena”, Lander Zurutuza Sunsundegi, Lezoko Toponimia, Maiatz, Baiona 2019. (Hitzaldia Zabalenea (Lezo, 2019-X-26). Internet: Lezoko portua.

2020

267.. Elkarlanean, Euskal Literaturaren antologia. Testuak eta argibideak 2. Errenazimentutik Ilustraziora. XVII eta XVIII. mendeak. Euskaltzaindia, Bilbao, 753 orr.

268 Euskal ziri bertsoak (XIV. mendetik XX. mendea arte) I. BERTSOLARI ALDIZKARIA, Nº 117, 133-147. https://www.bertsolari.eus/erreportajeak/ziri-bertsoak-ii-atala/

269. Euskal ziri bertsoak (XIV. mendetik XX. mendea arte) II. BERTSOLARI ALDIZKARIA, Nº 118, 122-140. https://www.bertsolari.eus/erreportajeak/ziri-bertsoak-ii-atala/

270 “Antoine d´Abbadie Thompson”, Notitia Vasconiae. Diccionario de juristas, pensadores y políticos de Vasconia. Madrid, ed. Pons, T.II, 1793-1876; 2020, 384-388. ( inprimategian)

271. “Joseph-Auguste Chaho Legarde”, Notitia Vasconiae. Diccionario de juristas, pensadores y políticos de Vasconia. Madrid, ed. Pons, T.II, 1793-1876; 2020, 384- 388. ( inprimategian)