DOCSLIB.ORG

Kerkbeheer September 2019 3

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Kerkbeheer September 2019 3 19e jaargang nummer 8 September 2019 Voor elke gemeente of kerkplek een predikant beschikbaar Samenwerking en teamontwikkeling Kerkelijk werker op waarde schatten bureau van voor architectuur en restauratie hoogevest bureau voor consultancy architecten bureau voor architectuurhistorie kariatiden Links de Zuiderkerk in Enkhuizen met een nieuw ontworpen kerkcentrum. Rechts de Sint-Joriskerk in Amersfoort met nieuw in- gebouwd meubel. meer info op www.vanhoogevest.nl Foto’s Frank Hanswijk Minder kosten voor het betalingsverkeer? Stichting Kerkelijk Geldbeheer is dé financiële dienstverlener Betalingsverkeer via SKG betekent: aan Protestantse kerken en aanverwante instellingen. Bij SKG lage vaste kosten kennen we de kerkelijke markt als geen ander! Veel kerkelijke aanvullende maatwerk producten gemeenten hebben het betalingsverkeer tot volle tevreden- hoog serviceniveau heid bij SKG ondergebracht. Vraag een vrijblijvend gesprek aan (0182) 58 80 00 of kijk voor meer informatie skggouda.nl. 2 KERKBEHEER INHOUD Predikant versus kerkelijk werker Voorzitterskolom | Tussen roeping en beroep 5 Voor elke gemeente of kerkplek een predikant beschikbaar 6 In mijn eigen (kleine) kerkelijke ge- meente gaat onze predikant bin- Maandelijkse cartoon 9 nenkort met emeritaat. Een mooi De orgelbank 9 moment voor de kerkenraad om te Agenda 10 bekijken welke opties er zijn en welke Kalender voor kerkrentmeesters 10 ontwikkelingen hierbij een rol spelen. Producten 10 Er zou bijvoorbeeld gekeken kunnen Samenwerking en teamontwikkeling 11 worden naar een samenwerking met een buurgemeente als het gaat om VKB Vrouw | Riekje van Beveren 15 een predikant of er kan gekozen voor Kerkelijk werker op waarde schatten 16 een ander ‘type’ voorganger. Opinie | Kerkrentmeesterlijke visitatie 19 Naar structuren en regelingen die bevlogenheid bevorderen 21 De verandering in onze gemeente en In dienst van de kerk | Kerkelijk werker 25 de keuzes die daaruit voortkomen Nijhuizum | Frieslands kleinste kerk 26 zijn natuurlijk niet uniek. De kerke- lijke organisatie verandert. En in dit Vraag van de kerkrentmeester | Onderhoud en restauratie 27 nummer gaan we in gesprek met on- van een kerkorgel der andere de Bond van Nederlandse Actueel 28 Predikanten, het werkverband van VKB Partner | Kerkomroep van sIKN 30 interim-predikanten, de beroeps- Verenigingsnieuws 32 groep kerkelijk werkers en onze ‘ei- Symposium | Mediation tussen trouw en ontrouw 34 gen’ bestuurscommissie Mensen over de veranderingen op het gebied van Actie Kerkbalans 35 de predikant en de kerkelijk werker. Onderscheidingen van de VKB 37 PKN Onderscheidingen 38 Mariëtte van Ooijen Eindredacteur Dagelijks bestuur VKB Redactieraad abonnementen 28,- per abonnement Drs. C. de Raadt, Bodegraven, voorzitter Mr. P. van den Boogaart, voorzitter, en 11 en meer abonnementen 26,- G. Koffeman, Oudewater, vice-voorzitter J.C. Riemersma, dr. M. van der Meulen per abonnement. Abonnementsprijs Mr. P. van den Boogaart, secretaris en 2e en M. Nieboer voor niet-leden 33,- per abonnement. penningmeester Deze prijzen zijn exclusief 9 pct. BTW. ISSN 1568-8712. Abonnementen Drs. H. van der Wal, Heino, 2e secretaris VKB Bureau lopen per kalenderjaar. Opzegging kan Colofon Drs. H. van der Burg, Westerbroek, Vrieseweg 82, tot uiterlijk 4 weken vóór de afloopda- penningmeester 3311 NX Dordrecht tum. Er verschijnen 10 nummers per jaar Ir. B.P. de Wit RTD, Sprang-Capelle, lid E-mail: [email protected] (juli/ augustus en november/december Drs. R. Buddenberg, Zoetermeer, lid Tel. 078 - 639 36 66 zijn gecombineerde nummers. Website: www.kerkrentmeester.nl Ereleden Oplage & druk D.G. Bijl, drs. G. van Soest en Postadres administratie en redactie 5.500 ex. © september 2019 - Verloop Mr. P.A. de Lange Postbus 176, 3300 AD Dordrecht drukkerij Redactie Abonnementen Foto omslag J.M. Aarnoudse, hoofdredacteur, M. van Abonnementsprijs per jaar voor leden Istock Ooijen, eindredacteur, W. Hukom, van de VKB: 1 t/m 5 abonnementen N.J.M. de Jong en E. van Rijssen w 30,- per abonnement; 6 t/m 10 KERKBEHEER SEPTEMBER 2019 3 Energie voor kerken Bedankt voor uw deelname! Ruim 3.500 kerken en kloosters doen al zeven jaar mee met het inkoopcollecti ef Energie Voor Kerken. VKB - IN DIENST VAN DE KERK Dankzij uw deelname kopen we gezamenlijk voordelig groene energie in bij Greenchoice, de energieleverancier van het collecti ef. Uw voordelen De Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer • Scherpe groene energietarieven (100% Nederlandse wind en gas: in de Protestantse Kerk in Nederland (VKB) is op Gold Standard certi fi caten) 1 januari 2005 opgericht. De Vereniging is de • Uitstekende contractvoorwaarden voortzetting van de Vereniging van Kerkvoogdijen • Transparante dienstverlening in de Nederlandse Hervormde Kerk (VVK) en het • Opti male persoonlijke service Landelijk Verband van Commissies van Beheer in de Gereformeerde Kerken in Nederland (LVCB). Leden van de VKB kunnen zijn: gemeenten, welke behoren tot de Protestantse Kerk in Nederland, te Ook interesse? weten Protestantse Gemeenten, Hervormde U kunt maandelijks instappen in het collecti ef. Gemeenten, Gereformeerde Kerken en Evange- Kijk voor meer informati e op Energievoorkerken.nl lisch-Lutherse Gemeenten, of federaties van deze of neem contact op met gemeenten. Sonja Boer van Hellemans Consultancy. Deze leden worden in de VKB uitsluitend verte- E: [email protected] genwoordigd door het college van kerkrentmees- T: 030 767 01 21 ters. Het ledenbestand van de VKB omvat ruim Het collecti ef Energie Voor Kerken is een initi ati ef van CIO-K 93 % van alle bij de Protestantse Kerk aangesloten in samenwerking met energie adviesbureau Hellemans plaatselijke gemeenten. Consultancy. De Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer is een zelfstandige organisatie. Zij werkt wel ten VELLEMA TORENUURWERKEN dienste van de Kerk, maar neemt een onafhanke- Vellema Torenuurwerken is al meer dan zestig jaar lijke positie in ten opzichte van de Protestantse gespecialiseerd in reparatie, restauratie en periodiek Kerk in Nederland. onderhoud van (monumentale) torenuurwerken en klokken. Vellema combineert kennis en respect voor historische- en monumentale waarde met de vele mogelijkheden van toepassing van eigentijdse (automatiserings)technieken. Het doel van de VKB is drieërlei: Kijk op onze website voor meer informatie of bel ons voor een vrijblijvende afspraak: 0518 43 22 99. - belangenbehartiging voor de leden door deelname aan onderhandelingen over arbeids- voorwaarden binnen de kerk (voor medewerkers Vellema. Passie en predikanten), door participatie in organen en voor Mens en organisaties die van belang zijn voor kerkbeheer Techniek. en door een rol te spelen in de beīnvloeding van ontwikkelingen binnen de kerk, zodat overal waar VELLEMA TORENUURWERKEN - GRIENEDYK 48 - HALLUM - WWW.VELLEMA.NL beleid gemaakt wordt voor of in de kerk het kerkrentmeesterlijk perspectief meespeelt; - optreden als service instituut door het aanbieden van diensten die aansluiten op de behoeften van de leden; - optreden als kennisinstituut door middel van deskundigheidsbevordering en het verzamelen, ontsluiten en ter beschikking stellen van informa- tie die voor colleges van kerkrentmeesters van belang is. 4 Voorzitterskolom | Cor de Raadt Tussen roeping en beroep Het is een open deur, maar onze samenleving wordt Ook in de kerk hebben we met deze verschijnselen te ma- steeds complexer. Globalisering, individualisering en di- ken, al liggen ze daar – gegeven het bijzondere karakter gitalisering maken maatschappelijke vraagstukken inge- van de kerkelijke gemeenschap – nog net weer een slag wikkelder en meer met elkaar samenhangend. Diversiteit anders en spelen er andere dan economische wetmatig- neemt toe en maatschappelijke verbanden en organisa- heden. Dat tekent de discussie over de onderlinge posi- ties verliezen hun vanzelfsprekendheid. Elke sector in de tiebepaling van de kerkelijk werker en de predikant. Er is samenleving heeft ermee te maken, ook de kerkelijke. hier immers niet alleen sprake van een beroep, maar ook een van God gegeven roeping, die door vele predikan- Als gevolg van deze veranderingen veranderen ook sta- ten ook als zodanig wordt ervaren. En het gaat niet om tus en karakter van beroepen en functies. We zien het zo maar een bevoegdheidsverdeling, maar eentje die het in de gezondheidszorg, waar we al lang niet meer alleen hart van eredienst en het karakter van de sacramenten te maken hebben met de huisarts of de tandarts, maar raakt. met een team van functionarissen die zich veelal op een bepaald gebied hebben geschoold. We zien het in het on- Dat maakt het gesprek en de besluitvorming over de po- derwijs, waar de groepsleerkracht in toenemende mate sitionering van kerkelijk werkers en predikanten zo ge- opereert naast de interne begeleider, de onderwijsassi- voelig en ingewikkeld. Het is verre van een zakelijke af- stent en de vakspecialist. Toenemende complexiteit leidt weging, maar veelal verbonden met de geloofsopvatting tot functiedifferentiatie, en tot de erkenning van het feit van de gesprekspartners. Dat ontslaat ons er overigens dat de toename aan eisen niet door een enkel persoon niet van om dat gesprek te voeren. De kerkelijke organi- kan worden ingevuld. satie verandert en stelt andere eisen; ook aan de ambten. Wat niet mag is het gesprek verengen tot een louter eco- nomisch debat. De kerk krimpt, de financiële middelen nemen af, de kerkelijk werker is goedkoper dan de predi- kant. Dat is wel een erg gemakkelijke en eendimensiona- le benadering die niet past. Nee, het gesprek zal moeten
Load more

Recommended publications
  • Infoflyer Ankertsjerke
    Ankertsjerke, Oudega SWF Algemeen U bevindt zich in de Ankertsjerke in Oudega , de kerk stamt uit 1755. Uit dat jaar dateren ook de fraaie preekstoel en de gebrandschilderde ramen. De kerk biedt plaats aan ongeveer 230 kerkgangers en elke week is er een zondagse eredienst van de Protestantse Gemeente Oudega, waaron- der ook de dorpen Idzega, Sandfirden, Wolsum, Greonterp, Blauwhuis en Westhem behoren. Bij de grote restauratie in 2000 is aan dit van oor- sprong Hervormde kerkgebouw de nieuwe naam “Ankertsjerke” gegeven. Het Gereformeerde kerkgebouw aan de Breksdyk is gesloten en verkocht met woonbestemming. Historie Al in 1132 was er sprake van een “capelle” op deze plaats, deze was van hout. Rond 1500 werd deze “capelle” vervangen door een kerk van steen met een zadeldaktoren , deze kerk was gewijd aan de Heilige Martinus. Rond 1580 vond in Oudega de hervorming plaats. De huidige kerk dateert van 1755, in dat jaar werd namelijk ook de tweede kerk van steen vervangen, waarbij het eikenhouten gewelf werd hergebruikt en ook de zadeldaktoren bewaard bleef. De zijmuren van de kerk zijn weer op de oude fundering van klooster- moppen gebouwd. In 1757 werd de toren hersteld en werd de kerk naar het oosten verlengd, deze verlenging is aan de binnenzijde duidelijk zichtbaar door de afwijkende gewelfconstructie. In 1868 is de zadeldaktoren gesloopt en is er op de westgevel een houten toren met een met leien bedekte spits geplaatst, deze is nog steeds in tact. De eikenhouten preekstoel is vervaardigd door Eite Tjebbes. De preekstoel heeft halve gewrongen kolommen en het afgehakte wapen van Grietman Juckema van Burmania op de voorzijde.
    [Show full text]
  • Zomerpolders Natuur En Landbouw
    Nijlân (Nijland) 16 Nijland Tsjalhuzum (Nijlân) (Tjalhuizum) Loënga Terhornster 39 Akkrum meer Ysbrechtum Gauwster Remswerd Goëngerkolk hoppen Wolsumerketting Terherne Kruiswater Terhornster De Herne e poelen n r o h g Kâlde Fijfhûs n Folsgare E (Folsgeare) Mage 17 Wolsum Sneeker Morrawieltje Ropsterhorne Offingawier (Offenwier) Sn e e ke rm ee r Zoutepoel Haklânshop 21 Kleine Brijpot Potten He er en gat Terkaplesterpoelen Abbegeasterketting meer De Drie Pollen k o l K e w D u Kruiswater e e Abbega G (Abbegea) Feytebuorren 37 Westhem Gossepalen (Westhim) Oosthem Goïngarijpster (Easthim) Goëngarijpster IJlst (Drylts) Oosthemmer poelen poelen 45 Toppenhuzen Terkaple meer (Oppenhuizen) 11 Goingarijp (Goaiïngaryp) De Liens Pikesyl Drylts Nijezijl (IJlst) Swarte De Gravinnepoel (Nijesyl) 65 Hissemeer Wite Akmarijp (Eagmaryp) Brekken Piekemeer 10 Twellingea Draeisterhuzen Br ekken (Uitwellingerga) Anewiel Langstaarten poel Louwepoel Scharrewiel l e o p n ie e Zevenepoel 36 L Oudega Hengstepoel (Aldegea) Jutryp (Jutrijp) 44 Jent jem eer Oudhof Zwettepoel Schuttel 8 poel Anewi el Snikzwaag (Sniksweach) 19 Lytshuzen Broek Palsepoel Idzega De Hommerts Gravepoeltje (Idzegea) (Hommerts) De Brekken 43 Rintje poel Osingahuzen Ker kehop (Osingahuizen) 9 Bokke I dz e g a a s t e r p oe l g wiel e w e d 25 u Kleine Gaastmeer Boornzwaag O (Lytse Gaastmar) Heech over de Wielen Joure Heeg (Heeg) 32 (De Jouwer) (Heech) Lippenwoude Legenda 15 L a n g w e e r d e r w i e l e n Landbouw Gaastmeer 14 (De Gaastmar) 28 Polder buiten RWK Boornzwaag (Boarnsweach) Heeger Zomerpolder meer Smelbrege (Smallebrugge) Natuur 13 26 Langweer (Langwar) Fiskersbuorren PolderH basukeitrheonrn eRWK (Haskerhoarne) 40 K o e v o r d e r H e e g e r m e e r Koufurderrige Dijken Zomerpolder (Diken) Noorder Gebiedsnummering Ee 55 Yndyk (Indijk) m e e r Indijk (Yndyk) Zomerpolders natuur en landbouw gebiedsnummering: Deelkaart 6 63 Scharsterbrug Wâldsein (Skarsterbrêge) (Woudsend) datum : 09-06-2009 schaal : 1:50.000 Teroele Ouwsterhaule 56 1 (Ousterhaule) 3 Legemeer versienr.
    [Show full text]
  • Poelen & Reidmar
    Reidmar Route Poelen & Reidmar De Vaarroute verbind de Oudegaaster Brekken met De Wimerts de Wimerts, de vaart van IJlst naar Bolsward. U vaart over poelen route in een Fries landschap met Abbegeasterketting eindeloze vergezichten, Blauwhuis Boerderijen en verstilde buurtschappen. Verse Snoekbaars en Het Poelengebied tussen de watersportdorpen Heeg, van SBB, van waaruit het rijke gerookte paling koop je bij Freerk Gaastmeer en Oudega (SWF) is een uniek stukje ongerepte vogelleven in het Poelengebied Westhem natuur. kan worden geobserveerd. Visserman Een aaneenschakeling van kleine meertjes, smalle slootjes Verser kan het niet! Via de route van Heeg naar en kreekjes temidden van dichte rietvelden en z.g. bût- Gaastmeer kunnen boten Weisleatstrjitte 5, Heeg lan, laag liggend op natuurlijke wijze beheerd weiland. tot een breedte van 2.50 m en een hoogte van 1.25 m 06-5349 3909 De Pollepleats Weidse vergezichten op dorpen en boerderijen met hier een tochtje maken met aansluiting op de wateren rond Wat u beslist moet weten en daar een kerktoren geven het Poelengebied haar echte Gaastmeer. vóór u afvaart: Friese karakter. De bijzonder mooie route over de Schuttelpoel en Toch waan je je als vaargast soms in een ver buitenland Palsepoel heeft een doorvaarthoogte van 95 cm en De maximale doorvaarthoogte is: als je door de smalle kreekjes en slootjes je weg zoekt. een max. diepgang van 50 cm, breedte tot 2.50 m. 95 -125 cm. Het gebied is vrijwel onbewoond met alleen langs de De route naar Oudega (SWF) sluit aan op de Oudegaaster Diepgang maximaal tot 50 - 70 cm randen een paar boerderijen.
    [Show full text]
  • Havenstedenroute
    Havenstedenroute N384 Rie Slappeterp Menaam Marsum Menaldum Marssum Sexbierum Dongjum Doanjum Peins 22 MARSSUM Seisbierrum Skingen Peins A31 Wijnaldum 20 FRANEKER Schingen Voorrijp A31 Winaam e Foarryp Schalsum 21 DRONRIJP Skalsum De Blijnse Dronryp Deinum e Herbaijum Zweins al 19 MIDLUM Hjerbeam Franeker na Dronrijp Sweins ka Va a z Almenum Frjentsjer n m Harinx Kingmatille Blessum 2 Midlum Kiesterzijl Mullum Lutjelollum Wjelsryp n Kie Hitzum Hatsum Rewert Hoptille Boksum Harlingen WAADSEEWEI Welsrijp Hitsum Miedum F r N359 e Harns N384 a Baaium n Húns HARLINGEN Sopsum Doijum e Hilaard k Baijum Huins e Hijlaard d rv a Winsum Tzum a Leons Fûns Achlum r Lions Kimswerd Tsjom t d KIMSWERD Maemert Kimswert Spannum Easterlittens Jorwert N31 Baard Weidum e t a Oosterlittens Jorwerd t Dijksterburen Tritzum Bonkwerd e Arum w Wieuwens Wammert Z De Blokken f o W Kûbaard Mantgum t Kubaard Jeth r Pingjum Lollum a Strand Schrins Skillaerd a Penjum Hinnaard v Zurich Hennaard k 1 N384 re Grauwe Kat De Grits rt Surch e Kampen Wommels Bozumervaart k Witmarsum ee Kornwerderzand Gooium Itens Wiuwert n ZURICH Koudehuizum Wytmarsum Hemert Wieuwerd S 15 ZURICH Lytsewierrum Boazum Harkezijl 3 Bolswarder- Easterein Lutkewierum Sjungadijk trekvaart Bozum Hiddum Hayum 16 WITMARSUM Oosterend Burgwerd Dearsum start Rien Deersum Cornwerd A7 Skettens Burchwert KORNWERDERZAND Koarnwert Wons Hichtum Hidaard Wûns Schraard E22 Sibrandabuorren Kornwerderzand Skraard Reahûs Sijbrandaburen Bolsward Roodhuis Koarnwertersân Engwier Hartwerd Anneburen Nijkleaster Exmorrazijl
    [Show full text]
  • Towards a We-Reliant Health Care System
    Research Report Towards a We-Reliant Health Care System Minor More Healthy Years University of Groningen The Netherlands Group 1 – Living with Dementia Anna-Lena Hasselder, Dilay Günal, Julius Govers, Maria Sativa Quezada Baumann, Marije van Boven Foreword This project has been established under the supervision of the minor More Healthy Years (2019- 2020) of the University of Groningen, the Netherlands. The IP generated by this project from the minor More Healthy Years belongs to the following students: Anna-Lena Hasselder, Dilay Günal, Julius Govers, Maria Sativa Baumann and Marije van Boven. If any company would like to make arrangements for the use of the IP, they can contact the clients for whom this was designed. The clients, Marijke Teeuw and Klaus Boonstra, can be contacted through the GGD Fryslân, the Netherlands. There are two parts identified in order to give a broad perspective of the problem: 1. An analysis of Self-Reliance within (Early Stage) Dementia: A review of the Northern Netherlands. 2. The research report: Towards a We-Reliant Health Care System. We would like to thank the people and organisations that have participated and helped us during this project, as well as the teachers and mentors from the minor. Lastly, we would like to thank our clients for the opportunity to work on this project and for their guidance. Anna-Lena Hasselder, Dilay Günal, Julius Govers, Maria Sativa Baumann and Marije van Boven Groningen, February 6, 2020. 1 Table of Contents Abbreviation List 4 Introduction 5 2. Discover Phase 7 2.1. Desk Research 7 2.2.
    [Show full text]
  • Download Scans
    De archieven in Frysldn Samsom Alphen aan den Rijn DE ARCHIEVEN IN FRYSLÁN Op het omslag: `Landboek Van Martens', 16e eeuw, Rijksarchief in Friesland. OVERZICHTEN VAN DE ARCHIEVEN EN VERZAMELINGEN IN DE OPENBARE ARCHIEFBEWAARPLAATSEN IN NEDERLAND uitgegeven onder auspiciën van de Vereniging van Archivarissen in Nederland redactie: L.M.Th.L. Hustinxt F.C.J. Ketelaar H.J.H.A.G. Metselaars J.J. Temminck H. Uil DEEL XII DE ARCHIEVEN IN FRYSLÁN DE ARCHIEVEN IN FRYSLAN eindredactie: P. Nieuwland Samsom Uitgeverij bv, Alphen aan den Rijn, 1987 Dit overzicht is bijgewerkt tot 1 januari 1986. Voor deze uitgave werd financiële steun verleend door het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, het Provinciaal Bestuur van Fryslán, de Van Heloma Stichting, het Anjerfonds Friesland, de Pollema Tromp Stichting en de Boelstra- Olivier Stichting. Copyright © 1987 Samsom Uitgeverij, The Netherlands. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of Samsom Uitgeverij. ISBN 90 14 03240 0 WOORD VOORAF De archieven in Frysl&n, het twaalfde deel in de serie Overzichten van de archieven en verzamelingen in de openbare archiefbewaarplaatsen in Neder- land, wijkt op een belangrijk punt af van andere delen in de serie. Ter ver- groting van de bruikbaarheid voor de onderzoeker zijn, naast de archieven en verzamelingen berustende in de archiefbewaarplaatsen van rijk, gemeen- ten en waterschappen, ook opgenomen de archieven aanwezig in de Provin- ciale Bibliotheek van Friesland, het Frysk Letterkundich Museum en Doku- mintaesjesintrum (FLMD) en het Fries Scheepvaart Museum en Sneker Oud- heidkamer.
    [Show full text]
  • Jeroen Onrust: Meer Wormen in Mestrijke Grond
    > i,, Jeroen Onrust: meer wormen in mestrijke grond Jeroen Onrust uit Groningen onderzoekt het gedrag van regenwormen in verschillende vogelrijke grasranden bij Koudum, Idzega en Wommels. "Mijn belangstelling voor mest) op de wormenaçtiviteit wel binnen bereik zijn van de ze zitten. Hoe zit het in voor- ,, Hoewel het nog te vroeg is regenwormen in graslanden. in het vroege voorjaar." De vogels", stelt Onrust. Hij deed en najaar, zijn er weersinvloe- t voor conclusies, kan Jeroen komt voort uit het weidevo- keuze voor het land van boer daarom al onderzoek bij den of hebben de wormen .4 Onrust al wel stellen dat het gelonderzoek. Regenwormen Nijdam ligt hierin dat zijn gezenderde goudplevieren een eigen cyclus." Wormen 't. opvalt dat hij meer wormen zijn voor veel soorten weide- landbouwgrond aantrekke- naar hun eetgedrag. De goud- komen naar de oppervlakte J telt op intensief gebruikte vogels dé belangrijkste voed- lijk is voor weidevogels. Dat plevieren (wilster) broeden om voedsel te verzamelen (ze landbouwgrond dan op ex- selbron, echter is er nog maar geldt ook voor de onderzoeks- niet in Friesland, maar over- trekken takjes en blaadjes . r tensief gebruikte grond, zoals weinig onderzoek gedaan gebieden bij Idzega en Kou- winteren hier. Dit veldwerk naar beneden) en om te pa- " plas-dras en natuurgebieden. naar de rol van regenwormen dum. In Idzega doet Onrust van Onrust bij Idzega leerde ren. "Het paren doen ze . "Dat is opvallend want vooraf .in de hele weidevogelproble- onderzoek in de weilanden dat goudplevieren overdag zij-aan-zij liggend en vooral I zou je denken dat het anders- matiek.Door meer te weten van veehouder Klaas Oever- rusten in extensieve kruiden- als het veel geregend heeft", '1I I .om is: De reden lijkt daar in te komen over de ecologie ing van deSkriezekrite Idze- rijke gebieden en 's nachts weet Onrust.
    [Show full text]
  • OUDEGAASTERBREKKEN, FLUESSEN EN OMGEVING Sitecode: 3NL022 5°25'0"E 5°30'0"E 5°35'0"E
    Ramsar Site: 1243 OUDEGAASTERBREKKEN, FLUESSEN EN OMGEVING Sitecode: 3NL022 5°25'0"E 5°30'0"E 5°35'0"E k ij Halfweg d r e m Pypskoft H lu Westhem Gaast or s s e C i Vredestein (Westhim) a tw in t k Oosthem o e H g ns slo Greonterp s e g i e erp Sahte Katzyl (Easthim) l T Opvaart w Atzemeer T IJlst Wonneburen (Drylts) De Rat jk di Oosthemmer e s Wûnseradiel s meer i De wylde Boerinne Polder Gaast- Ferwoude H Boniastate Aemburen rweg jk Zuide di Atzeburen De Pôlle In g r e ste w Gaa k Hieslum i J e a o r ra t T d loo u Marpleats Pikesyl Wijd Kerks k e rweg P mee i Fallingasate Aaltje k Rietmeer e d Drylts y k Nijezijl (IJlst) Fallingabuurster- en Spoorzicht (Nijesyl) D Iendracht Djippert e Helpoortspoel s Hissemeer rijper Het Vliet l Jut o D Aaltjemeerpolder Bauke o i Ferwoude D t j k R (Ferwâlde) e Heeres y De Kleine Ryp v a I a p Piekemeer v r a Stadzigt e t a n r t De Ruiter d t o r i t g a aar D e Kleine V Sipkemeer o n c S e i l w I t h j n t S Draeisterhuzen r t o d Vinea Blauhusterpôlle a w Helpoarte e k p e i De Tempel t H jk e i s i r e Idserdaburen R d e Hinkeschar t s Grote Ryp W p o A polder Z l l d d De Ryp o N359 e N u e N De Kolken Groenkap polder w r " " Z 0 ' 0 i j ' Doniaburen p Zyp Zet Nijverheid 0 0 Polder Zur-End Louwepoel ° ° e 3 3 g Bombrekken n 5 5 Meerhoeve a L Monnikeburen wei Büma Hiem Louwe S Oudega k 't Krytsje ot Hengstepoel Polder a jnslo t i d W (Aldegea) t a i Workumer meer n Oudegaasterbrekken a g Scharneburen p ei s Iew l y s Ald faers erf d l A t I t De Klompen r a a de Beveiliging Leechhiem v k IJ W
    [Show full text]
  • In Doñana, Spain, from 3 – 10 October 2018
    Describing habitat and finding colour rings of Black-tailed Godwits (Limosa limosa) in Doñana, Spain, from 3 – 10 October 2018 Expedition report, University of Groningen & Global Flyway Network, The Netherlands October 2018 Jos Hooijmeijer, Ruth Howison & Theunis Piersma 1 Introduction The Black-tailed Godwit (Limosa limosa; BTG) is a meadow bird (Verstrael 1987; Thijse 1904). The current Dutch population is estimated at fewer than 40.000 breeding pairs (Kentie et al. 2016) and represents an important part of the total continental BTG population Limosa limosa limosa. However, the number of breeding pairs have declined rapidly over the last decades, as compared to the 120.000 pairs in the 1960s (Mulder 1972). This is mainly caused by a change in agricultural land use. Intensification and rationalisation have led to degradation of the breeding habitat, resulting in low reproduction. The population in the Netherlands cannot produce enough chicks for a stable population. (Vickery et al. 2001; Newton 2004; Tscharnke et al. 2005; Teunissen & Soldaat 2006; Roodbergen et al. 2012). After the breeding season godwits migrate to southern Europe (Spain and Portugal) and West-Africa where they stay for wintering (Márquez-Ferrando et al. 2009; Hooijmeijer et al. 2013). Demographic research Southwest Friesland To measure the changes in population numbers and the causes, in 2004 the University of Groningen started a long-term research in the south-western part of Friesland, The Netherlands. In 2007 the research area has expanded up to 8400 hectares and since 2012 it increased again with another 1600 hectares (Groen et al. 2012). A colour-marked population of godwits was set up to make them individually recognizable.
    [Show full text]
  • PDF Document
    GEMAALTJES ritseradeel /Vlaai-ten J. van Steinvoorn 11IIII lll|i Ui 11 nul Wie regelmatig door het Friese landschap dwaalt komt die aar- dige stramme zadeldakhuisjes J • 0 Ikm tegen. Het zijn elektrische ge- maaltjes, de opvolgers van de ^^•jyBoersma waterwindmolens. Aangezien / OIEGA V't er in de gemeente Wymbritse- ^»- - SAHflFiRFIFH A radeel talrijke fraaie voorbeel- ^SandflrcïSrr-*^' i Het flop / den zijn te vinden, hebben we De Band4|H ivan eter Meer Attema een selektie samengesteld op Patet^X WTSIZffl de route Heeg-Gaastmeer-Ou- Ringwiel dega-Heeg. Een fietstocht van Kerksloot enkele uren voert u langs 13 E1NE GAASTWSEEH Idzagaasterpoei ï gemaaltjes, waarvan 5 met de ,. Gaastmeer zo sfeerbepalende boven- grondse energietoevoer via c De 'telefoonpalen'. Deze ge- c yCAASTME il Wegsloot maaltjes staan op het punt te » verdwijnen uit het landschap. * hal Piol De Landinrichtingskommissie =• te Bolsward heeft een 'Ont- s 'y Heegermeer werpplan Ruilverkaveling Wymbritseradeel' samenge- steld die voorziet in 19 nieuwe gemaaltjes. We spraken met de sekretaris van de kommissie en eni- ge medewerkers van het Waterschap 'Middelsékrite' te Sneek. Naast een fietsroute zijn in dit ver- haal enige achtergronden opgenomen omtrent de waterhuishouding en het landschappelijke element van de gemaaltjes. Leidraad is de schoonheid van de bejaarde bouwwerkjes die nu nog zijn te bezichtigen. Route-informatie • Aantal beschreven gemaaltjes 13, de namen in dorpskernen rond de NH kerk te Heeg, Gaast- de tekst korresponderen met de namen op het meer, Sandfirden en Oudega. Open klokhuis • Startpunt Heeg, 10 km zuidelijk van Sneek, bijgevoegde kaartje, op grafheuvel te Idzega. Historische kapiteins- bereikbaar via Ulst of Hommerts-Jutrïjp.
    [Show full text]
  • SCHOOLGIDS 2018-2019 CBS Klaver Fjouwer
    Schoolgids 2018-2019 SCHOOLGIDS 2018-2019 CBS Klaver Fjouwer 1 Schoolgids 2018-2019 Durf te stralen, je dient de wereld niet door je klein te houden. Kijk niet naar de dingen waar kinderen niet goed in zijn, maar naar datgene wat ze wel kunnen. Kijk naar de mogelijkheden, dat motiveert. Kennis is vluchtig, vergankelijk en inwisselbaar. Talent is blijvend en uniek. Durf kinderen te laten stralen. Als je mag doen waar je goed in bent, ga je bijzondere prestaties leveren. Je gaat opvallen, stralen, je wordt bijzonder. Hoe jonger je bent als je aan je talenten mag werken, des te grootser kan het vorm krijgen. Om het beste in jezelf naar boven te halen, Moet een school een omgeving zijn die inspireert en uitdagend is. Naar Nelson Mandela 2 Schoolgids 2018-2019 Inhoud Hoofdstuk 1 Klaver Fjouwer ................................................................................................... 5 1.1 De basisschool……. Een stukje van je leven ......................................................................................... 5 1.2 Grondslag van de school ..................................................................................................................... 5 1.3 Naam van de school ............................................................................................................................ 5 1.4 Missie van de school ........................................................................................................................... 5 1.5 Visie van de school .............................................................................................................................
    [Show full text]
  • Using GIS in Analyzing Population Development
    Using GIS in Analyzing Population Development A case study on the spatial factors behind population decline in the Province of Fryslân 2000-2008 Alex de Jonge Using GIS in Analyzing Population Development A case study on the spatial factors behind population decline in the Province of Fryslân 2000- 2008 Alex de Jonge, MSc Geographical Information Management & Applications (GIMA) Research conducted at the Province of Fryslân Leeuwarden/Groningen 2010 Supervisors: Dr. Jan Jaap Harts Faculty of Geosciences University of Utrecht Dr. René Monnikhof Beleids- en Geo-Informatie Province of Fryslân Ir. Cor de Wit Beleids- en Geo-Informatie Province of Fryslân Professor: Prof. dr. Tejo Spit Faculty of Geosciences University of Utrecht Preface Preface In the first decade of the twenty-first century population decline has become topic of public debate in the Netherlands. Many demographic prognoses are presented showing a declining population in the peripheral parts of the Netherlands, including the Province of Fryslân. Being a geographer the spatial extent of population decline has my interest. Why do some areas face population decline whilst others are still expanding in population and economic opportunities? In fact, this can be regarded as one of the most fundamental questions in geography. Doing research on this topic by using the possibilities and opportunities learned during the GIMA programme proved to be an interesting task. Subject of this research is the Province of Fryslân, one of the peripheral provinces of the Netherlands. Although the threat of population decline for this province is not as eminent as it is in for example Limburg and Groningen, local population decline is becoming a topic of interest in the provincial policy making.
    [Show full text]