DOCSLIB.ORG

De Zuid-Afrika Boeken Van Adriaan Van Dis

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
De Zuid-Afrika Boeken Van Adriaan Van Dis DE ZUID-AFRIKA BOEKEN VAN ADRIAAN VAN DIS Een zoektocht naar betrouwbaarheid en authenticiteit in hedendaags travel writing Laura Maes Studentennummer: 01503193 Promotor: Dr. Linde De Potter Proefschrift voorgedragen aan de Universiteit Gent tot het behalen van de master in de Vergelijkende Moderne Letterkunde Academiejaar: 2018 - 2019 !1 !2 Inhoudstafel Inhoudstafel 3 Dankwoord 5 Inleiding 6 Stand van het onderzoek 6 Methode 9 DEEL I: THEORIE: een introductie tot onbetrouwbaarheid 11 1. Travel writing 11 1.1 Definiëring en afbakening van het genre 11 A. Travel writing: literatuur of entertainment? 13 1.2 Hedendaagse problematieken 15 A. Postkolonialisme en travel writing 15 B. Werkelijkheidsbetrokkenheid: fictie en verslaggeving 16 C. Inner journeys en autobiografie 16 D. De lezer er generische verwachtingspatronen 18 2. Stijl: literair of journalistiek? 20 2.1 Historische schets 20 A. New Journalism en journalistiek proza 20 2.2 Werkelijkheidsclaims in fictie en journalistiek 22 A. Genre en paratekst 22 B. Journalistieke technieken 24 3. Narratologie 25 3.1 Waarheidswaarde 25 A. De rol van de lezer 26 3.2 Verhaalanalyse 28 3.3 Fictionaliserings- en echtheidsstrategieën 30 A. Fictionaliseringsstrategieën 30 B. Echtheidsstrategieën 32 DEEL II: Analyse van De Zuid-Afrika boeken van Adriaan Van Dis 33 !3 1. Paratekstuele analyse 33 1.1 Epitekst 34 A. Epitekst en De Zuid-Afrika boeken 34 B. Epitekst en genreassociaties 37 1.2 Peritekst 39 A. De rol van de cover 39 B. De rol van het voorwoord 40 C. De rol van verantwoordingen en illustraties 41 Verantwoordingen als werkelijkheidsclaim 41 Illustraties als werkelijkheidsclaim 43 D. De rol van bronvermeldingen en voetnoten 43 E. De rol van titels 46 Titels van hoofdstukken 47 1.3 Conclusie 47 2. Narratologische analyse 48 2.1 Vertelinstantie en bewustzijnsvoorstelling 48 A. Soorten vertelling 48 B. Eigenschappen van vertelling 49 C. Bewustzijnsvoorstelling 51 D. Inner journey 53 E. Conclusie 56 2.2 Karakterisering en focalisatie 57 A. Focalisatie 57 B. Karakterisering 58 2.3 Gebeurtenissen 60 A. Chronologie 61 B. Setting en symboliek 62 C. Conclusie 63 Conclusie 64 Referentielijst 66 !4 Dankwoord In de eerste plaats wil ik mijn promotor Dr. Linde De Potter bedanken voor haar wijze raad, feedback en snelle hulp. Wanneer ik door de bomen het bos niet meer kon zien, kon zij me steeds opnieuw de weg naar structuur en duidelijkheid wijzen. Ook zorgde ze ervoor dat ik - wanneer de motivatie even verdween - toch niet opgaf en de motivatie terugvond. Hartelijk dank dus voor uw interesse in mijn scriptie en de goede begeleiding. Verder wil ik Zoë Schets bedanken voor het nalezen van dit onderzoek. Iedere tekst heeft namelijk een tweede lezer nodig. Ook het samen reflecteren over (lees: panikeren over) het proces en vooruitgang van deze scriptie was een grote hulp. Ook wil ik mijn familie en vrienden bedanken voor het vele geduld en de koffietjes die dit onderzoek mede mogelijk hebben gemaakt. Als laatste wil ik Adriaan van Dis bedanken voor het schrijven van De Zuid-Afrika boeken. Er heeft zich een hele nieuwe wereld voor me geopend die mijn interesse in literatuur, journalistiek en reizen alleen maar vergrootte. - Laura Maes - (24.305 woorden) !5 Inleiding ‘Waarom ging ik in de hoogtijdagen van de Apartheid in hemelsnaam (Zuid-)Afrikaans studeren? Kleur, kleur en de ontkenning van kleur. En een taal aangeraakt door kleur. En een hang naar avontuur. Reizen wou ik… zo niet in het echt dan toch in woorden’ (Van Dis 2017:7). Zo opent Van Dis zijn verzamelbundel De Zuid-Afrika boeken, een bundeling die verscheen naar aanleiding van de opening van de Zuid-Afrikatentoonstelling in het Rijksmuseum (Mulder 2017). Van Dis werd ambassadeur van deze tentoonstelling vanwege zijn betrokkenheid met Zuid-Afrika. Hij studeerde in de vroege jaren ’70 in Stellenbosch, Zuid-Afrika en zijn kennis van het Afrikaans hielp hem tijdens zijn verdere reizen. Na zijn studie werkte hij als journalist voor het NRC Handelsblad; dit in combinatie met Van Dis’ drang naar avontuur en zijn wil om zijn reiservaringen met een groot publiek te delen, zorgde voor de totstandkoming van De Zuid-Afrika boeken. Op basis van zijn reizen zijn de reisromans Het beloofde land (1990) en In Afrika (1991) geschreven. Op latere leeftijd keerde Van Dis terug naar Zuid-Afrika en in 2010 verscheen dan ook de roman Tikkop. De Zuid-Afrika boeken bieden aan de lezer een overzicht van het Zuid-Afrika van de jaren ’90 tot 2010 waarbij de reisromans een beeld schetsen van de roerige tijden rond de onafhankelijkheid van Zuid-Afrika en de strijd tegen de Apartheid. Tikkop is een ‘geëngageerde roman over het weerzien met Zuid-Afrika na de apartheid’ (Vullings 2013). De combinatie van reizen en literatuur in Van Dis’ oeuvre brengt ons automatisch bij het genre van de reisliteratuur. Stand van het onderzoek ‘As many places around the world confront issues of globalization, migration and postcoloniality, travel writing has become a serious genre of study, reflecting some of the greatest concerns of our time’ (Thompson 2015:i). Maar wat is travel writing nu precies en hoe wordt het gedefinieerd. Reisverhalen, reisromans, reisverslagen en reisbeschrijvingen zijn allemaal verschillende begrippen die gebruikt worden, maar vaak moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn. Carl Thompson beschrijft het genre met zijn verschillende subgenres dan ook als hybride en niet altijd direct herkenbaar (2015). In de Angelsaksische wereld wordt de term travel writing in brede zin gebruikt, namelijk travel writing als: ‘[e]ncompassing forms as diverse as field journals, investigative reports, guidebooks, memoirs, comic sketches and lyrical reveries’ (Thompson 2015:i). Ook de weergave van symbolische reizen gaande van pelgrimstochten tot blogs kunnen als travel writing gezien worden. !6 Het Algemeen Letterkundig Lexicon van Van Bork e.a. maakt een verder onderscheid tussen enerzijds reisbeschrijvingen of reisverslagen en anderzijds reisverhalen. Beide varianten worden inhoudelijk bepaald ‘door het feit dat reiservaringen en de entourage van vreemde landen en volkeren er de belangrijkste elementen van vormen’ (Van Bork e.a. 2019). Een reisverslag kan volgens Van Bork e.a. de vorm aannemen van een journaal, verslag of reportage, maar kan ook verschijnen in de vorm van een roman of gedicht (Van Bork e.a. 2019), wel blijft het nog steeds een verslag van een reis. Bij reisverhalen ligt de nadruk meer op het verhalende aspect, hoewel ook hier sprake is van een grote variëteit: Die diversiteit beweegt zich tussen twee uitersten. Enerzijds de fictieve reisverhalen waarin het uiteindelijk niet gaat om het reizen zelf, maar om symbolische, didactische of moralistische doeleinden. Anderzijds reisverhalen waarin een werkelijk door de auteur of het opgevoerde personage ondernomen reis uitgangspunt is en waarin gestreefd wordt naar een literaire vormgeving van het verslag van die reis, zodat het tot de literatuur gerekend wordt (Van Bork e.a. 2019). Uit voorgaande definities blijkt dat vooral de literaire, beschouwende reisbeschrijvingen nauw verbonden zijn met het reisverhaal. De Routledge Companion to Travel Writing en andere Angelsaksische bronnen (zie Lean e.a 2016) maken dit onderscheid niet en gebruiken de overkoepelende term ‘travel writing’. Om verwarring te voorkomen zal deze scriptie de term ‘travel writing’ gebruiken wanneer over het genre in algemene zin gesproken wordt. Wanneer relevant zullen de termen reisverhaal/roman of reisbeschrijving gebruikt worden. Travel writing kan dus enerzijds journalistieke vormen aannemen of anderzijds sterk aansluiten bij literaire genres. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de betrouwbaarheid van travel writing regelmatig bevraagd wordt. Volgens Thompson wordt er steeds meer focus gelegd op het narratieve, esthetische aspect van de vertelling, op ‘the developmental narrative’ (2015:198), maar hij benadrukt ook het belang van ‘truthfulness and factual accuracy’ (198). Hoe gaat de lezer bijvoorbeeld om met eventuele ‘poorly researched announcements’ (Thompson 2015:199)? Of wordt er een misleidende ‘air of authority’ (2015:199) toegekend aan travel writing? Dit alles laat de problematiek van travel writing dadelijk zien: in hoeverre wordt de werkelijkheid vermengd met fictie? Wat zijn de gevolgen voor en de effecten daarvan op de lectuur? In Travel and Imagination (2016) wijzen ook Lean, Staiff en Wharton op de interactie tussen werkelijkheid en fictie als ‘key element of travel writing’ (2016:104): ‘Most travel books and blogs !7 focus on the traveller as an eyewitness and are founded on a sense of realism and proof, the experience of physical presence and the conviction of a possibly truthful retelling of one’s experiences’ (2016:104). Menno Lievers ziet het reisverhaal als een prototype van literaire non-fictie waarin zowel de nauwkeurigheid van de reporter als ‘the shifting voices and viewpoints of a novelist’ een plaats krijgen (2008:1). De grenzen met fictie kunnen in meer of mindere mate opgezocht worden, zo kunnen gedachten en gevoelens toegeschreven worden aan personages die de auteur onmogelijk geweten kan hebben, ‘zodat het resultaat eerder op een vie romancée lijkt dan op een op feiten gebaseerde biografie. De verleiding is groot het dan maar af te doen als een roman, omdat de auteur de grenzen van het genre door die toevoegingen te buiten is gegaan’ (Lievers 2008). De vraag is nu hoe en op welke manier auteurs dit spel tussen werkelijkheid en fictie spelen. Zoals Daniel Carey terecht aangeeft, moeten we kijken naar de manier
Load more

Recommended publications
  • 'De Rekkelijkheid Van De Herinnering'
    ‘De rekkelijkheid van de herinnering’ De classificatie van de tweede generatie Indische auteurs Christiaan Boesenach MA Universiteit van Amsterdam Masterscriptie Redacteur/editor Amsterdam, 28 augustus 2016 Begeleider: Dr. N.T.J. Laan Inhoudsopgave ‘De rekkelijkheid van de herinnering’ 5 Probleemstelling, opbouw en methode 8 1. Canonisering en classificatie 10 1.1 Biografische gegevens 11 1.2 Classificatie en canonisering van Indische literatuur 12 Kritiek op de ‘status aparte’ 13 1.3 Classificatie en canonisering in internationaal perspectief 15 Postkolonialisme als merk 17 1.4 De effecten van literaire classificaties 18 2. Symbolische productie en beeldvorming 19 2.1 De auteur 20 2.2 De kritiek 21 2.3 De uitgeverij 22 Hella Haasse en postkolonialisme als merk 23 2.4 Symbolische productie door auteur, kritiek en uitgeverij 24 3. Posture en paratekst 25 3.1 De auteurspresentatie van de tweede generatie Indische auteurs 25 Marion Bloem 25 Alfred Birney 26 Adriaan van Dis 27 3.2 Paratekst, materiële productie en beeldvorming 30 Marion Bloem 31 Alfred Birney 31 Adriaan van Dis 32 3.3 Indische posture en paratekst 34 4. Mentions-analyse 35 4.1 De tweede generatie Indische auteurs 36 4.2 Birney, Bloem en Van Dis 39 4.3 Een Indische of een Nederlandse literatuur? 44 5. Conclusie 46 Discussie 47 Reflectie 47 6. Bibliografie 49 ‘De rekkelijkheid van de herinnering’ De classificatie van de tweede generatie Indische auteurs Misschien is dat voor mij de kern van het Indische: verhalen vertellen. De rekkelijkheid van de herinnering. Herinneringen aan een verleden waar ik geen toegang tot had. Een Indië dat ik zelf heb verzonnen.1 Het bovenstaande vertelt Adriaan van Dis in een persoonlijk verhaal dat hij schreef voor het boek Indisch leven in Nederland (2006).
    [Show full text]
  • De Nederlandse Letterkunde Als Wereldliteratuur. Leiden: Universiteit Leiden
    De Nederlandse letterkunde als wereldliteratuur Praamstra, O.J. Citation Praamstra, O. J. (2008). De Nederlandse letterkunde als wereldliteratuur. Leiden: Universiteit Leiden. Retrieved from https://hdl.handle.net/1887/19579 Version: Not Applicable (or Unknown) License: Leiden University Non-exclusive license Downloaded from: https://hdl.handle.net/1887/19579 Note: To cite this publication please use the final published version (if applicable). Prof.dr. Olf Praamstra De Nederlandse letterkunde als wereldliteratuur. Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. De Nederlandse letterkunde als wereldliteratuur. Oratie uitgesproken door Prof.dr. Olf Praamstra bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar in de Nederlandse Literatuur in Contact met Andere Culturen aan de Universiteit Leiden vanwege het Leids Universiteitsfonds op vrijdag 21 november 2008 Mijnheer de Rector Magnificus, leden van het Bestuur van de niet kan dat de negers behandeld worden, zoals ze in het Stichting Leids Universiteitsfonds en leden van het Curatorium verhaal behandeld worden. Dat heeft de schrijfster heel van deze bijzondere leerstoel, zeer gewaardeerde toehoorders, precies uitgewerkt met behulp van een brave, vrome slaveneigenaar, die zijn slaven goed behandelt, en een ander die ze stelselmatig mishandelt en uithongert, enz.; dat zit Boekenlijsten heel systematisch in elkaar. Maar in de Havelaar is daar geen Op het internet struikel je over lijsten met boeken die iedereen sprake van. [...] Terwijl Max met Tine, Verbrugge en Duclari gelezen moet hebben. Internetboekhandels als Bolcom en zit te eten en grappen te maken over de vrouwen van Arles Amazon maken zulke lijsten, soms van de beste tien, soms en Nîmes, liggen de bewoners van Lebak langs de weg te van de beste honderd boeken.1 Maar ook niet-commerciële sterven.
    [Show full text]
  • PDF Van Tekst
    Indische Letteren. Jaargang 18 bron Indische Letteren. Jaargang 18. Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde, Alphen aan den Rijn 2003 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_ind004200301_01/colofon.php © 2013 dbnl i.s.m. 1 [Nummer 1] Redactioneel In deze aflevering vraagt Esther ten Dolle aandacht voor een verschijnsel dat een belangrijk ingrediënt vormt van de bellettrie over Indië, maar dat tot dusver in ons periodiek nog geen bijzondere nadruk heeft gekregen. Dat gebeurt nu dus wel, in haar artikel ‘Tropenkolder in de Indische letteren’. Aan Tjalie Robinson is binnen onze kring uiteraard veel meer aandacht besteed. Toch weet Alexander Nieuwenhuis de relatie tussen Vincent Mahieu en Tjalie Robinson nog wat scherper onder woorden te brengen in zijn bijdrage: ‘De Januskop van Jan Boon’. Binnen onze toenemende belangstelling voor Indische gedichten past ook het overzicht dat René B. Karels geeft van de Indische poëzie van Leo Vroman en diens echtgenote Georgine Sanders (bij Vroman-lezers ook bekend als ‘Tineke’). De eerstvolgende lezingenmiddag vindt plaats op vrijdag 30 mei 2003. Gerard Termorshuizen zal dan zijn licht laten schijnen over de Indische journalist l'Ange Huet. ‘Visies op de Indische “oermoeder”; het beeld van de njai in de Indisch-Nederlandse literatuur’ is de veelbelovende titel van een lezing door Reggie Baay. Het tweede deel van de middag bestaat uit een gesprek met Adriaan van Dis. Peter van Zonneveld zal de auteur vooral aan de tand voelen over diens roman Familieziek. Nadere informatie over deze bijeenkomst vindt u achter in deze aflevering. Ten slotte willen we u alvast mededelen dat ons symposium ditmaal gewijd zal zijn aan een onderwerp dat al jaren op de agenda stond, maar dat nu in het najaar dan echt aan bod zal komen: Het KNIL in de Indische letteren.
    [Show full text]
  • Tales of Members of the Resistance and Victims of War
    Come tell me after all these years your tales about the end of war Tales of members of the resistance and victims of war Ellen Lock Come tell me after all these years your tales about the end of war tell me a thousand times or more and every time I’ll be in tears. by Leo Vroman: Peace Design: Irene de Bruijn, Ellen Lock Cover picture: Leo en Tineke Vroman, photographer: Keke Keukelaar Interviews and pictures: Ellen Lock, unless otherwise stated Translation Dutch-English: Translation Agency SVB: Claire Jordan, Janet Potterton. No part of this book may be reproduced without the written permission of the editors of Aanspraak e-mail: [email protected], website: www.svb.nl/wvo © Sociale Verzekeringsbank / Pensioen- en Uitkeringsraad, december 2014. ISBN 978-90-9030295-9 Tales of members of the resistance and victims of war Sociale Verzekeringsbank & Pensioen- en Uitkeringsraad Leiden 2014 Content Tales of Members of the Resistance and Victims of War 10 Martin van Rijn, State Secretary for Health, Welfare and Sport 70 Years after the Second World War 12 Nicoly Vermeulen, Chair of the Board of Directors of the Sociale Verzekeringsbank (SVB) Speaking for your benefit 14 Hans Dresden, Chair of the Pension and Benefit Board Tales of Europe Real freedom only exists if everyone can be free 17 Working with the resistance in Amsterdam, nursery teacher Sieny Kattenburg saved many Jewish children from deportation from the Hollandsche Schouwburg theatre. Surviving in order to bear witness 25 Psychiatrist Max Hamburger survived the camps at Auschwitz and Buchenwald. We want the world to know what happened 33 in the death camp at Sobibor! Sobibor survivor Jules Schelvis tells his story.
    [Show full text]
  • Download PDF Van Tekst
    Indische Letteren. Jaargang 33 bron Indische Letteren. Jaargang 33. Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde, Alphen aan den Rijn 2018 Zie voor verantwoording: https://www.dbnl.org/tekst/_ind004201801_01/colofon.php Let op: werken die korter dan 140 jaar geleden verschenen zijn, kunnen auteursrechtelijk beschermd zijn. i.s.m. 7 [Multatuli nu: Nieuwe perspectieven op Eduard Douwes Dekker en zijn werk] Multatuli nu Inleiding Jacqueline Bel & Rick Honings Op vrijdag 27 januari 2017 vond in het Klein Auditorium van het Academiegebouw van de Universiteit Leiden het symposium ‘130 jaar later. Nieuwe perspectieven op Multatuli’ plaats. Tijdens deze drukbezochte dag presenteerden negen neerlandici uit binnen- en buitenland ieder een nieuw perspectief op de auteur die met recht de beroemdste van Nederland genoemd kan worden. De teksten van hun lezingen, aangevuld met enkele extra bijdragen, treft u aan in deze bundel, die ook het eerste nummer van de 33ste jaargang (2018) van het tijdschrift Indische Letteren vormt. Multatuli is de godfather van de Indisch-Nederlandse literatuur. Waarom vond het Multatuli-symposium plaats in Leiden? Allereerst vanwege de link met de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde, die het financieel mede mogelijk maakte. Deze werkgroep is gelieerd aan de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden. In 2002 kwam Multatuli als winnaar uit de bus bij een onder de leden van de Maatschappij georganiseerde enquête over de vraag wie de belangrijkste klassieke auteur uit de Nederlandse literatuur is. Er werd 212 keer op Multatuli gestemd. De nummer twee en drie, Joost van den Vondel en W.F. Hermans, volgden slechts op ruime afstand (respectievelijk met 165 en 163 stemmen).
    [Show full text]
  • GERT OOSTINDIE Postcolonial Netherlands
    amsterdam university press GERT OOSTINDIE Postcolonial Netherlands Sixty-five years of forgetting, commemorating, silencing Postcolonial Netherlands GERT OOSTINDIE Postcolonial Netherlands Sixty-five years of forgetting, commemorating, silencing amsterdam university press The publication of this book is made possible by a grant from Netherlands Organisation for Scientific Research nwo( ). Original title: Postkoloniaal Nederland. Vijfenzestig jaar vergeten, herdenken, verdringen, Uitgeverij Bert Bakker, 2010 Translation: Annabel Howland Cover illustration: Netherlands East Indies Memorial, Amstelveen; photograph Eveline Kooijman Design: Suzan Beijer, Amersfoort isbn 978 90 8964 353 7 e-isbn 978 90 4851 402 1 nur 697 Creative Commons License CC BY NC (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0) G.J. Oostindie / Amsterdam University Press, Amsterdam 2011 Some rights reversed. Without limiting the rights under copyright reserved above, any part of this book may be reproduced, stored in or introduced into a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means (electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise). Every effort has been made to obtain permission to use all copyrighted illustrations reproduced in this book. Nonetheless, whosoever believes to have rights to this material is advised to contact the publisher. TABLE OF CONTENTS Introduction 7 1 Decolonization, migration and the postcolonial bonus 23 From the Indies/Indonesia 26 From Suriname 33 From the Antilles 36 Migration and integration in the Netherlands
    [Show full text]
  • Verre Van Thuis
    VERRE VAN THUIS COLLECTIEVE IDENTITEIT IN ROMANS VAN DRIE GROEPEN REPATRIANTEN UIT NEDERLANDS-INDIË Master scriptie geschiedenis Specialisatie: Cities, Migration and Global Interdependence Eva van der Spek, s0859060 Begeleider: Mevr. Prof. Dr. M.L.J.C. Schrover Universiteit Leiden, 5 januari 2018 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding ................................................................................................................................ 4 1.1 Theoretisch kader .................................................................................................................... 6 1.1.1 Koloniale literatuur ..................................................................................................................................................................... 7 1.1.2 Postkoloniale literatuur ............................................................................................................................................................ 8 1.1.3 De repatrianten ............................................................................................................................................................................. 8 1.2 Historiografie ......................................................................................................................... 11 1.3 Materiaal & methode ............................................................................................................ 13 1.3.1 Materiaal .......................................................................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Recent Dutch-Language Publications
    Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 171 (2015) 409–421 bki brill.com/bki Recent Dutch-language Publications Harry A. Poeze kitlv/Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies [email protected] Lutgard Mutsaers, Roep der verten. Krontjong van roots naar revival. Haarlem: In de Knipscheer, 2014, 559 pp. isbn 9789062658299. Price: eur 34.50 (hard- back). ‘I considered krontjong as a musical world in which production, distribution, and reception were indissolubly connected, the dividing-line between pro- fessionals and amateurs was sometimes difficult to draw, and all of it was in constant movement within the larger whole that was also on the move.’ Thus Lutgard Mutsaers (1953) describes her approach to the subject, about which sources were scant, let alone monographs that in more than a cursory and partial way discuss the subject—fascinating but also complicated, as ethnic issues and socio-political developments played an important role in the evolu- tion and appreciation of krontjong music. As to the sources, Mutsaers profited immensely from the online accessibility of Dutch and Dutch-language Indies newspapers, as offered by the website of the Koninklijke Bibliotheek in The Hague. Hidden information now becomes visible at the push of a button. Mut- saers’ Roep der verten could not have been written without this access. Hun- dreds of references to the most obscure publications, often only a few lines, announcing a performance, and advertisements on appearances and available records, are documented and often included in facsimile. Also included in full are a few of the seminal publications on the subject.
    [Show full text]
  • Olf Praamstra
    OLF PRAAMSTRA De Nederlandse letterkunde als wereldliteratuur – rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar in de Nederlandse literatuur in contact met andere culturen aan de Universiteit van Leiden op 21 november 2008 1. Inleiding Op het internet struikel je over lijsten met boeken die iedereen gelezen moet hebben. Internetboekhandels als Bolcom en Amazon maken zulke lijsten, soms van de beste tien, soms van de beste honderd boeken. 1 Maar ook niet-commerciële instellingen doen hieraan mee. De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde heeft honderd titels uitgekozen die samen de Nederlandse canon vormen. Bovenaan staat Multatuli's Max Havelaar, een roman die al meer dan honderd jaar door het Nederlandse volk tot de beste boeken ooit wordt gerekend. 2 Het is ook de Nederlandse roman die in de meeste talen vertaald is; in grote talen zoals het Engels, Duits en Frans, maar ook in kleinere als het Armeens en Estisch en zelfs – tenminste fragmenten eruit – in het Schiermonnikoogs en het Volapük. 3 Maar wordt het ook gelezen? Dat is de vraag. De Nederlandse schrijver Willem Frederik Hermans betwijfelde het. Hij vond Multatuli een groot schrijver – hij bewonderde hem – maar internationaal werd Multatuli volgens hem niet hoog aangeslagen. Scandinavische schrijvers als Ibsen, Andersen en Strindberg – die uit een vergelijkbaar klein taalgebied kwamen als het onze – waren veel en veel beroemder. Hermans had daar ook een verklaring voor: de Max Havelaar was eenvoudigweg niet goed genoeg. Ik citeer hem: 1 Zie <http://www.nl.bol.com/is-bin/INTERSHOP.enfinity/eCS/Store>; <http://www.amazon. com/gp/feature.html/ref=amb_link_5832592_1?ie=UTF8&docId= 1000158311&pf_rd_m=ATVPDKIKX0DER&pf_rd_s=browse&pf_rd_r=1XRXBTXSR7P5B 92M8X9B&pf_rd_t=101&pf_rd_p=324372401&pf_rd_i=383166011>.
    [Show full text]
  • Shifting the Compass
    Shifting the Compass Shifting the Compass: Pluricontinental Connections in Dutch Colonial and Postcolonial Literature Edited by Jeroen Dewulf, Olf Praamstra and Michiel van Kempen Shifting the Compass: Pluricontinental Connections in Dutch Colonial and Postcolonial Literature, Edited by Jeroen Dewulf, Olf Praamstra and Michiel van Kempen This book first published 2013 Cambridge Scholars Publishing 12 Back Chapman Street, Newcastle upon Tyne, NE6 2XX, UK British Library Cataloguing in Publication Data A catalogue record for this book is available from the British Library Copyright © 2013 by Jeroen Dewulf, Olf Praamstra and Michiel van Kempen and contributors All rights for this book reserved. No part of this book may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of the copyright owner. ISBN (10): 1-4438-4228-1, ISBN (13): 978-1-4438-4228-0 TABLE OF CONTENTS Acknowledgments .................................................................................... viii Introduction ................................................................................................. 1 Jeroen Dewulf Chapter One............................................................................................... 20 Squeezed between Rice and Potato: Personal Reflections on a Dutch (Post)Colonial Youth Adriaan van Dis Chapter Two.............................................................................................. 38 Beneath
    [Show full text]
  • 'De Omstreden Bloei Van De Indisch-Nederlandse Letterkunde
    ‘De omstreden bloei van de Indisch-Nederlandse letterkunde. Een afbakening van het corpus’ Olf Praamstra bron Olf Praamstra, ‘De omstreden bloei van de Indisch-Nederlandse letterkunde. Een afbakening van het corpus.’ In: Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde 113 (1997), p. 257-274. Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/praa007omst01_01/colofon.htm © 2005 dbnl / Olf Praamstra 257 De omstreden bloei van de Indisch-Nederlandse letterkunde Een afbakening van het corpus Olf Praamstra* Abstract - When in 1972 Rob Nieuwenhuys published his work Oost-Indische Spiegel, he defined in essence what was to become a new literature: the literature of the Dutch East Indies. This literature was the product of Dutch writers who had lived in the Dutch East Indies, and was therefore limited in space and time. It was, also according to Nieuwenhuys, a literature that developed rather distinctive characteristics due to the complete absence of a literary tradition. These two characteristics which Nieuwenhuys uses to identify the literature of the Dutch East Indies have been severely criticized over the years. The criticism has given rise to a debate which challenges the very existence of this literarature. This article argues in defence of an independent approach to the literature of the Dutch East Indies. However, hearing in mind the criticism leveled against Nieuwenhuys, a considerable lirnitation of the corpus is proposed. Inleiding Het is een merkwaardig en paradoxaal verschijnsel dat de Indisch-Nederlandse letterkunde zich sinds 1972 in een toenemende belangstelling mag verheugen, maar tegelijkertijd meer en meer omstreden raakt. Wie dit verschijnsel wil verklaren, stuit telkens op de naam van één man: Rob Nieuwenhuys.
    [Show full text]
  • Cultural Memory and Indo-Dutch Identity Formations Pattynama, P
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Cultural memory and Indo-Dutch identity formations Pattynama, P. Published in: Post-colonial immigrants and identity formations in the Netherlands Link to publication Citation for published version (APA): Pattynama, P. (2012). Cultural memory and Indo-Dutch identity formations. In U. Bosma (Ed.), Post-colonial immigrants and identity formations in the Netherlands (pp. 175-192). (IMISCOE research). Amsterdam: Amsterdam University Press. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: http://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (http://dare.uva.nl) Download date: 06 Jan 2019 Post-Colonial Immigrants and Identity Formations in the Netherlands edited by Ulbe Bosma IMISCOE Research Cover design: Studio Jan de Boer BNO, Amsterdam Layout: The DocWorkers, Almere ISBN 978 90 8964 454 1 e-ISBN 978 90 4851 731 2 (pdf) e-ISBN 978 90 4851 732 9 (ePub) NUR 741 / 763 © Ulbe Bosma / Amsterdam University Press, Amsterdam 2012 All rights reserved.
    [Show full text]