6 Kwietnia 2020 R

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja IX

Sprawozdanie Stenograficzne z 9. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 6 kwietnia 2020 r. (trzeci dzień obrad)

Warszawa 2020

SPIS TREŚCI

9. posiedzenie Sejmu (Obrady w dniu 6 kwietnia 2020 r.)

Wznowienie posiedzenia Zmiana porządku dziennego Komunikaty Marszałek ...... 45 Sekretarz Poseł Marcin Duszek ...... 27 Sprawy formalne Sprawy formalne Poseł Grzegorz Braun ...... 45 Poseł Grzegorz Braun ...... 27 Poseł Ryszard Terlecki ...... 45 Poseł Borys Budka ...... 27 Punkt 6. porządku dziennego: Wybór sę- Poseł Krzysztof Śmiszek ...... 28 dziego Trybunału Konstytucyjnego Zmiana porządku dziennego Poseł Anna Milczanowska ...... 46 Wicemarszałek Ryszard Terlecki ...... 28 Poseł Sprawozdawca Marek Ast ...... 46 Punkt 5. porządku dziennego: Informacja Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 47 Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epi- Poseł Anna Maria Żukowska ...... 47 demiologicznej związanej z rozprzestrze- Poseł Grzegorz Braun ...... 48 nianiem się koronawirusa w Polsce Poseł Piotr Zgorzelski ...... 49 Prezes Rady Ministrów Poseł Jarosław Kaczyński ...... 49 Mateusz Morawiecki ...... 29 Głosowanie Poseł Tomasz Latos ...... 32 Marszałek ...... 50 Poseł Borys Budka ...... 33 Sprawy formalne Poseł Barbara Nowacka ...... 34 Poseł Konrad Frysztak ...... 50 Poseł Krzysztof Gawkowski ...... 35 Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz ...... 36 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Krzysztof Bosak ...... 37 Wznowienie obrad Poseł Grzegorz Braun ...... 38 Sprawy formalne Poseł Tomasz Latos ...... 38 Poseł Krzysztof Śmiszek ...... 51 Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska ...... 39 Poseł Borys Budka ...... 51 Poseł Grzegorz Braun ...... 39 Poseł Grzegorz Braun ...... 52 Poseł Robert Kropiwnicki ...... 39 Zmiana porządku dziennego Poseł Katarzyna Lubnauer ...... 40 Marszałek ...... 52 Poseł Urszula Zielińska ...... 40 Punkt 7. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Piotr Zgorzelski ...... 41 Poseł Monika Pawłowska ...... 41 czytanie poselskiego projektu ustawy Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk ...... 41 o szczególnych zasadach przeprowa- Poseł Bartłomiej Sienkiewicz ...... 42 dzania wyborów powszechnych na Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz ...... 42 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Poseł Piotr Borys ...... 42 zarządzonych w 2020 r. Poseł Paweł Kowal ...... 43 Poseł Krzysztof Sobolewski ...... 53 Poseł Wiesław Szczepański ...... 43 Poseł Łukasz Schreiber ...... 55 Poseł Jan Grabiec ...... 43 Poseł Borys Budka ...... 56 Minister Zdrowia Łukasz Szumowski ...... 43 Poseł Krzysztof Śmiszek ...... 56 Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz ...... 58 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Krzysztof Bosak ...... 59 Wznowienie obrad Poseł Marcin Kierwiński ...... 60 Punkt 5. porządku dziennego: Informacja Poseł Monika Pawłowska ...... 60 Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji Poseł Robert Kropiwnicki ...... 60 epidemiologicznej związanej z rozprze- Poseł Piotr Zgorzelski ...... 61 strzenianiem się koronawirusa Poseł Cezary Tomczyk ...... 61 w Polsce (cd.) Poseł Konrad Berkowicz ...... 61 Głosowanie Głosowanie Marszałek ...... 45 Marszałek ...... 61 Sprawy formalne Poseł Małgorzata Tracz ...... 70 Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk ...... 62 Poseł Grzegorz Braun ...... 70 Poseł Dariusz Joński ...... 62 Poseł Piotr Zgorzelski ...... 71 Poseł Cezary Tomczyk ...... 63 Poseł Borys Budka ...... 71 Punkt 7. porządku dziennego (cd.) Poseł Borys Budka ...... 64 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Krzysztof Śmiszek ...... 65 Wznowienie obrad Poseł Michał Urbaniak ...... 66 Punkt 7. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Janusz Korwin-Mikke ...... 66 czytanie poselskiego projektu ustawy Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz ...... 67 o szczególnych zasadach przeprowa- Poseł Łukasz Schreiber ...... 68 dzania wyborów powszechnych na Sprawy formalne Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Poseł Michał Szczerba ...... 69 zarządzonych w 2020 r. (cd.) Punkt 7. porządku dziennego (cd.) Głosowanie Poseł Robert Kropiwnicki ...... 69 Marszałek ...... 72 Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk ...... 69 Poseł Marcin Kierwiński ...... 70 (Przerwa w posiedzeniu) Podkreślam: koło Konfederacja nie uskar nie Konfederacja koło Podkreślam: posiedzenia. rozpoczęcie się opóźniało razy siedem Wysokiej niepowagi w Izby.eskalowaniu W piątek ograniczenia sobie jakieś narzućcie marszałku, panie się znowu zebrać Konwent Seniorów. proszę,Bardzo godziny,2 miałby niespełna za już czyli południe, w informację tylko o tym, co na dobry początek. Potem, tych przedmiotem 10, obrad,godz. bo wybiła a na stronie Sejmu mamy być ma materia jaka dnia, dek porzą właściwie jest jaki ustalić, Prezydium z wraz stanie w będzie marszałek pan aż czasu, do obrad Wnoszę o regulaminowo odroczenie rozpoczęcia tych deracja. 10.30.– ogodz. siedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka Duszek. Marcin seł Duszka. Marcina posła Terlecki Ryszard wicemarszałek oraz Witek Elżbieta ( zzś Bż! ai Mrzłu Wsk Izbo! Wysoka Marszałku! Panie Boże! Szczęść Poseł Grzegorz Braun: pośle. panie 1 minuta, proszę. Bardzo Konfe Braun, Grzegorz poseł pan pierwszy Jako formalnych. wniosków zgłoszenia Mam dziękuję. Bardzo Wicemarszałek Terlecki: Ryszard Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędzie się po Poseł Duszek: Sekretarz Marcin komunikatów. oodczytanie posła pana Proszę po pan będzie prowadzić mówców listę i Protokół pana powołuję obrad dzisiejszych sekretarza Na Wznawiam posiedzenie. Wicemarszałek Terlecki: Ryszard Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu marszałek przewodniczą posiedzeniu Na ( Wznowienie posiedzenia ogodz. ża się, tylko ) - - - - to, przegłosujcieto, odroczenie. uczniowie porozsadzani po różnych ławkach, ustalcie ( lekcji. do szkoły nie sprasza się uczniów planu bez jakiegoś steśmy gotowi do pracy. Ale wiecie państwo, że nawet Je wirtualnie. to czy realu, w to czy – składzie nym że sygnalizuje, to jest niepoważne. My jesteśmy w peł prawdą mówili… co to, jest prawdą jest to, co mówi pan premier Gowin, czy też ( publicznych? finansów mowaliście zrefor inie gospodarczego wzrostu 4lata ostatnie zmarnowaliście Czy prawdę: powiedzieć powinien pan Natomiast Europejskiej. Unii krajach innych w ślonej, konkretnej pomocy, jest jaka udzielana takiej cią w miesiąca. 3–3,5 zbankrutowałoby gu państwo to żywiołowej, klęski mier Jarosław Gowin mówi, że gdyby ogłoszono stan Dzisiaj okazuje się, że król jest Dzisiaj nagi. pan pre gdy wcześniej Polska nie tak miała dobrego budżetu. ni reform,że dokonanowielkich że świecie, na lepszy naj jest państwa finansów stan że związane, nim z osoby i rząd przez konferencjachzwoływanych kich budżetunie państwa. sta faktycznym o in Ministrów Rady prezesa obejmujący formację punkt o uzupełnić Sejmu posiedzenie dzisiejsze by to, po Seniorów Konwentu zwołanie i przerwy o ogłoszenie wnoszę Obywatelskiej Koalicji formalnym. wnioskiem z Wicemarszałek Terlecki: Ryszard Dziękuję, panie pośle. Bardzo dziękuję. Bardzo pośle. Dziękuję, panie Wicemarszałek Terlecki: Ryszard okre oczekują Przedsiębiorcy Premierze! Panie wszel na słyszeliśmy temu tygodni kilka Jeszcze Wysoka Panie Izbo!Marszałku! W imieniu klubu Dziękuję. Poseł Budka: Borys Obywatelska, Koalicja Budka, Borys poseł Pan pośle. panie Dziękuję bardzo, Dzwonek 10 min 02 ) Skoro już tu jesteśmy, jak niesforni ) Dzwonek ) I czy czy I ) ------

Spis treści 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. 28 Sprawy formalne

Poseł Borys Budka: Do głosowania w sprawie przerwy możemy przejść również o godz. 12. …prezes Rady Ministrów, prezes Narodowego Informuję, że na podstawie art. 198a ust. 2 regu- Banku Polskiego? Bo mówili oni, że macie państwo laminu Sejmu marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opi- nieprzebrane zasoby gotówki. (Oklaski) nii Konwentu Seniorów, podjęła decyzję o kontynu- acji 9. posiedzenia Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozu- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: miewanie się na odległość. Grupa posłów przedłożyła wniosek o uzupełnienie Dziękuję bardzo porządku dziennego o punkt obejmujący informację Pre- Pan poseł Krzysztof Śmieszek, przepraszam, Śmi- zesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej zwią- szek, Lewica. zanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce. Proszę bardzo. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o tę informację. Poseł Krzysztof Śmiszek: Proponuję, aby Sejm wysłuchał w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświad- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trybie art. 184 czeń w imieniu klubów i koła. regulaminu Sejmu wnoszę o ogłoszenie przerwy i zwo- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm łanie Konwentu Seniorów. propozycję przyjął. Panie Marszałku! Dzisiaj, podczas tego posiedze- (Poseł Grzegorz Braun: Sprzeciw.) nia Sejmu zmarnujemy kolejne godziny, tak cenne (Poseł Borys Budka: Sprzeciw. 10-minutowe pro- dla każdego Polaka i każdej Polki. Dzisiaj będziemy ponujemy, panie marszałku.) Panie pośle… mówić o wyborach, dzisiaj będziemy słuchać pana (Poseł Grzegorz Braun: Pytania.) premiera. Przecież możemy sobie włączyć Polskie Pytania będą, natomiast maksymalny czas wy- Radio czy Telewizję Polską – tam już wszystko po- stąpień ustaliły Prezydium Sejmu i Konwent Senio- wiedziano: że pandemii właściwie już nie ma i że ra-

Spis treści rów, gdzie była też państwa reprezentacja. dzimy sobie lepiej niż wszystkie inne kraje na świecie. (Poseł Borys Budka: I cały czas mówimy, że trze- Dzisiaj powinniśmy włączyć do porządku dziennego ba dłużej.) tego posiedzenia Sejmu, do obrad, ustawy Lewicy, No tak… które chronią przed bezrobociem, które zapewniają Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porząd- finansowanie miejsca pracy na poziomie 75% pod wa- ku dziennego: Informacja Prezesa Rady Ministrów runkiem utrzymania przez przedsiębiorcę tego miej- nt. sytuacji… sca pracy. Nie czas na gadaninę, nie czas na targi (Poseł Borys Budka: Ale trzeba sprzeciw przegło- między panem prezesem Kaczyńskim a panem pre- sować.) mierem Gowinem. Dzisiaj jest czas na pracę, tymcza- (Poseł Robert Kropiwnicki: Ale jest sprzeciw.) sem dzisiaj kolejne godziny zmarnujemy na czczą i nie- Nie będziemy teraz głosować nad sprzeciwem, potrzebną gadaninę. (Dzwonek) ponieważ zostało to ustalone… (Poseł Borys Budka: …punkt się rozpoczyna. Nie można rozpocząć punktu bez wskazania na czas…) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Ale te zasady dyskusji zostały ustalone na posiedzeniu Prezydium Sejmu i Konwentu Seniorów. Dziękuję bardzo. (Poseł Grzegorz Braun: Ale jest sprzeciw.) Ale jeżeli… (Poseł Robert Kropiwnicki: Ale to Sejm ustala.) Poseł Krzysztof Śmiszek: (Poseł Borys Budka: A nie pan.) (Poseł Robert Kropiwnicki: Była propozycja Pre- Przy okazji zgłaszam, panie marszałku, że 8 osób zydium…) z klubu Lewicy nie ma aktywnych łączy i możliwości To prawda. Ja wiem o tym, ale państwo zgodzili- głosowania. Dziękuję. ście się na 5-minutowe… (Głosy z sali: Nie.) (Poseł Borys Budka: Tam był zgłaszany sprzeciw.) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: (Poseł Henryk Kowalczyk: Chcecie wysłuchać informacji czy tylko siać zamęt?) Dziękuję. (Poseł Robert Kropiwnicki: Chcemy mieć możli- Informuję, że program, harmonogram posiedze- wość… I tak ograniczacie debatę…) nia został ustalony na posiedzeniu Prezydium Sejmu Panie pośle, to proponuję rozwiązanie kompromi- i Konwentu Seniorów, a kolejne punkty zostaną usta- sowe: 7 minut. lone przed godz. 12 również na posiedzeniu Prezy- (Głos z sali: 8 minut.) dium Sejmu. Dziękuję bardzo. 7 minut. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce 29

Wicemarszałek Ryszard Terlecki czy nie będzie go wcale, czy zimą z powrotem będzie koronawirus, czy szczepionka będzie wynaleziona Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. po- w grudniu czy może w lutym przyszłego roku. To wszyst- rządku dziennego: Informacja Prezesa Rady Mi- ko powoduje, że musimy starać się ograniczać roz- nistrów nt. sytuacji epidemiologicznej związanej przestrzenianie się tej epidemii, jednocześnie stara- z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce. jąc się przywracać wiele form życia gospodarczego Proszę prezesa Rady Ministrów pana Mateusza i funkcjonować w życiu publicznym w wielu obsza- Morawieckiego o przedstawienie informacji. rach, tak żeby ono zostało w możliwie małym stopniu Bardzo proszę, panie premierze. zakłócone. Bo ono zostaje zakłócone, to nie ulega wąt- pliwości. Funkcjonowanie ludzi na całym świecie zo- stało zakłócone i my w Polsce również funkcjonujemy Prezes Rady Ministrów w nowych, innych warunkach, w warunkach kryzysu Mateusz Morawiecki: epidemiologicznego. Myślę, że wszyscy to widzą, wszyscy to zauważyli. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Rodacy! Szanowni Państwo! Wiele dyskusji publicznych Wiem dobrze, że dla wielu z państwa, dla wielu roda- dotyczy modeli zachorowań. My również słuchamy, ków wieści, które napływają z całego świata, jak rów- analizujemy, słuchamy ekspertów i analizujemy bar- nież wieści, które dochodzą do nas z Polski, są powo- dzo wiele modeli, które mogą się zdarzyć. One są dem ogromnej troski. Tak dzieje się we wszystkich przede wszystkim naznaczone jedną charaktery- polskich domach. styczną cechą, która zwykle jako mała gwiazdka jest Wiemy doskonale, że wszystko, co robimy, musi gdzieś na początku każdej analizy – amerykańskiej, służyć ograniczeniu rozprzestrzeniania się korona- chińskiej, europejskiej czy polskiej. Otóż eksperci wirusa. Jestem też przekonany, że rzetelna wiedza, zdają sobie sprawę z tego, że to modelowanie jest którą przekazujemy, może być źródłem spokoju czy obarczone ogromnym marginesem błędu. I dlatego uspokojenia i właściwego podejścia do kolejnej fazy staramy się wypośrodkować różne racje, staramy się walki z koronawirusem. czerpać wiedzę z bardzo różnych analiz, z tych opty- Sytuacja w Europie, szczególnie w zachodniej Eu- mistycznych, pesymistycznych i tych, które nazywa- Spis treści ropie, powoduje, że mamy w sobie bardzo dużo niepo- my bazowymi, podejmując działania. koju. Widzimy, w jaki sposób przyrasta liczba zacho- Spodziewamy się, że szczyt zachorowań jest przed nami – nastąpi gdzieś w maju, w czerwcu. Jak mówi rowań w zachodniej Europie, widzimy, że te przyro- wielu ekspertów, promienie ultrafioletowe będą z całą sty są bardzo szybkie. I to też powoduje, że nieuza- pewnością pomocne w walce z koronawirusem, ale sadniony optymizm, który niektórzy komentatorzy, chcemy do tego czasu ograniczyć ilość zachorowań, i to zupełnie niezależnie od barw politycznych, pró- a w szczególności wypłaszczać krzywą zachorowań. bują już dzisiaj generować, nie jest właściwym podej- Amerykanie stwierdzają, że u nich być może szczyt ściem. Po prostu dzisiaj, na tym etapie rozwoju epi- zachorowań nastąpi w kwietniu. My nie wiemy, czy demii koronawirusa musimy cały czas podejmować będzie to kwiecień czy maj, czy czerwiec. ten olbrzymi wysiłek i podporządkować się ogromnej Staramy się przygotowywać wszystkie procedury dyscyplinie, ogromnym dodatkowym rygorom, obo- w taki sposób, żeby móc zaadresować wszystkie pro- strzeniom dotyczącym dystansowania społecznego, blemy, z którymi się dzisiaj mierzymy. Wśród tych musimy przestrzegać wielu zasad, wielu procedur. Cały problemów pierwszy, o którym powiem, to kwestia czas jesteśmy jeszcze na początku walki z koronawi- sprzętu. Sprzęt, dostępny sprzęt ochrony osobistej to rusem. To powoduje, że bardzo wiele naszych działań bardzo ważny aspekt walki z koronawirusem. Dzisiaj w życiu publicznym, życiu społecznym, życiu gospo- mamy tego sprzętu cały czas jeszcze za mało, ale sta- darczym musi dopasować się do epidemii. Musimy, ramy się pozyskać go ze wszystkich kierunków świa- walcząc z epidemią, jednocześnie starać się budować ta (Dzwonek) i staramy się również odtworzyć pro- nowy model życia gospodarczego po to, żeby gospo- dukcję krajową. W tym momencie warto z całą pew- darka ucierpiała jak najmniej. Jeśli nadal będziemy nością podkreślić, że jesteśmy przekonani, iż odtwo- podchodzili z żelazną dyscypliną, z taką dyscypliną, rzenie produkcji krajowej maseczek, fartuchów ochron- z jaką do walki z koronawirusem podchodzi społe- nych, w przyszłości może też bardziej zaawansowa- czeństwo polskie, jeśli nadal będziemy przestrzegali nych sprzętów – pomoże, także w przyszłości, w walce kwarantanny tak dobrze jak do tej pory albo może z koronawirusem, jeżeli nie zaistnieje scenariusz bar- nawet lepiej, to – jestem o tym przekonany – będziemy dzo optymistyczny, czyli szybkie wynalezienie szcze- w stanie poradzić sobie z pandemią koronawirusa pionki bądź szybkie zwalczenie tej pandemii. o lepiej niż wiele innych krajów. Rozdysponowano już blisko 3 mln rękawiczek, Podchodzimy do całej tej sytuacji z ogromną po- blisko 0,5 mln l płynu dezynfekcyjnego dla szpitali. korą również z jeszcze jednego względu. Otóż nikt na Gotowe są zapasy na kolejne tygodnie – 31 mln ma- świecie nie wie, jaki będzie dalszy przebieg epidemii seczek medycznych, rozdysponowano również 7 mln koronawirusa: czy będzie ona trwała do czerwca czy maseczek medycznych dla szpitali. Przede wszystkim do sierpnia, czy jesienią będzie nawrót mały, duży pozyskujemy nowe ilości maseczek, fartuchów ochron- 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej 30 związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce

Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki walki z koronawirusem. Nikt na świecie nie wie, kiedy będzie szczyt, nikt na świecie nie wie, kiedy będzie nych, kombinezonów, gogli i respiratorów. Do Polski spowolnienie, czy ono będzie gwałtowne, czy ono bę- przyjechał transport 165 respiratorów z 1000 nowych dzie o wydłużonym przebiegu krzywej. Dlatego mu- zamówionych. simy przygotowywać liczbę szpitali, liczbę łóżek szpi- Staramy się, jak widzicie, szanowni państwo, uprze- talnych dostosowanych do pacjentów z koronawiru- dzać bieg wydarzeń. To dlatego właśnie tworzymy sem i właśnie to robimy. nowe miejsca na oddziałach zakaźnych, tworzymy Niepokój, jaki towarzyszy nam w ostatnich tygo- nowe oddziały zakaźne, to dlatego utworzonych zosta- dniach, jest w pełni zrozumiały. On wynika z tego, ło 20 szpitali jednoimiennych. Przygotowujemy się że stoimy przed dużą, ogromną niewiadomą, niewia- również na dłuższą walkę z epidemią i dlatego musimy domą zarówno w życiu społecznym, dla zdrowia pu- odbudowywać nasz polski potencjał produkcyjny. To już blicznego, jak również w życiu gospodarczym. Pan- się dzieje. Kilkaset mniejszych i większych zakładów demia w ogromnym stopniu wpływa na życie gospo- szwalniczych i nie tylko przestawiło swoją produkcję. darki całego świata. Kryzys, który jest udziałem To też jest pewnego rodzaju znak czasów, że w mo- państw całego świata, a w znacznym stopniu również mencie kiedy nie wiemy dokładnie, kiedy będzie szczyt państw zachodnich, państw najbogatszych, stał się zachorowań, nie wiemy, jak będzie wyglądała sytu- przedmiotem ogromnej troski i analiz, ale zarazem acja jesienią, wiosną przyszłego roku, musimy na z wielką pokorą najlepsi ekonomiści świata przyzna- trwałe przebudować struktury produkcji w naszym ją, że nikt takiego kryzysu się nie spodziewał. kraju po to, żeby zapobiegać przyszłym ewentual- Dlatego tych wszystkich, którzy mówią: należy nym nawrotom tej pandemii. A jak niektórzy eks- zastosować takie remedium, takie narzędzie, należy perci mówią, wirus szybko mutuje, może szybko jeszcze trzy razy więcej opodatkować, znaleźć środki, mutować i w związku z tym trzeba zabezpieczyć się żeby wydać je jak najszybciej, bardzo gorąco zachę- również na przyszłość. cam do przeanalizowania tych wszystkich ekspertyz, Już teraz do laboratoriów trafiło dodatkowe 150 tys. którymi posługuje się rząd, którymi posługujemy się, testów. Testy to też jest często temat debaty publicznej, żeby znaleźć najbardziej właściwą odpowiedź, bo więc teraz chcę parę minut poświęcić temu obszarowi. trzeba podejść do tego z ogromną pokorą. Nikt nie Spis treści Przeprowadzamy dzisiaj dziennie ok. 6–7 tys. testów. wie, w jaki sposób będzie przebiegał ten kryzys, i trze- Za parę dni, jak mnie poinformowali eksperci, będzie ba dbać o siłę złotówki, o siłę i stabilność finansów to 8–9 tys. testów. Otóż z całą odpowiedzialnością chcę publicznych państwa, o spójność polityki monetarnej, podkreślić, że te państwa, które miały taką liczbę za- regulacyjnej, fiskalnej, finansowej w szerszym tego chorowań jak Polska obecnie, były na tym etapie, na słowa znaczeniu, w odniesieniu do poszczególnych jakim dzisiaj jest Polska, testowały o wiele mniej przy- sektorów gospodarki narodowej. padków na 1 mln mieszkańców, i to niezależnie od tego, jaki to był kraj, czy Francja, czy Wielka Brytania, czy Pandemia do pewnego stopnia przypomina wpływ, nawet Hiszpania i Włochy. Wystarczy sięgnąć do sta- jaki miały wszystkie kryzysy jednocześnie, ponieważ tystyk. A więc jeśli chodzi o liczbę wykrywanych przy- mamy do czynienia ze spadkiem cen surowców, z osła- padków na tym etapie rozwoju pandemii, o liczbę te- bieniem walut – dolar natomiast zyskuje na wartości, stów, które mamy zakontraktowane, to jest to 800 tys. czyli jest to klasyczny przypadek osłabienia bardzo testów, 800 tys. testów zakontraktowanych, 150 tys. wielu walut świata, również euro do dolara, a więc dostępnych, 150 tys. testów już jest w drodze, w ciągu nie tylko złotówka – oczywiście kryzys uderza kana- najbliższych paru dni będzie w Polsce, czyli mamy ogrom- łem majątkowym, następuje spadek cen różnych ak- ny zapas testów. tywów na całym świecie, ale także kryzys jest zupeł- Testujemy w tych miejscach, które epidemiolodzy, nie nietypowy, ponieważ równocześnie uderza w stro- wirusolodzy, eksperci wskazują nam, że należy testo- nę podażową i stronę popytową gospodarki narodo- wać, czyli w różnego rodzaju miejscach podwyższo- wej, ba, wszystkich gospodarek na całym świecie. To nego ryzyka, takich jak miejsca kwarantanny, takich jest ten tragizm sytuacji, z którym dzisiaj się mierzy- jak w zwiększonym stopniu oczywiście szpitale, miej- my. Jak dawniej był kryzys azjatycki, to można było sca, gdzie pracuje służba zdrowia, bo w ogromnym liczyć na Stany Zjednoczone, jak potem było pęknięcie stopniu zależy nam na tym, żeby wyłapywać przede bańki internetowej, to reszta świata wspierała rozwój wszystkim przypadki zachorowań w służbie zdrowia. gospodarczy, jak potem sektor bankowy w latach 2007 Dziś przeprowadzamy taką liczbę testów, że po- i 2008 był przyczyną kryzysu, to również banki cen- zwala nam ona wykrywać więcej przypadków, niż tralne wpłynęły na poprawę sytuacji w gospodarce wykrywały kraje, które były na tym etapie rozwoju światowej. Dzisiaj te wszystkie przyczyny grożą bądź pandemii. Relatywnie niska liczba zachorowań nie już występują w wielu miejscach jednocześnie. Dlate- powoduje, że nasza uwaga jest dzisiaj uśpiona, bo go właśnie z dużą dozą ostrożności musimy podcho- zdajemy sobie sprawę z tego, że pandemia może przy- dzić do wielu działań, które proponujemy. spieszyć, może się wypłaszczyć. Robimy wszystko, „The New York Times” pisze, że ten kryzys jest żeby nasza służba zdrowia była lepiej przygotowana największą zapaścią w gospodarce globalnej w ciągu w kwietniu, w maju, w czerwcu, w lipcu na dany etap ostatnich 100 lat. To chyba bardzo wiele mówi, po- 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce 31

Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki Polska z ogromną mocą podkreśla je od ponad 2 lat, takich jak podatek cyfrowy, podatek od transakcji dobnie jak analizy wszystkich najbardziej renomo- finansowych, financial transaction tax, podatek od wanych instytucji ekonomicznych świata, które wska- śladu węglowego, czy do takich pomysłów jak unikal- zują na to, że dzisiaj trzeba konsolidować swoje po- ny pomysł Grupy Wyszehradzkiej, czyli podatek od dejście w ramach polityk gospodarczych, trzeba z ogrom- wielkich korporacji międzynarodowych. To są pomy- ną ostrożnością podchodzić do wielu działań związa- sły, które mogą spowodować, że do budżetu Unii Eu- nych z jednej strony z dbaniem o gospodarkę, a z drugiej ropejskiej nowych środków na walkę z koronawiru- strony właśnie z podejściem do ograniczania korona- sem nie wpłynie 1 mld czy 2 mld, ale dziesiątki mi- wirusa, bo niestety kryzys zdrowotny coraz bardziej liardów euro rocznie. Mało tego, dzisiaj z tej trybuny przepoczwarza się w kryzys gospodarczy we wszyst- chcę przede wszystkim powiedzieć to, o czym przez kich krajach świata, co wyraźnie widać w bardzo bo- ostatnie kilka lat mówimy jak Katon o Kartaginie: gatych krajach świata. musi się zadziać, koniec z rajami podatkowymi. Pol- To dlatego zaproponowaliśmy nasz pakiet, co do ska mówi o tym głośno od kilku lat, od kiedy rządy którego, jak rozumiem, prawdopodobnie jeszcze przed sprawuje Prawo i Sprawiedliwość. Raje podatkowe świętami będzie możliwość przedstawienia wielu już stanowią o wielkim ubytku środków w przypadku konkretnych efektów, a dzisiaj tylko powiem, bo rano wszystkich krajów, i tych bogatszych, i tych biedniej- przeczytałem o tym informację, że prezydent Trump szych. To mechanizm, poprzez który bogaci ludzie poinformował, iż już 28 tys. firm w Stanach Zjedno- i bogate firmy rozliczają się w takich państwach jak czonych, małych i średnich firm, ubiega się o specjalną Szwajcaria, Liechtenstein czy Cypr. Chcemy to wy- pomoc podobną do tego – podobnego typu, w podob- kluczyć. Chcemy, żeby na świecie nie było rajów po- nym kształcie i w podobnych proporcjach do PKB – co datkowych. To wielkie polskie wezwanie, poprzez zrobiła Polska 2 tygodnie temu. które chcemy spowodować, żeby w budżetach państw Tymczasem chcę Wysokiej Izbie zaraportować były środki na walkę z koronawirusem, żeby również i drogich rodaków poinformować, że na dzień dzi- w budżecie Unii Europejskiej były środki na walkę siejszy 200 tys. firm w Polsce już złożyło wniosek do z koronawirusem. odpowiednich instytucji. Z tej trybuny przed weekendem padło już wyja-

(Poseł Barbara Nowacka: A ile upadło?) śnienie dotyczące wspólnych zamówień w ramach Spis treści Te wnioski już są rozpatrywane. Na koniec tego Unii Europejskiej. Przypomnę tylko, że to rząd Plat- tygodnia spodziewamy się 280 tys. takich wniosków. formy Obywatelskiej w 2009 r. zrezygnował ze wspól- Jesteśmy w sytuacji, do której podchodzimy z ogromnych zakupów, wspólnych zamówień. Wszyscy o tym ną pokorą, co podkreślam, bo zdajemy sobie sprawę, wiedzą. że do zrobienia jest jeszcze bardzo wiele. Musimy i bę- (Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: 10 lat temu.) dziemy reagować elastycznie na każdy dzień, który W marcu przywróciliśmy możliwość brania udzia- przynosi koronawirus. łu przez Polskę we wspólnych zakupach. Chcę rów- Na długiej liście składników tarczy antykryzyso- nież podkreślić, że bardzo się cieszę z tego, że nasze wej, które zaproponowaliśmy, znajdują się właściwie wezwania w Unii Europejskiej do tego, żeby wspólnie wszystkie instrumenty gospodarcze, finansowe, fiskal- angażować więcej środków, także nowych środków, ne, także monetarne, bo wejście ze wsparciem banku dają coraz lepsze rezultaty. Do tej pory mieliśmy moż- centralnego nie jest jakąkolwiek realną, konkretną liwość zastosowania coraz bardziej elastycznych źró- pomocą finansową dla sektora bankowego. Ono ozna- deł czy coraz bardziej elastycznego zastosowania cza większą dostępność pieniądza w przypadku róż- środków z funduszy strukturalnych, środków polity- nego rodzaju programów. To robią Europejski Bank ki spójności. Parę dni temu z tej trybuny mówiła Centralny, amerykański bank centralny Fed, a także o tym pani minister Małgorzata Jarosińska-Jedy- wszystkie inne banki centralne bogatych krajów za- nak, która się tymi środkami zajmuje. To dobrze, chodnich. Dlatego staramy się z taką ogromną pieczo- cieszymy się, że jest ta elastyczność. Przede wszyst- łowitością zarządzać wszystkimi dostępnymi środka- kim jednak, jak spojrzycie państwo na stenogramy mi, żeby arsenał tych środków był dostępny zarówno z posiedzeń Rady Europejskiej, głos Polski jest jed- dziś, jutro, jak i pojutrze, bo wszyscy eksperci, tak noznaczny: potrzebujemy nowych środków w ramach jak powiedziałem na samym początku, podkreślają, Unii Europejskiej. Tydzień temu właśnie o tym, żeby że nie wiadomo, jaki będzie przebieg pandemii ko- pojawiły się nowe środki, rozmawiałem z przewodni- ronawirusa. czącą Komisji Europejskiej panią Ursulą von der Ta epidemia uderzyła w podstawy całej globalnej Leyen. Polska jest gotowa uczestniczyć w mechani- gospodarki, w szczególności uderzyła w Europę Za- zmach gwarancyjnych w proporcjonalny sposób, żeby chodnią, w Unię Europejską. To dlatego na wszystkich te mechanizmy gwarancyjne spowodowały możliwość posiedzeniach Rady Europejskiej, które się w ostatnich emisji na rynkach światowych. Chodzi o to, żeby pro- tygodniach odbyły, podkreślałem bardzo jednoznacz- porcjonalnie pozyskać dodatkowe środki z tej emisji, nie, że Unia Europejska musi zbudować bardzo od- aby te środki mogły służyć do walki z koronawiru- ważny pakiet, że musimy wrócić do naszych poprzed- sem. Mówię o tym z dużą ostrożnością, zarazem z ogrom- nich pomysłów, oczywiście nie tylko polskich, ale ną nadzieją, bo to nie tylko polskie działania. Wystar- 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej 32 związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce

Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki cia gospodarczego, życia społecznego i publicznego do kształtu, który nazwałbym, tak jak niektórzy już czy prześledzić stenogramy z posiedzeń Rady Euro- to dzisiaj również nazywają, nową normalnością, bo pejskiej. Wszystkie kraje, również Włochy, Francja, świat nie wróci do tego stanu, w jakim był jeszcze kil- także Hiszpania czy cała Grupa Wyszehradzka, upo- ka miesięcy temu. Wszyscy o tym dzisiaj wiedzą. Mu- minały się o to, o co ja bardzo głośno się upominam, simy odszukać nowe punkty równowagi, nowe equili- czyli o wspólną, solidarną politykę, której jest dzisiaj brium po to, żeby rzeczywiście starać się żyć i praco- coraz więcej. Mam na myśli ten mechanizm elastycz- wać, a jednocześnie zapewniać najlepszą możliwą ności. Dobrze, że on jest, cieszymy się z niego, wska- opiekę służby zdrowia wszystkim pacjentom, którzy zywaliśmy na to, że on powinien być, i to się stało, zachorowali w Polsce, w tych okolicznościach rozwo- ale muszą pojawić się nowe środki. 3 minuty temu ju koronawirusa, w których się znajdziemy. A żeby powiedziałem, skąd te nowe środki mogą się pojawić: tak się stało, to raz jeszcze zaapeluję o to, żeby za- podatek cyfrowy, podatek od śladu węglowego, poda- chować tę podstawową zasadę, co do której niemal tek od transakcji finansowych, podatek od jednolite- wszyscy eksperci na całym świecie są zgodni: dystan- sowanie społeczne i zasady higieny, to co podkreśla- go rynku, od wielkich międzynarodowych korporacji, my od kilku tygodni. a przede wszystkim likwidacja rajów podatkowych. Polacy w kwarantannie zachowują się bardzo od- Opowiedziałem Wysokiej Izbie również o tym, że powiedzialnie. Zachowujemy dystans społeczny i to Polska w aktywny sposób bierze udział w konstru- też niezmiernie pomaga w spowolnieniu liczby zacho- owaniu nowych mechanizmów finansowania i mon- rowań, a w przyszłości, mam nadzieję, w wypłaszcze- tażu linii finansowo-kredytowych pod realizację róż- niu krzywej zachorowań. Nasze wspólne wysiłki, nych projektów infrastrukturalnych w zakresie służ- wysiłki wszystkich Polaków są niezbędne do tego, by zdrowia, ochrony zdrowia publicznego, które mogą żeby ograniczyć rozprzestrzenianie się koronawirusa być przydatne w przyszłości, ale ta przyszłość, tak i żeby móc wracać do tej nowej normalności, do tej jak powiedziałem na początku, jest bardzo niepewna. normalności, za którą wszyscy tęsknimy. Jestem W związku z tym te mechanizmy, które udało się przekonany, że w naszych solidarnych wysiłkach do- dzisiaj, na razie na papierze, wypracować, też są bar- prowadzimy do tego, że będziemy potrafili przebudo- dzo ważne i z tego też się bardzo cieszymy. wać nasze życie społeczne i gospodarcze w sposób Spis treści Szanowni Państwo! Kończąc, chcę raz jeszcze pod- odpowiedni do walki z koronawirusem. Dziękuję bar- kreślić, że mierzymy się z sytuacją dramatyczną. Na dzo. (Oklaski) świecie dzisiaj zarejestrowano 1250 tys. zachorowań, jest już kilka krajów, w których przekroczona jest liczba 100 tys. zachorowań, we Włoszech jest to po- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wyżej 130 tys., w Hiszpanii również. Liczba zgonów, to co nas tak bardzo smuci, co nas najbardziej niepo- Bardzo dziękuję, panie premierze. koi i zasmuca, sięga już ogromnych liczb, to ok. 70 tys. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- ludzi. We Włoszech, w Hiszpanii te liczby są bardzo rządku dziennego wysłucha 7-minutowych oświad- wysokie. Wprawdzie specjaliści, których również Pol- czeń w imieniu klubów i koła. ska w naszej solidarności zdecydowała się zapropo- Otwieram dyskusję. nować… Posłaliśmy naszych specjalistów, naszą mi- Jako pierwszy w imieniu Klubu Parlamentarnego sję ratowników, wojskowych do Włoch, skąd płyną Prawo i Sprawiedliwość pan poseł Tomasz Latos. ogromne podziękowania. Szykujemy taką misję rów- nież do innych krajów. Ta misja jest potrzebna rów- nież dlatego, że zyskujemy doświadczenie. Dzięki Poseł Tomasz Latos: temu wiemy, w jaki sposób budować szpitale polowe, Szanowny Panie Marszałku! Panie Premierze! gdzie najlepiej tworzyć nowe miejsca, czy one powin- Wysoka Izbo! W tej niezwykłej, trudnej, bardzo po- ny być w wielkich halach, czy raczej w odosobnio- ważnej sytuacji trzeba – myślę, że zresztą po raz ko- nych, mniejszych gabarytowo budynkach. To są do- lejny – zacząć od podziękowań, od podziękowań dla świadczenia, które zyskujemy. wielu ludzi w naszym kraju, którzy są na pierwszej Dzieje się tak dlatego, że skutecznie, choć z poko- linii frontu walki z tą epidemią, dla pracowników rą, realizujemy jedną zasadniczą strategię: spowal- służby zdrowia, dla wielu pracowników różnych za- niamy przyrost liczby zachorowań w porównaniu wodów medycznych: lekarzy, pielęgniarek, ratowni- z tym, co dzieje się w Europie Zachodniej, w porów- ków medycznych, ale także diagnostów laboratoryj- naniu z tym, co dzieje się w wielu innych krajach nych, farmaceutów, którzy wydają leki w aptekach. świata, również w Stanach Zjednoczonych. Jednocze- Wszyscy ci ludzie codziennie bardzo ciężko pracują śnie tworzymy nowe mechanizmy finansowania go- dla naszego bezpieczeństwa. spodarki, nowe, wzmocnione mechanizmy ochrony Pamiętajmy w tym miejscu o pracownikach in- zdrowia, które mają na celu w dalszej perspektywie, spekcji sanitarnej. Często zbyt mało o nich się mówi. ale ta dalsza perspektywa to raczej tygodnie niż mie- 16 tys. pracowników, którzy też są na pierwszej linii siące, przywracanie w możliwie szerokim zakresie ży- frontu walki z epidemią. Ich działania są może mniej 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce 33

Poseł Tomasz Latos do realizacji poprawek do ważnych ustaw rządowych, tarczy kryzysowej czy kolejnych planów, które rząd widoczne, ale jednocześnie obciążenie jest ogromne. będzie przedstawiał. W każdej tej sprawie potrzebna Oni, organizując pierwsze laboratoria, jako jedni jest, szanowni państwo, nasza wspólna odpowiedzial- z pierwszych podejmowali działania w tym zakresie. ność, bo tego oczekuje od nas społeczeństwo, a nie Podziękujmy służbom mundurowym, które dbają licytowania się, kto mógłby zrobić coś lepiej, czy rząd o to we wspaniały sposób. Różne media, różne stacje robi wszystko wystarczająco dobrze. Z pewnością telewizyjne wielokrotnie pokazywały, w jaki sposób wiele rzeczy można by zrobić inaczej, ale nikt, sza- jest chociażby kontrolowana przez policję kwarantan- nowni państwo, na całym świecie nie ma odpowied- na, ale to przecież również wojsko i inne służby mun- niego doświadczenia. Patrząc obiektywnie na to, co durowe. Wreszcie to wielu pracowników, którzy nie dzieje się w innych krajach, na pewną nieodpowie- mogli przerwać swojej działalności, którzy pracują dzialność niektórych rządów, nie będę wymieniał, chociażby w różnego rodzaju sklepach, dbają o to, aby w których państwach, można powiedzieć, że zare- dostawy były ciągłe, abyśmy byli zaopatrzeni w róż- agowaliśmy bardzo wcześnie, a nawet w jakimś sen- nego rodzaju potrzebne na co dzień towary. I wreszcie sie nieproporcjonalnie wcześnie do sytuacji, kiedy oczywiście dziękuję rządowi, w sposób szczególny dzię- jeszcze tej epidemii w Polsce nie było, bo przecież kuję panu ministrowi zdrowia i grupie jego współpra- rząd, sztab kryzysowy działał jeszcze przed okresem cowników, całemu rządowi za te wszystkie niezwykle pierwszych zachorowań w Polsce. Działajmy dalej trudne, pewnie często ponad siły podejmowane dzia- wspólnie w taki sposób, żeby społeczeństwo mogło łania, również za działania ponad siły podejmowane ocenić, że zdaliśmy ten ważny egzamin zarówno dla z głównym inspektorem sanitarnym. rządu, jak i dla opozycji. (Dzwonek) Szanowni Państwo! Te działania, które są w tej Podziękować należy, tak jak zresztą mówił pan chwili podejmowane, decyzje, które podjął pan mini- premier, za działania społeczeństwa, za dyscyplinę, ster zdrowia, tak naprawdę opierają się na ustawie za dyscyplinę w kwarantannie. Jednocześnie oczeku- z dnia 24 października 2008 r. o przeciwdziałaniu, jemy, że ta dyscyplina będzie trwała dalej. Dziękuję o działaniach w przypadkach zakażeń i w przypadku uprzejmie. (Oklaski) epidemii. Trzeba w tym miejscu cofnąć się do tamte- go czasu. Pamiętam, jak nad tą ustawą pracowali- Spis treści śmy. To jest tak naprawdę bardzo restrykcyjna usta- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wa. I pamiętam obawy, wówczas byliśmy w opozycji, czy te uprawnienia do wprowadzenia, czy w jednym Dziękuję bardzo. województwie przez wojewodę, czy w całym kraju W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Oby- przez ministra zdrowia, z tymi wszystkimi obostrze- watelska pan poseł Borys Budka. niami, z którymi spotykamy się na co dzień, nie mogą być jakimś polem do ewentualnych nadużyć, tym bardziej że przecież mamy stany wyjątkowe, w tym stan Poseł Borys Budka: klęski żywiołowej, które można było wprowadzić zgodnie z istniejącą w Polsce konstytucją. Ale nie, państwo Dzień dobry. wówczas, państwo z rządu PO–PSL, przekonaliście Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! nas, w tamtym czasie pracowałem również w podko- Puste słowa. Zamiast konkretnych propozycji nieste- misji, że warto wprowadzić różnego rodzaju zabezpie- ty mamy kolejny festiwal ogólników. Tak, rzeczywi- czenia na wypadek ewentualnej epidemii, która może ście pan może być ekspertem, jeśli chodzi o mówienie objąć cały kraj. I takie zabezpieczenia zostały wpro- o ukrywaniu majątku i rajach podatkowych. Nie trze- wadzone, i to zostały, szanowni państwo, wprowadzo- ba raju podatkowego, wystarczy przepisać majątek ne jednomyślnie. Mimo zrozumiałych obaw opozycji na żonę, prawda? ani jedna osoba się nie wstrzymała, wszyscy razem Szanowni Państwo! Trzeba jasno, czytelnie po- głosowaliśmy za tymi rozwiązaniami. wiedzieć: nie macie propozycji, a niestety nie skorzy- Pamiętajmy, że warto i trzeba w niektórych sytu- staliście z dobrych propozycji polskiego Senatu, nie acjach pracować razem. Takim dobrym przykładem skorzystaliście z dobrych propozycji opozycji. Tutaj, była chociażby specustawa dotycząca ochrony zdro- w tym Sejmie, odrzuciliście każdą poprawkę. Gdzie wia, która nawiązywała do ustawy z roku 2008, kie- byliście, kiedy proponowaliśmy, żeby każda firma, dy potrafiliśmy wszyscy wspólnie pracować nad po- bez względu na to, ile zatrudnia osób, otrzymała poprawkami. Też pamiętam, niektórzy z państwa bra- moc od państwa? Głosowaliście przeciw. Gdzie byli- li udział w posiedzeniach komisji, kiedy potrafiliśmy ście, kiedy proponowaliśmy 20 mld na służbę zdro- razem dla dobra publicznego przyjąć poprawki – my wia? Głosowaliście przeciw. Gdzie byliście, kiedy upo- jako strona rządząca wasze poprawki, a wy nasze minaliśmy się o opiekunów osób niepełnosprawnych? poprawki, aby ustawę poprawić. I w związku z tym Te dzieciaki nie mogą chodzić do szkoły, bo szkoły są należy zapytać, czy nie powinniśmy dalej iść tą dro- zamknięte. Chcieliśmy objąć je pomocą. Jak głosowa- gą, drogą szukania kompromisu, drogą szukania liście? Przeciw. I dzisiaj mówicie o porozumieniu? porozumienia, drogą składania realnych i możliwych Tak, jesteśmy do tego gotowi. Każdego dnia przycho- 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej 34 związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce

Poseł Borys Budka Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

dzimy do Sejmu z propozycjami. Leżą ustawy senac- Teraz głos zabierze pani poseł Barbara Nowacka. kie, leżą projekty Lewicy, Polskiego Stronnictwa Ludowego i Koalicji Obywatelskiej. Ale wy, zamiast rozmawiać o tych propozycjach, chcecie zmieniać Ko- Poseł Barbara Nowacka: deks wyborczy. Przecież za 2 godziny, za godzinę bę- dziecie proponować wprowadzanie głosowania kore- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premie- spondencyjnego – zamiast rozmawiać o propozycjach rze! Czy panu nie wstyd? Czy panu nie wstyd opowia- dla Polaków. dać tutaj o jakichś swoich wojnach, osobistych roz- Panie Premierze! W czasie pana wystąpienia otrzy- grywkach z PSL-em, z Platformą Obywatelską, kie- małem kilkadziesiąt wiadomości. Ludzie proszą o kon- dy każdego dnia ludzie budzą się nie z troską, jak pan krety. Płacząca matka trzylatka i jedenastolatka mówi opowiada, ale z przerażeniem – dotyczącym pracy, o tym, że pracuje w hotelu. Nie może iść do pracy, bo dzieci, jedzenia, swojej przyszłości, swoich firm? My zamknęliście go z dnia na dzień. Jakie są propozycje? nie jesteśmy dzisiaj w stanie wojny politycznej, bo Żadne. tego 38 mln ludzi nie chce. 38 mln ludzi dzisiaj prosi: Panie Premierze! To jest tragedia ludzka, a wy niech rząd zajmie się rozwiązywaniem problemów. śmiecie mówić o tym, jak ograniczać prawa obywatel- Pan poseł Latos tyle mówi o współpracy. My jesteśmy skie, i będziecie proponować, żeby poczta czytała nam gotowi. Jesteśmy gotowi, i to jest nasza praca. Przed- korespondencję. To jest wasza propozycja na kryzys. kładamy projekty, przynosimy gotowe rozwiązania. To jest rzecz niebywała… Mówimy: testujcie lekarzy raz na tydzień. A pan pre- (Poseł Piotr Gliński: Niebywała, to prawda, nie- mier mówi, że chciałby, żeby były testy. Pan nie jest bywała.) od chcenia, panie premierze. Pan jest od rozwiązy- …że w sytuacji, kiedy jesteśmy w być może naj- wania problemów tu i teraz. Pan jest od tego, żeby większym kryzysie od II wojny światowej, pan okła- zająć się tym, co mają zrobić dzisiaj ludzie, którzy z mi- muje nawet naszych partnerów z Unii Europejskiej. nuty na minutę tracą mieszkanie. To jest realny pro- Komisja Europejska musi się upominać o prawdę. Na blem. To jest realny problem: co za chwileczkę samot- Spis treści Boga! Porzućcie tę narrację. Bądźmy wreszcie razem, ne matki będą dawały dzieciom do jedzenia. To jest ale bądźmy na uczciwych zasadach. Polscy pracodaw- problem: w jaki sposób dzieci mają się dzisiaj uczyć. cy oczekują konkretnej pomocy. Polscy lekarze ocze- Nie chcemy słuchać o wojnach i konfliktach poli- kują sprzętu ochronnego, oczekują godnego wynagro- tycznych. Chcemy móc zająć się tym, o czym mówi dzenia, oczekują tego, by zostać przetestowani. A wy? 38 mln Polek i Polaków: problemami i rozwiązaniami Wy mówicie o rajach podatkowych? A kto zaprzestał tych problemów. Te problemy są rozwiązywalne i są prac nad opodatkowaniem amerykańskich koncernów, gotowe propozycje na stole. Ale do tego trzeba odwa- bo ambasada amerykańska w to się włączyła? No, na gi. Trzeba odwagi, panie premierze, żeby powiedzieć: Boga! Bądźcie choć raz uczciwi! Uczciwość w czasach Unia Europejska jest siłą, która może nam pomóc. kryzysu to jest podstawowa wartość. Uczciwość wobec Tylko musicie przestać ją obrażać i zacząć współpra- wyborców, ale też uczciwość wobec samych siebie. Ape- cować. Bo faktycznie przed nami jest wielki egzamin, luję o to, by zaprzestać tej propagandy. przed nami jako społeczeństwem – z odpowiedzial- (Poseł Małgorzata Gosiewska: No właśnie.) ności i solidarności. (Poseł Henryk Kowalczyk: Dobry apel. Do siebie.) Przed wami – egzamin z rządzenia. Na razie nie- Przecież pan marszałek Terlecki niedawno, 2 paź- stety go oblewacie. Oblewacie go każdego dnia i widzą dziernika 2019 r., mówił o tym, że mamy najlepszą to wszyscy. Widzą to pracodawcy, przedsiębiorcy, służbę zdrowia. Inni mogą się uczyć. Pan premier mali przedsiębiorcy, którzy muszą zwalniać ludzi, bo Morawiecki pouczał Niemców, mówiąc: bierzcie przy- takie wprowadziliście dziury w swojej tarczy. Widzą kład z naszego budżetu. W Niemczech – 15 tys. euro to nauczyciele i nauczycielki. Widzą to osoby pozosta- dla każdego przedsiębiorcy. U nas zaproponowaliście jące już teraz na bezrobociu przez wasze dziury 5 tys., i to pożyczki, którą trzeba oddać. w systemie. Widzi to medyk. Widzi to pielęgniarka, Panie Premierze! Apeluję o uczciwość. Apeluję o to, która worek na śmieci skleja taśmą klejącą i idzie do by przeczytał pan te wypowiedzi internautów, które pracy na pierwszą linię frontu. I co? I nawet nie ma są po takim wystąpieniu. Siadajmy do pracy. Jesteśmy dokąd – nie zapewniacie jej tego – potem wrócić, bo gotowi, ale rozmawiajmy na poważnie. Testy, ochrona musi wybrać, czy wraca do swoich małych dzieci albo służby zdrowia, środki finansowe. I bądźmy solidarni starszych rodziców, czy gdzieś koczuje po nocach. w ramach Unii Europejskiej, bo tego oczekują od nas Może u znajomych, może sobie jakieś mieszkanie wy- Polacy, wasi wyborcy, wyborcy Lewicy, PSL-u i nasi. najmie. Za co sobie wynajmie? To są dzisiaj realne Jesteśmy gotowi do tej pracy. Tylko – na Boga – choć problemy ludzi. I jeżeli nie spojrzycie – nie na wielkie raz bądźcie uczciwi. (Oklaski) dane, panie premierze, jak ma pan to w zwyczaju, nie (Poseł Robert Kropiwnicki: Brawo!) na tabele i nie na wyobrażenia excelowe – na normal- (Poseł Henryk Kowalczyk: Nie wzywaj Boga swoim nego człowieka, który ma codzienne problemy ze zna- kłamstwem.) lezieniem się i w tej trudnej sytuacji, i w tej izolacji, 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce 35

Poseł Barbara Nowacka Przełóżcie te wybory i zacznijcie zajmować się tym, co ważne. ale przede wszystkim z myśleniem co dalej, to oble- (Poseł Tomasz Latos: To zmiana konstytucji.) jecie egzamin nie tylko z rządzenia (Dzwonek), ale i eg- A jeżeli macie z tym problemy, nie macie własnych zamin z patriotyzmu. pomysłów, to skorzystajcie z naszych, z pomysłów (Poseł Borys Budka: Tego się nie da wytrzymać.) Lewicy, które w tej Izbie złożyliśmy. Raz jeszcze panu My próbujemy wam na to nie pozwolić. Współpra- przypomnę o tych pomysłach, chociaż tydzień temu cujmy, szczerze i otwarcie. (Oklaski) z tej mównicy panu o tym mówiłem. Może trzeba aż do skutku? Wtedy nie będziecie mieli problemów i bę- dziecie robili to, czego oczekują Polacy. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Po pierwsze, dofinansowanie przez państwo płacy na poziomie 75% dla każdego przedsiębiorcy, który Dziękuję bardzo. utrzyma zatrudnienie. Po drugie, umorzenie na czas Teraz głos zabierze pan poseł Krzysztof Gawkow- kryzysu kredytów hipotecznych i konsumpcyjnych. ski, klub parlamentarny Lewicy. Po trzecie, pokrycie przez państwo kosztów stałych dla firm: rachunków za gaz, najem, prąd, leasing na co najmniej 6 miesięcy. I po czwarte, wsparcie dla Poseł Krzysztof Gawkowski: szpitali i podwyżki dla pracowników ochrony zdrowia. To są w tej chwili najważniejsze kwestie. Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! (Poseł Henryk Kowalczyk: A policzyliście to? Poli- Pan premier mówił dzisiaj jak zwykle długo, ale nie- czyliście koszty?) wiele. Te wszystkie prezentowane obietnice nie mają (Poseł Borys Budka: Ale mają najlepszy budżet.) żadnego pokrycia w faktach. Wczoraj mieliśmy 475 no- Posłanki i posłowie Lewicy otrzymują dziesiątki wych zachorowań i niestety kolejne 15 zgonów. W su- listów. Każdy dotyczy obaw i strachu o przyszłość. mie ponad 4 tys. zakażonych. To są realne liczby. To są te listy, panie premierze, to są te wszystkie listy. A pan, panie premierze? Dlaczego pan dzisiaj nie Co ma powiedzieć żonie mąż, którego firma właśnie powie o konkretach? Dlaczego pan nie wspomniał, że się zamknęła? Co ma powiedzieć dzieciom pani Tere- w marcu prawie pół miliona osób straciło pracę? Dla- sa z Suwałk, samotna mama, która 31 marca dostała Spis treści czego pan nie powiedział, że kilkaset tysięcy firm wypowiedzenie z pracy? Co mają powiedzieć młodzi zawiesiło działalność albo po prostu zbankrutowało? Janek i Marta ze Zgorzelca, którzy do tej pory praco- Dlaczego pan nie mówił prawdy? Bo to przecież pana wali na śmieciówkach, a mają zapłacić ratę kredytu? rząd szacuje, że za tydzień, w święta, będzie ponad Nie słyszycie tego w PiS-ie, prawda? Nie słyszycie 10 tys. zakażonych wirusem, to pana specjaliści z rzą- tej rozpaczy. Nie słyszycie strachu o swoich bliskich, du, pana eksperci twierdzą, że w kwietniu straci pra- rodziców, dziadków. Nie słyszycie lęku przed utratą cę 3 mln osób. pracy. Nie słyszycie, bo nie chcecie słyszeć. Ale do- A wy czym się zajmujecie? Owszem, pracujecie, wiecie się. Zostawię te listy panu premierowi, żeby nawet po nocach pracujecie, ale na Nowogrodzkiej, mógł pan odpowiedzieć milionom Polek i Polaków, gdzie od tygodnia trwają targi pomiędzy panem Ka- jak zapłacić za prąd, gaz, leasing, kredyt. czyńskim a panem premierem Gowinem. W jakiej Pan się uśmiecha, panie premierze, ale chciałem sprawie? W sprawie wyborów. W ciągu tygodnia nie panu powiedzieć, że dla wielu rodzin w Polsce… złożyliście nawet jednego projektu ustawy, ani jedne- (Poseł Małgorzata Gosiewska: Panie przewodni- go projektu, który mógłby w jasny sposób powiedzieć, czący, jak można? Jak można w ten sposób?) jak będziecie pomagać pracownikom i przedsiębior- …brak dochodu nawet przez miesiąc oznacza wid- com. Za to co zrobiliście? Zdążyliście złożyć dwa pro- mo naprawdę wielkiego kryzysu. jekty ustaw, które zmieniają Kodeks wyborczy. To po- Kładę zatem przed panem premierem i przed Wy- kazuje, jakie dzisiaj są wasze priorytety. soką Izbą projekt dotyczący tego, jak uratować milio- Rząd Prawa i Sprawiedliwości zawiódł w godzinie ny ludzi, którym za chwilę zawali się świat. Robimy próby, a pan osobiście bierze za to odpowiedzialność. to jako Lewica, bo chcemy z panem i z pana rządem Każdy dzień zwłoki to 100 tys. zwolnień pracowników. współpracować. Lewica proponuje zatem, żeby na Pan to doskonale wie i ma pan to gdzieś. Dość tego. czas kryzysu wprowadzić świadczenie kryzysowe dla W społeczeństwie narasta bunt i najwyższa pora skoń- każdego, kto w czasie epidemii stracił pracę albo za- czyć tę farsę z udawanym pomaganiem. Domagamy się mknął firmę. Takie świadczenie w wysokości płacy wprowadzenia stanu klęski żywiołowej. To konstytu- minimalnej będzie wypłacane przez cały czas trwa- cyjny sposób przeniesienia wyborów, szybki i skuteczny. nia kryzysu. To jest minimum, co państwo musi zro- Ma to też pełne uzasadnienie w stanie, w którym jeste- bić dla obywatela. Wierzę, że tym razem nie wyrzuci śmy, w sytuacji epidemicznej. I niech nie przyjdzie wam pan i pana rząd tych wszystkich poprawek do kosza, do głowy wprowadzać stanu wyjątkowego, bo ludzie tak jak Prawo i Sprawiedliwość wyrzuciło 200 popra- przyjdą po was szybciej, niż sobie myślicie. wek Lewicy w tamtym tygodniu. Odrzuciliście je, (Poseł Małgorzata Gosiewska: To Platformie trze- wiedząc, że to dobre poprawki i że pomogą ludziom ba powiedzieć.) godnie żyć. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej 36 związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce

Poseł Krzysztof Gawkowski z tarczy nie możemy liczyć. Pracownikom, którzy są dla nas jak rodzina, musimy wręczać wypowiedzenia, Na koniec, panie premierze, panie marszałku, Wy- i to tuż przed świętami. Serce pęka, jak widzę męża, soka Izbo, chciałbym przypomnieć, że od połowy stycz- który nie śpi, nie je, siedzi i się zamartwia, co jeszcze nia pan premier Morawiecki i pan prezydent Duda można zrobić. Nie wiem, co będzie dalej, ale wiem, że zapewniali nas, że państwo jest gotowe na epidemię te wszystkie obietnice rządzących są nic niewarte. i kryzys. Dziś widać, że nas okłamaliście. Co gorsza, Pan Wiesław, rolnik z Teodozjowa w gminie Bia- okłamaliście obywateli. Zmarnowaliście te 3 miesiące, ła Rawska: Jako znany rolnik, społecznie aktywny, a skala zaniechań jest olbrzymia. Szpitale cały czas dostaję wiele informacji od rolników, którzy mają żal alarmują, że nie mają odpowiedniego sprzętu. Lekarze do rządu i ministra rolnictwa z PiS, że nie przedsta- i pielęgniarki coraz częściej chorują na koronawirusa, wili propozycji pomocy dla sektora rolnego w obliczu bo nie potrafiliśmy ich dobrze wyposażyć. Ratownicy zapaści gospodarczej wywołanej zakazami handlu medyczni, a to doniesienie z wczoraj, mają na cztery w związku z walką z koronawirusem. Szczególnie osoby jeden kombinezon ochronny. dużo krytyki płynie ze strony rolników, którzy zaj- Myśleliście, że zapomnimy to wszystko? Nic z tego. mują się produkcją i sprzedażą roślin. Dla wielu z nich Nikt tego nie zapomni. Zapowiadam, że Lewica bę- okres wiosenny to żniwa, szczególnie dla producen- dzie prowadzić białą księgę zaniedbań i nieprawidło- tów wczesnych warzyw i kwiatów jednorocznych, wości w czasach zarazy. Spiszemy wszystkie wasze rabatowych. Wszyscy są w podobnej sytuacji, po- puste słowa i niespełnione obietnice. Odnotujemy każ- nieważ bardzo poważnie ograniczono lub całkowicie de miejsce, gdzie zawiedliście, i każdą śmierć, którą zamknięto handel na zwykłych targowiskach i ryn- ukryliście. Nie odpuścimy wam, bo tego od nas ocze- kach hurtowych. Skarżą się, ponieważ bardzo dużo kują Polki i Polacy. Niech pan zapamięta te słowa, zainwestowali w swoją produkcję – w drogie nawozy, panie premierze, bo Lewica będzie uważnie patrzyła infrastrukturę – a dzisiaj nie mają gdzie sprzedać panu na ręce. wczesnych warzyw, botwinki, cebuli zimowej ze szczy- Dziś, właśnie dziś, 6 kwietnia, jest czas próby i od- piorkiem oraz kwiatów rabatowych. Jakby tego było powiada pan za każdą zmarnowaną godzinę, za któ- mało, niektórzy zarejestrowani jako działy specjalne rą historia wystawi panu rachunek. Lewica będzie produkcji rolnej już zapłacili z góry podatek za cały Spis treści stała w gotowości. Chcemy współpracować, bo Polska rok 2020, ponieważ jednym ze sposobów określenia jest najważniejsza. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dochodów z tego źródła jest zastosowanie norm sza- cunkowych określonych w rozporządzeniu ministra Wicemarszałek Ryszard Terlecki: finansów. Nikt z rządu nie przedstawił planu wsparcia dla rolników, których sytuacja jest dzisiaj bardzo Pan poseł Władysław Kosiniak-Kamysz, klub par- ciężka. lamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego. Pani Marzena, przedsiębiorca z Płocka: Jak zwykle zostałam pominięta w tej tarczy. Działalność otworzyłam 1 marca 2020 r. Prowadziłam handel Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: obwoźny i z dnia na dzień zostałam pozbawiona moż- liwości pracy, gdyż zostało zamknięte moje targowi- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen- sko. Mój mąż jest na zasiłku wynoszącym 1500 zł. tarny Koalicja Polska – Polskie Stronnictwo Ludowe Te pieniądze muszę przeznaczyć na moją składkę – Kukiz15. ZUS. Nasz budżet wynosi zatem 0 zł. Z czego mam Panie Premierze! Słyszał pan przed chwilą głosy zapłacić za wodę, prąd, ogrzewanie? A za co mam dać polityków, bardzo słuszne, które zwracają uwagę dziecku jeść? Bez pomocy nie przetrwamy. na sprawy najistotniejsze: życie i zdrowie, ochronę Pan Przemysław, przedsiębiorca: Zacznę może od miejsc pracy, ratunek dla polskiej gospodarki. Te gło- tego, że nigdy w swoim życiu nie prosiłem nikogo o po- sy pan może traktować, jak często nasze głosy, pomoc. Niestety ostatnie wydarzenia związane z koro- lityków, jako głosy w sporze. Dzisiaj swój głos od- nawirusem i odgórne zamknięcie sklepów w gale- daję tym, którzy przez ostatnie dni, tygodnie napi- riach postawiło mnie i całą moją rodzinę przed wid- sali maile do mnie, do Koalicji Polskiej, do nas mem upadłości i straty dorobku całego życia. Z dnia wszystkich. na dzień zostałem pozbawiony możliwości jakiegokol- Pani Dagmara pisze: Piszę do pana jako żona przed- wiek zarabiania pieniędzy, a to, że nasza firma jest fir- siębiorcy, który ostatnie 19 lat swojego życia poświę- mą rodzinną, tworzymy ją z żoną i kilkoma pracow- cił budowaniu firmy. W tym czasie były chwile gorsze nikami, postawiło nas w tragicznej sytuacji. Mamy i lepsze, ale zawsze wychodziliśmy na prostą. Zbu- problem z uzyskaniem kredytu obrotowego dla firmy dowaliśmy biznes, który zatrudnia ponad 100 osób, i zaczynają nam się bardzo mocno piętrzyć płatności. prawie wszystkie na umowach o pracę. Inwestowa- Nasza firma w obecnym kształcie funkcjonuje od 5 lat liśmy wszystkie zyski, bo wszyscy mówili, że tak i robimy coś, co kochamy. Niestety za chwilę może trzeba. Teraz z dnia na dzień odcięto nas od wszyst- okazać się, że stracimy wszystko, wraz z domem i jakich zamówień. Nie mamy nic. Na żadne wsparcie kimkolwiek miejscem do zamieszkania. Mamy dwój- 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce 37

Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz Poseł Krzysztof Bosak: kę dzieci w wieku 7 i 8 lat. To całe zawirowanie wpły- Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! wa bardzo negatywnie na nasze córki, które chcą Obserwujemy zapaść państwa. Nie wszyscy to jeszcze sprzedawać swoje zabawki. Niestety z dnia na dzień widzą, ale za kilka tygodni zobaczą to nawet widzowie jesteśmy bez środków do życia. TVP. Dyrektor szpitala w Bytomiu zorganizował kwa- Panie premierze, to tylko niektóre z tych listów. rantannę lekarzom na sali z chorymi na COVID, bez Jeżeli one nie poruszą waszych serc, umysłów, waszej jedzenia i bez środków ochronnych. Dyrektor szpitala wrażliwości i będziecie wychodzić na tę mównicę i mie- w Toruniu zakazał lekarzom zakładania maseczek nić się bohaterami… Prawdziwi bohaterowie są gdzie ochronnych, bo przed niczym nie chronią, a poza tym indziej. To są ci z listów, którzy walczą o każde miej- sprowokują pozostały personel do zażądania ochrony. sce pracy, to są ci w szpitalach, w sklepach, w których Jeden z oddziałów szpitala został wkrótce po tym za- podają towary, i wszędzie tam, gdzie w trudnych wa- mknięty z powodu aż 22 przypadków koronawirusa. runkach pracują. To są prawdziwi bohaterowie i im Pozostałym lekarzom odmawia się wykonania testów. należą się ukłony wdzięczności i wyrazy największe- Chodzą i dalej zarażają, mimo że chcieliby chronić nasze zdrowie. Takie rzeczy dzieją się w całej Polsce, ale go wsparcia, nie tylko słowami. wiemy o tym mało, bo lekarze mają zakaz wypowiada- Myślałem, że dzisiaj usłyszę od pana, panie pre- nia się o tym, co dzieje się w szpitalach. Firmuje to mierze, i myślę, że wielu z tych, którzy piszą te listy, wszystko minister Szumowski, który stał się najpo- myślało, że usłyszą, jaka będzie i kiedy będzie praw- pularniejszym politykiem w kraju, ponieważ wyglą- dziwa pomoc. Co ze sprawami związanymi z działal- da, jakby był zmęczony – i pewnie jest bardzo zmęczony. nością handlową w kolejnych tygodniach? Czy będę A mamy dopiero sam początek epidemii. bezpieczna/bezpieczny, gdy moje dzieci, mój mąż czy (Poseł Piotr Gliński: Co ty wygadujesz?) moja żona poszli do pracy? Kiedy do tej pracy wrócą? Gdziekolwiek spojrzymy, wybija się jakaś głupota, Na te pytania nie usłyszeli odpowiedzi. jakaś patologia w zarządzaniu, jakiś brak odpowie- My proponujemy, ja proponuję dziś w imieniu Ko- dzialności decydentów. alicji Polskiej trzy najważniejsze sprawy. I to jest Panie Premierze! Mści się obsadzanie wszystkich

propozycja dla pana, to jest wyciągnięta ręka. Po pierw- stanowisk z klucza politycznego i partyjnego. A jak Spis treści sze, musimy utrzymać sprawność systemu ochrony wygląda przyjęte przez Sejm betonowe koło ratunko- zdrowia, zabezpieczyć, dać poczucie pełnego bezpie- we dla przedsiębiorców, które dla zmylenia przeciwni- czeństwa wszystkim pracownikom ochrony zdrowia. ka zostało nazwane tarczą antykryzysową? Liczy Dać szansę na opiekę nad tymi, którzy zostali zara- 179 stron, a instrukcja obsługi – 172. Panie premierze, żeni wirusem, chodzi o specjalny monitoring oddzia- to jest biurokratyczny horror. Agencja Rezerw Mate- łów geriatrii, DPS-ów, zakładów opiekuńczo-leczni- riałowych nie ma podstawowych wyrobów medycz- czych. Chodzi też o stabilne wsparcie finansowe dla nych. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracow- szpitali, których inne oddziały nie funkcjonują, i po- niczych nie ma pieniędzy dla zwalnianych pracowni- kazanie ścieżki dostępu do ochrony zdrowia dla in- ków. Nie będę już mówić, co stało się z Funduszem nych chorych, nie tylko dla tych, którzy są zakażeni Rezerwy Demograficznej, który również nie mógł się koronawirusem. Po drugie, prawdziwa tarcza anty- uchować, a teraz i tak pewnie by się nie przydał. Cała nasza gospodarka nie jest w stanie do teraz wypro- kryzysowa z funduszem płatności Banku Gospodar- dukować wystarczającej liczby tak skomplikowanych stwa Krajowego, ze zwolnieniem z ZUS-u dla każdej i technologicznie zaawansowanych produktów jak ma- firmy, z minimalnym wynagrodzeniem dla każdego seczki, rękawiczki, nie mówiąc już o niezwykle trud- pracownika, który ucierpiał z powodu koronawirusa. nym do wyprodukowania płynie do odkażania. Po trzecie, pakt solidarności. Pakt solidarności na Tymczasem dla was od kilku dni najważniejszym najbliższe miesiące pomiędzy opozycją a rządzącymi. tematem jest to, czy 10 maja odbędą się wybory. Na ca- Pakt solidarności, na podstawie którego nakreślimy łym świecie wszyscy przekładają wybory – nawet na najbliższe 3, 4 miesiące czy 5 miesięcy działania, w Etiopii, która nie słynie z tego, że jest sprawnym które powinien podjąć rząd, i nakreślimy te plany państwem, o wysokiej kulturze politycznej. Im star- dla całego społeczeństwa. (Dzwonek) To jest chwila, czyło ostrożności, by przełożyć wybory, a wam nie. w której pan, panie premierze, musi wyjść z ram po- Gdy prezes Poczty Polskiej twierdził, że nie jest w sta- lityka, a stać się odpowiedzialny, wspólnie z nami, za nie obsłużyć wyborów korespondencyjnych, został przyszłość Rzeczypospolitej. (Oklaski) wyrzucony, a na jego miejsce powołaliście wiceministra obrony narodowej. A czemu za wszelką cenę dą- życie do wyborów, panie pośle? Bo doskonale wiecie, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: jakie dramaty będą się odbywać przez kolejne miesią- ce. Uderzy w nas największa liczba zachorowań, cał- kowita zapaść szpitali, o które nie dbaliście przez lata, Dziękuję bardzo. degrengolada gospodarcza, bezrobocie. Ludziom już Teraz głos ma pan poseł Krzysztof Bosak, koło kończą się pieniądze. Mordując gospodarkę i osłabiając Konfederacji. ludzką odporność psychiczną, bardzo drogo kupujemy 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej 38 związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce

Poseł Krzysztof Bosak spacer, przewietrzyć się przy pięknym wiosennym słoneczku? To jest, jasna rzecz, obłęd. Polacy z dnia czas, do niczego go nie wykorzystując. Nie macie planu, na dzień coraz lepiej to rozumieją. Obawiam się, że żadnej przyjętej strategii, poza przeczekaniem. Nasze tak jak pan marszałek i pani marszałek, i całe Pre- państwo ma w sobie jeszcze tyle siły i woli, by dać man- zydium nie wie jeszcze, nad czym za parę godzin dat fryzjerce samotnie wychowującej dzieci, która mu- przyjdzie nam tu głosować – bo nie dowieźli taczkami siała pracować, by mieć na jedzenie. Pytanie, czy star- tych ustaw, które w ostatniej chwili nam tu wrzucicie czy tej siły, gdy ludzie masowo zaczną łamać zakazy – tak popadam w coraz większą obawę, że i pan pre- mające wątpliwe podstawy prawne. A zaczną je łamać, mier, i jego ekipa jadą tą kolejką, do której wsiedli, bo już widać, że entuzjazm sprzed kilku tygodni wypa- ale nie widzą celu. Padały z tej trybuny pytania, kie- rował. Frustracja będzie z każdym dniem rosnąć, dy zaczniecie wychodzić z tego obłędu, jakim jest w miarę kurczenia się oszczędności, których, jak wska- zamknięcie państwa, zamrożenie gospodarki. (Dzwo- zują dane makroekonomiczne, Polacy nie mają. nek) Te pytania domagają się natychmiastowej odpo- Panie Premierze! Powiedział pan: koniec z rajami wiedzi. (Oklaski) podatkowymi, raje podatkowe to wielki ubytek dla budżetów państw. To jest najgorsza droga, jaką może pan przyjąć. To właśnie Polska powinna być rajem Wicemarszałek Ryszard Terlecki: podatkowym dla Polaków. Zamiast domagać się od Brukseli trzech nowych podatków na nas nałożo- Dziękuję, panie pośle. Dziękuję bardzo. nych, niech pan wreszcie zacznie obniżać podatki Do pytań zgłosiło się kilkanaście osób. w Polsce dla polskich przedsiębiorców, dla polskich Informuję, że Prezydium Sejmu, na podstawie pracowników. To jedyna rozsądna droga. Dziękuję art. 39 ust. 1 regulaminu Sejmu, ustaliło w tym punk- bardzo. (Oklaski) cie limit 30 pytań dla klubów według parytetu: dla Prawa i Sprawiedliwości – 15, dla Koalicji Obywatel- skiej – 9, dla Lewicy – 3, dla PSL – 2 i dla koła – 1. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Lista posłów zapisanych do głosu została zamknięta. Czas pytania – 1 minuta. Teraz głos zabierze pan poseł Grzegorz Braun. (Poseł Robert Kropiwnicki: Może 1,5 minuty, pa- Spis treści nie marszałku.) Jako pierwszy pan poseł Tomasz Latos, klub Pra- Poseł Grzegorz Braun: wo i Sprawiedliwość. Szczęść Boże! Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Czcigodny Panie Premierze! Panowie Ministrowie! Jaką agendę wy właściwie tutaj realizujecie? Każdy Poseł Tomasz Latos: dzień, każdy tydzień ujawnia rozdźwięk między celami deklarowanymi a celami, które realnie osiąga- Dziękuję bardzo. cie. Będziecie teraz zwalczać bohatersko skutki ka- Szanowny Panie Marszałku! Panie Premierze! Wy- tastrofy i psychozy, którą sami nakręcacie. Nie rezy- soka Izbo! Przyznam, że zabierając tu głos jako pierw- gnujecie z tego, nie odpuszczacie. Za parawanem, za szy, miałem nadzieję, że ta dyskusja będzie w wykona- zasłoną dymną pod pretekstem walki z wrażym wi- niu każdego klubu koncyliacyjna i konstruktywna. rusem budujecie już nie zręby, tylko wyższe piętra Muszę powiedzieć, że nie w każdym przypadku tak systemu totalnej inwigilacji, i to tak kuchennymi niestety było. Mam wrażenie, że niektóre wystąpie- drzwiami, prawda? Nie przez ministerstwo bezpieki nia wręcz były jeszcze bardziej ostre. i nie przez ministerstwo obrony, tylko przez Mini- Szanowni Państwo! W tej sprawie, którą w tej sterstwo Cyfryzacji – ono proponuje wszystkim Pola- chwili mamy, naprawdę musimy działać wspólnie. Na- kom taką aplikację: ściągnij sobie, Polaku, rodaku, prawdę, tak jak w czasach najtrudniejszych, potrzebne obywatelu, na własnego smartfona takiego elektro- są silne, mocne kierownictwo i wspólne działanie. nicznego pastucha dla grzecznych obywateli. Co wy (Poseł Barbara Nowacka: To dajcie pole do kon- tu robicie? Czy wy sami wiecie, co to jest za agenda? sultacji.) A może starsi i mądrzejsi objawiają wam z dnia na Kończąc to, co teraz mówię, pytaniem, chciałem dzień, co to jest za scenariusz, w którego odgrywanie zapytać pana ministra zdrowia o dane, o których mó- tak bardzo się zaangażowaliście? Jedna rzecz to jest wił tutaj pan premier, związane z kolejnymi zakupa- opiekować się słabszymi, a więc tymi, których zdro- mi, działaniami na rzecz wyposażenia w środki ochron- wie jest wystawione na większe ryzyko wobec wszel- ne w naszym kraju. Dziękuję bardzo. (Oklaski) kich infekcji, nie tylko tych ogłoszonych przez Świa- tową Organizację Zdrowia najbardziej modnymi w ak- tualnym sezonie. Nimi trzeba się opiekować – jasna Wicemarszałek Ryszard Terlecki: sprawa. Chodzi o solidarność i w ogóle cywilizowane tradycje w Polsce. Ale zamykać kościoły? Zamykać Dziękuję. lasy? Co wy tam knujecie w tych lasach? Kto tam ma Pani poseł Małgorzata Kidawa-Błońska, klub Ko- lądować w tej puszczy, że Polacy nie mogą wyjść na alicji Obywatelskiej. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce 39

Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: 1 minuta. (Poseł Grzegorz Braun: Jest 30–40 sekund opóź- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nawet w tak po- nienia.) ważnej sytuacji – a sam pan premier przyznał, że Tak, wiem. sytuacja jest dramatyczna – uprawiacie propagandę. Wyszedł pan na mównicę i powiedział, że wszystko Poseł Grzegorz Braun: robicie najlepiej. Wszystko jest najlepiej robione przez nasze państwo. Tylko testów ciągle nie ma w takiej Nowa normalność. Może od razu lepiej: nowa wspa- ilości, nie są tak dostępne, jak by oczekiwali lekarze. niała normalność. One gdzieś są, ale konkretnie ich nie ma. Ciągle sły- Mam nadzieję, że pan, panie premierze, czuje te szymy, że mają się znaleźć. Maseczki – słyszeliśmy, skojarzenia, które się siłą rzeczy nasuwają. Czy to że maseczki sprzedano, kiedy było wiadomo, że za- jest już ten moment, w którym wszyscy będą zado- czyna się kryzys w naszym kraju. Ciągle nie ma od- woleni: jedni kopiąc rowy, a drudzy je zasypując, pa- powiedzi na te pytania. Jak tutaj mówić o zaufaniu, nie premierze? o tym, że możemy coś razem robić, kiedy ciągle nie Proszę się zdobyć na odrobinę szczerości wobec możemy sobie powiedzieć prawdy? narodu, współobywateli, rodaków, i proszę poinformo- Mówi pan, że testów mamy wystarczające ilości. Pre- wać, do czego to zmierza, w którą stronę nawiguje zes Narodowego Banku Polskiego mówi, że mamy wiel- rząd Rzeczypospolitej Polskiej, jeśli rząd Rzeczypospo- kie pokłady pieniędzy, a minister Gowin mówi o tym, litej Polskiej w ogóle wie, w którą stronę nawiguje. że nie można wprowadzić stanu klęski żywiołowej, bo Co się dzieje z tym, co w tle przecież nie umarło? Prze- państwo tego finansowo nie wytrzyma. Kto mówi praw- cież starsi i mądrzejsi nie zapominają: 447, manewry dę? Kto mówi prawdę? W jakim jesteśmy miejscu? Defender 2020, obrót bezgotówkowy – do tego wirus jest świetnym pretekstem. To są wasze (Dzwonek) cele Pan, panie premierze, nie odpowiada (Dzwonek) realne, panie premierze… za koronawirusa, ale pan odpowiada za to, jak nasz (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia Oklaski kraj jest do tego przygotowany. ( ) przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Spis treści Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Dziękuję. Dziękuję bardzo. Teraz spróbujemy połączyć się z panią poseł Iza- Teraz pytanie zada pan poseł Romuald Ajchler, belą Leszczyną, klub Platformy Obywatelskiej. klub Lewicy. (Poseł Barbara Nowacka: Koalicja Obywatelska, Pan poseł Ajchler? panie marszałku.) (Poseł Piotr Zgorzelski: Chyba przez monitor.) (Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Chyba trzeba (Poseł Borys Budka: Jest opóźnienie.) zrobić przerwę i zreperować system.) Nie mamy połączenia z panem posłem. Wrócimy (Poseł Borys Budka: Posłowie słyszą, że słychać do tego za chwilę. głos, ale nie da się połączyć.) (Poseł Krzysztof Gawkowski: Panie marszałku, od (Głos z sali: Nie, niech pan poczeka, panie marszałku.) nas z klubu też trzy osoby zgłaszają, że nie mogą się Pani poseł Agnieszka Ścigaj, klub Polskiego połączyć.) Stronnictwa Ludowego. (Poseł Robert Kropiwnicki: Panie marszałku, ten (Poseł Piotr Zgorzelski: Koalicja Polska.) system zbankrutował, tak jak nasze państwo. Z przy- (Głos z sali: Czy mógłby pan premier…) krością to stwierdzam.) Panie pośle, spokojnie. (Poseł Grzegorz Braun: I kto to mówi?) (Wypowiedź poza mikrofonem) Muszę powiedzieć, że jest pan żałosny w tym, co Proszę? pan mówi. Naprawdę. I powinien się pan wstydzić (Poseł Robert Kropiwnicki: Panie marszałku, ten takich słów. system chyba nie działa.) (Poseł Grzegorz Braun: I kto to mówi?) Zaraz, spokojnie, proszę pana. Nie mamy połączenia… Pan poseł Grzegorz Braun jest na sali. Mamy jeszcze jedną osobę na sali, która jest zapi- Bardzo proszę, pytanie. sana do głosu – to właśnie pan poseł – a potem za- Czas – 1 minuta. rządzimy przerwę. (Głos z sali: Ten system nie działa.) (Poseł Grzegorz Braun: Proszę to zapisać w protoko- (Głos z sali: Wielki sprawiedliwy. O każdym może le: Nie mamy połączenia – powiedział pan marszałek.) coś powiedzieć.) Panie pośle, proszę się uspokoić. Poseł Robert Kropiwnicki: (Poseł Grzegorz Braun: Panie marszałku, jest opóźnienie działania systemu…) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy Wielki Ty- Tak, ale tymczasem może pan zadać pytanie. dzień, dzisiaj jest Wielki Poniedziałek, jest tuż przed 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej 40 związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce

Poseł Robert Kropiwnicki o tym wiadomo, nie przygotował Polski ani Polaków do stanu epidemii. W związku z tym gra na czas. świętami. Wypada mówić w tym tygodniu prawdę. Ta gra na czas wymaga realizacji ostrych rozporzą- Naprawdę, to jest ten moment, kiedy nie powinniśmy dzeń, które wydano, dotyczących wychodzenia z domu, kłamać. I mówię to do pana premiera: Nie powinien pracy i innych rozwiązań. No dobrze, musimy się rato- pan kłamać, w momencie kiedy nasze państwo jest wać. I gdyby nie wspaniała postawa Polaków, to wszyst- w wielkim kryzysie, kiedy zamykacie ludzi w doko by się nie udało. Ale mimo wszystko spójrzmy na mach, kiedy zamykacie sklepy, parki, ulice i cmenta- statystyki. Mamy obecnie 4102 wykrytych przypadków rze. Niestety zamykacie te miejsca, bo jesteśmy nie- zachorowań. 3 dni wcześniej było ich 2964. Oznacza to przygotowani do tej wielkiej pandemii. A jesteśmy wzrost w ciągu 3 dni o 39%, prawie 40%. Jeżeli liczba nieprzygotowani, bo wy się tym po prostu nie chcie- zarażeń będzie przyrastać w tym tempie, będzie ozna- liście wcześniej zajmować. czało to, że 10 maja będzie ponad 150 tys. chorych. Pan jest bankierem i niestety słychać to w pana Polacy są skłonni do poświęceń. Tracą pracę, tracą każdym słowie. Cała pomoc, którą chce pan przeka- dochody, tracą firmy. Natomiast rząd nie jest skłonny zać, ma iść przez banki. A ludzie pytają: Gdzie są te do żadnych poświęceń, robi wszystko dla utrzymania pieniądze? Dlaczego firmy nie mogą dostać tych pie- władzy. Jednoznacznie: przeprowadzenie wyborów niędzy, tylko dostaną je banki? Dlaczego ludzie mają 10 maja oznacza rozszerzanie się epidemii (Dzwonek), płacić podatki w sytuacji, kiedy nie mają dochodów? czyli sytuację, w której wielu z nas zachoruje i umrze. To jest tragedia. Ludzie płaczą w domach, bo tracą pracę, a wy się uśmiechacie. Nie róbcie tego. Napraw- dę, pomóżcie ludziom. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Dziękuję bardzo. Nie udało się pani sformułować Wicemarszałek Ryszard Terlecki: pytania. Teraz głos ma pani poseł Urszula Zielińska, Koali- Postaramy się teraz połączyć z panią poseł Kata- cja Obywatelska. rzyną Lubnauer, która jest w Sejmie w jednej z sal.

Spis treści Bardzo proszę. (Poseł Grzegorz Braun: Sprawdźmy kworum. Poseł Urszula Zielińska: Wniosek formalny o sprawdzenie kworum.) Panie pośle, spokojnie. Niech pan siądzie, dobrze? (Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach) (Poseł Grzegorz Braun: Wniosek formalny.) Wysoka Izbo! Panie Premierze! Art. 233 konsty- Teraz nie ma pan… Nie zgłosił pan wniosku for- tucji wyraźnie określa, iż ograniczanie podstawo- malnego. wych wolności obywatelskich czy gospodarczych i in- (Poseł Borys Budka: Panie marszałku, jeśli trze- nych jest możliwe tylko w wyniku, w ramach wpro- ba, to dwie osoby od nas wyjdą, a panie przyjdą. Mo- wadzenia stanu nadzwyczajnego – jednego z trzech żemy się zmienić.) stanów nadzwyczajnych. Tymczasem pana rząd od Okej. 2 marca wprowadza daleko idące ograniczenia wol- (Poseł Grzegorz Braun: Wniosek formalny, żeby ności zwykłymi ustawami i rozporządzeniami. w ogóle można było obradować… czy na tabletach…) Czy prawdą jest, że tym samym wprost łamie pan Panie pośle, niech pan siada spokojnie i zmierzy konstytucję? Czy prawdą jest, że tym samym próbuje gorączkę. Proszę usiąść. pan nie tylko utrzymać majową datę wyborów prezy- (Poseł Grzegorz Braun: Niech pan sprawdzi.) denckich, ale także uniknąć obowiązku wypłaty od- Tak, oczywiście. szkodowań, które obywatelom i obywatelkom gwaran- (Poseł Krzysztof Gawkowski: U nas też się może- tuje konstytucyjny porządek prawny? Czy wreszcie my podmienić.) prawdą jest, że tym samym naraża pan Skarb Pań- Tak, bardzo proszę. stwa na ryzyko pozwów o wypłaty kwot o wiele wyż- (Poseł Robert Kropiwnicki: Panie marszałku, pro- szych? Chodzi tu nie tylko o wyrównywanie strat, ale szę wpuścić ludzi na salę.) także, na podstawie Kodeksu cywilnego, o wyrówna- Nie, nie. Możemy wpuścić tyle osób, ile jest tu w tej nie wszelkich korzyści utraconych w wyniku realizacji chwili. niekonstytucyjnych decyzji pana rządu. Czy Skarb (Głos z sali: Będą się wymieniali.) Państwa, panie premierze, będzie w stanie udźwignąć Tak jest. ciężar tych odszkodowań? Dziękuję. Bardzo proszę, pani poseł.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Katarzyna Lubnauer: Dziękuję bardzo. (Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach) Teraz proszę pana marszałka Zgorzelskiego, któ- Szanowni Państwo! Mamy sytuację, w której rząd, ry zabierze głos zamiast pani poseł Ścigaj. wiedząc, co się zapowiada, ponieważ od stycznia było Bardzo proszę. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce 41

Poseł Piotr Zgorzelski: stu Polska mlekiem i miodem płynąca. Pytam więc, dlatego wciąż nie jesteście w stanie pochylić się nad Dziękuję bardzo, panie marszałku. problemami Polek i Polaków, dlaczego nie możecie Wysoka Izbo! 7 lutego podczas obrad senackiej Ko- zrozumieć, że ludzie codziennie dostają wypowiedze- misji Zdrowia – można skorzystać ze stenogramu – zania, a wasza tarcza jest zerowym rozwiązaniem prze- równo wiceminister zdrowia, jak i główny inspektor ciwko pandemii koronawirusa. Wasz szaleńczy plan sanitarny zapewniali, że szpitale są przygotowane do utrzymania władzy za cenę zdrowia i życia Polek i Po- walki z tym podstępnym wirusem. Zapewniali także, laków jest chorym pomysłem. Kiedy w końcu posłu- że to niegroźny wirus i że zalecenia WHO nie obejmu- chacie rozsądku Lewicy i zrozumiecie, że rozwiąza- ją w grupie państw zagrożonych Polski. W tym samym nia, o których mówił Krzysztof Gawkowski, to kon- czasie 7 lutego Agencja Rezerw Materiałowych pozby- kretne, merytoryczne rozwiązania? Chcemy współ- ła się 62 tys. masek pełnotwarzowych. Jak to świadczy pracować. Zacznijmy rozmawiać. Kiedy w końcu zde- o stanie przygotowania naszego państwa? (Dzwonek) cydujecie się na oficjalne wprowadzenie stanu klęski I jeszcze jedno zdanie do pana premiera Glińskiego. żywiołowej oraz realną pomoc przedsiębiorcom i pracownikom? Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Bardzo dziękuję, panie marszałku. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Poseł Piotr Zgorzelski: Dziękuję bardzo. Mamy następną osobę, która zabierze głos. Jedno zdanie, jeśli pan pozwoli. (Poseł Robert Kropiwnicki: Panie marszałku, są Dzisiaj pan premier Gliński obraził posła Konfe- posłowie na terenie Sejmu, którzy mogliby…) deracji, nazywając go chłopczykiem. Nas wyklucza ze Tak, właśnie wchodzą. Bardzo proszę, tak. wspólnoty, mówiąc, że nie mamy nic wspólnego z Pol- Bardzo proszę, pani poseł. ską. To są haniebne słowa, panie marszałku. Spis treści

Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Dziękuję, panie marszałku. Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lewica charakte- ryzuje się tym, że działa, zamiast tylko mówić. Pod- czas kiedy państwo w obozie Zjednoczonej Prawicy Poseł Piotr Zgorzelski: przepychacie się, kto jest ważniejszy: Jarosław Ka- czyński czy Jarosław Gowin, my odbieramy każdego Chciałbym, żeby pan zareagował. dnia dziesiątki, jeśli nie setki, telefonów od ludzi, któ- Niedługo was wykluczy naród. (Oklaski) rzy tracą środki do życia, bo tracą pracę. Tracą ją dla- (Poseł Borys Budka: Mnie do Niemiec wysyłał.) tego, że przez 15 lat rządów prawicy żaden rząd – ani Platformy Obywatelskiej i PSL-u, ani Prawa i Spra- wiedliwości – nie uporał się z problemem umów śmie- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ciowych. Dziś z powodu śmieciowego zatrudnienia cierpią nie tylko pracownicy restauracji, nie tylko Pan poseł Romuald Ajchler, klub Lewicy. pracownicy gastronomii i turystyki, cierpią także ra- Mamy połączenie? townicy medyczni, czyli bohaterowie, którzy dziś każ- (Poseł Grzegorz Braun: Scenariusz się urwał?) dego dnia narażają swoje życie i zdrowie. Jeżeli dziś (Głos z sali: To teraz improwizacja.) zostaną objęci kwarantanną, nie są pewni, czy otrzy- (Poseł Grzegorz Braun: Proszę do protokołu, dru- mają wynagrodzenie. Dlaczego? Dlatego że nic pań- gi raz pan marszałek mówi: nie mamy połączenia.) Mamy na sali panią poseł, która zada pytanie? stwo nie zrobiliście przez lata dobrej koniunktury, Bardzo proszę, za chwileczkę. żeby im pomóc, żeby ich zabezpieczyć. Nie robicie tego Bardzo proszę, pani poseł. także dzisiaj, w dniu kryzysu. W kolejnej wersji tzw. tarczy antykryzysowej nie znajdziemy niczego, co by- łoby adresowane do osób zatrudnionych na umowach Poseł Monika Pawłowska: śmieciowych. Dlaczego po raz kolejny pomijacie kilka milionów ludzi? Dlaczego nie interesuje… Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia Panie premierze, tyle pan mówił o tym, że Polska przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) wyjątkowo dobrze radzi sobie z pandemią koronawi- (Poseł Henryk Kowalczyk: Kłamstwa. To są kłam- rusa, że jest w stanie opanować zachorowania. Po pro- stwa. Płaca minimalna dla tych, którzy nie pracują…) 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej 42 związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz:

Minął pani czas, pani poseł. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bezpieczeństwo Czy są jeszcze posłowie z Platformy, którzy zada- wymaga odpowiedzialności. Bezpieczeństwo wymaga dzą pytanie? współpracy i staranności. Żeby Polacy mieli poczucie (Głos z sali: Są.) bezpieczeństwa i czuli się prawdziwie bezpiecznie, ko- Tak, więc jeszcze chwilę poczekamy. nieczne jest wprowadzenie paktu solidarności pomię- PSL zgłosił tylko jednego posła. dzy opozycją a rządem, pomiędzy rządem a opozycją (Wypowiedź poza mikrofonem) – po to, żeby nakreślić plany działania na najbliższe To pytanie już było zadane, panie pośle. miesiące, żeby Polacy wiedzieli, co się będzie działo za (Głos z sali: Ale są dwa miejsca.) tydzień, za 2, za 3 tygodnie, kiedy nastąpi powrót Ale zgłosiliście tylko jedną osobę. do działalności gospodarczej, kiedy będzie powrót do (Głos z sali: Za panią poseł Agnieszkę Ścigaj…) szkoły, co z egzaminami na koniec podstawówki czy co z maturami. Nie wolno zostawiać tego na ostatnią Tak, i pan marszałek wystąpił za nią. chwilę. Ten pakt solidarności nakreślający warianty: (Poseł Krzysztof Gawkowski: My zgłosiliśmy trzy bardziej optymistyczny, trudniejszy, taki, który jest osoby, ale jeszcze nie wiemy, czy będą połączenia.) najbardziej realny, rząd powinien przedstawić wspól- Dwie – z tego, co widzę. nie z opozycją. Do paktu solidarności wzywam dzisiaj (Poseł Krzysztof Gawkowski: Były trzy zgłoszenia. premiera Mateusza Morawieckiego, wzywam więk- Na pewno trzy.) szość parlamentarną. Oczekuję paktu na rzecz soli- Tak, trzy? Okej. Dobrze, jak były trzy, to w po- darności… (Dzwonek) rządku. Rzeczywiście, są trzy, ma pan rację. (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia (Poseł Krzysztof Gawkowski: Panie marszałku, są przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) te połączenia czy nie?) To na razie pan poseł Sienkiewicz, Platforma Obywatelska. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: 1 minuta, panie pośle. Dziękuję bardzo.

Spis treści Mamy kolejnego posła Platformy. Poseł Bartłomiej Sienkiewicz: Mamy jeszcze trzy pytania Platformy i jedno Lewicy. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Bardzo proszę, pan poseł Piotr Borys. Szkoda, że nie mogę panu zadać tego pytania wprost, ale chciałem zapytać o jedną rzecz. Kiedy pan pre- Poseł Piotr Borys: mier zechce poinformować pana politycznego patro- na i wodza ugrupowania rządzącego, pana Jarosława Szanowni Państwo! Panie Marszałku! Żaden przy- Kaczyńskiego, że ten kryzys to nie jest kryzys recesji, zwoity rząd w czasie pandemii nie podnosi podatków. to jest egzystencjonalny kryzys całego państwa i na- Tymczasem słyszymy od pana premiera zapowiedź rodu polskiego, że efektem tego może być nie tyle kolejnych trzech, nawet czterech podatków, które chce recesja, ile utrata 30 lat pracy pokolenia, całego po- wprowadzić pan premier. Przecież to na końcu obciąży kolenia Polaków budujących niepodległą Polskę i go- nas, konsumentów, i firmy, które w całym systemie nie spodarkę w tej Polsce? Nie można dopuścić do sytu- tylko rynku polskiego, ale także rynku europejskiego acji, w której to staje się przedmiotem gry politycznej. funkcjonują. To jest po prostu nieprzyzwoite. Po dru- Kiedy pan wreszcie uświadomi Jarosławowi Kaczyń- gie, jeszcze kilka miesięcy temu mówiliście państwo skiemu, że jego plany dotyczące wyborów, utrzyma- o tym, że cała Europa zazdrości nam wzrostu gospo- nia za wszelką cenę władzy są planami niszczącymi darczego, tego wszystkiego, co jest domeną pracy mi- (Dzwonek) tak naprawdę… lionów polskich firm. Tymczasem dzisiaj to właśnie (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia polscy przedsiębiorcy zazdroszczą Europie systemu przy wyłączonym mikrofonie) wsparcia. Jak to jest możliwe, że firma niemiecka może otrzymać po 3 dniach rejestracji 15 tys. euro, a firma powyżej 10 pracowników nie otrzyma praktycznie żad- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: nej pomocy ze strony państwa? Zadaję te pytania, bo tu chodzi o przyzwoitość. Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję bardzo, panie pośle. Mamy następnego posła Platformy Obywatelskiej Wicemarszałek Ryszard Terlecki: i jeszcze Lewicy. (Głos z sali: Jeszcze jeden.) Dziękuję bardzo. (Poseł Henryk Kowalczyk: O właśnie.) Kolejny pan poseł – Paweł Kowal, Koalicja Oby- (Głos z sali: Panie marszałku, wniosek formalny.) watelska. Pan poseł Władysław Kosiniak-Kamysz z pytaniem. Bardzo proszę. Bardzo proszę. 1 minuta, panie pośle. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce 43

Poseł Paweł Kowal: Poseł Jan Grabiec:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! To Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Pytania, które jest moment, kiedy ludzie zasługują na prawdę. To dziś zadajemy, zadają sobie Polacy, którzy od 2 mie- jest moment, kiedy trzeba powiedzieć ludziom, że sięcy obserwują to, jak epidemia pojawiła się naj- dzisiaj może opatrzność nas oszczędziła, może ten pierw w Europie, potem w Polsce. Zadają proste py- wirus nie rozpełzł się jeszcze po kraju tak, jak się tania. Zadają pytania o to, dlaczego nie ma dostępu niektórzy spodziewali. Ale jutro, pojutrze może być do testów na koronawirusa, dlaczego osoby, które inaczej, mogą być tysiące chorych, wielu ludzi może mają podejrzenia, że mogły zetknąć się z osobami umrzeć. Polacy powinni to usłyszeć i powinni precy- zakażonymi, nie mogą się przebadać, dlaczego nie zyjnie wiedzieć, co robi rząd każdego dnia. I dlatego mogą być badani lekarze, pielęgniarki, pracownicy moje pytanie jest dokładnie o tryb działania rządu. systemu ochrony zdrowia, ratownicy, dlaczego nie Gdzie są sztaby antykryzysowe? Czy w tych sztabach ma dla nich środków ochrony, nie ma maseczek, nie są lekarze? Kto słucha dzisiaj lekarzy? W jakim try- ma fartuchów, dlaczego nie daliście rady. Można by bie one podejmują decyzje? Co się dzieje z raportowa- szukać odpowiedzi w waszych wypowiedziach sprzed niem informacji na temat chorych i umierających? 2 lat, w wypowiedzi ministra Szumowskiego, który Jaki jest tryb podawania tych informacji? 2 miesiące temu, kiedy był na nartach z prezydentem Kiedy Polacy stoją wobec takiej tragedii, jedyną Andrzejem Dudą, powiedział, że cieszy się, że może odpowiedzią, jaką mogą usłyszeć, jest pełna prawda odpocząć, bo w ministerstwie nie ma za dużo roboty. i precyzja. Muszą mieć pewność, że jeśli mówi do nich Odpowiedzi można szukać w decyzjach (Dzwonek) minister, to mówi minister rządu, a nie uczestnik waszych polityków… jednej czy drugiej partii politycznej (Dzwonek), która (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia kunktuje… przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Dziękuję bardzo, panie pośle. Spis treści Dziękuję bardzo. Na tym zamykamy listę zgłoszeń do pytań. Pan poseł Wiesław Szczepański, klub Lewicy. Teraz głos ma minister zdrowia pan Łukasz Szu- mowski. Poseł Wiesław Szczepański: Bardzo proszę, panie ministrze.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Mam dwa pytania. Pierwsze dotyczy uczniów. Już Minister Zdrowia niedługo mamy mieć egzaminy ósmoklasistów, a po- Łukasz Szumowski: tem matury. Czy rząd nie zamierza jednak po prostu podjąć decyzji o tym, aby wydłużyć termin albo prze- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za nieść te egzaminy na późniejszy okres? Bo przecież troskę. Chciałbym przekazać, że pogłoski o moim skraj- w systemie on-line nie można uczyć się w taki sposób, nym wyczerpaniu są przedwczesne i niesprawdzone. jak to powinno być. Moje drugie pytanie dotyczy miej- Nie przypominam sobie swojej wypowiedzi, z której scowości Krotoszyn. Otóż, panie marszałku, w moim wynikałoby, że mam mało pracy w Ministerstwie Zdro- województwie – wielkopolskim, w mieście powiato- wia. Jako żywo chyba musiałbym być wówczas skrajnie wym w tej chwili zamknięty jest szpital, zamknięty wyczerpany, gdybym coś takiego powiedział. posterunek Policji. To miasto zostało samo, właści- Szanowni Państwo! Padały tutaj pytania o kon- wie bez pomocy. W jaki sposób chcecie państwo po- krety, poza wypowiedziami bardzo emocjonalnymi, magać takim miejscowościom? Czy nie przewidujecie, w których właściwie nie postawiono konkretnych załóżmy – tak jak mamy dzisiaj wprowadzone 2 go- pytań. Chciałbym powiedzieć, że obecnie jest blisko dziny, kiedy tylko emeryci mogą być na zakupach 1800 pacjentów w szpitalach zakaźnych jednoimien- – aby przykładowo lekarze, którzy idą po zakupy, nych, na ponad 10 tys. łóżek, 107 pacjentów jest a chcą to szybko zrobić, byli obsługiwani poza kolej- podłączonych do respiratorów. W szpitalach zakaź- nością? Dziękuję bardzo. nych i szpitalach jednoimiennych mamy ok. 1500 re- spiratorów. Obecnie ponad 4100 osób jest zakażonych, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: w tej chwili już 4200. Gdybyśmy nie wprowadzili tych restrykcji, o których państwo mówicie, dotyczących Dziękuję. przemieszczania się, izolacji, to dzisiaj, zgodnie z pre- Jest jeszcze jedno pytanie dla Platformy Obywa- dykcjami, byłoby 16,5 tys. osób zdiagnozowanych, telskiej. zakażonych. To jest ta skala, to jest ta różnica. Pan poseł Jan Grabiec. Pytaliście państwo o testy. Mamy w tej chwili wy- Bardzo proszę. konanych ponad 85 tys. testów, tj. ponad 2200 na 1 mln 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej 44 związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce

Minister Zdrowia Łukasz Szumowski kowań. To na szczęście jest lek, który jest u nas w Polsce. mieszkańców i na 4 tys. zakażonych. Plasuje to nas Padały również pytania o zabezpieczenie DPS-ów. w czołówce peletonu krajów, które były na tym etapie Zostały wyasygnowane i wysłane maseczki i sprzęt epidemii, powtarzam. ochrony osobistej do wojewodów. Wojewodowie będą Pytaliście państwo, jak testujemy. Oczywiście te maseczki i ten sprzęt ochrony osobistej rozdyspo- powtórzę po raz kolejny, bo być może nie oglądacie nowywać, również do DPS. państwo mediów, być może nie słuchacie wypowie- Szanowni Państwo! To są dosyć konkretne infor- dzi w różnych stacjach, że medycy mają pierwszeń- macje i konkretne liczby. Można oczywiście je spraw- stwo w testowaniu. Każdy medyk, w przypadku któ- dzić, ale tak jak powiedziałem, staramy się dostarczać rego jest podejrzenie co do zetknięcia się z koronawi- sprzęt ochrony osobistej, ile tylko można, i będziemy rusem i wysokie prawdopodobieństwo tego, ma pra- to robili nadal. Już teraz dostarczamy nie tylko do wo na pierwszej linii do testów i do tzw. szybkiej szpitali zakaźnych jednoimiennych, ale i do wszyst- ścieżki. Testujemy ok. 8 tys. osób na dobę. Potencjał kich szpitali w Polsce, do POZ, aptek, jak również do laboratoriów umożliwia testowanie do 13,5 tys. osób innych jednostek, takich jak DPS-y, poprzez wojewo- na dobę. Na dzień dzisiejszy funkcjonuje 49 labora- dów. Oczywiście to jest trudne. Wiemy, że walczymy toriów. W ostatnich dniach poprosiłem prezesa Na- o ten sprzęt ochrony osobistej na całym świecie. Czy- rodowego Funduszu Zdrowia o to, żeby zaczął płacić tacie, słyszycie państwo w mediach, jak czasami wy- za wszystkie testy we wszystkich szpitalach dla pa- gląda drastyczna walka o to, który kraj przyjmuje cjentów i personelu, co jeszcze zwiększy potencjał który transport. Na razie te transporty do Polski idą testowania. i będą szły, a my natychmiast, jak tylko będziemy je Dlaczego nadal nie są wykorzystywane wszystkie otrzymywali, będziemy je przekazywali dalej. Bardzo możliwości? Szanowni państwo, ja jako minister dziękuję. (Oklaski) zdrowia nie zlecam testów, zlecają je lekarze, zlecają je inspektorzy sanitarni. Zlecili 8 tys. Każda osoba, co do której jest podejrzenie co do wirusa, powinna Wicemarszałek Ryszard Terlecki: mieć zrobiony test. Jak widać, mamy jeszcze pewne Spis treści zapasy. Oczywiście one gwałtownie by się kurczyły, gdybyśmy nie przekazywali nowych testów, i oczywi- Dziękuję bardzo, panie ministrze. ście to robimy. Tak jak powiedział pan premier, Zamykam dyskusję. mamy 800 tys. zakontraktowanych testów, 150 tys. W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie infor- jest rozdysponowanych do laboratoriów, 170 tys. jest macji. na polskiej ziemi. Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy Nikt nie mówi, że służba zdrowia w Polsce jest mle- w bloku głosowań. kiem i miodem płynąca, to byłoby absurdem i byłoby Zarządzam przerwę do godz. 12.20. nieuzasadnione, ale mówimy, że wykonujemy 8 tys. Informuję, że wtedy odbędą się głosowania. testów na dobę, mówimy, że walczymy o sprzęt ochro- (Głos z sali: A jakiś konkret, panie marszałku?) ny osobistej, mówimy, że dostarczyliśmy w zeszłym Tego nie wiem. tygodniu ponad 7 mln maseczek, ponad 2,5 mln ręka- (Poseł Grzegorz Braun: Proszę zaprotokołować, wiczek, 500 tys. maseczek hepa i 400 tys. l płynu do pan marszałek powiedział: tego nie wiem.) dezynfekcji. To mówimy, bo to jest fakt, z tym trudno dyskutować. Mówimy również, że mamy zakontrak- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 51 towane 31 mln kolejnych maseczek, 28 mln maseczek do godz. 12 min 34) hepa i 14 mln rękawiczek. (Dzwonek) To oznacza konkretne działania. I to nie oznacza, że jest fantastycz- nie, nie. To oznacza po prostu, że walczymy na ryn- Marszałek: kach całego świata o to, żeby te maseczki kupić. Pytaliście jeszcze państwo o kwestię testowania. Wznawiam obrady. Jeżeli odsetek pozytywnych testów w Izraelu wynosi Proszę państwa, teraz przystąpimy do głosowa- 7,5%, w Niemczech 7%, w Wielkiej Brytanii 20%, to nia i tak jak przed każdym posiedzeniem – szcze- w Polsce jest to ok. 5%. Pokazuje to, że nasze ilości gólnie gdy są głosowania – stwierdzimy, czy jest testów na pewno nie odbiegają w tym złym tego sło- kworum. wa znaczeniu. Poproszę wszystkich państwa o naciśnięcie obo- Chciałbym przekazać jeszcze jedną informację. jętnie którego przycisku dla stwierdzenia kworum. Szanowni państwo, być może arechina to jest lek Bardzo proszę o naciśnięcie przycisku. wspomagający leczenie koronawirusa. Znowu pyta- Przypomnę, że stwierdzamy kworum, czyli naci- liście państwo o konkrety. W Polsce mamy 85 tys. skamy obojętnie jaki przycisk. opakowań, na koniec kwietnia będziemy mieli do- Troszkę dłużej musimy poczekać, żeby sygnał do- stępnych 200 tys. opakowań, a w czerwcu 1 mln opa- szedł do wszystkich państwa posłów. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Informacja Prezesa Rady Ministrów nt. sytuacji epidemiologicznej związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce – głosowanie. Sprawy formalne 45

Marszałek Kto z pań i panów posłów jest za skróceniem ter- minów, o których mowa w art. 30 ust. 4 i ust. 9 pkt 2 Dziękuję bardzo i proszę o podanie wyników. regulaminu Sejmu, zechce nacisnąć przycisk. W obradach bierze udział 427 posłów, czyli stwier- Kto jest przeciw? dzam kworum. Kto się wstrzymał? Zgłoszony został wniosek formalny o przerwanie Głosowało 455 posłów. Za – 232, 222 – przeciw, posiedzenia. 1 się wstrzymał. Przystępujemy do głosowania nad tym wnio- Stwierdzam, że Sejm propozycję przyjął. skiem. Wniosek formalny, pan poseł Grzegorz Braun. Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem Proszę bardzo. przerwy w obradach, zechce nacisnąć przycisk. 1 minuta, panie pośle. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Głosowało 450 posłów. 219 – za, 230 – przeciw, Poseł Grzegorz Braun: wstrzymał się 1. Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił. Czcigodna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wnio- Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. porząd- sek formalny. Wnoszę o zmianę sposobu przeprowa- ku dziennego: Informacja Prezesa Rady Ministrów dzania głosowania z niesprawnego na sprawny. Do- nt. sytuacji epidemiologicznej związanej z rozprze- staję nieustannie informacje o problemach z połącze- strzenianiem się koronawirusa w Polsce. niem. Kiedy pani nie zajmowała tego miejsca za- W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie przed- szczytnego, pan marszałek Terlecki, jak odnotowa- stawionej informacji, który poddam pod głosowanie. łem, dwa lub trzy razy powiedział do mikrofonu, to Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm powinno być w protokole: nie mamy połączenia… przyjął informację do wiadomości. (Poseł Ryszard Terlecki: Ale nie w przypadku gło- Przystępujemy do głosowania. sowania. Nie w przypadku głosowania, panie pośle.) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- …a więc są problemy techniczne, które czynią sku o odrzucenie informacji Prezesa Rady Ministrów iluzoryczną tę wersję, że bierzemy udział w obradach Spis treści nt. sytuacji epidemiologicznej związanej z rozprze- plenarnych i że wszyscy mogą z równą sprawnością strzenianiem się koronawirusa w Polsce, zechce na- i zgodnością z własnym sumieniem oddawać tu głos. cisnąć przycisk. Proszę zaprowadzić w tej kwestii porządek, szanow- Kto jest przeciw? na pani marszałek. Kto się wstrzymał? Głosowało 456 posłów. 219 – za, 237 – przeciw, nikt się nie wstrzymał. Marszałek: Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym samym przyjął informację do wiadomości. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka przed- Oczywiście to nie był wniosek formalny, panie stawiła opinię dotyczącą wniosku w sprawie wyboru pośle. kandydata na stanowisko sędziego Trybunału Kon- (Poseł Grzegorz Braun: Wniosek formalny o zmia- stytucyjnego. nę sposobu prowadzenia głosowania.) Opinia to druk nr 317. Pan marszałek Terlecki. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Proszę bardzo. Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnie- niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tej sprawy. Poseł Ryszard Terlecki: Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 30 Panie pośle, ten brak połączenia dotyczył wyłącz- ust. 4, oraz zastosowanie klauzuli, o której mowa nie połączenia wizualnego z posłami, którzy zabiera- w art. 30 ust. 9 pkt 2 regulaminu Sejmu. li głos w dyskusji. Nie dotyczył on głosowania. Tak Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że więc ten wniosek jest całkowicie nieuzasadniony. Sejm propozycję przyjął. (Poruszenie na sali) (Poseł Grzegorz Braun: Sprzeciw. Sprzeciw.) (Poseł Robert Kropiwnicki: Ale to wykluczyło ich Słyszę sprzeciw, panie pośle. z głosowania.) (Poseł Grzegorz Braun: Wniosek formalny.) W związku ze zgłoszonym sprzeciwem sprawę tę rozstrzygniemy w głosowaniu. Marszałek: (Poseł Grzegorz Braun: Wcześniej zgłoszony zo- stał wniosek formalny.) Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania. Kończę tę dyskusję, proszę państwa. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. 46 Wybór sędziego Trybunału Konstytucyjnego

Marszałek nia Regionów Granicznych. W latach 2001–2018 peł- nił funkcję konsula honorowego Republiki Federal- To prawda, że był problem z połączeniem wideo. nej Niemiec w Szczecinie. Mecenas Sochański był Usterka została naprawiona. Natomiast system gło- ekspertem Rady Europy do spraw bezpieczeństwa sowań to jest zupełnie inny system. w miastach. (Poseł Grzegorz Braun: Padł wniosek formalny. W 2004 r. został odznaczony przez prezydenta To był w 100% wniosek formalny.) Rzeczypospolitej Polskiej Złotym Krzyżem Zasługi. Nie, to nie był do końca wniosek formalny. Jeśli W tym samym roku przyznano mu tytuł Mecenasa chce pan złożyć wniosek prawidłowo, zgodnie z regu- Kultury Szczecina. W 2006 r. został laureatem Bona laminem, to proszę go złożyć na piśmie, panie pośle. Lex, nagrody „Gazety Prawnej” dla najlepszych praw- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. po- ników. W 2010 r. w 40. rocznicę wydarzeń grudnia rządku dziennego: Wybór sędziego Trybunału 1970 r. otrzymał od ministra sprawiedliwości srebrny Konstytucyjnego (druki nr 316 i 317). medal pamiątkowy. W 2015 r. został uhonorowany Na podstawie art. 194 ust. 1 Konstytucji Rzeczy- przez prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Krzy- pospolitej Polskiej oraz art. 2 ust. 2 ustawy o statusie żem Zasługi na Wstędze. sędziów Trybunału Konstytucyjnego, a także art. 30 Zarówno wyróżniająca wiedza prawnicza, jak i bo- ust. 1 i ust. 3 pkt 1 w związku z art. 26 ust. 1 regu- gate doświadczenie naukowe i zawodowe w dziedzi- laminu Sejmu grupa posłów zgłosiła kandydaturę nie prawa wskazują, iż pan Bartłomiej Sochański jest pana Bartłomieja Sochańskiego na stanowisko sę- dobrym kandydatem na sędziego Trybunału Konsty- dziego Trybunału Konstytucyjnego. tucyjnego. Proszę panią poseł Annę Milczanowską o przedstawienie wymienionej kandydatury. Marszałek:

Poseł Anna Milczanowska: Dziękuję, pani poseł. Proszę pana posła Marka Asta o przedstawienie Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! opinii komisji.

Spis treści Przedstawiam kandydaturę pana mecenasa Bartło- mieja Sochańskiego na sędziego Trybunału Konsty- tucyjnego. Poseł Sprawozdawca Marek Ast: Pan Bartłomiej Sochański – urodzony 11 lutego 1955 r. w Szczecinie. Od blisko 40 lat jest adwokatem Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! i radcą prawnym. Absolwent Wydziału Prawa i Admini- W imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka stracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Pozna- mam zaszczyt przedstawić opinię dotyczącą wniosku niu. W 1981 r. uzyskał tytuł radcy prawnego, a w latach w sprawie wyboru na stanowisko sędziego Trybuna- 1986–1987 był zastępcą dziekana Okręgowej Izby łu Konstytucyjnego, druki nr 316 i 317. Radców Prawnych w Szczecinie. Od 1987 r. wykonu- Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 30 ust. 5 regula- je zawód adwokata, obecnie w kancelarii adwokatów minu Sejmu, skierowała w dniu 2 kwietnia 2020 r. i radców prawnych Sochański i Osiński w Szczecinie. powyższy wniosek do Komisji Sprawiedliwości i Praw Przez wiele lat był delegatem na Krajowy Zjazd Ad- Człowieka w celu zaopiniowania. Komisja Sprawie- wokatury. dliwości i Praw Człowieka po rozpatrzeniu wymie- W latach 80. był działaczem NSZZ „Solidarność”. nionego wniosku na posiedzeniu w dniu 6 kwietnia W stanie wojennym był obrońcą w procesach politycz- 2020 r. oraz przeprowadzeniu dyskusji postanowiła nych, doradcą podziemnych struktur związkowych. Po kandydaturę pana Bartłomieja Sochańskiego zaopi- 1990 r. odbywał adwokackie staże zawodowe w Wielkiej niować pozytywnie. Dziękuję bardzo. Brytanii, Kanadzie i Danii. Specjalizuje się w prawach człowieka, prawie europejskim, prawie karnym, prawie gospodarczym. Był jednym z pełnomocników rodzin Marszałek: katyńskich w sporze przeciw Federacji Rosyjskiej przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka Dziękuję, panie pośle. w Strasburgu. W 2016 r. założyciel i prezes Szczeciń- Zgłosili się posłowie, którzy chcą zabrać głos w spra- skiego Towarzystwa Dialogu o Prawie, stowarzysze- wie zgłoszonej kandydatury. nia praktykujących prawników, adwokatów i radców Otwieram dyskusję. prawnych mających na celu odbudowę społecznego Proponuję, aby w dyskusji nad tym punktem po- zaufania do środowisk prawniczych. rządku dziennego Sejm wysłuchał 3-minutowych Poza działalnością zawodową pan mecenas Bar- oświadczeń w imieniu klubów i koła. tłomiej Sochański był prezydentem Szczecina w la- Otwieram dyskusję. tach 1994–1998, wieloletnim radnym Rady Miasta Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Szczecina, wiceprezydentem Związku Miast Bałtyc- Sejm propozycję przyjął. kich i wiceprezydentem Europejskiego Stowarzysze- Sprzeciwu nie słyszę. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Wybór sędziego Trybunału Konstytucyjnego 47

Marszałek towanych działaczy PiS z różnych szczebli. My do tego ręki nie przyłożymy. Nie przyłożymy ręki do Proszę bardzo o zabranie głosu panią poseł Ka- waszej walki o posady, stołki, o poszerzanie władzy milę Gasiuk-Pihowicz, Klub Parlamentarny Koalicja w cieniu najgorszej epidemii na świecie. (Oklaski) Obywatelska. (Poseł Małgorzata Gosiewska: Nie krzycz, kobieto. Proszę nie wrzeszczeć.) Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Marszałek: Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zmar- łych liczymy dzisiaj w setkach, chorych liczymy dzisiaj Dziękuję, pani poseł. w tysiącach. Ludzi, którzy tracą pracę, źródło docho- Proszę bardzo, pani poseł Anna Maria Żukowska, du, liczymy dzisiaj w setkach tysięcy, a pewnie niedłu- klub parlamentarny Lewica. go będziemy liczyli w milionach. A czym zajmuje się w tym czasie PiS? W tym samym czasie, kiedy cały świat walczy z epidemią koronawirusa, PiS zajmuje Poseł Anna Maria Żukowska: się obsadzaniem posad i stanowisk w instytucji, która kiedyś była Trybunałem Konstytucyjnym. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kandydatura pana Wysoka Izbo! Naprawdę chciałabym teraz zaape- mecenasa Bartłomieja Sochańskiego budzi nasze lować do posłów i posłanek PiS-u: nie marnujcie czasu. duże zastrzeżenia – z prostego powodu: on zajmuje Lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni walczą te- miejsce, na które czekają pan sędzia Roman Hauser, raz o zdrowie i o życie ludzi. Często nie mają rękawi- Andrzej Jakubecki i Krzysztof Ślebzak. To są sędzio- czek, nie mają maseczek, nie mają testów, brakuje im wie, którzy zostali legalnie wybrani. Teraz każda osoba, respiratorów. Ludzie tracą miejsca pracy, źródła do- która zostanie wybrana, kiedy ci sędziowie czekają chodu. Bankrutują firmy. na powołanie przez pana prezydenta Andrzeja Dudę (Poseł Henryk Kowalczyk: Do rzeczy, do rzeczy.) – tak na marginesie dodam, że Lewica złożyła projekt A czym w tym czasie zajmują się posłowie PiS-u? ustawy umożliwiający złożenie ślubowania tym sę- Spis treści Obsadzaniem kolejnych posad, stanowisk, poszerza- dziom przed marszałkiem Sejmu lub marszałkiem niem swojej władzy w cieniu epidemii, która jest jed- Senatu – będzie kolejnym sędzią dublerem, będzie ną z najgorszych epidemii i przetacza się obecnie delegitymizować po raz wtóry Trybunał Konstytu- przez świat. cyjny, tak jak robią to pani Przyłębska, pani Pawło- Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Przyjrzyjmy się wicz czy pan Piotrowicz. w ogóle, kogo PiS chce wybrać do Trybunału Konsty- Pytanie, Wysoka Izbo: Czym my się w ogóle w tej tucyjnego pod osłoną epidemii. Co wyróżnia pana chwili zajmujemy? Zajmujemy się wyborem do try- Sochańskiego? Może wiedza prawnicza? Otóż nie, nie bunału, który w tej chwili nie orzeka, dla którego wiedza prawnicza. Za to na pewno wyróżnia go legi- naprawdę nie jest też dużym problemem, że jest je- tymacja partyjna PiS, już od 2017 r. Zresztą rok póź- niej był kandydatem PiS-u na prezydenta Szczecina. den wakat. A tak naprawdę, tak jak powiedziałam, Nawet teraz, w momencie głosowania, będzie człon- trzy osoby czekają. Zajmujemy się tym w czasie, kiem PiS-u. I znów decydującym kryterium nie bę- kiedy jest epidemia, kiedy powinniśmy przyjmować dzie wyróżniająca się wiedza prawnicza, ale będzie takie ustawy, które pomogą ludziom, a nie partyj- partyjna lojalność. A co skutecznie zwiększa partyj- nym figurantom, którzy są nadal członkami Prawa ną lojalność? Co umacnia lojalność kandydatów PiS-u i Sprawiedliwości. wobec partii? Oczywiście stanowiska w spółkach Skar- Pan mecenas niestety nie odpowiedział na posta- bu Państwa i zarobione dzięki nim pieniądze. Otóż wione przeze mnie pytanie o kazus, który być może pan Sochański, jak dowiadujemy się z powszech- się wydarzy. On doskonale wie, że Prawo i Sprawie- nie dostępnych źródeł, jest m.in. członkiem Rady dliwość chce ominąć stan klęski żywiołowej i koniecz- Nadzorczej Polskiej Wytwórni Papierów Wartościo- ność jego wprowadzenia. A jest taka konieczność wych. Komu będzie wierny pan Sochański? Konsty- z tego powodu, że umierają ludzie, że coraz więcej tucji? Czy może PiS-owi, partii, dzięki której zajmu- jest zarażonych, że w domach pomocy społecznej nie je eksponowane stanowisko, lub zajmował ekspono- ma lekarzy, a pielęgniarki również są chore. I w tym wane stanowisko, w jednej ze spółek Skarbu Pań- momencie zajmujemy się obsadzaniem stanowisk w par- stwa? Ile pan Sochański zarobił w spółkach Skarbu tyjnym Trybunale Konstytucyjnym. Mam niestety Państwa przez ostatnie 5 lat? duże wątpliwości co do bezstronności pana mecena- (Poseł Małgorzata Gosiewska: No ile?) sa, który, jak powiedziała moja przedmówczyni, jest Wysoka Izbo! To wszystko wskazuje na to, że PiS połączony przez bardzo dużą siatkę powiązań finan- proponuje do Trybunału Konstytucyjnego kolejnego sowych ze spółkami Skarbu Państwa, jak też z samą partyjnego żołnierza, a tym samym coraz bardziej partią rządzącą Prawo i Sprawiedliwość, której nadal zamienia trybunał w polityczne koszary dla emery- jest członkiem. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. 48 Wybór sędziego Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Anna Maria Żukowska Marszałek:

Dlatego klub parlamentarny Lewicy nie poprze Panie pośle, do rzeczy, bardzo proszę. tej kandydatury, tak jak nie poprze żadnej kandydatury, która będzie przedstawiana na miejsce wymie- nionych przeze mnie sędziów, którzy zostali legalnie Poseł Grzegorz Braun: wybrani i czekają na powołanie. Wysoka Izbo! Mam apel do wszystkich państwa: O co pani prosi, pani marszałek? zajmijmy się rozwiązaniami, które uratują miejsca pracy, które pozwolą na zatrzymanie tego kryzysu, Marszałek: który nadciąga, zmniejszenie jego oddziaływania na ludzi, przede wszystkim ludzi pracy, ludzi, którzy tę Do rzeczy, panie pośle. Do rzeczy. pracę w tej chwili tracą też w wyniku bankructw (Dzwonek), bo codziennie bankrutuje po kilkadzie- siąt firm. Dziękuję bardzo. Oklaski( ) Poseł Grzegorz Braun:

O co pani prosi, pani marszałek? Marszałek: Marszałek: Dziękuję bardzo, pani poseł. Zapraszam pana posła Grzegorza Brauna, Koło O to, co pan słyszy. Do rzeczy. Poselskie Konfederacja. (Poseł Piotr Zgorzelski: Pani marszałek, ja też Poseł Grzegorz Braun: jeszcze chciałem.) (Głos z sali: Nie, nie.) Czy pani marszałek będzie tutaj występować (Poseł Grzegorz Braun: Ale proszę, proszę, panie w charakterze stylistki dyktującej posłom, na jaki Spis treści marszałku.) temat i w jaki sposób mają się wysławiać? Czy to jest Panie pośle, nie. Proszę jednak o taką kolejność, regulaminowe, pani marszałek? o jaką poprosiłam. (Poseł Małgorzata Gosiewska: Tak, to jest regu- Proszę bardzo, panie pośle. laminowe.) Czy będzie takie oczekiwanie, żeby przedstawiać pani marszałek teksty wystąpień z tej trybuny do Poseł Grzegorz Braun: recenzji? Myślę, że tego nie ma w regulaminie, więc proszę też powściągnąć – dobrze? – swoją naturalną tendencję do bronienia partyjnych kolegów. Ale Siła wyższa, panie marszałku. przede mną nie trzeba przecież nikogo bronić, ja się Szczęść Boże raz jeszcze! No jakieś tam kadry do gardła nie rzucam. macie przecież. Weterani Mumii Wolności – do Try- A więc sięgnijcie do tych waszych kadr partyjnych bunału Konstytucyjnego… Dorosły człowiek, który i znajdźcie kogoś, kto nie cieszył się ani zaufaniem wstąpił do tej formacji, musiał być obciążony deficy- Bronisława Geremka czy Adama Michnika, ani zaufa- tem – albo moralnym, albo intelektualnym. Współ- niem rządu Republiki Federalnej Niemiec. Kogoś tam praca z tą formacją, stanowiącą w swoim czasie prze- znajdźcie. Tylko bardzo proszę, żeby to znowu nie był dłużenie tego centralnego ośrodka dezinformacyjne- ktoś, kto w innych aspektach będzie wyczerpywał, jak go i deprawującego Polaków, jakim była i pozostaje by to powiedzieć, znamiona realności konstrukcji – już nie na tę skalę oczywiście – gazeta, gwiazda ustrojowej, którą przed laty określiłem jako kondomi- śmierci z ul. Czerskiej, formacja polityczna, która nium rosyjsko-niemieckie pod żydowskim zarządem była tej formacji rozszerzeniem – to nie jest rodowód, powierniczym, co rzecz jasna w tej kadencji trzeba który by kogokolwiek predestynował do tego, żeby rozszerzyć i powiedzieć: żydowsko-amerykańskim za- być jednym ze stróżów prawa konstytucyjnego w Rze- rządem powierniczym. Znajdźcie jakiegoś kandydata, czypospolitej Polskiej. No i konsul Republiki Federal- przedstawcie go w normalnym trybie, dajcie sobie czas nej Niemiec? Widać: sprawdzony, zaprawiony w bona to i wtedy zastanowimy się, czy tej kandydatury jach, dostał krzyż – taki, co to rzadko dostają nienie popierać. Tymczasem nie możemy. -Niemcy w Berlinie. Szanowni Państwo! Z powodu ostrożności proce- sowej umówmy się, że znajdziemy kogoś, kto nie prze- Marszałek: chodził procedur clearingowych żadnego obcego pań- stwa. Chociaż może u was to akurat trudne. Tak Pan poseł Piotr Zgorzelski, Polskie Stronnictwo patrzę, pan wicepremier – rzeczywiście Unia Wolno- Ludowe – Kukiz15. ści. Mam nadzieję, że pan… Bardzo proszę. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Wybór sędziego Trybunału Konstytucyjnego 49

Poseł Piotr Zgorzelski: Jako przedstawiciel klubu. Jak państwo zauwa- żyliście, naszego przedstawiciela do tej pory nie było. Dziękuję bardzo. Bardzo proszę. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- stwo! Nikt o zdrowych zmysłach nie ma wątpliwości, że dzisiaj nie powinniśmy zajmować się wyborem Poseł Jarosław Kaczyński: kolejnego sędziego Trybunału Konstytucyjnego, instytucji, która w istocie od dawna już straciła przy- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po pierwsze, nale- miot kolejnego elementu w systemie konstytucyjnym, ży powiedzieć kilka słów na temat tej niebywałej po bowiem poprzez swoją pauperyzację instytucjonalną prostu demagogii, z jaką mieliśmy tutaj do czynienia. utraciła zdolność wykonywania funkcji konstytucyj- Te wszystkie opowieści, że zajmujący pół godziny czy nych. Spadek zaufania społecznego mierzy się ilością godzinę wybór przedstawiciela Prawa i Sprawiedli- obywatelskich skarg składanych do Trybunału Kon- wości, ale przedstawiciela Prawa i Sprawiedliwości stytucyjnego, trybunału, który był atakowany, że w tym samym znaczeniu, w jakim przedstawicielami w 2015 r. wydał tylko 173 orzeczenia. Tymczasem innych partii, a w szczególności Platformy Obywatel- w 2018 r. wydał już tylko 72. Wtedy sędziowie Try- skiej, byli wszyscy sędziowie Trybunału Konstytu- bunału Konstytucyjnego nazywani byli przez polity- cyjnego poprzednich kadencji… ków obecnej partii rządzącej leniami, a posiedzenia (Głos z sali: Nigdy tak nie było.) Trybunału Konstytucyjnego określano jako spotka- Dokładnie tak było. nia przy ciasteczkach i kawie. (Głos z sali: Nigdy.) Jak dzisiaj można zdefiniować coś, co niesłusznie Na tym polega właśnie ta demagogia, bo z jednej jeszcze czasami nazywane jest Trybunałem Konstytu- strony nie ma tutaj mowy o żadnej stracie czasu, bo cyjnym, jeżeli do panteonu gwiazd dołączyli państwo ta strata czasu to jest po prostu fikcja. W tej chwili Krystyna Pawłowicz i Stanisław Piotrowski? Dzisiaj nie ma żadnej możliwości podjęcia pracy nad innymi mamy kolejną odsłonę: kolejna kandydatura rodem sprawami, a te, które będą, zostaną jeszcze dzisiaj z obozu politycznego i w ogóle bez ukrywania tego. wykorzystane. I powtarzam: wstyd po prostu upra- Dzisiaj, szanowni państwo, tak jak powiedziałem wiać tego rodzaju demagogię. na początku, nie powinniśmy zajmować się tymi spra- Po drugie, skład obecnego Trybunału Konstytu- Spis treści wami, ponieważ codziennie setki firm bankrutują, cyjnego jest, po pierwsze, całkowicie legalny. Ci, któ- codziennie tysiące naszych rodaków tracą miejsca rzy zostali wybrani w trakcie kadencji 2011–2015, pracy. Zamiast każdą minutę tej debaty poświęcić na przy końcu tej kadencji, zostali wybrani w trybie to, żebyśmy mogli stworzyć system pomocy i tę dziu- warunkowym, bo nie było wiadomo, kiedy prezydent rawą tarczę wypełniać treścią merytoryczną, dzisiaj zwoła pierwsze posiedzenie Sejmu, czy nie będzie to stajemy w Wysokiej Izbie po to, aby dyskutować nad w tym momencie, w którym zakończą się już wszyst- kolejną kandydaturą na sędziego Trybunału Konsty- kie kadencje wszystkich tych sędziów. Krótko mó- tucyjnego, która oczywiście większość parlamentarną wiąc, to był tryb nieprzewidziany w konstytucji. Ten zyska i kandydat zostanie wybrany. Tylko czy jeszcze, wybór od samego początku był całkowicie bezpraw- tak jak powiedziałem na początku, osoby zasiadające ny, był bez prawnego znaczenia. I chciałbym, żeby tam mogą posiadać przymiot sędziego i czy w ogóle państwo o tym pamiętali. To wszystko, co uczyniliśmy ta instytucja jeszcze jest godna nosić nazwę Trybu- później, było całkowicie zgodne z prawem. A decyzja nału Konstytucyjnego? Trybunału Konstytucyjnego podjęta bez przestrze- Dlatego też nasz klub z tych przyczyn, o których gania jakiejkolwiek procedury była decyzją o warto- powiedziałem wcześniej, ale także ze względu na ści świstka papieru. Po prostu żadna tego rodzaju przesłanki wynikające z braków, jakie dostrzegamy decyzja poza procedurą nie ma żadnego prawnego w kandydaturze pana mecenasa, będzie głosował znaczenia. I chciałbym, żeby to w końcu zostało bar- przeciw. (Oklaski) dzo wyraźnie powiedziane, bo nieustanne powtarzanie o jakichś sędziach dublerach to jest po prostu nadużycie, ciężkie nadużycie, to jest oszukiwanie Marszałek: opinii publicznej. I jeszcze raz wracam do tej pierwszej sprawy. Wy- Dziękuję. bieraliście posłów, wybieraliście działaczy Platformy Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- Obywatelskiej czy przedtem Unii Demokratycznej pana. – a tak się zdarza, że niektórych z nich nawet osobi- Zamykam dyskusję. ście znałem, nawet razem działaliśmy w podziemnym Przechodzimy do głosowania. Komitecie Helsińskim, ale byli wyraźnie po waszej (Poseł Jarosław Kaczyński: Czy mogę zabrać głos, stronie – i to było w porządku. Teraz wam się nie pani marszałek?) podoba, bo trybunał, który w gruncie rzeczy jest bar- Pan poseł Jarosław Kaczyński, Klub Parlamen- dzo pluralistyczny (Dzwonek), nie jest taki, jak wy tarny Prawo i Sprawiedliwość. (Poruszenie na sali) chcecie. (Głos z sali: W jakim trybie?) (Głos z sali: To nie jest trybunał.) 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Wybór sędziego Trybunału Konstytucyjnego – głosowanie. 50 Sprawy formalne

Poseł Jarosław Kaczyński dycy pracujący na kilka etatów, którzy muszą zara- biać na swoje rodziny, dziś rozsiewają koronawirusa. Owszem, to jest trybunał. A wtedy, w tych po- Szanowna Pani Marszałek! W związku z tym zwra- przednich czasach, można byłoby mieć wątpliwości. cam się do pani z wnioskiem formalnym o zmianę (Oklaski) sposobu procedowania w porządku obrad.

Marszałek: Marszałek: Dziękuję bardzo. Przechodzimy do głosowania. Dziękuję, panie pośle. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka zaopi- Ten wniosek był już zgłaszany, w związku z tym niowała pozytywnie kandydaturę pana Bartłomieja nie będę poddawała go znów pod głosowanie. Sochańskiego na stanowisko sędziego Trybunału Grupa posłów przedłożyła projekt ustawy w spra- Konstytucyjnego. wie szczególnych zasad przeprowadzania głosowania Zgodnie z art. 26 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 1 korespondencyjnego w wyborach Prezydenta Rze- regulaminu Sejmu Sejm wybiera sędziego Trybunału Konstytucyjnego bezwzględną większością głosów. czypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r., druki Przystępujemy do głosowania. nr 314 i 314-A. Kto z pań i panów posłów jest za wyborem pana Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono Bartłomieja Sochańskiego na stanowisko sędziego sprzeciw wobec propozycji uzupełnienia porządku dzien- Trybunału Konstytucyjnego, zechce podnieść rękę nego o pierwsze czytanie tego projektu. i nacisnąć przycisk. Jest to, w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu, Kto jest przeciw? punkt sporny porządku dziennego. Kto się wstrzymał? Propozycję uzupełnienia porządku dziennego o ten Głosowało 459 posłów. 234 – za, 223 – przeciw, punkt poddam pod głosowanie.

Spis treści 2 się wstrzymało. Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regula- Stwierdzam, że Sejm wybrał większością głosów minu Sejmu głosowanie to nie jest poprzedzone de- pana Bartłomieja Sochańskiego na stanowisko sę- batą ani zadawaniem pytań. dziego Trybunału Konstytucyjnego. Przyjęcie propozycji uzupełnienia porządku dzien- Z wnioskiem formalnym zgłosił się pan poseł nego oznaczać będzie, że Sejm wyraził zgodę na skró- Konrad Frysztak, Koalicja Obywatelska. cenie terminu, o którym mowa w art. 37 ust. 4 regu- Proszę bardzo, panie pośle, 1 minuta. laminu Sejmu. Wniosek formalny pan zgłosił. Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem Poseł Konrad Frysztak: porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy w sprawie szcze- (Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach) gólnych zasad przeprowadzania głosowania kore- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziś obradujemy spondencyjnego w wyborach Prezydenta Rzeczypo- nad ważnymi rzeczami dla Polaków, ale na pewno do spolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r., druki nr 314 tych rzeczy nie zalicza się powołanie nowego sędzie- i 314-A, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. go Trybunału Konstytucyjnego. Na to poświęciliście Kto jest przeciw? państwo wiele minut, a w momencie, kiedy był czas Kto się wstrzymał? na zadawanie pytań przez parlamentarzystów, wasz Głosowało 459 posłów. 228 – za, 228 – przeciw, system zawiódł. Dlatego, korzystając z okazji, że pani wstrzymało się 3. marszałek dopuściła mnie jednak do głosu, chciał- Wniosek nie uzyskał większości. (Oklaski, poru- bym zapytać pana premiera, czy ma świadomość, że szenie na sali w moim rodzinnym mieście, w Radomiu, w jednym ) szpitalu już w tej chwili chorych jest 184 pacjentów, (Głosy z sali: Ooo…) w tym 102 medyków. (Głos z sali: Brawo!) Pani Marszałek! Panie Premierze! Co pan ma za- Ogłaszam przerwę do jutra do godz. 15. miar z tym zrobić? W jaki sposób udzieli pan pomocy (Poseł Robert Kropiwnicki: Brawo! Brawo! Nie ma mojemu miastu? Co pan zaoferuje dla Radomia, dla fałszerstw.) Grójca i dla Nowego Miasta nad Pilicą? Również pytanie bardzo ważne, zasadnicze: Czy miał pan i czy ma pan świadomość, że dziś najważniejsze jest bada- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 17 nie medyków? Bo to medycy, źle wynagradzani me- do godz. 18 min 45) 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Sprawy formalne 51

Marszałek: które państwo składaliście, będą rozpatrywane. Wczo- raj na posiedzeniu Konwentu wyraźnie powiedzia- Wznawiam obrady. łam – i wszyscy państwo to wiedzieli, i z Prezydium, Proszę państwa, obecnie przystąpimy do stwier- i z Konwentu – że czekaliśmy na opinie prawne, któ- dzenia kworum. re dzisiaj spłynęły, część po południu. W związku Posłowie zgłaszali, że przy pierwszym głosowaniu z tym zapadła decyzja, że projekt rządowy, na który mają za mało czasu na zalogowanie się, więc poczekamy czekamy, panie pośle, który miał wpłynąć w niedzie- na to, żeby wszyscy posłowie mogli się zalogować. lę, ale ponieważ jest to projekt obszerny i bardzo Proszę państwa, zwracam się do wszystkich po- ważny, jeszcze jutro Rada Ministrów będzie wprowa- słów obecnych tutaj na sali, w innych salach i poza dzać do niego zmiany… Powiedziałam, że będziemy ten budynkiem Sejmu, o naciśnięcie dowolnego przycisku projekt rozpatrywać wspólnie z projektem PSL-u, któ- w celu sprawdzenia kworum. I poczekamy, proszę ry dotyczy także podatków, więc musi być czytany na państwa, trochę dłużej na to, żebyście państwo mogli posiedzeniu plenarnym, a pozostałe trafiają do komisji. się zalogować, bo słyszę, że z tym są największe pro- Panie pośle, proszę więc nie mówić, że tymi projektami blemy przy pierwszym głosowaniu. się nie zajmujemy, bo będziemy się zajmowali, ale… Bardzo proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku. (Poseł Krzysztof Śmiszek: Mamy się zajmować, ale Dziękuję i proszę o podanie wyników. się nie zajmujemy.) W posiedzeniu bierze udział 458 posłów. Panie pośle, z tego powodu, o którym mówiłam. Stwierdzam kworum. Czekaliśmy na opinie prawne i te opinie prawne do Z wnioskami formalnymi pan poseł Krzysztof tych poselskich projektów po południu wpłynęły. Śmiszek. Wszystko więc dzieje się zgodnie z harmonogramem, Proszę bardzo. o którym wszyscy państwo z Prezydium i z Konwen- 1 minuta, panie pośle. tu wiedzieli. Apeluję więc, żebyście przekazywali państwo swoim posłom takie informacje. Ponieważ padł wniosek o przerwę, ogłoszę tę prze- Poseł Krzysztof Śmiszek: rwę, natomiast Konwentu nie zwołam, panie pośle, bo przed chwileczką ten Konwent się odbył. Spis treści Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W trybie art. 184 Kto z pań i panów posłów jest za ogłoszeniem regulaminu Sejmu wnoszę o przerwanie obrad Sejmu przerwy, proszę nacisnąć przycisk. i zwołanie Konwentu Seniorów celem wreszcie uzu- Kto jest przeciw? pełnienia porządku naszych obrad o projekty ustaw, Kto się wstrzymał? których potrzebują Polki i Polacy, m.in. o projekt (Poseł Robert Kropiwnicki: Pani marszałek, ale to ustawy, która ma na celu ochronę miejsc pracy, który tak będziemy czekać na posłów? To bardzo miłe, ale złożyła Lewica. szkoda, że czeka pani na posłów PiS-u.) Pani Marszałek! Oglądają nas miliony Polaków, Głosowało 458 posłów. 219 – za, 237 – przeciw, w których narasta bunt. My, Lewica, będziemy patrzeć 2 się wstrzymało. wam na ręce, na wasze partactwo, na waszą nieumie- Sejm wniosek odrzucił. jętność pomocy Polakom. Dlatego uruchamiamy białą Wniosek formalny – pan poseł Borys Budka. księgę, białą księgę niegodziwości i partactwa PiS-u. Proszę bardzo, minuta. Zachęcam wszystkich Polaków do tego, żeby zgłasza- li swoje uwagi i swoje problemy w tej księdze – bia- laksiega.klublewica.pl. Trzeba patrzeć wam na ręce, Poseł Borys Budka: trzeba odnotowywać, jak nieumiejętnie pomagacie Polakom, jak zajmujecie się wyborami, które nikogo Dziękuję. nie obchodzą, a nie zajmujecie się prawdziwymi pro- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To, co dzisiaj dzie- blemami Polaków w momencie, kiedy tracą pracę, je się w parlamencie, tutaj, w Sejmie, to po raz kolej- kiedy boją się o jutro swojej rodziny i o jutro swoich ny prawdziwa wasza twarz. Przegraliście głosowa- firm. Zajmijcie się wreszcie pracą. nie, więc próbujecie na siłę wprowadzić kolejny projekt ustawy, ale tym samym pokazujecie, że dokład- nie to samo zrobicie z wyborami, które przegracie. Marszałek: Właśnie temu ma służyć ten projekt ustawy, żeby zabezpieczyć was przed przegraną. Przed chwilą pani Dziękuję, panie pośle. marszałek mówiła o potrzebie opinii prawnych przy- Chciałabym w związku z tym to wyjaśnić, bo już gotowanych do projektów opozycji. Wnoszę o przerwę po raz drugi trafia taka informacja. Otóż, proszę i przedstawienie Konwentowi Seniorów opinii praw- państwa, na posiedzeniach Prezydium Sejmu i Kon- nych o zgodności waszego projektu ustawy, który wentu Seniorów zarówno rano, jak i przed pół godzi- złożyliście kilka godzin temu, z konstytucją, czyli ną wyraźnie ustaliliśmy – być może ta informacja do opinii Komisji Ustawodawczej, i z prawem europej- państwa nie dotarła – że wszystkie państwa projekty, skim, czyli opinii Komisji do Spraw Unii Europejskiej. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. 52 Sprawy formalne

Poseł Borys Budka wszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r., druk nr 328. Zacznijcie wreszcie traktować Polaków poważnie. Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono Kolejny dzień tracimy na wasze rozgrywki. Napraw- sprzeciw wobec propozycji uzupełnienia porządku dę, żyjecie w innym świecie. Tak zapatrzyliście się dziennego o pierwsze czytanie tego projektu. w tej nienawiści, w tej chęci władzy (Dzwonek), że Jest to, w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu, zapomnieliście, czym żyją Polacy. Pani marszałek, punkt sporny porządku dziennego. opinie prawne, bardzo o to proszę. (Oklaski) Propozycję uzupełnienia porządku dziennego o ten punkt poddam pod głosowanie. Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regu- Marszałek: laminu Sejmu głosowanie to nie jest poprzedzone debatą ani zadawaniem pytań. Dziękuję bardzo. Przyjęcie propozycji uzupełnienia porządku dzien- Mamy na uwadze opinię Biura Analiz Sejmowych nego oznaczać będzie, że Sejm wyraził zgodę na skró- i taka opinia jest, panie pośle. cenie terminu, o którym mowa w art. 37 ust. 4 regu- (Poseł Borys Budka: Gdzie, pani marszałek? laminu Sejmu. Gdzie jest ta opinia?) (Poseł Robert Kropiwnicki: Pani marszałek, moż- (Poseł Cezary Tomczyk: Bardzo prosimy o dorę- czenie tej opinii.) na z wnioskiem formalnym?) Za chwileczkę państwo ją otrzymacie. Przystępujemy do głosowania. Grupa posłów przedłożyła… Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem Aha, jeszcze pan poseł Grzegorz Braun, wniosek porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Pierwsze formalny. czytanie poselskiego projektu ustawy o szczególnych Proszę. zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzo- nych w 2020 r., druk nr 328, zechce podnieść rękę Poseł Grzegorz Braun: i nacisnąć przycisk.

Spis treści (Poseł Robert Kropiwnicki: Pani marszałek, ten Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wnoszę zatem projekt jest procedowany w trybie szczególnym i chcie- o odroczenie tych obrad, tego posiedzenia do chwili, libyśmy uzasadnić nasz sprzeciw wobec tego.) kiedy państwo ogarniecie się i przedstawicie nam np. (Poseł Marcin Kierwiński: Gdzie są te opinie, pani tę opinię, która, jak rozumiem, jest w posiadaniu marszałek?) pani marszałek, ale do tej pory pozostaje nieujawnio- Opinie państwo macie w systemie informacji Sej- na. Myślę, że jednak wrzucanie do systemu projektu mu przy druku. zmiany prawa tak istotnego jak prawo wyborcze – nie (Poseł Robert Kropiwnicki: Chciałbym prosić pa- dla nas, którzy nie jesteśmy akurat przesądnie wie- nią marszałek o umożliwienie uzasadnienia sprzeci- rzącymi demokratami, ale dla was, większości z was, wu, dlaczego ten projekt nie powinien być dzisiaj szanowni czciciele demokracji – z planem przegłoso- procedowany.) wania wszystkiego w czasie pierwszego czytania, dru- Kto jest przeciw? giego czytania jeszcze przed północą, to są naprawdę Kto się wstrzymał? igraszki, które nie mogą się dobrze skończyć. Proszę (Poseł Robert Kropiwnicki: Pani marszałek, ta opi- zatem o odroczenie (Dzwonek) posiedzenia i dostar- nia, którą BAS przedstawił, to jest żart. Oni opisali, czenie nam opinii prawnej. co jest w projekcie ustawy.) (Poseł Borys Budka: Tam nie ma opinii.) (Głos z sali: Pani ją czytała, pani marszałek?) Marszałek: (Głos z sali: To jest niestety kompromitacja…) Dziękuję, panie pośle. (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, pani Padł wniosek formalny o odroczenie posiedzenia. marszałek mówiła, że są opinie do tego projektu…) Poddam ten wniosek pod głosowanie. (Głos z sali: Pani marszałek, ale to jest kpina z pań- Przystępujemy do głosowania. stwa. Wy sami z siebie kpicie, przedstawiając taką opi- Kto z pań i panów posłów jest za odroczeniem po- nię. To są zmiany, które mogą… Ten kodeks wprowa- siedzenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. dza dla pani, pani marszałek, możliwość przesunięcia Kto jest przeciw? wyborów, co jest niezgodne z konstytucją. To jest Kto się wstrzymał? pani odpowiedzialność, pani marszałek. Czy pani to Głosowało 458 posłów. 224 – za, 234 – przeciw, naprawdę nie interesuje? Pani marszałek, pani jest nikt się nie wstrzymał. historykiem.) Sejm wniosek odrzucił. Głosowało 459 posłów. 230 – za, 227 – przeciw, Grupa posłów przedłożyła projekt ustawy o szcze- 2 się wstrzymało. gólnych zasadach przeprowadzania wyborów po- Sejm wniosek przyjął. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. 53

Marszałek odpowiedzialny będzie operator wyznaczony w rozu- mieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo Proponuję, aby Sejm wysłuchał w dyskusji nad pocztowe. tym punktem porządku dziennego 5-minutowych Każdy wyborca potwierdzi swój głos stosownym oświadczeń w imieniu klubów i koła. oświadczeniem o dobrowolności i tajności głosowa- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że nia. Kolejno wyborcy będą umieszczali swoje doku- Sejm propozycję przyjął. menty wyborcze w nadawczych skrzynkach poczto- Sprzeciwu nie słyszę. wych. Będzie można to uczynić z zachowaniem posza- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. po- nowania obowiązujących nadzwyczajnych rygorów rządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskie- związanych z epidemią, czyli będzie możliwe umiesz- go projektu ustawy o szczególnych zasadach prze- czenie w kopercie głosów przez jednego członka ro- prowadzania wyborów powszechnych na Prezy- dziny, osobę bliską, opiekuna. Wyłoniony operator za- denta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych pewni również odbiór pakietów ze skrzynek i ich trans- w 2020 r. (druk nr 328). port do obwodowych komisji wyborczych celem prze- Proszę pana posła Krzysztofa Sobolewskiego o przed- liczenia głosów. stawienie uzasadnienia projektu ustawy. Przeprowadzenie wyborów całościowo w formie trybu korespondencyjnego głosowania nie jest nowo- ścią, lecz jest czymś, co coraz częściej jest stosowane Poseł Krzysztof Sobolewski: na świecie. Ostatnio mieliśmy już wstępnie taki przy- kład w Bawarii, gdzie parlament Bawarii przeprowa- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Premierze! dził również w 2020 r. stosowną ustawę na kilka dni W imieniu wnioskodawców chciałbym przedstawić przed głosowaniem. Nie stwierdzono poważniejszych projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowa- uchybień, przy ponadmilionowym elektoracie frekwen- dzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rze- cja wyniosła ponad 50%. Wprowadzone tam zmiany czypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r., druk dostosowujące regulacje prawne fundamentalne z punk- sejmowy nr 328. tu widzenia wzmacniania demokracji zostały przyjęte Wysoka Izbo! Nadrzędnym obowiązkiem państwa w ogólnym konsensusie i zrozumieniu nadzwyczajnych jest umożliwienie wszystkim uprawnionym obywate- okoliczności faktycznych. Apele władz Bawarii o udział Spis treści lom Rzeczypospolitej Polskiej udziału w wyborach w głosowaniu korespondencyjnym spotkały się ze zro- powszechnych na prezydenta Rzeczypospolitej Pol- zumieniem wyborców. Przypomnę, iż całkiem niedaw- skiej zarządzonych w 2020 r. Uwzględniając panują- no parlamentarzyści Platformy Obywatelskiej, dziś ce warunki światowej pandemii oraz ograniczenia Koalicji Obywatelskiej, w sposób zdecydowany opo- w przemieszczaniu się, konieczne jest stworzenie ku wiadali się za taką formą wyborów. Warto przywołać temu odpowiedniego mechanizmu. Takim mechani- tutaj chociażby rok 2013, gdzie w pracach nad wpro- zmem jest upowszechnienie trybu głosowania kore- wadzeniem całkowitego… spondencyjnego, co też zakłada projekt przedmioto- (Poseł Robert Kropiwnicki: To jest nieporówny- wej ustawy. Projekt ten przewiduje, że w wyborach walne.) na prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzo- Panie pośle… nych w 2020 r. głosowanie korespondencyjne będzie (Poseł Robert Kropiwnicki: Sam to wprowadza- jedynym sposobem oddania głosu. Projekt nie ujmu- łem, sam wprowadzałem.) je żadnych praw wyborczych, nie nakłada dodatko- Panie pośle, jak będę chciał podyskutować, to wych reżimów, a jedynie uprzystępnia obywatelom z panem się umówię. bezpieczne skorzystanie z konstytucyjnego czynnego prawa wyborczego. Przedstawiony projekt wychodzi naprzeciw potrze- Marszałek: bom zorganizowania wyborów w konstytucyjnym terminie, z uwzględnieniem aktualnej sytuacji w kraju Panie pośle, bardzo proszę o zachowanie spokoju. związanej z epidemią. Jest to niezbędna reakcja wła- Będzie czas dla pana i będzie pan mógł zabrać głos. dzy ustawodawczej mająca na celu ochronę zdrowia W tej chwili ma głos wnioskodawca. i życia Polaków bez ograniczania czynnego prawa wyborczego. W proponowanym projekcie przyjęto, że każdy Poseł Krzysztof Sobolewski: z uprawnionych do głosowania w celu oddania głosu otrzyma swój pakiet wyborczy i nie będzie zmuszony …gdzie w pracach nad wprowadzeniem całkowi- udawać się fizycznie do lokalu wyborczego. Nikt nie tego głosowania korespondencyjnego parlamentarzy- będzie musiał składać żadnych wniosków, zgłaszać ści ci powoływali się na wyrok Trybunału Konstytu- potrzeby uzyskania pakietu wyborczego czy też po- cyjnego z 20 lipca 2011 r., który ocenił, iż głosowanie dejmować jakiejkolwiek aktywności w celu uzyskania korespondencyjne jest zgodne z konstytucją. 2 lata karty do głosowania. Państwo zapewni doręczenie później powoływano się na te argumenty, podnosząc dokumentów wyborczych. Za dostarczenie pakietu jednocześnie fakt, iż głosowanie korespondencyjne 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych 54 na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.

Poseł Krzysztof Sobolewski dla innych narodów zmagających się z tą straszną zarazą. Tym bardziej my, politycy, dajmy przykład realizuje zasadę powszechności prawa wyborczego. i nie narzekajmy na uszczuplanie form kampanii wy- Argumenty te w obliczu obecnej sytuacji są jeszcze borczej. To wyjątkowa kampania – w cieniu spraw bardziej aktualne, a przyjęcie podmiotowych uregu- dalece ważniejszych, jednakże z równymi ogranicze- lowań jest niezbędne w celu realizacji jednej z na- niami dla wszystkich kandydatów. Zapewne każdy czelnych zasad prawa wyborczego, tj. zasady po- z nich chciałby prowadzić kampanię inaczej, aktyw- wszechności. niej, ale jako politycy musimy dać przykład samody- Wybory korespondencyjne? Oczywiście, że tak. scypliny i dostosowania do niedających się przewi- Głosowanie korespondencyjne zagwarantuje wszyst- dzieć nadzwyczajnych warunków. kim Polakom (Dzwonek), że będą mogli uczestniczyć Z uwagi na szczególną sytuację wywołaną rozprze- w wyborach. Czyje to są słowa? To słowa pana po- strzeniającym się koronawirusem oraz ważny interes sła Mariusza Witczaka i pana posła Marka Wójcika państwa niezbędne jest natychmiastowe wejście w ży- z 21 kwietnia 2015 r. cie przedmiotowej ustawy. Warto przy tym dodać, iż Zmiana ta jest również w pełni zgodna z obowią- Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 2006 r. uznał, zującym prawem Unii Europejskiej oraz opiniami że wprowadzanie zmian, nawet istotnych, w sytuacjach Rady Europy. Komisja Rady Europy, czyli Europejska nadzwyczajnych jest możliwe w czasie ciszy legislacyj- Komisja na rzecz Demokracji przez Prawo, Komisja nej. Trudno wyobrazić sobie sytuację bardziej nadzwy- Wenecka, w pkt 3.2.3 opinii nr 190/2000 Kodeks Do- czajną, niespodziewaną, a przy tym obiektywną i na- brej Praktyki w Sprawach Wyborczych stwierdziła, że kładającą na wszystkich, zarówno na administrację głosowanie za pośrednictwem poczty może być do- publiczną, jak i obywateli, ograniczenia, potrzebę zwolone tam, gdzie poczta jest bezpieczna i wiary- dostosowania do zaistniałych okoliczności niźli tę, godna. Poczta Polska jest instytucją o niekwestiono- którą mamy aktualnie. wanym dorobku i tradycji. Nie ma w tym wypadku Wysoka Izbo! W imieniu wnioskodawców proszę też obawy o naruszenie zasady tajności głosowania. o przyjęcie tego projektu. Dziękuję. (Oklaski) Należy przy tym mieć na uwadze, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 20 lipca 2011 r.,

Spis treści sygn. akt K 9/11, na tle rozważań o konstytucyjności Marszałek: głosowania korespondencyjnego wypowiedział się również w przedmiocie ogólnej zasady tajności głoso- Dziękuję, panie pośle. wania. Wskazał, że dla wyborcy tajność głosowań jest Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- przywilejem, z którego może on skorzystać, choć nie rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- ma takiego obowiązku. Oddanie głosu w sposób jaw- czeń w imieniu klubów i koła. ny, o ile nie stanowi formy agitacji wyborczej, nie Otwieram dyskusję. wiąże się dla niego z żadnymi negatywnymi konse- Jako pierwszy pan poseł… kwencjami prawnymi. Również dobrowolne poinfor- (Poseł Robert Kropiwnicki: Pani marszałek, chcia- mowanie o treści decyzji wyborczej innych osób, nie- zależnie od tego, czy ma miejsce przed wyborami, czy łem zgłosić wniosek o wysłuchanie publiczne. Jest to po wyborach, nie narusza zasady tajności głosowa- elementarne prawo każdego posła, żeby w czasie re- nia. Tezę tę podtrzymał Sąd Najwyższy w postano- gulaminowym to zgłosić.) wieniu z dnia 18 lipca 2019 r., rozpatrując jeden z pro- Panie pośle, wnioski po tym punkcie, dobrze? (Po- testów wyborczych. ruszenie na sali) W tym miejscu chciałbym zaapelować do Wysokiej Jesteśmy w trakcie… Izby o powściągnięcie emocji, zawieszenie rygorów (Poseł Robert Kropiwnicki: Wniosek o wysłucha- walki politycznej, odłożenie na bok wszelkich uprze- nie publiczne składa się przed…) dzeń i partykularnych interesów partyjnych. W nad- Panie pośle… (Gwar na sali) zwyczajnej sytuacji pokażmy, że potrafimy nie gorzej Proszę państwa, jesteśmy w trakcie dyskusji, więc niż inne narody współdziałać dla dobra obywateli bardzo państwa proszę, dokończmy to. w pierwszej kolejności, a także w poszanowaniu fun- Głos ma poseł Łukasz Schreiber, Klub Parlamen- damentalnych zasad demokracji. To nie czas na prze- tarny Prawo i Sprawiedliwość. pychanki, dezinformację i jałowe spory. Wszystkie Bardzo proszę. siły polityczne winny teraz skupić się na polityce in- (Poseł Robert Kropiwnicki: Pani marszałek, wnio- formacyjnej, docieraniu do obywateli z rzetelną in- sek o wysłuchanie publiczne zgłasza się przed roz- formacją, uświadamianiu ich w zakresie przysługu- poczęciem debaty właśnie, po uzasadnieniu, w pierw- jących im praw wyborczych. Jak najszerszy udział szym czytaniu.) w wyborach, jak najwyższa frekwencja wyborcza osią- (Głos z sali: Ale niech pani regulamin przeczyta.) gnięta bez narażania zdrowia i życia obywateli win- To jest na posiedzeniu komisji, a nie na posiedze- ny być wspólnym celem całej klasy politycznej. niu plenarnym. Zaistniała sytuacja związana z epidemią korona- (Poseł Robert Kropiwnicki: Jeżeli nie jest w komi- wirusa wymusza na wszystkich wiele niedogodności sji, to wtedy jest na posiedzeniu…) i ograniczeń. Polacy mogą stanowić wzór dyscypliny Panie pośle, bardzo proszę pana o powrót na miejsce. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. 55

Marszałek zacji sytuacji, propozycja pana premiera Jarosława Gowina. Ona została odrzucona. Pan poseł Łukasz Schreiber, bardzo proszę, w imie- Trzeci fake news. Nikt nie robi teraz wyborów, niu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. a głosowanie korespondencyjne to szaleństwo. Otóż, (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek nie jest Wysoka Izbo, wybory odbyły się w Bawarii. Ten pro- marszałkiem PiS-u, tylko marszałkiem Sejmu, jekt przewiduje wdrożenie tego modelu. Wybory od- pani marszałek. Druga osoba w państwie, w takiej będą się w połowie kwietnia w Korei Południowej sytuacji…) – kraju, który tak mocno został dotknięty przez pan- Panie pośle, art. 70a ust. 1: W odniesieniu do pro- demię koronawirusa, i to w lokalach wyborczych. jektu ustawy może zostać przeprowadzone wysłucha- Wybory wreszcie odbędą się i odbywają w Szwajcarii, nie publiczne. Uchwała w sprawie przeprowadzenia także przez głosowanie korespondencyjne. wysłuchania publicznego podejmowana jest przez Czwarty fake news. Wybory można przesunąć. komisję, do której projekt został skierowany do roz- Wysoka Izbo! Problem z tym jest jasny. Wyborów patrzenia. przesunąć nie można, a stanowi o tym właśnie konstytucja, na którą tak wielu z państwa chętnie się powoływało, konstytucja, w imieniu której organizo- Poseł Łukasz Schreiber: waliście państwo protesty, machaliście nią, odbywa- liście czytania publiczne tejże konstytucji. Rzeczywi- Ale tu czas biegnie. Można wyzerować czas, pani ście ona jasno stanowi o tym, że te wybory muszą się marszałek? odbyć w terminie. A dlaczego? Wysoka Izbo, dlatego, aby nikt tym terminem konstytucyjnym, który został podany… Owszem, marszałek Sejmu ma prawo w pew- Marszałek: nych granicach go przesunąć, ale tylko tyle. Piąty fake news. Stan nadzwyczajny jako reme- Pan poseł Łukasz Schreiber. dium na wszystkie problemy. Ale to nie jest żadne Bardzo proszę. lekarstwo, Wysoka Izbo. Nie wprowadza się stanu nadzwyczajnego po to, by przesunąć termin wybo- Spis treści rów. To wprowadzenie stanu nadzwyczajnego niesie Poseł Łukasz Schreiber: za sobą to, że nie można w tym czasie odbyć wyborów, i tylko tyle. Ja rozumiem, że jest to dla części wygod- Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! ne, żeby miał on miejsce, że co 30 dni mielibyśmy się Stoi przede mną trudne zadanie, jest to bowiem projekt ustawy, która nie jest ani łatwa, ani radosna, ani za- tu spotykać tylko po to, by toczyć awanturę o to, czy pewne popularna, jak pokazują badania opinii publicz- o kolejny miesiąc przesunąć wybory czy nie. A w cią- nej. Ale jesteśmy w czasie niezwykłym. W czasach ta- gu tych 30 dni państwo będziecie zwolnieni z wszel- kiego ciężkiego kryzysu nie można prowadzić tylko kiej pracy, z domu jedynie udzielać wywiadów, nie polityki ciepłej wody w kranie. Nie można podejmować brać za nic odpowiedzialności. To nie jest postawa tylko decyzji łatwych i popularnych. W takich czasach odważnych ludzi. trzeba przede wszystkim podejmować decyzje odpowie- Szósty fake news, rzekoma kalkulacja wyborcza dzialne, a kierować się tylko jednym: racją stanu. naszego obozu politycznego. Można powiedzieć krót- Wysoka Izbo! Chciałbym, zamiast omawiać ten ko: Zawsze łatwo można poznać głupca. To ten, kto projekt – to zrobił poseł wnioskodawca – odnieść się twierdzi, że wie, jak się skończą wybory. Otóż my do kilku, nie powiem: kłamstw, powiem lżej: fake tego nie wiemy. Chcemy, by te wybory się odbyły newsów, które wokół niego narosły. Pierwszy z nich z jednego tylko powodu, i tylko jedna kalkulacja nam jest wyjątkowo podły, muszę powiedzieć, bo wynika przyświeca. To chęć stabilizacji sytuacji w państwie, z niego, że wnioskodawcy zajmują się tylko tematem to chęć tego, byśmy wszyscy po tych wyborach, nie- wyborów. Otóż, Wysoka Izbo, chcę zapewnić, że rząd zależnie od ich wyniku, razem z prezydentem nowo pana premiera Mateusza Morawieckiego i większość wybranym mogli zająć się tylko jednym i skupić się parlamentarna pod przewodnictwem pana prezesa i zjednoczyć tylko dla jednej sprawy: walki z pande- Jarosława Kaczyńskiego mają dziś przede wszystkim mią koronawirusa. na celu walczyć o zdrowie i życie Polaków, mają na Wysoka Izbo! Zwracam się z prośbą i apelem, by- celu walkę o miejsca pracy i walkę, by nie upadły śmy do kryzysu (Dzwonek), który jest wywołany przez polskie firmy. To jest nasze główne zadanie, temu też pandemię koronawirusa i który uderza w ochronę ten projekt zresztą służy, bo głosowanie korespon- zdrowia oraz w zdrowie i życie Polaków, który uderza dencyjne zamiast w lokalu wyborczym to jest właśnie w gospodarkę, nie dodawali trzeciego kryzysu: kry- także ochrona zdrowia Polaków. zysu konstytucyjnego. Wnoszę i proszę Wysoką Izbę Drugi fake news. Podobno nie chcemy żadnego o poparcie tego projektu ustawy i składam wniosek kompromisu. Wysoka Izbo, przecież kompromis leżał w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie- na stole: to propozycja, która być może miała swoje dliwość o natychmiastowe przejście do drugiego czy- wady, ale miała też niezaprzeczalną zaletę – stabili- tania. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych 56 na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.

Marszałek: w południe i wieczorem. Oszukujecie, bo władza jest dla was najważniejsza. Dzisiaj staliście się elementem Dziękuję, panie pośle. zupełnie obcym dla społeczeństwa, bo wy nie widzicie Głos ma pan poseł Borys Budka, Klub Parlamen- realnych potrzeb Polaków, nie widzicie nawet tego, że tarny Koalicja Obywatelska. blisko 90% ludzi boi się głosować. Wy każdego dnia za te 2 mld zł, które mogły być przeznaczone na służbę zdrowia, siejecie propagandę i kłamstwo. Będziecie Poseł Borys Budka: teraz udawać, jak to troszczycie się o zdrowie Pola- ków. A nie lepiej te środki przeznaczyć chociażby na Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niestety po raz ochronę służby zdrowia? Za grosz nie macie wstydu. kolejny bawicie się w wielkie oszustwo. Od wielu dni Ta władza się skończy prędzej czy później, ale tacy oszukujecie Polaków, twierdząc, że będziecie im po- ludzie jak wy przejdą do historii. Przejdą do tej nie- magać, a tymczasem dzień w dzień zajmujecie się wa- chlubnej historii, gdzie łamiąc sumienia tym, którzy szymi wojenkami. Zajmujecie się tym, na czym na- jeszcze je być może kiedyś mieli, w imię własnego prawdę wam zależy, czyli utrzymaniem władzy za interesu poświęcacie zdrowie i życie Polaków. Jeste- wszelką cenę. Przecież to kuriozalne, że przedstawi- ście tak chorzy na władzę, że nie widzicie rzeczy ciel komitetu wyborczego prezydenta Andrzeja Dudy oczywistych. jest teraz przedstawicielem wnioskodawców. To już Zgodnie z polską konstytucją można przesunąć naprawdę o pomstę do nieba woła, co wy robicie. Nie termin wyborów, wprowadzając stan klęski nadzwy- macie za grosz wstydu. Oszukiwaliście, oszukujecie czajnej, ale wy tego nie zrobicie, bo wiecie, że prze- i będziecie oszukiwać. Przegraliście dzisiaj głosowa- gracie. Wy tego nie zrobicie również dlatego, że nie nie, to złamaliście kręgosłupy, być może szantażem, chcecie płacić odszkodowań. Nagle okazuje się, że być może kupnem, po to, by jeszcze raz przedłożyć budżet jest pusty, król jest nagi. I powiem wam szcze- taki projekt ustawy. Za grosz wstydu nie macie. Ale rze, że jak obserwuję te ostatnie dni, to jest mi tak po to na was się zemści. Zemści się to, że nie chcecie ludzku przykro. Przykro, że dożyłem czasów, w któ- rozmawiać o istotnych problemach Polek i Polaków. rych większość parlamentarną stanowią obłudni cy- Zemści się to, że oszukujecie, twierdząc z jednej stro- nicy, ludzie, którzy często powołując się na Boga, na Spis treści ny, że wybory nie mogą się odbyć, ale z drugiej strony interes narodu, na rację stanu, kreują się na świę- na siłę dążąc do rozprzestrzenienia się tego wirusa. tych, a są zepsuci do kości. Bo to, co dzisiaj robicie, Jest pan minister Szumowski, który tak wiele pokazuje wasze (Dzwonek) prawdziwe zepsucie. mówi o klauzuli sumienia, o przysiędze Hipokratesa. Wnoszę o odrzucenie tego projektu w pierwszym I przed chwilą głosowaliście za tym, żeby rozprzestrze- czytaniu. (Oklaski) niać dalej wirusa. Głosowaliście za tym, by wbrew lo- gice, wbrew zdrowemu rozsądkowi, ale przede wszyst- Marszałek: kim elementarnej etyce wysyłać ludzi czasami nawet na śmierć, bo nie macie żadnego szacunku. Nie macie Dziękuję, panie pośle. szacunku nie tylko dla tych, którzy myślą inaczej niż (Poseł Marcin Kierwiński: Pani marszałek, z wnio- wy, ale także dla własnych wyborców, nie macie sza- skiem formalnym.) cunku dla elementarnych zasad gry fair play. Bo gdy (Poseł Borys Budka: W sprawie głosowania pani władza chyli się ku upadkowi, to właśnie tak za wszel- Emilewicz.) ką cenę kurczowo się tego trzyma. (Poseł Marcin Kierwiński: Nie, nie. Pani marsza- Jest mi po ludzku wstyd. Jest mi po ludzku wstyd, łek, z wnioskiem formalnym. Nie w sprawie głosowa- że przyszło nam zasiadać w parlamencie z takimi nia pani Emilewicz. To ważna sprawa dla procedo- ludźmi, ludźmi, którzy są nieczuli na błagania tych, wania. Pani marszałek, bardzo bym prosił. Mam którzy dzisiaj wołają o pomoc: matek, ojców, przed- prawo jako poseł zgłosić wniosek formalny.) siębiorców, pracowników. Kolejny dzień tracicie na Pan poseł Krzysztof Śmiszek, klub parlamen-� to, by utrzymać się przy władzy. To jest żenujący tarny Lewica. spektakl. To jest żenujący spektakl pokazujący, jak ta władza gnije od środka, jak łamiecie sobie nawza- jem kręgosłupy. Niektórzy wasi koledzy jeszcze nie- Poseł Krzysztof Śmiszek: dawno mówili: dziesiątego nie da się zrobić wyborów. I co? Zrobicie je siedemnastego? To będzie ten wielki Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zanim przejdę do triumf? prezentacji stanowiska Lewicy, chciałbym przede To jest początek waszego końca. Polacy wam tego wszystkim powiedzieć naszym rodakom, którzy oglą- nie zapomną. Ale przede wszystkim nie zapomną dają nas teraz poprzez środki masowego przekazu, wam tego ci, których zdrowie i życie narażacie. Nie że dzisiaj mamy dzień świstaka. Kilka godzin temu zapomną wam tego pracownicy Poczty Polskiej. Nie Sejm powiedział „nie” debacie o wyborach. A co mamy zapomną wam tego ci, którzy będą musieli zajmować teraz? Debatę o wyborach. Dzisiaj Sejm został zago- się liczeniem głosów. To jedno wielkie oszustwo. Wasza niony przez PiS-owską większość do bezsensownej narracja oparta jest na oszustwie. Oszukujecie rano, rozmowy o głosowaniu korespondencyjnym, nie o wspar- 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. 57

Poseł Krzysztof Śmiszek borcze. To regulamin prymitywnej ruletki, gdzie stawką są demokracja, życie i zdrowie Polaków. Gdzie ciu dla was. Zmarnowaliśmy kolejny dzień. Marnuje- jest zachowany 6-miesięczny termin zakazu proce- my bezcenny czas. Ten Sejm od tygodnia nie przyjął dowania nad kwestiami wyborczymi przed wybora- żadnego porządnego rozwiązania, które wychodziło- mi? Nowe przepisy sprawiają, że PKW stanie się je- by naprzeciw waszym problemom. Za to przerabiamy dynie biernym obserwatorem wyborów, wyborów, już kolejną wersję ustawy o wyborach. które zorganizuje nam – ewenement na skalę świa- Ten sam Sejm kilka dni temu pozbawił Polki i Po�- tową – rząd. laków wsparcia, które wypracował dla nich Senat. Proponuję nie bawić się w tej Izbie w udawanie pra�- Tak, chcę, żeby Polki i Polacy usłyszeli, że PiS, od- cy, ale przyjąć w projekcie, że wszyscy nasze karty do rzucając poprawki Senatu, wyrzucił do kosza pomoc głosowania pobieramy na Nowogrodzkiej, a w szczegól- dla pracowników i przedsiębiorców. Zamiast tego ności, że tam je wysyłamy. Tam już będą wiedzieć, zgodziliście się na wydanie miliardów na system ban- co z tymi kartami zrobić. Albo jeszcze lepiej: zagło- kowy oraz pokrycie ubezpieczeń dla księży. Widać, sujmy w tych wyborach drogą SMS-ową. Można? jakie ta władza ma priorytety. Widać, kto jest dla was Można. Można też uruchomić linię 0-700. Przecież bohaterem. Dzisiaj zamiast o konkretach będziemy w państwie PiS można głosować w każdy sposób. rozmawiać o wyborach. Czy wy nie rozumiecie, że Ważne, żeby wepchnąć Andrzeja Dudę ponownie na nikogo te wybory nie obchodzą? Nikogo. Czy wy nie prezydencki stołek. rozumiecie, że kartą do głosowania nie da się najeść, Tymi wyborami będzie rządzić zasada: kto ma że karta do głosowania nie opłaci rachunków za gaz kluczyk do skrzynki, ten ma władzę. I w zasadzie na czy prąd? tym można by skończyć, gdyby nie to, że kwestia wy- Wasz projekt ustawy łamie wszelkie reguły przyzwoi�- borów nikogo nie obchodzi. Ja wam coś powiem. Chce- tości. To, że dziś procedujemy nad tą ustawą, jest cie, żeby Poczta Polska dostarczyła 30 mln kart do splunięciem w twarz naszym rodakom. PiS działa głosowania? Jak na razie Poczta Polska dostarcza w myśl zasady: Nie mają chleba? Dajcie im wybory każdego dnia miliony innych listów: wypowiedzeń i jakoś to będzie. W czasie, kiedy dziesiątki innych z pracy i wezwań do zapłaty, bo tak właśnie wygląda krajów odwołują wybory, bawicie się publicznymi pie- dzisiaj rzeczywistość poza salą sejmową. niędzmi. Ile będą kosztowały te wybory? Setki milio- Zamiast liczyć głosy, policzcie już dzisiaj tych ludzi, Spis treści nów złotych, których teraz potrzebują Polki i Polacy. którzy potrzebują pomocy. Według szacunków nawet Kolejny projekt ustawy, który przedstawiacie, to kpi- 0,5 mln osób straciło już pracę z powodu wirusa. na. Kpina z konstytucji, kpina z logiki, kpina z oby- Rząd powinien pracować dniami i nocami. I faktycz- wateli i kpina z rozumu. nie na Nowogrodzkiej od kilku dni trwają nocne na- Za kilka dni rocznica katastrofy smoleńskiej. rady najważniejszych polityków PiS-u i rządu, ale oni Wszyscy pamiętamy ostatnie słowa z kokpitu: dasz nie myślą i nie debatują o tym, jak pomóc Polkom radę, zmieścisz się. I dzisiaj mamy tak samo. i Polakom. (Dzwonek) Oni dzisiaj przeciągają linę mię- (Poseł Krzysztof Sobolewski: Czemu kłamiesz?) dzy prezesem Kaczyńskim a premierem Gowinem. Dacie radę, zagłosujcie. A potem? A potem jakoś Na zakończenie chciałbym powiedzieć jeszcze jed�- to będzie. Najważniejsze, że Andrzej Duda zostanie no: to wy rządzicie, to wy decydujecie o tym, czym prezydentem. Proszę mi wytłumaczyć, jak wy chcecie danego dnia ma zajmować się ta Izba. I właśnie dla- zorganizować te wybory, tak aby pracownicy poczty tego każdy zwolniony z pracy, każda zamknięta fir- byli bezpieczni. Każdy listonosz będzie mieć kontakt ma, każdy niepotrzebny przypadek zakażenia i każ- z ponad 1 tys. osób, a to tylko w odniesieniu do doda śmierć, której można było uniknąć, obciążają starczenia pakietów wyborczych, oprócz codziennych wasze sumienie. innych obowiązków. A może chcecie zaangażować do wyborów wojsko? Piękne obrazki będą szły w świat: w Polsce wybory organizuje wojsko. Marszałek: Projekt ustawy pomimo mylącego tytułu zmienia po prostu prawo wyborcze. Powiedzmy sobie to wprost. Panie pośle, dziękuję bardzo. Powinien być procedowany w trybie przewidzianym dla kodeksów, z komisją nadzwyczajną, z ekspertami Poseł Krzysztof Śmiszek: i odpowiednimi terminami. Co najważniejsze, ten projekt ustawy zmienia konstytucję. Oczywiście zda- Składam wniosek o odrzucenie projektu w całości. ję sobie sprawę, że apelowanie do rządu o szacunek (Oklaski) wobec prawa czy konstytucji nie ma żadnego sensu. Dlatego zwracam się do waszego poczucia odpowie- dzialności za bezpieczeństwo obywateli. Igracie z ży- Marszałek: ciem i zdrowiem Polaków. Ostrzegam was: wasza żą- dza władzy sprawi, że wybory ze święta demokracji Dziękuję, panie pośle. zmienicie w taniec na trumnach. Przedstawiony pro- Mogę prosić o ten wniosek, panie pośle? Wniosek jekt przepisów wyborczych to ani przepisy, ani wy- o odrzucenie. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych 58 na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.

Marszałek wiu, bo zdrowie to dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny. Proszę, pan poseł Władysław Kosiniak-Kamysz, Nie zważacie na to, że wybory powinny być prze- klub parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe prowadzone w sposób powszechny, ale nie będą, bo – Kukiz15. wyborcy spoza granic Polski, obywatele polscy miesz- kający poza granicami Polski nie będą mogli w nich Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: wziąć udziału. Nie będą to wybory równe, nie będą to wybory bezpośrednie i nie będą przeprowadzone Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta ustawa to utr-� w głosowaniu tajnym, czyli wszystkie przymioty, któ- walacz władzy, władzy, która oderwała się od obywa- re powinny mieć wybory, w których wybiera się pre- tela, władzy, która oderwała się od rzeczywistości, zydenta Rzeczypospolitej, będą naruszone. która zapomniała, do czego jest powołana. Składali- Utraciliście ten instynkt, który kiedyś was dopro- ście przysięgę: służyć narodowi, dbać o dobro i po- wadził do władzy, ale przyzwyczailiście się, że ta wła- myślność obywateli, a ta ustawa jest po to, żeby wy- dza jest dla was świętością. To chcę wam jeszcze raz korzystać obywatela dla utrwalenia swojej władzy. powtórzyć: święte są życie i zdrowie, święte są życie Zapomnieliście o podmiotowości i traktujecie przed- i zdrowie obywateli Rzeczypospolitej, a nie data 10 maja, miotowo, żeby mieć pewność zwycięstwa. To jest 17 maja czy jakikolwiek inny termin w maju, który prostsze rozwiązanie: napisać jeden artykuł, że An- naraża to życie i zdrowie na szwank, na utratę, na drzej Duda jest dożywotnio prezydentem Polski. śmierć. Zapomnieliście o tym, bo straciliście to, co Przynajmniej nie będziecie narażać całej Polski, było dla was kiedyś wartością. wszystkich obywateli Rzeczypospolitej na niebezpie- Na koniec chcę się odwołać do posłów PiS-u, nie czeństwo. powołując się na wyroki Trybunału Konstytucyjne- Robicie te wybory, bo boicie się, że na jesień czy go, orzeczenia Sądu Najwyższego, ale powołując się, może na wiosnę przyszłego roku nie będziecie mieć apelując do najwyższego trybunału, do waszego su- poparcia i nie wygracie już wyborów. Robicie te wymienia, nie jako lekarz, kandydat na prezydenta, bory dlatego, że straciliście słuch społeczny. Nie in- poseł czy polityk, ale jako jeden z obywateli Rzeczy- Spis treści teresują was sprawy najważniejsze, te, które dzisiaj pospolitej. Czy macie tę odwagę, która na oślep bę- martwią tysiące, miliony polskich rodzin: Jak prze- dzie pędzić, patologiczną, która narazi życie i zdro- żyć? Jak zadbać o bezpieczeństwo swojej rodziny? Jak wie naszych rodaków, która narazi życie i zdrowie się nie zarazić? Jak otrzymać pomoc? Jak mają wy- (Dzwonek) na szwank? trzymać pielęgniarki, lekarze i ratownicy, którzy są W imieniu klubu Koalicji Polskiej składam wnio- w szpitalach? Jak uratować miejsce pracy? Jak ura- sek o odrzucenie ustawy utrwalającej władzę w pierw- tować swoją firmę? To są najczęściej zadawane pyta- szym czytaniu. (Oklaski) nia. Wy ich kompletnie nie widzicie. Interesuje was władza sprawowana dla samego sprawowania wła- dzy, a nie dla celu, do którego władza została powo- łana. Władza jest po to, żeby rozwiązywać problemy Marszałek: obywateli, a nie je mnożyć. Władza jest po to, żeby Dziękuję, panie pośle. dbać o bezpieczeństwo, a nie narażać życie i zdrowie. Głos ma pan poseł Krzysztof Bosak, Konfede- Władza jest po to, żeby być odpowiedzialnym i roz- racja. tropnym, a tu nie ma roztropności, nie ma przyzwo- Poseł Marcin Kierwiński itości i nie ma odpowiedzialności – za grosz. Utraci- ( : Pani marszałek, złoży- liście te wszystkie przymioty, te wszystkie wartości. łem wniosek na piśmie, tak jak pani prosiła.) Boicie się utraty władzy i nie wyobrażacie sobie Panie pośle, złożył pan wniosek o przerwanie po- tej sytuacji, ale tylko dlatego, że jesteście do niej siedzenia. Zgodnie z art. 184 ust. 3b wniosek formal- przyspawani, że to jest dla was cel sam w sobie. Nie ny nie może być zgłoszony, jeżeli wniosek z nim toż- zważacie na opinie ekspertów, naukowców, np. Ko- samy został już odrzucony przez Sejm. Przypominam mitet Bioetyki przy Prezydium Polskiej Akademii panu, że taki wniosek został złożony i został odrzu- Nauk mówi wyraźnie, że przeprowadzenie tych wy- cony przez Sejm. borów w zarządzonym terminie jest moralnie nie- Pan poseł Krzysztof Bosak w tym samym punkcie. odpowiedzialne i prawnie niedopuszczalne, prze- (Poseł Borys Budka: W sprawie odroczenia.) prowadzenie i przygotowanie tych wyborów będzie (Poseł Marcin Kierwiński: Pani marszałek, trak- naruszało konstytucyjnie chronione prawa człowieka tujmy się poważnie.) i obywatela: prawo do życia i zdrowia oraz prawa wy- Pan poseł Krzysztof Bosak. borcze. Nie zważacie na list Konferencji Rektorów Proszę. Akademickich Szkół Polskich, którzy mówią: i sposób (Poseł Marcin Kierwiński: Chciałem w ważnej spra- bezpośredni głosowania, i sposób korespondencyjny wie, jeśli chodzi o procedowanie, zabrać głos i zgłosić zagrażają dobrostanowi obywateli, zagrażają zdro- wniosek formalny.) 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. 59

Marszałek jekt, dopisywali do niego nowe rzeczy, których wcze- śniej nie było. Panie pośle, bardzo proszę, żeby pan pozwolił do- Czwarta sprawa. Nie jest prawdą, że sami w to kończyć ten punkt. wierzycie. Nie jest prawdą, że sami w to wierzycie, bo (Poseł Marcin Kierwiński: Pani marszałek, unie- rozmawiamy z wami w kuluarach i wiemy, że wielu możliwia mi pani sprawowanie mandatu.) waszych posłów bardzo boi się terminu 10 maja. Macie Nie uniemożliwiam. Proszę pana, żeby pan usiadł. wbrew pozorom w swoich ławach bardzo wielu roz- Pan Krzysztof Bosak. sądnych posłów, którzy wiedzą, że to zły pomysł, żeby (Poseł Marcin Kierwiński: To, co pani robi w tej robić wtedy wybory. Izbie, to jest kpina.) Następna sprawa. Nie uda się wam sformować ko- Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Bosak. misji. Wiecie o tym. Już 2 tygodnie temu padły z waszej strony pierwsze wypowiedzi o tym, że jak będzie trzeba, będziecie uzupełniać komisje żołnierzami Poseł Krzysztof Bosak: Wojsk Obrony Terytorialnej, być może pogonicie Po- licję do komisji, żeby liczyła głosy. To się bardzo źle Pani Marszałek! Chciałem powiedzieć: panie kojarzy. Wiecie też o tym. premierze, panie prezesie, ale wszyscy wyszli. Może Kolejna sprawa. Nie jest tak, żeby poczta była na nie jest jednak tak istotny ten projekt, którym się to przygotowana, choć chcecie sprawiać takie wraże- zajmujemy. nie. Gdybyście byli przygotowani na to i gdybyście Pani Marszałek! Szanowni Posłowie, którzy prze- byli przekonani, że poczta jest przygotowana, żeby bywają na sali i słuchają nas przez internetowy sys- ten proces obsłużyć, to nie zmienilibyście właśnie tem obrad! Drodzy Obywatele! Polacy dzisiaj nie szefa Poczty Polskiej, zastępując go wiceministrem czekają na dyskusję o detalach Kodeksu wyborczego. obrony narodowej, zresztą zaufanym człowiekiem Polacy dzisiaj czekają na rozwiązania poprawiające ministra Błaszczaka. jakość ochrony zdrowia, na wsparcie dla pracowni- Siódma sprawa, o której chcę powiedzieć. To, co ków, na wsparcie dla przedsiębiorców, realne, a nie proponujecie, odbierze prawa polityczne Polakom. Dużo na papierową, biurokratyczną tarczę antykryzysową. Spis treści mówicie o niemożliwości wprowadzenia stanu nad- Tymczasem partia rządząca, która ma większość w Izbie, wciąga nas w dyskusję o sposobie przepro- zwyczajnego. Ministrowie pana prezydenta Andrzeja wadzenia wyborów, w dyskusję, co do której partia Dudy dezinformują Polaków, mówiąc, że przesłanki ma świadomość, że Polacy jej nie oczekują. Wyraźnie konstytucyjne nie są spełnione. Jest to nieprawdą, wybrzmiało to z ust posła Schreibera. bo wystarczy, że środki konstytucyjne nie są wystar- Jeżeli tę dyskusję musimy prowadzić, to dobrze, czające, że jest zagrożenie, i wówczas można podjąć odniesiemy się także do tego, co tutaj państwo pro- polityczną decyzję o wprowadzeniu stanu nadzwy- ponujecie. A więc po kolei 10 rzeczy, które są niepraw- czajnego. Natomiast mało mówicie lub w ogóle nie dą w tym, co proponujecie, i w tym, o czym mówicie. mówicie o tym, czemu służy instytucja stanu nadzwy- Po pierwsze, nie zmienia się reguł w trakcie gry. To, czajnego w konstytucji. Ona służy ochronie praw Pola- co robicie, jest nieuczciwe, to, co robicie, jest nie fair. ków. Brak wyborów w stanie nadzwyczajnym służy Po drugie, nie jest prawdą, że nie da się przesunąć ochronie praw politycznych Polaków: do głosowania, do wyborów. Literalnie tu przed chwilą przede mną po- prowadzenia kampanii wyborczej. Może jest to nieistot- seł i minister w kancelarii premiera Schreiber wpro- ne. Może Polacy nie czekają, żebyśmy prowadzili kam- wadzał Polaków w błąd, wymachując konstytucją. panię wyborczą, ale to są jednak nasze prawa politycz- W konstytucji są oczywiste przepisy, których wystar- ne. Przeprowadzając wybory 10 maja, wszystkim moim czy użyć, żeby przesunąć wybory. Mają rację politycy zwolennikom i zwolennikom innych kontrkandydatów PiS-u, mówiąc i w mediach, i w tej Izbie o tym, że z opozycji odbieracie możliwość prowadzenia normalnej konstytucja nie daje możliwości wprowadzenia stanu kampanii wyborczej. nadzwyczajnego tylko po to, żeby przesunąć wybory. Ósma sprawa, o której chcę powiedzieć. Zostało Oczywiście. Ale przesunąć wybory, wprowadzić stan mi 30 sekund, więc będę mówił szybko. Obniżycie nadzwyczajny po to, żeby chronić zdrowie i życie oby- legitymację prezydenta, ktokolwiek zostanie wybra- wateli? Konstytucja daje taką możliwość, w związku ny. Jeśli wam się uda i wybrany zostanie prezydent z czym nie manipulujcie państwo. Andrzej Duda, jego mandat będzie podważany. Będą Trzecia sprawa. Nie jest prawdą, że macie dobry wiedzieć o tym ludzie w kraju i za granicą. projekt. Dzisiaj przegraliście głosowanie. Złożyliście Dziewiąta sprawa. Projektodawcą, osobą referu- drugi raz projekt w tej samej sprawie, który przero- jącą projekt jest pan, panie pośle, pełnomocnik komi- biliście. Piszecie prawo na kolanie, panie pośle. Pi- tetu wyborczego Andrzeja Dudy. Czy można sobie szecie prawo na kolanie. Sam fakt, że przegraliście wyobrazić większy konflikt interesów niż to, że pro- głosowanie w Sejmie, dał wam dodatkowe godziny, jekt zmiany prawa wyborczego proponuje pełnomoc- kiedy wasi prawnicy na kolanie poprawiali ten pro- nik jednego z kandydatów? 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych 60 na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.

Poseł Krzysztof Bosak miliony Polek i Polaków przeżyło ten dzień w obawie o swoje zdrowie, o swoje życie, o swoją pracę, o to, co Ostatnia sprawa. 5 sekund mi zostało. Kłamstwem stanie się z ich firmą. Nie wiedzą także, czy ich dzie- jest, że grożą nam wielkie odszkodowania w stanie nadci podejdą do matury. Nie interesują was ludzkie dra- zwyczajnym. (Dzwonek) To reguluje ustawa, którą mo- maty. Interesuje was tylko to, czy dalej będziecie żecie zmienić. (Oklaski) rządzić, czy będziecie mieć prezydenta – za wszelką cenę, być może za cenę zdrowia i życia Polaków. Pró- (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki) bujecie wmówić nam, że wybory mogą zostać przeprowadzone w sposób uczciwy, demokratyczny. To może mi ktoś wyjaśni, w jaki cudowny sposób pod Wicemarszałek Ryszard Terlecki: projektem ustawy podpisała się własnoręcznie po- Informuję panie i panów posłów, iż Prezydium słanka, która głosowała zdalnie ze swojego okręgu. Sejmu na podstawie art. 39 ust. 1 regulaminu Sejmu (Oklaski) Powiedzcie mi, w jaki sposób to się stało. ustaliło w tym punkcie limit 10 pytań dla klubów Dlaczego więc, skoro tak wszystko jest w porządku, według następującego parytetu: Prawo i Sprawiedli- wymieniacie prezesa Poczty Polskiej na wiceministra wość – pięć, Koalicja Obywatelska – trzy, Lewica obrony narodowej? Czy wojsko będzie nam organizo- – jedno, PSL – jedno… wało wybory? Dlaczego mimo (Dzwonek) przegrane- (Poseł Grzegorz Braun: A Konfederacja?) go głosowania… …a także jedno pytanie dla koła. (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia Lista posłów zgłoszonych do pytań – jeszcze jej nie przy wyłączonym mikrofonie) mamy. Już mamy. Zgłosili się następujący posłowie… Dwóch, czte- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: rech, pięciu posłów. Zamykam listę zgłoszeń. Dziękuję bardzo, pani poseł. Wyznaczam czas pytania na 1 minutę. Pan poseł Robert Kropiwnicki, klub Koalicji Oby- Jako pierwszy pan poseł Marcin Kierwiński, klub watelskiej. Spis treści Koalicji Obywatelskiej.

Poseł Marcin Kierwiński: Poseł Robert Kropiwnicki:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka godzin Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ale przede wszyst- temu pan premier Morawiecki tutaj, w tej Izbie, po- kim wy, Polacy, ponieważ to jest szalenie istotny wiedział, że spodziewamy się, że szczyt zachorowań dzień dzisiaj, to jest naprawdę kluczowy dzień dla jest przed nami, będzie w maju lub w czerwcu. Jaki naszej demokracji. Bo z głosowaniem koresponden- macie na to sposób? Pytam kolegów z PiS-u. Ano cyjnym jest jak z nożem: może służyć do krojenia chcecie zrobić wybory. Chcecie Polakom zorganizo- chleba, ale może też służyć do zabijania. I dzisiaj po- wać wybory. Ale tak naprawdę tym kodeksem chcecie słowie, którzy będą głosować za tą ustawą, chcą zabić Polakom ukraść wybory, ukraść wolne, niezależne polską demokrację. Nie mam żadnych wątpliwości, wybory. Ten system, który wprowadzacie, ten Ko- że to jest ustawa o zamachu stanu. Chcecie przepro- deks wyborczy – patrzę tu na pana posła sprawoz- dawcę – to nic innego jak kodeks, który umożliwia wadzić zamach stanu, bo to głosowanie będzie jed- masowe fałszowanie wyborów. Zamiast pomocy dla nym wielkim oszustwem. Dobrze wiecie, że ono jest firm, zamiast pomocy dla pracowników, zamiast po- technicznie nie do zrobienia. Do tej pory największa mocy dla służby zdrowia wy chcecie pomóc tylko liczba osób, które wzięły udział w głosowaniu kore- i wyłącznie sobie. Chcecie zorganizować te wybory spondencyjnym w Polsce, to 40 tys., a wy chcecie za wszelką cenę, nawet po trupach. Wtedy, kiedy to wydrukować 30 mln kart do głosowania i przepro- będzie wam potrzebne, chcecie ustawić ich wynik. wadzić to głosowanie na siłę. Polacy tego nie chcą. Taka jest prawda o tym Kodeksie wyborczym i taka Nie ma skrzynek wyborczych. Chcecie te pakiety jest prawda o tym, co robicie tutaj od rana. (Oklaski) wrzucać do skrzynek domowych, których nikt nie będzie kontrolował. Wybory będzie robił rząd dla sie- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: bie. Ta zmiana (Dzwonek) stanowi istotną zmianę warunków w trakcie głosowania. Wyrzucacie Kodeks Pani poseł Monika Pawłowska, klub Lewicy. wyborczy, dajecie specustawę, wyrzucacie Państwo- wą Komisję Wyborczą, a wprowadzacie rządową ko- misję. I wyrzucacie demokrację, a wprowadzacie Poseł Monika Pawłowska: dyktaturę. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! PiS marnuje dzi- (Przewodnictwo w obradach obejmuje marszałek siejszy dzień na targi polityczne – w momencie, kiedy Sejmu Elżbieta Witek) 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. – głosowanie 61

Marszałek: Marszałek:

Dziękuję, panie pośle. Dziękuję, panie pośle. Proszę, pan poseł Piotr Zgorzelski, PSL–Kukiz15. I ostatni pan poseł Konrad Berkowicz, Konfede- Bardzo proszę. racja. Zdalnie będziemy się łączyć z panem posłem.

Poseł Piotr Zgorzelski: Poseł Konrad Berkowicz: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ten tak na- (Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach) prawdę oddaje proces wyborczy w ręce ministra akty- Czy jestem widoczny i słyszalny? wów państwowych pana Jacka Sasina, czyniąc w istocie z Państwowej Komisji Wyborczej kwiatek do ko- żuszka, atrapę, można powiedzieć, statystę wyborów. Marszałek: Polska tym samym staje się państwem stanu wyjąt- kowego bez stanu wyjątkowego. Naruszyliście zasadę Panie pośle, słuchamy. nieprzeprowadzania istotnych zmian w Kodeksie wyborczym na 6 miesięcy przed wyborami. To jest zmiana prawa wyborczego w trakcie trwania procesu wy- Poseł Konrad Berkowicz: borczego, to wszystko po prostu musi się źle skończyć. Na koniec, parafrazując Winstona Churchilla, chcę Wysoka Izbo! Rząd próbuje na siłę przeprowadzić wam powiedzieć: Mieliście do wyboru przełożenie ter- wybory prezydenckie, dlatego że zdaje sobie sprawę, minu lub hańbę. Wybraliście hańbę, a wybory i tak że to jest ostatni moment, żeby Prawo i Sprawiedli- wość miało szansę wygrać jakiekolwiek wybory, i to będziecie musieli przełożyć. (Oklaski) nie z powodu przedsiębiorców, którzy za chwilę będą (Poseł Piotr Gliński: To wyście mieli przełożenie masowo bankrutować, ale z powodu Polaków, którzy terminu do wyboru, nie chcieliście.) za chwilę będą masowo bankrutować razem z przed-

siębiorcami, tracąc swoje miejsca pracy. Tymczasem Spis treści w odpowiedzi premier Morawiecki dzisiaj zapropono- Marszałek: wał trzy nowe podatki Unii Europejskiej, zapropono- wał likwidację rajów podatkowych na całym świecie. Dziękuję, panie pośle. Czy wy nie rozumiecie, że jak tak dalej pójdzie, to nie Pan poseł Cezary Tomczyk, Koalicja Obywatelska. będzie z kogo ściągać tych podatków? To, co jest potrzebne Polakom, to właśnie raj podatkowy, czyli uwol- nienie Polaków od biurokracji i nadmiernych podat- Poseł Cezary Tomczyk: ków, a nie utrudnianie dodatkowo życia poprzez or- ganizowanie kolejnych wyborów. Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To, co się tu dzieje, (Oklaski) to wyjątkowy skandal. Ale kieruję też kilka zdań do pani marszałek. Pani marszałek, to, że siedzi pani tyłem do orła, nie znaczy, że może pani go lekcewa- Marszałek: żyć. Dzisiaj łamiecie konstytucję, łamiecie polskie ustawy i polskie prawo. Dziękuję, panie pośle. Chciałbym natomiast zwrócić uwagę na coś szcze- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- gólnie istotnego, coś, o czym wszyscy musimy pamię- pana. tać. Dzisiaj 37 posłów PiS-u podpisało się pod tym Zamykam dyskusję. haniebnym projektem. Jak to możliwe, skoro ci po- W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie pro- słowie informują, że są w swoich okręgach wybor- jektu ustawy w pierwszym czytaniu i o niezwłoczne czych? Jak to możliwe, że np. pani Violetta Porowska przystąpienie do drugiego czytania projektu ustawy. albo pani Barbara Dziuk, albo pan poseł Robert Te- Do głosowania nad tymi wnioskami przystąpimy lus, którzy informują, że są dzisiaj w swoich okręgach niezwłocznie. wyborczych i głosują zdalnie, podpisali projekt usta- Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o od- wy, który złożyliście w Sejmie? To jest jawne fałszer- rzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu. stwo. Żądam, żeby te podpisy zostały zabezpieczone, Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczać, że Sejm i żądam, żeby one mogły być wykorzystane w przy- podjął decyzję o niezwłocznym przystąpieniu do dru- szłości na poczet oskarżenia, które niewątpliwie was giego czytania. czeka. To jest sfałszowany projekt ustawy ze sfałszo- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- wanymi podpisami i nie tylko bierzecie to dzisiaj na sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu swoje sumienie, ale również robicie to na swoją (Dzwo- ustawy zawartego w druku nr 328, zechce nacisnąć nek) odpowiedzialność. (Oklaski) przycisk. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych 62 na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. – głosowanie. Sprawy formalne

Marszałek Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk:

Kto jest przeciw? Ale nie: damy radę za wszelką cenę (Dzwonek) i po Kto się wstrzymał? trupach doprowadzimy do wyborów. Damy radę prze- (Poseł Robert Kropiwnicki: Pani marszałek, prze- trwać kryzys. praszam. Podobno są problemy z logowaniem się posłów.) (Głos z sali: Trzeba jeszcze chwilę poczekać.) Marszałek: Poczekamy. Dobrze, czekamy. Pani poseł, dziękuję. Czy już się zalogowali wszyscy, czy jeszcze nie? Tego wniosku nie poddam pod głosowanie. Dwu- Głos z sali ( : Mieliśmy sygnały, że jeszcze nie.) krotnie zgłaszany był wniosek o odroczenie, o prze- Różne kluby zgłaszają kłopoty z logowaniem, więc rwę, o przerwanie. Zgodnie z regulaminem tego wnio- czekamy, proszę państwa. sku nie poddaje się pod głosowanie i powinna pani Jeszcze posłowie zgłaszają – trzech posłów zgłasza o tym wiedzieć. – że nie mogą się zalogować, więc poczekamy jeszcze Przystępujemy do drugiego czytania projektu chwileczkę. ustawy. Głosowało 457 posłów. 225 było za, przeciw – 230, (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, ja też 2 się wstrzymało. zgłaszałem wniosek formalny.) Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym sa- Do głosu zgłosili się posłowie. mym podjął decyzję o niezwłocznym przystąpieniu Pan poseł Krzysztof Śmiszek, klub parlamentar- do drugiego czytania projektu ustawy. ny Lewica. 3 minuty w drugim czytaniu. Przystępujemy do drugiego czytania projektu (Poseł Borys Budka: Myśmy się też zgłaszali.) ustawy. Z czym? (Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Pani mar- (Wypowiedź poza mikrofonem) szałek, z wnioskiem formalnym.) Przepraszam, zgłaszał się pan poseł Dariusz Joń- Proszę bardzo, wniosek formalny. Spis treści ski z wnioskiem formalnym. (Wypowiedź poza mikrofonem) Pan poseł Dariusz Joński zgłaszał się z wnio- Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: skiem formalnym. Bardzo proszę, panie pośle. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na podstawie art. 184 regulaminu Sejmu zgłaszam wniosek formalny o przerwę w posiedzeniu Sejmu w celu zwoła- Poseł Dariusz Joński: nia Konwentu Seniorów i dodania do porządku obrad punktu dotyczącego rozpatrzenia projektu uchwały (Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach) w sprawie zobowiązania Rady Ministrów do wprowa- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Składam wniosek formalny o ogłoszenie przerwy i zwołanie Konwentu dzenia stanu klęski żywiołowej. Seniorów. Otóż dzisiaj podczas debaty z udziałem Szanowni Państwo! Mamy dobrą konstytucję, wy- pana premiera Morawieckiego chcieliśmy zdalnie za- starczy jej nie łamać. Jest w niej zapis o możliwości dać pytanie. Pani marszałek, pamiętam, obiecywała, wprowadzenia stanu klęski żywiołowej. Ten zapis że system będzie działał prawidłowo, że wszystko jest należy wykorzystać, dlatego że epidemia to także dobrze, natomiast kilku posłów nie mogło zagłoso- klęska żywiołowa. Najwyższy czas z tego zapisu sko- wać. Mogliście państwo poczekać dobrych kilka mi- rzystać i zakończyć debatę na temat wyborów kore- nut, bo za chwilę, po debacie, mogliśmy zadać te py- spondencyjnych, zwykłych, telepatycznych, jakichkol- tania. Ale państwo nie czekali. I chcę, pani marsza- wiek. Dziś musimy rozmawiać o tym, co ważne dla łek, powiedzieć jedną rzecz. Jest tak, że państwo Polek i Polaków, o zasiłku kryzysowym, o podwyż- nam odbieracie prawo do uczestniczenia w debacie. szeniu zasiłków dla bezrobotnych, o ratowaniu miejsc Mam prośbę, żeby pani chwilę posłuchała, pani mar- szałek, bo ten system informatyczny nie działa tak, pracy, o objęciu wszystkich pracowników ochroną, jak działać powinien. Ja dzisiaj specjalnie przyjecha- o przełożeniu matur, przełożeniu egzaminów. Polki łem z Łodzi, ponieważ ten system nie działa, a chcia- i Polacy czekają dzisiaj, aż my i wy z tego miejsca łem panu premierowi zadać konkretne pytania. Jeśli powiemy: trzymajcie się, damy radę. pani marszałek by pozwoliła, to chciałbym teraz zadać, bo miałem to zrobić rano. A chciałbym zadać pytania dotyczące tego, dlaczego narażacie ludzi na śmierć Marszałek: i doprowadziliście do krytycznej sytuacji. W wielu szpitalach – w Gdyni, Gdańsku, Sopocie, Wejherowie – nie Dziękuję, pani poseł. ma maseczek (Dzwonek), nie ma sprzętu, nie ma go- Przypominam pani, bo pani chyba nie słuchała… gli, nie ma kombinezonów. Dzisiaj dostałem taką 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Sprawy formalne 63

Poseł Dariusz Joński Marszałek: samą informację ze szpitala dziecięcego w Krakowie. Dziękuję bardzo, panie pośle. W przypadku trzech szpitali klinicznych Uniwersy- To nie jest wniosek formalny. tetu Medycznego w Łodzi jest dokładnie tak samo. Poseł Cezary Tomczyk: Marszałek: Pani marszałek, nie chcecie słuchać prawdy. Dziękuję bardzo, panie pośle. Przepraszam, rzeczywiście rano były takie problemy. Marszałek: Jesteśmy w zupełnie innym punkcie. Bardzo pana przepraszam. Przystępujemy do drugiego czytania projektu Wniosek formalny, pan poseł Cezary Tomczyk. ustawy. (Poseł Marcin Kierwiński: Pani marszałek, pani marszałek.) Poseł Cezary Tomczyk: Proszę. To jest prawda, której musicie wysłuchać, pani marszałek. Poseł Cezary Tomczyk:

Dziękuję. Marszałek: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj debatujemy nad projektem bardzo ważnym, projektem, który jest Panie pośle, to nie jest wniosek formalny. Infor- skrajnie niekonstytucyjny i skrajnie antypaństwowy, muję pana, że nadużywa pan tej mównicy. Poinfor- jednak debatujemy nad tym projektem nawet bez mowałam państwa, że wnioski formalne o przerwę podstawowych opinii o tym, czy projekt jest zgodny były kilkukrotnie zgłaszane i głosowane. W związku Spis treści z konstytucją. Debatujemy też bez opinii lekarzy, lu- z tym to nie jest wniosek formalny. dzi, którzy znają się na tym i wiedzą, czy takie gło- sowanie jest bezpieczne dla Polaków. Chciałbym przy- pomnieć, że 15 marca w Bawarii odbyły się wybory Poseł Cezary Tomczyk: lokalne, na które często państwo się powołują. Do tego dnia w Niemczech zgłoszono 7046 przypadków Pani marszałek, zgłaszam wniosek o przerwę aż zarażenia koronawirusem, z czego 1139 przypadało do czasu przedstawienia opinii. na Bawarię. Panie premierze, gdyby pan mógł chwilkę po- słuchać. Marszałek:

Panie pośle, jeżeli pan chce zabrać głos w debacie, Marszałek: to bardzo proszę się zgłosić. Panie pośle, wniosek formalny, przypominam panu, wniosek formalny. Poseł Cezary Tomczyk:

Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, debatujemy nad tą ustawą bez żadnych opinii prawnych. To jest wniosek o przerwę. Marszałek: Marszałek: Dziękuję bardzo. Panie pośle, wniosek o przerwę był składany kil- Przystępujemy do drugiego czytania. kukrotnie. Do głosu zapisali się posłowie.

Poseł Cezary Tomczyk: Poseł Cezary Tomczyk:

W ciągu kolejnych 10 dni przybyło 6851 przy- Pani marszałek, debatujemy bez żadnych opinii padków. prawnych. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Sprawy formalne. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych 64 na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.

Marszałek: Dziękuję, panie pośle. (Poseł Cezary Tomczyk: Nie jest tożsamy.) Panie pośle, proszę usiąść na miejsce. Tożsamy. Pan poseł Borys Budka. Jeżeli pan nie chce zabrać głosu, panie pośle… Poseł Cezary Tomczyk: (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, to nie jest wniosek tożsamy.) Pani marszałek, pani jest marszałkiem Sejmu, Tożsamy. a nie marszałkiem PiS-u. (Poseł Cezary Tomczyk: To proszę o opinie prawne, pani marszałek.) Panie pośle, proszę usiąść. Marszałek: (Poseł Borys Budka: Proszę zobaczyć, pani mar- szałek, 5 minut. Proszę spojrzeć na rozpiskę. Jest Panie pośle, informuję pana, że nadużywa pan napisane: 5 minut w drugim czytaniu.) mojej cierpliwości. Proszę usiąść na miejsce. To nie Jeżeli jest, to dobrze. To przepraszam, 5 minut. są wnioski formalne.

Poseł Borys Budka: Poseł Cezary Tomczyk: Dziękuję. Pani marszałek, nie ma żadnych opinii, nic. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Składam wniosek o odrzucenie tego projektu w drugim czytaniu w ca- łości. (Poruszenie na sali) Marszałek: (Wypowiedź poza mikrofonem)

Panie pośle, proszę usiąść na miejsce, bardzo pana proszę. Marszałek: Spis treści Proszę mi pokazać ten wniosek. Poseł Cezary Tomczyk: (Poseł Cezary Tomczyk: Ale co mam pani pokazać?) Proszę bardzo, panie pośle. Pani marszałek, debatujemy nad projektem, któ- (Wypowiedź poza mikrofonem) rego nie znamy, nie ma żadnych opinii. Głos ma pan poseł Borys Budka. Panie pośle, bardzo proszę.

Marszałek: Poseł Borys Budka: Proszę, pan poseł Borys Budka w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niestety wnioski Bardzo proszę, 3 minuty, panie pośle. formalne nie są przez panią nawet poddawane pod (Poseł Robert Kropiwnicki: Pani marszałek, ale głosowanie. chyba wcześniej trzeba przegłosować wniosek o przej- (Głos z sali: Nieprawda.) ście do drugiego czytania. Tego pani nie przegłosowa- To, o czym mówi pan poseł Tomczyk, to oczywista ła. Proszę o przegłosowanie.) oczywistość, jak powiedziałby klasyk. Ale tutaj cho- Odrzucenie było równoznaczne z niezwłocznym dzi tylko i wyłącznie o to, żebyście państwo kolanem przejściem do drugiego czytania. Państwo nie słu- jak najszybciej dopchnęli kolejny bubel prawny. Na- chaliście. wet nie odpowiadacie na żadne pytania, bo przyzwo- Pan poseł Borys Budka. itość to jest cecha wam obca. Uczciwość to jest cecha (Poseł Cezary Tomczyk: Pani marszałek, proszę wam obca. Jakaś sportowa rywalizacja to jest cecha o przegłosowanie mojego wniosku.) wam obca. Wy za wszelką cenę chcecie utrzymać tę Nie mogę. Zgodnie z regulaminem, panie pośle, władzę. Po trupach do celu – to będzie maksyma tych dwukrotnie był składany i głosowany taki wniosek. wyborów. To wstyd, że większość parlamentarna jest (Głos z sali: Jest wniosek o przerwę.) w stanie myśleć tylko o sobie. To wstyd, że państwo (Poseł Cezary Tomczyk: Proszę o przedstawienie nie potraficie wsłuchać się w głos tych wszystkich, opinii.) również waszych, wyborców, którzy nie chcą narażać Panie pośle, wniosek formalny nie może być swojego zdrowia i życia. To wstyd, że próbujecie do- zgłoszony, ponieważ – jeszcze raz panu przeczytam prowadzić do wielkiej kompromitacji polskiego syste- – zgodnie z art. 184 ust. 3b wniosek formalny nie mu wyborczego. Poczta nie jest w stanie na czas do- może być zgłoszony, jeżeli wniosek z nim tożsamy ręczać przesyłek w tej chwili, bo nie ma listonoszy, został już odrzucony przez Sejm. a wy chcecie robić korespondencyjne wybory? Wy 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. 65

Poseł Borys Budka spondencyjne jest nielegalne, a jak jest w koalicji rządowej, to jest legalne i nie niesie za sobą żadnych chcecie, żeby w gminie była jedna komisja wyborcza, niebezpieczeństw? a w Warszawie jedna komisja w dzielnicy? To będzie Szanowni Państwo! Art. 128 ust. 2 konstytucji ma wstyd na całą Europę, na całą Polskę. Ale przede charakter jednorazowy, a to, co zawarliście państwo wszystkim dziwi mnie to milczenie prezydenta An- w przepisach projektu tej ustawy, że marszałek Sej- drzeja Dudy. Rozumiem, że jego pełnomocnik zabiera mu może zmienić postanowienie o zarządzeniu daty tutaj głos, bo pan prezydent tak kurczowo trzyma się wyborów, to jest kpina. To jest kpina z konstytucji, władzy. Ale jaka będzie legitymacja do sprawowania to jest kpina nawet z logiki i ze zdrowego rozsądku. władzy tego, który tę władzę wydrze w sposób ordy- Przepis art. 128 ust. 2 to kwestia jednorazowego wy- narny, w sposób oszukańczy i wreszcie w sposób, któ- znaczenia daty wyborów i wyczerpuje się po wydaniu ry pokolenia będą wspominać, że był to sposób tylko pierwotnego postanowienia o takim zarządzeniu. po to, byście państwo utrzymali się przy władzy? A co z terminami wyborczymi, które biegną przed Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt jest dniem wyborów? Zgłaszanie komisji, rejestracja ko- nieprzyzwoity. Ten projekt wprowadza zasady, które mitetów wyborczych, zbieranie 1 tys., potem 100 tys. spowodują, że tych wyborów nie będzie nikt przyzwo- podpisów. Czy ma to coś wspólnego z wyborami, któ- ity uznawał. To będzie kompromitacja, ale przede re są wolne, powszechne, równe? A co z wyborami wszystkim to będzie rzecz niespotykana od 1989 r. tajnymi? Czy prawdą jest… Bardzo chciałbym uzy- Ten projekt nadaje się do kosza, bo to jest rozpacz- skać odpowiedź oświeconych projektodawców. Art. 17 liwe, kurczowe trzymanie się władzy. Zgodnie z pol- tej ustawy pod karą pozbawienia wolności do lat 3 ską konstytucją już dawno premier Morawiecki po- zabrania ukrywania karty wyborczej. Co się stanie, winien wnioskować o wprowadzenie stanu klęski jeśli nie odbiorę karty ze swojej skrzynki pocztowej, żywiołowej. Ograniczacie prawa obywatelskie każde- a termin wyborów minie? Czy to znaczy, że ukradłem go dnia, zakazaliście nawet wstępu do lasu, ale chce- kartę wyborczą? Czy to znaczy, że ją zniszczyłem? cie ludzi wysłać tym razem do skrzynek pocztowych. Czy będę musiał sam na siebie donieść? Ewentualnie Kolejki, które będą się tam tworzyć, będą dużo więk- pewnie już wy będziecie wiedzieć dzięki pomocy li- szym zagrożeniem aniżeli zwykłe spacery w lesie. Ale stonoszy, że taką kartę dostałem, czyli grożą mi 3 lata nie cofniecie się przed niczym, bo już zapomnieli- Spis treści pozbawienia wolności za nieodebranie karty wybor- ście, że jesteście częścią opinii publicznej. Teraz jest czej ze swojej skrzynki pocztowej. już podział: wy i cała reszta. Przestaliście się liczyć To, co jest zaprezentowane w tym projekcie, to jest z głosem opinii publicznej, bo przegrywacie. I tą usta- kpina. Brak aktów wykonawczych. Przecież ta usta- wą już przegraliście. Nawet jeżeli jakimś cudem jesz- wa składa się właściwie z samych delegacji do wy- cze wygracie te wybory, to jest to, panie prezesie, dawania aktów wykonawczych przez kolejnych początek końca. Przykro mi, że w ten sposób kończy- cie, kończycie z wielkim wstydem i kończycie z nara- ministrów, przez ministra do spraw aktywów pań- żeniem (Dzwonek) zdrowia i życia. Wstyd! (Oklaski) stwowych. (Poseł Borys Budka: Jesteście geniuszami legislacji.) Gdzie są te akty wykonawcze? Gdzie są projekty Marszałek: rozporządzeń, na mocy których będziemy organizo- wać proces wyborczy? To jest kuriozum na skalę Dziękuję. światową, że zamiast za pomocą przepisów ustawo- Pan poseł Krzysztof Śmiszek, Lewica. wych robimy wybory za pomocą przepisów rangi roz- Proszę. porządzenia. Jaka jest rola Państwowej Komisji Wy- borczej? Ta rola jest sprowadzona do roli biernego obserwatora. Dzisiaj rząd będzie nam organizował Poseł Krzysztof Śmiszek: wybory. Jak to w ogóle ma się do wieloletniej tradycji wyborów w Polsce? Gdzie są tutaj zapewnione po- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym prze- wszechne i wolne wybory? czytać wpis pana ministra Schreibera, który kilka Dzisiaj, zamiast zajmować się kwestiami palący- minut temu występował na tej mównicy. To jest wpis mi… Przecież każdy z nas dostaje dzisiaj na swoje sprzed kilku lat, dosyć świeży. Cytuję: Setki razy tłu- skrzynki pocztowe maile, dzwonią ludzie do naszych maczyłem: w komisji, w mediach, tutaj na Twitterze biur poselskich, piszą maile, piszą SMS-y: zamykają czy na sali plenarnej: głosowanie korespondencyjne mi firmę, straciłem pracę, mam umowę-zlecenie, nie niesie ryzyko fałszerstw – patrz: powtórzone wybory dostałem zasiłku, muszę opłacić rachunki, dzieci mu- w Austrii rok temu – i jest dozwolone jedynie w 13 na szą dostać coś do jedzenia na kolację czy na śniada- 28 krajów Unii Europejskiej podczas wyborów samo- nie. Dzisiaj o tym musimy rozmawiać, a my dzisiaj rządowych. rozmawiamy o jakichś fantasmagoriach wyborczych, To ja pytam: Gdzie jest prawda? Czy prawda leży my dzisiaj rozmawiamy o tym, jak minister Sasin tam, gdzie aktualnie siedzi pan minister Schreiber? będzie nam organizował wybory. Naprawdę powiedz- Czy wtedy, kiedy jest w opozycji, głosowanie kore- cie szczerze, o co w tym wszystkim chodzi. Kto dzisiaj 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych 66 na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.

Poseł Krzysztof Śmiszek I druga sprawa, co do której mam wielkie wątpli- wości. Chodzi o to, jak ma wyglądać przeprowadzenie o zdrowym umyśle będzie chciał pójść na wybory, wyborów w komisjach wyborczych, które są projek- wyjmować te karty ze skrzynek, chodzić gdzieś, szu- towane, jeśli w jednej komisji w przypadku gminy do kać po dzielnicach, po mieście, po gminie odpowied- 50 tys. mieszkańców może być od trzech do dziewię- niej skrzynki wyborczej, do której będziemy to wrzu- ciu komisarzy. Mówimy o kilkudziesięciu tysiącach cać? Jeszcze będziemy się podpisywać pod tymi gło- potencjalnych głosujących. Ci ludzie będą to liczyć sami, na tych kartach wyborczych. Co to ma wspól- przynajmniej kilka dni. W mojej opinii to nie jest coś, nego z podstawową zasadą tajności wyborów, kiedy co jest możliwe do zrobienia w kilka, nawet kilkana- osobiście opatrzę to swoim podpisem, podpiszę swoim ście godzin. Przechodząc dalej, chciałbym powie- PESEL-em, na kogo zagłosowałem? Tak jak powie- dzieć, że taka komisja może liczyć maksymalnie działem wcześniej, może od razu wszyscy powysyłaj- 45 osób. Ja sobie tego nie wyobrażam. Uważam, że my (Dzwonek) te nasze karty wyborcze na Nowo- te wybory w formie wyłącznie korespondencyjnej są grodzką. w tym momencie nie do przeprowadzenia. Poczta Polska może sobie z tym nie poradzić. Tym samym narazicie państwo polskie na śmieszność, ponieważ Marszałek: będziemy spaleni nie tylko na arenie międzynarodo- wej, ale też wśród Polaków, a Polacy na pewno tego Dziękuję bardzo. nie zapomną. Dziękuję.

Poseł Krzysztof Śmiszek: Marszałek:

Tam już będą wiedzieć, co z nimi zrobić, i już po- Dziękuję. liczą. Proszę, pan poseł Janusz Korwin-Mikke, jeżeli chodzi o resztę czasu.

Spis treści Marszałek: Poseł Janusz Korwin-Mikke: Dziękuję, panie pośle. Głos ma pan poseł Michał Urbaniak, Konfedera- (Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach) cja, zdalnie. Halo? Proszę bardzo, proszę, panie pośle.

Marszałek: Poseł Michał Urbaniak: Witam, panie pośle. (Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach) Proszę bardzo. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Otóż mamy tutaj naprawdę absurdalną sytuację. W zasadzie od zeszłego tygodnia pracujemy nad tym, czy Poseł Janusz Korwin-Mikke: będziemy głosować korespondencyjnie, czy w ogóle będziemy głosować w przyszłym miesiącu, jak będą Dziękuję. wyglądać wybory. To nie są problemy, które dzisiaj Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym wie- najbardziej dotykają Polaków. Oczywiście to jest dzieć tylko jedną rzecz: Czy w Polsce jest taki pro- istotne, natomiast Polacy za chwilę mogą mieć problem, że nie wolno wchodzić do lasu, że nie wolno blem ze zwykłą biedą i to spowoduje, że żadne wybo- umyć samochodu na myjni bezdotykowej, że nie wol- ry pewnie nie zostaną przeprowadzone w sposób no zmienić opon zimowych na letnie, czy też jest nor- właściwy. malność i można uznać wybory? Tylko jedno, co chciał- Odnosząc się już do samej ustawy, tego projektu, bym wiedzieć. nad którym dzisiaj procedujemy, chciałbym zapytać, Natomiast odnośnie do całej opozycji, która zabie- jak minister Sasin, który jest odpowiedzialny według ra głos w sposób nieprawdopodobnie demagogiczny, tego projektu za to, jak ma de facto przebiegać głoso- chcę powiedzieć, że ja, szczerze mówiąc, już wolę słu- wanie, wyobraża sobie przeprowadzenie wyborów dla chać PiS-u, niż słuchać tej potwornej demagogii, któ- kilkudziesięciu milionów ludzi, skoro Poczta Polska ra leje się tutaj z ust przedstawicieli Lewicy i Koalicji nie radzi sobie dzisiaj nawet z tym, żeby wysłać pacz- Obywatelskiej. (Wesołość na sali, oklaski) Nieustan- ki za granicę lub odebrać je z zagranicy, bo ten tran- ne powtarzanie tego samego budzi po prostu obrzydze- zyt pomiędzy krajami w przypadku naszych przesy- nie, po prostu obrzydzenie. Przesada, kłamstwo i de- łek w zasadzie zamarł. To uważam za absurdalne magogia, proszę państwa. Chcemy żyć w normalnym i raczej w tym momencie nierealne. kraju, a nie w kraju, w którym PiS robi z nami, co chce, 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. 67

Poseł Janusz Korwin-Mikke łek, czy skonsultowała te zmiany z Radą Dialogu Społecznego, z organizacjami związkowców i praco- nie w kraju, w którym demagogia Lewicy, demagogia dawców, czy zasięgnęła opinii Państwowej Komisji tzw. obywateli powoduje, że nie możemy trzymać się Wyborczej na temat możliwości zrealizowania tego normalnych zasad funkcjonowania państwa. prawa przez Państwową Komisję Wyborczą. Czy za- Chciałbym powiedzieć jeszcze jedno. Chciałbym pytaliście związkowców, choćby Poczty Polskiej, jaka zwrócić uwagę na rolę jego ekscelencji Jarosława Go- jest ich opinia na ten temat? To są podstawowe zasady wina, który najpierw tłumaczył, że nie dopuści nigdy prowadzenia dialogu społecznego w Polsce. Nie mówię do głosowania korespondencyjnego, po czym wyko- już o dialogu obywatelskim, bo nie było żadnego wy- nał nieprawdopodobny manewr, nie uzgadniając tego słuchania publicznego, żadnej debaty, która powinna wyraźnie ani z Platformą Obywatelską, ani z PiS-em. być, szczególnie przy tak ważnych projektach. Chodzi o manewr zrobienia jakiejś zdumiewającej A teraz o możliwościach technologicznych i tech- wolty konstytucyjnej, zresztą do przyjęcia pod wa- nicznych przeprowadzenia tych wyborów. 30 mln kart runkiem, że zostanie to uzgodnione z tymi stronami, do głosowania ma być dostarczonych przez 26 tys. li- bo bez tego oczywiście nie można przejść do zmiany stonoszy, jeżeli wszyscy będą gotowi, zdolni do pracy, konstytucji. Po czym robi komedię, głosując, wstrzy- będą mieli tę możliwość, bo przecież część może być mując się od głosu, gdy jego partia głosowała za albo objęta kwarantanną. To znaczy, że 26 tys. listonoszy przeciw, bardzo pilnując, żeby ten projekt, broń Boże, ma dostarczyć… Jeden listonosz ma je dostarczyć do nie upadł. Moim zdaniem ten gowinizm stosowany 1154 wyborców. To są 583 adresy. Co z adresem, któ- przejdzie do historii polskiego parlamentaryzmu. ry nie pokrywa się z adresem wpisanym na listę wy- Ale, proszę państwa, Gowinowie przychodzą i od- borców? Jeszcze raz zwracam uwagę na zgłaszanie chodzą, a my zostaniemy z tymi wyborami, które się osób spoza terytorium Rzeczypospolitej, obywa- będą, powiedzmy sobie jasno, komedią. Nie wierzymy teli Rzeczypospolitej, którzy mają takie samo prawo PiS-owi. Nie wierzymy PiS-owi, że uczciwie zrobi te do udziału w tych wyborach. wybory, dlatego będziemy głosowali przeciw. Sama Kwestia obwodowych komisji wyborczych. Tu naj- idea nie jest idiotyczna, natomiast w przypadku idei lepszym przykładem jest Kraków, gdzie w normal-

tworzonej przez tych ludzi, którzy ją tworzą, jest to nych warunkach było powoływanych 449 obwodo- Spis treści co najmniej nieodpowiedzialne (Dzwonek), powiedz- wych komisji wyborczych. Teraz ma to zastąpić jedna my jasno – najprawdopodobniej kryminalne. Dzięku- komisja. Wtedy składało się to z 4,5 tys. osób, teraz ję za uwagę. te głosy ma liczyć 45 osób. 4,5 tys. osób do tej pory liczyło głosy, a teraz ma je liczyć 45 osób w gminie miejskiej Kraków. To pokazuje, że nie ma szans na Marszałek: rzetelność przy przeprowadzeniu tego procesu. On jest po prostu nieprzygotowany. Kiedyś byliście prze- Dziękuję, panie pośle. ciwnikami korespondencyjnego głosowania, dzisiaj Bardzo proszę, pan poseł Władysław Kosiniak- powołujecie się na Bawarię. Tylko że w Niemczech -Kamysz, PSL–Kukiz15. wybory korespondencyjne przeprowadzane są od lat i poczta niemiecka wysyła zapytanie oraz materiały wyborcze przed każdymi wyborami. Ten system jest Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: przygotowany i sprawdzony. On był realizowany na nieporównywalną skalę. Nie był przeprowadzany prze- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeżeli was nie prze- cież w całym landzie, objął tylko część tego landu konują te głosy, które padały z tej mównicy, to na – w części landu była druga tura wyborów. W niektó- pewno taką czerwoną lampkę powinny zapalić u was rych to się zakończyło na pierwszej. Jeżeli proces ma słowa Janusza Korwin-Mikkego. Jak on zaczyna was być przeprowadzony rzetelnie i bezpiecznie, to nie popierać i doceniać, to się zastanówcie, czy dobrze dochowano staranności. Dlatego jeszcze raz zgłaszam robicie. To po pierwsze. wniosek – tym razem o odrzucenie ustawy w całości, Po drugie, kwestia bezpieczeństwa i rzetelności ustawy, która służy tylko i wyłącznie utrwaleniu wła- wyborów. O bezpieczeństwie mówiłem w pierwszym dzy, a nie rzetelnemu przeprowadzeniu procesu wy- wystąpieniu. Teraz o rzetelności tych wyborów i sta- borczego, który już w tym momencie przez brak kam- ranności ich przeprowadzenia. Jeżeli te wybory mają panii wyborczej został naruszony. (Oklaski) być rzetelnie i starannie przeprowadzone, to takie zmiany, już nie mówię o regulacjach kodeksowych, które nie powinny być wprowadzane w Kodeksie wy- Marszałek: borczym na 6 miesięcy przed wyborami, nie mówię o 14 dniach oczekiwania od dnia złożenia tego pro- Dziękuję, panie pośle. jektu na rozpatrzenie przez Wysoką Izbę, nie powin- Proszę bardzo, pan poseł Łukasz Schreiber, Pra- ny być dokonywane. Mam pytanie do pani marsza- wo i Sprawiedliwość. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych 68 na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.

Poseł Łukasz Schreiber: że te przepisy wprowadzają – itd. Tak że te słowa można by dzisiaj powtórzyć. Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! (Poseł Marcin Kierwiński: Panie pośle, ale wtedy Przysłuchując się tej debacie, można czasem odnieść pan był przeciw korespondencyjnemu…) wrażenie, jakbyśmy się przysłuchiwali podobnym Nie, zupełnie pan myli wszystko. Zachęcam do debatom z przełomu lat 80. i 90. Wtedy też były pew- zapoznania się, to jest wypowiedź z posiedzenia ko- ne siły – tak patrzę na zgromadzonych na sali, pew- misji z 2019 r. nie pan prezes najlepiej mógłby nam o tym opowie- A teraz jeżeli chodzi o wybory korespondencyjne dzieć – które wychodziły na tę mównicę, tak samo – to jest też dobre pytanie i państwo je zadajecie. Otóż wszczynały taką awanturę, w każdej sprawie obra- tak: gdyby wówczas, w grudniu 2017 r., ktokolwiek żając każdego, kto tylko ma inne zdanie, i mówiły, że zapytał mnie, czy jestem za tym, żeby zakazać czy w zasadzie tego nie można zrobić, ale tutaj jest bez- drastycznie ograniczyć możliwość wyjścia Polaków robocie, czemu się tym nie zajmujecie. A w istocie to z domu, powiedziałbym, że oczywiście jestem prze- wszystko miało tylko jeden istotny cel – zablokować ciwko takiemu pomysłowi. Tak samo jak wówczas wszelkie zmiany. W istocie miało to tylko na celu re- byłem – i dalej pozostaję – przeciwko wpisywaniu na staurowanie postkomunizmu czy też instalowanie stałe maksymalnego rozszerzania tego prawa. To jest postkomunizmu w Polsce. Otóż dziś mam wrażenie, ustawa, która się odnosi do tych wyborów. Jesteśmy że państwo, wytaczając tak ciężkie działa jak zwykle w nadzwyczajnej sytuacji, a więc nadzwyczajne środ- wobec tych zmian, zachowujecie się i postępujecie ki są wskazane. Dziwię się, że ktoś może tego nie niestety podobnie. Konstatuję to z wielką przykro- rozumieć. ścią, bo starałem się, tak samo zresztą jak poseł Wreszcie pan poseł, chyba przedstawiciel Lewicy, wnioskodawca, ani nikogo nie obrażać, ani nikogo mówił o poprawce do art. 17. Powiem tak, wychodząc nie atakować, tylko zachęcić państwa do merytorycz- naprzeciw: jeżeli to budzi wątpliwości, choć moim nej dyskusji. zdaniem jest jasne, że intencja jest zupełnie inna, nie To prawda: jesteśmy w obliczu bardzo poważnego żeby karać kogoś za to, że nie poszedł na wybory, ale kryzysu, który spowodowała pandemia koronawiru- jeżeli budzi to wątpliwości, składamy poprawkę, jed- sa. Ale nieprawdą jest to, co państwo twierdzicie, i to, ną z paru, która to ureguluje. Tak że proszę zoba-

Spis treści co tutaj mówiliście, powtarzając te same kłamstwa czyć: jesteśmy gotowi iść państwu na rękę w wielu o tym, że wyborami żyje tylko nasz obóz. Powiem sprawach. tak: przecież działania, które są podejmowane, są Odnośnie do głosu pana przewodniczącego, że widoczne. Pan premier mówił dzisiaj o nich w Sejmie. w Krakowie będzie problem z policzeniem głosów, Myślę, że jeszcze w tym tygodniu trafi do Wysokiej panu przewodniczącemu umknął art. 10 ust. 11 pro- Izby kolejny projekt ustawy, który ma właśnie poma- jektowanej ustawy, że w szczególnie uzasadnionych gać przedsiębiorcom, który ma pomagać służbie zdro- przypadkach komisarz wyborczy, mając na względzie wia, który ma pomagać różnego rodzaju grupom sprawność i skuteczność pracy komisji (Dzwonek), osób, które są dziś poszkodowane. Jedno nie wyklucza więc drugiego. Konstytucja nie przestała obowią- może powołać w skład gminnej obwodowej komisji zywać, życie nie przestało się toczyć. większą liczbę osób niż określona w ust. 5. Sprawa druga. Cały czas pomimo tylu głosów nie Wysoka Izbo! Kończąc, zachęcam wszystkich mimo usłyszeliśmy, co w istocie ma dać comiesięczna awan- wszystko do poparcia tej ustawy w imię troski o Po- tura o przesuwanie terminu wyborów, oprócz tego, laków, a jutro z tą samą werwą, determinacją byście że państwo będziecie mieli przez ten miesiąc wolne państwo dyskutowali na temat pomocy Polakom, i nie będziecie w żaden sposób uczestniczyli w pra- pomocy polskim firmom, polskim przedsiębiorcom cach, i w żaden sposób nie będziecie podejmowali i byście państwo nie uchylali się od pracy w Sejmie. decyzji. Będzie to wyraźne złamanie, a co najmniej Dziękuję bardzo. (Oklaski) mocne nagięcie konstytucji i wreszcie uderzenie w go- spodarkę, o którą rzekomo tak się troszczycie. Sprawa trzecia – konstytucja, 6 miesięcy przed. Marszałek: Przytoczę artykuł… Przytoczę nie artykuł, ale słowa z posiedzenia komisji sejmowej pana przewodniczą- Dziękuję bardzo, panie pośle. cego Państwowej Komisji Wyborczej, na którego się Lista posłów została wyczerpana. często powołujecie, pana Wojciecha Hermelińskiego, Został zgłoszony wniosek formalny. który sam w Sejmie, przedstawiając zmiany i zachę- Pan poseł Michał Szczerba. cając do nich, chociaż było mniej niż 6 miesięcy przed (Poseł Borys Budka: To jest wniosek o reasumpcję wyborami, twierdził: Jednak jestem skłonny stwier- głosowania nr 39 podpisany przez właściwą liczbę dzić, że trudno jest mówić o takich istotnych zmia- posłów w związku z…) nach w prawie wyborczym, o których mówi orzecz- (Głos z sali: Powiedziałbym tak, przejście do trze- nictwo Trybunału Konstytucyjnego. Są to przede ciego czytania…) wszystkim kwestie techniczne, na których nam za- (Poseł Borys Budka: W normalnym trybie proszę leży. I z tego względu, co muszę powiedzieć, wyraża- o poddanie pod głosowanie… System nie zadziałał, my uznanie dla Wysokiej Izby i dla projektodawców, jest zebrana prawidłowa liczba posłów na piśmie…) 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. Sprawy formalne 69

Marszałek Poseł Michał Szczerba:

Panie pośle, wie pan, jak działa reasumpcja, tak? Niech pani udostępni opinie Biura Analiz Sejmo- (Poseł Borys Budka: Tak, oczywiście.) wych, które są dostępne. A wie pan? Jak? (Wypowiedź poza mikrofonem) I? Marszałek: (Poseł Borys Budka: Tu jest uzasadnienie na pi- śmie. Przedstawi to pani, mam taką prośbę, Konwen- Bardzo dziękuję, panie pośle. towi Seniorów.) Wniosek dotyczy zmiany sposobu głosowania… (Poseł Krzysztof Śmiszek: A w jakim trybie ta po- dyskusji. Jesteśmy już po dyskusji, panie pośle, i w tej prawka?) chwili jesteśmy tylko przed pytaniami. Proszę, wniosek formalny, pan poseł Michał W takim razie przystępujemy… Szczerba. Zamykam dyskusję. Nie, przepraszam bardzo, jeszcze pytania. Prze- praszam bardzo, jeszcze pytania. Poseł Michał Szczerba: (Poseł Borys Budka: A ten wniosek o reasumpcję?) Jeszcze pytania, panie pośle, dokończmy to. (Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach) Pan poseł Robert Kropiwnicki, Koalicja Obywa- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciał- telska. bym złożyć wniosek formalny, art. 184 regulaminu 1 minuta. Sejmu: zmiana w sposobie prowadzenia dyskusji. Proszę bardzo. Szanowna Pani Marszałek! Powiedziała pani, że jest opinia Biura Analiz Sejmowych. Ta opinia dotyczy wyłącznie zgodności z prawem Unii Europejskiej. Poseł Robert Kropiwnicki: Ale w zasobie Biura Analiz Sejmowych jest opinia z 20 maja 2010 r., która mówi, w jakich okoliczno- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Otóż podstawą każdej demokracji są wolne wybory. A wy chcecie ściach pani może dokonać zmiany w swoim postano- Spis treści wieniu dotyczącym zarządzenia wyborów i wskaza- urządzić wybory z pistoletem przy głowie. Szantażu- jecie Polaków, że jak nie pójdą w czasie epidemii, nia daty wyborów. Te okoliczności to jest stan nad- w czasie zagrożenia życia na wybory, to się wasz zwyczajny, to jest np. stan klęski żywiołowej. Nowe- świat zawali. Wasz – tak, wasz PiS-owski świat się lizacja postanowienia marszałka Sejmu jest to de może zawalić. Ale ludzie chcą przede wszystkim spo- facto nowe zarządzenie wyborów. Chciałbym, żeby koju, chcą pracy i demokracja musi być świętem, a nie o tym pani pamiętała. żałosną stypą, którą chcecie urządzić na grobach I ostatnia kwestia. Chciałbym, żebyśmy wszyscy wielu ludzi. Naprawdę, ludzie się boją o swoje życie, wiedzieli, co się dzieje w tej chwili w domach pomocy ludzie tracą pracę, nie wiedzą, czy będą mieli wypła- społecznej. W domach pomocy społecznej w Drzewicy tę w maju, a wy mówicie: idźcie na wybory, bo my w Łódzkiem – 64 osoby zakażone, w Tomczycach – 70, chcemy kasę… Jakubowice – 40, Niedabyl – 16, Koszęcin – 17 (Dzwo- (Poseł Piotr Gliński: To zróbcie za 2 lata wybory, nek), Wola, przepraszam, Warszawa przy Bobrowiec- panie pośle.) kiej zakład opiekuńczo-leczniczy – 19 osób, 16 DPS- …bo my chcemy robotę swoją utrzymać. To jest -ów w kwarantannie. Naprawdę państwo uważacie, skandal. Naprawdę jak dyktatura się zachowujecie że w takich okolicznościach można przeprowadzać i będziecie za to odpowiadać. Wszyscy dyktatorzy li- wybory i umożliwić tym ludziom… czą, że są bezkarni. Każdy dyktator uważa, że jego to nie dotyczy. (Dzwonek) Ale was też kiedyś ktoś rozliczy. (Oklaski) Marszałek:

Dziękuję bardzo. Marszałek:

Dziękuję, panie pośle. Poseł Michał Szczerba: Pytanie zada pani poseł Agnieszka Dziemiano- wicz-Bąk, Lewica. …głosowanie korespondencyjne? Mamy stan nad- Proszę bardzo. zwyczajny, pani marszałek.

Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Marszałek: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja mam bardzo Bardzo dziękuję, panie pośle. dużo pytań, więc do rzeczy. 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych 70 na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.

Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk Były wiceminister z PiS, najbliższy współpracownik pana Błaszczaka, odbierze pakiety wyborcze od Po- Po pierwsze, do pana ministra. Czy w istocie przy- laków. No, może od niektórych Polaków, bo czy od zwolenie pani marszałek, żeby w trakcie trwania kam- wszystkich, to mamy poważne wątpliwości. A na ko- panii wyborczej zmieniała datę wyborów, nazywa pan niec komisja powołana przez PiS policzy te głosy. drobną kwestią techniczną, a nie istotną zmianą w za- Wszystko jest jasne. Partia organizuje wybory, partia sadach przeprowadzania wyborów? organizuje wyniki tych wyborów. To nic innego jak Po drugie, w jakim, przepraszam, trybie zamie- system fałszowania wyborów. To nic innego jak pró- rzają państwo zmienić art. 17, skoro właśnie proce- ba zabicia w Polsce demokracji. (Oklaski) dujemy nad tą ustawą? I co to jest za deklaracja, że (Poseł Robert Kropiwnicki: Brawo!) to się nie znajdzie, jeżeli… po tej dyskusji i po wnio- skach posła Krzysztofa Śmiszka? Napisaliście ustawę na kolanie, a teraz bez żadnego trybu będziecie ją Marszałek: korygować? Dlaczego w tej ustawie znajduje się kuriozalny Dziękuję, panie pośle. zapis o tym, że to minister do spraw aktywów pań- Proszę bardzo, pani poseł Małgorzata Tracz, Ko- stwowych stanie się de facto Państwową Komisją alicja Obywatelska. Wyborczą? Dlaczego to PiS-owski minister Sasin ma decydować o kształcie i formie karty wyborczej, ale także o tym, co oprócz tej karty znajdzie się w pakie- Poseł Małgorzata Tracz: cie do głosowania, czy znajdzie się tam ulotka An- drzeja Dudy? Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jest mi wstyd, że Dlaczego chcecie zmuszać Polaków do głosowania dziś jako Sejm debatujemy nad projektem zmian pod karą więzienia? Bo nie wierzę w państwa dekla- w ordynacji wyborczej. Jest mi wstyd przed Polkami racje, że znajdziecie sposób (Dzwonek) na wycofanie i Polakami, którzy codziennie mierzą się z kolejnymi tej poprawki. Dlaczego nie widzicie ryzyka, że prze- wyzwaniami, którzy tracą teraz pracę lub muszą li-

Spis treści mocowy mąż będzie mógł zagłosować za żonę, babka kwidować swój biznes, którzy tracą środki do życia. za dziadka, ciotka za wujka? Jest mi wstyd przed pracownikami służby zdrowia, którzy z narażeniem życia walczą na pierwszej linii z epidemią. Jest mi wstyd, że nie zajmujemy się roz- Marszałek: wiązywaniem problemów Polek i Polaków, które do- tykają ich tu i teraz. Zamiast tego zajmujemy się ego- Dziękuję bardzo, pani poseł. istycznymi interesami jednej partii i jednego kandydata – partii i kandydata, którzy, jak widać, za nic mają ludzkie zdrowie i życie, za nic mają zdrowie i życie Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: wyborców i wyborczyń, pracowników poczty, pracow- ników komisji wyborczych. Przecie do tych wybo- I w końcu czemu boicie się konstytucji i stanu klę- rów, nie patrząc na bezpieczeństwo Polek i Polaków, ski żywiołowej? (Oklaski) nie patrząc na wolę Sejmu wyrażoną w głosowaniu o godz. 13. Dlatego też (Dzwonek) chciałam zapytać: W jaki sposób macie zamiar zabezpieczyć pracowni- Marszałek: ków poczty, pracowników komisji wyborczych, wybor- ców i wyborczynie przed zakażeniem koronawirusem Dziękuję, pani poseł. oraz zapobiec jego przenoszeniu dalej? Jakie środki Pan poseł Marcin Kierwiński, Koalicja Obywa- zostaną podjęte w tej kwestii? (Oklaski) telska.

Marszałek: Poseł Marcin Kierwiński: Dziękuję bardzo, pani poseł. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Do tej Proszę bardzo, pan poseł Grzegorz Braun, Kon- pory wybory w Polsce przeprowadzała Państwowa federacja. Komisja Wyborcza. To był gwarant niezależności i wol- ności tych wyborów. Jaki system proponuje PiS? Mar- szałek Witek z PiS ustali termin, który pasuje PiS- Poseł Grzegorz Braun: -owi, według zapisów niezgodnych z konstytucją. Wi- cepremier z PiS przygotuje pakiety wyborcze. Co bę- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Twórcy tej ustawy, dzie w tych pakietach, to tylko minister Sasin wie. wyjaśnijcie mi, czy już obstalowaliście te skrzynki 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. 71

Poseł Grzegorz Braun W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- specjalne, o które pan minister ma zadbać i sformu- ki, proponuję, aby Sejm przystąpił do trzeciego czy- łować wymagania, jakim powinna odpowiadać nadaw- tania projektu ustawy po doręczeniu paniom i panom cza skrzynka? A wyżej jest podane, że to będą jakieś posłom zestawienia poprawek. specjalne skrzynki. Rozumiem więc, że to jest jakieś Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że eldorado dla przynajmniej jednego z wyborców, tego, Sejm propozycję przyjął. który będzie ten obstalunek realizował. Sprzeciwu nie słyszę. A poważna kwestia jest taka: Na jaki adres, jak Proszę państwa, wpłynął wniosek Koalicji Oby- rozumiem – już od jutra, wysyłacie te pakiety wybor- watelskiej o reasumpcję głosowania nr 39. cze do naszych rodaków, Polaków za granicą? Na jaki Zgodnie z uchwałą nr 42 Prezydium Sejmu orga- adres? Prawda, nie znacie tych adresów, a poczta nie nem uprawnionym do oceny przesłanki, czy wynik doniesie. To jest bardzo, bardzo poważny gest (Dzwo- głosowania na posiedzeniu plenarnym Sejmu budzi nek) lekceważenia naszych rodaków, którzy gdzieś tam uzasadnione wątpliwości, co skutkować może reasump- w świecie jednak często bardziej interesują się sprawą cją głosowania, jest marszałek Sejmu. polską niż my tu, na miejscu. (Oklaski) Oceny powyższej marszałek Sejmu dokonuje po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów. Marszałek: Dlatego ogłaszam teraz 5 minut przerwy i zapraszam… Dziękuję, panie pośle. (Poseł Borys Budka: Czy mogę uzasadnić? Czy Proszę bardzo, pan poseł Piotr Zgorzelski, PSL– mógłbym uzasadnić?) Kukiz15. Nie. Ale panie pośle… Nie. Proszę. Wpłynął wniosek o reasumpcję głosowania, mam go przed sobą. (Poseł Borys Budka: Ale pani marszałek, przecież Poseł Piotr Zgorzelski: opinia publiczna może poznać… Minutkę.) Proszę bardzo. Spis treści Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Utrwalone orzecz- Minutkę pan ma na uzasadnienie wniosku. nictwo Trybunału Konstytucyjnego – i to w trzech (Głos z sali: Pani marszałek – gołębica, naprawdę.) swoich orzeczeniach – jednoznacznie stwierdza, że istotnych zmian z punktu widzenia prawa wyborczego nie wolno przeprowadzać na 6 miesięcy przed wy- Poseł Borys Budka: znaczeniem terminu wyborów. Mam taki test dla posłów Prawa i Sprawiedliwości. Złóżcie w tej kwestii Dziękuję. zapytanie do tzw. Trybunału Konstytucyjnego. Bo Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Troje posłów zgła- jeszcze chyba tylko wy wierzycie lub udajecie, że wie- sza, że w głosowaniu nr 39 system inaczej policzył rzycie w to, że ta instytucja nosi przymioty konsty- ich głosy, aniżeli to zrobiono. Podobna sytuacja mia- tucyjne. Zabawna będzie ekwilibrystyka, z jaką ci ła miejsce wcześniej przy innych głosowaniach. Zgła- sędziowie będą starali się udowodnić, że nie są to szaliśmy to wielokrotnie. Państwo dzisiaj chyba wi- istotne zmiany, wszak dotyczą tylko 30 mln ludzi. dzieliście, jakie niebezpieczeństwa niesie ten system. Donald Trump zapytany, czy jest za wyborami kore- Dla mnie jest więc oczywiste, że pani marszałek po- spondencyjnymi, odpowiedział: Nie (Dzwonek), powinna ten wniosek poddać… Powinna przeprowadzić nieważ uważam, że wiele osób oszukuje w głosowa- ponowne głosowanie, ponieważ zachodzi uzasadnio- niu korespondencyjnym. Tak uważaliście w 2016 r. na obawa, że wyniki tego głosowania odbiegają od W 2020 r. uważacie już zupełnie inaczej. (Oklaski) woli Wysokiej Izby. Raz jeszcze podkreślam, trzech posłów zagłosowało inaczej, są ich stosowne oświad- Marszałek: czenia. Głosują w systemie zdalnym, niestety system inaczej zagłosował. Są ich oświadczenia, pani mar- Dziękuję bardzo, panie pośle. szałek, więc prosiłbym, żeby jeszcze raz przeprowa- Zamykam dyskusję. dzić głosowanie nr 39. Dziękuję. (Oklaski) Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- my niezwłocznie. Proszę państwa… Przepraszam. Marszałek: W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono… Dziękuję, panie pośle. (Poseł Borys Budka: Zgłaszam się, bo pani…) W związku z tym, że wpłynęły poprawki oraz ten Za chwileczkę, widzę to, pamiętam. wniosek, za chwileczkę zwołam Konwent Seniorów 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych 72 na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. – głosowanie

Marszałek ne w sekundach. Również tego wniosku o reasumpcję nie przyjęłam. w dolnej palarni na terenie Sejmu. W tym czasie zo- W związku z tym, proszę państwa, zgodnie z uchwa- staną państwu posłom doręczone poprawki. łą, którą państwu przeczytałam wcześniej, po zwo- W takim razie ogłaszam przerwę do godz. 21.30. łaniu Konwentu Seniorów, zasięgnięciu opinii, tego Zapraszam Konwent Seniorów do dolnej palarni. wniosku nie przyjmuję. Przystępujemy, proszę państwa, do trzeciego czy- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 21 min 06 tania. do godz. 21 min 41) W pierwszej kolejności poddam zgłoszony w dyskusji wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości. I jeszcze jedno. Na posiedzeniu Konwentu była też Marszałek: mowa o tym, jak również w trakcie głosowań, żeby- śmy jednak trochę dłużej czekali, ponieważ sygnał Wznawiam obrady. do państwa posłów czasami idzie dosyć długo i wtedy Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 7. porząd- gdy jesteśmy już przy: kto się wstrzymał, niektórzy ku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projek- posłowie dopiero widzą początek. W związku z tym tu ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania będę wolno czytała i będziemy też otrzymywali sy- wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospo- gnał z sekretariatu, czy posłowie są zalogowani i ilu litej Polskiej zarządzonych w 2020 r. posłów bierze udział w głosowaniu. Sejm przeprowadził pierwsze czytanie oraz podjął Poddaję zatem pod głosowanie zgłoszony w dysku- decyzję o niezwłocznym przestąpieniu do drugiego sji wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości. czytania projektu ustawy. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Zestawienie zgłoszonych w trakcie drugiego czy- projektu ustawy zawartego w druku nr 328, zechce tania poprawek zostało paniom i panom posłom do- nacisnąć przycisk. ręczone. Kto jest przeciw?

Spis treści Przed przystąpieniem do trzeciego czytania, pro- Kto się wstrzymał? (Gwar na sali) szę państwa, wyjaśnienie dotyczące wniosku, który Proszę państwa, proszę o zakończenie tych dys- wpłynął ze strony Koalicji Obywatelskiej, o reasump- kusji. Proszę o zakończenie tych dyskusji – obie stro- cję głosowania nr 39. Przypomnę, że głosowanie ny proszę. nr 39 dotyczyło odrzucenia projektu w pierwszym Głosowało 459 posłów. 227 – za, 230 – przeciw, czytaniu. 2 się wstrzymało. Chciałabym państwu powiedzieć, że z wydruku wynika, po pierwsze, że jeśli chodzi o Koalicję Oby- Sejm wniosek odrzucił. watelską, to na 134 posłów głosowało 134 posłów, W 1. poprawce wnioskodawcy proponują zmianę w przypadku Lewicy na 49 posłów głosowało 49 po- w art. 15. słów, w przypadku PSL–Kukiz15 na 30 posłów gło- Z poprawką tą łączą się poprawki 2. i 3. sowało 30 posłów, jeśli chodzi o Konfederację to na Nad tym poprawkami głosować będziemy łącznie. 11 posłów głosowało 11 posłów, a w przypadku nie- Przystępujemy do głosowania. zrzeszonego 1 posła, głosował 1 poseł, jeśli chodzi Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- o Prawo i Sprawiedliwość, to na 235 posłów głosowa- prawek od 1. do 3., zechce nacisnąć przycisk. ło 232, czyli nie było 3 posłów Prawa i Sprawiedliwo- Kto jest przeciw? ści. Posłowie Koalicji Obywatelskiej głosowali. Wi- Kto się wstrzymał? docznie ktoś z państwa posłów pomylił się w głoso- Proponuję, żeby rękę trzymać dłużej, bo tam sy- waniu, bo nie ma takiej możliwości, żeby system gnał naprawdę przechodzi trochę dłużej. zaliczył głosowanie, które było na tak, do głosowań Głosowało 458 posłów. 242 – za, 184 – przeciw, na nie albo odwrotnie. 32 się wstrzymało. Poza tym, proszę państwa, dzisiaj rano wpłynęła Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął. prośba od pana posła Prawa i Sprawiedliwości wraz W 4. poprawce wnioskodawcy proponują nowe z informacją, że nie zostało zaliczone jego głosowanie brzmienie art. 20. nad przyjęciem projektu ustawy, nad którym proce- Przystępujemy do głosowania. dowaliśmy rano. To był wniosek pana posła Andrze- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- ja Kryja. Poprosiłam klub o nieskładanie wniosku o re- prawki 4., zechce nacisnąć przycisk. asumpcję głosowania, ponieważ sprawdziłam i oka- (Poseł Borys Budka: To jest wasza?) zało się, że pan poseł brał udział w głosowaniu i miał Tak. wystarczającą ilość czasu. Być może nie nacisnął przy- Kto jest przeciw? cisku wyślij i skończył się czas. To jest nawet wyliczo- Kto się wstrzymał? 9. posiedzenie Sejmu w dniu 6 kwietnia 2020 r. Projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. – głosowanie 73

Marszałek Głosowało 458 posłów. 230 było za, 226 – przeciw, 2 się wstrzymało. Głosowało 458 posłów. 174 było za, 280 – przeciw, Sejm uchwalił ustawę o szczególnych zasadach prze- 4 się wstrzymało. prowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. Przystępujemy do głosowania. (Poseł Robert Kropiwnicki: Hańba!) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- łości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 328, Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów wraz z przyjętymi poprawkami, zechce nacisnąć porządku dziennego zaplanowanych na dzień 6 kwiet- przycisk. nia br. Kto jest przeciw? Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. Kto się wstrzymał? 7 kwietnia 2020 r., do godz. 15. Dziękuję.

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 22 min 03) Spis treści TŁOCZONO Z POLECENIA MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

KANCELARIA SEJMU: redakcja i skład – Sekretariat Posiedzeń Sejmu, druk – Wydawnictwo Sejmowe. Nakład 10 egz. PL ISSN 0867-2768. Cena 4,10 zł + 5% VAT