Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
WYDAWNICTWO POLSKIEGO ZWIĄZKU PIŁKI NOŻNEJ 75.44 91.81 NR 2 (59) 2014 0 62.58 86.55 100 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 dobryninC0/M54/Y72/K0 W 8 lat do I ligi 10 nowak Po co sędziemu psycholog 12-13 technicZNI Ważni w cieniu IV-V
Nareszcie w Lidze Mistrzów! Szymon Marciniak realizuje SZYMON swoje kolejne marzenia: tej jesieni prowadził już dwa mecze w tych najważniejszych rozgrywkach klubowych, jest też wyznaczany na prestiżowe MARCINIAK mecze międzypaństwowe. Czy już w styczniu awansuje do grupy Elite? WŚRÓD 5 MISTRZÓW
W numerze
4 Flesze 17 zawodowców Uczestnicy CORE Polska Co dalej z KFP 5 Nasi w Europie Szymon Marciniak siódmym Polakiem w Lidze Mistrzów 6-7 Mundial 2014 Sędziowskie podsumowanie mistrzostw świata - z przymróżeniem oka... Jesteśmy 8-9 Temat numeru Koniec limitów wiekowych?! 10 Poznajmy się... Zbigniew Dobrynin w Europie - w osiem lat do I ligi ezon 2014/2015 już w pełni, a my pracujemy pełną parą. Z początkiem sezonu udało się wprowadzić system obiektywizacji oceny pracy sędziego również w II lidze. Oznacza to, że we wszystkich ligach szczebla centralnego ostateczna ocena pracy sędziego wystawiana jest przez Zarząd KS PZPN, a podstawą do tego Ssą materiały filmowe wsparte raportami obserwatora, obserwatora TV, samooceną sędziego a także ewentualnymi uwagami sędziego do obserwacji TV.
Oczywiście jak zawsze początki są trudne. Co prawda serwer, na którym umieszczane są 11 Kobiety nagrania meczów przez kluby, funkcjonuje już bez zarzutu, ale nadal wymagane jest ulepszenie Ekspansja trwa! Już ponad jakości tych nagrań. Nie może się również zdarzać, że nagranie, z trudnych do uzasadnienia przyczyn, połowa ekstraligowych sędzi nie zawiera całego meczu, a tak niestety też się zdarzało. Niemniej jednak idziemy do przodu prowadzi mecze w III lub IV lidze i w perspektywie najwyżej kilku kolejek powinniśmy dysponować nagraniami w najwyższej jakości. 12-13 Rozmowa z... Paulina Nowak opowiada, po co Zakończyliśmy już rozmowy na temat zasad oceny rozmyślności kontaktów ręki z piłką. psycholog w Kolegium Sędziów Ostateczne reguły, w dydaktycznym ujęciu, podaję m.in. w Robocie dla Temidy. 14-15 Spadki i awanse Dodam tylko, że ostateczna wersja zasad powstała po jednym z meczów Reorganizacja II ligi wymusiła 4. kolejki T-Mobile Ekstraklasy, kiedy to podyktowany za „rękę” rzut karny wzbudził wiele emocji. trudne decyzje na KS PZPN Ważne jest również to, że wszystkie decyzje Komisji Sędziowskiej UEFA dotyczące „ręki” 16 Nasza organizacja dla sytuacji z płyt DVD UEFA_2013 1 i 2 oraz UEFA _2014 1 są takie same jak sformułowane Projekt "Łączy nas piłka" wymusił przez nas, m.in. na bazie tych materiałów, zasady. nowe obowiązki na sędziach 17 Na plaży Jesteśmy coraz bardziej cenieni w Europie. Sędziowaliśmy już 13 meczów w I, II , III i play-off Podsumowanie sezonu Ligi Mistrzów i Ligi Europy. Za nami już dwa mecze I rundy fazy grupowej Ligi Mistrzów, 18 Asystenci sędziowane przez Szymona Marciniaka, a Paweł Gil i Marcin Borski sędziowali w II kolejce fazy Specjaliści coraz lepiej grupowej Ligi Europy. Wszyscy trzej prowadzili już mecze eliminacyjne mistrzostw Europy 2016, selekcjonowani pojadą też na kolejne mecze fazy grupowej europejskich pucharów. 19 W obiektywie Również Monika Mularczyk sędziuje w każdym terminie meczowym Ligi Mistrzów i eliminacji Szybko i intensywnie mistrzostw świata 2015 w Kanadzie, a i Karolina Radzik jest ceniona przez Komisję Sędziowską UEFA. - kurs dla asystentów Ostatni mecz Moniki to eliminacje mistrzostw świata 2015 Chorwacja – Rosja, a 15 października sędziowała kobiecą Ligę Mistrzów Neulengbach – MTK Hungaria FC. Natomiast ostatni mecz Karoliny to również eliminacje mundialu Francja – Finlandia, a następny to kobieca Liga Mistrzów Torres ROBOTA DLA TEMIDY Calcio – Pomurje. I Kiedy odgwizdywać "rękę"? I na koniec pragnę podkreślić wagę projektu „Łączy na piłka" i jego ogromny zakres. Przewodniczący KS PZPN To właśnie w ramach tego projektu sędziowie zobowiązani są do wysyłania smsów Zbigniew Przesmycki 15 minut po zakończonych zawodach. Wkład ten przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności przedstawia wytyczne w tym oraz konkurencyjności Polskiego Związku Piłki Nożnej i pozwoli postrzegać serwis internetowy zakresie Związku jako podstawową, i najszybszą, bazę z wynikami meczów. Szczegóły w środku numeru! III Baza jasnych pytań Tak spokojnych egzaminów Zbigniew Przesmycki teoretycznych na szczeblu Przewodniczący Kolegium Sędziów PZPN centralnym jeszcze nie było IV Niezawodni techniczni Co powinien mieć w sobie wzorcowy 4. sędzia? VI Kokluzje KS PZPN Jak postępować z osobami funkcyjnymi zakłócającymi porządek VIII Starszy kolega radzi Zasady Macieja Wierzbowskiego
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location Logo full color gradient on white background CMYK CMYK ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 7 Zespół wydawniczy: C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22 C0/M50/Y100/K0 C0/M30/Y100/K0 C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K0 C0/M30/Y100/K0 C0 - M100 - Y10002-366 - K0 Warszawa Janusz Basałaj (przewodniczący), Paweł Drażba (sekretarz), location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57 CMYK tel. +48 (22)CMYK 55 12 300 Piotr Gołos, Jakub Kwiatkowski, Łukasz Wiśniowski, 0 49.71 66.67 91.81 location C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
fax +48 (22) 55 12 240C0/M100/Y100/K34 Piotr Tenczyński C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 location location C0 - M100 - Y100 - K0 53.57 e-mail: [email protected] 65.85 31.82 pl Skład graficzny Piotr Przychodzeń Foto Archiwum, CyfraSport
CMYK CMYK 75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location location
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34 C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 location location 53.57 30.84 65.85 31.82
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0 location location C0/M30/Y100/K0 location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82 C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0 75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | 3
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 C0/M54/Y72/K0 KRÓTKO Druga edycja programu CORE Polska ruszyła już 17 17 sędziów zawodowych – siedmiu głównych i 10 asy- października w Spale. Tak jak stentów – przystąpiło do sezonu 2014/15. W porównaniu rok temu udział bierze 16 sę- z poprzednią listą na liście nie ma Pawła Pskita (jest sędzią gru- dziów – po jednym z każde- py TopAmator) oraz Macieja Wierzbowskiego, który przed se- go województwa, w większo- zonem zakończył bogatą karierę sędziego asystenta. Teraz ści- ści III-ligowców poniżej 26 lat. śle współpracuje z Zarządem Kolegium Sędziów PZPN przy róż- Tym razem będą mogli spraw- nych projektach szkoleniowych. dzić się na meczach III ligi łódz- ko-mazowieckiej oraz święto- krzysko-małopolskiej oraz Cen- Sędziowie zawodowi 2014/15 tralnej Ligi Juniorów. W progra- mie znalazły się intensywne szkolenia oraz treningi, będzie 1. Marcin Borski Warszawa też znowu trochę niespodzianek, np. w jesiennej odsłonie 2. Bartosz Frankowski Toruń kursu wziął udział gość z zagranicy... 3. Paweł Gil Lublin 4. Szymon Marciniak Płock 5. Tomasz Musiał Kraków Ucze O stnicy C RE Polska 2014/15 6. Paweł Raczkowski Warszawa 7. Daniel Stefański Bydgoszcz 1.Patryk Adamczyk Łódzkie 1992 2.Mateusz Gałuszka Dolnośląskie 1990 Zawodowi sędziowie 3.Michał Górka Małopolskie 1988 asystenci 2014/15 4.Mateusz Harazin Śląskie 1987 5.Karol Iwanowicz Lubelskie 1989 1. Marcin Boniek Bydgoszcz 6.Łukasz Karski Pomorskie 1992 2. Marcin Borkowski Lublin 7.Marcin Kochanek Opolskie 1991 3. T omasz Listkiewicz Warszawa 8.Mariusz Kupczak Lubuskie 1988 4. Sebastian Mucha Kraków 9.Łukasz Kuźma Podlaskie 1991 5. Krzysztof Myrmus Skoczów 10.Jacek Leske Zachodniopomorskie 1992 6. Rafał Rostkowski Piaseczno 11.Przemysław Malinowski Mazowieckie 1989 7. Piotr Sadczuk Lublin 12.Damian Niebudek Świętokrzyskie 1990 8. Konrad Sapela Łódź Marcin Borski 13.Mateusz Nowak Podkarpackie 1988 9. Radosław Siejka Łódź zaczął swój 14.Eliasz Pawlak Wielkopolskie 1990 10. Paweł Sokolnicki Nasielsk 16. sezon 15.Maciej Staniszewski Warmińsko-Mazurskie 1991 w ekstraklasie 16.Piotr Wiśniewski Kujawsko-Pomorskie 1990
Relacja z CORE Polska – w następnym numerze „Sędziego” Kolejna seria szkoleń z zakresu przepisów i gry i ich inter- pretacji dla klubów szczebla centralnego odbyła się na star- cie rundy jesiennej. Poza zespołami I i II ligi, Kolegium Sędziów PZPN zaproponowało takie spotkania również klubom z żeń- Koniec niepewności co do dalszego funkcjonowania skiej Ekstraligi. I tu właśnie zainteresowanie było największe. Rolę Koleżeńskiego Funduszu Pośmiertnego? Najpewniej szkoleniowców pełniły sędzie i obserwatorki Ekstraligi, omawia- tak! Podczas nadzwyczajnego zebrania przewodniczących jące dokładnie te same zagadnienia, co sędziowie szczebla cen- wojewódzkich Kolegiów (26 września, Poznań) zdecydowa- tralnego podczas spotkań w męskich klubach. Wszyscy prele- no o powołaniu Fundacji KFP, która od stycznia 2015 roku genci i prelegentki (na zdjęciu Sebastian Jarzębak podczas spo- ma przejąć ze Związku zarządzaniem składkami i wypłatą tkania z kadrą II-ligowego Zagłębia Sosnowiec) korzystali z tej sa- odszkodowań. Dla członków Funduszu nie zmieni się prawie mej prezentacji przygotowanej przez Macieja Wierzbowskiego. nic – na pewno w niezmienionej wysokości pozostaną skład- Wszyscy zainteresowani wysłuchali więc tych samych informacji ki (52 zł rocznie) i kwota odszkodowania (8500 zł), która jed- na temat oceny gry ręką, sytuacji korzystnych/stuprocentowych, nak ze względów podatkowych będzie rozdzielana między spalonego, aktualnych zasad kończenia gry oraz postępowania z dwóch równorzędnych uposażonych. Więcej w kolejnym nu- osobami funkcyjnymi w strefach technicznych. merze „Sędziego”.
Piłkarze Zagłębia korzystali z możliwości zadawania pytań flesze
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 4 | Nr 2 (59) 2014 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Nasi w E uropie Szymon Marciniak Siódmy wśród mistrzów
681 dni czekaliśmy na kolejny mecz polskich sędziów w Lidze Mistrzów. -letniemu sędziemu z Płocka towarzyszyli we Prawie dwa lata po występach Marcina Borskiego i Pawła Gila, Włoszech asystenci Pa- weł Sokolnicki i Tomasz w elitarnych rozgrywkach europejskich zadebiutował Szymon Marciniak. Listkiewicz, sędziowie bramkowi33 Paweł Raczkowski i Tomasz UEFA wyznaczyła go na mecz Juventus Turyn – Malmö FF (2:0). Musiał oraz Radosław Siejka w roli sę- dziego technicznego. Marciniak jest dopiero siódmym pol- skim sędzią, który dotarł do Ligi Mistrzów. Przed nim znaleźli się tam Ryszard Wój- cik, Zbigniew Przesmycki, Jacek Granat, Grzegorz Gilewski oraz Marcin Borski i Pa- weł Gil. Dwaj ostatni, podobnie jak Mar- ciniak, są obecnie w uefowskiej hierar- chii klasyfikowani w Grupie I i regular- nie dostają wyznaczenia na fazę grupo- wą w europejskich pucharach oraz ofi- cjalne mecze reprezentacji A. W sezonie 2012/13 Gil był wyznaczo- ny na dwa mecze Ligi Mistrzów (Szach- tar Donieck – Nordsjaelland oraz Pa- ris Saint Germain – Dinamo Zagrzeb), a Borski na jeden (Lille – Bate Borysów). W „Sędzim” nr 4/2012 pisaliśmy wtedy: „Czy za rok lub dwa dopiszemy w histo- rii Ligi Mistrzów nazwisko siódmego ar- bitra głównego z Polski?”. Dziś już znamy odpowiedź: rzeczy- wiście po niespełna dwóch latach do- czekaliśmy się siódmego Polaka i został Marciniak. Formalnie jest na tym samym poziomie, co Borski i Gil (obaj doświad- czeni arbitrzy cały czas są w europejskiej czołówce, uczestniczą w kursach i regu- larnie dostają wyznaczenia na Ligę Eu- ropy), ale teraz UEFA daje szansę dużo młodszemu Marciniakowi. To on zna- lazł się w tym sezonie w zaledwie sied- mioosobowej grupie młodych kandyda- tów do grupy Elite, prowadzonej przez mentorów (z grona byłych najlepszych sędziów europejskich). Mentorem Mar- ciniaka został Belg Frank de Bleeckere, który był na trybunach 16 września pod- czas meczu w Turynie. Szymon wraz ze swoim mentorem mają sporo ważnych meczów do oma- wiania. Polak zaczął jesień od dwóch spotkań międzypaństwowych: Estonia – Słowenia w eliminacjach Euro 2016 oraz prestiżowego meczu towarzyskie- go Francja – Portugalia. Teraz za Polakiem już drugi mecz w Li- dze Mistrzów (AS Monaco – Benfica Li- zbona), a w listopadzie czeka go kolej- ny prestiżowy sparing Holandia – Mek- syk oraz organizowany przez FIFA pię- ciodniowy kurs dla 24 perspektywicz- nych sędziów z Europy – bardziej lub mniej realnych kandydatów na mundial w 2018 roku. Polak na pewno ma prawo marzyć o tej imprezie, ale wcześniej li- czy na upragniony awans do grupy Eli- te. Już od stycznia...? PT
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | 5
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Granat zły, czyli kolory, przesądy i sprej Niektórzy sędziowie są przesądni, ale w czasie Mundialu w Brazylii najwyraźniej zabobonni byli prawie wszyscy, którzy ustalali kolory koszulek arbitrów. Ciemny strój nie kojarzył się dobrze nawet samym sędziom. Wszyscy, którzy założyli granatową koszulkę, później… nie dostali już żadnego meczu.
tym, że Mundial w Brazylii był kolor unikany przez arbitrów, a i Brych pierwszym w historii, w któ- następnego meczu się nie doczekał. Do- rym sędziowie korzystali z sys- piero w spotkaniu nr 53 Francja – Nige- temu GLT (Goal Line Technolo- ria granatowe koszulki założyli Ameryka- gy) i sprejów, wiedzą wszyscy nin Mark Geiger i jego asystenci. Niestety zainteresowaniO tematem. Z GLT sędzio- i tym razem był to kolor bardzo pecho- wie tak naprawdę musieli skorzystać tyl- wy. Dwa faule zakończyły się poważnymi ko raz, w meczu Francja – Honduras, co kontuzjami, a sędzia oszczędzał kartki. stało się znakomitą furtką do dyskusji o Kontrola dyscyplinarna była zdecydowa- wprowadzeniu wideo dla sędziów, bo nie niewystarczająca. Mimo iż za Amery- skoro można korzystać z takiej techno- kaninem stało silne lobby promujące go logii, to czemu nie korzystać z innej, któ- jako kandydata do prowadzenia finału, ra oferuje sędziom znacznie większą po- to jednak na meczu w 1/8 finału Geiger moc. Z kolei sprej nie wzbudził żadnych Rawszan Irmatow musiał zakończyć swój udział w turnieju. kontrowersji i sprawdził się tak dobrze, w ćwierćfinale MŚ Ćwierćfinałowy mecz numer 60 Ho- że teraz przebojem podbija rozgrywki w też zaprezentował landia – Kostaryka był z kolei ostatnim Europie i na całym świecie oraz kolejne się w granacie... ligi narodowe. Jednak w kuluarach, w po- kojach sędziowskich, czasem częściej niż o technologii GLT rozmawiano o czymś innym… O jednym pechowym kolorze. Adidas przygotował na Mundial w Brazylii nową kolekcję – granatowe spodenki i getry oraz koszulki w pięciu kolorach. Mecz otwarcia Brazylia – Chor- wacja sędziowie z Japonii z Yuichim Ni- shimurą na czele prowadzili ubrani cali na granatowo i po krytyce, jaka spadła na arbitrów, przez kolejnych 27 meczów turnieju granatowych koszulek nie za- łożył żaden zespół sędziowski! Dopie- ro w meczu numer 29 Nigeria – Bośnia Hercegowina na granatowo ubrał się zespół sędziowski, w którym arbitrem głównym był Peter O’Leary z Nowej Ze- landii. Ewidentny błąd asystenta, który nie uznał prawidłowego gola dla Bośni i Hercegowiny, oraz kilka innych decy- zji sprawiło, że także ten sędzia zakoń- czył swój udział w mistrzostwach na jed- nym występie. Gdy kończył się ten mecz, był już usta- lony kolor strojów arbitrów meczu nu- mer 30 Belgia – Rosja: granatowy. Bel- gia grała cała na czerwono, Rosja cała na biało, bramkarz rosyjski na zielono, a belgijski – na szaro, więc teoretycznie był jeszcze do wyboru błękitny, ale nikt nie odważył się zmienić granatowego, bo argument, że dwa dotychczasowe mecze sędziowane w granatowych ko- szulkach zakończyły się wielką krytyką sędziów, wydawał się jednak niepoważ- ny i śmieszny. Okazało się, że do trzech razy sztuka – Niemiec Felix Brych popro- wadził ten mecz bez zarzutu. I wydawało się, że tak oto przełama- na zostanie nieszczęśliwa seria grana- tu… Mimo to w kolejnych 22 meczach brazylijskiego Mundialu znowu był to zaczął nishimura... zaczął
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 6 | Nr 2 (59) 2014 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 M undial 2014 Granat zły, czyli kolory, przesądy i sprej
Praca japońskiego meczem w turnieju Rawszana Irmato- sędziego podczas wa z Uzbekistanu, który również był wy- meczu otwarcia mieniany jako kandydat do prowadze- wzbudziła wiele nia finału. Uzbek ustanowił w Brazylii re- kontrowersji kord – mecz Holandii z Kostaryką był jego w sumie dziewiątym w dwóch turniejach mistrzostw świata seniorów. FIFA poważ- nie brała pod uwagę, żeby pierwszy raz w historii Mundiali do sędziowania wiel- kiego finału wyznaczyć sędziów z Azji. Niestety, podobnie jak Nishimura w me- czu otwarcia, tak Irmatow w ćwierćfina- le sędziował w granatowej koszulce… Ze wszystkich sędziów, którzy użyli takich koszulek, jedynym w pełni zado- wolonym ze swojej pracy i obsady, bez najmniejszego powodu do rozczarowa- nia, może być Turek Cuneyt Cakir, który w takim stroju sędziował mecz półfinało- wy Holandia – Argentyna. Naturalnie, po sędziowaniu meczu 1/2 finału nie mógł być brany pod uwagę przy obsadzie fi- nału, więc już przed meczem półfinało- wym wiedział, że tak właśnie pożegna się z Mundialem. Z 64 meczów mistrzostw świata Dla Turka w Brazylii tylko w sześciu arbitrzy bie- Cuneyta Cakira gali w granatowych koszulkach. Naj- kolory koszulek bardziej popularnym kolorem koszu- na mundialu nie lek sędziowskich był żółty. Arbitrzy za- miały znaczenia
łożyli taki strój w 22 meczach. 16 razy sędziowie byli ubrani w czerwone ko-
szulki, a po 10 razy – w błękitne i zie- Po Nishimurze w meczu otwarcia Brazylia Warto też podkreślić, że ani Nishimu- lone. Niska popularność granatowego ra, ani Irmatow, Geiger czy tym bardziej mimo wszystko jest zaskakująca, tym - Chorwacja” przez kolejnych 27 spotkań Brych wcale nie popełnili największych bardziej, że te granatowe stroje są tak błędów tego turnieju. Jednak tak się ja- ciemne, że wielu określa je po prostu turnieju granatowych koszulek nie założył koś składało, że sędziom w koszulkach jako czarne, bo tak też wyglądają z da- innych kolorów dopisywało więcej szczę- leka i w telewizji. A czarny dotychczas żaden zespół sędziowski! ścia i nawet poważne błędy nie zawsze był najbardziej tradycyjnym, wręcz ulu- kończyły się dla nich tak źle, jak dla ich bionym kolorem wielu sędziów i więk- kolegów w całych granatowych strojach. szości obserwatorów. RR
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | 7
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Koniec limitów wiekowych Sędziowie na emeryturę... pójdą później?!
Po kilkuletniej debacie i różnych argumentach z wielu stron, skreślenie ograniczeń wiekowych dla arbitrów międzynarodowych zaproponował prezydent FIFA Sepp Blatter. Zatwierdzenia tej zmiany można spodziewać się wkrótce. Logicznym następstwem powinno być zniesienie limitów wiekowych na poszczególnych szczeblach rozgrywek w krajach członkowskich FIFA.
yskusja na temat zlikwidowa- ce urodzenia. Także w Polsce już wkrótce moż- nia ograniczeń wiekowych dla na spodziewać się, że zniesione mogą zostać sędziów FIFA toczyła się od lat sztuczne blokady wiekowe uniemożliwiają- na wszystkich kontynentach, ce sędziom awans np. na szczebel central- a odżywała najczęściej po sę- ny, a także do poszczególnych klas rozgryw- Ddziowskich wpadkach na wielkich impre- kowych na szczeblu okręgowym. To dobra zach lub wtedy, gdy jakiś znany arbiter mu- wiadomość także dla byłych piłkarzy, którzy siał zakończyć karierę w szczytowej formie kończą karierę w wieku około 30 lat, co do- tylko dlatego, że skończył 45 lat. Przeciw- tychczas praktycznie ich dyskwalifikowało ko dyskryminacji ze względu na wiek gło- jako kandydatów do sędziowania w Ekstra- śno wypowiadał się m.in. słynny niemiec- klasie czy tym bardziej w rozgrywkach mię- ki sędzia Markus Merk. On również musiał dzynarodowych. zakończyć karierę międzynarodową wy- łącznie z powodu wieku. Niestety nie mia- Starsi ustawiają się lepiej ło znaczenia, że był w doskonałej formie fi- Czy takie zmiany nie obniżą poziomu sę- zycznej, która pozwalała mu biegać nawet dziowania? Według badań prowadzonych w maratonach. w ostatnich kilku latach wydolność fizycz- na sędziów znacznie się zwiększyła i nawet Ligi otwarte dla starszych w czołowych ligach sędziowie często poko- Przeciwko dyskryminacji wiekowej ostro nują w czasie meczów większe dystanse niż wypowiadali się również przedstawiciele Unii piłkarze. Również porównanie pracy fizycz- Europejskiej. W rezultacie w Anglii czy Ho- nej sędziów młodszych i starszych wypada landii mecze Premier League czy Eredivisie na korzyść starszych… Przynajmniej w aspek- już od lat prowadzą nawet sędziowie po- cie sędziowskim. O ile bowiem w kategoriach nad 50-letni, a zdarza się, że właśnie arbi- bezwzględnych sędziowie 20-30-letni zgod- trzy w tym wieku lub delikatnie przed pięć- nie z prawami biologii mają w wielu przypad- dziesiątką dopiero debiutują w najwyższej ków lepsze wyniki biegowe niż ich starsi kole- klasie rozgrywkowej (choć takie debiuty to dzy, o tyle zazwyczaj nie przekłada się to na jednak przypadki dość rzadkie). Podobnie ustawianie sędziów w czasie meczów. Oka- jest poza Europą, m.in. w Japonii czy USA. zuje się bowiem, że według badań przepro- Zniesienia limitów wiekowych dla sędziów wadzonych w Anglii młodsi sędziowie po- w krajach Unii Europejskiej zatem i tak moż- konują w czasie meczów więcej kilometrów, na było spodziewać się w najbliższych la- ale w momencie podejmowania decyzji, to tach, ale propozycja Blattera i decyzja FIFA starsi sędziowie są bliżej miejsca ocenianego niewątpliwie ten proces przyspieszą. Także zdarzenia. Umiejętność dobrego ustawienia w Polsce, choć akurat sędziowie Ekstraklasy związana jest z czuciem gry, a ono bezpo- w ogromnej większości są jeszcze tak mło- średnio wiąże się z doświadczeniem, które- dzi, że na ograniczenia wiekowe dotychczas go nie można kupić – tym bardziej za młodu. nikt z nich się nie skarżył. Dlaczego takie zmiany Sepp Blatter zapro- Ciekawy felieton na ten temat autorstwa ponował dopiero teraz – pod koniec swojej prezydenta FIFA ukazał się w „FIFA Weekly” czwartej kadencji na stanowisku prezyden- (numer 42 z 8 sierpnia 2014). Blatter retorycz- ta FIFA i przed wyborami na piątą kaden- nie pyta, że skoro nie ma górnych limitów wie- cję? Niezależnie od polityki, przede wszyst- kowych dla piłkarzy czy trenerów, to dlaczego kim z powodu sytuacji prawnej, zwłaszcza sztuczne ograniczenia mają mieć sędziowie? w krajach Unii Europejskiej, i grożących FIFA Takie postawienie sprawy ucieszy zapew- i związkom krajowym procesów w przypadku ne wielu sędziów z niższych lig, którym na dro- dyskryminacji sędziów ze względu na wiek. dze do awansu stało tylko kilka cyfr w metry- Ponadto poziom sędziowania mistrzostw temat numeru temat
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 8 | Nr 2 (59) 2014 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Bez barier
świata w Brazylii i metryka czołowych arbi- Wobec trów mogły przyspieszyć myślenie Blattera. Mariusza Złotka Nawet sami działacze sędziowscy FIFA i UEFA nikt nie stosował zauważają bowiem, że przez ostatnią deka- barier wiekowych. dę na miejsce odchodzących wybitnych ar- W wieku 44 lat bitrów brakowało odpowiednich kandyda- zadebiutował tów z charyzmą. w ekstraklasie „Brakuje nam silnych osobowości, takich jakie mieli Pierluigi Collina, Anders Frisk, Jose Maria Garcia Aranda, Manuel Enrique Meju- to Gonzalez, Urs Meier, Markus Merk, Gra- ham Poll czy Mike Riley” – takie wypowiedzi ekspertów słychać coraz częściej. Może dla- tego Blatter uznał, że skoro teraz do świato- wej czołówki zaliczani są 44-letni Portugal- czyk Pedro Proenca czy 43-letni Włoch Ni- cola Rizzoli, to może lepiej nie dziękować im tylko z powodu wieku. Boniek zgadza się na dzieci Przy okazji zniesienia limitów dla sędziów międzynarodowych mają zostać także znie- sione (lub co najmniej radykalnie obniżone) dolne granice wiekowe dla kandydatów na sędziów w Polsce. Nasz kraj był bowiem jed- nym z niewielu na świecie, gdzie na kurs sę- dziowski można było zapisać się dopiero po ukończeniu 17 lat (niedawno ta granica zo- stała nieznacznie obniżona – obecnie trzeba mieć 16 lat). Dla odmiany w takich krajach jak np. Anglia, Niemcy, Hiszpania czy Meksyk lub
USA, a także w państwach całej Ameryki Po- łudniowej sędziowania w praktyce uczą się dzieci już w wieku 8-10-12 lat. Wspomniany wych sędziowała spora grupa bardzo mło- Sepp Blatter zadał retoryczne pytanie: wyżej Merk zaczynał sędziować, gdy miał dych sędziów z Polski – m.in. Joshua Bodek, 12 lat. W tym samym wieku zaczynali słyn- Kuba Karczewski czy Wojtek Śmigielski. Każ- skoro nie ma” górnych limitów wiekowych ni wspomniani także wyżej hiszpańscy arbi- dy z nich sędziuje już od paru lat, choć Kar- trzy: Jose Maria Garcia Aranda i Manuel En- czewski ma dopiero 14 lat, Bodek – 15, a Śmi- dla piłkarzy czy trenerów, to dlaczego sztuczne rique Mejuto Gonzalez. gielski dopiero w czerwcu skończył 16. Czy- Jak widać, młodzi polscy kandydaci na sę- li oficjalnie – zgodnie z wciąż obowiązujący- ograniczenia mają mieć sędziowie? dziów już na starcie mieli co najmniej pięcio- mi przepisami PZPN – wszyscy trzej i im po- letnie zaległości w wyszkoleniu w stosunku do dobni nadal nie powinni sędziować żadnych swoich kolegów z innych krajów. To sprawiło, oficjalnych meczów w naszym kraju, a Woj- że młodzi pasjonaci sędziowania z Polski za- tek dopiero teraz mógłby zapisać się na kurs. największą wiedzę od różnych wykładow- częli wyjeżdżać sędziować do innych krajów, Na szczęście w niektórych związkach wo- ców), młodzi sędziowie mają spore grono gdzie dolnych ograniczeń wiekowych dla sę- jewódzkich na dolny limit wiekowy patrzy życzliwych im osób, chłopcy mieli okazję sę- dziów nie ma. W tym roku kilka dziecięcych się przez palce (i niektórzy chłopcy na kurs dziować w innych krajach, a dodatkowo – co i młodzieżowych turniejów międzynarodo- uczęszczali już po dwa razy, żeby zebrać jak teraz najważniejsze – przepisy PZPN wkrót- ce mają się zmienić, co– podczas sierpnio- wego kursu sędziów zawodowych w Prusz- kowie – wspólnie zadeklarowali prezes PZPN Zbigniew Boniek i przewodniczący Kolegium Sędziów Zbigniew Przesmycki. Oczywiście nie chodzi o to, żeby dzieci zaraz zaczęły sędzio- wać mecze seniorów w różnych B-klasach czy okręgówkach, ale o to, żeby mogły uczyć się podstaw sędziowania w praktyce w me- czach drużyn dziecięcych – aby np. 12-latko- wie mogli sędziować 10-latkom, a 14-latko- wie – 12-latkom. Tak więc, młodzi adepci, dziewczęta i chłopcy, nie poddawajcie się, nie rezygnuj- cie i nie emigrujcie, jeszcze trochę cierpliwo- ści, bo już wkrótce będziecie mogli sędziować oficjalnie również w Polsce. A wasza sędziow- ska przyszłość może być dłuższa niż sobie wy- obrażaliście – do pięćdziesiątki albo i dłużej! Rafał Rostkowski PS Nie wiem, czy będę jeszcze sędziował rok, czy może trzy, tym bardziej nie nastawia- łem się na wydłużenie kariery. Ale uważam, że Meczom drużyn zniesienie limitów wiekowych to dobra zmia- dziecięcych mogą na, bo daje szanse dobrym sędziom z niższych z powodzeniem lig, którym gdzieś do awansu zabrakło roku sędziować czy dwóch, a także otwiera drzwi do nauki niewiele starsi przed dziećmi, które dotychczas w Polsce nastolatkowie legalnie sędziować nie mogły.
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | 9
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Zbigniew Dobrynin, choć jeszcze nie zadebiutował w ekstraklasie, jest już tam doskonale znany. Na zdjęciu z trenerem Wisły Kraków Franciszkiem Smudą
Zbigniew Dobrynin W osiem lat do I ligi Zbigniew Dobrynin w zeszłym sezonie T-Mobile Ekstraklasy aż 30 razy był sędzią technicznym. borze na kurs sędziowski. Doszedł do wnio- sku, że to może być jego kontynuacja przy- 28-letni arbiter z Łodzi zdobywał w ten sposób bardzo cenne doświadczenie, które wkrótce gody z futbolem, ale z trochę innej strony. – Wcześniej gdy oglądałem mecze, zwra- może wykorzystać już jako arbiter główny w rozgrywkach ekstraklasy. Zresztą szybkość, całem uwagę tylko na piłkarskie aspekty. Praca sędziów mnie nie interesowała. Choć z jaką Zbyszek pokonywał poszczególne szczeble sędziowskiej kariery jest imponująca. grając, miewałem z arbitrami kłopoty. Czę- sto dostawałem kartki, gdyż nasz trener uczył, że piłka może nas przejść, przeciwnik wój pierwszy mecz poprowadził w również. Ale razem nigdy! Po latach okaza- kwietniu 2006 roku. Obecnie jest Dotychczasowy ło się, że sędziowie, którzy mnie kartkowali, arbitrem grupie A sędziów TopA- przebieg kariery stali się moimi dobrymi kolegami, a nawet matorów (czyli na co dzień prowa- Zbigniewa Dobrynina przyjaciółmi – wspomina dziś 28-latek. dzących mecze I ligi), co oznacza, W środowisku Zbyszek uchodzi z profe- żeS siedem etapów sędziowskiej hierarchii Sezon 2005/2006 sjonalistę. Osobę, która zawsze musi mieć (zaczynając od sędziego próbnego) prze- sędzia próbny (runda wiosenna) wszystko dopięte na ostatni guzik. Nie ma szedł w osiem lat. Sezon 2006/2007 miejsca na pomyłki. Ale zanim poznano się na sędziowskim sędzia próbny – Zawsze wychodziłem z założenia, że talencie Zbyszka, próbował swoich sił jako Sezon 2007/2008 skoro ktoś przychodzi rozegrać mecz, po- piłkarz. B-klasa (runda jesienna) święca swój czas i podchodzi do tego pro- – Piłka nożna zawsze mnie interesowała. A-klasa (runda wiosenna) fesjonalnie i z pełnym zaangażowaniem, to Jako dziecko wspólnie z tatą chodziłem na Sezon 2008/2009 ja również chcę tak to traktować. Początki mecze łódzkich drużyn. Okres kiedy zaczy- A-klasa (runda jesienna) były trudne. Meczom rozgrywanym przez nałem interesować się tym sportem zbiegł Klasa Okręgowa (runda wiosenna) dzieci towarzyszą rodzice często wywie- się w czasie, gdy silny łódzki klub występo- Sezon 2009/2010 rający wpływ na sędziów. Sama młodzież wał w fazie grupowej Ligi Mistrzów. Skoń- IV liga (runda jesienna) też bardzo ekspresyjnie reaguje na zdarze- czyło się oczywiście tak, że sam zacząłem III liga (runda jesienna) nia na boisku. To swoista szkoła życia, przez kopać piłkę w jednym z lokalnych klubów – Sezon 2010/2011 którą trzeba i warto przejść – mówi o swo- wspomina. Trenował kilka lat. W końcu sta- III liga ich pierwszych meczach. I na koniec do- nął przed trudnym wyborem. – Musiałem Sezon 2011/2012 daje: – Możliwość ciągłego rozwoju i do- podjąć decyzję: studia albo dalsze treningi? II liga skonalenia zawdzięczam wielu ludziom. Zdecydowałem się na studia. Nie pogodził- Sezon 2012/2013 Przede wszystkim rodzicom, byłym i obec- bym ich z treningami i doszedłem do wnio- II liga (1 mecz w I lidze) nym sędziom, a także osobom spoza śro- sku, że głowy, w przeciwieństwie do nogi Sezon 2013/2014 dowiska piłkarskiego. Czuję ich mental- – nikt mi nigdy nie złamie – wyjaśnia swo- II liga (7 meczów w I lidze) ne wsparcie i poparcie dla tego, co robię. ją decyzję. Sezon 2014/2015 To bardzo motywujące i wartościowe przy Rozbrat z futbolem trwał… pół roku. W TopAmator A specyfice sędziowania. gazecie Zbyszek zobaczył ogłoszenie o na- Jakub Jankowski poznajmy się poznajmy
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 10 | Nr 2 (59) 2014 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 R obota dla Kryteria oceny „ręki” To już chyba ostatni artykuł na ścieżce „rozmowy” o zasadach oceny rozmyślności kontaktów piłka ręka, ostatecznie już opisujący te zasady. Jak sięgam pamięcią ponad 30 lat wstecz, bo tyle lat jestem członkiem organizacji sędziowskiej,
to zawsze decyzje co do „ręki” budziły największe emocje, również w sferze teoretycznych podstaw ich podejmowania. T
Spróbowaliśmy więc, razem z sędziami i sędziami zawodowymi, sprecyzować zasady, na których powinni opierać się emidy sędziowie, podejmujący te ważne, często decydujące o wyniku meczu decyzje.
Zbigniew Przesmycki Przewodniczący KS PZPN – ułożenie rąk, które samo w sobie czy zawodnik intencjonalnie uży- niekoniecznie stanowi o przewinieniu...” wa ręki do dotknięcia piłki? Dodatkowo Komisja Sędziowska czy była to sytuacja, w której ak naprawdę, jedynie obowiązują- UEFA w „Praktycznych informacjach nastąpił ruch ręki do piłki czy piłki ce, przedmiotowe wskazówki znaj- dla sędziów” („Practical information for do ręki? dują się w Przepisach Gry. Na stro- Match Official”) sformułowała następu- czy ręce zawodnika są „natural- nach 119 Przepisów Gry 2014/2015 jące wskazówki: nie” ułożone? i Laws of the Game 2014/2015. „Jako że piłka nożna jest dyscypli- czy zawodnik chce powiększyć TBrzmią one następująco: ną, w której zawodnicy nieustannie ru- obrys swojego ciała przez użycie rąk? „Przy ocenie zagrania piłki ręką sę- szają rękoma – jako element związany jaki dystans przemierzyła piłka dzia musi wziąć pod uwagę: z naturalnym poruszaniem się – to przy przed uderzeniem ręki zawodnika? – czy ma miejsce ruch ręki do piłki (a podejmowaniu decyzji, czy doszło do czy zawodnik próbuje uniknąć ude- nie piłki do ręki), celowego zagrania piłki ręką, kluczo- rzenia piłki w rękę? – odległość przeciwnika od piłki (nie- wym jest przeanalizowanie następują- czy zawodnik jest w stanie unik- oczekiwana piłka), cych elementów: nąć uderzenia piłki w rękę?”.
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | I
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Zaaferowanym Trzeba zaznaczyć, że powyższe wymie- walką w wynik koszecie. „Nieoczekiwane piłki” mają naj- nogę, a po odbiciu się/rykoszecie w jego nione elementy układają się w logiczną ca- trenerom trudno częściej miejsce, gdy zawodnik podejmu- nie znajdującą się przy ciele rękę, to wte- łość dopiero gdy obejrzy się wszystkie kli- zrozumieć, je z przeciwnikiem walkę o piłkę lub bie- dy należy zastosować metodykę oceny py UEFA z sytuacjami dotyczącego oceny kiedy jest "ręka", rze udział w akcji. taką jak dla „nieoczekiwanych piłek”. Na- kontaktów piłka/ręka i zapozna z decyzjami a kiedy nie. „Oczekiwana piłka” ma miejsce wte- leży więc odpowiedzieć na pytanie, czy i ich uzasadnieniem podanym przez UEFA. Rzadko jest okazja dy, gdy jest dla zawodnika oczywiste, że w momencie odbicia się/rykoszetu piłki Natomiast wytyczne KS PZPN w oma- do rzeczowej przeciwnik zagra piłkę w jego kierunku. ręce interweniującego obrońcy znajdo- wianym obszarze, bazując na Przepisach rozmowy Z „oczekiwanymi piłkami” mamy do czy- wały się w naturalnym położeniu i jeżeli Gry i będąc w ścisłym związku z wytycz- nienia najczęściej przy rzutach wolnych, tak, to czy był on w stanie uniknąć kon- nymi UEFA, mają wymiar bardzo dydak- strzałach na bramkę i dośrodkowaniach, taktu ręki z piłką. tyczny. Tym samym ułatwiają one proces kiedy zawodnik nie walcząc o piłkę po- – piłkę lecącą w kierunku zawodnika ze szkolenia sędziów i prowadzą do unifika- dejmuje interwencję mającą na celu za- znacznej odległości z prędkością pozwala- cji decyzji rozstrzygających o rozmyślno- trzymanie piłki w jej locie. jącą na świadomą reakcję tego zawodnika ści kontaktów piłki z ręką. Uwaga: należy uznać za „nieoczekiwaną”. Oznacza Przypomnijmy więc, bo chyba mogę – po „oczekiwanej piłce”, w przypadku to, że w takich przypadkach kontakt piłki tak napisać, jak brzmią wytyczne KS PZPN obronnych interwencji obrońcy i kontak- z ręką nawet ułożoną przy ciele lub na klat- co do oceny rozmyślności kontaktów pił- cie piłki z jego ręką po uprzednim odbiciu ce piersiowej, będzie uznany przez sędzie- ka/ręka: się/rykoszecie piłki od innej części jego cia- go za rozmyślny. „Rozmyślny kontakt piłki z ręką będzie ła. obowiązuje dla momentu odbicia się/ Powyższe wytyczne uwzględniają miał miejsce gdy: rykoszetu piłki, metodyka taka, jak dla „pi- poprawkę wprowadzoną po 4. kolejce – nastąpi ruch względem ciała ręki do łek nieoczekiwanych”. T-Mobile Ekstraklasy w związku z dysku- piłki a w szczególności gdy zawodnik in- Inaczej mówiąc, obrońca, który np. sją, jaka miała miejsce po podjęciu decy- tencjonalnie używa ręki do dotknięcia piłki usiłuje zablokować piłkę po strzale prze- zji o rzucie karnym w meczu Górnik Za- – w przypadku „nieoczekiwanych piłek”: ciwnika nie walcząc bezpośrednio o nią brze – Jagiellonia Białystok. Wprowadzo- a) ręka zawodnika w momencie zagra- („oczekiwana piłka”) , musi się liczyć z tym, na do wytycznych modyfikacja polega nia będzie w nie naturalnym położeniu że jeżeli piłka trafi w jego nie będącą przy na uznaniu, w przypadku silnych strza- b) ręka zawodnika w momencie zagra- ciele rękę, to taki kontakt zostanie uzna- łów i dośrodkowań z niezbyt dużej odle- nia będzie w naturalnym położeniu ale, ny za rozmyślny. Jeżeli jednak jego inter- głości, kontaktu piłki z ręką za nierozmyśl- uwzględniając odległość, jaką przemierzy- wencja spowoduje, że piłka trafi np. w jego ny, a więc nie podlegający karze w przy-
ła piłka i prędkość jej poruszania się, mógł padkach, gdy ręka w momencie kontaktu on uniknąć uderzenia piłki w rękę znajduje się przy ciele - nawet gdy razem
– w przypadku „oczekiwanych piłek”, Wytyczne KS PZPN ułatwiają proces z ciałem po kopnięciu piłki, wykona ruch będzie miał miejsce kontakt piłki z ręką w kierunku toru lotu piłki. powiększającą obrys ciała, inaczej mówiąc szkolenia sędziów” i prowadzą do unifikacji Na zakończenie chcę podkreślić, że nie znajdującą się przy ciele wszystkie decyzje co do sytuacji doty- Z „nieoczekiwaną piłką” mamy do czy- decyzji rozstrzygających o rozmyślności czących „ ręki”, zawartych na płytach DVD nienia, kiedy nie jest oczywiste, że prze- UEFA_2013 1 i 2 oraz UEFA _2014 1 podję- ciwnik zagra piłkę w kierunku zawodni- kontaktów piłki z ręką te na podstawie podanych wyżej wytycz- ka, a także wtedy gdy zmierza ona w kie- nych są takie same, jak decyzje Komisji Sę- runku zawodnika po odbiciu się lub ry- dziowskiej UEFA. kryteria oceny ręki kryteria
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 II | Nr 2 (59) 2014 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 R obota dla CBP: 500 jasnych pytań ego lata podczas kursów w Spa- Letnia sesja egzaminacyjna sędziów i obserwatorów le i Warszawie zdawalność była Pytania z CBP warte wyjaśnienia bliska 100 proc. Testu pisemne- szczebla centralnego obyła się w zasadzie go nie zdały jedynie trzy niedo- Zawodnik prawidłowo wykonał rzut świadczone kandydatki na sę- bez kontrowersji. Wszystko dzięki Centralnej Bazie karny. Piłka po zagraniu odbiła się od dzieT szczebla centralnego. Zresztą takich słupka, pleców bramkarza i zmierzała wyników można było się spodziewać. Za- Pytań – zbiorowi 500 pytań, opublikowanemu do bramki. Sędzia zauważył wtedy jed- T rząd KS PZPN i Centralna Komisja Szkole- nak, że piłka utraciła swoje cechy i sta- niowa całkowicie zmienili filozofię egza- na stronie internetowej PZPN, z którego pochodziły ła się niezdatna do gry. Potwierdził to emidy minowania: nie chodzi przecież o to, by również bramkarz, któremu udało się zdającego „złapać” na nieznajomości po- wszystkie pytania użyte w testach. zatrzymać piłkę na linii bramkowej. jedynczego słówka. Pomysł z Bazą jest Podaj decyzję sędziego. podobny, jak przy stosowanych przez nie tylko CKSz., ale również szkoleniow- Jeżeli piłka utraciła swoje cechy po kontakcie ze lata testach na prawo jazdy. Jeśli ktoś cy szczebla wojewódzkiego. CKSz. opu- słupkiem lub po kontakcie z bramkarzem, to nauczy się kilkuset pytań i odpowiedzi, blikowała same pytania, bez odpowiedzi odpowiedź powinna brzmieć: „S”. Jeżeli jednak można założyć, że po prostu zna przepisy. (te były ustalane przez komisję egzami- utraciła ona swoje cechy wcześniej, rzut nale- A to, czy dostanie z testu 28 czy 29 punk- nacyjną po każdym teście). Ale przygoto- ży powtórzyć czyli „J”. Dlatego zapis, że „sędzia tów, nie ma przecież znaczenia i na pew- wując się do egzaminów sędziowie w ca- zauważył wtedy jednak, że piłka utraciła swo- no nie świadczy o tym, że jest lepszym sę- łej Polsce sami opracowywali bazy odpo- je cechy i stała się niezdatna do gry” jest nie- dzią, niż jego kolega z 27 punktami. wiedzi. Takie wersje CBP krążyły więc po precyzyjny, co oznacza, że zarówno odpowiedź CBP umieszczona jest pod adresem Polsce, sędziowie godzinami dyskutowa- „S”, jak i „J” powinny zostać za prawidłowe. Za- http://www.pzpn.pl/federacja/dokumenty li między sobą na forach internetowych, uważenie przez sędziego, że piłka utraciła swo- (w zakładce „Przepisy Gry...”) oraz na wie- co w naturalny sposób podniosło ogól- je cechy w kontekście jej zmierzania w kierunku lu stronach lokalnych kolegiów i wydzia- ną wiedzę na temat przepisów w naszej bramki nie oznacza bowiem wystarczająco jed- łów sędziowskich. Korzysta z niej bowiem społeczności. Zakładany cel szkoleniowy noznacznie, że nie utraciła ona swoich cech (roz- już wtedy został osiągnięty poczęła tracenie cech np. poprzez stopniowe tra- Jednak taki sposób kształcenia niósł cenie powietrza) wcześniej, np. w momencie jej Co dalej z CBP? ze sobą pewne ryzyko: gdy wśród prze- kopnięcia przez wykonawcę rzutu, czyli przed za- syłanych sobie odpowiedzi z CBP trafia- uważeniem tego przez sędziego. Dlatego pyta- Centralna Komisja Szkoleniowa zaczęła już pracę ły się również błędne. Dlatego poniżej nie powinno być sformułowane np. w następu- nad udoskonaleniem Bazy. Zostaną z niej usunię- publikujemy uzasadnienie wybranych jący sposób: „Zawodnik prawidłowo wykonał te pytania niejasne, takie, na które nie ma dobrej trzech wzorcowych odpowiedzi, pióra rzut karny. Piłka po zagraniu odbiła się od słup- odpowiedzi oraz powtarzające się. W to miejsce przewodniczącego KS PZPN Zbigniewa ka się a następnie odbijając się od pleców bram- wejdą nowe pytania. Zapewne w grudniu Komi- Przesmyckiego. Począwszy od tego wy- karza utraciła swoje cechy, zmierzając w kierun- sja opublikuje wersję 2014_2 CBP, zawierającą dania, w kolejnych numerach „Sędziego” ku bramki itd.” Wtedy odpowiedź byłaby jedno- 700-800 pytań. Zimowe egzaminy dla szczebla będziemy zamieszczać właśnie takie ana- znaczna: „S”. centralnego odbędą się na bazie drugiego wyda- lizy trudniejszych pytań z CBP – zamiast nia Centralnej Bazy Pytań. publikowanych testów układanych przez Przed sygnałem na wykonanie rzutu sędziów zawodowych. PT karnego, rzut karny wykonał inny za- wodnik (mający już napomnienie) niż zgłoszony sędziemu wykonawca rzu- tu karnego. Z wykonanego rzutu pił- ka została wybita przez bramkarza poza własną linię bramkową. Co uczy- ni sędzia? Rzut wykonany przed gwizdkiem. Należy go po- wtórzyć, bez względu na jego wynik. Strzał przez niezgłoszonego zawodnika sam w sobie nie jest niesportowym zachowaniem. Ponieważ w pyta- niu nie podano okoliczności, które wskazywały- by, że należałoby uznać go za niesportowy, pra- widłową odpowiedzią jest tylko „J” (choć część zdających test pisała odpowiedź „J+ ++”. Rzut rożny wykonuje drużyna gospo- darzy. Sędzia zamierza wstrzymać wy- konanie rzutu rożnego, aby ostrzec za- wodnika nr 10 z drużyny gospodarzy oraz zawodnika nr 10 z drużyny gości z powodu wzajemnego trzymania się za koszulki. Rzut rożny został wykona- ny, a następnie gdy piłka była w grze, obrońca z numerem 5 trzymając na- pastnika powalił go na ziemię we wła- snym polu karnym. Podaj decyzję sę- dziego. Ponieważ przewinienie popełnił inny zawodnik, niż ostrzegany wcześniej przez sędziego, a w py- taniu nie są podane okoliczności wskazujące na niesportowy charakter popełnionego przewinie- nia – zatrzymania przeciwnika – to prawidłową odpowiedzią jest „K”.
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | III
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Niezawodni techniczni w Ekstraklasie. Jak bardzo wzrosła ich rola? Ostatnio w futbolu ich wartość znacznie wzrosła. Nie pełnią już tylko roli faceta z tablicą, który ma pokazać doliczony czas albo zrobić zmianę. Teraz mówi się o nich, że są dodatkową parą oczu, która ma realny wpływ na decyzje arbitra głównego. Sędziowie techniczni stali się stałym członkiem zespołu sędziowskiego. Prześledziliśmy, którzy arbitrzy byli najczęściej wskazywani jako czwarty sędzia podczas meczów T-Mobile Ekstraklasy w zeszłym sezonie. W ten sposób ukształtowała się nam lista niezawodnych techników.
eszcze kilkanaście lat temu nikt nie Duża nobilitacja i zdobywanie który najwięcej (bo aż 30 razy) był „tech- przypuszczał, że sędzia techniczny doświadczenia nikiem” w TME w minionym sezonie. będzie odgrywać tak istotną rolę. Zazwyczaj sędziami technicznymi są – Mecze w ekstraklasie dają dużo do- Wraz z ewolucją przepisów, ewo- arbitrzy z niższych lig. Dla nich jest to for- świadczenia. W ten sposób można się luował też kształt zespołu sędziow- ma poznania najwyższej klasy rozgryw- obyć na zdecydowanie wyższym pozio- skiego.J Zostawmy kwestię arbitrów bram- kowej od kuchni. mie piłkarskim. Wynika to głównie z ca- kowych, bowiem ich w TME teraz nie ma. – Bycie na meczu ekstraklasy w roli łej otoczki spotkań w ekstraklasie. Peł- Nie patrząc na nich to właśnie sędzio- sędziego technicznego to wielka nobi- ne stadiony, oprawa spotkań i rzecz ja- wie techniczni są największym owocem litacja – niezależnie od tego, czy jest to sna piłkarze z wyższymi umiejętnościa- zmian w piłce nożnej. Kiedyś podczas pił- 5., 25., czy 50. występ w tej roli. Pełniłem mi – dodaje Tomasz Marciniak, który peł- karskich mistrzostw świata taka funkcja tę funkcję na każdym stadionie ekstra- Tomasz nił tę funkcję w ubiegłym sezonie 26 razy. nie była w ogóle sprawowana. Dziś zda- klasy, a na niektórych kilkukrotnie. To Radkiewicz Doświadczenie i pewność siebie to nie rza się, że sędziowie III ligi na naszym po- daje dużą swobodę, ponieważ dużo ła- (z prawej) wszystko. Oswajanie się z meczami w eks- dwórku zabierają ze sobą społecznie sę- twiej jest człowiekowi odnaleźć się i po- musi umieć traklasie daje później dodatkową umiejęt- dziów technicznych, którzy w znaczny ruszać w miejscach, które nie są dla nie- rozmawiać ze ność łatwiejszego rozstrzygania zdarzeń sposób pomagają przy zawodach. go obce – tłumaczy Zbigniew Dobrynin, zdenerwowanymi w swoich, niższych ligach. – Oswajam się trenerami z szybkością gry. Staramy się działać jak sędzia główny – być czujnym. W ekstra- klasie wszędzie są kamery, to powodu- je, że zwraca się bezwzględną uwagę na szczegóły. Obserwując taką szybkość gry w ekstraklasie, łatwiej podejmuje się po- tem decyzje w II lidze. Gra jest bardziej przewidywalna i mniej sytuacji jest mnie w stanie zaskoczyć – podaje dodatko- wy argument Sylwester Rasmus (19 razy techniczny w TME 2013/14). TWORZĄC KLIMAT Na przestrzeni ostatnich lat rola sę- dziego technicznego mocno się zmieni- ła. Kiedyś jego głównym obowiązkiem było pilnowanie porządku w strefach technicznych. Obecnie jest współodpo- wiedzialny za decyzje na boisku. Oczy- wiście musi też panować nad tym, co się dzieje na ławkach rezerwowych, ale… – W naszym zespole duży nacisk kła- dziemy zwłaszcza na martwe strefy, do których najbliżej ma sędzia techniczny. Zawsze staram się pomóc w sytuacjach, do których to ja miałem najbliżej i mia- łem najlepszy kąt widzenia – wyjaśnia Tomasz Marciniak, „etatowy” technicz- ny swego brata Szymona. Zbigniew Dobrynin jeszcze bardziej szczegółowo zagłębia się w temat i za- wraca uwagę na konieczność maksy- malnej koncentracji podczas zawodów. – Sędzia techniczny pełni coraz waż- niejszą rolę w zespole sędziowskim - to tzw. czwarta para oczu na boisku. Po- winien być wzrokiem tam, gdzie akurat nie patrzą pozostali sędziowie. Niezwy- kle ważną umiejętnością sędziego tech- nicznego jest przewidywanie, w których momentach sędzia główny może po- trzebować jego wsparcia i podpowie- dzi. Należy umiejętnie wyważyć swoją rolę w zespole: nie narzucać się, ale być pomocnym zawsze wtedy, kiedy wy- czwarta para oczu para czwarta
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 IV | Nr 2 (59) 2014 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 R obota dla Niezawodni techniczni w Ekstraklasie. Jak bardzo wzrosła ich rola? T emidy
Tomasz Marciniak maga tego sytuacja. Na boisku i poza (z prawej) runek zawodów i respektowanie zasad nim – wyjaśnia. często pomaga koniecznych do utrzymania zawodów Najczęściej wybierani Dobry techniczny potrafi też stłu- bratu Szymonowi w duchu fair play – dodaje Dobrynin. sędziowie techniczni mić nadmiar emocji na ławkach rezer- w meczach w TME w sezonie 2013/14 wowych. Zwłaszcza w meczach o dużą ekstraklasy TME jak... II liga? stawkę jest to bardzo trudne zadanie. Czy są aspekty, które można prze- 30 – Zbigniew Dobrynin – Dla mnie to tworzenie dobrego kli- nieść z meczów TME na boiska I czy II ligi? 26 – Tomasz Marciniak matu pomiędzy zespołem sędziowskim, – Nie zawsze można wszystko prze- 19 – Sylwester Rasmus a strefami technicznymi. Często jest tak, łożyć do niższych lig. Mecze w ekstra- 19 – Tomasz Radkiewicz że kierownicy czy trenerzy całą swoją klasie są bardziej przewidywalne, moż- 18 – Paweł Malec złość i emocje wyładowują właśnie na na bardziej skupić i skoncentrować się 12 – Mateusz Złotnicki sędziach technicznych. W takich mo- na wybranych sytuacjach, gdyż łatwiej 12 – Sebastian Krasny mentach rola sędziego technicznego przewidzieć rozwój sytuacji boiskowych. jest bardzo niewdzięczna. Jednak zawsze Niektórych wzorców i zachowań z eks- musi on umiejętnym i spokojnym podej- traklasy po prostu nie da się przenieść ściem opanować sytuację, dbać o wize- do spotkań niższych lig. Ale to już moje wiają tego, czy w meczu nie gwizdnęli-
zadanie, żeby najlepsze zachowania czy śmy dwóch, trzech przewinień. Napraw- trendy panujące w ekstraklasie przenieść dę rozmawiamy o sposobie prowadzenia
Obserwując taką szybkość gry w ekstraklasie, na boiska np. II-ligowe – mówi Marciniak. meczów, taktyce ich prowadzenia, ochro- Elementy, które próbuje przenosić do nie zdrowia zawodników czy wizerunku łatwiej podejmuje” się potem decyzje swoich meczów w niższych ligach wska- gry. Prowadząc potem zawody II ligi sta- zuje za to Sylwester Rasmus. ram się to przenosić, przykładając ogrom- w drugiej lidze. Mniej sytuacji jest mnie – Obecność na spotkaniach ekstraklasy ną wagę m.in. do pierwszej kartki w me- pozwala rozwijać się merytorycznie cho- czu, taktyki prowadzenia zawodów, czy w stanie zaskoczyć - mówi Rasmus ciażby podczas rozmów i analiz pomeczo- uporczywości naruszania przepisów przez wych z Tomaszem Mikulskim czy Marci- zawodników – kończy arbiter. nem Szulcem. To osoby, które nie oma- Jakub Jankowski
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | V
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Jak postępować z trenerami? Nowe konkluzje Kolegium Sędziów PZPN Kolegium Sędziów PZPN wydało na początku ens zarówno Przepisów Gry, Trenerzy działają w bardziej wyrafinowa- ustanawianych przez Interna- ne sposoby, który musimy identyfikować i je sezonu dokument regulujący sposób tional Board, jak i Postanowień zwalczać. Pojawiło się inne niepokojące zja- PZPN w odniesieniu do osób wisko, na które zwróciło uwagę Kolegium Sę- postępowania z osobami funkcyjnymi funkcyjnych nie zmienia się od dziów: mobbing. Najlepiej widać to w tele- lat.S Ludzie lżący sędziów, używający wul- wizyjnych transmisjach z ekstraklasy, ale wy- przeszkadzającymi sędziom w prowadzeniu garnych słów, czy wbiegający na boisko stępuje również w niższych ligach. Chodzi winni być usuwani na trybuny. Takie za- o takie zachowania, gdy osoby na ławkach zawodów. Co było powodem wprowadzenia chowania są łatwe do zauważenia i usły- rezerwowych nie używają wulgaryzmów, szenia przez sędziów. Jednak takich tre- a jednak łamią Przepisy Gry. takich zapisów? Jak rozumieć aktualną treść nerów, którym brakuje kultury lub zda- rza im się wpadać w ślepą furię, jest co- Nieodpowiednie czyli jakie? Postanowień PZPN? Wyjaśnijmy... raz mniej na każdym szczeblu. W aktualnej wersji Postanowień PZPN zo- stał doprecyzowany zapis o wymaganym „od- powiednim zachowaniu” osób przebywają- cych w strefach technicznych. I od razu pod- czas przedsezonowych szkoleń w klubach szczebla centralnego okazało się, jak wie- lu trenerów, działaczy i zawodników było zaskoczonych tym, że nie wolno osobom funkcyjnym nie wolno komentować decy- zji sędziowskich. Dlatego teraz Kolegium zwraca uwagę tre- nerom i sędziom, że „nieodpowiednie zacho- wanie” niekoniecznie musi oznaczać wulga- ryzmy i obraźliwe gesty wobec sędziów. Cho- dzi o mobbing oraz głośne komentowanie decyzji sędziowskich, co też przeszkadza sę- dziom w prowadzeniu meczu, rozprasza ich uwagę, a poza tym psuje wizerunek gry i czę- sto podburza publiczność. Dlatego właśnie prosimy o spokój i szacunek – dokładnie taki sam, jaki my okazujemy zawodnikom czy tre- nerom. „Sędziowie nie komentują pracy tre- nerów oraz gry drużyn i tego samego ocze- kują od drugiej strony” – pisze Kolegium. Jednak konkluzje wydane przez KS PZPN wcale nie oznaczają, że nagle dziesiątki tre- nerów zaczną lądować na trybunach. Wręcz przeciwnie! Sędziowie mają stosować polity- kę trzech kroków: oficjalne ostrzeżenie tre- nera przez sędziego technicznego (asysten- ta nr 1), ostatnie ostrzeżenie zrobione przez sędziego oraz – w trzecim kroku – usunięcie winnej osoby na trybuny. Od sędziów Jak stosować to w praktyce? i sędziów Ważne jest, by na przedmeczowej od- technicznych prawie z kierownikami drużyn przedstawić wymagana jest te zasady, bo później dużo łatwiej będzie za- spokojna, cząć je stosować (oficjele nie będą mogli być ale konsekwentna zdziwieni, że sędziowie nie pozwolą sobie na postawa pewne zachowania). Równie ważna jest też przepisy i wytyczne przepisy i
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 VI | Nr 2 (59) 2014 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 R obota dla
konsekwencja – by od początku uświadomić ławkom rezerwowych, że to co mówiliśmy na odprawie rzeczywiście będziemy stosować. Jak przeprowadzić te oficjalne ostrzeże- nia? Generalnie podobnie jak w przypadku ustnych reprymend w stosunku do zawod- ników: w spokojny, acz stanowczy sposób, w przerwie w grze, twarzą w twarz, bez do- puszczenia do polemiki, pyskówki. Dlatego nie podbiegajmy do trenera, który właśnie do nas wrzeszczy, bo go przekrzyczeć – ale po kilku sekundach, gdy on już się „rozła-
duje”, lepiej do niego dotrzemy krótką, tre- T ściwą uwagą. Właściwie przeprowadzone ostrzeże- emidy nie – tak jak przy dyscyplinowaniu zawod- ników na boisku – pozwoli wzmocnić auto- rytet sędziego. A wtedy inteligentni trene- rzy czy kierownicy naprawdę nie pozwolą nam dojść do trzeciego kroku – sami uspo- koją się po zwróconych uwagach, by nie skończyć meczu na trybunie, a potem nie ponieść kolejnych sankcji dyscyplinarnych. Takich inteligentnych trenerów jest – i to we wszystkich klasach! – naprawdę zdecy- dowana większość. Ci szkoleniowcy nie są prymitywami bezmyślnie lżącymi sędziów, ale z ciągłego protestowania (bez użycia wulgaryzmów!) uczynili narzędzie wpły- wania na boiskowe decyzje. Jednak zdają też sobie sprawę, że zgodnie z Regulami- nem Dyscyplinarnym PZPN każde usunię- cie osoby funkcyjnej z ławki karane jest tak samo jak czerwona kartka dla zawodnika: oznacza minimum dwa mecze dyskwalifi- kacji. A takiej kary żaden inteligentny tre- Sędziowie muszą być wyczuleni na próby wpływania ner ponosić na pewno nie będzie chciał i w na swoją pracę przez osoby na ławkach rezerwowych porę się opanuje. PT
Konkluzje KS PZPN wcale nie oznaczają, że nagle dziesiątki Konkluzje Kolegium Sędziów PZPN trenerów zaczną” lądować na trybunach. Wręcz przeciwnie! Szanowne Koleżanki, Szanowni Koledzy, Właściwie stosowana polityka trzech kroków wzmocni Zarząd KS PZPN, po warsztatach sędziów zawodowych (12-13 sierpnia 2014, Pruszków) przedstawia konkluzje szkoleniowe dotyczące postępo- autorytet sędziów i... nie pozwoli dojść do trzeciego kroku wania z osobami funkcyjnymi zakłócającymi porządek. Konkluzje te prze- kazujemy do stosowania we wszystkich klasach rozgrywkowych. Zgodnie z Postanowieniami PZPN „osobom przebywającym w strefach technicznych nie wolno głośno komentować ani krytykować decyzji sę- dziowskich”. Jak widać, zapis ten łamią nie tylko osoby używające wulga- ryzmów czy obrażające uczestników meczu. Sędziowie winni konsekwent- nie reagować na bardziej subtelne metody krytyki ich pracy – uporczywe komentowanie decyzji sędziowskich i żądanie ich uzasadnienia, nawet bez wulgaryzmów. Jest to identyfikowane jako mobbing, utrudniający pracę sędziom i wpływający niekorzystnie na wizerunek gry. Dlatego również ta- kie zachowania będą przez sędziów karane. Sędziowie nie komentują pracy trenerów oraz gry drużyn i tego samego oczekują od drugiej strony. Trenerzy oraz osoby funkcyjne muszą być świa- dome, że sędzia asystent, sędzia techniczny lub sędzia nie zajmują się na bieżąco tłumaczeniem decyzji sędziowskich trenerom/osobom funkcyj- nym, ale mają swoje zadania, na których są skoncentrowani. Przyjmuje się trzy kroki postępowania z osobami przebywającymi w stre- fach technicznych zakłócającymi porządek: 1. Zwrócenie uwagi przez sędziego technicznego/sędziego asystenta nie- właściwie zachowującej się osobie, wraz z poinformowaniem o konse- kwencjach niezastosowania się do przekazanej uwagi; 2. Wezwanie sędziego w celu przekazania ostatniego pouczenia i ostrzeże- nia o grożącym tej osobie usunięciu z ławki; 3. Wezwanie sędziego w celu usunięcia tej osoby poza strefę techniczną, otoczenie boiska, tunel prowadzący do szatni. W drastycznych przypadkach (wulgarne gesty, krzyki) sędziowie będą – Z trenerem tak jak dotychczas – stosować od razu natychmiastowe usunięcie z ławki, z zagranicy bez wcześniejszych rozmów i ostrzeżeń. trudniej nawiązać Zbigniew Przesmycki kontakt przewodniczący KS PZPN niż z Polakiem
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | VII
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Ten cykl kierujemy do adeptów sędziowania, którzy stawiają swoje pierwsze kroki jako arbitrzy. Dotychczas dużo miejsca poświęcaliśmy elementom warsztatu sędziego głównego. Tym razem zaczerpnęliśmy fundamentalnych informacji o zachowaniu asystentów. Starszy kolega radzi... Maciej Wierzbowski Wyłożył je nam kończący właśnie karierę międzynarodowy sędzia asystent, który w swojej karierze sędziował półfinał mistrzostw świata (w 2002 Brazylia - Turcja) i asystował takim arbitrom jak Pierluigi Collina czy Kim Milton Nielsen. Plakietkę FIFA nosił w latach 1998-2014. Ma za sobą udział w wielu międzynarodowych turniejach: oprócz MŚ, także finałach ME juniorów do lat 16 rozgrywanych w Szkocji w 1998 roku, ME do lat 21 w 2000 roku na Słowacji, młodzieżowych MŚ (2001 roku, Argentyna) oraz Pucharze Konfederacji (2003, Francja).
riorytetem dla początkującego aby zbyt „elektrycznie” nie reagować na po- sędziego asystenta zawsze jest zycje spalone. Moment przekładania chorą- Artykuł 11, a także utrzymanie giewki do prawej ręki wymusi na asystencie kontaktu wzrokowego z sędzią przeanalizowanie sytuacji boiskowej i za- głównym podczas sygnalizacji. stosowanie techniki „czekaj i patrz”. Z kolei RównieP istotne jest „czytanie gry” i taktyki podnoszenie chorągiewki przy sygnalizacji prowadzenia zawodów przez lidera grupy, przewinień w ręce, którą asystent będzie sy- jakim powinien być zawsze sędzia główny. gnalizować kierunek wznowienia gry poma- Bardzo ważną rolę odgrywa tu rzetelna od- ga sędziemu głównemu szybko identyfiko- prawa przed zawodami i wyjaśnienie wszel- wać przewiniającego. kich wątpliwości związanych ze współpra- Chorągiewka w ręce asystenta powinna cą. Młodzi asystenci nie powinni obawiać być naturalnym przedłużeniem jego ramie- się zadawać pytań, by współpraca w trakcie nia i nie może stanowić przeszkadzającego zawodów była bez zastrzeżeń. narzędzia w pracy. Naturalność w tym przy- Najważniejsza jest oczywiście prawidło- padku, to łatwe posługiwanie się sprzętem wa decyzja. Ale na wyższym poziomie małe – jak w każdej dziedzinie życia. Warto ćwi- rzeczy czynią wielką różnicę, więc zwracajmy czyć przed lustrem tak, by sposób sygnaliza- również uwagę na estetykę wskazań. Wszyst- cji chorągiewką nie męczył zarówno asysten- ko ma swoje uzasadnienie i nie bez powodu ta, jak i osób, które go obserwują. zalecane są pewne techniki biegu czy użycia Są też rzeczy, których zwłaszcza począt- chorągiewki. Poruszanie się krokiem odstaw- kujący asystent nie powinien robić. Mam no-dostawnym, twarzą do boiska pozwala na myśli rozmowy z zawodnikami będący- mieć szeroki kąt widzenia zdarzeń boisko- mi na rozgrzewce, trenerami czy publiczno- wych. Trzymanie chorągiewki w lewej ręce ścią. Pamiętajmy, że należy skupić się na tych podczas zawodów wiąże się z udogodnie- elementach, które asystent powinien robić. niem dla sędziego prowadzącego mecz. Jed- Nie myślmy o tym, czego nie powinien ro- nak to także pożyteczna rzecz dla asystentów, bić, by nie utrwalać złych nawyków. Choć ta lista mogłaby być długa. Sędziowie są jak za-
łoga samolotu, błąd każdego członka teamu Chorągiewka w ręce asystenta może spowodować katastrofę. Każdy w tym
zespole wpływa na jakość wykonanej pracy. powinna być naturalnym Obecnie asystenci są bardzo ważną częścią ” zespołu sędziowskiego i czasem podejmują przedłużeniem jego ramienia kluczowe decyzje w zawodach – uznanie lub nie decydującej bramki. Jednak dobry asy- i nie może stanowić przeszkadzającego stent to ten dyskretny, który wspomaga sę- dziego w byciu liderem, a uaktywnia się je- narzędzia w pracy dynie wtedy, gdy jest to w pełni uzasadnio- ne i wymagane. Notował Jakub Jankowski interpretacje
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 VIII| Nr 2 (59) 2014 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 K obiety
Dwie sędzie ekstraligi, Patrycja Marek (z lewej) i Justyna Naklicka próbują swych sił również w piłce plażowej
Wśród sędzi szczebla centralnego znów było sporo awansów. Co prawda w grupie ekstraligowej Ławą do IV ligi nie doszło do wielu zmian, dycyjne. Wszak do przebiegnięcia testu ło się dużo niższe normy dla IV ligi lub interwałowego z takimi samymi norma- żeńskiej ekstraligi). ale widać nowe ogólnopolskie mi jak zawodowcy nie da się podejść Ale na egzaminach w drugim termi- z marszu (zwłaszcza jeśli zawsze biega- nie, 2 września w Spale, Kuryło już wy- zjawisko: sędzie pną się w górę stąpiła i spokojnie je zaliczyła (a nie uda- ło się to kilku mężczyznom z całej Pol- w męskiej hierarchii. ski…). Wtedy nic już nie stało na prze- Sędzie ekstraligi na sezon 2014/15 szkodzie, by dzielna dziewczyna z Czcho- rundzie jesiennej upraw- wa zadebiutowała w III lidze. Stało się to nienia do prowadzenia 1. Ewa AUGUSTYN Pomorski ZPN 14 września podczas meczu Soła Oświę- meczów ekstraligi ma 20 2. Diana CZERSKA-KUREK Warmińsko-Mazurski ZPN cim – Garbarnia Kraków. sędzi. Pracy mają sporo – 3. Michalina DIAKOW Wielkopolski ZPN poza żeńskimi meczami 4. Małgorzata DROSIO Lubelski ZPN Lepsze od mężczyzn Wdostają jeszcze wyznaczenia na Central- 5. Magdalena FIGURA Śląski ZPN Uprawnienia do sędziowania w IV li- ną Ligę Juniorów. Taki system obsad Ko- 6. Aneta KOWALSKA Śląski ZPN dze ma dziesięć innych sędzi ekstraligo- legium Sędziów przyjęło już rok temu, 7. Izabela KOWALSKA-CICHOS** Śląski ZPN wych: Monika Mularczyk w Łódzkiem, Ka- wprowadzając do ekstraligi kilka mło- 8. Angelina KURYŁO Małopolski ZPN rolina Radzik na Opolszczyźnie, Michali- dych, rozwojowych sędzi. Całej grupie 9. Marta LAU Mazowiecki ZPN na Diakow, Katarzyna Lisiecka-Sęk i Karo- zapewniono dużo więcej obserwacji na 10. Katarzyna LISIECKA-SĘK Wielkopolski ZPN lina Pawlak w Wielkopolsce, Ewa Augu- szczeblu centralnym niż w poprzednich 11. Patrycja MAREK Śląski ZPN styn na Pomorzu, Patrycja Marek na Ślą- latach (po kilkanaście w sezonie). To mu- 12. Monika MULARCZYK Łódzki ZPN sku oraz Agnieszka Olesiak, Magdalena siało przełożyć się na szybki wzrost pozio- 13. Justyna NAKLICKA** Lubelski ZPN Syta i Ewa Szydło w Małopolsce (podob- mu sędziowania kobiet. A za tym przyszły 14. Agnieszka OLESIAK Małopolski ZPN nie jak I-ligowa sędzia Sylwia Biernat). sukcesy w ich macierzystych związkach. 15. Karolina PAWLAK Wielkopolski ZPN Zdecydowana większość z nich wy- 16. Monika PLONA-HERBST Podlaski ZPN walczyła sobie tę pozycję na boisku, ry- Kuryło jak Marciniak 17. Agnieszka PŁASKOCIŃSKA Mazowiecki ZPN walizując z mężczyznami i zaliczając ta- Pod względem miejsca w „męskiej” 18. Karolina RADZIK Opolski ZPN kie same testy kondycyjne. Teraz ta gru- hierarchii najwyżej klasyfikowana jest 19. Magdalena SYTA Małopolski ZPN pa IV-ligowych sędzi powoli zaczyna zdo- obecnie Angelika Kuryło, jedyna kobie- 20. Ewa SZYDŁO Małopolski ZPN bywać męski szczebel centralny. W tym ta w Polsce, prowadząca mecze III ligi. 21. Beata WOSIEWICZ Podkarpacki ZPN sezonie Karolina Radzik, Patrycja Marek Małopolski ZPN wyjątkowo późno zde- 22. Sonia ZAWISZ Śląski ZPN i Ewa Augustyn były już kilka razy jako cydował o awansach do tej klasy, dlate- sędzie techniczne na meczach II ligi oraz go Angelika nie miała czasu przygoto- ** - po zaliczeniu egzaminów Pucharu Polski. Panowie, uwaga – to na wać się na 2 sierpnia na egzaminy kon- pewno nie koniec! PT
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | 11
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Paulina Nowak: Pomagam wybrać drogę, aby być lepszym sędzią
Kondycja, studiowanie klatek z sytuacjami meczowymi, odpowiednia dieta którzy uprawiają swoją dyscyplinę. Na- leży sprawdzić, co buduje sukces, a co – to elementy warsztatu sędziowskiego, o które dbamy przede wszystkim. przeszkadza w jego odniesieniu. Pod- czas zajęć bazujemy na silnych stro- Jednak często zapominamy o pracy nad tym, co siedzi w naszej głowie, nach osoby. Nie wzmacniamy słabych punktów, choć nad nimi też w pewien czyli treningu mentalnym. Kolegium Sędziów PZPN od zeszłego roku współpracuje sposób pracujemy. Skoro ktoś zdecy- dował się być sędzią, to dlatego, że ma z psychologiem sportu. Paulina Nowak ma za sobą pracę z siatkarkami, piłkarzami, do tego predyspozycje i mu to odpo- wiada. Trzeba to wykorzystać. judokami czy koszykarkami. To trener, który dba o niezwykle ważny element W takim razie grupa polskich sędziów przy podejmowaniu sędziowskich decyzji. Za głowę i myśli naszych arbitrów. to dla Ciebie zupełnie nowe wyzwanie. Zdecydowanie. Ucieszyło mnie to, gdy dostałam taką ofertę. Z sędziami pra- Od stycznia 2013 roku pomagasz polskim cuje się zupełnie inaczej niż z zawod- sędziom, pełniąc rolę psychologa. Jak za- nikami. Sędziowie nie są rozliczani bez- częła się Twoja przygoda z tą profesją? pośrednio z wyników. Doskonalą swój Rozpoczęła się w 1999 roku. Wówczas warsztat przez cały czas, to praca dłu- pracowałam z polską kadrą karate tra- gofalowa. Najważniejsze, że mają dużą dycyjnego. Po tym zaczęłam współpra- świadomość tego, co robią. Celem arbi- cować ze sportowcami różnych dys- trów nie jest koniec drogi, czyli w przy- cyplin – z zawodnikami startującymi padku sportowców np. zdobycie me- w motocrossach, następnie przyszedł dalu po ciężkich treningach. Celem jest czas na sportowców uprawiających sama droga, dążenie do tego, by być jazdę konną. Były też judo, koszyków- lepszym. ka, karate i piłka nożna. Kiedyś Adam Małysz korzystał z pomocy Psycholog sportowy to w naszym kraju psychologa. Później zakończył współpracę wciąż niedoceniana osoba. Na czym polega i jego wyniki się pogorszyły... Twoja praca? Czy trening motoryczny ma swój ko- Na treningu psychologicznym. Moje niec? Czy jeśli zbudujesz odpowied- zadania nie ograniczają się do jednego, nią kondycję, to przestajesz biegać na dwóch, czy trzech spotkań. To trening. treningach? Nie! Tak samo jest z trenin- Tak jak ćwiczy się taktykę, motorykę giem mentalnym. Wyobraźmy sobie czy kondycję, tak samo ćwiczy się to, trójkąt. Podstawa to motoryka, jeden co mamy w głowie. Do czego dążymy Czyli rozumiem, że szykując się do pracy bok to technika, a drugi bok to takty- podczas takich zajęć? Budujemy cele, z sędziami musiałaś wykreować nowy ka. Jego wysokość to mentalność, któ- motywujemy się do działania, stara- sposób treningu psychologicznego? ra wpływa na wszystkie trzy boki trój- my się uczyć panować nad emocjami, Tak. Każda dyscyplina ma swoją spe- kąta. Od naszego nastawienia mental- zwiększamy pewność siebie. Wszystko cyfikę, którą trzeba poznać, aby móc nego zależy, czy w pełni wykorzystamy jest ustalane indywidualnie, zgodnie efektywnie współpracować ze spor- wcześniejszy trening i poradzimy sobie z potrzebami zawodnika i trenera. towcem, a sędziowie to sportowcy, z czekającym wyzwaniem.
Paulina Nowak wśród instruktorów pierwszej edycji CORE Polska obok boiska
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 12 | Nr 2 (59) 2014 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 R ozmowa Paulina Nowak: Pomagam wybrać drogę, aby być lepszym sędzią
Czy nasi sędziowie chętnie się Tobie zwie- domość sędziów. Pracujemy nad ca- Nie wiem, czy mieli opory, ale sędzio- rzają? łym organizmem. Im mam więcej da- wie to przede wszystkim bardzo roz- Przede wszystkim nie nazwałabym nych i więcej przeprowadzonych spo- sądne i świadome swoich celów osoby. tego zwierzeniami. Niektórzy sami tkań z daną osobą, tym bardziej efek- Ja mam wiedzę, która może pomóc im przychodzą, chcąc porozmawiać tywna jest ta współpraca. Przecież każ- szybciej osiągać stawiane sobie cele, o swoich spostrzeżeniach. U innych dy z sędziów, z którym rozmawiam, jest więc dlaczego nie mieliby skorzystać sama dopytuję się o istotne dla mnie inny, nie ma możliwości, aby z każdym z takiej okazji? Moja rola może być róż- informacje. Teraz sędziowie zgłasza- pracować tak samo. na, w różnych sytuacjach. Czasami po- ją się do mnie coraz częściej. Wspól- lega na przejęciu na siebie jakichś fru- nie dochodzimy do przyczyn poszcze- Czy miałaś problemy z tym, aby sędziowie stracji, czasami staram się naprowa- gólnych reakcji na boisku. Staramy się zaufali Twojej osobie? dzić ich na to, skąd ona się w ogóle bie-
ustalić: co wydarzyło się, że sędzia aku- rze. Również gonię ich do pracy. Nie je- rat tak zachował się na boisku. Zasta- stem osobą, która głaszczę po głowie
nawiamy się, która sfera życia miała Celem arbitrów nie jest koniec drogi, i mówi, że będzie dobrze. wpływ na taki przebieg wydarzeń. Ob- serwuję, że nasza współpraca rozwi- czyli w przypadku” sportowców np. zdobycie Nie oceniasz ich sędziowsko, ale tylko ja się, rozmawiam z coraz większą licz- mentalnie? bą sędziów. Pomału idzie to w dobrym medalu po ciężkich treningach. Celem jest Tak. Rozmawiam o umiejętnościach kierunku, zwiększa się świadomość. mentalnych i gdy któryś z chłopaków Częściej dzwonią do mnie po porady, sama droga, dążenie do tego, by być lepszym mówi, że swój mecz w skali 1-10 oce- a gdy są w Łodzi, sami proszą o spotka- nia na 10, proszę o argumentację. Dla nie. To nie jest tak, że kończy się zgru- mnie jego zachowanie w czasie me- powanie i kończy się nasza wspólna czu oceniłabym np. na 5. Oceniam praca. Ona powinna być kontynuowa- O to trzeba zapytać sędziów, ale wy- tylko i wyłącznie aspekty mentalne. na i coraz częściej tak się dzieje. daje mi się, że zaufaliśmy sobie nawza- W żadnym wypadku nie mówię o oce- jem. Na podstawie przeprowadzanych nie czysto sędziowskiej i piłkarskiej. Py- Czy w zależności od poziomu rozgrywkowego, rozmów widzę, że mi zaufali. Dużo dał tam np. dlaczego podczas rozmowy jest różnica w sprawach w których przychodzą ostatni wyjazd na zgrupowanie sę- z piłkarzem nie kontrolował nerwo- do Ciebie sędziowie? dziów szczebla centralnego do Turcji. wych ruchów? Albo dlaczego rozpo- Tak. Różnica lig sprawia, że zagadnie- To był czas na normalną pracę, nie tyl- czyna mecz bez zaangażowania? Moja nia też są inne. Ale istotna jest też dłu- ko warsztaty, ale przede wszystkim na rola to maksymalnie podnieść i wytre- gość treningu. Jeśli rozmawiamy trze- pracę indywidualną. Jeśli były jakaś ba- nować umiejętności mentalne, tak aby ci czy czwarty raz, jesteśmy już na wyż- riery, to na pewno je przełamaliśmy. pomagały im w osiąganiu ich sukce- szym poziomie niż w przypadku pierw- sów sędziowskich. szej rozmowy. Otwierają się nowe W żaden sposób sędziowie nie mieli opo- ścieżki i wchodzimy na wyższy po- rów, żeby otworzyć się przed kobietą, czyli Rozmawiał ziom. Niezwykle ważna jest samoświa- teoretycznie tzw. płcią słabszą? Jakub Jankowski
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | 13
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 TopAmatorzy w jednym koszyku Reorganizacja rozgrywek II ligi – zmniejszenie liczby drużyn z 36 do 18 Tomasz Musiał – pociągnęła za sobą wiele bolesnych decyzji dla Kolegium Sędziów. zaczął swój czwarty sezon Degradacji w gronie sędziów i obserwatorów było tego lata wyjątkowo w ekstraklasie dużo. Wszyscy niezawodowi sędziowie znaleźli się w jednej grupie TopAmator.
śród klubów redukcja była W tym sezonie nowością jest to, że 56-procentowa. Kolegium wszystkich 61 niezawodowych sędziów Sędziów starało się mak- szczebla centralnego znalazło się w jed- symalnie łagodzić skutki nej grupie TopAmator: od doświadczo- reformy rozgrywek. Skoń- nych arbitrów jeżdżących na ekstrakla- Wczyło się na 40-procentowej liczbie spa- sę, po młodzież awansującą z III ligi. Ko- dających sędziów (choć ostatecznie ta legium podzieliło ich na dwie podgrupy liczba może być jeszcze niższa) oraz 30 „A” (wyznaczani na ekstraklasę i I ligę), procentach obserwatorów, dla których oraz „B” (wyznaczani na II ligę). Jednak zabrakło niestety miejsca na szczeblu to umowny podział centralnym. na start rundy je- Kolegium Sędziów podejmowało de- siennej – ważniej- cyzje o spadkach z grupy TopAmator na szy jest sygnał, że podstawie systemu obiektywizacji („triple wszyscy sędziowie checking”). Przypomnijmy, że ocena final- powyżej III ligi są te- na Zarządu jest tu pochodną opinii i ocen raz pod uważnym oglądem i ich for- z arkusza obserwatora, obserwacji TV (tę ma nie pozostanie niezauważona w kon- rolę pełnią sędziowie zawodowi), samo- tekście awansów i nominacji. Przetaso- oceny sędziego oraz klipów dokumen- wania między podgrupą „A” i „B” są nie- tujących jego pracę. Systemem obiek- wykluczone już w przerwie zimowej, gdy tywizacji Zarząd posiłkował się też przy Kolegium będzie miało wyniki „triple rozpatrywaniu awansów z II ligi – wszy- checking” po pierwszej połowie sezonu. scy sędziowie, którzy ostatecznie znaleź- Zresztą już teraz – tak samo jak w po- li się w wyższej grupie mieli w zeszłym przednim sezonie – sędziowie prezentu- sezonie na swoim koncie po kilka prób jący wysoką formę w meczach II ligi do- w I lidze, dzięki którym zostali w napraw- stają pojedyncze wyznaczenia na spo- dę obiektywny sposób „prześwietleni”. tkania I-ligowe. W grupie tej jest kilku
Sędziowie – runda jesienna sezonu 2014/15 Zawodowcy 16.Tomasz Radkiewicz Łódzki ZPN 15. Daniel Kruczyński Śląski ZPN 1.Marcin Borski Mazowiecki ZPN 17.Rafał Rokosz Śląski ZPN 16. Piotr Lasyk Śląski ZPN 2.Bartosz Frankowski Kuj.-Pom. ZPN 18.Jarosław Rynkiewicz Lubuski ZPN 17. Marcin Liana Kuj.-Pom. ZPN 3.Paweł Gil Lubelski ZPN 19.Dominik Sulikowski Pomorski ZPN 18. Jacek Lis Śląski ZPN 4.Szymon Marciniak Mazowiecki ZPN 20.Marcin Szczerbowicz Warm.-Maz. ZPN 19. Szymon Lizak Wielkopolski ZPN 5.Tomasz Musiał Małopolski ZPN 21.Sebastian Tarnowski Dolnośląski ZPN 20. Paweł Malec Łódzki ZPN 6.Paweł Raczkowski Mazowiecki ZPN 22.Tomasz Wajda Śląski ZPN 21. Robert Marciniak Małopolski ZPN 7.Daniel Stefański Kuj.-Pom. ZPN 23.Sebastian Załęski Mazowiecki ZPN 22. Tomasz Marciniak Mazowiecki ZPN 24.Mariusz Złotek Podkarpacki ZPN 23. Michał Mularczyk Łódzki ZPN TopAmator_A 24. Dawid Pająk Małopolski ZPN 1.Artur Aluszyk Zachodniopomorski ZPN TopAmator_B 25. Dominik Pasek Dolnośląski ZPN 2.Łukasz Bednarek Zachodniopomorski ZPN 1. Kamil Adamski Świętokrzyski ZPN 26. Kornel Paszkiewicz Dolnośląski ZPN 3.Dawid Bukowczan Śląski ZPN 2. Konrad Aluszyk Zachodniopomorski ZPN 27. Sylwester Rasmus Kuj.-Pom. ZPN 4.Zbigniew Dobrynin Łódzki ZPN 3. Tomasz Białek Lubuski ZPN 28. Karol Rudziński Warm.-Maz. ZPN 5.Piotr Idzik Wielkopolski ZPN 4. Marcin Bielawski Śląski ZPN 29. Rafał Sawicki Podkarpacki ZPN 6.Krzysztof Jakubik Mazowiecki ZPN 5. Paweł Dreschel Pomorski ZPN 30. Łukasz Szczech Mazowiecki ZPN 7.Sebastian Jarzębak Śląski ZPN 6. Konrad Gąsiorowski Lubelski ZPN 31. Marcin Szrek Świętokrzyski ZPN 8.Sebastian Krasny Małopolski ZPN 7. Mirosław Górecki Śląski ZPN 32. Łukasz Śmietanka Mazowiecki ZPN 9.Wojciech Krztoń Warm.-Maz. ZPN 8. Grzegorz Jabłoński Małopolski ZPN 33. Tomasz Tobiański Pomorski ZPN 10.Tomasz Kwiatkowski Mazowiecki ZPN 9. Mariusz Jasina Dolnośląski ZPN 34. Piotr Wasielewski Wielkopolski ZPN 11.Adam Lyczmański Kuj.-Pom. ZPN 10. Paweł Kantor Podkarpacki ZPN 35. Kamil Waskowski Wielkopolski ZPN 12.Jacek Małyszek Lubelski ZPN 11. Marek Karkut Mazowiecki ZPN 36. Michał Zając Śląski ZPN 13.Marek Opaliński Dolnośląski ZPN 12. Konrad Kiełczewski Podlaski ZPN 37. Mateusz Złotnicki Lubelski ZPN 14.Paweł Pskit Łódzki ZPN 13. Mariusz Korpalski Kuj-P om. ZPN 15.Jarosław Przybył Opolski ZPN 14. Krzysztof Korycki Mazowiecki ZPN z gwizdkiem i notesem
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 14 | Nr 2 (59) 2014 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 S ezon 2014/15 TopAmatorzy w jednym koszyku
kolegów, którzy jeszcze wiosną jeździ- gium dało dodatkową szansę 9-osobo- li na zawody I ligi, a teraz zaczęli sezon wej grupie sędziów, którzy latem spadli Obserwatorzy szczebla centralnego w podgrupie „B”. ze szczebla centralnego lub nie zdołali na – runda jesienna sezonu 2014/15 niego awansować. Jesienią każdy z nich II liga w kamerach podczas swojego III-ligowego meczu zo- Grupa I Od tego sezonu udało się wprowa- stanie poddany dodatkowej obserwacji 1. Zbigniew Przesmycki Przew. KS PZPN dzić system „triple checking” na meczach szkoleniowej, prowadzonej przez specjal- 2. Michał Listkiewicz Mazowiecki ZPN II ligi. Zgodnie z zapowiedziami Kolegium nego wysłannika KS PZPN. W zimie kil- 3. Piotr Brodecki Łódzki ZPN Sędziów, nagrania wszystkich meczów ku sędziów z tej grupy powróci/awansu- 4. Andrzej Kazior Łódzki ZPN w tej klasie są umieszczane przez kluby je do grupy TopAmator. Szansę tę mają: 5. Krzysztof Krawiec Dolnośląski ZPN na specjalnie utworzonym przez PZPN Artur Ciecierski (Mazowiecki ZPN) 6. Andrzej Kuśmierczyk Lubelski ZPN serwerze. Oczywiście można mieć za- Damian Gawęcki (Świętokrzyski ZPN) 7. Tomasz Mikulski Lubelski ZPN strzeżenia do jakości niektórych nagrań, Paweł Kukla (Małopolski ZPN) 8. Andrzej Należnik Śląski ZPN ale na pewno Zarząd ma teraz bez po- Piotr Łęgosz 9. Zbigniew Pająk Dolnośląski ZPN równania większy komfort pracy przy po- (Kujawsko-Pomorski ZPN) 10. Julian Pasek Dolnośląski ZPN dejmowaniu decyzji o spadkach i awan- Maciej Mikołajewski (Lubuski ZPN) 11. Tomasz Płoski Warm.-Maz. ZPN sach z poszczególnych grupach szcze- Grzegorz Pożarowszczyk 12. Marian Pyzałka Dolnośląski ZPN bla centralnego. (Lubelski ZPN) 13. Tomasz Rusek Śląski ZPN Jeszcze latem przy spadkach z II ligi Sławomir Smaczny (Śląski ZPN) 14. Tomasz Siwiec Mazowiecki ZPN (tu właśnie było najwięcej bolesnych de- Marcin Zarwalski (Pomorski ZPN) 15. Tadeusz Stachura Śląski ZPN cyzji) Zarząd musiał zdać się na rankin- Tomasz Zieliński (Wielkopolski ZPN) 16. Marcin Szulc Mazowiecki ZPN gi tworzone przez obserwatorów, któ- 17. Piotr Tenczyński Mazowiecki ZPN rych nie można było w systemowy spo- Mało pracy dla pisarzy 18. Zbigniew Urbańczyk Małopolski ZPN sób zweryfikować materiałem wideo. Nie mniej bolesne decyzje dotyczące 19. Jacek Walczyński Lubelski ZPN System ten (jakkolwiek o niebo lepszy redukcji dotyczyły obserwatorów szcze- 20. Katarzyna Wierzbowska Pomorski ZPN niż bezduszne średnie ocen) też na pew- bla centralnego. W tej grupie „nadwyż- 21. Ryszard Wójcik Opolski ZPN no nie był doskonały i mógł skrzywdzić ka” jest jeszcze większa. W razie wątpli- wartościowych sędziów. Dlatego Kole- wości przy poszczególnych Grupa II nazwiskach Zarząd wolał 1. Arkadiusz Augustyniak Zachodniopomorski ZPN działać na korzyść obser- 2. Krzysztof Bartoszek Opolski ZPN Leszek Gawron watorów (czyli wpisać 3. Włodzimierz Biaduń Lubelski ZPN ostatni swój ich na listę), wiedząc, 4. Marek Brańka Małopolski ZPN mecz na szczeblu że już od tej rundy 5. Jerzy Broński Zachodniopomorski ZPN centralnym system „triple 6. Stanisław Brożek Małopolski ZPN poprowadził cheching” bę- 7. Dariusz Borucki Pomorski ZPN w czerwcu dzie we- 8. Zbigniew Czajkowski Warm.-Maz. ZPN 2013 roku ryfikował 9. Andrzej Dymek Dolnośląski ZPN nie tylko sę- 10. Ryszard Gancarz Lubuski ZPN dziów, ale i me- 11. Tomasz Garwicki Łódzki ZPN rytoryczną war- 12. Leszek Gawron Podkarpacki ZPN tość poszczegól- 13. Piotr Gidaszewski Wielkopolski ZPN nych obserwacji. 14. Tomasz Góreczny Pomorski ZPN W efekcie grupa 15. Jacek Juszczak Lubelski ZPN wyznaczana na mecze 16. Andrzej Kołodziejski Mazowiecki ZPN II ligi ma naprawdę mało 17. Marek Komoński Podkarpacki ZPN pracy: na każdego „pisa- 18. Maciej Kosiak Kuj.-Pom. ZPN rza” przypada przeciętnie 19. Ryszard Kostoń Śląski ZPN jeden mecz na 4,5 kolejki. 20. Leszek Kowalewski Śląski ZPN Jednak niewykluczone, że 21. Zbigniew Kuleta Łódzki ZPN zmiany na tej liście zajdą 22. Marek Kwiatkowski Warm.-Maz. ZPN już w przerwie zimowej, 23. Jarosław Łapka Świętokrzyski ZPN właśnie na podstawie „tri- 24. Piotr Musialik Małopolski ZPN ple checking”. 25. Dariusz Petruczenko Lubelski ZPN W grupie obserwato- 26. Antoni Plona Podlaski ZPN rów szczebla centralne- 27. Władysław Popczyk Śląski ZPN go – mimo wielu spadków 28. Mirosław Prokurat Pomorski ZPN – trafiło też kilku debiutan- 29. Filip Robak Świętokrzyski ZPN tów. Trzech z nich jeszcze 30. Jan Rożen Lubelski ZPN kilka lat temu biegało 31. Robert Sępołowicz Wielkopolski ZPN z gwizdkiem lub chorą- 32. Wojciech Stasik Lubuski ZPN giewką w ekstraklasie: Le- 33. Grzegorz Stęchły Podkarpacki ZPN szek Gawron, Krzysztof 34. Janusz Sztonyk Opolski ZPN Bartoszek oraz Tomasz 35. Zenon Tobera Kuj.-Pom. ZPN Wojno. Cała trójka zosta- 36. Sylwester Tuszer Pomorski ZPN ła też zaproszona na je- 37. Tomasz Wojno Podlaski ZPN sienną edycję programu 38. Cezary Wójcik Lubelski ZPN CORE Polska. 39. Grzegorz Ziółkowski Mazowiecki ZPN PT
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | 15
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Jak wysyłać SMS-y z wynkiem? Komunikacja SMS pomiędzy systemem Sędziowie Extranet, a jego użytkownikami odbywa się za pośrednictwem numeru telefonu 500505505. Otrzymanie przez sędziego, z numeru 500505505, wiadomości SMS informującej w służbie kibiców o obsadzie. Przykładowa treść: „Nowa obsada, mecz 904519, Santana Wielki Ruszył nowy sztandarowy projekt medialny PZPN „Łączy nas piłka”. Główną rolę Klincz - Radunia Stezyca, Sedzia glowny, 2014-08-31 16:00. System Extranet-PZPN.” przy wprowadzaniu danych odgrywają sędziowie, prowadzący wszystkie mecze Otrzymanie przez sędziego, z numeru 500505505, wiadomości SMS informującej w Polsce – od ekstraklasy do ośmiolatków. o obowiązku przesłania wyniku meczu. Przykładowa treść: „Prosze uzyc tresci w celu przeslania SMS-em portalu www.laczynas ganów prowadzących rozgrywki na elek- wyniku meczu: Numer#Wynik_gospodarza- pilka.pl poza wieloma troniczny obieg dokumentów. :Wynik_goscia#Wynik_do_przerwy_gospo- ciekawymi materiałami Jak w praktyce wychodzi wysyłanie darza:Wynik_do_przerwy_goscia.” dziennikarskimi przygo- SMS-ów? Z każdym tygodniem coraz le- Otrzymanie przez sędziego, tuż przed zakoń- towanymi przez Departa- piej, co pokazują choćby statystyki z ko- czeniem prowadzonych zawodów, z numeru Wment Mediów PZPN znajdują się staty- lejnych weekendów (na ilustracji dane za 500505505, wiadomości SMS przypominającej styki dotyczące rozgrywek przez wszyst- weekend 17-19 października). Są woje- o obowiązku przesłania wyniku meczu. kie związki piłki nożnej – wyniki, składy wództwa, które przekroczyły już 90 pro- Przykładowa treść: drużyn, strzelcy bramek itp. Statystyki te cent, choć z drugiej strony Małopolski „Prosze uzyc tresci w celu przeslania SMS-em są czerpane z systemu Extranet: wysy- ZPN jest w tych statystykach daleko za wyniku meczu: Numer#Wynik_gospodarza- łanych przez sędziów wiadomości SMS pozostałą piętnastką. Jeszcze kilka ty- :Wynik_goscia#Wynik_do_przerwy_gospo- z wynikiem meczu oraz sporządzanych godni temu największym problemem darza:Wynik_do_przerwy_goscia.” przez nich sprawozdań sędziowskich. dotyczącym SMS-ów było to, że to re- Przekazanie przez sędziego za SMS-a na numer Właśnie z tego powodu nałożono przed ferenci obsad (osoby odpowiedzialne 500505505, informacji o wyniku meczu tym sezonem na sędziów w całym kraju za umieszczanie obsady w Extranecie) Przykładowa treść: obowiązek wysyłania tych wiadomości często nie naciskali przycisku „Powia- 904519#0:3#0:2 (15 minut po meczu) i zapisywania pro- dom sędziów”. Wówczas, jeśli sędzio- Jeśli sędzia przesłał wiadomość w popraw- tokołów (12 godzin). W wielu wojewódz- wie nie dostali wiadomości z unikal- ny sposób, otrzyma z numeru 500505505 wia- kich i okręgowych związkach wielkim nym numerem meczu, nie mieli szans domość SMS: problemem było wprowadzanie Extra- wysłać swojej wiadomości. Teraz zda- „Dziekujemy. Wynik spotkania zostal przyjety netu na wszystkich szczeblach – nada- rzają się jeszcze problemy techniczne przez system Extranet.” nie uprawnień wszystkim sędziom, krót- (gdy pojedyncze wiadomości nie do- Jeśli w SMS-ie sędziego był jakiś błąd, dosta- kie ich przeszkolenie, przygotowanie or- chodzą albo do sędziów, albo od nich nie wiadomość: do systemu), dlatego jeszcze nie udało „Nieprawidlowy format wiadomosci. Prosze się osiągnąć 100 procent. wyslac wynik spotkania za pomoca wiadomosci Sędziowie przyznają, że w pomeczo- o formacie: XXXXXX#XX:XX#XX:XX na przyklad: wym zamieszaniu po prostu zapomina- 183722#2:1#1:1”. ją wysłać wiadomość z wynikiem i tro- System nie przyjmuje wyników w formacie opi- chę czasu każdemu z nich zajęło dołą- sowym. np. „Legia – Górnik 2:0 (0:0)”. SMS-y czenie jeszcze jednej czynności do ka- przychodzą tylko na numer telefonu, podany talogu dotychczas wykonywanych obo- przez sędziego w jego danych teleadresowych i wiązków w szatni. Drugim problemem tylko z tego numeru mogą być odsyłane. jest 12-godzinny termin na przesłanie sprawozdania, praktycznie niewykonalny na zawodach szczebla centralnego, gdy po meczu trzeba 500 kilometrów wra- Nie powinno się używać argumentów, że cać w nocy do domu. Jednak na szcze- „nie wszyscy mają internet”. Bo już nie- blach okręgowych też są z tym problemy, oczekiwanie doszliśmy do momentu, zwłaszcza gdy jeden sędzia ma do wy- gdy wszyscy sędziowie – również ci naj- słania trzy-cztery protokoły z weekendu. młodsi i najstarsi, również ci z najmniej- Tak oto dochodzimy do największej szych miejscowości – muszą mieć inter- bolączki sędziów okręgowych: żmud- net (bo inaczej nie potwierdzą żadnego nego wypełniania sprawozdań. Praw- meczu w Extranecie i nie pojadą na nie- dziwy problem pojawia się – a tak jest go). Dokładnie tak samo jest z klubami, w większości województw – gdy kie- również biednymi LZS-ami czy UKS-ami. rownicy drużyn nie wprowadzają skła- Każdy z nich już teraz używa, powinien dów do Extranetu, a jedynie przynoszą używać lub bardzo szybko będzie zmu- sędziemu składy spisane na kartkach. szony używać Extranetu do wielu czyn- Wtedy naprawdę ogromną ilość czasu ności organizacyjnych (potwierdzanie (zwłaszcza przy kilku meczach sędzio- zawodników, terminarze itd.). Wypeł- wanych w czasie weekendu) zajmuje sę- nienie i wydrukowanie składów będzie dziom wybranie pojedynczo 36 zawod- tylko naturalną konsekwencją przejścia ników (po 18 z każdej drużyny) spośród w pełni na elektroniczny system obsłu- kilkudziesięciu zgłoszonych do rozgry- gi rozgrywek. wek. Aby wprowadzić to do obowiąz- Dlaczego skoro sędziowie i Extranet ków klubów (tak jak jest na szczeblu cen- to już XXI wiek pełną gębą, to kierowni- tralnym), wymaga to zmian w regulami- cy drużyn i ich rękopisy mieliby pozostać nach rozgrywek poszczególnych związ- w poprzedniej epoce? Niech… łączy ków lub ściślejszego ich przestrzegania. nas piłka i nowoczesność! PT ączy nas piłka Ł ączy nas
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 16 | Nr 2 (59) 2014 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 P laża Sezon 2014 już za nami! Rok 2014 dla rozgrywek piłki nożnej plażowej oraz sędziów prowadzących zawody w tej odmianie piłki nożnej rozpoczął się w nietypowej scenerii. Miejscem rozgrywek finałowych Pucharu Polski była łódzka Manufaktura – jedno z największych centrów handlowych.
le po kolei... Szkolenie prak- tyczne i teoretyczne odbyło się w dniach 12-15 czerwca w Ło- dzi. Zajęcia teoretyczne odby- wały się w Hotelu Światowit, Azaś szkolenia praktyczne na specjalnie Finał zawodów przygotowanym boisku do beach soc- o Puchar Polski, nie sędziowie zostali podzieleni na po- Ostatnim akcentem sezonu, który zo- cera na centralnym placu Centrum Han- prowadzony szczególne zespoły i przystąpili do za- stał przedłużony w związku z przygoto- dlowego Manufaktura. W czwartkowe przez nasz duet jęć praktycznych. waniami reprezentacji Polski do turnie- popołudnie uczestnicy kursu spotkali sędziów FIFA W piątek, sobotę oraz niedzielę ro- ju eliminacyjnego do mistrzostw Świata się dla podniesienia swoich umiejętno- zegranych zostało 20 meczów o Puchar 2015 był dwumecz Polska – Brazylia (30 ści oraz jednolitej interpretacji przepisów Polski, w których uczestniczyło osiem sierpnia – 1 września w Puławach). Dwu- gry w piłkę nożną plażową. Najistotniej- zespołów Ekstraligi oraz cztery zespo- mecz poprzedzony był meczem o Su- sze zagadnienia w piłce nożnej plażowej, ły z największą liczbą punktów w ran- perpuchar Polski, który poprowadzili: z jakimi mamy do czynienia przedstawi- kingu PZPN. Sędziowie mogli na boisku Tomasz Winiarczyk – sędzia nr 1 li nasi sędziowie FIFA, Łukasz Ostrowski doskonalić swoje umiejętności. Zespoły Mariusz Domżalski – sędzia nr 2 oraz Tomasz Winiarczyk. sędziów, które nie prowadziły w danym Patrycja Marek – sędzia techniczny Przed meczem otwarcia MŚ w Brazy- momencie zawodów, prowadziły obser- Justyna Naklicka – sędzia czasowy. lii sędziowie zostali poddani egzamino- wacje i zapisywały uwagi pod okiem wi sprawnościowemu na obiektach MO- swoich opiekunów. Zajęcia praktycz- Dwumecz Polska – Brazylia popro- SiR-u w Zgierzu. W wieczorowej scene- ne prowadzili Janusz Leyk i Piotr Szym- wadzili: rii wszyscy zaliczyli test sprawnościo- czyk – instruktorzy piłki nożnej plażowej 31 sierpnia wy, zgodnie z wymogami dla tej odmia- KS PZPN oraz obaj nasi sędziowie mię- Tomasz Winiarczyk – sędzia nr 1 ny piłki nożnej. dzynarodowi. Mariusz Domżalski – sędzia nr 2 W piątek w godzinach rannych sę- Każdy dzień szkolenia praktycznego Patrycja Marek – sędzia techniczny dziowie zostali poddani egzaminowi podsumowany był spotkaniem wszyst- Justyna Naklicka – sędzia czasowy teoretycznemu i tutaj również wynik kich uczestników, omawianiem błędów, 1 września egzaminu były zadawalający. Następ- ustalaniem przyczyn ich powstania oraz Tomasz Winiarczyk – sędzia nr 1 tego, jak te niedoskonałości korygować. Janusz Leyk – sędzia nr 2 Wskazywano również na dobre elemen- Patrycja Marek – sędzia techniczny Kolegium Sędziów PZPN wg stanu na 15 czerwca 2014 roku ma 13 sędziów ty arbitrażu poszczególnych sędziów. Piotr Szymczyk – sędzia czasowy i dwie sędzie uprawnionych do prowadzenia zawodów piłki nożnej plażowej W zawodach finałowych wystąpiły organizowanych w ramach struktur Związku. KP Łódź – HEMAKO Sztutowo. Pierwszy Sędziowie międzynarodowi Tomasz zespół to beniaminek Ekstraligi, a drugi Winiarczyk i Łukasz Ostrowski wystąpi- 1. Jacek Barteczka Podlaski ZPN to bardzo utytułowany zespół (wiecz- li na kilku turniejach organizowanych 2. Dariusz Bohonos Pomorski ZPN nie drugi) i z długimi tradycjami w piłce przez Międzynarodową Federację Be- 3. Rafał Bukowski Zachodniopomorski ZPN nożnej plażowej. Mecz ten – zakończo- ach Soccera: 4. Mariusz Chrzanowski Podlaski ZPN ny wygraną KP Łódź 3:2 – prowadził ze- 1. Turniej Euroligi (Sopot – Polska): 5. Waldemar Cichecki Zachodniopomorski ZPN spół sędziowski w składzie: Tomasz Winiarczyk i Łukasz Ostrowski 6. Mariusz Domżalski Warmińsko-Mazurski ZPN Tomasz Winiarczyk – sędzia nr 1 2. Turniej eliminacyjny o prawo gry 7. Grzegorz Hurnowicz Zachodniopomorski ZPN Łukasz Ostrowski – sędzia nr 2 w Eurolidze (Siofok – Węgry): Tomasz 8. Janusz Leyk Pomorski ZPN Janusz Leyk – sędzia techniczny Winiarczyk 9. Patrycja Marek Śląski ZPN Justyna Naklicka – sędzia czasowy. 3. Turniej finałowy Euroligi (Terre- 10. Justyna Naklicka Lubelski ZPN dembara – Hiszpania): Łukasz Ostrowski 11. Łukasz Ostrowski Zachodniopomorski ZPN Posędziować Brazylii… 4. Turniej finałowy o Puchar Europy 12. Marcin Siedlecki Zachodniopomorski ZPN Zakończenie krajowego sezonu (Baku – Azerbejdżan): Łukasz Ostrowski 13. Piotr Szymczyk Łódzki ZPN rozgrywkowego odbyło się w Ustce 5. Turniej eliminacyjny do MŚ 2015 14. Radosław Urbaniak Łódzki ZPN w dniach 30 lipca – 3 sierpnia podczas (Jesolo – Włochy): Łukasz Ostrowski. 15. Tomasz Winiarczyk Zachodniopomorski ZPN turnieju o mistrzostwo Polski zespołów młodzieżowych, kobiet i seniorów. Jerzy Broński
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | 17
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 Sędziowie asystenci Dużo pracy i szkolenia Grupa sędziów asystentów szczebla centralnego pozostała w składzie niemal Sędziowie asystenci niezmienionym od poprzedniego sezonu – z grona najlepszych ubył tylko szczebla centralnego – sezon 2014/15 kończący karierę Maciej Wierzbowski. Jednak co pół roku dochodzą kolejni 1. Marcin Boniek Bydgoszcz młodzi sędziowie, wybierani podczas specjalnych castingów. 2. Marcin Borkowski Lublin 3. Tomasz Listkiewicz Warszawa 4. Sebastian Mucha Kraków arząd Kolegium Sędziów PZPN 5. Krzysztof Myrmus Skoczów jest zadowolony z pracy asy- 6. Rafał Rostkowski Piaseczno stentów. Dlatego nie było po- 7. Piotr Sadczuk Lublin trzeby robienia rewolucji w tej 8. Konrad Sapela Łódź grupie i systemie obsad. Najlep- 9. Radosław Siejka Łódź Zsi asystenci jeżdżą na mecze co tydzień, 10. Paweł Sokolnicki Nasielsk mają naprawdę dużo sędziowania – wię- 11. Marek Arys Szczecin cej niż jacykolwiek główni sędziowie za- 12. Dawid Golis Skierniewice wodowi. 13. Marcin Hankiewicz Łódź Jednak Kolegium myśli też o przyszłości. 14. Adam Jakubczyk Katowice Zorganizowano już dwa jednodniowe kur- 15. Sławomir Kowalewski Bielsko-Biała sy w Spale dla okręgowych sędziów asy- 16. Adam Kupsik Poznań stentów, którzy nie mieli szansy trafić na 17. Bartłomiej Lekki Zabrze szczebel centralny z rekomendacji „swoich” 18. Marcin Lis Katowice sędziów głównych. Podczas kursu musie- 19. Marcin Lisowski Warszawa li zaliczyć test pisemny oraz egzamin filmo- 20. Krzysztof Nejman Płock wy, ale najwyżej punktowane były „mijanki” 21. Tomasz Niemirowski Płochocin – zajęcia praktyczne z oceny Art. 11 podczas 22. Michał Obukowicz Warszawa scenek z udziałem „obrońcy” i „napastnika”. 23. Michał Pierściński Warszawa Po pierwszym takim kursie, przed run- 24. Marcin Sadowski Toruń dą wiosenną, na szczebel centralny trafili 25. Jakub Ślusarski Kraków Adam Kupsik, Marek Arys, Marcin Adamski 26. Arkadiusz Śpiewak Łódź i Maciej Cebulski. Dwaj z nich u boku 27. Jakub Winkler Toruń Krzysztofa Jakubika reprezentują Polskę 28. Jakub Wójcik Warszawa na obecnej edycji uefowskiego programu 29. Kamil Wójcik Warszawa CORE, są też wyznaczani na mecze ekstra- 30. Marcin Adamski Białystok klasy. Marcin i Maciek dostają swoje szanse 31. Łukasz Araszkiewicz Poznań w I i II lidze. 32. Maciej Cebulski Poznań Po drugim takim kursie do grona asy- 33. Marcin Czerwiński Gorzów Wlkp. stentów szczebla dołączyli Bartosz Heinig 34. Maciej Daszkiewicz Bydgoszcz i Krzysztof Stępień. Teraz oni czekają na Marcin Boniek 35. Michał Gajda Łódź swoją kolejkę do udziału w CORE, a na ra- w poprzednim 36 Mateusz Garbol Strzelce Kraj. zie zbierają doświadczenie w meczach I i II sezonie był 37. Bartosz Heinig Gdańsk ligi – choć nie mają swoich sędziów głów- na 40 meczach 38. Radosław Heller Żywiec nych, są przydzielani do różnych zespołów szczebla 39. Dariusz Ignatowski Bydgoszcz sędziowskich. PT centralnego 40. Krzysztof Jabłoński Koszalin 41. Piotr Kotulski Koszalin 42. Piotr Kurt Olsztyn 43. Maciej Majewski Łódź ASYSTENCI Z NajwięKSZĄ LICZBĄ meczów w sezonie 2013/14 44. Maciej Mostek Mława 45. Marcin Protasewicz Siedlce Marcin Boniek 40 34 3 1 2 46. Paweł Ratuszny Olsztyn Jakub Winkler 40 21 15 - 4 47. Damian Rokosz Siemianowice Śl. Krzysztof Myrmus 38 33 5 - - 48. Bolesław Rosa Warszawa Marcin Lis 37 5 28 1 3 49. Filip Sierant Warszawa Marcin Lisowski 37 18 16 - 3 50. Waldemar Socha Raciborowice Tomasz Listkiewicz 37 32 4 - 1 51. Sławomir Steczko Kraków Tomasz Mucha 37 32 3 - 2 52. Krzysztof Stępień Opole Tomasz Niemirowski 37 18 16 - 3 53. Wojciech Szczurek Bielsko-Biała Piotr Sadczuk 37 32 4 - 1 54. Marek Szerszeń Gdańsk Bartłomiej Lekki 36 9 24 - 3 55. Daniel Szpila Kluczbork Rafał Rostkowski 36 32 2 - 2 56. Piotr Szubielski Łódź Jakub Wójcik 36 16 15 - 5 57. Zbigniew Szymanek Katowice 58. Jacek Tokarski Opole Kolejno: 59. Artur Załęczny Lubin liczba meczów ogółem; w ekstraklasie; w I lidze; w II lidze; w Pucharze Polski 60. Andrzej Zbytniewski Lublin z chorągiewką
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 18 | Nr 2 (59) 2014 Sędzia location location
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0 W obiektywie
1
Szukając talentów
Centralna Komisja Szkoleniowa KS PZPN już po raz 2 drugi przeprowadziła casting dla młodych zdolnych asystentów z całej Polski. Na szczebel centralny trafiło tylko dwóch z nich, ale wszyscy skorzystali na szkoleniach. Podczas testu teoretycznego połowa pytań była po polsku, a połowa po angielsku. 3 Szefowa CKSz. Katarzyna Wierzbowska podczas zajęć praktycznych z kolejnymi asystentami Kamera gotowa, można startować! Maciej Wierzbowski i Julian Pasek czuwali nad nagrywaniem ćwiczeń praktycznych Członkowie Komisji - Katarzyna Wierzbowska, Dariusz Stawicki, Marcin Szulc i Jacek Walczyński , z sędzią grupy TopAmator Zbigniewem Dobryninem (drugi z lewej). Wtedy jeszcze nie wiedział, że dwóch najlepszych asystentów stworzy razem z nim polski zespół na następną edycję uefowskiego programu CORE Szkolenie teoretyczne na temat Art. 11 prowadził przewodniczący KS PZPN Zbigniew Przesmycki Najważniejsza część kursu: "mijanki" . Sędziowie decydowali o spalonym podczas zainscenizowanej sytuacji obrońca - napastnik 4 5
Logo full color gradient on white background CMYK CMYK
C0/M50/Y100/K0
C0/M8/Y63/K0
C0/M30/Y100/K0
location C0/M50/Y100/K22 50 50 53.57
0 49.71 66.67 91.81 location
C0/M8/Y63/K0 C0/M50/Y100/K22
C0/M30/Y100/K0 C0/M50/Y100/K0 C0 - M100 - Y100 - K0 CMYK CMYK
C0/M30/Y100/K0 C0/M54/Y72/K0
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0
C0/M100/Y100/K34
location location 53.57 30.84 65.85 31.82
75.44 91.81 0 62.58 86.55 100 Sędzia location Nrlocation 2 (59) 2014 | 19
C0/M88/Y100/K33 C0/M100/Y100/K0 C0/M100/Y100/K0
C0/M30/Y100/K0 C0/M100/Y100/K34 C0/M54/Y72/K0