Krystyna Kaszuba EMANCYPACJA „męże nas ...ku większemu zelżeniu kobietami zowią” - czyli emancypantki dawniej i dziś Oprócz norm prawnych i majątku pozycję kobiety Bardziej zgodne z sarmackim obyczajem, pole staropolskiej kształtował obyczaj. działania, znajdowała dobrze urodzona kobieta w … Władza rodzicielska była na tyle silna, że dzieci, klasztorze. Wstępowały doń czasem wbrew woli ojca, zwłaszcza córki we wszystkim ulegały decyzji ojca, potajemnie uczyły się czytać i studiowały książki reli- choć Kościół poprawił nieco ich sytuację, uzależniając gijne. ważność małżeństwa od zgody obojga małżonków. Najbardziej samodzielną pozycję miała kobieta Posag był niezwykle istotną częścią układu małżeń- w domu mieszczańskim. Prawo magdeburskie dawało skiego. Już Kazimierz Wielki prawnie uregulował jego jej odrębność majątkową, w ramach której mąż zarzą- wysokość według pozycji społecznej panny młodej dzał majątkiem żony. Prawo chełmińskie (w Prusach i liczby jej sióstr. Stanowisko kobiety ulegało dalszemu Królewskich) przyjmowało zasadę wspólności mająt- wzmocnieniu, wprawdzie miała ograniczone prawa do ku, dając córkom równe z synami prawo dziedzicze- dziedziczenia, ale zachowała prawa do osobistego nia. Podobne czynniki obyczajowe i gospodarcze od- majątku, a także do wiana. Statut Warecki z 14 r. grywały rolę na polskiej wsi. Liczyły się: pracowitość, zezwolił kobietom dziedziczyć dobra ziemskie przy nadzieje na dorodne potomstwo, ale posażna córka braku potomków męskich. Żona była zobowiązana do kmiecia mogła liczyć na wcześniejsze zamążpójście. posłuszeństwa wobec męża. Miał on prawo karcenia Zawsze jednak oczekiwano od niewiasty gospo- jej, nawet chłostą, nie wolno było jednak żony kale- darności i cnoty. Pierwsza z tych zalet pozwalała uzy- czyć ani głodzić. Pozycja kobiety umacniała się nie skać znaczącą pozycję społeczno-zawodową. Często tylko przez rosnące uprawnienia majątkowe, ale tak- na ważnym miejscu w dworze szlacheckim umiesz- że dzięki rozwojowi kultury środowiska szlacheckiego. czano szlachciankę zarządzającą gospodarstwem Nie należy lekceważyć związku między poprawą po- W sferze zachowań obyczajowych prawo udzie- zycji społecznej kobiet (głównie szlachcianek i miesz- lało przywileju mężczyźnie nad kobietą, szlachcie czanek) a rozpowszechnianiem się kultu Matki Boskiej w stosunku do innych stanów. Cudzołóstwo żony po- w późnym średniowieczu. zbawiało ją praw do wiana, mężowi groziło potępienie Wpływy kulturalne Zachodu (włoskie w XVI, fran- dopiero wtedy, gdy przyjął do domu nałożnicę i odmó- cuskie w późniejszych stuleciach) przynosiły ze sobą wił jej oddalenia. emancypację obyczajową kobiet ze sfer oświeconych. Zamężna lub nie, kobieta posiadała wyłączność Obyczajów tych nabywano dzięki podróżom, najsilniej wychowywania dzieci. Trudno dziś sobie wyobrazić jednak promieniały one z królewskiego dworu. Sar- jak ciężkie to było zadanie, gdy matka nie mogła na macki ideał nakazywał: „Białogłowa ma doma i robo- dłuższy okres przerwać pracy. Los niezamężnej matki ty pilnować. Nie z gośćmi zasiadać i gadek stroić, ale był szczególnie trudny, a kobiet w takim położeniu było strzec się konwersacji z mężczyznami”. Jednak nikt wiele. Wyganiane ze społeczności, z miast, łatwo były nie miał wątpliwości, że głównym powołaniem kobiety posądzane o dzieciobójstwo i okrutnie karane. jest zostać żoną, a zaraz potem matką. Przygotowania W XIX wieku sytuacja kobiety uległa wielkim zmia- zaczynano wcześnie, często interesy majątkowe lub nom. Docierały na ziemie polskie echa zachodnich polityczne skłaniały rodziców do bardzo wczesnego haseł emancypacji i rozmaicie tu były przyjmowane, kojarzenia małżeństw. nawet przez same kobiety. Toteż przez cały wiek XIX Czynniki demograficzne komplikowały sprawę toczyły się gwałtowne dyskusje „w kwestii kobiecej”. jeszcze bardziej. W związku z dużą śmiertelnością, Formułowano nowe hasła. Pod hasłem emancypacja zwłaszcza podczas porodów, powtórne zawieranie twierdzono, że rola, jaka wyznaczona jest w życiu bio- małżeństw było zjawiskiem częstym, a wraz z nim ja- logicznym kobiecie przez naturę, czyni po wszystkie skrawa niezgodność wieku współmałżonków. Zjawi- czasy pełne równouprawnienie niemożliwym. Żądania sko to dotyczyło wszystkich warstw społecznych. Tak kobiet do przyznania im praw politycznych na równi czy inaczej za pannę na wydaniu zawsze decydowali z mężczyznami uznano za przesadne. Były to jednak rodzice lub opiekunowie, podczas gdy sytuacja ka- problemy, którymi zajmowały się nieliczne „działacz- walerów oraz wdów była nieco korzystniejsza. A jed- ki”, kobiety z inteligencji. nak wśród polskich królowych nie brak kobiet z silną Rewolucja przemysłowa miała w tamtych czasach osobowością, jak Bona, Ludwika Maria, Marysieńka decydujący wpływ na sytuację kobiet. Zostały włączo- Sobieska. Były to jednak z pochodzenia cudzoziem- ne do pracy w fabrykach, wśród personelu sklepów, ki, których działania budziły niechęć w społeczeństwie jako biuralistki, nauczycielki, nie tylko w domach szla- szlacheckim . checkich, ale także burżuazyjnych. I działo się tak nie 1 Cytat z satyry Marcina Bielskiego: Sejm niewieści 1586 r. Po- tylko w wyniku szerzenia się haseł emancypacyjnych, wszechnie używano określenia niewiasta, białogłowa. Słowo lecz dlatego, że pojawiła się szansa zarobku i koniecz- kobieta postrzegano jako obraźliwe. ność zabiegów o środki utrzymania. Tym przemianom 2 wynikającym z konieczności ekonomicznych towarzy- dzieci i rodzina? Wszystkie te nowoczesne aspekty szyły dążenia kobiet do zajmowania stanowisk także w myśleniu kobiet nie wykluczają całkowicie ich za- w innych dziedzinach życia. Zwiększała się liczba szkół interesowania rodziną. Zmieniają one tylko ich rolę dla panien, jednak ciągle dostęp do szkół, zwłaszcza z dużego zaangażowania na ich bardziej bierne trak- wyższych, był kobietom utrudniany. Pierwsza kobie- towanie. ta została wykładowcą na paryskiej Sorbonie dopiero Znaczną część prac domowych przejmują mężo- w 1906 roku. Była nią Maria Skłodowska-Curie. wie, więc obowiązki te wykonywane są wspólnie. Dziś Kobiety wkraczały także w życie polityczne. Naj- dziewczyny i kobiety uważają, że powinny robić karie- pierw drogami prywatnymi, jako towarzyszki życia rę i osiągać sukcesy. Nie czują już tak silnej potrzeby możnych, a w epoce romantycznej według przykładu przebywania w domu, pełniąc wyłącznie rolę gospo- np. Emilii Plater, George Sand. Bardziej wykształco- dyni. Taka przemiana Polek spowodowana jest prze- ne damy z zamożnych rodów były animatorkami ży- de wszystkim ogólną emancypacją kobiet na całym cia kulturalnego. Skupiały w swych salonach pisarzy świecie. Zmiany występujące w Polsce tworzą nowe i uczonych, protegowały artystów. Druga polowa XIX warunki dla rozwoju i aktywności kobiet we wszystkich wieku przyniosła uznanie kobiet pisarek za równo- dziedzinach. Trend ten ma wciąż tendencje wzrosto- prawne twórczynie. Filantropię, miłosierdzie uważano wą i nic nie wskazuje na to, by cokolwiek się zmieni- za przyrodzone zadanie kobiety. W różny więc sposób ło i Polki powróciły do swych dawnych zajęć, wręcz i w różnej mierze realizowały to zadanie. Zakładały przeciwnie, obserwuje się coraz większe zaintereso- towarzystwa dobroczynne, zbierały datki na ubogich, wanie nowymi wyzwaniami, chęciom udowodnienia uczyły czytania i pisania, leczyły chłopów i robotników płci przeciwnej swej duchowej siły, wartości i pewności fabrycznych. siebie. Chcą być silne, chcą być niezależne, chcą być Praca zawodowa poza domem, wzrost samo- doceniane przez otoczenie, a przede wszystkim przez dzielności finansowej, postępy wykształcenia, roz- mężczyzn. szerzanie praw zmieniały stopniowo pozycję kobiety Podłoże aktywności zawodowej Polek często w rodzinie. posiada także inny wymiar niż tylko chęć zaistnienia Jak dziś widzimy Polki w konfrontacji z własną w świecie kariery i przedsięwzięć. Wspominając nie- rodziną? Na przełomie wieków model kobiety, jej po- dawny, typowy model rodziny, gdzie jedynym źródłem trzeb, pragnień i miejsca jakie zajmowała w rodzinie utrzymania był solidny zarobek mężczyzny można zmieniał się z pokolenia na pokolenie. Tworzenie do- zrozumieć dotychczasową bierność kobiet w porusza- mowej atmosfery, gotowanie i dbanie o to, by wszystkie nych kwestiach. Dochody męża w pełni wystarcza- zajęcia domowe przed przyjściem męża z pracy zosta- ły na utrzymanie całej rodziny, często wielodzietnej. ły wykonane, to było ich priorytetowe zajęcie. Rzadko W nowych warunkach gospodarczych jakie zaistniały która kobieta pracowała, a całkowite oddanie się pracy w Polsce, gdzie przeciętne wynagrodzenie pracowni- zawodowej zupełnie nie wchodziło w grę. Nieznaczna ka wystarcza tylko na bieżące potrzeby, taki model jest tylko część z nich potrafiła oderwać się od istniejących często jednoznaczny z biedą i ubóstwem. Tak więc stereotypów i podejmowała nowe wyzwania. rola kobiety nie sprowadza się już tylko do zajmowania Spoglądając dziś na Polki wydaje się, że więk- się domem i rodziną, lecz także do jego utrzymania. szość z nich to kobiety, które dążą do wolności. Są Takie perspektywy dały współczesnej kobiecie otwarte na świat, na nowe propozycje i sprawnie kon- możliwość rozwinięcia się i pokazania światu, że wbrew trolują swoje życie. Dla współczesnych Polek duże ogólnej opinii nie są one istotami słabymi z natury, znaczenie ma praca zawodowa, w której wykazują się lecz przeciwnie, dużo silniejszymi, przede wszystkim znacznymi zdolnościami, w niczym nie odbiegającymi psychicznie, od mężczyzn. Do tej pory bycie kobietą od zdolności mężczyzn. Model „kury domowej” odcho- oznaczało poszukiwanie własnej wartości. Zwrot ten dzi dziś już chyba powoli w zapomnienie, a mężczyźni zatem, kobiety umiejętnie wykorzystały by wyzwolić coraz częściej przejmują „zarezerwowane” dla kobiet się na zawsze z ogólnych stereotypów dotyczących obowiązki. niższej pozycji kobiety w hierarchii społecznej, by Współczesne Polki posiadają zupełnie inną men- w końcu pokazać na co je stać. talność i pogląd na świat, niż ten propagowany przed Teraźniejsza wizja roli kobiety w rodzinie daleko laty. Są niezależne, i choć trudniej zdobyć im na przy- odbiega od jej dawnych modeli. Polki oddają się pracy kład pracę tak dobrze płatną jak mężczyznom, wyka- zawodowej i przynoszą wymierne korzyści ekonomicz- zują sporą inwencję w tworzeniu nowej kreacji kobie- ne rodzinie. Te z nich, które jeszcze nie zdobyły się na ty. Chętnie podnoszą swoje kwalifikacje i nie wynika podjęcie nowych wyzwań, czy to ze swej nieśmiałości, to tylko z warunków stawianych przez pracodawców, czy z braku możliwości rozwoju w tej kwestii, zazdroś- lecz z własnej potrzeby samokształcenia i doskonale- nie zerkają w stronę przedsiębiorczych, dalekich od nia w nowych, nieznanych im dziedzinach. zamierzchłych stereotypów dziewczyn lub kobiet. W jakim stopniu zatem ważny dla nich jest dom,

 Opracowanie własne w oparciu o: I. Ihnatowicz, A. Mączak, B. Zientara, J. Żarnowski: „Społeczeństwo polskie od X do XX wieku”, wyd. II, W-wa 1988.  Źródło: http://www.polskiemalzenstwo.org  Aforyzmy o kobietach Aby oszukać kobietę, potrzebny był wąż, Szklanki i piękna kobieta ale aby oszukać mężczyznę, wystarczyła kobieta. zawsze są w niebezpieczeństwie. Św. Ambroży Miguel Cervantes

Kobieta ze swym instynktem dręczenia Kobiety mogą uczynić milionerem jest i będzie zawsze zgubą mężczyzny. tylko takiego mężczyznę, który jest miliarderem. Charlie Chaplin Najprzenikliwszy mężczyzna na świecie nie potrafi powiedzieć o kobiecie tyle Piękno jest dla kobiety ważniejsze dobrego i złego, ile one same o sobie myślą. niż inteligencja, bo mężczyznom Honore de Balzac łatwiej przychodzi patrzenie niż myślenie. Marlena Dietrich Nie wiem, czy Bóg stworzył kobietę, ale jeśli tak, to wiedział po co... Miej oczy szeroko otwarte przed ślubem Brigitte Bardot i przymykaj je później. Benjamin Franklin Piękna kobieta podoba się oczom, dobra kobieta - sercu. Z kobietą nie ma żartów - Pierwsza jest klejnotem, druga – skarbem. w miłości czy w gniewie Napoleon Bonaparte Co myśli, nikt nie zgadnie; co zrobi nikt nie wie. Dawniej kobiety piersiami żywiły niemowlęta - Aleksander Fredro dziś producentów filmowych. Jean Cocteau

Kazimiera Juszczyk Dzień Kobiet w Nowym Korczynie Różnie się mówi o 8 marca – Międzynarodowym w roku chwile dla siebie. Rozmawiając z obecnymi na Dniu Kobiet. Skoro to Dzień Międzynarodowy, to nic spotkaniu kobietami, okazało się, ze niektóre z nich nie stoi na przeszkodzie, żeby był w jakiś sposób ob- pierwszy raz uczestniczą w takim spotkaniu, gdyż ni- chodzony szczególnie, że dotyczy Kobiet. Bo czymże gdy nie pracowały zawodowo i nie były zapraszane na byłby świat bez nich? takie uroczystości. Cieszyły się więc, że zrodziła się Tak więc i w Nowym Korczynie nie zapomniano taka inicjatywa. Mam nadzieję, że przy okazji innych o tym święcie. W dniu 8 marca Gminny ośrodek Kul- spotkań integracyjnych weźmie udział duża liczba tury wraz ze Stowarzyszeniem Koła Gospodyń Wiej- mieszkańców, a w następny Międzynarodowy Dzień skich ”Ponidzianki ” zorganizowali spotkanie z Pania- Kobiet przyjedzie tyle pań, że „sala będzie pękać mi. Wprawdzie frekwencja nie była powalająca, gdyż w szwach”. Miło będzie gościć również Panów. przyszło ok. 50 kobiet, ale było bardzo przyjemnie. Dziękuje wszystkim Paniom, które przybyły na W spotkaniu wzięły udział Panie nie tylko z Nowego spotkanie, panu Wójtowi za swoją obecność i pomoc Korczyna, również z Sępichowa, Strożysk, Grotnik finansową, panu J. Wilkowi – menadżerowi GOK - za Dużych, Uciskowa. Swoją obecnością zaszczycił nas współorganizację przyjęcia i oprawę muzyczną, oraz Wójt Gminy p. Wiktor Kwas, który złożył Paniom ży- wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili się czenia, powiedział kilka słów o obchodach 750-lecia do organizacji spotkania. lokacji Nowego Korczyna i zachęcił obecnych do włą- czenia się w organizację tychże obchodów. Spotkanie było skromne, przy herbacie, kawie, ciastku - za to bardzo miłe. Chodzi o to, aby się spot- kać porozmawiać …i tak właśnie się stało. Może ktoś żądać pytania: po co to potrzebne? Otóż jak wszyscy pamiętamy Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzi- ły kobiety pracujące zawodowo, a zakłady pracy or- ganizowały spotkania w tym dniu. Pytam więc, jak obchodziły swoje święto panie pracujące wyłącznie 8 marca w gospodarstwach domowych i rolnych? Ano nijak. Czas więc to zmienić, aby wszystkie panie bez wzglę- du na zawód, status społeczny, miały chociaż raz  Uczestniczka spotkania Dzień Kobiet w STROŻYSKACH W miłej i serdecznej atmosferze obchodziły Panie z m. Strożyska Gmina Nowy Korczyn swój Dzień Ko- biet. Obchody uświetnione zostały humorystycznym występem miejscowej młodzieży szkolnej, która swój popis artystyczny dała w budynku strażnicy OSP. Na spotkanie przybyły przede wszystkim miejsco- we Panie ale również nieliczni Panowie, a szkoda, bo Panowie mogliby sie dowiedzieć z występu młodzieży i tu cytuje ... „ile to te baby znaczą”. Humorystyczne występy młodzieży nagradzane były gromkimi brawa- mi. Młodzież przygotowała nawet własnoręcznie wy- konane kwiaty, które w czasie występu były rozdawa- ne przybyłym Paniom. Na spotkanie przybyli także Wójt Gminy Nowy

Korczyn Wiktor Kwas wraz z małżonką oraz radna Te- resa Krupska, którzy byli pod wrażeniem zaangażo- wania i talentów artystycznych miejscowej młodzieży. Nie byłoby tak miłego spotkania, gdyby nie za- angażowanie dwóch miejscowych nauczycielek Pani Urszuli Lasak i Pani Krystyny Kaszuba. Osoby te pa- sjonuje współpraca z młodzieżą, toteż nie szczędziły czasu na przygotowanie spektaklu oraz pięknych stro- jów i niezbędnych akcesoriów. Niewątpliwie trudna to praca, ale może przynieść owoc stukrotny i może wy- łonić ukryte talenty miejscowej młodzieży. Na zakończenie spotkania przybyli goście podzie- lili sie swoimi wrażeniami ze spotkania i złożyli Paniom  życzenia, a Wójt Gminy obdarował młodzież słodycza- mi i podziękował wszystkim za zorganizowanie tego spotkania w tak miłej scenerii. Pogratulował Rodzicom za wspaniałą młodzież, podziękował młodzieży za ich zaangażowanie i włożoną prace i przede wszystkim podziękował paniom które, ten spektakl przygotowały tj. pani Urszuli Lasak i Pani Krystynie Kaszuba. Zaangażowanie tych Pań we współpracę z mło- dzieżą nie tylko jest okazja do miłych spotkań, ale pozwala także na właściwe ukierunkowanie tej mło- dzieży. Gratulujemy takiego spotkania i liczymy, że skoro nie było ono pierwsze, to nie będzie też ostatnie, a okazji nie zabraknie do wspólnej integracji miejsco- wego społeczeństwa.  Helena Boduszek SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI KOŁA GOSPODYŃ WIEJSKICH ZA 2008 R. My mieszkanki wsi Górnowola wyrażałyśmy chęć rował emulsję. Nasi mężczyźni w czynie społecznym działania w jakiejś organizacji na rzecz swojej miejsco- wykonali prace i tym sposobem świetlica jest ocieplo- wości i naszych mieszkańców. na i estetycznie wygląda. W dniu 08.06.2008 r. zebrałyśmy się na spotka- Po ukończeniu powyższych prac pojawił się niu i ustaliłyśmy, że taką organizacją może być Koło pomysł na urządzenie dożynek. Starsze mieszkan- Gospodyń Wiejskich. Członkiniami zostało 18 osób ki zajęły się wykonaniem wieńca, a młodsze stroną w przedziale wiekowym od 25 lat do 70 lat, a więc jest konsumpcyjno–rozrywkową. Wieniec w dostojnym to- w nas i młodość i doświadczenie. warzystwie gospodarzy i młodzieży został zawieziony Pełne werwy postanowiłyśmy działać. Pierwszą do kościoła celem poświęcenia. W godzinach popołu- inicjatywą była działalność na rzecz najmłodszych, dniowo – wieczornych odbył się festyn taneczny, na czyli organizacja Dnia Dziecka – nieco z opóźnie- którym wszyscy świetnie się bawili. niem, ale nie mniej dzieci wraz z rodzicami i dziadkami Niezapomniane wrażenia z tej zabawy zrodziły świetnie się bawiły. Urząd Gminy Nowy Korczyn ufun- pomysł posiadania na użytek takich zabaw własnej dował dzieciom słodkie przekąski, a my – członkinie, „podłogi”. Od pomysłu do czynu – urządziłyśmy zbiór- we własnym zakresie uzupełniłyśmy resztę. kę pieniędzy i mamy już wymarzony własny „kawałek Nasza wiejska świetlica wymaga prac mających podłogi”. na celu dokończenie budowy. Dokonujemy tego ma- Nurtował nas problem braku funduszy na wykoń- łymi kroczkami, w miarę pojawienia się możliwości fi- czenie zaplecza kuchennego naszej świetlicy. Prze- nansowych lub materialnych. wodnicząca Koła w ubiegłym roku składała 3 wnioski Taka możliwość pojawiła się w miesiącu lipcu o dofinansowanie z funduszy Unii Europejskiej – zo- 2008 r. Urząd Gminy Nowy Korczyn podarował nam stały odrzucone. Dopiero w tym roku wniosek prze- styropian i klej do ocieplenia budynku. Dopisało nam szedł pozytywnie. Otrzymaliśmy skromne fundusze, również szczęście, bo znalazł się sponsor, który poda- więc zaczynamy remont zaplecza kuchennego.

Anetta Fortuna Wielkie słowa o wielkim człowieku „A przecież nie cały umieram, To co we mnie niezniszczalne trwa!” Jan Paweł II, „Spełnienie – Apokalipsis” „Tryptyk rzymski. Medytacje”

W dniu 2 IV niecodziennych przeżyć dostarczy- ła wiernym w parafii Ostrowce uroczystość z okazji czwartej rocznicy odejścia papieża Jana Pawła II, któ- ra odbyła się w tutejszym kościele. Wykonawcami montażu słowno-muzycznego byli uczniowie klas IV-VI miejscowej szkoły oraz uczenni- ce klasy I gimnazjum pod kierunkiem tutejszej nauczy- cielki mgr Anetty Fortuny. Podczas pontyfikatu papieża Jana Pawła II obec- ni uczniowie byli mali, niewiele rozumieli z jego wielko- ści. Dziś są starsi i z wielką ochotą podjęli się tej roli. Dzięki temu postać wielkiego Polaka, naszego rodaka, utkwiła im w pamięci i niewątpliwie trwać będzie dłu- go. Całość przedstawienia wypadła znakomicie: ucz- niowie przejęci, dorośli - wzruszeni. Z niejednych oczu popłynęły łzy, kiedy wzruszeni chwilą włączali się też do śpiewu. Była to pora wieczorna, ale nikt nie czuł się znu- żony czy zniecierpliwiony, choć program trwał przeszło godzinę. Zwieńczeniem montażu: „Narodziny – życie – praca - śmierć papieża” – było zapalenie zniczy przed krzyżem misyjnym.  Marzena Szlosek-Żelazny Pre-umowa na stadion w Nowym Korczynie

W dniu 17 lutego 2009 r. w Kielcach pomiędzy Głównym celem projektu jest podniesienie atrak- Gminą Nowy Korczyn a Zarządem Województwa cyjności turystycznej Gminy Nowy Korczyn oraz stwo- Świętokrzyskiego, reprezentowanym przez Adama rzenie warunków dla aktywności społecznej miesz- Jarubasa - Marszałka Województwa Świętokrzyskie- kańców. Ponadto inwestycja ma ogromne znaczenie go i Marcina Perza - Członka Zarządu, została podpi- dla grupy dzieci i młodzieży należącej do Klubu Spor- sana pre - umowa w ramach Regionalnego Programu towego „WISŁA”, który swymi tradycjami sięga 1933 r. Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata i odnosi duże sukcesy w rozgrywkach ligowych. 2007- 2013 dla projektu pn. „Modernizacja stadionu Prace remontowo-budowlane przewidują prze- wraz z infrastrukturą towarzyszącą w Nowym Korczy- budowę boisk sportowych, przebudowę nasypu pod nie” złożonego do Osi priorytetowej 5. Wzrost jakości trybuny dla widzów siedzących, budowę nowego infrastruktury społecznej oraz inwestycje w dziedzi- ogrodzenia terenu boisk, budowę oświetlenia parko- ctwo kulturowe, turystykę i sport, do Działania 5.3. wego terenu boisk, budowę instalacji nagłośnieniowej, Inwestycje w sferę dziedzictwa kulturowego turystyki budowę instalacji nawodnieniowej boisk, rozbudowę i sportu. istniejącej muszli o część szatniowo-administracyjną, Szacunkowa wartość projektu wynosi 2 512 przebudowę istniejącej linii wysokiego napięcia, bu- 190,78 zł z czego środki z RPOWŚ to kwota 1 507 dowę przyłączy: wodociągowego, kanalizacyjnego, 314,47 zł - czyli 60% dofinansowania, zaś wkład gazowego do planowanego budynku, przebudowę ist- własny Gminy stanowi kwota 1 004 876,31zł. Prace niejącego placu manewrowego oraz budowę chodni- inwestycyjne ruszą pełną parą po dostarczeniu przez ków pieszych. Gminę kompletu załączników, niezbędnych do podpi- Modernizacja stadionu oraz infrastruktury towa- sania „właściwej” umowy o dofinansowanie oraz po rzyszącej pozwoli na stworzenie warunków dla aktyw- wyłonieniu wykonawcy w ramach przetargu nieograni- ności społecznej zarówno dzieci i młodzieży, jak i osób czonego. Na dostarczenie pełnej dokumentacji Gmina starszych czy niepełnosprawnych. Oferta sportowa Nowy Korczyn ma czas do 31 lipca 2009 r., jednakże będzie bardziej zróżnicowana, członkowie Klubu Spor- dołoży wszelkich starań, aby prace mogły ruszyć jak towego nareszcie będą mieć dostęp do profesjonalnej najwcześniej. W chwili obecnej Gmina jest na etapie infrastruktury sportowej, a jakość życia mieszkańców przygotowywania procedury przetargowej w celu wy- ulegnie znacznej poprawie. łonienia wykonawcy robót remontowo-budowlanych.

Marzena Szlosek-Żelazny Remont Ośrodka Zdrowia w Nowym Korczynie

27 lutego 2009 r. Samorządowy Zakład Opieki runochronów, obróbek blacharskich okien, kominów, Zdrowotnej w Nowym Korczynie we współpracy z pra- włazu, pasów nad i podrynnowych, gzymsu, ogniomu- cownikami Urzędu Gminy w Nowym Korczynie złożył rów oraz wymianę rynien i rur spustowych. W ramach wniosek o dofinansowanie projektu pn. „Termomo- przedsięwzięcia zostaną zmodernizowane istniejące dernizacja budynku Samorządowego Zakładu Opieki chodniki i opaski z płytek chodnikowych oraz zostaną Zdrowotnej w Nowym Korczynie wraz z infrastrukturą zmodernizowane podjazdy. towarzyszącą oraz zakupem ultrasonografu do badań Projekt przewiduje zakup nowoczesnego ultra- jamy brzusznej” w ramach Regionalnego Programu sonografu – stacjonarnego, cyfrowego, multidyscy- Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego Oś plinarnego o wysokiej rozdzielczości obrazu z koloro- priorytetowa 5. Wzrost jakości infrastruktury społecz- wym Dopplerem. Zakup ultrasonografu do badań jamy nej oraz inwestycje w dziedzictwo kulturowe, turysty- brzusznej uzasadnia rosnąca potrzeba wykonywania kę i sport, Działanie 5.1. Inwestycje w infrastrukturę badań przy użyciu tej aparatury. Będzie ona wykorzy- ochrony zdrowia. stywana do przeprowadzania badań jamy brzusznej, Przedmiotem projektu są prace termomoderni- badań profilaktycznych wątroby, trzustki, jajników, itp. zacyjne Samorządowego Ośrodka Zdrowia w Nowym Obecnie mieszkańcy Gminy kierowani są na ta- Korczynie, polegające na ociepleniu ścian zewnętrz- kie badania do Buska-Zdroju, oddalonego o 25 km od nych i stropodachu i wykonaniu miejscowo naprawy Nowego Korczyna, co łączy się z koniecznością dojaz- tynków oraz gzymsów oraz nowej elewacji tynkiem dów oraz długim okresem oczekiwania, a to stawia ich akrylowym. Inwestycja przewiduje wymianę istnieją- w nieuprzywilejowanej sytuacji. Usprawnieniu i przy- cych drzwi zewnętrznych garażowych drewnianych spieszeniu ulegnie proces diagnozowania, poprawi się dwuskrzydłowych na drzwi uchylne, wykonane z bla- wczesna wykrywalność chorób jamy brzusznej i moż- chy stalowej trapezowej i ocieplone oraz wymianę: pio- liwość zapobiegania im.  Ewa Lasak Wiejska w Nowym Korczynie

Pełna sala oczekujących w Domu Strażaka. Dzień 1 marca br. Nowy Korczyn – jako kolejny punkt na mapie z czterech powiatów, w którym oczekiwano na przybycie gościa z odległej Warszawy, tj. byłego premiera w rządzie Lecha Kaczyńskiego - Przemysła- wa Gosiewskiego. Wraz z nim do naszej gminy przyjechali: były Mi- nister rolnictwa i rozwoju wsi Wojciech Mojzesowicz, Senator RP Grzegorz Banaś, Posłowie na Sejm Ma- rek Banaś, Józef Cepil i Marek Kwitek (przewodniczą- cy Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi). Temat spotkania właściwie był oczywisty: to sytu- acja polskiej wsi i rolnictwo. W dużej mierze, mówiący jako pierwszy, pan Gosiewski skupił się na dopłatach unijnych, eksporcie, próbie niezmniejszenia nakładów na polskie rolnictwo, wszak „gospodarka to system naczyń połączonych”. Każdy rozumie, że w pierwszej sów w tej kwestii, tj. firmy ubezpieczeniowe oczekują kolejności wspierać należy miejsca pracy, a nie bez- większych dotacji na wspomniany wyżej cel z budże- robocie, ponieważ państwo ma wsparcie w postaci tu państwa, więc trzeba iść w tym kierunku. Prezes wpływających podatków. Wystarczy uświadomić so- Izby Rolniczej powinien być apartyjny – nie może być bie jedną rzecz: „…skoro tona zboża staniała z 840 zł jednocześnie przedstawicielem rolników i rządu. Prze- do 400, a bułka w Nowym Korczynie zdrożała, to kto wodniczący Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- na tym skorzystał, kto zabrał różnicę? Rolnik?” Nie. wiedliwość, Przemysław Gosiewski, przypomniał, że Wzbogacił się pośrednik, dlatego zamierzenia PiSu poprzez politykę PO zdjęto projekt ustawy, modernizu- idą w kierunku zminimalizowania tego zjawiska. jący wały od Szczucina do Nowego Korczyna (a także Pan Kwitek zapewniał, że już w październiku, kie- 18 projektów PiS z woj. świętokrzyskiego o wartości dy budżet był w fazie projektu, partia widziała sympto- kilkuset mln złotych). Jak zapewniał, nie chciał upoli- my kryzysu, z którym zmagamy się do dziś. Wytknął tyczniać spotkania, ale dodał, iż „dziś w wielu działa- w expose premiera Tuska brak jakiejkolwiek wzmianki niach rządu decyduje propaganda”. na temat polskiego rolnictwa, a PSL – koncepcji na Wymienione zostały kwestie wsparcia przez PiS program rolny (a minęło już 1,5 roku od wyborów). Po- budowy drogi do lotniska w woj. świętokrzyskim oraz seł zauważa również, posługując się statystykami, iż dążenia do przekonania rządu, by przelicznik euro sto- budżet na rolnictwo na bieżący rok zmniejszony został sować jeszcze z września ub. roku, dzięki czemu rolni- o 30 % w porównaniu z rokiem ubiegłym, rośnie spi- cy skorzystaliby na wyższych unijnych dotacjach. rala kredytów; 14 mln Polaków (40%) stanowią miesz- Najbliższe dwa lata to będzie sprawdzian a rów- kańcy wsi, a 45% bezrobotnych pochodzi właśnie z tej nocześnie jasny, przejrzysty plan polityki PiS na lata grupy. 2013-2020, który będzie wnioskował o renegocjację Zaś temat Euro („Eurolandu”) był domeną senato- warunków z UE w sprawie m. in. rolnictwa. ra Banasia, który zaakcentował, iż nie ważne jaki kolor W trakcie dyskusji zebrani mieli okazję otrzy- ma banknot, czy to będzie złoty czy rubel, ale to jak się mać najnowszą publikację „Nowoczesna polska wieś. nim zarządza. Program rolny Prawa i Sprawiedliwości”, która była Jeszcze w lutym gminę Nowy Korczyn odwiedził uszczegółowieniem wypowiedzi naszych gości. poseł Czesław Siekierski, który, jak zauważył wójt Wik- tor Kwas, ani słowem nie wspomniał w swoim wystą- pieniu o rolnictwie („Te 14 mln społeczeństwa traktuje się jak ”). Kiedy przyszedł czas na pytania, ze znajomością rzeczy wypowiedział się sołtys wsi Sępichów. Wyra- ził on dezaprobatę do przepisów, które nie pozwalają ubezpieczyć się rolnikowi w razie powodzi na terenach powodziowych nieobwałowanych. Minister Cimosze- wicz mówił niedawno, że nieubezpieczeni rolnicy nie- stety muszą poradzić sobie sami, dlatego więc pan sołtys wystąpił z zapytaniem, czy rząd może zagwa- rantować zmiany w ustawie? Z odpowiedzią pospie- szył pan Mojzesowicz, który zauważa konflikt intere-  Ostatnie 14 miesięcy zaowocowało w prawie 500 takich spotkań jak to w Nowym Korczynie, które jed- nocześnie uwzględniały sprzeciw polityce premiera Tuska, wspierającego duże regiony. Tak więc „Polacy z mniejszych miejscowości są gorszymi obywatelami?” [cyt. P. Gosiewski] …Odpo- wiedzmy sobie sami.

Sławomir Wawrzeniec - Kierownik GOPS PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowym z czego kwota wnioskowanej dotacji to 87.006,50 zł. Korczynie w 2008 r. na podstawie złożonego wnio- Wkład własny gminy w kwocie 10.207.50 zł będzie po- sku o dofinansowanie dla beneficjentów systemowych chodził z budżetu gminy, który zostanie przeznaczony w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na zasiłki celowe i okresowe dla beneficjentów. - Priorytet VII. Promocja integracji społecznej, Dzia- W roku bieżącym zaprosiliśmy do udziału w Pro- łanie 7.1. Rozwój i upowszechnienie aktywnej inte- jekcie pt. „Program Aktywizacji Społeczno – Zawodo- gracji, Poddziałanie 7.1.1. Rozwój i upowszechnienie wej Bezrobotnych w Gminie Nowy Korczyn” dziesięcio- aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej ro mieszkańców z naszego terenu, by dzięki środkom na realizację Projektu pod nazwą „Program Aktywiza- z Europejskiego Funduszu Społecznego pomóc im cji Społeczno – Zawodowej Bezrobotnych w Gminie uzyskać nowe kwalifikacje zawodowe oraz podnieść Nowy Korczyn” otrzymał ze Świętokrzyskiego Biura poziom motywacji do aktywnego poszukiwania pra- Rozwoju Regionalnego w Kielcach dofinansowanie na cy. W nabyciu tych umiejętności pomogą im zajęcia realizację Projektu w kwocie 24.825.00 zł. Całkowita z psychologiem, pracownikiem socjalnym oraz dorad- wartość projektu wyniosła 29.075.00 zł., w tym wkład cą zawodowym. Nasi Klienci będą mieli możliwość własny gminy w kwocie 4.250 zł. dostosowania swoich zainteresowań do zapropono- Ogólnym celem Projektu było zwiększenie aktyw- wanego pakietu szkoleń. ności zawodowej osób bezrobotnych, będących długo- Największym zainteresowaniem cieszyły się kur- trwale beneficjentami pomocy społecznej, zwiększe- sy: „Handlowiec z prawem jazdy kat. B” (dla 6 osób) nie kwalifikacji zawodowych, zdobycie umiejętności oraz „Nowoczesny sprzedawca + obsługa kas fiskal- umożliwiających ponowne wejście na rynek pracy nych + minimum sanitarne” (dla 4 osób). Realizatorem i samodzielne poruszanie się po nim oraz doskonale- szkoleń będzie Zakład Doskonalenia Zawodowego nie umiejętności zawodowych. w Kielcach – CKZ Busko-Zdrój. W ramach Projektu 5 osób zostało objętych Ośrodek Pomocy Społecznej przeprowadził wstę- wsparciem indywidualnym (psycholog, doradca zawo- pne rozmowy dotyczące organizacji przez ZDZ usług dowy, pracownicy socjalni) w zakresie poszukiwania szkoleniowo-doradczych oraz stawek za wykonywa- pracy, obsługi komputera i Internetu, radzenia sobie nie usług. Bez wsparcia ww. podmiotu nie udałoby się w trudnych i stresujących sytuacjach. stworzyć Projektu z innowacyjną ofertą szkoleń zawo- Uczestnicy projektu otrzymali zaświadczenia dowych i dostosować go do potrzeb BO z powiatu bu- o ukończeniu kursów: „Podstawy obsługi komputera skiego. i Internetu”. Aktywny na rynku pracy” oraz „Podstawy Na podstawie doświadczeń z ubiegłorocznego komunikacji interpersonalnej”. Jedna osoba po ukoń- Projektu, szkolenia realizowane w ZDZ Busko-Zdrój czeniu cyklu szkoleń otrzymała zatrudnienie. Pozosta- cieszyły się dużym zainteresowaniem uczestników, łe osoby wyraziły chęć kontynuowania dokształcania gdyż były dostosowane do ich potrzeb. ZDZ Busko- się w celu zdobycia dodatkowych umiejętności zawo- Zdrój stworzył BO komfortowe warunki nauki, dzięki dowych. czemu byli oni odpowiednio zmotywowani i zaanga- Idąc śladem sukcesu z ubiegłego roku Gminny żowani, systematycznie uczęszczali na zajęcia szko- Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowym Korczynie leniowe oraz warsztaty z psychologiem i doradcą za- postanowił kontynuować Projekt na rzecz aktywizacji wodowym. osób bezrobotnych i zagrożonych wykluczeniem spo- W roku ubiegłym mimo wielu trudności związa- łecznym z terenu gminy, w związku z czym zadeklaro- nych z innowacyjnością tego przedsięwzięcia, uczest- wał uczestnictwo w 2009 r. w Programie Operacyjnym nicy projektu z satysfakcją mówili o korzyściach jakie Kapitał Ludzki i złożył wniosek o dofinansowanie Pro- przyniósł im udział w zajęciach. Żywimy wielką nadzie- jektu. Całkowita wartość Projektu wynosi 97.214.00 zł. ję, iż doświadczenie zdobyte w roku ubiegłym pomo- 10 że w sprawnym zorganizowaniu szkoleń dla naszych wszystkim w nabyciu umiejętności efektywnego po- podopiecznych i przyniesie im wiele korzyści, przede szukiwania pracy.

Ligia Płonka Działalność Towarzystwa Miłośników Ziemi Korczyńskiej w roku 2008 Podstawa prawna działalności: 3. Opieka nad zabytkami. 1. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzy- 4. Popieranie i inicjowanie wszechstronnego rozwoju szeniach (Dz. U. z 2001 r., Nr 79, poz. 855 z późn. Ziemi Korczyńskiej. zm.). 5. Rozwijanie turystycznych walorów gminy. 2. Statut Towarzystwa Miłośników Ziemi Korczyńskiej 6. Inspirowanie do twórczego działania jej mieszkań- w Nowym Korczynie. ców. 3. Postanowienie Sądu Rejonowego w Kielcach X Wy- 7. Wspieranie instytucji kultury. dział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego 8. Inicjowanie działań na rzecz ochrony środowiska z dnia 08.05.2008 r. naturalnego tej ziemi. Sygnatura sprawy: KI.X NS-REJ KRS/001615/ W 2008 r. Towarzystwo liczyło 55 członków, 08/027 z tego 2 osoby zapisały się w 2008 r. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego - Re- Odbyły się dwa walne zebrania Towarzystwa. jestr Stowarzyszeń, Innych Organizacji Społecznych W dniu 21.04.2008 r. odbyło się zebranie, które- i Zawodowych, Fundacji oraz Publicznych Zakładów go celem było zaplanowanie pracy na 2008 r., wybór Opieki Zdrowotnej. dwóch członków Zarządu Towarzystwa i przerejestro- Nr KRS: 0000305398 wanie Stowarzyszenia w Sądzie i wpis do Krajowego Nazwa Stowarzyszenia: Towarzystwo Miłośników Zie- Rejestru Sądowego. Omówiono także sprawy bieżące mi Korczyńskiej w Nowym Korczynie organizacji. Adres Stowarzyszenia: Siedziba W dniu 23.09.2008 r. odbyło się nadzwyczajne 28-136 Nowy Korczyn, ul. Tarnowska 5 zebranie Towarzystwa, w celu omówienia spraw fi- Powiat Buski nansowych organizacji, założenia konta bankowego województwo: świętokrzyskie w Banku Spółdzielczym w Nowym Korczynie. Regon: 260191330 Poruszono sprawę walącego się budynku w rynku NIP: 655-192-56-36 w Nowym Korczynie, który zagraża bezpieczeństwu Skład Zarządu: mieszkańców. Wystosowano wniosek do Wójta Gmi- 1. Ligia Płonka - przewodnicząca Zarządu ny Nowy Korczyn o rozbiórkę i zabezpieczenie w/w 2. Henryk Preficz - zastępca przewodniczącego Za- obiektu, który razi także swoim wyglądem i źle wpływa rządu na estetykę miejscowości. 3. Kazimiera Juszczyk - sekretarz Poruszono sprawę sporządzenia projektów w ce- 4. Bogumiła Zawada - skarbnik lu pozyskiwania funduszy unijnych na działalność 5. Marian Czaja - członek Towarzystwa. W tym celu odbyły się dwa spotkania 6. Grażyna Kańska - członek z przewodniczącym Stowarzyszenia „Ziemia Buska” i z przewodniczącym Stowarzyszenia z Pacanowa. Skład Komisji Rewizyjnej: Odbyło się osiem posiedzeń Zarządu Towarzy- 1. Witold Świech - przewodniczący stwa, poszerzonych o udział przewodniczącego Komi- 2. Marta Blada - sekretarz sji Rewizyjnej i przewodniczących działających Sek- 3. Jadwiga Szczerba - członek cji. 4. Zygmunt Stefański - członek W dniu 06.11.2008 r. odbyło się poszerzone ze- Przewodniczący Sekcji: branie Zarządu z udziałem zaproszonych dyrektorów 1. Grażyna Kańska - przewodnicząca Sekcji Kultural- szkół z gminy Nowy Korczyn, menadżera Gminnego no-Turystycznej Ośrodka Kultury w Nowym Korczynie, przewodniczą- 2. Marian Czaja - przewodniczący Sekcji Historycznej cej Komisji Kultury i Oświaty Rady Gminy Nowy Kor- 3. Zygmunt Stefański - przewodniczący Sekcji Ekolo- czyn. giczno-Gospodarczej Na posiedzeniach poruszane były sprawy związa- Numer konta bankowego: ne z obchodami 750-lecia lokacji Nowego Korczyna. Bank Spółdzielczy w Kielcach Oddział w Nowym Kor- Sekcja Kulturalno-Oświatowa przygotowała Program czynie 83 8493 0004 0134 0240 4318 0002 Obchodów 750-lecia, który przedstawiony został przez Cele działalności Towarzystwa: przewodniczącego i zastępcę przewodniczącego na 1. Szerzenie i umacnianie przywiązania do Ziemi Kor- Radzie Gminy w Nowym Korczynie i przedłożony do czyńskiej wśród jego mieszkańców i przyjaciół za- Urzędu Gminy. miejscowych. Główne obchody 750-lecia przełożone zostały na 2. Upowszechnianie znajomości jej dziejów. 2009 r. Jednakże wiele programowych propozycji To- 11 warzystwa było realizowanych i branych pod uwagę 2. Publiczna Szkoła Podstawowa w Nowym Korczy- do realizacji w 2009 r. nie Po załatwieniu wszystkich spraw organizacyjnych, 3. Samorządowe Gimnazjum w Nowym Korczynie związanych z rejestracją Towarzystwa, Stowarzysze- 4. Gminny Ośrodek Kultury w Nowym Korczynie nie przygotowało dwie ważne uroczystości. 5. Koło Gospodyń Wiejskich „Ponidzianki” w Nowym W dniu 21.11.2008 r. odbył się wieczór poezji re- Korczynie gionalnej i pieśni patriotycznej. W uroczystości wzięli 6. Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza w Winia- udział poeci regionalni i młodzież ze Szkoły Podstawo- rach wej i Samorządowego Gimnazjum w Nowym Korczy- 7. Redakcja Gazety Gminnej „Głos z Gminy Nowy nie. W tym dniu zorganizowana była także wystawa Korczyn” malarska artystów regionalnych. 8. Bank Spółdzielczy w Nowym Korczynie W dniu 28.12.2008 r. odbył się uroczysty wieczór 9. Ochotnicza Straż Pożarna w Nowym Korczynie opłatkowo-noworoczny. Wieczór ten uświetnił występ 10. Sponsorzy. artystów ludowych z przedstawieniem kolędowym Podziękowania za aktywne prace na rzecz spo- „Szopka noworoczna” z Parchocina. łeczności lokalnej Gminy Nowy Korczyn w szczegól- Śpiewane były kolędy i pieśni patriotyczne. Ak- ności należą się: centem promującym obchody 750-lecia powstania 1. Panu Wiktorowi Kwas - Wójtowi Gminy Nowy Kor- Nowego Korczyna była gawęda pani dr Alicji Weso- czyn łowskiej na temat historii Nowego Korczyna. 2. Pani Małgorzacie Matusik - Przewodniczącej Rady Na wszystkich spotkaniach zawsze omawiane Gminy w Nowym Korczynie były możliwości otrzymywania funduszy unijnych, np. 3. Pani Teresie Krupskiej - Przewodniczącej Komisji na wydanie tomiku poezji regionalnej, zorganizowaniu Oświaty, Kultury, Rozwoju i Promocji Rady Gminy szeregu imprez z okazji 750-lecia Nowego Korczyna. w Nowym Korczynie Problemem w działalności Stowarzyszenia była 4. Panu Jerzemu Wilk - kierownikowi Gminnego Ośrod- lokalizacja, gdyż w ostatnim czasie w Gminnym Ośrod- ka Kultury w Nowym Korczynie ku Kultury w Nowym Korczynie odbywają się zajęcia 5. Pani Barbarze Karnawalskiej - dyrektor Samorządo- fitness dla pań. Dlatego ważnym problemem jest po- wego Gimnazjum w Nowym Korczynie zyskanie nowego lokalu na cele Stowarzyszenia. 6. Pani Bogusławie Ziętara - dyrektor Publicznej Szko- Pani Kazimiera Juszczyk opracowała projekt po- ły Podstawowej w Nowym Korczynie zyskania pomieszczenia na świetlicę i działania Towa- 7. Artystom i poetom: Pani Władysławie Leżoń, Panu rzystwa. Edwinowi Juszczyk, Panu Janowi Wielgus Rozliczenia finansowe 8. Członkom Zarządu TMZK Na koncie Towarzystwa Miłośników Ziemi Kor- Za wsparcie finansowe: czyńskiej na koniec 2008 r. było 2 510,00 zł., z tego 1. Firmie „Krupski” z Nowego Korczyna 1 953,34 zł. pozostało z poprzedniego roku, a 557,00 2. Firmie TRANZBED Lesław Przeniosło z Nowego zł. z darowizn. Ze składek członkowskich pozostało Korczyna 634,91 zł. 3. Annie i Henrykowi Pabijańczyk z Nowego Korczyna Towarzystwo współpracowało z następującymi 4. Panu Piotrowi Czyszczoń z Nowego Korczyna instytucjami: 1. Urząd Gminy w Nowym Korczynie

Ligia Płonka TMZK - ciąg dalszy dziejów Nowego Korczyna W pierwszych latach Polski Ludowej organizacja w tym 2 miejskie. Łącznie więc było 26 miast, 212 administracji terenowej opierała się na podziale z okre- gmin wiejskich i 2970 gromad. Gmina Nowy Korczyn su międzywojennego. Był to podział na: województwo, wchodziła w skład powiatu stopnickiego z siedzibą powiat, gminę wiejską lub miasto. Natomiast ustawa w Busku-Zdroju. z dnia 11 września 1944 r. „O organizacji i zakresie Gmina Nowy Korczyn na przełomie lat 1944/1945 działania samorządu” wprowadziła istotne zmiany do obejmowała obszar 639 ha, a stan ludności wynosił zasad ustroju samorządu terytorialnego. Mianowicie 1819 osób. W jej skład wchodziła osada Nowy Korczyn 3 gminne, miejskie, powiatowe i wojewódzkie rady na- i przedmieścia: Lubicz i Zawodzie. W 1946 r. woje- rodowe zostały uprawnione do planowania działalno- wództwo kieleckie zajmowało 18053 km2 powierzchni, ści publicznej oraz kontroli nad rządowymi i samorzą- liczyło 13 powiatów (w tym dwa grodziska), 27 miast, dowymi organami wykonawczymi. 213 gmin wiejskich. Ludności ogółem było 1717,3 tys., Województwo kieleckie po zmianach terytorial- w tym miejskiej 364 tys., wiejskiej 1353,3 tys. Po- nych w lipcu 1945 r. obejmowało powierzchnię 17804 wierzchnia powiatu stopnickiego wynosiła 1590 km2. km. W jego obrębie znajdowało się 13 powiatów, Ludności ogółem było 129,2 tys., a gęstość zaludnie- 12 nia 81 osób na 1 km2. Podział międzywojenny okazał ganizacji władz terenowych na wsi poprzez ukształto- się funkcjonalny w skali województwa i powiatu, nato- wanie gminy, która byłaby jakby mikroregionem spo- miast w podziale na gminy wiejskie w nowej rzeczywi- łeczno- gospodarczym zdolnym do wypełniania „zadań stości polityczno- gospodarczej wyłoniły się poważne produkcyjnych, usługowych, socjalnych, kulturalnych trudności na skutek znacznego oddalenia ludności od i oświatowych”. organów władzy. Dlatego też ustawa z dnia 25 stycznia Pierwszy etap reformy dotyczył terenów wiej- 1954 r. o reformie podziału terytorialnego wsi i powo- skich. łaniu gromadzkich rad narodowych wydana „… w celu Drugi etap reformy przeprowadzony był w 1973 włączenia coraz szerszych rzesz pracujących chłopów r. i dotyczył przede wszystkim zmiany organizacji i za- do udziału w rządzeniu państwem…” zastąpiła 3001 dań organów na wyższych szczeblach. dotychczasowych gmin wiejskich przez 8789 gromad, Trzeci etap reformy zapoczątkowała uchwała XVII z ewentualnymi przysiółkami. Przeciętna liczba takiej Plenum KC PZPR z dnia 15 maja 1975 r., która weszła gromady wynosiła 1760 osób. w życie 1 czerwca 1975 r. W województwie kieleckim zamiast 229 gmin po- Cechą nowej reformy było „wprowadzenie dwu- wstało 768 gromad. Z końcem lat sześćdziesiątych szczeblowego systemu podstawowego podziału tery- i na początku siedemdziesiątych pojawiło się wiele torialnego, dostosowanie do niego nie tylko struktury głosów krytykujących taki podział. Gromady w znacz- i zadań rad narodowych i terenowych organów ad- nym stopniu były ograniczone w swej działalności ministracji powiązanych z radami, ale również innych przez powiaty. Organy powiatowe prawie we wszyst- organów państwa (sądów, prokuratur, organów MO, kich sprawach były organami pierwszej instancji ad- delegatur NIK itd.). Przejście na dwustopniowy system ministracyjnej i zamiast nadzorować i otaczać opieka podziału administracyjnego kraju było równoczesne Gromadzkie Rady Narodowe ingerowały w tok pracy ze zniesieniem 314 powiatów. organów gromadzkich. Od tego czasu dla każdej miejscowości albo terenu W wyniku przeprowadzonych badań wysunięto istotne pozostały dwa szczeble organów terenowych: wiele przyczyn słabej aktywności gromad. podstawowy, czyli lokalny (gminy) i ponadpodstawowy 1) Działalność gromad była nadmiernie skrępowana (województwo). Liczba województw wymagała zwięk- ustaleniami na wyższych szczeblach, szenia, aby władze wojewódzkie nie nadzorowały zbyt 2) Samorząd gromadzki miał zbyt małe pole działa- wieloma gminami. W rezultacie utworzono 46 woje- nia. wództw oraz 3 województwa typu miejskiego (stołecz- 3) Inicjatywa społeczna hamowana była niskim pozio- ne warszawskie oraz miejskie: łódzkie i krakowskie). mem pracy administracji gromady. Wyodrębnione województwa obejmowały prze- 4) Niski był także poziom świadomości społecznej. ciętnie 6,6 tys. km2 powierzchni i ponad 690 tys. miesz- Mimo ciągłych zmian zmierzających do powięk- kańców. Jednak różnice w wielkościach województw szenia obszaru gromady oraz umacniania ich ekono- pozostały dość znaczne, bowiem nie dbano o sztucz- micznego i administracyjnego usamodzielnienia się, ny, równy podział kraju, ale sugerowano się natural- pozostawienie istniejącego systemu wpłynęłoby ha- nym ukształtowaniem regionów. mująco na gospodarkę kraju. Także wielkość poszczególnych gmin dostosowa- W latach 1959, 1961 i 1969 nastąpiła kolejna faza no do lokalnych warunków gospodarki rolnej. W miej- korekt podziału administracyjnego kraju. Na obowią- sce 4313 gromad i częściowo 54 osiedli utworzono zujący w dniu 01.01.1696 r. układ administracyjny w całym kraju 2381 gmin. Przeciętny obszar wyniósł województwa kieleckiego składało się 19 powiatów 129 km2, a liczba mieszkańców 6,8 tys. osób. ziemskich (wśród nich był powiat buski) i 5 miejskich. Jako rzecznika interesów gminy powołano gmin- Ponadto w województwie kieleckim było 31 miast, ną rade narodową, co w znacznym stopniu umacnia- 1 osiedle, 435 gromad i 3527 sołectw. ło samorządność społeczną. Gminna rada narodowa W roku 1961 obszar gromadzkiej rady Nowy Kor- i naczelnik gminy pozostali głównymi ośrodkami wła- czyn wynosił 2145 ha z liczbą 667 gospodarstw, w tym dzy i administracji w gminie. 1 spółdzielnia produkcyjna. Liczba ludności wynosiła Omówiona reforma podziału administracyjne- 2910 osób. Na jednego mieszkańca gromady Nowy go kraju dotyczyła także województwa kieleckiego, Korczyn przypadało 0,76 ha ziemi. W 1969 r. w skła- a w nim powiatu buskiego, w którym znajdowała się dzie gromady Nowy Korczyn było 7 sołectw: Nowy dawna gromada Nowy Korczyn. W okresie przedwo- Korczyn, Łęka, Grotniki Duże, Grotniki Małe, Harmo- jennym i po II wojnie światowej w powiecie buskim niny, Podzamcze i Podraje. było 25 gmin wiejskich. W wyniku likwidacji gmin Według spisu na dzień 30.06.1970 r. gromadę za- w roku 1954 utworzono gromadzkie rady narodowe. mieszkiwało 2733 osoby na obszarze 1930ha, użytki W 1967 roku powiat buski liczył 36 gromad wiejskich, wolne stanowiły 784 ha. 269 sołectw i dwa miasta: Busko-Zdrój i Chmielnik. Reforma podziału administracyjnego kraju prze- W 1968 r. były gromady i dwa wyżej wymienione mia- biegała w trzech etapach, w roku 1972, 1973 i w 1975. sta. Powierzchnia gromady Nowy Korczyn nie uległa Punktem wyjścia reformy z 1972 r. były wytyczne KC zmianie i wynosiła 2145 ha. PZPR z 27 września 1972 r. Wytyczne dotyczyły reor- Wojewódzka Rada Narodowa w Kielcach w dniu 13 8 grudnia 1972 roku wydała uchwałę nr XVII/79/72 Natomiast najmniejszymi sołectwami były wsie do w sprawie utworzenia gmin w województwie kieleckim. 300,00 ha, w których liczba ludności wahała się w gra- Na podstawie ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o ra- nicach 200 osób, a niejednokrotnie była niższa od 100 dach narodowych w dawnym powiecie buskim z 32 i liczba gospodarstw indywidualnych wynosiła średnio gromad utworzono następujące gminy: 42. Do tych sołectw zaliczyliśmy: Grotniki Duże, Har- 1) Gminę Busko-Zdrój z siedziba gminnej rady naro- moniny, Kawęczyn, Łęka, Podraje, Podzamcze i Żu- dowej w Busku, kowice. 2) Gminę Chmielnik, z siedziba gminnej rady narodo- Nowo utworzona gmina Nowy Korczyn leżała na wej w Chmielniku, terenie województwa kieleckiego. Obejmowała obszar 3) Gminę Gnojno, z siedzibą gminnej rady narodowej 110 km2, tj. około 1,2% powierzchni województwa kie- w Gnojnie, leckiego. Od południa graniczyła z gminą Gręboszów 4) Gminę Kołaczkowice, z siedzibą gminnej rady na- (województwo tarnowskie), od południowego zachodu rodowej w Kołaczkowicach, z gminą Opatowiec, od zachodu z gminą Wiślica, od 5) Gminę Łubnice, z siedziba gminnej rady narodo- północnego zachodu z gminą Busko-Zdrój, od północy wej w Łubnicach, z gminą Solec-Zdrój, od północnego wschodu z gminą 6) Gminę Nowy Korczyn, z siedzibą gminnej rady na- Pacanów. rodowej w Nowym Korczynie, Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 listo- 7) Gminę Oleśnica, z siedzibą gminnej rady narodo- pada 1972 r. w sprawie zakresu działania naczelnika wej w Oleśnicy, gminy został powołany, podobnie jak we wszystkich 8) Gminę Pacanów, z siedzibą gminnej rady narodo- nowo utworzonych gminach, naczelnik Urzędu Gminy wej w Pacanowie, w Nowym Korczynie. Do kompetencji naczelnika nale- 9) Gminę Pierzchnica, z siedzibą gminnej rady naro- żało załatwianie wszystkich spraw o znaczeniu lokal- dowej w Pierzchnicy, nym. Jego zakres działania dotyczył różnych dziedzin 10) Gminę Solec-Zdrój, z siedziba gminnej rady naro- administracji i gospodarki z dziedziny rolnictwa, leśni- dowej w Solcu-Zdroju, ctwa, handlu i usług, gospodarki komunalnej i miesz- 11) Gminę Stopnica, z siedzibą gminnej rady narodo- kaniowej, budownictwa, porządku i bezpieczeństwa wej w Stopnicy, publicznego. 12) Gminę Wiślica, z siedzibą gminnej rady narodowej Naczelnik był upoważniony do nadzorowania w Wiślicy. oświaty w gminie. Współdziałał z dyrektorami szkół W skład gminy Nowy Korczyn weszły całkowicie i komitetami rodzicielskimi w organizowaniu procesu obszary: nauczania, w wypełnianiu obowiązku szkolnego po- 1) Gromady Nowy Korczyn, przez uczniów, w dowożeniu dzieci do szkół, w do- 2) Gromady Stary Korczyn, żywianiu dzieci, w organizowaniu różnych form wy- 3) Gromady Błotnowola, poczynku dzieci i młodzieży. Był zainteresowany roz- 4) Wsie: Badrzychowice, Strożyska, Sępichów, Uci- wojem placówek oświatowo-kulturalnych oraz warun- sków z gromady Strożyska, kami lokalowymi i materialnymi szkół. 5) Wsie: Rzegocin, Ostrowce, Górnowola, Kawęczyn Od stycznia 1973 r. urząd naczelnika gminy kolej- z gromady Ostrowce, no piastowali: Czesław Dyrduł, Stefan Kawa, Marian 6) Wieś Piasek Wielki z gromady Piasek Wielki. Czaja, Krzysztof Szelągowski, Piotr Gąsiorowski. Do największych sołectw w gminie Nowy Korczyn Gminną Radę Narodową w Nowym Korczynie po- pod względem obszaru, ludności i ilości gospodarstw wołano 21 stycznia 1945 r. w liczbie 12 radnych. indywidualnych należały wsie: Piasek Wielki, Strożys- W dniu 05.02.1978 r. do Gminnej Rady Narodo- ka, Brzostków, Badrzychowice, Czarkowy, Nowy Kor- wej w Nowym Korczynie zostało wybranych 28 rad- czyn, Parchocin, Sępichów, Stary Korczyn. Powierzch- nych. Przewodniczącym został I sekretarz KC PZPR- nia ogólna tych sołectw przekraczała 500,00 ha, liczba Marian Czaja. ludności wahała się w granicach 500, a liczba gospo- darstw indywidualnych wynosiła średnio 154.

EKOLOGICZNY KONKURS WIEDZY O ODPADACH ROZSTRZYGNIĘTY Dnia 9 marca 2009 r. odbył się gminny konkurs ochrona środowiska naturalnego, poprawa jego stanu wiedzy o odpadach dla uczniów klas V szkół podsta- poprzez: rozwijanie zainteresowań problematyką pra- wowych. widłowego gospodarowania odpadami, uświadomienie Organizatorem konkursu dla wszystkich gmin uczniom zależności pomiędzy rozwojem i uprzemy- realizujących wspólne przedsięwzięcie, był Ekolo- słowieniem kraju i regionu a ochroną gleb, wód grun- giczny Związek Gospodarki Odpadami Komunalnymi towych przed negatywnym oddziaływaniem odpadów z siedzibą w Rzędowie. „dzikich wysypisk” oraz aktywizacja dzieci do działań Celem organizowanego konkursu jest czynna dotyczących prawidłowego gospodarowania wytwo- 14 rzonymi w ich gospodarstwach odpadami. Do konkur- Ostrowce: su zgłosiły się 3 szkoły podstawowe: Brzostków, Nowy 1) Czekaj Dawid - 15 pkt Korczyn i Ostrowce. 2) Bonar Paweł - 11 pkt Nad prawidłowym przebiegiem konkursu czuwały 3) Darłak Patryk - 11pkt Szkolne Komisje Konkursowe, które przekazały roz- • w klasyfikacji szkół, które zdobyły największą licz- wiązane przez uczniów klas V testy do Gminnej Komi- bę punktów w przeliczeniu na jednego uczestni- sji Konkursowej. ka - pierwsze miejsce zajęła Szkoła Podstawowa Ocena wyników konkursu prowadzona była w ka- w Nowym Korczynie z wynikiem 24,4 pkt, która bę- tegorii szkół i indywidualnej. Gminna Komisja Konkur- dzie reprezentować Gminę Nowy Korczyn w etapie sowa na posiedzeniu w dniu10.03.2009 r., po spraw- powiatowym konkursu. dzeniu testów rozwiązanych przez uczniów stwierdziła Gratulujemy wszystkim uczestnikom konkursu, że: którzy wykazali ogromną wiedzę z ekologii rozwiązu- • w klasyfikacji indywidualnej w poszczególnych szko- jąc ten trudny test. łach zwyciężyli: Podziękowania należą się dyrekcjom szkół za (na 30 punktów możliwych) umożliwienie przeprowadzenia konkursu oraz nauczy- Nowy Korczyn: cielom przyrody którzy przygotowywali uczniów. 1) Zych Wiktor - 27 pkt Dzięki zorganizowanemu konkursowi uczniowie 2) Kornas Dominika - 23 pkt zdobyli nową wiedzę i wzrosła ich świadomość w za- 3) Norek Michał - 23 pkt kresie recyklingu surowców wtórnych. Brzostków: 1) Sroka Anna - 20 pkt 2) Kuzon Agata - 19 pkt 3) Bogdalska Agnieszka - 19 pkt

Wiktor Kwas - Wójt Gminy Nowy Korczyn Woda kością niezgody W dniu 27.03.2009 r. odbyła się sesja, która zo- wiedział i jest mu przy- stała zwołana na wniosek kilku opozycyjnych radnych, kro, że tak postąpiono. w sprawie rozpatrzenia sprawy o cenę wody jaką Kto o tym zdecy- w ofercie swojej z dnia 11.03.2009 r. zgłosił Zakład dował, by wysłać te o- Usług Wodnych NIDA 2000 na 2009 r. Oferta ta zosta- ferty nikt się nie przy- ła przywieziona przez trzech wójtów w osobach: znał, choć Pan Sojka - Adama Pałysa, wójta Gminy Solec – Zdrój, twierdzi, iż on tylko wy- - Józefa Zuwały, wójta Gminy Bejsce, konał dyspozycje. - Mariana Zalewskiego, wójta Gminy Szczurowa. Dlatego rodzi się W trakcie tej rozmowy koledzy wójtowie nie byli pytanie komu i czemu w stanie odpowiedzieć na wiele moich pytań dotyczą- miało służyć takie dzia- cych dotychczasowej współpracy, a przede wszyst- łanie? Natomiast jeśli kim braku partnerskiego traktowania naszej Gminy, nikt nie chce powie- a także i jej mieszkańców. Przedłożoną ofertę złożono dzieć, kto zdecydował w sekretariacie, uzyskując stosowną pieczątkę po- się na wysłanie tej ofer- świadczającą, iż wpłynęła ona do naszego Urzędu. ty, to tak naprawdę nie wiadomo czyja to jest oferta Rozstając się z kolegami wójtami zapewniłem ich i z kim rozmawiać. Dlatego nikt nie chce patronować o gruntowym przeanalizowaniu złożonej oferty z radą, tej akcji, bo miałem i mam pytanie: jak może być zło- że potrzebuję na to trochę czasu niezbędnego na za- żona oferta niższej ceny wody, gdy wzrosły koszty od proszenie radnych, by tę propozycję rozważyć, a na- 01.02.2009 r. za prąd, a zmniejszyła się sprzedaż, bo- stępnie udzielić składającym ofertę stosownej odpo- wiem gmina nasza nie kupuje już tej wody. Obecna wiedzi. sprzedaż wody jest o 90% niższa. Jakież było moje zdziwienie, kiedy dowiedziałem Oferta ta jest więc kłamliwa i z tego powodu, że się drogą telefoniczną oraz w bezpośredniej rozmowie jej autor nie umie wyjaśnić dlaczego stosowano dotąd z radnymi i sołtysami, że te oferty wysłano do wszyst- cenę wyższą w stosunku do oferowanej, bo wynosiła kich radnych i sołtysów na terenie naszej Gminy, ona 2,80 zł za 2007 r., a 2,92 zł za 2008 r., gdy była w tym samym dniu kiedy obecni byli w/w wójtowie. Na duża sprzedaż. moje pytanie w kwestii wysłania tych ofert do radnych To oznacza, że mieszkańcy Gminy Nowy Korczyn i sołtysów skierowane do kolegi Adama Pałysa dlacze- płacili więcej niesłusznie. Czy tak wygląda traktowa- go tak postąpiono, nie dając czasu na przeanalizowa- nie partnerskie? Jeśli była by to uczciwa cena, to dla- nie tej propozycji, ów stwierdził iż o wysłaniu ich nie czego w tę wodę nie zaopatrują się w pełni sąsiednie 15 Gminy, np. Opatowiec - choć dla tej Gminy stworzono podpisów w tej sprawie, że „woda śmierdzi i jest tłu- cenę 1,70 zł., a więc jeszcze niższą od proponowanej sta”. Wyniki przeprowadzonych badań przez służ- nam?! by Sanepidu w pełni potwierdzają właściwą jakość. Wkroczenie radnych w tym momencie uważam Wykluczono ponad wszelką wątpliwość jakąkolwiek z jednej strony jako zatroskanie o właściwe relacje zawartość tłuszczu. Natomiast zapach chloru jest cenowe. Z drugiej zaś strony czemu grupa inicjatyw- nieunikniony, gdyż woda jest powierzchniowa i stąd na nie zapytała mnie w tej sprawie, dając wiarę tej konieczność chlorowania, kłamliwej propozycji. Wysoka Rada musi wiedzieć 4) dlaczego do dziś nikt z Was nie zapytał twórcę tego i o takiej praktyce, że obecnie zawierane były umowy zamierzenia pn. Nida 2000, obecnie posła Andrzeja co kwartał i za każdym razem cenę podnoszono i my Pałysa, czemu zmienił trasę tego wodociągu i wpro- nie mając innego alternatywnego źródła dostaw wody wadził go na teren małopolskiej Gminy Koszyce / na każdą podwyżkę musieliśmy się pogodzić. Dotąd pierwotnie miał przebiegać w obszarze gmin świę- też nie udzielano nam ubytków, co teraz się proponu- tokrzyskich, z docelowym dotarciem do Kazimierzy je. Tłumaczono to brakiem możliwości, a skąd ta moż- Wielkiej. Ten fakt spowodował powstanie paraliżu liwość jest obecnie? tej inwestycji, bowiem województwo małopolskie Na koniec chciałbym tej grupie inicjatywnej posta- ma inne priorytety niż województwo świętokrzyskie. wić kilka pytań: W tej sytuacji woda do Kazimierzy Wielkiej może ni- 1) dlaczego brak jest Waszej reakcji w sprawie niepła- gdy nie dotrzeć. Kto odpowie za brak osiągnięcia cenia podatku przez członków Związku, jako właści- efektu rzeczowego, polegającego na zaopatrzeniu cieli, co podraża cenę wody, którą ponoszą miesz- 80 000 mieszkańców (obecnie wodę z tego ujęcia kańcy naszej Gminy, pobiera około 3 000 osób)? 2) dlaczego nie wysłano takich ofert do innych Gmin W związku z powyższym proszę grupę inicjatyw- Związku, zarówno do tych, którzy kupują niewielka ną o poważne odniesienie się do tych problemów, bo ilość wody, jak również do tych, co wcale jej nie bio- te gesty, które są przez Was robione nie są prawdzi- rą, by zachęcić ich tym do szybszego podłączenia, we, a jedynie obliczone na tani populizm i nie mają 3) dlaczego nie piętnujecie ludzi rozpowszechnia- nic wspólnego z troską o prawdziwy rozwój Gminy i jej jących kłamliwe informacje o złej jakości wody, Mieszkańców. a nawet niektórzy z Was są inicjatorami zbierania

Bogusława Woźniak - Koordynator konkursu Eliminacje gminne VI „Małego” Powiatowego Konkursu Recytatorskiego 6 kwietnia 2009r. w Publicznej Szkole Podstawo- wej w Nowym Korczynie odbyły się gminne eliminacje VI „Małego” Powiatowego Konkursu Recytatorskiego pod hasłem „W krainie bajki i baśni”, które zorganizo- wał gminny koordynator konkursu: Bogusława Woź- niak. W konkursie udział wzięli uczniowie z trzech szkół podstawowych: Ostrowiec, Starego Korczyna i Nowe- go Korczyna. Uczniowie ubiegali się o możliwość uczestnictwa w dalszym etapie, rywalizując w dwóch kategoriach wiekowych: 0-I, II- III.

Czteroosobowa komisja miała nie lada problem z wytypowaniem sześciu najlepszych uczniów do II etapu - konkursu finałowego. Uczestnicy „turnieju poetyckiego” zaprezentowali wiersze o tematyce bajkowej i baśniowej. Młodzi ar- tyści wykazali się odwagą i śmiałością w interpretacji prezentowanych przez siebie utworów. Zdaniem jury: pani Marii Błach, pani Doroty Gaweł, pani Urszuli La- sak i Izabeli Błaszczyk, poziom tegorocznego konkur- su recytatorskiego był na wysokim poziomie. 16 Do II etapu konkursu z kategorii I zakwalifikowali Paulina Wawrzyk klasa III „a” - szkoła Nowy Korczyn się uczniowie: Po konkursie wszyscy uczestnicy, aby złagodzić Daria Suchy klasa I – szkoła Nowy Korczyn stres udali się na słodki poczęstunek. Mali artyści Gabriela Guła klasa 0 „a” - szkoła Nowy Korczyn otrzymali dyplomy i prezenty. Natomiast z kategorii II do II etapu przeszli ucz- Etap powiatowy konkursu odbędzie się dnia 24 niowie: kwietnia 2009 r. w Buskim Samorządowym Centrum Katarzyna Cerazy klasa III „b” - szkoła Nowy Korczyn Kultury. Milena Fortuna klasa III - szkoła w Ostrowcach,

Zygmunt Stefański A kiedy ryby nie brały… Było to pięć lat temu, pewnego pięknego majowe- się o zmęczeniu i strachu, a wolny czas to sama przy- go dnia. W tym właśnie dniu ryby nie brały. jemność poobserwować ich mozolną pracę i zorgani- Korzystając z wolnej chwili pogadywałem z kole- zowane życie, niejednokrotnie lepsze od innych stwo- gami w korczyńskim parku. Obok naszej ławki space- rzeń tego świata. rował mój dawny kolega z pracy (BS Nowy Korczyn) Wergiliusz w „Georgikach” tak pisał: p. Edward Cyrnek. Przechodząc, nie omieszkał za- „Pszczoła jedyna wie co dom i progi ojczyste. dać mi pytania: „czemu marnujesz cenny czas? Za- Pomne na zimy nadejście imają się latem gorliwie pracy, jąłbyś się pszczołami, ja ci dam książki, a nawet jakiś zdobyte zapasy, chowają skrzętnie pospołu. ul” – powiedział. I tak się zaczęło moje drugie hob- Jedne się troszczą o pokarm i według zawartej umowy by. Zawsze myślałem, że pszczoły na zimę zasypiają Lecą do pracy na pola i łąki, a pracują tylko latem. Nie miałem żadnego pojęcia A inne w ścianach domostwa o organizacji i życiu tych owadów. Łzy narcyzowe i lepką żywicę co z kory się sączy Nabyta literatura z tej dziedziny otworzyła mi oczy, Kładą na pierwszy plastra fundament, to z niej dowiedziałem się jaki to pożyteczny i zorga- A nim dopiero nizowany owad, jak potrafi dzielić się pracą. Tu jest Trwały wosk zawieszają: znów tamte hodują potomstwo, Matka Królowa i jej świta, którą karmią i ochraniają, są Rodu nadzieję: a inne klarowne miód zagęszczają strażniczki, karmicielki, robotnice wosku, miodu, nosi- Czystym nektarem i pyłkiem od dna po brzegi cielki pyłku, nektaru, producenci mleczka pszczelego, Sycąc komórki. są i trutnie do zapładniania matki, Producentki kitu Wypadł niektórym los strzeżenia wejścia do ula. pszczelego do uszczelniania i dezynfekcji gniazda. Te po kolei śledzą obłoki niebieskie grożące dżdżem I przyjmują brzemiona robotnic z pola i bronią Tak znalazłem się w szeregach 40-osobowej gru- Zbrojnym szykiem na jesieni do gwiazd darmozjadom py pszczelarzy w gminie Nowy Korczyn, która opie- Trudnią dostępu. kuje się około 550-ma rodzinami tych pożytecznych, Praca wre aromatem tymianku zagrożonych obecnie żyjątek. Na początku zakupiłem wonne tchną miody – lipowy, akacjowy, wrzosowy. dwa stare, wysłużone ule, które wyremontowałem, Bo pracowita pszczoła i z gorzkiego ziela odkadziłem ogniem i dałem do zasiedlenia koledze słodki miód zbiera, I wielkie to mozoły Marianowi z Badrzychowic. Obecnie mam 12 rodzin. nim miód zbiorą pszczoły. Pracy jest bardzo dużo przy tego rodzaju hodowli, ale Ale bardzo ważne jest to, że nie dla tego miód, kiedy się pokocha te pożyteczne owady, zapomina Kto się boi pszczół”.

17 Po latach, kiedy to człowiek zaczął ingerować ce, posiadanie silnych rodzin, prawidłowa ich ochro- w życie pszczół, tj. sprowadzanie z innych kontynen- na przed zimnem, wilgocią, rabunkami, błądzeniem tów matek pszczelich w celu uzyskania różnego ro- pszczół. Stosowanie w terminie leków i zapobieganie dzaju krzyżówek z innymi rasami (łagodniejsze, mio- pasożytom różnymi naturalnymi środkami. W pasiece dodajne itp.) pojawiły się za tym również złe strony należy rygorystycznie przestrzegać zasad higieny pra- i zagrożenia, różnego rodzaju choroby zakaźne. cy, dbałość o czystą odzież ochronną, narzędzi pracy, Wszystkie choroby zaraźliwe posiadają kilka cech zabezpieczenie przed gryzoniami, odpowiednie ocie- wspólnych, które odróżniają je od zatruć i chorób nie- plenie i wentylowanie ula, a co najważniejsze – za- zakaźnych. Choroby zaraźliwe wywoływane są przez pewnienie spokoju w pasiece. żywe organizmy, rozprzestrzeniają się one szybko Obecnie pojawiają się masowe padnięcia pasiek w rodzinie, w pasiece i między pasiekami. Występu- na całym świecie. Przyczyną tego jest modyfikowanie ją masowo, wyraźnie nasilają się w określonych po- roślin, gdzie podczas kwitnienia modyfikowanego rze- rach roku, pojawiają się częściej i przebiegają ciężej paku naukowcy trafiają na masowe padnięcia pszczół w rodzinach osłabionych lub późno leczonych (np. – giną całe roje. Telefonia komórkowa zbiera swoje chrząszcze amerykańskie bardzo szybko rozwijają żniwo – pszczoły masowo błądzą zmęczone, padają się w rodzinie pszczelej, na czerwiu żerują na pszczo- nie wracając do ula. Jeśli w takim tempie nie zabezpie- łach). czymy się przed tymi zjawiskami i nowoczesnością, to Bardzo ważne jest środowisko bytowania pszczół, szybko unicestwimy świat – przewidują wróżbici. Już żywienie, czystość. Postępowanie pszczelarza wpły- teraz z braku zapyleń brakuje nasion niektórych ga- wa na żywot tych owadów. Leczenie i zapobieganie tunków roślin, kwiatów i owoców. chorobom i pasożytom. Pszczelarz musi być czujny na Dlatego człowiek nie powinien za dużo ingerować tego typu sprawy. Na nic zdadzą się działania pszcze- w swoje środowisko i otoczenie, a raczej należałoby larza, jeżeli dalej będą nieuczciwi rolnicy, którzy rozpy- się z nim zżyć. Obecny człowiek nie chce być na obraz lają środki chemiczne nie w swoich porach dnia, gdzie i podobieństwo Boga, ale chce być mądrzejszy od dochodzi do masowych zatruć i ginięć nawet całego swego Stwórcy. Widocznie nadmiar w powietrzu pól roju. Pasieki wędrowne mają dobre strony, bo jest lep- magnetycznych źle działa nie tylko na pszczoły, bo- szy zbiór i zapylanie, ale są tu i złe strony, bo szybko ciany, ale i na ludzi, bo też zaczynają błądzić. Dlatego przenosi się zarazki, choroby i pasożyty. Szanowny Rolniku, wiem, że kochasz przyrodę i swoją Głównym czynnikiem, który hamuje szerzenie dolę, ale kilka razy przemyśl kiedy i jak zastosować się chorób jest czystość i wzorowy porządek w pasie- środki chemiczne nim wyruszysz w pole.

Marian Czaja Nazwisko!

Napisane z wykrzyknikiem sugeruje, że ktoś kate- Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowe- gorycznie żąda od nas podania nazwiska. Może to być go (kodeks Napoleona z 1804 r., kodeks austriacki policjant, prokurator, nauczyciel, a nawet ksiądz, jeżeli z 1810 r., kodeks niemiecki z 1797 r.). coś przeskrobiemy. Nie możemy wówczas przedsta- W Polsce nazwiska najwcześniej zaczęła nosić wić się jako Franuś z Sępichowa, Mariuszek z Korczy- magnateria i bogata szlachta, a to z potrzeby utrzy- na czy też Kasia z Harmonin. A przecież znamy Ja- mywania najrozmaitszych kontaktów, w tym także są- gienkę ze Zgorzelic, Danuśkę ze Spychowa, Zawiszę dowych. Czarnego z Garbowa, Powałę z Taczewa itd. Im było Potem nazwiska pojawiły się wśród uboższej wolno, a nam nie? szlachty i mieszczaństwa, dopiero później wśród bie- Cóż to więc jest nazwisko i od kiedy obowiązuje doty miejskiej, chłopów i Żydów (najbiedniejsi na zasa- jego noszenie? Można odpowiedzieć tak: nazwisko jest dzie rozporządzenia administracyjnego). to stałe, dziedziczne oznaczenie jednostki. Od imienia W wolnej Polsce po I wojnie światowej oraz po różni się tym, że dziecko otrzymuje je po przodkach 1945 r. przyjęto ustalenia prawne, obowiązujące na (rodzicach) i jest wspólnym oznacznikiem rodziny. terenie Rzeczypospolitej. (Jak słyszymy Polacy na Li- Jest to też norma prawna, zgodnie z którą cała twie mają kłopoty z pisownią nazwisk w wersji polskiej. rodzina nosi to nazwisko, natomiast imiona Według Litwinów Mickiewicz winien pisać się Mickie- w niej (w tej rodzinie) są różnorodne. Przy okazji wiczius). można dodać, że przydomek (przezwisko) nadają ko- Nazwiska używane w Polsce, aktualnie i daw- ledzy, sąsiedzi itd. niej, można podzielić na dwie wielkie grupy: nazwiska Imiona i nazwiska są pod opieką prawa tzn. nie rodzinne oraz nazwiska genetycznie obce, przejęte można ich dowolnie zmieniać. Od kiedy tak jest? z innych języków. W czasach Polski przedrozbiorowej (przed 1773 Zajmijmy się nazwiskami genetycznie polskimi. r.) nie obowiązywały żadne przepisy prawne w tym Można je uzasadnić z trzech zasadniczych źródeł: względzie, a wprowadzili je dopiero zaborcy i władze 1) wyrazów pospolitych - nazwą osobową, a więc na- 18 zwiskiem może stać się każdy wyraz pospolity, uży- Kaleta - sakiewka, wany w naszym języku. Oto przykłady: Biały, Blady, Kański - kania, ptak z rodziny sokołów Czarny, Niedziela, Piątek, Koń, Kat, Lis, Gołąb, Ko- Kądzielawa - kądziel, przyrząd do przędzenia lnu, ko- wal, Góra, Kasza, Krupa, Pięta, Żołądek, Wątroba, nopi Zawada. Kmieciak - włościanin, rolnik; ) imion. Imiona, będące nazwiskami, w których za- Kordek - kord (krótki miecz) lub sznur, którym przepa- wierały się życzenia wyrażone przez rodziców, np. sują się zakonnicy Stanisław - „stań się sławny” Kwas - kwas, kwasić, Bogumił - „bądź miły Bogu” Lasak - las (lub od „lasak”- człowiek mieszkający Bolesław - „więcej sławy” (bole = więcej) w lesie) Od imion (nazwisk) z biegiem czasu pojawiły się Matulewski - matula, nazwiskowe formy zdrobniałe. Mamy więc: Bogusz, Matusiak - od Mateusz Adamczyk, Stanek, Frania, Wojcieszek itd. Pasternak - roślina, Oto ciekawy przykład kształtowania się nazwiska Soja (Sioja?) - od sójka „Pasek” Szafranek - szafran (roślina). Paweł - Pach - Paszek - Pasek Spośród nazwisk obcego pochodzenia: kto nie wierzy, niech porówna: Bator - z węgierskiego - „odważny, dzielny” Stanisław - Stach - Staszek - Stasek (to „s” za- Stangret - z niemieckiego - „woźnica” miast „sz” nazywamy mazurzeniem). Szmid - z niemieckiego - „kowal” A skąd nazwisko Świech? Dedukcja podobna: Wajs - z niemieckiego - „biały”. Świętosław - Święch - Świech Na zakończenie kilka uwag: ) nazw geograficznych - istnieją (rzadko) nazwiska, - były czasy w Polsce szlacheckie, że nazwisko moż- które brzmią tak samo jak nazwy geograficzne. na było sobie kupić od kogoś bardziej znanego A więc: Kalisz, Bochnia, Moskwa, Bugaj, Warsza- - obecnie można sądownie zmienić sobie nazwisko, wa, Radom. ale nie może to być historycznie sławne np. Chrobry, Czy na podstawie pisowni nazwiska można wska- Mickiewicz, Piłsudski zać miejsce urodzenia obywatela? Można. Kościusz- - człowiek z nazwiskiem Biały może mieć piękną ciem- ko, Moniuszko, Popiełuszko, Lubaszenko – na pewno ną karnację, co nie jest powodem do zmiany nazwi- pochodzą z pogranicza polsko – białoruskiego lub pol- ska sko – ukraińskiego; Stolorz, Bednorz – ze Śląska, Ko- - nazwiska małżeństw typu Gołąb, Sokół, Duda, Cabaj hutek, Hlawa, Holoubek – z pogranicza polsko – cze- w mianowniku liczby mnogiej mają formy Gołębiowie skiego. (lub Gołąbowie), Sokołowie, Dudowie, Cabajowie Poniżej kilka nazwisk spotykanych w naszej okoli- - nie przejmuj się, że masz pospolite nazwisko. Te cy, z zachętą do próby wyjaśnienia pochodzenia włas- sławne też kiedyś były pospolite. Własną postawą nego nazwiska. możesz spowodować, że twoje nazwisko będzie bu- Babicz - od słowa „baba” dziło szacunek. Banaś - „bania” (coś grubego) Błach - od imienia Błażej (tak jak Paweł – Pach, Stani- sław - Stach) Boduch, Boduszek - od „ bodę, bóść, kłuć” Cabaj (Czaban)- pasterz bydła ( z tureckiego) Czaja - czaić się skradać Ćwiek - rodzaj gwoździa Duda - instrument muzyczny ( duda, dudy) Dybała - dybać (czatować , skradać się lub od „dyba” – kłoda, słup) Filosek - od imienia Teofil, Filip Gajda - grający na dudach Grochala - groch (roślina) Jachna - od imion Jan, Jakub lub Joachim Jagiełło - od nazwiska króla (litewskie nazwy – Jagieło, Jagełło), (jagły – krupy z ziaren prosa, proso) Jaroszek - od imienia Jarogniew lub od „jary” - wiosen- ny, młody Jasiak - od imion typu Jan, Jaromir Juda - od imion Juda, Judyta albo też „judzić” = kusić Juszczyk - od imienia Just (łacińskiego Justus), albo też od nazw osobowych typu Justyn, Julian, Juda, Józef  Zbigniew Zawada Badrzychowice Przy szosie Busko-Zdrój - Nowy Korczyn, około to gospodarstwa małe, produkujące tylko na własne 2 km od Piasku Wielkiego, leży wieś Badrzychowice. potrzeby. Gospodarstw typowo specjalistycznych jest W roku 1450 wzmiankowana jako Biedrichowice. We- tylko trzy: jedno specjalizujące się w produkcji mleka, dług Jana Długosza dziedzicem wsi był Jan Rytwiań- dwa - w trzodzie chlewnej. ski. W 1581 r. należały do Jakuba Secygniowskiego. Mieszkańcy wsi są ludźmi bardzo pracowitymi W 1827 r. Badrzychowice miały 322 mieszkań- i oszczędnymi, świadczy o tym fakt, iż na terenie wsi ców – prawie tyle samo co obecnie (teraz ma 320). posiadamy 12 kombajnów zbożowych. We wsi 90% Rozciągnięta wzdłuż drogi, tonąca w zieleni przydo- mieszkańców korzysta z wodociągu, natomiast brak mowych ogródków wieś nie posiada znaczących za- jest gazociągu i kanalizacji. bytków (jedynie przy drodze do Buska jest mały ko- Świetlica wiejska pobudowana w czynie społecz- piec i krzyż z roku 1858 - fundacji Macieja i Marianny nym w latach 80-tych, a doprowadzona do użyteczno- Piecek). ści publicznej (dwa lata temu) – służy mieszkańcom Badrzychowice zajmują obszar 650 ha, w tym 123 do kultywowania tradycji kulturalnych. Należy również ha lasów. Grunty rolne są słabej jakości: V i VI klasa zaznaczyć duży postęp w telefonizacji wsi – 95% go- ziemi zajmują 340 ha. Jedynie 175 ha stanowią grunty spodarstw ma aparaty stacjonarne. dobre, nadające się pod uprawę roślin wysokowydaj- Sołtysem wsi jest pan Bogusław Buczak. Wieś nych. W jej krajobrazie dominują rozległe łąki i liczne nie ma radnego do rady Gminy wywodzącego się zagajniki. Wieś ma charakter rolniczy. Oprócz trady- z tej okolicy. cyjnej uprawy zbóż i hodowli zwierząt coraz większe Mamy nadzieję, że w najbliższych latach działa- znaczenie zyskuje uprawa ogórków i truskawek. nia władz Gminy Nowy Korczyn będą skierowane na W całej wsi jest 77 gospodarstw domowych, co nie dalszą rozbudowę kanalizacji i gazyfikacji naszej wsi. oznacza ich wysokotowarowości, bowiem część z nich

Urszula Lasak Serwetkowa pasja Wszystko zaczęło się bardzo niewinnie – kwitu- je pani Helena Łojek z Badrzychowic. Początki mojej pasji sięgają przełomu lat 1950-1960. Pracowałam wówczas w Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Kielcach. To tam zawiązały się komórki różnego typu kursów (prace kulinarne, szycie, szydełkowa- nie, robótki na drutach, haftowanie, majsterkowa- nie) dla wszystkich amatorów tych prac. Było więc w czym wybierać – mnie zafascynowało szydełkowanie. W wolnych chwilach dziergałam precyzyjne wzory. I tak masowo wykonywałam serwetki, obrusy a na- wet… firanki. Jednakże wraz z narodzinami trzech córek, na- stąpiła przerwa w serwetkowaniu. Wówczas rzadko kiedy udało mi się zasiąść do szydełka. Po tak dużej przerwie czasowej, kontynuacja tegoż nałogu powró- ciła ze zdwojoną siłą. Teraz, kiedy jest 80-letnią emerytką, próbuje jeszcze swoich sił, niejednokrotnie zderzając się ze skomplikowanym wzorem, niczym z działaniem mate- matycznym. Z tą tylko różnicą, że już nie na szydełku, gdyż schorowane palce nie pozwalają na jego utrzy- manie w dłoni. Teraz posługuje się… drewnianymi pa- tyczkami do szaszłyków! Kiedy obrus uzyska znaczne rozmiary, wówczas pracuje na drutach z żyłką. Pani Helena najbardziej lubi zimę, bowiem przez całe dni oraz długie wieczory (przy lampie nocnej) w nieodłącznym towarzystwie nici i kołków, kontynuuje swoje dzieła. Twierdzi, że w ten sposób nie ma czasu 20 na nudę i najmilej w świecie spędza swój czas. Nie ma nawet czasu aby myśleć o dolegliwościach. Robótki tego typu bardzo ją uspokajają. Wszystkie, małe i duże, dzieła pani Heleny zna- lazły swoje przeznaczenie. Serwety czy obrusy trafiły w ręce rodziny, znajomych, przyjaciół, a także młodych par w prezencie ślubnym. Nic tak nie cieszy jak dar z głębi serca i wykonany z pasją. Na moje pytanie, czy udało jej się niejako „za- razić” tą pasją swoje córki, uśmiecha się i przecząco kiwa głową. Ale nie traci nadziei, że być może kiedyś, gdy będą na emeryturze, zechcą przejąć od niej szy- dełko i „szaszłykowe patyczki”. Ale póki co, to ona dla ich potrzeb wyczarowuje z nici te cudowności. I oby tak dalej!

Elżbieta Kwas Co nowego w Prawie budowlanym? Chciałabym poinformować zainteresowanych, że podzieli stanowisko i nie wniesie poprawek? - przeko- 12 lutego 2009 r. Sejm uchwalił nową ustawę o zmia- namy się w najbliższym czasie. nie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych Czy uproszczone procedury nie przyczynią sie do ustaw, która to przekazana została do Senatu. Wej- większego chaosu urbanistycznego i dalej nie będą dzie ona w życie po sześciu miesiącach od ogłoszenia oszpecać przestrzeni? - takie pytania zadają sobie jej w Dzienniku Ustaw. środowiska profesjonalistów, odpowiedzialnych za ład Zasadniczym założeniem zmienionej ustawy jest przestrzenny. uproszczenie procesu przygotowywania inwestycji do Osobiście uważam, że częste zmiany przepisów realizacji, a więc mniej formalności niż obecnie. w tym zakresie nie przyczynią się do porządkowania Czy w praktyce się to sprawdzi? - czas pokaże. przestrzeni publicznej, która w naszym kraju nie ma Ustawa wprowadza zasadniczą zmianę, że budo- wiele wspólnego z ładem przestrzennym. wa obiektu budowlanego wymagać będzie tylko zgło- Miałam w m-cu styczniu b.r. okazję przekonać szenia a nie, jak dotychczas, pozwolenia na budowę. się jak funkcjonuje zabudowa w Anglii. Nie trzeba było Dokonać go będzie musiał inwestor jeszcze za- być profesjonalistą, żeby dostrzec, że od wielu pokoleń nim rozpocznie budowę. funkcjonuje tu konsekwentnie ten sam system prawny, W zgłoszeniu inwestor powinien określić usytuo- który w konsekwencji doprowadził do rewelacyjnych wanie i rodzaj obiektu budowlanego, a także plano- efektów, jakże pięknie uporządkowanej, czytelnej za- wany termin rozpoczęcia budowy. Musi dołączyć do budowy. Przestrzeń podzielona została na określone niego trzy egzemplarze projektu budowlanego oraz kwartały, a każdy kwartał ma ściśle określone zasa- wymagane decyzje, opinie, uzgodnienia i oświadcze- dy zabudowy. Nie istnieją odstępstwa od tych zasad, nie o tym, że ma prawo dysponować nieruchomością a pojęcie samowoli budowlanej nie jest znane. na cele budowlane. Wysokość budynków, kolorystyka elewacji i da- Sporządzenie projektu budowlanego nie jest jed- chów, spadki dachów, wykończenia, linie zabudowy nak wymagane przy budowie każdego obiektu. Np. nie są ściśle ustalone i korespondują ze sobą - co nadaje jest potrzebne przy budowie obiektów gospodarczych przestrzeni elegancji i ładu przestrzennego. Nie zda- o powierzchni do 35 m2 przy rozpiętości konstrukcji rza się aby jeden budynek miał kolor elewacji różowy, nie większej niż 4.80m, bezpośrednio związanych a tuż obok, na działce sąsiedniej zielony, natomiast z gospodarka leśną, wolno stojących budynków par- w naszej przestrzeni, chociażby na terenie naszej gmi- terowych o powierzchni zabudowy do 25 m2, przydo- ny, przykładów takich jest wiele. mowych basenów i oczek wodnych o pow. do 50 m2, W zagospodarowaniu przestrzennym uwzględ- a także ogrodzeń od strony dróg, ulic, placów, torów nione zostały także aspekty socjologiczne, a więc ta- kolejowych i innych miejsc publicznych. W takich przy- kie, w których człowiek czuje sie najlepiej. Praktycznie padkach do zgłoszenia wymagane będą odpowiednie nie funkcjonuje zabudowa wielorodzinna, a więc bloki, szkice i rysunki. ponieważ taka opcja jest nieprzyjazna człowiekowi. Jeżeli w ciągu 30 dni od dnia dokonania zgłosze- Zamiast bloków funkcjonuje zabudowa szeregowa, na nia właściwy organ nie wniesie sprzeciwu w drodze działkach o niewielkiej powierzchni, ale za to z niewiel- decyzji, wówczas inwestor może przystąpić do budo- ką ilością zieleni, w formie takiego „patio” - wewnętrz- wy. nej przestrzeni zielonej, czasem z drzewkiem, albo Takie założenia w ustawie przyjął Sejm, czy Senat pnącą zielenią, gdzie można spędzić wolny czas. 21 Człowiek nie może funkcjonować bez przyrody, I kiedy tak podziwiałam tę zabudowę z wysokości więc te warunki są tam uwzględnione. Przestrzeń do- zniżającego sie samolotu, to wniosek nasunął sie je- stosowana została do wymagań poszczególnych grup den. Ten kraj potrafi wykorzystać wiedzę i umiejętno- społecznych. Każdy z zainteresowanych, w zależności ści swoich mieszkańców oraz zastosować ją z pożyt- od zasobności portfela, ma możliwość zakupu działki kiem głównie dla rozwoju swojego kraju, a rewelacyjne i zrealizowania swojego zamierzenia, od segmentu efekty widoczne są z lotu ptaka. w „szeregówce” do wolno stojącej rezydencji na dział- W naszym kraju decydują w większości przypad- ce nieporównywalnie większej, ale w ścisłym dosto- kowi politycy, dbający wyłącznie o własne interesy, sowaniu do wymagań zabudowy obowiązującej w tym a nie o efekty dla Polaków. obszarze. Wyeliminowana została tym samym taka Nie musimy daleko szukać. Wystarczy spojrzeć niezdrowa rywalizacja, która funkcjonuje w naszej rze- na nasz region. Ważniejsze jest to, czy zarządzający czywistości, na zasadzie, że ja musze mieć budynek gminą należy do Prawa i Sprawiedliwości czy do Pol- wyższy od sąsiada, z bardziej fikuśnym dachem itp., skiego Stronnictwa Ludowego. Nie ważne jest nato- nie bacząc na efekt architektoniczny i warunki określo- miast jakie ma to przełożenie dla rozwoju Gminy. Nie- ne w wydanym pozwoleniu na budowę. Funkcjonuje ważne są także efekty pracy, praca i zaangażowanie tzw. „szpanowanie”. Inwestorzy ciągle coś zmieniają większości radnych, najważniejsza jest przynależność we własnym zakresie, oczywiście z uszczerbkiem dla do opcji politycznej i interesy partyjne. I zamiast inte- efektów zabudowy. grować i wykorzystywać swoje możliwości nieustannie W Anglii o sposobie zagospodarowania decydu- podkłada się kloce pod nogi, aby zniweczyć możli- ją profesjonaliści i od tych zasad nie ma odstępstw. wości rozwoju. Jaki to brak poszanowania dla miesz- Nie występuje także zabudowa przy głównych ciągach kańców tej Gminy. To przecież Mieszkańcy decydują komunikacyjnych, która ograniczałaby prędkość prze- o wyborze swoich przedstawicieli, a obowiązkiem każ- jazdu do 50 km/h, jak to funkcjonuje nagminnie u nas. dego z nas jest uszanowanie tej decyzji, tym bardziej Zabudowa rozproszona występuje w bardzo niewiel- polityków, którzy, między innymi, wybierani są także kim zakresie i nie naraża władz samorządowych na przez społeczność tejże Gminy. Może pora wyciągnąć koszty związane z realizacją kilometrowych elemen- konstruktywne wnioski? tów infrastruktury. A jak funkcjonuje to u nas?- pozostawiam do oce- ny Państwu.

Małgorzata Matusik - Przewodnicząca Rady Gminy Czysta Gmina – dla siebie i dla potomnych Z inicjatywy Radnych i Wójta Gmina dzień 6 kwietnia br. ogłoszono dniem generalnych porządków na terenie gminy Nowy Korczyn. Szkoły działające w naszej gminie podjęły się zorganizowania sprzątania na teranie swoich miejscowości przy pomocy Zakładu Gospodarki Komunalnej oraz Zakładu Gospodarki Od- padami Komunalnymi sp. z o. o. w Rzędowie. Na ten cel pozyskano 1200 par rękawiczek oraz 400 worków, do których dzieci i młodzież zbierały śmieci. Do akcji włączyli się niektórzy strażacy, a także mieszkańcy poszczególnych miejscowości. Ogółem zebrano i wy- wieziono na wysypisko 7 ton śmieci. Koszt całej akcji wyniósł ca 3000 zł. Pomimo bardzo licznych monitów skierowanych do naszych mieszkańców nadal odnotowujemy przy- padki bezkarnego wysypywania śmieci do rowów, w okolicach rzek oraz w inne niestosowne miejsca, psując w ten sposób wizerunek naszej gminy. Zwracam się po raz kolejny z apelem do miesz- kańców, by nie zaśmiecali naszej małej ojczyzny, bowiem utrzymanie w czystości posesji, ulic, parków i Nadnidziańskiej Natury 2000 leży w naszym wspól- nym interesie.

22 Wiktor Kwas - Wójt Gminy Nowy Korczyn Na pewno chodzi o wodę! Zabierając głos w sprawach dla Gminy Nowy Kor- wadził tej wody do Solca-Zdroju?”. Z tego jasno wy- czyn na łamach prasy, nie czynię nigdy uwag, które nika, że gdyby chciano tę wodę w Solcu-Zdroju to by wyszły by za nawias przyzwoitości, szacunku, nawet była, bo jako decydent w kwestii realizacji „Nidy 2000” wobec ludzi, z którymi się nie zgadzam, tak wewnątrz miał w tej kwestii głos decydujący. Ale nie o wodę gminy jak też i na zewnątrz. Nawet wtedy, kiedy było decydentowi chodziło tylko o pozyskanie elektoratu referendum były różne uwagi pod adresem rady gmi- w gminach gdzie wodociąg dotarł, bo w Solcu głosy ny i moim, ale i one nie miały tak napastliwej formy. były zapewnione. Sam bym na to nie wpadł ale na jed- W relacjach międzygminnych nasza Gmina i ja osobi- nej z sesji naszej gminy taką opinię wygłosił człowiek ście mamy relacje przyjacielskie i serdeczne. Z ostat- z poprzednich władz w naszej gminie. niego jednak tygodnika „Ponidzie” z dnia 14 kwietnia Panie Adamie, w kwestii jakości wody zapewniam b. r. dowiedzieliśmy się, ja i moi mieszkańcy, że tak pana i wszystkich, komu ta sprawa leży na sercu, że nie jest. woda odpowiada wszystkim wymogom jakie stawia- W wymienionym czasopiśmie, w artykule pt. „Czy ne są wodzie pitnej. Natomiast nie stwierdziłem żeby aby na pewno chodzi o wodę”, pan Wójt Gminy Solec- w gminach m.in. w Solcu-Zdroju podano wyniki do Zdrój Adam Pałys w brutalny sposób burzy te relacje publicznej wiadomości. Mówienie o mieszaniu w garn- między naszymi gminami. kach sąsiadów przez moja osobę to wielki nietakt. Czy W sposób zbójecki wpada na teren nowokorczyń- ja pytam o jakość wody, którąkolwiek gminę? Czy też skiej gminy, próbując oceniać moją ciężka pracę wie- pouczam kogokolwiek z kolegów Wójtów w kwestii loma upokarzającymi epitetami, tylko dlatego, że nie podawania wyników badań wody? Czy pytam, bądź wyraziłem zgody na sfinansowanie z budżetu Gminy zarzucam kolegom Wójtom, jeśli tego nie ogłosili na Nowy Korczyn odcinka wodociągu od Starego Korczy- stronie internetowej, to ma oznaczać, że mają złą ja- na do granicy z Gminą Solec-Zdrój, którym to wodo- kość wody w ich gminach? Naprawdę Panie Wójcie ciągiem wymieniona gmina pobierałaby wodę z ujęcia Adamie to nie ja jątrzę i to nie ja zaglądam do garnków w Starym Korczynie. Koszt szacunkowy tego odcinka innych gmin. około 2 miliony zł. Panie Wójcie Adamie, ani w tym, ani w poprzed- Także dlatego, że nie wyraziłem zgody na prze- nich artykułach nie mijam się z prawdą w kwestii za- sył wody przez naszą starą sieć wodociągową, na od- trudnienia. Jako gmina, która pobierała wodę w ponad cinku Sępichów – Piasek Wielki, którą cechuje duża 95 % całej produkcji, a więc była głównym żywicielem awaryjność. tego Związku, nie miała tak naprawdę żadnego wpły- Przy częstych awariach ani mieszkańcy naszej wu na zarządzanie wyżej wymienionym. Na swoim gminy, jak również mieszkańcy Gminy Solec-Zdrój terenie też posiadamy ludzi, którzy szukają pracy. Za- często by tej wody nie mieli, natomiast od strony Os- trudniono jedną osobę z Gminy Stopnica, która jest ze trowiec jest zbyt mały przekrój rury, co wyklucza moż- wskazania gminy w Solcu-Zdroju, dwie osoby z Gminy liwość zabezpieczenia potrzeb w tym zakresie miesz- Solec-Zdrój jedną osobę z Gminy Opatowiec. kańców Gminy Solec-Zdrój. Nie słyszy ten, co nie chce usłyszeć. Panie Wójcie W obu przypadkach, żeby zwiększyć przesył tej Adamie, ja słucham moich mieszkańców. Zapewne po- wody do Solca, trzeba byłoby znacznie zwiększyć ciś- dobnie czynią inni Wójtowie. Podatek musi każdy pła- nienie w naszej sieci, co jeszcze bardziej podniosło by cić. Takie stanowisko prezentuje nasza Rada Gminy liczbę awarii, a tym samym wzrost strat finansowych tym bardziej, gdy chodzi o ok. 180.000 zł w skali roku. przez naszą Gminę. Wymuszanie, by tę kwotę umorzyć, z jednej strony to Aby pomóc Zakładowi Usług Wodnych „Nida dla naszych mieszkańców: mniej inwestycji, mniej ka- 2000” i Gminie Solec-Zdrój w zaopatrzeniu w wodę, mienia na drogi, mniej remontów obiektów itp., a z dru- zaproponowałem jako rozwiązanie wójtowi Gminy So- giej strony to nie tylko już w grę wchodzi zaglądanie lec-Zdrój wybudowanie zbiorników retencyjnych na naszej gminie do garnka, ale także i do portfela. granicy naszych gmin, aby w nocy, kiedy jest mały po- Wprawdzie widnieje podpis Dyrektora ZUW „Nida bór wody na naszym terenie, napełniać te zbiorniki. 2000” pod ofertą dostawy wody, ale tenże stwierdził, Te trudności jeśli chodzi o nasze sieci i możliwo- że był tylko wykonawcą tej dyspozycji. Natomiast nikt ści gdy chodzi o zbiorniki są znane Panu wójtowi Gmi- nie chce się przyznać, kto zdecydował o jej wysłaniu ny Solec-Zdrój. na teren naszej gminy. Pański deklarowany szacunek Czy jest tu zła wola z mojej strony? Lepiej jednak dla mieszkańców naszej gminy na tyle byłby prawdzi- oczerniać mnie argumentem złej woli, mówiąc, że jest wy, gdyby oni jako czytelnicy otrzymywali prawdę. brak zgody. Ponadto omawialiśmy podczas składania wspo- Panie Wójcie będąc w Twoim gabinecie powie- mnianej oferty, że potrzebujemy trochę czasu by ją dział pan w obecności Przewodniczącej Rady Gminy rozważyć. Tego czasu nam nie dano, bo jeszcze tego z Nowego Korczyna te znamienne słowa „k…… cze- samego dnia wysłano te pseudo oferty na teren naszej mu ten Andrzej (chodzi o obecnego posła) nie dopro- Gminy - o czym wyżej mowa. A celem było poderwa- 23 nie autorytetu mojej osobie i wywołanie dezinformacji. Z powyższego wnoszę, bo nie zamierzam już To awanturnictwo się nie powiodło po raz kolejny, bo dalej polemizować z wójtem z Solca, że jakby ciągle ludzie umieją oddzielić plewy od ziarna. coś się należało włodarzom z Solca od Gminy Nowy Tak, to jest afera, którą po raz drugi nam zafun- Korczyn. Może tak było, ale wówczas były inne czasy dowano. Pierwsza była wówczas, kiedy ZUW „Nida i inni ludzie zarządzali Gminą Nowy Korczyn i może 2000” chciał wstrzymać dostawy wody z dniem 15 lu- tym ludziom mniej zależało na jej wizerunku. tego 2007 r., wysyłając także wiele plakatów na teren W tej kadencji, za wolą mieszkańców mojej Gmi- naszej gminy. ny pełnię funkcję wójta dokąd tylko będą sobie tego W sprawie wysłania do radnych i sołtysów pisma, życzyli i tylko oni mają prawo mnie oceniać. Zapew- na teren Gminy Nowy Korczyn, w którym świadomie niam ich, że do ostatniej godziny mojej służby będę używam słowa „kłamliwie”, ponieważ mówi się o cenie czynił wszystko, aby zmieniać oblicze mojej gminy, sprzedaży wody za 1 m3 przy małej obecnie produkcji, w której wyrosły całe pokolenia moich przodków. oferując nawet ubytki w wysokości 5%. Tobie, wójcie Adamie, osobiście i Gminie Solec- Kiedy Gmina Nowy Korczyn kupowała wodę Zdrój, życzę dalszych sukcesów. (a więc przy dużej produkcji) - sprzedawano ją ostat- W treści tego artykułu nie używałem i nie używam nio dla naszej Gminy po cenie 2.98 zł/m3 i bez żad- przykrych słów pod Twoim adresem, którymi Ty mnie nych ubytków. raniłeś w całym swoim tekście, gdyż na każdego czło- Każdy człowiek wie, że przy większej produkcji wieka patrzę jak na przyjaciela. produkt jest tańszy, ze złożonej oferty wynika akurat że jest odwrotnie, czyli kłamliwie.

Kazimiera Gołdyn Złote gody Ponad pół wieku temu dwoje ludzi poznało się, Aktu tego dokonano w domu Państwa Pater pokochało i jest ze sobą do dnia dzisiejszego. To Pań- z uwagi na niemożność osobistego przybycia jubilatów stwo Walentyna i Józef Pater z miejscowości Ucisków. na zaplanowaną w późniejszym terminie uroczystość Otrzymali oni dziś, tj. 18 kwietnia br., z rąk Wójta Gmi- wręczenia medali pozostałym dwudziestu trzem pa- ny Nowy Korczyn medal za długoletnie pożycie mał- rom małżeńskim. Zarówno jubilaci jak i zgromadzona żeńskie. najbliższa rodzina nie kryli wzruszenia i radości. Wręczając kosz czerwonych róż pan Wójt po- wiedział: „W imieniu Rzeczpospolitej Polskiej Dostoj- nym Jubilatom, składam najserdeczniejsze gratulacje z okazji pięćdziesiątej rocznicy pożycia małżeńskiego. Niech ten szczególny dla Was dzień będzie okazją nie tylko do wspomnień, ale także do pogodnego spoj- rzenia w przyszłość. Przyjmijcie więc Państwo naj- serdeczniejsze życzenia: zdrowia, szczęścia, pomyśl- ności i samych radosnych dni”. Ja również w imieniu własnym złożyłam Jubilatom życzenia i gratulacje.

24 Następnie dokonano aktu dekoracji. Aby trady- cji stało się zadość - wzniesiono toast szampanem i odśpiewano „Sto lat”. Pozostały czas spędzony w domu Państwa Pater przebiegał w atmosferze mi- łych wspomnień i opowieści. Kończąc, zacytuję poetę Jana Kochanowskiego: „Nic wiecznego na świecie, ra- dość się z troską plecie. Lecz na szczęście wszelakie, serce ma być jednakie”. Jakże prawdziwe są to słowa, wszak Państwo Pater - dzisiejsi „Złoci Jubilaci” mają serca stale jed- nakie. Wytrwali w zgodzie i miłości 50 lat. Życzymy im świętowania brylantowych godów.

Janusz Kopaczek - prezes – dyrektor Biura Organizacji Turystycznej „Szlak Jagielloński” Sezon 2009 na „Szlaku Jagiellońskim” Od kilku miesięcy przygotowujemy się do sezonu turystycznego na „Szlaku Jagiellońskim” w 2009 roku. Od maja do sierpnia historyczny trakt Kraków – Lublin – Wilno na nowo ożyje za sprawą imprez lokalnych oraz międzynarodowego przejazdu. Serdecznie zapraszamy Państwa do skorzystania z na- szej wspólnej oferty. Imprezy przed podróżą …

Jarmark Jagielloński w Lublinie Ekspedycja rowerowa na trasie Kraków - Lublin - Brześć fot. Dominika Kopaczek - Wilno w 2006 r. fot. Janusz Kopaczek Tegoroczny sezon rozpoczniemy 29 maja w Mię- które podczas swoich Dni obchodzić będą 635. rocz- dzyrzeczu Podlaskim od organizowanych po raz nicę nadania dawnemu miastu prawa magdeburskie- pierwszy „Królewskich wiwatów”, czyli powitania króla go. Z kolei 20-21 czerwca zaplanowane zostały Dni Aleksandra Jagiellończyka. W dniach 30-31 maja na Sandomierza. Gospodarzami tych imprez będą miej- turystów oczekiwać będą podkrakowskie Koszyce, scowe samorządy, natomiast Organizacja Turystycz-

Zwiedzanie Lublina podczas Jarmarku Jagiellońskiego, fot. Dominika Kopaczek 25 na „Szlak Jagielloński” zadba podczas nich o program dotyczący historycznego traktu. Podróż „Szlakiem Jagiellońskim” Największym wyzwaniem dla Organizacji bę- dzie przejazd promocyjny śladami naszych przodków trasą Wilno – Lublin – Kraków. Ekspedycja złożona z pasjonatów i samorządowców wyruszy 26 czerwca z Lublina do Wilna, gdzie następnego dnia zainaugu- rujemy prezentację poszczególnych odcinków mię- dzynarodowego traktu. Dnia 29 czerwca zapraszamy kolejno na spotkania: w Mielniku, Międzyrzeczu Pod- laskim, Parczewie i Ostrowie Lubelskim. Następnie Jarmark Jagielloński w Lublinie, fot. Dominika Kopaczek ekspedycja zawita do Lublina, gdzie na przełomie czerwca i lipca – a więc w rocznicę unii lubelskiej – za- planowane jest Walne Zebranie Organizacji. W dniach 1-4 lipca w mieście unii odbędzie się ponadto III Międzynarodowy Zjazd Miłośników Trak- tów „Zachód – Wschód”. Doroczna impreza Lubel- skiego Stowarzyszenia Turystyki Kulturowej „Zachód – Wschód” będzie okazją do promocji „Szlaku Jagiel- lońskiego” oraz wymiany doświadczeń z pasjonatami innych historycznych traktów (m. in. uwzględnionych na „Via Regia” – Wielkiej Drodze Kulturowej Rady Europy). Na 4-5 lipca zaplanowany został przystanek Jarmark Jagielloński w Lublinie, fot. Dominika Kopaczek w Sandomierzu, podczas Jarmarku Jagiellońskiego i Międzynarodowego Turnieju Rycerskiego o Miecz Imprezy po podróży Zawiszy Czarnego z Garbowa. Poprzez kalendarz imprez na „Szlaku Jagielloń- 6 lipca zatrzymamy się w Nowym Korczynie oraz skim” w 2009 r. zachęcamy również do wzięcia udziału Koszycach. Podróż zakończymy uroczyście w kró- 26 lipca w Kingonaliach, które będą okazją do przy- lewskim Krakowie w dniu 7 lipca. Tegoroczna podróż pomnienia w Nowym Korczynie zarówno postaci św. związana będzie tematycznie z rocznicą unii lubel- Kingi, jak i św. Jadwigi. Na 8-9 sierpnia warto wybrać skiej 1569, na mocy której Królestwo Polskie i Wielkie się do Mielnika na Ogólnopolskie Prezentacje Kultury Księstwo Litewskie utworzyły Rzeczpospolitą Obojga Mniejszości Narodowych i Etnicznych „Muzyczne Dia- Narodów. Mamy nadzieję na duże zainteresowanie logi nad Bugiem”. Odtąd na szlaku królować już będą prezentacjami „Szlaku Jagiellońskiego” w obranych jarmarki: 9 sierpnia – Jarmark Zygmuntowski w Ostro- punktach przystankowych. Liczymy też, że mieszkań- wie Lubelskim, 13-16 sierpnia – Jarmark Jagielloński cy miejscowości na historycznym trakcie odwiedzą w Lublinie i 18 sierpnia – Jarmark Jagielloński w Par- z tej okazji co najmniej najbliższe miejscowości przyj- czewie. mujące ekspedycje. Więcej: www.szlakjagiellonski.pl Jarmark Jagielloński w Lublinie, fot. Dominika Kopaczek

26 miejscowości

© Organizacja Turystyczna “Szlak Jagielloński” Opracowanie: merytoryczne - Janusz Kopaczek, graficzne - Grzegorz Jaworski. Logo - Rafał Niedźwiadek.

27 28 Romuald Kiwior Odkurzanie historii - c.d. historii życia R. Kiwiora

Przedmowa. o wyzwolenie Ojczyzny. Matka z Danii przywiozła rów- W 1990 r. Instytut Nauk Społecznych Polskiej Aka- nież sporą ilość pieniędzy, za które mogła kupić duże go- demii Nauk ogłosił konkurs na pamiętniki bezrobotnych. spodarstwo. Widocznie los bezrobotnej przypisany był jej Zaintrygowało mnie to ogromnie, bo choć nie mia- genetycznie, gdyż została całkowicie okradziona przez łem przygotowania humanistycznego ani żadnego pi- własną rodzinę. Przez resztę całego życia borykała się sarskiego, to postanowiłem spróbować do czego może z losem bezrobotnej. Po wyjściu za mąż za mojego ojca, być zdolny ponad 70–letni schorowany i sparaliżowany oboje dorywczo pracowali u co bogatszych gospodarzy, człowiek, posługujący się o tyle o ile jedną nogą i ręką. aby wyżywić czteroosobową rodzinę. Z opowiadań pokolenia moich ojców i dziadów, urodzo- Boże, ileż ja razy gorzko płakał nad jej grobem, uża- nych jeszcze przed I wojną światową, zapisywanych lając się na los, że nie dał mi możliwości uczynić ją choć w moich myślach, starałem się wyciągnąć to wszystko, co trochę szczęśliwą. Z chwilą jej śmierci otrzymałem im- w jakiś sposób rzutowało na wydarzenia, których byłem matrykulację magistra inżyniera mechanika, co dawało obserwatorem w okresie przedwojennym, w czasie wojny nadzieje odmiany na lepsze… i po niej, w miejscu mojego urodzenia na kielecczyźnie, Ojciec pochodzący z Nowego Korczyna – miasteczka dalszej wędrówce przez życie w Strzelinie, Cegielni – Ko- w województwie kieleckim wywodził się z gospodarskiej socice na Dolnym Śląsku, Wrocławiu, Ursusie, by osta- rodziny. Tam już podziału rolnego nie dało się dokonywać, tecznie osiąść na stałe, jak opatrzność pozwoli, na wsi gdyż działki choć długie, były na tyle wąskie, że można je w Bożej Woli, aby tu przy wnukach zakończyć tą, obfitu- było przeskoczyć i tylko jego najstarsza siostra została na jącą w moje życiowe wydarzenia, wędrówkę. gospodarstwie, reszta rodziny powędrowała w świat za Brzostków chlebem. Jego brat Józef – policjant - zginął W tej miejscowości w chacie nad stru- w potyczce z bandytami, dwie siostry mieszka- mieniem przyszedłem na świat 10 lipca 1929 ły w Łodzi, jedna Marysia w obowiązku – tzn. roku z matki Katarzyny Starościak i ojca Jana na służbie, druga Wiktoria prowadziła kiosk Kiwior. Na chrzcie nadano mi imię Romuald. z warzywami, a miała w nim nawet lody, któ- Chata była jednoizbowa, jednookienna zbu- rymi pierwszy raz w życiu zostałem poczę- dowana z drewna i pokryta słomą. Zbudo- stowany, kiedy nas ciotka do siebie sprowa- wali ją mój dziad Starościak, pochodzący dziła w 1936 roku. z gór, który z niewiadomych mi przyczyn tu Mieszkaliśmy tam razem w małej iz- na błoniu przy strumieniu, a nie w ciągłej za- debce przy ulicy Zakątnej. Ciotka z wujkiem budowie wiejskiej założył swe siedlisko. spali na łóżku, a my we czwórkę na podło- Prawdopodobnie obfitość trawy i wód dze. Obok za ścianą były śmierdzące ubika- potoku pozwalała mu na hodowanie krówek cje, masa szczurów i śmietnik pod oknem. i owieczek. Liczba piskorzy w strumieniu po- Brudna woda rynsztokiem płynęła dalej do zwalała na prowadzenie dostatniego życia głównej ulicy. Kończyłem wówczas sześć lat, sześcioosobowej rodziny: żony, dwóch synów i córek, ale dobrze pamiętam jak dużo ludzi stale czegoś szukało w tym mojej matki Katarzyny. I może mój dziad i jego po- w owym śmietniku, a głód był tak wielki, że zaspakajano tomstwo nie zostaliby bezrobotnymi, gdyby nie zachłan- go zbieranymi na ulicach skórkami z pomarańczy. ność innych: podzielić błonie, powiększyć gospodarstwa Matka z ojcem codziennie bezskutecznie poszuki- – tak orzekła wieś. wali tu pracy, w końcu po trzymiesięcznej udręce, nie Jak postanowiono tak i zrobiono z tym, że jak już wytrzymali, pokłócili się z ciotką, że ich do takiej nędzy ktoś miał ziemię orną, to mu z podziału jeszcze dodano ściągnęła. No ale cóż, Boże mój, ona była winna, chciała a kilku bezrolnym mieszkańcom błonia - figę. Tak obora- jak najlepiej. Fabryka w której mieli pracować spłonęła, no jego dom, że mógł jedynie wąską ścieżyną wychodzić bezrobotnych przybywało i nie zanosiło się na lepsze. na gościniec. Jaka była jego rozpacz - mogę się tylko Trzeba było wracać. Wracać, ale gdzie? Chatę po domyślać. dziadku sprzedano przed wyjazdem Wieczorkowej. Może Wiem, że jednego synka zabodły cudze barany; na ojcowiznę ojca? Za resztę pieniędzy taksówkarz przy- obie córki za pracą – Marysię na „Saksy”, a Katarzynę wiózł nas do Nowego Korczyna, przecież tu mieszkał do Danii musiał słać, drugi zaś syn w Zagłębiu Dąbrow- szwagier ojca, Misterka Adam, może coś zaradzi. Nie- skim zasilił szereg bezrobotnych, sam zaś na błoniu przy stety siostra ojca - Julia już zmarła, a ten miał drugą żonę strumieniu w nędzy dokonał żywota. Matkę moją Kata- i nawet na podwórze nie wpuścił. Zostaliśmy na resztę rzynę zastała w Danii I wojna światowa, gdzie jako mło- dnia i na noc na „buskiej” szosie. Dobrze, że było lato, da dziewczyna ciężko pracowała na polach buraczanych a matka woziła ze sobą pierzynkę to noc jakoś minęła, i wróciła do kraju dopiero po jej zakończeniu. nie obyło się przy tym bez zbiegowiska, które towarzyszy Duńczycy, w dowód pamięci i pracowitości tych takim przypadkom, zwłaszcza, że brat popłakiwał a ja to dziewcząt, postawili im pomnik w miejscowości Moribo, już głośno zawodziłem, tak z głodu jak i ze strachu. stojący tam do dziś. Matka wracając do domu przywio- W końcu rano zlitował się nad nami sąsiad Mi- zła ze sobą synka Stefana i rzeczy po jego ojcu, który sterki, niejaki – Topolski, który mieszkał samotnie nie wrócił z wojny, gdzie brał udział jako ochotnik Wojska w dużym domu wraz ze zdziwaczałym synem starym ka- Polskiego na obczyźnie, walcząc w „Błękitnej Dywizji” walerem. Przyjął nas do pustej izby. Byliśmy szczęśliwi, 29 ale nie na długo. Pod pozorem, że go okradamy kazano obserwować z wału szeregi kucających. Miejscowe chło- nam się wynosić. Rzeczywistość była inna. Staremu ka- paki wykorzystując rytuał obrzezania potrafili dokładnie walerowi podobała się bardzo matka, a jej nie w głowie obliczyć ile w danym czasie z każdej nacji oddaje się po- było sprostać jego upodobaniom. Byliśmy naznaczeni trzebie opróżniania żołądków. Kiedy przychodziła wielka bezrobociem jak dżumą, bezdomnymi jak syn człowie- woda, która wielu przynosiła nieszczęście dla nadbrze- czy. Rozpacz rodziców – nie do pozazdroszczenia. ża rzeki, stawała się wybawieniem, unosząc w dół na- I w tej trudnej sytuacji matka okazała się bardzo gromadzone nieczystości. Powietrze odzyskiwało swój dzielna, powiedziała, ze stary Duńczyk powtarzał zagu- naturalny zapach a nadrzeczne plaże pokryte bielusień- bionym polskim dziewczętom, gdy w czasie wojny praco- kim piaskiem zapełniały się zażywającymi słonecznych wały w jego gospodarstwie, że w każdej trudnej sytuacji i wodnych kąpieli, z których nie rzadko korzystałem. nie wolno załamywać rąk i wierzyć w to, że los wcześniej Inna droga prowadziła z bożnicy na cmentarz ży- czy później musi się odwrócić. I tak przypomniała sobie dowski – kirkut. Była to smutna droga jak każda pro- o starym porzekadle powtarzanym wśród biedoty pol- wadząca do miejsca wiecznego spoczynku, a ta akurat skiej, że jak „bida to do Żyda”. Przecież znała ona wielu przebiegała obok mojego okna. Ten smutek płaczących Żydów, przynosiła im i sprzedawała kilka jajek i „osełki i skarżących się do Jachwe udzielał się i mnie, gdyż prze- masła” jeszcze z Brzostkowa, a z wieloma była też za- bywając stale w otoczeniu tej społeczności zaczynałem przyjaźniona. Teraz należało wyjść na rynek i starać się już trochę rozumieć ich język. ich odszukać. Te korowody śmierci nasiliły się gwałtownie po wy- Nowy Korczyn buchu wojny od kiedy przybywało Żydów z Krakowa, Nowy Korczyn, miasteczko sześciotysięczne, bez po utworzeniu tam przez Franka getta. Zaczął narastać żadnego przemysłu, zamieszkałe w połowie przez Pola- głód, szaleć tyfus, a śmierć zbierała obfite żniwa spośród ków i w połowie przez Żydów, którzy trudnili ludności miasteczka. Nie mogę zapomnieć się tu handlem i drobnym rzemiosłem. tego, jak po pierwszej nie udanej próbie wy- Miasto posiada bogate tradycje. Dwa pędzenia ich do obozu zagłady, w bożnicy duże kościoły – klasztor XII – wieczny i far- odbywały się modły tam zgromadzonych. ny z wieku XVII świadczyły, że więcej miesz- Były one tak głośne i przejmujące, iż wy- kało tu niegdyś katolików. dawało się, że te półmetrowe drżące mury Wiadomo na pewno, że przebywała nagle rozsypują się w proch, a Bóg wysłu- tu jakiś czas święta Kinga po opuszczeniu cha prób ojców moich szkolnych kolegów: Sandomierza, a także Barbara - żona Au- Abramka, Salci, Icka i innych, tej biedoty ży- gusta, zanim ją Bona na Wawelu przyjęła. dowskiej takiej jak ja wśród, których żyłem, Jakiś czas w mieście mieszkał Jan Długosz z którymi się bawiłem, uczyłem w szkole w Rynku w domu, w którym obecnie miesz- i życia na co dzień. kają Lirowie u zbiegu ulic Stopnickiej i Gro- I niestety przeszedłem ten tragiczny tnickiej. Stoi tu także okazała budowla dzień, w którym musiałem się z nimi pożeg- – Bożnica żydowska przy ul. Zaścianek, nać, pożegnać na zawsze. Pozostała po nich przy której i ja miałem zaszczyt mieszkać w czasach pustka, wieczna pamięć i wspomnienia mej ubogiej a jak- burzliwych, poprzedzających wojnę, tragicznych w cza- że szczęśliwej młodości. I choć przeżyłem już 75 lat z tego sie jej trwania, z czego więcej niż połowa mieszkań- około 60 przepracowałem w różnych zawodach, których nie ców nie przeżyła, a samo miasto legło w gruzach po policzę, poczynając od pilnowania gęsi, aż do kierowania czterokrotnej nawale wojennej, przetaczającej się z za- dużą ilością ludzi w zakładach produkcyjnych Wrocławia chodu na wschód i odwrotnie. Powojenny czteroletni i Ursusa oraz wyuczenia kilku pokoleń młodzieży za- okres czasu, który tu spędziłem, obfitował również w wie- wodu: metalurga – odlewnika, to tamtych czasów i wy- le ciekawych zdarzeń rodzącej się nowej rzeczywistości, darzeń przeżytych w młodości nie mogę wymazać w których nie dano mi już uczestniczyć, gdyż dla chleba z pamięci, one ze mną są na stałe. Kiedy kładę się spać musiałem na zawsze opuścić to ukochane miasto mego i kiedy wstaję, to widzę przed oczyma te korczyńskie dzieciństwa. domy, ulice, kamienice, te targi w piątki i poniedziałki, ten Obok mego domu stała Bożnica - ten potężny gmach krzyk i hałas jarmarczny; tu Sagan sprzedaje konia na o grubych murach z pińczowskiego piaskowca, pokryty targowicy, który bez zębów, ale napojony alkoholem wy- piękną czerwoną dachówką, niegdyś gwarny, wypełnio- gląda na źrebaka, by zaraz po transakcji paść martwy za ny modlącymi – dziś stoi smutny, pustymi oczodołami bramą; czy jak Mojsiek z rudą brodą i kręconymi pejsami świecący, jako niemy świadek zbrodni hitlerowskich. sprzedaje Gołdzie pejsowe ubranie, że co? że za drogie? Tu też znajdowała się ogromna łaźnia, szlachtuz, przecież on ma żelazne guziki. dwie szkoły, w których uczyły się dzieci żydowskie. Tędy Taki był Korczyn, w którym zaczynałem uczyć przebiegały drogi z miasta do Nidy – rzeki, która obecnie się życia. Jego też już nie ma. Pozostała tylko nazwa smętnie toczy swe wody, ożywiając się raz lub dwa razy i część murów, które się ostały po zagładzie ludzi i ca- w roku grożąc okolicom wielką powodzią; wówczas nad łej drewnianej jego części. Czego nie dokonał okupant nią skupiało się codzienne życie miasteczka, które pra- niemiecki, dokończyły radzieckie katiusze i samoloty, wie nie posiadało studni, a woda z niej służyła do spo- z których dwa spadając na miasto kierowały swój ostatni życia, kąpieli, mycia garnków, prania itp. Nad brzegiem lot na gęsto zabudowane obszary, w tym jeden trafiony rzeki większa część ludności żydowskiej i polskiej zała- niemieckim pociskiem płot. Daleko za miastem kierował twiała potrzeby fizjologiczne i każdego ranka można było swoją maszynę wprost na zabytkowy klasztor pod we- 30 zwaniem św. Stanisława – Biskupa ze Skałki, niszcząc Śmierć dziadka podobna była do śmierci Boryny całkowicie jego środkową i tylna część. Miejscowa lud- z tą różnicą, że ten, ostatni raz rzucał ziarna w swoją ność, na wezwanie księdza Józefa Belczyńskiego, tłum- świętą i ukochaną ziemię, a dziad obszedł wszystkie nie zaraz po wojnie stanęła do jego odbudowy. Osobiście byłe ścieżki na zaoranym już błoniu, które on znał i znali przyniosłem murarzom pocisk i śmigło z rozbitego samo- je ludzie chodzący na skróty do kościoła w Ostrowcach lotu, którzy to wmurowali w zachodnią ścianę klasztoru i choć stale były zaorywane jesienią, na wiosnę już wiły na pamiątkę tego smutnego zdarzenia. się wstęgami, wydeptane przez bose ludzkie stopy. Snu- Trudno też sobie wytłumaczyć użycie katiusz i bom- ły się tez nocami po tych zaoranych ścieżkach jakieś cie- bardowanie nimi przez dwa dni miasta nie posiadają- nie, błędne ogniki; powiadano, że to dusze chciwych go- cego ani umocnień wojennych ani wojsk niemieckich. spodarzy straszą ludzi za krzywdy, których się dopuścili Umocnienia takie istniały 2 km na zachód od miasta wobec bliźnich. w okolicach Winiar, których Żuków nie sforsował. Musiał Może to i prawda, bo sam będąc tam po pięćdzie- je obejść by w okolicach Strożysk, położonych między sięciu latach zaszedłem do gospodarza, na którego Buskiem-Zdrój a Nowym Korczynem uderzać w kierunku polu stała niegdyś chata dziadka, a potem pracowała Krakowa, stąd mogła przyjść rozwaga, że nie zawsze by jako wyrobnica moja matka pieląc mu z powoju karto- wygrywać należy niszczyć miasta; nie wiem czy i dlacze- fle. Tylko za ten chwast, służący do karmienia naszej go Kraków nie został ocalony. Wojna, która czterokrot- krasuli, zapytałem go: „dlaczegoż to taka dobra zie- nie przetoczyła się przez moje miasto, w ciągu sześciu mia nie zaorana i zamiast plonować, wysokimi obro- lat dokonała zniszczenia tego, co przez wieki w mozole sła chwasty. Mój panie, odrzekł (nie poznawszy mnie), i trudzie budowali mieszkańcy tej ziemi, ale czy można nie ma kto pracować na roli, ja już stary, dzieci poszły całkowicie zniszczyć miasto, przez które wiódł wschodni w miasto, smutno, że tak się dzieje, nie ma kogo nająć nadwiślański szlak: Kraków, Opatowiec, Nowy Korczyn, do roboty. A czy czasem, pytam dalej prowokacyjnie Sandomierz, aż na Litwę i tu krzyżujący się z nim północ- i nieśmiało: nie uważacie iż Bóg was pokarał za to, że ny: Kielce, Busko-Zdrój, Nowy Korczyn, most na Nidzie, zmusiliście ludzi mieszkający tu od wieków, by opuś- przeprawa promowa przez Wisłę, Gręboszów, [Dworek cili to miejsce i udali się za chlebem na tułaczkę, jak- Henryka] Tarnów. że ciężko i czasami okrutną? Przyjrzał mi się dokład- Latem w 1939 r. wojsko polskie zbudowało w No- nie i zapytał, a wy kto? i to że przyjechaliście pięknym wym Korczynie piękny most żelazno – drewniany przez samochodem macie wzywać Pana Boga nadaremnie? Wisłę, ale niestety musiało go spalić, gdy przeszły prze- Ja syn tej ziemi! Tu mnie matka - gdyż dzieckiem by- zeń ostatnie oddziały zmotoryzowane generała Maczka, łem - w bruździe kładła, a sama obrabiała waszą rolę, uchodząc przed olbrzymią nawałą niemiecką. W czasie przysparzając wam dorobku, dodałem cicho. Przyj- wojny niemieccy saperzy zbudowali tu też kilka drewnia- rzał mi się uważnie, zadumał głęboko, i jakby sobie nych mostów, ale wszystkie one podzieliły losy naszego. coś przypominając - posmutniał jeszcze bardziej, dwie Marzeniem moim jest zbudowanie tu mocnego i trwałego łzy spłynęły mu po osmalonych policzkach i powie- mostu; wierze mocno, że ktoś kiedyś go wybuduje. dział z przejęciem: tak – poznaję Cię teraz, tyś jest syn Przy moście na Nidzie w Korczynie stoi okazały mu- Kaśki, która stąd się wywodzi. Pamiętam Cię jak dzie- rowany budynek tzw. „kordon” - pozostałość carskiej byt- cięciem byłeś, jak biegłeś boso przez ścierniska do ności w czasie rozbiorów i utraty niepodległości. Tu odby- ścieżki nad strumieniem, pod ten ogromny stary dąb wała się kontrola graniczna miedzy Galicją a poddanymi rosnący u Nowaka nad strumieniem i czekałeś tam, aż jego „carskiej mości”. Przemyt graniczny odbywał się wróci matka z miasta i przyniesie Ci maślaną bułeczkę. poniżej ujścia Nidy do Wisły, na wysokości Brzostkowa, Obserwowałem cię kątem oka, czy aby nie wpadniesz a punktem przerzutowym była chata mego dziadka Sta- do wody z wysokiego w tym miejscu strumienia. Kosiłem rościaka. Miejsce było dogodne, gdyż położone na błoniu, wówczas łąkę. Tak, smutne to były czasy. Dziś wiem, że oddalone od wsi brzegi strumienia, zarośnięte wysoką wieś was skrzywdziła, a i moi przodkowie nie byli bez wikliną, dawały możliwość starannego maskowania. Mu- winy, ale skoro już tu jesteś – to dobrze, zapraszam cię siała tam być prowadzona jakaś działalność patriotyczna, w dom, by przyjąć staropolską gościnnością, a jedno- z czego wnioskuję, bo choć rodzice byli niepiśmienni cześnie prosić o chrześcijańskie przebaczenie popełnio- a imiona chłopskie tu nadawane to głównie Jan, Stach, Mi- nych win. Widocznie Bóg cię tu przysłał, aby uspokoiło chał, Wawrzek, Kacper, a tu nagle pojawiło się imię Romu- się przed śmiercią moje sumienie i przestały dręczyć ald, z którego jestem dumny i przekonany, że przyczyniło nocne zjawy. Objąłem go serdecznie i powiedziałem, że się ono w znacznym stopniu do tego, co w życiu osiągną- mnie o przebaczenie prosić nie trzeba, gdyż jako chrześ- łem. Widocznie Traugutt - mój patron zaznaczył się jakoś cijanin, wszystkim przebaczam zgodnie z modlitwą Pań- w pamięci tutejszej społeczności. ską „Ojcze Nasz”. ciąg dalszy nastapi

A.K. Wiosna w sporcie Przed rozpoczęciem rundy wiosennej Zarząd Klubu drużyn z dotychczasowej pracy oraz planów na rundę Sportowego Wisła Nowy Korczyn zwołał zebranie, które- wiosenną. go celem było przedstawienie sprawozdania z jego dzia- W zebraniu, oprócz zarządu oraz działaczy klubu, łalności, jak również raportu trenerów poszczególnych uczestniczyli wójt Gminy Nowy Korczyn oraz przewod- 31 nicząca Rady Gminy pani Małgorzata Matusik, którzy Adama Jarubasa - na podstawie wniosku złożonego pogratulowali zarządowi za prace włożoną na rzecz klu- przez Zarząd, w szczególności zaś panów Henryka Krup- bu. Przekazali oni również informację na temat budowy skiego, Piotra Stracha, Pawła Kulika. nowego stadionu. Pani przewodnicząca przedstawiła do- Drużyna „Wisły” odbyła już kilka meczy, które nie kładny harmonogram prac budowlanych, po czym wszy- zawsze były wygrane, ale wierzymy mocno, że trening scy zebrani (zawodnicy, trenerzy oraz działacze) zgod- czyni mistrza. nie stwierdzili, że klub na tę chwilę najbardziej potrzebuje Zadowoleni jesteśmy natomiast z naszych młod- nowego budynku, ponieważ obecny znajduje się w ruinie szych piłkarzy, którzy dotychczasowe rozgrywki zakoń- (między innymi już dwa razy naprawiana była instalacja czyli wygraną. Wszystkich zainteresowanych oraz sta- wodna, która nadal nie funkcjonuje jak należy z powodu łych kibiców pragniemy zaprosić na II turniej z cyklu CUP korozji; brak jest też ciepłej wody). Dlatego zebrani po- 2009, który odbędzie się 20 maja na stadionie „Wisły”, prosili o zmianę harmonogramu prac tak, aby budynek oraz na kolejne mecze - nie tylko w Nowym Korczynie, potraktować priorytetowo. Pani przewodnicząca obiecała ale również na wyjazdach (harmonogram znajduje się na zrobić wszystko, aby dopasować plan prac do potrzeb stronie klubu oraz na tablicy ogłoszeń umieszczonej na osób związanych z klubem. stadionie). Po raz pierwszy ma być użyty też „ciągniczek” do Pragniemy złożyć podziękowania dla wszystkich koszenia trawy, który otrzymaliśmy dzięki uprzejmo- osób, które w jakikolwiek sposób przyczynili lub przyczy- ści Marszałka Województwa Świętokrzyskiego, Pana niają się na rzecz rozwoju klubu.

p. o. asp. szt. Józef Stojek Kronika policyjna

1. W dniu 1 stycznia br. w Nowym Korczynie, na ul. Bu- 4. W dniu 4 lutego br. w Winiarach, gm. Nowy Korczyn, skiej, kierujący samochodem marki mazda, 19-letni Maria B. kierowała samochodem marki opel, będąc mieszkaniec Piestrza na prostym odcinku drogi, wyko- w stanie nietrzeźwości (1,72 ‰ w wydychanym powie- nując manewr skrętu w lewo w celu zawrócenia dopro- trzu). wadził do zderzenia z wyprzedzającym go samocho- 5. W dniu 10 marca 2009 r. Policja z KP Nowy Korczyn dem marki BMW, którym kierował 22-letni mieszkaniec uratowali życie 49-letniemu mieszkańcowi, gm. Wiśli- miejscowości Podzagnańszcze. W wyniku zderzenia ca, który będąc w stanie nietrzeźwości i chcąc popełnić obrażeń ciała doznali pasażerowie obydwu pojazdów. samobójstwo – skoczył do rzeki Nida w miejscowości 2. W dniu 24 stycznia br. w Parchocinie funkcjonariusze Czarkowy. Policji wraz z pracownikami ZEORK na posesji Jacka 6. W dniu 18 marca 2009 r. nn. mężczyzna, podając się B. ujawnili nielegalne podłączenie do sieci i kradzież za pracownika Opieki Społecznej, proponując 79-let- energii elektrycznej na szkodę ZEORK w Busku-Zdro- niemu Stanisławowi M. zapomogę – skradł z kuchen- ju. nej szafy 4 tysiące złotych. 3. 28 stycznia 2009 r. w miejscowości Ostrowce zatrzy- 7. W dniu 19 marca 2009 r. w Winiarach, gm. Nowy Kor- many został do kontroli drogowej kierujący samocho- czyn, Arkadiusz O. kierował samochodem Carisma, dem marki Peugeot Robert F., który znajdował się będąc w stanie nietrzeźwości (1,80 ‰ alkoholu w wy- w stanie nietrzeźwości (2,12 ‰ w wydychanym po- dychanym powietrzu). wietrzu). Wobec sprawcy zostaną wyciągnięte konse- kwencje na drodze prawne.

OGŁOSZENIE O OGŁOSZENIACH W biuletynie zamieszczamy ogłoszenia drobne typu: sprzedam, kupię, zamienię, wymienię i inne, a także reklamy. Za treść reklam i ogłoszeń redakcja nie odpowiada. Jak zamówić ogłoszenie? e-mailem: [email protected] lub pod adresem redakcji: ul. Krakowska 1, 28-136 Nowy Korczyn

• Sprzedam buraki pastewne. Tel.: (41) 377-24-01 lub 504-535-658.

Głos z Gminy Nowy Korczyn - Biuletyn Informacyjny Wydawca: Urząd Gminy Nowy Korczyn, www.nowykorczyn.pl Redaktor naczelna: mgr Urszula Lasak, tel. 0 511 299 988 Redakcja: Henryk Krupski, Beata Masłowska, Stanisław Strach, Małgorzata Matusik, mgr Ligia Płonka, mgr inż. Henryk Podsiadło, mgr Ewa Lasak, mgr Marzena Szlosek, inż. Wiktor Kwas, mgr Krystyna Kaszuba, inż. Elżbieta Kwas Adres redakcji: ul. Krakowska 1, 28-136 Nowy Korczyn, [email protected] Skład i druk: ZP „STEMAG” 28-100 Busko-Zdrój, ul. Młyńska 15, tel. 041 378 12 87 Nakład: 500 egz. Redakcja zastrzega sobie prawo korekty i skracania materiałów. Drukarnia nie odpowiada za błędy redakcji.

32