Anamnesis 82 Biuletyn Komisji Ds
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
1 ANAMNESIS 82 BIULETYN KOMISJI DS. KULTU BOŻEGO I DYSCYPLINY SAKRAMENTÓW EPISKOPATU POLSKI ROK XXI (2015) NR 3 MISTERIUM ZESŁANIA DUCHA ŚWIĘTEGO 2 ZESŁANIE DUCHA ŚWIĘTEGO I OKRES NIEDZIEL ZWYKŁYCH Redakcja: bp Piotr Greger ul. Żeromskiego 5a 43-300 Bielsko-Biała e-mail: [email protected] [email protected] 3 OD REDAKCJI … i wierzcie w Ewangelię Przeżywając rok duszpasterski pod hasłem „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”, mamy świadomość, że proces nawrócenia prowadzi do tajemnicy pojednania. Jest on możliwy do realizacji jedynie w obszarze wiary. Dlatego moment pojednania jako owoc wysiłku pokuty i nawrócenia, rozpoczyna nowy etap kroczenia drogami wiary. Św. Pa- weł przypomina jasno i zdecydowanie, że wiara rodzi się ze słyszenia słowa Bożego (por. Rz 10, 17). Zatem nie jest ona skutkiem własnej refleksji i podjętych decyzji. Wiara – jak pisze kard. Ratzinger – jest spotkaniem z tym, czego nie można wymyślić ani wykreować. Jest wyjściem naprzeciw Temu, który się ciągle objawia. W trosce o zachowanie i perma- nentny rozwój wiary przeżywanej w liturgii Kościoła, oddajemy do rąk Czytelnika kolejny numer biuletynu „Anamnesis”, życząc miłej oraz owocnej lektury. W dziale NAUCZANIE OJCA ŚWIĘTEGO znajduje się bulla Misericordiae vultus ogłaszająca obchody nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia. Ponadto zamieszczono szereg homilii wygłoszonych przez papieża Franciszka od 3 niedzieli wielkiego postu aż do 2 niedzieli wielkanocnej. Ponadto można zapoznać się także z treścią homilii wygło- szonej w czasie Mszy świętej kanonizacyjnej (17 maja 2015). Dział DOKUMENTY STOLICY APOSTOLSKIEJ zawiera dokumenty Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów (dekret i teksty liturgiczne na obchód wspo- mnienia bł. Zofii Maciejowskiej Czeskiej dla archidiecezji krakowskiej). Natomiast Peni- tencjaria Apostolska wydała stosowne dekrety: o odpustach w roku 90. lecia archidiecezji katowickiej, dla archidiecezji poznańskiej oraz dla sodalicji mariańskiej w Polsce. W dziale NAUCZANIE BISKUPÓW O LITURGII zamieszczono dokumenty Kon- ferencji Episkopatu Polski: List na Wielki Czwartek 2015 roku poświęcony kapłaństwu w relacji do życia konsekrowanego, decyzja w sprawie tzw. spowiedzi furtkowej wraz z teologiczną opinią oraz Regulamin Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramen- tów Episkopatu Polski. Biskupi diecezjalni mocą dekretów ustanowili nowe sanktuaria diecezjalne w swoich Kościołach partykularnych (metropolita poznański – kościół Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Smolicach, arcybiskup warszawsko-praski – kościół Matki Bożej Różańcowej w Warszawie na Bródnie oraz metropolita katowicki – sanktuarium Św. Walentego w Bieruniu Starym). Kilku pasterzy Kościoła wystosowało słowo paster- skie adresowane do diecezjan, w których poruszane są kwestie liturgiczne: metropolita wrocławski, biskup łowicki, biskup polowy Wojska Polskiego oraz biskup drohiczyński. Natomiast arcybiskup Glasgow (Szkocja) jest autorem refleksji poświęconej problematy- ce ewangelizacji w relacji do sakramentu pokuty. Dział zatytułowany FORMACJA LITURGICZNA zawiera dwa artykuły. Pierwszy po- święcony jest problematyce kierunku celebracji Mszy świętej w kontekście miejsca znaku krzyża w przestrzeni liturgii (Paweł Beyga i Łukasz Wolański). Zaś drugi traktuje o potrze- bie czuwania nad pobożnością ludową (ks. prof. UŚ dr hab. Ireneusz Celary – Katowice). W dziale DUSZPASTERSTWO LITURGICZNE znajdują się liczne pytania nade- słane do Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski. Odpo- wiedzi osób kompetentnych traktują o wielu sprawach związanych z liturgią (zagadnienie 4 Od Redakcji sprawowania Mszy świętej w rycie nadzwyczajnym, kwestia korzystania z „Breviarium Romanum”, problematyka dwukrotnego przyjmowania Komunii świętej tego samego dnia, postawa liturgiczna w czasie wykonywania hymnów). Uwagę poświęcono także sprawom związanym z przebiegiem roku liturgicznego (nabożeństwa majowe oraz ich ocenia oczami muzykologa, informacje na temat uroczystości Zesłania Ducha Świętego oraz przybliżenie postaci Św. Rity czczonej jako patronka trudnych spraw). Dział INFORMACJE zawiera wypowiedzi prefekta Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz dane dotyczące Podkomisji ds. Służby Liturgicznej Epi- skopatu Polski. Czytelnik może zaznajomić się z informacjami na temat wydarzeń litur- gicznych, jakie miały miejsce w Polsce oraz w Kościele powszechnym. Tradycyjnie, przed- stawiony jest wykaz liturgicznych nowości wydawniczych, opracowany przez bpa Stefana Cichego. Bp Piotr Greger Bielsko-Biała, dnia 25 maja 2015 roku, w Święto Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła Homilia papieża Franciszka wygłoszona w czasie Pasterki 5 I. NAUCZANIE OJCA ŚWIĘTEGO Bulla „Misericordiae vultus” ustanawiająca Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia Jezus Chrystus jest obliczem miłosierdzia Ojca. Wydaje się, iż tajemnica wiary chrze- ścijańskiej znajduje w tym słowie swoją syntezę. Ono stało się żywe, widoczne i osiągnęło swoją pełnię w Jezusie z Nazaretu. Ojciec «bogaty w miłosierdzie» (por. Ef 2, 4), gdy objawił Mojżeszowi swoje imię: «Bóg miłosierny i litościwy, cierpliwy, bogaty w łaskę i wierność» (Wj 34, 6), sprawił, że człowiek mógł nieprzerwanie poznawać Jego boską naturę na różne sposoby i w wielu momentach historii. W «pełni czasów» (por. Ga 4,4), gdy wszystko było gotowe według Jego planu zbawienia, zesłał On swojego Syna, naro- dzonego z Maryi Dziewicy, aby objawić nam w sposób ostateczny swoją miłość. Kto widzi Syna, widzi też i Ojca (por. J 14, 9). Jezus z Nazaretu swoimi słowami, gestami i całą swoją osobą1 objawia miłosierdzie Boga. Potrzebujemy nieustannie kontemplować tę tajemnicę miłosierdzia. Jest ona dla nas źródłem radości, ukojenia i pokoju. Jest warunkiem naszego zbawienia. Miłosierdzie: to jest słowo, które objawia Przenajświętszą Trójcę. Miłosierdzie: to najwyższy i ostateczny akt, w którym Bóg wychodzi nam na spotkanie. Miłosierdzie: jest podstawowym prawem, które mieszka w sercu każdego człowieka, gdy patrzy on szczerymi oczami na swojego brata, którego spotyka na drodze życia. Miłosierdzie: to droga, która łączy Boga z czło- wiekiem, ponieważ otwiera serce na nadzieję bycia kochanym na zawsze, pomimo ogra- niczeń naszego grzechu. Są chwile, w których jeszcze mocniej jesteśmy wzywani, aby utkwić wzrok w miłosier- dziu, byśmy sami stali się skutecznym znakiem działania Ojca. Z tego właśnie powodu ogłosiłem Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia jako pełen łaski czas dla Kościoła, by uczy- nić świadectwo wierzących jeszcze mocniejszym i skuteczniejszym. Rok Święty zostanie rozpoczęty 8 grudnia, w Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Naj- świętszej Maryi Panny. Ta uroczystość liturgiczna wskazuje sposób, w jaki Bóg działa już od początków naszej historii. Po grzechu Adama i Ewy Bóg nie chciał zostawić ludzkości samej, wystawionej na działanie zła. Stąd też w swoim zamyśle zechciał On, aby Maryja, święta i niepokalana w miłości (por. Ef 1, 4), stała się Matką Odkupiciela człowieka. Na ogrom grzechu Bóg odpowiada pełnią przebaczenia. Miłosierdzie będzie zawsze większe od każdego grzechu i nikt nie może ograniczyć miłości Boga, który przebacza. W tę wła- śnie Uroczystość Niepokalanego Poczęcia otworzę z radością Drzwi Święte. Z tej okazji staną się one Bramą Miłosierdzia, gdzie każdy wchodzący będzie mógł doświadczyć miło- ści Boga, który pociesza, przebacza i daje nadzieję. W kolejną niedzielę, tj. III Niedzielę Adwentu, otworzone zostaną Drzwi Święte w Katedrze Rzymu, w Bazylice św. Jana na Lateranie, a następnie w Bazylikach Papie- skich. Postanawiam również, aby w tę właśnie niedzielę w każdym Kościele lokalnym, w Katedrze, która jest Kościołem-Matką dla wszystkich wiernych, bądź też w Konkate- drach lub też w innych kościołach o szczególnym znaczeniu, została otworzona na cały rok taka sama Brama Miłosierdzia. Według decyzji Biskupa Ordynariusza, taka Brama będzie mogła być otworzona również w sanktuariach, miejscach nawiedzanych przez wie- 1 Por. Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna Dei Verbum, 4. 6 Nauczanie Ojca Świętego lu pielgrzymów, którzy właśnie tam bardzo często doświadczają w sercu łaski i znajdują drogę do nawrócenia. Każdy zatem Kościół lokalny będzie bezpośrednio zaangażowany w przeżywanie tego Roku Świętego, jako szczególnego momentu łaski i odnowy ducho- wej. Jubileusz będzie więc świętowany w Rzymie, tak jak i w Kościołach lokalnych, jako znak widzialny komunii całego Kościoła. Wybrałem datę 8 grudnia, ponieważ jest ona bogata w znaczenie ze względu na współ- czesną historię Kościoła. Otworzę bowiem Drzwi Święte w pięćdziesiątą rocznicę zakoń- czenia Soboru Watykańskiego II. Kościół czuje potrzebę żywego wspominania tej chwili, gdyż wtedy właśnie zaczynał się nowy bieg jego historii. Ojcowie zgromadzeni na So- borze czuli potrzebę, silną jak prawdziwy powiew Ducha Świętego, mówienia o Bogu do ludzi ich czasów w sposób bardziej zrozumiały. Po rozbiciu murów, które przez zbyt długi czas trzymały Kościół w zamknięciu jak w uprzywilejowanej cytadeli, nadszedł czas na głoszenie Ewangelii w nowy sposób. Nowy etap ewangelizacji, która trwa od zawsze. Nowe zaangażowanie dla wszystkich chrześcijan, aby świadczyć z większym entuzjazmem i przekonaniem o swojej wierze. Kościół czuł odpowiedzialność za bycie w świecie żywym znakiem miłości Ojca. Powracają w pamięci pełne wymowy słowa, które św. Jan XXIII wypowiedział na roz- poczęcie Soboru, aby wskazać drogę, którą należy kroczyć: «Dziś jednakże Oblubieni- ca Chrystusa woli posługiwać się raczej lekarstwem miłosierdzia, aniżeli surowością. [...] Kościół Katolicki pragnie