DOCSLIB.ORG

Bütçe Görüşmeleri Ekseninde Türkiye Ekonomisi (1946-1950)

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Bütçe Görüşmeleri Ekseninde Türkiye Ekonomisi (1946-1950) İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ ENSTİTÜSÜ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ ANABİLİM DALI BÜTÇE GÖRÜŞMELERİ EKSENİNDE TÜRKİYE EKONOMİSİ (1946-1950) YÜKSEK LİSANS TEZİ Gürhan KINALI 2901060003 Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Aynur SOYDAN ERDEMİR İstanbul 2009 ii Yüksek Lisans tezi olarak sunduğum BÜTÇE GÖRÜŞMELERİ EKSENİNDE TÜRKİYE EKONOMİSİ (1946-1950) adlı çalışmanın, tarafımdan, bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düşecek bir yardıma başvurulmaksızın yazıldığını ve yararlandığım eserlerin kaynakçada gösterilenlerden oluştuğundan, bunlara atıf yapılarak yararlanılmış olduğunu belirtir ve bunu onurumla doğrularım. Temmuz 2009 Gürhan KINALI iii iv ÖZET “Bütçe Görüşmeleri Ekseninde Türkiye Ekonomisi (1946-1950)” başlıklı bu çalışmada 1946-1950 yılları arasında geçen bütçe görüşmeleri temel alınarak Türkiye ekonomisi incelendi. Bu kapsamda, izlenen dönemde yaşanan iç ve dış siyasal gelişmelerin ekonomi politikalarına yansımaları ile bütçe tartışmalarındaki yeri birlikte ele alındı. Tartışmaların odak noktaları, bütçelerin ekonomik hedefleri ve mali anlayışları açıklanmaya çalışıldı. Türkiye, II. Dünya Savaşı’na katılmamasına rağmen savaş koşullarından olumsuz yönde etkilenmiş, üretimin her alanında yarı yarıya varan düşüşlerle karşılaşmıştır. Savaş sonrası toparlanmak isteyen Türkiye milli savunma masraflarında esaslı kesintiler yapamamış, bütçe açıkları borç alımıyla kapatılmaya çalışılmıştır. Demokrat Parti’nin kurulmasıyla katıldığı ilk bütçe görüşmelerinde daha sonrada sürecek olan hararetli tartışmalar yaşanmaya başlamıştır. Türkiye II. Dünya Savaşı sonrası Sovyet tehdidinin de etkisiyle ABD’ye ve liberal ekonomi politikalarına yaklaşmış, ekonomik sorunlarına ABD aracılığıyla çözüm bulmak istemiştir. Döneme Truman Doktrini ile başlayıp Marshall Planı yardımlarıyla süren ABD’nin siyasi ve iktisadi etkisi damgasını vurmuştur. Bütçe görüşmelerinde her fırsatta dost ABD’ye duyulan şükran duyguları ifade edilmiş, yardımların arttırılması istenmiştir. Ekonomik dışa bağımlılık bu şartlar altında artma eğilimi göstermiştir. Bu dönemdeki bütçe görüşmelerinde ön plana çıkan devalüasyon ve devletçilik tartışmaları hükümet değişikliklerine kadar varan sonuçlar doğurmuştur. Her iki parti de yabancı sermaye ve ABD yardımlarından mümkün olduğunca yararlanma taraftarı olduklarından bu konudaki görüşmeler daha ılımlı geçmiştir. v ABSTRACT Titled as “Turkish Economy in the Axis of Budget Negotiotions (1946-1950)” in this study; Turkish economy is examined by the basis of 1946-1950 budget negotiations. In this context, in the following period, internal and external political developments, and their reflection to economic policies and their situation in the budget debates all together are dealt with. Focal points of debates, budgets financial economic goals and their financial understandings were tried to be explained. Although Turkey didn’t join the Second World War, it was affected badly by the war conditions and it came up with decline of up to half in all fields of production. Turkey, wanted to tidy up after the war, could not make any substantial cuts in national defense costs. As a result budget deficits were tried to be closed by buying debt. After the establishment of the Democratic Party, in its first participation in budget negotiations, some feverish debates which would continue afterwards were started. Turkey after the Second World War as well as with the effect of Soviet threat, came closer to the USA and liberal economic policies, and wanted to find solution to its economic problems with the help of USA. This period was marked by the political and economic impact of USA starting with the Truman Doctrine and following Marshall Plan. In the budget negotiations, at every opportunity, feelings of gratitude was forwarded to the USA and asistence requested. Under these conditions, increased dependence on external economic trends was emerged. In this period of budget negotiations, devaluation and etatism debates came to fore and have even lead up to the government changes. Both parties being sympathizers of benefiting from the USA assistance as much as possible, so negotiations on this issue were more moderate than the others. vi İÇİNDEKİLER ÖZET………………………………………………………………………………………....v ABSTRACT…………………………………………………………………………………vi İÇİNDEKİLER…………………………………………………………………………...…vii ÖNSÖZ……………………………………………………………………………………….x TABLO LİSTESİ ……………………………………………………..………………….…xi KISALTMALAR LİSTESİ…………………………………………………………………xii GİRİŞ…………………………………………………………………………………………1 BİRİNCİ BÖLÜM BÜTÇE KANUN TASARILARI ve BÜTÇE TARTIŞMALARI A) Bütçe Kanun Tasarıları (1946-1950)…………………………………………………...7 1) 1946 Yılı Bütçe Kanunu Tasarısı………………………………………………….8 2) 1947 Yılı Bütçe Kanunu Tasarısı…………………………………………….......14 3) 1948 Yılı Bütçe Kanunu Tasarısı………………………………………………...15 4)1949 Yılı Bütçe Kanunu Tasarısı…………………………………………………18 5) 1950 Yılı Bütçe Kanunu Tasarısı………………………………………………...25 B) Bütçe Tartışmaları (1946-1950)…………………………………………………...…..30 1) 1946 Yılı Bütçe Tartışmaları……………………………………………………..30 2) 1947 Yılı Bütçe Tartışmaları……………………………………………………..36 3) 1948 Yılı Bütçe Tartışmaları……………………………………………………..49 4) 1949 Yılı Bütçe Tartışmaları……………………………………………………..55 5) 1950 Yılı Bütçe Tartışmaları……………………………………………………..65 vii İKİNCİ BÖLÜM DÖNEMİN EKONOMİK GELİŞMELERİ VE BÜTÇE GÖRÜŞMELERİNE YANSIMALARI A) Ekonomiye Yön Veren İç ve Dış Gelişmeler…………………………………………71 B) Tarımsal Alandaki Faaliyetler ve Bütçe Görüşmelerine Yansımaları……………...…76 C) Sanayi Alanındaki Faaliyetler…………………………………………………………85 1) Savaş Sonrası Kalkınma Plan ve Programları……………………………………85 2) İvedili Sanayi Planı……………………………………………………………….89 3) Türkiye İktisadi Kalkınma Planı (1947 Vaner Planı)……………………..……...92 a) Türkiye İktisadi Kalkınma Planının Sektörlere Göre Hedefleri…….........95 b) Türkiye İktisadi Kalkınma Planının Uygulaması……………………….100 c) Avrupa İktisadi İşbirliği Komitesine 2. Kez Sunulan Yatırım Programı..101 4) Kalkınma Planlarının Bütçe Görüşmelerine Yansımaları………………………103 D) 7 Eylül 1946 Devalüasyonu……………………………………………...…………..104 1) Devalüasyon Öncesi Siyasi ve Ekonomik Durum………………………...…….104 2) Devalüasyon Kararı ve Tepkiler……………………………………………...…107 3) Devalüasyon Kararının T.B.M.M.’ye Yansımaları……………………………..108 E) CHP’nin Devletçilik Uygulamaları ve Türkiye İktisat Kongresine Yansımaları……110 1) CHP Kurultayında Onaylanan Devletçilik Anlayışı (13 Kasım 1947)………….115 2) 1948 Türkiye İktisat Kongresinde Devletçilik Uygulamalarına Eleştiriler……..117 3) Devletçilik Raporu……………………………………………………………....119 4) Kongrenin Yansımaları………………………………………………………….120 viii F) Truman Doktrini……………………………………………………………………...123 G) Marshall Planı………………………………………………………………………..130 1)Marshall Planı Kapsamında Türkiye…………………………………………….131 2) Marshall Yardımlarının Değerlendirilmesi………………………………..........136 3)Marshall Yardımlarının T.B.M.M. ve Bütçe Görüşmelerine Yansımaları............140 H) Dış Ticaret…………………………………………………………………………...142 I) Yabancı Sermaye……………………………………………………………………...148 J) Dış Borçlar……………………………………………………………………………153 SONUÇ………………………………………………………………………………….159 KAYNAKÇA……………………………………………………………………………164 EKLER…………………………………………………………………………………..169 ix ÖNSÖZ II. Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle başlayıp, çok partili siyasal rejime geçiş ile süren ve Demokrat Parti’nin iktidara gelmesiyle sonuçlanan dönemde, ekonomik durum ve gidişatın bütçe görüşmelerine yansımalarını aktarmak tezin amacı olmuştur. 2 bölümden oluşan tezin ilk bölümünde 1946-1950 yılları bütçe kanun tasarıları ve T.B.M.M.’yi ağırlıklı olarak meşgul eden tartışma konularına yer verilmiştir. Tezin 2. bölümünde 1946-1950 yıllarında meydana gelen ekonomik gelişmeler ve bütçe görüşmelerine yansımaları aktarılmıştır. Demokrat Parti’nin iktidara gelmesiyle son bulan 1946-1950 dönemindeki bütçe görüşmelerinin, ekonomik gelişmeler ışığında aktarıldığı çalışmada, 1946 yılı içerdiği siyasi ve ekonomik dönüşümler ile dikkat çekmiştir. 1946 yılında Demokrat Parti kurulmuş, tek dereceli seçimler yapılmış ve ekonomik açıdan serbest ticaret sistemine dayalı liberal ekonomi politikalarının uygulandığı bir döneme girilmiştir. Çalışmalarım sırasında bana yol gösteren değerli öğretmenim Yrd. Doç. Dr. Aynur SOYDAN ERDEMİR’e, benden yardımlarını esirgemeyen Dr. Serkan TUNA’ya, beni hayatımın her döneminde sevgiyle kucaklayan ve destekleyen aileme ve tezimin hazırlanma aşamasında moral kaynağım olan dostlarım ve iş arkadaşlarıma çok teşekkür ederim. İstanbul, Temmuz 2009 Gürhan KINALI x TABLO LİSTESİ Tablo 1.1 :Başlıca bölüşüm göstergeleri 1938-1939/1944-1945…...……………4 Tablo 1.2 :Genel bütçeye dâhil olan borçlar 1946-1947…………………….…17 Tablo 1.3 :1947 yılı Ocak-Mayıs ayları ithalat-ihracat rakamları……………...17 Tablo 1.4 :1947 yılı Haziran-Ekim ayları ithalat-ihracat rakamları……………17 Tablo 1.5 :1945-1946-1947 Kesin Hesapları…………………………………..24 Tablo 1.6 :Tedavül hacmi 1939-1948….……………………………………….24 Tablo 1.7 :Borç durumu 1948-1949……………………………………………26 Tablo 1.8 :Altın ve döviz mevcutları (1945-1949)..…………………………....27 Tablo 2.1 :Başlıca tahılların üretimi, ekim alanı ve verimi ……………………80 Tablo 2.2 :Başlıca sınaî bitkilerin üretimi, ekim alanı ve verimi………………81 Tablo 2.3 :Tarımsal girdilerin sayısal gelişimi 1945-1950……………………..82 Tablo 2.4 :Tarım üretimi hedefleri…………………………………………..…96 Tablo 2.5 :1948-1952 Yıllarında çimento durumu hesapları……………….…..97 Tablo 2.6 :Maden sektörü hedefleri………………………………...…………..97 Tablo 2.7 :Sanayi alanındaki hedefler………………………………………….98 Tablo 2.8 :1947 Vaner Planı 1948-1952 ………………………………………99 Tablo 2.9 :Avrupa İktisadi İşbirliği
Load more

Recommended publications
  • H. Ü. Atatürk İlkeleri Ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Müdürlüğü'ne Bu Çalışma
    H. Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Müdürlüğü’ne Bu Çalışma, Jürimiz Tarafından Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Anabilim Dalında DOKTORA Tezi Olarak Kabul Edilmiştir. Başkan : Prof. Dr. Oğuz AYTEPE Üye : Prof. Dr. Fatma ACUN (Danışman) Üye : Prof. Dr. Adnan SOFUOĞLU Üye : Doç. Dr. Ayten SEZER ARI Üye : Doç. Dr. Saime SELENGA Yukarıdaki imzaların, adı geçen öğretim üyelerine ait olduğunu Onaylarım. ../…./……….. Prof. Dr. Adnan SOFUOĞLU Enstitü Müdürü Bildirim Doktora tezi olarak sunduğum “Askeri ve Siyasi Yönleriyle Kâzım Özalp” adlı çalışmanın tarafımdan bilimsel ahlak ve geleneklere ayrı düşecek bir yardıma başvurmaksızın yazıldığını ve yararlandığım eserlerin kaynakçada gösterilenlerden olduğunu, bunlara atıf yapılarak yararlanılmış olduğunu belirtir ve onurumla doğrularım. 15.05.2012 Ahmet KIZILIRMAK Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü ASKERİ VE SİYASİ YÖNLERİYLE KÂZIM ÖZALP Ahmet KIZILIRMAK DOKTORA TEZİ ANKARA 2012 Ö Z E T Kâzım Özalp 17 Şubat 1882 de Makedonya bölgesinin Köprülü şehrinde dünyaya geldi. Kalabalık bir asker ailesinin çocuğu olan Kâzım, ilköğreniminden sonra askeri okula gitmiş ve Askeri idadi’de okurken tanıştığı Mustafa Kemal’le arkadaşlığı ise ömür boyu sürmüştür. Harp okulu ve Harp Akademisini bitirdikten sonra Ülkeyi içinde bulunduğu yıkımdan kurtarma ülküsü onu İttihat ve Terakki saflarına katılmaya sevk etmiştir. İlk subaylık yıllarında, III. Ordu, 36. Alayında I. Tabur, 2. Bölük Komutanlığındaki görevi Bulgar çetelerine karşı demiryollarını koruyarak, mücadele etmekti. II. Abdülhamid’e karşı İttihat ve Terakki Cemiyetinin Meşrutiyeti zorunlu kılan eylemlerini destekledi. 31 Mart olayında Harekât Ordusu’nda yer aldı. Arnavutluk isyanının bastırılmasına ve Balkan Harbi’ne katıldı. Balkan toprakları kaybedilince, Binbaşı Kâzım Bey III. Ordu emrinde Van Seyyar Jandarma Alay Komutanlığı’nda görevlendirildi.
    [Show full text]
  • Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu Ve Hasan Polatkan'a İadeiitibar Süreci
    Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi - Bilecik Şeyh Edebali University Journal of Social Sciences ISSN/E-ISSN: 2548-088X Submitted/Başvuru: 23.03.2020 DOI: 10.33905/bseusbed.707778 Accepted/Kabul: 18.05.2020 Corresponding Author/Sorumlu Yazar: Citation/Atıf: Sinan KIYANÇ, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, KIYANÇ, S. (2020). Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve [email protected] Hasan Polatkan’a İadeiitibar Süreci. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5/1, 140-162. DOI: ORCID: 0000-0002-0148-9632 10.33905/bseusbed.707778 RESEARCH ARTICLE / ARAŞTIRMA MAKALESİ Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan’a İadeiitibar Süreci Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu And Hasan Polatkan To Refundable Credit Process Sinan KIYANÇ1 Öz 27 Mayıs 1960 Darbesi ile gözaltına alınan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan, Yüksek Adalet Divanı yargılamaları sonrasında idam edilmişlerdir. Demokratikleşme sürecindeki ülkede darbe ve sonrasındaki gelişmeler uzun yıllar sürecek tartışmaları da beraberinde getirmiştir. 27 Mayıs 1960 Darbesi toplumsal hafıza da bu olgu ile yer etmiştir. Ülkenin darbe sonrasında demokratikleşme sürecinde darbenin izleri silinmeye çalışılmış bu kapsamda idam edilenlerin cenazelerinin ailelere verilmesi ve iadeiitibar meselesi birçok kez gündeme gelmiş ve girişimlerde bulunulmuştu. Ancak bu durum ordu tarafından tepkiyle karşılanmış ve adeta bir hesaplaşma olarak değerlendirilmişti. Demokrat Parti mirasından faydalanmak için olgu birçok kez gündeme getirilmiş ve seçim kampanyalarında kullanılmıştı. Ordunun tepkisi ve politikacıların oy kaygıları iadeiitibar meselesinin uzun yıllar çözülememesine neden olmuştur. Tüm engellere rağmen süreç 1990 yılında neticelenebilmişti. Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan’ın naaşı İmralı adasından İstanbul’daki Anıt Mezara taşınmıştır. Yapılan yasal düzenleme ile Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan’ın isimleri tesis, sokak vs.
    [Show full text]
  • 1950-1960 Arası Türkiye'de Uygulanan Sosyo-Ekonomik Politikalar
    Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute Yıl/Year: 2012 Cilt/Volume: 9 Sayı/Issue: 19, s. 47-63 1950-1960 ARASI TÜRKİYE’DE UYGULANAN SOSYO-EKONOMİK POLİTİKALAR Arş. Gör. Osman Cenk KANCA Kafkas Üniversitesi İİBF, İktisat Bölümü, [email protected] Özet Demokrat Parti 1950 yılında 27 yıllık tek parti iktidarına seçimle son vermiştir. DP iktidarı döneminde siyaset, halkın tabanına yayılmış böylelikle Türk siyasal hayatına pozitif katkıda bulunurken baskıcı devletçi anlayıştan milli, liberal bir sosyo-ekonomik yapının doğmasını sağlamıştır. Tarım reformu, dış ticaretin serbestleştirilmesi, yatırım harcamalarının yükselişi, sanayileşmede özel sektöre öncülük verme, işçilere yönelik sosyal politika yasalarının çıkarılması dönemin en belirgin özellikleri arasında yer almaktadır. Bu bağlamda Türkiye’de katı politik yapı son bulmuş ve ülke tarihinin en önemli değişimine tanık olmuştur. Çalışmada DP dönemindeki sosyo-ekonomik politikalar incelenmiştir. Bu inceleme gerçekleştirilirken bazı makro ekonomik göstergelerden yararlanılmıştır. Çalışmanın bir durum tespit araştırması olmasından hareketle anılan dönemin ilk yarısında gerek sosyal gerekse ekonomik gidişatın iyi olduğu izlenmiştir. Ancak dönemin ikinci yarısı itibariyle üstteki gelişmelerin tam anlamıyla sağlanabildiğini söylemek güçtür. Anahtar Kelimeler: Demokrat Parti, Sosyo-Ekonomik Politikalar, Siyasal Tarih, Adnan Menderes. SOCIO-ECONOMIC POLICIES APPLIED IN TURKEY BETWEEN THE YEARS OF 1950-1960
    [Show full text]
  • Turkey's Islamists: from Power-Sharing to Political
    TURKEY’S ISLAMISTS: FROM POWER-SHARING TO POLITICAL INCUMBENCY The complex relationship between political Islam and the Turkish state – from political exclusion in the early Republican era, to power-sharing in the post-World War II multi-party era, to political incumbency in the 2000s – was crowned by AKP’s landslide electoral victory in 2002. The author debunks two myths regarding this relationship: first, that Kemalism enjoyed a monopoly of political power for decades and second, that Islamists achieved victory in 2002 after being the regime’s sole opposition. According to the author, Turkey’s failed Middle East policy can be attributed to AKP’s misconception that its Islamic counterparts would achieve power after the Arab uprisings just as they had done in Turkey in 2002. Behlül Özkan* Spring 2015 * Dr. Behlül Özkan is an Associate Professor in the Department of Political Science and International Relations at Marmara University, Istanbul. 71 VOLUME 14 NUMBER 1 BEHLÜL ÖZKAN he 1995 elections in Turkey, in which the Islamist Welfare Party (Refah Partisi) won the most votes, garnered much attention both in Turkey and abroad. Welfare Party leader Necmettin Erbakan took office as T prime minister the following year, the first time in the country’s histo- ry that an Islamist had occupied an executive position. Erbakan was subsequently forced out of office in the “post-modern coup” of 28 February 1997, widely inter- preted as a sign that achieving power by democratic means was still impossible for Islamists. Prominent Islamists such as current President and former Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan have often declared themselves to be the victims of the February 28 coup, which they cite as an instance of the perpetual repression faced by Islamists and their political constituencies since the founding of the Republic.
    [Show full text]
  • 12 TEMMUZ BEYANNAMESİ'nin SİYASAL ETKİLERİ VE ÖNEMİ Siyasal Hayatımızda Çatışma Çözümüne Bir Başarı Örneğ
    Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü DergisiYıl: 2012/2, Sayı:16 Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social SciencesYear: 2012/2, Number:16 12 TEMMUZ BEYANNAMESİ’NİN SİYASAL ETKİLERİ VE ÖNEMİ Siyasal Hayatımızda Çatışma Çözümüne Bir Başarı Örneği Hüseyin ŞEYHANLIOĞLU ÖZET Türkiye, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan iki kutuplu dünya düzeninde Sovyetler Birliği’nden kaynaklanan tehdit, toplumsal değişim ihtiyacı, tek parti zihniyetinin sürdürülemezliği ve demokratik ülkeler safının ön şartı olarak altı ay içinde çok partili siyasal hayata geçmiştir. Ancak tek partinin otoriter politikacıları, kurumları ve bürokratları bir muhalefetin yaşamasını imkânsız hale getirmişti. Bu süreçte Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, iktidar ve muhalefet partileri arasına tarafsız olarak girmiş ve muhalefetin de iktidar kadar yasal olduğunu belirten, 12 Temmuz Beyannamesi’ni yayımlamıştır. Bu makalenin amacı siyasi tarihimizde iktidar muhalefet ilişkilerinin kilitlendiği durumlara bir başarı örneği olarak gösterilen, 12 Temmuz Beyannamesi’nin önemini ve siyasal etkilerini analiz etmektir. Anahtar Kelimeler: Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, 12 Temmuz Beyannamesi, İsmet İnönü. THE POLITICAL EFFECTS AND IMPORTANCE OF TWELVE JULY DECLARATION A Success Example of Conflict Resolutıon In Our Political Life ABSTRACT Following World War II, Turkey’s transition into multy-party political life occured within six months, which is a pre-condition of democratic countries. However, single-party regime’s institutions, bureaucrats and politicians made it impossible for a real opposition to come true in a short time. President İsmet İnönü, mediated impartially between the ruling and opposition parties, and pointed out that the opposition also was as legitimate as the ruling power. The subject of this article is to analyze national and international dimensions of the declaration of 12 July 1947, which is regarded as an examplary of success in the situations when the ruling power and opposition relations were in a stalemate in our political life.
    [Show full text]
  • Turkish Modernization and the Army
    © Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134 www.insanbilimleri.com A DIFFERENT MODERNIZATION EXPERIENCE: TURKISH MODERNIZATION AND THE ARMY Assist. Professor Dr. D. Ali ARSLAN(*) [email protected] ABSTRACT: This study will concern itself with Turkish political development from the early nineteenth century up to the present time: Firstly, the term modernization will be explained and the historical roots of Turkish modernization will be examined. Then, it will be concerned with the development of Turkish democracy. Also, the late Ottoman Period will be looked at very briefly, because Turkish modernization began in the Ottoman Empire. The central institution in the process of Turkish modernization was the army. After the abolition of the Janissary in 1826, the military became one of the most Westernized elements in the Empire. Liberal ideas first spread among the military officers and military colleges became the centre of secret political organizations in the mid-nineteenth century. Turkish military elites have always had the aim of representing the new values, behavior patterns and life styles since the late Ottoman era. Key Words: Atatürk, Turkish Revolution, Modernization, Turkish Modernization, Turkish Army, Turkish Military Elites. © Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134 2 www.InsanBilimleri.com 1. INTRODUCTION The army has been one of the most important institutions in Turkish society and the military elites have been one of the most considerable and powerful elite groups in the Turkish power structure. Army and military elites have achieved significant duties either in the defense of the country or the modernization and development of society. As a natural result of this, very strong and good relations were established between the Turkish army and the Turkish people.
    [Show full text]
  • Demokrat Parti Iktidarinin Ilk Dönemi Ve Refik Koraltan (1950-1954)*
    Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi Sayı: 67, Güz 2020, s.323-346 Makalenin geliş ve kabul tarihleri: 04.06.2020 - 23.09.2020 (Araştırma Makalesi) DEMOKRAT PARTİ İKTİDARININ İLK DÖNEMİ VE REFİK KORALTAN (1950-1954)* Necdet HAYTA** Özlem YILDIRIM KIRIŞ*** ÖZ Refik Koraltan, Osmanlı Devleti’nin son döneminde doğmuş ve Cumhuriyet’in kuruluşundan başlayarak, 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesine kadar aktif siyasi hayatın içinde yer almış bir devlet adamıdır. 7 Haziran 1945 tarihinde CHP içerisinde genel itibariyle liberalleşmeyi talep eden reformlar yapılmasını öngören ‘Dörtlü Takriri’ veren isimler arasında yer almıştır. Koraltan, CHP tarafından 27 Kasım 1945 tarihinde partiden çıkarılmıştır. 6 Ocak 1946 yılında Demokrat Parti’nin kurucuları arasında yer almış ve 1946 Genel Seçimlerinde Demokrat Parti İçel Milletvekili olarak seçilmiştir. 1950 Genel Seçimlerde iktidara gelen Demokrat Parti döneminde Refik Koraltan, TBMM Başkanı olarak görev yapmıştır. 27 Mayıs Askeri Darbesi ile siyasi hayatı son bulmuştur. Bu çalışmada 1950-1954 yılları arasında Demokrat Parti iktidarı döneminde yaşanan gelişmeler ve Demokrat Parti kurucularından olan Koraltan’ın söz konusu dönemde yaşanan gelişmelere karşı tutum ve düşünceleri incelenmeye çalışılmıştır. 1950 seçimleri sonucunda Cumhuriyet Halk Partisi, iktidarı Demokrat Partiye bırakmıştır. Demokrat Partide yapılan iş bölümüne göre dört kurucudan Celal Bayar Cumhurbaşkanlığı, Adnan Menderes Başbakanlık, Fuat Köprülü Dış İşleri Bakanlığı ve Refik Koraltan TBMM başkanlığı görevlerine gelmişlerdir. 1950-1954 döneminde; Bulgaristan’dan göç eden Türkler, Millet Partisinin kapatılması, Basın Kanunu, Af Kanunu, Kore Savaşına Türk askerinin gönderilmesi, iktidar ve muhalefet partileri arasında zaman * Bu çalışma Ekim 2017 tarihinde Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü tarafından kabul edilen “Bir Siyaset Adamı Portresi: Refik Koraltan” başlıklı Doktora tezinden türetilmiştir.
    [Show full text]
  • Perceptionsjournal of International Affairs
    PERCEPTIONSJOURNAL OF INTERNATIONAL AFFAIRS PERCEPTIONS Winter 2014 Volume XIX Number 4 XIX Number 2014 Volume Winter PERCEPTIONS Locating Turkey as a ‘Rising Power’ in the Changing International Order: An Introduction Emel PARLAR DAL and Gonca OĞUZ GÖK Muslim Perceptions of Injustice as an International Relations Question Hasan KÖSEBALABAN Turkey’s Quest for a “New International Order”: The Discourse of Civilization and the Politics of Restoration Murat YEŞİLTAŞ Tracing the Shift in Turkey’s Normative Approach towards International Order through Debates in the UN Gonca OĞUZ GÖK On Turkey’s Trail as a “Rising Middle Power” in the Network of Global Governance: Preferences, Capabilities, and Strategies Emel PARLAR DAL Transformation Trajectory of the G20 and Turkey’s Presidency: Middle Powers in Global Governance Sadık ÜNAY Jordan and the Arab Spring: Challenges and Opportunities Nuri YEŞİLYURT Post-2014 Drawdown and Afghanistan’s Transition Challenges Saman ZULFQAR Tribute to Ali A. Mazrui M. Akif KAYAPINAR Winter 2014 Volume XIX - Number 4 ISSN 1300-8641 Style and Format PERCEPTIONS Articles submitted to the journal should be original contributions. If another version of the article is under consideration by another publication, or has been or will be published elsewhere, authors should clearly indicate this at the time of submission. Manuscripts should be submitted to: e-mail: [email protected] Editor in Chief The final decision on whether the manuscript is accepted for publication in the Journal or not is made by the Editorial Board depending on the anonymous referees’ review reports. Ali Resul Usul A standard length for PERCEPTIONS articles is 6,000 to 8,000 words including endnotes.
    [Show full text]
  • Who's Who in Politics in Turkey
    WHO’S WHO IN POLITICS IN TURKEY Sarıdemir Mah. Ragıp Gümüşpala Cad. No: 10 34134 Eminönü/İstanbul Tel: (0212) 522 02 02 - Faks: (0212) 513 54 00 www.tarihvakfi.org.tr - [email protected] © Tarih Vakfı Yayınları, 2019 WHO’S WHO IN POLITICS IN TURKEY PROJECT Project Coordinators İsmet Akça, Barış Alp Özden Editors İsmet Akça, Barış Alp Özden Authors Süreyya Algül, Aslı Aydemir, Gökhan Demir, Ali Yalçın Göymen, Erhan Keleşoğlu, Canan Özbey, Baran Alp Uncu Translation Bilge Güler Proofreading in English Mark David Wyers Book Design Aşkın Yücel Seçkin Cover Design Aşkın Yücel Seçkin Printing Yıkılmazlar Basın Yayın Prom. ve Kağıt San. Tic. Ltd. Şti. Evren Mahallesi, Gülbahar Cd. 62/C, 34212 Bağcılar/İstanbull Tel: (0212) 630 64 73 Registered Publisher: 12102 Registered Printer: 11965 First Edition: İstanbul, 2019 ISBN Who’s Who in Politics in Turkey Project has been carried out with the coordination by the History Foundation and the contribution of Heinrich Böll Foundation Turkey Representation. WHO’S WHO IN POLITICS IN TURKEY —EDITORS İSMET AKÇA - BARIŞ ALP ÖZDEN AUTHORS SÜREYYA ALGÜL - ASLI AYDEMİR - GÖKHAN DEMİR ALİ YALÇIN GÖYMEN - ERHAN KELEŞOĞLU CANAN ÖZBEY - BARAN ALP UNCU TARİH VAKFI YAYINLARI Table of Contents i Foreword 1 Abdi İpekçi 3 Abdülkadir Aksu 6 Abdullah Çatlı 8 Abdullah Gül 11 Abdullah Öcalan 14 Abdüllatif Şener 16 Adnan Menderes 19 Ahmet Altan 21 Ahmet Davutoğlu 24 Ahmet Necdet Sezer 26 Ahmet Şık 28 Ahmet Taner Kışlalı 30 Ahmet Türk 32 Akın Birdal 34 Alaattin Çakıcı 36 Ali Babacan 38 Alparslan Türkeş 41 Arzu Çerkezoğlu
    [Show full text]
  • The Peace Conference of Lausanne (1922-1923)
    Bern 1923 - 2008 With the kind support of: Mrs Ionna Ertegiin Mrs Selma Goksel Tiirkiye I~ Bankasi Anadolu Ajans1 Thanks to: Onur Ozc;:eri (Research, text and layout) Agathon Aerni (research) Tuluy Tanc;: (editing) © Embassy of Turkey, Bern 85 years of representation of the Republic of Turkey in Switzerland (1923-2008) The Embassy of the Republic of Turkey, Bern ~u6tic offJ'urk,ey rrfie (Jlresufent It is no coincidence that the Republic of Turkey purchased its first Embassy premises abroad, in Switzerland's capital, Bern, to establish the seat of its diplomatic representation. The negotiation of a peace treaty and its successful outcome took the shape of the Treaty of Lausanne in 1923. The Treaty of Lausanne left an indelible mark in our memory. The aspiration of the Turkish nation to live as a free and independent people is thus anchored in Switzerland, a land that earned the reputation for fairness, equity and justice. The subsequent adoption in 1926 of a Civil Code based on the Swiss example, the Montreux Convention negotiated in 1936 in Switzerland giving full sovereignty on the Turkish Straits and other events have solidified this perception. I am therefore particularly pleased that the roots of the friendship bonds between Turkey and Switzerland and the main events associating Switzerland to Turkey have been compiled in a book. The book also illustrates the reciprocal attention and like minded approaches of both Turkey and Switzerland to further promote bilateral relations between two democracies and to facilitate the realization of aspirations of peace. I would like to express my thanks to the President of the Swiss Confederation, His Excellency Pascal Couchepin and to all who have contributed to the realization of this book.
    [Show full text]
  • T.C. Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dali
    T.C. ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANA BİLİM DALI DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ MERSİN(İÇEL) MİLLETVEKİLLERİ ve MECLİS FAALİYETLERİ(1950-1960) YÜKSEK LİSANS TEZİ Hazırlayan Ercan BOLAT Niğde Haziran, 2017 T.C. ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANA BİLİM DALI DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ MERSİN(İÇEL) MİLLETVEKİLLERİ ve MECLİS FAALİYETLERİ(1950-1960) YÜKSEK LİSANS TEZİ Hazırlayan Ercan BOLAT Danışman : Doç. Dr. Mehmet KAYA Üye : Yrd. Doç. Dr. Abdullah ÖZDAĞ Üye : Yrd. Doç. Dr. Gülin ÖZTÜRK Niğde Haziran, 2017 ÖNSÖZ Siyasal denetimin doğrudan doğruya halkın ya da düzenli aralıklarla halkın özgürce seçtiği temsilcilerin elinde bulunduğu, toplumsal ve ekonomik durumu ne olursa olsun tüm yurttaşların eşit sayıldığı yönetim biçimine demokrasi denir. İnsanların bir arada yaşaması bazı sistemlerinde oluşmasına sebep olmuştur. Bu sistemlerin başında da insanlar için en uygun olan demokrasi kavramı, insan hayatında düzenin sağlanması için en iyi araç olmuştur. Kurtuluş savaşından sonra ülke işgallerden kurtarılmış ve Milli egemenlik kavramı siyasi irade olarak ortaya çıkmıştır. Cumhuriyet ilan edildikten sonra ilk siyasi partiler kurularak siyasal yaşama yön verilmeye çalışılmıştır. Ancak dönemin şartları siyasi partilerin kurulup çoğalmasına pek imkân vermemiştir. Cumhuriyet’in kurucusu olan ulu önder Atatürk’ün yaşamı boyunca oluşturmak istediği çok partili siyasa hayata geçilememiştir. Kendi teşviki ile SCF’ı kurdurmuş ancak olgunlaşmayan siyasi ortam fıkranın kısa süreli olmasına sebep olmuştur. Şartların oluşmaması ve bir türlü siyasi olgunluğa ulaşılamaması üzerine ülke de tek parti hüküm sürmüştür. 1946 yılına kadar tek partili siyasi hayat devam etmiş ve DP’nin temelleri atılmıştır. Bu bağlamda kurulmuş olan DP’nin, 1950-1960 yılları arasında TBMM’de görev yapan İçel(Mersin) milletvekillerinin özgeçmişlerini ve meclis faaliyetlerini oluşturduğum tezimde ortaya koymaya çalıştım.
    [Show full text]
  • Tarih Türkiye Cumhuriyeti Başlangiçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri
    T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TÜRKİYE KÜLTÜR PORTALI PROJESİ TARİH TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞLANGIÇTAN BUGÜNE TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETLERİ Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet ÇAY 2009 ANKARA 6.8. Başlangıçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri Muvakkat İcra Encümeni (25 Nisan 1920-3 Mayıs 1920) İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa, TBMM Reisi Celalettin Arif Bey, Erzurum Cami Bey (Baykut), Aydın Bekir Sami Bey (Kunduh), Amasya Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver), Antalya Hakkı Behiç Bey (Bayiç), Denizli İsmet Bey (İnönü), Edirne I. İcra Vekilleri Heyeti “1. TBMM Hükümeti” (Mustafa Kemal Paşa) (3 Mayıs 1920-24 Ocak 1921) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa (Başbakan) Umuru Şeriye Vekili Mustafa Fehmi Efendi Bursa (Diyanet Bakanı) (Gerçeker) Cami Bey (Baykut) Aydın Dahiliye Umuru Vekili Hakkı Behiç Bey (Bayiç) Denizli (İçişleri Bakanı) Nazım Bey (Resmor) Tokat Refet Bey (Bele) İzmir Adliye Vekili Celalettin Arif Bey Erzurum 2 (Adalet Bakanı) Nafıa Vekili İsmail Fazıl Paşa (Cebesoy) Yozgat (Bayındırlık Bakanı) Ömer Lütfü Bey (Argeşo) Amasya Hariciye Vekili Bekir Sami Bey (Kunduh) Amasya (Dışişleri Bakanı) Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili Adnan Bey (Adıvar) İstanbul (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı) İktisat Vekili Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) Kastamonu (Ekonomi Bakanı) Müdafaa-i Milliye Vekili Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan (Milli Savunma Bakanı) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekili İsmet Bey (İnönü) Edirne (Genelkurmay Başkanı) Maliye Vekili Hakkı Behiç Bey
    [Show full text]