I. Milliyetçi Cephe Hükümeti’Nin İç Politikasına Bir Bakış
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
2nd International Congress On New Horizons In Education And Social Sciences (ICES-2019) Proceedings June 18-19, 2019 Istanbul-TURKEY Türkiye’de Merkez Sağın İlk Koalisyonu Ve Türk Siyasetinin İlk Siyasal Cepheleşmesi: I. Milliyetçi Cephe Hükümeti’nin İç Politikasına Bir Bakış Center-Right Coalition's First In Turkey And First Political Polarization Of Turkish Politics: Overview Of The I. Nationalist Front Government's Domestic Polıcy Dr. Öğr.Üy. Hüseyin ÇAVUŞOĞLU1* ABSTRACT After the May 27, 1960 coup, the Turkish Armed Forces interfered in political life with the memorandum of 12 March 1971. With the memorandum of 12 March, the Grand National Assembly of Turkey was not closed; after the memorandum, military governments were established. The governments of Nihat Pages: 122-129 Erim, Ferit Melen and Naim Talu respectively served until 1973 general 122 elections.The government could not be established for about 6 months after the Doi: 10.21733/ibad.581962 end of the CHP-MSP Government, which was established after the 1973 general elections, in September 1974. Sadi Irmak was appointed by President Fahri Koruturk to form the government, but the government established by Sadi Irmak could not get the vote of confidence from the parliament. With the emergence of the law on the political amnesty of the old Democratic Party, the personal dispute between Celal Bayar and Süleyman Demirel was resolved and Bayar with drew its support from the Democratic Party. I. Nationalist Front government was 1 Zonguldak Bülent Ecevit University, established with the support of deputies who resigned from the Democratic Party. TURKEY, [email protected] The center-right coalition can be termed as the first First Nationalist Front Government in Turkey, was established March 31, 1975, remained in power until 2 Zonguldak Bülent Ecevit University, June 5, 1977 general election. I. Nationalist Front government Justice Party leader TURKEY, Suleyman Demirel was established by the Prime Ministry, the Justice Party, the [email protected] National Salvation Party, the Republican Trust Party and the Nationalist Movement Party took part in this government. It was very difficult for parties to * Corresponding Author form a coalition and to come to gether. At a time when political and social polarization was at its highest level, it was seen that the fourright-wing parties formed the government with th eaim of fighting communism. Anarchy, terrorism, student incidents, economic problems, governmental compliance problems, staffing, furniture corruption, Lockheed corruption, TRT problem, May 1 Taksim events are among the most important developments of this period in domestic politics. Although this coalition has a lot of support for the people and the base, the government has not succeeded in solving the problems in thecountry. Keywords: Nationalist front, terror, economy, corruption. CITATION: 2nd International Congress On New Horizons In Education And Social Sciences (ICES - 2019) Proceedings, June 18-19, 2019, Istanbul-TURKEY 2nd International Congress On New Horizons In Education And Social Sciences (ICES-2019) Proceedings GİRİŞ Ülkemizde birçok bilim insanınca çok partili hayata geçiş Demokrat Parti’nin (7 Ocak 1946) kurulması ile başlatılmaktadır. DP, 14 Mayıs 1950 seçimleri ile tek başına iktidara gelmiş ve 10 yıl boyunca iktidarda kalmıştır. 27 Mayıs darbesi ile Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ülke yönetimine el koymuş ve böylece DP iktidardan uzaklaştırılmıştır. “Yüksek Adalet Divanı” adı verilen mahkeme tarafından DP’liler yargılanmış ve yargılama sonucunda Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüşdü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edilmişlerdir. DP’nin devamı olarak iki parti kurulmuştur. Bunlardan biri Ragıp Gümüşpala liderliğinde Adalet Partisi (AP), diğeri Ekrem Alican’ın liderliğinde Yeni Türkiye Partisi (YTP) dir. 15 Ekim 1961 genel seçimlerinde hiçbir parti tek başına iktidara gelememiş ve böylece 1965 genel seçimlerine kadar koalisyon hükümetlerinin kurulduğu görülmektedir. 1965 ve 1969 genel seçimlerine Süleyman Demirel liderliğinde AP, tek başına iktidara gelmiştir. 27 Mayıs’tan sonra 12 Mart 1971’de TSK, ikinci kez siyasal hayata müdahale etmiştir. 12 Mart Muhtırası ile Başbakan Süleyman Demirel, istifaya zorlanmış ve 1973 genel seçimlerine kadar sırasıyla Nihat Erim, Ferit Melen ve Naim Talu hükümetleri işbaşında olmuşlardır. Ferit Melen Hükümeti döneminde anayasanın bazı maddeleri değiştirilmiş ve yine bu dönemde Süleyman Demirel ve CHP lideri Bülent Ecevit’in uzlaşması ile Fahri Korutürk, 6 Nisan 1973’te 365 oyla Cumhurbaşkanı seçilmiştir (Özdemir, 2005: 262-69). 14 Ekim 1973 genel seçimlerinde hiçbir parti tek başına iktidara gelememiş ve uzun bir süre hükümet kurulamamıştır. Yaklaşık 5 ay sonra Şubat 1974’te Bülent Ecevit’in Başbakanlığında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP)- Milli Selamet Partisi (MSP) hükümeti kurulmuştur. Bu hükümet döneminin en önemli olayı, 20 Temmuz ve 13 Ağustos’ta TSK’nın Kıbrıs’a müdahalesidir. Bu müdahale ile CHP lideri Ecevit “Kıbrıs Fatihi” olarak anılmaya başlanmıştır. CHP-MSP hükümeti, kısa ömürlü bir koalisyon olmuş ve Eylül 1974’te sona ermiştir. 14 Ekim 1973 seçimlerinden 12 Eylül 1980 darbesine ülkemizde koalisyonlar hükümetleri iş başında olduğu görülmektedir. 123 Çalışmanın amacı, I. Milliyetçi Cephe hükümeti döneminde iç politikada yaşanan gelişmeleri ortaya koymaktır. Bu bağlamda öncelikle hükümetin kurması sürecinde yaşanan gelişmeler incelenmiş ve daha sonra anarşi, terör, öğrenci olayları, hükümetteki uyum sorunları, kadrolaşma, mobilya yolsuzluğu, Lockheed yolsuzluğu, TRT sorunu, 1 Mayıs taksim olaylarına ayrıntılı bir biçimde değinilmiştir. 1. MİLLİYETÇİ CEPHENİN KURULMASI “Milliyetçi Cephe” kavramı, CHP’nin iktidarını engellemek için kullanılmaktadır ve komünizm tehlikesine karşı bir milli birlik hareketi olarak isimlendirilmektedir. Milliyetçi Cephe kavramını Acar Tuncer şöyle tanımlamıştır: “Milliyetçi Cephe, ülkenin çeşitli tehlikelerle içte ve dışta tehdit edildiği zor dönemde; devletin kudretini Türk milliyetçiliğine bağı ile payidar kılmak mefkûresinden taşan bir milli beraberlik hareketidir” (Tuncer, 1975: 5). “Milliyetçi Cephe” kavramını CGP lideri Turhan Feyzioğlu ortaya atmıştır. CHP-MSP koalisyon hükümetinin sona ermesinden sonra hükümet arayışlarının sürdüğü dönemde, CGP lideri Turhan Feyzioğlu daha öncede dile getirdiği ‟Milliyetçi Cephe‟ hükümeti formülünü gündeme getirmiştir. CHP-MSP Koalisyon hükümeti sona erdikten sonra 10 Kasım’da 14 öğretim üyesi yayımladıkları bildiride, ülkenin içinde bulunduğu zor duruma vurgu yapmışlar, kişisel çekişmelerin bir yana bırakılarak milliyetçi, sağ partilerin bir birliktelik oluşturmalarını istemişlerdir (Tekin, 2011: 257). Bu talepler doğrultusunda 4 parti lideri 13 Aralık 1974’te hükümet kurma çalışmalarında birlikte hareket etme kararı almışlardır. 18 Aralık 1974 günü AP, MSP, CGP ve MHP, hükümet kurma çalışmaları ile ilgili kamuoyunu bilgilendirmişlerdir. Bu görüşme sonucunda siyasal partiler birlikte çalışmaya karar 2nd International Congress On New Horizons In Education And Social Sciences (ICES-2019) Proceedings vermişlerdir. Yayınladıkları bildiri şöyledir (Akıncı, 2010: 19-20): “Türk milletini kaderde, kıvançta ve tasada bölünmez bir bütünhalinde milli şuur ve ülküler etrafında toplayan milletimizin milli birlik ruhu içindeyüceltilmesini amaç bilen Türk milliyetçiliği, ilham kaynağımızdır. Milli bütünlüğünüiç kavgalarla yok etmek isteyen her türlü yıkıcı faaliyetin karşısındayız. Millive manevi değerlere bağlı ve saygılıyız. Hür demokratik rejimi insan haysiyetineuygun yegâne idare şekli sayıyoruz. Türkiye Cumhuriyeti’ni komünizmin ve hertürlü yıkıcı akımın saldırısına karşı azimle savunmaya kararlıyız. Milletimizi hertürlü dikta, istibdat, baskı ve tahakküm tehdidinden de yoksulluk, darlık ve fakirlikten de kurtarmak ortak hedefimizdir. Türkiye’nin hür ve demokratik bir rejim içindedengeli bir karma ekonomi sistemi ile kalkınacağı inancındayız. Artan nüfusumuzaiş sahaları açılması için hızlı sanayileşmeyi, vazgeçilmez milli hedef sayıyoruz. Yatırımhevesini arttırmak kararındayız. Kanun hâkimiyetine ve vatandaşların anayasadayer alan temel hak ve hürriyetlerin, mülkiyet hakkına, meşru kazanca, sosyaladalet ve güvenliğe saygılı bir görüşle kalkınma hedeflerine ulaşacağı inancındayız. Kalkınma, aşırı sol sloganları ile kanun dışı eylemlerle, taklitçilikle, yağma teşvikçiliğiyapılarak ve yurttaşın güven duygusu ve çalışma şevki yok edilerek gerçekleşmez. Sosyalist devlet macerasının hürriyetleri yok edeceğini, yurttaşlarımızın insanhaysiyetine uygun ve mutlu şekilde yaşamalarını imkânsız hale getireceğini bildiğimiz için sosyalist devlet kurma heveslerinin kesinlikle karşısındayız. Bütün milliyetçilerinaynı hedefler etrafında toplanacağına eminiz.’’ Bu bildiriden 1 gün sonra AP lideri Süleyman Demirel, bu hükümetin kurulmasının nedenlerini şöyle açıklamıştır (Tiryaki, 2007: 30-31): “Milliyetçi Cephe bir ihtiyacın neticesidir. Milliyetçi Cephe, solcu CHP karşısında, milliyetçi düşüncenin hâkimiyetini savunur. Solcu CHP, Türkiye’de halk iktidarından bahsederken milliyetçi cephe, millet iktidarından bahsetmektedir. Millet kavramı, halk kavramından çok daha geniştir. Halk milletin sadece bir kısmını ihtiva eder. Ama millet herkesi içine alır.” CHP’nin halk iktidarından bahsetmesi bu zaman kadar yapılmış seçimlerle gelmiş iktidarları da sanki halk iktidarı değilmiş, haline de düşürmüştür. Milliyetçi Cephe, solun karşısında büyük tedirginlik duyan ve 73 seçimlerinde geniş ölçüde bölünmüş kitlenin, çeşitli partiler