Sprawozdanie Stenograficzne

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VI

z 99 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 31 sierpnia 2011 r. (trzeci dzień obrad)

Warszawa 2011 str. str.

TREŚĆ

99. posiedzenia Sejmu (Obrady w dniu 31 sierpnia 2011 r.) str. str.

Wznowienie posiedzenia Poseł Adam Krupa ...... 231 Komunikaty Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Sekretarz Poseł Krzysztof Brejza ...... 215 Stanisław Gawłowski...... 231 Punkt 22. porządku dziennego: Pytania Poseł Łukasz Tusk...... 232 w sprawach bieżących Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Poseł Andrzej Buła ...... 216 Stanisław Gawłowski...... 232 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Barbara Bartuś ...... 232 Infrastruktury Andrzej Massel ...... 216 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy Poseł Janina Okrągły...... 217 i Polityki Społecznej Marek Bucior...... 233 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Barbara Bartuś ...... 234 Infrastruktury Andrzej Massel ...... 217 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy Poseł Eugeniusz Czykwin ...... 217 i Polityki Społecznej Marek Bucior...... 234 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Renata Butryn ...... 235 Spraw Wewnętrznych i Administracji Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Adam Rapacki ...... 218 Stanisław Gawłowski...... 235 Poseł Eugeniusz Czykwin ...... 219 Poseł Piotr Tomański ...... 236 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Spraw Wewnętrznych i Administracji Stanisław Gawłowski...... 236 Adam Rapacki ...... 219 Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki...... 220 (Przerwa w posiedzeniu) Minister – Członek Rady Ministrów Wznowienie posiedzenia Michał Boni ...... 220 Punkt 23. porządku dziennego: Informa- Poseł Krzysztof Jurgiel ...... 221 cja bieżąca Minister – Członek Rady Ministrów Poseł Krystyna Łybacka ...... 237 Michał Boni ...... 221 Minister Edukacji Narodowej Poseł Krzysztof Borkowski ...... 222 Katarzyna Hall ...... 238 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Domicela Kopaczewska ...... 241 Hanna Majszczyk...... 223 Poseł Zbigniew Dolata ...... 241 Poseł Krzysztof Borkowski ...... 224 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Anna Bańkowska ...... 241 Hanna Majszczyk...... 224 Poseł Tadeusz Sławecki...... 242 Poseł Ewa Wolak ...... 225 Poseł Zbysław Owczarski ...... 242 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Grażyna Ciemniak ...... 243 Skarbu Państwa Adam Leszkiewicz ...... 225 Poseł Ryszard Galla ...... 243 Poseł Ewa Wolak ...... 226 Poseł Izabela Leszczyna ...... 243 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Marek Łatas ...... 244 Skarbu Państwa Adam Leszkiewicz ...... 226 Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 244 Poseł Bolesław Grzegorz Piecha ...... 226 Poseł Stanisław Kalemba ...... 245 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Poseł Ewa Wolak ...... 245 Jakub Szulc ...... 227 Poseł Lech Sprawka...... 245 Poseł Bolesław Grzegorz Piecha ...... 228 Poseł Artur Ostrowski...... 246 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Poseł Ryszard Zawadzki ...... 246 Jakub Szulc ...... 228 Poseł Jadwiga Wiśniewska ...... 247 Poseł Elżbieta Zakrzewska ...... 228 Poseł Stanisław Stec ...... 247 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Grzegorz Roszak ...... 248 Skarbu Państwa Zdzisław Gawlik ...... 229 Poseł Aleksander Chłopek...... 248 Poseł Ryszard Zbrzyzny...... 230 Poseł Zdzisława Janowska ...... 248 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Renata Butryn ...... 249 Skarbu Państwa Zdzisław Gawlik ...... 230 Poseł Kazimierz Moskal ...... 249 str. str.

Poseł Wiesław Suchowiejko...... 250 o ratyﬁkacji Konwencji o pracy na Poseł Teresa Wargocka ...... 250 morzu, przyjętej przez Konferencję Poseł Bożena Kotkowska...... 251 Ogólną Międzynarodowej Organizacji Poseł Danuta Pietraszewska...... 251 Pracy w Genewie dnia 23 lutego 2006 r. Poseł Jacek Bogucki...... 251 Poseł Sprawozdawca Magdalena Kochan . . . .273 Poseł Jan Kulas ...... 252 Poseł Andrzej Halicki ...... 274 Poseł Andrzej Szlachta ...... 252 Poseł Piotr Stanke ...... 274 Poseł Tomasz Latos ...... 252 Poseł Jacek Kowalik ...... 275 Poseł Ryszard Terlecki ...... 253 Punkt 27. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Maria Nowak ...... 253 czytanie poselskiego projektu ustawy Poseł Tomasz Górski ...... 253 o świadomym rodzicielstwie Poseł Krystyna Łybacka ...... 254 Poseł Marek Balicki ...... 275 Minister Edukacji Narodowej Poseł Jerzy Ziętek ...... 278 Katarzyna Hall ...... 254 Poseł Teresa Wargocka ...... 279 Poseł Tomasz Latos ...... 257 Poseł Elżbieta Streker-Dembińska...... 280 Punkt 24. porządku dziennego: Infor- Poseł Teresa Wargocka ...... 281 macja z działalności Krajowej Rady Poseł Piotr Walkowski...... 281 Sądownictwa w 2010 roku wraz ze Poseł Anna Sobecka...... 282 stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości Poseł Jerzy Rębek ...... 282 i Praw Człowieka Poseł Krystyna Grabicka...... 283 Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa Poseł Krystyna Kłosin ...... 283 Antoni Górski...... 258 Poseł Jan Dziedziczak ...... 283 Poseł Jerzy Kozdroń ...... 259 Poseł Czesław Hoc ...... 283 Poseł Jerzy Kozdroń ...... 261 Poseł Janina Okrągły...... 284 Poseł Marek Wojtkowski ...... 261 Poseł Teresa Wargocka ...... 284 Poseł Kazimierz Smoliński ...... 263 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Stanisław Rydzoń...... 264 Zdrowia Andrzej Witold Włodarczyk ...... 285 Poseł Stanisław Olas ...... 266 Poseł Marek Balicki ...... 285 Poseł Stanisław Rydzoń...... 267 Poseł Jan Dziedziczak ...... 287 Poseł Andrzej Szlachta ...... 267 Poseł Marek Balicki ...... 287 Poseł Jan Kulas ...... 267 Punkt 28. porządku dziennego: Sprawoz- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie danie Komisji Polityki Społecznej Sprawiedliwości Grzegorz Wałejko ...... 267 i Rodziny oraz Komisji Zdrowia o oby- Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa watelskim projekcie ustawy o zmianie Antoni Górski...... 268 ustawy o planowaniu rodziny, ochronie Poseł Jerzy Kozdroń ...... 269 płodu ludzkiego i warunkach dopusz- Punkt 25. porządku dziennego: Sprawoz- czalności przerywania ciąży oraz nie- danie Komisji do Spraw Unii Europej- których innych ustaw skiej oraz Komisji Spraw Zagranicz- Poseł Sprawozdawca Magdalena Kochan . . . .287 nych o rządowym projekcie ustawy Poseł Janina Okrągły...... 289 o ratyﬁkacji Układu o Stabilizacji Poseł Bolesław Grzegorz Piecha ...... 289 i Stowarzyszeniu między Wspólnotami Poseł Marek Balicki ...... 290 Europejskimi i ich państwami człon- Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk...... 291 kowskimi, z jednej strony, a Republiką Poseł Anna Sobecka...... 291 Serbii, z drugiej strony, sporządzonego Poseł Jerzy Rębek ...... 291 w Luksemburgu dnia 29 kwietnia 2008 r. Poseł Maria Nowak ...... 292 Poseł Sprawozdawca Michał Szczerba . . . . . 270 Poseł Krystyna Kłosin ...... 292 Poseł Tomasz Głogowski ...... 271 Poseł Jan Dziedziczak ...... 292 Poseł Kazimierz Gołojuch ...... 271 Poseł Czesław Hoc ...... 293 Poseł Jacek Kowalik ...... 272 Poseł Marek Matuszewski...... 293 Poseł Stanisław Witaszczyk ...... 272 Poseł Kazimierz Gołojuch ...... 294 Poseł Kazimierz Gołojuch ...... 273 Poseł Jan Filip Libicki...... 294 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Aleksander Chłopek...... 294 Spraw Zagranicznych Maciej Szpunar...... 273 Poseł Tadeusz Wita ...... 295 Punkt 26. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł John Abraham Godson ...... 295 danie Komisji Polityki Społecznej Poseł Bolesław Grzegorz Piecha ...... 295 i Rodziny oraz Komisji Spraw Zagra- Poseł Stanisław Szwed ...... 295 nicznych o rządowym projekcie ustawy Poseł Andrzej Szlachta ...... 296 str. str.

Poseł Tomasz Latos ...... 296 Wznowienie posiedzenia Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Punkt 2. porządku dziennego: Sprawoz- Andrzej Witold Włodarczyk...... 296 danie Komisji Administracji i Spraw Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Wewnętrznych o pilnym rządowym Ustawodawczej Mariusz Dzierżawski...... 297 projekcie ustawy o zmianie ustawy Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia o dostępie do informacji publicznej Andrzej Witold Włodarczyk...... 298 oraz niektórych innych ustaw (cd.) Poseł Magdalena Kochan...... 298 Poseł Sprawozdawca Marek Wójcik ...... 313 Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Głosowanie Ustawodawczej Mariusz Dzierżawski...... 300 Marszałek...... 313 Punkt 29. porządku dziennego: Sprawoz- Punkt 4. porządku dziennego: Sprawoz- danie Komisji Administracji i Spraw danie Komisji Nadzwyczajnej o komi- Wewnętrznych oraz Komisji Kultury syjnym projekcie ustawy o zmianie Fizycznej, Sportu i Turystyki o stano- ustawy Kodeks wykroczeń (cd.) wisku Senatu w sprawie ustawy Poseł Sprawozdawca Paweł Orłowski...... 314 o zmianie ustawy o bezpieczeństwie im- Poseł Stanisław Pięta ...... 314 prez masowych oraz niektórych innych Poseł Stanisław Kalemba ...... 315 ustaw Poseł Stanisław Rydzoń...... 315 Poseł Sprawozdawca Ireneusz Raś ...... 300 Poseł Adam Szejnfeld ...... 315 Poseł Andrzej Biernat ...... 301 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Jarosław Zieliński ...... 302 Sprawiedliwości Stanisław Chmielewski . . . .315 Poseł Tomasz Garbowski...... 303 Głosowanie Poseł Jan Kamiński ...... 303 Marszałek...... 315 Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki...... 303 Poseł Czesław Hoc ...... 316 Poseł Marek Matuszewski...... 303 Poseł Marek Wikiński ...... 316 Poseł Jarosław Zieliński ...... 304 Poseł Adam Szejnfeld ...... 316 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Stanisław Kalemba ...... 316 Spraw Wewnętrznych i Administracji Poseł Paweł Orłowski ...... 316 Adam Rapacki ...... 304 Sekretarz Stanuw Ministerstwie Poseł Ireneusz Raś...... 305 Sprawiedliwości Stanisław Chmielewski . . . 316 Punkt 30. porządku dziennego: Sprawoz- Punkt 5. porządku dziennego: Sprawozda- danie Komisji Nadzwyczajnej nie Komisji Infrastruktury oraz Komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy Samorządu Terytorialnego i Polityki o zmianie ustawy Kodeks wyborczy Regionalnej o senackim projekcie usta- oraz niektórych innych ustaw wy o zmianie ustawy o ochronie praw Poseł Sprawozdawca Eugeniusz Kłopotek . . .305 lokatorów, mieszkaniowym zasobie Poseł Halina Rozpondek ...... 306 gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego Poseł Zbigniew Girzyński ...... 306 (cd.) Poseł Jan Kochanowski ...... 306 Poseł Sprawozdawca Stanisław Huskowski . . 317 Poseł Eugeniusz Kłopotek...... 306 Głosowanie Punkt 31. porządku dziennego: Sprawoz- Marszałek...... 317 danie Komisji Kultury i Środków Prze- Poseł Gabriela Masłowska...... 317 kazu o stanowisku Senatu w sprawie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie ustawy o zmianie ustawy o organizowa- Infrastruktury Piotr Styczeń ...... 318 niu i prowadzeniu działalności kultu- Punkt 7. porządku dziennego: Sprawozda- ralnej oraz niektórych innych ustaw nie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Poseł Sprawozdawca o autostradach płatnych oraz o Krajo- Iwona Śledzińska-Katarasińska ...... 307 wym Funduszu Drogowym (cd.) Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska ...... 308 Poseł Sprawozdawca Stanisław Żmijan . . . . 319 Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski...... 309 Poseł Andrzej Adamczyk ...... 319 Poseł Sylwester Pawłowski ...... 309 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Tadeusz Sławecki...... 310 Infrastruktury Radosław Stępień...... 319 Poseł Zdzisława Janowska ...... 310 Poseł Andrzej Adamczyk ...... 320 Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Poseł Stanisław Żmijan ...... 320 Bogdan Zdrojewski ...... 311 Poseł Andrzej Adamczyk ...... 320 Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska . . . . . 313 Głosowanie (Przerwa w posiedzeniu) Marszałek...... 320 str. str.

Punkt 10. porządku dziennego: Sprawoz- Punkt 17. porządku dziennego: Sprawoz- danie Komisji Polityki Społecznej danie Komisji Administracji i Spraw i Rodziny o rządowym projekcie ustawy Wewnętrznych o rządowym projekcie o zmianie ustawy o europejskich ra- ustawy o wymianie informacji z orga- dach zakładowych (cd.) nami ścigania państw członkowskich Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka ...... 320 Unii Europejskiej (cd.) Głosowanie Poseł Sprawozdawca Grzegorz Raniewicz . . .328 Marszałek...... 321 Głosowanie Punkt 15. porządku dziennego: Sprawoz- Marszałek...... 328 danie Komisji Finansów Publicznych Poseł Tadeusz Woźniak: ...... 328 o rządowym projekcie ustawy o zmia- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie nie ustawy o funduszach inwestycyj- Spraw Wewnętrznych i Administracji nych oraz ustawy o podatku dochodo- Adam Rapacki:...... 328 wym od osób prawnych (cd.) Punkt 18. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Jarosław Stawiarski...... 321 danie Komisji Ochrony Środowiska, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Wiesław Szczuka ...... 321 o rządowym projekcie ustawy o zmia- Głosowanie nie ustawy Prawo ochrony środowiska Marszałek...... 321 (cd.) Punkt 16. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Sprawozdawca Jan Rzymełka ...... 329 danie Komisji Sprawiedliwości Głosowanie i Praw Człowieka o rządowym projek- Marszałek...... 329 cie ustawy o zmianie ustawy Kodeks Poseł Jan Szyszko ...... 330 postępowania karnego i niektórych Punkt 19. porządku dziennego: Sprawoz- innych ustaw (cd.) danie Komisji Gospodarki o rządowym Głosowanie projekcie ustawy o zmianie ustawy Marszałek...... 322 o zapasach ropy naftowej, produktów Punkt 29. porządku dziennego: Sprawoz- naftowych i gazu ziemnego oraz danie Komisji Administracji i Spraw zasadach postępowania w sytuacjach Wewnętrznych oraz Komisji Kultury zagrożenia bezpieczeństwa paliwowe- Fizycznej, Sportu i Turystyki o stano- go państwa i zakłóceń na rynku naf- wisku Senatu w sprawie ustawy towym oraz o zmianie ustawy Prawo o zmianie ustawy o bezpieczeństwie im- energetyczne (cd.) prez masowych oraz niektórych innych Poseł Sprawozdawca Andrzej Czerwiński. . . .330 ustaw (cd.) Poseł Adam Rogacki ...... 330 Poseł Jarosław Zieliński ...... 322 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Poseł Ireneusz Raś...... 322 Maciej Kaliski...... 331 Głosowanie Poseł Adam Rogacki ...... 331 Marszałek...... 322 Wiceprezes Rady Ministrów Minister Gospodarki Punkt 30. porządku dziennego: Sprawoz- Waldemar Pawlak ...... 331 danie Komisji Nadzwyczajnej Głosowanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy Marszałek...... 332 o zmianie ustawy Kodeks wyborczy Poseł Adam Rogacki ...... 332 oraz niektórych innych ustaw (cd.) Minister Spraw Zagranicznych Głosowanie Radosław Sikorski ...... 332 Marszałek...... 324 Poseł Dawid Jackiewicz...... 333 Punkt 31. porządku dziennego: Spra- Wiceprezes Rady Ministrów Minister Gospodarki wozdanie Komisji Kultury i Środków Waldemar Pawlak ...... 333 Przekazu o stanowisku Senatu w spra- Poseł Dawid Jackiewicz...... 334 wie ustawy o zmianie ustawy o orga- Wiceprezes Rady Ministrów Minister Gospodarki nizowaniu i prowadzeniu działalności Waldemar Pawlak ...... 334 kulturalnej oraz niektórych innych Minister Spraw Zagranicznych ustaw (cd.) Radosław Sikorski ...... 334 Głosowanie Poseł Zbigniew Girzyński ...... 334 Marszałek...... 324 Punkt 20. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Zdzisława Janowska ...... 325 danie Komisji Kultury Fizycznej, Spor- Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski...... 325 tu i Turystyki o poselskim projekcie Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska . . . . . 325 ustawy o zmianie ustawy o żegludze Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski...... 326 śródlądowej (cd.) str. str.

Głosowanie Punkt 33. porządku dziennego: Sprawoz- Marszałek...... 335 danie Komisji infrastruktury Punkt 21. porządku dziennego: Sprawoz- o poselskim projekcie ustawy o zmianie danie Komisji Finansów Publicznych ustawy Prawo telekomunikacyjne (cd.) oraz Komisji Spraw Zagranicznych Głosowanie o rządowym projekcie ustawy o raty- Marszałek...... 337 fikacji Konwencji w sprawie scentra- Punkt 32. porządku dziennego: Sprawoz- lizowanej odprawy celnej dotyczącej danie Komisji Infrastruktury o posel- podziału krajowych kosztów poboru, które są zatrzymywane, gdy tradycyjne skim projekcie ustawy o ochronie praw zasoby własne są udostępniane budże- nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu towi UE, sporządzonej w Brukseli dnia jednorodzinnego – trzecie czytanie. 10 marca 2009 r. (cd.) Poseł Sprawozdawca Aldona Młyńczak . . . . 338 Głosowanie Poseł Andrzej Adamczyk ...... 338 Marszałek...... 335 Wiceprezes Urzędu Ochrony Konkurencji Punkt 25. porządku dziennego: Sprawoz- i Konsumentów Jarosław Król ...... 338 danie Komisji do Spraw Unii Europej- Poseł Andrzej Adamczyk ...... 338 skiej oraz Komisji Spraw Zagranicz- Wiceprezes Urzędu Ochrony Konkurencji nych o rządowym projekcie ustawy i Konsumentów Jarosław Król ...... 339 o ratyfikacji Układu o Stabilizacji Poseł Aldona Młyńczak ...... 339 i Stowarzyszeniu między Wspólnotami Głosowanie Europejskimi i ich państwami człon- Marszałek...... 339 kowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony, sporządzonego Poseł Andrzej Adamczyk ...... 339 w Luksemburgu dnia 29 kwietnia Punkt 11. porządku dziennego: Sprawoz- 2008 r. (cd.) danie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o: Głosowanie 1) poselskim projekcie ustawy o zmianie Marszałek...... 335 ustawy o gospodarowaniu nieruchomo- Punkt 26. porządku dziennego: Sprawoz- ściami rolnymi Skarbu Państwa, danie Komisji Polityki Społecznej 2) rządowym projekcie ustawy o zmianie i Rodziny oraz Komisji Spraw Zagra- ustawy o gospodarowaniu nieruchomo- nicznych o rządowym projekcie ustawy ściami rolnymi Skarbu Państwa oraz o ratyfikacji Konwencji o pracy na o zmianie niektórych innych ustaw (cd.) morzu, przyjętej przez Konferencję Poseł Sprawozdawca Adam Krupa ...... 340 Ogólną Międzynarodowej Organizacji Głosowanie Pracy w Genewie dnia 23 lutego 2006 r. (cd.) Marszałek...... 340 Głosowanie Poseł Romuald Ajchler ...... 341 Marszałek...... 336 Poseł Stanisław Kalemba ...... 342 Punkt 27. porządku dziennego: Pierwsze Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa czytanie poselskiego projektu ustawy i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke...... 342 o świadomym rodzicielstwie (cd.) (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Jan Dziedziczak ...... 336 Głosowanie Wznowienie posiedzenia Marszałek...... 336 Oświadczenia Punkt 28. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Andrzej Szlachta ...... 343 danie Komisji Polityki Społecznej Poseł Aleksander Chłopek...... 344 i Rodziny oraz Komisji Zdrowia o oby- Zamknięcie posiedzenia watelskim projekcie ustawy o zmianie Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło- ustawy o planowaniu rodziny, ochronie szonych płodu ludzkiego i warunkach dopusz- Poseł Andrzej Bętkowski...... 1 czalności przerywania ciąży oraz nie- których innych ustaw (cd.) Poseł Jan Kulas ...... 1 Poseł Bolesław Grzegorz Piecha ...... 337 Poseł Barbara Marianowska ...... 2 Pełnomocnik Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej Poseł Elżbieta Zakrzewska ...... 4 Mariusz Dzierżawski ...... 337 Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki...... 4 Głosowanie Poseł Jarosław Żaczek ...... 5 Marszałek...... 337 Porządek dzienny (Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 01)

(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu w okresie od 31 października 2005 roku do 16 listo- Grzegorz Schetyna oraz wicemarszałkowie Marek pada 2007 roku – o godz. 9.30, Kuchciński, Jerzy Wenderlich, Stefan Niesiołowski — do Spraw Unii Europejskiej – o godz. 11, i Ewa Kierzkowska) — Infrastruktury – o godz. 11, — Infrastruktury – bezpośrednio po zakończeniu poprzedniego posiedzenia tej komisji, Wicemarszałek Marek Kuchciński: — Śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegal- nego wywierania wpływu przez członków Rady Mi- Wznawiam posiedzenie. nistrów, Komendanta Głównego Policji, Szefa Cen- Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów tralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Szefa Agencji Krzysztofa Brejzę, Tomasza Górskiego, Adama Ro- Bezpieczeństwa Wewnętrznego na funkcjonariuszy gackiego oraz Cezarego Tomczyka. Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz W pierwszej części obrad sekretarzami będą po- Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, prokurato- słowie Krzysztof Brejza oraz Tomasz Górski. rów i osoby pełniące funkcje w organach wymiaru Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie sprawiedliwości w celu wymuszenia przekroczenia Krzysztof Brejza oraz Adam Rogacki. uprawnień lub niedopełnienia obowiązków w związ- Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie ku z postępowaniami karnymi oraz czynnościami miejsc, co już zrobili. operacyjno-rozpoznawczymi w sprawach z udziałem Proszę posła sekretarza o odczytanie komunika- lub przeciwko członkom Rady Ministrów, posłom na tów. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i dziennikarzom, w okresie od 31 października 2005 roku do 16 listopada 2007 roku – o godz. 11.30, Sekretarz Poseł Krzysztof Brejza: — Administracji i Spraw Wewnętrznych – o godz. 12, — Sprawiedliwości i Praw Człowieka – o godz. 12, — Obrony Narodowej – o godz. 13, Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po- — Sprawiedliwości i Praw Człowieka – o godz. 13. siedzenia Komisji: — Gospodarki – o godz. 9, — Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komi- Wicemarszałek Marek Kuchciński: sją Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii – o godz. 9.30, Dziękuję bardzo. — Etyki Poselskiej – o godz. 9.30, Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. — Śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegal- porządku dziennego: Pytania w sprawach bie- nego wywierania wpływu przez członków Rady Mi- żących. nistrów, Komendanta Głównego Policji, Szefa Cen- Przypominam, że postawienie pytania nie może tralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Szefa Agencji trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi Bezpieczeństwa Wewnętrznego na funkcjonariuszy nie może trwać dłużej niż 6 minut, prawo do posta- Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz wienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, prokurato- posłowi zadającemu pytanie, dodatkowe pytanie nie rów i osoby pełniące funkcje w organach wymiaru może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca od- sprawiedliwości w celu wymuszenia przekroczenia powiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marsza- uprawnień lub niedopełnienia obowiązków w związ- łek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu ku z postępowaniami karnymi oraz czynnościami odpowiedzi na pytanie dodatkowe. operacyjno-rozpoznawczymi w sprawach z udziałem Pierwsze pytanie będą zadawali państwo posło- lub przeciwko członkom Rady Ministrów, posłom na wie Andrzej Buła i Janina Okrągły z klubu Platfor- Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i dziennikarzom, ma Obywatelska. Pytanie dotyczy realizowanych 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 216 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Marek Kuchciński opóźnieniami nie udało się zakończyć w terminie m.in. kilku projektów realizowanych jeszcze z fun- przez spółkę PKP PLK inwestycji związanych z po- duszy europejskich z poprzedniego okresu programo- prawą stanu infrastruktury linii kolejowych i jest wania na lata 2004–2006. Są to niektóre z etapów skierowane do ministra infrastruktury. Odpowiadać inwestycji na trasie Warszawa – Gdynia, Wrocław – będzie podsekretarz stanu w Ministerstwie Infra- Poznań czy na linii E75. Część z nich to były projek- struktury Andrzej Massel. ty pomocy technicznej. Dla projektów, w przypadku Proszę pana posła Andrzeja Bułę o zadanie pytania. których wystąpiły takie opóźnienia, zostały złożone do Komisji Europejskiej wnioski o przedłużenie okresu kwaliﬁkowalności. Poseł Andrzej Buła: Odnosząc się do tegorocznego planu inwestycji kolejowych, informuję, że do realizacji przyjęto wykona- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pla- nie 187 przedsięwzięć na łączną kwotę 5,3 mld zł. ny rozwoju infrastruktury kolejowej w naszym kraju Zdecydowana większość tych przedsięwzięć to zadania zostały określone m.in. poprzez opracowanie „Master- w ramach Programu Operacyjnego „Infrastruktura planu dla transportu kolejowego w Polsce do 2030 r.” i środowisko”– na łączną kwotę 2,8 mld zł, a także jest oraz w dokumencie implementacyjnym obejmującym 26 zadań realizowanych w ramach regionalnych pro- okres do 2015 r. Opracowany został również wieloletni gramów operacyjnych – na kwotę 600 mln zł. Zwra- plan inwestycyjny na lata 2010–2013. Opracowania te cam uwagę właśnie na tę liczbę, bo jest to coraz istot- nakreślają strategię dla polskiego sektora kolejowego niejsze źródło ﬁnansowania kolejowych inwestycji m.in. w aspekcie modernizacji istniejących sieci kolejo- infrastrukturalnych realizowanych we współpracy wych, które są zarządzane przez spółkę PKP Polskie zarządcy infrastruktury z samorządami województw. Linie Kolejowe. Realizacja inwestycji związanych bez- 27 zadań jest realizowanych jako rewitalizacje lub od- pośrednio z modernizacją infrastruktury sieci linii ko- tworzenia – jest to kwota 1,2 mld zł. 4 zadania są re- lejowych jest jednym z najważniejszych czynników alizowane w ramach Funduszu Kolejowego – jest to wpływających pozytywnie na skuteczny rozwój polskie- około 60 mln zł, a 86 zadań jest realizowanych ze środ- go sektora kolejowego. ków własnych Polskich Linii Kolejowych – na kwotę W związku z powyższym chcielibyśmy zapytać około 500 mln zł. Wreszcie jest 13 zadań pomocy tech- pana ministra o następujące kwestie. Ile z planowa- nicznej – na kwotę około 100 mln zł. nych na 2010 r. inwestycji udało się zrealizować oraz W sensie rzeczowym te inwestycje obejmują moder- jakie inwestycje nie zostały oddane do użytku w wy- nizację około 645 km torów, zabudowę 380 rozjazdów, znaczonym terminie i jak przedstawia się tegoroczny przebudowę bardzo wielu obiektów inżynieryjnych, plan inwestycyjny modernizacji linii kolejowych? modernizację 297 km sieci trakcyjnej, przebudowę 129 Dziękuję bardzo. przejazdów kolejowych i zabudowę innych urządzeń wchodzących w skład infrastruktury kolejowej. Bardzo ciekawe zadanie dotyczy zabudowy Euro- Wicemarszałek Marek Kuchciński: pejskiego Systemu Sterowania Ruchem Kolejowym ETCS na Centralnej Magistrali Kolejowej. Pierwszy Dziękuję panu posłowi. odcinek jest o długości 84 km. W tym miesiącu roz- Na pytanie pana posła odpowiada podsekretarz sta- poczynają się testy. nu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Massel. Z uwagi na przesunięcia w ciągu roku środków budżetowych pomiędzy zadaniami mogą wystąpić pewne zmiany. Zazwyczaj są to zmiany korzystne, po- Podsekretarz Stanu legające na tym, że uwalniają się pewne oszczędności, w Ministerstwie Infrastruktury które są zagospodarowane na dodatkowe zadania. Andrzej Massel: Odnosząc się do przygotowań do Euro 2012, należy stwierdzić, że te terminy inwestycji kolejowych gene- Panie Marszałku! Panie Pośle! Wysoka Izbo! Od- ralnie są dotrzymywane i jeśli chodzi o sieć kolejową, powiadając na pierwsze z pytań postawionych przez w tej chwili zadania są już wykonane w mniej więcej pana posła, informuję, że plan na rok 2010 zakładał 70%, mówię o niezbędnym ich zakresie. Część zadań wykonanie przez Polskie Linie Kolejowe 160 przed- została po prostu już ukończona, część jest bardzo za- sięwzięć inwestycyjnych na łączną kwotę 4,2 mld zł. awansowana. To jest, proszę państwa, dosyć istotne, Większość tych zadań została zrealizowana, a z uwa- dlatego że nie tyko transport drogowy będzie odgrywał gi na to, że niektóre umowy zostały podpisane na ważną rolę w czasie imprezy Euro 2012, lecz również niższe kwoty, niż zakładały kosztorysy inwestorskie, zmodernizowane odcinki linii kolejowych, zmodernizo- udało się zrealizować te inwestycje nawet w nieco wane dworce. To właśnie te obiekty pozwolą nam za- większym zakresie, niż pierwotnie planowano. pewnić połączenia między arenami igrzysk, cieszymy Z kolei z uwagi na przedłużające się procedury się więc, że w tym zakresie występuje naprawdę duże uzyskiwania decyzji administracyjnych oraz przeka- przyspieszenie inwestycyjne. Takie duże dworce jak zywanie dokumentacji przez wykonawców z dużymi Warszawa Centralna, jak we Wrocławiu będą oddane 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Pytania w sprawach bieżących 217

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie sejmowej Komisji Finansów Publicznych w sprawie Infrastruktury Andrzej Massel zmiany przeznaczenia części środków ujętych w re- zerwie celowej przeznaczonej na realizację projektów do użytku, a na wielu odcinkach linii pojedziemy współﬁnansowanych przez UE. Środki są urucha- z prędkościami dużo większymi niż dotychczas, nawet miane teraz w transzach w ramach faktycznego za- 160 km/h. I efekt ten będzie odczuwalny w czasie Euro potrzebowania wynikającego z zaawansowania prac. 2012. Dziękuję państwu za uwagę. To zaawansowanie jest dobre. Wszystkie kontrakty są zawarte i prace dodatkowe za 200 mln zł mają być zrealizowane do końca listopada bieżącego roku Wicemarszałek Marek Kuchciński: i przyczynią się do tego, że na trasie Poznań – Gdańsk zostaną zlikwidowane ograniczenia punktowe, a na Dziękuję panu ministrowi. stałych odcinkach, na których prędkość została Będzie zadawane pytanie dodatkowe, tak? zmniejszona, będzie przywrócona prędkość 120 km/h. Pani poseł Janina Okrągły, Platforma Obywatelska. Efektem będzie istotne skrócenie czasu jazdy między Poznaniem a Gdańskiem do ok. 3,5 h. Zwracam również uwagę na roboty na przejściach Poseł Janina Okrągły: granicznych i na odcinkach przyległych, takich jak kolejowe przejście graniczne Chełm – Dorohusk, a tak- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! że kolejowe przejście graniczne Przemyśl – Medyka. Dziękuję bardzo za odpowiedź. Chciałabym zadać Te roboty obejmują modernizację nawierzchni, pero- pytanie dodatkowe dotyczące przygotowania i reali- nów na stacjach granicznych, czyli to są roboty bardzo zacji zadań w ramach Euro: Czy wszystkie inwestycje istotne, jeśli chodzi o komunikację z sąsiadami. zostaną zrealizowane w odpowiednim terminie? Odnosząc się do pytania pani poseł o likwidację W dużym zakresie pan już mi odpowiedział na to linii kolejowych, powiem, że w 2010 r. zlikwidowany pytanie, ewentualnie prosiłabym o uzupełnienie. został tylko jeden odcinek linii kolejowej. Linia Jeszcze jedno pytanie. Ile w 2010 r. linii kolejo- nr 746 Gdynia Główna – Gdynia-Port Centralny wych zlikwidowano całkowicie? Czy na 2011 r. pla- o łącznej długości nieco ponad kilometr. Decyzję nuje się całkowitą likwidację jakichś linii kolejowych w tej sprawie minister podjął 20 kwietnia br. Dzię- i dlaczego? Dziękuję bardzo. kuję państwu za uwagę.

Wicemarszałek Marek Kuchciński: Wicemarszałek Marek Kuchciński:

Proszę bardzo pana ministra Andrzeja Massela Dziękuję panu ministrowi. o odpowiedź na pytanie. Kolejne pytanie zostało zgłoszone przez panów po- słów Leszka Aleksandrzaka i Eugeniusza Czykwina z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w sprawie ataków… Podsekretarz Stanu (Poseł Eugeniusz Czykwin: Aktów.) w Ministerstwie Infrastruktury Przepraszam, oczywiście, aktów, zgłoszono pyta- Andrzej Massel: nie w sprawie aktów nietolerancji wobec zamieszku- jących woj. podlaskie mniejszości narodowych. Jest Panie Marszałku! Pani Poseł! Wysoka Izbo! Oczy- ono skierowane do ministra spraw wewnętrznych wiście chętnie uzupełnię informacje dotyczące Euro i administracji. Odpowie na nie podsekretarz stanu 2012. Mogę powiedzieć, że 28 zadań już jest zrealizo- w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administra- wanych, 11 jest w trakcie realizacji, a roboty są bardzo cji pan Adam Rapacki. zaawansowane. Część z nich kończy się już w roku Pytanie będzie zadawał pan poseł Eugeniusz Czy- 2011, a 7 zadań w maju 2012 r. Zwracam tutaj uwagę kwin, Sojusz Lewicy Demokratycznej. na zadanie wprowadzone dodatkowo. Jeśli chodzi o prace estetyzacyjne na stacji Warszawa Wschodnia, a jak państwo wiecie, dworzec Warszawa Wschodnia jest ob- Poseł Eugeniusz Czykwin: jęty modernizacją, to perony 2, 3, 4 i 5 zostały objęte dodatkowym projektem estetyzacyjnym. Te prace już Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ostatnich trwają, obiekt również został włączony do inwestycji. dniach na terenie woj. podlaskiego nieznani sprawcy Ponadto po zmianie przez UEFA par miast gospo- popełnili wiele przestępstw skierowanych przeciwko darzy Polskie Linie Kolejowe wystąpiły do minister- zamieszkującym ten region mniejszościom narodo- stwa o przyznanie dodatkowych środków na rewita- wym. W zamieszkałej przez mniejszość litewską gmi- lizację linii nr 131 i linii nr 353 tworzących połącze- nie Puńsk zniszczono 28 tablic z dwujęzycznymi, nie Poznań – Gdańsk oraz linii nr 271 na odcinku polskimi i litewskimi, nazwami miejscowości. W po- Poznań – Wrocław. Środki zostały zapewnione w wy- dobny sposób, przez zamalowanie czerwoną farbą, sokości do 200 mln zł m.in. dzięki pozytywnej opinii zniszczono litewski pomnik w skansenie w Puńsku 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 218 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Eugeniusz Czykwin ku synagogi żydowskiej i umieszczenia na niej napisów o treściach faszystowskich i antysemickich w Orli wsz- i upamiętniający litewskiego poetę Albinasa Żuka- częte jest postępowanie przygotowawcze prowadzone skasa obelisk w Bubelach koło Sejn. Włamano się do przez Komendę Powiatową Policji w Bielsku Podlaskim. domu modlitwy muzułmanów przy ul. Hetmańskiej W zakresie zniszczenia mienia centrum muzułmań- w Białymstoku i podpalono go, wymalowano antyse- skiego w Białymstoku, które miało miejsce 20 sierpnia, mickie hasła na synagodze w Orli i w pobliżu syna- postępowanie przygotowawcze prowadzi Wydział do gogi w Krynkach, podpalono drzwi mieszkania pol- Walki z Przestępczością Przeciwko Mieniu Komendy sko-pakistańskiego małżeństwa w Białymstoku. Miejskiej Policji w Białymstoku. Jeśli chodzi o zniewa- Akty te zbiegły się w czasie z decyzją dyrektor ośrod- żenie przez nieznanych sprawców kamiennego obelisku ka Telewizji Polskiej w Białymstoku zawieszającą stanowiącego upamiętnienie 100. rocznicy powstania emisję programów o i dla mniejszości: litewskiej „Pa- pierwszego teatru stodolnego i zamalowanie napisów norama litewska”, tatarskiej „Podlaski Orient”, ro- w języku litewskim na ok. 30 tablicach informacyjnych, syjskiej „Rosyjski głos” i romskiej „My, Romowie”. to postępowanie przygotowawcze prowadzi Wydział Niepokój środowisk mniejszości wywołują także fak- Dochodzeniowo-Śledczy Komendy Wojewódzkiej Policji ty gloryfikowania, przez odsłanianie specjalnych w Białymstoku. W zakresie podpalenia drzwi wejścio- tablic i wypłaty odszkodowań rodzinom, sprawców wych do mieszkania w Białymstoku małżeństwa pol- zbrodni dokonywanych na tym terenie przez niektó- sko-pakistańskiego postępowanie przygotowawcze rych członków zbrojnego podziemia w latach powo- prowadzi Komenda Miejska Policji w Białymstoku. jennych na obywatelach polskich przynależących do W zakresie sprofanowania i pomalowania elewacji bu- mniejszości narodowych. W szczególności dotyczy to dynku w Krynkach postępowanie przygotowawcze faktu wypłacenia odszkodowań sprawcy, potwierdzo- prowadzi Posterunek Policji w Krynkach. Wszystkie te nej prawomocnie zakończonym dochodzeniem Od- postępowania są objęte nadzorem przez Komendę Wo- działu IPN w Białymstoku, zbrodni ludobójstwa na jewódzką Policji w Białymstoku, dlatego że zachodzi ludności prawosławnej dokonanej przez oddziały do- duże prawdopodobieństwo, iż mogły tego dokonać te wodzone przez Romualda Rajsa pseudonim Bury. same osoby. Po to, żeby lepiej skoordynować wszystkie Rząd wyraził negatywną opinię w sprawie złożo- czynności wykrywcze, w tę sprawę włączona jest nie nego przez grupę posłów projektu ustawy stwarzają- tylko policja, ale również są włączone Agencja Bezpie- cej możliwość wypłacania podobnych odszkodowań czeństwa Wewnętrznego, Straż Graniczna, a przede rodzinom ofiar. W związku z powyższym kieruję do wszystkim prokuratura, bo ważne jest, aby łączyć pew- pana ministra następujące pytania: Jakie działania ne czynności na etapie postępowań prokuratorskich zamierza podjąć rząd w celu zabezpieczenia osób po to, aby skuteczniej móc wykryć sprawców tego typu i materialnego dziedzictwa mniejszości zamieszkują- przestępstw. Nie chciałbym mówić o szczegółach tych cych w woj. podlaskim? Jakie działania zamierza postępowań, ale mam dużą dozę przekonania, że podjąć rząd w celu przywrócenia emisji programów sprawcy tych przestępstw zostaną wykryci i w przy- o mniejszościach w oddziale telewizji w Białymstoku? szłości na pewno tego typu incydenty nie będą wystę- Jakie działania zamierza podjąć rząd w celu zmiany powały w takim nasileniu, a najlepiej, żeby w ogóle ich istniejącego stanu, w którym rodzinom sprawców nie było. Niezależnie od działań o charakterze typowo zbrodni ludobójstwa wypłacane są odszkodowania wykrywczym w te działania włączył się również woje- przy jednoczesnej odmowie wypłacania odszkodowań woda podlaski, który włączył w to również przedstawi- rodzinom ofiar tych zbrodni? cieli samorządów terytorialnych. Pod egidą zespołu zarządzania kryzysowego funkcjonuje zespół, który na bieżąco monitoruje wszelkiego rodzaju tego typu eks- Wicemarszałek Marek Kuchciński: cesy po to, by tych incydentów nie było. Jeśli chodzi o kwestię planów białostockiego oddzia- Na pytania pana posła odpowiadać będzie podse- łu regionalnego Telewizji Polskiej dotyczących likwida- kretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych cji nadawania programów dla mniejszości litewskiej, i Administracji Adam Rapacki. romskiej, tatarskiej, rosyjskiej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, po uzyskaniu takiej informacji, przy- gotowało i wysłało wystąpienie do dyrektora oddziału Podsekretarz Stanu w Ministerstwie regionalnego tegoż ośrodka pani Agnieszki Romaszew- Spraw Wewnętrznych i Administracji skiej-Guzy, w którym wyrażamy niepokój i zwracamy Adam Rapacki: uwagę, że zgodnie z ustawą o radiofonii i telewizji nie- zbędne jest uwzględnianie również potrzeb mniejszości Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście narodowych i etnicznych, co jest jednym z zadań tele- w ostatnim miesiącu na terenie woj. podlaskiego doszło wizji publicznej. Niezależnie od tego wystąpienia przy- do kilku incydentów noszących znamiona nietolerancji, gotowaliśmy – termin opiniowania upływa 1 września zachowań godzących w mniejszości narodowe. We – projekt stanowiska Komisji Wspólnej Rządu i Mniej- wszystkich tych sprawach prowadzone są postępowania szości Narodowych i Etnicznych w przedmiotowej spra- przygotowawcze. W sprawie zamalowania farbą budyn- wie, projekt wystąpienia, w którym również wyrażamy 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Pytania w sprawach bieżących 219

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw ci Narodowej w Białymstoku zakończone zostało Wewnętrznych i Administracji Adam Rapacki prawomocnym stwierdzeniem, że sprawca, którego rodzinie państwo polskie wypłaciło odszkodowanie, taki niepokój i wnioskujemy o to, aby te programy były jest winien zbrodni ludobójstwa na obywatelach pol- emitowane. Ponadto wystąpiliśmy również do prezesa skich. Takie odszkodowania otrzymują te rodziny, Telewizji Polskiej w kwestii nadawania czy możliwości natomiast ofiarom odmawia się choćby symbolicz- odbioru programu „Panorama litewska” na terenach nego, choćby porównywalnego odszkodowania. Ta zamieszkanych przez przedstawicieli mniejszości litew- sytuacja jest po prostu kompromitująca w mojej oce- skich w Polsce. Telewizja Polska zobowiązała się do nie. Uważam, że rząd, pan premier, bo zwracałem uruchomienia testowej transmisji cyfrowej na terenie się również do niego w tej sprawie, mógłby poprzez Polski północno-wschodniej w możliwie najkrótszym indywidualne decyzje z rezerwy, którą posiada, do- czasie, tak aby ten program mógł być odbierany przez konać wypłat przynajmniej tej niewielkiej grupce. mniejszość litewską. W najbliższym czasie planujemy Zgodnie z oceną, której dokonałem, byłoby to około również spotkanie z prezesem Krajowej Rady Radiofo- 4–4,5 mln zł. Naprawdę można byłoby ten problem nii i Telewizji po to, aby o tych kwestiach, o tych potrze- choćby częściowo rozwiązać i ten stan nienormalny bach i tej misji telewizji publicznej rozmawiać i przeko- zlikwidować. Dziękuję. nywać do tego, aby te programy były emitowane. Jeśli chodzi o kwestię odszkodowań dla rodzin sprawców zbrodni ludobójstwa, to jest to temat może Wicemarszałek Marek Kuchciński: niekoniecznie objęty zakresem działania i zadań ministra spraw wewnętrznych i administracji, ale pod- Dziękuję. jęliśmy próbę ustalenia aktualnego stanu rzeczy. Pan minister Adam Rapacki. (Dzwonek) Otóż rzeczywiście w parlamencie znajdu- Proszę bardzo. je się poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego Podsekretarz Stanu w Ministerstwie i niestety rząd zajął negatywne stanowisko wobec Spraw Wewnętrznych i Administracji tego projektu, uzasadniając to tym, że władze pań- Adam Rapacki: stwowe, rząd, nie mogą brać odpowiedzialności za działania oddziałów partyzanckich, które nie wcho- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście, na dziły w skład aparatu państwowego. Brak jest pod- podstawie materiałów IPN w zakresie badania tej stawy prawnej, aby państwo brało na siebie odpowie- sprawy, tej zbrodni ludobójstwa, absolutnie dochodzi- dzialność za tego typu działania. W podobnym kon- tekście należałoby również rozpatrywać kwestię my do przekonania, że była to zbrodnia ludobójstwa wypłat odszkodowań w odniesieniu do innych osób i z punktu widzenia moralnego należą się tym ofia- represjonowanych, chociażby w ramach akcji „Wisła” rom odszkodowania. Myślę, że precyzyjnie co do kwe- czy innych działań. Do tego problemu należałoby po- stii działań rządu postaramy się panu posłowi odpo- dejść znacznie szerzej. Myślę, że w następnej kaden- wiedzieć na piśmie, ponieważ to nie jest gestia resor- cji będzie możliwość podejścia w szerszym zakresie tu spraw wewnętrznych i administracji, ale zasię- do kwestii wypłaty tych odszkodowań i wypracowa- gniemy opinii pozostałych resortów i udzielimy peł- nia odpowiedniego projektu. Dziękuję bardzo. niejszej odpowiedzi na piśmie.

Wicemarszałek Marek Kuchciński: Wicemarszałek Marek Kuchciński:

Dziękuję bardzo. Dziękuję panu posłowi. Pytanie dodatkowe – pan poseł Czykwin. Dziękuję panu ministrowi. Przystępujemy do kolejnego pytania. Panowie po- słowie Wojciech Szczęsny Zarzycki, Krzysztof Jur- Poseł Eugeniusz Czykwin: giel, Krzysztof Tołwiński i Jerzy Rębek z Prawa i Sprawiedliwości pytanie kierują w sprawie wykona- Dziękuję panu ministrowi i dziękuję za użycie nia wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego słowa „niestety” przy ocenie stanowiska rządu zmiany ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w sprawie poselskiego projektu ustawy. Panie mini- w kwestii ubezpieczenia zdrowotnego rolników do strze, oczekiwałem od pana, że powie pan w imieniu prezesa Rady Ministrów. Odpowiadać będzie, z upo- rządu przynajmniej o jakichkolwiek działaniach, ważnienia prezesa Rady Ministrów, minister – czło- jakichkolwiek próbach, które przecież można pod- nek Rady Ministrów Michał Boni. jąć, nawet nie mając podstaw prawnych, aby zmienić (Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk: Panie marszał- skandaliczny stan. Podkreślam, postępowanie proku, przepraszam, w kolejności było pytanie moje kuratorskie przeprowadzone przez Instytut Pamię- i posła Krzysztofa Borkowskiego.) 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 220 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Marek Kuchciński Minister – Członek Rady Ministrów Michał Boni: Panie marszałku, w tej chwili ustalona jest taka kolejność. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Posło- (Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk: Przepraszam wie! Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w tej bardzo.) sprawie mówi, że od 4 lutego 2012 r. powinny obo- Który z panów posłów zabierze głos? wiązywać nowe rozwiązania, gdyż wtedy upływa ten Pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki, tak? 15-miesięczny okres. Pragnę zapewnić Wysoką Izbę, Proszę bardzo. że nowe rozwiązania w tej materii na pewno będą obowiązywały od 1 stycznia 2012 r. W pełni zgadzam się z wypowiedziami, z interpretacją panów posłów, Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: że odpowiedzialność za przygotowanie tego projektu i tych rozwiązań leży po stronie rządowej. Dziękuję, panie marszałku. Krótka historia. Jak państwo pamiętacie, składkę Trybunał Konstytucyjny orzekł niezgodność prze- zdrowotną opłaca za rolników budżet państwa. To pisów związanych z ubezpieczeniem zdrowotnym dla świadczenie jest zaadresowane do 1,5 mln rolników. rolników i ustalił 15-miesięczny okres na przygotowa- Wcześniej wysokość środków przekazywanych z budże- nie nowej ustawy. Jeżeli do końca grudnia 2011 r. nie tu państwa via KRUS do Narodowego Funduszu Zdro- ukaże się nowa ustawa regulująca kwestie zdrowotne, wia była wyliczana w oparciu o wartość 1 kwintala to w 2012 r. minister ﬁnansów nie będzie miał podsta- żyta. Różnice między cenami kwintala żyta z określo- wy prawnej do ﬁnansowania ubezpieczeń dla rolników. nego momentu roku w latach 2009–2010 spowodowały, Będzie to zatem ogromna tragedia dla rolników, którzy iż okazało się, że zgodnie z tym wyliczeniem jest około są ekonomicznie i społecznie najsłabsi, którzy będą mu- 250–300 mln zł mniej z tytułu przekazywania składki sieli płacić za leczenie w całości prywatnie. Co ważniej- za ubezpieczenie zdrowotne rolników. Dlatego rząd sze, jak donosi dzisiejsza prasa, od 16 września podro- podjął decyzję, aby na okres przejściowy, myślę o bu- żeją leki. Panie premierze, jak ci ludzie mają żyć? dżecie na rok 2011, określić kwotowo środki, w wyso- Od ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego kości 1800 mln zł, przeznaczone na ubezpieczenia zdro- minęło już prawie 11 miesięcy, a rząd nie przedłożył wotne rolników, które są, jak już powiedziałem, zaadre- Sejmowi projektu nowej ustawy. Obserwuję rządowe sowane do 1,5 mln rolników. Co wynika z orzeczenia Trybunału Konstytucyjne- przepychanki dotyczące adresatów, którzy mają opra- go? Z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wynika cować nową ustawę. jedna bardzo ważna, bardzo istotna rzecz. Mianowicie Brak szacunku dla Wysokiej Izby okazał w tej spra- należy powiązać składkę i płacenie składki zdrowotnej wie pan Marek Sawicki, minister rolnictwa i rozwoju za rolników z ich sytuacją dochodową i ekonomiczną. wsi, który w swoim wystąpieniu sejmowym w dniu Orzeczenie, zgodnie z wnioskiem, jaki złożył rzecznik 15 lipca 2011 r. pouczał posłów, że to Sejm jest usta- praw obywatelskich, nie dotyczy domowników, czyli nie wodawcą. Wydaje się, że minister nie powinien licyto- obejmuje wszystkich osób, za które dzisiaj ta składka wać się z Sejmem w powyższej sprawie. jest płacona, czyli chodzi o 1100 tys. osób. W tym samym dniu prezes Trybunału Konstytucyj- Wskazanie zawarte w orzeczeniu Trybunału Kon- nego Andrzej Rzepliński, odpowiadając na moje pyta- stytucyjnego zakłada, że powinniśmy dokładnie wienie, w kolejnym punkcie obrad stwierdził, że dla niego dzieć, w sensie merytorycznym, i móc oszacować, jest oczywiste, że to jest zadanie rządu, a nie Sejmu. jakie dochody mają rolnicy, jakie dochody przynoszą Chodziło tu o wspomnianą wyżej ustawę. Powiedział gospodarstwa rolne, a także móc określić, jaka grupa także, że jest to typowe zadanie rządu, który biorąc pod rolników nie ma dochodów. uwagę różnego typu uzgodnienia resortowe oraz Wyniki spisu rolnego są w końcowej fazie analizy, uwzględniając bardzo różne czynniki, jest w stanie taką a w spisie rolnym zadawano pytanie, jaki udział do- ustawę relatywnie szybko przygotować. chodów pochodzi z działalności rolniczej albo jaki jest Mam zatem pytanie: Czy rząd przygotował po- udział dochodów z działalności nierolniczej, co daje wyższy projekt ustawy, by w pełni wykonać wyrok przesłankę do określenia, jaka jest liczba gospo- Trybunału Konstytucyjnego w tej kadencji Sejmu? darstw rolnych i ilu jest rolników, którzy nie mają Dziękuję. (Oklaski) dochodu. Chodzi o fachowo, merytorycznie określo- ną, potwierdzoną badaniami skalę, o to, jaka to jest skala. Mając te wyniki, będziemy znać punkt wyjścia Wicemarszałek Marek Kuchciński: do przygotowania rozwiązania. Rząd chce jednoznacznie potwierdzić, iż za rolni- Dziękuję. ków nieposiadających dochodów składka nadal bę- Na to pytanie odpowiadać będzie pan minister dzie opłacana z budżetu państwa, tak jak w chwili Michał Boni. obecnej jest opłacana składka za osoby bezrobotne. Proszę bardzo. Do kwestii dochodowej jeszcze wrócę. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Pytania w sprawach bieżących 221

Minister – Członek Rady Ministrów napisano na temat rolnictwa tylko tyle, że trzeba Michał Boni przeprowadzić restrukturyzację KRUS-u. Rozu- miem z innych wypowiedzi, poczynając od premiera To spowoduje, że po zakończeniu wszystkich prac Hausnera, który chciał zabrać 10 mld zł, że politycy związanych z szacowaniem dochodów część składki za Platformy też mają taki plan i chcą zdecydowanie ubezpieczenie zdrowotne rolników będzie opłacana ograniczyć środki na KRUS. (Dzwonek) O ile do- z budżetu państwa, a część będzie powiązana z docho- kładnie pamiętam, nie zacytuję, bo nie mam przy dami. Jak powiedziałem, punktem wyjścia, jeśli chodzi sobie tekstu, napisano też, że trzeba wprowadzić o decyzję rządu, będzie oczywiście określenie, jaka jest podatek dochodowy. liczba osób, które nie mają dochodu. Niech pan minister powie prosto z mostu, że in- Przepraszając Wysoką Izbę za opóźnienia w przy- tencją polityczną Platformy Obywatelskiej jest wpro- gotowaniu tego rozwiązania, pragnę powiedzieć, że wadzenie podatku dochodowego w rolnictwie, co wszystkie prace analityczne prowadzą wspólnie mi- oczywiście będzie skutkowało rozwiązaniami, o któ- nister rolnictwa i minister zdrowia, odpowiedzialny rych pan minister powiedział. Chcemy jasnej dekla- za Narodowy Fundusz Zdrowia i ubezpieczenia zdro- racji, bo ostatnio niektórzy politycy PSL też skłania- wotne, w zespole, którym z upoważnienia pana pre- ją się ku likwidacji KRUS i wprowadzeniu ryczałtu. miera mam zaszczyt kierować. Jakie jest stanowisko rządu? Przez cztery lata nie W dniu dzisiejszym mogę państwa zapewnić, że zobaczyliśmy programu rolnego Platformy Obywa- od 1 stycznia rozwiązanie będzie gotowe i nie będzie telskiej ani Polskiego Stronnictwa Ludowego. Jako takiej sytuacji, że rolnicy nie będą mieli ubezpiecze- komisja domagaliśmy się go, ale niestety nie został nia zdrowotnego. Mogę zapewnić osoby, które nie nam przedstawiony. Jednak w przededniu wyborów mają dochodów, że ich składka zdrowotna będzie prosiłbym o jasne stanowisko. Czy będzie podatek opłacana z budżetu państwa. dochodowy, czy będzie likwidacja KRUS-u? Oczywi- Co do pozostałych osób, to przygotujemy rozwią- ście planowana w programie, bo my już nie zdążymy zanie, które nie zagrażałoby sytuacji dochodowej tego rozpatrzyć. Dziękuję bardzo. rolników, ale byłoby powiązane z ich dochodami, bo taka jest wytyczna orzeczenia Trybunału Konstytu- cyjnego. Rozwiązanie takie przygotujemy po uzyska- Wicemarszałek Marek Kuchciński: niu pełnych danych z Głównego Urzędu Statystycz- nego, a w ciągu najbliższych kilku tygodni opracuje- Proszę, pan minister Boni. my je, ponieważ ściśle kooperujemy z Rządowym Centrum Legislacji. Krótko mówiąc, wynika z tego, że rozwiązanie Minister – Członek Rady Ministrów przedstawimy najprawdopodobniej już w nowej ka- Michał Boni: dencji. Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- stwo! Mam wrażenie, że jestem na posiedzeniu Sejmu Wicemarszałek Marek Kuchciński: i w imieniu rządu odpowiadam na pytanie posła. Je- śli pan poseł w ramach kampanii wyborczej będzie Dziękuję. chciał zaprosić na spotkanie kogoś z Platformy i PSL Dodatkowe pytanie zadaje pan poseł Krzysztof – kogoś, kto kandyduje – i rzucić mu rękawicę, na Jurgiel. pewno nie uchyli się od tego. Ja nie kandyduję, nie Proszę. startuję w wyborach, więc takiej stricte kampanijnej, wyborczej debaty nie będę prowadził. (Poseł Krzysztof Tołwiński: To prawda.) Poseł Krzysztof Jurgiel: Chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć, że sytuacja KRUS wymaga dyskusji i poprawy. Jest to oczy- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Widzimy, że rząd, wiste. Nie oznacza to jednak tego, co pan poseł sobie podobnie jak po poprzednich wyborach, które się od- dopisał, by móc prowadzić walkę polityczną. Proszę bywały, również teraz szykuje bombę dla rolników. To, nie dopisywać dodatkowych zdań. Po drugie, proszę co powiedział pan minister Boni, to nic innego jak sprawdzić, kto w tej materii złożył wniosek najpierw wprowadzenie podatku dochodowego dla rolników. My- do rzecznika praw obywatelskich, a później do Try- ślę, że rząd dlatego nie chce tych rozwiązań przedsta- bunału Konstytucyjnego: jakie ugrupowania, jakie wić, bo będą one bardzo niekorzystne dla rolników. osoby, jakie instytucje. Do tej pory to rozwiązanie, Mam pytanie dodatkowe: Jakie w związku z tym które jest, związane z płaceniem przez budżet pań- przewidziano środki w budżecie państwa na 2012 r., stwa składki zdrowotnej za rolników, funkcjonowało jeśli chodzi o pokrycie, o wpłatę tych należności? i jakoś nikt tego nie kwestionował. Nie były to ugru- Chcę tylko panu ministrowi przypomnieć, że my zna- powania związane z Platformą Obywatelską czy my stanowisko Platformy, bo w pana dokumencie z Polskim Stronnictwem Ludowym. Bardzo proszę „Polska 2030. Wyzwania rozwojowe”, chyba w pkt 7., o tym pamiętać. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 222 Pytania w sprawach bieżących

Minister – Członek Rady Ministrów Dotyczy ono wysokości uzyskiwanych wpływów podat- Michał Boni kowych od hipermarketów, sklepów dyskontowych i supermarketów. Skierowane jest do ministra finan- (Poseł Anna Bańkowska: Z SLD też nie.) sów. Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Mini- Też nie, jak pani poseł podpowiada. sterstwie Finansów Hanna Majszczyk. Staramy się bardzo rzetelnie odpowiedzieć na orze- Jako pierwszy pytanie zadawać będzie pan czenie Trybunału Konstytucyjnego. Poseł zadający Krzysztof Borkowski. pytanie przywoływał wypowiedzi przewodniczącego Proszę bardzo. Trybunału Konstytucyjnego, z pełnym szacunkiem dla jego pozycji i uznaniem dla roli trybunału. Skoro Try- bunał Konstytucyjny mówi, że należy połączyć sytuację Poseł Krzysztof Borkowski: dochodową, to my wszyscy: i rząd, i parlament musimy wykonać to orzeczenie. Proszę nie mówić, że oznacza Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ad vocem poprzed- to podatek dochodowy, bo powiązanie składki z sytu- niego pytania, dziwię się, bo Prawo i Sprawiedliwość, acją dochodową może w sensie materialnym, formal- szczególnie na wsi, dostaje głosy. Bardzo szanuję Prawo nym, instytucjonalnym znaleźć bardzo różne rozwią- i Sprawiedliwość. Muszę przypomnieć, że rzecznik zania. Żeby móc przesądzić o tym, jakie te będą rozwią- praw obywatelskich i Trybunał Konstytucyjny… zania – i wyraźnie użyłem tutaj określenia: nie szko- (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: W jakiej formule?) dząc dochodom rolników – trzeba wiedzieć, kto na Wnioski zostały złożone. Był to człowiek Prawa pewno nie będzie płacił tej składki, ponieważ sytu- i Sprawiedliwości. Dziękuję bardzo. Mieliście państwo acja dochodowa tych osób będzie zdefiniowana w ten szansę realizować, zamiast pisać poprzez rzecznika. sposób: nie mają dochodów. Żeby wiedzieć, jaka jest (Poseł Krzysztof Tołwiński: Mieliście na realizację skala zjawiska, musimy mieć pełne dane ze spisu 4 lata. Demagogia.) rolnego. Główny Urząd Statystyczny kończy analizo- Przechodzę do pytania. wać te dane. Trzeba będzie wprowadzić mechanizm, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powszechnie wia- który będzie pokazywał, jak ta sytuacja się zmienia. domo, widać to gołym okiem, jak rozwijają się w Polsce To jest uczciwe postawienie sprawy. (Dzwonek) Nie sieci dyskontów, hipermarketów, marketów z udziałem ma tu stwierdzenia, że będzie podatek dochodowy. kapitału zagranicznego. Zadawałem kiedyś pytanie Jest jasne zapewnienie: będzie rozwiązanie, za rolni- ków będzie płacona składka. W odpowiednich zapi- i otrzymałem odpowiedź, że w 2008 r. były rekordowe sach i rezerwach jest identyczna kwota, jaka była na wpływy z podatków do budżetu. Wpłacono, a być może rok 2011. Jest to 1800 mln zł. Był dawniej taki okres, tylko naliczono, ok. 265 mln zł. Obrót wszystkich hi- kiedy było 1300 mln zł. Możemy zacząć licytację. permarketów, dyskontów w Polsce to dzisiaj ponad (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Za mało.) 200 mld zł. Jeżeli ktoś umie liczyć, to rocznie powin- Chciałbym państwu powiedzieć, że nie ma cało- ny one wpłacać co najmniej 10 mld zł podatku CIT. ściowego rozwiązania. Ta rezerwa, zapis wstępny Województwo mazowieckie i wiele innych woje- został wprowadzony, żeby był punkt odniesienia. Bę- wództw, które mają udział w CIT, ledwo wiążą koniec dziemy pracowali nad budżetem, rozwiązanie się z końcem. Płacąc janosikowe, mają problem z budże- znajdzie. Zostanie to wszystko ze sobą odpowiednio, tem. Nie przyglądamy się tym hipermarketom, mar- spójnie powiązane. ketom i dyskontom. Nie dokonujemy, według mnie, Ostatnia rzecz, o której chcę powiedzieć. Zamiast dostatecznej kontroli. wywoływać poczucie lęku, wyrażać obawy, trzeba po- Znana jest sytuacja, że te wielkopowierzchniowe wiedzieć, że orzeczenie trybunału mówi: musi być po- sieci proponują różnego rodzaju usługi dodatkowe, wiązanie z dochodami, a rząd mówi: za tych, którzy nie na przykład dodatkowe usługi logistyczne, udostęp- mają dochodów, będzie płacona składka z budżetu. Po niają prawo do skorzystania z logo. Córka w Polsce, dokonaniu analiz rozwiązanie zostanie przedstawione firma córka korzysta, a matka wystawia fakturę. Jest nowemu parlamentowi. Myślę, że stanie się to już to też udzielanie niskooprocentowanych pożyczek dla w październiku, żeby zostało przyjęte i mogło funkcjo- powiązań kapitałowych, nieodpłatne korzystanie nować od 1 stycznia, a na pewno od 4 lutego 2012 r., z gwarancji zabezpieczającej udzielonej poprzez pod- zgodnie z wymogiem orzeczenia Trybunału Konstytu- miot powiązany przy zaciąganiu na przykład kredy- cyjnego. Dziękuję. tu dewizowego, takie stosowanie amortyzacji, by koszty zaliczyć do inwestycji. Mam pytanie. Jako poseł, jako obywatel chciał- Wicemarszałek Marek Kuchciński: bym dowiedzieć się czegoś na ten temat, skontakto- wać się z marketem, ale na przykład sieć Geronimo Dziękuję panu ministrowi. podaje tylko jeden numer telefonu. Jest infolinia i nic Następne pytanie zostało zgłoszone przez panów więcej. Wszystko jest zamknięte. Czy my żyjemy posłów Krzysztofa Borkowskiego i Franciszka Jerzego w państwie polskim, czy w obcym państwie? Mam Stefaniuka z klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. wrażenie, że to jest obce państwo. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Pytania w sprawach bieżących 223

Poseł Krzysztof Borkowski I tak się dzieje, czego dowodem są liczne kontrole i wyniki tych kontroli, w związku z którymi do budże- Jeżeli ten proces będzie trwał, to budżet państwa tu państwa ściągane są podatki. Mogę powiedzieć, że się skurczy. Minister finansów już zaciska pasa, tnie w roku 2010 kwota zaległego zobowiązania w podat- wydatki. Słusznie, ale może warto pochylić się nad kach dochodowych określona w wyniku kontroli wła- stroną dochodową. Każdy biedny sklepikarz płaci śnie z tego tytułu to jest ok. 126 mln zł, a zmniejsze- podatki, każdy płaci podatki, a ci nie płacą podatków. nie deklarowanej straty to ok. 16 mln zł. Za pierwsze Roczny podatek ok. 200 mln zł? To jest śmieszne. półrocze 2011 r. kwota zaległego zobowiązania to Pytałem o to wcześniej, ale otrzymałem od ministra ok. 30 mln zł, a zmniejszenie deklarowanej straty to finansów wiele odpowiedzi, w których zasłaniał się ok. 5,2 mln zł. Te działania są podejmowane, o czym tajemnicą skarbową, pisał, że nie można się dowie- świadczą te wyniki, ponieważ polskie prawo daje in- dzieć o kontroli. Może warto byłoby powołać specjal- strumenty do egzekwowania tych zasad konkurencyj- ną komisję, bo to mogłoby uratować budżet państwa ności, które dotyczą również podmiotów powiązanych. i przyczynić się do rozwoju. I tak się dzieje właśnie w wyniku tych kontroli. Są rów- nież wypracowane modele tzw. porozumień cenowych, do których przystępuje coraz więcej podmiotów zagra- Wicemarszałek Marek Kuchciński: nicznych. Takie porozumienia są zawierane właśnie po to, aby później nie było zarzutów unikania płacenia Dziękuję panu. podatków i obniżania podstawy opodatkowania. Nawiasem mówiąc, panie pośle, w czasie przy- Co więcej, to zjawisko, o czym mówił już pan mar- najmniej ostatnich trzech kadencji posłowie zajmo- szałek, jest monitorowane od długiego czasu. Przekłada wali się sprawami hipermarketów. To przesada, że się to na aktywność, jaką Polska przejawia na arenie nie przyglądamy się temu w Sejmie. Oczywiście sku- międzynarodowej w zakresie wypracowywania pomię- tek jest różny. dzy państwami członkowskimi Unii, ale nie tylko, Na pytanie pana posła odpowiada pani Hanna wspólnych zasad podejścia do tego typu praktyk, tak Majszczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Fi- aby były one honorowane w jednakowy sposób i prze- nansów. strzegane przez wszystkie zainteresowane państwa. Proszę bardzo. Zainteresowane są praktycznie wszystkie państwa, na terenie których takie podmioty prowadzą działalność. Podsekretarz Stanu Przestrzega się również obowiązku wymiany in- w Ministerstwie Finansów formacji z coraz większą liczbą państw, aby uspraw- Hanna Majszczyk: nić te kontrole. Wymiana informacji w zakresie takich kontroli jest tutaj niejako podstawą do dokona- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Pośle! nia prawidłowej oceny tego, co się dzieje w ramach Oczywiście, że zwracamy szczególną uwagę na pod- danego podmiotu powiązanego. To zjawisko jest cały mioty powiązane, bo o takich, rozumiem, jest mowa czas monitorowane w ten sposób, że w strategii za- w pytaniu pana posła. Zwracamy uwagę na płacone rządzania ryzykiem omijania opodatkowania, kiero- przez nich podatki. I to nie od dzisiaj, od wielu lat. wanej do organów podatkowych, zawsze jest wymie- Świadczą o tym dane przekazywane w informacjach, nione tego typu zjawisko. Zwracanie szczególnej o których wspominał pan poseł, między innymi uwagi na podmioty powiązane i wskazywanie pew- w odpowiedziach na interpelacje. nych doświadczeń z lat poprzednich, jak należy te Podmioty powiązane zobowiązane są do prze- podmioty kontrolować i typować do tej kontroli, za- strzegania zasad konkurencyjności. Wynika to nie wsze ma miejsce w każdej takiej strategii ryzyka. tylko z porozumień międzynarodowych, ale te zasa- Jest to jeden z podstawowych celów tych kontroli dy, które zostały wypracowane w modelach porozu- i punkt, na który należy zwrócić szczególną uwagę. mień międzynarodowych, zostały przeniesione do Nie ma innej możliwości niż taka właśnie analiza polskiego prawa. Nie ostatnio, dłuższy czas temu. Ma ryzyka, właściwe typowanie do kontroli i stałe moni- to odzwierciedlenie zarówno w ustawie o podatku torowanie tych podmiotów, które są w ten sposób dochodowym od osób prawnych w art. 11, jak też powiązane. Nie można bowiem do przepisów prawa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych materialnego wprowadzić zasad, które w jakikolwiek w art. 25. Przepisy te wyraźnie wskazują, że podmio- sposób dyskryminowałyby te podmioty, jeżeli chodzi ty powiązane, które zawierają warunki czy też na- o równość zasad opodatkowania. Jak powiedziałam, rzucają sobie takie warunki, w wyniku których do- instrumenty kontrolne są wykorzystywane, te pod- chody przez nich wykazywane są mniejsze niż byłyby, mioty są monitorowane na bieżąco, o czym również gdyby takich powiązań między nimi nie było, będą świadczą wyniki kontroli, o których powiedziałam miały szacowane te dochody. na wstępie. Dziękuję. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 224 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Marek Kuchciński: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Dziękuję, pani minister. Hanna Majszczyk: Pytanie dodatkowe zada pan poseł Krzysztof Bor- kowski. Dziękuję bardzo. Panie pośle, w roku 2010 kwota wpłaty, jeżeli chodzi o podatki dochodowe z CIT, to jest 606 756 865 zł. Poseł Krzysztof Borkowski: Jeżeli chodzi o kwestie, o których mówił pan poseł w pytaniu uzupełniającym, czyli, jak pan poseł to Dziękuję bardzo. określił, wymuszanie pewnych zachowań od dostaw- Mam jeszcze pytanie, ile konkretnie te podmioty ców, to chciałabym zwrócić uwagę, że temat nie jest wpłaciły podatku dochodowego CIT na przykład za bezpośrednio powiązany z dochodami, z podatkiem 2010 r. To jest jedno pytanie. dochodowym i z opodatkowaniem co do zasady, ale Następna sprawa. Czy nie uważa pani minister, że ze sposobem prowadzenia działalności. Wysokość jest to naprawdę mizerny efekt pracy organów skarbo- obrotu osiągana przez tego typu podmioty nie musi wych, jeżeli weźmie się pod uwagę obrót, który generują świadczyć o tym, że akurat kwota, o której powie- te podmioty, czyli ok. 200 mld rocznie? Polscy dostawcy działam, jest kwotą zaniżoną, a działania są niewy- płacą średnio 25% haraczu od faktury dla różnego ro- starczające. Wysokość obrotu ma swoje odzwiercie- dzaju wielkopowierzchniowych sklepów i dyskontów. Są dlenie przede wszystkim w kwotach podatków po- to różnego rodzaju tzw. upusty pułkowe. Dostawca musi średnich, czyli w podatku od towarów i usług. Ten gdzieś to zaoszczędzić i zarobić. Zaoszczędza zazwyczaj natomiast, jeżeli chodzi o podmioty powiązane i sam na wynagrodzeniu dla tego młodego człowieka, który do fakt powiązania podmiotów, nie ma żadnego zna- niego przyjdzie. Mamy taką sytuację, że obywatelom się czenia w przypadku ewentualnego wypływu tych wydaje, że idąc do marketów, zarabiają, bo zaoszczę- środków z punktu widzenia podatku od towarów dzają ok. 400 zł miesięcznie, ale tak naprawdę tracą i usług. Zasady, które dotyczą podatków pośrednich, na wynagrodzeniach. Polska rodzina na skutek tego, są jednoznaczne co do miejsca odprowadzenia tego że działają w Polsce dyskonty i hipermarkety, traci podatku. ok. 1,5 tys. zł. Ba, taki dyskont czy hipermarket kasuje Jeżeli chodzi o działania, o których mówił pan poseł około 6 miejsc pracy w usługach, a także w handlu. i które były podjęte, to chciałabym zwrócić uwagę, że W związku z tym czy nie warto się nad tym pochylić, już na początku lat dwutysięcznych, w roku 2002, wła- zastanowić i realizować ustawę o nieuczciwej konkuren- śnie wskutek takich informacji, że duże ﬁrmy, hiper- cji? Czy nie warto się pochylić i może wprowadzić poda- markety i tego typu podmioty, wymuszają pewien typ tek obrotowy? Kto więcej sprzedaje, więcej zapłaci. Kto zachowań na podmiotach małych, prowadzących dzia- ma mniejszy obrót w kasach ﬁskalnych, zapłaci mniej. łalność w niewielkim zakresie, znalazły swoje odzwierciedlenie również w regulacjach w zakresie podatków pośrednich, konkretnie w podatku od towarów i usług. Wicemarszałek Marek Kuchciński: Proszę zwrócić uwagę, że już w roku 2002 dla małych podmiotów wprowadzono tzw. metodę kasową rozliczeń Dziękuję, panie pośle. podatku, gdzie okres na zapłacenie podatku wydłuża się o 90 dni, właśnie na wypadek, gdyby hipermarkety Poseł Krzysztof Borkowski: nie płaciły dostawcom na czas. Co więcej, hipermarkety, które otrzymują dosta- Myślę, że rząd powinien przyjąć odpowiednie roz- wy od tego typu podmiotów, mogą odliczyć podatek wiązania, bo to jest źródło dochodów. naliczony przez nich w fakturach dopiero po zapła- ceniu, nie wcześniej jednak niż po upływie tego dłu- giego okresu, o którym powiedziałam przed chwilą. Wicemarszałek Marek Kuchciński: Tak więc co do zasady rozwiązania podatkowe, oczy- wiście na ile przepisy międzynarodowe dają taką Panie pośle... możliwość, zmierzają w takim kierunku, aby prze- ciwdziałać tego typu praktykom, o których mówił pan poseł. Dziękuję bardzo. Poseł Krzysztof Borkowski:

Jeżeli dalej tak będzie, budżet państwa się rozje- Wicemarszałek Marek Kuchciński: dzie. Dziękuję bardzo. Dziękuję, pani minister. Kolejne pytanie będą zadawali państwo posłowie Wicemarszałek Marek Kuchciński: Ewa Wolak i Tomasz Smolarz z klubu Platforma Obywatelska. Pytanie dotyczy prywatyzacji ﬁrmy Panie pośle, trzeba się nauczyć mówić zwięźlej. Polbus PKS sp. z o.o. we Wrocławiu i jest skierowane Proszę, pani minister Hanna Majszczyk. do ministra skarbu państwa. Odpowiedzi udzieli pod- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Pytania w sprawach bieżących 225

Wicemarszałek Marek Kuchciński na pierwsze umowy prywatyzacyjne, zawarte na po- czątku, przed ok. 10 laty, jesteśmy uzależnieni od sekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa pewnych rozwiązań pewnymi rozwiązaniami, o któ- pan Adam Leszkiewicz. rych za chwilę opowiem. Pytanie zadaje pani poseł Ewa Wolak. Najpierw będzie kilka zdań na temat historii, bo Proszę bardzo. to ma ścisły związek z tym, jak będziemy prywatyzo- wać tę spółkę. Polbus PKS we Wrocławiu został utworzony przez wniesienie do spółki, sprywatyzowanego Poseł Ewa Wolak: przedsiębiorstwa, państwowego przedsiębiorstwa PKS we Wrocławiu jako wkładu niepieniężnego na pokrycie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie nowo powstałych, objętych przez Skarb Państwa Ministrze! Przygotowywana jest prywatyzacja spółki udziałów w spółce. Zgodnie z art. 50 ustawy o komer- Polbus PKS we Wrocławiu. Bardzo istotne jest, aby cjalizacji, w przypadku gdy wspólnikami spółki oprócz potencjalny inwestor, podejmując nową działalność, Skarbu Państwa są wyłącznie osoby będące w dniu utrzymał funkcję przewozową w nowym profilu dzia- wydania zarządzenia prywatyzacji bezpośrednio pra- łalności. Przede wszystkich ze względu na położenie cownikami przedsiębiorstwa, powinni oni wnieść łącz- dworca autobusowego w centrum Wrocławia, niedaleko nie wkłady na pokrycie co najmniej 10% kapitału za- od dworca kolejowego, ale również jego dobre skomuni- kładowego. I ustawodawca nałożył na Skarb Państwa kowanie i znaczenie dla mieszkańców Wrocławia oraz obowiązek corocznego oferowania wspólnikom udzia- Dolnego Śląska, zasadne jest utrzymanie funkcji dwor- łów w takiej wysokości, aby w kapitale spółki mogły ca autobusowego przy ul. Suchej. one po 5 latach od dnia wpisania spółki do rejestru Polbus PKS jest największym podmiotem na lokal- przedsiębiorców wynieść 51%. Udziały oferowane nym rynku przewozowym. W ostatnich latach powsta- i nienabyte przez wspólników zbywane są w trybie ło wiele nowych firm transportowych, co uczyniło określonym w art. 33 ustawy o komercjalizacji. Tutaj rynek usług przewozowych wysoce konkurencyjnym, ustalono liczbę udziałów w kolejnych latach, poczyna- jednak należy zdawać sobie sprawę, że nowe firmy jąc od roku 2004. Obejmowano poszczególną liczbę niejednokrotnie zainteresowane są raczej wybiórczo udziałów i dążono do tego, żeby po 5 latach było 51%. najbardziej rentownymi połączeniami, natomiast linie Dzisiaj należy stwierdzić, że uprawnieni wspólnicy komunikacyjne obsługiwane przez Polbus charakte- mieli możliwość nabycia łącznie 10 200 udziałów, ryzują się dużą, akceptowaną społecznie stałością ostatnia transza została zbyta w marcu 2010 r. Nato- i stabilnością oraz kompleksowym zakresem połączeń. miast z uwagi na to, że nie wszyscy uprawnieni prze- Obecność Polbusu na rynku aglomeracyjnym usług jęli te udziały, Skarb Państwa posiada dzisiaj w Polbu- pasażerskich wpływa zatem stabilizująco nie tylko na sie ponad 54% udziałów. Drugim akcjonariuszem jest sieć połączeń, ale także na poziom cen biletów. Bardzo Autogiełda M. Majski, J. Styrna spółka jawna – oni ważne jest to, aby Polbus zachował swoją dotychcza- mają ponad 30%. Ale ponieważ podpisano umowy pry- sową działalność. watyzacyjne, to one w świetle art. 11 ust. 5 determi- Mam pytanie do pana ministra: Czy przewiduje nują i dają prawo pierwszeństwa w nabywaniu zbywa- pan minister zobowiązanie dla nowego inwestora, tak nych udziałów uprawnionym współakcjonariuszom. aby spółka Polbus PKS zachowała funkcje przewozo- Jest ich ok. 200. I tutaj należy podkreślić, że zbywając we w miejscu obecnie funkcjonującego dworca auto- te udziały uprawnionym, Skarb Państwa nie ma for- busowego we Wrocławiu przy ul. Suchej. Dziękuję. malnej możliwości zobowiązania ich do kontynuowania działalności gospodarczej, możemy jedynie wystą- pić z ofertą nabycia tych udziałów po cenie określonej Wicemarszałek Marek Kuchciński: w publicznej procedurze. Z tego prawa będziemy musieli skorzystać. Kiedy wyłonimy inwestora w publicz- Dziękuję bardzo. nej procedurze, to będziemy musieli zapytać upraw- Proszę o udzielenie odpowiedzi pana ministra nionych, czy chcą z tego prawa skorzystać, i wtedy nie Adama Leszkiewicza. będzie możliwości zastosowania żadnych zapisów do- tyczących kontynuowania działalności przewozowej. Natomiast równolegle dla pozostałej części prowa- Podsekretarz Stanu dzimy procedurę publiczną. W ramach tej procedury w Ministerstwie Skarbu Państwa zgłosiło się najpierw 5 inwestorów, potem oferty wiążą- Adam Leszkiewicz: ce złożyło 4, a w tej chwili mamy 2 inwestorów, z czego 1 ma wyłączność, zresztą do dnia dzisiejszego czekamy Panie Marszałku! Pani Poseł! Wysoka Izbo! Naj- na dokumenty, które będą determinować nasze następ- krócej rzecz ujmując, mogę odpowiedzieć, że tak, ne decyzje. Tym inwestorem, który ma wyłączność, jest przewidujemy to i zrobimy wszystko, żeby Polbus Retail Provider Wrocław sp. z o.o. Jest to jednoosobowa zachował funkcje przewozowe przy prywatyzacji i po spółka zależna od firmy Pelmano Trading & Inwest- zakończeniu tego procesu, aczkolwiek sprawa nie jest ments z siedzibą w Nikozji. Jest to udziałowiec poten- taka prosta, dlatego że w tym przypadku ze względu cjalnego inwestora, spółka inwestycyjna, której podsta- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 226 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie stricte branżowych i 2 inwestorów o charakterze nie Skarbu Państwa Adam Leszkiewicz tyle branżowym, co inwestycyjnym. I niestety inwe- storzy branżowi złożyli dużo słabsze oferty i dlatego wowa działalność wiąże się z realizowaniem przedsię- rozmawiamy z inwestorami inwestycyjnymi, tak ich wzięć inwestycyjnych za pośrednictwem spółek zależ- nazwijmy, to po pierwsze. Po drugie, chciałbym zanych. Tutaj trwają negocjacje w tej chwili, w związku pewnić, że w ramach prowadzonych przez nas nego- z tym nie mogę ujawniać za dużo szczegółów. Natomiast cjacji dotyczących umowy sprzedaży 54% udziałów, staramy się, żeby w umowie oprócz kryterium związa- które posiadamy, będziemy zwracać uwagę – jeszcze nego z ceną wpisać możliwe do wynegocjowania zobo- raz o tym mówię – na funkcje przewozowe, ale także wiązania pozacenowe, z których najważniejszym nie- będziemy się starać, żeby pojawiły się gwarancje in- wątpliwie jest właśnie to, by zapewnić dalsze funkcjo- westycyjne, bo one determinują to i pokazują, że jest nowanie tej firmie, by była kontynuowana działalność chęć inwestowania, zachowania dorobku i funkcji, o dotychczasowym profilu i by te funkcje przewozowe kontynuowania działalności. I oczywiście inwestor były nadal realizowane. Inwestor jest otwarty, tyle także po parafowaniu umowy otrzyma określony mogę powiedzieć, i trwają negocjacje co do szczegóło- czas, żeby podjąć negocjacje z pracownikami – w tej wych zapisów. Na przykład jak długi okres uda nam się firmie jest ok. 250 osób – co do ewentualnego pakietu wynegocjować, zobaczymy. Natomiast zrobimy wszyst- socjalnego, gwarancji zatrudnienia, bo to będzie też ko, żeby funkcje przewozowe zachować i by ta firma sygnał i wyraz tego, że inwestor chciałby, aby firma dalej była tak znana, i żeby nadal była na rynku ta dalej funkcjonowała. Rozmawiamy, negocjujemy, na- marka, o której też pani poseł w swoim pytaniu mówi- tomiast porozumienia jeszcze nie ma i nie ma gwa- ła. Dziękuję bardzo. rancji, że ono będzie. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Marek Kuchciński: Wicemarszałek Marek Kuchciński:

Dziękuję bardzo. Dziękuję panu ministrowi. Proszę, pani poseł Ewa Wolak zada dodatkowe Kolejne pytanie, zgłoszone przez panów posłów pytanie. Mariusza Błaszczaka i Bolesława Grzegorza Piechę z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, w sprawie legalności działań władz dotyczących prze- Poseł Ewa Wolak: kształceń samodzielnych publicznych szpitali zakła- dów opieki zdrowotnej w spółki prawa handlowego Panie Ministrze! Właściwie to chciałabym podzię- skierowane jest do prezesa Rady Ministrów. Na to kować za zainteresowanie problemem, który dotyczy pytanie, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, nie tylko Wrocławia, ale też mieszkańców Dolnego Ślą- odpowiadać będzie sekretarz stanu w Ministerstwie ska, bo to miejsce jest znaczące ze względu na to, o czym Zdrowia pan Jakub Szulc. mówiłam – ma dobrą komunikację. Rozumiem, że pań- Pytanie zadaje pan poseł Bolesław Piecha. stwo będziecie działać w granicach prawa i macie dobrą Proszę bardzo. wolę. Bardzo za to dziękuję. Niemniej może uda się to. Czuję, że jest dobry klimat, jeżeli chodzi o to przedsię- wzięcie. Rozumiemy, że trzeba zmodernizować ten dwo- Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: rzec, on dzisiaj jest mało nowoczesny, natomiast dobrze by było, żeby pozostał on przy ul. Suchej. Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Od kilku miesięcy, a w zasadzie z taką intensywnością Wicemarszałek Marek Kuchciński: od kilkunastu dni docierają do opinii publicznej liczne sygnały, że do sądów powszechnych, głównie do sądów Dziękuję bardzo. administracyjnych, w Polsce wpływa coraz więcej wnio- Pan minister Leszkiewicz chciałby jeszcze odpo- sków organizacji związkowych, organizacji społecz- wiedzieć. nych, rad, radnych samorządów zaskarżających podej- Proszę bardzo. mowane liczne uchwały organów samorządowych do- tyczące likwidacji samodzielnych publicznych szpitali, które następnie przekształca się, zgodnie z obowiązu- Podsekretarz Stanu jącą w tej Izbie ideologią Platformy Obywatelskiej, w Ministerstwie Skarbu Państwa a niekoniecznie ze zdrowym rozsądkiem, w spółki Adam Leszkiewicz: prawa handlowego, w tzw. szpitale skomercjalizowa- ne, czytaj: przygotowane do prywatyzacji. Panie Marszałku! Pani Poseł! Wysoka Izbo! W przypadku likwidacji takiej uchwały likwidującej Chciałbym tylko jeszcze dodać i uzupełnić, że w ra- bardzo często przekazuje się majątek likwidowanego mach tych 4 wiążących ofert mieliśmy 2 inwestorów szpitala, oczywiście z cesją kontraktu, nowej formie 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Pytania w sprawach bieżących 227

Poseł Bolesław Grzegorz Piecha dzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Natomiast przepisy dotyczące powoływania spółek prawnej, jaką jest spółka prawa handlowego i niepu- komunalnych też są wszystkim znane, jest to od po- bliczny zakład opieki zdrowotnej, bo póki co takie jesz- czątku do końca uregulowane. Pan poseł mówił o tym, cze gdzieś tam są. Coraz częściej za pośrednictwem że mamy do czynienia z doniesieniami medialnymi. mediów jesteśmy informowani, że te działania nie mają Mamy do czynienia z doniesieniami medialnymi, na- nic wspólnego z prawem. Ostatnio głośny jest wyrok tomiast tak naprawdę na chwilę obecną możemy mó- Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wić o trzech wyrokach sądów na ponad 100 procesów przypomnę sygnaturę akt VII SA/Wa/621/11, dotyczą- przekształceniowych, a bardzo często w uzasadnieniu cy likwidacji Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego sądy podają kwestie związane z uchybieniami formal- w Siedlcach. Otóż okazuje się, że ta likwidacja nastąpi- nymi przy procesie przekształcenia, a nie z nielegal- ła z ewidentnym naruszeniem prawa i została w całości nością, jak pan proces sugerował, przekształcenia jako zakwestionowana przez Wojewódzki Sąd Administra- takiego. Podstawą, częściowym uzasadnieniem, od- cyjny. Mimo to pozostają pytania: Na jakiej podstawie wołując się do przytaczanego przez pana posła wyro- zlikwidowano Wojewódzki Szpital Specjalistyczny ku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w War- w Siedlcach, na jakiej podstawie przekazano majątek szawie dotyczącego procesu przekształceniowego i zasoby tego szpitala (Dzwonek) spółce prawa handlowego i cesję kontraktu? Stąd pytania: Czy rząd posiada w Siedlcach, argumentacją był także brak jedno- informacje o toczących się procesach przekształcenio- znacznego wskazania w przepisach ustawy o zakła- wych? Czy wie, ile spraw wnoszonych jest przez stronę dach opieki zdrowotnej możliwości przekształcenia. społeczną do sądów? Z mojej informacji wynika, że ge- Tyle tylko, że, jak mówię, na gruncie obowiązującego neralnie, w zdecydowanej większości przypadków, sąd do 30 czerwca 2011 r. prawa mieliśmy do czynienia przychyla się i orzeka nielegalność postanowień orga- z sytuacją, w której likwidacji dokonywano w trybie nów samorządu terytorialnego dotyczących likwidacji art. 43 ustawy o ZOZ, natomiast powoływania spół- szpitali. Dziękuję. ki i wnoszenia majątku do tej spółki, wyposażania tej spółki w majątek, a następnie przepisania kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia, dokony- Wicemarszałek Marek Kuchciński: wano na podstawie przepisów regulujących działal- ność spółek komunalnych. W tym momencie, a więc Dziękuję. od 1 lipca 2011 r., kiedy weszła w życie ustawa o dzia- Na pytanie pana posła odpowiada pan minister łalności leczniczej, mamy w ustawie zapis mówiący Jakub Szulc. o tym, w jaki sposób może być dokonywany proces przekształceń. My, panie pośle, nie mamy informacji na temat Sekretarz Stanu tego, ile pozwów jest składanych przez stronę spo- w Ministerstwie Zdrowia łeczną, ponieważ strona społeczna nas nie informu- Jakub Szulc: je. Jest przypadek bodajże szpitala w Blachowni, gdzie sąd zakwestionował brak konsultacji społecz- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! My- nych w czasie przekształcania samodzielnego pu- ślę, że na wstępie trzeba powiedzieć, jak wygląda blicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę. Nie proces przekształceń szpitali w Polsce i podkreślić, mamy takich informacji, ponieważ strona społeczna że nie jest to proces, który został zainicjowany, tak nie informuje nas o tym, czy i na jaką okoliczność jak pan poseł chciałby zasugerować, za rządów Plat- wnosi pozwy do sądów. Możemy mówić tylko i wy- formy Obywatelskiej, bo pierwsze przekształcenie szpitala miało miejsce w Polsce w roku 2001, a więc łącznie o doniesieniach medialnych, natomiast 10 lat temu. W tym czasie, a więc od roku 2001 do w przypadku żadnego z 38 przekształconych na roku 2011, zostało przekształconych około 100 szpi- gruncie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej szpitali. W tym na podstawie tak zwanego planu B, czy- tali, które skorzystały z pomocy w ramach rządowe- li rządowego programu wsparcia dla jednostek samo- go programu wsparcia jednostek samorządu teryto- rządu terytorialnego, wsparcia w oddłużeniu pod- rialnego, czyli tak zwanego planu B, nie mamy do miotów, na których ciążyły nierzadko spore zobowią- czynienia z sytuacją, w której taki wniosek zostałby zania, zostało przekształconych w ciągu ostatnich złożony. Dziękuję bardzo. dwóch lat 38 jednostek, to jest stan na dzień 30 sierpnia 2011 r. Oczywiście nie ma mowy o jakimkolwiek łamaniu prawa, a jeżeli pan poseł sugeruje, że wyro- Wicemarszałek Marek Kuchciński: ki sądowe świadczą o tym, że nie mamy podstaw prawnych do tego, żeby szpitale przekształcać, to już Dziękuję bardzo. mówię. Do 30 czerwca 2011 r. tą podstawą był art. 43 Pytanie dodatkowe zada pan poseł Bolesław Pie- ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, który mówił cha. o trybie, w jakim można dokonywać likwidacji samo- Proszę. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 228 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: konaniu, panie pośle, taka teza ma się troszkę – przepraszam za użyte sformułowanie – jak pięść do nosa, Dziękuję. bo można by powiedzieć, że rozstrzygnięciem w in- Panie ministrze, najlepiej jednak posługiwać się dywidualnej sprawie jednego sądu powinniśmy uchy- case study, czyli pewnym opisem przypadków, ponie- lić wszystkie postępowania, które miały miejsce, waż pan tutaj doskonale mydli oczy posłom i opinii także te, które nie były skarżone, także te, które były publicznej. Otóż mamy do czynienia ze szpitalem cho- skarżone i gdzie skarga przez sądy administracyjne ciażby w Siedlcach. Czy pan twierdzi, że przekształ- była oddalana. Wydaje mi się, że formułowanie ogól- cenie było legalne, skoro sąd zakwestionował legalnych norm na podstawie case studies w tym przypad- ność tego przekształcenia? To w związku z tym pra- ku, panie pośle, nie ma kompletnie zastosowania. wo stanowi w Polsce, że organy państwa działają Przepraszam. Dziękuję najmocniej. w określonych ramach prawnych. Na jakiej podstawie przekazano majątek niezlikwidowanego szpitala, ponieważ tak określił sąd, spółce prywatnej? Wicemarszałek Marek Kuchciński: Druga sprawa to jest plan B. Pan mówi, że nie przekazuje się pieniędzy. Pszczyna, zlikwidowano szpital, Dziękuję. wyrok sądu administracyjnego – przekształcenie niele- Przechodzimy do pytania kolejnego, które zostało galne, starosta przejął długi, budżet państwa na pod- zgłoszone przez państwa posłów Elżbietę Zakrzewską stawie planu B przekazał staroście środki ﬁnansowe. i Ryszarda Zbrzyznego z Sojuszu Lewicy Demokratycz- Proszę mi powiedzieć, jak to się ma do tego, co pan nej, w sprawie negatywnych skutków społecznych premier Tusk nazywa państwem prawa, określając i gospodarczych prywatyzacji przedsiębiorstw na przy- w ten sposób Polskę, skoro sąd swoje, a państwo swoje kładzie Zakładów Przemysłu Jedwabniczego Dolwis SA – mówię o Platformie Obywatelskiej. Dziękuję. oraz Zakładów Lniarskich Orzeł SA. Pytanie jest skierowane do ministra skarbu państwa, a będzie odpowia- dał na nie podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Wicemarszałek Marek Kuchciński: Państwa, pan Zdzisław Gawlik. Pierwsza zadaje pytanie pani poseł Elżbieta Za- Dziękuję. krzewska. Proszę. Na dodatkowe pytanie odpowie pan minister Ja- kub Szulc. Poseł Elżbieta Zakrzewska:

Sekretarz Stanu Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Na terenie w Ministerstwie Zdrowia Polski coraz więcej pracowników zakładów produk- Jakub Szulc: cyjnych, w przypadku których udziałowcem jest Skarb Państwa lub był Skarb Państwa, kwestionuje Bardzo serdecznie dziękuję. proces przeprowadzonej prywatyzacji. Prowadzone Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Jed- działania w ocenie pracowników mają charakter tzw. na zasadnicza kwestia. Proszę zwrócić uwagę: nikt dzikiej prywatyzacji, powodującej upadłość dużych nie kwestionuje wyroków sądów, z tym że proszę zakładów, w których pracowało od kilkuset do kilku zwrócić uwagę, że postępowania przed sądem nieko- nawet tysięcy osób. W Polsce jest wiele przykładów niecznie muszą zakończyć się przed wojewódzkim świadczących o tym, że bezsensownie pozbywano się sądem administracyjnym i od jego wyroku można udziałów Skarbu Państwa, a w konsekwencji nowy odwołać się do NSA, natomiast każde z tych orzeczeń właściciel doprowadzał do świadomej upadłości fa- jest orzeczeniem w indywidualnej sprawie. W uzasad- bryki. Takim smutnym przykładem są Zakłady nieniu do każdego z tych orzeczeń sądy wskazują na Lniarski Orzeł w Mysłakowicach, w Kamiennej Gó- uchybienia formalne w procesie dokonywania a) li- rze, słynna fabryka dywanów w Kowarach, w której kwidacji zakładu, b) powoływania spółki i wyposa- produkowano dywany smyrneńskie, Zakłady Prze- żania jej w majątek. To nie oznacza, panie pośle, bo mysłu Jedwabniczego Dolwis w Leśnej, a obecnie pan poseł usiłuje tutaj sugerować, że w związku również Anilux w Jeleniej Górze. z tym, że sąd zakwestionował w trzech przypadkach Moje pytanie brzmi: Skoro opracowano plan B dla proces przekształceniowy, a więc likwidację, w trybie szpitali, który powoduje, że budżet państwa wykłada art. 43 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, samo- określone pieniądze na przedsięwzięcie, to dlaczego dzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, nie pokusiliśmy się o policzenie wszystkich kosztów a następnie powołanie spółki i przeniesienie działal- globalnych związanych z wysprzedażą mienia Skar- ności leczniczej do tej spółki – pan poseł usiłuje ukuć bu Państwa i z tym, ilu ludzi znalazło się nagle na tezę, że w związku z tym wszystkie przekształcenia, bezrobociu, ile osób straciło pracę i przeszło na gar- a więc wszystkie przypadki przekształceń, z którymi nuszek opieki społecznej? To wszystko to nasze kosz- mieliśmy do czynienia od roku 2001 do roku 2011, ty wspólne, koszty, które niestety ponosi nasze spo- odbywały się w niezgodzie z prawem. W moim prze- łeczeństwo. Może należałoby policzyć te wszystkie 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Pytania w sprawach bieżących 229

Poseł Elżbieta Zakrzewska brany: Dlaczego w 1995 r., w sytuacji, w której nieja- sne było na podstawie ustawy z 1993 r., czy umowa pieniądze i zadecydować o tym, by udzielić drobnej o zarządzanie tym majątkiem spółek Skarbu Państwa, pomocy finansowej tym zakładom, co spowodowało- jaka była zawierana z funduszami, które zarządzały by, że one by funkcjonowały. tym majątkiem, była umową tylko starannego działa- nia, a nie była umową rezultatu? Zabrakło wtedy od- wagi, żeby tak formułować umowy i płacić za skutek. Wicemarszałek Marek Kuchciński: Założyliśmy w 1995 r., że będziemy płacić za fakt, że ktoś bierze się za zarządzanie. Nie płaciliśmy za sku- To wszystko, tak? tek. Premie dawaliśmy każdemu, kto został wybrany do zarządzania tymi funduszami. Nie chcę też przez pryzmat 16 czy 17 lat oceniać, jak tego wyboru doko- Poseł Elżbieta Zakrzewska: nywano, bo wtedy trzeba by pytać tych, którzy tego wyboru dokonywali, czy były to najbardziej profesjo- W tej części, tak. nalnie wybrane podmioty do zarządzania, czy nie. Ale nie chcę tak daleko sięgać. Proszę więc zauważyć, że prywatyzacji tych firm Wicemarszałek Marek Kuchciński: dokonano w 1995 r. Skarbowi Państwa zostało wtedy 25% akcji, również dedykowanych dla pracowników. Dziękuję. Ostatecznie te akcje Skarbu Państwa zostały zbyte Na pytanie pani poseł odpowiada pan minister w stosunku do tych firm – marzec 2007 r. i 13 kwietnia Zdzisław Gawlik. 2005. Skarb Państw pozbył się resztówek w przypadku Proszę bardzo. tych spółek. Czyli nie mając już jakiejkolwiek kontroli, wpływu korporacyjnego na zarządzanie tymi spółkami od 1995 r., trzeba było wyjść z tych spółek. Tu również Podsekretarz Stanu oczywiście można by zadać pytanie – bo z wielu spółek w Ministerstwie Skarbu Państwa nie udaje się wyjść, te spółki są w likwidacji i upadłości Zdzisław Gawlik: – czy tak konstruując model zarządzania tymi spółka- mi, nie należało sobie również wtedy zapewnić jakiejś Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Nie chciał- kontroli i równocześnie sposobu wyjścia, bo w konse- bym tutaj popadać z jednej skrajności w drugą, bo jak kwencji drugi raz za to zapłaciliśmy. gdyby z pytania, które państwo sformułowali, wyni- Nie chciałbym jednak absolutnie twierdzić, że to ka, że wszystkiemu złu w Polsce jest winna prywa- metoda prywatyzacji jest w konsekwencji wynikiem tyzacja. Myślę, że byłoby to zbyt duże uproszczenie. w przypadku tych firm ich upadłości. Na pewno zło- W poprzednim pytaniu, bo pani też do tego nawiązy- żyło się na to wiele czynników. Firmy, o których pani wała, był apel o poszanowanie prawa. Pyta pani mówi, działały w specyficznej branży przy dużej kon- o dwa przedsiębiorstwa: Zakłady Przemysłu Jedwab- kurencji ze wschodu. Ceny stosowane, próba ochrony niczego Dolwis i Zakłady Lniarskie Orzeł, jedne rynku na pewno również wpłynęła na pogorszenie w Leśnej, drugie w Mysłakowicach. ich sytuacji gospodarczej. Na pewno nałożyła się rów- (Poseł Elżbieta Zakrzewska: Jeszcze Kowary i Ani- nież dekoniunktura w sektorze, na pewno również lux w Jeleniej Górze.) nałożyły się określone kursy walut. Czyli na pewno Tak się złożyło, że te firmy były prywatyzowane nie tylko metoda prywatyzacji, ale nie chciałbym od- z zastosowaniem jednej metody prywatyzacji. Prywa- powiadać za tych, którzy wybierali ścieżkę prywaty- tyzacja ta była prowadzona na podstawie ustawy zacji, bo mam świadomość również tego, że było wie- z 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych le innych czynników. i ich prywatyzacji. W 1995 r. 512 jednoosobowych spół- Niektóre z tych spółek były spółkami giełdowymi, ek Skarbu Państwa zostało wniesionych do narodo- czyli kontrola była transparentna. Nie można zatem za- wych funduszy inwestycyjnych. Nie chcę tutaj niczego rzucać tutaj złej woli, nie chciałbym również posądzać oceniać, nie chcę formułować swojego prywatnego zda- właścicieli tych przedsiębiorstw, że w jakikolwiek sposób nia na temat tego, dlaczego tak jest. Myślę, że gdyby doprowadzili do ich upadłości. Jeśli ktokolwiek z nas ma się pochylić nad losem tych 512 przedsiębiorstw, co wiedzę, że były działania wbrew spółce na szkodę akcjo- z tych przedsiębiorstw zostało, jaki jest ich los, to pew- nariuszy, doprowadzające do upadłości, to oczywiście nie należałoby zadać pytanie o zasadność tej metody powinien złożyć informacje właściwym organom. prywatyzacji. Wybrano taką metodę prywatyzacji jako Jeżeli chodzi o pomoc, o którą pani apeluje, to pewien element próby uwłaszczania Polaków, obywa- pomoc publiczna, stosownie do art. 87 traktatu, jest teli. Jak państwo zauważali, model uwłaszczania oby- zakazana, ale każdy z potencjalnie nią zainteresowa- wateli przyjęty przez obecny rząd jest modelem zupeł- nych może o nią aplikować. Nikt nie pozbawia żadnej nie innym. Tamten model nie jest powielany. Mógłbym ze spółek, żadnego z przedsiębiorców możliwości apli- dzisiaj zapytać, bo zgadzam się z panią, że pewnie nie- kowania o pomoc publiczną. Jest ona dostępna i może najlepszy model został dla tych przedsiębiorstw wy- być realizowana nawet przez ministra skarbu pań- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 230 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Podsekretarz Stanu Państwa Zdzisław Gawlik w Ministerstwie Skarbu Państwa Zdzisław Gawlik: stwa, gdy nie jest on już akcjonariuszem, udziałowcem takich spółek. (Dzwonek) Z moich informacji wynika, Panie Marszałku! Panie Pośle! Nie jestem w stanie że żadna ze spółek, o których pani mówi, nie starała odpowiedzieć panu na pytania o te poszczególne przy- się, nie wystąpiła o pomoc. Trudno zatem udzielać po- padki, które pan wymieniał, śledzić losu tych firn, mocy komuś, kto jej być może nie chce, nie można ni- ścieżki, jaką były prywatyzowane. Pan wspomniał kogo uszczęśliwiać na siłę. Dziękuję bardzo. o prywatyzacji, jakoby to ona była jedyną przyczyną zmian własnościowych. Wybraliśmy pewną drogę prywatyzacji, pewnie nikt na sali nie kwestionuje tezy, że Wicemarszałek Marek Kuchciński: w demokracji podstawą jest własność prywatna, a nie państwowa. To nie państwo powinno zajmować się za- Dziękuję bardzo. rządzaniem wszystkimi przedsiębiorstwami. Korzyści, Pytanie dodatkowe będzie zadawał pan poseł Ry- których wszyscy jako Polacy jesteśmy, w moim przeko- szard Zbrzyzny. naniu, beneficjentami, są również efektem podjętej Proszę. kiedyś i prowadzonej ścieżki prywatyzacji. Zresztą konstytucja z 1997 r. też sformułowała określony nakaz, Poseł Ryszard Zbrzyzny: priorytet, jeżeli chodzi o formę własności. Pan wspomina o tym, że ministerstwo i Agencja Panie ministrze, tak się zdarzyło, że po prywaty- Rozwoju Przemysłu nie pomagają. Pomagają. W ciągu zacji w tym regionie pozostała spalona ziemia, bo do ostatniego miesiąca ukazały się nawet ogłoszenia Agen- tego zestawu spółek dołożyłbym jeszcze kilka innych, cji Rozwoju Przemysłu w „Rzeczpospolitej”, która za- choćby Len w Kamiennej Górze, który praktycznie prasza przedsiębiorców do aplikowania o pomoc, jaka nie istnieje, Watra w Lubawce, z której tylko ruiny jest w dyspozycji ARP. Każdy z przedsiębiorców musi przy drodze – to jest przejście graniczne z Czechami spełnić określone wymagania z uwagi na przyjęte – można oglądać, fabryka obuwia w Kamiennej Gó- 1 maja 2004 r. reguły, bo nie można działać wbrew pra- rze, gdzie pracowało kilka tysięcy osób i nie ma już wu. Gdybyśmy działali wbrew prawu, to przedsiębiorcy firmy itd. Pytanie zasadnicze: Czy Skarb Państwa wyrządzimy dodatkową szkodę. Zatem każdy projekt zrobił wszystko, co mógł, żeby przynajmniej niektóre musi być poprzedzony decyzją Komisji Europejskiej. z tych firm miały szansę przetrwania? Bo okazuje Mogę panu wymienić mnóstwo przedsiębiorstw, spółek, się, że była to zwyczajna sprzedaż fiskalna, właściciel które z korzystają pomocy. W ciągu ostatnich 4 dni pod- – Skarb Państwa odszedł i po nim choćby spalona pisałem 2 wnioski, 2 protokoły walnego zgromadzenia, ziemia. I rzeczywiście została spalona ziemia. gdzie Agencja Rozwoju Przemysłu kieruje w stosunku Chciałbym zapytać, dlaczego Agencja Rozwoju do jednego podmiotu kwotę 26 mln, do drugiego – nie- Przemysłu i Ministerstwo Skarbu Państwa nie kon- wielką 1-milionową, ale czasami ten 1 mln wystarcza. centrują się na projektach, które dają szansę prze- Agencja podejmuje decyzję o pomocy publicznej dla trwania najgorszych kryzysowych momentów wielu firm, ale każda z tych decyzji jest poprzedzona decyzją przedsiębiorstwom państwowym, by w przyszłości po notyfikacyjną Komisji Europejskiej. Te pieniądze są godziwej cenie móc je sprywatyzować. Wtedy byłaby i u ministra skarbu państwa, i w Agencji Rozwoju Prze- szansa, że przetrwają. mysłu, z uwagi na te kłopoty. Pieniądze są, przedsię- W tym momencie chciałbym zapytać o los zgorze- biorcy nie są zainteresowani, stąd zaproszenie do apli- leckiego PKS, który ma ogromne kłopoty z funkcjo- kowania. nowaniem. Było kilka ruchów ze strony Skarbu Pań- Spółki z NFI również korzystają z takiej pomocy. stwa w celu pozyskiwania inwestora. Żadne decyzje Są aplikacje o pomoc z terenu Podkarpacia. Wytwór- nie zapadły, samorząd lokalny przed wyborami zade- nia Urządzeń Chłodniczych w Dębicy zwraca się klarował chęć przejęcia PKS, ale po wyborach zrezy- o pomoc do Agencji Rozwoju Przemysłu, ten wniosek gnował. Jest tam 300 miejsc pracy. Czy zgorzelecki jest w trakcie załatwiania. Ale nikomu nic na siłą dać PKS ma podzielić los przedsiębiorstw, o których nie można. Każdy z nas żyje w określonym reżimie wcześniej mówiliśmy? Dziękuję. i może występować ze stosownymi prośbami, które podlegają określonej obróbce. Jeżeli chodzi o pytanie o PKS Zgorzelec, odpo- Wicemarszałek Marek Kuchciński: wiem na piśmie. Nie jestem w stanie – ponieważ nie leży to w moich zainteresowaniach – odnieść się do Dziękuję. przyczyn sytuacji tego PKS. Na pewno odpowiedź Proszę o udzielenie odpowiedzi pana ministra pan otrzyma. Dziękuję bardzo. Zdzisława Gawlika. (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Prosiłbym na piśmie.) 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Pytania w sprawach bieżących 231

Wicemarszałek Marek Kuchciński: sji, bo rzeczywiście sprawa modernizacji jest skom- plikowana i natrafiamy systematycznie na różnego Dziękuję panu ministrowi. rodzaju problemy. Ale te problemy są rozwiązywane Kolejne pytanie, zgłoszone przez panów posłów Ada- i krok po kroku posuwamy się naprzód z przygoto- ma Krupę i Łukasza Tuska z klubu Platformy Obywa- waniem do fizycznej realizacji, fizycznej budowy tego telskiej, dotyczy zaawansowania prac formalnopraw- zbiornika. nych nad modernizacją zbiornika retencyjnego w Nysie. Przygotowany do realizacji projekt pod nazwą „Mo- Pytanie skierowane jest do ministra środowiska, będzie dernizacja zbiornika wodnego Nysa w zakresie bezpie- na nie odpowiadał sekretarz stanu w Ministerstwie czeństwa przeciwpowodziowego – etap I” składa się Środowiska Stanisław Gawłowski. z dwóch przedsięwzięć. Pierwsze to przebudowa i udroż- Pan poseł Adam Krupa zadaje pytanie jako nienie rzeki Nysy Kłodzkiej od zbiornika wodnego Nysa pierwszy. do rejonu Kubic wraz z istniejącymi budowlami, i drugi etap to modernizacja budowli i urządzeń zbiornika wraz z budową innych obiektów niezbędnych do funk- Poseł Adam Krupa: cjonowania zbiornika Nysa. Przedsięwzięcie I umożliwi większe zrzuty wody ze Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! zbiornika Nysa w celu jego przygotowania na przyjęcie Wysoka Izbo! Zbiornik retencyjny w Nysie jest jed- prognozowanych fal powodziowych. Przede wszystkim nym z ważniejszych elementów zabezpieczenia prze- częściej będzie można stosować zrzut wody w ilości od ciwpowodziowego woj. opolskiego. Akwen ten jednak 400 do 800 m3/s, bez stwarzania zagrożeń powodzio- wymaga znacznego remontu. Szczególnie związane wych w mieście i w okolicach Nysy, dzięki rozbudowie to jest z modernizacją, remontem zapory, tamy. Pod- systemu obwałowań w połączeniu z udrożnieniem ko- jęcie tych prac ma ogromne znaczenie dla miasta ryta rzecznego wielkich wód z międzywalem. Równo- Nysy, zamieszkałego przez ponad 45 tys. mieszkań- cześnie, żeby te większe zrzuty móc stosować, musieli- ców, gdyż ewentualna katastrofa budowlana miałaby śmy przeprowadzić modernizację koryta i obwałowań niewyobrażalne skutki dla tej miejscowości. Dlatego w miejscowości Lewin Brzeski – te roboty tam już trwa- już po raz kolejny na tej sali pada pytanie o stan ją. To jest klucz do tego, żeby na całej długości Nysy zaawansowania prac związanych z modernizacją Kłodzkiej, a później w ogóle w dorzeczu Odry nie było zbiornika nyskiego. Chcielibyśmy zadać panu mini- większego zagrożenia powodziowego. strowi następujące pytania: Pierwsze jest to, jak na Przedsięwzięcie II dotyczyć będzie przede wszyst- dzień dzisiejszy wygląda zaawansowanie prac for- kim modernizacji i przebudowy istniejących obiektów malnoprawnych, jeśli chodzi o realizację tej inwesty- i urządzeń zbiornika, w tym budowli zrzutowej cji, przede wszystkim dotyczącej tamy. I drugie. Czy w zaporze czołowej. Przewiduje się wykonanie w bu- został rozwiązany problem dotyczący funkcjonującej dowli zrzutowej dwóch dużych upustów dennych na zbiorniku nyskim elektrowni wodnej? Gdyż ten w jednym przęśle oraz obniżenie przelewów w trzech problem był poruszany także przez pana ministra pozostałych przęsłach tego obiektu o 1 m wraz z wy- w związku z pytaniem, które zadawaliśmy w nie tak mianą segmentów stalowych z napędami. odległej przeszłości. Na razie może poprosimy o od- Dla obydwu przedsięwzięć inwestor, to jest Regio- powiedzi na te dwa pytania. nalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, uzyskał decyzję o zmianie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację tej inwestycji, Wicemarszałek Marek Kuchciński: został także złożony wniosek do Narodowego Fundu- szu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o do- Dziękuję. finansowanie zadania z Programu Operacyjnego Na pytania pana posła odpowiada pan minister „Infrastruktura i środowisko”. Tenże wniosek uzy- Stanisław Gawłowski. skał pozytywną ocenę formalną oraz merytoryczną I stopnia i został skierowany do dalszej oceny merytorycznej. Obecnie Regionalny Zarząd Gospodarki Sekretarz Stanu Wodnej we Wrocławiu jest na etapie formalno-mery- w Ministerstwie Środowiska torycznej oceny otrzymanych projektów budowlanych Stanisław Gawłowski: przedsięwzięcia I, a także dokumentów niezbędnych do złożenia wniosku dotyczącego otrzymania pozwo- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie lenia na realizację inwestycji zgodnie z art. 4 ustawy Pośle! Rzeczywiście po raz kolejny sprawa moderni- z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przy- zacji zbiornika nyskiego wraca w formie pytań bie- gotowania do realizacji inwestycji w zakresie budow- żących, ale też systematycznie panowie posłowie li przeciwpowodziowych. pytacie o zaawansowanie prac związanych z moder- Jeśli chodzi o przedsięwzięcie II inwestor wyma- nizacją zbiornika retencyjnego w Nysie. Spróbuję gane projekty budowlane otrzymał do oceny pod ko- odpowiedzieć w bardzo skrótowej formie, na jakim to niec sierpnia br. W związku z tym zakłada się, że jest etapie i co się zdarzyło od naszej ostatniej dysku- wnioski o wydanie decyzji i pozwoleń na realizację 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 232 Pytania w sprawach bieżących

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Marek Kuchciński: Środowiska Stanisław Gawłowski Proszę bardzo, panie pośle. inwestycji zostaną przygotowane w następujących Pan minister Gawłowski, proszę. terminach: dla I przedsięwzięcia – w III dekadzie sierpnia 2011 r., a więc w zasadzie na dniach, a dla przedsięwzięcia II – w połowie września 2011 r. Sekretarz Stanu We wrześniu 2011 r. zostanie przygotowana doku- w Ministerstwie Środowiska mentacja przetargowa związana z wyborem general- Stanisław Gawłowski: nych wykonawców, inżynierów kontraktów w zakresie nadzorów inwestorskich oraz obsługi geodezyjnej Dziękuję bardzo. budowy dla obydwu przedsięwzięć i przekazana do Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak jak powiedzia- oceny do NFOŚiGW. Umożliwi to ogłoszenie poszcze- łem, rzeczywiście będziemy gotowi do ogłoszenia prze- gólnych przetargów, począwszy od II dekady paź- targu w miesiącu rozpoczęcia całej procedury przetar- gowej, we wrześniu, październiku. Zakładamy, że wy- dziernika do końca II dekady listopada 2011 r. łonienie wykonawców nastąpi w okresie zimowym Inwestor, RZGW Wrocław, uaktualnił harmono- i wiosną, w kwietniu powinna rozpocząć się już część gram realizacji obydwu przedsięwzięć, który po- robót, firmy powinny być już bezpośrednio na placu twierdza realność i możliwość wykonania planowa- budowy i realizować przedsięwzięcia, które są istotne nej inwestycji zarówno w odniesieniu do terminów, z punktu widzenia modernizacji całego zbiornika. jak i zakresów rzeczowych. Przypomnę, że dla nas Oczywiście ponieważ jest to duży projekt o wartości absolutnie istotne jest to, by terminem zakończenia powyżej 50 mln euro, ostatecznej akceptacji co do jego i rozliczenia całej inwestycji był koniec 2015 r. Ak- realizacji musi udzielić nam Komisja Europejską. Za- tualizacja tych harmonogramów była niezbędna kładamy jednak, że do tego czasu, do kwietnia przyszłe- z powodu trudności związanych z ustaleniem aktu- go roku, również ta akceptacja będzie, że nie powinno alnego stanu prawnego nieruchomości potrzebnych być jakichś nadzwyczajnych problemów z jej uzyska- dla inwestycji, z uwzględnieniem niezbędnych po- niem. Do tej pory wszystkie wnioski, które kierowali- działów oraz działek do nabycia lub przejęcia w ca- śmy do Komisji Europejskiej po naszej ocenie i obróbce, łości. Te wszystkie zadania zostały już zrealizowa- zawsze były akceptowane. Nigdy nie zdarzyło się tak, ne. Jeśli chodzi o bardzo trudną sytuację dotyczącą żeby Komisja Europejska odmówiła akceptacji, a więc eksploatowanej tam elektrowni wodnej przez kon- zakładamy, że w tym przypadku również tak będzie cern Tauron Energia sp. z o.o., to udało się dopro- i że, tak jak powiedziałem, w kwietniu 2012 r. po uzy- wadzić do porozumienia, które zawarł Regionalny skaniu pozytywnej oceny i decyzji Komisji Europejskiej Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu z tą firmą rozpocznie się już etap budowy. Dziękuję bardzo. i w zasadzie nie powinniśmy mieć już żadnych kło- potów związanych z oddaniem tej nieruchomości na potrzeby realizacji inwestycji, o których wspomnia- Wicemarszałek Marek Kuchciński: łem wcześniej. Dziękuję bardzo. Dziękuję panu ministrowi. Przystępujemy do kolejnego pytania, które przygoto- Wicemarszałek Marek Kuchciński: wali państwo posłowie Barbara Bartuś i Karol Karski z klubu Prawo i Sprawiedliwość. Pytanie dotyczy zagro- Dziękuję. żenia dla systemu emerytalnego z uwagi na wyczerpanie Pytanie dodatkowe zadaje pan poseł Łukasz przez obecny rząd aktywów Funduszu Rezerwy Demo- Tusk. graficznej, a skierowane jest do prezesa Rady Ministrów. Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Poseł Łukasz Tusk: Społecznej pan minister Marek Bucior. Pytanie zadaje pani poseł Barbara Bartuś. Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Poseł Barbara Bartuś: Tak tylko dla jasności chciałbym zadać jedno dodatkowe pytanie: Kiedy tak naprawdę jest taka realna Dziękuję. możliwość, proszę o podanie w miesiącach, że zaczną Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie się roboty budowlane na terenie zbiornika? Wiemy, Ministrze! W 1998 r., ażeby uniknąć w przyszłości kło- że finansowanie mamy zapewnione do 2015 r., że uzy- potów z finansowaniem emerytur związanych skiwanie pozwoleń zakończy się jeszcze w tym roku. z pogarszającą się sytuacją demograficzną, została A więc czy rozpoczęcie robót na początku przyszłego wprowadzona reforma emerytalna i został powołany roku jest realne? I tak już dla zasady: bardzo dzięku- do życia Fundusz Rezerwy Demograficznej. Uwarun- jemy panu ministrowi za odpowiedź, już po raz kolej- kowania demograficzne były jednym z zasadniczych ny, na nasze pytania. Dziękuję. argumentów oficjalnie uzasadniających konieczność 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Pytania w sprawach bieżących 233

Poseł Barbara Bartuś budżetowy zarówno na rok 2010, jak również na rok 2011, wpisał taki wydatek – przekazanie środków przeprowadzenia reformy ubezpieczeń społecznych. z Funduszu Rezerwy Demograficznej do Funduszu W przepisie art. 59 ustawy o systemie ubezpieczeń spo- Ubezpieczeń Społecznych. A więc rozporządzenie jest łecznych zapisano, że środki Funduszu Rezerwy Demo- realizacją również ustawy budżetowej, nie tylko usta- graficznej mogą być wykorzystane wyłącznie na uzu- wy o systemie ubezpieczeń społecznych. Co by było, pełnienie niedoboru funduszu emerytalnego wynikają- gdyby rząd wbrew decyzji Sejmu wyrażonej w usta- cego z przyczyn demograficznych. Pragnę podkreślić: wie nie podjął takiego rozporządzenia? wyłącznie na uzupełnienie niedoboru wynikającego Rozumiem, że pani bardziej pyta jednak o kwestię z przyczyn demograficznych. Z analizy wynika nato- demograficzną i o to, czy obecna, dzisiejsza sytuacja miast, że sytuacja demograficzna w Polsce jest obecnie upoważnia do wydania tego rozporządzenia, ponieważ bardziej korzystna niż w wielu krajach europejskich, taka jest liczba emerytów. Otóż chcę przypomnieć, że w tym w krajach piętnastki Unii Europejskiej. W tym w roku 1996, a więc wtedy, kiedy już prowadziło się roku sytuacja demograficzna jest też znacznie lepsza rozmowy o stworzeniu ustawy o systemie ubezpieczeń niż jest prognozowana na następne kilka, kilkanaście społecznych, kiedy podejmowało się prace nad reformą lat. Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych zagraża emerytalną, emerytury w roku 1996 pobierało przecięt- więc nie wzrost liczby osób w wieku emerytalnym, lecz nie 3127 tys. emerytów. Dla przykładu dalej: w roku wysoki poziom bezrobocia i recesja w gospodarce. Ty- 2000 – 3365 tys. emerytów, w roku 2004 – 3792 tys. siące młodych Polaków nie ma pracy w Polsce. Progno- emerytów. I ten wysyp faktycznie nastąpił w kolejnych zuje się też, że bezrobocie będzie się zwiększać. Tysiące latach, a więc w latach 2005, 2006 i 2007, bo w 2007 r. Polaków w poszukiwaniu pracy opuściło własną ojczy- mieliśmy już 4559 tys. emerytów. Zwracam uwagę: bli- znę, aby otrzymać zatrudnienie za granicą. Oczywiste sko 1,5 mln więcej emerytów, blisko 50% więcej emery- jest, że te osoby nie odprowadzają składek do polskiego tów niż w roku 1996. funduszu emerytalnego. Niewątpliwie do tego stanu rzeczy przyczyniły się Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! działania podejmowane przez ówczesne rządy: zarówno Rząd pana Donalda Tuska po raz kolejny, po raz dru- przez rząd Lewicy, jak i przez rząd Prawa i Sprawiedli- gi sięgnął do środków finansowych zgromadzonych wości, które nie porządkowały spraw emerytalnych, nie na koncie Funduszu Rezerwy Demograficznej. porządkowały kwestii uprawnień do wcześniejszych W ubiegłym roku zabrano 7,5 mld zł, a teraz pozo- emerytur, ale jedynie przedłużały stan, który już dużo stałe 4 mld zł z Funduszu Rezerwy Demograficznej wcześniej miał się skończyć, a więc następowało wydłu- zostaną przekazane na bieżące dofinansowanie Fun- żanie o kolejne lata możliwości korzystania z upraw- duszu Ubezpieczeń Społecznych. nień do wcześniejszej emerytury. „Puls Biznesu” trafnie zauważył, że mamy najlep- Miało to miejsce dopiero po roku 2008 i po uchwa- szą sytuację demograficzną w historii, a wydajemy leniu ustawy o emeryturach pomostowych, która po- oszczędności odkładane na czarną godzinę. Rząd łata dziury w budżecie Funduszem Rezerwy Demograficz- rządkowała te wszystkie kwestie, a jednocześnie spo- nej. Miał on być finansową poduszką bezpieczeństwa, wodowała wyhamowanie przyrostu kolejnych roczni- która za 20 lat złagodzi problem starzejącego się społe- ków emerytów. Wyhamowała na tyle, że w 2009 r. czeństwa. Zmiany w sytuacji demograficznej Polski nie mieliśmy jeszcze 4981 tys. emerytów, ale w 2010 ten uzasadniają zabierania środków z Funduszu Rezerwy przyrost nie wynosił już 300 tys. czy 200 tys., tylko Demograficznej, więc na początek pragnę zapytać przeszliśmy z 4981 tys. emerytów na 4996 tys. emery- o legalność tego rozporządzenia Rady Ministrów. tów. Dziś tych emerytów jest 4977 tys. To jest stan na koniec czerwca. Jeżeli więc spojrzymy na liczbę emery- tów w roku 1996 – 3127 tys., a w roku 2010 blisko 5 mln, Wicemarszałek Marek Kuchciński: to również i ten element demograficzny jest w pełni widoczny. To wszystko, tak? Dziękuję bardzo. Nie jest jednak najistotniejsze to, że zostały spełnio- Na pytanie pani poseł będzie odpowiadał pan mi- ne kwestie przyrostu i w związku z tym Sejm uznał, nister Marek Bucior. iż ma nastąpić to przekazanie środków z FRD do FUS, Proszę bardzo. a w ślad za tym również Rada Ministrów, ale istotne jest to, czy faktycznie dbamy o to, żeby Fundusz Rezer- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie wy Demograficznej istniał i pomnażał swoje aktywa. Pracy i Polityki Społecznej I tak rzeczywiście jest, bo o ile w pierwszych latach Marek Bucior: funkcjonowania funduszu, a więc od roku 2002 do koń- ca roku 2005, w Funduszu Rezerwy Demograficznej Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pani udało się zgromadzić łącznie, już wraz z pomnażaniem, Poseł! Rozporządzenie jest jak najbardziej legalne. trochę ponad 1,5 mld zł, a w okresie kolejnego rządu, Jest wydane na podstawie ustawy o systemie ubez- w 2-letnim okresie rządu Prawa i Sprawiedliwości to pieczeń społecznych. Powiem więcej, rozporządzenie powiększenie stanu Funduszu Rezerwy Demograficz- to zostało poprzedzone stwierdzeniem przez Sejm nej nastąpiło o niecałe 2 mld zł – 1900 mld zł z kawał- konieczności jego wydania. Sejm, przyjmując ustawy kiem – o tyle w tej chwili, od końca 2007 r., już wraz 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 234 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy wielki sukces, że jeszcze udało się sprzedać polskie i Polityki Społecznej Marek Bucior obligacje. Kolejne bardzo ważne pytanie, które zresztą za- z tymi uwzględnianymi przez nas środkami, które były daje sobie wielu Polaków, dotyczy przyszłości całego wydatkowane w 2010 r. i które będą wydatkowane systemu emerytalnego. Czy za kilka lat będą jeszcze w 2011 r., na koniec tego roku planujemy, że stan pieniądze na wypłaty emerytur? Czy zabranie środ- Funduszu Rezerwy Demograficznej będzie wynosił ków z otwartego funduszu emerytalnego i na dzień 13 655 mln zł i jeszcze tam trochę tysięcy. To ozna- dzisiejszy opróżnianie Funduszu Rezerwy Demogra- cza, że stan Funduszu Rezerwy Demograficznej zo- ficznej to nie jest tylko myślenie o tym, jak przeżyć stanie zwiększony o ponad 10 mld zł. do jutra, a właściwie dokładniej: do następnych wy- W związku z tym całkowicie nieuprawnione jest borów? Bo tak mamy. I mówię, powtarzam z całą twierdzenie, że obecny rząd dokonał wyczerpania stanowczością: to, co się dzieje, jeżeli chodzi o demo- środków Funduszu Rezerwy Demograficznej, ponie- grafię, było przewidywane, a środki Funduszu Re- waż w odróżnieniu od poprzednich rządów pomnożył zerwy Demograficznej miały być odkładane na na- go, pomnaża i będzie pomnażał. Ten stopień pomno- stępne, kolejne lata. Jeżeli dzisiaj mamy taką złą żenia jest rzeczywiście znaczny: 2 mld zł w przypad- sytuację – jak mówię, ona i tak jest lepsza od tej, ku poprzedniego rządu (Dzwonek) do 10 mld zł w przy- która była prognozowana – to co będzie za 10–15 lat? padku tego rządu, pomimo że środki z FRD wydaje- Dziękuję. my również na finansowanie ustawowego celu, któ- rym jest sfinansowanie emerytur. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Marek Kuchciński:

Wicemarszałek Marek Kuchciński: Proszę, odpowiada pan minister Marek Bucior.

Dziękuję panu ministrowi. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pytanie dodatkowe zadaje pani poseł Barbara Pracy i Polityki Społecznej Bartuś. Marek Bucior:

Poseł Barbara Bartuś: Dziękuję bardzo. Właściwie są dwa pytania. Pierwsze pytanie do- Dziękuję. tyczy tego, co będzie w latach 20. tego wieku, a dru- Panie Ministrze! W zasadzie w ogóle nie odpowie- gie pytanie dotyczy stanu Funduszu Ubezpieczeń dział pan na moje pierwsze pytanie, nie odniósł się Społecznych w chwili obecnej. pan do ustawy systemowej. Powiem, że dane, które Pani poseł, w latach 20. tego wieku, zgodnie z na- pan przytaczał, i tak są lepsze niż przy tworzeniu szymi prognozami, stan Funduszu Rezerwy Demo- ustawy, przy reformie systemu emerytalnego, bo wte- graficznej będzie jeszcze lepszy. Jeżeli chodzi o jego dy zakładano, że stan w obecnych latach będzie o wie- wykonanie na koniec 2011 r., planujemy, jak już wska- le gorszy. Okazuje się, że nie jest aż tak czarno, jak zywałem, myślimy, że to będzie jakieś 13 655 mln. wtedy zakładano. Natomiast już wtedy było wiado- Zgodnie z prognozami Zakładu Ubezpieczeń Społecz- mo, że najgorsza sytuacja będzie w latach 2020–2025. nych 2012 r. zamknie się kwotą 17,7 mld zł, 2013 r. I z pewnością tak będzie. Nie chciałabym jednak kon- – 22 mld zł i prawie 0,5 mld zł w FRD, 2014 r. – tynuować tego wątku, bo mam zbyt mało czasu, aby 27 mld zł i też prawie 0,7 mld zł w FRD, a 2015 r. – po- polemizować z panem na temat tego, co pan powie- nad 32 mld zł. Oznacza to, że Fundusz Rezerwy De- dział. mograficznej pomnażamy. My po prostu go pomna- Chciałabym zapytać o coś bardzo ważnego: Jaka żamy, ponieważ pobieramy odpowiednio wyższą jest prawda o kondycji finansowej Funduszu Ubez- stawkę na FRD, niż czynili to państwo, bo państwo pieczeń Społecznych? Na ile ZUS już się zadłużył, w 2005 r. pobierali 0,2%, w 2006 r. – 0,25%, a w 2007 r. a ile miliardów pożyczek planuje jeszcze zaciągnąć? – 0,3%, my zaś pobieramy na FRD stawkę w wysoko- W jakich bankach ZUS bierze kredyty i jaki jest rocz- ści 0,35% plus przekazujemy na FRD środki z pry- ny koszt prowizji, odsetek od tych kredytów i poży- watyzacji w wysokości 40% wpływów. A zatem nie czek? (Dzwonek) ma co się dziwić, że te wpływy są znaczące i że stan Prosiłabym o konkretne odpowiedzi, bo to, co sły- Funduszu Rezerwy Demograficznej się poprawia. szymy od ministrów tego rządu, ale też od samego I tu nie ma żadnych zagrożeń, niezależnie od tego, pana premiera Donalda Tuska, to czasami zakrawa że wykonuje on zwyczajnie w świecie swoją rolę, tę, na czarny humor – kiedy słyszymy o stabilności fun- do której został powołany. To jest fundusz uzupełnia- damentów finansowych państwa, a jednocześnie pan jący, rezerwowy w odniesieniu do funduszu emery- premier bardzo się cieszy, że kolejny raz udało się talnego w ramach FUS, więc jego rolą jest to, że jak zadłużyć państwo polskie i sprzedać obligacje. To jest będzie w ramach FUS nadwyżka, to ściąga się środ- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Pytania w sprawach bieżących 235

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy łania podejmowane na kilku frontach pozwolą w przy- i Polityki Społecznej Marek Bucior szłości zminimalizować skutki właśnie przede wszystkim podtopień i powodzi. ki z FUS i przekazuje do FRD, a jak jest niedobór, to Chciałabym zapytać, panie ministrze, czy resort te środki powinny być tam przekazywane. ochrony środowiska zamierza podjąć działania ma- Zadała pani też pytanie o obecną sytuację finan- jące na celu zwiększenie nakładów finansowych na sową Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Po lipcu utrzymanie urządzeń melioracyjnych i w ten sposób upływ czasu wynosi 58,3%. Pragnę poinformować, wyjść naprzeciw oczekiwaniom i starostów, i wójtów. że przychody wyniosły 61,4%. Składka na ubezpie- Dziękuję bardzo. czenie społeczne i przypis są wyższe, niż to wynika z upływu czasu, bo jest to 60,6%, itd. Funduszu Re- zerwy Demograficznej do dnia dzisiejszego w tym Wicemarszałek Marek Kuchciński: roku jeszcze nie naruszyliśmy. On zresztą w tej chwili, dokładnie dziś, ma aktywa wynoszące 15 853 mln Dziękuję. zł, więc dalej nie ma żadnego zagrożenia, nawet je- Odpowiada pan minister Stanisław Gawłowski. żeli pobierzemy te 4 mld zł. Proszę bardzo. Pytała pani o koszty obsługi kredytów w bankach komercyjnych. Wynoszą one zero – 0,00 – ponieważ Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (Dzwonek) nie Sekretarz Stanu jest w żadnym stopniu zagrożony i nie jest zakredy- w Ministerstwie Środowiska towany w bankach komercyjnych, nie ma tych kre- Stanisław Gawłowski: dytów pobranych. Dziękuję serdecznie. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Poseł! Obszar, o który pani pyta, głównie podlega Wicemarszałek Marek Kuchciński: kompetencyjnie pod zadania, które realizuje minister rolnictwa i rozwoju wsi. Natomiast ponieważ Dziękuję panu ministrowi. z punktu widzenia działów administracji rządowej Przystępujemy do ostatniego pytania, przygoto- gospodarka wodna to jednak zakres związany z ak- wanego przez państwa posłów Renatę Butryn i Pio- tywnością ministra środowiska, więc tutaj minister tra Tomańskiego z klubu Platforma Obywatelska, środowiska i minister rolnictwa bardzo blisko z sobą w sprawie zwiększenia nakładów finansowych na współpracują. utrzymanie melioracji wodnych. Pytanie skierowane Z inicjatywy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju jest do ministra środowiska. Odpowie na nie sekre- Wsi został powołany międzyresortowy zespół, który tarz stanu w Ministerstwie Środowiska Stanisław Gawłowski. ma przygotować narodowy program odnowy melio- Pierwsza będzie pani poseł Renata Butryn, tak? racji. Ten program będzie obejmował takie zadania, Proszę bardzo. jak niezbędne inwestycje oraz szacunek ich kosztów, szacunek środków niezbędnych do prawidłowego utrzymania urządzeń melioracji wodnych, potrzeby Poseł Renata Butryn: w zakresie szkolenia kadr, propozycje ewentualnych zmian w przepisach prawa. Program będzie w dwóch Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! perspektywach – do 5 lat i do 20 lat. Te działania Podstawowym wnioskiem wynikającym nie tylko winny poprawić możliwość przepływu wód rzekami z ubiegłorocznej powodzi, ale również z poprzednich i kanałami. To w konsekwencji zmniejszy zagrożenia powodzi, a także z tegorocznych podtopień jest nie- powodziowe. W skład tego zespołu wejdą przedstawi- wątpliwie to, że należy zadbać o meliorację wodną ciele, tak jak powiedziałem, Ministerstwa Rolnictwa i podjąć działania w tym zakresie, ponieważ one i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Środowiska, Krajowego mogą zapobiegać podtopieniom i niwelować skutki Zarządu Gospodarki Wodnej, Konwentu Dyrektorów powodzi. Wielu wójtów, gospodarzy terenów, na któ- Wojewódzkich Zarządów Melioracji i Urządzeń Wod- rych zdarzyły się niestety te nieszczęścia, podkreśla, nych, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego że melioracja pól jest w stanie opłakanym, że przez w Falentach, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiej- ostatnie lata niekoniecznie dbano w sposób właściwy skiego, Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej i o urządzenia melioracyjne, i o swobodny spływ wód i głównego inspektora ochrony środowiska. w ciekach. Należałoby naszym zdaniem zintensyfi- Jednocześnie warto przypomnieć, że zadania wy- kować proces odbudowy urządzeń melioracji wodnej, nikające z melioracji, zwłaszcza szczegółowej, są rów- hydrotechnicznych, uszkodzonych i zniszczonych nież realizowane bezpośrednio przez same samorzą- podczas dotychczasowych powodzi. Do realizacji tych dy terytorialne, a podstawowe – przez samorząd przedsięwzięć na pewno nieodzowne są środki z bu- województwa, poprzez wojewódzki zarząd melioracji dżetu państwa, tym bardziej że są to zadania zlecone i urządzeń wodnych. To w dużej części ich zadania. z zakresu administracji rządowej. Równoległe dzia- Już dzisiaj samorządy w tym zakresie mogą wykazy- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 236 Pytania w sprawach bieżących

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska nach jest coraz mniej, w związku z tym zwiększa się Stanisław Gawłowski możliwość powstawania rozlewisk również na terenach wokół rzek. Wracając do tego, o czym rozmawia- wać inicjatywę, a nie tylko i wyłącznie oczekiwać na my, chciałbym zapytać, co zrobić, aby uprościć proce- działania na poziomie administracji rządowej. dury, które pozwoliłyby gminom na szybsze inwesto- Ale też mamy świadomość, że są to zaniedbania wanie, m.in. procedury dotyczące uregulowania wła- sięgające czasami dziesiątków lat i że samorządy nie sności, tak by gmina mogła rów, potoczek melioracyj- są w stanie same, bezpośrednio z własnych budżetów ny (Dzwonek) w jakiś sposób wyczyścić… wygenerować większych pieniędzy na inwestycje (Poseł Renata Butryn: Jeśli ziemia należy do rol- związane z odbudową bądź z budową urządzeń me- nika.) lioracyjnych. W związku z tym uruchamiamy różne- nawet jeżeli ziemia nie należy do niej, i czy resort go rodzaju programy. W tej chwili choćby państwowe ochrony środowiska – już muszę kończyć – zamierza gospodarstwo Lasy Państwowe realizuje dwa duże zwiększyć aktywność administratorów wód, w szcze- projekty związane z melioracją na obszarach nizin- gólności regionalnych zarządów gospodarki wodnej. nych i na obszarach górskich. Pierwsze zadanie do- Jeżeli tak, to w jaki sposób? Już naprawdę kończąc, tyczy obszarów nizinnych i jest to kwota ponad 200 chciałbym powiedzieć, że myślę, że taki narodowy mln. Drugie zadanie dotyczy obszarów górskich, program w przyszłości rozwiąże problemy wynikają- obejmujących 55 nadleśnictw, w zasadzie wszystkie ce z tych mniejszych powodzi i podtopień. Dziękuję nadleśnictwa znajdujące się na terenach górskich, bardzo. i jest to kwota ponad 170 mln. Łącznie na te dwie inwestycje pójdzie ok. 400 mln ze środków unijnych i bezpośrednio z budżetu Lasów Państwowych. To Wicemarszałek Marek Kuchciński: pozwoli na odbudowę, odtworzenie całego systemu melioracyjnego znajdującego na terenach leśnych. Dziękuję. Ten system ma kolosalny wpływ i ogromne znaczenie Odpowiada pan minister Stanisław Gawłowski. w części dotyczącej ochrony przeciwpowodziowej, ale Proszę. też w części dotyczącej ochrony przed zalewaniem i podtopieniami obszarów rolniczych. Te dwa zadania inwestycyjne, tak jak powiedziałem, już w tej chwili Sekretarz Stanu uruchomiliśmy. One są realizowane i ich ﬁnał będzie w Ministerstwie Środowiska w roku 2013. Tak że te działania już są podejmowane. Stanisław Gawłowski: Również są podejmowane działania realizowane przez wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń Panie Marszałku! Szanowny Panie Pośle! Wysoka wodnych w wymiarze melioracji podstawowej. To się Izbo! Krótko tylko odniosę się do spraw, które wyni- dzieje i to wszystko jest absolutnie już w tej chwili kają z decyzji środowiskowych wydawanych przez realizowane. Aby jednak zbudować pełny obraz po- regionalne dyrekcje ochrony środowiska i takiego trzeb kraju, tak jak powiedziałem, przygotowywany prostego patrzenia, że pobór żwiru z jakiegoś koryta jest narodowy program odnowy melioracji. Dziękuję rzeki w całości rozwiąże problem. Czasami tak, a cza- bardzo. sami będzie to stanowić zagrożenie. To nigdy nie jest takie proste i nie ma takiej oczywistej odpowiedzi. To znaczy, bardzo się tego boję i przestrzegam przed Wicemarszałek Marek Kuchciński: takim dużym upraszczaniem, bo można w ten sposób doprowadzić do tego, że w jednym miejscu ktoś wy- Dziękuję. dobędzie kruszywo i na tym zarobi, a w innym miej- Pytanie uzupełniające zadaje pan poseł Piotr scu rzeka się będzie przez to jeszcze bardziej wypły- Tomański. cać albo będzie się obsuwać jej brzeg. Za każdym razem trzeba bardzo dokładnie przeanalizować, jaki będzie skutek dla samego koryta i międzywala danej Poseł Piotr Tomański: operacji. Dzisiaj jesteśmy w stanie bardzo precyzyjnie już odpowiadać sami sobie na pytanie, czy to jest Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! korzystne zjawisko, czy nie. Bardzo przychylnie pa- Cieszy oczywiście fakt, że powstaje narodowy pro- trzymy na takie procesy przeprowadzane tam, gdzie gram odnowy melioracji, ponieważ jest to sposób na jest to korzystne, tam, gdzie nie, raczej będziemy mó- kompleksowe rozwiązanie tego problemu. Ale zanim wić „nie”, tylko i wyłącznie po to, żeby nie zwiększać zadam pytanie, to poprosiłbym ewentualnie pana zagrożenia. ministra o zwrócenie uwagi na decyzje, które wydaje Co do w ogóle administracji czy zarządzania wo- RDOŚ, o ile się nie mylę – chodzi o wyrażanie zgody dami w Polsce to my w tej chwili rozpoczynamy pra- na tzw. pobór żwiru – ponieważ tak też można regu- ce związane z przygotowaniem nie tyle nowelizacji, lować to i ograniczać ewentualne powodzie. A teraz co nowego prawa wodnego. A w nowym prawie wod- często się tak zdarza, że zgód na pobór żwiru w gmi- nym chcielibyśmy zaproponować reformę admini- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja bieżąca 237

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska strów – dłużej niż 10 minut. Wystąpienia posłów Stanisław Gawłowski w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno stracji zarządzającej wodą z przewidzianym w niej przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel bardzo dużym udziałem samorządów terytorialnych, Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnio- zwłaszcza na poziomie melioracji, tej szczegółowej skodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wy- i podstawowej, ale też w zakresie zarządzania w od- stąpienie przedstawiciela Rady Ministrów – dłużej niesieniu do rzek, tych mniejszych rzek, tak żeby niż 10 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę jednak samorządy czuły się zobowiązane do tego i by na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady w pierwszej kolejności na mniejszych ciekach podej- Ministrów. mowały działania dotyczące ochrony przeciwpowo- Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: Infor- dziowej. Ale też jednoznacznie chcemy określić odpo- macja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut. wiedzialność w odniesieniu do wszystkich głównych Jak mówiłem, informacja dotyczy działań rządu rzek w Polsce administracji rządowej, żeby już nie ukierunkowanych na rozwiązywanie problemów było wątpliwości, że wał to jest sprawa wojewódzkie- i wyzwań, jakie stają przed polską oświatą w przeded- go zarządu melioracji i urządzeń wodnych, między- niu rozpoczęcia kolejnego roku szkolnego, złożona wale – RZGW, i samo koryto rzeki – również RZGW. jest przez Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycz- Chodzi o to, żeby było dość jednoznacznie określone, nej i skierowana do prezesa Rady Ministrów, z upo- że w całości za główne rzeki i główne zbiorniki wod- ważnienia którego będzie odpowiadać pani minister ne, za zbiorniki retencyjne, za to wszystko ponosi Katarzyna Hall, minister edukacji narodowej. Przed- odpowiedzialność rząd i administracja wodna odpo- stawicielem wnioskodawców jest pani poseł Krystyna wiednio do tego przygotowana, która będzie tym Łybacka. majątkiem zarządzać. A więc to jest gigantyczne wy- Proszę o zabranie głosu panią poseł. zwanie, bo ono wymaga uzgodnienia i pogodzenia interesów bardzo wielu różnych środowisk, ale wydaje nam się, że przy (Dzwonek) dobrej woli różnych Poseł Krystyna Łybacka: środowisk, również stronnictw politycznych, to nowe prawo wodne będzie przyjęte już pewnie w następnej Panie Marszałku! (Oklaski) Wysoka Izbo! Pani kadencji Sejmu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Minister! Początek roku szkolnego dla każdego z ele- mentów triady: uczniowie – rodzice – nauczyciele niesie inne wyzwania. Chciałabym spojrzeć na począ- Wicemarszałek Marek Kuchciński: tek roku szkolnego w aspekcie, który łączy wszystkie te elementy, ale równocześnie dla nas, dla parlamen- Dziękuję panu ministrowi. tu, ale także dla rządu stanowi kolejne zadanie. Tym Wszystkie pytania włączone do porządku dzien- aspektem jest system edukacji jako narzędzie polity- nego zostały rozpatrzone. ki spójności społecznej. Dlaczego jest to tak ważny Kończymy więc rozpatrywanie tego punktu po- aspekt? Otóż większość państw europejskich przyję- rządku dziennego. ła jako generalną zasadę w zintegrowanym systemie Ogłaszam 2-minutową przerwę. edukacji, że z uwagi na znaczenie wykształcenia, wiedzy, umiejętności w świecie pędzących technolo- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 15 gii, w społeczeństwach wiedzy, w cywilizacji infor- do godz. 11 min 16) macyjnej najważniejszą cechą systemu edukacji jest zapewnienie równości w dostępie do nich, ale także postrzeganie systemu właśnie jako narzędzia wyrów- Wicemarszałek Marek Kuchciński: nywania nierówności społecznych w ogóle. Dlatego w większości państw podstawowe prawo do edukacji Wznawiam obrady. gwarantowane przez państwo klasyﬁkuje się nie Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. w prawach społecznych, a w prawach społeczno-eko- porządku dziennego: Informacja bieżąca. nomicznych. I chciałabym spojrzeć na polski system Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu edukacji, na to, na ile on to nowe wyzwanie, wyzwanie zostanie rozpatrzona informacja w sprawie działań czasów, ale także spojrzenie europejskie uwzględnia. rządu ukierunkowanych na rozwiązywanie proble- Powszechnie wiadomo, że najpełniej szanse eduka- mów i wyzwań, jakie stają przed polską oświatą cyjne wyrównuje się na wczesnym etapie edukacyj- w przededniu rozpoczęcia kolejnego roku szkolnego, nym. Pani minister, dziękuję za zajęcie się problema- o której przedstawienie wnosił Klub Poselski Sojusz tyką przedszkoli. Ale zacytuję zdanie z raportu przy- Lewicy Demokratycznej. gotowanego na odbyty w czerwcu kongres edukacji. Przypominam również, że przedstawienie uza- Według autorów tego raportu wychowanie przed- sadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnio- szkolne w Polsce wciąż bardziej różnicuje niż wyrów- skodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzie- nuje szanse edukacyjne. Inny jest dostęp na depre- lenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Mini- syjnych społecznie obszarach, na wsiach, inny w du- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 238 Informacja bieżąca

Poseł Krystyna Łybacka Wreszcie ostatnia kwestia – zmora tysięcy polskich rodzin, czyli ceny podręczników. Pani Minister! żych miastach. Czy zgodzi się pani z propozycją SLD, W ramach komentarza zacytuję pani ogłoszenie aby objąć subwencją dzieci w wieku przedszkolnym? z Internetu, które jest podpisane, więc zacytuję je (Oklaski) Tak długo, jak tego nie zrobimy, przedszko- łącznie z nazwiskiem: Sprzedam organy albo szpik le nie będzie mechanizmem wyrównywania szans. kostny, aby dzieciom kupić wyprawkę. To jest ostatni rok, kiedy rodzice decydują o tym, To jest dramatyczne. Dziękuję, że kontynuuje czy sześciolatek zostanie w przedszkolu, czy pójdzie pani SLD-owski program wyprawki szkolnej, ale zróż- do szkoły. W Warszawie 50% sześciolatków idzie do nicowana, rozdrobniona pomoc społeczna na 11 róż- szkoły, w Poznaniu – 70%, w kraju – 20%. Co to nych elementów, w których gubią się i rodzice, i ci, oznacza? To oznacza, że w kraju są obszary, gdzie którzy dystrybuują pomoc, wymaga powrotu do Na- odsetek tych, którzy idą do szkoły w wieku sześciu rodowego Funduszu Stypendialnego, który utworzy- lat, jest jednocyfrowy. To nie jest wyrównywanie li kiedyś posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej. szans, ponieważ w przyszłym roku będą tam prawie Ostatnia rzecz, wstydliwa dla Polski. 2 mln pol- dwa roczniki. skich dzieci głoduje, 130 tys. jest ewidentnie niedo- Pani Minister! Nie można było zgodzić się na to, żywionych. Zadaję dramatyczne pytanie: Czy Polska żeby 300 mln zł, które w budżecie w roku 2009 było jest krajem tak biednym, żeby były w nim głodne przeznaczone na pomoc dla gmin o niższych docho- dzieci? Odpowiadam – nie. Pan premier Tusk powie- dach, zostało zabrane na skutek ratowania budżetu. dział z tej mównicy: Zapewnimy nie tylko radosną W dialogu z rodzicami również nie wsłuchano się szkołę, ale i radosne wakacje. w to, że rodzice nie protestują przeciwko edukacji Ile dzieci wyjechało w tym roku na wakacje? 1/3. Za dzieci sześcioletnich, ale boją się warunków, w jakich 20 mln przeznaczonych na wypoczynek dla dzieci i mło- będą one edukowane. Ogromnym zadaniem na przy- dzieży można było wysłać 130 tys. Skoro wyjechało szły rok jest dla nas przygotowanie warunków do milion dwieście, to znaczy, że za pieniądze rodziców. edukacji dzieci sześcioletnich, kiedy nie będzie to już Pani minister, bogatych rodziców czy biednych? To ko- fakultatywne. lejny element segregacji polskiej szkoły. Dlatego pytam Mamy te dzieci w szkole. Jest kolejna segregacja jeszcze raz: W jaki sposób pani minister zamierza zre- – na dzieci, które mają blisko do szkoły i na dzieci, alizować w nowym roku szkolnym wyzwanie czasów które dojeżdżają. Znowu posiłkuję się raportem. – system edukacji jako narzędzie polityki spójności spo- Czynności związane z dojazdem do szkoły i powro- łecznej? Dziękuję bardzo. (Oklaski) tem z niej zajmują dzieciom od 1,5 do 3,5 godziny. (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Czy te dzieci mają taki sam dostęp do edukacji jak Sejmu Jerzy Wenderlich) dzieci, które mają blisko do szkoły? Nie. Dlatego każda likwidacja szkoły jest zbrodnią. Wiem, że w tym roku jest to 335 szkół, mniej niż w ubiegłym, Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: ale jeżeli zakładać nawet ten niski, według pani minister, poziom likwidacji razy cztery, to jest to 1400 Dziękuję pani poseł Krystynie Łybackiej, która szkół. Co najmniej w tysiącu przypadkach jest to przedstawiała pytania w imieniu wnioskodawców. utrudnianie dziecku dojścia do równej edukacji. Nie Proszę o udzielenie odpowiedzi minister edukacji mówię o dużych miastach, gdzie zmienia się tylko narodowej panią Katarzynę Hall. przecznica. Pani minister, proszę. Pytanie do pani minister brzmi: Czy przywróci pani rolę kuratora w procesie decyzyjnym przy likwidacji szkół, ponieważ pozostawienie tego w wyłącznej Minister Edukacji Narodowej gestii samorządów niestety nie sprawdziło się? Katarzyna Hall: Cytuję teraz zdanie z raportu ministra Boniego, z ostatniego dokumentu: Z punktu widzenia polityki Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiając edukacyjnej nastawionej na spójność społeczną mię- Wysokiej Izbie informację bieżącą w sprawie działań dzyszkolne różnicowanie wyników nauczania pogłę- rządu ukierunkowanych na rozwiązywanie proble- bia, a nie wyrównuje różnice. mów i wyzwań, jakie stoją przed polską oświatą Pani Minister! Kolejne zadanie dla władz oświa- w przededniu rozpoczęcia kolejnego roku szkolnego, towych, ale i dla nas: Jak zmienić ustawę, żeby zmie- chcę podkreślić, że wyrównywanie szans edukacyj- nić system, który jednak petryﬁkuje różnice? nych poprzez dbanie o rozwój każdego ucznia jest Następnym ogniwem selekcyjnym jest przejście jednym z priorytetów polityki oświatowej państwa. do ponadgimnazjalnych szkół. Samorządy preferują Od roku 2009 do polskich szkół są stopniowo tanią sieć. Pani minister, jak pani zamierza systemo- wprowadzane nowe programy. Jednym z przyjętych wo zachęcić samorządy do tego, żeby prowadziły eko- założeń jest wydłużenie wspólnego dla wszystkich nomicznie i pedagogicznie racjonalną politykę sieci? uczniów okresu kształcenia ogólnego. Niezależnie od (Dzwonek) tego, jaką szkołę wybierze absolwent gimnazjum: 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja bieżąca 239

Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall W kształceniu zawodowym nowy rok szkolny to okres przygotowań do zmian, które rozpoczną się 1 wrze- liceum, technikum czy szkołę zawodową, chcemy mu śnia 2012 r. Na podpis prezydenta czeka przyjęta dobrze doradzać na tej drodze wyboru, będzie on miał przez parlament nowelizacja ustawy o systemie możliwość opanowania takiego samego fundamentu oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw, wiedzy ogólnej. W powiązaniu z upowszechnieniem dotycząca właśnie kształcenia zawodowego i usta- edukacji przedszkolnej i obniżeniem wieku szkolnego wicznego. Celem tej nowelizacji jest zwiększenie efek- daje to dodatkowy czas na wyrównywanie szans edu- tywności systemu tego kształcenia, lepsze przygoto- kacyjnych. Wymiana podręczników w związku z nowanie absolwentów szkolnictwa zawodowego do wy- wymi programami odbywa się sukcesywnie. W roku mogów gospodarki i potrzeb pracodawców. Dodatko- szkolnym 2011/2012 konieczność zakupu nowych wo prowadzenie kwalifikacyjnych kursów zawodo- podręczników dotyczy tylko dwóch spośród dwuna- wych dla osób dorosłych przyczyni się do szybszego stu roczników uczniów, tj. uczniów klas trzecich szkół zdobywania kwalifikacji i przekwalifikowywania się. podstawowych i klas trzecich gimnazjów. Uczniowie Rok szkolny 2011/2012 będzie więc okresem przygo- pozostałych klas wszystkich typów szkół mają moż- towywania się całego środowiska edukacji ponadgim- liwość odkupienia używanych podręczników od swo- nazjalnej, w tym zawodowej, do zmian, których celem ich starszych kolegów. jest lepsze przygotowanie absolwentów polskich szkół Ministerstwo Edukacji Narodowej czyni starania, do kontynuowania nauki na studiach lub do odnaj- aby wraz z początkiem nowego roku szkolnego wes- dywania się na rynku pracy. przeć finansowo rodziców. Program rządowy „Wy- Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Moderniza- prawka szkolna” umożliwia dofinansowanie zakupu cja sieci szkolnej jest naturalną konsekwencją mię- podręczników dla prawie 515 tys. uczniów. Rząd dzy innymi zmian demograficznych. Dla przykładu przeznaczył na ten cel 115 mln zł. Warto podkreślić, podam, że spadek liczby szkół podstawowych jest że kwota ta co roku rośnie i została poszerzona prawie czterokrotnie mniejszy niż spadek liczby o dodatkowe 10%, a dyrektor może sam podjąć decy- uczniów szkół podstawowych. Na przestrzeni ostat- zję objęcia pomocą uczniów, którzy nie spełniają kry- nich 5 lat liczba uczniów zmalała o prawie 20%, terium socjalnego. Dofinansowanie jest przeznaczone natomiast liczba szkół – o niecałe 6%. Tendencja do dla klas I–III szkoły podstawowej, a w najbliższym jednoczesnego zmniejszania się liczby uczniów i szkół roku także dla III klasy gimnazjum, gdzie zmieniają podstawowych w ogóle nie występuje w przypadku się programy. Pomoc mogą uzyskać uczniowie nie gimnazjów. W ostatnich 5 latach przy zmniejszają- tylko z rodzin, gdzie jest to minimum socjalne, ale cej się liczbie uczniów – to jest spadek o prawie 24% również z rodzin, gdzie jest przekroczony ten próg. – występował jednoczesny wzrost liczby szkół tego Jeżeli istnieje uzasadniona przyczyna udzielenia po- typu. Gimnazjum dzięki temu staje się szkołą trochę mocy, decyzję podejmuje dyrektor szkoły. Z dofinan- sowania mogą skorzystać np. uczniowie z rodzin wie- mniejszą, bardziej kameralną, co jest korzystne wy- lodzietnych, uczniowie niepełnosprawni oraz z inny- chowawczo. mi problemami w rodzinach. To samo dotyczy zresz- Spada średnia liczba uczniów w oddziale szkoły tą programu dożywiania. 10% takiej uznaniowej podstawowej i gimnazjum. W szkole podstawowej decyzji jest poszerzeniem, otwarciem się na dodatko- w roku 2005/2006 wynosiła ona 20 uczniów, w koń- wych uczniów, oprócz tych, którzy spełniają kryteria czącym się dzisiaj roku szkolnym wynosi 18 uczniów, socjalne. z czego 22 w miastach, natomiast 15 na wsi. W gim- Obecnie trwają prace nad nowelizacją rozporzą- nazjum w roku 2005/2006 w oddziale średnio uczyło dzenia w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego się 25 uczniów, w mijającym roku szkolnym było to podręczników. Projekt zakłada ograniczenie często- 23 uczniów, 24 – w mieście, 21 – na wsi. Nie jest za- tliwości zmian dokonywanych przez wydawców w ko- tem prawdziwa teza o zwiększającej się liczebności lejnych wydaniach podręczników. Jednocześnie za- uczniów w klasach. Faktem jest, że koszty kształce- wiera on rozwiązania, które przyczynią się do upo- nia uczniów na wsi i w małych miasteczkach liczą- wszechnienia podręczników w wersji elektronicznej. cych do 5 tys. mieszkańców są większe niż koszty Przepisy umożliwiające ich wydawanie funkcjonują kształcenia w dużych miastach. Specyfika takich od 2009 r. szkół została uwzględniona w algorytmie podziału Decyzją Rady Ministrów będą wypłacane w br. subwencji. Środki finansowe przypadające na jedne- zasiłki losowe związane ze szkodami, jakie wyrządzi- go ucznia szkoły wiejskiej lub szkoły w małym mia- ły tegoroczne nawałnice, huragany, gradobicia i po- steczku są o ok. 50% wyższe od środków przypadają- wodzie. Poszkodowane rodziny uczniów i dzieci cych na jednego ucznia szkoły w miastach liczących uczęszczających do zerówek otrzymają dodatkowo powyżej 5 tys. mieszkańców. 1000 zł na każde dziecko. Szacuje się, że zasiłek w tej Wysoka Izbo! Obecnie do 84% szkół podstawo- wysokości otrzyma w tym roku 7 tys. dzieci. wych uczęszczają dzieci 6-letnie, które uczą się w kla- Wysoka Izbo! Jak już wspomniałam, edukacja sach pierwszych lub w tzw. zerówkach. Oznacza to, w szkołach ponadgimnazjalnych będzie zamykała że dyrektorzy tych szkół oraz ich organy prowadzące rozpoczęty w gimnazjum cykl kształcenia ogólnego. uznali te placówki za gotowe do przyjęcia dzieci 6- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 240 Informacja bieżąca

Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall niu przedszkolnym przekroczyła 1 mln. Nowy rok szkolny rozpocznie jutro w różnych typach szkół -letnich. Analizy demograficzne jednoznacznie poka- 5 474 600 uczniów i słuchaczy. Będzie to ostatni rok zują, że proces wdrażania obniżenia wieku spełnia- 3-letniego okresu obniżania wieku szkolnego i kolej- nia obowiązku szkolnego rozpoczęto w najbardziej ny rok upowszechniania edukacji przedszkolnej. Po korzystnym okresie. Objęcie 6-latków obowiązkiem raz ostatni rodzice mogą zdecydować, czy posłać swo- szkolnym pozwala na złagodzenie skutków niżu de- je 6-letnie dzieci do pierwszej klasy, czy pozostawić mograficznego. Różnica między liczbą uczniów koń- je w przedszkolu. Razem z nową podstawą programo- czących szkołę podstawową a liczbą pierwszoklasi- wą do kolejnych klas wchodzi także obowiązek naka- stów jest znacząca i wynosi ponad 463 tys. Ten nie- zujący szkołom przygotowanie miejsc do przechowy- dobór uczniów w szkołach podstawowych pozwoli wania przez uczniów podręczników i przyborów w łagodny sposób wprowadzić zmiany w polskim sys- szkolnych. Od września będą to klasy I–III szkoły temie edukacji związane z obniżeniem wieku rozpo- podstawowej i gimnazja. Więcej uwagi poświęcimy czynania spełniania obowiązku szkolnego. Zakłada- indywidualnemu podchodzeniu do potrzeb uczniów, ne jest, że w związku z rozpoczęciem przez 6-latki odkrywając ich uzdolnienia i zainteresowania. W każ- edukacji szkolnej w roku szkolnym 2011/2012 średnio dym uczniu drzemie jakiś talent, każdy ma inne po- w co piątej szkole zostanie utworzony nowy oddział. trzeby rozwojowe, możliwości, pasje. Chcemy je roz- W kolejnym roku nowy oddział powstanie w każdej budzać i rozwijać. Niezbędna jest do tego pomoc ro- szkole podstawowej. Utworzenie w szkołach nowych dziców, blisko współpracujących ze szkołą. Potrzebni oddziałów z pewnością jest ważnym elementem za- są także nauczyciele… pobiegania likwidacji szkół, złagodzenia skutków niżu demograficznego, w tym także ochrony miejsc pracy dla wielu nauczycieli. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Od 2009 r. realizowany jest również rządowy program „Radosna szkoła”. W ramach tego programu Pani minister… do tej pory ze wsparcia finansowego na zakup pomocy dydaktycznych skorzystało już 10 600 szkół podstawowych w całej Polsce, co stanowi 77% uprawnio- Minister Edukacji Narodowej nych szkół. Szkolne place zabaw dostosowane do Katarzyna Hall: potrzeb dzieci w młodszym wieku szkolnym posiada ponad 2 tys. szkół podstawowych, z czego ok. 1000 Już kończę, ostatnie zdanie. powstało w ramach programu „Radosna szkoła”. W tym roku w ramach trzeciej edycji tego programu planuje się budowę lub modernizację ok. 1400 kolej- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: nych placów zabaw. W ramach części oświatowej subwencji ogólnej w roku 2010 w związku ze szkolną Tak? Dobrze. edukacją dzieci 6-letnich organy prowadzące otrzy- mały 140 mln zł. Szacuje się, że w roku 2011 będzie to kwota ok. 378 mln zł. W latach 2009–2011, czyli Minister Edukacji Narodowej od momentu, kiedy 6-latki, jeśli tak zdecydują rodzi- Katarzyna Hall: ce, mają prawo do edukacji szkolnej, z 0,6% rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej samorządom ...którzy potrafią umiejętnie wykorzystać różne przekazano 210 100 tys. zł na remonty 3620 obiektów możliwości wzbudzenia zainteresowania uczniów, bo szkół podstawowych, 35 800 tys. zł na doposażenie szkoła to nie tylko lekcja, ale to również inne formy w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne 2313 nowych działań, dzięki którym uczniowie mogą uczyć się pomieszczeń do nauki oraz 346 sal gimnastycznych współpracy, zaangażowania, aktywności obywatel- w szkołach podstawowych. (Dzwonek) skiej, wrażliwości na potrzeby innych ludzi. Szkoła, Panie Posłanki! Panowie Posłowie! W ostatnich która potrafi odpowiednio motywować uczniów, roz- latach przełamana została niekorzystna tendencja wijać ich talenty, doradzać na drodze edukacyjno-za- związana z powolnym przyrostem liczby dzieci w wie- wodowej, to prawdziwa szkoła z pasją. Chcemy, żeby ku 3–5 lat objętych wychowaniem przedszkolnym. takie były wszystkie polskie szkoły. Dziękuję. (Okla- W porównaniu z rokiem szkolnym 2007/2008 liczba ski, poruszenie na sali) dzieci w tym przedziale wiekowym uczęszczających (Głosy z sali: Żenujące, żenujące.) do placówek wychowania przedszkolnego wzrosła do 65% dzieci w wieku 3–5 lat. Najszybszy wzrost na- stąpił na terenach wiejskich i wzrost upowszechnie- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: nia wychowania przedszkolnego wśród 5-latków nie został osiągnięty kosztem innych grup wiekowych. Dziękuję, pani minister. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W roku szkolnym Szanowni państwo, zwracam się do posłów Prawa 2010/2011 liczba dzieci uczestniczących w wychowa- i Sprawiedliwości, pani prof. Krystyna Łybacka za- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja bieżąca 241

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich rozwiązaniem, czy rzeczywiście nie należałoby bardziej promować tych samorządów, tych dyrektorów dała pytanie bardzo poważne i uważam, że nie na szkół, którzy przygotowali odpowiednio szkoły do miejscu są takie krotochwilne odkrzykiwania czy tego, aby uczniów sześcioletnich bezpiecznie przyj- pokrzykiwania. To gwoli zwrócenia uwagi. mować. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Lista tych, którzy chcieliby zadać pytanie, jest jeszcze otwarta. Kto z państwa chciałby tę listę uzupełnić? Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Nie widzę zgłoszeń. Zamykam listę. Dziękuję bardzo. Przypominam, że zgodnie z regulaminem Sejmu Proszę o zadanie pytania pana posła Zbigniewa pytania nie mogą być zadawane dłużej niż przez Dolatę, Prawo i Sprawiedliwość. 1 godzinę, a czas na zadanie pytania, zgodnie z regulaminem, wynosi 2 minuty. Zapisało się, jak już powiedziałem, 37 posłów, więc Poseł Zbigniew Dolata: zanosi się na to, że nie wszyscy zdążą zadać pytanie, tak że absolutnie bezwzględnie po upływie 2 minut Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! będę przerywał wypowiedzi nawet w połowie zdania, W art. 70 ust. 2 konstytucji czytamy, że nauka a nawet bardzo proszę, żeby się powściągać i te 2 mi- w szkołach publicznych jest bezpłatna, ale w polskich nuty pomniejszać, a będzie wówczas szansa, że wszy- warunkach początek roku szkolnego to wielki dra- scy zdążą zadać pytania. Będę tego naprawdę bardzo mat setek tysięcy polskich rodzin, które muszą zna- mocno i rygorystycznie pilnował. leźć ogromne środki na zakup podręczników. Przy Otwieram dyskusję. trojgu dzieciach są to kwoty rzędu 1500–2000 zł. Jako pierwsza pytanie zadawać będzie pani poseł Często rodziny się zadłużają, żeby wysłać dzieci do Domicela Kopaczewska, Platforma Obywatelska. szkół. Działalność pani minister w ciągu tych czte- Uprzejmie proszę. rech lat spowodowała, że niezwykle wzrosła wartość rynku podręczników. W roku 2006 było to niecałe 600 mln zł, a w roku 2008 wartość tego rynku wzro- Poseł Domicela Kopaczewska: sła o 100 mln zł tylko dlatego, że w ustawie o systemie oświaty Platforma Obywatelska zniosła limit Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! podręczników w szkołach. Można je zmienić już co Cieszę się, że dyskusji nad rozwojem polskiej eduka- roku. W roku 2009 ten rynek to już 775 mln zł. To cji towarzyszą emocje, ale emocje te poparte są me- jest wprowadzenie ukrytego podatku szkolnego, a na- rytorycznym przygotowaniem. uka w szkołach, jeszcze raz podkreślę, według kon- Pani minister, mówiła pani i również pani poseł stytucji jest bezpłatna. Łybacka o wyrównywaniu szans edukacyjnych pol- Pani Minister! Dlaczego polscy rodzice, polscy skiej młodzieży. Ważnym elementem tego wyrówny- uczniowie nie mogą się cieszyć z rozpoczynającego się wania jest nowa podstawa programowa kształcenia roku szkolnego, tak jak rodzice, uczniowie w Anglii, ogólnego, która de facto daje możliwość harmonijne- w Niemczech, we Francji, gdzie podręczniki są bez- go rozwoju ucznia, realizowania zadań w zakresie płatne. W Anglii cała wyprawka szkolna, łącznie nauczania, wychowania i kształtowania postaw. Bar- z ołówkami i długopisami, piórnikami, jest bezpłatna. dzo ważnym elementem realizacji tej podstawy są Uczniowie otrzymują ją na początku roku szkolnego. przedstawiane przez panią projekty, m.in. w ubie- Pani minister swoimi działaniami wyciąga z kieszeni głym roku „Rok odkrywania talentów” czy w tym biednych rodziców te środki i przekazuje wydawcom, roku „Szkoła z pasją”. Rozumiem, że „Rok odkrywa- często z kapitałem obcym, i dzięki temu utrudnia pani nia talentów” ma służyć rozwijaniu talentów każde- dostęp do edukacji. Dziękuję. (Oklaski) go dziecka, natomiast „Szkoła z pasją” ma stworzyć możliwości, aby to dziecko znalazło się w społeczno- ści lokalnej, aby współodczuwało, pomagało potrze- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: bującym i żeby rzeczywiście znalazło się w tym śro- dowisku społecznym. Czy zdaniem pani te projekty Dziękuję, panie pośle. realizowane przez ministerstwo dają szansę na ten Proszę o zadanie pytania panią poseł Annę Bań- wszechstronny rozwój dziecka i czy rzeczywiście wy- kowską, Sojusz Lewicy Demokratycznej. równują szanse edukacyjne? Pani minister mówiła o tym, że ten rok jest ostatnim rokiem, kiedy rodzice decydują o tym, czy sze- Poseł Anna Bańkowska: ściolatki pójdą do szkół. Chciałabym zapytać wszystkich, którzy troszczą się o rozwój dziecka i o to, aby Dziękuję, panie marszałku. szkoły były przygotowane do tego, żeby dziecko czu- Pani Minister! Wysoka Izbo! Do istotnych proble- ło się bezpieczne, czy straszenie szkołą jest dobrym mów w przededniu rozpoczęcia roku szkolnego zda- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 242 Informacja bieżąca

Poseł Anna Bańkowska miastach, w Poznaniu 70%, a w Warszawie 50% sze- ściolatków idzie do I klasy. Ja oczywiście opowiada- niem SLD należy trudna sytuacja ekonomiczna wie- łem się za obniżeniem wieku szkolnego i konsekwent- lu polskich rodzin. Rozpoczęcie roku to olbrzymie nie uważam, że jest to pewna forma wyrównywania wydatki obciążające polskie rodziny. Wydatek na szans, ale pytam, czy rząd ma jakiś pomysł, jak za- samą wyprawkę to minimum kilkaset złotych. Brak chęcić, może nie tyle rodziców, ale samorządy, do pieniędzy stanowi podstawowy problem wielu milio- tego, aby na wsi ten odsetek był znacznie wyższy, bo nów polskich rodzin. Rodzice zamiast martwić się w dalszym ciągu w dobrej wierze pogłębiamy te dys- o to, jak dziecko będzie się uczyło, martwią się, jak proporcje. sﬁnansować podręczniki szkolne, przybory, jak opła- Druga sprawa dotyczy Karty Nauczyciela, bo bę- cić przebywanie dziecka od godz. 7 do 17 w świetlicy. dzie ona teraz takim trochę przedmiotem przetargu Powtarzam po raz enty w imieniu Sojuszu Lewicy w kampanii wyborczej. Jakie są efekty prac zespołu? Demokratycznej, że zmniejszenie liczby wypłacanych W dalszym ciągu uważam, że to nie politycy powinni zasiłków rodzinnych to nieszczęście i największe za- się zajmować kartą, tylko zespół złożony z przedsta- niechanie tego rządu. wicieli związków, samorządu i rządu. Jakie są efekty (Poseł Izabela Leszczyna: Nieprawda.) pracy tego zespołu i w jakim kierunku to ewoluuje? Rządzący nie podwyższyli progów dochodowych Teraz kwestia podręczników szkolnych. Cudow- uprawniających do świadczeń rodzinnych. Od 2004 r. nym panaceum ma być pendrive, tylko problem jest ten próg dochodowy wynosi 504 zł. Pani minister, to w tym, czy macie informację, jaki odsetek wiejskich nie jest minimum socjalne. Ta kwota jest zbliżona do rodzin posiada dostęp do komputera, do laptopa. Jak minimum egzystencji. Żeby uzyskać wsparcie z po- wygląda sprawa dotycząca wyposażenia dzieci w lap- mocy społecznej, dochód rodziny nie może przekra- topy? Dziękuję bardzo. czać 351 zł. To jest naszym zdaniem skandal. Czy wiecie, rządzący, ile dzieci straciło prawo do zasiłków rodzinnych na skutek zamrożenia progów? Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Ponad 2,5 mln. Oznacza to, że nie ma również dodat- Dziękuję bardzo. ków na wyprawkę szkolną, na dojazdy. Czy dalej tak Proszę o zadanie pytania pana posła Zbysława ma być? Czy może pani dzisiaj zadeklarować, że ma- Owczarskiego, Polska Jest Najważniejsza. cie w planach nie obietnice, ale rzeczywiste wzrusze- nie, podwyższenie progów dochodowych uprawniają- cych do świadczeń rodzinnych, a tym samym udzie- Poseł Zbysław Owczarski: lenia rzeczywistego materialnego wsparcia milionom polskich rodzin? Dziękuję. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Myślę, że wszystkie ugrupowania podpiszą się pod pięknym hasłem wyrównywania szans edukacyjnych. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Pani minister obszernie o tym mówiła. Jeśli zejdzie- my troszeczkę na ziemię, to wszystko nie wygląda już Dziękuję pani poseł Annie Bańkowskiej. tak pięknie. Proszę o zadanie pytania pana posła Tadeusza Wychowanie przedszkolne. Około 50% trzy- i czte- Sławeckiego, Polskie Stronnictwo Ludowe. rolatków w dalszym ciągu nie może skorzystać ze Uprzejmie proszę, panie pośle. swojego ustawowego uprawnienia do wychowania przedszkolnego. Możemy się tu różnić, jeśli chodzi o liczby. Pani minister też zna ostatni raport NIK Poseł Tadeusz Sławecki: dotyczący wychowania przedszkolnego, można stam- tąd zaczerpnąć te liczby. Jeśli nawet nie będzie to co Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! drugie dziecko w wieku 3–4 lat, ale co trzecie, to czy Wszystkie raporty – i raport Boniego, i raporty z ostat- możemy mówić o równych szansach, jeśli chodzi niej konferencji – pokazują, że jednak dysproporcje o wychowanie przedszkolne? Z pewnością nie. Dla- między wsią a miastem w dalszym ciągu występują, czego do tej pory nie wprowadzono subwencjonowa- i to znaczące. Żadnemu z rządów nie udało się tych nia zadań przedszkolnych na wzór zadań szkolnych. dysproporcji zlikwidować. Nie jest to oczywiście per- Nie mogę tego zrozumieć. Tak jak mówiła tutaj pani sonalny zarzut pod pani adresem. Tak à propos, pani poseł Bańkowska, podobnie Polska Jest Najważniej- minister, przypomnę, że kwestia wyprawki szkolnej sza od początku opowiada się za tym, żeby stworzyć czy Narodowego Funduszu Stypendialnego była po- stałe źródło ﬁnansowania samorządów, jeśli chodzi dejmowana nie tylko przez rząd SLD, ale również o wychowanie przedszkolne, bo to rozwiąże te pro- PSL. Sam pracowałem nad programem dotyczącym blemy, a nie tylko opierać się na środkach z Europej- wyprawki szkolnej. skiego Funduszu Społecznego, które na pewien czas (Poseł Anna Bańkowska: W 2004 r.) podniosły liczbę wychowanków w przedszkolach czy Już nie przypisujcie sobie wszystkich zasług. Na- w różnych formach wychowania przedszkolnego. tomiast dzisiaj słuchamy informacji, że w dużych Obawiam się, że samorządy nie będą kontynuować 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja bieżąca 243

Poseł Zbysław Owczarski dowych i Etnicznych w Sejmie oraz przedstawiciel mniejszości niemieckiej chciałbym przede wszystkim tych programów, jeśli nie będzie dalej środków z Unii pani i resortowi podziękować za działalność państwa Europejskiej. na rzecz popierania nauczania języków mniejszości Czy możemy mówić o równych szansach, jeżeli w szkolnictwie. Niemniej jednak w ramach tej deba- mamy do czynienia ze szkołami bardzo dobrymi, ale ty chciałbym zwrócić uwagę na kilka problemów, mamy też do czynienia ze szkołami, w których w dal- z którymi borykają się przedstawiciele mniejszości. szym ciągu nie ma stołówek szkolnych – jak wtedy Pierwszy problem to wykorzystania subwencji mówić o dożywianiu uczniów? – w których w dalszym oświatowej. Wiemy o tym, że jest ona zwiększona dla ciągu nie ma sal gimnastycznych, dobrze wyposażo- środowiska mniejszości narodowych, niemniej jed- nych klasopracowni? Dlaczego nie wprowadzono rów- nak, traﬁając do jednostek samorządu terytorialne- nych standardów edukacyjnych? Dlaczego do tej pory go, nie zawsze jest wykorzystana w sposób racjonal- nie opisano w ustawie, czym ma być szkoła? Wtedy ny. Ostatnio nawet Najwyższa Izba Kontroli wskazy- moglibyśmy porównywać te szkoły. Dzisiaj tego nie wała na pewne nieprawidłowości. Stąd moje pytanie: ma. Nie ma standardów bazowych, nie ma standardów Czy jest taka możliwość, aby jednak poprawić racjo- organizacyjnych. Owszem, mamy szkoły, w których nalność wykorzystania subwencji, chociażby nawet liczba uczniów jest może niewysoka, ale mamy także w tej zwiększonej części wyznaczyć część środków, szkoły w których klasy są przepełnione… (Dzwonek) które byłyby przeznaczone na inne działania wspie- rające nauczanie języka mniejszości? Drugi temat to kwestia związana z placówkami Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: dwujęzycznymi. Jak wiemy, tam, gdzie jest nauczanie dwujęzyczne, wystarczą tylko dwa przedmioty Dziękuję bardzo. w języku obcym i placówka może uzyskać tytuł pla- O zadanie pytania proszę panią poseł. cówki dwujęzycznej. W środowisku mniejszości mu- Pani poseł, zapraszam. szą być wszystkie przedmioty w języku mniejszości. Pani poseł Grażyna Ciemniak, SDPL, proszę. To powoduje, że jest to poważna bariera. Czy można byłoby to ograniczyć chociażby nawet do 50% przed- Poseł Grażyna Ciemniak: miotów? Trzeci temat, który chciałbym zasygnalizować, to kwestia nauczania języka mniejszości w przedszko- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! lach. Czy byłaby możliwość, aby podjąć działania, Rok szkolny 2011/2012 ogłoszony został Rokiem Szkoły z Pasją. W ramach tego roku Ministerstwo żeby w tym środowisku na te zadania była także do- Edukacji Narodowej ma promować najlepsze rozwią- tacja z ministerstwa? Dziękuję. (Oklaski) zania, wzbogacające ofertę edukacyjną placówki. Szkołę z pasję kreują przede wszystkim ludzie, całe środowisko związane ze szkołą. W tym miejscu bar- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: dzo ważne jest podkreślenie roli wszystkich osób zaangażowanych w życie szkoły. Przyjazną i bez- Dziękuję bardzo. pieczną szkołę, ciekawą szkołę tworzy dyrektor z na- Pani poseł Izabela Leszczyna, Platforma Obywa- uczycielami, ale także tworzą ją rodzice, uczniowie, telska. środowisko zewnętrzne, w tym szczególnie organizacje pozarządowe oraz samorządy. To współdziałanie jest niezbędne. Poseł Izabela Leszczyna: Chciałabym zapytać panią minister: Na czym bę- dzie polegać promowanie przez Ministerstwo Edukacji Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Narodowej najlepszych rozwiązań, które wzbogacają Rzeczywiście nie da się mówić o niedożywionych ofertę edukacyjną szkoły? Dziękuję bardzo. (Oklaski) dzieciach bez emocji, ale ważniejsze od emocji na pewno są działania. Takie działania rząd Platformy Obywatelskiej i PSL podejmuje. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Pani poseł Bańkowska martwiła się o dzieci z rodzin, w których próg dochodowy został przekroczony. Dziękuję bardzo. Mówiła, że one nie mają prawa do wyprawki szkolnej Pan poseł Ryszard Galla, niezrzeszony, proszę czy dożywiania. To nieprawda. Obeszliśmy tę sztyw- uprzejmie. ną procedurę. W każdej gminie 20% dzieci może ko- rzystać z dożywiania, mimo że próg dochodowy w tej rodzinie został przekroczony, a także 10% takich Poseł Ryszard Galla: właśnie dzieci może korzystać z wyprawki szkolnej. Wszyscy natomiast zdajemy sobie sprawę z tego, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! a pewnie najbardziej pani poseł wnioskodawca, bo Jako wiceprzewodniczący Komisji Mniejszości Naro- przecież była ministrem edukacji, że najważniejszą 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 244 Informacja bieżąca

Poseł Izabela Leszczyna dlaczego robi to GfK Polonia, czy to są fachowcy od szkolnictwa zawodowego. Sięgnąłem do tych stron. decyzją, jaką musi podjąć każdy minister, jest decyzja Są tam jakieś opisy, ile mamy magnetowidów w szko- o tym, co będzie najważniejsze, co będzie naszym łach, boisk. Czy tym jest badanie szkolnictwa zawo- priorytetem. Tak naprawdę jest to decyzja, którą na dowego? język praktyczny można przełożyć w taki sposób: jest Pani Minister! Czy jest pani świadoma tego, że to decyzja o tym, na co nie może zabraknąć pieniędzy, młodzież z tzw. ściany zachodniej zaczyna odbywać ale jednocześnie jej konsekwencją jest to, że na inne praktyki w Niemczech? Czy na tym miała polegać sprawy musi zabraknąć, bo pieniędzy publicznych reforma szkolnictwa zawodowego? Problemem są zawsze jest za mało, bez względu na to, czy rządzi również egzaminy z praktycznej nauki zawodu. Mó- SLD, czy Prawo i Sprawiedliwość, czy Platforma wimy, że mało młodzieży podchodzi do egzaminów. Obywatelska. Czy jednak, pani minister, jest pani świadoma, że Takim priorytetem dla rządu premiera Tuska – w technikum samochodowym egzaminy odbywają się mówiliśmy o tym i pan premier mówił o tym w expo- na polonezie i ﬁacie 126, samochodach, które już nie sé – były podwyżki dla nauczycieli. Uważamy, że istnieją? (Oklaski) szkoła stoi nauczycielem. Zainwestowaliśmy w kapi- tał ludzki, zainwestowaliśmy w człowieka i pensja nauczyciela stażysty w czasie naszej kadencji wzrosła Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: o 68%. Uważamy, że nie może być negatywnej selekcji do Dziękuję bardzo. zawodu nauczyciela. Uważamy, że to są pieniądze O zadanie pytania proszę pana posła Tadeusza zainwestowane najlepiej, bo w szkole muszą pracować Tomaszewskiego, Sojusz Lewicy Demokratycznej. najlepsi. Tylko wtedy ten system edukacyjny będzie taki, jakiego wszyscy sobie życzymy. (Dzwonek) Dzię- kuję bardzo. (Oklaski) Poseł Tadeusz Tomaszewski:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Minister! Bardzo ważnym zadaniem władz publicznych jest wyrównywanie szans edukacyjnych, rów- Dziękuję uprzejmie. nież tych ze względu na miejsce zamieszkania dzieci. O zadanie pytania proszę pana posła Marka Ła- Dzisiaj dzieci zamieszkałe na wsi mają gorszy dostęp tasa, Prawo i Sprawiedliwość. do edukacji wczesnoszkolnej. Dzisiaj polskim gminom polski rząd nie udziela wsparcia z budżetu pań- Poseł Marek Łatas: stwa na budowę publicznych przedszkoli. Proszę odpowiedzieć na pytanie: Ile polskich gmin nie posiada dzisiaj przedszkola? Ponad 500 nie Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Rozpoczynający się rok szkolny to ogromny problem posiada publicznego przedszkola prowadzonego w funkcjonowaniu szkół zawodowych, o których przez gminę. Te, które budują te przedszkola, nie mało mówimy. Niestety przez cztery lata rządów otrzymują pomocy ze strony państwa. Może trzeba Donalda Tuska i kierowania ministerstwa przez wdrożyć, tak jak mówimy w Sojuszu Lewicy Demo- panią minister Hall szkolnictwo zawodowe – nie kratycznej, narodowy program budowy przedszkoli? boję się tego powiedzieć – zostało zniszczone. Może warto dobry projekt „Orlika” przenieść na W większości szkół warsztaty szkolne zostały zli- „Orlika” przedszkolnego, tak aby połączyć wysiłek kwidowane. Początek tego roku to perturbacje władzy publicznej i szybko osiągnąć cel, mianowicie z refundacjami dla pracodawców, którzy przyjmo- większy udział młodych ludzi ze wsi w wychowaniu wali uczniów do odbywania praktycznej nauki za- przedszkolnym? wodu. Wprawdzie pani powie, że to nie jest pani Pani minister mówi, że do wyprawki szkolnej mają działka, lecz pani minister Fedak, ale dla pracodaw- prawo również dzieci rodziców, których dochody prze- cy szkoła to jest szkoła. Dopiero po interwencjach kraczają o 10% ustalone kryterium. Ale przecież pani znaleźliście państwo 80 mln zł i sytuacja wróciła do minister dzisiaj rano w wywiadzie telewizyjnym powie- normy, ale jest już obawa pracodawców przy podpi- działa, że z tego prawa skorzystało w ubiegłym roku sywaniu nowych umów, że znowu będzie problem tylko 3%. A więc co? Mechanizm nie funkcjonuje. Sko- z refundacją kosztów kształcenia. ro nie funkcjonuje, podobnie jak nie funkcjonuje w do- Cztery lata temu obiecywała pani rozwój szkol- żywianiu, to trzeba go zmienić. Systemowo trzeba go nictwa zawodowego, zresztą przed chwilą pani to zmienić poprzez zwiększenie progu dostępu do pomocy powtórzyła. Współpraca z izbami gospodarczymi. Nic społecznej. I wtedy nie trzeba upokarzających procedur, takiego się nie zdarzyło. Na stronach ministerstwa tylko właśnie chodzi o systemową zmianę. pojawiły się badania dotyczące funkcjonowania sys- I ostatnia kwestia. Obawy wśród samorządowców, temu kształcenia zawodowego w Polsce. Nie wiem, ale i wśród nauczycieli związane z zapowiedziami 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja bieżąca 245

Poseł Tadeusz Tomaszewski Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: pani minister dotyczącymi zmiany Karty Nauczycie- Dziękuję. la, likwidacji Karty Nauczyciela, próby przeniesienia Zapraszam panią poseł Ewę Wolak, Platforma całego ciężaru związanego z wynagrodzeniem na- Obywatelska. uczycieli na 2,5 tys. gmin. Czyli będziemy mieć 2,5 tys. standardów wynagrodzenia. Bogate gminy będą płaciły więcej, a negatywny nabór będzie się odbywał Poseł Ewa Wolak: m.in. do gmin wiejskich. (Dzwonek) Czy takie są za- miary rządu? Dziękuję. (Oklaski) Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Według norm Światowej Organizacji Zdrowia ciężar tego, co dziecko dźwiga na plecach, nie powinien Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: przekraczać 10% jego wagi. Tymczasem okazuje się, że w Polsce uczniowie – 44% uczniów w miastach i 38% na wsiach – dźwigają za ciężkie tornistry. Pro- Dziękuję bardzo, panie pośle. wadzi to do wad postawy, gdyż tornister ucznia czę- O zadanie pytania proszę pana posła Stanisława sto przekracza wagę 7, a nawet 10 kg. Kalembę, Polskie Stronnictwo Ludowe. Dziś rozwój społeczeństwa informacyjnego, nowe technologie spowodowały, że na rynku usług pojawi- ły się kompleksowe systemy wspomagające nowocze- Poseł Stanisław Kalemba: sną edukację. One też dają szansę na eliminację cięż- kiego tornistra, który muszą dźwigać uczniowie. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Umożliwiają dystrybucję i gromadzenie materiałów Sześciolatki do szkoły podstawowej. Jest duże zróż- edukacyjnych przez zdigitalizowanie zasobów biblio- nicowanie między miastem a wsią. Dzisiaj rozmawia- tecznych szkoły oraz zdalny dostęp do tych zasobów, łem z panią wójt. Mówiła, że jest opór m.in. wysyła- podręczników w formie elektronicznej czy też zarzą- nia sześciolatków, szczególnie tam, gdzie jest zespół dzanie prawami dostępu, bezpośredni druk wybra- szkół, szkoła podstawowa i gimnazjum, czyli obawa nych publikacji. Pani minister, czy samorządy tery- przed gimnazjalistami. Czy pani minister to potwier- torialne mogłyby korzystać ze środków przewidzia- dza i ewentualnie jakie działania można podjąć w tym nych na przeciwdziałanie cyfrowemu wykluczeniu, zakresie? Szkolnictwo zawodowe i praktyczna nauka przeznaczając je na odbudowę i unowocześniania in- zawodu. Spotykamy się z tym, że kładzie się nacisk frastruktury cyfrowej? na wiedzę ogólną, natomiast z praktyczną nauką za- Jakie przedsięwzięcia planuje Ministerstwo Edu- wodu nie jest niestety najlepiej. Nasuwa się w związ- kacji Narodowej w zakresie wdrożenia programu ku z tym pytanie, co w tym zakresie można zrobić, dotyczącego tornistra? Wiemy, że ministerstwo pobo karierę w Europie zrobił polski hydraulik. Dużo przez rozporządzenie zobligowało szkoły i placówki było zakładów rzemieślniczych, to była sprawdzona oświatowe do tego, by umożliwiły one uczniom pozo- forma. Natomiast jest ich zdecydowanie mniej. Czy stawianie podręczników i przyborów szkolnych w miej- nie należałoby w większym stopniu zachęcić nawet scu nauki. Wszyscy wiemy, że ze względów zarówno ﬁnansowych, jak też lokalowych realizacja tego roz- materialnie rzemieślników do prowadzenia praktycz- porządzenie jest często utrudniona. Rzeczywistość nej nauki zawodu? jest taka, że odbiega od ideału, a możliwość pozosta- I ostatnia sprawa to szkoły rolnicze. Uważam, że wiania podręczników i przyborów mają najczęściej źle się kiedyś stało, że szkoły rolnicze zostały prze- tylko najmłodsi uczniowie, gdy tymczasem z takich kazane pod nadzór MEN, a następnie organem pro- rozwiązań powinni korzystać uczniowie na wszyst- wadzącym stał się starosta, czyli zarząd powiatu. kich etapach edukacji. Dziękuję. (Oklaski) Uważam, że szczebel najniższy, jaki powinien być, to poziom wojewódzki. Dzisiaj zdarza się, że w przypadku świetnie zorganizowanych szkół zarządzanych Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: przez powiat, świetnych gospodarstw zdobywających co roku pierwsze czy drugie miejsce w olimpiadach Dziękuję bardzo. starostwo sprzedaje prawie połowę z tych gospo- Pan poseł Lech Sprawka, Prawo i Sprawiedliwość. darstw. To niweczy dorobek, powiedziałbym, całych pokoleń w przypadku tego zespołu szkół i tego centrum. Pani minister, czy nie należałoby się zastano- Poseł Lech Sprawka: wić i powrócić jednak do innej formy funkcjonowania szkół rolniczych? Dzisiaj bowiem część szkół podlega Panie Marszałku! Pani Minister! Pierwszy pro- ministrowi rolnictwa, ale znajdują się one w najgor- blem to ten, który wynika ze statystyki Komendy szych warunkach, kiedy nikt ich nie chce, to są one Głównej Policji, opublikowanej na przełomie lutego przejmowane. Dziękuję. (Oklaski) i marca. Otóż dramatycznie wzrasta liczba prze- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 246 Informacja bieżąca

Poseł Lech Sprawka uchwały dotyczącej likwidacji. Wójt nie wykonuje postanowienia sądu i nakazuje likwidację. Organy pań- stępstw dokonywanych przez dzieci i młodzież w wie- stwa są bezsilne w tej sytuacji. Przykład następny ku szkolnym. W ciągu ostatnich 10 lat jedynie w 2007 r. – gmina Górzyca, szkoła podstawowa w Pamięcinie nastąpił spadek przestępczości i był to najniższy i Żabicach, województwo lubuskie. Nie zagwaranto- wskaźnik. Kolejne lata, a więc 2008 r., 2009 r. i 2010 r., wano uczniom nauki w szkole publicznej tego samego to wzrost o kilkanaście procent rocznie, a w 2010 r. typu. Gmina deklaruje kontynuację nauki dzieciom – ponaddwudziestokrotnie. Dziennie odnotowuje się w szkole niepublicznej. Gmina, mimo interwencji, nie średnio 70 przestępstw popełnianych przez dzieci uchyliła uchwały, organy państwa są w tej sprawie i młodzież w wieku szkolnym. Jakie zadania zostały bezsilne. Trzeci przykład – gmina Chmielnik, woje- postawione w przeddzień rozpoczęcia roku szkolnego wództwo świętokrzyskie. Likwiduje się świetlicę szkołom oraz nadzorowi pedagogicznemu, ponieważ i biblioteki szkolne, przerzucając je do placówek cen- na naradach kuratorów z dyrektorami nie ma śladu trum kultury. Kurator oświaty, a następnie wojewo- rozwiązań w zakresie właśnie tej problematyki wyda świętokrzyski uznaje te działania ze bezprawne. chowawczej? Burmistrz – niestety z przykrością stwierdzam – nie Kolejny problem to kwestia egzaminu gimnazjal- wycofuje się z decyzji o likwidacji. Organy państwa nego. Tegoroczny egzamin gimnazjalny to będzie są bezsilne. Nie ma żadnej kontroli nad tym, co się swoista mała matura, dlatego że będziemy sprawdzać dzieje z placówkami oświatowymi, a szczególnie wiedzę i umiejętności gimnazjalistów, którzy zakoń- z publiczną oświatą. (Dzwonek) Ostatni przykład, czą ¾ realizacji podstawy programowej przedmiotów panie marszałku. ogólnokształcących w zakresie podstawowym i do tych treści w wielu przypadkach już nie wrócą do końca edukacji. Z ubolewaniem stwierdzam, że w ostatnich Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: dwóch latach nie przeprowadzano badania tego poziomu. Czy przewiduje się próbny egzamin gimna- Dziękuję bardzo, panie pośle… zjalny w pierwszej części tego roku szkolnego po to, by mieć pełną wiedzę w tym zakresie i ewentualnie możliwość nadrobienia tych zaległości? Dziękuję bar- Poseł Artur Ostrowski: dzo. (Oklaski) Gmina Lelów, województwo śląskie – to samo.

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Dziękuję bardzo. Pytanie zada pan poseł Artur Ostrowski, Sojusz Panie pośle, bo inni będą mieli do mnie pretensję. Lewicy Demokratycznej. Dziękuję serdecznie.

Poseł Artur Ostrowski: Poseł Artur Ostrowski:

Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Zadam tylko pytanie. Co pani minister zamierza Postawię taką tezę, że rząd stracił albo właśnie traci w tej sprawie zrobić i co rząd zamierza zrobić? kontrolę nad polskimi szkołami. Z żalem tutaj stwierdzam, że pani minister sama sobie „amputowała” kompetencje, które dotyczyły nadzoru. Masowo zwal- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: niani są nauczyciele w Polsce. Podam tutaj kilka przykładów: województwo małopolskie – 378, woje- O, właśnie. wództwo świętokrzyskie – 247. W skali Polski będą Pan poseł Ryszard Zawadzki, Platforma Obywa- to tysiące zwalnianych nauczycieli. Natomiast uwa- telska. żam, że należało ten czas wykorzystać na to, aby obniżyć liczbę dzieci w oddziałach, a nie zwalniać masowo polskich pedagogów. Podam kilka przykła- Poseł Ryszard Zawadzki: dów świadczących o tym, że rząd, ale i w ogóle organy państwa są bezsilne, pani minister, w sprawach Dziękuję. likwidacji i przekształceń szkół czy placówek. Pierw- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! szy przykład – uchwała Rady Miejskiej w Szczuczy- W toku toczącej się dyskusji chciałbym podjąć temat nie, województwo podlaskie, ta uchwała dotyczy li- zmian w zakresie szkolnictwa zawodowego, które będą kwidacji szkoły podstawowej w Bzurach. Wojewódzki wdrażane od 1 września 2012 r. Sąd Administracyjny w Białymstoku wydał postano- W związku z nowelizacją ustawy o systemie wienie, pani minister, o wstrzymaniu wykonania oświaty wprowadzającą zmiany w szkolnictwie zawo- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja bieżąca 247

Poseł Ryszard Zawadzki jak w wielu sprawach. Podnieśliście VAT na podręcz- niki, a przecież waszą ideą programową, partii, któ- dowym ministerstwo przygotowało wstępne projekty rą pani reprezentuje, było obniżanie podatków. Pod- aktów wykonawczych w następujących obszarach: nieśliście VAT na podręczniki, które zdrożały od 20% podstawa programowa kształcenia w zawodach, kla- do 25%. Do tego też się pani nie odniosła. Rodzice syfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego, egzami- biorą kredyty i pożyczki, żeby wyposażyć dziecko ny potwierdzające kwalifikacje zawodowe i egzaminy w wyprawkę szkolną. eksternistyczne. Kluczem do powodzenia we wdra- Najgorsza, pani minister, jest ta radosna szkoła żaniu tej reformy jest m.in. umiejętna forma konsul- głodnych dzieci w Polsce. Ponad 2 mln dzieci w Polsce tacji ze środowiskiem i przekonanie szkół do nowej żyje w biedzie. W ostatnich latach tysiące uczniów zmiany. Cieszy fakt, iż ministerstwo, publikując pro- straciło prawo do ciepłej zupy w szkole i kanapki, bo jekty na stronie internetowej, w ten sposób niejako ich dochód rodziny przekroczył o kilka złotych sumę rozpoczyna konsultacje. 351 zł. Nieprawdą jest, że wszystkie dzieci, które Chciałbym zapytać, czy oprócz tej metody będzie przekroczyły ten próg dochodu, a są biedne, mogą jeszcze inna koncepcja czy też kalendarz wdrażania skorzystać z dodatkowych 20%, ponieważ to znacznie rozporządzeń pod kątem przygotowania nauczycieli przekracza 20%. Mam wrażenie, pani minister, że do właściwej realizacji założeń. Dzięki zmianie prze- mówimy o różnych sprawach. Pani wcale nie odpo- pisów ułatwione będzie nie tylko uzyskanie wykształ- wiedziała na pytanie. (Oklaski) cenia zawodowego, ale także uzupełnienie kwalifikacji i zdobywanie nowego zawodu, również w formach kursów. Aby takie założenia zrealizować, organy pro- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wadzące będą powoływać centra kształcenia zawodowego, ale przede wszystkim wyposażać szkoły w no- Dziękuję bardzo. woczesne pracownie i pomoce dydaktyczne. Wiele O zadanie pytania proszę pana posła Stanisława dobrego w tym zakresie już się dzieje, m.in. dzięki Steca, Sojusz Lewicy Demokratycznej programom RPO wdrażanym przez urzędy marszał- Pan poseł Stanisław Stec. kowskie. Chciałbym zapytać, czy ministerstwo roz- waża propozycje nowych mechanizmów wspomaga- nia rozwoju bazy szkół zawodowych, na przykład na Poseł Stanisław Stec: wzór mechanizmu finansowego bardzo udanych pro- gramów „Moje boisko – Orlik 2012” czy tzw. schety- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! nówek, nad którymi miałem przyjemność procedo- Bardzo dużo mówi się o szkolnictwie zawodowym, że wać w podkomisjach. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nie jest ono dostosowane do rynku pracy. Natomiast w tym roku doszedł jeszcze kolejny problem, taki, że brakowało środków na praktyczną naukę zawodu. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Dopiero determinacja posłów na tej sali i w Komisji Finansów Publicznych spowodowała, że przedsiębior- Dziękuję bardzo. cy zaczęli podpisywać umowy na przyszły rok. Takiej O zadanie pytania proszę panią poseł Jadwigę sytuacji nie powinno być, bo Fundusz Pracy dysponu- Wiśniewską, Prawo i Sprawiedliwość. je odpowiednimi środkami na te cele. Pani minister, powinna pani monitorować to u ministra finansów, żeby środki były uruchamiane na bieżąco. Poseł Jadwiga Wiśniewska: Druga sprawa. Wspominała pani w wywiadzie, że w szkołach będą szafki, aby dzieci nie dźwigały tor- Dziękuję bardzo. nistrów. Czy można się spodziewać, że będą szafki, Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! kiedy one będą i kto to sfinansuje? Podam pani taki Cieszę się, że przed rozpoczęciem roku szkolnego po- przykład. W gminie Łobżenica w woj. wielkopolskim ruszamy tak ważny temat. Kiedy jednak słuchałam wybudowano nowe gimnazjum, a teraz sanepid chce pani minister Hall, pomyślałam sobie, że chyba nie- je zamknąć, ponieważ nie ma windy dla dzieci niezbyt uważnie bądź też wcale nie słuchała pani, pani pełnosprawnych. Gmina jest biedna i złożyła wniosek minister, słów poseł wnioskodawczyni, bo nie odniosła do ministerstwa o współfinansowanie tego zadania, się do podniesionych przez wnioskodawców kwestii. ale jak dotąd, nie ma środków. Tak więc, pani minister, 6-latki trafiają do nie- Czy ministerstwo monitoruje sprawę stołówek we przygotowanych szkół, a pani winą za to obarcza wszystkich szkołach podstawowych? Bo z tego, co się samorządy, bo one odpowiadają za przygotowanie orientuję, nie we wszystkich szkołach podstawowych szkół. Gratuluję poczucia humoru. funkcjonują stołówki, a uważam, że to jest bardzo Pani Minister! Zapewniała pani, że zmiana pod- ważne zadanie, jeśli chodzi o wszystkich uczniów, stawy programowej to darmowe podręczniki dla klas, gdyż ponad 2 mln dzieci jest niedożywionych, mówi- które wejdą do szkół z nową podstawą programową. li o tym moi poprzednicy, pani minister Łybacka. Na Oczywiście nie dotrzymaliście państwo słowa, tak to nas po 20 latach od transformacji po prostu nie 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 248 Informacja bieżąca

Poseł Stanisław Stec strzeżenie, bo nie chcę i nie zamierzam urazić pani jako człowieka, natomiast jako panią minister – tak. stać. To powinno być głównym celem ministerstwa Otóż powiedzieć, że pani 4-letnie zarządzanie w przyszłym roku szkolnym, żeby tę sprawę monito- oświatą to skandal, to stanowczo za mało. Czegokol- rować. Dziękuję. (Oklaski) wiek dotknęła pani w oświacie, to efekt rzeczywiście przeraża. Pani poseł Jadwiga Wiśniewska nie zdąży- ła powiedzieć o tym, że w tej chwili na jednego psy- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: chologa przypada 278 uczniów, na jednego psycholo- ga pedagoga 766 uczniów, na jednego logopedę prawie Dziękuję bardzo. 900 uczniów. To są sprawy wyjątkowo porażające. O zadanie pytania proszę pana posła Grzegorza Chodzi zwłaszcza o jedną sprawę: przez redukcję, Roszaka, Platforma Obywatelska. praktycznie do zera, nauczania polskiej historii i polskiej literatury kwalifikuje się pani do tytułu Hero- stratesa polskiej oświaty. Bo polska oświata faktycz- Poseł Grzegorz Roszak: nie płonie. Pozostały już niemalże tylko zgliszcza. Nawet nie można posiłkować się znaną frazą Nor- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! widowską: Czy popiół tylko zostanie i zamęt,/ Co Jestem po wielu spotkaniach z dyrektorami szkół, idzie w przepaść z burzą? – czy zostanie/ Na dnie nauczycielami w swoim okręgu wyborczym. Mimo popiołu gwiaździsty dyjament,/ Wiekuistego zwy- wielu wyrażanych obaw, wątpliwości szkoły general- cięstwa zaranie – bo nie zostanie diament. Poszcze- nie są dobrze przygotowane na przyjmowanie 6-lat- gólne diamenty będą szlifowane i będą błyszczeć, ków. Nowa podstawa programowa zdaje egzamin. diamenty naszych polskich uczniów, na zagranicz- Pragnę zwrócić uwagę na niektóre działania samo- nych dworach (Dzwonek), w obcych krajach. Dzię- rządów nakierowane na wspomaganie procesu dy- kuję bardzo. (Oklaski) daktycznego. W woj. kujawsko-pomorskim powstała sieć miniobserwatoriów astronomicznych, tzw. astro- bazy. Ruszają one w tym roku szkolnym i będą sta- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: nowiły ciekawą ofertę dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Również z inicjatywy samorzą- Dziękuję bardzo. du województwa do szkół trafiły tablice interaktyw- O zadanie pytania proszę panią poseł Zdzisławę ne. Działaniom tym towarzyszą szkolenia dla nauczy- Janowską, Sojusz Lewicy Demokratycznej. cieli w trosce o efektywne wykorzystanie środków. Te informacje oraz własne doświadczenia skłaniają mnie do następującej refleksji. W związku z informa- Poseł Zdzisława Janowska: cjami prasowymi na temat nieadekwatnego do moż- liwości korzystania z narzędzi elektronicznych w pro- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! cesie dydaktycznym pragnę zapytać o stanowisko Dołączę do grona osób, które negatywnie oceniają ministerstwa w tej kwestii. Czy dysponujemy rzeczy- pani rządy. wiście miarodajnymi badaniami w tym zakresie? Czy Szkoły nie są przygotowane do przyjęcia sześcio- wnioski, które się pojawiają, są w pełni uprawnione? latków, rodziców nie stać na kupno podręczników, nie Dziękuję bardzo. (Oklaski) mają pieniędzy na ubrania dla dzieci, wyposażenie do szkół, rodziny z czwórką, trójką dzieci żyją w ubó- stwie, takich jest ponad 20% w tej grupie. Kuriozalna Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: informacja podana dzisiaj: jeśli rodzice wiosną zapisali dziecko do szkoły, nie mogą go cofnąć do zerówki, Dziękuję ponieważ klamka zapadła. Rodzice zdecydowali, że O zadanie pytania proszę pana posła Aleksandra szkoła nie jest przygotowana i w związku z tym chcą, Chłopka, Prawo i Sprawiedliwość. aby dziecko ponownie znalazło się w zerówce. Jest to niemożliwe. Szkoły odmawiają, ponieważ dostają subwencje na dziecko szkolne, a miejsce w przedszko- Poseł Aleksander Chłopek: lu jest już zajęte. Dochodzi do dramatów dzieci, któ- re w przededniu roku szkolnego znajdują się w bardzo Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! złej sytuacji. Dziwna jest również wyrażona przez Z ciężkim sercem zabieram głos w tej trudnej i, co tu panią minister myśl, że jeśli dziecko nie poradzi sobie kryć, skandalicznej sprawie. Z ciężkim sercem, bo w pierwszej klasie, to może cofnąć się do zerówki. To jestem głęboko przekonany, że pani jako człowiek, dramat dziecka, to zupełnie tak, jak mówilibyśmy a szczególnie jako kobieta, jest zasadniczo różna od nie o dziecku, a o przedmiocie, o zabawce szkolnej. pani minister. Po prostu pani minister i pani Kata- Wiemy również, że pani nie monitoruje szkół, nie wie, rzyna Hall jako człowiek to dwie różne osoby. Będę które są przygotowane. Powiększa się ten procent, mówił rzeczy niezbyt miłe, stąd to początkowe za- ale rodzice nie wiedzą, jak w tej szkole jest, dlatego 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja bieżąca 249

Poseł Zdzisława Janowska średnie. Być może byłaby potrzeba stworzenia takiego międzyresortowego zespołu, który wspomógłby podejmują bardzo trudne decyzje. Moje pytanie głów- departament w pani ministerstwie, który zajmuje się ne – monitoring szkół. Jaki procent szkół jest faktycz- rozwojem talentów, pracą z uczniami szczególnie nie przygotowanych do przyjęcia dzieci? Co pani za- uzdolnionymi, dotyczy to również uczniów szkół zamierza uczynić, w sytuacji gdy rodzice rzeczywiście wodowych. Dziękuję bardzo. stają wobec dramatycznej sytuacji, gdyż dziecko musi wrócić do przedszkola, a tam brakuje miejsc? I jeszcze jedno pytanie. Jak się to ma... Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Dziękuję uprzejmie. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Pytanie zada pan poseł Kazimierz Moskal, Prawo i Sprawiedliwość. Dziękuję bardzo. Już nie zdąży pani zadać tego pytania. Poseł Kazimierz Moskal:

Poseł Zdzisława Janowska: Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Ważnym zadaniem władz publicznych jest wyrówny- ...problem likwidacji szkół a wyż za płotem, w przy- wanie szans edukacyjnych, zapewnienie wszystkim szłym roku. Dziękuję bardzo. (Oklaski) uczniom równych szans. Problemy związane z dys- kryminacją, ubóstwem i wykluczeniem są wciąż obecne w naszym kraju. Nie należy ich pomijać czy Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: lekceważyć, bo o jakości społeczeństwa decyduje nie przeciętne bogactwo materialne, ale jakość życia O zadanie pytania proszę panią poseł Renatę Bu- tych, którzy są najbardziej podatni na krzywdę. tryn, Platforma Obywatelska. Mówimy o wykluczeniu edukacyjnym, cyfrowym, mieszkaniowym i w związku z tym mam kilka pytań Poseł Renata Butryn: do pani minister. Pierwsze pytanie jest związane z upowszechnianiem edukacji przedszkolnej. Ile dzieci w wieku 3–5 lat nie korzysta z wychowania przed- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! szkolnego? Z jakich są środowisk? Co Ministerstwo Dużo mówiono w ciągu tych ostatnich lat o indywi- dualizacji procesu nauczania, o indywidualnym po- Edukacji Narodowej i rząd uczynili i czynią, żeby to dejściu do ucznia. I słusznie, bo sukces dziecka zale- zmienić? Jakie środki zostały przeznaczone przez ży od dostrzeżenia jego niedomagań edukacyjnych, rząd, żeby te różnice wyrównać? Pani minister chwa- a przede wszystkim jego talentu. Myślę, że w tym liła się, że rząd podejmuje jakieś działania. duchu był ogłoszony Rok Odkrywania Talentów Poważnym problemem społecznym jest juwenili- i Rok Odkrywców Talentów, jak również ten rok zacja ubóstwa. Ile dzieci, w liczbach bezwzględnych szkolny, czyli Rok Szkoły z Pasją. i w procentach, żyje w biedzie? Jakie są to środowi- Największą szansą dla dziecka uzdolnionego jest ska? Jakie są wskaźniki w Europie? Co pani mini- stworzenie mu możliwości indywidualnego rozwoju. ster zrobiła w tej kwestii, co zrobił rząd i jakie dzia- Wielu nauczycieli to czyni. W trakcie ostatnich lat łania będą podejmowane w najbliższym czasie? wielu z nich spotykało się, żeby wymienić doświad- Kolejne pytanie dotyczy wyeliminowania wyklucze- czenia i uwagi na temat pracy z uczniem szczególnie nia cyfrowego. Wiemy, że będą e-podręczniki, mo- uzdolnionym. Pojawiła się jedna wspólna konkluzja, żemy z tego się cieszyć. Mam pytanie, ile dzieci i mło- którą chciałabym przekazać, i jednocześnie zapytać dzieży do 18. roku życia nie ma możliwości korzy- o możliwość realizacji postulatów nauczycieli prak- stania z Internetu w domu, ile osób nie ma kompu- tyków, nauczycieli pracujących z uczniem zdolnym. tera? Jeszcze jedno pytanie, związane z wyklucze- Wielu nauczycieli w szkołach średnich rozwijało niem edukacyjnym wynikającym z pochodzenia spo- współpracę z uczelniami wyższymi i tworzyło ścieżki, łecznego i wykształcenia rodziców, bo jest dziedzi- możliwości rozwoju ucznia również w ramach współ- czone. (Dzwonek) Co pani minister w tej kwestii pracy z profesorami uczelni wyższych, m.in. program zrobi? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Feniks realizowany w zakresie ﬁzyki przez uczelnie wyższe i przez szkoły średnie. Było to realizowane w ramach grantów, a te granty się kończą. Co dalej? Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Czy byłyby możliwe rozwiązania systemowe, które umożliwiłyby w dalszym ciągu opiekę i współpracę Dziękuję bardzo. z uczelniami wyższymi, ﬁnansowane przez budżet Teraz proszę o zadanie pytania pana posła Romu- państwa? Tego oczekują i uczelnie wyższe, i szkoły alda Ajchlera, Sojusz Lewicy Demokratycznej. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 250 Informacja bieżąca

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich Poseł Wiesław Suchowiejko:

Nie ma pana posła. …tylko 60%. Czy pani minister coś z tym w tym Pan poseł Wiesław Suchowiejko, Platforma Oby- roku zrobi? Dziękuję. watelska. Przepraszam bardzo, ale nawet ten czas na docho- dzenie się liczy do czasu regulaminowego, więc pro- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: szę podchodzić szybciej. ...zapraszam do zadania pytania panią poseł Te- resę Wargocką, Prawo i Sprawiedliwość. Poseł Wiesław Suchowiejko: Bardzo proszę nie przedłużać, to jest w interesie posłów, którzy mają szanse zadać pytania, jeśli pań- Przepraszam, panie marszałku, ale zostałem za- stwo będziecie trochę zwięźlej występować. skoczony. Już szybko zadaję pytanie. Jest pani poseł? Pani poseł Domicela Kopaczewska mówiła o tym, że warto pokazywać przykłady szkół, dyrektorów, Poseł Teresa Wargocka: którzy sprostali wyzwaniu. Wiedzieli oni o tym nie od wczoraj czy przedwczoraj, ale nieco wcześniej, że Tak. Dziękuję bardzo, panie marszałku. czas obniżania wieku szkolnego to właśnie te lata, Pani minister, chciałabym poruszyć kwestię trud- i przygotowali swoje szkoły do recepcji sześciolatków. nej sytuacji samorządów w związku z kolejnymi za- Władze miasta przygotowały też przedszkola do tego, daniami, jakie rząd nałożył na nie w ciągu tych czte- co jest obowiązkiem w tym roku, do obowiązkowego rech lat. Zgadzam się z tezą, że ministerstwo prze- wychowania przedszkolnego pięciolatków. Tak jest staje panować nad tym, co dzieje się w edukacji, jeśli w Szczecinku, z którego pochodzę, i mogę państwa, chodzi o takie podstawowe kwestie, jak organizacja panią minister zapewnić, że dajemy sobie radę z tymi systemu oświaty, liczba placówek i ich kondycja. wyzwaniami, mimo, a może dlatego, że kilkanaście, Chciałabym zadać szczegółowe pytania dotyczące bez mała 20, lat temu sprywatyzowano w Szczecinku ﬁnansowania, jakie otrzymują przedszkola niepu- prawie wszystkie przedszkola, tylko jedno jest pu- bliczne. W ciągu tych czterech lat na posiedzeniach bliczne, i doskonale dajemy sobie z tym radę. Ta oce- komisji edukacji i podkomisji prosiliśmy panią mini- na nie jest tylko moją oceną czy oceną burmistrza, ster, aby wreszcie uregulować rozporządzeniem, ja- ale także osoby, którą trudno podejrzewać o koniunk- kie koszty utrzymania dziecka w przedszkolu pu- turalne sympatie, osoby, która wizytowała, odwiedzi- blicznym będą brane do pod uwagę przy obliczaniu ła Szczecinek dwa tygodnie temu, spotkała się z na- dotacji. Jak powiedział mój przedmówca, są miasta, uczycielami i dyrektorami szkół, była w przedszko- gdzie są już tylko przedszkola niepubliczne. To nie lach. Mówię o panu Marku Michalaku, ministrze, jest nic innego, jak ucieczka przed dodatkowymi rzeczniku praw dziecka, który wysoko ocenił stan kosztami, bo wiemy, że dotacja dla tych przedszkoli przygotowań do recepcji sześciolatków i pięciolatków jest o 25% niższa i rodzice muszą dopłacić. do przedszkoli w tym roku. Pani minister, dlaczego nie ma tego rozporządze- I pytanie, do którego zadania zobowiązali mnie nia? W całym kraju jest mnóstwo postępowań przed tegoroczni maturzyści. Pytanie jest bardzo konkret- sądami administracyjnymi w tych sprawach. Jeżeli ne i dotyczy wiedzy o społeczeństwie, której jeszcze samorządy muszą domykać swoje budżety, to wolą nie tak dawno uczyłem. Tegoroczny wynik, 60%, naciskać na rodziców, żeby więcej dopłacili, na osoby, w okręgu zachodniopomorskim, jak czytam w ra- które prowadzą przedszkola, niż zbiorowo zaprote- porcie, daje satysfakcję, ponieważ wynik taki lub stować, sprzeciwić się takim działaniom rządów, lepszy uzyskało tylko 16% zdających w tym okręgu, ustawom, które są niekonstytucyjne, ponieważ nało- ale tegoroczny maturzysta niestety martwi się tro- żyły obowiązki, nie desygnując w tym zakresie środ- chę tym, że musi konkurować z 27% osób zdających, ków. Przygotowanie szkół na przyjęcie sześciolatków które w zeszłym roku uzyskały ten sam wynik, z tą skromną pomocą ze strony rządu jest tego naj- 60%. (Dzwonek) Niestety skala... nie jest brana pod lepszym przykładem. Dziwię się temu dobremu sa- uwagę… mopoczuciu.

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo. W interesie tych, którzy mają zabrać głos po O zadanie pytania proszę panią poseł Bożenę Kot- panu... kowską, Sojusz Lewicy Demokratycznej. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja bieżąca 251

Poseł Bożena Kotkowska: Pani minister, kiedy młodzi mogą realnie odczuć pozytywne skutki działań przystosowujących system Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! edukacji do potrzeb rynku pracy? Jakie jeszcze inne Pani minister, zacznę może od przedszkoli. Przytoczę działania w tym kierunku zamierza podjąć rząd? kilka liczb. Państwa, które należą do Unii Europej- Dziękuję. (Oklaski) skiej, w związku z realizacją strategii lizbońskiej zobowiązały się, że w 2012 r., 2013 r. wskaźnik upo- wszechnienia edukacji przedszkolnej wyniesie 90%. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Do przedszkola w Polsce będzie chodziło 90% dzieci. W tej chwili wskaźnik ten wynosi 57%, a w przypad- Dziękuję bardzo. ku dzieci czteroletnich jest jeszcze niższy – 45%. Jak Pytanie zadawać będzie pan poseł Jacek Bogucki, zamierza pani zrealizować ten zapis strategii lizboń- Prawo i Sprawiedliwość. skiej? Czy ma pani jakiś pomysł oprócz tych małych przedszkoli, małych form? Czy zamierzacie państwo zacząć coś budować, bo braki są ogromne? Z tego co wiem, w mojej gminie 500 dzieci nie dostało się do Poseł Jacek Bogucki: przedszkoli. Rodzice chcą posyłać dzieci do przedszkoli. Bardzo dobrze, ale niestety nie ma miejsc. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzieci pięciolet- Druga sprawa to kwestia podręczników. Pani mi- nie, które nie dostały się do przedszkoli, nie pójdą do nister, na naszej konwencji programowej mówiłam przedszkoli jutro, 1 września, ale w przyszłym roku o podręcznikach. Cieszę się, że wciela pani ten pomył powinny pójść do szkoły. Co pani minister ma zamiar w życie. Bardzo się cieszę, pani minister. Niemniej z tym zrobić? Jak można w taki sposób wprowadzać jednak chciałabym zapytać panią o infrastrukturę reformę? Jaki procent pięciolatków nie pójdzie 1 wrze- szkolną, o jej stan. Chciałabym pani powiedzieć, że śnia, ile dzieci nie zostało zapisanych? uczyłam w pracowni komputerowej na komputerach, Mówiłem już kiedyś, że na wsi będzie problem które miały 8 lat. Jak uczyć, pani minister, informa- z dowożeniem dzieci pięcioletnich. Będzie problem tyki, mając komputery, które są już maszynami do z tym, żeby dotarły do szkół. Kto będzie odpowiadał pisania, a nie komputerami, dobrym sprzętem infor- za ich bezpieczeństwo? matycznym? Jak pani minister może mówić o infor- Rozwijane jest kształcenie zawodowe. Długi czas matyzacji, skoro w 2012 r. zamierza pani zlikwidować trwała walka o refundację kształcenia praktycznego. lekcje informatyki w szkołach ponadgimnazjalnych? Udało się. Dzięki moim wystąpieniom i wystąpieniom Będzie wtedy obowiązywało rozporządzenie, które innych posłów zwiększono środki na ten rok. Ale co pani wydała. Dziękuję bardzo. (Oklaski) będzie w tym roku szkolnym, który zaczyna się jutro? Nie wiadomo. Wyniki matur pokazały skuteczność pani reform. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Czy odda pani dzieciom ten rok, który chce pani za- brać? Czy wydłuży pani cykl kształcenia w szkołach Dziękuję, pani poseł. średnich, żeby dobrze przygotować uczniów do matur Pani poseł Danuta Pietraszewska, Platforma i do studiów? Chodzi o to, żeby ta młodzież była do- Obywatelska. brze przygotowana. Wyniki matur pokazują, że reformy, które pani wprowadza, nie są dobre. O podręcznikach była już mowa. Jak spojrzeć Poseł Danuta Pietraszewska: w oczy rodzicom, których nie stać na to, żeby kupić podręczniki? Tych problemów związanych z 1 wrze- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Od śnia jest wiele. Po prostu pani nie panuje nad oświa- wielu lat stosunkowo duży procent młodych ludzi, na- tą, nad tym, żeby uczniowie znaleźli właściwe miej- wet z dyplomem, nie znajduje swojego miejsca na ryn- sce w szkołach, żeby mogli się tam realizować, spełnić ku pracy. Rząd diagnozował to zjawisko. Wynik dia- to, czego od nich oczekujemy. gnozy wskazuje między innymi na wieloletnie niedo- stosowanie kierunków kształcenia zawodowego do Ostatnie pytanie. Dlaczego na siłę chcecie wtło- rynku pracy. Rząd podjął działania przeciwdziałające, czyć te dzieci do szkół od 1 września przyszłego roku? stąd reforma szkolnictwa wyższego promująca uczel- Dziękuję. nie uwzględniające deﬁcytowe na rynku pracy kierunki zawodowe, wyższe stypendia dla studentów podej- mujących studia na trudnych kierunkach, reforma Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: szkolnictwa zawodowego, która uwzględnia sugestie szkolenia zawodowego w kierunkach wskazanych Dziękuję bardzo, panie pośle. przez samorządy i dyrektorów szkół, ale także przez Proszę pana posła Jana Kulasa, Platforma Oby- pracodawców, przedsiębiorców i rzemieślników. watelska. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 252 Informacja bieżąca

Poseł Jan Kulas: Poseł Andrzej Szlachta:

Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z informacji Podnosimy dzisiaj bardzo ważne kwestie, tym bar- Polskiej Agencji Prasowej wynika, że 2 września dziej istotne, że przed nami rok szkolny. Z jedną su- uczniowie szkół polskich na Litwie oraz ich rodzice gestią w pytaniu pani minister Łybackiej nie mogę ogłoszą strajk. Jest to znak protestu wobec dyskry- się zgodzić. Trzeba mieć większe zaufanie do samo- minującej polską młodzież ustawy o oświacie przyję- rządów terytorialnych. Przykładem może być Pomo- tej w marcu br. na Litwie. W odezwie czytamy: Na- rze Gdańskie, Gdańsk, Tczew i inne miasta, w któ- śladując bohaterską postawę dzieci z Wrześni w 1901 r., rych daje się zauważyć troskę o sieć szkół, nauczycie- ogłaszamy strajk. Wyrażamy swój protest przeciwko li, podwyżki, dodatkowe środki ﬁnansowe. Wydaje programowi nauczania, który jest z góry narzucony mi się, że trzeba docenić ogromny wysiłek samorzą- wbrew normom i pojęciom, zasadom i prawom euro- dów terytorialnych, które nie tylko mądrze wydają pejskim. subwencję oświatową, ale także świadomie i celowo W odezwie tej przypomniano, że na początku tego dopłacają, by realizować lokalną politykę oświatową, roku zebrano na Litwie ponad 60 tys. podpisów pod inwestując we własną młodzież, we własne dzieci. listem do przedstawicieli rządu i parlamentu Litwy, Myślę, że dużo zrobiono w czasie kadencji pani w którym poproszono o nieprzyjmowanie ustawy minister Hall, jeżeli chodzi o wzrost znaczenia roli o oświacie. Prośby te zostały zignorowane. W odezwie rodziców w szkole. Trzeba wyraźnie podkreślić, że poinformowano o powstaniu kilkudziesięciu społecz- rodzice są partnerami administracji publicznej, Mi- nych komitetów strajkowych szkół polskich z Wilna nisterstwa Edukacji Narodowej. Jeżeli chodzi o za- i Wileńszczyzny. kładanie i prowadzenie szkół, wzrosła rola organi- Dlatego zwracam się do przedstawicieli rządu, do zacji społecznych, organizacji pozarządowych. Są to pani minister z pytaniem, co zrobił polski rząd od ważne kwestie. chwili przyjęcia w marcu br. tej dyskryminującej Po- Najważniejsza rzecz. Nauczycielem szkoła stoi. laków ustawy. Co zrobiło w tej sprawie Ministerstwo Jest troska o nauczycieli, o stałe, systematyczne Edukacji Narodowej oraz Ministerstwo Spraw Zagra- podwyżki dla nich. Pamiętam, że kiedy przejmo- nicznych? Dziękuję. (Oklaski) waliśmy władzę w 2007 r., projekt podwyżek dla nauczycieli przewidywał, że wyniosą one chyba 2,5 czy niecałe 3%. Pani minister, warto przypomnieć, Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: jaka jest skala podwyżek dla nauczycieli, jeśli chodzi o ostatnie cztery lata. To są zmiany zasadnicze, Dziękuję bardzo. kluczowe i podstawowe. Inwestycja w nauczyciela Pan poseł Michał Wojtkiewicz. to tak naprawdę inwestycja w jakość kształcenia, Nie ma. w przyszłość naszej szkoły. Pan poseł Tomasz Latos. (Poseł Anna Bańkowska: Prośba o umiar, panie Też proszę o przestrzeganiu czasu – 1,5 minuty. pośle.) Myślę, że ważnym wątkiem tej debaty była także sugestia o uczniach szczególnie zdolnych. I właśnie ta Poseł Tomasz Latos: troska o ucznia, zwłaszcza zdolnego, chodzi o możli- wości jego rozwoju, przejawiała się w działaniach Mi- Dziękuję bardzo. nisterstwa Edukacji Narodowej. Szczególnie w roku, Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Moje kiedy mówimy o szkole z pasją. Z tego, co wiem z po- pytanie dotyczy szkolnictwa specjalnego, a w szczegól- siedzeń Komisji Finansów Publicznych, bardzo duże ności młodzieży z niesprawnością intelektualną w stop- środki są kierowane także na dożywianie dzieci i mło- niu lekkim. W 2009 r. wprowadzono nową podstawę programo- dzieży, bo chyba jeden z posłów PiS-u wprowadził nas wą kształcenia ogólnego, z czym wiąże się nowy pro- w błąd. Z budżetu państwa przeznaczamy na dożywia- gram, nowe podręczniki. Trzeba jasno powiedzieć, że nie dzieci i młodzieży duże kwoty i ten kierunek trze- młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w stop- ba utrzymać. Dziękuję. niu lekkim nie radzi sobie ani z tą podstawą progra- mową, ani z korzystaniem z podręczników. A w przy- szłym roku będzie obowiązywał nowy egzamin gim- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: nazjalny, będzie on przeprowadzany po raz pierwszy. Chciałbym zapytać panią minister, w jakim stop- Dziękuję. niu będzie to dotyczyło tej młodzieży. Jaki to będzie Czy pan poseł Szlachta jest w stanie przemawiać egzamin, czy on będzie taki sam, jak dla młodzieży krócej niż 1,5 minuty? w pełni sprawnej? Chciałbym także zapytać o takie Pan poseł Latos też? absurdy, jak chociażby to, że już jesienią trzeba okre- Proszę. ślić, czy język angielski będzie zdawany na poziomie pod- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja bieżąca 253

Poseł Tomasz Latos wychowawcami i nauczycielami swoich dzieci, a to jest przez panią, jak i przez Platformę Obywatelską stawowym, czy zaawansowanym. Chcę pokazać tutaj zupełnie pomijane, jest lekceważone. Świadczy to pewne absurdy, nieprzystosowanie działań minister- o waszym stosunku do rodziny. stwa do potrzeb tej młodzieży. Dziękuję bardzo. Dlatego chciałabym panią minister zapytać, kiedy rodzice będą w szkole nareszcie traktowani tak, jak się należy. Wszyscy chyba dostaliśmy apel podpisany Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: przez prezesa Zarządu Fundacji „Rodzice Szkole”. Jest projekt obywatelski, w Trybunale Konstytucyj- Dziękuję bardzo. nym jest, także na wniosek rodziców, ustawa o sys- Pani poseł Anna Paluch. temie informacji oświatowej. Pani minister, nie moż- Nie ma pani poseł. na tak, jak pani to robi, traktować rodziców, obywa- Pan poseł Tomasz Górski. teli Polski, Polaków. (Oklaski) Jest pan poseł Tomasz Górski? Pan poseł Ryszard Terlecki. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Poseł Ryszard Terlecki: Dziękuję bardzo. Teraz, już naprawdę jako ostatni, pan poseł To- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sześciolatki za- masz Górski. pędzane do szkół wbrew protestom rodziców. Ogra- Bardzo proszę o skrótowe przedstawienie pyta- niczenie ogólnokształcącego charakteru szkoły ogól- nia, bo czas minął. nokształcącej. Ograniczenie nauczania historii i wiedzy obywatelskiej. Likwidacja szkół w małych gmi- nach, droższe podręczniki, klapa testowej matury. Poseł Tomasz Górski: Likwidacja oznacza brak pieniędzy na dożywianie. Zwolnienia nauczycieli – skalę tego zjawiska będzie- Panie Marszałku! Pani Minister! Chciałbym zamy mogli ocenić w przyszłym roku. Zamiast laptopa pytać o rzecz bardzo ważną, a mianowicie o podręcz- dla każdego – tasiemka do pendrive’a, chociaż, jak niki. Jakie są w końcu możliwości ograniczenia tak słyszę, dzieci pewnie i tego nie dostaną. Najgorsze dużej liczby podręczników, a tym samym zmniejsze- ministerstwo od 20 lat. nia ich ceny, jak również uzyskania praw autorskich Pani minister, co pani jeszcze zdąży zepsuć w pol- do podręczników przez ministerstwo? Chodzi o to, by skiej szkole w ciągu tych kilku tygodni przed dymisją mogły one być swobodnie kopiowane, by mogły być tego rządu? (Oklaski) dostępne również w wersji elektronicznej, by rodzice nie musieli się we wrześniu martwić, skąd wezmą Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: pieniądze, by nie musieli się martwić o to, czy nie będą musieli zaciągać kolejnego kredytu na zakup Dziękuję. podręczników, czy też zrezygnować z, nie wiem, np. Pytam jeszcze raz: Czy jest pan poseł Górski? kupna jedzenia czy rzeczy, czy czegokolwiek innego Nie ma. po to, żeby dzieci można było wysłać do szkoły. A więc ostatnie pytanie zada pani poseł Maria Dzisiaj wysłanie dziecka do szkoły stanowi dla Nowak, Prawo i Sprawiedliwość. wielu rodzin ogromny wydatek, nie do przeskoczenia. Uprzejmie proszę. Otrzymujemy w biurach poselskich bardzo liczne prośby o wsparcie ﬁnansowe, również o to, by naj- biedniejszym dzieciom po prostu przekazać różnego Poseł Maria Nowak: rodzaju pomoc. Dlatego wydaje mi się, że kwestia podręczników jest najważniejsza i bardzo proszę Pani Minister! Chciałabym zapytać panią o sto- o odpowiedź na pytanie: Czy możliwe jest, aby pod- sunek do rodziców. Mimo że jest pani z Platformy ręczniki mogły być kopiowane i mogły być dostępne Obywatelskiej, to powiem, że rodzice czują się przez w wersjach elektronicznych. Dziękuję. (Oklaski) Platformę Obywatelską traktowani w szkole jak pią- (Poseł Artur Ostrowski: Mamy to w programie.) te albo nawet szóste, czyli już zupełnie niepotrzebne, koło u wozu, nawet w sytuacjach awaryjnych. (Poseł Jan Kulas: Nieprawda.) Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Zakładają stowarzyszenia, starają się dotrzeć do pani minister, do urzędników w ministerstwie. Nie- Dziękuję bardzo. stety, ich głosów w ogóle nikt nie słucha. A przecież W zasadzie czas przeznaczony na zadawanie py- nie można prowadzić działań wychowawczych, edu- tań minął już kilka minut temu, ale jako że jest to kacyjnych wbrew rodzicom. Rodzice są pierwszymi przedostatnie posiedzenie, chciałem, żeby każdy 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 254 Informacja bieżąca

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich Boję się, że jest to kolejny element segregacji przy pewnie dobrych intencjach. Proszę to przemyśleć. mógł odczuć jakąś satysfakcję przy okazji tej formu- My nie mówiliśmy o tym, ale jest konieczne przy- ły informacji bieżącej. gotowanie pewnej oferty, która byłaby bodźcem dla Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- coraz szerszej grupy nauczycieli dyplomowanych. Tej dawców panią poseł Krystynę Łybacką. oferty brak, a ona powinna się już pojawić. To jest Uprzejmie proszę. także zadanie na ten rok, abyśmy przy okazji następ- nego 1 września mogli już powiedzieć, jak ta sytuacja została rozwiązana. Poseł Krystyna Łybacka: I wreszcie kwestia owych podręczników. Pani minister, dyktat wydawców naprawdę jest nieznośny. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę odpowie- Powiedziała pani o pendrivie. To może być uzupeł- dzieć panu posłowi Kulasowi. nienie, a nie zasadnicze rozwiązanie. Słyszała pani Panie pośle, zawsze doceniam, tak samo Sojusz pewnie, co natychmiast odpowiedzieli wydawcy: Pod- Lewicy Demokratycznej, rolę samorządów jako part- niesiemy o 50% koszty, ponieważ być może będą te nera w systemie edukacji. Ale od momentu przejęcia podręczniki kopiowali. Proszę rozważyć propozycję szkół przez samorządy wszystkie kolejne rządy budo- Sojuszu Lewicy Demokratycznej, aby panowała za- wały właściwą relację, taką równowagę pomiędzy sada, że zmiany podręczników dokonuje nauczyciel władztwem samorządów a nadzorem kuratoryjnym. w cyklu trzyletnim, od I do III, od IV do VI, w gim- Ostatnio wydarzyły się dwie rzeczy. Po pierwsze, nazjum, liceum. Wtedy wytworzyłby się wewnętrzny w ostatniej nowelizacji ustawy o systemie oświaty rynek podręczników, które mogłyby być wykorzysty- wprowadziliśmy sporo nowych rozwiązań, które dawane przez kolejne roczniki, byłoby to tańsze. wały samorządom większe możliwości decyzyjne. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeszcze raz dzię- Przykład już wymieniałam. Wyłączyliśmy kuratora kując wszystkim za tę debatę, chciałabym w imieniu z wydawania wiążącej opinii, którą potem rozstrzy- Sojuszu Lewicy Demokratycznej, ale jak sądzę, po- gał minister w przypadku likwidacji szkół. Założyli- zwolicie mi państwo na to, także i w imieniu wszyst- śmy, że nie będzie sytuacji, w której samorząd będzie kich państwa, złożyć z okazji 1 września serdeczne próbował ratować własny budżet, szukając najprost- życzenia uczniom, aby ten rok był dla nich czasem szych rezerw, czyli likwidując szkołę. wielkiej radości w poznawaniu nowych fragmentów Nie wymieniałam tego z całą świadomością, ale wiedzy, radości z zawierania nowych przyjaźni. muszę o tym przypomnieć. Czy pamięta pan przy- Chciałabym życzyć nauczycielom, aby był to rok spokoju i stabilizacji, kiedy nie będą zaskakiwani pomy- kład Łodzi? Ja nie wierzę w demograﬁczne tsunami słami typu likwidacja kuratoriów. I wreszcie chcia- i w to, że jednego roku trzeba będzie zlikwidować 25 łabym życzyć rodzicom, aby był to rok, który przy- szkół. Na szczęście skończyło się to mniejszą liczbą niesie im mnóstwo satysfakcji z osiągnięć ich dzieci. na skutek protestu rodziców. Dlatego mówiłam o tym, Bardzo dziękuję. (Oklaski) że należy przywrócić tę równowagę pomiędzy tym, co należy do samorządu, a tym, co powinien robić nadzór kuratoryjny. Jedynie takie partnerstwo da Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: nam poprawne zarządzanie szkołą. Dziękuję wszystkim paniom i panom posłom za Dziękuję bardzo przedstawicielce wnioskodawców zabranie głosu. Mam do pani minister gorącą prośbę. pani poseł Krystynie Łybackiej. Pani minister, będę obsesyjnie pytała panią o ten Proszę o zabranie głosu minister edukacji naro- aspekt wyrównywania szans, bo on wydaje mi się dowej panią Katarzynę Hall. najważniejszy. I w tym kontekście chciałabym zadać Uprzejmie proszę, pani minister. pani minister jeszcze jedno pytanie. Czy naprawdę, pani zdaniem, słuszne jest nowe rozwiązanie, jeśli chodzi o egzamin gimnazjalny? Po raz pierwszy od- Minister Edukacji Narodowej będzie się on w tym roku. W przypadku języka obok Katarzyna Hall: poziomu podstawowego będzie tam poziom rozsze- rzony, ale egzamin na poziomie rozszerzonym będzie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poruszyli pań- można zdawać tylko w dwóch przypadkach – albo stwo w tej debacie bardzo dużo ważnych tematów. kiedy kontynuowało się naukę języka nauczanego Postaram się je jakoś pogrupować, żeby jednak po- w szkole podstawowej, albo kiedy zdobyło się, osią- starać się odnieść do tych istotnych kwestii. Pierwsza gnęło się wystarczający poziom w znajomości języka kwestia to okazywana przez państwa, i słusznie, poza szkołą. Powstaje proste pytanie. Kto ma więk- wrażliwość na problemy socjalne – myślę, że jest ona sze szanse na kontynuację, a przede wszystkim na okazywana przez nas wszystkich – jakie mogą mieć zdobywanie znajomości języka poza szkołą? Dziecko polskie rodziny. Rzeczywiście ważne jest, zanim za- z dużego miasta, dziecko z zasobnej gminy, czy dziec- czniemy starać się rozwijać talenty naszych uczniów, ko z małej miejscowości, dziecko z biednej gminy? zadbanie o to, żeby mogli oni być odpowiednio wypo- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja bieżąca 255

Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall edukacji około 20 lat, jeżeli zaczniemy od przedszkola aż do ukończenia studiów. Nie można tak nagle sażeni, najedzeni itd. Stąd też właśnie niekierowanie wyjąć wszystkiego z głowy ucznia i włożyć na nowo, się tylko i wyłącznie kryterium socjalnym w progra- bo jest nowy lepszy program. Nadbudowujemy na mie „Wyprawka szkolna” i w programie dożywiania. fundamencie budowanym wcześniej. Chodzi o ten Środki z tych programów naprawdę są wykorzysty- sześcioletni cykl wdrażania, który rozpoczyna się od wane nie tylko przez uczniów spełniających kryteria pierwszej klasy szkoły podstawowej, pierwszej klasy socjalne. Każdy z tych programów posiada jeszcze gimnazjum. Z tym inaczej kształconym gimnazjali- pewną górkę pieniędzy, która rokrocznie zostaje. My stą, mającym trochę inny fundament pod kontynu- świadomie planujemy tych pieniędzy tyle, żeby na owanie nauki w szkołach ponadgimnazjalnych, bę- pewno nie zabrakło. Konkretnie, przed chwilą spraw- dziemy mieli do czynienia dopiero w roku 2012. Inne dzałam, w zeszłym roku szkolnym z programu doży- programy przedszkolne też, można powiedzieć, już wiania korzystało około 50 tys. dzieci, które nie speł- obowiązują w całości i w tym roku będą również inne niały kryteriów socjalnych, z programu „Wyprawka programy gimnazjalne. szkolna” to było ponad 42 tys. dzieci. Chcę też zwrócić państwa uwagę na jeszcze jed- (Poseł Jadwiga Wiśniewska: Ale potrzebujących no, myślę, szczególnie istotne w kontekście obniża- było znacznie więcej.) nia wieku szkolnego. Zadaniem przedszkola, zgod- Proszę zgłaszać tych potrzebujących dyrektorom nie z nową podstawą programową i nowymi zasada- szkół i będą oni obejmowani tą pomocą, bo środki są. mi pomocy psychologiczno-pedagogicznej, które Naprawdę, każde dziecko, o którym usłyszy nauczy- w tym roku będą obowiązywać w przedszkolach, jest ciel, dyrektor szkoły, dostaje tę pomoc, bo można je dostarczenie rodzicowi bardzo dokładnych informa- zakwalifikować, jeżeli jest głodne, do dożywiania cji o mocnych i słabych stronach dziecka, o jego do- albo do innej pomocy, jeżeli np. z jakichś powodów brym przygotowaniu do szkoły. Ten dialog i ta in- innych niż kryteria dochodowe rodzina nie jest dywidualna, pogłębiona obserwacja każdego dziecka w stanie zapewnić mu podręczników. Jak mówię, mają doprowadzić do tego, że rodzic będzie miał peł- rokrocznie zostaje jeszcze górka pieniędzy w tym ob- ną informację i w sposób świadomy, jeżeli dziecko szarze i dyrektorzy mają prawo uruchamiać te środ- ma jakieś problemy, dysfunkcje, może pójść do spe- ki w przypadku każdego dziecka, które zostaje zgło- cjalistów z poradni psychologiczno-pedagogicznej, szone. Tak jest. może również podjąć decyzję o opóźnieniu rozpoczę- Z kolei jeżeli chodzi o pomoc szkołom, o czym już cia przez dziecko nauki w I klasie. Każde dziecko mówiłam, jeżeli są prowadzone różne inwestycje, będzie objęte – już jest, od 2 lat, zgodnie z nowymi a w szczególności wtedy, kiedy powodem są różnego programami – takim postępowaniem, można powie- rodzaju sytuacje związane z działaniem żywiołów, dzieć, diagnostycznym i informacyjnym wobec ro- takich jak rok temu powodzi czy ostatnio nawałnic, dzica. Jeżeli coś niepokoi nauczyciela, może też kie- w ramach rezerwy 06 też jest pewna górka środków, rować do specjalistów. Chodzi o to, żeby naprawdę co pozwala interweniować natychmiast. Jest problem każde dziecko szło do szkoły odpowiednio przygoto- – naprawiamy pewne szkody. Tak że naprawdę są te wane i żeby rodzic miał komplet informacji o swoim rezerwy finansowe na poprawianie sytuacji i samych dziecku, o tym, jak wygląda jego przygotowanie. dzieci, i bazy oświatowej. Z kolei jeżeli chodzi o gimnazjum, nakładamy na Druga kwestia. Poruszali też państwo temat do- gimnazjum bardzo ważne zadanie, jakim jest doradz- tyczący zmian programowych, które dotyczą gimna- two edukacyjno-zawodowe. To jest zadanie szkoły, zjów, a także kwestie pracy zarówno szkół ponadgim- które może być różnie zorganizowane i realizowane. nazjalnych, licealnych, jak i zawodowych. Chciała- Pamiętajmy jednak, że zarówno nowy egzamin gim- bym jeszcze raz przypomnieć, że zmiany związane nazjalny, jak i sposób pracy właśnie bardziej zindy- zarówno z wymogami programowymi, jak i z oczeki- widualizowany mają na celu to, żeby każde dziecko wanymi sposobami pracy nauczycieli, postępują stop- w trakcie nauki w gimnazjum dowiedziało się, co jest niowo i są elementem systematycznego przemyślane- jego mocną stroną, z czego jest dobre, co go interesu- go planu, wcześniej opracowanego przez szerokie je, żeby jego nauczyciele dostarczali mu tego typu grono ekspertów, wdrażanego od września 2009 r. informacji zwrotnej. Powiedzmy, nauczyciel matema- Ten absolwent – który będzie lepiej przygotowany tyki umie ocenić, czy dziecko sprosta wymaganiom zarówno do kontynuowania nauki na studiach, jak rozszerzonego programu matematyki, nauczyciel ję- i lepiej wykształcony zawodowo – jest, można powie- zyka angielskiego – czy dziecko sprosta rozszerzone- dzieć, zgodnie z tym planem spodziewany w roku mu programowi angielskiego w liceum, a nauczyciel 2015. Jeżeli państwo narzekają na wiedzę, umiejęt- techniki, fizyki, chemii – czy dziecko ma jakieś pre- ności, zdawanie egzaminów ogólnych i zawodowych dyspozycje, zainteresowania techniczne, czy może przez tych, którzy obecnie kończą gimnazja czy szko- warto, by podjęło w interesującym je kierunku ły ponadgimnazjalne, to muszę powiedzieć, że oni kształcenie zawodowe. Do tego jest pedagog szkolny, kształcą się według programów ustalonych w latach są specjaliści z poradni, odciążeni w tym roku od wy- wcześniejszych. Jeśli chodzi o tę ofertę programową, dawania opinii. Jeżeli uczeń gimnazjum miał wysta- to po prostu jest jeszcze po staremu, tak można po- wioną opinię o dysleksji w podstawówce, nie ma po- wiedzieć. Proszę państwa, dziecko jest w systemie wodu spędzać długich godzin i diagnozować go jesz- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 256 Informacja bieżąca

Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall towany cały pakiet rozporządzeń do ustawy, która czeka na podpis pana prezydenta. Chodzi o to, żeby cze raz. Suma godzin związana z diagnozowaniem szkoły zawodowe jak najszybciej widziały pewne często kilkudziesięciu uczniów w każdej szkole może zmiany, które wpłyną, myślę, w istotny sposób na być spożytkowana przez specjalistów z poradni na unowocześnienie tej oferty. I to się zacznie we wrze- działania doradcze, pomocowe, diagnostyczne. Cho- śniu 2012 r. dzi o to, żeby nasi gimnazjaliści poważnie podchodzi- Następna kwestia, o którą państwo posłowie py- li do swoich wyborów, odpowiedzialnie wybierali tali, to kwestia oferty wychowawczej szkół, różnego kierunki kształcenia zawodowego czy klasy, proﬁle rodzaju problemów, które się pojawiają. Chcę zwrócić klas w liceach, przedmioty rozszerzone. Stąd ta in- uwagę na konkretne działania służące, można powie- formacja dla gimnazjalisty, którą będzie niosła i dzia- dzieć, uspołecznieniu szkoły. Rok Szkoły z Pasją łalność doradcza organizowana w szkole, i wynik i konkursy, które są ogłoszone obecnie przez mini- egzaminu. Właśnie dlatego jest on podzielony na wię- sterstwo, mają służyć temu, aby umacniać i upo- cej części, żeby był pewną informacją. Na tym polega wszechniać współpracę szkół z różnego rodzaju part- rola egzaminu rozszerzonego z języka obcego, o któ- nerami społecznymi. Mam na myśli także organiza- ry akurat pani poseł pytała. To nie będzie wskaźnik cje rodziców. Zwracam również uwagę, że została rekrutacyjny. To będzie jedynie wskaźnik, który powołana Rada Rodziców przy Ministrze Edukacji może pomóc kwaliﬁkować uczniów na poziomie po- Narodowej, która skupia wiele organizacji zrzeszają- nadgimnazjalnym do grup zaawansowania. Po co? cych rodziców i organizacji pozarządowych, takich Po to, żeby nie tracili czasu, żeby był odpowiedni fun- jak na przykład organizacje harcerskie, szkolne koła dament. Dlaczego dzieci, które… wolontariatu. To także rozmaite inne tego rodzaju (Poseł Krystyna Łybacka: Informacja poszła inna.) akcje, które uczą współpracy, współdziałania, wraż- Dlatego informuję. Jeżeli uczniowie są na innym liwości na potrzeby innych, dzielenia się z innymi. Są poziomie znajomości języka, po to jest ten powszechny pasjonaci, nauczyciele często aktywni w różnych or- egzamin, żeby po prostu nie było tak, że znowu wsa- ganizacjach – w organizacjach działających na rzecz dzamy do jednej grupy tych, którzy zaczynają naukę ochrony środowiska, rozwoju turystyki, ekologii, pa- języka, i tych, którzy uczyli się go 9 lat, bo wtedy albo triotyzmu lokalnego. Chodzi o to, żeby ta cała aktyw- jedni nic nie rozumieją, albo drudzy tracą czas. Chodzi ność dawała pozytywną wartość i żeby czas uczniów o to, żeby przy nauce języka nie tracić czasu. (Dzwo- mógł być pozytywnie spożytkowany przez różnego nek) I to jest rola nowej podstawy programowej. rodzaju pasjonatów. Są konkursy grantowe, dające Przypominam, że obniżyliśmy wiek obowiązkowe- organizacjom konkretne środki. Jest też konkurs go rozpoczynania nauki języka obcego w szkole pod- „Otwarta szkoła”, który już czwarty rok będzie kon- stawowej i że obniżyliśmy również wiek rozpoczynania tynuowany, w którym nagradzamy, wyróżniamy. Są nauki drugiego języka obcego w gimnazjum, jednocze- przykłady wspaniałej współpracy, często dotyczy to śnie zobowiązując organizatorów szkół do tego, żeby małych miejscowości, małych stowarzyszeń, małych dawać szansę kontynuacji. Chodzi o to, aby nie było szkół, gdzie powstaje bardzo interesująca wartość sytuacji, że trzy razy od nowa zaczynamy to samo albo dodana. Chcemy też nagradzać w tym roku samorzą- nowy język, tylko o to, aby nadbudowywać na funda- dy, które szczególnie mądrze i aktywnie w swoich mencie. Generalnie taka jest wizja nowej podstawy programach współpracy z organizacjami pozarządo- programowej, że każdy etap edukacyjny jest jak naj- wymi eksponują cele edukacyjne i powodują w ten solidniejszym fundamentem pod następny etap. sposób wzbogacanie oferty szkół. To są te konkrety, Jest jeszcze kilka tematów, o których chciałabym które mają bardzo istotnie wspomóc ofertę wycho- powiedzieć, ale nie wiem, czy mogę. Mogę? wawczą szkół. Jednocześnie będziemy jakiś sposób kontynuować Rok Odkrywania Talentów, bo dalej (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek będziemy przyznawać tytuły: Szkoła Odkrywców Sejmu Stefan Niesiołowski) Talentów, Miejsce Odkrywania Talentów, żeby ta troska o zdolności uczniów została na trwałe w systemie edukacji. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Kolejna kwestia, o którą państwo pytali, to kwestia elektronicznych materiałów edukacyjnych i zmian Jeszcze chwilę, proszę. dotyczących dopuszczania podręczników. Obecnie konsultowany społecznie projekt rozporządzenia wprowadza regulację uniemożliwiającą, można powie- Minister Edukacji Narodowej dzieć, zbyt częste tworzenie nowych wersji podręcz- Katarzyna Hall: ników. Zresztą ja to monitoruję. Naprawdę w zdecydowanej większości szkół, jeśli nie prawie we wszyst- Dobrze. kich, nie ma w ogóle tendencji do takiego zmieniania A więc to jest jedna kwestia. podręczników nie wiadomo dlaczego. Nauczyciele Jeżeli są zastrzeżenia dotyczące tego, co dziś jest korzystają rokrocznie z tych samych podręczników, w kształceniu zawodowym, to przyznaję rację i mó- jest możliwość odkupu. Natomiast elektroniczne wer- wię, że są nowe projekty, jest już w tej chwili przygo- sje podręczników też się już pojawiają, od 2009 r., bo 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja bieżąca 257

Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall: jest taka możliwość. Rozmawiam obecnie zarówno z wydawcami, jak i z ekspertami od nowych techno- Już ostatnie zdanie wobec tego na temat sześcio- logii, z członkami Rady do Spraw Edukacji Informa- latków, o których państwo wielokrotnie pytali. Po- tycznej i Medialnej. Wspólnie szukamy rozwiązań, wiedziałam już trochę o tym, ile się udało zrobić które właśnie nie będą prowadzić do tego, o tym ktoś w kwestii edukacji przedszkolnej. Jest projekt – i cały z państwa posłów mówił, żeby następowało rozwar- czas prowadzę na ten temat rozmowy z ministrem stwienie miasto – wieś. Musi być możliwość udostęp- finansów – w jaki sposób finansowo wesprzeć samo- niania kompletu podręczników, wybranych przez rządy. Zależy mi na tym, żeby tę zmianę wprowadzić, nauczyciela, bo wolność wyboru podręcznika przez bo uważam, że to jest bardzo ważne, żeby każde nauczyciela jest odbierana jako pozytywna wartość dziecko przed pójściem do szkoły było przynajmniej przez zdecydowaną większość polskich nauczycieli, 2 lata w przedszkolu. Natomiast zobowiązuję się do mamy na to badania. A więc niech nauczyciel wybiera podręcznik i niech ten komplet... udzielenia publicznej informacji około połowy wrze- (Poseł Jan Kulas: O właśnie.) śnia na temat tego, jak naprawdę wygląda sytuacja …podręczników będzie dostępny na jakimś tanim w polskich samorządach, jeżeli chodzi o sześciolat- nośniku elektronicznym. Na pewno to nie chodzi ków. Zbieramy bardzo dokładnie dane, dzisiaj z pra- o pendrive’a, to jest pomysł redakcji gazety. Chodzi sy wynika, że w Gdyni jest to 150%, a w Poznaniu o to, żeby była możliwość... Widać, że teraz bardzo 40. Są to konkretne, ale tylko pojedyncze przykłady. dynamicznie zaczął się rozwijać rynek tabletów, to Chcę mieć dane zebrane z całego kraju i wiedzieć, będzie tanieć, myślę, w najbliższych latach. Zakła- którym samorządom trzeba pomóc. Naprawdę zacho- dam więc, że w ciągu najbliższych paru lat musimy wamy się poważnie i odpowiedzialnie w tej sprawie. się dopracować pomysłu na tego rodzaju alternatywę. Myślę o tym, żeby proponować takie choćby metody, Chodzi o nośnik elektroniczny z kompletem podręcz- jak modyfikacja jakichś rządowych programów, żeby ników dostępny dla każdego dziecka, tańszy niż trzy- samorządom, a trzeba dotrzeć do tego, jakie są przy- letni komplet podręczników papierowych i dużo lżej- czyny i jaki wystąpił problem z sześciolatkami, po- szy. Mam nadzieję, że tego rodzaju dyskusja specja- móc w konkretny sposób. Sama jestem babcią 5- listów, fachowców od nowych technologii do powsta- -letniej wnuczki i jestem zainteresowana tym, żeby nia możliwości takich zmian doprowadzi w trakcie każde dziecko miało dobre impulsy do rozwoju i żeby kilku najbliższych miesięcy procesu konsultacji w spra- moja wnuczka również uczyła się w dobrych warun- wie tego pakietu. kach, według dobrych programów i żeby w odpo- Zadawali państwo też pytania dotyczące statusu wiedniej sytuacji samorząd prowadzący szkołę uzy- nauczycieli. Chcę powiedzieć, że zespół, który, można skał odpowiednie wsparcie. To dla mnie jest na- powiedzieć, szuka konsensusu w tej sprawie, złożony prawdę sprawa najwyższej wagi. Dziękuję za uwagę. z przedstawicieli i samorządów, i związków zawodo- (Oklaski) wych, i różnych organizacji działających w obszarze oświaty, bardzo szczegółowo dyskutował szereg pro- blemów i nawet pojawiły się tam tego typu opinie, że Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: oczekiwane jest zbadanie określonych zagadnień. Prowadzone są więc badania, m.in. czasu pracy na- Dziękuję bardzo, pani minister. uczycieli, żeby mieć rzetelne dane, które będą pod- W jakim trybie? stawą do ewentualnych propozycji zmian. W jednej (Poseł Tomasz Latos: Chciałbym…) sprawie udało się osiągnąć konsensus w tym zespole Ale w jakim trybie, panie pośle. na pewno i mam pełne przekonanie, że to jest mądry konsensus – że trzeba system awansu nauczycieli (Poseł Tomasz Latos: Chciałbym prosić panią mi- zmienić na mniej biurokratyczny, a bardziej motywa- nister o odpowiedź na piśmie na moje pytanie, bo nie cyjny, uwzględniający bardziej realne, można powie- usłyszałem jej.) dzieć, przesłanki obecne w społecznym odbiorze pra- Proszę bardzo. cy szkoły. Wszyscy dyskutanci, eksperci się w tej (Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall: Po sprawie zgodzili. Wyślę, że po uzyskaniu pakietu wy- prostu pan marszałek już mi nie pozwolił. Mogę od- ników badań, które zostały określone i zamówione, powiedzieć na piśmie.) uda się osiągnąć konsensus również w kwestii na- stępnych zagadnień tam dyskutowanych. Wierzę, że to jest możliwe. Poseł Tomasz Latos:

Pani minister, bardzo będę wdzięczny za szczegó- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: łową odpowiedź na piśmie, bo moje pytanie też było bardzo szczegółowe, w możliwie pilnym trybie. Dzię- Proszę powoli kończyć, pani minister. kuję uprzejmie. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 258 Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: legislacyjnego. Taką ocenę – przepraszam, że tutaj, na tym wysokim forum, o tym wspomnę – potwier- Dziękuję bardzo. dzają chociażby dwie kwestie. Mianowicie o tak fun- (Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall: damentalnych aktach prawnych, jakimi są Kodeks Dostarczymy odpowiedź na piśmie.) karny i Kodeks postępowania cywilnego, wydaliśmy Pani minister, przedłużyłem pani czas o 10 mi- po sześć opinii. Wprawdzie różne podmioty są upraw- nut... nione do zgłoszenia takiej inicjatywy, ale i tak to (Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall: Ja świadczy o tym, że nie ma należytego zrozumienia mogę jeszcze długo odpowiadać.) dla powagi i wagi aktu prawnego o randze kodeksu. Nie, nie. Wprawdzie art. 194 regulaminu Sejmu To są dwa podstawowe obszary, przy czym jeśli daje taką możliwość, ale myślę, że dla wszystkich chodzi o opiniowanie aktów prawnych, to szczególnie będzie lepiej, jeżeli nie będziemy go nadużywać. dużo pracy Krajowa Rada poświęciła dwóm aktom (Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall: prawnym: obszernej nowelizacji ustawy o ustroju są- Dobrze, dostarczymy to na piśmie.) dów powszechnych oraz nowej ustawie o Krajowej Dziękuję bardzo. Radzie Sądownictwa. Przedstawiciele nasi nie tylko Wypowiedź pani minister kończy rozpatrywanie opiniowali to na piśmie, ale i była bardzo intensywna tego punktu porządku dziennego. współpraca z podkomisją, z komisją. Mam nadzieję, Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 24. że pan poseł Jerzy Kozdroń, który jest tam bardzo porządku dziennego: Informacja z działalności aktywnym posłem, przewodniczącym, tę ocenę po- Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku (druk twierdzi i że potwierdzi również, że koledzy nasi, nr 4286) wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawie- którzy tam byli i pracowali, wnosili merytoryczny dliwości i Praw Człowieka (druk nr 4549). wkład do pracy nad tymi oboma ustawami. Proszę o zabranie głosu przewodniczącego Krajo- Korzystając z okazji, chciałbym podziękować Wy- wej Rady Sądownictwa pana Antoniego Górskiego sokiemu Sejmowi zwłaszcza za uchwalenie aktu, któ- w celu przedstawienia informacji. ry jest naszą konstytucją, czyli ustawy o Krajowej Proszę bardzo, panie przewodniczący. Radzie Sądownictwa. To jest szczególnie ważne, bo przecież przez parę miesięcy – to jest taki ewenement – tego rodzaju organ konstytucyjny, jakim jest Krajo- Przewodniczący wa Rada Sądownictwa, działa w dużej mierze na pod- Krajowej Rady Sądownictwa stawie prawa zwyczajowego, bo Trybunał Konstytu- Antoni Górski: cyjny część przepisów dotyczących postępowania przed radą uzna za niekonstytucyjne. Do tych danych do- Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo dam mianowicie oceny przez Krajową Radę Sądownic- Posłowie! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Rok 2010 twa wyroków sądów dyscyplinarnych – 55, z czego był rokiem bardzo wytężonej pracy Krajowej Rady zaskarżyliśmy 4 do Sądu Najwyższego, uchwały o prze- Sądownictwa. Tę opinię potwierdza kilka danych niesienie w stan spoczynku sędziów – 42. To tyle, pro- liczbowych, które pozwolę sobie przytoczyć. Z dwóch szę państwa, jeśli chodzi o podstawowe dane. najważniejszych obszarów działalności rady najistot- Jeśli pan marszałek i Wysoki Sejm pozwolą, to niejsza jest ocena i przedstawianie kandydatur do chciałbym... nominacji sędziowskich sądów wszystkich szczebli. Wpłynęły do Krajowej Rady Sądownictwa 2203 zgło- szenia, z czego przedstawiliśmy panu prezydentowi Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: do nominacji 404 osoby. Zatem prawie tysiąc osiem- set, bez jednego, zgłoszeń zostało załatwionych ne- Pan przewodniczący nie ma limitowanego czasu, gatywnie. Chciałbym przy tym podkreślić, że pod ale to nie znaczy, że oczywiście może pan mówić do rządami ustawy, która obowiązywała w roku ubie- rana jak Fidel Castro. Tak że prosiłbym, żeby zacho- głym, gdy pracowaliśmy, wszystkie te negatywne wać pewien umiar. uchwały podlegały uzasadnieniu. To świadczy o ogro- Proszę bardzo. mie pracy. Od tych negatywnych uchwał wniesiono 20 odwołań do Sądu Najwyższego, z których Sąd Naj- wyższy uwzględnił jedną; w jednej sprawie uchylił Przewodniczący naszą uchwałę ze względów proceduralnych. Krajowej Rady Sądownictwa Drugi, bardzo obszerny zakres naszej pracy, to Antoni Górski: jest opiniowanie aktów prawnych dotyczących szeroko pojętego wymiaru sprawiedliwości i sądownictwa. Chciałbym podzielić się, bo to jest wyjątkowa oka- W tym zakresie Krajowa Rada Sądownictwa podjęła zja, troską w dwóch zasadniczych sprawach, które 176 aktów opiniujących różnego szczebla, różnego dotyczą wymiaru sprawiedliwości. rodzaju. To są uchwały, stanowiska, 108 opinii. Ta Pierwsza kwestia to jest nabór kandydatów na ilość naszych opinii o aktach prawnych jest wyni- sędziów, czyli dotyczy ona naszej podstawowej funk- kiem w naszej ocenie jednak przesadnego aktywizmu cji. Przypomnę, że 24 października 2007 r. Trybunał 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku 259

Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa przeciętnego wynagrodzenia, które ogłasza prezes Antoni Górski GUS za II kwartał poprzedniego roku – to sposób na udaremnienie możliwości wpływania na wynagro- Konstytucyjny wydał wyrok, w którym uznał obo- dzenia sędziowskie przez jakiekolwiek działania po- wiązujące wtedy normatywne regulacje dotyczące zamerytoryczne i polityczne. instytucji asesora sądowego za niekonstytucyjne. Proszę państwa, jeśli teraz sędziowie usłyszeli Trybunał zakreślił termin 18 miesięcy, żeby tę regu- deklarację, że ten mechanizm zostaje zamrożony, to lację poprawić. Z ubolewaniem muszę stwierdzić, że nie można się dziwić temu, że spotkało się to z tak ten czas nie został wykorzystany. Sytuacja stawała ostrą ripostą, ostrym protestem, z dwóch powodów. się bardzo groźna, bo nie byłoby komu orzekać, Po pierwsze, jest obawa, że zastopowanie tego me- w związku z tym zastosowano rozwiązanie tymcza- chanizmu może znowu na zasadzie regresu umożli- sowe wyraźnie noszące cechę prowizorki. Mianowicie wić powrót do niedobrego czasu, kiedy to miały miej- w ustawie o Krajowej Szkole Sądownictwa i Proku- sce różne manipulacje związane z tymi wynagrodze- ratury w przepisach przejściowych wprowadzono niami, a po drugie, tamto niewątpliwe osiągnięcie przepis umożliwiający kandydowanie do sądów rejo- było traktowane przez sędziów jako rodzaj wypraco- nowych osobom, które zdały egzamin sędziowski wanej umowy społecznej między władzą polityczną i przez minimum 2 lata wykonywały funkcję asysten- a władzą sądowniczą, że władza polityczna już nie ta sędziego lub referendarza. I oto, proszę państwa, będzie wykonywać dziwnych ruchów dotyczących to rozwiązanie spowodowało, że właściwie sąd rejo- wynagrodzeń. I pozostaje tylko kwestia docelowa: jak nowy, który w intencjach projektodawców i w ich ustalić wskaźniki. To oczywiście jest zupełnie inna deklaracjach miał być ukoronowaniem dla zawodów sprawa, ona zależy przede wszystkim od sytuacji eko- prawniczych, stał się ukoronowaniem dla młodych nomicznej itd. Zablokowanie tego mechanizmu wy- ludzi pełniących funkcje referendarzy i asystentów. wołało uzasadnione sprzeciwy. Proszę się nie dziwić. Dlaczego nas to bardzo niepokoi? Dlatego, że ci mło- Błędne jest i nieusprawiedliwione funkcjonujące dzi, bardzo zdolni ludzie, dobrze wykształceni przy- w opinii społecznej przekonanie, że to jest przejaw chodzą jako kandydaci, zgłaszają się, ale nie mają jakichś postaw roszczeniowych. Dziękuję bardzo, pa- w zasadzie żadnej praktyki orzeczniczej. I to jest, nie marszałku. (Oklaski) proszę państwa, swego rodzaju eksperyment na ska- lę całego państwa, że dopuszczamy do wykonywania tak ważnego, istotnego zawodu – to jest przecież no- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: minacja dożywotnia – osoby, które nie mają spraw- dzianu orzeczniczego, czyli nie pokonały najważniej- Dziękuję bardzo. szego progu, jakim jest praktyka orzekania, kiedy Proszę jeszcze o zabranie głosu pana posła Je- można dokonywać oceny. Niepokoimy się tym, ponie- rzego Kozdronia w celu przedstawienia stanowiska waż nie jesteśmy do końca przekonani, jak oni sobie komisji. poradzą. I w związku z tym z mojej inicjatywy zosta- Proszę bardzo. ły podjęte prace – tu mam nadzieję na współpracę z Ministerstwem Sprawiedliwości – żeby dokonać sprawdzenia, by te oceny nie były intuicyjne, chodzi Poseł Jerzy Kozdroń: o to, by zbadać w wymiarze socjologicznym, jak ci młodzi ludzie radzą sobie na sali rozpraw ze stresem, Panie Marszałku! Panie Przewodniczący Krajo- ze stronami, z aktami prawnymi. I to jest jedna spra- wej Rady Sądownictwa! Panie Ministrze! Mam przy- wa, troska, którą chciałbym się podzielić. jemność i zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komi- Druga sprawa, proszę państwa, dotyczy wynagro- sji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w sprawie in- dzeń sędziowskich. Muszę to powiedzieć, choć pewnie formacji z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w tym gronie nie jest to konieczne, ale proszę sza- w 2010 r. nownych państwa posłów, byście przypominali, że Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka na sędziowie są jedyną grupą, o wynagrodzeniu której swoim posiedzeniu w dniu 18 sierpnia 2011 r. zapo- mówi się w konstytucji. I nie jest to przypadek, to nie znała się z informacją przedstawioną przez pana jest jakieś wyróżnienie, tylko jest to kwestia rangi przewodniczącego na temat działalności Krajowej ustrojowej. Chodzi o to, żeby władza polityczna nie Rady Sądownictwa w 2010 r. i jednogłośnie pozytyw- miała wpływu nie tylko na orzekanie, ale na tę istotnie ją zaopiniowała. ną kwestię, jaką jest baza materialna, czyli wynagro- Proszę państwa, jak mantrę będę powtarzał to, dzenia. Chcę powiedzieć, że ten proces – a mamy co stale powtarzam swoim kolegom na posiedzeniach dzisiaj przecież piękną rocznicę wydarzeń i porozu- komisji i nieraz w Sejmie: nie ma sprawnie funkcjo- mień sierpniowych – który rozpoczął się w 1989 r., nującego państwa, nie ma dobrze funkcjonującego doceniania także w pewnym zakresie kwestii wyna- państwa bez sprawnych i efektywnych sądów. W de- grodzeń sędziowskich – takim wydarzeniem było mokratycznym państwie prawa sądy są trzecim ele- prawie 3 lata temu ustalenie przez Wysoką Izbę, że mentem władzy publicznej. Konstytucja stanowi, że poziom wynagrodzeń sędziowskich będzie zależny od władza, ustrój państwa opiera się na trzech ﬁlarach, 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 260 Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku

Poseł Jerzy Kozdroń nictwa w sposób partnerski. Procedując nad wszystkimi ustawami, z uwagą i należnym szacunkiem trzech elementach: władzy ustawodawczej, władzy słuchaliśmy propozycji Krajowej Rady Sądownictwa. wykonawczej i władzy sądowniczej. Żadna z tych Muszę powiedzieć, że nie zawsze zgadzaliśmy się. trzech władz nie jest od siebie zależna, nie jest wza- Mamy pewne odmienne spojrzenia, chociażby w spra- jemnie podległa, więc te władze są sobie równe. wie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Z przyjętego trójpodziału władzy musimy wyciągnąć Nie godziliśmy się z postulatami Krajowej Rady Są- określone wnioski i oczekiwania skierowane pod ad- downictwa dotyczącymi przeniesienia administracyj- resem władzy sądowniczej, jak również wnioski, ja- nego nadzoru z Ministerstwa Sprawiedliwości do kie należy skierować pod adresem władzy wykonaw- Sądu Najwyższego. Nie godziliśmy się z filozofią za- czej oraz władzy ustawodawczej, jeżeli ta władza ma niechania w ogóle oceny okresowej sędziów, ponieważ być władzą rzeczywistą. A że władza sądownicza po- uważamy – tak jak mówiłem – że tak dużo zależy winna być władzą rzeczywistą, że powinna być arbi- w tym państwie od sądów, że muszą one być efektyw- trem między tymi władzami, mówi o tym konstytu- ne i sprawne. A jaka jest ocena sądów? Wystarczy cja, ponieważ to do tej władzy sądowniczej prosty, otworzyć pierwszą lepszą gazetę, włączyć telewizor, zwykły człowiek, zwykły obywatel ucieka się przed aby zorientować się, że krytyka dotyczy opieszałości, presją władzy wykonawczej, przed nadużywaniem przewlekłości postępowań, uchybień obowiązkom władzy przez urzędników państwowych i innych, sędziego, braku należytej reakcji ze strony środowi- przed tą władzą sądowniczą szuka schronienia i tam ska sędziowskiego na ewidentne dyscyplinarne, a nie- szuka ochrony swoich praw i wolności. Władza są- raz nawet przestępcze działania ze strony niektórych downicza jest arbitrem w tych wszystkich sporach sędziów. Środowisko sędziowskie stara się być tarczą i dlatego jest tak ważna. Jeszcze raz podkreślam, nie ochronną, zaczyna się traktować jak korporacja, za- ma demokratycznego państwa prawa bez niezależnej myka się i każdy atak na sędziego traktuje jako atak i niezawisłej władzy sądowniczej. na całe środowisko. Jest to złe rozumowanie. Strażnikiem tej niezawisłości i niezależności jest Oczekujemy, że Krajowa Rada Sądownictwa, któ- Krajowa Rada Sądownictwa. To ona, Krajowa Rada ra ma instrumenty do działania, przystąpi w sposób Sądownictwa, tak jak powiedział pan przewodniczą- aktywny i energiczny do pociągnięcia do odpowie- cy, odpowiada za nabór i ocenę kandydatów do sądów. dzialności, przeciwstawi się stwarzaniu pozorów po- To Krajowa Rada Sądownictwa ocenia i opiniuje pro- ciągania do odpowiedzialności sędziów. Często jest gramy szkolenia ustawicznego, programy szkolenia bowiem tak, że prowadzi się postępowanie dyscypli- aplikantów – przyszłych sędziów. To Krajowa Rada narne, a potem ten czyn dyscyplinarny przedawnia Sądownictwa ma w swoich strukturach Komisję do się i nic z tego nie wychodzi. Dla mnie jest nie do Spraw Odpowiedzialności Dyscyplinarnej Sędziów. pomyślenia – jak można przeczytać w tej informacji Ona wybiera rzecznika dyscyplinarnego spośród sę- – że przeprowadza się postępowanie w sprawie pro- dziów, czyli stoi na straży tego, ażeby sędziowie nie wadzenia pojazdu samochodowego przez sędziego sprzeniewierzyli się swojemu powołaniu, ażeby nie w stanie nietrzeźwości. W takim przypadku od razu uchybili godności funkcji, jaką sprawują. Aby można powinien być uchylony immunitet i taka osoba po- było mówić o niezawisłości i niezależności władzy winna być pociągnięta do odpowiedzialności karnej. sądowniczej, nie sposób nie mówić również o godnych Dla takiego sędziego nie ma miejsca w pracy, ponie- warunkach wykonywania tego zawodu i o odpowied- waż ten sam sędzia orzeka potem w podobnych spra- nim do pełnionej funkcji w państwie wynagrodzeniu wach i osądza oraz karze zwykłego obywatela za to tych ludzi, bo przecież oni odgrywają kluczową rolę przestępstwo. Czy ze względu na immunitet ma cho- w państwie. Dlatego też pan przewodniczący Krajo- wać się przed taką odpowiedzialnością? Nie możemy wej Rady Sądownictwa słusznie zwrócił uwagę na do tego dopuścić. I tu jest apel do Krajowej Rady Są- godne wynagradzanie osób, które pełnią te odpowie- downictwa i do pana przewodniczącego: darzymy dzialne funkcje w państwie. Muszę powiedzieć, że pana, panie przewodniczący, wielkim szacunkiem posłowie komisji sprawiedliwości i kodyfikacyjnej i oczekujemy energicznych działań w tym zakresie. z pewnym niepokojem przyjęli informację na temat Chciałbym powiedzieć, że wiele postulatów, które zamrożenia obiektywnego wskaźnika będącego pod- kierowała Krajowa Rada Sądownicza, szczególnie stawą do naliczania wynagrodzeń sędziów. Rozumie- w tym sprawozdaniu, dotyczących Krajowej Szkoły my, że państwo jest w kryzysie ekonomicznym – to Sądownictwa i Prokuratury, wydaje się, jest słusz- znaczy świat jest w kryzysie ekonomicznym i ten nych. Krajowa Rada Sądownictwa jako strażnik nie- światowy kryzys ekonomiczny również nas dotyka zależności i niezawisłości sądów musi mieć większy – i że państwo musi szukać oszczędności. I szuka, ale wpływ na szkolenie przyszłych sędziów, jak również ocenie posłów pozostawiam to, czy najlepszym miej- na szkolenie ustawiczne sędziów. To musi być wpływ scem, aby szukać tych oszczędności, była sfera wy- rzeczywisty, nie tylko przez zasiadanie w radzie pro- nagrodzeń sędziów. gramowej czy opiniowanie programów szkolenia. Ten Chciałbym jednocześnie powiedzieć pod adresem wpływ musimy w jakiś sposób wypracować. Powinien pana przewodniczącego, że władza ustawodawcza, zająć się tym przyszły Sejm. Ponieważ uchwaliliśmy tak jak dotychczas, traktuje Krajową Radę Sądow- ustawę o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratu- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku 261

Poseł Jerzy Kozdroń sorów – nie wie, jak się poruszać na sali, nie zna metodyki pracy. Był taki sędzia Sądu Najwyższego, ry, dzisiaj trzeba zastanowić się z perspektywy kil- który po raz pierwszy napisał książkę „Metodyka ku lat, czy ten model jest modelem docelowym, czy pracy sędziego”. W istocie rzeczy całą wiedzę na te- też powinien podlegać ocenie i zmianie. W mojej mat metod pracy sędziego czerpałem z tamtej książ- ocenie istnieje konieczność i celowość wprowadzenia ki. Ale to powinno być przedmiotem nauki teoretycz- pewnych zmian w tej ustawie. Rozumiem, że był nej i praktycznej przyszłych adeptów i nad tym Kra- minister, który chciał mieć szkołę w Krakowie. Ale jowa Rada Sądownictwa powinna się głęboko zasta- w gruncie rzeczy powstała szkoła dla wykładowców, nowić, czy do swego programu jako najważniejszego a nie dla przyszłych adeptów, dla przyszłych sę- nie wprowadzić tych zadań. dziów, którzy muszą tam jechać z całej Polski i szko- Na koniec chciałbym – bo wszystkiego oczywiście lić się na aplikacjach. Czy nie można otworzyć odnie jestem w stanie tutaj powiedzieć – stwierdzić, że działów tej szkoły na północy, w centralnej Polsce, z tej informacji, z tej wielkiej statystyki, którą przed- na południu? stawił pan przewodniczący, wynika, iż Krajowa Rada Powinien być wpływ na program szkolenia, przede Sądownictwa pracowała na 8 posiedzeniach mie- wszystkim ze strony Krajowej Rady Sądownictwa, sięcznie. A to są sędziowie, którzy jednocześnie orze- ponieważ ona się najlepiej w tym wszystkim orientu- kają. Czyli był duży nakład pracy tych ludzi, oni je i wie, na jaką wiedzę jest zapotrzebowanie w śro- naprawdę z poświęceniem pracowali nad przyszłością dowisku sędziowskim. Przecież mamy dzisiaj do czy- sądownictwa. Chciałbym jeszcze raz w imieniu ko- nienia z taką sytuacją, że młodzi sędziowie zaczy- misji sprawiedliwości za to podziękować. Dziękuję. nają zawód, brak jest jakiejkolwiek informacji, wie- (Oklaski) dzy na temat podstaw rachunkowości, ekonomii, prawa, psychologii, psychiatrii, medycyny sądowej, kryminalistyki. Tych ludzi trzeba wyszkolić, przy- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: gotować, żeby byli partnerami dla biegłych. Sędzio- wie powołują biegłych w każdej najdrobniejszej spra- Dziękuję bardzo panu posłowi. wie, ponieważ nie mają wiedzy. Jak pojawia się Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- biegły, to sędzia przestaje być dla niego partnerem. rządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświad- W istocie rzeczy dochodzi do takich sytuacji, że to czeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń biegli wydają wyroki, a nie sędziowie, a wynika to w imieniu koła. tylko z tego, że sędziowie są nieodpowiednio przygo- Otwieram dyskusję. towani zawodowo. Trzeba prowadzić specjalistyczne Głos zabierze pan poseł Marek Wojtkowski, Plat- szkolenia w zakresie poszczególnych dziedzin. I pro- forma Obywatelska. pozycje Krajowej Rady Sądownictwa z tym związane, które są zawarte sprawozdaniu, uważam za w pełni uzasadnione, bo to właśnie krajowa rada zwraca Poseł Marek Wojtkowski: uwagę, że chce mieć na to wpływ i widzi takie potrzeby. Czyli jest przede wszystkim kształcenie ustawicz- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! ne młodych sędziów, następnie orzecznictwo Sądu Panie Przewodniczący! Wysoka Izbo! Pan przewod- Najwyższego. niczący Jerzy Kozdroń niezwykle pięknie i obrazowo Następna kwestia. Przecież mamy prawo wspól- przedstawił podstawowe założenia, które stały się notowe. Powiedzmy sobie szczerze, ilu sędziów zna przesłankami do sporządzenia informacji Krajowej obowiązujące przepisy prawa wspólnotowego, które Rady Sądownictwa z działalności za 2010 r. Ja też obowiązują u nas, a nawet nie są implementowane, w kilkunastu zdaniach postaram się ustosunkować bo przecież rozporządzenia nie musi być. do tego sprawozdania. W imieniu Klubu Parlamen- Już mam kończyć, tak? tarnego Platformy Obywatelskiej chciałbym przed- stawić opinię o informacji z działalności Krajowej Rady Sądownictwa za 2010 r., druk nr 4286. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Jak pan przewodniczący powiedział, Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka na posiedzeniu Proszę mówić. w dniu 18 sierpnia wysłuchała informacji Krajowej Rady Sądownictwa. Odbyła się oczywiście dyskusja, podczas której posłowie zapoznali się z licznymi uwa- Poseł Jerzy Kozdroń: gami i wysłuchali opinii przewodniczącego pana An- toniego Górskiego. W związku z tym potrzebne są niezbędne szko- Krajowa Rada Sądownictwa w Konstytucji Rze- lenia. czypospolitej Polskiej została ustanowiona strażni- Kwestia metodyki pracy. Pamiętam, bo przecież kiem niezależności sądów i niezawisłości sędziów. sam też kiedyś wykonywałem ten zawód jako młody W ten sposób został zrealizowany standard między- człowiek, że młody asesor – dzisiaj nie ma tych ase- narodowy oraz konstytucyjny, zgodnie z którym Kra- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 262 Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku

Poseł Marek Wojtkowski W stanowisku z dnia 11 marca 2010 r. rada uzna- ła jednak, że zasadnicze założenia projektu nie uległy jowa Rada Sądownictwa posiada szczególne kompe- zmianie i w związku z tym należało zaniechać dal- tencje w zakresie regulacji funkcjonowania władzy szych prac nad nim. W tym zakresie stanowisko Kra- sądowniczej w Polsce. Dotyczą one przede wszystkim, jowej Rady Sądownictwa oczywiście w dużej mierze jak powiedział pan przewodniczący Jerzy Kozdroń, różniło się od stanowiska posłów, członków Komisji aktów prawnych regulujących ustrój władzy sądow- Sprawiedliwości i Praw Człowieka. niczej, sposobu i trybu powoływania prokuratora Rada proponowała również, że z uwagi na donio- generalnego, powoływania sędziów, a także spraw słość prawa ustrojowego dla sądownictwa pracę nad dyscyplinarnych. nowelizacją należało rozpocząć od debaty środowiska Szczegółowe zadania Krajowej Rady Sądownictwa nad założeniami. Odbyły się w tym celu liczne spo- zostały określone w ustawie o Krajowej Rady Sądow- tkania z przedstawicielami Ministerstwa Sprawiedli- nictwa z dnia 27 lipca 2001 r., i na niej się jeszcze wości, a ich celem było wypracowanie wspólnego opieramy, dokonując oceny działalności rady, aczkol- stanowiska w zakresie nowelizacji tej ustawy. wiek należy pamiętać, że od 12 maja 2011 r. obowią- Na wniosek rady członkowie Komisji Sprawiedli- zuje nowa regulacja, w związku z rozdzieleniem wości i Praw Człowieka podjęli uchwałę o przeprowa- funkcji prokuratora generalnego i ministra sprawie- dzeniu publicznego wysłuchania w zakresie cytowa- dliwości. nej ustawy. W tym zakresie, o czym już wspominałem W dniu 7 stycznia 2010 r. Krajowa Rada Sądow- wcześniej, rada często podejmowała krytyczne stano- nictwa zgłosiła dwóch kandydatów. Spośród nich wisko, m.in. w sprawie ukształtowania stosunku prezydent Rzeczypospolitej Polskiej pierwszy raz po- pracy asystentów sędziów w oparciu o stosunek mia- wołał prokuratora generalnego. W 2010 r. również nowania, ustanowienia w stosunku do referendarzy znacząco zmienił się skład Krajowej Rady Sądownic- wymogu odbycia co najmniej 2-letniego stażu na sta- twa. Mianowicie w marcu upłynęła kadencja 11 jej nowisku asystenta sędziego i wielu innych. członków, 23 maja 2010 r. nastąpiła zmiana na sta- Krajowa Rada Sądownictwa apelowała też o pod- nowisku prezesa Naczelnego Sądu Administracyjne- jęcie działań zmierzających do uchwalenia nowej go, 19 października – na stanowisku pierwszego pre- ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Został w tym zesa Sądu Najwyższego, a 21 września w skład Kra- zakresie nawet przygotowany projekt, którego głów- jowej Rady Sądownictwa powołał swojego przedsta- nym celem było przede wszystkim wykonanie wyro- wiciela prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W dniu ków Trybunału Konstytucyjnego stwierdzających 31 marca Krajowa Rada Sądownictwa w głosowaniu niezgodność z konstytucją. W dniu 29 lipca 2010 r. tajnym bezwzględną większością głosów wybrała na rada po zapoznaniu się z tym projektem zaopiniowa- stanowisko przewodniczącego pana sędziego Sądu ła go pozytywnie. Najwyższego Antoniego Górskiego. Kolejnym ważnym zagadnieniem w pracy Krajo- Podstawowym i najważniejszym zadaniem Krajo- wej Rady Sądownictwa były starania o stworzenie wej Rady Sądownictwa jest dbałość o dobór najlep- właściwego modelu kształcenia i doskonalenia zawo- szych kandydatów na stanowisko sędziowskie. Jak dowego sędziów i związana z tym konieczność podję- pan przewodniczący raczył już dzisiaj powiedzieć, cia prac nad nowelizacją ustawy z 23 stycznia 2009 r. w 2010 r. do Krajowej Rady Sądownictwa wpłynęły o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. W sta- 2203 zgłoszenia do pełnienia urzędu na stanowisku nowiskach z dnia 14 maja rada wyraziła szereg uwag sędziego w sądach powszechnych, administracyjnych na ten temat. Uwagi te dotyczyły przede wszystkim i wojskowych. Kolejne 1204 wnioski dotyczyły urzę- harmonogramu działalności szkoleniowej Krajowej dów w Sądzie Najwyższym i Naczelnym Sądzie Ad- Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Krajowa Rada ministracyjnym. Skala zgłoszeń pokazuje również Sądownictwa złożyła także propozycje do założeń stopień zaangażowania i ogrom pracy, którą wyko- dotyczących zmiany tego harmonogramu. nała Krajowa Rada Sądownictwa. Krajowa Rada Sądownictwa działała również Bardzo ważnym zadaniem w 2010 r. były prace w zakresie zapobiegania zagrożeniom niezawisłości nad ustawą o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów sędziowskiej oraz dbałości o należyty poziom wynagro- powszechnych, a także nad ustawą o Krajowej Radzie dzeń sędziowskich, o czym była już dzisiaj mowa. W sta- Sądownictwa. Krajowa rada już w 2009 r. przedsta- nowisku z 11 marca 2010 r. rada zaapelowała o podjęcie wiła uwagi do tej ustawy, a w 2010 r. nadal trwały przez władzę ustawodawczą i władzę wykonawczą zde- prace nad jej nowelizacją. Zmierzały one do doskona- cydowanych działań w celu zapewnienia odpowiednie- lenia realizacji fundamentalnych zasad określonych go poziomu wynagrodzeń sędziowskich. w konstytucji, takich jak prawo do sprawiedliwego Na działalność rady w 2010 r. składały się również i jawnego rozpatrzenia sprawy przez niezależny, bez- takie niezwykle istotne sprawy jak opiniowanie pro- stronny i niezawisły sąd. Zmiany te, zdaniem rady, jektów aktów normatywnych dotyczących sądownic- powinny zmierzać do poprawy jakości orzecznictwa twa i sędziów oraz projektów planów ﬁnansowych dla sądów, a także do wzmocnienia ich niezależności. sądów powszechnych, a także szeregu projektów in- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku 263

Poseł Marek Wojtkowski Poseł Kazimierz Smoliński: nych ustaw. Pragnę przypomnieć, że rada w 2010 r. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! przyjęła w tych sprawach 30 uchwał, 29 stanowisk Panie Sędzio, Przewodniczący Krajowej Rady Sądow- oraz przygotowała 108 opinii. Wśród tych opinii były nictwa! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość opinie dotyczące takich projektów ustaw jak projekt chciałbym przedstawić stanowisko w sprawie infor- ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, komisyjny macji z działalności Krajowej Rady Sądownictwa projekt ustawy o zmianie ustawy o podpisie elektro- w 2010 r., druk nr 4286, i w sprawie sprawozdania nicznym, ustawy o podatku od towarów i usług, usta- Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. wy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, no- Niewątpliwie rok 2010 był szczególny dla funkcjo- welizacji ustawy Kodeks postępowania cywilnego nowania Krajowej Rady Sądownictwa ze względu na i jeszcze wielu innych aktów ustawowych. ogrom pracy, który przed nią stał, a którą pan prze- Zgodnie z ustawową kompetencją Krajowa Rada wodniczący przedstawił Wysokiej Izbie w swojej in- Sądownictwa podejmowała w swojej działalności kwe- formacji. Krajowa Rada Sądownictwa zgodnie ze stie z zakresu etyki zawodowej oraz spraw dyscypli- swoimi kompetencjami dokonuje oceny prawidłowo- narnych. W tym zakresie rada podjęła 4 uchwały ści dokonywanej przez ustawodawcę konkretyzacji o wniesieniu odwołań od wyroków sądów apelacyj- pozycji ustrojowej sądów. Rozstrzyga, czy sądy nie nych, sądów dyscyplinarnych – wszystkie na nieko- wkraczają w zakres działania innych władz oraz czy rzyść obwinionych sędziów, oraz jedną uchwałę, zgod- władza nie wkracza w zakres spraw zastrzeżonych nie z którą postanowiła wystąpić z wnioskiem o prze- dla władzy sądowniczej. W tym zakresie Krajowa niesienie sędziego w inne miejsce służbowe ze wzglę- Rada Sądownictwa wykonuje swoje obowiązki w spo- du na powagę stanowiska sędziego. sób niewątpliwie właściwy. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podsumowując Poza tym, jak zostało to przedstawione, Krajowa działalność Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 r. Rada Sądownictwa dokonała przedstawienia prezy- (Dzwonek), należy stwierdzić, że rada zgłaszała sze- dentowi kandydatów na pierwszego prokuratora reg postulatów co do aktualnych problemów i potrzeb generalnego jako niezależny organ państwowy. W ubie- wymiaru sprawiedliwości, w tym również wynagro- głym roku dokonany został również wybór rzeczni- dzeń pracowników. Wśród postulatów i opinii były ka dyscyplinarnego sądów powszechnych. Wielu jednak również takie, z którymi trudno się nie zgo- kandydatów zostało wówczas zgłoszonych przez dzić, choć wymagają one pogłębionej dyskusji i ana- sądy apelacyjne. Krajowa Rada Sądownictwa na po- lizy środowiska. Należy do nich m.in. problem silniej- siedzeniu plenarnym wysłuchała też 11 kandydatów szej niż obecnie pozycji Krajowej Rady Sądownictwa jako przedstawiciela władzy sądowniczej w relacjach na członków Rady Instytutu Pamięci Narodowej z władzą ustawodawczą i władzą wykonawczą. i w dniu 31 marca 2000 r. wybrała na stanowisko W istotnych sprawach dotyczących sędziów i sądów przewodniczącego rady sędziego Sądu Najwyższego stanowiska Krajowej Rady Sądownictwa powinny zda- Antoniego Górskiego. niem rady posiadać charakter wiążący. Pewne wątpli- Nie dokonując wiwisekcji czy oceny całego spra- wości budzi stwierdzenie, że poziom merytoryczny wozdania, które jest obszerne i naszym zdaniem i legislacyjny opiniowanych przez Krajową Radę Są- w sposób właściwy oddaje istotę działalności Krajo- downictwa aktów prawnych pozostawia wiele do życze- wej Rady Sądownictwa w 2010 r., chciałbym skupić nia, choć należy zgodzić się z tezą, że praktyka wielo- się głównie na tym, co Krajowa Rada Sądownictwa krotnych, często być może nawet niefrasobliwych, no- w końcowej części swojej informacji przedstawiła welizacji obowiązujących ustaw, zwłaszcza posiadają- jako postulaty rady co do aktualnych problemów cych charakter kodeksowy, jest szkodliwa dla polskiego i potrzeb wymiaru sprawiedliwości. systemu prawnego. Należy jednak mieć nadzieję, że Myślę, że szczególnie należy zwrócić uwagę na to, zgodna współpraca władzy sądowniczej z władzą usta- o czym mówił pan przewodniczący, a więc na prze- wodawczą i władzą wykonawczą spowoduje, iż takie sadny aktywizm legislacyjny ze strony Wysokiej Izby. uwagi w sprawozdaniu Krajowej Rady Sądownictwa za Często o tym mówimy, ale naszym zdaniem jest to 2011 r. już nie będą mieć miejsca. symptomatyczne szczególnie dla ostatniego roku Pragnę stwierdzić, szanowni państwo, że klub funkcjonowania, czyli roku 2010, za który rada Platforma Obywatelska wyraża pozytywną opinię przedstawia sprawozdanie, ale również dla bieżącego o sprawozdaniu z działalności Krajowej Rady Sądow- roku. nictwa w 2010 r. Dziękuję bardzo. Dziękuję, panie Co do wniosków, które rada przedstawia, czy postu- marszałku. (Oklaski) latów, szczególnie w zakresie oceny okresowej czy też kwaliﬁkacji sędziów, że powinno to mieć na celu zapewnienie należytego ukształtowania rozwoju zawodowego Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: sędziów, z niepokojem można powiedzieć, że wbrew za- równo intencjom panów posłów, którzy wcześniej przede Dziękuję bardzo panu posłowi. mną występowali, jak również intencjom rządowym Pan poseł Kazimierz Smoliński, Prawo i Sprawie- ostatnia nowelizacja ustawy Prawo o ustroju sądów dliwość. powszechnych niestety nie spotkała się z właściwą ak- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 264 Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku

Poseł Kazimierz Smoliński ustawodawczą i wykonawczą – przytaczam kolejny postulat Krajowej Rady Sądownictwa wynikający ceptacją ze strony środowiska. Mimo że była przepro- z informacji – posiadać znacznie silniejszą niż obec- wadzona debata publiczna, to trzeba pamiętać o tym, nie pozycję w celu urzeczywistnienia konstytucyjnej że na ponad 200 głosów, które wówczas zostały wy- zasady trójpodziału władz. Jej stanowisko i opinie powiedziane, dwa czy trzy były pozytywne w stosun- w istotnych sprawach dotyczących sędziów i sądów ku do projektu, który został przedstawiony Wysokiej powinny być w wielu kwestiach wiążące i powinny Izbie i w dużej mierze utrzymany w trakcie prac le- być wysłuchiwane z większą niż dotychczas uwagą. gislacyjnych. Jedynie w zakresie Krajowej Rady Są- Niestety, naszym zdaniem również ten postulat nie downictwa pewne ustępstwa zostały dokonane ze znajduje potwierdzenia w działalności ani Minister- strony Wysokiej Izby, i to można uznać za pewien stwa Sprawiedliwości, ani Wysokiej Izby. sukces Krajowej Rady Sądownictwa, chociaż mamy Kończąc opinię czy przedstawianie stanowiska tutaj zastrzeżenia, że Krajowa Rada Sądownictwa klubu, chciałbym jeszcze dodać, że to jest ostatni jako przedstawiciel tego trzeciego ﬁlaru, o którym punkt w informacji, który mówi o pewnych suge- tutaj była mowa, funkcjonowania państwa, oprócz tej stiach czy dezyderatach – doświadczenie rady w za- władzy ustawodawczej i wykonawczej, powinna z więk- kresie opiniowania projektów aktów prawnych upo- szą determinacją i z większą odwagą występować ważnia do stwierdzenia, że ich poziom merytoryczny z postulatami w stosunku do władzy ustawodawczej i legislacyjny pozostawia wiele do życzenia. Należy i wykonawczej – przecież jest organem niezależnym zerwać ze szkodliwą praktyką wielokrotnych, często – i nie powinny w tym przypadku żadne inne wzglę- niefrasobliwych nowelizacji obowiązujących ustaw, dy poza dobrem wymiaru sprawiedliwości w tym zwłaszcza mających charakter kodeksowy. W tym zakresie decydować. przypadku jak najbardziej przychylamy się do tego Kolejny argument czy postulat rady jest taki, aby postulatu. Rzeczywiście zbyt duża ilość zmian, szcze- organy samorządu sędziowskiego zostały zachowane gólnie w zakresie kodeksów, niewątpliwie nie służy w dotychczasowej postaci zgromadzeń ogólnych sę- stabilności tego systemu prawnego, jak również dziów okręgów i zgromadzeń ogólnych sędziów sądów funkcjonowaniu sądów, o czym tutaj tak dużo mówio- apelacyjnych, aby prezesi sądów zachowali uprawnie- no, ale jak gdyby wbrew tym postulatom nadal przy- nia kadrowe wobec pracowników sądów, co oznacza gotowuje się kolejne zmiany ustaw. Uważamy, że jest potrzebę utrzymania obecnego rozdzielenia kompe- to złe zjawisko. tencji prezesów sądów i dyrektorów sądów. Niestety Biorąc jednak pod uwagę ogólnie to, co pan ten postulat również nie znalazł uznania w Wysokiej przewodniczący przedstawił Wysokiej Izbie, należy Izbie, kosztem kompetencji prezesów sądów zwięk- z uznaniem odnieść się do pracy Krajowej Rady Są- szono kompetencje dyrektorów sądów naszym zda- downictwa, do jej działalności w 2010 r. i podzięko- niem ze szkodą. Obyśmy nie mieli racji. Zobaczymy, wać za tę trudną pracę oraz życzyć, aby te postulaty, kiedy ustawa wejdzie w życie i zacznie funkcjonować, z którymi Krajowa Rada Sądownictwa występuje, czy rzeczywiście usprawni to działalność sądów. znalazły uznanie w oczach Wysokiej Izby. Dziękuję Krajowa Rada Sądownictwa zwraca również uwa- bardzo. (Oklaski) gę na błędny zamiar likwidowania wydziałów rodzinnych poprzez łączenie ich z wydziałami cywilnymi, co m.in. doprowadzi do stworzenia dużych i trudnych Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: do zarządzania jednostek. Tutaj również ten postulat nie znalazł uznania w oczach Wysokiej Izby. Nowa Dziękuję bardzo panu posłowi. ustawa o ustroju sądów powszechnych likwiduje te Pan poseł Stanisław Rydzoń, Sojusz Lewicy De- wydziały, tworząc tylko wielkie wydziały cywilne mokratycznej. i karne. Krajowa Rada Sądownictwa również stoi na stanowisku, że celowy jest powrót do instytucji asesora Poseł Stanisław Rydzoń: sądowego. I tutaj można tylko powtórzyć ten apel do Wysokiej Izby, do pana ministra, aby rzeczywiście Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Przewod- zastanowić się nad słusznością zlikwidowania tej in- niczący Krajowej Rady Sądownictwa! Panie Mini- stytucji, mimo pewnych sugestii ze strony Trybuna- strze! Może zacząłbym od niezwykle pozytywnego łu Konstytucyjnego, aby to rozwiązanie mogło funk- zjawiska, mianowicie chciałbym przypomnieć cytat cjonować w innym wymiarze. Niestety nadal nie mojego wystąpienia z ubiegłego roku. Kończąc wy- znajduje to uznania w oczach ministerstwa ani Wy- stąpienie stwierdziłem: „Pani marszałek, apelował- sokiej Izby. Co prawda, postulat, który przedstawio- bym również o jeszcze jedno. Przy omawianiu tak no, aby była nowa ustawa o Krajowej Szkole Sądow- istotnych spraw dla wymiaru sprawiedliwości, jakimi nictwa, został zrealizowany. są, jak myślę, informacja Sądu Najwyższego, infor- Krajowa Rada Sądownictwa jako przedstawiciel macja Krajowej Rady Sądownictwa, uważam, że mi- władzy sądowniczej powinna w relacjach z władzą nister sprawiedliwości lub któryś z wiceministrów 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku 265

Poseł Stanisław Rydzoń czterech kandydatów. Należy przypomnieć, że tak- że w ubiegłym roku Krajowa Rada Sądownictwa powinni tutaj być, żeby posłuchać, o czym mówimy”. wybrała rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów Panie ministrze, serdecznie dziękuję za to, że pan tu powszechnych. Odbyło się to 12 stycznia ubiegłego jest, że pan wysłuchuje tych postulatów. Dzięki temu roku. W 2010 r. znacząco zmienił się skład rady mamy te trzy władze niejako na jednej sali i myślimy, wskutek upływu kadencji sędziów różnych sądów, mam nadzieję podobnie, mając na względzie dobro śmierci sędziego czy zmiany na stanowisku prezesa wymiaru sprawiedliwości w naszym kraju. Naczelnego Sądu Administracyjnego. Nadto nowo Przechodząc do meritum, chciałbym w imieniu wybrany prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powo- Klubu Poselskiego Sojuszu Lewicy Demokratycznej łał swojego przedstawiciela. Wreszcie najważniejsza przedstawić stanowisko wobec sprawozdanie Komisji zmiana nastąpiła w dniu 31 marca 2010 r., kiedy to Sprawiedliwości i Praw Człowieka w sprawie infor- na przewodniczącego Krajowej Rady Sądownictwa macji z działalności Krajowej Rady Sądownictwa wybrano sędziego Sądu Najwyższego Antoniego w 2010 r. Wystąpienie chciałbym rozpocząć od przy- Górskiego w miejsce sędziego Stanisława Dąbrow- pomnienia treści art. 186 ust. 1 konstytucji, zgodnie skiego, który został pierwszym prezesem Sądu Naj- z którym „Krajowa Rada Sądownictwa stoi na straży wyższego. niezależności sądów i niezawisłości sędziów”. Jest to Teraz może przejdę już do zagadnień czysto tech- więc organ, który – choć nie jest ani sądem, ani try- nicznych. Na stronach od 7 do 34 informacji autorzy bunałem – można zaliczyć do pionu władzy sądowni- zamieścili priorytetowe cele KRS. Po pierwsze, zali- czej. Wykonując wymieniony artykuł konstytucji czyli do nich dbałość o dobór najlepszych kandydatów w dniu 27 lipca 2001 r. Sejm uchwalił ustawę, w któ- do powołania na stanowiska sędziowskie, gdyż spo- rej rozwinął pozycję ustrojową KRS-u, w tym okre- sób powołania sędziów ma podstawowe znaczenie dla ślając zakres działania i tryb pracy. Mówię o stanie niezależności sądów i niezawisłości sędziów. W 2010 r. prawnym z 2010 r., ponieważ jest już nowa ustawa do KRS wpłynęły łącznie 2203 zgłoszenia co do peł- przyjęta przez Sejm w 2011 r., ale sprawozdanie do- nienia urzędu na stanowisku sędziego w sądach po- tyczy roku 2010. wszechnych, administracyjnych, wojskowych oraz 1204 Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i nasz klub pozy- zgłoszenia na urząd sędziego w Sądzie Najwyższym tywnie oceniają pozycję i funkcjonowanie Krajowej i Naczelnym Sądzie Administracyjnym. KRS przed- Rady Sądownictwa. Należy przypomnieć, że Komisja stawiła prezydentowi kandydatury 404 osób. Z tabel- Sprawiedliwości i Praw Człowieka w dniu 18 sierpnia ki załączonej do wymienionej informacji wynika, że 2011 r. – mówił o tym bardzo obszernie pan poseł na 2203 osoby tylko 66 radców prawnych i 41 adwo- Jerzy Kozdroń – jednogłośnie pozytywnie oceniła katów zgłosiło chęć kandydowania na sędziego. Trud- działalność Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 r. no w tym momencie powiedzieć, dlaczego radcowie W dalszej części wypowiedzi ustosunkuję się do i adwokaci zgłosili się do pełnienia urzędu sędziego, niektórych istotnych części informacji. Oprócz zadań ale wydaje mi się, że chodzi raczej o starszych radców zwykle wykonywanych przez radę, tj. przede wszyst- prawnych i adwokatów, bo przypuszczam, że dość kim rozpatrywania i oceny kandydatów do pełnienia atrakcyjne warunki przechodzenia w stan spoczynku urzędu sędziowskiego na stanowiskach sędziów Sądu spowodowały właśnie to, że mecenasi po prostu prze- Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, szli do sądu. a także na stanowiskach w sądach powszechnych, Po drugie, w 2010 r. priorytetem były prace nad wojewódzkich sądach administracyjnych i sądach ustawą o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów po- wojskowych oraz przedstawiania prezydentowi RP wszechnych oraz nad ustawą o Krajowej Radzie Są- wniosków o powołanie sędziów w wymienionych są- downictwa. Pierwsza z ustaw została uchwalona dach, w 2009 r. Krajowa Rada Sądownictwa uzyska- w 2011 r. Należy przypomnieć aktywny udział repre- ła nowe istotne uprawnienie. Chodzi o przepisy usta- zentantów KRS w pracach Komisji Sprawiedliwości wy z dnia 9 października 2009 r. o zmianie ustawy i Praw Człowieka nad projektem tej ustawy. Z infor- o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw, która macji wynika, że zetknięcie się członków rady z po- wprowadzając rozdzielenie funkcji prokuratora gene- lityką było brutalne, gdyż Ministerstwo Sprawiedli- ralnego od funkcji ministra sprawiedliwości, dała wości przeforsowało za pomocą większości w Sejmie Krajowej Radzie Sądownictwa prawo do wskazania i komisji swoje koncepcje. Druga ustawa, o Krajowej prezydentowi zgłoszenia dwóch kandydatów na pro- Radzie Sądownictwa, została uchwalona przez Sejm kuratora generalnego. Krajowa Rada Sądownictwa 12 maja 2011 r. W przypadku tej ustawy można mó- w pełni i w terminie wywiązała się z tego obowiązku, wić o sukcesie, jeśli chodzi o Krajową Radę Sądow- w efekcie czego prezydent RP powołał Andrzeja Se- nictwa, gdyż większość jej zapisów odpowiadała ra- remeta na wymienione stanowisko. dzie, co potwierdziła w swojej uchwale z dnia 29 lipca Istotne zadanie ustawa nałożyła na KRS w zakre- 2010 r. sie wysłuchiwania i przedstawiania kandydatów na Po trzecie, priorytetem KRS była nowelizacja członków Rady Instytutu Pamięci Narodowej. W dniu ustawy z 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole Są- 28 lipca 2010 r. rada przedstawiła prezydentowi RP downictwa i Prokuratury w kierunku stworzenia 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 266 Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku

Poseł Stanisław Rydzoń Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: właściwego modelu kształcenia, doskonalenia zawo- Dziękuję bardzo panu posłowi. dowego sędziów w sytuacji wejścia przez Polskę do Pan poseł Stanisław Olas, Polskie Stronnictwo Unii Europejskiej. Ludowe. Po czwarte, priorytetem rady była dbałość o na- leżyty poziom wynagrodzeń sędziowskich. W dniu Poseł Stanisław Olas: 11 marca 2010 r. rada podjęła uchwałę, w której za- apelowała do Sejmu i rządu o ustalenie odpowiednie- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie go poziomu wynagrodzeń sędziów. Wiemy, że na razie Ministrze! Wysłuchaliśmy bogatej informacji prze- te starania nie przyniosły rezultatu, gdyż płace zo- wodniczącego o działalności Krajowej Rady Sądow- stały przez rząd zamrożone. Mówił o tym przed chwi- nictwa w 2010 r. oraz sprawozdania Komisji Sprawie- lą między innymi pan przewodniczący Krajowej Rady dliwości i Praw Człowieka w tej sprawie. Sądownictwa. Będąc członkiem komisji, w pełni podzielam wy- Na stronach od 34 do 61 informacji zawarto boga- soką ocenę pracy rady wyrażoną przez posła spra- ty materiał odnoszący się do opiniowania projektów wozdawcę. Należy podkreślić dużą aktywność rady aktów normatywnych dotyczących sądownictwa i sę- nie tylko w kraju, ale również na arenie międzyna- dziów oraz projektów planów finansowych dla sądów rodowej. W ramach członkostwa w Europejskiej Sie- powszechnych. Dla nas, posłów, są to cenne opinie, ci Rad Sądownictwa przedstawiciele rady brali udział jednakże zwracamy uwagę na ich częstą nieaktual- w licznych posiedzeniach Zgromadzenia Ogólnego, Komitetu Sterującego, Rady Wykonawczej oraz grup ność, gdyż zdarza się, że Krajowa Rada Sądownictwa roboczych. Biorąc pod uwagę znaczenie, jakie posiada – dotyczy to nie tylko Krajowej Rady Sądownictwa, to Krajowa Rada Sądownictwa, podtrzymuję swój wnio- jest po prostu taka zasada – opiniuje projekt na etapie sek kierowany pod adresem parlamentu – aby pra- uzgodnień w rządzie, zaś do Sejmu dość często trafia ce nad ważnymi nowelizacjami ustaw, jak Prawo już zmieniony zasadniczo projekt. Uważam, że autorzy o ustroju sądów powszechnych, poprzedzone były projektów przed przesłaniem ich do Sejmu powinny debatą nad założeniami. poprosić między innymi Krajową Radę Sądownictwa Rada zwraca uwagę, aby zmiany ustrojowe zmie- o jakieś dodatkowe opinie z tego względu, że dość czę- rzały w kierunku doskonalenia realizacji fundamen- sto przedstawiciele, którzy opiniowali kiedyś projekty talnych zasad określonych w konstytucji takich, jak na posiedzeniu podkomisji czy komisji, jak gdyby nie prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia poznają ich. W związku z tym jest to sprawa dość istot- sprawy. Rada postuluje, aby oceny okresowe lub kwa- na, bo niby opiniowanie jest, niby konsultacje są, ale lifikacyjne sędziów miały na celu zapewnienie nale- dotyczą one zupełnie innego projektu. żytego rozwoju zawodowego sędziów. Organy samo- Do tych uwag należy zaliczyć słuszne postulaty rządu winny zachować dotychczasowe formy. Rada Krajowej Rady Sądownictwa zawarte w punkcie nie widzi potrzeby rozdziału kompetencji prezesów 8. na stronach od 67 do 69. Mowa jest w nich o koniecz- sądów i dyrektorów oraz postuluje o powrót asesora ności debaty środowiskowej nad założeniami projektu sądowego do instytucji sądowej. Ważnym postulatem ustawy przed przystąpieniem do prac nad nim. rady jest stworzenie modelu kształcenia i doskonale- Na zakończenie stwierdzam, że Klub Poselski So- nia zawodowego sędziów. Uważa ona, że do jej obo- wiązków winno należeć przedstawianie opinii o kan- jusz Lewicy Demokratycznej w pełni zgadza się ze dydatach na stanowiska sędziów Trybunału Konsty- wszystkimi postulatami, od 1 do 8, Krajowej Rady tucyjnego oraz sędziów w sądach i trybunałach mię- Sądownictwa co do aktualnych problemów i potrzeb dzynarodowych. Rada postuluje, aby w relacjach wymiaru sprawiedliwości. Postulaty te winny stano- z władzą ustawodawczą miała większe kompetencje. wić dla posłów materiał do dyskusji, zwłaszcza teraz, Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego, jeśli będą debaty na temat wymiaru sprawiedliwości biorąc pod uwagę dotychczasową działalność rady, w trakcie kampanii wyborczej. Sejm, jak i rząd na- popiera ocenę przedłożoną przez przedstawiciela ko- stępnej kadencji powinny zastanowić się, jak lepiej misji i będzie głosować za przyjęciem informacji. wykorzystać ponad 10-tysięczny korpus sędziowski, Dziękuję za uwagę. (Oklaski) by wyroki były wydawane szybciej, a postępowania prowadzone były sprawniej. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Reasumując, oświadczam, że Klub Poselski So- jusz Lewicy Demokratycznej pozytywnie ocenia dzia- Dziękuję bardzo panu posłowi. łalność Krajowej Rady Sądownictwa przedstawioną Przechodzimy do pytań. Są zapisane trzy osoby. w informacji o jej pracy w 2010 r. (Dzwonek) Klub Czy są jeszcze chętni? nasz będzie zawsze wspierał działania rady wzmac- Zamykam listę. niające jej pozycję jako konstytucyjnego organu sto- Ustalam czas na zadanie pytania na 1 minutę. jącego na straży niezależności sądów i niezawisłości Pan poseł Stanisław Rydzoń, Sojusz Lewicy De- sędziów. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) mokratycznej. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku 267

Poseł Stanisław Rydzoń: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie Dziękuję bardzo panu posłowi. do pana ministra sprawiedliwości. Panie ministrze, Pan poseł Jan Kulas, Platforma Obywatelska. mówiliśmy dzisiaj dość sporo na temat wynagrodzeń sędziów. W konstytucji jest mowa o godnym wynagrodzeniu sędziego. Pamiętam, że dwa lata temu Poseł Jan Kulas: posłowie tej kadencji wraz z rządem podjęli zgodnie dwa istotne ustalenia. Po pierwsze, spowodowaliśmy Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Prze- powiązanie płacy sędziego ze średnim wynagrodze- wodniczący! Z należnym szacunkiem przyjrzałem niem. Po drugie, wprowadziliśmy dodatkowe katego- się sprawozdaniu. Wykonano wielką pracę i niewąt- rie w sądach rejonowych i okręgowych, likwidując pliwie trzeba ją docenić. Oczywiście problemy, jak awanse poziome i stwarzając niejako szansę, że zawsze w państwie demokratycznym, mają prawo w perspektywie roku, dwóch, trzech lat sędziowie mieć miejsce. uzyskają te podwyżki. Wiemy, że płace są zamrożone. Pierwsze pytanie dotyczy wynagrodzeń sędziów, W związku z tym pytam, panie ministrze, jaka jest o czym wiele mówiono. Ostatnio w moim biurze po- perspektywa tego zamrożenia i kiedy ewentualnie selskim gościłem przedstawiciela referendarzy sądo- sędziowie mogą się spodziewać odmrożenia, czyli, wych. Rzeczywiście ich przedstawiciel mówił o cięż- inaczej mówiąc, podwyższenia wynagrodzenia. kiej i żmudnej pracy i o stosunkowo niskich wyna- Jeszcze ewentualnie jedno pytanie. Czy 10,5-ty- grodzeniach, nawet na tle wynagrodzeń sędziów. Czy sięczny korpus sędziowski nie mógłby być zamrożony w tej sprawie są możliwe konkretne działania i były poprzez działania ustawowe, na przykład nieprzyj- propozycje dotyczące zmian uposażeń? mowanie sędziów przy zmniejszeniu ilości spraw? Druga kwestia. Panie przewodniczący, ostatnio Wówczas pieniądze uzyskane przy okazji zmniejsze- Ministerstwo Sprawiedliwości wyszło z inicjatywą, nia korpusu sędziowskiego można byłoby przezna- aby generalnie usprawnić działalność sądów po- czyć na podwyżki. Mamy jeden z największych wszechnych. Czy Krajowa Rada Sądownictwa bada w Europie korpusów, jeśli chodzi o stosunek liczby poziom zaufania obywateli do sądów powszechnych? sędziów do liczby ludności. Dziękuję uprzejmie. Jak te relacje są ujmowane? Co można wspólnie zro- bić na linii rząd – Ministerstwo Sprawiedliwości – Krajowa Rada Sądownictwa, aby wzmocnić poziom Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: zaufania obywateli do sądów, a szczególnie aby roz- strzygnięcia były szybsze? Chodzi szczególnie o wy- Dziękuję panu posłowi. roki sądów powszechnych w pierwszej instancji, bo Pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedli- obywatele uskarżają się, że sytuacja jest dość odległa wość. od doskonałości. Dziękuję za uwagę.

Poseł Andrzej Szlachta: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dziękuję bardzo panu posłowi. W omawianej informacji z działalności Krajowej Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- Rady Sądownictwa w 2010 r. podano, że 11 marca pana. 2010 r. rada zaapelowała o podjęcie przez władzę Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu ustawodawczą i wykonawczą zdecydowanych działań w Ministerstwie Sprawiedliwości pana Grzegorza w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu wyna- Wałejkę. grodzeń sędziowskich. Napisano, że niskie wynagro- Proszę bardzo, panie ministrze. dzenia sędziów powodują trudności z obsadzeniem wolnych stanowisk sędziowskich wobec braku odpowiednich kandydatów oraz mają wpływ na nasilające Podsekretarz Stanu się zjawisko odchodzenia sędziów do innych zawodów w Ministerstwie Sprawiedliwości prawniczych. Grzegorz Wałejko: W związku z tym kieruję do przedstawiciela Mi- nisterstwa Sprawiedliwości i do pana ministra pyta- Dziękuję bardzo. nie, jaka jest skala odejść sędziów do innych zawodów Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Przewod- w 2011 r. Podano, że w 2010 r. zanotowano 49 odejść. niczący! Moja obecność tutaj, w Wysokiej Izbie, wy- Czy w związku z tym zjawiskiem występują wakaty nika z chęci wysłuchania sprawozdania i głosów sędziowskie? W jakich sądach występuje to zjawisko? w dyskusji po to, aby, jak pan poseł Rydzoń zechciał Jakie są średnie wynagrodzenia sędziów w poszcze- powiedzieć, wyciągnąć z tego wnioski i w odpowied- gólnych rodzajach sądów? Dziękuję. ni sposób pracować w przyszłości. W związku z tym, 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 268 Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Przewodniczący Sprawiedliwości Grzegorz Wałejko Krajowej Rady Sądownictwa Antoni Górski: że zostały zadane pytania, pozwolę sobie na nie, na ile jest to możliwe, odpowiedzieć. Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odpowiadając na pytanie pana posła Rydzonia, Przede wszystkim chciałbym serdecznie podziękować chciałbym powiedzieć przede wszystkim, że wyna- państwu posłom za pozytywną ocenę tego ogromu grodzenia sędziowskie nie są zamrożone, taka decy- pracy wykonanej przez Krajową Radę Sądownictwa, zja nie została podjęta. W przypadku tych wynagro- co zechcieliście państwo zauważyć. Przekażę tę oce- dzeń nie ma odpowiedniego instrumentu. Natomiast nę na najbliższym posiedzeniu we wrześniu. Po prawdą jest, że w projekcie budżetu pojawia się po- pierwsze, odbędzie się posiedzenie rady według nowej mysł czy postulat, aby taki krok został podjęty. Oczy- ustawy. Niewątpliwie będzie to dla niej źródło satys- wiście decyzja, czy te wynagrodzenia zostaną zamro- fakcji, że ta ciężka praca została dostrzeżona i doce- żone, będzie należała do Wysokiej Izby. Chciałbym niona. Na pewno będzie łatwiej podjąć nowe zadania powiedzieć, że nie wystarczy jedynie odpowiednie pod rządami nowej ustawy. niezaplanowanie środków budżetowych. Aby taki Chciałbym się ustosunkować do dwóch kwestii, krok został wykonany, powinna być uchwalona od- które zostały tu podniesione. Najpierw ta przykra powiednia ustawa okołobudżetowa, która taki me- sprawa zdarzających się w środowisku sędziowskim chanizm będzie przewidywała. Od decyzji Wysokiej deliktów dyscyplinarnych. Kiedy przewodniczący Izby zależy, na jak długo taka ustawa okołobudżeto- komisji dyscyplinarnej referuje takie przypadki, za- wa będzie mogła przewidywać taki mechanizm. Jest wsze mówi, że mamy do omówienia dwa, trzy przy- to jedynie sfera projektu, natomiast nie jest to sfera padki, i powtarza – trzeba się z tym zgodzić – że jest decyzji, ponieważ decyzja należy tu do Wysokiej to o dwa czy trzy przypadki za dużo. Chcielibyśmy, Izby. żeby te przypadki się nie zdarzały, bo nawet jeśli nie Jeśli chodzi o pytanie dotyczące skali odejść sę- są częste, jest to plama, jakaś ujma dla tego zaszczyt- dziów do innych zawodów w obecnym roku, chciał- nego zawodu. bym powiedzieć, że ta liczba od kilku lat utrzymuje Ale należy jednocześnie powiedzieć, że jeśli chodzi się mniej więcej na jednakowym poziomie i waha się o Krajową Radę Sądownictwa, jej uprawnienie w tym od 49, jak było powiedziane, w ubiegłym roku, do zakresie jest dwojakiego rodzaju. Po pierwsze, powo- 60 czy 70 w innych latach. W tym roku nie jest to łuje rzecznika, o czym tutaj była mowa. Po wtóre, ma większa liczba. Jaka jest dokładnie dzisiaj liczba sę- prawo zaskarżenia orzeczeń sądu dyscyplinarnego. Z informacji wynika, że w roku, który jest podstawą dziów, którzy odeszli, nie jestem w stanie powiedzieć, oceny, zaskarżyliśmy 4 takie wyroki; wszystkie na niestety, ale oczywiście taką informacją służę w cią- niekorzyść kolegów sędziów. Sądzę więc, że tutaj nie gu dosłownie kilkudziesięciu minut. może być mowy o pobłażliwości środowiskowej, Jeżeli chodzi o średnie wynagrodzenia sędziów, zwłaszcza że chcę poinformować Wysoką Izbę o tym, to rzeczywiście są one zróżnicowane w zależności od że zapadły precedensowe orzeczenia sądów dyscypli- tego, w jakim sądzie sędzia orzeka, z tym że nowy narnych. Jedno orzeczenie, wspominał o tym pan system wynagrodzeń, który został uchwalony nie tak poseł Kozdroń, za prowadzenie pod wpływem alko- dawno temu, przewiduje także taką możliwość, że holu samochodu. To było 0,6, a więc nie jest to ja- sędziowie w sądach niższych osiągają wynagrodzenia kieś… Sędzia został usunięty, a więc zastosowano sędziów, którzy orzekają w sądach wyższych. Jest to najsurowszą karę, tak to oceniam, nawet można się taki mechanizm zachodzenia stawek wynagrodzeń zastanawiać, czy ta surowość nie poszła za daleko. sędziów. W tej chwili nie są mi znane dokładne liczby. I druga sprawa. Po raz pierwszy chyba zapadło takie Jeżeli chodzi o sądy rejonowe, to mogę powiedzieć orzeczenie: orzeczono wydalenie z zawodu sędziow- w przybliżeniu, że jest to nieco ponad 6 tys. zł. Je- skiego sędziego, który po raz drugi wykazywał żeli chodzi o sądy okręgowe, jest to ok. 7,5 tys. zł, ogromne zaległości w pisaniu uzasadnień. Myślę, że a w przypadku sądów apelacyjnych – ok. 9 tys. zł. To akurat to orzeczenie, które odbiło się dosyć szerokim są w przybliżeniu takie kwoty, mówię o wynagrodze- echem, będzie miało dyscyplinujące oddziaływanie. niach brutto, z tym że dokładnymi danymi służę Kwestia druga, zaufanie do sądów. W ogóle, pro- w razie potrzeby. Dziękuję bardzo. (Oklaski) szę państwa, jest to coś dziwnego, że w państwie demokratycznym zaufanie do władzy, każdego rodzaju, nie jest najwyższe. Nie chciałbym, broń Boże, się za- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: słaniać, ale takie zjawisko istnieje. Oczywiście każda z władz musi zrobić rachunek sumienia i starać się Dziękuję bardzo panu ministrowi. to zaufanie odbudować. W końcu 2009 r. Krajowa Proszę o zabranie głosu przewodniczącego Krajo- Rada Sądownictwa zleciła badanie stopnia zaufania wej Rady Sądownictwa pana Antoniego Górskiego. do sądów. Relatywnie, bo tylko tak mogę to powie- Proszę bardzo, panie sędzio. dzieć, nie jest z tym najgorzej, jeśli wyszła mniej wię- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku 269

Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa toczyła się dyskusja, rozważaliśmy to, każdy postę- Antoni Górski pował w swojej mądrości. Osobiście uważam, że takie rozwiązanie byłoby psuciem państwa. Dlatego pod- cej czwórka, i oczywiście nie jesteśmy zadowoleni, ale komisja nie chciała się na to zgodzić, bo na to sobie nie jest to zawstydzające. pozwolić nie możemy. Tak jak nie pozwoliliśmy sobie, (Poseł Czesław Hoc: Relatywnie; takie samo jest panie sędzio, na propozycję, za którą stała Krajowa prawo – relatywne.) Rada Sądownictwa, dotyczącą awansów poziomych, To prawda. tego bizantyjskiego sposobu awansowania sędziów. I wreszcie, proszę państwa, kwestia sprawności, Uznaliśmy bowiem, że to jest właśnie psucie pań- która ma niewątpliwie fundamentalne znaczenie, stwa. Naczelną zasadą, naczelnym dobrem jest dobro naturalnie oprócz treści orzeczeń. Od tej strony spo- państwa; od tego tutaj jesteśmy. rą nadzieję pokładam w nowelizacji obu zasadniczych (Poseł Czesław Hoc: Dobro obywatela.) procedur sądownictwa, czyli karnego i cywilnego, Tak, w tym dobro obywatela. a zwłaszcza karnego, bo może wreszcie nastąpi ze- Natomiast propozycje Krajowej Rady Sądownic- rwanie z odczytywaniem, powtarzaniem materiału twa, żeby powrócić do tematu asesora sądowego, są dowodowego, co zostało przeprowadzone w postępo- w mojej ocenie bardzo racjonalne, ponieważ jest to waniu przygotowawczym, ponieważ bardzo często instytucja historycznie zakorzeniona w prawie pol- jest to dublowanie, a nawet coś więcej, pracy, którą skim. Rozumiem, że z treści wyroku Trybunału ktoś już wykonał. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Konstytucyjnego, z treści konstytucji wynika, że (Poseł Jan Kulas: Sprawa referendarzy sądowych…) tylko sędziowie sprawują wymiar sprawiedliwości, Dziękuję bardzo za przypomnienie. ale można instytucję asesora pogodzić w jakimś sen- Panie pośle, wynagrodzenie referendarzy jest zwią- sie, czy może nawet w jakiejś części zastąpić insty- zane z wynagrodzeniem sędziowskim. Pana troska jest tucją referendarza, żeby był to organ ochrony praw- bardzo słuszna. Mówiłem przede wszystkim o wyna- nej, i cały problem przygotowania procesu, cały grodzeniach sędziów, bo od nich zależą, liczone przy problem postępowania egzekucyjnego, które jest pomocy wskaźnika, wynagrodzenia referendarzy. piętą achillesową wymiaru sprawiedliwości, prze- Czy jeszcze o czymś zapomniałem, panowie? Je- kazać właśnie asesorom, którzy pracowaliby i kształ- żeli nie, to dziękuję bardzo. (Oklaski) ciliby się pod kierunkiem sędziów. Moglibyśmy wpro- wadzić staropolską instytucję podsędka. Na ten Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: temat trzeba dyskutować. Dobre inicjatywy nie mu- szą być odrzucone. Bardzo dziękuję panu przewodniczącemu. Z drugiej strony chciałbym podziękować panu Proszę o zabrnie głosu sprawozdawcę komisji przewodniczącemu, który wspomniał tutaj o uspraw- pana posła Jerzego Kozdronia. nieniu postępowania przygotowawczego. Bo powsta- Proszę bardzo, panie pośle. je pytanie, jak długo… Polski proces karny w istocie jest procesem inkwizycyjnym. Obowiązuje zasada pisemności. Najważniejsze jest postępowanie przygo- Poseł Jerzy Kozdroń: towawcze. Sąd w istocie rzeczy tylko odtwarza to, co się działo w postępowaniu przygotowawczym. Prze- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Prze- cież jeśli chodzi o proces, musi być zasada skargowo- wodniczący! Chciałbym nawiązać do wystąpienia ści. Wszystkie dowody powinny być w postępowaniu. posła Rydzonia, który powiedział, że podczas proce- A my w istocie rzeczy dublujemy tę rolę. dowania projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo Posłowie tej kadencji myśleli na ten temat. Przy- o ustroju sądów powszechnych większość koalicyjna gotowaliśmy nawet projekt. Wiemy, że może jest jesz- przeforsowała tę ustawę wbrew opinii całego środo- cze za wcześnie, ale oczekujemy współpracy ze strony wiska i że w istocie rzeczy, takie odniosłem wrażenie, Krajowej Rady Sądownictwa i chętnie się podzielimy popsuliśmy prawo. Ja się z tym stanowiskiem, panie własnymi reﬂeksjami z mądrzejszymi od siebie. Dzię- pośle, fundamentalnie nie zgadzam. Gdybyśmy za- kuję serdecznie. (Oklaski) akceptowali propozycję Krajowej Rady Sądownictwa i Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” w sprawie objęcia nadzorem administracyjnym sądownic- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: twa powszechnego przez Sąd Najwyższy, gdybyśmy odeszli od okresowej oceny pracy sędziów, to w istocie Dziękuję bardzo panu posłowi. rzeczy zbudowalibyśmy następną korporację, która Zamykam dyskusję. by się zamknęła, na którą władza państwowa i pań- Zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o Krajowej Rady stwo nie miałyby żadnego wpływu, jeśli chodzi o zmo- Sądownictwa nad informacją nie przeprowadza się tywowanie do efektywniejszego działania. Proszę nie głosowania. sugerować, że posłowie koalicji przyjmują wprost bez Stwierdzam, że Sejm zapoznał się z informacją zastanowienia to, co proponuje rząd. Na ten temat z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o ratyfikacji Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi 270 i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski wolności i bezpieczeństwa, zasady współpracy finansowej oraz sprawy organizacyjne i instytucjonalne. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 25. Z punktu widzenia Unii Europejskiej układ jest porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do umową mieszaną, zawieraną zarówno przez Unię Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Za- Europejską, jak i jej państwa członkowskie. Rada granicznych o rządowym projekcie ustawy o ra- Unii Europejskiej przyjmuje decyzję w sprawie za- tyfikacji Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu warcia umowy stowarzyszeniowej. między Wspólnotami Europejskimi i ich pań- Układ wejdzie w życie pierwszego dnia drugiego stwami członkowskimi, z jednej strony, a Repu- miesiąca następującego po dniu, w którym strony bliką Serbii, z drugiej strony, sporządzonego powiadomią się wzajemnie o zakończeniu wewnętrz- w Luksemburgu dnia 29 kwietnia 2008 r. (druki nych procedur zatwierdzających układ. nr 4471 i 4566). Rada Ministrów przedstawiła Sejmowi Rzeczypo- Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji spolitej Polskiej projekt ustawy o ratyfikacji Układu pana posła Michała Szczerbę. o Stabilizacji i Stowarzyszeniu między Wspólnotami Proszę bardzo, panie pośle. Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony, sporzą- dzonego w Luksemburgu dnia 29 kwietnia 2008 r. Poseł Sprawozdawca Michał Szczerba: Art. 89 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przewiduje dwa tryby ratyfikacji umów międzynaro- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pa- dowych, tzw. dużą ratyfikację, za uprzednią zgodą nie Ministrze! W imieniu Komisji do Spraw Unii wyrażoną w ustawie – w art. 89 ust. 1, oraz małą Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych ratyfikację bez zgody wyrażonej w ustawie. Wówczas mam przyjemność przedstawić sprawozdanie o rzą- prezes Rady Ministrów jest zobowiązany zawiadomić dowym projekcie ustawy o ratyfikacji Układu Sejm o zamiarze przedłożenia prezydentowi Rzeczy- o Stabilizacji i Stowarzyszeniu między Wspólnota- pospolitej Polskiej umowy międzynarodowej do raty- mi Europejskimi i ich państwami członkowskimi, fikacji zgodnie z art. 89 ust. 2. z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej stro- Uprzednia zgoda wyrażona w ustawie jest wyma- ny, sporządzonego w Luksemburgu dnia 29 kwiet- gana, jeżeli umowa dotyczy pokoju, sojuszy, układów nia 2008 r., druk nr 4471. politycznych lub układów wojskowych, wolności, Marszałek Sejmu na podstawie art. 37 ust. 1 i art. 40 praw lub obowiązków obywatelskich określonych ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Pre- w konstytucji, członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej zydium Sejmu, skierował w dniu 26 lipca 2011 r. po- w organizacji międzynarodowej, znacznego obciąże- wyższy projekt ustawy do Komisji do Spraw Unii nia państwa pod względem finansowym, spraw ure- Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych do gulowanych w ustawie lub w których konstytucja pierwszego czytania. Komisja do Spraw Unii Euro- wymaga ustawy. Zgody wyrażonej w ustawie wyma- pejskiej oraz Komisja Spraw Zagranicznych po prze- ga także przekazanie na podstawie umowy kompe- prowadzeniu pierwszego czytania oraz po rozpatrze- tencji organów władzy państwowej w niektórych niu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 18 sierp- sprawach organizacji międzynarodowej lub organowi nia 2011 r. postanowiły, aby Wysoki Sejm raczył międzynarodowemu, jest to tzw. wielka ratyfikacja uchwalić projekt ustawy bez poprawek. – art. 90 ust. 2. Powiem kilka słów na temat sprawozdania, na Należy uznać, że wybór trybu przewidzianego temat samej ustawy o ratyfikacji układu. Zapropono- w art. 89 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, wany tryb ratyfikacji układu o stabilizacji i stowa- czyli dużej ratyfikacji, jest trafny. W uzasadnieniu rzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich projektu ustawy ratyfikacyjnej wskazano, że układ państwami członkowskimi z jednej strony, a Repu- dotyczy współpracy politycznej i handlowej między bliką Serbii, z drugiej strony, wynikający z art. 89 stronami, a w szerszym kontekście dotyczy uczest- ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie budzi nictwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji mię- zastrzeżeń. dzynarodowej. W związku z tym zastosowanie ma Celem ratyfikacji układu o stabilizacji i stowarzy- art. 89 ust. 1 pkt 1 i 3 Konstytucji Rzeczypospolitej szeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich pań- Polskiej. stwami członkowskimi z jednej strony a Republiką Przedstawiony projekt ustawy nie budzi wątpli- Serbii jest pogłębienie i przyspieszenie integracji Re- wości legislacyjnych. Do projektu dołączono opinię publiki Serbii z Unią Europejską. Układ określa wa- ministra spraw zagranicznych stwierdzającą brak runki dialogu politycznego z Republiką Serbii, wa- zastrzeżeń w zakresie zgodności projektu z prawem runki współpracy regionalnej, warunki swobodnego Unii Europejskiej. przepływu towarów i pracowników, swobody w przed- Mam przyjemność poinformować, że Komisja do siębiorczości, świadczenia usług i przepływu kapita- Spraw Unii Europejskiej oraz Komisja Spraw Za- łu, program działań odnoszących się do zbliżania granicznych proszą Wysoki Sejm o przyjęcie przed- ustawodawstwa Serbii do prawa Unii Europejskiej, stawionego przeze mnie projektu ustawy. Dziękuję warunki współpracy w obszarze sprawiedliwości, bardzo. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o ratyfikacji Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony 271

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: cym do stworzenia systemu, w którym kraje będą ze sobą handlować i prowadzić równomierną współpra- Dziękuję bardzo panu posłowi. cę gospodarczą, a nie wojny. Dlatego też tym bardziej Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- cieszy fakt kolejnych postępów w integracji Unii Eu- rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- ropejskiej, stopniowej idei rozszerzeniowej Unii. czeń w imieniu klubów i koła. Unia Europejska bez Serbii niewątpliwie nie by- Otwieram dyskusję. łaby kompletnym organizmem, dlatego klub PO po- Głos zabierze pan poseł Tomasz Głogowski, Plat- piera ratyﬁkację układu stowarzyszeniowego tego forma Obywatelska. kraju ze Wspólnotą Europejską. Dziękuję. (Oklaski)

Poseł Tomasz Głogowski: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imie- Dziękuję bardzo panu posłowi. niu klubu Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt Pan poseł Kazimierz Gołojuch, Prawo i Sprawie- przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projek- dliwość. tu ustawy o ratyfikacji Układu o Stabilizacji i Stowa- rzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Repu- Poseł Kazimierz Gołojuch: bliką Serbii, z drugiej strony, sporządzonego w Luk- semburgu dnia 29 kwietnia 2008 r. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- Na wstępie chciałbym powiedzieć, że Platforma strze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo Obywatelska oczywiście popiera przyjęcie omawianej i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stano- ustawy. Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami człon- wisko klubu odnoszące się do sprawozdania komisji kowskimi z jednej strony a Serbią w zasadniczy spo- o projekcie ustawy o ratyfikacji Układu o Stabilizacji sób reguluje współpracę Unii Europejskiej z Republi- i Stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi ką Serbii, dając silne fundamenty do pełnej integracji i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, tego kraju ze Wspólnotą Europejską przewidywanej a Republiką Serbii, z drugiej strony, sporządzonego w przyszłości. w Luksemburgu dnia 29 kwietnia 2008 r., druki Ratyfikacja układu pozwoli niewątpliwie na po- nr 4471 i 4566. głębienie i przyspieszenie działań zmierzających do Celem omawianego dokumentu jest pogłębienie stopniowego zbliżenia Republiki Serbii z Unią Euro- i przyspieszenie integracji Republiki Serbii z Unią pejską, a w przyszłości do podpisania traktatu akce- Europejską. Układ określa warunki dialogu politycz- syjnego, co z punktu widzenia Polski jest niezwykle nego z Republiką Serbii, warunki współpracy regio- ważną kwestią. Bałkany zajmują specjalne miejsce nalnej, warunki swobodnego przepływu towarów w procesie realizacji polityki rozszerzenia Unii Eu- i pracowników, swobody przedsiębiorczości i świad- ropejskiej. Prawdopodobnie w żadnej innej części czenia usług i przepływu kapitału oraz warunki świata Unia Europejska nie jest tak bardzo zaanga- współpracy w obszarze sprawiedliwości, wolności żowana jak właśnie na Bałkanach, a uzyskanie sta- i bezpieczeństwa. bilności polityczno-gospodarczej w tym rejonie nale- Warunkiem wejścia w życie układu jest jego raty- ży do priorytetowych działań Wspólnoty. Również fikacja przez Republikę Serbii, Unię Europejską działania rozszerzeniowe koncentrują się w tamtym i wszystkie jej państwa członkowskie. Układ zostaje regionie, czego przykładem jest planowane na jesień zawarty na czas nieokreślony. Każda ze stron może tego roku podpisanie traktatu akcesyjnego z Chor- wypowiedzieć niniejszy układ przez powiadomienie wacją, co szczególnie napawa satysfakcją Polskę, drugiej strony. Przestaje on obowiązywać po upływie która aktywnie włączyła się w proces akcesyjny tego 6 miesięcy od daty takiego powiadomienia. Wejście kraju. Tym bardziej należy wyrazić zadowolenie w życie umowy nie spowoduje konieczności zmiany z symbolicznego faktu, że niemal równolegle z pod- pisaniem traktatu akcesyjnego przez Chorwację polskiego prawodawstwa. i Unię Europejską nastąpi podpisanie układu o sta- Ratyfikacja układu o stabilizacji i stowarzyszeniu bilizacji i stowarzyszeniu z Republiką Serbii. Podsta- między Wspólnotami i ich państwami członkowski- wowym celem Unii Europejskiej jest bowiem rozsze- mi a Republiką Serbii nie powoduje znaczących skut- rzanie swoich granic o kolejne państwa członkowskie, ków gospodarczych i społecznych w zakresie rynku a następnie współpraca i integracja przejawiająca się pracy. Przedstawiony projekt ustawy nie budzi wąt- w swobodnym przepływie ludzie, towarów i kapitału, pliwości legislacyjnych i jest zgodny z prawem Unii wspólnym postrzeganiu najistotniejszych kwestii Europejskiej. oraz współpracy regionalnej połączonej z rozwojem Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość bę- dobrosąsiedzkich stosunków. Takie założenia przy- dzie głosował za przyjęciem omawianego projektu świecały ojcom założycielom Unii Europejskiej dążą- ustawy. Dziękuję. (Oklaski) 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o ratyfikacji Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi 272 i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: zacji i Stowarzyszeniu między Wspólnotami Europej- skimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, Dziękuję bardzo panu posłowi. a Republiką Serbii, z drugiej strony, sporządzonego Pan poseł Jacek Kowalik, Sojusz Lewicy Demo- w Luksemburgu dnia 29 kwietnia 2008 r. kratycznej. Naszym zdaniem ratyfikacja układu pozwoli na pogłębienie i przyspieszenie integracji Republiki Ser- bii z Unią Europejską, przyczyniając się zarazem do Poseł Jacek Kowalik: budowy stabilności polityczno-gospodarczej tego kraju oraz całego regionu Bałkanów Zachodnich. Zawar- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu cie układu spowoduje uregulowanie podstaw i kie- Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej mam za- runków dialogu politycznego, współpracy, handlu szczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozdania między Unią Europejską i jej państwami członkow- Komisji do Spraw Unii Europejskiej i Komisji Spraw skimi, w tym Rzeczpospolitą Polską, a Republiką Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o raty- Serbii. fikacji Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu między Układ stabilizacji i stowarzyszenia reguluje szcze- Wspólnotami Europejskimi i ich państwami człon- gółowo współpracę Unii Europejskiej z Republiką Ser- kowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z dru- bii. Zasadnicze sprawy, które układ ten obejmuje, to giej strony, sporządzonego w Luksemburgu 29 kwiet- m.in.: warunki dialogu politycznego z Republiką Ser- nia 2008 r. (druki sejmowe nr 4471 oraz 4566). bii, który to dialog odbywał się będzie głównie w ra- Ratyfikacja układu stworzy możliwość przyspie- mach stabilizacji i stowarzyszenia, warunki wzmoc- szenia integracji Republiki Serbii z Unią Europejską. nienia współpracy regionalnej aktywnie promowanej Układ ten określa podstawy i kierunki dialogu poli- przez Republikę Serbii, warunki swobodnego przy- tycznego. Pozwoli również na rozwój współpracy pływu towarów, zgodnie z którymi w terminie mak- i handlu z Unią Europejską, jej państwami członkow- simum sześciu lat od wejścia w życie układu zostanie skimi. Będzie to dotyczyć również naszego kraju. utworzona strefa wolnego handlu, zobowiązanie Re- Układ określa w dziewięciu punktach szczegółowy publiki Serbii do zbliżenia jej ustawodawstwa do pra- zakres współpracy Unii Europejskiej z Republiką wodawstwa Unii Europejskiej, a także do egzekwo- Serbii. wania wdrożonego prawa. Wejście w życie umowy nie wymusza zmian Wejście w życie przedmiotowego układu nie spo- w polskim prawodawstwie. Umowa nie spowoduje woduje konieczności zmiany polskiego prawodaw- również znaczących skutków gospodarczych i społecz- stwa. Nie spowoduje także znaczących skutków go- nych, głównie w zakresie rynku pracy. Skutki finan- spodarczych i społecznych w zakresie rynku pracy, sowe wynikające z wymiany towarowej, szczególnie znaczących skutków finansowych dla budżetu pań- z tytułu podatku VAT i akcyzy, są szacowane jako stwa, a uszczuplenie wpływów z tytułu obniżenia symboliczne, na około kilkudziesiąt tysięcy złotych. Układ ten, o czym wspomniano już wcześniej, stawek celnych będzie miało charakter raczej sym- wymaga ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną boliczny. Postanowienia przedmiotowego układu są w ustawie, zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 1 i 3 Konsty- także zgodne z prawem Unii Europejskiej. tucji Rzeczypospolitej Polskiej. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Panie i Panowie Posłowie! Szanowny Panie Mar- parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, szałku! W związku z tym pragnę poinformować Wy- mając na uwadze opinię komisji, wnoszę o podjęcie soką Izbę, że Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokra- działań zmierzających do uchwalenia ustawy o raty- tycznej będzie głosował za przyjęciem tego projektu fikacji Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu między ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wspólnotami Europejskimi i ich państwami człon- kowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony, sporządzonego w Luksemburgu dnia Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: 29 kwietnia 2008 r. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)

Dziękuję bardzo panu posłowi. Pan poseł Stanisław Witaszczyk, Polskie Stron- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: nictwo Ludowe. Dziękuję bardzo panu posłowi. Przechodzimy do pytań. Jest jedno zgłoszenie do Poseł Stanisław Witaszczyk: pytań. Czy jeszcze są chętni? Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klu- Nie ma. Zamykam listę. bu parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowe- Ustalam czas na 1 minutę. go chciałbym przedstawić nasze stanowisko w spra- Pan poseł Kazimierz Gołojuch, Prawo i Sprawie- wie projektu ustawy o ratyﬁkacji Układu o Stabili- dliwość. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o ratyfikacji Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony 273

Poseł Kazimierz Gołojuch: Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- my w bloku głosowań. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26. strze! Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej przewi- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Po- duje dwa typy ratyfikacji umów międzynarodowych. lityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Spraw Tu mamy tzw. dużą ratyfikację, mającą zastosowanie Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy do omawianej obecnie ustawy o ratyfikacji Układu o ratyfikacji Konwencji o pracy na morzu, przy- o Stabilizacji i Stowarzyszeniu między Wspólnotami jętej przez Konferencję Ogólną Międzynarodo- Europejskimi i jej państwami członkowskimi, z jed- wej Organizacji Pracy w Genewie dnia 23 lutego nej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony, spo- 2006 r. (druki nr 4596 i 4635). rządzonego w Luksemburgu 29 kwietnia 2008 r. I to Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji dobrze, że omawiamy ten projekt ustawy w Sejmie. panią poseł Magdalenę Kochan. Wcześniej odbyła się dyskusja na posiedzeniu Komi- Proszę bardzo, pani poseł. sji do Spraw Unii Europejskiej i Komisji Spraw Za- granicznych. Moje pytanie: Czy można określić przybliżony Poseł Sprawozdawca termin wstąpienia Serbii do Unii Europejskiej i czy Magdalena Kochan: ostatnie wydarzenia, które miały miejsce w Serbii, postawienie przed Trybunałem w Hadze zbrodniarzy Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! wojennych, tutaj pomogą i ułatwią proces integracji Konwencja, o której mówimy, jest tak naprawdę kon- Serbii z Unią Europejską? Czy można w tej sprawie solidacją 36 dotychczasowych konwencji, jednego coś więcej powiedzieć? Dziękuję. protokołu oraz 31 zaleceń, według których do tej pory statki pływały po morzach i oceanach. Konferencja Ogólna Międzynarodowej Organizacji Pracy 23 lute- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: go 2006 r. w Genewie postanowiła ujednolicić te dokumenty. Rzeczywiście jest to bardzo pomocne, po- Dziękuję bardzo panu posłowi. nieważ w jednym dokumencie będziemy mieć wszyst- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- kie przepisy regulujące prawa i obowiązki państwa, pana. pod którego banderą pływają statki, państwa, z któ- Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu rego pochodzą marynarze zatrudnieni na statkach, w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Macieja oraz państwa, na którego terenie leży port, do które- Szpunara. go zawijają lub z którego wypływają statki z trans- Proszę bardzo, panie ministrze. portem morskim. Przyjęcie tej konwencji nie budziło żadnych kon- Podsekretarz Stanu trowersji podczas obrad połączonych Komisji Polity- w Ministerstwie Spraw Zagranicznych ki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Spraw Zagra- Maciej Szpunar: nicznych. Wszyscy uznaliśmy, że ten dokument jest ze wszech miar potrzebny, a polskim marynarzom Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpo- niezbędny, tym bardziej że będzie on wprowadzał wiadając na pytanie pana posła, informuję, że w dniu nowe zasady. Przyjęcie, ratyfikowanie tej konwencji dzisiejszym nie jesteśmy w stanie określić, kiedy może będzie wymagało nowelizacji ustawy o pracy na stat- nastąpić wstąpienie Serbii do Unii Europejskiej. Bez kach i ustawy o bezpieczeństwie morskim. To także wątpienia układ o stabilizacji i stowarzyszeniu jest jest bardzo ważne, jest to krok w kierunku zwiększe- krokiem w tym kierunku. Nie jest to może powiedzia- nia bezpieczeństwa i lepszego zabezpieczenia, także ne wprost, nie mówi się, że celem układu jest pełne socjalnego, a mówimy o zabezpieczeniu społecznym, członkostwo Serbii w Unii Europejskiej, ale tak jest o warunkach pracy na morzu, o systemie, w którym w rzeczywistości. Ewentualne rozmowy dotyczące ak- wdrażamy określone procedury w przypadku nie- cesji mogą się rozpocząć już po wejściu w życie tego szczęśliwych zdarzeń na morzu. układu. Niewiele państw członkowskich Unii Europej- Uznaliśmy te wszystkie kwestie za bardzo po- skiej, bodajże pięć czy sześć, jeszcze nie ratyfikowało trzebne i co do jednego nie mamy wątpliwości, w związ- tejże umowy. Mogę tylko dodać, że Polska jako pań- ku z tym właściwie jednomyślne głosowanie człon- stwo popiera w pełnym zakresie aspiracje europejskie ków połączonych komisji, z wyłączeniem czterech, nie tylko Republiki Serbii, ale i wszystkich państw którzy wstrzymali się od głosu, głównie dlatego, że Bałkanów Zachodnich. Dziękuję. podczas obrad połączonych komisji przez przewodni- czącego Krajowej Sekcji Morskiej Marynarzy i Ryba- ków NSZZ „Solidarność” pana Janusza Maciejewicza Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: zostały wniesione uwagi, protest, zastrzeżenia doty- czące jakości tłumaczenia. W trakcie wyjaśnień, któ- Dziękuję bardzo panu ministrowi. rych udzielało zarówno Ministerstwo Infrastruktury Zamykam dyskusję. w osobie podsekretarz stanu pani Anny Wypych-Na- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji o pracy na morzu, 274 przyjętej przez Konferencję Ogólną Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie

Poseł Sprawozdawca Magdalena Kochan o stosowane zasady i prawa obowiązujące państwa ratyfikujące ów kodeks. miotko, jak i przedstawiciele Ministerstwa Pracy Jeszcze raz pragnę potwierdzić, że Platforma i Polityki Społecznej, a także Ministerstwa Spraw Obywatelska popiera ratyfikację i będzie głosować Zagranicznych, ustaliliśmy jednak, że pan przewod- za przyjęciem ustawy z druku nr 4596. Dziękuję. niczący odnosił się do wcześniejszych tłumaczeń, (Oklaski) które zostały już uzupełnione i zmienione po wniesionych może nie protestach, ale zastrzeżeniach związku. Zastrzeżenia dotyczyły innego tłumacze- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: nia, niż zostało dołączone do treści naszej ustawy, to po pierwsze. Po drugie, drobne niedogodności, jak Dziękuję bardzo panu posłowi. wynika z informacji, które przed chwilą uzyskałam Pan poseł Piotr Stanke, Prawo i Sprawiedli- jako poseł sprawozdawca, drobne uchybienia w tłu- wość. maczeniu zostały naprawione, ale najważniejsza jest informacja, że w trakcie procedowania nad ustawą, której integralną częścią jest treść konwencji w ory- Poseł Piotr Stanke: ginale, w języku angielskim, można w trybie korek- cyjnym wnosić uwagi do tłumaczenia nawet po jej Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! uchwaleniu. W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie- Reasumując, ta ratyfikacja jest ogromnie po- dliwość pragnę przedstawić stanowisko wobec rządo- trzebna, konwencja naprawdę ułatwi pracę polskich wego projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji o pra- marynarzy i rybaków i została przyjęta przez połą- cy na morzu, przyjętej przez Konferencję Ogólną czone komisje. Z taką rekomendacją przedkładam Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie w dniu 23 lutego 2006 r. ten projekt ustawy Wysokiej Izbie. Dziękuję bardzo. Konwencja stanowi skonsolidowany standard do- (Oklaski) tyczący warunków pracy i życia marynarzy, rewidu- jący 36 dotychczasowych konwencji, jeden protokół Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: oraz 31 zaleceń. Jak czytamy w uzasadnieniu, nowy, ujednolicony standard pracy na morskich statkach handlowych, Dziękuję bardzo, pani poseł. który po wejściu w życie będzie stanowił czwarty filar Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- międzynarodowego reżimu regulującego transport rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- morski, uzupełnia główne instrumenty Międzynaro- czeń w imieniu klubów i koła. dowej Organizacji Morskiej. Odpowiedzialnością za Otwieram dyskusję. stosowanie postanowień konwencji jest obciążone W takim razie jeszcze raz pani poseł. państwo bandery. Obowiązki państw pochodzenia (Poseł Magdalena Kochan: Nie.) marynarzy ograniczają się do inspekcji i monitoro- (Poseł Andrzej Halicki: Zabieram głos w imieniu wania kwestii naboru i pośrednictwa pracy. Państwo klubu.) portu ma prawo do inspekcji statków podnoszących Aha, mam tu inaczej podane. Przepraszam bar- banderę państw stron konwencji. Ten ważny doku- dzo. ment reguluje szereg zagadnień istotnych z perspek- Pan poseł Andrzej Halicki w imieniu klubu Plat- tywy często bardzo trudnej pracy na morzu. forma Obywatelska. Celem Międzynarodowego Biura Pracy jest Bardzo przepraszam za nieporozumienie. w miarę możliwości uniwersalna ratyfikacja tej konwencji i tym samym zapewnienie jednolitych stan- dardów pracy na morskich statkach handlowych, Poseł Andrzej Halicki: a przez to ograniczenie zjawiska tanich bander, opartych na niskich standardach warunków pracy mary- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! narzy. Z uwagi na fakt, że konwencja dotyczy spraw Wysoka Izbo! W imieniu klubu Platformy Obywatel- znajdujących się w wyłącznej kompetencji Unii Eu- skiej pragnę wyrazić stanowisko, które jest zgodne ropejskiej, państwa członkowskie Unii nie mogły jej z intencją połączonych komisji, co oznacza, że popie- ratyfikować bez zgody Rady Unii Europejskiej. Taka ramy przyjęcie, ratyfikowanie Konwencji o pracy na zgoda została udzielona decyzją Rady z dnia 7 czerw- morzu. ca 2007 r., upoważniającą państwa członkowskie do To ważna konwencja, która wprowadza ujednoli- jej ratyfikowania. cony ład, jeśli chodzi o pracę na morzu, na statkach Wniosek o ratyfikację został skonsultowany z NSZZ handlowych. To jest ważny filar międzynarodowego „Solidarność”, OPZZ-em, Forum Związków Zawodo- reżimu prawnego. Konwencja ma bardzo usystema- wych, Polską Konfederacją Pracodawców Prywat- tyzowaną strukturę. Zawiera wiele opisów, zasad, nych Lewiatan, Związkiem Rzemiosła Polskiego, kanonów, które stają się definicjami, jeżeli chodzi Business Centre Club i Konfederacją Pracodawców 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji o pracy na morzu, przyjętej przez Konferencję Ogólną Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie 275

Poseł Piotr Stanke Ze względu na skutki społeczne i gospodarcze ratyfikacja Konwencji o pracy na morzu i wdrożenie jej Polskich. OPZZ i „Solidarność” zgłosiły uwagi do postanowień na poziomie krajowym i europejskim tłumaczenia konwencji na język polski. Zostały one zwiększy atrakcyjność pracy w sektorze morskim dla w części uwzględnione w nowej wersji tłumaczenia, polskich marynarzy, pomagając jednocześnie w two- która została przekazana podczas wczorajszych ob- rzeniu nowych miejsc oraz równiejszej płaszczyzny rad komisji. Pozostałe zastrzeżenia zostały przeka- ogólnego porozumienia w interesie wszystkich zaan- zane przez przewodniczącego Krajowej Sekcji Mor- gażowanych stron. skiej Marynarzy i Rybaków NSZZ „Solidarność” Wniosek o ratyfikację został skonsultowany i jak stronie rządowej, który uzyskał zapewnienie dopro- się dowiadujemy, również poparty przez różne wadzenia do pełnej zgodności polskiej wersji konwen- związki zawodowe: Forum Związków Zawodowych, cji z oryginałem ustanowionym w języku angielskim. „Solidarność”, OPZZ oraz wymienione wcześniej Trzeba jednoznacznie stwierdzić, że błędy czy nieści- organizacje. słości w tłumaczeniu tekstu konwencji mogą wypa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! czyć sens tak potrzebnych w pracy na morzu uregu- W związku z przedstawionymi powyżej faktami lowań, które mają spowodować poprawę warunków chcę podkreślić, że Klub Poselski Sojusz Lewicy De- pracy zatrudnionych na statkach. mokratycznej, podobnie jak, mam nadzieję, więk- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen- szość klubów parlamentarnych, poprze projekt usta- tarny Prawo i Sprawiedliwość, uznając za słuszne wy i będzie głosował za jej przyjęciem. Dziękuję udział Rzeczypospolitej Polskiej w tej konwencji, bę- bardzo. (Oklaski) dzie głosował za przyjęciem przedłożonej przez rząd ustawy o wyrażeniu zgody na jej ratyfikację przez pana prezydenta. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Dziękuję bardzo panu posłowi. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Pan poseł Piotr Walkowski z Polskiego Stronnic- twa Ludowego. Dziękuję bardzo panu posłowi. Nie ma pana posła. Pan poseł Jacek Kowalik, Sojusz Lewicy Demo- W takim razie nie mamy pytań, czyli nie ma też kratycznej. odpowiedzi. Rozumiem, że przedstawiciel rządu nie będzie się wypowiadał? Poseł Jacek Kowalik: Dziękuję. Poseł sprawozdawca? Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Nie. Ministrze! W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Le- Dziękuję bardzo. wicy Demokratycznej mam zaszczyt i przyjemność Zamykam dyskusję. przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- i sprawozdania połączonych komisji o ratyfikacji my w bloku głosowań. Konwencji o pracy na morzu, przyjętej przez Konfe- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 27. rencję Ogólną Międzynarodowej Organizacji Pracy porządku dziennego: Pierwsze czytanie posel- w Genewie dnia 23 lutego 2006 r., druki nr 4596 skiego projektu ustawy o świadomym rodziciel- oraz nr 4635. stwie (druk nr 4603). Skonsolidowana konwencja o pracy na morzu Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- z 2006 r., o której wcześniej była mowa, wprowadza dawców pana posła Marka Balickiego w celu przed- nowy, ujednolicony standard pracy na morskich stat- stawienia uzasadnienia projektu ustawy. kach handlowych, który po wejściu w życie będzie Proszę bardzo, panie ministrze. stanowił kolejny, czwarty filar międzynarodowego reżimu regulującego transport morski. Konwencja o pracy na morzu z 2006 r., podobnie jak wszystkie Poseł Marek Balicki: konwencje przyjęte przez międzynarodową organiza- cję pracy, dotyczy wolności i praw obywatelskich, Dziękuję bardzo. określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka oraz odnosi się do spraw regulowanych w ustawach. Izbo! W imieniu wnioskodawców mam zaszczyt Na podstawie art. 89 ust. 1 Konstytucji Rzeczy- przedstawić projekt ustawy o świadomym rodziciel- pospolitej Polskiej konwencja podlega ratyfikacji za stwie, zawarty w druku nr 4603. uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie. Konwencja nie Na początku chciałbym powiedzieć, że jednym rozszerza ani nie ogranicza praw i wolności zawar- z podstawowych praw człowieka jest prawo do suwe- tych w konstytucji, lecz stanowi jedynie ich potwier- rennego i odpowiedzialnego decydowania o tym, czy, dzenie. ile i kiedy chce mieć dzieci. Prawo to wynika z norm 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 276 Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie

Poseł Marek Balicki szywego przekonania, że dyskutujemy o tym, czy utrzymać stan obecny, czy też go zaostrzać, a tym- zawartych w powszechnych prawach człowieka, chro- czasem potrzebna jest zmiana. Dyskusja powinna ni je także Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczyć tego, czy zmienić i w jaki sposób ustawę nakazując poszanowanie prawa do godności, zacho- o planowaniu rodziny i nasz projekt jest głosem wania prywatności i ochrony rodzicielstwa, a także w ramach tej debaty. prawa do wiedzy i edukacji wolnej od wszelkiej indok- Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie, któ- trynacji. Te wartości konstytucyjne nie są dzisiaj rego celem jest stworzenie instrumentów, warunków w sposób wystarczający chronione przez ustawodaw- do tego, żeby w Polsce w pełni były realizowane pod- stwo zwykłe. stawowe prawa i wolności w zakresie zdrowia repro- Celem naszego projektu jest zapewnienie realiza- dukcyjnego, czyli prawa, które w zdrowiu publicznym cji tych zasad i wartości konstytucyjnych. Chciałbym nazywamy prawami reprodukcyjnymi. powiedzieć, że obowiązująca od 1993 r. do dzisiaj Prawa te zostały sprecyzowane w różnych doku- ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludz- mentach międzynarodowych, tu chcę wspomnieć po- kiego i warunkach dopuszczalności przerywania cią- stanowienia konferencji Organizacji Narodów Zjedno- ży, która budzi tak wiele kontrowersji, nie tylko nie czonych w Kairze w 1994 r. i w Pekinie w 1997 r. spełniła najważniejszego, zdaniem jej twórców, 18 lat Prawa te opierają się na uznaniu następujących ele- temu zadania, jakim miało być ograniczenie liczby mentów: po pierwsze, fundamentalnego prawa wszyst- przerwań ciąży, ale sposób jej realizacji przyczynił kich par i jednostek do swobodnego i odpowiedzialne- się do wielu innych szkód. Między innymi polskim go decydowania, ile i kiedy chcą mieć dzieci, jak rów- dzieciom, młodzieży odebrano jedno z podstawowych nież do pełnej informacji o środkach i metodach osią- praw, czyli prawo do wiedzy o sobie samym. W szko- gania tego celu; po drugie, prawa do rzetelnej wiedzy łach polskich, zamiast wiedzy o życiu seksualnej o życiu seksualnym opartej na naukowych podsta- człowieka, wiedzy niezbędnej do podjęcia odpowie- wach, wolnej od wszelkiej indoktrynacji i ideologizacji; dzialnego i bezpiecznego zachowania seksualnego po trzecie, prawa do możliwie najlepszego zdrowia sek- oraz zapobieżenia ewentualnym zagrożeniem, a na- sualnego i reprodukcyjnego; a wreszcie prawa do po- wet tragediom życiowym, przekazuje się młodym dejmowania decyzji w sprawach reprodukcji w sposób ludziom ideologicznie zabarwione przekonania i opi- wolny od dyskryminacji, przymusu i przemocy, co nie, nierzadko mające niewiele wspólnego ze współ- w naszych warunkach jest szczególnie istotne. czesną nauką. Jak powiedziałem, obecne prawodawstwo polskie Skutki tego są zatrważające: nieplanowane wcze- nie realizuje tych praw i o tym też warto pamiętać, sne ciąże, dramaty. Nie tak dawno, trzy lata temu, bo zbyt rzadko przy okazji różnych projektów zwią- cała Polska obserwowała dramat małoletniej dziew- zanych z planowaniem rodziny mówimy o tym, że czyny z Lublina, która zaszła w ciążę w wyniku prze- Polska wielokrotnie była przedmiotem krytyki róż- stępstwa. nych gremiów międzynarodowych, wyznaczających Jak powiedziałem, ustawa z 1993 r. nie dość, że nie standardy przestrzegania praw człowieka i nadzoru- przyczyniła się do ograniczenia zjawiska przerywania jących ich wykonanie, czy to w ramach systemu Or- ciąży, a to, jak deklarowali jej autorzy, było jej głów- ganizacji Narodów Zjednoczonych, czy też systemu nym celem, to spowodowała, że zabiegów przerywania Rady Europy. Przypomnę, że w marcu 2008 r. Rada ciąży jest, jak wynika z wielu przesłanek, więcej, niż Europy apelowała do Polski w sprawie przyjęcia od- było ich przed uchwaleniem tych restrykcyjnych prze- powiednich strategii z zakresu zdrowia seksualnego pisów, tyle że, co nie jest wykluczone, zostały one ze- i prokreacyjnego opartych na solidnych i wiarygod- pchnięte do podziemia, czy też stają się celem tzw. nych danych w celu zapewnienia możliwie najlepsze- turystyki aborcyjnej, choć może to nie jest najszczę- go, najszerszego dostępu do usług antykoncepcyj- śliwsze określenie. Tak więc stan obecny, jeśli chodzi nych. Rada Europy zwracała się o zapewnienie ko- o obowiązującą ustawę o planowaniu rodziny, jest nie bietom i mężczyznom dostępu do środków antykon- do utrzymania i stąd jest nasz projekt. cepcyjnych po rozsądnych cenach, odpowiedniego dla Powiem, że zastanawialiśmy się, czy złożyć ten nich rodzaju i przez nich wybranych, wprowadzenie projekt w ostatnim okresie przed kampanią wybor- – już mówiłem o tym przedmiocie dla młodzieży – czą, czy też zrobić to na początku nowej kadencji. obowiązkowej nauki o związkach i życiu seksualnym Jednocześnie wpłynął projekt obywatelski, którego człowieka, aby zapobiec jak największej liczbie przy- tezy idą w kierunku, który, wydawałoby się, jest padków przerywania ciąży w młodym wieku. w ogóle nie do pomyślenia, czyli całkowitego zakazu Demokratyczne państwo prawne, jakim jest przerywania ciąży i wprowadzenia dalej idących Rzeczpospolita Polska, nie może tych ważnych gło- ograniczeń. My chcemy, aby pojawił się w szkole no- sów ignorować, stąd nasz projekt. Uważamy, że jest woczesny przedmiot: wiedza o życiu seksualnym potrzeba poważnej, pogłębionej, wolnej od agresji czy człowieka. Gdyby była prowadzona debata publiczna, demagogii dyskusji o tym, jakie powinny być regula- czy zaostrzać prawo jeszcze bardziej, do granic ab- cje w demokratycznym państwie, tak żeby każdy surdu, czy utrzymać stan obecny, czyli niezwykle obywatel niezależnie od swojego światopoglądu mógł restrykcyjną ustawę z 1993 r., mogłoby dojść do fał- go wyrażać i żyć według swoich wartości, a jednocze- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie 277

Poseł Marek Balicki niego o trudnej sytuacji młodego pokolenia, o tym, jak wiele młodych osób nie może znaleźć pracy, jesz- śnie byłoby to zgodne z międzynarodowymi standar- cze nigdy nie pracowało. W takiej sytuacji wydatek dami w zakresie praw człowieka. 30–40 zł miesięcznie staje się barierą nie do pokona- Celem naszego projektu jest stworzenie warun- nia. Jak dowodzą tego przykłady innych państw, ków do pełnej realizacji tych praw, o których mówi- mamy sprawę dopuszczenia do legalnego przerywa- łem – praw reprodukcyjnych i świadomego rodziciel- nia ciąży do 12. tygodnia na podstawie decyzji kobie- stwa. I proponujemy: po pierwsze, zapewnienie dzie- ty. Restrykcyjne przepisy nie eliminują zjawiska ciom i młodzieży dostępu do wiedzy w zakresie świa- przerywania ciąży, wręcz likwidują próg 12 tygodni, domego rodzicielstwa, zdrowia i seksualności w sposób spycha się to do podziemia. To jest dzisiejsza „Gaze- rzeczywisty poprzez wprowadzenie obowiązkowego ta Wyborcza” i dodatek z ogłoszeniami. Tutaj prawie przedmiotu, którego treści byłyby dostosowane do wszystkie ogłoszenia są zakamuflowanymi ogłosze- stopnia rozwoju dziecka, jego emocjonalności itd., do niami z podziemia aborcyjnego. Jak otworzymy stro- szkół, czyli chodzi o obowiązkowy przedmiot: wiedza nę w Internecie i wpiszemy hasło: aborcja, to poka- o życiu seksualnym człowieka; po drugie, umożliwie- że się szereg adresów klinik za granicami Polski, nie dostępu do swobodnie wybranych środków anty- gdzie legalnie, zgodnie z prawem, chociażby w Niem- koncepcyjnych również osobom, które znajdują się czech, polskie kobiety mogą przerwać ciążę, i tego w trudnej sytuacji ekonomicznej i materialnej, czyli dokonują. Z corocznym raportów rządowych wyni- uwzględnienie refundacji środków antykoncepcyj- ka, że legalnych zabiegów przerywania ciąży jest nych ze środków publicznych; po trzecie, objęcie le- ok. 500, a tylko w jednym powiatowym szpitalu nie- czenia niepłodności metodą in vitro, która w Polsce mieckim w Prenzlau rocznie legalnie obywatelki jest stosowana, jest metodą legalną, finansowaniem polskie wykonują więcej zabiegów przerywania cią- ze środków publicznych. Przypomnę, że w 2005 r. ży, zgodnie z niemieckim prawem, które nie jest został przygotowany i zatwierdzony przez Minister- wcale takie liberalne, niż u nas odnotowuje się stwo Zdrowia program zdrowotny, który takie finan- w raportach rządowych. Nie o to chodzi. Jeśli rze- sowanie wprowadzał. Niestety w 2006 r. – był on czywiście chcemy działać na rzecz zdrowia publicz- przewidziany na lata 2006–2008 – został on zawie- nego, na rzecz zdrowia reprodukcyjnego, to trzeba szony przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, nie wszedł wprowadzić takie przepisy, które rozwiązują proble- w życie, a późniejsze rządy nie wróciły do tych pomy- my, a nie powodują nowe szkody czy nawarstwianie słów. Przypomnę też, że 4 lata temu, bo to już 4 lata i zwiększanie się problemów. mijają, pan premier Tusk i pani minister zdrowia Mówi się – już pomału, panie marszałku, zbliżam publicznie wypowiedzieli się w sprawie celowości się do finału. i zasadności finansowania metody leczenia niepłod- ności metodą in vitro, ale do dzisiejszego dnia ta obietnica nie została zrealizowana. Apelujemy, i dla- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: tego proponujemy odpowiednie rozwiązanie w naszym projekcie, żeby to finansować. Wreszcie propo- Proszę. Pan nie ma limitu czasu, ale prosiłbym nujemy, żeby w sposób lepszy niż dotąd zapewnić – bo trochę nadrobiliśmy – żeby pan nie zmarnotra- kobietom w ciąży dostęp do właściwej opieki medycz- wił tego wszystkiego. nej obejmującej to, co jest u nas niezwykle ważne Proszę bardzo. – badania prenatalne. Ciągle jeszcze w wielu miejscach w Polsce tworzone są sztuczne bariery, jeżeli chodzi o niektóre badania prenatalne, nie te, które Poseł Marek Balicki: są szeroko stosowane, jak np. badanie za pośrednic- twem ultrasonografu, ale często jest tak w przypad- Dziękuję, panie marszałku, za sugestię. To, co ku badań genetycznych. Było wiele przypadków nie- pan marszałek powiedział, nawiązuje trochę do tego, wydawania skierowań na badania genetyczne w sy- co chcę teraz powiedzieć o obecnej ustawie. tuacji zagrożenia ciężkimi, nieodwracalnymi wadami Bardzo często słyszy się, że obecna ustawa o pla- rozwojowymi u płodu, które miały swój finał w insty- nowaniu rodziny jest kompromisem. Zastanawiam tucjach na poziomie europejskim. się, co to jest kompromis. Jakąkolwiek stronę w In- Ostatnia, najważniejsza sprawa to odejście od re- ternecie czy słownik byśmy otworzyli, to przeczyta- strykcyjnego zapisu dotyczącego zakazu przerywania my, że kompromis to jest metoda rozwiązywania ciąży do 12. tygodnia. Uważamy, że jeśli chcemy sku- konfliktów poprzez przyjęcie wspólnego stanowiska tecznie wprowadzać prawa reprodukcyjne i ograni- możliwego do przyjęcia dla wszystkich stron. Taki czać zjawisko przerywania ciąży, to oczywiście po- kompromis w sprawie obecnego kształtu ustawy trzebna jest edukacja, obowiązkowy przedmiot w szko- o planowaniu rodziny nigdy nie został zawarty. Przy- le, dostęp do środków antykoncepcyjnych, udział pomnę, że została ona uchwalona w 1993 r., a zlibe- państwa w częściowej refundacji tych środków dla ralizowana w 1996 r. Ale rok później Trybunał Kon- tych, którzy sami sobie nie są w stanie ich zapewnić. stytucyjny uchylił najważniejsze przepisy dotyczące Nie tak dawno ukazał się raport rządu ministra Bo- dopuszczalności przerywania ciąży, wówczas to było 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 278 Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie

Poseł Marek Balicki stąpienie przewodniczącej Bundestagu z chadecji Rity Süssmuth, która popierała wprowadzenie tych rozwią- określone: z tzw. wskazań społecznych. A więc to nie zań, które my dzisiaj proponujemy. To jest ta droga – po- było porozumienie, ale w sposób konﬂiktowy zostało to przez stworzenie gwarancji i instrumentów przestrze- rozwiązane. Wtedy pojawiły się komentarze wielu eks- gania praw i wolności w zakresie zdrowia reprodukcyj- pertów, że Trybunał Konstytucyjny – to jeszcze było nego. Nasz projekt temu służy. pod rządami starej konstytucji – wszedł po części w rolę Panie Marszałku! Chciałbym złożyć wniosek, ape- ustawodawcy. Muszę powiedzieć, że te krytyczne głosy, lować do Sejmu o skierowanie naszego projektu do dal- jak się wydaje, wynikają z właściwej oceny faktów szych prac w komisjach. Dziękuję bardzo. (Oklaski) i zdarzeń, ale jeszcze jest na dodatek praktyka. Nie dość, że mamy szalenie restrykcyjne przepisy, to ciągle tolerowana jest taka sytuacja czy wywierana, trzeba Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: powiedzieć, nielegalna presja. W tych przypadkach, kiedy dozwolone jest przerywanie ciąży, kobieta nie Dziękuję bardzo panu posłowi. może wielokrotnie skorzystać z tego prawa, które jej Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- ustawodawstwo obecnie daje. Przypomnę jeszcze raz rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- przypadek Agaty z Lublina, o ile dobrze zapamiętałem. czeń w imieniu klubów i koła. Cała Polska to obserwowała. Pani minister Kopacz Otwieram dyskusję. musiała się włączyć w szukanie szpitala publicznego, Głos zabierze pan poseł Jerzy Ziętek, Platforma gdzie mogłoby być zrealizowane prawo. A więc nie tyl- Obywatelska. ko treść prawa, ale również sposób jego stosowania w żaden sposób nie mogą być nazwane kompromisem. Trzeba też zapytać, czy kompromisem jest brak eduka- Poseł Jerzy Ziętek: cji seksualnej w szkole. Czy można nazwać kompromisem utrudnienia w dostępie do środków antykoncepcyj- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! nych dla ludzi w trudnej sytuacji materialnej? Czy Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parla- można nazwać kompromisem utrudnienia w uzyskaniu mentarnego Platforma Obywatelska wobec posel- skierowania na badania prenatalne, czy wykonaniu skiego projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie, zabiegu przerywania ciąży w przypadkach, które są druk nr 4603. niby przez prawo zagwarantowane? Czy kompromisem W obecnym stanie prawnym funkcjonuje ustawa możemy nazwać turystykę aborcyjną? Czy kompromi- z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie sem jest podziemie aborcyjne? Czy kompromisem jest płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przery- brak ﬁnansowania in vitro? Przecież nie. Dzisiejsza wania ciąży. Przerwanie ciąży, zgodnie z art. 4a ust. 1 dyskusja nie może być nazywana kompromisem, dlate- pkt 1–3 ustawy, jest dopuszczalne, może być wykonane go ja za każdym razem o tym mówię, bo to jest naduży- wyłącznie przez lekarza, w przypadku gdy, po pierwsze, cie. Jeśli jakieś słowo nasuwa się, to nie kompromis, ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety tylko obłuda i hipokryzja. I to jest obecna ustawa – pod- ciężarnej; po drugie, badania prenatalne lub inne prze- ziemie aborcyjne, turystyka, brak edukacji seksualnej, słanki medyczne wskazują na duże prawdopodobień- to jest hipokryzja. Hipokryzja doszła do tego stopnia, stwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu że nawet sprawozdania rządowe nie oddają tej rzeczy- albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu; po wistości, o której piszą wszystkie gazety. trzecie, zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża po- Ten przypadek małoletniej z Lublina, która miała wstała w wyniku czynu zabronionego. prawo do przerwania ciąży, bo powstała ona w wyniku Ustawa ta nakłada na organy administracji rzą- przestępstwa, gdzie zostało to zrealizowane, nie został dowej i samorządowej obowiązek zapewnienia w ra- odnotowany w raporcie rządowym na temat wykonania mach swoich kompetencji kobietom w ciąży opieki ustawy o przerywaniu ciąży. Czyli sięgamy już kolej- medycznej, socjalnej i prawnej. Realizacja powyższe- nych pięter hipokryzji. I nasz projekt ma na celu zmia- go obowiązku władz publicznych odbywa się w szcze- nę tej sytuacji. Trzeba wrócić na ziemię, stanąć na niej gólności poprzez: po pierwsze, opiekę prenatalną nad nogami i wprowadzić takie rozwiązania, które będą płodem oraz opiekę medyczną nad kobietą w ciąży; skutecznie realizować prawa reprodukcyjne, te wszyst- po drugie, pomoc materialną i opiekę nad kobietami kie, o których wspominałem, i będą w sposób rzeczywi- w ciąży znajdującymi się w trudnych warunkach ma- sty ograniczać zjawisko przerywania ciąży – nie poprzez terialnych; po trzecie, zapewnienie obywatelom swo- schowanie głowy w piasek, tak jak proponują ci, którzy bodnego dostępu do metod i środków służących świa- chcą jeszcze bardziej zaostrzać prawo, nie poprzez to, domej prokreacji; po czwarte, zapewnienie swobod- o czym możemy przeczytać w każdej gazecie, w której nego dostępu do informacji i badań prenatalnych, jest rubryka drobnych ogłoszeń, czy otwierając Inter- szczególnie wtedy, gdy istnieje podwyższone ryzyko net, tylko poprzez wprowadzenie nowoczesnych rozwią- bądź podejrzenie wystąpienia wady genetycznej lub zań, które w krajach zachodnich wprowadzone były rozwojowej płodu albo nieuleczalnej choroby zagra- 20–30 lat temu, w Niemczech z udziałem chrześcijań- żającej życiu płodu; po piąte, obowiązek szkoły do skiej demokracji. Pamiętam bardzo emocjonalne wy- udzielenia uczennicy w ciąży urlopu oraz innej pomo- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie 279

Poseł Jerzy Ziętek wisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatel- ska w tej sprawie jest absolutnie niezmienne. Stoimy cy niezbędnej do ukończenia przez nią edukacji; po na straży tego ważnego porozumienia, tego ważnego szóste, wprowadzenie do programów nauczania wie- konsensusu, który wiele lat temu został ustanowiony, dzy o życiu seksualnym człowieka, zasadach świado- i szczególnie teraz, w obecnym czasie nie przewidu- mego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, wartościach jemy żadnych zmian zarówno tych, które te przepisy rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach liberalizują, jak i tych, które je zaostrzają. i środkach świadomej prokreacji i wiele innych regu- Wysoka Izbo! Po bardzo szczegółowym przeanali- lacji umożliwiających realizację tej ustawy. zowaniu projektu poselskiego z druku nr 4603 o świa- Obowiązująca w Rzeczypospolitej Polskiej i przy- domym rodzicielstwie, którego treść wszyscy zainte- wołana wyżej ustawa przyjmuje więc jako naczelną resowani na pewno dobrze znają, należy stwierdzić, iż zasadę normatywną stwierdzenie, że życie jest fun- burzy on całkowicie tak ciężko wypracowany, obecnie damentalnym dobrem człowieka, a troska o życie obowiązujący konsensus. Wobec powyższego w imie- i zdrowie należy do podstawowych obowiązków pań- niu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska stwa, społeczeństwa i obywatela. Ponadto uznaje wnoszę o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskie- prawo każdego obywatela do odpowiedzialnego decy- go projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie z dru- dowania o posiadaniu dzieci oraz prawo dostępu do ku nr 4603. Dziękuję bardzo. informacji, edukacji, poradnictwa i środków umożli- wiających korzystanie z tego prawa. Ustawa ta nakłada na Radę Ministrów obowiązek Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: przedkładania Sejmowi corocznie sprawozdania z wykonywania ustawy oraz o skutkach jej stosowania. Dziękuję bardzo panu posłowi. Podczas obecnej kadencji Sejmu kilkukrotnie aż czte- Pani posłanka Teresa Wargocka, Prawo i Spra- ry komisje sejmowe, a mianowicie Komisja Edukacji, wiedliwość. Nauki i Młodzieży, Komisja Polityki Społecznej i Ro- dziny, Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisja Zdrowia na swych posiedzeniach rozpatrywa- Poseł Teresa Wargocka: ły wnikliwie sprawozdania Rady Ministrów właśnie z wykonania ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o plano- Dziękuję bardzo. waniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę przedsta- dopuszczalności przerywania ciąży. Sprawozdania te wić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo dotyczyły poszczególnych lat jej działania. Zawierają i Sprawiedliwość wobec projektu ustawy o świado- one w swojej analizie takie szczegółowe działy, jak: mym rodzicielstwie zawartego w druku nr 4603. informacje o rozwoju demograﬁcznym Polski; infor- Pierwsza kwestia. Moją reﬂeksję wywołały słowa macje na temat umieralności okołoporodowej płodów pana posła Balickiego, który mówił, że w tym obsza- i noworodków oraz zgonów niemowląt; informacje na rze musimy pozbyć się obłudy, hipokryzji, ideologicz- temat zgonów matek; informacje o noworodkach po- nych przesłanek i próby indoktrynacji. Wszystko to zostawionych w szpitalach ze względów innych niż jest w tym projekcie złożonym przez 18 posłów Soju- zdrowotne; programy zdrowotne państwa w zakresie szu Lewicy Demokratycznej. planowania rodziny, świadomego macierzyństwa oraz Oceniamy, że rozwiązania, które zawiera ten pro- opieki medycznej nad kobietą w ciąży; pomoc mate- jekt ustawy, leżą w sprzeczności z poglądami znacznej rialna, socjalna i prawna; dostęp do metod i środków części polskiego społeczeństwa, z systemem wartości służących świadomej prokreacji oraz do badań prena- i zasad etycznych, które wyznają członkowie tego spo- talnych i rodzinnego poradnictwa genetycznego; ana- łeczeństwa. Jest to projekt ustawy, który jest sprzecz- lizę przypadków przerwania ciąży dokonanych zgodny z fundamentalnymi zapisami Konstytucji Rzeczy- nie z ustawą; wreszcie działania podejmowane przez pospolitej Polskiej, Powszechnej Deklaracji Praw organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości oraz Człowieka oraz z dekalogiem. Jest to projekt ustawy działania podejmowane przez rzecznika odpowie- wpisujący się w strategię twórców i realizatorów re- dzialności zawodowej lekarzy i wiele innych. Wszyst- wolucji kulturowej, rewolucji seksualnej i femini- kie te sprawozdania, po przeprowadzeniu szczegóło- stycznej, która miała miejsce na przestrzeni XX wie- wej dyskusji oraz wysłuchaniu wyczerpujących wy- ku w państwach Europy Zachodniej. Stratedzy tej jaśnień, połączone komisje, co godne jest podkreśle- rewolucji podjęli się próby dekompozycji praw czło- nia, przyjęły jednogłośnie. wieka, których źródłem jest prawo naturalne zapisa- Wysoka Izbo! Obowiązująca ustawa o planowaniu ne w sercu i sumieniu każdego człowieka, na mocy rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach do- godności przyrodzonej wszystkim ludziom. Przyrodzo- puszczalności przerywania ciąży, jak wrócimy pa- nej, a więc nadanej ludziom w jej ludzkiej naturze mięcią do tamtych lat, przeszła wiele etapów prawnej przez dawcę. W koncepcji tej nie ma już najważniej- regulacji i po fali dyskusji i debat, w których wzięły szego prawa do życia i poszanowania godności człowie- udział bardzo szerokie gremia społeczne, polityczne ka, bowiem podstawowym, trwałym i niepodważal- i medyczne, wypracowano jednak konsensus. Stano- nym prawem jest arbitralne, jednostkowe prawo wy- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 280 Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie

Poseł Teresa Wargocka czętego z łona matki podejmuje kobieta. Do 28. tygodnia można wykonać aborcję z innych wskazań lekar- boru wyprowadzone z uniwersalnej zasady wolności skich. Jest bardzo mało czasu na tę dyskusję. i równości. Jednak to prawo wyboru dekomponuje Proszę państwa, jest to projekt, który ma za za- w całości trwały system praw człowieka wynikający danie wyedukować nasze dzieci od pierwszej klasy z prawa naturalnego. Odrzucono przekonanie, że pra- szkoły podstawowej na ludzi bez sumienia, na ludzi, wa muszą posiadać stałą, jasną, wyraźnie określoną którzy będą kierowali się w swoim życiu wolnością, i uznaną treść, ponieważ mają one swoje źródło odnie- ale będą uciekali od odpowiedzialności. sienia w niezmiennej prawdzie o ludzkiej naturze. Klub Prawo i Sprawiedliwość jest za odrzuceniem Dzisiaj proponuje się nam pełny subiektywizm i re- w pierwszym czytaniu projektu ustawy o świadomym latywizm praw człowieka. Prawo wyboru tworzy cały barbarzyństwie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) katalog sprzecznych ze sobą praw. Aktualną tendencją kulturową jest domaganie się tylu praw, ile jest możli- wych wyborów: prawa do życia, prawa do eutanazji, Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: prawa do pozbycia się niechcianego dziecka (aborcja), prawa do chcianego dziecka (in vitro), prawa do orien- Dziękuję, pani poseł. tacji seksualnej, wyboru płci, prawa dzieci do własnego Pani posłanka Streker-Dembińska, Sojusz Lewi- zdania, prawa do wolnej miłości, ale też prawa do trwa- cy Demokratycznej. łego związku. Co więc z moralnością i etyką? Czy jest w tym jakaś etyka? Otóż jest. Jest jedna zasada – zasada zgody. Jeżeli jest ona wyrażona w formie porozumie- Poseł Elżbieta Streker-Dembińska: nia, umowy stron, wszystko jest w porządku do czasu, gdy wydarzy się w życiu człowieka coś takiego, na co Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! on zgody nie wyraził. Chodzi na przykład o niechciane Dzisiaj tego projektu o świadomym rodzicielstwie nie dziecko. Jest ono traktowane jako ograniczenie, nawet byłoby. Nie byłoby, ponieważ klub Sojusz Lewicy De- forma przemocy. mokratycznej twierdzi, że dyskusji o tego typu spra- Rewolucja seksualna i feministyczna wprowadza wach nie powinniśmy podejmować na końcu kadencji. wiele nowych pojęć i z całą starannością eliminuje To są zbyt poważne sprawy, aby w ferworze wybor- z języka wyrazy o znaczeniu ugruntowanym w świa- czych agitacji rozmawiać na tak poważne tematy. Tej domości ludzi. Są liczne przykłady, że właśnie ta ustawy dzisiaj by nie było, ona pojawiłaby się na po- ustawa również wykonuje, proszę państwa, te zada- czątku przyszłej kadencji, gdyby nie ustawa z maja, nia. Dokonywana jest pewna manipulacja seman- gdyby nie ta ustawa, która już dość kontrowersyjne tyczna. W omawianym projekcie ustawy mamy przy- prawo dotyczące przerywania ciąży wręcz eliminuje. kład czyszczenia polskiego prawa z pojęć, które nie Gdyby nie ta ustawa, nie złożylibyśmy naszego pro- są zgodne z celami zamierzonej indoktrynacji pol- jektu, ponieważ jeżeli mamy już dyskutować, to dys- skiego społeczeństwa. kutujmy o wszystkich aspektach. I tak w art. 14 ustawy o rzeczniku praw dziecka Dzisiaj z tej mównicy pada wiele słów odnoszących wykreśla się zdanie mówiące, że dziecko jest osobą się do sumienia, odnoszących się do spraw związanych od poczęcia do uzyskania pełnoletności. Rozumiem, z indoktrynacją, ale pytam, czy państwo prawa ma obo- że dziecko poczęte nie jest podmiotem praw. wiązek tworzyć warunki swoim obywatelom do świa- W art. 13, dotyczącym zmian w Kodeksie karnym, domych i wolnych wyborów, czy też państwo prawa ma słowa „dziecko poczęte” zamienia się na słowo „płód”. obowiązek i ochotę na narzucanie obywatelom swojego W kolejnym paragrafie Kodeksu karnego zmiana do- światopoglądu. Wydaje się, że w państwie prawa każdy tyczy podobnej sytuacji. obywatel, o różnych światopoglądach, powinien czuć W art. 26 ustawy o zawodzie lekarza słowa, wyrazy się dobrze. Dla każdego obywatela powinniśmy tworzyć „matki i dziecka poczętego” zastępuje się wyrazami „ko- takie warunki, które są zgodne z jego odczuwaniem biety ciężarnej i płodu”. W ust. 3 wyrazy „dzieci poczęte, rzeczywistości i z jego decyzjami. Przyrównywanie wol- osoby” zastępuje się wyrazem „osoby”. Ten artykuł jest ności do sumienia nie jest elementem dobrym i myślę, bardzo kontrowersyjny. W zasadzie na więźniach, żołnier- że wymaga bardziej filozoficznych dyskusji, ale nie zach, osobach niepełnosprawnych nie można dokonywać o tym dzisiaj chciałam mówić. eksperymentów, a na dziecku poczętym wolno. Często padały tu słowa „wartości etyczne”, „moral- Proszę państwa, czas mi się kończy, ale przeczy- ność i etyka ustanawiane ustawą”. Nie sądzę, by wła- tam art. 9, ten najważniejszy, bez wyrazów, które śnie ustawy miały odnosić się do tych spraw, ale mam miały spowodować nasze uśpienie. (Dzwonek) Art. 9 pytanie: Co można powiedzieć o wartościach etycznych, mówi o przerywaniu ciąży. Kobieta ma prawo do usu- kiedy mordowane są dzieci tuż po urodzeniu, kiedy nięcia dziecka poczętego podczas pierwszych 12 tygo- zwłoki tych dzieci są przechowywane w beczkach, są dni trwania ciąży. Usunięcia dziecka dokonuje lekarz znajdowane na śmietnikach? Gdzie jest w tym momen- w możliwie najwcześniejszym stadium rozwoju. cie człowieczeństwo? Gdzie jest etyka? W przypadkach określonych w ust. 2 ostateczną decy- (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Skandal, pani zję o kontynuowaniu ciąży lub usunięciu dziecka po- poseł. Co pani mówi?) 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie 281

Poseł Elżbieta Streker-Dembińska Poseł Teresa Wargocka:

W związku z powyższym powiem tak. Jeżeli dzi- Dziękuję, panie marszałku. siaj mówimy o sprawozdaniach z wykonywania usta- Chciałabym zgodnie z regulaminem skonkludo- wy, to w tych sprawozdaniach czytamy, że rocznie wać swoje wystąpienie. Klub Prawo i Sprawiedliwość jest dokonywanych około 500 zabiegów w sposób wnosi o odrzucenie projektu ustawy z druku nr 4603 zgodny z ustawą. w pierwszym czytaniu. Dziękuję. (Oklaski) (Poseł Czesław Hoc: A ile jest zabójstw aborcyjnych?) Jest ogromna liczba spraw i sytuacji, które w ogó- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: le nie są zidentyfikowane. O tych sytuacjach mówił pan sprawozdawca Marek Balicki. Dziękuję bardzo. To ze względów formalnych. Jeżeli porównamy te sytuacje, które dzieją się poza Proszę bardzo. naszymi granicami, jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że już niedługo zostaną otwarte granice dla wszystkich świadczeń medycznych i nic nie przeszkodzi, aby pol- Poseł Piotr Walkowski: skie kobiety dokonywały tych zabiegów poza granicami kraju, to wówczas padnie pytanie właśnie o etykę, Dziękuję. o moralność, o hipokryzję i o cynizm. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Proszę państwa, nie da się zamknąć oczu na sytu- Szanowni Państwo! Zgadzam się z moją przedmów- acje, które mają dzisiaj miejsce. Nie da się powiedzieć, czyni, panią poseł Elżbietą Streker-Dembińską, że że nie widzimy ani nie słyszymy o losie kobiet, które czas rzeczywiście nie jest najlepszy do dyskusji. W obecnym momencie odbywa się 99. posiedzenie wyjeżdżają za granicę, aby dokonać aborcji, ale nasz Sejmu. Ze wszystkich znaków na niebie i ziemi wy- projekt tylko w niewielkim obszarze odnosi się do spraw nika, że jest to nasze przedostatnie posiedzenie. aborcji. Przede wszystkim zwracamy uwagę na rzetel- Mamy dzisiaj pierwsze czytanie, ale z góry jesteśmy ną informację i rzetelne przekazywanie wiedzy o życiu skazani na to, że jeśli chodzi o kwestie formalne, nie seksualnym, rzetelną informację dla kobiet, ale rów- będziemy w stanie przeprowadzić całej procedury le- nież wsparcie finansowe dla tych, które nie są w stanie gislacyjnej. Zgadzam się jednak z tym, bo widzę że zabezpieczyć się przed niechcianą ciążą. I nie jesteśmy druk wpłynął 8 lipca, po dyskusjach nad rozważanym w tym odosobnieni, ponieważ Komitet Praw Człowieka wnioskiem obywatelskim, jakie odbyły się w końcu ONZ w rekomendacjach dla Polski wskazuje na ko- czerwca. Rozwiązania objęte debatą w sprawie za- nieczność rozwiązania tych problemów, Komitet ds. chowań seksualnych, wychowania seksualnego, Likwidacji Dyskryminacji Kobiet ONZ w uwagach do- wreszcie świadomości rodzicielskiej nie mogą być tyczących Polski już w roku 2007 wskazał, co powinni- constans chociażby z tego względu, że kiedy przyj- mowano w 1993 r. ustawę nie było badań i diagnozy śmy w naszych ustawach zawrzeć, a czego nie zawarli- medycznej wynikających z postępu technologiczne- śmy. (Dzwonek) Nie mówię o stanowisku Rady Europy go, a więc z tego względu na pewno nie możemy czy wielu innych organizacji. trzymać się prawa constans, musimy nadążać za Klub Sojusz Lewicy Demokratycznej, stwierdzając zmianami i możliwościami, jakie daje nam współ- wyraźnie, że nie jest dzisiaj czas, miejsce ani pora na czesna medycyna i badania. dyskusję na te tematy, wyraźnie podkreśla, że z tym Są pewne kwestie, które dla wielu z nas mogą być projektem ustawy będziemy wracać do Sejmu na po- kontrowersyjne, ale w tej Izbie przede wszystkim po- czątku przyszłej kadencji. winniśmy nauczyć się dyskutować, a dyskusja to jest (Poseł Czesław Hoc: Jeśli będziecie mieli okazję.) nie tylko wypowiadanie własnego zdania, ale również Klub oczywiście opowiada się za odesłaniem usta- wsłuchiwanie się w wypowiedzi przedstawicieli narodu, wy do dalszej pracy w komisji. (Oklaski) jakimi jesteśmy, każdy z nas, 460 posłów. Dlatego też nie zamierzam oceniać wypowiedzi, rozwiązań zapro- ponowanych przez nasze koleżanki i kolegów z klubu Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Sojusz Lewicy Demokratycznej – zgodnie z zasadą: nie osądzaj, abyś sam nie był osądzany. Dziękuję bardzo, pani poseł. (Poseł Czesław Hoc: Nie osądzamy.) Jednakże w kwestiach dotyczących spraw związa- Pan poseł Piotr Walkowski, Polskie Stronnictwo nych z kierunkiem przyjętym przez Polskie Stronnictwo Ludowe. Ludowe, nazwijmy również ideologicznym, w kwestiach Przepraszam, jeszcze pani prosiła... Tak, tak. dotyczących dogmatów wiary w kontekście ostatnich Przepraszam. wypowiedzi wrzucane nam są pewne zachowania abso- (Poseł Piotr Walkowski: Panie mają pierwszeństwo.) lutnie, że tak powiem, nietrafione. Stoimy na gruncie Nie, to nie na tej zasadzie, tylko pani prosiła. zasad zgodnych z etyką Kościoła, która dopuszcza pew- Proszę bardzo. ne zachowania, i różne wypowiedzi tego nie zmienią. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 282 Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie

Poseł Piotr Walkowski że są chore. Aborcja eugeniczna stawia Polskę obok hitlerowskich Niemiec, które również zezwalały na zabi- Jeśli chodzi o kwestię dyskusji, myślę, tak jak po- janie chorych. Czy według autorów projektu nienaro- wiedzieli koleżanka Elżbieta i kolega Marek, że trzeba dzone dziecko to choroba, którą należy wyleczyć? Czy rozmawiać. Wiem, iż macie świadomość, że w tej ka- dla ustawodawcy rozwiązaniem problemu istnienia dencji nie osiągnie się rozstrzygnięcia w tej sprawie, ale podziemia aborcyjnego w Polsce jest jego legalizacja? musimy dyskutować. Za moment, po skończeniu deba- Czy łatwy dostęp do aborcji w przypadku nastoletnich ty nad tym projektem ustawy, przyjdzie kolejny projekt, matek jest rozwiązaniem problemu nieplanowych ciąż który jakby leży na przeciwległym biegunie niż propo- wśród nastolatek? A może dramaty nastolatek, nasto- zycje, jakie ujęliście w tej ustawie. Dlatego mówię, że letnich matek są konsekwencją zachęcania do przednie powinniśmy w ostatnich dniach tej kadencji, w go- wczesnej inicjacji seksualnej? Takie pomysły mają au- rącym okresie kampanii dyskutować na te tematy. To torzy tej ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) są zbyt poważne sprawy, żebyśmy potem szafowali nimi na różnego rodzaju spotkaniach, w przekazach czy poprzez wykorzystanie mediów, omawiając, kto jakie Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: w tej sprawie prezentuje stanowisko. Myślę, że najlepszym rozwiązaniem w tej kwestii będzie, jeżeli my jako Dziękuję, pani poseł. klub Polskiego Stronnictwa Ludowego damy wolną Pan poseł Jerzy Rębek, Prawo i Sprawiedliwość. rękę naszym członkom. Jednakże kierunek, który bę- dziemy sugerowali my (Dzwonek) i nasze kierownictwo, to odrzucenie tego projektu ustawy w pierwszym czy- Poseł Jerzy Rębek: taniu. Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeszcze na po- czątku lat 90. w byłej Jugosławii usankcjonowane Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: prawnie były praktyki polegające na tym, że rodząca matka pozbywała się dziecka bezpośrednio przy poro- Dziękuję panu posłowi. dzie, ponieważ czas jego życia zaczynał się od pierwsze- Przechodzimy do pytań. go okrzyku. Były to praktyki stosowane nagminnie, Zjawiło się 10 osób. kiedy matka nie chciała dziecka urodzonego w termi- Czy są jeszcze chętni? nie. Dziecko było topione w wiadrze z wodą. Kiedy za- (Poseł Czesław Hoc: Po 2 minuty, panie marszałku.) poznałem się z projektem tej ustawy, a szczególnie z art. Przepraszam? 9, to ten obraz pojawił mi się przed oczami, może nie (Poseł Czesław Hoc: Prosimy o 2 minuty.) dosłownie, może nie ten sam, ale bardzo, bardzo podob- Dobrze. ny. To jest cywilizacja śmierci, która bardzo często nad- Jak jesteśmy z czasem? chodzi z Zachodu. Nie powinniśmy tego naśladować. (Poseł Jan Dziedziczak: Jesteśmy do przodu.) Zwracam się szczególnie do tych wszystkich posłów, Ustalam czas na zadanie pytania na 2 minuty którzy wyznają wiarę chrześcijańską. Czasami bardzo i zamykam listę oczywiście. łatwo ferujecie państwo wyroki. Słyszymy tutaj rów- Pani posłanka Anna Sobecka, Prawo i Sprawie- nież o tym, że chcecie stawiać Bogu ducha winnych dliwość. ludzi przed Trybunałem Stanu jakoby za jakieś winy wobec istoty ludzkiej, która z własnej woli odeszła z tego świata. Pragnę państwu uzmysłowić – tak, by- Poseł Anna Sobecka: śmy zastanowili się nad tym – że wszyscy staniemy przed pewnym najwyższym trybunałem i zdamy spra- Dziękuję. wę z tego, co uczyniliśmy. A to, co zawiera ten projekt, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy to jest straszne. Wycofajcie się państwo z tego. Dziękuję kierowana ideologicznymi przesłankami próba wdro- bardzo. (Oklaski) żenia działań skierowanych przeciwko matkom i po- czętym dzieciom. Ustawa uwstecznia nas względem (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek takich państw, jak choćby Stany Zjednoczone, które Sejmu Ewa Kierzkowska) obecnie, widząc dramatyczne konsekwencje liberalizacji prawa aborcyjnego, zaczynają promować wstrze- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: mięźliwość seksualną oraz wierność. Dla ideologów lewicy jest to jednak nie do przyjęcia, w związku Dziękuję uprzejmie panu posłowi. z czym proponują nam nową ustawę napisaną charak- Głos ma pani posłanka Maria Nowak, Prawo terystyczną nowomową. W projekcie czytamy, że i Sprawiedliwość. w art. 26 ust. 1 wyrazy „matki i dziecka poczętego” (Poseł Czesław Hoc: Nieobecna.) należy zamienić na „kobiety ciężarnej i płodu”. Pani posłanka Krystyna Grabicka, Prawo i Spra- Przypomnę również, że w roku 2009 legalnie zabito wiedliwość. 538 dzieci, z czego 510 było dziećmi podejrzanymi o to, Bardzo proszę. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie 283

Poseł Krystyna Grabicka: I dodatkowe pytanie: Ile w tej chwili wykonuje się w Polsce zabiegów in vitro? Czy dysponujemy takimi Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mówiąc soczystym danymi? Dziękuję bardzo. językiem pana marszałka Niesiołowskiego: zerżnęli- ście państwo libertyńskie rozwiązania z Holandii, ale w katolickiej Polsce wam to nie przejdzie. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Przechodzą do pytań. W art. 12 projektu SLD za- stępuje się wyrazy „matki i dziecka poczętego” wy- Dziękuję uprzejmie, pani poseł. razami „kobiety ciężarnej i płodu”. Czym różni się Głos zabierze pan poseł Jan Dziedziczak, Prawo dziecko poczęte od płodu: czy tym, że płód można i Sprawiedliwość. zabić, a dziecka poczętego nie? W art. 6 SLD wprowadza do szkół podstawowych przedmiot o nazwie „wiedza o seksualności człowieka”. Poseł Jan Dziedziczak: Co mogą zrobić rodzice, którzy nie życzą sobie, aby sze- ścio- czy siedmiolatki były w szkołach deprawowane? Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam dwa W art. 12 ust. 2 wnioskodawcy zezwalają na zabicie pytania do posłów, którzy proponują to rozwiązanie. dziecka, którego matką jest osoba małoletnia, i to bez Mianowicie pierwsze: Czy nie budzi państwa niepokoju zgody rodziców i sądu, jeśli: przemawia za tym dobro to, że do tej pory prawo do zabijania, o które państwo osoby małoletniej działającej z rozeznaniem. Kto będzie walczycie, wprowadziły na ziemiach polskich jak na oceniał to dobro i to rozeznanie: lekarz czy może dzia- razie dwa najbardziej zbrodnicze w dziejach ludzkości łacz SLD? Ustawa nic nie mówi na ten temat. Czy SLD totalitaryzmy? Najpierw hitlerowski, wcześniej tego nie nie wie, że taki zapis jest sprzeczny z konstytucją? było. Hitlerowcy, Niemcy wprowadzili to na ziemiach I ostatnia kwestia. Dlaczego wnioskodawcy trosz- okupowanej Polski. Nawiasem mówiąc, dla Niemek, dla czą się o morderców, przestępców, bo przecież jeste- narodu niemieckiego był zakaz zabijania nienarodzo- ście państwo przeciwni karze śmierci dla nich, trosz- nych. Hitlerowcy, prawda, zezwolili rasie podludzi, czy- czą się o psy na łańcuchach, a odmawiają prawa do li w okupowanej Polsce można było zabijać nienarodzo- życia człowiekowi – małym, bezbronnym dzieciom? nych. Później również okres stalinowski, Polska z po- Dziękuję. (Oklaski) wrotem wprowadziła prawo do zabijania, o które pań- stwo teraz tak walczycie, czyli to jest jakby trzeci element tej układanki. Czy to nie budzi państwa niepoko- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: ju, jakichś reﬂeksji, że dołączacie do tego towarzystwa, jeżeli chodzi o ziemie polskie? Dziękuję, pani poseł. I kolejne pytanie. Jestem ciekaw tego, kiedy po- Głos zabierze pani posłanka Krystyna Kłosin, wstaje człowiek. Jesteśmy w XXI wieku. Wszyscy Platforma Obywatelska. eksperci, z którymi rozmawiałem, bezdyskusyjnie mówili, że w świetle nauki XXI wieku człowiek powstaje w momencie poczęcia, niepowtarzalny czło- Poseł Krystyna Kłosin: wiek z posiadanym DNA. A zdaniem państwa kiedy ten człowiek powstaje? Chciałbym po prostu uzyskać Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam pytania do taką odpowiedź. dwóch artykułów, aczkolwiek uważam, że wiele zapisów (Poseł Marek Balicki: Dostanie pan odpowiedź, tej ustawy, szczególnie tych dotyczących zwiększenia zostawiłem to na drugą część.) obowiązków edukacyjnych, dostępności badań prena- Liczę właśnie na to, liczę. Pan Balicki obiecał, że talnych – to są dobre zapisy. Natomiast mam pytania na to pytanie odpowie. Myślę, że wszyscy są bardzo dotyczące art. 7, w którym mówi się, że środki antykon- ciekawi. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) cepcyjne, w tym postkoitalne, będą objęte pełną refun- dacją. Dotychczas refundujemy zaledwie dwa preparaty o działaniu głównie leczniczym, a dodatkowo o dzia- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: łaniu antykoncepcyjnym. Pozostałe środki antykoncepcyjne nie były refundowane. W art. 8 procedura wspo- Dziękuję panu posłowi. magania medycznej prokreacji, zwana powszechnie Pytania zada pan poseł Czesław Hoc, Prawo metodą zapłodnienia in vitro, w ogóle nie była refun- i Sprawiedliwość. dowana. Proponujemy w projekcie refundację trzech cykli leczniczych. Wiadomo, że dziś pierwszy zabieg zapłodnienia in vitro to około 10 tys. zł. Moje pytanie Poseł Czesław Hoc: do pana ministra: Jakie będą koszty wprowadzenia tych zapisów dotyczących obowiązku refundacji wszyst- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Wyobraźmy so- kich środków antykoncepcyjnych i trzech cykli leczenia bie, że gdzieś w tzw. cywilizowanym świecie byłby metodą in vitro? Czy Narodowy Fundusz Zdrowia stać taki kraj, w którym obowiązywałaby ustawa o świa- dzisiaj na pokrycie wszystkich tych kosztów? domym rodzicielstwie autorstwa SLD. Ustawa, którą 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 284 Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie

Poseł Czesław Hoc Nie ma pana posła. Pani posłanka Janina Okrągły, Platforma Oby- można by nazwać „o wprowadzeniu rewolucji seksu- watelska. alnej”, czytaj: rozwiązłości seksualnej. Zatem co Bardzo proszę, pani poseł. wprowadza? Po pierwsze, wychowanie seksualne we- dług zasady: róbta, co chceta. Po drugie, ustawowy obowiązek organów administracji rządowej i samo- Poseł Janina Okrągły: rządu terytorialnego zapewnienia dostępu do środ- ków i metod antykoncepcyjnych. Jeśli kogoś nie bę- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! dzie stać na zakup tych środków lub stosowanie od- Mam pytanie do posłów wnioskodawców. Czy proponu- powiednich metod, to otrzyma środki z zasiłku celo- jąc zapis o prawie do przerywania ciąży do 12. tygodnia, wego na ich zakup, art. 15. Po trzecie, ustawowo właściwie bez ograniczeń, na życzenie, nie obawiają się zagwarantowaną aborcję do 12. tygodnia trwania państwo, że może to spowodować postrzeganie tego ciąży w każdym przypadku, art. 9. Po 12. tygodniu zabiegu jako procedury medycznej, łatwej, prostej i do- ciąży – praktycznie także w każdym przypadku, aż stępnej, też właściwie na życzenie? do momentu, gdy płód osiągnie zdolność do życia Po drugie, proponują państwo, aby osobie mało- poza organizmem kobiety ciężarnej, art. 9 i 13, praw- letniej można było udzielić świadczenia z zakresu dopodobnie do 28. tygodnia życia. Uwaga: w tym zapobiegania i przerywania ciąży bez zgody jej przed- kraju nie używa się terminu kobieta w błogosławio- stawiciela ustawowego czy sądu opiekuńczego, nato- nym stanie. Po czwarte, ciąża u małoletniej, przery- miast do bardzo prostych zabiegów medycznych, na wanie jej w każdym przypadku. Uwaga: na wniosek przykład usunięcia zęba u małoletniego, wymagana tejże małoletniej, bez zgody przedstawiciela ustawo- jest zgoda rodzica czy opiekuna. Każdy zabieg jest wego lub sądu opiekuńczego, art. 12 ust. 2a. wykonywany, jeżeli istnieje rzeczywiście wskazanie Nic też dziwnego, że w takim kraju, w którym obo- do tego. I moje pytanie: Czy takie przepisy nie spo- wiązywałaby ta ustawa, mogłyby się pojawić takie oto wodują wzrostu liczby zabiegów przerywania ciąży, dziwne zachowania czy zwyczaje. Rodzice nielicznych szczególnie u bardzo młodych kobiet, i traktowania już w tym kraju dzieci każdego wieczoru wyposażają zabiegu jako jednej z metod bezpłatnej antykoncep- swoje córki i synów udających się na przykład na dys- cji? Dziękuję bardzo. (Oklaski) kotekę w środki antykoncepcyjne, do wyboru: tabletki antykoncepcyjne, wymyślne prezerwatywy, pigułki wczesnoporonne, pigułki aborcyjne czy wkładki doma- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: ciczne, informując jednocześnie o metodach antykoncepcyjnych. Podobnie mężowie dobierający swoim żo- Dziękuję, pani poseł. nom udającym się na wycieczkę czy też na szkolenie Głos ma pani posłanka Teresa Wargocka, Prawo stosowne środki i metody antykoncepcyjne. I odwrot- i Sprawiedliwość. nie, żony zaopatrywałyby swoich mężów udających się w delegację w sprawdzone prezerwatywy itd. Wysoki Sejmie! Przecież to absurd, głupota, to Poseł Teresa Wargocka: jest niemożliwe. Raczej świat Matriksu, świat niere- alny. Nie ma i nie powinno być takiego kraju w cywi- Dziękuję bardzo, pani marszałek. lizowanym świecie XXI wieku. Ale to się dzieje Ponieważ jestem z zawodu pedagogiem i wycho- w realu. To się dzieje w naszym Sejmie RP. To nam wawcą – mam w tym zakresie doświadczenie – chcia- proponują wnioskodawcy. Co więcej, podejrzewam, łabym zapytać posła wnioskodawcę: Jaki zakres że oni naprawdę tak chcą. (Dzwonek) A tak na mar- wiedzy przewiduje dla przedmiotu: wiedza o seksu- ginesie podaję do wiadomości wnioskodawców. An- alności człowieka, albowiem w tej chwili w polskich gielski antropolog J.D. Unwin twierdzi, że kilkadzie- szkołach jest realizowany przedmiot wychowanie do siąt cywilizacji, które rozwijały się na przestrzeni życia w rodzinie, obejmujący wiedzę z zakresu psy- ostatnich pięciu tysięcy lat, upadło w okresie, kiedy chologii, biologii, ale też z zakresu umiejętności spo- to w ich społecznościach doszło do rewolucji, czytaj: łecznych? rozwiązłości seksualnej. W uzasadnieniu napisano, że ten program nie speł- Pytanie do wnioskodawców: Czy wy naprawdę nia oczekiwań dzieci i młodzieży w Polsce. Chciałabym i na poważnie złożyliście ten szatański projekt? Dzię- zapytać, jakich oczekiwań nie spełnia, dlaczego uważa- kuję. (Oklaski) cie państwo, że jest to program ideologiczny i indoktry- nujący młodzież. Proszę się z tego wytłumaczyć, ponie- waż znam ten program dobrze, nawet w swoim czasie Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: go realizowałam, i uważam, że jest to program bardzo dobry, który wychowuje młodzież do odpowiedzialności. Dziękuję panu posłowi. Chciałabym zapytać, jakie będą treści programowe dla Głos zabierze pan poseł Marek Matuszewski, Pra- dzieci w wieku nauczania początkowego. Jak państwo wo i Sprawiedliwość. oceniacie swoje rozwiązania w obszarze obowiązkowej 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie 285

Poseł Teresa Wargocka do przyjęcia w parlamencie. Muszę powiedzieć, że porównywanie Polski do hitlerowskich Niemiec edukacji seksualnej oraz prawo małoletniej dziewczyny, w jakimkolwiek kontekście jest oburzające w taki kobiety do przerwania ciąży bez poinformowania i bez sposób, że brak słów, żeby to wystarczająco dosadnie zgody rodziców w kontekście tego konstytucyjnego pra- określić. (Poruszenie na sali) wa, jakie przysługuje rodzicom odnośnie do wychowa- (Głos z sali: Dlaczego są nie do przyjęcia?) nia dzieci zgodnie z przekonaniami, jakie reprezentują Ale nie denerwujcie się. rodzice? Dziękuję. (Oklaski) Przechodzę do części pytań, na które można dzisiaj udzielić odpowiedzi. Pierwsza sprawa dotyczy in vitro i kosztów, o które pytała pani poseł. Pan minister po- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: wiedział, ile zabiegów, jak się szacuje, wykonano, natomiast – tak jak mówiłem w swoim wystąpieniu – Dziękuję, pani poseł. w 2005 r. był zatwierdzony przez kierownictwo Mini- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- sterstwa Zdrowia program zdrowotny, którego celem pana. było wprowadzenie finansowania in vitro. Były tam Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu przedstawione dokładne szacunki. Zgodnie z ówcze- w Ministerstwie Zdrowia pana Andrzeja Witolda snymi szacunkami przygotowanymi przez tych sa- Włodarczyka. mych ekspertów, którzy dzisiaj współpracują z Mini- sterstwem Zdrowia, koszt niezbędny w początkowym okresie nie będzie przekraczał 100 mln zł. A więc przy Podsekretarz Stanu kwocie 61 mld zł, którą będzie miał do dyspozycji w Ministerstwie Zdrowia w przyszłym roku Narodowy Fundusz Zdrowia, ta Andrzej Witold Włodarczyk: kwota będzie stanowiła – 1% od 61 mld zł to jest 610 mln zł – 1/6%. W ten sposób należy patrzeć na Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Jeśli proporcje, jeśli chodzi o kwestie finansowania in vitro. chodzi o pytania, które – jak rozumiem – są adresowa- Kolejna sprawa dotyczy art. 12, który dokonuje ne do Ministerstwa Zdrowia, to przede wszystkim chcę zmiany w ustawie o zawodzie lekarza – małoletnia powiedzieć, że w Polsce nie refunduje się antykoncepcji. może wyrazić zgodę na wykonanie zabiegu przerwania Preparaty, które są stosowane w tych celach, mogą być ciąży, nawet jeśli rodzice mają inne stanowisko. Przede refundowane wyłącznie do celów leczniczych. Rzeczy- wszystkim trzeba zwrócić uwagę na to, że z konwencji wiście, w Polsce są stosowane dwa takie preparaty, tak bioetycznej wynika w sposób jednoznaczny, jak również że chciałbym to jednoznacznie wyjaśnić. z oficjalnych komentarzy do tej konwencji, że udział Jeśli chodzi o pytania dotyczące procedury in vitro, małoletniego w sprawach jego dotyczących powinien to większość z tych zabiegów ma miejsce w niepublicz- nych zakładach opieki zdrowotnej, w związku z powyż- być największy, jaki jest możliwy, i powinien rosnąć szym, ponieważ procedura nie jest w tej chwili finanso- wraz z rozeznaniem, wiedzą itd. Stąd w naszym usta- wana przez Narodowy Fundusz Zdrowia, nie ma spra- wodawstwie na przestrzeni ostatnich 20 lat ta granica wozdawczości, jeśli chodzi o tego typu procedury, które stopniowo się przesuwa. Na przykład jeśli chodzi o nie- są oczywiście, zgodnie z obowiązującym prawem, do- które zabiegi, zgoda małoletniego jest potrzebna, np. co puszczalne, w związku z tym możemy tylko szacować. do pobrania szpiku do przeszczepu czy też wykonywa- Według szacunków Ministerstwa Zdrowia w ciągu nia innych badań celem ustalenia ojcostwa. A więc ta ostatnich 20 lat wykonano takich procedur około granica się przesuwa. 160–200 tys. Dla porównania chcę państwu powiedzieć, O co chodzi w tym przepisie? Jest on zgodny że w analogicznym okresie na świecie wykonano takich z ogólnymi tendencjami. Mówi się tu o małoletniej procedur 8 mln. To tyle. Dziękuję bardzo. działającej z rozeznaniem, czyli potrzebne jest rozeznanie, zresztą tak jak w przypadku osoby dorosłej. Zgodę można wyrazić wtedy, kiedy dysponuje się wy- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: starczającym rozeznaniem. Jeśli nie ma rozeznania, zgoda jest wadliwa, czyli jest nieważna. O co tu cho- Dziękuję uprzejmie panu ministrowi. dzi? Chodzi o to, że prawo nie może być okrutne, ni- Głos zabierze przedstawiciel wnioskodawców pan kogo nie może zmuszać do urodzenia dziecka. Na tym poseł Marek Balicki. polega sprawa. Jeżeli ktoś dysponuje rozeznaniem, to państwo nie może zamienić się w okrutnika, czyli decyzja i tak zawsze będzie należeć do kobiety. Poseł Marek Balicki: W związku z tym państwo nie może zmuszać czy pro- wadzić do tego, żeby dokonywało się to w warunkach Dziękuję bardzo. niebezpiecznych. Taka jest intencja tego przepisu: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo szanujmy osoby, szanujmy prawo do decyzji, jeśli ktoś za wszystkie pytania, chociaż muszę powiedzieć, że jest do tej decyzji zdolny, to znaczy dysponuje wystar- niektórzy pytający wypowiadali treści, które są nie czającym rozeznaniem. To jest uzasadnienie. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 286 Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie

Poseł Marek Balicki nia nad strukturą DNA, która została ostatecznie odkryta na początku lat 50., zatem już ta cała wiedza Pan poseł Dziedziczak zadał dobre pytania o kwe- była – jednolitego tradycyjnego stanowiska w tej stie, których nie ustalimy ustawami, bo nie da się sprawie, a autorzy opracowań nadal spierają się na tego ustalić ustawą. Także nauka nie znalazła meto- ten temat. Czyli to nie ustawodawstwo państwowe, dy, żeby ustalić, kiedy zaczyna się człowiek. (Poru- a tym bardziej dotyczące praw reprodukcyjnych, jest szenie na sali) od rozstrzygania takich kwestii. (Poseł Jan Dziedziczak: Na wszelki wypadek.) (Poseł Teresa Wargocka: Zawsze rozstrzyga się na Panie pośle, niech pan się nie denerwuje. korzyść życia.) (Poseł Czesław Hoc: Jako lekarz pan mówi?) Kwestii światopoglądowych, pani poseł, nie da się Przygotowałem dla pana odpowiedź. (Poruszenie rozstrzygać ustawowo, bo co by się stało, gdyby była na sali) inna większość? Pani by chciała, żeby narzucić pani (Poseł Czesław Hoc: Ale jako lekarz pan mówi?) prawem państwowym inny światopogląd, niż pani Nie przeszkadzajcie. wyznaje? Chyba nie, i ja bym był temu przeciwny. 27 lipca, po tej debacie, kiedy dyskutowaliśmy nad Pytam tylko, dlaczego pani chce to narzucić innym? tym absurdalnym projektem, który całkowicie zaka- Tego robić nie wolno. zuje aborcji, otrzymałem list – moim zdaniem bardzo (Poseł Jan Dziedziczak: Pan chce nienarodzonym interesujący – od organizacji Katolicy na rzecz Wy- narzucić.) boru, Catholics for Choice. (Wesołość na sali) Pań- Panie pośle Dziedziczak, liberalizacja prawa w za- stwo posłowie też otrzymali. kresie przerywania ciąży nastąpiła po upadku tego (Poseł Jan Dziedziczak: Księża patrioci.) najbardziej represyjnego okresu stalinowskiego. Ona Dlaczego mówię, że ten list jest interesujący? Zawie- była wyrazem liberalizacji, a nie zaostrzania, i pan to ra kilka tez. Pierwsza teza – i to jest niezwykle istotne, powinien pamiętać. Był to 1956 r. jeśli mamy poważnie rozmawiać o państwie demokra- (Poseł Jan Dziedziczak: To był sejm Stalina.) tycznym, o tym, jak wspólnie stanowić reguły dla nas Na zakończenie… wszystkich, jest to niezwykle ważne – dotyczy tego, że Pani marszałek, posłowie PiS przeszkadzają, jak nawet jeśli osobiście jesteście przeciwni aborcji, bo to mogą, a czas płynie. Jeśli będą przeszkadzać dalej – ja jest do was adresowane, to nie musicie tworzyć zaka- już niedługo kończę – to prosiłbym panią marszałek zujących jej przepisów. (Poruszenie na sali) A więc żad- o interwencję. na ustawa czy to w Niemczech, czy w Wielkiej Brytanii, Na koniec do tego, co mówiłem w pierwszej części, czy w Szwajcarii, nie tak dawno zliberalizowana, czy chciałbym dodać jeszcze tylko to, że dzisiejsze re- we Francji, czy w Holandii, którą pani posłanka przy- strykcyjne prawo poza licznymi szkodami, jakie przy- pomniała, nikomu nie nakazuje przerwania, nikogo nosi, nie rozwiązując żadnego problemu, dyskrymi- nie zmusza ani nie zachęca do przerwania ciąży, ale nuje kobiety. Jak słusznie wspomniał pan minister nie wprowadza absurdalnych zakazów, które są nie do Włodarczyk, antykoncepcja w Polsce w żaden sposób wykonania i które są niewykonywane. Dlatego odstą- nie jest refundowana. Muszę powiedzieć, że jakąkol- piono w demokracjach europejskich od niemądrych, wiek racjonalnością byśmy się kierowali, to ograni- restrykcyjnych przepisów, że one przynosiły więcej czanie zjawiska przerywania ciąży bez refundacji szkód. Można nie zgadzać się z aborcją, ale z tego po- środków antykoncepcyjnych jest przecież postawie- winien wynikać inny wniosek: to nie znaczy, że jedno- niem sprawy na głowie. Trzeba to wszystko wdrożyć, cześnie trzeba wprowadzać przepisy karne jej zakazu- ale najważniejsze to znieść te restrykcyjne przepisy, jące. Przytoczę piękne słowa, więc proszę to wziąć pod które w efekcie dyskryminują kobiety, są wymierzone uwagę, z listu od Katolików na rzecz Wyboru. Otóż przeciwko godności czy prawom kobiet. Dlatego wnie- papież Paweł VI pouczał chrześcijan w społeczności śliśmy nasz projekt – jak przypomniała pani posłan- politycznej, aby pokazywali czynem, jak da się pogo- ka Streker-Dembińska – po tym, jak większość Izby dzić władzę z wolnością, czyli nie poprzez państwowe zdecydowała o skierowaniu do dalszych prac restryk- prawo karne, tylko w inny sposób, i wtedy będzie moż- cyjnego projektu całkowicie zakazującego aborcji, liwy kompromis. czyli czegoś absurdalnego. Złożyliśmy nasz projekt, (Poseł Czesław Hoc: Jak są kradzieże, to trzeba je żeby przedstawić, jak należy w nowoczesnym demo- zalegalizować.) kratycznym państwie regulować sprawy związane ze Druga sprawa, kiedy zaczyna się życie. Panie po- zdrowiem reprodukcyjnym. śle, z tego listu wynika, że nauczanie Kościoła – bo Na koniec jeszcze chciałbym podziękować organi- wasz projekt wynika z motywacji religijnej – na te- zacjom pozarządowym, dzięki którym powstał ten mat moralnego prawa do podejmowania decyzji doty- projekt, bo to był przykład, jak należy stanowić re- czących aborcji jest złożone i podlegało zmianom. gulacje w ważnych obszarach dotyczących wszyst- W 1974 r. przyjęta została deklaracja o przerywaniu kich, wspólnie z ekspertami, z organizacjami poza- ciąży, w której Watykan przyznał, że nie wie, kiedy rządowymi, tak żeby to był projekt możliwy do wdro- płód staje się istotą ludzką. Cytat: nie ma w tym mo- żenia w życie. Oczywiście jeśli Wysoka Izba go mencie – 1974 r., czyli 12 lat po wręczeniu nagrody uchwali, o co jeszcze raz apeluję. Dziękuję bardzo. Nobla Watsonowi, Crickowi, Wilkinsonowi za bada- (Oklaski) 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie 287

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 28. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Po- Dziękuję panu posłowi. lityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia (Poseł Jan Dziedziczak: Nie zrozumiano mojego o obywatelskim projekcie ustawy o zmianie usta- pytania.) wy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludz- Myślę, że wszyscy doskonale zrozumieli pańską kiego i warunkach dopuszczalności przerywa- wypowiedź. (Wesołość na sali) Ja przynajmniej zro- nia ciąży oraz niektórych innych ustaw (druki nr zumiałam. 4222 i 4610). W trybie sprostowania. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji Bardzo proszę, panie pośle. panią posłankę Magdalenę Kochan.

Poseł Jan Dziedziczak: Poseł Sprawozdawca Magdalena Kochan: Chciałbym sprostować pierwszą część mojej wypowiedzi. Mianowicie w żadnym wypadku nie po- Dziękuję bardzo, pani marszałek. równuję Polski do czasów hitlerowskich, jak pan Panie Ministrze! Wysoka Izbo! 14 kwietnia 2011 r. próbuje to zmanipulować. Porównuję państwa dzia- pełnomocnik Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej łania w zakresie próby wprowadzenia prawa do za- złożył projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach do- bijania własnych nienarodzonych dzieci do działań puszczalności przerywania ciąży oraz niektórych hitlerowców na ziemiach polskich i do działań par- innych ustaw do laski marszałkowskiej. lamentu wybranego w okresie stalinowskim. A to Szef Kancelarii Sejmu, zgodnie z przewidzianymi jest różnica. Nie porównuję dzisiejszej Polski do cza- w tej kwestii procedurami, stwierdził, że spośród sów, tak że warto to sprostować. I pytałem, jak się 109 536 podpisów 105 910 złożono prawidłowo i tym pan czuje w tym towarzystwie, jakby pan mógł od- samym został spełniony wymóg poparcia omawianej powiedzieć. (Poruszenie na sali) inicjatywy ustawodawczej przez co najmniej 100 000 obywateli. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: 25 maja 2011 r. marszałek Sejmu skierował projekt do pierwszego czytania, które odbyło się na sali plenar- nej 1 lipca, a efektem pierwszego czytania było skiero- Dziękuję panu posłowi. (Oklaski) wanie go do dalszych prac w Komisjach Zdrowia oraz Chce pan odpowiedzieć, panie pośle? Polityki Społecznej i Rodziny. Połączone komisje na Proszę. posiedzeniu w dniu 19 sierpnia przeprowadziły dysku- sję i przedkładają Wysokiej Izbie sprawozdanie powsta- łe z wyniku ich prac, zawarte w druku nr 4610. Poseł Marek Balicki: Muszę powiedzieć, że ustawa dotyka bardzo waż- nych, wrażliwych i delikatnych kwestii, ale dyskusja Dziwię się panu posłowi Dziedziczakowi, tkwi tocząca się podczas obrad połączonych komisji prze- w błędzie. Ale to moje zdanie odnosiło się przede wszyst- biegała w sposób wyjątkowo rzetelny, merytoryczny, kim do wypowiedzi pani posłanki Sobeckiej. Pan sie- z szacunkiem dla przeciwnych argumentów i w wiel- dział cały czas i słyszał. Tam padły słowa, które są kim spokoju. Uważam, że to jest ogromna zasługa, naprawdę niedopuszczalne. Pan nie mówił dokładnie wynik zarówno odpowiedzialności posłów biorących tak samo, ale też w sposób nie do przyjęcia. udział w tej dyskusji, jak i sposobu prowadzenia obrad przez pana przewodniczącego Sławomira Piecho- tę. Koleżankom i kolegom pracującym w obu komi- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: sjach bardzo serdecznie za to dziękuję, ponieważ uważam, że udowodniliśmy, iż w sposób parlamen- Dziękuję. tarny, godny powagi miejsca, w którym się znajduje- Zamykam dyskusję. my, umiemy toczyć debatę na najtrudniejszy nawet W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro- temat, zamiast prowadzić paskudną kłótnię. Zwolen- jektu ustawy w pierwszym czytaniu. nicy proponowanych rozwiązań podkreślali, że abor- Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy cja nie jest niczym innym niż zabójstwem, które nie w bloku głosowań. może być usprawiedliwione ani ciężkim uszkodze- (Poseł Anna Sobecka: Sprostowanie.) niem płodu, ani ciężką wadą genetyczną, które nie Przystępujemy do rozpatrzenia... są przecież, według ich argumentacji, jednoznacznie (Poseł Anna Sobecka: Chciałam jeszcze sprosto- zdeﬁniowane w obecnie obowiązujących przepisach, wać.) a także że badania prenatalne, w tym np. USG, za- Nie, proszę pani, zamknęłam już dyskusję i deba- bierają rodzicom radość oczekiwania na dziecko. Nie- tę na ten temat. którzy z argumentujących wyrażali nawet współczu- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego 288 i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

Poseł Sprawozdawca Magdalena Kochan Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: cie współczesnym kobietom, że muszą korzystać ze Szanowni państwo, prosiłabym o odrobinę uwagi, zdobyczy nowoczesnej medycyny, w tym genetyki. cierpliwości i zrozumienia. Jeżeli nie potraﬁmy sobie (Poseł Czesław Hoc: Po co o tym mówić?) w tej poważnej rozmowie okazać szacunku, to okaż- Panie pośle, czy to jest istotne? Jako poseł spra- my chociaż uwagę. wozdawca mam obowiązek zdać sprawozdanie z dyskusji i to niniejszym czynię. Przysięga Hipokratesa wyklucza według niektórych Poseł Sprawozdawca posłów dokonywanie aborcji w przypadku ciąży, która Magdalena Kochan: powstała w wyniku przestępstwa, bowiem niedopuszczalne jest według nich zabijanie dzieci za grzechy oj- Tak, to prawda, demokracja jest trudną lekcją, ców, a prawo wyboru – dokonać czy nie dokonać aborcji panie pośle, i nie wszyscy odrabiamy ją z właściwą – nie może być nadrzędne nad prawem do życia. starannością. (Gwar na sali) Wszyscy krytycy projektu ustawy, którzy brali udział w tej dyskusji, jednoznacznie stwierdzali, że ochrona życia to fundament cywilizacji europejskiej, Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: której podstawą jest dekalog. Za bardzo ważne, jeśli Bardzo proszę, panie pośle, będzie czas na dyskusję. nie najważniejsze, uznawali tworzenie takich rozwią- zań, które skutecznie chronią życie i we właściwy sposób pozwalają podejmować decyzję. Restrykcyjne Poseł Sprawozdawca prawo takim rozwiązaniom nie służy, wręcz odwrot- Magdalena Kochan: nie, spowoduje inny niż zakładają wnioskodawcy skutek, czyli zaostrzenie się tego zjawiska, któremu Warto mieć szacunek dla poglądów innego czło- mu przeciwdziałać. Podawano przykład prohibicji wieka, nawet jeśli pan ich nie podziela. wprowadzonej w Stanach Zjednoczonych, ze szlachet- (Poseł Czesław Hoc: Warto mówić prawdę.) ną przecież intencją, której wprowadzenie doprowa- Warto zajrzeć do stenogramów z posiedzenia ko- dziło do katastrofy, do pijaństwa i przestępczości. misji i zobaczyć, czy rzeczywiście mijam się z prawdą Podawano przykłady absolutnie zwiększającego się i czy pan poseł nie będzie musiał przeprosić za te zjawiska narkomanii w momencie wprowadzenia niesprawiedliwe wobec mnie słowa. w życie bardzo restrykcyjnych w tym względzie prze- Myślę także, że warto podkreślić, iż ta szansa na pisów. Za absolutnie niesłuszną uznano delegalizację szybkie leczenie i szybką rehabilitację dziecka jest edukacji do życia w rodzinie, a propozycję wykreśle- rozumiana przez tych rodziców, którzy mieli czas na nia art. 4 znajdujemy w projekcie przedkładanym przygotowanie się na przyjście na świat swojej wła- przez grupę obywateli. snej pociechy. W dyskusji podkreślano też, że dzieci czerpią wie- Za istotne wady projektu obywatelskiego uznano dzę o swojej seksualności w formie bardzo zwulgary- także proponowane zmiany do ustawy o pomocy spo- zowanej i najczęściej z Internetu, zatem należy im ze łecznej, które według opinii Rady Pomocy Społecznej, wszech miar pomóc we wchodzeniu w dorosłość, tak tu zacytuję, mogą zaburzyć uregulowany w tej ustawie aby potem nie stawali przed dramatycznym wyborem system, jego zadania i cele, gdyż nie każda kobieta dotyczącym usuwania swoich własnych dzieci. Za w ciąży znajdzie się w sytuacji, w której będzie zmu- równie niesłuszne uznawano skreślenie przepisów szona i uprawniona, aby skorzystać z pomocy społecz- nej, a uprawnione organy – aby jej udzielić. Ponadto dotyczących obowiązku udzielania pomocy w konty- w art. 53b ust. 2 jako adresata pomocy wskazano nie nuacji nauki dziewczynkom, które są w ciąży i które osoby potrzebujące pomocy, a określone organizacje chodzą do szkoły. czy też Kościoły, co stoi w sprzeczności z celami pomo- Zakaz badań prenatalnych, uznanych przez wnio- cy społecznej, która udziela wsparcia osobom potrze- skodawców za zbyteczne – sformułowanie to zostało bującym, a nie organizacjom. Organizacje pozarządo- zawarte w uzasadnieniu do projektu – uznano za bar- we czy Kościoły mogą na podstawie art. 25 ustawy dzo szkodliwy. Współczesna medycyna – mówiono ubiegać się o zlecenie im konkretnych zadań publicz- podczas dyskusji – właśnie dzięki tym badaniom, nych, na które otrzymują dotacje. dzisiaj już nieinwazyjnym, umożliwia leczenie dziec- Dla mnie osobiście bardzo ważny w dyskusji był głos ka często jeszcze w łonie mamy, albo daje rodzicom posła, który miał odwagę podzielić się swoimi osobisty- czas na przygotowanie się na przyjście na świat ich mi doświadczeniami. W przypadku czwartej ciąży jego dziecka z niepełnosprawnością, a także umożliwia żony według lekarzy poród miał następować poprzez szybkie i skuteczne leczenie lub rehabilitację dziecka. czwarte cesarskie cięcie. Lekarze dawali 50% szans na (Gwar na sali) przeżycie mamy. Jednak podjęli z żoną ryzyko. Dzisiaj Pani marszałek, czy mogę prosić o spokój? Bardzo jest ona szczęśliwą mamą, a on tatą czworga dzieci, ciężko mówić o trudnych sprawach dwugłosem. które wychowuje wspólnie z żoną. Mówi jednak, że nie 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży 289

Poseł Sprawozdawca Magdalena Kochan ciąży nie jest i nie powinien być tematem na kampa- nię wyborczą. widzi w sobie takiej siły, która zmusi go albo która każe Aktualnie obowiązujące zapisy prawne zostały mu podejmować w imię prawa podobne dramatyczne wypracowane przy szerokim udziale wielu środowisk. decyzje. Uważa, że kompromis, który jest dzisiaj zawar- Są akceptowane przez zdecydowaną większość na- ty w obowiązującym prawie, jest kompromisem może szego społeczeństwa. Nie wywołują emocji w odróż- nie idealnym, ale lepszym niż rozwiązania proponowa- nieniu od przedstawianych w dniu dzisiejszym pro- ne przez wnioskodawców. jektów ustaw. Wniosek o odrzucenie projektu złożony w trakcie Wracając do obywatelskiego projektu ustawy, przy- dyskusji przez dwóch posłów przyjęto 45 głosami, prze- pomnę jeszcze raz, że projekt ten wprowadza całkowity ciwko głosowało 22 posłów, nikt się nie wstrzymał. zakaz możliwości legalnego wykonania zabiegu przery- Z taką rekomendacją Komisja Zdrowia oraz Komisja wania ciąży nawet w dramatycznych przypadkach, ta- Polityki Społecznej i Rodziny przedkładają Sejmowi kich jak np. ciężkie zagrożenie życia matki. Ponadto Rzeczypospolitej Polskiej sprawozdanie ze swoich prac znosi obowiązek państwa, jeśli chodzi o zapewnienie zawarte w druku nr 4610. Dziękuję bardzo. (Oklaski) swobodnego dostępu do informacji i do badań prenatalnych. Znosi też obowiązek państwa w zakresie prowadzenia w szkołach zajęć zawierających wiedzę o życiu Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: człowieka, zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa i wartościach rodziny. Ponadto znosi obo- Dziękuję uprzejmie, pani poseł. wiązek pomocy uczennicy ciężarnej oraz proponuje zapis, Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- aby obowiązek zapewnienia kobietom w ciąży opieki me- rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- dycznej, socjalnej i prawnej był wpisany do ustawy czeń w imieniu klubów i koła. o pomocy społecznej, co będzie zaburzało uregulowany Przypominam, że zgodnie z art. 46 ust. 1 regula- w tej ustawie system pomocy społecznej. minu Sejmu nad sprawozdaniem przeprowadza się Biorąc to wszystko pod uwagę, przypominam raz debatę bez prawa zgłaszania poprawek i wniosków. jeszcze, że funkcjonująca ustawa jest wypracowanym Otwieram dyskusję. konsensusem oraz że nie ma społecznego przyzwole- Głos zabierze pani posłanka Janina Okrągły nia na żadne skrajne rozwiązania. Klub Parlamen- w imieniu klubu Platforma Obywatelska. tarny Platforma Obywatelska rekomenduje Wysokie- mu Sejmowi przyjęcie stanowiska komisji i jest za odrzuceniem projektu ustawy zawartego w druku nr Poseł Janina Okrągły: 4222. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parla- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: mentarnego Platforma Obywatelska wobec sprawozdania Komisji Zdrowia oraz Komisji Polityki Społecz- Dziękuję, pani poseł. nej i Rodziny w sprawie obywatelskiego projektu W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos za- ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, bierze pan poseł Bolesław Grzegorz Piecha. ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalno- ści przerywania ciąży oraz niektórych innych ustaw, druki nr 4222 i 4610. Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Decyzją Sejmu obywatelski projekt ustawy został skierowany do Komisji Zdrowia oraz Komisji Polityki Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt Społecznej i Rodziny. 16 sierpnia na posiedzeniu połą- w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie- czonych komisji odbyła się, tak jak mówiła pani poseł dliwość przedstawić państwu opinię odnośnie do sprawozdawca, merytoryczna, choć burzliwa i głęboka sprawozdania połączonych Komisji Polityki Społecz- dyskusja nad tym projektem. Połączone komisje zde- nej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia w sprawie zmia- cydowaną większością głosów podjęły decyzję o od- ny ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu rzuceniu przedstawianego projektu ustawy. ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania Na dzisiejszym posiedzeniu Sejmu przedstawiane ciąży oraz niektórych innych ustaw. Mówiąc skróto- są właściwie dwa przeciwstawne projekty, o jednym wo, chcielibyśmy, aby mówiono dzisiaj o projekcie już mówiliśmy, dotyczące tego samego zagadnienia. ustawy o ochronie życia ludzkiego od poczęcia, bo Oba te projekty prezentują dwa skrajne stanowiska taki tytuł sugerowali i przedstawili wnioskodawcy. i oba wywołują bardzo silne emocje. Dyskusja nad Na początek chciałbym odnieść się do wyjątkowo tak ważnymi sprawami powinna być natomiast pro- dziwnej dla mnie sytuacji. Otóż w czasie dyskusji wadzona w atmosferze pełnej rozwagi i spokoju. Nie- pani poseł Elżbieta Streker-Dembińska, która pod- stety, okres końca kadencji Sejmu nie sprzyja mery- pisała się pod projektem o świadomym rodzicielstwie, torycznej, rzeczowej dyskusji. Temat ochrony życia stwierdziła, że nie byłoby tego projektu o świadomym ludzkiego, warunków dopuszczalności przerywania rodzicielstwie. To po co to podpisała, przedstawiła 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego 290 i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

Poseł Bolesław Grzegorz Piecha Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: tutaj, w Wysokiej Izbie? Czy Wysoka Izba to miejsce Głos zabierze pan poseł Marek Balicki w imieniu kpin? Czy to jest miejsce kpin? Nie. Poza tym tę usta- klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej. wę o świadomym rodzicielstwie… (Poseł Magdalena Kochan: Ale to jest inna ustawa.) Pani poseł, ja pani nie przeszkadzałem. Poseł Marek Balicki: ...podpisało 18 posłów, a tę ustawę, pani poseł, pod- Dziękuję bardzo. pisało 600 tys. osób. Marszałek Sejmu kazał liczyć do Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! 100 tys., ponieważ 100 tys. odcina. Komisja wyborcza, Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Sojusz która dziś liczy głosy, też liczy do 5 tys. zarejestrowa- Lewicy Demokratycznej wobec sprawozdania Komi- nych na listę, reszty nie liczy. sji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdro- (Poseł Magdalena Kochan: Nieprawda.) wia o obywatelskim projekcie ustawy, które zostało Takie jest kryterium. Powie o tym przedstawiciel zawarte w druku nr 4610. wnioskodawców. To jest pierwsza sprawa. Sojusz Lewicy Demokratycznej popiera sprawoz- Proszę państwa, tzw. kompromis aborcyjny został danie komisji. Podobnie jak przy pierwszym czytaniu wypracowany 18 lat temu. Zaszły określone okoliczno- tego projektu jesteśmy za odrzuceniem projektu za- ści. Dojrzeliśmy. Medycyna się rozwinęła i dojrzeliśmy wartego w druku nr 4222. do tego, żeby spróbować zająć się tym, o czym dzisiaj Zanim wygłoszę te kilka słów, chciałbym zwrócić mówimy. Pan poseł Balicki nazwał tych, którzy stoją się do pani posłanki Okrągły. Jeśli chodzi o określanie skrajności, to rzeczywiście mając różne punkty odnie- za życiem, okrutnikami. Panie pośle, nie jestem okrut- sienia, patrząc na regulacje, jakie występowały czy nikiem, a opowiadam się za życiem. W zeszłym roku istnieją w różnych krajach, ten projekt obywatelski jest w Polsce wykonano legalnie ponad 530 aborcji, z czego niewątpliwie projektem skrajnym aż do absurdu. Nawet 510 dotyczyło dzieci chorych. W ciągu tych 18 lat na- w okresie międzywojennym, kiedy regulacje dotyczące stąpił postęp w medycynie, która dla wielu z tych przy- przerywania ciąży były przygotowywane przez osoby padków oferuje konkretną pomoc. Myślę, że powinni- silnie związane ze światopoglądem katolickim, o bar- śmy się nad tym pochylić. dzo tradycyjnym podejściu, nikt nie wpadł na pomysł, Co do dyskusji na temat tego, kiedy powstaje życie żeby wprowadzić tak radykalne restrykcje dotyczące ludzkie, sprawa jest przesądzona, panie pośle. Życie przerywania ciąży, żeby nie dać lekarzowi możliwości, ludzkie powstaje w momencie poczęcia. Nikt tego nie by ratował życie kobiety. kwestionuje, nawet osoby prezentujące tak skrajne Pani posłanka powiedziała, że złożony przez nasz klub, Sojusz Lewicy Demokratycznej, projekt, który postawy filozoficzne jak prof. Ślipko. Też twierdzi, że był omawiany w poprzednim punkcie, jest skrajny. powstaje ono w momencie poczęcia. Jeżeli mam wąt- W takim razie muszę powiedzieć, że skrajne regula- pliwości, to są to wątpliwości za życiem, a nie za cje mają Niemcy… czymś tam. Tak samo twierdzi Jürgen Habermas, (Głos z sali: O nie.) absolutny ateistyczny filozof, który mówi, że życie ...skrajne regulacje ma Wielka Brytania czy Fran- właśnie wtedy powstaje. (Dzwonek) Co z nim zrobi- cja. Ustawa z 1993 r., która obowiązuje dzisiaj, jest my, to nasza sprawa. W związku z tym uważam, że niezwykle restrykcyjna, jest skrajna. Jeśli chcemy ją dzisiaj zweryfikujemy głosowanie sprzed kilku tygo- zliberalizować, to można się z tym nie zgadzać, rozu- dni. Chciałbym tylko, żeby pan poseł Godson nie miem to, można mieć inny pogląd w sprawie każdego zmienił swojego stanowiska w wyniku głosowania zapisu ustawowego. Ale nie można tego nazywać nad poprzednią kwestią, nie dał się manipulować. skrajnym, bo to jest po prostu nieprawda. Taka jest Pani poseł, 536 aborcji… moja uwaga. Wracając do tego projektu. Naczelna Rada Lekar- ska, nie mówiła o tym pani posłanka sprawozdawczyni, Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: również opowiedziała się za odrzuceniem projektu. Po- wiem tak. Nie da się dzisiaj w Europie otoczyć Polski murem, tak jak próbuje się rozwiązywać problemy Dziękuję uprzejmie. w innych regionach geograficznych. Im bardziej restrykcyjne prawo, tym większe podziemie, tym większa turystyka. Pan poseł Piecha powiedział: okrutnik. Pa- Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: nie pośle, czy w demokratycznym państwie prawa moż- na zmusić kobietę (Dzwonek) do urodzenia dziecka, …wykonanych legalnie, zgodnie z obowiązującą jeśli ciąża była wynikiem gwałtu? Tego państwo robić ustawą, nie spowoduje dramatycznych zmian, jeśli nie może. Tego państwu robić nie wolno. Dlatego popie- chodzi o podziemie aborcyjne. To jest głęboka nie- ramy stanowisko komisji i jesteśmy za odrzuceniem prawda. Dziękuję bardzo. (Oklaski) tego projektu. Dziękuję bardzo. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży 291

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Dziękuję uprzejmie panu posłowi. Dziękuję panu marszałkowi i jeszcze raz przepra- Do zadania pytań zapisało się 11… szam. (Głos z sali: Jeszcze poseł Stefaniuk.) Do zadania pytań zapisało się 12 pań i panów po- Przepraszam pana marszałka Stefaniuka. słów. Zapraszam serdecznie do przedstawienia stano- Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze wziąć udział wiska Polskiego Stronnictwa Ludowego. w tej debacie? Nie widzę zgłoszeń. Zamykam listę. Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk: Czas na zadanie pytań to 1,5 minuty. Głos zabierze pani posłanka Anna Sobecka, Pra- Pani Marszałek! Chciałbym przypomnieć, że PSL wo i Sprawiedliwość. jeszcze funkcjonuje w Sejmie. Bardzo proszę, pani poseł. (Głos z sali: Tak, legalnie.) Taka właśnie atmosfera jest potrzebna, Wysoka Izbo. Pogodna, ale i pełna powagi, wzajemnych do- Poseł Anna Sobecka: brych relacji, kiedy dyskutujemy o sprawach najwyż- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Podczas posiedzenia szej wagi, o sprawach dotyczących życia człowieka. komisji posłowie Platformy Obywatelskiej byli zmusze- Myślę, że tam, gdzie zaczęło się życie, powinna koń- ni poprzez dyscyplinę partyjną do głosowania przeciw czyć się spekulacja, co z nim należy zrobić. Tylko trze- obywatelskiemu projektowi ustawy, która wprowadzi- ba roztropności, roztropnej dyskusji, jak to życie chro- łaby pełną ochronę życia poczętego. Czy w związku nić. Nie rozważałbym tego w kategoriach wypowie- z dyscypliną partyjną posłowie Platformy Obywatel- dzianych tutaj jakichś nakazów czy zmuszania do skiej będą teraz mówić wyborcom, że byli za ochroną rodzenia, tylko w kategoriach ochrony życia. Tam, życia i poparli projekt? Obowiązkiem Sejmu jest działać gdzie zaczęło się życie, polityka domaga się roztropno- w imieniu woli obywateli, a nie w imię partykularnych ści. Ochrona życia nie jest kwestią ani światopoglądu, interesów i kalkulacji przedwyborczych. ani przynależności do określonej partii politycznej, bo Chciałabym jeszcze odnieść się do przedstawionej tu chodzi o człowieka. Każdy z nas jest człowiekiem podczas posiedzenia komisji wypowiedzi zwolennicz- i każdy z nas do kwestii, w jaki sposób to życie chronić, ki zabijania dzieci, która stwierdziła, że nielegalność powinien podchodzić w pełni roztropności. aborcji stanowi poważne zagrożenie dla życia kobiet. Nie chciałbym zwulgaryzować tej kwestii, ale nie- Taka teza stoi w rażącej sprzeczności z faktami. Fak- dawno, kiedy Sejm zastanawiał się nad kwestiami doty bowiem wyglądają następująco: legalność aborcji tyczącymi nieodpowiedzialnych właścicieli zwierząt, nie zmniejsza śmiertelności matek. Jednym z najniż- uchwalił ustawę o ochronie zwierząt. W odniesieniu do szych wskaźników śmiertelności matek na świecie człowieka, tam gdzie zaczyna się życie, polityka doma- może pochwalić się Irlandia, kraj delegalizujący abor- ga się roztropności. Uważam, że Sejm z pełną powagą cję; wskaźnik wynosi tam 5 przypadków śmiertel- i wzajemnym szacunkiem winien pochylić się nad pro- nych. Kraje o legalnej aborcji, np. Belgia, Izrael, mają jektem w formie merytorycznej, roztropnej i profesjo- po 17 przypadków. Rozmawiajmy, posługując się fak- nalnej dyskusji, odrzucając retorykę nikomu niepo- tami, a nie ideologią. Dziękuję uprzejmie. trzebnej kłótni. Niejednokrotnie przedstawialiśmy stanowisko, nawet nasze stanowisko polityczne, że jesteśmy za ochro- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: ną życia od poczęcia do naturalnej śmierci. W tym Dziękuję, pani poseł. kierunku powinniśmy zmierzać. Pytania zada pan poseł Jerzy Rębek, Prawo Przedstawiając stanowisko, chcę Wysokiej Izbie i Sprawiedliwość. powiedzieć, że nie wynika ono z dyscypliny klubowej, ale z szacunku do wartości, a życie jest wartością najwyższą. Dlatego wyrażam opinię, że Sejm powi- Poseł Jerzy Rębek: nien się jednak pochylić nad obywatelskim projektem ustawy i odrzucić pewne kwestie i idee polityczne. Bo Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Nawiązując jeszcze kiedy zaczyna się życie, wtedy polityka powinna ustę- do poprzedniej dyskusji chciałbym powiedzieć o tym, co pować, człowiek powinien człowiekowi pomagać; nie mówił nam błogosławiony Jan Paweł II. Przypomnijmy Kościół, nie jakaś inna ideologia, lecz człowiek czło- sobie naukę naszego wielkiego rodaka. On ukochał wiekowi. Bo często wciskamy to w ramy ideologii, wszystkich ludzi, i wierzących, i niewierzących, tak jak mówiąc, że jest to ideologia ochrony życia. A kwestia Bóg ukochał wszystkich ludzi bez wyjątku. Nawoływał ochrony życia jest czysto ludzka i w tych kategoriach do tego, aby chronić życie ludzkie od jego poczęcia aż chcemy to rozważać. Dziękuję. (Oklaski) do naturalnej śmierci, bez żadnych warunków wstęp- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego 292 i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

Poseł Jerzy Rębek Poseł Krystyna Kłosin: nych. Od tego wywodzi się wszelki postęp. Jeśli usza- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jestem jednym z po- nujemy życie ludzkie od jego poczęcia, wszelkie inne słów Platformy Obywatelskiej, którzy głosowali za skie- działania w dziedzinie politycznej, społecznej czy gospo- rowaniem tego projektu do komisji, i nie wstydzę się darczej będą realizowane z pełnym powodzeniem. tego powiedzieć. Ale po przeanalizowaniu opinii dołą- Większość ludzi, szczególnie katolików, jest o tym głę- czonych do projektu, które zapewne wszyscy państwo boko przekonana. Takie są zasady naszej wiary i win- znacie i które zapewne zna również przedstawiciel ko- niśmy to tutaj prezentować. mitetu inicjatywnego – mówię o negatywnych opiniach Chciałbym zwrócić się szczególnie do posłów Plat- Naczelnej Izby Lekarskiej, Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych, prokuratora generalnego oraz Biura Stu- formy Obywatelskiej, którzy w liczbie ponad 100 za- diów i Analiz Sądu Najwyższego – i po przeanalizowa- głosowali za przekazaniem tego projektu ustawy do niu jeszcze raz projektu tej ustawy… dalszych prac, aby postąpili zgodnie ze swoim sumie- (Poseł Teresa Wargocka: Mogliśmy poprawiać ten niem. Natomiast władze Klubu Parlamentarnego PO projekt.) proszę: Pozwólcie im zagłosować zgodnie z ich sumie- niem. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Szanowni państwo, bardzo proszę…

Dziękuję panu posłowi. Głos ma pani posłanka Maria Nowak, Prawo Poseł Krystyna Kłosin: i Sprawiedliwość. …uważam, że projekt jest zbyt restrykcyjny. W związku z tym nie mogę go poprzeć. Moje pytanie Poseł Maria Nowak: jest następujące: Czy państwo znacie opinie, które tu przytoczyłam? Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie tak dawno (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Nie mogliśmy z wielką radością przeżywaliśmy w Watykanie beaty- go poprawiać, bo prace zostały zablokowane.) ﬁkację Ojca Świętego Jana Pawła II. Bardzo często Ale w tym kształcie, który państwo przedłożyli- posłowie wszystkich opcji powołują się na nauki, na ście, to moje zdanie, dla mnie ten projekt jest nie do przyjęcia i będę głosowała za jego odrzuceniem. słowa wypowiedziane przez naszego papieża. Dlatego (Poseł Magdalena Kochan: Kto panu blokował?) przytoczę krótki cytat z encykliki „Evangelium vi- (Poseł Teresa Wargocka: Dlaczego do tej pory nie tae” papieża Jana Pawła II o wartości i nienaruszal- ma stenogramu?) ności życia ludzkiego, ogłoszoną 25 marca 1995 r.: (Poseł Magdalena Kochan: Czy to dowód na to, że Świadoma i dobrowolna decyzja pozbawienia życia było to blokowane?) niewinnej istoty ludzkiej jest zawsze złem z moralnego punktu widzenia i nigdy nie może być dozwolona ani jako cel, ani jako środek do dobrego celu. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: I następny fragment: Wśród wszystkich prze- stępstw przeciw życiu, jakie człowiek może popełnić, Dziękuję uprzejmie, pani poseł. przerwanie ciąży ma cechy, które czynią z niego wy- Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Dziedzi- stępek szczególnie poważny i godny potępienia. czaka, Prawo i Sprawiedliwość. Czy my posłowie, bardzo często powołując się na Ciekawa jestem, czy prawa strona Sejmu będzie naukę Jana Pawła II, żyjemy według tej nauki? My- równie aktywna, kiedy pan poseł będzie zadawał pytania. ślę, że to pytanie retoryczne, które skierowane jest (Głos z sali: Brawo.) (Oklaski) do wszystkich przedstawicieli Sejmu zasiadających Bardzo proszę. w tej Izbie. I sprawdzian z tego będziemy musieli zdać już niedługo. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Jan Dziedziczak:

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, że jestem bardzo zdziwiony tym, nad czym dzisiaj Dziękuję, pani poseł. procedujemy. Było bardzo wiele nadziei we wszyst- Głos ma pani posłanka Krystyna Kłosin, Platfor- kich środowiskach, które w Polsce są za życiem, za ma Obywatelska. tym, żeby poważnie traktować nauczanie błogosła- Bardzo proszę. wionego Jana Pawła II i Benedykta XVI. Ludzie 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży 293

Poseł Jan Dziedziczak zabójczego dla życia”. Co więcej, lekarze składali przy- sięgę według końcowej formuły: „W czystości i niewin- z tych środowisk bardzo się cieszyli, że jeśli chodzi ności świętej zachowam życie moje i sztukę moją”, o sprawę życia, to kiedy środowiska lewicy złożyły a także: „Przyrzekam to uroczyście, bez przymusu i na skandaliczny wniosek o odrzucenie w pierwszym czy- mój honor”. Zatem gdzie ta niewinność święta, gdzie ta taniu obywatelskiego projektu podpisanego przez czystość i honor? Oczekuję pilnej odpowiedzi od Naczel- 600 tys. naszych rodaków, kiedy SLD próbowało wy- nej Rady Lekarskiej. Dziękuję. (Oklaski) rzucić to do śmieci, jednak znaleźli się posłowie sumienia w wielu klubach parlamentarnych, którzy Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: głosowali przeciwko odrzuceniu tego projektu. Te- raz niestety coś się zmieniło. I to jest moje pytanie: Głos ma pan poseł Marek Matuszewski, Prawo Czy pani poseł sprawozdawca orientuje się, co się i Sprawiedliwość. takiego zmieniło, że po miesiącu, kiedy dochodzimy do decydujących rozstrzygnięć, jednak wielu posłów, jak słyszeliśmy, wycofuje się z tej deklaracji, wyco- Poseł Marek Matuszewski: fuje się z tego, co jeszcze robiło miesiąc temu? Nagle, kiedy dochodzi do decydujących rozstrzygnięć, mamy Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dlaczego mamy bro- masowy wysyp osób, które rezygnują ze swojego stano- nić życia od poczęcia, a nie od dowolnie ustalonego mo- wiska bycia za życiem. mentu życia embrionalnego czy płodowego? Z prostej Wierzę w to, że państwo wezmą pod uwagę słowa przyczyny. Chodzi o prawo do życia i o elementarną spra- błogosławionego Jana Pawła II, które wypowiedział wiedliwość. Nie mamy prawa jako ludzie stanowić pra- 4 czerwca 1997 r. w bliskim mi Kaliszu, że miarą wa, które odmawia niewinnym osobom prawa do życia, cywilizacji (Dzwonek) jest stosunek do życia i że cy- nawet uzasadniając to racjami natury medycznej, mo- wilizacja, która odrzuca bezbronnych, zasługuje na ralnej czy wreszcie ekonomicznej. W projekcie lewicy tak miano barbarzyńskiej. Jeżeli nauka XXI w. państwa właśnie jest. Niestety każdy z tych argumentów bywa nie przekonuje, to po prostu posłuchajcie państwo podnoszony, ale nie wytrzymuje próby w zestawieniu największego z Polaków, naszego autorytetu ponad z prawem do życia, jakim winna się cieszyć osoba ludzka. politycznymi podziałami, weźcie sobie do serca jego Przypomnijmy: Rzeczpospolita Polska broni życia nie słowa. Dziękuję. (Oklaski) tylko zwykłych, uczciwych obywateli. Także ci nieuczci- wi, ba, notoryczni zbrodniarze i ci, którzy zagrażają spo- łeczeństwu, cieszą się ochroną prawa do życia i nikt nie Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: może im go odebrać, nie bojąc się zasłużonej kary. Dla- czego więc dopuszczamy do dyskusji nad tym, czy osobę Dziękuję. można zabić do któregoś tam momentu życia? Takie za- Głos ma pan poseł Czesław Hoc, Prawo i Sprawie- pisy są w projekcie lewicy. Jest to najpierw logiczna nie- dliwość. konsekwencja, pomijając to, że stanowienie takiego prawa woła o pomstę do nieba. To nie jest sprawiedliwe, że pozwalamy cieszyć się prawem do życia wszystkim, Poseł Czesław Hoc: oprócz tych, którzy jeszcze nie zdążyli osiągnąć jakiejś umownej cezury czasowej. Dlatego nie może być mowy Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Z głębokim smut- o ustaleniu takiej granicy, a życie musi być chronione od kiem i wielkim zażenowaniem przyjąłem stanowisko poczęcia aż do naturalnej śmierci. (Dzwonek) Naczelnej Rady Lekarskiej, która zarekomendowała od- Wysoka Izbo! Ludzie to ludzie, choćby nie wiem rzucenie obywatelskiego projektu o ochronie płodu ludz- jak mali. Może już pora, aby tu, na sali Sejmu, prze- kiego. O ile jestem w stanie zrozumieć niewiedzę i/lub stać udawać, że tych małych ludzi nie ma albo że osobiste poglądy innych, to decyzji lekarzy nie mogę po- mamy prawo nie zajmować się ich losem. Wręcz prze- jąć i z nią się nie zgadzam. O ile inni będą musieli się ciwnie, ci ludzie są, choć mali, i mamy obowiązek wytłumaczyć kiedyś u Tego, w kogo nie wierzą, lekarze mówić w ich imieniu, bo nie mają swojego głosu. muszą się wytłumaczyć teraz. Albowiem my, lekarze, przysięgaliśmy – zarówno w przysiędze Hipokratesa: „Nie dam nigdy niewieście środka poronnego”, jak i we Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: współczesnej wersji przysięgi Hipokratesa, czyli deklaracji genewskiej Światowego Stowarzyszenia Medyczne- Dziękuję panu posłowi. go: „Zachowam najwyższy respekt dla życia ludzkiego od chwili jego poczęcia, nawet pod wpływem groźby nie użyję mojej wiedzy lekarskiej przeciwko prawom ludzko- Poseł Marek Matuszewski: ści”. W Karcie Pracowników Służby Zdrowia, opublikowanej przez Papieską Radę ds. Duszpasterstwa Służby Pytam na koniec posłów Platformy: Czy będziecie Zdrowia, wezwano wszystkich jej pracowników „do wier- bronić życia tych małych, którzy nie mogą sami się ności zawodowej, która nie uznaje żadnego działania bronić? (Oklaski) 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego 294 i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: stawiciele komitetu i ci, którzy projekt podpisali, oceniają taki właśnie bieg wypadków. Dziękuję panu posłowi. Wreszcie trzecia kwestia. To nie jest pytanie, tylko Głos ma pan poseł Kazimierz Gołojuch, Prawo raczej stwierdzenie. Z jednej strony kiedy tutaj zabiera- i Sprawiedliwość. łem głos, gdy to się po raz pierwszy pojawiło, mówiłem o tym, że dobrze by było – i rzeczywiście w jakieś mierze tak się dzieje – żebyśmy szybko ten problem rozstrzy- Poseł Kazimierz Gołojuch: gnęli, zdając sobie sprawę, że mamy różne poglądy na ten temat i że trudne tematy trzeba podejmować, a nie Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Na wstępie mojego od nich się uchylać. Ale z drugiej strony to jest tak, że wystąpienia dziękuję wszystkim Polakom, którzy pod- w tym roku to się trochę zbiegło z kampanią wyborczą pisali się pod obywatelskim projektem ustawy chronią- (Dzwonek), i nie wiem, czy to jest najlepszy pomysł, żeby cej życie od chwili jego poczęcia aż do naturalnej śmier- właśnie tuż przed kampanią wyborczą takie rzeczy ci. Dziękuję Komitetowi Inicjatywy Ustawodawczej za rozstrzygać, zwłaszcza że projekt obywatelski ma to do zebranie tak dużej liczby podpisów. Polacy opowiadają siebie, że nie podlega zasadzie dyskontynuacji. Wydaje się za życiem. Pierwszym i podstawowym prawem czło- mi się, że mogliśmy go procedować w lepszym i spokoj- wieka jest prawo do życia. Błogosławiony Jan Paweł II niejszym czasie. Dziękuję bardzo. mówił, że naród, który zabija własne dzieci, jest naro- dem bez przyszłości. Wysoki Sejm te słowa papieża Po- laka powinien wziąć sobie do serca. Apeluję do pań Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: posłanek i panów posłów, abyśmy poparli ten obywatelski projekt i dali świadectwo podczas naszej prezydencji Dziękuję panu posłowi. w Unii Europejskiej, że opowiadamy się za ochroną ży- Głos ma pan poseł Aleksander Chłopek, Prawo cia od chwili jego poczęcia aż do naturalnej śmierci. i Sprawiedliwość. Dzisiaj w Komisji do Spraw Unii Europejskiej rozma- wialiśmy między innymi o tym, że Europa się wylud- nia, że będzie brakować rąk do pracy. Powinniśmy Poseł Aleksander Chłopek: podjąć wszelkie działania, aby bronić każdego życia, aby nas było więcej. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Postawa wobec Mam pytanie: Jakie rząd zamierza podjąć działa- ochrony życia jest jednak związana w znacznym nia podczas naszej prezydencji, aby wesprzeć rodziny stopniu ze światopoglądem. Jest to statystycznie bar- europejskie, i czy w ogóle podejmie takie działania? dzo rzetelnie udowodnione. Postawa agnostyczna czy Dziękuję. (Oklaski) ateistyczna łatwiej dopuszcza przerywanie życia po- czętego. To jest tak jak w wierszu Czesława Miłosza. Proszę posłuchać: „Niektórzy mówią, że nas oko łu- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: dzi / I że nic nie ma, tylko się wydaje, / Ale ci właśnie nie mają nadziei. / Myślą, że kiedy człowiek się od- Dziękuję panu posłowi. wróci, / Cały świat za nim zaraz być przestaje, / Jak- Głos ma pan poseł Jan Filip Libicki, Platforma by porwały go ręce złodziei”. To Czesław Miłosz. Dla Obywatelska. państwa, dla pana, panie pośle sprawozdawco, istnieje ten świat, który widać. Pan przeciwstawia życie kobiety i życie dziecka poczętego. Poseł Jan Filip Libicki:

Dziękuję. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kiedy ten projekt po raz pierwszy był rozpatrywany na plenarnym po- Sprawozdawcą do tego projektu jest pani posłan- siedzeniu Sejmu, mówiłem o tym, że przedstawiciele ka Magdalena Kochan. inicjatywy obywatelskiej i cała ta inicjatywa mogą liczyć na moje poparcie. Dzisiaj chciałbym to podtrzy- mać. Tak, możecie państwo liczyć na moje poparcie. Poseł Aleksander Chłopek: To po pierwsze. Po drugie, rzeczywiście było tak, że dyskusja Przepraszam bardzo, pani poseł sprawozdawczyni. w komisji była burzliwa, długa, dość dogłębna. To Pan poseł sprawozdawca przedstawił takie prze- dobrze. Ale kiedy rozmawiam z osobami, które ten ciwstawienie. Tymczasem, proszę państwa, kobietę projekt podpisały, czy były zaangażowane w jego po- widać, dziecko poczęte nie, potrzeba całego aparatu, wstanie, mam takie wrażenie, że czegoś innego się żeby je zobaczyć i wtedy jest łatwiej podjąć decyzję spodziewały niż takiego wyniku głosowania, jaki był o usunięciu dziecka. Niestety za tym kryje się pewien w komisji, to znaczy spodziewały się po prostu powo- światopogląd. (Dzwonek) Transcendencji też nie wi- łania podkomisji. Chciałbym więc zapytać, jak przed- dać, ale czy ona nie istnieje? W takim świecie, prze- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży 295

Poseł Aleksander Chłopek W odniesieniu do wypowiedzi pana Piechy powiem, że nie uważam się za zmanipulowanego. Mia- praszam, w waszym świecie, wypowiedział Kurtz łem okazję rozmawiać z wnioskodawcą, panem, któ- w „Jądrze ciemności” Konrada Korzeniowskiego dwa ry był u mnie w biurze poselskim w Łodzi, oraz prze- ostatnie słowa tej powieści: „Zgroza! Zgroza!”, a Cze- ciwnikami projektu. Jako chrześcijanin i pastor je- sław Miłosz w „Traktacie moralnym” pisał: „Idźmy stem za życiem i chcę o tym powiedzieć, jestem za w pokoju, ludzie prości. / Przed nami jest / – »Jądro życiem. Dałem już przykład, jeśli chodzi o własne ciemności«”. (Oklaski) życie. Ale uważam, że narzucanie mojego poglądu w tej sprawie byłoby niesprawiedliwe. Potrzebne są inne narzędzia, aby ludzie wybierali życie, a nie Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: śmierć. Uważam, że całkowity zakaz przyniesie odwrotny skutek, rozwinie się podziemie aborcyjne Dziękuję panu posłowi. i turystyka aborcyjna. Nie mogę poprzeć tego projek- Głos ma pan poseł Tadeusz Wita, Prawo i Spra- tu właśnie z tego powodu. Jestem także przeciwko wiedliwość. projektowi SLD, który jest za liberalizacją aborcji. W związku z tym mam też pytanie do sprawozdawcy: Jakie inne kroki podejmujecie, aby ludzie świado- Poseł Tadeusz Wita: mie wybierali życie, a nie śmierć? Dziękuję bardzo.

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja w pierwszych słowach też chciałbym odnieść się do słów Ojca Świę- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: tego tylko dlatego, że wielu posłów różnych opcji lubi cytować słowa Ojca Świętego Jana Pawła II, ale Dziękuję uprzejmie panu posłowi. w sposób wybiórczy. Otóż, szanowni państwo, chciał- (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Chciałbym spro- bym, żeby ci, którzy cytują Ojca Świętego, starali się stować, pan poseł źle mnie zrozumiał.) zawsze pamiętać o jego pełnej nauce. Trzeba pamię- Nie sądzę, aby pan poseł źle zrozumiał, ale ma tać, że wielokrotnie opowiadał się za ochroną życia pan prawo do sprostowania. od poczęcia do naturalnej śmierci, a mówił to z wiel- Bardzo proszę. kim przejęciem, podniesionym głosem, twierdził, że musi to mówić, ponieważ ta ziemia jest jego matką, a Polacy to jego bracia i siostry. Prosił o to, żeby życie Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: chronić od poczęcia do naturalnej śmierci. Natomiast państwu, którzy chcą odrzucić ten pro- Dziękuję, pani marszałek. jekt, zadam takie pytanie: Czy państwo jesteście Wysoka Izbo! Szanowny panie pośle, nie uważam, świadomi, że w waszych szeregach jest trzech posłów że pan jest zmanipulowany, wyraziłem tylko prośbę niepełnosprawnych, którzy zgodnie z tym kompro- o to, żeby pan nie zmieniał zdania w oparciu o pewne misem mogliby w wyniku badań prenatalnych zostać przesłanki, które padły na tej sali. Dziękuję bardzo. zgładzeni przed urodzeniem i nie znaleźliby się dzisiaj na tej sali? Dlatego, że jak państwo doskonale wiecie, ponad 500 aborcji legalnych łączy się z chory- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: mi dziećmi. Kiedy więc oni byli chorzy w wieku pre- natalnym, mogli zostać zabici. Dziękuję. (Oklaski) Wszystko jasne. Dziękuję panu posłowi. Głos zabierze pan poseł Stanisław Szwed, Prawo Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: i Sprawiedliwość.

Głos zabierze pan poseł John Abraham Godson, Platforma Obywatelska. Poseł Stanisław Szwed: Bardzo proszę, panie pośle. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każdy z nas będzie dzisiaj rozstrzygał we własnym sumieniu, czy jest za Poseł John Abraham Godson: ochroną każdego poczętego dziecka, czy nie. Ja nie mam wątpliwości jak będę głosował. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tutaj jest często Chciałbym dzisiaj podziękować panu przewodni- przywoływane imię Jana Pawła II. Mam nadzieję, że czącemu za inicjatywę nadawania certyﬁkatów tym, nie tylko w tej sprawie będziemy przywoływać jego którzy kandydują do Sejmu. To dobra inicjatywa, że- imię, ale w różnych innych sprawach, bo mówił on byśmy robili to przed wyborami, dobrze, że rozstrzy- też o miłosierdziu, o przebaczeniu. Chciałbym, żeby- gamy to przed wyborami. Chcę dzisiaj publicznie za- śmy też powoływali się na niego w innych sytuacjach, deklarować, że jeżeli zostanę posłem w przyszłej ka- nie tylko wtedy, kiedy jest to dla nas wygodne. dencji parlamentu, podejmę zdecydowane działania 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego 296 i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

Poseł Stanisław Szwed kim nieszczęściem i wielkim problemem – wybaczy pan, panie pośle Godson, również ja zwrócę się do na rzecz objęcia pełną ochroną życia ludzkiego od po- pana – że mówiąc o ochronie życia, zapomina się nie częcia aż do naturalnej śmierci. Deklaruję podjęcie tylko o prawie do życia osób, o których tutaj dysku- w przyszłej kadencji parlamentu zdecydowanych dzia- tujemy, ale również o podstawowym elemencie demo- łań na rzecz wzmocnienia rodziny opartej na małżeń- kracji, a mianowicie prawie do dyskusji, prawie do stwie kobiety i mężczyzny w wymiarze kulturowym, debaty. To prawo zostało ograniczone. Jeśli chodzi o społecznym i materialnym. Dziękuję. (Oklaski) inicjatywę, którą prezentuje pan pełnomocnik, to już na etapie jej pierwszego czytania, teraz mamy drugie czytanie, dyskutowaliśmy tylko o jej odrzuceniu, nie Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: ma dalszej debaty, nie ma powołania Komisji Nad- zwyczajnej, nie ma możliwości prac nad tą ważną To było oświadczenie poselskie. ustawą. Głos ma pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Spra- Jeszcze jedna sprawa. Chciałbym zapytać pana wiedliwość. ministra. Może pan minister mnie oświeci i wyjaśni, dlaczego Naczelna Rada Lekarska, jestem również, tak jak i pan, członkiem korporacji zawodowej, wypo- Poseł Andrzej Szlachta: wiedziała się w tej ważnej sprawie w sytuacji, kiedy nie musiała tego robić. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pełnomoc- niku! Miliony Polaków czekają na zmiany ustawowe w zakresie większej ochrony życia poczętego. Mówią Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: o tym również zwierzchnicy Kościoła katolickiego. Podczas obchodzonych ostatnio uroczystości dożyn- Dziękuję panu posłowi. kowych do wiernych, w tym do obecnych na tych Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- uroczystościach parlamentarzystów wszystkich nie- pana. mal opcji politycznych, kierowane były słowa kapła- Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu nów, apel o szacunek dla życia, apel o ochronę życia w Ministerstwie Zdrowia Andrzeja Włodarczyka. poczętego. Przypominano przy tej okazji stanowisko Jana Pawła II w sprawie ochrony życia poczętego. Dlatego kieruję pytanie do przedstawiciela wnio- Podsekretarz Stanu skodawców: Czy pan pełnomocnik komitetu inicjaty- w Ministerstwie Zdrowia wy ustawodawczej otrzymał od Episkopatu Polski, Andrzej Witold Włodarczyk: od polskich biskupów, od organizacji społecznych, stowarzyszeń, organizacji katolickich pisma lub sta- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie nowiska w sprawie poparcia omawianego projektu Posłowie! Pytanie, które zostało mi zadane, tak na- ustawy? Jaka była skala poparcia tej inicjatywy wy- prawdę nie jest do mnie. Reprezentuję w tym przy- rażona w postaci listów, stanowisk, apeli? Dziękuję. (Oklaski) padku rząd Rzeczypospolitej Polskiej, a nie Naczelną Radę Lekarską, której członkiem przestałem być 1,5 roku temu. Chciałbym się odnieść do pytania pana Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: posła o to, co w ramach prezydencji polskiej rząd robi dla polskiej rodziny. Mogę wypowiadać się w imieniu Głos zabierze pan poseł Tomasz Latos, Prawo i Spra- resortu, który reprezentuję. W tematach głównych wiedliwość. prezydencji są ujęte sprawy związane z dobrem rodziny polskiej, jej dramatami i problemami, m.in. problem osób niepełnosprawnych, bo mówimy o cho- Poseł Tomasz Latos: robach neurodegeneracyjnych, problem badań prze- siewowych dla dzieci niedosłyszących i niedowidzą- Dziękuję bardzo. cych. To są realne problemy rodzin, które minister Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! zdrowia uważa za godne podniesienia w czasie pre- Panie Pełnomocniku! Rozpocznę od podziękowań za zydencji w Unii Europejskiej. tę ważną inicjatywę. Jestem również pełen podziwu, Kilkakrotnie państwo posłowie powoływaliście mówiłem to już na posiedzeniu komisji, co do tempa, się na tzw. przysięgę Hipokratesa. Otóż chcę powie- w jak krótkim czasie udało się państwu zebrać tak dzieć, że w chwili obecnej w Polsce nie funkcjonuje wiele podpisów. To pokazuje, że ten problem jest waż- taka przysięga. Jest to określenie historyczne. Obec- ny. Niezależnie od tego, co mówili przedstawiciele nie funkcjonuje tzw. przyrzeczenie lekarskie, w któ- niektórych klubów chociażby w czasie dzisiejszej dys- rym to przyrzeczeniu lekarskim jest akapit, który kusji i wcześniej, ta sprawa z pewnością wróci, bo jest mówi, że lekarz i lekarz dentysta przyrzeka uroczy- ona ważna dla wielu Polaków. Myślę też, że jest wiel- ście, że będzie służyć życiu i zdrowiu ludzkiemu. Nie 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży 297

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia pro-life, 86% Polaków sprzeciwia się dopuszczaniu Andrzej Witold Włodarczyk aborcji niezależnie od okoliczności. Mówiliście pań- stwo z Platformy o tym, że restrykcyjne prawo przy- mnie komentować ten zapis przyrzeczenia lekarskie- nosi odwrotny skutek do zamierzonego, twierdząc, że go, niemniej jednak uważam, że to lekarz powinien to doprowadzi do wzrostu liczby aborcji. Kilka tygo- podejmować decyzje, kiedy ratować matkę, a kiedy dni temu nie mieliście państwo podobnych obiekcji, dziecko, a nie politycy. Natomiast… uchwalając ustawę wprowadzającą surowe kary dla (Poseł Tomasz Latos: A szkoda.) tych, którzy trzymają psa na zbyt krótkim łańcuchu. Powtarzam jako były członek Naczelnej Rady Le- Wtedy restrykcyjne prawo państwu nie przeszkadza- karskiej, jestem dumny z tego, co teraz postanowiła. ło. A więc prawo restrykcyjne jest dobre, jeśli chroni (Oklaski) zwierzęta, a jeśli chroni ludzi, jest niedobre. Państwo mówili też o tej atmosferze powagi i spokoju, że to jest ważna sprawa, że – tu z wami się zgadzam – zde- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: cydowana większość Polaków, również wy, jest zwo- lennikami życia. Jeśli tak jest, jeśli uważacie, że Dziękuję panu ministrowi. obecny okres nie sprzyja debacie w tej sprawie, jeśli Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- chcieliście ten projekt poprawić, jeśli chcieliście po- dawców pełnomocnika Komitetu Inicjatywy Ustawo- zostawić tam przepisy o badaniach prenatalnych, dawczej pana Mariusza Dzierżawskiego. jeśli chcieliście pozostawić wychowanie do życia w rodzinie i inne przepisy – ja uważam, że to byłby błąd legislacyjny, ale państwo uważają inaczej – mo- Przedstawiciel Komitetu gliście doprowadzić do powołania komisji, która zaj- Inicjatywy Ustawodawczej mie się wprowadzaniem zmian merytorycznych. Od- Mariusz Dzierżawski: rzuciliście to. Zastanawiam się dlaczego, jeśli mówicie, że jesteście za życiem. Bo, tak jak mówię, dla mnie te Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Podobnie jak pani punkty to są tylko preteksty. Uważam, że byłby to poseł sprawozdawca cieszę się, że dyskusja toczy się błąd legislacyjny i tego bym nie poparł, natomiast nie w atmosferze powagi i spokoju. I życzyłbym sobie protestowałbym z tego powodu, że sedno tej ustawy jeszcze, żeby toczyła się ona w atmosferze szacunku leży w czym innym. Leży w tym, żeby nie było wolno dla prawdy, ponieważ w tym, co pani mówiła, znala- zabijać dzieci przed narodzeniem, przede wszystkim zły się stwierdzenia odnoszące się do naszego projek- dzieci chorych. Dzieci chore, które w tej chwili mogą tu, które niestety prawdziwe nie są. Między innymi być zabijane aż do momentu osiągnięcia zdolności do padły słowa o tym, że projekt delegalizuje wychowa- życia poza organizmem matki. Dzień, godzinę, 15 mi- nie do życia w rodzinie, padły słowa o tym, że nasz nut wcześniej takie dziecko można zabić. projekt zakazuje badań prenatalnych, że wniosko- Mówiłem już o akceptacji społecznej. Jeszcze po- dawcy wyrażają żal z tego powodu, że badania pre- wiem o tym przy okazji odpowiedzi na pytania, które natalne są prowadzone. Pani odwoływała się do ste- padły. Pan poseł Libicki pytał, jak jest odbierana ta nogramów. Mam nadzieję, że stenogramy są robione debata w komisji. Ta debata w połączonych komisjach rzetelnie i że pani w nich znajdzie potwierdzenie, że rzeczywiście toczyła się w kulturalnej atmosferze, wypowiedzi przedstawicieli wnioskodawców takie owszem. Ale widać było, że nie chodzi o merytorycznie były. ne rozstrzygnięcia, tylko o znalezienie uzasadnienia Wracam do meritum. Co do rzekomej delegalizacji dla odrzucenia tego projektu. Jak mogli to odebrać wychowania do życia w rodzinie to wychowanie do ludzie, jak mogły to odebrać środowiska, którzy ten życia w rodzinie lub, jak chcą inni, seksedukacja, jest projekt wsparli? Jest oczywiste – jako lekceważenie. jedynym przedmiotem, który jest regulowany przez Jeśli państwo wyobrażają sobie, że to jest nieistotna ustawę. Wydaje nam się, że to jest rozwiązanie nie- grupa społeczna, to jestem przekonany, że państwo szczęśliwe. Jeśli chodzi o badania prenatalne, to po- się rozczarują, bo jak mówiłem, mit o konsensusie wtórzę, a mówiłem to już podczas pierwszego czyta- aborcyjnym – a jeszcze kilka miesięcy temu niektórzy nia – że zapis o badaniach prenatalnych powinien politycy mówili, że biskupi ten konsensus, ten kom- znaleźć się w ustawie o świadczeniach medycznych. promis aborcyjny popierają – okazał się ﬁkcją. Wielu Uwzględnienie badań prenatalnych w ustawie obec- posłów, również posłów Platformy Obywatelskiej, nie obowiązującej służyło wyłącznie temu, żeby uspra- będzie zabiegało o poparcie biskupów w tych wybo- wiedliwić wyjątek eugeniczny. Również w w wypo- rach. Myślę, że dowiedzą się, będzie to jasne, jakie wiedziach pani poseł Okrągły znalazły się sformuło- jest stanowisko Kościoła. wania, że co do stosunku do aborcji w Polsce panuje Padło pytanie o poparcie społeczne dla tej inicja- konsensus i, jak rozumiem, że wszyscy Polacy zga- tywy, czy przychodziły jakieś wyrazy poparcia. Tak, dzają się z obowiązującą ustawą. To nieprawda. We- przychodziły, można powiedzieć, że dziesiątki: listy dług badań przeprowadzonych przez CBOS, który to otwarte dziennikarzy, lekarzy, pracowników nauko- instytut trudno podejrzewać o to, że jest organizacją wych. Było tego mnóstwo. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego 298 i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Przedstawiciel Komitetu Ustawodawczej Mariusz Dzierżawski Inicjatywy Ustawodawczej Mariusz Dzierżawski: Pan poseł Godson zapytał, jakie inne kroki podej- mujemy, żeby wyeliminować zjawisko zabijania dzie- Jeśli chodzi o pytanie o środowiska, które popar- ci. Zdajemy sobie sprawę, że kluczową kwestią jest ły inicjatywę, chciałbym powiedzieć o poparciu osób stan świadomości społecznej, że samo prawo nie spo- dotkniętych zespołami genetycznymi. Dzisiaj była na woduje automatycznie zmiany procesów społecznych. konferencji prasowej i jest z nami na galerii pani Ma- Wiemy to od lat. Od wielu lat prowadzimy intensyw- lina Świć, osoba dotknięta zespołem Turnera. W imie- ne kampanie społeczne. Skąd brała się wcześniejsza niu swoim i ludzi obciążonych genetycznie bardzo popularność aborcji, również w Polsce? Za czasów mocno powiedziała o tym, w jaki sposób to środowi- PRL rocznie były to setki tysięcy. Popularność abor- sko odbiera zezwolenie na zabijanie dzieci obciążo- cji brała się z ignorancji. Ludzie otumanieni przez nych zespołami genetycznymi. To jest najważniejsze propagandę lewicową uważali, że to nic takiego, że środowisko, którego to bezpośrednio dotyczy. Mam to nie jest dziecko, że to zlepek komórek, że to tkan- nadzieję, że państwo wezmą jego głos pod uwagę. ka. Co się zmieniło od tego czasu? Rozwinęła się ul- (Oklaski) trasonografia, dzięki której Bernard Nathanson, czołowy aborcjonista amerykański, nawrócił się, na- wrócił się na życie, ze śmierci nawrócił się na życie. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: To, co zmieniło świadomość w Polsce, to kampania „Wybierz życie”, wystawa, „Wybierz życie”, która po- O głos poprosił podsekretarz stanu w Minister- kazuje prawdę o aborcji, pokazuje, jak aborcja wyglą- stwie Zdrowia pan Andrzej Włodarczyk. da, zdjęcia z aborcji. Widać, że to są zamordowane Bardzo proszę, panie ministrze. dzieci. My tej kampanii społecznej, panie pośle, nie zamierzamy zaniechać. Obiecujemy to. Uważamy jednak, że w sytuacji gdy zdecydowana większość Podsekretarz Stanu Polaków zdaje sobie już sprawę z tego, że życie ludz- w Ministerstwie Zdrowia kie zaczyna się od poczęcia, jest czas na zmianę pra- Andrzej Witold Włodarczyk: wa. Jeśli państwo posłowie uważają, że jest inaczej i że chore dzieci można nadal zabijać, będziemy dą- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałem tylko żyli do tego, żeby zostali wybrani posłowie, którzy się sprostować. W polskim prawie nie ma takich wska- opowiadają za życiem. Służą temu certyfikaty, o któ- zań, jak zespół Turnera nie jest wskazaniem do prze- rych jeden z panów posłów mówił, i bardzo chętnie rywania ciąży. te certyfikaty kandydatów przyjaznych życiu i rodzinie będzie wręczać wszystkim państwu, niezależnie od przynależności klubowej, niezależnie od wyzna- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: nia. Liczymy na to, że będzie to miało oparcie w fak- tach, a między innymi w dzisiejszym głosowaniu. Dziękuję uprzejmie panu ministrowi za to wyja- Z drugiej strony mogę obiecać, że w wypadku wszyst- śnienie. kich tych z państwa, którzy będą głosowali za tym, Głos zabierze sprawozdawca komisji pani posłan- żeby chore dzieci nadal w Polsce zabijać, będziemy ka Magdalena Kochan. informować wyborców. Będziemy starali się dotrzeć do wszystkich środowisk. Liczymy na to, że do 9 paź- dziernika zdecydowana większość tych, którzy będą Poseł Magdalena Kochan: uczestniczyć wyborach, dowie się o tym. Plan jest taki, żeby portrety wszystkich tych, którzy zagłosu- Bardzo dziękuję, pani marszałek. Rzeczywiście ją za odrzuceniem projektu, czyli zagłosują za zabija- tak, poważnie i zgodnie z prawdą. niem chorych dzieci, które w tej chwili jest dopusz- (Głos z sali: W jakim artykule to jest zapisane?) czalne, zestawić z ofiarami aborcji, żeby było wyraź- Zatem, panie przedstawicielu wnioskodawców, nie widać, za czym państwo głosowali. (Oklaski) chciałabym powiedzieć, że obywatelski projekt usta- Nie oczekuję braw. Cieszę się bardzo, że to głoso- wy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie wanie będzie, w odróżnieniu od głosowań w komi- płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności prze- sjach, rejestrowane. rywania ciąży oraz niektórych innych ustaw w art. 1 Chciałbym powiedzieć jeszcze o jednej rzeczy, któ- w ust. 2 uchyla preambułę, art. 2, 3, 4, 4a, 4b, 4c i ra mi umknęła. art. 9 ustawy. O czym mówi art. 2 dzisiaj obowiązu- jącego prawa, o którego wykreślenie z ustawy się Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: wnosi? Organy administracji rządowej oraz samorzą- du terytorialnego w zakresie swoich kompetencji, Każde głosowanie, panie pełnomocniku, jest reje- określonych w przepisach szczególnych, są obowią- strowane. zane do zapewnienia kobietom w ciąży opieki me- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży 299

Poseł Magdalena Kochan ...do umieszczenia tych wszystkich zadań w innych ustawach. Tego państwo nie mówicie. dycznej, socjalnej i prawnej, w szczególności poprzez (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: To nie było po- opiekę prenatalną nad płodem oraz opiekę medyczną trzebne.) nad kobietą w ciąży, pomoc materialną i opiekę nad Po prostu prostuję wypowiedź pana... kobietami w ciąży znajdującymi się w trudnych wa- (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Trzeba mówić runkach materialnych, na zasadach określonych prawdę.) w ustawie z dnia, tu przywołuje się ustawę o pomocy Bardzo uprzejmie państwa przepraszam, ale oprócz społecznej, dostęp do szczegółowych informacji na tego, że o tym mówił, nie wniósł poprawek, które by temat uprawnień, zasiłków i świadczeń przysługują- te przepisy umieszczały w innych ustawach. cych kobietom w ciąży, matkom, ojcom oraz ich dzie- (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: W głosowaniu, ciom oraz do informacji dotyczących instytucji, orga- pani poseł, nie było żadnego wniosku.) nizacji pomagających w rozwiązywaniu problemów psychologicznych i społecznych, a także zajmujących się sprawami przysposobienia. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Art. 2 ust. 2, o którego skreślenie państwo wnosicie. Organy administracji rządowej oraz samorządu Szanowni państwo, bardzo proszę o odrobinę cier- terytorialnego w zakresie swoich kompetencji okre- pliwości. ślonych w przepisach szczególnych są zobowiązane (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: To nie było pro- zapewnić obywatelom swobodny dostęp do metod cedowane.) i środków służących świadomej prokreacji. Organy (Głos z sali: Mówmy prawdę, bardzo proszę.) administracji rządowej i samorządu terytorialnego w zakresie swoich kompetencji są zobowiązane za- pewnić swobodny dostęp do informacji i badań pre- Poseł Magdalena Kochan: natalnych, szczególnie wtedy gdy istnieje podwyższo- ne ryzyko bądź podejrzenie wystąpienia wady gene- Co do... tycznej oraz rozwojowej płodu albo nieuleczalnej (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Trzeba mówić prawdę.) choroby zagrażającej życiu płodu. Szkoła ma obowią- Mówię prawdę, panie pośle, i bardzo proszę, żeby zek udzielić uczennicy w ciąży urlopu oraz innej popo raz kolejny pan mnie nie obrażał. mocy niezbędnej do ukończenia przez nią edukacji. A panią marszałek bardzo proszę o umożliwienie Organy administracji rządowej udzielają pomocy Ko- mi wystąpienia do końca. ściołowi katolickiemu, innym kościołom i związkom wyznaniowym oraz organizacjom społecznym, które organizują opiekę nad kobietami w ciąży, jak również Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: organizują rodziny zastępcze lub udzielają pomocy w przysposobieniu dzieci – to jest art. 3, o którego Panie pośle, bardzo proszę. skreślenie w ustawie państwo wnosicie. (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: W jakim to jest trybie, pani poseł?) Poseł Magdalena Kochan: W trybie wystąpienia po serii pytań i zarzutów. (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Sprawozdawcy To jest odpowiedź na zarzuty dotyczące mówienia komisji.) nieprawdy w kwestiach zakazu dostępu do edukacji, Sprawozdawcy komisji. pomagania dziewczynkom w ciąży, zakazu dostępu (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Tego na posie- do prokreacji. Państwo, usuwając te zapisy z tej usta- dzeniu komisji nie rozważano.) wy, z ustawy, którą chcecie nowelizować, a nie wska- Przepraszam, ale sprawozdawca komisji odnosi zując miejsc, w których te przepisy powinny się zna- się do wystąpienia przedstawiciela wnioskodawców. leźć, usuwacie te przepisy z bytu prawnego, ich nie (Poruszenie na sali) Co do tych wszystkich artykułów ma. Po prostu te wszystkie zapisy przestałyby obo- uznajecie państwo – tu cytat z uzasadnienia projektu wiązywać. ustawy: Projektodawcy proponują uchylenie przepi- (Poseł Maria Nowak: W trakcie prac komisji moż- sów, które uważają za zbyteczne. na było to zrobić.) (Poseł Czesław Hoc: W tej ustawie.) W trakcie prac komisji 45 osób głosowało, uznając Te przepisy... legislacyjne wady tej propozycji za na tyle istotne, (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Dlatego że jest żeby nie procedować dalej nad nimi. inny tytuł.) Najważniejsza sprawa, która naprawdę warta jest Nie ma żadnego odniesienia w tym projekcie sprostowania. Otóż ustawa dziś obowiązująca nie jest ustawy... ustawą nakazującą aborcję. Ona tylko w bardzo okre- (Poseł Maria Nowak: Ale sprawozdawca mówił ślonych, precyzyjnie opisanych, przypadkach dopusz- o tym na posiedzeniu komisji.) cza aborcję – dopuszcza. Stawianie tej sprawy w taki 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego 300 i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

Poseł Magdalena Kochan Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: sposób, że kto jest przeciwko tej ustawie, jest prze- Dziękuję, pani poseł. ciwko życiu, jest nieprawdziwe, kłamliwe i nierzetel- Do sprostowania zgłosił się przedstawiciel wnio- ne wobec tych, którzy widzą wady w zapisach propo- skodawców pan Mariusz Dzierżawski, pełnomocnik nowanych przez obywateli. (Oklaski) To nie jest na- Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej. kaz aborcji – jeszcze raz powtarzam – to jest możli- Bardzo proszę. wość dopuszczania aborcji wyjątkowo, ale w bardzo precyzyjnie opisanych przypadkach. (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Precyzji tam nie Przedstawiciel Komitetu ma żadnej. Trzeba czytać ustawę.) Inicjatywy Ustawodawczej I trzeba, panie pośle, przedkładać takie propozy- Mariusz Dzierżawski: cje zmian legislacyjnych, które oprócz demagogii będą zawierały właściwe rozwiązania prawne. Pan minister mówił, że zespół Turnera nie znaj- Na dwa pytania stawiane przez państwa posłów duje się na liście wskazań do aborcji. odpowiedzieć nie potraﬁę. (Poseł Magdalena Kochan: Nie ma listy.) (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Ustawę trzeba Słucham? przeczytać.) (Poseł Magdalena Kochan: Nie ma takiej listy. Ale Ale państwo zadawaliście w trakcie swoich wystą- jest to precyzyjnie opisane.) pień... Otóż takiej listy nie ma, bo żadne schorzenie nie (Poseł Ireneusz Raś: Trzeba dobrze pisać.) jest wyszczególnione i z tego powodu nic takiego się (Poseł Maria Nowak: To był projekt obywatelski.) nie znajduje na liście. Pani poseł Kochan mówiła o tym, że wykreślamy Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: różne rzeczy. Tak, nie kwestionuję tego, że wykreśla- my, ale pani użyła określeń „delegalizacja” i „zakaz”, Szanowni państwo... a to nie jest tak, że wykreślenie jakiegoś przepisu z ustawy jest równoznaczne z delegalizacją lub zakazem. Przykładem niech będzie właśnie przygotowa- Poseł Magdalena Kochan: nie do życia w rodzinie, które jest ujęte w rozporzą- dzeniu ministra edukacji, i wykreślenie tego nie ...pytania do posła sprawozdawcy, zatem na te py- spowoduje żadnych zmian prawnych. tania będę starała się odpowiedzieć. Co do tego, co pani mówiła o tym, że obecna Przede wszystkim myślę – zwracam się do pana ustawa nie nakazuje aborcji, można powiedzieć, że posła Dziedziczaka – że to nie jest pytanie do posła sprawozdawcy... owszem, również Piłat nie nakazywał egzekucji (Poseł Maria Nowak: To proszę nie odpowiadać.) Jezusa, po prostu wyraził na nią zgodę. Dziękuję ...kto i w jaki sposób zmienił decyzje niektórych bardzo. (Oklaski) z posłów, którzy wcześniej inaczej zadecydowali, uwa- żali, że dalsze prace nad tą ustawą są ważne i skie- rowali ją do prac w komisji. Proszę zadać to pytanie Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: posłom. (Poseł Jan Dziedziczak: Czy to prawda, że obowią- Dziękuję. zuje dyscyplina klubowa?) Zamykam dyskusję. Proszę zwrócić się do władz klubu Platformy Oby- Do głosowania nad wnioskiem komisji o odrzuce- watelskiej w tej kwestii. Myślę, że poseł sprawozdaw- nie projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań. ca nie ma kompetencji władz klubu Platformy Oby- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 29. watelskiej ani powinności odpowiadania na tak za- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ad- dane pytania. ministracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Ostatnie słowo. To nie jest głosowanie nad zaka- Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki o stano- zem, nakazem zabijania dzieci. To jest głosowanie za wisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie usta- utrzymaniem stanu prawnego, który nakazem zabi- wy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz jania dzieci nie jest i który – jeszcze raz powtarzam niektórych innych ustaw (druki nr 4532 i 4581). – bardzo precyzyjnie opisuje przypadki, w których Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji aborcja może się dokonywać. pana posła Ireneusza Rasia. Pytanie dotyczące moich kolegów jeżdżących na wózkach inwalidzkich pominę milczeniem, bo ono jest po prostu wynikiem absolutnej nieznajomości Poseł Sprawozdawca Ireneusz Raś: tych przypadków, w których aborcja jest dopuszczal- na, a zapisana w ustawie. Dziękuję. (Oklaski) Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie i Pano- (Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Pani zna te wie Posłowie! W imieniu połączonych Komisji: Admi- przypadki?) nistracji i Spraw Wewnętrznych oraz Kultury Fizycz- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych 301

Poseł Sprawozdawca Ireneusz Raś zmiany redakcyjne, uzupełniające, doprecyzowujące, jak najbardziej będą one jeszcze lepiej określały to nej, Sportu i Turystyki mam zaszczyt przedstawić wszystko, co chcieliśmy zawrzeć. Przede wszystkim sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy należy się cieszyć, że Senat trochę poprawił czy roz- o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez maso- budował materię przepisów dotyczących zasady wych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 4581. ochrony danych osobowych. Chodzi o GIODO, co też Przypomnę, iż problematyka zawarta w ustawie było naszą podstawową troską w pracy w Sejmie, na dotyczy zaprowadzenia porządku na imprezach ma- posiedzeniach komisji i podkomisji, aby te zapisy były sowych. Jest ona wynikiem wieloletnich doświadczeń zgodne z tymi przepisami ochrony, które mają chro- związanych ze złym zachowaniem kibiców, szczegól- nić dane osobowe. nie na stadionach. Te regulacje nie są przeciwko nim, Jeśli będą jakieś pytania, to odpowiem, jestem one są po to, żeby stworzyć takie normy prawne, któ- gotów, pani marszałek. Dziękuję bardzo. (Oklaski) re będą zachęcały do rodzinnego spędzania czasu na stadionach piłkarskich. Z drugiej strony ta nowelizacja, ten projekt rządowy, jest przedstawiany Wysokiej Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Izbie w określonym czasie. Dzisiaj całą procedurę parlamentarną kończymy głosowaniem i mam na- Dziękuję uprzejmie panu posłowi. dzieję, że ustawa zostanie jak najszybciej przedsta- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- wiona panu prezydentowi do podpisania, a jest zwią- rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- zana z przygotowaniami do turnieju ﬁnałowego Euro czeń w imieniu klubów i koła. 2012. Otwieram dyskusję. Jeśli chodzi o pewne zobowiązania, to mówili- Głos zabierze pan poseł Andrzej Biernat w imie- śmy o tym bardzo szczegółowo na naszych plenar- niu klubu Platforma Obywatelska. nych posiedzeniach, na spotkaniach w komisji i podkomisji, podczas pierwszego i drugiego czytania oraz w Senacie. Poseł Andrzej Biernat: Senat proponuje do ustawy 16 zmian, większość z nich ma charakter uzupełniający, doprecyzowujący, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu redakcyjny. Wysokie komisje zaproponowały, aby jed- Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej przedsta- ną z tych poprawek – poprawkę nr 1 – odrzucić, a 15 wię stanowisko wobec wspólnego sprawozdania Ko- poprawek przyjąć. misji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Ko- Może skoncentruję się tylko na tej poprawce, któ- misji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki o stano- ra nie uzyskała rekomendacji komisji. To jest po- wisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy prawka nr 1, w której senatorowie wnoszą, aby wy- o bezpieczeństwie imprez masowych oraz o zapew- kreślić z ustawy możliwość podawania napojów za- nieniu bezpieczeństwa w związku z organizacją tur- wierających do 3,5% alkoholu podczas imprez maso- nieju ﬁnałowego UEFA Euro 2012 (druki nr 4532 wych, z wyłączeniem imprezy masowej o podwyższo- i 4581). nym ryzyku. W tym przypadku to podawanie i spo- Klub Platformy Obywatelskiej poprawki Senatu żywanie alkoholu ma się odbywać w określony sposób, rekomenduje pozytywnie, oprócz poprawki przywra- oczywiście przy spełnieniu wszystkich wymogów, za cającej zakaz sprzedaży i spożywania alkoholu pod- każdym razem będzie wymagane zezwolenie, przy czas imprez masowych. Tę poprawkę rekomendujemy zastosowaniu tych wszystkich zaostrzeń. Posłowie odrzucić. Zawarta w projekcie ustawy propozycja większością głosów rekomendują Wysokiemu Sejmo- umożliwia przeniesienie na grunt polski ogólnoeuro- wi odrzucenie tej poprawki, gdyż to, co legło u pod- pejskich praktyk zezwalania na spożywanie przez staw wpisania tego do ustawy, to model przyjęty już kibiców w wydzielonych strefach podczas imprez ma- w całej Europie, zgodnie z którym niskoprocentowe sowych alkoholi niskoprocentowych, zawierających piwo – w sytuacji, kiedy organizator imprezy i ten, nie więcej niż 3,5% alkoholu. Najprawdopodobniej który zezwala na przeprowadzenie tej imprezy, uwa- podczas Euro 2012 zawartość alkoholu w sprzedawa- żają, że ta impreza jest bezpieczna – można w cywi- nych napojach będzie jeszcze niższa, nie będzie prze- lizowany sposób pić, w cudzysłowie mówiąc: piwo kraczała 2%. Trzeba zwrócić uwagę, że sprzedaż, o zawartości alkoholu do 3,5%. Jeśli chodzi o ten podawanie i spożywanie napojów alkoholowych na przepis, to muszę powiedzieć, że dziś imprezy maso- imprezie masowej może odbywać się wyłącznie we, szczególnie mecze piłkarskie, są obwarowane w miejscach do tego wyznaczonych, a o dopuszczeniu tyloma elementami zabezpieczającymi, pełnym mo- podawania i sprzedaży napojów alkoholowych na im- nitoringiem, jak państwo przecież wiedzą, mamy prezie będzie decydował właściwy organ gminy na za- skuteczne przepisy, które wyłączają osoby niepożą- sadach określonych w ustawie o wychowaniu w trzeź- dane ze stadionów, tak więc nie będzie tego zagroże- wości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. W wypadku nia i nie zgadzamy się z tą propozycją Senatu. Pozo- imprez podwyższonego ryzyka uprawniony organ stałe poprawki – tak jak powiedziałem – nie chcę takiej zgody nie będzie wydawał. Mając tego świado- tutaj dłużej o tym rozprawiać, wprowadzają pewne mość, żaden z organizatorów nie pozwoli sobie na 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 302 Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych

Poseł Andrzej Biernat kazać sprzedaży spożywania alkoholu. Zgoda na to, przyzwolenie na to – raczej to bezpieczeństwo będzie sprzedaż alkoholu osobie nietrzeźwej, bo od tego zmniejszać, a nie zwiększać. Niestety posłowie Plat- może zależeć zgoda na przeprowadzenie imprezy ma- formy Obywatelskiej i sojusznicy Platformy w tej sowej w przyszłości. Dzięki temu można przeciwdzia- sprawie – dwa pozostałe kluby, SLD i PSL – chcieli łać zjawisku picia wysokoprocentowego alkoholu tego, żeby to pozwolenie było zapisane w ustawie przed imprezą masową bądź próbom jego wnoszenia. i tak to przegłosowano. Natomiast Senat – i jest to Doświadczenia turniejów mistrzostw Europy w Por- bardzo pozytywne – podzielił nasze argumenty i uznał, tugalii w 2004 r. oraz w Szwajcarii i Austrii w 2008 r., że trzeba ten zakaz wprowadzić. W uzasadnieniu do jak również mistrzostw świata w Niemczech w 2006 r., sprawozdania Senatu możemy przeczytać: „W trak- a także lig europejskich, takich jak liga angielska, cie debaty senatorowie zwracali uwagę na obserwo- niemiecka czy holenderska, jednoznacznie potwier- waną w kraju tendencję do nadmiernego spożywania dzają, że dostępność napojów alkoholowych niskopro- alkoholu oraz niską kulturę jego spożywania, pod- centowych na stadionach nie wpływa na występowa- kreślali, że spożywanie alkoholu na stadionach nie zachowań chuligańskich. Nasuwa się więc pyta- zwiększa ryzyko zamieszek i niekontrolowanych zanie: Dlaczego Polacy mają zostać uznani za mniej chowań kibiców oraz stoi w sprzeczności z celem roz- odpowiedzialnych, za obywateli gorszej kategorii, których postępowanie należy ograniczać wieloma patrywanej ustawy, którym jest zapewnienie bezpie- dodatkowymi zakazami? czeństwa w związku z organizacją turnieju ﬁnałowe- Konsekwentnie trzeba przedstawić pogląd, że pro- go Euro 2012”. To są argumenty, których i my uży- blemów społecznych, także związanych z używaniem waliśmy podczas prac sejmowych, Senat się do tego alkoholu, nie rozwiązuje się wyłącznie zakazami także przychylił. W ten sposób głosowali – jak rozu- i nadmiernymi regulacjami. Słuszniejsze wydaje się miemy – też niektórzy posłowie Platformy Obywatel- postępowanie, zgodnie z którym lepiej pozwolić na skiej, a teraz słyszymy, że największy Klub Parla- kontrolowanie spożycia tego napoju w miejscach mentarny PO chce znów, z uporem godnym znacznie wskazanych przez organizatorów, niż przymykać lepszej sprawy, forsować to rozwiązanie pozwalające oczy na to, że część osób na takie mecze przychodzi na sprzedaż i spożywanie alkoholu na stadionach. w stanie nietrzeźwym bądź próbuje wnieść alkohol Przytaczane argumenty są zupełnie nieprzekonują- na imprezę. Jesteśmy w Europie i naprawdę nie ma ce. Można je mnożyć i powtarzać wiele razy, ale i tak żadnego powodu, żeby się od niej różnić. Cały system, nie przekona to nikogo, kto naprawdę chce bezpie- który jest wprowadzony na stadionie, zabezpiecza czeństwa podczas imprez masowych i kto myśli w spo- przed wszystkimi patologiami dotyczącymi nienale- sób zdroworozsądkowy. Każdy, kto tak myśli, wie, żytego spożywania napoju o niewielkiej zawartości że alkohol sprzyja różnego rodzaju emocjom i zacho- alkoholu. Klub Parlamentarny Platformy Obywatel- waniom niekontrolowanym, a także niezgodnym skiej będzie głosował zgodnie ze sprawozdaniem ko- z prawem. misji zawartym w druku nr 4581 (Dzwonek), a więc Żeby uchronić młodzież przed takimi sytuacjami, za odrzuceniem poprawki nr 1 oraz za przyjęciem żeby uchronić stadiony przed zamieszkami, na pew- poprawek od 2. do 16. (Oklaski) no warto przegłosować przyjęcie poprawki Senatu, bo ta poprawka, tak jak chciało Prawo i Sprawiedli- wość, zmierza ku temu, żeby niemożliwe było sprze- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: dawanie i spożywanie alkoholu na stadionach. Bę- dziemy konsekwentni i oczywiście zagłosujemy za Dziękuję panu posłowi. przyjęciem tej poprawki Senatu. Apelujemy do Plat- Głos zabierze pan poseł Jarosław Zieliński w imie- formy Obywatelskiej i innych klubów, żeby jeszcze niu klubu Prawo i Sprawiedliwość. się nad tym zastanowiły przed ostatecznym rozstrzy- gnięciem tej sprawy. Poseł Jarosław Zieliński: Jeśli chodzi o pozostałe poprawki, to nie budzą one emocji ani kontrowersji. Są to poprawki, które Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Klub Parlamen- można przyjąć, i tak będziemy głosować, ale po raz tarny Prawo i Sprawiedliwość od początku prac nad kolejny i ostatni apeluję o zastanowienie do tych, któ- ustawą o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez rzy forsują alkohol na stadionach. masowych opowiadał się przeciwko wprowadzeniu zapisów pozwalających na sprzedaż i spożywanie alkoholu podczas imprez masowych na stadionach, na Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: których odbywają się mecze, i podczas innych masowych imprez sportowych. Tego zdania nie zmienia- Dziękuję bardzo. my. Uważaliśmy od początku, że jeżeli chcemy zadbać Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Gar- o większe bezpieczeństwo na stadionach, a jest to bowskiego w imieniu klubu Sojusz Lewicy Demokra- problem nabrzmiały, bardzo poważny, to trzeba za- tycznej. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych 303

Poseł Tomasz Garbowski: Poseł Jan Kamiński:

Dziękuję. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Ministro- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Pośle wie! W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludo- Sprawozdawco! Sojusz Lewicy Demokratycznej kon- wego pragnę przedstawić naszą opinię o stanowisku sekwentnie, i to nie tylko w toku dyskusji nad tą no- Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpie- welizacją, ale także wcześniej, opowiada się za tym, czeństwie imprez masowych oraz niektórych innych o czym mówił przewodniczący Zieliński. Jesteśmy za ustaw. Zarówno poseł sprawozdawca, jak i moi przed- tym, żeby odrzucić poprawkę nr 1 mówiącą o zakazie mówcy bardzo dokładnie omówili wszystkie popraw- sprzedaży napojów zawierających do 3,5% alkoholu. ki, które zostały zgłoszone przez Senat, ze szczegól- Uważamy, że w tej kwestii powinniśmy zmierzać nym uwzględnieniem poprawki nr 1. Chciałbym w kierunku rozwiązań stosowanych w krajach Euro- przekazać, że klub Polskiego Stronnictwa Ludowego py Zachodniej, w Anglii, w Niemczech czy w Holan- będzie głosował zgodnie z rekomendacją połączonych dii. Uważamy, że wprowadzenie tego zapisu umożliwi komisji. Dziękuję bardzo. w większym stopniu kulturalniejszy doping niż do tej pory, bo zakazy jednak były tutaj nieskuteczne. Trzeba pamiętać o tym, że o dopuszczeniu i po- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: dawaniu sprzedaży napojów alkoholowych na imprezie masowej będzie decydował właściwy organ Dziękuję uprzejmie panu posłowi. gminy na zasadach określonych w ustawie z dnia 26 Do zadania pytań zapisało się trzech panów po- października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i prze- słów. ciwdziałaniu alkoholizmowi. Doświadczenia cho- Więcej chętnych nie widzę. ciażby mistrzostw Europy w Portugalii w 2004 r. oraz Zamykam listę. Czas na zadanie pytania – 1 minuta. w Szwajcarii i Austrii w 2008 r., a także mistrzostw Jako pierwszy głos ma pan poseł Wojciech Szczę- świata w Niemczech i lig europejskich w Anglii, w Niem- sny Zarzycki, Prawo i Sprawiedliwość. czech i w Holandii wydają się dość jednoznacznie potwierdzać, że fakt dostępności niskoprocentowych alkoholi na stadionach nie wpływa w decydujący Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: sposób na występowanie zachowań chuligańskich. Trzeba pamiętać także o tym, że organizator za- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! wsze może zakazać sprzedaży na stadionie alkoholu, Mam tylko jedno krótkie pytanie. W ustawie propo- jeżeli uzna, że istnieje ryzyko zagrożenia bezpieczeń- nuje się wprowadzenie specjalnego numeru identyﬁ- stwa. Ta nowa regulacja daje tylko możliwość, a nie kacyjnego dla uczestnika zawodów sportowych na obowiązek. Trzeba także pamiętać, że w przypadku stadionach. Pytanie brzmi, czy nie wystarczy tu nu- imprez podwyższonego ryzyka dostępność alkoholu mer PESEL. Likwidujemy NIP dla przysłowiowego będzie ograniczona. Kowalskiego, a tu ponownie wprowadzamy nowy nu- Jednym z głównych elementów rozładowywania mer identyﬁkacyjny. Pytanie tylko, po co. Dziękuję. napięcia na imprezach masowych jest zapewnienie przyjaznej atmosfery i klimatu świętowania, w czym Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: możliwość sprzedaży i podawania niskoprocentowego piwa może pomagać, a nie przeszkadzać. Należy tak- Dziękuję panu posłowi. że podkreślić, że ten alkohol będzie sprzedawany Głos ma pan poseł Marek Matuszewski, Prawo i Spra- w specjalnych strefach, które będą wyznaczone przez wiedliwość. organizatora danych zawodów. Chciałbym podkreślić w imieniu klubu Sojusz Le- wicy Demokratycznej, że jesteśmy za tym, żeby od- Poseł Marek Matuszewski: rzucić 1. poprawkę Senatu – przypomnę, że Senat wprowadził tę poprawkę w sposób niejednoznaczny Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Platforma chce – a pozostałe poprawki przyjąć. Dziękuję. rozpijać kibiców, dopuszczając picie piwa na stadionach. Senat wniósł poprawkę, aby piwo nie było sprzedawane, i wydawało się, że Platforma zmądrza- ła. Niestety, posłowie Platformy Obywatelskiej odpo- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: wiedzialni w Sejmie za sport nadal forsują sprzedaż i spożywanie piwa na stadionach. Pan poseł Biernat Dziękuję panu posłowi. mówił o zawartości w piwie 2% alkoholu. Czy jakiś Stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludo- browar produkuje piwo o takiej zawartości alkoholu? wego przedstawi pan poseł Jan Kamiński. Z tego, co wiem, żaden browar takiego piwa nie pro- Bardzo proszę. dukuje. Czy pomysłodawcy tego projektu, smakosze 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 304 Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych

Poseł Marek Matuszewski PESEL, chciałbym powiedzieć, że nie wszyscy obywatele polscy chcą mieć kartę kibica. Czasami są to piwa i rozpijania kibiców, panowie posłowie Raś i Bier- również cudzoziemcy, wówczas nie mają oni tego nu- nat, wiedzą już, który to będzie browar? meru PESEL. Dlatego też potrzebne są tutaj podsta- Chciałbym jeszcze powiedzieć panom posłom z Plat- wowe dane personalne. Numer PESEL jest takim formy, że dziwię się, iż wiecie lepiej niż stowarzyszenia wyróżnikiem konkretnej osoby, która posługuje się kibiców, czy można pić piwo na stadionie, czy nie, bo kartą kibica i która tę kartę otrzymuje. Do tego doj- stowarzyszenia kibiców jednoznacznie opowiedziały dzie jeszcze identyfikator elektroniczny, który pozwo- się za zakazem picia piwa na stadionach. (Oklaski) li na odczytywanie elektroniczne osób nabywających bilety oraz przy wejściach i bramkach, tak aby osoba wchodząca była tą osobą, która jest uprawniona do Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: wejścia na stadion piłkarski. Jeśli chodzi o alkohol, to odpowiedź jest bardziej Głos ma pan poseł Jarosław Zieliński, Prawo i Spra- natury światopoglądowo-filozoficznej niż meryto- wiedliwość. rycznej. Debata o alkoholu trwa już dość długo. Już Bardzo proszę. na etapie tworzenia pierwszego projektu ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych pojawiała się ta dyskusja. Uważamy, że, biorąc pod uwagę to, co dzie- Poseł Jarosław Zieliński: je się na arenach piłkarskich w całej cywilizowanej Europie, możliwość podawania niskoprocentowego Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dyskusja na ar- alkoholu nie wpłynie na bezpieczeństwo na impre- gumenty z tymi, którzy chcą rozpijać młodzież na zach masowych. Mówimy tutaj o imprezach maso- stadionach, jak powiedział przed chwilą pan poseł, wych, bo to nie tylko dotyczy meczy piłkarskich, ale nie ma już większego sensu, bo słyszeliśmy wielo- w ogóle imprez masowych. Takimi imprezami maso- krotnie, że tych, którzy się za tym opowiadają, to nie wymi są koncerty, dożynki i różnego rodzaju inne obchodzi. Pan poseł sprawozdawca powiedział nawet, imprezy rozrywkowe. I w tych miejscach na ściśle tak to zabrzmiało, że zakaz sprzedaży i spożywania określonych zasadach, według bardzo precyzyjnie alkoholu byłby rodzajem kary wobec tych, którzy określonych warunków w bardzo konkretnych punk- przychodzą na mecze i inne imprezy sportowe. To jest tach napoje alkoholowe o niewielkiej zawartości pro- w ogóle jakieś nieporozumienie. centowej alkoholu są podawane i nie wpływa to w spo- Chciałbym zapytać, panie pośle sprawozdawco, sób znaczący na bezpieczeństwo. Stąd również jest czy i w jaki sposób większość parlamentarna odnosi to w naszych propozycjach. Jeżeli w czasie mistrzostw się do tego, co powiedział Senat. Zacytowałem pewne Europy będziemy chcieli, aby w strefie kibica przez zdanie z uzasadnienia Senatu, ale pan się do tego nie kilka godzin przebywała duża liczba kibiców i żeby odniósł. Proszę po kolei odpowiedzieć, bo są tam enu- ci ludzie rzeczywiście się bawili, radowali meczem meratywnie wymienione pewne argumenty, jak pan piłkarskim, to muszą oni konsumować, muszą usiąść do tego podchodzi. Jest to bardzo ważne, tym bar- również przy piwie o niskiej zawartości alkoholu. dziej że na posiedzeniu połączonych komisji nie było Specjalnie... przedstawiciela Senatu, który mógłby przedstawić (Poseł Jarosław Zieliński: Nie muszą.) szczegółowe argumenty, które padały w Senacie i któ- Nie muszą, absolutnie, mogą, jeżeli organ wyda- re przeważyły o tym, że Senat przegłosował to w taki, jący zgodę na organizację takiej imprezy wyda na to a nie inny sposób. Dodam oczywiście, że głosował zezwolenie. Ale zanim ten organ wyda na to zezwo- prawidłowo. Proszę o odpowiedź. (Oklaski) lenie, musi zasięgnąć opinii wszystkich uprawnio- nych podmiotów, a więc: Policji, straży pożarnej, wszystkich podmiotów, które wydają opinię o impre- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: zach masowych. Musi być przeprowadzona analiza zagrożenia. Jeżeli będzie to impreza o podwyższonym Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- ryzyku, nie ma mowy o możliwości podawania napo- pana. jów alkoholowych. Jeżeli będzie to spokojna impreza, Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu niezagrażająca bezpieczeństwu i porządkowi publicz- w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administra- nemu, organ administracji, wydając zgodę na orga- cji pana Adama Rapackiego. nizację, może wydać również zezwolenie na podawanie takich napojów, w bardzo precyzyjnie określonych warunkach. Spodziewamy się, że nawet w trakcie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie samych mistrzostw na stadionach raczej nie będzie Spraw Wewnętrznych i Administracji piwa, napojów alkoholowych. One mogą być podawa- Adam Rapacki: ne w strefach kibica, także na innych imprezach masowych. Nie znam browaru, który produkuje piwo Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odpowiadając na akurat o zawartości zbliżonej do 3,5%. Są piwa albo pytanie pana posła Zarzyckiego dotyczące numeru o niższym procencie alkoholu, albo produkowane 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych 305

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw dzie pełny monitoring. Pani się nie pomyli, czy chło- Wewnętrznych i Administracji Adam Rapacki pak ma 17, czy 18 lat, będzie musiała to sprawdzić, będzie obserwowana przez oko wielkiego brata. Bę- również przez nasze browary, o znacznie większej dzie pełna kontrola, pełna kultura, bo będą odpo- zawartości alkoholu. Ale to jest otwarta formuła. Je- wiednie zapisy rozporządzenia ministra, które w spo- żeli którykolwiek z browarów będzie chciał produko- sób szczegółowy będą możliwość podawania lekkiego wać piwo, które mogłoby być podawane na imprezie alkoholu regulować. masowej, taką produkcję uruchomi. Tu nie ma żad- Uważam, że będziemy mieć piękne salony, piękne nego ukrytego lobbingu browarów, które w jakikol- stadiony, nie tylko te 4 na Euro czy 6, których budo- wiek sposób próbowałyby wpłynąć na proces legisla- wę państwo wspierało, bo jest dzisiaj blisko 20 nowo- cyjny. Mogę państwa o tym zapewnić. czesnych aren, gdzie przychodzą całe rodziny. I nic Państwo będziecie decydowali o tym, czy niskopro- w tym złego, że ktoś zamiast coli weźmie, tak jak centowy alkohol będzie mógł być podawany na impre- poseł Biernat powiedział, 2-procentowe piwo. To jest zach masowych. My uważamy, że to nie wpłynie na ryzyko browaru, czy będzie mu się to opłacać, czy nie. pogorszenie bezpieczeństwa na imprezach masowych Zgadzamy się, że nie jesteśmy dziś gotowi na to, żeby i że sobie z tym poradzimy. Dziękuję. (Oklaski) tak jak w Niemczech podać piwo bez ograniczenia procentowego. Tu jest 3,5%, uważam, że to bardzo bezpieczne. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: I jeszcze jedna sprawa. O tym też mówiliśmy, znając to z praktyki. Jesteśmy za tym, bo znamy Dziękuję uprzejmie panu ministrowi. praktykę, i pan minister Rapacki, i Policja znają Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł praktykę. Ci, którzy mówią: nie, nas nie interesuje Ireneusz Raś. to piwo, znają to z praktyki, że młodzi ludzie upijają się tuż przed wejściem na stadiony, bo jeszcze przy bramach stadionów jest to niewidoczne, i 5 minut po Poseł Ireneusz Raś: wejściu na stadion taki gość już jest pijany. A więc z jednej strony walczmy z patologią, a z drugiej stro- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! ny bądźmy normalni. Myślę, że większość w Sejmie Odnoszę się nie do pana posła Matuszewskiego, bo te te argumenty uznała. Tyle mogę powiedzieć jako zaczepki są mi znane z komisji, a więc nie będę do tego sprawozdawca. Dziękuję, pani marszałek. (Oklaski) się odnosił. Nie znam żadnych browarów produkują- cych piwo, nawet nie wiem, o iloprocentowe chodzi. (Poseł Marek Matuszewski: 2%, tak pan poseł Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Biernat powiedział.) I to nie była nasza, moja z panem posłem Bierna- Dziękuję uprzejmie. tem, propozycja. Pan poseł Biernat miał na myśli zwy- Zamykam dyskusję*). czaje na boiskach piłkarskich w Austrii, w Szwajcarii Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy podczas Euro blisko już 4 lata temu. Państwo nie w bloku głosowań. uwierzycie, ale gdyby ktoś tak naprawdę chciał wypić Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30. tyle tego piwa, żeby stwarzać zagrożenie, to chyba porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji brakowałoby toalet na stadionie. Taka jest prawda. Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie Powiem tak. Byliśmy niedawno w Niemczech. Je- ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz śli mi nie wierzycie, to zapytajcie waszego kolegę, niektórych innych ustaw (druki nr 4533 i 4621). który był w delegacji, pana Grzegorza Janika, posła Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji z waszego klubu parlamentarnego. W Niemczech po- pana posła Eugeniusza Kłopotka. dawane jest normalne piwo. U nas jest troska o to, żeby powoli cywilizować imprezy na stadionach, rów- nież imprezy masowe. Proszę zwrócić na to uwagę. Poseł Sprawozdawca Jeśli państwo tej materii nie znacie, to ja wam po- Eugeniusz Kłopotek: wiem. I pani marszałek, i wielu posłów wie, jak się odbywają duże imprezy masowe. Gdy jest duża im- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! preza masowa, koncert, wydziela się jakiś teren obok Komisja Nadzwyczajna na swym posiedzeniu 29 niej, praktycznie przyległy, gdzie jest podawane nor- sierpnia br. rozpatrzyła trzy poprawki Senatu i reko- malne piwo. Obchodzi się prawo. Dzisiaj to cywilizu- menduje przyjęcie dwóch pierwszych i odrzucenie jemy, wskazujemy: nie obchodźcie prawa, tylko róbcie trzeciej. Dwie pierwsze dotyczą poszerzenia kompe- to w ten sposób. tencji komisarza wyborczego, który również stwier- (Poseł Marek Matuszewski: Najpierw ma być bez- dzałby wygaśnięcie mandatu radnego, wójta, burmi- pieczniej.) strza w przypadku, niestety, skazania go na karę Jeśli chodzi o stadiony, to jeszcze raz powiem, że nie ma lepszego miejsca, gdzie bezpieczniej będzie *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za- można kontrolować wychowanie w trzeźwości. Bę- łączniku nr 1. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 306 Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy

Poseł Sprawozdawca Eugeniusz Kłopotek podziękować panu posłowi sprawozdawcy i Wysokiej Komisji i poinformować, że Klub Parlamentarny Pra- pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ści- wo i Sprawiedliwość podziela stanowisko Komisji gane z urzędu, co, jak wiecie, zapisaliśmy również Nadzwyczajnej przedstawione jak zawsze zwięźle w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Chodzi o to, i rzeczowo przez pana posła sprawozdawcę Eugeniu- by nie czekać na uchwałę rady, bo znane są przypadki, sza Kłopotka. Dziękuję bardzo. (Oklaski) że rady zwlekały z podjęciem takiej uchwały. Natomiast trzecia poprawka, którą komisja rekomenduje odrzu- cić, dotyczy propozycji zmiany sprzed wejścia w życie Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: tej ustawy. Uważamy jednak, że od tej kadencji i również w trakcie tej kadencji samorządu ta ustawa powinna Dziękuję panu posłowi za zwięzłe i rzeczowe wejść w życie. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) przedstawienie stanowiska swojego klubu. O przedstawienie stanowiska klubu Sojusz Lewicy Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Demokratycznej proszę pana Jana Kochanowskiego. Bardzo proszę, panie pośle. Dziękuję uprzejmie panu posłowi. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- Poseł Jan Kochanowski: czeń w imieniu klubów i koła. Otwieram dyskusję. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Głos ma pani posłanka Halina Rozpondek w imie- Sojusz Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przed- niu klubu Platforma Obywatelska. stawić stanowisko odnośnie do sprawozdania Komi- sji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektórych projek- Poseł Halina Rozpondek: tów ustaw w zakresie prawa wyborczego (druki nr 4533 i 4621). Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt Tak jak mówili koledzy i koleżanka, poprawki 1. w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- i 2. nie podlegają dyskusji, są zasadne i wprowadzenie watelska przedstawić opinię odnośnie do sprawozda- ich uzupełnia katalog tych zdarzeń, które powinny nia Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektó- być brane pod uwagę przy wygaszaniu mandatu rych ustaw z zakresu prawa wyborczego o stanowi- przez komisarza wyborczego. W poprawce 2. chodzi sku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o dostarczenie tych decyzji zainteresowanym. Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (dru- Natomiast poprawka 3. jakby wychodzi poza kon- ki nr 4533 i 4621). cepcję przyjętą w pracach Komisji Nadzwyczajnej – że Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska popie- generalnie wszystkie przepisy, które wprowadzane ra stanowisko Komisji Nadzwyczajnej i proponuje przy- są w trakcie kadencji samorządu, powinny być stoso- jąć poprawki 1. i 2. Senatu, a odrzucić poprawkę 3. Poprawki 1. i 2. zmieniają, jak mówił pan spra- wane nie w tej kadencji, ale powinny wchodzić w ży- wozdawca, organ właściwy do stwierdzenia wyga- cie od nowej. śnięcia mandatu radnego i wójta w przypadku pra- Mój klub dwie poprawki, 1. i 2., poprze, a w przy- womocnego pozbawienia ich praw publicznych czy padku 3. będzie głosował za jej odrzuceniem. Dzię- skazania za przestępstwo umyślne ścigane z oskar- kuję bardzo. żenia publicznego. Tym organem stanie się komisarz wyborczy. W pełni zgadzamy się z tą zmianą. Natomiast poprawkę 3. dotyczącą zmian sprzed Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: wejścia w życie ustawy proponujemy odrzucić. Dzię- kuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję uprzejmie panu posłowi. Głos ma pan poseł Eugeniusz Kłopotek, tym ra- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: zem w ramach oświadczenia klubowego. (Głos z sali: Szybki licznik dzisiaj.) Dziękuję uprzejmie, pani poseł. Głos zabierze pan poseł Zbigniew Girzyński w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość. Poseł Eugeniusz Kłopotek:

Poseł Zbigniew Girzyński: Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Podobnie jak po- przednie kluby, Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Dziękuję bardzo. Ludowego będzie głosował za przyjęciem dwóch Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu pierwszych poprawek i za odrzuceniem 3. poprawki. Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość chciałbym Dziękuję za uwagę. (Oklaski) 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej 307

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Senat zaproponował 18 poprawek, przy czym 4 z nich są rzeczywiście poprawkami stricte meryto- Również dziękuję panu posłowi. rycznymi, bardzo ważnymi dla tej ustawy, pozostałe Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- są poprawkami stylistycznymi, redakcyjnymi, legi- pana. slacyjnymi bądź doprecyzowującymi pewne pojęcia. Zapytam pana ministra Sosnowskiego, czy chciał- Te cztery poprawki są tutaj najistotniejsze. by… Ustawa od pewnego momentu prac, bo nie od po- (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw We- czątku, budziła strasznie dużo emocji i, prawdę po- wnętrznych i Administracji Zbigniew Sosnowski: wiedziawszy, chyba nawet więcej emocji niż w jakimś Dziękuję bardzo.) sensie jest tego warta, choć trzeba przyznać, że po Dziękuję uprzejmie panu ministrowi. długiej przerwie jest to pierwsza próba dość nowocze- Pan poseł sprawozdawca? snego spojrzenia na prowadzenie działalności kultu- Bardzo proszę, panie pośle. ralnej w różnych formach organizacyjnych i z zacho- Pan poseł Eugeniusz Kłopotek, sprawozdawca ko- waniem nadrzędnego interesu dzieła i odbiorcy. Stąd misji. pierwotnie nawet mówiliśmy, że jest to swego rodzaju konstytucja działalności kulturalnej. Ona zbiera uwagi i doświadczenia zarówno środowisk twórczych, Poseł Eugeniusz Kłopotek: jak i odbiorców, a także tych, którzy prowadzą instytucje kulturalne, czyli, poza ministrem, w głównej Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Jako poseł spra- mierze samorządów. Jest też pokłosiem częściowo wozdawca chciałbym serdecznie podziękować wszyst- dyskusji z pierwszego tak ważnego Kongresu Kultu- kim klubom za tak kompromisowe rozwiązania. ry Polskiej. Wydawało się, że te rozwiązania spotka- Chciałoby się życzyć, aby takich kompromisowych ją się z aprobatą wszystkich środowisk, i do pewnego rozwiązań w tej Wysokiej Izbie było o niebo więcej czasu tak było. W którymś momencie, kiedy już niż do tej pory. Dziękuję. (Oklaski) wszystkie rozwiązania zostały przyjęte bardzo pozytywnie i jakby zaakceptowane, zaczęły pojawiać się wątpliwości w stosunku do tych, które w jakimś sen- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: sie są czy były istotą tej propozycji. Problem w tym, że ustawa wśród wielu rozwią- Dziękuję uprzejmie panu posłowi. zań, o których nie chcę dzisiaj mówić – to już są po- Zamykam dyskusję. prawki Senatu, po wielekroć o tym dyskutowaliśmy Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy – zawiera rozwiązania polegające na wyodrębnieniu w bloku głosowań. nowej kategorii instytucji. Z instytucji kulturalnych Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 31. wyodrębnia kategorię instytucji artystycznych, czyli porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji teatry, filharmonie, opery, nadając im jak gdyby pew- Kultury i Środków Przekazu o stanowisku Se- natu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o orga- ne uprawnienia i status pewnej wyjątkowości, odróż- nizowaniu i prowadzeniu działalności kultural- niając specyfikę prowadzenia działalności w nich od, nej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 4515 powiedzmy, działalności w bibliotece czy w muzeum, i 4575). czyli w instytucjach, które funkcjonują w sposób dość Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji unormowany i spokojniejszy. I właśnie kwestia insty- panią posłankę Iwonę Śledzińską-Katarasińską. tucji artystycznych i pracowników artystycznych – bo w ślad za tym ustanowiliśmy, tak było pierwotnie, to znaczy pozostawiliśmy jeszcze to, kategorię pracow- Poseł Sprawozdawca ników artystycznych – ten wątek w pewnym momen- Iwona Śledzińska-Katarasińska: cie zaczął budzić jakieś straszne wątpliwości. A jeśli tak, jeśli mamy mieć zastrzeżenia, to właściwie po- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Posłan- wstaje pytanie: Po co wyodrębniać te instytucje? Je- ki! Panowie Posłowie! W imieniu Komisji Kultury żeli wszędzie ma być tak samo, to właściwie po co i Środków Przekazu mam zaszczyt przedstawić sta- nam instytucje artystyczne? Dla honoru domu? Żeby nowisko komisji wobec uchwały Senatu odnośnie do ktoś powiedział: pracuję w instytucji artystycznej? ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowa- Stwierdzenie: pracuję w instytucji kulturalnej brzmi dzeniu działalności kulturalnej oraz niektórych in- równie dumnie. A więc nie chodziło o honor domu, nych ustaw. chodziło o pokazanie specyfiki. Przecież każdy z nas Komisja Kultury i Środków Przekazu rozpatrywa- wie, że aktor w teatrze rano ma próby, potem ma ła poprawki na dwóch posiedzeniach, a właściwie na trochę przerwy, a wieczorem ma spektakl. Każdy jednym, ale przerywanym, w dniach 18 i 29 sierpnia. z nas wie, że aktor czy reżyser w teatrze, muzyk Wiem, że ze względu na porę przyjęliśmy dzisiaj w filharmonii pracują w soboty, niedziele i święta. szybki tryb pracy, ale pozwólcie państwo, muszę wy- Każdy z nas wie, że teatry i filharmonie pracują nie jaśnić pewną sytuację. od 1 stycznia do 31 grudnia, tylko od 1 września do 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 308 Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Poseł Sprawozdawca nym. A jeżeli nie powiemy kto, to wszystkie dalsze Iwona Śledzińska-Katarasińska rozważania, jaką ma dostać premię, jak to w ogóle ma być, wszystko to, co jest przywilejami tego zawo- 31 czerwca, bo pracują w sezonach. I tę specyfikę du i tego stanowiska, rodzi właściwie takie niejasno- ustawa chciała usankcjonować. ści interpretacyjne, że naprawdę byłoby niedobrze, Podczas trzeciego czytania poprzez takie sponta- gdyby taka ustawa wyszła z Sejmu, ponieważ byłaby niczne przegłosowanie poprawek zgłoszonych przez ustawą, o której, co tu dużo mówić, opinia publiczna część posłów z tej ustawy wypadł cały rozdział, który czasem mówi: bubel. A naprawdę byłoby niedobrze, mówił o pracownikach instytucji artystycznych. Żeby by na koniec tej kadencji spotkać się z tego typu okre- z tej ustawy wówczas w ogóle wypadli pracownicy śleniem. artystyczni, to jeszcze można by powiedzieć, że szko- To tyle z mojej strony. Starałam się najbardziej da, ale ustawa trzymałaby się jakichkolwiek ram, ale rzetelnie i uczciwie przedstawić dylematy, jakie poja- oni zostali. W kilku artykułach jest mowa o pracow- wiły się na posiedzeniu komisji, a także to, co wyda- nikach artystycznych, jest mowa o czymś tam, co je mi się w tej ustawie ważne, cenne i istotne. To i jak oni dostają, jakie mają przywileje, tylko że nie ma naprawdę jest ustawa, która wprowadza nasze życie drobiazgu: kto jest pracownikiem artystycznym. artystyczne, przynajmniej kawałeczek, w XXI w. Otrzymawszy ten materiał, dość niezamierzony Dziękuję za uwagę. efekt wcześniejszej pracy Sejmu i komisji kultury, Senat zaproponował poprawki, które naprawiają ten błąd, zapełniają tę lukę. Tak jak mówię, są to 4 po- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: prawki, które są dla tej ustawy najistotniejsze. Otóż na posiedzeniu komisji – dlatego były te dwie tury Dziękuję uprzejmie, pani poseł. posiedzenia – oponenci czy przeciwnicy tych rozwią- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- zań zasugerowali niekonstytucyjność pracy Senatu, rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- twierdząc, że Senat wykroczył poza materię ustawy. czeń w imieniu klubów i koła. To spowodowało pewne zamieszanie i poprawka 1., Otwieram dyskusję. ta, powiedziałabym, najistotniejsza, w której jest Proszę o zabranie głosu panią posłankę Małgo- właśnie definicja pracownika artystycznego, została rzatę Kidawę-Błońską w imieniu klubu Platforma przez komisję odrzucona. Wtedy okazało się, że jeże- Obywatelska. li poprawka 1. została tak przegłosowana, a mogą być tego dalsze konsekwencje, przerwaliśmy posiedzenie, aby wyjaśnić parę kwestii. Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: W międzyczasie podczas konsultacji z prawnika- mi, z Biurem Legislacyjnym obalona została teza Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak, to naprawdę o niekonstytucyjności pracy Senatu. Jest jedna po- jest bardzo ważna ustawa dla polskiej kultury i to prawka, ale do niej przejdę potem. Senat nie posze- prawda, że powinna dostosować istnienie i działanie rzył niczego, Senat doprecyzował, pogłębił i uratował instytucji kultury do realiów XXI w., ponieważ świat logikę legislacyjną i prawną tej ustawy. Powtarzam: wokół nas bardzo się zmienił, zmienił się sposób dzia- zostali pracownicy artystyczni, więc to, że teraz łania tych instytucji, zmieniły się oczekiwania wobec w tych poprawkach w dalszym ciągu jest mowa tych instytucji, a ta ustawa daje szansę, że prawo o pracownikach artystycznych, nie jest żadnym dzia- mówiące o polskiej kulturze będzie dostosowane do łaniem niekonstytucyjnym. innych ustaw istniejących już w Polsce. Na kolejnym posiedzeniu, 29 sierpnia, już była Dlatego tak bardzo ważne stało się wyodrębnienie absolutna jasność, znane były konsekwencje takich z instytucji kultury instytucji artystycznych, bo przy czy innych głosowań. W efekcie komisja rekomendu- wyodrębnianiu instytucji artystycznych chodzi prze- je, aby przyjąć pozostałe poprawki, z wyjątkiem po- cież także o sposób organizowania tych placówek, prawki 7., która rzeczywiście jako jedna jedyna mo- sposób rozliczania środków finansowych, zdefiniowa- głaby być uznana za poprawkę przyjętą w trybie nie pojęcia dotacji celowej, a także ustalenie sposobu niekonstytucyjnym, ponieważ pojawia się tam zupeł- pracy tych instytucji. Chodzi też o usunięcie wszel- nie nowa kategoria instytucji filmowych. Podobnie kich nieścisłości, które tworzą gorset, w którym bar- poprawka 12., która także, powiedziałabym, poprzez dzo trudno rozwijać się kulturze. błędne przywołanie mogłaby wprowadzić pewien ba- Ważne jest w tej ustawie także to, że wyraźnie łagan legislacyjny. odróżnia ona prowadzenie działalności kulturalnej Tak obszernie to, proszę państwa, relacjonuję, bo od prowadzenia działalności gospodarczej. Dokładnie chcę powiedzieć, że choć jako sprawozdawca jestem zostaje określony zakres odpowiedzialności. Ustawa zobowiązana do przedstawienia tego, co jest w tym daje dyrektorom instytucji wiele, naprawdę bardzo sprawozdaniu, to żeby być konsekwentnym, muszę wiele praw, ale nakłada na nich także bardzo wiele także z uczciwości merytorycznej rekomendować Wy- obowiązków. Zmienia także warunki zatrudniania. sokiej Izbie przyjęcie poprawki 1., dlatego że jest Aby instytucje artystyczne mogły swobodnie dzia- w niej mowa o tym, kto jest pracownikiem artystycz- łać, potrzebne jest wprowadzenie sezonów artystycz- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej 309

Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska oznacza, iż także umowy zawarte przed wejściem w życie ustawy będą mogły być rozwiązywane w tym nych. Dlatego tak bardzo ważne są poprawki, które arbitralnym trybie, który ustawa przewiduje, a do tej wprowadza Senat, bo skreślenie przez Sejm zapisów pory zaręczano nam, że te przepisy będą stosowane spowodowało, że ustawa stała się niejasna, niespójna. wyłącznie wobec nowych pracowników. Ponieważ Wykreślono istotne zmiany, pozostawiając wyłącznie obydwie moje przedmówczynie na pewno doskonale przepisy częściowe. Część zapisów została wyrwana znają satyryczną twórczość, która piętnowała dzi- z kontekstu. Instytucje artystyczne zostały zawieszo- wactwa biurokratyczne końca PRL-u, to chcę powie- ne w przestrzeni bez żadnego oparcia i umocowania. dzieć, że pomysł, by minister kultury wydawał roz- Ważne jest, że Senat wypełnił tę przestrzeń, przy- porządzenie o metodach, trybie, sposobie oceniania wracając główną ideę ustawy. artystów, w tym kryteria ocen negatywnych i pozy- Klub Platforma Obywatelska zgadza się z więk- tywnych, jest wyrazem umysłowości biurokratycznej szością poprawek Senatu. Tylko w stosunku do dwóch i umysłowości chorej. To jest „Miś” przemnożony proponujemy, żeby ich nie przyjąć, tj. poprawki 7. przez „Alternatywy 4”. Przeciwko tej poprawce też i poprawki 12. Rzeczywiście poprawka 7. wykracza będziemy głosować w imię zdrowego rozsądku. Dzię- poza zakres ustawy i może spowodować, że ustawa kuję bardzo. (Oklaski) będzie niekonstytucyjna. Natomiast najważniejsza jest, o czym mówiła po- seł sprawozdawca, poprawka 1., ponieważ przyjęcie Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: tej poprawki spowoduje wyeliminowanie niespójności ustawy w zakresie używanej terminologii i uporząd- Dziękuję panu posłowi. kuje treści zawarte w tej ustawie. Dlatego mam na- Stanowisko klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej dzieję, że przyjęcie pozostałych poprawek Senatu przedstawi pan poseł Sylwester Pawłowski. spowoduje, że ta ustawa będzie dobrze służyła polskiej kulturze. Dziękuję. Poseł Sylwester Pawłowski:

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Po- słowie! Panie Ministrze! Klub Poselski Sojusz Lewi- Również dziękuję, pani poseł. cy Demokratycznej, w imieniu którego mam przyjem- Głos ma pan poseł Kazimierz Michał Ujazdowski ność prezentować stanowisko w sprawie poprawek w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość. Senatu do ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz niektó- rych innych ustaw, od początku stoi na stanowisku, Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski: że ta ustawa szkodzi polskiej kulturze. Ona w imieniu wąskiej kadry urzędniczej i dla tej wąskiej kadry Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani przewodni- urzędniczej jest przygotowywana. Ona jest wbrew cząca Katarasińska, którą szanuję, każe nam się środowisku polskiej kultury, reprezentującemu różne cieszyć, że Senat poprawia ustawę. Powodów do ra- jej gałęzie, wbrew oczekiwaniom muzealników, bi- dości nie ma. Poprawianie ustawy złej nie jest żad- bliotekarzy, muzyków, a także aktorów, dla których nym wyczynem. Był jedyny racjonalny wniosek w ocenie pani przewodniczącej przecież ta ustawa ma w czasie trzeciego czytania – to był wniosek o odrzu- otwierać pewne możliwości. cenie ustawy, który zapobiegłby całemu szeregowi Mieliśmy nadzieję, że Senat, proponując korektę szkód. przedłożonego dokumentu, zechce wsłuchać się w głos W istocie tam, gdzie Senat poprawia błędy służb środowiska, zechce przywrócić dwa artykuły, które legislacyjnych ministra kultury, czyni dobrze, np. zostają wykreślone z ustawy o organizowaniu i pro- tam, gdzie poprawia przepis, w myśl którego po roku wadzeniu działalności kulturalnej – artykuły, które instytucje współprowadzone przez państwo i samo- odnoszą się do kwaliﬁkacji zawodowych i do zadań, rząd traciłyby status instytucji współprowadzonych które mają spełniać instytucje kultury. Brak tych – to nie było zawinienie parlamentu, tylko zawinienie zapisów w ustawie powoduje, że praktycznie rzecz ministra kultury i jego służb legislacyjnych – ale biorąc, dla absolwentów szkół artystycznych nie bę- tam, gdzie idzie po myśli rządu, popełnia same błędy. dzie przygotowanych miejsc, które wymagają ich Przede wszystkim powraca do zniesienia minimal- kwaliﬁkacji, a instytucje kultury będą mogły się zaj- nych gwarancji pracowniczych w instytucjach kultu- mować wszystkim, ale niekoniecznie zadaniami ry, bo pomysł, żeby zawierać umowę na czas nieokre- określonymi w ustawie, a mającymi na celu upo- ślony, którą w każdej chwili można rozwiązać, to wszechnianie kultury czy też twórczość kulturalną. pomysł budowania instytucji wewnętrznie sprzecz- Mieliśmy nadzieję, że Senat nie przywróci zapisu, nej. Trybunał Konstytucyjny piętnował to wielokrot- który w tej Izbie został skreślony przy trzecim czy- nie. Co więcej, pogłębia ten stan destabilizacji, bo taniu. Z tej mównicy padały słowa o niekonstytucyj- chcę Wysokiej Izbie przypomnieć, że poprawka nr 16 ności zapisów. Dzisiaj okazuje się, że tej konstytucyj- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 310 Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Poseł Sylwester Pawłowski taki stos dramatycznych protestów, i to od takich instytucji jak Sinfonia Varsovia, Orkiestra Polskiego ności nie podważamy. Ale to jest tylko i wyłącznie Radia – chodzi o nieprzyjmowanie tej ustawy. Dla- opinia inicjatorów i twórców tejże ustawy, bowiem czego proces legislacyjny dotyczący tej ustawy prze- okazuje się, że tak naprawdę nie ma opinii Biura biega w takiej atmosferze, tego nie rozumiem, bo Analiz Sejmowych w tej sprawie wyrażonej na pi- każda ustawa w zamyśle ma poprawić funkcjonowa- śmie. Zapewnienia ustne są istotne, ale w naszym nie danych obszarów, danej instytucji. Najpierw rozumieniu niewystarczające. Widzimy pewną nie- główny minister, który się zajmował wprowadzeniem spójność w projekcie poprawek Senatu, kiedy w jed- tej ustawy, odszedł, poszedł reformować telewizję. nym przypadku dostrzegamy brak konstytucyjności, Później koleje losu tej ustawy były różne. Przypomi- a w drugim przypadku przywracamy zapisy, które nam też, że tylko jeden głos zdecydował, że nie zo- zostały przez Wysoką Izbę jako niekonstytucyjne stała ona odrzucona. Staraliśmy się rozmawiać przy trzecim czytaniu wycofane, wykreślone. z różnymi środowiskami i uważałem, że w ciągu tych Pani Marszałek! Klub (Dzwonek) Poselski Sojusz kilku tygodni – bo przecież zostało to zdjęte z porząd- Lewicy Demokratycznej z 18 poprawek wniesionych ku – dojdziecie do jakiegoś konsensusu z artystami. przez Senat przyjmie 8. Naszym zdaniem 10 powinno Przecież poseł sprawozdawca jest dyrektorem, arty- zostać odrzuconych. Ale najlepszym rozwiązaniem stą. Dzisiaj mamy taką sytuację, że na ławkach znaj- dla polskiej kultury byłoby nieprzyjmowanie tej usta- duję ściągawki zupełnie inne, podpisane przez pana wy w całości. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Łukaszewicza, gdzie zupełnie inaczej podchodzi się do tej sprawy, twierdzi się, że tutaj żadnych porozu- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: mień, jakichś konsensusów nie było. Z drugiej strony lojalność nakazuje, bo to jest ustawa rządowa, głoso- Dziękuję panu posłowi. wać za jej przyjęciem – to znaczy ona już została Głos zabierze pan poseł Tadeusz Sławecki w imie- uchwalona, ale chodzi o głosowanie. Mam bowiem niu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. świadomość, że wyłom w odniesieniu do poszczegól- nych poprawek może wprowadzić jeszcze większy galimatias w tym wszystkim. Można za poprawką Poseł Tadeusz Sławecki: 4. nie zagłosować, ale to będzie miało konsekwencje zupełnie inne. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Teraz ponowię pytanie, które zadałem panu w komisji: Czy resort pracy w czasie procesu legislacyjne- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: go wnosił uwagi i zastrzeżenia do tej ustawy? Pan mi odpowiedział, że nie wnosił. Przed chwilą odbyłem Panie Pośle! rozmowę z panią minister Fedak, która twierdzi co innego. Mało tego, prosiłem wczoraj za pośrednic- twem pani przewodniczącej Katarasińskiej, abyście Poseł Tadeusz Sławecki: się państwo ministrowie spotkali i wyjaśnili pewne dylematy natury kodeksowej itd. Tego nie uczynili- Pani Marszałek! ście. Dzisiaj powiem tak: klub podejmie decyzję przed głosowaniem. Dziękuję. (Oklaski)

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: O! Dziękuję panu posłowi. Do zadania pytania zapisała się pani posłanka Poseł Tadeusz Sławecki: Zdzisława Janowska. Zamykam listę. O! Czas na zadanie pytania to 1 minuta. Bardzo proszę.

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Poseł Zdzisława Janowska: Słucham pana posła. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Powtórzę to, co powiedziałam na posiedzeniu Sejmu: Poseł Tadeusz Sławecki: kuriozalna ustawa niszcząca instytucje kultury, ubezwłasnowolniająca artystów, wprowadzająca dy- Tak się zapatrzyłem na pana ministra, bo nie bar- rektorów przywożonych w teczce, słusznych politycz- dzo wiem, co mam rzec. Dzisiaj do klubu przyszedł nie i do tego jeszcze decydujących o losach pracowni- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej 311

Poseł Zdzisława Janowska Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: ków teatrów, instytucji kultury – to oni, nieznający Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- się, bo będą przywiezieni w teczce i mogą być z zu- pana. pełnie innej bajki, będą decydować, co będzie z arty- Proszę o zabranie głosu ministra kultury i dzie- stami. dzictwa narodowego pana Bogdana Zdrojewskiego. Poprawki wprowadzone przez Senat są niezgodne z Kodeksem pracy, niekonstytucyjne. Kuriozalny jest list pani Bochniarz z Lewiatana, pracodawców pry- Minister watnych, którzy usiłują wtrącać się w dobro publicz- Kultury i Dziedzictwa Narodowego ne – panie ministrze, do pana to mówię – i którzy Bogdan Zdrojewski: mówią, że nie ma nic wspanialszego jak być pracownikiem instytucji kultury w sezonie. Później aktor Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym przede przecież nie gra, może nie grać, może się nie przygo- wszystkim odpowiedzieć na te istotne wątpliwości, które bardzo często powstały na skutek długo trwa- towywać, więc dlaczego można mu płacić, niech on jącej debaty, licznych konsultacji społecznych, bardzo idzie na zieloną trawkę. (Dzwonek) Jak można trak- różnych zapisów, które zmieniały się także w czasie tować artystów w taki sposób, że mają się w każdej debaty nad tym projektem ustawy, i powiedzieć o in- sekundzie i minucie opowiadać? Widziałam też list tencjach. Chciałbym powiedzieć, że mylimy na tym pana Seweryna, dyrektora teatru... etapie, na etapie finału, dwa rezultaty, które chcemy osiągnąć. Pierwszy rezultat jest taki, aby jednocześnie wszyst- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: kim instytucjom artystycznym, instytucjom kultury zapewnić większą możliwość manewru i większą Pani poseł, dziękuję uprzejmie. możliwość podjęcia aktywności, działalności. Jedno- cześnie zdajemy sobie sprawę z tego, że uzyskanie tego stanu rzeczy, czyli większej mobilności, elastycz- Poseł Zdzisława Janowska: ności, także dynamiki, zawsze się odbywa kosztem czegoś, co w środku tej instytucji od czasu do czasu ...który już wydał rozporządzenie dla swoich pra- blokuje właśnie tę większą, potencjalną ilość... Są to cowników, co mają robić, co mają czynić każdego dnia różne przepisy, które do tej pory były bardzo często i o każdej godzinie, bo w innym przypadku będą wy- lekceważone i które nie były przedmiotem dyskusji rzuceni. podczas debaty na tą ustawą, bo one przez wszystkich zostały uznane za dobre. W tej ustawie 80–90% przepisów nie budzi żadnych wątpliwości. Jest to po- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: prawienie definicji dotyczących dotacji celowych, dotacji podmiotowych, sposobu rozliczenia, wprowadze- Dziękuję, pani poseł. nia innego czasu oceny pracy, zatrudniania, wielu, wielu elementów. Co wzbudziło wątpliwości i na pewnym etapie Poseł Zdzisława Janowska: emocje? Po pierwsze, możliwość zwolnienia tych pra- cowników, którzy pracują w instytucjach artystycz- Jak może być system ocen przygotowywany przez nych i którzy utracili, z różnych powodów, zawinio- ministra? Jak można traktować to tak, że dyrektor nych, niezawinionych, pewne kompetencje do upra- przywieziony w teczce, nieznający się w ogóle na kul- wiania tego zawodu w określonym stanie rzeczy turze i sztuce, bo tak będzie, będzie decydował o losie danej instytucji. Mała grupa, wbrew pozorom, ale teatru? Jak można likwidować teatr, który ma... przestraszyli się liczniejsi, oni stanęli za tą opinią, która buduje wątpliwości. Podkreślam, jest to niedu- ża, nieliczna grupa. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Druga bardzo ważna rzecz. Na rynku w obszarze instytucji artystycznych znajdują się ci, którzy są Dziękuję, pani poseł, bardzo uprzejmie. w tych instytucjach, i ci, którzy chcą mieć prawo korzystania z dorobku materialnego państwa polskiego w zakresie zarządzania tymi instytucjami, uczestnic- Poseł Zdzisława Janowska: twa w tych instytucjach, występowania na deskach teatru czy w salach filharmonicznych. Oni głosu nie ...budować repertuar. Dziękuję bardzo. (Oklaski) zabiorą, bo ich nie ma. Oni de facto nie mają prawa (Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Pan Se- występować jako strona opiniująca, bo nie mają dostę- weryn też się nie zna pani zdaniem?) pu do instytucji artystycznych, do instytucji kultury 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 312 Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego ustawa daje możliwość utrzymania tych instytucji Bogdan Zdrojewski poprzez powierzenie NGOs, fundacjom, stowarzysze- niom, zwłaszcza w miejscowościach do 15 tys., i zbu- ze względu na ich częściowe, podkreślam, marginalne, dowania omnipotentnych, szerszych instytucji, dają- nie chcę tego wyolbrzymiać, zabetonowanie. cych gwarancje ich przetrwania. W innych wypad- Trzecia rzecz, bardzo istotna i ważna. Otóż nie kach będzie się działo tak, jak przez wiele lat, po było pomysłem ministra kultury ani resortu budo- prostu będą likwidowane z powodów finansowych. wanie arbitralności przy podejmowaniach decyzji ani Chciałbym odpowiedzieć także na dwa istotne, też ustalanie kryteriów wyboru określonych instru- inne elementy, które pojawiają się w sprawach konsul- mentów, aby te instytucje w taki czy inny sposób tacji. Otóż na etapie przyjęcia ostrzejszych przepisów wykształcać, budować, przekształcać. Powstało to także Związek Artystów Scen Polskich zaopiniował podczas prac w komisji. Chciałbym w tej chwili jed- ten projekt pozytywnie. On zmienił opinię wówczas, noznacznie, odpowiadając zwłaszcza na pytania pana gdy przepisy były łagodzone, a nie zaostrzane. posła Sławeckiego, powiedzieć o dwóch rzeczach bar- Co dla mnie jest ważne? W tej ustawie, jak powie- dzo istotnych. Otóż przed posiedzeniem Rady Mini- działem, mamy ponad 90% przepisów na które wszy- strów, na którym ten projekt był przedstawiany, scy czekają. To są przepisy dotyczące definicji, dotacji wszystkie wątpliwości wszystkich resortów: ministra podmiotowych, celowych, możliwości prowadzenia finansów, ministra pracy, także przedstawicieli in- i powierzania instytucji podmiotom zewnętrznym. nych resortów uczestniczących w uzgodnieniach mię- To są rzeczy związane także z takim regulowaniem dzyresortowych, zostały rozwiązane, wycofane i pro- stanu prawnego tych instytucji, że one mają szansę jekt ustawy na posiedzenie rządu trafił bez rozbież- na przeżycie nawet wówczas, kiedy nie mamy zespo- ności. łów środków. One mogą być prowadzone dalej, mogą Powiem także, żeby nie było wątpliwości, że pró- być powierzane młodym ludziom, którzy chcą ekspe- bowałem się dodzwonić do pani minister Jolanty Fe- rymentować, którzy pojawiają się na rynku po raz dak, nie udało mi się. Dodzwoniłem się do pana Ja- pierwszy, którzy chcą doprowadzić do takiej sytuacji, rosława Dudy, który podkreślił, że te wątpliwości on aby zmierzyć się z rzeczywistością artystyczną. Ta znał i wie, że one zostały na tym etapie rozwiane. ustawa to gwarantuje. Powiem coś ważniejszego, otóż ten projekt rządowy, Chciałbym odpowiedzieć jeszcze na dwa ważne który wtedy przeszedł bez żadnych wątpliwości i bez zagadnienia, które pojawiły się podczas tej dyskusji. zastrzeżeń, także ministerstwa pracy, zawierał prze- Otóż nie ma gwarancji, bo nie może być, że jakaś pisy ostrzejsze od tych, które są w tej chwili. ustawa swoją materią reformuje obszar. Bardzo dużo Gdyby udało się w tej chwili dokładnie przeczytać zależy od ludzi. Uważam, że tą ustawą dajemy szan- te zapisy, które budzą wątpliwości, od razu powiem, sę, aby ta mądrość wygrywała, a w chwili obecnej co jest najważniejsze. Otóż jeżeli chodzi o rozwiąza- mamy taką sytuację, że poprzez zakleszczenie przenie umów o pracę na czas nieokreślony lub długo- pisami budujemy bardzo złe determinanty, chodzi o trwałych umów następuje to – podkreślam – według niemożność otwarcia tych instytucji dla wszystkich nowego przepisu za czteromiesięcznym wypowiedze- nowych środowisk. niem. We wszystkich pozostałych obszarach: aktyw- Dwie ostatnie kwestie na koniec. Ta ustawa nie ność nauki, oświaty, jest to okres od 30 dni do trzech była pomysłem tego czy tamtego ministra kultury. miesięcy. A więc można powiedzieć, że przenosimy Ona była efektem bardzo poważnej dyskusji, samo- z rozporządzenia ministra kultury na poziom ustawy krytycznej, na kongresie kultury w Krakowie. Ruch gwarancje zdecydowanie większe, niż występują Obywateli Kultury reprezentujący środowiska pla- w innych projektach. Mało tego, tworzymy gwarancję styczne, środowiska filmowe, środowiska menadże- ustawowe, podkreślam: ustawowe, wzmacniając ich rów, reprezentujący nie tylko dyrektorów, ale także rangę w tym akcie prawnym. To jest bardzo istotne, odbiorców, jest za tą ustawą. Ponieważ oni są za tą ważne. (Gwar na sali) ustawą, to nie składają w tej chwili oświadczeń, choć Zastrzeżenie budziły także te przepisy, które były takie też mam. Przeświadczenie, że przez tę ustawę związane z innymi aktami prawnymi, które dzięki tej ktoś nagle straci pracę, ktoś straci instytucję, jest ustawie mają większych rangę, dają gwarancje i bu- mylne. Chcę temu zaprzeczyć. dują większą pewność niż to wynikało do tej pory. Na koniec powiem o dwóch rzeczach. Nie było in- Chciałbym powiedzieć o jeszcze jednej ważnej tencją ministra, aby rozwiązać umowy na współpro- rzeczy. wadzenie, o czym mówił pan poseł, pan minister Nawet dwa tygodnie, do trzech miesięcy, a u nas Kazimierz Michał Ujazdowski. Nie widzę go w tej są cztery miesiące. chwili. Chcieliśmy doprowadzić do takiej sytuacji, Bardzo mi zależało na tym, aby samorządowcy, zmienić te umowy, żeby środki finansowe dla insty- zwłaszcza w najmniejszych miejscowościach, tych, tucji współprowadzonych były wykorzystywane na które bardzo często są pozbawione dużych instytucji, poprawienie ich sytuacji artystycznej, nie żeby środ- miały większą mobilność, możliwość utrzymania ki lokować w mury, administrację, oświetlenie, ogrze- tych instytucji, które do tej pory bardzo często ze wanie, klimatyzację itp. Wycofaliśmy się z tego prze- względów finansowych były po prostu zamykane. Ta pisu, aby nie było wątpliwości co do naszych intencji. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie 313

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy Bogdan Zdrojewski w bloku głosowań. Ogłaszam 10-minutową przerwę. Wycofaliśmy się na etapie Senatu. W chwili obecnej mamy nie tylko gwarancję na utrzymanie współpro- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 04 wadzenia, ale także – dzięki moim decyzjom – gwa- do godz. 19 min 15) rancje, że każde współprowadzenie może być owszem, zmodyﬁkowane, ale z myślą o takim przenoszeniu środków ﬁnansowych, w rezultacie którego będą one Marszałek: lokowane na działalność artystyczną. Dziękując wszystkim, którzy pracowali i nie pod- Dobry wieczór. dawali się presji niektórych oczekiwań, mogę powie- Wznawiam obrady. dzieć tak. Ta ustawa nie jest wielką reformą, nie jest Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. po- to wielka zmiana, na którą czekała znaczna część rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Admi- środowisk. Zrobiliśmy mały krok. Trzeba to będzie nistracji i Spraw Wewnętrznych o pilnym rządo- bardzo dobrze sprawdzić, mam tego świadomość. Ale wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o dostę- wydaje mi się, że nieuczynienie tego kroku doprowa- pie do informacji publicznej oraz niektórych dziłoby do zamknięcia, uniemożliwiłoby wejście na innych ustaw. tę scenę wszystkim, którzy chcą uczestniczyć w ob- Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- szarze zarządzania, prowadzenia, zwłaszcza młode- wionego przez pana posła Marka Wójcika i przeprowa- mu pokoleniu, osobom, które zamiast umowy-zlece- dził dyskusję, w trakcie której zgłoszono poprawki. nia będą wreszcie miały kontrakty. Owszem, roczne, W związku z tym Sejm skierował projekt ustawy trzyletnie, ale kontrakty trwale gwarantujące im po- ponownie do komisji w celu ich rozpatrzenia. zycję na rynku pracy. Mam nadzieję, że dzięki tej Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom ustawie to się stanie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) i panom posłom doręczone w druku nr 4555-A. Przystępujemy do trzeciego czytania. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Marka Wójcika. Bardzo proszę. Dziękuję uprzejmie panu ministrowi. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią posłankę Iwonę Śledzińską-Katarasińską. Bardzo proszę, pani poseł. Poseł Sprawozdawca Marek Wójcik: Proszę o wyciszenie rozmów. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas drugiego czytania zgłoszono 7 poprawek. Komisja rekomendu- Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: je przyjęcie 2. poprawki i odrzucenie pozostałych. Dziękuję. Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Wszystkim wątpiącym chciałabym powiedzieć dwa zdania. Poprawki Senatu zniwelowały znaczną część Marszałek: tego, co budziło nasz niepokój. Jeśli o to chodzi, nie mam żadnych wątpliwości. Chciałabym powiedzieć Dziękuję. zwłaszcza pani prof. Janowskiej, że między innymi Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- wyeliminowały możliwość takiego przywożenia sobie wartego w sprawozdaniu w druku nr 4555. dyrektorów w teczce, jak to pani nazwała, choć dy- Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedsta- rektora Seweryna nie uznałabym za dyrektora w tecz- wia również poprawki, nad którymi głosować będzie- ce, który na niczym się nie zna. my w pierwszej kolejności. Chcę podziękować całej komisji, spośród członków Poprawki od 1. do 5. zgłoszono do art. 1 projektu komisji panu posłowi Jerzemu Fedorowiczowi, który ustawy zawierającego zmiany do ustawy o dostępie przeprowadzał ustawę przez Sejm, Biuru Legislacyjne- do informacji publicznej. mu i tym, którzy przedstawiali nam tak liczne uwagi. W poprawce 1. wnioskodawcy proponują skreślić Naprawdę, proszę państwa, my, widzowie i słuchacze dodawane w ustawie pkt 4 w art. 7 oraz art. 9a i 9b. powinniśmy czekać na tę ustawę, a twórcom będzie Z poprawką tą łączą się poprawki od 3. do 6. z nią tylko lepiej, a nie gorzej. Dziękuję za uwagę. Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. Komisja wnosi o ich odrzucenie. Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość po- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: prawek 2. i 7. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- Dziękuję, pani poseł. prawek 1. i od 3. do 6., zechce podnieść rękę i naci- Zamykam dyskusję. snąć przycisk. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 314 Punkty 2. i 4. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 4496-A. Kto jest przeciw? Przystępujemy do trzeciego czytania. Kto się wstrzymał? Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Orłow- (Głos z sali: Zepsuło się.) skiego w celu przedstawienia dodatkowego sprawoz- Trzeba nacisnąć. dania komisji. W głosowaniu wzięło udział 386 posłów. 131 było za, 223 – przeciw, 32 wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił. Poseł Sprawozdawca Paweł Orłowski: W poprawce 2. do art. 9b ust. 1 ustawy wnioskodawcy proponują dodać zdanie drugie. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas drugiego Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. czytania została zgłoszona jedna poprawka. Komisja Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyﬁkacjach po poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. posiedzeniu w dniu wczorajszym, z racji tej, iż popraw- Kto jest przeciw? ka ta nie spełnia kryterium określoności normy praw- Kto się wstrzymał? nej, rekomenduje odrzucenie poprawki. Dziękuję. W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. 256 było za, 140 – przeciw. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Marszałek: Poprawki od 3. do 6. już rozpatrzyliśmy. W poprawce 7. do art. 12 projektu ustawy wnio- Dziękuję. skodawcy proponują, aby art. 1 pkt 4–6 i 9 w zakresie Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- dotyczącym centralnego repozytorium informacji wartego w sprawozdaniu w druku nr 4496. publicznej weszły w życie po upływie 24 miesięcy od Komisja przedstawia również poprawkę, na którą dnia ogłoszenia. głosować będziemy w pierwszej kolejności. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. W jedynej poprawce do art. 603 ustawy Kodeks Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 7. wykroczeń wnioskodawcy proponują, aby przepisu poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. tego nie stosowało się do sprzedaży grzybów, owoców Kto jest przeciw? leśnych, płodów rolnych, kwiatów oraz rękodzieła. Kto się wstrzymał? Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. 172 było Pan poseł Stanisław Pięta, klub PiS – pytanie. za, 228 – przeciw. 1 minuta. Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Bardzo proszę. Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- Poseł Stanisław Pięta: łości projektu ustawy o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do w brzmieniu proponowanym przez Komisję Admini- posła sprawozdawcy. Jak to jest, panie pośle, że prze- stracji i Spraw Wewnętrznych, wraz z przyjętą po- szkadzają wam ubodzy ludzie sprzedający runo le- prawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. śne, wyroby rękodzieła, owoce? Jak to jest, że tacy Kto jest przeciw? ludzie wam przeszkadzają, a to, że Rycho, Miro i Zby- Kto się wstrzymał? cho okazują się niewinni – nie? (Poruszenie na sali) W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. 265 było za, 135 – wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie Marszałek: ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz nie- których innych ustaw. Dziękuję. Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. po- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nad- zwyczajnej o komisyjnym projekcie ustawy Poseł Stanisław Pięta: o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń. Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- Dlaczego uderzacie w tych biednych ludzi? (Okla- wionego przez pana posła Pawła Orłowskiego oraz ski) Jak wam nie wstyd? Dziękuję. (Oklaski) przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono poprawkę. W związku z tym Sejm skierował przedłożony Marszałek: projekt ustawy ponownie do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyﬁkacjach w celu rozpatrzenia Pan poseł Stanisław Kalemba, klub PSL – pytanie. poprawki. 1 minuta. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkt 4. porządku dziennego – głosowanie 315

Poseł Stanisław Kalemba: Poseł Adam Szejnfeld:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! My jako posłowie ...nie płacąc podatku dochodowego, podatku VAT, jeździmy po drogach, po lasach. Ci ludzie na bezrobo- nie płacąc składek na ubezpieczenie zdrowotne (Po- ciu, ci ubodzy sprzedają grzyby i kupują teraz książki ruszenie na sali), nie płacąc składek na ubezpieczenia dla dzieci itd. Prosiłbym bardzo o stanowisko rządu. społeczne – wielki przemyt i kombinowanie. (Poru- Uważam, że zakazanie tego i karanie to jest jedno szenie na sali) wielkie nieporozumienie. Dajmy chociaż tę wędkę, Czy ta ustawa, panie sprawozdawco i panie mini- o którą chodzi tym bezrobotnym, którzy chodzą po strze, jest przeciwko przestępcom, bandziorom, zło- lasach zbierają grzyby, a teraz stoją przy drogach i je dziejom, oszustom (Poruszenie na sali), czy też prze- sprzedają, żeby przeżyć. (Oklaski, gwar na sali) ciwko ludziom, o których tutaj była mowa, a więc takim, którzy okazjonalnie, jednostkowo sprzedają (Dzwonek) płody ze swoich działek, na przykład przy- Marszałek: domowych? (Poruszenie na sali)

Pan poseł Adam Szejnfeld – pytanie... Pan poseł Stanisław Rydzoń – pytanie. Marszałek: Bardzo proszę. Potem Adam Szejnfeld. Odpowiada pan minister Stanisław Chmielewski, sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości.

Poseł Stanisław Rydzoń: Sekretarz Stanu Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie w Ministerstwie Sprawiedliwości do pana ministra. Panie ministrze, kogo ma dotyczyć Stanisław Chmielewski: zmiana Kodeksu wykroczeń, nad którą za chwilę bę- dziemy głosować – czy tych, którzy sporadycznie będą Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytania, które chcieli sprzedać warzywa czy owoce ze swojej działki zostały zadane w związku z tym projektem, z całą czy ogrodu, nawet na terenie ewentualnie centrów pewnością są ważne, ale podkreślić trzeba w tym miast, czy też handlujących nagminnie, głównie ar- momencie jedno. Po pierwsze, projekt ten nie będzie tykułami przemysłowymi, ale też artykułami spo- w żaden sposób utrudniał, zabraniał sporadycznej żywczymi w wielkich ilościach, nieopłacających po- sprzedaży produktów, o których mówił pan poseł datków, ubezpieczeń i innych danin, także cudzo- przedstawiciel Prawa i Sprawiedliwości. Natomiast ziemców? Myślę tutaj głównie o miejscowościach poprawka zgłoszona przez tenże klub w trakcie pra- letniskowych, nadmorskich i górskich. Prosiłbym o od- cy nad tym projektem po zmianie § 1 art. 603 tegoż powiedź. (Oklaski) projektu, gdzie zapisano w sposób jak najbardziej ja- sny, że chodzi o prowadzenie sprzedaży, ale nie w rozumieniu jednorazowego działania, tylko pew- Marszałek: nego cyklu działań, które mogą być rozumiane jako sprzedaż, która nie jest zorganizowaną działalnością Pan poseł Adam Szejnfeld. gospodarczą. Natomiast poprawka w § 2 prowadzi do Bardzo proszę. całkowitego niezrozumienia przepisu podczas jego ewentualnego stosowania i jest z tego powodu niedo- bra legislacyjnie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Adam Szejnfeld:

Dziękuję. Marszałek: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kontrabanda, przemyt przez zieloną granicę (Poruszenie na sali), Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- tirami rozwożone towary po całej Polsce, tysiące lu- prawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. dzi zaangażowanych przez zorganizowane grupy Kto jest przeciw? przestępcze, przez maﬁę w Polsce (Poruszenie na Kto się wstrzymał? sali), które przerabiają miliardy złotych na polskich W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. 181 było ulicach... (Poruszenie na sali) za, 212 – przeciw, 10 wstrzymało się od głosu. (Głos z sali: Ooo...) Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy. Marszałek: Pytanie zadaje pan poseł Czesław Hoc, klub PiS. 1 minuta. Proszę o ciszę. Proszę o pytanie. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 316 Punkt 4. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Czesław Hoc: Marszałek:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Doszło do skan- Pan poseł Stanisław Kalemba, klub PiS. dalicznego głosowania, albowiem posłowie większości 1 minuta. koalicyjnej odrzucili poprawkę Prawa i Sprawiedliwo- ści. Co to oznacza? Mianowicie to, że emeryci i renciści nie będą mogli dorobić do swoich ubogich rent i eme- Poseł Stanisław Kalemba: rytur. Ta przysłowiowa babcia zostanie wykluczona i praktycznie nie będzie mogła sprzedawać ani kwia- W trybie sprostowania. Pan poseł Hoc odniósł się tów, ani owoców, ani płodów rolnych. My jako Prawo do klubów koalicyjnych. Proszę nie podawać niepraw- i Sprawiedliwość nie zgadzamy się z tym. Legitymizu- dziwych informacji. Klub Polskiego Stronnictwa Lu- jecie zasadę 4 B: bogaci się bogacą, biedni biednieją. dowego w całości poparł tę poprawkę. Dziękuję. My na to nie wyrażamy zgody. (Oklaski) (Oklaski)

Marszałek: Marszałek: Kto z pań i panów posłów… Dziękuję. (Głos z sali: Pytanie.) Pytanie zadaje pan poseł Marek Wikiński, klub To bardziej sprostowanie niż pytanie. SLD. Odpowiadają poseł sprawozdawca Paweł Orłow- 1 minuta. ski i minister Chmielewski z Ministerstwa Sprawie- dliwości. Bardzo proszę. Poseł Marek Wikiński:

Panie Marszałku! Głosujemy nad bardzo ważną Poseł Paweł Orłowski: sprawą. Rozumiem argumenty pana posła Szejnfel- da, że kontrabanda nie może być przeciwko uczciwym Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytania panów ludziom, którzy dorabiają sobie do mizernych emery- posłów ze strony Prawa i Sprawiedliwości świadczą tur, sprzedając produkty z własnego ogródka. Ale nie jednak o niezrozumieniu tego przepisu. Oczywiste może być też tak, jak np. u mnie w Radomiu na osie- jest to, iż ostrze przepisu jest skierowane przeciwko dlu Południe, gdzie człowiek na zaświadczenie z urzę- osobom, które prowadzą sprzedaż o charakterze ma- du gminy obok marchewki, pietruszki i kartoﬂi sowym. Chodzi tu o towary przemysłowe. Tłumaczy- sprzedaje arbuzy, banany i pomarańcze, które kupu- liśmy to na posiedzeniach komisji, tłumaczyliśmy je w tej samej hurtowni, co sprzedawca, który płaci również wczoraj podczas drugiego czytania. Takie ZUS, podatki, wszystko legalnie. Proszę w takim ra- stanowisko przedstawił też minister sprawiedliwości. zie, panie ministrze, o bezwzględnie precyzyjną od- Interpretacja tego przepisu jest jednoznaczna i oczy- powiedź, czy przyjęcie ustawy w proponowanym wista, dotyczy on sprzedaży o charakterze masowym kształcie będzie służyło poszerzaniu bazy podatkowej artykułów przemysłowych, a nie grzybów czy jagód. i zwiększaniu wpływów do budżetu, czy też będzie Przysłowiowa wymieniona przez państwa babcia bę- dalej tolerowana szara strefa. Bardzo proszę o precy- dzie mogła prowadzić handel pietruszką, grzybami, zyjną odpowiedź, bo sprawa jest bardzo ważna. płodami rolnymi, a także owocami leśnymi, zgodnie z państwa intencją. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Marszałek:

Adam Szejnfeld, pytanie. Marszałek: Minister Chmielewski. Poseł Adam Szejnfeld:

W związku z głosowaniem nad całością ustawy Sekretarz Stanu mam pytanie, panie marszałku, do pana posła spra- w Ministerstwie Sprawiedliwości wozdawcy. Chcę zapytać, czy ta ustawa jest skiero- Stanisław Chmielewski: wana przeciwko zorganizowanym grupom przestęp- czym, które łamią w Polsce prawo w biały dzień, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spokojne prze- nawet często w obecności policji i straży miejskiej, czytanie art. 603 § 1 pozwala na dojście do wniosku, czy ona będzie zakazywała sporadycznego, jednost- iż dobre stosowanie tego przepisu powinno doprowa- kowego sprzedawania płodów rolnych ze swoich dzia- dzić do wzrostu przychodów podatkowych w gmi- łek i ogródków. nach. Dziękuję bardzo. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkty 4. i 5. porządku dziennego – głosowanie 317

Marszałek: sowe pomieszczenie albo noclegownię, schronisko lub inną placówkę zapewniającą miejsce noclegowe, chy- Dziękuję. ba że pomieszczenie odpowiadające wymogom tym- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- czasowego pomieszczenia wskazał wierzyciel lub łości projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks wy- dłużnik albo osoba trzecia. kroczeń, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. Nadzwyczajną do spraw zmian w kodyﬁkacjach, ze- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. chce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. 202 było W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. 398 było za, 199 – przeciw, 6 wstrzymało się od głosu. za, 4 – przeciw. Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. ustawy Kodeks wykroczeń. W poprawce 2. wnioskodawcy proponują utrzy- Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. po- mać dotychczasowe brzmienie ust. 5 w art. 18. rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infra- Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. struktury oraz Komisji Samorządu Terytorial- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. nego i Polityki Regionalnej o senackim projekcie poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw loka- Kto jest przeciw? torów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmia- Kto się wstrzymał? nie Kodeksu cywilnego. W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. 399 było Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- za, 4 – przeciw. wionego przez pana posła Stanisława Huskowskiego Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. oraz przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgło- W poprawce 3. wnioskodawcy proponują nowe szono poprawki. brzmienie dodawanego rozdziału 4a. W związku z tym Sejm ponownie skierował pro- Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. jekt ustawy do komisji w celu ich rozpatrzenia. Pytanie zadaje pani poseł Masłowska, klub PiS. Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom 1 minuta. i panom posłom doręczone w druku nr 4552-A. Przystępujemy do trzeciego czytania. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji Poseł Gabriela Masłowska: pana posła Stanisława Huskowskiego. Wysoka Izbo! Będziecie państwo głosować za roz- wiązaniem, które jako jedno z kilku w tym skrom- Poseł Sprawozdawca nym projekcie powoduje, że cała idea, cała ustawa Stanisław Huskowski: w istocie jest atrapą. Miała ona na celu ułatwienie eksmisji, ale jednocześnie zabezpieczenie przed wy- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! rzuceniem na bruk. W projekcie ustawy tak zawężo- Komisje Infrastruktury oraz Samorządu Terytorial- no krąg osób, którym przysługiwać będzie pomiesz- nego i Polityki Regionalnej na wspólnym posiedzeniu czenie tymczasowe, że właściwie czyni on możliwą w dniu wczorajszym rozpatrzyły 5 poprawek zgłoszo- eksmisję na bruk. Eksperci twierdzą, proszę pań- nych podczas drugiego czytania. Połączone komisje stwa, że zabezpieczenie dotyczyć będzie zaledwie 10% jednomyślnie poparły je wszystkie. Dziękuję. osób, które mają już w tej chwili wyroki eksmisyjne, natomiast pominie 90%. Jeżeli w Polsce jest 30 tys. ludzi z wyrokami eksmisyjnymi, to oznacza to, że Marszałek: 3 tys. może liczyć na dobrodziejstwa tej ustawy, natomiast do 27 tys. państwo zapuka do drzwi jesienią, Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy jeszcze w listopadzie tego roku. A przecież proces się zawartego w sprawozdaniu w druku nr 4552. nasila. Komisje w dodatkowym sprawozdaniu przedsta- Chciałabym zapytać pana ministra, dlaczego rząd wiają również poprawki, nad którymi głosować bę- zdecydował się pójść tak daleko. Dlaczego wykluczył dziemy w pierwszej kolejności. tak wiele grup, którym należałoby przyznać pomiesz- Poprawki od 1. do 3. zostały zgłoszone do art. 1 czenie tymczasowe? Czy pan minister potwierdza, że projektu ustawy nowelizującej zawierającego zmiany są właśnie takie oto relacje: 10% do 90%? do ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. W poprawce 1. do art. 4 ust. 2a wnioskodawcy Marszałek: proponują, aby w przypadku wykonywania przez ko- mornika obowiązku opróżnienia lokalu, o którym Odpowiada pan minister Styczeń. mowa w tym przepisie, gmina wskazywała tymcza- Bardzo prosimy. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 318 Punkt 5. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Gabriela Masłowska: zostały uznane przez Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjne – automatycznie przedłuża dobrą, Czy pan minister zna projekt ustawy Prawa i Spra- nie powiem: bardzo dobrą, bo byłoby to nadużyciem, wiedliwości, który nie jest ﬁkcją? (Poruszenie na sali) sytuację tych wszystkich, którzy mają orzeczone wyroki eksmisyjne i będą w ten sposób, dzięki wejściu w życie tej ustawy, kierowani do pomieszczeń tym- Marszałek: czasowych, oczywiście według pewnego łańcucha postępowania dostępnego komornikom przy wykony- Dziękuję bardzo. waniu odpowiednich czynności. Dziękuję bardzo. Czas już minął. Zaraz pan minister odpowie. Marszałek:

Poseł Gabriela Masłowska: Dziękuję bardzo. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. Projekt nie jest ﬁkcją i rzeczywiście mógł przeciw- poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. działać problemowi bezdomności w Polsce. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. 257 po- Marszałek: słów było za, 149 – przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. Dziękuję. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Bardzo proszę, panie ministrze. (Oklaski) Poprawki 4. i 5. zostały zgłoszone do art. 2 projektu ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy Kodeks postępowania cywilnego. Poseł Gabriela Masłowska: W poprawce 4. do art. 1046 wnioskodawcy propo- nują między innymi nowe brzmienie § 4. Proszę państwa, czy pan minister nie spodziewa Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. się, że wkrótce… (Poseł Gabriela Masłowska przema- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. wia przy wyłączonym mikrofonie) poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. (Głosy z sali: Ooo!) Kto jest przeciw? (Głos z sali: Brawo!) Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. 259 po- Marszałek: słów było za, 147 – przeciw. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Bardzo proszę, panie ministrze, o odpowiedź. W poprawce 5. wnioskodawcy proponują utrzy- mać dotychczasowe brzmienie § 1–3 w art. 791. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. Podsekretarz Stanu Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. w Ministerstwie Infrastruktury poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Piotr Styczeń: Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rząd podziela W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. 400 po- troskę pani poseł o los tych, którzy nie mogliby mieć słów było za, 6 – przeciw. zaspokojonych w minimalnym stopniu potrzeb miesz- Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. kaniowych w wyniku sytuacji, która jest spowodowa- Przystępujemy do głosowania nad całością pro- na wyrokiem sądowym z orzeczeniem eksmisji. Jed- jektu ustawy. nocześnie w żaden sposób nie mogę się zgodzić, od- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem powiadając na szereg pytań zadanych z tej trybuny, w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o ochro- ze stwierdzeniem, że działanie ustawy w oparciu nie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy o przepisy, które są proponowane Wysokiej Izbie, wy- i o zmianie Kodeksu cywilnego, w brzmieniu propo- kluczy aż 90% osób z działania przepisów związa- nowanym przez Komisję Infrastruktury oraz Komi- nych przede wszystkim z następującą sytuacją: kon- sję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, sumując orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i wspólnie pracując w podkomisji nadzwyczajnej do- i nacisnąć przycisk. szliśmy do wniosku, że wejście w życie tego zbioru Kto jest przeciw? przepisów – które w gruncie rzeczy załatwiają pro- Kto się wstrzymał? blem, jaki miałby miejsce, gdyby 17 listopada bieżą- W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. 264 posłów cego roku rzeczywiście ekspirowały przepisy, które było za, 1 – przeciw, 138 wstrzymało się od głosu. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkt 7. porządku dziennego – głosowanie 319

Marszałek ty za przejazd autostradą, kiedy ta jest w remoncie. Wobec powyższego Klub Parlamentarny Prawo i Spra- Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie wiedliwość złożył jesienią 2008 r. projekt ustawy, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zgodnie z którym pobieranie takich opłat za przejazd zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz autostradami, kiedy te są w remoncie powyżej pew- ustawy Kodeks postępowania cywilnego. nego czasu, w tym przypadku 1 miesiąca, byłoby Powracamy do rozpatrzenia punktu 7. po- niemożliwe. Posłowie klubu Platforma Obywatelska rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infra- zrobili bardzo dużo, żeby nad projektem o takiej, jak struktury o poselskim projekcie ustawy o zmia- pokazuję, objętości procedować 2 lata, i w końcu nie ustawy o autostradach płatnych oraz o Kra- w dniu wczorajszym zapadła decyzja, że nie ujrzy on jowym Funduszu Drogowym. światła dziennego. Korzystając z okazji, że wdrożyli- Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- ście państwo kolejny projekt nowelizujący właśnie tę wionego przez pana posła Stanisława Żmijana oraz ustawę, którą my pragnęliśmy poprawić, złożyliśmy przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono poprawkę. (Dzwonek) poprawkę. (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Po czasie.) W związku z tym Sejm skierował ponownie pro- Mam pytanie do pana ministra infrastruktury. jekt ustawy do komisji w celu jej rozpatrzenia. Panie ministrze, proszę odpowiedzieć, w jaki sposób Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom wybrnie pan z sytuacji, kiedy niezawisły sąd Rzeczy- i panom posłom doręczone w druku nr 4600-A. pospolitej ocenił, że pobieranie opłat za przejazd re- Przystępujemy do trzeciego czytania. montowanym odcinkiem autostrady jest bezprawne? Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji W jaki sposób po odrzuceniu tej poprawki ten pro- pana posła Stanisława Żmijana. blem formalny będzie rozwiązany? Dlaczego wystę- pujecie przeciwko kierowcom korzystającym z autostrad? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Sprawozdawca Stanisław Żmijan:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W trakcie dru- Marszałek: giego czytania do procedowanej ustawy została zgło- szona jedna poprawka. Poprawka została rozpatrzo- Odpowiada pan Radosław Stępień, minister inna na posiedzeniu Komisji Infrastruktury w dniu frastruktury. wczorajszym. Komisja rekomenduje jej odrzucenie. Bardzo proszę. Dziękuję. (Oklaski)

Podsekretarz Stanu Marszałek: w Ministerstwie Infrastruktury Radosław Stępień: Dziękuję. Przechodzimy do głosowania. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sąd badał dwa Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- przypadki: przypadek dotyczący autostrady A4 i przy- wartego w sprawozdaniu w druku nr 4600. padek dotyczący autostrady A2. I były dwa orzecze- Komisja przedstawia również w dodatkowym nia. W jednym z tych przypadków nałożono karę, sprawozdaniu poprawkę, nad którą głosować będzie- w drugim – nie. To, co przedstawia pan poseł, suge- my w pierwszej kolejności. ruje, jakoby sąd zmienił zasady wynikające zarówno W jedynej poprawce do art. 37a ustawy o autostra- z przepisów prawa, jak i z umowy koncesyjnej, a sąd dach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogo- tego w żaden sposób nie zrobił. Sąd ocenił przypadek wym wnioskodawcy w nowym brzmieniu ust. 1 oraz jednostkowy nadmiernej uciążliwości remontowej na w dodawanych ust. 5b–5e proponują nowe zasady autostradzie A4. Nikt z prawomocnym wyrokiem pobierania opłat za przejazd autostradą. sądu nie polemizuje, kara została nałożona i zostanie Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. wykonana. Natomiast w drugim przypadku kara nie Pytanie, pan poseł Andrzej Adamczyk, klub PiS. została nałożona. Jeżeli chodzi o przypadek wyroku 1 minuta. sądowego, odnosi się on zawsze do sytuacji zgłoszonej jako jednostkowa nadmierna uciążliwość tego, a nie innego postępowania remontowego. Poseł Andrzej Adamczyk: (Poseł Andrzej Adamczyk: Sprostowanie.)

Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę przypo- Marszałek: mnieć, że Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumen- tów w kwietniu 2008 r. nałożył karę na koncesjona- Dziękuję. riusza za to, iż ten pobiera w sposób nieprawny opła- Sprostowanie – pan poseł Adamczyk. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 320 Punkty 7. i 10. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Andrzej Adamczyk: Marszałek:

Dziękuję bardzo. Dziękuję. Panie Marszałku! Widać, pan minister nie zrozu- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- miał mojego pytania. Panie ministrze, otóż sąd ape- prawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. lacyjny wyraźnie określił w uzasadnieniu wyroku, że Kto jest przeciw? pobieranie opłat za przejazd remontowanymi odcin- Kto się wstrzymał? kami autostrad jest niezgodne z prawem. W związku W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. 181 było z tym proszę odpowiedzieć, jak pan, resort infra- za, 224 – przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. struktury, pragnie rozwiązać ten problem. Jaki in- Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. strument dajecie do ręki zarządcy autostrady, aby ten Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem mógł nie pobierać opłat? W tym momencie on takiego w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o auto- instrumentu nie posiada. Mieliście panowie, pań- stradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Dro- stwo, 2 lata na to, żeby przyjąć jakiekolwiek rozwią- gowym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję zanie. Z niechęci do kierowców korzystających z au- Infrastruktury, zechce podnieść rękę i nacisnąć tostrad tego rozwiązania nie przyjęliście tylko dlate- przycisk. go, że projekt, o którym mówimy, był autorstwa Kto jest przeciw? Prawa i Sprawiedliwości. Dziękuję. (Oklaski) Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. 258 było za, 141 – przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie Marszałek: ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Pan poseł sprawozdawca Żmijan. Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. po- Bardzo proszę. rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Poli- tyki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o europejskich radach Poseł Stanisław Żmijan: zakładowych. Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Otóż, wionego przez panią poseł Izabelę Mrzygłocką oraz po pierwsze... przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono (Głos z sali: Momencik, ministra nie ma.) poprawkę. ...materia, którą pan porusza, dotyczy ustawy W związku z tym Sejm skierował ponownie pro- Prawa i Sprawiedliwości, a nie tej ustawy, która jest jekt ustawy od komisji w celu jej rozpatrzenia. przedmiotem głosowania. To po pierwsze, a po dru- Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom gie, w trakcie procedowania w komisji pana posła po i panom posłom doręczone w druku nr 4589-A. prostu nie było (Wesołość na sali), nie miał pan moż- Przystępujemy do trzeciego czytania. liwości brania udziału w debacie. Dziękuję. (Porusze- Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji nie na sali) panią poseł Katarzynę Mrzygłocką. (Poseł Andrzej Adamczyk: Sprostowanie.) (Głos z sali: Starczy już.) Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka:

Marszałek: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas drugiego czytania została zgłoszona jedna poprawka. Wczoraj komisja rozpatrywała tę poprawkę na posiedzeniu Sprostowanie. Był pan, czy nie? i rekomenduje Wysokiej Izbie jej przyjęcie. Dziękuję. (Oklaski) Poseł Andrzej Adamczyk: Marszałek: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dla jasności powiem, że poprawka, o której mówimy, jest tym, czym Dziękuję bardzo. był nasz projekt ustawy. Obecnie poprawka do tego Przechodzimy do głosowania. projektu, nad którym dzisiaj procedujemy, obejmuje Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- w całości nasz projekt ustawy. Dlatego, panie pośle wartego w sprawozdaniu w druku nr 4589. Żmijan, mija się pan z prawdą, mówiąc, że mówimy Komisja przedstawia również w dodatkowym o dwóch różnych kwestiach. Dziękuję bardzo. sprawozdaniu poprawkę, nad którą głosować będzie- (Poseł Julia Pitera: A był pan, czy nie?) my w pierwszej kolejności. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkty 10. i 15. porządku dziennego – głosowanie 321

Marszałek stować w te fundusze, omijając podatek Belki, panie ministrze. Pan mi na to pytanie nie odpowiedział. W jedynej poprawce do art. 2 ustawy nowelizują- Proszę dzisiaj o odpowiedź. Dziękuję. (Oklaski) cej wnioskodawcy w nowym brzmieniu ust. 3 i w do- dawanym ust. 4 proponują m.in., aby strony porozu- mień zawartych lub zmienionych od dnia 6 czerwca Marszałek: 2011 r. do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy obo- wiązane były dostosować treść porozumień do prze- Dziękuję. pisów niniejszej ustawy w terminie 6 miesięcy od Odpowiada pan minister Wiesław Szczuka, pod- dnia jej wejścia w życie. sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Bardzo proszę. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Podsekretarz Stanu Kto się wstrzymał? w Ministerstwie Finansów W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. 404 było Wiesław Szczuka: za, 3 – przeciw. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja usta- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wy o funduszach inwestycyjnych ma na celu ułatwie- w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o euro- nie życia tym podmiotom, które chciałyby zainwesto- pejskich radach zakładowych, w brzmieniu propono- wać na własne ryzyko kwoty przekraczające rzeczy- wanym przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny, wiście na jedną osobę 40 tys. euro. Ustawa nie zwal- wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę nia tych podmiotów, które będą tworzone w tym i nacisnąć przycisk. trybie, z nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego, Kto jest przeciw? który to nadzór do tej pory miał taki efekt, że wydłu- Kto się wstrzymał? żał procedurę uzyskania zgody. Natomiast pytałem W głosowaniu wzięło udział 399 posłów. 397 było przed dzisiejszą debatą przewodniczącego Komisji za, 1 poseł był przeciw, 1 wstrzymał się od głosu. Nadzoru Finansowego – przypominał sobie jeden Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie przypadek odmowy wydania takiego zezwolenia. ustawy o europejskich radach zakładowych. W związku z tym to jest czysta mitręga biurokratycz- Powracamy do rozpatrzenia punktu 15. po- na, którą chcemy usunąć, natomiast nie ma to w żad- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- nej mierze na celu obchodzenia prawa. nansów Publicznych o rządowym projekcie usta- Pan poseł Stawiarski pytał w debacie wcześniej- wy o zmianie ustawy o funduszach inwestycyj- szej również o to, czy to jest mechanizm dla wypływu nych oraz ustawy o podatku dochodowym od pieniędzy z Polski. Chciałbym przytoczyć dane z bi- osób prawnych. Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- lansu płatniczego. W ciągu ostatniego roku do Polski wionego przez panią poseł Renatę Zarembę oraz w ramach inwestycji portfelowych przypłynęło 66 przeprowadził dyskusję. mld zł, odpłynęło 4. Czyli saldo przepływów kapita- W dyskusji nie zgłoszono poprawek. łowych jest zdecydowanie jednoznacznie korzystne. Przystępujemy do trzeciego czytania. Tak jak powiedziałem: nie ma to na celu omijania Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- prawa czy znajdowania ułatwień. Dziękuję bardzo. wartego w sprawozdaniu w druku nr 4631. Pytanie, pan poseł Stawiarski. 1 minuta. Marszałek: Dziękuję. Poseł Jarosław Stawiarski: Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o fundu- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jedno krótkie szach inwestycyjnych oraz ustawy o podatku docho- pytanie, na które nie odpowiedział mi wczoraj pan dowym od osób prawnych, w brzmieniu proponowa- minister. Fundusze inwestycyjne zamknięte to fun- nym przez Komisję Finansów Publicznych, zechce dusze adresowane do bardzo zamożnych obywateli, podnieść rękę i nacisnąć przycisk. którzy mają duże pieniądze. W tej nowelizacji mówi Kto jest przeciw? się o 40 tys. euro. Kto się wstrzymał? Pytałem pana ministra wczoraj, czy ta nowela, W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. 269 było która ma pozbawić Komisję Nadzoru Finansowego za, 136 – przeciw. nadzoru nad opiniowaniem i nad procesem zakłada- Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie nia funduszu inwestycyjnego, nie ma na celu tego, by ustawy o funduszach inwestycyjnych oraz ustawy ludzie mający duże pieniądze w Polsce mogli zainwe- o podatku dochodowym od osób prawnych. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 322 Punkty 16. i 29. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek w Sejmie, ale Senat podzielił nasze argumenty i prze- głosował, aby na stadionach alkohol nie mógł być spo- Powracamy do rozpatrzenia punktu 16. po- żywany ani sprzedawany. Głosowali w ten sposób nie rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spra- tylko nasi, Prawa i Sprawiedliwości, senatorowie, ale wiedliwości i Praw Człowieka o rządowym pro- także Platformy Obywatelskiej. W związku z tym kie- jekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępo- ruję pytanie do pana posła sprawozdawcy: Jaka jest wania karnego i niektórych innych ustaw. odpowiedź pana posła Platformy Obywatelskiej, po- Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- słów PSL-u i SLD w sprawie argumentów Senatu? wionego przez pana posła Wojciecha Wilka oraz prze- (Poseł Tomasz Garbowski: Bardzo dobra.) prowadził dyskusję. To są te same argumenty, które formułowaliśmy. W dyskusji nie zgłoszono poprawek. Proszę o odpowiedź, bo podczas dzisiejszej debaty Przystępujemy do trzeciego czytania. w Sejmie także zadawałem to pytanie, ale odpowiedź Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zanie padła. Proszę o odpowiedź na pytanie, dlaczego wartego w sprawozdaniu w druku nr 4619. wymienione kluby chcą rozpijać młodzież na stadio- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem nach. (Oklaski) w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks (Poseł Waldy Dzikowski: Farmazony.) postępowania karnego i niektórych innych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Sprawie- dliwości i Praw Człowieka, zechce podnieść rękę i na- Marszałek: cisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Odpowiada poseł sprawozdawca pan Ireneusz Raś. Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. 407 było za, 1 poseł był przeciw. Poseł Ireneusz Raś: Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy o pro- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panu posłowi kuraturze oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Kar- Zielińskiemu tłumaczyliśmy na wszystkich spotka- nym. niach w podkomisjach i komisjach, że dochodzimy do Powracamy do rozpatrzenia punktu 29. po- pewnego standardu, do pewnej kultury organizowa- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Admi- nia imprez masowych. Po doświadczeniach europej- nistracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji skich i po konsultacjach zdecydowaliśmy się na wpro- Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki o stano- wadzenie tego przepisu i większością głosów w komi- wisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie usta- sji nie przyjęliśmy sugestii Senatu. Mamy nadzieję, wy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz że te wszystkie restrykcyjne instrumenty, które są niektórych innych ustaw. zapisane w ustawie o bezpieczeństwie imprez maso- Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- wych, są wystarczające, żeby tę pełną kulturę wpro- wionego przez pana posła Ireneusza Rasia oraz prze- wadzić na stadionach i na imprezach masowych. prowadził dyskusję. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Brawo!) bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględ- Marszałek: ną większością głosów, uważa się ją za przyjętą. Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie Przystępujemy do głosowania. poprawek Senatu. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. Poprawki od 1. do 11. Senat zgłosił do ustawy poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć o bezpieczeństwie imprez masowych. przycisk. Przechodzimy do głosowania nad 1. poprawką Kto jest przeciw? Senatu do art. 8 ust. 2, art. 8a i art. 56. Kto się wstrzymał? Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki. W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Więk- Pytanie, pan poseł Jarosław Zieliński, klub PiS. szość bezwzględna – 203. 229 było za, 168 – przeciw, 1 minuta. 7 osób wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów. Poseł Jarosław Zieliński: Przechodzimy do głosowania nad 2. poprawką Senatu do art. 13 ust. 2, 2d, 3, 3a, 4 i 5 oraz polega- To jest zasadnicza sprawa dla całej ustawy i o nią jącą na dodaniu ust. 6–14. toczył się spór: alkohol na stadionach. Większość ko- Z poprawką tą łączą się poprawki 3. do art. 14 ust. 9 alicyjna nie słuchała naszych zdroworozsądkowych, oraz 4. do art. 15 ust. 2. słusznych argumentów w czasie prac legislacyjnych Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkt 29. porządku dziennego – głosowanie 323

Marszałek Przechodzimy do głosowania nad 9. poprawką Senatu do art. 68f ust. 2. Komisje wnoszą o ich przyjęcie. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu od 2. do 4., zechce podnieść rękę 9. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć i nacisnąć przycisk. przycisk. Kto jest przeciw? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. 3 było za, W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Wszyscy 398 – przeciw. byli przeciw. Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- nej większości głosów poprawki Senatu przyjął. nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. Przechodzimy do głosowania nad 5. poprawką Przechodzimy do głosowania nad 10. poprawką Senatu do art. 36 ust. 2. Senatu do art. 68j. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć 10. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. przycisk. Kto jest przeciw? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Wszyscy W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Wszyscy byli przeciw. byli przeciw. Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. Przechodzimy do głosowania nad 6. poprawką Przechodzimy do głosowania nad 11. poprawką Senatu do art. 68b ust. 1. Senatu polegającą na dodaniu art. 79a. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. Z poprawką tą łączą się poprawki 15. polegająca Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem na dodaniu art. 12a i 16. do art. 13 ustawy nowelizu- 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć jącej. przycisk. Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. Kto jest przeciw? Komisje wnoszą o ich przyjęcie. Kto się wstrzymał? Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. Wszyscy poprawek Senatu 11., 15. i 16., zechce podnieść rękę byli przeciw. i nacisnąć przycisk. Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- Kto jest przeciw? nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. Kto się wstrzymał? Przechodzimy do głosowania nad 7. poprawką W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. Wszyscy Senatu do art. 68c ust. 1. byli przeciw. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem nej większości głosów poprawki Senatu przyjął. 7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Przechodzimy do głosowania nad 12. poprawką przycisk. Senatu do art. 17ac ust. 1 ustawy o ochronie granicy Kto jest przeciw? państwowej. Kto się wstrzymał? Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Wszyscy Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem byli przeciw. 12. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- przycisk. nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. Kto jest przeciw? Przechodzimy do głosowania nad 8. poprawką Kto się wstrzymał? Senatu do art. 68e ust. 1. W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Wszyscy Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. byli przeciw. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. przycisk. Przechodzimy do głosowania nad 13. poprawką Kto jest przeciw? Senatu do art. 96 § 1aa ustawy Kodeks postępowania Kto się wstrzymał? w sprawach o wykroczenia. W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Wszyscy Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. byli przeciw. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- 13. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. przycisk. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 324 Punkty 29., 30. i 31. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów. Kto jest przeciw? Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska Kto się wstrzymał? Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Wszyscy wyborczy oraz niektórych innych ustaw. byli przeciw. Powracamy do rozpatrzenia punktu 31. po- Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kul- nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. tury i Środków Przekazu o stanowisku Senatu Przechodzimy do głosowania nad 14. poprawką w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizo- Senatu do art. 11 ustawy nowelizującej. waniu i prowadzeniu działalności kulturalnej Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki. oraz niektórych innych ustaw. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- 14. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć wionego przez panią poseł Iwonę Śledzińską-Katara- przycisk. sińską i przeprowadził dyskusję. Kto jest przeciw? Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa- Kto się wstrzymał? nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego. W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. 1 osoba Poprawki od 1. do 10. Senat zgłosił do art. 1 ustawy była za, 404 – przeciw. nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o orga- Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- nizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. Przechodzimy do głosowania nad 1. poprawką Se- Poprawki 15. i 16. już rozpatrzyliśmy. natu do art. 11a ust. 1 i polegającą na dodaniu ust. 3. Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Senatu do ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeń- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem stwie imprez masowych oraz niektórych innych 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć ustaw. przycisk. Powracamy do rozpatrzenia punktu 30. po- Kto jest przeciw? rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nad- Kto się wstrzymał? zwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie usta- W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Więk- wy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz szość bezwzględna – 205. 206 było za, 201 – przeciw, niektórych innych ustaw. 1 osoba wstrzymała się od głosu. Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu wionego przez pana posła Eugeniusza Kłopotka oraz bezwzględną większością głosów. przeprowadził dyskusję. Przechodzimy do głosowania nad 2. poprawką Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa- Senatu do art. 14a ust. 1. nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Przechodzimy do głosowania nad 1. poprawką Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Senatu do art. 383 § 2 i 2a. 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Z poprawką tą łączy się poprawka 2. do art. 492 przycisk. § 2, 2a, 3 i 3a. Kto jest przeciw? Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. Kto się wstrzymał? Komisja wnosi o ich przyjęcie. W głosowaniu wzięło udział 409 posłów. 401 było Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem przeciw, 8 wstrzymało się od głosu. poprawek Senatu 1. i 2., zechce podnieść rękę i naci- Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- snąć przycisk. nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. Kto jest przeciw? Przechodzimy do głosowania nad 3. poprawką Kto się wstrzymał? Senatu do art. 16 polegającą na dodaniu ust. 3a–3c. W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. 1 osoba Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. była za, 405 – przeciw. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przy- nej większości głosów poprawki Senatu przyjął. cisk. Przechodzimy do głosowania nad 3. poprawką Kto jest przeciw? Senatu do art. 5 ustawy nowelizującej. Kto się wstrzymał? Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. 9 było za, Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 395 – przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- przycisk. nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. Kto jest przeciw? Przechodzimy do głosowania nad 4. poprawką Kto się wstrzymał? Senatu do art. 26a i polegającą na dodaniu art. 26aa W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. 393 było i art. 26ab. za, 14 – przeciw. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkt 31. porządku dziennego – głosowanie 325

Marszałek Marszałek:

Dwa pytania. Dziękuję bardzo. Pani poseł Zdzisława Janowska, klub SLD. Odpowiada... Bardzo proszę. Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski: Poseł Zdzisława Janowska: Ponieważ proces... Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pytanie do sprawozdaczyni komisji. Senat przyjął poprawki, które są niezgodne z Ko- Marszałek: deksem pracy, niezgodne z konstytucją. Poprawka, Czas już minął. nad którą w tej chwili mamy głosować, dotyczy wła- ściwie ubezwłasnowolnienia aktorów, artystów, pra- cowników kultury, ponieważ traktuje ich pracę tylko Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski: i wyłącznie sezonowo. A więc ci, którzy do tej pory pracowali na czas nieokreślony, również mogą praco- ...legislacyjny jest jawny... wać tylko przez jeden sezon, a później nie wiadomo, co ma się z nimi stać. Dlaczego proponuje się niezgodne z Kodeksem pracy poprawki? Dziękuję. Marszałek:

Ale to jest czas na pytania, a nie na... (Gwar na sali) Marszałek:

Pytanie, pan poseł Kazimierz Ujazdowski, klub Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski: PiS – 1 minuta. Ale właśnie pytam.

Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski: Marszałek: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam może bardziej precyzyjne pytanie. Pan marszałek Zych parę Nie, to nie jest pytanie, tylko opowieść o reży- tygodni temu przypomniał nam – i bardzo słusznie serach. – że wszelkie inne regulacje niż te, które są zawarte w kodeksie, powinny być lepsze dla pracownika, a nie Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski: gorsze. W tym przypadku mamy do czynienia z po- prawką, która zakłada, że każdą umowę na czas nie- Ponieważ proces legislacyjny jest jawny, to chcę określony można rozwiązać ze względów niezależ- zapytać, kto personalnie jest autorem tej regulacji? nych od pracownika, od artysty, czyli mamy umowę (Oklaski) wewnętrznie sprzeczną, a na pewno pogarszającą status pracowniczy. Czy istnieje jakakolwiek inna sfera prawa pracy, w której następuje pogorszenie Marszałek: statusu pracowniczego? W tej poprawce jest też zawarta najbardziej nie- Pani poseł sprawozdawca Iwona Śledzińska-Ka- dorzeczna, najbardziej biurokratyczna regulacja, tarasińska. jaką Wysoka Izba, jeśli się pomyli, uchwali w tej ka- Bardzo proszę. dencji, tzn. prawo ministra kultury do wydawania rozporządzenia o okresowych... ( ) Dzwonek Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Czas się skończył.) ...ocenach artystów, w tym o kryteriach oceny Odpowiem pani poseł Janowskiej. Instytucje ar- negatywnej i pozytywnej. Chcę powiedzieć, że nawet tystyczne pracują w sezonach, od 1 września do 31 gdyby panowie Bareja i Machulski tydzień ze sobą czerwca. W każdym teatrze, ﬁlharmonii... pracowali, nie wymyśliliby takiej regulacji. (Poseł Marek Suski: To nie jest odpowiedź na py- (Poseł Stefan Niesiołowski: Dość tych bredni.) tanie.) To jest regulacja z rosyjskiej tradycji prawnej, to ...operze, tam, gdzie są instytucje artystyczne, jest Gogol. (Oklaski) umowy z pracownikami, werbowanie pracowników 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 326 Punkt 31. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska na podstawie rozporządzenia ministra? (Wesołość na sali) Naprawdę w imię zdrowego rozsądku i poczucia bądź przenoszenie się pracowników załatwia się humoru odrzućmy tę poprawkę. (Wesołość na sali, w maju. oklaski) (Poseł Marek Suski: Kto jest autorem tej poprawki?) I tak to jest, taki jest cykl pracy w tych instytu- Marszałek: cjach. Jeśli natomiast pani uważa, że to jest zatrudnie- Przystępujemy do głosowania. nie z przerwą, to pani po prostu się myli. Chodzi Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem o okres. Korzystnym rozwiązaniem dla pracowników 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć instytucji artystycznych jest to, że takie umowy przycisk. w tych instytucjach mogą być rozwiązywane – oczy- Kto jest przeciw? wiście przez jedną, jak i przez drugą strony – na czte- Kto się wstrzymał? ry miesiące przed końcem sezonu artystycznego, W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Więk- ponieważ poszukiwanie nowej instytucji być może szość bezwzględna – 203. 206 było za, 195 – przeciw, jest trudniejsze niż poszukiwanie nowej poczty bądź 4 wstrzymało się od głosu. (Oklaski) nowego urzędu. To jest rozwiązanie, którego doma- Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu gały się środowiska artystyczne. bezwzględną większością głosów. Jeżeli jest mowa o tym, czy jeszcze ktoś gdzieś tak Przechodzimy do głosowania nad 5. poprawką pracuje, to być może nie jestem aż taką specjalistką, Senatu do art. 31 ust. 1, 2 i 3. ale wydaje mi się, że jest specjalny tryb pracy pra- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. cowników szkolnictwa wyższego, specjalny tryb pra- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem cy w oświacie, co reguluje Karta Nauczyciela, że spe- 5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć cjalny tryb pracy jest w Policji, że specjalny tryb przycisk. pracy jest w górnictwie. Po prostu są regulacje, które Kto jest przeciw? dostosowują kontakty pracownika z instytucją sto- Kto się wstrzymał? sownie do specyﬁki tych instytucji. W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. 30 było Jeśli pan minister, a teraz poseł, Ujazdowski dzi- za, 367 – przeciw, 7 wstrzymało się od głosu. wi się, że w instytucji artystycznej w stosunku do Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- pracownika artystycznego przeprowadzane są oceny, nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. to nie bardzo umiem panu posłowi wytłumaczyć dla- Przechodzimy do głosowania nad 6. poprawką czego, ale wyobrażam sobie, że jeżeli ktoś gra pierw- Senatu do art. 31 ust. 3. sze skrzypce w orkiestrze ﬁlharmonii, to kierownik Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. artystyczny tej instytucji musi co pewien czas prze- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem prowadzać oceny tych pierwszych skrzypiec. (Weso- 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć łość na sali) przycisk. Ja wiem, że to jest... Proszę państwa, nie dziwię Kto jest przeciw? się, że tak głosujecie... Kto się wstrzymał? (Głos z sali: To dziwne.) W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. 34 było (Głos z sali: Dla nas nie.) za, 373 – przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. ...bo jak rozumiem, jest to dla was troszkę obca Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- materia. I tyle. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. Przechodzimy do głosowania nad 7. poprawką Senatu do art. 31a ust. 1 i 3. Marszałek: Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Dziękuję za tę pełną odpowiedź. 7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć W jakiej sprawie? przycisk. (Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski: Otóż...) Kto jest przeciw? Ale w jakiej sprawie, panie pośle? Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. 387 było za, 11 – przeciw, 7 wstrzymało się od głosu. Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski: Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów. Sprostowanie jest wtedy, kiedy pada nazwisko Przechodzimy do głosowania nad 8. poprawką autora wypowiedzi, tak? Senatu do art. 31a polegającą na dodaniu ust. 4–6. Otóż nie mam nic przeciwko temu – pani poseł Z poprawką tą łączy się poprawka 17. do art. 10 mnie nie zrozumiała – żeby dyrektor instytucji arty- ust. 5 ustawy nowelizującej. stycznej oceniał pierwsze skrzypce. Tylko dlaczego Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkt 31. porządku dziennego – głosowanie 327

Marszałek W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. 249 było za, 156 – przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. Proponuję, aby nad poprawkami 8. i 17. głosować Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu łącznie. bezwzględną większością głosów. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm Przechodzimy do głosowania nad 13. poprawką propozycję przyjął. do art. 5a ust. 2 ustawy o muzeach. Sprzeciwu nie słyszę. Komisja wnosi o jej przyjęcie. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 8. i 17., zechce podnieść rękę i na- 13. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć cisnąć przycisk. przycisk. Kto jest przeciw? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. 176 było W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. 1 osoba za, 229 – przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. była za, 400 – przeciw, 5 wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- nej większości głosów poprawki Senatu przyjął. nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. Przechodzimy do głosowania nad 9. poprawką Se- Przechodzimy do głosowania nad 14. poprawką natu do art. 31d ust. 1 polegającą na dodaniu pkt 2a. do art. 8 ust. 6 ustawy nowelizującej. Komisja wnosi o jej przyjęcie. Komisja wnosi o jej przyjęcie. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 14. 9. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. przycisk. Kto jest przeciw? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. 1 osoba W głosowaniu udział wzięło 405 posłów. 2 było za, była za, 400 – przeciw, 5 wstrzymało się od głosu. 397 – przeciw, 6 wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. Przechodzimy do głosowania nad 15. poprawką nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. do art. 9 ustawy nowelizującej polegającą na skreśle- Przechodzimy do głosowania nad 10. poprawką niu ust. 2. do art. 31d ust. 2. Komisja wnosi o jej przyjęcie. Komisja wnosi o jej przyjęcie. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 15. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 10. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. 405 było W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. 24 było przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. za, 379 – przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. Przechodzimy do głosowania nad 16. poprawką Przechodzimy do głosowania nad 11. poprawką do art. 10 ust. 3 ustawy nowelizującej. Senatu do art. 3a ust. 1 i 2 oraz ust. 3 pkt 1 ustawy Komisja wnosi o jej przyjęcie. o rzemiośle. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 16. Komisja wnosi o jej przyjęcie. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto jest przeciw? 11. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto się wstrzymał? przycisk. W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. 178 było Kto jest przeciw? za, 227 – przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. Kto się wstrzymał? Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- W głosowaniu udział wzięło 404 posłów. 1 osoba nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. była za, 402 – przeciw, 1 wstrzymała się od głosu. Poprawkę 17. już rozpatrzyliśmy. Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- Przechodzimy do głosowania nad 18. poprawką nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. do art. 13 pkt 1 ustawy nowelizującej. Przechodzimy do głosowania nad 12. poprawką Komisja wnosi o jej przyjęcie. do art. 5a ust. 1 ustawy o muzeach. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 18. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 12. Kto jest przeciw? poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto się wstrzymał? Kto jest przeciw? W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. 136 było Kto się wstrzymał? za, 270 – przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 328 Punkt 17. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek Poseł Tadeusz Woźniak:

Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W treści usta- nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął. wy projektodawcy posługują się pojęciem „dane refe- Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska rencyjne”. Niemniej jednak termin ten nie jest zdefi- Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o orga- niowany w polskim stanie prawnym. Prawo i Spra- nizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej wiedliwość zaproponowało definicję danych referen- oraz niektórych innych ustaw. cyjnych, żeby było wiadomo, co jest przedmiotem Powracamy do rozpatrzenia punktu 17. po- ustawy. Nie może być tak, jak powiedział pan mini- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Admi- ster w czasie posiedzenia komisji, że pojęcie to jest nistracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym znane osobom, które się tym zajmują w pracy. Pojęcie projekcie ustawy o wymianie informacji z orga- musi być jasne, zrozumiałe dla każdego obywatela. nami ścigania państw członkowskich Unii Euro- Zadaję pytanie panu ministrowi administracji i spraw pejskiej. wewnętrznych. Czy zasadne jest, aby pojęcie „dane Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- referencyjne” znalazło się w słowniku w ustawie? wionego przez pana posła Grzegorza Raniewicza oraz Czy dane referencyjne figurują w polskim stanie przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono prawnym i czy jest to pojęcie zrozumiałe dla każdego poprawki. obywatela? Dziękuję bardzo. W związku z tym Sejm ponownie skierował projekt ustawy do komisji w celu ich rozpatrzenia. Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom Marszałek: i panom posłom doręczone w druku nr 4615-A. Przystępujemy zatem do trzeciego czytania. Odpowiada pan minister Adam Rapacki, MSWiA. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji Bardzo proszę. pana posła Grzegorza Raniewicza. Bardzo proszę. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Sprawozdawca Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Raniewicz: Adam Rapacki: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście do- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie drugiego czytania zgłoszono sześć poprawek. Komisja reko- brze byłoby zdefiniować termin „dane referencyjne”. menduje pozytywnie poprawki nr 4., 5. i 6. Dziękuję Natomiast definicja zaproponowana przez Klub Par- bardzo. lamentarny Prawo i Sprawiedliwość nie odzwiercie- dla, czym są dane referencyjne. Mówiąc o danych referencyjnych, myślimy w ustawie o wymianie da- Marszałek: nych w zakresie DNA i danych daktyloskopijnych, a są to specjalnie zakodowane, według określonych Dziękuję. standardów narzuconych przez Unię Europejską, Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zadane, które pozwalają na identyfikowanie osoby bez wartego w sprawozdaniu w druku nr 4615. przekazywania szczegółowych informacji o danych Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedsta- personalnych osoby. Mówiąc szczerze, nawet general- wia także poprawki, nad którymi głosować będziemy ny inspektor ochrony danych osobowych, specjalista, w pierwszej kolejności. doktor z zakresu referencyjności danych, nie był W 1. poprawce wnioskodawcy proponują nadać w stanie doprecyzować terminu, powiedzieć, jak na- nowe brzmienie tytułowi ustawy. zwać po imieniu te dane referencyjne. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Ta propozycja nie wyczerpuje tych definicji, dlate- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. go zdecydowaliśmy, że elementy określające dane re- poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. ferencyjne zawarte w decyzjach, które są wprowadza- Kto jest przeciw? ne, będą lepszym rozwiązaniem niż zawężanie i wpi- Kto się wstrzymał? sywanie nieprawidłowej definicji. Dziękuję bardzo. W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. 169 było za, 229 – przeciw. Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Marszałek: W 2. poprawce do art. 3 wnioskodawcy proponują dodać pkt 9 zawierający definicję danych referencyj- Dziękuję. nych. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Pytanie, pan poseł Woźniak, klub PiS. Kto jest przeciw? 1 minuta. Kto się wstrzymał? 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkty 17. i 18. porządku dziennego – głosowanie 329

Marszałek Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. 268 było W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Za było za, 138 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu. 175, 225 – przeciw. Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawą o wymianie Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. informacji z organami ścigania państw członkow- W 3. poprawce wnioskodawcy proponują nadać skich Unii Europejskiej. nowe brzmienie art. 9. Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. po- Komisja wnosi o jej odrzucenie. rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochro- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnic- 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. twa o rządowym projekcie ustawy o zmianie Kto jest przeciw? ustawy Prawo ochrony środowiska. Kto się wstrzymał? Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. 168 było wionego przez pana posła Jana Rzymełkę oraz prze- za, 232 – przeciw. prowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono po- Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. prawki. W 4. poprawce do art. 18 ust. 1 pkt 4 wnioskodaw- W związku z tym Sejm ponownie skierował pro- cy proponują, aby przekazanie informacji otrzyma- jekt ustawy do komisji w celu ich rozpatrzenia. nych od organu ścigania państwa członkowskiego Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom Unii Europejskiej państwu trzeciemu następowało, i panom posłom doręczone w druku nr 4582-A. jeżeli państwo trzecie zapewnia odpowiedni poziom Przystępujemy zatem do trzeciego czytania. ochrony, o którym mowa w art. 47 ustawy o ochronie Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji danych osobowych. pana posła Jana Rzymełkę. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Poseł Sprawozdawca Jan Rzymełka: Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, panie marszałku. W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Wszyscy W trakcie drugiego czytania ustawy zmieniającej byli za. ustawę Prawo ochrony środowiska odnosiliśmy się do Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. możliwości przekazania 10% zysku ze sprzedaży emi- W 5. poprawce wnioskodawcy proponują nowe sji na pomoc rozwojową w ochronie środowiska. brzmienie art. 26. Komisja rekomenduje odrzucenie dwóch zgłoszo- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. nych poprawek. Dziękuję. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Marszałek: Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. 399 było Dziękuję. za, 3 – przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. wartego w sprawozdaniu w druku nr 4582. W 6. poprawce do art. 30 dotyczącego ustawy Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedsta- o ochronie danych osobowych wnioskodawcy propo- wia także poprawki, nad którymi głosować będziemy nują m.in. dodać pkt 2c w art. 43 ust. 1. w pierwszej kolejności. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Poprawka 1. została zgłoszona do art. 1 zawierają- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem cego zmiany w ustawie Prawo ochrony środowiska. 6. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. W poprawce tej wnioskodawcy proponują uchylić Kto jest przeciw? ust. 1a w art. 221. Kto się wstrzymał? Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Wszyscy Kto z panów posłów jest za przyjęciem 1. popraw- byli za. ki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Kto jest przeciw? Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Kto się wstrzymał? w całości projektu ustawy o wymianie informacji W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Wszyscy z organami ścigania państw członkowskich Unii Eu- byli przeciw. ropejskiej, w brzmieniu proponowanym przez Ko- Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. misję Administracji i Spraw Wewnętrznych, wraz W poprawce 2. wnioskodawcy proponują uchylić z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i na- ust. 5 w art. 3 w ustawie o systemie zarządzania emi- cisnąć przycisk. sjami gazów cieplarnianych i innych substancji. Kto jest przeciw? Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 330 Punkty 18. i 19. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek W związku z tym Sejm skierował przedłożony projekt ustawy ponownie do Komisji Gospodarki Kto z panów posłów jest za przyjęciem 2. popraw- w celu rozpatrzenia poprawek. ki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom Kto jest przeciw? i panom posłom doręczone w druku nr 4630-A. Kto się wstrzymał? Przystępujemy do trzeciego czytania. W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. 1 osoba Proszę pana posła Andrzeja Czerwińskiego o za- była za, 402 – przeciw. branie głosu w celu przedstawienia dodatkowego Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. sprawozdania komisji. Pytanie – pan poseł Szyszko. 1 minuta. Poseł Sprawozdawca Andrzej Czerwiński: Poseł Jan Szyszko: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spo- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 18 grudnia 2009 r. śród 18 poprawek zgłoszonych podczas drugiego po raptownym i niespodziewanym opuszczeniu sali oczytaniu Komisja Gospodarki prosi o przyjęcie po- obrad przez ministra środowiska premier polskiego prawek 2. i 18. Dziękuję. rządu podjął decyzję, że będzie partycypował w płat- nościach Polski na rzecz innych państw. W związku z tym pojawia się pytanie. Oczywiście jest to łamanie Marszałek: konwencji klimatycznej, gdyż w latach 2010–2012, zgodnie z załącznikiem nr 1, Polska nie powinna po- Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- nosić żadnych kosztów. wartego w sprawozdaniu w druku nr 4630. Moje pytanie jest następujące: Czy premier pol- Komisja przedstawia również poprawki, nad któ- skiego rządu ma prawo podejmować tego rodzaju rym głosować będziemy w pierwszej kolejności. zobowiązania, bo skoro tak, to po co tu w tej chwili W poprawce 1. wnioskodawcy proponują nowe głosujemy? I jeszcze druga uwaga: Co stanie się, gdy brzmienie zmian w art. 24 ustawy o zapasach ropy zagłosujemy na nie, bo przecież parlament ma takie naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz prawo? Kto będzie płacił, do czego zobowiązał się pan zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bez- premier? Dziękuję bardzo. (Oklaski) pieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym. Z poprawką tą łączą się poprawki... Marszałek: (Poseł Adam Rogacki: Pytanie.) Cierpliwości. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Z poprawką tą łączą się poprawki od 3. do 17. w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. ochrony środowiska, w brzmieniu proponowanym Przyjęcie poprawki 1. spowoduje bezprzedmioto- przez Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Natu- wość poprawki 2. ralnych i Leśnictwa, zechce podnieść rękę i nacisnąć Komisja wnosi o odrzucenie tych poprawek. przycisk. Pytanie – pan poseł Adam Rogacki, klub PiS. Kto jest przeciw? 1 minuta. Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. 265 było za, 136 – przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Poseł Adam Rogacki: Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizujemy Powracamy do rozpatrzenia punktu 19. po- ustawę o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeń- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Go- stwa energetycznego Polski. Bezpieczeństwo energe- spodarki o rządowym projekcie ustawy o zmia- tyczne według rządu PO–PSL to zdecydowanie się nie ustawy o zapasach ropy naftowej, produk- na jeden z najdroższych gazów w Europie, to zwięk- tów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach szenie ilości pobieranego gazu na niekorzystnych dla postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpie- Polski warunkach. czeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na A teraz ciekawe kuriozum. Zwalnia się podmioty rynku naftowym oraz o zmianie ustawy Prawo zobowiązane do magazynowania gazu, zezwala się energetyczne. na magazynowanie gazu poza granicami Polski. Stąd Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- moje pytanie do pana ministra: Czy zna pan inny wionego przez pana posła Andrzeja Czerwińskiego kraj, który w ten sposób demontowałby swój system oraz przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgło- bezpieczeństwa energetycznego? Czy zna pan kraj, szono poprawki. który pozbawiałby Urząd Regulacji Energetyki moż- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkt 19. porządku dziennego – głosowanie 331

Poseł Adam Rogacki Prawo i Sprawiedliwość oznacza, po pierwsze, zezwolenie na magazynowanie gazu poza granicami kraju, liwości kontroli obowiązkowych zapasów gazu? Czy po drugie, pozbawia Urząd Regulacji Energetyki kon- zna pan kraj, który zezwala na magazynowanie go troli nad zapasami gazu? (Oklaski) poza granicami kraju? Czy zna pan kraj, który zezwala na zmniejszenie zapasów gazu przez podmioty importujące go na własne potrzeby? (Oklaski) Marszałek:

Odpowiada pan premier Pawlak, minister gospo- Marszałek: darki.

Odpowiada pan minister Maciej Kaliski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki. Wiceprezes Rady Ministrów Bardzo proszę. Minister Gospodarki Waldemar Pawlak:

Podsekretarz Stanu Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nieprawdą jest. w Ministerstwie Gospodarki Szanowni państwo, rozumiem, że jest tutaj ze strony Maciej Kaliski: PiS-u takie dążenie do tego, żeby w tej sprawie bardzo antagonizować, ale realia są bardzo proste. To Wielce Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! znaczy ta ustawa pozwala przybliżyć nasze prawo do Wśród państw członkowskich Unii Europejskiej obec- regulacji akceptowanych przez Unię Europejską nie jedynie Włochy i Hiszpania wykorzystują obo- i sprawia równocześnie, że nasz system gazowniczy wiązkowe zapasy gazu ziemnego w postaci zbliżonej dzięki tego typu rozwiązaniom będzie… do polskich uregulowań. Na Węgrzech tworzone są (Poseł Adam Rogacki: Jakie kraje? Jakie kraje zapasy strategiczne gazu ziemnego ﬁnansowane europejskie?) przez przedsiębiorstwa gazownicze, a przykładowo Chwilę, młody człowieku. (Wesołość na sali) w Danii operator systemu przesyłowego jako podmiot Nasz kraj będzie mógł połączyć system polskiego odpowiedzialny za zapewnienie dostaw do odbiorców obrotu gazem z europejskim systemem obrotu. chronionych w określonych sytuacjach zaburzeń po- W ustawie jest wyraźny zapis mówiący o tym, że tyl- dejmuje taką działalność. W Unii Europejskiej utrzy- ko wtedy urząd energetyki zgodzi się na to rozwią- mywanie obowiązkowych zapasów gazu nie jest wy- zanie, kiedy będzie techniczna możliwość dostarcze- magane, to jest niezależna decyzja państw członkow- nia tego gazu do Polski. skich Unii. Ustawa, którą przyjęliśmy w 2007 r., była (Poseł Adam Rogacki: Jakie kraje europejskie sprzeczna z przepisami prawa Unii Europejskiej od mają takie zapasy?) samego początku, od momentu jej przyjęcia. Przez Panie pośle, jeżeli pan pyta, jaki kraj europejski, trzy, a praktycznie przez cztery lata broniliśmy tej to odpowiadam, że tylko Polska ma takie rozwiąza- ustawy, w tej chwili jesteśmy przed Trybunałem w Stras- burgu. Jeżeli tego nie zmienimy, to faktycznie bę- nia, które sprawiają, że rynek jest izolowany, nie ma dziemy wyspą, która nie realizuje i nie przestrzega takiego kraju europejskiego, który odwracałby się od prawa Unii Europejskiej. Dziękuję. Europy tak jak Polska za sprawą tych przepisów. Rozwiązania, które proponujemy, są na tyle sprytne, żeby nie dopuścić, by zewnętrzne ﬁrmy mogły w spo- Marszałek: sób niekontrolowany wchodzić na rynek polski. To rozwiązanie doprowadza do stworzenia sytuacji, że W trybie sprostowania. tylko wtedy kiedy rezerwy gazu będą dostępne technicznie i możliwe do wykorzystania, będzie można gromadzić je na terenie innych krajów europejskich Poseł Adam Rogacki: i dzięki temu będziemy mieli strukturalną, syste- mową presję na budowanie interkonektorów. A to, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnoszę wrażenie, co pan poseł prezentuje, to taki zadziwiający brak że zostałem przez pana ministra źle zrozumiany, ponie- logiki – z jednej strony, histeryczne obawy przed waż nie odpowiedział pan na pytanie, które z krajów Rosją, a z drugiej strony, histeryczne obawy przed europejskich przetrzymują obowiązkowe zapasy gazu Unią Europejską czy wręcz tendencja do wyizolowy- poza granicami swojego kraju. Skoro twierdzi pan, że wania się z Unii Europejskiej. Te rozwiązania będą są to wymagania Komisji Europejskiej, to proszę podać systemowo tworzyły presję na łączenie systemów przykłady krajów, które w ten sposób postępują. energetycznych, systemów gazowniczych Polski i Unii (Głos z sali: Pytanie, zadaj pytanie.) Europejskiej. Zadaję pytanie: Czy prawdą jest, że odrzucenie Chcę przy okazji powiedzieć, że dosłownie dwa dni poprawek zgłoszonych przez Klub Parlamentarny temu uruchomiono łącznik między systemem pol- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 332 Punkt 19. porządku dziennego – głosowanie

Wiceprezes Rady Ministrów zwał współczesnym paktem Ribbentrop-Mołotow, jak Minister Gospodarki Waldemar Pawlak Ministerstwo Spraw Zagranicznych odnosi się do tego projektu względem bezpieczeństwa energetycz- skim i czeskim, i to też zapewnia zwiększenie bezpie- nego Polski, gdyż dzisiaj, opiniując poprawki i ten czeństwa naszego systemu gazowego. projekt, nie mieliśmy opinii Ministerstwa Spraw Za- Prosiłbym, żebyście państwo to potraktowali jako granicznych. Czy może pan odpowiedzieć, panie mi- rozwiązanie o charakterze technicznym, a nie poli- nistrze? (Oklaski) tycznym. Tu naprawdę kontynuujemy linię działa- nia, którą poprzednio wyznaczono, żeby ﬁrmy nie mogły hurtowo sprzedawać gazu, bo wiadomo, kto Marszałek: będzie jedynym dostawcą gazu, jeżeli nie będzie obo- wiązku rezerw. A więc obowiązek gromadzenia re- Odpowiada minister spraw zagranicznych pan zerw zostaje zachowany, a jedyne ustępstwo, które Radosław Sikorski. czynimy na rzecz krajów Unii Europejskiej, które moim zdaniem jest bardzo sensowne, polega na tym, że musi być techniczna możliwość dostawy gazu Minister Spraw Zagranicznych z tych magazynów, a więc będzie to wymuszało tak- Radosław Sikorski: że budowanie połączeń z systemami europejskimi. Dziękuję. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo bym pro- sił pana posła, po pierwsze, o taką elementarną rze- telność w cytowaniu. Proszę zerknąć do oryginalnej Marszałek: depeszy agencji Reuters. Ja to już kilkadziesiąt razy prostowałem. Przykro mi, że pan nie zauważył. Po- Dziękuję bardzo. wiedziałem, że jako Polacy jesteśmy faktycznie szcze- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- gólnie uwrażliwieni na porozumienia zawierane poprawek 1. i od 3. do 17., zechce podnieść rękę i naci- nad naszymi głowami. I tutaj podałem kilka takich snąć przycisk. porozumień. Mam nadzieję, że w tym nie znajduje Kto jest przeciw? pan niczego kontrowersyjnego, bo faktycznie jeste- Kto się wstrzymał? śmy uczuleni i faktycznie porozumienie o budowie W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. 142 było Nordstream było zawarte bez naszego udziału. Na- za, 262 – przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił. tomiast jeśli chodzi o przedmiot pytania, i poprawkę Poprawkę 2. wnioskodawcy zgłosili do art. 24, 25 i ustawę, o której dyskutujemy, to chciałbym potwier- i 63 ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów dzić, że była opinia Ministerstwa Spraw Zagranicz- naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępo- nych w tej sprawie i ona jest zbieżna z opinią ministra wania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa pali- gospodarki. Dziękuję. (Oklaski) wowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Pytanie ma pan poseł Adam Rogacki, klub PiS. Marszałek: 1 minuta. Dziękuję. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- Poseł Adam Rogacki: prawki 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nadal z jednej Kto się wstrzymał? strony w uzasadnieniu czytamy, iż ten projekt to wy- W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. 267 było wiązanie się ministra gospodarki ze zobowiązania za, 138 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu. nałożonego przez Komisję Europejską, a z drugiej Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. strony nie słyszymy, jaki inny kraj ma takie rozwią- Poprawki od 3. do 17. już rozpatrzyliśmy zania. To ciekawe. Ale mam inne pytanie, gdyż ta W poprawce 18. do art. 4 projektu ustawy nowe- ustawa przepychana jest kolanem na końcu tej ka- lizującej wnioskodawcy proponują zmianę przepisu dencji. Przypomnę tylko, że została ona odrzucona przejściowego. przez Komisję Gospodarki w pierwszym czytaniu już Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. raz i na drugi dzień wróciła do Sejmu. Jakie są tu Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem popraw- interesy i czy przypadkiem jest tu zbieżność z uru- ki 18., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. chomieniem rury Nordstream na przełomie paździer- Kto jest przeciw? nika i listopada? Czy przypadkiem jest to, że właśnie Kto się wstrzymał? przy naszej zachodniej granicy jest lądowa odnoga tej W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. 266 było rury? Chciałbym zapytać pana ministra, ministra za, 5 – przeciw, 133 wstrzymało się od głosu. spraw zagranicznych, który swego czasu tę rurę na- Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkt 19. porządku dziennego – głosowanie 333

Marszałek rządzenia, czy jakiegokolwiek innego polecenia z Komisji Europejskiej? Mam wrażenie, że jest tak Przystępujemy do głosowania nad całością pro- samo jak ze stoczniami: stanęliśmy na baczność jektu ustawy. i wykonano polecenie Komisji Europejskiej. (Oklaski) Pytanie ma pan poseł Dawid Jackiewicz, klub PiS. 1 minuta. Marszałek:

Pan premier Pawlak. Poseł Dawid Jackiewicz:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapro- Wiceprezes Rady Ministrów testować. Chodzi o wypowiedź… Minister Gospodarki (Głos z sali: Pytanie.) Waldemar Pawlak: Zaraz zadam pytanie. Chodzi o wypowiedź pana premiera, że polityka, którą dzisiaj realizujemy jest Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ja nie mówi- kontynuacją wcześniejszej polityki, która dopuszcza- łem, że to jest ślepa kontynuacja, jest to mądrzejsza ła tego typu liberalizację. Otóż w 2007 r. bardzo wy- polityka. (Oklaski, gwar na sali) Państwo z całą kon- raźnie postanowiliśmy, że zapasy dostępne mają być sekwencją możecie tutaj sobie robić jarzębia (Weso- na terenie kraju, ponieważ pod jurysdykcją władz łość na sali), ale wasza polityka prowadziła do pełnej cywilnych i wojskowych są bezpieczne i kontrolowa- izolacji Polski. Bo to rozwiązanie, które było przyję- ne. Dlatego powinny być na terenie naszego kraju magazynowane. Jest też pewien brak logiki w tym, te, nie przeczę, wprowadzało pozarynkowy mecha- co pan mówił, co mówił pan minister. Z jednej strony nizm blokowania dostępu do polskiego rynku gazu stwierdza pan, że nie ma tego w żadnym kraju euro- i w związku z tym Unia Europejska zwraca się do pejskim, nie ma specjalnych praw Unii Europejskiej, Polski, bo to jest sprytny, pozataryfowy mechanizm. które by stanowiły o tym, w jaki sposób należy ma- Zgódźmy się, że przez cztery lata działał skutecznie gazynować gaz, z drugiej strony twierdzi pan, że Ko- i teraz trzeba zrobić następny ruch, żeby Trybunał misja Europejska toczy z nami proces, który za Europejski tak prosto w nas nie strzelił za to, że nie chwilkę przegramy, przed Europejskim Trybunałem przestrzegamy prawa europejskiego. Państwo to ro- Sprawiedliwości. W związku z powyższym pytam: biliście z pełną premedytacją. I teraz żeby ochronić Jak jest naprawdę? Czy podejmowali państwo jaką- polski rynek przed dostępem firm, które dostarcza- kolwiek próbę korespondencji, jakąkolwiek próbę, łyby gaz do dużych odbiorców poza możliwościami posługując się narzędziami dyplomatycznymi (Dzwo- jakiegokolwiek skontrolowania czy zablokowania, nek), negocjacji z Komisją Europejską? Czy było od- wprowadzamy rozwiązanie, które sprawia, że syste- wrotnie, tak jak w przypadku stoczni? Kiedy przyszło mowo będzie wymuszana lepsza komunikacja nasze- rozporządzenie, czy zarządzenie Komisji Europej- go systemu gazowego z systemem europejskim. Bo skiej… (Marszałek wyłącza mikrofon) tylko wtedy, kiedy dostępne są rezerwy w krajach europejskich, tego typu zgromadzone zapasy mogą być uznane przez Urząd Regulacji Energetyki. To Marszałek: oznacza, że polski system gazowy będzie musiał po- łączyć się większą liczbą interkonektorów z systemem Odpowiada pan premier Pawlak. europejskim. I to na pewno będzie dobre i korzystne Bardzo proszę. dla bezpieczeństwa kraju. (Oklaski) (Poseł Dawid Jackiewicz: Panie marszałku, 12 se- Chciałbym, żebyście państwo nie wykorzystywa- kund…) li tego punktu w taki bardzo demagogiczny sposób, Nie. bo w tym przypadku mamy do czynienia z rozwiąza- (Głos z sali: Premier już idzie.) niem lepiej zabezpieczającym polskie interesy niż to, (Poseł Dawid Jackiewicz: Panie marszałku…) Ale będzie pan mówił o stoczni. co było do tej pory. Ten mechanizm, który państwo wymyśliliście, był dobry, ale tylko chwilowy, tymcza- sowy, a poza tym niezgodny z prawem europejskim, Poseł Dawid Jackiewicz: ponieważ nie dopuszczał europejskich firm do rynku gazu w Polsce i prowadził do takiej sytuacji, w której Dziękuję. monopol odbijał się na konsumentach, na naszym A więc moje pytanie jest następujące: Czy jest ja- rynku. Bo firma, która ma wyłączność na dostęp do kakolwiek korespondencja świadcząca o tym, że pod- gazu, oraz jedyna firma, która sprzedaje ten gaz na jęliście państwo próbę w rozmowach z Komisją Eu- rynku w ilościach znaczących, wykorzystuje swą po- ropejską zmiany tego absolutnie niekorzystnego dla zycję do tego, żeby ceny na rynku dla konsumentów naszego systemu bezpieczeństwa energetycznego za- i dla firm były czasami na zbyt wysokim poziomie. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 334 Punkt 19. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek: dzie możliwość techniczna natychmiastowego dostarczenia gazu z rezerw… W trybie sprostowania poseł Jackiewicz. (Głos z sali: Kto tego przypilnuje?) Właśnie do was to mówię, dopiero wtedy, kiedy będzie możliwość dostarczenia tego gazu technicznie, Poseł Dawid Jackiewicz: Urząd Regulacji Energetyki wyrazi zgodę. Dotarło czy nie dotarło? (Wesołość na sali) Panie premierze, ponieważ nie zrozumiał pan mojej wypowiedzi, postaram się to wytłumaczyć tak prosto, jak to jest możliwe. Otóż konsekwencją wpro- wadzonych przez państwa zmian, jeśli do tego doj- Marszałek: dzie, będzie zgoda na magazynowanie gazu poza granicami kraju bez możliwości natychmiastowego Odpowiada pan minister Sikorski. sprowadzenia tego gazu w sytuacji kryzysowej, po- nieważ połączenia międzysystemowe, tzw. interko- nektory, nie mają takiej przepustowości, która po- Minister Spraw Zagranicznych zwoliłaby na dokonanie tej czynności w trybie na- Radosław Sikorski: tychmiastowym. Ta zgoda obniża zdolność i bezpie- czeństwo energetyczne naszego kraju do poziomu Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem zszoko- Białorusi. wany… (Poseł Andrzej Czerwiński: Nie znasz zapisów (Głos z sali: Ooo!) ustawy.) …pogardliwym tonem, jaki został z tej mównicy Panie premierze, nie będę panu zadawał pytania użyty wobec instytucji europejskiej, wobec Komisji kolejny raz, ponieważ pan prawdopodobnie znowu Europejskiej. (Gwar na sali) wypowie kilkadziesiąt zdań, których nikt na tej sali nie zrozumie. Marszałek: Marszałek: Proszę o ciszę. Sprostowanie.

Minister Spraw Zagranicznych Poseł Dawid Jackiewicz: Radosław Sikorski:

Może niech pan pokaże, jak się robi tego jarzębia, Wysoka Izbo! Z szacunku do największej partii to będziemy wiedzieli coś więcej. (Oklaski, wesołość opozycyjnej przeczytałem program PiS odnośnie do na sali) polityki zagranicznej i bodajże na s. 221 państwo proponujecie jak najdalej idące wzmocnienie roli Komisji Marszałek: Europejskiej. Zdecydujcie się więc, czy Komisja jest naszym przyjacielem, czy wrogiem. (Oklaski) Pan minister Sikorski. (Poseł Zbigniew Girzyński: Wniosek formalny.) Pan premier Pawlak i potem minister Sikorski. (Gwar na sali) Proszę o ciszę. Marszałek: Proszę bardzo. Głosujemy… Jest wniosek formalny. Wiceprezes Rady Ministrów (Głos z sali: Głosujemy.) Minister Gospodarki Waldemar Pawlak: Poseł Zbigniew Girzyński: Właśnie pan poseł Jackiewicz zademonstrował, jak się robi takiego jarzębia, kiedy się nie rozumie, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę o 5 minut o czym się mówi. (Oklaski) przerwy i zwołanie Konwentu Seniorów, ponieważ Z jednym się zgadzam, tylko gdyby może to do pan minister Sikorski, który nie potraﬁł z szacun- pana dotarło, to byłby pan mniej rozgorączkowany. kiem odnosić się do prezydenta własnego kraju, musi Otóż właśnie o to chodzi, że dopiero wtedy, kiedy bę- przez te 5 minut ochłonąć. (Oklaski) 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkty 19., 20., 21. i 25. porządku dziennego – głosowanie 335

Marszałek: Powracamy do rozpatrzenia punktu 21. po- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem nansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagra- w całości projektu ustawy o zmianie ustawy… nicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfi- (Głos z sali: Wniosek.) kacji Konwencji w sprawie scentralizowanej Głosujemy nad wnioskiem formalnym o przerwę. odprawy celnej dotyczącej podziału krajowych Kto jest za tym, aby ogłosić 5-minutową przerwę? kosztów poboru, które są zatrzymywane, gdy (Gwar na sali) tradycyjne zasoby własne są udostępniane bu- Ale przestańcie krzyczeć, ludzie na was patrzą, dżetowi UE, sporządzonej w Brukseli dnia 10 naprawdę. marca 2009 r. Kto jest za tym, abyśmy ogłosili przerwę? Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- Kto jest przeciw? wionego przez pana posła Dariusza Lipińskiego oraz Kto się wstrzymał? przeprowadził dyskusję. Głosowało 403 posłów. 139 było za, 254 – przeciw, W dyskusji nie zgłoszono poprawek. 10 się wstrzymało. Przystępujemy do trzeciego czytania. Wniosek został odrzucony. Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy Przystępujemy do głosowania nad całością pro- w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 4584. jektu ustawy. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o zapa- w całości projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji sach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu w sprawie scentralizowanej odprawy celnej dotyczą- ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach cej podziału krajowych kosztów poboru, które są za- zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zatrzymywane, gdy tradycyjne zasoby własne są udo- kłóceń na rynku naftowym oraz o zmianie ustawy stępniane budżetowi UE, sporządzonej w Brukseli Prawo energetyczne, wraz z przyjętymi poprawkami, dnia 10 marca 2009 r., w brzmieniu przedłożenia za- w brzmieniu proponowanym przez Komisję Gospo- wartego w druku nr 4584, zechce podnieść rękę darki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. 258 było W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Wszyscy za, 139 – przeciw, 7 wstrzymało się od głosu. byli za. Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfika- ustawy zapasach ropy naftowej, produktów nafto- cji Konwencji w sprawie scentralizowanej odprawy wych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania celnej dotyczącej podziału krajowych kosztów pobo- w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego ru, które są zatrzymywane, gdy tradycyjne zasoby państwa i zakłóceń na rynku naftowym oraz o zmia- własne są udostępniane budżetowi UE, sporządzonej nie niektórych innych ustaw. w Brukseli dnia 10 marca 2009 r. Powracamy do rozpatrzenia punktu 20. po- Powracamy do rozpatrzenia punktu 25. po- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kul- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do tury Fizycznej, Sportu i Turystyki o poselskim Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Za- projekcie ustawy o zmianie ustawy o żegludze granicznych o rządowym projekcie ustawy o ra- śródlądowej. tyfikacji Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- między Wspólnotami Europejskimi i ich pań- wionego przez pana posła Zbigniewa Pacelta oraz stwami członkowskimi, z jednej strony, a Repu- przeprowadził dyskusję. bliką Serbii, z drugiej strony, sporządzonego W dyskusji nie zgłoszono poprawek. Przystępujemy do trzeciego czytania. w Luksemburgu dnia 29 kwietnia 2008 r. Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- wartego w sprawozdaniu w druku nr 4606. wionego przez pana posła Michała Szczerbę oraz Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem przeprowadził dyskusję. w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o żeglu- W dyskusji nie zgłoszono poprawek. dze śródlądowej, w brzmieniu proponowanym przez Przystępujemy do trzeciego czytania. Komisję Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, ze- Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy chce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 4471. Kto jest przeciw? Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Kto się wstrzymał? w całości projektu ustawy o ratyfikacji Układu o Sta- W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Wszyscy bilizacji i Stowarzyszeniu między Wspólnotami Eu- byli za. ropejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony, sporzą- ustawy o żegludze śródlądowej. dzonego w Luksemburgu dnia 29 kwietnia 2008 r., 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 336 Punkty 25., 26. i 27. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek Pytanie zada pan poseł Jan Dziedziczak, klub PiS. w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 4471, 1 minuta. zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Poseł Jan Dziedziczak: W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Wszyscy byli za. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt Sojuszu Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfi- Lewicy Demokratycznej jest projektem nieracjonal- kacji Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu mię- nym, projektem cywilizacji śmierci i w zasadzie nie dzy Wspólnotami Europejskimi i ich państwami ma się co nad nim zastanawiać. Natomiast chciałbym członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, zapytać wnioskodawców: Skąd ten prezent dla Plat- z drugiej strony, sporządzonego w Luksemburgu formy Obywatelskiej? Niektórzy bowiem mówią, że dnia 29 kwietnia 2008 r. Platforma Obywatelska w następnym głosowaniu, Powracamy do rozpatrzenia punktu 26. po- a więc nad projektem obywatelskim dotyczącym re- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Poli- alnej ochrony życia w Polsce, który mówi o likwidacji tyki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Spraw zabijania dzieci tylko dlatego, że są posądzone o to, Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy że mogą być chore, a takich zabiegów jest w Polsce o ratyfikacji Konwencji o pracy na morzu, przy- ponad 500 rocznie – a teraz wszyscy będą przeciwko jętej przez Konferencję Ogólną Międzynarodo- waszemu projektowi – również będzie przeciwko wej Organizacji Pracy w Genewie dnia 23 lutego temu projektowi, który podpisało 600 tys. obywateli 2006 r. (Poruszenie na sali), który realnie wprowadza na- Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- uczanie Kościoła katolickiego w Polsce, który jest za wionego przez panią poseł Magdalenę Kochan oraz życiem, przeciwko cywilizacji śmierci (Dzwonek), przeprowadził dyskusję. przeciwko zabijaniu ponad 500 dzieci w Polsce, dzię- W dyskusji nie zgłoszono poprawek. ki temu będzie mogła powiedzieć, że jest partią środ- Przystępujemy do trzeciego czytania. ka. A więc skąd ten prezent i czy to jest początek jakiejś koalicji obyczajowej między SLD a Platformą, Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy a może kontynuacja. (Oklaski) w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 4596. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Marszałek: w całości projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji o pracy na morzu, przyjętej przez Konferencję Ogól- Pytanie do sprawozdawcy pana posła Balickiego. ną Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie Nie chce odpowiadać, nie będzie odpowiedzi. dnia 23 lutego 2006 r., w brzmieniu przedłożenia za- Przystępujemy do głosowania. wartego w druku nr 4596, zechce podnieść rękę Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- i nacisnąć przycisk. sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego Kto jest przeciw? projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie, zawar- Kto się wstrzymał? tego w druku nr 4603, zechce podnieść rękę i naci- W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Wszyscy snąć przycisk. byli za. Kto jest przeciw? Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfika- Kto się wstrzymał? cji Konwencji o pracy na morzu, przyjętej przez Kon- W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. 369 było ferencję Ogólną Międzynarodowej Organizacji Pracy za, 31 – przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. w Genewie dnia 23 lutego 2006 r. Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął. Powracamy do rozpatrzenia punktu 27. po- Powracamy do rozpatrzenia punktu 28. po- rządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Poli- projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie. tyki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy o obywatelskim projekcie ustawy o zmianie usta- przedstawionego przez przedstawiciela wnioskodaw- wy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludz- ców pana posła Marka Balickiego oraz przeprowadził kiego i warunkach dopuszczalności przerywa- dyskusję. nia ciąży oraz niektórych innych ustaw. W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro- Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- jektu ustawy w pierwszym czytaniu. wionego przez panią poseł Magdalenę Kochan oraz Poddam ten wniosek pod głosowanie. przeprowadził dyskusję. Jego odrzucenie będzie oznaczało, że Sejm, zgod- Komisje wnoszą o odrzucenie projektu ustawy nie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sej- zawartego w druku nr 4222. mu, skierował projekt ustawy do Komisji Polityki Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Społecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia. Sejm skierował projekt ustawy do Komisji Polityki 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkty 28. i 33. porządku dziennego – głosowanie 337

Marszałek fakty. Jak państwo będziecie głosować, zobaczy cała Polska, i to głosowanie będzie zapamiętane. (Okla- Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia w celu ski) ponownego rozpatrzenia. Pytanie zada pan poseł Bolesław Piecha, klub Marszałek: PiS. 1 minuta. Dziękuję bardzo. (Poruszenie na sali) Ale nie ma odpowiedzi na pytanie, tylko jest po- lemika z częścią sali. Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: Pełnomocnik Komitetu Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Za chwilę będzie- Inicjatywy Ustawodawczej my głosować nad wnioskiem, który przedstawiły ko- Mariusz Dzierżawski: misje. Kto z pań i panów posłów będzie za prawem do życia nienarodzonych dzieci chorych, a kto prze- Bardzo państwu dziękuję za życzliwe przyjęcie. ciw? Ja słyszałem, mówią dzisiaj o tym w mediach, (Oklaski) że Platforma Obywatelska wprowadziła dyscyplinę głosowania. To ewenement, jeżeli chodzi o tego typu Marszałek: postanowienia. Panie i Panowie Posłowie z Platformy Obywatelskiej! Listy są zarejestrowane, nie musicie Dziękuję. się niczego obawiać. (Poruszenie na sali, oklaski) Przystępujemy do głosowania. I pytanie do pana posła wnioskodawcy: Czy jest Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- uprawnione twierdzenie sprawozdawcy komisji, że sku o odrzucenie w całości projektu ustawy o zmianie strona społeczna wnosząca ten projekt jest za dele- ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludz- galizacją, jak tutaj zostało to podane, badań prena- kiego i warunkach dopuszczalności przerywania cią- talnych? ży oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku Pytanie do pana marszałka: Jaka będzie proce- nr 4222, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. dura, jeżeli wniosek komisji nie zostanie przez Izbę Kto jest przeciw? przegłosowany i trzeba będzie albo niezwłocznie Kto się wstrzymał? przystąpić do trzeciego czytania, albo być może pra- W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. 191 było za, 186 – przeciw, 5 wstrzymało się od głosu. cować w dalszym ciągu? Dziękuję. (Oklaski) Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie przyjął. Powracamy do rozpatrzenia punktu 33. po- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infra- Marszałek: struktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne. Odpowiada przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- Ustawodawczej pan Mariusz Dzierżawski. wionego przez pana posła Antoniego Mężydłę oraz przeprowadził dyskusję. W dyskusji nie zgłoszono poprawek. Pełnomocnik Komitetu Przystępujemy do trzeciego czytania. Inicjatywy Ustawodawczej Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- Mariusz Dzierżawski: wartego w sprawozdaniu w druku nr 4618. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jesteśmy zwolen- łości projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo tele- nikami badań prenatalnych, dlatego że uważamy, iż komunikacyjne, w brzmieniu proponowanym przez chore dzieci należy leczyć, a nie zabijać. (Oklaski) Komisję Infrastruktury, zechce podnieść rękę i na- I opowiadamy się za rozwojem nie tylko badań pre- cisnąć przycisk. natalnych, ale również medycyny prenatalnej. Jeśli Kto jest przeciw? państwo zagłosują przeciw wnioskowi komisji i Sejm Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. 385 było będzie kontynuował prace nad tym projektem, jest za, 3 – przeciw. szansa na rozwój medycyny prenatalnej w Polsce, Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie dlatego że ten projekt zakazuje zabijania dzieci cho- ustawy Prawo telekomunikacyjne. rych. I to jest najważniejsza sprawa. Mam nadzieję, Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 32. że państwo będą przeciw wnioskowi o odrzucenie porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji In- projektu. Jeśli stanie się inaczej, to faktycznie opo- frastruktury o poselskim projekcie ustawy o ochro- wiedzą się państwo za utrzymaniem zabijania dzieci nie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu chorych. (Poruszenie na sali) Prawda jest taka, że jednorodzinnego (druki nr 4349, 4482 i 4482-A) chore dzieci w Polsce się zabija – 510 w 2009 r. To są – trzecie czytanie. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 338 Punkt 32. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek Marszałek:

Proszę o zabranie głosu panią poseł Aldonę Młyń- Odpowiedzi udzieli wiceprezes Urzędu Ochrony czak w celu przedstawienia dodatkowego sprawozda- Konkurencji i Konsumentów pan Jarosław Król. nia komisji. Bardzo proszę.

Wiceprezes Urzędu Ochrony Poseł Sprawozdawca Konkurencji i Konsumentów Aldona Młyńczak: Jarosław Król:

Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym pod- Podczas drugiego czytania została zgłoszona jedna kreślić, że głosujecie państwo niezwykle istotny dla poprawka. Komisja Infrastruktury rekomenduje, aby polskich konsumentów projekt ustawy. Trybunał Kon- Wysoka Izba tę poprawkę przyjęła. stytucyjny w postanowieniu sygnalizacyjnym z 6 sierp- Chciałabym również podziękować z tego miejsca nia 2010 r. stwierdził istnienie luki prawnej, jeżeli cho- wszystkim klubom za zgodne procedowanie nad pro- dzi o regulacje dotyczące stosunków umownych między jektem ustawy. Dziękuję. (Oklaski) konsumentami a ﬁrmami deweloperskimi. Odpowiadając bezpośrednio na pytanie, powiem, że poprawka wynika po prostu z tego, że art. 35 pro- Marszałek: jektu ustawy został uznany w opinii ministra spraw zagranicznych za niezgodny z prawem Unii Europej- Przechodzimy do głosowania. skiej. Natomiast w przypadku środków zabezpieczeń, Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- jeżeli chodzi o pieniądze zgromadzone przez konsu- wartego w sprawozdaniu w druku nr 4482. mentów, przepisy projektowanej ustawy są takie, że Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedsta- i tak konsument w tym momencie zyska znacznie wia również poprawkę, nad którą głosować będziemy lepsze warunki niż w aktualnym stanie prawnym. w pierwszej kolejności. Dziękuję. W jedynej poprawce wnioskodawcy proponują (Głos z sali: Chciałbym zabrać głos.) skreślić art. 35. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Marszałek: Pytanie zada pan poseł Andrzej Adamczyk, klub PiS, W trybie sprostowania? Czas na zadanie pytania – 1 minuta. Pan poseł Adamczyk.

Poseł Andrzej Adamczyk: Poseł Andrzej Adamczyk:

Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo. Panie marszałku, w trybie spro- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy, stowania. który teraz procedujemy, zakładał zabezpieczenie Panie ministrze, pan nie zrozumiał pytania. Bar- interesów nabywców mieszkań i domów deweloper- dzo proszę o odpowiedź, jakie będziecie państwo pro- skich dwustopniowo. Po pierwsze, w przypadku ponowali zabezpieczenia w odniesieniu do środków ewentualnego upadku dewelopera, a po drugie, gdy- ﬁnansowych zgromadzonych na bankowych rachun- by – nie daj Boże – upadł bank. Państwo proponujecie kach, na mieszkaniowych rachunkach powierniczych w przypadku wykreślenia art. 35? To zabezpieczenie wykreślenie zapisu art. 35, który zabezpiecza miesz- interesów nabywców mieszkań i domów deweloper- kaniowe rachunki powiernicze na wypadek upadku skich jest bowiem w tym przypadku niepełne. Mógł- banku. W takim razie jakie chcecie państwo zapro- bym powiedzieć, że zwyciężyło lobby bankowe. Dla- ponować instrumenty zabezpieczające, jeśli chodzi czego państwo poddajecie się zupełnie jednej tylko o te fundusze zgromadzone na mieszkaniowych ra- i wyłącznie opinii? Podałbym wiele przykładów, kie- chunkach powierniczych? To zabezpieczenie nie jest dy różne negatywne opinie dla chociażby rządowych bowiem wystarczające – tylko i wyłącznie zabezpie- projektów ustaw w ogóle nie miały znaczenia w przy- czenie na wypadek upadku dewelopera. padku większości koalicyjnej, jeśli chodzi o przyjęcie Panie marszałku, korzystając z okazji, chciałbym tych ustaw. Dziękuję bardzo. (Oklaski) spytać, co stało się takiego, co zaszło, kto wpłynął na decyzję pana marszałka, iż na poprzednim posiedzeniu Sejmu tenże projekt ustawy został wycofany Marszałek: z głosowań. Bardzo proszę o wyjaśnienie w tej sytuacji. Dziękuję. (Oklaski) Proszę o odpowiedź. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkt 32. porządku dziennego – głosowanie 339

Wiceprezes Urzędu Ochrony Poseł Andrzej Adamczyk: Konkurencji i Konsumentów Jarosław Król: Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ ani Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Poprawka zo- poseł wnioskodawca występujący w imieniu wnio- stała zgłoszona w drugim czytaniu. Zgodnie ze sta- skodawców, ani pan minister nie zrozumiał mojego nowiskiem rządu art. 35 powinien być z projektu pytania, kiedy procedowaliśmy nad poprawką, to ja powtarzam kolejny raz pytanie. Jakie zabezpiecze- wykreślony. nia przewiduje rząd dla wszystkich tych, którzy zdeponują środki na mieszkaniowym rachunku po- Marszałek: wierniczym, a bank, w którym te środki zdepono- wano, upadnie? Proszę o odpowiedź, czy jest jakikolwiek pomysł, ponieważ w tym momencie przez Odpowiada poseł sprawozdawca pani Aldona głosowanie wykreśliliśmy art. 35. Proszę o przybli- Młyńczak. żenie, proszę o informację, jakie zapisy będą teraz (Poseł Andrzej Adamczyk: Panie marszałku, jesz- zabezpieczały mieszkaniowy rachunek powierniczy. cze słowo.) Dziękuję. (Oklaski) Nie ma drugiego sprostowania. Nie.

Marszałek: Poseł Aldona Młyńczak: Poseł sprawozdawca? Szanowny panie pośle, chciałabym jeszcze raz (Głos z sali: Nie.) (Głos z sali: Nie, wystarczy już.) wytłumaczyć sytuację. Art. 35 został wprowadzony Było. Dobrze. do ustawy celem zabezpieczenia nabywców w przy- Przystępujemy do głosowania nad całością pro- padku upadku banku. Jednak prawo europejskie jektu ustawy. mówi, że w każdym przypadku może być wypłacona Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem maksymalna suma 100 tys. euro, obojętnie ile pienię- w całości projektu ustawy o ochronie praw nabywcy dzy zostanie zgromadzonych na rachunku powierni- lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, czym. Chcieliśmy wprowadzić większe zabezpiecze- w brzmieniu proponowanym przez Komisję Infra- nia, jednak nie jest to zgodne z prawem unijnym. struktury, wraz z przyjętą poprawką, zechce pod- Wobec tego ten artykuł musi zostać wykreślony, aby nieść rękę i nacisnąć przycisk. po prostu projekt ustawy w ogóle mógł być dalej pro- Kto jest przeciw? cedowany. Natomiast w tej chwili są zabezpieczenia Kto się wstrzymał? podwójne. Jest rachunek powierniczy i gwarancja W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. 376 było bankowa lub też otwarty rachunek powierniczy za, 2 – przeciw, 3 osoby wstrzymały się od głosu. i ubezpieczenie danej inwestycji. Tak więc nie ma Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jedno- takiej sytuacji, kiedy bank upadnie, żeby nabywca rodzinnego. stracił swoje środki. Dziękuję bardzo. Powracamy do rozpatrzenia punktu 11. po- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rol- nictwa i Rozwoju Wsi o: Marszałek: 1) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolny- Przystępujemy do głosowania. mi Skarbu Państwa, Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- 2) rządowym projekcie ustawy o zmianie prawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami Kto jest przeciw? rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektó- Kto się wstrzymał? rych innych ustaw. W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. 245 było Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Adama Krupę i przeprowa- za, 133 – przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. dził dyskusję, w czasie której zgłoszono poprawki. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. W związku z tym Sejm skierował projekt ustawy Przystępujemy do głosowania nad całością. ponownie do komisji w celu ich rozpatrzenia. Kto z pań i panów posłów... Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom Pytanie? i panom posłom doręczone w druku nr 4576-A. (Poseł Andrzej Adamczyk: Przepraszam bardzo...) Przystępujemy do trzeciego czytania. Pytanie zada pan poseł Adamczyk. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji Czas na zadanie pytania – 1 minuta. pana posła Adama Krupę. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 340 Punkt 11. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Sprawozdawca Adam Krupa: Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugie- 4. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. go czytania procedowanej ustawy zgłoszono 24 po- Kto jest przeciw? prawki. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzy- Kto się wstrzymał? ła poprawki na posiedzeniu w dniu 30 sierpnia. W głosowaniu wzięło udział 378 posłów. 165 było W trakcie posiedzenia komisji cztery poprawki zosta- za, 213 – przeciw. ły wycofane. Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Komisja proponuje, aby poprawki 4., 5., 7. i 12. W poprawce 5. do art. 29 ust. 3b ustawy wniosko- przyjąć, pozostałe odrzucić. Dziękuję bardzo. dawcy proponują dodać pkt 4a. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Marszałek: 5. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Przed nami 19 głosowań. Kto się wstrzymał? Przechodzimy do głosowania. W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. 171 było Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- za, 210 – przeciw. wartego w sprawozdaniu w druku nr 4576. Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedstawia również poprawki, nad którymi głosować będzie- W poprawce 6. do art. 30 ustawy wnioskodawcy my w pierwszej kolejności. proponują nowe brzmienie ust. 4. Poprawki od 1. do 9. zgłoszono do art. 1 projektu Komisja wnosi o jej odrzucenie. ustawy zawierającego zmiany do ustawy o gospodaro- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem waniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. 6. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. W poprawce 1. do art. 1 projektu ustawy wniosko- Kto jest przeciw? dawcy proponują skreślić pkt 10–12. Kto się wstrzymał? Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. 166 było Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem za, 216 – przeciw. 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Kto jest przeciw? W 7. poprawce do art. 31 ustawy wnioskodawcy Kto się wstrzymał? proponują nowe brzmienie ust. 2. (Głos z sali: Przerwa, nie widać.) Komisja wnosi o jej przyjęcie. (Głos z sali: Przerwa.) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem W głosowaniu wzięło udział 368 posłów. 197 było 7. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. za, 169 – przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Kto jest przeciw? Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Kto się wstrzymał? W poprawce 2. do art. 1 projektu ustawy wniosko- W głosowaniu wzięło udział 377 posłów. 173 było dawcy proponują skreślić pkt 3–5 oraz 10. za, 204 – przeciw. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem W poprawce 8. do art. 38 ustawy wnioskodawcy 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. proponują nowe brzmienie ust. 1a. Kto jest przeciw? Komisja wnosi o jej odrzucenie. Kto się wstrzymał? Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem W głosowaniu wzięło udział 378 posłów. 35 było 8. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. za, 341 – przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Kto jest przeciw? Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Kto się wstrzymał? W poprawce 3. wnioskodawcy proponują skreślić art. 28a ustawy. W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. 211 było Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. za, 169 – przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość po- Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. prawki 16. W poprawce 9. wnioskodawcy proponują skreślić Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem dodawany w ustawie art. 39b. 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Kto jest przeciw? Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Kto się wstrzymał? 9. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. 28 było Kto jest przeciw? za, 353 – przeciw. Kto się wstrzymał? Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. 30 było W poprawce 4. do art. 29 ustawy wnioskodawcy za, 352 – przeciw. proponują dodać ust. 1ca. Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Punkt 11. porządku dziennego – głosowanie 341

Marszałek W głosowaniu wzięło udział 373 posłów. 211 było za, 35 – przeciw, 127 wstrzymało się od głosu. Poprawki od 10. do 13. zgłoszono do art. 3 projek- Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. tu ustawy, zawierającego zmiany do ustawy o kształ- W poprawce 16. do art. 4 projektu ustawy wnio- towaniu ustroju rolnego. skodawcy proponują nowe brzmienie ust. 7. W poprawce 10. do art. 3 ust. 5 ustawy wniosko- Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. dawcy proponują skreślić pkt 2. Przystępujemy do głosowania. Komisja wnosi o jej odrzucenie. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 16. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. 10. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Kto się wstrzymał? W głosowaniu wzięło udział 371 posłów. 27 było W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. 209 było za, 208 – przeciw, 136 wstrzymało się od głosu. za, 174 – przeciw. Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. W poprawce 17. do art. 4 projektu ustawy wnio- W poprawce 11. wnioskodawcy proponują dodać skodawcy proponują nowe brzmienie ust. 10. w ustawie art. 5a, zawierający deﬁnicję gospodarstwa W poprawce 18. do art. 4 projektu ustawy wnio- wielorodzinnego. skodawcy proponują dodać ust. 10a. Z poprawką tą łączy się poprawka 13. Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącz- Komisja wnosi o ich odrzucenie. nie. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- Komisja wnosi o ich odrzucenie. prawek 17. i 18., zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- przycisk. prawek 11. i 13., zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto jest przeciw? przycisk. Kto się wstrzymał? Kto jest przeciw? W głosowaniu wzięło udział 362 posłów. 21 było Kto się wstrzymał? za, 341 – przeciw. W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. 164 było Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił. za, 217 – przeciw. W poprawce 19. do art. 4 projektu ustawy wnio- Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił. skodawcy proponują skreślić ust. 11. W poprawce 12. do art. 6 ust. 3 ustawy wniosko- Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. dawcy proponują dodać pkt 3a. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. 19. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Kto jest przeciw? 12. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto się wstrzymał? Kto jest przeciw? W głosowaniu wzięło udział 364 posłów. 25 było Kto się wstrzymał? za, 338 – przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. W głosowaniu wzięło udział 373 posłów. Wszyscy Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. byli za. W poprawce 20. do art. 12 projektu ustawy wnio- Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. skodawcy proponują, aby ustawa weszła w życie z dniem Poprawkę 13. już rozpatrzyliśmy. 1 stycznia 2012 r. W poprawce 14. wnioskodawcy proponują skreślić Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. w projekcie ustawy art. 4–6. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. 20. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość po- Kto jest przeciw? prawek od 15. do 19. Kto się wstrzymał? (Gwar na sali) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Proszę nie przeszkadzać. 14. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. 30 było Kto jest przeciw? za, 327 – przeciw. Kto się wstrzymał? Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. W głosowaniu wzięło udział 380 posłów. 27 było Całość ustawy. za, 353 – przeciw. Pytanie – pan poseł Romuald Ajchler, klub SLD. Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. (Głosy z sali: Ooo!) W poprawce 15. do art. 4 projektu ustawy wnio- (Głosy z sali: Nie.) skodawcy proponują nowe brzmienie ust. 1 i 2. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Poseł Romuald Ajchler: 15. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sojuszowi Lewicy Kto się wstrzymał? Demokratycznej bardzo zależy na tym, aby ziemia 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 342 Punkt 11. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Romuald Ajchler Marszałek: traﬁała do prawdziwych rolników. Dlatego też temu Dziękuję bardzo. projektowi ustawy poświęciliśmy szczególną uwagę Pan poseł Kalemba – pytanie do ministra Sawic- i dużo pracy. Chcieliśmy głosować za przyjęciem usta- kiego. wy w wersji korzystnej dla rolników we wszystkich kwestiach, które są w niej poruszane. Niestety, So- jusz Lewicy Demokratycznej nie poprze tej ustawy, Poseł Stanisław Kalemba: bo nie może zgodzić się na pozostawienie bez pomocy dawnych pracowników PGR. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pytanie do pana ministra: Czy jest prawdą, że ta (Głos z sali: Tak jest.) ustawa reguluje sprawę własności, żeby do roku 2016, Sojusz Lewicy Demokratycznej nie poprze ustawy, kiedy kończy się okres ochronny na obrót ziemią pol- bo nie może zgodzić się, aby Agencja Nieruchomości ską w ramach agencji, czy ona poprawia sytuację Rolnych została bez nadzoru społecznego. Wysoka własności polskiej ziemi w przypadku polskich rolni- Izbo, Sojusz Lewicy Demokratycznej nie poprze usta- ków? To jest pierwsze pytanie. (Poruszenie na sali) wy (Poruszenie na sali), bo nie może zgodzić się, aby Po drugie, czy daje to szansę rolnikom, żeby to członków RSP (Dzwonek) prawo traktowało inaczej oni właśnie – w przypadku gdy kredyty preferencyj- niż rolników indywidualnych. ne są korzystne dla rolników do roku 2013 – mogli skorzystać z tego obrotu gruntów? I ostatnie pytanie: Czy ta ustawa daje szansę na Marszałek: powiększenie typowych gospodarstw rodzinnych z za- sobów Agencji Nieruchomości Rolnych? Dziękuję. Dziękuję bardzo. To nie jest pytanie, to jest oświadczenie. Marszałek:

Poseł Romuald Ajchler: Odpowiada minister Plocke, bardzo proszę. Ostatnie głosowanie. (Poruszenie na sali) Wysoka Izbo! Sojusz Lewicy Demokratycznej nie poprze ustawy... Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marszałek: Kazimierz Plocke:

To już słyszeliśmy. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym oświad- Dziękuję bardzo. czyć, że ta ustawa reguluje obrót nieruchomościami rolnymi w obrocie pierwotnym i powoduje, że rzeczy- wiście istnieje możliwość nabywania ziemi z zasobów Poseł Romuald Ajchler: Skarbu Państwa i że do końca grudnia 2013 r. istnieje możliwość preferencyjnego zakupu ziemi z dopłatą z budżetu państwa. Wydaje się, że ta ustawa jest ko- ...bo nie może... (Poseł przemawia przy wyłączo- rzystna dla rolników polskich. Dziękuję. (Poruszenie nym mikrofonie) na sali, oklaski)

Marszałek: Marszałek:

Dziękuję bardzo. (Poruszenie na sali, oklaski) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem (Poseł Grzegorz Napieralski: 10 sekund, panie w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o gospo- marszałku.) darowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Pań- Czas minął. (Poruszenie na sali) stwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Rolnic- twa i Rozwoju Wsi, wraz z przyjętymi poprawkami, Poseł Romuald Ajchler: zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie poprzemy tej Kto się wstrzymał? ustawy, bo ta ustawa (Poruszenie na sali) szkodzi W głosowaniu wzięło udział 341 posłów. 316 było rolnictwu. za, 20 – przeciw, 5 wstrzymało się od głosu. 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. Oświadczenia poselskie 343

Marszałek Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, a 10 września MKS pod- Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie pisał porozumienie z dyrekcją WSK Rzeszów w spra- ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolny- wie utworzenia niezależnych samorządnych związ- mi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych in- ków zawodowych. nych ustaw. 12 września powołany został Międzyzakładowy Dziękuję. Komitet Założycielski NSZZ „Solidarność” z siedzibą Koniec głosowań. w WSK Rzeszów, którego przewodniczącym został Ogłaszam 5 minut przerwy. Antoni Kopaczewski. Wszedł on do Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność”, utworzonej (Przerwa w posiedzeniu od godz. 21 min 28 w Gdańsku 17 września 1980 r. Do końca 1980 r. do godz. 21 min 39) w większości przedsiębiorstw, zakładów, instytucji kultury, uczelni, szkół, powstały w Rzeszowie organizacje zakładowe NSZZ „Solidarność”. Wicemarszałek Marek Kuchciński: Na początku października 1980 r. odbyło się spotkanie pracowników Politechniki Rzeszowskiej, któ- Wznawiam obrady. rej byłem wówczas pracownikiem naukowym, z prze- Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 99. po- wodniczącym MKZ Antonim Kopaczewskim. Spo- siedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. tkanie to odbyło się z inicjatywy dr inż. Józefy Czaj- Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło- ki, która wchodziła w skład MKZ w Rzeszowie. szenia oświadczeń poselskich. Przewodniczący Antoni Kopaczewski prostym, ro- Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze botniczym językiem przedstawił cele i zadania two- wygłosić oświadczenie? rzącego się wolnego związku zawodowego. Po tym Nikt się nie zgłasza. spotkaniu 90% pracowników politechniki wstąpiło Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam w szeregi „Solidarności”. zatem za zamkniętą. Powstały struktury wydziałowe związku w Poli- Głos ma pan poseł Andrzej Szlachta. technice Rzeszowskiej. Jako młody doktor, adiunkt Proszę bardzo. Wydziału Elektrycznego Politechniki Rzeszowskiej, zostałem pierwszym przewodniczącym komisji wy- działowej i członkiem Komisji Zakładowej NSZZ „So- Poseł Andrzej Szlachta: lidarność” Politechniki Rzeszowskiej. Przewodniczą- cą komisji zakładowej została dr inż. Józefa Czajka, Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dzisiejszym adiunkt Wydziału Chemii Politechniki Rzeszowskiej, oświadczeniu poselskim chciałbym przedstawić hi- współzałożycielka struktur „Solidarności” w Rzeszo- storię tworzenia struktur Niezależnego Samorząd- wie, delegatka na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ nego Związku Zawodowego „Solidarność” w Rzeszo- „Solidarność”. Podobnie powstały struktury „Soli- wie w 31. rocznicę powstania tego zasłużonego dla darności” w pozostałych wyższych uczelniach rze- przemian demokratycznych w Polsce i w Europie szowskich, Wyższej Szkole Pedagogicznej i ﬁlii USC związku zawodowego. w Rzeszowie. W sierpniu 1980 r. fala strajków przetoczyła się Wśród aktywnych działaczy „Solidarności” w śro- przez całą Polską. Wysuwane przez protestujących dowisku akademickim wyróżniał się prof. dr hab. pracowników postulaty miały charakter pracowniczy Bolesław Fleszar, pierwszy demokratycznie wybrany i polityczny. Pierwsze skutki strajków zostały zauwa- w czerwcu 1981 r. rektor Politechniki Rzeszowskiej, żone przez mieszkańców w wyniku zatrzymania au- późniejszy senator Rzeczypospolitej Polskiej. tobusów w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunika- Ruch „Solidarności” wyzwolił w większości pol- cyjnym i Przedsiębiorstwie Komunikacji Samocho- skiego społeczeństwa wielką aktywność społeczną, dowej w Rzeszowie, co spowodowało zakłócenie pracy zaangażowanie w sprawy lokalne, w sprawy swoich w innych zakładach. Strajkiem w MPK kierował zna- zakładów pracy, a przede wszystkim w sprawy budo- ny późniejszy działacz „Solidarności” Stanisław Ła- wy demokratycznego państwa polskiego. Niestety komy, a w PKS – Marian Bąk i Władysław Kłoda. władze spod sztandarów PZPR przy wsparciu sate- W największym zakładzie w Rzeszowie, Wytwórni lickich ugrupowań, ZSL i SD, doprowadziły 13 grud- Sprzętu Komunikacyjnego, strajkiem kierowali m.in. nia 1981 r. do wprowadzenia stanu wojennego, który Andrzej Kuźniar, Eugeniusz Bobulski, Jan Winiarski spowodował zahamowanie demokratycznych prze- i Andrzej Wąsik. W Miastoprojekcie założono 30 sierp- mian i upadek gospodarczy Polski na blisko 10 lat. nia 1980 r. grupę inicjatywną w sprawie powstania Do dzisiaj nie rozliczono sprawców stanu wojen- nowego związku w składzie: Antoni Pieszko, Stani- nego, ludzi i członków ugrupowania odpowiedzialne- sław Lech, Stanisław Karnaś, Tadeusz Jadach. go za opóźnienia cywilizacyjne i gospodarcze Polski 2 września 1980 r. Międzyzakładowy Komitet w latach 80. (Dzwonek) Nie postawiono przed Trybu- Strajkowy WSK, pod przewodnictwem Andrzeja Kuź- nałem Stanu ludzi odpowiedzialnych za przestęp- niara, został zarejestrowany jako część składowa stwa, zbrodnie i represje w stosunku do przedstawi- 99. posiedzenie Sejmu w dniu 31 sierpnia 2011 r. 344 Oświadczenia poselskie

Poseł Andrzej Szlachta mają nadziei. / Myślą, że kiedy człowiek się odwróci, / Cały świat za nim zaraz być przestaje, / Jakby po- cieli „Solidarności”. Natomiast ich ideowi następcy rwały go ręce złodziei”. mają czelność straszyć Trybunałem Stanu prezesa Dla niektórych istnieje tylko to, co się widzi i cze- Prawa i Sprawiedliwości Jarosława Kaczyńskiego, go można dotknąć. który był związany z „Solidarnością” od początku Transcendencji nie widać, więc nie istnieje. Płód, powstania związku. Dziękuję bardzo. (Oklaski) poczęty człowiek jest niewidoczny dla oka. Nawet początkowa ciąża jest niewidoczna, więc jej nie ma. Wicemarszałek Marek Kuchciński: Nie ma człowieka, można usunąć, można dopuścić, by porwały go ręce złodziei. Dziękuję panu posłowi. Nadejście takiego właśnie świata wieszczył przed Teraz oświadczenie wygłosi pan poseł Aleksander stu laty Kurtz, bohater „Jądra ciemności” Konrada Chłopek, Prawo i Sprawiedliwość. Korzeniowskiego. I witał go bez złudzeń, jednym po- wtórzonym słowem: „Zgroza, zgroza”. Pół wieku później nie miał też złudzeń wspo- Poseł Aleksander Chłopek: mniany już tutaj Czesław Miłosz, gdy gorzko puen- tował poemat „Traktat moralny” dwuwierszem: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sejm dzisiaj „Idźmy w pokoju, ludzie prości./ Przed nami jest w godzinach popołudniowych dyskutował nad usta- – »Jądro ciemności«”. wą o ochronie życia. Temat ważny, jeden z ważniej- Przed chwilą w głosowaniu przekonaliśmy się, jak szych w sferze życia społecznego, bardzo istotny dla daleko jest przed nami jądro ciemności. Okazało się, prawidłowego rozwoju życia rodziny, a w kwestiach że na odległość 5 głosów. Ustawa przeszła, ustawa moralnych wartości narodu – podstawowy. W dyskusji pojawiały się te same argumenty, któ- sprzyjająca aborcji. Dziękuję bardzo. (Oklaski) re od lat towarzyszą czy które słyszymy podczas każ- dego gorącego sporu o aborcję. Temperatura dyskusji zawsze osiąga wysoki stopień. I jest to zrozumiałe, Wicemarszałek Marek Kuchciński: gdyż chodzi o ludzkie życie, więcej – chodzi o życie bezbronnych, którzy mają prawo czuć się bezpiecznie. Dziękuję bardzo. Największą tragedią jest śmierć zadana przez matkę, Byli jeszcze zgłoszeni posłowie Piotr Tomański która naturalnym porządkiem rzeczy jest dawczynią i Maria Nowak, ale nie widzę ich. i kolebką życia. W takim razie na tym zakończyliśmy oświadcze- W dyskusji jak zwykle pojawiły się też elementy nia poselskie*). światopoglądowe, oczywiście od razu w duchu poli- Informacja o wpływie interpelacji i zapytań oraz tycznej poprawności, że problem aborcji jest poza odpowiedzi na nie została paniom i panom posłom kwestią wiary, filozofii i etycznych poglądów, że jest doręczona w druku nr 4620**). aksjologicznie neutralny. Ale tak nie jest. Kwestia Na tym zakończyliśmy 99. posiedzenie Sejmu aborcji jest mocno osadzona w etyce i w światopoglą- Rzeczypospolitej Polskiej. dzie religijnym. W dyskusji nad tym punktem dosta- Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przej- liśmy półtorej minuty na wypowiedź i ewentualne zadanie pytania. To było zbyt mało, by precyzyjnie rzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu. wyłożyć swoje poglądy, dlatego w tym oświadczeniu Porządek dzienny 100. posiedzenia Sejmu, zwoła- rozwijam swoją wypowiedź sprzed paru godzin. nego na dni 15 i 16 września 2011 r., został paniom Postawa wobec ochrony życia jest w oczywisty spo- i panom posłom doręczony. sób związana ze światopoglądem i to w bardzo istot- Zamykam posiedzenie. nym stopniu. Postawa agnostyczna czy ateistyczna (Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszał- łatwiej dopuszcza przerywanie życia poczętego. Jest kowską) to rzetelnie udokumentowane statystycznie, tę zależ- ność wyraźnie widzimy także na sali sejmowej. *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. Jest tak, jak mocno i poetycko ujął to niegdyś Cze- **) Teksty interpelacji i zapytań poselskich oraz odpowiedzi sław Miłosz: „Niektórzy mówią, że nas oko łudzi / I na interpelacje i zapytania – w załącznikach nr 1 i 2 w Aneksie że nic nie ma, tylko się wydaje, / Ale ci właśnie nie do Sprawozdania Stenograficznego z 99. posiedzenia Sejmu.

(Koniec posiedzenia o godz. 21 min 50) Załącznik nr 1

Teksty wystąpień niewygłoszonych

Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Należy przypomnieć, że Pomorska Rada Przyja- Wewnętrznych oraz Komisji Kultury Fizycznej, ciół Harcerstwa (z siedzibą w Gdańsku) działa od Sportu i Turystyki o stanowisku Senatu w sprawie ponad pięciu lat. Rada skupia m.in. członków komen- ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie im- dy Gdańskiej Chorągwi ZHP. W istocie rada repre- prez masowych oraz niektórych innych ustaw zentuje praktycznie wszystkie hufce ZHP na terenie – punkt 29. porządku dziennego woj. pomorskiego. W skład rady wchodzą również przedstawiciele wojewódzkich władz administracyj- Poseł Andrzej Bętkowski (Klub Parlamentar- nych i samorządów terytorialnych, niektórzy pomor- ny Prawo i Sprawiedliwość) scy parlamentarzyści, reprezentanci służb munduro- wych oraz zainteresowani członkowie świata biznesu. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nawiązując do Dodam, iż mam zaszczyt pełnić funkcję sekretarza omawianego projektu o zmianie ustawy o bez- Pomorskiej Rady Przyjaciół Harcerstwa. Poniższe pieczeństwie imprez masowych oraz niektórych oświadczenie poselskie zawiera informację oraz innych ustaw, pragnę odnieść się do wprowadzanego wnioski i uwagi z dorocznego posiedzenia Pomorskiej do ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeń- Rady Przyjaciół Harcerstwa. stwie imprez masowych artykułu 16a ust. l pkt 3 W dniu 12 sierpnia (piątek) 2011 r. w Czernicy i zadać pytania. (gmina Brusy) zebrała się Pomorska Rada Przyjaciół Czy rozwiązanie zawarte w nowelizowanej treści Harcerstwa. Przed oﬁcjalnymi obradami jej uczest- art. 16a ust. l pkt 3 zdaniu 2 nie spowoduje znacznego nicy zostali podjęci obozową grochówką, która zawężenia grona osób, które chciałyby wziąć aktywny wszystkim bardzo smakowała. Komendantka Gdań- udział w imprezach masowych, a tym samym czy nie skiej Chorągwi ZHP harcmistrzyni Hanna Piotrow- ograniczymy społeczeństwu dostępu do imprez spor- ska otworzyła obrady Pomorskiej Rady Przyjaciół towych? Wykluczy to bowiem możliwość zakupu poje- Harcerstwa oraz powitała uczestników i zaproszo- dynczych biletów na sportową imprezę masową oso- nych gości. Należy podkreślić, że znakomicie dopisa- bom niezarejestrowanym w elektronicznym rejestrze ła frekwencja uczestników rady i zaproszonych gości. kibiców klubu sportowego i nie posiadającym elektro- Nadto swoje usprawiedliwienia i życzenia owocnych nicznych kart kibica klubu sportowego. obrad przysłali marszałek Senatu Bogdan Boruse- Jak długo będzie trwać procedura rejestracyjna z art. 16a ust. l pkt 3 związana z akcesem danej oso- wicz, wieloletni przewodniczący sejmiku woj. pomor- by do elektronicznego rejestru kibiców klubu sporto- skiego prof. Brunon Synak, obecny przewodniczący wego i wyrobienie karty kibica? sejmiku Jan Kleinszmidt oraz prezydent Starogardu Jak projektodawcy planują rozwiązać w tym przy- Gdańskiego Edmund Stachowicz. Wśród uczestni- padku zagadnienie aktualizacji danych osobowych, ków obrad warto odnotować obecność m.in. Małgo- o których mowa w art. 16a ust. 1 pkt 3 zdaniu 1? rzaty Gładysz, przedstawiciela marszałka Senatu, Jaka będzie częstotliwość omawianej aktualizacji posła Piotra Stanke, Romana Zaborowskiego – woje- danych, biorąc pod uwagę sytuację, gdy osoba zare- wody pomorskiego, Krzysztofa Gajewskiego – komen- jestrowana wcześniej dopuści się nagannego zacho- danta wojewódzkiego Policji w Gdańsku, Janusza wania podczas udziału w sportowej imprezie maso- Kaczmarka – dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów wej? Dziękuję. Państwowych w Toruniu, Wiesława Kostrzewy – dyrektora Banku Ochrony Środowiska w Gdańsku, Oświadczenia poselskie Elżbiety Wasilenko – pomorskiego wicekuratora oświaty, Andrzeja Kowalczysa – reprezentanta mar- Poseł Jan Kulas (Klub Parlamentarny Platfor- szałka woj. pomorskiego, Michała Bruskiego – wice- ma Obywatelska) dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy, Józefa Pu- czyńskiego – starosty tczewskiego. Wszystkim zebra- Moje oświadczenie poselskie poświęcam działal- nym podziękowania i najlepsze życzenia złożył „go- ności i znaczeniu Pomorskiej Rady Przyjaciół Har- spodarz terenu” – burmistrz miasta i gminy Brusy cerstwa z siedzibą w Gdańsku. (powiat chojnicki) Witold Ossowski. 2

Część roboczą obrad Pomorskiej Rady Przyjaciół 6. Zapisanie w wojewódzkich samorządowych Harcerstwa poprowadził jej sekretarz – poseł Jan programach współpracy z organizacjami pozarządo- Kulas. Uczestnicy obrad zostali zapoznani z pakie- wymi priorytetu – „działalność harcerstwa”. tem dokumentów przygotowanych w specjalnych 7. Pozyskiwanie środków finansowych z dodat- teczkach. Trzeba wśród nich wyróżnić materiały kowych źródeł na szkolenie instruktorów harcerstwa, związane ze 100-leciem harcerstwa w Polsce i na Po- odbudowę harcówek, modernizację bazy obozowej, morzu. Podczas obrad rady miała miejsce ciekawa, jak też wzbogacenie jej wyposażenia. ożywiona i wielowątkowa dyskusja. Generalnie, do- 8. Zwiększenie współpracy z przedsiębiorstwami ceniając dotychczasowy utrwalony i bogaty dorobek, i pracodawcami. postulowano potrzebę większego otwarcia na wymo- 9. Pielęgnowanie dotychczasowych, tradycyjnych gi współczesności. Wiele uwagi poświęcono trudnym i sprawdzonych harcerskich metod wychowawczych sprawom finansowym. Pokłosiem dyskusji było przy- w myśl idei służby Bogu, ojczyźnie i bliźnim oraz jęcie przez aklamację uchwały Pomorskiej Rady wprowadzenie „nowinek techniki i nauki”, w tym Przyjaciół Harcerstwa. Podpisy pod uchwałą, zgod- nowoczesnych systemów informatycznych. nie ze zwyczajem, złożyli komendantka Gdańskiej 10. Dalsza promocja honorowych wyróżnień har- Chorągwi ZHP harcmistrzyni Hanna Piotrowska cerskich, w tym tytułu „Przyjaciel Związku Harcer- i sekretarz rady Jan Kulas. Uczestnicy rady zobowią- stwa Polskiego”. zali również posłów J. Kulasa i P. Stanke do przeka- Pomorska Rada Przyjaciół Harcerstwa promuje zania tej uchwały marszałkowi Sejmu. wartości dobrego i patriotycznego wychowania, jak W drugiej części obrad uczestnicy Pomorskiej też aktywnego, ciekawego i twórczego stylu życia Rady Przyjaciół Harcerstwa wzięli udział w uroczy- naszych dzieci i młodzieży. Rada zwraca uwagę na stym Zlocie Gdańskiej Chorągwi ZHP na terenie potrzebę stałego okazywania szacunku i uznania dla obozu w Czernicy. Zlot otworzyła komendantka harc- autorytetów harcerskich (kręgi starszoharcerskie, mistrzyni Hanna Piotrowska. Następnie wojewoda seniorskie) i dla uznanych osób życia publicznego. pomorski Roman Zaborowski wręczył wybitnym po- Dlatego na zakończenie swoich obrad rada przywo- morskim działaczom harcerstwa „krzyże zasługi”. łuje inspirujące wypowiedzi marszałka Senatu Bog- Swoje wyróżnienia, w tym dla wojewody pomorskie- dana Borusewicza i marszałka województwa pomor- go, wręczyła także komenda Gdańskiej Chorągwi skiego Mieczysława Struka. ZHP. W imieniu Pomorskiej Rady Przyjaciół Harcer- Marszałek B. Borusewicz napisał do Pomorskiej stwa krótkie przemówienia gratulacyjne z życzenia- Rady Przyjaciół Harcerstwa: Harcerstwo jest znako- mi dalszej owocnej działalności wygłosili wojewoda mitą szkołą wychowania społecznego i patriotyczne- R. Zaborowski i sekretarz J. Kulas. go. Dlatego ważne jest, by uczestniczące w nim mło- W trzeciej części spotkania Pomorskiej Rady de pokolenia miały zapewnione właściwe warunki do Przyjaciół Harcerstwa zwiedzono obozowisko i roz- mawiano z uczestnikami zlotu. Zatrzymano się na jego realizacji. dłużej w porcie żeglarskim. Z zainteresowaniem Marszałek M. Struk w swoim liście stwierdził: oglądano sprzęt i wyposażenie żeglarskie, które wy- Czuję się zaszczycony i wyróżniony tytułem „Przyja- maga jednak modernizacji. Podkreślano rolę kursów ciela Związku Harcerstwa Polskiego”. Nie muszę i szkółek żeglarskich. Podziwiano przepiękne usytu- podkreślać, jak wielkie znaczenie dla kształtowania owanie bazy harcerskiej w Czernicy. postaw wychowawczych i moralnych mają wartości, Do najistotniejszych wniosków i uwag z obrad Po- które państwo propagujecie w ramach swojej działal- morskiej Rady Przyjaciół Harcerstwa należą: ności i z jakim uznaniem przyjmujemy wszelkie pań- 1. Analiza i zmiana systemu prawnego funkcjo- stwa inicjatywy. nowania harcerstwa w Polsce, m.in. poprzez zmiany w ustawie o systemie oświaty lub poprzez przyjęcie ustawy o rozwoju harcerstwa. Poseł Barbara Marianowska (Klub Parlamen- 2. Podjęcie bliższej współpracy przez Komendę tarny Prawo i Sprawiedliwość) Główną ZHP z urzędem prezydenta RP (prezydent B. Komorowski jest przyjacielem harcerzy) i przed- Swoje oświadczenie poświęcam protestowi Kręgu stawicielami Sejmu i Senatu. Starszych Harcerek im. Franciszki Czarneckiej, któ- 3. Konsekwentna realizacja Porozumienia pory przesłała mi harcmistrzyni Rzeczypospolitej Maria między Ministrem Edukacji Narodowej i Związkiem Żychowska z Tarnowa. Identyfikuję się z treściami Harcerstwa Polskiego, podpisanego w Tczewie dnia zawartymi w tym proteście. 23 maja 2010 r. podczas Zlotu Rajdu Rodło. Odczytanie tego oświadczenia ma szczególną wy- 4. Zapisanie w budżecie państwa wydzielonych mowę z uwagi na rocznicę wydarzeń Sierpnia 1980 r., środków finansowych na działalność harcerstwa. które stały się początkiem demokratycznych prze- 5. Podniesienie rangi funkcjonowania harcer- mian w naszym kraju. stwa w programach wychowawczych szkół prowadzo- Mamy dzisiaj demokrację. Pamiętamy o tych, któ- nych przez samorządy terytorialne. rzy walczyli o nią na przestrzeni wielu lat. Nie wolno 3 nam zapomnieć o ideałach, jakie im przyświecały. Doprowadzić do połączenia całego ruchu młodzie- W tej walczącej o Polskę sztafecie pokoleń była też żowego w jedną organizację, a stanowiska od szczebla młodzież skupiona w ruchu harcerskim. Działała ona powiatowego wzwyż obsadzić przez zatwierdzonych w zgodzie z pojęciem służby Bogu, Polsce, bliźnim. Na ludzi przez nasze służby specjalne. Do czasu zjednocze- przestrzeni 100 lat istnienia swojej organizacji harce- nia zlikwidować znanych przywódców harcerstwa. rze służyli krajowi, przelewali krew i oddawali swoje (Informator Ruchu dla Rzeczypospolitej, nr 6, młode życie w walce o wolną i niepodległą Polskę. Warszawa 07.01.1993 r.) Harcerze zawsze stanowili elitę młodzieży goto- A zatem chyba to ciąg dalszy działań „naszych wej do pomocy, pracy dla kraju i ludzi, gotowej do służb specjalnych”. najwyższych poświęceń. Usunięcie pojęcia służby Przeciwnicy jubileuszowego upamiętnienia zapo- Bogu z uchwały Sejmu w sprawie upamiętnienia minają, że charakter, znaczenie i działanie harcer- 100-lecia harcerstwa, z dnia 9 czerwca 2011 r., spo- stwa było tak szczególne w historii Polski, że nawet tkało się z protestem tej części środowiska, która Bierut nie ośmielił się włączyć tej organizacji do pragnie zachować ciągłość celów i tradycji harcer- Związku Młodzieży Polskiej. stwa. To właśnie służba Bogu nadawała sens działa- Wiadomo np. że kiedy 13 kwietnia 1946 r. w Szcze- niom i kształtowała postawy członków organizacji. cinie odbywał się zlot 60 tys. młodzieży – w tym Do mojego oświadczenia dołączam, jako jego inte- w większości harcerek i harcerzy spontanicznie od- gralną część, treść protestu, który został skierowany rodzonej organizacji – nie dopuszczono Bieruta do do marszałka Sejmu RP pana Grzegorza Schetyny głosu, skandując nazwisko Mikołajczyka. W odwecie przez Krąg Starszych Harcerek im. Franciszki Czar- ten „prezydent” – agent moskiewski – zapowiedział neckiej w Tarnowie. rozwiązanie harcerstwa. Wobec protestów wicepre- „Tarnów, 15 lipca 2011 r. miera Stanisława Mikołajczyka ugiął się, ale powie- Pan Grzegorz Schetyna, marszałek Sejmu Rze- dział: Będzie dużo zmian w tej organizacji. Wyznaczy- czypospolitej Polskiej. my nowych liderów. Krąg Starszych Harcerek im. Franciszki Czernec- (S. Mikołajczyk, Polska zgwałcona, Londyn bez kiej w Tarnowie składa niniejszym protest w związku daty wyd., s. 190–191). z haniebnym ograniczeniem przez posłów PO i SLD Konsekwencje tej zapowiedzi odczuwamy do dzi- tekstu uchwały Sejmu RP z dnia 9 czerwca 2011 r. siaj. Jakkolwiek bowiem idea harcerska ma to do upamiętniającej 100-lecie harcerstwa. Usunięto bo- siebie, że wyrosła z narodowej potrzeby umiłowania wiem z proponowanego i przyjętego już przez Senat wolności odradza się spontanicznie po każdej tego w dniu 26 maja 2011 r. tekstu – pojęcie służby Bogu, rodzaju pacyfikacji, to nadal cerberzy tamtego ustro- a w odrębnym wniosku złożonym przez PO, z wyda- ju pilnują, by nie powróciła do swych pierwotnych rzeń historycznych, w których znaczący udział ma zasad: służby Bogu, Polsce, bliźnim. właśnie harcerstwo, zauważono tylko Orlęta Lwow- Jako byłe instruktorki harcerskie z Tarnowa, skie i Szare Szeregi, lekceważąc pozostałe fakty popieramy niezwykle cenną i aktualną inicjatywę udokumentowane krwią i śmiercią wspaniałej mło- senatora ziemi tarnowskiej, harcmistrza, b. przewod- dzieży. Pominięto też milczeniem działalność harcer- niczącego ZHR, prof. dr hab. inż. Kazimierza Wia- stwa polonijnego, utrzymującego polskość w krajach tra, inicjatora powołania w Senacie Zespołu ds. Wy- swojego pobytu. chowania Młodego Pokolenia oraz Parlamentarne- Nie wiemy, czemu przypisać należy tego rodzaju go Zespołu ds. Harcerstwa w Polsce i Poza Grani- postawę owych posłów Sejmu III RP. cami Kraju, wreszcie autora wniosku do Senatu Czy jest to: o upamiętnienie jubileuszu harcerstwa. — brak wiedzy historycznej, którą nawet jako My, seniorki, wierzymy nadal, że mimo ponow- wychowankowie PRL mogli uzupełnić przez minione nych zakusów na zniweczenie idei harcerskiej da- 20 lat, jącej możność przeżywania polskiej młodzieży pięk- — czy całkowita zmiana mentalności, którą za- nej i czystej młodości, odnajdzie ona właściwy trop, kładał Adam Michnik, jak widać, skutecznie, by przekształcając naszą ojczyznę w suwerenne, — czy też uprzedzające działanie powstającego mocne państwo, stać się znów „szlachetną szlachtą”, dopiero, ale najwidoczniej już czynnego Centrum jak nazywał w okresie międzywojennym młodzież Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia w War- harcerską znany ówczesny publicysta – Aleksander szawie (Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radziec- Świętochowski. kiej bis). Prosimy o odczytanie naszego protestu w Sejmie Jakakolwiek byłaby to przyczyna, jest to prawdzi- i przywrócenie pierwotnego tekstu przyjętego przez wa hańba dla polskiego parlamentu. Oceniamy ją Senat RP.” jako antypolską i antyreligijną. Za czuwający nadal Krąg Starszych Harcerek: Pragniemy przypomnieć, że wśród 45 zasad znie- Maria Żychowska HR. wolenia narodu polskiego, narzuconych nam przez Do wiadomości: Parlamentarzyści ziemi tarnow- Stalina, już punkt 6 polecał: skiej, Prasa krajowa, Prasa harcerska zagraniczna” 4

Poseł Elżbieta Zakrzewska (Klub Poselski So- zrównania poziomu opodatkowania tytoniu luzem jusz Lewicy Demokratycznej) z gotowymi papierosami, ale w tej kwestii nic nie uległo zmianie. Szansą na rozwiązanie tego proble- Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po- mu jest proces ustalania stawek akcyzy na 2012 r., słowie! który prawdopodobnie po wakacjach będzie przed- Popierajcie i wspierajcie. Kogo? Co? Program miotem prac parlamentarnych. Odpowiedzialnej Sprzedaży Wyrobów Tytonio- Tą drogą zwracam się do wszystkich samorządów wych „STOP18!”. Cel programu? Ograniczanie terenowych mojego okręgu wyborczego o zgłoszenie dostępu niepełnoletnich do wyrobów tytoniowych akcesu do programu – zdecydowanie o rodzaju i ska- oraz edukacja sprzedawców i przyszłych pracow- li działań, jakie podejmą na swoim. Swój udział ników handlu. w programie „STOP18!” można zgłosić poprzez stro- Jest on realizowany od 14 lat, a mimo to, jak wy- nę internetową: https://rejestracja-uzytkownikow. nika z najnowszych badań, nadal zbyt wielu sprze- pl/stop18. Dodatkowych informacji udzielają krajowi dawców łamie zakaz sprzedaży papierosów niepełno- koordynatorzy programu „STOP18!” pod numerami letnim. Mimo wysokiej świadomości obowiązującego telefonów: 0693 880 024, 0691 745 292, lub mailowo: prawa, 63% sprzedawców sprzedałoby papierosy oso- [email protected]. bie niepełnoletniej. W 47 miastach na 4700 prób zakupu wyrobów tytoniowych przeprowadzonych przez pełnoletnich ankieterów, ale wyglądających na mniej Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki (Klub Par- niż 18 lat, blisko 3000 zakończyło się podaniem papie- lamentarny Prawo i Sprawiedliwość) rosów. Od początku istnienia programu „STOP18!” przestrzeganie prawa poprawiło się dzięki działaniom Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już jutro o świcie edukacyjnym i współpracy ze strażą miejską i Policją. będę uczestniczył, jak co roku, w uroczystości złoże- Wspomniane badania potwierdzają, że istnieje po- nia hołdu ofiarom bombardowania miasta Wielunia trzeba kontynuacji kampanii zwiększającej świado- w 72. rocznicę wybuchu wojny. mość prawa i konsekwencji jego łamania wśród sprze- W polskim dramacie września Wieluń był pierw- dawców. Już dziś aż 94% sprzedawców wyrobów ty- szym miastem tragicznie doświadczonym w II wojnie toniowych wie o swoim prawie do legitymowania światowej. Na bezbronne, uśpione miasto, w którym wyglądających młodo klientów, jednak zbyt rzadko nie było wojska, o godzinie 4.40 spadły pierwsze bom- z niego korzysta. by w tej wojnie. Dopiero pięć minut później zostały Stąd skierowana do mnie prośba o wsparcie pro- oddane strzały z niemieckiego okrętu na polską pla- gramu „STOP18!” w aktywizacji samorządów do cówkę wojskową na Westerplatte. Wieluń doświad- działań poprawiających przestrzeganie zakazu sprze- czył w tym dniu kilku nalotów, w których zginęło daży wyrobów tytoniowych niepełnoletnim i walki około 1200 cywilnych, bezbronnych mieszkańców, z dostępem niepełnoletnich do papierosów pochodzą- w tym wiele dzieci. Zbombardowano szpital, w któ- cych z przemytu. rym zginęło 32 chorych, w tym 2 siostry zakonne W realizacji programu uczestniczą samorządowcy, opiekujące się chorymi. W Wieluniu łącznie zostało jednostki straży miejskich, wszystkie komendy po- zniszczonych ponad 75% budynków, średniowieczne wiatowe, miejskie i rejonowe Policji oraz harcerze mury obronne oraz kościół farny. Na fundamentach ZHP. W ramach szkoły odpowiedzialnej sprzedaży zniszczonego kościoła, które zostały pozostawione przeszkolono wielu sprzedawców wyrobów tytonio- w architekturze miasta jako pamięć dla przyszłych wych. Powstała strona internetowa, na której można pokoleń i jako ostrzeżenie dla wielkich tego świata, informować Policję i straż miejską o łamaniu przez co roku odbywa się uroczysta msza święta. sprzedawców prawa. Znowelizowana ustawa o ochro- Tragiczne losy Wielunia są ściśle powiązane z bo- nie zdrowia przed następstwami używania tytoniu haterską obroną placówki wojskowej na Westerplat- i wyrobów tytoniowych zobowiązuje do umieszczenia te. W Wieluniu o świcie ginęli bezbronni cywile, a na w punkcie sprzedaży informacji ułatwiających odma- Westerplatte bohaterscy żołnierze. W 1989 r. jako wianie sprzedaży papierosów niepełnoletnim. Jednak poseł nowo wybranego Sejmu kontraktowego i syn istnieje wyraźna potrzeba prowadzenia dalszych, in- posła ostatniej przerwanej przez wojnę kadencji Sej- tensywnych działań edukacyjnych i profilaktycznych mu, pomny tragicznych losów miasta Wielunia, zgło- poprawiających egzekucję obowiązującego prawa. siłem swoją pierwszą interpelację poselską w sprawie Dziś największym zagrożeniem jest zjawisko nie- westerplatczyków. W interpelacji tej stwierdziłem, że legalnej sprzedaży papierosów nieletnim, np. z prze- każdy Polak w kraju i na obczyźnie uważa Wester- mytu oraz niewiadomego pochodzenia i składu (pro- platte za przykład cnót żołnierskich, że Westerplatte dukowanych nielegalnie) – są one tańsze i sprzeda- to symbol walki w obronie najwyższych wartości, wane poza całkowitą kontrolą prawa na bazarach wzór bohaterstwa i ofiarności, wielkie wzorce moral- – oraz dostępność w sprzedaży tytoniu do samodziel- ne, niezwykły wyczyn garstki ludzi, z których może- nego skręcania, który jest obłożony niższą akcyzą niż my być dumni. Bo tu, w Wieluniu, i tam, w wojskowej papierosy, przez co cenowo jest bardziej dostępny. Co placówce, śmierć przychodziła niespodzianie. Bo prawda, wielokrotnie już postulowano konieczność o wrześniowej tragedii Wielunia przez dziesiątki po- 5 wojennych lat Polska nie pamiętała i nie pamiętał dym etapie prac nad ustawą, które zaowocowały stu- świat. Polska nie pamiętała o odpowiednim uhono- procentowym do tej pory poparciem dla ustawy – zo- rowaniu żołnierzy Westerplatte, zarówno tych, co stały zaprzepaszczone. Inicjatywa powstania Akade- zginęli, jak i tych żyjących. mii Lotniczej w Dęblinie przepadła, bo wygrała dys- W interpelacji napisałem gorzkie słowa, że z licz- cyplina partyjna i partykularne interesy. Tylko by 207 obrońców Westerplatte tylko 5 przyznano dwoje posłów Platformy zagłosowało za odrzuceniem ordery Virtuti Militari, zaś z grupy 63 jeszcze wtedy weta. Przeciwko utworzeniu akademii zagłosowali żyjących aż 23 nie posiadało prawa do renty inwalidy również posłowie tego ugrupowania z naszego regio- wojennego. Zwróciłem się z dramatycznym apelem, nu, za wyjątkiem jednej z posłanek. Użyję mocnych by ojczyzna wreszcie przypomniała sobie o jej boha- słów, ale – zostaliśmy sprzedani. Klub SLD zmienił terskich synach, by wreszcie wykonać rozkaz naczel- zdanie, bo jak twierdzą posłowie i Platformy, i SLD, nego wodza marszałka Rydza-Śmigłego, który w dniach jeden z przekonanych do tej pory do ustawy posłów wojny rozkazem nadał ordery Virtuti Militari wszyst- lewicy dostał obietnicę ministra obrony w ewentual- kim obrońcom składnicy na Westerplatte. Napisa- nym przyszłym rządzie. Próby tłumaczenia zmiany łem, że konieczne jest szybkie wyrównanie krzywd stanowiska w czasie debaty przez przedstawicieli moralnych i socjalnych oraz danie satysfakcji zmar- tych partii były żałosne. Przeciwstawiali się swojej łym i żyjącym na miarę ich bohaterstwa, że trzeba dotychczasowej pozytywnej opinii do ustawy. Wnio- stworzyć godziwe warunki w jesieni ich życia, tak aby skodawca tej ustawy, poseł Włodzimierz Karpiński jeszcze długo mogli być przykładem żywej historii dla z Puław, nie znalazł czasu, żeby przyjść, zagłosować młodych Polaków. za nią. Ci, którzy mieli wyrzuty sumienia, wychodzi- Po złożeniu i rozpatrzeniu przez Sejm w dniu 23 li z sali na czas głosowania lub wyjmowali karty do listopada 1989 r. tej interpelacji ojczyzna szybko głosowania. przypomniała sobie o bohaterach Westerplatte. Już Tak właśnie wygląda „Polska w budowie” na w dniu 8 grudnia 1989 r. uczestniczyłem w uroczy- przykładzie naszych spraw: likwidacji bazy w Sta- stości wręczenia orderów Virtuti Militari żyjącym wach, degradacji zakładów lotniczych nr 3, zagroże- westerplatczykom i dwóch odznaczeń przyznanych nia dla zakładów inżynieryjnych i na koniec zabloko- pośmiertnie rodzinom westerplatczyków. wania powstania Akademii Lotniczej w Dęblinie. Dziś, po 22 latach od złożenia i rozpatrzenia przez Rządy Platformy tyle dały przez te parę lat Lubelsz- Sejm interpelacji, żyje jeszcze dwóch westerplatczy- czyźnie, a SLD przyłączyło się teraz do tego w ciem- ków: major Ignacy Skowron z Kielc i porucznik Jan no. Hasło jednego z polityków lokalnych tej partii: Lelej z Ostródy. Kilka tygodni wcześniej uczestniczy- Więcej dla młodych, brzmi w tej chwili groteskowo. łem w ostatniej drodze podporucznika Aleksego Ko- Mam również ogromny żal do PSL. Funkcjonują walika, którego pogrzeb odbył się na ziemi śląskiej. w tej koalicji, dokonują różnych politycznych targów, Dopiero w wolnej Polsce po 1989 r. również Polska jednak w tej sprawie nie wykazali dostatecznej ak- i świat przypomniały sobie o tragicznym wrześnio- tywności, a uważam, że można było. Komorowski to wym świcie w mieście Wieluniu. W 65. rocznicę wie- przecież prezydent PSL-u. luńskiej zbrodni wojennej w uroczystościach uczest- Minister Koziej, pytany o przyszłość szkoły w Dę- niczył prezydent Aleksander Kwaśniewski, a w 70. blinie, w trakcie debaty nie udzielił żadnej logicznej rocznicę tragedii miasta – prezydent Lech Kaczyń- i wiążącej odpowiedzi, a używane przez niego argu- ski, a tragiczne losy miasta mają już odpowiednie menty, moim zdaniem, urągały autorytetowi urzędu miejsce na kartach historii II wojny światowej. prezydenta, w którego imieniu występował. Nie ma złudzeń. Dzisiaj wiemy już więcej – Wyższa Szkoła w Dęblinie ma być, według ministra, zlikwidowana, Poseł Jarosław Żaczek (Klub Parlamentarny a w jej miejsce ma powstać jakiś ośrodek szkolenia, Prawo i Sprawiedliwość) a więc zmiana rangi i wielka niewiadoma, na jakich zasadach ma działać i przez kogo tak naprawdę ma Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sejm RP na po- być prowadzony. przednim posiedzeniu podtrzymał weto prezydenta do Chcę podziękować swoim kolegom z Prawa i Spra- ustawy o utworzeniu Akademii Lotniczej w Dęblinie. wiedliwości za zrozumienie i głosowania w sprawie Jestem naprawdę rozgoryczony tą sytuacją. Zaan- utworzenia Akademii Lotniczej w Dęblinie. Trzeba gażowanie i praca pracowników Szkoły Orląt – twór- mieć nadzieję, że prezydent nie zdąży zrealizować ców ustawy, wiele godzin dyskusji w Sejmie, debata swoich planów, a my na pewno wrócimy do tej sprawy i spotkania, także wszystkie moje starania na każ- po wyborach. Dziękuję bardzo. Porządek dzienny

99. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 29, 30 i 31 sierpnia 2011 r.

1. Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra infrastruktury Cezarego Gra- barczyka (druki nr 4597 i 4617). 2. Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 4434, 4555 i 4555-A). 3. Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym (druki nr 4527 i 4562). 4. Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń (druki nr 3401, 4496 i 4496-A). 5. Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polity- ki Regionalnej o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (druki nr 3278, 4552 i 4552-A). 6. Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym (druki nr 4408 i 4551). 7. Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (druki nr 4508, 4600 i 4600-A). 8. Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisji Obrony Narodo- wej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o przedstawionym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczel- nego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypo- spolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 4355 i 4585). 9. Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej (druki nr 4316 i 4612). 10. Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o europejskich radach zakładowych (druki nr 4530, 4589 i 4589-A). 11. Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o: 1) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, 2) rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 2819, 2849, 4576 i 4576-A). 12. Sprawozdanie Komisji Gospodarki o poselskim projekcie ustawy o spółdzielniach (druki nr 3493, 4505 i 4505-A) – trzecie czytanie. 13. Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o przedstawionym przez Prezydenta Rzeczy- pospolitej Polskiej oraz poselskim projektach ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 3598, 3687 i 4450). 14. Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania okoliczności tragicznej śmierci byłej posłan- ki Barbary Blidy (druk nr 4553). 15. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (druki nr 4529 i 4631). 16. Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw (druki nr 4583, 4619 i 4619-A). 17. Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o wymianie informacji z organami ścigania państw członkowskich Unii Europejskiej (druki nr 4528, 4615 i 4615-A). 18. Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska (druki nr 4467, 4582 i 4582-A). 19. Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym oraz o zmianie ustawy Prawo energetyczne (druki nr 4531, 4630 i 4630-A). 20. Sprawozdanie Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej (druki nr 4398 i 4606). 21. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie scentralizowanej odprawy celnej dotyczącej podziału krajowych kosztów poboru, które są zatrzymywane, gdy tradycyjne zasoby własne są udostępniane budżetowi UE, sporządzonej w Brukseli dnia 10 marca 2009 r. (druki nr 4584 i 4636). 22. Pytania w sprawach bieżących. 23. Informacja bieżąca. 24. Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2010 roku (druk nr 4286) wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk nr 4549). 25. Sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu między Wspól- notami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony, sporządzonego w Luksemburgu dnia 29 kwietnia 2008 r. (druki nr 4471 i 4566). 26. Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Spraw Zagranicz- nych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji o pracy na morzu, przyjętej przez Konferencję Ogólną Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie dnia 23 lutego 2006 r. (druki nr 4596 i 4635). 27. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie (druk nr 4603). 28. Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia o obywatelskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz niektórych innych ustaw (druki nr 4222 i 4610). 29. Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 4532 i 4581). 30. Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (druki nr 4533 i 4621). 31. Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz niektó- rych innych ustaw (druki nr 4515 i 4575). 32. Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (druki nr 4349, 4482 i 4482-A) – trzecie czytanie. 33. Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne (druki nr 4605 i 4618).

Obecni posłowie według załączonej do protokołu listy obecności