PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO DLA OBSZARÓW LOKALIZACJI SIŁOWNI WIATROWYCH GMINA ŚMIGIEL, obszar „śEGRÓWKO” – „MOROWNICA”, OBSZAR „SPŁAWIE” wraz z ocen ą ekofizjograficzn ą

Opracowanie:

LESZNO - MAJ 2010

1 S P I S T R E Ś C I

1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA, PRZEDMIOT , CEL I METODYKA OPRACOWANIA PROGNOZY...... 3

2. PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA...... 7

3.OCENA EKOFIZJOGRAFICZNA REJONU OPRACOWANIA...... 11

3.1 CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO...... 11

a/ Poło Ŝenie geograficzne i ukształtowanie powierzchni…………………………………………...... …………..……..11

b/ Budowa geologiczna………………………………………………………………………………………...……..…….11

c/ Stosunki wodne...... 12 - wody powierzchniowe...... 12 - wody podziemne...... 15

d/ Gleby……………………………………………………………………………………………………...... …17

e/ Warunki klimatyczne………………………………………………………………………...... 17

f/ Szata ro ślinna i świat zwierz ęcy...... 18

3.1 POŁO śENIE W SYSTEMIE PRZYRODNICZYM...... 19 3.2 OCENA PRZYDATNO ŚCI TERENU ORAZ WARUNKI ZAGOSPODAROWANIA...... 25 4. Prognoza skutków wpływu ustale ń planu na środowisko przyrodnicze...... 25 a/ Charakterystyka obszaru obj ętego planem...... 25 a.1. Teren opracowania...... 25 a.2. Projektowany zakres zmian...... 26 b/ Analiza ustale ń i rozwi ąza ń zawartych w projekcie planu. Identyfikacja potencjalnych kategorii oddziaływani na środowisko –przewidywane znacz ące oddziaływanie na środowisko……………….... ……………………………………..29

b.1. Analiza ustale ń i rozwi ąza ń zawartych w projekcie…………………………………………………….……………29 b.2. Przekształcenie powierzchni ziemi, klimatu, krajobrazu...... 42 b.3. Wpływ zmian na stosunki wodne...... 44 b.4. Zanieczyszczenie powietrza...... 45 b.5. Hałas...... 50 b.6. Środowisko biotyczne...... 53 b.7 Strefa "W"...... 53 b.8. Pole elektromagnetyczne...... 53 b.9. Ryzyko powstawania awarii...... 54

5. OCENA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA W RELACJI Z USTALENIAMI PROJEKYU PLANU...... ……...... 55

a.1. Ocena odporno ści na degradacj ę i zdolno ści do regeneracji środowiska, wynikaj ąca z uwarunkowa ń okre ślonych w opracowaniu ekofizjograficznym przy braku realizacji ustale ń planu...... 58 a.2. Ocena rozwi ąza ń funkcjonalno-przestrzennych ...... 58 a.3 Ocena warunków zagospodarowania okre ślonych w projekcie ...... 58 a.4.Ocena zagro Ŝeń dla środowiska...... 59 a.5. Ocena skutków dla istniej ących form ochrony i innych obszarów chronionych...... 61 a..6. Ocena zmian w krajobrazie...... 61

6. INFORMACJA O MO śLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO………………….64 7. ROZWI ĄZANIA MAJ ĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZENIA LUB KOMPENSACJE PRZYRODNICZ Ą NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWA Ń NA ŚRODOWISKO ORAZ ROZWI ĄZANIA ALTERNATYWNE…………… 64

8.PROPOZYCJE DOTYCZ ĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIE Ń PROJEKTOWANEGO MPZP ORAZ CZ ĘSTOTLIWO ŚCI PRZEPROWADZANIA...... 64

9.OCENNA UWZGL ĘDNIENIA PRZEZ PROJEKTOWANY DOKUMENT CELÓW ORAZ SPOSOBÓW OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYCH NA SZCZEBLU MIEDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM……………………………………………………………………………………………………………………..66 10. PODSUMOWANI………………………………………………………………………………………………………...... 69

11. STRESZCZENIE W J ĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM...... 72

2 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO DLA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO DLA OBSZARÓW LOKALIZACJI SIŁOWNI WIATROWYCH GMINA ŚMIGIEL, OBSZAR „śEGRÓWKO” – „MOROWNICA”, OBSZAR „SPŁAWIE”

1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU PLANU, CEL I METODYKA OPRACOWANIA PROGNOZY.

Opracowanie prognozy oddziaływania na środowisko wynika z obowi ązku przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, której cz ęś ci ą jest niniejsza prognoza. Prognoza oddziaływania na środowisko ustale ń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów dla obszarów lokalizacji siłowni wiatrowych gmina Śmigiel, obszar „śegrówko” – „Morownica”, obszar „Spławie” (dalej Prognoza) została sporz ądzona zgodnie z zakresem zawartym w ustawie z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko ( Dz. U Nr 199,poz1227 ze zm.). Zakres i stopie ń szczegółowo ści informacji wymaganych w opracowaniu prognozy został uzgodniony na mocy przepisów ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r. z: - Pa ństwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Ko ścianie pismem z dnia 3.03.2009 r. znak NS-72/7-11/09 pismem z dnia oraz Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowisko w Poznaniu pismem z dnia 18.03.2009 r. znak RDO Ś-30-OO.III-7041-427/09/mm dla obszaru „śegrówko- Morownica”; - Pa ństwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Ko ścianie pismem z dnia 3.03.2009 r. znak NS-72/7-12/09 pismem z dnia oraz Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowisko w Poznaniu pismem z dnia 10.03.2009 r. znak RDO Ś-30-OO.III-7041-409/09/nb dla obszaru „Spławie” ; Z samej istoty prognozy wynika, Ŝe musi dotyczy ć ona oceny hipotetycznej, aczkolwiek osadzonej w konkretnych realiach i wynikaj ącej z dobrze przeprowadzonej diagnozy stanu istniej ącego oraz logicznego wnioskowania skutków przewidywanych zmian. Prognoza ma charakter szacunkowy. Metody, jakie stosowane s ą w sporz ądzaniu prognozy, są metodami indukcyjno opisowymi, polegaj ącymi na ł ączeniu w logiczn ą cało ść posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska. Rol ą prognozy jest

3 jasne stwierdzenie, czy realizacja ustale ń planu b ędzie miała wpływ na zmiany w środowisku przyrodniczym, jakiego rodzaju mog ą to by ć zmiany i jakie z tego wypływaj ą wnioski. Dla potrzeb sformułowania prognozy dokonano oceny stanu środowiska, jego podatno ści oraz odporno ści na degradacj ę wskutek ewentualnych negatywnych oddziaływa ń człowieka, a tak Ŝe zwrócono uwag ę na zdolno ści środowiska do samo regeneracji. Podstawowym celem prognozy, opracowywanej równocze śnie z projektem planu jest poszukanie i wskazanie mo Ŝliwo ści rozwi ąza ń planistycznych najkorzystniejszych dla stanu środowiska, poprzez: • identyfikacj ę i ocen ę najbardziej prawdopodobnych wpływów na biofizyczne i zdrowotne komponenty środowiska okre ślonego obszaru, jakie mo Ŝe wywoła ć realizacja ustale ń przestrzennych zawartych w projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, • dyskusj ę i współprac ę projektantów planu i prognozy celem eliminacji rozwi ąza ń i ustale ń niemo Ŝliwych do przyj ęcia ze wzgl ędu na ewentualne negatywne skutki dla środowiska lub zagro Ŝenia dla zdrowia ludzi, • zapoznanie i poinformowanie wnioskodawców, organa samorz ądu /wójta , burmistrza, prezydenta/, społeczno ść lokaln ą o skutkach wpływu ustale ń projektu planu na środowisko przyrodnicze. Wymaga to interdyscyplinarnej analizy procesów i zjawisk zachodz ących w środowisku, przy uwzgl ędnieniu zmian w otoczeniu, na które składa si ę system prawny, post ęp cywilizacyjny i techniczny, zachowania i przemiany świadomo ści społeczno ści lokalnej itp. Analizy przeprowadzone w ramach prognozy oparto na zało Ŝeniach, Ŝe stanem odniesienia dla prognozy s ą: • uwarunkowania wynikaj ące z realizacji ustale ń planu, • ustalenia z wizji terenowych.

Ocen ę mo Ŝliwych przemian w środowisku przeprowadzono w oparciu o analiz ę funkcjonowania poszczególnych komponentów środowiska w istniej ącej strukturze przestrzennej. Nast ępnie przeprowadzono analiz ę przyszłego funkcjonowania środowiska pod wpływem zmian, jakie zajd ą wskutek realizacji ustale ń planu. Etapem ko ńcowym jest ocena skutków, spowodowanych realizacja ustale ń projektu plany oraz sformułowanie propozycji zmian lub alternatywnych wersji ustale ń osi ągni ęcia optymalnego korzystnego stanu środowiska w warunkach projektowanego zagospodarowania przestrzennego obszaru.

4

Niniejsz ą prognoz ę oparto na nast ępuj ących opracowaniach archiwalnych:
Plan ogólny zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Śmigiel zatwierdzony uchwał ą Nr Vi/102/91 Rady Miasta i Gminy Śmigiel z dnia 25.11.1991 (Dz. Urz. Woj. Leszczy ńskiego Nr. 9 poz. 115 z 1991 ) z pó źniejszymi zmianami;
Studium przyrodniczo krajobrazowe gminy Śmigiel, w: Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Śmigiel, 1999r. ze zm.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Wielkopolskiego uchwała nr XLII/628/2001 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 26.11.2001 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 35 poz.1052 z 2002 r.),z realizowanymi zmianami;
Prognoza Oddziaływania na Środowisko do Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Wielkopolskiego 2010
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Śmigiel zatwierdzony uchwał ą Nr XXII/249/08 Rady Miejskiej Śmigla z dnia 29 maja 2008 roku
Plan gospodarki Odpadami Gminy Śmigiel.
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Śmigiel.
Strategia Rozwoju gminy Śmigiel wraz z wieloletnim planem inwestycyjnym na lata 2007- 2015.
Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Ko ścia ńskiego .
Programu Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego.
Polityka Pa ństwa w latach 2009-20012 z perspektyw ą do roku 2016 Rada Ministrów Warszawa • Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych Warszawa 2003
Koncepcja sieci Natura 2000 w Polsce- Raport ko ńcowy Phare, czerwiec 2001r.
Koncepcja krajowej sieci ekologicznej EKONET-POLSKA, Fundacja IUCN Poland, Warszawa 1995.
Program perspektywiczny inwestycji melioracyjnych do roku 2015. Woj. Zarz ąd Melioracji i Urz ądze ń Wodnych w Poznaniu,
P. Wylegała, St. Ku źniak, P. Dolata; Obszary wa Ŝne dla ptaków w okresie gniazdowania oraz migracji na terenie woj. wielkopolskiego (przygotowane na zlecenie WBPP). Pozna ń 2008
Ocena warunków hydrogeologicznych woj. leszczy ńskiego, PG PROXIMA, Wrocław 1994 r.;
Materiały studialne do opracowania studium zagospodarowania przestrzennego woj. leszczy ńskiego WBPP w Lesznie;
Raport o stanie środowiska w woj. leszczy ńskim w latach, 1995-1996. PIO Ś, Leszno 1997;

5
Diagnoza stanu i kierunki działa ń w ochronie środowiska do 2010 roku. Województwo Leszczy ńskie. UW w Lesznie, Wydz. Ochrony Środowiska oraz Pracownia Geologiczna - Kartograficzna w Poznaniu, 1996;
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2002. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Pozna ń 2003.
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2003. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Pozna ń 2004.
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2004. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Pozna ń 2005.
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2005 Biblioteka Monitoringu Środowiska Pozna ń 2006
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2006. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Pozna ń 2007.
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2007. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Pozna ń 2008.
Podział hydrograficzny Polski 1:200 000 IMiGW, Warszawa 1980-83;
Mapa obszarów GL Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagaj ących szczególnej ochrony A.S Kleczkowski. AGH Kraków 1990 r
Kondracki J „Geografia Regionalna Polski” PWN W- a 2000 r
Mapa morfologiczna Niz. Wielkopolskiej, B. Krygowski 1:100 000;
Mapa geomorfologiczna Polski 1:500 000, I G i PZ, Warszawa;
Mapa geologiczna Polski 1:200 000;
Mapa utworów powierzchniowych. Wyd. Geologiczne, Warszawa 1975;
Mapa hydrograficzna 1:50 000, OPGK, Pozna ń 1990;
Mapy sytuacyjno - wysoko ściowe 1:50 000 i 1:10 000 OPGK Pozna ń;
Mapy glebowo - rolnicze i ewidencyjne gruntów;
Regiony klimatyczne Polski (wg W. Okołowicza); mat. szkol. GEOPROJEKT - Warszawa, 1982;
Atlas klimatu województwa wielkopolskiego; praca zbiorowa pod red. R. Farata. IMGW, Pozna ń 2004;
Paczy ński B., Sadurski A., Hydrogeologia regionalna polski. Tom I Wody słodkie, PIG W-wa 2007;
Pawlaczyk P., Kapel A., Jaros R,. Dzi ęciołowski R., Wyl ęgała P., Szubert A., Sidło P., Propozycja optymalnej sieci obszarów Natura 2000 w Polsce - „Shadow list”, W-wa 204;
Shadow list –aktualizacja 2009- materiały internetowe www.lkp.org.pl ;

6
Informacja o stanie środowiska na obszarze Powiatu Ko ścia ńskiego w roku 2008 WIO Ś w Poznaniu Delegatura w Lesznie Uchwała Nr XXVI/260/09 Rady Powiatu Ko ścia ńskiego z dnia 22 kwietnia 2009r.
Inwentaryzacja terenowa
„Wywiad środowiskowy” poprzez rozmowy z mieszka ńcami okolicznych wsi na temat wyst ępuj ących i migruj ących tu obecnie jak i w latach wcze śniejszych ptaków i znaczenia tych obszarów dla ptaków . Dla szacowania potencjalnego wpływu elektrowni wiatrowych na środowisko wykorzystano ponadto ró Ŝne dost ępne raporty oddziaływania na środowisko tego typu obiektów.

2. PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA.

Przy opracowaniu niniejszej prognozy oparto si ę na obowi ązuj ących aktach prawnych, a w szczególno ści na: • Ustawie z dnia 3 pa ździernika 2008 r o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ocenie, udziału społecze ństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz.1227 ze zm.) • Ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z 2003 r z pó źn. zm. ) • Ustawie z dnia 7 lipca 1994r. prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2006 Nr 156, poz. 1118 ) • Ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U z 2008 Nr 25, poz.150 z pó źn. zm.): • Ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2007 Nr 39 poz. 251) • Ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. Nr 151, poz. 1220) • Ustawie z dnia 4 lutego 1994 r . prawo geologiczne i górnicze (tekst jednolity Dz. U. z 2005 Nr 228, poz. 1947) • Ustawie z dnia 3 lutego 1995 r . o ochronie gruntów rolnych i le śnych (tekst jednolity Dz. U. z 2004 Nr 121, poz.1266 ) • Ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 2005 Nr 239, poz. 2019 z pó źn. zm. ) • Ustawie z dnia 13 wrze śnia 1996 r. utrzymanie czysto ści i porz ądku w gminach (tekst jednolity Dz. U. z 2005 Nr 236, poz. 2008) • Ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 Nr 162, poz. 1568) 7 • Rozporz ądzenie Rady Ministrów z 9 listopada 2004 r. w sprawie okre ślenia rodzajów przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowa ń zwi ązanych z kwalifikowaniem przedsi ęwzi ęcia do sporz ądzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z pó źn. zm.) • Rozporz ądzeniu M Ś z dnia 9 wrze śnia 2002 r. w sprawie opracowa ń ekofizjograficznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1298 ) • Rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r, w sprawie warunków technicznych , jakim powinny odpowiada ć budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z pó źn. zm. ) • Rozporz ądzenie M Ś z dnia14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2007 Nr 120, poz. 826) • Rozporz ądzenie M Ś 03 marca 2008 r. w poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2008 Nr 47, poz.281) • Rozporz ądzenie M Ś 24 lipca 2006 r w sprawie warunków jakie nale Ŝy spełni ć przy wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, (Dz. U. z 2006 Nr 137, poz.984) • Rozporz ądzenie M Ś 08 lutego 2008 r. w sprawie szczególnych wymaga ń, jakim powinny odpowiada ć programy ochrony powietrza (Dz. U. z 2008 Nr 38, poz.221) • Rozporz ądzenie M Ś 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz. 2313) • Rozporz ądzenie M Ś 16 maja 2005 r. w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków ro ślin i zwierz ąt, wymagaj ących ochrony w formie wyznaczania obszarów Natura 2000 (Dz. U. Nr 94, poz. 795) • Rozporz ądzeniu M Ś z dnia 14 grudnia 2006r. w sprawie dróg, linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja mo Ŝe powodowa ć negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, dla których jest wymagane sporz ądzenie map akustycznych, oraz sposobów okre ślania granic terenów obj ętych tymi mapami (Dz. U. z 2007 r., Nr 1, poz. 8 ) • Rozporz ądzenie M Ś z dnia 30 pa ździernika 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektroenergetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. z 2003 Nr 192, poz. 1883) • Rozporz ądzenie M Ś z 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mog ących powodowa ć znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako cało ści (Dz. U. z 2002 Nr 122, poz. 1055) • Rozporz ądzenie M Ś z dnia 9 wrze śnia 2002 r. w sprawie standardów jako ści gleby oraz standardów jako ści ziemi (Dz. U. z 2002 Nr 165, poz. 1359)

8 • Rozporz ądzenie M Ś z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje si ę oceny jako ści powietrza (Dz. U. z 2008 Nr 52, poz. 310) • Rozporz ądzenie M Ś z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. z 2008 Nr 143, poz. 896) • Rozporz ądzenie M Ś z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych (Dz. U. z 2008 Nr 162, poz. 1008) • Rozporz ądzenie Dyrektora RZGW w Poznaniu z dnia 4 kwietnia 2008 r. w sprawie okre ślenia wód powierzchniowych wra Ŝliwych na zanieczyszczenie zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie nara Ŝonych, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód nale Ŝy ograniczy ć (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2008 Nr 57, poz. 1128)

Zakres i cele analizowanego projektu oraz jego powiązania z innymi dokumentami Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (zwany dalej planem), którego projekt poddawany jest ocenie w niniejszej prognozie, stanowi realizacj ę uchwały Rady Miejskiej Śmigla Nr XXVI/319/2008 i Nr XXVI/320/2008 z dnia 30 pa ździernika 2008 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia mpzp dla lokalizacji siłowni wiatrowych – Gmina Śmigiel, obszary: „ śegrówko” –„Morownica” - „Spławie”. Głównym celem ocenianego planu, jest okre ślenie mo Ŝliwo ści stworzeni parku (farm) elektrowni wiatrowych na terenach rolnych, z zachowaniem dalszego uŜytkowania przestrzeni produkcyjnej i adaptacji pozostałych form zagospodarowania, w tym dróg i innych elementów infrastruktury technicznej. „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Śmigiel, 1999r. ze zm. Plan jest elementem realizacji polityki przestrzennej gminy okre ślonej w zmianie Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Śmigiel i innych dokumentach w tym: „Programie ochrony środowiska gminy Śmigiel na lata 2004-2008” Celem polityki ekologicznej gminy Śmigiel jest intensywny rozwój energetyki odnawialnej na szczeblu regionalnym i lokalnym oraz popularyzacja i wdro Ŝenie najlepszych praktyk w dziedzinie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, w sferze rozwi ąza ń ekologicznych, organizacyjnych i finansowych. W „Programie ochrony środowiska dla miasta i gminy Śmigiel na lata 2004-2008” (2004) przedstawiono charakterystyk ę warunków naturalnych, które sprzyjaj ą lokalizacji elektrowni wiatrowych. Wg „Programu…”:
obszar planu nale Ŝy do III klasy obszarów w Polsce pod wzgl ędem zasobów energii wiatrowej;
średnia roczna pr ędko ść wiatru mierzona na wysoko ści 10 m n.p.t. w terenie otwartym przekracza 4,0 m/s, a w okresie zimy i wiosny 4,5 m/s;
zró Ŝnicowanie topografii terenu zwi ększa potencjał wiatrowy

9 Projekt „Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ...” spełnia postulaty w zakresie popularyzacji i wdra Ŝania projektów maj ących na celu wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych.

„Program ochrony środowiska woj. wielkopolskiego na lata 2002-2010”

Wg „Programu ochrony środowiska woj. wielkopolskiego na lata 2002-2010” (2002), integracja aspektów ekologicznych z zagospodarowaniem przestrzennym powinna opiera ć si ę o:
uwzgl ędnianie w planach zagospodarowania przestrzennego selektywnego dost ępu do terenów cennych przyrodniczo;
wprowadzanie odpowiednich procedur lokalizacyjnych chroni ących tereny cenne przyrodniczo przed przeinwestowaniem. „Program ...” nie uwzgl ędnia zagadnienia lokalizacji elektrowni wiatrowych, zawiera natomiast ogólne zapisy o wzro ście wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.

„Wielkopolski regionalny program operacyjny na lata 2007-2013” „Wielkopolski regionalny program operacyjny na lata 2007-2013” (2007), nie zawiera istotnych informacji nt. planowanych i istniej ących terenów dla lokalizacji elektrowni wiatrowych. W „Programie...” okre ślono cel rozwojowy: zwi ększenie udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym kraju, w ramach intensyfikacji działań zmierzaj ących do poprawy stanu środowiska naturalnego.

„Strategia rozwoju woj. wielkopolskiego do 2020 r.”

Wg „Strategii rozwoju woj. wielkopolskiego do 2020 r.” (2005) gospodarowanie przestrzeni ą powinno zachodzi ć w taki sposób, aby w jak najwi ększym stopniu ocali ć zwarte kompleksy przyrodnicze.

„Strategia...” nie uwzgl ędnia zagadnienia lokalizacji elektrowni wiatrowych, poza ogólnym zapisem nt. racjonalizacji zu Ŝycia surowców i wykorzystywanych zasobów odnawialnych.

„Prognoza oddziaływania na środowisko projektu strategii rozwoju woj. wielkopolskiego do 2020 r.”

Wg „Prognozy oddziaływania na środowisko projektu strategii rozwoju woj. wielkopolskiego do 2020 r.” (2002), w aspekcie ochrony zasobów naturalnych, głównym celem jest zwi ększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym do 7,5 % w 2010 r. i 14% w 2014 r. Wykorzystanie czystej energii jest jednym z priorytetowych działa ń okre ślonych w „Polityce ekologicznej pa ństwa” oraz w „Strategii rozwoju energetyki odnawialnej” (2001).

10 W „Prognozie...” zawarto m. in. informacje, Ŝe wg bada ń IMiGW prawie cała Wielkopolska zaliczana jest do strefy o korzystnym potencjale energetycznym wiatru, mo Ŝe wi ęc powstawa ć tu najczystsza forma energii, po wykonaniu dokładnych pomiarów i zastosowaniu precyzyjnej aparatury

3. OCENA EKOFIZJOGRAFICZNA REJONU OPRACOWANIA

3.1 Charakterystyka środowiska przyrodniczego . a/ Poło Ŝenie geograficzne, morfologia. Gmina Śmigiel poło Ŝona jest w południowo – zachodniej cz ęś ci województwa wielkopolskiego Graniczy ona od północnego – wschodu z gmin ą Ko ścian, od wschodu z gmin ą Krzywi ń, od południa z gminami Osieczna, Lipno, Włoszakowice, a od zachodu z gmin ą Przem ęt, Kamieniec i Wielichowo. Wg podziału fizyczno – geograficznego J. Kondrackiego obszar gminy le Ŝy na terenie makroregionu o nazwie Pojezierze Leszczy ńskie. Dolina rzeki Samicy stanowi granic ę mezoregionów. Na północnym – zachodzie jest to równina Ko ścia ńska, na południowym – zachodzie Pojezierze Sławskie a na wschodzie Pojezierze Krzywi ńskie. Rzeka Samica płynie w rynnie polodowcowej, prawie przez środek gminy. Ma kierunek południkowy. W rejonie Przysieki Polskiej zmienia go na NW-SE. Rz ędne w dolinie rzeki wynosz ą 75 m n.p.m., przy południowej granicy gminy, do 65 m n.p.m. przy zachodnim kra ńcu. W dolinie Obrza ńskiego Kanału Południowego, w NW cz ęś ci gminy, wysoko ści wynosz ą 62,7 – 63,8 m n.p.m., a przy wschodniej granicy, w rejonie jezior Wonie ść i Jezierzyckie - 67,6 m n.p.m. Poza dolinami rozciągaj ą si ę wysoczyzny pagórkowate. W cz ęś ci południowo – zachodniej gminy wysoko ści wynosz ą 100 – 110 m n.p.m., z najwy Ŝej poło Ŝonym punktem 115,8 m n.p.m. na zachód od Niet ąŜ kowa. Na pozostałym obszarze wysoko ści wahaj ą si ę od 80 do 90 m n.p.m. Ró Ŝnica mi ędzy najni Ŝej a najwy Ŝej poło Ŝonym punktem wynosi 53 m. Tereny obj ęte opracowaniem le Ŝą na pagórkowatej wysoczy źnie o nast ępuj ących rz ędnych 1.1 obszar „ śegrówko”– poło Ŝony mi ędzy miejscowo ściami śegrówko w kierunku południowym ok. Poladowa nast ępnie na zachód ok. Popowa Starego i dalej w kierunku północnym ok. śegrówka, w obr ębie wysoczyzny czołowo morenowej falistej o rz ędnych od 75,00 m n.p.m. do 108,00 m n.p.m 1.2 obszar „Morownica”- poło Ŝony miedzy miejscowo ściami: Morowica w kierunku północno - wschodnim ok. wsi Niet ąŜ kowo, północnym ok. Poladowa, nast ępnie w kierunku południowo zachodnim do granic gminy, dalej na południe ok. wsi Sikorzyn, ok. wsi Szczepankowo i wsi Machcin nast ępnie w kierunku wschodnim i północnym ok. wsi Bronikowo i wsi Morownica w obr ębie wysoczyzny czołowo morenowej falistej o

11 rz ędnych od 103,00 m n.p.m. do 112,00 m n.p.m, 1. obszar „Spławie” poło Ŝony miedzy miejscowo ściami Spławie w kierunku południowym ok. Olszewa, w kierunku północno - zachodnim ok. Bojanowa Starego, dalej ok. śydowa, kierunku wschodnim ok. Perska, dalej ok. Wonie ścia, kieruj ąc si ę na południe ok. Chełkowa, na zachód ok. Karmina i dalej na północny zachód ok Spławia – wznosi si ę od 82,00 m n.p.m. do 100,00 m n.p.m. Obszary poddany opracowaniu nale Ŝą do terenów rolniczych z dominacj ą monokultur zbó Ŝ. S ą to tereny otwarte, w miar ę płaskie z nielicznymi zagł ębieniami terenu i nielicznie wyst ępuj ącymi śródpolnymi zadrzewieniami. Obszary opracowania pocięte s ą drogami gminnymi i polnymi, poro śni ętymi szpalerami drzew. b/ Zarys budowy geologicznej Obszar gminy Śmigiel pod wzgl ędem budowy geologicznej le Ŝy na Monoklinie Przedsudeckiej. Na osadach permotriasowych zalegaj ą osady trzecioprz ędu i czwartorz ędu o grubo ści do100 m. Osady trzeciorz ędowe reprezentowane s ą przez utwory oligoce ńskie, mioce ńskie i plioce ńskie. Osady oligoce ńskie to: piaski kwarcowe, kwarcowo – glaukonitowe, mułki, mułowce, iły, iłowce, Ŝwiry, w ęgiel brunatny. Osady mioce ńskie to: piaski, iły, iłołupki i w ęgiel brunatny. Osady plioce ńskie to przede wszystkim iły pozna ńskie. W granicach gminy Śmigiel osady plioce ńskie ukazuj ą si ę na powierzchni w środkowej i północnej jej cz ęś ci. Osady czwartorz ędowe to utwory plejstoce ńskie zlodowacenia północnopolskiego i środkowopolskiego oraz holoce ńskie. Doliny rzeczne wypełniaj ą osady holoce ńskie. S ą to :mułki, piaski i torfy. W obrze Ŝach dolin wyst ępuj ą mady, mułki, piaski i Ŝwiry rzeczne (tarasów akumulacyjnych i nad zalewowych) zlodowacenia północnopolskiego. Piaski eoliczne tworz ą szereg wydm o wysoko ści 15 – 18 m pomi ędzy Bronikowem i Wydorowem. Surowce mineralne Eksploatacj ę kruszywa naturalnego prowadzi si ę na zło Ŝach: ŚMIGIEL, ŚMIGIEL II, KOSZANOWO, NIET Ąś KOWO - POŁUDNIE, a eksploatacj ę surowca ilastego ceramiki budowlanej na zło Ŝach: CZACZ, PRZYSIEKA STARA i NIET Ąś KOWO I. Obszar „ śegrówko” – „Morownica” le Ŝy w obr ębie w obr ębie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złó Ŝ ropy naftowej i gazu ziemnego „Grodzisk Wlkp. – Śmigiel” nr 36/97/p z dnia23.10.1997 r.- wa Ŝnej do dnia 23.10.2014, natomiast obszar „Spławie” znajduje si ę poza obszarem koncesyjnym.

12 c/ Stosunki wodne -wody powierzchniowe Pod wzgl ędem hydrograficznym obszar gminy Śmigiel poło Ŝony jest w zlewni Obry (Południowy Kanał Obry). Obszar gminy Śmigiel poło Ŝony jest w obr ębie nast ępuj ących cieków podstawowych: • Kanał Południowy – 3,3 km • Kanał Szczodrowo-Bro ńsko – 2,6 km • Kanał Przysiecki – 0,7 km • Rzeka Samica Leszczy ńska – 19,9 km • Rzeka Samica Stara – 7,1 km • Rów Wonie ść -Olszewo – 12,9 km • Rów W – 1,2 km • Rów W1 – 0,2 km • Rów W2 – 0,5 km Przez środek gminy przepływa rzeka Samica Leszczy ńska, do której wpadaj ą drobne cieki wodne spływaj ące z wysoczyzn. W północno – zachodniej cz ęś ci gminy przepływa Południowy Kanał Obry, a w północno – wschodniej cz ęś ci Kanał Przysieka Stara i Kanał Wonie ść . Kanały te stanowi ą równocze śnie granice gminy Śmigiel. Rzeka Samica przyjmuje małe bezimienne cieki i rowy melioracyjne, a jej dopływy dotychczas nie były kontrolowane. Nale Ŝy podkre śli ć, Ŝe rzeka Samica jest zasilana przez wypływaj ące wody ze skarp wysoczyzny. Samica Leszczy ńska swe źródła czerpie na obszarach źródłowych z śródle śnych oczek wodnych i podmokłych ł ąk, z bardzo cennych pod wzgl ędem przyrodniczym i krajobrazowym kompleksie le śnym Śmigiel - Świ ęciechowa w okolicach Mórkowa. W górnym biegu rzeka nie ma wi ększych punktowych źródeł zanieczyszcze ń, a głównym zagro Ŝeniem wód s ą spływy powierzchniowe. W dolnym biegu wody zagro Ŝone s ą dopływem ścieków z terenów wiejskich; ciek jest odbiornikiem ścieków odprowadzanych z oczyszczalni w Koszanowie dla Śmigla. W 2004 roku na Samicy Leszczy ńskiej wyznaczono wody III klasy (wody zadowalaj ącej jako ści). Południowy Kanał Obry przepływa przez północn ą cz ęść gminy Śmigiel na odcinku 3 km. Jest jednym z Kanałów Obrza ńskich, na jakie rozdziela si ę Ko ścia ński Kanał Obry w w ęź le Bonikowskim - odpływa nim około 40 % wód wielkich tego cieku. Południowy Kanał Obry dopływa do jeziora Rudno, ł ącz ąc si ę z lini ą nurtu Obrzycy (uchodz ącej do Odry). Długo ść cieku wynosi 55,1 km, powierzchnia zlewni 719,7 km 2. Źródłem zanieczyszczenia rzeki obok spływów z pól s ą ścieki z oczyszczalni komunalnej w Ko ścianie, które decyduj ą o jako ści wód cieku w odcinku pocz ątkowym. W dalszym biegu rzeka nie ma punktowych źródeł zanieczyszcze ń. Na Kanale Południowym kilka kilometrów przed wpłyni ęciem do Ko ścia ńskiego Kanału Obry znajduje si ę punkt monitoringu rzeki. W roku 2004 stwierdzono tam V klas ę czysto ści wód. Na

13 wody o złej jako ści wpłyn ął wysoki poziom ChZT-Cr, zwi ązki azotu, fosforany, mangan, chlorofil „a”, wska źniki mikrobiologiczne. W ka Ŝdym regionie wodnym zgodnie z ustaw ą Prawo wodne zostały sporz ądzone wykazy wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb w warunkach naturalnych. Wody Południowego Kanału Obry oraz jego dopływy, w tym Samica Leszczy ńska zaliczone zostały do wód przeznaczonych do bytowania ryb karpiowatych. Granic ę wschodni ą gminy stanowi zbiornik wodny Wonie ść utworzony z Jeziora Wonie ść i Jezierzyckiego. Zajmuje powierzchni ę 389,5 ha. Jest to zbiornik wodny przeciwpowodziowy, zbudowany w 1982 r. (po uprzednim podniesieniu brzegów). Jego podstawowym zadaniem jest przejmowanie fali powodziowej z Kanału Ko ścia ńskiego w okresach wysokich przepływów, a w okresie letnim woda ze zbiornika słu Ŝy do nawadniania około 2000 ha ł ąk. W jeziorach wskaźniki zanieczyszcze ń maj ą podobny układ: wska źniki określaj ące stopie ń zanieczyszczenia materi ą organiczn ą (zawarto ść tlenu rozpuszczonego, BZT5, ChZT) odpowiadaj ą klasie III. Wody s ą nadmiernie zanieczyszczone materi ą nieorganiczn ą, zawieraj ą znaczne ilo ści fosforu (klasa II i non)  przy czym znikome zawarto ści fosforanów wiosn ą świadczyły o wczesnym rozpocz ęciu wegetacji  oraz nadmierne ilo ści zwi ązków azotu (III). Stan fizyczno- chemiczny dla poni Ŝszych jeziora uzyskały punktacj ę: • Jezioro Jezierzyckie – 3,80 (poza klas ą), • Jezioro Wonie ść – 3,60 (poza klas ą). Stan sanitarny wód jezior okre ślany warto ści ą miana Coli jest zró Ŝnicowany: w Jezierzyckim – klasie II i Wonie ść – klasie II. Wody zbiornika Wonie ść na którego składają si ę jeziora: Drzeczkowskie, Witosławskie, Wojnowickie, Jezierzyckie i Wonie ść zostały zakwalifikowane jako nie odpowiadaj ące normom czysto ści wód jeziorowych. . Na terenie gminy Śmigiel wyst ępuje kilkadziesi ąt wi ększych i mniejszych zbiorników wodnych zarówno pełni ących funkcj ę retencyjnych, rybnych, przeciwpo Ŝarowych oraz przeciwpowodziowych. Obecny stan czysto ści wód powierzchniowych nale Ŝy uzna ć za niezadowalaj ący. Wody rzek i jezior s ą zeutrofizowane, co wykazuj ą przede wszystkim nadmierne zawarto ści biogenów. Przyczyna złego stanu wód s ą zarówno zanieczyszczenia obszarowe i drobne rozproszone zanieczyszczenia zwi ązane z rolnictwem, jak i źródła punktowe – zrzuty z oczyszczalni ścieków. W granicach powiatu ko ścia ńskiego w 2008 r prowadzono badania monitoringowe w przekrojach zlewni: • Ko ścia ńskiego Kanału Obry w nast ępuj ących przekrojach: Ko ścia ński kanał Obry przekrój Nacław; Kanał Wonie ść przekrój Niel ągowo; Kanał Przysieka Stara przekrój Nacław; Rów Wysko ć przekrój Racot. • Kanału Mo śińskiego przekrój Głuchowo, Olszynka przekrój Krosno gm. Mosina, 14 • Południowego Kanału Obry przekrój Kar śnice Samica Leszczy ńska Stan czysto ści wód powierzchniowych jest niezadowalaj ący. Wody s ą zeutrofizowane, co wskazuje przede wszystkim nadmierne zawarto ści biogenów. Przyczyna złego stanu wód s ą zarówno zanieczyszczenia obszarowe i drobne, rozproszone źródła zanieczyszcze ń zwi ązane z rolnictwem, jak i źródła punktowe – zrzuty z oczyszczalni ścieków. Wyniki bada ń jako ści wód zagro Ŝonych zanieczyszczeniem zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych po zako ńczonym pierwszym czteroletnim okresie obowi ązywania programu działa ń naprawczych nie wykazuj ą widocznych pozytywnych efektów działa ń- st ęŜ enia azotanów pozostaj ą bardzo wysokie, co jest przyczyn ą ponownego wyznaczenia ich zlewni jako obszarów szczególnie nara Ŝonych. Na terenie powiatu ko ścia ńskiego w tym gminy jak i obszarze opracowania w roku 2008 nie prowadzono bada ń wód podziemnych w sieci krajowej monitoringu operacyjnego. Wody podziemne badane były tylko na obszarze szczególnie nara Ŝonym na zanieczyszczenia azotami pochodzenia rolniczego w zlewni Olszynki. Średnia zawarto ść badanych wska źników mie ściła si ę w I klasie czysto ści wód pitnych – z wyj ątkiem zawarto ści amoniaku, którego średnia zawarto ść mie ściła si ę w II klasie czysto ści (czyli s ą to wody dobrej jako ści, dla których warto ści elementów fizykochemicznych nie wskazuj ą na wpływ działalno ści człowieka lub wpływ ten jest bardzo słaby) Na terenach obj ętych opracowaniem, na zmiany stosunków wodnych mo Ŝe mie ć wpływ ograniczenie infiltracyjnego zasilania warstwy wodono śnej na skutek zaj ęcia pewnej powierzchni pod zabudow ę. S ą to jednak powierzchnie zbyt małe aby mo Ŝna było prognozowa ć znacz ąco negatywne zmiany w tym zakresie. Generalnie stosunki wodne nie ulegn ą radykalnej zmianie. Szczególnej troski wymaga rozwi ązanie problemu odprowadzania ścieków i przył ączenia obiektów do systemu kanalizacji sanitarnej. Zagro Ŝenia dla czysto ści mog ą równie Ŝ stwarza ć wody opadowe i roztopowe, odbierane z utwardzonych powierzchni ci ągów komunikacyjnych w przypadku nie przestrzegania zasad dotycz ących odprowadzania tych wód.

Tereny wyznaczaj ące miejsca lokalizacji poszczególnych siłowni wiatrowych pozbawione są wód powierzchniowych, jednak Ŝe w granicach opracowania mpzp mamy cieki wodne – rowy melioracyjne i małe zagł ębienia wodne. Obszar opracowania pod nazw ą „Spławie” swoja wschodni ą granic ą s ąsiaduje z obszarem specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Zbiornik Wonie ść ” PLB300005. Najbli Ŝsza odległo ść od miejsc posadowienia siłowni wiatrowych do granic ochrony zbiornika wynosi ok. 2,0km.

- wody podziemne. Pod wzgl ędem hydrogeologicznym obszar gminy Śmigiel zlokalizowany jest w regionie wielkopolskim. Jednostk ą najni Ŝszego rz ędu jest subregion wysoczyzny zielonogórsko –

15 leszczy ńskiej. Główne pi ętro u Ŝytkowe wyst ępuje tu w utworach czwartorz ędu. Poziomy trzeciorz ędowe wyst ępuj ą na znacznej gł ęboko ści i wykorzystywane s ą sporadycznie ( Śmigiel, śydowo, Jezierzyce). Pi ętro czwartorz ędowe W obr ębie utworów czwartorz ędowych wyst ępuj ą dwa poziomy wodono śne: poziom gruntowy i poziom wgł ębny mi ędzy klinowy i pod klinowy. Poziom gruntowy sposób ci ągły wyst ępuje w dolinie Samicy, Kanału Wonie ść , Przysieka Stara i Południowego Obry oraz w otoczeniu Zbiornika Wonie ść , natomiast na wysoczy źnie tylko sporadycznie. Poziom gruntowy zwi ązany jest z osadami zlodowacenia bałtyckiego, holocenu oraz cz ęś ciowo interglacjałuemskiego. Na wyst ępowanie wód tego poziomu oprócz uwarunkowa ń geologicznych, du Ŝy wpływ posiadaj ą: warunki geomorfologiczne obszaru, sie ć rzeczna i czynniki klimatyczne (opady, temperatura). Mi ąŜ szo ść warstw wodono śnych wynosi od 10 do 22 m. W dolinie Samicy ł ączy si ę on z poziomem wód wgł ębnych. Poziom gruntowy drenowany jest przez cieki oraz przez eksploatacj ę uj ęć . Poziom zasilany jest przez spływy z wysoczyzny i infiltracj ę opadów atmosferycznych. Zwierciadło wody ma charakter swobodny. Parametry filtracyjne w dolinie Samicy s ą korzystne. Poziom gruntowy na wi ększ ą skal ę eksploatowany jest w Bro ńsku, Przysiece Starej i Polskiej oraz w Robaczynie. Poziom wgł ębny . Wyst ępuje on w obszarze wysoczyzny morenowej w fluwioglacjalnych, interglacjalnych i interstadialnych osadach piaszczysto – Ŝwirowych. Wyst ępuje te Ŝ w dolinach kopalnych. Ogólna mi ąŜ szo ść osadów wodono śnych na wysoczy źnie osi ąga 5 – 15 m., natomiast w dolinach kopalnych przekracza 20 m. Nale Ŝy zaznaczy ć, Ŝe dzi ęki istnieniu licznych wymy ć erozyjnych, wyklinowa ń warstw, na omawianym obszarze wyst ępuje praktycznie jeden poł ączony poziom wodono śny w utworach czwartorz ędu. Zasilanie jego odbywa si ę głównie przez infiltracj ę opadów. W układzie kr ąŜ enia najsilniej zaznacza si ę eksploatacja uj ęcia komunalnego miasta Śmigla, przy którym rozbudował si ę wyra źniej lej depresji. W jego zasi ęgu, pierwotnie subartezyjskie zwierciadło wody ma obecnie charakter swobodny i obni Ŝyło si ę około 3 – 4 m. Poziom wgł ębny u Ŝytkowany jest przez liczne uj ęcia m.in. Śmigiel, Niet ąŜ kowo, Pod śmigiel. Pi ętro trzeciorz ędowe zwi ązane jest z utworami miocenu. W obr ębie tego poziomu wyró Ŝnia si ę trzy warstwy wodono śne: doln ą, środkow ą i górn ą zwi ązane z cykliczno ści ą sedymentacji burow ęglowej. Warstwa górna wyst ępuje na całym analizowanym obszarze. Mi ąŜ szo ść jej waha si ę w granicach 20 m., tworz ą j ą piaski drobne i pylaste przewarstwione soczewkami mułków i mułków piaszczystych lub piasków średnich. Warstwy górne uj ęte s ą mi ędzy innymi w Śmiglu, Starym Bojanowie, śydowie i Jezierzycach. Warstw ę środkowa tworz ą piaski o zró Ŝnicowanym uziarnieniu, najcz ęś ciej drobnoziarniste i pylaste czasami średnioziarniste i gruboziarniste, o zmiennym, rozprzestrzenieniu. Warstw ę doln ą stanowi ą piaski drobnoziarniste i pylaste, średnioziarniste i gruboziarniste, lokalnie 16 ze Ŝwirami o zmiennej mi ąŜ szo ści, najcz ęś ciej w granicach 20 – 60 m. Jako ść wód z uj ęcia w Śmiglu pod wzgl ędem parametrów fizyko – chemicznych uległa znacznemu pogorszeniu od lat osiemdziesi ątych. Przyczyn ą tego zjawiska jest poło Ŝenie uj ęcia miejskiego w obr ębie zwartej zabudowy. Miasto nie było skanalizowane, a budowa geologiczna sprzyja szybkiej migracji zanieczyszcze ń do warstwy wodono śnej. Ponadto w strefie zasilania uj ęcia istnieje nieczynne wysypisko śmieci, wykorzystywane równie Ŝ jako wylewisko ścieków . Jako ść wód pi ętra trzeciorz ędowego . Górno mioce ńska warstwa wodono śna, która najcz ęś ciej jest ujmowana do eksploatacji prowadzi wody, które generalnie nale Ŝy zaliczy ć do II klasy czysto ści (wg klasyfikacji PIO Ś). Na zlecenie Urz ędu Gminy Śmigiel wykonano dla głównych uj ęć ( Śmigiel, Pod śmigiel, Stara Przysieka, Polska Przysieka, Robaczyn, Bro ńsko) dokumentacje hydrogeologiczne dla potrzeb ustanowienia stref ochronnych, które pozwol ą na prawidłow ą gospodark ę terenami w wyznaczonych strefach i uzyskanie w konsekwencji poprawy jako ści ujmowanych wód. Na terenie gminy Śmigiel wyznaczono punkty: monitoringu podstawowego (krajowego) – uj ęcie miejskie w Śmiglu oraz monitoringu regionalnego – uj ęcie w Bronsku. Punkt badawczy nale Ŝą cy do sieci regionalnej monitoringu wód podziemnych w gminie Śmigiel znajduje si ę we wsi Bro ńsko. Cz ęść gminy le Ŝy na obszarze wysokiej ochrony wód podziemnych (OWO). Ocena jako ści wód podziemnych w punkcie badawczym sieci regionalnej na terenie gminy Śmigiel w 2004 r.

ść ść

Lokalizacja szo Klasa wód boko ąŜ ę izolacji Zagospoda rowanie terenu otworu Mi Nr punktu na mapie Poziom GZWP Gł

69 Bro ńsko Q 150 26,0 0,0 ZW III

Źródło: WIO Ś 2005 GZWP: 150 – numer Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Stratygrafia: Q – czwartorz ęd Gł ęboko ść otworu: gł ęboko ść całkowita otworu w metrach poni Ŝej poziomu terenu; Zagospodarowanie: teren w odległo ści do 100 m od otworu: ZW – zabudowa wiejska Klasa wód: III – wody zadowalaj ącej jako ści

Na terenie Powiatu Ko ścia ńskiego i Gminy Śmigiel w roku 2008 nie prowadzono bada ń wód podziemnych w sieci krajowej w ramach monitoringu operacyjnego.

Dla uj ęć wody w Śmiglu, Pod śmiglu, Robaczynie, Bro ńsku i Przysiece Polskiej ustanowiono strefy ochronne ustalaj ące ograniczenia i zakazy w u Ŝytkowaniu. Obszar planu „ śegrowko” znajduje si ę w s ąsiedztwie GZWP nr 150 Pradolina Warszawa – Berlin (Koło-Odra) gromadz ącego wod ę w czwartorz ędowych utworach porowych a obszar „Morownica” znajduje si ę w s ąsiedztwie GZWP nr 305- Zbiornik mi ędzy morenowy Leszno gromadz ącego wod ę w czwartorz ędowych utworach porowych 17 d/ Gleby Gmina Śmigiel jest gmin ą o charakterze rolniczym. Grunty orne zajmuj ą 83% powierzchni. A Ŝ 40% stanowi ą grunty klasy II i III, rozwini ęte na glinach zwałowych lub iłach, w północnej i wschodniej cz ęś ci gminy. W centralnej cz ęś ci w rejonie Śmigla, gdzie przewa Ŝaj ą gleby utworzone na piaskach i Ŝwirach, s ą to gleby mniej urodzajne nale Ŝą ce do IV, V i VI klasy. Dna dolin zajmuj ą uŜytki zielone. Gmina jest terenem intensywnej produkcji Ŝywno ści w zakresie zbó Ŝ, okopowych, trzody chlewnej i bydła. W rejonie miasta Śmigla rozwini ęta jest produkcja warzywno – ogrodnicza w gospodarstwach szklarniowych. Na obszarze obj ętym opracowaniem wyst ępuj ą nast ępuj ące rodzaje gleb: Kl. III, IVa i b, V, VI pochodzenia mineralnego. Obszar miejscowego planu stanowi ą grunty będące w zdecydowanej wi ększo ści własno ść osób prywatnych. e/ Warunki klimatyczne Wg Okołowicza gmina Śmigiel le Ŝy w obr ębie regionu śląsko - wielkopolskiego. Klimat gminy jest umiarkowany o przewadze wpływów oceanicznych zwi ązanych z globaln ą cyrkulacj ą mas powietrza napływaj ącego znad północnego Atlantyk i basenu Morza Śródziemnego. Według regionalizacji klimatycznej powiat poło Ŝony jest w obr ębie regionu Śląsko – Wielkopolskiego. Amplitudy temperatur s ą tutaj mniejsze od przeci ętnych w Polsce, wiosny i lata wczesne i ciepłe, zimy łagodne. Średnia roczna temperatura powietrza dochodzi do 8 o C, najzimniejszym miesi ącem jest stycze ń ( średnia temp. -3 do -3,5 oC), najcieplejszym – lipiec (od 17,5 do 18 oC). Długo ść okresu wegetacyjnego wynosi około 220 dni. Charakterystyczna dla tej strefy jest do ść du Ŝa liczba dni pochmurnych (od 120 do 145 w roku) a jednocze śnie jedne z najmniejszych w Polsce opady – suma roczna rz ędu 500-550 mm. Najwy Ŝsze sumy opadów charakteryzuj ą miesi ące letnie (lipiec – sierpie ń) najni Ŝsze – zimowe (od stycznia do marca). Około 60 - 70% opadów przypada na okres wegetacyjny. Podobnie jak na wi ększo ści obszaru woj. wielkopolskiego równie Ŝ w gminie Śmigiel przewa Ŝaj ą wiatry zachodnie. Ich udział (z sektora NW do SW) wynosi w skali roku około 40 do 50%. Zdecydowanie zachodni kierunek wiatru dominuje w ci ągu całego roku. Uzale Ŝnione to b ędzie głównie od ró Ŝnic w ukształtowaniu powierzchni, pokrycia roślinno ści ą, obecno ści du Ŝych powierzchni wodnych czy wr ęcz stopnia zainwestowania terenu. Klimat tego rejonu cechuje si ę nast ępuj ącymi parametrami meteorologicznymi: średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7,9°C, średnia roczna wilgotno ść powietrza wynosi 81 % i średnia roczna opadów wynosi 500-600mm. Warunki wietrzne Na obszarach obj ętych opracowaniem tak jak w całej gminie Śmigiel przewa Ŝaj ą wiatry zachodnie, stosunkowo mały jest udział cisz atmosferycznych. Najwi ęcej dni z silnymi

18 wiatrami przypada na miesi ące zimowe (stycze ń) a najmniej na letnie (czerwiec). Maksymalne pr ędko ści wiatru przekraczaj ą 20,0m/s. Stosunkowo du Ŝy jest udział w skali roku wiatrów wiej ących z pr ędko ści ą powy Ŝej 4,0–6,0m/sek., natomiast mała jest ilo ść dni bezwietrznych (w niektórych latach w ogóle nie występuj ą). Powy Ŝej wysoko ści 50,0m n.p.t. mo Ŝna si ę spodziewa ć średniej pr ędko ści wiatrów ponad 5,7 m/s. f/ Szata ro ślinna i świat zwierz ęcy Lasy stanowi ą niecałe 14% powierzchni Gminy Śmigiel. Najwi ększy kompleks le śny znajduje si ę w cz ęś ci południowo – zachodniej, pomi ędzy Bronikowem, a Starym Bojanowem. Szat ę ro ślinn ą kształtuje człowiek, a stanowi j ą głównie ro ślinno ść uprawowa pól uprawnych /zbo Ŝa, kukurydza, okopowe, uprawy ogrodnicze itp./, oraz ziele ń spontaniczna - stanowiska ro ślinno ści krzewiastej – drzewiastej wyrosłe w sposób samoistny a tak Ŝe drzewa przydro Ŝne zwłaszcza od strony dróg. Otoczeniem dla przedmiotowych terenów s ą równie Ŝ: tereny zielone ł ąk i pastwisk a tak Ŝe ro ślinno ść ogrodnicza. Je śli chodzi o świat zwierz ęcy stwierdzono wyst ępowanie tu nast ępuj ących gatunków: ssaki: sarna, dzik, zaj ąc, kuna domowa, norka ameryka ńska, nietoperz, mysz polna, mysz domowa, szczur w ędrowny, kret, je Ŝ, lis, jenot; ptaki:, gawron, wrona, wilga, szpak, wróbel, jaskółka, szczygieł, skowronek, przelotnie jastrz ąb, myszołów, puszczyk, sójka, sroka, grzywacz, dzi ęcioł pstry wielki, kowalik, sikora modra i bogatki, kos, drozd śpiewak, pokrzewka czarnołbista i ogrodowa, pieg Ŝy i cierniówki, pleszki, łozówki, pliszki siwej, grubodzioba, zi ęby, dzwo ńca, makol ągwy, mazurka i szpaka. kruk, gady: jaszczurka zwinka: owady: mucha domowa, trzmiel, osa, szersze ń, pszczoła motyle, biedronka siedmiokropka, turku ć podjadek. Na obszarze gminy Śmigiel wyst ępuje tak Ŝe szereg ro ślin chronionych i rzadko wyst ępuj ących. Na uwag ę zasługuj ą stanowiska lilii złotogłów w północnej cz ęś ci kompleksu le śnego Nowa Wie ś – śegrowo, fiołek pagórkowy, w w ąwozie koło Starego Bojanowa, gwiazdnica grubolistna w lasach południowej cz ęś ci gminy oraz pełnik europejski spotykany na ł ąkach koło Robaczyna. Na obszarze gminy zarejestrowane s ą nast ępuj ące pomniki przyrody, w tym: • platan klonolistny o obwodzie 350 cm i wysoko ści 20 m, w parku w Czaczu, • dąb szypułkowy o obwodzie 680 cm i wysoko ści 21 m, w oddz. 110, przy drodze w śegrowie; • dąb szypułkowy o obwodzie 505 cm i wysoko ści 21 m, w oddz. 100, na skraju lasu w śegrowie; Na uwag ę zasługuj ą równie Ŝ:

19 • 3 lipy drobnolistne o obwodzie 280-310 cm, na cmentarzu ko ścielnym w Starym Bojanowie; • 2 d ęby w Jezierzycach; • głaz narzutowy na polu wsi Jezierzyce, w pobli Ŝu toru kolejowego; • 13 olsz czarnych, przy drodze, w pobli Ŝu stacji kolejowej Przysieka Stara; • 1 d ąb szypułkowy „Filip” w Ksi ęginkach o obwodzie 541 cm • 3.2 Poło Ŝenie w systemie przyrodniczym. Najbardziej warto ściowe i wyró Ŝniaj ące si ę walorami przyrodniczo-krajobrazowymi fragmenty terenu wchodz ą w skład obszarów chronionych: • Obszaru Chronionego Krajobrazu „Kompleks le śny Śmigiel – Świ ęciechowa” ustanowionego rozporz ądzeniem nr 1/06 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 19 stycznia 2006 r (DZ. Urz. Województwa Wielkopolskiego Nr 16. poz. 409 z 2006 r.) • Obszar Chronionego Krajobrazu – Krzywi ńsko – Osieckiego wraz zadrzewieniami gen. D Chłapowskiego i kompleksem le śnym Osieczna – Góra”, wyznaczony rozporz ądzeniem nr 82/92 Wojewody Leszczy ńskiego, z 1 sierpnia 1992r., Zajmuj ą one około 1/5 powierzchni gminy obejmuj ąc tereny o niezwykle urozmaiconej rze źbie, z du Ŝą mozaik ą ekosystemów le śno-łąkowych. Podstaw ą ekologicznego systemu obszarów chronionych (ESOCh) jest układ dolinnych ł ączników ekologicznych. które biegn ą po sieci najwi ększych na obszarze gminy dolinach rzecznych. Uzupełniaj ą go drobne, obudowane zieleni ą łęgow ą doliny cieków na wysoczy źnie, b ędące lokalnymi korytarzami zasilania i wymiany warto ści ekologicznych oraz rynnami spływu wychłodzonego powietrza. Na u Ŝytkowanych rolniczo obszarach wysoczyzny mog ą wzbogaci ć ten system do ść liczne, ale obecnie funkcjonuj ące ł ączniki wododziałowe. Gmina Śmigiel jest poło Ŝona poza układem obszarów w ęzłowych i korytarzy ekologicznych krajowej sieci ekologicznej wchodz ącej w skład Europejskiej Sieci Ekologicznej (ECONET).

Tereny obj ęte opracowaniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego le Ŝą poza obszarami chronionego krajobrazu

Parki krajobrazowe W niedalekim s ąsiedztwie gminy Śmigiel przebiegaj ą granice Przem ęckiego Parku Krajobrazowego oraz Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego. Oba nie

20 posiadaj ą otuliny. Niewielki fragment Przem ęckiego Parku Krajobrazowego le Ŝy w granicach gminy Śmigiel. Natomiast Park Krajobrazowy im. gen. Dezyderego Chłapowskiego le Ŝy w cało ści poza granicami tej gminy. Przem ęcki Park Krajobrazowy wpisany jest w Wielkoprzestrzenny System Obszarów Chronionych. Wielkopolski Park Narodowy i Agroekologiczny Park Krajobrazowy im. Dezyderego Chłapowskiego poł ączone s ą ze sob ą korytarzami ekologicznymi w randze obszarów chronionego krajobrazu, takimi jak „Dolina Środkowej Obry”, „Kompleks le śny Śmigiel – Świ ęciechowa” i „Krzywi ńsko – Osieckiego wraz zadrzewieniami gen. D Chłapowskiego i kompleksem le śnym Osieczna – Góra”.

Przem ęcki Park Krajobrazowy o pow. 21.450 ha utworzono w celu ochrony jednego z najcelniejszych fragmentów pojeziernego krajobrazu Wielkopolski,o wysokim stopniu naturalno ści i bogactwie form rze źby polodowcowej. Typowymi elementami tego parku s ą wzgórza moreny czołowej, falistej dennej. W południowo-wschodniej cz ęś ci tego parku wyst ępuj ą najwy Ŝsze wzniesienia si ęgaj ące do 120 m n.p.m. Mi ędzy wzniesieniami poło Ŝone s ą obni Ŝenia i rynny, na dnie których le Ŝą jeziora i torfowiska. Te ostatnie w ci ągu ostatnich stuleci zostały zmeliorowane i przekształcone w ł ąki. Park ten le Ŝy w dorzeczu Obry, której jedna z odnóg wyznacza północn ą granic ę Przem ęckiego Parku Krajobrazowego. W parku tym zlokalizowanych jest 24 jeziora, z których najwi ększe liczy blisko 760 ha (jez. Przem ęckie). Lasy zajmuj ą tu około 40 powierzchni parku. Przem ęcki Park Krajobrazowy le Ŝy w odległo ści około 3 km na zachód od obszaru „śegrówgo” - „Morownica” lokalizacji siłowni wiatrowych i około 10 km od obszaru „Spławie”. W granicach tego parku dotychczas wyznaczono trzy rezerwaty przyrody: • rez. krajobrazowy „Wyspa Konwaliowa” zlokalizowany na jez. Przem ęckim, • rez. torfowiskowy „Torfowisko nad Jeziorem Świ ętym”, • rez. faunistyczny „Jezioro Trzebidzkie”. Rezerwat „Jezioro Trzebidzkie” utworzono dla ochrony m.in. zbiornika wodnego, który jest ostoj ą ptactwa wodno – błotnego. Liczy on ponad 90 ha. Dzięki szerokiej strefie szuwarów i bagnisk otaczaj ących to jezioro rezerwat jest miejscem rozrodu m.in. 2 gatunków pospolitych perkozów, łab ędzia niemego, g ęgawy, b ąka, błotniaka stawowego, Ŝurawia, kropiatki, wodnika, zimorodka, podró Ŝniczka i w ąsatki. Rezerwat ten le Ŝy w odległo ści ponad 6 km od planowanego obszaru „śegrówko” – Morownica” i 13 km od obszaru „”Spławie”.

Parku Krajobrazowy im. Dezyderego Chłapowskiego Głównym celem utworzonego Parku Krajobrazowy im. Dezyderego Chłapowskiego, który liczy 17.200 ha, jest ochrona krajobrazu rolniczego zapewniaj ąca trwały, zrównowa Ŝony rozwój 21 ekosystemów. W tym zamy śle Park ten wyró Ŝnia si ę spo śród wszystkich innych parków krajobrazowych powołanych dot ąd w Polsce. Teren Parku obejmuje unikatowy w skali kraju kulturowy krajobraz z zachowan ą sieci ą zadrzewie ń śródpolnych wprowadzonych na te tereny w latach dwudziestych XIX wieku przez generała Dezyderego Chłapowskiego, według rewolucyjnych w owym czasie koncepcji rolniczych. Zakładały one mi ędzy innymi radykalne przekonstruowanie krajobrazu, przede wszystkim poprzez wprowadzenie g ęstej sieci zadrzewie ń śródpolnych, które miały spełnia ć nie tylko sw ą zasadnicz ą funkcj ę wiatrochronów, ale tak Ŝe ekonomiczn ą (produkcja miodu, drewna), biologiczn ą oraz estetyczn ą. Obecnie zadrzewienia te s ą obj ęte ochron ą i uznane za dobro kultury. Park ten w przeciwie ństwie do Przem ęckiego Parku Krajobrazowego jest parkiem równinnym, tylko w niewielkim stopniu pofalowanym. Najwy Ŝsze wniesienia le Ŝą na wysoko ści 95 m n.p.m. W krajobrazie przewa Ŝaj ą pola. Lasy zajmuj ą tylko około 15% powierzchni tego parku. W granicach tego parku dotychczas nie wyznaczono rezerwatów przyrody. Bardzo interesuj ąca jest fauna tego obszaru. M.in. stwierdzono tu gniazdowanie kilku gatunków ptaków z listy zał ącznika I Dyrektywy Ptasiej, w tym obu gatunków bocianów, b ąka, kani rudej, błotniaka stawowego i zbo Ŝowego, Ŝurawia, zimorodka, dzi ęcioła czarnego i wodniczki. Równie Ŝ bogata jest chiropterofauna, reprezentowana przez 12 gatunków. Park le Ŝy w dorzeczu Warty, na wschód od obszarów lokalizacji siłowni wiatrowych w odległo ści około 8km od obszaru„”Spławie” i około 14 km obszaru „ śegrówko” –

Morownica”

Obszary Natura 2000 Zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 roku w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 na terenie gminy Śmigiel znajduj ą si ę fragmenty obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000: Są to: 1.OSOP NATURA 2000 Wielki Ł ęg Obrza ński PLB 300004, 2.OSOP NATURA 2000 Pojezierze Sławskie PLB 300011, 3.OSOP NATURA 2000 Zbiornik Wonie ść PLB 300005. Wielki Ł ęg Obrza ński (kod obszaru PLB300004 ), le Ŝy na terenie gmin: Kamieniec (3.678,7 ha), Rakoniewice (1.025,0 ha), Wielichowo (5.115,2 ha), Ko ścian (2.983,6 ha), Śmigiel (1.403,3 ha), Przem ęt (5.089,6 ha) i Wolsztyn (4.056,6 ha) Wyst ępuje tu co najmniej 17 gatunków ptaków z Zał ącznika I Dyrektywy Ptasiej, 7 gatunków z Polskiej Czerwonej Ksi ęgi (PCK). W okresie lęgowym obszar zasiedla kulik wielki (PCK) - około 4% populacji krajowej oraz co najmniej 1% populacji krajowej nast ępuj ących gatunków ptaków: błotniak zbo Ŝowy (PCK), kania czarna (PCK) i kania ruda (PCK); w stosunkowo wysokiej liczebno ści wyst ępuj ą: bocian biały oraz pustułka (około1% populacji krajowej). Miejscami bardzo dobrze zachowane ł ęgi jesionowo-olszowe – starodrzewia z licznymi pomnikowymi okazami jesionów i d ębów szypułkowych oraz rozległe 22 połacie ł ąk, zarówno ekstensywnie u Ŝytkowane, jak i zarastaj ące. Jest to jeden z najwi ększych tego typu kompleksów w Wielkopolsce. Zbiornik Wonie ść (kod obszaru PLB300005 ), obejmuj ący na terenie gmin: Ko ścian (894,2 ha), Krzywi ń (107,7 ha), Śmigiel (774,3 ha) i Osieczna (688,9 ha). Biegnie wokół pi ęciu jezior: Drzeczkowskie, Witosławskie, Wojnowickie, Jezierzyckie, Wonieskie oraz poło Ŝone mi ędzy nimi bagienne ł ąki. Zbiornik otoczony jest lasami, ł ąkami i polami uprawnymi. Jego zasadnicz ą funkcj ą jest retencja wody dla potrzeb rolnictwa i ochrona przeciwpowodziowa. W rejonie zbiornika Wonie ść , poło Ŝonego w rynnie polodowcowej na Pojezierzu Krzywi ńskim, znajduj ą si ę cenne obszary, na których Ŝeruj ą i bytuj ą 232 gatunki ptaków, z tego 128 gatunków l ęgowych. Tam te Ŝ, w Drzeczkowie gm. Osieczna, znajduje si ę rezerwat przyrody „Ostoja śółwia Błotnego” oraz cz ęś ciowo Obszar Chronionego Krajobrazu - Krzywi ńsko-Osiecki.Na obszarze Zbiornika Wonie ść wyst ępuje tu co najmniej 26 gatunków ptaków z Zał ącznika I Dyrektywy Ptasiej, 10 gatunków z Polskiej Czerwonej Ksi ęgi (PCK). Stwierdzono gniazdowanie 131 gatunków ptaków; jedno z nielicznych l ęgowych stanowisk w kraju podgorzałki. W okresie l ęgowym obszar zasiedla ponad 2% krajowej populacji (C3) g ęgawy, co najmniej 1% populacji krajowej (C3 i C6) nast ępuj ących gatunków ptaków: podgorzałka (PCK), rybitwa białow ąsa (PCK), krakwa, kropiatka, sieweczka rzeczna; stosunkowo du Ŝe koncentracje osi ąga: zausznik, b ączek (PCK), b ąk (PCK), kropiatka, zielonka i w ąsatka (PCK). W okresie w ędrówkowym spotyka si ę g ęś zbo Ŝow ą w koncentracjach do 4 500 osobn, g ęgaw ę do 600 osobników, pierz ące si ę cyraneczki w ilo ści do 800 osobn., czajk ę - ponad 4000 osobników brod źca śniadego do 110 osobników. Otoczenie zbiornika jest obszarem o istotnym znaczeniu dla ptaków gniazduj ących, przelotnych i zimuj ących – uznano je za ostoj ę ptactwa. Na obszarze tym Ŝeruj ą i bytuj ą liczne gatunki ptaków, w tym tak Ŝe gatunki zagro Ŝone wygini ęciem, m.in. perkozy rdzawoszyje, zauszniki, b ąki, kanie, krwawodzioby, Ŝurawie, rybitwy, remizy. Z tego powodu projektowane jest obj ęcie tego obszaru ochron ą systemow ą i utworzenie rezerwatu ornitologicznego Zbiornik Wonie ść o powierzchni 919 ha. Obszary lokalizacji siłowni wiatrowych nie le Ŝą na obszarze Ŝadnego z nich. Granica ostoi ptasiej Wielki Ł ęg Obrza ński PLB 300004 znajduje si ę w odległo ści ponad 6 km od obszarów lokalizacji elektrowni. Pojezierze Sławskie PLB 300011, jest oddalona o 3 km od obszaru „ śegrówko” – „Morownica” i 10 km od obszaru „Spławie”. Najbli Ŝej poło Ŝona jest ostoja ptasia Natura 2000 Zbiornik Wonie ść PLB 300005 znajduj ący si ę z wschodni ą granic ą obszaru „Spławie” w odległo ści od 500m do 1250m. Projektowane w tej cz ęś ci obszaru „Spławie” najbli Ŝsze lokalizacje siłowni wiatrowych oddalone s ą od granic obszaru Natura 2000 „Zbiornik Wonie ść ” w dległo ści od ok. 1,5km do 2,0km.

Miejsca wa Ŝne dla ptaków w okresie gniazdowania oraz migracji na terenie województwa wielkopolskiego 23 W 2008 r. Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego przygotowało opracowanie zatytułowane „Obszary wa Ŝne dla ptaków w okresie gniazdowania oraz migracji na terenie województwa wielkopolskiego” (Wylegała, Ku źniak, Dolata). W opracowaniu tym podano wykaz obszarów wa Ŝnych dla ptaków wraz z ich charakterystyk ą. W obr ębie gm. Śmigiel wskazano kilka obszarów szczególnie wa Ŝnych dla ptaków w skali województwa i kraju. S ą to: 1.Zbiornik Wonie ść oznaczony na mapie terenów wa Ŝnych z punktu widzenia ornitofauny symbolem 40, teren, któremu przypisano kryterium K1, K2, K4, K5, K6, K7 1, wa Ŝny jako lęgowisko rzadkich i zagro Ŝonych gatunków ptaków wodnych i błotnych: podgorzałka, b ączek, bąk, kania czarna, błotniak stawowy, Ŝuraw, rybitwa rzeczna, ponadto: perkoz dwuczuby, perkoz rdzawoszyi, łab ędź niemy, g ęgawa, krakwa, g ągoł, rybitwa czarna: miejsce Ŝerowania i odpoczynku ptaków migruj ących: g ęsi zbo Ŝowych, bialoczelnych i g ęgaw, świstunów, ro Ŝeńców, siewek, złotych, czajek: pierzowisko: łab ędzi niemych, cyraneczek i krzy Ŝówek, noclegowisko gęsi, Ŝurawi, kulików wielkich, dymówek i szpaków oraz pliszek siwych i pliszek złotych; zimowisko łab ędzi niemych i krzykliwych. 2. Pojezierze Sławskie oznaczony na mapie terenów wa Ŝnych z punktu widzenia ornitofauny symbolem 41, teren, któremu przypisano kryterium K1, K2, K4, K5, wa Ŝny jako l ęgowisko rzadkich gatunków ptaków: b ąk, b ączek, czapla siwa, bocian biały, łab ędź niemy, g ęgawa, kania czarna, kania ruda, bielik, błotniak stawowy, Ŝuraw:, miejsce Ŝerowania i odpoczynku ptaków migruj ących: g ęsi, kaczek i łysek, m.in. głowienka, czernica, g ągoł, łyska 3.Wielki Ł ęg Obrza ński oznaczony na mapie terenów wa Ŝnych z punktu widzenia ornitofauny symbolem 42, teren, któremu przypisano kryterium K1, K2, wa Ŝny jako l ęgowisko rzadkich ptaków (bociana białego, bociana czarnego, Ŝurawia, ptaków drapie Ŝnych – kani rudej trzmielojada. 1 K1 – ostoja ptaków o znaczeniu europejskim (IBA), K2 – Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków natura 2000, K4 – jeziora, stawy i inne zbiorniki wodne o szczególnym znaczeniu dla ptaków w czasie migracji, K5 – skupiska par l ęgowych błotniaka stawowego (min 5 par), K6 – zbiorniki wodne b ędące wa Ŝnymi noclegowiskami gęsi (słupiej ące regularnie powy Ŝej 1000 os.), K7 – wa Ŝne Ŝerowiska g ęsi (skupiaj ące regularnie powy Ŝej 1000 os.) oraz Ŝurawi (powy Ŝej 100 os.).

Zasadniczo granice tych 3 terenów wa Ŝnych dla ptaków l ęgowych i migruj ących pokrywaj ą si ę z granicami obszarów Natura 2000 opisanymi powy Ŝej. Nale Ŝy stwierdzi ć, Ŝe najbli Ŝsze miejsca koncentracji Ŝerowania i odpoczynku ptaków migruj ących w tym g ęsi i Ŝurawi le Ŝą w odległo ści 1,5km od miejsca lokalizacji siłowni wiatrowych.

3.3 Ocena przydatno ści terenu oraz warunków zagospodarowania

24 Dotychczasowe przeznaczenie terenu lokalizacji parków siłowni wiatrowych to grunty rolne wykształcone na piaskach lu źnych, piaskach gliniastych. i glinie. Na podstawie diagnozy stanu i funkcjonowania środowiska omawiane tereny wykorzystywane s ą wył ącznie rolniczo. Obszary te bezpo średnio s ąsiaduj ą równie Ŝ z gruntami rolnymi oraz w dalszej odległo ści terenami sadów, terenami lasów i zalesie ń. Le Ŝą poza obszarem Chronionego Krajobrazu – Krzywi ńsko – Osieckiego wraz zadrzewieniami gen. D Chłapowskiego i kompleksem le śnym Osieczna –Góra”, wyznaczonym rozporz ądzeniem nr 82/92 Wojewody Leszczy ńskiego, z 1 sierpnia 1992r., poza Obszaru Chronionego Krajobrazu „Kompleks le śny Śmigiel – Świ ęciechowa” ustanowionego rozporz ądzeniem nr 1/06 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 19 stycznia 2006 r (DZ. Urz. Województwa Wielkopolskiego Nr 16. poz. 409 z 2006 r.), poza Agroekologicznym Parkiem Krajobrazowym im. Gen Dezyderego Chłapowskiego, poza obszarami Specjalnej Ochrony Siedlisk przyrodniczych i gatunków ro ślin i zwierz ąt „Natura 2000” - Zachodnie Pojezierze Krzywi ńskie kod obszaru PLB 3000014 oraz Specjalnej Ochrony Ptaków Obszarów „Natura 2000”- Wielki Ł ęg Obrza ński PLB 300004, Pojezierze Sławskie PLB 30001j a w przypadku obszaru „Spławie” w bliskiej odległo ści ( 750m do 1000m ) od zachodniej granicy obszaru Zbiornik Wonie ść kod PLB300005 . Projektowane w obszarze „Spławie” lokalizacje siłowni wiatrowych oddalone s ą od granic obszaru Natura 2000 „Zbiornik Wonie ść ” najbli Ŝej o ok. 1,5km do 2,0km. Minimalna odległo ści lokalizacji najbliŜszej siłowni wiatrowej od zabudowa ń poszczególnych wsi śegrówko, Poladowo, Morownica, Bronikowo, Machcin, Szczepankowo, Sikorzyn – 5 siłowni wiatrowych dla obszaru „ śegrówko” i 19 siłowni wiatrowych dla obszaru „Morownica” oraz miejscowo ści Spławie, Olszewo, Bojanowo Stare, śydowo, Parsko Wonie ść , Karmin, Chełkowo – 21 silowni wiatrowych dla obszaru „Spławie” wynosi ok. 600m – 1000m. Obszar planu komunikacyjnie powi ązany jest drogami powiatowymi, drogami gminnymi poprzez projektowane drogi wewn ętrzne. Warunki ekofizjograficzne i hydro –geologiczne na przewa Ŝaj ącej cz ęś ci obszarów obj ętych miejscowym planem s ą dla lokalizacji siłowni wiatrowych bardzo korzystne. Bior ąc pod uwag ę dotychczasowe u Ŝytkowanie, analiz ę poszczególnych elementów środowiska naturalnego, formy ich ochrony, zapisy równie Ŝ studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego, przydatno ść obszaru „ śegrowko – Morownica” dla pełnienia funkcji u Ŝytkowych okre ślonych powy Ŝszym planem wydaje si ę wła ściwa, natomiast wschodnia cz ęść obszaru „Spławie” lokalizuj ąca siłownie wiatrowe (m.in. oznaczone jako EW1, EW2, EW26) w odległo ści od 1,5km do ok. 2km od granic „Zbiornika Wonie ść ” ostoi ptaków, mo Ŝe wpłyn ąć na pogorszenie warunków bytowania ptaków i ogranicza ć ich liczebno ść . Zgodnie bowiem z ustaleniami do planów zagospodarowania przestrzennego zawartymi w powstałym planie ochrony ptaków natura 2000 „Zbiornik Wonie ść kod PLB300005”, „nie nale Ŝy lokalizowa ć na obszarze Natura 2000 oraz w pasie 2 km od jego granic siłowni wiatrowych”. 25

4. PROGNOZA SKUTKÓW WPŁYWU USTALE Ń PLANU NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE.

Celem regulacji zawartych w ustaleniach planu jest ochrona interesów prywatnych i publicznych, uporz ądkowanie terenu i podniesienie warto ści ekonomicznych. Przedmiotem ustale ń planu jest przeznaczenie terenów otwartych o funkcji rolniczej na lokalizacj ę elektrowni wiatrowych wraz z infrastruktur ą techniczn ą oraz układ komunikacyjny i wprowadzenie zakazu zabudowy na terenach rolniczych. a/ Charakterystyka obszaru obj ętego planem. a.1. Teren opracowania

Obszary obj ęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego poło Ŝone s ą na wysoczyznie morenowej falistej zbudowanej głównie z glin i piasków gliniastych. W podło Ŝu, w rejonie projektowanych elektrowni wiatrowych, zalegaj ą do gł ęboko ści 8,0m grunty no śne: piaski pylaste, piaski gliniaste i gliny piaszczyste. Rz ędne wahaj ą si ę w granicach 75 – 119 m n.p.m. Przewa Ŝaj ąca cz ęść obszaru jest lekko pofalowana. Teren lokalizacji parków siłowni wiatrowych to grunty rolne kl III. IV a; kl IVb; kl. V; kl IV wykształcone na piaskach lu źnych, piaskach gliniastych. i glinie. Le Ŝą poza Obszarem Chronionego Krajobrazu – Krzywi ńsko – Osieckiego wraz zadrzewieniami gen. D Chłapowskiego i kompleksem le śnym Osieczna –Góra”, poza Obszarem Chronionego Krajobrazu „Kompleks Le śny Śmigiel – Świ ęciechowa”,”, poza Agroekologicznym Parkiem Krajobrazowym im. Gen Dezyderego Chłapowskiego, Przem ęckim Parkiem Krajobrazowym, poza obszarami Specjalnej Ochrony Siedlisk przyrodniczych i gatunków ro ślin i zwierz ąt „Natura 2000” - Zachodnie Pojezierze Krzywi ńskie kod obszaru PLB 3000014 oraz Specjalnej Ochrony Ptaków Obszarów „Natura 2000” Wielki Ł ęg Obrza ński PLB 300004, Pojezierze Sławskie PLB 300011, Zbiornik Wonie ść kod PLB300005 chocia Ŝ w bezpo średnim sąsiedztwie jego granic (cz ęść obszaru lokalizacji siłowni wiatrowych „Spławie”). Minimalna odległo ści lokalizacji najbli Ŝszej siłowni wiatrowej od zabudowa ń poszczególnych wsi wynosi 600m –1000 m. a.2. Stan środowiska . W granicach obszarów projektowanych pod park siłowni wiatrowych wyst ępuj ą zbiorowiska typowe dla terenów u Ŝytkowanych rolniczo (pól uprawnych). Agrocenozy stanowi ą sztuczny układ ekologiczny, utworzony przez człowieka w celu uzyskania maksymalnych plonów. Dominuj ą typowe gatunki ro ślin uprawowych; zbo Ŝa jare i ozime oraz ro śliny okopowe. Na terenach tych nie

26 stwierdzono siedlisk ro ślinnych, zwierz ęcych i ptaków wymagaj ących obj ęcia prawna ochron ą. W sąsiedztwie pól uprawnych spotykamy kompleksy le śne, małe laski, tereny dolesie ń, sady a tak Ŝe zadrzewienia śródpolne oraz zespoły ro ślinno ści segetalnej. Nie wyst ępuj ą tu naturalne siedliska przyrodnicze, w tym zdefiniowane w tek ście Rozporz ądzenia Ministra Środowiska: z dnia 14 lipca 2001 r. w sprawie okre ślenia rodzajów siedlisk przyrodniczych podlegaj ących ochronie (Dz. U. Nr 92 , poz. 1029) oraz z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków ro ślin i zwierz ąt, wymagaj ących ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000 (Dz. U. Nr 94, poz. 795), gdy Ŝ teren ten jest wykorzystywany rolniczo.

„Monitoring ornitologiczny obszarów obj ętych planem oparto na bazie obserwacji prowadzonych od jesieni 2007 r. do 1 wrze śnia 2008 r. na potrzeby wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach na realizacj ę przedsi ęwzi ęcia budowa „Parku Wiatrowego Wielkopolska - Śmigiel 5MW”. W tym okresie zespół przyrodników specjalistów w zakresie fauny prowadził obserwacje opieraj ąc si ę o zało Ŝenia metodyczne przygotowane przez zespół pomorskich ornitologów Bussego (prof. dr hab. Przemysław Busse, dr Jacek Antczak, mgr Przemysław Zyska 2006). Na obszarach obj ętych opracowaniem gniazduj ą typowe taksony zwi ązane z biotopami agrocenoz. Dominuj ą skowronek polny oraz gatunki ptaków- pliszka Ŝółta i potrzeszcz. Pozostałe gatunki pod wzgl ędem dominacji wyst ępuj ą tu poni Ŝej 5% liczebno ści. Warto nadmieni ć, Ŝe w śród stwierdzonych gatunków to ptaki zaliczane do rodziny wróbli, łuszczaków i trznadlowatych. śaden z tych taksonów nie jest uj ęty w wykazie zał ącznika I Dyrektywy Ptasiej. Nale Ŝy nadmieni ć, Ŝe rejony opracowania nie s ą miejscem gniazdowania ptaków chronionych strefowo. W trakcie sezonu rozrodczego nie zarejestrowano tu obecno ści Ŝeruj ących ptaków zaliczanych do tej grupy. Wynika to z faktu, Ŝe nie wyst ępuj ą tu dla tych ptaków, atrakcyjne Ŝerowiska.

W okresie rozrodczym w rejonie opracowania nie stwierdzono Ŝadnego gatunku ssaka zaliczonego do rzadkich, gin ących i zagro Ŝonych wygini ęciem. Nie stwierdzono tu taksonu będącego na li ście zał ącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Ssaki były reprezentowane przez pospolite gatunki reprezentowane przez sarn ę, dzika, lisa, kun ę, zaj ąca, gryzonie polne. W sąsiedztwie kompleksów le śnych, zadrzewie ń, zakrzacze ń stwierdzono dwa Ŝeruj ące gatunki nietoperzy, tj. mroczka pó źnego i nocka rudego. S ą to jedne z najpospolitszych krajowych nietoperzy. W okresie pozal ęgowym, tj. w trakcie koczowisk, w obr ębie przedmiotowych terenów nie rejestrowano wi ększych zgrupowa ń przelatuj ących, Ŝeruj ących i odpoczywaj ących ptaków. Obserwacje przeprowadzone w czasie koczowisk. pokazuj ą, Ŝe na ocenianym obszarze nie wyst ępuj ą ptaki zaliczane do cennych. Przeprowadzone obserwacje wykazały, Ŝe korzystanie w czasie koczowisk z rolniczo u Ŝytkowanego fragmentu terenu gminy Śmigiel jest ści śle uzale Ŝnione od sposobu u Ŝytkowania ziemi - jakie uprawy były prowadzone w danym roku, jakie prace rolnicze

27 prowadzono. Zbiór płodów i uprawa po Ŝniwna z reguły przyci ągały osobniki koczuj ące. Zaobserwowano, Ŝe powierzchni ę przeznaczon ą pod inwestycj ę wykorzystuj ą stosunkowo licznie goł ębie (grzywacz i domowe) i wróblowce. Wi ększo ść z obserwowanych gatunków to ziarnojady i szpaki. Obserwowano przede wszystkim niewielkie grupy Ŝeruj ących szpaków, max licz ące do 150 os., a tak Ŝe ptaki zaliczane do rodziny wróbli, łuszczaków i trznadlowatych. W tym okresie zarejestrowano sporadycznie czajki. Rejestrowano tu tak Ŝe Ŝeruj ące jaskółki i pliszki siwe oraz Ŝółte. W obr ębie omawianych obszarów wi ększe ptaki zatrzymywały si ę w tym okresie sporadycznie. Nie obserwowano w tym okresie Ŝeruj ących i przelatuj ących g ęsi. Równie Ŝ analizowany tereny nie były wykorzystywane w okresie koczowisk jako Ŝerowisko przez Ŝurawie. Obserwowano je w trakcie przelotu nad tymi obszarami na wysokim pułapie. Nielicznie w tym okresie Ŝerowały na tym terenie myszołowy i pustułka oraz regularnie kruki. W okresie koczowisk zarejestrowano podobn ą sytuacj ę w odniesieniu do ssaków. Wiadomo jest, Ŝe stosowane w płodozmianie uprawy mog ą w tym okresie zwabia ć zwierz ęta (ssaki) z odległo ści kilku kilometrów. Jednak Ŝe w porównaniu z okresem rozrodczym, w czasie koczowisk nie stwierdzono wyra źnego wzrostu liczebno ści ssaków parzystokopytnych, nietoperzy i drapie Ŝców. W trakcie prowadzonych obserwacji jesiennych stwierdzono, Ŝe wi ększo ść du Ŝych fitofagów (łab ędzie, g ęsi, Ŝurawie) i omnifagów (mewy, krukowate) nie zatrzymywała si ę w ogóle lub na dłu Ŝej w obr ębie ocenianych siedlisk rolniczych. G ęsi i Ŝurawie przelatywały nad badanymi obszarami na du Ŝej wysoko ści, tj. na pułapie mi ędzy 50 a 500 metrem, głównie na wysoko ści 100 – 200 metrów. Ptaki te nie zatrzymywały si ę tu. Łab ędzie sporadycznie przelatywały na znacznie ni Ŝszym poziomie, głównie 15 – 70 metrów. Przemieszczaj ące si ę łab ędzie, g ęsi i Ŝurawie kierowały si ę na północny wschód i wschód w kierunku zbiornika Wonie ść oraz na północny- zachód i zachód, prawdopodobnie w kierunku jezior le Ŝą cych w obr ębie Przem ęckiego Parku Krajobrazowego lub dalej. G ęsi w trakcie jesiennych przelotów były obserwowane nieregularnie w stadach licz ących do kilkudziesi ęciu osobników. Badany obszar zgodnie z obserwacjami przeprowadzonymi jesieni ą nie jest obszarem, przez który intensywnie migruj ą g ęsi g ęgawy i zbo Ŝowe. Maksymalne warto ści liczby przelatuj ących w ci ągu dnia „dzikich g ęsi” nie przekraczały poziomu stu osobników. Porównanie z wynikami obserwacji poczynionych na innych terenach le Ŝą cych kilkadziesi ąt lub ponad sto kilometrów na Zachód i północny-zachód np. w dolinie Warty świadczy, Ŝe badana powierzchnia nie le Ŝy w miejscu, gdzie licznie przemieszczania si ę te ptaki. Pola le Ŝą ce w obr ębie rejonu lokalizacji nie s ą tak Ŝe miejscem regularnego Ŝerowania siewkowców. Czajki zatrzymuj ą si ę tu z rzadka i w niewielkich stadach. Czajki obserwowano tu w trakcie przelotu w grupkach licz ących kilkana ście - kilkadziesi ąt osobników. Ptaki te poruszały

28 si ę najcz ęś ciej w warstwie głównie od kilku do 50 metrów, wyj ątkowo na wysoko ści mi ędzy 50 a 150 metrem nad powierzchni ą pól. Goł ębie były cz ęś ciej obserwowane w obr ębie tego terenu ni Ŝ czajki. Były to grzywacze. Ptaki te poruszały si ę najcz ęś ciej w warstwie głównie od kilku do 30 metrów, wyj ątkowo na wysoko ści mi ędzy 50 a 100 metrem nad powierzchni ą pól. Stałym elementem migruj ącej awifauny badanego krajobrazu rolniczego były w tym okresie niektóre gatunki wróblowców, pojawiaj ących si ę w stadach o wielko ści kilkunastu, z rzadka kilkudziesi ęciu osobników. Wykazywały one zdecydowany, ukierunkowany przelot na niskim pułapie (kilku – 30 m nad gruntem), rzadko zatrzymuj ąc si ę dla Ŝerowania. Wyst ępuj ące w wi ększych stadach szpaki i ziarnojady zatrzymywały si ę na polach z rzadka. Ich loty odbywały si ę na podobnym pułapie nie przekraczaj ącym 50 - 70 m n.p.t. Ptaki te nie wykazywały zwi ązku z badanymi powierzchniami, przemieszczały si ę szybko i w ukierunkowany sposób. Tereny planowanych farm elektrowni wiatrowych, wg przeprowadzonych obserwacji nie le Ŝa te Ŝ na trasie intensywnych przelotów ptaków drapie Ŝnych. Rejestrowano pojedyncze ptaki drapie Ŝne reprezentowane głównie przez myszołowa zwyczajnego. Ptaki przelatuj ą na wysoko ści 30 – 100 metrów. Prowadzone obserwacje pozwalaj ą stwierdzi ć, Ŝe wi ększo ść tu przelatuj ących ptaków porusza si ę na wysoko ści poni Ŝej 100 metrów n.p.t., co pozwala przypuszcza ć, Ŝe ewentualne kolizje lec ących ptaków b ędą mało prawdopodobne. Dokonane obserwacje wskazuj ą, Ŝe brak jest tu szczególnie cennych miejsc dla ptaków wędrownych, pełni ących w trakcie migracji funkcje noclegowisk, wodopoju, schronienia. Poczynione obserwacje pokazuj ą, Ŝe tereny planowane pod lokalizacj ę elektrowni le Ŝy poza głównymi szlakami przelotów gatunków. Ssaki na obszarach planowanych farm były reprezentowane głównie przez grupki saren, dzików, pojedyncze zaj ące oraz drapie Ŝniki – lisa i przedstawicieli łasicowatych. W trakcie zimowania zauwa Ŝono obecno ść wróbli, łuszczaków i trznadlowatych. Z rzadka i pojedynczo zimowały tu ptaki drapie Ŝne, głównie reprezentowane przez myszołowa zwyczajnego i a tak Ŝe pustułk ę i kruki. Ssaki w tym czasie na obszarze planowanej farmy były reprezentowane głównie przez grupki saren. Okres migracji wiosennej na analizowanym obszarze charakteryzował si ę słabo zaznaczonym przelotem ptaków. Obserwowano tu niewielkie grupy ptaków przelatuj ące w ró Ŝnych kierunkach na ró Ŝnych wysoko ściach. Zarejestrowane w ci ągu dnia ptaki śpiewaj ące leciały głównie na wysoko ści od 5 – 50 m n.p.t. W trakcie tego okresu sporadycznie zaobserwowano zatrzymywanie si ę stad ptaków dla odbycia Ŝerowania, czy odpoczynku.

29 Na rolniczo u Ŝytkowanych fragmentach zatrzymywały si ę z rzadka dla odbycia Ŝerowania czajki, goł ębie grzywacze oraz cała grupa gatunków nale Ŝą cych do wróblaków. W śród tych ostatnich wi ększ ą liczb ę gatunków stanowiły szpaki, ziarnojady oraz skowronki. G ęsi stwierdzono na przelotach parokrotnie, lecz nieregularnie i w niewielkich grupach. Ptaki te nie zatrzymywały si ę na analizowanych obszarach, lecz przelatywały zdecydowanie „z góry upatrzonym kierunku”. Gęsi i Ŝurawie leciały w wi ększo ści na wysoko ści ponad 50 metrów (preferowały wysoko ść ponad 100 metrów). W okresie wiosennej migracji nie stwierdzono tu przelotu Ŝurawi. Prowadzone obserwacje nie wykazały aby przez ten obszar przebiegał szlak w ędrówkowy nietoperzy. W obszarach planowanych pod lokalizacj ę elektrowni gniazduj ą przede wszystkim ptaki zaliczane do pospolitych i średnio licznych wróblowców. Analizuj ąc mo Ŝliwo ści wyst ąpienia konfliktów po postawieniu farmy elektrowni wiatrowych nale Ŝy stwierdzi ć, Ŝe nie istnieje uzasadniona obawa, i Ŝ konstrukcje elektrowni mog ą by ć przyczyn ą znacz ących kolizji z przelatuj ącymi ptakami”. b/ Analiza ustale ń i rozwi ąza ń zawartych w projekcie planu. Identyfikacja potencjalnych kategori oddziaływani na środowisko –przewidywane znaczace oddziaływanie na środowisko

b.1 Analiza ustale ń i rozwi ąza ń zawartych w projekcie Analizowany projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przewiduje now ą form ę zagospodarowania przestrzennego jak ą s ą tereny lokalizacji elektrowni wiatrowych i budowli towarzysz ących oraz drogi pieszo – jezdne, które maj ą obsługiwa ć te elektrownie ( tzw. drogi serwisowe). W projekcie wyznaczono w obr ębie wsi śegrówko, Poladowo, Morownica, Bronikowo, Machcin, Szczepankowo, Sikorzyn – 5 siłowni wiatrowych dla obszaru „ śegrówko” i 19 siłowni wiatrowych dla obszaru „Morownica” oraz w obr ębie miejscowo ści Spławie, Olszewo, Bojanowo Stare, śydowo, Parsko Wonie ść , Karmin, Chełkowo – 21 siłowni wiatrowych dla obszaru „Spławie” Symbole okre ślaj ące przeznaczenie terenów: • „Rwe” – tereny w u Ŝytkowaniu rolniczym z mo Ŝliwo ści ą lokalizacji siłowni wiatrowych z infrastruktur ą; • „MN” – tereny zabudowy mieszkaniowej / zagrodowej; • „R” – tereny w u Ŝytkowaniu rolniczym; • „RS” – tereny rolnicze - sady; • „Ps” – tereny rolnicze – ł ąki, pastwiska; • „ZL” – tereny w u Ŝytkowaniu le śnym;

30 • „WS” – tereny wód powierzchniowych śródl ądowych - rowy; • „KDl” – tereny komunikacji publicznej – droga powiatowa / lokalna; • „KDd” – tereny komunikacji publicznej – droga gminna / dojazdowa; • „KDw” – tereny komunikacji - droga wewn ętrzna. Pozostałe oznaczenia graficzne na rysunku planu nie stanowi ą obowi ązuj ących ustale ń planu i maj ą charakter informacyjny b ądź postulatywny. Elektrownia/siłownia wiatrowa – budowla stanowi ąca cało ść techniczno – u Ŝytkow ą wraz z niezb ędnymi budynkami, budowlami, instalacjami i urz ądzeniami oraz towarzysz ącą im infrastruktur ą techniczn ą. Park siłowni wiatrowych – poł ączone i współpracuj ące ze sob ą siłownie wiatrowe, stanowi ące wraz z niezb ędnymi budynkami, budowlami, drogami dojazdowymi, placami monta Ŝowymi, liniami elektroenergetycznymi i telesterowniczymi, stacjami elektroenergetycznymi i innymi urz ądzeniami technicznymi, cało ść techniczno – u Ŝytkow ą słu Ŝą cą do produkcji i przesyłu energii elektrycznej. Urz ądzenia infrastruktury technicznej – sieci i obiekty infrastruktury technicznej /m.in. linie elektroenergetyczne, linie telesterownicze, stacje transformatorowe, stacje transformatorowo- rozdzielcze i rozdzielcze, stacje redukcyjno - pomiarowe/. Obiekty i urz ądzenia towarzysz ące – obiekty technicznego wyposa Ŝenia infrastruktury technicznej, gospodarcze i higieniczno – sanitarne, urz ądzenia budowlane, komunikacyjne, zaplecze parkingowe oraz inne urz ądzenia lub obiekty pełni ące słu Ŝebn ą rol ę wobec przeznaczenia podstawowego. Linie rozgraniczaj ące tereny o ró Ŝnym przeznaczeniu i/lub ró Ŝnych zasadach zagospodarowania - linia rozdzielaj ąca tereny o ró Ŝnym przeznaczeniu, ró Ŝnych funkcjach, ró Ŝnych zasadach zagospodarowania. Tymczasowe zagospodarowanie terenu – zagospodarowanie i u Ŝytkowanie terenu na okres budowy monta Ŝu, eksploatacji i demonta Ŝu siłowni wiatrowych. Wysoko ść obiektu /siłowni wiatrowych/ - wysoko ść ponad poziom terenu skrajnego punktu wirnika/ śmigła elektrowni wiatrowej w pozycji pionowej. Strefa techniczna elektrowni/bezpo średniego oddziaływania wirnika elektrowni – strefa umo Ŝliwiaj ąca wła ściw ą eksploatacj ę i zapewnienie bezpiecze ństwa wyznaczona wokół projektowanych elektrowni wiatrowych, ustalona w metrach od osi wie Ŝy poszczególnych siłowni wiatrowych.

Zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego Tereny obj ęte mpzp poło Ŝone s ą poza obszarami krajobrazu obj ętymi ochron ą w my śl ustawy o ochronie przyrody. 31 Obszar „ śegrówko” znajduje si ę bezpo średnim s ąsiedztwie GZWP nr 150 – Pradolina Warszawska – Berlin (Koło – Odra) gromadz ącego wod ę w czwartorz ędowych utworach porowych a obszar „Morownica” znajduje si ę w s ąsiedztwie GZWP nr 305 – Zbiornik mi ędzymorenowy Leszno gromadz ący wod ę w czwartorz ędowych utworach porowych. Lokalizacji nowych obiektów, nale Ŝy dokonywa ć z uwzgl ędnieniem ochrony wód podziemnych i powierzchniowych z dostosowaniem do struktur hydrogeologicznych. Zachowa ć istniej ące tereny zmeliorowane. W przypadku kolizji z projektowanymi siłowniami dopuszcza si ę przebudow ę istniej ących systemów melioracyjnych w uzgodnieniu z ich zarz ądc ą i zgodnie z przepisami odr ębnymi. Zachowa ć istniej ące zadrzewienia. W przypadku kolizji z projektowanymi siłowniami dopuszcza si ę dokonanie tylko koniecznej wycinki istniej ącego drzewostanu /konieczne uzgodnienia w tym zakresie/. W obr ębie granic opracowania planu na gruntach o niskich klasach bonitacyjnych kl. V i VI dopuszcza szi ę wprowadzanie zalesie ń na terenach poło Ŝonych poza strefami 500m od miejsca sytuowania elektrowni wiatrowych. Obowi ązek szczegółowego rozpoznania geotechnicznych warunków posadowienia elektrowni wiatrowych, poprzez opracowanie dokumentacji geotechnicznej stanowi ącej zał ącznik do projektu budowlanego elektrowni. Lokalizacja parków siłowni wiatrowych wraz z infrastruktur ą techniczn ą nie mo Ŝe powodowa ć przekroczenia akustycznych standardów jako ści środowiska na terenach istniej ącej i planowanej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zagrodowej i innych terenach podlegaj ących ochronie akustycznej. Nale Ŝy zachowa ć odległo ść terenów przeznaczonych pod lokalizacj ę elektrowni wiatrowych wraz z infrastruktur ą techniczn ą, od terenów wymagaj ących ochrony przed hałasem, która zapewni dotrzymanie akustycznych standardów jako ści środowiska zgodnych z obowi ązuj ącymi przepisami szczególnymi. Nie dopuszcza si ę składowania na wolnym powietrzu materiałów mog ących przenika ć do gleb i wód gruntowych /materiałów pyl ących i emituj ących odór/. Ustala si ę konieczno ść zapewnienia skutecznej ochrony podło Ŝa gruntowego i wód powierzchniowych przed zanieczyszczeniem zarówno w trakcie budowy jak te Ŝ w czasie eksploatacji elektrowni wiatrowych. Zakazuje si ę wprowadzania nie oczyszczonych ścieków do gleby i wód powierzchniowych. Obowi ązek prowadzenia robót budowlanych w sposób minimalizuj ący uszkodzenia wierzchniej warstwy gleby oraz obowi ązek przywrócenia pierwotnego stanu terenu. Obowi ązek zdj ęcia warstwy humusowej podczas budowy elektrowni i obiektów towarzysz ących oraz wykorzystanie jej do nasadze ń zieleni lub rekultywacji innych terenów.

32 Projektowany sposób zagospodarowania terenu nie powinien stanowi ć zagro Ŝenia dla środowiska, głównie środowiska wodnego oraz powietrza atmosferycznego zgodnie z przepisami odr ębnymi. W celu umo Ŝliwienia wła ściwej eksploatacji, zapewnienia warunków bezpiecze ństwa oraz ochrony środowiska wyznacza si ę wokół projektowanych elektrowni wiatrowych strefy techniczne: Linie rozgraniczaj ące teren strefy technicznej ustala si ę w odległo ści 100.00m od osi wie Ŝy poszczególnej elektrowni wiatrowej. Teren strefy technicznej winien by ć wolny od obiektów obj ętych ochron ą w my śl przepisów szczególnych. Jako przeznaczenie podstawowe terenu strefy technicznej ustala si ę rolnicze wykorzystanie gruntów. W granicach strefy technicznej obowi ązuje zakaz zabudowy nie zwi ązanej z budow ą i eksploatacj ą elektrowni wiatrowych, w tym równie Ŝ zabudowy zwi ązanej z produkcj ą rolnicz ą. Obszar „śegrówko” - „Morownica” le Ŝy w obr ębie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złó Ŝ ropy naftowej i gazu ziemnego „Grodzisk Wlkp. – Śmigiel” nr 36/97/p z dnia 23.10.1997r. – wa Ŝnej do dnia 23.10.2014r.

Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej:

Obszar obj ęty mpzp znajduje si ę w strefie „W” ochrony archeologicznej. Przedmiotem ochrony w archeologicznej strefie ochrony konserwatorskiej „W” s ą znajduj ące si ę w niej ruchome i nieruchome zabytki archeologiczne. Wszelkie zamierzenia inwestycyjne na tym obszarze powinny by ć uzgodnione z konserwatorem zabytków, który okre śli warunki dopuszczaj ące do realizacji inwestycji.

Wymagania wynikaj ące z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych:

Ze wzgl ędu na przedmiot planu, obejmuj ący ustalenie przeznaczenia i sposobu zagospodarowania terenów niezurbanizowanych, nie okre śla wymaga ń wynikaj ących z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych.

Zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej: • Sieci infrastruktury technicznej nale Ŝy lokalizowa ć w liniach rozgraniczaj ących tereny dróg. W przypadkach uzasadnionych dopuszcza si ę sytuowanie sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej w obr ębie innych jednostek bilansowych. • Podstaw ę realizacji uzbrojenia technicznego stanowi ć b ędą projekty bran Ŝowe.

33 • W przypadku kolizji projektowanych urz ądze ń z istniej ącymi w granicach opracowania planu sieciami miejsca kolizji rozwi ąza ć zgodnie z przepisami odr ębnymi. • Dla terenów zabudowy mieszkaniowej/zagrodowej ustala si ę docelowo realizacj ę pełnego zakresu uzbrojenia terenu: sieci kanalizacyjnej /sanitarnej i deszczowej/, wodoci ągowej, gazowej, energetycznej i telekomunikacyjnej – poprzez rozbudow ę istniej ących i budow ę nowych sieci infrastruktury technicznej. • Wszelkie prace budowlane zwi ązane z realizacj ą infrastruktury technicznej prowadzone by ć powinny z zachowaniem obowi ązuj ących przepisów technicznych i regulacji prawnych.

Ustala nast ępuj ące zasady w zakresie modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji. • Podstawowy system komunikacji składa si ę z terenów oznaczonych na rysunku planu symbolami: 1) KDl” – drogi publiczne powiatowe klasy lokalnej; 2) „KDd” – droga publiczna klasy dojazdowej; 3) „KDw” – tereny dróg wewn ętrznych – dojazdowe do elektrowni wiatrowych; 4) tereny komunikacji – ci ąg pieszo-rowerowy. • Obowi ązuje realizacja nowych dróg w liniach rozgraniczenia. • Ustala si ę wykonanie dróg dojazdowych do poszczególnych elektrowni o szeroko ści min. 4,50 m. • Na rysunku planu okre ślono zasady usytuowania dróg dojazdowych dla przyj ętego układu usytuowania elektrowni. W przypadku przyj ęcia innego /w zało Ŝonych granicach planu/ rozmieszczenia elektrowni wiatrowych drogi dojazdowe dostosowa ć do nowego układu. • Odprowadzanie wód deszczowych z placów manewrowych wokół wie Ŝ oraz dróg wewn ętrznych, dojazdowych – do gruntu. • Powi ązania systemu komunikacji w granicach planu z układem zewn ętrznym okre śla rysunek planu. • Dost ęp do poszczególnych elektrowni drogami wewn ętrznymi – dojazdowymi. Po zako ńczeniu eksploatacji Parku Wiatrowego wymagane przywrócenie do stanu pierwotnego sprzed budowy, powierzchni utwardzonych na czas budowy dojazdów technicznych (w celu umo Ŝliwienia prowadzenia działalno ści rolniczej). Dopuszcza si ę mo Ŝliwo ść pozostawienia urz ądzonych w trakcie realizacji parku wiatrowego dojazdów

34 technicznych (do rozstrzygni ęcia na etapie pozwolenia na budow ę – po uzgodnieniu z wła ścicielem gruntów i wła ściwym zarz ądc ą drogi publicznej).

Zasady modernizacji, rozbudowy i budowy infrastruktury technicznej w zakresie instalacji wodoci ągowej i kanalizacyjnej: • Elektrownie wiatrowe b ędą pracowały bez obsługi stałej. Obiekty nie wymagaj ą uzbrojenia w sie ć wodoci ągow ą i kanalizacj ę sanitarn ą - realizowane obiekty nie wymagaj ą rozwi ąza ń w tym zakresie. • Dla terenów zabudowy mieszkaniowej /zagrodowej: Dostawa wody z istniej ącej i projektowanej sieci wodoci ągowej. Obowi ązuje odprowadzanie ścieków komunalnych do komunalnej oczyszczalni ścieków. Dopuszcza si ę wprowadzanie alternatywnych rozwi ąza ń - budowy szczelnych lub atestowanych zbiorników bezodpływowych, oczyszczalni ścieków itp. Zasady ogólne uzbrojenia: zaleca si ę realizacj ę inwestycji pod warunkiem uzbrojenia terenu w instalacje infrastruktury technicznej. Tereny pod zabudow ę uzbroi ć w indywidualne przył ącza do sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej. Plan ustala mo Ŝliwo ść zagospodarowania wód opadowych i/lub roztopowych na terenie działki. Gromadzenie i oczyszczanie ścieków w postaci wód opadowych i roztopowych nie moŜe przekroczy ć granic terenu, na którym te ścieki powstaj ą. Ograniczy ć nale Ŝy zrzuty zanieczyszcze ń (szczególnie substancji biogennych, organicznych i toksycznych) do gruntu i wód powierzchniowych. Zakazuje si ę odprowadzania do gruntu lub kanalizacji zbiorczej wód opadowych z trenów komunikacji kołowej bez uprzedniego oczyszczenia. Przed realizacj ą inwestycji nale Ŝy uzyska ć warunki techniczne podł ączenia indywidualnego i systemowego od wła ściwego zarz ądcy sieci. • W obr ębie obszaru obj ętego planem nale Ŝy zapewni ć zaopatrzenie wodne do celów ga śniczych oraz drogi po Ŝarowe zapewniaj ące dojazd do jednostek ochrony przeciwpo Ŝarowej oraz zapewni ć mo Ŝliwo ść prowadzenia działa ń ratunkowych.

Zasady modernizacji, rozbudowy i budowy infrastruktury technicznej w zakresie elektroenergetyki : • Na obszarze mpzp przebiega przesyłowa linia energetyczna. Obowi ązuj ą ograniczenia w lokalizacji inwestycji wynikaj ące z przepisów szczególnych.

35 • Przył ączenie obiektów siłowni wiatrowych wraz z infrastruktur ą do sieci elektroenergetycznej na zasadach okre ślonych przepisami prawa energetycznego. • Poł ączenia elektrowni wiatrowych liniami elektroenergetycznymi kablowymi lub napowietrznymi niskiego lub/i średniego lub/i wysokiego napi ęcia z projektowanymi stacjami elektroenergetycznymi lub istniej ącą stacj ą elektroenergetyczn ą. • Dopuszcza si ę zlokalizowanie linii sterowania, automatyki i telekomunikacyjnych obok prowadzonych linii elektroenergetycznych. • Dopuszcza si ę sytuowanie dodatkowych stacji elektroenergetycznych w granicach planu wg potrzeb. • Dla terenów zabudowy mieszkaniowej/zagrodowej: Ustala si ę kablowanie doziemne istniej ącej linii energetycznej naziemnej. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą w oparciu o istniej ącą i rozbudowan ą na potrzeby planu infrastruktur ę elektroenergetyczn ą na warunkach okre ślonych przez dysponenta sieci. Przył ączenie nowych odbiorców do sieci elektroenergetycznej na zasadach okre ślonych przepisami prawa energetycznego. Planowane sieci elektroenergetyczne wył ącznie doziemne.

Zasady modernizacji, rozbudowy i budowy infrastruktury technicznej w zakresie sieci gazowych: Zaopatrzenie w gaz dopuszcza si ę przez budow ę infrastruktury technicznej na warunkach okre ślonych przez dysponenta sieci.

Zasady modernizacji, rozbudowy i budowy infrastruktury technicznej w zakresie telekomunikacji: Dopuszczenie budowy lokalizacji wie Ŝ i urz ądze ń telefonii komórkowej, przy spełnieniu wła ściwych stref od zabudowy mieszkaniowej/zagrodowej, siłowni wiatrowych i ju Ŝ istniej ących wie Ŝ.

Zasady gospodarki odpadami: • Obowi ązek wywozu odpadów technologicznych i budowlanych i ich utylizacji, zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami lokalnymi i przepisami ustawy o odpadach. • Wprowadza si ę zasad ę zorganizowanego systemu gromadzenia, segregacji i zagospodarowania odpadów komunalnych opart ą na istniej ącym systemie oczyszczania gminy. • Gospodark ę odpadami prowadzi ć zgodnie z przepisami odr ębnymi w tym zakresie. • Ustala si ę gromadzenie odpadów w indywidualnych zamykanych pojemnikach.

36 • Zaleca si ę wprowadzenie wst ępnej segregacji odpadów. • Proces gromadzenia odpadów nie mo Ŝe przekracza ć granic terenu, na którym prowadzona jest działalno ść powoduj ąca ich powstawanie.

Ustalenia dotycz ące szczegółowych zasad warunków ł ączenia i podziału nieruchomo ści: • Nie wyst ępuje potrzeba dokonania scale ń. Na terenie planu dopuszcza si ę wydzielenie dla ka Ŝdej elektrowni wiatrowej terenu zwi ązanego z obsług ą i serwisem elektrowni. Projektowane drogi wewn ętrzne dojazdowe do elektrowni wiatrowych b ędą wykorzystane równie Ŝ dla obsługi terenów rolnych. • Dopuszcza si ę, je Ŝeli zaistnieje taka potrzeba, mo Ŝliwo ść scalania i wtórnego podziału nieruchomo ści gruntów rolnych na cele zwi ązane z wydzieleniami wewn ętrznych dróg eksploatacyjnych, placów monta Ŝowych i lokalizacji wie Ŝ elektrowni wiatrowych oraz innych.

Sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urz ądzania i u Ŝytkowania terenów: Do czasu realizacji ustale ń niniejszej uchwały, dopuszcza si ę dotychczasowy sposób u Ŝytkowania i zagospodarowania terenu. W trakcie budowy, monta Ŝu, eksploatacji i demonta Ŝu wie Ŝ elektrowni wiatrowych dopuszcza si ę wykorzystanie istniej ących dróg publicznych, wykonanie nowych dróg dojazdowych oraz placów monta Ŝowych na terenach rolnych niezale Ŝnych od naniesionych na planie. Po wybudowaniu elektrowni tereny, które nie b ędą wykorzystane do ich obsługi nale Ŝy przywróci ć do u Ŝytkowania rolnego. Dla terenów w u Ŝytkowaniu rolniczym z mo Ŝliwo ści ą lokalizacji siłowni wiatrowych z infrastruktur ą, jednostek bilansowych oznaczonych na rysunku planu symbolami „ Rwe ”, ustala si ę obowi ązuj ące parametry i wska źniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu: • Przeznaczenie podstawowe terenu – tereny rolnicze przeznaczone pod lokalizacj ę siłowni wiatrowych. • Przeznaczenie uzupełniaj ące – infrastruktura techniczna siłowni wiatrowych, taka jak: place monta Ŝowe i składowe, drogi dojazdowe, stacje elektroenergetyczne, linie elektroenergetyczne i telesterownicze napowietrzne lub kablowe /mo Ŝliwo ść sytuowania ich w dodatkowym- oddzielnym obiekcie/ i inne niezb ędne do budowy, eksploatacji i demonta Ŝu elektrowni wiatrowych. • Dopuszcza si ę lokalizacj ę budynków i budowli zwi ązanych z funkcjonowaniem siłowni wiatrowych zgodnie z nieprzekraczalnymi liniami zabudowy, a w przypadku ich braku zgodnie z przepisami odr ębnymi.

37 • Nieprzekraczalna linia zabudowy od linii rozgraniczaj ącej z terenami drogi/komunikacji: 5,00m dla jednostek bilansowych „Rwe” z lokalizacj ą siłowni wiatrowych oznaczonych: EW-1, EW-2, EW-3, EW-4, EW-5, EW-6, EW-7, EW-8, EW-9, EW-10, EW-14, EW-15, EW-16, EW-17, EW-19, EW-21, EW-23, EW-24. Przy czym za zabudow ę uwa Ŝa si ę rzut pionowy obiektu /budynku, wie Ŝy/. 10,00m dla jednostek bilansowych „Rwe” z lokalizacją siłowni wiatrowych oznaczonych: EW- 11, EW-12, EW-18, EW-20, EW-22, EW-25. Przy czym za zabudow ę uwa Ŝa si ę rzut pionowy obiektu /budynku, wie Ŝy/ . • Charakterystyka siłowni wiatrowych: Maksymalnego poziom hałasu dla pojedynczej turbiny 110dB. Wysoko ść konstrukcji wie Ŝy maksymalnie do 160.00m n.p.t.; średnica wirnika turbiny do 140.00m; wysoko ść maksymalna całkowita wraz z łopat ą śmigła w jej górnym poło Ŝeniu – do 220.00m n.p.t. Maksymalna powierzchnia terenu przeznaczonego pod budow ę jednej elektrowni wiatrowej z placem monta Ŝowym - do. 5000.00m². Minimalna odległo ść mi ędzy siłowniami wiatrowymi 300.00m. Ujednolicenie kolorystyki siłowni wiatrowych w obszarze całego parku siłowni wiatrowych. Oznakowanie przeszkodowe: zgodnie z wymogami ULC i SRL, uzgodnione z władzami lotniczymi na etapie projektu budowlanego. Elektrownia winna mie ć zabezpieczenie przed emisj ą fal elektromagnetycznych, pora Ŝeniem pr ądem oraz ładunkami elektrostatycznymi. W granicach okre ślonych nieprzekraczaln ą lini ą zabudowy (a w przypadku ich braku zgodnie z przepisami odr ębnymi) i liniami rozgraniczaj ącymi poszczególne siłownie nale Ŝy sytuowa ć w sposób spełniaj ący wszystkie wymogi niniejszej uchwały, w tym równie Ŝ nie przekroczenie wielko ści terenu przeznaczonego do wył ączenia w poszczególnych klasach gruntu. Maksymalna liczba wie Ŝ elektrowni w obszarze planu – 24 sztuki. Szczegółowa lokalizacja poszczególnych elektrowni wiatrowych, przebiegu dróg dojazdowych i infrastruktury towarzysz ącej zostanie okre ślona na etapie projektu budowlanego. • Realizacj ę siłowni wiatrowych poprzedzi ć badaniami geologiczno – in Ŝynierskimi dla posadowienia fundamentów. Ustala si ę obowi ązek zabezpieczenia warstwy gleby w trakcie realizacji wszystkich urz ądze ń i sieci, a po zako ńczeniu realizacji, pozostawienia dotychczasowego prze świtu istniej ących rowów odwadniaj ących i przepustów przy ich przekraczaniu oraz przywrócenia uszkodzonych skarp do stanu pierwotnego. • Tymczasowy plac, tymczasowe łuki skr ętne, tymczasowa droga monta Ŝowa/dojazd techniczny – po zako ńczeniu robót budowlanych i monta Ŝowych, eksploatacji i demonta Ŝu elektrowni 38 wiatrowych obowi ązuje przywrócenie stanu terenu umo Ŝliwiaj ącego dotychczasowe uŜytkowanie. • Dopuszcza si ę prowadzenie prac konserwatorskich przy systemach melioracyjnych, zmian ę przebiegu rowu w przypadku kolizji z zało Ŝonymi inwestycjami, poszerzenie i pogł ębienie rowów. • Dopuszcza si ę wybudowanie budowli i urz ądze ń niezb ędnych dla pomiarów parametrów wiatru. • Oświetlenie wie Ŝ światłami nawigacyjnymi zgodnie z przepisami odr ębnymi. O świetlenie wie Ŝ nie powinno powodowa ć nadmiernego pod świetlenia tła zmniejszaj ącego zasi ęg światła znaków nawigacyjnych oraz nie mo Ŝe przypomina ć znaków nawigacyjnych. • Dopuszcza si ę o świetlenie ochronne terenu wokół wie Ŝ elektrowni wiatrowych. • Energia elektryczna wytwarzana w siłowniach wiatrowych b ędzie przesyłana liniami elektroenergetycznymi do projektowanej/projektowanych stacji elektroenergetycznych zlokalizowanych na terenie planu, poza planem b ądź b ędzie przesyłana do istniej ącej stacji elektroenergetycznej. • Dopuszcza si ę wykonanie ochronnego ogrodzenia terenu wokół elektrowni wiatrowej. • Pozostawi ć dotychczasowe rolnicze u Ŝytkowanie gruntów, poza miejscami lokalizacji wie Ŝ elektrowni wiatrowych, wewn ętrznych dróg dojazdowych, placów manewrowych. • Zakazuje si ę umieszczania reklam na konstrukcji elektrowni wiatrowej i turbiny, za wyj ątkiem oznaczenia, nazwy i symbolu producenta i inwestora/wła ściciela. • Obsługa komunikacyjna terenu planu z istniej ących dróg oznaczonych na rysunku planu symbolami jednostek bilansowych „KDl” i „KDd” poprzez planowane drogi wewn ętrzne dojazdowe oznaczone na rysunku planu symbolem „KDw”, oraz inne drogi wewn ętrzne realizowane na czas budowy, monta Ŝu, demonta Ŝu i dla celów serwisowych w okresie eksploatacji. • Dopuszcza si ę wprowadzenie dodatkowych dróg dla obsługi terenów rolnych.

Dla terenów zabudowy mieszkaniowej/zagrodowej, jednostek bilansowych oznaczonych na rysunku planu symbolami „ MN” , ustala si ę obowi ązuj ące parametry i wska źniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu: • Przeznaczenie podstawowe terenu – zabudowa mieszkaniowa / zagrodowa. • Przeznaczenie uzupełniaj ące – zabudowa gospodarcza, infrastruktura techniczna. • Ustala si ę dotychczasowe zagospodarowanie terenu z moŜliwo ści ą budowy, przebudowy, dobudowy i zmiany sposobu u Ŝytkowania zgodnie z przepisami odr ębnymi. • Linia zabudowy – utrzymanie istniej ącej linii zabudowy, jednak nie mniej ni Ŝ 6,00 od frontowej granicy działki.

39 • Parametry budynków zabudowy mieszkaniowej / zagrodowej: wysoko ść do dwóch kondygnacji naziemnych i mo Ŝliwa jedna kondygnacja podziemna. • Maksymalna powierzchnia zabudowy działki do 50% powierzchni działki, powierzchnia biologicznie czynna, nie mniej ni Ŝ 20% powierzchni działki • Zaleca si ę aby obiekty gospodarcze, gara Ŝowe, czy gara Ŝowo-gospodarcze w obr ębie ka Ŝdej działki harmonizowały architektonicznie z budynkami mieszkalnymi (zastosowanie jednakowego materiału budowlanego, rodzaju tynku, pokrycia dachowego, koloru elewacji).Dopuszcza si ę lokalizację podziemnych i nadziemnych sieci, urz ądze ń i obiektów infrastruktury technicznej /elektroenergetyka, woda, kanalizacja, telekomunikacja, komunikacja/, tak Ŝe zwi ązanych z Parkiem Siłowni Wiatrowych, według potrzeb i zgodnie z wymogami obowi ązuj ącymi w tym zakresie norm i odr ębnych przepisów bran Ŝowych. Obowi ązek zachowania lub wyznaczenia dost ępno ści komunikacyjnej.

Dla terenów w u Ŝytkowaniu rolniczym, jednostek bilansowych oznaczonych na rysunku planu symbolami „ R” , ustala si ę obowi ązuj ące parametry i wska źniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu: • Zachowanie terenów w dotychczasowym u Ŝytkowaniu rolniczym. • Przeznaczenie dopuszczalne – tereny infrastruktury technicznej – stacje elektroenergetyczne: Stacje elektroenergetyczne o powierzchni maksymalnie 0,6ha. Przeznaczenie uzupełniaj ące i/lub towarzysz ące - ziele ń urz ądzona, obiekty małej architektury, obiekty infrastruktury technicznej, obiekty gospodarcze. Nieprzekraczalna linia zabudowy od linii rozgraniczaj ącej z terenami drogi/komunikacji – 10,00m. Sytuowanie w sposób spełniaj ący wszystkie wymogi niniejszej uchwały, w tym równie Ŝ nie przekroczenie wielko ści terenu przeznaczonego do wył ączenia w poszczególnych klasach gruntu. Obowi ązek zapewnienia dost ępno ści komunikacyjnej. • W granicach terenów obowi ązuje zakaz lokalizacji: Budynków mieszkalnych (w tym równie Ŝ w zabudowie zagrodowej w ramach gospodarstwa rolnego). Wszelkiej zabudowy (w granicach wyznaczonych stref technicznych). • Dopuszcza si ę lokalizacj ę niekubaturowych obiektów budowlanych zwi ązanych z produkcj ą rolnicz ą. • Dopuszcza si ę lokalizacj ę podziemnych i nadziemnych sieci, urz ądze ń, budowli, budynków i obiektów infrastruktury technicznej /elektroenergetyka, woda, kanalizacja, telekomunikacja,

40 komunikacja/, tak Ŝe zwi ązanych z Parkiem Siłowni Wiatrowych, według potrzeb i zgodnie z wymogami obowi ązuj ącymi w tym zakresie norm i odr ębnych przepisów bran Ŝowych. • Dopuszcza si ę wykorzystanie terenu pod budow ę tymczasowych i stałych placów monta Ŝowych i dróg dojazdowych, zwi ązanych z realizacj ą elektrowni wiatrowych i rolniczym uŜytkowaniem. • Po zako ńczeniu robót budowlanych i monta Ŝowych, zwi ązanych z realizacj ą i eksploatacj ą elektrowni wiatrowych, obowi ązuje przywrócenie stanu terenu umo Ŝliwiaj ącego u Ŝytkowanie rolnicze. • Dopuszcza si ę lokalizacj ę obiektów budowlanych infrastruktury technicznej – uzbrojenia terenu, z wył ączeniem lokalizacji masztów i wie Ŝ antenowych b ędących telekomunikacyjnymi obiektami budowlanymi. • Dopuszcza si ę realizacj ę budowli i urz ądze ń niezb ędnych dla pomiarów parametru wiatru.

Dla terenów rolniczych – ł ąki, pastwiska, nieu Ŝytki, jednostek bilansowych oznaczonych na rysunku planu symbolami „ Ps” , ustala si ę obowi ązuj ące parametry i wska źniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu: • Zachowanie terenów w dotychczasowym lub/i rolniczym (ł ąki, pastwiska, nieu Ŝytki, itp.) uŜytkowaniu. • W granicach terenów obowi ązuje zakaz lokalizacji budynków mieszkalnych (w tym równie Ŝ w zabudowie zagrodowej w ramach gospodarstwa rolnego). • Dopuszcza si ę lokalizacj ę podziemnych i nadziemnych sieci, urz ądze ń i obiektów infrastruktury technicznej /elektroenergetyka, woda, kanalizacja, telekomunikacja, komunikacja/, tak Ŝe zwi ązanych z Parkiem Siłowni Wiatrowych, według potrzeb i zgodnie z wymogami obowi ązuj ącymi w tym zakresie norm i odr ębnych przepisów bran Ŝowych. • Dopuszcza si ę wykorzystanie terenu pod budow ę tymczasowych i stałych placów i dróg dojazdowych, zwi ązanych z realizacj ą elektrowni wiatrowych i rolniczym u Ŝytkowaniem. • Po zako ńczeniu robót budowlanych i monta Ŝowych, zwi ązanych z realizacj ą elektrowni wiatrowych, obowi ązuje przywrócenie stanu terenu umo Ŝliwiaj ącego dotychczasowe lub /i rolnicze u Ŝytkowanie. • Dopuszcza si ę realizacj ę budowli i urz ądze ń niezb ędnych dla pomiarów parametru wiatru.

Dla terenów rolniczych - sady, jednostek bilansowych oznaczonych na rysunku planu symbolami „RS” , ustala si ę obowi ązuj ące parametry i wska źniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu: • Zachowanie terenów w dotychczasowym lub/i rolniczym u Ŝytkowaniu.

41 • W granicach terenów obowi ązuje zakaz lokalizacji budynków mieszkalnych (w tym równie Ŝ w zabudowie zagrodowej w ramach gospodarstwa rolnego). • Dopuszcza si ę lokalizacj ę podziemnych i nadziemnych sieci, urz ądze ń i obiektów infrastruktury technicznej /elektroenergetyka, woda, kanalizacja, telekomunikacja, komunikacja/, tak Ŝe zwi ązanych z Parkiem Siłowni Wiatrowych, według potrzeb i zgodnie z wymogami obowi ązuj ącymi w tym zakresie norm i odr ębnych przepisów bran Ŝowych. • Dopuszcza si ę wykorzystanie terenu pod budow ę tymczasowych i stałych placów i dróg dojazdowych, zwi ązanych z realizacj ą elektrowni wiatrowych i rolniczym u Ŝytkowaniem. • Po zako ńczeniu robót budowlanych i monta Ŝowych, zwi ązanych z realizacj ą elektrowni wiatrowych, obowi ązuje przywrócenie stanu terenu umo Ŝliwiaj ącego dotychczasowe lub /i rolnicze u Ŝytkowanie. • Dopuszcza si ę realizacj ę budowli i urz ądze ń niezb ędnych dla pomiarów parametru wiatru.

Dla terenów w u Ŝytkowaniu le śnym, jednostek bilansowych oznaczonych na rysunku planu symbolami „ ZL” , ustala si ę obowi ązuj ące parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu: • Zachowanie terenów w dotychczasowym u Ŝytkowaniu le śnym. • Zakaz realizacji zabudowy. • Tereny nieu Ŝytków wł ączone w granice terenów lasu przeznaczy ć na zalesienie. • Dopuszczalna realizacja obiektów słu Ŝą cych bezpo średnio gospodarce le śnej oraz dopuszcza si ę lokalizacj ę podziemnych i nadziemnych sieci, urz ądze ń i obiektów infrastruktury technicznej /elektroenergetyka, woda, kanalizacja, telekomunikacja, komunikacja/, tak Ŝe zwi ązanych z Parkiem Siłowni Wiatrowych, według potrzeb i zgodnie z wymogami obowi ązuj ącymi w tym zakresie norm i odr ębnych przepisów bran Ŝowych.

Dla terenów wód powierzchniowych śródl ądowych – cieki wodne/rowy, jednostek bilansowych oznaczonych na rysunku planu symbolami „ w” , ustala się obowi ązuj ące parametry i wska źniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu: • Przeznaczenie terenu – wody powierzchniowe śródl ądowe – cieki wodne / rowy. • Przeznaczenie uzupełniaj ące – infrastruktura techniczna. • Dopuszcza si ę prowadzenie prac remontowych i przebudowy, prowadzenie infrastruktury technicznej w pasie cieku wodnego/rowu, jego likwidacje i przywrócenie do rolniczego przeznaczenia, oraz zmian ę jego przebiegu po uzgodnieniu z wła ścicielem/zarz ądc ą. • Pozostawienie cieków w formie otwartej.

42 • W cz ęś ci dopuszcza si ę zdrenowanie b ądź/i zmian ę przebiegu rowu melioracyjnego przez obszar obj ęty granicami planu za zgod ą zarz ądcy. • Zapewnienie dost ępno ści do cieków w celu konserwacji i utrzymania – zgodnie z przepisami odr ębnymi.

Dla terenów komunikacji – drogi publiczne powiatowe – klasy lokalnej, jednostek bilansowych oznaczonych na rysunku planu symbolami „KDl” , ustala si ę obowi ązuj ące parametry i wska źniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu: • Przeznaczenie terenu – komunikacja – droga publiczna powiatowa klasy lokalnej. • Przeznaczenie dopuszczalne – ziele ń izolacyjna, elementy infrastruktury technicznej zwi ązane z funkcjonowaniem drogi, sieci i urz ądzenia infrastruktury technicznej warunkowane uzgodnieniami z zarz ądc ą drogi, obiekty małej architektury. • Szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących docelowo zgodnie z obowi ązuj ącymi w tym zakresie przepisami szczególnymi. • Poł ączenie z układem komunikacyjnym zewn ętrznym i okre ślonym planem zgodnie z rysunkiem planu. • Droga jednojezdniowa, dwupasowa, po jednym pasie w ka Ŝdym kierunku. • Dopuszcza si ę poszerzenie pasa drogowego, prowadzenie prac remontowych i przebudowy, prowadzenie sieci infrastruktury technicznej w pasie drogi dla obsługi elektrowni wiatrowych, za zgod ą zarz ądcy. • Dopuszcza si ę wykonanie, po uzyskaniu, w drodze decyzji administracyjnej, zezwolenia zarz ądcy drogi na lokalizacj ę zjazdu lub przebudow ę zjazdu dla obsługi elektrowni wiatrowych. • W pasie drogowym zabrania si ę umieszczenia reklam poza obszarami zabudowanymi. • Dopuszcza si ę budow ę ście Ŝek rowerowych oraz szlaków turystycznych o parametrach technicznych i u Ŝytkowych zgodnych z przepisami odr ębnymi. • Dopuszcza si ę utwardzenie nawierzchni ze spadkiem umo Ŝliwiaj ącym swobodny spływ wody opadowej i roztopowej do kanalizacji deszczowej.

Dla terenów komunikacji – drogi publiczne gminne – klasy lokalnej, jednostki bilansowej oznaczonej na rysunku planu symbolem „KDd” , ustala si ę obowi ązuj ące parametry i wska źniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu: • Przeznaczenie terenu – komunikacja – droga publiczna gminna klasy dojazdowej.

43 • Przeznaczenie dopuszczalne – ziele ń izolacyjna, elementy infrastruktury technicznej zwi ązane z funkcjonowaniem drogi, prowadzenie sieci infrastruktury technicznej warunkowane uzgodnieniami z zarz ądc ą drogi, obiekty małej architektury. • Szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących docelowo zgodnie z obowi ązuj ącymi w tym zakresie przepisami szczególnymi. • Poł ączenie z układem komunikacyjnym zewn ętrznym i okre ślonym planem zgodnie z rysunkiem planu. • Droga jednojezdniowa, dwupasowa, po jednym pasie w ka Ŝdym kierunku. • Dopuszcza si ę budow ę ście Ŝek rowerowych oraz szlaków turystycznych o parametrach technicznych i u Ŝytkowych zgodnych z przepisami odr ębnymi. • Dopuszcza si ę utwardzenie nawierzchni ze spadkiem umo Ŝliwiaj ącym swobodny spływ wody opadowej i roztopowej do kanalizacji deszczowej. • Na potrzeby prowadzenia robót budowlanych i monta Ŝowych, zwi ązanych z realizacj ą elektrowni wiatrowych dopuszcza si ę budow ę (lub poszerzenie istniej ących) zjazdów z dróg publicznych – za zgod ą i na warunkach ustalonych z zarz ądc ą drogi. Po zako ńczeniu robót budowlanych i monta Ŝowych obowi ązuje zdemontowanie elementów tymczasowych i na ich miejscu przywrócenie stanu pierwotnego terenu. . Dla terenów komunikacji - droga wewn ętrzna, jednostki bilansowej oznaczonej na rysunku planu symbolem „KDw” , ustala si ę obowi ązuj ące parametry i wska źniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu: • Przeznaczenie terenu – komunikacja – drogi wewn ętrzne – dojazdowe do elektrowni wiatrowych. • Szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – od min. 4,5.00m do maks. 10.00m. • Poł ączenie z układem komunikacyjnym zewn ętrznym i okre ślonym planem, zgodnie z rysunkiem planu. • Nawierzchnia drogi z materiałów przepuszczalnych wody roztopowe i opadowe – tłucze ń, kruszywo itp. • Dopuszcza si ę prowadzenie prac remontowych i przebudowy, prowadzenie infrastruktury technicznej w pasie drogi, likwidacj ę drogi i przywrócenie jej rolniczego przeznaczenia, wykonanie zjazdów dla obsługi elektrowni wiatrowych, zmian ę przebiegu drogi w uzgodnieniu z wła ścicielem. • Dopuszcza si ę utwardzenie nawierzchni ze spadkiem umo Ŝliwiaj ącym swobodny spływ wody opadowej i roztopowej do kanalizacji deszczowej.

44 b.2. Przekształcenie gleb, powierzchni ziemi i kształtowanie krajobrazu Projektowane obszary lokalizacji elektrowni wiatrowych poło Ŝone s ą na wysoczyznie morenowej falistej zbudowanej głównie z glin i piasków gliniastych. Na etapie budowy miejscowo likwidacji ulegnie pokrywa glebowa, co nast ąpi w wyniku wykonania wykopów pod fundamenty wie Ŝ elektrowni. Etap budowy wi ąza ć si ę równie Ŝ b ędzie z przekształceniem przypowierzchniowych struktur geologicznych. Przewiduje si ę fundamentowanie do gł ęboko ści ok. 2,0-3,0m poni Ŝej poziomu tereny dla fundamentów bezpo średnich. Projektowane fundamenty b ędą posiadały średnic ę ok. 22m, przy czym widoczna cz ęść fundamentu (wystaj ąca poza poziom gruntu) b ędzie posiadała średnic ę około 6 m. Wykonanie tych wykopów pod fundamenty, przy fundamentowaniu bezpo średnim, wi ąza ć si ę b ędzie z konieczno ści ą wywiezienia lub rozplantowania znacznej ilo ści gruntu maksymalnie ok. 750 m³ dla pojedynczej elektrowni wiatrowej co dla cało ści projektowanego parku wiatrowego daje znaczne ilo ści. Zmniejszy si ę udział gruntów rolnych w ogólnej strukturze u Ŝytkowania ziemi. Cz ęść gleb ulegnie degradacji gdy Ŝ podczas budowy obiektów oraz powierzchni komunikacyjnych nast ąpi zerwanie warstwy gleby. Mo Ŝna zało Ŝyć, Ŝe usuwana wierzchnia, Ŝyzna warstwa gleby, zostanie wykorzystana, natomiast ziemia z wykopów zagospodarowana zostanie w obr ębie działki lub zagospodarowana w innym miejscu. W trakcie prawidłowej eksploatacji zespołu elektrowni wiatrowych nie wyst ąpi oddziaływanie na powierzchni ę ziemi i zasoby gleby, które spowodowa ć mogłoby negatywne skutki w środowisku. Negatywne oddziaływanie mo Ŝe mie ć miejsce jedynie w sytuacji awaryjnej zwi ązanej z: -wyciekiem olejów w trakcie ich wymiany, - awari ą techniczna turbiny, powi ązan ą z wyciekiem olejów. Mo Ŝe wówczas doj ść do lokalnego zanieczyszczenia gleby. Aby im skutecznie zapobiega ć, obsługa serwisowa musi by ć prowadzona przez wykwalifikowana kadr ę oraz okresowo kontrolowany musi by ć stan techniczny urz ądze ń. Odpady, ochrona powierzchni ziemi Etap budowy wi ąza ć si ę b ędzie z wytwarzaniem odpadów takich jak: odpady opakowaniowe z papieru, tektury, tworzyw sztucznych, metalu, drewna odpady materiałów i elementów budowlanych, materiały izolacyjne, kable, Ŝelazo i stal, gleba i ziemia, opakowania po olejach, smarach, farbach itp., które musza by ć zbierane a sposób selektywny, a nast ępnie zagospodarowane zgodnie z Ustaw ą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. W przypadku przestrzegania zasad ochrony środowiska oraz selektywnej zbiórki odpadów i przekazania ich uprawnionemu podmiotowi do odzysku lub unieszkodliwiania, nie prognozuje si ę negatywnego wpływu powstaj ących odpadów na środowisko. W trakcie eksploatacji urz ądze ń elektrowni wiatrowych, jedynym zu Ŝywaj ącym si ę materiałem wymagaj ącym wymiany podczas obsługi serwisowej, b ędą oleje przekładniowe i hydrauliczne. Pojedyncza elektrownia wiatrowa zawiera ok. 360l (tj. ok. 315kg) oleju przekładniowego oraz ok. 300l (tj. 265kg) oleju hydraulicznego. Usług ę wymiany 45 olejów wykonywane b ędą przez podmioty posiadaj ące odpowiednie zezwolenia i zaplecze techniczne. Wszelkie formalno ści zwi ązane z gospodark ą odpadami niebezpiecznymi (w tym obowi ązek uzyskania stosownych decyzji i zezwole ń), b ędą zgodnie z ustawa o odpadach, spoczywały na podmiocie, któremu b ędzie zlecana usługa wymiany olejów. Zgodnie z ustaw ą Prawo ochrony środowiska prowadzenie okresowych bada ń jako ści gleby i ziemi nale Ŝy do zada ń własnych starosty. Do starosty nale Ŝy równie Ŝ identyfikacja obszarów, na których s ą przekroczone standardy jako ści gleby. Obszarami potencjalnie zagro Ŝonymi s ą tereny mogilników, stacji paliw, pól filtracyjnych oczyszczalni ścieków, nielegalnych składowisk itp. Zgodnie z w/w ustaw ą na takich obszarach konieczne jest podjecie działań naprawczych poprzez opracowanie i realizacj ę planów rekultywacji tych obszarów. Zgodnie z informacjami Starostwa w Ko ścianie w granicach Gminy niema obszarów wpisanych do rejestru gruntów, na których stwierdzono przekroczenie standardów jako ści gleb i ziemi.. W gminie działaj ą dwa zorganizowane wysypiska. Składowiska pod wzgl ędem konstrukcji i wyposa Ŝenia nie w cało ści spełniaj ą wymogi okre ślone w przepisach ochrony środowiska oraz przepisach budowlanych – wymagaj ą modernizacji. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie przewiduje by planowane zagospodarowanie powodowało ponadnormatywne zagro Ŝenia .gleb i powierzchni ziemi. b.3. Wpływ zmian na stosunki wodne..

Poszczególne siłownie wiatrowe posadowione b ędą poza obszarami trwale podmokłymi (zbiorniki jeziorne, doliny rzeczne, rowy melioracji podstawowej i szczegółowej, rozlewiska, bagna itp.) Na zmiany stosunków wodnych mo Ŝe mie ć wpływ ograniczenie infiltracyjnego zasilania warstwy wodono śnej na skutek zaj ęcia pewnej powierzchni pod zabudow ę. S ą to jednak powierzchnie zbyt małe by mo Ŝna było prognozowa ć znacz ąco negatywne zmiany w tym zakresie. W trakcie etapu eksploatacji elektrowni wiatrowych i towarzysz ącej im infrastrukturze wyst ąpi lokalne ograniczenie infiltracji wody opadowej i roztopowej do gruntu. Woda opadowa i roztopowa spłynie po powierzchni fundamentów elektrowni i wsiąknie do gruntu w bezpo średnim ich sąsiedztwie. W zwi ązku z tym, nie nale Ŝy prognozowa ć wpływu na wody podziemne( np. obni Ŝenie zwierciadła wód podziemnych). Zagro Ŝenia dla czysto ści wód mog ą stwarza ć wody opadowe i roztopowe z utwardzonych powierzchni ci ągów komunikacyjnych w przypadku nie przestrzegania zasad dotycz ących odprowadzania tych wód. Przewidywany planem sposób zagospodarowania terenu nie b ędzie skutkował powstawaniem odpadów, które wymagałyby specjalistycznego unieszkodliwiania. Budowa wie Ŝ i obiektów towarzysz ących, musi uwzgl ędnia ć w projekcie technicznym istniej ące warunki hydrogeologiczne i przewidzie ć rozwi ązania zabezpieczaj ące środowisko wód podziemnych przed degradacj ą. Planowana funkcja terenu ze wzgl ędu na obsług ę bezosobow ą, nie

46 spowoduje wytwarzanie i odprowadzanie ścieków, a w konsekwencji nie wpłynie na zmiany jako ściowe wód. Utwardzenie podło Ŝa w obr ębie planowanej inwestycji, spowoduje przyspieszony spływ powierzchniowy wód opadowych kosztem zasilania infiltracyjnego wód gruntowych. Wi ąza ć si ę to b ędzie ze stosowaniem nieprzepuszczalnych nawierzchni utrudniaj ących wsi ąkanie wód w gł ąb podło Ŝa. Niemniej zanieczyszczenie środowiska wodnego spowodowa ć mog ą równie Ŝ wycieki paliwa, oleju, smaru itp. z pracuj ących maszyn i środków transportowych. Wszystkie tereny obj ęte planem le Ŝą poza głównymi zbiornikami wód podziemnych gromadz ącymi wod ę w czwartorz ędowych utworach porowych GZWP150 – Pradolina Warszawsko – Berli ńska (Koło – Odra) i GZWP 305 – Zbiornik Mi ędzy morenowy Leszno oraz poza terenami i strefami ochronnymi uj ęć wód podziemnych. W trakcie swojej prawidłowej pracy, elektrownie wiatrowe nie b ędą oddziaływały w Ŝadnym stopniu na wody powierzchniowe. Do potencjalnego zanieczyszczenia wód mo Ŝe doj ść jedynie w sytuacji awaryjnej zwi ązanej z: - wyciekiem olejów w trakcie ich wymiany, - awari ą techniczna turbiny, powi ązan ą z wyciekiem olejów. Zdarzenia awaryjne zwi ązane z wyciekiem olejów s ą jednak mało prawdopodobne. Aby im skutecznie zapobiega ć, obsługa serwisowa musi by ć prowadzona przez wykwalifikowana kadr ę oraz okresowo kontrolowany musi by ć stan techniczny urz ądze ń. b.4. Zanieczyszczenie powietrza.

O stanie powietrza decyduje wielko ść i przestrzenny rozkład emisji ze wszystkich źródeł, z uwzgl ędnieniem przepływów transgranicznych i przemian fizykochemicznych zachodz ących w atmosferze. Najwi ększym antropogenicznym źródłem emisji zanieczyszcze ń jest proces energetycznego spalania paliw. Zanieczyszczenie powietrza, ze wzgl ędu na struktur ę źródeł emisji dzieli si ę na: -zanieczyszczenia podstawowe (SO2, NO2 i pył)-powstaj ą podczas spalania paliw w kotłowniach przemysłowych i lokalnych (komunalno – bytowych), charakteryzuje je wyra źna zmienno ść w ci ągu roku( w sezonie zimowym nast ępuje wzrost SO2 i pyłu), - zanieczyszczenia specyficzne powstaj ące w wyniku procesów technologicznych, - zanieczyszczenia emitowane ze źródeł mobilnych, - zanieczyszczenia wtórne powstaj ące w wyniku reakcji i przemian zwi ązków w zanieczyszczonej atmosferze, Emisj ą zanieczyszcze ń nazywamy wprowadzenie do atmosfery substancji stałych, ciekłych lub gazowych. Wielko ść emisji zanieczyszcze ń okre śla si ę jako ilo ść substancji wyemitowanej w jednostce czasu. Na terenie gminy najwi ększe skupiska emitorów wyst ępuj ą w okolicach Śmigla. Głównymi źródłami emisji zanieczyszcze ń powietrza w gminie s ą zakłady przemysłowe, kotłownie lokalne i

47 paleniska indywidualne oraz transport. Do źródeł niskiej emisji nale Ŝy zaliczy ć przede wszystkim indywidualne posesje, w których wyst ępuje opalanie w ęglowe, a tak Ŝe mniejsze zakłady produkcyjne, punkty usługowe i handlowe. Ze wzgl ędu na du Ŝą ilo ść tego typu źródeł emisji nie jest mo Ŝliwe monitorowanie ka Ŝdego z nich, a tym samym okre ślenie dokładnej ilo ści dostaj ących si ę z nich do atmosfery zanieczyszcze ń. Wł ączanie, przyjmowanie i istnienie w powietrzu atmosferycznym substancji nie stanowi ących jego normalnego (stałego) składu nazywamy imisj ą. St ęŜ enie zanieczyszcze ń w powietrzu atmosferycznym jest zwi ązane ze stopniem koncentracji źródeł emisji zanieczyszcze ń, wielkości ą emisji, warunkami rozprzestrzeniania si ę zanieczyszcze ń oraz wpływem zanieczyszcze ń transgranicznych. Ocena stanu zanieczyszczenia powietrza wykonywana jest w oparciu o wyniki bada ń monitoringowych prowadzonych na terenie województwa przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Inspekcj ę Sanitarn ą oraz lokalnie przez podmioty gospodarcze oddziałujące na środowisko. St ęŜ enia podstawowych zanieczyszcze ń charakteryzuj ą si ę du Ŝą zmienno ści ą w ci ągu roku. W okresie zimowym obserwuje si ę znaczny wzrost st ęŜ eń SO 2 i pyłu zawieszonego. Wzrosty st ęŜ eń w sezonach grzewczych, w szczególno ści na terenach zabudowy mieszkaniowej wskazuj ą na wpływ emisji niskiej z sektora komunalno-bytowego.

Obszar gminy Śmigiel wg Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje si ę jako ści powietrza (Dz. U z 2008, Nr 52, poz. 310) pod katem zawarto ści dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku azotu, tlenku w ęgla i benzenu, pyłu zawieszonego PM10 oraz zawartego w tym pyle ołowiu, arsenu, kadmu, niklu i benzo (a) piranu, obejmuje stref ę ko ścia ńsko-śremsk ą obszar powiatu ko ścia ńskiego i śremskiego. Na terenie powiatu ko ścia ńskiego w roku 2008 r kontynuowane były badania jakości powietrza na stanowisku zlokalizowanym na obszarze poza miejskim – w Rogaczewie Małym gm. Krzywi ń. Poziom zanieczyszczenia dwutlenkiem azotu i dwutlenkiem siarki nie przekraczał warto ści dopuszczalnych(dolnego progu oszacowania) i był nieco wy Ŝszy, ni Ŝ odnotowany na tym samum stanowisku w roku 2007. Roczna ocen ę jako ści powietrza przeprowadzono z uwzgl ędnieniem kryteriów ustanowionych ze wzgl ędu na ochron ę zdrowia ludzi oraz ze wzgl ędu na ochron ę ro ślin. Ocena powietrza za rok 2008 dała podobne wyniki, jak w roku 2007; strefa ko ścia ńsko – śremska, w której znajduje si ę powiat ko ścia ński a w nim gmina Śmigiel, została zaliczona do klasy A, w której poziom st ęŜ eń nie przekracza warto ści dopuszczalnych ze wzgl ędu na kryterium ochrony zdrowia i ochrony ro ślin, natomiast obszar całej wielkopolski ( w tym powiat ko ścia ński) został zaliczony do klasy C ze wzgl ędu na stwierdzenie przekroczenia dopuszczalnych st ęŜ eń ozonu.. W ogólnej oceni jako ści powietrz w strefie, stan powietrza na terenie Powiatu Ko ścia ńskiego w tym Gminy Śmigiel kwalifikuje si ę jako dobry.

48 Na terenach obj ętych opracowaniem mpzp i s ąsiaduj ących z przedmiotowymi obszarami nie ma zlokalizowanych wi ększych kotłowni zwi ązanych z prowadzon ą działalno ści ą gospodarcz ą. W przewa Ŝaj ącej wi ększo ści, mamy tu wiejskie kotłownie domowe odpowiadaj ące głównie za tzw. nisk ą emisje. Wielko ść emisji uzale Ŝniona jest od stosowanego w kotłowniach paliwa. UŜytkowanie budynków z kotłowniami zasilanymi paliwami niskoemisyjnymi zapewnia ochron ę powietrza atmosferycznego w rejonach planu i nie przyczynia si ę do pogorszenia stanu zanieczyszczenia. Przyszła budowa i eksploatacja elektrowni wiatrowych nie b ędzie miała wpływu na zanieczyszczenie powietrza w zwi ązku z nie wytwarzaniem energii cieplnej dla celów grzewczych dla potrzeb tego typu działalno ści. Czasowym źródłem emisji spalin i pyłów na etapie budowy będą pojazdy samochodowe. Transport spowoduje okresowe pogorszenie warunków aerosanitarnych w s ąsiedztwie tras przejazdów. Mo Ŝna jednak zało Ŝyć, Ŝe pogorszenie warunków, będzie ograniczone terytorialnie oraz krótkotrwale – ograniczone wył ącznie do okresy budowy i ewentualnych prac konserwacyjnych na etapie realizacji i nie wpłynie na ogólny poziom zanieczyszczenia powietrza. Skutecznym sposobem zmniejszaj ącym uci ąŜ liwo ści ruch drogowego dla otoczenia jest ziele ń. Ro śliny zatrzymuj ą poprzez absorpcje około 50% zwi ązków ołowiu, 80 – 90% substancji smolistych i 20% substancji gazowych. Aby skuteczno ść zieleni była w pełni wykorzystana musi by ć zachowany warunek odpowiedniej wysoko ści, szeroko ści i jej ilo ści. W projektowanej zieleni powinna by ć uwzgl ędniona ro ślinno ść ró Ŝnych gatunków, aby w całym roku uzyska ć odpowiednie ulistnienie i powierzchnie absorbuj ące zanieczyszczenia. Eksploatacja elektrowni wiatrowych i towarzysz ącej im infrastrukturze nie b ędzie wi ąza ć si ę z emisj ą gazów, pyłów ani odorów do powietrza atmosferycznego. Elektrownie wiatrowe s ą urz ądzeniami przyjaznymi dla środowiska pod wzgl ędem zanieczyszczenia powietrza – ograniczaj ą emisje zanieczyszcze ń gazowych i pyłowych do atmosfery w sektorze energetycznym

b.5. Hałas.

Wymagana standardy dotycz ące klimatu akustycznego okre śla rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Rozporz ądzenie podaje dopuszczalny poziom hałasu dla poszczególnych rodzajów źródeł (dróg, linii kolejowych, linii elektroenergetycznych, startów przelotów i l ądowa ń statków powietrznych oraz pozostałych obiektów i grup źródeł hałasu) w stosunku do klas terenu wyró Ŝnionych ze wzgl ędu na sposób zagospodarowania i pełnione funkcje. Hałas jest czynnikiem wpływaj ącym na jako ść Ŝycia ludno ści, zwłaszcza na obszarach zurbanizowanych i uprzemysłowionych. Nale Ŝy, podejmowa ć działania zmierzaj ące do jego ograniczenia lub eliminacji z miejsc bytowania ludzi. Hałas przemysłowy obejmuje zarówno d źwi ęki emitowane przez ró Ŝnego rodzaju maszyny i

49 urz ądzenia, a tak Ŝe cz ęś ci procesów technologicznych, jak i instalacje i wyposa Ŝenie małych zakładów rzemie ślniczych i usługowych. Do hałasów przemysłowych zalicza si ę tak Ŝe d źwi ęki emitowane przez urz ądzenia obiektów handlowych (wentylatory, urz ądzenia klimatyzacyjne itp.), a tak Ŝe – urz ądzenia nagła śniaj ące w lokalach gastronomicznych i rozrywkowych. Ze wzgl ędu na specyficzny charakter gminy identyfikacja źródeł hałasu przemysłowego i komunalnego wymagałaby pełnej znajomo ści ka Ŝdego podmiotu korzystaj ącego ze środowiska, co przekracza zakres niniejszego opracowania. Jednak ze stopnia urbanizacji gminy, z charakteru zabudowy i głównych funkcji mo Ŝna rozpozna ć, Ŝe rozpatrywane obecnie rodzaje hałasu mog ą mie ć jedynie znaczenie lokalne i nie stwarzaj ą zagro Ŝenia dla wi ększej liczby ludno ści.. Wiod ącą funkcj ą gminy jest rolnictwo i mieszkalnictwo, natomiast uzupełniaj ącą działalno ść gospodarcza. Główn ą przyczyn ą nara Ŝenia ludno ści na hałas jest komunikacja i stale wzrastaj ąca liczba pojazdów pojawiaj ących si ę na naszych drogach. Czynnikami wpływaj ącymi na poziom hałasu komunikacyjnego s ą nat ęŜ enie i płynno ść ruchu, procentowy udział pojazdów ci ęŜ arowych w strumieniu pojazdów, pr ędko ść strumienia pojazdów, poło Ŝenie drogi oraz rodzaj nawierzchni, ukształtowanie terenu, przez który przebiega trasa komunikacyjna, charakter obudowy trasy i rodzaj s ąsiaduj ącej z tras ą zabudowy. Teren gminy przecinaj ą dwa wa Ŝne szlaki komunikacyjne: droga krajowa nr 5 oraz linia kolejowa łącz ąca region Dolnego Śląska z Wielkopolsk ą. S ą one znacz ącymi źródłami hałasu. Na obwodnicy Śmigla - drodze nr S-5 po obu stronach jezdni zamontowane s ą metalowe ekrany akustyczne o łącznej długo ści 1863 m, chroni ące przyległe tereny przed nadmiernym hałasem. Drogi wojewódzkie i powiatowe te Ŝ maj ą wpływ na emisj ę hałasu, ale ze wzgl ędu na mniejsz ą przepustowo ść i nat ęŜ enie ruchu pojazdów stanowi ą mniejsze zagro Ŝenie. Nat ęŜ enie ruchu na tych drogach jest wi ększe, na ich miejskich odcinkach, wtedy mo Ŝe powsta ć zagro Ŝenie nadmiernej emisji hałasu. Elektrownie wiatrowe s ą źródłem emisji hałasu. Jak wynika z dotychczasowych do świadcze ń dotycz ących propagacji d źwi ęku wytworzonego przez te obiekty, izofona o warto ści 40 dB nie wykracza dalej ni Ŝ w promieniu ok. 350m – 400m od tego typu źródła hałasu. W tych granicach mieści si ę dopuszczalny poziom hałasu (emitowanego ze źródeł przemysłowych), ustanowiony dla terenów z jednorodzinna zabudow ą mieszkaniow ą (pora nocna). Źródłem hałasu w fazie budowy farm wiatrowych, b ędą głównie maszyny i urz ądzenia budowlane; koparka, spychacz, betoniarka, urz ądzenia d źwigowe oraz transport ci ęŜ arowy. Przyjmuje si ę, Ŝe poziom mocy akustycznej przykładowych źródeł hałasu zwi ązanych z prowadzeniem prac budowlanych wynosi: - koparka, spychacz: 90 - 105 dB, - samochód ci ęŜ arowy: 85 - 95 dB 50 Bior ąc pod uwag ę ograniczony czas pracy tych urz ądze ń oraz zastosowanie nowoczesnych technologii monta Ŝu turbin wiatrowych, mo Ŝna stwierdzi ć, Ŝe uci ąŜ liwo ść akustyczna wyst ępuj ąca w fazie budowy b ędzie krótkotrwała i nie b ędzie powodowała znacz ących skutków dla środowiska. Hałas emitowany do środowiska podczas budowy farmy wiatrowej nie podlega normom okre ślaj ącym dopuszczalny poziom hałasu w środowisku, nie mniej jednak przyszły inwestor zobowi ązany jest zminimalizowa ć negatywny wpływ hałasu na środowisko. Oddziaływanie akustyczne elektrowni wiatrowych na etapie eksploatacyjnym b ędzie odczuwalne. Hałas emitowany podczas pracy elektrowni wiatrowych zwi ązany jest głównie ze zjawiskami aerodynamicznymi towarzysz ącymi pracy łopat osadzonych na wirniku usytuowanym na wie Ŝy elektrowni, na wysoko ści kilkudziesi ęciu metrów ponad poziomem terenu. Przy sprzyjaj ącym wietrze ko ńcówki łopat mog ą porusza ć si ę z bardzo du Ŝą pr ędko ści ą ( 250 km/h tj. 70 m/s), co powoduje emisje d źwi ęku z wyra źnymi składowymi tonalnymi o cz ęstotliwo ści w zakresie 700 Hz – 800 Hz. Składowe tonalne w widmie hałasu maj ą znaczenie tylko wówczas, je śli odległo ści pomi ędzy wirnikiem turbiny, a punktem imisji (odbioru) na obszarze chronionym s ą mniejsze od 300 m. Hałas, jaki powstaje na terenie chronionym, w wyniku działania siłowni wiatrowej okre śla si ę imisj ą hałasu. Wielko ść imisji okre śla si ę, w zasadzie, poprzez równowa Ŝny poziom d źwi ęku A, a w szczególnych przypadkach maksymalny poziom dźwi ęku A. Wszystkie zjawiska wyst ępuj ące mi ędzy emisj ą ( źródło hałasu), a imisj ą (odbiorca) okre ślamy jako propagacja.. Pod poj ęciem propagacji rozumiemy czynniki, które maj ą wpływ na zmniejszenie lub zwi ększenie poziomu d źwi ęku A hałasu w obszarze imisji, w wyniku rozprzestrzeniania si ę fali d źwi ękowej. Do czynników tych zaliczamy: - odległo ść pomi ędzy źródłem hałasu a punktem imisji, - ekranowanie fali d źwi ękowej przez naturalne i sztuczne przeszkody, - odbicie i ugi ęcie fali d źwi ękowej na przeszkodach, - tłumienie d źwi ęku przez zwart ą ziele ń, powietrze i grunt W przypadku siłowni wiatrowej głównym czynnikiem wpływaj ącym na propagacj ę d źwi ęku jest odległo ść pomi ędzy wirnikiem turbiny, a punktem imisji na obszarze chronionym. Planowany sposób zagospodarowania terenu obj ęty miejscowym planem to nowe funkcje- parków siłowni wiatrowych w obr ębie wsi śegrówko, Poladowo, Morownica, Bronikowo, Machcin, Szczepankowo, Sikorzyn – 5 siłowni wiatrowych dla obszaru „ śegrówko” i 19 siłowni wiatrowych dla obszaru „Morownica” oraz miejscowo ści Spławie, Olszewo, Bojanowo Stare, śydowo, Parsko Wonie ść , Karmin, Chełkowo – 21 siłowni wiatrowych dla obszaru „Spławie” w otoczeniu głównie pól uprawnych Tereny zabudowy mieszkaniowej nale Ŝą do terenów akustycznie chronionych, zgodnie z przepisami odr ębnymi. Siłownie wiatrowe w celu spełnienia warunków wynikaj ących z norm dopuszczalnego poziomu hałasu, powinny by ć zlokalizowane w bezpiecznych odległo ściach (co najmniej 300 - 350 m jak wskazuj ą dane z raportów oddziaływania na środowisko oraz 51 monitoringu istniej ących i funkcjonuj ących farm), od obszarów o funkcji ochronnej – mieszkaniowych i innych przeznaczonych na stały pobyt ludzi. Ustalenia miejscowego planu zakładaj ą sytuowanie wie Ŝ w odległo ści wi ększej ni Ŝ prognozowany zasi ęg izofony o warto ści 40dB, w bezpiecznej odległo ści od zabudowa ń ludzkich i innych miejsc chronionych ( minimum. odległo ść 600m) zapewniaj ąc s ąsiaduj ącym za granicami przedmiotowych obszarów, terenom chronionym - zwłaszcza mieszkaniowym w/w wsi zgodny z przepisami prawnymi poziom hałasu w szczególno ści zachowania nieprzekraczalnego progu hałasu 40dB dla pory nocnej. Projektowana inwestycja nie powinna wi ęc spowodowa ć przekroczenia akustycznych standardów jako ści środowiska na terenach istniej ącej i planowanej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zagrodowej i innych terenach podlegaj ących ochronie akustycznej. Zmniejszenie poziomów mocy akustycznej turbiny dokonywane jest automatycznie poprzez regulacj ę k ąta nachylenia łopat co powoduje jednocze śnie zmniejszenie wydajno ści elektrycznej, a co za tym idzie redukcj ę emitowanego hałasu do otoczenia. b.6. Środowisko biotyczne (ró Ŝnorodno ść biologiczna, fauna i flora oraz awifauna), warunki Ŝycia ludzi Wpływ na środowisko biotyczne na etapie budowy przejawia ć si ę b ędzie przez: - likwidacj ę szaty ro ślinnej, reprezentowanej przez agrocenozy, w miejscach lokalizacji poszczególnych elektrowni wiatrowych oraz w miejscach budowy dróg dojazdowych i placów manewrowych., - emigracje niektórych gatunków fauny, spowodowana hałasem, drganiami, spalinami oraz wzmo Ŝona obecno ści ą ludzi. Emigracja b ędzie czasowa i nale Ŝy prognozowa ć, Ŝe nast ąpi na tereny s ąsiednie. Cz ęść gatunków, które łatwo podlegaj ą synantropizacji i charakteryzuj ą si ę du Ŝymi zdolno ściami adaptacyjnymi do zmienionych warunków środowiskowych, pozostanie bez wpływu etapu budowy, - likwidacja fauny glebowej na terenach bezpo średniej lokalizacji elektrowni oraz na terenach nowych dróg dojazdowych. Likwidacja fauny glebowej nast ąpi w wyniku likwidacji pokrywy glebowej w tych miejscach i b ędzie miała charakter lokalny Na etapie eksploatacji zespołu elektrowni wiatrowych, negatywne oddziaływanie na szat ę ro ślinn ą nie wyst ąpi. Nie nale Ŝy równie Ŝ prognozowa ć negatywnego oddziaływania na zwierz ęta poruszaj ące si ę po ziemi. Co prawda elektrownie mog ą odstrasza ć niektóre gatunki np.: dziki sarny itp. w pocz ątkowym okresie funkcjonowania przedsi ęwzi ęcia, gdy zwierz ęta nie zd ąŜą si ę oswoi ć z nowa inwestycj ą, jednak dotychczasowe obserwacje prowadzone na istniej ących obiektach, nie wykazały spadku liczebno ści poszczególnych populacji w dłu Ŝszym okresie czasu, a takie zwierz ęta jak sarny czy dziki poruszały si ę pomi ędzy turbinami. Przyczyn ą zmian składu gatunkowego fauny naziemnej s ą najcz ęś ciej znacz ące zmiany w pokryciu szat ą ro ślinn ą a wi ęc

52 zmiany sposobu u Ŝytkowania gruntów. Dla tego nale Ŝałoby zachowa ć na przedmiotowych terenach dotychczasowy rolniczy sposób u Ŝytkowania okolicznych gruntów, nie nale Ŝy prognozowa ć istotnych zmian w składzie gatunkowym fauny naziemnej, czy te Ŝ utrat ę bioró Ŝnorodno ści. Ocen ę wpływu farm wiatrowych na awifaun ę mo Ŝna rozpatrywa ć w nast ępuj ących płaszczyznach: - bezpo średnich zagro Ŝeń kolizjami z pracuj ącymi turbinami, - utraty siedlisk l ęgowych lub obszarów Ŝerowania ptaków l ęgowych, miejsc gromadzenia si ę i Ŝerowania migruj ących ptaków, - powstawania bariery ekologicznej Potencjalne kolizje z pracuj ącymi turbinami dotycz ą głównie ptaków lataj ących wysoko. Generalnie podobnie jak w przypadku kolizji z napowietrznymi liniami przesyłowymi czy samolotami, liczba kolizji ptaków z turbinami jest przede wszystkim funkcj ą liczebno ści ptaków uŜytkuj ących dany teren. Najwi ększ ą śmiertelno ść ptaków notuje si ę wi ęc w przypadku elektrowni wiatrowych na terenach atrakcyjnych dla ptaków jako Ŝerowiska, stanowi ących trasy regularnych przelotów w ędrówkowych, b ądź tez stanowi ących trasy regularnych dolotów na Ŝerowiska lub noclegowiska. Poza liczebno ści ą ptaków, decyduj ący wpływ na ich śmiertelno ść ma widoczno ść , bowiem do kolizji ptaków z pracuj ącymi turbinami dochodzi przede wszystkim w warunkach złej widoczno ści – noc ą lub w specyficznych warunkach pogodowych. Przy dobrej widoczno ści konstrukcje i turbiny działaj ą odstraszaj ąco na ptaki. Elektrownie wiatrowe powoduj ą ewidentne zmiany w sposobie wykorzystania przestrzeni przez ptaki. Tereny bezpo średnio przylegaj ące do elektrownia daleko słabiej wykorzystywane jako miejsca zerowania, odpoczynku i gniazdowania ni Ŝ tereny oddalone. Podobny efekt elektrowni daje si ę zauwa Ŝyć w przypadku strumienia przelotu ptaków, które omijaj ą pracuj ące elektrownie, lec ąc poza terenem lub nad terenami ich posadowienia. O ile sam efekt odstraszaj ący ptaki od elektrowni nale Ŝy uzna ć za korzystny, bowiem w ten sposób unikaj ą kolizji, o tyle przegrodzenie całego korytarza przelotu elektrowniami mo Ŝe bardzo powa Ŝnie zakłóci ć w ędrówk ę ptaków na danym terenie. Pracuj ące elektrownie wiatrowe odstraszaj ą ptaki w pewnej odległo ści od siebie, po przekroczeniu, której ich wpływ ustaje. Na podstawie przeprowadzanych bada ń stwierdzono, ze elektrownie silniej działaj ą na ptaki przelotne ni Ŝ na ptaki l ęgowe, które w jaki ś sposób przyzwyczajaj ą si ę do takiego s ąsiedztwa. Przeprowadzane obserwacje oddziaływania elektrowni pozwalaj ą na zaproponowanie warto ści granicznych lokalizacji elektrowni od terenów atrakcyjnych dla ptaków. Zachowanie tych odległo ści zdecydowanie zminimalizuje straty i szkody wyrz ądzone awifaunie. Jako warto ści graniczne proponuje si ę: - w przypadku ptaków l ęgowych 2000 m – jest to odległo ść minimalna posadowienia elektrowni wiatrowej od atrakcyjnych legowisk ptaków.

53 - w przypadku ptaków nie l ęgowych 2000 m – jest to odległo ść minimalna posadowienia elektrowni wiatrowej od atrakcyjnych Ŝerowisk lub noclegowisk ptaków lub obszaru nad którym odbywa si ę intensywna w ędrówka ptaków. Projektowane ustalenia miejscowego planu dotycz ą terenów poło Ŝonych cz ęś ciowo w bliskim (3 km obszary „ śegrowo”- „Morowica”) s ąsiedztwie obszaru Natura 2000 Pojezierze Sławskie PLB 300011, oraz w bliskim (wschodnia cz ęść obszaru „Spławie”) s ąsiedztwie 750m –1000m do obszaru Natura 2000 „PLB300005 Zbiornik Wonie ść ” wa Ŝnych przyrodniczo – w skali mi ędzynarodowej i krajowej – ostoi rzadkich i zagro Ŝonych ptaków. Ustanowione obszary Natura 2000 oraz wa Ŝne dla ptaków w okresie gniazdowania i migracji obszary ekosystemów dolinnych stanowi ą naturaln ą granic ę realizacji negatywnego oddziaływania na środowisko zainwestowania i zagospodarowania przestrzennego. Główne kierunki kształtowania środowiska tych obszarów jak i obszarów ich bliskiego s ąsiedztwa, zmierzaj ą do: przywrócenia czysto ści wód rzecznych, utrzymania trwało ści ekosystemów ł ąkowych, zachowania naturalnych zbiorników wodnych, podmokło ści i trzcinowisk, jako miejsc l ęgowych bogatej populacji ptaków wodno-błotnych itp. Na terenach obj ętych miejscowym planem, le Ŝą cych poza obszarami Natura 2000 nie odnotowano wyst ępowania siedlisk i gatunków flory, fauny i awifauny, charakterystycznych dla naturalnych dolin jeziornych, rzecznych wymagaj ące obj ęcia szczególna ochron ą. Nie s ą to wa Ŝne miejsca Ŝerowania i odpoczynku tak Ŝe koncentracji, wielu innych gatunków ptaków w tym wodnych i błotnych, zatrzymuj ących si ę tu podczas w ędrówek. Oddziaływanie zespołu elektrowni wiatrowych b ędzie ograniczone terytorialnie. Eksploatacja elektrowni : • nie wpłynie negatywnie na bioró Ŝnorodno ść obj ętych ochron ą ptaków; • nie przerwie istniej ących korytarzy ekologicznych; • nie b ędzie wi ązała si ę z emisj ą niebezpiecznych dla środowiska zanieczyszcze ń ( w tym stanowi ących zagro Ŝenie dla środowiska gruntowo – wodnego); • nie b ędzie poci ągała za sob ą istotnych zmian stosunków gruntowo – wodnych, które najcz ęściej gwarantuj ą istnienie siedlisk cennych przyrodniczo w granicach obszarów prawnie chronionych; • nie b ędzie powodowała zmian w sposobie u Ŝytkowania terenu (zachowany zostanie dotychczasowy, rolniczy sposób u Ŝytkowania gruntów. W zwi ązku z powy Ŝszym wykluczy ć nale Ŝy negatywny wpływ na prawne obszarowe formy ochrony przyrody znajduj ące si ę w s ąsiedztwie projektowanego parku siłowni wiatrowych

54 b.7. Strefa "W" Przedmiotem ochrony w archeologicznej strefie ochrony konserwatorskiej „W” s ą znajduj ące si ę w niej ruchome i nieruchome zabytki archeologiczne. Wszelkie zamierzenia inwestycyjne na tym obszarze powinny by ć uzgodnione z konserwatorem zabytków, który okre śli warunki dopuszczaj ące do realizacji inwestycji. Dla ochrony archeologicznego dziedzictwa kulturowego ustala si ę obowi ązek przeprowadzenia: - rozpoznawczych bada ń powierzchniowo-sonda Ŝowych - ratowniczych bada ń wykopaliskowych wyprzedzaj ących inwestycje na wytypowanych stanowiskach archeologicznych, - bada ń archeologicznych na nowych obiektach archeologicznych, b.8. Pola elektromagnetyczne Przez pole elektromagnetyczne rozumie si ę pola elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne, których cz ęstotliwo ść kształtuje si ę w granicach od 0Hz do 300GHz Zagadnienia ochrony ludzi i środowiska przed polami elektromagnetycznymi s ą uregulowane przepisami bezpiecze ństwa i higieny pracy, prawa budowlanego, prawa ochrony środowiska, zagospodarowania przestrzennego i przepisami sanitarnymi. W prawie ochrony środowiska czytamy, i Ŝ ochrona przed polami elektromagnetycznymi polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poni Ŝej dopuszczalnych lub o najmniej na tych poziomach lub zmniejszanie poziomów pól elektromagnetycznych co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie s ą one dotrzymane. Szczególne znaczenie maj ą urz ądzenia radiokomunikacji rozsiewnej, które emituj ą do środowiska fale elektromagnetyczne o wysokiej cz ęstotliwo ści w postaci radiofal o cz ęstotliwo ści 0,1 – 300 MHz i mikrofal od 300 do 300.000 MHz. W trakcie eksploatacji elektrowni wytwarzana b ędzie energia elektryczna (energia kinetyczna wiatru zamieniona pocz ątkowo w energi ę mechaniczna, a nast ępnie energi ę elektryczn ą) Uzyskiwany w generatorze pr ąd, przekazywany b ędzie poprzez transformator, umieszczony w podstawie ka Ŝdej wie Ŝy, do sieci średniego napi ęcia, ł ącz ącej farm ę wiatrow ą z projektowan ą stacj ą elektroenergetyczna. Nast ępnie energia b ędzie przesyłana do stacji GPZ. Źródłem promieniowania elektromagnetycznego zwi ązanym z projektowanym przedsi ęwzi ęciem mo Ŝe wiec by ć abonencka stacja elektroenergetyczna z przył ączem napowietrznym 110kV oraz dopuszczenie lokalizacji wie Ŝ telefonii komórkowej. Planowana stacja i przebiegaj ąca linia 110 kV czy wie Ŝa lokalizowane b ędą poza zasi ęgiem oddziaływania pola elektroenergetycznego, na terenach wolnych od wszelkiej zabudowy mieszkaniowej, zagrodowej i innej zwi ązanej z pobytem ludzi.

55 b.9. Ryzyko powstawania powa Ŝnych awarii Na terenie gminy Śmigiel brak jest zakładów zakwalifikowanych do grupy zwi ększonego (ZZR) bądź du Ŝego ryzyka (ZDR) wyst ępowania powa Ŝnej awarii. Ryzyko wyst ąpienia awarii mo Ŝe zaistnie ć wsz ędzie i w ka Ŝdej chwili, zale Ŝy jednak od charakteru prowadzonej działalno ści, zainwestowania, wykonawstwa, sprawno ści i wła ściwego korzystania z urz ądze ń, zjawisk natury, kl ęsk Ŝywiołowych i wielu innych czynników. Prawo ochrony środowiska definiuje „powa Ŝną awari ę przemysłow ą” jako zdarzenie „w szczególno ści emisj ę, po Ŝar lub eksplozj ę powstałe w toku procesu przemysłowego (...) w których występuje jedna tub wi ęcej niebezpiecznych substancji, prowadz ące do natychmiastowego powstania zagro Ŝenia Ŝycia lub zdrowia ludzi lub środowiska..." Ta sama ustawa PO Ś definiuje ‘substancj ę niebezpieczn ą”, jako substancje, które „ze wzgl ędu na swoje wła ściwo ści (...) mog ą spowodowa ć zagro Ŝenie Ŝycia lub zdrowia ludzi lub środowiska". W toku budowy elektrowni wiatrowych i urz ądze ń im towarzysz ących oraz ich działania nie b ędzie si ę stosowało Ŝadnych substancji niebezpiecznych. W trakcie eksploatacji siłowni wiatrowych mog ą pojawi ć si ę sytuacje awaryjne. Nale Ŝy do nich zaliczy ć: przekroczenie górnej granicy pr ędko ści wiatru oraz przewrócenie si ę konstrukcji wie Ŝy rurowej elektrowni wiatrowych. W pierwszym wypadku, planowane elektrownie wiatrowe posiadaj ą automatyczny system wył ączenia pracy przy pr ędko ści wiatru powy Ŝej 25 m/s. W drugim przypadku nale Ŝy wzi ąć pod uwag ę ewentualne przewrócenie si ę konstrukcji wie Ŝy. Jest to bardzo mało prawdopodobne. Elektrownie zlokalizowano w odległo ści ograniczaj ącej spowodowanie strat przyrodniczych w wyniku katastrofy. W przypadku wyst ąpienia tego typu awarii, wykonawca inwestycji jest zobowi ązany do kompensacji strat przyrodniczych w wielko ści okre ślonej przez biegłego w zakresie ochrony przyrody. Równie Ŝ na podstawie zapisu w art. 248 ustawy PO Ś oraz rozporz ądzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 w sprawie rodzajów i ilo ści substancji niebezpiecznych, których znajdowanie si ę w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwi ększonym ryzyku albo zakładu o du Ŝym ryzyku wyst ąpienia powa Ŝnej awarii przemysłowej (Dz. U. 2002 Nr 58, poz. 535). Kryteria zapisane w zał ącznikach do tego rozporz ądzenia nie kwalifikuj ą analizowanej elektrowni do grupy przedsi ęwzi ęć , które stwarzałyby zwi ększone b ądź powa Ŝne ryzyka wyst ąpienia powa Ŝnej awarii przemysłowej. W okresie eksploatacji konieczne b ędzie prowadzenie obsługi serwisowej parku wiatrowego, w trakcie, której sprawdzany b ędzie stan techniczny urz ądze ń oraz wymieniane b ędą oleje przekładniowe i hydrauliczne. Na wypadek likwidacji awaryjnego wycieku oleju z pojazdu poruszaj ącego si ę po terenie budowy elektrowni wiatrowych lub drobnych wycieków zwi ązanych z przypadkowymi drobnymi rozlewami, nale Ŝy wyposa Ŝyć w sorbent chłon ący substancje ropopochodne, a pracowników zobligować do stałej likwidacji zauwa Ŝonych drobnych wycieków.

56

5. OCENA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA W RELACJI Z USTALENIAMI PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO a.1. Ocena odporno ści na degradacj ę i zdolno ści do regeneracji środowiska. Ocena odporno ści na degradacj ę i zdolno ści do regeneracji środowiska wynikaj ąca z uwarunkowa ń okre ślonych w opracowaniu ekofizjograficznym przy braku realizacji ustale ń planu. Stopie ń wra Ŝliwo ści i odporno ści poszczególnych biocenoz na antropopresj ę jest bardzo ró Ŝny. Najbardziej na degradacj ę podatne s ą biocenozy wodne i ł ąkowe w dolinach cieków i obni Ŝeniach terenowych. Przepuszczalne podło Ŝe i stosunkowo płytko zalegaj ąca woda gruntowa ułatwiaj ą migracj ę zanieczyszcze ń na wi ększe odległo ści. Bardzo wra Ŝliwe s ą równie Ŝ lasy porastaj ące siedliska borowe z monokultur ą sosny w niskich klasach wieku. Stopie ń odporno ści wzrasta wraz z ró Ŝnorodno ści ą gatunkow ą siedliska i wiekiem drzewostanów. Najwi ększ ą odporno ści ą odznacza si ę rze źba terenu i budowa geologiczna. Jednak i tutaj do ść wra Ŝliwe na działalno ść człowieka s ą poszczególne struktury i formy morfologiczne, podlegaj ące obok naturalnych procesów erozji wodnej i wietrznej, procesom antropogenicznym, w szczególno ści ekspansji zabudowy. Brak realizacji ustale ń planu nie zmieni ustale ń odporno ści środowiska na degradacj ę i zdolno ść do regeneracji na przedmiotowym obszarze. a.2. Ocena rozwi ąza ń funkcjonalno-przestrzennych Głównym elementem przyrodniczej struktury przestrzennej gminy jest system jezior, dolinek drobnych cieków stanowi ących najcenniejsze przyrodniczo obszary biocenoz jeziornych wodno – łąkowych, bagiennych i le śnych o znaczeniu lokalnym. Ci ągły przestrzenny system powi ąza ń przyrodniczych umo Ŝliwia rozprzestrzenianie si ę gatunków ro ślin i zwierz ąt wewn ątrz układu, jaki w najbli Ŝszym s ąsiedztwie. Zmiany w środowisku jednego z elementów systemu przyrodniczego wpływaj ą na jako ść drugiego i odwrotnie. Przyj ęte w projekcie rozwi ązania struktury przestrzenno- funkcjonalnej s ą zgodne z uwarunkowaniami przyrodniczymi terenu okre ślonymi w opracowaniu ekofizjograficznym. Projekt planu przy zachowaniu wła ściwych proporcji pomi ędzy terenami o ró Ŝnych formach u Ŝytkowania a pozostałymi terenami jest zgodny z przepisami prawa dotycz ącymi ochrony środowiska. W granicach planu przeprowadza si ę zabiegi konserwatorskie i rewaloryzacyjne, ogranicza si ę powierzchnie zabudowane i ustala nowe niezb ędne dla zachowania równowagi ekologicznej powierzchnie zieleni. a.3. Ocena warunków zagospodarowania okre ślonych w projekcie

57 Warunki zagospodarowania ustalone w planie uwzgl ędniaj ą zasady prawidłowego gospodarowania zasobami przyrody oraz wymogi ochrony środowiska. Kieruj ąc si ę zasad ą zrównowa Ŝonego rozwoju w ustaleniach planu okre ślono: ♦ stopie ń zainwestowania działek , ♦ obsług ę komunikacyjn ą, ♦ zasady wyposa Ŝenia terenu w infrastruktur ę techniczn ą, ♦ zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej a.4. Ocena zagro Ŝeń dla środowiska Ocena wpływu na stan powietrza atmosferycznego Elektrownie wiatrowe nie b ędą źródłem jakiejkolwiek emisji zanieczyszcze ń do atmosfery.

Ocena wpływu na klimat akustyczny Pracuj ąca elektrownia wiatrowa powoduje zawirowania powietrza w zasi ęgu skrzydeł wirnika, przez co nast ępuje zwi ększenie ci śnienia akustycznego i powstanie hałasu. Wpływ eksploatacji elektrowni na ludzi wyrazi ć si ę b ędzie głównie w zagro Ŝeniu jakie stwarza hałas. W tym zakresie dopuszczalne wielko ści reguluje Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 120, poz. 826). Dla budownictwa mieszkaniowego (jednorodzinnego) wynosz ą odpowiednio 40 dB (A) w nocy i 50 dB (A) w dzie ń. S ą to wielko ści znacznie wi ększe ani Ŝeli przyjmowane w krajach zachodnich.. Taki sposób analizy pozwala okre śli ć skrajne zasi ęgi oddziaływania, które mog ą wyst ąpi na powy Ŝszym terenie i które musz ą by ć uwzgl ędnione w projektowaniu elektrowni wiatrowych. D źwi ęk wielko ści 40 dB mo Ŝna porówna ć do przelatuj ącego stada ptaków lub szeptu i nie powinien wywoływa ć negatywnych odczu ć okolicznych mieszka ńców.

Okre ślenie mo Ŝliwo ści zanieczyszczenia gleby oraz wód podziemnych i powierzchniowych Nie zaistnieje Ŝaden negatywny wpływ inwestycji w trakcie jej eksploatacji na zanieczyszczenie gleby, wód podziemnych oraz powierzchniowych.

Wpływ na środowisko przyrodnicze i zdrowie ludzi oraz przewidywane zmiany w krajobrazie i sposobie u Ŝytkowania terenu W wyniku przeprowadzanych analiz mo Ŝna stwierdzi ć brak istotnego wpływu elektrowni wiatrowych na środowisko przyrodnicze. Teren inwestycji nie nale Ŝy do Ŝadnego terenu chronionego na którym znajduj ą si ę obszarowe formy ochrony przyrody ustanowione na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Przy aktualnie stosowanej konstrukcji elektrowni wiatrowych, nie stanowi ona bariery dla przebywania ptactwa w ich okolicy. 58 Dokonana analiza zmian poszczególnych elementów środowiska daje podstawy do stwierdzenia, Ŝe projektowane elektrownie wiatrowe nie b ędą uci ąŜ liwe dla zdrowia mieszka ńców. Ze wzgl ędu na odległo ść elektrowni od istniej ących zabudowa ń, wyst ępuj ące emisje hałasu b ędą w porze dziennej i nocnej normatywne i nie b ędą powodowały zagro Ŝenia dla zdrowia mieszka ńców. Nie stwierdzono w literaturze bezpo średniego wpływu pracuj ącej elektrowni wiatrowej na okoliczn ą ro ślinno ść . Zwraca si ę uwag ę na zacienianie terenu wokół wie Ŝy elektrowni, w zale Ŝno ści od poło Ŝenia sło ńca. W tym przypadku mo Ŝna przypuszcza ć, Ŝe zacienienie b ędzie niewielkie i nie powinno wpływa ć na wzrost ro ślin. Ruch wirnika elektrowni mo Ŝe powodowa ć płoszenie i zaniepokojenie zwierz ąt w trakcie migracji i od Ŝywiania. Obracaj ące si ę płaty wirnika mog ą stanowi ć zagro Ŝenie dla lec ących ptaków. Sama ju Ŝ tak wysoka konstrukcja stanowi zagro Ŝenie kolizj ą, zwłaszcza w nocy. To zagro Ŝenie wydaje si ę by ć istotne przy sytuowaniu elektrowni na trasie lub w pobli Ŝu tras migracji i przelotu ptaków. Inny negatywny wpływ stanowi hałas emitowany przez prac ę wirnika. Zwierz ęta maj ące wi ększy próg wra Ŝliwo ści słysz ą te d źwi ęki z wi ększej odległo ści. Badania du ńskiego i niemieckiego ministerstwa środowiska wskazuj ą na niewielkie zagro Ŝenie dla ptaków ze strony wie Ŝ elektrowni wiatrowych. Obserwowano Ŝerowanie zwierzyny le śnej (sarny, dziki) oraz owiec przy elektrowniach wiatrowych. Obszar, na którym projektowane s ą elektrownie wiatrowe nie jest kwalifikowany jako obszar o du Ŝych warto ściach krajobrazowych tak ze wzgl ędów przyrodniczych jak i kulturowych. Usytuowanie elektrowni wiatrowych na okre ślonym terenie wpływa na jego walory estetyczne. Postawianie masztu w bezpo średniej blisko ści zabudowy i innych przeszkód mogłoby zaburzy ć harmoni ę krajobrazu i mo Ŝe wywoła ć "zm ęczenie" obserwuj ącego. Stosowane wirniki trójłopatowe, s ą przyjemniejsze w odbiorze wizualnym. Nie bez znaczenia jest kolor malowania wie Ŝ oraz łopat wirnika. Dobranie barwy w kolorze jasnym, harmonizuj ą z otoczeniem. Pomalowanie konstrukcji w jasnych matowych - odcieniach zredukuje efekt refleksów słonecznych na obracaj ących si ę łopatach wirnika elektrowni. Nie mniej wa Ŝnym zagadnieniem jest nie umieszczanie reklam na gondoli elektrowni wiatrowych. Kontrastuj ący kolorowy napis lub logo zaburza harmoni ę krajobrazu kolorow ą plam ą. Nie nale Ŝy wi ęc umieszcza ć reklam na gondoli wiatrowych, dopuszczalne jest tylko logo producenta harmonizuj ące z kolorem samej wie Ŝy i gondoli.

Ocena wpływu na inne składniki środowiska Mieszka ńcy okolicznych miejscowo ści i wsi nie b ędą nara Ŝeni na migotania powstałe w wyniku obracania si ę śmigieł poniewa Ŝ usytuowanie zabudowy w stosunku do stron świata i wie Ŝy jest takie, i Ŝ migotanie nie b ędzie odczuwalne (zabudowa poło Ŝona jest w odległo ści kilkuset metrów). Elektrownie nie b ędą emitowa ć elektromagnetycznego promieniowania jonizuj ącego. Projekt planu 59 zakłada lokalizacje inwestycji nie stanowi ących zagro Ŝenia dla środowiska w tym dla zdrowia i Ŝycia ludzi na jego obszarze jak terenach s ąsiednich. Ustalenia planu dotycz ące zabezpiecze ń przed negatywnym oddziaływaniem na środowisko, w zasadzie eliminuj ą mo Ŝliwo ść powstawania zagro Ŝeń zwi ązanych z przedmiotowym zagospodarowaniem. Źródłem zagro Ŝeń mo Ŝe by ć zaniechanie lub niepełna realizacja ustale ń planu w dziedzinie pełnego lub fragmentarycznego uzbrojenia terenu czy zastosowania narz ędzi ochrony warunków Ŝycia mieszka ńców Potencjalne zagro Ŝenia dla środowiska nie b ędą zwi ązane bezpo średnio z wpływem ustale ń planu, lecz wynika ć mog ą z ewentualnych zaniedba ń w ich eksploatacji. a.5. Ocena skutków dla istniej ących form ochrony i innych obszarów chronionych Na terenie obj ętym planem nie wyst ępuj ą obiekty obj ęte prawnymi formami ochrony środowiska przyrodniczego. Najbli Ŝej planowanych farm wiatrowych poło Ŝony jest ostoja ptasia NATURA 2000 „Pojezierze Sławskie”- 3km oraz „Wielki Ł ęg Obrza ński”-6km. Nie stwierdzono zwi ązku mi ędzy tym obszarem, a planowan ą farm ą wiatrow ą. Ptaki tam wyst ępuj ące zwi ązane s ą ści śle z siedliskami wodno – błotnymi, dlatego nie wykorzystuj ą w jakikolwiek sposób obszaru planowanej farmy wiatrowej. Ustalenia planu s ą zgodne z ustaleniami w/w formy ochrony. a.6. Ocena zmian w krajobrazie Specyfika elektrowni wiatrowych uwidacznia si ę w krajobrazie poprzez bardo wysokie zgrupowane obiekty z czasowo ruchomymi śmigłami powoduj ącymi przy okre ślonym poło Ŝeniu sło ńca okresowo refleksy świetlne, tworz ą przesłon ę krajobrazow ą na ró Ŝnych poziomach. Im wi ększa liczba elektrowni tym wi ększy dysonans krajobrazowy. Wiod ący wpływ na postrzeganie elektrowni ma tu ukształtowanie terenu na rozległym obszarze otaczaj ącym oraz jego pokrycie ro ślinno ści ą drzewiast ą zwłaszcza le śną. Przedmiotowy zespół elektrowni wiatrowych w ró Ŝnym zakresie przestrzennym b ędzie widoczny ze wszystkich stron świata zarówno w cało ści jak i cz ęś ciowo( górna cz ęść elektrowni). Z bliskiej odległo ści elektrownie wiatrowe stanowi ą element obcy w krajobrazie ze wzgl ędu na jednoznacznie techniczny charakter i brak mo Ŝliwo ści zamaskowania w zwi ązku z ich wysoko ści ą. Bardzo istotn ą cech ą wpływaj ącą na postrzeganie elektrowni wiatrowych w krajobrazie jest ich koncentracja w zespołach - im wi ększa liczba siłowni tym wi ększy dysonans krajobrazowy.

ANALIZA MO śLIWYCH KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH Ka Ŝda nowa inwestycja, budzi zawsze zrozumiałe opory ludno ści, gdy Ŝ zmienia stan istniej ący, do którego osoby zamieszkuj ące dany teren były przyzwyczajone. Inwestycje o nieznanym przeznaczeniu, na temat, których obiegowe informacje nie zawsze s ą pozytywne budz ą opór tym 60 wi ększy. Poniewa Ŝ nie mo Ŝna kształtowa ć rzeczywisto ści bez działa ń inwestycyjnych - trzeba, - fakt protestów społecznych przyjmowa ć za stan oczywisty i normalny - wychodz ąc jednak z równoległ ą działalno ści ą która by nastroje społeczne tonizowała i uspakajała. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Śmigiel obejmuje tereny poło Ŝone w jej granicach administracyjnych. Projektowany plan odnosi si ę wył ącznie do fragmentu gminy. Przy respektowaniu ustalonych planem zasad zagospodarowania, zmiany spowodowane przez projektowane przeznaczenie terenu b ędą dopuszczalne a ewentualne przekształcenia i modyfikacje poszczególnych komponentów środowiska mało odczuwalne. Generalnie, wpływ projektowanych ustale ń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy na środowisko został ograniczony do minimum. Projektowane zainwestowanie i zagospodarowanie omawianego wycinka gminy uszczupli prawie wył ącznie ro ślinno ść antropogeniczn ą pól uprawnych i ewentualnie wyeliminuje populacje wyst ępuj ących tam, pospolitych gatunków zwierz ąt, poprzez emigracje niektórych gatunków fauny, spowodowana hałasem drganiami, spalinami oraz czasowa wzmo Ŝona obecno ści ą ludzi.. Nowe zainwestowanie i zagospodarowanie nie zmniejszy potencjału ekologicznego gminy. Wpływ projektowanych ustale ń planu na zdrowie ludzi b ędzie nieznaczny. Wpływ ustale ń planu na zmian ę warunków gruntowo-wodnych dotyczy głównie etapu realizacji zabudowy. Przeobra Ŝeniu ulegnie podło Ŝe gruntowe, tj. strefa, w której wła ściwo ści gruntów maj ą wpływ na projektowanie, wykonanie i eksploatacj ę budowli. Podło Ŝem wi ększo ści budowanych obiektów b ędą na ogół wodnolodowcowe piaski lub lodowcowe gliny i piaski gliniaste – grunty o dobrych parametrach geotechnicznych. Posadowienie bez kontaktu z wod ą gruntow ą i w wi ększo ści trudno przepuszczalne podło Ŝe zmniejszaj ą do minimum zagro Ŝenie destabilizacj ą stosunków wodnych. Z trwałego zainwestowania wył ączono i obj ęto ochron ą dna dolin, stanowi ące główne korytarze zasilania i wymiany warto ści ekologicznych oraz tworz ący układy nawietrzania i przewietrzania gminy. Lokalizacja konstrukcji siłowni wiatrowych i obiektów towarzysz ących wymaga wcze śniejszego rozpoznania podło Ŝa oraz jego oceny geotechnicznej, zapewniaj ącej bezpieczne wykonawstwo i eksploatacj ę inwestycji. W kontek ście zapisanych w planie zasad gospodarki wodno ściekowej, wpływ ustale ń jego obecnych zmian na wody powierzchniowe i podziemne oraz ich jako ść b ędzie nieodczuwalny. Projektowane zainwestowanie i zagospodarowanie nie wpłynie znacz ąco na wytwarzanie odpadów. W wyniku projektowanych zmian w zainwestowaniu, tj. zwi ększenia powierzchni zajmowanych przez wie Ŝe elektrowni wiatrowych, komunikacj ę oraz infrastruktur ę techniczn ą nast ąpi ą przekształcenia gleb. Pewna cz ęść gleb utraci swoj ą warto ść rolnicz ą i tylko miejscami zostanie wykorzystana pod ziele ń towarzysz ącą. Klimat lokalny i stan higieny atmosfery ulegn ą znikomej modyfikacji. Du Ŝy rozrzut projektowanych zmian i ich niewielki zakres powoduje, Ŝe ewentualne zmiany termiczno-wilgotno ściowe i wietrzne b ędą nieodczuwalne. Nie 61 zmieni ą si ę znacz ąco warunki higieny atmosfery, zreszt ą i obecnie na obszarze gminy oraz w jej najbli Ŝszym s ąsiedztwie prawie nie ma obiektów uci ąŜ liwych dla środowiska. Wpływ projektowanego zagospodarowania na zabytki i dobra materialne b ędzie nie znaczny. Wszystkie tereny obj ęte planem znajduj ą si ę w strefie „W” ochrony archeologicznej. Plan wprowadza te Ŝ ustalenia dotycz ące ochrony pozostałych obiektów zabytkowych, uj ętych w ewidencji wojewódzkiej i podkre śla, Ŝe w zasi ęgu stref ochrony archeologicznej wszelkie prace związane z naruszeniem struktury ziemi z wyj ątkiem upraw musz ą by ć uzgadniane ze słu Ŝbami konserwatorskimi. Przewidywane skutki oddziaływania projektowanego dokumentu na całokształt środowiska przyrodniczego oraz jego prawidłowe funkcjonowanie s ą zró Ŝnicowane, co do charakteru, trwało ści, odwracalno ści, nat ęŜ enia zachodz ących zmian i ich zasi ęgu przestrzennego.

Identyfikacja typów oddziaływa ń oraz zagro Ŝeń wynikaj ących z wykonania projektu planu Planowane w projekcie planu zmiany przeznaczenia terenów nie wpłyn ą w istotny sposób na stan środowiska przyrodniczego. Wyst ąpi ą niekorzystne czynniki, które b ędą w ró Ŝnym stopniu oddziaływa ć na środowisko przyrodnicze. Uwzgl ędniaj ąc lokalizacj ę nowych obiektów oraz projektowane rozwi ązania, oddziaływanie na środowisko wynikaj ące z realizacji projektu planu będą miały charakter okre ślony co pokazano w poni Ŝszej tabeli.

62

Przewidywane znacz ące oddziaływanie realizacji projektu planu Aspekt Technologia, mo Ŝliwo ść Prognozowane oddziaływanie środowiskowy wyst ąpienia

Emisja zanieczyszcze ń Nie wyst ąpi Elektrownie wiatrowe s ą urz ądzeniami przyjaznymi dla środowiska powietrza w obr ębie pod wzgl ędem zanieczyszczenia powietrza – ograniczaj ą emisje elektrowni zanieczyszcze ń gazowych i pyłowych do atmosfery w sektorze energetycznym

Emisja zanieczyszcze ń i Mo Ŝe wyst ąpi ć a małym zakresie w Emisja nast ąpi na drogach komunikacji wewn ętrznej hałas z pojazdów bezpo średnim s ąsiedztwie terenów . samochodowych. komunikacji drogowej oraz podczas poruszania si ę po pozostałym terenie będącym przedmiotem projektu planu.

Ludzie, środowisko Wyst ąpi mało znacz ąco Zachowanie wła ściwej odległo ści obiektów elektrowni wiatrowych kulturowe i dobra materialne od siedzib ludzkich wyeliminuje negatywny wpływ hałasu. Poza niewielkim uszczupleniem rolniczej przestrzeni produkcyjnej Postanowienia projektu dokumentu nie stwarzaj ą zagro Ŝenia dla dóbr materialnych. Potencjalne stanowiska archeologiczne s ą chronione na mocy przepisów odr ębnych. Klimat Wyst ąpi Brak istotnego wpływu na klimat lokalny- topoklimat.. W skali globalnej – rozwój energetyki wiatrowej przyczynia si ę do zmniejszenia gazów cieplarnianych

Rze źba - Krajobrazu Wyst ąpi Znacz ących zmian w rze źbie nie spowoduje, stanowi ć jednak b ędzie lokalny dominant wysoko ściowy. Przekształcenia walorów Wyst ąpi ą Lokalne ograniczenie zasi ęgu. Zacienienia powierzchni ziemi przez widokowych konstrukcje wie Ŝ elektrowni i obracaj ących si ę śmigieł.

Zanieczyszczenie wód Nie wyst ąpi Nie powoduje zanieczyszcze ń powierzchniowych i gruntowych

Gleba - likwidacja Wyst ąpi w małym zakresie Mo Ŝliwo ść ponownego u Ŝytkowania rolniczego pomijaj ąc stopu powierzchni biologicznie fundamentowe i infrastruktur ę drogow ą czynnej

Klimat akustyczny - hałas Wyst ąpi Długotrwały niski poziom hałasu na obszarze inwestycji. Nie obejmie obszarów obj ętych ochron ą w tym zabudowy mieszkaniowej. Emisja hałasu komunikacyjnego wyst ąpi w bezpo średnim s ąsiedztwie terenów komunikacji, zwłaszcza drogi powiatowej w przy

Ro śliny - Zwierz ęta Brak wpływu na ro ślinno ść . Wyst ąpi Potencjalne zagro Ŝenie dotyczy ć mo Ŝe ptaków i nietoperzy. Stopie ń Ró Ŝnorodno ść biologiczna na zwierz ęta zagro Ŝenia zale Ŝeć b ędzie od liczby obiektów i ich sposobu rozmieszczenia(zachowania „bezpiecznych”) odległo ści. Zagro Ŝenie dotyczy ć mo Ŝe w szczególno ści awifauny zwi ązanej z cennymi przyrodniczo siedliskami „Zbiornika Wonie ść ”. Realizacja planu nie spowoduje znacz ącego zubo Ŝenia dotychczasowego stanu bioró Ŝnorodno ści.

Obiekty i obszary chronionej Nie wyst ąpi W granicach okre ślonych ustaleniami projektu planu brak obszarów przyrody w tym obszary chronionych o znacz ącym wpływie nie mo Ŝe by ć mowy. Ewentualne NATURA 2000 kolizje elektrowni wiatrowych z przelatuj ącymi (migruj ącymi) ptakami zwi ązanymi z najbli Ŝszym obszarami chronionymi mog ą si ę zdarza ć. Nie powinno to jednak powodowa ć znacz ącej degradacji walorów środowiskowych tych obszarów – ich celów i przedmiotów ochrony. Nie powinno tez stanowi ć zagro Ŝenia dla celów ochrony oraz integralno ści obszarów NATURA 2000 w tym ”Zbiornik Wonie ść ”

63 6. INFORMACJA O MO śLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO W zwi ązku z nieznacznymi potencjalnymi oddziaływaniami skutków realizacji ustale ń projektu planu na środowisko oraz brakiem innych obiektów mog ących synergicznie oddziaływa ć na elementy środowiska nie wyst ąpi ą oddziaływania skumulowane. Potencjalnie mog ą one wyst ąpi ć w przyszło ści w odniesieniu do wpływu na krajobraz, klimat akustyczny oraz oddziaływanie na ptactwo i nietoperze w przypadku realizacji w s ąsiedztwie nowych farm wiatrowych. Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Śmigiel jest dokumentem o charakterze lokalnym, którego zakres obowi ązywania nie b ędzie wykraczał poza granice gminy Śmigiel. Proponowane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego ustalenia nie b ędą skutkowały powstawaniem na terenie gminy inwestycji, które mogły by spełniać kryteria zawarte w Konwencji o Ocenach Oddziaływania na Środowisko w Kontek ście Transgranicznym (Dz. U z 1999 r. nr 96. poz 1110).

7. ROZWI ĄZANIA MAJ ĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZENIA LUB KOMPENSACJE PRZYRODNICZ Ą NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWA Ń NA ŚRODOWISKO ORAZ ROZWI ĄZANIA ALTERNATYWNE W celu ochrony środowiska nale Ŝy wprowadzi ć nast ępuj ące rozwi ązania oraz podj ąć nast ępuj ące działania: • na etapie budowy: - stosowa ć zasad ę minimalnej ingerencji w środowisko; - maksymalnie ograniczy ć rozmiary place budów; - place budów wyposa Ŝyć w środki umo Ŝliwiaj ące szybkie zebranie ewentualnych wycieków substancji ropopochodnych; - powstaj ące odpady zbiera ć w sposób selektywny, magazynowa ć w miejscach do tego przystosowanych, a nast ępnie przekaza ć uprawnionym podmiotom do odzysku lub unieszkodliwiania; - u Ŝytkowa ć sprz ęt sprawny technicznie, stosowa ć atestowane maszyny i urz ądzenia, w tym sprz ęt wysokiej jako ści, spełniaj ący wymagania w zakresie emisji hałasu do środowiska; - prace prowadzi ć poza okresem wegetacyjnym ro ślin, - wykonywa ć prace budowlane zwi ązane z emisj ą hałasu wył ącznie w porze dnia; • na etapie eksploatacji: - zamontowa ć turbiny, umo Ŝliwiaj ące dotrzymanie okre ślonych przepisami prawa dopuszczalnych poziomów d źwi ęku w środowisku; - poszczególne elektrownie wiatrowe wyko ńczy ć przy u Ŝyciu kolorów neutralnych 64 krajobrazowo (biały, szary lub malowany w dolnej cz ęś ci w zielone pasy, o malej ącej intensywno ści barwy ku górze); - prace serwisowe (wymiany olejów przekładniowego i hydraulicznego) prowadzi ć przez specjalistyczne słu Ŝby przy sprzyjaj ących warunkach atmosferycznych; - prowadzi ć okresow ą kontrole stanu technicznego urz ądze ń w celu wykrycia nieprawidłowo ści i zapobiegania awariom technicznym; • na etapie likwidacji: - oleje przekładniowe oraz hydrauliczne usun ąć z siłowni przed ich demonta Ŝem oraz podda ć zgodnemu z obowi ązuj ącymi przepisami prawa odzyskowi lub unieszkodliwianiu; - wyeksploatowane siłownie zdemontowa ć oraz podda ć zgodnemu z obowi ązuj ącymi przepisami prawa odzyskowi lub unieszkodliwianiu. Cz ęś ci elektryczne i elektroniczne musz ą zosta ć wyodr ębnione z konstrukcji siłowni, jako odpady niebezpieczne i zagospodarowane zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami; -grunty po usuni ętych siłowniach oraz drogach dojazdowych zrekultywowa ć oraz przywróci ć do produkcji rolniczej;

W przypadku rozpatrywanego przedsi ęwzi ęcia nie zachodzi potrzeba utworzenia obszaru ograniczonego u Ŝytkowania. Ograniczenie oddziaływania na środowisko projektowanych lokalizacji zespołu (farm) elektrowni wiatrowych teoretycznie osi ągn ąć mo Ŝna przez: 1) Zmian ę parametrów przewidzianych do lokalizacji elektrowni i zmian ę konfiguracji ich zespołu (zmniejszenie ich liczby). 2) Lokalizacj ę zespołu na innym terenie ni Ŝ zaproponowany; 3) Rezygnacje z lokalizacji elektrowni. Rozwi ązania minimalizuj ące negatywne oddziaływanie na środowisko powinny zmierza ć do racjonalnego wykorzystania terenu. Zmiany zagospodarowania przestrzennego gminy uwzgl ędniaj ą istniej ące uwarunkowania środowiska, potrzeb ę ochrony i wzbogacenia istniej ących, wysokich walorów przyrodniczo-krajobrazowych a przy tym utrzymuj ą dotychczasow ą klarown ą struktur ę przyrodniczo-funkcjonaln ą terenu. Nowe zainwestowanie i zagospodarowanie (w rzeczywisto ści tylko niewielkie zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym gminy w stosunku do dotychczas okre ślonych, respektuje uwarunkowania przyrodnicze, historyczne i kulturowe. Wykorzystanie istniej ących zasobów i walorów środowiska jest optymalne, nie ma wi ększych, bezpo średnich kolizji z systemem obszarów chronionych oraz układem zasilania i wymiany warto ści ekologicznych.

65

8. PROPOZYCJE DOTYCZ ĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIE Ń PROJEKTOWANEGO PLANU ORAZ CZ ĘSTOTLIWO ŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA Na etapie oceny projektu planu nie wprowadza si ę konkretnych rozwi ąza ń maj ących na celu analiz ę skutków realizacji oraz cz ęstotliwo ści jej przeprowadzania. Na etapie budowy prowadzenie monitoringu jest bezcelowe. Wynika to z faktu, Ŝe okres ten b ędzie krótkotrwały oraz cechował si ę będzie stosunkowo niewielkim i w ogólnej ocenie nieznacz ącym, wpływem na szeroko pojmowane środowisko. Po zako ńczeniu etapu inwestycyjnego wskazane jest natomiast przeprowadzenie monitoringu rzeczywistego poziomu hałasu w środowisku oraz monitoringu wpływu farmy wiatrowej na ptaki i nietoperze zgodnie z / „wytycznymi w zakresie oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki” P Chylarecki, A Pasławska (red.) Szczecin 2008 r. oraz „tymczasowymi wytycznymi dotycz ącymi oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na nietoperze”/na rok 2009/ A. Kepel (red). Monitoring rzeczywistego poziomu hałasu w środowisku W celu oceny zmiany stanu klimatu akustycznego spowodowanej eksploatacj ą elektrowni wiatrowych powinno dokona ć si ę minimum dwóch serii pomiarów: - jednej serii przed rozpocz ęciem inwestycji( lub po zako ńczeniu, ale przy niepracuj ących siłowniach); - drugiej serii po wybudowaniu i oddaniu do eksploatacji farmy wiatrowej. Punkty pomiarowe nale Ŝy zaplanowa ć w pobli Ŝu skrajnych zabudowa ń s ąsiaduj ących z farm ą miejscowo ści przy czym, pomiary przed i po rozpocz ęciu eksploatacji farmy, powinny by ć wykonane w tych samych punktach i mo Ŝliwie w tych samych warunkach). Ewentualne kolejne pomiary poziomu hałasu w środowisku, powinny zosta ć wykonane w przypadku pojawienia si ę w okolicy nowych, istotnych źródeł uci ąŜ liwo ści akustycznej. Monitoring wpływu farmy wiatrowej na ptaki i nietoperze. Kontynuowa ć zgodnie z wytycznymi monitoring przed inwestycyjny i rozpocz ąć monitoring po realizacyjny, w celu zebrania materiałów umo Ŝliwiaj ących okre ślenie ewentualnego znaczenia terenu dla ptaków i nietoperzy, faktycznych skutków oddziaływania funkcjonowania parku siłowni wiatrowych (farmy elektrowni wiatrowych) na ptaki i nietoperze.

Zebrane w trakcie tych prac obserwacje i informacje powinny zosta ć wykorzystane do przeprowadzenia oceny skali potencjalnego zagro Ŝenia dla ptaków i zaproponowania ewentualnych działa ń ratunkowych lub kompensacyjnych.

66 Jednocze śnie skutki realizacji postanowie ń planu b ędą podlegały bie Ŝą cemu monitoringowi odpowiednich słu Ŝb ochrony środowiska, słu Ŝb ochrony przyrody, organów administracji oraz organizacji ekologicznych. Bardzo wa Ŝna jest równie Ŝ postawa obywateli, którzy powinni reagowa ć natychmiastowa interwencj ą w przypadku stwierdzenia wyst ąpienia uci ąŜ liwo ści.

9.OCENA UWZGL ĘDNIENIA PRZEZ PROJEKTOWANY DOKUMENT CELÓW ORAZ SPOSOBÓW OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYCH NA SZCZEBLU MIEDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM 9.1 Dokumenty mi ędzynarodowe Praktycznie wszystkie dokumenty dotycz ące problematyki środowiska przyrodniczego na szczeblu wspólnotowym i krajowym wywodz ą si ę z kilku dokumentów mi ędzynarodowych. Pocz ątek dala konwencja narodów Zjednoczonych w Rio Janeiro w 1992 r., na której zdefiniowano zało Ŝenia zrównowa Ŝonego rozwoju. kolejnym dokumentem jest Agenda XXI-Globalny Program Działania na XXI wiek, która powstała w wyniku dyskusji na gremiach ONZ, któr ą prowadzono nad podstawowymi wyzwaniami współczesnego świata, zawartymi m.in. w raporcie pani Bruntland „Nasza Wspólna Przyszło ść ”. Najistotniejsza cz ęś ci ą dokumentu odnosz ąca si ę do problematyki ochrony środowiska jest cz ęść II p.t. „Ochrona i zarz ądzanie zasobami przyrody”. W śród dokumentów o zasi ęgu światowym lub europejskim, a do których przyst ąpiła Polska, mo Ŝna wyró Ŝni ć m.in.: - Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu w Nowym Jorku dnia 9 maja1992 r., - Konwencja w sprawie transgranicznego przemieszczania zanieczyszcze ń na dalekie odległo ści, sporz ądzona w Genewie 13 listopada 1997 r., - Konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontek ście transgranicznym, sporz ądzona w Espoo 25 lutego 1991 r., - Konwencja Wiede ńska o ochronie warstwy ozonowej, sporz ądzona w Wiedniu 22 marca 1985 - Konwencja o dost ępie do informacji, udziale społecze ństwa w podejmowaniu decyzji oraz dost ępie do sprawiedliwo ści w sprawach dotycz ących ochrony środowiska sporz ądzon ą w Aarhus 25 czerwca 1998 r.

9.2 Dokumenty wspólnotowe Wyrazem troski o stan środowiska przyrodniczego s ą uchwały, rozporz ądzenia i dyrektywy unijne. Ze wzgl ędu na ich znaczna ilo ść mo Ŝna wymieni ć w tym miejscu tylko najistotniejsze z punktu widzenia problematyki ochrony środowiska. Do najwa Ŝniejszych aktów mo Ŝna zaliczy ć: - Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków, 67 - Konwencja Berne ńska o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz ich siedlisk naturalnych z 1979 r. - Uchwał ę 87/C 328/01 z dnia 19 pa ździernika 1987 r. Rady Wspólnot Europejskich i przedstawicieli pa ństw członkowskich uczestnicz ących w pracach Rady w sprawie kontynuacji i wdra Ŝania polityki Wspólnoty Europejskiej i programu działania w dziedzinie ochrony środowiska, - Rozporz ądzenie Rady 1210/90/EWG z dnia 7 maja 1990 r. w sprawie utworzenia Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska oraz sieci informacji i obserwacji środowiska, - Rozporz ądzenie Rady 1836/93/EWG z dnia 29 czerwca 1993 r. w sprawie dobrowolnego uczestnictwa firm przemysłowych w systemie zarz ądzania ochron ą środowiska i przegl ądów ekologicznych, - Dyrektywa Rady 90/313/EWG z dnia 7 czerwca 1990 r. w sprawie swobodnego dost ępu do informacji o środowisku, - Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, - Dyrektywa Rady 96/62/EU z dnia 27 wrze śnia 1996 r. w sprawie jako ści powietrza, - Dyrektywa Rady 96/61/EC z dnia 24 wrze śnia 1996 r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszcze ń, - Dyrektywa Rady 1999/31/WE z dnia 7 czerwca 1990 r. w sprawie składowania odpadów, - Rozporz ądzenie Rady 3254/91/EWG z dnia 19 grudnia 1991 r. w sprawie działa ń Wspólnoty w zakresie ochrony przyrody, - Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 pa ździernika 2001 r. ustanawiaj ąca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej, - Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko. Przytoczone tutaj akty unijne stanowi ą tylko fragment działalno ści prawodawczej Wspólnot Europejskich w zakresie ochrony środowiska chwila przyst ąpienia Polski do Unii Europejskiej wszystkie akty prawa unijnego spowodowały konieczność dostosowania prawa polskiego do prawa unijnego. Proces ten jeszcze trwa, chocia Ŝ w wi ększo ści prawo polskie zostało dostosowane do prawa wspólnotowego. Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczy ć nale Ŝy m.in. przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochron ę ró Ŝnorodno ści biologicznej, ograniczenie wpływu zanieczyszczenia na zdrowie, a tak Ŝe lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych 9.3 Dokumenty krajowe Podstawowym prawem w Polsce jest konstytucja i do jej zapisów odnoszone s ą wszystkie pozostałe dokumenty Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej stwierdza, Ze Rzeczpospolita Polska zapewnia ochron ę środowiska kieruj ąc si ę zasad ą zrównowa Ŝonego rozwoju (Art.5) ustala tak Ŝe, 68 Ŝe ochrona środowiska jest obowi ązkiem m.in. władz publicznych, które poprzez sw ą polityk ę powinny zapewni ć bezpiecze ństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom(Ar.74).W roku 2001 została uchwalona przez Sejm II Polityka Ekologiczna Pa ństwa jako dokument kierunkowy dla ówcze śnie przyszłych Programów Ochrony Środowiska szczebli wojewódzkich, powiatowych i gminnych, w której sformułowano cele polityki ekologicznej w zakresie racjonalizacji zu Ŝycia wody, zmniejszenia materiałochłonno ści i odpadowo ści produkcji, zmniejszenia energochłonno ści, ochrony gleb, racjonalnej eksploatacji lasów, ochrony kopalin, jako ści powietrza, hałasu, bezpiecze ństwa chemicznego i biologicznego, nadzwyczajnych zagro Ŝeń środowiska, ró Ŝnorodno ści biologicznej, krajobrazu. Aktualnie jest nowa Polityka Pa ństwa w latach 2009-2012 z perspektyw ą do roku 2016. Niezale Ŝnie od planów, programów i strategii krajowych dokumentami obowi ązuj ącymi dla całego terytorium kraju s ą ustawy i rozporz ądzenia. Wśród ogromnej ilo ści ustaw dotycz ącej problemów środowiska jako cało ści i jej elementów nale Ŝy wymieni ć: - Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity - Dz. U. nr 25/2008, poz. 150), - Ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 80, poz. 717, z pó źniejszymi zmianami), - Ustawa z 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U nr 199, poz. 1227 ze zm), - Ustawa z 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity - Dz. U. nr 239/2005, poz. 2019), - Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. nr 92, poz. 880, z pó źniejszymi zmianami), - Ustawa z 28 wrze śnia 1991 r. o lasach (tekst jednolity – Dz. U. nr 45/2005, poz. 435), - Ustawa z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (tekst jednolity - Dz. U. nr 121/2004, poz. 1266, z pó źniejszymi zmianami), - Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity – Dz. U. nr 39/2007, poz. 251), - Rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. nr 118, poz. 1233), - Rozporz ądzenie M O Ś Z N i L z 3 marca 2008 r., w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. nr 47, poz. 281), - Rozporz ądzenie Rady Ministrów z 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. nr 120, poz. 826), - Rozporz ądzenie Rady Ministrów z 21 sierpnia 2007 r., zmieniaj ące rozporz ądzenie w sprawie okre ślenia rodzajów przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na 69 środowisko oraz szczegółowych uwarunkowa ń zwi ązanych z kwalifikowaniem przedsi ęwzi ęcia do sporz ądzenia raportu oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 158, poz. 1105), - Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z 27 pa ździernika 2008 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. nr 198, poz. 1226), - Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z 16 maja 2005 r. w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków ro ślin i zwierz ąt wymagaj ących ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000 (Dz. U. nr 94, poz. 795) i wiele innych. Wiod ącą zasada polityki ekologicznej pa ństwa jest zasada zrównowa Ŝonego rozwoju. Podstawowym zało Ŝeniem zrównowa Ŝonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działa ń w poszczególnych sektorach gospodarki i Ŝycia społecznego, aby zachowa ć zasoby i walory środowiska w stanie zapewniaj ącym trwałe, bez uszczerbku, mo Ŝliwo ści korzystania z nich, przy jednoczesnym zachowaniu trwało ści funkcjonowania procesów przyrodniczych oraz naturalnej biologicznej ró Ŝnorodno ści na poziomie krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Zrównowa Ŝony rozwój to równorz ędne traktowanie racji ekologicznych, ekonomicznych i społecznych oraz integrowanie zagadnie ń ochrony środowiska z polityk ą w poszczególnych dziedzinach gospodarki. Celem polityki ekologicznej pa ństwa jest zapewnienie bezpiecze ństwa ekologicznego kraju poprzez stosowanie m.in. tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów zarz ądzania środowiskowego. W sferze racjonalnego u Ŝytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jako ści środowiska, jako cele szczegółowe polityki ekologicznej pa ństwa, w kontek ście zakresu ustale ń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, nale Ŝałoby wymieni ć m.in.: -ochron ę ró Ŝnorodno ści biologicznej i krajobrazowej, -ochron ę gleb, -ochron, wód powierzchniowych i podziemnych, -jako ść wód, -racjonalizacje u Ŝytkowania wody, -gospodarowanie odpadami, -jako ść powietrza, zmiany klimatu, -hałas i promieniowanie, -wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych Polityka ekologiczna pa ństwa w latach 2009-2012 z perspektywa do roku 2016 okre śla cele oraz wskazuje kierunki działa ń w odniesieniu do zagadnie ń zwi ązanych z: -kierunkami działa ń systemowych, -ochron ą zasobów naturalnych, -poprawa jako ści środowiska i bezpiecze ństwa ekologicznego. 70 Wśród działa ń systemowych polityka ekologiczna pa ństwa wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, jako podstawy wszelkich działa ń inwestycyjnych. Dokument ten wskazuje na konieczno ść uwzgl ędniania wymaga ń ochrony środowiska i gospodarki wodnej w planach miejscowych i studiach uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

10. PODSUMOWANIE I WNIOSKI Przedmiotem prognozy jest ocena oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w zakresie lokalizacji farm elektrowni wiatrowych w obr ębie wsi śegrówko, Poladowo, Morownica, Bronikowo, Machcin, Szczepankowo, Sikorzyn – 5 siłowni wiatrowych dla obszaru „ śegrówko” i 19 siłowni wiatrowych dla obszaru „Morownica” oraz miejscowo ści Spławie, Olszewo, Bojanowo Stare, śydowo, Parsko Wonie ść , Karmin, Chełkowo – 21 siłowni wiatrowych dla obszaru „Spławie” Tereny planowanej lokalizacji farm elektrowni wiatrowych znajduj ą si ę poza obszarowymi formami ochrony przyrody: • Obszarem chronionego krajobrazu „Krzywi ńsko – Osieckiego wraz z zadrzewieniami gen. Dezyderego Chłapowskiego i kompleksem le śnym Osieczna – Góra” • Obszarem Chronionego Krajobrazu „Kompleks le śny Śmigiel – Świ ęciechowa” • Parkiem Krajobrazowym im. gen. Dezyderego Chłapowskiego, • Przem ęckim Parkiem Krajobrazowym • Wielki Ł ęg Obrza ński PLB 300004, • Pojezierze Sławskie PLB 300011, • Zbiornik Wonie ść PLB 300005. • Rezerwatem le śnym Czerwona Wie ś • Projektowanym rezerwatem ostoja ptaków wodnych i błotnych – Rów Wysko ć, • Projektowanym rezerwatem ornitologicznym Zbiornik Wonie ść • Pomnikami przyrody Realizacja przedsi ęwzi ęcia nie powinna spowodowa ć negatywnych skutków dla wy Ŝej wymienionych prawnych form ochrony przyrody. • Teren na którym lokalizuje si ę przedsi ęwzi ęcie został w du Ŝym stopniu przekształcony w wyniku działalno ści człowieka. W przewa Ŝaj ącej wi ększo ści stanowi pola uprawne poprzecinane drogami gruntowymi. Miejscami jest zadrzewiony i zakrzewiony. • Teren na którym lokalizuje si ę przedsi ęwzi ęcie oddalony jest w bezpiecznych odległo ściach od stałych siedzib ludzkich ,

• Teren na którym lokalizuje si ę przedsi ęwzi ęcie nie stanowi cennego obszaru dla ptaków. 71 Nie znajduj ą si ę na nim wa Ŝne dla awifauny Ŝerowiska, miejsca l ęgowe, czy miejsca odpoczynku. Nie zarejestrowano tu tak Ŝe tras w ędrówek ptaków. • W obr ębie obszaru na którym lokalizowana jest budowa zespołów elektrowni wiatrowych, poło Ŝona jest strefa archeologiczno – konserwatorska wymagaj ąca uzgodnie ń i nadzorów z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Ryzyko przypadkowego, negatywnego wpływu na stanowiska archeologiczne, zostanie ograniczone do minimum lub całkowicie wyeliminowane. • Na etapie budowy farmy wiatrowej, oddziaływanie na środowisko ograniczone do miejscowego przekształcenia powierzchni ziemi w wyniku wykonania wykopów budowlanych oraz uci ąŜ liwo ści zwi ązanych z transportem. Oddziaływanie to b ędzie ograniczone terytorialne i czasowe. W ogólnej ocenie nie b ędzie miało charakteru znacz ącego. • Na etapie eksploatacji elektrowni wiatrowych, oddziaływanie na środowisko b ędzie wynikało, przede wszystkim z emisji hałasu. Okre ślone prawem warto ści dopuszczalnego hałasu w środowisku odnosz ą si ę tylko do terenów wymagaj ących ochrony przed hałasem i są uzale Ŝnione od funkcji urbanistycznych, jaka spełnia dany teren. W prognozie wykazano, ze projektowana inwestycja nie spowoduje negatywnego oddziaływania w zakresie hałasu i nie naruszy obowi ązuj ących imisyjnych standardów środowiska.. • Oceniaj ąc wpływ elektrowni wiatrowych na krajobraz nale Ŝy stwierdzi ć, Ŝe nie ma formalnych przeciwwskaza ń do lokalizacji inwestycji w proponowanym miejscu. Nale Ŝy pami ęta ć, Ŝe farma wiatrowa b ędzie elementem dalszej antropizacji krajobrazu. • Oddziaływanie planowanego przedsi ęwzi ęcia b ędzie ograniczone terytorialnie. Wyklucza si ę mo Ŝliwo ść wyst ąpienia transgranicznego oddziaływania na środowisko. • Elektrownie b ędą działały bezobsługowo, w zwi ązku z tym nie zachodzi potrzeba uzbrajania terenu w sieci wodoci ągowe i kanalizacyjne. • Plan ustala obowi ązek zabezpieczenia środowiska przed emisj ą szkodliwych fal elektromagnetycznych, pora Ŝeniem pr ądem i ładunkami elektrostatycznymi. • Oddziaływanie planowanych elektrowni wiatrowych nie spowoduje przekroczenia standardów jako ści środowiska okre ślonych w przepisach odr ębnych, poza terenem do którego inwestor posiada tytuł prawny Wskazane jest przeprowadzenie przed realizacyjnego i po realizacyjnego monitoringu wykorzystania przestrzeni powietrznej przez ptaki oraz monitoringu skutków oddziaływania inwestycji na środowisko przyrodnicze, a w szczególno ści na awifaune, migruj ące zwierz ęta i ostoje ich bytowania. Zakres i zasi ęg prowadzonego monitoringu nale Ŝy przeprowadzi ć zgodnie z / „wytycznymi w zakresie oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki” P Chylarecki, A

72 Pasławska (red.) Szczecin 2008 r. oraz „tymczasowymi wytycznymi dotycz ącymi oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na nietoperze”/na rok 2009/ A. Kepel (red) w porozumieniu Konserwatorem Przyrody. W przypadku stwierdzenia negatywnego oddziaływania na środowisko przyrodnicze, nale Ŝy podj ąć działania ratunkowe w celu usuni ęcia zagro Ŝeń zgodnie z przepisami odr ębnymi.

Planowane przedsi ęwzi ęcie jest inwestycj ą zaliczan ą do mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko. St ąd jego realizacje wymaga przeprowadzenia post ępowania w sprawie ocen oddziaływania na środowisko, zako ńczonego wydaniem decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Nale Ŝy równie Ŝ doda ć, Ŝe elektrownie wiatrowe zalicza si ę wg PN/B 02479 do III-iej kategorii geotechnicznej. Wobec powy Ŝszego istnieje wymóg sporz ądzania dla tego rodzaju inwestycji opracowania dokumentacji geologiczno - in Ŝynierskiej.

11. STRESZCZENIE W J ĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Prognoza oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów parków siłowni wiatrowych w obr ębie wsi śegrówko, Poladowo, Morownica, Bronikowo, Machcin, Szczepankowo, Sikorzyn; dla obszaru „ śegrówko”– 5 siłowni wiatrowych i dla obszaru „Morownica” 19 siłowni wiatrowych oraz miejscowo ści Spławie, Olszewo, Bojanowo Stare, śydowo, Parsko Wonie ść , Karmin, Chełkowo; dla obszaru „Spławie” – 21 siłowni wiatrowych, została sporz ądzona zgodnie z obowi ązuj ącym przepisami prawnymi:

− ustaw ą z dnia 03.10.2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Celem prognozy była identyfikacja mo Ŝliwych oddziaływa ń na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w zakresie nowego zagospodarowania – lokalizacji w obr ębie gruntów w/w wsi farm wiatrowych. Charakterystyka siłowni wiatrowych:Maksymalna moc nominalna pojedynczego obiektu do 3MW, przy zachowaniu maksymalnego poziomu hałasu dla pojedynczej turbiny 110dB. Wysoko ść konstrukcji wie Ŝy maksymalnie do 160.00m n.p.t.; średnica wirnika turbiny do 140.00m; wysoko ść maksymalna całkowita wraz z łopat ą śmigła w jej górnym poło Ŝeniu – do 220.00m n.p.t. Maksymalna powierzchnia terenu przeznaczonego pod budow ę jednej elektrowni wiatrowej z placem monta Ŝowym - do. 5000.00m². Minimalna odległo ść mi ędzy siłowniami wiatrowymi 300.00m. Ujednolicenie typu i kolorystyki siłowni wiatrowych w obszarze całego parku siłowni wiatrowych. Oznakowanie przeszkodowe: zgodnie z wymogami ULC i SRL, uzgodnione z władzami lotniczymi na etapie projektu budowlanego. Elektrownia winna mie ć zabezpieczenie przed emisj ą fal elektromagnetycznych, pora Ŝeniem pr ądem oraz ładunkami elektrostatycznymi. Maksymalna liczba wie Ŝ elektrowni w parku siłowni wiatrowych – 21 sztuk.

73 Zakres merytoryczny prognozy: - okre śla, analizuje i ocenia stan środowiska, problemy ochrony środowiska, przewidywane oddziaływania na środowisko, w tym: ludzi, zwierz ęta, ro śliny, powietrze, wod ę, gleb ę i obszary obj ęte ochron ą, przedstawia rozwiązania maj ące na celu ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko. Tereny planowanej lokalizacji farm elektrowni wiatrowych znajduj ą si ę poza • Obszarem chronionego krajobrazu „Krzywi ńsko – Osieckiego wraz z zadrzewieniami gen. Dezyderego Chłapowskiego i kompleksem le śnym Osieczna – Góra” • Obszarem Chronionego Krajobrazu „Kompleks le śny Śmigiel – Świ ęciechowa” • Parkiem Krajobrazowym im. gen. Dezyderego Chłapowskiego, • Przem ęckim Parkiem Krajobrazowym • Wielki Ł ęg Obrza ński PLB 300004, • Pojezierze Sławskie PLB 300011, • Zbiornik Wonie ść PLB 300005 chocia Ŝ w bliskim jego s ąsiedztwie • Rezerwatem le śnym Czerwona Wie ś • Projektowanym rezerwatem ostoja ptaków wodnych i błotnych – Rów Wysko ć, • Projektowanym rezerwatem ornitologicznym Zbiornik Wonie ść • Pomnikami przyrody Tereny na którym lokalizuje si ę przedsi ęwzi ęcie został w du Ŝym stopniu przekształcony w wyniku działalno ści człowieka. W wi ększo ści stanowi pola uprawne poprzecinane drogami gruntowymi. Miejscami jest zadrzewiony i zakrzewiony. Na obszarach opracowania wyst ępuj ą korzystne warunki geotechniczne dla budowy, w tym lokalizacji elektrowni wiatrowych. • Tereny na których lokalizuje si ę przedsi ęwzi ęcie zostały zlokalizowane w bezpiecznej odległo ści (600m i wi ęcej) od miejsc stałego pobytu ludzi zabudowy mieszkaniowej, zagrodowej. Budowa i eksploatacja elektrowni wiatrowych nie spowoduje przekrocze ń wartości normatywnych hałasu w obr ębie zabudowa ń dla pory dziennej i nocnej. Elektrownie wiatrowe w czasie eksploatacji nie b ędą źródłem jakiejkolwiek emisji zanieczyszcze ń do atmosfery. Budowa elektrowni wiatrowych nie niesie bezpo średniego zagro Ŝenia bakteriologicznego i chemicznego wód podziemnych oraz gruntów. Poza krótkotrwał ą faz ą wykopów nie b ędzie miała wpływu na rze źbę terenu. Tereny na którym lokalizuje si ę przedsi ęwzi ęcie mimo bezpo średniego s ąsiedztwa (cz ęść obszaru „Spławie”) z obszarem ostoi ptasiej „Zbiornik Wonie ść ”, nie stanowi ą cennego obszaru dla ptaków. Nie znajduj ą si ę na nim wa Ŝne dla awifauny Ŝerowiska, miejsca l ęgowe, czy miejsca odpoczynku. Nie zarejestrowano tu tak Ŝe głównych tras w ędrówek ptaków. Obserwacje przeprowadzone w czasie koczowisk 2008 r. pokazuj ą, Ŝe na ocenianym obszarze nie wyst ępuj ą ptaki zaliczane do cennych, wi ększo ść tu przelatuj ących ptaków porusza si ę na

74 wysoko ści poni Ŝej 100mn.p.t., co pozwala przypuszcza ć, Ŝe ewentualne kolizje lec ących ptaków b ędą mało prawdopodobne. Na etapie budowy farmy wiatrowej, oddziaływanie na środowisko, ograniczone zostanie do miejscowego przekształcenia powierzchni ziemi w wyniku wykonania wykopów budowlanych oraz uci ąŜ liwo ści hałasowych zwi ązanych z budowa i transportem. Oddziaływanie to b ędzie ograniczone terytorialne i czasowe. W ogólnej ocenie nie b ędzie miało charakteru znacz ącego. Na etapie eksploatacji elektrowni wiatrowych, oddziaływanie na środowisko b ędzie wynikało, przede wszystkim z emisji hałasu. Okre ślone prawem warto ści dopuszczalnego hałasu w środowisku odnosz ą si ę tylko do terenów wymagaj ących ochrony przed hałasem i s ą uzale Ŝnione od funkcji urbanistycznych, jaka spełnia dany teren. Z oceny krajobrazowej natomiast wynika, Ŝe projektowane elektrownie wiatrowe b ędą istotnym, swoistym elementem antropizacji krajobrazu. Oddziaływanie planowanego przedsi ęwzi ęcia b ędzie ograniczone terytorialnie. Wyklucza si ę mo Ŝliwo ść wyst ąpienia transgranicznego oddziaływania na środowisko. Elektrownie b ędą działały bezobsługowo, w zwi ązku z tym nie zachodzi potrzeba uzbrajania terenu w sieci wodoci ągowe i kanalizacyjne. Plan ustala obowi ązek zabezpieczenia środowiska przed emisj ą szkodliwych fal elektromagnetycznych, pora Ŝeniem pr ądem i ładunkami elektrostatycznymi. Ustala obowi ązek przeprowadzenia przed realizacyjnego i po realizacyjnego monitoringu wykorzystania przestrzeni powietrznej przez ptaki oraz monitoringu skutków oddziaływania inwestycji na środowisko przyrodnicze, a w szczególno ści na awifaune, migruj ące zwierz ęta i ostoje ich bytowania. Zakres i zasi ęg prowadzonego monitoringu nale Ŝy przeprowadzi ć w porozumieniu Konserwatorem Przyrody. W przypadku stwierdzenia negatywnego oddziaływania na środowisko przyrodnicze, nale Ŝy podj ąć działania ratunkowe w celu usuni ęcia zagro Ŝeń zgodnie z przepisami odr ębnymi. Oddziaływanie planowanych elektrowni wiatrowych nie spowoduje przekroczenia standardów jako ści środowiska okre ślonych w przepisach odr ębnych, poza terenem do którego inwestor posiada tytuł prawny.

75

77