[email protected]
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
[email protected] Mienskip nummer 6 van 2006, het laatste nummer van dit jaar, ligt weer bij u thuis: nieuws,historie, persoonlijke verhalen en mededelingen van clubs en verenigingen, van alles is er weer wat. Voor de lezer “gewoon”weer een nieuwe uitgave, voor ondergetekende een mijlpaal want twintig jaar geleden heb ik mijn eerste bijdrage aan dit blad geleverd, de tekening op het voorblad, de :kopkes”en een cartoon, dat was alles. Toen ik er aan begon, had ik het idee dat het maar voor tijdelijk was, een jaar of drie hoogstens, tot er een meer professionele tekenaar gevonden zou zijn. Het liep even anders, ik werd direct in de redaktie opgenomen en langzamerhand slaagde ik er steeds beter in om de Mienskip mee het vertrouwde gezicht te geven. In het deksel van mijn tekendoos zit nog steeds het ontwerp van het Mienskip-logo geplakt, het logo dat voortborduurt op voorgaande logo’s vanaf het ontstaan van ons dorpsblad. Ik ben er nog steeds enorm trots op dat mijn ontwerp tot op de dag van vandaag het gezicht van de Mienskip bepaalt. Een logo waaruit ik heb willen laten zien hoezeer de Mienskip, Kimswerd en Fryslân met elkaar verbonden zijn. Honderdentwintig voorpagina’s en honderden andere tekeningetjes, honderden vellen en velletjes papier en tientallen hoofdbrekers over de dichtregels die Meindert mij toeschuift onder het motto: ‘do sjochst mar, die twintig jaren zijn omgevlogen. Op naar de 25……..Zoals aan het begin van deze om’e toer al gezegd, is er in deze Mienskip weer van alles te lezen. Nieuws van verenigingen, een bijdrage van dhr. Tichelaar uit Milford, de geschiedenis van Kimswerd, een foto uit de oude doos met het verhaal daarbij, nieuws van dorpsbelangen, een “opmerklik Kimster en de vaste rubrieken. De avonden zijn weer op zijn langst, dus er is vast wel tijd om deze Mienskip door te lezen. Kerstdagen en oud-en nieuwjaar naderen snel, daarom alvast vanaf deze plek prettige feestdagen toegewenst en tot ziens in Mienskip nummer 1 van 2007. Klaas Hibma Voor de laatste keer dit jaar mag ook ons alle Grutte Pier hier vanzelfsprekend ook nog even zijn zegje doen: ‘Ik had nooit gedacht het te zullen beleven, Maar Anne Woudwijk en Klaas Hibma Hebben mij een 2e en een 3e Gezicht gegeven’ • • • • • Obe Postma, ek in bytsje ús buorman, is de lêste tiid wer gauris yn it nijs. De rigels op ’e foarpagina binne dan ek fan him. Se komme út it gedicht Krysttiid. Dit is ek it krystnûmer fansels. Krysttiid. Wy gean oer iis nei hûs; De loft is klear, ’t iis wol betroud. Kom, lit dy driuwe oer ’e glêde baan En drink wat suv’re winter jout. De stêd leit efter ús; Syn reek, syn lûden wurde wei; Wiid leit it fjild yn blide skyn, De moanne-hoarn blinkt troch de bleke dei. De froastwyn strykt oer ’t reid, En oars gjin lûd as eigen flugge skek. In inkle âlde pleats leit oan ’e feart, De rûchskern’ wazemt, jûkels hingj’ oan ’t tek. Hoe eigen is it hûs, Dat stille hiem, dat bûthús mei syn kij! Yn drôge gean w’ it bochtich foarskreaun paad, De tillen troch, it lytse doarp foarby. Dêr leit de hege dyk. Kliuw hjir by op! Sjoch dat ferstjurre fjild! Fier oer ’e waad de skossen, wyt en heech, Yn foarse driuw ta blanke bergen tild. -Sa hat Barendsz stien Op Nova-Zimbla en seach de flakte oer, De wide woestenij, foar ’t winter kaam En nacht, en ’t lijen wjerfoer.- It blanke wurdt rea-goud; Noch effen kinst de ljochte rânen sjen; Hast stjert it wei. Kom, lit ús gean: It waarme hûs bidet syn bern. Alles draait om mensen, thuis! Of u nu jong bent of oud, ziek of gezond: als u wat hulp nodig heeft in uw eigen omgeving, staat Thuiszorg Zuidwest Friesland voor u klaar. Wij bieden een grote diversiteit aan producten en diensten. Bij u thuis, op het moment dat u het nodig heeft. Dat doen we al jarenlang. We bieden persoonlijke zorg en professionele hulp, afgestemd op úw wensen en behoeften. Zeven dagen per week, 24 uur per dag. Betrokken en betrouwbaar. En van goede kwaliteit. Thuiszorg Zuidwest Friesland is onlangs tot één van de vijf beste thuiszorgorganisaties in Nederland uitgeroepen. Meer informatie? Bel 0900-0607 (lokaal tarief) Of kijk op onze website: www.thuiszorgzwf.nl Priesters en dominees in Kimswerd. Na de verhalen van enkele dominees, volgt hier het verhaal van onze allerlaatste priester. Een pastoor incognito. In ons dorp kom je soms vreemde, maar wel vaak interessante personen tegen. In het verleden was het niet anders. Onder die vreemde gasten behoort ongetwijfeld ook pastoor Adrianus van Maele. In het “geniep” heeft hij in ons dorp 14 jaar mogen wonen en werken. Zijn werkterrein besloeg de wijde omgeving van Harlingen. Hij zette zich in voor de mensen die het Katholieke geloof trouw waren gebleven en bij tijd en wijle hulp en steun zochten bij een priester. De dorpsgenoten traden hem steeds open en vrijmoedig tegemoet. Dat was niet overal het geval, zoals u verder zult lezen. Gelukkig gaf men in ons dorp iedereen de ruimte. In het jaar 1580 besloten de Staten van Friesland, dat alle pastoors ons gewest moesten verlaten. Het Katholieke geloof had voor hen afgedaan en moest zelfs met harde hand uitgeroeid worden. De officiële godsdienst, was vanaf 15 november van dat jaar niet meer Katholiek maar Gereformeerd. Zo eenvoudig ging dat voorheen. In één pennenstreek van de Staten werd alles overhoop gehaald. De eerste christelijke zendelingen, in ons gewerst hjadden de zaak nog veel ruiger aangepakt. Die vernielden met hun helpers, zonder pardon, de heilige tempel van de oude Friezen. Verder gebood men de mensen om Christen te worden! Het waren echt geen lieve jongens! Op de plaats van de tempel verscheen een houten kerkje. Bonifacius werd niet zomaar vermoord! Het allerheiligste bezit werd zonder pardon overhoop gehaald en vernield. Iedereen stond er machteloos en hulpeloos na te kijken. De zendelingen hadden het “recht” van het toen heersende staatshoofd aan hun zij. Onze voorouders werden door de eerste zendelingen niet barmhartig behandeld. De oude wetten van de Friezen werden aan kant geschoven en de nieuwe moesten ze aan voldoen. Doordat het geloof in ons dorp nooit een hoge prioriteit heeft gehad, reageerde men in 1580 heel nuchter op het besluit van de Friese Staten. Werd onze pastoor Sibrandus Jacobi ( Sybren Jabiksz.) al niet in 1567 gedwongen om te vertrekken en werd pastoor Doede Sikkesz niet in Berlikum doodgeslagen! De Kimswerders bleven er rustig onder.Pastoor Adrianus van Maele was eerst priester geweest op Ameland en daarna in Franeker. In 1635 ging hij in stilte werken in de buurt van Marsum. Vanuit dat dorp kreeg hij een twintigtal dorpen onder zijn hoede. In 1645 werd hij onverwacht na verraad hardhandig opgepakt en in het blokhuis van Leeuwarden opgesloten. Door een klein gelukje heeft hij daar slechts acht maanden achter de tralies gezeten.Op een bepaalde dag mochten er krijgsgevangenen uitgewisseld worden en daar hoorde Heer Adrianus ook bij. Hij werd ontslagen en vluchtte snel naar zijn oude standplaats Ameland.Nadat hij was bekomen van de schrik, zette hij weer af naar het vasteland. Hij wist dat zijn katholieke vrienden op hem zaten te wachten. Ze werden aan alle kanten verdrukt door de nieuwe heersende orde en konden hun kinderen niet laten dopen en de stervenden niet laten bedienen. Na lang speuren vond hij vlak achter de zeedijk, bij Kimswerd, een zeer sober huisje. Het was van oorsprong een oude statie van de Orde der Jezuïeten. De monniken van deze orde hadden aan de Papenlaan rond 1200 een eenvoudig gebouw neergezet. Men noemde dat een statie en de restanten van dat gebouwtje stonden daar nog steeds. Het was wel aan een grote opknapbeurt toe, maar daarna was het voor onze pastoor een ideaal plekje. Deze statie lag halverwege het kloosters Vinea Domini, het klooster Ludinga en het klooster op het eiland Het Grynd. Ook de Dom van Almenum kon je via dat pad bereiken. Lange tijd kon je naar Grynd lopen als het laag water was. De strandwal waar ook Kimswerd op ligt, liep ver in de Waddenzee op. Er lagen zelfs noch een paar dorpen in dat gebied.Het eeuwen oude lijk- , bedevaart- en kerkenpad liep langs de Statie. Passanten konden er voor een nacht gebruik van maken, als de wandeling naar het eerstvolgende klooster, tijdens zeer slecht weer, te lang zou duren. Op oude kaarten staat deze plek als “ Papenheim “ aangegeven. Volgens mij een zeer toepasselijke naam. Uit oude verslagen komt pastoor van Maele voor als missionaris” in agro Harlingano “, het platteland rond Harlingen. Zijn werkgebied was inderdaad groot. s Nachts ging hij op pad om de parochianen in de dorpen, die in een wijde kring rond Harlingen lagen, te gaan bezoeken. Toen de priester zich in Kimswerd vestigde nam hij een schuilnaam aan en men noemde hem voortaan, Marten Claeszoon. In 1647 startte hij hier zijn werkzaamheden. Inkomen had onze Claesz. praktisch niet en dit had tot gevolg dat hij zeer sober moest leven. Overdag was hij druk bezig, in zijn tuin, om groenten te telen. Verder viste hij veel, in de vlakbij gelegen Waddenzee. Ook had hij een geit voor de melk. Om de stilte overdag een beetje te verdrijven, had hij volgens de verhalen enkele zangvogels in huis. Hij heeft daar veertien jaar gewoond en gewerkt. In die periode heeft hij ontzettend veel arbeid verzet. Dit werk gebeurde meestal zoals ik al vermelde in de nacht. Vaak onder gevaarlijke en moeilijke omstandigheden. De vijand lag immers steeds op de loer, zodat hij ieder keer zijn reizen zorgvuldig moest voorbereiden.