Communicative Interventions and Perceived Socio-Spatial Resilience of Area Development Processes Over Time
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Communicative interventions and perceived socio-spatial resilience of area development processes over time: Dutch case-studies of Midden Delfland, Nieuw Balinge and Delfzijl-Noord MASTER THESIS RESEARCH MASTER REGIONAL STUDIES (2012-2014) JUNE 30, 2014 HISKA UBELS (S0678465) SUPERVISOR: TERRY VAN DIJK UNIVERSITY OF GRONINGEN- FACULTY OF SPATIAL SCIENCES 1 With special thanks to Peter, Jaike, Kaia, Febe, Tineke and Bianca, because without their support it would have been impossible to realize this research. 2 ervaringen mensen en hun grondhouding ten NEDERLANDSTALIGE SAMENVATTING aanzien van toekomstige samenwerking of andere toekomstige acties, of zijn dit soort effecten alleen In deze samenvatting wordt een overzicht gegeven maar van tijdelijke aard? met de aanleiding, de theorie, de opzet, de conclusies en de discussie ten aanzien van dit Aan de basis van dit onderzoek staan twee onderzoek op basis van drie sociaal-ruimtelijke wetenschappelijke planologische theorieën: de planologische casestudies. Deze uitgebreide Communicatieve Planologie Theorie (CPT) en de samenvatting is in het Nederlands, zodat dit theorie van Complex Adaptieve Systemen (CAS). In onderzoek toegankelijk is voor alle betrokkenen. CPT staan participatie, samenwerken en dialoog tussen overheden, maatschappelijke organisaties In dit casestudie-onderzoek staan drie en burgers centraal. Sleutelelementen van CPT zijn gebiedsprocessen centraal, waarbij in het nabije onder andere: het gebruik van gezamenlijke verleden een algemeen als succesvol ervaren verhalen, de rol van dialoog in kennisacties, participatieve interventie heeft plaatsgevonden. De wederzijds leren, gebruik van lokale kennis, de hoofddoelstelling was om te onderzoeken hoe de creatie van gedeelde betekenissen, gelijkwaardige keuze van lokale overheden voor een dergelijke toegang tot informatie, netwerkdynamieken en het interventie in samenhang met andere bestuurlijke gezamenlijk zoeken naar feiten. In CPT is bevonden strategieën in een gebiedsproces kan bijdragen aan dat deelnemers aan processen waarin wordt een positieve beleving van sociale en ruimtelijke gebouwd aan onderlinge consensus, zich veerkracht van het gebied en het proces. Er is concentreren op het creëren en articuleren van hierbij uitgegaan van ervaringen en percepties van gezamenlijke strategieën. Door het creëren van betrokken sleutelfiguren vanuit de overheid en de gezamenlijke waarden behalen ze gelijktijdig wat ze samenleving. zelf, maar ook anderen nodig hebben. De CAS- theorie kan worden samengevat als een De volgende casussen vormen de basis van dit meervoudig gelaagd en aangesloten evolutie- en onderzoek: transitieproces van open systemen, die vanuit 1. De gebiedsvisie van Midden Delfland chaos op een niet-lineaire adaptieve wijze bewegen (Zuid-Holland) en zich richten naar nieuw voordoende ordelijke 2. Project Ontwikkeling Militaire Terreinen systemen. De CAS-theorie is gerelateerd aan de Nieuw Balinge (Drenthe) complexiteitswetenschap. Een essentieel aspect 3. Groen voor rood-project Delfzijl-Noord hiervan is evolutie door de tijd: vanuit het huidige (Groningen) ‘zijn’, naar toekomstige ‘wording’. De CAS-theorie plaatst de CPT in het huidige ‘zijn’, en veronderstelt De aanleiding van dit onderzoek ligt in een 11-tal daardoor dat de CPT niet toekomstbestendig zou vraaggesprekken met professionals op het gebied zijn. De CPT beweert echter het tegendeel: van het organiseren en faciliteren van participatieve communicatieve planologie is in staat radicale interventies in gebiedsprocessen in het voorjaar van verandering te benaderen en te absorberen en kan 2013. Deze experts deelden onafhankelijk van daardoor bijdragen aan sociale en daardoor elkaar de mening dat een succesvolle participatieve ruimtelijke veerkracht. Dit zou mogelijk zijn door het interventie gekenmerkt wordt door ‘gedeeld benutten van het aanwezige sociale kapitaal van de eigenaarschap’ en ‘gezamenlijke participanten, hun vermogen om nieuwe kennis te verantwoordelijkheid’ van de uitkomsten. Een creëren en de samenstelling van de groep en het andere bepalend kenmerk van het succes van netwerk aan te passen door de tijd. dergelijke interventies bleek het plezier beleven in het participeren, samenwerken en betrokken zijn. Het conceptuele kader van dit onderzoek (zie figuur Hierbij rees bij de onderzoeker de vraag hoe de 1, pag. 11) is op een aantal kernelementen van wederzijdse bewustwording en de onderlinge deze theorieën gebaseerd: het gebruik van een veranderende energie tussen de deelnemers door communicatieve strategie op een bepaald moment verloop van tijd zich zou ontwikkelen en hoe dit in de tijd; de niet ingecalculeerde sociale, fysieke, wellicht ook impact zou kunnen hebben op economische en politieke effecten als gevolg buitenstaanders die deze ervaring niet hadden hiervan door de tijd; de verandering van de context gedeeld. In andere woorden, veranderen dergelijke door de tijd, en; de waargenomen sociaal-ruimtelijke 3 veerkracht van een bepaald gebiedsproces en gebied een aantal jaren na de participatieve interventie. SUB-VRAGEN 1. Wat was het ruimtelijk vraagstuk dat ten Bij bovengenoemde casestudies is in de eerste grondslag lag aan het besluit over te gaan plaats gekeken naar het aanvankelijke ruimtelijke tot een communicatieve interventie vraagstuk, de samenhang met de lokale historische (achtergrondinformatie)? context en het hoe en waarom van de participatieve 2. Hoe ontvouwde het ruimtelijke interventie. Vervolgens is gekeken naar de ordeningsproces zich door de tijd (input afgesproken uitkomsten van de interventie en hoe sleutelfiguren en achtergrondinformatie)? de deelnemers de interventie beleefd hebben. 3. Wat waren de afgesproken doelen van de Centraal stond hoe sleutelfiguren die hebben communicatieve interventies en hoe zijn deelgenomen aan de participatieve interventie of deze gerealiseerd? betrokkenen zijn geweest in het gebiedsproces 4. Wat waren onvoorziene ‘tweede en derde direct erna, de bestuurlijke rol van de overheid orde’ effecten van de communicatieve hebben beleefd in de vervolgontwikkelingen door de interventies? tijd. Hierbij is er specifiek gekeken naar de niet 5. Wat waren andere invloedrijke processen ingecalculeerde sociaal-ruimtelijke ‘tweede en derde en gebeurtenissen die het proces hebben orde effecten’, zoals bijvoorbeeld het ontstaan van beïnvloed of er in verweven zijn geraakt? nieuwe netwerken en samenwerkingsverbanden en 6. Wat waren de overheidsrollen en – bepaalde ruimtelijke ingrepen. Daarnaast is er ook strategieën door de tijd? gekeken naar veranderende formele en informele instituties (bijv. besluitvorming, procedures, regels, Het is in beginsel onmogelijk om een objectief normen en waarden) welke van invloed zijn geweest totaalbeeld te geven van lokale werkelijkheden, op het verdere verloop van het proces. Verder is er omdat werkelijkheden individueel en/of sociaal gekeken naar invloeden en processen van buitenaf opgebouwd zijn en gestoeld zijn op verschillende die het proces door de loop van de tijd hebben interpretaties. Daarnaast ligt het buiten de reikwijdte beïnvloed of er in vervlochten geraakt zijn geraakt. van dit onderzoek om een compleet overzicht te Ook is uitgediept hoe de verantwoordelijke geven van de sociaal ruimtelijke ontwikkelingen overheden en instanties de aanvankelijke door de tijd en de onderliggende oorzakelijke gezamenlijke afspraken hebben uitgevoerd. Met de verbanden. Dit onderzoek legt het accent op de uitkomsten hiervan als onderlegger, is uiteindelijk ervaringen, waarnemingen, interpretaties en gekeken hoe sleutelfiguren de weergaves van sleutelinformanten vanuit de toekomstbestendigheid, de veerkracht, van het overheid en de samenleving op basis van interviews gebiedsproces en het gebied zien en ervaren en in combinatie met schriftelijke historische wat daarbij de rol van de verantwoordelijke procesinformatie, onder andere op basis van overheden en/of instanties is geweest. beleidsnota’s, internet, lokale kranten en tijdschriften. Het belang van de uitkomsten van dit onderzoek ligt met name in de betekenis die de HOOFDVRAAG VAN DIT ONDERZOEK: sleutelinformanten geven aan de maatschappelijke en publieke keuzes, besluiten en de hierop Hoe hebben de deelnemers de sociaal-ruimtelijke gebaseerde feitelijke sociaal-ruimtelijke acties. Het impacts van de communicatieve interventies en de interviewdeel van het onderzoek heeft betrekking op daarop volgende gebiedsprocessen van Midden inzichten van sleutelfiguren van een bepaald Delfland, Nieuw Balinge en Delfzijl Noord tijdsmoment: voorjaar 2014. waargenomen en beleefd en wat zijn hun verwachtingen en wensen met betrekking tot de toekomst van deze continuerende processen CONCLUSIES MIDDEN DELFLAND (uitgedrukt in de terminologie van ‘sociaal- ruimtelijke veerkracht’)? In 2005 resulteerde de 2,5 dag durende Future Search Conferentie in een gebiedsvisie voor de daarop volgende 20 jaren. De 125 deelnemers destijds waren zorgvuldig geselecteerd op basis van 4 hun belangen en hun investeringspotentieel in het gebied in de processen en daarmee in de formele proces. Deze participatieve interventie liet naast de instituties van de omliggende stadsregio’s stevig en geplande vervolgstappen ook een door de succesvol heeft verankerd. Verder werd breed deelnemers sterk gedeeld gezamenlijk verhaal en erkend dat de lokale agrariërs een spilfunctie verwachtingen na over een potentiele participatieve moeten krijgen in de noodzakelijke sterkere toekomst. Zonder uitzondering hebben alle toekomstige verbinding tussen platteland en het informanten