<<

t t A5 Cerrigydrudion Blaenau B4501 A5

Llan Ffestiniog

tPorthmadog A494 Cynwyd

Llyn Celyn y B4391 H Canolfan Bethel 16 Tryweryn Dyfrdw Llyn Cefnddwysarn Arenig Fawr Arenig Fawr B4401 A4212 Llandrillo p Rhyduchaf 15 Llanfor 16

A4212 Y BALA 15 531m 16 B4391 H Visitor Centre Rhosygwaliau Parc 13 A494 12 Moel y Feidiog egid 563m Llyn T p 11 CarndochanLliw p 14 14 Llanuwchllyn B4391

H Visitor Coed y Brenin p 12 Centre rdwy Dyf Foel y Geifr 626m 470m Llangynog Aran Benllyn p 11 12 15 16 - yn cychwyn o Ganolfan Hamdden Penllyn, Y Bala - start at Penllyn Leisure Centre, Bala A470 546m 12 13 14 - yn cychwyn o’r Maes Parcio - start at the Car Park A494 p Bwlch y groes B4393

Dolgellau Llyn Efyrnwy t t B4393 0 262 46 Milltir/MilesMilltir/Miles 00246810Km2 4 6 8 1010 KmKm Llanwddyn Visitor CentreH llwybrau beicio cycle routes 11 12 13 14 15 16

Bala - Llanuwchllyn - Llyn Efyrnwy - Bala Bala - Rhyduchaf - Parc - Bala Pellter: 23 milltir Pellter: 8 milltir Graddfa: anodd Graddfa: anodd

Mae’r llwybr beicio hwn, sy’n arwain tros fynyd- Taith gymharol fer a bryniog gyda golygfeydd doedd y Berwyn, yn dilyn taith11 ond ychydig agored o’r bryniau a’r mynyddoedd sy’n am- cyn cyrraedd Llanuwchllyn mae’n gwyro i’r De gylchynu’r Bala a Llyn Tegid ac sydd yn cyn dechrau dringo i Fwlch y Groes [y bwlch darparu cyflwyniad campus i’r ardal. Mae’r uchaf i gerbydau yng Nghymru: 546m]. Dyma gwastadir corsiog yn gynefin perffaith i’r daith heriol i feicwyr gan fod mannau dringo a gylfeinir, ehedydd a’r adar ysglyfaethus fel y disgyn serth, ond bydd golygfeydd godidog o bwncathod, pob un gyda’i gri arbennig ei hun. fynyddoedd a dyffrynnoedd dyfnion a ffurfiwyd Rhaid cymryd gofal wrth ddisgyn i lawr gan afonydd ia yn werth eu gweld. Mae adar y serth i’r ffordd fawr yn Llanycil, ger Llyn Tegid. rhosdir yn ffynnu yn y math yma o gynefin ac Llanuwchllyn - Dolhendre - Llanuwchllyn ym mhen deheuol Llyn Efyrnwy lleolir canolfan- Pellter: 4 milltir Bala - Rhyduchaf - Parc - Bala Bala - Llandderfel - Cynwyd nau Ymwelwyr ac RSPB Graddfa: hawdd Distance: 8 miles Pellter: 11 milltir Bala - Llanuwchllyn - Llyn Efyrnwy - Bala Grade: difficult Graddfa: hawdd - cymhedrol Llanuwchllyn - Trawsfynydd Taith feicio hamddenol yn dilyn rhan isaf a Pellter: 14 milltir phrydferth afon Lliw, sydd hefyd yn boblogaidd This relatively short but hilly route affords the Graddfa: anodd Dyma daith hamddenol yn dilyn dyffryn afon gyda physgotwyr brithyll. Nepell o’r ffordd mae rider open views of the hills and mountains sur- Ddyfrdwy, o’r Bala i Gynwyd, trwy bentref tlws olion gwaith aur ac yng Ngharndochan un o rounding Bala and Llyn Tegid and as such pro- Llandderfel. Toc wedi cychwyn ar y daith Bala - Llanuwchllyn Dyma un o hen ffyrdd y porthmyn, yn cysylltu gestyll y Tywysog Llewelyn. Yn agos i bont Dol- vides a good introduction to the area. The cewch gipolwg ar Lyn Tegid a thref Y Bala. Pellter: 10 milltir Llanuwchllyn a Thrawsfynydd. Taith sy’n dringo hendre edrychwch ar y plac wal diddorol ar y marshy upland plateau is home to curlews, Ymhen rhyw filltir, ar ôl croesi pont gul, fe wel- Graddfa: hawdd - cymhedrol trwy dir serth a gwyllt dyffryn afon Lliw a teras o elusendai. Cyn cyrraedd pentref larks and predators such as buzzards, each wch blac ar graig, yn nodi mai hwn oedd safle y chyrraedd 530m [Bwlch Pen-y-Feidiog]. Yna’r Llanuwchllyn fe welwch gerflun o’r awdur a’r with its distinctive call. Take care when de- treialon cˆwn defaid cyntaf erioed yn 1873. Mae’r daith hon yn dilyn ymyl Llyn Tegid, llyn ffordd yn troelli a disgyn am Drawsfynydd ac yn addysgwr O.M.Edwards ac hefyd ei fab Syr Ifan scending the steep hill to the main road along- Adeiladwyd yr hen reilffordd ar hyd y dyffryn, naturiol mwyaf Cymru. Lleolir y llyn mewn hollt croesi olion ffordd Rufeinig Sarn Helen gyda ab Owen Edwards, sylfaenydd Urdd Gobaith side Llyn Tegid. gan Henry Robertson yn y bedwaredd ganrif ddaearegol ac ynddo ceir y pysgod unigryw y Chadair Idris a yn drawiadol yn y Cymru. a’r bymtheg, a fo hefyd adeiladodd Pale Hall, gwyniad. Mae pysgota a hwylio yn boblogaidd pellter. Yn Nhrawsfynydd mae Canolfan Tref- sydd ar y chwith cyn croesi’r Ddyfrdwy yn yma, a cheir mynediad diogel at lan y llyn yn tadaeth [Llys Ednowain] a nepell yng Nghoed y Llandderfel. Tu draw i Landderfel, ble mae’r Llangower. Ar y daith hon gwelir Aran Fawd- Brenin ceir un o ganolfannau beicio mynydd dyffryn yn agor allan, gwelir dolydd gwastad gorau ym Mhrydain. dwy, ac Arenig Fawr, rhai o fynyd- Distance: 23 miles hyfryd, yn wrthgyferbyniol i fryniau serth y doedd uchaf Eryri. Mae Rheilffordd Llyn Tegid Grade: difficult Llanuwchllyn - Trawsfynydd Berwyn tua’r De. Yna fe groesi’r afon Ddyfrdwy yn cynnig gwasanaeth rhwng Y Bala a Llanuw- Distance: 14 miles drachefn a chyrraedd Cynwyd dros bont bryd- chllyn a gellir cludo beiciau ar y tren os trefnir Grade: difficult ferth a adeiladwyd yn 1612. hynny ym mlaen llaw This route, which takes you through the Berwyn mountain range, initially follows the same direc- Bala - Llandderfel - Cynwyd Bala - Llanuwchllyn tion as route 11 but just before Llanuwchllyn This is an ancient drover’s route linking Llanuw- Distance: 11 miles Distance: 10 miles heads south to start its climb up to Bwlch y chllyn with Trawsfynydd. It ascends the Lliw val- Grade: easy - moderate Grade: easy - moderate Groes [at 546 metres, the highest road pass in ley through steep and wild countryside to reach Llanuwchllyn - Dolhendre - Llanuwchllyn ]. This is a demanding ride with lots of a high point of 530 metres [Bwlch Pen–y–Feid- Distance: 4 miles This leisurely route follows the Dee Valley from This route takes you alongside Llyn Tegid, climbing and steep descents, but you will be re- iog]. From here the road descends and winds Grade: easy Bala to Cynwyd via the pretty village of Lland- Wales’ largest natural lake. Set in a rift valley warded with magnificent views of mountains its way to Trawsfynydd, crossing the remains of derfel. Shortly after setting off you are rewarded and home to the Gwyniad [a species of fish and deep valleys carved by glaciers. Moorland Sarn Helen, a Roman road and affording strik- A leisurely ride following the lower reaches of with good views of Llyn Tegid and Bala and an- unique to this lake], Llyn Tegid is a very popular birds thrive in this habitat and at the southern ing views of Cadair Idris and the Rhinog moun- the picturesque afon Lliw which is popular with other mile brings you to a rocky outcrop where venue for sailing and fishing; there is safe ac- end of Llyn Efyrnwy [a man made reservoir] are tains. In Trawsfynydd there is a Heritage Centre trout fishermen. The route is overlooked by the there is a plaque marking the site of the first cess to the lake foreshore at Llangower. Visible Visitors’ and RSPB information centres. [Llys Ednowain] while nearby at Coed y Brenin remains of disused gold workings and one of ever sheepdog trials, held in 1873. The railway from the route are Aran Fawddwy, Cadair Idris is the UK’s premier mountain bike centre. Prince Llewelyn’s castles, at Carndochan. along the valley floor was built by Henry Robert- and Arenig Fawr, some of ’s highest Look out for the fascinating wall plaque on the son in the nineteenth century and it was he montains. The Railway runs between terrace of alms houses near the bridge at Dol- who also built Pale Hall which you pass just be- Bala and Llanuwchllyn and by prior arrange- hendre. On your return to Llanuwchllyn you fore crossing the River Dee at Llandderfel. Be- ment bicycles can be carried for those wishing pass a statue of O.M Edwards, author and yond Llandderfel the valley opens out and its to return by train. scholar, and also his son Sir Ifan ab Owen Ed- peaceful level meadows contrast with the the wards, who established the Urdd [the Welsh Berwyn Mountains which rise steeply to the Language Youth Movement]. south. The route re-crosses the Dee to enter Cynwyd via a beautiful bridge which was built in 1612.

01678 521021 bala.tic@.gov.uk www.visitbala.org