Provincie Noord-Brabant Besluit Begrenzing Nationaal Landschap Het Groene Woud Gedeputeerde Staten Provincie Noord-Brabant 27 november 2007 Inhoudsopgave Inleiding pagina 3 1 Beleidskader Nationale Landschappen pagina 3 2 Opdracht Nota Ruimte pagina 4 3 Drie schillen van Het Groene Woud pagina 6 4 Kernkwaliteiten van Het Groene Woud pagina 7 5 Planologisch kader voor Het Groene Woud pagina 9 6 Begrenzing Nationaal Landschap HetGroene Woud pagina 17 7 Besluitvorming en communicatie pagina 21 BIJLAGEN Bijlage 1 Kaartbijlage 1:50.000 Nationaal Landschap Het Groene Woud GEO tekening nummer 25.016 Bijlage 2 Memorie van Antwoord op ontvangen adviezen en zienswijzen op Ontwerpbesluit Begrenzing Nationaal Landschap Het Groene Woud Bijlage 3 “Overeenkomst Rijk – Provincie Noord-Brabant 2005-2006 over de gebiedsgerichte inrichting van het landelijk gebied” passage over nationale landschappen Bijlage 4 Kaartbeelden pilot “bouwen binnen strakke contouren” voor Oisterwijk en Moergestel /69 2 Inleiding In het Bestuursakkoord 2007-2011 ‘Vertrouwen in Brabant’ wordt ‘Het Groene Woud’ als één van de ‘Brabantse tuinen’ aangemerkt. Er wordt stevig ingezet op een duidelijke profilering van het gehele gebied gelegen tussen de steden Tilburg, Eindhoven en Den Bosch. Een gebied om trots op te zijn en waar door de streek al veel werk verzet is. De rol van de provincie is vooral gelegen in het regisseren en coördineren van initiatieven en partijen, en waar nodig financieel ondersteunen. Ingezet wordt op een eenduidig toekomstbeeld, waarbij het geheel meer is dan de som der delen is. Er komt een centraal gedachtegoed met een herkenbare aanpak, uitstraling en sturing vanuit één streekorganisatie. En natuurlijk een afgestemde uitvoering . Dit alles komt tot stand via visie/strategievorming, oprichting van een gebiedsorganisatie en de samenwerking met ‘ het veld’. Belangrijk daarbij is dat de visie/strategievorming en omvorming van de organisatie de al in gang gezette trajecten niet vertragen. Energie die in het veld gemobiliseerd is moet vastgehouden worden. Draagvlak in de regio staat namelijk centraal Belangrijk bij het hele proces van integrale gebiedsontwikkeling is dat dit gebeurt met behoud van de kernkwaliteiten, zoals die zijn vastgesteld voor Nationaal Landschap Het Groene Woud in de Nota Ruimte. Het totaalconcept van ‘Het Groene Woud’ volgt de schillenbenadering: 1e schil: natuurgebieden 2e schil: multifunctioneel landelijk gebied en vitale dorpen 3e schil: verbinding stad-land Het geheel van activiteiten in en voor Het Groene Woud wordt ontplooid langs de drie de P-thema’s (people, planet, profit) van duurzame ontwikkeling. Balans en afstemming tussen de 3 P’s is wezenlijk. Het vaststellen van de ‘Begrenzing Nationaal Landschap Het Groene Woud’ is één van de besluiten die bijdragen aan de totstandkoming van bovenbedoeld concept. 1 Beleidskader Nationale Landschappen Het beleidskader van het Rijk dat geldt voor de nationale landschappen is beschreven in de Nota Ruimte. De door de Tweede Kamer vastgestelde Nota Ruimte geeft als opdracht: de provincie dient een Ontwikkelingsprogramma voor de nationale landschappen op te stellen, waarbij als uitgangspunt geldt dat de nationale landschappen zich sociaal-economisch kunnen ontwikkelen, terwijl de bijzondere kwaliteiten van het gebied worden behouden of versterkt. De provincies zijn verantwoordelijk voor de uitwerking van het beleid voor de nationale landschappen. In kaart 7 van de Nota Ruimte is de globale begrenzing van de nationale landschappen aangegeven. De provincies dienen op basis van de globale begrenzing van deze PKB-kaart een gedetailleerde begrenzing van het nationale landschap in het Streekplan op te nemen en de per nationaal landschap benoemde kernkwaliteiten uit te werken. In de Nota Ruimte zijn twintig gebieden in Nederland aangemerkt als nationaal landschap, waaronder Het Groene Woud. Het kabinet laat daarmee zien aan deze selectie van gebieden prioriteit te geven wat betreft behoud en ontwikkeling van het landschap in Nederland. Nationale landschappen zijn gebieden met internationaal zeldzame of unieke en nationaal kenmerkende landschapskwaliteiten, en in samenhang daarmee bijzondere natuurlijke en recreatieve kwaliteiten. Landschappelijke, cultuurhistorische en natuurlijke kwaliteiten van nationale landschappen moeten behouden blijven, duurzaam beheerd en waar mogelijk worden versterkt. In samenhang hiermee zal de toeristisch- recreatieve betekenis moeten toenemen. Binnen nationale landschappen is daarom “behoud door ontwikkeling” het uitgangspunt voor het ruimtelijke beleid. De landschappelijke kwaliteiten zijn medesturend voor de wijze waarop de gebiedsontwikkeling plaatsvindt. /69 3 Uitgangspunt is dat de nationale landschappen zich sociaal-economisch voldoende moeten kunnen ontwikkelen, terwijl de bijzondere kwaliteiten van het gebied worden behouden of worden versterkt. Voor Nationaal Landschap Het Groene Woud zijn in de Nota Ruimte de volgende kernkwaliteiten aangeduid: het groene karakter; de kleinschalige openheid; het samenhangende geheel van beken, essen, kampen, bossen en heides. Het bestaat uit een complex van grote natuurgebieden met bossen, heides en stuifzanden, en kleinschalige, agrarische gebieden waarin populieren de wegen en perceelscheidingen accentueren. Het klassieke landschap van de zandgebieden met beekdalen en hoger gelegen essen en kampen is hier nog gaaf aanwezig. In dit nationale landschap ligt een reconstructieopgave in het kader van de Reconstructiewet concentratiegebieden. De thematische scope van Nationaal Landschap Het Groene Woud is daarmee ook breed: behoud, versterking en ontwikkeling van natuur en landschap, waarbij spelen: realisatie van de EHS; versterking biodiversiteit, realisering ecologische verbindingszone, ontsnipperingsmaatregelen; behoud en bescherming van het (cultuur)historisch erfgoed; vergroting van de toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid en toegankelijkheid; versterking van de relatie stad-platteland; versterking (nieuwe) economische dragers in een vitaal platteland, waaronder de agrarische en toeristisch-recreatieve bedrijvigheid, evenals verbrede landbouw; gebiedsbranding en promotie van producten uit de streek die relatie met landschapskwaliteit hebben versterking van de ruimtelijke kwaliteit van het landschap; het leveren van een bijdrage aan realisering van de reconstructiedoelen in het gebied; 2 Opdracht Nota Ruimte De Nota Ruimte zoals vastgesteld door de Tweede Kamer formuleert voor de provincies de opdracht ten aanzien van de 20 aangewezen nationale landschappen als volgt: De provincies stellen de exacte begrenzing vast van het nationale landschap. Middels dit besluit hebben GS uitvoering gegeven aan deze opdracht. De provincies werken het planologische beleid voor het nationale landschap uit. In dit besluit wordt het planologisch kader voor Nationaal Landschap Het Groene Woud beschreven. De provincies stellen een gebiedsprogramma c.q. ontwikkelingsprogramma voor het nationale landschap vast. Het Uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap Het Groene Woud 2007-2013 “Nieuwe dynamiek voor waardevol landschap met historie” is in september 2006 in concept vastgesteld door het College van GS. Het definitieve Uitvoeringsprogramma wordt eind 2007 vastgesteld inclusief de programmabegroting, passend binnen de beleidsvisie en financiering van de programma’s “Schoon Brabant” en “Mooi Brabant” die onderdeel zijn van het Bestuursakkoord 2007- 2011 ‘Vertrouwen in Brabant’. De provincies stellen reconstructieplannen en uitvoeringsprogramma’s vast voor de reconstructiegebieden. De reconstructieplannen zijn vastgesteld. Voor Nationaal Landschap Het Groene Woud zijn relevant de reconstructieplannen: Meierij, Maas en Meierij, Beerze-Reusel, Boven- Dommel, Peel en Maas. De geografische overlap van Het Groene Woud is het grootst met de Meierij, vervolgens met Beerze-Reusel en Maas en Meierij. Met Boven-Dommel en Peel en Maas is de overlap gering. Voor de nationale landschappen geldt dat per nationaal landschap ruimte wordt geboden voor ten hoogste migratiesaldo nul. De provincie overlegt met de betreffende gemeenten hoe deze woningbouwopgave over de gemeenten wordt verdeeld en maakt daarover afspraken. De afspraken met /69 4 betrekking tot de woningbouwopgave liggen vast in het vigerende Streekplan 2002 en in de Uitwerkingsplannen van dit Streekplan. Voor het gebied binnen de aangegeven begrenzing van Nationaal Landschap Het Groene Woud geldt migratiesaldo nul als afspraak met de gemeenten. De aanwijzing van Het Groene Woud als Nationaal Landschap leidt niet tot herziening van gemaakte afspraken ten aanzien van woningbouw en woningbouwlocaties zoals aangeduid in het Streekplan en de Uitwerkingsplannen (Waalboss, Breda-Tilburg, Uden-Veghel e.o., Zuidoost-Brabant, Hilvarenbeek- Oisterwijk, Boxtel-Haaren-Sint Michielsgestel). Voor de gemeente Oisterwijk geldt de afspraak in het kader van de pilot “bouwen binnen strakke contouren”, wat betekent dat woningbouw die wordt opgericht in het kader van deze pilot, binnen de vastgelegde strakke contouren van de kernen Oisterwijk en Moergestel, niet de beperking geldt van “migratiesaldo nul”. De provincies zijn samen met het Rijk verantwoordelijk voor de realisatie van de EHS, die uiterlijk in 2018 moet zijn gerealiseerd. Binnen Nationaal Landschap Het Groene Woud ligt een aantal robuuste natuurgebieden (de eerste schil) die deel uitmaken van de EHS. Verdere vergroting van de EHS is onderdeel van het Uitvoeringsprogramma. Realisatie van de EHS-doelen is zowel mogelijk door