“Nederland Is Voor Nederland” Rotterdam
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
24/8/2011 ERASMUS UNIVERSITEIT “NEDERLAND IS VOOR NEDERLAND” ROTTERDAM Masterthesis Media & Journalistiek Naam: Karlijn van Hoek Studentnummer: 348499 E-mailadres: [email protected] Begeleider: dr. C. Aalberts Tweede lezer: prof. dr. J. Jansz Erasmus Universiteit Rotterdam Erasmus School of History, Culture and Communication (ESHCC) Voorwoord Voor u ligt de afsluiting van vijf mooie studiejaren. De eerste vier jaar bracht ik door in Tilburg op de universiteit en in het studentenleven. Die tijd is onvergetelijk geweest en heeft me veel vrienden, kennis en ervaring opgeleverd. Het afgelopen jaar stond volledig in het teken van mijn studie. De master Media & Journalistiek in Rotterdam bood me de kans mijn wereld iets te verbreden. Hoewel ik het reizen naar Rotterdam in combinatie met de pittige vakken af en toe zwaar vond, besef ik nu waar ik het allemaal voor deed. Een masterdiploma. Deze scriptie over betekenisgeving aan mediateksten door burgers heeft me ook wat tegenslagen bezorgd. Het regelen van de focusgroepen was een helse klus. Verscheidene keren is een groep uitgesteld en zelfs één keer afgezegd. De grootste tegenslag bleek het beschadigde Word-document, waardoor ik een week terug in de tijd geworpen werd. Ook gebeurde er tijdens het schrijven een aantal zaken die nauwelijks nog te verwerken waren, zoals de aanslagen in Noorwegen en het proces tegen Wilders en zijn uiteindelijke vrijspraak. Dat betekent wel dat het onderwerp actueel is, maar ik kon het niet meer gebruiken in mijn onderzoek. Uiteraard gaat het maken van een scriptie je niet in de koude kleren zitten en ik wil veel mensen bedanken die me door deze tijd gesleept hebben. Allereerst wil ik mijn scriptiebegeleider Aalberts bedanken voor de afspraken, zijn kritische blik en het snel beantwoorden van de e-mails. Vervolgens richt ik een groot dankwoord naar alle informanten. Twintig mensen hebben vrijwillig aan dit onderzoek meegedaan en dat heeft voor sommigen best wat moeite gekost. Zonder hen kon ik deze scriptie niet maken, dus enorm bedankt. Mijn studiegenoten in Rotterdam maakten de tijd op de Erasmus Universiteit aangenaam en de moeite van het reizen waard. Mijn vrienden in Tilburg en studievereniging FLoW hebben ervoor gezorgd dat ik een geweldige studietijd heb beleefd de afgelopen jaren. In het bijzonder wil ik Laura, Kim en Meijke noemen, omdat jullie mijn beste vriendinnetjes zijn. Juliette, bedankt voor het nalezen van stukken, een frisse kijk is nooit verkeerd. Maarten, de afgelopen twee jaar waren erg gezellig en ik hoop dat we nog lang goede vrienden blijven. Mijn ouders wil ik bedanken voor hun onvoorwaardelijke steun en liefde en mijn zusje Moniek ook voor het transcript dat ze heeft uitgewerkt. Tenslotte mag ik mijn vriend Rik niet vergeten, die altijd begrip toonde en oplossingen zocht als ik weer eens aan het zeuren was… Karlijn van Hoek, augustus 2011 2 Inhoudsopgave Voorwoord ................................................................................................................................. 2 Samenvatting .............................................................................................................................. 5 1. Inleiding ................................................................................................................................. 6 1.1 Aanleiding ........................................................................................................................ 6 1.2 Opbouw van de thesis ....................................................................................................... 8 2. Theoretisch kader ................................................................................................................... 9 2.1 Moslims in Nederland ...................................................................................................... 9 2.2 Populisme in Nederland .................................................................................................. 14 2.2.1 Definitie populisme .................................................................................................. 14 2.2.2 Aantrekkingskracht populisme ................................................................................ 16 2.3 Media en politiek ....................................................................................................... 19 2.4 Media en de multiculturele samenleving ........................................................................ 24 3. Methode ................................................................................................................................ 28 3.1 Onderzoeksopzet ............................................................................................................ 28 3.2 Informanten .................................................................................................................... 31 3.3 Materiaal ......................................................................................................................... 32 3.3.1 PVV Promotiespot ................................................................................................... 33 3.3.2 ‘Johan Otten werd moslim’ ...................................................................................... 34 3.3.3 Pauw en Witteman ................................................................................................... 34 3.4 Analyse ........................................................................................................................... 36 4. Resultaten ............................................................................................................................. 37 4.1 Invloed van de media ...................................................................................................... 37 4.2 Wat betekent de multiculturele samenleving in Nederland? .......................................... 39 4.3 Immigratie en integratie .................................................................................................. 43 4.4 Allochtonen en criminaliteit ........................................................................................... 45 4.5 Andere problemen met allochtonen ................................................................................ 48 4.6 Moslimvrouwen worden onderdrukt .............................................................................. 51 4.7 De islam en moskeeën horen niet in Nederland ............................................................. 53 4.8 Extremisme ..................................................................................................................... 56 4.9 Wat doet Wilders aan de problemen? ............................................................................. 58 4.10 Hoe ziet onze toekomst er uit? ..................................................................................... 61 3 5. Conclusie .............................................................................................................................. 63 5.1 Vraag en relevantie ......................................................................................................... 63 5.2 Resultaten ....................................................................................................................... 64 5.3 Discussie ......................................................................................................................... 65 5.4 Aanbevelingen ................................................................................................................ 67 Referenties ................................................................................................................................ 69 4 Samenvatting Anti-immigrantpartijen scoren de laatste jaren goed bij verkiezingen en het aantal moslims neemt toe in Europa en Nederland. Burgers uit Noord-Brabant kennen de islam voornamelijk uit de media, want in die provincie wonen weinig moslims. Toch stemmen veel Brabanders op de PVV van Geert Wilders. De media lijken een grote invloed te hebben op de beeldvorming van burgers en bepalen zelfs stemmotieven van burgers. In dit onderzoek is gekeken wat bepaalde mediafragmenten doen met PVV-stemmers en linkse stemmers. In vijf focusgroepen is onderzocht of PVV-stemmers en linkse stemmers anders reageren op de getoonde mediabeelden. Er zijn drie filmpjes getoond: het PVV- campagnefilmpje voor de verkiezingen van juni 2010, een filmpje over een jongen die moslim wordt en een discussiefragment uit Pauw en Witteman over de islam in Nederland. De twintig informanten discussieerden vervolgens over uiteenlopende onderwerpen. Uiteindelijk zijn uit de focusgroepen tien thema’s naar voren gekomen, die blijkbaar erg leven onder de informanten. Over veel zaken zijn PVV-stemmers en linkse stemmers het met elkaar eens. De multiculturele samenleving is goed, zolang het binnen de Nederlandse normen en waarden gaat. De criminaliteitsproblemen moeten opgelost worden, de ouderenzorg moet beter en de politiek zit ingewikkeld in elkaar. Toch zijn er ook veel voorbeelden waarbij de PVV-stemmers en linkse stemmers het niet met elkaar eens zijn. De eerste groep legt de problemen voornamelijk bij allochtonen neer, terwijl linkse stemmers ook problemen noemen met autochtonen. Daarnaast zijn de informanten het niet eens over de capaciteiten van Wilders en de gevaren van de islam. De PVV-stemmers zijn bang voor de islam en de toekomst en linkse stemmers denken dat het wel mee valt. Uit de analyse blijkt dat alle informanten