decembro 2015

Produto Interior Bruto Municipal. Cambio de base contable RESUMO DE RESULTADOS

O Instituto Galego de Estatística publica a adaptación do Produto Interior Bruto por concellos e comarcas á nova base contable 2010.

As novidades nesta publicación son: unha nova ferramenta para a visualización dos resultados e unha desagregación do PIB por grandes sectores para os concellos de máis de 20.000 habitantes.

No ano 2012 o 44% do Produto Interior Bruto de (PIB) concéntrase nos sete grandes concellos de Galicia. é o concello cun maior PIB, seguido da Coruña. Por comarcas, Coruña supera a Vigo e entre ambas comarcas concentran o 36% da actividade económica en Galicia.

Os concellos cun maior PIB por habitante de Galicia son Carballeda de , Muras e As Pontes de García Rodríguez.

O Instituto Galego de Estatística (IGE) publica os datos do Produto Interior Bruto por concellos en base 2010. É unha adaptación das estimacións do PIB municipal á nova base contable1, isto é, garda coherencia cos datos difundidos noutras operacións estatísticas que elabora o IGE e que forman o Sistema de contas económicas de Galicia. Ademais introduce cambios metodolóxicos relevantes na estimación dos impostos e subvencións sobre os produtos por concello.

A publicación inclúe unha nova ferramenta para a visualización dos resultados2 e unha desagregación do PIB por grandes sectores para os concellos de máis de 20.000 habitantes. No caso das comarcas mantense a difusión de 12 sectores produtivos o que permite identificar os sectores económicos nos que as comarcas están especializadas en termos relativos con respecto a Galicia.

O PIB é unha macromagnitude económica que resume o volume de actividade produtiva nun espazo económico nun período de tempo determinado. É o resultado dos procesos de

1 A nova base contable é a adaptación do Sistema de contas económicas de Galicia á nova metodoloxía europea (SEC-2010). Ver http://www.ige.eu/estatico/pdfs/s3/metodoloxias/NotaCambioBase_Contas_gl.pdf 2 Ver http://www.ige.eu/Shiny/PIB_muni/

1

decembro 2015 produción de diversos axentes que operan en cada concello (empresas, fogares, administracións públicas, etc) producindo bens e servizos finais. O PIB vai depender do emprazamento das unidades produtivas nun concello pero o desenvolvemento da súa actividade pode non ter reflexo claro na renda dos fogares.

DATOS POR CONCELLO

O 24,2% do Produto Interior Bruto de Galicia concéntrase nos concellos de Vigo e A Coruña

Vigo é o concello galego cun maior Produto Interior Bruto, 7.036 millóns de euros, seguido da Coruña cun PIB de 6.181 millóns de euros. Nestes dous concellos xérase unha cuarta parte do valor engadido de Galicia.

Produto Interior Bruto. Principais concellos Datos de PIB en millóns de euros Concello 2010 2012 Vigo 7.442 7.036 A Coruña 6.308 6.181 de Compostela 3.576 3.357 2.357 2.225 Arteixo 2.165 2.211 2.265 2.188 1.891 1.805 1.567 1.419 As Pontes de García Rodríguez 512 852 O Porriño 810 751 Fonte: IGE. Produto Interior Bruto Municipal. Base 2010

As sete grandes cidades achegan o 46,5% do PIB de Galicia e ocupan sete dos oito primeiros lugares. Só Arteixo, cun PIB de 2.211 millóns de euros aparece por diante de Lugo, Pontevedra e Ferrol.

No ano 2012 aparece entre os principais concellos de Galicia en termos de actividade xerada o concello das Pontes de García Rodríguez, cun PIB que ascende a 852 millóns de euros, e un incremento respecto a 2010 do 66,6%. Este incremento está estreitamente relacionado coa actividade da xeración de enerxía eléctrica, xa que a central térmica emprazada neste concello duplicou a súa produción con respecto ao 2010.

2

decembro 2015

Estrutura produtiva dos concellos de máis de 20.000 habitantes

Como novidade preséntase unha desagregación en catro grandes sectores económicos, máis os impostos netos sobre os produtos, do PIB municipal naqueles concellos de máis de 20.000 habitantes.

Estrutura do Produto Interior Bruto. Concellos de máis de 20.000 habitantes. Ano 2012 Datos de porcentaxe sobre o PIB (%) Impostos Industria e Concello Primario Construción Servizos netos sobre os TOTAL Enerxía produtos Ames 0,8 7,1 8,5 71,5 12,0 100 Arteixo 0,3 12,9 2,7 80,1 4,0 100 Cambre 0,5 17,2 8,9 62,8 10,6 100 Carballo 2,9 15,2 10,8 60,5 10,6 100 Coruña, A 0,5 10,6 5,9 73,7 9,1 100 Culleredo 0,6 13,2 12,8 63,4 10,0 100 Ferrol 0,4 10,8 3,7 74,9 10,3 100 Narón 0,4 30,7 8,9 50,4 9,7 100 Oleiros 0,6 4,6 19,2 65,3 10,3 100 Ribeira 16,4 20,6 5,7 48,8 8,6 100 Santiago de Compostela 0,3 5,4 7,7 78,9 7,6 100 Lugo 1,3 6,9 6,3 76,0 9,4 100 Ourense 0,1 8,6 8,1 73,9 9,2 100 Cangas 6,6 5,4 9,9 65,8 12,3 100 Estrada, A 6,4 12,7 8,3 61,4 11,2 100 Lalín 11,6 16,3 6,7 55,2 10,1 100 Marín 7,2 16,0 4,4 61,8 10,6 100 Pontevedra 0,1 7,5 9,5 73,3 9,6 100 Ponteareas 3,1 11,5 6,9 66,2 12,3 100 Redondela 1,4 16,1 8,4 62,6 11,5 100 Vigo 1,8 19,9 5,3 65,2 7,7 100 Vilagarcía de Arousa 2,0 14,3 5,3 68,4 10,1 100

GALICIA 4,6 17,0 7,1 62,2 9,1 100,0 Fonte: IGE. Produto Interior Bruto Municipal. Base 2010

Entre os resultados máis significativos desta mellora no alcance da publicación están os seguintes:

 En Ribeira o sector primario achega o 16,4% do PIB municipal. De entre os concellos de máis de 20.000 habitantes é no que o primario ten maior presenza, polo importante peso do sector pesqueiro e acuícola neste concello. En Lalín, o sector primario achega máis dun 11% do PIB.  A achega do sector primario nas sete grandes cidades é moi reducido e só en Vigo e Lugo supera o 1% do PIB.

3

decembro 2015

 En Narón o 30,6% do PIB provén do sector industrial e enerxético, dato moi superior á media galega (17%). En Ribeira e Vigo a achega do sector secundario aproxímase ao 20%.  Nos concellos de Ames, Oleiros, Santiago de Compostela, Lugo, Ourense, Cangas e Pontevedra o peso do sector industrial e enerxético non chega ao 10%  Destaca a presenza do sector servizos no concello de Arteixo (80%). Outros concellos nos que o sector servizos representa máis do 70% da actividade económica son: Ames, A Coruña, Ferrol, Santiago de Compostela, Lugo, Ourense e Pontevedra.  A nova estimación dos impostos provoca que o peso sexa moi diferente nos concellos. Así, en Arteixo, concello no que hai un volume de actividade moi grande pero non tanto de consumo (o IVE é o principal imposto), a achega dos impostos ao PIB é reducida (4%).

Carballeda de Valdeorras e Muras son os concellos cun maior PIB por habitante

Se utilizamos o indicador do PIB por habitante a situación muda. Nos primeiros postos aparecen concellos de poboación reducida, xa que de entre os dez concellos con maior PIB por habitante só tres deles superan os 10.000 habitantes (Arteixo, As Pontes e O Porriño).

PIB por habitante. Principais concellos. Ano 2012 Datos de PIB por habitante en euros PIB por Concello Poboación habitante Carballeda de Valdeorras 98.866 1.754 Muras 93.809 790 As Pontes de García Rodríguez 78.376 10.875 San Cibrao das Viñas 76.775 4.812 Arteixo 70.939 31.171 As Somozas 70.290 1.323 Cervo 61.854 4.466 Cerceda 59.147 5.319 Rábade 46.459 1.676 O Porriño 41.006 18.304 Fonte: IGE. Produto Interior Bruto Municipal. Base 2010; IGE. Cifras poboacionais de referencia

Estes concellos presentan outras características que podemos resumir en tres tipos:

4

decembro 2015

 Concellos que teñen un tecido industrial moi consolidado, están próximos a grandes núcleos e teñen acceso a vías de comunicación de alta capacidade: San Cibrao das Viñas, Rábade ou O Porriño, estarían neste grupo.  Concellos nos que se emprazou un grupo empresarial: é o caso de Arteixo, As Pontes de García Rodríguez, Cerceda, Cervo ou As Somozas. Nos casos de Cerceda e As Pontes, o sector enerxético é primordial.  Concellos nos que se xera un valor engadido moi elevado pola explotación dun recurso natural –a enerxía hidráulica ou eólica fundamentalmente- como ocorre nos casos de Carballeda de Valdeorras ou Muras.

DATOS POR COMARCA

O PIB da comarca da Coruña foi de 10.432 millóns de euros en 2012, isto é, nesta comarca xerouse o 19,1% da actividade produtiva de Galicia. Na de Vigo o PIB ascendeu a 9.431 millóns de euros, o que representa o 17,3% do total. As seguintes, en orden de magnitude, son as de Santiago, Ourense, Ferrol, Lugo e Pontevedra. Estas sete comarcas achegan o 64,1% do PIB total de Galicia.

Produto Interior Bruto. Principais comarcas Datos de PIB en millóns de euros Produto Achega ao PIB Concello Interior Bruto de Galicia (%) 2012 A Coruña 10.432 19,1 Vigo 9.431 17,3 Santiago 4.230 7,7 Ourense 3.180 5,8 Ferrol 2.752 5,0 Lugo 2.627 4,8 Pontevedra 2.364 4,3 O Salnés 1.841 3,4 Barbanza 1.136 2,1 1.090 2,0 Fonte: IGE. Produto Interior Bruto Municipal. Base 2010

Fóra das comarcas cuxa cabeceira é unha grande cidade, destacan as comarcas do Salnés, Barbanza e O Morrazo, cunha achega conxunta do 7,4% do PIB de Galicia.

5

decembro 2015

Porén, ao igual que pasaba no caso dos concellos, se falamos de PIB por habitante a situación das comarcas é diferente. A comarca do Eume presenta un PIB por habitante de 41.231 euros, é dicir un 109% superior á media de Galicia. A Mariña Occidental rexistra a segunda cifra de PIB por habitante con case 30.000 euros por habitante. As comarcas da Coruña e Santiago superan os 25.000 euros.

Se falamos das comarcas con menor actividade por habitante temos que resaltar tres situadas no sur de Galicia: Baixa Limia, A Paradanta e . O PIB por habitante nestas tres comarcas sitúase aproximadamente na metade de Galicia.

Comarcas con maior e menor PIB por habitante Datos de PIB en euros PIB por PIB por Comarca Comarca habitante habitante Eume 41.231Verín 12.334 A Mariña Occidental 29.779 A Barcala 12.333 A Coruña 26.413 Tabeirós-Terra de Montes 12.313 Santiago 25.707 12.284 Vigo 22.523 12.258 Ourense 22.203 11.613 Lugo 21.966Muros 11.145 21.513 Terra de Celanova 10.032 Valdeorras 20.472 A Paradanta 9.695 20.147Baixa Limia 9.250 Fonte: IGE. Produto Interior Bruto municipal. Base 2010; IGE. Cifras poboacionais de referencia

Especialización produtiva por comarca

As estimacións publicadas polo IGE permiten construír uns índices de especialización relativa, que comparan a estrutura produtiva de cada comarca coa estrutura produtiva de Galicia, identificando aqueles sectores máis predominantes, en termos relativos, nas comarcas galegas3. Vinte e dúas comarcas teñen especialización produtiva no sector primario (agricultura, gandería, pesca e silvicultura) e seis comarcas teñen especialización produtiva no sector enerxético (Eume, Ordes, O Ribeiro, , e A Paradanta)

3 O índice calcúlase para cada comarca e sector como o cociente entre o peso do VEB do sector na comarca e o peso do VEB do sector na economía galega. En cada comarca defínese o sector de especialización como aquel que presenta o maior valor dos índices anteriores.

6

decembro 2015

Especialización produtiva por comarca. Ano 2012

Fonte: IGE. Produto Interior Bruto Municipal. Base 2010

A presenza industrial é sobranceira en varias comarcas:

 Especialización produtiva no sector da extracción e fabricación doutros minerais non metálicos: comarcas de , , , , Terras de Celanova, Valdeorras e O Baixo Miño. O 48% do valor engadido galego deste sector xérase nestas comarcas.  Especialización produtiva no sector da madeira (inclúe industria da madeira, do papel e fabricación de mobles): comarcas de , O Sar, Lugo, Pontevedra e Tabeirós- Terra de Montes. Estas cinco comarcas achegan o 30% do valor engadido do sector da madeira.

7

decembro 2015

 Especialización produtiva no sector industrial agroalimentario: comarcas do Barbanza, e O Condado.  Especialización produtiva no sector de fabricación de material de transporte e grandes reparacións (inclúe a fabricación de automóbiles e a construción naval, entre outras): comarcas de Vigo, o Morrazo e Ferrol. O 78,5% do valor engadido deste sector xérase nestas comarcas.

DATOS POR PROVINCIA

Nas provincias da Coruña e Pontevedra xérase máis do 77% da produción final de Galicia

Por agregación dos datos municipais obtéñense os datos provinciais. A provincia da Coruña é a responsable do 45,1% da produción final e ten un PIB por habitante superior nun 9,4% á media de Galicia. Pontevedra supera os 17.500 millóns de euros, pero o PIB por habitante é inferior ao de Galicia. Ourense achega só o 10,5% da xeración de valor na nosa comunidade e é a provincia cun PIB por habitante inferior.

Datos provinciais PIB en millóns de euros; PIB por habitante en euros Produto Produto Achega ao PIB Sobre a media Provincia Interior Bruto Interior Bruto de Galicia (%) galega 2012 por habitante A Coruña 24.620 45,1 21.599 109,4 Lugo 6.725 12,3 19.423 98,4 Ourense 5.728 10,5 17.528 88,8 Pontevedra 17.571 32,2 18.416 93,3 Galicia 54.644 100 19.748 100 Fonte: IGE. Produto Interior Bruto Municipal. Base 2010; IGE. Cifras poboacionais de referencia

Por grandes sectores económicos, destaca o elevado peso do sector primario en Lugo, no que achega un 11,6% do PIB total, cifra que representa seis puntos máis do peso do sector en Galicia. A industria na provincia de Pontevedra e en Ourense presentan un peso superior á media da comunidade, e na provincia da Coruña destaca o sector servizos, cunha contribución ao PIB provincial superior (2,2 puntos) á media galega.

8

decembro 2015

Estrutura produtiva provincial. Ano 2012 Datos en porcentaxes sobre o PIB provincial Industria e Impostos Provincia Primario Construción Servizos TOTAL enerxía netos A Coruña 3,5 16,2 7,1 64,4 8,9 100 Lugo 11,6 15,4 7,0 56,7 9,2 100 Ourense 5,0 19,3 7,4 58,6 9,7 100 Pontevedra 3,2 17,9 7,2 62,4 9,3 100 Galicia 4,6 17,0 7,1 62,2 9,1 100 Fonte: IGE. Produto Interior Bruto Municipal. Base 2010

9

decembro 2015

ANEXO

PIB e PIB por habitante e especialización produtiva relativa PIB en millóns de euros / PIB por habitante en euros

PIB por habitante Comarca PIB 2012 Sector no que está especializado (en termos comparativos á economía galega) 2012

Provincia de A Coruña Arzúa 250 14.469 Primario Barbanza 1.136 16.742 Industria agroalimentaria A Barcala 139 12.333 Primario Bergantiños 898 12.887 Primario Betanzos 645 16.346 Madeira, papel e mobles A Coruña 10.432 26.413 Comercio, transporte e hostalería Eume 1.065 41.231 Enerxía, suministro de auga e xestión de residuos Ferrol 2.752 17.268 Fabricación de material de transporte e grandes reparacións industriais 418 17.778 Metalurxia e produtos metálicos, electrónicos, eléctricos e maquinaria 158 11.145 Primario 450 12.891 Primario Ordes 829 21.513 Enerxía, suministro de auga e xestión de residuos Ortegal 194 13.961 Industrias extractivas e fabricación de outros produtos minerais non metálicos Santiago 4.230 25.707 AAPP, Educación, Sanidade e outros servizos O Sar 340 20.147 Madeira, papel e mobles 186 14.118 Primario 262 13.367 Primario 235 15.788 Primario Provincia de Lugo Os Ancares 137 12.258 Primario 246 17.192 Primario A Fonsagrada 79 13.709 Industrias extractivas e fabricación de outros produtos minerais non metálicos Lugo 2.627 21.966 Madeira, papel e mobles A Mariña Central 550 17.971 Primario A Mariña Occidental 795 29.779 Metalurxia e produtos metálicos, electrónicos, eléctricos e maquinaria A Mariña Oriental 274 16.190 Primario 107 18.944 Primario Quiroga 92 15.530 Industrias extractivas e fabricación de outros produtos minerais non metálicos Sarria 433 18.025 Industrias extractivas e fabricación de outros produtos minerais non metálicos Terra Chá 763 17.673 Primario 448 13.875 Primario A Ulloa 173 17.248 Primario Provincia de Ourense Allariz-Maceda 188 12.770 Primario Baixa Limia 76 9.250 Primario O Carballiño 373 12.914 Metalurxia e produtos metálicos, electrónicos, eléctricos e maquinaria 321 14.145 Primario Ourense 3.180 22.203 Resto da industria O Ribeiro 215 12.284 Enerxía, suministro de auga e xestión de residuos 51 14.985 Primario Terra de Celanova 204 10.032 Industrias extractivas e fabricación de outros produtos minerais non metálicos Terra de Trives 93 19.867 Enerxía, suministro de auga e xestión de residuos Valdeorras 560 20.472 Industrias extractivas e fabricación de outros produtos minerais non metálicos Verín 348 12.334 Primario Viana 119 15.698 Enerxía, suministro de auga e xestión de residuos Provincia de Pontevedra O Baixo Miño 664 12.935 Industrias extractivas e fabricación de outros produtos minerais non metálicos Caldas 489 13.887 Industria agroalimentaria O Condado 500 11.613 Industria agroalimentaria Deza 689 15.272 Primario O Morrazo 1.090 13.105 Fabricación de material de transporte e grandes reparacións industriais A Paradanta 159 9.695 Enerxía, suministro de auga e xestión de residuos Pontevedra 2.364 19.396 Madeira, papel e mobles O Salnés 1.841 16.541 Metalurxia e produtos metálicos, electrónicos, eléctricos e maquinaria Tabeirós-Terra de Montes 342 12.313 Madeira, papel e mobles Vigo 9.431 22.523 Fabricación de material de transporte e grandes reparacións industriais

Fonte: IGE. Produto Interior Bruto Municipal. Base 2010

10

decembro 2015

Para máis información:

Instituto Galego de Estatística Complexo Administrativo San Lázaro s/n 15703 Santiago de Compostela (A Coruña) Contacto: http://www.ige.eu/web/peticioninfo.jsp?paxina=005006001&idioma=gl Teléfono de información: 981.54.15.89 (de 9:00 a 14:00 horas) FAX: 981.54.13.23 Síguenos en Twitter: https://twitter.com/IGE_Estatistica Síguenos en Facebook: https://www.facebook.com/INSTITUTOGALEGOESTATISTICA?sk=wall

11