Sinop'un Toplumsal Yapisi
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
SİNOP’UN TOPLUMSAL YAPISI Co şkun ÖZDEM İR İnönü Üniversite SOSYAL B İLİMLER ENST İTÜSÜ Lisansüstü E ğitim-Öğretim Yönetmeli ği’nin KAMU YÖNET İMİ ANAB İLİM DALI İçin Öngördü ğü YÜKSEK L İSANS TEZ İ Olarak Hazırlanmı ştır. (Malatya, 2007) SİNOP’UN TOPLUMSAL YAPISI Co şkun ÖZDEM İR Danı şman: Doç. Dr. Yusuf KARAKILÇIK İnönü Üniversite SOSYAL B İLİMLER ENST İTÜSÜ Lisansüstü E ğitim-Öğretim Yönetmeli ği’nin KAMU YÖNET İMİ ANAB İLİM DALI İçin Öngördü ğü YÜKSEK L İSANS TEZ İ Olarak Hazırlanmı ştır. (Malatya, 2007) ONAY SAYFASI İNÖNÜ ÜN İVERS İTES İ SOSYAL B İLİMLER ENST İTÜSÜ MÜDÜRLÜ ĞÜNE Enstitümüz Yüksek Lisans Ö ğrenci Co şkun ÖZDEM İR tarafından Doç Dr. Yusuf KARAKILÇIK danı şmanlı ğında hazırlanan “Sinop’un Toplumsal Yapısı” ba şlıklı bu çalı şma, Jürimiz tarafından Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmi ştir. BA ŞKAN :............................................................................................. ÜYE :............................................................................................. ÜYE :............................................................................................. ONAY Yukarıdaki imzaların, adı geçen ö ğretim üyelerine ait oldu ğunu onaylarım. ........../......./2007 Prof. Dr. S. Kemal KARTAL Enstitü Müdürü ONUR SÖZÜ Mezuniyet Tezi olarak İnönü Üniversitesi Kamu Yönetimi Anabilim Dalı’na sundu ğum “SİNOP’UN TOPLUMSAL YAPISI ” ba şlıklı bu çalı şmanın, bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı dü şecek bir yardıma ba şvurulmaksızın tarafımdan yazıldı ğını, bütün yapıtların hem metin içinde hem de kaynakçada yöntemine uygun biçimde gösterilenlerden olu ştu ğunu belirtir, bunu onurumla do ğrularım. ……/……../ 2007 Co şkun ÖZDEM İR 2 ÖNSÖZ Geçmi şten günümüze çe şitli medeniyetlere be şiklik etmi ş, mavi ve ye şilin kucakla ştı ğı Karadeniz’in incisi olan Sinop, do ğal dokusu, ta şıdı ğı tarihi ve kültürel mirası, turizm de ğeri yönüyle ke şfedilmeyi bekleyen güzel yurdumuzun cennet kö şelerinden biridir. Zengin bir kültür mirasına sahip olan Sinop, Anadolu’nun en eski şehirlerinden biri olup ilin ilk yerle şme tarihi M.Ö. 4500 yıllarına kadar uzanmaktadır. Co ğrafi konumu nedeni ile bir çok medeniyete ev sahipli ği yapan kent bu durumu ile bir çok tarihi yapıya sahiptir 175 km.ye ula şan sahili, deniz ve kumsalları, koyları, tarihi kaleleri, do ğal ve yapay gölleri, geni ş orman alanları, yaylaları, eko turizm açısından önemli yerleri ve Sinop halkının misafirperverli ği, yüksek e ğitim düzeyi ve sosyal geli şmi şli ği bir bütünlük içerisinde e şsiz güzellikler olu şturmaktadır. Ancak bugüne kadar yeteri kadar tanıtılamamı ştır. Dünya nüfusunun hızla artması, sanayile şme, sa ğlıksız kentle şme ve do ğal kaynakların bilinçsizce kullanılması sonucu ortaya çıkan en büyük sorun çevre kirlili ğidir. İnsano ğlu ya şadı ğı dünyanın kaynaklarını yüzyıllardan beri bilinçsizce kullanırken, kullandı ğı bu kaynakların tükenip yok olabilece ğini ancak geçti ğimiz yüzyılın sonlarına do ğru fark edebilmi ştir. Bu süreç içerisinde do ğal kaynaklar tahrip edilirken, do ğaya da telafisi mümkün olmayan zararlar verilmi ştir. Belki de Tanrının bir lütfu olarak henüz ke şfedilmemi ş bakir güzelliklere sahip olan Sinop henüz alt ve üst yapı çalı şmaları tamamlanmamı ş, sanayile şememi ş, ekonomik sıkıntılar ve göçle mücadele etmektedir. Bu mücadele içinde tarihi ve doğal güzellikleri bozulmadan çevreci yakla şımlarla alınacak tedbirlere ihtiyacı var aslında. Sinop’un ba şta tarihi ve co ğrafi güzelliklerini aktarıp, toplumsal yapısını ortaya koymaya ve sosyo-ekonomik sorunlarını irdeleyip çözüm önerileri getirmeye çalı ştığım yüksek lisans tezimin tüm ara ştırma, düzenlenme ve yazım a şamasında büyük eme ği olan tez danı şmanım Doç. Dr. Yusuf KARAKILÇIK’a çok te şekkür ederim. Ayrıca; bu aşamaya kadar gelmemde katkısı bulunan ve eme ği geçen, ba şta Enstitü Müdürü Prof. Dr. S. Kemal KARTAL olmak üzere, tüm Ö ğretim Görevlilerine şükranlarımı sunarım. İki yıl boyunca geceli gündüzlü ve hafta sonları zamanlarını çaldığım, ders ve tez yazım aşamasında benden sevgi ve desteklerini esirgemeyen e şim Nebahat Hanıma ve yavrularıma sevgilerimi ve şükranlarımı sunarım. Co şkun ÖZDEM İR 3 SİNOP’UN TOPLUMSAL YAPISI YÜKSEK L İSANS TEZ İ Co şkun ÖZDEM İR İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Danı şman: Doç. Dr. Yusuf KARAKILÇIK ÖZET VE ANAHTAR SÖZCÜKLER Dünya co ğrafyasının en güzel yerinde bulunan Anadolu’muzun Karadeniz kıyısındaki en kuzey ucunda kurulmu ş olan Sinop aynı zamanda Karadeniz sahilinin de orta noktası kabul edilir. Gür a ğaçlı sık ormanları, akarsuları, şelaleleri, gölleri, uçsuz bucaksız kumsalları ve tertemiz denizi ile turizmin her dalında söz sahibi olacak bir do ğası vardır. Sahip oldu ğu bu co ğrafi konumu ile Anadolu tarihindeki birçok uygarlı ğın yerle şim bölgesi olmu ştur. Yine co ğrafyasının bulunmaz özelliklerinden biri olan do ğal limanları nedeniyle tüm zamanlarda deniz ticaretinin vazgeçilmez u ğrak yerlerinin ilk sıralarında yer almı ştır. Barındırdı ğı tüm topluluk ve uygarlıkların izlerini ta şıyan Sinop, sahip oldu ğu antik eserler ve tarihi dokusu ile e şine ender rastlanabilecek bir kültürel zenginli ğe sahiptir. Tunç Ça ğı’ndan bu güne tüm zamanlarda in şa edilmi ş yapıtlarıyla, her uygarlı ğın kendine özgü biçemi (stili) ile yapılmı ş eserleriyle bir dünya mirasıdır. Mevsimine göre her tür balı ğın avlandı ğı ilimizde yöresel yemeklerde de balığın eşsiz lezzetleri sunulmaktadır. Tamamen do ğal olarak yerle ştirilmi ş çok zengin bir mutfak Sinop’ta sizi beklemektedir. Avcılık, nehir kaya ğı (rafting), do ğa gezintisi (trekking), (tırmanı ş) outdoor, yamaç para şütü, sörf yelken, yüzme, dalgıçlık vb. gibi tüm do ğa sporlarının yapılabilmesine imkan sa ğlayan do ğasıyla, yaylaları, da ğları, vadileri ve inanılmaz güzellikleriyle turizm sektöründe her geçen gün daha fazla söz sahibi olmaktadır. Tüm bu tarihi ve do ğal güzelliklerine ra ğmen Sinop yıllarca ihmal edilmi ştir. Belki de hemen do ğusundaki kom şusu Samsun’un gölgesinde kalmı ştır. Ba şta alt ve üst yapı çalı şmaları olmak üzere ça ğda ş kentle şmesini tamamlayamamı ştır. Kentin toplumsal yapısı incelendi ğinde Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren sosyal ve kültürel geli şmelerin öncüsü olmasına ra ğmen ekonomik olarak hep geride kalmı ştır. Yıllarca Güneydo ğu illerine artarak yapılan yatırımlar Sinop’a u ğramamı ştır. Aksine istihdam yaratan ekonomik kurulu şlar kapanmı ştır. Karayollarının yetersiz olu şu, Türkiye’nin üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen denizcili ğin ihmal edilmesi ve var olan havaalanının ekonomik olmama bahanesiyle kapatılması Sinop’u kaderine terk etmi ştir. İş sizlik, halkın yurt içi ve dı şına göç etmesine neden olmu ştur. Bu nedenle Türkiye’de nüfus artmakta iken Sinop’ta azalmaktadır. Ayrıca e ğitim, sa ğlık ve çevre sorunları da çok geç olmadan çözüm bulunması gereken di ğer konulardır. Ba şta uzman personel ve göç sorunu olmak üzere, ekonomik ve sosyal sorunları çözmeye yönelik kapsamlı projeler hazırlanmalı ve gecikmeden hayata geçirilmelidir. Anahtar Sözcükler: Sinop, Toplumsal Yapı, Göç, İş sizlik, Kentle şme. 4 SOCIAL STRUCTURE OF SINOP Master Thesis By Co şkun ÖZDEM İR Institute of Social Sciences, Inönü University, July 2007 Supervisor: PhD. Yusuf KARAKILÇIK ABSTRACT AND KEY WORDS Sinop is located in the furthest point in north and on Blacksea seaside of Anatolia the most beautiful place of earth’s geography and also considered as the middle point of Blacksea seaside. With thick forests of rank trees, streams, falls, lakes, endless beaches and pretty clean sea; it has a nature that can speak authoritatively about every branch of tourism. By this geographical location, it has been the settlement region of many civilizations in Anatolian history. Further, due to its natural harbors which are rare characteristics of its, at all times it has been in the first rows of rare den points of marine commerce. Sinop, reflecting tracks of all societies and civilizations it housed, has unique cultural resources with its antique works and historical tissue. It is a global heritage with constructions built in all times since bronze era and works made by style of each civilization. In our province, hunting all kinds of fish according to the season, unique flavors of fish is served in regional dishes. A pretty rich kitchen has been waiting for you in Sinop, prepared totally naturally. Sinop is improving its importance in tourism sector day by day by its nature, plateau, mountains, valleys and fiords allowing all nature sports such as hunting, rafting, tracking, outdoor, hand gliding, surf sailing, swimming, diving, etc. In spite of all these historical and natural beauties, Sinop has been neglected for years. Maybe it has been shadowed by Samsun, its eastern neighbor. It couldn’t accomplish its contemporary urbanization, mainly infrastructure and superstructure. When the social structure of the city is inspected, it has economically gotten back since the first years of the republic despite being the pioneer of the social and the cultural developments. Aids sent to the eastern provinces for years have not come to Sinop. On the contrary, economical corporations creating employment have been closed. That roads are not sufficient, even though surrounded by the seas from three sides maritime in Turkey is neglected and the airport has been closed because that it was not economically efficient have left the Sinop to its destiny. Unemployment has caused people to immigrate to outside the city and abroad. For this reason, the population in Sinop has been decreasing while