TAK RODZIŁA SIĘ NIEPODLEGŁOŚĆ W 100-Lecie Powstania Wolnej Polski

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

TAK RODZIŁA SIĘ NIEPODLEGŁOŚĆ W 100-Lecie Powstania Wolnej Polski Towarzystwo Naukowe Włocławskie Towarzystwo Płockie Naukowe TAK RODZIŁA SIĘ NIEPODLEGŁOŚĆ W 100-lecie powstania wolnej Polski This is how Independence was born In the 100th anniversary of the restoration of the Polish State pod redakcją Zbigniewa Pawła Kruszewskiego i Zdzisława Jana Zasady Płock–Włocławek, listopad 2018 1 Redakcja naukowa: Prof. Zbigniew Paweł Kruszewski, Płock, TNP Dr Zdzisław Jan Zasada, Włocławek, WTN Recenzenci: Ks. prof. dr hab. Michał Marian Grzybowski, Płock (dla TNP) Prof. dr hab. Piotr Matusak, Warszawa (dla WTN) Redakcja techniczna i korekta: Dr Agnieszka Galczak-Froch, Włocławek, WTN Maciej Wróbel, Płock, TNP © Copyright by Towarzystwo Naukowe Płockie, Płock 2018 © Copyright by Włocławskie Towarzystwo Naukowe, Włocławek 2018 PUBLIKACJA WSPÓŁFINANSOWANA PRZEZ GMINĘ MIASTO WŁOCŁAWEK Wydawcy: Towarzystwo Naukowe Płockie, 09-402 Płock, pl. Narutowicza 8, www.tnp.org.pl Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 87-800 Włocławek, pl. Wolności 20, www.wtn.pl ISBN 978-83-60348-94-9 (TNP) ISBN 978-83-60150-76-4 (WTN) Na okładce: Orzeł na Pomniku Niepodległości na Placu Rejtana w Kowalu. Wykonany z białego granitu przez rzeźbiarza Tadeusza Biniewicza z Gostynina. Odsłonięty 15 sierpnia 2018 r. Napis na cokole: „Ojczyźnie w setną rocznicę odzyskania niepodległości A.D. 2018” Skład i druk: P.P.-H. „Drukarnia” Sp. z o.o. Sierpc, www.drukarniasierpc.pl 2 Spis treści Przemowa ................................................................................................... 9 Krzysztof Budziński Zarys organizacji i działalności Polskiej Organizacji Wojskowej na obszarze 4. Obwodu Rypin w latach 1916–1918 .............................. 11 Dariusz Chrobak Działania oświatowe i społeczne w procesie odzyskania i utrwalenia niepodległości w okolicach Czernikowa na ziemi dobrzyńskiej ........... 29 Marian Cieślak Dwa wydarzenia – jeden pomnik. Historia projektu Pomnika Poległych Obrońców Wisły 1920 roku we Włocławku .......................................... 49 Agnieszka Galczak-Froch Ruchy migracyjne ludności wiejskiej na Kujawach Wschodnich w przededniu I wojny światowej (1900–1914) ...................................... 67 Grzegorz Gołębiewski Rocznicowe uroczystości państwowe w Gąbinie w latach 1928–1931 ..... 89 Krystyna Grochowska-Iwańska Płocczanki na drogach do Niepodległej ................................................ 121 3 Lech Kościelak System kas chorych w budowie odrodzonej Polski ............................. 141 Anna Nadolska Melpomena w służbie Niepodległej. Polska scena teatralna w Bydgoszczy (1918/1919–1920) ........................................................ 165 Ryszard Parzęcki Z historii poradnictwa zawodowego w Polsce na przełomie XIX/XX wieku ...................................................................................... 185 Paweł Piotrowski Działalność Związku Peowiaków na Mazowszu Płockim i Kujawach w latach 1930–1939 ............................................................................... 199 Anna Prokopiak-Lewandowska Odbudowa samorządu terytorialnego w Kowalu w latach 1918–1939 ... 227 Arkadiusz Rzepkowski Skład narodowościowy II Rzeczypospolitej w świetle pierwszego powszechnego spisu ludności z 1921 roku ........................................... 249 Wojciech Jerzy Skotnicki Harcerze Włocławka w walce o niepodległość (1914‒1920) .............. 265 Michał Sokolnicki Płocka organizacja Polskiej Partii Socjalistycznej wobec wojny z Rosją Sowiecką w latach 1919–1920 ................................................. 283 Robert Stodolny Ku Polsce samorządowej: Komitet Obywatelski Kujawski oraz miejscowe Komitety Obywatelskie Aleksandrowa Kujawskiego, Ciechocinka i Włocławka ...................................................................... 303 4 Anna Maria Stogowska Organizacja polskiego samorządu miejskiego w Płocku pod kierunkiem doktora Aleksandra Macieszy .................................... 331 Hanna Szczechowicz Administracja i samorząd Kujaw wschodnich oraz w ziemi dobrzyńskiej w 1918 roku ............................................... 357 Jolanta Załęczny Patriotyczny przekaz zawarty w losach uczestników walk o niepodległość 1914–1920 ................................................................... 399 Zdzisław Jan Zasada Czyn niepodległościowy Włocławskiej Ochotniczej Straży Ogniowej i straży powiatu włocławskiego w latach 1914–1920 .......................... 417 Agnieszka Zdrojewska, Marta Walczak Obrońcy Wisły 1920 roku – bohaterem Zespołu Szkół Akademickich we Włocławku ....................................................................................... 441 5 Contents Preface ........................................................................................................ 9 Krzysztof Budziński Outline of the organization and activities of the Polish Military Organization in the area of the 4th Rypin District in the years 1916–1918 ............................................................................................... 11 Dariusz Chrobak Educational and social activities in the process of regaining and consolidating independence in the Czerników area on the Dobrzyń Region ............................................................................ 29 Marian Cieślak Two events – one monument. The history of The Fallen Vistula Defenders Monument from 1920 in Włocławek .................................... 49 Agnieszka Galczak-Froch Migration movements of the rural population in Eastern Kujawa on the eve of World War I (1900–1914) ................................................. 67 Grzegorz Gołębiewski Anniversary state celebrations in Gąbin during 1928–1931 .................. 89 Krystyna Grochowska-Iwańska Women of Płock on the roads to Independence ................................... 121 6 Lech Kościelak The medical insurance system in the construction of a reborn Poland .... 141 Anna Nadolska Melpomene in service of Independence. Polish theatre in Bydgoszcz (1918/1919–1920) .......................................................... 165 Ryszard Parzęcki From the history of career counseling in Poland at the turn of the 19th and 20th centuries ............................................................... 185 Paweł Piotrowski The activity of the Union of Polish Military Organisation's Members in the region of Płock and Kuyavia between 1930 and 1939 ............... 199 Anna Prokopiak-Lewandowska Reconstruction of territorial self-government in Kowal in the years 1918–1939 ............................................................................................. 227 Arkadiusz Rzepkowski National structure in Polish Republic II in the face of The Polish census of 1921 ....................................................................................... 249 Wojciech Jerzy Skotnicki Włocławek Scouts in the fight for independence (1914–1920) ........... 265 Michał Sokolnicki Płock organization Polish Socialist Party during the war with Soviet Russia in 1919–1920 .......................................................... 283 Robert Stodolny Towards a local government in Poland: the Kujawski Citizens' Committee and the local Civic Committees of Aleksandrów Kujawski, Ciechocinek and Włocławek ................................................................. 303 7 Anna Maria Stogowska Polish municipal government in Płock under leadership of doctor Aleksander Maciesza ............................................................. 331 Hanna Szczechowicz Administration and local government of Eastern Kujawa and Dobrzyn Land in 1918 .................................................................... 357 Jolanta Załęczny Patriotic message from insurgents 1914–1920 ..................................... 399 Zdzisław Jan Zasada The independence act of the Włocławek Volunteer Fire Guard and the guard of the Włocławek municipality in 1914–1920 .............. 417 Agnieszka Zdrojewska, Marta Walczak Defenders of the Vistula 1920 – heroes of the Academic School Complex in Włocławek ......................................................................... 441 8 Przedmowa Preface Klęska wszystkich zaborców w I wojnie światowej stworzyła szansę na wskrzeszenie Polski. W dniu 11 listopada 1918 r. Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową i naczelne dowództwo podległych jej wojsk polskich. Tego samego dnia Niemcy podpisały zawieszenie broni kończące I wojnę światową. Po ponad 120 latach Polska odzyskiwała niepodległość. Zaistniała sytuacja między- narodowa była dla Polski wyjątkowo korzystna, ponieważ wszyscy trzej zaborcy przegrali wojnę. Szansy danej przez historię Polacy nie zmarno- wali i aktywnie przystąpili do przejmowania władzy na ziemiach dotych- czas okupowanych przez państwa centralne. Listopad 1918 r. był dopiero początkiem budowy niepodległej Polski i początkiem walki o jej granice. Odrodzone państwo polskie, czyli Druga Rzeczypospolita Polska, istniało tylko 20 lat, ale w tym krótkim czasie pokolenie naszych przodków, przepojone głębokim patriotyzmem, kierujące się silną wolą pracy i poświęcenia dla dobra ojczyzny, zbudowało suwerenne państwo, w którym sprawnie działały administracja, szkolnictwo, kolejnictwo, dynamicznie rozwijała się gospodarka. To krótkie zestawienie faktów z okresu dwudziestolecia między- wojennego przypomina o wielkim znaczeniu, jakim dla Polaków było odzyskanie niepodległości w listopadzie 1918 r. Niepodległość otworzyła bowiem drogę do budowy Drugiej Rzeczypospolitej. Naszym antenatom, którzy o wolną Polskę walczyli, dla niej pracowali z poczuciem odpowiedzialności i patriotyzmu, winni jesteśmy pamięć
Recommended publications
  • Zarys Historii Polonistyki W Ameryce Północnej BIBLIOTEKA POSTSCRIPTUM POLONISTYCZNEGO
    Zarys historii polonistyki w Ameryce Północnej BIBLIOTEKA POSTSCRIPTUM POLONISTYCZNEGO Redaktorzy naukowi ROMUALD CUDAK, JOLANTA TAMBOR 2012 • TOM 2 Michał J. Mikoś Zarys historii polonistyki w Ameryce Północnej w opracowaniu MAŁGORZATY SMERECZNIAK ze wstępem BOŻENY SZAŁASTY-ROGOWSKIEJ i posłowiem WIOLETTY HAJDUK-GAWRON Uniwersytet Śląski w Katowicach Szkoła Języka i Kultury Polskiej Katedra Międzynarodowych Studiów Polskich Wersja elektroniczna: www.postscriptum.us.edu.pl Recenzent WACŁAW M. OSADNIK Korekta ZESPÓŁ Publikacja sfinansowana ze środków: UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO W KATOWICACH Adres „Postscriptum Polonistyczne” Szkoła Języka i Kultury Polskiej UŚ pl. Sejmu Śląskiego 1, 40-032 Katowice tel./faks: +48 322512991, tel. 48 322009424 e-mail: [email protected] www.postscriptum.us.edu.pl Wydawca Uniwersytet Śląski w Katowicach Szkoła Języka i Kultury Polskiej Katedra Międzynarodowych Studiów Polskich Dystrybucja Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12B, 40-007 Katowice e-mail: [email protected]; www.wydawnictwo.us.edu.pl tel.: 48 32 3592056 Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Wydawnictwo Gnome, Katowice Nakład: 250 egz. ISSN 1898-1593 Spis treści Bożena Szałasta-Rogowska: Pasja Hermesa ........................................................ 7 I. Rys historyczny ................................................................................................... 11 II. Obecność literatury polskiej w Ameryce Północnej i Anglii ..................... 36 III. Bibliografia tłumaczeń z literatury polskiej na angielski ..........................
    [Show full text]
  • „Kamienie Na Szaniec” Na Lekcjach Adaptacja, Czyli O Związkach
    MAGAZYN FILMOWY DLA NAUCZYCIELI PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH „Kamienie na szaniec” na lekcjach Gotowe scenariusze zajęć do wykorzystania w szkole Adaptacja, czyli o związkach literatury i fi lmulmu O roli adaptacji fi lmowejlmowej w edukacji szkolnej Wywiad z Robertem Glińskim Reżyser o pracy nad fi lmemlmem „Kamienie na szaniec” Kamienie na szaniec_v5_11.indd 1 2014-02-12 10:04:12 Nowa Era patronem programu szkolnego do fi lmu Wydawnictwo Nowa Era od lat z dużym sposobem opowiadania. To fi lm trudny i przejmujący, zaangażowaniem stara się propagować edukację fi lmową lecz w tym tkwi jego siła – skłania odbiorcę w szkołach, a także upowszechniać fi lmy stawiające do myślenia, jest też ważnym głosem w dyskusji nie tylko „Kamienie na szaniec” odbiorcom ambitne i mądre pytania. Tym razem o czasach minionych, lecz także o Polsce współczesnej, patronatem szkolnym objęliśmy najnowszą realizację o patriotyzmie i przyjaźni. Roberta Glińskiego „Kamienie na szaniec”. Wchodzący Mamy nadzieję, że obraz Roberta Glińskiego będzie na ekrany obraz zainspirował nas również do przygotowania źródłem wielu cennych przeżyć dla Państwa i uczniów, dla Państwa kolejnego magazynu fi lmowego. a zawarte w magazynie artykuły omawiające rolę Na początku była książka, ważna książka – powieść Aleksandra ekranizacji fi lmowych w edukacji szkolnej, teksty Kamińskiego od samego początku zajmowała szczególną przybliżające tło historyczne wydarzeń z czasów pozycję w kanonie lektur. Przywołując bowiem tragiczne II wojny światowej oraz gotowe scenariusze zajęć wydarzenia z historii Polski, stawia czytelnika wobec trudnych przyczynią się do jeszcze pełniejszej analizy pytań, m.in. o gotowość do walki w obronie ojczyzny, problematyki „Kamieni na szaniec” na lekcjach języka o zapłacenie najwyższej ceny za wolność kraju.
    [Show full text]
  • Remembering Wim Cohen
    Journal of Applied Mathematics and Stochastic Analysis, 14:1 (2001), 1-9. REMEMBERING WIM COHEN RYSZARD SYSKI Department of Mathematics University of Maryland College Park, MD 2072 (Received January, 2001; Revised February, 2001) This article is a short biographical account on deceased Jacob Willem Cohen. Key word: Biography. AMS subject classifications: 01-00, 01-02. There are situations, which at the time of their occurrence seem to be ordinary and usual, but whose significance becomes apparent only later, after the passage of many years. This thought struck me as I looked at a photo of the "Three Musketeers", namely Wim Cohen, Julian Keilson and myself, taken in 1971 at the Rochester Conference. None of us thought that I would be the last to remain alive today. I met Julian at the Chapel Hill Conference in Queueing Theory in 1964 and described our life-long friendship in my "In Memoriam" [6]. My friendship with Wim, which started from the 50's when I was still in London, was described by Wim himself in his article about me in the Special Issue of JAMSA [1]. Here is an excerpt: In June 1955, I received a letter from Harrow, England I looked for- ward to meeting its author. We met in Copenhagen and that encounter was the start of a lasting and most rewarding friendship. I feel it is my privilege and duty to my friend to give a brief account of our friend- ship. This may be regarded as a personal supplement to the book, Liber Amicorum for J.W. Cohen edited by Onno Boxma and myself [2,3].
    [Show full text]
  • Roman Duda (Wrocław, Poland) EMIGRATION OF
    ORGANON 44:2012 Roman Duda (Wrocław, Poland) EMIGRATION OF MATHEMATICIANS FROM POLAND IN THE 20 th CENTURY (ROUGHLY 1919–1989) ∗ 1. Periodization For 123 years (1795–1918) Poland did not exist as an independent state, its territory being partitioned between Prussia (Germany), Austria and Russia 1. It was a period of enforced assimilation within new borders and thus of restraining native language and culture which first provoked several national uprisings against oppressors, and then – in the three decades at the turn of the 19 th to 20 th centuries – of a slow rebuilding of the nation’s intellectual life. Conditions, however, were in general so unfavourable that many talents remained undeveloped while some talented people left the country to settle and work elsewhere. Some of the mathematicians emigrating then (in the chronological order of birth): • Józef Maria Hoene–Wro ński (1776–1853) in France, • Henryk Niew ęgłowski (1807–1881) in Paris, • Edward Habich (1835–1909) in Peru, • Franciszek Mertens (1840–1929) in Austria, • Julian Sochocki (1842–1927) in Petersburg, • Jan Ptaszycki (1854–1912) in Petersburg, • Bolesław Młodziejewski (1858–1923) in Moscow, • Cezary Russyan (1867–1934) in Kharkov, • Władysław Bortkiewicz (1868–1931) in Berlin, • Alexander Axer (1880–1948) in Switzerland. Thus the period of partitions was a time of a steady outflow of many good names (not only mathematicians), barely balanced by an inflow due to assim- ilation processes. The net result was decisively negative. After Poland regained independence in 1918, five newly established or re–established Polish universities (Kraków, Lwów, Warsaw, Vilnius, Pozna ń) ∗ The article has been prepared on the suggestion of Prof.
    [Show full text]
  • J. Appl. Prob. J10050
    J. Appl. Prob. 38, 604–608 (2001) Printed in Israel Applied Probability Trust 2001 OBITUARY: Jacob Willem Cohen Wim Cohen Jacob Willem (Wim) Cohen was born in Leeuwarden, The Netherlands, on August 27, 1923. After completing high school he spent a large part of World War II in hiding, with relatives and friends. During these years he acquired a deep knowledge of large parts of mathematics and physics by teaching himself. After the war, he studied mechanical engineering at Delft University of Technology. While studying at the university, he received an award for a university prize question on ‘plastic buckling of a beam’. In 1949 he completed his Masters studies in Continuum Mechanics and Applied Mathematics (cum laude); and in 1955 he graduated cum laude, at Delft University of Technology, with a PhD thesis entitled ‘On stress calculations in helicoidal shells and propeller blades’ [4]. Like much of his later work, it concerned fundamental research in direct relation to practical engineering problems: his elegant and deep mathematical solution of the problem of stresses and displacements in helicoidal shells and ship propeller blades has proved of greatimportancein ship engineering building. This doctoral thesis unravelled an inconsistency in classical shell theory; the results of the thesis provided the basis for a sound strength calculation of wide blade ship propellers. In the period 1950–1957, Cohen worked as a ‘teletraffic engineer’in the Philips Telecommu- nication Group. About 1950, when Philips entered the field of telephone engineering, Cohen employed Southwell’s relaxation method to solve the problem of leakage flux between the armature and core of a relay, which was an essential question in the design of telephone relays.
    [Show full text]
  • 5 Spis Treści
    Spis treści ARTYKUŁY ARTICLES Czym jest „Szlak karpia”? Percepcja przez Wielkopolan What is the “Carp trail”? Perception of the people from Wielkopolska Region Wojciech Andrzejewski, Sylwia Graja-Zwolińska, Aleksandra Spychała, Maria Urbańska, Jan Mazurkiewicz . 9 Wpływ walorów przyrodniczych Babiogórskiego Parku Narodowego na ruch turystyczny The infl uence of natural values of the Babia Góra National Park on tourist traffi c Joanna Barniak, Maciej Banaś . .16 Krajobraz a turystyka na przykładzie Nadwieprzańskiego Parku Krajobrazowego Lanscape and tourism on Nadwieprzański Landscape Park example Sebastian Bernat . 23 Nie tylko przyroda – elementy kulturowe w programie ścieżek dydaktycznych Not only the nature – heritage elements in the content of educational trails Szymon Bijak . 30 Las miejscem realizacji zajęć edukacyjnych w opinii studentów Wydziału Turystyka i Rekreacja AWF w Warszawie/ Forest as a place of educational activities in opinion of students of the Faculty of Tourism and Recreation AWF Warsaw Artur Bosek, Katarzyna Dzioban, Przemysław Płoskonka . 38 Zmienność warunków wypoczynku człowieka w lesie nad jeziorem w świetle wskaźników bioklimatycznych na przykładzie jeziora Sasek Wielki Variation of leisure conditions in forest by the lake due to bioclimatic indexes based on the example of Sasek Wielki lake Longina Chojnacka-Ożga, Wojciech Ożga . 45 Turystyka rowerowa w lasach w świetle potrzeb i oczekiwań użytkowników Forest leisure cycling (woodland cycling) in the users’ needs and expectation context. Agata Cieszewska, Piotr Wałdykowski, Gabriela Maksymiuk, Joanna Adamczyk, Renata Giedych. 53 Potencjał turystyczny śródleśnych cmentarzy ewangelickich w nadleśnictwach Maskulińskie i Pisz Touristic potential of protestant forests cemeteries in Maskulińskie and Pisz Forest Districts Anna Długozima, Izabela Dymitryszyn, Edyta Winiarska-Lisiecka . .60 Studia i Materiały CEPL w Rogowie R.
    [Show full text]
  • A R T Y K U Ł Y Pomnik Jako Pole Bitwy
    ARTYKUŁ Y ROCZNIKI NAUK SPOŁECZNYCH Tom 7(43), numer 3 – 2015 DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rns.2015.7(43).3-7 JACEK ZYGMUNT SAWICKI POMNIK JAKO POLE BITWY Po wojnie, przez blisko pół wieku, historia Polski podlegała swoistej ideologicz- nej interpretacji, a pamięć była koncesjonowana1. Punktem odniesienia był mit założycielski PRL. Na to, że doktryna marksistowska miała strukturę mityczną, wskazywali już Leszek Kołakowski2, Andrzej Walicki3 czy Mircea Eliade4. Mit za- łożycielski PRL, jak to opisała Joanna Wawrzyniak, opierał się na prostej konstata- cji, iż to wyłącznie polscy komuniści skupieni wokół Polskiej Partii Robotniczej i jej zbrojnego ramienia Armii Ludowej, w ścisłym sojuszu ze Związkiem Radziec- kim, uratowali naród od zagłady i poprowadzili do zwycięstwa nad faszyzmem. A zatem to logika dziejów złożyła po wojnie w ich ręce pełnię władzy5. Maurice Halbwachs zwrócił uwagę, iż historia jest jedna, natomiast pamięci zbiorowych jest tak wiele, ile jest grup, które są jej nośnikami6. Władza komuni- styczna, pozbawiona legalnych podstaw, w dyskursie politycznym chętnie sięgała po argumenty historyczne7. Taki przekaz jest przecież prosty, jasny, komunika- Dr hab. JACEK ZYGMUNT SAWICKI, prof. KUL – kierownik Sekcji Opracowywania Dokumenta- cji Audiowizualnej BUiAD IPN, profesor nadzwyczajny w Instytucie Nauk Politycznych i Spraw Międzynarodowych KUL; e-mail: [email protected] Tytuł artykułu jest trawestacją tytułu książki Enzo Traverso: Historia jako pole bitwy (Warsza- wa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa 2014). 1 L.M. NIJAKOWSKI, Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 2008, s. 115 i n. 2 L. KOŁAKOWSKI, Główne nurty marksizmu, t. 1-3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2009. 3 A.
    [Show full text]
  • Żołnierze Wyklęci
    Marzec 2012 Nr 3/2012/5 – e Wydanie specjalne Polskie Państwo Podziemne ŻOŁNIERZE WYKLĘCI... – to żołnierze podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, stawiających opór próbie sowietyzacji Polski i podporządkowania jej ZSRR w latach 1944–1963. ŻOŁNIERZE WYKLĘCI... – to kontynuacja walki i oporu, podjętej na spotkaniach między władzami cywilnymi Warszawy (prezydent Stefan Starzyński, Radą Obrony stolicy i gen. Juliuszem Rómmlem (dowódca obrony Warszawy) 25. września 1939 r. Brał w nich udział gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz. W tym czasie gen. Rómmel otrzymał od Naczelnego Wodza pełnomocnictwo dowodzenia na terenie całego kraju. Tokarzewski zaproponował, aby w to pełnomocnictwo Rómmel przekazał jemu, w celu zorganizowania zakonspirowanych agentur bądź delegatur wojskowo-politycznych państwa polskiego. Efektem był rozkaz gen. Rómmla: „Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z Rządem pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na całym obszarze Państwa, przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi Tokarzewskiemu- Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic. – J. Rómmel, gen. dyw.” W nocy z 26. na 27. września 1939 r. powstała w Warszawie Służba Zwycięstwu Polski – konspiracyjna organizacja wojskowa, mająca toczyć walkę przeciw obu okupantom. 13. listopada została przekształcona w Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), podlegający Rządowi RP na uchodźstwie. W ten sposób zachowano ciągłość polityczno-wojskowej kontynuacji władz Rzeczypospolitej Polskiej i pośredni wpływ władz państwowych na sytuację w kraju. Powstawało Polskie Państwo Podziemne – tajne struktury państwa polskiego, istniejące w czasie II wojny światowej, podlegające Rządowi RP na uchodźstwie. 14. lutego 1942 r. gen. Sikorski przekształcił ZWZ w Armię Krajową. Jej komendantem głównym został gen. Stefan Rowecki. Utworzenie AK miało służyć scaleniu wszystkich grup wojskowych, podległych do tej pory różnym, podziemnym ugrupowaniom politycznym, w jedną organizację podległą rządowi RP na uchodźstwie.
    [Show full text]
  • Sprawa Jana Mazurkiewicza „Radosława” 1949-1956. Analiza Decyzyjna
    Uniwersytet Warszawski Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Mgr Seweryn Dmowski Sprawa Jana Mazurkiewicza „Radosława” 1949-1956. Analiza decyzyjna Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem Dr. hab. Wojciecha Jakubowskiego Warszawa, 20 czerwca 2012 SPIS TREŚCI PODZIĘKOWANIA ............................................................................................................5 WYKAZ SKRÓTÓW ...........................................................................................................7 WSTĘP ............................................................................................................................... 10 ROZDZIAŁ 1. OŚRODKI DECYZYJNE I DECYDENCI .............................................. 23 PARTIA KOMUNISTYCZNA ..................................................................................................................... 25 POLSKA PARTIA ROBOTNICZA ......................................................................................................... 25 Geneza .................................................................................................................................................. 25 Struktura .............................................................................................................................................. 26 POLSKA ZJEDNOCZONA PARTIA ROBOTNICZA ........................................................................... 29 Geneza .................................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Collector Coins Collector Coins National Bank of Poland
    Collector Coins Collector Coins National Bank of Poland CollectorCollector CoinsCoins face value 10 z∏ face value 2 z∏ metal 925/1000 Ag metal CuAl5Zn5Sn1 alloy finish proof finish standard diameter 32.00 mm diameter 27.00 mm weight 14.14 g weight 8.15 g mintage 92,000 pcs mintage 900,000 pcs Obverse: An image of the anchor as the emblem of Polska Obverse: An image of the Eagle as the State Emblem of the Walczàca (Fighting Poland) on a brick wall. On its background, Republic of Poland. On both sides of the Eagle, the year of issue, top right, the image of the Eagle established as the state emblem 20-04. Below the Eagle, an inscription, Z¸ 2 Z¸. On the rim, an of the Republic of Poland. On the left, circumscribed, the inscription, RZECZPOSPOLITA POLSKA (Republic of Poland), m inscription, RZECZPOSPOLITA (People’s Republic), on the right, preceded and followed by six pearls. The Mint’s mark,––w , under POLSKA (Poland) and the notation of the year of issue, 2004. the Eagle’s left leg. Down left, superimposed on the arm of the anchor, the m inscription, 10 Z¸. The Mint’s mark,––w , under the Eagle’s left leg. Reverse: An image of the anchor as the emblem of Polska Walczàca (Fighting Poland) on a brick wall. On the rim, an Reverse: The image of an Uprising fighter against a brick wall. inscription, 60. ROCZNICA POWSTANIA WARSZAWSKIEGO (60th On the rim, an inscription, 60. ROCZNICA POWSTANIA Anniversary of the Warsaw Uprising); down, the circumscription, WARSZAWSKIEGO (60th Anniversary of Warsaw Uprising); down, 1944-2004, starting and ending with a pearl.
    [Show full text]
  • Otwórz/Open (6MB)
    ZWIĄZEK NARODOWY POLSKI O wartości żołnierza ZABEZPIECZY CIEBIE I CAŁĄ TWOJĄ RODZINĘ Józef Piłsudski Wszędzie, gdzie w długich wojnach i ciężkich trudach żołnierskich pracował człowiek, wszędzie daje on swemu narodowi nowy nabytek kulturalny. Typ człowieka, ZNP oferuje plany ubezpieczeniowe i GŁOS NAUCZYCIELA przechodzącego łatwo nad materialnymi wartościami konta emerytalne, programy stypediolne Kwartalnik życia, przenoszącego ponad nie wartości moralne. Typ dla dzieci i młodzieży, wspomagamy u k a z u je się w USA o d sfy czn ia 1 9 8 6 r., człowieka łatwo znoszącego zmienność losu. byle mieć polskie szkoły, zespoły taneczne i kolportowany no cały świoł możność zachowania najlepszej cząstki swej duszy - sza­ chóralne oraz programy sportowe. W y d a w ca : cunku dla siebie i szacunku dla swego honoru. Uczciwa Komisja Oświatowa praca na najskromniejszych stanowiskach, stałe poszułci- W 2014 roku Związek Narodowy Polski Kongresu Polonii Amerykańskiej wanie zgody ze swym sumieniem, jest ich cechą, nabytą przeznaczył na stypendia dla studentów w codziennym brataniu się ze śmiercią, Jalc ongiś na $250,000, a przez ostatnie 10 lat z Redaktor naczelny: polach bitew, przelewali krew dla honoru swego sztan­ pomocy finansowej ZNP skorzystało ok. Helena Ziółkowska daru i na rozkaz swych wodzów, tak w pracy pokojo­ 4,000 studentów na łączną kwotę wej zmieniają honor sztandaru na honor swej pracy, na $2,150,000,001 Skład Redakcji: honor swej nowej służby, dla której wymagają szacunku, j^^anuta^Schneid^ jako dla części głównej siebie samych. Szukają przy tym radości życia, uśmiechu szczęścia, do którego tęsknili Zostań członkiem ZNP już dziś' Małgorzata Beleik tak długo w pracy wojennej, w robocie bitewnej.
    [Show full text]
  • Copyright © London Branch of the Polish Home Army Ex-Servicemen Association Copying Permitted with Reference to Source and Authors
    Copyright © London Branch of the Polish Home Army Ex-Servicemen Association Copying permitted with reference to source and authors www.polishresistance-ak.org Article 24 Prof. Wojciech Rojek The Polish Underground State in the Final Phase of the Second World War: October 1944 – August 1945 The Polish Underground State (Polskie Panstwo Podziemne – PPP) took on its final form in the spring of 1944, when on May 3rd – on the basis of the President of Poland’s decree concerning the Polish Republic’s interim government in occupied Poland – when the National Council of Ministers (Krajowa Rada Ministrow – KRM), at the head of which stood Jan Stanislaw Jankowski (“Sobol“–“Sable”) was called into being. Already in existence at that time were: the Home Army (Armia Krajowa – AK) under the command of Gen Tadeusz “Bor” (”Forest”) Komorowski, as well as the Council of National Unity (Rada Jednosci Narodowej – RJN), headed by Kazimierz Puzak the veteran socialist (“Bazyli”), officially founded on 9th January 1944 though in actual fact converted from the National Political Representation (Krajowa Reprezentacja Polityczna) in March 1944. The KRM was the counterpart to the Polish Government-in-Exile in London; the RJN was the homeland equivalent of the parliament, and the AK represented the Polish Army in the occupied homeland. The period under consideration here began with the Polish-German understanding reached on 2nd October for a “ceasefire in Warsaw” which effectively ended the Warsaw Rising. During the fighting some 10,000 Polish insurgents from the AK and other military organizations were killed, some 7,000 were reported missing and another 5,000 were seriously wounded.
    [Show full text]