LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 7913

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. www.wochenblatt.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche8016 Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Nr 34 (1168), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202 22 – 28 VIII 2014, cena 2,40 zł (VAT 5%)

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt..pl WOCHENBLATT Zeitung der Deutschen in Polen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Nanu? LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensZawrzało untersagt. o tym, jak Polski nie zaproszono Pdo okrągłego stołu w sprawie rozwiązania konfliktu na Ukrainie, Novellierung które odbyło się w Berlinie, w me- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.diach nad Wisłą zawrzało. I nie brakuje opinii, że jest to porażka LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensgospodarzy spotkania untersagt. – Niemiec, ale czy na pewno? Przecież gdyby polska dyplomacja była silniejsza, mogłaby się upomnieć o obecność swoje- go przedstawiciela w berlińskich nötig rozmowach i wtedy zapewne nikt LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.nie powiedziałby nie! Tak jednak nie jest, a dowodzi tego fakt, że o udział LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensPolski w tych untersagt. rozmowach nie zabie- gał nawet Kijów, który najwyraźniej nie wierzy w skuteczność polskiej dy- plomacji i stawia na najsilniejszych. Stąd do rozmów zasiedli dyplomaci Ukrainy, Rosji, Francji i Niemiec. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Rafał Bartek (links), Co-Vorsitzender der Gemeinsamen Regierungs- und Minderheitenkommission, glaubt ebenso wie der Abgeordnete Ryszard Galla, dass Umzug die Novellierungsvorschläge zum Minder- Liebe Leser, heitengesetz den Minderheiten in Polen die Redaktion des Wochenblatts, wie nutzen können. Foto: Jerzy Stemplewski auch die in Oppeln ansässigen elek­ LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.tronischen Medien der Minderheit (TV und Rundfunk) sind umgezogen. Sie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensfinden uns NICHT untersagt. mehr auf der Pasche- Vor knapp zehn Jahren wurde vom Sejm das Gesetz über nationale und ke an der ul. Powstańców Śląskich 25, sondern ab sofort wieder wie früher ethnische Minderheiten sowie Regionalsprachen verabschiedet. Manche im Oppelner SKGD-Gebäude an der ul. Marii Konopnickiej 6 in 45-004 Opole Mängel bieten Raum für eine nun mögliche Novellierung. Rafał Bartek (Oppeln) – nun jedoch unmittelbar im Erdgeschoss rechts. Telefonisch sind LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. und der AbgeordneteLARES: Niniejszy Ryszard materiał Galla służy treiben wyłącznie das do Anliegen czytania. voran. Powielanie w jakikolwiekLesen Sie S.sposób 11 zabronione.wir nur noch unter der Nummer 77 4 546 556 zu erreichen. Die bestehenden LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensE-Mail-Adressen untersagt. bleiben erhalten. Werbung / Reklama Przeprowadzka Bernard Czok warsztat Drodzy Czytelnicy! Poszukujemy Zarówno redakcja Wochenblatt.pl, jak l mechanika pojazdowa i media elektroniczne mniejszości (TV i pracowników fizycznych ze znajomo- l części używane LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ścią języka niemieckiegoLARES: do prac: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.radio) mające swoją siedzibę w Opolu l lakiernictwo są po przeprowadzce, co oznacza, że n magazynowych l nie znajdziecie nas już na Pasiece przy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. n recyclingowychLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung blacharstwo ist strengstens untersagt. Oferujemy: l wynajem samochodów ul. Powstańców Śląskich 25, lecz znów n na produkcji – jak wcześniej – w budynku opolskie- oraz specjalistów z j. niemieckim: n atrakcyjne wynagrodzenie go TSKN przy ul. Marii Konopnickiej 6, elektryków, spawaczy, kierowców n zakwaterowanie na terenie 46-022 Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b tel./fax: 77 456 86 58 45-004 Opole, odtąd jednak bezpo- C+E, ślusarzy, operatorów koparek Niemiec CENTRUM kom. 602 369 462 (A4) średnio na parterze po prawej stronie. i ładowarek n opiekę polskiego biura 661 333 777 Nasz numer telefonu: 77 4 546 556, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie7963 POMOCYdo czytania. Powielanie w604 jakikolwiek 963 702 sposób zabronione.adresy e-mailowe nie uległy zmianie. Zainteresowanych prosimy o wysyłanie CV DROGOWEJ www.autoczok.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES:na e-mail: Diese [email protected] Materialien lub sind Tel. lediglich 32 279 96 80 zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens7877 Werbung / Reklama untersagt.

Nagrobki Płytki granitowe Schody Blaty Kominki Tarasy Nowy punkt: Oddział Zakład Kamieniarski PPHU Sati Ekspozycja nagrobków 46-073 Wrzoski, ul. Wrocławska 24 46-020 Krzanowice, Stara Droga 6 i 8 tel. kom. 880 370 130, 784 518 593 tel. kom. (+48) 666 523 384 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszytel. (+48) 77 546 22 materiał 78 służytel. (+48) 77wyłącznie 546 21 84 do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. [email protected] [email protected] 7706 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.od 1499 zł Jeglicheod 76 zł/m² Vervielfältigungod 280 zł/m² od 320ist zł/m² strengstensod 280 zł/m² untersagt.od 76 zł/m²

ISSN 2082-8195      

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche8017 Vervielfältigung ist strengstens   untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

2 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum M Leseneinun gbereitgestellt.en opi Jeglichenie Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 22. – 28. August 2014 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Powrót do centrum Śląsku,LARES: ojczyznoNiniejszy materiał moja! służy wyłącznie dosierpnia czytania. od godz. 19.00Powielanie w po- w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mieszczeniach stowarzyszenia MitOst27 w Berlinie-Moabit odbędzie się LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenwieczorek bereitgestellt. międzynarodowy z udziałem Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zurück zur Mitte Ewy Przyśliwskiej, którego temat brzmi: „Mniejszości narodowe i etniczne w Pol- sce”. Stowarzyszenie MitOst zostało za- m 27. August findet um 19 Uhr zu werden und niemals zu sein.“ Das łożone w 1996 roku przez lektorów Fun- in die Räumen von MitOst e.V. in hat der Kunstkritiker Karl Scheffler vor dacji im. Roberta Boscha. W zaproszeniu Berlin-MoabitA ein Länderabend dieses 104 Jahren geschrieben, als Berlin seinen czytamy, że w skali Europy przeciętny Vereins mit Ewa PrzyśliwskaLARES: zum NiniejszyThema ersten großenmateriał Aufschwung służy und Bauboom wyłącznie odsetek do migrantów czytania. wynosi 6,7% Powielanie ludności, w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. „Nationale und ethnische Minderheiten im Deutschen Kaiserreich nahm. Deut- natomiast w Polsce jest to obecnie tylko in Polen“ statt.LARES: MitOst Diese wurde Materialien 1996 von lichstes sind Zeichen lediglich des aktuellen Bauboomszum Lesen 1,8%. bereitgestellt. Prowadząca spotkanie Jegliche chciała Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Lektoren der Robert-Bosch-Stiftung ge- ist, dass das wirkliche Herz der Stadt wie- m.in. dowiedzieć się, jak doszło do tego, gründet. In der Einladung heißt es, dass der entsteht, das im Krieg ausgebrannte że kraj, który w XIV wieku określano europaweit die Durchschnittszahl von Stadtschloss, das die DDR letztlich abrei- mianem „kraju bez stosów” czy „kraju Migranten 6,7% der Bevölkerung betrage, ßen ließ, um einen Paradeplatz sowie den heretyków”, kraj, w którym w roku 1931 in Polen seien es heutzutage nur 1,8%. Palast der Republik zu bauen. Das ganze tylko 69% ludności stanowili Polacy, teraz Die Referentin möchte unter anderem wird am Ende zwar mehr eine Kulisse jest jednym z najbardziej „jednorodnych” der Frage nachgehen:LARES: „Wie ist es Niniejszy dazu sein, als materiał originalgetreu, służy da das Innenleben wyłącznie państw do w Europie. czytania. Chodziło Powielanieoczywiście w w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gekommen, dass das Land, das im 14. im nun „Humboldtforum“ genannten pierwszym rzędzie o problemy, z jakimi Jahrhundert als „Land ohne Scheiterhau- Komplex heutigen Erfordernissen von borykają się w Polsce mniejszości. fen“ undLARES: „Land der DieseHäretiker“ Materialien bezeichnet Kultureinrichtungen sind lediglich dienen wird. zum Aber Lesen Fakt, bereitgestellt. iż tak niewielka społeczność Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wurde, das Land, in dem 1931 nur 69% rein äußerlich, erhält die Stadt dennoch działająca w stolicy Niemiec zajęła się der Bevölkerung Polen waren, jetzt einer ihren Anker aus über 700 Jahrhunderten kwestiami, które nas dotyczą, świadczy der „homogensten“ Staaten Europas ist?“ Stadtgeschichte zurück, der den Aufstieg oczywiście o tym, że mamy tu do czynie- Sznejweis Andrzej Rys. Natürlich geht es jedoch vornehmlich um des Provinzstädtchens zur Weltstadt stetig nia z tematem autentycznie niszowym, die aktuellen Schwierigkeiten der Min- begleitete. In der gähnenden Innenstadt- na którego rangę wskazują też odmo- jest to, że odradza się prawdziwe serce mieściu wznosi się już na wysokość trzech derheiten in Polen. leere ragt mittlerweile bereits der Rohbau wy uczestnictwa w spotkaniu ze strony miasta, czyli spalony podczas wojny za- pięter, choć na razie jeszcze w stanie su- Dass sich ein kleinesLARES: Netzwerk Niniejszy in der über drei materiał Etagen in diesłuży Höhe, wyłącznie der das berlińskich do czytania. polityków. Co jestPowielanie mimo to mek wmiejski, jakikolwiek który władze NRD sposób kazały zabronione.rowym, budowla, która przyćmi projekt LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. deutschen Hauptstadt diesen, uns betref- Projekt des Wiederaufbaus der Dresd- bardziej ponętnego od pomysłu, by pod rozebrać, aby zbudować plac defilad oraz odbudowy kościoła NMP w Dreźnie już fenden LARES:Fragen annimmt, Diese ist gleichfalls Materialien na- ner Frauenkirche sind lediglich allein schon zum in seiner Lesen koniec bereitgestellt. lata spędzić długi weekend Jegliche w Berli- Pałac Vervielfältigung Republiki. Całość będzie ostatecznie ist strengstens choćby ze względu untersagt. na swój wymiar hi- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. türlich auch ein Zeichen dafür, dass wir es historischen Dimension in den Schatten nie i ożywić dyskusję własnymi przyczyn- stanowiła raczej coś w rodzaju kulis, ani- storyczny. Szkopuł w tym, że już teraz hier mit einem echten Nischenthema zu stellen wird. Doch es tut sich bereits eine kami z życia mniejszości niemieckiej? Bo żeli będzie wierna oryginałowi, jako że luka w budżecie przeznaczonym na jego tun haben. Auch Teilnahmeabsagen aus Finanzierungslücke im Gesamtetat von jak wiadomo, do Berlina zawsze warto wnętrza kompleksu zwanego odtąd „Fo- sfinansowanie, co miałoby w znacznej der Berliner Politik deuten vom Stellen- 590 Millionen Euro auf, in dem Spenden pojechać. A poza tym „Berlin jest ska- rum Humboldta” będą służyły potrzebom części nastąpić z wolnych datków, wynosi wert. Was liegt aber näher, als einmal ein einen wesentlichen Beitrag leisten sollen. zany na to, by nieustannie się stawać, właściwym dla placówek kulturalnych ogółem 590 milionów euro. verlängertes Spätsommerwochenende in Das, was Warschau gleich nach dem nigdy nie będąc”, jak napisał 104 lata doby obecnej, niemniej z punktu widze- To, czego Warszawa dokonała zaraz Berlin zu verbringen LARES:und die Diskussion Niniejszy Krieg leistetemateriał – die Rückkehr służy derwyłącznie Mit- temu krytykdo czytania. sztuki Karl Scheffler, Powielanie kiedy nia samego w jakikolwiek wyglądu zewnętrznego sposób miasto zabronione.po wojnie, czyli powrót centrum dzięki LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. durch eigenes Berichten aus der deutschen te auch durch den Wiederaufbau des to Berlin przeżywał swój pierwszy wielki mimo to odzyska swoją „kotwicę”, która symbolicznej odbudowie zamku miej- Volksgruppe zu beleben? Berlin ist ja be- Stadtschlosses zu symbolisieren – holt rozkwit i boom budowlany w dziejach przez 700 lat towarzyszyła jego przera- skiego, Niemcy nadrabiają dopiero w 25 kanntlichLARES: immer eine Diese Reise wert Materialien ist. Und: Deutschland sind nun lediglich immerhin 25 Jahrezum nach Lesen Cesarstwa bereitgestellt. Niemieckiego. Najdobitniejszą Jegliche dzaniu Vervielfältigung się z prowincjonalnego miasteczka ist strengstens lat po upadku muru.untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „Berlin ist dazu verdammt, immerfort dem Mauerfall nach. oznaką aktualnego boomu budowlanego w metropolię. W ziejącym pustką śród- Till Scholtz-Knobloch

Die Gedanken sind frei LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieProsto w jakikolwiek z sposób Sejmu zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES:Verbrechen Diese Materialien sind ohnelediglich zum Schuldner? Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Więcej determinacji Poseł Ryszard Galla Vor ein paar Wochen hat der VdG über eine Sitzung im Sejm informiert, April 1945 als kommunistisches Verbre- die der Oberschlesischen Tragödie gewidmet war. Als Teilnehmer dieser chen und Verbrechen gegen die Mensch- topień wodny w Malczycach to przy- Staustufe denken viele sicherlich an ei- lichkeit tituliert hat – Nachkömmlinge kład kosztownej i źle realizowanej in- nen kleineren oder größeren Staudamm Debatte konnte ich damals mit Zufriedenheit informieren, dass die von Opfern in Polen nicht wirklich westycjiS gospodarczej. Oczywiście, kiedy und einen Wasserstau. Die Fakten sind Tatsache, dass sich das Parlament der Thematik der Deportation in die Gerechtigkeit erwarten können. Diese słyszymy „stopień wodny”, to wydaje nam jedoch anders. Ich konnte vor mehreren Sowjetunion und derLARES: zahlreichen Niniejszy Nachkriegslager materiał für die służy Deutschen wyłącznie und Gerichtsentscheidung do czytania. zwingt Powielanie mich, auch się, że w jest jakikolwiek to mniejsza lub większa sposób prze- zabronione.Tagen die Investition selber sehen und LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ohne die genaue Begründung zu kennen, groda na rzece i spiętrzenie wody. Fakty war überrascht von ihrer Größe. Da als DeutscheLARES: Anerkannten Diese Materialien angenommen hat. sind lediglich zum Lesendie Frage bereitgestellt. zu stellen: Wie weit Jegliche ist dies są jednakVervielfältigung inne. Kilkanaście dni ist temu strengstens werden also ein untersagt. Wasserkraftwerk, eine LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ies schien mir ein Meilenstein ei- Antrag, die Deportation mit der Klausel Folge des Glaubens und Entschlossen- miałem okazję zobaczenia tej inwesty- Schleuse und ein Wehr gebaut, was die nes gerechten Gedenkens des deut- der Unverjährung zu versehen, geäußert. heit, allein den Russen die volle Schuld cji i byłem zaskoczony jej wielkością, bo Baumaßnahme auch quasi automatisch schenD Leides in Polen zu sein. Und es Bereits seit fünf Jahren kämpft Rafał zuzuschreiben oder wie weit herrscht jest to budowa elektrowni wodnej, śluzy auf die umgebenden Wald- und Agrar- wird so vielleicht auch werden. Meine Kołodziejczyk vor Gericht – von der die Angst vor politischen oder finanzi- i jazu, których budowa spowodowała też gebiete ausgeweitet hat. Das Vorhaben positive Einstellung ist jedoch nach dem ersten bis zur obersten Instanz. Und ellen Konsequenzen, wenigstens einen rozszerzenie się inwestycji na otaczają- verändert damit auch die Kultur der 14. August stark gesunken, denn an die- immer verließ er den Tempel der Ge- Teil der Schuld dem polnischen Staat cy teren leśny i rolniczy. W ten sposób Wasserressourcen, denn bei der Erhö- sem Tag hat das KattowitzerLARES: Berufungs Niniejszy- rechtigkeit, materiał ohne das służy Gefühl wyłącznie gerecht zuzuschieben. do czytania. Powielanieprzedsięwzięcie w jakikolwiek to wprowadziło sposób też zabronione.hung des Wasserpegels um einige Me- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gericht ein weiteres Mal die Klage um behandelt worden zu sein. Bernard Gaida zmiany w kulturze zasobów wodnych, bo ter musste man auch eine Infrastruktur EntschädigungLARES: des Diese Sohnes einesMaterialien durch Traurig sind ist, dasslediglich – obwohl das zum Institut Lesen bereitgestellt. Jeglichepodnosząc Vervielfältigung kilka metrów w górę poziom,ist strengstens bauen, die sich angemessenuntersagt. auf die Um- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Deportation ums Leben gekommenen des Nationalen Gedenkens (IPN) schon Wersja polska na blogu trzeba było też zbudować infrastrukturę, gebung auswirkt, auch die etwas weiter Schlesier abgelehnt. Laut dem Bericht, in Jahre 2006 die Deportation der Be- która w sposób właściwy oddziaływałaby entfernte. hat sich das Gericht auch gar nicht zum wohner Schlesiens zwischen Januar und Bernarda Gaidy na www.vdg.pl na sąsiedztwo, także to dalsze. Ich persönlich halte diese Investition Osobiście uważam, że jest to inwe- für gut geplant, aber furchtbar schlecht stycja dobrze zaplanowana, ale fatalnie realisiert! Nicht zuletzt deshalb musste realizowana! Po raz kolejny bowiem die Fertigstellung nun zum wiederhol- BartekLARES: konkret Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieprzesunięto w jakikolwiek termin zakończenia sposób prac, zabronione.ten Mal verschoben werden, so dass die LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. przez co inwestycja ta trwa już 18 lat, a Maßnahme mittlerweile seit 18 Jahren LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichemiała Vervielfältigung być zakończona, po wielu ist aktu strengstens- dauert. Bis vor kurzemuntersagt. hieß es nach den LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. alizacjach, na koniec 2015 roku. Mało vielen Aktualisierungen noch, man wol- Sama „śląskość” to za mało… tego, dzisiaj wcale nie jest pewne, że zo- le Ende 2015 damit fertig werden, doch ostatnich tygodniach obserwu- słuszna, ale czy droga właściwa? Czy na niemieckiej, polskiej i czeskiej. Element stanie zakończona w 2017 roku! Szkoda, schon heute ist es gar nicht mal sicher, jemy intensyfikację działań poli- pewno swego rodzaju „konserwowanie” czeski dzisiaj pozostaje najsłabszy, a nie- bo przedsięwzięcie to już pociągnęło ob mit einem Abschluss 2017 fest zu tycznychW związanych ze „śląskością”. Z śląskości w pewnych nowych ramach miecki przy braku znajomości języka jest za sobą potężne koszty, a z informacji, rechnen ist! Dabei hat das Vorhaben ja jednej strony mamy informację o tym, ze tej śląskości się przysłuży? Z historii mocno zagrożony. Czy jednak „śląskość” które do mnie dotarły, wiem, że np. cała bereits immense Kosten verschlungen sąd w Opolu wykreślił z rejestru stowa- Górnego Śląska wiemy, że takie pró- może przetrwać bez elementów czeskich, dusza tej elektrowni wodnej, czyli tur- und ich weiß auch aus Informationen, rzyszeń StowarzyszenieLARES: Osób Narodo Niniejszy- by były materiał już dokonywane, służy choćby wyłącznie przez a szczególnie do czytania. niemieckich? Powielanie Przetrwać biny, w od jakikolwiektrzech lat czeka w paczkachsposób u zabronione.die mir mitgeteilt wurden, dass bei- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wości Śląskiej, a z drugiej – informację pewną „folkloryzację” kultury śląskiej może, ale nie będzie już autentyczna. wytwórcy w Czechach i cały czas są ak- spielsweise das eigentliche Herzstück o tym,LARES: że Sejm zajmie Diese się Materialienobywatel- w okresie sind PRL-u, lediglich o czym pisze zum w swej Lesen O tym bereitgestellt. jednak, co stanie się ze Jegliche „śląski- tualizowane Vervielfältigung umowy na ich montaż. ist To strengstens z des Wasserkraftwerks, untersagt. die Wasserturbi- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. skim projektem nowelizacji Ustawy o książce „Śląsk wymyślony” śp. Michał mi” inicjatywami, zdecyduje ostatecznie kolei powoduje, że za to wszystko trzeba nen, seit drei Jahren noch komplett ein- mniejszościach, gdzie zgodnie z intencją Smolorz. Te celowe działania częstokroć polityka, ale miejmy świadomość, że jeśli czeskim partnerom płacić, począwszy gepackt beim Hersteller in Tschechien wnioskodawców miałaby się pojawić spłycały postrzeganie tego, co śląskie, chcemy pielęgnować naszą „śląskość”, od magazynowania po wydłużanie ter- warten und die Montageverträge bloß nowa mniejszość etniczna – śląska. właśnie dlatego, że ktoś na siłę próbo- nie jest nam konieczna trzecia droga, minów dokończenia tej inwestycji itd. immer weiter aktualisiert werden. Was Wczytując się w intencje wniosko- wał je uchwycić w sztuczne, a w tym lecz lepsze wykorzystanie instrumen- Malczyce są zatem przykładem tego, wiederum zur Folge hat, dass man für all dawców czy inicjatorów tych działań przypadku jeszcze stricte polskie ramy. tów, które już dzisiaj mamy – jak choćby jak nie należy realizować inwestycji. To das an den tschechischen Partner zah- dowiadujemy się, żeLARES: chodzi o zachoNiniejszy- Tymczasem materiał dla mnie służy śląskość wyłącznie to coś możliwości do czytania. nauki języka niemieckiego Powielanie także w dowód jakikolwiek na to, że potrzebna sposób jest zabronione.len muss, angefangen bei der Lagerung LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wanie tego, co śląskie – mowy, kultury, więcej, to kultura, tradycja i mowa, która jako języka mniejszości. tutaj zdecydowana interwencja i de- bis hin zur ständigen Verlängerung der tradycjiLARES: – od zapomnienia. Diese Materialien Intencja czerpie sind raz więcej, lediglich a raz mniej zum z kultury Lesen bereitgestellt.Rafał Jegliche Bartek terminacja, Vervielfältigung by rzeczywiście to, ist co sięstrengstens Fertigstellungstermine. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ustala, w tym sposoby finansowania i Maltsch a.d. Oder ist somit ein Bei- czas realizacji, były przestrzegane. spiel dafür, wie ein Großprojekt nicht Du bist verrückt mein Kind, du musst nach Berlin. umgesetzt werden soll. Es ist auch ein Mehr Entschlossenheit Beweis dafür, dass hier entschlossen Franz von Suppé (1819-95), österreichischer Operettenkomponist interveniert werden muss, damit die ie Staustufe in Maltsch a.d. Oder vertraglichen Vereinbarungen, darunter Zwariowałeś,LARES: moje Niniejszy dziecko, musisz materiał pojechać służy do Berlina. wyłącznie do czytania. PowielanieD w(Malczyce) jakikolwiek steht beispielhaft sposób für zabronione.Finanzierung und Laufzeiten, in Zukunft LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Franz von Suppé (1819–95), austriacki kompozytor operetkowy ein kostspieliges und schlecht realisier- auch tatsächlich eingehalten werden. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichetes VervielfältigungWirtschaftsvorhaben. Beim ist Begriff strengstens Notiert untersagt. von Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 34/1168LARES: Diese Materialien sind pO lediglichlitik und zum Gese Lesenllschaft bereitgestellt. Po Jeglichelityka i sVervielfältigungpołeczeństwo ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 3 Z Vaterlandu Autobahnen: Kilometerlange Staus

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Potęga barw LARES: Niniejszyśw. Mikołaja materiał we Freibergu. służy W wyłącznie ramach do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. W ramach obchodów Dnia Otwarte- uroczystości przewodniczący landtagu Nichts geht mehr LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. go ZabytkuLARES: 14 września Diese zainteresowane Materialien Rösler sindwygłosi lediglichreferat, po czym zum rozpocz Lesen- „Der Menschbereitgestellt. hat das Auto erfunden, Jegliche Vervielfältigung ist strengstensAls Reaktion untersagt.auf die Schlangen erklär- osoby będą mogły zwiedzić ponad 7500 nie się dyskusja panelowa. W gronie um bequem sitzend im Stau zu ste- te Regierungschef Tusk die restlichen zabytków usytuowanych na terenie ca- dyskutantów będzie przewodniczący Augustwochenenden bis Ende der Som- łych Niemiec. Jak poinformowała Nie- zarządu federalnego Stowarzyszenia hen“, soll der aus Breslau stammen- merferien als mautfrei. Allerdings nur miecka Fundacja Ochrony Zabytków, na rzecz Wspierania Zagrożonych Na- de Aphoristiker Andrzej Majewski auf der A1, die Hauptstrecke in Richtung motto tegorocznych obchodów brzmi: rodów, Tilman Zülch. Po zakończeniu einmal gesagt haben. Ostsee. Der Urlaubsverkehr soll so ent- „Barwy”. Przewodnicy wycieczek będą uroczystego aktu, które przewidziano lastet werden. Die restlichen Autobahnen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. informować zwiedzających,LARES: jak na Niniejszy prze- na godz. materiał 12:30, uczestnicy służy udadzą wyłącznie się na emeint do czytania. damit wird er Powielaniesicher nicht w jakikolwiek sposób zabronione.bleiben weiterhin gebührenpflichtig. Und strzeni dziejów architekci i budowniczo- cmentarz wypędzonych we Freibergu, die Situation haben, die Polen in in der Tat sind die Staus – gerade auch LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wie wykorzystywaliLARES: Diese fakt oddziaływania Materialien największą sind w swoim lediglich rodzaju nekropolię zum Lesen diesemG bereitgestellt. Sommer bewegt. Oder Jegliche eben Vervielfältigung ist strengstensam langen Himmelfahrtswochenende untersagt. – barw na ludzi. w całych Niemczech. S-K nicht bewegt, um im Bild zu bleiben. auf der Nord-Süd-Trasse ausgeblieben, Denn wer dieser Tage auf den Autobah- zumindest an den Mautstellen. 1,2 miliona z 9 milionów Missa pro defunctis nen zwischen Oder und Bug unterwegs Trotzdem kommt das Thema Au- Z liczby około dziewięciu milionów Requiem urodzonego w 1910 roku ist, steht häufig. Grund sind kilome- tobahnen nicht aus den Schlagzeilen dzieci, które w latach 2000–2012 przy- w Berlinie kompozytora Romana Ma- terlange Staus, die sich vor allem vor heraus. Über die Autostrady, wie sie auf szły na świat w Niemczech, 8,5 miliona ciejewskiego zabrzmi po raz pierwszy den Mautstellen bilden. Denn anders Polnisch heißen, wurden in den vergan- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dzieci automatycznieLARES: nabyło prawo Niniejszy do w Niemczech materiał podczas służy polsko-nie wyłącznie- als in Deutschland,do czytania. wo es bislangPowielanie erste tobahngebühr w jakikolwiek regelmäßig entlang sposób der zabronione.genen Jahren immer wieder Witze ge- niemieckiego obywatelstwa, jednak w mieckiego projektu upamiętniającego Pläne einer Einführung von Vignetten drei Hauptstrecken erhoben. Und eine macht, da sich ihr Bau hinzog. So wurde LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. przypadkuLARES: aż 1,2 milionaDiese z Materialientych dzieci ofiary sind dwóch lediglichwojen – w 100. zum rocznicę Lesen gibt, oder bereitgestellt. Ländern wie Tschechien Jegliche oder elektronische Vervielfältigung Gebührenerhebung, ist dasstrengstens die wichtige Strecke untersagt. der A2 zwischen tylko jedno z rodziców miało niemieckie wybuchu I wojny światowej i 75. rocz- Österreich, wo Vignettenpflicht herrscht, sogenannte viaTOLL, existiert derzeit Warschau und dem Westen erst kurz vor obywatelstwo, względnie przynajmniej nicę wybuchu II wojny światowej. Wy- wird in Polen die Autobahngebühr meis- nur für den LKW-Verkehr. Eine Ausdeh- der Fußballeuropameisterschaft 2012 jedno z rodziców mieszkało od mini- konawcami tego dzieła, poświęconego tens Bar gezahlt – oder mit Karte. nung auf PKW steht noch aus. An den fertig, allerdings auch nur einspurig. mum ośmiu lat w Niemczech, legitymu- przez kompozytora „Ofiarom ludzkiej Die Folge waren vor allem an den Mautschranken, und damit am Stau, ka- Und schon droht neues Ungemach: Eine jąc się obywatelstwem innego państwa, ignorancji, ofiarom wojen wszechcza- Juliwochenenden stundenlange Staus men damit normale Autos nicht vorbei, Autofahrerin – oder eher Stausteherin posiadając tym samym bezterminowe sów, ofiarom kaźni tyranów, ofiarom an den Mautkassen, die häufig nicht alle ob nun auf der A4 durch Nieder- und – will sogar gerichtlich gegen die Maut LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. prawo pobytu na terenieLARES: RFN. Niniejszyludzkiego materiał bezprawia, służy ofiarom wyłącznie łamania besetzt do waren. czytania. Denn anders Powielanie als etwa in Oberschlesien, w jakikolwiek der A2 Berlin-Warschau sposób zabronione.und den Stau vorgehen und hat bereits Boskiego porządku natury”, będą: Wio- Italien, wo die Mautstellen vor allem oder der erst kürzlich eröffneten A1 Klage eingereicht. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Duże szanseLARES: na naukę Diese zawodu Materialienletta Chodowicz sind lediglich (sopran), Agnieszka zum Lesen an den bereitgestellt. Ausfahrten stehen, wird Jegliche die Au- Danzig-Warschau. Vervielfältigung ist strengstens untersagt.Markus Nowak W ocenie Zrzeszenia Niemieckich Rehlis (mezzosopran), Martin Homrich Izb Przemysłowo-Handlowych (DIHK) (tenor), Adam Palka (bas), Chór Radia Werbung / Reklama na kilka tygodni przed rozpoczęciem i Telewizji MDR z Lipska oraz Poznań- nowego roku szkolnego w placówkach scy Filharmonicy pod dyrekcją Łukasza kształcących uczniów zawodu sytuacja Borowicza. Requiem zabrzmi 5 września na rynku praktyk zawodowych jest o godz. 20 w Haus des Rundfunks, Ma- najlepsza od dziesięcioleci, a szanse surenallee 8-14 w Berlinie. kan LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. młodych ludzi na znalezienieLARES: miejsca Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. na naukę zawodu są wyjątkowo dobre, Ojczyzna? LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. czego powodemLARES: jego Diese przede Materialien wszystkim Do 7sind września lediglich w siedzibie zum Forum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. fakt, iż w 2014 roku liczba absolwentów Sztuki „Ostdeutsche Galerie” w Raty- szkół zmniejszyła się o około 50 tys. w zbonie można codziennie oprócz ponie- porównaniu z rokiem 2013. Poszuki- działków oglądać wystawę zatytułowaną wani są uczniowie niemal wszystkich „Ojczyzna? Europa wschodnia na współ- zawodów. czesnych fotografiach”. Na wystawie pre- zentowane są dzieła 13 artystów. Istotną LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 60-lecie pilota LARES: Niniejszyczęść ekspozycji materiał stanowią służy prace, wyłącznie których do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Telewizyjny pilot obchodzi w Niem- twórcy skoncentrowali się z perspek- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. czech 60.LARES: urodziny. Diese W 1954 rokuMaterialien sensa- tywy historycznej sind lediglich nad zagadnieniem zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. cję wywołały pierwsze piloty kablowe, doświadczania utraty ojczyzny, a także natomiast od 1956 roku istnieją też nad pytaniem, czym w dzisiejszych cza- modele bezprzewodowe. Ponieważ w sach może być ojczyzna. chwili wejścia na antenę w 1963 roku telewizji ZDF jedyną stacją telewizyj- Koronny dowód ną w Niemczech była ARD, korzyść z W artykule pt. „Wer gesteht, ist schul- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tego była niewielka,LARES: jednak od Niniejszy czasu dig” (Kto materiał się przyznaje, służy jest winny) wyłącznie za- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. pojawienia się teletekstu w połowie lat mieszczonym na łamach magazynu „Fo- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 80. pilotLARES: przestał służyćDiese wyłącznie Materialien do cus” w sind wydaniu lediglich z 11 sierpnia zum historyk Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. przełączania kanałów. Jörg Friedrich zaprzecza, jakoby skłon- ność Niemców do przyznawania się do Wróci bezpośrednie połączenie winy pobudzała inne narody do większej z Opola do Niemiec? samokrytyki. Jego zdaniem jest zgoła odwrotnie: „Jedynie Niemcy nabrali nawyku nazywania po imieniu tego, za LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszyco czują materiał się odpowiedzialni. służy Zeznanie wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. stanowi koronny dowód. Składająca je LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialienosoba szlachetniesind lediglich wychodzi z otaczającejzum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Foto: Julo/Wikipedia Foto: ją grobowej ciszy, a jej słowa znajdują Ekspres Drezno – Wrocław we Wrocławiu poklask. Reszta trzyma język za zębami. Z dniem 8 sierpnia spółka DB Re- Sprawa się wyjaśniła”. gio Nordost uruchomiła nowe połą- czenie kolejowe na trasie Frankfurt n. Zmarł Kurt Tschenscher Odrą – Poznań. Pociągi wyjeżdżają z Nie dalej jak sześć tygodni temu ty- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Poznania o godz. 6:40LARES: i 15:06, Niniejszy nato- godnik materiał „Wochenblatt.pl” służy przeprowadził wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. miast z Frankfurtu (n. Odrą) o godz. wywiad z legendarnym sędzią piłkar- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 12:13 iLARES: 20:17. Zatrzymują Diese się Materialien w Słubi- skim Kurtemsind lediglich Tschenscherem, zum który Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. cach, Kunowicach, Rzepinie, Torzynie, podczas mundialu rozegranego w 1970 Świebodzinie, Zbąszynku, Zbąszynie, roku pokazał pierwszą żółtą kartkę w Nowym Tomyślu, Opalenicy, Buku oraz dziejach piłki nożnej. 13 sierpnia jego Poznaniu-Górzynie. We Frankfurcie zięć Rolf Klein przesłał nam następującą nad Odrą istnieje możliwość prze- wiadomość: „Muszę Państwa niestety siadki na ekspres RE 1 jadący do lub z poinformować, że dziś rano zmarł Kurt Berlina. Według informacji zamiesz- Tschenscher. Trudno nam jeszcze w to LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. czonych na dobrze poinformowanymLARES: Niniejszy uwierzyć. materiał Myślę, że byłoby służy jego wyłącznie życze- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. portalu Zughalt.de, spółka DB Regio niem, by Państwa o tym poinformować”. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. NordostLARES: rozważa Diese też obecnie Materialien możli- Historia sind urodzonego lediglich w Szymiszowie zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wość wydłużenia trasy pociągów kolei Tschenschera, który sam grał w piłkę regionalnych RB 66 poza Szczecin aż w klubie Preußen Hindenburg, spotkała do Kołobrzegu, a także uruchomienie się z dużym zainteresowaniem zwłaszcza połączenia z Opolem, które, jak piszą na terenie powiatu strzeleckiego oraz autorzy portalu Zughalt.de, stanowi w Zabrzu. „jedno z centrów mniejszości niemiec-

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. kiej w Polsce”. PrzypuszczalnieLARES: chodzi Niniejszy o Zmarł Petermateriał Scholl-Latour służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 8018 wydłużenie trasy ekspresu regionalnego 16 sierpnia w wieku 90 lat zmarł LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. relacji LARES:Drezno – Wrocław. Diese Materialiendziennikarz sind Peter lediglich Scholl-Latour. zum Stał Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. się znany dzięki reportażom telewizyj- Pierwsze upamiętnienie nym traktującym o dalekich krajach i 18 czerwca landtag Saksonii w ślad uznawany był za eksperta par excel- za Bawarią i Hesją podjął uchwałę o lence w sprawach Bliskiego Wscho- ustanowieniu drugiej niedzieli września du. Ponadto Scholl-Latour, notabene dniem upamiętniania losu niemieckich jeden z promotorów Centrum prze- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wypędzonych. 14 wrześniaLARES: o godz. Niniejszy 10:30 ciwko materiał Wypędzeniom służy w Berlinie, wyłącznie był do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. uroczystości z tej okazji po raz pierw- też autorem bestsellerów, takich jak LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. szy odbędąLARES: się w Saksonii,Diese Materialienw kościele „Der Tod im Reisfeld”. sind lediglich zumS-K Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

4 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich Au szum den Lesen Regionen bereitgestellt. Z reJeglichegionów Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 22. – 28. August 2014 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Allenstein: 100 Jahre Schlacht bei Tannenberg LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. TannenbergLARES: Diese Materialien sind lediglich und zum Lesen bereitgestellt.seine Jegliche Mythen Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Um kaum eine andere Schlacht des musste kapitulieren und erschoss sich. Namen. Es gab Hindenburg-Kuchen deutschen Heeres ranken sich mehr Während der Kämpfe fielen 120.000 und Hindenburg-Zigaretten. Selbst die russische Soldaten, 90.000 gerieten in Tatsache, dass er den Nationalsozialisten Mythen als um die bei Tannenberg. Kriegsgefangenschaft. Auf deutscher und Hitler zur Macht verhalf, wurde Dank ihr stieg Paul von Hindenburg Seite gab es 13.058 Tote. lange Zeit ausgeblendet. zum „Nationalhelden“LARES: auf. Doch Niniejszy ne- materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieEigentlich w jakikolwiek wurde die Schlacht sposób bei zabronione.Hindenburg wurde im August 1934 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Hohenstein (Olsztynek) gewonnen. im Tannenberg-Denkmal bei Hohen- ben seinerLARES: Geschichte Diese gibt Materialien es noch sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheDer Vervielfältigung deutsche Kaiser gratulierte ist jedoch strengstens stein beerdigt. Vonuntersagt. der monumentalen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. andere Überlieferungen, die oft zum Sieg in der Schlacht bei Allenstein Gedenkstätte, die in den 20er Jahren unerwähnt bleiben. (Olsztyn), weil dies die nächst größere nach Vorbild der Steinformation Stone- Stadt und Hohenstein eher unbedeutend henge nachempfunden wurde, ist nur ls Sieger der Schlacht von Tannen- war. Die Führung im Osten, Hinden- noch ein steinerner Löwe übriggeblie- berg (Stębark) galt der gebürtige burg, Ludendorff und Hoffmann, aber ben, der heute vor dem Hohensteiner PosenerA Paul von Hindenburg. Er wuss- baten den Kaiser darum, die Schlacht Rathaus steht. Die Nazis hatten das te den Triumph zu LARES:nutzen, vor Niniejszy allem materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie„Schlacht w jakikolwiek bei Tannenberg” nennensposób zu zabronione.Tannenberg-Denkmal während ihres LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. für sich selbst. Hindenburg, damals 67 dürfen. Obwohl Tannenberg eigentlich Rückzuges im Januar 1945 gesprengt. Jahre alt,LARES: war eigentlich Diese schon Materialien pensio- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichenur Vervielfältigung Nebenschauplatz dieser Schlacht ist strengstens Die Särge Hindenburgs untersagt. und seiner Frau LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. niert, bettelte aber nach Ausbruch des war. wurden zuvor in das Reichsinnere ge- Ersten Weltkrieges darum, wieder ein Sie bezogen sich damit aber auf die bracht. Sie befinden sich heute in der Kommando übernehmen zu dürfen. Schlacht bei Tannenberg im Jahre 1410. Elisabeth-Kirche in Marburg (Hessen). Sein Vorgänger als Oberbefehlshaber Damals besiegte ein polnisch-litauisches Von den Mythen um Tannenberg ist im der Armee im Osten, Generaloberst Aufgebot das Heer des Deutschen Or- öffentlichen Bewusstsein ebenso we- Maximilian von Prittwitz, erlitt An- dens. Als das Oberkommando im Osten nig übriggeblieben wie vom einstigen fang August eine ersteLARES: Niederlage Niniejszy bei materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie1914 w diesen jakikolwiek Namen vorschlug, sposób sollte der zabronione.Denkmal. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Gumbinnen (Gussew in der heutigen Während Hindenburg (links) auf Vorschläge wartet, studiert Ludendorff, das Monokel vor sein Auge haltend, die deutsche Sieg von 1914 die „deutsche” Adrian M. Darr OblastLARES: Kaliningrad). Diese Danach Materialien suchte die Pläne. Ein sind Gemälde vonlediglich Hugo Vogel. zum Lesen bereitgestellt. JeglicheNiederlage Vervielfältigung des Deutschen Ordens ist von strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Oberste Heeresleitung (OHL) Ersatz. 1410 vergessen machen. Wenn man an Der als entschlossen und taktisch klug Während die Schlacht einer Schlägerei. Max Hoffmann, Mit- die Schlacht bei Tannenberg denkt, soll- Tannenberg-Konferenz: Der Ver- geltende Erich Ludendorff entwarf den bei Tannenberg glied des deutschen Generalstabes unter te man nur noch an diesen Sieg denken. band der deutschen Gesellschaften Plan zur Verteidigung Ostpreußens. Er Hindenburg, sagte dazu: „Die Schlacht Zusätzlich wurde dieser Ort auch zum in Ermland und Masuren (VdGEM) und stand aber in der Militärhierarchie zu tobte, schlief bei Tannenberg wurde auf einem Bahn- Symbol des Abwehrkampfes der Deut- die Gesellschaft der Freunde von Ho- weit unten für den Posten als Oberbe- steig in Mukden gewonnen.” schen gegen die „slawischen Horden”. henstein (Olsztynek) organisieren am Hindenburg meist auf 30. und 31. August in Hohenstein die fehlshaber einer Armee und galt außer- Während die Schlacht bei Tannenberg Polen, Litauer und Russen wurden zu- LARES: Niniejszy materiałseinem Feldbett. służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Konferenz „100. Jubiläum der Tannen- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dem als menschlich schwierig. Deshalb tobte, schlief Hindenburg meist auf sei- sammengefasst als Gefahr der deutschen bergschlacht“. Der erste Tag beginnt suchte LARES:man einen würdevollen,Diese Materialien dekora- sind lediglich zum Lesennem Feldbett.bereitgestellt. Nur gelegentlich Jegliche ließ er Zivilisation. Vervielfältigung Die propagandistische ist Ab strengstens- um 10 Uhr im Salonuntersagt. des Hohensteiner LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. tiven, beziehungsweise repräsentativen sich Bericht erstatten. In den Ablauf des sicht ist offensichtlich. Freilichtmuseums. Um 17 Uhr wird dort Kopf. In dieser Situation erinnerte man Geschehens griff er kaum ein. Die Be- Der Sieg von Tannenberg wurde stets eine Ausstellung eröffnet. Am Sonntag sich an Hindenburg. Die OHL übertrug stammte, und der Befehlshaber der 2. fehle gab Ludendorff. Die Lage schien ei- Paul von Hindenburg zugeschrieben. werden nach einem ökumenischen ihm das Kommando über die Ostarmee Armee, Alexander Samsonov gegenüber. gentlich aussichtslos. Den etwa 173.000 Der stattliche Hindenburg mit seinem Gottesdienst um 9 Uhr die Kriegsfried- und stellte ihm Ludendorff als Stabschef Beide russischen Generäle konnten sich Deutschen der 8. Armee standen rund quadratischen Schädel und mächtigen höfe im Umland besichtigt. Information an die Seite. nicht ausstehen. Zehn Jahre zuvor, wäh- 485.000 russische Soldaten gegenüber. Schnauzer wurde zum Nationalheld. und Anmeldung beim Büro des VdGEM Auf russischer Seite standen ihnen rend des russisch-japanischen Krieges, Doch dann wendete sich das Blatt. Bis Zu seinen Ehren wurde 1915 die Stadt unter der Telefonnummer 89 523 56 der Befehlshaber der LARES:1. Armee, Paul Niniejszy von begegneten materiał sich beide służy zufällig wyłącznieauf dem zum 30. do August czytania. gelang es den Powielanie deutschen Zabrze w in jakikolwiek Schlesien in Hindenburg sposób O.S. zabronione.80 oder der E-Mail-Adresse biuro@ LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Rennenkampff, der aus einer deutsch- Bahnhof in Mukden in der Mandschu- Truppen, die Armee Samsonows bei umbenannt. In zahlreichen Städten zsnwim.eu uh baltischenLARES: Familie Diese im heutigen Materialien Estland rei. Dort sind kam lediglich es zwischen beidenzum zuLesen Tannenberg bereitgestellt. einzukesseln. Samsonov Jegliche trugen Vervielfältigung bald Straßen und Plätze ist seinen strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Ostróda: Letnie warsztaty dziecięce Krakau: Fahrrad-Filmfestival LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Drahtesel LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. WakacjeLARES: Diese Materialien ze słońcem sind lediglich zum i Lesenjęzykiem bereitgestellt. Jeglicheniemieckim Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Dużo słońca, jezioro i ciekawe za- verbinden jęcia to gwarantowana recepta na udane lato. Sprawdziła się w tym roku w Ostródzie jak nigdy. etnie warsztaty kulturowo-integraLARES: Niniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Lcyjne dzieci mniejszości niemieckiej zaczęłyLARES: się w Ostródzie Diese pod Materialienkoniec lip- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ca, a zakończyły w połowie sierpnia. Uczestniczyło w nich 30 dzieci w wieku Foto: Patrick G. Stoesser/Wikipedia Patrick Foto: od 9 do 13 lat ze wszystkich stowarzy- Beim Festival dreht sich alles ums Fahrrad. szeń niemieckich należących do Związ- ku Stowarzyszeń Niemieckich Warmii ie Begeisterung für Drahtesel i Mazur, który był ich organizatorem. Dschwappt von Deutschland nach – Głównym celemLARES: tych warsztatów Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Polen. Und da ist es nur konsequent, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. jest nauka języka niemieckiego oraz wenn das Internationale Festival des integracjaLARES: naszej młodzieży Diese Materialien– wyjaśnia sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensFahrrad-Films, untersagt. was im nordrhein- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Henryk Hoch, przewodniczący Związku. westfälischen Herne seinen Ursprung Cele warsztaty spełniają z pewnością, hat, nun auch einen Ableger in Krakau bo w tym roku jedną z wychowawczyń bekommt. Dabei sollen die besten Filme była Monika Krzenzek członkini sto- aus aller Welt gekürt werden, bei denen warzyszenia mniejszości niemieckiej es um das Radfahren, das Fahrrad oder w Szczytnie, która kilka lat temu sama andere eng verwandte Themen geht. przebywała na obozie w Mikoszewie Die Schirmherrschaft für die Veran- nad morzem organizowanymLARES: Niniejszy przez materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.staltung hat unter anderem das deutsche LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Związek jako uczestnik. Drugą wycho- Generalkonsulat in Krakau übernom- wawczyniąLARES: była Żaneta Diese Szperkowicz Materialien ze sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.Kąpiel w Jeziorze Jegliche Drwęckim w Ostródzie. Vervielfältigung W środku Henryk Hoch , przewodniczący ist strengstensmen. Damit wolle untersagt. man die deutsch-pol- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. stowarzyszenia w Lidzbarku Warmiń- Bal przebierańców. Związku Stowarzyszeń Niemieckich Warmii i Mazur Fotos: Lech Kryszalowicz nische Zusammenarbeit unterstützen, skim, a kierowała warsztatami Danuta aber auch das Radfahren, sagt General- Niewęgłowska, na co dzień kierownik Nauka języka każdej wolnej chwili i spędzał z dzieć- zgodzą, na przyszły rok też tu przyjadę. konsul Dr. Werner Koehler: „Wir finden, zespołu tanecznego „Saga” stowarzy- niemieckiego oraz mi niemal tyle czasu co wychowawcy. Ola Zajączkowska przyjechała na das ist eine originelle Idee. Fahrradfah- szenia niemieckiego w Bartoszycach. Drugą osobą nie szczędzącą swych sił warsztaty spod Suwałk. We wrześniu ren ist eine gesunde, umweltschonende Dzieci chodziły też nad jezioro, były integracja żyjącej i czasu dla młodzieży była Ingrid Lip- pójdzie do gimnazjum. – To mój pierw- Art der Fortbewegung und wird immer w ostródzkim aquaparku,LARES: w parku Niniejszy Col- materiałw diasporze służymłodzieży wyłącznie ka – wiceprzewodnicząca do czytania. ostródzkiego Powielanie szy wyjazd. w jakikolwiek Bałam się go, bo sposóbnikogo nie zabronione.populärer. Beim Referendum im Mai LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. lisa, który oferuje wiele atrakcji, odbyły stowarzyszenia, która z kolei zaraziła znałam i na początku trochę płakałam. haben sich 85 Prozent der Krakauer rejs statkiemLARES: wycieczkowym Diese Materialien po Jezio- mniejszościsind lediglich niemieckiej zum Lesenmłodzież bereitgestellt. tenisem stołowym. Poza Jegliche tym Teraz Vervielfältigung już wszystkich znam po imieniu. ist strengstens den Ausbau des untersagt. Fahrradwegenetzes LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. rze Drwęckim, odwiedziły ostródzki – to cel warsztatów. większość zajęć odbywała się w siedzi- Najfajniejsze są koleżanki i wychowaw- gewünscht. Und wir hoffen natürlich, zamek i pałac w Karnitach. Wzięły też bie ostródzkiej organizacji niemieckiej. czynie, ale jeszcze nie wiem, czy będę dass die Schirmherrschaft das Interesse udział w olimpiadzie sportowej. W po- Dzieci korzystały ponadto ze sprzętu chciała jechać na takie wakacje w przy- an dem Filmfestival noch steigert.“ Das rze największych upałów wychowaw- i pomocy naukowych stowarzyszenia szłym roku. Fahrradfilmfestival startet am 20. Sep- czynie prowadziły z nimi pod dachem – Były wyjątkowo zdyscyplinowane niemieckiego w Bartoszycach. Nawet, jeśli zechce wyjechać to nieste- tember in Krakau und am 11. Oktober warsztaty plastyczne. Dzieci nauczyły i chętne do działania – stwierdzają wy- Paweł Urbański ma 9 lat i wakacje bez ty nie pojedzie, bo będzie już... za stara. in Herne. Weitere Informationen gibt się robić bransoletkiLARES: z gumek. TakNiniejszy im chowawczynie materiał jednogłośnie. służy Podkreślają wyłącznie rodziców do spędza czytania. po raz pierwszy. Powielanie – Na Kto wie,w jakikolwiek może jak Monika sposób Krzenzek zabronione.es auf der mehrsprachigen Internetseite LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. się to spodobało, że były grzeczne nawet także wielkie zaangażowanie Henryka początku trochę tęskniłem za rodzicami, zostanie kiedyś wychowawczynią. www.cyclingfilms.de. w czasieLARES: poobiedniej Diese sjesty. MaterialienHocha, sind który lediglichwarsztaty odwiedzał zum Lesenw ale teraz bereitgestellt. już nie, bo jest fajnie. Jegliche Jak się Vervielfältigung ist lekstrengstens untersagt.Marie Baumgarten LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 34/1168LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenSchles bereitgestellt.ien ślą Jeglichesk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 5 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Bez LARES:perspektywy Niniejszy materiał służy wyłącznie donarodowej czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. PiotrLARES: (Pejter) Diese Długosz Materialien wyda serię książek sind lediglich traktujących zum o ŚląskuLesen zbereitgestellt. perspektywy regionalnej. Jegliche Rozmowę Vervielfältigung na ten temat ist przeprowadził strengstens z nimuntersagt. Till Scholtz-Knobloch. Dlaczego wyda Pan nową serię na- Seria będzie nosiła Schlesischen Museum in Troppau und kładem swojego wydawnictwa Silesia- tytuł „Silesia Nostra” wir wollen zeigen, dass er ein wichtiger progress? Historiker ist. Chodzi o historię Śląska w ogóle, nie (Nasz Śląsk) i ukaże Wie ist die Reihe konzeptionell an- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tylko Górnego Śląska.LARES: Już nasza Niniejszypierw- materiałsię w języku służy polskim. wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.gelegt? sza książka, która ukaże się w najbliż- Die Reihe wird Silesia Nostra (Unser LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. szych dniach,LARES: wpisuje Diese się w Materialienideę zapre- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensSchlesien) heißen untersagt. und polnischsprachig zentowania dziejów Śląska wyłącznie z sein. Wir starten mit einem Buch über perspektywy regionalnej – bez wpływu stricte naukowa. Będzie też obszerniejsza die oberschlesischen Fürsten von Jerzy elementów o charakterze narodowym. publikacja tego samego autora traktująca Ciurlok. Es wird kein rein wissenschaft- Ale przecież Pan sam jest działaczem o książętach dolnośląskich. Niemniej, liches Buch. Vom gleichen Autor folgt angażującym się na rzecz uznania na- naszym zamiarem nie jest wydawanie ein noch umfassenderer Band zu den rodowości (górno-)śląskiej. li tylko książek o tematyce historycznej, niederschlesischen Fürsten. Aber wir LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Perspektywa regionalnaLARES: zajmuje Niniejszy lecz będą materiał to również opracowania służy wyłącznie literac- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.wollen nicht nur geschichtliche Bücher, centralne miejsce, niemniej zarówno kie, jak choćby „Górnośląskie obrachun- sondern auch literarische Bearbeitun- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dla moichLARES: współpracowników, Diese Materialien jak i ki” Henryka sind Gajewskiego, lediglich co nastąpizum zaLesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensgen herausbringen, untersagt. so auch Henryk dla mnie najważniejsza jest wspólno- pięć do siedmiu miesięcy. W procesie Gajewski: Górnośląskie obrachunki Foto: Till Till Scholtz-KnoblochFoto: ta regionalna, w której z natury rzeczy wprowadzania naszych publikacji na Piotr (Pejter) Długosz w Mauzoleum Piastów Opolskich, kaplicy św. Anny w kościele Franciszkanów. (Oberschlesische Abrechnungen) – in wszystkie elementy składające się na rynek występują jednak problemy z sie- etwa fünf bis sieben Monaten. Bei der całość są równie istotne, co zresztą ciami zajmującymi się dystrybucją ksią- tym, kto pomógł regionowi, a nie kto Aber Sie sind doch selbst Aktivist für Vermarktung gibt es aber Probleme mit moim zdaniem jest wyróżnikiem idei żek, które często nie są zainteresowane pomagał Polakom czy Niemcom. die Anerkennung einer (ober-)schlesi- Buchketten, die am Regionalen kein narodowości śląskiej. tematyką regionalną. Dlatego stawiamy schen Nationalität. Interesse haben. Wir setzten auf die LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Do napisania przedsłowiaLARES: pozyskał Niniejszy na mniejsze materiał księgarnie służy i sklepy. wyłącznieOhne nationale do czytania. Sicht PowielanieDie w regionale jakikolwiek Sicht steht im sposób Zentrum. zabronione.kleineren Läden. Pan Jerzego Jodlińskiego, który nie Czy w pierwszym tomie chodzi wy- Für meine Mitstreiter und mich ist je- Dreht es sich im ersten Band nur LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. został LARES:zaakceptowany Diese na stanowiskoMaterialien łącznie sind o dzisiejszy lediglich Górny Śląsk? zum Obej Lesen- Piotr bereitgestellt. (Pejter) Dlugosz wird Jegliche eine doch Vervielfältigung die regionale Zusammengehörig ist strengstens- um das heutige untersagt. Oberschlesien? Mit szefa Muzeum Śląskiego w Katowicach. mując bowiem także Oświęcim i Zator, neue Buchreihe über Schlesien aus keit das Wichtigste, in der ja gerade alle Auschwitz-Zator reichten die Pias- O to właśnie nam chodziło, ponieważ zasięg terytorialny księstw piastowskich regionaler Sicht verlegen. Till Scholtz- Einflüsse gleich wichtig sind. Das macht tenfürstentümer ja über die heutige po tym, co stało się z Muzeum Śląskim wykraczał poza granice regionu w jego Knobloch befragte ihn dazu. m.E. ja auch den Gedanken einer schle- Region hinaus. w Katowicach, media w Polsce odsta- obecnym kształcie. sischen Nationalität aus. Erzählt wird die Geschichte der Op- wiły go na bocznicę. My zaś chcemy go Mowa będzie o historii Piastów opol- Wieso werden Sie über Ihren Verlag Sie haben für das Vorwort Jerzy pelner und Ratiborer Piasten sowie ein odzyskać. Obecnie pracuje w Muzeum skich i raciborskich oraz w niewielkim Silesiaprogress eine neue Reihe her- Jodliński gewonnen, der als Chef des wenig die der vergessenen Teschener Pi- Śląskim w Opawie i chcemy pokazać, stopniu o dziejach zapomnianych Pia- ausgeben? Schlesischen Museums in Kattowitz asten. Auch die Troppauer Přemysliden LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. że jest ważnym historykiem.LARES: Niniejszystów cieszyńskich. materiał Podejmiemy służy wyłącznie też te- Es geht do um czytania. die schlesische Powielanie Geschichte nicht w erwünscht jakikolwiek war. sposób zabronione.werden behandelt wie auch die Grott- Jakie są założenia koncepcyjne serii? mat Przemyślidów opawskich, a także im Allgemeinen, nicht nur die Ober- Eben, darum ging es uns auch. Weil kauer Fürstbischöfe. Und es fehlt auch LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. SeriaLARES: będzie nosiła Diese tytuł „Silesia Materialien No- książąt-biskupów sind lediglich grodkowskich. zum Nie Lesen schlesiens. bereitgestellt. Unser erstes, dieser JeglicheTage er- er, nachdemVervielfältigung was mit dem Schlesischen ist strengstens Auschwitz-Zator untersagt. als Unterkapitel der stra” (Nasz Śląsk) i ukaże się w języku zabraknie także Oświęcimia-Zatora scheinendes Buch, fügt sich gleich in den Museum in Kattowitz geschehen ist, von Teschener Fürsten nicht. Die Bewertung polskim. Na początek wydamy książkę w postaci podrozdziału do rozdziału Gedanken ein, die Geschichte Schlesiens den polnischen Medien aufs Abstell- des Autors konzentriert sich darauf, wer o książętach górnośląskich autorstwa poświęconego książętom cieszyńskim. aus regionaler Perspektive zu präsentie- gleis gestellt wurde. Und wir wollen ihn der Region geholfen hat und nicht wer Jerzego Ciurloka. Nie będzie to książka W swoich ocenach autor skupia się na ren – ohne einen nationalen Einfluss. zurückgewinnen. Er arbeitet nun am den Polen oder den Deutschen. q LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. JugendLARES: in den Diese DFK: MaterialienMinderheit setzt sind auf lediglich Leibesertüchtigungen zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Identität durch Sport Wie in der letzten Ausgabe des Wo- com Mannschaften mit den Spielerjahr- unter dem Dach der Deutschen Bil- chenblatts angekündigt, fand in gängen 1998-2001. Und erstmals wol- dungsgesellschaft – und zur Vermark- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanielen sich w nunjakikolwiek auch Mannschaften sposób in den zabronione.tung durchaus mit dem schon mehrfach Chronstau ein Initiativtreffen zur Kreisen Groß Strehlitz und Rosenberg genutzten Traditionsnamen „Oppelner LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. GründungLARES: einer DieseFußball-Akademie Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichezu einemVervielfältigung vergleichbaren Wettkampf ist zustrengstens- Sportfreunde“ untersagt.vorangetrieben werden und zur Wiedergründung der Oppel- sammenfinden. Am Ende soll dann gar könnte. Bei den Kleinen käme man ein Gesamtsieger der drei Wettbewer- zunächst so auch keinen bestehenden ner Sportfreunde statt. be ermittelt werden. Der Clou bei den Vereinen in die Quere. So könnte man nwesend waren für die Deutsche Turnieren ist übrigens, dass die Mann- beharrlich über die Jahrgänge dann auch Bildungsgesellschaft Rafał Nocoń schaften der teilnehmenden Orte unter einen regulären Verein aufbauen, der sowieA Marcin Gambiec, der derzeit historischen Klubnamen ihrer Dörfer vielleicht mit einer Frauenmannschaft LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Bestrebungen um eineLARES: Oppelner Niniejszy Eh- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieantreten w jakikolwiek sollen, um so ein sposóbStück der zabronione.auch eine interessante Nische besetzen renbürgerschaft Miroslav Kloses un- deutschen Identität zu transportieren. könnte. Und vielleicht wäre mit einem LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ternimmt.LARES: Zudem Diese waren Rafał Materialien Bartek sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche2013 Vervielfältigung waren dies in Reinschdorf ist z.B. strengstens Klub dann auch untersagt. die Pflege anderer und Christoph Warzecha aus Chronstau Mannschaften wie der VfB Poborschau, Traditionen möglich, ob nun Skat oder dabei, Unternehmer Heinrich Nyolt, der DJK und SV Reinschdorf oder Rot-Weiß vergessene, in Oberschlesien aber einst Foto: Till Till Scholtz-KnoblochFoto: Der DFK-Sommercup wird in Reinschdorf schon zum das Public Viewing zur WM erst mög- Reinschdorfer Spielszene aus dem vergangenen Jahr. dritten Male ausgetragen. Wiegschütz. beliebte Sportarten wie Schlag- oder lich gemacht hatte, vom Wochenblatt Es tut sich also rein praktisch bereits Faustball. Sporttrainer aus den DFK Till Scholtz-Knobloch und Manfred findet übrigens am 6. September auf nen sich dafür unter der Telefonnum- viel. Die Diskutanten in Chronstau ka- sollten sich melden, denn einige Per- Prediger sowie Tomasz Kandziora, der dem Reinschdorfer Orlik-Gelände ab mer 662 410 002 oder 510 586 930 sowie men am Ende überein, dass die Idee spektiven zeichnen sich ab. Vor allem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zwei Mal bereits denLARES: DFK-Sommercup Niniejszy 9.00 Uhr materiał seine bereits służy dritte Auflage wyłącznie im den E-Mail-Adressen do czytania. dfkrenskawies@ Powielanieeiner w Fußballakademie jakikolwiek zunächst sposób für zabronione.natürlich im Fußball. in Reinschdorf veranstaltet hat. Dieser Kreis Kandrzin-Cosel. Anmelden kön- gmail.com und mateusz.flegel@gmail. Anfängerjahrgänge wohl am besten Till Scholtz-Knobloch LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WerbungLARES: / Reklama Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheKondolenzen Vervielfältigung / Kondolencje ist strengstens untersagt.

„Ci, których kochamy, nie umierają nigdy, bo miłość to nieśmiertelność” Emily Dickinson LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiekPrezesowi sposób Fundacji zabronione. Rozwoju Śląska oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych w Opolu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ARNOLDOWI CZECHOWI wyrazy głębokiego żalu i współczucia z powodu śmierci Z okazji jubileuszu 40-lecia, oprócz wielu promocji na nasze usługi, OJCA LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. proponujemyLARES: Państwu Niniejszy udział materiał w konkursie służy wyłącznie z licznymi do nagrodami czytania. Powielaniept.: w jakikolwiekskłada sposób zarząd oraz zabronione. pracownicy Towarzystwa Dobroczynnego Niemców na Śląsku. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES:„Najlepsze Diese hasło Materialien reklamowe sind – lediglichSpec. ZOZ zum >Tańczak Lesen bereitgestellt. i S-ka< Sp.J.” Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8019 Nagroda główna to: „Weekend we dwoje w hotelu SPA” szczegóły i regulamin konkursu na stronie www.stomatologia-implantologia.com/konkurs-jubileuszowy WOCHENBLATT.pl zaprasza do odwiedzania strony internetowej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiekwww.wochenblatt.pl sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche7915 Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 7709

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

6 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenSchles bereitgestellt.ien ślą Jeglichesk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 22. – 28. August 2014 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Proskau: Literarisches Schaffen im Querschnitt Der Maulwurf Gwarek buddelt sich quer Zeit derLARES: NiniejszyErnte materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniedurchs w jakikolwiek Land und berichtet sposób von seinenzabronione. Abenteuern LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Am 22.LARES: August stellt Diese Ingeborg Materialien Odel- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ga um 18.00 Uhr in der ehemaligen Interaktives Kindermuseum evangelischen Kirche zu Proskau ihren neuen Gedichtband vor. „Erntezeit – goldene Zeit” war das erste Gedicht, das IngeborgLARES: Odelga Niniejszy ge- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. schrieben hat und das eigentlich nur aus derLARES: Not heraus. Diese Als die langjährigeMaterialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Autorin einer literarischen Sendung „Nasz Heimat” in Radio Opole merkte, ihr fehlt ein Gedicht für ihr Programm, schrieb sie eben selbst eines. Und aus dieser Erkenntnis heraus entwickelte sich über die Jahre hinaus ein reiches Schaffensspektrum. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ingeborg Odelga sieht nun die Zeit, in diesemLARES: Schaffen Diese einmal BilanzMaterialien zu zie- Ingeborg sindOdelga in ihrerlediglich Wohnung in Proskau zum Lesen bereitgestellt.Foto: Till Scholtz-Knobloch Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. hen. Und so ist ihre neue Publikation auch ein bunter Strauß aus ihrem lite- auch freuen, entlang der dargebotenen nur logisch, dass Ingeborg Odelga dies rarischen Wirken über die Jahrzehnte. Auswahl die Entwicklung einer Autorin besonders gerne in ihrem Heimatort tut. Warum empfinden wir etwas als Das Publikum in Proskau darf sich also nachgezeichnet zu bekommen. Es ist Klaudia Kandzia kalt oder heiß? Experimente helfen zu verstehen. Foto: Klaudia Kandzia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Bottrop: Osiedle przypomina o Śląsku m Oberschlesischen Museum in Beuthen (Bytom) können Kinder LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigungbis zum 16. November ist mit strengstens allen Sinnen erleben, untersagt. wie unsere LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ISinne funktionieren. Denn wer denkt schon daran, wenn er sagt: Radlin w Westfalii „Ich sehe, höre oder fühle“, was in seinem Körper dabei passiert. W sierpniu na łamach „Westdeutsche Allgemeine Zeitung” można było jaki odbył się po I wojnie światowej (…), Im Beuthener Museum (ul. Korfantego 34) kann man dies erfahren przeczytać, że w westfalskim mieście Bottrop znajduje się osiedle o na- Górnoślązacy z Bottrop wykazywali ra- und zwar an mehr als 30 interaktiven Stationen. czej orientację proniemiecką. Ci, którzy Am 23. und 30. August (jeweils um 13:00 Uhr) gibt es eine Füh- zwie Radlin. LARES: Niniejszy materiał służy wyłączniewracali, do głosowali czytania. raczej za Powielanie Polską, a ci, rung w jakikolwiek für Kinder. Dabei sposób kann zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. którzy zostali w Bottrop, raczej za Niem- man chemische Experimente iszeLARES: o tym dr LutzDiese Budrass, Materialien histo- und Nationalisierung” sind lediglich (wydawnictwo zum Lesen cami –bereitgestellt. pisze Budrass. Z liczby Jegliche 26 000 Vervielfältigung ist strengstensdurchführen untersagt. – dokonać LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Pryk Uniwersytetu Zagłębia Ruhry Klartext Verlag) opisuje specyfikę śro- górników, którzy w latach 1875–1908 durchführen, biologische oder Rätsel, das, die – zagadka w Bochum, który w swoim tekście za- dowiska „hanysów” żyjących w Bottrop. znaleźli zatrudnienie w Bottrop, 14 000 mathematische Rätsel lösen und Sinn, der, -e – zmysł mieszczonym w niedawno opubliko- W artykule, jaki ukazał się na łamach osób pochodziło z Górnego Śląska”. dabei viel Spaß haben. wanej książce pt. „Industrialisierung „WAZ”, czytamy: „W okresie plebiscytu, S-K Konzept: Klaudia Kandzia

Silesiaca (62): LARES:Carl Hauptmann Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. WLARES: cieniu Diese Materialien wielkiego, sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. sławnego Jegliche Vervielfältigung brata ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Oprócz Hermanna Stehra i Gerharta Hauptmanna bliskie związki z nurtem Stanęli między nami handlarze. O losie oraz „Meine Berge leuchten wieder”. mistyki śląskiej miał starszy brat tego ostatniego, Carl Hauptmann. splątany, któż ma miecz, który przetnie Na miano „piewcy Karkonoszy” zasłu- ten węzeł [...] w tym tkwi tragizm mo- żył sobie Carl Hauptmann napisaniem LARES: Niniejszy materiał służy wyłączniejego życia”. do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.książki „Das Rübezahlbuch” (1915). Z LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. arl Hauptmann urodził się 11 maja sztuki sceniczne to „Ephraims Breite i Za największe dzieło Carla wielu kry- tytułowym duchem gór utożsamił się 1858LARES: roku w Szczawnie-Zdroju Diese Materialien (Sal- Bergschmiede” sind lediglich (1899). Wkrótce zum Carl Lesen tyków bereitgestellt. uważa dwutomową powieść Jegliche pt. Vervielfältigung ist strengstenstak bardzo, że nawet untersagt. próbował przybrać LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zbrunn).C Po okresie nauki szkolnej we Hauptmann stał się wielkim portrecistą „Einhart der Lächler” (1907), w której wygląd Liczyrzepy i patrzeć tak, jako on. Wrocławiu, w 1880 roku podjął studia „ludzi śląskich”, co najlepiej uwidacz- zawarł on dogłębny opis zewnętrznych Carl Hauptmann umiera 4 lutego 1921 z zakresu nauk przyrodniczych w Jenie. niają dramaty „Die lange Jule” i „Die warunków życia. Książka była jedną z roku w Szklarskiej Porębie w Karkono- Dzięki zawarciu małżeństwa (1884) z armseligen Besenbinder” (oba z 1913 r.), pierwszych „współczesnych” powieści szach, pozostawiając obszerny dorobek Martą Thienemann był finansowo nieza- a także wiersze „Hütten am Hange” oraz o życiu artystów, kreując obraz procesu twórczości, na który składają się dramaty, leżny, co pozwoliło mu ukończyć studia wielka powieść „Mathilde. Zeichnun- rozwojowego malarza Ottona Müllera. opowiadania, powieści i wiersze. Znany habilitacją. W 1885LARES: roku wraz Niniejszyz żoną gen aus materiał dem Leben einer służy armen wyłącznie Frau” Utworem do tym czytania. Carl Hauptmann Powielanie doko- w jakikolwiek sposób zabronione.historyk literatury Heinrich Borchardt LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. przeniósł się do Zurychu, by w roku (1902), która opowiada o wzruszają- nuje też przemiany siebie z naturalisty powiedział o Carlu Hauptmannie: „Jesz- 1890, LARES:po krótkim Diese pobycie Materialienw Berlinie cych losach sind żony lediglich pewnego robotnikazum Lesen w ekspresjonistę, bereitgestellt. co opisuje słowami: Jegliche Vervielfältigung ist strengstenscze nigdy Karkonosze untersagt. nie znalazły takie- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. powrócić w Karkonosze. W tymże 1890 ze Szklarskiej Poręby. „Naturalizm ma słuszność w zakresie, w go wyraziciela, który pojąłby je sercem roku ukazała się jego pierwsza książka, Inscenizacje utworów scenicznych jakim odnosi się do środowisk ludzkich, tak głęboko; dla swojej poezji Haupt- którą były opowiadania pt. „Sonnen- Carla Hauptmanna przyniosły mu uzna- jednak nie w tym sensie, jakoby dawał mann nie zdołał znaleźć tła bardziej wanderer”, a w 1893 roku publikacja nie w środowiskach fachowców oraz wgląd w człowieka jako istotę naturalną, monumentalnego od osobliwej natury zatytułowana „Metaphysik in der mo- wyróżnienie m.in. Nagrodą Ludową im. lecz tylko jako istotę społeczną. Natu- rodzimych gór, nad którymi wciąż unosi dernen Physiologie”. Przełomowy w Schillera. Poza tym, w przeciwieństwie ralizm jest sztuką pojmowania czło- się nastrój goryczy, których nagie szczyty karierze pisarskiej CarlaLARES: Hauptmanna Niniejszy do swojego materiał brata Gerharta służy uchodził wyłącznie za wieka dojako czytania.istoty społecznej, Powielanie ale błądzi w jakikolwiek sposób zabronione.zdają się przypominać o przemijalności LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. okazał się spektakl „Marianne” (1894), człowieka nieśmiałego i stroniącego od on, chcąc objaśnić nią istoty naturalne. Carl Hauptmann Foto: Wikipedia wszystkiego, co ziemskie, i które, targane po którymLARES: nastąpiła Diese sztuka Materialien ludowa świata. sind O Gerharcie lediglich Carl napisał: zum „Żyje Lesen- Bowiem bereitgestellt. najgłębsze kryjówki Jeglichenaszych Vervielfältigung ist strengstensburzami, wydają untersagt. się odczuwać podobną LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „Waldleute” (1896), której akcja roz- my więc obok siebie, wiedząc, że w głębi namiętności mają swoje korzenie w Nieśmiertelność dały Carlowi Haupt- pasję jak górski kowal, który mieszka u grywa się w ustronnych leśnych wio- duszy jesteśmy sobie bliscy, związani innego rodzaju naturze, a środowisko, mannowi jego przepojone głębią od- ich zboczy. Zda się, jakoby same góry skach wśród strażników granicznych, najskrytszymi przejawami życia, a jed- które pomogło je wytworzyć, już dawno czuć wiersze o Karkonoszach, przede były uczestnikami tego dramatu”. przemytników i kłusowników. Kolejne nak nie możemy pójść wspólną drogą. wymarło…”. wszystkim: „Wenn ich hoch oben geh’” Johannes Rasim

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenKarolin bereitgestellt. łůnaczi Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. niy ma inaczi, jak se chce cojś w życiu zajś dopisoł swojym humorym i poopo- Niy yno parafianie sům zaproszyni, w połejdniy, no, a potym na fajer na osiůngnůnć, to cza niestety sztudiować. wiadoł o życiu ze swojygo doświadczynia ale i ci, co sům jakkolwiek ze naszům plac za kościůł. Kożdi je mile widziani, Ciekawy yno, jak to baje tera, bez ty ło- i z tygo, co se bez cały życiy nauczůł i parafiům, ze naszym kościołym zwiůn- a czym nołs baje wiynci, tym baje se lepi statniy dwa lata. A najgorszy je to, że jak to nierołz podkryśloł – jeszcze cały zani, i ci, co einfach chcům być, coby bawić i baje lepszoł atmosfera. Jak nic mie se wcale już nie chce, bo czowiek życiy se uczi. do kupy posiedzieć, porosprołwiać i nie prziniesiecie, to tyż możecie prziść, rozleniwić to se umie szybko, ale jak zajś A u nołs we Rozwadzi zajś za tydziyń einfach łodpocznůnć. W tamtym roku przeca jakby kożdi cojś prziniósł, toby LARES: Niniejszyse zacznie, materiał to jakojś to służy zajś pudzie, wyłącznie bo co můmy do kermasz. czytania. Fajer jak Powielaniewe tamtym było wrichtig jakikolwiek fajnie, a jak baje sposób w tym – zabronione.ani nie było kaj tygo dać. A kafeju na LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. rok je tyn sům problym. roku nie baje za wielki, ale najważ- no, nadzieja je na to, że jeszcze lepi jak pewno nie brachnie. No, a teju do tych, LARES: Diese MaterialienWe sindzeszłoł niydzielalediglich u świyntygo zum Jacka Lesen niejszy, bereitgestellt. że we gronie parafialnym, Jegliche za we tamtym.Vervielfältigung Joł je yno ciekawoł, ist jaky strengstens co nie pijům kafeju, untersagt. tyż ni. Jaky mlyko i LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zajś było tela ludzi, że tak jak słyszałach kościołym. Kto yno umie, to niech przi- atrakcjy zajś bandům, w tamtym roku cuker tyż se znejdům. A najważniejszy to wiynci niż we zeszłym roku. Sama nie dzie i niech nie zapomni co dobrygo ze to szło i pograć, i pośpiywać, myślam, to to, cobyście nie zapůmnieli prziniyść zas leci, o urlopie piszam, a my umiałach być, bo nołs nie było bez week- sobům prziniyść, na przikład jaky ciasto że w tym roku tygo tyż nie brach- ze sobům dobrygo humoru. Bo jak go jeszcze dali nie byli nikaj na duższi end, ale z tygo, co słyszałach, to jak co abo jaky ciasteczka, co baje se czym nie. Besto jak nie mołcie co robić we prziniesie kożdi, to niczygo na pewno czasC na urlopie. Ale… mój urlop trwoł roku było super. Świynti Jacek dopilno- czynstować. Jak dobrze porzykůmy, prziszłoł niydziela, to zaproszůmy dů nie brachnie. Pamiyntejcie: prziszłoł teoretycznie do kůńca września, a po- wał pogody, program artystyczni dopisał, to i pogoda dopisze, i ludzi baje tela, nołs do Rozwadzi. Nołprzód na mszoł niydziela, po nieszporach na placu za tym to zajś się zacznieLARES: sztudiowaniy. Niniejszy Od kołzaniy materiał i mszoł tyż jak służy co roku wyłącznie wszystko że pudzie do seczytania. pogołdać, powspůminać Powielanie i kermaszowoł w jakikolwiek o pół jedynasty, sposób potym zabronione.kościołym we Rozwadzi. Wszyscy sům LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. q tygo LARES:to se idzie szybko Diese odzwyczaić, Materialien ale według sind planu. lediglich Nasz arcybiskup zum Nossol Lesen pofajrować bereitgestellt. kermasz naszygo kościoła. Jegliche na nieszporyVervielfältigung kiermaszowy ło trzeciyist strengstens zaproszyni. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 34/1168LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenSchles bereitgestellt.ien ślą Jeglichesk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 7 Oppeln: Die neue deutsche Konsulin Sabine Haake hat ihr Amt übernommen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Oppelner LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensNachrichten untersagt. Mit schlesischen Wurzeln QQDFK-Samstagskurse: Bei man- Seit dem 8. August hat das deutsche stawicielstwach Niemiec w Kanadzie, na chen DFK-Ortsgruppen kann man Kinder Konsulat in Oppeln eine neue Leite- Litwie i w Stanach Zjednoczonych. Teraz bereits für das Herbst-Winter-Semester objęła kierownictwo konsulatu RFN w der deutschen Samstagskurse anmelden, rin. Es ist Sabine Haake, die nach der Opolu, który jest placówką specyficzną so auch beim DFK Reinschdorf. Dort star- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Gründerin des Konsulats,LARES: Ingeborg Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieze względu w jakikolwiek na fakt zamieszkiwania sposób re- zabronione.tet der Samstagskurs am 20. September Gräfin von Pfeil, als zweite Frau hier gionu przez mniejszość niemiecką. Stąd und wird bis 6. Dezember gehen. Beim LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. das SagenLARES: hat. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheSabine Vervielfältigung Haake jest w pełni świadoma ist sta strengstens- DFK Reinschdorf untersagt. kann man die Kinder wianych jej wysokich oczekiwań: – Mój jeweils mittwochs zwischen 9:00 und onsulin Sabine Haake arbeitete in poprzednik, pan Eck, odcisnął głębokie 12:00 Uhr im DFK-Sitz sowie telefonisch der Vergangenheit sowohl im Aus- piętno na działalności konsulatu, dlatego bei Tomasz Kandziora (662 410 002) an- wärtigenK Amt, als auch in deutschen sama sobie stawiam zadanie, by godnie Vertretungen in Kanada, Litauen und pójść w jego ślady i kontynuować pracę melden. Wer wissen will, ob in seinem den USA. Nun leitet sie das deutsche rozpoczętą przez pana Ecka, czyniąc DFK auch ein Samstagskurs veranstaltet LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Konsulat in Oppeln, LARES:das wegen der Niniejszy hier materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieto we w współpracy jakikolwiek z przedstawicielami sposób zabronione.wird, kann sich an den Koordinator der lebenden deutschen Minderheit doch mniejszości niemieckiej. Samstagskurse, Ryszard Karolkiewicz, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sehr spezifischLARES: ist. Diese Daher ist Materialien sich Sabi- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheCelem Vervielfältigung lepszego zorientowania ist się strengstens w unter der E-Mail- untersagt.Adresse: samstagskurs@ ne Haake der hohen Erwartungen sehr sytuacji panującej w regionie, już w tym o2.pl wenden. wohl bewusst. „Mein Vorgänger, Peter tygodniu odbyły się pierwsze spotkania Eck, hat hier sehr große Fußstapfen hin- z reprezentantami MN, a także z pre- QQSpotkanie na wulkanie: Stowa- terlassen und meine Erwartungen an zydentem miasta Opola, marszałkiem rzyszenie Lokalna Grupa Działania „Kraina mich selbst sind, dass ich in diese Fuß- województwa oraz wojewodą. Dinozaurów” przy współpracy z Uniwersy- stapfen hineinwachse und die Arbeit, die Konsulin Haake (links) war bereits vor einigen Monaten auf einer kurzen Erkundungstour im Umland Oppelns. Opole nie ma być jednak wyłącznie tetem Opolskim i Stowarzyszeniem Kraina LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. er hier geleistet hat, inLARES: Zusammenarbeit Niniejszy Sie machte materiał unter anderem Stopp służy beim Finale wyłącznie des deutschen Rezitationswettbewerbs do czytania. in Proskau. PowielanieFoto: J. Stemplewski kolejnym w jakikolwiek miejscem pracy, bowiem sposób kon- zabronione.św. Anny organizuje w ramach projektu mit den Vertreterinnen und Vertretern sul Haake i jej mąż już po kilku dniach „Opolskie skarby geologiczne” tzw. „Spo- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der deutschenLARES: Minderheit Diese fortführe.“ Materialien Einessind Tages,lediglich als wir zum LesenMutter bereitgestellt. hat viele Jahr in Sagan Jegliche gelebt czują Vervielfältigung się na Śląsku prawie jak w ist domu. strengstens untersagt. Um die Lage besser einschätzen zu aus unserer Wohnung und die Urgroßmutter meines Mannes – Byliśmy już w Brzegu, aby obejrzeć tkanie na wulkanie”. Spotkanie odbędzie können und sich ein eigenes Bild von kommt aus Frankfurt/Oder-Damm- miasto, a i w Opolu zdążyliśmy zrobić się 23 sierpnia na Górze św. Anny. W pro- der Region zu machen, gab es in dieser in Oppeln kamen, vorstadt (Słubice). Wir sind also beide mały rekonesans, wszędzie spotykając gramie m.in.: prezentacja zasobów geolo- Woche bereits erste Treffen mit Vertre- haben zwei Nachbarn zum Teil hier aus der Gegend. Deswegen bardzo miłych Polaków i przedstawi- gicznych terenów LGD „Kraina św. Anny” tern der deutschen Minderheit sowie möchten wir beide in diese Städte fah- cieli mniejszości niemieckiej. Któregoś i „Kraina Dinozaurów”, prezentacja gry dem Oppelner Stadtpräsidenten, dem uns spontan die Hand ren und ein bisschen Ahnenforschung dnia, gdy wychodziliśmy z naszego komputerowej i terenowej „GEO-SKARBY”, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Marschall der WoiwodschaftLARES: und Niniejszy dem materiałüber den Zaun służy gereicht wyłącznie betreiben.“ do czytania. Powielaniemieszkania w jakikolwiek w Opolu, dwóch sposób sąsiadów zabronione.poszukiwanie geoskarbów na Górze Świę- Woiwoden. und uns willkommen spontanicznie podało nam rękę przez tej Anny. Organizator zapewnia transport Opole: Nowa konsul Niemiec objęła LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. OppelnLARES: soll aber Diese nicht nur Materialien ein zeitlich geheißen.“sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheogrodzenie Vervielfältigung w geście powitania. ist strengstensuczestników spod untersagt. siedziby Stowarzysze- begrenzter Arbeitsplatz sein. Konsulin urząd – Ze śląskimi korzeniami Jednak związki ze Śląskiem mają też nia LGD „Kraina Dinozaurów” w Spóroku. Haake und ihr Ehemann fühlen sich charakter rodzinny, bowiem zarówno Szczegółowe informacje uzyskać można bereits nach wenigen Tagen heimisch d 8 sierpnia konsulat Niemiec w Sabine Haake, jak i jej mąż mają korze- pod numerami telefonu 77 461 12 28 lub in Schlesien. „Wir waren schon in Brieg, Opolu ma nową szefową. Jest nią nie na Śląsku. – Moja matka przez wiele um uns die Stadt anzusehen, und wir Nachbarn uns spontan die Hand über SabineO Haake, która będzie kierowała lat mieszkała w Żaganiu, a prababcia 605 052 777. adur haben auch schon Oppeln erkundet. den Zaun gereicht und uns willkommen konsulatem jako pierwsza kobieta od mojego męża pochodzi ze Słubic (Frank- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Überall haben wir sehrLARES: nette Polen Niniejszy und geheißen.“ materiał Die Verbindung służy zu wyłącznie Schlesi- chwili dojego czytania.utworzenia. Powielaniefurt/Oder-Dammvorstadt). w jakikolwiek Oboje sposób jeste- zabronione.Oppelner Nachrichten Mitglieder der deutschen Minderheit ge- en ist aber auch familiär geprägt, denn W przeszłości konsul Sabine Haake śmy więc po części z tych stron, dlatego war eine Zeitung, die von 1895 bis troffen. Eines Tages, als wir aus unserer sowohl Sabine Haake als auch ihr Mann pracowała zarówno w Ministerstwie chcielibyśmy pojechać do tych miast. 1935 im Oppelner Land erschien. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WohnungLARES: in Oppeln Diese kamen, Materialienhaben zwei haben sindWurzeln lediglich in Schlesien. zum „Meine Lesen Spraw bereitgestellt. Zagranicznych, jak i w Jegliche przed- VervielfältigungRudolf ist Urban strengstens untersagt.

Friedersdorf: Ausstellung zum Ersten Weltkrieg Projekt młodzieżowy: City Bound Berlin LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielaniePoznają w jakikolwiek sposób stolicę zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. OffeneLARES: Diese Materialien Wunden sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheCały Vervielfältigung tydzień niezapomnianych ist strengstens a teraz ma szansę untersagt. poznać je wspólnie z Ob Staat, Gesellschaft, Wirtschaft przygód w stolicy Niemiec oferuje ludźmi różnych narodowości, co raczej oder Kultur – der Erste Weltkrieg jest rzadko zdarzającą się okazją. Przy niemiecko-hiszpańsko-polska wy- okazji zwiedzania miasta mogą oni rów- wirkte sich auf alle Bereiche aus und miana młodzieży City Bound Berlin. nież poznać siebie nawzajem, kultury prägte auch in Oberschlesien den Młodzież do 17. roku życia będzie własnych państw. Z Polski jest 11 uczest- Verlauf der Geschichte. Wie diese ników, gdyż miejsca były ograniczone LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniemogła w między jakikolwiek innymi zwiedzić sposób mia- zabronione.właśnie do takiej liczby – opowiada Katastrophe das alltägliche Leben sto na rowerze i wziąć udział w grze Christoph Schneider, menedżer kultu- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. erfasste,LARES: zeigt eine Diese Ausstellung Materialien im sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichemiejskiej. Vervielfältigung ist strengstensry Instytutu Stosunków untersagt. Kulturalnych Friedersdorfer Heimatmuseum. z Zagranicą. ymiana młodzieżowa City Bound W programie przewidziany jest spływ m oberschlesischen Friedersdorf (Bie- Berlin to coś więcej niż tylko kajakowy w okolicach Berlina, wspi- drzychowice) bei Oberglogau wird zwiedzanieW miasta: to międzynarodo- naczka na placu wysokiej wspinaczki, 1914,I wie fast überall in Europa, mobil we spotkanie młodych, które stwarza zwiedzanie miasta na rowerach, wspólne gemacht. Männer, die zuvor ihr Land okazję do poznania kultury, historii i wieczory, ogniska, poznanie Centrum LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bestellten, mussten inLARES: den Krieg ziehen.Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniejęzyka w Niemiec jakikolwiek poprzez dobrą sposób zabawę zabronione.Przygód w Grunewald, a także gra miej- Zurück blieben Frauen, Alte und Kin- oraz wspólne przygody w mieście. ska opierająca się na pracy zespołowej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der – sieLARES: mussten Diesenun die Bauernhöfe Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche– Vervielfältigung Dla uczestników projekt oznaczaist strengstens przy rozwiązywaniu untersagt. skomplikowanych führen. „Alles war plötzlich anders, die poznanie Berlina w grupie nowo po- zadań w centrum miasta. Frauen, die als schwaches Geschlecht znanych osób, pochodzących z różnych Wymiana odbywa w dniach 17–23

bezeichnet wurden, mussten nun ihren Klaudia Kandzia Foto: zakątków Polski, Niemiec i Hiszpanii. sierpnia. Mann stehen. Eine ungewohnte Situ- Rosi Zgorzelska erzählte bei der Ausstellungseröffnung viele Friedersdorfer Geschichten von damals. Nie każdy jeszcze to miasto odwiedził, D. Mientus ation für alle hier im Dorf“, berichtet Rosi Zgorzelska, Ideengeberin für die Die Ausstellung bin dabei, eine Zusammenstellung von Ausstellung im Friedersdorfer Heimat- im Friedersdorfer Kreuzen und Kapellen in unserer Ge- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. museum. Vieles, wasLARES: die Ausstellung Niniejszy materiał służy wyłączniegend zudo machen, czytania. und viele Powielanie Frieders- Wrocław: w jakikolwiek Jacek Protasiewicz sposób zabronione. będzie musiał zapłacić zeigt, hat Zgorzelska aus ihren Familien- Heimatmuseum ist dorfer betonten, man dürfe die Opfer LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. beständenLARES: oder von Diese den Friedersdorfern Materialien nochsind bis lediglich Ende des zum Lesender Kriege bereitgestellt. nicht vergessen“, so Jegliche Pfarrer Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zusammengetragen. Einen Teil lieh sie Jahres zu sehen. Lerch. aus dem Oberglogauer Museum. Bei der Eröffnungsfeier am 15. August Kara za awanturę Alte Stiche wie „Der Abschied“ oder gedachte man den Opfern der Kriege Słynna awantura, jaką rozpętał to za swoje zachowanie na niemieckim „Kriegsurlaub“ zeigen den Schmerz der in der Friedersdorfer Pfarrkirche mit na lotnisku we Frankfurcie eurode- lotnisku nie będzie musiał odpowiadać Familien und die ständige Bange, den einer kurzen Andacht. Von dort gingen przed sądem. W lutym Protasiewicz Familienvater zum letzten Mal zur Tür doch spurlos ging dieser Krieg nicht an die Ausstellungsbesucher zum Kreuz, putowany Platformy Obywatelskiej pijany awanturował się na lotnisku, miał LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. begleitet zu haben. LARES:Den Großteil Niniejszy der uns vorbei. materiał Aber aus Dankbarkeit,służy wyłącznie weil auf dem do die czytania. Namen der Kriegsopfer Powielanie aus Jacek w Protasiewicz, jakikolwiek będzie sposób miała zabronione.między innymi krzyczeć „Heil Hitler” Ausstellung macht jedoch „Feldpost“ unsere Opfer nicht so groß waren, habe dem Dorf angebracht wurden. dla szefa dolnośląskiej PO najpew- oraz pytać jednego z pracowników, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. aus. ZuLARES: sehen sind Diese Fotografien Materialien aus La- ich soviel sind Mühe lediglich und Kraft in zum die Aus Lesen- Rosi bereitgestellt. Zgorzelska hat am Eröffnungs Jegliche- Vervielfältigung ist strengstensczy był w Auschwitz. untersagt. Nie chciał też z zaretten oder von unterschiedlichsten stellung gesteckt“, betonte Zgorzelska. tag für eine besondere Atmosphäre niej jedynie konsekwencje finan- wezwanymi funkcjonariuszami dobro- Standorten der kämpfenden Frieders- 100 Jahre nach dem Ausbruch des gesorgt, indem sie Kriegslieder von sowe. wolnie udać się na posterunek policji. dorfer Bauern. Wer die alte Handschrift Ersten Weltkrieges sind die Wunden damals vortragen ließ. Dafür gewann Europoseł raczej przyjmie propozycję lesen kann, erfährt meist tröstende Wor- vielleicht schon verheilt. Doch die sie Oskar Koziołek-Götz. Nach Besichti- ak poinformowała Doris Möller- niemieckiej prokuratury. Podobno te für die Familie, doch zwischen den Erinnerung an die große Europäische gung der Ausstellung hatten Lieder wie -Scheu z niemieckiej prokuratory, rozważył ją z prawnikami i uznał, że Zeilen liest man den Schmerz und die Katastrophe muss wachgehalten wer- zum Beispiel „Ich hat´einen Kameraden“ taJ zawiesi sprawę, jeśli europoseł zgodzi bardziej mu się opłaca uiścić karę, niż LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ängste der SoldatenLARES: heraus. Niniejszyden, meint materiał Franz Lerch, służy emeritierter wyłącznie eine besonders do czytania. starke Wirkung Powielanie auf die się uiścić w jakikolwiek karę w wysokości 5sposób tys. euro. zabronione.ponosić koszty postępowania sądowego „Meine Familie hat Gott sei Dank Pfarrer und Friedersdorfer, der bei der Besucher. Oskarżony pieniądze będzie musiał w Niemczech. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. keine GefallenenLARES: zuDiese betrauern Materialien gehabt, Ausstellungsarbeit sind lediglich kräftig mithalf. zum „Ich Lesen bereitgestellt.Klaudia KandziaJeglichewpłacić Vervielfältigung na cele społeczne. W zamian ist strengstens za untersagt. adur

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

8 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenSchles bereitgestellt.ien ślą Jeglichesk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 22. – 28. August 2014 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Pazurkiem Kotysia LARES: NiniejszyNicht materiał służy wyłącznienur do Menschengruppe czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sein LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. BigLARES: Brother Diese MaterialienMit Henryk sind lediglich Rudner, demzum DFK-Vorsitzenden Lesen bereitgestellt. von Groβ Jegliche Strehlitz Vervielfältigung sprach Dominika Galla ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. tóż nie pamięta pierwszego Herr Rudner, der Groß Strehlitzer bei uns entstehen würde. Leider hat sich „Die Jugendlichen Kreality show? „Big Brother” DFK hat zirka 300 Mitglieder, jedoch bis heute kein Interessierter gefunden, sind offen für Europa był pionierskim programem, który mit Abwärtstendenz. Wie sieht es um der die Organisation leiten könnte. zapoczątkował niekończącą się serię den Nachwuchs aus? Wird der DFK von der Stadt finan- aber nicht unbedingt zbiorowego podglądactwa, a jej Ich bin der Meinung, dass sich die ziell unterstützt? für die Deutsche LARES: NiniejszyJugend materiał nicht allzu sehr służy in die deutschewyłącznie Die doUnterstützung czytania. der Stadt Powielanie liegt dar- w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. owocem stała się nowa człowiecza Gesellschaft integriert. Sie sehen das in, dass wir in einem Gebäude der Stadt Minderheit, denn sie rasa:LARES: celebryta! Diese Materialienaus dem sind europäischen lediglich Blickwinkel. zum Lesen den Sitz bereitgestellt. für den DFK zur Verfügung Jegliche Vervielfältigunghaben keine starke ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bohaterką dnia niemieckich Die Jugendlichen sind offen für Europa gestellt bekommen haben. Der Vertrag Bindung zur Kultur der portali internetowych stała się żona aber nicht unbedingt für die Deutsche wurde 2005 für 10 Jahre unterschrieben. Deutschen Minderheit.“ byłego gwiazdora piłki nożnej, Minderheit, denn sie haben keine star- Wir hoffen, dass wir eine Verlängerung ke Bindung zur Kultur der Deutschen bekommen. Darüber hinaus bemühen Claudia Effenberg. Zaszokowała ona Minderheit. wir uns auch um die Förderungsmittel swoim zachowaniem widzów kanału Natürlich gibt es auch Jugendliche, der Gemeinde für einige große Außen- Sat1, którzy nie mogąLARES: jej wybaczyć, Niniejszy die sich materiał auch als Deutsche służy fühlen, wyłącznie aber veranstaltungen. do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. że pogardziła ciuchami zgromadzo- sie sehen die Deutsche Minderheit als Was wünschen Sie sich für Ihre Ar- erreichen sollten, sondern alle Einwoh- nymiLARES: w piwnicy Dieseprogramu Materialien „Promi eine alte sind Menschengruppe lediglich an. zum Es wäre Lesen beit im bereitgestellt. DFK? Jeglichener Vervielfältigung der Gemeinden von Groß Strehlitz. ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ein sehr großer Schritt für eine Weiter- Ich wünsche mir vor allem, dass Nur dann gibt es einen Brückenbau und Big Brother”. Zachowanie wybrednej entwicklung, wenn der Bund der Jugend unsere Veranstaltungen nicht nur die Mitgliedergewinn und nur so kann die gwiazdeczki nie przypadło do gustu der Deutschen Minderheit (BJDM) auch Deutsche Minderheit betreffen bzw. Deutsche Minderheit überleben. q Henryk Rudner Foto: Dominika Galla nawet jej – jak to określają media – „jeszcze mężowi” Steffanowi. Za innym wielkim bratem tęsknią niektórzy mieszkańcyLARES: byłej NRD. Niniejszy Gedenken: materiał Kriegstote służy wyłącznie werden in Großdo czytania. Nädlitz zentral Powielanie bestattet w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. – JakLARES: informuje Dieseberlińskie Materialienwydanie sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gazety „Der Tagesspiegel”, główną atrakcją jednej z wystaw w cytadeli Spandau miałaby być głowa wodza Protokoll einer Exhumierung rewolucji październikowej, pocho- Mittwoch, 7. August, um 8 Uhr, es Spannung steigt. Bei Andrzej Latusek, spricht, säubert Abzeichen und versucht dząca z gigantycznego pomnika, geht los: Von Sacrau Turawa (Za- der unermüdlich weiter gräbt zeigen die genauere Herkunft der Soldaten zu który kiedyś dominowałLARES: nad placem Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniesich bereitsw jakikolwiek erste Schweißtropfen sposób auf der zabronione.bestimmen. Die Journalisten zeigen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Lenina. Szkopuł w tym, że kiedy krzów Turawski) nach Oderwalde Stirn. Die Zuschauer unterhalten sich Ihre Zufriedenheit über den Verlauf wzburzony naród usuwał pomnik z (Dziergowice) bei Kandrzin-Cosel. drüber, wie die Soldaten wohl gestorben der Stunden und Verabschieden sich LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichesind Vervielfältigung und wie die Russen hier anderen ist strengstens langsam. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. przestrzeni publicznej, zakopał go w wei Fahrzeuge, drei Leute: Harald gefangenen Soldaten 1945 ihre Zun- Noch hat man aber nicht alle Über- ziemi tak dokładnie, że łatwiej z niej Schroedter (58), Angestellter beim gen an Tischplatten festgenagelt hatten. reste der gesuchten drei Soldaten ge- dzisiaj wykopać granaty ręczne z II „VolksbundZ Deutsche Kriegsgräberfür- Barbara Latusek und Harald Schroedter funden. Die Schaufel ruht nicht, man wojny światowej. sorge e.V.“ im Land Brandenburg, der geben den Medien Interviews. weiß langsam nicht mehr, wohin mit W czasach, kiedy niektórzy chcie- Unternehmer Andrzej Latusek (42) und Plötzlich stößt man auf etwas, ein der ganzen Erde. Nach zwei weiteren seine Gattin Barbara Latusek (41) aus Stück schwarzen Gummi, das sich Stunden entdeckt man den zweiten liby się pozbyć swoichLARES: big brotherów, Niniejszy Sacrau materiał Turawa. Die Mission służy ist wyłącznieklar und do czytania. Powielanieletztendlich w jakikolwiek als Ledermantel sposób erweist. zabronione.Schädel, nach einer weiteren Stunde LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. inni marzą o ich powrocie. erforderte viel Aufwand, Zeit und Vor- Eine halbe Stunde später hat man schon ist man sicher dass es keine weiteren LARES: Diese MaterialienJózef Kotyś bereitung: sind die lediglichExhumierung derzum Über Lesen- bereitgestellt. Jeglicheden Vervielfältigung Schädel eines Soldaten mit ist einem strengstens Überreste mehr untersagt. gibt. Jetzt muss noch LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. reste von drei deutschen Soldaten aus Einschussloch in der rechten Schläfe. alles auf dem Papier dokumentiert einem Sammelgrab am Waldrand, wo Auf einmal herrscht große Aufregung. und die gefundenen Teile in die dafür die jungen Männer im Januar 1945 in Viele Fragen werden gestellt, viele Mei- vorgesehenen Säcke gepackt werden. einer Nacht-und-Nebel-Aktion von den V.l.n.r.: Andrzej Latusek, Barbara Latusek und Harald nungen abgegeben. Man stellt fest, dass Man muss die Fundstelle so verlassen, TERMINE Großeltern des Grundbesitzers Norbert Schroedter Foto: Norbert Nieslony der Soldat Skischuhe des Militärs an hat. wie sie vorgefunden worden war. Die Hromik beigesetzt worden waren. Die Presse und das Radio möchten Körper der drei jungen Soldaten lagen QQBytom: MuzeumLARES: Górnośląskie Niniejszy w Nach materiał einer stundenlangen służy wyłącznie Fahrt doHarald czytania. Schroedter Powielanie auch w gerne jakikolwiek ein Interview mit sposób Andrzej zabronione.fast 80 Jahre lang 70 Zentimeter tief LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Bytomiu zaprasza 30 i 31 sierpnia od geht es sofort an die Arbeit, ohne Zi- zeichnet auf einem Latusek, dem Mann, der hier körperlich am Waldrand vergraben. Wir werden 10.00LARES: do 13.00 na Diese warsztaty zMaterialien mozaiki, garettenpause, sind lediglich ohne viel Bla Bla.zum In der Lesen bereitgestellt.Blatt Papier die Jeglicheam Vervielfältigungmeisten arbeitet. Er erzählt, ist dass strengstens er ihre Namen wohl untersagt. nie erfahren, da keine LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. które odbędą się w ramach projektu „Wie- Ortschaft Zyrowa (Żyrowa) tags zuvor bereits seit 2010 für den „Volksbund Erkennungsmarken gefunden wurden. lokulturowy Bytom”. Warsztaty poprzedzi stachen die Mücken stärker und auch genaue Lage des Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.V.“ Wenn ihre Familien nun jedoch einen prezentacja na temat historii bytomskiego die Erde scheint in Oderwalde nicht so Sammelgrabes. tätig ist und seitdem die Überreste von von den Zentralfriedhöfen besuchen, rynku. Wstęp wolny. hart zu sein. Ausgestattet mit Kompass, mehreren hundert Soldaten in ganz ist die Wahrscheinlichkeit groß, dass Kugelschreibern, Lupen und sonstigen Polen ausgegraben hat und nach einer dort ihre Väter und Ehemänner ruhen. QQGleiwitz: Das Museum in Gleiwitz Utensilien für die Reinigung der Funde entsprechenden Behandlung einmal im Norbert Nieslony veranstaltet am 30. AugustLARES: einen Vortrag Niniejszy stellt Harald materiał Schroedter służy seinen klappbawyłącznie- do czytania. PowielanieJahr wan denjakikolwiek dafür vorgesehenen sposób Stellen zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zum Thema „Alfred Naujocks: Der Mann, ren Feldtisch auf. Währenddessen prüft Diesmal haben sich mehrere Gäste beisetzt. In Schlesien ist dies der Zent- ollten Sie von verlassenen deut- LARES: Diese MaterialienAndrzej sind Latusek lediglich mit dem Spaten zum wie Lesen angemeldet: bereitgestellt. Journalisten der „Jaskółka Jegliche ralfriedhof Vervielfältigung von Groß Nädlitz (Nadolice ist strengstens Sschen Grabstätten untersagt. Kenntnis haben, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. hart die Erde ist. Kurz zuvor hat seine Śląska“ und „Radio Park“, Vertreter Wielkie) bei Breslau. melden Sie diese bitte an die E-Mail-

dministration dministration Gattin Barbara die Stelle fotografisch do- vom „Polnischen Roten Kreuz“ aus Harald Schroedter zeichnet auf ei- Adressen: exhumierungen.der.solda- kumentiert und eine kleine Absperrung Kandrzin-Cosel und mit Joachim Nie- nem Blatt Papier die genaue Lage des [email protected] oder ekshumacje. mit dem Schild „Fotografieren der sterb- mann und Alfred Szyndzielorz Vertreter Sammelgrabes, prüft ob die Zahl der [email protected] lichen Überreste Verboten“ aufgestellt. der hiesigen Deutschen Minderheit. Die Knochen der Zahl der Verstorbenen ent- rchives and Records A and Records rchives

LARES: Niniejszy A .S. National materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese MaterialienQuelle: U Kolonowskie: sind lediglich Drzewo zum Życia Lesen po raz bereitgestellt. drugi Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der den Zweiten Weltkrieg begonnen hat”. Der Vortrag findet ab 16:00 Uhr in der Villa Caro statt. Referent ist Florian Alten- höner. Der Eintritt ist frei. Pochwała śląskiej przyrody Biblioteka i Centrum Kultury w Ko- Z tego też powodu postanowiono wiele lonowskiem wraz z Nadleśnictwem uwagi poświęcić twórczości piewcy la- QQWrocław: Do 28 sierpnia we wro- sów nad Małą Panwią. – Referat zadedy- cławskim Pałacu KrólewskimLARES: można Niniejszyoglą- Zawadzkie materiał organizują służy w niedzielę wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.kowała pisarzowi Agnieszka Kwiecień, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dać różneLARES: wydania Diese słynnej mapy Materialien Śląska 24 sierpnia sind o lediglichgodz. 15.00 II zum Festiwal Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensktóra przyjrzała untersagt. się jego poetyckim in- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. z 1561 roku autorstwa Martina Helwiga. Kultury Leśnej „Drzewo Życia”. spiracjom przyrodą. W przygotowanym Bilety dostępne w cenie 15 i 10 złotych. z okazji festiwalu biuletynie zamieszczo- omysł na przedsięwzięcie kultu- no próbki literackie następców Georga QQOppeln: Am 23. August veran- Pralne nawiązujące do naturalnych Hauptstocka, którzy wzięli udział w kon- stalten das Jugendsinfonieorchester zasobów przyrodniczych położonej w kursie na opowiadanie nawiązujące do der Städtischen Musikschule Potsdam Dolinie Małej Panwi gminy, a jedno- urody Doliny Małej Panwi. Zwyciężyła w und das SinfonieorchesterLARES: der Oppelner Niniejszy cześnie materiał pokazujące wielokulturowość służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.nim Violetta Wantulok-Seebauer, która LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Musikschule ein gemeinsames Konzert. Górnego Śląska, zrodził się w ubie- opisała historię nieuleczalnie chorego głym roku. Już wówczas zorganizowa- młodzieńca, odnajdującego radość w BeginnLARES: ist um 18:00 Diese Uhr im Konzertsaal Materialien no konkurs sind literacki, lediglich przeprowadzono zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenstrakcie wycieczki untersagt. nad rzekę. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der Oppelner Philharmonie. plener fotograficzny i powierzono dr. Tegoroczną edycję festiwalu ukoro- Krzysztofowi Spałkowi przygotowanie Zespół Sygnalistów Leśnych „Waltornia” otworzy tegoroczny koncert finałowy. Foto: J. Stemplewski nuje koncert finałowy, w którym zapre- QQLubowitz: Das Oberschlesische opracowania wydawnictwa o walorach zentują się zespoły: Bluemoon, Zapłoty, Eichendorff Kultur– und Begegnungs- krajobrazowych i przyrodniczych okolic kim, czeskim oraz w gwarze śląskiej. ry lokalnej społeczności zafundowało Chwila Nieuwagi, Jazz Combo i Dioni- zentrum Lubowitz veranstaltet am 31. Kolonowskiego. Zanim jednak to nastąpiło, odbyło się Nadleśnictwo Zawadzkie. zos. Organizatorzy przygotowali również August die Theateraufführung „Eichen- Na zbudowanej w miejscowej hali tar- uroczyste posadzenie Drzewa Życia. W Tegoroczny festiwal kultury leśnej wystawę sztuki leśnej, kiermasz sztuki dorff der Wanderer”. LARES:Beginn ist um Niniejszy19:00 gowej estradziemateriał pojawili służy się wykonawcy wyłącznie niewielkiej do czytania. odległości od festiwalowejPowielanie poprzedziło w jakikolwiek wydanie przez Wojewódzką sposób zabronione.ludowej, degustację lokalnych wyrobów LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Uhr an der Schlossruine. adur reprezentujący piosenkę artystyczną, sceny swoje docelowe miejsce znalazł Bibliotekę Publiczną w Opolu książki kulinarnych oraz wystawy fotograficzne. LARES: Diese Materialienzaśpiewaną sind w językulediglich polskim, zum niemiec Lesen- buk zwyczajny bereitgestellt. odmiany „Pendula”, Jegliche któ- Georga Vervielfältigung Hauptstocka pt. „Peter istSchrat”. strengstens untersagt.Józef Kotyś LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 34/1168LARES: Diese Materialien sind lediglich Glaube zum und Lesen Religi bereitgestellt.on Wia Jeglichera i religia Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 9 Kandrzin: Pfarrer Norbert Kachel in memoriam Kronika Parafialna LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.QQGedenken: Die Deutsche Bi- „Wie mein Gott will, ich bin bereit“ schofskonferenz gedenkt gemeinsam LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. DiesesLARES: Jahr wäre Dieseder Kandrziner Materialien Pfarrer Norbert sind Kachel lediglich 90 Jahre alt zum gewor Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensmit der Polnischen untersagt. Bischofskonferenz des den. Der St.-Nikolaus-Kirche, seiner Heimatkirche, in der er während der Beginns des Zweiten Weltkriegs vor 75 Jahren. Dazu wird der Vorsitzende der Schulzeit Messdiener war, blieb er in allen Lebenslagen stets verbunden. Deutschen Bischofskonferenz, Kardinal Reinhard Marx, vom 31. August bis zum as Kriegsende erreichte der 1924 Pfarrer Norbert 2. September nach Gleiwitz und Warschau LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Dgeborene NorbertLARES: Kachel inNiniejszy Süd- materiałKachel hielt służy zu seinen wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.reisen. In Gleiwitz wird er von Bischof deutschland, wo er als Soldat seiner Landsleuten und Wolfgang Ipolt (Görlitz) begleitet. Nach Wehrpflicht nachgehen musste. Nach einer Begegnung von Kardinal Marx LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. OberschlesienLARES: kehrte Diese er 1945 Materialien nicht zu- unterstütztesind lediglich seine zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. rück, stattdessen studierte er Theologie mit dem Vorsitzenden der Polnischen und wurde am 29. Juni 1951 im bayri- Heimatgemeinde. Bischofskonferenz, Erzbischof Stanisław schen Eichstätt zum Priester geweiht. In Gądecki, bildet eine deutsch-polnische den Jahren 1951-53 war er Kaplan im Eucharistiefeier am 31. August um 18:00 mittelfränkischen Roßtal und in Neu- Uhr in der Kathedrale von Gleiwitz den markt in der Oberpfalz. Am 16. Sep- Pfarrei in Gungolding-Schambach im Mittelpunkt des ersten Besuchstages. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tember 1959 erfolgteLARES: seine Einführung Niniejszy Bistum materiał Eichstätt. służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Hauptzelebrant ist Erzbischof Gądecki. als Kurat in die Herz-Jesu-Gemeinde Trotz schwerer Arbeit bei der Schaf- Die Predigt hält Kardinal Marx. Um 20:00 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in Büchenbach,LARES: die Diese der Pfarrei Materialien Roth zu- fung eines sind religiösen lediglich Zuhauses zum für aber Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensUhr findet eine untersagt. Gedenkfeier am ehema- geordnet war. In 18 Jahren Aufbau- und tausende katholische Heimatvertriebene Als Herzenswunsch zelebrierte Pf. Norbert Kachel am 24. Dezember 1994 in der Kandrziner St.-Nikolaus-Kirche die erste deutsche Christmette seit Kriegsende. Foto: Alfons Rataj ligen Sender Gleiwitz statt. Neben den Seelsorgearbeit hat sich Pfarrer Nor- in der Bundesrepublik der 50er Jahre, Vorsitzenden der Bischofskonferenzen bert Kachel in Büchenbach bleibende fand Kachel Zeit und Muße sich um die suchte Kachel Kandrzin wann immer Reja, eingerichtet. Unvergessen bleibt und weiteren katholischen Bischöfen – Verdienste erworben, zu denen die Belange seiner Heimatkirche in Kan- er konnte. Im Kriegszustand der 80er für viele auch die erste Christmette in Errichtung eines in Mosaik gestalteten drzin zu kümmern. Es gelang ihm, die Jahre wurden dank seiner Bemühungen deutscher Sprache nach Kriegsende, die unter ihnen der Kattowitzer Erzbischof Kreuzweges vom Eichstätter Künstler bereits in den 40er Jahren vom dama- Lebensmittel- und Medikamententrans- im selben Jahr von Pfarrer Norbert Ka- Wiktor Skworc und Bischof Jan Kopiec aus LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Peter Recker im JahreLARES: 1969 und Niniejszy sechs ligen Pfarrermateriał der St.-Nikolaus-Kirche, służy wyłącznie porte dodurchgeführt czytania. und in Powielanie der Anto- chel win der jakikolwiek St.-Nikolaus-Kirche sposób gefeiert zabronione.Gleiwitz – werden bei der Feier Vertreter Jahre später die Neugestaltung des Altar- Georg Wotzka, in München erworbene niuskapelle an bedürftige Kandrziner wurde. der evangelischen Kirche Polens und der LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. raumesLARES: mit einem Diese weiteren MaterialienKunstwerk Mosaike sind für die lediglich Seitenaltäre nachzum Kan Lesen- verteilt. bereitgestellt. JeglichePfarrer Vervielfältigung Norbert Kachel verstarb ist vier strengstens jüdischen Gemeinschaft untersagt. sowie der Bür- von Professor Recker zählen. Von 1983 drzin zu überführen. Als die politische Dank Kachels Unterstützung wurde Jahre später am 20. November 1998. germeister der Stadt Gebete und Worte bis zu seinem Heimgang leitete er die Lage dies in den 60er Jahren zuließ, be- 1994 ein DFK-Büro, damals in der ul. Alfons Rataj, Klaudia Kandzia der Erinnerung vortragen. QQPiekary Śląskie: „Rodzina miło- ścią wielka” to motto tegorocznej piel- Krzeszów: Odpust z nowym biskupem grzymki kobiet do sanktuarium Matki LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich (Deutsch Pikar), które LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. MistycznaLARES: Diese Materialien relacja sind lediglich z zum krzeszowską Lesen bereitgestellt. Jegliche ikoną Vervielfältigung ist strengstensodbyło się 17 sierpnia. untersagt. „Razem z Maryją Ks. prof. Zbigniew Kiernikowski, powierzymy Jej Synowi świat kobiet, re- prezentowany na piekarskim wzgórzu nowy biskup legnicki, odprawił przez babcie, matki, żony, córki, siostry po raz pierwszy sumę pontyfikal- zakonne, osoby stanu wolnego” – napisał ną podczas tegorocznego odpustu w zaproszeniu przed pielgrzymką abp 15 sierpnia, w święto Wniebowzię- Skworc i wyraził przekonanie, że w tym LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.bogactwie stanów i powołań kryje się cia NMP, w sanktuarium maryjnym duchowy potencjał, od którego zależy ja- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. w KrzeszowieLARES: (Grüssau). Diese Poprzedziła Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenskość życia moralnego untersagt. i religijnego rodzin ją procesja ze słynącą cudami ikoną na Górnym Śląsku. Wyjątkowym gościem Matki Boskiej Łaskawej. pielgrzymki był w tym roku jałmużnik papieski z Watykanu, ksiądz arcybiskup o najstarszy obraz maryjny na obec- nych ziemiach Polski. Datowany Konrad Krajewski, który wygłosił do nas Tjest na poł. XIII w. Naukowcy wiążą homilię. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. go z kulturą bizantyjską,LARES: a w tym Niniejszy krę- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gu kulturowym wizerunki są nie tylko QQAlbendorf: Erzbischof Alfons Nos- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kreacjamiLARES: artystycznymi. Diese Traktowane Materialien są sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenssol zelebrierte untersagt.die Heilige Messe bei der jak rzeczywisty obraz Boga, Matki Bożej Wallfahrt der deutschen Schlesier in Al- czy świętych. Powstają na klęczkach, są adorowane. Często tak długo, że twórca, a potem również odbiorcy jego dzieła 15 sierpnia w krzeszowskiej bazylice świętowano odpust. Foto: Marek Perzyński Ołtarz bazyliki krzeszowskiej z ikoną Matki Boskiej Łaskawej. Foto: Aisog/Wikipedia mają wrażenie, iż przedstawiony na nim wizerunek zaczyna do nich przemawiać. Syna Bożego, szafranowy kolor płasz- jest Krzeszów) na krańcach Śląska. Ow- stelni. Według innej, przynieśli ją do LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Tak nawiązuje się mistycznaLARES: relacja.Niniejszy cza i nie materiał mieszane barwy służy wskazują wyłącznie na szem, zleconodo czytania. badanie obrazu Powielanie naukow- Krzeszowa w jakikolwiek aniołowie na swych sposób skrzy- zabronione. Osoba, która chce przejąć choć cząstkę wczesny styl wschodni, zaś fałdowanie com (przed jego koronacją przez papieża dłach z włoskiej miejscowości Rimi- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. misteriumLARES: zawartego Diese w ikonie, Materialien dotyka płaszcza sind Maryi lediglich jest cechą charaktery zum Lesen- Jana Pawła bereitgestellt. II w 1997 r.), jednak Jegliche na wie- ni. NajprawdopodobniejVervielfältigung utożsamiono ist strengstens untersagt. jej głową. Czuje, jak oczy świętej postaci styczną zachodniego malarstwa średnio- le pytań nie zdołali oni jednoznacznie aniołów z Gabrielem, archiprezbiterem stykają się z jej wzrokiem. Ikona zawiera wiecznego. Mamy więc do czynienia ze odpowiedzieć i wciąż poruszamy się w kościoła pw. Archanioła Gabriela w Ri- konkretną myśl, słowo. Można więc sło- wschodnią ikoną przemalowaną w XIII świecie hipotez. Tym samym nie nale- mini, kapelanem papieskim, który w wo nie tylko usłyszeć, ale i je zobaczyć. To w. lub jest to obraz XIII-wieczny świado- ży lekceważyć ludowych przekazów, to 1318 r. przebywał w Krzeszowie. Jego ono – jak mówi Biblia – było pierwsze. mie naśladujący wschodni, tzw. święto- historyczne źródło, z którego wytrawny celem było spisanie beneficjów papie- Uważa się, że pierwowzorem krze- łukaszowy styl (św. Łukasz Ewangelista badacz potrafi wyłowić ziarno prawdy. skich, m.in. z kościoła w Cieplicach LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. szowskiej ikony jestLARES: bizantynizujący Niniejszy uważany materiał jest według służytradycji Kościoławyłącznie Tylko trójgłosdo czytania. – historyka, teologa Powielanie i ludu Śląskich w jakikolwiek (Bad Warmbrunn), sposób w którym zabronione.

obraz z kościoła Santa Maria Nova w za pierwszego malarza ikon). z jego bogactwem przekazu legendar- cystersi krzeszowscy mieli prebendę. K. Kandzia Foto: LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Rzymie.LARES: Naukowcy Diese głowią Materialiensię jednak Różnie sind próbuje lediglich się tłumaczyć, zum jak Lesen nego –bereitgestellt. jest w stanie przybliżyć Jegliche nas do To Vervielfältigungon miałby przywieźć obraz ist Matki strengstens bendorf am 10. untersagt. August. Mit diesem Pil- nad tym, czy wizerunek krzeszowskiej dzieło tak wysokiej artystycznej klasy prawdy o krzeszowskiej ikonie. Boskiej Łaskawej do Krzeszowa. Jedno- gerort sei er seit jungen Jahren sehr Madonny należy do kręgu kulturowego pojawiło się już we wczesnym średnio- Jedna z legend głosi, że przechowy- znacznych dowodów na to jednak brak. verbunden, sagte der Erzbischof in seiner Wschodu czy Zachodu. Bo kształt ciała wieczu w niewielkiej wsi (jaką do dziś wana była od wieków w pobliskiej pu- Marek Perzyński Predigt. Die feierliche Messe in deutscher Sprache wurde von den Chören aus Wa- denburg und Oderwinkel begleitet. Es ist Pf. Bronisław Żuchowski bereits Tradition, dass der Verband deut- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: NiniejszyWort materiał zum służy Sonntag wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.scher Gesellschaften in Oppeln eine Einundzwanzigster le gefunden. Die Schwierigkeit besteht asbekenntnis des Petrus antwortete Jesus Überlieferungen hatte und verwertete. Busfahrt nach Albendorf organisiert und LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. SonntagLARES: im Jahres Diese­ Materialiendarin, sind dass diese lediglich Szene nicht zum nur vom Lesen mit einer bereitgestellt. Seligpreisung des Petrus Jegliche und Petrus Vervielfältigung genießt in allen vier Evangelien ist strengstens die Wallfahrt mituntersagt. einem weiteren Aus- kreis 24.08.2014 Evangelisten Matthäus, sondern auch mit dem Hinweis auf die Offenbarung den unbestrittenen Vorrang unter den flugsziel verbindet. Diesmal ging die vom Evangelisten Markus und vom dieses Geheimnisses durch den Vater im zwölf Aposteln. Er ist der Wortführer 1. Lesung: Evangelisten Lukas berichtet wird. Je- Himmel. In seiner dreijährigen Lehrtä- und wird stets als der erste bei der Auf- Reise zum Schloss und der St. Nikolaus- Jes 22,19-23 sus beginnt mit diesem Abschnitt die tigkeit hat Jesus sehr viel zählung aufgeführt. Nach kirche in Ottmachau. 2. Lesung: Röm 11, 33-36 Vorbereitung der Jünger auf sein Lei- mehr gesprochen, als in dem Tode Jesu tritt er in In seiner QQFestiwal: „Per organa ad astra” Evangelium: Mt 16,13-20 „Ich werde dir den, auf sein Messiasamt, die Erlösung den Evangelien aufge- dreijährigen der Apostelgeschichte LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. die Schlüssel des HimmelreichesLARES: Niniejszy geben.“ durch materiał den freiwillig służy übernommenen wyłącznie zeichnet do ist. czytania. Vor der Ab- PowielanieLehrtätigkeit hat w jakikolwiekunbestritten als sposób Haupt zabronione.(Przez organy do gwiazd) to tytuł festi- Tod. Diese Auffassung war jüdischem fassung der Evangelien Jesus viel mehr der Gemeinschaft der walu organowego w Jelczu-Laskowicach LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES:ies ist einer Diese der wichtigsten Materialien Ab- Denken sind fremd. lediglich Daher war zumauch das Lesen liegen bereitgestellt. auch mündliche gesprochen, Jegliche als Vervielfältigung in Jünger nach innen ist und strengstens (Jeltsch-Laskowitz) untersagt. w powiecie oławskim Dschnitte des ganzen Neuen Testa- Unverständnis der Jünger groß. An den und schriftliche Traditi- den Evangelien außen auf. Ein Bischof (Ohlau). Koncerty będą okazją do spotka- ments. Er ist von grundlegender Bedeu- Anfang dieser Vorbereitung auf sein Lei- onen der Worte Jesu, die aufgezeichnet ist. wurde gefragt, was er nia wybitnych artystów w cztery soboty tung für das Wesen, die Organisation den stellte Jesus die Frage nach seiner nicht allen Evangelisten in sich gedacht habe, als er und die Geschichte der Kirche. Person und nach seiner Aufgabe. Petrus gleicher Weise zugänglich die Nachricht von seiner września w kościele dekanalnym św. Da hierüber unter den Christen im antwortete in aller Namen: „Du bist der waren. Es steht zwar fest, welche dieser Ernennung zum Bischof erhalten habe. Maksymiliana Kolbego. Rozpoczęcie kon- Laufe der Jahrhunderte Meinungsver- Messias.“ Für den Evangelisten war bei Quellen die Evangelisten gemeinsam Er erwiderte: „ich habe die Weisheit und certów 6 września. Festiwal ma charak- schiedenheiten entstanden sind, haben der Abfassung seines Evangeliums diese benützt haben, es ist aber nicht festzu- Kraft Gottes bestaunt, die so geringer ter otwarty dla wszystkich sympatyków LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. diese im NachhineinLARES: auch ihren Niniejszy Aus- Bezeichnung materiał gleichbedeutend służy wyłącznie mit der stellen, do was czytania.jeder von ihnen darüberPowielanie hi- menschlicher w jakikolwiek Qualitäten bedarf, sposób um ihr zabronione.spotkań z kulturą, jak i z doświadczonymi q LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. druckLARES: in der Auslegung Diese dieser Materialien Bibelstel- wesenhaften sind lediglichGottheit. Auf dieses zum Messi Lesen- naus nochbereitgestellt. für weitere Unterlagen Jegliche oder Werk Vervielfältigung in der Welt zu vollbringen.“ ist strengstensmuzykami i melomanami. untersagt. kan

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

10LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zumHint Lesenergrü ndebereitgestellt. Kuli Jeglichesy Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 22. – 28. August 2014 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Königswinter: Ausstellungseröffnung zum Kreisauer Kreis am 31. August LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. DieLARES: Diese ersten, Materialien sind lediglich die zum Lesen europäischbereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung istdachten strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kaum ein Ort ist so sehr zum Sinn- amerikanischen Journalistin Dorothy bild des deutschen Widerstands Thompson, 1930er Jahre) Die Sonderausstellung zu diesem The- gegen den Nationalsozialismus ma, die vom 31. August 2014 bis zum 8. geworden wie das niederschlesischeLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.März 2015 im Eichendorffsaal des Haus LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Kreisau (Krzyżowa). Schlesien in Königswinter im Rheinland LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenszu sehen ist, zeigt untersagt. Facetten des Wider- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. stands gegen die nationalsozialistische „Opposition, Widerstand, der Wille, Diktatur am Beispiel der Überlegungen die Zukunft in die eigene Hand zu neh- und Aktivitäten der Mitglieder des Krei- men, der Mut dazu“ (Freya von Moltke, sauer Kreises. Sie lädt dazu ein, sich mit 1997), diese Einstellung verband eine diesen Menschen, ihrem Werdegang Gruppe von Menschen, die von der und ihrer Zeugenschaft auseinander zu nationalsozialistischenLARES: Gestapo Niniejszy nach materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.setzen. Widerstandsgruppen sind Keime LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dem Ort ihrer drei größeren Tagungen der zivilen Bürgergesellschaft, die eine als KreisauerLARES: Kreis Diese bezeichnet Materialien wurde. sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensDiktatur bewusst untersagt. zu zerstören sucht. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zwischen 1940 und 1945 erdachten und Mit ihrer Art des Widerstands haben die planten sie dort ein neues demokrati- Kreisauer die demokratischen Lebens- sches Deutschland und ein vereinigtes formen und das Recht auf Mitwirkung Europa. jedes Einzelnen an der politischen Ge- Anfang der 40er Jahre, auf dem Hö- staltung der Zukunft verteidigt. hepunkt der Machtentfaltung des nati- „Wann je sonst in unserer Geschichte onalsozialistischen RegimesLARES: und Niniejszymitten materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.hat es eine solche Konzentration von LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. im Zweiten Weltkrieg, eine demokrati- sittlich-politischer Substanz gegeben wie sche ZukunftLARES: in DieseFreiheit undMaterialien Frieden sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensin Kreisau […] untersagt.Das Leben und Denken LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zu denken – das war ein risikoreiches und Empfinden der Menschen, die in Unterfangen, das am Ende viele der Be- Kreisau versammelt waren, ist und bleibt teiligten mit ihrem Leben bezahlten. Maßstab für uns.“ (Bundespräsident Aber es war auch eine intellektuelle und Richard von Weizäcker, 21. Juli 1985) menschliche Leistung einer Minder- Nach 1945 wurde Niederschlesi- heit, die nicht den Weg der angepassten en und damit auch Kreisau polnisch. Mehrheit und auch nicht den Weg der Freya von Moltke (1911-2010) musste „inneren Emigration“,LARES: des Schweigens Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.das Gut verlassen. Durch die Jahrzehnte LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. unter Zwang, gehen wollte. Diese Grup- hindurch hielt sie an dem Traum fest, pe vonLARES: Gleichgesinnten Diese schuf Materialien sich, im sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensKreisau eines Tages untersagt. zu einem Haus für LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Vertrauen zueinander, eine „Insel des internationale Verständigung zu machen. freien Denkens“. Hier konnten sie ihre Seit 1990 gehört das Gut der deutsch-

Ideen und Hoffnungen zum Ausdruck Gutsschloss in Kreisau 2014 Foto: Bernadett Fischer Berghaus-Veranda mit Helmuth James von Moltke um 1938 Foto: Stiftung Kreisau polnischen Stiftung Kreisau für Europäi- bringen und entwarfen Pläne für eine sche Verständigung (Fundacja Krzyżowa politische, wirtschaftliche und soziale Richard von Weizäcker: Der ganz bewusst gewählte Begriff Die Grundlagen für eine Wieder- dla Porozumienia Europejskiego). Die Neuordnung Deutschlands und für ein „Das Leben und Denken der Neuordnung macht deutlich, dass herstellung der Rechtsordnung wa- Stiftung ging aus einer internationalen friedliches Europa nachLARES: dem Ende Niniejszy des materiał służy wyłączniees den do Kreisauern czytania. nicht um Powielanie eine bloße ren fürw diejakikolwiek Mitglieder des Kreisessposób die zabronione.Bürgerrechtsbewegung hervor, die sich LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Nationalsozialismus. und Empfinden der Rückkehr zum Rechtsstaat der Weima- Menschen- und Grundrechte sowie das erstmals im Juni 1989 in Breslau traf und DerLARES: Kreis umfasste Diese Menschen Materialien aus Menschen,sind lediglich die in zum Lesenrer Republik bereitgestellt. ging, eine einfache Jegliche Restau- Naturrecht, Vervielfältigung sei es in der christlichen ist strengstens die Gründung eineruntersagt. internationalen Be- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. unterschiedlichen politischen und ration wurde allgemein abgelehnt. Die Tradition oder im Anschluss an die gegnungsstätte und einer Gedenkstätte sozialen Richtungen. Ihm gehörten Kreisau versammelt obrigkeitsstaatliche Struktur sollte durch Philosophie der Antike und der Auf- der europäischen Widerstandsbewegung Juristen, Theologen beider Konfessio- waren, ist und bleibt einen systematischen Aufbau von unten klärung. Mit ihren Ideen vertraten sie in Kreisau anstrebte. Für Freya von Molt- nen, Aristokraten sowie Sozialdemo- Maßstab für uns.“ her beseitigt werden. Um den Nationa- mit bis dahin ungekannter Vehemenz ke war die Realisierung dieser internatio- kraten und Gewerkschaftler an. Die lismus, der zwei Weltkriege verschuldet die Vorstellung einer menschenwür- nalen Begegnungsstätte das späte Ergeb- Gesprächspartner vertraten durchaus hatte, zu überwinden, sollte Deutsch- digen internationalen Ordnung, die nis der Arbeit ihres Mannes und seiner unterschiedliche, bisweilenLARES: vollkommen Niniejszy materiał służy wyłącznieland Teil do eines czytania. föderativ gegliederten Powielanie auf demw jakikolwiek Recht und nicht aufsposób Macht zabronione.Freunde. Ein Ort, an dem Menschen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. entgegengesetzte Standpunkte. Aber sie Europa werden. Zugleich sollte mit der basiert. Dabei sollte es nicht bei staats- aus ganz Europa zusammenkommen verbandLARES: die Überzeugung, Diese dass Materialien man die Deutschlands sind lediglich und europapolitische zum Lesen politischen bereitgestellt. Neuordnung Europas Jegliche eine rechtlichen Vervielfältigung Theorien bleiben, istsondern strengstens und sich trotz sprachlicher, untersagt. sozialer und LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Welt verbessern kann und dass der Ein- Konzepte formuliert, diskutiert und größere wirtschaftliche Einheit entste- zu der aktiven, verantwortungsvollen weltanschaulicher Unterschiede austau- zelne dafür persönlich verantwortlich verabschiedet. Die vorbereitenden hen. So stellten die Angehörigen des Mitarbeit an der Gestaltung Deutsch- schen. Es ist das, was Kreisau ausmacht, ist. In der politischen Zielvorstellung Debatten wurden meist in kleineren Kreisauer Kreises die geplante Neuord- lands und Europas nach der Diktatur es ist ein Ort der Zukunft. einer sozialen Gesellschaft auf persona- Kreisen geführt, oftmals in Moltkes nung Deutschlands von Beginn an in führen. „Ohne die deutsche Widerstands- ler Grundlage waren sich die Kreisauer Berliner Wohnung oder bei Yorck in der einen europapolitischen Kontext. „Ich weiß nicht, was ich tun kann und gruppe gegen den Nationalsozialismus, von Beginn an einig. Berliner Hortensienstraße, gelegentlich „Meinem Gefühl nach bin ich ers- ob ich überhaupt etwas tun kann, um ohne ihren Einsatz, gäbe es heute nicht Die Gruppe der Kreisauer,LARES: entstanden Niniejszy bei Treffen materiał auf Landgütern służy wyłączniewie Klein tens an do Europa czytania. gebunden, Powielaniezweitens an dieses w Regime jakikolwiek zu vernichten. sposób Aber der zabronione.das schöne Leben in Kreisau. Es erwies LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. um Helmuth James Graf von Moltke Öls und Groß Behnitz. Auf drei grö- Deutschland, drittens an Ostdeutsch- Sturz müsste aus dem Inneren Deutsch- sich als eine gute Basis, Polen und Deut- (1907-1945)LARES: und PeterDiese Graf Materialien Yorck von ßeren Sitzungen,sind lediglich die im Frühjahr zum und Lesen land, bereitgestellt.viertens an das Land [Gut Jegliche Krei- lands Vervielfältigung kommen, und ich werde ist dabei strengstens sche einander näheruntersagt. zu bringen. Dass LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wartenburg (1904-1944), hat den Glau- Herbst 1942 sowie im Frühjahr 1943 im sau]. ‚Ich bin gebunden’ heißt, dass ich gebraucht werden. Auf jeden Fall wird Kreisau in einem Europa ohne Grenzen ben an eine Erneuerung Europas und Berghaus des Moltkeschen Guts Krei- mich verantwortlich fühle, wobei das eines Tages – vielleicht in dreißig Jah- eine neue Rolle gefunden hat, hat seine das Vertrauen in eine demokratische sau stattfanden, wurden die wichtigsten Maß der Verantwortung sich in dem ren – in Deutschland wieder das Gesetz Berechtigung. Die Kreisauer gehörten Zukunft nie aufgegeben. In privaten Be- Teilbereiche diskutiert und schließlich in Maß verringert, in dem der Umkreis herrschen. Ich hoffe einer der Leute zu zu den ersten, die europäisch dachten.“ gegnungen und Briefwechseln wurden den „Grundsätzen für die Neuordnung“ sich erweitert.“ (Moltke in einem Brief sein, die helfen werden, dieses Gesetz (Freya von Moltke, 2005) Entwürfe für den Verfassungsaufbau vom 9. August 1943 zusammengefasst. an seinen Großvater, 1929) zu schaffen.“ (Moltke gegenüber der Bernadett Fischer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenNeue bereitgestellt.Bücher – für Sie gelesen Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Im Görlitzer Bergstadtverlag sind zwei neue Bücher über Liegnitz, das (nach Breslau) zweite Zu Ehren Ortfried Kotzians „Auge Schlesiens“ erschienen. Wie kaum eine eim Internationalen die Interessensschwerpunkte seines andere Stadt Schlesiens hat Liegnitz in den ver- Institut für Nationali- Lebens nachzeichnet. Daher gliedert gangenen zehn Jahren seit dem EU-Beitritt Po- LARES: Niniejszy materiałtätenrechtB służy und Regionalis wyłącznie- sich die do Festschrift czytania. in drei Powielanie (Lebens-) w jakikolwiek sposóblens einen zabronione. phantastischen Aufschwung zu einer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mus ist die Festschrift „Der Bereiche: „Multiethnische Regionen wieder wirtschaftlich prosperierenden und tou- LARES: Diese Materialien sindHerkunft lediglich eine zumZukunft Lesen in Vergangenheit bereitgestellt. und Gegenwart“, Jegliche „Die Vervielfältigung istristisch strengstens attraktiven Perle untersagt. an der Via Regia erlebt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. geben“ von Freunden und Bukowina als europäische Kulturland- Praktisch die gesamte Innenstadt mit dem Pias- Weggefährten Ortfried Kot- schaft“ und „Wege in den Osten“. Den tenschloss, der Ritterakademie, dem Kupfermuseum, zahlreichen Kirchen oder zians erschienen. Unter der Reigen der Fachbeiträge eröffnet Sieg- einladenden Parkanlagen präsentiert sich im neuen Gewand. Gemeinsam mit inhaltlichen Federführung fried Münchenbach über „Danzig und dem Edytor-Verlag, der die polnische Ausgabe anbietet, hat der Bergstadtverlag von Meinolf Arens, der mit die Danziger“. Der Bogen reicht über einen knapp 100 Seiten starken Reiseführer mit über zweihundert farbigen Ab- Ortfried Kotzian das For- Kotzians geliebte Bukowina hinaus und bildungen, Stadtplan und vielen weiteren touristischen Informationen auch zur LARES: Niniejszy materiałschungsprojekt służy „Deutsche wyłącznie beleuchtet do czytania.so z.B. das Elsass Powielanie oder auch Umgebung w jakikolwiek von Liegnitz in deutschersposób Sprache zabronione. veröffentlicht. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Minderheiten im östlichen christliche Minderheiten in Vorderasien. Gleichzeitig und quasi ergänzend erschien der 566 Seiten starke Band „Liegnitz LARES: Diese Materialien sindEuropa lediglich nach der zum Wende“ Lesen bereitgestellt.Andreas Toscano del Banner/S-K Jeglichevon Vervielfältigung A-Z“, der in Text und Bild istumfassend strengstens über die deutsche untersagt. Vergangenheit der LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. am Haus des Deutschen alten schlesischen Garnisons- und Bezirkshauptstadt informiert. Ostens in München be- Arens, Meinolf (Hg): Der Herkunft AT/MR/S-K treute, entstand ein Buch, eine Zukunft geben. Festschrift für das nicht nur den Dank an Dr. Ortfried Kotzian. Berlin 2013, Iza Sadurska: „Liegnitz und Umgebung“, 100 S., über 200 farbige den Jubilar zum Ende seiner Bezug für 29,80 € bei: INTEREG, Abbildungen, Bergstadtverlag W.G. Korn, Görlitz 2014, 9,90 € beruflichen Laufbahn und Heßstraße 24, Postfach 340161, LARES: Niniejszy materiałzu seinem służy 65. Geburtstag wyłącznie D-80098 do czytania. München, info@intereg. Powielanie Historischew jakikolwiek Gesellschaft sposóbLiegnitz e.V. zabronione. (Hg.): Liegnitz von A-Z, ein praktisches LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

Foto: Till Till Scholtz-Knobloch Foto: ausspricht, sondern in ei- org (auf Wunsch mit persönlicher Nachschlagewerk von Peter Winkler, 566 S., Bergstadtverlag W.G. Korn, Ortfried KotzianLARES: bei einer VdDieseG-Tagung am Materialien Annaberg. sindner lediglich Fülle von Fachartikeln zum Lesen Widmung) bereitgestellt. Jegliche VervielfältigungGörlitz 2014, 22,90 € ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 34/1168LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Ak Lesentuell bereitgestellt.es Ak Jeglichetualnoś Vervielfältigungci ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 11 Politik: Minderheitengesetz änderungsbedürftig LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. NovellierungLARES: Diese Materialien sind lediglich zum sinnvoll Lesen bereitgestellt. Jegliche und Vervielfältigung nützlich ist strengstens untersagt. Knapp zehn Jahre sind seit der Ein- Martwy zapis führung des Gesetzes über natio- Kolejną zmianą w ustawie, którą po- stuluje środowisko MN, to ożywienie nale und ethnische Minderheiten zapisu o języku pomocniczym, który z sowie die Regionalsprache durch punktu widzenia zarówno Europejskiej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. das polnische ParlamentLARES: vergangen. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.karty języków regionalnych i mniejszo- ściowych, jak i z punktu widzenia usta- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Dies nahmLARES: man Dieseunlängst Materialien für eine sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenswy o mniejszościach untersagt. narodowych i et- Umsetzungsbewertung zum Anlass. nicznych ma duże znaczenie. – Uważam, Die Folge: In mehreren Punkten że w obecnej formie ustawowej zapis w mojej opinii jest martwy, bo powoduje müssten Änderungen her! Inzwi- pewną drętwość, przez co dzisiaj nie ma schen liegt auch schon ein beacht- m.in. możliwości wydawania zaświad- licher Katalog von Dingen vor, die czeń dwujęzycznych czy też zezwolenia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.na to, aby urząd gminy udzielał papieru laut Polens Minderheitenkreisen dwujęzycznego czy jakichkolwiek in- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. eine NovellierungLARES: Diese erfordern. Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensnych form, które untersagt. faktycznie promowały- by język mniejszości – przekonuje Rafał ie Idee wurde, für die Mitglieder Bartek, a poseł MN Ryszard Galla doda- des Gemeinsamen Regierungs- und je: – Do tego obecny zapis sprowadzony MinderheitenausschussesD überraschend, jest tylko i wyłącznie do poziomu gminy in der Plenarsitzung von Staatssekretär i niestety nie obejmuje już powiatu czy Stanisław Huskowski vom Ministerium województwa. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. für Verwaltung und DigitalisierungLARES: Niniejszy un- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Dlatego jedna z proponowanych przez terstützt. Mehr noch, der Minister regte mniejszości modyfikacji do ustawy to eine Fachgruppe an, die ein Novellie- wprowadzenie języka pomocniczego

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens und Digitalisierung Verwaltung Ministerium für Foto: untersagt. rungspapier zum Minderheitengesetz Gemeinsame Regierungs- und Minderheitenkommission bei ihrer Arbeit an der Novellierung des Gesetzes über nationale und ethnische Minderheiten sowie die Regionalsprache na poziom powiatowy, by był naucza- erstellen würde, welches bislang außer ny na terenach, gdzie dana mniejszość ein paar kosmetischen Federstrichen Rafał Bartek: „Die Zehn- liche Politik handelt, deren Teil und In- której zadaniem byłoby przygotowanie zamieszkuje. nahezu ein Jahrzehnt lang unberührt strument er selber ist, und nicht um die dokumentu o ewentualnej nowelizacji blieb. Letztlich wurde eine Minderhei- Prozent-Schwelle ist ein Erfindung z.B. eines DFK-Vorsitzenden. ustawy, która dotąd poza kosmetyczny- Inne propozycje ten- und Expertengruppe gebildet, in gängiges Kriterium in Das könnte womöglich die Wahrneh- mi zmianami przez niemal dekadę była Nie omieszkano też zgłosić propozy- der einerseits die Minderheiten, dar- mehreren EU-Staaten“ mung dieser Dinge durch den jeweiligen nietknięta. Ostatecznie utworzono grupę cji nowelizacji w ustawie o radiofonii i LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. unter Deutsche, LemkenLARES: und Ukrainer Niniejszy materiał służy wyłącznieDirektor do ändern“, czytania. hofft Bartek.Powielaniemniejszościowo-ekspercką, w jakikolwiek sposób w której z zabronione.telewizji, by rady programowe oddzia- und andererseits das Ministerium und jednej strony brali udział przedstawi- łów emitujących programy w językach LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. unabhängigeLARES: Experten Diese vertreten Materialien waren. sind lediglich zum LesenWie geht bereitgestellt. es weiter? Jeglicheciele Vervielfältigung środowisk mniejszościowych, ist strengstens w mniejszości narodowych untersagt. i etnicznych Die Änderungsvorschläge zum Novel- tym m.in. niemieckiej, łemkowskiej i oraz w języku regionalnym uwzględniały Pragmatismus im Vordergrund heit im Sejm vertretende Abgeordnete lierungsentwurf sind somit offensichtlich ukraińskiej, a z drugiej – reprezentanci w swoich zespołach kandydatów zgłasza- „Die Fachgruppe nahm sich für ihre Ryszard Galla. sinnvoll und allen Minderheiten in Polen ministerstwa i niezależni eksperci. nych przez organizacje mniejszościowe. Arbeit vor, das bestehende Gesetz in- auch nützlich. Ein Beleg dafür ist, dass – Zależy nam też na tym, aby w haltlich nicht vollends umzukrempeln, Tote Bestimmung sie inzwischen auch vom Gemeinsamen Pragmatyczne podejście szkołach lub placówkach publicznych sondern vielmehr pragmatisch an das Eine weitere von der deutschen Min- Regierungs- und Minderheitenausschuss – W pracach tej grupy postawiono umożliwiających uczniom podtrzymy- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Thema heranzugehenLARES: und sich Niniejszy dabei derheit materiał postulierte Gesetzesänderung służy wyłącznie akzeptiert do wurden czytania. und den WegPowielanie ins Par- sobie w jeden jakikolwiek cel: nie wywracać sposób do góry zabronione.wanie poczucia tożsamości narodowej, ausschließlich auf jene Änderungen zu bezieht sich darauf, die Hilfssprache- lament fanden, wo sie auch schon die nogami istniejącej ustawy i zawartych przedstawiciel organizacji mniejszościo- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. konzentrieren,LARES: die Diese das Gesetz Materialien aktueller Bestimmung, sind lediglichdie sowohl im zum Hinblick Lesen nötige bereitgestellt. Anzahl von Abgeordnetenunter Jegliche- w niej Vervielfältigung pewnych zapisów, lecz podejśćist strengstens wej był członkiem untersagt. komisji wybierającej machen sollen und die wir uns am meis- auf die Europäische Regional- und schriften gewonnen haben. „Es waren do tematu pragmatycznie, akcentując dyrektora takiej placówki. Docierają do ten wünschen“, sagte Rafał Bartek, der Minderheitensprachencharta, als auch genau 15 Unterschriften erforderlich, i koncentrując się wyłącznie na tych nas bowiem sygnały, że są jeszcze tacy Co-Vorsitzende des Gemeinsamen Re- das Minderheitengesetz von großer und die konnte ich auch sammeln. Nun zmianach, które mają usprawnić jej dyrektorzy, którzy ignorują możliwości gierungs- und Minderheitenausschusses. Bedeutung ist, mit Leben zu erfüllen. wird im Rahmen einer Sejm-Sitzung, żywotność i na których najbardziej nauczania danego języka mniejszości. „Im Brennpunkt steht hierbei eine von „Ich halte diese Bestimmung in ihrer die Ende dieses Monats stattfindet, der nam zależy – twierdzi Rafał Bartek, Widać zatem, że świadomość wśród Polens nationalen und ethnischen Min- jetzigen Gesetzesform für tot. So kön- Novellierungsentwurf an die Sejm- współprzewodniczący Komisji Wspól- kandydatów na dyrektorów należy LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. derheiten derzeit ganzLARES: stark angestrebte Niniejszy nen bis materiał heute z.B. keine służy zweisprachigen wyłącznie Marschallin do czytania. Ewa Kopacz weitergereicht, Powielanie nej Rządu w jakikolwiek i Mniejszości Narodowych. sposób A zabronione.podnieść. Żeby jednak tak się stało, w Abmilderung des Prozentkriteriums Bescheinigungen ausgestellt werden damit ihm eine Nummer gegeben und najbardziej palącym punktem tej ustawy, procedurze wyborów na dyrektorów LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. (SenkungLARES: der 20-Prozent-Untergrenze Diese Materialien noch Genehmigungensind lediglich dazu, zum dass die Lesen anschließend bereitgestellt. der entsprechende Jegliche Ge- o który Vervielfältigung najbardziej obecnie zabiegają ist strengstens musi uczestniczyć untersagt. przedstawiciel środo- auf zehn Prozent) für eine Aufstellung Gemeindeverwaltung zweisprachiges setzgebungsprozess begonnen wird“, mniejszości narodowe w Polsce, to obni- wiska mniejszości. Poza tym taki zapis zweisprachiger Ortsschilder und eine Amtspapier zur Verfügung stellt bzw. sagt Ryszard Galla und ergänzt: „Vieles żenie procentowego kryterium (z progu w ustawie spowoduje, że dany dyrektor Hilfsspracheneinführung in Gemeinden in irgendeiner anderen Form die je- deutet darauf hin, dass wir Erfolgschan- 20–10 procent) zezwalającego na stawia- otrzyma jasny sygnał, że jest to polityka und Kreisen, ohne dass dafür öffentliche weilige Minderheitensprache fördert“, cen haben, denn die Novellierungsvor- nie tablic dwujęzycznych i wprowadza- państwa, którego jest częścią i narzę- Konsultationen notwendig werden. Wir so Bartek weiter. Dem fügte der Ab- schläge stellen nicht grundlegend einen nie języka pomocniczego w gminach i dziem, a nie wymysł np. przewodniczą- beobachten somit eine Wiederaufnahme geordnete Galla noch hinzu: „Zudem Eingriff in die Grundsätze der Finan- powiatach bez konieczności przepro- cego DFK. Być może wtedy postrzega- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. von Gesprächen zu demLARES: Thema, Niniejszy nach- gilt die materiał jetzige Bestimmung służy einig wyłącznie und zierung do der czytania. nationalen und Powielanie ethnischen wadzania w jakikolwiek konsultacji społecznych. sposób A zabronione.nie tych spraw przez danego dyrektora dem bei der Ausarbeitung des Gesetzes allein für die Gemeindeebene und leider Minderheiten Polens dar, noch ändern zatem obserwujemy powrót do rozmów zmieni się – mówi Rafał Bartek. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. über nationaleLARES: und Diese ethnische Materialien Minder- nicht fürsind die Ebenelediglich von Kreisen zum oder Lesen sie diametral bereitgestellt. Teile des Gesetzes Jegliche von na tenVervielfältigung temat, bo kiedy tworzono ist ustawę strengstens untersagt. heiten sowie die Regionalsprache etliche Woiwodschaften.“ So bezieht sich ein vor zehn Jahren“. Im Übrigen wurden o mniejszościach narodowych i etnicz- Co dalej? Sejm-Experten für eine Acht-Prozent- Änderungsvorschlag der Minderheiten sämtliche angemeldeten Vorschläge nych oraz o języku regionalnym, sej- Widać zatem, że proponowane zmia- Schwelle plädiert hatten.“ Erst später darauf, die Hilfssprache auf der Kreise- beim Ministerium für Verwaltung und mowi eksperci wskazywali, że ów próg ny w projekcie nowelizacji ustawy są wurde dieser Schwellenwert zunächst bene zu implementieren, so dass sie in Digitalisierung konsultiert und auch ak- ma wynosić tylko 8 procent. Dopiero zasadne i potrzebne środowisku mniej- auf 50 Prozent angehoben. den jeweiligen Siedlungsgebieten einer zeptiert, und das bedeutet vorab eine później w Sejmie posłowie podwyższyli szościowemu w Polsce. Dowodzi tego Minderheit unterrichtet wird. Zustimmung der Regierungsseite. Die go do 50 procent! fakt, że zostały też zaakceptowane przez LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Zurück zur Debatte LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieendgültige do Entscheidungczytania. darüber Powielanie hängt w jakikolwiek sposób zabronione.Komisję Wspólną Rzędu i Mniejszości Wäre dies geschehen, wäre das Ge- Sonstige Vorschläge dennoch von der Sejm-Marschallin und Comeback do dyskusji Narodowych oraz trafiły do parlamentu, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. setz praktischLARES: nutzlos Diese gewesen, Materialien denn Nicht sind versäumt lediglich hat man dabei zum auch, Lesen dem Sejm-Präsidiumbereitgestellt. und später Jegliche vom Gdyby Vervielfältigung jednak tak się stało, ustawa ist strengstens ta gdzie zyskały niezbędnąuntersagt. liczbę posel- allenfalls zwei Gemeinden in Polen einen Vorschlag zur Novellierung des Gesetzgebungsprozess im Ausschuss ab. stałaby się bezużyteczna, bo z propono- skich podpisów. – Potrzebnych było hätten es dann in Anspruch nehmen Rundfunkgesetzes einzubringen. Es Wenn alles reibungslos abläuft, werden wanych wtedy możliwości ustawowych dokładnie 15, co udało mi się zebrać, können. Der Senat machte daher an- ginge darum, dass die Programmbei- die Änderungsvorschläge im Jahr 2015 mogłyby skorzystać góra dwie gminy i pod koniec bieżącego miesiąca, kiedy schließend den Vorschlag, die Schwelle räte der Rundfunkstationen, die Sen- angenommen und können 2016 in Kraft w Polsce. Dlatego Senat zapropono- odbędzie się posiedzenie Sejmu, projekt auf 20 Prozent zu senken, was vom Sejm dungen in den Sprachen nationaler und treten. wał obniżenie progu do 20 procent, co nowelizacji zostanie przekazany do mar- dann auch akzeptiert wurde. Und so ist ethnischer Minderheiten sowie in der później przyjął Sejm i tak jest do dzi- szałek Ewy Kopacz celem nadania mu das bis heute. „Viele sind auch damit Regionalsprache anbieten, auch solche Polityka: Ustawa o mniejszościach siaj. – To rozwiązanie też nie wydaje numeru i rozpoczęcia procedury legi- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nicht gerade glücklich.LARES: Deshalb Niniejszywollen Bewerber materiał für ihre Mitarbeiterteams służy wyłącznie be- narodowych do czytania. i etnicznych wymaga Powielanie zmian – się najszczęśliwsze, w jakikolwiek stąd zabiegamy sposób o zabronione.slacyjnej – mówi poseł Ryszard Galla i wir nun zurück zur Diskussion von vor rücksichtigen, die von Minderheitenor- Nowelizacja – zasadna i potrzebna powrót do dyskusji sprzed 10 lat, kiedy dodaje: – Wiele wskazuje na to, że szanse LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zehn Jahren,LARES: als in Dieseder Sejm-Debatte Materialien da- ganisationen sind vermitteltlediglich werden. zum „Uns Lesen bereitgestellt. Jeglichenad Vervielfältigung tym tematem debatowano w ist Sejmie strengstens powodzenia mamy untersagt. duże, bo propozycje rüber ursprünglich eine Acht-Prozent- liegt es auch daran, dass in Schulen und tym roku mija 10 lat od wcielenia i proponowano wtedy próg wyjściowy nowelizacji nie ingerują gruntownie w Schwelle im Raum stand. Heute fordern öffentlichen Einrichtungen, die ihren w życie przez polski parlament 8 procent. Obecnie jednak nie postu- zasady finansowania mniejszości naro- wir allerdings nicht acht, sondern zehn Schülern die Aufrechterhaltung ihrer ustawyW o mniejszościach narodowych lujemy 8-, lecz 10-procentowy próg, co dowych i etnicznych w Polsce ani też Prozent, was in mehreren EU-Staaten nationalen Identität ermöglichen, die i etnicznych oraz języku regionalnym. zresztą jest kryterium stosowanym w w sposób diametralny nie zmieniają auch schon gilt und als durchaus pas- jeweilige Minderheit im Ausschuss für Z tej okazji dokonano analizy i oceny innych państwach UE i uważanym za ustawy przyjętej 10 lat temu. send angesehen wird”, so Rafał Bartek. die Wahl des Leiters vertreten ist. Es jej funkcjonowania. Efekt? Stwierdzo- dobry pułap – przekonuje Rafał Bartek. Dodajmy, że wszystkie zgłaszane LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Sollte sich dieser VorschlagLARES: durchset Niniejszy- haben materiałuns schon öfters służy Signale wyłącznie erreicht, no, że dow kilku czytania. punktach niezbędne Powielanie jest Gdyby w zatem jakikolwiek propozycja ta została sposób przy- zabronione.propozycje były konsultowane i akcep- zen, könnten zweifellos etliche weitere dass es noch Direktoren gibt, die über dokonanie zmian. Dzięki temu zrodził jęta, to bez wątpienia kolejne gminy MN towane w Ministerstwie Administracji i LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. deutschLARES: bewohnte DieseGemeinden Materialien von dem die Möglichkeiten sind lediglich zum Unterricht zum einer Lesen się spory bereitgestellt. katalog spraw, które Jeglichew opinii mogłyby Vervielfältigung skorzystać z dobrodziejstw ist strengstenstej Cyfryzacji, a to untersagt. oznacza wstępną zgodę Segen des Gesetzes in Form von zwei- Minderheitensprache hinwegsehen. Wie środowisk mniejszościowych w Polsce ustawy w postaci wprowadzania tablic ze strony rządowej. Jednak ostateczna sprachigen Ortsschildern und deutscher man sieht, ist unter denjenigen, die sich wymagają nowelizacji. dwujęzycznych i języka pomocniczego decyzja w tej sprawie będzie zależała Hilfssprache ohne den Umweg der Kon- als mögliche Direktoren bewerben, noch Pomysł ten, ku zaskoczeniu członków bez konieczności prowadzenia konsul- od pani marszałek, Prezydium Sejmu, sultationen profitieren. „Ein weiterer Aufklärungsarbeit vonnöten. Deshalb Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości tacji. – Kolejnym plusem byłoby to, na a później procesu legislacyjnego w ko- Pluspunkt, der uns ebenfalls am Herzen muss beim Bewerbungsverfahren auch Narodowych i Etnicznych poparł na po- czym też nam bardzo zależy, aby skorzy- misji. Jeśli wszystko odbędzie się bez liegt, wären die gleichen Vorteile auch immer ein Minderheitenvertreter dabei siedzeniu plenarnym sekretarz stanu w stały na tym również inne mniejszości przeszkód, to w 2015 r. proponowane LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. für andere VolksgruppenLARES: in Polen, Niniejszy die sein. Eine materiał solche Gesetzesbestimmung służy wyłącznie Ministerstwie do czytania. Administracji Powielanie i Cyfryzacji w Polsce, w jakikolwiek które nie są w stanie sposób osiągnąć zabronione.zmiany zostaną przyjęte, a w 2016 wejdą derzeit noch an der 20-Prozent-Schwelle würde zudem einem Direktor das klare Stanisław Huskowski. Więcej... minister progu 20 procent – mówi poseł MN Ry- w życie. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. scheitern“,LARES: sagt der Diesedie deutsche Materialien Minder- Signal sindgeben, dasslediglich es sich hier zumum staat Lesen- zachęcał bereitgestellt. do powołania specjalnej Jegliche grupy, szard Vervielfältigung Galla. ist strengstens untersagt.Krzysztof Świerc

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

12LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Wi Lesenrtschaft bereitgestellt. Gos Jeglichepodark Vervielfältigunga ist strengstens untersagt. 22. – 28. August 2014 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Gospodarka: Niemcy celem polskich przedsiębiorców LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. InwestycjiLARES: Diese Materialien sind lediglich zumza Lesen bereitgestellt.miliard Jegliche Vervielfältigung euro! ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Może się wydawać, że to głównie przedsiębiorców w Niemczech jest jednak podkreślić, że polscy inwestorzy bogate państwa Unii Europejskiej wyraźnie zauważalna, a skala inwe- podobnie jak niemieccy mogą liczyć na stycji tworzy nową jakość w relacjach szereg ulg, bo system wsparcia jest w inwestują w Polsce, a nie na odwrót. polsko-niemieckich. Jednak czy tak RFN niezwykle szeroko rozbudowany. Praktyka i ostatnieLARES: badania Niniejszypoka- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieduża w i zdecydowana jakikolwiek ofensywa sposób polskich zabronione.Szczególnie dogodne warunki dla roz- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zują jednak, że mnóstwo firm znad przedsiębiorców na niemiecki, bardzo woju biznesu wprowadzono – uwaga LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichewymagający Vervielfältigung i konkurencyjny rynek ist jeststrengstens – we wschodnich untersagt. landach, które w ostat- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wisły bardzo dobrze radzi sobie nad zaskoczeniem dla ekspertów? Okazuje nich latach błyskawicznie się rozwijają. Renem, czego dowodzi fakt, że tylko się, że niekoniecznie. Specjaliści z Zakła- ubiegłym roku polskie firmy zain- du Badań nad Gospodarką Niemiecką Stereotypy osłabły warszawskiej SGH twierdzą wręcz, że ich Na podkreślenie zasługuje też fakt, westowały w Niemczech około 140 to nie dziwi, bo Niemcy ich zdaniem to że wzrost wymiany gospodarczej po- milionów euro. wyjątkowo atrakcyjny rynek z niezwykle między Polską i Niemcami sprawił, że LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniesilną, w dynamiczną jakikolwiek i nadal znakomicie sposób zabronione.osłabły stereotypy i uprzedzenia, które LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zieje się tak pomimo faktu, że rozwijającą się gospodarką, która oparła od lat dzieliły oba narody. Wynika tak z NiemcyLARES: uchodzą Diese za społeczeństwo Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichesię Vervielfältigungkryzysowi finansowemu i iststąd strengstenstak raportu „Polska, untersagt. Czechy, Niemcy – wza- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. oD konserwatywnym podejściu do biz- wielkie zainteresowanie tym rynkiem. jemne relacje, współpraca, rozwój”, który nesu. Do tego lokalne przepisy prawne przygotował Instytut Spraw Publicznych nakładają spore ograniczenia, przede Dobre perspektywy na zlecenie PKN Orlen. Jak pokazują wszystkim jeśli chodzi o świadczenie Trudno się z tą opinią nie zgodzić, wyniki badań przeprowadzone w trzech usług informatycznych przez internet. bo niemiecka gospodarka jako jedna wymienionych krajach, ich społeczeń- Tym samym, aby obsługiwać klientów PKN Orlen doskonale czuje się w Niemczech (na zdjęciu), gdzie jest obecnie jedną z najbardziej rozpoznawalnych z nielicznych w strefie euro nie wpadła stwa darzą się dużą sympatią. Chętnie z Niemiec, polscy biznesmeniLARES: bardzoNiniejszy polskich firm.materiał służy wyłącznie do czytania.Foto: Filling Powielanie station/Wikipedia w recesję, w jakikolwiek z którą wciąż jeszcze sposób walczy zabronione.widzą się w takich rolach społecznych LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. często podkreślają, że muszą mieć tam większość państw w Unii Europejskiej. jak kolega w pracy czy szef. To wpływa własneLARES: data center. Diese Materialien Ogromnysind lediglich potencjał, zum Lesennad Renem bereitgestellt. prowadzi jednoosobową Jegliche Ba, Vervielfältigung w ubiegłym roku niemiecki ist PKB strengstens na dobrą atmosferę untersagt. do podejmowania LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. działalność. zwiększył się nawet o 0,4 procent. Co współpracy, oczywiście gospodarczej 50 000 firm rzemieślniczych! jakim dysponuje prawda to najwolniejszy wzrost gospo- także. Oznacza to również, że wkroczy- Pomimo tego ogromny potencjał, niemiecki rynek Wyjątkowy rynek darczy od 2009 roku, ale ekonomiści liśmy w okres, w którym różnice naro- jakim dysponuje niemiecki rynek gospodarczy, zwabił Znaczące kapitałowo są jednak in- spodziewają się, że w bieżącym roku dowe i kulturowe mają coraz mniejsze gospodarczy, zwabił do siebie wielu westycje dużych przedsiębiorstw. I tak wzrost będzie zdecydowanie większy. znaczenie, czasem są wręcz marginalne. polskich przedsiębiorców. Jak wielu? do siebie wielu polskich oprócz Comarchu w Republice Federal- Rządowe prognozy mówią o wzroście Przecież niezależnie od tego, po której Polska ambasada w Berlinie szacuje, że przedsiębiorców. nej Niemiec inwestują między innymi gospodarczym na poziomie 1,8 procent, stronie sąsiedniej granicy działają pol- w Niemczech zarejestrowanychLARES: jestNiniejszy już materiał służy wyłącznieKopex, do Orlen czytania. czy doskonale Powielanie znane w a w przyszłym w jakikolwiek roku ma to być sposób już 2 pro- zabronione.scy, czescy czy niemieccy przedsiębiorcy, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ok. 180 000 jednoosobowych przedsię- Polsce Asseco. Polscy dyplomaci szacują, cent! To cieszy polskich przedsiębiorców razem budują siłę gospodarki Unii Eu- biorstwLARES: z udziałem Diesepolskich obywateli, Materialien w sind lediglich zum Lesenże łączna bereitgestellt. wartość polskich inwestycji Jegliche i potwierdza Vervielfältigung ich wcześniejsze opinieist strengstens i ropejskiej, której untersagt. są członkami, a każdy, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. tym blisko 50 000 firm rzemieślniczych, wynosi w RFN już ponad miliard euro. słuszność podjętych decyzji o inwesto- kto chce pracować w danej firmie – w a przy tym ponad 40 procent polskich naprawy pojazdów, 10 procent w opiece To ok. 5 procent wszystkich polskich waniu nad Renem. Mało tego, polscy Niemczech, Polsce lub Czechach – i ma firm działa w branży budowlanej. Na nad osobami starszymi i niepełnospraw- inwestycji zagranicznych, liczonych biznesmeni uważają, że prowadzenie do tego odpowiednie kwalifikacje oraz uwagę zasługuje również fakt, że 15 nymi, a kolejne 10 procent w transporcie bez przepływów kapitałowych. Jednak działalności gospodarczej w Niemczech „uzbrojony” jest w znajomość języka procent polskich przedsiębiorstw działa oraz gastronomii. Jak wynika z danych dla porównania – Polska przyciągnęła jest o wiele prostsze i bardziej zyskowne państwa, do którego się wybiera, może w usługach ogrodniczych, targowych, Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji dotąd niemal 26 miliardów niemiec- niż w Polsce, choć niemieckie podatki bez trudu spełnić swoje życzenia i zre- opieki nad nieruchomościamiLARES: i budynNiniejszy- polskiej materiał ambasady w służy stolicy Niemiec, wyłącznie kich inwestycji do czytania. bezpośrednich! Powielanie Mimo na pewno w jakikolwiek nie należą do najniższych sposób w zabronione.alizować zawodowe marzenia. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. kami, LARES:12 procent wDiese handlu Materialieni usługach większość sind polskich lediglich przedsiębiorców zum Lesen tej dysproporcji bereitgestellt. aktywność polskichJegliche Unii Vervielfältigung Europejskiej. W tym miejscu ist trzeba strengstens untersagt.Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Schlesische Wirtschaftsschau

Bahnlinie Breslau nach Warschau wieder aufleben. Den Plänen zufolge sich die Arbeiten zu erleichtern: „Das aktualisiert soll die Anlage zwei Hektar groß wer- bedeutet nicht, dass sie in dieser Zeit Nach dem neuestenLARES: Fahrplan, Niniejszy der den und materiał unter anderem służy einen wyłącznie Teich do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.nicht schon auf den Plan treten können, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ab Dezember gelten soll, sollen auf und einen Wasserfall beinhalten. Über aber es ist eben ihr gutes Recht, dass sie der StreckeLARES: Warschau Diese – Breslau Materialien fünf der Wasserkaskade sind lediglich sollen eine zum gläser Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenswahrnehmen dürfen”,untersagt. erklärt Joanna LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Pendolino-Zugpaare verkehren. Am ne Aussichtsterrasse und Gartenlauben Borkowska von der GDDKiA. Insgesamt Warschauer Hauptbahnhof soll der gebaut werden, daneben soll es einen soll der S5-Abschnitt in Niederschlesien Pendolino jeweils um 6.20, 8.20, 13.20, Zen-Garten geben. Angepflanzt werden 48 Kilometer lang werden. Der Bau ist 16.20 und 18.20 Uhr abfahren (außer dort Rhododendren, Azaleen, Farne und in drei Teilstrecken geplant: Korsenz- samstags), am Breslau Hauptbahnhof verschiedene Grasarten. Der Bau des Trachenberg, Trachenberg-Trebnitz jeweils um 5.18, 6.18, 11.18, 16.18 und Gartens soll in zwei Jahren beginnen. und Trebnitz-Breslau. Für die beiden 18.49 Uhr, an SonntagenLARES: fährt er Niniejszy nicht. materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.anderen Teilstücke prüft die GDDKiA LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Die Fahrzeit zwischen den Hauptbahn- Eine Milliarde für Breslau derzeit die Angebote. höfen LARES:Warschau undDiese Breslau Materialien soll drei Die sindniederschlesische lediglich Hauptstadt zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Stunden und 42 Minuten betragen. Alle Breslau könnte bis zum Jahr 2022 mehr 50 Hektar Wald verbrannt Zügen sollen zudem an den Bahnhöfen als eine Milliarde Złoty aus der EU für In der Gemeinde Parchwitz bei Lieg- Warschau West, Tschenstochau Stradom diverse Transportvorhaben bekommen. nitz sind am vergangenen Sonntag 50 und Oppeln halten. Schneller wird man Die Stadtverwaltung plant bereits, für Hektar Wald verbrannt. Erst um 21 Uhr die Strecke erst nach der Instandsetzung was das Geld ausgegeben werden soll. wurde das Feuer gelöscht. Vor Ort wa- der Linie Oppeln nach Tschenstochau So stehen neben den bereits seit Jahren ren 32 Einheiten der staatlichen und möglich sein. LARES: Niniejszygeplanten materiał nun auch neue służy Ideen wyłącznie auf der do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.freiwilligen Feuerwehr aus mehreren LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Liste. Dazu gehört eine Straßenbahn, Landkreisen Niederschlesiens im Ein- KommunalwohnungenLARES: Diese Materialiendie auch sind Bahngleise lediglich befahren zum würde. Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenssatz. Löschwasser untersagt. wurde zudem von LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. In Tichau ist die Renovierung des Ge- Zur Erinnerung: Polen hat rund 350 drei Löschflugzeugen abgeworfen. Das bäudes an der ul. Browarna 4 beendet Milliarden Złoty an EU-Mitteln für die Feuer war auf Gebiete in unmittelba- worden. Die Arbeiten dauerten über ein Jahre 2014 bis 2020 bekommen, davon rer Nähe von Leschwitz übergegriffen

Jahr und kosteten 1,9 Millionen Złoty. soll ein Großteil in Transportprojekte Die Vordere Bleiche liegt innerhalb der Breslauer Altstadt Foto: Jacek Halicki/wikipedia und bewegte sich in Richtung Lüben Es gibt dort jetzt 22 Kommunalwohnun- fließen. Ein zusätzlicher Pluspunkt ist, zu, nördlich auf das Dorf Merschwitz gen. Das Gebäude stand die letzten zwei dass die geplanten Investitionen eine rund 150 Millionen Złoty kosten, da- Vorderen Bleiche finden im Frühling, und östlich auf Jürtsch. Die Feuerwehr Jahre leer. Laut Hanna Skoczylas, Leite- zwei Jahre längere Laufzeit haben, also von müsste die Stadt ein Drittel selbst Sommer und Frühherbst Konzerte und brachte den Brand jedoch rechtzeitig rin der Abteilung WohnungswirtschaftLARES: Niniejszy bis 2022. materiał Voraussetzung służy ist, wyłączniedass die zahlen. do Es istczytania. ein erneuter PowielanieAnlauf zum Freilichtkinovorführungen w jakikolwiek statt.sposób zabronione.unter Kontrolle. Die Ursachen sind LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bei der Stadtverwaltung Tichau, sollen Stadt Breslau zuerst eine Eigenleistung Wasserparkprojekt, nachdem die Stadt- noch ungeklärt, Brandstiftung werde die MietenLARES: dort genauso Diese hoch Materialien sein wie von üblicherweise sind lediglich 15 Prozent zum der Kos Lesen- behörde bereitgestellt. 2012 auf einen Vertrag Jegliche mit der S5-Bau Vervielfältigung kostet 38 Millionen Złoty pro ist strengstensnicht ausgeschlossen, untersagt. heißt es aus Er- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in anderen Kommunalgebäuden in der ten aufbringen muss, um an projektge- Firma Berndorf Bäderbau aus Ernsdorf Kilometer mittlungskreisen. Stadt. Der Basissatz liegt bei knapp fünf bundene EU-Gelder zu kommen. Die bei Bielitz-Biala verzichtete. Jetzt aber Mehr als 38 Millionen Złoty pro Kilo- Złoty pro Quadratmeter. Pläne könnten sich aber noch ändern, heißt es nachdrücklich, man werde dem meter soll der Bau der Straße zwischen Krankenhaus bei Breslau bald fertig da die Vergaberegeln noch nicht genau privaten Investor keinerlei baurechtliche Korsenz bei Rawitsch und Trachenberg Im Park am neuen Krankenhaus in Japanischer Garten in Königshütte feststehen. Probleme bereiten. kosten. Die Generaldirektion der Lan- Stabelwitz (Ortsteil im westlichen Teil Im Schlesischen Park in Königshütte desstraßen und Autobahnen (GDDKiA) Breslaus) warten bereits Holzbänke auf soll ein Japanischer LARES:Garten entstehen. Niniejszy Wasserpark materiał für 50 Millionen służy Złoty wyłącznieMietshaus do zum czytania. Verkauf Powielaniehat bereits w jakikolwiek das Firmenkonsortium sposób Bu- zabronione.die Patienten. In wenigen Wochen will LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Die Pläne dafür liegen bereits seit Jahren Kattowitz will 50 Millionen Złoty für Für 7,25 Millionen Złoty hat die dimex / Heilit+Woerner für den ersten man mit dem Einrichten beginnen. Erste vor. NochLARES: in den 80er Diese Jahren Materialien wurde der einen neuensind Wasserpark lediglich zahlen, zum genaue Lesen Stadt bereitgestellt.Breslau auf der Insel Vorderen Jegliche Abschnitt Vervielfältigung ausgewählt und dabei ist das strengstens Patienten sollen untersagt. Anfang nächsten Jahres LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Japanische Garten von Edward Bartman Pläne liegen aber noch nicht vor. Der Bleiche ein 100 Jahre altes Mietshaus Angebot gewählt. Die Auftragnehmer zur Kur kommen können. Seit dem 29. von der Warschauer Hauptschule für stellvertretende Stadtpräsident Marcin nebst einem 1469 Quadratmeter großen sollen jetzt 15 Kilometer der S5 zwi- Juli kümmern sich drei Kommissionen Landwirtschaft (SGGW) entworfen, Krupa hat erst kürzlich in einem Schrei- Grundstück zum Verkauf angeboten. schen Korsenz und Trachenberg bauen um die Abnahme: eine Baukommission, doch von den knapp einhundert Bäu- ben an den Stadtrat beteuert, dass die Die Immobilie liegt in einer Denkmal- und verlangt dafür insgesamt über 576 eine für Installationen und Medizingase men, die dort langfristig wachsen sollten, Stadt derzeit mit einer Privatfirma über schutzzone und ist für Dienstleitungs-, Millionen Złoty brutto. Der Bau müsste sowie eine für Starkstrom- und Elekt- wurden damals nur sieben angepflanzt. einen Projektierungs- und Bauvertrag Tagungs- und Unterhaltungszwecke innerhalb von 30 Monaten bewältigt roarbeiten. Nach Abnahmen durch den Zudem verfiel das GeländeLARES: mit derNiniejszy Zeit. verhandelt materiał und in Kürze służy eine wyłącznieoffizielle vorgesehen. do czytania. In der Nähe befindet Powielanie sich werden, w jakikolwiekdoch dieser verzögert sposób sich, weil zabronione.Investor bekommt der Bauträger dann LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Jetzt soll der Garten dank eines neu- Bekanntmachung veröffentlicht werde. das Hotel Tumski und das Appartement- das Konsortium noch etwa zehn Mona- noch Zeit für Nachbesserungen. en EntwurfsLARES: der SGGW-ArchitektenDiese Materialien Der Wasserparkkomplex sind lediglich soll zumdemnach Lesen Hochhaus bereitgestellt. Rezydencja Piasek. JeglicheAuf der te Änderungen Vervielfältigung vornehmen kann, ist umstrengstens untersagt.Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 34/1168LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenRAtgeber bereitgestellt. Por Jeglicheadnik Vervielfältigung ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 13 Porady: Prawa pracownika i pracodawcy podczas kontroli LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zasady,LARES: Diese Materialien sind nakazy, lediglich zum Lesen bereitgestellt. zakazy Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Statystyki w Niemczech mówią, że nie wywiązujący się ze swoich at der Arbeitgeber nur einen Teil Hdes Arbeitslohnes ausgezahlt oder obowiązków pracownicy przyno- zögert er mit der vollen Lohnzahlung, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. szą w ciągu roku okołoLARES: 28 miliar Niniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.sollte dies für den Arbeitnehmer War- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dów euroLARES: strat. DieseA zatem Materialien zaufanie sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensnung genug sein, untersagt. um sofort zu reagie- zaufaniem, ale od czasu do czasu ren. Das Gesetz steht in solchen Fällen można zostać skontrolowanym przez zwar auf der Seite des Arbeitnehmers, trotzdem tut er gut daran, die Rechts- pracodawców, którym trudno w tej grundlage zu kennen, nicht zuletzt, um sytuacji się dziwić, wszak dbają sich klar zu werden: Je länger man auf o swoje interesy. die ausstehende Entlohnung wartet, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.desto geringer ist die Chance, diese latego w poniższym artykule przed- noch ausgezahlt zu bekommen. Was in LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Dstawimy,LARES: co może Diese spotkać Materialien pracow- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdieser Situation untersagt. aber zu tun ist, an wen nika podczas kontroli oraz jakie prawa man sich wenden und wie man vorge- przysługują zarówno jemu, jak i praco- hen soll, erfahren Sie in der nächsten dawcom. A zasadniczo pracodawca ma prawo do kontrolowania swoich pracow- Ausgabe des Wochenblattes. ników. W jego interesie leży bowiem sprawdzanie, czy wykonujemy swoją LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. pracę zgodnie z wytycznymiLARES: zawartymi Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Odszkodowanie dla pracodawcy w umowie o pracę. Ponadto ważnym po- Każde działanie łamiące postanowie- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wodemLARES: kontroli może Diese być ochrona Materialien dóbr sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensnia umowy o pracęuntersagt. skutkuje stratami zakładowych czy tajemnicy handlowej. pracodawcy. Przy działaniach karalnych (np. sprzeniewierzenie pieniędzy czy Tego się wystrzegać zatajenie jakiejś informacji) straty po- Należy jednak pamiętać, iż w Niem- niesione przez naszego przełożonego

czech nie istnieje żaden przepis, który Sznejweis Andrzej Rys. nie są duże, ale i tak większe niż w przy- regulowałby lub opisywał pojedyncze padku bumelowania czy oszukiwania czynności bądź całą procedurę kontroli. Pracodawca może ste. Jako pracownicy jesteśmy bowiem Ponadto należy pamiętać o tym, że na godzinach pracy. Jeśli straty można LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Wracając jednak do LARES:jej powodów, Niniejszy to te materiał służy wyłączniechronieni do konstytucją,czytania. która Powielanie zabrania jeśli wśrodki jakikolwiek lub działania sposóbkontrolne zabronione.oszacować, nasz szef może zażądać od można oczywiście mnożyć, ale więk- nie tylko zastosować nadmiernych kontroli ze strony pra- pracodawcy były w jakikolwiek spo- nas odszkodowania. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. szość zLARES: nich będzie Diese związana Materialien z dzia- środkisind lediglichregulowane zum Lesencodawcy. bereitgestellt. Jako że nie istnieje Jeglichekatalog sób Vervielfältigung niedozwolone lub nieodpowiednie, ist strengstens untersagt. łaniem na szkodę przedsiębiorstwa. przez stosunek pracy, dozwolonych i niedozwolonych kon- nie może on z punktu widzenia prawa Zawiadomienie organów ścigania Czujnego oka szefa da się rzecz jasna troli, jej okoliczności decydują, co jest wykorzystać wyników naszej weryfikacji Pracodawca może nie tylko zastoso- uniknąć, ale... pracownicy powinni w może też złożyć donos na miejscu, a co nie. Niemniej jednak jako dowodu na działanie na szkodę wać środki regulowane przez stosunek tym celu wystrzegać się: do organów ścigania. pracodawca jest zobowiązany każdora- firmy, a co za tym idzie – powodu do pracy, może też złożyć donos do orga- – obijania się podczas pracy zowo do zachowania równowagi między zwolnienia lub nagany. nów ścigania. Co więcej, może nam gro- – przeciągania przerw ochroną swoich interesów a naszymi zić, jako pracownikom, takim donosem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. – udawania niedyspozycjiLARES: lub choroby Niniejszy materiał służy wyłącznieprawami do osobistymi. czytania. PowielanieNagana w lubjakikolwiek wypowiedzenie sposób zabronione.w celu nakłonienia nas do przyznania się – wykonywania dodatkowych robót Jeśli pracodawca podczas naszej we- do winy, jeśli tylko istnieje podejrzenie, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. lubLARES: zleceń podczas Diese uwarunkowanej Materialien Kontrola sind przy naszym lediglich aktywnym zum udziale LesenDziałania bereitgestellt. i środki Jeglicheryfikacji Vervielfältigung natrafi na nieprawidłowości ist strengstens że faktycznie dopuściliśmyuntersagt. się czynu chorobą niezdolności do pracy Pracownicy biorą aktywny udział w Powszechnie obowiązująca zasada dotyczące naszej pracy lub naszej oso- karalnego wiążącego się z działaniem – niedozwolonego wykorzystywania kontroli poprzez regularne składanie proporcjonalności określa reguły prze- by, może podejść do sprawy w dwoja- na szkodę pracodawcy. do celów prywatnych służbowego raportów z pracy. Te mogą mieć formę prowadzania kontroli przez pracodawcę, ki sposób: udzielić nam upomnienia telefonu, komputera, kserokopiarki na przykład sprawozdania z wizyty bądź stąd też jako pracownicy powinniśmy lub nagany, jeśli to nasz pierwszy raz Rubryka jest tworzona przez czy firmowego samochodu podróży dla przedstawiciela handlowego, wiedzieć, że: lub jeśli popełniliśmy jedynie drobny Krzysztofa Świerca – zawyżania kosztów podróży paragonu dla kasjerki, dziennika praktyk – każda kontrola powinna być współ- występek. Może jednak wręczyć nam oraz firmę Smuda Consulting. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. – fałszowania godzinLARES: pracy Niniejszydla praktykanta materiał czy ewidencji służy przebiegu wyłącznie mierna do czytania.do celów nadzoru Powielaniewypowiedzenie. w jakikolwiek Dzieje się tak sposób z reguły zabronione. – kradzieży własności zakładowej – pojazdu dla kierowcy ciężarówki. Praco- – pracodawca nie może korzystać przy poważnych nieprawidłowościach, Zachęcamy również do odwiedzenia LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nawetLARES: długopisu Diese Materialiendawca sindmoże zażądać lediglich również zum ustnych Lesen z środkówbereitgestellt. kontroli będących Jegliche w łamaniu Vervielfältigung prawa lub działaniach naist szko strengstens- strony untersagt. www.intertax24.com – manipulacji danymi bądź ściągania sprawozdań dotyczących naszej pracy. sprzeczności z prawem dę przedsiębiorstwa z premedytacją. oraz www.smuda-consulting.com. plików zawierających niedozwolone – pracodawca powinien się wystrzegać treści. Kontrola bez powiadomienia pracownika działań powszechnie uchodzących za Drugi sposób kontroli zakłada, że my nieodpowiednie Gruntownie i obrazowo Bez względu na to, czy zabierzemy jako pracownicy nie jesteśmy w żaden – w przypadku gdy pracodawca ma do długopis czy wykorzystamy kserokopiar- sposób o niej informowani, a sama kon- wyboru kilka środków lub działań powyższym tekście bardzo dokład- musi respektować jego szef. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. kę do drukowania prywatnychLARES: ulotek,Niniejszy trola przebiega materiał zasadniczo służy bez wyłącznie naszej kontrolnych, do czytania. jest zobowiązany Powielanie do W wnie, jakikolwiek gruntownie i obrazowo sposób przed- zabronione.To powoduje, że żadna ze chcąc zemścić się na pracodawcy za brak wiedzy. W tym przypadku pracodawca wybrania takich, które obarczają nas, stawiono, co może spotkać pracownika stron nie będzie bezkarnie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. podwyżkiLARES: – dla pracodawcy Diese Materialien nie będzie musi trzymać sind sięlediglich prawnie wyznaczonych zum Lesen jako bereitgestellt. pracowników, w najmniejszym Jegliche podczas Vervielfältigung kontroli oraz jakie prawa ist przy strengstens- wykorzystywać untersagt. drugiej, o miał znaczenia powód wyżej wymie- granic. stopniu sługują zarówno jemu, jak i pracodaw- co przecież w pracy chodzi. com. To ważne, że pod uwagę wzięto Zgadzam się jednak z twier- nionych przykładów. Nawet jeśli motyw – otwarcie przeprowadzona weryfika- DureckaA. Foto: Zasady i granice kontroli obie strony! Oznacza to, że pracownik dzeniem, że pracodawca ma naszego działania nie będzie związany cja pracownika zawsze ma pierw- nie tylko musi wywiązywać się ze swoich prawo do kontrolowania swoich pracow- z finansami, lecz po prostu z brakiem Pracodawca, jak już wspominaliśmy, szeństwo przed kontrolami przepro- obowiązków i przestrzegać skrupulatnie ników w celu ochrony dóbr zakładowych pomyślunku lub zwykłą pomyłką. Pra- ma prawo nas kontrolować. To prawo wadzanymi potajemnie bez naszej wszystkich obowiązujących go wytycz- czy tajemnicy handlowej, ale... zgodnie codawcę będzie tylko interesować to, niesie jednak za sobą pewne granice. wiedzy. Pracodawca może przepro- nych zawartych w umowie o pracę, ale – z prawem. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. jak zmierzyć się z danymLARES: nadużyciem, Niniejszy Pierwszym materiał ograniczeniem służy dla wyłącznie praco- wadzić do drugiczytania. rodzaj kontroli Powielanie tylko w jak wsię okazujejakikolwiek – sam też ma prawa,sposób które zabronione.Notował Krzysztof Świerc a może to zrobić na dwa sposoby: dawcy powinny być nasze prawa osobi- wyjątkowych wypadkach. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Gospodarka: Interesujący eksperyment w Kopalni Wieczorek

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Gaz czyLARES: Niniejszy węgiel? materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ZdaniemLARES: naukowców Diese podziemne Materialien zgazowywanie sind węgla lediglich będzie alternatywą zum Lesen bereitgestellt. Jeglichena pewno?Vervielfältigung Wsłuchując się w eksperc ist strengstens- Markowski, który, untersagt. jak pamiętamy, w dla tradycyjnego wydobywania tego kruszcu. Taki eksperyment przepro- ką retorykę, można odnieść wrażenie, okresie kiedy pełnił tę funkcję, przede że tak i nie powinno być co do tego wszystkim zajmował się górnictwem wadzają obecnie Główny Instytut Górnictwa i Katowicki Holding Węglowy żadnych wątpliwości. Zgazowywanie węglowym. Uważa on, że wprowadzanie (KHW) na wyrobiskach katowickiej kopalni Wieczorek. węgla ma jedną olbrzymia zaletę – nie w życie tego pomysłu jest obecnie total- wymaga budowania całej kopalni, a jest nie bezsensowne i powinno pozostać skrócie cały proces polega na trolować. Dla informacji warto dodać, że to przedsięwzięcie niezwykle kosztowne wyłącznie w sferze doświadczeń, bo w dostarczeniu pod ziemię tzw. dotychczas udało się zgazować około 200 i niekoniecznie dobre dla środowiska innym wypadku może z tego wyniknąć LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. czynnikaW zgazowującego,LARES: na przykład Niniejszy ton węgla, materiał z czego uzyskano służy około wyłącznie 700 do czytania. Powielanienaturalnego; w jakikolwiek wystarczy stworzyć sposób otwory zabronione.więcej problemów niż pożytku. Więcej – tlenu, powietrza lub pary wodnej. Dzięki metrów sześciennych gazu na godzinę. To do podania czynnika zgazowującego b. minister Markowski stwierdził, że na LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. takiemuLARES: zabiegowi Diese węgiel ma Materialien się zamie- sporo, cosind jednocześnie lediglich zachęca zumdo pójścia Lesen bereitgestellt. Jeglichei odbioru Vervielfältigung gazu. Proces ten z koleiist strengstens w skalę przemysłową untersagt. zgazowywanie węgla nić w gaz, a produktami wydobywanymi dalej w tym kierunku. Tym bardziej że porównaniu z kosztami budowy całej nigdy nie będzie funkcjonowało tak, jak

na powierzchnię są: tlenek węgla, wodór naukowcy podkreślają, iż metoda zga- Monisiolek/Wikipedia Foto: kopalni i późniejszego wydobycia złóż niektórzy planują, bo proces ten ponoć i metan, które potem mogą być wyko- zowywania węgla w najbliższych latach Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek” węgla, a co za tym idzie – wysyłaniem powoduje zbyt duże straty zasobów wę- rzystane do wyprodukowania energii może być niezwykle przydatna w kopal- tysięcy ludzi, żeby przy tym pracowali, gla. A zatem wszystko wskazuje na to, elektrycznej lub ciepła. niach, w których złoża węgla są położone węgla, wysuwają przedstawiciele Głów- jest radykalnie tańszy, szybszy i bez- że musimy poczekać z ostatecznymi Pierwsze doświadczenia z przepro- na dużych głębokościach, przez co jego nego Instytutu Górnictwa, którzy są pod pieczniejszy dla ludzi. decyzjami w tej sprawie, bo zapewne LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wadzeniem tego procesuLARES: okazały Niniejszy się wydobycie materiał jest znacznie służy utrudnione. wyłącznietym względem do czytania. wyjątkowo dobrejPowielanie myśli, Nie w wszyscy jakikolwiek są jednak optymistami sposób zabronione.obok pozytywnych opinii przybędzie ponoć pomyślne, a zdaniem ekspertów Kolejny argument, który przemawia twierdząc wręcz, że jest to przyszłość odnośnie do tego tematu, między inny- jeszcze sporo tych negatywnych. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. udowodniono,LARES: że cały Diese proces Materialien da się kon- za rozwijaniem sind lediglich metody zgazowywania zum Lesen polskiego bereitgestellt. górnictwa. Czy jednak Jegliche jest tak mi Vervielfältigungbyły wiceminister gospodarki ist Jerzy strengstens untersagt.Johann Engel

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

14LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Lesen Sp bereitgestellt.ort Sp Jeglicheort Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 22. – 28. August 2014 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Piłka nożna: Superpuchar Niemiec Kaleidoskop

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.dem hat ZAKSA noch Testspiele gegen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Bayern bez szans w Dortmundzie MKS Banimex Bendzin und Stal Neisse PierwszyLARES: tytuł w Diesesezonie piłkarskimMaterialien sind lediglich zum LesenPo meczu bereitgestellt. powiedzieli Jegliche Vervielfältigung ist strengstenseingeplant. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 2014/215 nad Renem wywalczyła Jürgen Klopp (trener Borussii Dort- mund): – Rozegraliśmy znakomite spo- Górnik drückt weiter aufs Tempo Borussia Dortmund, która w meczu tkanie. Fantastycznie utrzymywaliśmy Am 5. Spieltag der Fußball-Ekstra- o Superpuchar Niemiec pokonała się przy piłce, mądrze i błyskawicznie klasa gewann der in dieser Saison noch na swoim stadionie mistrzów Nie- atakowaliśmy i nie zapominaliśmy rów- ungeschlagene 14-fache polnische Meis- nież o defensywie. Szczerze mówiąc, ter Górnik Zabrze 3:0 bei Korona Kielce miec, Bayern MünchenLARES: 2-0. DziękiNiniejszy materiał służy wyłączniewszyscy do moi czytania. podopieczni Powielanie wywiązali w jakikolwiek sposób zabronione.und feierte damit seinen dritten Saison- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. temu „żółto-czarni” powtórzyli się dzisiaj z powierzonych im zadań. sieg. Ruch Königshütte setzte sich beim triumfLARES: z ubiegłego Diese roku, Materialien kiedy sind lediglich zum LesenMimo bereitgestellt. to zdaję sobie sprawę z Jegliche tego, że Vervielfältigung ist strengstensOberschlesien-Derby untersagt. in Gleiwitz mit 1:0 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. potrzebujemy jeszcze czasu, by wydobyć durch. Es war der erste Sieg der „Blauen“ to w finale o to trofeum pokonali z siebie cały potencjał i prezentować się in dieser Saison, während die Gleiwitzer Bawarczyków 4-2. Dodajmy, że był jeszcze lepiej. hiermit zum 3. Mal im 5. Spiel unterla- to trzeci z rzędu mecz tych zespołów Pep Guardiola (trener Bayernu München): gen (bei zwei Remispartien). – Po tym, co zobaczyłem w konfron- Weitere Ergebnisse: Górnik Łęczna o superpuchar kraju! tacji na Signal-Iduna-Park, nie mam – Zawisza Bromberg 5:2, Jagiellonia ierwsze minuty pojedynkuLARES: nieNiniejszy za- materiał służy wyłączniewątpliwości: do czytania. potrzebujemy Powielanie jeszcze cza- w jakikolwiek sposób zabronione.Białystok – Legia Warschau 0:3, Lech LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ppowiadały triumfu BVB, jednak po su, by dojść do optymalnej dyspozycji. Posen – Pogoń Stettin 1:1, Śląsk Bres- kwadransieLARES: podopieczni Diese Jürgena Materialien Kloppa sind lediglich zum LesenOwszem, bereitgestellt. próbowaliśmy dzisiaj Jegliche dobrze Vervielfältigung ist strengstenslau – Cracovia untersagt.Krakau 0:0, Wisła Kra- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. przejęli inicjatywę i raz po raz zaczęli grać i w naszym stylu zdominować prze- kau – Lechia Danzig 3:1, Podbeskidzie zagrażać bramce strzeżonej przez Neu- ciwnika, ale mieliśmy z tym olbrzymie Bielitz-Biala – GKS Bełchatów 1:1. In era. Na efekty przewagi gospodarzy nie problemy i w zasadzie poza pierwszym der Tabelle führt Górnik Zabrze mit elf trzeba było długo czekać, bo do 23. mi- kwadransem sztuka ta nie udawała się Punkten, Ruch Königshütte liegt mit vier nuty, kiedy to po zagraniu Aubameyanga nam. Nie ma się co oszukiwać, czeka Zählern auf dem 13. Platz, Schlusslicht Mikhitaryan strzałem z 15 metrów wy- nas jeszcze bardzo wiele ciężkiej pracy, ist Korona Kielce (ein Punkt.). prowadził Borussię naLARES: prowadzenie. Niniejszy W materiał służy wyłącznieby grać do tak, czytania. jak możemy, Powielaniepotrafimy i w jakikolwiek sposób zabronione.Am nächsten Spieltag gibt es folgen- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tym momencie sądzono, że Bayern rzuci powinniśmy. Do tego straciliśmy Mar- de Begegnungen: Górnik Hindenburg Vor seinem Saisonstart in der PlusLiga will das Volley- się do atakuLARES: i jak to Diese czynił w Materialien minionym sind lediglich zum Lesentineza bereitgestellt. i musimy szybko, do dwóch Jegliche tygo- ballteam Vervielfältigung ZAKSA Kandrzin-Cosel noch Testspiele ist gegen strengstens – Górnik Łęczna, untersagt. Ruch Königshütte LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sezonie – całkowicie zdominuje rywala. dni poszukać wartościowego zastępcy. anspruchsvolle Gegner bestreiten Foto: Jerzy Stemplewski – Lech Posen, GKS Bełchatów – Piast Jednak już kilka minut po stracie gola Krzysztof Świerc Gleiwitz, Cracovia Krakau – Podbeskid- Bawarczycy stracili obrońcę – Hiszpana Segeln: 200 Meilen in 38 Stunden zie Bielitz-Biala, Jagiellonia Białystok –

Javvi Martineza, który w polu karnym Bucco-Lechat/Wikipedia Clement Foto: 38 Stunden hat Andrzej Kopytko, Se- Śląsk Breslau, Legia Warschau – Korona miejscowych zderzył się z obrońca BVB gelsportler aus der Woiwodschaft Op- Kielce, Pogoń Stettin – Wisła Krakau, Reprezentant Armenii Henrikh Mkhitaryan był jednym z Dokumentacja meczu Schmelzerem i na noszach opuścił plac głównych „architektów” zwycięstwa Borussii Dortmund peln, gebraucht, die Ostsee zu überque- Zawisza Bromberg – Lechia Danzig. gry (będzie pauzował przez 6 miesięcy!). nad Bayernem München. Borussia Dortmund – Bayern München ren. Damit sicherte er sich den zweiten W jego miejsce wszedłLARES: na murawę Niniejszy nie materiał służy wyłącznie2-0 (1-0) do czytania. PowielaniePlatz w beim jakikolwiek Baltic Polonez Cup sposób 2014. Die zabronione.Czaniec Tabellenführer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Mikhitaryan (23.), Aubameyang (62.) będący w formie Brazylijczyk Dante. Po zmianie stron Route des Regatta-Wettbewerbs zum Im Topspiel des 5. Spieltags in der 3. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenBorussia bereitgestellt. Dortmund: Langerak Jegliche – Pisz- Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Efekt? Borussia jeszcze mocniej przy- obraz gry nie uległ czek, Sokratis, Ginter, Schmelzer (46. Gedenken an die einsame Weltumseg- Fußballliga Gruppe Oppeln/Schlesien cisnęła, a na bramkę monachijczyków zmianie, nadal Durm) – Kehl – Kirch (85. S. Bender), Mi- lung von Kapitän Krzysztof Baranowski setzte sich der LKS Czaniec zuhause raz po raz uderzali Immobile, Hofmann, khitaryan – Hofmann – Aubameyang verlief von Swinemünde an der Insel 1:0 gegen den bisherigen Tabellenführer Aubameyang, Kehl i Mikhitaryan. Na na bramkę Bayernu (63. Ramos), Immobile. Bornholm vorbei bis zum Christiansø- Grunwald Ruda Śląska durch und über- szczęście dla gości Neuer bronił jak w sunęły ataki Borussii. Bayern München: Neuer – Boateng, Javi Archipel und zurück, insgesamt sind nimmt so die Tabellenführung. Weitere transie. Martinez (31. Dante), Alaba – Hoejbjerg das 200 Meilen (etwa 370 Kilometer). Ergebnisse: Polonia Lazisk – BKS Stal (59. Götze), Gaudino, Rode, Juan Bernat Die Teilnehmer mussten diese Distanz Bielitz-Biala 1:0, Ruch Deschowitz – Kropka nad „i” AubameyangaLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie– T. Müller do czytania.(46. Lahm), Shaqiri Powielanie – Lewan- ohne w jede jakikolwiek Unterstützung bewältigen. sposób zabronione.Pniówek Pawlowitz 1:0, Podbeskidzie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Po zmianie stron obraz gry nie uległ dowski. Kopytko war zum zweiten Mal dabei. II Bielitz-Biala – Skra Tschenstochau zmianie,LARES: nadal na Diese bramkę Materialien Bayernu nadchodzącym sind lediglich sezonie 2014/2015 zum rów Lesen- Sędziował: bereitgestellt. Peter Gagelmann (Bremen) JeglicheBei Vervielfältigungseinem Debüt im vergangenen ist Jahr strengstens 0:1, Rekord Bielitz-Biala untersagt. – Odra Oppeln LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sunęły ataki miejscowych i po zmar- nież. Do tego po raz trzeci w historii się- Widzów 80 667 hatte er einen guten fünften Platz in der 2:3, Piast II Gleiwitz – Polonia Beuthen nowanych przez piłkarzy BVB kolej- gnęli po to trofeum i pod tym względem Open-Klasse belegt. Das verschaffte ihm 0:2, Swornica Czarnowanz – Górnik II nych okazjach na 2-0 strzałem głową Borussia jest w Niemczech najlepsza. Wszystkie finałowe mecze den Eintritt in den Klub der Einhand- Hindenburg 3:2, Górnik Fürstengru- podwyższył Aubameyang. Reprezentant o Superpuchar Niemiec: segler, dessen Mitgliederliste Kapitän be – Skalnik Graase 3:1, GKS 1962 Bad Gabonu wykorzystał dokładne dośrod- „Lewy” bez amunicji 1987 Bayern München – Hamburger SV...2:1 Baranowski eröffnet. Der Oppelner Königsdorff-Jastrzemb – Małapanew kowanie Piszczka, a następnie wygrał Z drugiej strony należy zwrócić uwa- 1988 Werder Bremen – Eintr. Frankfurt....2:0 Kopytko segelt mit der Jacht „Polska Malapane 3:0, Szombierki Beuthen – powietrzny pojedynekLARES: z mistrzem Niniejszy świa- gę na to,materiał że oba teamy służy nie wystąpiły wyłącznie w 1989 doBayern czytania. München – Bor. Dortmund Powielanie...3:4 Miedź”, w mitjakikolwiek der Tomasz Cichocki sposób zwei zabronione.Ruch II Königshütte 2:1. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ta, reprezentantem Niemiec Boatengiem najsilniejszych składach. W Bayernie 1990 Bayern München – 1. FC K‘lautern...4:1 Jahre zuvor allein die Erde umrundete. In der Tabelle führt der LKS Czaniec i jak sięLARES: okazało – postawiłDiese tymMaterialien samym zabrakło: sind Robbena, lediglich Ribery’ego, zum Tiago Lesen i bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensmit zehn Punkten untersagt. und einer besseren LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. przysłowiową kropkę nad „i”. Bramka Schweinsteigera, a w ekipie z Dortmun- 1991 1. FC K‘lautern – Werder Bremen.....3:1 Ein Neuer für ZAKSA Torbilanz gegenüber Polonia Beuthen, ta całkowicie podcięła skrzydła pod- du nie zobaczyliśmy: Reusa, Hummelsa, 1992 VfB Stuttgart – Hannover 96...... 3:1 Das Volleyballteam ZAKSA Kan- Rekord Bielitz-Biala, Polonia Lazisk und opiecznym Pepa Guardioli, którzy od Weidenfellera, Grosskreutza, Guen- 1993 Werder Bremen – Bayer Leverkusen.2:2 drzin-Cosel, das sich seit letzter Woche Grunwald Ruda. Schlusslicht ist Skalnik tego momentu z trudem przekraczali dogana, Sahina, Błaszczykowskiego i po dog. / 7:6 w rz. k. auf den Saisonstart in der PlusLiga vor- Graase mit bisher nur einem Zähler. Am swoją połowę boiska, koncentrując się Suboticia. W barwach monachijczyków 1994 Bayern München – Werder Bremen. 1:3 bereitet, hat Verstärkung bekommen. nächsten Spieltag treffen aufeinander: na odpieraniu kolejnych ataków go- pojawili się natomiast dwaj byli piłkarze po dog. Der 21-jährige Krzysztof Rejno spielte BKS Stal Bielitz-Biala – Grunwald Ruda, spodarzy, którzy byliLARES: bliscy zdobycia Niniejszy BVB – materiałGötze i Lewandowski, służy ale wyłącznie niczym 1995 doBorussia czytania. Dortmund – Borussia Powielanie in der w vorigen jakikolwiek Saison für Stal sposób Neisse, zabronione.Małapanew Malapane – LKS Czaniec, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. następnych bramek, jednak zabrakło nie zaimponowali. Pierwszy z nich miał eine Spielklasse niedriger. Davor hatte Skalnik Graase – GKS 1962 Bad Kö- odrobinyLARES: precyzji Diese i szczęścia. Materialien Między na to jednak sind tylko lediglich 31 minut, bozum wbiegł Lesen bereitgestellt.Mönchengladbach...... Jegliche1:0 Rejno Vervielfältigung aber bereits für Delecta ist Brom strengstens- nigsdorff-Jastrzemb, untersagt. Górnik II Hinden- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. innymi Mikhitaryanowi, Immobilemu, na murawę dopiero w 59. minucie. 1996 Borussia Dortmund – 1. FC K‘lautern.1:1 berg PlusLiga-Erfahrung gesammelt. burg – Górnik Fürstengrube, Polonia Hofmannowi i powracającemu po kon- „Lewy” natomiast grał całe spotkanie, po dog. / 4:3 w rz. k. Für die Mannschaft der Stadt an der Beuthen – Swornica Czarnowanz, Odra tuzji S. Benderowi. Najważniejszy jest ale bardzo skutecznie pilnowany był 2010 Bayern München – FC Schalke 04.....2:0 Brahe wurde er aber nur vereinzelt auf- Oppeln – Piast II Gleiwitz, Szombierki jednak fakt, że dortmundczycy wywal- przez Sokratisa. Szczerze mówiąc, re- 2011 Bor. Dortmund – FC Schalke 04.0:0 / 3:4 gestellt. Bei ZAKSA rechnet Krzysztof Beuthen – Rekord Bielitz-Biala, Skra czyli coraz bardziej liczący się w Niem- prezentant Grecji wiele się jednak nie w rz. k. Rejno mit deutlich mehr Einsätzen. Die Tschenstochau – Ruch II Königshütte, czech tytuł, pokonując swojego najgroź- napracował, bo najlepszy obecnie pol- 2012 Bor. Dortmund – Bayern München...1:2 PlusLiga-Saison beginnt am 4. Okto- Pniówek Pawlowitz – Podbeskidzie II niejszego i największegoLARES: rywala w Niniejszy walce ski piłkarz materiał był wyraźnie służy bez amunicji, wyłącznie 2013 doBayern czytania. München – Bor. Dortmund Powielanie...2:4 ber. Vorherw jakikolwiek geht es für die Schützlinge sposób zabronione.Bielitz-Biala, Polonia Lazisk – Ruch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. o mistrzostwo Niemiec w minionych szybkości i pomysłu, jak oszukać swoich von Sebastian Świderski noch zum Deschowitz. rozgrywkach,LARES: ale Dieseprawdopodobnie Materialien w byłych sind kolegów. lediglich zum Lesen 2014 bereitgestellt.Bayern München – Bor. Dortmund Jegliche...0:2 Zdzisław-Ambroziak-Memorial. Vervielfältigung ist Zu strengstens- untersagt.Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

ME w lekkoatletyce: Cztery złote krążki Niemców KolejnyLARES: sukces Niniejszy materiał spółki służy wyłącznie Harting do czytania. & PowielanieStörl w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. MistrzostwaLARES: Europy Diese w Lekkoatle Materialien- zebrała sind aż o 14 lediglich medali więcej, zum jednak Lesenw po swoim bereitgestellt. sukcesie David Storl, Jegliche który m z Vervielfältigung przeszkodami z czasem 9:29,43 ist min strengstens dwóch indywidualnych untersagt. złotych medali LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. tyce rozgrywane w szwajcarskim gorszej proporcji (3, 6, 13). Dominatora- ostateczny wynik 21,41 m uzyskał już była najmniej oczekiwanym triumfem mogą się pochwalić: słynny Brytyjczyk mi czempionatu okazały się ekipy Wiel- podczas pierwszego podejścia. Oczywi- wymienionego kwartetu. Mo Farah (5000 i 10000 m) oraz Holen- Zurychu to już historia. Podczas kiej Brytanii (12, 5, 6) i Francji (9, 8, 6). ście to zdjęło z niego ciężar rywalizacji z derka Dafne Schippers (100 i 200 m). Do czempionatu nie zawiedli liderzy re- konkurencją (2. miejsce Hiszpan Vivas Oczekiwano więcej ich grona mógł dołączyć Francuz Ma- prezentacji: Harting, Storl i Schwa- 22 m muszą zaczekać - 20,86), dlatego w pełni skupił się na Srebrne osiągnięcie z 2012 r. powtó- hiedine Mekhissi-Benabbad, zwycięzca Nie od dziś dorobek niemieckiej lek- drugim celu: pokonaniu granicy 22 m. rzyli sprinterzy w sztafecie 4×100 m. 1500 m, który również na dystansie 3000 nitz, wywalczając złote krążki, przy koatletyki opiera się na sukcesach mio- Niestety pójście na całość dodatkowo Julian Reus, Sven Knipphals, Alexander m z przeszkodami zdominował kon- czym dwaj pierwsiLARES: obronili tytułyNiniejszy taczy (w materiał Szwajcarii 3, służy0, 2). Oczekiwany wyłącznie uraziło do i tak czytania. kontuzjowane lewePowielanie kolano, Kosenkow, w jakikolwiek Lucas Jakubczyk (38,09 sposób s), po zabronione.kurencję, jednak swoją radość zaczął LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sprzed dwóch lat. triumf Roberta Hartinga nie był łatwy, niwecząc szanse na skuteczny atak w znakomitej rywalizacji z Brytyjczykami okazywać zbyt wcześnie, zdejmując LARES: Diese Materialiengdyż poza sind walką lediglich z rywalami musiał zum zma Lesen- kolejnych bereitgestellt. podejściach. Równie Jegliche łatwo stracili Vervielfältigung do nich jedynie 0,16 s. Medalową ist strengstens koszulkę przed untersagt. linią mety, za co został LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ch grono niespodziewanie uzupełniła gać się z obfitymi opadami deszczu. Z poradziła sobie Christina Schwanitz. passę podczas EM kontynuuje w rzucie zdyskwalifikowany. Po niemieckiej eli- w biegu na 3000 m z przeszkodami tego powodu dyskobole ślizgali się w Szybko zniechęciła rywalki odległością oszczepem Linda Stahl (63,91 m). Po cie spodziewano się dużo więcej, wszak AntjeI Möldner-Schmidt. Ten kwartet kole, toteż roiło się od nieudanych prób. uzyskaną w drugim rzucie (19,90) i choć złocie w 2010 roku i brązowym medalu broniła prymatu z Helsinek (6, 6, 4), a do uzyskał połowę dorobku, pozostałe Mimo to kolos z Berlina potwierdził Rosjanka Kołodko robiła co mogła, to w 2012 r. ponownie trafiła na 3. stopień tego w trzeciej dekadzie czerwca trium- cztery to srebro i trzy medale brązowej klasę, zwyciężając rezultatem 66,07 m, wystarczyło na 19,39 m. Świetny finisz podium. Kolejną „brązową lady” została fowała w drużynowych mistrzostwach barwy. Może cieszyć 50-procentowy ze- o 1,32 lepszym niż drugi - Estończyk Antje Möldner-Schmidt, w wyniku któ- Cindy Roleder w biegu na 100 m przez Europy. Za to optymizmem napawa fakt, staw złotek, decydującyLARES: o 3. pozycji Niniejszy w Kanter. materiał W Zurychu kulomioci służy wyłącznie byli nie rego zdystansowała do czytania. o 0,73 Powielanie s. Szwedkę płotki w (12,82 jakikolwiek s) oraz wielce utalentowa sposób- zabronione.że Niemcy posiadają młody, perspekty- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. klasyfikacji medalowej, niepokoi jednak do pokonania zarówno wśród kobiet, Fougberg, dał złoto, przebijające brązo- na 21-letnia Shanice Craft (64,33 m) w wiczny zespół. niska sumarycznaLARES: liczba.Diese Czwarta Materialien Rosja jak i mężczyzn. sind lediglich Mały niedosyt zumodczuwał Lesen wy medal bereitgestellt. z Helsinek. Wygrana Jegliche na 3000 rzucie Vervielfältigung dyskiem. Dorobkiem w istpostaci strengstens untersagt.Witold Wolak LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 34/1168LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Sp bereitgestellt.ort Sp Jeglicheort Vervielfältigung ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 15 Piłka nożna: I runda piłkarskiego Pucharu Niemiec LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. PiątkaLARES: Diese Materialien z Bundesligisind lediglich zum Lesen bereitgestellt. za Jegliche burtą! Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Tradycji stało się zadość, bo już Kolejne niespodzianki z Bundesligi: Werder Bremen, VfL Wol- w pierwszej rundzie piłkarskiego Z kolei inny trzecioligowiec, MSV fsburg i Hamburger SV. Pierwsi dopiero Duisburg, nieoczekiwanie wyelimino- po dogrywce wygrali 3-2 z reprezentan- Pucharu Niemiec ze zdobyciem wał tegorocznego spadkowicza z BL do tem ligi regionalnej FV Illertissen; „wil- tego trofeum musiało pożegnać się 2.BL 1.FC Nürnberg, wygrywając 1-0, ki” – jeden z najbogatszych klubów w LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. aż pięć zespołów zLARES: Bundesligi! Niniejszy Nie materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniepo trafieniu w jakikolwiek z rzutu karnego sposób w 11. min zabronione.Niemczech, mające ambicje uplasowania Janjica. Dużą niespodzianką jest także się w pierwszej czwórce zbliżającego się LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zawiedliLARES: natomiast Diese ubiegłoroczni Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichewyeliminowanie Vervielfältigung jednego z faworytów ist strengstens sezonu niemieckiej untersagt. ekstraklasy – dopie- finaliści – Bayern München i Borus- bieżącego sezonu w 2.Bundeslidze – For- ro po serii rzutów karnych (5-4) okazały sia Dortmund. Pierwsi zwyciężyli tuny Düsseldorf, która musiała uznać się lepsze od tegorocznego beniaminka wyższość występującego w lidze regio- 2. Bundesligi SV Darmstadt 98, a HSV w Münster z Preussen 4-1, a „żółto- nalnej Würzburger Kickers, ulegając po też dopiero w rzutach karnych (4-1) -czarni” w takich samych rozmiarach dogrywce 2-3 i tracąc decydującego gola ograło trzecioligowe Energie Cottbus. ograli Stuttgarter Kickers. w 114. min po bezpośrednim strzale z Najefektowniejsze zwycięstwo w tej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanierzutu w wolnego jakikolwiek Lewerenza. sposóbNatomiast zabronione.rundzie Pucharu Niemiec odniósł TSG ym samym stolica Badenii i Wirtem- FC Ingolstadt po serii rzutów karnych 1899 Hoffenheim, który 9-0 rozgromił LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bergiiLARES: w drugiej Diese rundzie Materialien nie ma już sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheuległ Vervielfältigung 2-4 występującemu w lidze ist regio strengstens- klub z Hamburga untersagt. USC Paloma. Jednak żadnegoT swojego reprezentanta. Odpadł nalnej Kickersowi Offenbach. w kolejnej rundzie ekipa z Sinsheim bowiem też drugi zespół ze Stuttgartu, Na podkreślenie zasługuje też fakt, (Badenia) otrzyma z pewnością dużo występujący w Bundeslidze – VfB, nie- że bliskie odpadnięcia już w tej fazie bardziej wymagającego rywala. oczekiwanie ulegając drugoligowcowi Pucharu Niemiec były trzy inne zespoły Krzysztof Świerc VfL Bochum 0-2. Z kolei inny zespół Kibice Dynama Dresden mieli olbrzymie powody do radości, ich ulubieńcy sprawili bowiem największą sensację pierwszej rundy krajowego pucharu, eliminując FC Schalke 04. Foto: Z thomas/Wikipedia występujący na zapleczu niemieckiej Wyniki I rundy piłkarskiego LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ekstraklasy, tegorocznyLARES: beniaminek Niniejszy w materiałW zespole ze służy stolicy wyłącznie sam piłkarz do czytania. wyrównał. Jednak Powielanie na 17 Pucharu w jakikolwiek Niemiec sposób zabronione.„„FC Astoria Walldorf – Hannover 96 1-3 (0-1) tej klasie rozgrywkowej RB Leipzig po Nadrenii-Palatynatu min przed końcem spotkania Koo po- „„Dynamo Dresden – FC Schalke 04 2-1 (1-0) „„FT Braunschweig – 1.FC Köln 0-4 (0-0) LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dogrywceLARES: pokonał Diese nowicjusza Materialien w Bun- sind lediglich zum Lesennownie bereitgestellt. wyprowadził team z Moguncji Jegliche „ „Vervielfältigung1. FC Magdeburg – FC Augsburg 1-0 ist (0-0) strengstens„„SV Waldkirch – SpVgguntersagt. Greuther Fürth 0-3 deslidze, SC Paderborn, 2-1. pomylił się tylko na prowadzenie, ale... na 3 min przed „„RB Leipzig – SC Paderborn 07 2-1 po (0-0) Koreańczyk Koo, końcem regulaminowego czasu gry Bun- dogrywce „„SV Wehen Wiesbaden – 1.FC Kaiserslautern Kompromitacja Schalke i Augsburga gert po samobójczym strzale wyrównał, „„Chemnitzer FC – 1. FSV Mainz 05 10-9 po 3-5 po serii rzutów karnych Nie były to jednak największe niespo- ale to wystarczyło, doprowadzając do dogrywki. Tę lepiej serii rzutów karnych „„Viktoria 89 Berlin – Eintracht Frankfurt 0-2 dzianki tej rundy. Te bowiem sprawiły by sensacja stała rozpoczęli miejscowi, którzy po trafieniu „„VfL Bochum – VfB Stuttgart 2-0 (1-0) (0-1) 1.FC Magdeburg, Dynamo Dresden się faktem. Ziereisa (103. min) po raz pierwszy w „„MSV Duisburg – 1. FC Nürnberg 1-0 (1-0) „„Sportfreunde Siegen – FSV Frankfurt 4-5 po LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. i Chemnitzer FC. PierwszyLARES: z wymie Niniejszy- materiał służy wyłącznietym spotkaniu do czytania. objęli prowadzenie. Powielanie Cie- „„ FwV Illertissen jakikolwiek – Werder Bremen sposób 2-3 po zabronione.serii rzutów karnych nionych zespołów, występujący w lidze szyli się nim jednak tylko 6 min, kiedy dogrywce „„BSV SW Rehden – VfR Aalen 3-4 po serii regionalnej, mimo że przez niemal cały to Baungert wyrównał, rehabilitując się „„Würzburger Kickers – Fortuna Düsseldorf rzutów karnych LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. mecz odpierałLARES: ataki Diese pierwszoligowców Materialien sind lediglich zum Lesenza samobója. bereitgestellt. Jednak na minutę Jegliche przed Vervielfältigung3-2 po dogrywce ist strengstens„„Holstein Kiel – Tuntersagt.SV 1860 München 1-2 (1-0) z Augsburga, zdołał wygrać 1-0. „Złotą Kanonada w Chemnitz końcem doliczonego czasu gry Kehl-Go- „„Arminia Bielefeld – SV Sandhausen 4-1 „„Carl Zeiss Jena – Erzgebirge Aue 0-1 (0-1) bramkę” na wagę awansu do dalszej fazy W Chemnitz natomiast, które wystę- mez zdobył dla Chemnitzer piątego gola (1-0) „„USC Paloma Hamburg – TSG 1899 rozgrywek i wielkiej sensacji pierwszej puje w III lidze, aby wyłonić zwycięzcę, i wydawało się, że tym razem już losy „„SV Darmstadt 98 – VfL Wolfsburg 4-5 po Hoffenheim 0-9 (0-7) rundy zdobył dla ekipy z Saksonii- potrzeba było serii rzutów karnych, któ- meczu są rozstrzygnięte. Tak się jednak serii rzutów karnych „„Eintracht Trier – SC Freiburg 0-2 (0-0) -Anhaltu w 57. min Beck, po podaniu re zakończyły się wygraną Saksończy- nie stało. Mainz rzuciło się do rozpacz- „„Alemannia Waldalgesheim – Bayer 04 „„Preußen Münster – Bayern München 1-4 Hammanna. Dresden z kolei zasłużenie, ków 5-4. Jednak w normalnym czasie liwego ataku i w ostatnich sekundach Leverkusen 0-6 (0-4) (0-2) LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bo przez cały mecz kontrolowałoLARES: Niniejszy prze- gry mecz materiał zakończył służysię remisem wyłącznie 3-3, gry Geis do doprowadził czytania. do remisuPowielanie 5-5 i „„ FwC 08 jakikolwiek Homburg – Borussia sposób zabronione.„„1.FC Neubrandenburg – Karlsruher SC 1-3 bieg gry na murawie, wyeliminowało a po dogrywce było 5-5! W 24. min o losach awansu musiały decydować Mönchengladbach 1-3 (1-2) (0-2) LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kandydataLARES: do medalu Diese bieżącego Materialien sezonu Zimmling sind wyprowadził lediglich Mainz zum na pro Lesen- rzuty karne.bereitgestellt. A te lepiej wykonywali Jegliche trze- „ „VervielfältigungOptik Rathenow – FC St. Pauli 1-3 (0-2)ist strengstens„„1. FC Heidenheim untersagt. – 1. FC Union Berlin 2-1 Bundesligi FC Schalke 04, zwyciężając wadzenie, a w 49. min Okazaki pod- cioligowcy, którzy nie pomylili się ani „„Bremer SV – Eintracht Braunschweig 0-1 (0-0) 2-1! Bramki dla dresdeńczyków zdo- wyższył na 2-0 i wydawało się, że jest po raz, celnie strzelając 5 razy z rzędu. W (0-0) „„Kickers Offenbach – FC Ingolstadt 04 4-2 po byli: Eilers w 25. min z rzutu karnego i emocjach. Tymczasem minutę później zespole ze stolicy Nadrenii-Palatynatu „„FC Viktoria Köln – Hertha BSC 2-4 (0-2) serii rzutów karnych Teixeira w 50. min, a dla „niebieskich” Fink zdobył dla Chemnitz kontaktowego pomylił się tylko Koreańczyk Koo, ale to „„Stuttgarter Kickers – Borussia Dortmund „„FC Energie Cottbus – Hamburger SV 1-4 po Matip (głową) w 78. min. gola, a po kolejnych 180 sekundach ten wystarczyło, by sensacja stała się faktem. 1-4 (0-1) serii rzutów karnych LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenWokół bereitgestellt. niemieckiej piłki Jegliche nożnej Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Ostrzolek w HSV to rekordowy wynik w historii Borussii, występował w Werderze Bremen, grając gry włączył się Bayern München. Zda- Pochodzący z Górnego Śląska Mat- ale i tak przekroczył on założenia, we- pod wodzą wspomnianego Thomasa niem hiszpańskich mediów Bawarczycy thias Ostrzolek został nowym zawod- dług których miał wynieść 250 milionów Schaafa, oraz Sven Schipplock. kontaktowali się już z przedstawicielem nikiem Hamburgera SV, wiążąc się z euro. Przypomnijmy, że sezon wcześniej reprezentanta Niemiec i zapewnili, że tym klubem do końca czerwca 2017 obrót wyniósł aż 305 milionów, ale róż- Tylko Bayern są zainteresowani sprowadzeniem go LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. roku. 24-letni obrońcaLARES: wcześniej Niniejszy grał nica ta materiał w dużym stopniu służy była wyłącznie spowo- do czytania. PowielanieJulian w jakikolwiek Green, wschodząca sposób gwiazda zabronione.do siebie, ale... dopiero za rok. Wtedy w VfL Bochum i FC Augsburg, dla któ- dowana odejściem z Signal-Iduna-Park reprezentacji USA i Bayernu München, bowiem Khedira będzie już wolnym LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. rego wLARES: minionym Diese sezonie rozegrałMaterialien 33 do Bayernu sind München lediglich Mario zum Götzego, Lesen bereitgestellt. Jeglichezamierza Vervielfältigung udowodnić trenerowi istBawar strengstens- zawodnikiem iuntersagt. uzyska prawo zmiany spotkania. „HSV to klub z wielką tra- który kosztował 37 milionów euro, a czyków, Josepowi Guardioli, że zasługuje barwy klubowych bez kwoty odstęp- dycją i historią, stąd kiedy usłyszałem, także wysokimi przychodami z gry w na grę w wyjściowej jedenastce tego te- nego. Taki scenariusz wymaga jednak że w Hamburgu są mną zainteresowani, Lidze Mistrzów, w której BVB dotarła do amu. Urodzony w Tampie na Florydzie tego, żeby przez jeszcze jeden sezon grał bardzo się ucieszyłem. Więcej, czułem, finału: „Borussia Dortmund raz jeszcze Julian Green jako dwulatek przeprowa- w Realu Madryt, a na to się nie zano- że powinienem zdecydować się na grę dotrzymała słowa. Jak wiecie wyznaczyli- dził się z rodzicami do Niemiec, dzięki si. Piłkarz nie potrafi bowiem znaleźć właśnie w tym klubie” – stwierdził w śmy sobie, jako cel 250 milionów obrotu. czemu ma podwójne obywatelstwo, ale wspólnego języka z trenerem „królew- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. rozmowie z dziennikarzamiLARES: Matthias Niniejszy Przedstawione materiał wyniki służy zwiększają wyłącznie naszą do czytania. Powielaniena brazylijskim w jakikolwiek mundialu reprezentował sposób zabronione.skich” Carlo Ancelottim. Ostrzolek. wiarę w to, że w średniej perspektywie USA, ba, strzelił nawet bramkę (Belgii). LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialienczasowej sind i bez lediglichsprzedawania czołowychzum Lesen bereitgestellt. Jegliche„Zdobycie Vervielfältigung tego gola dodało mi mnóstwo ist strengstens Kehl bez opaski untersagt. Z Londynu do Wolfsburga piłkarzy jesteśmy w stanie osiągnąć ob- pewności siebie” – powiedział 19-letni 34-letni rozgrywający Borussii Do- Po 9 latach gry dla Arsenalu Londyn rót przekraczający 300 milionów” – po- Julian Green, który nie kryje wdzięczno- rtmund Sebastian Kehl od nadcho- reprezentant Danii Nicklas Bendtner wiedział dyrektor wykonawczy Borussii Franconia/wikipedia Foto: ści niemieckiemu selekcjonerowi USA, dzących rozgrywek nie będzie pełnił Cacau, były reprezentant Niemiec i piłkarz VfB Stuttg- opuścił stolicę Anglii, przenosząc się Hans-Joachim Watzke, którego zdaniem tart, teraz będzie strzelał bramki w lidze japońskiej. Jürgenowi Klinsmannowi, który darzy funkcji kapitana drużyny. W marcu tego do Bundesligi, konkretnie do VfL Wol- rozwój Borussii jest ciągły, a klub jest go dużym zaufaniem; na podobne liczy roku Kehl ogłosił, że z końcem kolej- fsburg. W 171 występach w barwach bardzo zdrowy finansowo. Pezzaiuoli. Obecnie zespół z Osaki zaj- młodzieniec w Bayernie u szkoleniowca nego sezonu zakończy karierę, co ma „kanonierów” strzelił 47 goli, a do an- muje dopiero 15. miejsce w tabeli J-Le- Pepa Guardioli, który nie pozwolił mu nastąpić w czerwcu 2015 roku, gdy jego LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gielskiej Premier LeagueLARES: trafił z NiniejszyFC Ko- Cacau wmateriał J-League służy wyłącznieague i dopozostaje czytania. poza strefą Powielanie spadkową jeszcze w najakikolwiek debiut w barwach sposób mistrzów zabronione.kontrakt z BVB wygaśnie, a teraz podjął benhaga. „Nicklas jest dokładnie typem Urodzony w Brazylii, ale mający za tylko dzięki lepszej różnicy bramek od Niemiec, choć przyznał, że w niedalekiej kolejną ważną decyzję, a mianowicie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. piłkarza,LARES: jakiego poszukiwaliśmy. Diese Materialien Jego sobą grę sind w reprezentacji lediglich Niemiec zum Cacau Lesen Nagoyi bereitgestellt. Grampus, która jest 16. Jeglicheprzyszłości Vervielfältigung może on na to liczyć. ist „I liczę strengstens zrezygnował z byciauntersagt. kapitanem zespołu. profil pasuje do nas i z pewnością będzie wzmocnił japońską Cerezo Osaka. W na to, bo teraz najważniejszy jest dla Kehl dołączył do Borussii Dortmund dla nas dużym wzmocnieniem” – uważa zespole, zajmującym dopiero 15. miejsce Valdez wrócił mnie Bayern. Chcę grać w tym klubie w 2002 roku i bez wątpienia zapisał się Dieter Hecking, trener „wilków”, i dodał: w tabeli J-League, będzie partnerować w Były piłkarz Werderu Bremen i Bo- i tylko w tym! Nie myślę o wypożycze- w klubowej historii. W tym czasie się- „W nadchodzącym sezonie pragniemy ataku Urugwajczykowi Diego Forlanowi. russii Dortmund Nelson Valdez wró- niu, bo liczy się tylko Bayern” – twierdzi gnął m.in. po dwa tytuły mistrzowskie walczyć na trzech frontach: w Pucharze 33-letni Cacau przez ostatnie 11 sezo- cił do Bundesligi i od nadchodzącego Julian Green. w Bundeslidze, a także Puchar Niemiec. Niemiec, Lidze Europy i Bundeslidze, nów reprezentował barwy niemieckiego sezonu będzie bronił barw Eintrachtu Kapitańską opaskę przejął w 2008 roku LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gdzie za cel minimumLARES: wyznaczyliśmy Niniejszy VfB Stuttgart, materiał dla którego służy rozegrał wyłącznie 263 Frankfurt. do Dlaczytania. ekipy z Hesji Powielanie jest to dru- Co z Khedirą?w jakikolwiek sposób zabronione.od Christiana Woernsa. „Jestem dumny, sobie zajęcie na mecie sezonu czwar- mecze na boiskach Bundesligi, w któ- gie tego lata wzmocnienie, bo wcześniej Jak donosi hiszpańska „Marca”, mistrz że przez tyle lat byłem kapitanem Borus- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. tej lokaty,LARES: gwarantującej Diese baraże Materialien o Ligę rych zdobył sind 80 lediglich goli. Z końcem zum czerwca Lesen ekipę Thomasabereitgestellt. Schaafa zasilił LucasJegliche Pia- Niemiec Vervielfältigung Bayern München zaintereso ist strengstens- sii Dortmund. Tountersagt. wielka odpowiedzial- Mistrzów. Dlatego potrzebujemy gra- wygasł jednak jego kontrakt z klubem zon – wypożyczony z Chelsea Londyn. wany jest sprowadzeniem na Saebener ność, bo należy opiekować się kolegami, czy, którzy są w stanie sprostać naszym i od tamtego czasu szukał nowego pra- 30-letni Valdez, 67-krotny reprezentant Strasse Samiego Khediry. Reprezentant ale nadszedł czas, by przekazać pałeczkę oczekiwaniom”. codawcy. „Jestem bardzo szczęśliwy, że Paragwaju (12 bramek) po opuszcze- Niemiec ma co prawda jeszcze rok waż- nowemu kapitanowi i wspierać go całym będę mógł rywalizować w J-League, czy- niu Signal Iduna Park w Dortmundzie ny kontrakt z Realem, ale chce odejść moim doświadczeniem” – powiedział Zdrowe BVB li lidze, w której przede mną występowa- przeniósł się do Rubina Kazań, a następ- z Madrytu, a chęć pozyskania mistrza Sebastian Kehl, który zamierza zakoń- 260 milionów euro wyniosły obroty ło wielu Brazylijczyków. To zaszczyt grać nie do CF Valencia, Al-Jaziry i Olym- świata wyraziły już Arsenal Londyn, czyć karierę, wznosząc w górę puchar za LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Borussii Dortmund wLARES: sezonie 2013/2014 Niniejszy dla tak materiał utytułowanej drużyny służy jak wyłącznie Cerezo piakosu do Pireus. czytania. Dodajmy, Powielanieże do gry w Manchester w jakikolwiek United i Chelsea sposób Londyn. zabronione.zwycięstwo w Bundeslidze, detronizując – poinformował klub w wydanym w mi- Osaka” – powiedział Cacau, którego do Eintrachcie Frankfurt przymierzani są Na razie jednak do żadnych konkre- Bayern München. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nionymLARES: tygodniu komunikacie.Diese Materialien Nie jest Japonii sind ściągnął lediglich niemiecki trener zum Marco Lesen także Hugobereitgestellt. Almeida, który w przeszłości Jegliche tów Vervielfältigung w kwestii transferu nie doszło ist i strengstensdo untersagt.Krzysztof Świerc

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

16LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Lesen Aller bereitgestellt.lei Róż Jeglicheności Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 22. – 28. August 2014 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wohlbefinden Pinnwand LARES: NiniejszyQ QmateriałKarriere-Aus :służy Ist die Karriere wyłącznie von QQ Erholungdo czytania. bodenständig Powielanie: Der ex- QQ Liebew jakikolwiek zur Frankfurter sposób Wurst: zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Musik Aneta Sablik schon wieder vorbei? Vor nicht travagante Modeschöpfer Harald Glööckler Hollywood-Star Julianne Moore erinnert sich LARES: Diese Materialieneinmal sind einem Jahrlediglich wurde sie zu Deutschlandszum Lesen mag esbereitgestellt. im Urlaub lieber bodenständig. Jegliche „Ich gern Vervielfältigung an ihre Zeit als Teenager in Frankfurt ist strengstens Zu viel untersagt. Freiheit LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. heilt fliege beruflich sehr viel – da muss ich mich u viel Freizeit kann einem schon nicht auch noch in meiner kostbaren Freizeit Zzu Kopf steigen. Das weiß jeder, ins Flugzeug setzen“, sagte er der Zeitschrift der sich nach einigen fleißigen Ar- „InTouch” während seines Urlaubs an der Ostsee. Er mache dort nur, worauf er Lust beitsmonaten einen längeren Urlaub LARES: Niniejszy materiał służy wyłączniehabe. „Wenndo czytania. ich schlafen will, Powielanie schlafe ich. w jakikolwiek sposób zabronione.gönnt. Zuerst weiß man nicht so LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Wenn ich lesen will, lese ich.“ richtig, etwas mit sich anzufangen. Man ist ja beinahe schon nervös

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensenin untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. QQAls Politikerin ungeeignet: Schau- vor der vielen ungeplanten Freizeit. spielerin Veronica Ferres, die demnächst im Doch wenn man sich erst damit oto: Nicolas G Nicolas oto: Sat1-Film „Die Staatsaffäre” die Bundeskanz- F abgefunden hat, dass man nun am Main. „Ich habe es geliebt dort”, sagte

oto: Dawid Kwiecień Dawid oto: gezwungen ist, Drinks am Strand zu F die amerikanisch-britische Schauspielerin. Superstar gewählt, nun wurden acht ihrer Moore wurde in Nord Carolina geboren – schlürfen, fällt einem das Loslassen LARES: NiniejszyKonzerte materiał abgesagt. Die służy Konzertveranstalter wyłącznie do czytania. Powielaniewegen w ihres jakikolwiek Vaters, der bei der sposóbUS Army zabronione.erschreckend leicht. Und der Weg zur LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gaben an, dies geschehe aus „produktions- diente, zog die Familie öfter um. Mit ihrer Normalität zurück ist oft gar nicht

LARES: Diese Materialien www.klassischemusik.de Foto: technischen sind G lediglichründen“. Die Vermutung, zum dass Lesen bereitgestellt. JeglicheSchwester Vervielfältigung plane sie „schon lange eine ist Reise strengstens so willkommen, untersagt. wie man zu Anfang LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zu wenig Tickets verkauft wurden und sich nach Frankfurt, wo wir auf dem Gymnasium eit Jahrhunderten ist bekannt, dass des Urlaubs gedacht hätte. die Shows nicht lohnen, liegt da sehr nahe. waren”, sagte Moore. „Ich erinnere mich noch Offenbar ergeht es Kühen hierbei SMusik Einfluss auf den Gemütszu- gut an Sachsenhausen, den Römer, die stand von Menschen hat; sie hat auch QQ erres ähnlich wie Menschen. Ein Bauer Auswirkungen auf den Körper. Musik Nicht mehr blanco: Roberto Blanco Schnellimbisse und die Bratwurst, die sonst schlägt aus den Schlagzeilen der vergange- nirgends so gut ist. Die Amerikaner kochen aus Oberschwaben wollte seinen kann die Herzfrequenz und den Blut- Schützlingen etwas Gutes tun und druck beeinflussen, beruhigt die At- nen Wochen Kapital und macht jetzt Werbung sie – furchtbar!”

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie F Veronica Office oto: w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mung und reduziert Stresshormone, für eine Autovermietung. In einem Videoclip, F ließ sie frei auf die Weide. Eine wobei LARES:das individuelle Diese Empfinden Materialien der der unter sind anderem lediglich auf Youtube veröffentlichtzum Lesen lerin verkörpert,bereitgestellt. wäre in der Politik Jegliche fehl am Q QVervielfältigungVerliebt in Geld: Liliana Matthäus ist strengstens Erfahrung, die untersagt. den Kühen bislang LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Klänge eine große Rolle spielt. Und jeder wurde, steht der Gerichtsvollzieher bei Blanco Platze. „Ich bin emotional, intuitiv, impulsiv zeigt auf Instagram regelmäßig, dass sie im unbekannt war. Doch anstatt Freude Komponist, jede Musikform hat auch vor der Tür und will sein Cabrio beschlagnah- und wäre schon deshalb die schlechteste Luxus schwelgt. Dafür kassierte das Model zu verspüren, gerieten die Kühe unterschiedliche Effekte z. B. auf das men. Weil das Auto aber nur geliehen ist, Politikerin, die man sich nur vorstellen kann”, schon mehr als einen Shitstorm. Doch sie hat Herzkreislaufsystem. So sind insbeson- kann er es ihm nicht wegnehmen. Und dann sagte die 49-Jährige. Vor der Amtsinhaberin nicht vor, sich deswegen Zurückhaltung zu außer Rand und Band, zerstörten dere Bach, Mozart, Händel und Albi- fängt Blanco an zu rappen: „Gold’ne Uhren, Angela Merkel hat sie hohen Respekt, weil üben, wie sie deutlich machte: „Warum soll den Weidezaun, beschädigten ein noni bei Herz-Kreislauferkrankungen riesiger TV – ich hab alles verloren nur wegen „sie angesichts einer Katastrophe oder eines ich auf arm tun?“ Dabei hatte sie gerade erst altes Wohnhaus. Kurz gesagt: sie empfehlenswert. meiner Ex-Frau”, heißt es in dem Lied, in dem Problems nicht überstürzt reagiert, sondern Probleme mit dem lieben Geld. Sie wurde randalierten wie wild. Sechs Kühe Eine Studie an derLARES: Universitätsklinik Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Blanco als Gangster-Rapper mit leicht beklei- erst einmal alle Fakten gründlich abwägt”, wegen Kreditkartenbetrugs festgenommen liefen auf die Tenne des Wirtschafts- Herne – vorgestellt auf dem Bluthoch- druck-KongressLARES: in Diese Münster imMaterialien Dezem- deten sind Tänzerinnen lediglich auftritt. In A nlehnungzum Lesen an so Ferres. bereitgestellt. „Sie seziert ein Problem, bis Jegliche sie zum und mussteVervielfältigung sogar ins Gefängnis. Schließlich ist strengstens gebäudes, eine untersagt. rannte zum Heulager LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ber 2013 – zeigte, dass diese Musik den einen seiner Hits lautet der Titel „Ein bisschen Kern einer Sache vorgedrungen ist. Das ist wurde sie freigesprochen, für sie ist das kein und stürzte ein Stockwerk in die Blutdruck und die Herzfrequenz signi- Spar’n muss sein.” Die Unterhaltsstreitigkeiten eine große Qualität, die einige ihrer männ- Thema mehr. Die Ex-Frau von Lothar Matthäus Tiefe. Ein Tier durchbrach gar eine zwischen Blanco und seiner Ex-Frau Mireille lichen Kollegen nicht haben.” Der Film „Die erklärte indirekt, dass sie so etwas nicht nötig fikant und günstig für die Gesundheit alte Holzdecke und fiel in den ehe- senkt. Besonders in der Sachmerzthera- hatten wochenlang die Klatsch-Schlagzeilen Staatsaffäre”, in dem sich die Kanzlerin einen hat: „Ich komme aus einer guten Familie, ich pie setzen Ärzte immer häufiger Musik bestimmt. Sie fordert rund 150.000 Euro Un- Seitensprung mit dem französischen Präsi- hatte nie ein Problem mit Geld. Warum soll maligen Schweinestall. Fazit: Zu viel ein, auch z. B. in der Depressionsbe- terhalt, der Sänger selbst rappt im Video aber: denten erlaubt, ist am 2. September auf Sat ich mich verstecken? Ich verstehe den Sinn Freiheit ist wohl auch nicht gut. handlung und bei Altersbeschwerden.LARES: Niniejszy„Roberto materiał ist doch blanco.” służy wyłącznie1 zu sehen. do czytania. Powielanieder Sache w nicht“,jakikolwiek so Liliana Matthäus. sposób adur zabronione. Anna Durecka LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES:Dr. med.Diese Manfred Materialien Gabor sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Werbung / Reklama Aufgegabelt: Ratiborer „Browar Rynek“ Usługi Zakład Gerstensaft Pogrzebowe Pogrzebowy WOCHENBLATT.pl SprowadzanieLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiekauf sposóbschlesische zabronione. Art LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. przewozy In der historischen Hauptstadt Ober- zmarłychLARES: Diesez zagranicy Materialienzagraniczne sind lediglich zwłok zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheschlesiens Vervielfältigung Ratibor tut sich istwas strengstensin untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Załatwianie formalności z całej Europy Sachen Gerstensaft. In der Kneipe Opieka nad grobami „Browar Rynek“ (Brauerei am Ring)

tel. 602 376 845 7875

bekommen Gäste extra frisch Ge- Łukasz Biły Foto: Machnik N. Gogolin: tel. 77 466 62 60 brautes. oder ein Frühstücksbuffet. An der Qua- Ozimek, SchodniaLARES: Nowa, Niniejszy1765 materiałZdzieszowice: tel. służy 77 484 41 76wyłącznie do czytania. Powielanierst w seit jakikolwiek einem Jahr gibt essposób das Res- zabronione.lität des Essens gibt es nichts zu bemän- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. www.machnik.ozimek.pl Krapkowice - Otmęt: tel. 77 446 60 66 http://www.facebook.com/wochenblattpl Etaurant samt örtlicher Brauerei, das geln. Das Schnitzel im „Browar Rynek“ Tel./fax:LARES: (077) Diese 46−52−45 Materialien6 sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichesich Vervielfältigung schnell zu einem der gefragtesten ist strengstens war gut gebraten untersagt. und saftig, die Pommes LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. www.konefal.pl ISO 9001 7489 Orte in ganz Ratibor gemausert hat. Mit goldbraun und knusprig. Die Preise im einem Schritt ins Innere des „Browar“ „Browar Rynek“ sind im Gegenzug für begibt sich der Gast auf Zeitreise in ein das Erlebnis ausgewogen. Schnitzel mit altes, deutsches Ratibor. Abgesehen von Pommes und Krautsalat kriegt man in den Flachbildschirmen an den Wänden der Mittagspause für zehn Zloty, dazu erinnert alles an eine Bierkneipe Ende noch ein Glas frisch gebrautes Weizen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniedes 19.w Jahrhunderts.jakikolwiek Antike sposób Stühle, zabronione.für sechs Zloty. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. massive Tische sowie Wandmotive mit Leider sind die Wartezeiten ziemlich LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheGerste Vervielfältigung und Hopfen. ist strengstenslang und bei dem untersagt. guten Bier läuft man LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Oferujemy: Der Eigentümer Marek Krpeć hat be- nach einigen Minuten Gefahr das Es- wusst Ratibor gewählt. Schon ab dem sen nicht mehr nüchtern genießen zu 13. Jahrhundert braute man hier Bier. können. Das gute Bild des Lokals trübt Seine Blühte hatte das Brauwesen aber auch die etwas schmutzige Theke am Ende des 19. Jahrhunderts. Genau an die Eingang. Für Bierliebhaber ist der Be- Tradition dieser Zeit knüpft der „Browar such in Ratibor beim „Browar Rynek“ Rynek“ an. Die Attraktion der Kneipe aber ein tolles Erlebnis. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieist die w Minibrauerei. jakikolwiek Hier kriegt sposób jeder zabronione. Łukasz Biły LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Bierliebhaber sein Getränk nicht aus LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheder Vervielfältigung Flasche, der Dose oder vom ist Fass, strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sondern gleich frisch gebraut vom Unsere Bewertung Sudkessel. Helles, Dunkles, Pils oder Weizen. Für Feinschmecker gibt es ein Ambiente Starterset: Drei Minibiere jeweils Pils, Pils mit Orangenschale und Weizen für Essen sieben Zloty. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieBei w den jakikolwiek Mahlzeiten trifft sposób Tradition zabronione.Service LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. auf Fast Food, denn außer Schnitzel oder LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche7916 gebratenem Vervielfältigung Hähnchen gibt es auch ist Pizza strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Redaktionsanschrift: ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole, E-Mail: sw@ Adres redakcji: ul. Powstańców Śląskich 25, 45-086 Opole, e-mail: Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki „Pro Futura“ Sp. z o.o., Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, 30 1090 2242 0000 WOCHENBLATT.pl wochenblatt.pl. Chefredakteur: Till Scholtz-Knobloch, Redaktion: Anna [email protected]. Redaktor naczelny: Till Scholtz-Knobloch. Redakcja: ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole. Nr indeksu 368202. 0005 7800 0577 Impressum / Stopka redakcyjna Durecka: „UNIversum“, „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“, Anna Durecka – „UNIversum”, „Śląsk”, „Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”, Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL30 1090 „Wirtschaft“; Juliane Preiß (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“; Klaudia „Gospodarka”; Juliane Preiß (dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”; Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska 2242 0000 0005 7800 0577 SWIFT Code WBKPPLPP. Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung Kandzia: „Kirche und Gesellschaft”, „UNIversum”. Übersetzung: Andrzej Klaudia Kandzia – „Kościół i społeczeństwo”, „UNIversum”. Tłumaczenia: des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korrektur: Manfred Prediger, Krzysztof Andrzej Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korekta: Manfred Prediger, Krzysztof Nakład/Auflage: 5850 Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen. des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich. Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela Mokrzycka, sw@wochenblatt. Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Mokrzycka, sw@wochen- Kontakt: Biuro redakcji/Redaktionsbüro: tel./faks +48 77 45 46 556 Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie Zrealizowano dzięki dotacji MinistraLARES: Administracji i Cyfryzacji Niniejszy pl. Vertrieb, materiał Marketing: Agnieszka Szotka, służy [email protected]. wyłącznieblatt.pl. Sprzedaż, do marketing czytania.: Agnieszka Szotka, [email protected]. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą) Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA, prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie zamówionych nie MinisterstwaLARES: Spraw Zagranicznych Diese Republiki Federalnej Materialien Niemiec. Homepage :sind www.wochenblatt.pl, lediglich Onlineredakteur: Julianezum Preiß LesenStrona internetowa bereitgestellt.: www.wochenblatt.pl, redaktor: Juliane Jegliche Preiß Ruch S AVervielfältigung, www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00 ist strengstenszwracamy. Redakcja nie odpowiada untersagt. za treść ogłoszeń. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.