DEBIUTANCI (Beginners)

W KINACH OD 15 LIPCA 2011

DYSTRYBUCJA W POLSCE

ul. Wojska Polskiego 41/43, 01-503 Warszawa tel.: (+4822) 536 92 00, fax: (+4822) 635 20 01 e-mail: [email protected] http://www.gutekfilm.pl

DEBIUTANCI

BEGINNERS

Re żyseria i scenariusz Mike Mills ( Rodzinka )

Muzyka Roger Neill Dave Palmer Brian Reitzell

Zdj ęcia Kasper Tuxen

W rolach głównych :

Ewan McGregor („Autor Widmo”) Oliver Melanie Laurent („B ękarty wojny”) Anna Christopher Plummer („Parnassus”) Hal

Producent Focus Features

USA rok produkcji: 2010 czas trwania: 105 min. 35 mm – Dolby Digital Kolor

2 W miło ści ka żdy jest debiutantem.

„Debiutanci” to oparty na autentycznej historii, entuzjastycznie przyj ęty przez światow ą krytyk ę komediodramat z Ewanem McGregorem ("Autor widmo") w roli głównej. Partneruje mu nowa gwiazda francuskiego kina Melanie Laurent ("B ękarty wojny") oraz Christopher Plummer ("Parnassus").

Główny bohater, Oliver, kilka miesi ęcy po śmierci ojca, przypadkowo poznaje i zakochuje si ę w nieprzewidywalnej, pełnej ekscentrycznych pomysłów Annie. Ich zwi ązek - zgodnie z życiow ą filozofi ą ojca Olivera - udowadnia, że życie zawsze potrafi nas zaskoczy ć i okaza ć si ę zabawne nawet w najbardziej powa żnych momentach.

„Debiutanci” to film o uczuciach i zwi ązkach - zarówno tych, które rodz ą si ę zupełnie przypadkowo, jak i tych, które towarzysz ą nam całe życie, cho ć cz ęsto dorastamy do nich dopiero po wielu latach.

Prasa o filmie

Pełna energii opowie ść o tym, że zawsze jest dobry czas na zmian ę swojego życie, tak by zrobi ć w nim miejsce na szcz ęś cie. Entertainment Weekly

Cudownie świe ża komedia romantyczna. New York Magazine

Bohaterowie otwieraj ą si ę, wychodz ą ze swoich skorup, by przełama ć własne ograniczenia i odkry ć, że je śli w gr ę wchodzi miło ść to zawsze jeste śmy debiutantami. A my wychodzimy z seansu my śląc dobrze o nich, ale i o sobie. The Playlist

Chemia mi ędzy aktorami jest niesamowita! The Hollywood Reporter

Ten film pod delikatn ą powierzchni ą skrywa niesłychanie mocne serce. Time Out

Rzadko si ę zdarza tak przekonuj ące pokazane na ekranie skomplikowanych ście żek miło ści i pragnie ń. „Debiutanci” to film jednocze śnie melancholijny, pełen nadziei i uroczy. USA Today

Reżyser o filmie

Przede wszystkim chciałem zawrze ć w „Debiutantach” uczucie prze żywania przygody. Otwierania nieznanych drzwi. Film opowiada o pocz ątkach, zmianach i tym, jak komiczne bywa życie w najpowa żniejszych momentach. Chciałem, żeby powstał film pełen emocji, przeznaczony dla szerokiej publiczno ści, oryginalny i nowatorski; podobnie jak mój ojciec, z całych sił pragn ąłem znale źć wspólny j ęzyk z innymi lud źmi.

3 Napisałem do Ewana McGregora i Christophera Plummera z pro śbą, by wyst ąpili w moim filmie. Oto fragmenty owych listów:

[do Christophera]

[Mój ojciec] w wieku 75 lat, zachowywał si ę jak nastolatek. Jako młody człowiek był bardzo nie śmiały, w dorosłym życiu skłonny do po świ ęce ń i uległy, natomiast pod koniec życia raz za razem podejmował ryzyko. Starałem si ę nakre śli ć jego portret z miło ści ą, ale bez sentymentalizmu czy tuszowania jego egocentryzmu. Nie chc ę stworzyć wiernej repliki mojego ojca, ale obrazu jego pragnie ń i problemów, który b ędzie wiarygodny dla ciebie, dla mnie i innych aktorów podczas o żywiania tej historii na ta śmie filmowej. Jako re żyser nigdy nie upieram si ę przy tym, co napisałem, ani przy moich pierwszych wyobra żeniach na temat postaci lub sceny. Wierz ę w dynamik ę chwili i lubi ę by ć zaskakiwany. Planuj ę dwa tygodnie prób i, ogólnie rzecz bior ąc, staram si ę stworzy ć atmosfer ę przygody i poszukiwa ń, podczas których pojawi ą si ę nieprzewidziane przez nikogo z nas niuanse.

[do Ewana]

Gdy moi rodzice umierali, mój żal nie objawiał si ę tylko przygn ębieniem i smutkiem. Co ś we mnie wybuchło - wszechogarniaj ące poczucie, że życie mija bardzo szybko. Wszystko, czego pragn ąłem, ale jeszcze nie zaznałem, stawało si ę najwa żniejsze. W moim przypadku było to znalezienie kogo ś i wytrwanie przy tej osobie. Nie mogłem spa ć, musiałem wszystko robi ć od razu; było zabawniej i gro źniej, wi ęcej ryzykowałem, ale chciałem i potrafiłem si ę zmieni ć.

-- Mike Mills 2/2011

„Historia Hala poruszyła moj ą wyobra źni ę”. Rozmowa z Christopherem Plummerem.

Od wielu dekad niemal bez przerwy pracuje Pan w filmie, telewizji i teatrze. Co w „Debiutantach” do Pana przemówiło i skłoniło do wzi ęcia udziału w projekcie? Christopher Plummer: Przede wszystkim to było co ś zupełnie nowego. Posta ć, jakiej jeszcze nigdy nie grałem.

W jaki jeszcze sposób re żyser filmu zdobył pa ńskie zaufanie? CP: To dowcipny, kulturalny człowiek o doskonałych manierach, które w dzisiejszych czasach s ą rzadko ści ą. Mike zapewnia aktorom komfort i poczucie bezpiecze ństwa. My ślę, że byłby wspaniałym re żyserem teatralnym. ... oraz udział Ewana McGregora. Podziwiam Ewana jako jednego z niewielu współczesnych aktorów, który nie przerysowuje postaci, po prostu jest na ekranie. Chciałem z nim pracowa ć. To profesjonalista, nasza współpraca przebiegała niezwykle gładko.

Czy granie wyzwolonego Hala dawało Panu poczucie swobody? CP: To była czysta frajda! Czułem rado ść , bo on tak świetnie potrafił si ę bawi ć.

Wcielał si ę Pan w wiele postaci opartych na prawdziwych osobach i jeszcze wi ęcej bohaterów fikcyjnych. Tutaj mamy posta ć po średni ą: opart ą na ojcu Mike’a, ale ró żną od niego. Jak Pan osi ągn ął równowag ę pomi ędzy wierno ści ą faktom i aktorsk ą wolno ści ą?

4 CP: Kilkakrotnie zadawałem pytania o jego ojca, aby dowiedzie ć si ę, jak Hal mógłby zareagowa ć w danej sytuacji. Ale nie musiałem zbyt cz ęsto si ę do tego ucieka ć, bo wszystko zostało zawarte w scenariuszu.

Jakie podej ście do materiału wypracowali ście z Mikiem? Czy zach ęcał Pana do swobodnego traktowania tekstu, nawet podczas zdj ęć ? CP: Przychodz ę do re żysera z gotow ą kreacj ą. Szybko si ę dogadali śmy, wi ęc długie dyskusje były zb ędne. Cała nasza współpraca to był cudowny proces. Wiedziałem, jak zagra ć Hala dzi ęki scenariuszowi. Moje metody pracy zakładaj ą przygotowanie całej roli przed pojawieniem si ę na planie. Cało ść rozplanowuj ę w głowie, a je śli re żyserowi nie wszystko si ę podoba, to cz ęść po prostu odrzucamy.

A przygotowania z Ewanem? Czy podj ęli ście jakie ś dodatkowe starania, ugotowali ście razem kolacj ę? Czy prosił o co ś takiego? CP: Nie. [ śmiech ] Pracuj ę w tym zawodzie od ponad 70 lat. Takie metody skłoniłyby mnie do zmiany profesji. Ewan nie obarcza innych aktorów swoimi problemami, podobnie jak ja. Na świecie pozostało tak mało niewiadomych, zwłaszcza w naszej bran ży, która przecie ż opiera si ę na tajemnicy... Nie mam zwyczaju zanudza ć innych sposobem, w jaki przygotowuj ę si ę do roli. To moja sprawa.

W filmie pojawia si ę bardzo poruszaj ąca scena, w której Hal przychodzi sam do klubu. Nie ma Pan tutaj oparcia w innych aktorach, bo Hal te ż czuje si ę obco. Ogarnia go niepokój: jest sam, najstarszy w tłumie, a jednak czuje rado ść chłon ąc to nowe do świadczenie. CP: To jedna z tych scen, które skłoniły mnie do przyj ęcia roli Hala.

Stary przes ąd nakazuj ący filmowcom wystrzega ć si ę pracy ze zwierz ętami i dzie ćmi tutaj si ę nie sprawdza. Cosmo, Jack Russel terrier graj ący Arthura, kradnie niemal ka żdą scen ę. CP: Starałem si ę mu odbi ć ten film.

Wyrwał pan mu go z łap. CP: A jak że! [ śmiech ] Był świetny.

Czy rola Hala zainspirowała Pana do podj ęcia jakiego ś ryzyka, które wcze śniej obawiał si ę pan podj ąć ? CP: Ach, ja tak żyj ę na co dzień.

Ryzykuj ąc? CP: Mam tak ą nadziej ę.

Jak powstawał film

Do pisania scenariusza Mills usiadł pięć miesi ęcy po śmierci ojca. Powodowała nim pal ąca potrzeba uchwycenia swojego stanu emocjonalnego – tych „fajerwerków ekscytacji”. Życie człowieka jest krótkie. Przemija w mgnieniu oka. „Trzeba to wszystko wyrazi ć. Ka żdy swój l ęk. Ka żdą rzecz, której nie zrobiłe ś. Ka żdą swoj ą nieszczero ść . Ka żde zaj ęcie, któremu niedostatecznie si ę po świ ęciłe ś. Czułem, że nadszedł jedyny moment, by to zrobi ć. Nie wiem, czy byłbym w stanie napisa ć

5 „Debiutantów”, gdybym nie był w żałobie”, opowiada re żyser. I dodaje: „W moim przypadku odczuwanie żalu przypomina bieg po ciemnym lesie, pędzenie naprzód, prób ę dotarcie do jakiego ś celu. Mam nadziej ę, że udało nam si ę uchwyci ć w filmie t ę szale ńcz ą ofensyw ę na życie”.

Podczas pracy nad scenariuszem „Debiutantów” opowie ść przechodziła kolejne zmiany, ró żne elementy to nabierały, to znów traciły znaczenie, ale jedno pozostało niezmienne: Mike Mills wiedział, że opowiada dwie historie, a nie jedn ą. Jeden w ątek śledzi relacje ojca i syna – Hala i Olivera Fieldsów – w obliczu nowej to żsamo ści Hala i jego choroby; drugi za ś pokazuje emocjonaln ą ewolucj ę Olivera po śmierci ojca i p ączkuj ący zwi ązek m ęż czyzny z Ann ą, żywiołow ą francusk ą aktork ą. Mills opowiada: „Od pocz ątku kr ąż yły mi po głowie dwie historie. Gdy umiera człowiek, którego kochasz, przeszło ść porywa ci ę jak rzeka. To nie jest uporz ądkowany zestaw wspomnie ń, lecz fale rozmów, które wci ąż staj ą ci przed oczami. Ci ągle to wszystko czujesz, przetrawiasz, przywołujesz w my ślach. Nigdy nie my ślałem o ‘przeszło ści’ w formie retrospekcji. Od pierwszego zamysłu miała by ć równoczesnym, pełnoprawnym w ątkiem”. Ewan McGregor otrzymał uko ńczony scenariusz, ale nie przeczytał go od razu. Po raz pierwszy usłyszał o filmie na festiwalu filmowym w Sundance, gdy jechał na wyci ągu narciarskim z agentem Millsa, który skorzystał z okazji, by zach ęci ć aktora do udziału w projekcie. Natychmiast po powrocie do domu McGregor przeczytał scenariusz oraz prywatn ą notk ę od Millsa i przed upływem tygodnia spotkał si ę z re żyserem. „Z miejsca polubiłem Mike’a”, wspomina McGregor. „Jest otwarty pod wzgl ędem emocjonalnym, podobnie jak ja. Miałem wra żenie, że znamy si ę od lat”. „Widziałem jego poprzedni film ‘Rodzinka’ i bardzo mi si ę podobał. A gdy przysłał mi swoje krótkie metra że, prace graficzne, teledyski i reklamy, zdałem sobie spraw ę, że – nie wiedz ąc o tym - dobrze znam jego twórczo ść ”. Podczas omawiania oryginalnej konstrukcji filmu Mills i McGregor doszli do wspólnego wniosku: dwa w ątki filmu nale ży nakr ęci ć oddzielnie, w porz ądku chronologicznym, aby obie warstwy fabuły zyskały emocjonaln ą szczero ść . To było kluczowe rozwi ązanie dla McGregora, który stanowi jedyny ł ącznik pomi ędzy w ątkami: do świadczenia Olivera z pierwszej historii maj ą wpływ na drug ą. „Bardzo mi to pomogło”, potwierdza aktor. „Gdy grałem sceny, w których rodzi si ę zwi ązek Olivera z Ann ą, mogłem odnie ść si ę do nakr ęconych ju ż scen przedstawiaj ących jego relacje z ojcem”. „Ta spójna dwoisto ść sprawia, że „Debiutanci” są filmem zło żonym i bogatym w znaczenia. To opowie ść o stracie i akceptacji – w tym przypadku akceptacji tego, kim naprawd ę jest twój ojciec, tego, że kto ś żyj ący pełni ą życia umrze, i godzenia si ę z t ą strat ą, gdy rodzi si ę miło ść ”. Do roli Hala Fieldsa Mills wymarzył sobie aktora wielkiego formatu, maj ącego dowcip i czar, które pozwol ą mu zawładn ąć ka żdą scen ą, w jakiej pojawi si ę na ekranie, i którego brak b ędzie mocno odczuwalny i bolesny. Christopher Plummer przeczytał scenariusz, a Mills szybko przysłał mu osobisty li ścik na temat roli. Aktor zaanga żował si ę w projekt w niemal tak krótkim czasie, jak Ewan McGregor. Dla re żysera szybko stało si ę jasne, że obaj aktorzy maj ą obawy co do tego, jak kto ś, kto prze żył wydarzenia opisane w filmie, zareaguje na ich interpretacje postaci opartych na prawdziwych osobach. Dlatego zainicjował szczere rozmowy o ograniczeniach nało żonych na aktorów, a raczej ich braku. Mills wyja śnił McGregorowi i Plummerowi, że liczy na ich twórczy wkład w prac ę nad projektem. Obaj aktorzy starali si ę zbli żyć do emocjonalnej prawdy opieraj ąc si ę na relacjach Millsa z ojcem. Re żyser wspomina: „Przed śmierci ą mój tata napisał now ą wersj ę historii o śmierci Jezusa. Dałem j ą Christopherowi – a on miał własny pomysł na to, jak j ą udoskonali ć,

6 doda ć jej polotu. Mo żna by si ę spodziewa ć, że uznam to za profanacj ę – ale ja dałem mu zielone światło. Powiedziałem, żeby napisał t ę histori ę zgodnie ze swoim przekonaniem, na swoj ą modł ę. W ten sposób ta opowie ść z prywatnej stanie si ę publiczn ą”. Mills zach ęcił tak że Plummera, by wzbogacił kreacj ę o wiele elementów swojej osobowo ści. McGregor poprosił Millsa, by nagrał dialogi sam, bowiem chciał uchwyci ć jego intonacj ę i sposób ekspresji. Gdy aktor przyswoił materiał z nagra ń Mills zasugerował mu „by nie czuł si ę w żaden sposób ograniczony”. Istotnym elementem wizji Millsa było zatarcie granicy pomi ędzy autobiografi ą i fikcj ą – tym, jak pewne zdarzenia wygl ądały naprawd ę, a tym, jak chcemy je pami ęta ć. „Żadna z moich rozmów z Christopherem i Ewanem nie przebiegała w tonie ‘oto jak to zrobimy’, czy ‘naprawd ę było tak’”, wyja śnia Mills. „Polegały raczej na przedstawianiu czynno ści i zdarze ń, w jakich ja i tata brali śmy udział. Mówiłem: ‘Prze żyjcie je teraz w sposób, który jest dla was prawdziwy, a wtedy b ędzie autentyczny dla widzów. Wyrzu ćcie z tego równania nazwy własne, zróbcie wszystko po swojemu’”. McGregor potwierdza: „Nie czułem, że musz ę gra ć Mike’a. Poprosiłem go, by przeczytał dla mnie scenariusz, ale nie na śladowałem go, a on mnie do tego nie zach ęcał. Chciał, bym sam doszedł do tego, kim jest Oliver. Chocia ż czasem zdarzało mi si ę zrobi ć przed kamer ą jaki ś gest i pomy śle ć: ‘To troch ę w stylu Mike’a...’”. Oliver jest artyst ą; McGregor wiedział, że b ędzie musiał nauczy ć si ę na śladowa ć styl rysowania Millsa. Aktor i re żyser sp ędzili wiele godzin w pracowni Millsa, który zaczynał rysunek, po czym dawał go McGregorowi do doko ńczenia. Chocia ż wiele ilustracji Olivera w filmie to prace Millsa, podobna liczba to reprodukcje autorstwa McGregora lub rysunki przez niego uko ńczone. Aby uwiarygodni ć w ątek romantyczny potrzebna była aktorka, które potrafiłaby zagra ć aktork ę i wypełni ć pustk ę, jak ą pozostawiła śmier ć Hala. Mills wspomina: „Anna dzieli z Oliverem wiele pokoleniowych rozterek, a przy tym wnosi do opowie ści witalno ść , energi ę i troch ę komplikacji”. Mélanie Laurent, jedna z najbardziej rozchwytywanych francuskich aktorek, była skora do podj ęcia wyzwania i rozpocz ęła nauk ę angielskiego na kilka miesi ęcy przed zdj ęciami. Okazja do po ćwiczenia j ęzyka była tylko jednym z wielu powodów, dla których przyj ęła propozycj ę zagrania w „Debiutantach”. „Tak naprawd ę wybrałam ten scenariusz dla fabuły, która mnie poruszyła”, opowiada Laurent. Do tego stopnia, że aktorka sama napisała do Millsa o swoim zainteresowaniu projektem, po czym – na jego pro śbę – nagrała i przysłała mu – zgodnie z poleceniem „fajny, oryginalny” - klip, w którym odegrała kilka scen z filmu. Laurent dodaje: „Co do bohaterki - ostatnio we Francji grałam kilka bardzo powa żnych postaci i ucieszyłam si ę z okazji do wcielenia si ę w kogo ś bardziej radosnego, wyluzowanego. Poza tym, po ‘B ękartach wojny’ miałam trudno ści ze znalezieniem odpowiedniej roli w ameryka ńskim kinie, bo interesował mnie film niezale żny, a nie wielkie produkcje”. „Chocia ż Anna jest aktork ą filmow ą, nie jest do mnie zbyt podobna. Mam wra żenie, że moje życie jest znacznie łatwiejsze. Na planie tego filmu aktorzy mieli ogromn ą swobod ę. Codziennie rozmawiali śmy z Mikiem o tym, co si ę dzieje w głowie Anny”. Zapewne w przypadku roli Anny panowała wi ększa wolno ść interpretacji, ni ż w przypadku Hala i Olivera Fieldsów, bo Anna została przez re żysera wymy ślona i nie ma bezpo średniego zwi ązku z jak ąkolwiek prawdziw ą osob ą. Tym, którzy z miejsca zało żyli, że Anna jest odwzorowaniem prawdziwej żony Millsa – artystki, performerki, muzyka, aktorki, scenarzystki i re żyserki Mirandy July - re żyser obja śnia: „Anna to inne wcielenie mnie. Jej emocjonaln ą konstrukcj ę, jej problemy znam z do świadczenia”. Mills pragn ął umocni ć wi ęź ł ącz ącą aktorów pod wzgl ędem towarzyskim i emocjonalnym. W ramach prób do filmu zabrał McGregora i Laurent na kolejki górskie w

7 parku rozrywki Magic Mountain. Dzi ęki temu cała trójka zdobyła wspólne do świadczenie i nawi ązała przyjacielskie stosunki. Podczas zdj ęć Mills cz ęsto przywoływał poczucie ekscytacji i zawrotu głowy – emocjonalnego i fizycznego – jakie wywołuj ą kolejki górskie i/lub miło ść kieruj ąc do pary aktorów tylko dwa słowa: „Magic Mountain”. Oprócz zabytkowego hotelu Millennium Biltmore w Los Angeles, film kr ęcono tak że w innych cz ęś ciach miasta, m.in. w Silver Lake i Griffith Park. Scen ę wyprawy ojca i syna do ksi ęgarni sfilmowano w The Cosmopolitan Book Shop, „sklepie p ękaj ących od skarbów, których szukałe ś, nawet o tym nie wiedz ąc”, zachwyca si ę Mills. Do scen spontanicznej wycieczki Olivera na Manhattan, Mills i McGregor pojechali z mał ą ekip ą filmow ą do Nowego Jorku, zamiast próbowa ć sprawi ć, by jedno miasto „zagrało” inne. Sceny z Ann ą i Oliverem w jej pokoju w hotelu Biltmore sfilmowano tam że, w ci ągu jednego tygodnia, skupiaj ąc si ę wył ącznie na tej cz ęś ci filmu, aby stworzy ć aktorom atmosfer ę intymno ści i odosobnienia. „Zwi ązek Olivera i Anny w „Debiutantach” nie jest klasyczn ą hollywoodzk ą histori ą z komedii romantycznych”, opowiada McGregor. „Jest bardzo realistyczny i żywiołowy – zmienia si ę, wygasa i znów zapala, obfituje w komplikacje, jak ka żda historia prawdziwej miło ści”. „Nigdy nie zapomn ę zdj ęć z Mélanie w hotelu Biltmore. Gdy opuszczali śmy ten pokój, obojgu nam parowały mózgi”. Serce McGregora zdobył jego ekranowy partner Cosmo, spokojny, smutny Jack Russell terrier obsadzony w roli Arthura – psa, którego Mills okre śla współpasa żerem Olivera w tej opowie ści. „Jest cudowny”, zachwyca si ę McGregor. „Wspaniale si ę z nim pracowało. Cho ć to smutne: zd ąż yłem si ę z psiakiem zaprzyja źni ć, a potem musieli śmy si ę rozsta ć”. Cosmo zmienił do roli swój wygl ąd: jego białe futro pomalowano w br ązowe plamy. Treserka zwierz ąt Mathilde de Cagny, która szkoliła innego Jack Russell terriera Moose’a do roli Eddiego przez wszystkie 11 sezonów serialu „Frasier”, fantastycznie przygotowała Cosmo do zbli żeń. Mills bowiem, wielbiciel psów, we wczesnym etapie pracy nad filmem napisał sceny, w których Oliver i Arthur porozumiewaj ą si ę za pomoc ą napisów. Mills komentuje: „Dzieliłem życie z Jack Russell terrierem nale żą cym do mojego ojca i zamysł, by pies ‘mówił’ rzeczy w stylu ‘Powiedz jej, że pochłonie nas mrok je śli nie nast ąpi teraz co ś drastycznego’ , wydał mi si ę dobry i pasuj ący do historii, któr ą chciałem opowiedzie ć”. Re żyser i aktorzy długo dyskutowali o tym, co oznacza mówienie do psa - nie w sposób pieszczotliwy, nie jak do zwierz ęcia – ale tak, jakby si ę rozmawiało z innym człowiekiem. Rozmowy z koleg ą z planu Christopherem Plummerem McGregor wspomina tak: „Christopher to wspaniały współpracownik. Spodziewałem si ę, że b ędzie aktorem ‘starej szkoły’, niech ętnym do improwizacji. Ale okazało si ę, że anga żuje si ę w ka żdą scen ę i pracuje na planie z innymi aktorami bardzo współczesnymi metodami, z których mnóstwo młodszych aktorów mogłoby si ę wiele nauczy ć. Ja nauczyłem si ę od niego bardzo wiele, to pewne”. McGregor dodaje: „Christopher nieraz doprowadził mnie do łez, ale cz ęsto te ż pękali śmy ze śmiechu, bo opowiada genialne historie!”.

Historia bez zako ńczenia

Uko ńczeni „Debiutanci” to, w oczach Mike’a Millsa, intymna opowie ść opatrzona gł ębsz ą refleksj ą nad tym, jak postrzegamy przeszło ść . St ąd przewijaj ący si ę przez film motyw graffiti: Oliver taguje betonowe ściany sprayem. Wypisuje hasła dokumentuj ące

8 pozornie banalne wydarzenia. „Wszystko, co przewija si ę przez ekran w sekwencjach wydarze ń historycznych ma zwi ązek z naszym życiem emocjonalnym, wi ększymi ruchami historycznymi, wspólnot ą kulturow ą”, wyja śnia Mills. „Gdy Oliver pisze sprayem ‘ Britney Spears najcz ęś ciej googlowanym hasłem 2003’ , jest to prawdziwy kulturowy punkt odniesienia, a nie tylko zabawne wspomnienie. To znami ę pewnej epoki”. Film nie tylko lawiruje pomi ędzy autobiografi ą i fikcj ą, ale tak że buduje most ł ącz ący przeszło ść i wspomnienia. Mills obja śnia: „’Współczesny’ w ątek filmu opowiadaj ący o Oliverze i Annie te ż obrazuje minione czasy, bowiem rozgrywa si ę w 2003 roku, a zatem równie ż jest podatny na przeinaczenia”. „Starałem si ę tym filmem postawi ć pytanie: ‘Co jest wła ściwie prawd ą? Czy te wspomnienia s ą prawdziwe, czy wszystko pomyliłem? Czy historyczne fakty pomagaj ą nam ustali ć prawd ę? Czy mo że chodzi o to, co jest lub było mo żliwe w danej chwili?”. O swoim ojcu Mills mówi: „Mieszkałem z człowiekiem, którego biografia była nieco zbeletryzowana – jego życie stanowiło pewnego rodzaju inscenizacj ę. Musiał gł ęboko skrywa ć intymne, osobiste sprawy. Musiał nauczy ć si ę roli, a potem j ą gra ć przez prawie całe życie”. „Próbowałem zgł ębi ć struktury – społeczne, historyczne – które wpisały si ę w histori ę mojej rodziny. Dlaczego w 1955 roku moi rodzice zdecydowali si ę pobra ć? W mojej głowie odbyłem z nim wiele dyskusji o wyborach, które podjął. Nie jako syn, lecz autor historii – i to bardzo zmieniło mój punkt widzenia. Dzi ęki temu stałem si ę jego sprzymierze ńcem, spojrzałem na niego z neutralnej perspektywy, nie jako syn”. Mimo, że film porusza powa żne tematy, jest pełen humoru, którego według Millsa nie mogło zabrakn ąć w tej opowie ści i który stanowi dla niego jeden z kluczowych elementów życia w ogóle. Re żyser przyznaje: „Uwa żam poczucie humoru za jedno z najbardziej pozytywnych, wywrotowych i post ępowych narz ędzi przetrwania, w jakie jeste śmy wyposa żeni. To mój wewn ętrzny antydepresant. Nie mog ę sobie wyobrazi ć kr ęcenia filmu pozbawionego humoru...”.

Obsada

EWAN MCGREGOR (Oliver) Ewan McGregor urodził si ę w Crieff, w Szkocji. Aktorstwo zafascynowało go w dzieci ństwie, głównie za spraw ą udziału jego wujka Denisa Lawsona w filmie „Gwiezdne wojny” i kolejnych dwóch cz ęś ciach słynnej sagi, a tak że w „Biznesmenie i gwiazdach” Billa Forsytha. Pół roku przed uko ńczeniem londy ńskiej Guildhall School of Music and Drama McGregor przyj ął rol ę w komediowym miniserialu muzycznym napisanym przez Dennisa Pottera pt. „Szminka na twoim kołnierzyku”, który wyre żyserował Renny Rye. Potem wyst ąpił w telewizyjnej ekranizacji „Czerwonego i czarnego” w re żyserii Bena Bolta. Pierwszym filmem pełnometra żowym aktora był obraz „By ć człowiekiem” Billa Forsytha, a rola McGregora w „Płytkim grobie” Danny’ego Boyle’a przyniosła mu nagrod ę Hitchcock D’Argent dla najlepszego aktora oraz nominacj ę do szkockiej nagrody BAFTA i nagrod ę Empire. Kolejny wspólny film McGregora i Boyle’a – „Trainspotting” – dał pocz ątek światowej sławie aktora. Aktor otrzymał za ni ą nagrod ę BAFTA oraz kolejn ą nagrod ę Empire, a London Film Critics Circle wyró żniło go tytułem najlepszego aktora za role w czterech filmach z 1996 roku: „Trainspotting”, „Pillow Book” Petera Greenawaya, „Emmie” Douglasa McGratha i „Orkiestrze” Marka Hermana.

9 Jego go ścinny udział w serialu „Ostry dy żur” wyró żniono nominacj ą do nagrody Emmy. Nast ępnie McGregor przyj ął kolejn ą propozycj ę Danny’ego Boyle i wyst ąpił w jego „Życiu mniej zwyczajnym”; za t ą rol ą zdobył swoj ą trzeci ą nagrod ę Empire. Zagrał tak że w „Idolu” Todda Haynesa, wcielił si ę w prawdziwego „Spekulanta” w filmie Jamesa Deardena i ponownie wyst ąpił u Marka Hermana, w filmie „O mały głos”, który otrzymał nominację do nagrody Screen Actors Guild dla całej obsady. Zrealizował marzenie z dzieci ństwa graj ąc u Georga Lucasa w drugiej trylogii „Gwiezdnych wojen” – „Mrocznym widmie” , „Ataku klonów” i „Zem ście Sithów”. Za rol ę w filmie wyró żnionym dwoma Oscarami - „Moulin Rouge!” Baza Luhrmana - Ewan McGregor zdobył nominacj ę do Złotego Globu, kolejn ą nagrod ę London Film Critics Circle oraz czwart ą nagrod ę Empire. Nast ępnie wzi ął udział w „Helikopterze w ogniu” Ridleya Scotta oraz „Norze” Pat Murphy, gdzie wcielił si ę w Jamesa Joyce’a, a tak że „Młodym Adamie” Davida Mackenziego (za t ę rol ę otrzymał nominacje do nagród London Film Critics Circle i British Independent Film Award oraz nagrod ę BAFTA dla najlepszego aktora), „Du żej rybie” Tima Burtona, „ Śnie Kasandry” Woody’ego Allena, „Aniołach i demonach” Rona Howarda, „Człowieku, który gapił si ę na kozy” Granta Heslova oraz – u boku Jima Carreya – w filmie Glenna Ficarry i Johna Requa „I Love You Phillip Morris”. Ostatnio ogl ądali śmy go w filmie Romana Pola ńskiego „Autor widmo”, gdzie wyst ąpił w roli tytułowej, za któr ą otrzymał Europejsk ą Nagrod ę Filmow ą dla najlepszego aktora. Kolejne filmy z McGregorem, które trafi ą na ekrany kin, to „Haywire” Stevena Soderbergha, „Perfect Sense” Davida Mackenziego (premiera tego filmu odbyła si ę na festiwalu w Sundance 2011), „The Impossible” Juana Antonia Bayony z Naomi Watts oraz „Salmon Fishing in the Yemen” Lasse Hallströma z Emily Blunt i Kristin Scott Thomas. Na deskach teatru aktor w 2005 roku wcielił si ę w Sky’a Mastersona w inscenizacji Donmar Warehouse musicalu „Guys and Dolls”, a w 2007 zagrał w tym samym teatrze Jagona w szekspirowskim „Otellu.” Wyst ępował równie ż w teatrze Salisbury Playhouse w farsie „Co widział kamerdyner”. Podczas rozdania nagród magazynu Empire w 2008 Ewan McGregor został uhonorowany nagrod ą Icon za całokształt twórczo ści.

CHRISTOPHER PLUMMER (Hal) Christopher Plummer to od lat jeden z najbardziej cenionych aktorów teatralnych i filmowych. W 2008 nakładem wydawnictwa Alfred A. Knopf opublikował zbiór swoich wspomnie ń zatytułowany „In Spite of Myself”, który zyskał status jednej z najbardziej cenionych autobiografii ostatnich lat. Plummer pisał równie ż na potrzeby teatru, telewizji i sal koncertowych. Wychowany w Montrealu aktor rozpocz ął karier ę w teatrze i radiu, graj ąc po francusku i angielsku. Legendarna aktorka i re żyserka Eva Le Gallienne sprowadziła go do Nowego Jorku, gdzie zadebiutował na scenie w 1954 roku. Grał w gło śnych inscenizacjach na Broadwayu, w Kanadzie i na londy ńskim West Endzie. Jest laureatem dwóch nagród Tony, za rol ę w musicalu „Cyrano” i w sztuce „Barrymore”, a nominowano go do tej nagrody jeszcze siedem razy (ostatnio za „Króla Leara” i „Kto sieje wiatr”). Otrzymał tak że trzy nagrody Drama Desk oraz medal National Arts Club. Były aktor pierwszoplanowy Royal National Theatre pod kierownictwem barona Laurence’a Oliviera i Royal Shakespeare Company pod kierownictwem sir Petera Halla; laureat nagrody Evening Standard dla najlepszego aktora za rol ę w sztuce „Becket”. W pierwszych latach istnienia słynnego festiwalu szekspirowskiego w kanadyjskim Stratford, Plummer był jednym z głównych aktorów zespołów sir Tyrone’a Guthrie i Michaela Langhama.

10 Na wielkim ekranie zadebiutował w „Zosta ć gwiazd ą” Sidneya Lumeta, z Henrym Fond ą i Susan Strasberg. Potem grał m.in. w „Człowieku, który chciał by ć królem” Johna Hustona, gdzie wcielił si ę w pisarza Rudyarda Kiplinga, „Upadku Cesarstwa Rzymskiego” Anthony’ego Manna, „Bitwie o Angli ę” Guya Hamiltona, „Waterloo” Siergieja Bondarczuka, „Wietrze nad Everglades” Nicholasa Raya, „Ciemnej stronie sławy” Roberta Mulligana, oscarowym musicalu Roberta Wise’a „D źwi ęki muzyki” u boku Julie Andrews, „Powrocie Ró żowej Pantery” Blake’a Edwardsa obok Petera Sellersa, „Milcz ącym partnerze” Daryla Duke’a, „Morderstwie na zlecenie” Boba Clarka, gdzie wcielił si ę w Sherlocka Holmesa (za tę rol ę otrzymał kanadyjskie odpowiednik Oscara – nagrod ę Genie dla najlepszego aktora), „Gdzie ś w czasie” Jeannota Szwarca z Christopherem Reeve’em, „Star Trek VI: Wojna o pokój” Nicholasa Meyera, „Malcolmie X” i „ Planie doskonałym” Spike’a Lee, „Dolores” Taylora Hackforda, „12 małpach” i (w roli tytułowej) „Parnassusie” Terry’ego Gilliama, oscarowej produkcji Rona Howarda „Pi ękny umysł”, „Araracie” Atoma Egoyana, „Nicholasie Nickleby” Douglasa McGratha, „Skarbie narodów” Jona Turteltauba, „Facecie z ogłoszenia” Gary’ego Davida Goldberga, „Syrianie” Stephena Gaghana, „Podró ży do Nowej Ziemi” Terrence’a Malicka, „Krze śle re żysera” Michaela Schroedera – za t ę rol ę przyznano Plummerowi tytuł najlepszego aktora na Palm Beach International Film Festival, i w „Informatorze” Michaela Manna, gdzie wcielił si ę w Mike’a Wallace’a. Ta ostatnia kreacja przyniosła mu nagrody National Society of Film Critics, Boston Society of Film Critics i Los Angeles Film Critics Association dla najlepszego aktora w roli drugoplanowej. Podkładał głos do takich filmów animowanych, jak oscarowy obraz Pete’a Doctera i Boba Petersona „Odlot”, „9” Shane’a Ackera oraz „Mój pies Tulip”, gdzie wcielił si ę w J.R. Ackerleya, autora powie ści, na kanwie której powstał film Paula i Sandry Fierlingerów. Christopher Plummer zdobył dwie nagrody Emmy: za narracj ę serialu „Madeline” opartego na popularnej serii ksi ąż ek dla dzieci oraz za rol ę w miniseriau „Arthur Hailey’s the Moneychangers” w re żyserii Borisa Sagala. Aktor był nominowany do Emmy za kreacje w słynnym serialu Daryla Duke’a „Ptaki ciernistych krzewów” i za rol ę tytułow ą w telewizyjne adaptacji „Hamleta” w re żyserii Philipa Saville’a. Na długiej li ście wyst ępów aktora na srebrnym ekranie znajduje si ę równie ż zagrany na żywo w duecie z Julie Andrews film „Nad złotym stawem” Ernesta Thompsona oraz ceniony mini serial Franco Zeffirellego „Jezus z Nazaretu”. Jest pierwszym laureatem Nagrody im. Jasona Robardsa przyznawanej w hołdzie jego wielkiemu przyjacielowi. Wyró żniono go tak że Nagrod ą im. Edwina Bootha oraz Sir John Gielgud Quill Award. W 1968 za aprobat ą królowej El żbiety II, przyznano mu tytuł Kawalera Orderu Kanady najwy ższego stopnia (honorowy tytuł szlachecki). Plummer jest tak że doktorem honoris causa Juilliard School, a w roku 2000 otrzymał nagrod ę za wybitne osi ągni ęcia przyznawan ą przez gubernatora generalnego Kanady. W 1986 został wprowadzony do Galerii Sław Teatru, a w 2000 odsłoni ęto jego gwiazd ę w kanadyjskiej Alei Sław. W 2002 stowarzyszenie National Board of Review uhonorowało nagrod ą za całokształt twórczo ści. Za rol ę pisarza Lwa Tołstoja w filmie Michaela Hoffmana „The Last Station”, w którym partnerowała mu Helen Mirren, Christopher Plummer otrzymał nominacje do Oscara, Złotego Globa, nagrody Spirit i nagrody Screen Actors Guild. Wkrótce zobaczymy go u boku Daniela Craiga i Rooney Mary niecierpliwie wyczekiwanym filmie Davida Finchera „The Girl with the Dragon Tattoo”, który trafi na ekrany kin w grudniu 2011 roku.

11 MÉLANIE LAURENT (Anna) Ciesz ąca si ę uznaniem w rodzimej Francji Mélanie Laurent przykuła uwag ę światowej bran ży filmowej w 2009 rol ą Shosanny Dreyfus w „B ękartach wojny” Quentina Tarantino. Wraz z pozostałymi aktorami wyst ępuj ącymi w filmie została uhonorowana nagrod ą Screen Actors Guild za najlepsz ą obsad ę. Laurent była te ż nominowana do nagrody Empire i została wyró żniona tytułem najlepszej aktorki przez Online Film Critics Society i Austin Film Critics Association. Ponadto, wystąpiła w „Jusqu’à toi” i „Et Soudain Tout le Monde me Manque” Jennifer Devoldère (w tym ostatnim u boku Michela Blanca), „Requiem pour une tueuse” Jérôme’a Le Gris, „Obławie” Rose Bosch, „Le Concert” Radu Mihaileanu, „Le tueur” Cédrica Angera, „Niebie nad Pary żem” Cédrica Klapischa, nagradzanych „Dniach chwały” Rachida Bouchareba, „W rytmie serca” Jacques’a Audiarda, „Letnim zawrocie głowy” Michela Blanca, „Mo ście pomi ędzy dwoma brzegami” Frédérica Auburtina i Gérarda Depardieu, „Route de nuit” Laurenta Dussaux, „Nie martw si ę o mnie” Phillipe’a Lioreta (za t ę rol ę otrzymała Cezara i nagrod ę Lumiere). Aktork ę wyró żniono tak że presti żow ą Nagrod ą Romy Schneider. Mélanie Laurent napisała i wyre żyserowała filmy krótkometra żowe „À ses pies” i „De moins en moins” – ten ostatni pokazywano na Mi ędzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes. Obecnie aktorka wyst ępuje w „Les Adoptés”, swoim autorskim filmie fabularnym, a na ekranie partneruje jej Denis Menochet.

Twórca filmu

MIKE MILLS (scenariusz/re żyseria) Mike Mills jest filmowcem, grafikiem i artyst ą plastykiem. Wyre żyserował wiele teledysków, reklam, filmów krótkometra żowych i fabularnych. Jego krótkie metra że miały premiery na festiwalach w Sundance, Oberhausen, Sztokholmie, Rotterdamie oraz na nowojorskim festiwalu New Directors/New Films. Pierwsza fabuła Millsa, film „Rodzinka” (2005), powstała na podstawie jego własnej adaptacji powie ści Waltera Kirna „Thumbsucker”. Film zdobył nagrody na festiwalach w Sundance i Berlinie za pierwszoplanow ą rol ę Lou Taylora Pucciego, a Mills otrzymał nagrod ę Guardian New Director na Mi ędzynarodowym Festiwalu Filmowym w Edynburgu. Nast ępnie wyre żyserował film dokumentalny „Does Your Soul Have a Cold?” (2007). W 1996 wraz z Romanem Coppol ą zało żył The Directors Bureau (TDB), wszechstronn ą firm ę producenck ą, pod egid ą której wyre żyserował teledyski dla Air, Pulp, Everything but the Girl, Les Rythmes Digitales, Moby’ego, Yoko Ono oraz Jon Spencer Blues Explosion; a tak że reklamy do ogólno światowych kampanii dla takich marek jak Levi’s, Gap, Volkswagen, Adidas i Nike. Graficzne dokonania Millsa obejmuj ą projekty okładek dla m.in. Sonic Youth, The Beastie Boys, Boss Hog i Buffalo Daughter, a tak że obszerne zlecenia dla X-girl, Marca Jacobsa, czy Supreme. Artysta pokazywał swoje prace na indywidualnych wystawach w Andrea Rosen Gallery (1996), Adam Bray Gallery w Londynie (1997), The Alleged Gallery (1996, 2001 i 2004), The Collette Gallery (1998) i The Mu Museum w Holandii (2004). Jego prace mo żna było równie ż ogl ąda ć na wystawach zbiorowych „Beautiful Losers” w Contemporary Arts Center w Cincinnati i Yerba Buena Center for Arts w San Francisco, oraz w filmie dokumentalnym Aarona Rose’a i Joshuy Leonarda „Beautiful Losers” (2008). Jego monografia zatytułowana „Mike Mills: Graphics Films” ukazała si ę w 2009 nakładem Damiani. Mike Mills urodził si ę w Berkeley w Kalifornii i uko ńczył nowojorski college Cooper Union.

12