Przegląd Humanistyczny 2018/4
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
PrzegladHum_4_2018 29/04/19 14:40 Page 1 Ceny „Przeglądu Humanistycznego” w roku 2018: 4 prenumerata roczna (4 numery) – 120,00 zł, prenumerata półroczna (2 numery) – 60,00 zł, 2018 pojedynczy numer – 30,00 zł. PRZEGLĄD Wydanie papierowe z 10% rabatem oraz wersję elektroniczną czasopisma można kupić w księgarni internetowej Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego www.wuw.pl Prenumeratę „Przeglądu Humanistycznego” prowadzą: PRZEGL HUMANISTYCZNY RUCH S.A., www.prenumerata.ruch.com.pl, e-mail: [email protected], KWARTALNIK • ROK LXII / 2018 • NR 4 (463) tel. 22 693 70 00 lub 801 800 803, KOLPORTER SA, www.dp.kolporter.com.pl/prenumerata, GARMOND PRESS SA, www.garmondpress.pl/prenumerata Ą Subscription orders for all journals published in Poland available through the local D HUMANISTYCZNY press distributors or directly through the Foreign Trade Enterprise: O MITACH ZAŁOŻYCIELSKICH 1918 ROKU W EUROPIE ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ PISZĄ: ARS POLONA SA, ul. Obrońców 25, 03-933 Warszawa, Poland, B. KALNAČS: The Great War, Independence, www.arspolona.com.pl, tel. 48 22 509 86 00, and Latvian Literature ABE-IPS Sp. z o.o., ul. Grzybowska 37A, 00-855 Warszawa, Poland, www.abe.pl, R.F. BRENNER: The Jews and the Messianic Ethos e-mail: [email protected], tel. 48 22 654 06 75. of the Second Polish Republic. Stanisław Rembek’s Interwar Literary Writings V. ŠEINA: Pernicious City: Mythologization of Kaunas in the Lithuanian Literature of the Interwar Period O. BARTOSIEWICZ: Constructions and Deconstructions of Cultural Identities in Greater Romania. B. Fundoianu and the Self-Colonizing Metaphor J. DOBRY: Formation of a New Literary Identity Within a New State. Hungarian Literature in Czechoslovakia J. WIERZEJSKA: Toward the Idea of Polishness: Implications of 1918 for the former Eastern Galicia, 1918–1939 Cena 30 zł (w tym 5% VAT) Prz. Hum. 4 (463), Warszawa 2018, Indeks 370967 Warszawa 2018 Przeglad srodek 29/04/19 14:39 Page 1 PRZEGLĄD HUMANISTYCZNY PISMO UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO Przeglad srodek 29/04/19 14:39 Page 2 RADA REDAKCYJNA Jan Kieniewicz, Ryszard Kulesza, Luigi Marinelli (Rzym), Andrzej Markowski, Alojzy Z. Nowak, Józef Porayski-Pomsta, Kinga Siatkowska-Callebat (Paryż), Paweł Stępień, Dorota Walczak-Delanois (Bruksela), Jerzy Wasilewski, Andrzej Waśkiewicz, Elżbieta Wichrowska, Nina Witoszek (Oslo) Przeglad srodek 29/04/19 14:39 Page 3 PRZEGLĄD HUMANISTYCZNY PISMO UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO KWARTALNIK • ROK LXII / 2018 • NR 4 (463) Warszawa 2018 REDAKCJA Tomasz Wójcik (redaktor naczelny) Grażyna Szelągowska (zastępca redaktora naczelnego) Lena Magnone (sekretarz redakcji) Marta Bucholc, Roman Chymkowski, Karol Hryniewicz, Lech M. Nijakowski, Grzegorz Pac, Radosław Pawelec, Marcin Poręba, Jagoda Wierzejska, Magdalena Zawisławska Redakcja naukowa: Alina Molisak, Jagoda Wierzejska LISTA RECENZENTÓW ZA ROK 2018 Aleksandra Kunce (Uniwersytet Śląski) Maria Popczyk (Uniwersytet Śląski) Monika Rudaś-Grodzka (Polska Akademia Nauk) Lech Sokół (Polska Akademia Nauk) Konrad Zieliński (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej) Adres redakcji: 00-497 Warszawa, ul. Nowy Świat 4 www.przegladhumanistyczny.pl e-mail: [email protected] Redaktor prowadzący: Dorota Dziedzic Redaktor: Elwira Wyszyńska ISSN 0033-2194, e-ISSN 2657-599X © Copyright by Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2018 Czasopismo recenzowane Edycja papierowa jest wersją pierwotną pisma Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 00-497 Warszawa, ul. Nowy Świat 4 [email protected] Dział Handlowy: tel. (48 22) 55-31-333 e-mail: [email protected] Księgarnia internetowa: www.wuw.pl Numer ukazuje się dzięki środkom BST Zakładu Literatury XX i XXI wieku Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz przy wsparciu finansowym Mission du Centenaire 1914–1918 i UMR Eur’Orbem (Cultures et sociétés d’Europe orientale, balkanique et médiane). Ce numéro est publié grâce aux fonds statutaires de recherche du Département de la littérature du XXee et XXI siècles de l’Institut de la littérature polonaise de l’Université de Varsovie, avec le soutien financier de la Mission du Centenaire 1914–1918 et de l’UMR Eur’Orbem (Cultures et sociétés d’Europe orientale, balkanique et médiane). SPIS TREŚCI Alina Molisak, Jagoda Wierzejska and Xavier Galmiche, Paweł Rodak – Around 1918: Central and Eastern European Polyphony/ Cacophony .............................. 7 Benedikts Kalnačs – The Great War, Independence, and Latvian Literature ................... 9 Rachel Feldhay Brenner – The Jews and the Messianic Ethos of the Second Polish Republic. Stanisław Rembek’s Interwar Literary Writings .................................. 23 Viktorija Šeina – Pernicious City: Mythologization of Kaunas in the Lithuanian Literature of the Interwar Period ........................................................ 31 Olga Bartosiewicz – Constructions and Deconstructions of Cultural Identities in Greater Romania. B. Fundoianu and the Self-Colonizing Metaphor ......................... 49 Judit Dobry – Formation of a New Literary Identity Within a New State. Hungarian Literature in Czechoslovakia ......................................................... 63 Jagoda Wierzejska – Toward the Idea of Polishness: Implications of 1918 for the Former Eastern Galicia, 1918–1939 ................................................. 71 Z WARSZTATU HUMANISTÓW Sławomir Buryła – Przemiany mitu żołnierza Niepodległej ............................... 95 Włodzimierz Borodziej, Maciej Górny – „Wojna ducha” na Wschodzie. Propaganda i nauka w służbie ruchów narodowych .............................................. 111 RECENZJE I PRZEGLĄDY Małgorzata Tarnowska – Myśliwski odchłopiony ..................................... 135 CONTENTS Alina Molisak, Jagoda Wierzejska and Xavier Galmiche, Paweł Rodak – Around 1918: Central and Eastern European Polyphony/ Cacophony . .... 7 Benedikts Kalnačs – The Great War, Independence, and Latvian Literature ................... 9 Rachel Feldhay Brenner – The Jews and the Messianic Ethos of the Second Polish Republic. Stanisław Rembek’s Interwar Literary Writings .................................. 23 Viktorija Šeina – Pernicious City: Mythologization of Kaunas in the Lithuanian Literature of the Interwar Period ........................................................ 31 Olga Bartosiewicz – Constructions and Deconstructions of Cultural Identities in Greater Romania. B. Fundoianu and the Self-Colonizing Metaphor ......................... 49 Judit Dobry – Formation of a New Literary Identity Within a New State. Hungarian Literature in Czechoslovakia ......................................................... 63 Jagoda Wierzejska – Toward the Idea of Polishness: Implications of 1918 for the Former Eastern Galicia, 1918–1939 ................................................. 71 HUMANIST PERSPECTIVE Sławomir Buryła – Evolution of the Myth of the Soldier of an Independent Poland ............ 95 Włodzimierz Borodziej, Maciej Górny – “The War of the Spirits” in the East. Propaganda and Science in the Service of National Movements .............................. 111 REVIEWS AND SURVEYS Małgorzata Tarnowska – Depeasantized Myśliwski .................................... 135 PRZEGLĄD HUMANISTYCZNY 4, 2018 AROUND 1918: CENTRAL AND EASTERN EUROPEAN POLYPHONY/CACOPHONY The issue titled Around 1918: Central and Eastern European Polyphony/ Cacophony is devoted to founding myths (in the sense given to the term by Pierre Bourdieu) concerning the year 1918. The myths of our interest were generated by national communities that either gained state independence or unsuccessfully struggled for it, or did not struggle for it but had to define their place in the changed socio-political system in the macro-region after World War I. We understand founding myths as narratives constituting a base of modern identity of national communities that were formed after the collapse of the great empires, especially tsarist Russia and Austria-Hungary. The pivotal issues of our concern are: (1) critical reflection on narratives of dominant character, as well as of nation- building and state-building power; (2) reconstructing analysis of counter-narratives, i.e. voices of groups which have been marginalized, omitted, excluded, so that the dominant narratives could fulfill the constitutive role for a certain community; (3) polyphonic or cacophonic entanglement of dominant narratives and counter- narratives pertaining to 1918 in Central and Eastern Europe. The authors of articles gathered in the issue focus on narratives built by cultural texts in the semiotic sense: primarily literary, para-, and non-literary texts, as well as manifestations of the iconographic sphere. The field of their interest comprises both functioning of narratives concerning the year 1918 up to World War II and manifestations of their long existence, lasting until today. The current issue presents articles written by historians of Latvian (Benedikts Kalnačs), Lithuanian (Viktoria Šeina), Hungarian (Judit Dobry), Romanian (Olga Bartosiewicz), Jewish (Rachel Feldhay Brenner) and Polish (Jagoda Wierzejska, Sławomir Buryła) literature and culture, as well as the additional article submitted by Włodzimierz Borodziej and Maciej Górny, the experts in history of World War I. The issue Around 1918: Central and Eastern European Polyphony/Cacophony will be followed by the next issue of the quarterly Przegląd Humanistyczny [Humanistic Review] 2019 no. 1, which will develop the topic of founding myths concerning the year 1918 in other areas of East-Central Europe. Both of the issues constitute