Boerderijenstichting Noord-Holland Vrienden van de stolp nieuwsbrief nr. 75, december 2013 Boerderijen Beeldbank: www.boerderijenstichting.nl 2013 jaar om niet te vergeten Opnieuw zijn stolpen verbrand, verwaarloosd en gesloopt. Maar ook herbouwd en nieuw gebouwd. De stolpboerderij is onderdeel van een dynamisch proces en herbestemming is aan de orde van de dag want de agrarische bedrijvigheid echoot nog maar sporadisch na. De activiteiten in het Jaar van de Boerderij gaven hier met nadruk betekenis aan. Zinvolle, duurzame herbestemming garanderen de KASBERGEN EVA FOTO: toekomst van de agrarische bouwkunst. Irma Stroet en John Kunis zijn met hun stolp in Hoogwoud de winnaars van de Stolpenprijs 2013.

Voor een breed publiek is dit Jaar van de Boerderij (Stolp) gevierd met een scala aan activiteiten die je met de fiets, via symposium of Uitmarkt, tentoonstelling, publicatie of culinaire route in contact bracht met het wel en wee van die echt Noord-Hollandse traktatie: de stolp. De Stolpenprijs ac centu- eert de beklemtoonde herbestemming in de toekenning. ▲ Samen vierkant achter de stolp Klinkt wat pamfletterig modieus dat ‘samen’ maar samenwerking van particulieren en overheden is een voorwaarde voor behoud van boerderijen en landschap. Borging in bestemmingsplannen, het voorkomen van onterechte sloop, stimulansen voor nieuwe bestemming en goed passende her- en nieuwbouw. Wij willen in 2014 werken aan een ‘stappenplan’ om richting te geven aan gewenste ontwikkelingen. ▲ FOTO: WIJNDEL JONGENS FOTO: Nummer 75 Bespiegelingen bij de jaarwisseling. Met deze prachtfoto van Wijndel Jongens wensen wij u een puntgaaf 2014. Beetje een jubileumstuk: dit nummer 75 van onze Nieuwsbrief. Spreekbuis en bindmiddel. ▲ 2013 Jaar van de Stolp ▲ Binnenkijker Met informatie en kennisuitwisseling. Vier maal per jaar met extra themanummers. ▲ Molenhout in stolpvierkant ▲ Boer & Jongens En dat voor 15 euro (heeft u de contributie al ▲ ▲ overgemaakt?, het kan nog). In dit nummer Stolpen in Uitgeest Kiek 26 en 27 o.a. de laatste aflevering van Boer & Jongens. ▲ Stolpen ver weg ▲ Stolpen in het nieuws Zie ook onze website. ▲

ZONDER STOLPEN ZOU NOORD-HOLLAND NOORD-HOLLAND NIET MEER ZIJN 2 3

• Irmgard van Koningsbruggen belicht de Zetten wij in 2014 ook uw stolp op de kaart? stolp vanuit het historisch bewustzijn. Jaar van de Stolp Authenticiteit is al heel lang een constructie, Het Jaar van de Stolp, de Noord-Hollandse versie van het Jaar van de Boerderij, is elke tijd laat sporen na. Maar erfgoed is ook toekomst. Niet ‘te mooi’ restaureren bijvoor- Middenweg 9 | Postbus 15 | 1619 BL Andijk voorbij. Het einde markeert ook een nieuw begin want met de opgedane ervaringen Tel. 0228 - 59 22 44 | www.kwantesmakelaardij.nl beeld door die sporen uit te wissen: ‘’zoek en met de uitwaaierende belangstelling en niet te vergeten nieuw enthousiasme verbindingen tussen heden en verleden’’. en beklonken coalities gaat de stolp meer en meer de kwalificatie icoon van Noord- • Tjeerd Dijkstra schetst de relatie tussen nut Architectenburo Wij zijn gespecialiseerd Holland waarmaken. en vorm, bouwwerk en omgeving. Hij toont Jan Kramer BNA in o.a. een eigentijdse stolpverbouwing: van ruïne Petten, tel. 0226-383138 Samengevat heeft het Jaar, ook landelijk, een wordt ondersteund en stolpboerderijen tot geloofwaardige herbestemming die • Aan- en verkoop van groot aantal stappen gezet. Zowel naar het deel uitmaken van het provinciaal beleid. recht doet aan de logica van de vorm. Bel ons voor een agrarische bedrijven en land vrijblijvend advies van uw • Aan- en verkoop van warme brede publiek met een scala aan cultuur- De provinciale monumentenlijst telt 69 stolpen Dijkstra maakt zich ernstig zorgen over de nieuwbouw-, verbouw- en gronden toeristische elementen, voorlichting en en in samenwerking met de Boerderijen- groei van het aantal namaakstolpen. restauratieplannen • Glastuinbouw educatie als naar betrokken instellingen, stichting en het Restauratiefonds is er de • Irma Stroet en John Kunis vertellen over • Onteigening bedrijven en beleidsmakers (zie overzicht in regeling ‘Alle hens aan dak’. Remkes krijgt het hun soms moeizame bevindingen bij de • Pachtzaken Nieuwsbrief 74, september 2013). Niet onver- eerste exemplaar van de richtlijnennotitie restauratie van een oude boerenstolp en het Aannemersbedrijf • Productierechten meld mag blijven dat ook regionale en lokale De dans der daklichten aangeboden. in ere herstellen van het bijzondere erf. • Agrarische taxaties instellingen als historische verenigingen en • Dagvoorzitter Marinke Steenhuis (’’Altijd • Jurgen van der Ploeg schetst zijn ervaringen • Ook voor buitengewoon bibliotheken er stevig aan hebben bijgedragen. gefascineerd geweest over nut en lust van als architect met objecten in het buitengebied M. Duinmaijer b.v. en particulier onroerend goed De samenwerking van Cultuurcompagnie en stolpen’’) benadrukt dat de stolp in zijn opzet en zijn gerealiseerde plannen bij een zorg- • nieuwbouw Bezoek ook onze site Boerderijenstichting legde de basis voor de en versieringen een landschapsopgave is boerderij in Oterleek. Hij bezigt de trefwoorden • verbouw voor ons volledige aanbod. activiteiten. Het met Welstandszorg georgani- vanwege maat en schaal. Zij pleit niet voor doelmatigheid, soberheid en eigenheid bij • renovatie seerde symposium ‘Onder de stolp’ (5 juli in (meer) regeltjes maar voor een routeplanner ver- en nieuwbouw en verafschuwt • onderhoud Hoogwoud, gem. Opmeer) belichtte de stolp en daarbij duidelijkheid voor eigenaar, imitatie. d e s l e utel t o t van vele kanten voor een uitgebreid gehoor. bewoner en overheid. • Jandirk Hoekstra, provinciaal adviseur • houtskeletbouw agr a r i s c h b e z i t Enkele relevante constateringen van de sprekers • De drie gezagvoerders van de organiserende ruimtelijke kwaliteit, voert een betoog over • machinale houtbewerking halen we hierbij aan: partijen geven een toelichting op de keuze erfindeling en de schaalvergroting die een • kozijnenspuiterij • Gastheer burgemeester Gert Jan Nijpels van hun favoriete stolpboerderij. negatieve invloed kan hebben op de ruimte- (”Opmeer is actief waar het stolpbehoud Rob Berends (Cultuurcompagnie) kiest voor lijke structuur. M.C. van Voordenstraat 2, 1483 GB De Rijp tel: 0299 673487 fax: 0299 674626 www.duinmaijer.nl betreft en splitsing van de stolp is toege- de Eenhoorn in Middenbeemster, de heren- (voor het volledige verslag zie onze website staan”) noemt de stolp bij uitstek geschikt boerderij uit 1682 als de verbeelding en ver- www.boerderijenstichting.nl) voor andere bestemmingen zoals een zorg- binding van stad met platteland. Jef Mühren Zie voor verzamelde stolpverhalen de website w ww .s boerderij maar memoreert wel de financiële (Welstandszorg) kiest een boerenstolp in www.oneindignoordholland.nl en de app an ▲ d e r Houtaantasting? d o averij die kleine gemeenten met de nieuwe Busch en Dam die gesloopt zou worden en streetmuseum.nl u m a wet WMO kunnen oplopen. Als introductie vervangen door twee woningen met grote . n l op het onderwerp van het symposium dakkapellen. Is dat zo’n ramp? Ja, verklaart wordt in een korte film een reeks beelden hij en pleit voor betrokkenheid met alle Het Jaar van de Stolp kreeg ook aandacht effectieve bestrijding met garantie van diverse herbestemmingen van stolpen partijen in een vroeg stadium en het enthou- van plaatselijke en regionale organisaties ISO 9001:2008 gecertifi ceerd getoond. Met treffende voorbeelden van de siasmeren voor behoud en respectvolle met opvallend veel publieksdeelname. 40 jaar gespecialiseerd in het bestrijden van l interpretaties van hoe een nieuwbouwstolp vernieuwing. Evert Vermeer kiest de stolp • In Heemskerk een tentoonstelling over n . houtaantasters, zwammen en vogelwering a m HOUTWORM er uit zou kunnen zien. met authentiek boerenerf De Singelhoeve de aldaar aanwezige stolpen, in het ka- u o rd e BOKTOR • Commissaris der Koning Johan Remkes in Zuidschermer als voorbeeld van een der van een weekend Kom in de Kas. d HEERHUGOWAARD n sa @ ost BONTEKNAAGKEVER opent het symposium. Hij verklaart dat het geslaagde symbiose van stolp en erf in • In de Laurenskerk van Kolhorn een ail: p e-m 072-57 43 756 Jaar van de Stolp door de provincie van harte harmonie met het landschap. tentoonstelling van stolpen in de beeldende kunst. WWW.ATTACK.NL • VCA-GECERTIFICEERD • WWW.ATTACK.NL • Het Westfries Genootschap organiseerde een excursie langs stolpen rond Wadway Visser H-raam Attack adv 126x93mm fc.indd 1 07-05-13 09:12 en een middag met films en inleidingen over historie en beleid. Ook uitreiking van Het Visser H-raam is een specialistisch de Westfrieslandprijs aan twee auteurs van boeken met stolpen als onderwerp. product van Timmerfabriek Visser. Het Visser • In de bibliotheken van Beverwijk, Alkmaar, H-raam kan gemakkelijk worden ingepast in Oudorp, Schoorl, Heerhugowaard en Castricum lieten lezingen hun licht zowel moderne als traditionele panden. schijnen over de stolp. • In Alkmaar deelde de Historische Vereni- ging ‘gele kaarten’ uit aan verloederaars Tot in detail verantwoord maatwerk van stolpen. FOTO: MART GROENTJES MART FOTO: • Tentoonstelling stolpen in Uitgeest. ▲ Noorder IJ- en Zeeweg 8, 1505 HG Zaandam Zwaagdijk-Oost 286, t. 0229 262140, m. 06 20548854 Jaar van de Stolp: ook met een culinaire fietsroute en streekproducten in koestal en boomgaard. 075-6177984 | www.timmerfabriekvisser.nl www.rietdekkersbedrijfsijm.nl

ZONDER STOLPEN ZOU NOORD-HOLLAND NOORD-HOLLAND NIET MEER ZIJN 4 5 Stolpenprijs Barsingerhorn, november 2013 Maarten Straks winddicht met De Stolpenprijs 2013 is gewonnen door Irma Stroet en John Kunis van de langhuisstolp aan de Koningspade 23 in Hoogwoud en Koning 5,5 isolatiewaarde, uitgereikt door gedeputeerde Elvira Sweet op 6 december. De prijs werd ingesteld door de provincie Noord-Holland en de uitrei- ontwerp en technisch king markeert hiermee de sluiting van het Jaar van de Stolp 2013. tekenwerk voor uw: Maarten ontwerpt - MONUMENTALE duurzaamheid. Doel van de Stolpenprijs is het aanreiken van vaak onvergelijkbaar waren, maar ook omdat stolpenprijs, in hun verbouwde stolp in Edam. VERBOUWING geslaagde voorbeelden waarmee de provincie zowel de ingrepen als het ingezonden Bovendien een interessant overzicht van informatie en inspiratie wil aanbieden aan materiaal onderling sterk verschilden van Marijke Beek over herbestemming en verant- - NIEUWBOUW stolpboerderij toekomstige opdrachtgevers van herbestem- kwaliteit en diepgang. Er werden vijf stolpen woorde verbouwingen. Het boekje is digitaal woning ming bij stolpverbouwingen. De provincie genomineerd: in te zien en te downloaden op onze website delegeerde de uitvoering van de Stolpenprijs • Dorpsstraat 48, Assendelft (Vivian en Erik www.boerderijenstichting.nl. Het complete - VERBOUW aan Architectuur Lokaal. De jury* beoordeelde Euwe) materiaal (met o.a. ingezonden bouwteken- uitbreiding nieuwe indeling 33 inzendingen en kwam tot een selectie van • Beets 86, Beets (Wim Admiraal en Ria Heida) ingen) is op verzoek in te zien op het secreta- zeven inzendingen. De inzenders (vrijwel alle- • Koningspade 23, Hoogwoud (Irma Stroet en riaat van de Boerderijenstichting. ▲ - INBOUW maal lid van de Boerderijenstichting) zijn John Kunis) keuken / kasten vervolgens bezocht en geïnterviewd. Er waren • Wogmeer 105, Spierdijk (Woon-werkvereniging - AANBOUW drie soorten inzenders. Particulieren die een De Nieuwe Proef) architect en/of aannemer opdracht gaven tot • Starnmeerdijk 6, Starnmeer (De Buitenwerk- een verbouwing; professionele opdrachtgevers plaats). als zorginstellingen en eigenbouwers die jaren- Als resultaat hiervan zijn eervolle vermeldingen lang zelf -vaak met ons advies en verdere toegekend aan Vivian en Erik Euwe in Assen- hulp- aan hun stolp hebben gewerkt. Bij de delft en Wim Admiraal en Ria Heida in Beets. zeven geselecteerde stolpen waren alle drie invalshoeken vertegenwoordigd. *Bij de Stolpenprijs is een boekje verschenen Schrepel 12 met de samenstelling van de jury, het jury- 1648 GC De Goorn Selectie, nominatie en toekenning rapport, alle inzendingen met korte tekst en telefoon: 0229 540 996 GROENTJES MART FOTO: www.maarten-koning.nl De selectie bleek een uitdaging omdat niet beeld, een verslag van het bezoek aan Tjeerd alleen het type ingreep en de opdrachtgever (en Hermien) Dijkstra, de aanstichter van de De prijswinnende stolp van Irma Stroet en John Kunis.

• en natuurlijk een stolp-bouwpakket, waar- Onze enthousiaste begeleiders kunnen het Trots dat wij hieraan Leskist mee de constructie uit de doeken gedaan programma (introductie/stolp bouwen en mee mochten werken. Een langgekoesterde wens van de Boer- wordt en een grote stolp in de klas gebouwd inrichten/expert-groepen) in een halve dag Ook (ver)bouwplannen? derijenstichting Noord-Holland is dit kan worden waarmee o.a. bovendien staldieren uitvoeren; bruikleen is voor 2 weken (waarbij op de juiste plek gezet kunnen worden. de stolpboerderij in de klas kan blijven staan). Laat het ons weten! jaar uitgekomen. Gerealiseerd met de Voor iedere leerling is er tijdens het project onmisbare hulp van Peter Fideldij Dop, een rijk geëillustreerd boekje over werken en De leskist is met inhoud te bekijken bij de • hoveniersbedrijf stolpbewoner en bevlogen educator, wonen in de stolpboerderij. Het programma Onderwijsbegeleidingsdienst Noordwest aan • tuinontwerp en adviescentrum is ontwikkeld voor groep 5, 6 en 7, maar aan de Blauwe Steen in Hoorn. Boekingen zijn op kunnen wij eindelijk een leskist over de Architektenburo Cornelis de Jong bna. • sport en recreatie te passen voor groep 8 (meer inhoud in het te geven via stolpen@xs4all. Nadere info is in • tuinwinkel stolpboerderij aan scholen beschikbaar powerpointprogramma) of groep 4 (boerderij, te winnen bij Anneke Zandt, T 0227- 544810. ▲ Architekt: Bert van Langen Middenbeemster, telefoon 0299 681407, website www.abcdj.nl stellen. dieren en boekje). En ook brugklassen kunnen het informatieve gedeelte -hoe kwam de stolp De inhoud van deze leskist sluit aan bij tot stand en waarom juist hier- gebruiken; Met aandacht lessen in omgevingsonderwijs en vormt het onderwerp ligt dicht bij huis. Idealiter voor daarmee een eerste begin van of aanvulling wordt het lenen van de leskist gekoppeld aan op topografie, de eigen woonomgeving. een bezoek aan één van de meewerkende De leskist bevat: museumboerderijen; in dat geval vervalt ook woning, bewoner • een powerpointprogramma (met informatie- de huur van € 20,-. De kist kan tevens bij deze en omgeving. map) over de landschapsontwikkeling en de musem-boerderijen (West-Frisia in Hoog- daaruit voortkomende boerderijbouw; door woud, Vreeburg in Schagen, Westerhem in de leerkracht zelf of door de erbij te vragen Middenbeemster, Tante Jaantje in Callantsoog begeleiding uit te voeren; en Wieringer Museumboerderij) ingeleverd of Heeft u bouwplannen? Het Woud 10 - 1688 JE Nibbixwoud • een educatief programma waarbij elk van opgehaald worden alsook bij de Onderwijs- telefoon 0229 - 57 16 29 drie werkgroepen één zone van de boerderij begeleidingsdienst in Hoorn; in overige Uw onderhouds- en restauratiepartner in E-mail [email protected] verder verkent (expertgroep) en de anderen gevallen wordt de kist -al dan niet met ANNEKE ZANDT FOTO: Noord-Holland www.floridus.nl op hun opgedane kennis toetst; begeleiding- op school bezorgd. De leskist gaat op stap! Geesterweg 6, 1911 NB Uitgeest T: 0251-315817 www.akerbouw.nl ZONDER STOLPEN ZOU NOORD-HOLLAND NOORD-HOLLAND NIET MEER ZIJN 6 7

te malen graan en anderzijds voor het Deze vroeg 18e eeuwse verbouwing is nog Dendrochronologisch onderzoek opslaan van de zakken meel. In de na 1574 goed af te lezen aan de bouwsporen in de hui- De stolp met de interessante houtconstructie Molenhout in stolpvierkant nieuw gebouwde korenmolen was hiervoor dige stolp. Ten eerste is het langhuis gesloopt staat er nog in volle glorie. De eerste koren- niet of nauwelijks plaats. Molen en stolp en in 1862 herbouwd waarbij de stal met vier molen waaide om in 1574, een tweede ging in Aan de rand van Warmenhuizen (hier vroeger Oostwal geheten) staat tussen de huizen een gerestaureerde stolpboerderij. hadden een duidelijk werkrelatie, met beide plaatsen werd verlengd, af te lezen uit het 1927 door brand verloren. Hout uit de eerste ‘Het Molenhuis’, van eigenaar-bewoner Roel Zutt, die de restauratie ervan in 2012 succesvol afrondde. Een interessante historie naast elkaar gelegen objecten aan, zoals het verschil in kleur van de gebruikte estriken, molen zit hoogstwaarschijnlijk in de kerncon- van stolp en molen. vroeger heette, het Molenlaantje. Uit de groen en geel in plaats van de oude zwarte. structie van deze stolp ‘Het Molenhuis’, waar- archieven blijkt ook dat de stolp in 1710 zijn De positie van de oude stapelput kwam daarmee van de bouwgeschiedenis schreeuwt om Tijdens de werkzaamheden wees onderzoek huismanswoning wordt in deze periode altijd Bij nadere inspectie blijken alle vier vierkant- huidige vorm krijgt en in dat jaar ingrijpend uit het midden van de stal te liggen, reden opheldering. Modern dendrochronologisch aan de vierkantconstructie van deze stolp op een (stolp)boerderij bedoeld. Vast staat dat stijlen te bestaan uit eiken palen die eerder wordt omgebouwd tot een stolp van het waarom er een nieuwe, gewelfde waterkelder onderzoek zou een sluitend antwoord kunnen hergebruik van stijlen en leggers. Hoewel een (stolp)boerderij er zeker in 1710, maar als gebint in een molen dienst deden. Dat is Westfriese type. Eerdergenoemde Pieters en van boerengeeltjes met een vloer van rode geven. De kern van de zaak ligt besloten in de hergebruik van oud scheepshout algemeen aannemelijk ook al 1687 en mogelijk al in 1679 op te maken uit de verschillende inkepingen, Houtkooper gaan hiervoor een vergaande plavuizen is aangelegd. De aanvoer van jaarringen van het hout. Wie heeft voor het (en zeker op de eilanden) bekend is, is het stond. Naar een eerder tijdstip is het gissen, gaten en afdrukken in deze palen, die niets overeenkomst aan. Houtkooper, de timmer- drinkwater verliep zeer waarschijnlijk via het antwoord geld op de plank liggen? Wie boort, opnieuw toepassen van oud hout van een maar alleszins goed mogelijk. Als dat zo zou met de vierkantconstructie van doen hebben, man, neemt het eigendom over tot Pieters, rietgedekte dak met de overbekende drie lagen wie biedt? molenconstructie mij(goeddeels) onbekend. zijn betreft het hier een oude (mogelijk 16e maar alles met de gebruikte verbindingen in boer en molenaar, de verbouwing van de stolp dakpannen (voetpannen) boven de goten. (de stolp was ook onderwerp van Kiek 2, Bij 130 in en rond Schagen onderzochte stolp- eeuwse) boerderijlocatie. een (koren)molen! Met de aanwezigheid van kan afbetalen. Dat is in 1715 het geval. Dergelijke De nieuwe dorsdeuren werden naar de zijkant Nieuwsbrief 46, december 2006). boerderijen trof ik slechts één keer een deel zoveel hergebruikt zwaar hout is de suggestie ingewikkeld ogende constructies waren van de stolp verplaatst. In 1944 kwam er een van een molenwiek aan. Hoe kan dan zoveel Storm leverancier van timmerhout? dat het omwaaien van de korenmolen in 1574 destijds ‘business as usual’. nieuwe voorgevel in. Jaap de Wit (bewerking WM) ▲ oud hout uit een molen in het vierkant van De vermelding van de korenmolen in 1574 is en de bouw van een naastgelegen stolp met deze stolp terecht komen? Een reconstructie. daarom interessant, omdat deze toen name- afkomend materiaal niet toevallig kan zijn. lijk tijdens een zware storm is omgewaaid. Materiaal was duur en hergebruik van hout Volg het spoor van de korenmolen Dit gegeven en het voorkomen van zoveel oud van een omgewaaide molen een buitenkans. Hiervoor moeten we diep in de archieven. hout uit een molenconstructie in het vierkant Zowel qua materiaal en kosten, als qua logis- Een voorganger van het huidige Molenhuis van de huidige stolp is opwindend te noemen. tiek. Het hout lag als het ware voor de deur is al in oude stukken terug te vinden, net als In de constructie van het vierkant in ‘Het Molen- afgeleverd door firma Jan de Wind. een meelmolen die naast de stolp al in de 16e huis’ komt namelijk uitzonderlijk veel van dat eeuw actief is. De naamsverklaring van de oude molenhout terug. In de eerste plaats Meer bouwhistorisch bewijs stolpboerderij is hiermee al gegeven, terwijl vallen de hergebruikte onderdelen van molen- Voortbordurend op bovenstaande is er meer er anno 2013 in geen velden of wegen een roeden op. In de onderste jaagbanden, de af te lezen uit de constructie van de huidige molen is te bekennen. Toch weten we dat in draagbalk tussen de beide zuidelijke vierkant- stolpboerderij. Zo zijn er enkele in plaats van het notarieel archief van de stad Alkmaar al stijlen is een stuk grenenhout gebruikt van dubbele zwingen toegepast, hetgeen wijst op in 1574 sprake is van de bouw van een koren- wel zeven meter lang en duidelijk afkomstig de aanvankelijke bouw van een ander model molen op deze plek. In 1598 is Pieter Meijn- van een molenroede. Ook voor drie van de stolpboerderij, namelijk een langhuisstolp. dertsz. de molenaar en in 1679 Evert Cornelis. acht zwingen (of schoren) zijn stukken molen- Doorredenerend naar de gevonden gegevens Laatstgenoemde verkoopt in 1687 een ‘koorn roede of -wiek gebruikt. Dat is niet alleen in de archieven, zou de in 1710 genoemde en wintmolen, en oock een huys met erve herkenbaar aan de taps toelopende vorm, huijsmanswoning dus deze langhuisstolp met schapewerf’ gelegen aan de Oostwal te maar vooral aan de over de gehele lengte geweest kunnen zijn. De lengte van de toen- Warmenhuizen aan Reyer Pieters. Op zijn ingehakte gaten waaraan de zogenaamde malige stal, geschikt voor twaalf koeien, en Groot Boerderijenboek Stolpen De opsomming van activiteiten mist wonderlijk beurt doet Pieters de eigendommen in maart hekken van de wieken waren bevestigd. de in het midden van de stal gesitueerde Auteurs Ben Kooij en Judith Toebast. Over de beschrijving van stolpen, ingedeeld genoeg het noemen van de vele activiteiten 1710 over aan Willem Gerritsz. Houtkooper. Alle genoemde onderdelen zijn zonder enige stapelput voor drinkwater voor het vee wijst bij de Noordelijke Huisgroep, is wel wat op te van de Boerderijenstichtingen (fietsroutes, In de akte handelt het om een molen en een twijfel hergebruikt en afkomstig van (nog sterk in deze richting. De dors zal gebruikt De boerderijen van Nederland worden in dit merken. Zo worden de darsdeuren als ‘deel- verlichte boerderijen, excursies, culinaire da- ‘huijsmanswoning’. Met de aanduiding ouder) hout van een molenconstructie. geweest zijn voor enerzijds de opslag van het voluptueuze boek van alle kanten belicht. Met deuren’, ‘dwarsdeuren’ en ‘staldeur’ aange- gen, beeldbank). En waarom is de toch overbe- beschrijvingen van onderzoek, constructie en duid en de (dakpan)kapberg als ‘kaakberg’ (een kende ‘stolpenbijbel’ van Brandt Buys (uitgave materialen; het werk en leven op de boerderij, louter Waterlandse benaming). De beschrij- SHBO) niet opgenomen in de literatuurlijst? boerderijdieren, boerderij-interieurs en beel- ving over rieten daken mist de kenmerkende Ondanks deze minpunten wel aanbevolen. 348 dende kunst. En uiteraard komen alle boerde- dakpannenbedekking van 2-3 rijen aan de on- pagina’s, 400 afbeeldingen, 31 x 24,5 cm. ISBN rijtypes aan de orde met bovendien de derzijde. 978-90-400-0758-3. € 49,50 (excl. portokos- moderne uitvoeringen. Het beeldmateriaal is En dat een dubbele stolp een uiting zou zijn ten). fraai met vele historische foto’s en een aantal van een welvarend bedrijf is in veruit de mees- Te bestellen via www.boerderijboekwinkel.nl▲ mooie landmeterskaarten. Opvallend is de te gevallen niet juist; een welvarende veeboer- uitgebreide aandacht voor het tegelwerk in derij heeft een uitgebouwde stal (staart) en de het boerderij-interieur, waarbij overigens de dubbele stolp is groter vanwege de noodzaak typische ‘smuiger’ ontbreekt. Minder bekende voor veel oogstberging bij de akkerbouw. De zo wetenswaardigheden als die over ‘muizen- typerende stadsboerderijen ontbreken in tekst potten’ (manier van ongediertebestrijding), en beeld. En bij de Zeeuwse boerderijen wor- het artikel over de hannekemaaiers en de den de ‘Vlaamse schuren’ (dekbalkconstructies afbeeldingen van fraaie schilderijen maken die ook in Vlaanderen en Brabant voorkomen) het boek extra interessant. Er is een pagina niet genoemd. Ook de glazen boerderij in met de Beemster als onderwerp waarin de Schijndel en de Stolpbrug in de Zijpe zijn niet

FOTO: COLLECTIE REGIONAAL COLLECTIE ARCHIEF ALKMAAR FOTO: GROENTJES MART FOTO: typerende dubbele tuindeuren overigens niet opgenomen en hadden het geheel nog een ac- Stolp en molen in 1915. De stolp nu, in een nieuwbouwwijk. worden behandeld. tueel tintje kunnen meegeven.

ZONDER STOLPEN ZOU NOORD-HOLLAND NOORD-HOLLAND NIET MEER ZIJN ZONDER STOLPEN ZOU NOORD-HOLLAND NOORD-HOLLAND NIET MEER ZIJN 8 9 Uitgeester boerderijen te kijk De vereniging Oud Uitgeest besteedt in een modellen opvallend is te noemen. Sobere en enkele panelen met zorgvuldig samengestelde kleine, maar buitengewoon instructieve ten- rijke stolpen met enkele of meer vierkanten foto’s en feiten een zeer overzichtelijke kijk toonstelling, samengesteld door Jan Deckwitz, zijn in het Uitgeester bestand dan niet speciaal leveren op dat typische boerderijenbestand in aandacht aan de verdwenen en nog bestaan- of bijzonder, maar vooral de voorhuizen, Uitgeest. De foto’s van een paar verdwenen de boerderijen in Uitgeest. Met traditionele langhuizen, de onvolledige modellen en de boeren zijn nostalgische kersen op de boerde- agrarische functie en met moderne herbestem- kapbergen lijken hier rijkelijk voor te komen. rijentaart. Een enkele tekening of schets en mingen. Dit niet al te grote Kennemerlandse Meer dan elders? “Kwam door de armoe en korte bijschriften verduidelijken de tentoon- dorp bovenop een strandwal met directe en de vroege bloembollenteelt op de strandwal”, stelling die tot en met 3 januari 2014 te verre omgeving (de zogenaamde Uitgeester klonk het tijdens de opening van de tentoon- Uitgeest is te zien. Openingstijden: 23, 24, 30, Wouden strekten zich toenmaals uit tot en stelling in het gemeentehuis van Uitgeest. 31 december en 2 januari: 10-15.30 uur; 27, 28 met Markenbinnen!) is gezegend met een Het gerestaureerde Kooghuis is present, maar december en 3 januari: 9-12 uur. verrassend groot aantal stolpboerderijen, ook de tot appartementencomplex herbe- Adres: Middelweg 28. Aanbevolen. waarvan met name de variatie in typen en stemde stolp Waardenburg. Feit is dat de Kijk ook op www. ouduitgeest.nl ▲

Zegt wat hij doet, doet wat hij zegt.

Werkt ook met verven op natuurlijke basis. iwema bouw ook voor een stolpbeleving binnen T 06 - 22 799 263 - [email protected] 06 - 108 26 456 Wognum - www.deverffraaier.nl FOTO'S: MART GROENTJES MART FOTO'S: Langhuisstolp aan de Westergeest 19. Detail Westergeest 19. Stolpen ver weg Bekijk onze website op www.molenaarrietdekker.nl Noord-Holland telt de meeste stolpen: ruim met een dubbel vierkant, vanaf de 17e eeuw 5.500, van op Texel tot in de Haarlemmermeer gebouwd door Noord-Hollandse kolonisten. trigallez en ook enkele in Aalsmeer, Amstelveen, Nes In West-Vlaanderen, onder Oostende, ook een peeters a/d Amstel, Weesp en Nederhorst den Berg. aantal o.a. die neergezet werden door geëmi- T P A van apeldoorn In andere provincies ook een enkeling zoals greerde boeren uit Hauwert. Rond Brugge e hangelbroek in Zuid-Holland en in Limburg (daar in een vind je ook nog stolpconstructies met als 13 gouwetor vroegere landbouwontginning door Noord- eeuwse ‘stamvader’’ de schitterende ‘Vlaamse architecten Hollanders). In Zeeland stond er een aantal op schuur’ van de abdij in Lissewege. Zelfs in H G bna het eiland Schouwen, verloren gegaan door Italië hebben Noord-Hollandse bedijkers de watersnoodramp van 1953. De ‘stjelpen’ enkele stolpen achtergelaten in de Povlakte.

postbus 2190 van Friesland bezitten een gelijke constructie DER VEEN VAN JAAP FOTO: Roemenië Nu laag btw (6%) voor arbeid tuinaanleg en bouwen! 1620 ed hoorn maar tellen we niet mee. Dan zijn er nog de De stolp als Roemeense Rapsodie.

t 0229-212919 stolp in het Openluchtmuseum en, wat kleiner, En nu blijkt ook dat er in Roemenië stolpen die in Madurodam. Maar er staan ook stolpen zijn gebouwd, getuige foto’s die Jaap van der vierkantsconstructie (dat is voor ons een f 0229-217961 verder weg: nog altijd ruim 50 op het schierei- Veen ons beschikbaar stelde. Maar of dat strenge voorwaarde), moeten we hogelijk e [email protected] land Eiderstedt in Sleeswijk-Holstein, stolpen echte boerenstolpen zijn, met een houten betwijfelen. ▲ ADVIES ONTWERP MAATWERK BOUWEN [email protected] T 0228 - 56 72 63 M 06 - 51 20 79 15 I www.tuingebouwen.nl architecten ZONDER STOLPEN ZOU NOORD-HOLLAND NOORD-HOLLAND NIET MEER ZIJN 10 11 BINNEN kijker In de Binnenkijker kijken binnen in een stolp. Nog meer dan de exterieurs verschillen de interieurs van stolpen. In deze aflevering het resultaat van een langjarige renovatie in combinatie met herbestemming. Eén stolphelft is zo goed als klaar. Tijd voor een momentopname.

Motregen is ook regen. Niet elk puntdak is deze manier wel ijzersterk overeind. derne comfort altijd aanwezig was. Verder is echter een stolpboerderij. Maar deze piramide Koffie staat ingeschonken op de grote tafel. de kamer ruim met een intacte indeling van in Assendelft is er zonder enige twijfel een. Rik zit al voor we binnen zijn op zijn praatstoel, de raampartijen. Een heuse, echte en onvervalste stolp. Het Olga vult aan met een computerpresentatie, De oude kleuren zijn stijlvol en met smaak beeld van deze stolpboerderij in combinatie waardoor alle oren en ogen nodig zijn. toegepast. Lichtcrême in de zithoek, lichtblauw met de dichtbijgelegen R.K. Sint Odulphuskerk voor het keukengedeelte in aansluiting op is al 100 jaar onaangetast. Een sterk Noord- Inventieve indeling het harde blauw van het stalschot. Het hoge Hollands plaatje, zo een waarvan je een brok Rik en Olga wijzen op de uitgevoerde indeling balkenplafond is lichtblauw met groene bal- in de keel krijgt. van de halve stolp naar een woonbestemming ken en geel biesje, een fantastische afmaker en die is met grote toewijding en door een zonder de boel bont te maken. Op de plek van Leesbare geschiedenis in comfortabele inventieve indeling bijzonder geslaagd te de voormalige stal zijn de kinderkamers zo woning noemen. Steeds is gezocht op de oude con- hoog dat de dochters uit de stalramen naar Rik en Olga de Leeuw wonen met hun drie structie een wezenlijk onderdeel te laten zijn buiten kunnen kijken. De moderne opkamer dochters Irene, Dorien en Janet sinds kort van de nieuwe functie. Zo is de hal achter de aan het eind (of begin) van voorheen de stal is weer op nummer 601 in de ene helft van de voordeur met gietijzeren deurrooster met al evenzeer passend en verrassend in de ge- stolp anno 1871. De andere helft is onder num- koeienkopje ruim opgezet met de trap naar slaagde indeling van deze woonstolp. “Nee”, mer 601A nog in ontwikkeling. Via de staldeur, boven met in de draairuimte de meterkast, roepen de meiden in koor, “het is fijn in een waarachter zich een moderne variant van een die is afgewerkt met een oude bedsteedeur. stolp te wonen, want het is zo lekker ruim!” Ik klompenhos bevindt, kom je via de gang op De kamer annex keuken is al evenzeer door- heb de neiging ze onvoorwaardelijk te geloven. voorheen de lange regel in de gezellige woon- dacht. Bij binnenkomst loop je als het ware kamer annex keuken. Direct vallen de subtiele tegen de stalwand aan met daarin de oude Schaaldelen in combinatie met toepassingen op in de verbouwingsingrepen kookplaats, compleet met turf- en andere kas- spanten die zicht houden op oude bouwsporen. tjes. Verplaatst uiteraard, maar volstrekt ‘nor- De dakconstructie is al net zo’n feest. Het hele Bijvoorbeeld door gebruik van twee kleuren maal’ gesitueerd in de nieuwe indeling. Een dak is aan de binnenkant afgetimmerd met vloerbedekking. Kom er maar op en durf dat absolute vondst is om achter het bewust zicht- schaaldelen (ongekante houten delen) en maar eens. Het verhaal van je stolp, dat baar doorgezaagde blauwe schot de moderne daarom voorzien van zware spanten inplaats geschiedenisboek in hout en steen, blijft op keuken te plaatsen, zodat het lijkt of het mo- van sparren. In het achterste dakvlak zijn de oorspronkelijke spanten al eens vervangen door overbodig geworden telefoonpalen. “Want”, zegt Rik, “scheef stond ie wel, toen ik er in 1999 aan begon”. Daar is na het zorgvuldig aanbrengen van een palenfundering niks meer van waar te nemen. De dakconstructie oogt recht en dit gemeentelijk monument heeft de sfeer van een boerenkathedraal. Het dubbele vierkant met rechte stijlen, de zwingen en het overstek van 21/2 meter ogen enorm. Een hoogte van 15 meter en de vier- kantmaat van 8 x 8 m geeft op de grond een oppervlak van 18 bij 20 m. Details genoeg, zoals de binnenkant van de gemetselde top- gevel waarvan het grote raam uitkijk biedt tot Heemskerk. De nieuw opgemetselde schoor- steen, waarop buiten de ronde schoorsteen rust. Of de opmerkelijk zware houten beugels die ruim boven elkaar tegen de vierkantstijlen zijn gespijkerd, waartussen steeds ‘een treetje’ hoger planken geklemd konden worden voor het nog hoger opsteken van de tas hooi. Of die ene plank van 130 bij 25 cm met welgeteld 16 gelijke gaten, waarvoor diende die? (zie ook elders in dit blad). Wat een stolp en wat een

creatieve doorzetters. Echte leeuwen! ▲ GROENTJES MART FOTO'S:

ZONDER STOLPEN ZOU NOORD-HOLLAND NOORD-HOLLAND NIET MEER ZIJN ZONDER STOLPEN ZOU NOORD-HOLLAND NOORD-HOLLAND NIET MEER ZIJN 12 13 Boer&Jongens PRONK BOUWT MET Wijndel Jongens (1943-2010) legde het MEERWAARDE boerenleven vast in vele kenmerkende facetten. Met deze aflevering nemen we in dit Jaar van de Stolp gepast afscheid van de zeer gewaardeerde rubriek.

Ongeveer ter hoogte van de legendarische Dikke Paal van Winkel (gerestaureerd in 1990) op de hoek van de Westfriesedijk en de N239 (anders gezegd: hoek Ooster- en Groetpolder) stond deze zwaar vervallen stolpboerderij. ’t Ken lang an, zeggen de Westfriezen, maar ook ’t is ienmaal wel. Dat is feitelijk de korte versie van het verhaal over deze ‘afgekloven’ stolp en hou daarbij de legendarische boeren- wijsheid Een stolp staat 100 jaar en een stolp hangt 100 jaar in gedachten. PRONK BOUW BV Aan de Boezem nieuwbouw verbouw onderhoud Wijndel Jongens fotografeerde deze stolpruïne WIJNDEL JONGENS FOTO: in 1992 aan de westelijke oever van de Ring- sloot, het meest noordelijke deel van de in de hangt in slierten af. Vierkant en dakconstructie met een eenvoudige schuur. Aan het eind van 15e eeuw gegraven zuid (Rustenburg) -noord hebben meer weg van de röntgenfoto van een het Jaar van de Stolp lijkt het de Boerderij- enstichting goed op deze manier de aandacht Machinestraat 2, postbus 20, 1749 ZG Warmenhuizen (Aartswoud) lopende uitwatering die als houten borstkas. De algehele situatie is deso- Telefoon (0226) 391374, fax (0226) 392032 Langereis bekend staat. Toen goed zichtbaar laat. En dat is ondertussen gebleken. Op de te vestigen op het voortdurend verdwijnen E-mail: [email protected], website: www.pronkbouw.nl vanaf de provinciale weg, maar nog beter plek van voorheen familie Klomp (?) is niet van stolpen uit Noord-Holland met deze tries- wandelend vanaf de Weelkade aan de andere alleen de bouwval gesloopt, maar verdween te maar prachtige foto juist als voorbeeld van kant van de Langereis en via Aartswoud is te ook de stolp als karakteristiek model van de inspiratie voor behoud. Tegelijkertijd gebruiken bereiken of via de Groene Pade vanuit Hoog- Noord-Hollandse landelijke bouwkunst en als wij dit bijzondere beeld van een stolp in verval woud. De punt is al lang van het piramidale gidsgebouw van de agrarische geschiedenis om het einde van deze langjarige serie Boer & dak, een getimmerde noodvoorziening op de voorgoed uit beeld. Om moverende redenen Jongens te markeren. dekbalken dient als platte paraplu. Het riet is uiteraard. Op het huidige adres Boezem 4 grotendeels van de dakvlakken gewaaid of staat thans een woonhuis zonder opsmuk WJ/WM ▲ kijk voor het stolpenwinkelstolpenwinkelst InBoerderijboeken september j.l. verscheen het fraaie boek- grootste Naam: werk ‘Kijk op Boerderijen’. Een op de gelijknamige olpenwinkelstolpenwinkelstol Adres: serie in het blad Landleven gebaseerde uitgave. penwinkelstolpenwinkelstolpe aanbod Postcode en woonplaats: Arjan Wijnstra is de samensteller en foto- graaf. Zo komen o.a. de ronde schoorstenen, nwinkelstolpenwinkelstolpenw stolpen dakspiegels en dakpankapbergen in fraai inkelstolpenwinkelstolpenwinIk bestel hierbij: (bestellingen inclusief verzendkosten) geillustreerde artikelen aan bod. Voorts repor- in noord- tages over specifieke eigenaardigheden van € kelstolpenwinkelstolpenwinkel… ex. Houten Boerenhekken op kaart, set van 8 kaarten à 10,- boeren en boerderijen in andere delen van … ex. boek Noord-Hollandse Boerenhekken à € 17,50

stolpenwinkelstolpenwinkelstbestelbon holland op het land. Vaaltschuren in de Achterhoek, eiken- www.klavermakelaardij.nl gaarden in Twente en bovendien typerende olpenwinkelstolpenwinkelstol… ex. kaarten en boek Houten Boerenhekken samen € 22,50 details als geveltekens, bijzondere deuren, € opvallende kozijnen en schuren, hooibergen penwinkelstolpenwinkelstolpen... ex. boek De Stolp te Kijk à 19,50 en bakhuisjes. winkelstolpenwinkelstolpenwi Snel bestellen want tot 31 december 2013 Uw bestelling wordt zo snel mogelijk uitgevoerd, echter kunnen wij geen vastgestelde sterk in o.a. € 19,95 ( i.p.v. 24,95 plus) zonder verzendkosten. nkelstolpenwinkelstolpenwinklevertijd garanderen. Trambaan 12 144 pagina’s, 22,5 x 28 cm. 1733 AX Nieuwe Niedorp vierkant achter uw stolp elstolpenwinkelstolpenwinkel traditionele kapconstructies Bij: www.boerderijboekwinkel.nl | T: 0226 414 008 F: 0226 414 009 architectenburo ir henri leloup bv (info@boerderijboekwinkel). Verdronkenoord 47-49 n 1811 BB Alkmaar stolpenwinkelstolpenwinkelst warder 132 1473 ph warder ▲ Uitknippen of kopie maken en in een gefrankeerde envelop opsturen naar: tel. 0299 - 401 380 T 072 520 09 63 n M 06 222 232 53 Groot Boerderijenboek: zie pagina 9. www.klavermakelaardij.nl www.leloup.nl [email protected] n www.ajvbouw.nl olpenwinkelstolpenwinkelstolSecretariaat Boerderijenstichting Noord-Holland, Schapenlaan 20, 1862 PW Bergen. penwinkelstolpenwinkelstolpestolpenwinkel Per e-mail: [email protected] nwinkelstolpenwinkelstolpenw inkelstolpenwinkelstolpenwink 14 15

aangevoerd en dan werd het hooi vandaar via de darsdeuren het vierkant binnen gesleept. Nieuwbouwstolp in Kiek 26 Daar tussen de vierkantstijlen kwam de tas Uit de fotoboeken van Betty Laan kwam de hooi te liggen. Beschut tegen regen en wind Eenigenburg oplossing van het vraagstuk van de vorige om het vee de hele winter lang van voer te Kiek. Die dorpsstolp met mooie details is de kunnen voorzien. Want de melkproductie familieboerderij van Laan aan de Kerkebuurt moest gecontinueerd. 210 in Berkhout, nu bewoond door Gerrit Kater. De noklijn toont een stolpboerderij met een Ook Jan Peereboom uit dat Westfriese lintdorp dubbel vierkant. Het schuurtje aan de water- AANNEMERSBEDRIJF WEST-FRIESLAND herkende de boerderij en op zijn verzoek is de kant ontneemt ons het zicht op achter- en foto voor aanvulling in de documentatie van zijgevel met daarachter de lange regel, de de Historische Vereniging opgenomen. Dirk koestalling. Achter het dak van de schuur Schuijtemaker, de ons bekende en gewaar- piekt het puntdak van een vijzelberg, nog zijn deerde allesweter uit Grosthuizen, liet (via typische manier om hooi droog op te kunnen Dr. Nuyensstraat 20 • 1617 KC Westwoud • www.awfbouw.nl zijn kleinzoon Lourens) berichten dat hij de slaan voor de winter. Het dak van een vijzel- familie Laan goed gekend heeft en wist ook al berg kan namelijk langs vier palen op en neer FOTO: MART GROENTJES MART FOTO: snel de locatie te traceren. worden gehesen naar gelang de hoeveelheid Onderlinge Verzekeringsmaatschappij hooi. De stolpboerderij is verder volledig riet- Hans Raap, van Wieringen, wees ons op de gedekt, de schuur draagt een eenvoudig rood nieuwbouw van een stolp in Eenigenburg. De Veenhoop pannendak. Op het rechter dakvlak van de ‘’Reeds vele jaren zijn zowel mijn broer en stolp steekt een schoorsteen omhoog. Een schoonzus als wijzelf lid van de Vrienden van Kiek 27 (houten?) pyloon bekroont de dakpunt waar de stolp. Mijn broer overleed helaas in 2007 vorsten en nok bij elkaar komen. Alweer zo’n en mijn schoonzuster heeft recent de ligboxen- Speciaal voor de brandverzekering karakteristiek detail dat je op een piramidaal stal laten slopen in het kader van de regeling van rietgedekte panden. stolpdak kunt aantreffen. Ruimte voor ruimte. Ze laat ervoor in de Goede voorwaarden met lage premies. plaats een stolp bouwen als woonhuis, flink

Voorbeeld: brand-/stormverzekering woonboerderij steen/riet Landschappelijke weerspiegeling van afmetingen: 14,5 bij 15 meter. Op 7 november o o vanaf € 1,60 /oo en woning steen/schroefriet vanaf € 0,80 /oo. Het donkergroen van de schuurwanden en de is het vierkant op de poeren geplaatst. darsdeuren contrasteren met het bleke groen Een prachtig gezicht’’. Architect Jan Kramer, Hoornseweg 2, 1687 ND WOGNUM, telefoon 0229 57 22 57 van de weilanden. De bomen achter, naast en één van de bouwmeesters (voor overige, zie www.ovmdeveenhoop.nl, [email protected] voor de stolpboerderij tonen als een groene de linkerpagina's) die Noord-Holland naar ons decoratie, enorme tuilen van inheems blad. idee verantwoord mooier maken. ▲ Houtinsectenbestrijding I Zwamsanering I Houtrestauratie I Vochtwering Het polderlandschap is verder angstwekkend leeg, geen mens, geen koe, geen vogel te be- Conserveert & Herstelt Hout Verdrijft Vocht Gratis control e HHMK COLLECTIE FOTO: kennen. Op de horizon een lange, lage bomen- op aantasting Kiek 27. Schilderij van S.Kok met onbekende locatie. rij als die van een centrale dorpsstraat in een Te koop: Poppenstolp lintbebouwing op het Noord-Hollandse platte- Meer dan 50 jaar U heeft gelijk. Deze kiek is helemaal geen foto, land. De magere kerktoren rechts van de stolp maar een schilderijtje. Klopt allemaal, maar lijkt dat beeld te bevestigen, als een weifel- “De grootste vriend van de Stolp” het is wel een onovertroffen beeld van een achtig opgestoken vinger vooral op zichzelf op het gebied van houtworm en boktorbestrijding en herstel dot van een stolpboerderij aan het water en … wijzend. Ik ben er ook nog. Hier sta ik. Dat in een lijst. Bovendien is het doek figuratief soort dingen. van rotte balkgedeelten met epoxytechniek. en naar de natuur geschilderd waardoor een Grijze luchten spannen een beklemmend wol- waarheidsgetrouw beeld ontstaat, wat op een kendek boven de eenzame stolp. Beklemtoont Amsterdam Z.O. Amsterdam Utrecht Bussum ‘s-Hertogenbosch BEL: Heerhugowaard 072 5741856 Tevens vestigingen in Assen en Alphen a/d Rijn www.vanlierop.nl schilderij vanzelfsprekend niet zo hoeft te de bescherming van het stormvaste en water- ISO 9001, VCA* & KOMO gecertificeerd. Lid NVPB. 50 jaar ervaring. Schriftelijke garantie. zijn. De schilder kan naar believen of vanwege dichte puntdak. Een hoeve om te schuilen. www.weijntjes.nl de compositie allerlei zaken weglaten of juist De weerspiegeling in het water van de vaart toevoegen of kleurstellingen wijzigen. Maar … van het roeibootje, de stolp en de betonnen FOTO: FRANS BUISSINK FRANS FOTO: Middenweg 28 te Noordbeemster mestsilo lijkt van een totaal andere dimensie. Geheel gerenoveerde riet gedekte stolp met geweldig daglicht, veel ruimte en een mooie vide. De Aan het water Door het gebruik van lichtere, blauwe toetsen Nog nooit eerder te koop aangeboden, een stolpboerderij is een prachtige mix van oud en modern. Er is een zeer complete Siematic keuken Maar dat is op het afgebeelde schilderij lijkt het vertrouwd geworden polderbeeld poppenstolp, d.w.z. een stolp op schaal 1:20 met luxe inbouwapp. van Miele en Boretti en 3 luxe badkamers, waarvan er 2 in 2010 volledig zijn verbouwd. Overal dubbel glas, alarminstallatie, mechanische ventilatie, vloervw. op de begane -Kiek 27 van december 2013- absoluut niet het ineens vreemd exotisch en krijgt een neiging uitgevoerd als poppenhuis, dat al vele jaren grond. Buiten is er een grote overdekte veranda (24 m2), hobby schuur/annex berging, een car- geval. De schilder die duidelijk met S. Kok tot zweven. Waar naar toe is dan de vraag. tot groot kinderplezier heeft dienst gedaan. port, een moestuin met kas en een boomgaard. signeerde, maakte het doek met een stolp- Dit fraaie en nog puntgave model is thans boerderij aan het water in 1973. In kleur en ????? vrijgekomen op de markt. Direct te aanvaar- Woonoppervlakte: 445 m² Inhoud: 1.750 m³ dat is ook wat waard. Het eerste wat opvalt is Maar de eerste vraag is en blijft als van ouds: den. Maten 100 x 100 cm, hoog incl. vierkant Perceeloppervlakte: 5.630 m² Vraagprijs: € 899.000,- k.k. dat de stolp haaks op de vaart is gesitueerd wie weet meer over deze prachtig geschilderde en piramidaal stolpdak 100 cm. Te bevragen met de darsdeuren ook aan de waterkant. Dat stolpboerderij in een watervol polderland, en bij W. Messchaert, T 0224-533132. Eventuele betekent dat de stolp via het water ontsloten wie weet en passant meer over de schilder bezichtiging in de Laurenskerk te Kolhorn, Tel. 0299 - 68 37 68 was (of nog is). Dat de wintervoorraad hooi S. Kok. Reacties als altijd en onverwijld naar waarna openbare biedingen o.l.v. makelaar Middenweg 152 - Middenbeemster via de vaart en waarschijnlijk in pramen werd het secretariaat. Geert Klaver. ▲ www.trompgarantiemakelaars.nl ZONDER STOLPEN ZOU NOORD-HOLLAND NOORD-HOLLAND NIET MEER ZIJN 16 Stolpen in het nieuws Uit het Noordhollands Dagblad, verzameld door Ed Dekker, journalist.

Gezocht: investeerders om een stolp in Ook nieuwbouw in Barsingerhorn. Deze stolp Opperdoes te verbouwen tot zorgboerderij. krijgt een kap van ronde sparren. Net als Ruimte voor 20 tot 25 mensen. Stolp staat al vroeger. Werken met vaste maten kan dus lang te koop. niet. ‘Alles zelf uitmeten’. GROENTJES MART FOTO:

Het dubbele vierkant van een verbrande stolp Krakkemikkige stolpen stralen voor sommigen in Wervershoof moet worden verlost van een een zekere charme uit. Zie de jonge website Stolpencuriosa brandlaag van anderhalve centimeter. Daarna www.bouwvallen.eu. Met ook een wankelen- In deze rubriek komen curieuze stolpen aan volgt herbouw. de stolp in Zuidermeer. bod. Een blik in onze Beeldbank www.boerde- rijenstichting.nl) levert van zo’n 5.500 stolpen Stolp De Swanenplaats in Venhuizen (370 jaar Geniet van stolpenhistorie en koop het boek info en beeld op. Ook curieuze zoals deze in oud, rijksmonument) verliest een bijzondere ‘Heiloo onder dak’. Met daarin veel verhalen Oudesluis, verbouwd tot bijna een hele wijk. ▲ functie. Wijngaard Westfriesland stopt er als over en beelden van (verdwenen) stolpen, bedrijf. renteniershuizen en andere panden.

Honderdtwintig dagen zijn uitgetrokken voor De opknapbeurt van een oude stolp in Westfries kwartet de bouw in Tuitjenhorn. Een nieuwe stolp Julianadorp (manege van zorgcentrum) Het Westfries Genootschap brengt een kwar- komt op vrijwel dezelfde plek als een gesloopte verloopt met militaire precisie. Het is een tetspel met Westfriese thema’s op de markt. - die jaren opslagruimte was. dankbare oefening voor marinemensen. Met uiteraard de Westfriese stolpboerderij. € 5,95 (afhaalprijs) in de winkel van het Een gloednieuwe woonstolp verrijst in Drie woningen en een Bed & Breakast komen Genootschap, Dal 3 in Hoorn T 0229-217121 of Eenigenburg. ‘Mooi werk, zelf zo’n vierkant op het terrein van een te slopen stolp in via E [email protected]. ▲ maken’, zegt de aannemer. De oplevering is Purmerend. Het nieuwe complex krijgt een komend voorjaar (zie ook pag.15). stolpachtige uitstraling.

Nieuw voor oud in Opmeer. Een complex voor Een bijzondere expositie in Zuidermeer. In wonen en werken krijgt de stijl van een te museum De Anloup zijn zeker 225 Kerststallen slopen stolp vlakbij - maar dan groter. Met te zien. Op zolder is een ouderwets dorp ruime parkeergelegenheid. vrijwel geheel nagebouwd.

In Edam overleed architect Klaas Boschma. De gemeenteraad van Zeevang ging akkoord

Voorheen ook regio-architect in de provincie met de sloop van een stolp in het dorpslint GROENTJES MART FOTO: Noord-Holland voor Rijksdienst Monumen- van Hobrede voor vier nieuwbouwwoningen. Op de zolder van de Binnenkijkerstolp vonden wij een tenzorg en Stichting Historisch Boerderij- Daarmee gaat opnieuw een authentiek en typische plank. Waarvan de gaten ons voor een raadsel onderzoek. karakteristiek dorpsbeeld verloren. ▲ zetten. Eierrek? Ballenspel? Wie weet het? ▲

Nieuwsbrief nr. 75 van de Boerderijen- Het bestuur van de Boerderijenstichting Noord- Advisering stichting Noord-Holland ‘Vrienden van de Holland ‘Vrienden van de stolp’: Het is voor leden mogelijk adviezen m.b.t. stolp’, december 2013. constructief-technische cq esthetische aspecten Evert Vermeer (voorzitter) en onderwerpen over boerenerven ‘op locatie’ Secretariaat: Schapenlaan 20, Larixplantsoen 15, 1702 XG Heerhugowaard te verstrekken. 1862 PW Bergen, telefoon 072 - 581 68 88 Mart Groentjes (secretaris) Voor een dergelijk advies wordt een bijdrage van (ma t/m vr 10 - 12.30 uur), Schapenlaan 20, 1862 PW Bergen € e: [email protected] 90,- (all-in) in rekening gebracht. website: www.boerderijenstichting.nl Evert Barendrecht (penningmeester) Bouwkundig adviseur: Piet Tamis. Jan Greshoffstraat 20, 1822 JC Alkmaar IBAN: NL69INGB0000338181 t.g.v. Boerderijen- Verzoeken om advies te richten aan het secretariaat: stichting Noord-Holland, Alkmaar. Willem Messchaert (perscontacten, vierkant- Schapenlaan 20, 1862 PW Bergen deling) Kerkepad 12, 1767 CJ Kolhorn e: [email protected] Redactie: Mart Groentjes en Zie ook onze website: www.boerderijenstichting.nl Willem Messchaert Melanie Balledux, Warmenhuizen Joop van Diepen, Oosterblokker De nieuwsbrief verschijnt 4 maal per jaar. Grafische verzorging en advertenties: Sander Douma, Schermerhorn ISSN 1566-8843 Elise Bon en Carla Buijsman Wilma Eelman, Den Burg Te weten ipsis b.v., Zwaag (0229 - 27 27 00) Maarten Koning, De Goorn Henk de Visser, Oudorp • Lidmaatschap van de Vrienden van de stolp is Druk: Meco Offset, Zwaag € Anneke Zandt, Twisk 15,- per jaar (meer mag). Oplage: 2.050 exemplaren Peter van Zutphen, Anna Paulowna • Geef tijdig eventuele adreswijziging door!

ZONDER STOLPEN ZOU NOORD-HOLLAND NOORD-HOLLAND NIET MEER ZIJN