Mapa akustyczna miasta stołecznego Warszawy
Ze stanem na 2016 r.
- część opisowa –
NR WERSJI: 2.0 NR KOPII: 1 DATA: 21.07.2017 r.
ZAMAWIAJĄCY: WYKONAWCA: Konsorcjum firm: Miasto Stołeczne Warszawa Plac Bankowy 3/5 BMTcom Sp. z o.o. 00-095 Warszawa ul. Kościerska 7 80-328 Gdańsk
Svantek Sp z o.o. ul. Strzygłowska 81 04-872 Warszawa
PVO Sp. z o.o. ul. Kościerska 7 80-328 Gdańsk
Warszawa 2017 MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
[Strona pusta]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 2
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Spis treści
1. Wstęp ...... 7 2. Informacje wprowadzające ...... 8 2.1. Umowa ...... 8 2.2. Podstawy prawne realizacji mapy akustycznej ...... 9 2.3. Wyjaśnienie ważniejszych terminów specjalistycznych ...... 10 3. Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie ...... 15 3.1. Ogólny opis terenu ...... 15 3.2. Charakterystyka użytkowania terenu ...... 17 3.3. Uwarunkowania akustyczne ...... 19 3.4. Identyfikacja i charakterystyka źródeł hałasu ...... 22 3.4.1. Drogi ...... 22 3.4.2. Sieć tramwajowa ...... 24 3.4.3. Sieć kolejowa ...... 26 3.4.4. Transport lotniczy ...... 28 4. Dane wejściowe dla obliczeń mapy akustycznej ...... 30 4.1. Źródła danych...... 30 5. Zestawienie wyników badań wykorzystanych w opracowaniu mapy akustycznej ...... 31 6. Metody wykorzystane w opracowaniu ...... 32 7. Zestawienie wyników mapy akustycznej ...... 33 7.1. Dane przekazywane Komisji Europejskiej ...... 42 7.2. Analiza pionowego rozkładu hałasu na elewacjach budynków ...... 44 8. Informacja o wcześniejszych mapach akustycznych i programach ochrony środowiska przed hałasem ...... 47 9. Analiza trendów zmian stanu akustycznego środowiska ...... 48 9.1. Hałas drogowy...... 49 9.2. Hałas kolejowy ...... 51 9.3. Hałas tramwajowy ...... 53 9.4. Hałas przemysłowy ...... 54 9.5. Hałas lotniczy ...... 57 10. Efekty wynikające z podejmowanych uprzednio działań zakresie ochrony środowiska w odniesieniu do programów ochrony środowiska przed hałasem i działań o charakterze lokalnym ..... 59 11. Przyszłe zamierzenia mogące wpłynąć na klimat akustyczny miasta ...... 61 12. Wnioski dotyczące działań w zakresie ochrony przed hałasem ...... 62 12.1. Wielkości wpływające na poziom hałasu ...... 62 12.2. Sposoby ograniczania hałasu drogowego ...... 63 12.3. Sposoby ograniczania hałasu szynowego ...... 64 12.4. Sposoby ograniczania hałasu przemysłowego ...... 65 12.5. Sposoby ograniczania hałasu lotniczego ...... 65 13. Streszczenie ...... 66 Spis Tabel ...... 72 Spis Rysunków ...... 73 Bibliografia ...... 74
Załączniki - płyty DVD nr: 01 (1 egz.) - zawiera: (1) raport końcowy z realizacji Etapu II (doc, pdf) oraz (2) mapy imisyjne, emisyjne, różnicowe i wrażliwości w formatach cna oraz pdf, jpg w skali 1:10000 dla całej Warszawy oraz 18 dzielnic. 02 (1 egz.) - zawiera: (1) mapy wskaźnika M, osób eksponowanych na hałas i pozostałe, (2) warstwy zasięgów poziomów hałasu (shp); (3) wyniki wszelkich pomiarów uzyskanych przez Wykonawcę; (4) materiały wdrożeniowe; (5) materiały sprawozdawcze do KE oraz (6) materiały z prezentacji mapy akustycznej. 03, 04 i 05 (po 1 egz.) - zawierają KOMPONENT wraz z dokumentacją powykonawczą (doc, pdf). 06 i 07 (po 25 egz.) - zawierają (1) raport końcowy z realizacji Etapu II (doc, pdf) oraz (2) wszystkie mapy. 08 i 09 (po 3 egz.) - zawierają materiały do przekazania właściwym organom wymienionym w art. 120 ustawy Poś.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 3
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Historia dokumentu:
Nr Data wersji Podsumowanie zmian wersji 1.0 2017-04-24 Utworzenie dokumentu.
1.1 2017-05-05 Rozdział 7 - Poprawienie i uzupełnienie statystyk Rozdział 8 - Uzupełnienie 2.0 2017-07-21 Poprawki i uzupełnienia w całym dokumencie
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 4
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Wykaz zastosowanych skrótów: dB - Decybel f - Częstotliwość Hz - Herc – jednostka miary częstotliwości [s-1]
LAeq - Równoważny poziom hałasu
LAeqD - Równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6:00 do godz. 22:00 dla jednej doby w roku) wyrażony w dB
LAeqN - Równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22:00 do godz. 6:00 dla jednej doby w roku) wyrażony w dB
LDWN - Długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6:00 do godz. 18:00), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18:00 do godz. 22:00) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22:00 do godz. 6:00)
LAE - Poziom ekspozycji hałasu
LAeqt - Równoważny poziom dźwięku dla przedziału czasu t
LN - Długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 22.00 do godz. 6.00) m - Ilość mieszkańców M - Wskaźnik określony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz.U. Nr 179 poz. 1498)
Lp - Poziom ciśnienia akustycznego MPZP - Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego NMT - Numeryczny Model Terenu Poś - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (t,j. Dz.U. 2017 poz. 519) SUiKZP - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego OPZ - Opis przedmiotu zamówienia
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 5
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
[Strona pusta]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 6
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
1. Wstęp
Mapa akustyczna stanowi diagnozę klimatu akustycznego danego obszaru. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t,j. Dz.U. z 2017 r., poz. 519), starosta jest zobligowany do wykonywania mapy akustycznej miasta w cyklach pięcioletnich. Poprzednie mapy akustyczne zostały opracowane w latach: 2007 i 2012. Opracowanie Mapa akustyczna miasta stołecznego Warszawy w swojej treści zawiera wszystkie elementy wymagane ustawą Poś, rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz.U. z 2007 r., Nr 187, poz. 1340) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz.U. 2002 r., Nr 179, poz. 1498). Mapa akustyczna pozwala na ocenę hałasu emitowanego do środowiska przez różne grupy źródeł. Podstawowym celem mapy akustycznej jest:
identyfikacja istniejącej sytuacji akustycznej na badanym obszarze,
wyznaczenie rejonów, na których wystąpiło przekroczenie wartości dopuszczalnych hałasu w środowisku (tzw. rejonów konfliktów),
oszacowanie liczby mieszkańców narażonych na ponadnormatywny hałas w poszczególnych obszarach miasta,
oszacowanie możliwych zmian klimatu akustycznego w związku z opracowanym programem ochrony środowiska przed hałasem. Mapa akustyczna składa się z dwóch części: opisowej i graficznej. Na część graficzną składa się zestaw map obrazujących rozkład długookresowych średnich poziomów dźwięku A dla pory dzienno-wieczorowo-nocnej (wskaźnik LDWN) oraz nocnej (wskaźnik LN). Każdy z tych wskaźników został obliczony dla pięciu rodzajów źródeł hałasu: drogowego, kolejowego, tramwajowego, przemysłowego i lotniczego. Otrzymane wyniki porównano z wynikami mapowania w roku 2012. Opracowano oprogramowanie komponentu pozwalającego na oglądanie rozkładów hałasu na elewacjach poszczególnych budynków chronionych akustycznie i przygotowano stosowną bazę danych z informacjami dla m.st. Warszawy. Wyniki mapy akustycznej dostępne są dla wszystkich mieszkańców Warszawy poprzez portal internetowy Urzędu m.st. Warszawy.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 7
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
2. Informacje wprowadzające
2.1. Umowa
Opracowanie wykonane zostało na podstawie umowy Nr OŚ/B/III/1/11/U-80/16-18 podpisanej w dniu 07.09.2016 r. pomiędzy Zamawiającym: Miastem Stołecznym Warszawy, a Wykonawcą: konsorcjum firm BMTcom Sp. z o.o., Svantek Sp z o.o. PVO Sp. z o.o. na sporządzenie: „Mapy akustycznej miasta stołecznego Warszawy”. Przedmiot umowy obejmuje również aktualizację opracowania: „Program ochrony środowiska przed hałasem dla m. st. Warszawy".
Dane kontaktowe:
Jednostka odpowiedzialna za realizację mapy: Miasto Stołeczne Warszawa Biuro Ochrony Środowiska Plac Bankowy 2 00-095 Warszawa Tel: 22 443 25 01 Faks: 22 443 25 02 E-mail: [email protected]
Podmiot wykonujący mapę: BMTcom Sp. z o.o. ul. Kościerska 7 80-328 Gdańsk Tel: 58 345 00 39 Faks: 58 552 20 19 E-mail: [email protected]
Svantek Sp z o.o. ul. Strzygłowska 81 04-872 Warszawa Tel: 22 51 88 320 Faks: 22 51 88 312 E-mail:[email protected]
PVO Sp. z o.o. ul. Kościerska 7 80-328 Gdańsk Tel:789 021 658 Faks: 58 727 98 88 E-mail: [email protected]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 8
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
2.2. Podstawy prawne realizacji mapy akustycznej
1) Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady Unii Europejskiej z dnia 25 czerwca 2002 r. odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku, 2) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t,j. Dz.U. z 2017 r., poz. 519), 3) Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 353), 4) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. z 2007 r., Nr 187, poz. 1340), 5) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r., poz. 112), 6) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie sposobu ustalania
wartości wskaźnika hałasu LDWN (Dz. U. z 2010 r., Nr 215, poz. 1414), 7) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2014 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. z 2014 r., poz. 1542), 8) Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. z 2011 r., Nr 140, poz. 824).
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 9
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
2.3. Wyjaśnienie ważniejszych terminów specjalistycznych
1. Ciśnienie akustyczne Ciśnienie akustyczne p definiuje się jako różnicę pomiędzy chwilową wartością ciśnienia atmosferycznego w przypadku występowania fali akustycznej, a średnią wartością ciśnienia w danym obszarze, w sytuacji braku fal akustycznych:
p(t)= P(t) – Patm gdzie: P(t) jest chwilową wartością ciśnienia atmosferycznego w przypadku występowania fali
akustycznej, natomiast Patm jest średnią wartością ciśnienia w danym obszarze, w sytuacji braku fal akustycznych. Wartość p(t) zmienia się w granicach: 10-5 Pa – dla dźwięków cichych; do 102 Pa – dla dźwięków głośnych. 2. Częstotliwość (f) Odnosi się do zjawisk okresowych lub występujących cyklicznie, takich jak fala dźwiękowa. Częstotliwość takiego zjawiska określa ile razy powtarza się ono w ciągu jednej sekundy. Jednostką częstotliwości jest Herc (Hz) odpowiadający 1 cyklowi na sekundę. 3. Decybel (dB) Jest to logarytmiczna jednostka miary równa 1/10 bela. Decybel nie jest związany z żadną konkretną wielkością fizyczną. W akustyce określa wartość 10 logarytmów o podstawie 10 ze stosunku kwadratu ciśnienia akustycznego wywołanego falą akustyczną do kwadratu ciśnienia odniesienia. 4. Dźwięk Fala akustyczna rozchodząca się w ośrodku sprężystym lub wrażenie słuchowe wywołane tą falą. Przyjmuje się, że człowiek słyszy dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 20 kHz. Drgania o mniejszej częstotliwości to infradźwięki, a o wyższej ultradźwięki. Fizycznymi aspektami dźwięków są: jego widmo, natężenie, długość trwania dźwięku i zmiany w czasie.
5. Hałas Hałasem nazywamy wszystkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe i szkodliwe dźwięki; jako szkodliwy dla życia i zdrowia hałas jest uznawany za ważny czynnik decydujący o jakości środowiska.
6. Krzywa korekcyjna A Krzywą korekcyjną A stosuje się, aby uwzględnić właściwości ucha ludzkiego (człowiek najlepiej słyszy w zakresie średnich częstotliwości, natomiast najgorzej dla niskich i wysokich). Definiuje się ją przez poprawki poprawki (w pasmach tercjowych). Wygląd krzywej korekcyjnej jest przedstawiony na rysunku 1.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 10
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Rysunek 1: Krzywa korekcji A
7. Mapa emisyjna Mapa charakteryzująca hałas emitowany z poszczególnych źródeł. W niniejszym opracowaniu jest to mapa rozkładu poziomu hałasu nie uwzględniająca ukształtowania terenu, budynków, tłumienności gruntu oraz innych obiektów stanowiących przeszkodę dla rozchodzenia się fali dźwiękowej. 8. Mapa imisyjna Mapa rozkładu poziomów hałasu emitowanego przez źródło.
9. Mapa wrażliwości hałasowej obszarów Mapa przestawiająca rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu na rozpatrywanym obszarze, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji, z odniesieniem do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub, w przypadku jego braku, do innych dokumentów planistycznych, w tym do opracowań ekofizjograficznych lub studiów zagospodarowania przestrzennego.
10. Mapa wskaźnika M Mapa wskaźnika M przedstawia stopień zagrożenia hałasem mieszkańców zamieszkujących obszary aglomeracji. Zgodnie z § 7 ust. 1. pkt 3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz.U. z 2002 r., Nr 179, poz. 1498) kolejność realizacji zadań programu na terenach mieszkaniowych ustala się zaczynając od terenów o najwyższej wartości wskaźnika M do terenów o wartości wskaźnika M najniższej.
11. Mapa terenów zagrożonych hałasem Mapa przedstawiająca przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku zwana czasem mapą konfliktów lub mapą różnicową. Mapę terenów zagrożonych hałasem należy sporządzać dla każdego ze źródeł oddzielnie.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 11
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
12. Wskaźnik LDWN Wskaźnik długookresowy wyrażony średnim poziomem dźwięku A w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6:00 do godz. 18:00), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18:00 do godz. 22:00) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22:00 do godz. 6:00):
1 0,1LD 0,1(LW 5) 0,1(LN 10) LDWN 10 log 12 10 4 10 810 24
gdzie:
LD – długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczany zgodnie z normą ISO 1996-2:1987, w ciągu wszystkich okresów dziennych w ciągu roku rozumianych jako przedział czasu od godz. 6.00 do godz. 18.00, LW – długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczany zgodnie z normą ISO 1996-2:1987, w ciągu wszystkich okresów wieczornych w ciągu roku rozumianych jako przedział czasu od godz. 18.00 do godz. 22.00, LN – długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczany, zgodnie z normą ISO 1996-2:1987, w ciągu wszystkich okresów nocnych w ciągu roku rozumianych jako przedział czasu od godz. 22.00 do godz. 6.00.
Wskaźniki hałasu LDWN i LN mają zastosowanie dla prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska (m.in. dla tworzenia map akustycznych) w odróżnieniu do wskaźników (poziomów) LAeqD i LAeqN , które służą do ustalenia i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby.
13. Poziom ciśnienia akustycznego Poziom ciśnienia akustycznego definiuje się jako:
p2 L 10log p 10 p2 o
gdzie:
-5 natomiast po = 2*10 Pa jest ciśnieniem odniesienia, a t jest czasem. Jednostką poziomu ciśnienia akustycznego jest decybel [dB]. Poziom ciśnienia akustycznego równy jest 0 dB, gdy średni kwadrat ciśnienia akustycznego równy jest ciśnieniu odniesienia.
14. Poziom LAeqD Równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6:00 do godz. 22:00) dla jednej doby w roku, wyrażony w dB.
15. Poziom LAeqN Równoważny poziom dźwięku A dla pory nocnej (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22:00 do godz. 6:00) dla jednej doby w roku, wyrażony w dB.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 12
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
16. Poziom dźwięku A Poziom dźwięku A definiuje się jako:
N 0.1Lpn Ln LpA 10log10 10 n1
gdzie ΔLn jest wartością poprawki wyznaczoną z krzywej korekcyjnej A.
17. Poziom ekspozycji na hałas Poziom ekspozycji hałasu jest wielkością, która charakteryzuje pojedyncze wydarzenie akustyczne (np. przejazd samochodu). Wielkość tą definiuje się jako: 1 t2 p 2 (t) L 10log A dt AE 10 2 t0 p0 t1 gdzie:
pA(t) - chwilowa wartość ciśnienia akustycznego A,
t2-t1 - ustalony przedział czasu wystarczający, aby uwzględnić wszystkie parametry zdarzenia akustycznego, -5 p0 - ciśnienie akustyczne odniesienia (2 10 Pa),
t0 - czas odniesienia równy 1s.
18. Równoważny poziom dźwięku A Definicja równoważnego poziomu dźwięku jest następująca: 1 T p 2 (t) L 10log A dt AeqT 10 T p 2 0 0 gdzie:
pA(t) - przebieg ciśnienia akustycznego w czasie skorygowanego według krzywej korekcyjnej A, -5 p0 - ciśnienie odniesienia (2 10 Pa), T - czas, dla którego określa się poziom równoważny. Poziom równoważny jest powszechnie stosowany w większości krajów świata do oceny jakości akustycznej środowiska. Najczęściej jest on mierzony z zastosowaniem charakterystyki
korekcyjnej A. Tak przeprowadzony pomiar dźwięku (hałasu) oznaczany jest symbolem LAeq i podawany w dB. Równoważny poziom dźwięku określa uśrednioną w czasie energię akustyczną niesioną przez falę dźwiękową.
19. Wskaźnik M Zdefiniowany jest dla określonego terenu w sposób następujący:
0.1L M 0.1 m (10 1)
gdzie:
ΔL = Lzm - Ldop – wielkość przekroczeń poziomu dopuszczalnego
Lzm – aktualna wartość poziomu dźwięku (zmierzona lub obliczona), dB
Ldop – wartość dopuszczalnego poziomu dźwięku, dB m – ilość mieszkańców na danym terenie.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 13
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
20. Obszar cichy w aglomeracji Obszar określony w drodze uchwały rady powiatu (zgodnie z art. 118b ustawy Prawo ochrony środowiska), na którym nie występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu
wyrażonych wskaźnikiem hałasu LDWN.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 14
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
3. Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie
3.1. Ogólny opis terenu
Miasto stołeczne Warszawa jest stolicą Polski, największym miastem kraju położonym w środkowo-wschodniej części Polski w województwie mazowieckim. Miasto zajmuje powierzchnię 517 km2 i zamieszkiwane jest przez około 1 736,5 tys. osób. Na terenie Warszawy znajdują się siedziby najważniejszych instytucji państwowych, w tym parlamentu (Sejmu i Senatu), Prezydenta RP, Rady Ministrów i innych władz centralnych. Miasto stołeczne Warszawa stanowi jedną gminę, mającą jednocześnie status miasta na prawach powiatu. Podzielona jest na 18 dzielnic: Bemowo, Białołęka, Bielany, Mokotów, Ochota, Praga Południe, Praga Północ, Rembertów, Śródmieście, Targówek, Ursus, Ursynów, Wawer, Wesoła, Wilanów, Włochy, Wola, Żolibórz (rysunek 2, tabela 3). Warszawa jest ważnym europejskim ośrodkiem gospodarczym, politycznym, naukowym i kulturalnym. Jest jednym z najszybciej rozwijających się miast w Polsce. Korzystnym elementem wpływającym na atrakcyjność miasta dla potencjalnych inwestorów jest dobra infrastruktura techniczna, a także wykwalifikowana kadra pracowników. Wiele firm krajowych i zagranicznych zakłada tutaj swoje przedstawicielstwa i oddziały. Warszawa jest położona nad środkową Wisłą, na Nizinie Środkowomazowieckiej na obszarze następujących mezoregionów Doliny Wisły: Równiny Warszawskiej (na lewym brzegu Wisły), Równiny Wołomińskiej (niewielki obszar na prawym brzegu). Dolinę Wisły budują, przede wszystkim tarasy rzeczne, czyli płaskie stopnie nachylone zgodnie ze spadkiem rzeki. W jej środku jest położony taras zalewowy, jego centralną część stanowi rzeka Wisła, a po jej obydwu stronach wznoszą się listwy stopni tego tarasu. Wyżej znajdują się listwy tarasów nadzalewowych. Na lewym brzegu powyżej Doliny Wisły położona jest Równina Warszawska, na prawym przylega do niej Równina Wołomińska.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 15
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Rysunek 2 Dzielnice m.st. Warszawy [Opracowanie własne]
Tabela 1 Dzielnice m.st. Warszawy – ludność, powierzchnia [Źródło: Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2016 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2016].
Gęstość Dzielnica Ludność zaludnienia Powierzchnia [os.] [os./km²] [km²] Bemowo 119113 4774 25 Białołęka 109062 1493 73 Bielany 131934 4080 32,3 Mokotów 218911 6180 35,4 Ochota 84280 8671 9,7 Praga-Południe 178309 7967 22,4 Praga-Północ 67279 5891 11,4 Rembertów 23812 1234 19,3
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 16
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Śródmieście 120091 7713 15,6 Targówek 123677 5106 24,2 Ursus 56490 6035 9,4 Ursynów 148385 3389 43,8 Wawer 72921 915 79,7 Wesoła 24073 1049 22,6 Wilanów 30703 836 36,7 Włochy 39940 1395 28,6 Wola 138462 7189 19,3 Żoliborz 49056 5792 8,5 Całe miasto: 1736498 3359,4 516,9
3.2. Charakterystyka użytkowania terenu
Charakterystyka zagospodarowania przestrzennych zawarta jest w podstawowym dokumencie planistycznym miasta Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy uchwalonym przez Radę m.st. Warszawy Uchwałą nr LXXXII/2746/2006 z dnia 10 października 2006 r., zmienione Uchwałą nr L/1521/2009 z dnia 26 lutego 2009 r., uzupełnioną Uchwałą nr LIV/1631/2009 z dnia 28 kwietnia 2009 r., ponownie zmienioną Uchwałą nr XCII/2689/2010 z dnia 7 października 2010 r., Uchwałą nr LXI/1669/2013 z dnia 11 lipca 2013 r. oraz Uchwałą nr XCII/2346/2014 z dnia 16 października 2014 r. Graficzny obraz struktury funkcjonalnej miasta pokazano na rysunku 3.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 17
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Rysunek 3 Struktura funkcjonalna miasta [Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy]
W Warszawie można wyróżnić następujące obszary:
obszar śródmiejski obejmujący dzielnice: Śródmieście, Żoliborz, Ochota, Mokotów, Wola oraz Praga Południe i Praga Północ, w tym obszar historycznego centrum, obejmujący Stare i Nowe Miasto wraz z zabudową wzdłuż Krakowskiego Przedmieścia i Nowego Światu;
obszary koncentracji wielorodzinnej zabudowy mieszkaniowej położonej w dzielnicach: Bielany, Bemowo, Ursynów i Targówek oraz częściowo na terenach Białołęki (Tarchomin), Pragi Południe (Gocław) i Mokotowa (Sadyba, Stegny, Czerniaków, Służew). W skład tego obszaru zaliczono również Włochy i Ursus;
obszary koncentracji funkcji produkcyjno-usługowych i magazynowo-składowych;
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 18
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
obszary zabudowy jednorodzinnej i wielorodzinnej niskiej Wawra, Wesołej, Wilanowa i Rembertowa oraz w znacznej mierze Białołęki. Zabudowa ta występuje, także w części peryferyjnej dzielnic, Bemowo, Włochy i Ursynów. Najwyższy odsetek w strukturze powierzchni geodezyjnej miasta według kierunków wykorzystania (Przegląd statystyczny Warszawa 2016) zajmują grunty zabudowane i zurbanizowane (55,9%). Najmniejsza powierzchnia przypada na użytki ekologiczne (13 ha). Wśród gruntów zabudowanych i zurbanizowanych największy udział stanowią tereny mieszkaniowe (33,2%) i tereny komunikacyjne (28,3%). W strukturze użytków rolnych zajmujących 22,3% powierzchni geodezyjnej miasta, najwięcej zajmują grunty orne (74,6%). Drugą co do wielkości podgrupę stanowią łąki i pastwiska trwałe zajmujące 2161 ha, tj. 18,7% użytków rolnych.
Rysunek 4 Struktura powierzchni geodezyjnej według kierunków wykorzystania w 2016 r. [Źródło: Przegląd statystyczny Warszawa 2016]
3.3. Uwarunkowania akustyczne
Całkowita powierzchnia miasta objęta obowiązującymi planami zagospodarowania przestrzennego wynosi ok. 18 766 ha, co stanowi ok. 36,28% obszaru Warszawy. W trakcie realizacji jest 216 procedur sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obejmujących ok. 17 745 ha (ok. 34,31% powierzchni miasta). Zgodnie z polskimi przepisami ochroną akustyczną objęte są tzw. obiekty oraz tereny wrażliwe na hałas, dla których ustala się wartości dopuszczalne poziomu hałasu. Dopuszczalne wartości poziomów hałasu określa obecnie Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r., poz. 112).
LDWN i LN, wskaźniki stosowane do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem;
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 19
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
LAeqD i LAeqN, wskaźniki stosowane do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby.
Tabela 2 Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne. Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w dB Pozostałe obiekty i działalność Drogi lub linie kolejowe będąca źródłem hałasu LDWN LN LN Lp. Rodzaj terenu LDWN przedział przedział czasu przedział czasu przedział czasu czasu odniesienia odniesienia równy odniesienia odniesienia równy wszystkim wszystkim dobom równy wszystkim równy wszystkim dobom w roku w roku porom nocy porom nocy 1 2 3 4 5 6 a) strefa ochronna „A” uzdrowisk 1 50 45 45 40 b) Tereny szpitali poza miastem a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub 2 czasowym pobytem dzieci i 64 59 50 40 młodzieży c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy 3 68 59 55 45 zagrodowej c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo usługowe Tereny w strefie 4 śródmiejskiej miast powyżej 70 65 55 45 100 tys. mieszkańców
Uwarunkowania akustyczne dotyczące użytkowania terenów są opisane w następujących dokumentach: 1) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy uchwalonym przez Radę m.st. Warszawy Uchwałą nr LXXXII/2746/2006 z dnia 10 października 2006 r. z późn.zm. 2) Obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Studium jest dokumentem określającym ramy długofalowej polityki przestrzennej dla całego obszaru m.st. Warszawy. Ustalenia Studium uszczegóławiane są w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, które określają zasady kształtowania przestrzeni poszczególnych części miasta. Zadaniem Studium jest wskazanie takich rozwiązań planistycznych, które wpłyną na poprawę jakości życia mieszkańców, również poprzez zmniejszenie stopnia występujących na terenie
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 20
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Warszawy uciążliwości, w tym hałasu. Obok wskazania rejonów przekroczeń dopuszczalnych norm hałasu komunikacyjnego, w dokumencie podkreślono problem hałasu lotniczego. Wśród działań, które mogą wpłynąć na zmniejszenie hałasu komunikacyjnego w mieście, studium wymienia następujące kierunki działań:
rozbudowywanie sieci drogowo-ulicznej, głównie w układzie obwodnicowym, dla rozładowania ruchu w centrum miasta poprawiając tym samym klimat akustyczny w strefie śródmiejskiej i miejskiej; modernizowanie i budowę ulic przy zastosowaniu rozwiązań ograniczających poziom emisji hałasu i jego rozprzestrzenianie się w środowisku; zwiększanie konkurencyjności transportu publicznego w stosunku do samochodu osobowego, np. poprzez modernizowanie i rozbudowę komunikacji tramwajowej, rewitalizację transportu kolejowego i rozwój metra; powszechniejsze stosowanie nowoczesnych środków inżynierii ruchu dla lepszego upłynnienia ruchu drogowego i uprzywilejowania pojazdów transportu publicznego; rozszerzanie stref miasta wolnych od ruchu samochodowego lub stref z ograniczeniami dla tego typu ruchu; rozwijanie transportu rowerowego i pieszego; stosowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych gwarantujących dotrzymanie standardów ochrony przed hałasem w środowisku oraz w pomieszczeniach budynków; planowanie funkcji terenów oraz zasad zabudowy w planach miejscowych, w szczególności poprzez: określenie rodzaju terenu i jego przeznaczenia; wskazanie sposobu rozmieszczenia zabudowy lub jej układu a także rozwiązań technicznych i organizacyjnych zapewniających właściwy klimat akustyczny.
W odniesieniu do hałasu lotniczego Studium wskazuje obszary zagrożone hałasem lotniczym wokół:
Portu Lotniczego Warszawa Okęcie im. Fryderyka Chopina - uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego utworzony został obszar ograniczonego użytkowania, w którym wyróżniona została strefa Z1 i Z2. W obszarze obowiązują określone ww. uchwałą ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu i sposobu korzystania z terenów oraz wymagania techniczne dotyczące budynków objętych obszarem. Lotniska Babice na Bemowie - obszar położony w zasięgu linii równoważnego
poziomu dźwięku A (LAeq16h) o wartości 55 dB dla pory dnia, w którym nie powinna być dokonywana zmiana przeznaczenia terenu.
W Warszawie zostały przyjęte 254 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Do planów, w formie warunków lub zaleceń, wprowadzane są zapisy, których realizacja w znaczący sposób wpłynie na poprawę warunków życia mieszkańców. Na terenie Warszawy obowiązuje obszar ograniczonego użytkowania przyjęty Uchwałą Nr 76/11 przez Sejmik Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie (Dz.Urz.Woj.Maz. 2011 r., Nr 128, poz. 4086 z późn. zm.) Na terenie stolicy nie utworzono obszarów cichych w aglomeracji w rozumieniu ustawy Poś.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 21
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Na potrzeby mapy akustycznej została zrealizowana tzw. mapa wrażliwości. Rozgraniczenie terenów o różnych dopuszczalnych wartościach poziomu hałasu przeprowadzone zostało przy ścisłej współpracy z Zamawiającym. Mapa wrażliwości określa następujące obszary: tereny strefy śródmiejskiej (powierzchnia: 7,4 km2), tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (powierzchnia: 69,0 km2), tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej (powierzchnia: 32,6 km2), tereny mieszkaniowo-usługowe (powierzchnia: 30,8 km2), tereny szpitali w miastach (powierzchnia: 1,6 km2), tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży (żłobki, przedszkola, szkoły, internaty itp.) (powierzchnia: 8,9 km2), tereny rekreacyjno-wypoczynkowe (powierzchnia: 13,0 km2), tereny zabudowy zagrodowej (powierzchnia: 0,2 km2), Powierzchnia terenów chronionych wynosi łącznie 163,5 km2, co stanowi 31,6% powierzchni miasta.
3.4. Identyfikacja i charakterystyka źródeł hałasu
3.4.1. Drogi
W ruchu międzynarodowym Warszawa stanowi ważne ogniwo systemu transeuropejskich korytarzy drogowo-kolejowych (Trans European Network – TEN-T), łączących państwa członkowskie UE. Przez miasto przebiegają trzy drogi ekspresowe: S2,S8, S79; sześć dróg krajowych: nr :2 (będąca częścią korytarza E-30), nr 7 (będąca częścią korytarza E-77), nr 8 (będąca częścią korytarza E- 68), nr: 17, 61 i 79 oraz czternaście dróg wojewódzkich nr: 580, 629, 631, 633, 634, 637, 638, 706, 711, 717, 719, 724, 801 i 898. Uzupełnieniem dróg krajowych i wojewódzkich są drogi powiatowe i gminne w mieście, mające znaczenie regionalne.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 22
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Rysunek 5 Sieć dróg w mieście [Opracowanie własne]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 23
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Sieć drogowa w Warszawie zarządzana jest przez Zarząd Dróg Miejskich, Burmistrzów poszczególnych dzielnic (drogi gminne) oraz Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Ogólna ilość dróg w mieście zarządzanych przez Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie (Raport Roczny 2016, Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie) wynosi około 800 km. Stolica posiada około 5 mln m2 chodników i dróg dla rowerów (ok. 495 km), 750 sygnalizacji świetlnych, 487 obiektów mostowych i 30 tyś. miejsc postojowych w SPPN. Na dzień 1 stycznia 2016 roku w Warszawie zarejestrowanych było 1 492 745 pojazdów, w tym 1983 aut hybrydowych i 277 elektrycznych. Wśród zarejestrowanych pojazdów znajdują się 1 203 009 samochody osobowe, 176 753 auta ciężarowe, 43 449 motocykli, 5 683 autobusów.
3.4.2. Sieć tramwajowa
Komunikacja tramwajowa jest jednym z ważniejszych elementów transportu publicznego w Warszawie. Z czterech czynnych zajezdni: na Pradze, Mokotowie, Woli i Żoliborzu, wyjeżdżają tramwaje, które rocznie przewożą ponad 200 milionów pasażerów po 275 km torów na 26 liniach (https://tw.waw.pl/wp-content/uploads/2015/10/publikacja1-pl.pdf).
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 24
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Rysunek 6 Schemat sieci komunikacji tramwajowej w Warszawie (stan na rok 2016) [Opracowanie własne]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 25
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 3 Stan inwentarzowy taboru na dzień 30.12.2016 r. [https://tw.waw.pl/2015/12/17/stan- inwentarzowy-taboru/ ]
Liczba Typ taboru wagonów
105Na 172
105Nb 5
105Ne 22
105Nf 44
105Nm 14
105Ni 26
105N2k 109
123N 30
112N 1
116N 1
116Na 2
116Na/1 26
120N 15
120Na 180
120Na DUO 6
128N 50
134N 30
RAZEM 733
3.4.3. Sieć kolejowa
Warszawski węzeł kolejowy jest tworzony przez:
trzy magistralne linie kolejowe o państwowym znaczeniu objęte umowami międzynarodowymi AGC i AGTC,
jedną pierwszorzędną linię kolejową oczekująca na wpisanie do umów europejskich AGC i AGTC,
dwie magistralne i pierwszorzędne linie kolejowe o państwowym znaczeniu nie objęte umowami międzynarodowymi,
jedna linia kolejowa o lokalnym znaczeniu: WKD (Warszawska Kolej Dojazdowa). Składa się on z linii kolejowych o łącznej długości około 110 km w obecnych granicach miasta, w tym około 80 km wykorzystywanych do przewozów pasażerskich oraz około 30 km linii towarowych. Główne linie kolejowe rozchodzą się w 8 kierunkach. (https://www.pb.pl/historia- warszawskiego-wezla-kolejowego-czesc-iii-789310) W 2012 roku otwarto krótki odcinek linii kolejowej na Lotnisko Chopina. W Warszawie znajduje się 6 dużych dworców kolejowych – Warszawa Centralna, Warszawa Gdańska, Warszawa Śródmieście, Warszawa Wileńska, Warszawa Wschodnia i Warszawa
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 26
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Zachodnia – oraz ponad 40 mniejszych stacji i przystanków osobowych, z których korzystają pociągi Szybkiej Kolei Miejskiej i Kolei Mazowieckich.
Rysunek 7 Sieć linii kolejowych Warszawskiego węzła kolejowego [Opracowanie własne]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 27
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Na terenie Warszawy można wyodrębnić następujące grupy pojazdów kolejowych (https://www.mazowieckie.com.pl/pl/kategoria/raporty-roczne-0#site, Raport roczny 2015): elektryczne zespoły trakcyjne EN57/EN57AKM/EN57AL, elektryczne zespoły trakcyjne EN71/EN71KM, elektryczne zespoły trakcyjne EW60, elektryczne zespoły trakcyjne ER75 „Flirt”, elektryczne zespoły trakcyjne EN76 „Elf”, elektryczne zespoły trakcyjne 45WE „Impuls”, spalinowe autobusy szynowe VT627, spalinowe autobusy szynowe SA135, spalinowy zespół trakcyjny SA222, składy wagonowe z wykorzystaniem lokomotyw elektrycznych EU47, wagony piętrowe, pociągi towarowe.
3.4.4. Transport lotniczy
Warszawa jest największym węzłem komunikacji lotniczej w Polsce. Zlokalizowane są tu dwa lotniska: Międzynarodowy Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina oraz Lotnisko Warszawa – Babice. Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina Warszawa Okęcie położony jest w odległości ok. 10 km od centrum miasta. W 2016 Port obsłużył 12,8 mln pasażerów, tj. 37,6% wszystkich pasażerów w krajowym i międzynarodowym ruchu lotniczym i dokonał 138 909 operacji lotniczych. Operacje lotnicze wykonywane są na dwóch asfaltobetonowych drogach startowych:
na kierunku 15/33, 3690 × 60 m, o nośności PCN 88 F/C/X/T;
na kierunku 11/29, 2800 × 50 m, o nośności PCN 77 R/A/W/T. Samoloty poruszają się po 21 drogach kołowania. W ciągu godziny na lotnisku im. Fryderyka Chopina w Warszawie może być wykonanych 35 operacji lotniczych. Wokół lotniska 20 czerwca 2011 r. Sejmik Województwa Mazowieckiego podjął uchwałę nr 76/11 w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie (Dz. Urz. Woj. Maz. nr 128 poz. 4086 z późn. zm). Drugie z warszawskich lotnisk, Lotnisko Warszawa – Babice - zlokalizowane na Bemowie (ok. 10 km od centrum), z betonową drogą startową o dł. 1301 m, jest lotniskiem współużytkowanym, przeznaczonym do wykorzystywania przez statki powietrzne lotnictwa państwowego (lotnictwa służb porządku publicznego, wojskowe) oraz cywilnego lotnictwa niekomunikacyjnego, w tym komercyjnego (ośrodki szkolenia, przewoźnicy, właściciele hangarujący swoje samoloty i inne). Jest wykorzystywane głównie przez lotnictwo sportowe (aeroklub), śmigłowce, w tym Lotnicze Pogotowie Ratunkowe i inne samoloty lekkie.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 28
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Rysunek 8 Lokalizacja lotnisk na terenie Warszawy [Opracowanie własne]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 29
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
4. Dane wejściowe dla obliczeń mapy akustycznej
4.1. Źródła danych
W projekcie wykorzystano dane przekazane przez Urząd m.st. Warszawy oraz pozyskane przez Wykonawcę niniejszego opracowania. Pozyskane dane zostały opracowywane graficznie za pomocą oprogramowania Bentley MicroStation 08.05.02.35 wraz z nakładką Bentley GeoGraphics 08.05.02.10 (format: DGN, DXF; dokładność: 0,01m; skala: rzeczywista; obszar: 100% miasta). Informacje opisowe oraz część obliczeń wykonano bezpośrednio na strukturach bazy danych Oracle R2 wersja 10.2.0.1 (dokładność: 0,001m; skala: rzeczywista; obszar: 100% miasta). Modelowanie i obliczenia hałasu zostały wykonane za pomocą oprogramowania DataKustik CadnaA w wersji 3.7.124 ( format: SHP, CNA; dokładność: 0,01m; skala: rzeczywista; obszar: 100% miasta).
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 30
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
5. Zestawienie wyników badań wykorzystanych w opracowaniu mapy akustycznej Dla potrzeb wykonania mapy akustycznej zostały przeprowadzone pomiary hałasu: drogowego, tramwajowego, kolejowego, przemysłowego i lotniczego, a także pomiary natężenia i struktury ruchu drogowego. Przeprowadzono również pomiary kalibracyjne zgodnie z OPZ. Zostały one przekazane w ramach realizacji Etapu I.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 31
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
6. Metody wykorzystane w opracowaniu
Mapa akustyczna zawiera dla każdego źródła hałasu osobno (hałas drogowy, kolejowy,
tramwajowy, przemysłowy oraz lotniczy), uwzględniając wskaźnik LDWN i LN, następujące mapy: mapy charakteryzujące hałas emitowany z poszczególnych źródeł – mapy emisyjne,
mapy stanu akustycznego środowiska kształtowanego przez dany rodzaj źródła hałasu – mapy imisyjne,
mapy terenów zagrożonych hałasem wskazujące przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku na rozpatrywanym terenie w przedziałach poziomów podanych w dB – mapy zagrożeń hałasem,
mapy pokazujące liczbę osób eksponowanych na hałas, stanowiące wynik nałożenia informacji z map imisyjnych i rozkładu liczby osób mieszkających na danym terenie, w przedziałach poziomów podanych w dB. Powyższe mapy uzupełnione są o mapę wrażliwości hałasowej obszarów. Podstawowym źródłem informacji o klimacie akustycznym na danym obszarze są mapy imisyjne. tzn. mapy rozkładu poziomu hałasu powodowanego przez poszczególne źródła (ruch drogowy, szynowy, lotniczy i przemysł) opracowane metodą obliczeniową z uwzględnieniem parametrów źródła hałasu, cyfrowego modelu terenu i infrastruktury oraz innych wielkości wpływających na propagację hałasu. Informacje zawarte w imisyjnych mapach hałasu są punktem wyjścia do obliczeń map pochodnych, a w szczególności pokazujących tereny zagrożeń hałasowych. Przy opracowaniu map emisyjnych i imisyjnych wykorzystane zostały metody zalecane Dyrektywą 2002/49/WE:
„NMPB-Routes - 96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB)”, określona w „Arrêté du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routières, Journal Officiel du 10 mai 1995, art. 6” i francuskiej normie „XPS 31-133”. W odniesieniu do danych wejściowych dotyczących emisji, te dokumenty odsyłają do „Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prévision des niveaux sonores, CETUR 1980” w zakresie hałasu drogowego;
Holenderska krajowa metoda obliczeń ogłoszona w „Reken - en Meetvoorschrift Railverkeerslawaai „96, Ministerie Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, 20 listopada 1996” w zakresie hałasu szynowego;
ISO 9613-21: „Akustyka. Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej: Część 2: Ogólne metody obliczeń” w zakresie hałasu przemysłowego; ECAC.CEAC Doc. 29 „Report on Standard Method of Computing Noise Contours around Civil Airports” w zakresie hałasu lotniczego.
Obliczenia wykonane zostały w programie Cadna A dla wskaźników LDWN, LN, (oraz LD i LW) w siatce rastrowej o wielkości 10 m x 10 m na wysokości względnej h=4 m, z uwzględnieniem jednego odbicia.
1 Zapisano dokładnie tak, jak występuje to w Dyrektywie 2002/49/WE. Jednakże norma niniejsza i trzy następne mają już status norm polskich (PN)
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 32
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
7. Zestawienie wyników mapy akustycznej
Statystyki dotyczące narażenia na hałas zostały opracowane przy następujących założeniach. Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas, w poszczególnych pięciodecybelowych przedziałach narażenia, została oszacowana z uwzględnieniem rozkładu na fasadach średniorocznych wskaźników hałasu od poszczególnych źródeł. Jeżeli np. połowa powierzchni fasad danego bloku lub kompleksu bloków wykazywała wartości wskaźnika z jednego przedziału, a połowa – z drugiego przedziału, to do obu przedziałów zaliczano połowę mieszkańców bloku (kompleksu bloków). Jest to metoda zgodna z zaleceniami Wytycznych do sporządzania map akustycznych znowelizowanych przez GIOŚ w roku 2016. W przypadku szacowania ilości mieszkańców narażonych na przekroczenia norm akustycznych, uwzględniono rozkład wskaźników hałasu od poszczególnych źródeł wokół bloku (kompleksu bloków). Wyniki mapy akustycznej sporządzone zostały zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji. W ramach mapy oszacowano liczbę osób oraz lokali z dokładnością do stu, eksponowanych na hałas w określonych przedziałach wartości
wskaźnika LDWN i LN. Statystyki uwzględniają również liczbę mieszkańców, lokali oraz powierzchnię obszarów narażonych na przekroczenia poziomów dopuszczalnych dla poszczególnych rodzajów hałasu.
Tabela 4 Przykład zaokrąglenia liczby lokali narażonych na hałas wg rozporządzenia
Rzeczywista liczba Liczba lokali z lokali dokładnością do stu
5150-5249 5200
Określono narażenie na hałas w poszczególnych przedziałach, przy czym zapis np.: od 50 do 60 dB należy rozumieć, jako przedział od 50 dB włącznie (od 50.00 dB) do 59.99 dB włącznie.
Tabela 5 – Liczba ludności, z dokładnością do stu, eksponowana na hałas od poszczególnych źródeł
określony wskaźnikiem LDWN
Poziom L Hałas Hałas Hałas DWN Hałas kolejowy Hałas lotniczy w dB drogowy tramwajowy przemysłowy 55 60 327100 9800 26000 30000 300 60 65 271900 3300 16500 2800 100 65 70 137000 700 8200 300 0 70 75 29700 0 400 0 0 >75 1500 0 0 0 0
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 33
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 6 – Liczba ludności, z dokładnością do stu, eksponowanej na hałas od poszczególnych źródeł
określony wskaźnikiem LN
Poziom L Hałas Hałas Hałas N Hałas kolejowy Hałas lotniczy w dB drogowy tramwajowy przemysłowy 50 55 286400 6200 18300 3900 200 55 50 157700 1700 8300 500 0 60 65 39900 200 1100 0 0 65 70 3300 0 0 0 0 >70 100 0 0 0 0
Tabela 7 – Liczba lokali mieszkalnych, z dokładnością do stu, eksponowanych na hałas
od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LDWN
Poziom L w Hałas Hałas Hałas lotniczy Hałas DWN Hałas kolejowy dB drogowy tramwajowy przemysłowy 55 60 120400 3600 9600 11100 100 60 65 100200 1200 6100 1000 0 65 70 50600 300 3000 100 0 70 75 11000 0 200 0 0 >75 600 0 0 0
Tabela 8 – Liczba lokali mieszkalnych, z dokładnością do stu, eksponowanych na hałas
od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LN
Hałas Hałas Hałas lotniczy Hałas Poziom L w dB Hałas kolejowy N drogowy tramwajowy przemysłowy
50 55 105500 2300 6800 1400 100 55 60 58200 600 3100 200 0 60 65 14800 100 400 0 0 65 70 1200 0 0 0 0 >70 0 0 0 0 0
Tabela 9 – Liczba ludności oraz liczba lokali w budynkach, które posiadają tzw. „cichą elewację” (dla
wskaźnika LDWN)
Hałas Hałas Hałas Hałas kolejowy Hałas lotniczy drogowy tramwajowy przemysłowy Liczba ludności 236900 5100 35100 0 300 Liczba lokali 86850 1900 13000 0 100
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 34
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 10 – Liczba mieszkańców w budynkach, które posiadają tzw. „cichą elewację”, eksponowanych na
hałas od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LDWN
Hałas Hałas Hałas lotniczy Hałas Poziom L w dB Hałas kolejowy N drogowy tramwajowy przemysłowy
55 60 66000 3600 15600 0 200 60 65 82200 1100 11800 0 100 65 70 66300 400 7300 0 0 70 75 19400 0 400 0 0 >75 1000 0 0 0 0
Tabela 11 – Liczba ludności oraz liczba lokali w budynkach, które posiadają tzw. „cichą elewację” (dla
wskaźnika LN)
Hałas Hałas Hałas Hałas kolejowy Hałas lotniczy drogowy tramwajowy przemysłowy Liczba ludności 173000 2900 21200 0 200 Liczba lokali 64000 1100 7800 0 100
Tabela 12 – Liczba mieszkańców w budynkach, mających tzw. „cichą elewacje”, eksponowanych na hałas
od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LN
Hałas Hałas Hałas lotniczy Hałas Poziom L w dB Hałas kolejowy N drogowy tramwajowy przemysłowy
50 55 77700 2100 12800 0 100 55 60 68200 700 7300 0 0 60 65 24700 100 1100 0 0 65 70 2300 0 0 0 0 >70 100 0 0 0 0
2 Tabela 13 – Powierzchnia obszarów w km eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem LDWN
Poziom L w Hałas DWN Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas tramwajowy Hałas lotniczy dB przemysłowy 55 60 99,75 11,29 7,45 13,45 3,35 60 65 77,26 7,94 5,07 7,0 1,94 65 70 54,69 4,86 3,21 3,11 0,68 70 75 28,60 2,85 1,60 1,65 0,63 >75 15,56 0,98 0,43 1,54 0
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 35
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
2 Tabela 14 – Powierzchnia obszarów w km eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem LN
Hałas Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas tramwajowy Hałas lotniczy Poziom LN w dB przemysłowy 50 55 83,72 9,62 5,32 7,43 2,52 55 60 60,74 6,24 3,46 3,20 0,98 60 65 31,45 3,92 1,75 1,69 0,74 65 70 12,72 1,83 0,55 0,81 0,06 >70 4,50 0,25 0 0,48 0
Przedstawione wartości nie określają jeszcze stanu środowiska w odniesieniu do obowiązujących standardów a stanowią jedynie informację o liczbie ludzi w poszczególnych przedziałach hałasu. Stan środowiska określają następne zestawienia tabelaryczne, dla których wartości podane zostały zgodnie z wymaganiami zawartymi ww. rozporządzeniu, tj. nie dla poszczególnych zakresów poziomu hałasu (jak w zestawach danych do raportowania dla Komisji Europejskiej), lecz dla zakresów przekroczeń poziomów dopuszczalnych. Wyniki odnoszą się tylko do obszarów chronionych, wyznaczonych na mapie wrażliwości hałasowej obszarów.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 36
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 15 – Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach mapy akustycznej dla hałasu drogowego
Wskaźnik Hałas drogowy LDWN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB
Stan środowiska niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 13,20 2,90 0,22 0,01 0 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (tys.) 34,10 4,16 0,16 0,0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 92,40 11,3 0,44 0,01 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w 280 83 14 0 0 danym zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej 10 10 3 1 0 w danym zakresie
Hałas drogowy Wskaźnik LN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB
Stan środowiska niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 6,58 0,98 0,03 0,0 0 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (w tys.) 18,47 1,80 0,02 0,0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 49,90 4,85 0,06 0,0 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 128 20 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym 11 4 1 0 0 zakresie
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 37
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 16 – Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach mapy akustycznej dla hałasu kolejowego
Wskaźnik Hałas kolejowy LDWN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB
Stan środowiska niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 0,24 0,06 0 0 0 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (w tys.) 0,11 0,01 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 0,30 0,03 0 0 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 3 1 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym 0 2 0 0 0 zakresie
Hałas kolejowy Wskaźnik LN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB
Stan środowiska Niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 0,16 0,02 0 0 0 zakresie w km2 Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (tys.) 0,08 0,0 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 0,20 0,01 0 0 0 zakresie (tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 3 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej 1 1 0 0 0 w danym zakresie
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 38
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 17 – Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach mapy akustycznej dla hałasu tramwajowego
Wskaźnik Hałas tramwajowy LDWN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB
Stan środowiska Niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 0,14 0,01 0 0 0 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (w tys.) 0,78 0,02 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 2,10 0,05 0 0 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 10 3 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym 1 1 0 0 zakresie
Hałas tramwajowy Wskaźnik LN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB
Stan środowiska Niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 0,07 0,00 0 0 0 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (w tys.) 0,43 0,01 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 1,12 0,02 0 0 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 4 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej 1 0 0 0 0 w danym zakresie
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 39
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 18 – Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach mapy akustycznej dla hałasu lotniczego
Wskaźnik Hałas lotniczy LDWN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB
Stan środowiska Niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 0,02 0,01 0 0 0 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (w tys.) 0,06 0,01 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 0,17 0,02 0 0 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 0 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym 0 0 0 0 0 zakresie
Hałas lotniczy Wskaźnik LN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB
Stan środowiska Niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 0 0 0 0 0 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (w tys.) 0 0 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 0 0 0 0 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 0 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej 0 0 0 0 0 w danym zakresie
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 40
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 19 – Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach mapy akustycznej dla hałasu przemysłowego
Wskaźnik Hałas przemysłowy LDWN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB
Stan środowiska Niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 0,19 0,09 0,02 0,02 0,03 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (w tys.) 0,11 0,02 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 0,28 0,04 0 0 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 0 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym 0 1 1 0 1 zakresie
Hałas przemysłowy Wskaźnik LN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB
Stan środowiska Niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 0,21 0,13 0,04 0,01 0,04 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (w tys.) 0,12 0,05 0,01 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 0,32 0,13 0,01 0 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 4 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej 0 0 2 1 0 w danym zakresie
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 41
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
7.1. Dane przekazywane Komisji Europejskiej
Na potrzeby raportowania Komisji Europejskiej dane statystyczne tj. liczba ludności narażona na hałas od poszczególnych źródeł oraz liczba ludności narażona na hałas od dróg głównych przygotowano zgodnie z wymogami Dyrektywy 2002/49/WE (w poszczególnych zakresach poziomy hałasu podane zostały w setkach).
Tabela 20 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas od poszczególnych źródeł określona
wskaźnikiem LDWN
Poziom L Hałas Hałas DWN Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas lotniczy w dB tramwajowy przemysłowy 55 59 3271 98 260 300 3 60 64 2719 33 165 28 1 65 69 1370 7 82 3 0 70 74 297 0 4 0 0 >75 15 0 0 0 0
Tabela 21 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas od poszczególnych źródeł
określony wskaźnikiem LN
Poziom L Hałas Hałas N Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas lotniczy w dB tramwajowy przemysłowy 50 54 2864 62 183 39 2 55 59 1577 17 83 5 0 60 64 399 2 11 0 0 65 69 33 0 0 0 0 >70 1 0 0 0 0
Tabela 22 - Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas w budynkach mających tzw. „cichą
elewację” od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LDWN
Poziom L Hałas Hałas DWN Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas lotniczy w dB tramwajowy przemysłowy 55 59 660 36 156 0 2 60 64 822 11 118 0 1 65 69 663 4 73 0 0 70 74 194 0 4 0 0 >75 10 0 0 0 0
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 42
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 23 – Liczba ludności eksponowanej na hałas w budynkach mających tzw. „cichą elewację”
od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LN
Poziom L Hałas Hałas N Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas lotniczy w dB tramwajowy przemysłowy 50 54 777 21 128 0 1 55 59 682 7 73 0 0 60 64 247 1 11 0 0 65 69 23 0 0 0 0 >70 1 0 0 0 0
Tabela 24 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas pochodzący od dróg głównych wg Dyrektywy 2002/49/WE tzn. od dróg z ilością samochodów większą niż 3 mln poj. rocznie
Poziom LDWN w dB Liczba ludności Poziom LN w dB Liczba ludności 55 59 1632 50 54 1489 60 64 1224 55 59 789 65 69 685 60 64 239 70 74 184 65 69 26 >75 15 >70 1
Tabela 25 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas pochodzący od dróg głównych wg Dyrektywy 2002/49/WE tzn. od dróg z ilością samochodów większą niż 3 mln poj. rocznie, w budynkach mających tzw. ”cichą elewację”
Poziom LDWN w dB Liczba ludności Poziom LN w dB Liczba ludności 55 59 330 50 54 540 60 64 756 55 59 648 65 69 643 60 64 234 70 74 77 65 69 23 >75 8 >70 1
Tabela 26 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas pochodzący od głównych linii kolejowych wg Dyrektywy 2002/49/WE tzn. od linii kolejowych o natężeniu ruchu powyżej 30 tys. pociągów rocznie
Poziom LDWN w dB Liczba ludności Poziom LN w dB Liczba ludności 55 59 89 50 54 55 60 64 31 55 59 17 65 69 7 60 64 2 70 74 0 65 69 0 >75 0 >70 0
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 43
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 27 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas pochodzący od głównych linii kolejowych wg Dyrektywy 2002/49/WE tzn. od linii kolejowych o natężeniu ruchu powyżej 30 tys. pociągów rocznie, w budynkach mających tzw. ”cichą elewację” (dane opcjonalne do UE)
Poziom LDWN w dB Liczba ludności Poziom LN w dB Liczba ludności 55 59 34 50 54 19 60 64 11 55 59 7 65 69 4 60 64 1 70 74 0 65 69 0 >75 0 >70 0
Tabela 28 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas pochodzący od głównych portów lotniczych wg Dyrektywy 2002/49/WE tzn. od lotnisk o rocznej liczbie operacji większej niż 50000
Poziom LDWN w dB Liczba ludności Poziom LN w dB Liczba ludności 55 59 297 50 54 39 60 64 26 55 59 5 65 69 3 60 64 0 70 74 0 65 69 0 >75 0 >70 0
Tabela 29 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas pochodzący od głównych portów lotniczych wg Dyrektywy 2002/49/WE tzn. od lotnisk o rocznej liczbie operacji większej niż 50000, w budynkach mających tzw. ”cichą elewację”
Poziom LDWN w dB Liczba ludności Poziom LN w dB Liczba ludności 55 59 0 50 54 0 60 64 0 55 59 0 65 69 0 60 64 0 70 74 0 65 69 0 >75 0 >70 0
7.2. Analiza pionowego rozkładu hałasu na elewacjach budynków
Dla budynków mieszkaniowych znajdujących się na terenach chronionych i o wysokości większej
niż 7m wykonano analizę rozkładu wskaźników LDWN i LN na fasadach. Wyniki analizy zapisano w bazie danych. Aplikacja dostępna na portalu mapy akustycznej pozwala na wskazanie budynku mieszkalnego i wyświetlenie w sposób interaktywny rozkładu wskaźnika na fasadach (rysunki 9 i 10).
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 44
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Rysunek 9: Przykładowy rozkład hałasu na fasadzie Pałacu Kultury i Nauki dla wskaźnika LDWN [Opracowanie własne]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 45
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Rysunek 10: Przykładowy rozkład hałasu na fasadzie Pałacu Kultury i Nauki dla wskaźnika LN [Opracowanie własne]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 46
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
8. Informacja o wcześniejszych mapach akustycznych i programach ochrony środowiska przed hałasem
Teren m. st. Warszawy poddawano dwukrotnie mapowaniu akustycznemu zgodnie z ustawą z dnia 21 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska w 2007 i 2012 r. Wyniki opracowanych mapy akustycznej wskazywały, że hałas drogowy powodował największe przekroczenia poziomów dopuszczalnych. W skali całego miasta, hałas tramwajowy był mniej uciążliwy niż drogowy. Zasięg oddziaływania to przede wszystkim budynki znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie torów tramwajowych. Najmniej uciążliwym ze wszystkich hałasów komunikacyjnych był hałas kolejowy. Hałas powodowany pracą zakładów przemysłowych, urządzeń oraz zakładów handlowych miał zasięg najbardziej lokalny i często sięgał pojedynczych budynków Porównanie wyników mapy akustycznych z lat: 2017 i 2012 zostało przedstawione w rozdziale 9. Program ochrony środowiska przed hałasem dla m.st. Warszawy został przyjęty Uchwałą XCIII/2733/2010 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 21 października 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2011 r., Nr 102, poz. 3240) oraz zmieniony Uchwałą Nr LXXII/1869/2013 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 5 grudnia 2013 r.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 47
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
9. Analiza trendów zmian stanu akustycznego środowiska
Analizy trendów zmian stanu akustycznego m. st. Warszawy dokonano w oparciu o porównanie uzyskanych wyników mapowania w 2012 roku oraz 2017. Poniżej przedstawiono zestawienie porównawcze aktualnego stanu akustycznego środowiska opracowane na podstawie map akustycznych z lat 2012 i 2017.
2 Tabela 30 – Powierzchnia obszarów w km eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem LDWN – zmiana w okresie 2012-2017.
Poziom Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas tramwajowy Hałas przemysłowy Hałas lotniczy LDWN w dB 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017
55 59 105 100 13 11 7 7 1 3 17 14 60 64 81 77 9 8 5 5 0 2 8 7 65 69 56 55 5 5 4 3 0 1 3 3 70 74 32 29 4 3 2 2 0 1 2 2 >75 20 16 2 1 0 0 0 0 2 2
2 Tabela 31 – Powierzchnia obszarów w km eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem LN – zmiana w okresie 2012-2017.
Poziom Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas tramwajowy Hałas przemysłowy Hałas lotniczy LDWN w dB 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017
55 59 95 84 11 10 6 5 1 3 7 7 60 64 68 61 7 6 4 3 0 1 3 3 65 69 39 31 4 4 2 2 0 1 1 2 70 74 19 13 3 2 0 1 0 0 1 1 >75 9 5 1 0 0 0 0 0 1 0
Tabela 32 – Liczba ludności w tys. eksponowanej na hałas od poszczególnych źródeł
określona wskaźnikiem LDWN – zmiana w okresie 2012-2017.
Poziom Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas tramwajowy Hałas przemysłowy Hałas lotniczy LDWN w dB 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017
55 59 294 327 8 10 29 26 0 0 30 30 60 64 226 272 3 3 24 17 0 0 3 3 65 69 159 137 1 1 9 8 0 0 0 0 70 74 62 30 0 0 1 0 0 0 0 0 >75 9 2 0 0 0 0 0 0 0 0
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 48
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 33 – Liczba ludności w tys. eksponowanej na hałas od poszczególnych źródeł
określona wskaźnikiem LN - zmiana w okresie 2012-2017.
Poziom Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas tramwajowy Hałas przemysłowy Hałas lotniczy LN w dB 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017
50 54 255 286 5 6 28 18 0 0 3 4 55 59 179 158 2 2 13 8 0 0 0 0 60 64 97 40 0 0 1 1 0 0 0 0 65 69 31 3 0 0 0 0 0 0 0 0 >70 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0
9.1. Hałas drogowy
Wyniki otrzymane dla hałasu drogowego wskazują na zmniejszenie emisji hałasu z dróg w porównaniu z poprzednią mapą akustyczną, szczególnie w przypadku wskaźnika LN (tabele 30-33). Narażenie na przekroczenia norm akustycznych w roku 2017 jest na niższym poziomie niż w roku
2012 – tabela 34. Narażonych na przekroczenia wskaźnika LDWN jest 104,2 tys. mieszkańców (118,4 tys. w 2012r.), czyli 6,0% całkowitej liczby mieszkańców. Narażonych na przekroczenia wskaźnika LN jest 54,8 tys. mieszkańców (103,0 tys. w 2012r.), czyli 3,1% całkowitej liczby mieszkańców. Obliczenia wskazują na zmniejszenie narażenia na hałas drogowy, co w znacznej mierze spowodowane jest inwestycjami w sieć dróg w mieście oraz w jego otoczeniu, poprawą stanu technicznego dróg, rozbudową transportu publicznego. Na wynik końcowy przeprowadzonej oceny wpływ miały również: 1. Różnice pomiędzy mapami wrażliwości hałasowej w roku 2012 i 2017. 2. Uwzględnienie w szerokim zakresie danych z Modelu Transportowego Aglomeracji Warszawskiej 2016 (czerwiec 2016) - program VISUM w celu określenia natężeń oraz struktury ruchu drogowego a także prędkości pojazdów, na ulicach, na których nie były przeprowadzone pomiary. 3. Możliwe różnice w metodykach wyznaczenia statystyk, zastosowanych przez wykonawców poprzedniej i bieżącej mapy akustycznej. Metodyka przyjęta w opracowaniu została przedstawiona w rozdziale 7.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 49
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 34 – Hałas drogowy - przekroczenia norm akustycznych – porównanie wyników z 2012 i 2017 roku
Wskaźnik Hałas drogowy LDWN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB Stan środowiska niedobry zły bardzo zły 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie 17.9 13,2 4,9 2,9 0,7 0,2 0 0 0 0 (w km2) Liczba lokali mieszkalnych 34,1 4,2 0,2 0 0 w danym zakresie (tys.) 40,4 9,4 0,8 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie 94,5 92,4 22,1 11,3 1,8 0,4 0 0 0 0 (w tys.) Liczba budynków szkolnych 2 i przedszkolnych w danym 1082 280 611 83 114 14 5 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i 2012 10 129 10 43 3 5 1 0 0 socjalnej w danym zakresie Wskaźnik Hałas drogowy LN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB Stan środowiska niedobry zły bardzo zły 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie 13,7 6,6 3,5 1,0 0,4 0 0 0 0 0 (w km2) Liczba lokali mieszkalnych 18,5 1,8 0 0 w danym zakresie (w tys.) 34,9 8,6 0,6 0,1 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie 81,6 49,9 19,8 4,9 1,3 0 0,3 0 0 0 (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 7352 128 250 20 23 0 3 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i 1532 11 75 4 6 1 2 0 0 0 socjalnej w danym zakresie
2 Wartość przyjęta na podstawie części opisowej mapy akustycznej m.st. Warszawy z 2012r., najprawdopodobniej wyznaczona dla poziomów dopuszczalnych sprzed modyfikacji
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 50
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
9.2. Hałas kolejowy
Otrzymane wyniki nie wykazują istotnych różnic w zakresie ekspozycji terenów oraz mieszkańców na hałas kolejowy, w porównaniu do roku 2012 (tabele 30-33).
Stwierdzono zmniejszenie narażenia na przekroczenia norm akustycznych dla obu wskaźników, LDWN i
LN. Należy podkreślić, że zarówno w roku 2012 jak i 2017, hałas kolejowy należy do najmniej uciążliwych. Narażenie na przekroczenia norm akustycznych w roku 2017 jest na niższym poziomie niż w roku
2012 – tabela 35. Narażonych na przekroczenia wskaźnika LDWN jest 0,3 tys. mieszkańców (1,5 tys. w
2012r.), czyli 0,02% całkowitej liczby mieszkańców. Narażonych na przekroczenia wskaźnika LN jest 0,2 tys. mieszkańców (1,2 tys. w 2012r.), czyli 0,01% całkowitej liczby mieszkańców. Obliczenia wskazują na zmniejszenie narażenia na hałas kolejowy, co w znacznej mierze spowodowane jest modernizacją linii kolejowych, poprawą stanu technicznego torowisk, oraz nowocześniejszym taborem kolejowym. Na wynik końcowy przeprowadzonej oceny wpływ miały również: 1. Różnice pomiędzy mapami wrażliwości hałasowej w roku 2012 oraz 2017. 2. Możliwe różnice w metodykach wyznaczenia statystyk, zastosowanych przez wykonawców poprzedniej i bieżącej mapy akustycznej. Metodyka przyjęta w opracowaniu została przedstawiona w rozdziale 7.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 51
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 35 – Hałas kolejowy - przekroczenia norm akustycznych – porównanie wyników z 2012 i 2017 roku
Wskaźnik Hałas kolejowy LDWN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB Stan środowiska niedobry zły bardzo zły 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie 0,6 0,2 0,2 0,1 0 0 0 (w km2) Liczba lokali mieszkalnych 0,1 0 w danym zakresie (tys.) 0,4 0,1 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie 1,0 0,3 0,2 0 0 0 0 (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 123 3 6 1 4 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i 83 0 1 2 1 0 1 0 0 socjalnej w danym zakresie Wskaźnik Hałas kolejowy LN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB Stan środowiska niedobry zły bardzo zły 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie 0,4 0,2 0 0 0 0 0 0 0 0 (w km2) Liczba lokali mieszkalnych 0,1 0 0 0 0 w danym zakresie (w tys.) 0,2 0 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie 0,5 0,2 0 0 0 0 0 0 0 0 (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 83 3 4 0 0 0 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i 53 1 1 1 1 0 0 0 0 0 socjalnej w danym zakresie
3 Wartość przyjęta na podstawie części opisowej mapy akustycznej m.st. Warszawy z 2012r., najprawdopodobniej wyznaczona dla poziomów dopuszczalnych sprzed modyfikacji
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 52
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
9.3. Hałas tramwajowy
Otrzymane wyniki wykazują pewną poprawę w zakresie ekspozycji terenów oraz mieszkańców na hałas tramwajowy, w porównaniu do roku 2012 (tabele 30-33) – szczególnie dla wskaźnika LN. Narażenie na przekroczenia norm akustycznych w roku 2017 w odniesieniu do mieszkańców jest na nieco wyższym poziomie niż w roku 2012 – tabela 36. Narażonych na przekroczenia wskaźnika LDWN jest 2,1 tys. mieszkańców (1,6 tys. w 2012r.), czyli 0,1% całkowitej liczby mieszkańców. Narażonych na przekroczenia wskaźnika LN jest 1,1 tys. mieszkańców (0,8 tys. w 2012r.), czyli 0,06% całkowitej liczby mieszkańców. Obliczenia wykazały mały wzrost narażenia na ponadnormatywny hałas tramwajowy. Na wynik końcowy przeprowadzonej oceny wpływ miały: 1. Różnice pomiędzy mapami wrażliwości hałasowej w roku 2012 i 2017. 2. Możliwe różnice w metodykach wyznaczenia statystyk, zastosowanych przez wykonawców poprzedniej i bieżącej mapy akustycznej. Metodyka przyjęta w opracowaniu została przedstawiona w rozdziale 7.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 53
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 36 – Hałas tramwajowy - przekroczenia norm akustycznych – porównanie wyników z 2012 i 2017 roku
Wskaźnik Hałas tramwajowy LDWN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB Stan środowiska niedobry zły bardzo zły 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie 0,2 0,1 0 0 0 0 0 0 0 0 (w km2) Liczba lokali mieszkalnych 0,8 0 0 0 0 w danym zakresie (tys.) 0,7 0 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie 1,6 2,1 0 0 0 0 0 0 0 0 (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 574 10 5 3 0 0 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i 264 1 8 1 0 0 0 0 0 0 socjalnej w danym zakresie Wskaźnik Hałas tramwajowy LN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB Stan środowiska niedobry zły bardzo zły 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie 0,1 0,1 0 0 0 0 0 0 0 0 (w km2) Liczba lokali mieszkalnych 0,4 0 0 0 0 w danym zakresie (w tys.) 0,4 0 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie 0,8 1,1 0 0 0 0 0 0 0 0 (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 154 4 0 0 0 0 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i 144 1 0 0 0 0 0 0 0 0 socjalnej w danym zakresie
9.4. Hałas przemysłowy
Źródła hałasu przemysłowego są zlokalizowane na różnych osiedlach miasta, często w sąsiedztwie zabudowy chronionej akustyczne. Takie rozproszenie obiektów przemysłowych powoduje, że najbliższa zabudowa jest narażona na negatywne oddziaływanie hałasu. Mimo, że
4 Wartość przyjęta na podstawie części opisowej mapy akustycznej m.st. Warszawy z 2012r., najprawdopodobniej wyznaczona dla poziomów dopuszczalnych sprzed modyfikacji
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 54
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
ochrona przed hałasem wynikającym z działalności gospodarczej od wielu lat nakłada na właściciela instalacji obowiązek eksploatowania jej zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska, to występują przypadki przekraczania dopuszczalnych norm hałasu. Zagrożenia hałasem przemysłowym, jeśli występują, mają charakter lokalny i obejmują swym zasięgiem jedynie niewielkie obszary zabudowy mieszkaniowej sąsiadujące bezpośrednio z obiektem będącym źródłem emisji hałasu (co potwierdzają wykonane mapy akustyczne). Dla takich obiektów wydawane są decyzje o dopuszczalnym poziomie hałasu.
Otrzymane wyniki wykazują zwiększenie powierzchni eksponowanej na hałas przemysłowy dla
wskaźnika LDWN w porównaniu do roku 2012 (tabele 30-33), co w dużej mierze jest wynikiem uwzględnienia parkingów znajdujących się na terenie dużych centrów handlowych, czynnych
w porze dnia. Jednak dotyczy to małych wartości wskaźnika LDWN i nie powoduje istotnego wzrostu ekspozycji mieszkańców na hałas. Stwierdzono brak ekspozycji mieszkańców na hałas
wyrażony wskaźnikami LDWN>55dB oraz LN>50dB. Jednak ze względu na niskie wartości poziomów dopuszczalnych dla hałasu przemysłowego (patrz tabela 2), które od roku 2007 nie uległy zmianie, stwierdzono pewne narażenie na przekroczenia norm akustycznych.
Narażenie na przekroczenia norm akustycznych w roku 2017 w odniesieniu do mieszkańców jest
na nieco wyższym poziomie dla wskaźnika LDWN niż w roku 2012 – tabela 37,
i nieco niższym dla wskaźnika LN. Narażonych na przekroczenia wskaźnika LDWN jest 0,3 tys. mieszkańców (0,1 tys. w 2012r.), czyli 0,02% całkowitej liczby mieszkańców. Narażonych na
przekroczenia wskaźnika LN jest 0,5 tys. mieszkańców (0,6 tys. w 2012r.), czyli 0,03% całkowitej liczby mieszkańców.
Obliczenia wykazały mały wzrost narażenia na hałas przemysłowy. Na wynik końcowy przeprowadzonej oceny wpływ miały: 1. Różnice pomiędzy mapami wrażliwości hałasowej w roku 2012 i 2017; 2. Możliwe różnice w metodykach wyznaczenia statystyk, zastosowanych przez wykonawców poprzedniej i bieżącej mapy akustycznej. Metodyka przyjęta w opracowaniu została przedstawiona w rozdziale 7.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 55
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 37 – Hałas przemysłowy - przekroczenia norm akustycznych – porównanie wyników z 2012 i 2017 roku
Wskaźnik Hałas przemysłowy LDWN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB Stan środowiska niedobry zły bardzo zły 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 0,1 0,2 0 0,1 0 0 0 0 0 0 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych 0,1 0 0 0 0 w danym zakresie (tys.) 0 0 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 0,1 0,3 0 0 0 0 0 0 0 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 135 0 2 0 2 0 1 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i 115 0 10 1 2 1 0 0 0 1 socjalnej w danym zakresie Wskaźnik Hałas przemysłowy LN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB Stan środowiska niedobry zły bardzo zły 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 0,2 0,3 0 0,1 0 0 0 0 0 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych 0,2 0,1 0 0 0 w danym zakresie (w tys.) 0,3 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 0,6 0,4 0 0,1 0 0 0 0 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 645 4 8 0 2 0 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i 365 0 10 0 8 2 1 1 0 0 socjalnej w danym zakresie
5 Wartość przyjęta na podstawie części opisowej mapy akustycznej m.st. Warszawy z 2012r., najprawdopodobniej wyznaczona dla poziomów dopuszczalnych sprzed modyfikacji
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 56
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
9.5. Hałas lotniczy
Otrzymane wyniki nie wykazują istotnych różnic w zakresie ekspozycji terenów oraz mieszkańców na hałas lotniczy, w porównaniu do roku 2012 (tabele 30-33).
Narażenie na przekroczenia norm akustycznych w roku 2017 w odniesieniu do mieszkańców jest
na nieco wyższym poziomie dla wskaźnika LDWN niż w roku 2012 – tabela 38, ale nie występuje
dla wskaźnika LN. Narażonych na przekroczenia wskaźnika LDWN jest 0,2 tys. mieszkańców (0,3 tys. w 2012r.), czyli 0,01% całkowitej liczby mieszkańców.
Obliczenia wykazały mały wzrost narażenia na hałas lotniczy. Na wynik końcowy przeprowadzonej oceny wpływ miały: 1. Różnice pomiędzy mapami wrażliwości hałasowej w roku 2012 i 2017. 2. Możliwe różnice w metodykach wyznaczenia statystyk, zastosowanych przez wykonawców poprzedniej i bieżącej mapy akustycznej. Metodyka przyjęta w opracowaniu została przedstawiona w rozdziale 7.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 57
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 38 – Hałas lotniczy - przekroczenia norm akustycznych – porównanie wyników z 2012 i 2017 roku
Wskaźnik Hałas lotniczy LDWN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB Stan środowiska niedobry zły bardzo zły 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 0,1 0,0 0 0 0 0 0 0 0 0 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych 0,1 0 0 0 0 w danym zakresie (tys.) 0,1 0 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 0,3 0,2 0,1 0 0,1 0 0 0 0 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 socjalnej w danym zakresie Wskaźnik Hałas lotniczy LN Wielkość przekroczeń do 5 dB > 5 – 10 dB > 10 – 15 dB > 15 – 20 dB pow. 20 dB Stan środowiska niedobry zły bardzo zły 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 2012 2017 Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 zakresie (w km2) Liczba lokali mieszkalnych 0 0 0 0 0 w danym zakresie (w tys.) 0 0 0 0 0 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 socjalnej w danym zakresie
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 58
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
10. Efekty wynikające z podejmowanych uprzednio działań zakresie ochrony środowiska w odniesieniu do programów ochrony środowiska przed hałasem i działań o charakterze lokalnym
Obecnie obowiązujący program ochrony środowiska przed hałasem Miasto przyjęło w grudniu 2013 r., jako akt prawa miejscowego. Zgodnie z nim kluczową rolę dla kształtowania środowiska akustycznego odgrywają działania strategiczne takie jak:
stopniowe wyprowadzanie ruchu samochodowego z miasta, stałe ulepszanie sieci komunikacyjnych w mieście i poza nim (budowa obwodnic), wspieranie konkurencyjności transportu zbiorowego, promocja transportu rowerowego, kontynuacja działań planistycznych. W perspektywie krótkookresowej (do roku 2018 r.) realizowane są następujące działania:
1) dla hałasu drogowego (10 obszarów, łączny koszt: 25,11 mln PLN)
wymiana nawierzchni na cichą, sterowanie sygnalizacją świetlną, montaż ekranów akustycznych wraz z wykonanie nasadzeń zieleni. 2) dla hałasu tramwajowego (3 obszary, łączny koszt: 38,2 mln PLN)
modernizacja torowisk wraz z utrzymaniem ich dobrego stanu technicznego poprzez m.in. regularne szlifowanie szyn.
3) dla hałasu kolejowego (7 obszarów, łączny koszt realizacji: 74,7 mln PLN)
modernizacja torowiska z zastosowaniem sprężystego mocowania szyn, ograniczenie prędkości. 4) dla hałasu lotniczego
monitoring hałasu w ramach istniejącego Obszaru Ograniczonego Użytkowania dla Lotniska im. F. Chopina, przestrzeganie procedur antyhałasowych zapisanych w AIP-VFR – Instrukcji Operacyjnej Lotniska Warszawa – Babice, ograniczenia godzin funkcjonowania lotniska w weekendy i inne dni wolne od pracy, tak żeby starty (dotyczy to lotów szkoleniowych i komercyjnych) nie odbywały się przed godziną 8.00 i po godzinie 22.00 (Lotnisko „Warszawa Babice”), wprowadzenie ograniczenie maksymalnej liczby operacji lotniczych wykonywanych w jednej godzinie, oddzielnie dla pory dnia i nocy (Lotnisko „Warszawa - Babice”), monitoring hałasu lotniczego (Lotnisko „Warszawa-Babice”). Działania dla Lotniska Warszawa-Babice określono, mimo że prowadzony ciągły monitoring hałasu wokół lotniska nie wykazuje przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu. Powodem tego był fakt, że w odczuciu mieszkańców oddziaływanie lotniska jest duże i nasila się w miesiącach letnich. Jest to źródłem skarg mieszkańców. W przypadku lotniska im. Chopina zmniejszenie jego uciążliwości uzyskano m.in. poprzez wprowadzenie w 2010 r. antyhałasowych procedur startów i lądowań.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 59
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Równocześnie w celu kontroli środowiska akustycznego prowadzone są pomiary hałasu wykonywane za pomocą mobilnej stacji pomiarowej (zakupionej przez Miasto w 2011 r.) i stosowane administracyjne sposoby walki z hałasem (wprowadzanie odpowiednich zapisów w decyzjach administracyjnych). Wśród możliwych działań doraźnych wymienić należy:
decyzje środowiskowe określające wymagania dla nowych inwestycji, analizy porealizacyjne wykonywane po oddaniu inwestycji do użytkowania sprawdzające czy inwestycja spełnia standardy jakości środowiska, decyzje o dopuszczalnym poziomie hałasu wydawane dla instalacji, dla których przekroczone są dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku (dotychczas wydano 59 takich decyzji), co przyczyniło się do likwidacji uciążliwości w wielu rejonach miasta, przeglądy ekologiczne, tworzenie obszarów ograniczonego użytkowania, w przypadku braku technicznych możliwości likwidacji przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Istotną rolę w walce z hałasem odgrywa też planowanie przestrzenne. Do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wprowadza się zapisy dotyczące klasyfikacji akustycznej terenów oraz zaleceń odnoszących się do planowania przestrzennego uwzględniającego zachowanie komfortu akustycznego.
W ostatnich latach ujawnił się problem hałasu emitowanego przez działające na terenie miasta różnego rodzaju lokale (m.in. kluby, restauracje). W celu utrzymania pozytywnych relacji na linii lokale – mieszkańcy – miasto, władze Warszawy zainicjowały w 2012 r. dialog, w którym uczestniczą mieszkańcy i osoby prowadzące lokale. Efektem tych działań jest dokument pn. Kodeks dobrych praktyk dotyczący funkcjonowania klubokawiarni w przestrzeni m.st. Warszawy. Przedstawia on w formie wytycznych zasady, do których powinni stosować się prowadzący lokale takie jak bary, piwiarnie, restauracje, ogródki sezonowe, klubokawiarnie i inne podobne formy działalności. Jedną z zasad jest zobowiązanie przedsiębiorców do monitorowania poziomu hałasu emitowanego z lokalu.
Ponadto, w odpowiedzi na interwencje mieszkańców, wiosną 2015 r., Prezydent m.st. Warszawy wydał zarządzenie ograniczające korzystanie z nieruchomości miejskich na cele związane z organizacją imprez mogących powodować uciążliwość hałasową.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 60
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
11. Przyszłe zamierzenia mogące wpłynąć na klimat akustyczny miasta
Poniżej zestawione są przyszłe zamierzenia inwestycyjne mogące wpłynąć na klimat akustyczny miasta od dróg realizowane przez zarządców dróg.
1. Zadanie realizowane (w różnej fazie realizacji):
Budowa drogi ekspresowej S2 Południowa Obwodnica Warszawy na odcinku od węzła „Puławska” do węzła „Lubelska” z terminem realizacji do 2020 r.; Modernizacja ciągu ulic Marsa – Żołnierska, odcinek węzeł Marsa – granica miasta – etap II z terminem realizacji 03.2016 r. - 09.2018 r.; Przebudowa ulicy Marynarskiej z terminem realizacji 05.2016 r. -07.2018 r.; Budowa trasy Świętokrzyskiej z terminem realizacji 05.2015 r. - 09.2017 r.; Budowa Nowolazurowej Etap IV – odcinek od ul. Sterniczej do ul. Górczewskiej. Realizacja planowana jest na lata 2016 – 2018. z terminem realizacji do 2018 r. 2. Zadania w przygotowaniu:
Budowa drogi ekspresowej S-17 odcinek od węzła „Drewnica" do węzła „Lubelska" - Wschodnia Obwodnica Warszawy. Budowa północnego wylotu z Warszawy drogi ekspresowej S-7 w kierunku Gdańska odcinek Czosnów – Warszawa. Pl. Defilad – budowa dróg gminnych na odcinku ul. Marszałkowska – ul. E. Plater (droga do Muzeum Sztuki Nowoczesnej). Inwestycja ma zostać realizowana do 2018 r. Plac Narutowicza – przebudowa. Inwestycja ma zostać realizowana do 2018 r. Obwodnica śródmiejska - od ronda Wiatraczna do ronda Żaba. Inwestycja ma zostać realizowana do 2021 r. Krasińskiego - budowa mostu wraz z dojazdami. Inwestycja ma zostać realizowana do 2021 r. Trakt Lubelski - rozbudowa na odcinku od Zwoleńskiej do Borowieckiej. Inwestycja ma zostać realizowana do-2018 r. Głębocka - rozbudowa na odc. od ul. Podwójnej do ul. Berensona. Inwestycja ma zostać realizowana do 2018 r. Gandhi - budowa ulicy. Inwestycja ma zostać realizowana do 2018 r. Ciszewskiego - budowa ulicy na odcinku od Kiedacza do al. Rzeczypospolitej. Inwestycja ma zostać realizowana do 2023 r. Czerniakowska – bis - budowa ulicy na odcinku od Czerniakowskiej do Wolickiej. Inwestycja ma zostać realizowana do 2019 r. Wał Miedzeszyński - rozbudowa na odc. od ronda z ul. Trakt Lubelski do węzła z trasą ekspresową S2. Inwestycja ma zostać realizowana do 2020 r. Grzybowska - budowa ulicy. Inwestycja ma zostać zaprojektowana do 2025 r. Wybrzeże Helskie - rozbudowa ulicy wraz z budową zabezpieczenia przeciwpowodziowego. Inwestycja ma zostać realizowana do 2019 r. Łodygowa - przebudowa drogi. Inwestycja ma zostać realizowana do 2019 r.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 61
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
12. Wnioski dotyczące działań w zakresie ochrony przed hałasem
Wykonane mapy rozkładu wskaźników hałasu LDWN i LN, mapa wrażliwości terenów oraz mapy terenów zagrożonych stanowią materiał wyjściowy do aktualizacji Programu ochrony środowiska przed hałasem dla m. st. Warszawy.
12.1. Wielkości wpływające na poziom hałasu
Wielkości wpływające na poziom hałasu dzielą się na: wpływające na poziom emisji hałasu, wpływające na rozchodzenie się hałasu. Wielkości wpływające na poziom emisji hałasu drogowego (rysunek poniżej) to: rodzaj drogi (1), natężenie ruchu (2), struktura ruchu (3), płynność ruchu (4), prędkość pojazdów (5), rodzaj nawierzchni (6), nachylenie drogi (7), lokalizacja sygnalizacji świetlnej (8). Wielkości wpływające na wielkość emisji hałasu szynowego (kolejowego i tramwajowego): natężenie ruchu, prędkość pociągów, rodzaj i stan techniczny lokomotyw i wagonów, rodzaj hamulców, rodzaj i stan techniczny torowisk, geometria tras (zakręty). Wielkości wpływające na emisję hałasu przemysłowego to: rodzaj instalacji, tryb pracy instalacji, stan techniczny. Wielkości wpływające na emisję hałasu lotniczego to: rodzaj samolotów, natężenie ruchu, trasa i profil lotu. Wielkości wpływające na rozchodzenie się hałasu to przede wszystkim (por. rysunek powyżej): odległość zabudowy od źródła (A), wysokość zabudowy (B), gęstość zabudowy (C), warunki akustyczne wpływające korzystnie lub nie na „niesienie się” dźwięku (D), odległość przeszkód (np. pasa zieleni) od źródła (E),
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 62
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
wysokość pasa zieleni (E), szerokość pasa zieleni (F), wysokość przeszkody (np. ekranu akustycznego) (G), ukształtowanie terenu (H).
Rysunek 11: Wielkości wpływające na emisję i rozchodzenie się hałasu – hałas drogowy [Źródło: Mapa akustyczna Gdańska, 2012]
Powyższe uwarunkowania mają decydujący wpływ na propozycje rozwiązań antyhałasowych na danym obszarze.
12.2. Sposoby ograniczania hałasu drogowego
Spośród sposobów ograniczenia hałasu drogowego wyodrębnić można środki techniczne oraz środki o charakterze administracyjno – organizacyjnym. Najczęściej stosowane środki techniczne pozwalające na zmniejszenie poziomu emisji źródła to:
zwiększenie płynności ruchu za pomocą elementów architektoniczno budowlanych w obszarze ulic (dotyczy to z reguły ulic osiedlowych o stosunkowo niskim natężeniu ruchu), stosowanie „cichych” nawierzchni dróg (dla prędkości ruchu > 50 km/godz.), środki techniczne stosowane w pojazdach drogowych (ciche opony, obudowy tłumiące hałas silników). Do najczęściej stosowanych środków technicznych redukcji hałasu na drodze propagacji należą:
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 63
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
odpowiednio ukształtowane elementy zabudowy, ekrany akustyczne. Bardzo istotną rolę w redukcji hałasu drogowego spełniają środki administracyjno- organizacyjne. Należą do nich między innymi:
ograniczenie prędkości ruchu, zmiana struktury rodzajowej pojazdów drogowych (np. ograniczenia dla ruchu pojazdów ciężarowych), zakaz (okresowy lub całkowity) ruchu pojazdów samochodowych, opłaty za wjazd do stref o ograniczonym ruchu pojazdów. Środki administracyjno-organizacyjne mogą mieć charakter lokalny tzn. dotyczyć pojedynczych obiektów, fragmentów ulic itd. lub globalny tzn. obejmować swoim zasięgiem znacznie większy obszar (osiedle, dzielnicę) lub nawet cały obszar miasta. Do środków administracyjno-organizacyjne o charakterze globalnym, można zaliczyć:
wyprowadzenie ruchu ciężkiego (szczególnie tranzytowego) ze strategicznych obszarów miasta i skierowanie ruchu na inne trasy, remonty ulic, stosowanie „cichych” nawierzchni dla dróg, na których prędkość samochodów przekracza 50 km/h, strefy uspokojonego ruchu, wyłączenie ulicy z ruchu, ekrany akustyczne, wały ziemne, planowanie przestrzenne, urbanistyka – strefowanie obszarów w sąsiedztwie źródła hałasu, edukacja ekologiczna, kontrola prędkości ruchu, kontrola stanu technicznego pojazdów, środki techniczne stosowane w pojazdach drogowych, parkingi strategiczne, parkingi p+r (park and ride) – parkingi przeznaczone dla osób, które dojeżdżają z przedmieść dużych miast, pozostawiają samochód na parkingu i korzystają z komunikacji miejskiej, wspieranie transportu publicznego, wspieranie ruchu rowerowego i pieszego, tworzenie pasów zwartej zieleni ochronnej o minimalnej szerokości 100 m, nowoczesna organizacja ruchu (ITS- Inteligentne Systemy Transportowe).
12.3. Sposoby ograniczania hałasu szynowego
Do zmniejszenia hałasu tramwajowego i kolejowego na drodze propagacji, stosowane są przeważnie takie same środki (np. ekrany), jak w przypadku hałasu drogowego. Ponadto istnieją inne możliwości redukcji emisji hałasu u źródła, z których najważniejsze to: szlifowanie szyn i kół pojazdów szynowych, stosowanie hamulców tarczowych względnie hamulców z wykładzinami z tworzyw sztucznych w pojazdach szynowych, stosowanie nowoczesnych konstrukcji torów ze sprężystym posadowieniem szyn.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 64
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
12.4. Sposoby ograniczania hałasu przemysłowego
Hałas przemysłowy ma zawsze charakter lokalny i obejmuje swoim oddziaływaniem najbliższą zabudowę chronioną. Źródła hałasu w odróżnieniu od hałasu drogowego i szynowego nie są z góry określone i nie ma możliwości wskazania katalogu czynności do wykonania, aby hałas ten ograniczyć. Podmioty gospodarcze powodujące negatywne oddziaływanie na środowisko ponoszą odpowiedzialność za wprowadzanie hałasu do środowiska. Poniżej wymienione są środki prawne mające na celu ograniczenie lub wyeliminowanie tej uciążliwości przybierają postać indywidualnych decyzji administracyjnych wydanych na podstawie: a) art. 115a ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (t,j. Dz. U. z 2017 r., poz. 519) – decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu, b) art. 362 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r., poz. 519, z późn. zm.) – decyzji o ograniczeniu negatywnego oddziaływania na środowisko. Celem nadrzędnym w planowaniu przestrzennym powinno być oddzielanie terenów chronionych od zabudowy przemysłowej poprzez koncentrację zakładów przemysłowych na wyznaczonych terenach miasta oddalonych od osiedli mieszkaniowych.
12.5. Sposoby ograniczania hałasu lotniczego
Ze wszystkich analizowanych źródeł, redukcja hałasu lotniczego jest najtrudniejsza. Podstawowymi metodami zmniejszenie tego rodzaju hałasu są: zmiana trajektorii lotu Trajektorie (trasa przelotu) i profil lotu (tor dolotu, odlotu, kąt wznoszenia), należy kształtować tak, by w zasięgu hałasu znalazła się jak najmniejsza liczba osób. zmniejszenie liczby operacji lotniczych Wielkość redukcji hałasu jest w tym przypadku taka sama jak dla hałasu samochodowego. Po obniżeniu liczby lotów o połowę poziom dźwięku w środowisku zmniejszy się o 3 dB. przeniesienie operacji lotniczych na porę dzienną Wydarzenia akustyczne o dużych poziomach hałasu są szczególnie dokuczliwe w porze wieczornej, a zwłaszcza nocnej. Dlatego należy dążyć do minimalizacji liczby takich wydarzeń w ww. porach doby.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 65
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
13. Streszczenie
W ramach zamówienia została wykonana mapa akustyczna m.st. Warszawy spełniająca wymagania zawarte w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t,j. Dz.U. z 2017 r., poz. 519) oraz w Dyrektywie Unii Europejskiej 2002/49/WE. Mapa akustyczna wykonana została na podstawie danych oraz informacji przekazanych przez Zamawiającego, a także danych pozyskanych przez Wykonawcę w trakcie realizacji projektu. W szczególności wykonane zostały imisyjne mapy hałasu, które stanowią podstawowe źródło informacji o klimacie akustycznym na terenie Warszawy. Mapy imisyjne pokazują rozkład poziomu hałasu na obszarze miasta. Zostały one wykonane oddzielnie dla następujących źródeł hałasu: drogowego, przemysłowego kolejowego, tramwajowego, lotniczego. W ramach prac zaktualizowano wykonaną w 2012 r. mapę wrażliwości hałasowej obszarów, która ma znaczący wpływ na ocenę klimatu akustycznego miasta. Opracowano nowe mapy przekroczeń poziomu dopuszczalnego (mapy terenów zagrożonych hałasem) dla ww. źródeł przy wykorzystaniu długookresowych wskaźników poziomów hałasu LDWN i LN oraz dokonano porównania stanu akustycznego miasta opisanego w mapie akustycznej z 2012 roku. Część opisowa mapy akustycznej zawiera statystykę wymaganą przez Dyrektywę Unii Europejskiej 2002/49/WE do przekazania Komisji Europejskiej oraz statystykę wymaganą rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. Wyniki mapy akustycznej jednoznacznie wskazują, że głównym źródłem zagrożeń klimatu akustycznego jest nadal hałas drogowy, zaś w niewielkim stopniu hałas kolejowy, tramwajowy, przemysłowy i lotniczy. Opracowane zostały różnego rodzaju wykresy i diagramy. Stopień narażenia na ponadnormatywny hałas, zarówno powierzchni miasta jak i mieszkańców, przedstawiają rysunki 12-15.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 66
MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Rysunek 12 : Powierzchnia terenów m.st. Warszawy zagrożonych hałasem, przekroczenia wskaźnika LDWN [Opracowanie własne]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 67 MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Rysunek 13 : Powierzchnia terenów m.st. Warszawy zagrożonych hałasem, przekroczenia wskaźnika LN [Opracowanie własne]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 68 MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Rysunek 14 : Liczba mieszkańców m.st. Warszawy zagrożonych hałasem, przekroczenia wskaźnika LDWN [Opracowanie własne]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 69 MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Rysunek 15 : Liczba mieszkańców m.st. Warszawy zagrożonych hałasem, przekroczenia wskaźnika LN [Opracowanie własne]
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 70 MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
W Warszawie hałas drogowy jest najbardziej uciążliwy dla mieszkańców (zmniejszone zagrożenie ponadnormatywnym hałasem w stosunku do roku 2012). W przypadku wskaźnika LDWN, zagrożonych tym hałasem jest ok. 104,1 tys. mieszkańców (6,0% całkowitej liczby mieszkańców), w tym 92,4 tys. mieszkańców narażonych jest na przekroczenia mniejsze niż 5 dB. Zagrożenie mieszkańców dla wskaźnika LN dotyczy 54,8 tys. mieszkańców (3,1 % całkowitej liczby mieszkańców), w tym 49,9 tys. mieszkańców narażonych jest na przekroczenia mniejsze niż 5 dB. Hałas kolejowy jest mało uciążliwy dla mieszkańców Warszawy (zmniejszone zagrożenie ponadnormatywnym hałasem w stosunku do roku 2012). W przypadku wskaźnika LDWN, zagrożonych tym hałasem, dla przekroczeń mniejszych niż 5dB, jest ok. 0,33 tys. mieszkańców (0,02% całkowitej liczby mieszkańców). Zagrożenie mieszkańców dla wskaźnika LN dotyczy 0,21 tys. mieszkańców (0,01 % całkowitej liczby mieszkańców). Hałas tramwajowy jest drugim po hałasie drogowym najbardziej uciążliwym dla mieszkańców Warszawy (zwiększone zagrożenie ponadnormatywnym hałasem w stosunku do roku 2012).
W przypadku wskaźnika LDWN, zagrożonych tym hałasem dla przekroczeń mniejszych niż 5dB, jest ok. 2,15 tys. mieszkańców (0,1% całkowitej liczby mieszkańców), w tym 2,10 tys. mieszkańców narażonych jest na przekroczenia mniejsze niż 5 dB. Zagrożenie mieszkańców dla wskaźnika LN dotyczy 1,14 tys. mieszkańców (0,06 % całkowitej liczby mieszkańców). Stwierdzono niewielki wzrost narażenia na hałas przemysłowy w stosunku do roku 2012. W przypadku wskaźnika LDWN, zagrożonych tym hałasem jest ok. 0,32 tys. mieszkańców (0,02% całkowitej liczby mieszkańców), w tym 0,28 tys. mieszkańców narażonych jest na przekroczenia mniejsze niż 5 dB.
Zagrożenie mieszkańców dla wskaźnika LN dotyczy 0,46 tys. mieszkańców (0,06 % całkowitej liczby mieszkańców), w tym 0,32 tys. mieszkańców narażonych jest na przekroczenia mniejsze niż 5 dB.
Narażenie na ponadnormatywny hałas lotniczy (tylko wskaźnik LDWN) na obszarach poza granicą obszaru ograniczonego użytkowania dla Międzynarodowego Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina dotyczy ok. 0,2 tys. mieszkańców, w tym 0,17 tys. mieszkańców narażonych jest na przekroczenia mniejsze niż 5 dB. Na podstawie wartości wskaźników długookresowych można stwierdzić, że hałas lotniczy jest mniej uciążliwy niż inne źródła hałasu (po uwzględnieniu obszaru ograniczonego użytkowania wokół Międzynarodowego Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina). Opracowane zestawy map oraz zestawienia tabelaryczne wyników obliczeń, jak również zalecenia odnośnie działań w zakresie ochrony przed hałasem zawarte w niniejszym opracowaniu, stanowią materiał wyjściowy do opracowania i uchwalenia przez Radę Miasta programu działań w przewidzianym ustawą terminie, którego celem będzie dostosowanie poziomu hałasu do poziomu dopuszczalnego. Wszystkie dane: źródłowe i wynikowe opracowane przez Wykonawcę zostały przekazane Zamawiającemu. Opracowano również komponent, który jest aplikacją do oglądania rozkładu wskaźników hałasu na fasadach budynków chronionych akustycznie.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 71 MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Spis Tabel
Tabela 1 Dzielnice m.st. Warszawy – ludność, powierzchnia [Źródło: Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2016 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2016]...... 16 Tabela 2 Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne...... 20 Tabela 3 Stan inwentarzowy taboru na dzień 30.12.2016 r. [https://tw.waw.pl/2015/12/17/stan- inwentarzowy-taboru/ ] ...... 26 Tabela 4 Przykład zaokrąglenia liczby lokali narażonych na hałas wg rozporządzenia ...... 33 Tabela 5 – Liczba ludności, z dokładnością do stu, eksponowana na hałas od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LDWN ...... 33 Tabela 6 – Liczba ludności, z dokładnością do stu, eksponowanej na hałas od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LN ...... 34 Tabela 7 – Liczba lokali mieszkalnych, z dokładnością do stu, eksponowanych na hałas od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LDWN...... 34 Tabela 8 – Liczba lokali mieszkalnych, z dokładnością do stu, eksponowanych na hałas od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LN ...... 34 Tabela 9 – Liczba ludności oraz liczba lokali w budynkach, które posiadają tzw. „cichą elewację” (dla wskaźnika LDWN) ...... 34 Tabela 10 – Liczba mieszkańców w budynkach, które posiadają tzw. „cichą elewację”, eksponowanych na hałas od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LDWN ...... 35 Tabela 11 – Liczba ludności oraz liczba lokali w budynkach, które posiadają tzw. „cichą elewację” (dla wskaźnika LN) ...... 35 Tabela 12 – Liczba mieszkańców w budynkach, mających tzw. „cichą elewacje”, eksponowanych na hałas od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LN ...... 35 2 Tabela 13 – Powierzchnia obszarów w km eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem LDWN .. 35 2 Tabela 14 – Powierzchnia obszarów w km eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem LN ...... 36 Tabela 15 – Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach mapy akustycznej ...... 37 Tabela 16 – Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach mapy akustycznej dla hałasu kolejowego ...... 38 Tabela 17 – Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach mapy akustycznej dla hałasu tramwajowego...... 39 Tabela 18 – Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach mapy akustycznej dla hałasu lotniczego ...... 40 Tabela 19 – Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach mapy akustycznej dla hałasu przemysłowego ...... 41 Tabela 20 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas od poszczególnych źródeł określona wskaźnikiem LDWN ...... 42 Tabela 21 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LN ...... 42 Tabela 22 - Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas w budynkach mających tzw. „cichą elewację” od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LDWN ...... 42 Tabela 23 – Liczba ludności eksponowanej na hałas w budynkach mających tzw. „cichą elewację” od poszczególnych źródeł określony wskaźnikiem LN ...... 43 Tabela 24 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas pochodzący od dróg głównych wg Dyrektywy 2002/49/WE tzn. od dróg z ilością samochodów większą niż 3 mln poj. rocznie ...... 43 Tabela 25 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas pochodzący od dróg głównych wg Dyrektywy 2002/49/WE tzn. od dróg z ilością samochodów większą niż 3 mln poj. rocznie, w budynkach mających tzw. ”cichą elewację” ...... 43 Tabela 26 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas pochodzący od głównych linii kolejowych wg Dyrektywy 2002/49/WE tzn. od linii kolejowych o natężeniu ruchu powyżej 30 tys. pociągów rocznie ...... 43 Tabela 27 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas pochodzący od głównych linii kolejowych wg Dyrektywy 2002/49/WE tzn. od linii kolejowych o natężeniu ruchu powyżej 30 tys. pociągów rocznie, w budynkach mających tzw. ”cichą elewację” (dane opcjonalne do UE) ...... 44 Tabela 28 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas pochodzący od głównych portów lotniczych wg Dyrektywy 2002/49/WE tzn. od lotnisk o rocznej liczbie operacji większej niż 50000 .... 44
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 72 MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Tabela 29 – Liczba ludności w setkach eksponowanej na hałas pochodzący od głównych portów lotniczych wg Dyrektywy 2002/49/WE tzn. od lotnisk o rocznej liczbie operacji większej niż 50000, w budynkach mających tzw. ”cichą elewację” ...... 44 2 Tabela 30 – Powierzchnia obszarów w km eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem LDWN – zmiana w okresie 2012-2017...... 48 2 Tabela 31 – Powierzchnia obszarów w km eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem LN – zmiana w okresie 2012-2017...... 48 Tabela 32 – Liczba ludności w tys. eksponowanej na hałas od poszczególnych źródeł określona wskaźnikiem LDWN – zmiana w okresie 2012-2017...... 48 Tabela 33 – Liczba ludności w tys. eksponowanej na hałas od poszczególnych źródeł określona wskaźnikiem LN - zmiana w okresie 2012-2017...... 49 Tabela 34 – Hałas drogowy - przekroczenia norm akustycznych – porównanie wyników z 2012 i 2017 roku ...... 50 Tabela 35 – Hałas kolejowy - przekroczenia norm akustycznych – porównanie wyników z 2012 i 2017 roku ...... 52 Tabela 36 – Hałas tramwajowy - przekroczenia norm akustycznych – porównanie wyników z 2012 i 2017 roku ...... 54 Tabela 37 – Hałas przemysłowy - przekroczenia norm akustycznych – porównanie wyników z 2012 i 2017 roku ...... 56 Tabela 38 – Hałas lotniczy - przekroczenia norm akustycznych – porównanie wyników z 2012 i 2017 roku ...... 58
Spis Rysunków
Rysunek 1: Krzywa korekcji A ...... 11 Rysunek 2 Dzielnice m.st. Warszawy [Opracowanie własne] ...... 16 Rysunek 3 Struktura funkcjonalna miasta [Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy] ...... 18 Rysunek 4 Struktura powierzchni geodezyjnej według kierunków wykorzystania w 2016 r. [Źródło: Przegląd statystyczny Warszawa 2016] ...... 19 Rysunek 5 Sieć dróg w mieście [Opracowanie własne] ...... 23 Rysunek 6 Schemat sieci komunikacji tramwajowej w Warszawie (stan na rok 2016) ...... 25 Rysunek 7 Sieć linii kolejowych Warszawskiego węzła kolejowego [Opracowanie własne] ...... 27 Rysunek 8 Lokalizacja lotnisk na terenie Warszawy [Opracowanie własne] ...... 29 Rysunek 9: Przykładowy rozkład hałasu na fasadzie Pałacu Kultury i Nauki dla wskaźnika LDWN [Opracowanie własne] ...... 45 Rysunek 10: Przykładowy rozkład hałasu na fasadzie Pałacu Kultury i Nauki dla wskaźnika LN [Opracowanie własne] ...... 46 Rysunek 11: Wielkości wpływające na emisję i rozchodzenie się hałasu – hałas drogowy [Źródło: Mapa akustyczna Gdańska, 2012] ...... 63 Rysunek 12 : Powierzchnia terenów m.st. Warszawy zagrożonych hałasem, przekroczenia wskaźnika LDWN [Opracowanie własne] ...... 67 Rysunek 13 : Powierzchnia terenów m.st. Warszawy zagrożonych hałasem, przekroczenia wskaźnika LN [Opracowanie własne] ...... 68 Rysunek 14 : Liczba mieszkańców m.st. Warszawy zagrożonych hałasem, przekroczenia wskaźnika LDWN [Opracowanie własne] ...... 69 Rysunek 15 : Liczba mieszkańców m.st. Warszawy zagrożonych hałasem, przekroczenia wskaźnika LN [Opracowanie własne] ...... 70
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 73 MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
Bibliografia
[1] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (t,j. Dz.U. z 2017 r., poz. 519). [2] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz.U. z 2002 r., Nr 179, poz. 1498). [3] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2003r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk oraz portów, które powinny być przekazywane właściwym organom ochrony środowiska, oraz terminów i sposobów ich prezentacji. (Dz.U. z 2003 r., Nr 18, poz.164). [4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie dróg, linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może spowodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, dla których jest wymagane sporządzenie map akustycznych oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami (Dz.U. z 2007 r. Nr 1, poz. 8). [5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r., poz. 112). [6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz.U. z 2007 r., Nr 187, poz. 1340). [7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz.U. z 2011 r., Nr 140, poz. 824). [8] Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 października 2014 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody. (Dz.U. z 2014 r., poz. 1542). [9] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzenia i innych danych oraz terminu i sposoby ich prezentacji. (Dz.U. z 2008 r., Nr 215, poz. 1366). [10] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010r. w sprawie ustalania wartości wskaźnika
hałasu LDWN (Dz.U. z 2010 r., Nr 215, poz. 1414). [11] Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 25 czerwca 2002r. w sprawie oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz.U. WE L 189 z dnia 18 lipca 2002 r). Tłumaczenie - dokument 32002L0049-PL zamieszczony na stronie internetowej Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej (www.ukie.gov.pl). [12] Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) (Dz.U. WE L 108 z 25.4.2007). [13] Commission Recommendation of 6th August 2003 concerning the guidelines on the revised interim computation methods for industrial noise, aircraft noise, road traffic noise and railway noise, and related emission data (notified under document number C(2003) 2807). (Official Journal of the European Union L 212/49). [14] PN-ISO 9613-2:2002. „Akustyka – Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej. Ogólna metoda obliczania”. [15] PN-ISO 8297: 2003 „Akustyka – Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej zakładów przemysłowych z wieloma źródłami hałasu w celu oszacowania wartości poziomu ciśnienia akustycznego w środowisku. Metoda techniczna”. [16] PN-EN ISO 3744: 1999 „Akustyka – Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów ciśnienia akustycznego. Metoda techniczna stosowana w warunkach zbliżonych do pola swobodnego nad płaszczyzną odbijającą dźwięk”. [17] PN-EN ISO 3746: 1999 „Akustyka - Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów ciśnienia akustycznego. Metoda orientacyjna z zastosowaniem otaczającej powierzchni pomiarowej nad płaszczyzną odbijającą dźwięk”. [18] The French national computation method “NMPB-Routes-96 (SETRA-CERTU-LCPCCSTB)”, referred to in Arreté du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routieres, Journal Officiel du 10 mai 1995, Article 6.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 74 MAPA AKUSTYCZNA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
[19] French standard XP S 31-133:2001, Acoustique – Bruit des infrastructures de transports terrestres – Calcul de l’attenuation du son lors de sa propagation en milieu extérieur, incluant les effets météorologiques, AFNOR, 2001. [20] Guide du Bruit des Transports Terrestres – Prévision des niveaux sonores, Ministere de l’Environnement et du Cadre de Vie/Minsitere des Transports/CETUR, Novembre 1980. [21] SRM II - The Netherlands national computation method published in ‘Reken- en Meetvoorschrift Railverkeerslawaai ’96, Ministerie Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Publikatiereeks Verstoring, Nr. 14/1997, VROM, November 1996. [22] Position Paper, Good Practice Guide for Strategic Noise Mapping and the Production of Associated Data on Noise Exposure, Version 2, 13 January 2006. [23] Parkplatzlärmstudie - „Untersuchungen von Schallemissionen aus Parkplätzen, Autohöfen und Omnibusbahnhöfen sowie von Parkhäusern und Tiefgaragen, Bayerisches LfU, 4. Aufl., Augsburg 2003. [24] Makarewicz R., Hałas w Środowisku, Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań, 1996. [25] Barbara Lebiedowska, „Wpływ warunków meteorologicznych na propagację hałasu w terenach podmiejskich”. [26] Engel Z., (1993), „Ochrona środowiska przed drganiami i hałasem”. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa. [27] Sadowski J., (1971). Akustyka w urbanistyce, architekturze i budownictwie. Arkady. Warszawa. [28] Lipowczan A. – Hałas a środowisko, Biblioteczka Fundacji Ekologicznej Silesia, Katowice 1995. [29] Keith Attenborough Handbook of Noise and Vibration Control, October 5, 200.7 [30] Malcolm J. Crocker Predicting Outdoor Sound Publication, December 4, 2006. [31] Wytyczne opracowania map akustycznych, GIOŚ, Warszawa, 2011r.
BMTcom Sp z o.o. SVANTEK Sp z o.o. PVO Sp z o.o. 75