Küçük Alioğullari Ve Reyhanli Aşireti (Xix. Yüzyil)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ANTAKYA VE ÇEVRESİ TÜRKMENLERİ: KÜÇÜK ALİOĞULLARI VE REYHANLI AŞİRETİ (XIX. YÜZYIL) Aydın EFE Doktora Tezi Tarih Anabilim Dalı Yrd. Doç. Dr. Selahattin TOZLU 2012 Her Hakkı Saklıdır T.C ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI Aydın EFE ANTAKYA VE ÇEVRESİ TÜRKMENLERİ: KÜÇÜK ALİOĞULLARI VE REYHANLI AŞİRETİ (XIX. YÜZYIL) DOKTORA TEZİ TEZ YÖNETİCİSİ Yrd. Doç. Dr. Selahattin TOZLU ERZURUM -2012 T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TEZ BEYAN FORMU ....../…./20.... SOSYAL BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE BİLDİRİM Atatürk Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğine göre hazırlamış olduğum "Antakya ve Çevresi Türkmenleri: Küçük Alioğulları ve Reyhanlı Aşireti (XIX. Yüzyıl) " adlı tezin tamamen kendi çalışmam olduğunu ve her alıntıya kaynak gösterdiğimi taahhüt eder, tezimin kağıt ve elektronik kopyalarının Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü arşivlerinde aşağıda belirttiğim koşullarda saklanmasına izin verdiğimi onaylarım: Lisansüstü Eğitim-Öğretim yönetmeliğinin ilgili maddeleri uyarınca gereğinin yapılmasını arz ederim. Tezimin/Raporumun tamamı her yerden erişime açılabilir. Tezim/Raporum sadece Atatürk Üniversitesi yerleşkelerinden erişime açılabilir. Tezimin/Raporumun 3 (Üç) yıl süreyle erişime açılmasını istemiyorum. Bu sürenin sonunda uzatma için başvuruda bulunmadığım takdirde, tezimin/raporumun tamamı her yerden erişime açılabilir. …./…/…… Aydın EFE I İÇİNDEKİLER ÖZET ............................................................................................................................... V ABSTRACT .................................................................................................................. VI KISALTMALAR DİZİNİ .......................................................................................... VII ÖNSÖZ ............................................................................................................................ X GİRİŞ ............................................................................................................................... 1 A. Araştırma Bölgesinin Coğrafyası ......................................................................... 1 B. Araştırma Bölgesinin Tarihi ................................................................................. 7 C. Araştırmanın Kaynakları ................................................................................... 13 a. Başbakanlık Osmanlı Arşivi ........................................................................... 13 b. Cumhuriyet Arşivi ........................................................................................... 13 c. Kronikler .......................................................................................................... 13 BİRİNCİ BÖLÜM KÜÇÜK ALİOĞULLARI 1.1. KÜÇÜK ALİOĞULLARININ ASILLARI ......................................................... 15 1.2. KÜÇÜK ALİOĞULLARINDA İŞ BAŞINA GEÇEN HANEDAN ÜYELERİ ...................................................................................................................... 19 1.2.1. Küçük Alioğlu Halil Bey (Paşa) .................................................................... 19 1.2.2. Küçük Alioğlu Mehmet Dede Bey ................................................................. 44 1.2.3. Küçük Alioğlu Mustafa Paşa ......................................................................... 56 1.2.3.1. Küçük Alioğlu Mustafa Paşa ve Bölgedeki Aşiretler İle Olan İlişkiler .................................................................................................................. 58 1.2.3.2. Küçük Alioğlu Mustafa Paşa’nın Mısır Meselesi Esnasındaki Tutumu ................................................................................................................. 63 1.2.3.3. Mısır Meselesinden Sonra Küçük Alioğlu Mustafa Paşa’nın Faaliyetleri ............................................................................................................ 71 İKİNCİ BÖLÜM FIRKA-İ ISLAHİYE UYGULAMASI VE KÜÇÜK ALİOĞULLARI 2.1. FIRKA-İ ISLAHİYE ............................................................................................. 82 II 2.2. KÜÇÜK ALİOĞLU MUSTAFA PAŞA’NIN SON DÖNEMLERİ ................... 87 2.3. KÜÇÜK ALİOĞLU MUSTAFA PAŞA’NIN ÇOCUKLARI ............................ 94 2.4. SON KÜÇÜKALİOĞLU DEDE BEYOĞLU HAKKI ÖZER ........................ 116 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM REYHANLI AŞİRETİ, AŞİRETİN İLERİ GELENLERİ : MURSALOĞULLARI, REYHANİYE NAHİYESİNİN KURULUŞU 3.1. REYHANLI AŞİRETİ ......................................................................................... 118 3.1.1. Reyhanlı Aşireti Hakkında Bazı Bilgiler .................................................... 118 3.1.2. XIX. Yüzyılda Reyhanlı Aşireti .................................................................. 120 3.2. REYHANLI AŞİRETİ İLERİ GELENLERİ: MURSALOĞULLARI .......... 138 3.2.1. Mursaloğlu Haydar Bey ............................................................................... 138 3.2.2. Mursaloğlu Ahmet Bey (Paşa) Zamanı: Reyhanlı Aşiretinin Yerleştirilerek Reyhaniye Nahiyesinin Kurulması ............................................. 145 3.2.2.1. Reyhaniye Nahiyesinin Kuruluşu ........................................................ 146 3.2.2.2. Mursaloğlu Ahmet Bey ........................................................................ 147 3.2.3. Mursaloğlu Mustafa Şevki Paşa .................................................................. 171 3.2.4. Tayfur Sökmen ............................................................................................. 189 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM REYHANİYE NAHİYESİ MÜDÜRLERİ VE REYHANİYE KAZASI KAYMAKAMLARI 4.1. REYHANİYE NAHİYESİ MÜDÜRLERİ VE REYHANİYE KAZASI KAYMAKAMLARI ................................................................................................... 191 4.1.1. Mursaloğlu Ahmet Bey ................................................................................ 191 4.1.2. Hasan Efendi ................................................................................................. 192 4.1.3. Mehmet Bey .................................................................................................. 192 4.1.4. Mursal-zâde Ali Bey ..................................................................................... 195 4.1.5. İzzet Bey ........................................................................................................ 196 4.1.6. Ahmet Hamdi Efendi ................................................................................... 208 4.1.7. Mehmet Şakir Efendi ................................................................................... 209 4.1.8. Mustafa Ağa .................................................................................................. 213 III 4.1.9. Sadullah Bey ................................................................................................. 215 4.1.10. Hasan Tahsin Efendi .................................................................................. 218 4.1.11. Mursaloğlu Mustafa Şevki Bey ................................................................. 219 4.1.12. Halil Ağa ...................................................................................................... 221 4.1.13. Vehbi Edhem Efendi .................................................................................. 221 4.1.14. Ahmet Vehbi Efendi ................................................................................... 221 4.1.15. Mahmut Efendi ........................................................................................... 221 4.1.16. Hacı Mustafa Efendi .................................................................................. 222 4.1.17. Yusuf Efendi ............................................................................................... 222 4.1.18. İbrahim Tevfik Efendi ............................................................................... 223 4.1.19. Kasım Efendi ............................................................................................... 223 4.1.20. Mehmet Ali Efendi ..................................................................................... 223 4.1.21. Abdullah Rıfat Efendi ................................................................................ 223 4.1.22. Hüseyin Efendi ............................................................................................ 223 4.1.23. Abdülaziz Efendi ........................................................................................ 224 4.1.24. Mehmet Efendi ........................................................................................... 224 4.1.25. İbrahim Rahmi Efendi ............................................................................... 224 4.1.26. Ali Bey ......................................................................................................... 225 4.1.27. Mehmet Ziyaeddin (Ziya) Efendi .............................................................. 225 4.1.28. Süleyman Sırrı Efendi ................................................................................ 226 4.1.29. Salih Efendi ................................................................................................. 226 4.1.30. Süleyman Sırrı Efendi ................................................................................ 226 4.1.31. Hüseyin Hüsnü Efendi ............................................................................... 227 4.1.32. Abdullah Nuri Efendi ................................................................................