мазмұны «Мұнайшы» журналы - «ПетроҚазақстан» компаниясының қызметкерлеріне арналған корпоративтік басылым. 4 Бес жұлдызды Спартакиада

Бас редактор: Бақытжан Исенғалиев Бақытжан Байтөреев: «Волейбол - бұл менің махаббатым 10 және ауадай қажеттілігім». Бас редактордың орынбасары: Екатерина Гребенникова We are the champions! Редакциялық топ: 12 Махаббат Джайлғанова, Диляра Қасымбекова, Айнаш Тілеубаева, Баспасөз шолуы Гүләйхан Ембердиева, 20 Ақтолқын Сұлтангереева.

Фотограф: Андрей Тайгунов

содержание

Журнал «Мунайшы» - корпоративное 22 Пятизвездочная Спартакиада издание компании «ПетроКазахстан», предназначенное для сотрудников.

Главный редактор: 28 Бахытжан Байтуреев: «Волейбол - это моя любовь и мой кислород». Бахытжан Исенгалиев

Заместитель главного редактора: Екатерина Гребенникова 29 We are the champions!

Редакционная группа: Махаббат Джайлганова, В зеркале СМИ Диляра Касымбекова, 37 Айнаш Тлеубаева, Гульайхан Ембердиева, Актолкын Султангереева.

Фотограф: Андрей Тайгунов contents

39 Five-Star Olympics

Munaishy is a corporate PetroKazakhstan magazine for the employees. 44 Bakhytzhan Baitureyev: “Volleyball is my love and the air I breathe.” Chief Editor: Bakhytzhan Issengaliyev

Deputy Chief Editor: 45 We are the champions! Ekaterina Grebennikova

Editing staff: Makhabbat Dzhailganova, 51 Media coverage Dilyara Kassymbekova, Ainash Tleubayeva, Gulyaikhan Yemberdiyeva, Aktolkyn Sultangereeva. photographer: Andrey Taigunov Байланыстық ақпарат: Контактная информация: Contact information: Казақстан Республикасы, Алматы, Республика Казахстан, Алматы, 244-a Furmanov Street, 050059, 050059, Фурманов көшесі, 244-а 050059, ул. Фурманова, 244-a Almaty, Republic of Kazakhstan, тел.: +7 (727) 258 1848 тел.: +7 (727) 258 1848 tel.: +7 (727) 258 1848 [email protected] [email protected] [email protected]

2 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Бас редактордың сөзі

Құрметті оқырмандар, әріптестер!

«Мұнайшы» журналының осы арнайы шығарылымы 29-30 қыркүйек аралығында Ал- маты қаласында өткен компанияның мыңдаған ұжымының өміріндегі басты спорттық оқиға - «ПетроҚазақстан» Спартакиадасына арналып отыр. Осыдан алты жыл бұрын менің бірінші бастамаларымның бірі корпоративтік Спар- такиаданы ұйымдастыру болатын. Спартакиаданың басты міндеті - бұқаралық спортты дамыту, салауатты өмір салтын насихаттау, ішкі корпоративтік рухты нығайту болып белгіленді. Ал маңыздылығы жағынан кем түспейтін міндеттердің бірі - жастарды виртуалды әлемнен шынайы әлемге қайтару еді. Бүгінде, кезекті 5-ші Спартакиаданың аяқталуымен бұл ойымыз жүзеге асты деу- ге болады. Оны бұдан әрі дамытудың келесі кезеңі спорттың басқа да түрлерін қосу арқылы жарыстардың құрамын кеңейту болып отыр. Корпоративтік Спартакиадаға біздің қызметкерлерімізбен бірге өзгелердің де қызығушылық танытып отырғаны қуантады. «Қазгермұнай» мен «Торғай-Петролеум» компаниялары оның тұрақты қатысушыларына айналды. Бұл жарыс сипатына жарқын көрініс беріп, жарысуға деген құлшынысты арттырды - нағыз спорттың өзі дәл осын- дай болуы керек. Қазір біз жарыстың белсенді қатысушылары қызметтегі және салауатты өмір салтындағы еліктеуге тұрарлық үлгі болып, еңбек ұжымдарында лайықты түрде ба- сты назарға іліккендігін қуана-қуана айтамыз. Олардың барлығына ізгі ниетім мен құрметімді білдіремін. Компанияның жоғарғы басқармасының зерделеуі мен қолдауын аса атап өтуге болады. Президент Вэй Юйсян Спартакиадалардың ашылуына, марапаттау салтанаттарына, жарысқа қатысушылармен бейресми түрде араласуға үнемі өзі қатысады. Әлбетте, бұл жарыстарға ерекше күш беретіні сөзсіз. Мерейтойлы Спартакиаданың белсенді қатысушылары ретінде ПҚОСИ Алматы филиалының басшысы Синь Чжунлинь ханым және вице-президент Цао Цзифань мырза, департамент директорлары, компания қызметкерлері қатысты. Мұндай қолдау бізге өте қымбат. Спартакиаданың ұйымдастыруын әдеттегідей ПҚОСИ стратегиялық коммуникациялар департаменті ұжымының үздік жұмысын ерекше айтқым келіп отыр. Осындай іс-шараны өткізуде қанша еңбек, уақыт кететінін, тіпті жүйке тозатынын тек солар ғана біледі. Олардың ынта-жігерінің арқасында Спартакиаданың 5-жылдық мерейтойы нағыз спорт мейрамына айналды. Бұл жолы Алматыда өткен жарыстардың керемет жағдайларымен Олимпиада ойындарының кейбіреуі ғана мақтана алады. АИБА Халықаралық Бокс академиясының және «Ақ Бұлақ» тау шаңғысы кешенінің басқармасы «ПетроҚазақстан» Спартакиадасының ең жоғары деңгейде өтуіне бар күшін салды. Корпоративтік жарыстар тарихында алғаш рет ҚР Мәдениет және спорт министрі А. Мұхамедиұлы мырза уақытының тығыздығына қарамастан Астанадан арнайы ұшып келіп, Спартакиаданың ашылу салтанатына қатысты. Біз дәстүріміз бойынша, жарыс қатысушыларына деген құрмет белгісі ретінде елімізге және шетелге танымал спортшыларды шақырдық. Бақытжан Байтөреев волейбол әлемінде өте танымал. Азияның ең үздік ойыншысы және атақты «Бордо» мен «Пари Сен Жермен» клубтарында көп жылдар бойы ойнаған кезінде Францияның ең үздік волейболшыларының бірі деп танылған Бақытжан, менің ойымша, спортшылдықтың, парасаттылықтың, сыпайылық пен әдептіліктің үлгісі болып табылады. Қазақстандық жұлдызды жұп - Асхат Житкеев пен Елена Павлова көптеген жылдар бойы еліміздің спорттық даңқын шығарып, ұлғайтып келді. Қазақстанның ауыр салмақтағы үздік дзюдошысы Асхат пен волейболдан әйелдер құрамасының капитаны Елена біздің Спартакиадамызға қатысып, оны жайнатып жіберді. Бұл спорттық жанұя туралы «Мұнайшы» алдыңғы нөмірлерінің бірінде жазылған болатын. Әрине, мұның барлығы осы кісілермен жеке, достық қарым-қатынастардың арқасында орын алды деуге болады. Біздің спорттық іс-шараларымызға үлкен спорттағы достарымды шақыру спорттық рух пен ымырасыз күреске деген көңіл-күйді, бұқаралық спортпен қатар жоғарғы табыстар спортын дамытуға себепкер болуына жетелейді деп есептеймін. Біздің әріптестеріміз бен олардың туысқандарының үлгі тұтып, еліктейтін дұрыс кумирлері болуы тиіс… Бір жағынан, Қызылорда мен Шымкенттегі әріптестерімізге әлем спортының аңызына айналған - Серік Қонақбаев, Илья Ильин, Сейілда Байшақов, Юрий Голодов, Бақытжан Байтөреев, Елена Павлова, Асхат Житкеев және үлкен спорттың басқа да жұлдыздарымен кездесіп, сөйлесуге бірегей мүмкіндік берілді. Болашақта біздің іс-шараларымызға басқа да атақты қазақстандықтарды шақыруға тағы да көптеген себептер болатынына сенімдімін.

Біздің барлығымызға тән мен жанның апгрейді аса қажет.

P.S. Бүкіл халықтың сүйіктісі, Социалистік еңбек ері, КСРО Халық әртісі, академик Бибігүл Ахметқызы Төлегенова бүгінде өзінің 85 жа- сында күнделікті 60 минут уақытын таңғы гимнастикаға арнайды екен. (Ойлануға ақпарат ретінде)

Б.Исенғалиев, Вице-президент

МҰНАЙШЫ қазан 2014 3 «Бес жұлдызды» Спартакиада

«ПетроҚазақстанның» Корпоративтік Спартакиадасына - 5 жыл! Салыстырма- лы түрде аз уақыт ішінде «ПетроҚазақстанның» ең басты спорттық шарасының жылнамасына көптеген есімдер, жетістіктер мен жеңістер жазылды. Ең басты жеңіс деп спорттың күнделікті өміріміздің ажырамас бөлігіне, ал Спартакиаданы барлығымыз шыдамсыздана күтетін, жыл бойы дайындалатын спорт мерекесіне айналғанын айтуға болады.

Алматы Спартакиада өткізілген де әйгілі. Оған жарқын ойындар алғашқы қала еді, енді 5-ші мерейтойлық мен танымал қонақтарды қоссаңыз, Елена Павлова, Қазақстанның Спартакиада да осында өтіп жатыр. Ке- қонақтарымыздың бірі айтқандай «бес волейболдан әйелдер құрама- зек бойынша ойынды Қызылорда мен жұлдызды Спартакиаданың» ұзақ есте сының бұрынғы капитаны Шымкенттегі бизнес-бөлімшелеріміз сақталу себебі де түсінікті болады. Барлық қатысушыларға жеңіс абыроймен өткізді, ал былтырғы Спар- Спартакиаданың ашылуына ҚР тілеймін, әркім өз бойынан жеңіске такиаданы БК «Торғай-Петролеум» АҚ Мәдениет және спорт министрі Арыс- күш тапсын, барлығы жеңсін деймін. ұйымдастырған еді. Осы басты спорт ша- танбек Мұхамедиұлының қатысуы Сіздерді біріктірген командалық расына арнап «ПетроҚазақстан» арнайы қатысушылар үшін үлкен тосынсый рух спортта ғана емес, күнделікті «Спартакиада туралы» ереже қабылдады, болды, ол шараға қатысу үшін Астана- өмірде - жұмыста да сіздерге серік сайысқа қатысу үшін қызметкерлер ара- дан арнайы ұшып келді. Атап өтерлігі, болсын. сында іріктеу ойындары өткізіледі. Корпоративтік Спартакиадаға осындай 2014 жылғы Спартакиадада өткен мәртебелі қонақтың келуі Қазақстанда Ерсұлан Жасыбай, футболдан жылғыдай 5 топ қатысты: ПҚҚР, ПҚОП, бірінші рет болып отыр. бас төреші ПҚОСИ және «Қазгермұнай» БК» ЖШС Спортшыларды құттықтаған Арыс- «ПетроҚазақстан» спартакиа- мен «Торғай-Петролеум» АҚ біріккен танбек Мұхамедиұлы біздің Спартакиа- дасын ұйымдастырушыларға алғыс кәсіпорындарымыздың командалары. да өткізу дәстүрімізді жоғары бағалады. айтамын. Бұл жақсы жарыс болды - 29-30 қыркүйек күндері біздің «Осындай қызық шара өткізіп жүрген осындай шайқас болады деп ойлаған мерейтойлық Спартакиада өткен AIBA «ПетроҚазақстан» басшылығына алғыс емеспін. Ойыншыларыңыз жара- Дүниежүзілік Бокс Академиясы мен «Ақ айтамын», - деді министр, - «Бұқаралық ды, олардың ерік-жігері мен жеңіске Бұлақ» спорттық-сауықтыру кешені та- спорт түрлерін дамыту еліміздің спорт- деген ұмтылысы осындай нәтиже маша спорттық нысандарымен қатар Іле та жоғары жетістіктерге жетуіне ықпал берді. Алатауы бөктерінің тамаша көрінісімен етеді. Тек дені сау ұлт қана жоғары

ПҚОП командасы / Команда ПКОП / PKOP team

4 қазан 2014 МҰНАЙШЫ нәтижелерге жете алады, сондықтан компанияларда өткізілетін бұқаралық Ертуған Тұманов, «Торғай- Спартакиада нәтижелері спортты насихаттау шаралары қуантады. Петролеум», адам ресурстары Мұндай шаралар қызметкерлердің және әкімшілік мәселелер бой- Шағын футбол әлеуетін ашып көрсетіп, оларды ынта- ынша директор 1-орын - «Қазгермұнай» ландырады, ең бастысы - командалық Спартакиада өткізу идея- 2-орын - ПҚҚР рух пайда болады. Спартакиаданың сы тамаша екен. Бәрі жақсы 3-орын - ПҚОП барлық қатысушыларына спортта ұйымдастырылған, спортшыларға жеңістер тілеймін!». барлық жағдай жасалды. Үстел теннисі Компания президентінің де Корпортивтік Спартакиадалар- 1-орын - «Қазгермұнай» Спартакиадаға қатысуы бұл шараның дың бәріне мәдениет пен спорт 2-орын - ПҚҚР ерекше мәртебеге ие екенін айшықтайды. министрі және спорт жұлдыздары 3-орын - ПҚОП «Бүгін мен үшін ғана емес, біздің келе бермейді ғой. Осындай қызметкерлер үшін де бақытты күн, себебі адамдардың болғаны спортшылар- Бадминтон «ПетроҚазақстанның» мерейтойлық ды қанаттандырады. 1-орын - ПҚОСИ бесінші Спартакиадасы ашылды», - деді 2-орын - ПҚҚР Вэй Юйсян ашылу салтанаты кезінде, - Исатай Таиров, есептілік бой- 3-орын - ПҚОП «Корпоративтік Спартакиада – бірнеше ынша маман, ПҚОСИ, жанкүйер мың адамнан құралған ұжымымызды Ойын өте жарқын өтіп жа- Шахмат біріктіретін маңызды шара. Бұл тыр, маған футбол ерекше 1-орын - ПҚОП «ПетроҚазақстан» қызметкерлерімен ұнады. Төрешілер құрамын жақсы 2-орын - ПҚҚР бірге біріккен кәсіпорындар үшін де таңдалған. Топтардың ойындарын 3-орын - «Қазгермұнай» көптен күткен шара. Біз спортқа әркез халықаралық және республикалық ерекше көңіл бөлеміз, салауатты өмір деңгейдегі кәсіпқой мамандар Бильярд (жеке есеп) салтын насихаттауға ерекше назар ауда- бағалады. Спартакиаданың ашы- 1-орын - Ғ.Махатаев (ПҚҚР) рып, компаниядағы спорттық шаралар- луына танымал тұлғалардың 2-орын - А.Елемесов ды қолдаймыз. Осы 5-ші Спартакиада қатысуы да көп нәрсені білдіреді. («Торғай-Петролеум») барлығымыз үшін ұмытылмас оқиға бол- 3-орын - Ши Хаоцзи сын дегім келеді!». үшін бар күштерін салды», - деді ПҚОСИ («Қазгермұнай») «Алматылық кеңсе қызметкерлері Алматы филиалының басшысы Синь осында өткізген күндеріңізді шуақты ету Чжунлинь ханым, - «Біздің Спартаки-

Мәдениет және спорт министрі Арыстанбек Мұхамедиұлының құттықтау сөзі / Приветственная речь министра культуры и спорта г-на А.Мухамедиулы / Welcoming speech of the Minister of Culture and Sport Mr. A.Mukhamediuly

МҰНАЙШЫ қазан 2014 5 ада Дүниежүзілік Бокс Академиясында Александр Кашашвили, бадминтоннан - өтіп жатыр, айналамыздың бәрі тау, та- «Потенциал» әуесқой бадминтоншылар Баян Сәдуақасова, маркетинг за ауа. Бұл жерге әлемнің түрлі елдерінен клубының жаттықтырушысы Владимир және тасымалдау, қаржы ди- көптеген ұлттық құрамалар келеді, алды- Потоцкий төрелік етті. ректоры, жанкүйер мызда жағымды көңіл-күй сыйлайтын та- Қатысушылардың дайындық деңгейі Жүрек тебірентер сәттер маша күндердің көп екеніне сенемін. Әр жыл санап артып келеді - Спартакиада жа- болды! Осы адамдардың бәрін топқа жеңіс тілеймін!». рыстарына бірнеше жыл қатарынан келіп компьютердің алдында көруге Маркетинг және тасымалдау жөніндегі жүрген жанкүйерлер де, қатысушылар да көзіміз үйреніп қалған ғой, вице-президент Цао Цзифань: «Спар- осыны айтты. Жеңіске деген құмарлылық компьютерлік тінтуірден асқан такиада - қызметкерлердің спорттағы пен тартыс әрбір матчта байқалды. ауыр зат ұстамайтындай ең озық қасиеттерін ашуына ықпал «Сіздердің спортшыларыңыз - көрінетін... Ал бүгін олардың алаңда ететін тамаша мүмкіндік. Мұндай ша- мықты адамдар, қаласа бәріне үлгереді, кәсіби спортшылар сияқты ралар спортта ғана емес, өмірде де ке- жұмыс орындарында еңбек етеді, жүгіріп, гол соғып жүргенін көрдік. рек біртұтас корпоративтік рухты жаттығу мен жарысқа да уақыт таба- Осындай мерекенің болғанына қалыптастырып, жеңіске жетуге ынта- ды. Олар компанияның басын біріктіріп рақмет, әр компания үшін ол өте ландырады. Мен өзім футбол ойынын та- тұр», - деді Олимпиада ойындарының маңызды. Бұндай сайыстардан соң машаладым, топтардың бәрі жақсы өнер күміс жүлдегері Асхат Житкеев. - адамдардың спортпен айналысуға көрсетті». «ПетроҚазақстан» спартакиадалары- құлшынысы артады, келесі жолы «ПетроҚазақстан» Спартакиадасы- на арнайы дайындалудың жыл бойы бұдан да жақсы өнер көрсете ала- на танымал спортшыларды шақыру - жүргізілетіні өте маңызды, компания тындарын дәлелдеуге тырысады. дәстүрге айналған шара. Биыл мерей- оған тамаша жағдай жасап отыр». тойлық Спартакиада кезінде Азияның Шахмат ойыны кезінде мүлтіксіз ең үздік ойыншысы деп танылған, во- тыныштық орнады. Жылдам шахмат- ерекше көзге түсті. Олар жеке кездесудің лейболдан халықаралық санаттағы ше- тан жарыс (ұзақтығы 30 минут) шеңбер барлығында да ұтып шықты. бер Бақытжан Байтөреев, көрнекті жүйесі бойынша өтті, екі ер адам мен Үстел теннисінде «Қазгермұнай» то- қазақстандық дзюдошы, еңбегі сіңген бір әйел адамнан құралған әрбір топ бы жеңімпаз болды. Бұрынғы ой- спорт шебері, 2008 жылғы Бейжіңде барлық қарсыластармен бір-бір мат- ын көшбасшылары - ПҚҚР мен өткен Олимпиада ойындарының чтан ойнады. Өткен жылғыдай биыл да «Қазгермұнай» топтарының арасын- күміс жүлдегері Асхат Житкеев пен ПҚОП тобы жеңімпаз болды. Төреші да тартысты ойын өтті. Жарыстың Қазақстанның волейболдан әйелдер Александр Кашашвили атап өткендей, соңғы минутына дейін ойын шиеленісті құрамасының бұрынғы капитаны Еле- қатысушылардың деңгейі жоғары, болды. Бірақ «Қазгермұнай» тобы на Павлова келді. «Мұндай әйгілі спорт- қызықты партиялар көп ойналды. Шах- қажырлық танытып, аздаған сәттіліктің шыларды шақыру компаниямыздың матшы ерлердің арасында ПҚОП өкілі арқасында жеңіске жетті. Екінші орын- абыройын асқақтатты, - деді Вэй Юй- Жорабай Қасымов, ал әйелдер арасынан ды ПҚҚР, үшінші орынды ПҚОП иеленді. сян мырза, - Сіздердің спорттағы - шахматтан «ҚазМұнайГаз» құрама ко- «Қазгермұнай» қызметкері Мэлс Ким мен жетістіктеріңіз адамдарға шабыт сый- мандасына да кіретін Маржан Күлекеева ПҚҚР өкілі Йован Мирчески және ПҚОП лайды, Спартакиада қатысушыларының мерейін көтереді». ЖАРЫС КЕСТЕСІ Кернейлер ойнады. Туымыз- ПЕТРОҚАЗАҚСТАН-2014 СПАРТАКИАДАСЫ ды көтеру құрметі - 2013 жылы жал- пы командалық есепте Спарта- киада жеңімпазы атанған ПҚҚР Спорт түрінен алған орындары тобының капитаны Аман Жүнісовқа берілді. «ПетроҚазақстанның» 5-ші № Топтар саны мерейтойлық Спартакиадасы ашылды! Орын Биылғы жылы саны жүзден асқан Шағын Шағын футбол Шахмат Бильярд Жинаған ұпайлар Жинаған ұпайлар

Спартакиадағы қатысушылар спорттың Бадминтон бес түрі бойынша - шағын футбол, үстел Үстел теннисі теннисі, бадминтон, шахмат пен би- «ПетроҚазахстан 1 2 2 2 1 2 9 І льярдтан сайысқа түсті. Мықтыларды Кұмкөл Ресорсиз» АҚ анықтау үшін республикалық және «Қазгермұнай» БК» халықаралық деңгейдегі кәсіби 2 1 4 1 3 3 12 ІІ төрешілер шақырылды. Шағын футбол- ЖШС дан өткен жарысты бірінші санаттағы «ПетроҚазақстан Ойл төреші Ерсұлан Жасыбай, бильярдтан - 3 3 3 3 4 1 14 ІІІ Продактс» ЖШС халықаралық санаттағы төреші Раим- жан Бузурходжаев, үстел теннисінен - «ПетроҚазақстан Овер- ҚР спорт шебері, Қазақстанның бірнеше сиз Сервисез Инк.» ком- мәртелік чемпионы, ҚР ұлттық құрама 4 паниясы мен Марке- 4 1 5 5 5 20 ІV командасының мүшесі, әлем және Азия тинг және теннисіне қатысқан Тимур Бейсалиев, тасымалдау шахматтан - халықаралық санаттағы ше- бер, «Жансая Әбдімәлік атындағы шах- 5 «Торғай-Петролеум» АҚ 5 5 4 2 4 20 V мат академиясының» жаттықтырушысы

6 қазан 2014 МҰНАЙШЫ қызметкері Никита Гафаров шебер ой- Тимур Бейсалиев, үстел ын көрсетті. Айтпақшы, теннисшілердің Йован Мирчески, ПҚҚР, теннисінен бас төреші бәрі бір ауыздан теннистен жарысты Құмкөл, өндірістік нысандар- Бұл мен қатысқан бірінші кеңейтсек деген ұсыныс білдірді. Же- ды жобалау бойынша менед- корпоративтік спартакиада, одан ке және жұптық сайыстар (әйелдер ара- жер, үстел теннисі тобының керемет әсер алдым. Жарыстар сында да, ерлер арасында да) жеке өтсе, мүшесі қызу өтті, топтардың бәрі жоғары жарысқа келген спортшылардың бәрі Спартакиада - бұл тамаша деңгейде өнер көрсетті. Ойынға (негізгі құрам да, қосалқы ойыншылар дәстүр. Жыл сайын қарсыласта- қатысушылардың мен ойнасам, да) ойнап үлгерсе деген өтініш айтты. рымның шеберлігі артып келе қатыссам, жеңсем деген ниеті Қатысушылардың пікірінше, сонда олар жатқанын байқадым. Қарсыласың жақсы әсер қалдырды. өздерін жан-жақты көрсете алады, ойын мықты болмаса, ойында да мән да барынша ұзақ әрі қызықты болады. қалмайды ғой. Нұргүл Ерімбетова, жетекші Бильярдтан өткен жарыс кезінде экономист, еңбек ресурста- жаңа көшбасшы анықталды - ПҚҚР Александр Кашашвили, шах- ры, ПҚҚР, бадминтоннан топ өкілі Ғали Махатаев бұрынғы Спарта- маттан бас төреші мүшесі киада жеңімпазы, «Торғай-Петролеум» Арасында өзімді бір әйгілі Биылғы жылы Спартакиаданың қызметкері Азамат Елемесовты жеңіс халықаралық шахмат сайысын- осындай көркем табиғат аясында тұғырынан ысырды. Үшінші орынды да жүргендей сезіндім. Жарысқа өткені тамаша болды. Таза, жұпар «Қазгермұнай» компаниясының өкілі Ши қатысушылар жақсы демал- ауа, айналаның бәрі сондай сұлу, Хаоцзи иеленді. ды және оларға спортшыға тән көп адамдар селфи жасап, өздерін Бадминтоннан өткен сайысты қасиетін толық көрсету үшін осы жерде суретке түсіріп қалуға нағыз шайқас деуге лайық, өткен барлық жағдай жасалған екен. тырысты. Көрнекі ойыннан бөлек, жылдың жеңімпазы - ПҚҚР тобы мен Оны аңғару үшін кәсіби маман бо- Алматының күзгі тауларын тама- осы жолы жеңімпаз болған ПҚОСИ лу керек емес. шалап, демалдық, ал жігіттер аспа- командаларының арасында тартысты лы арқан тартылған жолмен тауға ойын өтті. Спартакиададағы топтық Бауыржан Сәрсенбаев, эконо- көтерілді. кездесу 5 ойыннан құралды - дара ер- мист, «Торғай-Петролеум», бад- лер арасында, дара әйелдер арасын- минтон тобының мүшесі Жазира Тоғанбаева, асси- да, жұптық ерлер мен әйелдер арасында «ПетроҚазақстан» Спарта- стент, еңбек ресурстары, және аралас жұптар арасында өтті. Өткен киадасына осымен үшінші жыл ПҚОСИ, жанкүйер жылдағыдай, ПҚҚР мен ПҚОСИ ара- қатысып жатырмын. Өткен Бұл мен қатысқан екінші спар- сында күрделі әрі шешуші ойын өтті, екі жылы біздің компания сіздердің такиада, бірақ біздің ПҚОСИ топ бірінші орынға таласты. 2:2 есебінде бастамаларыңызды қолдап, Қы- спортшыларының деңгейі өскенін миксте өткен матч бәрін шешті, ПҚОСИ зылордадағы спартакиаданы біз- байқадым. Олар осы Спартакиада- жұбы Сюй Гуо / Динара Түсіпбекова дің біріккен кәсіпорын өткізді. Бұл да ең сәнді киіммен шықты. Бірақ нәтижесінде ПҚҚР жұбы Чжан Чэнькай 5-ші мерейтойлық Спартакиада жанкүйерлердің аз болғаны өте / Анар Қапанованы жеңіп, өз топтарына өте жоғары деңгейде өтіп жатыр. өкінішті. жеңіс сыйлады. Екінші орынды ПҚҚР то- «5+» деген баға қоямын. бы, үшіншіні ПҚОП тобы алды.

МҰНАЙШЫ қазан 2014 7 Тарихи анықтама

1-спартакиада Алматы, 2010 жыл 3 команда: ПҚҚР, ПҚОП, ПҚОСИ Спорттың 4 түрі: бадминтон, үстел теннисі, футбол, шахмат 63 қатысушы Жалпы командалық есеп бойынша жеңімпаз: ПҚҚР

2-спартакиада Қызылорда, 2011 жыл, Құмкөл кен орнының 25 жылдығына ар- налды 3 команда: ПҚҚР, ПҚОП, ПҚОСИ Жалпы командалық есептегі жеңімпаздар - ПҚҚР командасы / Победители в общекомандном зачете - Спорттың 5 түрі: бадминтон, во- команда ПККР / Winners of the team competition - PKKR team лейбол, үстел теннисі, футбол, шах- мат Футбол - миллиондаған адамдар келеді. Оның шараға қатысқаны біздің 70 астам қатысушы қызығатын ойын, біздің Спартакиада да спортшыларды жеңіске ынталандыра Жалпы командалық есеп бойынша оған ерекше көңіл бөлінді. Кездесулер түсті. Бүкіл әлемге танымал қазақстандық жеңімпаз: ПҚҚР шеңбер жүйесімен өтті, сайысты бағалаған спортшылар да қонақ болды, осының бәрі төреші Ерсұлан Жасыбай атап өткендей, спортшыларымыздың спортпен айналы- 3-спартакиада ең қызық ойын ПҚҚР мен «Қазгермұнай» сып, салауатты өмір салтын ұстануына Шымкент, 2012 жыл, Оңтүстік арасында болды. Жалпы алғанда, жарыс қосымша түрткі болмақ». Қазақстан облысының 80 өте қызықты әрі шиеленісті өтті, соңғы Жарыс аяқталды. Жалпы командалық жылдығына арналған сәтке дейін жеңістің кімге бұйыратынын есепте Спартакиаданың бес жылдық та- 5 команда: ПҚҚР, ПҚОП, ПҚОСИ, ешкім білмеді. Қорытындысында, рихында 4-ші рет ПҚҚР спортшыла- «Қазгермұнай», «Торғай-Петролеум» жеңімпаз атанған «Қазгермұнай» тобы ры 9 ұпай алып, жеңімпаз болды. Екінші Спорттың 5 түрі: бадминтон, би- мықтылығын растады, олар өткен жылғы орында 12 ұпаймен «Қазгермұнай» тобы, льярд, шағын футбол, үстел теннисі, Спартакиадада бірінші орын алған еді. үшінші орынды 14 ұпаймен ПҚОП қайта Екінші орын ПҚҚР тобына, үшінші орын өңдеу бөлімшеміздің тобы иеленді. шахмат ПҚОП командасына тиді. Шараның салтанатты жабылуы кезінде 95 қатысушы «Спартакиаданың мақсаты - спортқа жеңімпаздар айлар бойы, тіпті жылдар Жалпы командалық есеп бойынша барынша көңіл бөліп, қызметкерлердің бойы жаттыққан қажырлы еңбегінің жеңімпаз: ПҚОП спорт арқылы өздерін көрсетуіне жемісін көрді, медаль алды, ал жеңімпаз мүмкіндік беру», - деді Спартакиада- топтар - кубок пен ақша сертификат- 4-спартакиада ны қорытындылаған «ПетроҚазақстан» тарын алды. Осы спорттық мереке- Қызылорда, 2013-жыл, ұйымдас- вице-президенті Бақытжан Исенғалиев, ге қатысушылар «We are the champions!» тырушы - «Торғай-Петролеум» - «Спартакиадаға келуге уақыт тапқан әнінің әуенімен көк аспанға ұшырған әуе БК Мәдениет және спорт министрі шарлары көкке ұмтылып, жаңа жеңістерге 5 команда: ПҚҚР, ПҚОП, ПҚОСИ, Мұхамедиұлы мырзаға алғыс айтқым жол ашты! «Қазгермұнай», «Торғай-Петролеум» Спорттың 5 түрі: бадминтон, би- льярд, шағын футбол, үстел теннисі, шахмат 100 астам қатысушы Жаңалық: республикалық деңгей- дегі төрешілер шақырылды Жалпы командалық есеп бойынша жеңімпаз: ПҚҚР

5-спартакиада Алматы, 2014 жыл 5 команда: ПҚҚР, ПҚОП, ПҚОСИ, «Қазгермұнай», «Торғай-Петролеум» Спорттың 5 түрі: бадминтон, би- льярд, шағын футбол, үстел теннисі, шахмат 100 астам қатысушы Жалпы командалық есеп бойынша

Жалпы командалық 3-ші орынның кубогі / Кубок за 3-е общекомандное место / жеңімпаз: ПҚҚР Cup for 3rd place in the team competition

8 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Жеңіс үшін, алға! / Вперед, к победе! / Go for the Victory!

Спартакиаданың құрметті қонақтарымен естелік фотография / Фото на память с именитыми гостями Спартакиады / Memorable photo with honored guests of the Olympics

МҰНАЙШЫ қазан 2014 9 Бақытжан Байтөреев: «Волейбол - бұл менің махаббатым және ауадай қажеттілігім».

- Волейболға қалай келдіңіз? Ең жарқын жеңістеріңіз қандай бол- ды? - Менің ойымша, волейболға деген ма- хаббат қанымда бар сияқты - менің анам волейбол ойнайтын, мен де осы спортқа қызығушылық таныта бастадым, ал 12 жасымнан бастап арнайы шұғылдандым. Есте қалған сәттердің бірі менің тұңғыш рет ірі жеңіске жеткен кезім - бұл 1982 жылы Алматы қаласының жасөспірімдер тобының құрамында ҚР чемпионатын жеңіп алуымыз еді. Ал жарқын жеңістердің ішіндегі ең маңыздысы - бұл әрине, Жапонияда өткен Азия клубтық чемпионатындағы жеңісіміз болды. 1993 жыл, қиын- қыстау кез, еліміз бар жоғы екі жыл бұрын ғана тәуелсіздігін алған заман. Егеменді Қазақстан атынан шетелдік сайысқа ат қосқан тұңғыш спорт де- легациясы біз болдық. Шынында, сол кезде қазақстандық волейбол туралы ешкім естіп білмеді. Ал біз болсақ келдік те, жеңіп шықтық! Чемпионатта біздің команда шынымен де барлығын таң қалдырды. Сол кездегі көңіл-күйімізді да сол аяқтан бастаймын. Мүмкін солақай Яғни спортта үнемі дарын басым бо- көрсеңіз - топқа деген, елімізді абырой- болып туғанымнан шығар. ла бермейді. Спорттық көрсеткіштер мен алып шыққанымыз үшін мақтаныш жоғары болғанымен, жеңіске жету екі сезімін сөзбен жеткізу мүмкін емес. - Сіз үшін жалпы волейбол деген талай болуы мүмкін. Әлгі әйгілі мақалда не? айтылғандай. Бұл өмірде ештеңе өзінен- - Сіз екі мәрте Франция кубогының - Қысқасы - бұл менің махабба- өзі келмейді, біздің жетістігіміз - бұл жеңімпазы атандыңыз. Осы елдегі тым және ауадай қажеттілігім, менің еңбегіміздің жемісі. спорттық жолыңыз неден басталды? ермегім әрі жұмысым. Мен волейболда - Мені 1993 жылғы Азия клубтық чем- жүргеніме 34 жыл болды, сол үшін де өте - Сіздің өз жаттықтырушыларыңыз пионатында турнирдің ең мықты ой- бақыттымын! кімдер еді, олар қандай болды? ыншысы деп танығаннан кейін менің - Менің спорттық кәсіби жолымда, жолым Францияға түсті. Осы жеңістің - 35 жасыңызда сіз ойын- спортшы болып қалыптасуыма маңызды арқасында Францияда ойнауға шақыру шы мансабыңызды тоқтатып, үлес қосқан бірнеше жаттықтырушылар алдым. Осы елде, Парижде 2 маусым бапкерлікке ауыстыңыз. Сіз бар. Бала кезімдегі жаттықтырушым, ҚР өткіздім. Алдымен Париж университеті үшін, осы екі саланың қайсысы еңбек сіңірген жаттықтырушысы Мол- командасының құрамында (1993/94 мау- күрделірек болды? дажанов Ербол Ғазизұлы. Сосын, Сивков сымы) ойнап, Франция чемпионатын- - Шынымды айтайын, егер ойын- Евгений Витальевич, КСРО жоғарғы ли- да қолаға ие болдық, ал келесі маусым- шы болып жүргенімде жаттықтырушы га жаттықтырушысы, ҚР еңбек сіңірген да «Пари Сен-Жермен» командасының жұмысының ауыртпалығын білсем, жаттықтырушысы және біз құрамында құрамында сайысқа қатыстым. сол кезде-ақ өзімді мүлдем басқаша жүріп, Азия клубтық чемпионатын алып жүруші едім. Жаттықтырушының жеңген «Азамат-Алматы» командасының - Сізде қандай бір спорттық наным- жұмысы қандай қиын болғанын, жаттықтырушысы. Ал үшіншісі - КСРО сенім бар ма? Мысалы, көптеген ой- оның сөзіне құлақ аспаған кезімізді, еңбек сіңірген жаттықтырушысы,1980 ыншылар спорттық жеке нөмірдің жауапкершіліктен кейде жұрдай жылғы КСРО ерлер құрама ауысуын өте ауыр қабылдайды екен. болғанымызды, жалқау болғанымызды командасының бас жаттықтырушысы, - Сандық белгіге қатысты айтатын мен енді ғана түсіндім. Бұл, өзің әке олимпиада чемпионы, Халықаралық болсам, мен оның сиқырлығына се- атанғаныңда, балалық шағыңды еске волейбол федерациясының нұсқасы нем (күледі). Мысалы, мен Қазақстанда түсіріп, «неге олай істедім екен» деген- бойынша жүзжылдықтың үш үздік «12» нөмірлі болатынмын, ал шет ел- мен бірдей. жаттықтырушысының бірі атанған Пла- ге кеткенімде, олар маған «7» және «9» тонов Вячеслав Алексеевич. Санкт- сандарын бергенде өзімді ыңғайсыз - Сіздің жаттықтырушы ретіндегі Петербор қаласында осы кісінің қол сезінетінмін. Ал, ырымға қатысты айтсақ, философияңыз қандай? астында ойнаған кезім болды. Оның: мен үнемі алдымен сол аяқ шұлығымды - Еңбек, табандылық және тәртіп. Ба- «Бақытжан, сен менің жаттығуларымды киемін, сосын аяқ киім бауын байлағанда ла кезімде маған ешкім үміт артқан емес. жазып алып жүрсің бе?» деп сұрағаны

10 қазан 2014 МҰНАЙШЫ есімде. Оған мен жазбайтынымды және жаттықтырушы болатын ойымның жоқ екендігін айттым. Ол болса: - «Мұның бе- кер» деп еді. Мүмкін сол кездің өзінде- ақ жаттықтырушылық әлеуетімді байқаған болуы керек. Мен сол адам- нан көп нәрсені үйрендім және қазір өз жұмысымда қолданамын.

- Волейболшыны қайрайтын не нәрсе? - Балалық шағымнан мысал келтірейін. Бала кезімдегі жаттықтырушым Ер- бол Ғазизұлымен алғашқы сайысқа барғаным есімде. Түскі ас ішетін уақыт еді, балалардың әрқайсысы өз купесінде ауқаттана бастады. Мұны көрген ол, бізді, 12 жасар балаларды шақырып алып, бы- лай деді: «Балалар, біз бір командамыз. Мен сендердің әрқайсыңның бөлектеніп Спартакиада қатысушыларына тілек сөз / Напутствия участникам Спартакиады / тамақ ішіп отырғандарыңды көргім Wishes to the Olympics’ participants келмейді. Қазір бәріміз жиналамыз да, бір команда болып бірге тамақтанамыз». Осы оқиға бүгінгі күнге дейін есімде, мен де өз ойыншыларымның командалық рухын нығайтуға көп көңіл аударып жүрмін. Тағы айтарым, спорт - бұл оңай кәсіп емес. Бұл қажырлы еңбек, тәртіп және отаншылдық.

- «ПетроҚазақстан» компани- ясына деген жақсы тілегіңізді айтсаңыз. - Барлық бастамаларыңыз жемісті де сәтті болсын дегім келеді. Өз қызметкерлері үшін осы Спарта- киада секілді тамаша іс-шара өткізу компанияның қызметкерлеріне деген қамқорлығы деп білем. Бұл адамдар үшін үлкен мереке және Қазақстанның басқа компаниялары үшін керемет үлгі-өнеге. БАҚ-а интервью / Интервью для СМИ / Interview for mass-media

1967 жылдың 24 желтоқсанында дүниеге келген. Қазақстан волейбол- шысы, КСРО-1991 кубогының иегері, 1993 жылғы Азияның үздік ойыншысы, «Азамат-Алматы» тобы құрамындағы Азия клубтық чемпионатының жеңімпазы, Азия чемпионатының күміс жүлдегері, Франция кубогының екі мәртелік ақтық сынға қатысушысы, РФ чемпионаты супер-лигасының қола жүлдегері. ҚР еңбек сіңірген жаттықтырушысы, КСРО спорт шебері, ҚР халықаралық дәрежедегі спорт шебері. 2010 жылғы Азия ойындарының (Қытай) қола жүлдегері атанған әйелдер құрамасының бас жаттықтырушысы. Бүгінгі таңда Өскемен қ. ұлттық лигасының ерлер клубтық құрамасының жаттықтырушысы. Бақытжан Байтөреев және ПҚОП-тың шахматистері / Бахытжан Байтуреев и шахматисты из ПКОП / Bakhytzhan Baitureyev and PKOP chess team participants

МҰНАЙШЫ қазан 2014 11 We are the champions!

Жылдар бойы талмай жаттығып, қажырлы еңбектену, жүйке қысымына төтеп беру, аздаған сәттілік... - әркімнің жетістікке жетер жолы әртүрлі. Ең басты- сы - олар жеңіске жетті! Назарларыңызға Спартакиадамыздың бес түрлі спорт түрінен өткен сайыста озып шыққан жеңімпаздардың әрқайсыменен жүргізілген сұхбатымызды ұсынамыз.

Бадминтон Жеңімпаз - ПҚОСИ тобы, ойыншылар құрамы: Марат Қашақов, Сюй Гуо, Динара Түсіпбекова және Айнұрлы Ибраева

- Бір матчта ойыншылар 10 жақсы, сондықтан артық жүгірген спортшылар ондаған жылдар бойы шақырымға дейін жүгіріп, бірнеше ешкімді байқамадым, барлығы сабыр- қарқынды дайындалады. Сіздер килограмм салмақ жоғалтады. лы, сенімді ойнады. Ойнау үшін дайын- бадминтонмен қашаннан бері ай- Сіздердің жаттығуларыңыз қалай далу керек, ал жаттығу үшін ойнасаңыз налысып келесіздер? өтті? нәтижесі керісінше болып шығады. Марат: Мен 40 жасқа толғаннан ба- Марат: Мен қызылордалық ПҚҚР Динара: Осы жылы біздің топ стап, 2000 жылдан бері ойнап келемін. спорт кешенінде аптасына 3 рет 2 Спартакиада дайындығына үлкен Гуо: 5 жыл болды және мерейтойлық сағаттан жаттығамын. Қашықтық пен жауапкершілікпен қарады - аптасына Спартакиадаға қатысқанның мен салмағымды есептеп көрмедім, бірақ 2 рет 1,5 сағаттан жаттықтырушымен үшін мәні зор. Үлкен арманым - әжептәуір күш-қуатты қажет етеді. дайындалдық, одан бөлек аптасы- компанияның 10 жылдық Спартакиада- Бадминтон отбасылық спорт түріне на 1-3 рет бір жарым сағаттық ойын сында ойнау. айналғанына қуанамын: әйелім де, жаттығуларын жасадық. Ойыншының Динара: Бадминтонды 13 жыл бұрын қызым да көптен бері жаттығып, әртүрлі жүктемесі ауыр екені рас, кейде тіпті әкем үйретті, бірақ арасында үзіліс жа- жарыстарға қатысып жүр. жаттығудан аяғымызды әзер көтеріп садым. Соңғы екі жылда тұрақты түрде Гуо: Бадминтон - күш, сұлулық пен шығатынбыз. жаттығып келемін. кербездіктің бірлігі. Тобымыздағы Айнұрлы: Бір жыл бұрын жаттыға төрт ойыншының барлығы – өз ісінің - Барлық техникалық әдіс- бастадым. Бұрын үлкен теннис және шеберлері, физикалық дайындықтары амалдарды игеру үшін кәсіби үстел теннисін ойнағандықтан, тез үйреніп кеттім.

- Жеке және командалық есеп- те Спартакиададағы ең басты қарсыластарыңыз кім болды? Гуо: Қарсыластардың бәрі мықты болды. Тіпті мұз сарайы да ойын кезінде бойымызда бұрқанған алауды баса ал- мады! Динара: ПҚҚР жыл сайын біздің ба- сты қарсыласымыз болып шығады, олар өте ұйымшыл, ойнау деңгейі жоғары топ. Айнұрлы: Бірінші орын алуға ұмтылдық, ол үшін 2013 жылғы жеңімпаздар - ПҚҚР тобын жеңуіміз ке- рек еді.

- Жеңістен қандай әсер алдыңыздар? Марат: Әйтеуір жеңдік-ау деген сезімде болдым! Бұл жеңіске 5 жыл дайындалдық қой. Динара: Осы жеңіске жету үшін өте ұзақ - 5 жыл бойы дайындалғандықтан болар, жеңістен соң көңілім құлазып қалды... Мұнай өнімдерінің маркетингі жөніндегі директор Э.Сарина бадминтон бойынша жеңімпаздармен бірге / Директор по маркетингу нефтепродуктов Э.Сарина с победителями по бадминтону / Айнұрлы: Бір қызығы, ойыннан соң E.Sarina, Oil Products Marketing Director, with badminton winners әлі де біреумен ойнаған жоқпыз ғой деген

12 қазан 2014 МҰНАЙШЫ сезім туындайды. Жеңіске жеткенімізді марапаттау кезінде ғана сезіндім.

- Ойыншылардың ішінде әдемі ой- ын мен айшықты әдіс көрсеткені болды ма? Марат: ПҚҚР тобынан Володя Когайдың көрсеткен техникасы өте жақсы. ПҚОП командасы да келісті өнерін көрсетті. Бірақ жарыстағы ең озық ойыншы - біздің топтағы Сюй Гуо екені анық! Гуо: Біздің топтың барлық мүшелері де жоғары шеберлік көрсетті. Осы жылы расымен де армандаған тобымызды құра білдік!

- Төрешілер туралы не айтасыздар? Динара: Төрешілер өз ісінде жетік ма- мандар болды, әділ төрелік жасады.

- Қолыңыздағы ракетка ойынға қаншалықты ықпал етеді? Гуо: Қатты ықпал етеді - мен тіпті Бадминтон бойынша жарыстар / Соревнования по бадминтону / Badminton competitions кейбір кәсіби спортшылар ракеткасымен бірге ұйықтайды деп естідім, бөгде адам- да трансляция жасамайтындықтан, ин- Биыл өткен орны тамаша болуымен ды оған жолатпайтындары анық. тернет құтқарады. Мен қытай спортшы- қатар, киім-кешек беріп қуантты - сапа- Динара: Соққының қуаты, дәлдік, сы, олимпиада чемпионы - Линь Даньды лы спорт костюмдері мен жылы күртелер қолға салмақтың түсуі сияқты көптеген үлгі тұтамын. Ол мықты шабуылдаушы, және рюкзактар алдық. тәсілдер ракеткаға байланысты. Жаңа теңдессіз ойыншы. Гуо: Шараны тамаша ұйымдастырған, ракеткаға үйренгенше бір айдай уақыт Гуо: Иә, маған Тауфик Хидаяттың кер- ойыншылар да барынша күшті, та- кететіні соған дәлел. без ойыны да ұнайды. ту ұжымдар және әрине, достарымыз да Айнұрлы: Менің басымнан бір көбейді! қызық жағдай өтті. Жаттығу кезінде - Қазіргі кезде әлемде азиаттық компания берген ракеткамен ой- спортшылар көш бастап келеді, нап жүрдім, басқасымен бірде бір рет олар әлем біріншіліктеріндегі Қызықты деректер ойнаған емеспін. Ақбұлаққа келген кез- медальдардың 90 пайызын дерлік • Үнділердің көне ойыны «пуна» - де жаттығуда біреу менің ракеткам- алады. Қытайда бадминтон қазіргі заманауи бадминтонның ды алды, мен Сюй Гуоның ракеткасын қаншалықты танымал? прототипі. Үндістанда қызмет еткен алып ойнадым. Оның ракеткасы маған Гуо: Бадминтон патшалығы деген ағылшын офицерлері осы ойынды өте ұнады - соққым күштірек шықты, атауға Индонезия ие, бірақ Қытайда да алып келеді, осылайша бадминтон ұстағанға да икемді екен. Сол кезде ракет- бұл ойын өте танымал. Бұл ойын арқылы қалың қауымға тарай бастайды. каны таңдау керектігін түсіндім. Бадмин- денені шынықтырумен қатар жаңа до- • 1992 жылдан бері бадмин- тонда воланды (ойын шарын) да дұрыс стар табуға болады. тон жазғы Олимпиада ойындары таңдай білу керек, ойын алдында міндетті бағдарламасына енді. түрде кортты сезініп, воланның ұшу - Жарысты ұйымдастыру деңгейін • Бір ракетканы созу үшін 10 метр жылдамдығын түсініп тұру керек. Оның қалай бағалайсыздар? ішек керек. ұшу жылдамдығына ауа ылғалдылығы Марат: Спартакиада өте жоғары • Ең ірі әлемдік жарыс - мен температура да әсер етеді. деңгейде өтті! Бадминтонның әлемдік суперсерия- Гуо: Өте тамаша ойын болды. PR сының жүлделік қоры - $200 000 кем - Жарысқа қатысты ырым- бөлімі жүз пайыз шеберлік таныт- емес. нанымдарыңыз бар ма? ты. Барлығымыз нағыз олимпиада ой- • 2005 жылы Гиннестің рекордтар Гуо: Негізінде ырымшыл емеспіз, ынына қатысқандай сезімде болдық. кітабына енген кәсіби спортшының бірақ ойын алдында мен әзіл ретінде Спартакиаданың жабылу сәті мен үшін соққысынан воланның алған iPhone-дағы Siri бағдарламасынан «Біз ең көңіл тебірентерлік кезең “We are the жылдамдығы сағатына 332 шақырым жеңеміз бе?» деп сұрадым. Ол «иә» деп жа- champions!” әні ойнап, аспанға біздің болды. Бұнымен де шектелмейді - уап берді. Мен оны жақсы белгі ретінде компанияның корпоративтік түсіне 2013 жылы Yonex ракеткаларымен қабылдадым. боялған көптеген шарлардың ұшқаны тәжірибе жасаған кезде сағатына болды. 493 шақырым құраған бадминтон - Халықаралық матчтарды ойынынындағы ең қатты соққыны бақылап отырасыздар ма? Өздеріңіз - Осы 5 жылда қандай өзгерістер (смеш) малайзиялық титулды бад- еліктейтін ойыншылар бар ма? болды? минтоншы Тан Боон Хеон көрсеткен Динара: Елеулі сайыстарды Айнұрлы: Жыл сайын Спартакиаданы болатын. жібермеуге тырысамын. Теледидар- ұйымдастыру сапасы жақсарып келеді.

МҰНАЙШЫ қазан 2014 13 Бильярд Жеңімпаз - Ғали Махатаев, ПҚҚР

- ПҚҚР ішінде Спартакиада- да сайысқа қатысуға 20-дан астам адамның үміткер болғанын білеміз. Қатысу құқын жеңіп алу қиынға соқты ма? - Оңай болмады, расымен де бәсекелестік күшті еді. Кен орнында би- льярдтан іріктеу сайысы өтеді, өткен жы- лы мен екінші орын алып, Спартакиадаға қатыса алмадым. Биыл менің жолым бол- ды, ПҚҚР құрама тобының бір мүшесі атандым. Өзім сыйлап, құрметтейтін Ал- мас Бекеновтен эстафетаны алған едім. Финалға шығуды қиындататын бәсекелестер саны емес, дұрыс

психологиялық дайындықтың бо- «Қазгермұнай» компаниясының әлеуметтік дамыту бөлімінің бастығы А.Исқақова Ғали Махатаевті марапаттауда / луы. Әрине, тұрақты түрде жаттығу да Начальник отдела социального развития А.Искакова «Казгермунай» награждает Гали Махатаева / Kazgermunai social маңызды. development head A.Iskakova awarding Gali Makhatayev - Жеңістен соң қандай сезімде қатысушылардың бірі, бильярд әуесқойы - Спорттың бұл түрі сізді несімен болдыңыз? Еркін Ертаев өзінің «қымбат» кийін тур- еліктірді? - Жеңістің дәмі маған бұрыннан та- нир жеңімпазына сыйлайтынын айт- - 10 жылдам астам уақыттан бері би- ныс, бұған дейін де Құмкөлде өткен же- ты. Нәтижесінде сол кий маған бұйырды, льярд ойнап келемін, әр ойында өзіме ке жарыстарда бірнеше мәрте жеңімпаз Спартакиадаға сонымен шықтым. Мүмкін бір жаңалық ашамын. Спорттың бұл түрі болғанмын. Бірақ Спартакиадағы жеңіс ол маған көмектескен болар. мені салмақтылығымен әрі қаталдығымен - басқа деңгей ғой, оның үстіне бұл жер- тартты, көзбен өлшеу қасиетін дамыт- де бір адамның ойыны жалпы топтың - Жарыстың ұйымдастырылу ты, сезімің мен көңіл-күйіңді бірқалыпта нәтижесіне ықпал етеді. Үміт артқан жан- деңгейін қалай бағалайсыз? ұстауды үйретті, осының бәрі маған дарды ұятқа қалдырмау менің басты - Жарыс өте жоғары деңгейде өтті. өмірде де, жұмыста да пайдасын тигізді. мақсатым болды. Ұйымдастырушыларға бір ұсыныс бар - Әдіс құра білу, айлаға толы күрес жүргізу төрешілерді сайыс өтетін жер мен ойынға және құмарлылық мені осы ойынға бай- - Төрешілер туралы не айтасыз? арналған жабдықтармен алдын ала таны- лап тастады. - Халықаралық санаттағы төреші Раим- стырып қойса, олар сол орынның жетістігі жан Бузурходжаевты бильярдтан әлем чем- мен кемшілігін бағалар еді. Бильярд үшін - Шеберлігіңізді қалай шыңдады- пионатына төрешілік жасаған кезде теле- ең маңыздысы - бильярд үстелі мен шар- ңыз? дидардан ғана көрген едім. Осындай таны- лар ғой. Жалпы алғанда, Спартакиада - Шеберлігімді өз алдыма жеке мал адамды тауып, бір сәт болса да өзімізді өткізгені үшін компанияға көп рақмет! шыңдап жүрмін, бірақ әркез тәжірибелі әуесқой емес, кәсіби ойыншы сезінуге ойыншылардың пікіріне құлақ асамын. мүмкіндік берген ұйымдастырушыларға Қызықты деректер Вахта кезінде ауысымнан соң кем деген- айтар алғысым шексіз. Төрешілік өте • Бильярдтың пайда болған жері мен де бір сағат шар сырғытуға тырысамын. жоғары деңгейде болды. уақыты нақты анықталмаған. Бұл Спартакиада алдында Алматының би- ойынның өте ертеден келе жатқаны льярд клубтарында жақсылап дайындал- - Бильярдтың түрлері көп. Сіз белгілі, отаны Азия елдері саналады. дым. қандай түрін ойнайсыз? Біреулер ол Үндістанда пайда болған - Мен пирамида деп аталатын орыс би- десе, басқалар Қытайды атайды. Еу- - Қарсыластардың қайсысымен льярдын ойнаймын, ол еркін, аралас және ропа халқы бильярдпен XVI ғасырда ойнау барынша қызықты болды? динамикалық деп бөлінеді. Оған қоса танысқан екен. - Күшті қарсыласпен ойнаудың ағылшын бильярды - осы ойынның ең бір • Сақталған құжаттар бойынша, қызықты екенін кез келген спортшы ай- күрделі түрі снукерді ойнауды үйренгім алғашқы бильярд үстелін 1469 жылы тады. Алматыға келер алдында соңғы екі келеді. Франция короліне Людовик XI арнап жыл бойы Спартакиадада бірінші орын жасаған екен. алып келген «Торғай-Петролеум» өкілі - Сіздің ең ұзақ және ең қысқа • XVIII және XIX ғасырлар аралығында Азамат Елемесов туралы көп естідім. партияңыз қанша уақытқа созылды? бильярд Еуропа мен Ресейде Ол өте күшті қарсылас, онымен ой- - Спартакиада кезінде уақытты ақсүйектерді тәрбиелеудің міндетті нап, жақсы өнер көрсету мен үшін өте есептемедім, жалпы алғанда тәжірибемдегі бағдарламасына кірген. маңызды болды. Жеребе тастау арқылы ең қысқа партия 5 минутта аяқталды. • Бильярдтың түрлері көп: француз бірінші айналымда Азаматпен кездестім. бильярды карамболь, орыс бильярды, Басында бірінші және екінші партиялар- - Жарысқа қатысты ырым- ағылшындық снукер, америкалық пул, да ол ойын тізгінін қолына алғанмен, мен нанымдарыңыз бар ма? финдік кайза мен балтық новус. одан озып, жеңіске жеттім. Өте жарқын - Жалпы жоқ, бірақ іріктеу сайысы • Кеңес Одағында бильярдты кәсіби түрде ойнауға тыйым салынатын. ойын көрсеттік деп ойлаймын. кезінде қызық оқиға болды. Жарысқа

14 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Шағын футбол Жеңімпаз - «Қазгермұнай» тобы, ойыншылар құрамы: Нұрлан Дайрабаев, Асқар Бекенов, Руслан Тәңірбергенов, Жомарт Мырзабеков, Берікбол Алтыбасов, Әлиасқар Таджімбетов, Еркебұлан Батпанов. Топ капитаны - Виктор Онохов.

- Виктор, ойынның қайсысы сіз үшін және тобыңыз үшін барынша күрделі болды? - Футболдан ең қызық әрі шиеленісті ойын «Қазгермұнай» БК» ЖШС мен «ПҚҚР» АҚ арасында өтті десем көпшілік келісетін шығар. Әсіресе, оның қорытынды сәті - матч аяқталатын соңғы минуттарда есеп нөлде-нөл бо- лып тұрғанда екі жақ та бір-бір гол- дан соқты. Бұл футболдан бірінші орын алуға ұмтылған қорытынды ке- сте еді. Жиналған ұпай саны бойын- ша «Қазгермұнай» тең ойынға разы болғанмен, ал ПҚҚР тобына тек жеңіс қажет еді. Нәтижесінде өте тарты- сты, қарқынды, қызық ойын жасадық. Жанкүйерлерді осындай ойынмен қуантқан шығармыз деп үміттенемін.

- Жаттықтырушыларыңыз бар ма? Дайындық қалай өтті? - Жаттықтырушымыз жоқ. Алдағы жа- рыстар, және ойын әдістерін, сондай- «Қазгермұнай» және ПҚҚР командаларының арасындағы матч / Матч с участием команд «Казгермунай» и ПККР / Kazgermunai and PKKR playing a game ақ басқа мәселелерді топпен бірге талқылаймыз. Жарыс алдында жақсылап доп тебу мен нақты және күшті соққы бе- ру мен оның салдарын есептеп отыру дайындаламыз, дайындық санын артты- ру біреулер ойлағандай оңай емес. Фут- қажет болады. рамыз, өз бетімізбен жолдастық кездесу- бол - командалық ойын болғандықтан Футболдың пайдасы айдан анық. лерге келісеміз. ойыншылар бір-бірінің пікіріне құлақ Онымен кәсіби түрде айналысу міндет асып, бірге әрекет етеді. Спортшыларға емес, әуесқойларға да айтарлықтай - Ойынның қиын сәтінде сіздің жағдайды талдау, тез әрі дұрыс шешім ләззат сыйлайды. Мен үшін футбол - тобыңыз қалай күш жинады? қабылдау, әрекетін алдын ала ойласты- бұл эмоционалдық ширығуды басу, - Біздің ұжым тату-тәтті, ұйымшыл. Бұл спорт қой, қандай кәсіби шебер болса да ойында әркімнің қателесуі мүмкін. Бірақ ең қиын жағдайдың өзінде салыңды суға кетіруге болмайды - жеңілуге көп жағдайда сол себеп бола- ды. Мысалы, ойын басында 2-3 ұтылған кезде, ойыншылардың қызығушылығы жоғалып, топтың еңсесі түседі. Біз 4 доп айырмашылықпен жеңіліп ба- ра жатып, тепе-теңдік орнатып қана қоймай, алға шыққан кездеріміз де бол- ды. Психологиялық фактор үлкен рөл ойнайды. Ең бастысы - берілмеу керек, қиын сәттерде бір болып, өзіңе сеніп, матчтың соңғы минутына дейін күресу керек.

- Сіз үшін футбол қандай ой- ын? Адам бойындағы қандай қасиеттерді шыңдайды? - Футбол - бұқаралық ойын және ең қызық спорт түрі. Кейбіреулер үшін футбол барлық өмір деуге болады.

Спорттың бұл түрі қимыл-қозғалыс Футбол ойындарының жанкүйерлері / Болельщики на футбольных баталиях / үйлесімділігін жақсартады, тез әрі дұрыс Football games supporters

МҰНАЙШЫ қазан 2014 15 қарқынды жаттығу кезінде теріс ойдан ойын шарты сәл өзгереді. Шағын Қызықты деректер арыласың, денең шынығып, өзіңді жай- футболдың тиімді тұсы - онымен жыл • Шағын футболға ұқсайтын ой- лы сезінесің. бойы ойнай беруге болады. ынды алғаш рет бразилиялықтар 1920 жылдары ойнай бастады. Ал - Танымал футболшылар ішінде - Футболшыларда сенім- голландықтар осы ойын түрінен кімді кумир тұтасыз? нанымдар бар ма? 1968 жылы ұлттық чемпионат - Мансап жолын аяқтаған - Маңызды ойынға шығар алдын- өткізді. футболшылардың ішінде Зинеддин Зи- да, бұрын сәтті шыққан ойын форма- • Шағын футболды ұзындығы 25-42 данды кумир тұтқан едім. Таң қаларлық сын қайталауға тырысамыз. Ол «сәттілік м, ені 15-25 м алаңда ойнайды. Ал ойыншы, алаңды басқалардан бөлек әкеледі» деген сенім бар. Шын мәнінде үлкен футболда алаңның ұзындығы қабылдайды, допқа деген қарым- ырым-нанымның пайдасы көп емес. 90-120 м, ені 45-90 метрді құрайды. қатынасы мүлдем ерекше. Қазіргі Қажырлы жаттығу ғана толымды нәтиже Доп мөлшері де «үлкен» футболға футболшылардың ішінен маған Лио- береді. Спорттың ең басты қағидасы да қарағанда шағын болады. нель Мессидің ойыны ұнайды. сол. • Ойыншылардың саны да әртүрлі: шағын футболда 4 алаң ойыншы- - Шағын футболдың ерекшелігі - Жарыстың ұйымдастырылуын сы мен бір қақпашы болса, фут- қандай? қалай бағалайсыз? Қандай ескерту/ болда - 11 ойыншы болады. Шағын - Ойыншылар саны мен алаң көлемін ұсыныстарыңыз бар? футболдың «үлкен» футболдан ба- айтпағанда басқа да ерекшеліктері бар. - Тамаша өткен уақытымыз үшін жа- сты айырмасы ойнау әдісіне байла- Мысалы, шағын футболда «ойыннан рысты ұйымдастырушыларға көп нысты. Ойыншылар саны шектеулі тыс» деген түсінік жоқ. Ойынды дөрекі рақмет! Бәрі жоғары деңгейде өтті - болғандықтан, кез келген ойыншы бұзған ойыншыны «үлкен футболдағы» нағыз мереке деуге лайық, ойнап та, шабуылға да, қорғанысқа да қатыса сияқты алаңнан шығаруы мүмкін, бірақ демалып та үлгердік. Ескерту жоқ, бір алады. Матч кезінде орын алмаса оны тек бір-екі минутқа жазалайды. Осы ұсыныс - болашақта волейбол неме- береді, фуболдағыдай емес, олардың бір-екі минут шағын футбол үшін өте се баскетбол сияқты тағы бір топтық санына шек қойылмайды. көп уақыт. Шағын футболда жарты ми- спорт түрін қосса дейміз. • Футболда доптың жылдамдығы 210 нутта кездесу барысын өзгертуге бола- Ал барлық спортшылар мен басқа км/с құрауы мүмкін. ды, сондықтан ойыннан шыққан фут- жандарға спортпен шұғылданыңыздар, • Футбол алты елде ресми түрде болшы топты жерге қаратуы мүмкін. денсаулықтарыңызды нығайтыңыздар, тыйым салынған, олардың ішінде Шағын футболдың өзіндік ерекшелігі: күш пен ептілік, төзімділік және Ауғанстан, Кампучия мен Гренлан- оны спорт залында да, шағын ашық жылдамдықты шыңдаңыздар дегім дия бар. алаңда да ойнай береді, әрқайсында келеді!

ПҚҚР және «Қазгермұнай» командаларының амандасуы / Приветствие команд ПККР и «Казгермунай» / PKKR and Kazgermunai teams’ meeting

16 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Үстел теннисі Жеңімпаз топ - «Қазгермұнай», ойыншылар құрамы: Әлжан Жармұхамедов, Мэлс Ким, Марина Ким, Айзада Келімбетова

- Спартакиаданың бесінші мерей- Әлжан: Біздің топқа келер болсақ, Әлжан: Иә, ракетка расымен де же- тойында жеңіске жеткеніңіз сіздің әріптестеріміз ең озық жағынан таныл- ке адамға арналып дайындалатын дүние. спорттық мансабыңызда қандай ды, 100 пайыз күш жұмсады. Нәтижесінде Бізде оны әр ойыншыға лайықтап, орынға ие? үздік болып шықтық. Алматыдағы Үстел теннисі федерация- Мэлс: Бұл жеңіс есімде ұзақ сақталады, сынан сатып аламыз. себебі алдыңғы Спартакиадаларда бірінші - Қай ойын сіздерге ауыр тиді? Ең орын ала алмаған едік. «ПетроҚазақстан» жарқын сәттерін атай аласыз ба? - Қазір тенниске әуестеніп жүрген - 2014 Спартакиадасының жеке-топтық Мэлс: Ең ауыр әрі күрделі ой- жандарға не айтасыз? есебінде бірінші орын алғанымыз біздің ын ПҚҚР мүшесі Йован Мирчески- Айзада: Ең алдымен, адам өз күшіне қуанышымызды еселеді, себебі осы- мен өткен бірінші ойын, ол 3 партия- сенуі тиіс. Қиын жаттығулар мен дан екі апта бұрын біздің БК екінші дан тұрды. Мен бірінші партияда 13:15 тырысудың арқасында міндетті түрде қатысушысы - «ҚазМұнайГаз» Барлау есебімен жеңіліп, екінші ойында да жол жоғарғы деңгейден көрінемін деп сен- Өндіру» АҚ компаниялары мен тәуелді беріп алдым, бірақ соңғы минуттар- ген жөн. Шеберлікті жетілдіріп, үздіксіз және еншілес ұйымдар арасында 3-ші да қарсыласымды 10:8 есебімен ұтып, жаттығу керек. Спартакиада өткен еді. Сонда біздің топ жеңіске жеттім. жеңіске жетті. Осындай сайыстарда - Жарыстың ұйымдастырылу тағы да жеңіске жетуіміз - біз үшін үлкен - Жаттықтырушыларыңыз бар ма? деңгейін қалай бағалайсыз? қуаныш. Жаттығуларыңыз қалай өтті? Марина: Біздің ойыншыларға Әлжан: Өзіміздің 7-8 адамнан Спартакиаданың ұйымдастырылу сапа- - Ойынды қалай бағалар едіңіз? құралған спортшыларымыз бар, ойын- сы ұнады. Бұл іске тартылған тұлғалар Айзада: Көшбасшылар үштігіне кірген шы да, жаттықтырушы да өзімізбіз. ойынға қатысты барлық мәселеге барын- үш топ, менің ойымша, бір деңгейде бол- Мэлс: Аптасына 3-4 рет жұмыстан соң ша ынтамен, жауапкершілікпен қарапты. ды (ПҚҚР, ПҚОП, ҚГМ), дегенмен біздің жаттығамыз. Шараны өткізгенде барлық ұсақ-түйекті жолымыз болды. есепке алған, жарыстардың өздері де, - Кәсіби ракеткалар дайын спортшылардың демалуы да жақсы ойла- күйінде сатылмайды. Ойыншы не- стырылыпты, көңілімізден шықты. Қызықты деректер месе оның жаттықтырушысы негізі Әлжан: Енді алдағы алтыншы • Ең алғаш «пинг-понг» деген атау мен қаптамасын таңдайды. Сіздер Спартакиадаға сәттілік тілеу ғана қалды! 1901 жылдан бастап кездеседі. Оған қалай істейсіздер? Мықтылар жеңіске жетсін деп тілейміз! дейін интонациялық тұрғыда жақын атаулар: «флим-флам», «виф-ваф» және «госсима» деген сөздер айты- лып келді. Бірақ ғасырдан сәл астам уақыт бұрын іскер америкалық Джон Джаквес екі дыбыстың үйлесімінен «пинг» - доп ракеткаға соғылған кезде шығатын дыбыс, «понг» - доп үстелден секірген кезде шығатын дыбыс құралған сөзді ойлап, оны тіркейді. • 1988 жылы үстел теннисі олимпиадалық спорт түріне айнал- ды. • Үстел теннисі Азияда ерекше та- нымал. Қазір спорттың бұл түрімен әлемде 260 миллионнан астам адам шұғылданады. • Допты ақ немесе сарғылт түске бояу керек. 2007 жылдан бастап халықаралық сайыстарда доптың басқа түстері қолданылмайды. • Кездесу басында немесе ракетка- ны ауыстырған кезде ойыншы оны қарсыластарына және төрешіге талапқа сай екенін растау үшін көрсетуі тиіс. • Үстел теннисінде доптың жылдамдығы 180 км/с жетуі мүмкін. Үстел теннисі бойынша жеңімпаздар / Победители по настольному теннису / Table tennis winners

МҰНАЙШЫ қазан 2014 17 Шахмат Жеңімпаз топ - ПҚОП, ойыншылар құрамы: Маржан Күлекеева, Жандарбек Жұмаділдаев және Жорабай Қасымов

- Эйнштейн миын жаттықтыру Жорабай: Менің ең ұзақ партиям 30 үшін күн сайын бір сағат шахмат минут, қысқасы 5 минут болған еді. ойнаймын деген екен. Шахматпен қашаннан бері айналысып келесіз - Психологтар шахматты есте және қаншалықты жиі ойнайсыз? сақтау қабілетін жақсартудың Маржан: Шахматты 10 жасым- тиімді тәсілі деп санайды. нан бастап ойнадым, аптасына 2 күн Сіздің ойыңызша, шахмат адам жаттығамын. бойындағы қандай қасиеттерді Жандарбек: Шахматқа 18 жасымда жетілдіреді? қызығушылық таныттым, міне 30 жыл- Маржан: Шахмат - ақыл-ойға дан бер осы ойын көңілімнен шығып жүр. арналған жаттығу. Мен оны ойлау Маржан: Ол өзіндік ойнымен Жорабай: Шахмат менің өміріме қабілетін жаттықтырып, қисынды ерекшеленетін әлемнің 13-ші чемпионы енгелі 20 жыл болды, кітап бойын- жетілдіретін зияткерлік еңбек деп са- Гарри Каспаров. ша да дайындаламын, ауада, саябақта наймын. Жақсы шахматшы ойында 2-3 Жандарбек: Олардың саны жетерлік. ойнағанды жақсы көремін. қадамын алдын ала ойластырып оты- Мысалы, Хосе Рауль Капабланка - рады, өмірде соның бәрі оқиға мен эндшпильдің атақты шебері, шахматқа - Спартакиадада ең мықты әрекеттерді талдауға көмектеседі. эндшпиль техникасын әкелді немесе да- қарсыласыңыз кім болды? Жандарбек: Шахмат тәртіпке нышпан шахматшы Александр Алехин, Маржан: «Торғай-Петролеум» өкілі үйретеді, сараптама жасау мен қисынды ол жиырмадан енді асқан шағында әлем Айгүл Иманбаеваны мықты қарсылас деп ойлауға тәрбиелейді. чемпионы атанды. санаймын, онымен өткен ойын өте тар- Жорабай: Шахмат қиын тапсырма- Жорабай: Анатолий Карпов, өте тысты әрі қызықты болды. ларды шешуге көмектеседі, идеяларды жоғары деңгейдегі шахматшы, тамаша Жандарбек: Мықты қарсыласым ойлап табуға және жадыны жақсартуға әдіскер. - ПҚҚР өкілі, спорт шеберіне үміткер ықпал етеді. Нұрлан Әбибуллаев болды. - Шахматты компьютерлер қазір - Сүйікті шахматшыңыз кім? шахматтың маңызды бөлігі. Әлем - Жеңістен кейін қандай сезімде болдыңыздар? Маржан: Спартакиада жеңіс оңайлықпен келген жоқ, қарсылас- тардың бәрі жеңімпаз атануға лайық еді. Сондықтан жеңістің дәмі ерекше тәтті болды. Жандарбек: Компанияның сенімін ақтағанымды мақтан етемін. Жорабай: Өте қуаныштымын! ПҚОП тобы бірнеше мәрте осы салада Спарта- киада чемпионы болды, сол мәртебені тағы бір растағанымызға ризамын.

- Төрешілер туралы не айтасыз- дар? Маржан: Төрешілердің шешіміне көңілім толды. Спартакиада бас қазысы Александр Кашашвили - халықаралық дәрежедегі шебер, сол атына лайық шеберлік пен әділдік көрсетті. Жорабай: Сауатты төреші, әділ бағалау болды.

- Әлем тарихында ең ұзақ шахмат ойыны 1989 жылы Белградта Иван Николич пен Горан Арсович арасын- да өтті, ол 20 сағат 15 минутқа созыл- ды. Сіздердің ең ұзақ әрі ең қысқа партияларыңыз қандай болды? Жандарбек: 30 жылдық тәжірибемде ең ұзақ партиям 1 сағат 30 минутқа, ең қысқасы 2-3 минутқа созылды. Шахмат ойындарының алтын иегерлері / Золотые медалисты по шахматам / Chess golden award recipients

18 қазан 2014 МҰНАЙШЫ чемпионы, шахмат тарихындағы ең мықты ойыншы саналатын Гарри Каспаров 1997 жылы Deep Blue компьютерінен жеңіліп қалды, солайша шахмат әлемін есеңгіретіп тастады. Сіздер шахмат компьютерімен ойнайсыздар ма? Маржан: Иә, шахмат компьютерімен ойнадым, қазіргі кезде ол заман талабы ғой. Жандарбек: Ойнадым, бірақ ол расы- мен де өте ауыр.

- Дәстүрден тыс шахматпен ой- нап көрдіңіздер ме? (үш адам арасындағы шахмат, хат арқылы ой- найтын шахмат)?

Қызықты деректер • Шахматтың тарихы бір жарым мың жылдан асады, оның пайда болуына қатысты көптеген жорамалдар бар. Солардың ішінде ең кең тараған нұсқа - шахматтың арғы атасы саналатын Маржан: Хат арқылы шахмат ойнап өте жоғары деңгейде өтті. Спартакиада- чатуранга ойыны Үндістанда шама- көрдім - ол өте қызықты болады екен. ны Іле Алатауының етегінде өткізгендері мен б.з. VI ғасырында пайда болған. - Жарыс кезінде ұстанатын ырым- біздің еліміздің табиғаты қандай әдемі Жетінші ғасырда ойын Персияға сенімдеріңіз бар ма? және ұлан-ғайыр екенін көрсетті. Бізді келіп, шатрандж деп аталады. Шахмат Маржан: Жоқ, менің ойымша ең бір сәт те назардан тыс қалдырмады. деген атау осы парсы тілінен шығады. дұрысы - жақсылап дайындалып, Жарайсыңдар! Қарсыластың короліне шабуыл жарысқа жаттығу керек. Жорабай: Бәрі өте жоғары деңгейде жасаған ойыншы «шах» (парсы тілінде Жандарбек: Ең бастысы - адам өзіне өтті! «патша» деген сөз) дейді, ал «шах мат» - сену керек! патша өлді деген мағына береді. - Осы 5 жылда не өзгерді? • Шахмат ережелері халықаралық - Сайыстың өткізілу деңгейін Маржан: Бізге жаңа 2 компания сайыстар жүйелі түрде өте бастаған он қалай бағалайсыздар? қосылып, жарыс одан әрі жарқын бо- тоғызыншы ғасырда бір стандартқа Маржан: 5-ші Спартакиада- ла түсті. Бұрынғыға қарағанда жеңу келтірілді. 1886 жылдан бері шахмат- ны ұйымдастырған «ПҚОСИ» АФ қиындап барады, соның өзі ойынды тар- тан әлем чемпионы атағын алу ойын- өкілдеріне үлкен алғыс айтамын. Бәрі тымды ете түседі. дары өткізіледі. • Шахматтың басты ережелері - «тидің бе - жүр» және «қолыңды алсаң - жүргенің». • XIX ғасырдан бастап уақытқа есеп- теп ойнайды. Басында құм сағатпен ойынның ұзақтығын есептесе, 1883 жылы Вильсон механикалық шах- мат сағатын ойлап тапты. Сағаттың түймесін басқан ойыншы өз сағатын тоқтатып, қарсыластың сағатын жүргізеді. • Шахматтың классикалық үлгіден басқа түрлері де бар. Мысалы, алты қырлы тақтадағы төртқырлы алаңда ойнайтын үш ойыншыға арналған шахмат. Шахматтың ұлттық түрлері - азиялық сянци, сёги, чанги және ма- крук деген нұсқалары бар. • 1928 жылы шахматты хат арқылы ойнаудың Халықаралық одағы құрылды. Қазір кәдімгі пошта ғана емес, электронды поштамен де хат алысып ойнауға болады.

МҰНАЙШЫ қазан 2014 19 Баспасөз шолуы

…«АИБА» Дүниежүзілік Бокс Ака- …Адамдарды салауатты өмір салтын ұстануға демиясында және «Ақ Бұлақ» спорт және уақыттың жоқтығы мен күнделікті кешенінде «ПетроҚазақстанның» шаршағандықты сылтауратпай, спортты 5-ші мерейтойлық Спартакиадасы өтті. Спартакиадаға өмірдің ажырамас бөлігі ретінде қабылдауға Алматы, Шымкент және Қызылорда қалаларынан 100-ден қалай итермелеуге болады? Бұл сұрақтардың жауабын осыме- астам адам қатысты. Аталған іс-шара елдегі бұқаралық нен бесінші рет корпоративтік Спартакиаданы өткізіп отырған спортты дамыту идеясын жүзеге асырудың айқын мыса- «ПетроҚазақстан» компаниясы әлдеқашан тапқан. Және ком- лы болып отыр. пания бұл Спартакиаданы мұнайшылардың әрбір спорттық ҚР Мәдениет және спорт министрі Арыстанбек кездесуді асыға күтетіндей етіп, нағыз мейрам түрінде өткізеді. Мұхамедиұлы Спартакиаданың ашылу салтанатын- Мұндай кездесулердегі басты нәрсе - «ПетроҚазақстанның» да: «Жақында мемлекет басшысы «Дене шынықтыру осындай бастамаларды әрдайым қолдап жүретін қазақстандық және спортты дамыту туралы» заңға қол қойды, он- спорттың бетке ұстарлары - олимпиада чемпиондарымен да бұқаралық спортты дамытуға бағытталған тармақтар жұмыстан тыс жағдайда тілдесу және кездесу мүмкіндігі. Бұл рет- бар. Және де біз, Қазақстанның спорттық еліне айна- те, Спартакиада өткізіліп жатқан Дүниежүзілік бокс академия- лып бара жатқанын мақтан тұтамыз», - деп атап өтті. ми- сы өте сәтті таңдалған. Іле Алатауы бөктерінің асқақ сұлулығы нистр «ПетроҚазақстан» Спартакиадасының барлық «Тезірек, жоғарырақ, күштірек!» ұранына ерекше көңіл аударып қатысушыларына сәттілік және ымырасыз күрес тіледі. тұрғандай. 2 күндік жарыстар нәтижесінде Спартакиаданың Толықтай үнсіздікте алысып жатқан шахматшылар ауасын- жалпыкомандалық есепте жеңімпаз болып қызылордалық да зияткерлік шиеленіс орын алған. Бильярд үстелдерінде ой- бөлімшенің ұжымы «ПетроҚазақстан Құмкөл Ресорсиз» ыншылар кийді игеру шеберлігімен сайысты, шиеленіс сондай- атанды. Екінші орын олардың жерлестері «Қазгермұнай» ақ бадминтон мен үстел теннисі бойынша сайыстарда да болды. БК командасы иеленді, ал үшінші орынды шымкенттік Бірақ ең үлкен құмарлық футбол алаңында байқалды, ондағы зауыттың командасы - «ПетроҚазақстан Ойл Продактс» қызу тартыс қайнап жатты десе де болады. Сайыстың екі күні бір алды. сәттей өте шықты.

…Жарқыраған күн, таза ауа, биік таулар! Осыбір үш қарапайым сөзде күнделікті барлық шаруаны кейінге қалдырып, қыркүйектің соңғы …«ПетроҚазақстан» компаниясы осы- күндері соншалықты әдемі кейіпке енген тауларға адамның бірден аттанғысы мен бесінші рет Спартакиада өткізіп, келетіндей қаншама күш-қуат жиналған. Оның үстіне бұл үшін тамаша себеп те тамаша үлгі көрсетіп отыр. Егер басқа бар, ол - «ПетроҚазақстан» компаниясының 5-ші мерейтойлық Спартакиадасы. компаниялар «ПетроҚазақстан» ком- Сайысқа қатысушыларды құттықтауға ҚР Мәдениет және спорт министрі паниясынан үлгі алып, салауатты өмір Арыстанбек Мұхамедиұлы келді. Бұл - корпоративтік Спартакиадаға осындай салтын насихаттап, өз қызметкерлерін мәртебелі қонақ келген Қазақстандағы алғашқы жағдай. «Бүгінгі Спартакиаданың осылайша кең көлемде спортқа тарта- өтуі - Қазақстандағы бұқаралық спортты дамытуға шын мәнісінде ерекше көңіл тын болса, онда қазақстандық спорт бөлінетіндігінің айғағы. Және де олимпиада ұраны: «Бастысы жеңіс емес, ең өркендейтін болады. Спорттың дамуы- маңыздысы - қатысу» болғанымен, Спартакиадаға қатысушылардың барлығына на компанияда аз қаражат бөлінбейді, спорттық жеңістер тілеймін!», - деді А.Мұхамедиұлы. өңірлердегі кәсіпорындарда замана- «ПетроҚазақстан» президенті Вэй Юйсян: «ПетроҚазақстан» үшін уи спорт кешендері мен спорт залдары корпоративтік Спартакиада - мыңдаған адамдардан құралған ұжымымызды жұмыс жасайды, командаларды дайын- біріктіретін маңызды іс-шара. Осы корпоративтік рух үлкен жетістіктерге қол дау үшін кәсіби жаттықтырушылар тар- жеткізуімізге және Қазақстандағы көшбасшы мұнай компаниясы болуымызға тылады» - деп атап өтті Спартакиадаға мүмкіндік беретіндігіне сенімдімін», - деп құттықтау сөзін сөйледі. шақыртылған қазақстандық дзюдо- «ПетроҚазақстан» компаниясының вице-президенті Бақытжан Исенғалиев: шы, Олимпиадалық ойындардың күміс «Біздің спортшыларды құттықтауға келген Мәдениет және спорт министрі жүлдегері Асхат Житкеев. Мұхамедиұлы мырзаға ризашылық білдіргім келеді. Ол кісінің келуі кәсіптік «Акционерлеріміз бен әріптестері- спорттың дамуын қолдаумен бірге бұқаралық спорттың дамуын ерекше назарда міздің қолдауының арқасында Спартаки- ұстайтындығын дәлелдейді. Сондай-ақ, біз әлем бойынша әйгілі спортшыларды ада компания тарихындағы өте маңызды шақырдық. Кәсіпқойларды үлгі тұтып, спортқа шақыру - ел Президенті Нұрсұлтан оқиғаға және оның корпоративтік Әбішұлы Назарбаевтың «Ұлт сау болуы қажет!» үндеуімен дәл ұштасады» - деп атап мәдениетінің басты элементіне айнал- өтті. ды. Біз қыз-меткерлеріміздің физикалық Әйгілі волейболшы Бақытжан Байтөреев: «Мен әкімшіліктегі, әскери ұйымдар- жағ-дайына, салауатты өмір салтын дағы қызметкерлер арасындағы жарыстарда болдым, бірақ «ПетроҚазақстан» насихаттауға үлкен көңіл бөлеміз және компаниясының Спартакиадасы сияқты кең көлемді корпоративтік іс-шараны компаниядағы спорттық іс-шараларды кездестірген жоқпын. Компания өз қызметкерлеріне нағыз спорт фестивалін сый- әрдайым қолдайтын боламыз» - деді лады. Сау қызметкерлер - бұл сау компания, демек, дұрыс бизнес және өркендейтін «ПетроҚазақстан» президенті Вэй Юй- ел екендігіне нық сенімдімін», - деп сайыс қорытындыларына түсініктеме берді. сян.

20 қазан 2014 МҰНАЙШЫ обрАЩеНИе ГЛАВНоГо редАкторА

Уважаемые читатели, коллеги!

Данный спецвыпуск «Мунайшы» посвящен главному спортивному событию в жизни многотысячного коллектива компании - Спартакиаде «ПетроКазахстан», прошедшей 29-30 сентября в Алматы. Шесть лет назад одной из моих первых инициатив была организация корпора- тивной Спартакиады. Главная задача Спартакиады виделась в развитии массового спорта, пропаганды здорового образа жизни, укрепления внутрикорпоративного духа. Не менее важ- ная задача - возвращение молодежи из виртуального мира в мир реальный. Сегодня, по завершении очередной, 5-й, Спартакиады уже можно говорить о том, что идея в целом реализована. Следующий этап её развития видится в возможном расширении содержания соревнований за счет включения других видов спорта. Отрадно, что интерес к корпоративной Спартакиаде постоянно растет не только среди наших сотрудников. Постоянными её участниками стали компании «Казгер- мунай» и «Тургай-Петролеум». Это придало соревнованиям больше состязательно- сти и зрелищности - именно то, что характеризует спорт как таковой. И сейчас мы с удовлетворением отмечаем, что активные участники соревнова- ний, являясь образцом для подражания в работе и здоровом образе жизни, по пра- ву оказались в центре внимания в трудовых коллективах. Выражаю им всем свое глубокое уважение и признательность. Особо следует отметить понимание и поддержку высшего руководства компа- нии. Президент Вэй Юйсян практически всегда принимает личное участие в откры- тии Спартакиад, в церемониях награждения, неформальном общении с участника- ми соревнований. Несомненно, это придает особый драйв состязаниям. В качестве активных болельщиков юбилейной Спартакиады были руководитель Алматинского филиала ПКОСИ г-жа Синь Чжунлинь и вице-президент Цао Цзифань, директора департаментов, сотрудники компании. Такая поддержка дорогого стоит. Отличную работу по организации Спартакиады как всегда проделал коллектив департамента стратегических коммуникаций ПКОСИ. Только он знает, сколько труда, времени, порой нервов стоит проведение такого мероприятия. 5-летний юбилей Спартаки- ады стал благодаря их стараниям настоящим праздником спорта. Немногие Олимпийский игры могут похвастать такими условиями проведения соревнований, как в этот раз в Алматы. Руковод- ство Международной Академии бокса АИБА и горнолыжного комплекса «Ак Булак» также приложило все силы для того, чтобы Спар- такиада «ПетроКазахстан» прошла на самом высоком уровне. Впервые в истории корпоративных состязаний в церемонии открытия Спартакиады принял участие, несмотря на большую заня- тость, министр культуры и спорта РК господин А.Мухамедиулы, прилетев специально для этого из Астаны. В знак уважения к участникам соревнований мы по традиции пригласили известных в стране и за рубежом спортсменов. Бахыт- жан Байтуреев очень популярен в волейбольном мире. Признанный лучшим игроком Азии, одним из лучших волейболистов Фран- ции в период многолетних выступлений за знаменитые клубы «Бордо» и «Пари Сэн-Жермен», Бахытжан, на мой взгляд, является об- разцом спортивности, порядочности, скромности и деликатности. Казахстанская звездная пара - Асхат Житкеев и Елена Павлова многие годы умножали спортивную славу страны. Лучший дзюдоист Казахстана в тяжелом весе Асхат и капитан женской сборной по волейболу Елена также украсили своим присутствием нашу Спарта- киаду. Об этой спортивной семье «Мунайшы» писал в одном из предыдущих номеров. Конечно, всё это благодаря личным, дружеским отношениям с этими людьми. Приглашая на наши спортивные мероприятия своих друзей из большого спорта, рассчитываю задавать спортивный дух и настрой на бескомпромиссную борьбу, на мотивацию развития как массового спорта, так и спорта высоких достижений. У наших коллег и их близких должны быть правильные кумиры для примера и подражания… С другой стороны, коллегам из Кызылорды и Шымкента предоставлялась уникальная возможность пообщаться с легендами ми- рового спорта - Сериком Конакбаевым, Ильей Ильиным, Сеильдой Байшаковым, Юрием Голодовым, Бахытжаном Байтуреевым, Еле- ной Павловой, Асхатом Житкеевым и другими звездами большого спорта. Надеюсь, впереди будет немало поводов приглашать и других знаменитых казахстанцев на наши мероприятия.

Апгрейд души и тела просто необходим нам всем.

P.S. Всенародная любимица, Герой Социалистического Труда, народная артистка СССР, академик Бибигуль Ахметовна Тулегенова сегодня в свои 85 лет продолжает ежедневно по 60 минут уделять занятию утренней гимнастикой. (В порядке информации к размышлению.)

Б.Исенгалиев, Вице-президент

МҰНАЙШЫ қазан 2014 21 Пятизвездочная Спартакиада

Корпоративной Спартакиаде «ПетроКазахстан» - 5 лет! За этот сравнительно не- большой срок в летопись главного спортивного мероприятия компании было впи- сано много новых имен, побед и достижений. Но самой главной победой можно считать то, что спорт стал неотъемлемой частью повседневной жизни многих из нас, а сама Спартакиада - долгожданным спортивным праздником, которого все ждут с нетерпением, готовясь на протяжении всего года.

Алматы был местом проведения пер- те к этому яркие игры, именитых гостей, вой Спартакиады, и теперь здесь прохо- и станет понятно, почему эта «пятизвез- Елена Павлова, бывший капи- дит уже 5-я, юбилейная, Спартакиада. дочная Спартакиада», как сказал один из тан женской сборной команды Казахстана по волейболу По очереди с достоинством проводили наших гостей, останется у всех в памяти Желаю побед всем участникам, игры наши бизнес-подразделения в Кы- надолго. чтобы победили абсолютно все - и зылорде и Шымкенте, а прошлая Спар- Большим сюрпризом для участников каждый сам себя. И пусть тот ко- такиада была организована АО «Тур- стало присутствие на открытии Спарта- мандный дух, который вас сплотил, гай-Петролеум». Специально для это- киады министра культуры и спорта РК присутствует не только в спорте, го главного спортивного мероприятия Арыстанбека Мухамедиулы, специаль- но и ежедневно - в вашей работе. «ПетроКазахстан» было разработано По- но прилетевшего из Астаны на наше ме- ложение «О Спартакиаде», а для участия роприятие. Нужно отметить, что приезд Ерсулан Жасыбай, главный су- в соревнованиях между сотрудниками столь высокого гостя на корпоративную дья по футболу проводятся отборочные турниры. спартакиаду - первый случай в Казахста- Хочу поблагодарить организа- В Спартакиаде-2014, как и в прошлом не. торов Спартакиады «ПетроКазах- году, приняли участие 5 команд: ПККР, Поздравив спортсменов, г-н Арыстан- стан». Это был хороший турнир - ПКОП, ПКОСИ, а также команды наших бек Мухамедиулы высоко оценил на- признаюсь, я и не ожидал, что бу- СП - ТОО «Казгермунай» и АО «Тургай- шу традицию проведения Спартакиа- дут такие баталии. Ваши игроки Петролеум». ды. «Хотел бы выразить благодарность - молодцы, их сила воли и стремле- Всемирная Академия Бокса AIBA и руководству «ПетроКазахстан» за орга- ние к победе дали свои результаты. спортивно-оздоровительный комплекс низацию столь интересного мероприя- «Ак Булак», на территории которых 29- тия, - отметил министр. - Известно, что пропагандируют в компаниях. Такие ме- 30 сентября и прошла наша юбилей- именно развитие массового спорта мо- роприятия стимулируют, дают возмож- ная Спартакиада, славятся не только ве- жет привести к высоким спортивным до- ность раскрыть потенциал сотрудников, ликолепными спортивными объектами, стижениям страны. Только здоровая на- а самое главное - проявляется команд- но и прекрасным панорамным видом на ция способна достичь больших резуль- ный дух. Желаю всем участникам Спар- предгорья Заилийского Алатау. Добавь- татов, и отрадно, когда массовый спорт такиады спортивных побед!»

Спартакиаданың салтанатты ашылуы. Командалардың сапқа тұруы / Открытие Спартакиады. Построение команд / Opening ceremony of the Olympics. Teams lining up

22 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Г-н Цао Цзифань, вице-президент по Результаты Спартакиады маркетингу и транспортировке, подчер- Ертуган Туманов, директор кнул: «Спартакиада - отличная возмож- по человеческим ресурсам и ад- Мини-футбол ность для сотрудников проявить свои министративным вопросам, 1-е место - «Казгермунай» лучшие спортивные качества. Такие ме- «Тургай-Петролеум» 2-е место - ПККР роприятия формируют единый корпо- Идея проведения Спартакиады 3-е место - ПКОП ративный дух и нацеленность на победу прекрасна. Все отлично организо- - и не только в спорте. Я лично наблюдал вано, созданы все условия для спор- Настольный теннис за игрой в футбол, и, на мой взгляд, все тсменов. Не на все корпоратив- 1-е место - «Казгермунай» команды сыграли достойно». ные Спартакиады приезжают ми- 2-е место - ПККР Приглашение на Спартакиаду «Петро- нистр культуры и спорта и звезды 3-е место - ПКОП Казахстан» именитых спортсменов - уже спорта, и когда присутствуют та- устоявшаяся традиция. Гостями юбилей- кие люди, это воодушевляет спор- Бадминтон ной Спартакиады стали мастер междуна- тсменов. 1-е место - ПКОСИ родного класса по волейболу Бахытжан 2-е место - ПККР Байтуреев, признанный в свое время луч- Исатай Таиров, специалист 3-е место - ПКОП шим игроком в Азии, выдающийся казах- по отчетности, ПКОСИ, болель- станский дзюдоист, заслуженный мастер щик Шахматы спорта, серебряный призер Олимпий- Игры очень насыщенные, особен- 1-е место - ПКОП ских игр 2008 года в Пекине Асхат Жит- но мне понравился футбол. Впечат- 2-е место - ПККР кеев и мастер спорта международного лил и подход к подбору судейско- 3-е место - «Казгермунай» класса, бывший капитан женской сбор- го состава - игры команд оценива- ной команды Казахстана по волейбо- ли профессионалы международного Бильярд (личный зачет) лу Елена Павлова. «Для нашей компании и республиканского уровня. Еще впе- 1-е место - Г.Махатаев (ПККР) большая честь пригласить таких имени- чатлило присутствие на откры- 2-е место - А.Елемесов тых спортсменов, - отметил г-н Вэй Юй- тии Спартакиады известных лю- («Тургай-Петролеум») сян. - Ваши достижения вдохновляют дей, которые поддержали меропри- 3-е место - Ши Хаоцзи людей, вдохновят они и участников на- ятие, что на самом деле говорит о («Казгермунай») шей Спартакиады». многом. Звучат фанфары. Право поднять флаг Непременное присутствие Президента предоставляется Аману Джунусову, капи- и бильярду. Для определения сильней- нашей компании на Спартакиаде также тану команды ПККР - победителям Спар- ших были приглашены профессиональ- подчеркивает ее особый статус. «Сегод- такиады-2013 в общекомандном зачете. ные судьи республиканского и между- ня счастливый день не только для меня, 5-я юбилейная Спартакиада «ПетроКа- народного уровня. Так, соревнования но и для наших сотрудников, потому что захстан» открыта. по мини-футболу оценивал судья пер- открылась 5-я, юбилейная, Спартакиада В этом году участники Спартакиа- вой категории Ерсулан Жасыбай, по би- «ПетроКазахстан», - сказал г-н Вэй Юй- ды, число которых превысило сто че- льярду - судья международной катего- сян на открытии. - Корпоративная Спар- ловек, также соревновались по пяти ви- рии Раимжан Бузурходжаев, по настоль- такиада - это важное событие, объеди- дам спорта - мини-футболу, настоль- ному теннису - Тимур Бейсалиев, мастер няющее наш многотысячный коллектив. ному теннису, бадминтону, шахматам спорта РК, неоднократный чемпион Ка- Это долгожданное мероприятие не толь- ко для сотрудников «ПетроКазахстан», но и для сотрудников наших совместных предприятий. Мы всегда подчеркивали важность спорта, уделяя особое внима- ние пропаганде здорового образа жиз- ни и поддерживая спортивные меропри- ятия в компании. Мне бы хотелось, чтобы наша 5-я Спартакиада стала действитель- но незабываемой для всех вас!» «Сотрудники алматинского офиса приложили немало усилий, чтобы сде- лать ваше пребывание здесь максималь- но комфортным, - отметила руководи- тель Алматинского филиала ПКОСИ г-жа Синь Чжунлинь. - Наша Спартакиада проходит во Всемирной Академии Бок- са, в окружении гор и на свежем воздухе. Здесь останавливаются многие нацио- нальный сборные из разных стран мира, я уверена, что впереди у нас несколько замечательных дней, которые подарят Олимпиадалық ойындардың күміс жүлдегері Асхат Житкеевтің құттықтау сөзі / Напутствие серебряного множество положительных эмоций. Же- призера Олимпийских игр Асхата Житкеева участникам Спартакиады / Address of Beijing Olympic silver medallist лаю победы каждой команде!» Askhat Zhitkeyev to the Games participants

МҰНАЙШЫ қазан 2014 23 Министр Мұхамедиұлы мырзаның біздің спортсмендерге тілек сөзі / Пожелания министра г-на Мухамедиулы нашим спортсменам / Wishes of Minister Mr. Mukhamediuly to our sportsmen

захстана, член национальной сборной киады. Азарт и борьба за победу чувство- тренировок и соревнований. Они объе- команды РК, участник чемпионата ми- вались в каждом матче. диняют всю компанию, - отметил сере- ра и Азии по теннису, соревнования по «Ваши спортсмены - сильные люди, бряный призер Олимпийских игр Асхат шахматам судил мастер международного которые показывают, что если захотеть, Житкеев. - Очень важно, что серьезная класса, тренер «Академии шахмат Жан- то можно успеть все - трудиться на сво- целенаправленная подготовка к спарта- саи Абдумалик» Александр Кашашвили, их рабочих местах, находить время для киадам в «ПетроКазахстан» ведется в те- по бадминтону - тренер клуба любите- лей бадминтона «Потенциал» Владимир ТУРНИРНАЯ ТАБЛИЦА Потоцкий. СПАРТАКИАДЫ ПЕТРОКАЗАХСТАН-2014 Уровень подготовки участников рас- тет с каждым годом - таково было общее Занятые места по видам мнение как болельщиков, так и участни- ков, которые уже не первый год прини- мают участие на соревнованиях Спарта- № Команды Места баллов теннис Футбол Бильярд Шахматы Бадминтон Кол-во набранных Кол-во набранных Баян Садуакасова, финансо- Настольный вый директор, маркетинг и АО «ПетроКазахстан 1 2 2 2 1 2 9 І транспортировка, болельщик Кумколь Ресорсиз» Эмоции переполняют! Ведь ты привык видеть этих людей за ком- ТОО «СП 2 1 4 1 3 3 12 ІІ пьютером, и вроде бы они ничего «Казгермунай» тяжелее мышки не держали... А се- ТОО «ПетроКазахстан годня видишь, как профессиональ- 3 3 3 3 4 1 14 ІІІ но они бегают по полю и забива- Ойл Продактс» ют голы. Спасибо, что этот празд- Компания ник состоялся, это очень важно для «ПетроКазахстан любой компании. После таких со- 4 Оверсиз Сервисез 4 1 5 5 5 20 ІV ревнований у людей появится боль- Инк.» и Маркетинг и ше желания заниматься спортом, Транспортировка чтобы в следующий раз доказать, что мы можем лучше. 5 АО «Тургай-Петролеум» 5 5 4 2 4 20 V

24 қазан 2014 МҰНАЙШЫ «ПетроҚазақстан» президенті Вэй Юйсян мырзаның Спартакиаданы ашуы / Президент «ПетроКазахстан» г-н Вэй Юйсян открывает Спартакиаду / PetroKazakhstan President Mr.Wei Yuxiang is opening the Olympics

Қазақстан Республикасының әнұраны орындалған кезінде / Во время исполнения гимна Республики Казахстан / During performance of the national anthem of the Republic of Kazakhstan

МҰНАЙШЫ қазан 2014 25 Тимур Бейсалиев, главный су- Александр Кашашвили, глав- дья по настольному теннису ный судья по шахматам Это моя первая корпоративная Иногда казалось, что присут- спартакиада, и впечатления про- ствую на каком-то очень пре- сто отличные. Борьба была беском- стижном международном шах- промиссной, а все команды игра- матном турнире. Невооруженным ли на уровне. Хорошее впечатление глазом было видно, что организа- оставили боевой настрой участ- торы этого мероприятия сдела- ников игр, их желание играть, уча- ли все, чтобы участники соревно- ствовать и побеждать. ваний смогли хорошо отдохнуть, а также максимально проявить Нургуль Еримбетова, ведущий свои спортивные качества. экономист, трудовые ресурсы, ПККР, член команды по бадмин- Бауыржан Сарсенбаев, эконо- тону мист, «Тургай-Петролеум», член Здорово, что в этом году Спар- команды по бадминтону такиада проходит в такой живо- Я участвую на спартакиадах писной местности. Чистый свежий «ПетроКазахстан» уже 3-й год. В воздух, красота вокруг, которую прошлом году наша компания под- старались запечатлеть многие, де- держала инициативу вашей компа- лая селфи. Кроме зрелищных игр, мы грана не одна интересная партия. Среди нии, и спартакиада в Кызылорде бы- посмотрели и великолепные осен- шахматистов-мужчин отличился Жора- ла организована нашим совместным ние алматинские горы, погуляли, а бай Касымов из ПКОП, а среди женщин предприятием. Эта 5-я, юбилейная, ребята покатались на канатной - Маржан Кулекеева, которая входит и в Спартакиада проходит на высшем дороге. сборную компании «КазМунайГаз» по уровне. Моя оценка - «5 с плюсом». шахматам. Они выиграли все свои лич- чение всего года, и компания создает для ные встречи. лективным пожеланием теннисистов бы- этого великолепные условия». В настольном теннисе победителем ло расширить соревнования по теннису Абсолютная тишина - именно в такой стала команда «Казгермунай». Ожесто- с тем, чтобы личные и парные соревно- обстановке проходил турнир по шахма- ченная борьба велась между лидером вания (как женские, так и мужские) про- там. Соревнования по быстрым шахма- прошлых игр - командой ПККР и ко- ходили отдельно и чтобы все приехав- там (продолжительность 30 минут) про- мандой «Казгермунай». Интрига сохра- шие на соревнования спортсмены (как водились по круговой системе, и каж- нялась до последних минут турнира. Но основной состав, так и запасные игроки) дая команда, состоящая из двух мужчин упорство и чуточка удачи, как отметили успели поиграть. Это, по мнению участ- и одной женщины, сыграла по одному спортсмены из команды «Казгермунай», ников, предоставит им больше возмож- матчу со всеми соперниками. Победите- и вывели ее в лидеры. Второе место за- ности проявить себя, да и игра станет бо- лем, как и в прошлом году, стала команда няла команда ПККР, а третье - ПКОП. Ма- лее продолжительной и интересной. ПКОП. Как отметил судья Александр Ка- стерством игры отличились Мэлс Ким из Турнир по бильярду выявил нового ли- шашвили, уровень подготовки большин- «Казгермунай», Йован Мирчески из ПККР дера - Гали Махатаева из ПККР, который ства наших участников высок, и была сы- и Никита Гафаров из ПКОП. Кстати, кол- потеснил на пьедестале почета победи-

Йован Мирчески, менеджер по проектированию производ- ственных объектов, Кумколь, ПККР, член команды по настоль- ному теннису Спартакиада - это отличная традиция. Я вижу, как каждый год растет мастерство моих оппонен- тов. Ведь если нет хороших против- ников, то нет и смысла играть.

Жазира Тоганбаева, асси- стент, трудовые ресурсы, ПКОСИ, болельщик Это моя вторая спартакиада, и я вижу, как вырос уровень подготовки наших сотрудников из ПКОСИ, у ко- торых к тому же была самая стиль- ная форма на этой Спартакиаде. Но очень жаль, что мало болельщиков.

26 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Историческая справка

1-я Спартакиада Алматы, 2010 год 3 команды: ПККР, ПКОП, ПКОСИ 4 вида спорта: бадминтон, на- стольный теннис, футбол, шахматы 63 участника Победитель в общекомандном за- чете: ПККР

2-я Спартакиада Кызылорда, 2011 год, посвяще- на 25-летию месторождения Кумколь 3 команды: ПККР, ПКОП, ПКОСИ 5 видов спорта: бадминтон, во- лейбол, настольный теннис, фут- бол, шахматы свыше 70 участников Победитель в общекомандном за-

Спартакиаданың қола жүлдегерлері, ПҚОП командасы компания президенті Вэй Юйсян мырзамен бірге / чете: ПККР Бронзовые призеры Спартакиады, команда ПКОП, с президентом г-ном Вэем Юйсяном / Bronze winners of the Olympics, PKOP team, with company President Mr. Wei Yuxiang 3-я Спартакиада Шымкент, 2012 год, посвяще- теля прошлых Спартакиад Азамата Еле- На второе место вышла команда ПККР, на 80-летию Южно-Казахстан- месова из «Тургай-Петролеум». А тре- на третье - ПКОП. ской области тье место занял Ши Хаоцзи из компании «Цель Спартакиады - привлечь как 5 команд: ПККР, ПКОП, ПКОСИ, «Казгермунай». можно больше внимания к спорту, пре- «Казгермунай», «Тургай-Петроле- Серьезные баталии развернулись на доставив нашим сотрудникам возмож- ум» турнире по бадминтону, основной на- ность самовыражения через спорт, - под- 5 видов спорта: бадминтон, би- кал страстей наблюдался между лиде- вел итоги Спартакиады Вице-президент льярд, мини-футбол, настольный ром прошлого года - командой ПККР и «ПетроКазахстан» г-н Бахытжан Исенга- теннис, шахматы командой ПКОСИ, ставшей победителем лиев. - Я хотел бы выразить признатель- 95 участников этой, юбилейной, Спартакиады. Команд- ность министру культуры и спорта г-ну Победитель в общекомандном за- ная встреча на Спартакиаде состояла из Мухамедиулы, который нашел время чете: ПКОП 5 игр - одиночной мужской, одиночной приехать на Спартакиаду. Его визит, не- женской, парной мужской, парной жен- сомненно, дал нашим спортсменам осо- 4-я Спартакиада ской и смешанной пары. бый стимул к победе. Гостями меропри- Кызылорда, 2013 год, организа- Как и в прошлом году, сложным и ре- ятия стали и всемирно известные казах- тор - «Тургай-Петролеум» шающим получился матч между коман- станские спортсмены, что, безусловно, 5 команд: ПККР, ПКОП, ПКОСИ, дами ПККР и ПКОСИ, которые боролись станет дополнительной мотивацией для «Казгермунай», «Тургай-Петроле- за первое командное место. При счете наших сотрудников заниматься спортом ум» 2:2 все решил матч в миксте, где пара из и вести здоровый образ жизни». 5 видов спорта: бадминтон, би- ПКОСИ Сюй Гуо / Динара Тусупбекова в Соревнования завершились. Победи- льярд, мини-футбол, настольный итоге сумела сломить сопротивление па- телем в общекомандном зачете стали - теннис, шахматы ры ПККР Чжан Чэнькай/ Анар Капано- вот уже в 4-й раз в пятилетней истории Более 100 участников ва, принеся своей команде победу. Вто- Спартакиады - спортсмены из ПККР, на- Новшество: приглашены судьи рое место заняла команда ПККР, а третье бравшие 9 баллов. На втором месте с 12- республиканского уровня - ПКОП. ю баллами оказалась команда «Казгер- Победитель в общекомандном за- Футбол - спорт миллионов, он привлек мунай», а на третьем – с 14-ю баллами чете: ПККР особое внимание и на нашей Спартакиа- - команда нашего перерабатывающего де. Матчи проходили по круговой систе- подразделения ПКОП. 5-я Спартакиада ме, и, как отметил судья соревнований На церемонии закрытия счастливые Алматы, 2014 год Ерсулан Жасыбай, самые яркие баталии победители получили свои заслуженные 5 команд: ПККР, ПКОП, ПКОСИ, кипели в игре между командами ПККР и месяцами и порой годами упорных тре- «Казгермунай», «Тургай-Петролеум» «Казгермунай». Вообще, турнир получил- нировок медали, а команды-победители 5 видов спорта: бадминтон, би- ся очень интересным и интригующим, - кубки и денежные сертификаты. А воз- льярд, мини-футбол, настольный ведь до последнего момента было непо- душные шары, которые участники этого теннис, шахматы нятно, кто же станет чемпионом. В ито- спортивного праздника под аккомпане- Более 100 участников ге свой титул победителя подтвердила мент песни «We are the champions!» выпу- Победитель в общекомандном за- команда «Казгермунай», лидер прошлых стили в синее небо, устремились вверх - чете: ПККР игр по футболу в рамках Спартакиады. навстречу новым победам!

МҰНАЙШЫ қазан 2014 27 Бахытжан Байтуреев: «Волейбол - это моя любовь и мой кислород».

- Расскажите, как Вы пришли в во- ку лучших тренеров столетия по версии лейбол и каковы Ваши самые яркие Международной федерации волейбола. победы? Мне посчастливилось играть под его ру- - Думаю, любовь к волейболу у меня в ководством в Санкт-Петербурге. Помню, генах - моя мама занималась волейболом, он как-то меня спросил: «Бахытжан, а ты я тоже заинтересовался этим видом спор- записываешь мои упражнения?» Я отве- та и в 12 лет начал заниматься. тил, что нет, я не собираюсь становиться Одной из запоминающихся стала моя тренером. На что он ответил: «Зря». Воз- первая крупная победа, когда в 1982 году в можно, уже тогда он видел во мне тренер- составе юношеской команды г.Алматы мы ский потенциал. Я действительно много- выиграли чемпионат Казахстана. му научился у него и сейчас использую А самая яркая - это, конечно, победа на это в своей работе. клубном чемпионате Азии в Японии. 1993 год, сложное время в экономике, страна - Какие качества оттачивает волей- только пару лет назад обрела независи- бол? мость. Мы стали первой спортивной деле- - Приведу пример из детства. Я помню гацией суверенного Казахстана, которая свою первую поездку на соревнования с выступала за границей. Собственно, тогда - В 35 лет Вы закончили карьеру моим детским тренером Ерболом Гази- никто и не знал про казахстанский волей- игрока и стали заниматься тренер- зовичем. Пришло время обеда, и каждый бол. А мы приехали и победили! Наша ко- ской работой. Какая из этих ипоста- из ребят начал есть в своем купе. Увидев манда действительно произвела фурор на сей, на Ваш взгляд, сложнее? это, он собрал нас, 12-летних мальчишек, чемпионате. Ощущения были непереда- - Признаюсь, если бы я понимал слож- и сказал: «Ребята, мы одна команда. Я бы ваемые - гордость за команду, за то, что су- ность тренерской работы в мою быт- не хотел видеть, что каждый из вас ест от- мели достойно представить свою страну. ность игроком, я бы вел себя абсолютно дельно свою еду в своем купе. Сейчас мы по-другому. Теперь я понимаю, как слож- с вами собираемся вместе, садимся одной - Вы два раза становились фина- но было с нами тренерам. И когда мы их командой и обедаем». Я до сих пор это листом Кубка Франции. С чего нача- не слушались, и какими были порой без- помню и тоже прививаю командный дух лась Ваша спортивная карьера в этой ответственными и ленивыми. Это мож- своим игрокам. стране? но сравнить с тем, когда ты, становясь ро- Спорт - это не просто. Это упорный - Во Францию я попал после клубно- дителем, оглядываешься назад в то время, труд, дисциплина и патриотизм. го чемпионата Азии 1993 года, где меня когда был ребенком, и думаешь, ну зачем признали лучшим игроком турнира. По- я так делал? - Ваши пожелания компании «Пе- сле этой победы я и получил приглаше- троКазахстан». ние играть во Франции. В этой стране, в - Какова Ваша философия как тре- - Желаю процветания и успехов во всех Париже, я отыграл два сезона. Сначала нера? ваших начинаниях. Я считаю, это великое это был клуб Парижского университета - Труд, упорство и дисциплина. Ког- дело, что компания так заботится о сво- (сезон 1993/94), играя в котором, мы ста- да я был ребенком, на меня никто не де- их сотрудниках, проводя такое велико- ли бронзовыми призерами чемпионата лал ставку. То есть в спорте не всегда пре- лепное мероприятие, как эта Спартакиа- Франции, а на следующий сезон я играл валирует талант. Можно иметь отличные да. Это целый праздник для людей. И ве- за команду «Пари Сэн-Жермен». данные, но не добиться успеха. Это как в ликолепный пример для подражания для известной пословице. В жизни ничего не других казахстанских компаний. - Есть ли у Вас какие-то спортив- дается просто так, все, чего мы добиваем- ные приметы? Например, для мно- ся, - результат нашего труда. Родился 24 декабря 1967 года. Ка- гих игроков болезненна смена его захстанский волейболист, облада- номера. - А каковы были Ваши тренеры? тель Кубка СССР-1991, лучший игрок - Насчет цифр - это верно, в их магию - Есть несколько тренеров, которые сы- Азии-1993, победитель клубного чем- я верю (улыбается). Я, например, в Казах- грали существенную роль в моем станов- пионата Азии с командой «Азамат-Ал- стане всегда играл под номером «12». А лении как спортсмена и моей карьере. маты», серебряный призер чемпио- вот за границей мне давали номера «7» и Это мой детский тренер Ербол Газизович ната Азии, дважды финалист Кубка «9». Признаюсь, чувствовал себя не очень Молдажанов, заслуженный тренер РК. За- Франции, бронзовый призер суперли- комфортно. Что касается примет, то лич- тем Евгений Витальевич Сивков, тренер ги чемпионата РФ. но я всегда надевал сначала левый носок, высшей лиги СССР, заслуженный тренер Заслуженный тренер РК, мастер потом начинал шнуровать кроссовки с РК, тренер той самой команды «Азамат- спорта СССР, мастер спорта междуна- родного класса РК. Был главным тре- левой ноги. Видимо, потому что родился Алматы», в составе которой мы выиграли нером женской сборной РК, когда ко- левшой. клубный чемпионат Азии. манда стала бронзовым призером И третий - Вячеслав Алексеевич Пла- Азиатских игр-2010 (Китай). В насто- - Что для Вас волейбол? тонов, заслуженный тренер СССР, олим- ящее время - тренер мужской клубной - Если кратко, это моя любовь и мой пийский чемпион, как главный тре- команды национальной лиги г.Усть- кислород, мое хобби и работа. В волейбо- нер мужской сборной команды СССР на Каменогорска. ле я уже 34 года, и я очень счастлив! Олимпиаде-1980, который вошел в трой-

28 қазан 2014 МҰНАЙШЫ We are the champions!

Годы упорных тренировок, способность справиться с нервным напряжением, немного удачи…. - рецепт успеха у всех разный. Но главное - они победили! Предлагаем вашему вниманию интервью с победителями в каждом из пяти ви- дов спорта нашей Спартакиады.

Бадминтон

Победитель - команда ПКОСИ в составе Марата Кашакова, Сюй Гуо, Динары Тусупбековой и Айнурлы Ибраевой

- За матч игроки пробегают до Динара: В этом году наша коман- Моя заветная мечта - сыграть на 10-й 10 километров и теряют в весе не- да ответственно подошла к подготовке Спартакиаде компании. сколько килограммов. Как прохо- к Спартакиаде - 2 раза в неделю мы за- Динара: В бадминтон меня привел дили ваши тренировки? нимались с тренером по 1,5 часа и еще отец 13 лет назад, но в этом промежут- Марат: Я тренируюсь в кызылордин- 1-3 раза в неделю проводили полутора- ке был перерыв. А последние 2 года мои ском спорткомплексе ПККР 3 раза в не- часовые игровые тренировки. Могу под- тренировки постоянны. делю по 2 часа. Километры и килограм- твердить - игрок получает очень силь- Айнурлы: Я начала заниматься год мы не считал, но нагрузка у нас хоро- ную нагрузку, и зачастую мы уходили с назад. Мне было легче научиться, так как шая. Я рад, что бадминтон стал нашим тренировки в прямом смысле еле воло- раньше играла в большой и настольный семейным увлечением: и супруга, и дочь ча ноги. теннис. уже долго тренируются и принимают участие во многих турнирах. - Для овладения всем техниче- - Кто был для вас главным сопер- Гуо: Бадминтон - это единение си- ским арсеналом профессиональ- ником на Спартакиаде в личном и лы, красоты и элегантности. Все 4 игро- ные спортсмены тратят до 10 лет командном зачете? ка нашей команды - мастера своего де- интенсивных тренировок, сколько Гуо: Я бы сказал, сильными были все ла, которые находятся в хорошей фи- вы занимаетесь бадминтоном? соперники. И даже ледовый дворец не зической форме, поэтому я не заметил Марат: Я начал заниматься бадмин- смог потушить накал страстей на игре! излишней беготни, все играли спокой- тоном в 2000 году, когда мне было 40 Динара: ПККР ежегодно является на- но, с уверенностью. Идея заключается в лет. шим основным соперником, это очень том, чтобы тренироваться для игры, а не Гуо: 5 лет, и участие на юбилейной слаженная команда с хорошим уровнем играть для тренировки. Спартакиаде многое значит для меня. игры. Айнурлы: Нам было важно занять первое место, а это означало, что мы должны обыграть победителей 2013 го- да - команду ПККР.

- Ваши ощущения от победы? Марат: У меня одно чувство - наконец-то! Ведь мы шли к этой побе- де 5 лет. Динара: Наверное, из-за того, что мы так долго - целых 5 лет - шли к этой це- ли, после победы лично у меня появи- лось чувство пустоты… Айнурлы: Странно, но после игр ду- маешь только о том, что, кажется, с кем- то еще не играли. А ощущение победы пришло только на награждении.

- Кто из игроков показал краси- вую игру и поставленную технику? Марат: Команда ПККР - хорошая тех- ника была у Володи Когая. Команда ПКОП - бойцы. Но лучшим игроком тур- нира, без сомнений, был Сюй Гуо из на- шей команды! Гуо: Каждый член нашей команды по- Мұнай өнімдерінің маркетингі жөніндегі директор Э.Сарина бадминтон бойынша жеңімпаздармен бірге / Директор по маркетингу нефтепродуктов Э.Сарина с победителями по бадминтону / казал высокое мастерство. В этом году у E.Sarina, Oil Products Marketing Director, with badminton winners нас действительно была команда мечты!

МҰНАЙШЫ қазан 2014 29 - Что скажете о судьях? - Вы следите за международными Динара: Судьи были профессиональ- матчами? Есть ли у вас пример для ны и беспристрастны. подражания? Динара: Стараюсь следить за основ- - Насколько персональная ракетка ными турнирами. Так как на телевидении влияет на игру? практически нет трансляций, выручает Гуо: Сильно влияет - я даже слышал, Интернет. Мой кумир - китайский спор- что некоторые профессиональные спор- тсмен Линь Дань, олимпийский чемпи- тсмены практически спят со своей ра- он. Он показывает сверхагрессивный, кеткой и уж точно не позволяют никому атакующий бадминтон. Это уникальный к ней прикасаться. игрок. Динара: От ракетки зависит многое - Гуо: Да, и мне нравится элегантная мощность удара, точность, нагрузка на игра Тауфика Хидаята. руку. Одно то, что к новой ракетке нуж- но привыкать не меньше месяца, говорит - В настоящее время на планете до- о многом. минируют азиатские спортсмены, Айнурлы: Интересный случай про- которые завоёвывают до 90% меда- изошел со мной. Все время тренировок лей на мировых первенствах. На- я играла ракеткой, которую мне выдала сколько популярен бадминтон в Ки- компания, и ни разу не пробовала играть тае? другой. Когда мы приехали в «Ак Булак», Гуо: Королевством бадминтона по в первый день на тренировке кто-то взял праву можно назвать Индонезию, но и мою ракетку, и мне пришлось позаим- в Китае эта игра невероятно популяр- - Что изменилось за эти 5 лет? ствовать ракетку Сюй Гуо. Его ракетка на. Для многих это отличный способ не Айнурлы: Каждый год мы видим, как мне очень понравилась - удар был силь- только держать себя в форме, но и заве- улучшается организация Спартакиады. В нее, она лучше держалась в руке. В тот сти новых друзей. этом году помимо отличного места нас момент я поняла, что ракетку надо вы- порадовали экипировкой - мы получили бирать. Кстати, в бадминтоне нужно пра- - Как оцениваете организацию качественные спортивные костюмы, те- вильно выбирать и волан, а перед игрой турнира? плые куртки и рюкзаки. обязательно прочувствовать корт, по- Марат: Организация Спартакиады бы- Гуо: Лучшая организация мероприя- нять, как летит волан, на скорость дви- ла на высшем уровне! тия, более сильные игроки и сплоченные жения которого влияют даже влажность Гуо: Должен сказать, это были лучшие команды и, конечно, больше друзей! воздуха и температура. игры. PR-отдел выложился на все сто! У всех нас сложилось ощущение, что мы - Есть ли у вас какие-либо суеверия словно играем на настоящих Олимпий- Интересные факты касательно турниров? ских соревнованиях. Для меня самым • Старинная индийская игра «пуна» Гуо: На самом деле нет, но перед мат- трогательным моментом было закры- - прототип современного бадмин- чем, в качестве шутки, я спросил у про- тие Спартакиады, когда под аккомпане- тона. Служившие в Индии англий- граммы Siri на iPhone, ждет ли нас сегод- мент харизматичной песни «We are the ские офицеры привезли с собой на ня победа. Ответ был положительным, и champions!» в небо устремились много- родину увлечение этой игрой, отту- я расценил это, в любом случае, как хоро- численные шары, окрашенные в корпо- да и началось массовое распростра- ший знак. ративный цвет нашей компании… нение бадминтона. • С 1992 года бадминтон входит в программу летних Олимпийских игр. • На натяжку одной ракетки нужно около 10 метров струны. • Призовой фонд самого крупно- го турнира - мировой Суперсерии бадминтона - составляет не менее $200 000. • Скорость полета волана после уда- ра профессионального спортсме- на, которая была зафиксирована в 2005 году в Книге рекордов Гин- несса, составляет 332 км/ч. Но это не является пределом - в 2013 году установлен новый рекорд скорости сильнейшего удара в бадминтоне (смеша) в исполнении титулован- ного малазийского бадминтониста Тана Боон Хеона. В эксперименте с ракетками Yonex он составил 493 км/ч.

30 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Бильярд Победитель - Гали Махатаев, ПККР

- Мы знаем, что в ПККР было свыше советам более опытных игроков. В пери- а профессионалом. Судейство прошло на 20 претендентов на участие в сорев- од вахты стараюсь хотя бы час в день по- высоком уровне. нованиях по бильярду на Спартакиа- сле смены покатать шары. А перед Спар- де. Сложно ли было выиграть право такиадой я усиленно тренировался в би- - В бильярде существует много раз- на участие? льярдных клубах Алматы. новидностей. В какой играете вы? - Непросто, конкуренция действитель- - Я играю в русский бильярд, который но велика. На месторождении проходят - С кем из соперников было наибо- еще называют пирамидой, она делится на отборочные соревнования по бильярду, лее интересно играть? свободную, комбинированную и дина- на которых в прошлом году я занял лишь - Любой спортсмен вам скажет, что ин- мичную. Но еще хочу научиться играть в 2-е место и не смог попасть на Спартаки- тересно играть с сильным соперником. английский бильярд снукер, который яв- аду. В этом году удача мне улыбнулась, и Перед поездкой в Алматы был наслышан ляется одним из сложных видов бильяр- я стал одним из членов сборной команды об Азамате Елемесове из «Тургай-Петро- да. ПККР. Эстафетную палочку принял от Ал- леум», который последние два года зани- маса Бекенова, которого уважаю и ценю. мал 1-е место на Спартакиаде. Это очень - Сколько длилась ваша самая ко- Трудность выхода в финал заключает- сильный соперник, и сыграть с ним, по- роткая и самая длинная партия? ся даже не в количестве конкурентов, а в казав хорошую игру, было для меня важ- - На Спартакиаде не засекал, а в целом правильной психологической подготов- но. По итогам жеребьевки первая встре- в моей практике самая короткая партия ке. Ну, конечно, важны регулярные трени- ча была именно с Азаматом. В начале как длилась 5 минут. ровки. первой, так и второй партий он вел игру, но в процессе мне удалось преломить ход - Есть ли у вас суеверия касательно - Чем вас привлек этот вид спорта? игры и вырвать победу. Думаю, мы смог- турниров? - В бильярд играю уже более 10 лет, и ли показать самую яркую игру. - Суеверий нет, но на последнем отбо- каждая игра открывает для меня что-то рочном турнире произошла интересная новое. Этот вид спорта привлек меня сво- - Ваши ощущения от победы? история. Еркин Ертаев, один из участни- ей серьезностью и строгостью, научив - Вкус победы мне знаком, так как я не- ков соревнований и любитель бильяр- сдерживать эмоции в ходе игры, развил однократно становился победителем да, объявил, что подарит свой «дорогой» глазомер, все это пригодилось мне как в одиночных турниров, проводимых на кий победителю турнира. В итоге этот жизни, так и в работе. Выстраивание стра- Кумколе. Но победа на Спартакиаде - это кий достался мне, с которым я успешно тегии, ведение тактической борьбы и, ко- другой уровень, тем более здесь от тво- выступил на Спартакиаде. Возможно, он нечно, азарт заманивают меня в эту игру. ей игры зависит общекомандный резуль- мне и помог. тат. Не подвести всех, кто на тебя надеет- - Как вы оттачивали свое мастер- ся, было моей главной задачей. - Как оцениваете организацию ство? турнира? - Свое мастерство я оттачиваю само- - Что скажете о судьях? - Соревнования прошли на высоком стоятельно, но всегда прислушиваюсь к - Признаюсь, судью международной уровне. Есть предложение к организато- категории Раимжана Бузурходжаева мне рам - заранее знакомить судей с местом Интересные факты доводилось видеть лишь по телевизору проведения соревнований и оборудова- • Дата и точное место зарождения при судействе чемпионатов мира по би- нием для игры, чтобы они могли оценить бильярда не установлены. Извест- льярду. Я очень признателен организа- их достоинства и недостатки. Ведь са- но лишь, что это игра очень древне- торам, что привлекли такого знаменито- мое важное в бильярде - это бильярдный го происхождения, а родиной бильяр- го человека и дали возможность почув- стол, шары. А в целом спасибо компании да является Азия, по утверждению од- ствовать себя хоть на миг не любителем, за организацию Спартакиады! них - Индия, других - Китай. В Европе же первые известия о бильярде отно- сятся к XVI столетию. • Согласно сохранившимся докумен- там, первый бильярдный стол был из- готовлен в 1469 году для короля Фран- ции Людовика XI. • На рубеже XVIII и XIX веков бильярд являлся частью обязательной про- граммы воспитания дворян в Европе и в России. • У бильярда много разновидностей: французский бильярд карамболь, рус- ский бильярд, английский снукер, аме- риканский пул, финский кайза и при- балтийский новус. • В Советском Союзе играть в бильярд профессионально было запрещено. Бильярд бойынша жарыстардың қатысушылары / Участники соревнований по бильярду / Billiard competition players

МҰНАЙШЫ қазан 2014 31 Мини-футбол Победитель - команда «Казгермунай» в составе Нурлана Дайрабаева, Аскара Бекенова, Руслана Танирбергенова, Жомарта Мырзабекова, Берикбола Алтыбасова, Алиаскара Таджимбетова, Еркебулана Батпанова. Капитан команды - Виктор Онохов

- Виктор, какая из игр была наи- - Тренера у нас нет. Предстоящие мат- Большую роль играет психологический более сложной для вас и вашей ко- чи, их стратегию и прочее мы обсуждаем фактор. Главное - не сдаваться, уметь манды? совместно, всей командой. Перед турни- удержаться в сложные моменты, продол- - Думаю, что многие со мной согла- ром усиленно готовимся, увеличиваем жать верить в себя, сражаясь до послед- сятся в том, что самая интересная и на- количество тренировок, самостоятельно них секунд матча. пряженная игра по футболу была меж- договариваемся о товарищеских матчах. ду ТОО «СП «Казгермунай» и АО «ПККР», - Что для вас футбол? Какие каче- в особенности ее финальная развязка - - Как ваша команда собиралась с ства он оттачивает? когда в последнюю минуту завершения силами в сложные моменты игры? - Футбол - это самый увлекательный матча при общем нулевом счете было - У нас дружная и сплоченная коман- и массовый вид спорта. Для некоторых забито друг другу по одному голу. Это да. Это спорт, и в игре может ошибиться футбол - это целая жизнь. Этот вид спор- была игра за 1-е место в итоговой табли- каждый, каким бы профессионалом он та улучшает координацию, ведь быстро це по футболу. По сумме набранных оч- ни был. Но даже в самой сложной ситу- и правильно обработать мяч и нане- ков «Казгермунай» устраивала ничья, а ации нельзя опускать руки - именно это сти точный и мощный удар не так про- вот ПККР была нужна только победа. В является причиной многих поражений. сто, как кажется. Ввиду того что футбол итоге игра получилась очень зрелищ- Например, после пропущенных в нача- - командная игра, она учит действовать ной, упорной и интенсивной. Я надеюсь, ле матча 2-3 мячей у игроков пропада- сообща, прислушиваясь к мнению друг что мы порадовали этой игрой болель- ет дальнейший интерес, и команда пада- друга. Спортсмены развивают способно- щиков. ет духом. У нас были ситуации, когда мы сти анализировать ситуацию, принимать проигрывали с разницей и в 4 мяча, но в быстрые и правильные решения, проду- - Был ли у вас тренер? Как прохо- итоге не только восстанавливали равно- мывать ход своих действий и их послед- дили ваши тренировки? весие, но и находили силы выйти вперед. ствия.

Футболистер - жеңімпаздар / Футболисты - победители / Football players - the winners

32 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Польза футбола несомненна. И нео- бязательно заниматься им профессио- нально, ведь любителям он приносит не меньше удовольствия. Лично для меня игра в футбол - это эмоциональная раз- рядка, благодаря интенсивным трени- ровкам уходят плохие мысли, получаешь расслабление.

- Кумиры среди именитых футбо- листов? - Среди футболистов, которые завер- шили свою карьеру, моим кумиром был Зинедин Зидан. Потрясающий футбо- лист, с невероятным видением поля и каким-то совершенно иным способом обращения мячом. Из действующих фут- болистов мне нравится игра Лионеля Месси.

- В чем особенности мини-фут- бола? ПҚОСИ командасының қарсыластары «Қазгермұнай» командасы / Команда ПКОСИ - Помимо количества игроков и разме- против команды «Казгермунай» / PKOSI team VS Kazgermunai team ров поля есть и другие отличия. Напри- что удаленный футболист может серьез- ся только с помощью упорных трениро- мер, в мини-футболе нет понятия «вне но подвести команду. вок. И это главное правило спорта. игры». За грубые нарушения игрока мо- У мини-футбола есть множество ва- гут удалить с поля, как и в «большом» фут- риаций: в него играют как в спортив- - Как оцениваете организацию боле, но на пару минут. А эта пара минут ных залах, так и на небольших откры- турнира? Ваши замечания/пожела- для мини-футбола - огромный промежу- тых площадках, и в каждом случае прави- ния? ток времени. В мини-футболе за полми- ла немного отличаются. Огромный плюс - Спасибо организаторам турнира за нуты можно переломить ход встречи, так мини-футбола - в него можно играть кру- великолепно проведенное время! Все бы- глогодично. ло просто отлично - настоящий празд- ник для всех, мы и поиграли, и отдохну- Интересные факты - Есть ли у футболистов какие-ли- ли. Замечаний нет, но есть пожелания - в • Первыми в игру, похожую на ми- бо суеверия/приметы? будущем было бы здорово включить хотя ни-футбол, начали играть бразиль- - Бывает, выходя на важную игру, при- бы еще один командный вид спорта: во- цы в 1920-х годах. А голландцы пер- нимается решение играть в форме, в ко- лейбол или баскетбол. выми провели свой национальный торой мы ранее удачно выступали. Воз- А всем спортсменам, и не только, хочу чемпионат в 1968 году. никает мнение, что она фартовая. Но на пожелать - занимайтесь спортом, укре- • Игра в мини-футболе ведётся на самом деле все суеверия дают лишь не- пляйте свое здоровье, развивайте силу, площадке длиной 25-42 м и шири- большой бонус. Фундамент закладывает- ловкость, выносливость и быстроту! ной 15-25 м. А в «большом» футболе размеры поля составляют 90-120 м в длину и 45-90 м в ширину. Мяч то- же меньших, чем в «большом» фут- боле, размеров. • Различается и количество игро- ков: 4 полевых игрока и вратарь в мини-футболе и 11 игроков - в фут- боле. Самое большое отличие ми- ни-футбола от футбола в тактике игры. Ограниченное количество игроков также подразумевает, что любой игрок участвует как в атаке, так и в обороне. Замены проводятся по ходу матча, и в отличие от фут- бола их число не ограничено. • Скорость мяча в футболе может достигать 210 км/ч. • Футбол официально запрещен в шести странах, включая Афгани- стан, Кампучию и Гренландию.

Біздің команданы қолда! / Болеем за наших! / Support our team!

МҰНАЙШЫ қазан 2014 33 Настольный теннис Победитель - команда «Казгермунай» в составе Альжана Жармухамедова, Мэлса Кима, Марины Ким, Айзады Келимбетовой

тренировки, обязательно будет на вы- соком уровне. И тренироваться, отта- чивая свое мастерство.

- Как оцениваете организацию турнира? Марина: Нашим игрокам понра- вился качественный уровень проведе- ния Спартакиады. Задействованный персонал проявил максимально воз- можную чуткость и ответственность во всех вопросах, связанных с играми. Все мероприятия были чётко и деталь- но организованы, условия проведения как самих соревнований, так и досу- га спортсменов были обеспечены ор- ганизаторами соответствующим обра- зом. Альжан: Остается только пожелать удачи на следующей 6-й Спартакиаде! Пусть победит сильнейший!

Компенсациялар мен жеңілдіктер жөніндегі директор М.Девайн теннисистерге «алтын» марапаттауда / М.Девайн, директор по компенсациям и льготам, вручает «золото» теннисистам / Compensation and Benefits Director M.Devine presenting golden awards to tennis players Интересные факты • Впервые название «пинг-понг» - Какое место в вашей спортив- Мэлс: Наиболее напряженной и стало встречаться в 1901 году. До ной карьере занимает победа в ны- сложной была первая игра с Йованом этого в ходу были аналогичные нешней 5-й юбилейной Спартаки- Мирчески из ПККР, состоявшая из 3 по интонациям названия: «флим- аде? партий. Проиграв первую партию со флам», «виф-ваф», а также «гос- Мэлс: Эта победа надолго останется счётом 13:15, я, уступая в ходе второй, сима». Но чуть больше века на- в памяти, поскольку нам не удавалось все же смог собраться на последних зад предприимчивый американец занять первое место на предыдущих минутах и вырвать победу у соперни- Джон Джаквес зарегистрировал Спартакиадах. Первое место в лично- ка со счётом 10:8 в ходе второй партии. придуманное название, которое командном зачёте на Спартакиаде «Пе- получилось из сочетания двух зву- троКазахстан» - 2014 стало для нас, так - Был ли у вас тренер? Как прохо- ков: «пинг» - звук, издаваемый мя- сказать, «дублем», так как буквально за дили ваши тренировки? чом, когда он ударяется о ракетку, пару недель до ее проведения наша ко- Альжан: У нас есть свой круг спор- и «понг» - когда мяч отскакивает от манда стала лидером и на 3-й Спартаки- тсменов из 7-8 человек, где мы одно- стола. аде, которая проводилась среди дочер- временно и игроки, и тренеры. • В 1988 году настольный теннис них и зависимых организаций второ- Мэлс: Тренировки проводим 3-4 стал олимпийским видом спорта. го участника нашего СП - компании АО раза в неделю после работы. • Особой популярностью настоль- «Разведка Добыча «КазМунайГаз». Чере- ный теннис пользуется в Азии. Се- да побед в таких соревнованиях - боль- - Профессиональные ракетки не годня этим видом спорта в мире шая радость для всех нас. продаются в готовом виде. Игрок занимаются свыше 260 млн. чело- или тренер игрока выбирают ос- век. - Как бы вы оценили игру? нование и накладки. Как поступа- Айзада: По мастерству в этом году ете вы? • Мяч должен быть окрашен в бе- три команды, вошедшие в тройку лиде- Альжан: Да, ракетки действительно лый или оранжевый цвет. С 2007 ров, на мой взгляд, находились на од- вещь индивидуальная. Основание и на- года другие цвета шарика на меж- ном уровне (ПККР, ПКОП, КГМ), про- кладки для ракеток приобретаем в Фе- дународных соревнованиях не ис- сто на нашей стороне было чуть боль- дерации настольного тенниса в Алма- пользуются. ше удачи. ты в зависимости от индивидуальной • В начале встречи или при смене Альжан: Что касается нашей коман- игры каждого игрока. ракетки во время игр игрок дол- ды, то коллеги продемонстрировали жен показать ее сопернику и су- свои лучшие стороны, выложившись на - Что пожелаете тем, кто сейчас дье с целью её осмотра на соответ- все 100%. В итоге - высший результат. осваивает теннис? ствие правилам. Айзада: В первую очередь веру в • Скорость мяча в настольном тен- - Какая из игр была наиболее свои силы, в то, что результат, на ко- нисе может достигать 180 км/ч. сложной? Яркие моменты игры? торый нацелены старания и нелегкие

34 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Шахматы Победитель - команда ПКОП в составе Маржан Кулекеевой, Жандарбека Жумадильдаева и Жорабая Касымова

- Эйнштейн как-то сказал, что для Маржан: Победа на Спартакиаде да- Жандарбек: За 30 лет моей практики тренировки мозга он ежедневно по лась нелегко, ведь все соперники были самая продолжительная партия длилась часу в день играет в шахматы. Как достойными. Поэтому вкус победы осо- 1 час 30 минут, самая короткая - 2-3 ми- давно вы занимаетесь шахматами и бенно сладок. нуты. как часто играете? Жандарбек: Гордость и радость отто- Жорабай: 30 минут - такой была моя Маржан: В шахматы я начала играть в го, что оправдал доверие компании. самая длительная партия, а 5 минут - са- 10 лет и 2 дня в неделю посвящаю трени- Жорабай: Огромная радость! Коман- мая короткая. ровкам. да ПКОП уже не раз становилась чемпи- Жандарбек: Я начал интересоваться оном Спартакиады в этой дисциплине, и - Психологи часто упоминают шахматами в 18 лет и вот уже 30 лет с удо- нам было очень приятно в очередной раз шахматы как эффективный способ вольствием в них играю. подтвердить этот титул. улучшить память. Какие качества, Жорабай: В моей жизни шахматы уже на ваш взгляд, оттачивают шахма- 20 лет, я часто занимаюсь по книгам и лю- - Что скажете о судьях? ты? блю играть на воздухе, в парке. Маржан: Мне очень понравилось су- Маржан: Шахматы - гимнастика для действо. Судья Спартакиады Александр ума. Я считаю, что это интеллектуальный - Кто был вашим сильнейшим со- Кашашвили, международный мастер, по- труд, который совершенствует логику и перником на Спартакиаде? казал свое мастерство и лояльность. навыки аналитического мышления. Хо- Маржан: Сильнейшим соперником Жорабай: Грамотный судья, честные и роший шахматист просчитывает в игре считаю Айгуль Иманбаеву из «Тургай-Пе- объективные оценки. на 2-3 хода вперед, а в жизни это помо- тролеум», игра с ней была очень увлека- гает анализировать события и действия. тельной и напряженной. - Самая продолжительная партия в Жандарбек: Шахматы дисципли- Жандарбек: Это Нурлан Абибуллаев истории шахмат длилась 20 часов 15 нируют, учат развивать аналитический из ПККР, который является кандидатом в минут - между Иваном Николичем и склад ума и логическое мышление. мастера спорта. Гораном Арсовичем в Белграде в 1989 Жорабай: Шахматы учат решать году. Какова была ваша самая дли- сложные задачи и продумывать идеи и, - Ваши ощущения от победы? тельная и самая короткая партия? несомненно, улучшают память.

Стратегиялық коммуникациялар департаментінің директоры М.Джайлғанова ПҚОП шахмат ойыншыларына «алтын» тапсыруда / М.Джайлганова, директор департамента стратегических коммуникаций, вручает «золото» шахматистам из ПКОП / Strategic Communication Department Director M.Dzhailganova presenting golden awards to PKOP chess players

МҰНАЙШЫ қазан 2014 35 - Ваш любимый шахматист? Маржан: 13-й чемпион мира Гарри Каспаров, который отличается ориги- нальностью игры. Жандарбек: Их несколько. Напри- мер, Хосе Рауль Капабланка - величай- ший мастер эндшпиля, который при- внес технику эндшпиль в шахматы, или гений шахмат Александр Алехин, кото- рый в двадцать с небольшим стал чемпи- оном мира. Жорабай: Анатолий Карпов - шахма- тист очень высокого уровня, прекрас- ный тактик.

- Шахматные компьютеры сейчас - важная часть шахмат. Чемпион мира Гарри Каспаров, считающий- ся сильнейшим игроком в истории шахмат, проиграл компьютеру Deep Blue в 1997 году, что стало настоя- щим шоком для всего мира шахмат. Интересные факты Играли ли вы с шахматным ком- • История шахмат насчитывает свыше полутора тысяч лет и имеет множество вер- пьютером? сий их происхождения. Согласно наиболее распространённой, первая игра-пра- Маржан: Да, я играла с шахматным родитель, чатуранга, появилась в Индии около VI века нашей эры. В VII веке игра компьютером, сегодня это веление вре- пришла в Персию и была переименована в шатрандж. Именно от персидского язы- мени. ка произошло название шахматы. Игроки говорили «шах» (от персидского «ко- Жандарбек: Играл, но это действи- роль»), атакуя короля соперника, и «шах мат» («король умер»). тельно очень тяжело. • Правила шахмат были стандартизованы в XIX веке, когда стали систематически проводиться международные турниры. С 1886 года разыгрывается звание чемпио- - Доводилось ли вам играть в не- на мира по шахматам. традиционные шахматы (шахматы • Основное правила шахмат - «тронул - ходи» и «руку отнял - ход сделан». на троих, шахматы по переписке)? • С XIX века используется контроль времени. Сначала он осуществлялся при помо- Маржан: Я несколько раз играла в щи песочных часов, а в 1883 году Вильсон сконструировал механические шахмат- шахматы по переписке - это очень увле- ные часы. Игрок, сделавший ход, нажимает на часах кнопку, останавливающую его кательно. часы и запускающую часы противника. • Помимо классических есть иные варианты шахмат. Например, шахматы для тро- - Есть ли у вас какие-то приметы их игроков на шестиугольной доске с четырёхугольными полями. Есть националь- касательно турниров? ные варианты шахмат - азиатские сянци, сёги, чанги и макрук. Маржан: Нет, и я считаю, что самой • В 1928 году создан Международный союз игры в шахматы по переписке. Сейчас лучшей приметой будет тренировка и пересылка ходов проводится не только обычной почтой, но и электронной. должная подготовка к соревнованиям. Жандарбек: Главное - верить в себя!

- Как оцениваете организацию турнира? Маржан: Хотелось бы выразить огромную благодарность организато- рам 5-й Спартакиады - АФ «ПКОСИ». Все было организовано на высшем уровне. Проведение Спартакиады у подножия гор Заилийского Алатау еще раз пока- зало, какая у нас красивая и необъятная страна. Ни на минуту мы не оставались без внимания. Молодцы! Жорабай: Все было на высшем уров- не!

- Что изменилось за эти 5 лет? Маржан: К нам присоединились две новые компании, и соревнования стали еще ярче. Победа уже не дается так легко, и каждый раз игра становится все более увлекательной.

36 қазан 2014 МҰНАЙШЫ В зеркале СМИ

…Во Всемирной Академии …Как подтолкнуть людей к тому, чтобы они Бокса «АИБА» и в спортив- вели здоровый образ жизни и воспринимали ном комплексе «Ак Булак» про- спорт как неотъемлемую ее часть, не ссылаясь шла 5-я юбилейная Спартакиада «ПетроКазахстан». В на занятость и ежедневную усталость? Ответы Спартакиаде приняли участие свыше 100 человек из на эти вопросы давно нашли в компании «ПетроКазахстан», ко- Алматы, Шымкента и Кызылорды. Данное мероприя- торая уже пятый год проводит корпоративную Спартакиаду. И тие служит ярким примером реализации идеи разви- делает это так, что каждая спортивная встреча нефтяников ста- тия массового спорта в стране. новится настоящим праздником, которого ждут с нетерпени- Арыстанбек Мухамедиулы, министр культуры и ем. спорта РК, отметил на открытии: «Недавно главой го- Главное в таких встречах - возможность пообщаться в нера- сударства был подписан Закон «О физической культу- бочей обстановке и встретиться с легендами казахстанского ре и развитии спорта», где есть пункты, направленные спорта - олимпийскими чемпионами, которые всегда поддер- на развитие массового спорта. И мы гордимся, что Ка- живают подобные начинания «ПетроКазахстан». Всемирная захстан становится спортивной державой». Министр Академия Бокса, где и проводится Спартакиада, была выбрана пожелал удачи и бескомпромиссной борьбы всем очень удачно. Величественная красота предгорий Заилийского участникам Спартакиады «ПетроКазахстан». Алатау как бы подчеркивает лозунг «Быстрее, выше, сильнее!». По итогам двух дней состязаний победителем Спар- Интеллектуальное напряжение висело в воздухе над шахма- такиады в общекомандном зачете стал коллектив со- тистами. На бильярдных столах игроки состязались в умении трудников кызылординского подразделения компа- владения кием, напряжение было и на соревнованиях по бад- нии - «ПетроКазахстан Кумколь Ресорсиз». Второе ме- минтону и настольному теннису. Однако наибольший азарт сто у их земляков из команды «СП «Казгермунай», а наблюдался на футбольном поле, где страсти буквально кипе- третьими стали нефтяники шымкентского НПЗ - «Пе- ли, не оставляя равнодушными никого. Два дня соревнований троКазахстан Ойл Продактс». пролетели как одно мгновение.

…Солнце, воздух, горы! Три этих простых сло- ва содержат в себе столько энергии, что хочет- ся отложить все свои повседневные заботы и …«Компания «ПетроКазахстан» уже немедленно отправиться в горы, ставшие такими живописными в последние пятый раз проводит Спартакиаду и сентябрьские дни. Тем более для этого есть прекрасный повод - 5-я юбилейная подает прекрасный пример, - отме- корпоративная Спартакиада компании «ПетроКазахстан». тил приглашенный на Спартакиа- Поприветствовать участников соревнований прибыл министр культуры и ду казахстанский дзюдоист, серебря- спорта РК Арыстанбек Мухамедиулы. Это первый случай в Казахстане, ког- ный призер Олимпийских игр Асхат да на корпоративную Спартакиаду приезжает столь высокий гость. «Проведе- Житкеев. - Если другие компании бу- ние сегодняшней Спартакиады - свидетельство того, что в Казахстане действи- дут брать пример с «ПетроКазахстан» тельно уделяется колоссальное внимание развитию массового спорта, - сказал и так же масштабно вовлекать своих А.Мухамедиулы. - И хотя олимпийский девиз гласит «Главное не победа, а уча- сотрудников в спорт, пропагандируя стие», желаю всем участникам Спартакиады спортивных побед!» здоровый образ жизни, то казахстан- Участников приветствовал президент «ПетроКазахстан» Вэй Юйсян: «Для «Пе- ский спорт будет прогрессировать. троКазахстан» корпоративная Спартакиада - важное событие, объединяющее На развитие спорта в компании вы- наш многотысячный коллектив. Я уверен, что этот корпоративный дух позволя- деляются немалые средства, на пред- ет нам добиваться больших результатов и быть лидирующей нефтяной компа- приятиях в регионах функциониру- нией в Казахстане». ют современные спорткомплексы и Вице-президент «ПетроКазахстан» Бахытжан Исенгалиев: «Я хотел бы выра- спортзалы, для подготовки команд зить признательность министру культуры и спорта господину Мухамедиулы, ко- привлекаются профессиональные торый прибыл поприветствовать наших спортсменов. Его визит показал, что он тренеры». не только за развитие профессионального спорта, но и уделяет большое внима- «Благодаря поддержке наших ак- ние развитию спорта массового. Мы также пригласили известных во всем мире ционеров и коллег Спартакиада ста- спортсменов. Приобщение к спорту на примере профессионалов - это как раз в ла очень важным событием в исто- русле той идеи, которую озвучил Президент нашей страны Нурсултан Абишевич рии нашей компании и главным эле- Назарбаев: «Нация должна быть здоровой!» ментом ее корпоративной культуры, Итоги соревнований прокомментировал известный волейболист Бахытжан - отметил президент «ПетроКазах- Байтуреев: «Мне доводилось наблюдать за соревнованиями между сотрудниками стан» Вэй Юйсян. - Мы уделяем боль- акиматов, военных организаций, но таких масштабных корпоративных меро- шое внимание физическому состо- приятий, как Спартакиада компании «ПетроКазахстан», я еще не встречал. Ком- янию сотрудников, пропаганде здо- пания подарила настоящий спортивный фестиваль своим сотрудникам. Я твер- рового образа жизни и всегда будем до убежден в том, что здоровые сотрудники - здоровая компания, а значит, здо- поддерживать спортивные меропри- ровый бизнес и процветающая страна». ятия в компании».

МҰНАЙШЫ қазан 2014 37 cHIeF eDItoR’s PAGe

Dear readers and colleagues,

This special edition of Munaishy is dedicated to the main sporting event in the calendar of the many thousands of you working for PetroKazakhstan - the Olympic Games - held on 29 and 30 September. Six years ago, one of my first initiatives was to organise the corporate Olympic Games. The Olympics’ main goal was to develop mass sport, promote a healthy life style and strengthen corporate spirit. Another no less important task was to get youngsters to move away from their virtual world to the real world. Today, at the conclusion of the 5th Olympic Games, we can say that the idea has been realised. The next stage of its development is to expand the programme to include other sports. I am glad to see that interest in the corporate Olympic Games is growing not only among PetroKazakhstan employees, but also in Kazgermunai and Turgai-Petroleum, which have become permanent participants of the Olympics, and given the tournament a more competitive and visual edge, which is what sport is all about. And now it is great to see that the most active sportsmen and women, who are role models in terms of work and a healthy way of life, were the centre of attention for their colleagues. I would like to express my deepest respect and gratitude to them. A key factor in holding the Olympics is the understanding and support of company top management. President Wei Yuxiang almost always takes an active role in the opening ceremony, the awards ceremony and informal conversations with the participants, in doing so generating special impetus in the contests. Some of the Olympics’ most active spectators were the head of the Almaty branch of PKOSI, Ms. Xin Zhonglin and Vice-President Cao Jifan, department directors and company employees - really valuable support. I would like to thank the PKOSI Strategic Communication Department for their efforts in organising the Olympics. Only they know how much work, time and nerves go into organising an event like this. The 5th Olympics became, thanks to them, a real celebration of sport. Few Olympic Games can boast of the sporting conditions available in Almaty. Management of the International Academy of Boxing and the Ak Bulak Mountain Skiing Complex both made every effort to ensure the PetroKazakhstan Olympic Games were organised at the highest level. For the first time in the history of corporate tournaments, the Minister for Culture and Sport Mr. A.Mukhamediuly, despite his busy schedule, took part in the opening ceremony, after flying in especially from Astana. As a sign of respect to the competitors, we always try to invite sportsmen and women well known both in Kazakhstan and abroad. Bakhytzhan Baitureyev is very popular in the world of volleyball. Recognised as the best player in Asia, one of the best volleyball players in France while playing for Bordeaux and Paris Saint-Germaine, Bakhytzhan, in my opinion, is an example for sport, ethics, modesty and tact. The famous Kazakhstan pair - Askhat Zhitkeyev and Yelena Pavlova have been at the forefront of Kazakhstan’s sporting glory for many years. Askhat, the country’s best heavyweight judo expert and Yelena, captain of the women’s volleyball team also embellished the Olympics with their presence. Munaishy wrote about them in one of its previous editions. Of course, all of this is thanks to personal and friendly relationships with these people. Inviting our friends to corporate sporting events lifts the sporting spirit and creates a mood of uncompromising struggle, motivates the development of mass sport and overall sporting success. Our colleagues and close ones need to have the right role models and heroes… In addition, our colleagues from Kyzylorda and Shymkent were given the unique possibility of chatting to sporting legends such as Serik Konakbayev, Ilya Ilyin, Seilda Baishakov, Yuri Golodov, Bakhytzhan Baitureyev, Yelena Pavlova, Askhat Zhitkeyev and other sporting stars. I hope that the future brings a lot more chances to invite other Kazakhstan stars to our events.

We all need to upgrade our soul and bodies!

P.S. National favourite, Hero of Socialist Labour, People’s Artist of the USSR, Academic Bibigul Tulegenova, at 85 years of age continues to practice gymnastics every morning for 60 minutes. (Information to consider).

B.Issengaliyev, Vice-President

38 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Five-Star Olympics

The PetroKazakhstan Corporate Olympics celebrates its 5th anniversary! For this relatively short term, a lot of new names, victories and achievement have been put into the chronicles of this most important sporting event of the company. However, the most important victory is probably that sport has become an integral part of the daily life of many of us, while the Olympics themselves are something for everyone to look forward to and train for, the whole year.

Almaty hosted the first Olympics known for their sporting facilities, but and is now hosting the 5th Anniversary also for the wonderful panoramic views of Alexander Kashashvilli, senior Olympic Games. The other Games also the Alatau foothills. Add the outstanding chess referee At times I thought I was officiating at been held successfully by our business games, the notable guests and it is soon a very prestigious chess tournament. units in Kyzylorda and Shymkent, with clear why these 'Five-Star Olympics', as Anyone could have seen that the last year’s Olympics organised by JV one of the guests called them, will remain organisers had done everything to Turgai-Petroleum JSC. PetroKazakhstan in the memory for a long time. make the competitors feel at home, has even drafted rules and regulations for A surprise for the competitors was the and also to help them express their the Olympics, and employees compete in presence at the opening ceremony, after sporting ability. qualifying tournaments to participate in flying down specially from Astana, of the the Games. Minister for Culture and Sport Arystanbek As last year, the participants in the 2014 Mukhamediuly. It is worth pointing out Baurzhan Sarsenbayev, Olympics were PKKR, PKOP, PKOSI teams, that this was the first time that a corporate Economist, Turgai-Petroleum, and teams from our joint ventures - JV sporting event in Kazakhstan had badminton team These are my third PetroKazakhstan Kazgermunai LLP and Turgai-Petroleum entertained such an important guest. Games. Last year, we supported JSC. After congratulating the competitors, PetroKazakhstan initiative and The International Boxing Association Mr. Mukhamediuly went on to praise organized the Olympics in Kyzylorda. AIBA and the Ak Bulak sporting complex, the tradition of the Olympics by saying, The 5th Anniversary Olympics are very which hosted the Anniversary Olympics “I would like to thank PetroKazakhstan well organised; I give them A+. on 29-30 September, are not only well management for organising such an

ПҚОСИ мен маркетинг және тасымалдау бөлімшесінің командасы / Команда ПКОСИ и подразделения маркетинга и транспортировки / PKOSI and Marketing & Transportation division team

МҰНАЙШЫ қазан 2014 39 interesting event. It is commonly known and billiards. National and international that it is mass sport that creates great professional judges were invited to take sporting achievements. Only a healthy part. For example, the mini-football nation is capable of achieving great competition was refereed by category results, and it is wonderful to see mass one referee Yersulan Zhasybai, the billiard sport being promoted within companies. competition - by international referee These types of events stimulate and help Raimzhan Buzurkhodzhayev, table tennis employees discover their potential, and - by Timur Beisaliyev, Kazakhstan master most importantly, display team spirit. I of sport, multiple Kazakhstan champion, would like to wish all competitors sporting member of the Kazakhstan national team, victories!” participant of the world and Asian tennis The PetroKazakhstan President’s championships; the chess tournament indispensable presence at the Olympics was overseen by international master and also underlines its special status. “Today is Zhansaya Abdumalik Academy of Chess a great day not only for me, but also for our trainer Alexander Kashashvilli, and the employees, because the PetroKazakhstan badminton competition was refereed by 5th Anniversary Olympics are open,” said Mr. Vladimir Pototskii, trainer at the Potential Wei Yuxiang. “The Corporate Games are an amateur badminton club. important event that unites the thousands According to supporters and of people working for the company. Not competitors, the skill and level of fitness only PetroKazakhstan employees, but also on show grows annually, and the thirst for those at our joint ventures look forward to victory was felt in every match. the Olympics. We have always stressed the «ПетроҚазақстан» президенті Вэй Юйсян “Your sportsmen and women are strong мырза / Президент «ПетроКазахстан» г-н Вэй Юйсян / importance of sport, promoting a healthy PetroKazakhstan President Mr. Wei Yuxiang people who have shown that you can do way of life and supporting sporting events anything you want to - be successful at within the company. I really hope that the surrounded by mountains and fresh air, work, find time for sports and competition. 5th Olympics are memorable for you all!” and this is where a lot of national teams They unite the whole company,” said “Almaty office employees have made stay, and I’m sure that we have some Olympic silver medallist Askhat Zhitkeyev. every effort to make your time here as wonderful days ahead, leaving us all with “Year-long preparations for the Olympics comfortable as possible,” Head of Almaty some really positive emotions. I wish all of are very important, and PetroKazakhstan branch office of PKOSI Ms. Xin Zhonglin the teams victory!” creates conditions for that to happen.” noted. “The Games are taking place at Mr. Cao Jifan, Vice-President of Absolute quiet was the order of the day the International Boxing Association Marketing and Transportation said, “the for the chess competition. The 30-minute Games are a great outlet for employees to show their sporting skills. These types of Yelena Pavlova, former captain Olympics’ Results events create a common corporate spirit of the Kazakhstan ladies’ volleyball and a determination to win - and not Mini-football team only in sport. I have watched some of the I would like to wish each and everyone 1st place - Kazgermunai football matches, and in my opinion, every of you victory. I hope that team spirit 2nd place - PKKR team has played well.” unites you not only in sport but also in 3rd place - PKOP PetroKazakhstan invite well-known your daily work. sports stars to its Olympics, and this Table Tennis year’s guests were international class Yertugan Tumanov, Human 1st place - Kazgermunai volleyball star Bakhytzhan Baitureyev, Resources and Administration 2nd place - PKKR recognised in his time as the best player rd Director, Turgai Petroleum 3 place - PKOP in Asia; distinguished Kazakhstan judo The idea of the Olympics is wonderful. expert, master of sport, 2008 Beijing Everything was organised perfectly Badminton Olympic silver medallist Askhat Zhitkeyev and the conditions were excellent. The st 1 place - PKOSI and international master of sport, ex- Minister for Culture and Sport doesn’t nd 2 place - PKKR Kazakhstan lady’s volleyball captain turn up at every corporate sporting rd 3 place - PKOP Yelena Pavlova. “It is an honour for us to event, and when those sorts of people do, be able to invite such well-known sports it inspires you. Chess stars”, Mr. Wei Yuxiang stressed. “Your st achievements inspire people, and they 1 place - PKOP Issatai Tairov, Reporting nd inspire the competitors in our Olympics”. 2 place - PKKR Specialist, PKOSI, supporter 3rd place - Kazgermunai The fanfares have sounded and the The Games were very exciting, honour of hoisting the flag has been given especially the football. I was impressed Billiards (individual competition) to Aman Dzhunussov, captain of the PKKR that the international and national- 1st place - G.Makhatayev (PKKR) team - winners of the 2013 Olympics. The th level referees were chosen to judge at 2nd place - A.Yelemessov 5 PetroKazakhstan Anniversary Olympics our Olympics. I was also impressed (Turgai-Petroleum) are open. by the well-known guests invited to 3rd place - Haoji Shi This year, more than 100 competitors the opening ceremony to support the (Kazgermunai) also took part in five sports - mini- Games. That means a lot. football, table tennis, badminton, chess

40 қазан 2014 МҰНАЙШЫ speed chess competitions were held according to a round robin system, and each team of two men and one woman played one match against each opponent. This year’s winner, just like last year, was PKOP. Referee Alexander Kashashvilli noted that the level of most players was high and that there had been many interesting matches. Zhorabai Kassymov from PKOP distinguished himself in the men’s competition, while Marzhan Kulekeyeva, who is also member of the KazMunaiGas chess team, did the same in the women’s. They won all of their games. The Kazgermunai team won the table tennis competition after a fierce battle against last year’s winners - PKKR. The tournament retained its intrigue until the final minutes, but the Kazgermunai team’s persistence and slice of luck meant they came out as winners. PKKR came second and PKOP - third. Mels Kim АФ ПҚОСИ басшысы Синь Чжунлинь ханымның құттықтауы / Приветствие руководителя АФ ПКОСИ г-жи Синь Чжунлинь / Welcoming address of Head of Almaty from Kazgermunai, Jovan Mirceski from branch office of PKOSI Ms. Xin Zhonglin PKKR and Nikita Gaffarov from PKOP all showed their skill. Incidentally, the team, which eventually won this year’s Kapanova. Second place went to PKKR, players expressed a wish to expand their Anniversary competition. The team and third place - to PKOP. competition to have separate individual competition consisted of five matches - Football is the sport of millions, and and doubles matches (both women’s and a men’s singles, women’s singles, men’s it gained special attention at the Games. men’s) so that everyone (including the doubles, women’s doubles and mixed The matches were held on a round robin core team and substitutes) gets a game. doubles. Just like last year, the match for basis, with the most intense match, According to the competitors, this should first place between PKKR and PKOSI was according to the competition’s referee allow everyone to show off their skills, the hardest one. With 2:2 draw, everything Yersulan Zhasybai, between PKKR and and also mean that the game is longer and rested on the mixed doubles, between Kazgermunai. All in all, the competition more interesting. the winning PKOSI pairing of Xu Guo was very interesting and exciting as it was The billiard competition gave us a new and Dinara Tussupbekova and the PKKR still not clear until the last minute who winner - Gali Makhatayev from PKKR who pairing of Zhang Chenkai and Anar would win. Eventually, as in the previous took his place on the podium instead of last years’ winner Azamat Yelemessov TOURNAMENT TABLE from Turgai-Petroleum, who came 2014 PETROKAZAKHSTAN OLYMPICS second. Third place went to Haoji Shi from Kazgermunai. Serious battles were seen on the Place for each sport badminton court, especially between last year’s winner - PKKR and the PKOSI № Teams Placing Points scored Chess

Jovan Mirceski, Production Billiards Badminton Table tennis Facility Planning Manager, Mini-football Kumkol, PKKR, table tennis team member JSC PetroKazakhstan 1 2 2 2 1 2 9 І The Olympics is a great tradition. I see Kumkol Resources how each year the skill of my opponents improves. If you don’t have a good 2 JV Kazgermunai LLP 1 4 1 3 3 12 ІІ opponent, what’s the point of playing?

PetroKazakhstan Oil Zhazira Toganbayeva, Human 3 3 3 3 4 1 14 ІІІ Products LLP Resources Assistant, PKOSI, supporter PetroKazakhstan These are my second Games, and I Overseas Services Inc. 4 4 1 5 5 5 20 ІV can see how the skill level among my and Marketing and PKOSI colleagues, who also were this Transportation year in top form, has improved. It was a shame that there were so few supporters. 5 JSC Turgai Petroleum 5 5 4 2 4 20 V

МҰНАЙШЫ қазан 2014 41 Yersulan Zhasybai, senior football referee I would like to thank the organisers of the PetroKazakhstan Olympics. It was a great tournament, and I can safely say that I didn’t expect to see such battles. Your players were just great. Their will to win brought results.

Bayan Saduakassova, Finance Director, Marketing and Trans- portation, supporter It was emotional! You’re used to seeing all of these people behind a computer, and normally they don’t do anything more exerting than move a mouse... But today, they’re running around a pitch and scoring goals. Thank you for the Games. They’re so important for any company. After competing people would want to take up sport so to show that they can do even better next time. Жалпы командылақ 2-ші орын иегері - «Қазгермұнай» командасы / Команда «Казгермунай» - обладатель 2-го общекомандного места / 2nd place team competition winner - Kazgermunai team

year’s competition, Kazgermunai won. Kazakhstan sports starts, which can also At the closing ceremony, the happy PKKR came second and PKOP - third. been seen as an additional motivation for winners received their medals for their “The goal of the Olympics is to draw as people to take up sport and lead a healthy many months and even years of training, much attention to sport, giving employees way of life.” while the winning teams received cups the chance to express themselves through The tournaments have finished. The and cash certificates. And balloons, that sport,” said PetroKazakhstan Vice- winner of the team competition - for the were released by the sporting festivity President Bakhytzhan Issengaliyev at the fourth time in five years - was PKKR, with 9 participants at the accompaniment of end of the Games. “I would like to thank points. Second place went to Kazgermunai the “We are the Champions!” song, flew the Minister for Culture and Sport Mr. with 12 points, and third place, with 14 up into the blue sky - in the hope of new Mukhamediuly who found the time to points, to PKOP. victories! travel to the Games. His visit, undoubtedly, gave the competitors a special stimulus to win. Likewise, we invited guests to the Olympics in the form of world-famous The history of the Olympics 1st Olympics 5 sports: badminton, billiards, Timur Beisaliyev, senior table Almaty, 2010 mini-football, table tennis, chess tennis referee 3 teams: PKKR, PKOP, PKOSI 95 participants This was my first corporate games 4 sports: badminton, table tennis, Team winner: PKOP and I was impressed. The battles football and chess th in the various games were serious, 63 competitors 4 Olympics and all teams played well. I was Team winners: PKKR Kyzylorda, 2013, organiser - most impressed by how much the JV Turgai-Petroleum competitors wanted to win, their 2nd Olympics 5 teams: PKKR, PKOP, PKOSI, desire to play, take part and achieve Kyzylorda, 2011, dedicated to the Kazgermunai, Turgai-Petroleum the victory. 25th anniversary of the Kumkol 5 sports: badminton, billiards, field mini-football, table tennis, chess Nurgul Yerimbetova, Leading 3 teams: PKKR, PKOP, PKOSI Over 100 participants Economist, Human Resources, 5 sports: badminton, volleyball, table New: national level referees invited PKKR, badminton team member tennis, football, chess Team winner: PKKR It’s great that this year the Olympics Over 70 competitors th were held in such a beautiful place. The Team winner: PKKR 5 Olympics clean, fresh air and beauty of the place Almaty, 2014 impressed a lot of people, and that can 3rd Olympics 5 teams: PKKR, PKOP, PKOSI, be seen in the number of selfies people Shymkent, 2012, dedicated to Kazgermunai, Turgai-Petroleum took. Apart from the exciting Games, the 80th anniversary of South- 5 sports: badminton, billiards, we got to see the wonderful autumn Kazakhstan Oblast mini-football, table tennis, chess Almaty mountains, went for walks and 5 teams: PKKR, PKOP, PKOSI, Over 100 participants rode on the cable car. Kazgermunai, Turgai-Petroleum Team winner: PKKR

42 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Марапаттау. Командалардың сапқа тұруы / Награждение. Построение команд / Awarding. Teams lining up

«ПетроҚазақстан» Спартакиадасының жабылу салтанаты - шарлардың көк аспанға ұшырылуы / Закрытие Спартакиады «ПетроКазахстан» - запуск шаров в небо / Closing ceremony of PetroKazakhstan Olympics - letting balloons into the blue sky

МҰНАЙШЫ қазан 2014 43 Bakhytzhan Baitureyev: “Volleyball is my love and the air I breathe.”

- How did you come to start playing volleyball? And what have been your best victories? - I think that my love for volleyball is in my genes - my mother played, and because of her I became interested and took it up when I was 12. One of the things I remember best is my first major victory - when in 1982, as part of the Almaty youth team, we won the Kazakhstan championship. Of course, my greatest victory was when we won the Asian club championship in Japan. 1993 was a difficult time economically as we had only just gained independence as a country and we were the first sporting delegation from Kazakhstan that travelled abroad. Naturally, nobody knew anything about Kazakhstan volleyball. However, we listen and knowing now how irresponsible - What qualities does volleyball give went there and we won! We really did create a and lazy we were. It is the same as when you you? bit of a furore. The feelings we had cannot be become a parent and look back to when you - I will give you an example from when put into words - pride for the team and that were a child and start thinking, “why did I do I was a child. I remember my first train trip we had done our country proud. that?” to a competition with my childhood trainer Yerbol Gazizovich. It was lunchtime and each - You have reached the final of - What is your philosophy as a trainer? of the children started eating in their room. the French Cup twice. How did your - Work, persistence and discipline. When Seeing this, he called us 12-year old boys sporting career start there? I was a child, nobody thought I would do together and said, “boys, we are one team. I - I ended up in France after the 1993 Asia anything. In sport, you do not always need do not want to see you eating alone in your Club Championships where I was named to have talent. You can have some great rooms. We are going to sit down and eat best player. I received an invitation to play material to work with, but not be successful. together”. I still remember that and I also try in France, and have played in Paris for two Just like in the well-known saying. You do to build the same team spirit with my players. seasons, first for the Paris University team, not get anything for free in this life; you have Sport is not easy. It is hard work, discipline where in the 1993/94 season we came 3rd in to work for it. and patriotism. the French championship. In the season after that I played for the Paris Saint-Germaine - What were your trainers like? - What would you like to wish team. - I had a few trainers who played a PetroKazakhstan? significant role in my becoming a sportsman - I would like to wish success in everything - Do you have any sporting rituals? and in my career. The first was my childhood it does. It is great that the company looks after For example, a lot of sportsmen do not trainer, Yerbol Gazizovich Moldazhanov, its people the way it does by holding these like changing their number. distinguished Kazakhstan trainer. Then there Olympic Games as they are a real celebration, - You are right about numbers. I believe was Yevgeni Vitaliyevich Sivkov, USSR higher and also a great example for other Kazakhstan in their magic (smiles). In Kazakhstan I was league trainer, distinguished Kazakhstan companies. always No. 12. And when I played abroad I was trainer and trainer of the Azamat-Almaty No. 7 or No. 9. I did not really enjoy having team I was playing for when we won the Born 24 December 1967. Kazakhstan those numbers. As for the rituals, I always put Asian club championships. volleyball player, winner of the USSR my left sock on first, and lace up my left boot Thirdly, there was Vyacheslav Alexeyevich Cup 1991, best Asian player - 1993, first. Maybe, it is because I am left-handed. Platonov, distinguished USSR trainer, winner of the Asian Club Championship Olympic champion with the USSR men’s with Azamat-Almaty team, silver medal - What does volleyball mean to you? team at the 1980 Olympics, and who has winner at the Asian Championship, - In short it is my love and the air I breathe, been recognised as one of the century’s top double French Cup finalists and Russia my hobby and work. I have been playing three trainers by the International Volleyball Super League bronze medal winner. volleyball for 34 years, and I am very happy! Federation. I was lucky enough to play under Distinguished Kazakhstan trainer, him in St. Petersburg. I remember how he USSR master of sport, Kazakhstan - You ended your career as a player at asked me once, “Bakhytzhan, do you write international class master of sport. Head 35 and became a trainer. Which do you my exercises down?” I answered no and that trainer of the Kazakhstan women’s team find the hardest? I was not thinking of becoming a trainer, to when it won the bronze medal at the - If I had understood how hard it was to be which he answered, “shame!” Maybe, he saw 2010 Asian Games (China). Currently, a trainer I would have behaved completely some kind of trainer potential in me. I really trainer of the men’s Ust-Kamenogorsk differently. Now I understand how hard it did learn a lot from him, and I use what I national league team. was training us; especially when we did not learnt in my work.

44 қазан 2014 МҰНАЙШЫ We are the champions!

Years of persistent training, an ability to overcome pressure and a little bit of luck…. - the recipe for success is different for everyone. However, the most important thing is that they won! In this article we speak to the winners of each of the five sports at our recent Olympic Games.

Badminton

The winner was the PKOSI team of Marat Kashakov, Xu Guo, Dinara Tussupbekova and Ainurly Ibrayeva

- In one game, players can cover up to 10 km and lose several kilos. How did you train for the games? Marat: I train at the PKKR Kyzylorda sports complex three times a week for two hours. I have not counted the kilometres and kilogrammes, but the intensity is good. I’m glad that badminton is our family hobby. My wife and daughter have been training for a long time and quite often participate in tournaments. Guo: It’s about concentrating and uniting a player’s power, beauty, and elegance. As the four PKOSI badminton team players are all in good shape and very skilful, I did not see them run about much. In fact they seemed very calm and assured. The idea is that we have to work out for the game, but not play game for workout. Dinara: This year, we trained hard to be prepared for the Olympics - twice a week for 1.5 hours with a coach and 1-3 times a week playing 90-minute games. We worked Мұнай өнімдерінің маркетингі жөніндегі директор Э.Сарина бадминтон ойыншыларына медаль тапсыруда / Директор по маркетингу нефтепродуктов Э.Сарина вручает медали бадминтонистам / E.Sarina, Oil Products Marketing Director, presents medals to badminton winners

Facts very hard and quite often we finished our Guo: I will say all opponents made great • The ancient Indian game of Poona is workouts literally unable to walk. team. The ice palace never extinguished the the prototype for modern badminton. fire of the game. English army officers serving in India - Professional sportsmen take up Dinara: PKKR is our main competitor brought the game back with them, to 10 years of intensive training to every year. They are a great team and play which is when badminton became acquire a full range of shots. How long well together. popular. have you been playing badminton? Ainurly: We really wanted to come first, • Badminton has been an Olympic Marat: I started playing badminton in and that meant we had to beat the 2013 sport since 1992. 2000, when I was 40. winners - PKKR. • You need up to 10 metres of catgut Guo: Five years, so the 5th corporate to string 1 racquet. Olympic Games mean a lot to me. I think it - What are your feelings about • The prize fund for the largest will be amazing if I can make it to the 10th winning? tournament - the World Badminton competition. Marat: I have only one feeling - at last! I Super Series - is at least US$ 200,000. Dinara: My father took me to play mean, we’ve been trying to win it for the last • The Guinness Book of Records badminton when I was 13, but I have taken five years. recorded the speed at which a breaks. I’ve been training constantly for the Dinara: Probably, because we’ve been shuttlecock flies when a professional last two years though. trying to win the competition for the last player hits it in 2005 as 332 km/h. Ainurly: I started playing a year ago. five years, I actually felt quite empty once However, in 2013, in an experiment I found it relatively easy as I used to play we had won. with Yonex racquets, a new record for tennis and table tennis. Ainurly: Strangely, after the games have finished you only think that there are some the fastest shot (smash) hit was set by teams you haven’t played yet. I only began to the Malaysian player Tan Boon Heong. - Who were your hardest opponents at the Olympics in both the individual think that we had won once we were on the His shot registered 493 km/h. and team events? awarding ceremony.

МҰНАЙШЫ қазан 2014 45 company and I had never tried playing with a different one. When we got to Ak Bulak, on the first day of training someone took my racquet, and I had to borrow one from Xu Guo. I liked it a lot as my shots had more power to them and it fitted better in my hand. At that moment I understood that you need to choose your racquet. By the way, in badminton you also need to choose the correct shuttlecock, and before the game get the feel of the court, understand how the shuttlecock moves through the air. Even air humidity and temperature affect shuttlecock movement.

- Do you have any superstitions before tournaments? Guo: Not really, but I did ask my iPhone Siri before the game whether we were going to win and she said we would. I took that as a good sign, anyway.

ПҚОП-тан бадминтон ойыншылары / Бадминтонисты из ПКОП / PKOP badminton players - Do you follow international games? Do you have any role models? - Which players played well and - How much does the racquet Dinara: I try to follow the major showed good technique? influence the game? tournaments. As they’re not normally Marat: PKKR team, where Volodya Kogai Guo: Players can be serious about their shown on television, I watch them on the had good technique. The PKOP team are racquets. I heard that some professionals Internet. My hero is the Chinese Olympic battlers. But the best player in the whole sleep with their rackets and allow no one champion Lin Dan, a really attacking and tournament, without doubt, was our Xu to touch them. unique player. Guo! Dinara: A lot depends on the racquet Guo: I like watching Taufik Hidayat. He’s Guo: Every one played really well, and our - the strength of your shot, accuracy and an elegant player. team showed their true ability. This year, we the pressure on your arms. The fact that had the dream team. you need at least a month to get used to a - Currently, Asian players win up racquet means a lot. to 90% of all badminton medals. How - What can you say about the referees? Ainurly: Something interesting popular is badminton in China? Dinara: The referees were professional happened to me. I used to train exclusively Guo: Indonesia is known as the kingdom and unbiased. with a racquet that was given to me by the of badminton, but the Chinese are addicted to it now. For a lot of people it’s a good way working out and making friends.

- How would you assess the way the tournament was organised? Marat: The Olympics were organised excellently! Guo: I have to say this is the best organised competition I have ever seen. PR made the game! We are so pleased to have been part of what felt like a really high- level competition. I was so moved when the balloon in company colours flew in the sky and the song “We are the Champions!” spread over the place.

- What has changed in these five years? Ainurly: Every year we see how the Games are better organised. This year, apart from the wonderful location, the kit was excellent - we were given some quality clothes, windproof jackets and backpacks. Guo: Better organisation, stronger ПҚОСИ және ПҚҚР командаларының амандасуы / Приветствие команд ПКОСИ и ПККР / Meeting of PKOSI and PKKR teams players, a better spirit and more friends!

46 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Billiards Winner - Gali Makhatayev, PKKR

- We know that PKKR registered - Who was the most interesting - There are a lot of different types of over 20 people that competed for opponent you came up against? billiards. What kind do you play? the billiards tournament at the - Any sportsman will tell you that it’s more - I play Russian billiards or pyramid, Olympics. Was it difficult to get a interesting to play with a stronger player. which is also divided into free, combined place in the tournament? Before going to Almaty, I heard about and dynamic. I would also like to start - It wasn’t easy as competition was great. Azamat Yelemesov from Turgai-Petroleum playing English billiard , which is Qualifying matches took place at the field. who had come 1st in the last two Olympics. one of the more difficult billiard games. Last year I only came 2nd and didn’t even He’s a very strong player, and playing well make it to the Olympics. This year, I was against him was important for me. In the - How long were your shortest and lucky and became part of the PKKR team. beginning of both - first and second games longest frames? I took the baton from Almas Bekenov, he was leading, but I managed to turn the - I didn’t count at the Olympics, but whom I respect and value. game around and eventually won. I think overall my shortest frame was five minutes. The difficulty in reaching the final we played a great game. wasn’t really due to the number of players, - Do you have any superstitions but down to psychological training. But, of - What are your feelings on your before you play? course regular practice is important. victory? - I’m not superstitious, but at the - I know what it’s like to win as I’ve last tournament something interesting - What made you take up billiards? won a number of singles’ tournaments at happened. Yerkin Yertayev, one of the - I’ve been playing billiards for over 10 Kumkol. However, winning at the Olympics competitors and a lover of billiards, said he years, and I find something new in each is something else as your results also dictate would give away his “expensive” cue to the new game. I was first attracted by the the team result. My main objective was not winner. I won the cue and used it to win the game’s seriousness and strictness. I learnt to let down anyone who was relying on me. Olympics. Maybe, it helped me. how to hide my emotions during the game and got a good eye, which has been useful - What can you say about the - How, in your opinion, was the in life and at work as well. The strategy, referees? tournament organised? tactics and passion of the game also attract - I had only managed to see the - Excellently. A suggestion for the me to it. international referee Raimzhan organisers is to let the referees get to know Buzurkhodzhayev on television when he the location and equipment for the games - How did you master your skill? officiated at the world championships, in advance so that they can assess any plus - I taught myself, but have always so I would like to thank the organisers for points or weaknesses. I mean, the most listened to more experienced players. inviting someone of his level so that we important things in a game of billiards When I’m on shift, I try to play at least an could feel like we were professionals, at are the table and balls. On the whole, I hour after work. Before the Olympics I least for a minute. The referees were very would like to thank the company for the practised a lot in the Almaty billiards clubs. professional. Olympics!

Facts • The date and exact location of the first game of billiards is not known. It is known though that the game is very old and was invented in Asia, in India according to some, and China according to others. In Europe the first game was recorded in the 16th century. • Documents show that the first was made in 1469 for the French King Louis XI. • Between the 18th and 19th centuries, billiards was considered a part of the education of nobles in Europe and Russia. • There are a lot of different types of billiards, for example French carom, Russian billiards, English snooker, American , Finnish and Baltic novuss. • In Soviet times it was forbidden to play

Бильярд бойынша жарыстардың қатысушылары төреші Раимжаном Бузурходжаевпен бірге / Участники соревнований billiards professionally. по бильярду с судьей Раимжаном Бузурходжаевым / Billiard competition players with referee Raimzhan Buzurkhodzhayev

МҰНАЙШЫ қазан 2014 47 Mini-football The winner was the Kazgermunai team of Nurlan Dairabayev, Askar Bekenov, Ruslan Tanirbergenov, Zhomart Myrzabekov, Berikbol Altybasov, Aliaskar Tadzhimbetov, Yerkebulan Batpanov and the captain Viktor Onokhov

- Viktor, which game was the hardest for you and your team? - I think that most people will agree with me that the most interesting and exciting game was between Kazgermunai and PKKR, especially when in the last minute both teams scored to make the score 1-1. It was the match for 1st place in the table. Kazgermunai only needed a draw, while PKKR needed a win. It was a hard-fought and intense game to watch. I hope we managed to please the spectators.

- Did you have a trainer? How were your training sessions? - We don’t have a trainer. We discuss upcoming matches and strategies together as a team. Before each tournament we increase the number of training matches and arrange friendlies. ПҚИ корпоративтік юрисконсульті Ли Синьюй мырза мини-футболдан жеңімпаздарды марапаттауда / Корпоративный юрисконсульт ПКИ Ли Синьюй награждает победителей по мини-футболу / PKI Corporate Counsel Mr. Li Xinyu awarding mini-football winners - How did your team cope with the difficult moments? intensive trainings I am able to get rid of - How was the tournament organised? - We have a united and close-knit any bad thoughts I may have and relax. Do you have any comments or wishes? team. It’s sport, and anyone can make a - I would like to thank the organisers mistake during the game, no matter how - Who are your football idols? for a great time! Everything was perfect - professional they may be. Despite that, no - From those who have retired, my idol a real celebration for everyone. We played matter how hard it gets, you can’t give up, is Zinedine Zidane. He was a wonderful football and had fun. No complaints, maybe and it’s a lack of attitude that can lead to footballer with an unbelievable vision of a suggestion. Next time, it would be great defeat. For example, after letting in a 2nd the pitch and an amazing ability to work to include at least one more team sport - or 3rd goal at the start of a game, players the ball. Of those still playing, I like Lionel volleyball or basketball. can lose interest and the team suffers. We Messi. And for all sportsmen and not only, I would were in situation where we were losing by 4 like to wish more sport trainings, health, goals, but in the end we managed not only - What are the specifics of mini- strength, agility, endurance and speed! to level the score, but also take the lead. football? The psychological factor plays a large role. - Apart from the number of players and Facts the size of the pitch, the game has a number The most important thing is not to give • The first game resembling mini- of differences. For example, there is no off- up, restrain yourself in difficult moments, football was played in Brazil in the side in mini-football. Just like in normal continue to believe in yourself and battle 1920’s. The Dutch were the first to hold football, players can be sent off, but only for until the final whistle goes. a national championship in 1968. a couple of minutes. A couple of minutes • Mini-football is played on a 25-42 x in mini-football is a long time. In fact, 30 - What does football mean to you? 15-25 m pitch, while ‘full-sized’ football seconds in mini-football can change the What qualities does it improve? is played on a 90-120 x 45-90 m pitch. whole course of the match, which is why - Football is the most popular sport in The ball is also smaller in mini-football. getting sent off is a serious blow. the world; and for many it’s their life. It • Mini-football has 4 outfield players You can play mini-football in a hall or improves coordination. Being able to work and a goal keeper, as opposed to outside. The rules differ slightly depending with the ball quickly and correctly, and 11 players in football. The biggest on where you play. The best thing about strike it well is not as easy as it looks. As difference between mini-football and mini-football is that you can play it all year football is a team sport, it teaches you how football is in the tactics. The limited round. to work together and listen to other people. number of players in mini-football Sportsmen are able to develop the ability to means that any player can be in attack - Do footballers have superstitions analyse a situation, take quick and correct or in defence. Replacements opposite to or customs? decisions, think their actions through and football are unlimited. - Sometimes we play in the same strip consider the consequences. • The speed of the ball in football can in which we won a previous game; in our The benefits of football are immense. You reach up to 210 km/h. “lucky strip” so to speak. In all honesty, all don’t need to be a professional, as being an • Football is officially banned in six of these superstitions only give you a small amateur can bring just as much pleasure. countries, including Afghanistan, advantage. The basis and fundamental rule For me personally, playing football is Cambodia and Greenland. getting emotional charge and thanks to my in any sport is persistent training.

48 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Table Tennis The winner was the team from Kazgermunai, represented by Alzhan Zharmukhamedov, Mels Kim, Marina Kim and Aizada Kelimbetova

- Where does your victory in the 5th Olympics rate in your sporting career? Mels: I will never forget it as we’d never won the Olympics before. First place in the individual and team competition at the PetroKazakhstan Olympics is a kind of “double”, as literally a couple of weeks before the tournament we came first in the 3rd Olympic Game between the subsidiaries and associates of our JV’s second shareholder - KazMunaiGas Exploration and Production. Two victories on the trot meant a lot to us.

- How would you assess the game? Aizada: In terms of skill, the three leading teams (PKKR, PKOP and KGM), were all at the same level, in my opinion. We were just more lucky ones as we ended up winning.

Alzhan: The people in our team Теннис бойынша «алтын» / «Золото» тенниса / Tennis gold recipients demonstrated their best game, giving a 100% and ending up with a great result. - Did you have a trainer? What were Aizada: First of all, belief in your own your training sessions like? ability, and also that the result, which is why - What was the most difficult game Alzhan: There are 7 or 8 of us where we you put in so much effort training, will come and what were the most memorable are both players and trainers. in the end. I’d also like to say that training parts of the game? Mels: We train 3 or 4 times a week after breeds mastery and skill. Mels: The most intensive and difficult work. was the first game with Jovan Mirceski from - How was the tournament organised? PKKR, which consisted of 3 sets. After losing - You cannot buy a finished Marina: We enjoyed how the Olympics the first set 13:15 and falling behind in the professional paddle. Players or their were organised. Everyone involved showed second, I managed to compose myself and trainers choose the base and covering. the appropriate understanding and claw myself back to win 10:8 in the second How do you go about buying a paddle? responsibility in all player-related issues. All set. Alzhan: Yes, paddles are an individual the events were well organised, down to the thing. We buy the base and covering from smallest detail, including the competitions Facts the Table Tennis Federation in Almaty based themselves as well as the sportsmen’s leisure • The name “ping pong” was first used on each player’s game style. time. in 1901. Before that it was called Flim- Alzhan: All that’s left is to wish everyone Flam or Wif-Waff or even Gossamer. - What would you like to wish anyone good luck at the 6th Olympics! Let the best However, a little more than a century taking up table tennis? teams win! ago, the American John Jacobs registered the name based on the two sounds he heard - “ping”, which is the sound of the ball when it hit a paddle and “pong”, which the ball hit the table. • In 1988 table tennis became an Olympic sport. • Table tennis is extremely popular in Asia and is played by more than 260 million people worldwide. • Table tennis balls should be white or orange. Other colours have not been allowed in international competitions since 2007. • At the start of a game or if a paddle is changed during a game, players should show their paddles to their opponent and the referee for inspection. • A table tennis ball may reach speeds of 180 km/h during a game. Жеңіс үшін сайыс / Борьба за победу / Fighting to win

МҰНАЙШЫ қазан 2014 49 Chess The winner was the PKOP team of Marzhan Kulekeyeva, Zhandarbek Zhumadildayev and Zhorabai Kassymov

- Einstein once said that he played your memory. What qualities does Marzhan: I would really like to thank chess for an hour a day to train chess, in your opinion, improve? PKOSI division, who were the organisers his brain. How long have you been Marzhan: Chess is gymnastics for the of the 5th Olympics. Everything was playing chess and how often do you mind. I believe that it’s intellectual and organised to the highest level. Having the play? improves logic and analytical skills. A Games in the Alatau foothills is further Marzhan: I started playing chess when good chess player can count up to 2-3 proof of what a beautiful country we live I was 10, and I train twice a week. moves ahead, and that helps analyse in. We were not left alone, not even for a Zhandarbek: I became interested in events and actions in life. minute. Well done! chess when I was 18, and I have enjoyed Zhandarbek: Chess disciplines, helps Zhorabai: Everything was excellent! playing for 30 years already. develop an analytical way of thinking and Zhorabai: I have been playing chess also logical thinking. - What has changed in these 5 for 20 years already. I master my skills Zhorabai: Chess teaches you how to years? from special books and I enjoy playing in resolve complex objectives and generate Marzhan: We have two new the open air, in the park. ideas, and, of course, helps you improve companies and the competition has your memory. become stronger. It’s no longer that easy - Who was your strongest opponent to win, and every time we play the games at the Olympics? - Who is your favourite chess get better. Marzhan: My strongest opponent was player? Aigul Imanbayeva from Turgai Petroleum. Marzhan: The 13th world champion It was an interesting and tough game. Garry Kasparov, who is just such a unique Facts Zhandarbek: Nurlan Abibullayev from player. • The history of chess goes back more PKKR, who is a candidate master of sport. Zhandarbek: I have a few. For than 1,500 years. There are a lot of example, Jose Raul Capablanca - a great versions as to where it came from. - How do you feel about your master of the endgame and who managed According to the most common victory? to introduce it into chess, or the chess legend, the first game appeared in India Marzhan: It wasn’t easy as we came up genius Alexander Alekhine, who was in the 6th century. In the 7th century against some worthy opponents, which only just over 20 when he became world the game appeared in Persia and was is why the taste of victory is particularly champion. renamed Chaturanga. This is where sweet. Zhorabai: Anatoly Karpov, a very good the modern name chess came from. Zhandarbek: I am proud that I was player and a wonderful tactician. Players cried “check” (from the Persian able to justify the company’s belief in me. “shah” for “king”) when attacking their Zhorabai: I am so happy! It’s not - Chess computers are nowadays opponent’s king, and “check mate” the first time that PKOP has won the an important part of chess. World (“king is dead”). Olympics’ chess tournament. We are champion Garry Kasparov, who is • The rules for chess were standardised proud of being able to win it again. considered the best player ever, lost in the 19th century when international to the Deep Blue computer in 1997, tournaments became common. There - What about the referees? which was a real shock for the world has been a world chess champion since Marzhan: I liked the way the games of chess. Have you ever played with a 1886. were refereed. The international referee chess computer? • The basic rules of chess are “touch the Alexander Kashashvili showed his Marzhan: Yes, I’ve played with a chess piece - move” and “remove your hand - expertise and loyalty in the way he computer. You have to nowadays. move made”. officiated. Zhandarbek: I’ve played with a chess • Time controllers have been since Zhorabai: A professional referee, computer, and it was really difficult. the 19th century. Initially clocks were honest and objective assessment of the sand clocks, but in 1883 Wilson began game. - Have you ever played non- manufacturing mechanical chess traditional chess (three-player chess clocks. The player that has just made a - The longest game in the history of or correspondence chess)? move presses the button on the clock chess lasted 20 hours and 15 minutes Marzhan: I’ve played correspondence stopping his clock and releasing his was between Ivan Nikolic and Goran chess a few times. It’s fun. opponent’s clock. Arsovic in Belgrade in 1989. What • Apart from classic chess, other were your longest and shortest - Do you have any tournament versions exist. For example, three- games? superstitions? player chess on a hexagonal board with Zhandarbek: In the 30 years I’ve been Marzhan: No, and I think that the best rectangular fields. National variations playing, my longest game was 90 minutes, custom is practice and preparing well for on the game also exist such as Asian while the shortest was 2 or 3 minutes. tournaments. xiangqi, shogi, janggi and makruk. Zhorabai: 30 minutes was my longest Zhandarbek: The most important • The International Correspondence game, and 5 minutes the shortest. thing is to believe in yourself! Chess Union was created in 1928. Moves are now not only sent by - Psychologists often cite chess as - How do you think the tournament standard mail, but also by e-mail. being an effective way of improving was organised?

50 қазан 2014 МҰНАЙШЫ Media coverage

...The International Boxing ...How do you make someone lead a healthy Association and Ak Bulak lifestyle and make sport be an integral part Sports Complex have hosted of it without complaining about being busy the 5th Anniversary PetroKazakhstan Olympic or tired? PetroKazakhstan, which has been Games, at which more than 100 people from holding its corporate Olympic Games for five years already, Almaty, Shymkent and Kyzylorda took part. The has managed to find the answer to that question, by turning event is a good example of the realisation of an idea its corporate Games into a major event and a highlight for to develop mass sport in Kazakhstan. many of its oil workers. Arystanbek Mukhamediuly, RK Minister for The most important thing about the Games is that it gives Culture and Sport, noted at the opening ceremony, the competitors the chance to meet outside of work and “with the President recently signing a law on talk with Kazakhstan sporting legends - Olympic champions physical culture and the development of sport, who always support such initiatives of PetroKazakhstan. parts of which discussed the development of mass The International Boxing Association, which hosted the sport, we are proud that Kazakhstan is becoming Games, was the perfect host - the majestic beauty of the a sporting power.” the minister wished all the Alatau foothills really emphasising the slogan “faster, higher, competitors of PetroKazakhstan Olympics success stronger!” and a great contest. The intellectual tension hung in the air over the chess Results of these two-days Olympics were as tournament. Billiard players showed their skill with their follows - first place went to upstream division cues, while the tension at the badminton and table tennis team - PetroKazakhstan Kumkol Resources. Second competitions was also palpable. However, the most place was taken by their countrymen - JV Turgai- excitement was saved for the football field, where the passion Petroleum, and third by the Shymkent Refinery almost reached boiling point, with everyone getting involved. team. Two days of competition passed in an instant.

...Sunshine, air and mountains! These three simple words contain so much energy that they make you want to forget your everyday worries and set off for the picturesque autumnal mountains. Even more so, as ...“PetroKazakhstan is holding its the 5th Anniversary PetroKazakhstan Olympic Games were being held there. 5th Olympic Games and in doing so A first for corporate sporting events, Minister for Culture and Sport is a role model for other companies”, Arystanbek Mukhamediuly opened the event and welcomed the participants. noted Olympic silver judo medallist “Today’s games testify to the colossal attention paid to mass sport in Askhat Zhitkeyev, who was invited Kazakhstan”, Mr. Mukhamediuly said. “Despite the Olympic slogan is “It’s to the Olympics. “If other companies not victory that is important, but taking part”, I wish all PetroKazakhstan follow the PetroKazakhstan example Olympics participants sporting victory!” and involve their people in sport in The competitors were greeted by PetroKazakhstan President Wei such a way and promoting a healthy Yuxiang, who said “for PetroKazakhstan the corporate Olympic Games are way of life, then Kazakhstan sport an important event involving many thousands of people. I am sure that our will progress. The company allocates corporate spirit helps us achieve great results and be a leading oil company in significant funds for developing sport. Kazakhstan”. Its regional facilities have their own PetroKazakhstan Vice-President Bakhytzhan Issengaliyev said, “I would modern sport’s complexes and gyms, like to thank Minister Mukhamediuly for taking the time to welcome and hire professional trainers for their our sportsmen and women. His visit has shown that he is not only for the various teams.” development of professional sport, but that he pays great attention to the “Thanks to shareholders’ and development of mass sport. We have also invited famous sports stars. An colleagues’ support, the Olympics introduction to sport through professionals is what President Nazarbayev was has become a very important event in talking about when he said “Our nation should be healthy.” the history of PetroKazakhstan and a Well-known volleyball player Bakhytzhan Baitureyev commented core element in its corporate culture”, on the results of the tournament, “I have been lucky enough to watch PetroKazakhstan President Wei tournaments between akimat employees and military organisations, but I Yuxiang noted. “We pay great attention have not seen anything on the scale of the PetroKazakhstan Olympic Games. to the physical condition of our people, PetroKazakhstan employees have received a real sporting festival. I am promote a healthy way of life and convinced that healthy employees mean a healthy company, which means a always support corporate sporting healthy business and prosperous country.” events.”

МҰНАЙШЫ қазан 2014 51 www.petrokazakhstan.kz