Gmina Sarnaki

2020

SPIS TREŚCI

Wstęp ...... Rada Gminy w Sarnakach ...... Urząd Gminy...... Położenie gminy ...... Mieszkańcy gminy ...... Jednostki Pomocnicze Gminy ...... Budżet i finanse ...... Ochrona zdrowia ...... Pomoc Społeczna ...... Bezpieczeństwo ...... Edukacja...... Biblioteki ...... Kultura ...... Sport ...... Przedsiębiorcy ...... Działalność inwestycyjna ...... Gospodarka nieruchomościami i gospodarka przestrzenna ...... Ochrona środowiska ...... Przynależność do Stowarzyszeń i Związków ...... Spółki komunalne...... Współpraca krajowa i zagraniczna...... Trzeci sektor ...... Sprawy obywatelskie ...... Fundusze zewnętrzne ......

WSTĘP

Raport o stanie gminy jest zestawieniem najważniejszych danych o naszym samorządzie. To kompendium wiedzy o sytuacji w Gminie Sarnaki. Dokument został przygotowany na podstawie twardych danych. Nie stanowi oceny i brak w nim komentarzy na temat poszczególnych działań. Chcemy pokazać fakty przedstawione w czytelny sposób, tak aby to czytelnik mógł wyrobić sobie opinię o stanie naszego samorządu. Raport o Stanie Gminy to swego rozwoju sprawozdanie z pracy sarnackiej administracji samorządowej. Zadania samorządu są bardzo szerokie: od edukacji, przez inwestycje, kulturę po sport i rekreację. A suma wszystkich działań składa się na jakość życia mieszkańców. Będziemy wdzięczni za wszelkie sugestie odnośnie do treści raportu oraz tego, co należy umieścić w kolejnych jego wydaniach.

RADA GMINY W SARNAKACH

To organ stanowiący i kontrolny gminy. W drodze jej uchwał przyjmowane są m.in. statut gminy, statuty jednostek pomocniczych gminy, budżet gminy, wysokość podatków i plany zagospodarowania przestrzennego. Radni wybierani są w wyborach powszechnych, ich kadencja (w związku z nowelizacją Kodeksu Wyborczego) trwa 5 lat. w naszej radzie zasiada 15 radnych. Rada ma jednego przewodniczącego i jednego wiceprzewodniczącego. Justyna Filipiuk Przewodnicząca Rady Gminy; Adam Roman Bartoszewski Wiceprzewodniczący Rady Gminy, członek Komisji Kultury, Oświaty, Zdrowia i Pomocy Społecznej; Mieczysław Bartoszewski Przewodniczący Komisji Budżetu i Finansów, Z-ca Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej; Adam Wawryniuk Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Członek Komisji: Oświaty, Kultury, Zdrowia i Pomocy Społecznej; Mariusz Dudziuk Przewodniczący Komisji Skarg, Wniosków i Petycji Członek Komisji: Rewizyjnej; Jarosław Melech Przewodniczący Komisji Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Bezpieczeństwa Publicznego Członek Komisji: Oświaty, Kultury Zdrowia i Pomocy Społecznej; Monika Obrępalska Przewodnicząca Komisji Kultury, Oświaty, Zdrowia i Pomocy Społecznej Członek Komisji: Rewizyjnej;

Jolanta Radziwonka Z-ca Przewodniczącego Komisji Skarg ,Wniosków i Petycji oraz Członek Komisji Kultury, Oświaty, Zdrowia i Pomocy Społecznej; Renata Dziwińska Z-ca Przewodniczącego Komisji Kultury, Oświaty, Zdrowia i Pomocy Społecznej oraz Członek Komisji Budżetu i Finansów; Daniel Tyszko Z-ca Przewodniczącego Komisji Budżetu i Finansów i członek Komisji Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Bezpieczeństwa Publicznego; Eugeniusz Kroszka Z-ca Przewodniczącego Komisji Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Członek Komisji Skarg Wniosków i Petycji; Tomasz Obrępalski Członek Komisji Rewizyjnej i Komisji Budżetu i Finansów; Tadeusz Baczyński Członek Komisji Skarg Wniosków i Petycji i Komisji Budżetu i Finansów; Bogdan Kowalczyk Członek Komisji Skarg Wniosków i Petycji oraz Komisji Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Bezpieczeństwa Publicznego; Czesław Domański Członek Komisji Budżetu i Finansów oraz Komisji Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Bezpieczeństwa Publicznego; W 2019 r. odbyło się 12 posiedzeń Sesji Rady Gminy w Sarnakach z czego sesji było sesjami zwyczajnymi, sesję zwołano w trybie nadzwyczajnym. Jedna sesja miała charakter uroczysty (Nadanie Honorowego Obywatelstwa Gminy Sarnaki ). Podczas 12 posiedzeń sesji, podjęto 64 uchwały, które dotyczyły spraw bieżących takich jak:  sprawy finansowe dotyczące m.in. zmiany Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2019- 2028, zmiany budżetu Gminy Sarnaki na rok 2019, stawek podatków na 2020 rok – uchwalono 42 uchwały,  sprawy gruntowe dotycząc m.in. dzierżaw, najmu, zbywania, nabywania i obciążania nieruchomości stanowiących własność Gminy Sarnaki – uchwalono 2 uchwały,  sprawy organizacyjne, oświatowe, gospodarki komunalnej oraz ochrony środowiska – uchwalono 19 uchwał.  podjęto decyzję, w formie uchwały, o przystąpieniu do opracowania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Sarnaki – 1 uchwała. W stosunku do Uchwał Rady Gminy w Sarnakach Wojewoda Mazowiecki i Regionalna Izba Obrachunkowa w 2019r. nie wydali żadnego rozstrzygnięcia nadzorczego.

URZĄD GMINY

Urząd Gminy Sarnaki jest jednostką organizacyjną, przy pomocy, której wójt realizuje zadania wynikające z przepisów prawa oraz uchwał podejmowanych przez Radę Gminy. Siedziba Urzędu Gminy Sarnaki mieści się przy ul. Berka Joselewicza 3.

Urząd jako gminna jednostka organizacyjna realizuje zadania należące do samorządu gminy i działa w oparciu o przyjęte dokumenty programowe: Strategia Rozwoju Gminy Sarnaki 2013 – 2020, Strategia rozwoju biblioteki na lata 2016 – 2020, Aktualizowana Wieloletnia Prognoza Finansowa Gminy Sarnaki, obowiązująca w latach 2018 – 2028, Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Sarnaki, Program Ochrony Środowiska dla Gminy Sarnaki na lata 2014 - 2017 z perspektywą do roku 2021, Plan gospodarki niskoemisyjnej gminy do roku 2020, Wieloletni Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Sarnaki na lata 2015 – 2022, Plany Odnowy Miejscowości we wsiach: Borsuki na lata 2009 – 2016, Serpelice na lata 2009 – 2016, Stare Mierzwice na lata 2010 – 2017, Chlebczyn na lata 2010 – 2017, Sarnaki na lata 2015 – 2022, Klepaczew na lata 2015 – 2022, Gminny Program Opieki nad zwierzętami na rok 2019, Roczny Program Współpracy Gminy Sarnaki z organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na rok 2019, Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2019. W urzędzie 31.12.2019r. zatrudnionych było pracowników. Większość z tych osób piastuje stanowiska urzędnicze, legitymując się wyższym wykształceniem. Pracownicy Urzędu gminy stale podnoszą swoje kwalifikacje – uczestnicząc w szkoleniach i warsztatach. Zakres działania urzędu jest bardzo szeroki, począwszy od gminnej księgowości prowadzenia różnego typu ewidencji w tym mieszkańców i przedsiębiorców, poprzez nadzór nad realizacją inwestycji, współpracę z podmiotami podległymi, dbałość o dobry stan techniczny obiektów użyteczności publicznej, dróg i chodników, działania na rzecz środowiska naturalnego, po współpracę z organizacjami pozarządowymi, organizowanie wydarzeń kulturalnych, sportowych i innych, a także działania informacyjne i promocyjne. Jesteśmy do Państwa usług. Staramy się być możliwie najbardziej pomocni. Urząd przystąpił do programu upowszechniania płatności bezgotówkowych w administracji publicznej, który został uruchomiony przez Ministerstwo Rozwoju we współpracy z Krajową Izbę Rozliczeniową S.A. Jednym z planowanych działań było wprowadzenie możliwości płacenia kartą i telefonem w urzędzie. Płatności te są dokonywane przez terminale płatnicze. Każdy petent Urzędu ma możliwość dokonać zapłaty za odpady komunalne, podatek od nieruchomości, opłatę za psa, opłatę skarbową i inne podatki i opłaty należne Gminie Sarnaki, kartą płatniczą lub telefonem, nie tylko w godzinach otwarcia kasy, ale także w godzinach pracy Urzędu. Wójt Gminy Sarnaki w roku 2019 wydał 46 zarządzeń. Żadne nie zostało objęte nadzorem Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie Delegatura Zamiejscowa w Siedlcach.

W samym 2019 r. do tutejszego Urzędu wpłynęło 5528 pism, a to nie wszystkie sprawy, którymi zajmowaliśmy się w tym czasie. Wiele kwestii poruszanych jest w bezpośrednich rozmowach z wójtem czy pracownikami.

POŁOŻENIE GMINY

Gmina Sarnaki położona jest we wschodniej części województwa mazowieckiego, w odległości 20 km od Łosic - miasteczka powiatowego i 140 km od Warszawy. Od strony północnej naturalną granicą z województwem podlaskim jest rzeka Bug. Od południa gmina graniczy z województwem lubelskim. Przez terytorium gminy przebiega droga krajowa nr 19 Suwałki - Barwinek, która krzyżuje się z drogą wojewódzką nr 811 z Białej Podlaskiej łączącą województwo podlaskie z przejściem granicznym w Terespolu i Kukurykach w województwie lubelskim. Przebiega również linia kolejowa Warszawa – Hajnówka. Gmina obejmuje obszar 197,3 km2, z czego ok. 36% stanowią lasy. W 32 sołectwach o zwartej i kolonijnej zabudowie mieszka 4779 mieszkańców, w większości trudniących się rolnictwem.

MIESZKAŃCY GMINY

Na dzień 31 grudnia 2019 r. liczba stałych mieszkańców wynosiła 4779 osób, w tym 2399 kobiet i 2321 mężczyzn.

W odniesieniu do poszczególnych kategorii wiekowych:  liczba mieszkanek w wieku przedprodukcyjnym (18 lat i mniej) wynosiła 402 osoby, a liczba mieszkańców – 390 osób,  liczba mieszkanek w wieku produkcyjnym (19 - 60 lat) wynosiła 1263 osoby, a liczba mieszkańców w wieku produkcyjnym (19 - 65) wynosiła – 1393,  liczba mieszkanek spoza przedziału wiekowego wynosiła 743 osoby, a liczba mieszkańców wynosiła 538 osób.

W 2019 r. narodziło się w Gminie Sarnaki 36 osób, w tym 21 dziewczynek i 15 chłopców, a zmarły 73 osoby, w tym 32 kobiety i 41 mężczyzn.

JEDNOSTKI POMOCNICZE GMINY

W gminie Sarnaki funkcjonują 32 sołectwa. W 2019 roku na terenie Gminy Sarnaki odbyły się wybory sołtysów na kadencje 2019 – 2023.

Lp. IMIĘ I NAZWISKO SOŁTYSA MIEJSCOWOŚĆ 1. Mirosław Kacprowski Binduga 2. Andrzej Artyszuk Bonin 3. Krystyna Stasiuk Bonin Ogródki 4. Henryka Adameczek Borsuki 5. Jolanta Turkowska - Bużka Terlikowska 6. Anna Osiej Chlebczyn 7. Franciszek Wawryniuk Chybów 8. Ewa Osiej Franopol 9. Irena Kamińska Grzybów 10. Halina Adamiuk Nowe Hołowczyce 11. Szczepan Kasperuk Stare Hołowczyce 12. Marian Waszczuk Hołowczyce – Kolonia 13. Zofia Chwesiuk Horoszki Duże 14. Stanisław Demianiuk Horoszki Małe 15. Jerzy Czeżyk Klepaczew 16. Marzanna Stefańska Klimczyce 17. Hanna Religioni Klimczyce - Kolonia 18. Bogumiła Mikicińska Kózki 19. Barbara Zaliwska Nowe Litewniki 20. Grzegorz Hackiewicz Stare Litewniki 21. Nowe Mierzwice 22. Mirosław Tymoszuk Stare Mierzwice 23. Joanna Wawrzyniak Mierzwice - Kolonia 24. Wiesław Bobryk Płosków

25. Henryk Jodłowski Płosków - Kolonia 26. Stanisława Kowaluk Raczki 27. Ewelina Chybowska Rozwadów 28. Marianna Iwaniuk Rzewuszki 29. Ewa Chybowska Sarnaki 30. Justyna Maciejuk Serpelice 31. Roman Onopiuk Terlików 32. Helena Czeżyk Zabuże

W 2019 roku ze swojej funkcji zrezygnował sołtys wsi Rozwadów Pan Rafał Chybowski i na jego miejsce została wybrana Pani Ewelina Chybowska a na koniec roku 2019 z pełnienia funkcji sołtysa zrezygnował Pan Marek Wawryniuk – długoletni sołtys wsi Nowe Mierzwice.

Zebrania Wiejskie oraz Rad Sołeckich:

W roku 2019 odbyło się po jednym zebraniu wiejskim w każdym z 32 Sołectw, które zostały zwołane na wniosek wójta gminy. Były to zebrania związane z wyborem sołtysów, poinformowaniem mieszkańców o realizowanych inwestycjach w poszczególnych jednostkach pomocniczych oraz inwestycjach które są obecnie planowane. Dodatkowo Sołtysi przedstawili sprawozdania z działalności Rad Sołeckich za ubiegły rok.

SOŁECTWO

Zebrania Wiejskie dotyczące rozdysponowania środków z Funduszu Sołeckiego na rok 2019:

W roku 2019 sołectwa, w ramach funduszu sołeckiego miały do dyspozycji środki finansowe w wysokości 478 697,15 zł, zadania sołeckie zrealizowano na kwotę 453 378,18 zł. Zrealizowano następujące zadania:

Plan wydatków na przedsięwzięcia realizowane w ramach Funduszu Sołeckiego w roku 2019

ROZDZIA PARAGRA % Lp. NAZWA SOŁECTWA DZIAŁ NAZWA ZADANIA, PRZEDSIĘWZIĘCIA KWOTA W ZŁ WYKONANIE Ł F WYKONANIA 921 92109 6050 Budowa budynku Wiejskiego Ośrodka Doradztwa 1 Binduga 13 693,21 13 693,21 100,00 Rolniczego miejscowości Binduga 921 92109 4270 Remont świetlicy wiejskiej w Boninie 1 500,00 1 421,18 94,75 2 Bonin 921 92109 4210 Zakup wyposażenia do świetlicy wiejskiej w Boninie 11 628,09 11 628,07 100,00 600 60016 4270 Remont drogi gminnej w miejscowości Bonin Ogródki 3 Bonin Ogródki 10 128,63 10 122,90 99,94

754 75412 4210 Zakup materiałów do remontu świetlicy wiejskiej w Borsukach i ogrodzenia wokół świetlicy wiejskiej w 2 000,00 1 997,86 99,89 Borsukach 4 Borsuki 926 92695 6050 Budowa siłowni zewnętrznych w Borsukach 10 083,37 9 840,00 97,59 754 75412 4300 Montaż klimatyzacji i malowanie świetlicy wiejskiej w 8 000,00 8 000,00 100,00 Borsukach 600 60016 6050 Przebudowa drogi gminnej Nr 200518W w 5 Bużka 10 867,63 8 000,00 73,61 miejscowości Bużka 6 Chlebczyn 600 60016 4270 Remont drogi gminnej w Chlebczynie 16 736,14 3 302,55 19,73 600 60016 4270 Remont dróg gminnych w miejscowości Chybów 15 344,19 15 338,10 99,96 7 Chybów 921 92109 4270 Remont świetlicy wiejskiej i jej ogrodzenia w msc 5 000,00 5 000,00 100,00 Chybów 8 Franopol 600 60016 4270 Remont dróg gminnych w miejscowości Franopol 4 558,50 4 500,00 98,72

700 70005 4210 Zakup materiałów (paliwo, żyłka do kosy) do pielęgnacji 500,00 497,90 99,58 placu gminnego we Franopolu 700 70005 4210 Zakup materiałów do budowy piłkochronów na placu 3 000,00 2 999,95 100,00 gminnym we Franopolu 926 92695 4210 Zakup elementów siłowni zewnętrznych na plac gminy 5 200,00 4 988,50 95,93 we Franopolu 9 Grzybów 600 60016 4270 Remont dróg gminnych w miejscowości Grzybów 14 127,91 14 127,90 100,00 600 60016 4270 Remont dróg gminnych w miejscowości Hołowczyce 2 941,15 2 941,15 100,00 Kolonia 10 Hołowczyce Kolonia 921 92109 4270 Remont pomieszczenia w budynku gminnym w Nowych Hołowczycach na cele działalności KGW Hołowczyce 10 100,00 10 100,00 100,00 Kolonia. 921 92109 4210 Zakup wyposażenia do świetlicy wiejskiej w 2 388,56 2 317,26 97,01 miejscowości Horoszki Duże 11 Horoszki Duże 600 60013 6050 Opracowanie dokumentacji na budowę chodnika w 13 000,00 12 999,99 100,00 miejscowości Horoszki Duże 600 60016 4270 Remont przystanku autobusowego w miejscowości 519,68 0,00 0,00 Horoszki Małe 12. Horoszki Małe 600 60016 6050 Budowa drogi gminnej Nr 200509W od km 0+000 do km 0+943 w miejscowości Bonin Ogródki gm. Sarnaki 11 000,00 11 000,00 100,00

13 Klepaczew 921 92109 6059 Przebudowa świetlicy wiejskiej w Klepaczewie 13 519,33 13 519,33 100,00 921 92109 6050 Budowa budynku Wiejskiego Ośrodka Doradztwa 14 Klimczyce 11 823,98 11 823,98 100,00 Rolniczego miejscowości Binduga

900 90001 6050 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowości 11 500,00 11 500,00 100,00 Klimczyce Kolonia

600 60016 4270 Remont drogi gminnych w miejscowości Klimczyce 802,15 799,50 99,67 Kolonia 921 92109 6050 Budowa budynku Wiejskiego Ośrodka Doradztwa 16 Kózki 11 563,15 11 563,15 100,00 Rolniczego miejscowości Binduga 600 60016 4210 Zakup tablic informacyjnych o położeniu gospodarstw oraz zakup mapy poglądowej sołectwa, umieszczonych 6 345,98 6 300,00 99,28 17 Mierzwice Kolonia w pasie dróg gminnych 754 75412 6050 Modernizacja ogrzewania świetlicy wiejskiej i garażu OSP w Starych Mierzwicach 4 000,00 3 891,22 97,28

18 Nowe Hołowczyce 754 75412 6050 Remont i przebudowa remizy OSP w Hołowczycach 19 605,20 19 605,20 100,00 600 60016 4270 Remont dróg gminnych w miejscowości Litewniki Nowe 19 Nowe Litewniki 19 300,90 14 970,00 77,56

754 75412 6050 Modernizacja ogrzewania świetlicy wiejskiej i garażu 20 Nowe Mierzwice 11 215,39 11 215,39 100,00 OSP w Starych Mierzwicach 600 60016 4270 Remont drogi gminnej w miejscowości Płosków 5 128,45 5 128,45 100,00 21 Płosków 921 92109 6050 Budowa budynku Wiejskiego Ośrodka Doradztwa 6 000,00 5 997,92 99,97 Rolniczego miejscowości Binduga 600 60016 4270 Remont drogi gminnej w miejscowości Płosków Kolonia 22 Płosków Kolonia 9 476,57 9 458,59 99,81

23 Raczki 600 60016 4270 Remont dróg gminnych w miejscowości Raczki 5 780,68 5 768,70 99,79

600 60016 6050 Budowa drogi gminnej Nr 200509W od km 0+000 do km 0+943 w miejscowości Bonin Ogródki gm. Sarnaki 5 000,00 1 900,00 38,00

24 Rozwadów 600 60016 4270 Remont drogi gminnej w miejscowości Rozwadów 10 780,68 10 774,80 99,95 25 Rzewuszki 600 60016 4270 Remont drogi gminnej w miejscowości Rzewuszki 15 910,20 15 910,05 100,00 750 75075 4210 Zakup namiotu do reprezentacji sołectwa na 519,00 519,00 100,00 uroczystościach organizowanych przez Gminę Sarnaki 750 75075 4210 Dofinansowanie uroczystości kulturalno - sportowych 500,00 500,00 100,00 skierowanych do mieszkańców sołectwa 750 75075 4300 Dofinansowanie uroczystości kulturalno - sportowych 2 000,00 2 000,00 100,00 skierowanych do mieszkańców sołectwa 26 Sarnaki 600 60016 4270 Remont dróg gminnych w Sarnakach 21 326,50 21 326,50 100,00 926 92695 6059 Budowa siłowni zewnętrznych w miejscowości Sarnaki i 10 000,00 10 000,00 100,00 Serpelice 754 75412 4210 Zakup krzeseł do świetlicy wiejskiej w Sarnakach 2 460,00 2 460,00 100,00 700 70005 4210 Zakup dwóch bramek i piłkochwytów na plac gminy w 6 665,00 6 563,23 98,47 Sarnakach 27 Serpelice 600 60016 4270 Remont dróg gminnych w miejscowości Serpelice 22 735,07 22 715,00 99,91 28 Stare Hołowczyce 754 75412 6050 Przebudowa budynku remizy OSP w Hołowczycach 17 301,26 17 301,26 100,00 600 60016 4270 Remont drogi gminnej w miejscowości Stare Litewniki 10 000,00 9 999,90 100,00 29 Stare Litewniki 754 75412 4210 Zakup stołów i krzeseł do remizy OSP w Starych 4 736,50 4 700,09 99,23 Litewnikach 754 75412 6050 Modernizacja ogrzewania świetlicy wiejskiej i garażu 30 Stare Mierzwice 12 693,39 12 693,39 100,00 OSP w Starych Mierzwicach

600 60016 4270 Remont dróg gminnych w miejscowości Terlików 7 533,71 7 528,31 99,93 921 92109 4210 Zakup oświetlenia do świetlicy wiejskiej w Terlikowie 600,00 583,20 97,20

31 Terlików 921 92109 4270 Remont świetlicy wiejskiej w Terlikowie 4 697,50 4 697,50 100,00 600 60016 4210 Zakup tablic informacyjnych o położeniu gospodarstw na terenie sołectwa Terlików, umieszczonych w pasie dróg 123,00 123,00 100,00 gminnych 921 92109 6059 Przebudowa świetlicy wiejskiej w Klepaczewie 10 000,00 10 000,00 100,00 32 Zabuże 600 60016 4270 Remont dróg gminnych w miejscowości Zabuże 2 398,50 2 398,50 100,00 921 92109 4210 Wyposażenie do świetlicy wiejskiej w Zabużu 2 338,00 2 326,50 99,51 94,71 Razem 478 697,15 453 378,18

BUDŻET I FINANSE

Zestawienie dochodów i wydatków wynikające z zamknięcia rachunku budżetu gminy Sarnaki za 2019 rok Budżet Gminy Sarnaki na 2019 rok został uchwalony przez Radę Gminy Uchwałą nr V/23/2018 z dnia 28 grudnia 2018 roku.

Dochody budżetowe zaplanowano na kwotę 1 747 630,00 zł, wydatki budżetowe na kwotę 20 879 038,00 zł. Deficyt budżetu gminy ustalono w wysokości 2 131 408,00 zł.

W ciągu roku budżet uległ zmianom, których dokonywano uchwałami Rady Gminy i zarządzeniami Wójta zgodnie z uprawnieniami.

Planowane dochody po zmianach na dzień 31.12.2019 roku wyniosły 22 971 371,07 zł, natomiast wydatki po zmianach 25 952 779,07 zł. Deficyt budżetu gminy na 31.12.2019 r. zaplanowano na kwotę – 2 981 408,00zł.

Budżet gminy Sarnaki zamknął się deficytem w wysokości - 659 448,97 zł.

Zadłużenie Gminy Sarnaki na dzień 31 grudnia 2019 roku z tytułu kredytów i pożyczek wynosi 7 095 692,00 zł.

Plan dochodów po zmianach wyniósł 22 971 371,07 zł, wykonanie na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosło 23 190 042,31 zł co stanowi 100,95 % planu, w tym :

PLAN WYKONANIE - dochody bieżące: plan – 2 647 951,18 zł, wykonanie – 22 830 637,44 zł - dochody majątkowe: plan – 323 419,89 zł, wykonanie – 359 404,87 zł

Plan wydatków po zmianach wynosi 25 952 779,07zł , wykonanie na dzień 31 grudzień 2019 roku wynosi 849 491,28 zł , co stanowi 9190 % planu, w tym :

Struktura wydatków ogółem w 2019r.

Wydatki bieżące: plan – 0 556 250,58 zł, wykonanie – 19 817 129,35 zł

Wydatki majątkowe: plan – 5 396 528,49 zł, wykonanie – 4 32 361,93 zł

OCHRONA ZDROWIA

Placówki ochrony zdrowia mające swoje siedziby na terenie Gminy Sarnaki są zrestrukturyzowane i od lat działają w oparciu o kontrakty zawarte z Narodowym Funduszem Zdrowia. Opiekę zdrowotną na poziomie specjalistycznym zapewnia obejmujący swym zasięgiem cały powiat łosicki Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Powiatowy w Łosicach. Ponadto na terenie znajdują się 2 Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej świadczące opiekę w zakresie podstawowych usług medycznych.

Zakłady Opieki Zdrowotnej obecnie funkcjonujące na terenie gminy:

1. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia VENA w Sarnakach,

2. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia Eskulap w Hołowczycach.

W gminie w 2019 r. funkcjonowała 1 apteka.

ŚRODOWISKOWY DOM SAMOPOMOCY W NOWYCH LITEWNIKACH W 2019 roku kontynuował działalność Środowiskowy Dom Samopomocy Typu A i B o 30 miejscach.

Jako kierownik jednego z ŚDS funkcjonującego na terenie woj. mazowieckiego chciałbym zwrócić uwagę na sytuację ośrodków wsparcia, które na co dzień dowożą swoich Uczestników na zajęcia. Pamiętam gdy podczas jednej z konferencji kierowników w siedzibie MUW padły pewne propozycje niewielkiego zwiększenia kwoty dofinansowania do bieżącej działalności w przypadku ŚDS, które organizują taki transport. Nie ukrywam, że takie wsparcie osób dojeżdżających byłoby bardzo pozytywnym bodźcem rozwojowym dla ŚDS.

W ŚDS w Nowych Litewnikach funkcjonują 4 pracownie: pracownia gospodarstwa domowego, pracownia plastyczno-artystyczna, pracownia komputerowa oraz rehabilitacyjna. Uczestnicy są podzieleni na 2 grupy po 10 osób oraz 1 grupę 11-sto osobową, dlatego też średnia liczba uczestników poszczególnych zajęć przedstawia się w następujący sposób: Średnia frekwencja dzienna w ciągu roku/liczbę grup pracujących w danych pracowniach≈8,9.

Zatrudnienie pracowników domu w podziale na stanowiska pracy z uwzględnieniem wymiaru etatu; Kierownik: 1 etat, umowa o pracę; Psycholog: 0,5 etatu, umowa o pracę; Terapeuta: 2 etaty, umowa o pracę; Instruktor terapii zajęciowej: 1 etat, umowa o pracę; Pracownik socjalny: 1 etat, umowa o pracę; Główny księgowy: 1 etat, umowa o pracę; Fizjoterapeuta – umowa zlecenie 5 godzin dziennie dwa razy w tygodniu; Logopeda – umowa zlecenie od 01.01.2019 r. – 30.08.2019 r. 5 godzin dziennie raz w tygodniu oraz umowa zlecenie od 02.09.2019 r. do 30.09.2019 r. 10 godzin w tygodniu; Opiekun – umowa zlecenie 4 godziny dziennie; Sędzia

16 podczas turnieju tenisa stołowego – umowa zlecenie na dzień; Ratownik medyczny podczas turnieju Boccia – umowa zlecenie na dzień.

ŁĄCZNIE KWOTA WYDATKÓW W ROKU 2019 713 760,00 zł w tym:

 z budżetu Wojewody 710 880,00 zł  z innych źródeł 2 880,00 zł

Odpłatność za pobyt w ŚDS :

 kwota pobrana od uczestników ŚDS - 12 554,50 zł  kwota odprowadzona do budżetu Wojewody - 11 926,77 zł  liczba osób wnoszących opłatę - 12  liczba osób nieodpłatnie korzystających z usług ŚDS - 18  liczba osób zwolnionych częściowo lub całkowicie z odpłatności - 1

W 2019 roku prowadzone były zajęcia aktywizacyjne w kierunku innych form w tym podjęcia zatrudnienia w warunkach pracy chronionej na przystosowanym stanowisku pracy, jednak na terenie powiatu łosickiego nie funkcjonuje żaden zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej. Liczba uczestników dowożonych do ośrodka w trakcie roku 31.

Transport podopiecznych do ŚDS odbywa się na zasadach określonych w porozumieniach zawartych z poszczególnymi gminami właściwymi ze względu na miejsce zamieszkania uczestników ŚDS, a mianowicie każda gmina, z której pochodzi podopieczny organizuje transport swoich mieszkańców do ŚDS. W przyszłości jest planowana częściowa partycypacja w kosztach dojazdu ze strony ŚDS w Nowych Litewnikach. Planujemy również ubiegać się o dofinansowanie do zakupu auta do przewozu osób niepełnosprawnych ze środków PFRON w ramach Programu „Wyrównywania różnic między regionami III”.

W 2019 roku poczyniliśmy starania o adaptację kolejnych pomieszczeń na potrzeby ŚDS, aby poszerzyć naszą ofertę oraz udostępnić nowe miejsca dla zainteresowanych głównie z nastawieniem na osoby z niepełnosprawnością sprzężoną. W 2019 roku nasi Podopieczni zostali laureatami nagrody w konkursie organizowanym przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „Sztuka Osób Niepełnosprawnych – Podróże Moich Marzeń”. Uczestnicy ŚDS brali także udział w konkursie plastycznym organizowanym przez Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, jednak nie otrzymaliśmy żadnej informacji zwrotnej na temat wyników konkursu.

W 2019 roku do pozytywnych czynników możemy zaliczyć niewątpliwie dwie cykliczne imprezy sportowe jakie zostały zorganizowane przez Nasz Dom, a mianowicie II Integracyjny Turniej Tenisa Stołowego oraz I Integracyjny Turniej Boccia. Łącznie w zawodach wzięło udział ponad 100 zawodników z 14 placówek działających na rzecz osób z niepełnosprawnością.

Kolejnym bardzo ważnym elementem mającym na celu integrację uczestników ŚDS była organizacja pikniku integracyjnego, w którym wzięli udział Podopieczni Naszego Domu jak również rodziny, opiekunowie, władze samorządowe oraz lokalna społeczność. Planujemy w przyszłości podejmować jak najwięcej tego typu inicjatyw, jednocześnie mając na celu przybliżenie problematyki niepełnosprawności szerszemu gronu lokalnej społeczności. Poprzez udział i organizację tego typu przedsięwzięć dajemy szansę przyjrzenia się bliżej funkcjonowaniu ŚDS dla potencjalnych uczestników, jednocześnie szerząc ideę ŚDS w lokalnym środowisku. Duży nacisk podczas tego typu spotkań kładziemy na możliwość zapoznania się z ofertą Naszego Domu, ale również z ofertami instytucji działających w obszarze niepełnosprawności. Na przekładzie tegorocznego pikniku stoiska PCPR w Łosicach oraz ZUS cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem zarówno ze strony Uczestników jak i rodziców/opiekunów. W głównej mierze było to spowodowane możliwością ubiegania się o świadczenie uzupełniające dla osób trwale i całkowicie niezdolnych do pracy. Dzięki środkom przekazywanym w ramach programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem” Podopieczni ŚDS cyklicznie korzystają z wyjazdów na basen, zabiegów fizjoterapeutycznych oraz wsparcia logopedy. Mamy nadzieję, że rok 2020 będzie dla nas równie udany i obfitujący w wielu różnego rodzaju inicjatyw i projektów mających na celu wsparcie i poprawę funkcjonowania Podopiecznych ŚDS w Nowych Litewnikach. Wspólnie z Uczestnikami naszego Domu głęboko wierzymy w końcowy sukces wniosku o adaptację kolejnych pomieszczeń na potrzeby ŚDS, które umożliwiłyby rozwój nie tylko samej placówki, a przede wszystkim Podopiecznych naszego Domu. Powstanie wymarzonej przez naszych Uczestników pracowni muzycznej, w której mogliby realizować swoje pasje i talenty oraz pracowni do terapii ruchowej umożliwiających szerszy zakres zajęć sportowych np. boccia przyczyniłby się do znacznego wzrostu jakości oferowanych usług. W przypadku adaptacji pomieszczeń na potrzeby ŚDS, bardzo istotne jest przyjęcie osób od dłuższego czasu oczekujących na liście rezerwowej, jak również zabezpieczenie potrzeb w tym zakresie dla całego powiatu, jak również ościennych gmin znajdujących się na terenie woj. mazowieckiego.

Rodzaje treningów funkcjonowania w życiu codziennym:  trening kulinarny – uczestnicy wspólnie z instruktorem terapii zajęciowej uczą się przygotować posiłki. Z informacji uzyskanych od opiekunów wynika, iż część uczestników potrafi przygotować w domu proste posiłki, jak również chętniej włączają się do pomocy opiekunom przy ich przygotowywaniu we własnych domach. Na podstawie bezpośredniej obserwacji można jednoznacznie stwierdzić, że funkcjonowanie Uczestników uległo znacznej poprawie w związku z organizacją

zajęć w pracowni gospodarstwa domowego. Nastąpił duży progres w zakresie samodzielności oraz odpowiedzialności za powierzone zadania. Ponadto w 2019 roku prowadzone były cykliczne zajęcia z dietetykiem.  trening dbałości o wygląd zewnętrzny – terapeuci demonstrując wykonywanie poszczególnych czynności skłaniają podopiecznych, aby starali się dbać o schludny wygląd. Uczestnicy przed wyjazdem do domów z ŚDS pod nadzorem terapeutów nabierają wiedzy i umiejętności związanych z dopasowaniem ubioru do warunków atmosferycznych panujących na zewnątrz.  trening nauki higieny – podczas wizyt w toalecie (w zależności od potrzeb z terapeutą lub samodzielnie) uczestnicy myją ręce oraz potrafią korzystać z przyborów toaletowych oraz kosmetyków.  trening umiejętności praktycznych - uczestnicy potrafią samodzielnie lub przy pomocy terapeuty spożywać posiłki, posługują się łyżką, widelcem, odnoszą naczynia po spożyciu posiłku. Uczestnicy potrafią samodzielnie lub w asyście terapeuty ubierać wierzchnie ubranie (zakładać kurtkę, buty, sznurować obuwie, zasuwać suwak). Uczestnicy potrafią zgłaszać potrzeby fizjologiczne oraz samodzielnie załatwiać potrzeby fizjologiczne.

Rodzaje treningów umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów:  nawiązywanie i podtrzymywanie rozmowy – podopieczni potrafią nawiązać i podtrzymać rozmowę. W indywidualnych przypadkach ze względu na niepełnosprawność występują trudności, dlatego też uczestnicy podczas indywidualnych spotkań m.in. z psychologiem oraz logopedą starają się przezwyciężyć w/w trudności.  aktywne słuchanie – uczestnicy podczas grupowych zajęć zarówno z psychologiem, jak też z terapeutami potrafią skupić uwagę na prowadzącym aktywnie słuchając, stosując się do poleceń, wykonując wskazane czynności.  znalezienie swojego miejsca w grupie – podopieczni wykonując czynności w poszczególnych pracowniach potrafią odnaleźć własne miejsce w grupie dzięki dostosowaniu prac wskazanych przez terapeutów do indywidualnych potrzeb uczestników.  zasady pozytywnej komunikacji – uczestnicy poprzez zwracanie uwagi przez członków zespołu wspierająco-aktywizującego potrafią komunikować się z pozostałymi członkami społeczności ŚDS, nie przeszkadzając sobie wzajemnie oraz szanując zdanie innych.  umiejętność rozwiązywania konfliktów – uczestnicy rozwiązują spory na zasadzie kompromisu, starając się szanować wzajemnie własne zdanie.

W 2019 roku trening umiejętności komunikacyjnych, w tym z wykorzystaniem alternatywnych i wspomagających sposobów porozumiewania się był realizowany w ramach zajęć logopedycznych.

W 2019 roku z zajęć skorzystało 13 osób z problemami w komunikacji werbalnej. Plan pracy logopedy uwzględniał m.in. prowadzenie treningu umiejętności komunikacyjnych w tym z wykorzystaniem alternatywnych metod porozumiewania się, w przypadku osób z problemami w komunikacji werbalnej. W całym budynku wprowadzono oznaczenia PCS oraz przeprowadzono szereg szkoleń dla personelu. Rozwijanie zainteresowań literaturą – w roku 2019 ŚDS kontynuował współpracę z Gminną Biblioteką Publiczną w Sarnakach. Co miesiąc wypożyczanych do kącika literackiego przy ŚDS jest ok. 30-40 pozycji książkowych o różnorodnej tematyce, na podstawie zapotrzebowania składanego przez Podopiecznych ŚDS. Koordynatorem jest Podopieczny ŚDS, który pasjonuje się literaturą, Uczestnik zajmuje się zbieraniem informacji dot. zapotrzebowania na literaturę, segregacją tematyczną, prowadzeniem kart bibliotecznych, ewidencją. Rozwijanie zainteresowań audycjami telewizyjnymi oraz radiowymi – uczestnicy relaksują się i odpoczywają oglądając telewizje oraz wysłuchując audycji radiowych. Udział w spotkaniach towarzyskich i kulturalnych – Podopieczni ŚDS w Nowych Litewnikach w 2019 r. uczestniczyli m.in. w następujących spotkaniach towarzyskich i kulturalnych: w „Siemiatyckiej Stajence”; rodzinnym kolędowaniu w ŚDS. Program artystyczny przygotowany przez Uczestników ŚDS – pt. „Wigilia”; wyborach samorządowych w ŚDS w organizacji i udziale w „II Integracyjnym Turnieju Tenisa Stołowego”; Dyskotece walentynkowej w ŚDS; występie Teatru lalek „Tomcio” z Nowego Sącza w spektaklu „Czterej Muzykanci z Bremy”; w balu karnawałowym w ŚDS Miedzna; warsztatach ceramicznych w ŚDS cz. I; wyjeździe do kina na film pt. „Miszmasz, czyli kogel-mogel 3”; warsztatach z dietetykiem – promocja zdrowego stylu odżywiania; Dniu kobiet w ŚDS; prelekcji na temat bezpieczeństwa przeprowadzonej przez funkcjonariuszy KPP w Łosicach; XVIII Regionalnym Przeglądzie Piosenki Dzieci i Młodzieży o Specjalnych Potrzebach Edukacyjnych w Łosicach; warsztatach ceramicznych w ŚDS cz. II; w przemarszu zorganizowanym przez Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Łosicach – „Rozkrzycz autyzm w kwietniu”; warsztatach z dietetykiem – „Przywitajmy wiosnę – zróbmy swój ogródek z kiełkami”); Udział w konkursie na najpiękniejszą palmę Wielkanocną w parafii Sarnaki; rodzinnym śniadaniu Wielkanocnym w ŚDS w Nowych Litewnikach; w VII Wiosennym Integracyjnym Turnieju Boccia o Puchar Dyrektora „Domu nad Stawami” w Siedlcach; warsztatach z dietetykiem – „Aktywni i zdrowi na wiosnę – przygotowanie wód smakowych i koktajli owocowych”; w IV Sportowej Imprezie Integracyjnej „Grać w piłkę każdy może” w Konstantynowie; w V Podlaskiej Spartakiadzie Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Siemiatyczach; w Przeglądzie Twórczości Patriotycznej i Regionalnej Dzieci i Młodzieży o Specjalnych Potrzebach Edukacyjnych w Siemiatyczach; w Święcie Szkoły Podstawowej im. Bohaterów Akcji V2 w Sarnakach; warsztatach z dietetykiem – „Zdrowe odżywianie to podstawa

– wspólne przygotowanie posiłków, śniadanie/II śniadanie/obiad”; w „X Mazowieckim Turnieju Bocce Olimpiad Specjalnych Opactwo 2019”; wyjeździe do Parku Wodnego w Siedlcach; warsztatach z dietetykiem – „Właściwości herbaty – którą wybrać czarną, zieloną, czerwoną czy białą?” z wizytą Uczestników ŚDS w Putkowicach Nadolnych i WTZ w Konstantynowie – instruktaż Boccia; spotkaniu integracyjne przy ognisku – Górki; prezentacji prac Uczestników ŚDS podczas XX Festynu Nadbużańskiego w Serpelicach; warsztatach z dietetykiem – „Co kryje kawa?”; w „ I Integracyjnym Turnieju Boccia”; warsztatach dietetycznych – „Zioła w kuchni”; w konkursie kulinarnym organizowanym przez ŚDS w Siedlcach „Święto Marchewki”; w pikniku integracyjnym „Babie Lato” organizowanym przez ŚDS w Putkowicach Nadolnych; w wycieczce do Kazimierza Dolnego i Nałęczowa; w „ XVIII Mazowieckim Przeglądzie Twórczości Artystycznej ŚDS” orgaznizowanym przez ŚDS w Sochaczewie; w XIII Mazowiecki Miting Lekkoatletyczny Olimpiad Specjalnych Wyszków 2019; w pikniku Integracyjnym w ŚDS w Nowych Litewnikach; w XII Ogólnopolskim Zlocie Drużyn Harcerskich „NS” w Łosicach; w Dniu Chłopaka w ŚDS; w warsztatach z dietetykiem – „Dary jesieni – co warto włączyć do jadłospisu jesiennego?”; wyjeździe do kina na film pt. „Był sobie pies II”; XIII Mazowiecki Turniej Badmintona Olimpiad Specjalnych – Radom; w uroczystej Gali Laureatów etapu wojewódzkiego XVII edycji Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego „Sztuka Osób Niepełnosprawnych” w Warszawie; warsztatach z dietetykiem – „Przygotowanie zdrowego posiłku”; akademii z okazji Święta Odzyskania Niepodległości 101 rocznica – wizyta seniorów; zapaleniu zniczy na grobach żołnierzy AK; Dniu Pracownika Socjalnego – wizyta rodziców/opiekunów oraz Wójta Gminy Sarnaki; XIII Mazowiecki Turniej Tenisa Stołowego – Wesoła; w „Andrzejkach” organizowanych przez Dom Seniora w Hołowczycach Nowych; ćwiczeniach ewakuacji i pierwszej pomocy przeprowadzonych przez OSP Sarnaki; dyskotece „Andrzejkowej”; warsztatach z dietetykiem – „Świąteczne potrawy w zdrowszym wydaniu”; Mikołajkach w ŚDS; uroczystym spotkanie opłatkowym w ŚDS w Nowych Litewnikach. Poradnictwo psychologiczne realizowane jest poprzez indywidualne i grupowe spotkania z psychologiem wg. indywidualnych potrzeb Podopiecznych ŚDS w Nowych Litewnikach. Pracownik socjalny zatrudniony w ŚDS sprawuje nadzór nad realizacją pomocy w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych terminami wizyt lekarskich Podopiecznych ŚDS oraz uczestniczy wspólnie z Podopiecznymi w kontrolnych wizytach lekarskich (o ile rodzina nie jest w stanie). Podobnie jak powyżej realizacją pomocy w załatwianiu spraw urzędowych zajmuje się pracownik socjalny zatrudniony w ŚDS. W roku 2019 pracownik socjalny pomagał we wnioskowaniu o kontynuację orzeczeń o stopniu niepełnosprawności jak również w innych sprawach np. zapisy do prawnika działającego przy Starostwie Powiatowym w Łosicach w związku ze sprawami Podopiecznych ŚDS. Przy wsparciu pracownika socjalnego udało się również uzyskać prawo do świadczenia rentowego przez Podopieczną ŚDS, jak również świadczyć pomoc przy załatwianiu spraw spadkowych. Kilka spraw dotyczyło również pomocy w ubieganiu się o dofinasowania ze środków PFRON za pośrednictwem PCPR w Łosicach.

Realizacja niezbędnej opieki dla podopiecznych ŚDS jest zapewniona podczas całego pobytu w ŚDS jak również dojazdu do placówki i z powrotem. Uczestnicy mają zapewnioną niezbędną opiekę nie tylko podczas zajęć, ale również jeżeli zaistnieje taka potrzeba podczas wizyt w toalecie. Opiekunem podczas dojazdów Podopiecznych jest wykwalifikowany ratownik medyczny, natomiast kwestiami związanymi z pomocą przy jedzeniu oraz podawaniu leków zajmuję się opiekun medyczny.

Realizacja terapii ruchowej jest prowadzona głównie w pracowni rehabilitacyjnej, gdzie podopieczni korzystając z dostępnego sprzętu wspólnie z terapeutą lub fizjoterapeutą dbają o kondycję. W chwili gdy wszyscy podopieczni pojawiają się w ŚDS tj. między godziną 800-900 prowadzone są kilkuminutowe zajęcia mające na celu ogólny rozruch. Jeden gorący posiłek jest zapewniony w ramach pracowni gospodarstwa domowego, gdzie podopieczni pod nadzorem terapeuty uczą się przygotowywać samodzielnie posiłki podczas treningu kulinarnego. POMOC SPOŁECZNA

Beneficjentami świadczeń pomocy społecznej w 2019 r. było 474 osób w tym: 189 osób w wieku do 18 roku życia, 264 osoby w wieku produkcyjnym oraz 21 osób w wieku poprodukcyjnym, w tym 163 osoby poniżej kryterium dochodowego oraz 311 osób powyżej kryterium dochodowego.

W podziale na płeć, ze wsparcia socjalnego skorzystało 254 kobiet oraz 220 mężczyzn.

W ramach przeciwdziałania ubóstwu i bezrobociu:

 organizowano prace społecznie użyteczne - dla 4 osób,  kontynuowano realizację kompleksowym wsparciem specjalistów (prawnika, psychologa, psychiatry, psychoterapeuty) - 15 rodzin.

Na podstawie umowy zawartej ze Związkiem Stowarzyszeń Bank Żywności w , 155 osobom przekazano 746 paczek żywnościowych, o łącznej wadze 3, 46044 kg .

Gmina Sarnaki nie posiada placówek stacjonarnej pomocy społecznej.

Mieszkańcy Gminy Sarnaki kierowani są do placówek położonych na terenie powiatu lub województwa. W 2019 roku opłacaliśmy pobyt 3 osobom w domach pomocy społecznej, w tym 2 osobom przewlekle psychicznie chorym, 1 osobie niepełnosprawnej fizycznie.

1 osoba korzystała ze specjalistycznych usług opiekuńczych dla chorych psychicznie.

W roku 2019 wpłacono przez osoby uczestniczące w zajęciach w Domu Senior + w Nowych Hołowczycach – 35 000,00 zł.

W ramach realizacji Programu Wspierania Rodziny w Gminie Sarnaki wsparciem objęto 1 rodzinę. W 2019 w pieczy zastępczej przebywało 3 dzieci z tego 3 chłopców.

Na dzień 1 stycznia 2019 r. 228 rodzin otrzymywały zasiłki rodzinne na dzieci, a na dzień 31 grudnia 2019 r. 205 rodzin. Liczba dzieci, na które rodzice otrzymywali zasiłek rodzinny, wynosiła na początek roku 544 , a na koniec roku 474 . Kwota świadczeń rodzinnych w 2019 r. wyniosła 1 545 919, 16 zł, w tym kwota zasiłków pielęgnacyjnych – 195 043,00 zł.

Na początku 2019 r. 356 rodzin pobierało świadczenie wychowawcze (tzw. 500+), a na koniec 2019 r. 409 rodzin. Przeciętnie, ze świadczeń tych korzystało na dzień 1 stycznia 2019 r. 99,44 % dzieci do 18 roku życia, a na dzień 31 grudnia 2019 r. – 99,02% dzieci.

W ramach nowych zadań z zakresu RZĄDOWEGO PROGRAMU „DOBRY START” wypłacono świadczenia w kwocie 155 310,00 zł.

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2019 uchwalony Uchwałą Rady Gminy Nr V/27/2018 z dnia 28 grudnia 2018 r. jest podstawowym dokumentem określającym zakres i formę realizacji zadań wymienionych w art. 41 Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982r. (Dz.U. z 2019r. poz. 2277 ze zm.) i art. 10 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005r. (Dz.U. z 2019 poz. 852 ze zm.) Głównym celem Gminnego Programu Profilaktyki w 2019r. było w szczególności zmniejszenie skali problemów związanych z nadużywaniem napojów alkoholowych i innych substancji uzależniających, ograniczenie zjawiska picia alkoholu przez dzieci i młodzież oraz podnoszenie świadomości lokalnej społeczności w zakresie zagrożeń jakie niosą ze sobą uzależnienia, ograniczenie problemów rodzinnych związanych z alkoholem, w tym zjawiska przemocy w rodzinie. Treść programu obejmowała: profilaktykę, leczenie, pomoc rodzinom z problemem alkoholowym, edukację społeczną, działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa i przestrzegania prawa. Koordynatorem realizacji zadań Programu była Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Sarnakach.

Do realizacji programu zostały zaangażowane: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sarnakach, KP Policji w Łosicach, Gminny Zespół Interdyscyplinarny d/s przemocy w rodzinie w Sarnakach, placówki oświatowe z terenu gminy, parafie i inne instytucje. Realizacja zadań programu była finansowana ze środków budżetu gminy, pochodzących z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Zadania do realizacji w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii adresowane były do tej samej grupy odbiorców, szczególnie do dzieci i młodzieży, toteż wiele przedsięwzięć zawierało treści dotyczące tych dwóch problemów. Rynek napojów alkoholowych w gminie Sarnaki (stan na 31.12.2019r.): - Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży (sklepy) - 15 - liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży (lokale gastronomiczne) - 9 Razem : - 24 Liczba mieszkańców gminy przypadająca na 1 punkt sprzedaży napojów alkoholowych - 199 Liczba mieszkańców gminy powyżej 18 r.ż. przypadająca na 1 punkt sprzedaży napojów alkoholowych - 166 Liczba zezwoleń uprawniających do sprzedaży napojów alkoholowych ważnych w 2019r. przeznaczonych: - do spożycia poza miejscem sprzedaży /sklepy/ - 36 - do spożycia w miejscu sprzedaży /lokale gastronomiczne/ - 16 W 2019 r. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zaopiniowała 13 wniosków na sprzedaż napojów alkoholowych. Wartość alkoholu sprzedanego w 2019 roku na terenie gminy na podstawie oświadczeń złożonych przez przedsiębiorców wyniosła: ogółem 2 571715,78 zł. co w przeliczeniu: na 1 mieszkańca gminy wyniosła – 536,33 zł ,na 1 mieszkańca powyżej 18 roku życia wyniosła - 644,55 zł. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W 2019r. komisja podjęła czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowanie wobec 5 osób uzależnionych od alkoholu poddania się leczeniu. W ramach czynności komisji zostały

24 przeprowadzone rozmowy interwencyjno – motywujące w związku z nadużywaniem alkoholu z 10 osobami zgłoszonymi oraz 7 członkami ich rodzin. Skierowano 6 osób do biegłych sądowych w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego. Członkowie komisji wzięli udział w 1 szkoleniu nt. przemocy w rodzinie z problemem alkoholowym i działania zespołu interdyscyplinarnego. GKRPA odbyła w 2019r. 13 posiedzeń, w tym 1 nieodpłatne. Wysokość środków finansowych przeznaczonych na funkcjonowanie komisji wyniosła 8473,98 zł.(wynagrodzenie członków komisji oraz opinie biegłych sądowych w przedmiocie uzależnienia od alkoholu) Pomoc dla osób z problemem alkoholowym i ich rodzin. Przy Urzędzie Gminy w Sarnakach funkcjonował przez cały rok (dyżury w poniedziałki) Punkt Informacyjno – Konsultacyjny (PIK) dla osób uzależnionych, ich rodzin oraz osób doznających przemocy w rodzinie i osób stosujących przemoc oraz innych uzależnień. W PIK-u udzielono: - 111 porad 24 osobom z problemem alkoholowym, - 39 porad 13 osobom – dorosłym członkom rodziny ( w tym DDA i współuzależnionym), - 14 porad 9 osobom doznającym przemocy w rodzinie. Dla 2 osób dofinansowano terapię uzależnienia w Ośrodku Szkoleń i Terapii Uzależnień w Woli Osowińskiej i w Dołdze w wysokości 2300,00 zł. W 2019 r. z pomocy materialnej Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sarnakach korzystało 96 rodzin, w tym 3 rodziny z powodu uzależnienia lub nadużywania alkoholu przez co najmniej jednego członka rodziny, dla których przeznaczono środki finansowe w wysokości 6841,22 zł. Gminny Zespół Interdyscyplinarny d/s przemocy w rodzinie w Sarnakach w 2019r. uruchomił procedury 10 Niebieskich Kart: 8 złożonych przez Komendę Powiatową Policji w Łosicach i 2 złożone przez GKRPA w Sarnakach. Członkowie GKRPA brali udział w pracy grup roboczych pomagającym 10 rodzinom. Odbyło się 51 spotkań grup roboczych. Przewodnicząca GKRPA brała udział w posiedzeniach Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego d/s przemocy w rodzinie. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozaszkolnych zajęć sportowych.

W ramach tego zadania finansowano bądź współfinansowano programy profilaktyczne i inne działania, w których wzięli udział uczniowie ze szkół i dzieci z przedszkoli gminy Sarnaki oraz nauczyciele, rodzice i mieszkańcy gminy. 1.Programy profilaktyczne dla uczniów: a),,Stop cyberprzemocy”, ,,Kiszone ogórki”, ,,Cukierki”, ,,Znajdź właściwe rozwiązanie”, ,,Nie pal przy mnie proszę” – Szkoła Podst. W Sarnakach b) ,,Zagubiona myszka”, Wolni od agresji”, Złość da ci w kość” , ,,Nie pal przy mnie proszę” – Zespół Szkolno-Przedszkolny w Serpelicach c) ,,Stop agresji i przemocy – Przyjaciele Żyrafy” – Przedszkole Samorządowe w Sarnakach 2. Warsztaty i szkolenia dla rodziców i nauczycieli a)Warsztaty dla nauczycieli ,,Stop agresji i przemocy oraz skutkom dysfunkcji wychowawczych – Przedszkole Samorządowe w Sarnakach b) Akademia Rodzica – warsztaty edukacyjno-profilaktyczne dla nauczycieli i rodziców - Przedszkole Samorządowe w Sarnakach 3. Zajęcia sportowe – Profilaktyka poprzez sport a) Zajęcia sportowe na boiskach przyszkolnych oraz wyjazdy na basen z nauką pływania b) Zajęcia i turnieje szachowe c)Imprezy sportowe – Sarnacka Liga Halowa V edycja, Turniej trójek siatkarskich, zawody sportowe - ,,Każdy inny – w sporcie równy” d) Ruch to zdrowie – program sportowy w Szkole Podst. w Sarnakach 3. Dofinansowano kampanie, półkolonie dla dzieci, projekty, konkursy, imprezy kulturalno- sportowe, uroczystości promujące trzeźwość i zdrowy styl życia. Wszystkie działania szkół, stowarzyszeń, sołectw, instytucji miały na celu zapobieganie uzależnieniom, wdrożenie dzieci do aktywnego wypoczynku oraz uprawiania sportu, rozwoju zainteresowań i talentów, kształtowanie właściwych postaw i zachowań, promowanie zdrowego stylu życia bez substancji psychoaktywnych oraz edukację społeczności gminy Sarnaki. W 2019r. na profilaktyczną działalność informacyjną, edukacyjną w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii oraz zajęcia sportowe przeznaczono środki finansowe w wysokości 34 576,57 zł. Realizując zadania z Gminnego Programu Profilaktyki, gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych współpracowała z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, KP Policji w Łosicach, Sądem Rejonowym III Wydział Rodzinny i Nieletnich w Siedlcach, Poradnią Leczenia Uzależnień w Siedlcach i Białej Podlaskiej, grupami samopomocowymi AA, Al-Anon.

Na realizację zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii w 2019r. : 1) zaplanowano w budżecie gminy środki finansowe w wysokości - 94 000,00 zł w tym: - profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych - 91 000,00 zł - przeciwdziałanie narkomanii - 3 000,00 zł 2) faktycznie wykorzystano środki finansowe na realizację programu - 58 890,56 zł w tym: - w zakresie problemów alkoholowych - 56 890,56 zł - w zakresie przeciwdziałania narkomanii - 2000,00 zł Wysokość środków finansowych uzyskanych przez gminę z tytułu opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wyniosła 69 011,88 zł.

BEZPIECZEŃSTWO

Bezpieczeństwo przeciwpożarowe Gminy zapewniają 10 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych. Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych zwane dalej OSP działają w następujących miejscowościach: Sarnaki, Chlebczyn, Rzewuszki, Grzybów, Hołowczyce, Litewniki, Mierzwice, Klepaczew, Serpelice i Borsuki.

Charakterystyka poszczególnych jednostek:

1. OSP Sarnaki – jednostka włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, ilość strażaków posiadających wymagane przeszkolenia i badania lekarskie umożliwiające udział w akcjach ratowniczo gaśniczych – 21.

W 2019 r. jednostka brała udział w 67 działaniach ratowniczo gaśniczych w tym:  - 22 pożary  - 42 miejscowe zagrożenia w tym: – 12 wypadki drogowe, - 30 inne pompowanie wody, awarii wodociągu, płukanie kanalizacji, usuwanie skutków silnych wiatrów i nawałnic itp.  3 fałszywe alarmy

27 oraz zabezpieczenia powiatu – w sytuacji gdy wszystkie siły i środki PSP w Łosicach są w trakcie prowadzenia działań ratowniczo gaśniczych.

2. OSP Serpelice -– jednostka włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, ilość strażaków posiadających wymagane przeszkolenia i badania lekarskie umożliwiające udział w akcjach ratowniczo gaśniczych – 22 .

W 2019 r. jednostka brała udział w działaniach ratowniczo gaśniczych w tym:  - 11 pożary  - 19 miejscowe zagrożenia – kolizje i wypadki drogowe, pompowanie wody, usuwanie skutków silnych wiatrów i nawałnic itp.  -10 ćwiczenia wewnętrzne, ćwiczenia PSP, szkolenia z pierwszej pomocy w szkołach,  - 5 zabezpieczenie imprez,  - 7 wyjazdy gospodarcze – wypompowywanie wody, awarii wodociągu, płukanie kanalizacji.

Gmina Sarnaki w 2019 r. zakupiła średni samochód pożarniczy, ratowniczo-gaśniczego dla jednostki OSP Serpelice włączonej do KSRG. Całkowity koszt zakupu samochodu wyniósł 848 700,00 zł., Gmina pozyskała dofinasowanie w kwocie 648 700,00 zł, w tym z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie 380 000,00 zł, Komendy Głównej Straży Pożarnej 168 700,00 zł oraz z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego 100 000,00 zł. Wkład własny Gminy wyniósł 200 000,00 zł. 3. OSP Borsuki - jednostka spoza Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, ilość strażaków posiadających wymagane przeszkolenia i badania lekarskie umożliwiające udział w akcjach ratowniczo gaśniczych – 9 .

W 2019 r. jednostka brała udział w 2 działaniach ratowniczo gaśniczych w tym:  1 - pożary  1 - miejscowe zagrożenia – kolizje i wypadki drogowe, pompowanie wody, usuwanie skutków silnych wiatrów i nawałnic itp.  - – alarmy fałszywe

4. OSP Klepaczew - jednostka spoza Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, ilość strażaków posiadających wymagane przeszkolenia i badania lekarskie umożliwiające udział w akcjach ratowniczo gaśniczych – 6 .

W 2019 r. jednostka nie brała udziału w działaniach ratowniczo gaśniczych. w tym:

5. OSP Mierzwice - jednostka spoza Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, ilość strażaków posiadających wymagane przeszkolenia i badania lekarskie umożliwiające udział w akcjach ratowniczo gaśniczych – 7 .

W 2019 r. jednostka brała udział w 7 działaniach ratowniczo gaśniczych w tym:  7 pożarów

6. OSP Hołowczyce - jednostka spoza Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, ilość strażaków posiadających wymagane przeszkolenia i badania lekarskie umożliwiające udział w akcjach ratowniczo gaśniczych – 10.

W 2019 r. jednostka brała udział w 10 działaniach ratowniczo gaśniczych w tym:  3 pożary  7 miejscowe zagrożenia – kolizje i wypadki drogowe, pompowanie wody, usuwanie skutków silnych wiatrów i nawałnic itp.

7. OSP Grzybów - jednostka spoza Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, ilość strażaków posiadających wymagane przeszkolenia i badania lekarskie umożliwiające udział w akcjach ratowniczo gaśniczych – 10 .

W 2019 r. jednostka nie brała udziału w działaniach ratowniczo gaśniczych w tym:  pożary  miejscowe zagrożenia – kolizje i wypadki drogowe, pompowanie wody, usuwanie skutków silnych wiatrów i nawałnic itp.

8. OSP Rzewuszki - jednostka spoza Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, ilość strażaków posiadających wymagane przeszkolenia i badania lekarskie umożliwiające udział w akcjach ratowniczo gaśniczych – 20.

W 2019 r. jednostka brała udział w 10 działaniach ratowniczo gaśniczych w tym:  2 pożary  1 miejscowe zagrożenia – kolizje i wypadki drogowe, pompowanie wody, usuwanie skutków silnych wiatrów i nawałnic itp.  7 wyjazdów gospodarczych

9. OSP Chlebczyn - jednostka spoza Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, ilość strażaków posiadających wymagane przeszkolenia i badania lekarskie umożliwiające udział w akcjach ratowniczo gaśniczych – 12 .

W 2019 r. jednostka brała udział w 34 działaniach ratowniczo gaśniczych w tym:  17 pożary  9 miejscowe zagrożenia – kolizje i wypadki drogowe, pompowanie wody, usuwanie skutków silnych wiatrów i nawałnic itp.  8 wyjazdów gospodarczych,

10. OSP Litewniki - jednostka spoza Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, ilość strażaków posiadających wymagane przeszkolenia i badania lekarskie umożliwiające udział w akcjach ratowniczo gaśniczych – 5.

W 2019 r. jednostka brała udział w 5 działaniach ratowniczo gaśniczych w tym:  3 pożary  2 miejscowe zagrożenia – kolizje i wypadki drogowe, pompowanie wody, usuwanie skutków silnych wiatrów i nawałnic itp.

Przedstawione dane pokazują, że przygotowanie jednostek OSP do działań ratowniczo gaśniczych jest dobre, jednostki dysponują przeszkoloną kadrą strażacką, sprzętem dobrej jakości co pozwala na podejmowanie szybkich i skutecznych działań ratowniczo gaśniczych.

Sumując, bezpieczeństwo mieszkańców i turystów na terenie gminy Sarnaki jest zapewnione przez dobrze zorganizowane i wyposażone w sprzęt jednostki OSP oraz odpowiednio wyszkolonych strażaków.

EDUKACJA

W 2019 r. w gminie funkcjonowały dwie ośmioklasowe szkoły podstawowe: Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Akcji V2 w Sarnakach oraz Szkoła Podstawowa w Serpelicach wchodząca w skład Zespołu Szkolno-Przedszkolnego.

We wrześniu 2019 r. naukę w tych szkołach rozpoczęło 301 uczniów, nauczania indywidualnego korzystało dwóch uczniów – jeden w Serpelicach i jeden w Sarnakach, ponadto w Sarnakach funkcjonował oddział przedszkolny, w którym naukę pobierało 14 uczniów.

Średnia uczniów w klasie wynosiła: Sarnaki – 17,46 i Serpelice – 10,5.

W szkołach podstawowych odbywała się nauka języka obcego: - języka angielskiego uczyło się 301 uczniów, - języka rosyjskiego uczyło się 185 uczniów, z nauki języka niemieckiego korzystali tylko uczniowie z Sarnak – 63 osoby.

W Szkole Podstawowej w Sarnakach zatrudnionych było (w przeliczeniu na pełne etaty) 34,83 nauczycieli, w tym stażystów – 1,11, nauczycieli kontraktowych – 3,72, nauczycieli mianowanych – 5 i nauczycieli dyplomowanych – 25. Na jednego nauczyciela przypadało średnio 6,37 uczniów (razem z nauczaniem indywidualnym i oddziałem przedszkolnym).

W roku szkolnym 2018/2019 promocji do następnej klasy nie otrzymało 2 uczniów, z powodu uzyskania oceny niedostatecznej z więcej niż trzech przedmiotów.

W Szkole Podstawowej w Serpelicach zatrudnionych było (w przeliczeniu na pełne etaty) 15,3 nauczycieli, w tym stażystów – 2,3, nauczycieli kontraktowych – 4, nauczycieli mianowanych – 2 i nauczycieli dyplomowanych – 7. Na jednego nauczyciela przypadało średnio 4 uczniów.

W roku szkolnym 2018/2019 wszyscy uczniowie otrzymali promocję do następnej klasy. Gmina, zgodnie z ustawowym obowiązkiem, organizowała dowożenie uczniów do szkół. Dowożenie realizowane było własnymi środkami transportu oraz przez Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Łosicach. W 2019 roku do szkół w Gminie Sarnaki dojeżdżało 214 uczniów.

Przedszkola

W 2019 roku na terenie gminy funkcjonowały dwa przedszkola samorządowe: 1) w Sarnakach 2) w Serpelicach, wchodzące w skład Zespołu Szkolno-Przedszkolnego, do których uczęszczało 121 dzieci. Koszt miesięcznego pobytu dziecka w przedszkolu wyniósł 853,45 zł, gmina otrzymała dotację z budżetu państwa na dzieci cztero- i pięcioletnie w wysokości 136.091 zł.

BIBLIOTEKI

W Gminie Sarnaki funkcjonuje Gminna Biblioteka Publiczna w Sarnakach oraz jej filia w Serpelicach. Siedzibą GBP jest część budynku Urzędu Gminy w Sarnakach z oddzielnym wejściem. Nowy lokal biblioteki otwarty został w lutym 2013 roku. Po remoncie oraz zakupie

31 wyposażenia dofinansowanych z programu wieloletniego KULTURA+ biblioteka jest dostosowana dla osób niepełnosprawnych. Księgozbiór biblioteki w Sarnakach liczył w dniu 31 grudnia 2019 roku: 15038 woluminów, a filii bibliotecznej w Serpelicach: 4662 woluminy. W 2019 r. zakupiono 513 książek, w tym z dotacji organizatora: 301, a z dotacji ministerialnej 212. Do księgozbiorów bibliotek włączono też 1075 woluminów otrzymanych od darczyńców. W GBP w Sarnakach można również wypożyczać audiobooki. Biblioteka posiada ich 105. W 2019 zarejestrowano 686 czytelników – łącznie w GBP w Sarnakach i w filii bibliotecznej w Serpelicach, co daje średnią 15 czytelników na 100 mieszkańców. Łączna liczba odwiedzin w bibliotece w 2019 wyniosła: 12690. W sarnackiej bibliotece można skorzystać z usług xero, wysłać fax, wydrukować, zeskanować, zbindować, zlaminować dokumenty. Działa też w niej Lokalne Centrum Kompetencji, w ramach którego do dyspozycji odwiedzających jest pięć komputerów z darmowym dostępem do Internetu. Z Internetu można też skorzystać dzięki Wifi przy pomocy własnych laptopów lub innych tego typu urządzeń. Biblioteka posiada własną stronę www oraz konto na Facebooku. Katalog on-line biblioteki zawiera 100% opisów książek i audiobooków także filii w Serpelicach. Filia biblioteczna w Serpelicach wyposażona – poza księgozbiorem – w bilard, „piłkarzyki”, stół pingpongowy, gry planszowe pełni także rolę świetlicy wiejskiej. W filii użytkownicy mają też do swojej dyspozycji 3 komputery z dostępem do Internetu oraz darmowe WiFi. W bibliotece zatrudnione są trzy bibliotekarki oraz księgowa (na 1/10 etatu). Jedna z bibliotekarek 2 razy w tygodniu pracuje w filii, 3 razy w bibliotece w Sarnakach. Kolejną z bibliotekarek, zatrudnioną jako instruktor powiatowy, w całości dofinansowuje Zarząd Powiatu Łosickiego. Biblioteka samodzielnie i we współpracy z sarnacką szkołą, przedszkolem, GOK, OSP Serpelice i ULKS zorganizowała szereg wydarzeń kulturalnych, patriotycznych i rekreacyjnych, w tym: „Ferie ze Strażakami”, turniej szachowy, konferencję naukową „Nasza Różnorodna”, gminne eliminacje Konkursu Recytatorskiego im. Kornela Makuszyńskiego, Narodowe Czytanie, Biesiadę Pieśni Patriotycznej, kilka zajęć bibliotecznych dla dzieci i młodzieży. Największą imprezą, którą współorganizowała biblioteka były Dożynki Powiatowe. Biblioteka współpracuje ze Środowiskowym Domem Samopomocy w Litewnikach. Regularnie odwiedzają ją pensjonariusze ŚDS – osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną, którzy wypożyczają książki i czasopisma. Filię biblioteczną w Serpelicach od lat odwiedzają w sezonie letnim oraz podczas ferii zimowych – pod opieką opiekunów - uczestnicy turnusów rehabilitacyjnych. W bibliotece korzystają ze sprzętu: bilard, piłkarzyki, tenis stołowy, komputerów oraz wypożyczają książki. W trakcie ferii zimowych grupa niepełnosprawnej młodzieży biorąca udział w Zimowisku Dobrej Woli uczestniczyła w zajęciach przygotowanych przy współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Sarnakach a odbywających się w filii.

Ważną funkcją sarnackiej biblioteki jest realizacja zadań biblioteki powiatowej dla bibliotek publicznych powiatu łosickiego. W 2019 r. w ramach tej działalności zorganizowano: wyjazdy instruktażowe do bibliotek; wyjazdy w celu spotkania z dyrektorami ośrodków kultury, pod które podlegają biblioteki: Łosice i Platerów, a także wójtami gmin Olszanka i Platerów; szkolenie: prowadzenie stron internetowych w Wordpressie oraz Facebooka biblioteki; wyjazd szkoleniowo - integracyjny na Warszawskie Targi Książki. Wiele czasu zajęła praca nad dokumentacją biblioteki w Platerowie. 24 września Komisja Rewizyjna Rady Powiatu Łosickiego przeprowadziła kontrolę działalności bieżącej Biblioteki Powiatowej w Sarnakach z wynikiem pozytywnym. Po raz drugi biblioteka wydała „Rocznik Ziemi Sarnackiej”, tworzony przez zespół redaktorów – wolontariuszy. Uzupełnieniem wydania była – wspomniana już – konferencja naukowa. Na przełomie kwietnia i maja 2019 odbyło się skontrum księgozbioru przeprowadzane po raz pierwszy za pomocą systemu bibliotecznego Mateusz. Biblioteka uzyskała dofinansowanie w wysokości 5 000 zł z GAZ-SYSTEM S.A. jako zaległe należności za współorganizację w 2018 r. Crossu Nadbużańskiego. 2500 zł pozyskano za użyczenie mobilnej sceny widowiskowej na jubileusz Szkoły Podstawowej w Kobylanach, z czego 1000 zł pozostało do dyspozycji biblioteki. 1800 zł pozyskano – w ramach sponsoringu – z Nadleśnictwa Sarnaki na organizację konferencji naukowej „Nasza Różnorodna”. Na działalność ponadlokalną biblioteka otrzymała 70 000 zł.

KULTURA

Placówką gminną odpowiedzialną za samorządowe działania w sferze kultury jest Gminny Ośrodek Kultury w Sarnakach ( GOK). Podstawowym przedmiotem działalności GOK jest wspomaganie rozwoju i działalności środowisk twórczych oraz rozwijanie amatorskiego ruchu artystycznego poprzez organizowanie i dofinansowywanie w formie konkursów zespołów artystycznych i kół zainteresowań. Ośrodek współpracuje z mieszkańcami, szkołami, instytucjami i organizacjami pozarządowymi oraz gminami powiatu łosickiego, starostwem powiatowym i innymi w działaniu na rzecz rozwoju kultury, rozrywki, turystyki, sportu i rekreacji. Gmina Sarnaki organizuje i włącza się w organizacje rozmaitych imprez o charakterze kulturalno- rozrywkowym. Cyklicznie odbywają się wydarzenia mające zapewnić mieszkańcom i turystom atrakcyjny sposób na spędzenie czasu wolnego.

W 2019 r. Gminny Ośrodek Kultury w Sarnakach zorganizował następujące wydarzenia:

1. Wieczór Kolęd 2. Pokaz na zakończenie semestru zimowego grup tanecznych 3. Ferie dla dzieci 4. Bal Karnawałowy dla dzieci

5. Dzień Kobiet 6. Warsztaty Taneczne dla Kobiet 7. Dzień Dziecka 8. Rodzinne plażowanie z GOK - plaża w Serpelicach 9. Piknik Patriotyczny / Dzień Sarnak 10. Kino Plenerowe 11. Koncert Pieśni i Piosenki Patriotycznej " I przyszła wolność..." 12. Gminny Dzień Seniora oraz współorganizował :

1. Kolorowe Pożegnanie Lata 2. Narodowe Czytanie " Nowele Polskie " 3. Dożynki powiatowe 4. Biesiadę Pieśni Patriotycznej

W 2019 zostało przeprowadzonych 3 konkursy (Bożonarodzeniowy Ciast i Ciasteczek, Gminny Konkurs Recytatorski im. Kornela Makuszyńskiego, "Tradycyjna papierowa ozdoba choinkowa") oraz 4 warsztatów ( z wikliny papierowej, z włóczki, robimy palmę wielkanocną, kartek bożonarodzeniowych).

W roku 2019 GOK prowadził działalność kulturalną bezpłatną ( zespół "Aura", zespół "Tremolo", kabaret " Łzy Sołtysa", zespół teatralny dorosłych) oraz odpłatną ( zajęcia taneczne, zajęcia fitnessowo - taneczne, zajęcia plastyczne, nauka gry na instrumentach)

Finanse :  dotacja podmiotowa od organizatora – 175 000, 00 zł  darowizna – 6 400,00 zł ( Tartak Sarnaki, „Korpol” Sarnaki, Nadleśnictwo Sarnaki, Sidor Piotr „AUTO – MIKS”  inne dochody własne (opłaty za zajęcia, płatność za wynajem sali, płatności za reklamę podczas naszych imprez 43 225, 00 zł w tym 20 000,00 zł opłaty za zajęcia oraz 23 225,00 zł płatności za reklamy w czasie naszych imprez (Gaz – System, TUW, Delikatesy „Centrum” Sarnaki, „Laktopol” Łosice oraz Dwór Zabuże) .

Ośrodek Kultury realizuje następujące formy pracy kulturalnej: • organizacja konkursów np. recytatorski dla dzieci, kulinarny dla dzieci i dorosłych; • organizowanie czasu wolnego podczas ferii i wakacji w formie m.in. zajęć świetlicowych;

• kultywowanie tradycji ludowych poprzez organizację konkursów na plastykę tradycyjną, dożynek; • prowadzenie dziecięcych zespołów tanecznych; • prowadzenie zajęć plastycznych; • nauka gry na instrumentach dla dzieci (gitara, keybord) - ognisko muzyczne • fitness i taniec nowoczesny dla dorosłych; • prowadzenie zajęć świetlicowych dla dzieci i młodzieży w czasie ferii i wakacji; • organizowanie wystaw (np. twarze niepodległości); • wynajmu Sali; • współpraca z jednostkami oświatowymi na terenie gminy

Do stałych grup działających w placówce GOK w Sarnakach należą:

 zespoły taneczne - dziecięce  kabaret ,,Łzy Sołtysa,,(skupia osoby dorosłe) - do dorosłych  zespół śpiewaczy Aura(skupia osoby dorosłe) - do dorosłych i młodzieży  zespół mandolinowo -gitarowy Tremolo(osoby dorosłe) - do dorosłych i młodzieży  zespół teatralny(osoby dorosłe) - do dzieci i dorosłych.

SPORT

Gmina Sarnaki oferuje dobre warunki do uprawiania sportu i poprawy kondycji fizycznej. Chętni mogą skorzystać z istniejącej na terenie gminy infrastruktury sportowej.

Do dyspozycji mieszkańców są boiska piłkarskie, siłownie zewnętrzne, ścieżki biegowe, rowerowe. Sporym zainteresowaniem cieszy się bieg na nartach corocznie organizowany na terenie miejscowości Serpelice.

Letnia oferta sportowo – rekreacyjna skierowana jest przede wszystkim dla przebywających w gminie wczasowiczów. Skupia się głównie na wykorzystaniu plaż, malowniczo położonej ścieżki rowerowej, co zachęca do zmagania się z trasą wielu wypoczywających.

Infrastruktura sportowa

Gmina zrealizowała w 2019r. infrastrukturę sportową: 1. Montaż bramek oraz piłkochwytów na boisku gminnym w Sarnakach. Zamontowano dwie mniejsze bramki, tworząc małe boisko do gry w piłkę oraz piłkochwyty od strony drogi

zapewniając bezpieczeństwo zawodnikom. Całkowity koszt 11 500 zł w tym 5 000 zł dofinansowania w ramach „MIAS MAZOWSZE 2019” 2. Budowa siłowni zewnętrznej we Franopolu. Zamontowano trzy urządzenia, jedno z nich posiada trzy zestawy ćwiczeń pozostałe po jednym, razem zapewniono pięć zestawów ćwiczeń. Całkowity koszt 9 800 w tym 4 900 zł dofinansowania w ramach „MIAS MAZOWSZE 2019”. 3. Budowa siłowni zewnętrznej w Borsukach. Zamontowano cztery urządzenia na pylonie, każde z nich posiada dwa zestawy ćwiczeń, co daje osiem różnych ćwiczeń. Całkowity koszt 19 700 zł w tym 9 850 zł dofinansowania w ramach „MIAS MAZOWSZE 2019”. W roku 2019 Gmina Sarnaki przeprowadziła inwestycję pt. „Przebudowa świetlicy wiejskiej w Klepaczewie” Inwestycja zamknęła się w kwocie 305 279,01 zł, w tym 114 135,00 zł dofinansowania z funduszy europejskich w ramach poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność” objętego PROW 2014-2020. PRZEDSIĘBIORCY

Według raportu z CEIDG w 2019r. w gminie Sarnaki zarejestrowało się 16 nowych przedsiębiorców. Przeważający kod PKD to - 4333 Z - posadzkarstwo, tapetowanie i oblicowywanie ścian. Wyrejestrowało się 17 przedsiębiorców, przeważający kod 4120 Z – roboty budowlane związane z wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych. Ponadto dokonano 65 zmian ( zmiany w prowadzonej działalności, zawieszenie i wznowienie działalności).

DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA

Zgodnie z wizją rozwoju Gminy Sarnaki określoną w Strategii Rozwoju Gminy do 2020 roku Sarnaki są Gminą obywatelską wykorzystującą swoje położenie w Dolinie rzeki Bug dla rozwoju turystyki i rekreacji, z rozwiniętą przedsiębiorczością oraz Gminą zapewniającą zrównoważony rozwój i dobrą jakość życia mieszkańców.

Misją Samorządu Sarnaki jest: Integrowanie działań mieszkańców i podmiotów społeczno gospodarczych w celu wdrożenia wizji rozwoju, poprzez wprowadzenie partnerskiego zarządzania Gminą, tworzenie warunków zrównoważonego rozwoju, z wykorzystaniem szans jakie daje położenie w dolinie rzeki Bug, posiadane walory przyrodnicze. Wszelkie działania samorządu są ukierunkowane na poprawę jakości życia mieszkańców oraz warunków rozwoju przedsiębiorczości.

Władze samorządowe Gminy Sarnaki od lat prowadzą aktywną politykę inwestycyjną, dzięki której systematycznie zwiększana jest pula wydatków na inwestycje w ramach lokalnego budżetu, co sprawia, że możliwa jest realizacja przedsięwzięć odpowiadających na lokalne potrzeby mieszkańców, które pozytywnie podnoszą poziom atrakcyjności gminy w oczach inwestorów. Realizacja zadań inwestycyjnych nie byłaby możliwa bez wsparcia ze środków pozabudżetowych. Sarnaki skutecznie wykorzystują środki ze źródeł krajowych, jak i wspólnotowych. Pozwala to na przeprowadzenie przedsięwzięć bardziej złożonych i kosztownych, których realizacja wpływa na poprawę jakości życia mieszkańców i atrakcyjność gminy. Szczególne znaczenie mają tu inwestycje w infrastrukturę wspierającą rozwój gospodarczy oraz infrastrukturę zapewniającą usługi dla ludności.

Tylko w 2019 roku na terenie Gminy Sarnaki zrealizowano i zakończono inwestycje pn.:

W 2019r. Gmina Sarnaki wybudowała 0,3 km nowych dróg gminnych. Przebudowa drogi gminnej wewnętrznej od km 0+004,35 do km 0 + 298 w miejscowości Chlebczyn. Inwestycja była realizowana od 15.07. 2019 r. do 18.11. 2019 r. Koszt inwestycji wyniósł 162 201,21 zł z czego dofinansowanie wyniosło 75 000,00 zł ze środków finansowych budżetu Województwa Mazowieckiego.

Długość ścieżek rowerowych w granicach administracyjnych Gminy Sarnaki na dzień 31.12.2019 roku wynosiła 26,7 km.

Infrastruktura oświetleniowa

Na terenie gminy na dzień 31.12.2019 roku znajdowało się łącznie 578 szt. opraw świetlnych, z czego 9 szt. stanowi własność Gminy, a 569 szt. własność PGE Dystrybucja S.A.

Infrastruktura techniczna

Zbiorowym zaopatrzeniem w wodę i odprowadzaniem ścieków z terenów Gminy Sarnaki zajmuje się Gmina Sarnaki.

W Gminie Sarnaki z wodociągów wiejskich korzysta ok. 99% mieszkańców. Gmina Sarnaki zaopatrywana jest w wodę ze studni głębinowych znajdujących się w ujęciu Chybów, a także z ujęcia wody w Zabużu. W 2019 roku długość sieci wodociągowej wynosiła 119,55 km, natomiast długość sieci kanalizacji sanitarnej – 47, 57 km. Zakończono modernizację oczyszczalni ścieków w Sarnakach. Pracę rozpoczęto 06.11. 2018 r. a zakończono 24.10.2019 r. Koszt inwestycji wyniósł 4 517 260, 95 zł. Na powyższą inwestycję zaciągnięto pożyczkę w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w kwocie 1500000,00 zł.

Gospodarka mieszkaniowa i komunalna

Informacja o stanie mienia stanowiącego własność Gminy Sarnaki wg stanu na dzień 31.12.2019 r. Stan gruntów wynosi – 140,9522 ha, w tym:

 Binduga - 0,2326 ha  Bonin - 0,2009 ha  Borsuki - 1,7742 ha  Bużka - 0,2502 ha  Chlebczyn - 0,3902 ha  Chybów - 1,1179 ha  Franopol - 2,7051 ha  Grzybów - 0,3399 ha  Hołowczyce - 3,1200 ha  Hołowczyce-Kolonia - 0,3500 ha  Horoszki Duże - 1,8725 ha  Klepaczew - 0,7916 ha  Klimczyce - 0,4100 ha  Klimczyce-Kolonia - 0,2185 ha  Kózki - 1,8615 ha  Nowe Litewniki - 0,7620 ha  Mielnik II - 25,1301 ha  Mierzwice-Kolonia - 3,5429 ha  Nowe Mierzwice - 2,5551 ha  Stare Mierzwice - 28,0482 ha  Płosków-Kolonia - 0,4300 ha  Płosków - 0,3024 ha  Sarnaki - 27,5175 ha  Serpelice - 34,1817 ha  Terlików - 1,9600 ha  Zabuże - 0,8872 ha

Stan dróg wynosi – 291,6432 ha, w tym:

 Binduga - 2,9148 ha  Bonin - 8,8376 ha

 Bonin Ogródki - 2,3234 ha  Borsuki - 30,6542 ha  Bużka - 13,0967 ha  Chlebczyn - 9,6828 ha  Chybów - 14,2823 ha  Franopol - 13,5851 ha  Grzybów - 8,0919 ha  Hołowczyce - 14,4019 ha  Hołowczyce-Kolonia - 4,6847 ha  Horoszki Duże - 11,3241 ha  Horoszki Małe - 3,6069 ha  Klepaczew - 15,2476 ha  Klimczyce - 0,5200 ha  Klimczyce-Kolonia - 5,1285 ha  Kózki - 2,8826 ha  Nowe Litewniki - 21,2912 ha  Stare Litewniki - 10,5120 ha  Mielnik II - 3,4077 ha  Mierzwice-Kolonia - 7,7513 ha  Nowe Mierzwice - 10,2553 ha  Stare Mierzwice - 10,5026 ha  Płosków-Kolonia - 3,3500 ha  Płosków - 5,4197 ha  Raczki - 2,5688 ha  Rozwadów - 3,1000 ha  Rzewuszki - 7,5772 ha  Sarnaki - 14,4416 ha  Serpelice - 16,4004 ha  Terlików - 10,1000 ha  Zabuże - 3,7003 ha

Stan budynków gminnych: 39 szt., w tym: * Budynki mieszkalne – 10 szt. 1.Hołowczyce kol., - budynek murowany, znajduje się na działce nr 132/4 o pow. 0,35 ha, 2. Sarnaki ul. 3 Maja 17 – budynek drewniany, znajduje się na działce nr 617/8 o pow. 0,06 ha,

3. Sarnaki ul. Berka Joselewicza 6 – budynek drewniany, znajduje się na działce nr 617/17 o pow. 0,19 ha, 4. Sarnaki ul. Berka Joselewicza 8 – budynek drewniany, piętrowy, znajduje się na działce nr 617/17 o pow. 0,19 ha. 5. Sarnaki ul. Kolejowa 5 – budynek drewniany, znajduje się na działce nr 617/4 o pow. 0,01 ha, 6. Sarnaki ul. Kolejowa 4 – budynek drewniany, znajduje się na działce nr 589 o pow. 0,03 ha, 7. Sarnaki ul. 3 Maja 25 – budynek murowany, piętrowy /dom nauczyciela/, znajduje się na działce nr 612/1 o pow. 0,10 ha, (2 mieszkania są własnością gminy, 8. Sarnaki ul. Piłsudskiego 1 – budynek drewniany /po Urzędzie Gminy/, znajduje się na działce nr 594 o pow. 0,17 ha, 9. Nowe Hołowczyce – budynek drewniany. 10. Serpelice – budynek murowany (dom nauczyciela), znajduje się na działce nr 1230/1 * Obiekty szkolne – 4 szt. 1. Hołowczyce – budynek drewniany, znajduje się na działce nr 747 o pow. 0,73 ha, 2. Nowe Litewniki – budynek murowany, znajduje się na działce nr 223 o pow. 0,76 ha. 3. Sarnaki – budynek murowany, znajduje się na działce nr 612 o pow. 0,80 ha. 4. Serpelice – budynek murowany, znajduje się na działce nr 1230/1 o pow. 8,44 ha. * Obiekty służby zdrowia – 1 szt. 1. Sarnaki ul. Kilińskiego 3 – budynek murowany, piętrowy, znajduje się na działce nr 673/1 i 673/2 o łącznej pow. 0,37 ha. /Lokale użytkowe, lokale mieszkalne * Obiekty użyteczności publicznej – 2 szt. 1. Sarnaki ul. Dzikowa 6 – budynek murowany /przedszkole/, znajduje się na działce nr 20 o pow. 0,50 ha. 2. Serpelice – budynek murowany (przedszkole), znajduje się na działce nr 1230/1 * Obiekty biurowe – 1 szt. 1. Sarnaki ul. Berka Joselewicza 3 – budynek murowany, piętrowy /siedziba Urzędu Gminy/, znajduje się na działce nr 646/1 o pow. 0,09 ha. * Budynki OSP – 8 szt. 1. Borsuki – budynek murowany, znajduje się na działce nr 560 o pow. 0,65 ha.

2. Chlebczyn – budynek murowany, znajduje się na działce nr 307/1 o pow. 0,34 ha. 3. Grzybów – budynek murowany, znajduje się na działce nr 149/2 o pow. 0,16 ha. 4. Klepaczew – budynek murowany, znajduje się na działce nr 27 o pow. 0,19 ha. 5. Stare Mierzwice – budynek drewniany, znajduje się na działce nr 8 o pow. 0,15 ha. 6. Terlików – budynek murowany, znajduje się na działce nr 93 o pow. 0,84 ha. 7. Sarnaki – budynek drewniany, znajduje się na działce nr 591 o pow. 0,33 ha. 8. Sarnaki – budynek murowany, znajduje się na działce nr 591 o pow. 0,33 ha. * Inne budynki – 13 szt. a/ najem – 1 szt. 1. Zabuże – budynek poszkolny, murowany, znajduje się na działkach nr 293/1, 296/1, 299/1, 302/1 o łącznej pow. 0,42 ha b/ bezpośredni zarząd – 6 szt. 1. Sarnaki - oczyszczalnia ścieków, znajduje się na działce nr 1198 o pow. 1,88 ha. 2. Chybów – hydrofornia, znajduje się na działce nr 742 o pow. 0,11 ha. 3. Sarnaki – budynek gospodarczy murowany /obok Ośrodka Zdrowia/, znajduje się na działkach nr 673/1 i 673/2 o łącznej pow. 0,37 ha. 4. Sarnaki - /tzw. Getto/, komórka murowana, znajduje się na działce nr 617/17 o pow. 0,19 ha. 5. Sarnaki – budynek gospodarczy, murowany /obok starej gminy/, znajduje się na działce nr 594 o pow. 0,17 ha. 6. Borsuki – budynek drewniany /sklep/, znajduje się na działce nr 550 o pow. 0,23 ha c/ inne formy – 6 szt. 1. Hołowczyce – budynek gospodarczy murowany /obok szkoły/, znajduje się na działce nr 747 o pow. 0,73 ha. 2. Nowe Litewniki – budynek gospodarczy murowany /obok szkoły/, znajduje się na działce nr 223 o pow. 0,76 ha. 3. Nowe Litewniki – budynek gospodarczy murowany /obok szkoły/, znajduje się na działce nr 223 o pow. 0,76 ha.

4. Sarnaki - /tzw. Getto/, ubikacja murowana, znajduje się na działce nr 617/17 o pow. 0,19 ha. 5. Zabuże – budynek gospodarczy murowany /obok budynku poszkolnego/, znajduje się na działkach nr 293/1, 296/1, 299/1, 302/1 o łącznej pow. o,42 ha. 6. Zabuże – domek campingowy drewniany /obok budynku poszkolnego/. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019r. sprzedano następujące grunty: 1. Sarnaki – działka nr 645/3 o pow. 0,1322 ha za kwotę 21800 zł ( sprzedaż użytkowania wieczystego na rzecz użytkownika wieczystego) 2. Sarnaki – działka nr 645/12 o pow. 0,0703 ha za kwotę 12000 zł (sprzedaż użytkowania wieczystego na rzecz użytkownika wieczystego)

W 2019r. nie nabyto gruntów. Na dzień 31.12.2019r. w użytkowaniu wieczystym jest 3,6738 ha gruntów. W 2019r. zawarto 13 umów dzierżawy, z dotychczasowymi dzierżawcami, na łączną powierzchnię 6,32 ha. W 2019r. wypłacono dodatki mieszkaniowe na łączną kwotę 4121 zł dla dwóch gospodarstw domowych. W 2019r. wydano 21 decyzji zatwierdzających podział nieruchomości.

OCHRONA ŚRODOWISKA

Gmina Sarnaki w dniu 30 września 2014 r. przyjęła uchwałą „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Sarnaki na lata 2014 – 2017 z uwzględnieniem perspektyw do roku 2021”. W ramach uchwalonego Programu zostały określone zadania własne gminy konieczne do realizacji z zakresu ochrony środowiska oraz cele realizacji polityki ekologicznej. Rada Gminy w Sarnakach w dniu 14 października 2016 roku podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Sarnaki do roku 2020.

Ochrona powietrza:  Modernizacja drogi w miejscowości Chlebczyn około 300 m – nawierzchnia asfaltowa.  Gmina uczestniczy w projekcie” Ograniczenie niskiej emisji w Gminie Sarnaki poprzez wymianę urządzeń grzewczych i montaż instalacji OZE” z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014 – 2020. W ramach projektu zostanie wymienionych 34 źródeł ciepła, zamontowanych zostanie 13 paneli fotowoltaicznych i 13 kolektorów słonecznych. Umowa została podpisana w 2019 roku.

Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych, gospodarka wodno-ściekowa: nie prowadzono żadnych działań w roku 2019.

Ochrona gleby i powierzchni ziemi: Realizacja programu usuwanie azbestu z terenu Gminy Sarnaki – dotacja 70 % z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – w 2019 roku usunięto 75, 868 Mg.

Ochrona przyrody: Nic nie było.

Ochrona przed hałasem: Modernizacja drogi w miejscowości Chlebczyn około 300 – nawierzchnia asfaltowa.

Zasoby przyrodnicze Gminy Sarnaki:

Na terenie Gminy Sarnaki występują następujące formy ochrony przyrody:

Obszary Natura 2000:  Na terenie Gminy Sarnaki znajdują się 2 obszary objęte siecią Natura 2000; 1) Obszar SOO ( zatwierdzone Decyzją Komisji Europejskiej z dnia 10 stycznia 2011roku PLH 140011 – Ostoja Nadbużańska – 3 308, 6 ha, 2) Obszary OSO ( wyznaczone rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 roku w sprawie Obszarów Specjalnie Chronionych Ptaków – (Dz. U. Nr 25, poz. 133 ze zmianami). PLB 140001 – Dolina Dolnego Bugu – 2 473,9 ha Sieć ECONET – POLSKA – Gmina Sarnaki leży w zasięgu wschodniego oraz północno – centralnego korytarza ekologicznego. Są to dwa z siedmiu głównych korytarzy ekologicznych w Polsce. Rezerwaty Przyrody :  Rezerwat przyrody „Zabuże” utworzono w 1983 roku, jest to obszar lasu o powierzchni 34,07 ha położony w Leśnictwie Zabuże – Nadleśnictwo Sarnaki. Został utworzony Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 22 kwietnia 1983 roku w sprawie uznania za rezerwaty przyrody ( M.P. z 1983r. Nr 16. poz. 91),  Rezerwat przyrody „Kózki” rezerwat faunistyczny o powierzchni 86,12 ha położony jest w północnej części Gminy Sarnaki nad rzeką Bug tuż przy moście drogowym drogi krajowej nr 19 na trasie Łosice – Siemiatycze. Został utworzony Rozporządzeniem Nr

231 Wojewody Mazowieckiego z dnia 23 lipca 2001 roku w sprawie utworzenia rezerwatów przyrody na terenie województwa mazowieckiego ( Dz. Urz. Woj. Maz. z 2001 roku Nr 158, poz.2277),  Rezerwat przyrody „Mierzwice” – rezerwat florystyczny w pobliżu miejscowości Zabuże, w gminie Sarnaki, powiecie łosickim, w województwie mazowieckim. Obejmuje wydzielenia leśne na terenie leśnictwa Mierzwice, Nadleśnictwo Sarnaki. Zajmuje powierzchnię 12, 98 ha. Został utworzony Zarządzeniem Nr 15 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 17 czerwca 2010 roku ( Dz. Urz. Woj. Maz. z dnia 28 sierpnia 2010 roku Nr 155, poz. 3827). Park krajobrazowy – „Podlaski Przełom Bugu” zajmuje 11 000 ha , natomiast otulina 4 540 ha (łącznie 15 540 ha). Zasady ochrony Parku Krajobrazowego „Podlaski Przełom Bugu” oraz jego otuliny zostały ustalone w Rozporządzeniu Nr 57 Wojewody Mazowieckiego z dnia 20 maja 2005 roku ( Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 120, poz.3563).

Na terenie gminy są 43 pomniki przyrody w tym: 1) 31 pojedynczych drzew, 2) 1 aleja, 3) 7 grup drzew, 4) 3 głazy narzutowe.

Administracja w ochronie środowiska:

1. Zezwolenia na usunięcie drzew:

Wójt gminy wyraził zgodę osobom fizycznym na usunięcie 1024 szt. drzew, w tym 753 szt. drzew liściastych i 271szt. drzew; Wójt Gminy Sarnaki udzielił zezwolenia zarządom dróg na usunięcie 120 szt. drzew liściastych oraz 20 sztuk drzew iglastych.

2. Decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących potencjalnie oddziaływać na środowisko.

- Przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko – w 2019r.wszczęto 3 postepowania, - Przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko – w 2019 r. nie było.

Program przeciwdziałania bezdomności zwierząt.

Gmina Sarnaki przyjęła uchwałą nr VIII/44/ 2019 z dnia 27 marca 2019r. Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Sarnaki w roku 2019, w ramach którego: - zapewnia opiekę bezdomnym zwierzętom poprzez wyłapanie i umieszczanie ich w schronisku 11 bezdomnym psom, - wysterylizowano na koszt gminy 5 suczek, - wysterylizowano na koszt gminy 10 kotek. W 2019 roku gmina miała podpisaną umowę ze schroniskiem dla Bezdomnych Zwierząt Nowodwór 21 – 100 Lubartów w celu odławiania i zapewnienia opieki bezdomnym zwierzętom z terenu gminy. Gospodarka odpadami w Gminie Sarnaki

System gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie Gminy Sarnaki został wprowadzony z dniem 01 lipca 2013r. a objęte nim zostały zarówno nieruchomości zamieszkałe, jak i niezamieszkałe.

Podział nieruchomości, z których odbierane są odpady komunalne na terenie Gminy Sarnaki według danych z 2019 roku. nieruchomości zamieszkałe - 2140 deklaracji nieruchomości niezamieszkałe – 680 deklaracji

Usługa odbioru i transportu odpadów komunalnych z terenu gminy do regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych realizowana jest przez podmioty wyłonione w drodze przeprowadzonych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego:

1.) z nieruchomości zamieszkałych ( wszystkie frakcje odpadów komunalnych poza odpadami ulegającymi biodegradacji) – przez spółkę gminną w trybie zamówienia in – house: odpady zmieszane, papier, plastik, szkło, popiół – 1 raz w miesiącu

2.) z nieruchomości niezamieszkałych ( wszystkie frakcje odpadów komunalnych poza odpadami ulegającymi biodegradacji) – przez firmę wybraną w trybie przetargu nieograniczonego: niesegregowane odpady komunalne – w miesiącach: styczeń, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień, październik, listopad – 1 raz w miesiącu; w miesiącach: lipiec, sierpień – 2 razy w miesiącu; w miesiącach: luty, grudzień: brak odbioru;

45 odpady segregowane z papieru, metali, opakowań wielomateriałowych, tworzyw sztucznych oraz szkło – w miesiącach: styczeń, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień, październik, listopad – 1 raz w miesiącu; w miesiącach: lipiec, sierpień – 4 razy w miesiącu; w miesiącach: luty, grudzień brak odbioru;

Wszystkie odebrane odpady komunalne są transportowane do Regionalnej Instalacji Przetwarzania odpadów Komunalnych w Siedlcach, gdzie podlegają sortowaniu oraz poddawane są różnego rodzaju procesom odzysku lub unieszkodliwienia.

Na terenie Gminy Sarnaki około 96% właścicieli nieruchomości zadeklarowało w 2019 roku zbieranie odpadów komunalnych w sposób selektywny.

Odpady komunalne odbierane są w workach, zmieszane w pojemnikach w podziale na następujące frakcje:

Frakcja odpadów Ilość odebrana w 2019 roku [Mg] opakowania z papieru i tektury 28 Mg zmieszane odpady opakowaniowe ( tworzywa sztuczne, opakowania 57,26 Mg Wielomateriałowe, metale) opakowania ze szkła 99,72 Mg odpady ulegające biodegradacji 19,50 Mg popiół i żużel z instalacji grzewczych 1,32 Mg zmieszane odpady komunalne 244,98 Mg

RAZEM ILOŚĆ DPADÓW W 2019R. WYNOSI 450,78 Mg

Baterie i akumulatory mieszkańcy mogą również wrzucać do specjalnych pojemników znajdujących się w siedzibie Urzędu Gminy w Sarnakach oraz w placówkach oświatowych i handlowych.

Przeterminowane leki mieszkańcy mogą wrzucać do specjalnie do tego celu przeznaczonych pojemników znajdujących się w aptece na terenie Gminy Sarnaki.

Co roku w okresie wiosennym na terenie gminy organizowana jest zbiorka odpadów wielkogabarytowych. W 2019 roku podczas zbiórki odebrano 12,06 Mg tego rodzaju odpadów.

Na terenie Gminy Sarnaki obowiązują dwie metody naliczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Nieruchomości zamieszkałe, gdzie stawka naliczana jest za miesiąc od osoby, oraz nieruchomości niezamieszkałe rozliczające się wg ryczałtowej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na terenie Gminy Sarnaki w 2019 roku wynosiły: 1. Nieruchomości zamieszkałe: a. stawka przy prowadzonej segregacji- 10 zł za m-c od osoby b. stawka przy braku segregacji- 21 zł za m-c od osoby

2. Nieruchomości niezamieszkałe: a. stawka przy prowadzonej segregacji- 108 zł za rok od nieruchomości b. stawka przy braku segregacji- 210 zł za rok od nieruchomości

Pobierane opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi przeznaczone są w całości na pokrycie kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, tj. odbiór, transport, zagospodarowanie odpadów, prowadzenie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, coroczne akcje zbierania wielkogabarytów, usuwanie dzikich wysypisk, koszty informacyjno-edukacyjne, koszty administracyjne. Miesięczny wywóz odpadów komunalnych to koszt około 40 000zł. Miesięczny koszt prowadzenia Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych to koszt około 4 000zł.

TRZECI SEKTOR

Organizacje pozarządowe odgrywają ważną rolę w naszej gminnej codzienności. Każdy z nas zna niektóre i o nich słyszał przynajmniej raz w roku, gdy wypełniamy zeznanie podatkowe i decydujemy się przekazać 1% podatku, na te, które mają status organizacji pożytku publicznego. Ale ile osób zdaje sobie sprawę z ich uczestnictwa w codziennym życiu naszej społeczności? To dzięki nim, przy wsparciu finansowym gminy, możemy trenować wiele dyscyplin sportowych czy uczestniczyć w warsztatach, zajęciach, festynach. Przy ich pomocy potrzebujący otrzymują pomoc, osoby niepełnosprawne korzystają ze specjalistycznej rehabilitacji, a seniorzy biorą udział w zajęciach Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Program Współpracy Gminy Sarnaki z Organizacjami Pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na rok

2019 został przyjęty przez Radę Gminy Sarnaki Uchwałą Nr IV/17/2018 z dnia 5 grudnia 2018 roku. Celem nadrzędnym programu jest zapewnienie efektywnego wykonania zadań publicznych gminy wynikających z przepisów prawa, poprzez włączenie organizacji w ich realizację oraz budowanie i umacnianie partnerstwa pomiędzy gminą a organizacjami pozarządowymi.

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie reguluje m.in. wszystkie najważniejsze kwestie dotyczące współpracy organów administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi. Na podstawie art. 5a ust. 1 cytowanej wyżej ustawy, po przeprowadzeniu konsultacji w formie ustalonej zarządzeniem Nr Or.0050.29.2018 Wójta Gminy Sarnaki z dnia 8 listopada 2018 r., Rada Gminy w Sarnakach na sesji w dniu 5 grudnia 2018 r. uchwaliła Roczny Program Współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na 2019 rok. W Programie określono zakres współpracy obejmujący sferę zadań publicznych należących do właściwości gminy (art. 4 ustawy), wyznaczając zadania priorytetowe możliwe do realizacji w 2019 roku. Zgodnie z zapisami w tym dokumencie współpraca z organizacjami pozarządowymi mogła przybierać charakter finansowy i pozafinansowy. W 2019 r. gmina nie powierzała organizacjom pozarządowym wykonywania zadań publicznych, w związku z czym nie organizowano konkursu ofert. W roku poprzednim gmina wspierała działania niektórych organizacji poprzez pomoc w sfinansowaniu realizowanych przez nie przedsięwzięć: 1) Opłacono koszty zakwaterowania uczestników V Międzynarodowych Sarnackich Spotkań Szachowych organizowanych przez Uczniowski Ludowy Klub Sportowy w Sarnakach w kwocie 2000 zł. 2) Dofinansowano Sarnacką Ligę Halową organizowaną także przez Uczniowski Ludowy Klub Sportowy w Sarnakach kwotą 1254,35 zł, z czego zakupiono piłki, dyplomy dla uczestników, puchary, medale i nagrody dla zwycięzców a także sfinansowano umowy zlecenia zawarte z sędziami oraz osobami sprzątającymi. 3) Stowarzyszenie „Przyjazne Mierzwice” otrzymało pomoc w kwocie 1200 zł na zapewnienie ochrony podczas corocznej imprezy „Święto morza” organizowanej w Mierzwicach. 4) Dofinansowano organizowane przez Parafię Rzymskokatolicką w Sarnakach półkolonie wakacyjne w kwocie 2966,25 zł, za którą zakupiono bilety wstępu, zabawki, materiały biurowe, opłacono też przejazdy autokarowe. 5) Stowarzyszenie Malowniczy Zakątek nad Bugiem Borsuki otrzymało wsparcie finansowe w kwocie 400 zł z przeznaczeniem na zorganizowanie wspólnie z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Sarnakach wakacyjnych gier i zabaw dla dzieci. Program współpracy z organizacjami pozarządowymi na 2019 rok przewidywał również pozafinansowe formy współdziałania, które polegały na: 1) umożliwianiu organizacjom korzystania z pomieszczeń stanowiących własność gminy na organizowane przez nie spotkania, imprezy,

2) wypożyczaniu środka transportu, sceny dla stowarzyszeń, 3) współorganizowaniu imprez, 4) udostępnianiu stron internetowych do umieszczania zaproszeń, informacji związanych z działalnością stowarzyszeń, promocja stowarzyszeń. Stowarzyszenia działające na terenie Gminy Sarnaki bardzo często korzystały z pomieszczeń gminnych. Towarzystwo Miłośników Ziemi Sarnackiej w miarę potrzeb korzysta z lokalu Gminnej Biblioteki Publicznej w Sarnakach, biblioteka zapewnia także obsługę administracyjną. Biblioteka w Sarnakach w 2019 r. organizowała wspólnie ze stowarzyszeniami imprezy: 1) Biesiada Pieśni Patriotycznych i uroczystość obchodów Święta 3 Maja – z Towarzystwem Miłośników Ziemi Sarnackiej. 2) Ferie ze strażakami oraz 2 imprezy w ramach projektu Aktywna Integracja Społeczności Serpelic – z jednostką OSP Serpelice. Biblioteka wydała tomik wierszy lokalnego poety. 3) Święto Morza – ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Mierzwic. Biblioteka bezpłatnie użyczyła scenę widowiskową. 4) Święto Strażaka – z jednostką OSP w Sarnakach. Ze stowarzyszeniami działającymi na trenie gminy współpracował również Gminny Ośrodek Kultury w Sarnakach. GOK był współorganizatorem, a zespoły działające przy GOK uświetniały imprezy i uroczystości. We współpracy ze stowarzyszeniami zorganizowano: 1) Biesiadę Patriotyczną – m.in. z Towarzystwem Miłośników Ziemi Sarnackiej, 2) Koncert „I przyszła wolność” oraz gry i zabawy wakacyjne – ze Stowarzyszeniem Malowniczy Zakątek nad Bugiem Borsuki. 3) Koncert „I przyszła wolność” – z Parafią Sarnaki. Stowarzyszenia korzystały także z gminnych środków transportu. Uczestnicy V Międzynarodowych Spotkań Szachowych organizowanych przez Uczniowski Ludowy Klub Sportowy byli przewiezieni do Zabuża na turniej blitzowy. Również na prośbę ULKS udostępniono środek transportu, z którego skorzystali uczestnicy II Crossu Nadbużańskiego. Parafia Sarnaki była organizatorem półkolonii parafialnych i w czasie ich trwania odbyły się autobusem gminnym wyjazdy uczestników do Siedlec i do Wólki Nadbużnej. Gmina Sarnaki jest członkiem kilku stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego, które prowadzą działalność pożytku publicznego, są to: 1) Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania – Tygiel Dolina Bugu” z siedzibą w Drohiczynie, 2) Podlaskie Stowarzyszenie Gmin Nadbużańskich z siedzibą w Drohiczynie, 3) Lokalna Organizacja Turystyczna LOT nad Bugiem, 3) Związek Gmin Wiejskich Gmina Sarnaki w 2019 roku wpłaciła w/w stowarzyszeniom składkę członkowską w łącznej kwocie 11 166,50 zł. W 2019 roku z organizacjami pozarządowymi nie konsultowano innych dokumentów poza Programem współpracy na 2020 rok.